Λατινικά Γ΄ Λυκείου Φιλολογική Επιμέλεια: Σιάνος Θεόδωρος

Επαναληπτικές Ασκήσεις στα γραμματικά και συντακτικά φαινόμενα

Επαναληπτικές ασκήσεις ανά κείμενο

Επί του συνόλου των γραμματικών και συντακτικών φαινομένων
Κείμενο 3
1. Να μετατρέψετε τις ακόλουθες προτάσεις στην παθητική φωνή. Να δηλωθεί το ποιητικό
αίτιο.

i. Tum Cepheus Andromedam ad scopulum adligat.

ii. Perseus hastā beluam delet.

iii. Belua incolis nocet.

2. Να μεταφέρετε του κλιτούς τύπους των παρακάτω προτάσεων στον άλλο αριθμό (όπου
αυτό είναι δυνατόν).

i. Regia hostia deo placet.

ii. Incolae Aethiopiae valde gaudent.

iii. Ego hastā beluam deleo.

3. Gaudent: να γραφούν τα απαρέμφατα και οι μετοχές όλων των χρόνων του ημιαποθετικού
ρήματος (για τους περιφραστικούς τύπους των απαρεμφάτων και για τις μετοχές να ληφθεί υπ’
όψιν το υποκείμενο του ρήματος μέσα στο κείμενο).

4. valde, superba: να γραφούν τα παραθετικά.

Κείμενο 5
1. Ποια από τις παρακάτω προτάσεις που εκφράζουν απαγόρευση ευσταθεί συντακτικά; Να
κυκλώσετε τη σωστή απάντηση
a. Noli possedisse agrum
b. Noli possidere agrum
c. Ne possidere agrum
d. Noli possederis agrum

2. Τα παραθετικά του pulchri στην ίδια πτώση των άλλων δυο βαθμών είναι:
a. pulchriores – pulchrimi
b. pulchrioris- pulcherrimi
c. pulchriores - pulcherrimi
d. pulchriores – pulchrissimi

3. Να συμπληρώσετε τα κενά με το σωστό τύπο από αυτούς που δίνονται στην παρένθεση.

[1]
Λατινικά Γ΄ Λυκείου Φιλολογική Επιμέλεια: Σιάνος Θεόδωρος
Επαναληπτικές Ασκήσεις στα γραμματικά και συντακτικά φαινόμενα

a) Η γενική πληθυντικού του vir είναι ………………… (virium, virorum)

b) Η ονομαστική πληθυντικού του bello είναι ………………… (bella, belli)
c) To απαρέμφατο μέλλοντα της μέσης φωνής του possidebat είναι ………………… (possessurum
esse, possessum iri)
d) Η γενική πληθυντικού του συγκριτικού βαθμού του multos είναι ………………… (plurum,
plurium)
e) Η αντίστοιχη πτώση της αντωνυμίας quod στο αρσενικό γένος είναι ………………… (qui, quem)

4. Monumentum eius, quod Neapoli iacebat, pro templo habebat:

Να τρέψετε τη δευτερεύουσα πρόταση στην αντίστοιχη μετοχή.

5. multos: να σχηματίσετε τα παραθετικά του επιθέτου στον ίδιο τύπο.

6. Silius Italicus, poeta epicus: να αναλυθεί η παράθεση σε δευτερεύουσα αναφορική πρόταση.

Κείμενο 6
1. Legum omnes servi sumus. Liberi esse possumus.
Να συνθέσετε τις δυο προτάσεις σε μια περίοδο στην οποία η πρώτη πρόταση θα τραπεί σε
αιτιολογική που θα παρουσιάζει την αιτία ως αποτέλεσμα εσωτερικής λογικής διεργασίας, ενώ
η δεύτερη πρόταση θα παραμείνει κύρια.

2. boni: α. Nα σχηματίσετε τα παραθετικά του επιθέτου στον ίδιο τύπο.

β. Να σχηματίστε το επίρρημα από το επίθετο και να γράψετε τα παραθετικά του.

3. Τα παραθετικά του liberi στην ίδια πτώση των άλλων δυο βαθμών είναι:
a. liberiores – liberrimi
b. libriores – liberrimi
c. liberiores – liberissimi
d. libriores – liberissimi
Να κυκλώσετε το γράμμα της σωστής απάντησης

4. Να συμπληρώσετε τα κενά με το σωστό τύπο από αυτούς που δίνονται στην παρένθεση.
a) η γενική πληθυντικού του omnes είναι …………………(omnum, omnium)
b) Η γενική ενικού του magistratus είναι ………………… (magistratus, magistrati)
c) To απαρέμφατο μέλλοντα της παθητικής φωνής του continent είναι …………………
(contenturum esse, contentum iri)
d) Η γενική πληθυντικού του συγκριτικού βαθμού του boni είναι ………………… (meliorum,
maiorum)
e) το απαρέμφατο παρακειμένου του possumus είναι ………………… (posuisse, potuisse)

[2]
Λατινικά Γ΄ Λυκείου Φιλολογική Επιμέλεια: Σιάνος Θεόδωρος
Επαναληπτικές Ασκήσεις στα γραμματικά και συντακτικά φαινόμενα

5. a. quam leges continent:

b. boni viri libenter leges servant
Να τρέψετε την ενεργητική σύνταξη σε παθητική

6. Να εντοπίσετε τον β΄ όρο σύγκρισης που υπάρχει στο κείμενο και να τον αναγνωρίσετε
συντακτικά.

7. boni viri: να αναλυθεί ο επιθετικός προσδιορισμός σε δευτερεύουσα πρόταση.

8. Να τρέψετε το debeo+ απαρέμφατο σε παθητική περιφραστική συζυγία boni viri libenter leges
servare debuerunt.

9. Να αντικαταστήσετε τον προσδιορισμό του τόπου In civitate με τις λέξεις: domus, Neapolis,
Athenae

Κείμενο 7
1. Να αντικατασταθούν χρονικά οι τύποι: cavere, solent, possunt.

2. Propter inopiam: πώς μπορεί να δηλωθεί διαφορετικά η αιτία;

3. Ex quibus: να δοθεί η ισοδύναμη έκφραση αυτού του εμπρόθετου προσδιορισμού.

4. Vim hostium cavere debetis: Να μετατρέψετε την ενεργητική σύνταξη σε παθητική: να

μετατρέψετε δηλαδή την πρόταση σε παθητική περιφραστική συζυγία (ή να μετατρέψετε το
debeo +απαρέμφατο σε παθητική περιφραστική συζυγία).

5. Να τρέψετε την ενεργητική σύνταξη σε παθητική:

Milites his verbis admonet (Caesar).

6. Να τρέψετε την ενεργητική σύνταξη του απαρεμφάτου σε παθητική:

Legatos omnes frumentum in castra importare iubet.

[3]
Λατινικά Γ΄ Λυκείου Φιλολογική Επιμέλεια: Σιάνος Θεόδωρος
Επαναληπτικές Ασκήσεις στα γραμματικά και συντακτικά φαινόμενα

7. Να συμπτύξετε σε μετοχή την πρώτη κύρια πρόταση: hostes enim de collibus advolare solent
et caedem militum perpetrare possunt.

8. Να εκφράσετε τη στάση σε τόπο και την από τόπο κίνηση με τα τοπωνύμια: Roma,
Athenae.

Κείμενο 11

1. Στις παρακάτω προτάσεις να μετατραπεί η ενεργητική σύνταξη σε παθητική, όπου αυτό

είναι δυνατό.
1. (Hannibal) apud Ticinum, Trebiam, Trasumenum et Cannas copias Romanorum profligavit et
delevit.

2. Carthaginienses eum in Africam revocaverunt.

3. Hannibal, dux Carthaginiensis, VI et XX annos natus, omnes gentes Hispaniae bello superavit et
Saguntum vi expugnavit.

4. Populus Romanus cladem Cannensem pavidus audivit.

2. «Hannibal, dux Carthaginiensis, VI et XX annos natus, omnes gentes Hispaniae bello superavit et
Saguntum vi expugnavit.» : Να αναλυθεί η επιθετική μετοχή natus σε δευτερεύουσα πρόταση.

3. Hannibal omnes gentes Hispaniae bello superavit et Saguntum vi expugnavit:

α) Να ξαναγράψετε την περίοδο τρέποντας την πρώτη κύρια πρόταση σε δευτερεύουσα χρονική,
εισαγόμενη με τον ιστορικό/διηγηματικό cum, που να εκφράζει το προτερόχρονο σε σχέση με την
κύρια πρόταση.

β) να ξαναγράψετε την περίοδο συμπτύσσοντας την χρονική πρόταση σε χρονική μετοχή.

4. In Italia, in Africam:
Να αναγνωρίσετε τους προσδιορισμούς του τόπου και να αποδώσετε τις ίδιες επιρρηματικές
έννοιες αντικαθιστώντας τους παραπάνω τύπους με τα Roma, Athenae.

5. Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τον κατάλληλο τύπο των λέξεων
που βρίσκονται σε παρένθεση και να δικαιολογήσετε την επιλογή σας.
i. Hannibal cum …………………….. (multi milites) Alpes transiit.

[4]
 Λατινικά Γ΄ Λυκείου Φιλολογική Επιμέλεια: Σιάνος Θεόδωρος
Επαναληπτικές Ασκήσεις στα γραμματικά και συντακτικά φαινόμενα

ii. Postquam Hannibal Alpes ……………………. (transeo), Romanos vicit.

iii. Carthaginienses ………………………(Romani) victi sunt.
iv. Ubi Hannibal Romanos ……………. (vinco), ……………………… (Africa) rediit.
v. Cum (ιστορ. διηγημ.) Hannibal Romanos ……………. (vinco), ……………………… (Carthago)
rediit.

6. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθέναν από τους παρακάτω ρηματικούς τύπους.

expedivit: γ΄ ενικό οριστικής ενεστώτα και μέλλοντα.

transiit: αιτιατική του σουπίνου και της μετοχής ενεστώτα στο ουδέτερο γένος.

seiungunt: γενική πληθυντικού της μετοχής του μέλλοντα στο ίδιο γένος.

natus: απαρέμφατο μέλλοντα (να λάβετε υπ’ όψιν σας το υποκείμενο).

profligavit: γενική πληθυντικού του γερουνδιακού στο ουδέτερο γένος.

componere: απαρέμφατα μέλλοντα και παρακειμένου και στις 2 φωνές (να λάβετε υπ’ όψιν σας
το υποκείμενο, όπου χρειάζεται).

pavidus: να γράψετε τους 3 βαθμούς του επιρρήματος που προέρχεται από το επίθετο.

Κείμενο 13

1. Ob monstrum: να αποδοθεί η επιρρηματική σχέση με άλλο τρόπο.

2. Να μετατραπούν οι δευτερεύουσες προτάσεις σε μετοχικές:

Quia ille metum exercitus Romani vicerat, imperator adversarios vincere potuit:

Sulpicius Gallus legatus Luci Aemili Pauli erat, qui bellum adversus Persen regem gerebat.

3. Quia ille metum exercitus Romani vicerat, imperator adversarios vincere potuit: να μετατραπεί η
δευτερεύουσα πρόταση σε μετοχή.

4. eoque modo exercitum alacrem in pugnam misit : να δηλωθεί ο σκοπός με όλους τους τρόπους.

5. Να αντικατασταθεί ο προσδιορισμός του αιτίου από δευτερεύουσα αιτιολογική

πρόταση: ob repentinum monstrum terror animos militum invaserat (appareo)

[5]
Λατινικά Γ΄ Λυκείου Φιλολογική Επιμέλεια: Σιάνος Θεόδωρος
Επαναληπτικές Ασκήσεις στα γραμματικά και συντακτικά φαινόμενα

6. Serena nocte subito luna defecerat: να αντικαταστήσετε τον χρονικό προσδιορισμό (Serena
nocte) με το bellum

7. Να τρέψετε τις ακόλουθες προτάσεις από ενεργητική σε παθητική φωνή:

ob repentinum monstrum terror animos militum invaserat et exercitus fiduciam amiserat.

eoque modo exercitum alacrem in pugnam misit. (Sulpicius Gallus)

Sic liberales artes Galli aditum ad illustrem illam Paulianam victoriam dederunt.

Quia ille metum exercitus Romani vicerat …..

Κείμενο 14

1. Να κλίνετε την αντωνυμία nemo και στα τρία γένη

2. Να μετατρέψετε την ενεργητική σύνταξη σε παθητική στις παρακάτω προτάσεις:

1. Cassius servos inclamavit et de homine eos interrogavit.

2. Ibi vix (Cassius) animum sollicitum somno dederat […].

3. Quem simul aspexit Cassius […].

4. Tum terror Cassium concussit.

5. Paucis post diebus res ipsa fidem somnii confirmavit

6. Nam Octavianus supplicio capitis eum adfecit.

3. Να συμπτύξετε τις υπογραμμισμένες προτάσεις σε χρονική μετοχή που να εκφράζει το

προτερόχρονο.

1. Quem simul aspexit Cassius timorem concepit.

2. (Cassius) timorem concepit nomenque eius audire cupivit.

3. Tum terror Cassium concussit et e somno eum excitavit.

4. Να μετασχηματίσετε τη χρονική πρόταση ώστε να δηλώνει σχέση αιτίου-αιτιατού με την

κύρια που ακολουθεί:
Quem simul aspexit Cassius timorem concepit.

[6]
Λατινικά Γ΄ Λυκείου Φιλολογική Επιμέλεια: Σιάνος Θεόδωρος
Επαναληπτικές Ασκήσεις στα γραμματικά και συντακτικά φαινόμενα

5. Να διατυπώσετε τον προσδιορισμό του χρόνου με άλλο τρόπο:

Paucis post diebus

6. Athenas: α. να αντικαταστήσετε τον τύπο με το castra και το Roma. β. Πώς θα δηλώνατε τη

στάση σε τόπο και στις τρεις περιπτώσεις;

7. Να τρέψετε την πρώτη κύρια πρόταση σε δευτερεύουσα αιτιολογική που να εκφράζει το

αποτέλεσμα εσωτερικής λογικής διεργασίας:

Existimavit ad se venire hominem ingentis magnitudinis et facie squalida, similem effigiei mortui.
Timorem concepit.

8. Να γράψετε τα παραθετικά των τριτοκλίτων επιθέτων του κειμένου στην πτώση, γένος
και αριθμό που βρίσκονται οι τύποι του κειμένου. Να γράψετε και τους τρεις βαθμούς των
αντίστοιχων επιρρημάτων.

[7]
Λατινικά Γ΄ Λυκείου Φιλολογική Επιμέλεια: Σιάνος Θεόδωρος
Επαναληπτικές Ασκήσεις στα γραμματικά και συντακτικά φαινόμενα

Κείμενο 15

1. Cum civitas bellum gerit, magistratus creantur ...: να μετατρέψετε τη δευτερεύουσα πρόταση σε
αντίστοιχη μετοχή

2. Vinum a mercatoribus ad se importari non sinunt: Να χρησιμοποιηθεί το ενεργητικό

απαρέμφατο στη θέση του παθητικού και να γίνουν οι απαραίτητες αλλαγές:

3. Quod ea re remollescunt homines atque effeminantur: Να ξαναγράψετε την αιτιολογική

πρόταση με τρόπο που να εκφράζει υποκειμενική αιτιολογία.

4. Vinum a mercatoribus ad se importari non sinunt quod ea re remollescunt homines: Να συμπτύξετε

την αιτιολογική πρόταση σε μετοχή

5. locis frigidissimis, equestribus proeliis: Να αποδώσετε τον επιθετικό προσδιορισμό με

δευτερεύουσα πρόταση.

6. Να διορθώσετε τα λάθη (γραμματικά και συντακτικά) που υπάρχουν στις παρακάτω προτάσεις
και να δικαιολογήσετε τις διορθώσεις σας.
i. Mercatores Germaniam vinum important.

ii. Germani locos pulchros habent.

iii. Saepe bellum Germanis gerebatur.

iv. Romani a Germanis inerti et turpi habentur.

7. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθέναν από τους παρακάτω ρηματικούς τύπους:
consistit: β΄ πληθυντικό υποτακτικής παρακειμένου της ίδιας φωνής
gerit, desiliunt: απαρέμφατο ενεστώτα και β΄ενικό πρόσωπο της προστακτικής ενεστώτα και
μέλλοντα ενεργητικής φωνής
nutriuntur, lavantur: γ΄ πληθυντικό προστακτικής και απαρέμφ. μέλλοντα παθητικής φωνής
arbitrantur: απαρέμφατα όλων των χρόνων (όπου χρειάζεται να λάβετε υπ’ όψιν το γένος και τον
αριθμό του υποκειμένου)

8. frigidissimis, turpis, iners:

Να γράψετε τους 3 βαθμούς των επιρρημάτων που προέρχονται από τα επίθετα. Επίσης τα
παραθετικά του saepe

[8]
Λατινικά Γ΄ Λυκείου Φιλολογική Επιμέλεια: Σιάνος Θεόδωρος
Επαναληπτικές Ασκήσεις στα γραμματικά και συντακτικά φαινόμενα

Κείμενο 20

1. Να αναλυθούν οι υπογραμμισμένες μετοχές σε προτάσεις:

i. Exclusus ab insidiatoribus Caligulae, recesserat in diaetam.

ii. Paulo post rumore caedis exterritus prorepsit ad solarium proximum.

iii. inter vela praetenta foribus se abdidit.

iv. Discurrens miles pedes eius animadvertit.

v. Extractum imperatorem eum salutavit.

vi. dum obvia turba quasi moriturum eum miseratur.

2. Να εντοπίσετε τους προσδιορισμούς του χρόνου στο κείμενο.

3. Να συμπληρώσετε τον πίνακα με τους αντίστοιχους τύπους των επιθέτων στους άλλους
βαθμούς:

ΘΕΤΙΚΟΣ ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΟΣ ΥΠΕΡΘΕΤΙΚΟΣ

mirabili

proximum

tristis

postero

Κείμενο 21

9. secutus est: Να γράψετε όλους τους τύπους της ενεργητικής φωνής που χρησιμοποιεί το
αποθετικό ρήμα.

[9]
Λατινικά Γ΄ Λυκείου Φιλολογική Επιμέλεια: Σιάνος Θεόδωρος
Επαναληπτικές Ασκήσεις στα γραμματικά και συντακτικά φαινόμενα

10. Nα μετατρέψετε τη δευτερεύουσα πρόταση της περιόδου «nam Pisaurum dicitur, quod illic
aurum pensatum est» σε αφαιρετική απόλυτη μετοχή.

11. Nα χαρακτηρίσετε συντακτικά και να αναλύσετε σε προτάσεις τις παρακάτω μετοχές:

 deletis

 abeuntes

 divisam

 interemptis

 absens

 appensum

 rogatus

12. Να αναλύσετε σε δευτερεύουσα πρόταση με όλους τους δυνατούς τρόπους την ιδιόμορφη
αφαιρετική απόλυτη: Brenno duce Galli … everterunt

13. in exilium: να αντικαταστήσετε τον προσδιορισμό του τόπου με τα τοπωνύμια Roma, domus,
Neapolis, Ardea, Africa

14. qui diu apud Ardeam in exilio fuerat propter Veientanam praedam non aequo iure divisam:
α) να εκφράσετε τον εμπρόθετο με όλους τους δυνατούς τρόπους και β) να τον αναλύσετε σε
δευτερεύουσα πρόταση (divido aequo iure)

15. Να τρέψετε την ενεργητική σύνταξη σε παθητική

Galli everterunt urbem Romam praeter Capitolium, pro quo immensam pecuniam acceperunt:

Quibus interemptis aurum omne recepit (Camillus).

Quod illic appensum civitati nomen dedit.

16. quod illic aurum pensatum est: πώς θα διατυπώνατε την αιτιολογική πρόταση αν εξέφραζε: α)
υποκειμενική αιτιολογία και β) το αποτέλεσμα εσωτερικής λογικής διεργασίας;

17. Να δώσετε τα παραθετικά του aequo στο γένος, την πτώση και τον αριθμό που βρίσκεται ο
τύπος. Να γράψετε επίσης τα παραθετικά του επιρρήματος diu.

[10]
Λατινικά Γ΄ Λυκείου Φιλολογική Επιμέλεια: Σιάνος Θεόδωρος
Επαναληπτικές Ασκήσεις στα γραμματικά και συντακτικά φαινόμενα

18. Να τρέψετε το debeo + απαρέμφατο στην παθητική περιφραστική συζυγία:

Camillus Gallos iam abeuntes sequi debuerat.

Germani agriculturae studere non debuerunt.

Κείμενο 24

1. Να κλιθεί το ρήμα volo στην οριστική και υποτακτική ενεστώτα και παρατατικού.

2. Να γραφούν οι ονοματικοί τύποι των ρηματικών τύπων indignatus, cognosco.

3. Να επιλέξετε τη σωστή απάντηση:

α. Τα παραθετικά του τύπου paucis είναι:
1. paucioris, paucissimis
2. paucioribus, paucissimis

β. Τα παραθετικά του τύπου aperte είναι:

1. apertius, apertissimum
2. apertius, apertissime

γ. Τα παραθετικά του τύπου impudens είναι:

1. impudentior, impudentissimus
2. impudentius, impudentissimum

δ. Το επίθετο του aperte στον ίδιο βαθμό είναι:

1. apertius
2. apertus

ε. Το επίρρημα του επιθέτου impudens στον θετικό βαθμό είναι:

1. impudenter
2. Impudentiter

4. Visne scire … ? : να αναδιατυπώσετε την ευθεία ερώτηση με τέτοιο τρόπο ώστε

α. να περιμένετε αρνητική απάντηση

β. να περιμένετε καταφατική απάντηση

γ. να δίνετε έμφαση

[11]
Λατινικά Γ΄ Λυκείου Φιλολογική Επιμέλεια: Σιάνος Θεόδωρος
Επαναληπτικές Ασκήσεις στα γραμματικά και συντακτικά φαινόμενα

5. cum Ennius ad Nasῑcam venisset …, exclamāvit Nasica se domi non esse: αφού τρέψετε την πρώτη
πρόταση σε υποθετική, να κάνετε τις απαραίτητες αλλαγές ώστε να δημιουργηθεί υποθετικός
λόγος που να εκφράζει
a. το αντίθετο του πραγματικού στο παρελθόν και

b. το πιθανό/δυνατό

6. Να αναδιατυπώσετε τις δευτερεύουσες χρονικές προτάσεις ώστε να εκφράζουν μόνο τον χρόνο:
1. Cum P. Cornēlius Nasῑca ad Ennium poētam venisset eique ab ostio quaerenti Ennium ancilla
dixisset eum domi non esse, Nasica sensit illam domini iussu id dixisse et illum intus esse.

2. cum Ennius ad Nasῑcam venisset et eum a ianuā quaereret, exclamāvit Nasica … .

Κείμενο 25
1. Να εντοπιστούν οι δευτερεύουσες προτάσεις του κειμένου, να χαρακτηριστούν και να
δικαιολογηθεί ο τρόπος εισαγωγής και εκφοράς τους.

2. Να αναλυθεί η υπογραμμισμένη μετοχή σε πρόταση: Cato ostendens patribus inquit.

3. decerptam esse Carthagine: να δηλώσετε την ίδια επιρρηματική σχέση (στάση σε τόπο)
αντικαθιστώντας το Carthagine με τον κατάλληλο τύπο των Roma, Athenae, Italia.

4. Cavere debetis periculum: Να τρέψετε την σύνταξη σε παθητική (με παθητική περιφραστική
συζυγία).

5. Cato attulit quodam die in curiam ficum praecocem ex Carthagine ostendensque patribus inquit:
Να ξαναγράψετε την περίοδο δυο φορές. Την πρώτη, αφού τρέψετε την α΄κύρια πρόταση σε
χρονική εισαγόμενη με το cum τον ιστορικό- διηγηματικό, που να δηλώνει το προτερόχρονο, και
τη δεύτερη αφού τρέψετε την χρονική πρόταση σε μετοχή.

[12]
Λατινικά Γ΄ Λυκείου Φιλολογική Επιμέλεια: Σιάνος Θεόδωρος
Επαναληπτικές Ασκήσεις στα γραμματικά και συντακτικά φαινόμενα

6. Nα συμπληρώσετε τα κενά με τον κατάλληλο τύπο της λέξης που βρίσκεται σε παρένθεση και
να δικαιολογήσετε την επιλογή σας:
1. Noli……………………….………… (decerpere, decerpseris) ficum ex arbore

2. ………………….. (Afferre, Affer) in curiam ficum ……………… (quam, quod) ……………… (in Africa,

Africae) decerpsisti

3. Ne ……………………….. (confidere, confisi sitis) viribus amicorum

4. Cum Cato ……………….. (ostenderit, ostendisset) ficum, nemo respondit.

7. Να συμπληρώσετε τον πίνακα με τους αντίστοιχους τύπους των επιθέτων και των
επιρρημάτων στους άλλους 2 βαθμούς:

ΘΕΤΙΚΟΣ ΘΕΤΙΚΟΣ ΥΠΕΡΘΕΤΙΚΟΣ

recentem

prope

nimia

extremo

8. Ο υποθετικός λόγος του κειμένου [neminem credideritis patriae consulturum esse, nisi vos ipsi
patriae consulueritis] είναι εξαρτημένος και για να μεταφερθεί σε άλλο είδος υποθετικού λόγου,
πρέπει πρώτα να μετατραπεί στον ευθύ λόγο. Επομένως αν σας δοθεί σε αυτή τη μορφή,
δηλαδή στον ευθύ λόγο, θα είναι:
Υπόθεση: nisi vos ipsi patriae consulueritis (οριστική συντελεσμένου μέλλοντα)
Απόδοση: nemo patriae consulet (οριστική μέλλοντα) [1ο είδος, ανοιχτή υπόθεση].
Να μετατρέψετε τον υποθετικό λόγο στα άλλα είδη.

9. Cum omnes recentem esse dixissent: να αναδιατυπώσετε την πρόταση ώστε να έχει μόνο
χρονική σημασία.

10. ante tertium diem: να αναδιατυπώσετε τον προσδιορισμό του χρόνου ώστε να αποδίδει τις
ακόλουθες σημασίες
α) μετά από τρεις ημέρες [δυο τρόποι]
β)την τρίτη ημέρα

[13]
Λατινικά Γ΄ Λυκείου Φιλολογική Επιμέλεια: Σιάνος Θεόδωρος
Επαναληπτικές Ασκήσεις στα γραμματικά και συντακτικά φαινόμενα

Κείμενο 27

1. desideranti: Να αναλυθεί η αιτιολογική μετοχή σε δευτερεύουσα πρόταση με όλους τους

δυνατούς τρόπους.

2. Να εντοπιστούν και να χαρακτηριστούν οι δευτερεύουσες προτάσεις του κειμένου και να

δικαιολογηθεί η έγκλιση και ο χρόνος με τους οποίους εκφέρονται.

3. Να συμπληρωθούν τα κενά με τον κατάλληλο τύπο του παραθετικού ή του επιρρήματος από τα
επίθετα που βρίσκονται σε παρένθεση:
Apud antiquos Romanos concordia …………… sed …………… avaritia erat. (magnus, parvus) (μαθ. IV)

Puer …………… quievit, libenter cibum sumpsit. (bonus, επιρρ.) (μαθ. X27)

Catilina fuit…………… generis vir sed ingenii …………… (nobilis, pravus) (μαθ. XIX)

Id esse …………… putemus, quod est …………… (bonus, rectus) (μαθ. X27)

Claudius prorepsit ad solarium …………… (prope) (μαθ. XX)

Ea puella nihil erat ……………, nihil …………… (festivus, amabilis) (μαθ.XXVI)

4. Να συμπτυχθούν σε μετοχή οι παρακάτω προτάσεις :

 quae scripsisset.
 quae deinceps scribam.
 quae dura et acerba nascuntur,

5. Να κάνετε τις απαραίτητες μεταβολές που απαιτούνται , αν το ρήμα με τα μαύρα γράμματα

αντικατασταθεί από το ρήμα που βρίσκεται εντός παρενθέσεως. Να αιτιολογηθούν οι
μεταβολές που επιφέρατε.
Τum Pacuvius dixit sonora quidem esse et grandia quae scripsisset, sed videri tamen ea sibi duriora et
acerbiora. [ dicit ]

6. quae dura et acerba nascuntur, post fiunt mitia et iucunda; : να αναδιατυπωθεί το απόσπασμα,
αφού μετατραπεί η δευτερεύουσα αναφορική πρόταση σε δευτερεύουσα υποθετική που να
δηλώνει υπόθεση πιθανή.

[14]
Λατινικά Γ΄ Λυκείου Φιλολογική Επιμέλεια: Σιάνος Θεόδωρος
Επαναληπτικές Ασκήσεις στα γραμματικά και συντακτικά φαινόμενα

Κείμενο 29

1. Να γίνει συντακτική αναγνώριση (εισαγωγή, εκφορά, αιτιολόγηση εκφοράς, συντακτικός

ρόλος) των παρακάτω δευτερευουσών προτάσεων του κειμένου:
 ut corvum … salutationem.
 quotiescumque … respondebat.
 quanti … emerat.

2. audita salutatione: Να αναγνωριστεί η μετοχή και να μετατραπεί στην αντίστοιχη δευτερεύουσα

πρόταση με όλους τους δυνατούς τρόπους.

3. Να τρέψετε τις δευτερεύουσες προτάσεις των δυο περιόδων στις αντίστοιχες μετοχές.
 um Octavianus post victoriam Actiacam Romam rediret, homo quidam ei occurrit corvum
tenens;
 quotiescumque avis non respondebat, sutor dicere solebat

4. Να μεταφέρετε τις παραπάνω προτάσεις στην παθητική σύνταξη

 Id exemplum sutorem quendam incitavit.

 «Oleum et operam perdidi».

 Sutor, cupidus pecuniae, eum Caesari attulit.

5. Romam: 1) να αποδώσετε την ίδια επιρρηματική έννοια με τις λέξεις: Italia, Athenae, Africa,
Carthago.
2) να ξαναγράψετε την λέξη ούτως ώστε να αποδίδει α) τη στάση σε τόπο και β) την
απομάκρυνση από τόπο.

6. Cum Octavianus post victoriam Actiacam Romam rediret, homo quidam ei occurrit corvum
tenens.
Να ξαναγράψετε την περίοδο τρέποντας την δευτερεύουσα πρόταση σε κύρια και την κύρια σε
χρονική, εισαγόμενη με τον cum τον αντίστροφο.

[15]
 Λατινικά Γ΄ Λυκείου Φιλολογική Επιμέλεια: Σιάνος Θεόδωρος
Επαναληπτικές Ασκήσεις στα γραμματικά και συντακτικά φαινόμενα

7. Tandem corvus salutationem didicit et sutor, cupidus pecuniae, eum Caesari attulit:
Να ξαναγράψετε την περίοδο τρέποντας την πρώτη πρόταση σε χρονική (που να εκφράζει το
προτερόχρονο) εισαγόμενη α) με τον χρονικό σύνδεσμο ut και β) με τον ιστορικό διηγηματικό
cum

8. Να υπογραμμίσετε την πρόταση που είναι συντακτικά ορθή:

i. Pater puellae virtutem docet.
ii. Pater puellam virtutem docet.
iii. Pater puellam virtuti docet.
iv. Pater puellae virtuti docet.

9. Να συμπληρώσετε τα κενά με τον κατάλληλο τύπο των λέξεων που βρίσκονται σε παρένθεση
και να δικαιολογήσετε την επιλογή σας.
1. …………… (multi-ae-a) ………………….(liber-bri) a …………………… (puella-ae) empti sunt.

2. Populus Romanus Catilinam ……….. (mors-mortis) multavit.

3. Caesar, etsi magnum numerum ………………..(avis-is) habebat, tandem …………………..(corvus-i)

……………..(tres-tria) …………… (milia-ium) ……………………(sestertius-i) ēmit.

10. occurrit, didicit: να αντικατασταθούν χρονικά οι τύποι, όπου βρίσκονται.

Κείμενο 31

1. Tum adulescens in certamen ruit: Να δηλώσετε τον σκοπό με όλους τους δυνατούς τρόπους.
(certo1)

2. natus, confisus permotus: Να αναλυθούν οι μετοχές σε προτάσεις.

[16]
Λατινικά Γ΄ Λυκείου Φιλολογική Επιμέλεια: Σιάνος Θεόδωρος
Επαναληπτικές Ασκήσεις στα γραμματικά και συντακτικά φαινόμενα

3. fortior hoste: Nα δηλωθεί ο β΄ όρος σύγκρισης με τον άλλο τρόπο.

4. Να αναγνωριστούν οι προτάσεις που εισάγονται με ut

5. Να συμπληρώσετε τα κενά στις προτάσεις που ακολουθούν:

Statim hostes …………………………... salutem petiverunt. (fugio3)

Sed consul adulescentem …………………………..… multavit. (caput)

6. Hostes fugā salute petiverunt sed consul adulescentem morte multavit: αφού μετατρέψετε την
πρώτη πρόταση σε υποθετική, να επιφέρετε τις απαραίτητες αλλαγές ώστε ο υποθετικός λόγος
να εκφράζει το δυνατό και το απραγματοποίητο στο παρελθόν.

7. Is cum aliquando castris abiret // cum in castra revertisset: Να αναδιατυπώσετε τις χρονικές
προτάσεις, ώστε να εκφράζουν μόνο τον χρόνο.

8. Is cum aliquando castris abiret, edixit: να συμπτύξετε τη δευτερεύουσα πρόταση σε χρονική

μετοχή.

9. Να συμπτύξετε τις υπογραμμισμένες προτάσεις σε μετοχές που να εκφράζουν το

προτερόχρονο:
Sed paulo post filius eius castra hostium praeterequitavit et a duce hostium his verbis proelio
lacessitus est.
Et fortior hoste, hasta eum transfixit et armis spoliavit.
Statim hostes fuga salutem petiverunt. Sed consul adulescentem morte multavit.

[17]
Λατινικά Γ΄ Λυκείου Φιλολογική Επιμέλεια: Σιάνος Θεόδωρος
Επαναληπτικές Ασκήσεις στα γραμματικά και συντακτικά φαινόμενα

10. Sed paulo post filius eius castra hostium praeterequitare debuerat: να τρέψετε την ενεργητική
σύνταξη σε παθητική (σε παθητική περιφραστική συζυγία).

Κείμενο 34
1. abiectis armis: αφαιρετική απόλυτη, ιδιάζουσα χρονική μετοχή
Να αναλυθεί σε δευτερεύουσα επιρρηματική χρονική πρόταση με:
cum + υποτ. υπερσ. →
postquam + οριστ. παρακ. →

2. Οι παρακάτω δευτερεύουσες προτάσεις

 Quod ut praedones animadverterunt
 Haec postquam domestici Scipioni rettulerunt
 cum ante vestibulum dona posuissent
α) να συμπτυχθούν σε μετοχές και
β) να ξαναγραφούν με παθητική σύνταξη αντί της ενεργητικής.

3. Να αντικατασταθούν τα σουπίνα με άλλες εκφράσεις [ή τρόπους] του σκοπού: α.salutatum,

β.captum, γ.admiratum

4. clara voce: να τρέψετε τον επιθετικό προσδιορισμό σε δευτερεύουσα πρόταση.

5. Ιs fores reserari eosque intromitti (a domesticis) iussit: να τρέψετε τη σύνταξη του απαρεμφάτου
από παθητική σε ενεργητική.

[18]
Λατινικά Γ΄ Λυκείου Φιλολογική Επιμέλεια: Σιάνος Θεόδωρος
Επαναληπτικές Ασκήσεις στα γραμματικά και συντακτικά φαινόμενα

6. Praedones postes ianuae tamquam sanctum templum venerati sunt et cupide Scipionis dextram
osculati sunt. Να ξαναγραφεί η περίοδος δυο φορές: την πρώτη, αφού τραπεί η α΄πρόταση σε
δευτερεύουσα χρονική που να δηλώνει το προτερόχρονο (εισαγόμενη με τον ιστορικό
διηγηματικό cum), τη δεύτερη, αφού τραπεί η χρονική πρόταση σε συνημμένη μετοχή.

7. Virtutem eius admiratum se venisse: Αν στη θέση του eius βάλουμε το suam και στη θέση του se
το eum, ποιες θα είναι οι διαφορές στη συντακτική λειτουργία των λέξεων και στη σημασία της
φράσης;

8. Να συμπληρώσετε τα κενά με τον κατάλληλο τύπο του σουπίνου του ρήματος που βρίσκεται
στην παρένθεση:
Caesar tres milites …………….. Ciceronem misit (interficio)

Id facile………….., sed difficile (=δύσκολο) …………….est (dico, facio)

Camillus ………………………. urbem venit (expugno)

Caecilia pulcherrima …………. erat (video)

9. Να συμπληρώσετε στον παρακάτω πίνακα τα ρηματικά ουσιαστικά που προέρχονται από τα

ρήματα τα οποία σας δίνονται στη φωνή που βρίσκονται (να λάβετε υπ’ όψιν σας το γένος του
υποκειμένου των ρημάτων).

intromitti osculati sunt rettulerunt reverterunt

Ενεστ.

Απαρέμφ Μέλλ.
.

Παρακ.

Σ.μέλλ.

Σουπίνο

Γερούνδιο

[19]
Λατινικά Γ΄ Λυκείου Φιλολογική Επιμέλεια: Σιάνος Θεόδωρος
Επαναληπτικές Ασκήσεις στα γραμματικά και συντακτικά φαινόμενα

Κείμενο 36

1. ut eo uteretur: να δηλωθεί ο σκοπός με όλους τους δυνατούς τρόπους.

2. cum ... attulissent: να γίνει σύμπτυξη της παραπάνω δευτερεύουσας χρονικής επιρρηματικής
πρότασης που εισάγεται με τον ιστορικό -διηγηματικό σύνδεσμο cum σε αφαιρετική απόλυτη
μετοχή.

3. Να τρέψετε τις υπογραμμισμένες προτάσεις που ακολουθούν σε μετοχές που να εκφράζουν το

προτερόχρονο:

(Dentatus) Samnitium divitias contempsit et Samnites paupertatem eius mirati sunt

(Dentatus) vultum risu solvit et protinus dixit

4. Στην περίοδο που ακολουθεί να αντικαταστήσετε τη δευτερεύουσα τελική πρόταση με

αναφορικοτελική πρόταση

Manius Curius Dentatus maxima frugalitate utebatur, quo facilius divitias contemnere posset.

5. Samnitium divitias contempsit et Samnites paupertatem eius mirati sunt: αφού τρέψετε την
πρώτη πρόταση σε υποθετική, να επιφέρετε τις απαραίτητες αλλαγές ώστε να εκφράζεται το
απραγματοποίητο στο παρελθόν και το δυνατό στο παρόν-μέλλον.

6. Να κάνετε χρονική αντικατάσταση του τύπου malle στο β΄ ενικό πρόσωπο οριστικής,
υποτακτικής και να γράψετε όλους τους ονοματικούς τύπους που διαθέτει το ρήμα.

7. contemnere, posset, corrumpi: Να κάνετε χρονική αντικατάσταση των τύπων στο γ΄ ενικό
πρόσωπο οριστικής, υποτακτικής και προστακτικής και να γράψετε όλους τους ονοματικούς
τύπους που διαθέτει το κάθε ρήμα στη φωνή που βρίσκεται.

[20]
Λατινικά Γ΄ Λυκείου Φιλολογική Επιμέλεια: Σιάνος Θεόδωρος
Επαναληπτικές Ασκήσεις στα γραμματικά και συντακτικά φαινόμενα

8. Ille se in scamno assidentem apud focum et ex ligneo catillo cenantem eis spectandum praebuit: να
εκφράσετε τον σκοπό με δευτερεύουσα πρόταση.

Κείμενο 38

1. Να σχολιαστούν συντακτικά οι χρονικές προτάσεις του κειμένου 38.

2. ut sibi... cederet: α. η παραπάνω δευτερεύουσα ουσιαστική βουλητική πρόταση να

αναγνωριστεί συντακτικά.

3. Να σημειώσετε X στο σωστό ή το λάθος επιβεβαιώνοντας ή απορρίπτοντας το περιεχόμενο

των παρακάτω προτάσεων:
Σωστό Λάθος
a. Ο τύπος filiae είναι γενική ενικού.
b. Η ονομαστική ενικού του sacello είναι sacellum.
c. Το ίδιο πρόσωπο του persedebat στην οριστική του παρακειμένου είναι
persessit.
d. Η γενική πληθυντικού του nocte είναι noctium.
e. Η αφαιρετική πληθυντικού του aliqua είναι aliquis.
f. Η γενική πληθυντικού του sede είναι sedum.
g. Η ίδια πτώση στο αρσενικό γένος για το Hoc είναι Hιc,
h. Το απαρέμφατο μέλλοντα του mortua est είναι morituram esse.
i. Tο β΄ ενικό της προστακτικής ενεστώτα του vixit είναι vince.

4. Να διαγράψετε στις παρακάτω προτάσεις το σκέλος που περιέχει λάθος.

α) Το quodam είναι επιθετικός προσδιορισμός στο nocte ή στο sacello.
β) Το standi λειτουργεί ως γενική αντικειμενική (συμπλήρωμα) στο fessa ή στο mora.
γ) Το dictum είναι υποκείμενο ή αντικείμενο στο confirmavit.
δ) Το post είναι πρόθεση ή επίρρημα.
ε) Η πρόταση dum vixit εκφράζει το σύγχρονο ή το προτερόχρονο.

5. α) Caecilia, uxor Metelli, dum more prisco omen nuptiale petit filiae sororis, ipsa fecit omen.

β) Nam mortua est Caecilia, quam Metellus, dum vixit, multum amavit. Να ξαναγράψετε τις
παραπάνω περιόδους συμπτύσσοντας τις χρονικές προτάσεις σε μετοχές.

6. Στις παρακάτω προτάσεις να τρέψετε την ενεργητική σύνταξη σε παθητική:

α) Hoc dictum paulo post res ipsa confirmavit.

β) Postea is puellam in matrimonium duxit

[21]
Λατινικά Γ΄ Λυκείου Φιλολογική Επιμέλεια: Σιάνος Θεόδωρος
Επαναληπτικές Ασκήσεις στα γραμματικά και συντακτικά φαινόμενα

7. Mortua est Caecilia; postea is puellam in matrimonium duxit:

α) Να ξαναγράψετε τις δυο προτάσεις σε μια περίοδο αφού τρέψετε την πρώτη πρόταση σε
δευτερεύουσα χρονική εισαγόμενη με τον ιστορικό διηγηματικό cum, που να εκφράζει το
προτερόχρονο.

β) Να συμπτύξετε τη χρονική πρόταση που δημιουργήσατε σε χρονική μετοχή.

8.Στην παρακάτω πρόταση να τρέψετε την παθητική σύνταξη σε ενεργητική:

Dum aliqua vox congruens proposito audiretur (ab illis).

9. Cede mihi tua sede. Να δηλωθεί απαγόρευση και με τους δυο τρόπους

10. Στις παρακάτω προτάσεις να βάλετε σε κύκλο το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή
απάντηση:
1. Τα παραθετικά του multum είναι:
α) plus-plurimum, β) magis -maxime, γ) plus-plurime, δ) magis-plurimum
2. Το β΄ ενικό της προστακτικής ενεστώτα του mortua est είναι:
α) more, β) moriere, γ) morie, δ) morere
3. H αφαιρετική ενικού και η γενική πληθυντικού της μετοχής congruens, σύμφωνα με το κείμενο,
θα είναι:
α) congruente-congruentium, β) congruente-congruentum, γ) congruenti-congruentium, δ)
congruenti-congruentum
4. meā: ο αντίστοιχος τύπος στο β΄ πρόσωπο για έναν κτήτορα θα είναι:
α) vestrā, β) suā, γ) tuā, δ) nostrā

11. Caecilia, uxor Metelli: να αναλύσετε την παράθεση σε δευτερεύουσα πρόταση.

12. Στις παρακάτω περιόδους να διορθώσετε τους ρηματικούς τύπους των χρονικών προτάσεων και
να δικαιολογήσετε τις διορθώσεις σας:
1. Hannibal, postquam XIV annos in Italiam complevisset , in Africam rediit.
2. Vix animum somno dederat, cum repente specie horrenda apparuisset.
3. Cum (επαναληπτικός) civitas bellum gerat, magistratus creantur.
4. Claudius ab his morte multatus est, dum obvia turba eum miserabatur. (συνεχιζόμενη πράξη, στη
διάρκεια της οποίας συμβαίνει η πράξη της κύριας πρότασης)
5. Ego cum(ιστορ. διηγ.) te quaerebam, ancillae tuae credidi.
6. Quotiescumque (επαναληπτικός) avis non responderet, sutor dicere solebat

[22]
Λατινικά Γ΄ Λυκείου Φιλολογική Επιμέλεια: Σιάνος Θεόδωρος
Επαναληπτικές Ασκήσεις στα γραμματικά και συντακτικά φαινόμενα

Κείμενο 42

1. si in hunc animadvertissem, crudeliter et regie id factum esse dicerent.

Να χαρακτηριστεί ο υποθετικός λόγος και να μεταφερθεί στα άλλα είδη των υποθετικών
λόγων.

2. si iste in Manliana castra pervenerit (οριστική συντελεσμένου μέλλοντα), …,nemo tam stultus
erit…,nemo tam improbus (erit),... (οριστική μέλλοντα): να αναγνωριστεί ο υποθετικός λόγος
και να τραπεί στα άλλα είδη

3. qui aut ea, quae imminent, non videant: να συμπτυχθεί η δευτερεύουσα αναφορική
προσδιοριστική πρόταση σε μετοχή. Να επιλέξετε τη σωστή απάντηση.
a. qui aut ea, imminenta, non videant
b. qui aut ea, imminentia, non videant
c. qui aut ea, imminentibus, non videant

4. qui spem Catilinae mollibus sententiis aluerunt coniurationemque nascentem non credendo
confirmaverunt: να συμπτύξετε την πρώτη κύρια πρόταση σε μετοχή που να δηλώνει το
προτερόχρονο.

5. quorum auctoritatem secuti multi, non solum improbi verum etiam imperiti, crudeliter et regie id
factum esse dicerent: να αναλυθούν οι παραθέσεις σε δευτερεύουσα πρόταση. Να επιλέξετε τη
σωστή απάντηση και να αιτιολογήσετε την επιλογή σας.
a. qui non solum improbi verum etiam imperiti errant
b. qui non solum improbi verum etiam imperiti sunt

6. Να τρέψετε την παθητική σύνταξη των απαρεμφάτων των προτάσεων που ακολουθούν από
παθητική σε ενεργητική:
α. crudeliter et regie id factum esse (a me) dicerent
β. qui non videat coniurationem esse factam (a Catilinā)

7. Catilina coniurationem facere non debuit: να τρέψετε την ενεργητική σύνταξη σε παθητική (με
τη βοήθεια της παθητικής περιφραστικής συζυγίας).

8. qui spem Catilinae mollibus sententiis aluerunt coniurationemque nascentem non credendo
confirmaverunt: να τρέψετε την ενεργητική σύνταξη της περιόδου σε παθητική.

9. in castra: να δηλώσετε τον ίδιο προσδιορισμό του τόπου αντικαθιστώντας το castra με τα domus,
Liternum, Carthago, Aethiopia.

[23]
Λατινικά Γ΄ Λυκείου Φιλολογική Επιμέλεια: Σιάνος Θεόδωρος
Επαναληπτικές Ασκήσεις στα γραμματικά και συντακτικά φαινόμενα

Κείμενο 43

1. ingredienti: να αναλυθεί σε δευτερεύουσα πρόταση

2. nisi … haberem, si pergis: να μετατραπούν οι υποθετικές προτάσεις σε μετοχές.

3. Εgo nisi te peperissem, Roma non oppugnaretur: να συμπτυχθεί η υποθετική πρόταση σε

μετοχή.

4. Longa servitus: να τρέψετε τον επιθετικό προσδιορισμό σε αναφορική πρόταση.

5. Peperissem, oppugnaretur, mortua: Να γράψετε όλους τους ονοματικούς τύπους των ρημάτων
στη φωνή που βρίσκονται (να λάβετε υπ’ όψιν το γένος και τον αριθμό του υποκειμένου. Το
γερούνδιο να το γράψετε στη γενική και το σουπίνο στην αιτιατική).

6. Να σημειώσετε δίπλα σε κάθε λέξη της στήλης Α το γράμμα που της αντιστοιχεί από τη στήλη
Β. Ένα στοιχείο της στήλης Β περισσεύει.

Στήλη Α Στήλη Β
1) ut α) τροπικό επίρρημα
2) qui β) πρόθεση
3) quamvis γ) συμπερασματικός σύνδεσμος
4) intra δ) ερωτηματικό τροπικό επίρρημα
5) iam ε) παραχωρητικός σύνδεσμος
6) contra στ) αναφορική αντωνυμία
ζ) χρονικό επίρρημα

7. ut primum exsulem deinde hostem te viderem: να τρέψετε την πρόταση σε αναφορική

συμπερασματική

[24]
Λατινικά Γ΄ Λυκείου Φιλολογική Επιμέλεια: Σιάνος Θεόδωρος
Επαναληπτικές Ασκήσεις στα γραμματικά και συντακτικά φαινόμενα

Κείμενο 44

1. quodsi … ceciderunt → intellegitur: Να μεταφέρετε τον υποθετικό λόγο στα άλλα είδη.

2. Να διαγράψετε στις παρακάτω προτάσεις το σκέλος που περιέχει λάθος.

1. tyrannis: είναι δοτική προσωπική του κρίνοντος/αντιχαριστική ή κτητική

2. eis: δοτική προσωπική ποιητικού αιτίου ή κτητική
3.amicitiae: γενική ή δοτική του σκοπού
4. a quo: εμπρόθετος ποιητικού αιτίου ή απομάκρυνσης
5. se: υποκείμενο ή αντικείμενο στο metui
6.quam fuerint inopes amicorum:αντικείμενο ή υποκείμενο στο intellegitur
7. amicorum:γενική περιεχομένου ή αντικειμενική στο inopes
8. amicos:αντικείμενο ή κατηγορούμενο του αντικειμένου
9. neutris: αντικείμενο ή αφαιρετική συγκριτική
10. referre:αντικείμενο ή υποκείμενο στο poteram

3. (dixisse) exulantem: Να αναλυθεί η μετοχή σε δευτερεύουσα χρονική πρόταση.

4. a quo se metui putet (is): αν το ρήμα ήταν putetur ποιες αλλαγές θα προέκυπταν στην πρόταση;
Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας.

5. Να κλιθεί το exulantem στα τρία γένη και στους δύο αριθμούς.

6. Quodsi forte ceciderunt, tum intellegitur: να τρέψετε τη δευτερεύουσα υποθετική σε κύρια

πρόταση και την κύρια σε δευτερεύουσα χρονική εισαγόμενη με τον αντίστροφο cum . Να
επιφέρετε και όποιες άλλες αλλαγές απαιτούνται για τη σωστή εκφορά της περιόδου στο
παρελθόν.

7. Nescio enim quis debeat diligere eum: Να τρέψετε την ενεργητική σύνταξη της δευτερεύουσας
πρότασης σε παθητική (ή να τρέψετε το debeo + απαρέμφατο σε παθητική περιφραστική
συζυγία).

[25]
Λατινικά Γ΄ Λυκείου Φιλολογική Επιμέλεια: Σιάνος Θεόδωρος
Επαναληπτικές Ασκήσεις στα γραμματικά και συντακτικά φαινόμενα

8. Να συμπληρώσετε τα κενά στις ακόλουθες προτάσεις με τον κατάλληλο τύπο του γερουνδίου
του ρήματος που σας δίνεται:
Coluntur tamen …………………. dumtaxat ad tempus (simulo1)

quam fuerint inopes ……………….. (amico1)

9. quos fidos amicos habuissem: Να αναλύσετε τον επιθετικό προσδιορισμό σε δευτερεύουσα

πρόταση

Κείμενο 45

1. intercepta epistula / epistulam conscriptam: Να αναγνωριστούν οι μετοχές και να αναλυθούν

στις αντίστοιχες δευτερεύουσες προτάσεις.

2. ne […] nostra consilia ab hostibus cognoscantur:

Haec tertio post die a quodam milite conspicitur et ad Ciceronem defertur:
Στις παραπάνω προτάσεις να μετατραπεί η παθητική σύνταξη σε ενεργητική.

3. Quam ob rem Caesar epistulam conscriptam Graecis litteris mittit.

Ille epistulam perlegit:
Στις παραπάνω προτάσεις να μετατραπεί η ενεργητική σύνταξη σε παθητική.

4. a) ex equitibus Gallis
b) tertio post die
c) Quam ob rem
Να αποδώσετε τις παραπάνω εκφράσεις με ισοδύναμες συντάξεις

5. Caesar dicit se cum legionibus celeriter adfore

Να ξαναγράψετε την πρόταση χρησιμοποιώντας τον παθητικό τύπο του ρήματος dicit σε
προσωπική σύνταξη

6. Να αναλύσετε τη μετοχή veritus με όλους του δυνατούς τρόπους:

[26]
Λατινικά Γ΄ Λυκείου Φιλολογική Επιμέλεια: Σιάνος Θεόδωρος
Επαναληπτικές Ασκήσεις στα γραμματικά και συντακτικά φαινόμενα

7. Caesar ex captivis cognoscit quae apud Ciceronem gerantur quantoque in periculo res sit.
Ille epistulam perlegit militesque adhortatur ut salutem sperent.

Να ξαναγράψετε τις περιόδους αφού μεταφέρετε τα ρήματα των κύριων πρότασεων στον
παρακείμενο.

8. Ille epistulam perlegit militesque adhortatur.

Να συμπτυχθούν οι δυο προτάσεις σε μια, αφού τραπεί η πρώτη σε μετοχή που να δηλώνει
πράξη προγενέστερη του ρήματος της δεύτερης.

9. Να εντοπίσετε όλους του προσδιορισμούς του αιτίου που υπάρχουν στο κείμενο.

10. Να χαρακτηρίσετε το είδος των παρακάτω προτάσεων που εισάγονται με το ut

ut puer magistrum (honorat)

Ut corpora nostra sine mente (non stant)
ut arbitrantur
ut dicis
ut corvum doceret parem salutationem
ut omnes pugna abstinerent
ut singularis proelii eventu cernatur
ut praedones animadverterunt
ut eo uteretur
ut sibi paulisper loco cederet
ut primum exsulem deinde hostem te viderem
ut fit plerumque
ut ad Ciceronem epistulam deferat
ut epistulam ad amentum tragulae adliget
(ut) intra castra abiciat
ut tragulam mitteret
ut salutem sperent

11. constituit: να αναγνωρίσετε τον χρόνο του ρήματος και να δικαιολογήσετε την απάντησή σας.

[27]