Professional Documents
Culture Documents
ÜCRETSİZ SAYI
Gülkız Tulay
Başkan
gulkiztulay@tsf.org.tr
Değerli satrançseverler, ya, satrancı vatanımızın her toprağına, ülkemizin her ferdine
Antalya'da gerçekleştirdiğimiz Türkiye Küçükler, Yıl- ulaştırmaya durmadan devam ediyoruz. En büyük gücümüzü
dızlar ve Emektarlar Satranç Şampiyonaları'nda 7 bini kişi kuşkusuz ustalarımızın başarı hamlelerinden alıyor, onların
tek yürek geleceğe hamle yaptık. Yıllar önce hayal bile ede- yaşattığı madalya sevinciyle azimle doluyoruz. Graz Açık’ta
meyeceğimiz katılım sayısıyla rekor kırdığımız ve her yıl GM Batuhan Daştan altın madalya, Reykjavik Açık’ta ise
kendimizle yarışır hale geldiğimiz şampiyonalarımızın or- GM Mustafa Yılmaz bronz madalya kazanarak yine göğsü-
ganizasyon başarısı yine hem ülkemiz hem de dünya satranç müzü kabarttılar. Alkış tutulası performanslarıyla son derece
camiasına şapka çıkarttı. güçlü sporcuları geride bırakarak bu güzel dereceleri elde
Son üç yıldır 81 ilimizden katılımla gerçekleşen bu eden büyükustalarımıza teşekkür ediyorum.
dev organizasyonda bu yıl Küçükler Şampiyonası'nda 2 Handenur Şahin, Ülke TV ve Spor & Spor Dergisi ta-
bin 134, Yıldızlar Şampiyonası'nda 592 ve Emektarlar rafından bu yıl dördüncüsü düzenlenen "Sporun Devleri
Şampiyonası'nda 84 sporcu olmak üzere toplam 2 bin 810 Buluşuyor" ödül töreninde "Yılın Sporcusu Onur Ödülü"ne
sporcumuz şampiyonluk için yarıştı. layık görüldü. Engeline inat eğitim hayatını ve sportif kari-
Böylesine büyük çapta organize edilen sportif bir şölenin yerini birlikte ve başarıyla sürdüren Handenur, azmi ve ba-
hayata geçmesi ve başarıyla tamamlanmasını sağlayan eki- şarısı ile sadece satranç ailesinin değil tüm spor camiasının
bimize, ailemize ve tüm destekçilerimize yürekten teşekkür
gönlünde taht kurdu. Türk satrancının ve Türk sporunun ör-
ediyoruz. Milli Takım havuzuna seçilen aydınlık yüzlerimizi
nek sporcularından biri olan Handenur ile gurur duyuyor ve
tekrar tebrik ediyor, başarılarını uluslararası turnuvalarda ka-
nice ödüllerin sahibi olmasını diliyorum.
zanacakları madalyalarla perçinlemelerini diliyorum.
Türk Satrancının adını dünyanın en güçlü beş ülkesi
Milli Takım havuzuna seçilen küçüklerden 185, yıldız-
arasına yazdıran A Milli Takımımızın, Türk sporunun en
lardan 108 olmak üzere toplam 293 sporcumuzun ilk kamp
çalışmasını ise Mart ayında Antalya’da gerçekleştirdik. Alt- başarılı isimlerinin ödüllendirildiği ve bu yıl 64.sü düzen-
yapıya yaptığımız yatırımlar, sporcularımızın gelişimi için lenen Gillette-Milliyet Spor Ödülleri'nde özel ödüle layık
gösterdiğimiz özen uluslararası turnuvalarda meyvesini ve- görülmesi ise bambaşka bir sevinç kaynağımız oldu. Sporun
riyor ve genç ustalarımızın gurur veren başarılarına şahitlik Oscar'ı olarak bilinen bu muhteşem ödül gecesinde büyü-
ediyoruz. kustalarımızın spor camiasının en iyileri arasında bu özel
Şampiyonalarımızın hemen ardından hayata geçirdiği- ödüle uzanması, bu tarihi başarının Türk spor kamuoyu ta-
miz Türkiye Kupası, Arzum Türkiye Kadınlar Satranç Şam- rafından bir kez daha görünür ve bilinir olması sadece bizler
piyonası ve Ali İpek Anma Turnuvası’nı da ülkemizin dört için değil, satranç ailemiz için de eşsiz bir mutluluk sebebi
bir yanından yüzlerce usta sporcumuzun katılımıyla gerçek- oldu.
leştirdik. Kupa yarışında birincilik ipini göğüsleyen FM Fet- Mavikale dergimizin yeni sayısını keyifle okumanızı dili-
hi Apaydın’ı, Kadınlar Şampiyonası’nda üçüncü kez şampi- yor, emek ve fikirleriyle dergimize hayat veren yazarlarımıza
yonluğa uzanan IM Ekaterina Atalık’ı ve Ali İpek Hocamızı teşekkür ediyorum.
andığımız turnuvanın galibi olan Sertan Nazlı’yı yürekten Türk satrancını zirveye taşıyacak çalışmalar, başarılar ve
kutluyorum. faaliyetlerde buluşabilmek dileğiyle tüm ailemize kucak do-
Türk satrancını en nitelikli ve en verimli şekilde yayma- lusu sevgilerimi sunuyorum.
1
MK SUNUŞ NİSAN 2018
IA Fatma Yılmaz
Yayın Kurulu Başkanı
fyakademi@gmail.com
Değerli satrançseverler, rancın İçinden köşesinde Taktik Ögeler’le, Betül Cemre Yıl-
Satrançla dolu bir üç ayı daha geride bıraktık. Ülkemizin dız Kadıoğlu büyükustaların yaptığı basit hatalarla, Nilüfer
en geniş katılımlı turnuvaları ocak sonu ve şubat başını içine Çınar Çorlulu Puanlı Satranç’la sayfalarımızda yer alırken,
alan tarih aralığında gerçekleştirildi. Abdullah Sözen Şah Gambitinin Son Atlısı’nı konuk ediyor
Türkiye Küçükler, Türkiye Yıldızlar, Türkiye Emektarlar dergimize.
ve hemen arkasından Türkiye Kupası… Onların yakıp takip- Sanat yazarımız Ergin Çiftçi satranç temalı filmleri ele al-
çisi Dünya Kadınlar gününü de içine alan Türkiye Kadınlar dığı Satranç ve Sanat köşesinde Düşünen Robotlar’ı sayfala-
Şampiyonası. Bu turnuvaların toplamında emek veren sayısı, rımıza taşırken, Kazancı Görme’de de Düşünen Robotlar’ın
sporcusu, yöneticisi, hakemi, antrenörü, velisi, çalışanlarıyla satranç danışmanı Chantal Chaude de Silans’ın diyagram-
beş bini çoktan geride bırakıp yönünü on bine dönmüş du- larıyla çıkıyor karşımıza. Sürekli köşeler bölümünde ben de
rumda. genç büyükustamız, hekim adayımız, tanıdıkça daha çok
Sadece yurt içi organizasyonlarla sınırlı kalmadı elbette sevdiğimiz, seveceğimiz, genç sporcularımız açısından çok
bu üç ay, yurt dışında da güzel organizasyonlar ve bu orga- iyi bir model olan Batuhan Daştan’ı konuk ettim Söyleşe
nizasyonlarda ülkemizi başarıyla temsil eden sporcularımız Söyleşe’de. Ve yine Daştan’ın seçkisiyle oluştu Ustaca…
vardı. Ve dergimizin renkli yeni sayfasında, satranç kitaplarıyla
Hem ülkemiz içinde hem de uluslararası boyutta adını tanıdığımız, yaratıcı düşüncelerle küçüklerin dünyasına sat-
altın harflerle yazdıran onca sporcumuzun haberini taşıdık rancı yerleştiren Ozan Çapan ilk kez satranç bulmacasıyla
bu sayımızda da dergimizin sayfalarına. çıkıyor karşımıza.
Yurt içi haberlerde Türkiye Kupası Büyükustamız Kı- Önümüzde satrançla dolu bir üç ay daha bizleri bekliyor.
vanç Haznedaroğlu, Türkiye Kadınlar Kadın Büyükustamız Bu turnuvalardan ülkemizde yapılacakların belli başlıları içe-
Betül Cemre Yıldız Kadıoğlu, Küçükler Şampiyonası genç risinde Kahraman Olgaç Anma Satranç Turnuvası, Türkiye
satranççılarımızdan İbrahim Ege Bulduk, Türkiye Yıldızlar Küçükler ve Yıldızlar Takım Şampiyonası Final, Çeşme Açık
Şampiyonası yine genç satranççılarımızdan Alber Kadir Zor, Satranç Turnuvası, Türkiye Gençler Şampiyonası, Türkiye
Türkiye Emektarlar, emektar satranççımız Halil Nejat Öz- Kulüpler Satranç Şampiyonası, Türkiye Satranç İkinci Ligi,
men, Türkiye Görme Engelliler, Türkiye Görme Engelliler Türkiye Satranç Birinci Ligi ve Hatay Büyükşehir Belediyesi
Federasyonu Satranç Teknik Kurul Başkanı Fatma Yılmaz, Açık Satranç Turnuvasını saymak mümkünken uluslararası
Ali İpek Anma, Mavikale’nin deneyimli yazarlarından Ab- boyutta da Avrupa Okullar Satranç Şampiyonası ve Avrupa
dullah Sözen imzasıyla taşındı sayfalarımıza. Türkiye Ku- Genç Takımlar Satranç Şampiyonası sporcularımızı bekli-
pasının galibi FM Fethi Apaydın kupa sonrası heyecanını, yor temmuz sonlarına kadar. Gerek ulusal düzeydeki gerekse
mutluğunu bizlerle paylaşıyor. uluslararası düzeydeki turnuvalara katılacak sporcularımıza
Uluslararası turnuvalardan Adaylar Turnuvasını ve Tata şimdiden başarılar diliyoruz.
Steel’i Mert Özateş, Avrupa Bireysel ve Reykjavik Açık’taki Bir iyi dilek de Mavikale okuyucularımız ve yazarlarımız
GM Yılmaz başarısını başarılı satranççımız ve yazarımız Ta- için: Birbirinden güzel nice sayılarda, birbirinden güzel nice
rık Selbes taşıdı sayfalarımıza. başarıları, nice güzel haberleri sizlere ulaştıracağımıza olan
Her sayımızın eğitim yazarları Halil Nejat Özmen Sat- sorumluluk bilincimizle, iyi okumalar…
2
NİSAN 2018 BU SAYIDA MK
Yayının Adı: Mavikale
Yıl: 10 Sayı: 33 Nisan 2018
ISSN 1309-1166
3
MK HABER-ANALİZ NİSAN 2018
4
NİSAN 2018 HABER-ANALİZ MK
Diğer analizimiz de Atalık ile şam- 24...Qc5!? 25.Qg3 Qg1+ 26.Kd2 26.Rab1 Rxe2 27.Qxa6 Qg4 28.Qd3
piyonayı üçüncülük ile bitiren Hande- Nd4³ Beyazların dikkat etmesi gere- e4 29.h3 exd3 30.hxg4 Bc5 31.Rxd3
nur Şahin’in beraberlik ile sonuçlanan kiyor. Rxf2 32.Bd4 Bxd4 33.Rxd4 Ra2
maçı. 34.Rdxb4 Rxa5 35.b7 Rb8 36.Rc4
25.Qf3 Qe7 26.Qg4 f6 27.g3 Kf8
Handenur Şahin- Ekaterina Atalık Kf7 37.Rc8 Rxb7 38.Rxb7+ Kg6
28.a3 Qd7 29.Qd1 Qxd1+ 30.Kxd1
39.Rcc7 f5 40.Rxg7+ Kf6 41.Rbf7+
1.e4 c6 2.d4 d5 3.Nc3 dxe4 4.Nxe4 Kf7 31.Ke2 g6 32.hxg6+ Kxg6 33.Kf3
Ke6 42.gxf5+ 1-0
Bf5 5.Ng3 Bg6 6.h4 h6 7.h5 Bh7 f5 34.b3 h5 35.Bb2 Kf7 36.Be5 Ke7
8.Nf3 e6 9.Bd3 Bxd3 10.Qxd3 Nf6 37.Ke3 Kd7 38.Bf6 Kd6 39.Bd4 a6 Handenur Şahin - Safiye Öykü İnce
11.Bd2 Be7 12.0-0-0 0-0 13.Ne5 40.Bb6 Ne7 41.c4 Ng6 42.Bd8 e5
1.e4 c5 2.c3 d5 3.exd5 Qxd5 4.d4
43.fxe5+ Kxe5 44.Bc7+ Ke6 45.Bf4
Bu konumda daha çok tercih edilen h4 46.gxh4 Nxh4 47.Bg3 Ng6 48.b4
cxd4 5.cxd4 e6 6.Nf3 Nf6 7.Nc3
hamleler: 13.Kb1; 13.Ne4; 13.Qe2 Qd6 8.Bd3 Be7 9.0-0 Nc6 10.a3
Ne5 49.Kd4 Nf3+ 50.Kc5 Kd7
0-0 11.Be3 b6 12.Qe2 Bb7 13.Rad1
13...c5 14.dxc5 Qc7 15.Qe2 Qxc5 51.Kd5 Nd2 52.Bf4 Nb1 53.Bc1 f4
Rac8 14.Rfe1 Qb8
16.Ng6 54.Bxf4 Nxa3 ½-½
14...Rfd8 Daha çok tercih ediliyor.
Handenur ile Ekaterina’nın bir ön- Kübra Öztürk - Büşra Özbek
ceki oynadığı maçta Handenur 16.Ad3 1.d4 d5 2.c4 e6 3.Nf3 a6 4.g3 dxc4 15.Bb1
tercih etmiş. 16.Nd3 Qc4 17.Kb1 Nc6 5.Bg2 b5 6.a4 Beyazların Qd3 ile şah kanadı atağı
18.b3 Qa6 19.Nb2 Qxe2 20.Nxe2 yapma fikri var. Ayrıca Bb1-Ba2 ma-
Rfd8 0-1 (49) Sahin, H (1960) - Ata- 6.Ne5 Daha çok oynanıyor.
nevrası ile her zaman d5 sürmeyi tehdit
lik, E (2468) Antalya, 2017 6...Bb7 7.b3 cxb3 8.Qxb3 c6 edecek.
16...Re8 17.Ne4N 8...b4!? Siyahların bence b4 ham- 15...Na5?
lesini tercih etmesi gerekiyordu. 9.a5
Yine Handenur’un başka bir
maçı: 17.Nxe7+ Qxe7 18.Ne4 Nc6
Nd7 10.Nbd2 Ngf6 XABCDEFGHY
19.Nxf6+ Qxf6 20.Bc3 e5 0-1 (33) 9.0-0 Nf6 10.Bb2 Be7 11.Ne5 8-wqr+-trk+(
Sahin, H (1965) - Zor, A (2150) An- Piyona karşılık Beyazların aktif ko- 7zpl+-vlpzpp'
talya, 2018 numu var. 6-zp-+psn-+&
17...Nxe4 18.Nxe7+ Qxe7 11...0-0 12.Rc1 Nd5 13.Nd2 b4 5sn-+-+-+-%
19.Qxe4 Nc6 20.Bc3 Rad8 21.f4
Rxd1+ 22.Rxd1 Rd8 23.Rd3? XABCDEFGHY 4-+-zP-+-+$
23.Rxd8+ Qxd8 24.b3=
8rsn-wq-trk+( 3zP-sN-vLN+-#
23...Rxd3 24.Qxd3
7+l+-vlpzpp' 2-zP-+QzPPzP"
6p+p+p+-+& 1+L+RtR-mK-!
XABCDEFGHY 5+-+nsN-+-% xabcdefghy
8-+-+-+k+( 4Pzp-zP-+-+$ 15...Rfe8 16.Bg5 Nd5 17.Qd3 g6²
7zpp+-wqpzp-' 3+Q+-+-zP-# 16.Ne5± Qa8 17.Bg5 Rcd8
6-+n+p+-zp& 2-vL-sNPzPLzP" 18.Qd3 g6 19.Qh3 Nc6 20.Nf3
5+-+-+-+P% 1tR-tR-+-mK-! 20.Qh4!+-
4-+-+-zP-+$ xabcdefghy 20...Nb8 21.Ne4 Bxe4 22.Bxe4
3+-vLQ+-+-# 14.a5!± c5 15.dxc5 Nc6 16.Ndc4 Nxe4
2PzPP+-+P+" Rc8 17.Nb6 Nxb6? 18.Bxc6 Bxc6 22...Nc6 23.Bxf6 Bxf6 24.Rc1
19.Nxc6 Rxc6 20.cxb6 Rc8 25.b4 ve Siyahlar açmazdan atını
1+-mK-+-+-! kaybeder.
Beyazlar için buradan sonrası kolay.
xabcdefghy 20...Qc8 21.Qf3 Rc5 22.Qg4 e5 23.Bxe7 Nd7 24.Rxe4 Nc5
24...Qh4 23.Qe4 f6 24.Rd1 Qe6 25.Qb7 Rc2 25.Rh4 1-0
5
MK HABER-ANALİZ NİSAN 2018
6
NİSAN 2018 HABER-ANALİZ MK
konum. Bütün taşlarım gelişmiş du- 2018 Türkiye Kupası Final Sıralama (İlk On) oynayabilir. Böylece e2 kalesi yataydan
rumda. Piyon yapım sağlam. Rakibin b piyonunu koruyabiliyor.
taş gelişimi ve şahın güvenliği ile ilgili Sıra İsim ELO Puan 22...a6 23.¦a1
sıkıntısı var. 1 FM Fethi Apaydın 2269 10 Buralarda rakibimin zamanının
23.a4 2 IM Ufuk Sezen Arat 2361 9½ azalması nedeniyle amaçsızca hızlı
23.Nf3 Bb5 24.Qb3 Be2; 23.Ne2 3 GM Kıvanç Haznedaroğlu 2457 9 hamleler yapıyorum. Bu en büyük ha-
Bb5 24.Qa2 Bxe2 25.Qxe2 Qxc3+ tadır satrançta! Her zaman konuma
4 IM Mert Yılmazyerli 2489 9
23...¥b5 0-1 uygun hamleler yapmak gerekir. Ka1
24.Qb3 Bf1 25.Qc2 Bg2 5 IM Ege Köksal 2353 8½ hamlesi kötü değil ama amaçsızca de-
K. Haznedaroğlu – E. Karaokçu 6 FM Diyap Büyükaşık 2301 8½ memin sebebi daha öncesinde Ff1 oy-
Türkiye Kupası, Antalya 2018 7 FM Hüseyin Can Ağdelen 2302 8½ nadım ve bir plan dahilinde oynadığım
bir hamle değil. Şimdi f1 fili kaleler
8 Umut Erdem Gündüz 2139 8½
1.d4 d6 2.¤f3 ¥g4 3.¤bd2 arasında bağlantıyı kesiyor.
9 FM Volkan Sevgi 2264 8 23... a5 24.¥e2?!
Artık 2 tur kalmıştı ve şampiyon-
10 Alber Kadir Zor 2150 8 Şimdi h3 piyonunun savunucusu
luk şansım çok azdı. 2. olma ihtimalim
kalmadı. Kale h1 de kalmak zorunda
maçlarımı kazanıp önümde bulunan 14.¥d2 £xe2+ 15.¢xe2 d5 artık.
rakibimin puan kaybetmesine veya 24... b4 25.¦ac1 ¤h7 26.¥h4 g5
İlk aşamayı geçtik. Şimdi oyunsonu
averaj kazanmama bağlıydı. Benim 27.¥g3 bxc3 28.¦xc3!
kısmında fil çifti avantajını kullanmam
maçlarımı kazanıp beklemekten başka
yapacak birşeyim yoktu. Rakibim farklı gerekecek. Fil çifti piyonlar ile avantaj Rakibimin zamanı çok azdı ve Rxc3
oynayınca teoriden tamamen çıkarak kazanır. Yani piyonlar ile alan avanta- yapamayacağımı düşünmüştü. Ufak bir
tahta üzerinde oynamaya karar verdim. jı kazanarak fil çiftini daha etkin hale taktik ile Beyazlar üstünlüğü hemen ele
getirebiliriz. Bunun için iki tane ideal geçiriyor.
3...¤f6 4.h3 ¥h5 5.e3 ¤bd7 6.g4
planım var. Birincisi b3–c4 ile kanat-
¥g6 7.¥g2 c5 8.¤h4 28... ¤xb2 29.¤c5+ ¢e7?
tan ilerlemek, diğeri ise f4–f5 ile oyunu
Önce küçük bir üstünlük elde açıp rakip piyon yapısını bozmak. İkisi 29...Bxc5 30.dxc5 Nc4 31.Rb1
ederek başlamaya karar verdim. Fİl için de acele etmeye gerek yok çünkü Nf6 32.Bxc4 dxc4 33.Rxc4 Rxh3
çifti üstünlüğü başlangıç için iyi bir kapalı konumda tempo kaybı söz ko- 34.c6+ Rxc6 (34...Ke8 35.Rb8 Rxb8
üstünlük olacaktı. Tabii ki oluşan nusu olamaz. 36.Bxb8± Rh8 37.Bd6 ) 35.Rb7+ Kc8
konum Slav-Semi Slav yapısına benzer 36.Rc7+ Rxc7 37.Rxc7+ Kd8 38.Rxf7
bir yapıya sahipti ve uzun bir mücadele 16.¤e1 ¥d6 17.¤d3
olacaktı. 30. .¦b1 ¦b8 31.¥xd6+ ¢xd6
Atımı d3 karesine koyarak f4 sürü- 32.¦b3
8...cxd4 9.exd4 £c7 10.¤xg6 şünü destekliyorum. Ayrıca b3–c4 sür-
Bu taktik ile rakip taş kaybetti.
hxg6 11.¤f3 mek istediğimde g2 filim de etkin hale
geliyor. 32...¦xb3 33.axb3 e5 34.¦xb2
Alışılagelmedik bir hamle. g2 de 17...¢e7 18.f3
bulunan beyaz fili kısıtlıyor gibi gö- Bundan sonrası artık rahat kazanç.
Acele etmeye gerek yok. Rakibe
rünse de üstünlüğü hemen alan bir mümkün olduğu kadar oyun şansı ver- 34... exd4 35.¤b7+ ¢e5 36.¤xa5
hamle. Siyah şimdi nasıl gelişeceğini meden oynamak gerekiyor. f3 hamlesi ¤f8 37.¤c6+ ¢f4 38.¤xd4 ¦xh3
düşünmeli. Eğer f8 filini geliştirecekse 39.¥f1 ¦h2+ 40.¥g2 ¤g6 41.b4 ¢e5
hem e4 karesini koruyor hem de raki-
e6 sürmek zorunda. Sürmez ise Fil ve
be hamle bulma baskısı yapıyor. 18.f4 41...Nh4 42.Kg1 Nxf3+ 43.Nxf3
Kale oyun dışı kalacak aynı zamanda Ne4 19.Be1 f5
şah merkezde kalacak. d5 piyonu e7 18...¤b6 19.¢f2 ¤c4 20.¥g5 42.¢g3 ¦xg2+ 43.¢xg2 ¢xd4
piyonunu baskılıyor. e6 sürdüğünde ¢d7 21.¦ae1 b5 22.¥f1 44.b5 ¤f4+ 45.¢g3 1-0
ise d6 ve e6 da askıda piyonlar kalacak, 22.Re2 daha yararlı bir hamle. Hem Kendi açımdan turnuvayı yine de iyi
g7–g6 piyonları zayıf kalacaktır. Fil çif- b2 piyonunu tutuyor hem de gelişim bitirmiş oldum. Bu sene de şampiyon-
ti ile açık konumda bir üstünlük elde için esnek bir hamle olarak göze çarpı- luğu kaçırdım ama seneye şampiyonluk
etmiş oluyorum. 11.d5! Rc8 12.c3 Nb6 yor. Şimdi beyazlar e hattında bir batar- mücadelesi için yine orada olacağım.
13.Nf1 (13.Nb3 e6 14.dxe6 fxe6) ya kurabilir ve f4–f5 ile baskı yapabilir. Şampiyon olan dostum Fethi Apaydın’ı
11...e6 12.£e2 ¦c8 13.c3 £c4 Ayrıca b5 piyonundan dolayı Ka1 ile a4 tekrar tebrik ederim.
7
MK HABER NİSAN 2018
8
NİSAN 2018 HABER MK
7 Yaş Genel Milli Takım Havuzuna Giren Sporcular 8 Yaş Genel Milli Takım Havuzuna Giren Sporcular
Sıra Adı Soyadı UKD Puanlar Sıra Adı Soyadı UKD ELO Puanlar
1 Ali Arda Pınar 1168 8½ 1 Mert Can Seviğ 1409 0 8½
2 Eymen Eren Büyük 1283 8 2 İlhami Göktuğ Özen 1378 1246 8
3 Arda Cankurt 1271 8 3 Abdurrahman Ergun 1414 1262 7½
4 Dikran Özbülbül 1130 8 4 Çınar Durmuş 1288 0 7½
5 Yağız Kaan Erdoğmuş 1384 7½ 5 Salim Fenerli 1320 1228 7½
6 Yusuf Eymen Yılmaz 1064 7½ 6 Çağan Tütüncüler 1363 0 7½
7 Ali Alper Çelik 1311 7 7 Doruk Domurcak 1164 0 7½
8 İhsan Batın Beşkardeşler 1033 7 8 Uygar Duruçay 1483 1329 7
9 Ege Sarıçam 1213 7 9 Alp Türk 1278 0 7
10 Eren Ovacıllı 1352 7 10 Mehmet Efe Pakyürek 1467 1321 7
11 Mustafa Duman 0 7 11 Alp Madsman 1253 0 7
12 Mehmet Kağan Dereli 1190 7 12 Doruk Gazibey 1179 0 7
13 Ömer Ata Uzunay 1214 7 13 Ateş Atabey Ayhan 1465 1145 7
14 Ahmet Cılam 1042 7 14 Hasan Demir Gedikkaya 1318 0 7
15 Ege Eryılmaz 1191 7
8 Yaş Kızlar Milli Takım Havuzuna Giren Sporcular
16 Efekan Kağnıcı 1176 7
Sıra Adı Soyadı UKD ELO Puanlar
17 Egemen Aydın 1098 7
1 Zeynep Acar 1240 0 9
7 Yaş Kızlar Milli Takım Havuzuna Giren Sporcular 2 Nazlı Demir 1169 1067 7½
Sıra Adı Soyadı UKD Puanlar 3 Ecrin Zeycan Şahin 1379 0 7½
1 Ela Aslan 1077 8½ 4 Ela Cebecioğlu 1143 0 7
2 Aslınur Berrin Aydın 1200 7 5 Feyza Keskin 1144 0 7
3 Vuslat Deniz Kolkızoğlu 1200 7 6 Ceylin Üryan 1129 0 7
4 Azra Deniz Şahin 1205 7
7 Rengin Aslan 1335 0 6½
5 Irmak Kırmızıoğlan 1200 7
8 Jülide Aysu Mutlu 1080 0 6½
6 Ayşe Naz Koç 1128 6½
9 Ceren Kahraman 1085 0 6
7 Nilsu Canfes 1118 6½
10 Nehir Yurt 1211 0 6
8 Hayat Şehirli 1064 6½
11 Fatma Nisa Çelik 1209 0 6
9 Minerva Candemir 1143 6½
12 Süheyla Naz Bahar 1209 0 6
10 Azra Gaye Asri 1280 6½
13 Asya Arslan 1046 0 6
11 Ela Saka 1200 6
14 Eylül Mirioğlu 1046 0 6
12 Zeynep İmge Okuyan 0 6
15 Ecrin Avcı 1128 0 6
13 Jiyan Temel 1130 6
14 Ceylin Yürük 0 6 16 Destina Çınay Çika 0 0 6
9
MK HABER NİSAN 2018
9 Yaş Genel Milli Takım Havuzuna Giren Sporcular 10 Yaş Genel Milli Takım Havuzuna Giren Sporcular
Sıra Adı Soyadı UKD ELO Puanlar Sıra Adı Soyadı UKD ELO Puanlar
1 Efe Yalçınkaya 1608 1370 8½
1 CM Kerem Erten 1857 1722 8½
2 Halit Arhan Usta 1423 1311 8
2 Yusuf Çağan Türkmen 1776 1654 8
3 Egehan Yıldız 1603 1150 8
3 Ediz Gürel 1765 1732 7½
4 Arda Çamlar 1688 1460 7½
4 Arda Mert Koçu 1597 1394 7½
5 Mehmet Eren Civelek 1393 1184 7½
6 Yağız Pamuk 1444 1365 7 5 CM Tarık Kabul 1625 1213 7½
10
NİSAN 2018 HABER MK
11 Yaş Genel Milli Takım Havuzuna Giren Sporcular 12 Yaş Genel Milli Takım Havuzuna Giren Sporcular
Sıra Adı Soyadı UKD ELO Puanlar
Sıra Adı Soyadı UKD ELO Puanlar
1 CM Efe Metehan Yavuz 1890 1809 7½
1 CM Taha Özkan 1864 1795 8 2 CM Efe Hakan Öztürk 1886 1847 7½
2 Yankı Taşpınar 1835 1679 7½ 3 Tekin Alp Erdoğan 1750 1761 7
4 Ömer Faruk Civcer 1583 1410 7
3 Şahin Ergin 1834 1677 7½
5 Ufuk Alp Adıgüzel 1769 1675 7
4 Eray Kılıç 1848 1828 7½ 6 Eren Çınar Çoban 1736 1638 7
7 Kağan Kerem Açıkgöz 1803 1698 7
5 CM Ömer Melih Sarıdağ 1807 1745 7
8 Deniz Özkurt 1677 1480 7
6 Yusuf Portakalcı 1782 1633 7 9 Seha Çalışkan 1797 1706 7
7 Nazım Efe Özkeskin 1737 1573 7 10 CM Zeki Berke Çaputçuoğlu 1858 1826 7
11 Tunahan Yıldız 1718 1439 7
8 Rüzgar Bulut Aksöz 1722 1517 7
12 Muhammed Emin Arslan 1698 1599 7
9 Onur Bayhan 1682 1446 7
12 Yaş Kızlar Milli Takım Havuzuna Giren Sporcular
10 Giray Kaan Durukan 1682 1405 7 Sıra Adı Soyadı UKD ELO Puanlar
11 Alperen Özcan 1612 1375 7 1 İrem Ezra Öz 1752 1698 8
2 Çisel Anaçoğlu 1757 1702 7
12 Selçuk Emre Çolak 1557 1358 7
3 WCM Elif Keskin 1728 1667 7
11 Yaş Kızlar Milli Takım Havuzuna Giren Sporcular 4 Sermin Naz Aydemir 1587 1439 6½
Sıra Adı Soyadı UKD ELO Puanlar 5 Yılmaz Gökçen 1516 1363 6½
6 WCM Gülenay Aydın 1750 1813 6½
1 Dila Baloğlu 1649 1443 7½
7 Sıla Kaya 1516 1407 6½
2 WCM Gülcan Sena Kayış 1591 1380 7 8 Defne Kebapçı 1525 1230 6½
3 Hatice Aslı Muştu 1605 1510 7 9 Gülden Postoğlu 1565 1383 6½
10 Suğra Tepeli 1584 1359 6
4 Elifnaz Akat 1503 1287 6½
11 Ilgın Kaya 1565 1363 6
5 Nilsu Enç 1531 1328 6½ 12 Ceylin Deniz Karabacak 1541 1311 6
6 Defne Çetin 1477 1241 6½ 13 Feyza Kıpık 1483 1259 6
14 Elif Özkan 1459 1297 6
7 Gülin Dönmez 1480 1247 6½
15 Deniz Karasakal 1553 1409 6
8 Nehir Yazğan 1386 1016 6½
16 Dilek Türünz 1509 1332 6
9 Duru Akın 1422 1223 6½ 17 Deren Güneş 1469 1252 6
11
MK HABER NİSAN 2018
12
NİSAN 2018 HABER MK
13
MK HABER NİSAN 2018
14
NİSAN 2018 HABER MK
15 Yaş Genel Milli Takım Havuzuna Giren Sporcular 15 Yaş Kızlar Milli Takım Havuzuna Giren Sporcular
Sıra Adı Soyadı UKD ELO Puanlar Sıra Adı Soyadı UKD ELO Puanlar
1 Emirhan Tarlabaşı 2087 2060 7 1 Eylül Çelik 1772 1669 8½
2 WCM İlayda Kaygısız 1766 1730 6½
2 Serhan Berat Özdemir 1915 1747 7
3 WCM Defne Sade 1772 1982 6½
3 Furkan Büke 1855 1778 7
4 Ayşen Sağlamer 1477 1321 6
4 Alp Buğra Ünlü 1948 1871 6½ 5 Sudenaz Dalgar 1591 1443 5½
5 FM Alparslan Işık 2182 2219 6½ 6 İrem Serdil Meylani 1579 1312 5½
6 Yankı Kara 2045 1981 6½ 7 İrem Onbaşı 1544 1361 5½
7 Emir Gülbeyaz 2082 2087 6½ 8 Aleyna Kömürcü 1494 1343 5½
16 Yaş Genel Milli Takım Havuzuna Giren Sporcular 16 Yaş Kızlar Milli Takım Havuzuna Giren Sporcular
Sıra Adı Soyadı UKD ELO Puanlar Sıra Adı Soyadı UKD ELO Puanlar
1 Ezgi Akti 1693 1575 6½
1 Kayra Kamer 2208 2217 7½
2 Hümeyra Kargacı 1770 1675 5½
2 İsa Özgür 1959 1907 7
3 Buse Naz Koçyiğit 1836 1881 5½
3 Eren Aytekin Murat 2097 2149 7 4 Kübra Selenay Esti 1711 1587 5½
4 FM Doğa Boran Şahin 2060 1984 7 5 Hayrun Nisa Şahin 1749 1755 5½
5 Umut Erdem Gündüz 2144 2139 6½ 6 Lara Başpınar 1660 1504 5
6 Emre Kırılmaz 1920 1761 6½ 7 Ulya Köse 1740 1668 5
8 Akarsu Bengi Çelik 1674 1526 5
17 Yaş Genel Milli Takım Havuzuna Giren Sporcular
17 Yaş Kızlar Milli Takım Havuzuna Giren Sporcular
Sıra Adı Soyadı UKD ELO Puanlar
Sıra Adı Soyadı UKD ELO Puanlar
1 Alperen Akdoğan 2103 2262 8
1 Çiğdem Onur 1800 1715 8
2 CM Halit Kaan Kesgin 2181 2185 7
2 WCM Poyraz Dursun 1806 1814 6½
3 Akın Özsakallıoğlu 1978 1865 6½
3 Seray Karatiken 1738 1649 5½
4 Yiğit Pektaş 2122 2133 6½
4 Eda Çelik 1745 1888 5
5 İlhan Serhat Salman 1941 1847 6 5 Semra Barutçu 1540 1381 5
6 CM Hakkı Berat Dalgar 2133 2154 6 6 Fevziye Ece Altınöz 1718 1656 5
7 Osman Talha Yurtoğlu 1913 1742 6 7 Elif Şimşek 1468 1245 5
18 Yaş Genel Milli Takım Havuzuna Giren Sporcular 18 Yaş Kızlar Milli Takım Havuzuna Giren Sporcular
Sıra Adı Soyadı UKD ELO Puanlar Sıra Adı Soyadı UKD ELO Puanlar
1 FM Tuna Özateş 2207 2266 7 1 Didem Nuray Yurdakul 1773 1763 5
15
MK HABER NİSAN 2018
Sizleri şampiyonadan seçtiğim ana- arasında oynandı. İlginç bir Najdorf taşlarla oynadığı bu konumda yaptığı
lizli maçlarla baş başa bırakıyorum. oyunortasından sonra siyahın piyon hata sonucu hem maçtan hem de lider-
önde olduğu ve ters kanatlı rokların lik koltuğundan oldu. Turnuvayı Kayra
Can Dolgun- Atakan Mert Bicer
atıldığı bir konum var tahtada. Ters 7.5 puan ile 1. İsa 7 puan ile 2.lik ile
13 Yas Genelin sıralamayı etkileyen
kanatlı roklarda piyonun ciddi bir tamamladı.
en önemli maçlarından birisi 8. turda
önemi yok fakat burada en önemli
oynandı. 8.Tura kadar turnuvayı birinci 31.Rbe1??
faktör şah güvenliği ve Siyahın siyah
sırada götüren Atakan Mert Biçer bu 31.fxg6! e1Q 32.Rbxe1 Rxe1
renkli fili uzun çaprazda tam bir cana-
maçta açılışta önemli bir hata yaparak 33.Be6+ R1xe6 34.gxh7+ Kxh7
var. Beyazın ise atağı hala şaha ulaşmış
maçı kaybediyor ve liderliği turnuvayı 35.dxe6 Rxe6 36.Rd1³ Beyaz belki bi-
değil.
şampiyon tamamlayan Can Dolgun’a raz daha kötü ama bu konum savunu-
26...g5
bırakıyor. labilir bir konum.
Belki bilgisayara göre en iyi hamle
1.e4 c6 2.Nc3 d5 3.Nf3 dxe4
değil ama bence çok mantıklı bir hamle 31...Nf4!
3...Bg4 Ana hamle; 3...Nf6 Son
Siyahlar hatları kapatmaya çalışıyor.
zamanlarda popüler olan bu hamle Çok güzel bir konum. Beyazın tah-
26...Qf6-+
sanırım en iyi tercih siyahlar adına. tada düzgün hamlesi kalmadı! Siyahlar
27.h4
4.Nxe4 Bf5 5.Ng3 Bg6?! basitçe Şf7 Şf6 ardından Kc3 alarak
Bu hamlede en iyi hamleler kate-
Siyahlar konuma Caro Kann Savun- oyunsonunu kazanıyor çünkü Beyazın
gorisinde değil fakat Beyaz yapması
masının ana varyantı gibi yaklaşıyor. taşları e2 piyonunu savunmak zorunda.
gerekeni yapıyor ve hatları açmaya
Fakat piyonun d4te olması yerine Atın
çalışıyor. 32.f6 Kf7 33.Kh2 Kxf6 34.Rg3 h5
f3 karesinde bulunması Beyazlar için
27...gxh4 28.Qg2? 35.Be6 Rxg3 36.Kxg3 Nxe6 37.dxe6
ciddi bir avantaj ve Beyaz bunu güzel
Beyazlar b2yi savunmak için veziri- Rxe6 0-1
bir biçimde ispatlıyor.
ni vezir kanadında tutmalıydı.
6.h4 h6 7.Ne5! Bh7? 28.Qb3µ Tuna Ozates - Kutay Karataş
7...Qd6± 28...Qf6 29.fxe6? XABCDEFGHY
8.Qh5! g6 9.Qf3 Nf6 10.Qb3
Qd5 11.Qxb7! Qxe5+ 12.Be2+- 29.c3–+ Bu hamle maçın bitimini 8-+lwq-mk-tr(
Açılıştan ciddi bir avantajla çıkan biraz daha geciktirebilirdi fakat Siyah
yine de bunu kazanmalı. 7+-tr-sn-+-'
Beyazlar oyunun devamında çeşitli
yerlerde avantajını kaybetse bile maçı 29...Na3+!! 30.Ka1 Rxc2 31.exf7+ 6pwQ-zpp+p+&
kazanmayı bildi. 1–0 Kh8 32.Re2 Qxb2+! 0-1 5+p+-vl-sNp%
Didem Nuray Yurdakul - Hafize Isa Özgür - Kayra Kamer 4-+-+-+-+$
Demirtaş
XABCDEFGHY 3+LzP-vLP+-#
XABCDEFGHY 2PzP-tR-zP-zP"
8-+-wq-trk+( 8-+-+r+k+(
7zpp+-+-+p' 1+-mKR+-+-!
7+-+-+pvl-' xabcdefghy
6p+r+p+pzp& 6-+-zp-+n+&
5+-zpP+P+-% 18 Yaş Genelin şampiyonunu belir-
5+p+p+P+-% leyen son tur maçı. Siyahlarla oynayan
4-+n+-+P+$ 4-+P+-+L+$ Kutay Karataş’ın açılışta yaptığı hata
3+-+-+-wQ-# 3+-zP-tr-+P# sonunda açılıştan kazanç konumda çı-
2P+-+p+-+" kan Tuna Özateş maçı şık bir biçimde
2PzPP+-+-zP" sonlandırıp son tura liderden yarım
1+KvLRtR-+L! 1+R+-+-tRK! puan geride girmesine rağmen şampi-
xabcdefghy xabcdefghy yon oluyor.
18 Yaş Kızlar kategorisinin önemli 16 Yaş Genelin en kritik maçı 7. 23.Rxd6!! Bxd6 24.Rxd6 Qxd6
maçlarından birisi Turnuvayı şampiyon turda oynandı. Turnuvaya 6/6 ile harika
24...Bd7 25.Nxe6++-; 24...Rd7
tamamlayan Didem Nuray Yurdakul bir başlangıç yapan İsa Özgür 5/6 puan 25.Nxe6++-; 24...Qe8 25.Qxc7+
ve kendisine turnuvada tek yenilgisini ile kategorinin en kuvvetli oyuncula-
tattıran turnuva 2.si Hafize Demirtaş rından biri olan Kayra Kamer ile beyaz 25.Qxd6 Rc6 26.Qd8+ 1-0
16
NİSAN 2018 HABER MK
17
MK HABER NİSAN 2018
18
NİSAN 2018 ALİ İPEK PUANLI SATRANÇ KÖŞESİ MK
19
MK HABER-ANALİZ NİSAN 2018
20
NİSAN 2018 HABER-ANALİZ MK
Emektarlar kategorisinde, geçen se- 29.¤c1 45.¢g2 ¢d8?
nenin şampiyonu İbrahim Tofan 6. tura 29.f4!! Bu bilgisayar hamlesini masa 45...¦db7 sonra a4 yine kazanırdı.
kadar turnuvayı domine edip 5.5 puan-
başında görmek çok zor! Bu varyantta
la başta giderken, 7. ve 8. turlarda aldığı 46.¢g1 ¢c8?
Beyazın çok sayıda keskin hamlesi ve
yenilgilerle şampiyonluğu kaptırdı. Siyah frene bastı, avantajını kullan-
Vedat Ali Çetinkaya, 4. turda İbra- Siyahın 5–6 tane tek-hamlesi var. 29...
gxf4 30.¤xf4 exf4 31.e5 ¦e7 (31...f5 mak istemiyor gibi. Uzun süre –+ giden
him Tofan’a yenilmesine rağmen, son oyun ’ya döndü. 46...a4-+
dört turda kazanarak şampiyonluğa 32.gxf5+-) 32.¥d5 £d7 33.exf6 ¦xe2
ulaştı. 34.£xe2+ ¢d8 35.£e5! £c7 47.£f3 £e7 48.¤c1 ¦db7 49.¤d3
Kıdemli Emektarlar kategorisinde 36.£e4 (36.£g5 £d637.£g8+ ¢c7 ¢b8
turnuva öncesinde, çoğunluk geçen yıl- 38.£g7+ £d7 39.¥e6! £xg7 40.fxg7 ¢e7’de iyiydi, b8’e gelmesinin bir
larda olduğu gibi Salih Muratoğlu’nun ¥d2 41.g8£ ¥e3+ 42.¢h2 ¦xg8 anlamı yok.
şampiyon olacağını düşünüyordu. An- 43.¥xg8²) 36...£d6 37.g5 ¥c8 38.f7
cak Muratoğlu’nun sürpriz puan kayıp- ¥d7 39.¦xf4 ¢c7 40.¦f3² Bu var- 50.¦a1 ¥g8? 51.£e2
ları ve 4. turda Cemil Çiçek’e yenilmesi yantlar insanlık dışı, homo sapiens’ler 51.c5! Beyaz konumu eşitle-
sonrası, 8 tur oynanan turnuvada son için fazla zor! Hele emektar homo me fırsatını kaçırıyor. 51...¥xb3
beş maçını kazanan Cemil Çiçek şam- sapiens’ler için! 3450 Elolu stockfish (51...¥xc5 52.¦xa5²) 52.cxb6 ¥xc2
piyon oldu. bile bazı hamlelerde zorlandı! 53.¦d2 ¥xd3 54.£xd3 ¥b4 55.¦c2
Emektarlar kategorisinde son turda 29...¥b4 30.¤a2?
¦xb6=
1. masada, Vedat Ali Çetinkaya ile IM
30.¤d3 51...¦a7 52.£e1 ¥f7?
Turhan Yılmaz arasındaki kazananın
şampiyon olacağı maçı inceleyelim. 30...¥f8
52...¥b4 53.¤xb4 £xb4 54.£e2³
Fil f8-b4-c3-b4-f8 yolculuğundan
Vedat Ali Çetinkaya - IM Turhan sonra yuvaya geri döndü ve hala konum (54.£xb4? ¦xb4!-+)
Yılmaz –+. Bu işte bir gariplik var.
2018 Emektarlar, 9. tur 53.¦xa3!
31.¦d2 ¦c7 32.¦c1 b5 33.axb5
1.¤f3 g6 2.g3 ¥g7 3.¥g2 e5 4.d3 ¥xb5 34.¥f1 ¥d7 35.¦b1 ¦cb7 Beyaz bu defa fırsatı kaçırmıyor.
d5 5.0-0 c5 6.c3 ¤c6 7.e4 ¤ge7 53...£xa3 54.c5+-
36.¦dd1 ¥a3?
8.¥e3 b6 9.£d2 h6 10.£e2 ¥a6
Beyaz açılışta pasif oynayınca üs- 36...a5-+ Çok uzun süre Siyaha kazanç olan
tünlük Siyaha geçti. 37.¥e2 oyun şimdi Beyaza kazanca dönüştü.
11.c4 dxe4 12.dxe4 ¤d4 13.¥xd4 37.b4 ¥xb4 38.¤xb4 ¦xb4 54...¦xb3 55.¥xb3 ¥xb3 56.¦a1
cxd4 14.b3 £d7 15.a4 ¤c6 16.¤e1 ¥a2 57.£d2 ¦b7 58.¦xa2 £c3
39.¦xb4 ¦xb4 40.¦a1 a6
¤b4 17.¤d3 ¤xd3 18.£xd3 h5 59.£xc3 dxc3 60.¦c2 ¦b3 61.¤c1
19.h3 ¦b8 20.¤d2 h4 21.g4 £d6 37...£d6? 38.¦f1 ¦a3 62.¤e2 ¢b7 63.¤xc3 ¢c6
22.¤f3 £e6 23.¦fe1 ¥f8 24.¦e2 ¥b4 38.¤c3! ¥c6 39.¤d5³ Beyaz de- 64.¢g2 ¦a1 65.¤d5 ¦b1 66.¤e7+
25.¦f1 f6 26.¤e1 g5 27.£c2 ¦h7 zavantajını biraz azaltırdı. ¢c7 67.c6 ¦b8 68.¤d5+ ¢d6 69.c7
28.¤d3 ¥c3? 38...£c5 39.£d3 a5 40.¥d1 ¥e6 ¦c8 70.¤xf6 a4 71.¤d5 1-0
XABCDEFGHY 41.¥c2 ¢e7 42.¦fd1 Emektarlar Kategorisinde 2. olan
Sedat Sabri Severcan’ın daha önce üç
8-tr-+k+-+( Kayıp konumdaki Beyaz oyunu tut- kere emektarlar şampiyonu olan Hür
7zp-+-+-+r' maya çabalıyor. Yasin'le son turda 2. masada oynadığı
42...¦b6 43.¢g2 ¦8b7 44.¢g1 oyunu görelim.
6lzp-+qzp-+&
44.f3? a4 45.¦f1 axb3 46.¥xb3
5+-+-zp-zp-% Sedat Sabri Severcan - Hür Yasin
¦b8 47.¦fd1 ¦xb3 48.¦xb3 ¥xc4-+
4PvlPzpP+Pzp$ ¦b8’in anlamı burada ortaya çıkıyor. 2018 Emektarlar, 9. tur
1.d4 ¤f6 2.c4 e6 3.¤f3 d5 4.g3
3+P+N+-+P# 44...¦d7
¥e7 5.¥g2 0-0 6.0-0 dxc4 7.¤e5
2-+Q+RzPL+" 44...a4 45.¢g2 (45.bxa4 ¥xc4-+)
¤bd7 8.¤xc4 c6 9.¤c3 ¤b6 10.¤a5
45...axb3 46.¥xb3 ¢f8 47.£c2 ¦xb3
1+-+-+RmK-! 48.¦xb3 ¥xc4 49.¦bd3 (49.¦xb7
¤bd5 11.¤b3 £c7?!
xabcdefghy ¥f1+ 50.¦xf1 £xc2-+) 49...¦b2 11...b6 Oyundaki hamleden daha
50.£a4 ¦xa2-+ iyi. 12.e4 ¤xc3 13.bxc3 ¥a6 14.¦e1
21
MK HABER-ANALİZ NİSAN 2018
¦c8= Siyahın bir sorunu yok. XABCDEFGHY Salih Muratoğlu - Cemil Çiçek
2018 Kıdemli Emektarlar, 4. tur
12.e4± ¤xc3 13.bxc3 e5 14.f4! 8-+-+rvlk+( 1.d4 d5 2.c4 e6 3.e3 ¤f6 4.¤f3
exd4 15.cxd4 ¦d8 16.£c2?!
7+-+-+p+p' ¥e7 5.¤c3 b6 6.cxd5 exd5 7.¥d3
16.f5! Merkez piyonlarını sürerek 6-zpN+-+r+& 0-0 8.0-0 ¥g4 9.¥d2
etkili atak yapabilir, sonrasında e5 ve f6 9.b3 c5 10.dxc5 bxc5 11.h3 ¥h5
fikri var. 16...a5 (16...c5 17.¥f4 £d7 5zp-+PzPR+-% 12.¥b2 Beyaza daha rahat bir oyun
18.dxc5+-) 17.a4± 4-+-+-+P+$ olanağı verirdi.
16...a5 17.¥b2 £b6?! 3+-+-+-+P# 9...¤bd7 10.¦c1
10.h3 ¥h5 11.g4 ¥g6 12.¥b5²
17...a4! 18.¤c5 a3 19.¥c3 b5 2P+-+-+LmK" 10...c5 11.¥b5 £c7 12.¥e2
20.¦ad1 ¥g4 21.¦c1 ¥xc5 22.dxc5 1+-+-+-+-! Bu hamle önceki ¥b5 hamlesini
£e7= tempo kaybı haline getirdi.
xabcdefghy 12...£b7 13.h3 ¥h5 14.£b3?!
18.¤c5 £a7 19.h3
35...¢g7 14.g4 ¥g6 15.¤h4=
19.f5! a4 20.¦ac1 b5 21.£f2± 35...¦xc6!! Siyah 20. hamleden
sonra eline geçen ilk fırsatı kaçırıyor. XABCDEFGHY
19...b6 20.¤d3 ¥a6
36.dxc6 ¦xe5 37.¦xe5 ¥d6 Şimdi 8r+-+-trk+(
20...¥b7 oyun berabereye yakın. Beyazın hafif 7zpq+nvlpzpp'
bir konumsal avantajı var, çünkü şahı iyi
XABCDEFGHY konumda ve Siyahın c6’da izole piyonu 6-zp-+-sn-+&
8r+ tr-+k+( var. Ancak Siyah doğru oyunla berabe- 5+-zpp+-+l%
re yapabiliyor. 38.¢g3 ¥xe5+ 39.¢f3 4-+-zP-+-+$
7wq-+-vlpzpp' ¢g7 40.¢e4 ¢f6 41.¢d5 ¥c7 42.¢c4
6lzpp+-sn-+& ¢e7 (42...¢e5?? 43.¢b5+- Okuyucu 3+QsN-zPN+P#
5zp-+-+-+-% burada Siyahın neden kaybettiğini in- 2PzP-vLLzPP+"
celemeli! Oyun sonu bilgisi için güzel 1+-tR-+RmK-!
4-+-zPPzP-+$ bir örnek.) 43.¥e4 h6 44.¢b5 ¢d8
3+-+N+-zPP# 45.¥f5 ¢e7 46. ¢a6 f6 47. ¢b7 ¢d8 xabcdefghy
48.¥d7 ¥f4 49.¢xb7 ¥c7=
2PvLQ+-+L+" 36.¢g3 ¥c5 37.h4 h6 38.¢f4 f6
14...c4!
1tR-+-+RmK-! Siyah üstün duruma geçiyor, çünkü
39.e6 ¥d6+ 40.¢f3 ¥c5 Siyahın vezirkanadında alan avantajı
xabcdefghy 40...b5! Siyah ikinci fırsatı da kaçı- var.
Bu konumda siz olsanız ne oynar- rıyor. 40...b5 hamlesinden sonra, Beyaz 15.£d1 b5µ
dınız? ancak doğru oynarsa durumu eşitleye- Siyahın planı basit: Vezirkanadın-
biliyor. 41.¤xa5 bxa4 42.¤b7 ¥f8 dan atak, üstelik uygulanması da kolay.
21.¤e5!! 43.d6 ¦xe6 44.d7 ¥e7 45.d8£ ¥xd8 Beyazın bir karşı planı da yok.
46.¤xd8 ¦d6 47.¤b7 ¦b6 48.¢g3=
Beyaz parlak bir kalite fedası yapı- 16.a3 a5 17.¤e5 ¥xe2 18.£xe2
yor. 41.¥f1 ¦h8? 42.¦h5 b4 19.axb4 axb4 20.¤d1 ¤xe5
21...¥xf1 22.¦xf1 ¦ac8 23. 42.d6 ¥xd6 43.¦d5+- Daha hızlı 21.dxe5 ¤e4-+ 22.¥e1 ¦a2 23.£g4
¤xc6+- kazanırdı. ¤c5 24.f4 ¤d3 25.¦b1 f5 26.£f3
¥c5 27.¢h2 £d7 28.£e2 d4 29.¥f2
Beyaz kalite altta ama açık üstün, 42...f5 43.¦xf5 ¦f6 44.¢e4 ¦xf5 £d5 30.exd4 ¥xd4 31.¥xd4 £xd4
çünkü geçer erli muhteşem bir merkezi 45.gxf5 ¢f6 46.¤e5 ¦g8 47.¤d7+ 32.£e3 £xe3 33.¤xe3 ¤xb2 34.¦f2
ve fil çifti var. ¢e7 48.f6+ ¢d8 49.f7 ¦g1 50.¥b5 c3 35.¤c4 b3 36.¤e3 c2 37.¤xc2
¦e1+ 51.¢f5 ¥e7 52.f8£+ 1-0 ¤d3 38.¦xb3 0-1
23...¥f8 24.d5 £a6 25.¥xf6 gxf6
26.£b2 ¦d6 27.e5 fxe5 28.fxe5 ¦g6 Kıdemli Emektarlar Kategorisinde Kadın emektarlar kategorisinde sa-
29.¢h2 £d3 30.£f2 ¦g7 31.£f3 ilk iki sırayı alan Cemil Çiçek ve Sa- dece 6 oyun oynandı. Ne yazık ki oku-
£g6 32.g4 ¦e8 33.£f5 £xf5 34.¦xf5 lih Muratoğlu arasındaki oyuna bir göz yucuları tatmin edecek çekişmeli ve ka-
¦g6 35.a4 atalım. liteli bir oyun yoktu.
22
NİSAN 2018 USTACA MK
Batuhan Muhammed Daştan - Stefan Tomici Batuhan Muhammed Daştan - Pavel Smirnov Batuhan Muhammed Daştan - Ante Saric
EU-chT U18 Iasi, 2014 Nakhchivan Op, 2014 Skopje Karposh Open, 2013
Batuhan Muhammed Daştan - Thien Hai Dao Sinisa Saric -Batuhan Muhammed Daştan Batuhan Muhammed Daştan -Melih Fırat İkis
İstanbul Ol (Men) 40th, 2012 Karposh op Skopje, 2012 World ol U16 Kocaeli, 2011
23
MK HABER NİSAN 2018
24
NİSAN 2018 HABER MK
A Kategorisi (Final Sıralama İlk On) B Kategorisi (Final Sıralama İlk On)
Sıra İsim Rtg Kulüp Puan Sıra İsim Rtg Kulüp Puan
Gençler (Final Sıralama İlk On) Yıldızlar (Final Sıralama İlk On)
Sıra İsim Rtg Kulüp Puan Sıra İsim Rtg Kulüp Puan
25
MK HABER-ANALİZ NİSAN 2018
26
NİSAN 2018 HABER-ANALİZ MK
27
MK HABER-ANALİZ NİSAN 2018
3...dxc3 4.Nxc3 e6 5.Nf3 a6 6.Bc4 bunu Tal stilinde bir feda olarak değer- kurtarmaz: 28...Kh7 29.Nf5 Qd8
b5 7.Bb3 Bb7 8.0-0 d6 9.Qe2?! lendiriyorum. Zaten rakibimin zaman 30.Nxe7 Qxe7 31.Bc5
sıkışmasındayken bunu hesaplaması
9.Ng5! Ne6, f4, f5 planıyla bu hiç de kolay olmayacak. 22.Ne2 Rg8 29.Rxc8+ Bxc8 30.Qc2 Qd8
hamle cok daha iyiydi. 23.Nd4= 31.Qxg6+ Kh8 32.Qxh5+ Kg8
33.Qg6+ Kh8 34.Bh6 Qg8 35.Qh5!
9...Be7 10.Rd1 Nd7 11.Nd4 Nc5 22...Nf8?! Qh7
28
NİSAN 2018 KAZANCI BULUN MK
Henri Grob - Chantal Chaude de Silans Chantal Chaude de Silans - Ingrid Larsen Chantal Chaude de Silans - Edith Keller-Hermann
Zürih 1951 Moskova 1950 Moskova 1950
XABCDEFGHY XABCDEFGHY XABCDEFGHY
8-+r+-trk+( 8-+r+-wq-+( 8-+-+-+-tr(
7+l+-+-zpp' 7zpp+-+pzpk' 7+-tr-wqpmkp'
6p+-+-+-+& 6-+p+p+-+& 6-+-+p+p+&
5+p+-zpPwq-% 5+-sn-zP-vL-% 5+p+-+-zP-%
4-vl-zpP+-+$ 4-+-+-+QzP$ 4p+-zP-zP-wQ$
3+P+-+-+-# 3+-zPrtR-+-# 3sn-zP-+-+R#
2PvLPsN-tR-zP" 2P+-+-zPP+" 2-+-+R+-zP"
1+-+QtR-+K! 1+-+-+RmK-! 1+-vL-+-mK-!
xabcdefghy xabcdefghy xabcdefghy
wKh1,Qd1,Nd2,Bb2,Re1,f2,Pa2,b3,c2,e4,f5,h2/bKg8,Qg5,Bb4,b7,Rc8,f8,Pa6,b5,d4 wKg1,Qg4,Bg5,Re3,f1,Pa2,c3,e5,f2,g2,h4/bKh7,Qf8,Nc5,Rc8,d3,Pa7,b7,c6,e6,f7,g7 wKg1,Qh4,Bc1,Re2,h3,Pc3,d4,f4,g5,h2/bKg7,Qe7,Na3,Rc7,h8,Pa4,b5,e6,f7,g6,h7
,e5,g7,h7
Fenny Heemskerk - Chantal Chaude de Silans Chantal Chaude de Silans - Corry Vreeken-Bouwman Chantal Chaude de Silans - Haije Kramer
Moskova 1950 Amsterdam 1961 Antalya 2017
XABCDEFGHY XABCDEFGHY XABCDEFGHY
8-+-+r+k+( 8r+-wqk+-tr( 8-+-+-+-+(
7zp-+-+pzpp' 7+l+nvlpzpp' 7+-+-+pmk-'
6-zpNwqnsn-+& 6p+-+p+-+& 6-zp-+p+p+&
5+-+-+Q+-% 5+p+nzP-vL-% 5+-zp-zP-+p%
4P+-zP-+-+$ 4-+-sN-+-+$ 4-+qtr-+-zP$
3+-+-+-+P# 3zP-sNL+-+-# 3+-+-tRQzP-#
2-vL-+-zPP+" 2-zPP+Q+PzP" 2P+-+-zP-mK"
1+-tR-+-mK-! 1tR-+-mK-+R! 1+-+-+-+-!
xabcdefghy xabcdefghy xabcdefghy
wKg1,Qf5,Nc6,Bb2,Rc1,Pa4,d4,f2,g2,h3/bKg8,Qd6,Ne6,f6,Re8,Pa7,b6,f7,g7,h7 wKe1,Qe2,Nc3,d4,Bd3,g5,Ra1,h1,Pa3,b2,c2,e5,g2,h2/bKe8,Qd8,Nd5,d7,Bb7,e7,Ra8, wKh2,Qf3,Re3,Pa2,e5,f2,g3,h4/bKg7,Qc4,Rd4,Pb6,c5,e6,f7,g6,h5
h8,Pa6,b5,e6,f7,g7,h7
29
MK HABER NİSAN 2018
30
NİSAN 2018 HABER MK
Kramnik Mamedyarov’un dakik oyunu dikkatli savunmasıyla yarım puanı aldı turnuvadan kopmuş Aronian’a karşı be-
karşısında mağlubiyetten kurtulamadı ve avantajını korumayı başardı. Turun yaz taşlarla üstün bir oyun sergileyerek
ve zirveden uzaklaştı. Turun şampi- artık neredeyse iddiası kalmamış iki kazanırken, Amerikalı oyuncunun maç-
yonluk ümitlerini oldukça azaltttığı bir oyuncuyu karşı karşıya getiren oyunun- tan sonra yaptığı açıklamada turnuvada
başka oyuncu, siyah taşlarla dünyada da ise beyaz taşlarla oynayan Kram- lider gitmesinin kendisinde konumunu
en iyi uygulayıcılarından biri olduğu nik bu sefer kalite fedasının karşılığını koruma baskısı yarattığını ve oyununu
Marshall Sistemin Anti-Marshall ko- Aronian’ın 36.Vc7?? hamlesiyle almayı olumsuz etkilediğini, ancak liderliği
numlarından birinde Wesley So’ya kar- başardı ve 6 tur aradan sonra galibiyet- kaybettikten sonra turnuvanın ilk ya-
şı varlık gösteremeyen Levon Aronian le tanıştı. İlk 10 turda oynadığı bütün rısındaki enerjik oyununa geri dönüş
oldu. Büyük olasılıkla bu yenilginin de maçları beraberlikle sonuçlanan Ding yaptığını vurgulaması dikkate değerdi.
etkisiyle 7. turda Caruana’ya karşı be- Liren 11. turda Grischuk’a karşı oyun- Turun şampiyonluk yarışını belki de en
yaz taşlarla kazanmak için bütün risk- sonunda birçok fırsatı kaçırarak tam çok ilgilendiren oyununda basın toplan-
leri alan Aronian kendisinden görmeye puandan olurken, adaylar turnuvaların- tısında mağlubiyet ve beraberenin ken-
alışılan oyunu ortaya koysa da kale feda da geri dönüşlere alışık Karjakin sessiz disi için bir farkı olmadığını vurgulayan
ettiği konumda yakaladığı karşıoyunu sedasız yükselişine turnuvadan kopan Grischuk bu ilkeye uygun bir oyun ser-
devam ettirmek için gerekli tek hamleyi Aronian karşısında siyah taşlarla aldığı gilese de Kramnik’in turnuvada birçok
bulamayınca kazanç konum elde eden galibiyetle devam ediyor ve zirvedeki defa karşılaştığı sondan kurtulamıyor
Caruana soğukkanlı savunmasıyla pu- Caruana ile arasındaki farkı 1 puana ve beyaz taşlarla kazanan Mamedya-
anı aldı ve turnuvanın ilk yarısını lider indiriyordu. Sondan üçüncü tur olan rov son tura şampiyonluk iddiası ile
tamamladı. Grischuk-Mamedyarov ve 12. turda ise sonuçlar adeta son 2 turda giriyordu. Son turda So ve Aronian’ın
Kramnik-Liren oyunları beraberlikle heyecanlı bir mücadele izlemek isteyen hızlı beraberliğinin ardından gözler 3
sonuçlanırken, turun diğer kazananı ta- satrançseverlerin isteğine uygun şekilde şampiyonluk adayı Caruana, Mamed-
mamen eşit görünen bir kale+at oyun- gelişti! Turnuvaya ilk 6 maçta aldığı 2 yarov ve Karjakin’in oyununa çevri-
sonunda Wesley So’yu mağlup ederek mağlubiyet ve 4 beraberlikle başlayan, liyordu. (Son tur öncesi tahminlerde
yükselişine başlayan Karjakin oldu. ancak her geçen tur performansını Ding Liren’in de matematiksel olarak
Turnuvanın ikinci yarısının ilk tu- yükselten Karjakin, turnuva formunun kazanma şansı olduğunu belirtelim.)
runda Grischuk’a karşı siyah taşlarla oy- zirvesine lider Caruana karşısında ula- Ding Liren’e karşı kazanca oynanabilir
nayan Kramnik bir piyon geride olduğu şıyor, beyaz taşlarla oynadığı oyunda bir konum elde etse de oyunortasında
konumda dahi çift filine güvenerek önce kalite feda etmekten çekinmeyip yaptığı ciddi hatayla mağlubiyetten zor
kazancı zorlayınca 91 hamle sonunda devamında da kusursuz oyunuyla 7 pu- kurtulan Karjakin’in yeniden Carlsen’in
kazanan taraf Grischuk oluyor ve turun ana ulaşarak zirvedeki Caruana’yı ya- rakibi olma şansı oldukça azalırken,
tek kazananı olarak zirveyi yakın takibe kalıyor ve son 2 tura girerken liderliği Kramnik’e karşı siyah taşlarla kazancı
almaya başlıyordu. Caruana mağlubiye- ele geçiriyordu. 6.5 puanla ikinci sıra- zorlamak adına bütün şansları zorlayan
tiyle dengesi bozulan ve her geçen tur da olan Mamedyarov ise beyaz taşlarla Mamedyarov da istediğini alamayınca
bilindik sağlamcı görüntüsünden daha Ding Liren’e karşı eşit konumu fazla- açık üstün konumda olan Caruana’ya
da uzaklaşan eski şampiyon Kramnik, ca zorlayınca Anish Giri’nin Adaylar Carlsen’in rakibi olmak için beraberlik
siyah taşlarla başarıyla uyguladığı Ya- Turnuvasındaki 14 maçlık beraberlik yetiyordu. Buna rağmen oynamaya de-
rı-Tarrasch Savunmasında Karjakin’in rekorunu kırmaya kararlı görünen Çin- vam eden Amerikalı yıldız şık bir gali-
9. hamledeki açılış yeniliğine yakalanıp li, fırsatı tepmiyor ve Mamedyarov’un biyetle 9 puana ulaştı ve kasım ayında
kötü durumda kalırken cesurca bir kale tehlikeli gözüken atağına karşın da- yapılacak unvan maçında Carlsen’in
fedası ile kendisine pratikte en iyi karşı kik ve soğukkanlı oyunuyla tam puanı rakibi olmayı başardı. Şampiyonluk
şansı verecek şekilde oynamaya çalıştı. cebine koyarak 6.5 puana ulaşıyordu. yarışını son oyuna kadar sürdürüp tur-
Ancak Carlsen’le oynadığı maçta kendi- Grischuk’un da berabere kalmasıyla son nuvayı 8 puanla tamamlayan iki oyun-
sine verilen savunma bakanı unvanının 2 tura girerken iki tane 7, 3 tane de 6.5 cudan Mamedyarov ikinciliği, Karjakin
ne kadar yerinde olduğunu bir kez daha puanlı oyuncu olmasıyla son zamanla- ise üçüncülüğü elde etti.
gösteren Karjakin, birçok konumda tek rın en çekişmeli adaylar turnuvaların- Öncelikle turnuva genelindeki is-
savunma hamlelerini bularak oyunu ka- dan birini izlediğimizi söylemek yanlış tikrarlı oyunuyla ve avantajını yitirme-
zandı ve Caruana’nın Ding Liren’e karşı olmayacaktır. 13. turda So’ya karşı siyah sine rağmen son iki turda gösterdiği
net kazancı kaçırıp şampiyonluğu nere- taşlarla oynayan Karjakin risk almadan mükemmel geri dönüşüyle turnuvayı
deyse garantileme şansını teptiği turda berabere yaparak şansını beyazlarla oy- kazanan Caruana’yı tebrik etmek ge-
tek galip olarak zirveye bir adım daha nayacağı son turda zorlamaya karar ve- rekiyor. İki sene önce de unvan maçına
yaklaştı. 10. turun merakla beklenen rirken, sağlamcı oyunundan ödün ver- çıkmaya yaklaşmışken son maçta bileti
oyunununda uzun süreden beri turnu- meyen Ding Liren de Kramnik’e karşı Karjakin’e kaptıran ve uzun zamandır
vayı ilk iki sırada götüren Mamedyarov beyaz taşlarla bir tur aradan sonra be- dünyanın zirvesinde istikrarlı biçimde
ve Caruana karşı karşıya gelirken, yarım raberliğe geri dönüyordu. Ardı ardına yer alan Amerikalının oyun tarzı ve te-
puan geride olan ve beyaz taşlarla oy- aldığı beraberliklerden sonra Karjakin’e orik yeniliklerdeki ustalığı ile Carlsen’e
nayan Mamedyarov yerinde bir kalite kaybederek turnuvanın ilk yarısında oldukça zor bir unvan maçı yaşatacağını
fedasıyla kazancı zorlasa da Caruana yakaladığı ivmeyi kaybeden Caruana, tahmin ediyorum.
31
MK HABER-ANALİZ NİSAN 2018
32
NİSAN 2018 HABER-ANALİZ MK
15...g6 16.¥xh5 gxh5 17.f5 zira bildiğimiz gibi ters renkli filler sal- Gawain Jones - Ernesto Inarkiev
dıran tarafın işine gelen bir konumsal
XABCDEFGHY unsur. 2018 Avrupa Bireysel Satranç Şampi-
yonası
8-trl+-trk+( 22...¦f5
1.e4 c5 2.¤f3 d6 3.¥b5+
7+-wq-+p+p' 22...¥g6 23.¥c1 £g7 oyunu sür-
6p+-+p+-+& Özellikle Magnus Carlsen sayesinde
dürebilmenin tek yoluydu. Bosiocic
popülerleşmiş Moskova Varyantı
5+pzp-+PzPp% Saric’in güzel fikrini kaçırıyor.
4-vl-+P+-+$ 3...¤d7
XABCDEFGHY
3+-sN-vL-+-# 8-tr-+-+-+( Siyahın taş kırışmadan oynamak is-
2PzPPwQ-+-zP" tediği en hırslı tercihi.
7+-wq-+-+k'
1+K+R+-+R! 6p+-+p+-+& 3...¥d7 ana hamle ve oyun Maroczy
Düğümü yapısına dönüşüyor 4.¥xd7+
xabcdefghy 5+pzp-+r+p% £xd7 5.c4 ¤c6 6.¤c3 g6 7.d4 cxd4
Siyah henüz merkezde veya vezir 4-+-+l+-+$ 8.¤xd4 ¥g7 9.¥e3 ¤f6 10.f3
kanadında karşı oyun yaratmamışken
Beyazın atağı tüm hızıyla sürüyor. Si-
3+-wQ-vL-+-# 4.a4!?
yahın çok dikkatli olması gereken kritik 2PzPP+-+-zP" a6–b5’e önlem alan bu hamle Be-
bir konum. Beyaz basitçe şah kanadını 1+K+R+-tR-! yazın Maroczy Düğümü’nden ziyade
g6 sürüşüyle parçalayacak ve bilgisayar Nc3’lü bir yapı oynamak istediğini
belki savunabilirse de pratikte siyah
xabcdefghy gösteriyor. Ana varyantlar farklı ya-
taşlarla böyle bir konum oynamak hiç 23.¥c1!! pılara götürürdü: 4.d4 cxd4 5.£xd4
çekici değil. a6 6.¥xd7+ ¥xd7 7.c4; 4.0-0 a6
Çok basit ve çok etkili! Qd2/e3 ve 5.¥xd7+ ¥xd7 6.d4 cxd4 7.£xd4 e5
17...¥b7 sonrasında Qh6 mat tehdidini önle- 8.£d3 h6 9.c4 b5
mek kolay değil!
Siyahın tek şansı e4’e yapacağı bas- 4...¤gf6
kı. 23...¦f3
4...a6 5.¥c4 a4 sayesinde bu ham-
18.g6 fxg6 23...¦bf8 24.£e3 ¦f4 25.£g3 le mümkün 5...¤gf6 6.¤c3 e6 7.0-0
¦4f7 26.£g5 ¥e7 8.¦e1 £c7 9.a5 0-0 10.d3 h6
18...¥xe4 19.gxf7+ ¦xf7 20.¦hg1+ 11.h3 ¤b8 12.e5 dxe5 13.¤xe5 ¤c6
¢h8 21.fxe6+- 24.£d2 ¢h8
14.¤xc6 £xc6 15.¥f4 ¥d6 16.£d2
19.fxg6 ¥xc3 Bosiocic Qh6 matı şimdilik engel- ¥xf4 17.£xf4² 1-0 (48) Kamsky –
liyor ama şimdi Saric mat için kritik Huschenbeth, Bastia, 2017
19...hxg6 20.£g2 ¥xc3 21.bxc3 çapraza filini yerleştiriyor ve oyun bi-
£g7 (21...¦f6 22.£g5) 22.¦d6 ve sa- tiyor. 5.¤c3 a6 6.¥e2
yısız zayıflıkla ters renkli fillere karşın 6.¥c4 de oynanabilir. Herhalde
Siyahı zor bir oyun bekliyor. 24...¦f6 25.£g5
buna en iyi yanıt fili etkisizleştiren 6...
20.gxh7+ ¢xh7 21.£xc3 ¥xe4 25.b3! e6
22.¦hg1 Mata çare yok! 6...b6 7.0-0 ¥b7 8.¦e1 g6
Siyahın piyon avantajı bir şey ifade 25...¦bf8 26.£h6+ ¥h7 27.¦d7! 8...¤xe4 riskli olurdu 9.¤xe4
etmiyor -ki materyal dengeyi de Beyaz 1-0 ¥xe4 10.¥c4°
istediği an sağlayabilir- Siyah şahın ta-
Bu güzel saptırmayla Saric oyunu son- 9.d4 cxd4 10.¤xd4 ¥g7
mamen açıkta güvensiz konumu bura- landırıyor.
da belirleyici etken. Ters renkli fillerin Beyaz taşlarını merkezileştirdikten
tahtada olması da Siyahın işini kolay- 27.¦d7 £xd7 28.¥b2+ e5
sonra Nd5’i hazırlayacak ancak Siya-
laştırmadığı gibi aksine zorlaştırıyor; 29.¥xe5+
hın açılıştan rahat bir konum elde etti-
33
MK HABER-ANALİZ NİSAN 2018
ğini söylemek lazım. ¢h8 26.£h3+ ¢g8 27.£e6) 30.¤g5+ ¢g8 31.£e6+ ¢h8
25.£xd6 £xd6 26.¦xd6 ¥f8 27.¦dd1 32.¤f7+ ¢h7 33.¤xh6 ¤c5 34.£f5+
11.¥g5 h6 12.¥h4 0-0 13.¥c4 ¤d5 28.c4÷ ¢xh6 35.¦e3
¦e8 14.¤f3 £c7
24...¢f8? Asansör
Beyazın taşları Siyah taşlara naza-
ran uyumlu durmuyor. Inarkiev büyük bir hata yapıyor.
35...¥h8 36.¦g3 1-0
15.¥b3 ¦ac8 16.£d2 £c5 24...¢h8 25.£h3+ £h5 (25...¢g8
26.£e6+ ¢h8 27.£h3+=) 26.£xh5+ 36.¦g3 ¦g8 37.£h3+ ¤h5
16...g5 17.¥g3 (17.¥xg5 hxg5 ¤xh5 27.¦xd6 ¤c5 sonrası ilginç bir 38.¦d6+ ve birkaç hamlede mat.
18.¤xg5 (18.£xg5 £c5 19.¤d5 e6) materyal durumu söz konusu olurdu:
18...e6) 17...¤h5 ve eğer 18.¤d4 e6 kale+dört piyon çift fil ve ata karşı.Pi- Maksim Matlakov - Tamir Nabaty
Siyah üstün. yonların henüz ilerlemediği bu durum-
da herhalde üç taş tercih edilmeli. 2018 Avrupa Bireysel Satranç
17.¦ad1 ¤h5?!
Şampiyonası
17...g5 18.¥g3 ¤h5 kesinlikle daha 25.¤h4
iyiydi. Inarkiev Ad5 sonrası g5’te feda Ng6 mat tehdidiyle 1.d4 d5 2.c4 e6 3.¤f3 ¤f6 4.¤c3
olasılığını gözden kaçırmış olmalı. a6!?
25.e5 ¤e4 26.£xd7 £xf2+
18.¤d5! (26...¤xf2 27.¦d4) 27.¢h1 ¦xc2 İlginç bir tercih. Siyah dxc4
Siyah vezirin bağlantısını keserek 28.£d8+ ¢f7 29.¦g1 sonrasında b5 oynamak istediğini belli
e7’ye saldıran Beyaz Siyahı g5 oyna- 25...£g5 ediyor ve bir anlamda cxd5’i kışkırtıyor.
maya zorluyor ve g5’te yapacağı feda ile
kuvvetli bir hücum amaçlıyor. 25...¤e5 bilgisayara göre siyaha 5.cxd5 exd5 6.¥g5 ¥e6 7.e3 h6
oyunu kurtarma şansı tanırdı 26.¤f5
18...g5
¦c7 27.¦xd6 ¤e8 28.¦d8 ¥c6 çok 7...¤bd7 İsrailli oyuncunun daha
XABCDEFGHY karışık ve Siyah için fazlasıyla tehlikeli önceki tercihiydi 8.¥d3 ¥d6 9.0-0
bir konum. 0-0 10.h3 h6 11.¥f4 £e7 12.¦e1
8-+r+r+k+( ¦ac8 13.¤e5 c5 14.£f3 b5 0-1 (49)
7+l+nzppvl-' 26.£xd6+ ¢g8 27.£e6+ ¢h7 Ragger-Nabaty Varşova, 2013
28.¤f3 £f4 29.£h3+ £h6
6pzp-zp-+-zp& 8.¥xf6 £xf6
5+-wqN+-zpn% kaybediyor Zorunlu bir şekilde veziri ve oyunu
ama diğer hamleler de kay- 8...gxf6?! yazışmalı bir partide
4P+-+P+-vL$ bederdi. oynanmış ama herhalde hiçbir oyun-
3+L+-+N+-# 29...¢g8 30.e5 ¥xf3 31.exf6 ¥xd1 cunun eli burada bu hamleye gitmez.
2-zPPwQ-zPPzP" 32.£xd7 ve Beyaz kazanır; 29...¢g6 ½–½ (42) Yarmolyuk -Szabo LSS
email 2008
1+-+RtR-mK-! 30.¤h4+ 32.£xd7+-
¢g5 31.¦xd7 ¤xd7
xabcdefghy XABCDEFGHY 9.£b3 ¦a7 10.¥d3
19.¥xg5!?
8-+r+-+-+( 10.¤xd5 £d8
19.¤xg5 hxg5 20.£xg5 e6
21.¤e7+ ¦xe7 22.£xe7÷
7+l+n+-vlk' 10...¤d7 11.0-0 ¥d6 12.¦ae1
19...hxg5 20.£xg5 e6
6pzp-+-sn-wq&
Matlakov e4 planını böylece belli
20...¤hf6 21.¤h4 (21.¦d3 e6
5+-+-+-+-% ediyor.
22.¤e5 dxe5 23.¤xf6+ ¤xf6 24.¦g3 4P+-+P+-+$
£f8 25.£xf6 ¢h7 26.¦h3+ ¢g8 3+-+-+N+Q# 12...0-0 13.¥b1 £d8 14.£c2
27.¦g3=) 21...e6 22.¦e3 ¤h7!
2-zPP+-zPPzP" Tipik bir manevra. Şimdi şah kana-
21.¤e7+ ¦xe7 22.£xe7 ¤hf6 dı daha da zayıflayacak.
23.¥xe6 fxe6 24.£xe6+ 1+-+RtR-mK-!
24.e5 ¦e8 (24...dxe5 25.£xe6+
xabcdefghy 14...g6 15.e4 dxe4 16.¤xe4
34
NİSAN 2018 HABER-ANALİZ MK
niyeti yok. Yeni bir çapraz açılıyor
XABCDEFGHY
8-+-wq-trk+( XABCDEFGHY 31...£c5+
35
MK HABER-ANALİZ NİSAN 2018
Reykjavik Açık'ta
GM Yılmaz 2-3. sıraları paylaştı!
FM Tarık Selbes
Sporcu
tarikselbes@gmail.com
36
NİSAN 2018 HABER-ANALİZ MK
yi yaparak Beyazın nasıl oynayacağını iyi taşını ortadan kaldırıyor hem de d6 satı vermek istemiyor. Ancak 24...h6
görmek istiyor. zayıflığını bir zayıflık olmaktan -rakip 25.h5! Bir anda zayıflayan piyon yapı-
saldıramadığı için- çıkarıyor. Bundan sına saldırıyor ve Beyaza üstünlük veri-
10...¤c6 daha önce oynanan ham-
sonra oyun Beyazın vezirkanadındaki yor. Geriye ise bir tek oyundaki hamle
leydi 11.¤d5 ¥xd5 12.£xd5 0-0
13.0-0 £c7 14.c3 ¦fd8 15.¦fd1² piyon çokluğu ve Siyahın merkezdeki kalıyor! Oyunun ufak ama belirleyici
1/2-1/2 Hovhannisyan-Ter Sahakyan piyon çokluğu arasındaki bir mücadele anlarından biri.
Skopje, 2017 halini alacak.
25.c5
11.¤d5 ¤d7 16.exd5 ¦c8 17.c4 0-0 18.b4
Siyah at için d7'den çıkmak daha Vaibhav haklı olarak eli boş otur-
iyi ve f6 at için gidebileceği en iyi kare Vaibhav’ın planı elbette c5’i hazır- mak istemiyor ve bu tipik hamleyle
zira hem d5'i aldığında Beyazı piyonla lamak ama d6, Be7 ve Rc8 şimdilik bu karşı oyun yaratmayı hedefliyor. Beyaz
almaya zorlayarak d5'i ve d-dikeyini sürüşü engelliyorlar. atın d5’e ve/veya filin açılacak çapraza
Beyaza kapatabilir hem de e4'e baskı 18...¦e8 19.£b3 ¥f8 gelebildiği konumlarda bu hamle belir-
yapabilir. leyici olabiliyor ancak burada değil!
Yine tipik bir manevrayla Siyah
12.¦d1 25...dxc5 26.d6 b5
hem kalesini e8’e getirdi hem de filini
Vaibhav d6’ya baskı yapıyor ama
Bf8-g6 sonrası iyi bir çapraza aktara- Elbette Fc4’e izin vermemek gereki-
GM Yılmaz’ın basit yanıtı hazır.
bilir. yor. Ayrıca GM Yılmaz şimdi c-geçerini
12.¤xe7 £xe7 13.¤g5 ¤f6 ve Si-
yahın sorunu yok 20.¦fe1 g6 21.¥f1 sürme tehdidinde de bulunuyor.
12...¦c8 13.c3 27.bxc5?!
Beyaz da Siyahı taklit ediyor.
13.¤xe7 £xe7 14.£xd6? ¦xc2µ
ve Beyaz a2 ya da b2’yi kaybedecek. 21...¥h6 Vaibhav panikliyor.
13...¦c6 27.£d5 doğal hamlesi 27...
21...e4 22.¤d4 ¥g7 de mümkün.
Şimdi artık d6 korunuyor. c4 28.¤xe5 ¤xe5 29.¦xe5 ¦xe5
At d4’te iyi dursa da Beyazın planı olan
14.0-0 ¤f6 30.£xe5'ten sonra berabereye yol
c5 sürüşü açısından çok da iyi bir yerde
Mustafa Yılmaz’ın roku nasıl bek- açardı.
değil. Yine de GM Yılmaz'ın bu sürüş
lettiğine dikkat edin! Bu piyon yapısın-
için acele etmemesi anlaşılır. 27...e4! 28.¤h2?!
da ve genel olarak Sicilyada rok çoğu
zaman bekletilir çünkü hem siyah şah 22.g3 ¤d7 23.a3 ¥g7 24.h4 Piyon geri düşeceği bir durumda tas
merkezde hemen bir tehdit altında 24.c5 dxc5 25.d6 b5 26.£d5 c4 kesmek istemeyen Vaibhav artık kayıp
değildir hem de çoğu zaman rok atmak 27.¥h3 ve e5 piyonu düşüyor oyun eşit. konumda denilebilir.
Beyazın şahkanadında atak planını
XABCDEFGHY Sadeleştirmelere yol açan 28.¤g5
hızlandırır.
çok daha iyiydi. 28...¥xg5 29.hxg5
15.£c2 8-+rwqr+k+( ¦xc5 30.¥g2 ve e4 piyonu düşeceği
XABCDEFGHY 7+p+n+pvlp' için yine beraberlik şansları mevcut.
8-+-wqk+-tr( 6p+-zp-+p+& 28...¤xc5 29.£d5 £d7 30.¥g2
7+p+-vlpzpp' 5+-+Pzp-+-% XABCDEFGHY
6p+rzplsn-+& 4-zPP+-+-zP$ 8-+r+r+k+(
5+-+Nzp-+-% 3zPQ+-+NzP-# 7+-+q+p+p'
4-+-+P+-+$ 2-+-+-zP-+" 6p+-zP-+pvl&
3+-zP-+N+-# 1+-+RtRLmK-! 5+psnQ+-+-%
2PzPQ+LzPPzP" xabcdefghy 4-+-+p+-zP$
1+-+R+RmK-! 24...¥h6!
3zP-+-+-zP-#
xabcdefghy Basit ama güzel bir hamle ve man-
tıksal düşünmenin iyi bir örneği. GM
2-+-+-zPLsN"
15...¥xd5! Yılmaz e4 veya f5–e4 oynadığında 1+-+RtR-mK-!
Bu tipik kırışma hem Beyazın en haklı olarak Beyaza Ng5 oynama fır- xabcdefghy
37
MK HABER-ANALİZ NİSAN 2018
30...¥g7!
Filin artık h6’daki profilaktik görevi
sona erdi. GM Yılmaz bu hamlesiyle
hem h5 sürüşünü hem de Re5’i hazır-
lıyor.
31.¤g4 h5
31...£xg4 daha net kazanırdı, zira
bir sonraki hamlede de önereceğimiz
ve büyük ihtimalle iki oyuncunun da
görmediği kale hamlesi Beyaza ufak
da olsa mücadele şansı veriyor. 32.d7
£xd7 33.£xd7 ¤xd7 34.¦xd7 f5 ters
renkli fillere rağmen iki piyon fazla bu
konum kazanç.
32.¤e3?
32.¦c1 mücadeleye devam etmenin
tek yoluydu. Mustafa Yılmaz bu ham- GM Can Reykjavik Açık’tan başarıyla döndü. (Fotoğraf: Fiona Steil-Antoni)
leden sonra rakibine en ufak fırsat tanı-
madan partiyi sonlandırıyor. Fernandez-Can 25.dxc5 ¤e4µ
32...¤d3 33.¥xe4 GAMMA Reykjavik Açık, 2018 - Siyah at ve c-piyonu kaliteyi fazla-
Bobby Fischer Anı Turnuvası sıyla kompanse ediyor.
33.¦f1 ¦e5 ve d6 piyonu düşüyor.
Vaibhav hiç değilse konumunu kramp XABCDEFGHY 26.¦b8+ ¢c7 27.¦g8 ¥f6 28.¥e8
hale getiren e4 piyonundan kalite pa- 8-+rmk-+-+( ¤xc5 29.¥xf7 e6
hasına da olsa kurtulmak istiyor an- 7tr-+-zppvlp' 29...c3! hemen kazanıyordu zira
cak GM Yılmaz’ın da gösterdiği gibi 30.¥xd5 (30.¦e8 ¤d3 31.¦xc3+
konum umutsuz. 6p+-+-snp+& ¥xc3 32.¦xe7+ ¢b8 33.¦xa7 ¢xa7
5+-+p+-+-% 34.¥xd5 belki de Beyazın en iyi seçe-
33...¤xe1 34.¦xe1 ¦e6 35.¦d1 neği, ancak Siyah bu oyunsonunu ka-
¦d8 4L+pzP-+-+$ zanmalı. 30...¤d3 31.¦c2 ¤b4 sonrası
d6 piyonunu düşürmekle Siyah 3vL-+-zP-+-# Beyaz taş kaybediyor.
oyunu da kazanacak. Vaibhav bir blitz 2P+-+-zPPzP" 30.¦b1?
hamlesi deniyor.
1+RtR-+-mK-! 30.Rf8! ile fili rahatsız ederek kaleyi
36.¤f5 ¥f8! de yedinci yataya oynayabileceği bir yere
xabcdefghy gelmek kesinlikle gerekliydi. Her ne kadar
Taşı almak da mümkündü ancak 24.¥c5? bu konumda bilgisayar eşitlik gösterse de
ünlem işareti daha çok oyuncumuzun Fernandez bu konumda kazanıyor- yine de Siyahın inisiyatifinden söz etmek
soğukkanlılığını koruyarak en basit şe- muş gibi görünen ancak oyunu kay- mümkün.
kilde kazanmak istemesine. Ben dahil bettiğini söyleyebileceğimiz bir hata 30...c3!
birçok amatör oyuncunun çoğu zaman yapıyor. Ancak yine de Fb4 veya Kc2 Artık GM Can kesin olarak oyunu
beceremediği ancak kazanç pozisyon- gibi hamleler de oynasa GM Can’ın kazanıyor diyebiliriz.
ları kazanmakta bazen kritik öneme üstünlüğü olacaktı zira Beyazın fil çifti
haiz bir özellik. 31.¦bb8 ¢d6 32.¦gc8 ¦c7
bir şey yapmıyor ve kuvvetli c-geçer 33.¦xc7 ¢xc7 34.¦b1 ¤d3 35.¥xe6
37.¥b1 ¦de8 38.¢h2 ¦e5 piyonu Siyaha inisiyatifi veriyor. c2 36.¦f1 ¢d6 37.¥g8 ¥c3 38.¥xh7
39.¤e7+ ¦8xe7 24...¦xc5! ¤e1
Taş kazanarak kale öne geçen GM Her ne kadar konumdaki tek hamle Siyah vezir çıkacağı için Fernandez
Yılmaz böylece oyunu da kazanıyor. olsa da yine de böyle bir kalite fedasını nihayet terk etti. Emre Can’dan siyah
Ustaca oynanmış iyi bir parti! 0–1 oynamak her zaman güzel. taşlarla öğretici bir kazanç. 0-1
38
NİSAN 2018 BULMACA MK
Ozan Çapan
Merhaba sevgili satrançseverler,
Antrenör
Dergimizin bu sayısından itibaren sizlere satrançla ilgili bulmacalar ha-
karsiyakasatrancmerkezi@gmail.com zırlayacağım. Umarım hazırladığım bulmacalar ilginizi çeker ve onları keyifle
çözersiniz.
39
MK HABER-ANALİZ NİSAN 2018
GM Batuhan Daştan!
yor. Beyazın zaten b4 sürecek olması ve
FM Tarık Selbes sonrasında a1’deki kale boşta olduğun-
Sporcu dan b5 süremiyor oluşu siyahın böyle
tarikselbes@gmail.com
oynamasını mümkün kılıyor.
11.¥xe6 ¦xe6 12.b4 ¥a7
17-23 Şubat 2018 tarihleri arasında XABCDEFGHY
Avusturya’nın Slovenya sınırına yakın
kenti Graz’da düzenlenen 2018 Graz 8r+-wq-+k+(
Açık’ta Batuhan Daştan 7.5/9 puanla 7vlpzp-+pzp-'
birinci oldu ve büyük bir başarıya imza 6p+nzprsn-zp&
attı! Istratescu, Socko, Nevednichy gibi
tanınmış büyükustaların önünde tur- 5+-+-zp-+-%
nuvayı birinci tamamlayan oyuncumuz 4PzP-+P+-+$
2660 ELO performansıyla oynadı ve 3+-zPP+N+P#
16 ELO puanı kazanarak 2600 ELO
hedefine biraz daha yaklaşmış oldu.
2-+-sN-zPP+"
Tebrikler GM Daştan! 1tR-vLQtR-mK-!
Turnuvaya ülkemizden ayrıca IM xabcdefghy
Oğulcan Kanmazalp, WGM Kübra İlginç bir konum. Beyaz at f1 veya
Öztürk, WGM Betül Cemre Yıldız, b3'e gidebilir ancak hangisinin daha iyi
Tuna Onat Nalbant ve WCM Defne olduğu Siyahın da nasıl oynayacağı ile
Sade katıldı. Bu oyuncularımız ara- bağıntılı. Piyon yapısı bu şekilde kal-
sından en büyük başarıyı 15 yaşındaki dığı taktirde Ruy Lopez gibi Nf1-g3
genç yeteneğimiz Tuna Onat Nalbant GM Batuhan Daştan! oynamak daha mantıklı olabilir ama
elde etti. 5.5 puanla turnuvayı bitiren öte yandan Siyah d5 sürdüğünde za-
4.0-0 ¤f6 5.d3 d6 6.c3 a6 7.a4 h6
ve iki IM yenip GM Nevednichy ile yıflayan c5 karesinden de Nb3-Be3 ile
berabere kalarak harika bir performans Yakın zamanlarda üst seviyede çok beyaz yararlanmaya çalışabilir. Beyaz
gösteren oyuncumuz böylece ilk IM sık test edilen bir konum. Beyaz ve bir hamle daha bekliyor ve siyahın nasıl
normunu da elde etmeye hak kazana- Siyahın taş kırışmalarından uzak ufak oynayacağını görmeye çalışıyor.
rak turnuvanın bir anlamda en büyük piyon hamleleri ve bir anlamda yavaş 13.£c2
oyunları bu açılışa ismini veriyor: Giu- Siyahın d5–dxe4 sonrası vezirleri
başarısına imza attı! Genç oyuncumu-
oco Pianissimo (“Çok sakin oyun” ola- kırışma ve at oynadığı taktirde sonra-
zu tebrik eder, başarılarının devamını
rak çevirebiliriz). sında e4 piyonunu alma fikrine yöne-
dileriz.
8.¤bd2 lik profilaktik bir hamle. Henüz beyaz
Şimdi isterseniz GM Daştan’ın
atın nereye gideceği de kesin değil.
şampiyonluk yolundaki önemli bir ga- 8.¤a3 Bu varyantın modern yo- 13.¤f1 d5 ½–½ Van Foreest-Swinkels
libiyetine göz atalım: rumlarından biri de atı a3–c2 ve sonra-
Maastricht 2016
Batuhan Daştan - Piotr Sabuk sında e3’e gelmek.
13...¤e7
Graz Açık, 2018 8...0-0 9.h3 ¦e8 10.¦e1 ¥e6
Tipik bir Giuoco Pianissimo ma-
1.e4 e5 2.¤f3 ¤c6 3.¥c4 ¥c5 10...¥a7 oynamayı Siyah bekleti- nevrası: Ne7-g6. Böylece siyah hem b5
40
NİSAN 2018 HABER-ANALİZ MK
Sabuk merkezi kapatıyor. Piyon ya- kötü değil elbette ama Siyaha ufak bir
pısı itibariyle riskli fakat Siyahın sonra- direnç şansı tanıyor.
ki hamlesiyle birlikte düşünüldüğünde 22...¤d7 23.¥a3 ¦c6?!
ilginç bir seçim. 17...¥xe3 18.¦xe3
Beyaz vezir kanadındaki siyah kareler- 23...¤gf8 kesinlikle gerekiyordu
de oynamaya çalışabilir. 24.¦b5 ¦ea6! 25.¦ab1 ¦6a7 26.¤d2
¤e6 27.¤b3 £c6 ve beyaz üstün olsa
18.¥d2 c5!? da siyah şimdilik her şeyi tutmuş vazi-
Vezirkanadında blokajı hedefli- yette.
yor. 24.¦b5 ¤gf8
19.¤xc5 24...¤xc5 25.¦ab1 ¦a7 26.¥xc5
GM Daştan Siyahın vezirkanadını ¦xc5 27.¦xc5 £xc5 28.¦b5 £c7
kapatmasına izin verme niyetinde de- 29.£b3±
ğil. 19.b5 £c8 20.¢g2 ¥b6 ve Bd8- 25.¦ab1
a5-b6 oynayarak siyah vezirkanadını
Artık b7 piyonu tutulamıyor.
tamamen kapatacak. Eğer Beyaz a5
oynarsa 21.a5 ¥d8 25...¦a7 26.£b2 ¤e6 27.¦xb7
¦xb7 28.£xb7 ¤exc5
19...¥xc5 20.bxc5
28...f6 oyunu sürdürmenin tek
XABCDEFGHY yoluydu. Şimdi e5–piyonu da düşüyor
8r+-wq-+k+( ve oyun hızlıca bitiyor.
Tuna Onat Nalbant ilk IM normunu aldı. 7+p+-+pzp-' 29.¥xc5!+–
sürüşleriyle her an rahatsız edilebilecek 6p+-+rsnnzp& 29.£xc7 ¦xc7 30.¥xc5 ¤xc5 si-
bir yerden çekerek şahkanadında f4 ka- 5+-zP-zp-+-% yaha kurtuluş şansı tanırdı.
resine gidebileceği bir yere geliyor hem 4P+PzpP+-+$ 29...£xb7
de c6–d5 oynama imkanı yaratıyor.
13...d5 oynanırsa şimdi 14.¤b3 etkili. 3+-+P+NzPP# 29...¤xc5 30.£a8+ ¢h7 31.¦b8+-
Beyaz hem kaleyi koruyarak b5 tehdit 2-+QvL-zP-+" 30.¦xb7 ¤xc5 31.¤xe5
ediyor hem de eğer siyah dxe4 kırarsa
Be3 ile filleri kırışarak c5 karesini atına
1tR-+-tR-mK-! XABCDEFGHY
açabilir. xabcdefghy 8-+-+-+k+(
14.¤b3 20...a5? 7+R+-+pzp-'
GM Daştan Ab3 planıyla oynamak b5 karesini ve tabii a-piyonunu za- 6-+r+-+-zp&
istiyor. Siyahın Ne7-g6 oynaması d5 yıflatan bu hamle hatalı. 20...¤d7! 5zp-sn-sN-+-%
sürüşü fikrini hemen uygulamayacağı- doğru hamleydi 21.¥b4 ¦c6 22.¦ab1 4P+PzpP+-+$
nı gösteriyor o yüzden bundan önceki ¤gf8 23.¤d2 ¤e6 24.¤b3 a5 25.¥a3
partilerde oyuncular genellikle 14.¤f1 £c7 Oyundakine benzer bu konumda 3+-+P+-zPP#
hamlesini tercih etmişler. 14...¤g6 şimdi beyaz kale b5’te değil. Siyah vezir 2-+-+-zP-+"
15.c4 a5 16.bxa5 Karjakin - Carlsen ve çift kale finalini oynamaktansa bir
atını tahtada bırakmayı tercih etmeli o
1+-+-+-mK-!
Paris GCT blitz, 2017 (15) 1–0
yüzden piyonu almakta acele etmesine xabcdefghy
14...¤g6 15.g3N gerek yok. Beyazın taşları c5 piyonunu Bu piyon düştükten sonra oyun ta-
Beyaz şah kanadını da tabii biraz za- korumaya bağlanmış durumda. mamen kayıp.
yıflatarak g6 atını etkisiz hale getiriyor. 21.¦eb1!± £c7 22.¥c1
15.¥e3 1–0 (52) Sivuk – Mikaelyan 31...¦c8 32.¦a7 f6 33.¤g6 ¢h7
Moskova, 2017 partisinde oynanmıştı. 22.£b3 ¦b8 (22...£xc5 34.¤f4 ¤xa4 35.¦xa5 ¤c5 36.¦a7
23.£xb7+-) 23.£b5 ¦a6 24.c6 ve 1-0
15...c6 16.c4 d5 17.¥e3 d4 a-piyonu düşüyor. Oyundaki hamle de GM Daştan’dan güzel bir galibiyet.
41
MK HABER-ANALİZ NİSAN 2018
42
NİSAN 2018 HABER-ANALİZ MK
fedasının ardından sonuna kadar kali- sıyla son iki tura girerken heyecan do- döneme girilip girilmediğini önümüz-
te geri oynadığı oyunda kendi tarzın- ruktaydı. Turnuvanın ikinci yarısında deki turnuvalar gösterecek denilebilir.
da kazanmayı başarırken, Karjakin performansını ciddi anlamda yükselten 8.5 puanla üçüncülüğü paylaşan Kram-
de Caruana’yı rahat biçimde mağlup ve kendisinden görmeye alışık oldu- nik ve Mamedyarov Adaylar Turnuva-
etti. Wei Yi’ye karşı geçer piyonunun ğumuz minimal üstünlükleri kazanca sı öncesi rakiplerine gözdağı verirken,
gücünü güzel bir taş fedasıyla birleşti- çevirdiği tarzını ortaya koyan Carl- Anand’ın da aldığı 4 galibiyet ve elde
rip kazanarak galibiyet serisini 3 maça sen, 12. turda da Matlakov’a karşı ters ettiği 8 puanla artık eski gücünde ol-
çıkaran Shakhriyar sadece sonuçlarıyla renkli fillerle girilen bir oyunsonunu madığını ve hatta bırakması gerektiğini
değil oyunuyla da Adaylar Turnuvası- kazanırken, Anish Giri de geçtiğimiz düşünenlere Dünya Hızlı ve Yıldırım
nın favorilerinden biri olduğunu kanıt- seneki performansını mumla arayan Şampiyonaları’nın ardından yeni bir
larken iki eski şampiyonu karşı karşıya Adhiban karşısında rahat bir galibiyete mesaj gönderdiğini söyleyebilirim. Elit
getiren oyunda gülen taraf son zaman- ulaşarak son tura Carlsen ile beraber li- seviyedeki oyuncular arasında rakiple-
larda Anand’a ciddi bir üstünlük kuran der girdi. Son turda siyahlarla oynayan rine yeterince direnç koyamayan Caru-
Kramnik oldu. Mamedyarov’un deyim iki oyuncudan Carlsen Karjakin’e, Giri ana turnuvanın hayal kırıklığı olurken,
yerindeyse fantastik performansına son de Wei Yi’ye karşı fazla risk almamayı turnuvayı son 2 sırada bitiren Hou
veren 8. turda rakibinin pasif konumda tercih edince 5’+3’’ oyunlardan oluşan Yifan ve Adhiban’ın bir süper büyü-
oyunu açma denemesini iyi cezalan- tie-breaklere geçildi. Yıldırım satrançta kusta turnuvası için hazır olmadığının
dıran Anish Giri oldu ve Hollandalı dünyanın bir numarası olan şampiyon, gözlemlenebildiğini düşünüyorum. Ya-
usta oldukça iyi başladığı turnuvada ilk oyunda beyaz taşlarla oynarken Reti zımıza burada son verirken sizleri tur-
5 tur aradan sonra galibiyetle tanıştı. Açılışının oynandığı ve vezirlerin ol- nuvadan seçilmiş bir oyunun analiziyle
Turun ve hatta turnuvanın en ilginç dukça erken değişildiği, berabere olma baş başa bırakıyorum:
olayı ise Carlsen’in Gawain Jones’e ihtimali yüksek gibi görünen oyunor-
Magnus Carlsen – Wesley So
karşı beyaz taşlarla henüz 17. hamlede tası konumundan oyunsonuna geçişte
yaptığı 17.g4?? hamlesiyle taş kaybet- dakik hamlelerle kazanç bir oyunsonu- Tata Steel Masters, 2018
mesi, daha da ilginç olanı ise oyunun na girmeyi başardı ve yüksek tekniğiyle (Analizler:chessbase.com)
devamında sergilediği agresif oyunla galip gelebildi. İkinci oyunda rakibinin
İtalyan Açılışına karşı oyunu eşitle- 1.Nf3 d5 2.d4 Nf6 3.Bf4
neredeyse zorlanmadan kazanmasıydı.
Dünya Şampiyonu’nun bir ağır partide mekte fazla zorlanmayan Carlsen, ağır Londra Savunması günümüzde
bu kadar basit biçimde taş kaybettiğine üstün olduğu son konumda berabereyi Katalan’dan ya da Nimzo-Hint’e izin
belki uzun süre boyunca tanık olamaya- kabul ederek turnuvayı kazanmayı ba- vermekten daha iyi bir kazanca oyna-
cak olsak da kendisinin kayıp konumda şardı. ma yolu.
rakibe sorun çıkarma ve rakibin hata- Öncelikle bu kadar uzun süredir 3...Bf5 4.e3 e6 5.c4 Bxb1
larını acımasız biçimde değerlendirme büyükusta turnuvası kazanamadığı
konusunda dünyada tartışmasız bir nu- Sonraki notların da göstereceği gibi
ve zirvedeki yerinin sorgulanmaya
mara olduğunu bir kez daha kanıtladı- bu varyant Wesley So tarafından ol-
başladığı bu dönemde, turnuvanın ilk
ğını söyleyebiliriz. 9. turda Matlakov’a dukça iyi biliniyor.
yarısında da zirvenin gerçek anlamda
karşı turun tek galibiyetini alan Giri 2. arkasındayken oyunlarda gösterdiği 6.Qxb1 Bb4+ 7.Kd1 Bd6 8.Bg5
turdan sonra bir kez daha tek başına mücadele (Gawain Jones maçı buna iyi h6 9.Bxf6
zirveyi ele geçirirken 10. turda So’ya bir örnek) ve kendisini zirveye çıkaran 9.Bh4 oyuncular arasında bir in-
karşı beyaz taşlarla ters renkli fillerin ve oyun tarzını yeniden sergileyerek ternet maçında oynanmıştı 9...Nbd7
kalelerin olduğu oyunda yaptığı cesurca turnuvayı kazandığı için Dünya Şam- 10.cxd5 exd5 11.Bd3 c6 12.Ke2 Be7
taş fedasıyla galibiyete uzanan Carlsen piyonu Magnus Carlsen’i tebrik etmek 13.b4 a6 14.Rc1 0-0 15.a4 Beyaz ti-
ve Svidler’e karşı siyah taşlarla minya- gerekiyor. Beraberliğe yatkın oyun pik bir azınlık hücumu pozisyonu elde
tür bir galibiyet alan Mamedyarov bi- tarzıyla büyükusta turnuvalarında ge- etti ve şah hamlelerinin buna bir za-
time 3 tur kala zirveye ortak oldular. nellikle ortalama sonuçlar elde eden, rarı olduğunu söylemek güç. 15...Ne4
11. turda zirveyi yakından ilgilendiren zirvede görmeye alışık olmadığımız 16.Bxe4 Bxh4 17.Bh7+ Kh8 18.Bf5
oyunda Mamedyarov ve Carlsen risk Anish Giri bu turnuvada aldığı 5 gali- Nb6 19.b5 cxb5 20.axb5 a5 21.g3 Be7
almadan aldıkları hızlı beraberliklerle biyetle Carlsen’le beraber şampiyonlu- 22.Kf1 Carlsen, M - So, W chess.
puanları paylaşırken Giri’nin de siyah ğu paylaşırken, kendisi açısından daha com INT 2017
taşlarla Caruana ile berabere kalma- çok kazanmaya odaklı oynadığı yeni bir
43
MK HABER NİSAN 2018
9...Qxf6 10.cxd5 26.Qe3 Bd6 27.Bg6² f5 39.Rd7+?!
Cloud makinaların bile içermediği Biraz gecikmeli, Siyah istenilenden Objektif olarak iyi olmayan ancak
ilginç bir forse hamle dizisi. 10.c5 So daha çok piyon kaybedecek. 27...Kh8 pratikte kuvvetli bir hamle. Taş bırakıl-
tarafından beyazla tercih edilmişti. 10... 28.Rxd5 f5 29.Qd3 Benzer derecede mak zorunda değil, 39.Bf1 bu hamle
Bf8 11.Qc2 c6 12.b4 a6 13.Bd3 Nd7 kötü ancak vezirler tahtada olduğu için de iyi kazanç şanslar sağlar.
14.Ke2 g5 (14...e5 de oynanabilir.) Siyahın oynaması daha kolay.
15.h3 Bg7 16.a4 Beyazın konumu 39...Kf8 40.Rh7 g4+ 41.Bxg4
28.Qe6+ Qxe6 29.Rxe6 Bc5 hxg4+ 42.Kxg4 Bd6 43.Rc4 a5
daha tercih edilebilir. So, W- Wojtas-
zek, R Shamkir, 2017 29...Bc7 30.h4± Siyahın taş 44.Rc6 Kg8
kaybetmemek için fazla hamlesi 44...Be7!= en dakik savunma, an-
10...exd5 11.e4 Be7 12.Bb5+ c6
olmaması sebebiyle oldukça tatsız bir
13.e5! cak Siyah kalesiz oyunsonundaki kur-
konum.
Beyazın şahına bir sığınak bulana tuluşu görmemiş olabilir. 45.Rh8+ Kf7
ya da vezirleri değişene kadar merkezi
XABCDEFGHY 46.Rxf6+ Bxf6 47.Rxe8 Kxe8 48.b3
kapalı tutması lazım. 8-+-tr-trk+( 15 makina hamlesinin ardından Siyah
7zppvl-+-zp-' oyunu kurtarıyor olmalı.
13...Qf4 14.Bd3 c5 15.dxc5 Nc6
15...Nd7 16.Bb5 0-0-0 17.Bxd7+ 6-+-+R+Lzp& 45.Rb7 Be5 46.Rcxb6 Rxb6
47.Rxb6 Bd4 48.Rb5
Rxd7 18.b4° Kompanzasyon için il- 5+-+p+p+-%
ginç bir mücadeleyle. Beyazın oyunu 4-+-+-zP-zP$ Beyaz file karşı 4 piyona sahip.
konsolide etmesine birkaç hamle var. Azalmış materyal ve pratik zorluk-
3zP-+-+K+-# lar düşünüldüğünde Siyahın rakibini
16.Qc1
2-zP-+-+P+" tuzağa düşürmekten başka şansı yok
Büyük olasılıkla hazırlık devam edi- gibi duruyor.
yor, Magnus en keskin hamleleri oynu-
1+-+R+-+-!
yor. xabcdefghy 48...Re2 49.b3 Rxh2
16...Qb4 17.a3 Qxc5 18.Ke2 öyle devam edilebilir: 30...Rf6 49...a4 50.bxa4 Rxh2 En azından
Nd4+ 19.Nxd4 Qxd4 20.f4 31.Rxf6 gxf6 32.Bxf5 Kf7 Beyazın piyon yapısını bozuyor ve a3
Tahminimce Magnus hazırlığında 30.Re5 Rf6 31.Bxf5 Bd6 piyonu yakın zamanda düşebilir.
bu konumu görüp ..f6 fikrine e6 ham- 32.Rdxd5! 50.Rxa5 Re2 51.Rd5 Bb2 52.a4
lesi olduğunu söyleyip bırakmış olmalı. 32.Rexd5 g6=
Teknik kazanç bir pozisyon.
20...0-0 21.Qd2 Qb6 22.Rhe1 f6 32...Kf7 33.Re4 g6 34.Bg4 h5
35.Bh3± 52...Bc3 53.Kf5 Re8 54.g4 Rf8+
22...Rac8 23.Kf3² Siyah için 55.Ke4 Rb8 56.Rb5 Re8+ 57.Kd3
açılıştan sonra beklenmedik biçimde, Beyaz fazla piyonunu konsolide etti. Be1 58.a5 Bf2 59.b4 Re3+ 60.Kc4
büyük oranda izole piyon sebebiyle oy- 35...Re8 36.Red4 Re4+ 61.Kb3 Kf7
naması zor bir konum
36.Rxe8 Kxe8 37.g3 Dikkate de- 61...Rxf4 62.Rf5+-
23.e6 ğer bir varyant, fil b7 ve g6 ya hücum
edebilir. Bu pozisyon da teknik kazanç 62.Re5 Rd4 63.b5 Rd3+ 64.Kc2
23.exf6 Bxf6 24.Kf3
olmalı. Rg3 65.g5 Bd4 66.Rd5 Be3 67.Rd3
23...Qxe6+ 24.Kf3 Qd7 25.Rad1 Rg2+ 68.Kb3 Bc1 69.b6 Ke6 70.Rd4
36...Be5 37.Rb4 g5 Rb2+ 71.Ka4 Kf5 72.Rb4 Ra2+
25.g4² Beyazın kullanabileceği baş-
ka bir doğal fikir. Siyah elinden gelenin en iyisini ya- 73.Kb5 Bxf4 74.Rxf4+ Kxf4 75.b7
pıyor! 1-0
25...Rad8
38.g3 b6 Yüzeysel olarak bakıldığında yalnız-
25...f5= İzole piyonu karmaşıklık ca bir teknik meselesi gibi görünmesine
olmadan geri veren ve .. Bf6, ..g6 fi- 38...g4+ 39.Bxg4 hxg4+ 40.Kxg4±
de oldukça tatsız. Beyaz b7’yi de alacak rağmen Beyazdan oldukça güçlü ve ya-
kirlerini hazırlayan daha sağlam bir
ancak ekstra taş her koşulda alınmalı. ratıcı bir mücadele.
hamle.
44
NİSAN 2018 TRENİ KAÇIRANLAR MK
46
NİSAN 2018 TRENİ KAÇIRANLAR MK
Oyundaki iki piyon fedası bundan çok 28...Qd6 29.Nfd3 Ba6 30.Qe1 36...Qxb2!?
daha yüksek değerdedir!” Bxe5 31.Nxe5 Qxe5 32.Qxb4 Bd3
Spielmann, döneminin Capablan– 33.Qc5 Qb8 34.b4 Qb7 35.b5 h5 Açılıştan elde ettiği konumsal ve
ca’ya karşı en iyi skoru olan oyuncula- 36.Qc3 Bc4 37.e4 Qe7 38.exd5 materyal üstünlüğü çok iyi kullanan
rından birisiydi. 12 kez karşılaştılar, se- Bxd5 39.a5 Qe4 0-1 Spielmann, bu ilginç kararla aktif taş-
kiz beraberlik, iki kazanç ve iki kayıpla larını değişerek ters renkli fil oyunso-
Karlsbad 1923 Turnuvasında nuna giriyor. 36...R3c4 37.Rd3 Qd6
eşit bir skor elde ettiler. Spielmann’ın samimi arkadaşlarından 38.Qe3 Be4 sonrasında kazanç olması
Reti’yle arasında şu konuşma geçmişti: gereken bir konuma ulaşırdı. Şimdi Be-
Jose Raul Capablanca -
Rudolf Spielmann Spielmann: “Yarın kazanacağım” yazın ters renkli filler sayesinde az da
olsa beraberlik şansı var. Yine de Spi-
Bad Kissingen, 1928 Reti: “Kiminle oynayacağını biliyor elmann önce a sonra h piyonunu geçer
musun?” yaparak oyunu kazanmayı başarıyor.
1.d4 d5 2.c4 c6 3.Nc3 Nf6 4.Nf3
dxc4 5.e3 b5 6.a4 b4 7.Na2 e6 8.Bxc4 Spielmann: “Evet. Alekhine.”
Be7 9.0-0 0-0 10.b3 c5 11.Bb2 Bb7 37.Qxb2 Rc2 38.Rd2 Rxb2
Reti: “Üstelik siyahsın.” 39.Rxb2 Rc4 40.Bb4 a5 41.Bd6
12.Nc1 Nc6 13.dxc5 Na5 14.Ne5
Kf7 42.a3 Rc6 43.Bb8 Ke8
Nxc4 15.Nxc4 Bxc5 16.Nd3 Qd5 Spielmann: “Bu daha da iyi!”
17.Nf4 Qg5 18.Bxf6 Qxf6 19.Rc1
44.Ba7 Rc7 45.Bb8 Rc8 46.Be5
g6 47.g4 Rc3 48.gxf5 gxf5 49.Rxb6
Rfd8 20.Qh5 Rac8 21.Rfd1 g6 Alexander Alekhine -
Rudolf Spielmann Rxa3 50.Bd6 Rc3 51.Bc5 h5
22.Rxd8+ Qxd8 23.Qe5 Be7 24.h3
52.h4 a4 53.Ra6 Rc2+ 54.Kg1
Rc5 25.Qa1 Bf6 26.Rd1? Karlsbad, 1923 Rg2+ 55.Kf1 Rg4 56.Rxa4 Rxh4
Spielmann’ın iki fil ve alan üs- 1.d4 Nf6 2.c4 e6 3.Nf3 d5 4.Nc3 57.Bd6 Rh1+ 58.Kf2 h4 59.Ra7
tünlüğünden dolayı büyük avantajı Nbd7 5.Bf4 dxc4 6.e3 Nb6 7.Bxc4 Rh2+ 60.Kf1 h3 61.Re7+ Kd8
var. Capablanca ilk hatasını yapıyor, 62.Rh7 Ra2 0-1
Nxc4 8.Qa4+ c6 9.Qxc4 Nd5 10.Be5
26.Qb1daha iyiydi.
f6 11.Bg3 Qb6 12.Qe2 Bb4 13.Rc1
26...Rd5! 27.Rxd5 exd5 Nxc3 14.bxc3 Ba3 15.Rd1 Qb5
16.c4 Qa5+ 17.Nd2 0-0 18.0-0 b6 Alekhine’nin bu oyundan sonra kal-
XABCDEFGHY 19.f4 Ba6 20.Be1 Qa4 21.Rf2 Rad8 dığı otel odasındaki mobilyaları kırdığı
8-+-wq-+k+( 22.Rb1 c5 23.dxc5 Bxc5 24.Nb3 Ba3 rivayet ediliyor.
7zpl+-+p+p' 25.Nd4 Bxc4 26.Qg4 f5 27.Qg3 Rf7
28.h3 Bc5 29.Rd2 Rc7 30.Kh2 Bxd4
6-+-+-vlp+& 31.exd4 Bd5 32.Qe3 Rdc8 33.Qe5
5+-+p+-+-% h6 34.Rbb2 Rc3 35.Qe2 Qa3 36.Rd1
4PzpN+-sN-+$ XABCDEFGHY 1- Rudolf Spielmann, The art
3+P+-zP-+P# 8-+r+-+k+( of sacrifice in chess, Dover
2-+-+-zPP+" 7zp-+-+-zp-' publishing.
1wQ-+-+-mK-! 6-zp-+p+-zp&
xabcdefghy 5+-+l+p+-% 2- http://www.chessgames.com
28.Ne5?? 4-+-zP-zP-+$
İnanılır gibi değil! Siyahın ezici 3wq-tr-+-+P# 3- http://www.wiki-zero.com
bir üstünlüğü olmasına rağmen yine
de 28.Nb2 zorunluydu. Şimdi Beyaz
2PtR-+Q+PmK"
4- R.Reti, Masters of the
basitçe bir at kaybediyor. Acaba “Don 1+-+RvL-+-!
Jose” bir deja vu mu gördü? xabcdefghy chessboard, Dover publishing.
47
MK EĞİTİM NİSAN 2018
Satrancın İçinden
ICCF IM Halil N. Özmen
2. Kademe Antrenör
halil.ozmen@gmail.com
Taktik öğeler
Çok sayıda taktik öğe vardır. Çeşitli Açarak şah çekme (açarak tehdit): bilerek taş vermesine denir. Taktik fe-
satranç yazarları ve satranç siteleri Açarak tehdit, oyuncunun bir taşı dalarda malzeme kazancı genellikle
birbirinden farklı taktik öğe listeleri oynatarak, oynatmış olduğu taşın çabuk gerçekleşir. Fedalar çoğu zaman
vermişlerdir. önceden önünü kesiyor olduğu bir diğer taktik motiflerle bir arada kulla-
Bu sayıda en önemli taktik öğelerin saldırıyı açtığı duruma denir. Bu tehdit nılır.
kısa tanımlarını içeren bir listesini ve bir başka taşa ya da önemli bir kareye Sadeleştirme: Sadeleştirme, oyun-
bazılarından örnekleri paylaşacağız. yönelik olabilir. cunun zaten kazanılmış olan bir avan-
Açmaz: Saldırılan bir taşın, arka- Yol kesme: Yol kesme, oyuncu raki- tajı daha belirgin kılmak için malzeme
sındaki bir başka taş ya da kareyi açıkta bin kare ya da taşlarından biriyle o kare değişmesine denir. Genellikle kazanç
bırakmadan hareket edemediği du- ya da taşı koruyan bir başka taşın ara- oyunsonlarında rakibin taşlarını azaltıp
ruma açmaz denir. Açmazı 31. sayıda sına girdiğinde ya da rakibi kendi taş- karşı şans fırsatı bırakmamak için kul-
detaylı incelemiştik. larından birini araya sokmaya mecbur lanılır.
Çatal (Çifte atak): Çatallar / çifte ettiğinde olur. Engellemeyle arasındaki X-ışını saldırısı: X-ışını saldırısı,
saldırılar oyuncunun taşı aynı anda bir- fark, yol kesmenin taşın o yoldaki etki- bir taşın, bir başka taşın içinden arka-
den fazla rakip taşa ya da önemli kareye sini ortadan kaldırması, engellemenin sındaki bir kare ya da taşa saldırdığı
saldırdığında oluşur. Rakip tüm tehdit- ise taşın kaçış yolunu tıkamasıdır.
duruma denir. Bu taktiğin şişten far-
lere birden karşılık veremez ve böylece Savunmayı yok etme: Rakibin sa-
kı, saldırılan taşın değerinin tanımda
en azından taş kaybeder. vunma taşlarının yok edilerek saldırıyı
önemli olmamasıdır.
Şiş: Şiş, saldırılan taşın bir başka başarıya götürmeye “savunmayı yok
Zugzwang: Zugzwang (hareket et-
taş ya da karenin önünde olduğu ve bu etme” denir. Çoğunlukla şahı koruyan
saldırılan taşın, arkasındaki taş ya da taşların fedalarla yok edilmesi ile ger- meme isteği anlamına gelen Almanca
kareden daha önemli olduğu duruma çekleştirilir. bir kelime), bir oyuncunun, yapabilece-
denir. Hatları açma: Taşları daha aktif ve ği tüm hamlelerin konumunu kötüleş-
Çifte Şah: Açarak şah çekerken rakip için tehlikeli hale getirmek ama- tireceği durum için kullanılan terimdir.
oynanan taşın da şahı tehdit etmesidir. cıyla, kapalı hatları (kaleler için dikey Zugzwang durumunda olan oyuncu,
Karşı taraf şahından başka taşını oyna- ve yataylar, filler için çaprazlar) açmak tercih şansı olsaydı hamle yapmamayı
yamaz. Bu durumdan yararlanan taktik için yapılan hamlelere denir. seçecekti.
temaya çifte şah teması denir. Kuşatma: Bir taşın gidebileceği gü- Bunlar taktik öğelerin sadece bir-
Saptırma: Önemli bir kare ya da venli bir kare olmadığı zaman bu taşa kaçı. Şimdi bunlardan bazıları ile ilgili
taşı koruyan bir rakip taşı başka kare- kuşatılmış denir. Kuşatma altındaki bir örnekler görelim.
ye oynamak zorunda bırakarak, o kare taşın ele geçirilme olasılığı çok yüksek- Cezbetme - 1
veya taşa atak etmeyi sağlayan hamle- tir.
lere saptırma denir. Zayıf geri yatay: Bazen geri yatay
XABCDEFGHY
Cezbetme: Cezbetme, oyuncunun matı mümkün olmasa da, tehdidi mal- 8r+Ltr-+k+(
bir taşı (çoğu zaman bir fedayla) ileride zeme kazanmak için yeterli olabilir. 7+-+P+pvlp'
saldırıya uğrayacağı bir kareye çekme- Ara hamle (zwischenzug): Ara
sine denir. hamle, oyuncunun beklenen bir hamle- 6-+-+psnp+&
Engelleme: Engelleme, bir taş bir yi araya bir başka zorlayıcı hamle sıkış- 5+q+l+-sN-%
diğerinin yolunu tıkadığında gerçek- tırarak ertelediği ve böylece ertelediği
leşir. Engelleme ile yol kesmenin ara- hamlenin oynandığında daha etkili ol-
4-zp-+-+-wQ$
sındaki fark, yol kesmede bir taşın bir masını sağladığı durumdaki ek hamle- 3+-+PvL-+-#
başka taş ya da kareye olan etkisinin dir. Ara hamleler rakip tarafından sık- 2PzP-+-zPPzP"
yolunun kesilmesi, engellemede ise lıkla gözden kaçırılır.
taşın daha önce sahip olduğu bir kaçış Feda: Feda, bir oyuncunun ileriki 1+-tR-tR-mK-!
yolunun tıkanmasıdır. hamlelerinde avantaj yakalamak için xabcdefghy
48
NİSAN 2018 EĞİTİM MK
¦e8 boşta, ama arada ¤f6 var. a6–f1 çaprazında bir yere kaçamıyor. Bu konumda Siyah d5 piyonunu
1.¤xh7 1...¥xb3 2.a6 1-0 alıyormuş gibi gözüküyor.
Şimdi Siyah ¤h7’yi almak zorunda Ve Beyaz iki hamle sonra vezir çıkıp 1...¦xd5 2.¦xd5 ¤xd5 3.¦xd5!
yoksa net alet kaybedecek. ¤f6 h7 ka- £xd5
kazanır.
resine cezbediliyor, ve ¦e8’e atak yolu
açılıyor. Saptırma - 2 XABCDEFGHY
1...¤xh7 21.£xd8+ ¤f8 3.£e8
1-0 XABCDEFGHY 8-tr-+-vlk+(
Cezbetme - 2 8-+-+-+k+( 7sn-zp-+pzp-'
7zp-+r+-zpp' 6-+-+-+-zp&
XABCDEFGHY 5+pzPqzP-+-%
8-+-+-+rmk( 6-+p+-+-+&
5+-wq-+-+-% 4p+-+-vL-+$
7+-+-+nvlp' 3zP-+-+NzPP#
6-+-+-+-+& 4-+-zp-+-+$
3+-+-+Q+-# 2-zPQ+-zPL+"
5+-+-+-+-% 1+-+-+-mK-!
4-+-+-+-+$ 2Ptr-+L+PzP"
1+-+-+RmK-! xabcdefghy
3+-+-+-+R#
xabcdefghy Siyah vezir ¥g2’nin çaprazına geldi.
2q+-+LwQPzP' Çifte atak için tam zamanı.
1+-+-+-+K! Beyazın mat etmesine f8 karesini
4.¤g5! 1-0
tutan £c5 ve f7 karesini tutan ¦d7
xabcdefghy engel oluyorlar. Bunlardan birini sap- Beyaz hem mat istiyor, hem vezir.
1.¦xh7+ ¢xh7 tırmak gerek. İkisini birden savunan hamle yok.
Şah h7 karesine cezbedildi. Şimdi 1.¥c4+ ¦d5
beyaz vezir kazanıyor. 1...£xc4 2.£f8# X-Işını Saldırısı
Artık f7 karesinin savunması kal-
2.¥d3+ ¢h8 3.£xa2+- madı. XABCDEFGHY
2.£f7+ ¢h8 3.£f8+ 8-+-+k+-tr(
Saptırma - 1 Veya £e8
XABCDEFGHY 3...£xf8 4.¦xf8# 1-0 7zp-+-+pzpp'
8-+-+-+k+( 6-+p+p+q+&
Çifte Atak 5+-+l+-+-%
7+N+-vl-+p' Özmen - Spierings
6-+p+-zp-+& 4L+-+-+-+$
Den Haag, Hollanda, 2000
5zP-zp-+-+-% XABCDEFGHY 3+-+-zPQ+P#
4-+l+-+-+$ 8-tr-wq-vlk+( 2PzP-+-zPP+"
3+-+-+-+-# 7sn-zprsnpzp-' 1tR-+-+-mK-!
2-+-+-+PzP" 6-+-+-+-zp& xabcdefghy
1+-+L+-mK-! 5+pzPPzP-+-% içinden Bu konumda beyaz vezir ¥d5’in
c6 piyonuna atak yapıyor.
xabcdefghy 4p+-+-vL-+$ Diğer bir deyişle, 1.¥xc6’dan sonra
¥c4 a6 karesini tutup a5 piyonunun ¥c6’yı koruyor.
ilerlemesine engel oluyor. O zaman onu
3z P -+R+Nz P P#
a6–f1 çaprazından saptırmak gerek.
2-zPQ+-zPL+" 1.¥xc6+ ¥xc6
49
MK EĞİTİM NİSAN 2018
50
NİSAN 2018 EĞİTİM MK
A. Morozevich - V. Kortschnoj Fernando Peralta - Axel Bachmann Gata Kamsky - Samuel L Shankland
Calvia ol (Men) Mallorca, 2004
Barcelona Sant Marti op-A 18th Eastern Class 23rd Sturbridge, .2014
XABCDEFGHY Barcelona, 2016
8r+lwqk+-tr( XABCDEFGHY
7+-zp-+-zpp' XABCDEFGHY 8r+-+-trk+(
6p+-zp-zp-+& 8-+rtr-+-+( 7zpp+l+pzpp'
5+pvlNzp-+-% 7+l+-wQ-+p' 6-+nwqp+-+&
4-+-+P+n+$ 6pzP-+-zppmk& 5+-zPp+-+-%
3+P+P+N+-# 5+-vL-+-+q% 4-+-+-+-+$
2-zPPvL-zPPzP" 4-+PzP-+-+$ 3+-zPLzP-+-#
1tR-+Q+RmK-! 3+-+-+-+-# 2PzP-sN-zPPzP"
xabcdefghy 2-+-+-zPPzP" 1tR-+QmK-+R!
12...c6?? 13.Ba5 ve ardından Nc7
1-0 1+-+-tR-mK-! xabcdefghy
A. Morozevich - B. Gelfand xabcdefghy
Biel GM 42nd Biel, 2009
12...Qxc5??
XABCDEFGHY 30.Qxb7??
12...Qc7²
8-+-+-+k+( 30.d5±
13.Bxh7+!! Kxh7 14.Qh5+ Kg8
7+p+r+pzp-' 30...Rxc5! 31.dxc5 Qe2! 0-1
15.Ne4 Qc4 16.Ng5 Rfd8 17.Qxf7+
6-+-+-+-zp& Kh8 18.Qh5+ Kg8 19.Rd1 e5
5+R+p+-+r% Chen Zhu - Nino Khurtsidze 20.Qf7+ Kh8 21.e4 Ne7 22.Qxe7
4P+-tRnzP-+$ Bb5 23.Rd2 Qxa2 24.Qf7 Qa1+
FIDE-Wch k.o. (Women) 25.Rd1 Qxb2 26.Qh5+ Kg8 27.Qh7+
3+P+-vL-+-# Moscow, 2001 Kf8 28.Qh8+ Ke7 29.Qxg7+ Kd6
2-+-+-zPKzP" 30.Rxd5+ Kc6 31.Qf6+
1+-+-+-+-! XABCDEFGHY
1-0
xabcdefghy 8r+l+-trk+(
30...Rd6?? 7zp-+p+p+p' Axel Rombaldoni - Kiril Georgiev
30...Nf6± Beyaz yine üstün durum-
da. 6-+n+pzp-+& Padova op-A 16th Padova, 2013
31.Rxe4 dxe4 32.Rxh5 1-0
A. G. Beliavsky - L E. Johannessen 5wq-zp-+-+-%
Linares Anibal op 09th Linares, 2002 4-+P+-+-+$ XABCDEFGHY
XABCDEFGHY 3zP-wQLzP-+-# 8-+-+-+-+(
8-+-+-+-+( 2-zP-+NzPPzP" 7zpkzp-+-+p'
7+-+-+p+k' 1tR-+-mK-+R! 6-vl-+-tR-+&
6-+p+-+p+& xabcdefghy 5+-+-+p+-%
5+-+p+PwQp% 4-+-+r+-+$
12...Ba6?? 3+P+r+-vL-#
4-+-zPq+-zP$
12...Qxc3+ 13.Nxc3 Rb8 14.0-0-0 2-+-+-zPP+"
3+-+-zP-mK-# Rd8²
2-+-+-zP-+" 1+-tR-+-mK-!
13.b4! cxb4 14.axb4 Qxb4
1+-+-+-+-! 15.Rxa6 Qxc3+ 16.Nxc3 Nb4 xabcdefghy
xabcdefghy 17.Rd6+- 31.Bxc7?? Bxc7 32.Rf7 Rc3!
68.f3 Qb1 69.Kf4?? Qb8# 0-1 1-0 0-1
51
MK HABER-ANALİZ NİSAN 2018
Türkiye Kupası
FM Fethi Apaydın
52
NİSAN 2018 HABER-ANALİZ MK
lir ya da maçtaki gibi Nf6 oynayabilir. bırakmak istemiyorum. Özellikle son 25.fxg6 hxg6 26.¤f5+ gxf5 27.£g5+
Nf6’lı varyant Beyazın şahkanadından, maçta 17.¥xc5 cxd3! 18.cxd3 dxc5 ¢h7 28.£xf5+ ¢g7 29.£g5+ ¢h7
Siyahın vezirkanadından saldırdığı bir 15...¤d7? 30.e5 ¤xe5 31.¥e4+ ¤g6 32.¦xf7+
varyanttır. Vezirkanadından saldıran İlk hata rakibimden geldi maçta. ¦xf7 33.£xg6+ ¢h8 34.£xf7+-
vezir çıkar, şah kanadından saldıran Ama bu maçtaki en büyük hata değildi 20...¤d7
mat eder sözünü de hatırlatabiliriz. 16.¥xg7 ¢xg7 17.d4 Bence konumdaki en öğretici yer-
7.¤f3 0-0 8.0-0 ¦b8 9.h3 b5 dxc4 ve Qd4+ ile d4 piyonunu lerden biri burası. Strateji kitaplarında
10.g4 b4 11.¤e2 c4 kazanabiliyoruz. Sanırım beyaz için ‘’Satrançta plan’’ veya ‘’konum değer-
c4 hamlesi az oynanan fakat etkili rahatlıkla üstün diyebileceğimiz bir lendirmesi’’ gibi konular vardır. Bu
bir devamyolu. Daha önce büyük usta konum oluşuyor. Fakat d4 sürülmüş konumda bu tarz bir analiz yapılabilir.
Zhigalko ile oynamıştım bu konumu. konumu tercih ederim. Merkezdeki h4, f5, Qg4, c3 gibi farklı devamyolları
Maç sonrasında analiz edip birçok var- ve şahkanadındaki piyonların potansi- var. Konum değerlendirmesi yaparken
yantını repertuarıma ekledim. Bugün- yeli daha çekici geliyor. 17.dxc4 ¥xc4 hesaptan farklı olarak yorum yapma ve
lerde bu varyantı yetenekli sporcumuz (17...¦xc4 18.b3 ¦xe4 19.¤g5 ¦e3 satranç anlayışı gibi etkenler işin içine
Ege Danacı ile geliştiriyoruz 20.£d4+) 18.b3 ¥a6 19.£d4+ girse de bu konum hesap yapmaya çok
12.¥e3 17...¤f6 müsait. Hatta Yakın dostum GM Rauf
Bu tarz durumlarda Bxg4 gibi Mamedov’un dediği gibi biraz hisse-
hamleleri daha önce birçok kez analiz XABCDEFGHY derek oynamak da önemli. Hissederek
etmiş olsam da tahta başında tekrar 8-+rwq-tr-+( oynamak demişken bu tarzın dünyada-
2–3 kere üzerinden geçiyorum. Bence 7zp-+-zppmkp' ki en önemli temsilcisi, dostumuz Şah-
göz ardı edilmemeli. Fakat bu durumda riyar Mamedyarov’u da son yıllardaki
çok işe yaramıyor Bxg4 6l+-zp-snp+& inanılmaz gelişiminden dolayı tebrik
12.dxc4 £b6+ (12...¤xe4 13.£d5 5+-+-+-+-% etmek lazım.
¤c5 14.£xc6 ¥b7) 4-zppzPPzPP+$
12...¥a6 13.¤ed4 XABCDEFGHY
Siyah c4 sürerek d3 e baskıyı arttır- 3+-+-+N+P# 8-+rwq-trk+(
dı fakat d4 karesinden vazgeçti. Beyaz 2PzPP+-tRL+" 7zpl+nzpp+p'
taşlar için kullanılması gereken önemli
bir kare. Oyunun sonunda d4 karesin-
1tR-+Q+-mK-! 6-+-zp-+p+&
deki atın önemini göreceğiz. 13.¦f2 de xabcdefghy 5+-+P+-zP-%
oynanabilir.
13...¤xd4 14.¥xd4 18.d5! 4-zppsNPzP-+$
14.¤xd4 Daha önceki maçlarım- Beyazın inisiyatifini devam ettiren 3+-+-+-+P#
da Nxd4 oynadım. Bxd4 ile arasında tek hamle. dolaylı yoldan piyonu ko- 2PzPP+-tRL+"
çok fark yok. İkisini de analiz ettim ve ruyorum. Eğer Beyaz d5 oynamazsa
fikirlerini biliyorum. Genç sporculara Siyah d5 oynayacak. Erken davranarak 1tR-+Q+-mK-!
önerim rakibin hazırlık yaptığını dü- maçı kazanmamı sağlayacak d4 karesi- xabcdefghy
şündüğünüz maçlarda bu tarz küçük ni atım için hazırlıyorum 21.£g4
değişiklikler yapabilirsiniz. Bence bunu 18...¢g8! Bizim maça dönecek olursak Vg4
yaparken rakibe değişik varyant oyna- Önemli bir hazırlık hamlesi. doğru bir his miydi? Onu tam olarak
ma mantığı ile fikirlerini bildiğiniz ko- 18...¤xe4?? 19.£d4+ ¤f6 20.g5 ben de bilmiyorum. Maalesef bunu
numlardan uzaklaşmamak çok önemli. 19.¤d4 ¥b7 20.g5 öğrenmenin bir yöntemi yok. Bilgisa-
14...¦c8 15.¦f2 20.c3 Konumdaki en iyi hamle ola- yarlar hissedemiyorlar henüz. Yapmak
15.¥xa7 Bu tarz hamlelere hiç bilir. Daha dengeli ve Beyazın üstün- istediğim, konum sakinken mat po-
bakmıyorum. Açıkçası maçta bilsem lüğünü kontrollü bir şekilde devam zisyonuna bir adım daha yaklaşmaktı.
ki konumdaki en iyi hamle Bxa7 yine ettiren hamle. Fakat son maçta psi- Buna alternatif olarak; Qh4 - Qh6 -
de elim çok gitmez bu tarz hamlelere kolojimiz, enerjimiz ve puan tablosu f5 - Rf4 - Rh4 manevrasına bir adım
fakat merak edenler için kısaca incele- dengeli oyun konusunda bizi zorluyor. daha yaklaşıyorum
yelim 15...¤d7 16.¦b1 ¤c5 siyah fili- 20...bxc3 21.bxc3 ¤d7 22.£d2 ¤c5 21.h4 h5 planı ile oynanabilirdi;
mizi kaybediyoruz. Bu bana göre oyna- 23.f5 ¤d3 (23...e5 ben bu hamleyi 21.f5 konumun en çok istediği hamle
mamak için yeterli bir sebep. İnisiyatifi beğenmedim beyaz için) 24.¦ff1 ¢g7 olsa da d7’deki at e5 karesine hazire ko-
53
MK HABER-ANALİZ NİSAN 2018
numda. Siyah kareye yerleşecek at tek 33.¢h2 £xf4+ 34.¦xf4 d2 35.¥f3 27.¦xd2
başına oyunun kontrolünü elinde tu- ¦f1 36.¦d4 ¦xf3 37.¦xf7 Kh7 mat İtiraf etmeliyim bu hamleden sonra
tabilir; 21.a3 bxa3 22.¦xa3 h4 ve Rh3 tehdit ediyoruz 37...¦e8 38.¦xd2 be- konumuma çok güvendim.
fikri de hep aklımda maç boyunca. Asi- rabere oyunsonu. İki taraf için de ka- 27...bxc3 28.bxc3 £b1+?!
metrik tarzı seviyorum zanmak çok zor. Siyah Beyazın taslarının en iyi yer-
21...¤c5 22.f5 £b6 23.¦d1 ¦ce8 25...cxd3 26.c3 lere gitmesini sağlıyor. Bu konumda
23...¤d3 24.cxd3 £xd4 25.dxc4 26.£h6 dxc2 27.f6 (27.¤xc2 ¢h8 her hamle çok kritik. Siyaha maçı kay-
£xc4 26.¢h2 erken. Nd3 oynansaydı 28.f6 exf6 29.gxf6 ¦g8-+; 27.¤e6 bettiren hamle nedir diye sorsanız ben
bu şekilde daha sağlam ve sakin bir şe- fxe6 28.fxg6 £xf2+) 27...c1£+ hiç dikkat çekmeyen bu hamleyi söy-
kilde atağa devam edebilirdim. 28.¢h2 exf6-+
lerdim. Çünkü bu hamle ile en kritik
24.£h4 26...d2?
yerde Siyah kontrolü kaybetti. Daha
Nd3’ün işe yaramayacağını düşü- Engin de hatama karşılık verdi. Tur-
önemlisi 3 hamle önce üzgündüm bu
nerek göre göre yapılmış bir hata. Son nuvanın son maçı konum çok karışık
konumda hevesliyim. Küçük gibi gö-
maç stresi kendisini gösteriyor. Fakat ve tüm turnuvanın yorgunluğu ile son
rünen önemli bir hata bence. Tabii ki
sporculara örnek olmak da amaçlardan gücümüzle oynuyoruz. Savunması zor
bunları maç zamanında bu şekilde ra-
biriyse eğer kendi yaptığım hatayı da konumu savunma gücünü arttırmak
hat değerlendirmek çok zor. O yüzden
söylüyorum; hatanın bahanesi olmaz. için d piyonunu verip rahatlamak istedi
bu maç öğretici bir maç.
Kötü hamle yaptım. Stres de şans da fakat d piyonu gittikten sonra Beyazın
29.¢h2 £c1 30.¦d3
psikoloji de fiziksel yeterlilik de teknik çok problemi yok gibi gorunuyor. Beya-
bilgi de yetenek de çalışmak da kon- zın bir baskısı var. f6 Qh6 gibi tehditler Kaliteye karsı bir piyon. Artık bu
santrasyon da hepsi satrancın içindedir. var. Hatta sonrasında Rf4-Rh4 manev- konumda beyazla oynamayı tercih ede-
Dolayısıyla maç kazanmak için sadece rası. Fakat bu konumdaki en önemli sa- rim.
iyi hamle yapmak yeterli değildir. vunma taşı belki de d2 piyonu. Çünkü 30...¢h8
24...¤d3 25.¦xd3? tam beyaz taşlar uyum içerisinde atağa XABCDEFGHY
Son maç için korkutucu bir hata. kalkerken Siyah bir piyon sürüşüyle be- 8-+-+rtr-mk(
Maçın devamında konumu kurtarabil- yaz taşların hızını kesebilir ve mata gi-
sem de önemli bir göz yanılması. Rxd3 den taşlar d2 piyonunu almak için geri 7zpl+-zpp+p'
cxd3 Qh6 dxc2 f6 c1=Q dönüp zaman kaybedebilir. Bana göre 6-+-zp-+p+&
XABCDEFGHY erken d2 sürmek baskıyı azaltmak adı- 5+-+P+PzP-%
na mantıklı gibi görünse de konumun
8-+-+rtrk+( sigortasını vermektir. Artık 11 turun 4-+-sNP+-wQ$
7zpl+-zpp+p' sonundayız ve bu hamlelerde buna bir 3+-zPR+-+P#
6-wq-zp-+p+& de zaman sıkışması eklendi. 2. masa be-
rabere yaptı. Artık her hamle zor. GM
2P+-+-+LmK"
5+-+P+PzP-% Şanal maçtan önce “sağlam oyna’’ diyor 1+-wq-+-+-!
4-zppsNP+-wQ$ ben kalite gerideyim, Enginin piyonu xabcdefghy
d3’te. Her şey kontrol altında yani.
3+-+R+-+P# 31.¦f3
2PzPP+-tRL+" XABCDEFGHY Artık tam anlamıyla zaman sıkış-
masındayız. Zaman sıkışmasında oy-
1+-+-+-mK-! 8-+-+rtrk+( nayan arkadaşlarıma önerim hiçbir şey
xabcdefghy 7zpl+-zpp+p' hesaplayamıyorsanız sadece taşlarınızı
Şh2 exf6 gxf6 mata çare yok diye 6-wq-zp-+p+& olduğundan daha iyi yerlere koyun.
düşünürken h6 karesindeki vezirimin 5+-+P+PzP-% Rf3 öyle bir hamle. Bu şekilde sat-
boşta olduğunu gözden kaçırıyorum. ranç oynamak daha basit olacaktır. Rf3
Bunu Kxd3 yaptıktan sonra görmek acı 4-zp-sNP+-wQ$ hamlesinden sonra Beyaz ne oynamak
bir durum. Şimdi kötü konumda nasıl 3+-zP-+-+P# istiyor?-Kesinlikle. Ne6!
mücadele edilmeli konusuna geçiyo- 2PzP-zp-tRL+" 31...gxf5 32.¤xf5
ruz. 25.cxd3 £xd4 26.f6 exf6 27.gxf6 Beyazın başkişi her gecen hamlede
¢h8 28.¦c1 cxd3 29.£h6 ¦g8 30.¦c7 1+-+-+-mK-! daha da artıyor. Bu konumda kendimi
¥xd5 31.exd5 ¦e2 32.£f4 ¦e1+ xabcdefghy çok daha iyi hissediyorum.
54
NİSAN 2018 HABER-ANALİZ MK
32...¥c8 35.¦xf6 XABCDEFGHY
XABCDEFGHY Çok önemli yeteneklerle çalışıyo- 8-+l+-+-+(
8-+l+rtr-mk( rum. Onlara çok saygı duyuyorum. Bu 7zp-+-mk-+-'
ilginç konumda bana kazandıran he-
7zp-+-zpp+p' sap gücüm oldu diyebilirim. Ve bunu 6-+-+P+-zp&
6-+-zp-+-+& ciddi anlamda çalıştığım sporculara da 5+-+P+-+-%
5+-+P+NzP-% borçluyum. Bence her sporcunun hesap
gücü çok iyi olmalı. Bunu bir boksörün
4-wQ-+-+-+$
4-+-+P+-wQ$ her zaman sakladığı çok sert bir yum- 3zP-+-+-+P#
3+-zP-+R+P# ruğa benzetebiliriz. Beyaz, kale geride 2-+-wq-+LmK"
2P+-+-+LmK" fakat Siyah en iyi berabere yapabilir.
Fakat maçın sonucu için de önemli bir
1+-+-+-+-!
1+-wq-+-+-! nokta; Siyah berabere yapabilirdi bu xabcdefghy
xabcdefghy konumda. Uzun yıllardır satranç oynuyorum.
33.¤xe7 Çok önemli turnuvalarda oynadım.
Zaman sıkışmasında kendimce gü- XABCDEFGHY Önemli başarılar da kazandım ama
zel hesap yaptığım yarı psikolojik bir 8-+l+-tr-mk( şunu söylemeliyim ki maç bittiğinde,
hamle. Aslında Nxe7’nin birçok var- yapmacıklıktan çok uzak (çünkü o bir
yantı berabere oluyor fakat güzel olan 7zp-+-tr-+p' Adanalı) kendisi için üzülürken benim
şu ki siyah berabere varyantı bulmalı, 6-+-zp-tRP+& için de sevinen dostum Engin Yaşar
aksi taktirde karışık pozisyonlarda hata Işık gibi dostluklar her şeyden önem-
yaparsa maçı kaybedecek. İki tara-
5+-+P+-+-% li. Engin gibi dostlara, turnuva zamanı
fın da hataya açık oynadığı psikolojik 4-+-+P+-wQ$ beni destekleyen bir çevreye sahip ol-
olarak zor bir maçta 1 dakikada Ne7 3+-zP-+-+P# duğum için çok şanslıyım. Bizim ye-
oynamaya karar verdim. Bu konumda tiştirdiğimiz genç nesil kısa zamanda
sıra Beyaza geçse g6 oynayarak oyunu
2P+-+-+LmK" bizim önümüze geçecek ve biz gururla
kazanmak istiyorum 33.¤h6 çok daha 1+-wq-+-+-! onları izleyeceğiz. Satranç bir spordur.
basit ve Beyaza ciddi üstünlük veren xabcdefghy Sporun kazandırdıkları kupalardan
bir hamleydi fakat bir dakikadan az bir madalyalardan daha önemlidir. Bu ka-
sürede iki ayrı varyantı değerlendire- Şimdi bu konumdaki değişik var- zandığım bir Türkiye şampiyonluğu
medim. Eğer Nxe7’yi beğenmeseydim yantların analizlerine bakalım. değil. Fakat satranca 10 yıl ara vermiş
Nh6 oynayacaktım 33...¢g7 34.¤xf7 35...¦g8 bir sporcunun satranca geri döndüğü
¦xf7 35.£h6+ Ara hamle 35...¢g8 turnuva olduğunu düşünürsek benim
36.¦xf7 ¢xf7 37.g6+ hxg6 38.£xc1. 35...¦fe8 36.¦f7 mat oluyor için bir şampiyonluktan daha fazlasıydı.
33...¦xe7 34.g6 f6 36...¦xf7 37.gxf7 ¦f8 38.£f6#; Her şeyden önce beni izleyen sporcu-
Tek hamle
35...¢g8 36.¦xf8+ ¢xf8 37.gxh7 larımı gururlandırmak ayrı bir duygu.
¦xh7 38.£xh7 £f4+= sürekli şah; Destekleyen herkese teşekkür ederim.
XABCDEFGHY 35...¦xf6 36.£xf6+ ¢g8 37.£xe7 Son olarak ekleyeceğim kısa not da
£f4+= sürekli şah. benim için çok önemli: Engin’le geç-
8-+l+-tr-mk( tiğimiz yaz çok yakın bir dostumuzun
7zp-+-tr-+p' 36.¦f1!
kısa film projesi için Adana’da buluştuk
6-+-zp-zpP+& Bu hamle dışında her devamyolu ver günlerce bir tahta başında iki rakibi
5+-+P+-+-% berabere. Rf1’den sonra Beyaz için “ka- canlandırdık elimizden geldiğince. Fil-
zanıyor’’ diyebiliriz bence. min adı Zugzuwang. Satranç camiası-
4-+-+P+-wQ$ nın başarılı yönetmeni Beycan Örgene
3+-zP-+R+P# 36...£xc3 37.£xe7 ¦xg6 38.¦f8+ filminde ve sanat hayatında başarılar
¦g8 39.¦xg8+ ¢xg8 40.£xd6 ¢f7 dilemek istiyorum. Bitirişi de Engin’in
2P+-+-+LmK" 41.e5 £e3 42.e6+ ¢f6 43.£g3 £d4 sözleriyle yapalım. Rüzgâr hep arka-
1+-wq-+-+-! 44.£f3+ ¢e7 45.£e4 £d2 46.a3 h6 mızda, güneş üstümüzde olsun. Zaman
xabcdefghy 47.£b4+ 1-0 ayıran okuyan herkese teşekkür ederim.
55
MK SÖYLEŞE SÖYLEŞE NİSAN 2018
GM Batuhan Daştan
Fatma Yılmaz aldığım zaman gerek bireysel gerekse
Uluslararası Hakem ve Antrenör
takım turnuvalarında, ülkemi yurtdı-
fyakademi@gmail.com şında temsil ettiğim için de beni ayrı-
ca mutlu ediyor. Benim için en önemli
iki sebebi bu. Bunun dışında satrancın
Fatma YILMAZ: Biz sizi çok kü- sağladığı faydaları da düşünecek olur-
çük yaşlarınızdan başlayarak elde sak oynamamak elde değil.
ettiğiniz başarılarınızla tanıdık: Pek Neden tıp?
çok kez Türkiye, Avrupa ve Dünya
yaş grupları derecesi, sonra açık tur- Hem kutsal bir meslek, hem de se-
nuvalardan elde ettiğiniz başarılar, verek yapabileceğime inandığım bir
milli takım olarak ülkemize kazan- meslek olması nedeniyle tıp tercihim
dırdığınız dünya beşinciliği… Sat- oldu.
ranç başarılarınızla paralel başarıyla Kendiniz nasıl çalışıyorsunuz?
ilerleyen öğrenciliğinizi tıp fakültesi 2006 Bursa İl Birinciliği, birincilik ödülü
ile taçlandırışınız. Bunlar ilk aklı- Hafta içleri pek vaktim olmuyor ge-
mıza gelenler… Bunların öyküsünü Zor ve yorucu oluyor. Okulum ge- nellikle internet üzerinden hızlı maçlar
ve daha fazlasını sizden dinleyelim. nellikle sabah erken saatlerde başlıyor yapıyorum ve açılış çalışıyorum. Daha
Yaşınız, eğitiminiz, aileniz... Kısaca- ve derslerimin, çalışmalarımın bitmesi yorucu olan oyunsonu ve strateji çalış-
sı kimdir Batuhan Daştan? çoğu zaman akşamı buluyor. Satranç malarını hafta sonlarına bırakıyorum.
çalışmak için de hafta içi 1-2 saatten
Batuhan DAŞTAN: 7 Ağustos fazla vaktim olmuyor. Hafta sonları Satrançtaki başarılarınız?
1997 Erzurum doğumluyum. Kocaeli satranca daha fazla vakit ayırabiliyo- 13 yıl içinde yurtiçi ve yurtdışı tur-
Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde 3. sınıf rum. nuvalarında birçok derecelerim var.
öğrencisiyim. Ailemle birlikte Bursa’da Ülkemi en iyi şekilde temsil etmeye
Bu yoğun temponun arasına sınavlar
yaşıyorum. çalıştım ve çalışacağım.
girdiği zaman biraz daha rahatlıyorum.
Aileniz? Sınav sonrasındaki hafta sonu, satranç Ulusal Yarışmalar Dereceleri
Annem diş hekimi, devlet hastane- çalışmak için iyi bir fırsat oluyor. • 2006 Türkiye yaş grupları şampiyo-
sinde çalışıyor, babam da makine mü- Hem tıp okuyup hem GM olmak? nası 10 yaş Türkiye ikincisi
hendisi, o da özel bir şirkette yönetici Nasıl bir başarıdır bu? • 2007 Türkiye yaş grupları şampiyo-
olarak çalışıyor. Ailemin tek çocuğu- nası 10 yaş Türkiye üçüncüsü
Dediğim gibi günümün büyük bir
yum. • 2007 Türkiye MEB şampiyonası
kısmını çalışmaya ayırıyorum. Hem
Satranca başlamanız nasıl oldu? okul derslerinden taviz vermemek, hem küçükler kategorisi Türkiye ikinci
Satrançla ilk karşılaşmam ilkokul 1. de satranç seviyemin ilerlemesi için uğ- • 2008 Türkiye MEB şampiyonası
sınıfta oldu. İlk dersimize Melih Kara- raşıyorum. Bunun içinde bence tek yol küçükler kategorisi Türkiye
taş girmişti ve ben de ilk dersten büyük çok çalışmak. beşincisi
ilgi duymuştum bu spora sonrasında Neden satranç? • 2009 Türkiye yaş grupları şampiyo-
ilgimin arttığını gören ailem ve Melih nası 12 yaş Türkiye ikincisi
Oynarken çok keyif alıyorum.
Hocanın desteğiyle ciddi bir maceraya • 2009 Türkiye MEB şampiyonası
Özellikle yoğun bir tıp eğitiminden,
atılmış oldum. küçükler kategorisi Türkiye altın-
uzun bir süre ağır parti oynamadıysam,
Satranç ve eğitim bir arada nasıl oynadığım maçlardan ve çalışmalardan cısı
ilerliyor? inanılmaz keyif alıyorum. İyi sonuçlar • 2010 Türkiye yaş grupları şampiyo-
56
SÖYLEŞE SÖYLEŞE MK
nası 14 yaş Türkiye birincisi
• 2010 Türkiye MEB şampiyonası
yıldızlar kategorisi Türkiye birincisi
Uluslararası Yarışmalar Dereceleri:
• 2007Avrupa Okullar Bireysel
Şampiyonası 10 Yaş Avrupa üçün-
cüsü - Bulgaristan
• 2008 Dünya Okullar Bireysel
Şampiyonası 11 Yaş Dünya üçün-
cüsü - Singapur
• 2009 Avrupa Yaş Grupları Şampi-
yonası 12 Yaş Avrupa dördüncüsü
- İtalya
• 2009 DünyaYaş Grupları Şampi-
yonası 12 Yaş Dünya beşincisi -
Türkiye
• 2010 Avrupa Okullar Bireysel
Şampiyonası 13 Yaş Avrupa birin- 2008 Dünya Okullar Şampiyonası, üçüncülük ödülü
cisi - Yunanistan
• 2010 Dünya Okullar Bireysel Takım Kategori ikinciliği-Türkiye 2012’de İstanbul’da yapılan satranç
Şampiyonası 13 Yaş Dünya üçün- • 2013 Dünya Okullar Bireysel olimpiyatı; iki GM normunu almıştım,
cüsü - Türkiye Şampiyonası 17 Yaş birincisi-Yu- 2013 Viyana Open, orada da son nor-
• 2011 Dünya Okullar Bireysel nanistan mumu aldım. Ayrıca, 2017 Dünya Ta-
Şampiyonası 15 Yaş Dünya birin- kımlarda A milli olarak elde ettiğimiz
• 2013 Avrupa Okullar Bireysel
cisi - Polonya dünya beşinciliğimiz.
Şampiyonası 17 Yaş ikincisi-Sır-
• 2012 Avrupa Okullar Bireysel bistan Peki kaybetmek?
Şampiyonası 15 Yaş Avrupa Üçün- • 2013 Dünya 16 Yaş Altı Satranç Her sporda olduğu gibi bu da bir
cüsü-Türkiye Olimpiyatı takım üçüncülüğü-Çin mücadele ve sonunda kazanan kaybe-
• 2012 Dünya Okullar Bireysel den oluyor. Kazanırken nasıl bir şeyler
• 2013 Dünya Yaş Grupları Satranç kazanıyorsak aslında kaybederken de
Şampiyonası 15 Yaş üçüncüsü-Ro-
Şampiyonası 16 Yaş dördüncüsü- kazanıyoruz. Eksik olduğumuz yerleri
manya
Birleşik ArapEmirlikleri ve hatalarımızı görüyoruz.
• 2012 Avrupa Okullar Bireysel
• 2014 Avrupa Genç Takımlar Sat- 19 yaşında GM oldunuz. Bununla
Şampiyonası 15 Yaş üçüncüsü-Yu-
ranç Şampiyonası takım birinciliği- ilgili neler demek istersiniz?
nanistan
Romanya
• 2012 Dünya Satranç Olimpiyatları İlk GM normumu İstanbul’da
• 2016 Hit Açık Satranç Turnuvası olimpiyatlarda kazanmıştım ve 2 norm
dördüncüsü-Slovenya yerine geçmişti bir sene sonra da son
• 2017 Portekiz Açık Satranç Turnu- normumu tamamlamıştım. 2013 yılı,
vası üçüncüsü-Portekiz 16 yaşında GM normlarımı tamamla-
• 2017 Dünya Takımlar Satranç dım ve aynı yıl Tallinn’deki kongrede
Şampiyonası Takım beşinciliği- onaylanmıştı da. Unvan için sadece
Rusya 2500 rating’e ulaşmam gerekiyordu.
Ben o zamanlar unvanın bana fazla-
• 2018 Graz Açık Satranç Turnuvası
sıyla yakın olduğunu düşünüyordum
birincisi-Avusturya
fakat ardından birkaç kötü turnuva ge-
Bu başarılarınız içinde sizin için çirmem, araya aynı dönem üniversite
2006 Türkiye Yaş Grupları Şampiyonası en önemlisi? sınavı hazırlıklarının girmesi ve sat-
57
MK SÖYLEŞE SÖYLEŞE NİSAN 2018
ranca ara vermem ile unvanı ertelemiş Kasparov’u da yabana atmamak lazım.
oldum. Satranççı dostları GM Daştan’ı
Günümüz satrancını kendi çocuk- anlatıyor:
Satranç size neler kazandırdı? luğunuzun satrancıyla kıyaslarsanız
farklılıklar görüyor musunuz? GM Mustafa Yılmaz
Derslerime çok faydası oldu. Yaratı- Batuhan'ı tanıdığımda çok küçük-
cı ve analitik düşünme konusunda, he- Satranç gittikçe açılış hazırlıkla- tü. Her zaman başarılarıyla kendin-
saplama, plan yapma konusunda bana rına dayalı bir oyun olmaya başladı, den söz ettirmiş hırslı, disiplinli ve
gerek derslerimde gerekse hayatta ciddi küçüklüğümde hiç olmayan varyantlar başarılı bir satranççı. Çok iyi bir arka-
katkıları oldu. şu an oynanıyor. Hızlı ilerleyen bir daşlığımız var. Her zaman büyükleri-
Satranççılara, ailelere, eğitmenle- oyun. ne saygılı olmuş küçüklerine örnek,
re önerileriniz? Oyunlarınız dediğimizde sizde iz mütevazı bir büyükusta kendisi. Aynı
zamanda tıp okuyor olması ve buna
Disiplinli, düzenli çalışmalarını bırakan birkaç oyununuz?
rağmen satrançta ilerliyor olması
öneririm. Sporculara ve ailelere sabırlı 2012 İstanbul Dünya Olimpiyatla- onun her alanda başarılı olduğunu
olmalarını, çünkü uzun ve yorucu bir rı’ndaki GM Shengelia ile oynadığım gösteriyor. Bu ülke şartlarında başar-
süreç. Azimle çalışırlarsa başarı da ge- son tur maçı. Beyaz taşlarla kazanmış- dığı şeyler azımsanmayacak kadar
lecektir. tım ve ilk GM normumu almıştım. çok. Kimle konuşsam Batuhan'a karşı
bir sempati duyuyor bu da onun iyi
Dünya satrancından beğendiğiniz Satranç yazarlığı yapmak ister mi- bir insan olduğunun da göstergesi
isimler? siniz? bence. Ülkemizi satrançta daha yuka-
Kasparov, Carlsen ve Fischer’in İleride zaman ayırabilirsem neden rılara taşıyacak bir sporcu. Kendisi ile
oyun stillerini çok beğeniyorum. olmasın. gurur duyuyorum.
Güçlü bir kuşakla birlikte GM Cemil Can Ali Marandi
Saydıklarınız içerisinde sizce sat-
rancın en büyük ismi kim? büyüdünüz. Hem güçlü birer rakip GM Batuhan, küçüklüğümden
hem iyi birer arkadaş olmak nasıl bir beri tanıdığım, sevdiğim, birbirimize
Carlsen bence satranç tarihinin gel- sürekli destek olduğumuz ve olmaya
duygu?
miş geçmiş en iyi oyuncusu fakat zama- devam edeceğimize inandığım çok
nında adıyla büyük yankı uyandırmış, Cemilcan ve Vahap ile küçüklükten değerli bir arkadaşım. Turnuvalarda
satranç denildiğinde akla ilk gelen isim beri tanışıyoruz ve çok yakın arkadaşla- ve kamplarda birlikte vakit geçirmek-
ten zevk aldığım ve çok şeyi paylaştı-
ğım bir arkadaşım.
Hep azimli, tutkulu, yaratıcı, disip-
linli, çalışkan ve ayrıca hem satranç
hem de okul hayatında oldukça başa-
rılı bir büyükustadır.
IM Ufuk Sezen Arat
Öncelikle oynaması en keyifli ra-
kiplerden biri. Kritik anlarda kuvvetli
ve akla gelmeyecek hamleleri bulabi-
liyor ve bu da oyuna zenginlik katıyor
açıkçası. Bu durum biraz da yaratıcı-
lığından ve özgünlüğünden kaynaklı
olsa gerek. Bunun dışında açılış re-
pertuarı da oldukça geniş ve bu geniş
repertuara olması gerekenden fazla-
sıyla hakim. Sadece bu durum bile
satranca ne kadar önem verdiğini ve
zaman ayırdığını gösteriyor.
Arkadaş olarak çok nadir denk
gelinen insanlardan. Yaklaşık 10 se-
2010 Dünya Okullar Satranç Şampiyonası üçüncülük ödülü. neden fazla bir süredir tanıyorum ve
58
NİSAN 2018 SÖYLEŞE-SÖYLEŞE MK
Batuhan’ın annesi ve babası
anlatıyor:
Ailesine çok düşkün ve çevresi-
ne duyarlıdır, özellikle çocukları çok
sever hatta onlarla oyun dahi oynar,
tam bir görev adamıdır. Anne oğul
olarak en iyi arkadaşımdır diyebilirim.
Baba oğul olarak da durum farklı
değil. Batuhan ile ilişkimiz baba oğul-
dan çok arkadaş gibiyiz. Her sıkıntı-
mızı birbirimize rahatlıkla söyler ve
çözümler üretmeye çalışırız.
Satranç bizi ailece bayağı yordu
ama tabii ki mutlu yorgunluk, zor ve
meşakkatli bir yoldu ama Batuhan’a
çok şey kattı.
Bizi hiç üzmeyen hiç zorlamayan
sevgi saygı dolu bir evladımız var di-
yebiliriz, Allah herkese böyle bir evlat
Daştan ailesi bir arada. versin.
rız birlikte çok turnuva oynadık, milli Çocukluğu çok hareketli geçti,
pek çok turnuvada da birlikte kaldık. oyun oynamayı çok severdi. Özellik-
Bir konuda anlaşamadığımızı ger- takım olarak önemli başarılar kazandık
zaman zaman da rakip olduk. Hep bir- le de top oynamayı, her turnuvaya
çekten hiç hatırlamıyorum. Anlaşa- gittiğinde valizinde küçük de olsa
mamayı bırakın bir kere bile ufak bir birimize destek olduk.
bir topu bulunurdu. Arkadaşlarıyla
hareketine sinir olduğumu veya "Ya Satrancın yaygınlaşması için neler arası çok iyiydi. Tanımadığı bir orta-
şunu da yapmasa iyi olur." dediğimi yapılmalı? ma ve arkadaş grubuna adaptasyonu
hatırlamıyorum. Bu çok ilginç bir du- oldukça hızlı olup iletişim problemi
rum çünkü ne kadar yakın olursanız Halkımızı bilinçlendirmeliyiz. Ger-
çi başkanımız ve yönetim bu konuda yaşamaz hemen dahil olurdu. Çok
olun insan illaki ufak bir şeye takılır. iyi niyetli ve saygılıydı. Büyük, küçük
Bu cümle sanırım Batuhan'ı yeteri ka- çok iyi. Eminim satranç ilerde çok daha
kimseye yok diyemezdi.
dar açıklar. yaygınlaşacak ülkemizde.
Evlat olarak diyebilirim ki hiç bizi
Her zaman takdir ettiğim iki özel- Geleceğinizle ilgili planlarınız? üzmemiştir (elbette arada bazı ufak
liği var diğerlerinden sıyrılan, biri sü- İleride iyi bir doktor olmak tefek sapmalar olması normaldi), öğ-
reklilik diğeri de elindekiyle hiç bir renciliği süresinde okula öğretmenle-
istiyorum, satrançta da ilerleyebildiğim
zaman yetinmeme. Belki bu kadar ri ile veli toplantısına görüşmeye git-
kadar ilerlemek ve ülkemi iyi bir şekil-
başarılı olmasının sebebi de budur. tiğimizde “siz neden geldiniz?” keşke
Turnuvalarda Batuhan hakkında ko- de temsil etmek istiyorum.
herkes onun gibi olsa diye yanıtlar
nuşan bazı insanlara denk geliyo- Satranç dışı hobileriniz? alırdık. Öğrenciliği süresinde ders ça-
rum: "Abi adam hem tıp okuyor hem lış diye bir telkinde bulunmadık, ken-
Spor yapmayı seviyorum, arkadaşla-
GM oldu. Hala daha yükseliyor." Ta- di sorumluluğunu bilirdi.
rımla vakit geçirmeyi de.
bii ki tamamıyla doğru bir söylem Okul dönemi haricinde özellikle
ancak burada göz ardı edilen konu, Bu güzel söyleşi aracılığıyla sizi satrançla ilgili çalışmalarında ailece
Batuhan'ın bunu üst düzey bir de- daha yakından tanıma fırsatı verdi- destek olmamız gerekiyordu, bunu
recede süreklilikle başarması. İnsan, ğiniz için çok teşekkür ederim. İna- da maddi ve manevi anlamda yaptı-
doğal olarak, belirli zamanlarda sıkılır nıyorum ki özellikle küçük sporcu- ğımızı düşünüyoruz. Satranç ve eği-
artık çalışmaktan. Bir süre ara verme larımıza model olacaksınız ve onlar tim beraber yürütüldüğünde maale-
ihtiyacı duyar çalışmaya. Batuhan bu sizden çok şey öğrenecekler. Daha sef üzerimize düşen yük daha fazla
düşüncelerle o kadar iyi başa çıkıyor nice güzel davranış ve başarılarınızla artıyor, bunu yönetebilmek için de
ki; ara verdiği, gerilediği veya yerinde satranç dünyamızın örnek insanı ol- planlı ve daha disiplinli çalışmanız
saydığı dönemleri yok denecek kadar maya devam etmenizi, başarılı, mutlu gerekiyordu, bunu da yaptığımıza
az. Bence asıl başarısı burada yatıyor. bir hayat sürmenizi dilerim. inanıyorum.
59
MK SATRANÇ VE SANAT NİSAN 2018
Düşünen Robotlar
Parmak iziniz gibidir satranç oynayışınız
60
NİSAN 2018 SATRANÇ VE SANAT MK
Eve dönen Penny, kendi satranç ta-
kımındaki siyah şahı, tıpkı Otomat’ın
son hamlesinde yaptığı gibi iki par-
mağının kenarlarıyla kavrar, ona derin
derin bakar, sonra ani bir hareketle
avucunun içine alır. Onu bu derin dü-
şüncülere daldıran, satranç takımının
yanı başında fotoğrafı duran Robert
Tournon’dur. Bu adam, yakın zamana
kadar Penny ile nişanlı olarak kalmış-
tır. Ünlü bir satranç ustası olan Robert,
evlenmelerine kısa süre kala talihsiz bir
kazada hayatını kaybetmiştir.
Penny, nişanlısının yakın arkadaşı
Lewis Armeight’dan kendisine yardım
etmesini ister: Satranç Otomatı’nı gör-
dükten sonra Robert’in hala yaşadığına
ikna olmuştur! Onun bu düşüncesini
çılgınca bulsa da, Penny’ye karşı ken-
disi de derin bir sevgi duyan Lewis, Penny (Claude Jade) Otomat’ta eski nişanlısı Robert’i görüyor.
yardım çağrısını kabul eder. Cenaze Robert’in akıbetini araştıran özgü bir oyun tarzı olduğundan hare-
törenine katıldığı Robert’in cesedi- Lewis’in ilk durağı Paris’in satranç ket ederek Robert’in oyunları incele-
ni göstermenin Penny’yi ikna edeceği kulübü olur. Burada Karpov ile Petros- nir: Riskli, gambitleri kabul etmekten
aşikârdır. Ancak bir gece gizlice girdiği yan arasında oynanan bir maçın anali- çekinmeyen, vezirini tehlikeye atan
mezarlıkta, Robert’in tabutunun boş zi yapılmaktadır (Diyagram 1). Lewis bir tarzı vardır Robert’in. Robert için,
olduğunu görünce kendisi de kuşku burada umduğundan fazlasını bulur: güvenliği sağlamaktan çok parlak bir
duymaya başlar. Penny ve Lewis, sat- Robert’in kazandığı bir turnuvanın oyun ortaya koymak her zaman daha
ranç oynayışı Robert’in tarzını andıran filmi kulübün arşivinde yer almakta-
Diyagram 1
bu gizemli Otomat’ın peşine düşerler. dır. Her satranç oyuncusunun kendine
XABCDEFGHY
8r+-+-trk+(
7+-wqlvlpzpp'
6p+-zp-sn-+&
5+pzp-zp-+-%
4-+-zPP+-+$
3+-zP-snN+P#
2PzPL+-zPP+"
1tR-vLQtR-mK-!
xabcdefghy
wKg1,Qd1,Nf3,Bc1,c2,Ra1,e1,Pa2,b2,c3,d4,e4,f2,g2,h3/bKg8,Qc7,Ne3,f6,Bd7,e7
,Ra8,f8,Pa6,b5,c5,d6,e5,f7,g7,h7
61
MK SATRANÇ VE SANAT NİSAN 2018
önemli olmuştur. Bu nedenle, beklen- akan şeffaf hortumlar içerdiğini görür:
diği gibi, çok da oyun kaybetmiştir. Bu kesinlikle bir makinedir!
Ancak işte; bu son turnuvayı, iki par-
mağının kenarlarıyla tutarak yaptığı bir Robert’in yakınlarda bir yerden
at hamlesiyle kazanmış ve şampiyonluk Otomat’ı yönlendirmediğini anla-
kupasını kaldırmıştır (Diyagram 2). maları da uzun sürmez. Kont Saint-
Germain’in dehasını kabul etmekten
Lewis, satranç kulübünün başka- başka çareleri kalmamıştır. Penny, pi-
nına Robert’in satranç oynayan zeki yano çalan otomat yapımına yardım-
makinelerden de söz ettiğini hatırladı- cı olmak için Kont’un malikânesine
ğını söyler. Başkan, bunun günümüzün gider. Fişini takarak satranç oynayan
heyecan verici bir konusu olduğunu, si- Otomat’ı çalıştırır, görkemli bir satranç
bernetik biliminin giderek geliştiğini ve takımında piyonunu sürer, Otomat alı-
zeki makinelerin günün birinde insan şılmış hareketlerle bir at hamlesi yapar.
şampiyonlarımızı yenecek güce ulaşa- Bu sırada ortaya çıkan Kont, Penny’den
caklarına inandığını söyler. Ancak, zeki yalnızca piyano çalmasını talep eder;
makinelerin günümüzde yalnızca orta kendisi bir ressam ya da heykeltı-
düzeyde bir oyuncuyu yenebilecek güce raş gibi onu gözleyecektir yalnızca…
ulaşabildiğini, bunun hiç de küçüm- Penny, piyano çalarken Otomat başını
senmeyecek bir derece olduğunu be- kaldırır, gözlerindeki ışığı yakar, ham-
lirtir. Lewis, bu durumda Kont Saint- le yapmaya alışkın sağ elini Penny’ye
Germain’in Satranç Otomatı’nın nasıl Düşünen Robotlar kitabının kapağı doğru uzatır ve dokunamadan satranç
olup da en iyi oyuncuları yenebildiğini nolojisine gereksinim olmalıdır. tahtasının üstüne yığılır kalır.
sorar. Kulüp yöneticileri, Otomat’ın
başarısının altında toplumun ilgisini Penny, Robert’in Otomat’ın içinde Lewis, Kont Saint-Germain’i gi-
çekmek için kurgulanmış basit bir şar- gizlenmiş olabileceğini öne sürünce zemli malikânesinde ziyaret eder. Bir
latanlığın yattığına inanmaktadır. Bu Lewis buna karşı çıkar. Robert’in böyle hile yapmadığını kanıtlamak isteyen
düzeyde bir başarıya gerçekten ulaşa- bir şarlatanın komik oyununa katılacak Kont, kendisinin bizzat bulunmadı-
bilmek için, bir kukladan çok daha faz- biri olmadığını söyler. Kont Saint-Ger- ğı bir mekânda Otomat’ın çalıştırıl-
lasına, çok gelişmiş bir bilgisayar tek- main adı, zaten asılsız iddialar öne süren masını kabul eder. Böylece, Otomat’ı
tarihsel bir kişilik olarak tanınmaktadır. yönlendirenin, onun hep yanı başında
Diyagram 2 duran, Kont olup olmadığı anlaşılabi-
Lewis, yine de Otomat’ı yakından in-
XABCDEFGHY lecektir. Bu kez Otomat’ın karşısına
celeyerek içinde saklanan biri olup ol-
Robert’in bütün oyunlarını inceleyen
8-+-+-+-+( madığını anlamak için yeniden satranç
satranç kulübü eğitmeni Valdieu çı-
7+-+-+-zPp' gösterisine gider. Kont Saint-Germain,
kacaktır. Siyahlarla oynayan Otomat,
Lewis gibi bütün meraklıların aklında
6-+-mk-+-+& Sicilya savunması yapar ve Najdorf ’un
beliren o soruyu kendisi yanıtlar: Evet zehirli piyon varyantına girer. Oyun
5+-+-+-+P% geçmişte satranç otomatlarının için- ilerledikçe Valdieu terlemeye başlar,
4-sn-+-+-+$ de gizlenen oyuncular olmuştur, ama sonunda da beyaz şahını devirerek ye-
hayır, Kempelen’in otomatı ve Edgar nilgiyi kabullenir (Diyagram 3). Ger-
3+-+-zpr+-# Allen Poe’nun hikâyesinin tersine bu çekten şaşkındır, iki yıl önce Robert ile
2P+-+p+-+" makinenin içinde insan bulunmamak- oynadıkları varyanta girmelerine rağ-
1+-+-mK-tR-! tadır! Kont bu açıdan kendisine o ka- men Otomat farklı bir yol seçerek oyu-
dar güvenmektedir ki iki gönüllünün nu kazanmıştır. Lewis daha fazla daya-
xabcdefghy Otomat’ı daha yakından incelemesine
wKe1,Rg1,Pa2,g7,h5/bKd6,Nb4,Rf3,Pe2,e3,h7 namaz ve Otomat’ın nasıl olup da bir
izin verir. Bu gönüllülerden biri olma- arkadaşlarının tarzında satranç oyna-
Adsız Rakip - Robert Tournon yı başaran Lewis, arkasındaki açılan yabildiğini sorar. Kont o zaman hiç de
Siyah hamlededir. kapağından içeri bir çubuk sokarak zorlanmadan aslında Robert Tournon
Otomat’ı inceler. Yalnızca kablolar, ile tanıştığını ve Otomat’ını geliştirir-
1...¦f2!! 2.g8£ ¤c2# 0-1 transistörler ve içinde yeşilimsi bir sıvı ken kendisinden ilham aldığını söyler.
62
NİSAN 2018 HABER MK
Diyagram 3 lerle sinemada önemli izler bırakmış- Yönetmenlik kariyeri televizyon
tır. Yazar Düşünen Robotlar öyküsünü filmi ve dizileriyle sınırlı olan Michel
XABCDEFGHY kurarken kuşkusuz satranç tarihinde Subiela’nın bu bilim kurgu öyküsünü
8r+L+-vl-mk( önemli bir yeri olan “Türk” başta ol- başarıyla gerçekleştirdiği söylenebilir.
mak üzere satranç otomatlarından ve Yönetmen, gazeteye attığı 2001 ya da
7+p+-+Qzpp' onların Satranç Oyuncusu adıyla 1927 Bir Satranç Macerası başlığı ile satranç
6p+n+-zp-+& ile 1938 yapımı beyaz perdeye yansı- tutkunu Stanley Kubrick’in satranca
5+-wq-zP-vL-% malarından da faydalanmıştır. İnsan- da yer veren ünlü bilim kurgu başyapı-
lığın satranç oyun gücü bakımından tı 2001: Uzay Yolu Macerası’na selam
4-+-+-+-+$ bilgisayarların ve yapay zekânın çok gönderiyor. Langelaan’ın öyküsü ile
3+RsN-+-+-# gerisinde kaldığı hatta kafa nakil ame- film arasında filmin özünü çok etkile-
2P+P+-+PzP" liyatlarının planlandığı günümüzden meyen bazı farklılıklar bulunur. Öykü,
bakınca öykü basit gibi görünse de Ge- Lewis’in mezarlıkta Robert’in mezarı-
1+-+-+-+K! orge Langelaan’ın zamanının ötesinde nı arayışı ile başlar. Yine öyküde, Penny
xabcdefghy bir iş çıkardığını söylemek yanlış olmaz. aslında ünlü bir piyano sanatçısı değil-
wKh1,Qf7,Nc3,Bc8,g5,Rb3,Pa2,c2,e5,g2,h2/bKh8,Qc5,Nc6,Bf8,Ra8,Pa6,b7,f6 Beyin nakli Genç Frankenstein gibi dir, geçmişte öğrenmiş olduğu piyano
,g7,h7
çok sayıda filmde üstüne kafa yorulan çalma bilgisini Kont Saint-Germain’e
Valdieu (Kulüp Antrenörü) – Satranç
Otomatı bir konu olsa da böyle bir aktarımı sat- yaklaşmak için kullanır. Öyküde,
ranç gibi yüksek beyin işlevi gerektiren Robert’in taşları kendine özgü tutuşu
Siyah hamlededir. bir tema ile ilişkilendirmek daha önce “baş ile işaret parmaklarının arasında
1...¤xe5 2.£e6 ¤g4?? [2...¦xc8-+] akıl edilmemiş bir fikir gibi görünüyor. döndürmek” biçiminde tanımlanır. Bu
Beyazlar £xg4 mümkün olmasına rağmen Filmde, satranç ustasının yalnızca sat- hareket filmde “orta ve işaret parmak-
şahını devirerek oyunu terk ediyor. 0-1 ranç oynayan, bunun dışında neredeyse larının kenarları ile tutmak” biçimine
hiçbir eylemde bulunmayan bir robota dönüştürülmüştür. Yönetmen makas
dönüşmesini, yaratıcısının, otomatın taklidine benzeyen, satranç oyuncuları
Penny ortadan kaybolunca, yanı-
gereksiz gördüğü diğer yeteneklerini için garipsenecek bu taş tutuş tekniği
na güvendiği bir arkadaşını alan Le-
bilerek ortadan kaldırmasıyla açıkla- ile sıradan sinema izleyicisinin Robert
wis, gizlice Kont Saint-Germain’in
mak mümkündür. ile Otomat arasında daha kolay ben-
malikânesine girer. Satranç Oto-
mat’ını çalıştırır, ona kendisini tanı-
tır, Penny’nin nerede olduğunu sorar.
Otomat mekanik hareketlerle yazmayı
başarır, mahzeni işaret ettikten son-
ra dumanlar çıkartarak devre dışı ka-
lır. Lewis, Otomat’tan aldığı bilgiyle
Penny’yi kurtarmayı başarır. Kurtarma
eylemi sırasında yaşanan kargaşada
çıkan yangın, Kont’u koruma görevi
üstlenmiş tuhaf otomatlarla birlikte
malikâneyi de kavurur. Lewis sonun-
da otomatların sırrını keşfetmiştir.
Robert’in ruhu huzura ermiş, Penny ile
Lewis de birlikte mutlu bir yaşam kur-
maya karar vermiştir. Perde iner.
Düşünen Robotlar, George
Langelaan’ın aynı adlı kısa öyküsünden
uyarlanmıştır. Fransız-İngiliz köken-
li bir bilim kurgu yazarı olan George
Langelaan’ın en bilinen öyküsü “Sinek”
hem 1958 hem de 1986 yapımı film- Usta eğitmen Valdieu (Roger Crouzet), satranç kulübünde analiz yapıyor.
63
MK SATRANÇ VE SANAT NİSAN 2018
başkanlığını yürüttüğü Paris Caïssa
Satranç Kulübü’nde geçtiği sonucuna
ulaşmak mümkün. Chaude de Silans’ın
Paris Caïssa Satranç Kulübü’nde çeki-
len bir fotoğrafı ile filmde kullanılan
duvar panosunda aynı satranç figür-
lerinin kullanılıyor olması bu çıkarımı
destekliyor. Filme doyurucu satranç
konumları katmamış olan Chaude de
Silans’ın, fırsat olduğu halde, kendisini
de perdede görmemize olanak verme-
diği anlaşılıyor.
Perde indiğinde içimde buruk bir
tortu bırakan kuşkusuz Otomat ile bü-
tünleşen Robert oluyor. Satranç oyna-
mak için nasıl da dinmek bilmeyen bir
tutkuyla yanıyordu! Karanlık ve tozlu o
mahzende buluyorum onu. İlk piyonu-
mu sürer sürmez harekete geçiyor, doğ-
Chantal Chaude de Silans (Sağda), Paris Caïssa Satranç Kulübü’nde ruluyor, bir volkan krateri gibi kıpkır-
zerlik kurmasını sağlamıştır. Öyküde, göstermekte yetersiz kalıyor. Satranç mızı parlıyor gözleri, kendi piyonunu
Otomat’ın yalnızca taşları tutuş şekli- kulübünde, usta eğitmen Valdieu du- dikiveriyor benimkinin karşısına, ikinci
nin değil, yaptığı satranç açılışlarının var panosunda Karpov ile Petrosian piyonumu sürüyorum, sağ kolunu bir
arasında oynanan bir maçın analizini tırpan gibi savurarak biçiyor onu. Hep
da merhum Robert’inkilere benzedi-
yaparken bile yalnızca alışılmış gelişim o kazansa da oynamaya doymuyor, taş-
ği belirtilir. Robert’in satrancıyla ilgili
hamleleri oynanıyor ve izleyiciye parlak larını parmaklarının arasında çevirme-
daha geniş bilgi veren öykü, onun en
nin keyfine varırken zamanın sonuna
sevdiği açılışın Giuoco Piano olduğu, bir kombinezon gösterme fırsatı kaçırı-
kadar oynasa bıkmayacak gibi görünü-
şartlar elverdiğinde bu açılışın Gre- lıyor (Diyagram 1). Aynı usta eğitmen,
yor. Ve bir taraftan belki de anımsıyor,
co varyantına girmeyi tercih edeceği, otomata karşı oynadığı maçta boğmaca
artık kurtulduğu bir yük gibi görünen
Alekhine Savunmasına karşı oynama- matına yönelen ¤g4 hamlesi oynanın-
bedenine yapılan o son teklifi: “Yalnız-
ya isteksiz olduğu ve rakibin kendisi- ca oyunu terk ediyor, oysa korunmayan
ca satranç oynamanın hazzına erecek-
ni bu açılışın beklenen devamyoluna atın beyaz vezir tarafından alınabileceği
sin, ne giyecek derdin olacak bundan
çekmesine asla izin vermediği, Şah bu hamle yerine otomat ¦xc8 hamlesi
sonra ne de yiyecek!”
Gambitinde feda edilen piyonu asla ile gerçekten de kazanç bir konum elde
reddetmediği, çok saldırgan bir oyuncu ediyor (Diyagram 3). Filmin yazıların-
olduğu ve inatçılığı nedeniyle kazanç dan satranç danışmanlığı konusunda
konumdayken çok da oyun kaybetmiş Fransa Satranç Federasyonu’nun, Paris
Kaynaklar
olduğu bilgisini okuyucuya verir. Öy- Caïssa Satranç Kulübü’nün ve Chaude
küde, beyazlarla oynayan Otomat’ın, de Silans’ın adı geçiyor. Chantal Cha- 1. https://www.imdb.com/title/
Alekhine Savunması yapıldığında pi- ude de Silans, kadın satrancının öncü- tt0190718/ (Erişim tarihi:
yonu sürerek ata saldırmaktan kaçın- lerinden biri olarak kabul edilen ünlü 21.04.2018)
ması ve Giuoco Piano Açılışının Greco bir kadın satranç oyuncusu. Kendisi-
varyantına girilmesine izin verildiğinde nin 1970 yılında Paris Caïssa Satranç
hiç düşünmeden hızla oynayıp rakibini Kulübü’nün başkanlığını üstlendiğini 2. http://heritageechecsfra.free.
mat etmesi onun gerçekten de Robert ve bu görevi otuz yıldan uzun süre yü- fr/chaude.htm (Erişim tarihi:
gibi oynadığının kanıtı olarak gösterilir. rüttüğünü öğreniyorum. Bu bilgilerden
21.04.2018)
yola çıkarak, 1976 yapımı Düşünen
Düşünen Robotlar, satrançsever iz- Robotlar’da geçen satranç kulübü sah-
leyiciye tatminkâr satranç konumları nesinin Chantal Chaude de Silans’ın
64