mavikale

ÜCRETSİZ SAYI

TÜRKİYE SATRANÇ FEDERASYONU YAYINIDIR OCAK 2018 SAYI:32 ISSN 1309-1166

GM Yılmaz ikinci kez Türkiye Şampiyonu

Türkiye Hızlı ve Yıldırım’da şampiyon Cankut Emiroğlu
Avrupa Kulüpler Kupası’nda Şampiyonlar: Globus ve Batum
Satranç Kulübü Nona
Avrupa Takımlar Açık’ta Azerbaycan, Kadınlar‘da Rusya şampiyon
OCAK 2018 BAŞLARKEN
Gülkız Tulay
gulkiztulay@tsf.org.tr
Satrançla tam yol ileri!
Değerli satrançseverler,
Antalya’da ev sahipliği yaptığımız ve dünyaya eşsiz bir
spor şöleni sunduğumuz 2017 Avrupa Kulüpler Kupası ve
88. FIDE Kongresi'nin ardından 2017 Türkiye Satranç
Şampiyonası’nı Tekirdağ’da yine eşsiz bir organizasyonla
tamamladık. Birbirinden kıymetli 12 sporcumuzun hamle
yaptığı 11 turluk zorlu maratonun ardından GM Musta-
fa Yılmaz Türkiye şampiyonu olmayı başardı. Şampiyonu-
muz GM Yılmaz'ı, ikinci olan IM Oğulcan Kanmazalp'i ve
üçüncü olan FM Efe Mert Kılıç'ı tebrik ediyor, daha nice
güzel başarılara ulaşmalarını diliyorum.
Bu yıl şampiyonamıza 1996 yılında aramızdan ayrı-
lan 1966 Türkiye Satranç Şampiyonu Prof. Dr. Sıracettin
Bilyap'ın adını verdik. Bundan böyle Türkiye şampiyonla-
rımızı her yıl şampiyonlarımızdan birinin adıyla ve onların
anılarını yaşatarak gerçekleştirmeye devam edeceğiz.
Yeni bir yıla girerken tarihi başarılarımıza yenilerini ek-
lemeye, milyonlarca hayatı satrançla güzelleştirmeye devam
edecek ve Türk satrancının her alanda daha da büyümesi için
yapacağımız çalışmaları büyük bir şevkle sürdüreceğiz.
2017 yılında başarılarımızla, organizasyon yeteneğimiz-
le, kapsamlı turnuvalarımızla kendimizi dünyaya ispatladık.
Düzenlediğimiz uluslararası turnuvalarda, ülkemizi tanıtma
ve temsil etme şansını da elde ettik.
A Milli Takımımız, nefes nefese takip edilen 2017 Dün-
ya Takımlar Şampiyonası'nda dünya beşincisi olarak, Türk
satranç tarihinin en büyük başarısına imza attı. 'Dünya sat-
rancının devler liginde artık Türk satrancı da var' dedik ve
bunu tüm dünyaya ispat ettik.
Ürettiğimiz projelerimizin, çalışmalarımızın meyveleri-
ni aldık. 2017 yılında Burak Fırat, Cemil Can Ali Maran-
di ve Mert Erdoğdu'nun da büyükusta unvanı alması ile
Türkiye'nin "Büyükusta Ülkesi" olma yolundaki gayretini de
açıkça dünyaya duyurduk. Dünya satranç büyükusta listesin-
MK
Başkan
de, sayımızı 13'e çıkarmanın haklı gururunu yaşadık.
Türkiye Küçükler, Yıldızlar ve Emektarlar Satranç Şam-
piyonalarında, 6 bini aşkın katılımcı ile bir dünya rekoru kır-
dık. Anadolu'nun doğusundan batısına, kuzeyinden güneyi-
ne tüm satrançseverler Antalya'da bir bayram havası içinde
geleceğe hamle yaptı.
81 ilimizde ve yüzlerce ilçemizde katılımı yüksek, çok iyi
organize edilmiş turnuvalar gerçekleştirdik. Satrancı ülkemi-
zin en ücra köşelerine, köylerine kadar taşıdık. Bu çabamızın
meyvesini ise bu çocuklarımızın Türkiye şampiyonlukları ve
uluslararası turnuvalarda elde ettiği derecelerle aldık.
Bugün, "bir satranç ülkesi" olarak anılmamızı sağlayan
sporcularımıza, her zaman büyük fedakarlıklar yapan ailele-
rine, antrenörlerine, il temsilcilerimize, kurullarımıza kısaca-
sı büyük bir özveri ile çalışan satranç ailemize, bizi destekle-
yen tüm ortaklarımıza yürekten teşekkür ediyorum.
Biz 2018 yılında da Türkiye'de ve dünyada yeni başarılara
imza atmaya, satrancı milyonlara ulaştırmaya ve ailemizin
birlik ve beraberliğini pekiştirmeye tam yol ileri devam ede-
ceğiz.
Bu güzellikleri paylaşacağımız ilk durağımız bildiğiniz
gibi Antalya'da gerçekleşecek Türkiye Küçükler, Yıldızlar ve
Emektarlar Şampiyonaları olacak.
81 ilimizin ahengini, 7 bölgemizin birbirinden güzel do-
kusunu, güzel ülkemizin eşsiz armonisini yansıtacak şampi-
yonalarımız, 7'den 77'ye binlerce sporcumuzun ve binlerce
katılımcının bir hafta sürecek satranç şenliğinin buluşma
noktası olacak. Ardından yapacağımız Türkiye Kupası da
aynı heyecanı yaşatacak bizlere.
32. sayısı ile siz okuyucuları ile buluşan Mavikale dergi-
mizi keyifle okumanızı diliyor, kıymetli yazıları ile dergimize
destek olan ve dergimizi dokuz yılda Türk satrancının vaz-
geçilmez yayını yapan yazarlarımıza teşekkür ediyorum.
1
MK SUNUŞ
IA Fatma Yılmaz
Yayın Kurulu Başkanı
fyakademi@gmail.com
Aylardan satranç!
Değerli satrançseverler,
Her ocak ayında Ümit Yaşar Oğuzcan’ın Milyon Kere
Ayten şiirini hatırlarım:
Hani şu:
Şarkılar söylüyorum şiirler yazıyorum
Ayten üstüne
Saatim her zaman Ayten'e beş var
Ya da Ayten'i beş geçiyor
Ne yana baksam gördüğüm o
Gözümü yumsam aklımdan Ayten geçiyor
Bana sorarsanız mevsimlerden Ayten’deyiz
Günlerden Ayten ertesidir.
Dizelerinin de içinde geçtiği.
Ocak da satranç açısından tam da böyle bir ay! Nereye
bakarsak bakalım satranç! Ocak ayının başından hatta daha
öncesinden başlayarak yapılan çeşitli il turnuvaları: Küçükler,
yıldızlar, emektarlar ve genel il birincilikleri… Herkeste tatlı
bir telaş ve yorgunluk. Sonrası Türkiye finalleri.
Çok eskilere gitmeye gerek var mı bilmiyorum, Ankara’da,
daha şunun şurasında bir on, on beş yıl öncesinde küçücük
salonlarda yapılıyordu bu turnuvalar. Açık kategorilerde
40-50 kişi katılmışsa katılım iyi diyorduk. Günümüzde ise
değil açık kategori bir tek yaş grubu için bile bu sayı söz
edilen sayının çok çok üzerinde. Bütün yaş gruplarını bir
araya getirdiğimizde ise ortaya muhteşem sayılar çıkıyor. Bu
durumun diğer büyük kentlerimiz için de farklı olmadığını
düşünüyorum.
Söz konusu olan Türkiye küçükler şampiyonaları ise söz
edilen sayıları bu kez binlerle ifade etmek gerekiyor. Üzerine
yıldızları, Türkiye kupasını, emektarları hatta görme engel-
lileri eklediğimizde sayı 4.000’i buluyor. Veliler, eğitmenler,
hakemler, kulüp yöneticileri derken ortaya 7 bin kişiyi bulan
kocaman inanılmaz büyüklükte bir satranç organizasyonu
çıkıyor. Bu sayılar ve devasa organizasyonlar karşısında iki
şey düşünüyorum:
2
OCAK 2018
Birincisi: Bu kadar büyük organizasyonu başarıyla yürü-
ten yöneticisinden çalışanına, hakeminden bülten ekibine
emek veren herkesi ayrı ayrı takdir ve tebrik etmek gerekiyor.
Tebrik ediyorum, ellerinize, emeğinize sağlık!
Dikkatimi çeken ikinci şey ise turnuvalarda oynayanla-
rın %80-90’ının ilköğretim düzeyinde çocuklar olması. Ço-
cuklar okullarda hatta okul öncesi kurumlarda belki daha da
önce evlerinde satrançla tanışıyorlar. Şenliklere, yarışmalara
katılıyorlar, kazanıyorlar, kaybediyorlar. Satranç aracılığıyla
hayata hazırlanıyorlar. Kazancı da kaybetmeyi de aynı so-
ğukkanlılık ve olgunlukla karşılamak gerektiğinin farkına
varıyorlar. Pes etmemeyi, her kaybedişten sonra kaybettikle-
rinden ders alarak yeniden yoluna devam etmeyi, kaybetme-
nin hüznü kadar kazanmanın mütevazı sevincini yaşamak
gerektiğini öğreniyorlar. Yine satranç aracılığıyla en güçlü
rakibin en iyi dost olabileceğinin tanığı da oluyorlar.
Çocukluk dönemlerinde tutku derecesinde satrançla il-
gilenip ona zaman ayıran çocukların yaşları ilerleyip okul
sorumlulukları arttıkça, profesyonelleşenler hariç, satranca
ayırabilecekleri zaman azalıyor, belki de bir süreliğine tama-
men ortadan kalkıyor. Ama inanıyorum ki satrancın kazan-
dırdıkları ömür boyu onlarla oluyor. Ve yine inanıyorum ki
bugün okul sıralarında hatta daha önce satrançla tanışan, ta-
tile gitmek yerine turnuvaları tercih eden çocuklarımız saye-
sinde bu toplumda satranç kültürü oluşacak. Yine onların sa-
yesinde satranç, parklarda, bahçelerde, lokallerde, kahvelerde,
köylerde, mahallelerde, kurum ve kuruluşların salonlarında
gözümüzün erdiği, elimizin değdiği yerde bizlerle olacak.
Ne zaman ki her ev, her mahalle, her köy; her ay, her haf-
ta, her gün satranç olursa, kahvelerde kağıt ve taş oyunları
kadar satranç rağbet görürse toplum olarak kültürel açıdan
bir basamak daha yükselmiş olacağız. Bunda da günümüz-
de satranç oynayan çocukların, gençlerin payı büyük olacak.
İnanıyorum!
OCAK 2018 BU SAYIDA MK
Yayının Adı: Mavikale

Yıl: 10 Sayı: 32 Ocak 2018
ISSN 1309-1166

Sahibi Türkiye Satranç Federasyonu Adına

Gülkız Tulay
Yayın Kurulu Başkanı
IA Fatma Yılmaz

Sorumlu Yazı İşleri Müdürü

Alper Aydın 4- 2017 Türkiye Şampiyonu 30- 2017 Dünya Hızlı ve Yıldırım
Haber Koordinatörü GM Mustafa Yılmaz Şampiyonaları
Başak Göktaş 7- Türkiye Hızlı ve Yıldırım 32- 2017 Dünya Gençler
Şampiyonaları Şampiyonları
Yayın Kurulu
IA Fatma Yılmaz
10- Hayri Özbilen 4. Anma Sat-
35- Puanlı Satranç
Prof. Dr. Ergin Çiftçi ranç Turnuvası
Hür Yasin 12- 2017 Avrupa Kulüpler Ku- 36- 16 Yaş Altı Dünya Satranç
Alper Aydın
pası Olimpiyatı 2017
FM Tarık Selbes
M. Anıl Şengün 22- 2017 Avrupa Takımlar Sat-
38- Treni Kaçıranlar
İbrahim Ege Bulduk ranç Şampiyonası
Deniz Coşgun 41- Ustaca
Deniz Seyhanoğlu
Müslim Ersoy 42- Satrancın İçinden
44- Taşı oyun dışı bırakmak
Yönetim Yeri
Türkiye Satranç Federasyonu 46- Satranç sanatçılarının
Şehit Yaşar Akansel Sokak “fırçasından” çıkanlar
Özgürler İş Merkezi No:3 Kat:6
Ulus-Ankara

Telefon: 0 312 309 75 94

Faks: 0 312 310 96 20 21- Kulüplerimizi tanıyalım
e-mail: mavikale@tsf.org.tr

Grafik Tasarım
Dr. M. Sabri Koçak

Baskı: Neyir Matbaacılık

Telefon: 0 312 395 53 00 50- Satranç Sanat
55- Kazancı Bulun
Dergimiz Basın Ahlak ilkelerine uyar. Üç
ayda bir periyodik olarak yayımlanır. Yayın 56- Yarışma kurallarının
Kurulu dergide yer alan yazıları düzeltme- uygulanması ve hatalı
ye, kısaltmaya ve değiştirmeye yetkilidir. 26- London Chess Classic 2017 veriler
Baskı Türü: Yaygın Süreli 29- Mersin Büyükşehir Beledi- 58- Söyleşe Söyleşe
yesi 2. Uluslararası Satranç 61- Yıldız Şampiyonlarımız
Turnuvası

3
MK
2017 Türkiye Şampiyonu
GM Mustafa Yılmaz
FM Tarık Selbes
Sporcu
tarikselbes@gmail.com
11-21 Kasım 2017 tarihleri arasın-
da Süleymanpaşa Belediyesinin ev sa-
hipliğinde Tekirdağ Ramada Otel’de
düzenlenen Türkiye Satranç Şampiyo-
nasını kazanan isim bir numaralı seri
başı milli oyuncumuz GM Mustafa
Yılmaz oldu. 8/11 puanla şampiyona-
yı birinci noktalayan GM Yılmaz’ı 7,5
puanla IM Oğulcan Kanmazalp ve 7
puanla genç yetenek FM Efe Mert Kı-
lıç takip etti.
4
HABER-ANALİZ
Şampiyona başlamadan turnuvaya
katılan 2500 ELO üstü tek oyuncu-
muz olan Mustafa Yılmaz (2637) kâğıt
üzerinde ağır favori olarak gözüküyor-
du ancak aslında milli oyuncumuz için
işler hiç de kolay geçmedi. Sağlam re-
pertuvarının belki de biraz dezavanta-
jını yaşayan GM Yılmaz siyah taşlarla
kazanmakta oldukça zorlandı. Tabii
bunda raitinglerinin üstünde oyun kuv-
vetine sahip genç oyuncu kadrosunun
da büyük rolü vardı, öyle ki onun ye-
rine hangi büyükusta oynarsa oynasın
böyle bir oyuncu grubuna karşı son de-
rece zorlu anlar yaşaması kaçınılmazdı.
OCAK 2018
Kötü konumlara da zaman zaman dü-
şen GM Yılmaz buna rağmen tecrübe-
siyle şampiyonayı kayıpsız kapatmayı
başardı. Şampiyondan analizli bir oyu-
nu yazının sonunda bulabilirsiniz.
Oğulcan Kanmazalp güzel bir so-
nuç elde ederek bir süredir durağan gö-
rünen satrancı açısından bakıldığında
turnuvayı pozitif bir şekilde tamamla-
yan başka bir sporcumuzdu. Şampiyo-
na öncesi herhalde ilk üç adaylarından
biri olarak adlandıramayacağımız Efe
Mert Kılıç ise kesinlikle şampiyonanın
sürpriz ismiydi. Mücadeleci oyunuyla 6
OCAK 2018
galibiyet 2 beraberlik ve sadece 3 mağ-
lubiyet alan 17 yaşındaki oyuncu böyle-
ce ilk IM normuna da imza atmış oldu!
Tebrikler FM Kılıç!
İlk altı turda tam beş puan alan
ve ilk yarıyı lider kapatan FM Orhan
Eminov ise ikinci yarıda tam bir çö-
küş yaşadı ve kalan beş turda sadece bir
puan alabildi. Agresif ve riskli oyunuyla
şampiyonayı beraberesiz kapatan oyun-
cunun son derece mücadeleci geçen bu
seneki yarışmaya renk ve heyecan kat-
tığı muhakkak. Her ne kadar harika
başlangıcından sonraki kötü finalini
unutmak isteyecekse de FM Eminov
adına şampiyonanın başarısız geçtiğini
söyleyemeyiz.
Diğer oyunculara baktığımızda ge-
çen senenin şampiyonu GM Erdoğdu
6,5/11 ile bu sene dördüncü olabildi
ve performansından fazla memnun ol-
masa gerek. Yine de tecrübeli oyuncu
IM Kanmazalp karşısında altıncı tur-
da -analizli olarak da bulabileceğiniz-
güzel bir kazanca imza atmasını bildi.
Aynı puanı elde eden Deniz Özen için
de şampiyona ortalama olarak adlan-
dırabileceğimiz bir şekilde geçtiyse de
Ege Köksal, Serkan Soysal, Ekin Barış
Özenir gibi genç isimler Tekirdağ’ı bir
an önce unutup önlerine bakmak iste-
yeceklerdir. Elbette bu güçlü oyuncu
kadrosuna karşı -son derece normal
olarak- 1 puan alabilen Ebru Kaplan
da.
Seneye daha da kuvvetli ve büyü-
kustalarımızın daha fazla katılım gös-
terdiği bir şampiyonada görüşmek di-
leğiyle! Şimdi isterseniz şampiyonadan
seçtiğim iki oyuna kısaca göz atalım:
Mert Erdoğdu - Oğulcan Kanmazalp
2017 Türkiye Şampiyonası
1.c4 e6 2.¤f3 ¤f6 3.g3 d5 4.¥g2
dxc4 5.0-0 a6 6.£c2 ¥d6
6...b5 7.¤e5 (7.¤e1 ¤d5 8.d3
HABER-ANALİZ
cxd3 9.¤xd3) 7...¤d5 8.d3 cxd3
9.¤xd3 Kotov - Euwe Adaylar Turnu-
vası 1953 (16) ½–½ partisinde oynan-
mıştı. Bronstein’ın da ünlü Zürih 1953
Adaylar Turnuvası kitabında belirttiği
gibi 8.d3 sonrası Beyaz aktif bir figür
oyunu elde etmeye çalışıyor ve açıkçası
bu konumda bir taraf olmayı tercih et-
sem bu Beyaz taşlar olurdu. Oyundaki
gelişim hamlesi ile Siyah b5’i piyonu
tutmaktan ziyade fili uzun çapraza yer-
leştirmek üzere tempo kazanmak için
kullanıyor. Yine de bu filin d6’dan mı
yoksa e7’den mi gelişmesi gerektiği bir
soru işareti. d6 karesi elbette daha aktif
ancak oyunda da göreceğimiz gibi Be-
yazın e4 sonrası e5 tehdidi gibi deza-
vantajları mevcut.
7.£xc4 b5 8.£c2 ¥b7 9.d4
9.d3 ile merkezdeki beyaz kareler
için mücadele etmek de bir seçenek-
ti ancak eğer bu varyantta bir avantaj
elde edilecekse bu, Erdoğdu’nun seçtiği
hamleyle olmalı.
9...¤bd7 10.¥g5 ¦c8 11.¤c3 h6
İlginç nüansları olan zengin bir
açılış konumu. Örneğin Siyah hazırla-
dığı 11...c5 hamlesini hemen oynarsa
tipik piyon fedası 12.d5! exd5 13.¤h4
sonrası Beyaz inisiyatifi ele geçirebilir
gibi görünüyor; Belki de en doğrusu
rok atmak: 11...0-0 12.e4 (12.¦fd1 h6
13.¥xf6 ¤xf6 14.e4 b4) 12...c5! 13.e5
(13.d5!? de ilginç bir tercih) 13...cxd4
14.exf6 gxf6 15.¥h6 dxc3 16.¥xf8
¥xf8 Siyahın kaliteye karşılık piyonu
var ve bir piyon daha alacak gibi görü-
nüyor.
12.¥xf6 ¤xf6 13.e4 ¥e7
13...b4 14.e5 ve burada da Siyahın
sorunları mevcut. Öte yandan Siyahın
bu hamleyi oynamak zorunda kalması
altıncı hamledeki tercihini sorgulana-
bilir kılıyor. 13...¥b4 de bir diğer se-
çenekti ancak bu halde Siyahın bu fili
ata değişmeye hazır olması gerekiyordu
MK
ve IM Kanmazalp’in böyle bir değişime
gitmeme isteği son derece anlaşılır.
XABCDEFGHY
8-+rwqk+-tr(
7+lzp-vlpzp-'
6p+-+psn-zp&
5+p+-+-+-%
4-+-zPP+-+$
3+-sN-+NzP-#
2PzPQ+-zPLzP"
1tR-+-+RmK-!
xabcdefghy
14.d5!
GM Erdoğdu fırsatı kaçırmıyor. d5
karesini siyah ata kapatarak e5’i hazır-
layan bu tipik piyon fedası burada da
gayet etkili. Beyazın bu partideki oyu-
nuna bir kusur bulmak gerçekten zor.
Mert Erdoğdu agresif tarzına uygun
bir şekilde dinamik ve atak bir oyun
sergiliyor.
14...exd5 15.e5 ¤h7
15...¤d7?! elbette daha kötüydü
zira 16.e6 tempoyla geliyor.
16.e6
Beyaz Siyahın şah konumunu böy-
lece zayıflatıyor.
16...0-0 17.exf7+ ¦xf7 18.¤e5
¦f6 19.¦ad1
Beyaz basit fakat etkili oyununu
sürdürüyor.
19...¦d6?
Oyunu kaybeden hata 19...c6
20.¤e4 ¦e6 21.¤d3!² sonrası belki
Siyahın konumu hem vezirkanadında
hem şahkanadında delikli Emmental
peynirini anımsatıyor ancak hiç değilse
Siyah piyon fazlasını koruyor ve konu-
mun açılmasına şimdilik izin vermiyor.
5
MK HABER-ANALİZ
XABCDEFGHY Mert Erdoğdu’dan gerçekten güzel
bir oyun. Dinamik satrancın harika bir
8-+rwq-+k+( örneği olarak genç okuyucularımızın
7+lzp-vl-zpn' Beyazın etkili ve basit oyununu incele-
6p+-tr-+-zp& melerini öneririz!
1-0
5+p+psN-+-%
4-+-+-+-+$ Mustafa Yılmaz - Orkhan Eminov
3+-sN-+-zP-# 2017 Türkiye Şampiyonası (9)
2PzPQ+-zPLzP" 1.d4 g6 2.c4 ¥g7 3.¤f3 d6 4.g3
1+-+R+RmK-!
¤f6
Oyun Eminov’un agresif oyununa
xabcdefghy uygun Şah-Hint Açılışı’na tam olarak
20.¤xd5! bu hamleden sonra dönüşüyor. GM
Erdoğdu’nun taktik farkındalığı Yılmaz’ın sağlam Fianchetto tercihi
takdire şayan. büyükustamızın oyun karakteriyle de
20...¥xd5 21.¦xd5 örtüşüyor.
21.¥xd5+ de kazanırdı: 21...¦xd5 5.¥g2 0-0 6.0-0 ¤c6
22.£f5 ¤f6 (22...¦xd1 23.£f7+ ¢h8
24.¤g6#) 23.¦xd5 ¤xd5 24.¤c6 £f8 Panno Sistemi. Ancak ¤bd7’li kla-
25.£xd5+ ¢h8 26.¤e5 sik sistemin de halen oynanabilir oldu-
ğunu belirtelim.
21...¦xd5 22.¤c6 £d6 23.¥xd5+
¢h8 24.¦d1 £c5 7.¤c3 a6 8.b3
24...£f6 oyunu uzatırdı ancak GM Yılmaz h3’lü sistemlerdense
25.¦d3 sonrası yine Beyazın açık üs- bu hamleyi tercih ediyor ki göreceği-
tünlüğü mevcut. miz üzere Siyah tarafından hafife alın-
25.£f5 ¦f8 26.¤e5! maması gereken bir varyant.
Atın Siyahın iki zayıf karesi f7 ve 8...¦b8 9.d5 ¤a5 10.¥g5!?
g6’yı aynı anda tehdit eden bu kareye
dönüşü partiyi bitiriyor. Beyaz h6 sürdürmek istiyor ki gö-
26...¦xf5! receğimiz gibi bu konumda ilginç
bir incelik.10.¥d2 c5 11.dxc6 ¤xc6
Ünlem işareti rakibinin oyununu
takdir ederek bu estetik mata izin veren 12.¦c1 ¥f5 13.¤e1 £d7 Shankland
-Nakamura FIDE Dünya Kupası 2015
Oğulcan Kanmazalp’e!
(2.2) ½–½ oyundakine benzer bir ko-
27.¤g6#
numa yol açardı.
XABCDEFGHY 10...h6 11.¥d2 c5 12.dxc6 ¤xc6
8-+-+-+-mk( 13.¦c1 ¥g4
7+-zp-vl-zpn' Yine ilginç bir nokta. Eminov Be-
6p+-+-+Nzp& yaza h3 oynatmak ve Qd7 ile tempo
kazanmak niyetinde, ancak bunun o
5+pwqL+r+-% kadar iyi olduğuna tam olarak emin
4-+-+-+-+$ değilim. h3 sürdürmenin bir avantaj
3+-+-+-zP-# mı yoksa dezavantaj mı olduğu şüp-
heli. Siyahın klasik planı elbette b5
2PzP-+-zP-zP" oynamak ve bunun için 13...¥d7 bana
1+-+R+-mK-! daha mantıklı görünüyor; 13...¥f5 ile
Shankland-Nakamura’ya benzer oyna-
xabcdefghy
6
OCAK 2018
mak da mümkün ancak 14.¤e1 £d7
ve şimdi 15.¤d5 biraz can sıkıcı. Siyah
piyonun h6’da olması Beyazın atının
d5’e tempoyla -Nxf6 tehdidi yüzün-
den- gelmesine sebep oluyor. h6 sür-
dürmenin faydasını burada görüyoruz.
XABCDEFGHY
8-tr-wq-trk+(
7+p+-zppvl-'
6p+nzp-snpzp&
5+-+-+-+-%
4-+P+-+l+$
3+PsN-+NzP-#
2P+-vLPzPLzP"
1+-tRQ+RmK-!
xabcdefghy
14.h3
14.¤d5!? ile hemen h6 zayıflığın-
dan faydalanma denemesi daha ilginç
görünüyor ve hemen her varyant-
ta Beyazın ama küçük ama büyük bir
konumsal üstünlüğü var gibi. Örneğin
14...¤xd5 (14...e6 15.¤xf6+ £xf6
16.¥c3²; 14...e5!?; 14...¤e4 15.¥e3;
14...¤d7 15.¥c3²) 15.cxd5 ¥xf3
16.exf3 ¤e5 17.£e2 £d7 18.f4±
14...¥e6 15.¥e3 £d7 16.¢h2 b5
Siyah gelişimini tamamlayarak bu
hamleyi oynamayı başardı ve konumu
eşitlemiş olmalı.
17.¤d5 bxc4 18.¤b6 £d8
19.¤xc4 ¤b4
Oynaması çok kolay olmayan 19...
a5! sonrası oyun büyük ihtimalle be-
rabere biterdi: 20.¤xd6 ¤b4 21.¤c4
¤xa2 22.£xd8 ¦fxd8 23.¦a1 ¦xb3
24.¤xa5 ¦b2= Siyah atını korunma-
sız c6 karesinden kaçıyor ve Nxd6 gibi
taktik numaraları önlemeye çalışıyor
ancak atlarına yer bulması o kadar ko-
lay olmayacak.
20.¤d4!
20.a3 ¤bd5 21.¥d4 (21.¥d2 ¤e4
22.¤d4! biraz bilgisayar hamlesi ama
OCAK 2018 HABER-ANALİZ
Beyaza iyi görünüyor) 21...£d7. GM nokta.
Yılmaz’ın seçimi belki 20.a3’e göre ob- 22...e5!
jektif olarak daha kötü ancak Siyahı
çok daha zor bir tercih yapmaya zor- Zor konumda Siyah en iyi şansı bu-
luyor. luyor.
20...¥d7?! 23.¥a5
Korkusuz 20...¤xa2! 21.¤c6 £e8 Oyunda da göreceğimiz gibi kuv-
22.¤xb8 £xb8 23.¦a1 ¤c3° varyan- vetli gözüken bu hamleyle aslında fil
tı sonrası dikkatli olması gereken taraf kötü bir konumda kalacak. 23.¤c2! e4
24.¤b4± sonrası Beyaz üstünlüğünü
Beyaz olurdu. Siyah kalite vermeden
sürdürürdü.
oynuyor ancak şimdi b4 atına iyi bir yer
bulamıyor. 23...£e7 24.¤c2 e4 25.¤b4 ¦b5
21.a3 ¤bd5 22.¥d2± 26.£d2 e3?!
XABCDEFGHY Bu noktaya kadar Eminov gerçek-
ten iyi bir oyun ortaya koydu ama bu
8-tr-wq-trk+( çekici taktik olanakla kötü konuma
7+-+lzppvl-' düşüyor. 26...£e6! ile Beyazın bir son-
6p+-zp-snpzp& raki hamlesine fırsat tanımadan e3 teh-
didi yapsa konum son derece belirsiz
5+-+n+-+-% ve özellikle de Beyazın dikkat etmesi
4-+NsN-+-+$ gereken bir hal alırdı. Yine 26...¦fb8!
3zPP+-+-zPP# 27.¤xa6 ¦a8 de siyah figürlere maksi-
mum aktiflik sağlayan ilginç bir piyon
2-+-vLPzPLmK" fedasıydı.
1+-tRQ+R+-! 27.¤xd5!
xabcdefghy GM Yılmaz fırsatı kaçırmıyor ve
Siyahın d5 atının güvensiz konu- zorunlu bir hamle dizisinden sonra
mu Beyazın üstünlüğüne yol açan esas oluşacak konumu doğru bir şekilde
MK
kendisi için iyi olarak hesaplıyor.
27...¤xd5 28.fxe3 ¤xe3 29.¤xe3
¦xa5 30.£xa5 £xe3 31.£xa6!
Belki daha zayıf bir oyuncu bu piyo-
nu almadan önce korkabilirdi ama GM
Yılmaz elbette Siyahın g3 piyonunu
almasının büyük bir tehdit oluşturma-
dığını görüyor.
31...¥e5 32.£d3 ¥xg3+ 33.¢h1
£g5 34.¦g1 h5
XABCDEFGHY
8-+-+-trk+(
7+-+l+p+-'
6-+-zp-+p+&
5+-+-+-wqp%
4-+-+-+-+$
3zPP+Q+-vlP#
2-+-+P+L+"
1+-tR-+-tRK!
xabcdefghy
35.¥c6!+-
Bu hamleden sonra oyun kazanç.
35...¥xc6+
Belki de partideki son ilginç an.
35...¦c8!? enteresan bir denemeydi.
36.£xg3 ¥xc6+ 37.¢h2 (37.¦xc6
£d5+ 38.£g2 £xc6 39.£xc6 ¦xc6
40.a4 sonrası oyunsonu Beyaz için
iyi görünse de 40...¢f8 sonrası Siyah
doğru bir oyunla berabere yapabilir gibi
görünüyor) 37...£b5 ve e2 piyonunu
b3 piyonunu kaybetmeden korumak
şaşılacak derecede zor. Siyahın pratik
şansları mevcutsa da Beyaz yine de
kazanmalı. Oyundaki hamleden sonra
GM Yılmaz için kazanç bir teknik me-
selesi ve o da bunu zorlanmadan, ustaca
başarıyor.
36.¦xc6 h4 37.¦gc1 ¥e5 38.£f3
£d2 39.¦6c2 £a5 40.b4 £a4 41.¦c8
¦xc8 42.¦xc8+ ¢g7 43.¦c7 ¥f6
44.£d5 £e8 45.e4 ¥d8 46.¦c6 £d7
47.¢g2 ¥e7 48.£c4 ¥d8 49.£d4+
1-0
7
MK HABER-ANALİZ OCAK 2018

Türkiye Hızlı ve Yıldırım Şampiyonaları

Cankut Emiroğlu
Sporcu

Ekim 2017 tarihinde yapılan Ar-

suz'daki Türkiye Yıldırım ve Hızlı
Satranç Şampiyonasında iyi bir per-
formans gösterip ikisinde de namağlup
olarak şampiyon olmayı başardım.
Türkiye Hızlı Satranç Şampiyonası
16 Yaş Altı ve Açık olmak üzere iki ka-
tegoride 14 ilden 62 sporcunun katılı-
mıyla düzenlendi.
Türkiye Yıldırım Satranç Şampi-
yonası ise tek kategoride 14 ilden 71
sporcunun katılımıyla düzenlendi.
Dört yıldan beri Hatay Arsuz’da
düzenlenen bu şampiyonaya dördün- Türkiye Yıldırım Satranç Şampiyonasının en iyileri bir arada.
cü gidişim olmasına rağmen oradaki
insanların özellikle Belediye Başkanı-
2.d4 d5  masının daha doğru olurdu düşünce-
nın yaklaşımlarından dolayı ve oranın sindeydim.
doğal güzelliğinden ötürü her sene bu Ana varyantım olan yeri-
turnuvaya katılmak bana büyük bir ke- ne  hamlesini tercih ettim. Hızlı   
yif veriyor. satrançta  hamlesinin kendi maç-  
Şampiyonalar, her yaşta sporcunun larımda daha iyi skorlar elde etmesini
Bu pozisyonda piyon formasyonu
sağladığını fark ettiğim için oynadım.
katıldığı ve gerçekten sporcuların maç- olarak 3’e 2 olması ile geçer piyon ba-
ta bütün güçleriyle mücadele ettiği bir    kımından hafif üstünlük sağlaması, fil
turnuvaydı. çifti üstünlüğümün olması ve rakibi-
Burada rakibimi şaşırtmak amacıyla min zamanının 10 dakikanın altında
Şimdi Hızlı da ikinci olan FM 'i tercih ettim olması nedeniyle oyun sonuna girme
Doğa Boran Şahin ile maçımı analiz
   kararı aldım.
etmek istiyorum.
  10.  
FM Cankut Emiroğlu -
FM Doğa Boran Şahin Burada b6 iyi bir hamle, devamın- c4 yerine  oynamak istiyordum
da  ile fil çifti üstünlüğünü sağla- ama rakibimin  hamlesi ile e3'teki
1.e4 e6 mış oldum. Oyunsonuna girdiğimde fil fili tehdit etmesi ve atını merkeze ge-
Rakibim Fransız Savunmasını ter- çifti ile pratik açıdan kazanma şansım tirmesi hoşuma gitmedi.  hamle-
cih etti ortaya çıktı. Pasif görünen  oyna-

8
OCAK 2018 HABER-ANALİZ MK
sine karşılık  oynamayı düşündüm Türkiye Hızlı Satranç Şampiyonası Final Sıralama (İlk On)
ama ona da  hamlesi ile c4 hamle-
mi kestiğini görüp c4 hamlesini oyna- Sıra Adı Soyadı UHS ELO Puanlar
mayı seçtim. 1 FM Cankut Emiroğlu 2266 2278 8
   2 FM Doğa Boran Şahin 2063 1767 7½

Burada f3 hamlesi ile  ile d 3 FM Diyap Büyükaşık 2256 2183 7½

hattında kaleleri dubleleyip rakibimin 4 Önder Perçin 2032 1789 6
sıkışık olan taşlarına saldırmayı düşün- 5 Vedat Çam 1842 1789 6
düm. Rakibimin yaptığı hamleler ise
bana karşı e5 oynamayı düşündüğünü 6 Aram Altundal 1923 1793 5½
gösteriyordu. 7 Veysi Aysoy 1991 1890 5½

  8 Sait Kaçmaz 1685 1704 5½

9 Burak Öztürk 1317 1325 5½
Rakibim fikir bulamıyordu ve za-
man sıkışmasına girmek üzereydi. 10 Göksel Yıldızak 1997 1899 5

  Türkiye 16 Altı Yaş ve Altı Hızlı Satranç Şampiyonası Final Sıralama (İlk On)

Bu yaptığı hamle büyük bir hatay- Sıra Unvan Adı Soyadı UHS ELO Puanlar
dı onun yerine e5 oynamalı ve  ile 1 İbrahim Berk Züberoğlu 1628 1521 7½
savunmaya çalışmalıydı. Tabi ki de po-
2 Arda Altundal 1534 1296 7½
zisyonda benim üstünlüğüm sürmekte
ama Siyahın hala savunabileceği bir 3 Barış Emre Yılmaz 1639 1515 7½
pozisyon oluşmaktaydı. 4 WCM Elif Zeren Yıldız 1176 1321 6
  5 Polen Nural 1426 1211 5½

Fikrim  ve bunu kesemiyordu. 6 Özgür Deniz Hasırcı 1469 1154 5½

7 Edip Doğru 1197 1118 5½
   
  8 Ali Bora Doğru 1145 1229 5
9 Çağla Pişkinpaşa 1229 1110 5
Bu pozisyonda  hamlesini oy-
namam daha iyi olabilirdi ama kazanç 10 Yarkın Hasret 1175 1356 5
pozisyondaydım ve 10 dakikanın altın-
da sürem kalmıştı ve pozisyonu açgöz- Türkiye Yıldırım Şampiyonası Final Sıralama (İlk On)
lülük yaparak karıştırmak istemedim Sıra Unvan Soyadı Adı UYS ELO Puanlar
amacım pozisyonu tutup taşları değişip
risk almadan kazanmaktı. 1 FM Cankut Emiroğlu 2252 2294 8½
2 FM Doğa Boran Şahin 2025 1965 7½
  
3 Halil Nejat Özmen 1908 1801 7
Burada  ve devamında 
4 Veysi Aysoy 1952 1840 7
hamlesini düşündüm ama  kar-
şı şans veriyordu daha sağlam olan 5 Abdullah Özbilici 1757 1821 7
 hamlesini oynamayı tercih ettim 6 Vedat Çam 1863 1799 7
   7 Aram Altundal 1955 1848 6
  1-0 8 Barış Perçin 1859 1591 6
İle devamında birkaç hamle sonra 9 Önder Perçin 2015 1854 6
rakibim terk etti. 10 İbrahim Berk Züberoğlu 1641 1525 6

9
MK HABER-ANALİZ OCAK 2018

Hayri Özbilen 4. Anma Satranç Turnuvasında

Şampiyon Yalçın Can Kılıç
Rıza Öney
İstanbul Satranç İl Temsilcisi
rizaoney@hotmail.com

6 Ekim 2013’te aramızdan ayrılan

emektar milli sporcumuz ve Türkiye Sa-
tranç Federasyonu eski başkanlarından
Hayri Özbilen adına düzenlenen Hay-
ri Özbilen 4. Anma Satranç Turnuvası
14-18 Ekim 2017 tarihleri arasında
Pendik Belediyesi katkılarıyla Arif Ni-
hat Asya Kültür Merkezinde düzen-
lendi. Ödül alan sporcular bir arada.
Turnuva açılış konuşmalarında
lerini Hayri Özbilen`in eşi Ayla Öz- Zorlu bir mücadele sonrası ka-
Hayri Özbilen`in oğlu Önder Öz-
bilen, Pendik Belediyesi Gençlik ve zanç konuma ulaşan Beyazlar eline
bilen ailece sporun içinde olduklarını
Spor Hizmetleri Müdürü İlyas Acar, geçen fırsatları değerlendiremeyince
belirterek satrancın eskiye göre çok
İl Temsilcisi Rıza Öney, TSF Pendik ibre birden Siyahların lehine dönüyor!
geliştiğini ve yaygınlaştığını belirtti.
İlçe Temsilcisi İlhan Akkaya, Pendik Siyahların elindeki tek kozu e geçer
İl Temsilcisi Rıza Öney ise Hayri
Belediyesi Gençlik ve Spor Hizmetleri piyonu. Peki, bu piyon ile galibiyete
Özbilen ile TSF yönetiminde geçmişte
Md. Yrd. Burak Gül ve Birim Sorum- ulaşabilecek mi?
4 yıl beraber çalıştıklarını, pek çok tur-
lusu Furkan Levent sundu. 
nuvada da karşılaştıklarını ve kend- 
2017 Hayri Özbilen 4. Anma Sa-
isinin çok centilmen bir satranççı
tranç Turnuvasından seçme maçlar:
olduğunu belirtti. XABCDEFGHY
Analizler: FM Yasin Emrah Yağız
7 tur 90 dakika+30 saniye düşünme
süresinde ELO hesaplamalarına dahil Devin Hişil (1896) – 8-+-+-+-+(
düzenlenen turnuvaya 75 sporu katıldı. Doğukan Aslan (1684) 7+-+k+-+-'
İlk 12 masa maçları turnuva boyun- 2017 Hayri Özbilen 4. Anma Satranç 6-+l+p+-+&
ca turnuva sayfasından canlı olarak Turnuvası, tur 7
yayımlandı. Turnuvada ilk 6 dereceyi XABCDEFGHY 5+-+-+-+-%
elde eden sporcular kupa-madalya
8-+-+-+-+( 4-+-+-wQp+$
ödüllerinin yanı sıra toplamda 2.500 3zP-sNqzp-zP-#
TL maddi verildi. 7+-+k+-+-'
Turnuva sonunda 6 puanla Yalçın
6-+l+p+-+& 2-zP-+-+-zP"
Can Kılıç şampiyon olurken, ikinciliği 1+-+-+K+-!
5,5 puanlı sporculardan Ömer Amir 5+-+-+-+-%
Akdağ, üçüncülüğü ise eş puanla Ata- 4-+-wqpwQp+$ xabcdefghy
kan Açıkgöz elde etti. Kategori ödül- 
lerinde ise en başarılı emektar sporcu
3zP-sN-+-zP-#
Fadıl Çelik, en başarılı 12 yaş altı 2-zP-+-+KzP" Trajik bir hata! 42.¢g1 ile Beyazlar
sporcu Yağız Çınar Akın ve en başarılı 1+-+-+-+-! şahını vezirden uzak tutmalıydı.
bayan sporcu Ayşe Sena Tosun oldu.
Dereceye giren sporculara ödül- xabcdefghy 

10
OCAK 2018 HABER-ANALİZ MK
 oluştu. İki tarafın da geçer piyonlara XABCDEFGHY
sahip olduğu bu konumda haklı olarak
Diyagram sonrası taraflar beraber- iki taraf da kazanca oynuyor. Tabii ki 8-+-sn-+-+(
likte anlaşıyor. adımlarını dikkatli atan ve rakibinin 7zpp+-+-+-'
sunacağı fırsatları değerlendiren taraf 6-+p+-+-+&
XABCDEFGHY eve mutlu dönecek.
8-+-+-+-+( 5+-+-+k+n%
7+-+k+-+-'  4-zPL+-zp-+$
6-+l+p+-+& Siyahların c geçerini küçümseyen 3+-zPK+N+-#
5+-+-+-+-% puanaceleci bu hamle Beyazlara önemli bir 2-+-+-+-+"
kaybettiriyor. 55.¢e2! gerekliydi 1+-+-+-+-!
4-+-+-wQp+$ çünkü 55...c3'e karşı 56.e7 ¦e4+ (56...
3zP-sN-zp-zP-# c2 doğru olmazdı, çünkü 57.e8£ c1£ xabcdefghy
var.) 57.¢d3 fırsatı kazanç Altıncı turda oynanmış bu mü-
2-zP-wq-+-zP" 58.¦xc6+ getirir! 57...¦xe7 cadelenin son kısmında sergilenen
1+-+-+K+-! “atların dansı” gerçekten ilgi çekici!
xabcdefghy XABCDEFGHY 

Fakat Siyahlar galibiyet için vezire 8-+-+-+-+( Güçlü geçer piyonun harekete geçe-
yardımcı taş getirme fırsatına sahipti! 7zp-+-tr-+-' bilmesi için blokaj kaldırılmalı.

 Saptırma motifi ile
6-+p+-+R+& Siyahlar şahının desteğini kullana-
galibiyet çok hızlı gelirdi.  5zP-mk-+-+-% bilmek için beyaz attan kurtulmak is-
 4-+-+-+-zP$ tiyor.
 Taktik fırsatlar her
an karşınıza çıkabilir, marifet ise bu
3+-zpK+-zP-# 
fırsatları yakalamaktır. ½-½ 2-+-+-+-+"
1+-+-+-+-! XABCDEFGHY
Kanan Hajiyev (1922) -
Yalçın Can Kılıç (2124)
xabcdefghy 8-+-+-+-+(
7zpp+-+-+-'
2017 Hayri Özbilen 4. Anma Satranç  sonrası Beyazın 6-+p+-+-+&
Turnuvası, tur 6 şahkanadındaki geçerleri durduru-
5+-mK-snk+-%
XABCDEFGHY lamaz. 4-zPL+-zp-+$
8-+-+-+-+(  3+-zP-+n+-#
7zp-+-+-+-'  2-+-+-+-+"
6-+p+P+R+&  1+-+-+N+-!
5zP-mk-+-+-%  0–1 xabcdefghy
4-+ptr-+-zP$ Bu oyunsonundaki fark Siyahların 58...b6+!
3+-+-+-zP-# şahını da aktif bir şekilde oyunda Ve böylece iki atın zarafeti fil
2-+-+-+-+" kullanmasıydı. Beyazlar şahını oyu- kazancına dönüşüyor.
1+-+-+K+-! na dahil etme şansını kaybedince
mağlubiyet kaçınılmaz oldu.

0–1
xabcdefghy Son sözü söyleyecek geçer piyon
Kayra Kamer (2186) - Yağız Çınar
Şampiyonluk mücadelesi için son- Akın (1953) için hiç bir engel kalmamalı! Şık bir
dan bir önceki turun en önemli maçında 2017 Hayri Özbilen 4. Anma Satranç bitiriş. Son dokuz hamlenin sekizi atlar
karmaşık bir kale oyunsonu konumu Turnuvası, tur 6 tarafından yapıldı.

11
MK
2017 Avrupa Kulüpler Kupasında Şampiyonlar
Globus ve Batum Satranç Kulübü Nona
FM Tarık Selbes
Sporcu
tarikselbes@gmail.com
Ülkemizin uluslararası düzeyde
önemli şampiyonalara ve kuvvetli tur-
nuvalara ev sahipliği yapması satrancın
gelişimi açısından büyük bir öneme
haiz. Hem yerli oyuncuların kuvvet-
li yabancı ustalarla buluşması hem de
satrançseverlerin dünyaca ünlü oyun-
cuları izleme fırsatı bulmaları -ki med-
yada çıkan haberlerle yapılan reklam
gibi faydalarını saymıyorum- Avrupa
Kulüpler Kupası gibi etkinliklerin ev
sahibi ülkeler için katalizör görevi gö-
recek özelliklerinden sadece bazıları.
Umarım basın ekibinde de çalıştığım
bu etkinlikte -katılan kulüplerden al-
dığım geri dönüşlere ve kendi gözlem-
lerime de dayanarak rahatça söyleye-
bileceğim gibi- gösterilen üst düzey
organizasyonel beceri gelecekte daha
çok uluslararası turnuvaya ev sahipliği
yapmak adına başarılı bir tecrübe ola-
rak satranç tarihimizde yerini alır. Sı-
rası gelmişken belirteyim, en azından
İstanbul, Ankara, İzmir, Antalya gibi
yurtdışından ulaşımı kolay büyükşehir-
lerimizde düzenlenecek gerçek anlam-
da kuvvetli uluslararası açık turnuvaları
da bu planlamada es geçmemek gerek.
Antalya’da gözlemlediğim gibi üst dü-
zey turnuva düzenleme becerisi TSF’de
fazlasıyla mevcut ve bundan mutlaka
daha çok faydalanılmalı.
Bu küçük girizgahtan sonra 7-15
Ekim tarihleri arasında Antalya’nın
Göynük beldesinde yer alan Avantgar-
de Hotel’in ev sahipliğinde düzenlenen
2017 Avrupa Kulüpler Kupasının öy-
küsüne geçebiliriz. Genel ve kadınlar
olarak iki farklı kategoride düzenlenen
şampiyonaya bu sene katılımın önceki
12
HABER-ANALİZ
senelere göre nispeten daha az olması
listeler açıklandığında ilk göze çarpan
durumdu. Elbette katılım seviyesinin
nispeten az olması, organizasyon açı-
sından arzu edilen bir şey değildi an-
cak seyahat uyarıları gibi faktörleri göz
önüne alınca aslında fazla da şaşırtı-
cı bir durum olduğunu söylemek zor.
Düzenlenen şampiyonanın bu algıyı
kırmak adına ülke açısından da önemli
faydaları olduğunu söyleyebiliriz.
Genel kategoride 36 kulüp müca-
dele ederken, kadınlarda bu sayı 12’ydi.
Kulüp sayısının nispeten az olması as-
lında turnuvayı daha da zevkli bir hale
getirdi, zira böylece güçlü kulüpler va-
kit kaybetmeden birbiriyle eşleşmek
durumunda kaldı ve turnuvanın bu an-
lamda zorluk derecesi bir üst seviyeye
çıkmış oldu.
Başlangıç listesine ilk göz attığı-
mızda genel kategoride 2772 ELO
gibi inanılmaz bir rating ortalamasıy-
la -Kramnik gibi bir efsanenin yanı
sıra Mamedyarov, Grischuk, Karyakin,
Giri ve son masada Nepomniachtchi
gibi satranç dünyasının zirvesinde yer
alan yıldızlarla dolu bir kadrodan bah-
sediyoruz- kuşkusuz satranç tarihinin
en kuvvetli kadrolarından birine sahip
Globus açık favoriydi. Globus’u zor-
layabilecek ekipler ise Ding Liren’in
başını çektiği kuvvetli kadrosuyla ge-
çen senenin şampiyonu Makedon ekibi
Alkaloid (2724), Svidler’in önderliğin-
deki Mednyi Vsadnik (2711) –İsmini
Puşkin’in ünlü şiiri “Bronz Atlı”dan
(St. Petersburg’daki ünlü Büyük Petro
heykelinin de bu şiirin ismiyle anıldı-
ğını hatırlatalım) alıyor- ve bu şampi-
yonanın gediklisi Çek ekibi AVE Novy
Bor (2698) olarak görünüyordu.
Kadınlarda ise Gürcistan Mil-
li Takımı’na ilk masada Hintli yıldız
Harika Dronavalli’nin eklenmesiyle
OCAK 2018
oluşmuş Batum Satranç Kulübü Nona
2495 ELO ortalamasıyla favoriyken
iki Rus kulübü, 2462 ELO ortalamalı
Ugra Satranç Kulübü ve SHSM Le-
gacy Square Capital (2401), Gürcüleri
takip ediyordu.
Ev sahibi olarak Türkiye her iki
kategoride de dörder takımla katılma
hakkına sahipti. Genel kategoride ülke-
mizi Beşiktaş Jimnastik Kulübü (2338),
Genç Akademisyenler Eğitim Kültür
ve Araştırma Kulübü (2164), Karaman
Belediyesi Spor Kulübü (2084) ve Ha-
tay Büyükşehir Belediyesi (1420) tem-
sil ederken kadınlarda ise ülkemizde bu
kategoride bir lig oluşumu olmadığı için
federasyonun milli oyuncularımızdan
oluşturduğu ekiplerle -Anatolia (2275),
Marmara (2137), Aegean (1920), Me-
diterranean (1876)- mücadele ettik.
Burada bir noktayı belirtmekte fayda
var. Kulüplerimizin elbette yabancı
oyuncu sayısını minimumda tutmaları
hem maliyet anlamında hem de yerel
oyuncuların faydalanması adına man-
tıklı ve bu yüzden katılan ekiplerimizin
ligdeki kuvvetlerinin altında kalmaları
normal ama 1420 gibi bir ELO ortala-
masıyla böyle prestijli bir şampiyonaya
katılmak da açıkçası katılım hakkını iyi
değerlendirememek anlamına geliyor.
Umarım ECU gelecekte düzenlene-
cek şampiyonalarda katılacak kulüplere
belli bir minimum ortalama -örneğin
2000 ELO- limiti getirir ve daha ön-
ceki senelerde de karşımıza çıkan bu
sorun kendiliğinden çözülür. Diğer
kulüplerimizin ise başarılı bir şekilde
mücadele ettiğini ve de özellikle Beşik-
taş Jimnastik Kulübü’nün eğer son tur
kazansa turnuvayı ilk 10’da güzel bir
dereceyle bitirebileceğini belirtelim.
Litvanya, Lüksemburg, Kosova, İr-
landa ve İzlanda gibi ülkelerin de katı-
lımıyla renkli ve eğlenceli bir katılımcı
OCAK 2018 HABER-ANALİZ MK
listesine sahip şampiyona 8 Ekim günü karışıktı, aldıkları beklenmedik mağ- 29...cxd5 30.e7+ ¢f7 31.¥xd5+
saat 15.00’da başlayan ilk turla birlik- lubiyetin yanı sıra Belarus ekibi Bossa ¢f6 32.£e6+ ¢g5 33.£e5 ¢g6
te start aldı. Favorilerin nispeten zayıf Nova da kazanmaya devam ediyordu ve 34.¥e4 ¢f7 35.¥d5+ ¢g6 36.¥e4
ekiplerle eşleştiği ilk iki turda fazla Antonio Carlos Jobim’in öğrencileri 6 ¢f7 37.£xg7+
sürpriz yaşanmazken en şaşırtıcı sonuç puanla ilk sıradaydı. Zaman kazanmak için ufak bir tek-
ikinci turda kadınlar kategorisinden rardan sonra mat atağına devam.
Zhukova – Mamedyarova
geldi. Batum Satranç Kulübü Nona, 37...¢e6 38.¤d4+ ¢d6 39.£f6+
XABCDEFGHY
mutlak favori çıktığı maçta Azeri Odlar ¢c5 40.¤e6+ 1-0
Yurdu’na 1,5-2,5 boyun eğdi ve böyle-
8r+q+-+-tr( Çok öğretici bir hücum! Bu sonuçla
ce şampiyonluk yarışında ağır bir yara birlikte Bossa Nova zorlandığı maçta
7+pzp-mk-zp-'
aldı. Genel kategoride de iki numaralı Odlar Yurdu’nu 2,5-1,5 mağlup etti.
seri başı Alkaloid’in beş numaralı seri
6psnn+p+-+& Uygulanan eşlendirme sisteminin
başı Legacy Square Capital’a 2,5-3,5 tuhaflığı genel kategoride dördüncü
5+N+-zPl+-%
kaybetmesi şampiyona seyri açısından turun favoriler için daha rahat geçtiği
4-+-+NzP-zp$
önemliydi. Bu maçta Eljanov’un hatası bir tur olmasına yol açtı. Eşlendirme
gerçekten bu seviye için inanılmazdı ve
3zPL+-+Q+-# sisteminden faydalanarak tam puanla
maçın kaderini belirledi. bu tura girmeyi başaran başlangıç sı-
Eljanov - Najer
2-zP-+-+PzP" ralamasında ortalarda yer alan Gam-
bit Asseco See (Makedonya) ve LSG
XABCDEFGHY 1+-tR-+RmK-! Leiden (Hollanda) ekipleri Globus
8-+-tr-trk+( xabcdefghyİki defa Avrupa Şampiyonu olmuş
ve Odlar Yurdu’na 5,5-0,5 ve 5-1 gibi
skorlarla mağlup oldu. AVE Novy Bor,
7zp-+-+pzpp' Natalya Jukova merkezde kalmış şaha Legacy Square Capital ve Alkaloid gibi
karşı kusursuz bir atak örneği sergi-
6-zp-+p+-+& liyor. (Sırası gelmişken ufak bir not: diğer favoriler de bu tur farklı skorlara
imza attı. Kadınlarda ise Belarus ekibi
5wq-+n+-+-% Kiril-Latin transliterasyonunda dili- Bossa Nova’nın iki puan farklı liderliği
4NsnpzP-zP-+$ mizde kullanıldığı şekliyle Zhukova’yı
J harfiyle yazmamız gerekiyor aslında,
Legacy Square Capital’a 3-1 kaybet-
3+P+-+-zP-# zira ses karşılığı öyle. Mareşal Jukov- meleri neticesinde sona erdi. Batum
Satranç Kulübü Nona ise Ece Özbay’ın
2PwQ-+-zPLzP" Zhukov örneğinde olduğu gibi. Ancak IM Melia karşısındaki güzel beraber-
1+-tRR+-mK-! satranç literatürü ve veritabanlarından
isimlerine Batı dillerinde yazıldığı şek-
liğine karşın Marmara’ya 3,5-0,5 gibi
bir skorla üstünlük sağlamayı başardı.
xabcdefghy liyle aşina olduğumuz oyuncuların ad- Anatolia takımımız ise Odlar Yurdu
20.a3?? larını çoğu zaman o haliyle bırakmayı karşısında iyi bir mücadele ortaya koy-
Elyanov beyneli gözden kaçırmış tercih ediyorum ki siz okuyucular da du ve maç beraberliğine çok yakındı.
olabilir mi? Piyonu her iki şekilde alış- oturup partiyi aramaya kalkarsanız bu-
ta da bir sorun görünmüyor:  20.¦xc4 labilesiniz.) Mamedyarova – Atalık
b5 21. ¦c5 ¤a6 22. ¤c3! ¤xc5 23. 22.¦xc6! XABCDEFGHY
¤xd5 exd5 24.dxc5 ve Beyaz kötü de- Çok zor değil ama yine de çok
ğil; 20.bxc4 £xa4 21.cxd5 ¤xd5= güzel! d4’e yerleşecek beyaz at c6, e6 8-+-+-+-+(
20...¤d3 ve f5 karelerine kuvvetli ve ölümcül bir 7+-+-+-+-'
Ve birkaç hamle sonra Ukraynalı baskı uygulayacak.
satranççı terk etti. 22...bxc6 6-+-+-+-+&
Üçüncü tur gerçekten güzel oyunlar 22...axb5 ile kalite fedasını reddet- 5zp-+R+p+-%
oynandı ve bütün maçlar çok çekişmeli mek de çare olmazdı 23.¤d6! 4-vl-+p+-+$
geçti. Genel kategoride güçlü AVE 23.¤d4 £d7 24.¦d1! ¥xe4
Novy Bor’u 3,5-2,5 geçmeyi başaran 24...¤d5 ile hattı kapatmayı dene- 3+P+-+-mk-#
Globus ve kadınlarda iki numaralı seri mek işe yaramıyor 25.¥a4 ve c6’nın 2-+r+L+-+"
başı Ugra Satranç Kulübü’nü 2,5-1,5 düşmesiyle konum da dağılıyor.
yenen Batum Satranç Kulübü Nona 25.£xe4 ¤d5 26.f5 exf5 27.¤xf5+ 1+-+-+K+-!
için şampiyonluk yolunda önemli bir ¢f8 28.e6 £e8 29.¦xd5! xabcdefghy
adım olduğunu söyleyebiliriz bu turun. Ukraynalı yıldızdan enerjik bir fi-
nal! Hemen her hamlenin kazanacağı
Ancak Gürcü ekip için durum biraz bir konumda IM Atalık yorgunluğun

13
MK
da etkisiyle büyük bir hata yaptı:
76...f4??
Kazanç için sadece bu tuzağa düş-
memek gerekiyordu!
77. ¦g5+ ¢h3 78. ¦h5+ ¢g3  nik kazanmak için oynuyor ve kazancı
Ve sürekli şahtan kaçış yok. Böylece
Azerbaycan ekibi 2,5-1,5 takımımızı
yenmeyi başardı.
Dördüncü tur sonrası genel kate-
goride tam puanlı iki takım kalmıştı:
Globus ve Odlar Yurdu. Beşinci turda
iki takımın mücadelesi nefesleri kesti.
İlk iki masa haricinde oyuncular sağ-
lam oyunlar sergilemiş ve çok da ma-
ceralı olmayan beraberlikler yapmışlar-
dı. Ancak ilk iki masadaki Naiditsch
- Kramnik ve Grischuk - Mamedov
eşleşmeleri hatalarla dolu ve çok heye-
canlı geçti.
Naiditsch – Kramnik
XABCDEFGHY
8r+-+-trk+(
7+p+-+-zpp'
6-wQp+-wq-+&
5+-+p+n+-%
4-vL-zP-+-sn$
3+-+R+N+P#
2PzP-+-zPP+"
1tR-+-+-mK-!
xabcdefghy
Kramnik bu pozisyonda gü-
zel bir taktik fikir keşfediyor ancak
Naiditsch’in gözden kaçırdığı bu ola-
nak Azerbaycan adına oynayan oyun-
cunun biraz da şansına kaybetmiyor.
23...¤xg2! 24.¢xg2 £g6+ 25.
¢h2 ¤h4 26.¦g1 £xd3 27.¤xh4
¦xf2+ 28.¦g2 ¦f7 29.¥d6!
Zorunlu bir hamle serisinden son-
ra Naiditsch hem çaprazı kontrol
eden hem fili e5 karesine yerleştirerek
e-hattını kapatan bu güzel hamleyle
dengenin bozulmasını önlüyor.
29...¦e8 30.¥e5 h6 31.¤g6 £b1
32.¤f4 £f1 33.¤g6 £e1 34.¥f4
14
HABER-ANALİZ OCAK 2018
¢h7? 41.£xb7??
34...£f1 35.¥e5 £e1 ile bera- Merkezdeki kareleri kontrol eden
berliğe razı olmak gerekiyordu. Ne5’e ve Qe5’e izin vermeyen güzel bir kare-
kesinlikle izin vermemek lazım. Kram- den veziri oyun dışına iten anlaşılması
güç bir hata. Oysa Qd6-Nf4 ile Beyaz
zorladığınızda çoğu zaman olduğu gibi d5 piyonunu ve sonrasında büyük ihti-
rakibe kazanç fırsatları veriyor. malle de oyunu kazanacaktı.
35.¤e5! ¦xf4 41...£e5+
35...£e4 36.¥d2 ¦xe5 37.dxe5 Elbette Kramnik fırsatı kaçırmıyor.
£xe5+ 38.¢g1 d4 objektif olarak
42.¤g3 ¦b8
daha iyiydi ancak bu karışık konumda
da Beyazın taş fazlasıyla kazanç şansla- Siyah figürler bir anda canlandı ve
rı mevcut. Pratik olarak rakibini oyun- Beyazın taşları pasif konumlara itildi.
daki varyantta test etmesi belki de daha Taşların aktifliğinden ne anlamamız
doğru. gerektiğine güzel bir örnek teşkil edi-
yor iki hamle içerisinde gerçekleşen bu
XABCDEFGHY büyük değişim.
8-+-+r+-+( 43.£f7 ¦xb2 44.£f5+ £xf5
7+p+-+-zpk' 45.¤xf5 c3
6-wQp+-+-zp& Ve artık Beyaz da dikkatli olmak
5+-+psN-+-% zorunda. Oyun 65. hamlede beraber-
4-+-zP-tr-+$ likle sonuçlandı.
3+-+-+-+P# Grischuk – Mamedov
2PzP-+-+RmK" XABCDEFGHY
1+-+-wq-+-! 8-+-+-+-mk(
xabcdefghy 7zp-+-+-+p'
36.£c7! 6-wq-+p+l+&
Hem g7’den mat hem de Nd3 bey- 5+-+p+-+-%
neli tehdit eden güzel bir çifte tehdit 4-+p+-+-+$
örneği.
3zP-sN-+-+-#
36...¦g8 37.¤d3 £e4 38.¤xf4 2K+PtRN+-+"
£xd4 39.¤h5 c5 40.£e7 c4
1+-+-+-tR-!
XABCDEFGHY xabcdefghy
8-+-+-+r+(
7+p+-wQ-zpk' duğuİlginç bir materyal dengesinin ol-
bu konumu oynamak kolay değil.
6-+-+-+-zp& Beyazın uzun vadeli şanslarının piyon-
5+-+p+-+N% ların düşebilecek olmasından dolayı
4-+pwq-+-+$ biraz daha iyi olduğunu söylemek her-
halde doğru olur, elbette dikkatli olur-
3+-+-+-+P# sa. Ancak Grischuk zaman kontrolü
2PzP-+-+RmK" hamlesinde hata yapıyor.
1+-+-+-+-! 40.¦b1?
xabcdefghy 40.¤d4! ile siyah veziri e3’e getir-
OCAK 2018
memek gerekiyordu. Belki Grischuk
40...¥xc2!? taktik olanağına izin ver-
mek istemedi ancak 41.¦xc2 £xd4
42.¦cg2 h5 43.¦h1 h4 44.¦h3 sonra-
sında Beyazlar konumu stabile etmiş
durumda ve Siyahın h-geçerini düşü-
rüp ilerisi için umutla oyununu sürdü-
rebilir.
40...£e3 41.¦bd1 ¥h5!
Mamedov açmazı kaçırmıyor. Be-
yaz taşlar yoğun bir baskı altında.
42.¤b1 d4! 43.¦xd4 ¥xe2
Böylece Azeri oyuncu at kazandı ve
artık çift kaleye vezir ve iki piyonu var.
Daha sonra h-piyonunu ileri sürme-
yi başaran Mamedov kazanç bir konum
elde etti. Ancak Grischuk da inatçı bir
oyun sergiliyor ve Mamedov’a elinden
geldiğince problem çıkartmaya devam
ediyordu. Rus yıldız çabasının karşılı-
ğını 76. hamlede almayı başardı.
XABCDEFGHY
8-+-+-+-+(
7+R+-+R+-'
6-+-mkp+-+&
5zp-wq-+-+-%
4P+psN-+l+$
3+-zP-+-+p#
2K+-+-+-+"
1+-+-+-+-!
xabcdefghy
76...e5?
Tuhaf gözüken 76...£c8! hamlesi
oyunu kazanırdı ancak elbette bu ham-
leyi oynamak kolay değil. 77.¦bc7 £a8
78.¦fd7+ ¢e5 79.¤c6+ ¢f4 80.¦d8
£a6 ve vezir hayatta kalmayı başarıyor.
Mamedov mat tehdidi yüzünden d7’yi
koruyan en doğal hamleyi oynuyor ama
kale şahlarıyla veziri kazanmayı başa-
ran Beyaz oyunu berabere bitiriyor.
77.¦f6+ ¢d5 78.¦b5 exd4
79.¦xc5+ ¢xc5 80.cxd4+ ¢b4
81.d5 ¢c5 82.d6 ¥d7 83.¦h6 ¥xa4
HABER-ANALİZ
84.¦xh3 ¢xd6 ½ - ½
Böylece Globus büyük tehlikeler
atlattığı bir maçta Odlar Yurdu’na hiç
değilse yenilmediğine seviniyordu. Öte
yandan Azeri ekibinin maç başında
3-3 ‘lük bir skora hiçbir itirazı olmazdı
elbette ancak maçın seyri beraberliği
Odlar Yurdu için iyi bir skor olmaktan
çıkarıyordu. Altıncı tura her iki kulüp
de 9 puanda girerken onları 8 puan-
lı Alkaloid, AVE Novy Bor, Mednyi
Vsadnik ve Csm Baia Mare takip edi-
yordu.
Kadınlarda ise Batum Satranç Ku-
lübü Nona, Odlar Yurdu ve onların bir
puan gerisindeki Ugra Satranç Kulübü
beşinci turda elde ettikleri galibiyetler-
le zirve yarışını sürdürdü. Ugra Satranç
Kulübü – Marmara maçındaki tek pu-
anımız ilk masada eski dünya şampiyo-
nu Ushenina karşısında WFM Duru
Okuyaz’dan geldi.
Ushenina – Okuyaz
XABCDEFGHY
8-+-tr-+-+(
7+-sn-wq-zpk'
6pvlp+n+p+&
5+-+-zP-+-%
4-zP-+PsN-+$
3zPQ+-+-zPP#
2-vL-zp-+L+"
1+-+R+-+K!
xabcdefghy
Karışık konumda Ushenina çok
kötü bir hata yapıyor ve oyuncumuz
WFM Duru Okuyaz bunu çok iyi de-
ğerlendirmeyi başarıyor.
31.£c2??
31.£f3! ¤xf4 32.gxf4 £h4÷
31...¤xf4! 32.gxf4 £h4!
Qe1 tehditleriyle gelen bu hamle
aynı zamanda Beyazın şahkanadındaki
siyah karelerin zayıflığından faydalan-
MK
mayı amaçlıyor. Partinin bundan son-
rasında oyuncumuz hata yapmıyor ve
sansasyonel bir galibiyete imza atıyor.
Tebrikler!
33.¥c3 ¥e3! 34.f5 ¥f4 35.fxg6+
¢h8 36.¦f1 £g3 37.¢g1 ¥e3+
38.¢h1 ¥f4 39.¢g1 £h2+ 40.¢f2
¦f8 41.¢e2 £xg2+ 42.¦f2 £xg6
43.¥xd2 ¤e6 44.¢f1 £h5 45.£c3
¥xd2 46.¦xf8+ ¤xf8 47.£xd2
£xh3+ 48.¢g1 £g4+ 49.¢f1 £xe4
50.£c3 £h1+ 51.¢f2 ¤e6 52.£g3
£h5 53.£d3 £h4+ 54.¢f1 £h1+
55.¢f2 £g2+ 56.¢e1 £g1+ 57.¢d2
£f2+ 58.¢c1 £e1+ 59.¢c2 £xe5
60.£xa6 ¤d4+ 61.¢d1 £h5+
62.¢e1 £h1+ 63.¢d2 £g2+ 64.¢e3
¤c2+ 65.¢f4 £d2+ 66.¢g3 £e3+
67.¢h2 £e5+ 68.¢h3 ¤d4 69.£c8+
¢h7 70.£d8 ¤f5 71.£d3 £e3+
72.£xe3 ¤xe3 73.a4 ¤c2 74.b5 cxb5
75.axb5 ¤d4 76.b6 ¤c6 77.¢g4 ¢g6
78.¢f4 ¢f6 79.b7 g5+ 80.¢e4 ¢e6
81.¢d3 ¢e5 82.¢e3 g4 0-1
Altıncı turda adeta devlerin müca-
delesi vardı. Genel kategoride bir nu-
maralı seri başı Globus iki numara Al-
kaloid ile, eş puanlı lider Odlar Yurdu
üç numaralı seri başı Mednyi Vsadnik
ile yedi numaralı seri başı Csm Baia
Mare dört numara AVE Novy Bor ile
mücadele verecekti. Bütün maçlar çok
çekişmeli geçti. Alkaloid ve Globus
bütün masalarda temkinli oyunlar ne-
ticesinde berabere biterken son dere-
ce kanlı geçen Csm Baia Mare-AVE
Novy Bor maçı da sadece iki beraber-
liğin görülmesine karşın karşılıklı gali-
biyetlerle 3-3 sonuçlandı. Ancak Odlar
Yurdu, Mednyi Vsadnik’in genç yıldızı
ve şampiyonada formsuz bir görüntü
sergileyen Vladimir Fedoseev’i yenen
Guseinov’un kritik puanı sayesinde
maçı 3,5-2,5 kazandı ve son tura 11
puanla Globus’un 1 puan önünde lider
girmeyi başardı. Azeriler “Rüya Takım”
Globus’un elinden şampiyonluk kupa-
sını almak üzereydi!
Genel kategorideki maçlardan il-
ginç ve öğretici bir konum Csm Baia
15
MK
Mare-AVE Novy Bor maçının üçüncü
masasında oynanan Lupulescu-Navara
partisinde yaşandı.
Lupulescu - Navara
XABCDEFGHY
8-+-+-+-+(
7+-+-+pmk-'
6r+-+-+-+&
5+-+-+Q+-%
4-+-+-+-zP$
3+K+-+-+-#
2-+-+-+-zP"
1+-+-+-+-!
xabcdefghy
h2-piyonu olmadan Grigoriev’in
1917’de analiz ettiği pozisyonun aynısı.
Dvoretsky’nin Oyunsonu Elkitabı’nda
belirttiği gibi Siyah beyaz vezirin f8’e
gelmesine izin vermemeli ve h6 oy-
natmamalı. Kale e6-h6 arasında gidip
geliyor ve Beyazın kazanç şansı yok.
Navara bu fikri iyi biliyordu ve kusur-
suz bir şekilde uygulayıp Lupulescu’dan
çok kritik bir yarım puan almayı böyle-
ce başardı.
Kulüplerimizden Beşiktaş ise beşin-
ci turda aldığı galibiyetin ardından bu
tur da galip gelerek bir anda 8 puanla
7-11. sıraları paylaşıyor ve son tur ala-
cağı bir galibiyetle turnuvayı üst sıra-
larda bitirme şansı elde ediyordu. Son
tur kazanç şansları elde ettikleri maçta
LSG Leiden’a yenilmeyip 2 puan al-
mayı başarsalar turnuvayı 5-6. sıraları
paylaşarak bitirecek ve çok iyi bir dere-
ceye imza atacaklardı ama olmadı. Yine
de hepsine tebrikler!
Kadınlarda altıncı tur şampiyonluk
için belirleyici oldu. Batum Satranç
Kulübü Nona, Legacy Square Capital’ı
3-1 yenerken, Odlar Yurdu Ugra ile
berabere kaldı ve böylece Gürcüler son
tura 10 puanla, 9 puanlı Odlar Yurdu
ve 8 puanlı Ugra Satranç Kulübü ile
Bossa Nova’nın önünde lider girdiler.
16
HABER-ANALİZ
Ancak son turda yine büyük bir heye-
canın onları beklediğinden habersiz-
diler! Bu turda FM Lanita Stetsko’yu
yenen WFM Çağıl Irmak Arda ise
bizim adımıza kupanın en iyi bireysel
performansını gösteren oyuncu olmaya
devam etti. WFM Arda hiç kaybetme-
den elde ettiği 5,5/7 skor ve 2334 ELO
performansıyla harika bir turnuva ge-
çirdi.
Son tur elbette bütün gözler şam-
piyonluk düğümünün çözüleceği AVE
Novy Bor – Odlar Yurdu ve Globus
– SHSM Legacy Square Capital maç-
larındaydı. Globus, Legacy Square
Capital’ı Karjakin’in Grachev’e kaybı-
na karşın 4,5 – 1,5 gibi ezici bir skorla
yenip görevini başarıyla yerine getirdi
ancak elbette ipler Odlar Yurdu’nun
elindeydi ve Azerilerin puan kaybet-
melerini ummaktan başka yapacakları
bir şey yoktu. Maçı kazanmaları ko-
lay görünmüyordu ancak Odlar Yurdu
yine de maç beraberliğine yakındı. Ka-
derin -yahut Caissa’nın- son bir oyunu
şampiyonluğu Globus’a getirdi.
Sasikiran – Abasov
XABCDEFGHY
8-+-+-+-+(
7+-+-+p+-'
6k+p+-+-+&
5zp-+-+-+P%
4P+-+RmK-+$
3+-+-+-+-#
2-+r+-+-+"
1+-+-+-+-!
xabcdefghy
42...¦f2+?
Beyaz şahı zaten gitmek istediği
yere gönderen anlaşılması güç bir hata.
42...c5!= sonrası oyun berabere olurdu.
İşte Odlar Yurdu’nun trajedisi!
43.¢g5 f6+ 44.¢g6 f5 45.¦h4 f4
46.¢f5 ¦b2 47.¢xf4 ¦b8 48.h6 ¢b6
49.h7 ¦h8 50.¢g5 c5 51.¢g6 ¢c6
OCAK 2018
52.¢g7 ¦d8 53.h8£ ¦xh8 54.¢xh8
¢d5 55.¢g7 c4 56.¦h5+ ¢c6
57.¦xa5 c3 58.¦h5 1-0
Böylece maçı 2,5-3,5 kaybeden
Odlar Yurdu, kupayı Alkaloid’in ave-
rajla altında üçüncü tamamlamış oldu.
Yine de Azerilerin şampiyonanın en
flaş takımı olduğu kesin! AVE Novy
Bor ise kazanmasına karşın eş puanla
dördüncü tamamladı.
Kadınlarda son tura bir puan fark-
la lider giren Batum Satranç Kulübü
Nona’nın dört masada da favori oldu-
ğu Romen takımı Cs Studentesc Me-
dicina Timisoara karşısında kazanarak
rahat bir şekilde birinci sırayı elde ede-
ceği düşünülüyordu ancak işler hiç de
öyle gelişmedi! Nino Batsiashvili’nin
Cosma karşısındaki hatası az kalsın
Gürcü ekibi şampiyonluktan ediyordu.
Batsiashvili – Cosma
XABCDEFGHY
8-snq+-trk+(
7tR-trn+pzp-'
6-zp-vlp+-+&
5+Q+-sN-zp-%
4-+pzP-+-+$
3+P+-+N+P#
2-+-+-zPPvL"
1tR-+-+-mK-!
xabcdefghy
Elbette zayıf b6 piyonu, siyah taş-
ların sıkışıklığı ve a-hattının kontro-
lü gibi faktörler yüzünden Beyaz çok
daha iyi. Belki de böyle sakin bir po-
zisyonel konumda kaybedebileceğini
düşünmediği için Gürcü yıldız oyunu
kaybediyor.
34.¤xd7?!
Elbette eğer Batsiashvili oyun-
daki taktik olanağın farkına varsaydı
34.¦xc7 £xc7 35.bxc4² varyantını
seçer ve üstünlüğü devam ettirirdi.
34...¥xh2+ 35.¢xh2 ¤xd7
OCAK 2018
36.bxc4??
Çok doğal ve çok kötü! 36.¦a8
£xa8 37.¦xa8 ¦xa8 38.bxc4 kesinlik-
le gerekliydi.
36...¦xa7 37.¦xa7 £b8+
Ve kale düşüyor!
38.¤e5 ¤xe5 39.¦a3 ¤f3+ 0-1
Her ne kadar Khotenashivili son
masada Dragomirescu’yu yendiyse de
Dzagnizde Paehtz ile berabere kalınca
her şey ikinci masadaki Sandu – Dro-
navalli partisine kaldı. Eğer Sandu bi-
raz daha dikkatli olabilse unutulmaya-
cak bir son tur olabilirdi.
Sandu – Dronavalli
XABCDEFGHY
8-+-+-+-tr(
7+k+-wqp+-'
6-+n+psN-zP&
5+l+pzP-+-%
4-zPpzP-wQL+$
3+nvL-+-+K#
2R+-+-zP-+"
1+-+-+-+-!
xabcdefghy
Beyaz elbette h piyonu sayesinde
çok üstün ve kazanmalı. Bu oyun oyna-
nırken açıkçası Batum Satranç Kulübü
Nona’nın kaptanının yerinde olmak is-
temezdim!
47.¥f3
Sandu eğer rakibinin planını sezsey-
di 47.h7! £f8 48.¥d1! £g7 49.¥c2
varyantını oynar ve h-geçerinin orta-
dan kalkmasına izin vermezdi. d5 ka-
resinden taktik olanaklar için oynadı-
ğı bu hamleye de hatalı demek biraz
insafsızlık olur, Beyazın üstünlüğü bu
hamleyle de devam ediyor.
47...£f8! 48.h7 £g7
Ve h-piyonu düşüyor. Bundan son-
ra Siyahın oyunu kurtarmak için ciddi
HABER-ANALİZ
şansları var zira konum halen bloke bir
karaktere sahip ve siyah vezir çok aktif.
49.¥g4 ¤e7 50.¢g3 ¤f5+ 51.¢h2
¦xh7+ 52.¤xh7 £xh7+ 53.¥h3 £h5
54.f3 ¥d7 55.¦g2 £h7 56.£g5? ½-
½ en iyi satranç fotoğrafçısı kabul edilen
56.¦a2 ile hala Beyazın üstünlü-
ğü devam ederdi. d4 piyonunu kay-
beden bu hamle ise kötü bir hata. Bu
hamledeki tek doğru tarafsa sonrasın-
da gelen beraberlik teklifi! Maç bera-
berliğinde de birinci olan takımı için
Dronavalli’nin bu teklifi kabul etmeme
gibi bir lüksü yoktu kuşkusuz!
Böylece şampiyon Batum Satranç
Kulübü Nona olurken, ikinci sırayı eş
puanla son tur ekibimiz Marmara’yı
güç bela 2,5-1,5 yenen Odlar Yurdu
aldı. Aslında bu maçı Marmara da 2,5-
1,5 kazanabilirdi zira birinci masada
ve üçüncü masalarda Duru Okuyaz ve
Sude Hereklioğlu kazanca çok yakın-
lardı. Sıla Çağlar’ın Fataliyeva’ya bera-
bere yapması da güzel bir sonuçtu an-
cak son masada Balajayeva oyuncumuz
Ece Özbay’ı yenmeyi başardı ve böy-
lece kulübüne ikinciliği getirmiş oldu.
11 puanlı bu iki takımın bir puan ge-
risindeki Bossa Nova ve Ugra Satranç
Kulübü de sırasıyla 3. ve 4. oldular.
Kulüplerimize gelirsek genel kate-
goride Beşiktaş 13. sırayı elde etti. Ka-
dınlarda ise en iyi takımlarımız 7. sıra-
daki Anatolia ve onun hemen altındaki
Marmara oldu. Umarım ileride derece
için yarışan kulüplerimiz de olur!
Açık havada yapılan bir ödül tö-
reniyle son bulan şampiyonada sat-
ranç bitti sanıyorsanız yanılıyorsanız
zira her şey bittikten sonra bile sat-
ranç tüm hızıyla devam etti! Otel lo-
bisinde Şahriyar Mamedyarov – Ian
Nepomniachtchi ekibinin Grischuk
– Mamedov ikilisine karşı saatlerce de-
vam eden blitz partileri bütün herkesi
başına topladı. Elit oyuncuların inanıl-
maz hızlı hesap yeteneğine şahit olmak
gerçekten ayrıcalıklı bir deneyim.
MK
Bu güzel ve çekişmeli şampiyonanın
organizasyonunda emeği geçen herke-
se teşekkürler! Canlı analiz ve video
içerikleriyle üst düzey bir iş çıkaran
Polonyalı European Chess TV ekibi,
turnuva fotoğrafçısı David Llada ve
yorumcular GM Bartlomiej Heberla,
Keti Tsatsalashvili ve elbette Can Ar-
duman gibi isimler de organizasyona
değer kattı ve böyle bir şampiyonanın
seviyesine yakışır bir medya içeriğinin
nasıl olması gerektiğine dair güzel bir
örnek sundular. Hepsine ayrı ayrı te-
şekkürler!
Şimdi isterseniz yazı içerisindeki
fragmanların ardından kupadan
seçtiğim birkaç oyuna kısaca bir göz
atalım.
Shakhriyar Mamedyarov -
Liviu-Dieter Nisipeanu
2017 Avrupa Kulüpler Kupası
Maç: Globus - Csm Baia Mare
(Skor: 4.5-1.5)
1.d4 d5 2.c4 dxc4 3.e3
3.e4 elbette diğer bir seçenekti.
Oyundaki hamle ise genellikle daha sa-
kin bir oyuna yol açar ama beyaz taşlar-
la Mamedyarov oynarken değil!
3...¤f6 4.¥xc4 e6 5.¤f3 c5 6.0-0
a6 7.b3
7.dxc5 ve bu vezirsiz oyunortasında
ufak bir pozisyonel üstünlük için oyna-
mak Şahriyar gibi keskin bir oyuncuya
göre değil.
7...b5 8.¥e2 ¤bd7 9.a4 bxa4
9...b4 bana daha güvenli bir seçenek
gibi görünüyor. En azından beyaz kale
oyun dışı.
10.¦xa4
10.¤c3 ilginç bir şekilde
Nisipeanu’nun beyaz taşlarla oyna-
dığı bir oyunda Romen oyuncunun
17
MK HABER-ANALİZ OCAK 2018
tercihiydi! Her ne kadar bu hamle-
XABCDEFGHY 27.¦c1!
den sonra da kompansasyon varsa da
8r+-+-trk+( Mamedyarov dakik oyununu sonu-
Mamedyarov’un seçimi daha mantıklı.
na kadar sürdürüyor. Şimdi Rg8-Ne5
7+-wq-vlpzpp'
Siyah en iyi şekilde oynasa bile Beyaz
tehditleri mevcut.
hafif bir üstünlük elde edebilir gibi
6p+-+psn-+&
görünüyor. Nisipeanu-Mohammed 27...¤d3
Tromso ol 2014 (1.3) 1–0 5tR-+l+-+-% 27...£b5 28.¦e1 £c6 29.£b1
10...¥b7 11.¥b2 ¥e7 12.¤bd2
4-snN+-+-+$ 28.¦g8+ ¢d7 29.¤e5+ ¤xe5
0-0 13.£a1 3+PvL-zP-+-# 30.¦xd8+ 1-0
2-+-sNLzPPzP" Kale ve at bazen vezire karşı başa-
XABCDEFGHY 1wQ-+-+RmK-! rılı bir mücadele ortaya koyabilir ama
8r+-wq-trk+( xabcdefghy zayıflıklarla dolu ve şahın güvende ol-
7+l+nvlpzpp' madığı bu pozisyonda değil. Nisipeanu
19.e4! ¤xe4? terk ediyor. Mamedyarov’dan harika bir
6p+-+psn-+& oyun!
oyunun da gösterdiği gibi
5+-zp-+-+-% daha19...¥b7 iyi olurdu. Kale transferinden he- Maxim Matlakov - Evgeniy Najer
4R+-zP-+-+$ nüz korkmaya gerek yoktu 20.¦g5 ¢h8 2017 Avrupa Kulüpler Kupası
3+P+-zPN+-# 20.¤xe4 ¥xe4 21.¥xg7 Maç: Mednyi Vsadnik-Legacy
2-vL-sNLzPPzP" Vezir-fil bataryasını oluştururken Square Capital
1wQ-+-+RmK-! Azeri satranççının hayal ettiği şey böy- 1.¤f3 d5 2.d4 ¤f6 3.c4 dxc4 4.e3
lece gerçekleşiyor. Her ne kadar ma- e6 5.¥xc4 c5 6.0-0 ¤bd7
xabcdefghy teryal eşitse de, Siyahın şahkanadının
zayıflığı konumu Nisipeanu için kayıp 6...a6, Nc6 opsiyonunu elinde tutu-
Tıpkı Çek efsane Reti’nin oynadığı
kılıyor. yor ve daha mantıklı görünüyor. Yine
gibi! Ancak oyundaki versiyon daha da
de oyundaki hamle de çok yanlış olma-
iyi çünkü Reti Açılışı’nda kale genel- 21...¦fd8 22.¥h6 f6 23.¥f3! malı.
likle a2 veya c2’de piyonların arkasında
pasifken şimdi a4’te aktif bir konumda. Mamedyarov’dan daha iyi hücum 7.¤c3 a6
Siyah için zor bir konum. oyunu oynayan bir satranççı olduğunu
söylemek zor. ¥g6’yı engellemek için
XABCDEFGHY
13...¤b6 Azeri büyükusta filleri değişmeye hazır. 8r+lwqkvl-tr(
13...cxd4 14.¥xd4 a5 ve fili b4’e 23...¥xf3 24.¦g5+ ¢f7 7+p+n+pzpp'
koyarak Siyah vezirkanadını sağlamlaş- 24...¢h8 25.¥g7+ ¢g8 6p+-+psn-+&
tırmaya çalışabilirdi. 26.¥xf6++- 5+-zp-+-+-%
14.¦a5! 25.¦g7+ ¢e8 26.gxf3 £c6 4-+LzP-+-+$
Vezir-fil bataryası için çaprazı ve
XABCDEFGHY 3+-sN-zPN+-#
kale transferi için beşinci yatayı açacak 8r+-trk+-+( 2PzP-+-zPPzP"
piyon kırışmasını zorlayan harika bir 7+-+-vl-tRp' 1tR-vLQ+RmK-!
hamle.
6p+q+pzp-vL& xabcdefghy
14...cxd4 15.¥xd4 ¤bd5 16.¤c4± 5+-+-+-+-% 8.e4!?
¤b4
4-snN+-+-+$ 8.a4 ilginç bir şekilde daha çok oy-
Nöbet değişimi. Nisipeanu a6’yı ko- 3+P+-+P+-# nanan hamle ama oyundaki seçim çok
ruma görevini ata vererek fili serbest- daha direct ve tehlikeli. Oyun sonrası
leştirmeyi deniyor. 2-+-+-zP-zP" Matlakov Nbd7’nin dezavantajını bul-
17.¥c3 ¥d5 18.¤fd2 £c7
1wQ-+-+RmK-! maya çalıştığını ve böylece e4’te karar
xabcdefghy kıldığını söyledi.

18
OCAK 2018
8...b5 9.¥b3 cxd4 10.¤xd4!
Herhalde Siyahın oyunda oynadığı
hamleden korkan büyük Estonyalı sat-
ranççı Iivo Nei bu konumda 10.£xd4
oynamış ancak 10...¥c5 sonrası bir
diğer Baltık efsanesi Litvanyalı Vladas
Mikenas Siyahın gelişimini tamamla-
ması adına kritik bir tempo kazanmış
ve daha sonra siyah taşlarla da gali-
biyete imza atmasını bilmişti. Nei,I-
Mikenas,V Riga 1959 (4) 0–1 Oyun-
daki hamleden sonra konum e6 ve
c6’nın zayıf olduğu bir Sicilya karakteri
alıyor ki bu da Beyaz için kuşkusuz iyi.
10...b4?!
Siyah gelişmesini tamamlamamış-
ken çokça olduğu gibi bu sürüş iyi de-
ğil. 10...¥b7 çok daha güvenli olurdu.
11.¤a4
11.¤d5!? exd5 12.exd5 ¥c5
(12...¥d6 13.¤f5 ¤e5 14.¤xg7+ ¢f8
15.¥h6 ¢g8 varyantı yüzünden Mat-
lakov 11.¤d5!? hamlesini reddetmişti
ancak burada bile 16.¤e6!? inisiyati-
fi sürdürürdü.) 13.¦e1+ ¢f8 14.¥f4
Matlakov’un bu konumda analiz ettiği
bazı güzel varyantlardı.
11...¥b7
11...¤xe4?! fazla cesur görünüyor.
12.¦e1 (12.¥xe6 fxe6 13.¤xe6 £a5
14.¦e1 de Siyah için çok tehlikeli)
12...¥b7 13.¥xe6 fxe6 14.¤xe6 Be-
yazın inisiyatifi çok kuvvetli.
XABCDEFGHY
8r+-wqkvl-tr(
7+l+n+pzpp'
6p+-+psn-+&
5+-+-+-+-%
4Nzp-sNP+-+$
3+L+-+-+-#
2PzP-+-zPPzP"
1tR-vLQ+RmK-!
xabcdefghy
HABER-ANALİZ MK
12.¥xe6! sursuz bir oyun ortaya koyuyor.
Matlakov’un da dediği gibi daha 16...¤xf4 17.£f7+ ¢d8 18.£xf4
çok sezgisel bir feda. 12.f3² daha sıkıcı
Nf7 tehdidiyle taşı geri alıyor.
ve normal bir devam yolu olurdu. Bxe6
tehdidi yüzünden g7’yi koruyan f8 fili- 18...¦g8 19.¦ad1! ¥c6
ni Siyahların rahatça gelişememesi ko-
19...£xa4 20.£f7+-
numu Beyaz için avantajlı kılan unsur.
Ancak Matlakov’un seçimi çok daha
keskin ve elbette oyunu da daha ilginç XABCDEFGHY
hale getiriyor! Matlakov’un fedası bana 8-+rmk-vlr+(
ünlü Capablanca-Bogolyubov Mosko-
va 1925 partisini hatırlatıyor, nitekim o 7+-+n+-zpp'
partide de Kübalı şampiyon e6’da sez- 6p+l+-+-+&
gisel bir fil fedası yapmış ve daha sonra 5wq-+-+-sN-%
maceralı bir oyunun ardından partiyi
kazanmasını bilmişti. 4Nzp-+PwQ-+$
12...fxe6 13.¤xe6 £a5 14.¥f4 3+-+-+-+-#
2PzP-+-zPPzP"
Tehditle gelen doğal bir gelişim
hamlesi. Oynamak için fazla düşünül- 1+-+R+RmK-!
meyecek hamlelerden. xabcdefghy
14...¦c8 15.£b3 20.e5! h6
15.¦e1 bir sonraki hamlede paran- 20...¥e7 ve şimdi Matlakov’un gör-
tez içerisinde belirtilen varyanta izin mediği fantastik 21.¤c5!! hamlesi he-
vermez ve dolayısıyla daha iyi bir seçim men kazanıyor 21...¥xc5 22.e6
olurdu ancak o varyantta Siyahın oyu-
nu kurtarabileceğine inanmak çok zor 21.¤f7+ ¢e8 22.£f5
ve bu yüzden bu hamleyi eleştirmek 22.£c4 biraz daha dakikti 22...¥e7
pek doğru görünmüyor. 23.¤d6++-
15...¤h5? 22...¥e7
15...¥xe4! Bazen satrançta aptal-
22...¥d5 biraz oyunu uzatır ancak
ca görünse de bu fazla cesur hamleler
mağlubiyeti engelleyemezdi 23.¦fe1
doğru çözüm olabilir. e-hattını açmak
g6 24.¤d6+ ¥xd6 25.exd6+ ¢d8
intihar gibi gelebilir ancak 16.¦fe1 26.¦xd5 gxf5 27.¦xa5+-
(16.¤xf8 ¥d5 ve Matlakov’un da doğru
bir şekilde belirttiği gibi Siyah taş fazla.) 23.£g6 £xa4
16...¥d5!! ve bu inanılmaz pozisyon-
da Siyah oyunu kurtarıyor gibi görü- İki hamlede mata izin veriyor.
nüyor. Matlakov’un şansına Najer bu 23...¢f8 de Siyahın acılarını uzatmak-
ilginç olanağı kaçırıyor. 17.¤c7+ ¢f7 tan başka bir şeye yaramazdı 24.e6!
¤f6 25.¤e5 ¥e8 26.¤d7+ ¤xd7
18.¤xd5 £xd5 19.£h3 ¥e7 20.¦ad1
27.exd7+-
£c6 21.£b3+ £c4 Matlakov’un gös-
terdiği bir devamyolu ve bu konumda 24.¤g5+ 1–0
Siyah materyal avantajını değerlendi-
rebilmeli. Matlakov’dan Tal stilinde mükem-
mel bir parti! Özellikle içerdiği taktik
16.¤g5!
olanaklar açısından çok zengin ve daha
Bu hamleden sonra Matlakov ku- fazla analizi hak eden bir oyun.
19
MK
Daria Voit - Nino Batsiashvili
2017 Kadınlar Avrupa Kulüpler
Kupası (6.3)
Maç: Legacy Square Capital – Ba-
tum Nona Satranç Kulübü
Analiz: Tarık Selbes
1.¤f3 d5 2.e3 ¤f6 3.c4 e6 4.b3
Voit ana varyantlardan kaçmak is-
tiyor.
4...c5 5.¥b2 ¤c6 6.cxd5 exd5
7.¥e2 ¥d6 8.0-0 0-0 9.d4 cxd4
10.¤xd4 £e7 11.¤xc6?!
Bu tipik değişim Beyaz c5 karesini
bloke ediyor ve/veya c6’ya baskı kura-
biliyorsa iyidir. Ancak bunun olabil-
mesi için Beyazın b1 atını gelişmesi
gerekiyordu. 11.¤d2 daha mantıklıydı
11...¥d7 Makarichev - Geller Minsk
1979 (9) ½–½
11...bxc6 12.¤d2 ¦e8
12...¥f5 biraz daha iyi olur-
du zira böylece Siyah Qc2’ye izin
vermezdi.13.¦c1 ¦ac8
13.£c2 ¥d7 14.¦fd1 a5 15.a4
¦ab8 16.¥c3 ¥c7 17.¥d4 ¤g4
18.g3?!
18.h3 daha iyiydi
XABCDEFGHY
8-tr-+r+k+(
7+-vllwqpzpp'
6-+p+-+-+&
5zp-+p+-+-%
4P+-vL-+n+$
3+P+-zP-zP-#
2-+QsNLzP-zP"
1tR-+R+-mK-!
xabcdefghy
18...¤xh2!
Nino Batsiashvili’den çok güzel bir
hamle! 1974 Adaylar Final Maçı’nın
20
HABER-ANALİZ OCAK 2018
ünlü 21. partisinde Korçnoy’un hücumu son derece ekonomik ve dakik
Karpov’a karşı oyundakine benzer bir bir şekilde yönetiyor.
fikirle oynadığı Axh7! fedasını hatırla-
25.¤xh2
tıyor.
19.¢g2? 25.fxe4 ¦g6 Batsiashvili’nin fikriy-
di.
Voit fedayı kabul etmiyor ancak
oynadığı hamle de iyi değil.19.¢xh2 25...¦h6 26.fxe4 ¥xh2+ 27.¢f2
£h4+ 20.¢g2 £h3+ 21.¢g1 ¥xg3 £g3+ 28.¢f1 dxe4
22.fxg3 (22.¤f1 ¥d6) 22...£xg3+ 28...c5! hemen kazanırdı.
23.¢h1 (23.¢f1 ¥h3#) 23...¦e6-+;
Oynaması çok zor ve pek mantıklı gö- 29.£c2 ¦e8!
rünmeyen 19.¥d3! kesinlikle gerekliy-
di 19...£e6 20.¢xh2 ¥xg3+ 21.¢g1! XABCDEFGHY
ve beyazın hala savunma şansları mev- 8-+-+r+k+(
cut. 7+-+-+pzpp'
19...£e6 6-+p+-+-tr&
Nino fedanın arkasındaki fikri gös- 5zp-+-+-+-%
teriyor. Ancak 19...¤g4 tematik ol- 4P+-vLp+-+$
masa da daha basit bir seçim olurdu.
20.¦h1 h6 21.¥xg4 ¥xg4 22.£xc6 3+P+-zP-wq-#
¥e5 23.£xd5 ¦bd8 24.£xa5 ¥xd4 2-+Q+L+-vl"
25.exd4 ¦xd4µ
1tR-+-+K+R!
20.¦h1? xabcdefghy
20.¢xh2! FM Voit’in kesinlikle atı Son taş da e4’ü korumak için oyuna
alması gerekiyordu ve böylece hiç de- katılıyor.
ğilse rakibinin atağına karşılık mater-
yali olurdu 20...£h3+ 21.¢g1 ¥xg3 30.¥g4 c5
22.¤f1 ¥d6 Belki bu konumu beyaz 30...£xg4 daha basit bir bitiriş
taşlarla bir bilgisayar savunabilir ancak olurdu 31.¦xh2 £f3+ 32.¢e1 £g3+
pratikte Siyah doğru oynadığı taktir- 33.¦f2 ¦h1+ 34.¢e2 £xf2+ 35.¢xf2
de konumu Beyazların nasıl savuna- ¦h2+ 36.¢g3 ¦xc2-+
bileceğini görmek zor. Re6-h6 fikrine
bir önlem alması kolay değil. Yine de
31.¥xg7?
oyundakinden daha iyi bir tercih olur- 31.£g2 cxd4 32.£xg3 ¥xg3
du. 33.¦xh6 gxh6 34.exd4 ¦d8-+ ve ters
renkli fillere ragmen bağlı geçerler sa-
20...£h3+! 21.¢g1 ¥xg3 22.¤f1 yesinde konum Siyahlar için kazanç.
¥f5!
31...¢xg7 32.£f2 ¦f6 33.¥f5
Fil de atağa katılıyor. £xf2+ 34.¢xf2 ¦xf5+ 35.¢e2 ¥e5
36.¦ag1+
23.£d1
Almancadan satranç literatürüne
23.£xf5 £xf5 24.¤xg3 ilginçti an- geçtiği şekliyle bir Racheschach (inti-
cak 24...¤f3+ 25.¢g2 ¤xd4 26.¤xf5 kam şahı)!
¤xf5 sonrası Siyah kazanmalı.
36...¢h8 0-1
23...¥e4 24.f3 ¦e6!
Gürcü büyükustadan çok iyi oynan-
Çok güzel! GM Batsiashvili mış bir atak.
OCAK 2018 HABER MK

Kulüplerimizi tanıyalım
2017 İş Bankası Ligi
Beşiktaş Kulübü altıncı kez şampiyon
Alper Aydın
Hakem
a.alperaydinfb@gmail.com

Alper Aydın: İş Bankası Ligindeki

şampiyonluğunuzdan dolayı sizi ve
kulübünüzü bir kez daha kutluyoruz.
Kulübünüzle ilgili bize kısa kısa bil-
giler verebilir misiniz?
Umut Atakişi: Teşekkür ederim, el-
bette.
Kısaca Beşiktaş'ın tarihçesinden
söz eder misiniz? Ne zaman kuruldu,
hangi branşları var vb?
1903 yılında kurulan Beşiktaş Jim- Beşiktaş Kulübü altıncı kez Türkiye İş Bankası Ligi şampiyonu.
nastik Kulübü ilk Türk kulübüdür. Sat-
ranç branşı dışında futbol, basketbol, Unv. Adı Soyadı Fed Elo UKD Doğum Yılı
voleybol, hentbol, atletizm, bedensel GM Rauf Mamedov Aze 2680 1988
engelliler, boks, briç, güreş, kürek, jim- GM Eltaj Safarli Aze 2641 1992
nastik, masa tenisi ve e-spor branşları GM Robert Markus Srb 2672 1983
mevcuttur. GM Vahap Şanal Tur 2533 2459 1998
E-Spor nedir? İnternet aracılığıy- IM Umut Atakişi Tur 2373 2332 1981
la yapılan yeni bir spor anladığım ka-
WGM Nataliya Buksa Ukr 2328 1996
darıyla.
WGM Kübra Öztürk Tur 2298 2229 1991
Fiziksel ve zihinsel beceri isteyen
e-spor için sanal ya da dijital spor diye- FM Alp Tuna Tur 2280 2078 2000
biliriz. Sanal satranç gibi bir şey. İnter- FM Tuna Tuncer Tur 2274 2206 2000
nete bağlı, gerekli donanımlara sahip CM Çağatay Burcu Tur 2268 2224 1996
bir bilgisayar bu spor için yeterli. FM Fethi Apaydın Tur 2258 2305 1989
Biraz da Beşiktaş'ın satranç tarih- Özgün Şahin Tur 2189 2097 1993
çesinden söz eder misiniz? Erhan Tanrıkulu Tur 2249 2253 1987
Beşiktaş Satranç Şubesi 2004 yılı- WFM Çağıl Irmak Arda Tur 2080 1966 2001
nın Temmuz ayında başlayan girişimle- Hüseyin Yiğit Yazgı Tur 1889 1850 1989
rimizle 2005 yılının Şubat ayında açıl- Ahmet Eren Topaç Tur 1803 1900 1996
mıştır. Açıldığı yıl, branş menajerliği ve
Cansu Söylemez Tur 1801 1913 1993
kaptanlığına ben getirilmiştim, o tarih-
Mehmet Oktar Tur 1750 1980
ten bu yana menajer-kaptan-oyuncu
Ömer Ata Gezici Tur 1701 1746 2003
olarak kulübüme hizmet ediyorum.
Peki, kulübün satranç branşındaki Çisem Koca Tur 1467 1635 2004

başarıları?
2005 yılından bu yana satranç ligin-
de olan takımımız 2006-2007-2012-
2013-2015-2017 yıllarında toplam
6 kez Türkiye İş Bankası Süper Ligi
şampiyonu olmuştur. Bu da satranç ligi
tarihinde en çok şampiyon olan takım
unvanını bize vermiştir.
Başarılarınızdan dolayı sizi kutlu-
yor, nice büyük başarılara imza atma-
nızı diliyoruz.

21
MK HABER-ANALİZ OCAK 2018

2017 Avrupa Takımlar Satranç Şampiyonası

Açık’ta Azerbaycan, Kadınlarda Rusya şampiyon
FM Yasin Emrah Yağız
FIDE Antrenörü
yasinemrahy@gmail.com

2017 Avrupa Takımlar Satranç

Şampiyonası, 28 Ekim – 5 Kasım 2017
tarihleri arasında Girit, Yunanistan’da
gerçekleşti. İki yılda bir gerçekleşen
şampiyonanın açık kategorisinde 38
ülke takımı, kadınlar kategorisinde ise
31 ülke takımı yarıştı. Ülkemizi Açık
kategoride GM Michal Krasenkow
antrenörlüğünde GM Mustafa Yıl-
maz, GM Dragan Solak, GM Emre
Can, GM Vahap Şanal ve IM Mert
Yılmazyerli’den oluşan A Milli Takı-
mımız temsil ederken Kadınlar kate- A Milli takımımız Hollanda karşısında
gorisinde GM Adrian Mikhalchishin Üçüncülüğü ise son tur 4-0 kaybetti-
antrenörlüğünde IM Ekaterina Atalık, ki 2007 yılında yine Girit’te gerçekle-
ğimiz 13 puanlı Ukrayna takımı elde şen Avrupa Takımlar Şampiyonası’nda
WGM Betül Cemre Yıldız Kadıoğlu, etti. Millilerimiz son iki turda alınan
WGM Kübra Öztürk, WIM Khayala Genelde 34., Kadınlarda ise 23. ol-
mağlubiyetlerle turnuvayı 10-13. sıra- muştuk. Yine Genelde 2009 yılında
Isgandarova Batur ve WFM Çağıl Ir- ları paylaşarak averajla 13. olarak ta-
mak Arda’dan oluşan A Milli Kadın 30, 2011 yılında 34, 2013 yılında 24,
mamladı. 2015 yılında 17. sırada, Kadınlarda ise
Takımımız temsil ettiler. Millilerimizin son tur aldıkları
Dokuz gün boyunca dünyanın en 2009’da 25, 2011 ve 2013’te 22, 2015’te
mağlubiyetlere rağmen elde ettikleri bu 19. sırada tamamlamıştık. A Millileri-
güçlü takım ve sporcularının yarıştığı sonuçlara 10 yılllık bir değerlendirme
şampiyonanın açık kategorisinde son mizin şampiyonada elde ettiği bu de-
çerçevesinde baktığımızda başarılı ol- receler ülkemiz satrancının gurur dolu
tur Ukrayna ile berabere kalan Azer- duğumuzu çok net söyleyebiliriz. Öyle
baycan takımı ve Almanya’yı 3-1 yenen bir noktaya geldiğini gösteriyor.
Rusya takımı zirveyi 14 puanla paylaş-
Final Sıralama (İlk On) Final Sıralama (İlk On)
tılar. Averajla birinci Azerbaycan olur-
ken ikincilik Rusya’nın oldu. Üçüncü- Sıra Açık Kategori + = - Puan Sıra Kadın Kategori + = - Puan
lüğü 13 puanlı iki takımdan biri olan 1 Azerbaijan 6 2 1 14 1 Russia 8 1 0 17
Ukrayna alırken millilerimizi 2,5-1,5 2 Russia 7 0 2 14 2 Georgia 7 0 2 14
yenen Hırvatistan ise dördüncü sıra- 3 Ukraine 6 1 2 13 3 Ukraine 6 1 2 13
yı elde etti. Son tura madalya şansı ile 4 Croatia 6 1 2 13 4 Poland 4 4 1 12
giren millilerimiz Hırvatistan mağlu-
5 Hungary 5 2 2 12 5 Romania 5 2 2 12
biyeti sonrası 8-11. sıraları paylaştı ve
averajla şampiyonayı 11. tamamladı. 6 Israel 5 2 2 12 6 Spain 5 1 3 11
Kadınlar kategorisinde ise şampi- 7 Romania 5 2 2 12 7 Israel 5 1 3 11
yonluğu son tura girmeden hak eden 8 Germany 4 3 2 11 8 Azerbaijan 4 3 2 11
Rusya alırken ikinci sırayı üç puan ge- 9 Netherlands 5 1 3 11 9 Armenia 5 1 3 11
riden gelen 14 puanlı Gürcistan aldı. 10 Poland 4 3 2 11 10 Italy 4 2 3 10

22
OCAK 2018
GM M. Yılmaz – GM G. Meier
XABCDEFGHY
8r+lwq-trk+(
7zpp+-+pzpp'
6-+-+n+-+&
5+-+-sN-+-%
4-+-+-+-+$
3zP-+-wQ-+-#
2-zP-+LzPPzP"
1tR-+-+RmK-!
xabcdefghy
16...£d4
Bu hamlesiyle Siyahlar vezirlerin
değişimi ile eşit bir oyunsonu konu-
muna ulaşmak istemişti. Fakat GM
Yılmaz Siyahlar için sürpriz sayılacak
piyon fedalı bir seçenek keşfediyor!
17.¦ad1! £xe3
17...£xb2 18.¦d6 ile siyah taşlar
hareketsiz konumda kalırdı. 18...¦d8??
yanlış olurdu çünkü 19.¦xd8+ ¤xd8
20.¤c4 £b5 21.¤b6 var.
18.fxe3 f6 19.¤c4 ¦d8 20.¦xd8+
¤xd8 21.¤d6 ¥d7 22.¦c1
Yedinci yataya inmek için.
22...¥c6 23.b4
Hem c6 engelini aşmak hem de alan
kazanmak için.
23...a6 24.¥f3!
Oyundan hangi taşların çıkması
gerektiği konusu ustalık ister. Fillerin
değişimi sonrası Beyazların kale ve atı
Siyahınkilere göre çok daha aktif ko-
numda kalacak.
24...¢f8 25.¢f2 g6 26.¦c4 f5
27.¦c5 ¥xf3 28.gxf3 b5 29.¦c7 h6
30.¦h7 ¢g8 31.¦e7
31.¦xh6 ¢g7 32.¦h4 Beyazlar
haklı olarak bir piyon için aktif konu-
munu kaybetmek istemedi.
31...¦b8 32.h4!
Piyon zayıflığı oluşturmak ve şaha
daha etkili olabileceği koridorlar açmak
için başvurulan bilindik piyon hamlesi!
32...h5 33.¢g3
Beyazlar aktif kale ve atına şimdi de
şahını dahil etmek istiyor. Oyunsonla-
HABER-ANALİZ MK
A Milli Kadın takımımız
rında şahların oyuna girişinin ne kadar Siyahlar taş üstünlüğünü elinde
etkili ve gerekli olduğuna güzel bir ör- tutmaya devam etseydi mağlubiyet
nek. kaçınılmaz olacaktı. Savunma strateji-
33...¢f8 34.¦h7 ¢g8 35.¦a7 ¦b6 lerinden biri de elindeki fazla taşı geri
36.¦d7 ¤e6 37.¤c8 1–0 vererek savunma olanağı aramaktır.
Ve Siyahların direnci bu zor ko- 24.exd6 ¤xd6 25.¥b6+ ¢e7
numa daha fazla dayanamıyor. İlham 26.£e1+ ¥e4 27.¥xa5 £b2 28.¥d2
verici bir titizlikle oynanmış örnek ¦hd8 29.¦g1 ¢f8!
bir oyunsonu. 37.¤c8 ¦b8 38.¤e7+ GM Solak dikkatli bir oyunla şahını
¢f8 39.¤xg6+ ¢g8 40.¤e7+ ¢f8 güvenli konuma taşımayı başardı. Ra-
41.¤xf5 ile Siyahların seyirci kalacağı kibin şahıyla ilgili güvenlik sorunu ise
bir oyun vardı. halen devam ediyor. Şimdi saldırı sırası
Siyahlarda:
GM Y. Pelletier – GM D. Solak
30.¥c3 £b3 31.£e3 ¤xb5 0–1
XABCDEFGHY 31...¤xb5 32.axb5 ¥d3+ 33.¢f2
8-+r+-vl-tr( ¦xc3 ile taş kaybı gelirdi.
7+p+-mkpzpp' GM I. Sokolov – GM E. Can
6-+-+-+l+& XABCDEFGHY
5zp-snPzP-+-% 8-+-+-trk+(
4Pwq-+-zP-+$ 7zp-+-+pzpp'
3+-+-vL-+-# 6-wq-+-+-+&
2-+-+L+PzP"
5+-zpL+-+-%
1+-tRQ+K+R! 4-+p+-+-+$
xabcdefghy 3+-+-+PzPl#
21...¢d8!
Hem atı hem de kaleyi korumak 2Ptr-+P+-zP"
için gerekli olan bu hamle mücadele- 1tR-wQ-+RmK-!
nin ne kadar ilginç seyrettiğine dair bir
kanıt.
xabcdefghy
Oluşan konumda çok daha aktif
22.d6 ¤e4 23.¥b5 ¥xd6

23
MK HABER-ANALİZ OCAK 2018
taşlarla kalan GM Can, zayıf karelerin 29.¦e1 e5 Tüm beyaz taşlar aktif ve Siyahların
etkili kullanımına dair öğretici bir oyun Piyonlar alan kazanmak için baş şahı da ortadayken taktik bir patlama-
ortaya koyuyor. Dikkatle izleyelim: rolde olan taşlardır. Siyahlar e piyonu- nın vakti gelmiş olmalı!
19.¦e1 c3! nu e4’te görmek istiyor. 19.¤xe5! fxe5 20.£xe5+ ¢d8
a7-g1 çaprazını kullanıma açmak 30.f3 e4 31.f4 ¦d3 32.£a2 ¥c3 21.f6!
için yapılan konumsal piyon fedası ile 33.¦e2 ¢f7 34.¢f2 £d6 35.£b1 Siyahların kaçırdığı etkili hamle bu
başlıyoruz! £e6 36.£a2 £f6 37.£b1 ¥b4 olsa gerek. IM Yılmazyerli f1 kalesini
20.£xc3 c4+ 21.¢h1 ¦c8 22.f4 38.¦cc2 ¦8d7 39.¦c1 ¥a3 40.¦ce1 de saldırıya katabilmek için tehditkâr
¥g4 23.e3 ¥f5 24.a4 ¥d3 ¦7d6 41.¦a2 ¢e7 42.¢e2 bir yol buluyor.
Siyahların fili Beyazınkine göre çok Beyazların karşı oyun kurma şansı 21...£c6
daha kritik kareleri kontrol ediyor. olmadığı için Siyahlar acele etmeden 21...gxf6 Piyon alınamaz-
25.¦ac1 ¦b8 26.£e5 £h6 konumunu daha da güçlendirmenin dı; 22.£xf6+ ¢c7 23.¥a5+ ¢c8
Başkumandan olmadan zayıf kare- yollarını aradı ve son on hamle de 24.£xh8+
lerin hakkını veremezdik! önemli değişimler gerçekleştirdi. Şimdi 22.£g5 ¢c7 23.¥a5+ ¢c8
27.h4 £g6 28.¦g1 £g4 29.¦g2 fırsatları kullanarak daha da güçlü bir 24.fxg7 ¦g8 25.¦f8+ ¥xf8 26.£d8+
£h3+ konuma ulaşmayı amaçlıyor. ¢b7 27.¦b1+ ¢a7 28.¥b6+ 1–0
Zayıf karelerden beyaz şahın yanına 42...¦c3 43.¦c2 ¦dd3 44.¦d1 ¦b3 Sonrasında mat kaçınılmazdır.
kadar süzülen vezir son dokunuşu yap- 45.£a2 ¥b4 46.£a1 ¦a3 IM E. Atalık – GM Z. Peng
mak için taşlarına bakıyor. Siyahlar vezirlerin değişimine razı
30.¢g1 ¦b1 31.¦xb1 ¦xb1+ 0–1 çünkü a piyonu savunulamaz.XABCDEFGHY
Ve sonrasında f1’den mat gelir! 8-+-+-+-+(
47.¦a2 £xa1 48.¦axa1 ¦xd1
49.¦xa3 ¦e1+ 50.¢f2 ¦c1 51.¦a2
7+-tR-+p+-'
GM Y. Kuzubov – GM V. Şanal
¦xc4 52.¢e2 ¦c1 0–1
XABCDEFGHY 6-zp-tr-+-+&
Beyazlar pasif taşları ile c geçerinin
8r+-+-trk+( 5+-+p+-+P%
ilerlemesine seyirci kalacağı bu ko-
7+-+-wq-vl-' numda terk ediyor. İnce ince işlenmiş
4-zP-zP-mk-+$
güzel bir oyunsonu izledik.3+-+-+-+-#
6-zp-+p+-+&
IM M. Yılmazyerli – IM. Sadiku 2-+-+LmK-+"
5zpPzp-+p+p%
4P+P+-+pzP$ XABCDEFGHY 1+l+-+-+-!
3+-+QzP-zP-# 8r+-+k+-tr( xabcdefghy
2-+-sN-zPK+" 7+-+q+-zpp' 48.b5!
1+-tRR+-+-! 6p+-+pzp-+& IMhAtalık geçerinden umduğunu bulamayan
için b piyonu da önemli bir
xabcdefghy 5+-vll+P+-% seçenek haline dönüşüyor.
25...¦ad8 4-+p+-+-+$ 48...¢e4
Tek açık dikey olan d dikeyini ele 3+-vL-+N+-# Mücadele eşit sularda ilerliyor gibi
geçirmek için ilk girişim GM Sanal’dan 2P+PzPQ+PzP" gözükse de Beyazların geçer piyonu
geliyor. her an dengeleri bozabilirdi. IM Atalık
26.£e2 ¦d6
1tR-+-+R+K! aradığı fırsatı iste bu hamlede buluyor.
49.¦c6 ¦d8 50.¦xb6 ¢xd4 51.¦f6
Kale çiftlemesi mi yoksa üçleme ya xabcdefghy ¢c3?
da nam-ı diğer Alekhine’nin silahı mı 18.¦ae1! Siyahlar d geçerine fazla güveniyor.
amaç? IM Yılmazyerli yıllarca aldığı sat- 52.b6 d4 53.¦c6+ ¢d2 54.b7 ¦b8
27.¤f1 ¦fd8 28.¢g1 £d7 ranç eğitiminde “tüm oyun boyunca ge- 55.¥a6 ¥e4 56.¦c8 ¦xb7 57.¥xb7
Alekhine’nin silahı olarak bilinen lişim” prensibine çok vurgu yapıldığını ¥xb7 58.¦c7 ¥e4 59.¦xf7 d3 60.h6
meşhur üçleme ile d dikeyini ele geçi- gördü. Bunun etkisiyle ortaya koyduğu 1-0
ren Siyahlar böylece rakip kampa giriş güzel oyunlarından biri ile karşımızda. Son sözü yine de h geçeri söylüyor!
yaparak galibiyete uzanabilecek. 18...e5 Kazanmayı daha çok isteyen ve bunun

24
OCAK 2018 HABER-ANALİZ MK
için daha özenli bir çaba gösteren IM dokunuşların vakti gelmişken rakibin g5 34.¢d4 ¢f7 35.¢c5 b4 36.b3 d4
Atalık’tan öğretici bir oyunsonu. planında yaratıcı bir olanak fark ediyor. 37.¢d6 a4 38.bxa4 b3 39.axb3 1–0
WGM B. C. Yıldız – IM S. Milliet 32...f5 33.¥d5 ¦xe2! Beyazların şahı piyon oyunsonu için
Beyazlar bu piyonun alınamayaca- daha hazırdı. Dikkat, tüm oyun boyun-
XABCDEFGHY ğını düşünmüş olmalı. ca her hamle için gereklidir. Satrancın
8-+-+r+k+( 34.¥f3 ¦xf2! bu disiplinini hangi taraf daha uzun
7zp-+l+-zpp' Siyah taşlar o kadar koordine ki ve- sergilerse o taraf mutlu sona ulaşıyor.
6-+-vl-+-+& zir fedası bile kusursuz işliyor.
WFM Ç. Irmak Arda - K. Novosadova
35.¥xg4 fxg4 36.£xg4 ¦xb2
5+p+rzpp+-% XABCDEFGHY
37.£h5 ¦b1+ 38.¢g2 b2 39.£xc5
4-+-+-+-+$ ¦g1+ 0-1 8-mk-+-+r+(
3zP-vL-+-+-# Baştan sona enerjik oynanmış hari-
7+pzp-+-+-'
ka bir oyundu!
2-zP-sN-zPPzP" 6p+p+-wq-+&
1+-+RtR-mK-! WIM K. Isgandarova – WGM P. Guichard 5+-+-zpn+-%
xabcdefghy XABCDEFGHY 4PzP-+-trNzp$
Açılıştan umduğunu bulamayan 8r+l+-trk+(
WGM Betül Cemre, Siyahların fil çif- 3+-zPP+P+P#
tine sahip olmasının yanında piyon da
7z p p+-+p+p' 2-+-+-+P+"
öne geçmesinden dolayı imdat kolunu 6-+p+-wQp+& 1+R+-wQ-tRK!
çekerek beraberliğe giden sağlam bir 5+-wq-+-+-%
yol buluyor. xabcdefghy
26.¤e4! ¦xd1 27.¦xd1 fxe4
4-+-+P+-+$ WFM Irmak’ın bu zor konumda
28.¦xd6 ¥g4 29.¦d5 ¥e2 30.¦xe5 3+-+L+-+-# rakibinden çok daha dikkatli ve doğru
¦xe5 ½–½ 2PzPP+-+PzP" hamlelerle ilerlemesi gerekiyor.
Siyahlar tüm üstünlüklerini kaybet- 1tR-+-+R+K! 29...¦fxg4
ti ve mücadele beraberliğe ulaştı. Her
zaman kazanmak isteriz ama bu her xabcdefghy Siyahların kalite fedası doğru!
zaman mümkün olmayabilir. Böylesi Siyahların şahkanadındaki zayıf- 30.hxg4 ¤g3+ 31.¢h2 £f4
anlarda “beraberlik” iyi bir seçenek ola- layan siyah karelerinden yararlanmak 32.¢h3 ¤e2 33.£xh4 £f8?
rak aklımızda olmalıdır. bakalım mümkün olacak mı?
33...e4! 34.dxe4 £e5 ile Siyahlar
IM S. Collas – WGM K. Öztürk 17...¥e6 18.¦f4 rakibinin çaresiz kalacağı h dikeyinden
Hem üçleme hem de Rh4 manev- galibiyete ulaşabilirdi.
XABCDEFGHY rası için!
34.¦ge1!
8-tr-+r+-mk( 18...¦fd8 19.e5 ¦d4 20.¦af1 ¦xf4
21.¦xf4 £e3 22.h4 ¥d5 23.¢h2 ¦e8 Rakibinin hatasını kaçırmayan Be-
7zp-+-+-zpp' 24.¥e4 £c5 yazlar durumu eşitleyen bir devamyolu
6-+-+-zp-+& 24...¥xe4 Fil alınamazdı çün- buluyor.
5+-zp-+-+-% kü; 25.£xf7+ ¢h8 26.£xe8+ ¢g7 34...¤xc3 35.¦bc1 ¦h8 36.¦xc3
4P+PsnLzPq+$ 27.£f8# ¦xh4+ 37.¢xh4 £h6+ 38.¢g3 £f4+
25.h5 £e7 26.¥xd5 cxd5 27.h6 39.¢h3 £h6+ ½–½
3+p+P+-+-# £f8
2-vL-+PtR-zP" Siyahların beraberlik yapması tek
Vezirlerin oyunda kalması Siyahlar
seçeneği oldu. Savunma yapmak zor-
1+-+Q+-+K! için doğru bir tercih olmayacak. dur. Güçlü sinirler, iyi hesaplama ve
xabcdefghy 27...£xf6 28.exf6 ¢f8 ile Siyahlar sabır gerekir. Son hamleye kadar umu-
WGM Öztürk rakibin açıklarını beraberlik şanslarını arttırabilirdi. dunu kaybetmeden zorunlu hamleleri-
çok güzel değerlendirip kazanç sayı- 28.¢g3 b5 29.¢f3 a5 30.g4 ¦e6? ni yapan WFM Irmak, masadan mutlu
labilecek bu konuma ulaştı. Artık son 31.£xe6 fxe6 32.¦xf8+ ¢xf8 33.¢e3 ayrılan taraf oldu.

25
MK HABER-ANALİZ OCAK 2018

London Chess Classic

Caruana tie-break’te kazandı
Mert Özateş
Sporcu
ozatesmert@gmail.com

London Chess Classic 2017 1-11

Aralık tarihleri arasında gerçekleşti-
rildi. 2779 ELO ortalamalı 10 süper
büyükustaya ev sahipliği yapan turnu-
va, oyuncuların ilk 40 hamle için 100,
oyunun kalanı için de 60 dakikasının
ve ilk hamleden itibaren 30 saniye ek-
lemenin olduğu zaman kontrolünde 9
turlu döner sistemde oynandı. Başta
Dünya Şampiyonu Magnus Carlsen
olmak üzere büyükustalar Levon Aro-
nian, Fabiano Caruana, Maxime Vac-
hier-Lagrave, Wesley So, Viswanathan
Anand, Hikaru Nakamura, Sergey
Karjakin, Ian Nepomniachtchi ve ev
sahibi ülkeden Michael Adams’ın ka-
tılımıyla yılın en güçlü turnuvalarından
biri olan turnuvayı 6 puanla bitiren iki
büyükustadan Nepomniachtchi’yi tie-
breaklerde mağlup eden Caruana kaza-
nırken Carlsen de 5 puanla üçüncülüğü
elde etti.
İlk 3 turdaki bütün maçların bera-
bere bitmesi çok uzun süredir kapalı
büyükusta turnuvalarında yaşanmamış
bir durum olmakla beraber satrancın
artık çözüldüğü hakkındaki tartış-
maları da yeniden alevlendiriyordu.
Bu tartışmalara ilk cevabı, 3. turda
Aronian’a karşı kazanç konumda be-
raberlik teklifini kabul eden Karjakin’i
siyah taşlarla Schveningen Sicilyasında
açılıştan oyunortasına geçişte yakaladı-
ğı üstünlüğü giderek artırarak rahat bir
galibiyet elde eden Caruana verirken, 5.
Fabiano Caruana
turda beyaz taşları alan Amerikalı İs-
panyol Açılışında ters kanada rokların
atıldığı keskin bir partide hafif kötü
konumdan Anand'ı mağlup etmeyi
başarıyordu. İlk 5 turda oynanan 25
oyundan herhangi bir tarafın galibi-
yetiyle sonuçlanan 2 oyunun da galibi
olan Caruana turnuvanın gidişatına
bakıldığında turnuvayı kazanmış gibi
gözükürken işinin kolay olmadığını
anlaması sadece 2 tur sürecekti. 6. turda
da ilk 5 turdaki görünüm değişmezken
turun tek galibiyetini Michael Adams’ı
tek kanatta 4’e 3 piyonların olduğu, bü-
yükusta seviyesinde kazanılması çok
zor gözüken bir kale oyunsonunda
mağlup eden Nepomniachtchi alırken,
7. turda turnuva sonuna yaklaşılmasıyla
oyunların seyri değişmeye başladı. Tur-
nuvada bir türlü galibiyet alamayan ve
oynadığı oyunların seviyesiyle hayran-
larını hayal kırıklığına uğratan Mag-
nus bir anlamda “camı kırıp” Michael
Adams’a karşı beyaz taşlarla Bird Açı-
lışını denerken, oyunortasında kaybın
eşiğine gelse de fil ve atını rakibin ka-
lesine karşı iyi kullanarak oyunsonunda
bir anlamda kendi tarzında kazanmayı
başardı. Turun diğer galibiyetleri artık
imza açılışı haline gelen Sicilya Naj-
dorfta Karjakin’i siyah taşlarla mağlup
eden MVL ve beyaz taşlarla açılıştan
itibaren agresif bir tutum sergilediği
oyunda sıkışık konumda en sonunda
Anand’a hatayı yaptıran ve bunu iyi
değerlendiren Nepo’dan geliyordu. Bu
galibiyetle bitime 2 tur kaldı zirvede
Caruana’yı yakalayan Rus yıldız, 8.tur-
da ise turnuvanın sürprizini şampiyona
yapacaktı. Oyunortasında sahip olduğu
c geçeri ile hafif bir üstünlük yakalayan
Magnus’un üstünlüğünü yavaş yavaş
artırarak kazanması beklenirken önce
yaptığı bir hatayla piyon kaybeden şam-

26
OCAK 2018
piyon sonrasında da 36.cxb6 ile verdiği
taşı geri almak yerine 36.Qc6 ile konu-
mu zorlamayı seçse de rakibinin ve 36..
Qa4 yanıtını gözden kaçırdı ve üst üste
3. galibiyetini alan Nepomniachtchi
Carlsen’i mağlup ederken turnuvada da
birinci sıraya yerleşmiş oldu. Son turda
MVL ile hızlı bir berabere yapıp ola-
sı bir tie-break için dinlenmeyi seçen
Nepo turnuva sonunda bu kararından
pişman olmuş mudur bilinmez, ancak
Adams’a karşı sonucu belirsiz bir kale
oyunsonunu yüksek teknik göstere-
rek kazanıp zirvedeki rakibini yakala-
yan Caruana’yı takdir etmek gerektiği
aşikar. Kabus gibi bir turnuva geçiren
Anand son turda da eşit görünümlü
bir oyunsonunda So’nun aktif oyunu-
na cevap veremeyip kaybederek tur-
nuvadaki 3.mağlubiyetini alırken, bu
sene Carlsen’e karşı ciddi bir üstünlük
kuran Aronian da beyaz taşlarla sahip
olduğu hafif üstün konumda önce ra-
kibinin eşitlemesine izin verirken son-
rasında da fazla riskli oyunu sonucunda
yenilgiden kurtulamadı. Yaklaşık bir
sene sonra oynanacak unvan maçında
Carlsen’in rakibi olmaya en ciddi aday-
lardan biri olan Aronian’ın olası bir un-
van maçı için şampiyona karşı bu sene
elde ettiği psikolojik üstünlüğü kay-
HABER-ANALİZ
bettiğini söylemek hiç de yanlış olmaz.
Turnuvayı eş puanla bitiren Caruana ve
Nepo tie—breakte karşı karşıya gelir-
ken hızlı partilerde Caruana’nın cesur-
ca bir kalite fedasıyla karşıoyun aradığı
ilk oyun ve başından sonuna kadar eşit-
liğin bozulmadığı ikinci oyun beraber-
likle sonuçlandı. Yıldırım oyunlarının
ilkinde henüz açılışta taş kaybeden Ne-
pomniachtchi oyunun kalanında büyük
bir direnç koyarken rakibinin zaman
sıkışmasını da kullanarak berabereyi
elde etse de Caruana’nın beyaz taşları
aldığı ikinci yıldırım partisinde açılışta
yaptığı şüpheli piyon fedasının ardın-
dan Amerikalının aktif oyununa karşı
koyamadı ve oyunu kazanan Caruana
London Chess Classic’in galibi oldu.
Öncelikle turnuvayı yenilgisiz 3 ga-
libiyetle bitiren ve son turda saatler sü-
ren zorlu bir mücadelenin yorgunluğu
ile çıktığı tie-breaklerde de üstün bir
oyun sergileyen Caruana’yı tebrik et-
mek gerekiyor. Turnuvanın 4.turundan
itibaren oldukça başarılı bir perfor-
mans sergileyen Amerikalı mart ayında
oynanacak Adaylar Turnuvası öncesi
rakiplerine Carlsen’in rakibi olmaya ne
kadar kararlı olduğu konusunda ciddi
bir mesaj verdi demek yanlış olmaz.
MK
Artık üst seviyelerde görmeye alışsak
da turnuva sonunda zirvede görmeye
henüz alışmadığımız Nepomniachtchi
göze hoş gelen oyunuyla şampiyonluğu
son yıldırım oyununa kadar kovalarken
şampiyon Carlsen de 2017’deki süper
büyükusta turnuvası zaferi orucuna
devam ederek turnuvayı üçüncü sırada
bitirdi. Kendi seviyesindeki rakiplerine
dahi korku saldığı dönemi geride bı-
rakan şampiyon önümüzdeki yıl da bu
formsuz görüntüsünü sürdürürse 2018
sonunda yeni bir dünya şampiyonu
görmek hiç de şaşırtıcı olmayacak gibi
görünüyor. 2017’nin belki de en form-
da ismi Levon Aronian birçok zaferle
geçirdiği yılı Londra’da kötü biçimde
noktalarken turnuvadaki performan-
sından daha kötü olanın son maçta
Carlsen’e karşı aldığı mağlubiyet ol-
duğunu söylemek mümkün. Yazımıza
burada son verirken sizleri turnuvadan
seçilmiş bir oyunun analiziyle baş başa
bırakıyoruz:
Sergey Karjakin - Fabiano Caruana
Analiz: Tiger Hillarp
1.e4 c5 2.Nf3 e6 3.d4 cxd4 4.Nxd4
Nc6 5.Nc3
5.Nb5 d6 6.c4 Nf6 7.N1c3 a6 Ma-
roczy kurulumu ile 8.Na3
5...Qc7
Siyahın bu hamle sırasını seçmesi-
nin amacı kendisini savunmada kalmak
durumunda bırakan su varyanttan ka-
çınmaktır 5...a6 6.Nxc6 bxc6 7.Bd3
d5 8.0-0
6.Be3
6.Ndb5 Qb8 7.Be3 a6 8.Bb6 axb5
9.Nxb5 Bb4+ 10.c3 Ba5 11.Nc7+
Qxc7 12.Bxc7 Bxc7 13.Qg4 g6
14.Bb5 Beyazın bir dönem iyi skor
elde ettiği bu devamyolunun tamamen
blöf olduğunu düşünüyorum. Siyah ka-
zanıyor olmalı ve geçtiğimiz yıl Beya-
zın çok kötü skor elde ettiğini görmek
27
MK
beni rahatlatıyor.
6...a6 7.Qf3!?
2000’lerin başlarında oynanmaya
başlanan bu hamle Qd2 ile birlikte en
popüler hamle, ancak Qd2 hamlesine
siyahın birçok keskin cevabı olması se-
bebiyle Qf3 hamlesinin çekiciliği anla-
şılabilir, burada oyun daha doğrusal ve
hatırlaması kolay.
7.Qd2 Nf6 8.0-0-0 bu varyant
binlerce turnuva maçında oynanmış
8...Be7 9.f3 b5 10.g4 Nxd4 11.Bxd4
Bb7 12.g5 (12.Kb1!? Caruana’nın
kendisi tarafından oynanmış.) 12...
Nh5 13.Be5 Qxe5 14.Qxd7+ Kf8
15.Qxb7 Siyahın sorunu yok.]
7...Ne5
Siyah burada her şeyi denemiş.
7...Nf6 8.0-0-0 Ne5 9.Qg3 b5
10.f4 Neg4 11.Bg1; 7...Bd6 8.0-0-
0 Be5 forse ve yapay gözüken bu po-
zisyonu Caruana bir yıl önce beyazla
oynamış 9.g3 Nge7 10.Qe2 0-0 11.f4
Bxd4 12.Bxd4 Nxd4 13.Rxd4 e5
14.Rd1 exf4 15.e5! Beyaza kuvvetli bir
atakla 15...f3 16.Qxf3 Qxe5 17.Bg2
d6 18.Rhe1 Qg5+ 19.Kb1 Be6
20.Qxb7 d5 21.Nxd5 Nxd5 22.Bxd5
Rab8 23.Qc6± Caruana-Movsesian
chess.com IoM Masters 2016
8.Qg3 b5!?
Oldukça nadir görülen bir hamle
sırası. En çok görülen hamle 8...h5 Bu-
rada en çok oynanan hamle 9.0–0–0
9.0-0-0
9.Bf4 d6 10.Bg5 h6 Beyaz açısın-
dan pek anlamlı durmuyor.
9...Nf6 10.f4 Neg4
10...Nc4 11.Bxc4 Qxc4 12.e5
Nd5 13.Nxd5 Qxd5 14.Nb3 Qc4
(14...Qc6 15.Rd6!) 15.Kb1±
11.Bg1 h5
h5 i çok daha kötü konumlarda oy-
28
HABER-ANALİZ
namıştım. burada e5 hamlesi b4 ile kar-
şılanabilir.
12.e5
12.a3?! h4 13.Qf3 Bb7 Beyaz için
zor bir konum. 14.h3 Nh6 15.Qe3 Rc8
16.e5 Nh5 siyaha ciddi bir avantajla.
Bxa3 tehdidinin yanında atlar da güçlü
ileri karakollara yerleşebilir.
12...b4! 13.Na4!?
İstatistiklere önem veren biriyse-
niz bu hamle sizin seçiminiz olabilir.
Karjakin'in daha ciddi sebepleri oldu-
ğunu düşünüyorum, c5/b6 koyu renkli
karelerinin kontrolü gibi.
13.Nb1 Ne4 14.Qe1 Bb7 15.Nd2
(15.h3 Nh6 16.Nd2 Nxd2 17.Qxd2
Rd8÷) 15...Nxd2 16.Rxd2 bu pozis-
yona ulaşıldığında analiz motoru Be-
yazın şanslarıyla ilgili iyimser davra-
nıyor. 16...g6!? hırslı bir hamle. (16...
Be7 güvenli bir alternatif 17.Kb1
Rd8 18.h3 Nh6 19.Bf2 0-0!) 17.Kb1
Be7 18.Bd3 Nh6 19.Be4 Rd8 20.Bf2
Bxe4 21.Qxe4 d5 22.exd6?! Rxd6
23.Qa8+ Rd8 24.Qxa6 0-0 Oparin-
Najer
13...Nd5 14.Nb3
Karjakin’in planı c5 karesini işgal
etmek ve siyah dikkatli olmazsa koyu
renkli filleri değişmeyi başarmak. Göze
güzel gözükmekle beraber Beyaz için
bir şeyler ters gidiyor olmalı.
14...Bb7 15.Nac5
Şüpheli gözüküyor, ancak artık plan
değiştirmek için çok geç. Sicilya en iyi
hamlelerin oynanmamasını affetmeyen
bir açılış ve iyi olmakla kötü olmanın
arasındaki farkı anlamak kolay değil.
15...Bc6
Siyah a5–a4 fikrini uygulamaya ha-
zır.
16.Ne4
g4 atını kovmak için son fırsat:
OCAK 2018
16.h3 Nh6 17.Ne4! Nf5 18.Qf3 den-
geli bir konumla.
16...f5! 17.h3? h4! 18.Qe1 fxe4!
18...Nh6 19.Nd6+ Bxd6 20.exd6
Qxd6 21.Kb1 Qxf4 Siyah için üstün
fakat Beyaz Nd4 hamlesiyle oyunu ka-
rıştırabilir.
19.hxg4 Nxf4 20.Rxh4 Rxh4
21.Qxh4 Qxe5
Beyazların merkezi dağılmış du-
rumda.
22.Bd4 Ng6! 23.Qh3 Qg5+
24.Kb1
Siyah için zor bir durum, üstünlüğü
sürdürecek birçok hamle olmakla bera-
ber en iyisini seçmek oldukça zor. Bu
durumlarda en iyi seçenek iyi hamleler-
den birini oynamaktır.
24...Bd5
İyi bir hamle.
24...Nf4 daha iyi olabilir fakat han-
gisinin daha iyi olduğunu ve nedenini
görmek ciddi zaman alabilir.
25.Bg1
25.Be3 Qh4 26.Qxh4 Nxh4
27.Nc5 a5µ
25...Be7 26.g3
Beyaza iyi bir hamle önermek zor,
ama bu hamle açık renkli kareleri daha
da zayıflatıyor.
26...Ne5 27.Be2 Nf3 28.Bxf3
exf3 29.Bd4 Kf7 30.Nc1 d6!
Eğer bu bir film olsaydı kamera fi-
lin yüzüne yakınlaştırılırdı ve uzaklar-
dan bir ses duyulurdu: piyonlar geliyor.
Koşun!
31.Nd3 e5 32.Bf2 Be6 33.Nxb4 e4
34.Qh1 Rc8 35.Nxa6 Qa5 36.Qh5+
Qxh5 37.gxh5 Bg5 38.Re1 Bc4
39.Nb4 Re8 40.Re3 Bxe3 41.Bxe3
Re5 42.g4 Rg5 0-1
OCAK 2018 HABER MK

Mersin Büyükşehir Belediyesi 2. Uluslararası Satranç Turnuvası

A kategorisinde GM Abasov, B kategorisinde Uçucu şampiyon

Ömer Faruk Ercan

Mersin İl Temsilcisi
omerf.ercan@gmail.com

Mersin Büyükşehir Belediyesi ve

Türkiye Satranç Federasyonu işbirliği
ile ikincisi gerçekleşen Mersin Büyük-
şehir Belediyesi 2. Uluslararası Satranç
Turnuvası, 22-28 Ekim 2017 tarihle-
rinde 9 ülkeden 146 sporcunun katılı-
mıyla tamamlandı.
A Kategorisinde 1800 ELO/UKD
ve üzeri sporcular B Kategorisinde
1799 ELO/UKD ve altı sporcular mü-
cadele ettiler.
Ülkemizde yılın son uluslararası
turnuvası niteliğinde düzenlenen tur-
nuvada toplamda 47.100 TL ödül ve-
rildi.
Turnuva sonunda ilimiz sporcular-
dan FM Ekin Barış Özenir ve Nazmi
Can Doğan sergiledikleri başarılı per-
formansları ile ilk IM normlarını aldı- Geniş ve ferah ortamlarda satranç oynamak keyifli.
lar.
A kategorisinde 1. GM A Kategori Final Sıralama (İlk On) B Kategori Final Sıralama (İlk On)
Nijat Abasov 2. GM Vugar Sıra Adı Soyadı Rtg Fed Puan Sıra Adı Soyadı Rtg Fed Puan
Rasulov 3. GM Konstantin
Tarlev, 1 GM Nijat Abasov 2587 Aze 7 1 Salih Uçucu 1738 Tur 7½
B kategorisinde 1. Salih 2 GM Rasulov Vugar 2504 Aze 6½ 2 Abdullah Özbilici 1793 Tur 7½
Uçucu 2. Abdullah Özbilici 3 GM Konstantin Tarlev 2544 Ukr 6 3 Sertan Çıblakbaş 1684 Tur 7
3. Sertan Çıblakbaş ilk üç de-
receyi elde ettiler. 4 IM Iulian Baltag 2397 Mda 6 4 Samet Harun Özsaç 1762 Tur 7
Turnuva, TSF Başkanı 5 GM Vadim Shishkin 2455 Ukr 6 5 Muhammed Emin Arslan 1689 Tur 7
Gülkız Tulay, Mersin Büyük- 6 FM Ekin Barış Özenir 2403 Tur 6 6 Rafet Vural 1582 Tur 7
şehir Belediye Başkan Vekili
Hikmet Koç, yerel yöneticiler, 7 FM Viacheslav Tilicheev 2525 Rus 6 7 Sefa Var 1782 Tur 7
hakemler, sporcular ve velile- 8 CM Nazmi Can Doğan 2231 Tur 5½ 8 Seray Karatiken 1723 Tur 6½
rin katılımıyla gerçekleştiri- 9 IM Misratdin İskandarov 2474 Aze 5½ 9 Fahed Sokani 1713 Syr 6½
len ödül töreni ile sona erdi.
10 IM Talib Babayev 2325 Aze 5½ 10 Yusuf Çağan Türkmen 1754 Tur 6½

29
MK HABER OCAK 2018

2017 Dünya Hızlı ve Yıldırım Şampiyonaları

Carlsen formda, Madras Kaplanı geri döndü
Mert Özateş
Sporcu
ozatesmert@gmail.com

2017 Dünya Hızlı ve Yıldırım Şam-

piyonaları 26-30 Aralık 2017 tarihleri
arasında genel ve kadınlar kategorile-
rinde Suudi Arabistan’da düzenlendi.
26-28 Aralık tarihleri arasında 15’+10’’
zaman kontrolüyle 15 tur üzerinden
oynanan Dünya Hızlı Şampiyonasını
genel kategoride 10.5 puan toplayan
3 oyuncudan Viswanathan Anand tie-
break maçında Vladimir Fedoseev’i
mağlup ederek kazanırken Ian Ne-
pomniachtchi de bronz madalyanın
sahibi oldu. Kadınlar kategorisinde ise
turnuvayı 11.5 puanla tamamlayan Ju
Wenjun şampiyon olurken ikinciliği 11
puanla yine Çinli Lei Tingjie, üçüncü-
lüğü ise 10.5 puanla Elizabeth Paethz
elde etti. Ülkemiz adına yarışan Ekate-
rina Atalık da 10 puanla 6. olarak bü-
yük bir başarıya imza attı. 3’+2’’ zaman buldu ve sürpriz biçimde oyunu sü- fırtına öncesi sessizliği olduğunu kanıt-
kontrolünde 21 tur üstünden oynanan reden kaybetti. İlk turda ilk 3 masada layan Madras Kaplanı Vishy Anand 9.
Dünya Yıldırım Şampiyonasında ise puan alan tek seribaşının Levon Aro- turda Carlsen’i siyah taşlarla rakibinin
genel kategoride dünya şampiyonu nian olması turnuvanın ne kadar güçlü hatasını dakik biçimde cezalandırarak
Magnus Carlsen 16 puanla zafere ula- olduğunun ve hızlı satrancın her zaman mağlup ederken artık kendisine yaşı
şırken Dünya Kadınlar Yıldırım Şam- sürprizlere açık olduğunun bir göster- itibariyle bırakmasını söyleyen otorite-
piyonu ise 16.5 puanla Nana Dzagnid- gesi olurken, ilerleyen turlarda kontrolü lere de mesaj gönderiyordu. İlk günün
ze, ikinci 16 puanla Valentina Gunina, ele geçiren Fedoseev ve Jobava ilk günü lideri Fedoseev ikinci günde de 2 gali-
üçüncü de 14 puanla hızlı turnuvanın 5 maçta 4.5 puanla lider tamamlıyor, biyet ve 3 berabereyle turnuvayı kont-
şampiyonu Ju Wenjun oldu. aralarında Anand ve Grischuk’un da rol altında tutarken son güne 8 puanla
Genel kategoride ilk tur eşleşme- bulunduğu 9 oyuncu onları 4 puanla lider giriyor, Anand Svidler ve Wang
lerinde ilk masalardaki rating farkları takip ediyordu. Hızlı satrançta dünya- Hao da onu 7.5 puanla takip ediyor-
göz önünde bulundurulduğunda bir- nın tartışmasız bir numarası Carlsen du. Son güne 7 puanla giren Carlsen
çok seribaşının puan kaybedebileceğini ilk gün sürpriz puanlar kaybetse de ilk 11. turda Levon Pantsulaia’yı yenerek
öngörmek ve Carlsen için daha tatsız günün 2 maçında aldığı galibiyetlerine başlarken 12. turdaki Fedoseev maçı ise
bir ilk tur eşlendirmesi olamayacağını ikinci günün ilk 2 maçında aldığı gali- adeta oyunsonunda filin ata karşı üs-
söylemek yanlış olmaz. Nitekim Çinli biyetleri de ekleyerek zirveye yaklaşır- tünlüğünün nasıl kullanılacağına dair
büyükusta Bu Xiangzhi’ye Dünya Ku- ken, turnuvanın en estetik hamlelerin- bir ders niteliğindeydi. Beraberliklerle
pasında sürpriz biçimde elenen şam- den biri 7. turda Luke McShane’i vezir geçilen 13. turun ardından 14. turun ilk
piyon, hızlı turnuvada da oyunun son fedasıyla mat eden Anand’dan geliyor- 8 masadaki tek galibiyeti Grischuk’a
kısımlarında kendini kayıp konumda du. Görece sessiz geçen 8. turun adeta karşı beyaz taşlarla konumsal anlamda

30
OCAK 2018
şaheser denebilecek bir oyun sergileye-
rek kazanan Anand’dan geldi. Bu gali-
biyetle son tura Carlsen ve Anand 10
puanla lider girerken tie-breakte şam-
piyona karşı avantajlı durumda olan
yaşlı kurt siyah taşlarla Bu Xiangzhi’ye
karşı erken bir berabereyle bir anlamda
yükü Carlsen’in omuzlarına bırakır-
ken kazanmak zorunda olan Magnus,
Grischuk’a karşı oyunun başından iti-
baren varlık gösteremedi ve son turu-
na eş puanla lider girdiği turnuvayı 5.
sırada tamamladı. 10.5 puanla bitiren
üç oyuncudan Nepo tie-breakte elenir-
ken Anand ve Fedoseev arasında eşit-
lik bozma maçları oynandı. İlk maçta
Rusların genç yıldızını rahatlıkla mağ-
lup eden Madras Kaplanı, ikinci maçı
da beraberlikle tamamlayarak 48 ya-
şında dünyanın en hızlısı olarak büyük
bir başarıya imza attı. Ülkemiz adına
yarışan Vahap Şanal da turnuvayı 5.5
puanla 115. sırada tamamladı.
Dünya Şampiyonu Magnus
Carlsen’in mutlak favori olarak başla-
dığı Dünya Yıldırım Şampiyonasın-
da henüz ilk tur yaşanan bir olay tüm
turnuvaya damga vurdu demek pek de
yanlış olmaz. İki oyuncunun da sani-
yelerle oynadığı anlarda Carlsen’e karşı
kayıp denebilecek bir konumda im-
HABER
kansız hamle yapan Ernesto Inarkiev
Carlsen’in kazanç iddia etmek yerine
oyuna devam etmesiyle kazanç iddia
ederken yaşanan olayla ilgilenen hakem
başta sonucu Inarkiev’in kazandığı şek-
linde deklare etti. Ancak başhakemin
müdahalesiyle oyunun kaldığı yerden
devam etmesi kararı gelirken bu kararı
kabul etmeyen Inarkiev hükmen mağ-
lubiyeti kabul etmiş oldu. Turnuvanın
ilk 6 turunda Carlsen ve Maxime Vac-
hier—Lagrave dışında görece düşük
ratingli oyuncuların üstünlüğü göze
çarparken Anand ve Karjakin de 11
turlu günün son turlarında üst masaları
ziyaret etme başladı ve ilk günün galibi
günü 9 puanla bitiren Sergey Karjakin
oldu. İlk gün beklenmedik yenilgiler
alan ve ikinci gün başlarken zirvenin 2
puan gerisinde bulunan Carlsen’in söz
konusu yıldırım olduğunda ikinci gün
halen turnuvayı kazanabileceğini ön-
görmek zor olmasa da son tura şampi-
yonluğu garantilemiş olarak gireceğini
tahmin etmek oldukça zor olsa gerek.
Ancak güne siyah taşlarla Grischuk’a
karşı aldığı rahat galibiyetle başlayan
şampiyon, turlar ilerledikçe yıldırım
turnuvalarında görmeye alıştığımız
durdurulamaz modunu açarken özel-
likle de Mamedyarov’a karşı deyim
MK
yerindeyse ölü berabere konumdan
çıkardığı galibiyet ve Karjakin’e karşı
adeta bir amatörü mağlup ettiği ra-
hatlıkta kazandığı oyun görülmeye de-
ğerdi. 9 maçta sadece yarım puan kay-
bederek son tura en yakın rakibinin 2
puan önünde giren Carlsen Aronian’la
hızlı bir berabere yaparak günü nok-
talarken son turda Grischuk’u mağlup
eden Karjakin ikinci, Maxime Vachier-
Lagrave’a karşı kazanan Anand ise
üçüncülüğü elde etti. Turnuvanın dik-
kat çeken noktalarından birisi de hızlı
turnuvada ve yıldırım turnuvasının ilk
gününde kabus gibi bir performans
sergileyen Aronian’ın ikinci gün yal-
nızca 1.5 puan kaybederek toplamda
14 puanla turnuvayı 5. sırada bitirmesi
oldu. Ülkemiz adına yarışan Vahap Şa-
nal ise turnuvayı 8.5 puanla 118. sırada
tamamladı.
Özellikle de London Chess Clas-
sic’teki performansı sonrası üzerindeki
eleştiri okları giderek artan ve yaşının
etkisiyle performansının düştüğü, ar-
tık yüksek seviye satrancı bırakma-
sı gerektiği yönündeki tartışmaların
alevlendiği, ancak bu söylemlere en iyi
cevabı eski günlerde olduğu gibi dün-
yanın en hızlısı olarak tahtada veren
Viswanathan Anand’ın büyük bir teb-
riği hak ettiğini söyleyebilirim. Hızlı
turnuvada başından sonuna kadar üst
düzey bir satranç oynayan ve gücünü
de oldukça ekonomik kullanan Madras
Kaplanı, Carlsen ve Grischuk’a karşı
oynadığı mükemmel oyunların yanın-
da son turdaki akıllıca beraberesiyle
de tecrübesini konuşturdu denebilir.
2017’nin yükselen genç yıldızı Fedo-
seev oldukça iyi geçirdiği bu yıla par-
lak bir nokta koyarken hızlı satrançta
yüksek performans göstermesine alıştı-
ğımız Nepomniachtchi de hayranlarını
hayal kırıklığına uğratmadı. Yıldırım
şampiyonasında da satrancın Federer’i
benzetmelerini haklı çıkarmaya devam
eden Anand son turlara kadar zirveyi
kovalamaya devam etse de yıldırımda
gününde olduğunda Carlsen’i dünyada
kimsenin yakalayamayacağı gerçeği ge-
çerliliğini korumaya devam edecek gibi
görünüyor.
31
MK HABER-ANALİZ OCAK 2018

2017 Dünya Gençler Şampiyonları

Aryan Tari ve Zhansaya Abdumalik
FM Tarık Selbes
Sporcu
tarikselbes@gmail.com

20 yaş altındaki genç yetenekler

için düzenlenen ve geçmişte Spassky
(1955), Karpov (1969), Kasparov
(1980), Anand (1987) gibi şampiyon-
ların kazanarak isimlerini uluslararası
arenada duyurdukları prestijli Dünya
Gençler Şampiyonası, bu sene 12-26
Kasım tarihleri arasında İtalya’nın Slo-
venya sınırında Alpler’de yer alan Tar-
visio kasabasında düzenlendi. Genel
ve genç kadınlar olarak iki kategoride
yarışan sporcular üst düzey bir müca-
dele gösterdiler ve her zaman olduğu
gibi satrançseverlere seyir zevki yüksek
oyunlar izlettiler.
11 tur üzerinden oynanan şampiyo-
nada ipi göğüsleyen isimler şampiyo-
nayı uzun süre önde götürmeyi başaran
Norveçli Aryan Tari (8,5/11) ve genç
kadınlarda Kazak Zhansaya Abduma-
lik (9,5/11) oldu. Abdumalik’in 17 ya-
şında olmasına karşın 13 yaşındayken
bu şampiyonayı ikinci, 15 yaşında da
üçüncü tamamladığını hatırlarsak elde
ettiği birinciliğin şaşırtıcı olmadığını
söyleyebiliriz. Öte yandan Carlsen’den
sonra ülkesine satrançta bir dünya
şampiyonluğu getirmeyi başaran Aryan
Tari’nin bu derecesi Norveçlinin bun-
dan sonraki kariyeri için çok önemli bir
adım kuşkusuz.
Şampiyon olamamasına karşın Ar-
yan Tari’yi gölgede bırakan bir isimden
belki daha fazla söz etmek lazım: Hint-
li yetenek Praggnanandhaa! 2005 do-
ğumlu ve henüz 12 yaşında olan genç
Hintli eğer şampiyonayı kazansa direkt
olarak büyükusta unvanı elde edecek ve
böylece Karyakin’i geçip gelmiş geçmiş
en genç büyükusta sıfatına sahip ola-
caktı ve aslında buna da çok yaklaştı.
Şampiyonayı kayıpsız 8/11 puanla ve
2688 ELO performansıyla noktalayan
Praggnanandhaa şampiyon olamadı
belki ama ilk büyükusta normunu elde
etti. Dikkatle takip edilmesi gereken
inanılmaz bir yetenek! Bakalım Tari,
Praggnanandhaa veya Abdumalik (son
ikisi daha olası görünüyor) ileride dün-
ya şampiyonluğu için de yarışabilecek
mi?
Şampiyonada ülkemizi ise genel ka-
tegoride GM Vahap Şanal ve Dinçer
Taşdöğen ile genç kadınlarda WFM
Çağıl Irmak Arda temsil etti. Genel
kategoride kendisinden çok şey bekle-
diğimiz yetenekli ve genç yaşına karşın
deneyimli ustamız GM Şanal yaptığı
kötü başlangıç sonrası maalesef topar-
lanamadı ve 6/11 ile şampiyonayı 58.
sırada noktaladı. Dinçer Taşdöğen ise
5/11 ile 93. sırayı elde etti. Genç oyun-
cumuz bu sonuçla 38 ELO kazanmayı
başardı.
Şampiyonada ülkemiz adına en iyi
sonuç genç kadınlarda son zaman-
ların başarılı oyuncularından WFM
Arda’dan geldi. 6,5/11 puan ve 60 ELO
kazancı ile şampiyonayı 23. sırada ta-
mamlayan oyuncumuz böylece hızlı
yükselişini sürdürmüş oldu. Oyuncu-
muzun 2001 doğumlu olduğunu ve bu
şampiyonayı kazanmak için önünde
başka fırsatların olacağını hatırlatalım!
Tebrikler!
Şimdi dilerseniz şampiyonlardan
birer oyuna kısaca göz atalım.
Grigoriy Oparin - Aryan Tari
Dünya Gençler Şampiyonası, Tarvisio
1.e4 c6 2.d4 d5 3.e5 ¥f5 4.g4

32
OCAK 2018
4.¤f3 e6 5.¥e2 günümüzde moda
olan Short Varyantı; 4.¤c3 e6 5.g4
¥g6 6.¤ge2 c5 varyantı ise Beyazın
en agresif seçeneği ve bir zamanlar
-Shirov’un dünya satranç elitinin bir
parçası olduğu ve analiz motorlarının
yeterince güçlü olmadığı 90’lı yıllardan
bahsediyorum- en çok oynanan devam-
yoluydu. Oyundaki hamleye ise az rast-
lanıyor, 4.h4 ile başlamak g-piyonunu
sürmeye nazaran daha popüler.
4...¥g6
4...¥e4 5.f3 ¥g6 ile Beyaza f3 oy-
natmak da ilginç bir tercih olabilirdi.
Ancak bunun bir avantaj sağlayıp sağ-
lamadığı tartışılabilir elbette ve öyle
görünüyor ki Aryan Tari e4 karesinin
kontrolünü bırakmanın gereksiz oldu-
ğunu düşünenlerden.
5.e6!?
5.¤h3 e6 6.¤f4 ¥e4 7.f3 £h4+
8.¢e2÷ belirsiz bir konumla Moroze-
vich-Topalov Amber-Hızlı, 2003 0–1
XABCDEFGHY
8rsn-wqkvlntr(
7zpp+-zppzpp'
6-+p+P+l+&
5+-+p+-+-%
4-+-zP-+P+$
3+-+-+-+-#
2PzPP+-zP-zP"
1tRNvLQmKLsNR!
xabcdefghy
5...£d6!
5...fxe6 sonrasında 6.g5!? bana il-
ginç bir seçenek gibi görünüyor. g8-
atının nasıl çıkacağı meçhul zira h6 ile
serbestleştirme denemesi g6’yı zayıfla-
tıyor ve Beyaz bundan Bd3 ile faydala-
nabilir. Oyundaki hamle pratik olarak
çok daha iyi bir seçenek çünkü piyon
alışına göre Siyah taş gelişiminde güç-
lük yaşamıyor.
6.exf7+ ¥xf7
HABER-ANALİZ MK
Materyal eşitliği söz konusu olsa da men hemen zorunlu kılardı: 14...¤xc3
konumda yapısal anlamda denge bo- 15.¤xc3 e5 16.¤e2÷ Oyundaki ham-
zulmuş oldu. g4 zayıflığı olmasa bu ko- leyle ise üstünlük Siyaha geçiyor.
num Beyazlar için iyi olabilirdi ancak 14...¤xc3! 15.bxc3 e5 16.¥g3
şimdi Siyahın geri kalmış e7 piyonu
ve zayıf e5 karesi Beyazın şahkanadı 16.dxe5 ¥xe5 17.¥xe5 £xe5
zayıflıklarıyla hemen hemen eş değer- 18.¤g3 belki biraz daha iyi olurdu ama
de ve dolayısıyla Siyahın en az Beyaz elbette bu konumda da Siyah daha iyi.
kadar şansı olduğunu söylemek doğru 16...¤c4µ
olur.
XABCDEFGHY
7.f4
8r+-+-trk+(
Yedinci hamlede yedinci defa Be- 7zpp+-+lvlp'
yaz piyonla oynuyor! Herhalde Stei-
nitz, Tarrasch gibi eski zaman ustaları 6-+pwq-+-+&
Beyazın bu oyununu görse, beyaz taş- 5+-+pzp-zP-%
larla acemi bir oyuncunun oynadığını 4-+nzP-+P+$
düşünürdü! Modern satrançta elbette
bu dogmalar geride kaldı. Oparin, bu 3+-zP-+-vLL#
hamleyle mantıklı bir şekilde Siyahın 2P+P+N+-zP"
e5’ini kesmeye çalışıyor. Ancak yine de
biz Tarrasch’ın hakkını yemeyelim, Si-
1tR-+Q+RmK-!
yahın gelişim üstünlüğü de bu konum- xabcdefghy
da önemli bir faktör ve yapısal deza- Siyah taşlar tahtayı domine ediyor!
vantajını kompanse ediyor. Şahsen bir 16 hamlede 2600 ELO civarı bir büyü-
klasist olarak bu konumda siyah taşları kustanın üstelik de beyaz taşlarla böyle
tercih ederim! bir konuma düşmesi gerçekten nadir
7...¤f6 8.¤c3 ¤bd7 9.¥h3 rastlanan bir durum.
9.g5 ¤e4 10.¤xe4 dxe4 11.¥g2 h6 17.¦f5
ve yine Siyah Beyazın şahkanadı zayıf- Oparin kalesini dağılmak üzere olan
lıklarından yararlanıyor. Oparin gelişi- konumunu tutmak için bir tampon gibi
mi sürdüren bir hamle yapmayı tercih kullanıyor ancak artık yapacak fazla bir
ediyor. şey yok.
9...g5 17...¥g6 18.£d3
Aryan Tari e5 karesinin kontrolünü 18.dxe5 ¥xe5 19.¥xe5 ¤xe5
zayıflatan ve filine g7 karesini açan ve 20.¤d4µ ile Beyaz mücadeleyi biraz
d6’daki vezirinin etki alanını genişleten daha uzatabilirdi.
tipik bir piyon fedası yapıyor. 9...¤e4
de mümkündü. 18...£e7!
18...¥xf5? elbette kötü olurdu
10.fxg5 ¤e4 11.¤ge2
19.gxf5°. Tari bu hamlesiyle önce ka-
11.¤xe4 dxe4 12.¤e2 e5 13.¥g2 leyi alıp ardından da g5 piyonunu al-
karşılıklı şansların olduğu karışık bir mak istiyor.
konumla.
19.dxe5 ¤xe5 20.£e3
11...¥g7 12.0-0 0-0 13.¥e3 ¤b6
14.¥f4? Oparin belki de g5’i koruduğunu
düşündü ancak…
14.b3 sonrasında 15. Nxe4 dxe4
16.c4 tehdidi yüzünden bu varyantı he- 20...¥xf5 21.gxf5 £xg5!
33
MK HABER-ANALİZ OCAK 2018
Yine de! Nf3 beyneli sayesinde Si- atılmış kirpi konumlarıyla karıştırıyor için gerekli 26.£d5 ¤xf3 27.£xc6
yah bu kritik piyonu kazanıyor ve Be- herhalde. 15.h4 ile bir an önce atağa ¥xc6 28.¥xf3 ¥xf3 29.¦d3 ¤f6-+
yazın pozisyonu hızla çöküyor. başlamak lazımdı.
22.¤f4 ¦ae8 23.£e2 ¤g6! 24.¤e6 15...¥f8 16.¥f2 £c7 17.¤c2 ¤c5
XABCDEFGHY
¤f4! 18.£a2 ¥g7 19.¤e3 ¤fd7µ 8-+r+r+k+(
Bu açmazlar ve beynellerle dolu 7+lwqn+pvlp'
güzel konum bir diyagramı hak ediyor! XABCDEFGHY 6pzp-+-+p+&
Çok güzel ve estetik bir final! 8-+r+r+k+( 5+-+-+-+-%
XABCDEFGHY 7+lwqn+pvlp' 4-zPPwQ-+P+$
8-+-+rtrk+( 6pzp-zpp+p+& 3zP-sN-sNnvL-#
7zpp+-+-vlp' 5+-sn-+-+-% 2-+-+L+-zP"
6-+p+N+-+& 4-+P+P+P+$ 1+K+R+-tR-!
5+-+p+Pwq-% 3zP-sN-sNP+-# xabcdefghy
4-+-+-sn-+$ 2QzP-+LvL-zP" 26.£d3?
3+-zP-+-vLL# 1+K+R+-tR-! Tsolakidou son şansı da kaçırıyor.
2P+P+Q+-zP" xabcdefghy 26.¥xf3! ile oyunu iyi berabere şans-
Rakibinin plansız oyunu sayesinde larının olduğu bir finale götürebilirdi.
1tR-+-+-mK-! Örneğin: 26...¥xd4 27.¥xc7 ¥xf3
Abdumalik üstünlüğü ele geçirdi.
xabcdefghy (27...¦xc7 28.¥xb7 ¥xc3 29.¤d5
20.¥e1 ¤e5?! ¦xb7 30.¤xc3) 28.¦xd4 ¦xe3
25.£g4 ¤xh3+ 26.£xh3 £xf5 29.¦xd7 ¦xc3 30.¥xb6 ¦3xc4 31.g5
0-1 Beyazın bir sonraki hamlesine bu-
rada ufak bir önlem almak iyi olurdu: 26...¤de5 27.¥xf3 ¥xf3 28.¤ed5
Stavroula Tsolakidou -
Zhansaya Abdumalik 20...¥c6! 21.b4 ¤a4µ Kazak oyuncu £xc4 29.£xc4 ¤xc4 30.¦d3 ¥xg4
Dünya Gençler Şampiyonası (Kızlar), rakibine ufak bir şans tanıyor. 31.¢a2 ¥e2!
Tarvisio 21.b4 ¤cd7 22.£d2 d5 23.exd5
exd5
XABCDEFGHY
1.¤f3 ¤f6 2.c4 c5 3.d4 cxd4 8-+r+r+k+(
4.¤xd4 b6 5.¤c3 ¥b7 6.f3 d6 7.e4 e6 23...b5!? ilginç bir olanak
8.¥e3 ¤bd7 9.£b3?! 7+-+-+pvlp'
24.¥g3? 6pzp-+-+p+&
Oyuncular normal hamlelerin ar-
dından kirpi formasyonuna ulaştılar. 24.¤cxd5! kesinlikle gerekliydi 5+-+N+-+-%
Ancak Yunan oyuncunun bu hamlesi 24...¥xd5 25.¤xd5 £c6÷ Beyazın
konumu elbette daha tehlikeli ama yine
4-zPn+-+-+$
hamlesi fena halde göze batıyor! Elbet-
te vezirin b3’te hiçbir işi yok! Bu tarz de Siyah için kazanç ufukta görünmü- 3zP-sNR+-vL-#
hatalar satranç kültüründe bir eksikli- yor ve her şey ortada! 2K+-+l+-zP"
ğe işaret ediyor. 9.¥e2; 9.£d2 normal 24...d4 1+-+-+-tR-!
hamlelerdi.
24...dxc4 25.¤ed5 ¥xd5 26.¤xd5 xabcdefghy
9...¥e7 10.¥e2 0-0 11.0-0-0 a6 £c6-+
12.g4 ¦c8 13.¢b1 ¦e8 14.¦hg1 g6 Kalenin gidecek yeri yok, fili almak
25.£xd4 ¤xf3 da siyah kaleyi ölümcül ikinci yataya
Bu hamle henüz gerekli değil o yüz- getiriyor.
den 14...¥f8 satranç tekniği anlamında 25...¥xf3 26.¥xf3 ¤xf3 27.£xg7+
daha doğru görünüyor. ¢xg7 28.¥xc7 ¤xg1 29.¦xd7 ¦xe3 32.¦gd1 ¥xd1 33.¦xd1 ¤e3
30.¥xb6 ¦e1+ 31.¢b2 ve Beyazın kur- 34.¦d3 ¤xd5 35.¤xd5 ¦e2+ 0-1
15.a3
tarmak için şansları mevcut; 25...£c6! 35...¦e2+ 36.¢b3 (36.¢b1 ¦b2+
Yunan oyuncu karşılıklı kısa rok ile daha fazla taşı elde tutmak kazanç 37.¢a1 ¦c1#) 36...b5-+

34
OCAK 2018 ALİ İPEK PUANLI SATRANÇ KÖŞESİ MK

Satranç gücünüzü ölçün

WIM Nilüfer Çınar Çorlulu
XABCDEFGHY
4. Kademe Antrenör
nilufercinar@gmail.com
8rsnq+k+-tr(
7zpp+-vlpzpp'
Değerli satrançseverler,
6-+p+psnl+&
Puanlı satranç, oyunculuk gücünüz hakkında fikir edinmeniz için yararlı 5+-+p+-+-%
olabilecek eğlenceli bir çalışmadır. Diyagramdaki konumdan başlayarak 4-+P+-+P+$
Beyazın hamlesini bulmaya çalışınız. Düşündüğünüz hamleyi ve aldığı-
nız puanları not ediniz. Puanlarınızın toplamını değerlendirme tablo- 3+Q+P+N+P#
sundan karşılaştırarak kuvvet derecesi puanınızı bulabilirsiniz. Oyunun 2PzP-+PzPL+"
sonuna kadar kendinize 90 dakikalık süre tanıyınız.
Bu sayımızda güzel bir saldırı oyununun hamlelerini bulmaya çalışa- 1tRNvL-+RmK-!
caksınız. xabcdefghy
Vladimir Kramnik (2812) - Matthias Bluebaum (2642)
Dortmund 45th, 2017
1.¤f3 d5 2.g3 ¥g4 3.¥g2 e6 4.0-0 ¤f6 5.d3 ¥e7 6.h3 ¥h5 7.c4 c6 8.£b3 £c8N 9.g4 ¥g6
Hamle Puan Siyahın hamlesi ve yorumlar Hamle Puan Siyahın hamlesi ve yorumlar
 cxd5  cxd5 Açık c hattı Beyazlar için. ¤f4  £e7
¥f4  ¤c6 £g3  ¥c7
¤c3  0-0 ¦xc7  ¤xc7
.¦ac1  £d7 ¥f6  £b4
gxh5 Ayrıca [29...¤e8 30.¥xd8
¤e5  ¤xe5 ¤xh5  gxh5 31.¥d5 ¤g7 32.¥c7 £xb2]
varyantı için artı 3 puan.
¥xe5  h5  £g5
 g5  ¤e8  g6+  ¢g8
 f4  ¥c5+ £g5  h4
 d4  ¥b6 £h6  £e1+
¥xf5 Ayrıca [19...exf5 20.¤xd5 ¤d6 21.h4
 f5  ¢h2  £g3+
¦fd8 22.e3+-] varyantı için artı 3 puan.
 ¢h8  ¢g1  £e1+
¦xf5  exf5  ¥f1  £g3+
¤xd5  £e6 ¢h1  £f3+
¢h1  ¦d8 ¥g2  £d1+
£f3  g6 ¢h2  Siyah terk eder.
¢h7? Ayrıca [24...¦d7 25.b3 ¥d8 26.h4
 e3  £a6 27.£f2 f6³] varyantı için artı 4 puan.

Değerlendirme Tablosu - Aldığınız puanların toplamına göre yaklaşık reyting puanınız

80 ve daha fazla ise 2500 ve üstü, 70-79 arası 2400-2499, 60-69 arası 2300-2399, 50-59 arası 2200-2299, 40-49 arası, 2000-2199
30-39 arası 1800-1999, 20-29 arası, 1600-1799, 10-19 arası 1400-1599, 10’dan az ise 1399 ve aşağısı.

35
MK HABER-ANALİZ OCAK 2018

16 Yaş Altı Dünya Satranç Olimpiyatı

GM Kıvanç Haznedaroğlu
Milli Sporcu
khaznedaroglu@yahoo.com

16 Yaş Altı Dünya Satranç Olim-

piyatı 10-19 Aralık 2017 tarihlerinde
Hindistan’ın Ahmedabad şehrinde
yapıldı. Ahmedabad birçok kişinin
bildiği gibi meşhur bir şehir. İnsan
hakları savunucusu Mahatma Ghandi
bu şehirde devrimini gerçekleştirdi ve
ismini dünyaya duyurdu. Biz de milli
takım olarak ismimizi tekrar duyurmak
için yola çıktık. Birbirinden yetenekli
olan, Deniz Özen, Ekin Barış Özenir,
Emre Emin Dedebaş, Alparslan Işık
ve Duru Okuyaz ile bana orada çok
yardımcı olan velimiz Alaettin Özenir
ile birlikte güzel bir turnuva geçirdik.
Rusyanın ezici üstünlüğü ile biten tur-
nuvada, şampiyonluk beklenen Hindis-
tan Yeşil ikinci, yine yetenekli sporcu-
lardan oluşan İran ise üçüncü oldu. 8.
sırada başladığımız, 5. bitirip ödül ala-
cağımız turnuvayı, biraz şanssız kura-
lar, biraz da bütün kuvvetli takımlar ile
olan çift turların akşam seansında ol-
ması nedeniyle dinlenmeye fırsat bula-
madan maçlara çıkmamız ve son turda 16 Yaş Altı Milli Takımımız gelecek vaat ediyor.
Rusya’nın beklenmedik kaybı sonucu 6. rak maçlarda uzun süre mücadele edi- Bu takıma ciddi anlamda yatırım
bitirdik. yor olsak da deneyim ve kuvvetli pratik yapılırsa çok iyi şeyler yapacaklarına
Genel anlamda çok güzel bir turnu- eksikliğinden dolayı son anlarda hata inanıyorum. Özellikle daha kuvvet-
va geçirsek de bu eksikliklerimiz yok an- yaparak kaybettiğimiz maçlar oldu. li turnuvalarda, erken yaşta oynamaya
lamına gelmiyor. Burada gördüğümüz Mücadele ettiğimiz rakipler, gelişimleri başlarlar ise mücadele güçleri daha da
eksikleri iyi değerlendirir gerekli ön- açısından büyük önem taşıyan kuvvet- yükselir.
lemleri alırsak sonraki turnuvalarda çok li turnuvalar oynayarak gelişiyor. Alt Birbirinden güzel ve heyecanlı maç-
daha iyi sonuçlar alabiliriz: Öncelikle yapımızın hızlı gelişmesi için kuvvetli ların içinden, bu turnuvada yetenekli
son derece yetenekli sporculardan turnuvalarda oynayıp pişmeleri gerek- sporcularımızın oynadığı maçlardan bir
oluşan bir takım olmamıza bağlı ola- tiğini düşünüyorum. tanesini inceleyelim:

36
OCAK 2018 HABER-ANALİZ MK
Ekin Barış Özenir - Fil çifti varken konum açılma- 19... Nd6 20.Qg4 Re7 21.Qh4?!
Shamsiddin Vokhidov lı, merkez açılmalı demiştik. Burada
fil çifti ile merkezi kapatarak Siyahın 21.Bb1! Oyunda olmayan tek ta-
World ol U16, Ahmedabad, 2017
merkezde karşı şans elde etmesini biti- şımızı da oyuna sokuyoruz! Eğer 21...
1.d4 Nf6 2.c4 e6 3.Nc3 Bb4 4.e3 riyor ve artık fillerin de etkisiyle yönü- Bxc4 (21...Nxc4 22.Nf5) 22.Rxc4
0-0 5.Bd3 d5 6.Nge2 nü şahkanadına çeviriyor. Şimdi Beyaz Nxc4 23.Nf5
önlenemez bir atağın başlangıcında.
Daha çok 6.cxd5 ve 6.Nf3 oynanı- 21...f6 22.fxe5
yor. Nge2’li devamyolu Rus Büyükusta 14... Ba6?
Denis Khismatullin’in de çok oynadığı 22.Bb1 Halen aynı fikirle oynaya-
eski bir varyant. Siyah için doğru olan hamle buydu. biliriz. Oyunda olmayan, görevi olma-
14...c4 15.Bxc4 Ne7 16.Qb3 Nexd5 yan taşımıza görev yüklemek!
6...dxc4 7.Bxc4 c5 Fil çiftine karşılık zayıf piyon yapısı si-
yahın oyunda olmasını sağlıyor. 22... Nxe5 23.Bb1 Ng6 24.Qg4
7...Be7 Belki fil çiftini vermemek Qd7 25.Nf5 Nxf5 26.Bxf5 Qe8
için önce fili geri çekip daha sonra c5 15.c4 Na5 16.Rc1 27.Be6+ Kh8?
ile merkezi parçalamaya çalışmak daha 27...Rxe6 28.Qxe6+ Qxe6 29.dxe6
iyi olabilirdi. Beyazın planı artık net. Zayıf olan
c4 piyonunu da destekledi ve şimdi a1– Bc8 Siyah için tek şans buydu. Şim-
h8 çaprazını açmaya çalışarak şahkana- di artık Ekin Barış’ın bulduğu güzel
8.a3 Bxc3+ 9.bxc3 Qc7 10.Ba2 e5 hamle ile konum kayıp.
dı atağı başlatacak.
Merkeze bir baskı uyguluyor. Be-
yazın fil çifti olduğu için konumun 16... Re8 17.a4! 28.Rxf6!! gxf6 29.Bxf6+ Rg7
açılması kötü değil tam aksine Beyazın
XABCDEFGHY
Yine Ekin Barış’tan konumsal gü-
işine geliyor. zel bir hamle. Beyaz acele etmiyor. İyi
8r+-+q+-mk(
oyuncular önce rakibin tehditini tama-
11.0-0 Rd8 12.Bb2 Nc6 13.f3 7zp-+-+-trp'
men ortadan kaldırıp sonra atağını ya-
Merkeze destek olan bir hamle. 6lzp-+LvLn+&
par. Ekin Barış da rakibin b5 ile karşı
Ekin Barış bu tür konumları çok güzel şans elde etmesini istemiyor ve a4 oy-
5+-zpP+-+-%
oynayan genç yeteneğimiz. Beyaz yavaş nuyor. Çünkü şahkanadından yapılacak
yavaş merkezde ve kanatta üstünlük
4P+P+-+Q+$
atağı rakip engelleyemez.
sağlayacak ve tehlikeli bir atak yapacak 3+-+-zP-+-#
gibi duruyor. 17... Nd7 18.Ng3 Nb7 2-+-+-+PzP"
13... b6 XABCDEFGHY 1+-tR-+-mK-!
8r+-+r+k+( xabcdefghy
XABCDEFGHY 7zpnwqn+pzpp' 30.h4!+-
8r+ltr-+k+( 6lzp-+-+-+& Kombinezonun güzelliği bu
7zppwq-+pzpp' 5+-zpPzp-+-% hamlede yatıyor.
6-+n+-sn-+& 4P+P+-+-+$ 30...Bc8 31.h5 Bxe6 32.dxe6 Kg8
5+-zp-zp-+-% 3+-+-zPPsN-# 33.Bxg7 Kxg7 34.Rf1 Kh8 35.Rf7
4-+-zP-+-+$ 2LvL-+-+PzP" Ekin Barış mükemmel oynamaya
3zP-zP-zP-+-# 1+-tRQ+RmK-! devam ediyor.
2LvL-+NzPPzP" xabcdefghy 35...Qxa4 36.hxg6 Qa1+ 37.Kf2
1tR-+Q+RmK-! Qb2+ 38.Kf3 Qb1 39.g7+ Kg8
xabcdefghy 19.f4! 40.Qf4 Qf1+ 41.Kg3 Qxf4+ 42.Kxf4
Açıl susam açıl! Fillerin çaprazları a5 43.Kf5 a4 44.Kf6 b5 45.cxb5 Rb8
14.d5! boşaltılıyor. 46.Rf8+1-0

37
MK
Satranç Tarihinin Yakutu- 2
Abdullah Sözen
Antrenör
mimarsozen@gmail.com
25. sayımızdan sonra ara verdiğimiz
“Treni Kaçıranlar” yazı dizimize devam
ediyoruz. Dünya şampiyonluğuna gi-
den “treni kaçıran” adayları incelediği-
miz bu dizimizde Akiba Rubinstein’ın
ilk bölümünü 25. sayımızda incelemiş,
yazımıza 26. sayımızda devam edeceği-
mizi bildirmiştik. Ancak çeşitli neden-
lerden dolayı incelememizin devamını
şimdi yayınlayabiliyoruz.
“Ruby”, o zamanki Dünya
Şampiyonu Lasker’i St Petersburg 1909
Turnuvasındaki daha ilk karşılaşma-
larında yenerek büyük sükse yapmıştı.
Aynı yıl New York’ta ilginç bir satranç
olayı daha gerçekleşmişti. Küba’dan
gelen adı sanı duyulmamış genç bir
oyuncunun uluslararası turnuvalarda
büyük başarılar elde etmiş, Amerika
Şampiyonu Frank James Marshall’ı 8-1
yenmesi satranç kamuoyunun dikkatini
çekmişti. Bu Kübalı satranç makinesi,
gelecek dünya şampiyonu Jose Raul
Capablanca’ydı. Bu maçtaki başarısı
göz önüne alınarak, Bernstein ve Black-
burne gibi oyuncuların karşı çıkmasına
rağmen, San Sabestian’da düzenlene-
cek uluslararası büyük turnuvaya davet
edilmişti. Turnuvayı tek başına birinci-
likle tamamlayarak, çağrılmasının haklı
olduğunu gösterdi. Fakat Capa’nın bu
zaferi lekesiz değildi, çünkü sadece bir
tane de olsa oyun kaybetmişti.
Rubinstein - Capablanca
San Sebastian, 1911
.  ¤f  .  .cx
ex ¤c ¤ .g3
38
TRENİ KAÇIRANLAR
Rubinstein Devamyolu. Capablan-
ca burada normal hamlenin ¤
olduğunu, ancak iyi bilinen devam yol-
larından kaçmak için oyundaki hamleyi
yaptığını belirtiyor.
¥ ¥g ¥ .- ¦8
Altıncı hamledeki fikrim çok başa-
rılı olamadı, o zamanlar ¤ ile baş-
layıp fili değişen manevrayı öğrenme-
miştim, ¤ ya da . oynamak
daha iyiydi (Capablanca). Çok dogma-
tik, Siyah vezirkanadına gereğinden
fazla değer veriyor (Tartakower).
.dx ¥x 1¤ ¤ 1¤x
fx 1¥h £ 1¥
İyi bir hamle, ama en iyisi değil.
Şüphesiz 1. ile Beyaz üstünlük
sağlardı. Örneğin: 1.  (1.dx
¥ - ¤x ¤ ex
¥x dx £b Mieses).
1.-
Çok geç! Fırtına geliyor (Kmoch).
Bu bir hatadır. Doğrusu R ile kaleyi
h3 filinin yolundan çekmek ve d5 pi-
yonunu desteklemekti. Beyaz buna ince
bir kombinezonla karşılık veriyor. Bu
kombinezonu görmüş ve çürütebilece-
ğimi sanmıştım (Capablanca).
¥x £x6
Capablanca, oynanabilir bir oyun
olduğunu gördüm, ancak Beyazın
kombinezonunun yanlış olduğunu
düşündüğümden ona müsaade ettim
diyor, gerçekten de .gx ¤x
ex ¥x ¦x £x ¢
.e ¦ £ sonrasında Beya-
zın açık bir üstünlüğü olmasına rağmen
bunu kazanca dönüştürmek zordur
(Kasparov).
¤x £
OCAK 2018
Kasparov en iyi hamle diyor ve iki
varyantı veriyor: Birincisi: .ex
£x ¢ ¥x ikincisi:
1¥xf ¢g £ ¤
bunlardan sonra Beyaz gerçekten ka-
zanç durumda. Fakat ikinci varyant-
ta oyunu kurtaran hamleyi Kasparov
da Capablanca da fark edememiş,
gerçekten de bulunması zor bir in-
celik var: £ ¦xf ¦xf
¢xf ¦ İşte oyunu kurtaran
hamle. (£x £x ex
2¥x Eğer ¤ ¢
2£c (2¤x £ 2¤x
oyun eşittir.
¢g!
Benim görmediğim hamle buydu.
Burada ¥g bekliyordum ve o za-
man şu kombinezonla kazanacaktım:
¤ ¤ (¦c £xc
£xc ¥xf ¤ . 
¤xf ¦xf ¥xf 2¢xf  Be-
yazın oyundaki hamlesinden sonra be-
nim için “kaçınılmaz sona” katlanmak-
tan başka çare yoktu (Capablanca).
¦c
XABCDEFGHY
8-+-tr-trk+(
7zpp+-+-zpp'
6-+n+p+-wq&
5+-vlN+-+-%
4-+-+-+-+$
3+-+-+-zPL#
2PzP-+PzPKzP"
1tR-+Q+R+-!
xabcdefghy
£c ex5
¦x £x gx
¥x £xc ¥x ¢
OCAK 2018
¦axc kayıptır (Kasparov).
£x £d £ ¤
2£d £xd3
Siyah vezir değişimini önleyemez:
2£xb 2¦fb alet kaybeder;
2£ 2¦ad ¤ 2¥ ise
kayıptır (Mieses).
2.exd ¦f 2¥
2¦fe ¤c 2¦x ¦x
sonrasında Siyahın karşı oyunu var-
dır (Tarrasch). Oyundaki hamle Si-
yaha şans veriyor diyen Capablanca
doğru hamle ¦c diye yazıyor;
¦d’den sonra Beyaza kazanç-
tır (Kasparov). ¦e ¢f ¤
(¦d ¥ ¢ ¥x
¦ (¥g ¦xb ¥x
¢ ¦ ¢ ¦ ¦
¦ varyantını “Satrancın Esasları”
kitabında veriyor.
2¦ 2¦fe ¦xe ¦xe
¦
Burada Mieses, “bu hamleyi sevme-
dim, ¢ daha iyiydi” derken, aynı
hamleye Tartakower “çok zekice! Siyah
vezirkanadında karşı oyun elde ediyor”
yorumunu yapmış.
¦ ¦xb ¦x ¤
¥?
¥ ¦ (¦xa ¥
¢ ¦ ¥ ¢ ¦
¢ 3¥  3¦ daha net bir
kazançtı.
¢ ¦ ¢ ¥
¢ 3¥ !
Siyahın berabere şanslarını kaçıran
bir hata, daha iyisi 3¢ idi: 3¦
 Kasparov) 3¦x 3¥x ¤
3¥ ’ten sonra beyaz atın mer-
kezi konumu ve Siyahın vezirkanadın-
daki piyon fazlası Beyaza çok büyük
zorluklar çıkarırdı (Capablanca).
3¢’nın daha iyi olduğuna
katılıyorum, örneğin 3¦ ¢
3¦ ¦x 3¥x ¤ ¥
TRENİ KAÇIRANLAR MK
 ¥ ’ten sonra Siyahın piyon Rubinstein - Alekhine
eksiğini karşılayan bir konumu vardır, Viyana, 1922
fakat 3¦ Beyaza kazançtır (Kas- . ¤ .  ¤f ¥ ¤c
parov).  .e
3¦ ¢ 3¦x  3¥ Bu açılışa ismini veren Ernst Grün-
 ¦x  .  ¦ ¢ feld burada en iyi hamlenin ¥ ol-
¦ ¢ ¥ duğunu düşünüyordu. Oyundaki ham-
Beyazın son üç hamlesi Siyaha tek- leden sonra, isterse Siyah . ile Slav
rar beraberlik şansı verdi, ¥ ile Savunmasının Schlechter varyantına
Beyaz rahat kazanırdı (Capablanca). girebilir.
¥ b .axb a 4¦ ¢
.- .cx ¤x ¥ ¤xc
4. kazanır (Kasparov). .bxc  .- ¤ 1¥a cx4
XABCDEFGHY 1£ 1£b
8-+-+-+-+(
1.cx  1¦c 
7+-+-+-+-'
Alekhine konumdaki baskıyı azalt-
6-mkn+-+-+& mak, rahat bir gelişim sağlamak ve iki
5+-+L+-+R% file sahip olmak için ilginç bir piyon
4pzp-+-+-zP$ fedası yapıyor.
3+-+P+-zP-# 1¥x ¦x ¦x ¥
2Ptr-+-zPK+" ¦ ¥
1+-+-+-+-! N tehdidine karşı; ¥xf
.gxf eşit olurdu, herhalde Alekhine
xabcdefghy iki file kıyamadı.
.b
£c
Beyazın şansına Siyah da beraberlik
fırsatını kaçırıyor. 3¦xa kazancı Fakat Ruby de kuvvetli oynuyor.
pratik olarak imkansız kılardı: 3¥ Sadece piyon fazlasını değil, atak şans-
(¥xa b ¦c 4¦ ¢ larını da elinde tutmak istiyor. Şimdi
4¥ a 4. a 4¥xa ¦xa ¥xf .gxf ¦xf £’ten
. ¦ (Capablanca). sonra Beyaz çok üstün kalır.
.axb! . ¦c ¥ ¤
XABCDEFGHY
Kesin bir hesap sonucu, ayrıca
¥xb de kazanırdı (Tartakower). 8r+-wq-vlk+(
.a 4¥x! 7+-+-+r+p'
6p+-+p+p+&
Bu paradoksal alış şimdi müm-
kün: 4.a 4¦ ¢ 4¢x 5+ptRlsN-+-%
4¦ 4¦ (Mieses). 4-+-zP-+-+$
4¦xb 4¥ a 4¦ 3vL-+-zP-+-#
-0
2P+Q+-zPPzP"
Rubinstein’ın diğer bir gelecek dün- 1+-tR-+-mK-!
ya şampiyonunu 26 hamlede yendiği
oyunu Hans Kmoch’un yorum ve ana- xabcdefghy
lizleriyle izleyelim: ¥x!
39
MK TRENİ KAÇIRANLAR OCAK 2018
Siyah kaleyi kaçamıyor: ¦ diye bilinenlerden çok daha büyük ve ¦c?
. ¥x 2.dx ¥ 2¤x zengin olacaktır”.
Tabi ki doğrusu . ile R’i kes-
(2. ¦ 2¦d £ 2¥ daha Aslında burada .a .Q mekti. O zaman Beyazın beraberlik
kuvvetlidir) 2.bx 2£x veya hatta .Q fikriyle önce .R şansları olabilirdi (Kasparov). Cohn pi-
¦ . ¥x 2.dx ¥ net kazanmaktadır. Ancak Ruby’nin yon finaline girmenin en sade şekilde
2. kazançtır. hamlesi estetik değere sahip fakat, tam berabere yapacağını umuyor (Smyslov,
¤x ¢x 2¥x £ 2.g doğruluğu şüpheli sezgisel bir fedadır. Levenfish).
2. ¥x 2. £5 £x?
2£? ¦xc ¢xc ¢!
¢xf ¦ ¢g £
İki oyuncu da buraya kadar çok 4¢g £x 4¤g ¦f 4.a Rubinstein olağanüstü bir oyun-
iyi oynadı, Alekhine burada 2£  4¦x  ¦xg .fxg £x sonu ustasıydı. h2 piyonuna saldırının
oynamalıydı, vezirler değişilince £ £ ¦g’den sonra ko- sonuçlandırıcı olduğunu kanıtlıyor
oyun beraberedir, eğer 2.f ¥xf num eşittir. (Smyslov, Levenfish).
(2£xf 2¦f £ ¢g ¤e 4¤g
2.f ¥xf ¢d ¢ ¢e
4¦h £b+
Bu hamle hemen kaybeder, ancak Vezirkanadına atak yavaş kalıyor:
2£ 2¦e (2. £e ve 4¦xg 4.fxg £b 4¢f ¢c ¢ ¢ ¢h (Averbach,
.’ten sonra konum Beyaza kazanç- 4¢h ¤x 4¢h 4¢g
Maizelis).
tır. £ 4£xh ¢x #
4¤x 4¢e £ -1 ¢ ¢f ¢h ¢g 
2¦f  . ¢ £f
3¢h 
¥x ¥+ Rubinstein’ın en büyük gücü oyun-
İki hamlede mat var. -0 sonunda yatıyordu. Capablanca ve Çok öğretici bir hamle.
Marshall - Rubinstein Lasker’le beraber döneminin en kuv-
3¢g  3¢h  3¢g
vetli oyunsonu uzmanıydı. Oyunsonu-
Lodz, 1908  ¢h  . fx .fx 
nu güçlendirmek isteyen sporcuları-
XABCDEFGHY ¢g g .hxg hxg -1
mıza onun oyunlarını analiz etmesini
8-+r+-tr-+( öneririz. Özellikle Lasker – Rubinstein, Her ne kadar Rubinstein oyunso-
St. Petresburg, 1914 ön eleme turunda- nunda mükemmel olsa da açılışa da
7+Q+-vl-mkp' ki oyunu Ruby kaybetmesine rağmen katkıları olmuştur. Neredeyse her açı-
6-+-+p+q+& son derece öğretici buluyoruz. Aşağı- lışın bir Rubinstein varyantı vardır.
5+-+nzP-zp-% daki oyunu hemen hemen bütün oyun- En ünlü ve hala popüler olanları; Ve-
sonu kitaplarında bulabilirsiniz. zir gambiti, Tarrasch Savunmasında-
4p+pzP-+P+$ ki, Fransız Savunmasındaki, Dört At
3+-zP-+P+-# Erich Cohn - Rubinstein Oyunundaki ve Nimzo-Hint Savun-
St Petersburg, 1909 masındaki Rubinstein varyantlarıdır.
2PzP-tRNzPK+"
1+-+-+-+R! XABCDEFGHY Bu üstadı saygıyla anıyoruz.

xabcdefghy 8-+-+-+-+( Kaynaklar:

7zpp+-mkpzpp'
Hamle Siyahta. 1- H. Kmoch, Rubinstein’s chess
6-+-+p+-+&
¦xf!
5+-+-+-+-% masterpieces, Dover publishing.

Bu hamleye !! veren Reti şöyle 4-zPr+-+-+$ 2- http://www.chessgames.com

yazıyor:
3zP-+-zPP+-# 3- G. Kasparov, My Great Predecessors,
“Satranç oyuncularının stiline baka-
rak insanların ne düşündüğünü bilmek
2-+-mK-zP-zP" Part 1, Everyman Chess
zordur. Örneğin genel olarak Rubinste- 1tR-+-+-+-!
4- R.Reti, Masters of the chessboard,
in “kuru” bir oyuncu olarak kabul edilir. xabcdefghy
Buna karşın onun oyunlarından yapı- Dover publishing.
lacak bir derleme “kombinatif oyuncu” Beyaz oynar.

40
OCAK 2018 USTACA MK

Fatma Yılmaz Bu sayımızın sorularını, Söyleşe Söyleşe köşemizin konuğu GM

Uluslararası Hakem ve Antrenör Mustafa Yılmaz’ın maçlarından kendi seçkisiyle sunuyoruz sizlere.
fyakademi@gmail.com Bakalım sizler de usta oyuncumuz gibi kazançları görebilecek misiniz?
Soruları çözmeye çalışırken rakibin şah çekebileceği yerleri, kazançla-
rını, kısacası en iyi hamlelerini de göz önünde tutmayı unutmayınız.

Ahmed Adly - Mustafa Yılmaz Mustafa Yılmaz - Hedinn Steingrimsson Mustafa Yılmaz - Jonas Lampert
Enschede op Enschede, 2008 EU-chT (Men) 20th Reykjavik, 2015 Biel MTO op 48th Biel, 2015

XABCDEFGHY XABCDEFGHY XABCDEFGHY

8r+-+-+k+( 8-+-+-+-mk( 8r+r+-+-mk(
7+-wq-vlpzp-' 7zpR+-+-+-' 7zp-+-+pzp-'
6-+-+-snp+& 6-snp+-+pzp& 6-+p+-+-+&
5+-snp+-+-% 5+-+-+-+-% 5vl-+-+-+-%
4rzp-+-+PzP$ 4-+-+-sn-+$ 4-+-zPR+-+$
3+P+-wQP+-# 3+-sN-+P+P# 3+R+L+P+-#
2P+-vL-+-+" 2PzPLtr-zP-+" 2-+-+-zP-zP"
1+KsNR+L+R! 1+-+-+-mK-! 1+-+-+-mK-!
xabcdefghy xabcdefghy xabcdefghy
wKb1,Qe3,Nc1,Bd2,f1,Rd1,h1,Pa2,b3,f3,g4,h4/bKg8,Qc7,Nc5,f6,Be7,Ra4,a8,P wKg1,Nc3,Bc2,Rb7,Pa2,b2,f2,f3,h3/bKh8,Nb6,f4,Rd2,Pa7,c6,g6,h6 wKg1,Bd3,Rb3,e4,Pd4,f2,f3,h2/bKh8,Ba5,Ra8,c8,Pa7,c6,f7,g7
b4,d5,f7,g6,g7
Siyah oynar, kazanır. Beyaz oynar, kazanır. Beyaz oynar, kazanır.
17.Ke2 Kc3 18.Ra6 1-0
12.a7 c4 13.Rh8 Kxf6 14.a8Q Rxa8 15.Rxa8 Ke5 16.Kf3 Kd4
6.Kc3 Qxb3+ 7.Kd4 Qa4+ 8.Kc3 d4+ 0-1 6.gxf6 Kg8 7.Rxa7 Rxb2 8.a4 c5 9.a5 Kf8 10.a6 Ra2 11.Ra8+ Kf7
1...Rxa2 2.Nxa2 Qa5 3.Nxb4 Qa1+ 4.Kc2 Ra2+ 5.Nxa2 Qxa2+ 1.Ne4! Rxc2 2.Nf6 Nxh3+ 3.Kg2 Ng5 4.f4+- Nd5 5.fxg5 Nxf6 1.Rh4+ Kg8 2.Bh7+ Kf8 3.Bf5! Re8 4.Rh8+ Ke7 5.Re3+ 1-0

Mustafa Yılmaz - Betül Cemre Yıldız Mustafa Yılmaz - Rene Stern Julian Radulski - Mustafa Yılmaz
Çeşme op 3rd, 2015 Bundesliga 1314 Germany, 2014 Ankara Angora, 2009

XABCDEFGHY XABCDEFGHY XABCDEFGHY

8r+-wqr+k+( 8-+-trrvlk+( 8-+r+-trk+(
7zpl+-+pzpp' 7zppwq-+pzp-' 7+p+-+pzpp'
6nzp-vl-+-+& 6-snp+p+-zp& 6-vln+l+-+&
5+-+psN-+-% 5+-+-zPPsN-% 5+-+p+-+-%
4-+-zP-vL-+$ 4-+-zP-+-+$ 4-+-sN-+Pwq$
3+-+-+-zP-# 3+-+-+QzP-# 3zpPvL-+-+P#
2PzP-+-zPLzP" 2PzP-+-+LzP" 2P+P+QzPL+"
1+-tRQ+RmK-! 1+-tR-+RmK-! 1+K+RtR-+-!
xabcdefghy xabcdefghy xabcdefghy
wKg1,Qd1,Ne5,Bf4,g2,Rc1,f1,Pa2,b2,d4,f2,g3,h2/bKg8,Qd8,Na6,Bb7,d6,Ra8,e wKg1,Qf3,Ng5,Bg2,Rc1,f1,Pa2,b2,d4,e5,f5,g3,h2/bKg8,Qc7,Nb6,Bf8,Rd8,e8,Pa wKb1,Qe2,Nd4,Bc3,g2,Rd1,e1,Pa2,b3,c2,f2,g4,h3/bKg8,Qh4,Nc6,Bb6,e6,Rc8,f
8,Pa7,b6,d5,f7,g7,h7 7,b7,c6,e6,f7,g7,h67 8,Pa3,b7,d5,f7,g7,h7
Beyaz oynar, kazanır. Beyaz oynar, kazanır. Siyah oynar, kazanır.

5.Qxd6+- 1-0 7.b4 axb4 8.axb4 Nxb4 9.Ra1 Qe8 10.Rfa3 1-0 6.bxc4 Qb6+ 7.Ka1 Qb2# 0-1
1.Nxf7! Kxf7 2.Qh5+ Kg8, 3.Bxd5+ Bxd5 4.Qxd5+ Kh8 1.fxe6 fxe6 2.Qe4 Rf3 Bc5+ 3.Kh1 Qh5 4.Rc4 a5 5.a3 Qe8 6.Rc1 Qh5 1...Nxd4 2.Bxd4 Bxd4 3.Rxd4 Bf5! 4.Rc1 Qf6 5.Qd2 Rc4!

41
MK
ICCF IM Halil N. Özmen
2. Kademe Antrenör
halil.ozmen@gmail.com
Bu sayıda konum değerlendirme
konusunda bazı bilgiler paylaşacağız.
İki sayfada anlatılamayacak kadar ge-
niş olan bu konuya bu sayıda bir giriş
yapacağız. Gelecek sayılarda konum
değerlendirme konusuna devam ede-
ceğiz.
GM’ler ile 2300 altı ratingli satranç-
çıların en büyük farkı, kanımca konum
değerlendirmede yatıyor. Okuduğum
satranç kitaplarından birinde, 2200
ve üzeri oyuncular ile GM’ler arasın-
da oyun sırasında varyant analizinde,
analiz edilen varyant sayısı ve derin-
liğinde çok önemli bir fark olmadığı,
ancak analizde ulaşılan konumların
doğru değerlendirilmesinde ciddi fark
oluştuğu, GM’lerin düşündükleri var-
yantların sonunda oluşan konumları
daha doğru değerlendirdikleri yazıyor-
du. Konumlar yanlış değerlendirilince,
yanlış varyant seçilip zayıf hamleler oy-
nanabiliyor.
Konum değerlendirilirken gelenek-
sel olarak üç temel öğe vardır:
• Gelişim,
• Materyal,
• Alan.
Bunları birazdan kısaca açıklaya-
cağız. Ancak usta bir satranççı birçok
başka faktörü de göz önüne alır.
Vasiukov, Türkiye'de görevli olduğu
dönemde, konum değerlendirirken
ilk dikkat edilecek faktörün şahın
güvenliği olduğunu söylemişti.
Ekleyebileceğimiz diğer faktörleri
şöyle sıralayabiliriz.
• Şahın güvenliği,
• Taşların hareketliliği,
• Merkezin kontrolü,
• Piyon yapısı,
• Açık hatların ve çaprazların
kontrolü.
42
EĞİTİM
Satrancın İçinden
Aslında liste daha uzatılabilir, an-
cak bunlar en çok kabul gören konum
değerlendirme öğeleri olarak karşımıza
çıkarlar.
Gelişim
Gelişim, olabildiğince çok taşın
(özellikle at ve fillerin) etkin olacakla-
rı karelere uyum içinde oynanması ve
devamında da rok atarak şahın güvenli
konuma getirilmesidir. Aynı taşla bir-
den çok kere oynamak genellikle geli-
şim geriliğine neden olur, ama gelişimi
etkileyen tek etmen bu değildir. Örne-
ğin taşların en etkili olmadıkları kare-
lere çıkılması veya bir taşın diğer bir ta-
şın gelişmesini engelleyecek bir kareye
geliştirilmesi gibi.
Gelişim avantajı olan taraf aktif oy-
nayarak bu avantajını kazanç konuma
ulaştıracak güçlü bir şah atağına veya
materyal avantajına dönüştürmeye
çalışmalıdır. Pasif oynadığı takdirde
birkaç hamle sonra gelişim üstünlüğü
kaybolabilir.
Açılışta rakip rok atmamış ve daha
az taş geliştirmişse, gelişim üstünlü-
ğünden bahsedilebilir.
Materyal
Satranç taşlarının birbirlerine göre-
ce bazı değerleri olduğu varsayılır: at ve
filler yaklaşık 3 piyon, kaleler 5, vezirler
9 piyon değerinde varsayılırlar. Ancak
bu şekilde materyal değerlendirme çok
yanıltıcı da olabilir. Diğer stratejik öğe-
ler eşit ise, materyal avantajı anlamlı
olur. Rakip alanda çok iyi yerleşmiş bir
fil ya da at, bazen kaleden daha değerli
olabilir.
Yeterli materyal avantaj elde edil-
diğinde, eğer taktik kazanç olanakları
yoksa, taş kırışmaları ile kazanç oyun
sonuna girmek çok rastlanan bir du-
rumdur.
OCAK 2018
Alan
Alan, bir tarafın kontrolünde olan
karelerin sayısıdır. Alan avantajı ol-
ması, rakipten daha fazla sayıda kare-
yi kontrol etmek, dolayısıyla taşlarıyla
daha rahat manevra yapabilme olana-
ğına bunların sonucu olarak da stratejik
ve taktik avantajlar yaratma olanağına
sahip olmak demektir. Dar alanda taş-
ların kolay manevralar yapamayacağı
açıktır.
Açık konumlarda, alan avantajı olan
taraf taşlarını etkin hücum yapabileceği
karelere kolaylıkla gelebilirken, rakibi
alan darlığından etkin savunma ham-
leleri yapmakta zorluk çekebilir. Kapalı
konumlarda ise, hızlı taktik olanaklara
genellikle pek rastlanmadığı için, alan
avantajı olan taraf taşlarını en etkin ol-
dukları konumlara getirmek için yeterli
zamana sahiptir.
Alan avantajına sahip olmanın bir
yararı da atak edilen kanadı hızla de-
ğiştirip, öbür kanattan atağa kalkma
veya tehditler oluşturma fırsatı verme-
sidir. Alanı az olan taraf, aynı çabuk-
lukta kuvvetlerini diğer kanada transfer
edemez.
Gelişim avantajının incelendiği
bir oyun paylaşacaktım, ancak geçen
sayıda IM Mert Yılmazyerli “Geliş-
menin önemi” yazısında bu konuyla
ilgili güzel bir oyun incelemişti. Ayrıca
birçok kitapta benzer örnekler bulunur.
Bu nedenle sizlerle alan avantajının
kazanca dönüştürüldüğü iki oyun pay-
laşacağım.
Jose Raul Capablanca - Karel Treybal
Karlsbad, 1929
1.d4 d5 2.c4 c6 3.¤f3 e6 4.¥g5
¥e7 5.¥xe7 £xe7 6.¤bd2 f5 7.e3
¤d7 8.¥d3 ¤h6 9.0-0 0-0 10.£c2
g6 11.¦ab1 ¤f6 12.¤e5 ¤f7 13.f4
¥d7 14.¤df3 ¦fd8 15.b4
OCAK 2018 EĞİTİM MK
XABCDEFGHY ¥e8 44.¦ha1 ¢g8 45.¦1a4 ¢f8
46.£a3 ¢g8 47.¢g3 ¥d7 48.¢h4
16.a5!
8r+-tr-+k+( Satranç motorlarının beğenmediği
48.¤d2 ¤xg5 Capablanca bu bu hamle Siyahın konumuna batırılmış
7zpp+lwqn+p' hamleden çekindiği için 48.¢h4 oy- bir iğne gibi. Birazdan görüleceği gibi,
6-+p+psnp+& namış olabilir, ama bu devam yolun- a4 karesini beyaz taşlar için boşaltıyor
5+-+psNp+-% da da Beyaz kolay kazanırdı. 49.¤b3 ve b6’ya bir beyaz atın yerleşmesine
¤f7 (49...¦f8 50.¤a5 ¦ce8 51.¤xb7 olanak sağlıyor. Beyazın vezirkanadında
4-zPPzP-zP-+$ ¤f7 52.¤d6 ¤xd6 53.¦xd7 ¤f7 alan avantajı var.
3+-+LzPN+-# 54.¦aa7+-) 50.¤a5 ¥e8 51.¦xb7 16...f5 17.f3 ¤f6 18.£c2 h5
2P+Q+-+PzP" £a8 52.¦a7 £b8 53.¥a6+- 19.¤a4 fxe4 20.fxe4 ¥h3 21.¦f3
¢h7 22.¥f1 ¥g4 23.¦f2 ¥h6 24.¥g2
1+R+-+RmK-! 48...¢h8 49.£a1 ¢g8 50.¢g3
Beyaz önemli bir alan üstünlüğüne
xabcdefghy ¢f8 51.¢g2 ¥e8 52.¤d2 ¥d7
53.¤b3 ¦e8 54.¤a5 ¤d8 sahip. Şu an için Siyah kayıp konum-
Beyaz vezirkanadında alan avantajı da değil, ama bir karşıoyun planı da
elde etti. Siyah b7 piyonunu korumayı başar- gözükmüyor.
15...¥e8 16.¦fc1 a6 17.£f2 ¤xe5 dı, ama oyunu kurtaramıyor. 24...¤eg8 25.¤b6 ¦b8 26.¦af1
18.¤xe5 ¤d7 19.¤f3! £e7 27.h3 ¥d7 28.¥xh6 ¢xh6
Beyaz atı f3’e çekerek kırışmadan 55.¥a6 bxa6 56.¦xd7 ¦e7 29.£d2+ ¢g7 30.£g5 ¦f7 31.¤d2
57.¦xd8+ ¦xd8 58.¤xc6 1-0
kaçınıyor, çünkü aksi takdirde Siyah ¦bf8 32.£h4 ¤h7 33.£xe7 ¦xe7
karşıoyun şansları yakalayabilirdi. Ör- 34.¦xf8 ¤xf8 35.¤f3 ¤h7 36.¤xd7
neğin: 19.c5 ¤xe5 20.fxe5 g5 Siyah Boris Gelfand - Vassily Ivanchuk
FIDE GP, Pekin, 2013 Burada Beyaz hızlı bir kazancı
¥g6 ve ¦f8’den sonra karşıoyun elde
görmüyor. 36.¤xe5! dxe5 (36...¥xh3
edebilirler. 1.d4 ¤f6 2.c4 g6 3.¤c3 ¥g7 4.e4 37.¤xg6 ¢xg6 38.¥xh3+- Siyah
19...¦dc8 20.c5! d6 5.¥e2 0-0 6.¤f3 e5 7.0-0 ¤c6 e4 piyonunu alamıyor.) 37.d6 ¦e6
Siyah vezirkanadında kramp halde. 8.d5 ¤e7 9.b4 ¤h5 10.g3 a5 38.¤xd7 ¦xd6 39.¤xc5+-
Beyaz c5 sürmese, siyah atını d5 kare- 10...f5 hamlesi 2500 üzeri oyun- 36...¦xd7 37.h4 ¤gf6 38.¥h3 ¦c7
sine oynama fırsatı bulacak. 20.h3 dxc4 cular arasında 2000 yılından bu yana 39.¤d2 ¤g4 40.¦b1 ¤hf6 41.¦b6
21.¥xc4 ¤b6 22.¥b3 ¤d5 Partide- daha çok oynanmış, ama 10...a5 oyna- ¦d7 42.¥f1 ¢f8 43.¥d3 ¤h6 44.¥c2
kine göre Siyah bu konumda daha az yanlar daha iyi sonuçlar almışlar. 10... ¤f7 45.¤b1 ¦c7 46.¤c3 ¤d7 47.¦b1
kötü durumda olurdu. f5 11.¤g5 ¤f6 12.¥f3 fxe4 13.¤cxe4 ¢e7 48.¥a4 ¤d8 49.¥xd7 ¢xd7
20...¤f6 21.a4 ¤g4 22.£e1 ¤h6 ¤f5 14.¥g2 ¤xe4 15.¤xe4 a5 16.b5 50.¢g2 ¤f7 51.g4
23.h3 ¤f7 24.g4 ¥d7 25.¦c2 ¢h8 b6 17.a4 h6 18.¥b2² Beyazların çok 51.¤b5! ¦c8 52.¦f1+- Beyaz, Si-
26.¦g2 ¦g8 27.g5! £d8 28.h4 ¢g7 hafif üstünlüğü var. yahın herhangi bir hamlesine ¦f6 ile
29.h5 ¦h8 30.¦h2 £c7 31.£c3 £d8
kazanç konum elde eder.
32.¢f2 £c7 33.¦bh1 ¦ag8 34.£a1 11.bxa5 ¦xa5 12.¤d2 ¤f6 13.a4
¦b8 35.£a3 ¦bg8 36.b5 axb5 ¦a8 14.¤b3 c5 15.¥d2 ¤d7 51...hxg4 52.¢g3
37.h6+ XABCDEFGHY 52.¤b5! ¦c8 53.¦f1+-
Şahkanadını kilitleyen ve Siyahı 8r+lwq-trk+( 52...¤h6 53.¦b6 ¢e7 54.¤d1
tam kramp durumuna sokan Beyaz ve- ¤g8 55.¢xg4 ¤f6+ 56.¢f3 ¦d7
zirkanadından oyunu kazanmak ama-
7+p+-snpvlp' 57.¤c3 ¢f8 58.¤b5 ¢e7 59.¤c3
cında.
6-+-zp-snp+& ¢f8 60.¦b1 ¢g7 61.¢e2 ¢h6 62.¦f1
5+-zpPzp-+-% ¤h7 63.¤b5 ¢h5 64.¢e3 ¢g4
37...¢f8 38.axb5 ¢e7 39.b6 £b8 65.¢d3 ¢h3 66.¦g1 ¤f8 67.¢e3
40.¦a1 ¦c8 4P+P+P+-+$ ¢h2 68.¦f1 ¤h7 69.¦f3 ¢g2 70.¤c3

Siyahın beklemekten başka yapabi-

3+NsN-+-zP-# g5 71.hxg5 ¤xg5 72.¦f5 1-0
2-+-vLLzP-zP" Beyaz oyunda birkaç kere hızlı ka-
leceği bir şey yok! zanç fırsatı kaçırsa da, alan avantajını
41.£b4 ¦hd8 42.¦a7 ¢f8 43.¦h1
1tR-+Q+RmK-! b7 piyonunun zayıflığı ile birleştirip
xabcdefghy sonunda kazanıyor.

43
MK
Taşı oyun dışı bırakmak
WGM Betül Cemre Yıldız
Kadıoğlu
Milli Sporcu
bcyildiz@hotmail.com
Satrançta mat etmek dışında kazan-
manın birçok yolu vardır. Bunlardan
biri de taşlara atak yapmaktır. Taşlara
atak yapmak için ya doğrudan koruma-
sız rakip taşa saldırırız ya da rakip taşı
oyun dışı bırakırız.
Taşı oyun dışı bırakmak için yapa-
bileceklerimiz:
1- Piyon veya taşları kullanarak ra-
kip taşın hareket kabiliyetini sınırla-
mak.
2- Rakip taşı hareket edemeyeceği
alana sürüklemek. Örneğin, zehirli pi-
yon yardımı ile.
Taş sıkıştırmak veya taşı oyun dışı
bırakmak deyince, akla ilk gelen kenar
piyonlarının alındığı durumlarda ta-
şın sıkışmasıdır. Bunun en ünlü örne-
ği 1972 yılında Reykjavik’te oynanan
Rashid Nezhmetdinov -
Spassky – Fischer maçında olmuş-
A. Konstantinov
tur. Tamamen eşit bir konumda 29...
Rostov on Don Rostov, 1936
Fxh2?! ile zehirli kenar piyonunu alan
Fischer acaba ne düşünmüştü veya neyi
1.e4 e6 2.d4 d5 3.e5 c5 4.dxc5 3+R+-zP-zPL#
gözünden kaçırmıştı?
Bxc5 5.Bd3 Nc6 6.Qe2 Qc7 7.Nf3 2-zP-+PmK-+"
Boris Spassky - Robert James Fischer
Nd4 8.Nxd4 Bxd4 9.f4 Ne7 10.Na3
World-ch Reykjavik, 1972
a6
XABCDEFGHY XABCDEFGHY xabcdefghy
8-+-+-mk-+( 8r+l+k+-tr(
7zpp+-+-zpp' 7+pwq-snpzpp'
6-+-vlpzp-+& 6p+-+p+-+& şahı 36.Rb3
5+P+-+-+-% 5+-+pzP-+-% zanır.
4-+-+-+-+$ 4-+-vl-zP-+$
3zP-+KzP-+-# 3sN-+L+-+-# arasında Dünya Kadınlar Satranç Şam-
2-+-+-zPPzP" 2PzPP+Q+PzP" piyonu
1+-vL-+-+-! 1tR-vL-mK-+R! piyonu Unvanına sahip Tan Zhongyi
xabcdefghy xabcdefghy arasındaki maç.
44
EĞİTİM OCAK 2018
29...Bxh2?! 30.g3 h5 31.Ke2 h4 11.c3!
32.Kf3 Ke7 Kesinlikle beklenmeyen bir hamle.
32...h3 33.Kg4 Bg1 34.Kxh3 Bxf2 Ka1 kaybediliyor gibi görünüyor. An-
35.Bd2! Fischer belki de bu hamleyi cak Beyazlar veziri a1 karesinde sıkış-
gözünden kaçırmıştı. tırıyor!
33.Kg2 hxg3 34.fxg3 Bxg3 35.Kxg3 11...Bxc3+?? 12.bxc3 Qxc3+
56. hamlede Fischer oyunu terk 13.Qd2 Qxa1 14.Bb1!
eder. Ve ardından Bb2 hamlesi ile Siyah-
lar veziri kaybeder.
Antrenörlerin eğitimlerde gös- 1-0
termesi gerektiğini düşündüğüm en
önemli maç 1919 yılında Hastings’de İkinci örneğim oyun sonunda tah-
oynanan Winter – Capablanca maçı. tanın ortasında sıkışan kale ile ilgili. Bu
Bu maçta Capablanca, öncelikle beyaz duruma inanması güç olsa da aşağıdaki
fili şahkanadında oyun dışı bırakıyor,
konum beni çok etkilemişti.
ardından vezirkanadından atak yaparak
oyunu çok öğretici biçimde kazanıyor. Ulf Andersson - Eugenio Torre
Biel, 1977
Bu makalede ben daha farklı örnek-
XABCDEFGHY
ler göstermek istiyorum. Taşı oyun dışı
bırakma konusunda bence en sıra dışı
8-tr-+-+-+(
örnek 1936 yılında oynanan Nezhmet-
7+pvl-mk-zp-'
dinov – Konstantinov maçında oluştu.º
6-+-+p+-zp&
5+p+p+-+-%
4-+-zPp+-zP$
1+-+-+-+-!
34...b4!! 0-1
Beyazlar terk eder. Çünkü 35.Rxb4
b4! ve ardından Siyahlar
b5!
a4 karesine ulaştırarak kaleyi ka-
Bir diğer örnek 2004 – 2006 yılları
olan Antoaneta Stefanova ile
bu yılın Dünya Kadınlar Satranç Şam-
OCAK 2018 EĞİTİM MK
Zhongyi Tan - Antoaneta Stefanova 25.Kg2? 32.e5!! dxe5 33.g5! exf4
FIDE-Wch k.o. (Women) Elista, 34.gxf6++- 1-0
2004 Beyazların bir an önce fili tahtanın
kenarından kaçması gerekiyordu. Önce
Örnek: Hangi taş oyun dışı?
25.Rb8+ veya 25.Be3 eşit bir konum.
XABCDEFGHY
8-tr-+-+-+( 25...c5! XABCDEFGHY
7+-+-+p+-' Artık beyaz fil oyun dışı.
8r+-tr-+k+(
6-+-+p+p+& 26.Ne3 Kd7 27.c4 Kc6 28.Nd5
7zpp+lwqp+-'
5+-mk-zP-+p% hxg3 29.fxg3 Rhg8 30.Kf3 Bd6 6-+-+p+pzp&
31.Ke4 Ne7 32.Bb6 Rg4+ 33.Kf3 5snP+-+-+-%
4p+Lzp-zPP+$ Rdg8 34.Nxe7+ Bxe7 35.Ba5 Rxg3+
3+Psn-+-+P# 36.Kf2 Rg2+ 37.Kf1 e4 38.Be1 e3 4-+-+Q+-+$
2PmK-+-+-+" 0-1 3+-zPL+N+-#
1+-+-+-+R! B. C. Yıldız – A. Mir Mahmoud 2P+-+-zPPzP"
xabcdefghy Olimpiyat İstanbul, 2012 1tR-+R+-mK-!
33...a3+! XABCDEFGHY xabcdefghy
Siyahlar beyaz şahı a1 karesine sı- 8-+-+-mk-+(
kıştırıyor. 1.Qb4!!
7+-wqn+pzp-'
Çatal! Vezir ve at aynı anda istekte.
34.Ka1 6p+-zp-vl-zp&
34. Kc1 Nxa2; 34. Kxa3 Ra8 35. 5+p+-+-+-% 1...Qxb4 2.cxb4 +-
Kb2 Rxa2 36. Kc1 Ra1 -+ 4-+-+PzPP+$ Ve Beyazlar siyah atı kenarda
34...Rh8! 35.g5 Kb4 36.Rh2 Rc8 sıkıştırır.
3+-+-+L+-#
37.Rd2 Rxc4! Örnek:
2PzP-wQ-vLKzP"
Dünya Şampiyonundan etkileyici
bir feda. 1+-+-+-+-! makSiyahlar istiyor.
Şxc7 ve Kg5+ ile çatal at-

38.bxc4 Kxc4 39.h4 d3 40.f5 Ne4

xabcdefghy
41.fxg6 fxg6 42.Rc2+ Kd4 43.Rd2 XABCDEFGHY
Ke3 44.Rd1 Ke2 0-1 31...Ke7?? 8-+-mk-+r+(
M. Muzychuk – B. Yıldız Rakibimin yaptığı bu hamle ile artık 7+-tR-+-+-'
Türkiye Is Bankası Satranç Ligi, Kon- siyah fil sıkışıyor. 6-+-+-+-zp&
ya, 2012
XABCDEFGHY XABCDEFGHY 5zp-+-+K+L%
8-+ktr-+-tr( 8-+-+-+-+( 4P+-+-+-+$
7vL-zp-vl-+-' 7+-wqnmkpzp-' 3+-+-+-+P#
6p+p+-+n+& 6p+-zp-vl-zp& 2-+-+-+-+"
5+-+-zp-+-% 5+p+-+-+-% 1+-+-+-+-!
4P+-+-+Nzp$ 4-+-+PzPP+$ xabcdefghy
3+-+P+-zP-# 3+-+-+L+-#
2-+P+-zP-+" 2PzP-wQ-vLKzP" 1.Rc4!! Rg5+ 2.Ke6! Rxh5 3.h4!

1tRR+-+-mK-! 1+-+-+-+-! Ve siyah kale sıkışır.

xabcdefghy xabcdefghy 3...Ke8 4.Rc8#

45
MK ÖYKÜLERİYLE PROBLEMLER
Satranç sanatçılarının “fırçasından” çıkanlar
IA Müslim Ersoy
Uluslararası Hakem
mersoy01@yahoo.com
Sevgili satrançseverler,
Bu sayıda Ukrayna bestecilerinin
çalışmalarına yer vereceğiz.
Dünya nüfusunun % 25'inden faz-
lası satranç oynuyor ve bu da bu sporun
önemini ortaya koyuyor.
Satranç oyunu sayesinde, aynı hedef
ve amaç doğrultusunda insanlar bir ara-
ya gelir, iletişim kurar, deneyim paylaşır
ve elbette satranç oynarlar. 21.yüzyılda
satranç popüleritesinin hızlı bir şekilde
artması, çeşitli ülkelerin güçlü satranç
oyuncularının turnuva organizasyonla-
rına katılımları sayesinde olmuştur.
Ukrayna satranç ustalarının da dün-
ya satrancına büyük katkıları olmuştur.
Burada, satranç tarihinde iz bırakan
birkaç kişinin ismini anmak yeterli olur
sanırım. Erkeklerde Ivanchuk, Pono-
mariov ve kadınlarda Muzychuk kar-
deşler ve Anna Ushenina.
Ukrayna’da satranç kompozisyonu
aktif olarak 1920'lerin başında gelişti-
rildi. Donetsk ve Lugansk şehirlerin-
de çalışmalar bölgesel komisyonların
oluşturulmasıyla başladı. Aktif faaliyet
gösteren problemistler bu komisyon-
larda yoğun çalışmalar yürüttü. Do-
netsk bestecilerinin eserleri, birçok sat-
ranç dergilerinin sayfalarında, yerel ve
merkez basının satranç bölümlerinde
daha sık ve hatta Sovyetlerin dışında
da kabul görmeye başladı. Devamında
Ukrayna'daki kompozisyonun gelişimi,
2. Dünya Savaşının başlamasıyla uzun
süre kesintiye uğradı. Bestecilerin safla-
rı büyük ölçüde seyreldi. Bazıları savaş
sırasında öldü, bir kısmı o bölgeden ay-
rıldı, bir kısmı da kompozisyon çalış-
malarından tamamen uzaklaştı. Eski-
lerden, başta I. Gegelsky, A. Kakovin ve
46
OCAK 2018
N. Kononov olmak üzere sadece birkaç
Beyaz oynar, 2 hamlede mat eder.
kişi kalmıştı.
Ukrayna’da satranç kompozisyon 1.£a4 ¦xa4
hareketinde yeni bir yükselme ellili yıl- 1...¦xc7 2.¦e6#; 1...¦xe7 2.£c6#;
ların sonlarında başladı. 1...¤b4 2.£xb4#
Yeni yazarlar ortaya çıktı. H. Ani- 2.¦cd7#
mitsa, Y. Dorokhov, V. Pavlenko, V. Ro- Maden teknisyeni olan A. Sarkits,
manenko, A. Sarkits, V. Yakovenko ve ilkönce satranca oyuncu olarak başladı.
diğerleri, çeşitli yarışmalarda üstün ba- Kompozisyonlara karşı ilgisi ve sevgisi
şarılar elde ettiler. Şimdi, Ukrayna’nın daha sonra gelişti. İlk yaratıcı deneyim-
en büyük ekiplerinden olan Donbass leri 1960 yılına aittir. Büyük bir titizlik-
bestecileri yaratıcı bir şekilde çalışarak le ve sistematik çalışma ile kısa sürede
satranç kompozisyonlarının her türün- Donbass bölgesinin ve Ukrayna’nın en
de ilginç eserler yaratmaktadırlar. iyi satranç kompozisyon ustaları arası-
İşte, kompozisyon ustalarının eser- na girmeyi başardı.
lerinden bazı örnekler: Bu pozisyon, tüm halkların dost-
1928'de "Luganskaya Pravda" ga- luğunu, kardeşliğini ve eşitliğini sem-
zetesi iki hamlelik problemler için ilk bolize eden beş köşeli bir yıldızı tasvir
bölge yarışmasını düzenledi. ediyor.
Yarışmaya 34 problem ile 14 kişi A. Sarkits “Shakhmatnaya kom-
katıldı. Kazananlar arasında D. Sham- pozitsiya v Donbasse”,
rovskiy de vardı. İlginç bir detay, prob-
XABCDEFGHY
lemlerin orijinalliği konusunda kontrol
8-+-+-+-+(
ve değerlendirme L. Kubbel tarafından
yapıldı. 7+-+-vL-+-'
Figürlerin tahtada diziliş şekli uçak
6-+-+-+-+&
ve pilotu andırıyor. Lugansk şehrinden
5+P+pzpp+L%
olan yazar, eserini Sovyet havacısı B.
Chukhnovsky'ye adadı.
4-+-sN-zP-+$
D. Shamrovskiy “Luganskaya
Pravda”, 1928 3+-+-mk-+-#
ABCDEFGHY 2-+Q+-+K+"
8-+-sN-+-+( 1+-+-+-+-!
7tr-tR-tR-tr-' xabcdefghy
6-+-mk-+-+& Beyaz oynar, 2 hamlede mat eder.
wKg2,Qc2,Nd4,Be7,h5,Pb5,f4/bKe3,Pd5,e5,f5
5+-+n+-+-% 1.¥b4
Hamlesinden sonra Siyah zugz-
4-+pmKp+-+$
wang
3+-+P+-+-# 1...¢xf4
2-+-+-+l+" 1...¢xd4 2.¥c5#; 1...exd4 2.¥d2#;
1+-+Q+-+-! 1...exf4 2.¤xf5#; 1...e4 2.£d2#
2.¥d2#
xabcdefghy
wKd4,Qd1,Nd8,Rc7,e7,Pd3/bKd6,Nd5,Bg2,Ra7,g7,Pc4,e4
 ÖYKÜLERİYLE PROBLEMLER

Mesleği ekonomist olan Aram H. Tutlayants, satranç kompozisyonu ile yetişkin yaşta ilgilenmeye başladı. İlk yarattığı
problem periyodik basında 1955'te yayınlandı. Geniş kitleler arasında satranç kompozisyonunun yayılmasının öncülerinden
biridir. Aşağıdaki üç problem (ДГУ) Donetsk Devlet Üniversitesi'nin 1965 yılında açılış şerefine oluşturulmuştur.
A. Tutlayants “Sotsialisticheskiy Donbass”, 1966

XABCDEFGHY XABCDEFGHY XABCDEFGHY

8-+-+-+-+( 8-+-+-+-+( 8-+-+-+-+(
7+-+-zpp+-' 7+rsnNwQ-+-' 7+-+n+-zp-'
6-+-vL-zP-+& 6-zp-+P+-+& 6-+-zP-+P+&
5+-+k+p+-% 5+k+-+-+-% 5+-+-zppmk-%
4-+-sNpzp-+$ 4-vL-+-+-+$ 4-+-+-+P+$
3+-mKpzPNwQ-# 3+K+-+-+-# 3+-+n+-mK-#
2-+P+-+n+" 2-zP-+-+-+" 2-+-+Pzp-+"
1+-+-+-+-! 1+-+-+-+-! 1+-+-+-+-!
xabcdefghy xabcdefghy xabcdefghy
wwKc3,Qg3,Nd4,f3,Bd6,Pc2,e3,f6/bKd5,Ng2,Pd3,e4,e7,f4,f5,f7 wKb3,Qe7,Nd7,Bb4,Pb2,e6/bKb5,Nc7,Rb7,Pb6 wKg3,Pd6,e2,g4,g6/bKg5,Nd3,d7,Pe5,f2,f5,g7

Beyaz oynar, 4 hamlede mat eder. Beyaz oynar, 3 hamlede mat eder. Siyah oynar, Beyaz 3 hamlede koo-
1.£g8 exf3 1.¤c5 bxc5 peratif mat eder.
1...¢xd6 2.£b8+ ¢d5 3.£b5+ 1...¤a6 2.£e8+ ¦d7 3.£xd7# 1...¤f6 2.d7 ¤f4 3.d8¤ ¤xg6
¢d6 4.£c6# 2.£xc5+ ¢a6 3.£a5# 4.¤f7#
2.£a8+ ¢xd6 3.£c6+ ¢e5
4.¤xf3#

“Grup uçuşu” adı verilen ilginç bir £g8 4.¤g5# Beyaz oynar, 2 hamlede mat eder.
problem: Krivoy Rog şehrinde çıkarılan
A. L. Sarkits “Shahkmat”, 1963 “2” rakamı:
“Chervoniy Girnik” gazetesi satranç
2.’lik Ödülü şubesinin 25. yıldönümüne adanmış bir 1.¤a2-c1
sembolik-görsel kompozisyon yarış-
XABCDEFGHY ması düzenledi. Sonuçlar E. L. Pogos- Zugzwang
8-+-+-+-+( yants tarafından değerlendirildi.
1...¥b3-a4
7+-+-+-+-' Satranç tahtasındaki sayı kendini
çok anlamlı bir şekilde anlatıyor. 1...¥b3-a2 2.¦b2-a2;
6-+PzpP+-+& P. Krepko “Chervoniy Girnik”,
5+P+k+P+-% 1983, Fahri Ödül 1...c4-c3 2.¤c1-b3

4-+pzP-+-+$ XABCDEFGHY 2.¤b6-c4#

3+-zP-+N+K# 8-+-+-+-+( “5” rakamı:
2-+-+-sNp+" 7+-+-+-+-' 1.¤f3 ¤xf3
1wQ-+-+qvL-! 6psNP+-zpKtR&
1...hxg2 2.¤xh2#; 1...¤f1 2.¦h4#
xabcdefghy
wKh3,Qa1,Nf2,f3,Bg1,Pb5,c3,c6,d4,e6,f5/bKd5,Qf1,Pc4,d6,g2
5mk-mK-+P+-%
4-+p+-zpksN$ 2.gxh3#
Beyaz oynar, 4 hamlede mat
eder.
3+l+-+-+p# Sonraki üç problem, bu gazetenin
2NtRp+-zPPsn" satranç şubesinin daimi başkanı olan
1.£a8 Kanonik D. K.'ya (КДК) ayrılmıştır.
(c7 mat tehdidi.)
1+-+-+-+-! Kompozisyon ustası İ. S. Shumov'un
1...£a1 2.£g8 £a8 3.£xg2
xabcdefghy
wKc5,g6,Na2,b6,h4,Rb2,h6,Pc6,f2,f5,g2/bKa5,g4,Nh2,Bb3,Pa6,c2,c4,f4,f6,h3
100. ölüm yıldönümüne ilişkin kutlamalar

47
MK ÖYKÜLERİYLE PROBLEMLER OCAK 2018

P. Krepko “Chervoniy Girnik”, 1983, Fahri Ödül

XABCDEFGHY XABCDEFGHY XABCDEFGHY

8-+-+-+-+( 8-+-+-+-+( 8-+-+-+-+(
7+-+-+-+-' 7+KzpN+-+-' 7sN-mK-+-+-'
6l+-tR-+-+& 6-vL-zp-+-+& 6pzp-+-+-+&
5mk-zP-+-+-% 5+n+P+-+-% 5mk-+-+-+-%
4ptR-+-+-+$ 4QzpkzpL+-+$ 4pzp-+-+-+$
3zp-mK-+-+-# 3tR-+-tr-+-# 3tR-tR-+-+-#
2L+-sN-+-+" 2-+-+-+-+" 2-+-+-+-+"
1+-+-+-+-! 1+-+-+-+-! 1+-+-+-+-!
xabcdefghy xabcdefghy xabcdefghy
wKc3,Nd2,Ba2,Rb4,d6,Pc5/bKa5,Ba6,Pa3,a4 wKb7,Qa4,Nd7,Bb6,e4,Ra3,Pd5/bKc4,Nb5,Re3,Pb4,c7,d4,d6 wKc7,Na7,Ra3,c3/bKa5,Pa4,a6,b4,b6

Beyaz oynar, 2 hamlede mat eder. Beyaz oynar, 2 hamlede mat eder. Siyah oynar, Beyaz 2 hamlede mat
1.¥c4 ¥xc4 1.¥c5 dxc5 eder.
1...¥b5 2.¦xb5#; 1...a2 2.¦xa6# 1...¦xe4 2.£b3#; 1...¤c3 2.£xb4# 1.¦cb3
2.¤xc4# 2.¤e5# Zugzwang
1...b5
1...bxa3 2.¤c6#
2.¤c6#

çerçevesinde "Vecherniy Donetsk" adlı ga- 1...d5+ 1.£d7

zete bir sembolik-görsel kompozisyon ya- 1...f5+ 2.exf6 d5+ 3.¢f4# 1.£f5 ? 1...e4 2.£xe4 ¥xf3
rışması düzenledi. 2.exd6 f5+ 3.¢d4#
İşte bu yarışmadan birkaç örnek: İki geçerken alış ve iki blokaj – tüm 1...e4
Tahta üzerindeki figür deniz çapasını
bunlar şahlar ateş altında iken basit bir 1...¥f1 2.£a4+ ¢xd3 3.£e4#;
retro analizle yapıldı. 1...¥xg3 2.£a4+ ¢xd3 3.£e4#
tasvir ediyor (Shumov bir deniz subayı idi). Sıradaki problem meşhur
Bu problemde sembolik-görselin yanında “Katyuşa”yı tasvir etmektedir. Qh3 bir 2.£a4+ ¢xd3 3.£xe4#
Retro analiz fikri somutlaştırılıyor – hamle jet mermidir (füze). Doğrudan 1.Qf5 Bu problemde yazar bir “yılbaşı ağa-
sırası Siyahın. ile ateş etmek hatalı olur. Balistik yö- cı” resmetmiş.
V. Samilo “Vecherniy Donetsk”, rüngeye ihtiyaç var.
N. Mironenko “Vecherniy Do- V. Sadovskiy “Vecherniy Do-
1983, Birincilik Ödülü netsk”, 1983, 2’lik ve 3.’lük Ödülleri netsk”, 1983, Fahri Ödül
XABCDEFGHY XABCDEFGHY XABCDEFGHY
8-+-+Q+-+( 8-+-+-+-+( 8-+-mK-+-+(
7+p+pzpp+p' 7+-+-+-+-' 7+-trPtr-+-'
6-zP-+k+-zP& 6-+-+-+-+& 6-tRPmkPtR-+&
5+-+-zP-+-% 5+-+-zp-+-% 5+PzplzpP+-%
4-+N+K+N+$ 4-+-+-vl-+$ 4-+-zp-+-+$
3+-+PtRP+-# 3+-sNP+PzPQ# 3+-+Q+-+-#
2-+-+-+-+" 2PzPkzpRzPlsN" 2-+-vL-+-+"
1+-+-+-+-! 1+R+-+-mK-! 1+-+-+-+-!
xabcdefghy xabcdefghy xabcdefghy
wKe4,Qe8,Nc4,g4,Re3,Pb6,d3,e5,f3,h6/bKe6,Pb7,d7,e7,f7,h7 wKg1,Qh3,Nc3,h2,Rb1,e2,Pa2,b2,d3,f2,f3,g3 bKc2,Bf4,g2,Pd2,e5
wKd8,Qd3,Bd2,Rb6,f6,Pb5,c6,d7,e6,f5/bKd6,Bd5,Rc7,e7,Pc5,d4,e5
Siyah oynar, Beyaz 2 hamlede mat Beyaz oynar, 3 hamlede mat eder.
eder. Beyaz oynar, 2 hamlede mat eder.

48
OCAK 2018 ÖYKÜLERİYLE PROBLEMLER MK
1.£xd4 ¦c8+ Y. Omelyanenko “Vecherniy İki uzay gemisi bir arada.
Kiev”, 1982, Özel Ödül Y. Yakovlev “Vecherniy Donetsk”,
1...¦e8+ 2.dxe8¤#; 1...e4 2.¥f4#; 1983, Fahri Ödül
1...c4 2.¥b4#; 1...¦cxd7+ 2.cxd7#;
1...¦exd7+ 2.exd7#; 1...¦xc6 2.¦xc6#; XABCDEFGHY XABCDEFGHY
1...¦xe6 2.¦xe6# 8-+-+-+-vL( 8-+-+-+-+(
2.dxc8¤# 7+-zp-+-+-' 7+p+-sN-+p'
Tahta üzerindeki figürler, Kalu- 6-+p+-+-+& 6-+-snpsn-+&
ga’daki K. E. Tsiolkovsky adlı Kozmo- 5+-+-mk-+-%
notluk Tarihi Müzesi’ne ait silueti tas-
5+-zp-+-+-%
vir etmektedir. 4-zPN+-+-+$ 4-+-zpPzp-+$
M. Zhits “Vecherniy Donetsk”, 3+P+k+-+-# 3+-+PsNP+-#
1983, Fahri Ödül 2-mK-+-+-+" 2-+K+Q+P+"
XABCDEFGHY 1+-+-+-+L! 1+-+-+-+-!
8-+-+-mK-+( xabcdefghy xabcdefghy
wKb2,Nc4,Bh1,h8,Pb3,b4/bKd3,Pc5,c6,c7 wKc2,Qe2,Ne3,e7,Pd3,e4,f3,g2/bKe5,Nd6,f6,Pb7,d4,e6,f4,h7
7+-+-trPtr-' Beyaz oynar, 2 hamlede mat eder.
6PzPPtRPmkPtR& Beyaz oynar, 5 hamlede mat eder. 1.£e1 dxe3
1...fxe3 2.£g3#; 1...b5 2.¤c6#; 1...
5wQ-+-+-+P% 1.¥f3 cxb4 2.¢b1 c5 3.¥a1 c6 h5 2.¤g6#; 1...¤c8 2.¤c4#; 1...¤g8
4-+-+-+-+$ 4.¢b2 ¢d4 5.¢c2# 2.¤g4#
2.£c3#
3+-+-+-+-# Ukrayna bestecilerden yine uzay te- V. I. Sadovskiy “Sovetskiy shakh-
2-+-+-+-+" malı birkaç problem: ter”, 1965

1+-+-+-+-! “Başlat!” komutu ve roket uçuşta.

XABCDEFGHY
xabcdefghy V. Jekarkov “Vecherniy Donetsk”, 8-+-+R+-+(
wKf8,Qa5,Rd6,h6,Pa6,b6,c6,e6,f7,g6,h5/bKf6,Re7,g7
1983, Fahri Ödül 7+-+-+-+-'
Beyaz oynar, 2 hamlede mat eder. XABCDEFGHY 6-+-zPpzP-+&
1.£d5 8-+-+-+-+( 5+P+-mk-+P%
Zugzwang 7+-+-mK-+-' 4-+-+P+-+$
1...¦xe6 6-+-+p+-+& 3+N+-+-+N#
1...¦xg6 2.¦xg6#; 1...¦exf7+ 5+-+-mk-+-% 2-+-+L+-+"
2.exf7#; 1...¦gxf7+ 2.gxf7#; 1...¦e8+ 4-+-zpPzp-+$ 1+-+-mK-+-!
2.fxe8¤#;
3+-+P+P+-# xabcdefghy
wKe1,Nb3,h3,Be2,Re8,Pb5,d6,e4,f6,h5/bKe5,Pe6
1...¦g8+ 2.fxg8¤#; 1...¦h7
2.gxh7#; 1...¦d7 2.exd7# 2-+P+R+P+" Beyaz oynar, 3 hamlede mat eder.
1.¦e7 ¢xd6
2.¦xe6# 1+-+-+-+-! 1...¢xf6 2.¥c4 e5 3.¦f7#; 1...¢xe4
“Svyatoslav’ın Son Savaşı” xabcdefghy 2.¦xe6+ ¢d5 (2...¢f5 3.¤d4#)
3.¤f4#
wKe7,Re2,Pc2,d3,e4,f3,g2/bKe5,Pd4,e6,f4

Rusya ve Kiev’in tarihinde önemli 2.¥g4 e5

Beyaz oynar, 3 hamlede mat eder. 2...¢e5 3.¦xe6#
bir şahsiyet olan Dük Svyatoslav, Bi- 3.¦d7#
zans ile barışın ardından, ordusunu da- 1.¦e3 dxe3
Derleme ve çeviri: Müslim Ersoy
ğıttı ve küçük bir birlikle Kiev şehrine 1...fxe3 2.g3 e2 3.f4# Kaynak: Archakov V. M.” Izobrazitelnye shahmatn-
hareket etti. Fakat, Bizans İmparatoru ye zadachi i etyudy”,1985
2.c3 e2 3.d4# N. Zelepukin, Y. Dorokhov, A. Kakovin, A. Tutlayants
Tzimischia peçenekleri Svyatoslav’a
saldırmaları için ikna etti. Kolay ama zarif. “Shakhmatnaya kompozitsiya v Donbasse”, 1969

49
MK SATRANÇ VE SANAT OCAK 2018

Satranç Oyuncusu
İşim Gücüm Budur Benim: Satranç Oynamak!

Prof. Dr. Ergin Çiftçi

Madrid, 1934. Beyaz piyon öne
atılır, siyah at karşılar onu: Bir satranç
Sporcu
erginciftci@gmail.com
maçı daha başlamıştır. Bir taraftan
da kırmızılar içinde alımlı bir kadın,
kendinden emin adımlarla, kenti iki-
Mavikale'nin bu sayısında, tek mes- ye ayırarak esip geçmektedir. Satranç
leği satranç oyunculuğu olan bir ada- maçında taraftar ters taraftan rok yap-
mın savaş yıllarında geçen zorlu ya- mış, birbirlerine acımasızca saldırma-
şamını anlatan bir filmi tanıtacağım: ya hazırlanmıştır. Kırmızılı Kadının
Satranç Oyuncusu uzun yürüyüşü, İspanya Satranç Şam-
Filmin Künyesi piyonluğu maçının yapıldığı salonda
biter. Hazırlıksızdır, kimin şampiyon,
Türkçe adı Satranç Oyuncusu kimin meydan okuyan olduğunu bile
bilmeden gelmiştir. Kendisinden önce
Orijinal adı El Jugador de Ajedrez
gelmiş, maçı ilgiyle izleyen bir erkek
gazeteciden bilgi sızdırmaya çalışır. Bu
İngilizce adı The Chessplayer
son maçın berabere bitmesinde dahi,
Yönetmen Luis Oliveros beyazlarla oynayan şampiyonun unva-
nını koruyacağını öğrenir. Artık ortada
Yapım yılı 2017 haber değeri olan bir durumun olma-
Satranç Oyuncusu filminin afişi
dığını düşünerek salondan ayrılmaya
Yapımcı
İspanya karar verir. Ancak diğer gazeteci onu
ülke güzel bir kızları olur. Diego, artık dört
geri döndüren tespiti yapar: Şampiyo-
Orijinal dil
İspanyolca, Fransızca, yaşına gelen kızına da satranç öğretir:
Almanca nun kazanma hırsı oyunu kaybetmesi-
“Bu şah, çok yaşlı olduğu için her sefe-
ne neden olacaktır! Gerçekten de, siyah
Süresi 98 dakika rinde yalnızca bir adım atabilir. Ancak
veziri büyük bir iştahla alan şampiyon,
her şeyden sorumlu olan o olduğu için
aslında genç yetenek Diego Padilla’nın
Eserin yazarı Julio Castedo istediği her yere gidebilir. Bu kale, çok,
tuzağına düşmüştür. Diego, altı ham-
çok güçlüdür. Ve bu da benim favorim;
Oyuncular Marc Clotet, Melina lede mat ilan eder, şampiyon için artık
Matthews, Alejo Sauras, at! Diğer taşların üstünden bir tek o
çok geçtir, tahtı devrilmiştir (Diyagram
Lionel Auguste, Ste- atlayabilir.” Margaux da çok sevmiştir
fan Weinert, Pau Durà, 1).
Mike Hoffmann, Maar-
atları, artık hep atlarla oynayacak, bir
ten Dannenberg, Chris- Diego bu maçı kazanarak İspanya tılsım gibi yanında taşıyacaktır onları.
tian Stamm, Andrés
satranç şampiyonu olmakla kalmamış,
Gertrúdix, Iris Vallés Tor- İspanya’da başlayan iç savaş aile-
res, Blanca Zurdo, Juan bu vesileyle tanıştığı Fransız gazeteci
Del Santo, Péter Geltz, nin hayatını giderek güçleştirir. Diego,
Marianne Latour’un da kalbini kazan-
Eric Bonicatto eşiyle tanışmasına aracılık eden, rejim
mıştır. İkili kısa süre sonra mutlu bir
karşıtı bir direnişçi olan gazeteci Ja-
IMDB Puanı 6.1 evlilik yapar, Margaux adını verdikleri
vier Sánchez ile dostluğunu gizlemek

50
OCAK 2018 SATRANÇ VE SANAT
Diyagram 1 zorunda kalır. Tek bildiği meslek olan
satranç oyunculuğu ile ailesini geçin-
XABCDEFGHY dirmeye çalışır. General Franco rejimi
8-+k+r+r+( içinde satranç oynamayı seven yöne-
ticilerin olmasının avantajını kullanır.
7zppzp-+p+-' Onlardan satranca meraklı olanlara
6-+-vl-sn-vL& karşı simültane verir, hatta sempatile-
5+Nwq-sn-+-% rini kazanmak için kendinden oldukça
zayıf oyunculara karşı kazanç konum-
4P+P+-+p+$ da olmasına karşın beraberlik önerdiği
3+-+-+-+-# olur. Böylece İspanya için uluslarara-
2Q+-+LzPPzP" sı turnuvalarda oynama sözü bile alır.
Ancak Javier Sánchez bir çatışmada
1+R+-+R+K! öldürülünce onunla yakın dostlukları
xabcdefghy ortaya çıkar, Diego bir anda yönetim
wKh1,Qa2,Nb5,Be2,h6,Rb1,f1,Pa4,c4,f2,g2,h2/bKc8,Qc5,Ne5,f6,Bd6,Re8,g8,P tarafından dışlanan biri oluverir.
a7,b7,c7,f7,g4
İspanya’da koşullar giderek kötüle-
David Moreno - Diego Padilla
şirken karısının yakın arkadaşı Pierre
Siyah hamlededir. Boileau tarafından aile Paris’e davet
 edilir. Diego karısının isteğine boyun
eğerek taşınmayı kabul eder. Ancak
Diego, beraberlik durumunda bile unvanını
koruyacak olan şampiyonu, onun kazanma duygu- terslikler ailenin yakasını bu yeni ül-
sunu kırbaçlayarak tuzağa çekiyor. kede de bırakmayacaktır. İkinci Dünya
Savaşı’nın başlamasıyla Fransa’da da
2.
sorunlar baş göstermiştir. Diego iş bul-
Diego, 6 hamlede mat ilan eder!  mak için Paris’te satranç federasyonuna
 gider. Başkan, onu “Bay vezir fedası!”
 gibi onurlandırıcı bir selam ile karşılasa
 da iş veremeyeceğini söyler. Kısa süre
sonra Nazi Almanya’sı Fransa’yı işgal
İspanya satranç şampiyonu olmak isteyen Diego (Marc Clotet, solda) vezir fedasına hazırlanıyor.
MK
Diego, kızına satranç oynamayı öğretiyor.
eder. Diego hala işsizdir. Vitrininde bir
satranç takımı gördüğü bir antikacıda
tezgâhtar olarak çalışmaya gönüllü olsa
da bu işi bile alamaz. Bir taraftan Na-
zilerle işbirliği yapan, diğer taraftan da
onlara karşı direniş gösterme ihtimali
gösteren herkesten uzak duran bir at-
mosfer çökmüştür Avrupa’nın üstüne.
Diego günün birinde sebepsiz yere
Gestapo tarafından tutuklanır. Karısı,
Almanlar üstünde etkisi olduğu bilinen
arkadaşı Pierre Boileau’dan kocasının
bırakılması için yardım ister. Yetkili-
lerle görüşmeden sonra salıverilmesi
beklenirken Diego’nun infaz edildiği
söylenir.
Diego, gerçekten de tutuklanan
hemen herkesin kısa süre içinde idam
edildiği bir SS hapishanesine atılmış-
tır. İlk sorgusu sırasında mesleği sorul-
duğunda “satranç oyuncusu” olduğunu
söyler. Bu Alman askerleri için gerçek-
ten de gülünç bir cevaptır, bunun bir
meslek olamayacağı söylenir. Casus-
lukla itham edildiğini öğrenir, dövülür,
bir hücreye atılır. Hücrede kendisi gibi
İspanyol olan Pablo ile tanışır. Hüc-
reden her gün idam edilecekler adları
okunarak alınıp götürülmektedir. Bir
gün Dieogo’nun da adı okunur, me-
tanetle idam mangasına doğru yürür,
ancak farklı bir yere götürüldüğünü
anlar. Yine sorguya çıkmıştır, mesle-
ği sorulduğunda verdiği yanıt tepkiyle
karşılanır: “Satranç oyuncusu olduğunu
söylememiş miydin?” “Onu bir meslek
olarak kabul etmediğinizi düşünmüş-
51
MK SATRANÇ VE SANAT OCAK 2018
tüm” der Diego. Sorgu ekibi doğru ki-
şiyi bulduğundan emin olmuştur. Onu
bir şarap mahzenine götürürler. Orta-
da, üzerinde yalnızca 1.e4 hamlesi ya-
pılmış olan, pırıl pırıl bir satranç takımı
durmaktadır. Tahtadan uzakta bir ses
“Oyna!” emrini verir; Kibirli, sert, sa-
kin yüzlü bir SS subayıdır sesin sahibi.
Diego 1… c5 hamlesini yapar. Subay
hamlenin ağırlığını tartmış gibidir,
yavaşça yerine oturur ve 2. oynar.
Uzun bir mücadele yaşanır, mağrur su-
bay oyunu kaybettiğini nihayet öfkey-
le kabullenir. Diego hücresine doğru
sürüklenmek üzereyken “Ama henüz
oyunu kaybetmediniz!” diye itiraz eder.
Önerdiği hamleyi yapınca Alman su- Dieogo, satranç tutkunu Albay Meier’e karşı.
bayı siyahları alarak oyuna devam eder
(Diyagram 2). Bir süre sonra tahta bir duvar kazınarak elde edilen topraktan Tabureden satranç tahtasını duvarda
kez daha çevrilir ve Diego oyunun as- satranç taşları yapılır, Pablo bu ilkel parçalar: Pablo ile bir daha asla satranç
lında berabere bittiğini gösterir (Diyag- takımda satranç öğrenmeye başlar. Ne oynayamayacaktır!
ram 3). Diego, bulundukları kampın en yazık ki, kendileri gibi bu satranç ta-
Albay Meier ile aralarında gelişen
yüksek rütbeli askeri olan Albay Meier kımı da Alman gardiyanlar tarafından
iyi ilişkiye rağmen, Diego masum ol-
ile tanışmış olur. Hücresine dönünce tekmelenmekten kurtulamaz. Pablo,
duğunu kanıtlamak ve serbest kalmak
arkadaşı Pablo’yu da satrançla tanıştırır. dağılan taşları hemen toplayacak kadar
için ondan yeterince destek bulamaz.
Tabure satranç tahtasına dönüştürülür, satrancı benimsemiştir.
Yalnızca karısına ayda bir mektup yaz-
Albay Meier, ikinci karşılaşmada
Diyagram 2 da beyazlarla oynamak ister. Diego iki Diyagram 3
minyatür ile Albay’a unutamayacağı bir
XABCDEFGHY ders verir (Diyagram 4 ve 5). Albay, bir XABCDEFGHY
8-+r+-+k+( daha böyle küçük düşürücü durumlara 8-tR-+-+-+(
düşmeyecek şekilde kendisine satranç 7+-+-+-+k'
7zp-+l+p+-' dersi verilmesini ister. Ders alan diğer
6-+-zpp+p+& amatör hücredeki Pablo’dur. “Çoban 6-+-+-+-+&
5+-+-+-wqn% matı”, “geçerken alma”… Pablo büyük 5+P+-tr-+-%
4-zpr+-sN-+$ bir iştahla satranç öğrenmektedir. Di- 4-+-+nsN-+$
ego bu arada Albay Meier’in koruması
3+-+-+-+-# altına alınmış gibidir. Artık şiddet gör- 3+-+-+-+-#
2PzPPwQN+-+" mez, temizce giyinebilir, tıraş olabilir 2-+-+-+-+"
1+K+R+-+R! hale gelmiştir. Yine de daha küçük rüt- 1+K+-+-+-!
beli askerlerin sataşmalarından kurtu-
xabcdefghy lamaz.
xabcdefghy
wKb1,Qd2,Ne2,f4,Rd1,h1,Pa2,b2,c2/bKg8,Qg5,Nh5,Bd7,Rc4,c8,Pa7,b4,d6,e
wKb1,Nf4,Rb8,Pb5/bKh7,Ne4,Re5
6,f7,g6
Albay Meier, zamanla satrancını
Albay Maier - Diego Padilla ilerletse de, Diego’nun tavsiyelerine Albay Maier - Diego Padilla
Beyaz hamlededir. uymak yerine kendi içgüdülerine gü- Siyah hamlededir.
Albay Maier’in terk ettiği bu konumda Diego vendiği zamanlar olur. Diego bu hata- 
Beyazlar için bir devam yolu önerir: ları acımasızca cezalandırır (Diyagram 
6). Bir gün Albay’ın yanından döndü-
1 Ve maç beraberlikle sonuçlanır.
ğünde hücrede hiç kimseyi bulamaz.

52
OCAK 2018
Dieogo, hapishanede kendi yaptıkları takımda Pablo’ya (Andrés Gertrúdix, solda) satranç oynamayı öğretiyor.
masına izin verilir. Bu mektuplar Albay
Meier tarafından okunabilecek, Diego
dışarıdan mektuplarına cevap alamaya-
caktır.
Aradan yıllar geçer, Sovyet bozgu-
nu, Normandiya çıkarması… Almanya
yenilgiyi tatmaya başlamış, Paris’ten
çekilme kararı almıştır. Bütün esirlerin
idam edilmesi emrine rağmen, Albay
Meier, Diego’yu serbest bırakır. İki de
sürprizi vardır: Tutuklanmasına karısı-
nın arkadaşı Pierre Boileau’nun asılsız
ihbarı neden olmuştur ve bugüne kadar
yazdığı hiçbir mektup karısına gönde-
rilmemiştir.
Diego, sevgili karısına ve biricik kı-
zına kavuşmak için yollara düşer. Sa-
vaşın zor koşullarında yalnız kalan ve
kocasının idam edildiğini sanan karısı
kötü günler geçirmiştir. Kendisine ve
kızına sahip çıkmak istediğini söyleyen
Pierre Boileau ile evlenmiş, bu sayede,
bugüne kadar rahat ve varlıklı bir hayat
sürmüştür. Ailenin yeniden karşılaşma-
sı gerçekten çok dokunaklı olur. Diego,
iftiraya uğradığını söylese de bundan
Pierre Boileau’nun sorumlu olduğunu
karısından gizler. Karısı başlangıçta çok
HABER
duygulansa da artık durumu kabullen-
mek gerektiğini, böyle yapılırsa kızları-
nın günün birinde Pierre Boileau’nun
mirasına konacağını söyler. Köprünün
altından çok sular akmış, Diego hiç
kimseye bir şey vaat edemeyecek du-
ruma düşmüştür. Diego, kızıyla da eve
gelen bir yabancı gibi konuşur. Çocuk
bir beyaz atı hala yanında taşımakta,
çok küçükken öğrendiği satranç taşları-
nın hareketini anlatan kendilerine özgü
tekerlemeyi hatırlamaktadır. Diego, bu
çok karışık konumda bile en doğru
hamleyi yapacaktır.
Satranç Oyuncusu, İspanyol yazar
Julio Castedo’nun film için kaleme al-
dığı anlaşılan aynı adlı romanına daya-
nır. Yazar, sırasıyla İspanya İç Savaşı ve
İkinci Dünya Savaşı nedeniyle parça-
lanan yaşamları satranç temasıyla zen-
ginleştirerek sunuyor. Satranç Oyun-
cusu, savaşın acımasızlığıyla yüzleşmek
zorunda kalan, ona aslında oldukça
yabancı olan ve yıkıma uğrayan uygar
dünyada önemli bir figür olmasına
karşın artık bütün değerini yitirmiş bir
duruma düşüveren bireyin çaresizliğini
anlatışı bakımından, bellekte Roman
Polanski’nin Piyanist’ine benzer bir tat
MK
bırakıyor. Diğer taraftan, hapishane gibi
olumsuz koşullarda satranç oynama ve
elindeki yetersiz olanaklarla kendine
bir satranç takımı yapma konusunda,
Satranç, Siyah ve Beyaz Gece ve Gün-
düz Gibi, Bir Kralın Yaşamı, Arcibel'in
Oyunu ve Grünstein Varyantı gibi pek
çoğunu daha önce bu sayfalarda tanıt-
tığımız satranç filmleriyle benzerlikler
taşıyor. Bu açıdan film, geçmişte bu
dergide birlikte yazma onuruna erişti-
ğim, Ali İpek’in bana bahsettiği filmi
de andırıyor: Ali İpek bir uluslararası
satranç turnuvasındadır. Zorlu bir maç-
tan sonra odasına döner, televizyonu
açtığında gösterilmekte olan filmde de
karşısına bir satranç sahnesi çıkar: Sat-
ranç tutkunu bir yönetici, mahkûmlar
arasında satranç bilen olup olmadığını
sordurur. Satranç bildiğini söyleyen bir
mahkûm diğerlerinin arasından seçile-
rek karşısına getirilir. Mahkûmun sat-
ranç bilmediği kısa süre içinde ortaya
çıkar. Satranç oynayan birinin kendisi-
ne bir kadeh de şarap ikram edebilece-
ği umuduyla satranç bilgisi konusunda
yalan söylediğini itiraf eder. Ali İpek’i
Diyagram 4
XABCDEFGHY
8rsnlwqkvl-tr(
7zppzpp+pzpp'
6-+-+-+-+&
5+-+-zP-+-%
4-+-+-+n+$
3+-+-+-+P#
2PzPPsNPzPP+"
1tR-vLQmKLsNR!
xabcdefghy
wKe1,Qd1,Nd2,g1,Bc1,f1,Ra1,h1,Pa2,b2,c2,e2,e5,f2,g2,h3/bKe8,Qd8,Nb8,g4,Bc
8,f8,Ra8,h8,Pa7,b7,c7,d7,f7,g7,h7
Albay Maier - Diego Padilla
Siyah hamlededir.


53
MK HABER
Diyagram 5 Beyaz Karı filminde Alekhine ile Al-
man subaylar arasında yapılan görkem-
XABCDEFGHY li simultane gösteriyi çağrıştırır.
8r+lwqk+-tr(
Filmin oyuncuları son derece iyi
7zppzpp+pzpp' bir performans gösteriyor. Diego’nun
6-+n+-sn-+& karısı rolünde Melina Matthews, hem
uğruna mahpusa düşürücü iftiralar atı-
5+-vl-zp-vL-% labilecek hem de hayaliyle mahpusta
4-+-+P+-+$ yatılabilecek güzellikte kadın rolünü
3+P+P+-zP-# fazlasıyla hak ediyor. Filmin en önemli
rolünü yüklenen Marc Clotet, bir sat-
2P+P+-zP-zP" ranç oyuncusunu canlandırmak için ye-
1tRN+QmKLsNR! terince çalışmış görünüyor. Oyuncuyla
xabcdefghy yapılan röportajlardan Bobby Fischer
wKe1,Qd1,Nb1,g1,Bf1,g5,Ra1,h1,Pa2,b3,c2,d3,e4,f2,g3,h2/bKe8,Qd8,Nc6,f6,Bc5
Dünyaya Karşı ve Şah Mat (Piyon Fe-
,c8,Ra8,h8,Pa7,b7,c7,d7,e5,f7,g7,h7 dası) gibi satranç temalı filmleri izledi-
ği anlaşılıyor.
Albay Maier - Diego Padilla
Siyah hamlededir. Satranç Oyuncusu, satranç teması-
nın ötesinde, savaş karşıtlığı, dostluk,

aşk ve fedakârlık gibi evrensel değer-

lerle ağzına kadar dolu bir küp gibi de-
ğerli şeyler görmek için can atan izleyi-
sevgiyle anıyor, henüz rastlayamadığım cilerini bekliyor.
bu söz konusu filmi bir arkeolog gibi
aramaya devam ediyorum. Film bitiyor, bu yazıyı kâğıda dök-
meye geliyor sıra. Bunun için film ye-
Pek çok satranç filminin tersine, niden izlenecek, diyagramlar çıkartıla-
Satranç Oyuncusu, iyi düzenlenmiş cak, yorumlar okunacak ve son paragraf
satranç sahneleri içeriyor. Kamera, film yazılacak. Nedense bu sefer sondan
boyunca, satranç bilen izleyicinin he- başlıyorum; bu son paragrafı yazarak
men fark edeceği doyurucu konumlar başlamaya karar veriyorum. Aslında
gösteriyor. Film, bu açıdan ciddi bir
çok iz bırakan kahramanları var filmin,
danışmanlık aldığını gösteriyor. Fil- ama ben Pablo’da karar kılıyorum. Bel-
min yazılarından, bu titiz satranç da- ki kimse hatırlamayacak onu. İç savaşa
nışmanının Uluslararası Usta Zoltan tutuşmuş ülkesinden sonra, benzer bir
Nemeth olduğu anlaşılıyor. İzleyici,
kötülülüğün işgaline uğramış komşu
Diego’nun Albay Maier ile oynadığı ilk ülkeyi savunmak için bir mücadeleye
maçtan sonra, Albayın, Diego ile karşı- daha girmiş, girdiği bütün savaşlar-
laştırılacak derecede olmasa bile çok iyi dan yenik çıkmış, sonunda bir hücrede
düzeyde satranç bildiği kanısına kapılır
bulmuştu kendini. Bir satranç usta-
(Diyagram 2 ve 3). Ancak Diego ger- sından öğrenmişti satrancı. Hayatında
çek satranç gücünü daha sonra gösterir hiç gerçek bir satranç taşı görmemiş,
(Diyagram 4 ve 5). Böylece, Albay’ın onları satranç ustasının tarifiyle can-
kendisine karşı kazanma arzusunu landırmıştı belleğinde. Hücre duvarını
kırbaçlamış, maçların devamı için sağ
kaşığının sapıyla kazımış, maşrapasına
kalışını garanti altına almıştır. Bu ilk dökülen toprak, kum, alçı ne varsa yo-
maçta Albay’ın maçı terk etmesine ğurmuş, Tanrısal bir özenle şekil ver-
karşın Diego’nun kayıp tarafın taşlarını
mişti çamura. Taburesi 64 kareye bö-
alarak oyuna devam etmesi Rusya’nın
lünürken tebeşirle, bir çocuk kadar da
54
OCAK 2018
hevesli ve aceleciydi. Taşlara ad koydu,
hareket verdi, yavaş giderdi şah, çünkü
yaşlı ve yorgundu… Sonra birden, bir-
den, muhtemelen bir Nazi mitralyözü,
delikler açarak zayıf bedeninde, onu
başka bir diyara götürdü. İşte tam git-
tiği o yerde buldum onu, şakağından
sızan kanı sildim. Birlikte çevremize
baktık; sanki hiç el değmemiş bir mer-
can adasındaydık. Hiçbir şey hatırlamı-
yordu, ben de hatırlatmadım hiçbirini,
bütün ideolojileri dışarıda bıraktık, hiç-
bir hırslı lidere açmadık sınırlarımızı.
Her şeyimizi verdi mavi su ve yeşil or-
man. Onun umuttan yonttuğu bulutsu
taşlarla, biz yalnızca satranç oynadık
onunla.
Kaynaklar
1. http://www.imdb.com/title/
tt5732530/
(Erişim tarihi: 02.01.2018)
2. https://www.eljugadordeajedrez.com
Diyagram 6
XABCDEFGHY
8-mk-+-+r+(
7+pzp-zp-+-'
6-vl-+-zpn+&
5zp-+p+-+-%
4P+-+-+-+$
3wq-+-+LzP-#
2-+R+PzP-+"
1+Q+-+RmK-!
xabcdefghy
wKg1,Qb1,Bf3,Rc2,f1,Pa4,e2,f2,g3/bKb8,Qa3,Ng6,Bb6,Rg8,Pa5,b7,c7,d5,e7,f6
Albay Maier - Diego Padilla
Beyaz hamlededir.
 [Oysa Diego, Albay Maier’e pi-
yonu almaya heveslenerek filin savunmadan uzak-
laştırılmaması gerektiğini söylese de sözünü dinle-
tememiştir] 
OCAK 2018 KAZANCI BULUN MK

Prof. Dr. Ergin Çiftçi Kazancı görme ve hesaplama

Sporcu
erginciftci@gmail.com
Bu sayımızda 2017 Türkiye Kupasından seçtiğimiz diyagramlarla çıkıyoruz karşınıza.
Bakalım siz de kazancı görebilecek misiniz?

Ece Alkım Erece - Adman Devran Tolon Ufuk Suzan - Hür Yasin Askar Rzayev - Uzay Altay Önem
Antalya 2017 Antalya 2017 Antalya 2017
XABCDEFGHY XABCDEFGHY XABCDEFGHY
8-+r+-+k+( 8-+-+-+-+( 8-+-+-trk+(
7+-wq-+p+p' 7+-+lwq-mkp' 7zp-+-+pzpp'
6p+-+-+pzP& 6pvl-wQ-+p+& 6-zpq+l+-+&
5+r+-zp-+-% 5+p+-+-+n% 5+-+-+-+-%
4-+-+Q+-+$ 4-+-+-+-+$ 4-+-zP-wQ-+$
3+-zP-zP-+-# 3zP-+-+-+P# 3+P+-+-+-#
2PzP-tR-+P+" 2LzPP+-+P+" 2-zPP+-+-zP"
1+-mKR+-+-! 1+-+R+K+-! 1+-mKR+-tR-!
xabcdefghy xabcdefghy xabcdefghy
wKc1,Qe4,Rd1,d2,Pa2,b2,c3,e3,g2,h6/bKg8,Qc7,Rb5,c8,Pa6,e5,f7,g6,h7 wKf1,Qd6,Ba2,Rd1,Pa3,b2,c2,g2,h3/bKg7,Qe7,Nh5,Bb6,d7,Pa6,b5,g6,h7 wKc1,Qf4,Rd1,g1,Pb2,b3,c2,d4,h2/bKg8,Qc6,Be6,Rf8,Pa7,b6,f7,g7,h7

Beyaz oynar ve kazanır.


Siyah oynar ve kazanır. Beyaz oynar ve kazanır.
   
          

Kerem İlter - Volkan Sevgi Enes Emre Bal - Nizamettin Araboğa Kadir Tören - Yusuf Yassıbağ
Antalya 2017 Antalya 2017 Antalya 2017
XABCDEFGHY XABCDEFGHY XABCDEFGHY
8-+-tr-trk+( 8rwq-+-mk-+( 8k+-+-+-+(
7+q+-+n+p' 7+-tR-zp-trn' 7zP-+-+pzpp'
6-zpp+p+p+& 6pvL-+PsnpwQ& 6-zp-+p+-+&
5zp-+-zP-+-% 5zP-+-zp-+p% 5+-+rzPq+-%
4Pvl-sNQvLP+$ 4-zp-+P+-zP$ 4-+-+-+-+$
3+-+-+-+P# 3+-+-+-+-# 3+-+-+Q+-#
2-zPP+-+K+" 2-zP-+-+P+" 2-zP-+-+PzP"
1tR-+-+R+-! 1+-+L+RmK-! 1+-+-+R+K!
xabcdefghy xabcdefghy xabcdefghy
wKg2,Qe4,Nd4,Bf4,Ra1,f1,Pa4,b2,c2,e5,g4,h3/bKg8,Qb7,Nf7,Bb4,Rd8,f8,Pa5,b6,c wKg1,Qh6,Bb6,d1,Rc7,f1,Pa5,b2,e4,e6,g2,h4/bKf8,Qb8,Nf6,h7,Ra8,g7,Pa6,b4,e5, wKh1,Qf3,Rf1,Pa7,b2,e5,g2,h2/bKa8,Qf5,Rd5,Pb6,e6,f7,g7,h7
6,e6,g6,h7 e7,g6,h5

Siyah oynar ve kazanır. Beyaz oynar ve kazanır. Beyaz oynar ve kazanır.

 
     

55
MK
Yarışma kurallarının uygulanması ve
hatalı veriler
Bireysel yarışmalara veya takım yarışmalarına katılmak
için başvuran oyuncuların, birinci tur öncesi eşlendirme
yapılmadan önce, yoklamaları yapılır.
Tahsin Aktar
Uluslararası Hakem-Organizatör
tahsin.aktar@tsf.org.tr
“ Yarışma yöneticisi ve başhakemin,
başka bir önlemi ve kararı olmadığı sürece
tüm oyunlar önceden belirlenen zamanda
ve oyun alanında oynanmalıdır.
Temiz hava alma yeri, olanaklıysa,
oyun salonunun dışındaki ayrı bir yer-
de olmalıdır. Bu alana oyun salonundan
kolaylıkla ulaşılabilmelidir. Kurallar ve
yerel uygulamalar yarışmanın yapıldığı
yerde sigara içilmesini tamamen yasakla-
yabilir. Ancak oyuncular ve görevliler için
farklı önlemler alınabilir.”
Satranç yarışmalarını düzenle-
yen bir dizi kurallar vardır. Yukarıdaki
tümceler oyun sahasını düzenlemeye
yöneliktir. Yarışma yönergesi, eşlen-
dirme, oynanmamış oyunlar, itirazlar,
sağlık ve güvenlik önlemleri gibi ana
başlıklardan oluşan yarışma kurallarını
yerine getirmek yarışma yöneticisi ve
hakemlerin sorumluluğunda olacaktır.
Bunların bir kısmı önceki yazılarda
ele alınmıştı. Bu yazıda bu başlıkların
tümüne yönelik kurallara yer vermek
çok olanaklı olmasa da önemli birkaç
uygulamaya yer vererek, aydınlatmaya
çalışacağım.
56
KURALLARA DAİR
Organizasyon
Bir yarışma organizasyonu, idari ve
teknik yönetim olarak örgütlenir. ‘Or-
ganizasyon Yöneticisi’ etkinliğin nicel
büyüklüğüne göre daha çok idari yöne-
timi temsil etmekteyse de, organizas-
yonun tüm yönetimini de üstlenebilir.
‘Yarışma Yöneticisi’ ve birlikte iş göre-
cekleri görevlilerle bir takım oluşturur-
lar. Yarışma yöneticisi, büyük oranda,
hakemlerle birlikte organizasyon yapısı
içinde çalışır. Yarışma yöneticisi tek-
nik yönetimi temsil eder. Mali, teknik
ve hukuki alanlarla örgütsel konular-
dan sorumlu olacak bir ‘Düzenleme
Kurulu’ oluşturulmalıdır. Düzenleme
Kurulu, yapacağı görevlendirmelerle,
organizasyonu gerçekleştirecek yapıyı
oluşturarak diğer etkili kurulları saptar.
Sonrasında belirlenen görevlere uygun
görevlileri yerleştirir.
Kayıt Kontrol
Bireysel Turnuvalara veya takım
turnuvalarına katılmak için başvuran
oyuncuların, birinci tur öncesi eşlendir-
me yapılmadan önce yoklamaları yapı-
lır. Bu işlem organizasyon yöneticisiyle
birlikte başhakem tarafından planlanan
bir düzende gerçekleştirilir. Yoklamada
bulunmayan oyuncular eşlendirmeye
alınmaz. Bu uygulamada görevlendiri-
OCAK 2018
lenler işlerini duyarlı yerine getirirlerse,
ilk turda hükmen sonuçların önüne bü-
yük ölçüde geçmek olanaklıdır.
Eşlendirme
Eşlendirmelerin sorumluluğu ve
eşlendirme işlemi başhakeme aittir.
Eşlendirme için renk veya sıra kurası-
na oyuncular katılabilecektir. Eşlendir-
mede herhangi bir şekilde kısıtlamalar
uygulanacaksa bu durum oyunculara en
azından ilk turun başlangıcından önce
duyurulmalıdır.
İsviçre Sistemiyle yapılacak yarış-
malarda, eşlendirmede, sistemin genel
kurallarından ayrı olarak, yarışmaya
özgü farklı kurallar da uygulanabilir.
Eşlendirme duyurulduktan sonra,
bir oyuncu yarışmadan ayrılabilir. Bu
durumda duyurulan eşlendirme değiş-
tirilmez.
Turun başlamasından sonra masa-
larında yer almayan oyuncular olursa
hükmen sonuçlardan kaçınmak için, bu
masalardaki diğer oyuncular birbirle-
riyle sonradan ek olarak eşlendirilebi-
lir. Yeniden yapılan bu eşlendirmede,
oyuncuların daha önce oynamamış
olmaları da doğal olarak ön koşuldur.
Hakemin sonradan eşlendirilen oyun-
cuların saatlerini adil bir şekilde ayarla-
OCAK 2018
ması beklenir.
Uygulamaların bir diğeri de, bir tur-
da oynayamayacağını bildiren oyuncu-
ya yapılacak farklı uygulamadır. Oyun-
cu, bir turda yer alamayacağını hakeme
bildirdiğinde ortaya koyduğu gerekçesi
güçlü nedenlere dayanmalıdır. Baş-
hakem oyuncunun gerekçesini kabul
ederse oyuncu eşlendirmeye alınmaz.
Başhakemin onayıyla bu oyuncuya ½
gerçek puan verilerek sonraki eşlendir-
meye devam etmesi sağlanabilir. Bu uy-
gulamaya yarışma yönergesiyle izin ve-
rilmiş olması da koşuldur. Ayrıca, özel
koşullar yaratılan oyuncular (konak-
lama desteği sağlanan oyuncular, giriş
bedeli alınmadan katılımı sağlanan
oyuncular…) bu haktan yararlanamaz.
Bu uygulama yarışmanın son turunda
yapılmaz.
İsviçre sistemi eşlendirme kuralları
arasında yer alan ‘Mutlak Değerleri’ aş-
mayan durumlarda duyurulan eşlendir-
me değiştirilmez.
Berger (Döner) sistemle de yarış-
malar düzenlenir. Eşlendirmede kul-
lanılacak sıra kurası çekiminden sonra,
birinci turdan önce, ayrılan bir oyuncu
olursa kura çekimi yenilenir. Bu ya-
rışmaların eşlendirmesinde öne çıkan
önemli uygulama yarışmadan ayrılan
oyuncuların o ana kadar elde ettikleri
puanların değerlendirilme biçimidir.
Geç Girişler
Bir oyuncu, teknik toplantı veya
kura çekimi öncesi yarışma yerine gel-
mezse yarışmadan çıkarılır. Oyuncu-
nun geç kalması kaçınılmazsa gerekçe-
sini yazılı olarak bildirmesi gerekir. Bu
oyuncuya diğer oyunculardan ayrı ola-
rak ‘Geç Katılımcı’ işlemi uygulanabilir.
• Eğer oyuncu ilk tura yetişebile-
cekse, eşlendirme numarası verile-
rek olağan biçimde eşlendirmeye
alınır.
KURALLARA DAİR
• Eğer oyuncu ancak ikinci (veya
üçüncü veya sonraki) tura yetişe-
bilecekse, bulunamayacağı turlar
için eşlendirmeye alınmaz. Yarış-
maya gelince eşlendirme numara-
sı verilerek eşlendirmeye alınır.
• Hiçbir oyuncu oynanmamış turlar
için puan kazanamaz.
• Mevcut olmayan bir oyuncuya tur
atlatılmaz.
Geç girişler için yarışma yönerge-
sinde bir düzenleme olması durumun-
da geç girişlerin kaç tur için geçerli
olabileceği, uygulamanın nasıl gerçek-
leşeceği açık biçimde yer almalıdır.
Hatalı Verilerin Düzeltilmesi
Hangi eşlendirme sistemi kullanı-
lırsa kullanılsın sıralama ölçütlerinde
ve oyunun sonucunda yanlış yazılmalar
olabilmektedir. Bu yanlışlıklar belli ku-
rallar içerisinde düzeltilir.
Kuvvet puanı veya unvan gibi ana
liste sıralamasını oluşturan ölçütler
yanlış yazılmışsa:
Yanlış yazımın düzeltilmesine iliş-
kin uygulamada en önemli nokta dör-
düncü turla birlikte ortaya çıkmaktadır.
• Sıralamayı belirleyen ölçütlerdeki
yanlışlık yarışma boyunca her za-
man düzeltilebilir.
• Düzeltme işlemi yeni eşlendirme
yapılmadan önce yerine getirilir.
• Düzeltme işlemi yapıldıktan son-
ra sıralama yeniden yapılır, yeni
eşlendirmeye bu yeni sıralamayla
devam edilir.
• Dördüncü turla birlikte, sırala-
mayı belirleyen ölçütlerdeki yan-
lış yazılan değerlerde yapılacak
düzeltmelerden sonra, sıralamada
artık bir değişiklik yapılmaz.
MK
• Sonraki turlarda eşlendirme sıra-
lamanın bu haliyle yapılır.
Sonuçlar, renkler veya kuvvet puanı
yanlış yazılmışsa;
Yanlışlığın düzeltilmesine ilişkin
oyuncular tarafından yapılacak başvu-
rular için yarışma yönergesiyle önce-
den duyurulan bir başvuru süresi var-
dır. Bu süre yarışmanın geneliyle ilgili
‘itiraz süresiyle’ karıştırılmamalıdır. Tur
sonuçlarının yayınlanmasından sonra
başlayan bu sürede hatalı verilerin dü-
zeltilmesine yönelik olarak başvuru ya-
pılabilmektedir.
Sıralamayı belirleyen ölçütler için
dördüncü turdan itibaren sıralamanın
yenilenmeyeceğini anımsayarak, sonuç,
renk veya sıralama ölçütü yanlışlığı fark
edildiğinde doğru veriler bir sonraki
turun eşlendirmesi ve sıralamasında
kullanılır.
• Yeni eşlendirme yapılmamışsa,
yeni eşlendirme yanlışlık gideril-
dikten sonra yapılır.
• Yeni eşlendirme yapılmış, ancak
eşlendirme duyurulmamışsa, ya-
pılan eşlendirme bozulur. Yanlış-
lık giderildikten sonra eşlendirme
yeniden yapılır.
• Yeni eşlendirme yapılmış ve eş-
lendirme duyurulmuşsa, tur bu
şekliyle oynanır. Bu turun sonuç-
larına ilişkin işlemler tamamlan-
dıktan sonra yanlışlık düzeltilir.
• Yanlışlık bildirimi sonraki turun
eşlendirmesi de ilan edildikten
sonra yapılırsa verilerde bir dü-
zeltme yapılmaz.
• Yarışma tamamlandıktan sonra,
sadece kuvvet puanı hesaplama-
ları için, yarışma sonuçlarındaki
hatalı veriler düzeltildikten sonra
ilgili birimlere gönderilmelidir.
57
MK
2009-2017 Türkiye Şampiyonu
GM Mustafa Yılmaz
Fatma Yılmaz
Uluslararası Hakem ve Antrenör
fyakademi@gmail.com
Biz sizi çok küçük yaşlarınızdan
başlayarak elde ettiğiniz başarıları-
nızla tanıdık: Pek çok kez Türkiye
yaş grupları birincisi, 10 yaşınızda
Avrupa Yaş Gruplarından Türkiye 'ye
kazandırdığınız ilk madalya, 11 yaşı-
nızda Ankara birinciliği, 17’de Tür-
kiye şampiyonluğu… Bunlar ilk ak-
lımıza gelenler… Bunların öyküsünü
ve daha fazlasını sizden dinleyelim.
Yaşınız,  eğitiminiz, işiniz aileniz...
Kısacası kimdir Mustafa Yılmaz?
25 yaşındayım. Satranç oyuncusu ve
antrenörüyüm. Hacettepe Üniversite-
si Spor Akademisi Bölümü’nü satranç
oyunculuğumu olumsuz yönde etkile-
diği için bıraktım. Annem ev hanımı,
babam fizik öğretmeni, ablam da diye-
tisyen.
Satranca kimin aracılığıyla ne za-
man başladınız?
Satranca ablamın bana kuralları öğ-
retmesi ile başladım.
Çocukluğunuzda evde iyi satranç-
çı bir ablanın olması nasıl duygu?
Çocukluğumdan beri satranç kur-
suna ve yarışmalarına beraber gittik.
Ablam da yaşça küçük olmasına rağ-
men bana ebeveynlik yapması gerektiği
durumlar oldu.
Her zaman bana destek oldu ve
yanımda oldu böyle bir ablam olduğu
için çok şanslıyım. 2002 yılında Avrupa
Şampiyonası’nda benim velim olarak
gelmiş aynı zamanda da kendisi de oy-
namıştı. Son turda piyon öndeydi, ka-
58
SÖYLEŞE SÖYLEŞE
GM Ipatov futbol oynamayı da seviyor
Beşinci büyükustamız GM Mustafa Yılmaz!
zanmış olsaydı 7. olmak yerine Avrupa
şampiyonu olacaktı.
Evet, size olan desteğinin de öte-
sinde ablanız ülkemiz açısından da
son derece başarılı bir satranççımız.
Sizin de ilk öğretmenliğinizi yapmış,
yeri gelmiş anne-baba rolü üstlenmiş
gerçekten şanslısınız. Peki, sonrası?
Sonrasında Mamak’taki kulübümüz
ve İslam Osmanlı Hocamızın inanıl-
maz çalışmaları ile satranç hayatım
ilerlemeye başladı.
İslam Osmanlı demişken, siz o dö-
nemler Ankara’da Mamak ekibi ola-
rak çok başarılı bir gruptunuz. Biraz
o dönemden söz eder misiniz? Kimler
vardı, haftada kaç gün, günde kaç saat
çalışıyordunuz?
Mamak döneminde erkeklerden
Bayram, Burak, Samet Çağlar kardeş-
ler; Recep, Cengiz Çavuş kardeşler
OCAK 2018
vardı. Kızlardan Kübra Öztürk, ablam
Ezgi Yılmaz, Serap Keskin, Asiye, Öz-
lem Gencer kardeşler, Filiz Altunbaş ve
ismini şu anda bir çırpıda sayamadığım
daha niceleri… Ne zamandı tam hatır-
lamıyorum ama bir yıl 10 yaş erkek ve
kızlar bir de 18 yaş erkekler dışındaki
tüm yaş gruplarındaki Türkiye şampi-
yonları bizim kulübümüzden çıkmıştı.
Haftanın her günü günde ortalama
6 saat taktik soru çözüp pratik yapıyor-
duk. İslam Hoca çok özeldi, bizlere sat-
rancı sevdirdi. Bu kadar başarılı sporcu
çıkaran bir öğretmen için çok fazla söy-
lenecek bir şey yok açıkçası ne söyle-
sem az kalır. Kendi zamansızlığımdan
dolayı uzun süredir arayıp soramasam
da kendisini hep saygıyla, sevgiyle anı-
yorum. Keşke her mahallede bir İslam
Hoca olabilse.
Ablanızla ve İslam Hoca ile baş-
layan öğrenme süreciniz kimlerle de-
vam etti?
Teoman Ulucan, Grivas Efstratios,
Evgenij Miroshnichenko, Michal Kra-
senkow. Dönem dönem farklı antre-
nörlerle kamp da yaptık fakat bire bir
sadece benimle ve benim için çalışan
bir hocam olmadı.
Kendiniz nasıl çalışıyorsunuz?
Güncel oyunları takip etmeye ça-
lışıyorum ve beni ilgilendiren şeyleri
not alıyorum. Herkes gibi Chessbase
ve Stockfish gibi programları kullanı-
yorum.
Günde kaç saat çalışıyorsunuz?
Ders verdiğim günlerde nerdeyse
hiç çalışmıyorum. Boşta olduğum gün-
lerde ise bazen 3-4 saat bazen de 1-2
saat çalışıyorum.

Bir de üst düzey oyuncular genel-
de ders vermenin kendi düzeylerini
olumsuz etkilediğini söylerler bu ko-
nuda siz neler demek istersiniz?
Ders vermek kesinlikle olumsuz
etkiliyor. Zaten bildiğimiz bir şeyi sü-
rekli tekrar etmek kendi gelişimimiz
için çok mantıklı değil. Maalesef geçi-
mimizi sağlamak için bunu yapmak zo-
rundayız. Bu da bizi profesyonel oyun-
culuktan alıkoyuyor. 2013 yılında ders
vermeye başladım, bireysel çabalarımla
ve hırsımla Elomu arttırmayı başardım
ama ders verdiğim süreyi kendi gelişi-
mim için harcamayı isterdim.  • 2017 Dünya Takımlar beşinciliği
Satrançtaki başarılarınız?
• 2002 yılında 10 yaşında Avrupa
üçüncüsü oldum.(Türkiye’nin yaş
gruplarından kazandığı ilk ma-
dalya).
• 11 yaşında Ankara birinciliği.
• Birçok kez kendi yaş grubumda
Türkiye Şampiyonu oldum.
• 2007’de 18 Yaş Altı Avrupa Ta-
kımlar Şampiyonası ikinciliği.
• 2008’de 16 yaşında ilk defa Olim-
piyatlarda oynadım.2016 yılın-
da 5. kez Olimpiyatlarda ülkemi
temsil ettim.
2011, büyükustalığa bir yıl kala!
SÖYLEŞE SÖYLEŞE MK
• 2009’da 17 yaşında Türkiye Şam-
piyonu oldum (En genç Türkiye
şampiyonluğu).
• 2009’da IM,
• 2012’de GM oldum.
• 2013 İstanbul Open birinciliği
• 2014 İstanbul Open ikinciliği
• 2014 Gebze Open ikinciliği
• 2015 Iasi Open ikinciliği
• 2016’da 2600 Elo barajını geçtim.
• 2016 Çeşme Open ikinciliği
• 2016 Mersin Open ikinciliği
• 2016 Olimpiyat altıncılığı
• 2017 Dubai Open ikinciliği
• 2017 Beyrut Open üçüncülüğü
• 2017 Türkiye Şampiyonluğu
Bütün başarılarınız elbette çok
önemli ve özel ama yine de sizin için
en önemlisi desem?
2017 Dubai Open ikinciliği benim Yılmaz, sevginin gücüne inanıyor!
için en önemlisi diyebilirim.
Onca başarınız var, neden Dubai makla bitiremem!” diyen insan sayı-
ikinciliği? mızın artması için neler yapılmalı?
Ameliyat olmuş bir hafta hastane- Satrancın genel olarak yaygınlaştı-
de kalmıştım. Bu zor süreci henüz at- ğını düşünüyorum. Çok eskiye gitmeye
latamamışken gittiğim Dubai Open’da gerek yok kendi çocukluğumla kıyas-
elde ettiğim bu başarı beni çok mutlu ladığımda bile yaygınlaşma açısından
etti. o dönem ile bu dönem arasında ina-
Türkiye’nin kaçıncı büyükustası- nılmaz farklar var. Alt yapıda, okullar-
sınız? Bununla ilgili neler demek is- da yaygınlaştığına göre hedef artık üst
tersiniz? düzey sporcumuzun artırılması olmalı.
5. büyükustasıyım. Bu oyunda alı- Neden bizim ülkemizde de 2700 hatta
nabilecek en büyük unvanı aldığım için 2750 seviyesinde oyuncu olmasın! Geç-
mutluyum ama bununla hiçbir zaman mişte yaş gruplarında da Avrupa, dünya
yetinmedim daha başarılı olmak için derecelerimiz yoktu, şimdi var. Öyleyse
çalışıyorum. dünya sıralamasında da neden üst sıra-
Peki kaybetmek? larda yer almayalım… Bunun için neler
Kaybetmeyi hala hazmedemiyorum. yapılmalı? Bunu en iyi yöneticiler bilir
Özellikle iyi oynadığım ve kaybetmeyi elbette ama basından yararlanılabilir
hak etmediğimi düşündüğüm oyunla- örneğin. Basının gündeminde olmak
ilgiyi artırıyor. Ayrıca üst düzeyli spor-
rı kaybedince çok sinirleniyorum ama
cuların bu işi profesyonel olarak yap-
kaybetmek de oyunun bir parçası.
ması ve tek işlerinin oyunculuk olması
Satranç size neler kazandırdı?
da onları zirveye taşıyabilir. Bu konuda
Satrancın kazandırdıklarını say-
da bireysel sponsor bulmak ve gerekli
makla bitiremem. En sevdiğim şey otu-
desteklerin sağlanması çözüm olabilir.
za yakın ülkede bulunmuş olmam.
Neden olmasın, 15-20 yıl öncesi-
Ülkemizde satrancın yaygınlaş- ne kadar hayal bile edemeyeceğimiz
ması ve “satrancın yararlarını say-
59
MK
başarıları gösteriyor, gençlerimiz, ço-
cuklarımız. Yurt dışı açık turnuvalar-
da da artık dereceler almaya başladık.
Avrupa, dünya şampiyonaları için de
umarım çok uzun sürmeyen bir za-
man sonra bu konuştuklarımız tarih-
te kalır.
Yeniden çocukluğunuza dönelim.
Az önce kendi çocukluğunuzdaki sat-
ranç yaygınlığı ile günümüz satranç
yaygınlığını kıyaslarken çok fark ol-
duğundan söz ettiniz. Yaygınlıktan
başka fark var mı çocukluk dönemi-
nizdeki satranç ile günümüzdeki sat-
ranç arasında.
Çocukluğumun satrancı ile günü-
müz satrancı arasında çok büyük fark
var. Günümüzde bilgisayar programları
çok işin içinde ve satranççılara bu oyu-
nun daha doğru oynanması adına yar-
dımı çok. Artık teknolojinin gelişmesi
ile insanlar bilgiye kolay ulaşıyor bu ne-
denle de günümüz satrancı eskiye göre
çok daha zor. Çok çalışmak gerekiyor
ve emeğinizin karşılığını her zaman
alamayabiliyorsunuz. Çocukluğumda
bilgisayar bu işin içinde pek yoktu ve
satranç oynamak daha keyifliydi.
A Milli Takımımız, Dünya Takımlar beşincisi
60
SÖYLEŞE SÖYLEŞE
Satranç yaygınlaşıyor, okullarda
seçmeli ders olarak okutuluyor, ço-
cuklar kurslara, gönderiliyor, özel
dersler aldırılıyor. Bu süreçte çocuk-
lara, satranççılara, ailelere, eğitmen-
lere önerileriniz?
Ailelere önerim kendi hırsları uğ-
runa satranç oynayan çocuklarına bas-
kı yapmamaları. Kaybeden bir çocuk
kendi kendine kızmıyorsa zaten sizin
ona söylediğiniz şeylerin pek bir önemi
yoktur ve eğer çocuğunuz kendi iste-
ğiyle ve kendisi severek satranç oyna-
mıyorsa sizin baskınızla iyi bir satranç-
çı olmayacak, sadece mutsuz olacaktır.
Satrancın sadece bir oyun olduğunu
unutmamaları gerekir. Ailelere bir baş-
ka önerimse hayatında satranç taşına
dokunmamış yani turnuva oynamamış
satranç öğretmenlerinden kaçınmaları
ve çocuklarının eğitimi için biraz olsun
araştırma yapmaları bu konu önemli
çünkü eğer satranç bilgisi çok zayıf bir
antrenör ile uzun bir süre çalışırsanız
bunun geri dönüşü artık olmayacaktır.
Eğitmenlere önerim ise eğer öğren-
cilerine verecek bir şeyleri kalmadıy-
sa öğrencilerini daha iyi bir eğitmene
OCAK 2018
yönlendirmeleri olacaktır. Bir başka
önerim de eğitmenler gündemi takip
ederler ve kendilerini geliştirmeye çalı-
şırlarsa daha iyi, verimli bilgi sunabilir-
ler öğrencilerine.
Çocuklara önerim ise hedeflerini
doğru belirlemeleri ve bunun için ge-
rekli çabayı göstermeleri. Eğer hobi
olarak oynamaya karar verdilerse kay-
bedince üzülmek veya başarı kazan-
maya çalışmak yerine sadece oynarken
keyif almaya çalışmalarını öneririm.
Profesyonel satranççı olmak istiyorlar-
sa satranç adına zorlu bir yolculuğun
kendilerini beklediğini bilmeleri ve ona
göre sorumluluk alıp yollarına devam
etmeleri gerekiyor.
Yeniden size dönelim: Dünya sat-
rancından beğendiğiniz isimler?
Bobby Fischer, Gary Kasparov ve
Magnus Carlsen
Nigar Novruzova Yılmaz eşi Mustafa
Yılmaz’ı anlatıyor:
Ben de satranççı olduğum için şanslı-
yım. Halen de oynuyorum. İki sene öğret-
menlik de yaptım. Bu yüzden onu çok çok
iyi anlıyorum ne kadar stresli iş yaptığının
farkındayım. Hep destekliyorum. Hiçkimse
evlendikten sonra 2600’ü geçebileceğini
zannetmiyordu ama ben 2700’ü bile ge-
çeceğine inanıyorum. Mustafa eğlenmeyi,
gezmeyi seven birisi. Komik, bir kelimeyle
güldürebiliyor. Yüzümün gülme sebebi,
neşe kaynağım! Azerice ve Rusça bilmesi
en sevdiğim yanlarından. Bazen Azerice,
Rusça, Türkçe karışık konuşabiliyorum ve
benim ne demeye çalıştığımı anlıyor!!
Her ortama uyum sağlamayı da biliyor.
İki günde Azeri danslarını öğrenen yete-
nekli bir eş. Oyuncu ve eş olan Mustafa’yı
seviyorum! Bunca güzellik içerisinde onu
dolayısıyla da beni zorlayan tek şey, kendi
gelişimini ön planda tutmak istemesine
rağmen zamanının bir kısmını öğretmenli-
ğe ayırıyor olması.
OCAK 2018
2017 Dubai Open ikinciliği.
Saydıklarınız içerisinde sizce sat-
rancın en büyük ismi kim?
Carlsen bence en iyisi.
Oyunlarınız dediğimizde sizde iz
bırakan birkaç oyununuz?
2009 yılında Türkiye Şampiyona-
sı son turu Barış Esen’e karşı aldığım
galibiyet, Bu Xiangzi’ye karşı siyahlarla
aldığım galibiyet ve son Dünya Takım-
lar Şampiyonası’nda Adhiban’a karşı
aldığım galibiyet. Bunlar beni heyecan-
landıranlar arasında diyebilirim.
Satranca başladığınız dönemde en
büyük rakipleriniz kimlerdi?
Ankara’da Berkan Atman, Türkiye
Şampiyonası’nda Oğulcan Kanmazalp,
Mert Yılmazyerli ve Burak Fırat’tı.
Hem güçlü birer rakip hem iyi bi-
rer arkadaş olmak nasıl bir duygu?
Büyüdükçe rekabettense arkadaşlı-
ğın daha öne çıktığını görmek beni çok
mutlu ediyor.
Sizin yoğunlunuzdaki biri için çok
erken yaşta evlendiniz. Bu konuda
neler söylemek istersiniz?
Bakü Open’da eşimle tanıştık ve gö-
rüşmeye devam ettik. Evlendiğimizde
ben 21 yaşımdaydım, eşim 19. Sevdik-
ten sonra bence insan her yaşta evlene-
bilir!
SÖYLEŞE SÖYLEŞE
Satranççı biriyle evli olmak? Ko-
laylıkları, zorlukları?
Benim ne iş yaptığımı biliyor ve
beni anlayabiliyor olması sevindirici.
Eşimin satranç biliyor olmasının bir
zorluğunu görmedim.
Geleceğinizle ilgili planlarınız?
Satranç anlamında önce 2650’ye
daha sonra 2700’e ulaşmak istiyorum.
Başarabilir miyim bilmiyorum ama
bunu denemek istiyorum.
Gelecek planlarınız içerisinde sat-
ranç yazarlığı var mı?
İyi kazanmayacaksam, hayır!
Gelelim ailenize… Ailenizi he-
pimiz tanıyoruz ama kısacık da olsa
sizin cümlelerinizle bilmek istesek…
Ablan? Annen? Baban?
Babamı problem çözücü, annemi
sevgi kelebeği, ablamı da zeki olarak
tanımlayabilirim.
Annem her zaman yanımda olmuş,
mutlu olmam için her şeyi yapmış çok
fedakar bir anne. Her zaman korumacı
olmuştur ve yemekleri harikadır. Hırsı-
mı annemden almış olabilirim. Babam,
satranç dışı benim uğraşmak istemedi-
ğim tüm prosedürlerle hala ilgilenen ve
bana yük olacak şeyleri ortadan kaldı-
ran, çocukluğumda işten çıkıp gece saat
MK
Ablası Ezgi Yılmaz, GM Yılmaz’ı
anlatıyor:
Mustafa satranca başlamadan önce de
dakik, ödevlerini günü gününe yapan dü-
zenli, çalışkan bir çocuktu. Satranç oynar-
ken de çalışırken de bu disiplinini devam
ettirdi. Satrancı da çok severek oynadığı
ve hiçbir çalışmadan kaçmadığı için hızla
ilerleme kaydetti. Mustafa, bir işi severek
yapmanın büyük başarılar getirdiğinin
somut bir kanıtı. Hala aynı hırsla ve hevesle
çalışmaya devam ediyor ve hedeflerini
yükseltiyor. En çok ülkesini temsil ettiği
uluslararası maçlarda heyecanlanan karde-
şim, sadece bireysel gelişimi için değil, Türk
satrancının da daha ileriye gitmesi için de
özveriyle çaba sarf ediyor. Hedeflerine bir
bir ulaşacağına inanıyorum.
12’ye kadar benimle turnuvalara gelen
hafta sonu, yaz tatili demeden her za-
man beni destekleyen ve bu konularda
bir kere bile yakınmayan mükemmel
bir baba. Onun yanında her zaman
kendimi güvende hissettim. Ablam ise
desteğini ve sevgisini benden hiçbir za-
man esirgemedi. Çocukluğum onu kız-
dırarak geçti! Benim başarıma benden
çok sevinenlerden birisi de ablamdır
diye düşünüyorum.
Böyle bir aileye sahip olduğum için
çok mutluyum.
Peki, arkadaşlarınız? Satrançtan
en yakın üç arkadaşınız desem?
Emre Can, Eser Karamahmutoğlu
ve Bahruz Rzayev. Tabii ki sayısız ar-
kadaşım var ama son dönemde en çok
görüştüğüm satranççı arkadaşlarım
saydıklarım.
Satranç dışı hobileriniz?
Film izlemek, sevdiklerimle zaman
geçirmek.
Bu güzel söyleşi aracılığıyla biz-
lere sizi daha yakından tanıma fırsatı
verdiğiniz için çok teşekkür eder, ha-
yatınızın her alanında hedeflerinize
ulaşmanızı dileriz.
61
MK HABER OCAK 2018

Yıldız şampiyonlarımız
Fatma Yılmaz musunuz hocam, bu mesleği ilk siz ya- neler yapıyorlardı? Satrançla bağları
Uluslararası Hakem ve Antrenör
kıştırmıştınız bana, bakın bakalım hala devam etmiş miydi? Yoksa çocukluk,
fyakademi@gmail.com yakışıyor mu?” diyenler … ilk gençlik yıllarıyla birlikte satranç
Bu merak satranç alanında da de- merakları da geride mi kalmıştı? Sat-
vam etti. Önce Türkiye satrancına ranç turnuvalarına katılımcı sayısı her
Öğretmen olmamla ilgili midir yok-
sa merakın insanın doğasında olmasıy- kimler emek vermişti, kimler Türkiye geçen yıl arttığına göre, katılımcıların
la mı bilemem. Öğretmenlik yaptığım şampiyonu olmuştu, kimler ustalık yo- rating oranı da yıldan yıla yükselmiş
dönemlerde öğrencilerimi inceden in- lunda ilerlemişti diye merak ettim orta- miydi? Bütün bu sorular aklıma gelse
ceye inceleyip gelecekte nasıl bir hayatı ya Söyleşe Söyleşe yazı dizisi çıktı. de hepsine yanıt bulmam imkansızdı.
olacak diye düşündüğüm çok olmuştur. (Belki bu soruların cevabı gün olur,
Sonra küçüklerimizi merak etme-
Zeki ve sevimli bakışları karşısında on- ye başladım. Daha küçücük yaşlarında bir yüksek lisans ya da doktora tezinde
lara yakıştırdığım meslekler de olmuş- satrançla tanışan, meraklı bakışlarıy- karşımıza çıkar kim bilir.) Bu nedenle
tur, umursamaz tavırları karşısında “ha- la 64 kareyi keşfeden, her bir karenin ben şimdilik sadece 2010 sonrasında
yat senin için hiç de kolay olmayacak” özelliklerini tek tek bilen, hesap eden şampiyon olan yıldız ve küçüklerimizin
diye düşündüklerim de. Yıllar sonra be- bir birinden güzel çocukları... Eğitim- satranç kariyerine, dününe, bu gününe
nim onlara yakıştırdığım meslekle hiç leri, hayatta duruş biçimleri, satrançla şöyle bir bakmakla yetindim. Bu bakış
ilgisi olmayan işlerde çalışanlar da oldu, ilgileri… Kaybetmenin hüznünü, ka- sonucunda oluşan tabloların değerlen-
başarı basamaklarını hızlıca tırmanan- zanmanın alçakgönüllü sevincini yaşa- dirmesini ise nice küçük şampiyonla-
lar da, yıllarca iş bulamayıp avare avare malarına tanıklık ettiğim, edemediğim rımızın büyükusta olması dileklerimle,
dolaşan da oldu, karşıma çıkıp “biliyor küçüklerimiz, yıldızlarımız bugünlerde sizlere bırakıyorum:
2017 Türkiye Yıldızlar Satranç Şampiyonası
Kategori Şampiyon Şampiyon ELO Sporcu Sayısı Rating Ort. Güncel UKD Güncel ELO Güncel Unvan
13 Genel Ekin Barış Özenir 2154 125 1451 2191 2370 FM
13 Kızlar Büşra Özbek 1707 48 1386 1929 1816
14 Genel Emirhan Tarlabaşı 2156 61 1524 2087 2060
14 Kızlar Eylül Çelik 1678 26 1370 1772 1669
15 Genel Halil Özgün Kerem 1978 65 1592 2099 2132
15 Kızlar Sude Hereklioğlu 1858 25 1510 1837 2171 WFM
16 Genel Emre Emin Dedebaş 2358 53 1659 2208 2251 FM
16 Kızlar Ece Özbay 2036 27 1461 1929 2039 WCM
17 Genel Batuhan Özen 2007 43 1608 2100 2144 CM
17 Kızlar Yağmur Güçlü 1509 22 1506 1698 1655
18 Genel Rıdvan Şakir 2021 34 1559 2129 2227
18 Kızlar Şevval Doğan 1845 12 1333 1868 1861 WCM

62
OCAK 2018 HABER MK
2016 Türkiye Yıldızlar Satranç Şampiyonası
Kategori Şampiyon Şampiyon ELO Sporcu Sayısı Rating Ort. Güncel UKD Güncel ELO Güncel Unvan
13 Genel Emir Gülbeyaz 1936 105 1478 2082 2087
13 Kızlar Sida Saim 1563 42 1294 1781 1691
14 Genel Umut Erdem Gündüz 1930 59 1516 2144 2139
14 Kızlar Hayrun Nisa Şahin 1711 21 1484 1749 1755
15 Genel Dinçer Taşdöğen 1984 63 1706 2195 2287
15 Kızlar Çağıl Irmak Arda 1907 23 1474 1966 2176 WFM
16 Genel Bahadır Özen 2194 55 1706 2223 2260 FM
16 Kızlar Ayça Aksoy 1845 22 1562 1925 1856
17 Genel Hüseyin Can Ağdelen 1992 54 1626 2133 2302 FM
17 Kızlar Şevval Doğan 1839 14 1488 1868 1861 WCM
18 Genel Oğuz Öner 1858 23 1517 1901 1960
18 Kızlar Nezihe Ezgi Menzi 1959 6 1511 1934 1907 WFM
2015 Türkiye Yıldızlar Satranç Şampiyonası
Kategori Şampiyon Şampiyon ELO Sporcu Sayısı Rating Ort. Güncel UKD Güncel ELO Güncel Unvan
13 Genel Doğa Boran Şahin 1960 52 1679 2060 1984 FM
13 Kızlar Hümeyra Kargacı 1610 18 1552 1770 1675
14 Genel Deniz Özen 2063 45 1751 2294 2413 FM
14 Kızlar Şeyma Zeynep İncecik 1514 15 1526 1806 1718
15 Genel Ömer Faruk Özer 2022 37 1774 2300 2388 IM
15 Kızlar Sinem Çağla Gündoğan 1758 21 1585 1945 2022 WCM
16 Genel Hüseyin Can Ağdelen 1958 43 1708 2133 2302 FM
16 Kızlar Şevval Doğan 1699 11 1533 1868 1861 WCM
17 Genel Faik Emre Yaver 1958 24 1729 2131 2096
17 Kızlar Sena Gökçen Yolal 1595 8 1597 1704 1748
18 Genel Mire Deniz Doğan 1955 12 1833 1995 2030 FM
18 Kızlar Handenur Şahin 1787 8 1575 2008 1965
2014 Türkiye Yıldızlar Satranç Şampiyonası
Kategori Şampiyon UKD Sporcu Sayısı Rating Ort. Güncel UKD Güncel ELO Güncel Unvan
13 Genel Deniz Özen 1952 58 1593 2294 2413 FM
13 Kızlar Çiğdem Onur 1594 25 1381 1800 1715
14 Genel Ömer Faruk Özer 1944 43 1661 2300 2388 IM
14 Kızlar Ayça Aksoy 1771 20 1453 1925 1856
15 Genel Kıvanç Karaoğlan 1873 37 1595 2044 1947
15 Kızlar Buse Vatansever 1662 14 1519 1778 1631
16 Genel Onur Taşçı 1892 28 1683 2102 1990
16 Kızlar Şuara Keskin 1681 12 1461 1794 1690
17 Genel Anıl Cengiz 1718 21 1671 2018 1875
17-18 Kızlar 15 1577
17 Kızlar Hilal Öztürk 1813 15 1577 1915 1803
18 Kızlar Ezgi Adanmış 1531 15 1577 1747 1656
18 Genel Melih Yurtseven 2267 19 1865 2263 2404 FM
18 Kızlar Ezgi Adanmış 1531 15 1577 1747 1656
18 Genel Melih Yurtseven 2267 19 1865 2263 2404 FM

63
MK HABER OCAK 2018
2013 Türkiye Yıldızlar Satranç Şampiyonası
Kategori Şampiyon Şampiyon ELO Sporcu Sayısı Rating Ort. Güncel UKD Güncel ELO Güncel Unvan
13 Genel Bahadır Özen 1954 57 1546 2223 2260 FM
13 Kızlar Sinem Çağla Gündoğan 1664 27 1442 1945 2022 WCM
14 Genel Cem Kaan Gökerkan 1888 44 1586 2260 2422 IM
14 Kızlar Burcu Melis Temel 1712 14 1445 1924 1852 WCM
15 Genel Şiar Yaran 1975 35 1653 2252 2261 CM
15 Kızlar Yaren Arkan 1585 13 1480 1732 1600
16 Genel Mire Deniz Doğan 1798 30 1634 1995 2030 FM
16 Kızlar Yeşim Patel 1885 13 1580 1953 1931 WCM
17 Genel Melih Yurtseven 2225 19 1732 2263 2404 FM
17 Kızlar Deniz Fırat 1659 9 1487 1729 1673
18 Genel Serkan Soysal 2056 22 1735 2322 2400 IM
18 Kızlar Ayça Fatma Durmaz 1795 7 1677 1987 1891 WCM
2012 Türkiye Yıldızlar Satranç Şampiyonası
Kategori Şampiyon Şampiyon ELO Sporcu Sayısı Rating Ort. Güncel UKD Güncel ELO Güncel Unvan
13 Genel Volkan Sevgi 1976 57 1553 2249 2264 FM
14 Genel M. Lütfi Poyraz Özmen 1692 35 1608 1942 1888
13-14 Kızlar 27 1453 2300 2388 IM
13 Kızlar Şevval Doğan 27 1453 1868 1861 WCM
14 Kızlar Şuara Keskin 1718 27 1453 1794 1690
16 Genel Atilla Köksal Yüksel 1978 38 1632 2137 2248 CM
15-16 Kızlar 24 1561 2102 1990
15 Kızlar Yeşim Patel 1857 24 1561 1953 1931 WCM
16 Kızlar Aytolun Gürcan 1657 24 1561 1805 1745
17 Genel Ufuk Sezen Arat 2139 35 1650 2307 2361 IM
17 Kızlar Burcu Şaşmazel 1873 8 1655 1876 1806
18 Genel Melih Yurtseven 2148 30 1716 2263 2404 FM
18 Kızlar Selen Sop 2000 6 1644 2029 1950 WFM
18 Kızlar Ezgi Adanmış 1531 15 1577 1747 1656
18 Genel Melih Yurtseven 2267 19 1865 2263 2404 FM
2011 Türkiye Yıldızlar Satranç Şampiyonası
Kategori Şampiyon Şampiyon ELO Sporcu Sayısı Rating Ort. Güncel UKD Güncel ELO Güncel Unvan
13 Genel Onur Taşçı 1646 102 1504 2102 1990
13 Kızlar Fatma Zümrüt Yılmaz 1562 26 1410 1720 1632
14 Genel Barış Güven 1856 54 1566 2134 2044
14 Kızlar Nezihe Ezgi Menzi 1875 23 1524 1934 1907 WFM
15 Genel Diyap Büyükaşık 1994 50 1671 2285 2301 FM
15 Kızlar Kardelen Cemhan 1815 14 1555 2000 1886 WCM
16 Genel Ege Köksal 2034 38 1649 2305 2353 IM
16 Kızlar Ayça Fatma Durmaz 1825 11 1594 1987 1891 WCM
17 Genel Burak Komut 1981 29 1685 2063 1984
17 Kızlar Suna Şanal 1685 8 1619 1765 1708
18 Genel Demre Kerigan 2197 17 1782 2267 2340 IM
18 Kızlar Ebru Kaplan 1815 7 1578 2003 1988

64