You are on page 1of 4

ASILEƔ N UMAWAL DEG TMAZIƔT

Tazwert :

Tutlayt akken tebɣu tili, ma tebɣa ad taẓ ɣer sdat, ilaq usnerni deg umawal-s. Ɣef waya llant aṭas n
tarayin swi nezmer ad nesnerni amawal.

I- Asuddem :
D yiwen n ukala swi nezmer ad d-nesnulfu tayunt tamaynut. Yettili-d s tmerna n walɣac n tjerrumt i
tayunt n umawal. Asuddem-a yennebda ɣef snat n taggayin tigejdanin :
I.1- asuddem n tjerrumt :
Isem Amyag

Isem Amyag
a- Asuddem n umyag ɣef umyag :
 Aswaɣ :
Yettili-d mi ara nernu « s » i umyag
Md : aweḍ siweḍ
Ticreḍt n uswaɣ « s » tesɛa azal d ameqqran deg tseddast, nrennu-tt i umyag aramessuk iwaken ad
yuɣa d amessuK. Amyag aramessuk ur yettadam ara tawuri n usemmad usrid.
Md : ired aserwal sired aserwal.
 Attwaɣ :
Yettili-d s tmerna n tecreḍt « ttw, ttu, mm, n » i umyag.
Md : zllu mmzel
Gzem ttwagzem
Ticraḍ n uttwaɣ sɛant azal deg tseddast imi tasent-d ɣef umyag amessuk tarant-it d amyag
aramessuk

Md : yeqqen aqcic yettwaqen uqcic

Aswaɣ Attwaɣ

S ttw, ttu, mm, n

Aramessk amessuk

Amessuk aramessuk

Aissi M.
GT :
Llan kra n yemyagen ɣas ma d iḥerfiyen, ttuneḥsaben d ittwaɣen deg unamek d twuri
Md : yettwaqen uqcic / Yeqqen uqcic

 Amyaɣ :
Yettili-d s tmerna n tecraḍ « my, m » i umyag
Md : wwet mwaten
Glu mseglan
Deg wayen yerzan anamek, tigawt tettili-d gar sin neɣ ugar n sin n yimeskaren.

b- Aseddem n yisem ɣef umyag :


Deg tmaziɣt nezer ad d-nessuddem seg umyag aṭas, aya yettili-d s tmerna n kra n tecraḍ n
tisuddma i tayunt n umawal
 Isem n tigawt :
Amur n tayunin deg tutlayt ruḥent ad nejlint maca teqqim-d limara-nsent deg yismawen
n tigawt. Asileɣ n isem n tigawt yettili-d s tmerna n tecraḍt : ta__________a.
Md : azzel tazzal
 Isem akmam :
D isem i d-yemmalen taɣawsa
Md : zwi azway
Ečč učči
Deg talɣ isem akmam yezmer ad yesɛu yiwet n talɣa d yisem n tigawt amyagan.
Md : zwi azway tigawt
Zwi azway taɣawsa
 Isem n umeskar :
Yemmal-d win i xeddmen tigawt deg yemyagen n tigawt, yemmal-d win tḥuza tigawt
deg yemyagen n tɣara.
Yettili-d s tmerna n tecraḍ « m, n, s » i tayunt n umawal
Md : kkes amekkas
ɛemmer aneɛmar
lmed aselmad/ anelmad
ibrik amubrik
yezmer daɣen ad yili s tussda n yiwet n tergalt n uzar
Md : xdem axeddam
Qdec aqeddac
Xtef amextaf
 Arbib :
Yezmer ad d-yek seg yemyagen n tigawt neɣ seg yemyagen n tɣara
Md : ɛlay amiɛlay aɛlayan
Zweɣ imizweɣ azegwaɣ
c- Asuddim n yisem ɣef yisem :
Seg yisem nezmer ad d-nessudem isem-nniḍen s tmerna n tecreḍt « ms »
Md : adrar amsedrar
d- Asuddim n umyag ɣef yisem :
Seg yisem nezmer ad d-nessudem amyag, aya s tmerna n kra n tecraḍ n tisuddma.
Md : awal siwel

Aissi M.
GT :
Nezmer ad d-nessuddem seg yismawen n tmura, lɛerc, taqbilt isem n umdan neɣ isem n tetlayt s
tmenna n kra n tecraḍ :
 Tamurt amezdaɣ
Lzayer Azayri

I.2 Asuddem anfalan :


Asuddem anfalan yesɛa sin n yinumak :

a- Amernay : yettili ticki tayunt i d-yekkan axir n tayunt ansi i d-yekka


b- Asmenyer : yettili ticki tayunt i d-yekkan tenqes deg unamek ɣef tayunt ansi i d-tekka.

Iberdan n usuddem anfalan :


a- Allus :
Yettili-d s uɛiwed n yiwet neɣ ugar n tergalin n uẓar
 Yiwet n tergalt :
Md : ɣli qluli

 Snat n tergalin :
Md : fer ferfer
Tuget n yismawen n timarawt ttusilɣen-d s wallus maca ur tban ara tarayt n usileɣ-nsen.
b- Ticreḍt :
Yettili-d s tmerna n tecreḍt i tayunt n umawal
Md : Mrured
Crured d abeddel n m c / allus n « r »
ḥrurzd
II- Areṭṭal :
Yal tutlayt akken tebɣu tili yettḥaz-tt ureṭṭal. Yettḥaz aṭas n yeḥricen
1- Timental n ureṭṭal :
Lexsas n tayunin n umawal.
Aseḥqer n tayunin
Zzux
2- Taggayin n ureṭṭal :
a- Areṭṭal agensas :
Yettili-d daxel n yiwet n tutlayt, daxel n yiwen n unagraw n tesnilest. Yettili-d mi ara
ad d-tawi tutlayt seg tantaliwin-is.
b- Areṭṭal uffiɣ :
Yettili-d gar snat n tutlayin yemgaraden, gar sin inagrawen n tesnilest. Deg-s ad naf
aṭas n lesnaf :
 Adatreṭṭal : ur yekcim ara deg tutlayt.
 Areṭṭal ukcim : yekcem deg tutlayt, yuɣ aẓar.
 Areṭṭal imerwi : ad naf kra n walɣacen n tutlayt nerna-d ɣer tutlayt-nniḍen.
3- Iqeddicen i d-iderrun ɣef ureṭṭal :
D abeddel i d-iderrun ɣef tayunt mi ara tekcem ɣer tutlayt-nniḍen. Abeddel-a yettḥaz aṭas n
yeswiren :

Aissi M.
 Aswir asnislan : ayen yettḥazen tuntiqin, tirgalin d teɣra.
Md : tracteur atraktur. C k / eu u.

 Aswir asnalɣan : ayen yerzan ticraḍ tigejdanin ama d isem neɣ d amyag.
Md : atraktur
 Aswir asnamkan : yezmer ad yeṭṭef inumak-is, ad yenqes deg unamek-is n zik
naɣ ad ibeddel anamek d amynut.

Aissi M.

You might also like