Sains Pu3

PU-3 SAINS
Panduan mengenal pasti parameter
1) Apakah/Nyatakan PEMBOLEH UBAH(variables) @
MAKLUMAT. Dimulai dengan PARAMETER (P) dan di ikuti
oleh OBJEK (O).
Arahan : Lengkapkan P + O di ruangan yang disediakan.
LANGKAH 1 P + O:
saiz
Contoh jawapan : saiz ikan
Parameter Objek
(P) saiz ikan
(O)
a) ………………………………………………………………………….
b) ………………………………………………………………………….
1
PU-3 SAINS
2.
ketinggian
Contoh jawapan : ketinggian kerusi
a) ………………………………………………………………………….
b) ………………………………………………………………………….
c) ………………………………………………………………………….
2
PU-3 SAINS
3.
bilangan
Contoh jawapan : bilangan daun
a) ………………………………………………………………………….
b) ………………………………………………………………………….
c) ………………………………………………………………………….
d) ………………………………………………………………………….
e) ………………………………………………………………………….
3
PU-3 SAINS
4.
jenis
Contoh jawapan : jenis keretapi
a) ………………………………………………………………………….
b) ………………………………………………………………………….
c) ………………………………………………………………………….
4
PU-3 SAINS
5.
saiz
Contoh jawapan : saiz magnet
a) ………………………………………………………………………….
b) ………………………………………………………………………….
c) ………………………………………………………………………….
5
PU-3 SAINS
6.
saiz
Contoh jawapan : saiz ulat beluncas
a) ………………………………………………………………………….
b) ………………………………………………………………………….
c) ………………………………………………………………………….
6
PU-3 SAINS
7.
kecerahan
Contoh jawapan : Kecerahan mentol
a) ………………………………………………………………………….
b) ………………………………………………………………………….
c) ………………………………………………………………………….
7
PU-3 SAINS
8.
keadaan
Contoh jawapan : Keadaan roti
a) ………………………………………………………………………….
b) ………………………………………………………………………….
c) ………………………………………………………………………….
8
PU-3 SAINS
9.
Contoh jawapan : saiz span
a) ………………………………………………………………………….
b) ………………………………………………………………………….
9
PU-3 SAINS
10.
a) ………………………………………………………………………….
b) ………………………………………………………………………….
10
PU-3 SAINS
LANGKAH 2. Parameter – perbandingan.
1.
Apakah yang berbeza ?

jenis ikan / saiz ikan
Jawapan = ______saiz ikan____
2.

saiz kerusi / ketinggian kerusi
Jawapan = ____________________
11
PU-3 SAINS
3.

keadaan pokok / jenis pokok
Jawapan = ____________________
4.

jenis kapal terbang / jenis kenderaan
/ Saiz magnet
Jawapan = ____________________
12
PU-3 SAINS
5.

jenis magnet / saiz magnet
Jawapan = ____________________
6.

kehadiran udara / kehadiran air
Jawapan = ___________________
13
PU-3 SAINS
7.

jenis litar / bilangan sel kering
Jawapan = ___________________
8.

jenis roti / keadaan roti
Jawapan = ___________________
14
PU-3 SAINS
9.

ketinggian span / ketebalan span
Jawapan = ___________________
15
PU-3 SAINS
10.
Masa penyiasatan / Tempoh penyiasatan
Jawapan = ___________________
16
PU-3 SAINS
LANGKAH 3 : KEYWORD P+O (Kata kunci Parameter + Objek)

Mengenalpasti kata kunci yang tepat bagi parameter berdasarkan
maklumat yang diberi.
BIL KEY WORD PARAMETER + OBJEK

1 sudu besi, pembaris kayu, straw Jenis objek
2 banyak, sedikit, lebih, kurang
3 panjang, pendek
4 berat, ringan
5 dalam peti, di padang, atas bukit
6 panas, sejuk
7 nyalaan terang, malap
8 bulat, segiempat,bujur
9 kasar, licin
10 tinggi, rendah
11 ada, tidak ada, dapat, tidak dapat
12 hidup, mati, subur, tidak subur
13 kecil, besar, gemuk, kurus
14 dekat, jauh
15 pekat, cair
16 mudah tumbang, sukar jatuh
17 terang, pudar
18 rapuh, kukuh
19 kiri, kanan, atas, bawah,timur,barat
20 serap air, kalis air
21 tapak besar, tapak sempit
22 akar, daun, batang
23 250 ml, 300ml, 350ml
24 laju, lambat
25 bermutu, lebih baik
26 moden, tradisional, kuno, berteknologi
17
PU-3 SAINS
LANGKAH 4 : MENGENAL PEMBOLEH UBAH
Mengawal pemboleh ubah dalam sesuatu penyiasatan atau

eksperimen, ialah memerhati perhubungan di antara dua pemboleh
ubah tertentu, salah satu daripadanya dimanipulasi
(diubah-ubah) untuk menghasilkan perubahan dalam pemboleh
ubah yang kedua (pemboleh ubah bergerak balas). Pada masa yang
sama, pemboleh ubah-pemboleh ubah lain yang mungkin
mempengaruhi keputusan kajian dimalarkan (ditetapkan). Tindakan
ini dinamakan mengawal pemboleh ubah.
PEMBOLEHUBAH DIMALARKAN (PDM)

 Pemboleh ubah yang dikekalkan tanpa sebarang perubahan
sepanjang penyiasatan.
 Pemboleh ubah ini boleh mempengaruhi pemboleh ubah bergerak
balas tetapi ditetapkan nilai atau keadaannya supaya kesannya ke
atas semua percubaan ujian adalah sama dan boleh diabaikan.
 PDM – pembolehubah dimalarkan/disamakan/yang sama/tetap/
A ada, B pun ada/ A dapat, B pun dapat.
18
PU-3 SAINS
Latihan pemboleh ubah dimalarkan
Pilih dan tulis pemboleh ubah dimalarkan yang tepat bagi setiap maklumat
yang diberi.
1.
Contoh:
saiz ikan / jenis ikan / kualiti makanan
Pemboleh ubah dimalarkan : jenis ikan,
kualiti makanan
2.
luas tapak kerusi / ketinggian kerusi / jenis kerusi
Pemboleh ubah dimalarkan : …………………………………..
………………………………….
19
PU-3 SAINS
3.
keadaan pokok / jenis pokok / jumlah baja
………………………………….
4.
jenis kapal terbang / destinasi / jarak yang dilalui
………………………………….
20
PU-3 SAINS
5.
saiz magnet / bentuk magnet/ saiz klip kertas yang ditarik
………………………………….
6.
kehadiran udara / jenis haiwan/ saiz balang
………………………………….
21
PU-3 SAINS
7.
bilangan mentol / bilangan sel kering/ jenis litar
………………………………….
8.
saiz roti / jenis roti/ jumlah kulapuk
…………………………………..
22
PU-3 SAINS
9.
jenis span / ketebalan span/ jumlah kulapuk
…………………………………..
23
PU-3 SAINS
10.
tempat penyiasatan / masa penyiasatan/ hari penyiasatan
…………………………………..
24
PU-3 SAINS
PEMBOLEH UBAH DIMANIPULASI

 Pembolehubah – pembolehubah yang sengaja diubah secara
sistematik untuk menghasilkan perubahan kepada pembolehubah
lain.
 TIPs: Ditentukan di awal penyiasatan / Berada di sebelah kiri dalam
jadual / berada di paksi X pada carta palang.
 PM – pembolehubah dimanipulasikan (boleh dikawal,
yang tidak sama/diubah/berbeza/ A ada, B tiada/
A dapat, B tak dapat).
Latihan pemboleh ubah dimanipulasi
Pilih dan tulis pemboleh ubah dimanipulasi yang tepat bagi setiap maklumat
yang diberi.
1.
Contoh:
saiz ikan / jenis ikan / kualiti makanan
Pemboleh ubah dimanipulasi : kualiti makanan
25
PU-3 SAINS
2.
luas tapak kerusi / jenis kerusi / ketinggian kerusi
Pemboleh ubah dimanipulasi : ………………………………….
3.
keadaan pokok / jenis pokok / kehadiran air
26
PU-3 SAINS
4.
jenis kapal terbang / kelajuan kapal terbang / jenis kenderaan
5.
saiz magnet / bentuk magnet / kekuatan magnet
27
PU-3 SAINS
6.
saiz balang / keadaan haiwan / kehadiran udara
7.
kecerahan mentol / jenis litar / bilangan sel kering
28
PU-3 SAINS
8.
kehadiran air / saiz kulapuk / jenis roti
9.
saiz span / isipadu akhir air / ketebalan span
29
PU-3 SAINS
10.
masa penyiasatan / kecerahan matahari / tempat penyiasatan
30
PU-3 SAINS
PEMBOLEH UBAH BERGERAK BALAS (PB)

 Pemboleh ubah bergerak balas – pemboleh ubah yang berubah
akibat daripada perubahan pada pemboleh ubah lain. Permboleh
ubah ini diperhatikan sepanjang penyiasatan.
 PB – pemboleh ubah bergerak balas (TIDAK boleh kawal/
keputusan ujikaji/yang direkodkan/diukur/dicatat/diperhatikan).
Contoh-contoh ayat dalam pernyataan yang menggambarkan
pemboleh ubah bergerak balas.
Latihan pemboleh ubah bergerak balas
Pilih dan tulis pemboleh ubah bergerak balas yang tepat bagi setiap
maklumat yang diberi.
1.
saiz ikan / Jenis ikan / kualiti makanan
Pemboleh ubah bergerak balas : saiz ikan,
31
PU-3 SAINS
2.
kestabilan kerusi / ketinggian kerusi / jenis kerusi
Pemboleh ubah bergerak balas : …………………………………..
………………………………….
3.
keadaan pokok / jenis pokok / jumlah baja
………………………………….
32
PU-3 SAINS
4.
jenis kapal terbang / kelajuan kapal terbang / jarak yang dilalui
………………………………….
5.
saiz magnet / bentuk magnet/ bilangan klip kertas yang ditarik
………………………………….
33
PU-3 SAINS
6.
kehadiran udara / jenis haiwan/ keadaan beluncas
………………………………….
7.
bilangan mentol / kecerahan mentol / jenis litar
………………………………….
34
PU-3 SAINS
8.
saiz roti / kehadiran air/ jumlah kulapuk
…………………………………..
9.
jenis span / ketebalan span/ isipadu akhir air
…………………………………..
35
PU-3 SAINS
10.
Kecerahan cahaya matahari / masa penyiasatan / hari penyiasatan
…………………………………..
36
PU-3 SAINS
Latihan berpandu
Pilih dan isi tempat kosong dengan pilihan yang tepat.
1. Rajah 1 menunjukkan satu penyiasatan yang dijalankan oleh sekumpulan

murid tahun 4 ke atas haiwan X. Haiwan-haiwan tersebut dilepaskan ke
dalam sebuah bekas kaca yang mengandungi tanah yang berbeza.
Pemerhatian dilakukan selepas 2 jam.
Rajah 1
Nyatakan dua maklumat yang perlu dikumpul dari penyiasatan di

atas.
PM - yang tidak
____________________________________________________ sama/diubah/
berbeza/
o Kedudukan tanah A ada, B tiada/
A dapat,
o Bilangan haiwan B tak dapat
o Jenis tanah
PB - keputusan
o Kedudukan haiwan ujikaji/yang
direkodkan/
diukur/dicatat/
diperhatikan
PDM -
disamakan/
yang sama/
tetap/
A ada, B pun
ada/ A dapat,
B pun dapat
37
PU-3 SAINS
2. Rajah 2 menunjukkan bahan dan alat radas yang digunakan dalam satu
penyiasatan. Sejumlah air yang dituangkan ke atas span, kertas dan kain.
Isipadu air yang terkumpul di dalam bekas P, Q dan R disukat.
Rajah 2
Nyatakan pemboleh ubah dimanipulasi.

PM - yang tidak
sama/diubah/
___________________________________________________ berbeza/
A ada, B tiada/
o Jenis cecair A dapat,
B tak dapat
o Jenis bahan
PB - keputusan
o Isipadu air yang terkumpul ujikaji/yang
o Isipadu air yang dituang direkodkan/
diukur/dicatat/
diperhatikan
PDM -
disamakan/
Yang sama/
tetap/
A ada, B pun
ada/ A dapat,
B pun dapat
38
PU-3 SAINS
3. Jadual 1 menunjukkan empat planet dalam Sistem Suria dan berat objek
di atas setiap planet itu.
Planet Saiz Planet Berat objek

(juta km ukurlilit) (kg)
Musytari 142 729 158
Zuhal 120 660 69
Neptun 48 600 67
a) Apakah pemboleh ubah yang dimanipulasikan?
___________________________________________________
o Berat objek
o Berat planet
o Ukurlilit objek PM - yang tidak
sama/diubah/
o Saiz planet berbeza/
A ada, B tiada/
A dapat,
B tak dapat
b) Apakah pemboleh ubah yang dimalarkan? PB - keputusan

___________________________________________________ ujikaji/yang
direkodkan/
o Jenis objek diukur/dicatat/
diperhatikan
o Berat objek
PDM -
o Ukurlilit planet disamakan/
o Saiz planet yang sama /
tetap /
A ada,
B pun ada /
A dapat, B pun
dapat
39
PU-3 SAINS
4. Hasif menjalankan satu penyiasatan untuk mengkaji kesan yis ke atas

adunan tepung. Kuantiti yis yang berbeza dimasukkan ke dalam empat
adunan tepung J, K, L dan M.
Rajah 3 menunjukkan ketinggian adunan selepas sejam.
Rajah 3
a) Nyatakan apa yang diubah (pemboleh ubah bergerak balas) dalam

penyiasatan ini.
_________________________________________________
o Ketinggian adunan PM - yang tidak

sama/diubah/
o Kuantiti adunan berbeza/
A ada, B tiada/
o Ketinggian yis
A dapat,
o Kuantiti yis B tak dapat
PB - keputusan
ujikaji/yang
b) Nyatakan apa yang diukur (pemboleh ubah manipulasi) dalam direkodkan/
penyiasatan ini. diukur/dicatat/
diperhatikan
__________________________________________________ PDM -
disamakan/
o Ketinggian adunan yang sama/
tetap/
o Kuantiti adunan A ada, B pun
ada/ A dapat,
o Ketinggian yis
B pun dapat
o Kuantiti yis
40
PU-3 SAINS
5. Rajah 4 menunjukkan tiga helai seluar yang mempunyai saiz yang sama
tetapi ketebalan yang berbeza. Ketiga-tiga helai seluar itu kemudian
dijemur di bawah pancaran cahaya matahari.
Jadual di bawah menunjukkan masa setiap helai seluar untuk kering.
Seluar S T U
Ketebalan seluar (mm) 1 2 3
Masa pengeringan (minit) 25 30 40
a) Nyatakan apa yang diubah (pemboleh ubah bergerak balas)

dalam penyiasatan ini.
PM - yang tidak
sama/diubah/
_________________________________________________ berbeza/
A ada, B tiada/
A dapat,
o Saiz seluar
B tak dapat
o Masa pengeringan PB - keputusan

ujikaji/yang
direkodkan/
o Ketebalan seluar diukur/dicatat/
diperhatikan
PDM -
disamakan/
b) Nyatakan apa yang diukur (pemboleh ubah manipulasi) yang sama/
tetap/
dalam penyiasatan ini. A ada, B pun
ada/ A dapat,
__________________________________________________ B pun dapat
o Ketebalan seluar
o Warna seluar
41
PU-3 SAINS
Latihan Padanan
1.
Maklumat Pemboleh ubah
Jenis kapal terbang Pemboleh ubah Dimalarkan
Kelajuan kapal
terbang Pemboleh ubah Dimanipulasikan
Jarak yang dilalui Pemboleh ubah Bergerak Balas
PM - yang tidak PB - keputusan PDM -

sama/diubah/ ujikaji/yang disamakan/yang
berbeza/ A ada, B direkodkan/ sama/tetap/
tiada/ A dapat, B diukur/dicatat/ A ada, B pun
tak dapat diperhatikan ada/ A dapat,
B pun dapat
42
PU-3 SAINS
2. Rajah menunjukkan 3 helai kain yang mempunyai ketebalan yang
berlainan disidai di bawah sinaran cahaya Matahari. Masa yang
diperlukan untuk kain kering dicatatkan dalam jadual.
Masa yang diperlukan Pemboleh ubah Dimalarkan

untuk kain kering
Ketebalan kain Pemboleh ubah Dimanipulasikan
Tempat Penyiasatan Pemboleh ubah Bergerak Balas

B pun dapat
43
PU-3 SAINS
3.
Ketinggian adunan Pemboleh ubah Dimalarkan
Kuantiti yis Pemboleh ubah Dimanipulasikan
Jenis yis Pemboleh ubah Bergerak Balas

B pun dapat
44
PU-3 SAINS
4.
Kecerahan mentol Pemboleh ubah Dimalarkan
Bilangan sel kering Pemboleh ubah Dimanipulasikan
Bilangan mentol Pemboleh ubah Bergerak Balas

B pun dapat
45
PU-3 SAINS
5.
Suhu 38 15 10
persekitaran(ºC)
Keadaan Kurang segar Segar Sangat segar

daging
Suhu persekitaran Pemboleh ubah Dimalarkan
Keadaan daging Pemboleh ubah Dimanipulasikan
Jenis daging Pemboleh ubah Bergerak Balas

B pun dapat
46
PU-3 SAINS
LATIHAN PEMBOLEH UBAH MELALUI GRAF
SOALAN 1.
Pemboleh Ubah Dimanipulasi:
..................................................................................................................
Pemboleh Ubah Bergerak Balas:
...............................................................................................................

tiada/ A dapat, B diukur/dicatat/ A ada, B pun ada/
tak dapat diperhatikan A dapat,
B pun dapat
47
PU-3 SAINS
SOALAN 2.
..................................................................................................................
...............................................................................................................

B pun dapat
48
PU-3 SAINS
SOALAN 3.
..................................................................................................................
...............................................................................................................

B pun dapat
49
PU-3 SAINS
SOALAN 4.
..................................................................................................................
...............................................................................................................

B pun dapat
50
PU-3 SAINS
SOALAN 5.
..................................................................................................................
...............................................................................................................

B pun dapat
51
PU-3 SAINS
LATIHAN PEMBOLEH UBAH MELALUI JADUAL
SOALAN 1.
Sekumpulan murid menggunakan objek yang berbeza untuk mengukur
panjang sebuah meja. Jadual di bawah menunjukkan keputusan
penyiasatan ini.
Objek Bilangan ukuran yang diambil
18
..............................................................................................................
...............................................................................................................
Pemboleh Ubah Dimalarkan:
...............................................................................................................

B pun dapat
52
PU-3 SAINS
SOALAN 2.
Empat helai sapu tangan basah yang serupa, Q, R, S dan T masing-masing
disidai di bawah kipas yang berlainan. Jisim setiap sapu tangan itu ialah
100 g. Selepas 1 jam, jisim setiap sapu tangan direkodkan seperti ditunjukkan
dalam jadual di bawah:
Sapu Kelajuan Kipas Jisim selepas 1 jam / g

tangan
Q (0) Tiada 95
(1) Rendah
R 90
S (2) Sederhana 80
T (3) Tinggi 65
..............................................................................................................
...............................................................................................................
...............................................................................................................

B pun dapat
53
PU-3 SAINS
SOALAN 3.
Jadual di bawah menunjukkan keputusan suatu penyiasatan tentang
penyejukan 500 ml air.
Masa / Minit 0 2 4 6 8 10 12
Suhu air / oC 98 86 76 68 62 58 56
..............................................................................................................
...............................................................................................................
...............................................................................................................

B pun dapat
54
PU-3 SAINS
SOALAN 4.
Mariah menjalankan penyiasatan pada suatu hari cerah. Dia menggunakan

sebatang tiang yang tingginya 100 cm. Mariah mengukur panjang bayang-
bayang tiang itu dan menentukan arah bayang-bayang tersebut.
Keputusan penyiasatan dicatat dalam jadual di bawah.
Waktu 11 12.00
10.am 1 pm 2 pm 3 pm 4 pm
am pm
Panjang bayang-
90 50 20 0 20 50 90
bayang / cm
Arah bayang-
Barat Barat Barat Tiada Timur Timur Timur
bayang
..............................................................................................................
...............................................................................................................
...............................................................................................................

B pun dapat
55
PU-3 SAINS
SOALAN 5.
Jadual di bawah menunjukkan maklumat yang didapati tentang satu
penyiasatan yang dijalankan terhadap ikan dalam sebatang sungai pada
tahun 1990 dan 1999.
Tahun penyiasatan dilakukan
1990 1999
Purata berat ikan / kg 0.5 1.0
Bilangan spesies ikan 2 5
..............................................................................................................
...............................................................................................................
..................................................................................................

B pun dapat
56
PU-3 SAINS
LATIHAN PEMBOLEH UBAH MELALUI AYAT
SOALAN 1.
Suatu penyiasatan tentang dua model yang diperbuat daripada bilangan
gulungan kertas yang berlainan. Kedua-dua model itu ditiup menggunakan
kipas dengan laju yang sama.
..............................................................................................................
...............................................................................................................
...............................................................................................................

B pun dapat
57
PU-3 SAINS
SOALAN 2.
Yasmin menjalankan satu penyiasatan untuk mengkaji kesan yis ke atas
adunan tepung. Kuantiti yis yang berbeza dimasukkan ke dalam empat
adunan tepung, Q, R, S dan T. Ketinggian adunan selepas 30 minit
direkodkan.
..............................................................................................................
...............................................................................................................
...............................................................................................................

B pun dapat
58
PU-3 SAINS
SOALAN 3.
Empat helai sapu tangan basah yang serupa, Q, R, S dan T masing-masing
disidai di bawah kipas yang berlainan. Jisim setiap sapu tangan itu ialah
100 g. Selepas 1 jam, jisim setiap sapu tangan direkodkan.
..............................................................................................................
...............................................................................................................
...............................................................................................................

B pun dapat
59
PU-3 SAINS
SOALAN 4.
Dalam satu penyiasatan, seorang murid telah menggerakkan sebuah kereta
mainan pada empat jenis permukaan yang berlainan K, L, M, dan N sejauh
2 meter. Masa yang diambil oleh kereta mainan untuk sampai ke penamat
bagi setiap permukaan dicatatkan.
..............................................................................................................
...............................................................................................................
...............................................................................................................

B pun dapat
60
PU-3 SAINS
SOALAN 5.
Garam yang berlainan saiz dimasukkan ke dalam bikar yang mengandungi
500 ml air. Kemudian dikacau sehingga larut. Masa untuk garam melarut
dicatatkan.
..............................................................................................................
...............................................................................................................
...............................................................................................................

B pun dapat
61
PU-3 SAINS
LATIHAN PEMBOLEH UBAH MELALUI GAMBAR

SOALAN 1.
Cerah Lebih cerah Paling Cerah
..............................................................................................................
...............................................................................................................
...............................................................................................................

B pun dapat
62
PU-3 SAINS
SOALAN 2.
Adunan Tepung
..............................................................................................................
...............................................................................................................
...............................................................................................................

B pun dapat
63
PU-3 SAINS
SOALAN 3.
Gerhana Matahari
..............................................................................................................
...............................................................................................................
...............................................................................................................

B pun dapat
64
PU-3 SAINS
SOALAN 4.
..............................................................................................................
...............................................................................................................
...............................................................................................................

B pun dapat
65
PU-3 SAINS
SOALAN 5.
Gambar di bawah menunjukkan perubahan bilangan burung Y yang
kelihatan di pokok X dalam tahun 1990 dari Januari hingga Mac.
..............................................................................................................
...............................................................................................................
...............................................................................................................

B pun dapat
66
PU-3 SAINS
LATIHAN FORMAT UPSR
Berdasarkan soalan-soalan di bawah, nyatakan:
a) Apa yang diubah (PM);

b) Apa yang diukur (PB); dan
c) Apa yang ditetapkan (PDM).
1.
Dua magnet digunakan untuk mengkaji bilangan pin yang mampu
ditarik olehnya.
PM: ……………………………………………………………………………………
PB: …………………………………………………………………………………….
PDM: …………………………………………………………………………………
67
PU-3 SAINS
2. L, M, N, O, dan P adalah 5 ladung yang mempunyai berat yang

sama. Bandul diayun serentak dengan cara yang sama untuk
menyukat bilangan ayunan dalam masa 30 saat.
PM: ……………………………………………………………………………………
PB: …………………………………………………………………………………….
PDM: …………………………………………………………………………………
68
PU-3 SAINS
3.
PM: ……………………………………………………………………………………
PB: …………………………………………………………………………………….
PDM: ………………………………………………………………………………….
69
PU-3 SAINS
4. Objek P dan Q mempunyai saiz, bentuk, dan bahan yang sama. P

dan Q ditiup dengan kekuatan yang sama. P didapati tumbang
dahulu.
PM: ………………………………………………………………………………
PB: ……………………………………………………………………………..
PDM: …………………………………………………………………………...
5.
PM: ……………………………………………………………………………………
PB: …………………………………………………………………………………….
PDM: ………………………………………………………………………………….
70
PU-3 SAINS
6. Jadual di bawah menunjukkan purata indeks pencemaran udara di

Bandar X dari tahun 1990 hingga 2006.
Tahun 1990 1994 1998 2002 2006
Purata indeks 32 76 100 130 200

pencemaran udara
PM: ……………………………………………………………………………………
PB: …………………………………………………………………………………….
PDM: ………………………………………………………………………………….
7. Satu penyiasatan telah dijalankan oleh sekumpulan murid untuk

menyiasat isi padu guli. Keputusan penyiasatan itu ditunjukkan dalam
Jadual dibawah.
Bilangan Guli Isipadu air dalam silinder penyukat (ml)
10 20
15 30
25 50
PM: ……………………………………………………………………………………
PB: …………………………………………………………………………………….
PDM: ………………………………………………………………………………….
71
PU-3 SAINS
8. Jadual di bawah menunjukkan perubahan saiz belon apabila belon

dipam dengan udara.
Bilangan
5 10 20
mengepam
Saiz belon
PM: ……………………………………………………………………………………
PB: …………………………………………………………………………………….
PDM: ………………………………………………………………………………….
9. Jadual di bawah menunjukkan maklumat yang dikumpul oleh

sekumpulan murid semasa Gerhana Bulan.
Masa 8.40 p.m 9.30 p.m 10.30 p.m 11.30 p.m 12.10 p.m
Peringkat
Gerhana
Bulan
PM: ……………………………………………………………………………………
PB: …………………………………………………………………………………….
PDM: ………………………………………………………………………………….
72
PU-3 SAINS
10.
Kaedah membajak Masa yang diambil
Satu hari
Dua jam
PM: ……………………………………………………………………………………
PB: …………………………………………………………………………………….
PDM: ………………………………………………………………………………….
73
PU-3 SAINS
11. Graf di atas menunjukkan keputusan kajian ke atas 4 objek yang
berlainan jenis apabila dilepaskan dari satu ketinggian yang sama iaitu 5
meter. Keempat-empat objek tadi dilepaskan serentak dan masa ia
sampai di atas tanah ditunjukkan dalam graf di atas.
PM: ……………………………………………………………………………………
PB: …………………………………………………………………………………….
PDM: ………………………………………………………………………………….
74
PU-3 SAINS
12. Graf di bawah menunjukkan hasil pemerhatian terhadap perubahan
populasi spesis burung layang-layang yang berhijrah keluar dari satu

tempat berdasarkan suhu tempat itu.
PM: ……………………………………………………………………………………
PB: …………………………………………………………………………………….
PDM: ………………………………………………………………………………….
75
PU-3 SAINS
13. Dalam satu penyiasatan, seorang murid telah menggerakkan sebuah

kereta mainan pada empat jenis permukaan yang berlainan K, L, M, dan
N sejauh 2 meter. Graf bar di bawah menunjukkan masa yang diambil
oleh kereta mainan untuk sampai ke penamat bagi setiap permukaan.
PM: ……………………………………………………………………………………
PB: …………………………………………………………………………………….
PDM: ………………………………………………………………………………….
76
PU-3 SAINS
14.
PM: ……………………………………………………………………………………
PB: …………………………………………………………………………………….
PDM: ………………………………………………………………………………….
77
PU-3 SAINS
15. Rajah menunjukkan susunan radas menggunakan dua jenis bahan

yang berbeza dalam satu penyiasatan dengan menggunakan
pemberat yang sama oleh sekumpulan murid.
PM: ……………………………………………………………………………………
PB: …………………………………………………………………………………….
PDM: ………………………………………………………………………………….
78
PU-3 SAINS
16. Satu penyiasatan telah dijalankan oleh sekumpulan murid untuk

menguji kesan pemanasan terhadap kekuatan magnet. Tiga
magnet, P, Q dan R digunakan dalam penyiasatan ini. Selepas setiap
magnet dipanaskan dengan masa yang berbeza, ianya diletakkan
berhampiran klip-klip kertas. Pemerhatian direkodkan dalam Jadual
di bawah.
Magnet P Q R
Masa magnet dipanaskan 2 4 6
Bilangan klip kertas yang ditarik oleh

8 6 4
magnet
PM: ……………………………………………………………………………………
PB: …………………………………………………………………………………….
PDM: ………………………………………………………………………………….
79
PU-3 SAINS
17. Jadual di bawah menunjukkan maklumat yang didapati dalam satu

penyiasatan yang dijalankan oleh Maryam. Pokok tomato daripada
baka yang sama telah ditanam pada masa yang sama tetapi pada
keadaan suhu yang berbeza.
Suhu / oC 2 4 6 8 10 12 14 16
Bilangan buah
tomato 50 80 110 140 160 170 180 180
PM: ……………………………………………………………………………………
PB: …………………………………………………………………………………….
PDM: ………………………………………………………………………………….
80
PU-3 SAINS
18. Dalam satu penyiasatan , seorang murid menggunakan beberapa klip

kertas dan satu magnet. Magnet tersebut dilabelkan tiga kedudukan
berbeza P, Q dan R. Rajah di bawah menunjukkan keputusan
penyiasatan.
P R
PM: ……………………………………………………………………………………
PB: …………………………………………………………………………………….
PDM: ………………………………………………………………………………….
81
PU-3 SAINS
19.
PM: ……………………………………………………………………………………
PB: …………………………………………………………………………………….
PDM: ………………………………………………………………………………….
82
PU-3 SAINS
20. Rajah di bawah menunjukkan keputusan berkenaan objek yang

berkarat dengan menggunakan objek yang diperbuat daripada
bahan yang berbeza. Setiap objek diletakkan di atas meja. Selepas
1 bulan, keputusan direkod seperti mana di bawah.
Objek
Berkarat Tidak Berkarat
Kumpulan X Kumpulan Y
 Paku besi  Pembaris plastik

 Klip kertas  Kertas
 Paku tekan  Blok kayu
PM: ……………………………………………………………………………………
PB: …………………………………………………………………………………….
PDM: ………………………………………………………………………………….
83

Sains Pu3

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Sains Pu3

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

PU-3 SAINS

Panduan mengenal pasti parameter

1) Apakah/Nyatakan PEMBOLEH UBAH(variables) @

MAKLUMAT. Dimulai dengan PARAMETER (P) dan di ikuti

oleh OBJEK (O).

Arahan : Lengkapkan P + O di ruangan yang disediakan.

Contoh jawapan : saiz ikan

Contoh jawapan : ketinggian kerusi

Contoh jawapan : bilangan daun

Contoh jawapan : jenis keretapi

Contoh jawapan : saiz magnet

Contoh jawapan : saiz ulat beluncas

Contoh jawapan : Kecerahan mentol

Contoh jawapan : Keadaan roti

Contoh jawapan : saiz span

LANGKAH 2. Parameter – perbandingan.

Apakah yang berbeza ?

Jawapan = ______saiz ikan____

Apakah yang berbeza ?

Apakah yang berbeza ?

Apakah yang berbeza ?

Apakah yang berbeza ?

Apakah yang berbeza ?

Apakah yang berbeza ?

Apakah yang berbeza ?

Apakah yang berbeza ?

Apakah yang berbeza ?

Masa penyiasatan / Tempoh penyiasatan

LANGKAH 3 : KEYWORD P+O (Kata kunci Parameter + Objek)

BIL KEY WORD PARAMETER + OBJEK

LANGKAH 4 : MENGENAL PEMBOLEH UBAH

Mengawal pemboleh ubah dalam sesuatu penyiasatan atau

PEMBOLEHUBAH DIMALARKAN (PDM)

Latihan pemboleh ubah dimalarkan

saiz ikan / jenis ikan / kualiti makanan

Pemboleh ubah dimalarkan : jenis ikan,

luas tapak kerusi / ketinggian kerusi / jenis kerusi

Pemboleh ubah dimalarkan : …………………………………..

keadaan pokok / jenis pokok / jumlah baja

Pemboleh ubah dimalarkan : …………………………………..

jenis kapal terbang / destinasi / jarak yang dilalui

Pemboleh ubah dimalarkan : …………………………………..

saiz magnet / bentuk magnet/ saiz klip kertas yang ditarik

Pemboleh ubah dimalarkan : …………………………………..

kehadiran udara / jenis haiwan/ saiz balang

Pemboleh ubah dimalarkan : …………………………………..

bilangan mentol / bilangan sel kering/ jenis litar

Pemboleh ubah dimalarkan : …………………………………..

saiz roti / jenis roti/ jumlah kulapuk

Pemboleh ubah dimalarkan : …………………………………..

jenis span / ketebalan span/ jumlah kulapuk

Pemboleh ubah dimalarkan : …………………………………..

tempat penyiasatan / masa penyiasatan/ hari penyiasatan

Pemboleh ubah dimalarkan : …………………………………..

PEMBOLEH UBAH DIMANIPULASI

sistematik untuk menghasilkan perubahan kepada pembolehubah

 TIPs: Ditentukan di awal penyiasatan / Berada di sebelah kiri dalam

jadual / berada di paksi X pada carta palang.

 PM – pembolehubah dimanipulasikan (boleh dikawal,

yang tidak sama/diubah/berbeza/ A ada, B tiada/

A dapat, B tak dapat).

Latihan pemboleh ubah dimanipulasi

saiz ikan / jenis ikan / kualiti makanan

Jawapan = __saiz ikan