Κύπρος

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Πήδηση στην πλοήγηση Πήδηση στην αναζήτηση

Συντεταγμένες: 35°07′00″N 33°24′00″E

Κύπρος
Κυπριακή Δημοκρατία
Kıbrıs Cumhuriyeti
Republic of Cyprus

Σημαία Θυρεός

Εθνικός ύμνος: Ύμνος εις την ελευθερίαν

Μενου
0:00

Η θέση της Κύπρου (σκούρο πράσινο)

-στην Ευρωπαϊκή ήπειρο (πράσινο και σκούρο γκρι)

-στην Ευρωπαϊκή Ένωση (πράσινο)

Πρωτεύουσα Λευκωσία
και μεγαλύτερη πόλη 35°10′N 33°22′E

Μεγαλύτερη πόλη Λευκωσία

Επίσημες γλώσσες Ελληνικά, Τούρκικα

Πολίτευμα Προεδρική Δημοκρατία

 Πρόεδρος: Νίκος Αναστασιάδης
Αντιπρόεδρος: κενή θέση (1963 -)
Πρόεδρος Βουλής: Δημήτρης Συλλούρης

Νομοθετικό σώμα Βουλή των Αντιπροσώπων

Ανεξαρτησία
από το Ηνωμένο Βασίλειο 16 Αυγούστου 1960

Έκταση
• Σύνολο 9.251 km2 (167η)
• % Νερό Αμελητέο
Ακτογραμμή 648 km

Πληθυσμός
• Εκτίμηση 2017 864.200[1] (162η)
• Απογραφή 2011 840.407[2]
• Πυκνότητα 93,4 κατ./km2 (118η)
Α.Ε.Π. (PPP)
• Ολικό (2016) 29,666 δισ. $[3]
• Κατά κεφαλή

Α.Ε.Π. (Ονομαστικό)
• Ολικό (2016) 19,810 δισ. $[3]
• Κατά κεφαλή 23.351 $[3]

ΔΑΑ (2017) 0,869 [4] (32η) – πολύ υψηλός

Νόμισμα Ευρώ2 (€ EUR)

Ζώνη ώρας EET (UTC +2)

• Θερινή ώρα (UTC +33)

ISO 3166-1 CY
.cy και .eu (ως χώρα μέλος της
Internet TLD
ΕΕ)

Οδηγούν από αριστερά

Κωδικός κλήσης +357

1 Σύμφωνα με το σύνταγμα της Κυπριακής Δημοκρατίας (1960)

(Άρθρο 3/1)

2 Πριν το ευρώ η λίρα Κύπρου

3 Στην "ΤΔΒΚ" η θερινή ώρα ισχύει όλο τον χρόνο, μετά από απόφαση της τοπικής διοίκησης να

ακολουθήσει την αντίστοιχη αλλαγή της Τουρκίας τον Σεπτέμβριο 2016

Η Κύπρος, επίσημα Κυπριακή Δημοκρατία ή Δημοκρατία της Κύπρου, όπως
αναφέρεται στο Σύνταγμα, είναι νησιωτικό κράτος της ανατολικής Μεσογείου και το
τρίτο μεγαλύτερο σε πληθυσμό και έκταση στην Μεσόγειο. Βρίσκεται γεωγραφικά
νοτίως της Τουρκίας, δυτικά του Λιβάνου και της Συρίας, βορειοδυτικά του Ισραήλ,
βορείως της Αιγύπτου και νοτιοανατολικά της Ελλάδας.

Η Κυπριακή Δημοκρατία έχει εκ του νόμου κυριαρχία σε ολόκληρο το νησί,

σύμφωνα με τον ΟΗΕ, συμπεριλαμβανομένου της Αποκλειστικής Οικονομικής της
Ζώνης (ΑΟΖ). Ωστόσο, το νησί εκ των πραγμάτων διοικείται από δύο κύρια μέρη.
Την Κυπριακή Δημοκρατία, η οποία ελέγχει περίπου το 58% της έκτασης του νησιού
και την ούτω καλούμενη "Τουρκική Δημοκρατία της Βόρειας Κύπρου" (37% του
νησιού), η οποία προέκυψε ύστερα από την Τουρκική εισβολή στην Κύπρο, το 1974
και αποτελεί υποτελή κατοχική διοίκηση του Τουρκικού κράτους. Περίπου το 5% του
νησιού καταλαμβάνεται από τον ΟΗΕ (Πράσινη Γραμμή) και από το Ηνωμένο
Βασίλειο, το οποίο διατηρεί τις περιοχές κυρίαρχων βάσεων Ακρωτηρίου και
Δεκέλειας. Το διεθνές δίκαιο και o OHΕ θεωρεί το βόρειο τμήμα του νησιού υπό
κατοχή των τουρκικών στρατευμάτων και η ανακήρυξη ανεξαρτησίας της θεωρείται
παράβαση του καταστατικού χάρτη των Ηνωμένων Εθνών.

Η Κύπρος έγινε μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης το 2004 και της Ευρωζώνης το 2008.
Θεωρείται ανεπτυγμένη χώρα, με υψηλό κατά κεφαλήν εισόδημα και πολύ υψηλό
δείκτη ανθρώπινης ανάπτυξης, ενώ αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους
τουριστικούς προορισμούς στη Μεσόγειο[5][6][7].

Πίνακας περιεχομένων
 1 Γενικά
 2 Ετυμολογία
o 2.1 Ετυμολογία Ονόματος
 3 Γεωγραφία
o 3.1 Μορφολογία εδάφους
o 3.2 Χλωρίδα - Πανίδα
 4 Ιστορία
o 4.1 Προϊστορία
o 4.2 Αρχαία χρόνια
o 4.3 Ελληνιστική περίοδος
o 4.4 Βυζαντινοί χρόνοι
o 4.5 Το βασίλειο της Κύπρου
o 4.6 Η κυριαρχία των Βενετών
o 4.7 Οθωμανική κυριαρχία
o 4.8 Βρετανική κατοχή
o 4.9 Σύγχρονη εποχή
 5 Πολίτευμα - Αρχές
o 5.1 Ιεραρχία του Κράτους
o 5.2 Ανεξάρτητες Αρχές - Σώματα
o 5.3 Τοπικές Αρχές
o 5.4 Εκλογές του 2016
 o 5.5 Η λεγόμενη Τουρκική Δημοκρατία της Βόρειας Κύπρου
 6 Διοικητική Διαίρεση
 7 Δημογραφία
 8 Θρησκεία
 9 Εκπαίδευση
 10 Οικονομία
o 10.1 Ορυκτός πλούτος
 11 Άμυνα
 12 Πολιτισμός
 13 Διεθνείς σχέσεις
o 13.1 Συμμετοχή σε Διεθνείς Οργανισμούς
o 13.2 Διπλωματικές σχέσεις
 14 Φωτογραφικό υλικό διπλωματικών αποστολών της Κυπριακής
Δημοκρατίας
 15 Δείτε επίσης
 16 Σημειώσεις
 17 Παραπομπές
 18 Πηγές
 19 Εξωτερικοί σύνδεσμοι
o 19.1 Ψηφιακό αρχείο ΕΡΤ

Γενικά

Χάρτης της Κύπρου

Βρίσκεται ανατολικά της Ελλάδας (Καστελλόριζο), νότια της Τουρκίας (μόλις 64

χιλιόμετρα/40 ναυτικά μίλια), δυτικά της Συρίας και βόρεια της Αιγύπτου. Είναι το
τρίτο μεγαλύτερο σε έκταση νησί της Μεσογείου μετά τη Σικελία και τη Σαρδηνία.
Γεωγραφικά η Κύπρος ανήκει στην Μέση Ανατολή. Ωστόσο, επειδή ιστορικά,
πολιτιστικά και οικονομικά η Κύπρος έχει δεσμούς με την Ευρώπη και ιδιαίτερα με
την Ελλάδα, θεωρείται μέρος μόνο της Δύσης και της Ευρώπης. Θεωρείται σήμερα το
νοτιοανατολικό άκρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης αλλά και της Ευρώπης ολόκληρης.

Οι κάτοικοι της Κύπρου εντάσσονται — με βάση την καταγωγή, τη γλώσσα, την

πολιτιστική παράδοση και το θρήσκευμα — σε μία από τις δύο κοινότητες που
προνοούνται από το Άρθρο 2 του Συντάγματος της Κυπριακής Δημοκρατίας, είτε την
Ελληνική είτε την Τουρκική[8]. Η πλειονότητα των κατοίκων σήμερα,
περιλαμβανομένων των τριών αναγνωρισμένων θρησκευτικών ομάδων των
Μαρωνιτών, των Αρμενίων και των Λατίνων (Καθολικών), ανήκει κατά 78% στην
Ελληνική κοινότητα[9]. Στην Κύπρο διαμένει επίσης μεγάλος αριθμός ξένων
υπηκόων, οι οποίοι στα τέλη του 2011 συνιστούσαν το 21,4% του πληθυσμού της.
Ως αποτέλεσμα της εισβολής που διέπραξε η Τουρκία στην Κύπρο το 1974 και της
συνεχιζόμενης παράνομης κατοχής του βόρειου τμήματος του νησιού, 200.000
Έλληνες Κύπριοι αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τις εστίες τους και να
καταφύγουν ως πρόσφυγες στο νότιο τμήμα του νησιού. Παράλληλα, οι Τούρκοι
Κύπριοι, καθώς και μεγάλος αριθμός εποίκων μεταφέρθηκαν στον κατεχόμενο από
την Τουρκία βορρά, ο οποίος και ανακηρύχθηκε τελικά μονομερώς ως ανεξάρτητο
κράτος το 1983, με την ονομασία "Τουρκική Δημοκρατία της Βόρειας Κύπρου". Η
ΤΔΒΚ δεν έχει αναγνωριστεί ως ανεξάρτητη από κανένα κράτος - μέλος του ΟΗΕ,
πλην της Τουρκίας. O πληθυσμός στις περιοχές της Κύπρου υπό τον έλεγχο της
Κυπριακής Δημοκρατίας ανερχόταν στο τέλος του 2011 στους 840.407 κατοίκους,
μεγάλο μέρος των οποίων (20,3%) αποτελούν ξένοι υπήκοοι[10].

Ετυμολογία
Ψηφιδωτό στη Έπαυλη του Θησέα.

Τάφοι των Βασιλέων, Πάφος

Το όνομα Κύπρος φέρεται να επικράτησε από τους Έλληνες από την εποχή του
Ομήρου, από τους οποίους και μεταδόθηκε στη συνέχεια σε όλους τους
παρακείμενους λαούς πλην όμως δεν ήταν ούτε το πρώτο ούτε και το μοναδικό όνομα
της νήσου. Ήδη είναι γνωστό ότι στα αιγυπτιακά μνημεία του Τούθμωσι Γ΄ (1500
π.Χ.) η Κύπρος φέρεται με το όνομα Asebi ή Jsj. Στο δε ψήφισμα της Κανώπου (238
π.Χ.) αναφέρεται με το όνομα Sbjn, ενώ στους πήλινους πίνακες του Τελ ελ Αμάρνα
εμφανίζεται με το όνομα Alasia, μάλιστα σ΄ αυτούς περιλαμβάνονται οκτώ επιστολές,
με αριθμ. 33-40, του βασιλέως της Αλασίας προς τον βασιλέα της Αιγύπτου Αμένοφι
Δ΄ (πιθανώς 1385-1566) γραμμένες όλες σε βαβυλωνο-ασσυριακή γλώσσα.
Τη γνώμη ότι με το όνομα Αλασία φερόταν η Κύπρος ενισχύει και η ευρεθείσα
επιγραφή στη νήσο όπου αναφέρει "ΑΠΟΛ(Λ)ΩΝ ΤΩΙ ΑΛΑΣΙΩΤΑΙ" που φέρονταν σε
βάθρο ανδριάντα, έργο του Πλυτού, που είχε αφιερώσει ο Αψάσωμος στον θεό
"Απόλλωνα τον Αλασώταν". Το όνομα αυτό απαντάται ακόμα και σήμερα ως
τοπωνύμια όπως Άλασσος, (αντί του ορθού Άλασσα), Αϊλάσυκα (αντί του ορθού
Αγλάσυκα). Υπάρχουν όμως και κάποιοι που αμφισβητούν τα παραπάνω ονόματα ότι
αφορούν την Κύπρο, αναζητώντας επ΄ αυτών χώρες στη Βόρεια Συρία.
Επίσης υφίσταται και το όνομα Kittim του εβραϊκού κειμένου που αποδίδεται στην
Κύπρο, πλην όμως σε πολλά χωρία αναφέρεται για περιοχή που προσδιορίζεται
δυτικότερα, στην Ιταλία ή την Ελλάδα.

Όμως το ελληνικό όνομα Κύπρος απαντάται τόσο στην Ιλιάδα όσο και την Οδύσσεια.
Κατά πρώτον απαντάται στο Λ 21 της Ιλιάδας μαζί με την Κινύρα παράδοση. Επίσης
στην Οδύσσεια στους στίχους δ.83, θ 363, ρ 442, και 448. Στη δε Ιλιάδα στους
στίχους Ε 330, 422, 458, 768 και 873. Επίσης το όνομα Κύπρις φέρεται ως επίθετο
της θεάς Αφροδίτης.
Αρχαιότερη επιγραφή που φέρει το όνομα Κύπρος ανάγεται στο 459 π.Χ..

Επίσης πολλά αρχαία προσωπικά ονόματα φέρονται συνδεδεμένα με το όνομα

Κύπρος, όπως Αριστόκυπρος, Αριστοκύπρα, Θεμιστοκύπρα, Κυπραγόρας, Κυπρόθεμις,
Κυπροκράνης, Ονασίκυπρος, Πασίκυπρος, Στασίκυπρος, Τιμόκυπρος, Φιλόκυπρος κ.ά.

Πέτρα του Ρωμιού στις δυτικές ακτές της Κύπρου

Ετυμολογία Ονόματος

Ορυχείο χαλκού στον Αμίαντο. Η ρίζα του ονόματος "Κύπρος" πηγάζει απο τα
μεγάλα αποθέματα χαλκού που υπήρχαν στο νησί.

Tάλαντο χαλκού

Η ετυμολογία του ονόματος Κύπρος δεν είναι σίγουρη. Υπάρχουν διάφορες απόψεις.
Μία άποψη λέει πως οφείλει το όνομα του στο βασιλιά Κύπρο του οποίου την κόρη
Έννη νυμφεύτηκε ο Αχαιός Τεύκρος γιος του βασιλιά της Σαλαμίνας Τελαμώνα, όταν
και ήρθε εξόριστος μετά τον Τρωικό πόλεμο και ίδρυσε την πόλη Σαλαμίνα στη
Κύπρο. Μία άλλη άποψη υποστηρίζει ότι το όνομα προέρχεται από την Ελληνική
λέξη για το Μεσογειακό κυπαρίσσι (Cupressus sempervirens, Κυπάρισσος η
αειθαλής) ή ακόμα και από το Ελληνικό όνομα για το φυτό χέννα (Lawsonia alba),
κύπρος. Μία άλλη άποψη είναι ότι η ρίζα του ονόματος είναι από την Ετεοκυπριακή
και τη λέξη για το χαλκό. Ο Ζορζ Ντοσέν, για παράδειγμα, εισηγείται ότι οι ρίζες της
λέξης βρίσκονται στην λέξη των Σουμερίων για το χαλκό (zubar) ή του μπρούντζου
(kubar), από τα μεγάλα αποθέματα χαλκού που υπήρχαν στο νησί.

Οι μεγάλες εξαγωγές χαλκού από την Κύπρο έδωσαν το λατινικό όνομα στο χαλκό
μέσα από την φράση aes Cyprium, "μέταλλο της Κύπρου", που αργότερα
συντομεύτηκε στο Cuprum.[11] Η Κύπρος είναι επίσης γνωστή σαν το Νησί της
Αφροδίτης[12] αφού κατά την Ελληνική Μυθολογία η θεά Αφροδίτη, όπως δηλώνει
και το όνομά της (=γεννημένη από τον αφρό) γεννήθηκε στο νησί κοντά στην Πέτρα
του Ρωμιού στις ακτές της Πάφου. Πουθενά στις αρχαίες πηγές δεν υπάρχει αναφορά
για γέννηση της Ιστάρ-Αστάρτης των Φοινίκων στην Κύπρο αντίθετα με την
Αφροδίτη των Ελλήνων που μάλιστα φέρει και το προσωνύμιο "Κύπρις".

Περισσότερες αρχαίες ετυμολογίες για την προέλευση της ονομασίας του νησιού
παρέχει ο Στέφανος ο Βυζάντιος στο έργο του Εθνικά.[13]

Ο κάτοικος της Κύπρου αναφέρεται συνήθως ως Κύπριος. Στην κυπριακή διάλεκτο

αναφέρεται ως Κυπραίος.

Γεωγραφία
Κύριο λήμμα: Γεωγραφία της Κύπρου

Παιδιά παίζουν στο νερό στη Ενετική γέφυρα του Τσιέλεφου (1489 - 1571) στον
ποταμό Διάριζο, δάσος της Πάφου.

Η Κύπρος είναι το τρίτο μεγαλύτερο νησί της Μεσογείου. Βρίσκεται ανατολικά της
Ρόδου, 215 μίλια, και της Κρήτης, νότια των ακτών της Τουρκίας 37 μίλια, δυτικά
των Συριακών ακτών 56 μίλια, και βόρεια των ακτών της Αιγύπτου 190 μίλια.
Πρώτοι που φέρονται να ασχολήθηκαν επισταμένως με την γεωγραφία της Κύπρου
ήταν οι αρχαίοι Έλληνες: Στράβων (63 π.Χ.-23 μ.Χ.) και Κλαύδιος Πτολεμαίος (127-
151 μ.Χ.), οι οποίοι και είναι οι πρώτοι χαρτογράφοι της Κύπρου.

Μορφολογία εδάφους

Η μεγάλη βροχόπτωση που δέχεται βοηθά στην ανάπτυξη των δασών. Ένα μεγάλο
μέρος της καλύπτεται από δάση. Υπάρχουν πλούσιες ποικιλίες δέντρων, θάμνων και
αγριολούλουδων. Σε υψόμετρο πάνω από 1500 μέτρα ευδοκιμεί ο μαύρος πεύκος ενώ
σε χαμηλότερο υψόμετρο φυτρώνει η τραχεία πεύκη ή αγριόπευκος.
Κορυφή του Ολύμπου στη Χιονίστρα.

Από μορφολογικής άποψης η Κύπρος υποδιαιρείται στις ακόλουθες μορφολογικές

περιφέρειες:
α) Στο ορεινό σύμπλεγμα Τρόοδος που δεσπόζει στο κεντρο-νοτιοδυτικό τμήμα του
νησιού, με ψηλότερη κορυφή τον Όλυμπο (1.953 μ.)
β) Στη βόρεια οροσειρά του Πενταδάκτυλου, με ψηλότερη κορυφή τον
Κυπαρισσόβουνο (1.024 μ.)
γ) Στην κεντρική πεδιάδα της Μεσαορίας, που εκτείνεται μεταξύ των δύο
προηγουμένων και την οποία διασχίζουν δυο ποταμοί-χείμαρροι, ο Πεδιαίος και ο
Γιαλιάς.
δ) Στη λοφώδη περιοχή γύρω από το σύμπλεγμα του Τροόδους και
ε) Στις παράκτιες πεδιάδες και ακτές.

Το νησί αναδύθηκε μετά από σύγκρουση της Ευρασιατικής και Αφρικανικής πλάκας.
Έπειτα, στην πορεία των χρόνων διαμόρφωσε το σημερινό γνωστό του σχήμα.
Ακόμη, παρόλο που η Κύπρος βρίσκεται κοντά στα παράλια της Μ. Ασίας και της
Μέσης Ανατολής ουδέποτε ήταν ενωμένη με κάποια από τις δύο περιοχές.

Χλωρίδα - Πανίδα

Κυπριακό Αγρινό

Το 17% της ολικής έκτασης της Κύπρου καλύπτεται από δάση. Η Φυσική βλάστηση
της νήσου περιλαμβάνει καταπράσινα δάση, φυλλοβόλα δένδρα, θάμνους και άνθη,
περίπου 1800 γηγενή είδη, υποείδη και ποικιλίες από τα οποία τα 140 (7%) είναι
ενδημικά.
Στην πανίδα της Κύπρου περιλαμβάνονται 365 είδη πουλιών, από τα οποία τα 115
αναπαράγονται στη νήσο. Δύο είδη και πέντε υποείδη έχουν χαρακτηριστεί ως
ενδημικά. Το πλέον όμως ενδιαφέρον της κυπριακής πανίδας είναι το ενδημικό είδος
ζώου, το κυπριακό αγρινό, που ανήκει στην οικογένεια των προβάτων και είναι το
μοναδικό είδος στον κόσμο.