โดย สุรศักดิ์ ซอนกลิ่น

Rayong Safety Club ชมรมความปลอดภัยในการทํางาน จังหวัดระยอง

¾ คณะกรรมการชมรม จป.ระยอง
ป 2544 - 2550
¾ คณะทํางาน สัปดาหความ
ปลอดภัยในการทํางานภาค
ตะวันออก จ.ระยอง ป 2544 - 2550
¾ คณะกรรมการตรวจสถาน
ประกอบการดีเดน ภาคตะวันออก
นายสุรศักดิ์ ซอนกลิน่ จ.ระยอง ป 2547,2549,2550
¾ จป. รุน ๑๑๙ จ.ระยอง ¾ ติดตอ rscsafety@hotmail.com
¾ ประธานชมรมความปลอดภัยใน โทร 085-811-6143
การทํางาน ป 2548 - 2549
Rayong Safety Club ชมรมความปลอดภัยในการทํางาน จังหวัดระยอง

สิ่งมหัศจรรยของโลก คือ

ผมคือคน มหัศจรรย
คุณคือคน มหัศจรรย
เราคือคน มหัศจรรย
Rayong Safety Club ชมรมความปลอดภัยในการทํางาน จังหวัดระยอง

U “CAN DO”attitude

: เราทําได ไมมีคําวา “ ไม ” ในชีวิตการทํางาน

Rayong Safety Club ชมรมความปลอดภัยในการทํางาน จังหวัดระยอง

กฎหมายและมาตรฐาน
ความปลอดภัยในการทํางานที่เกี่ยวของกับนั่งราน
 Rayong Safety Club ชมรมความปลอดภัยในการทํางาน จังหวัดระยอง

กฎกระทรวง
ฉบับที่ 4 (พ.ศ. 2508)
ออกตามความในพระราชบัญญัติวิชาชีพวิศวกรรม
พ.ศ. 2505
อาศัยอํานาจตามความในมาตรา 5 และมาตรา 23 แหงพระราชบัญญัติวิชาชีพวิศวกรรม
พ.ศ. 2505 รัฐมนตรีวาการกระทรวงมหาดไทยออกกฎกระทรวงไว ดังตอไปนี้
ใหผูประกอบวิชาชีพวิศวกรรมควบคุมประกอบวิชาชีพควบคุมตามประเภท และสาขาที่
ไดระบุไวในใบอนุญาต ภายในขอกําหนดและเงื่อนไข ดังตอไปนี้
 Rayong Safety Club ชมรมความปลอดภัยในการทํางาน จังหวัดระยอง

สาขา 1 วิศวกรรมโยธา
ผูประกอบวิชาชีพวิศวกรรมควบคุม ประกอบวิชาชีพวิศวกรรมควบคุมใน
สาขาวิศวกรรมโยธาตามที่กําหนดในกฎกระทรวง ฉบับที่ 3 (พ.ศ. 2508) ออก
ตามความในพระราชบัญญัติวิชาชีพวิศวกรรม พ.ศ. 2505 ไวดังตอไปนี้
ก. ภาคีวิศวกร
1. งานในสาขา 1 วิศวกรรมโยธา ตาม 1 (1) เฉพาะอาคารสามชัน้
2. งานในสาขา 1 วิศวกรรมโยธา ตาม 2 (1) ถึง (17)
3. งานในสาขา 1 วิศวกรรมโยธา ตาม 3 (1) ถึง (17)
ข. สามัญวิศวกร
งานในสาขา 1 วิศวกรรมโยธา ตาม 1,2,3 และ 4 ทั้งนี้ตั้งแต (1) ถึง (17)
ค. วุฒิวิศวกร
งานในสาขา 1 วิศวกรรมโยธาทุกอยาง
 Rayong Safety Club ชมรมความปลอดภัยในการทํางาน จังหวัดระยอง

กฎกระทรวง
ฉบับที่ 3 (พ.ศ. 2508)
ออกตามความในพระราชบัญญัติวิชาชีพวิศวกรรม
พ.ศ. 2505
อาศัยอํานาจตามความในมาตรา 5 และมาตรา 6 แหงพระราชบัญญัติวิชาชีพวิศวกรรม
พ.ศ. 2505 รัฐมนตรีวาการกระทรวงมหาดไทยออกกฎกระทรวงไว ดังตอไปนี้
ใหกําหนดวิชาชีพวิศวกรรมในสาขา แขยง และขนาด ดังตอไปนี้ เปนวิชาชีพวิศวกรรม
ควบคุม
 Rayong Safety Club ชมรมความปลอดภัยในการทํางาน จังหวัดระยอง

สาขา 1 วิศวกรรมโยธา
1. งานออกแบบและคํานวณ หมายถึง การใชความรูในสาขาวิศวกรรมโยธา เพื่อให
ไดมาซึง่ รายละเอียดในการกอสราง โดยแสดงเปนแบบรูป ขอกําหนด และประมาณการ
2. งานควบคุมการกอสราง หมายถึง การอํานวยการควบคุมดูแลการกอสราง ในสาขา
วิศวกรรมโยธา ใหเปนไปโดยถูกตองตามหลักวิชาการ แบบรูป และขอกําหนด
3. งานพิจารณาตรวจสอบ หมายถึง การคนควา การวิเคราะห การทดสอบ การหา
ขอมูลและสถิติตางๆ เพื่อเปนหลักเกณฑประกอบการตรวจสอบวินิจฉัยงานในสาขา
วิศวกรรมโยธา
4. งานวางโครงการกอสราง หมายถึง การวางแผนผังหรือการวางแผนงานการกอสราง
ในสาขาวิศวกรรมโยธา
5. งานใหคําปรึกษา หมายถึง การใหขอแนะนํา และหรือการตรวจสอบที่เกี่ยวกับงานใน
สาขาวิศวกรรมโยธาตาม 1,2,3, หรือ 4
Rayong Safety Club ชมรมความปลอดภัยในการทํางาน จังหวัดระยอง

ประกาศกระทรวงมหาดไทย
เรื่อง ความปลอดภัยในการทํางานกอสราง
วาดวยนั่งราน
ประกาศ ณ วันที่ 30 มิถุนายน 2525
 Rayong Safety Club ชมรมความปลอดภัยในการทํางาน จังหวัดระยอง

สาระของกฎหมายประกาศกระทรวงมหาดไทย
f นิยาม
f หมวด1 งานกอสราง
f หมวด2 แบบนั่งราน
f หมวด3 การสรางนั่งราน
f หมวด4 การใชนั่งราน
f หมวด5 นั่งรานมาตรฐาน
f หมวด6 การคุมครองความปลอดภัย
f หมวด7 มาตรฐานเกี่ยวกับอุปกรณคมุ ครองความปลอดภัย
 Rayong Safety Club ชมรมความปลอดภัยในการทํางาน จังหวัดระยอง

ขอ 4 ในประกาศนี้
“งานกอสราง” หมายความวา การประกอบการเกี่ยวกับการกอสราง
อาคาร สนามบิน ทางรถไฟ ทางรถราง ทาเรือ ทางน้ํา ถนน การโทรเลข
โทรศัพท ไฟฟา กาซ หรือประปา และหมายความรวมถึงการตอเติม
ซอมแซม ซอมบํารุง ดัดแปลง หรือรื้อถอนอาคาร หรือสิ่งกอสรางนั้นๆ
ดวย

“อาคาร” หมายความว า อาคารตามความหมายที่ บั ญ ญั ติ ไ ว ใ น

กฎหมายวาดวยการควบคุมอาคาร
 Rayong Safety Club ชมรมความปลอดภัยในการทํางาน จังหวัดระยอง

ขอ 4 ในประกาศนี้
“นั่งราน” หมายความวา ที่ปฏิบัตงิ านซึ่งจัดไวสูงจากพื้นดิน
หรือสวนของอาคาร หรือสวนของงานกอสราง สําหรับเปนที่
รองรับของผูปฏิบัตงิ าน และ หรือวัสดุในงานกอสรางเปน
การชั่วคราว
“นั่งรานเสาเรียงเดีย่ ว” หมายความวา
นั่งรานซึ่งมีที่ปฏิบัติงานเปนคานยึดติด
กับเสาแถวเดีย่ ว
 Rayong Safety Club ชมรมความปลอดภัยในการทํางาน จังหวัดระยอง

ขอ 5 ประกาศกระทรวงมหาดไทยฉบับนี้มิใหใชบังคับแก
(1)งานกอสรางอาคารที่ใชไมเปนสวนใหญและมีความสูงจากพื้นดิน
ถึงคานรับหลังคา ไมเกิน 7.00 เมตร
(2) งานซอมแซม หรือตกแตงอาคาร โดยใชผูปฏิบัติงานคราวละไม
เกินสองคน
(3) งานติดตั้งประปา ไฟฟา หรืออุปกรณอื่นๆ โดยใชผูปฏิบัติงาน
นั้นคราวละไมเกินสองคน
 Rayong Safety Club ชมรมความปลอดภัยในการทํางาน จังหวัดระยอง

หมวด 2
แบบนั่งราน
ขอ 7 นั่งรานเสาเรียงเดี่ยวที่สูงเกิน 7.00 เมตรขึ้นไป หรือนั่งรานที่สูง
เกิน 21.00 เมตรขึ้นไป นายจางตองจัดใหผูที่ไดรับใบอนุญาตเปนผู
ประกอบวิชาชีพวิศวกรรมควบคุมตามที่ ก.ว กําหนด เปนผูออกแบบ
และกําหนดรายการละเอียดนั่งราน
ขอ 8 นั่งรานเสาเรียงเดียวที่สูงไมเกิน 7.00 เมตร หรือนั่งรานที่สูงไมเกิน
21.00 เมตร นายจางตองจัดใหผูที่ไดรับใบอนุญาตเปนผูประกอบ
วิชาชีพวิศวกรรมควบคุมตามที่ ก.ว. กําหนด เปนผูออกแบบและกําหนด
รายการละเอียดนั่งราน หรือจะใชตามนั่งรานมาตรฐานประเภทตางๆ
ตามกําหนดในขอ 12 ก็ได
 Rayong Safety Club ชมรมความปลอดภัยในการทํางาน จังหวัดระยอง

ข อ 9 ในกรณี ที่ น ายจ า งจะให ผู ที่ ไ ด รั บ ใบอนุ ญ าตเป น ผู ป ระกอบ
วิช าชีพวิศวกรรมควบคุ มที่ ก.ว.กําหนด เป น ผูออกแบบและกําหนด
รายการละเอียดนั่งราน อยางนอยตองเปนไปตามขอกําหนด ดังตอไปนี้
(1) นั่งรานที่สรางดวยไมตองใชไมที่ไมผุเปอย ไมมีรอยแตกราวหรือชํารุดอื่นๆ
ที่ จ ะทํ า ให ไ ม ข าดความแข็ ง แรงทนทาน และจะต อ งมี ห น ว ยแรงดั ด ประลั ย
(Ultimate Bending Stress) ไมนอยกวา 500 กิโลกรัมตอตารางเซนติเมตร และมี
สวนปลอดภัยไมนอยกวาสี่เทาของแรงดัดประลัย เวนแตไมที่ใชเปนไมไผตองมี
หลักฐานเอกสารในการทดสอบความแข็งแรงของวัสดุที่จะใชจากสถาบันที่ทาง
ราชการเชื่อถือได มีสวนปลอดภัยเพียงพอ และใหเปนไปตามที่กําหนดไวในขอ
11 (6)
ถาสรางดวยโลหะ ตองเปนโลหะที่มีจุดคราก (Yield Point) ไมนอยกวา 2,400
กิโลกรัมตอตารางเซนติเมตร และมีสวนปลอดภัยไมนอยกวาสองเทาของจุด
คราก
 Rayong Safety Club ชมรมความปลอดภัยในการทํางาน จังหวัดระยอง

(2) นั่งรานตองสามารถรับน้ําหนักบรรทุกไดไมนอยกวาสองเทา
ของน้ําหนักแหงการใชงานสําหรับนั่งรานที่สรางดวยโลหะ และ
ไมนอยกวาสี่เทาของน้ําหนักแหงการใชงานสําหรับนั่งรานที่
สราง ดวยไม
(3) ที่รองรับนั่งรานตองมีความมั่นคงแข็งแรง สามารถรับ
น้ําหนักบรรทุกไดไมนอยกวาสองเทาของน้ําหนักแหงการใช
งาน
(4) โครงนั่งรานตองมีการยึดโยง ค้ํายันหรือตรึงกับพื้นดิน หรือ
สวนของงานกอสราง เพื่อปองกันมิใหเซหรือลม
 Rayong Safety Club ชมรมความปลอดภัยในการทํางาน จังหวัดระยอง

(5) ตองมีราวกันตกมีความสูงไมนอยกวา 90 เซนติเมตร และไมเกิน 1.10

เมตร จากพื้นนั่งราน ตลอดแนวยาวดานนอกของพื้นนั่งราน นอกจาก
เฉพาะชวงที่จําเปนเพื่อขนถายสิ่งของ ยกเวนนั่งรานเสาเรียงเดี่ยว
(6) ตองจัดใหมีพื้นนั่งรานปูติดตอกันมีความกวางไมนอยกวา 35 ซม. ยึด
กับตงใหแนน ยกเวนนั่งรานเสาเรียงเดี่ยว
(7) ตองจัดใหมีบันไดภายในของนั่งราน โดยใชไมหรือโลหะ มีความเอียง
ลาดไมเกิน 45 องศา ยกเวนนั่งรานเสาเรียงเดี่ยว
(8) ตองออกแบบเผื่อไวใหนั่งรานสามารถรับน้ําหนักผาใบ สังกะสี ไม
แผน หรือวัสดุอื่นที่คลายกันตามที่กําหนดไวในขอ 10 และขอ 11 (7) ดวย
 Rayong Safety Club ชมรมความปลอดภัยในการทํางาน จังหวัดระยอง

หมวด 5
นั่งรานมาตรฐาน
ขอ 12 นั่งรานที่สูงไมเกิน 21.00 เมตร และนายจางมิไดใหผูที่
ได รั บ ใบอนุ ญ าตเป น ผู ป ระกอบวิ ช าชี พ วิ ศ วกรรมควบคุ ม
ตามที่ ก.ว.กําหนด เปนผูออกแบบนั่งราน นายจางตองจัดทํา
นั่งรานใหเปนไปตามขอกําหนดตามที่ระบุไวในขอ 9 และขอ
10 กับขอกําหนดสําหรับนั่งรานมาตรฐานประเภทตางๆ ดัง
ตอไปนี้
กรณีไมมว
ี ิศวกรเปนผูออกแบบ ใหสรางตามขอกําหนดนี้
 Rayong Safety Club ชมรมความปลอดภัยในการทํางาน จังหวัดระยอง

นั่งรานสูงไมเกิน 7.00 เมตร (สําหรับงานกอสราง)

นั่งรานแบบนีร้ บั น้ําหนักไมเกิน 150 กก/เมตร2
1.) กรณีใชไมไผ
• เสนผาศูนยกลางเฉลี่ยไมต่ํากวา 6 ซม.
• การตอทาบ ระยะตอทาบไมนอยกวา 1 เมตร
• ขันชะเนาะอยางนอย 2 เปาะ ดวยเชือกหรือปอเสนผาศูนยกลางไมนอยกวา 2 ซม.
• ตั้งเสาหางกันไมเกิน 1.50 เมตร ผูกติดกับคานไมไผทุกตน เปนสองแนว
• ระยะหางระหวางคูเสาอยูระหวาง 50- 79 ซม. โดยใชคานไมไผผูกติดระหวางเสาทัง้ สองดาน
• ตองใหใชไมขนาดหนาตัด 24 ตร.ซม.(ตง) ผูกติดกับคานไมไผระยะหางไมเกิน 50 ซม.
• พื้นไมหนาไมนอยกวา 2 ซม
• ใชไมทแยงมุมเปน 45 องศา สลับฟนปลาผูกยึดใหแนน
• ผูกยึดนั่งรานเขากับอาคารใหแข็งแรง หรือ ค้ํายันยึดนั่งรานกับสมอฝงดินระยะหางไมเกิน 4.50
เมตร
• ความสูงนัง่ รานแตละชิ้นไมเกิน 2.00 เมตร
• ราวกันตกสูงระหวาง 0.90 – 1.10 เมตร
 Rayong Safety Club ชมรมความปลอดภัยในการทํางาน จังหวัดระยอง

นั่งรานสูงไมเกิน 12.00 เมตร (สําหรับงานกอสราง)

นั่งรานแบบนี้รบั น้ําหนักไดไมเกิน 150 กก/เมตร2
o ตองใชไมพื้นที่หนาตัด 33 ตร.เมตร หนาแคบไมนอยกวา 3 ซม.
และ (ขนาดมาตรฐานในทองตลาดประมาณ 1 ½“ x 4" )
o ตั้ ง เสาห า งกั น ไม เ กิ น
2.00 เมตร โดยตั้งเปน 2 แถว ระยะหาง
ระหวางเสาตองหางกัน 50 – 75 ซม. และเสาตองตั้งอยูในแนวดิ่ง
การตอเสาตองตอชน ไมทาบตองมีหนาตัดเทากับขนาดเสา
 Rayong Safety Club ชมรมความปลอดภัยในการทํางาน จังหวัดระยอง

นั่งรานสูงไมเกิน 12.00 เมตร (สําหรับงานกอสราง)

นั่งรานแบบนีร้ บั น้ําหนักไดไมเกิน 150 กก/เมตร2
o คานไม พื้นที่หนาตัดอยางนอย 33 ตร.ซม. หนาแคบไมนอยกวา 3 ซม.
หนากวางไมนอยกวา 9 ซม. (ประมาณ 1 ½“ x 4")ระยะหางระหวางชั้น
ของคานไมเกิน 2.00 เมตร การตอคานใหทําที่เสา, โดยยึดกับเสา และมีพุ
กรับทุกเสา
o ตงไม พื้นที่หนาตัดไมนอยกวา 24 ตร.ซม. หนาแคบไมนอยกวา 3 ซม.
ระยะหางของตงเปน 50 ซม. โดยมีปลายยื่น 10 ซม.ใหยึดตง เขากับคาน
ไมทุกแหง
 Rayong Safety Club ชมรมความปลอดภัยในการทํางาน จังหวัดระยอง

นั่งรานสูงไมเกิน 12.00 เมตร (สําหรับงานกอสราง)

นั่งรานแบบนีร้ บั น้ําหนักไดไมเกิน 150 กก/เมตร2
o ค้ํายันไม ใชขนาดเดียวกับตงไม ยึดสลับฟนปลาเปน 45 องศา ถึง 60 องศา
o พื้นนั่งราน เปนไมหนาอยางนอย 2 ซม.
o อุปกรณยึด อาจเปนตะปูหรือ สลักเกลียว
o การยึดเขากับอาคาร ใชเหล็กเสนกลมขนาด 6 มม. ยาวประมาณ 30 ซม. ฝงไว
ในคอนกรีตทุกๆ ระยะ 2.00 เมตร พรอมกับทําค้ํายันปองกันการลม
o จัดทําบันได ขึ้น-ลง ภายในนั่งรานใชไมหนาเเคบไมนอยกวา 3 ซม. หนากวาง
ไมนอยกวา 7 ซม. ตีเปนขั้นบันไดระยะลูกขั้นประมาณ 50 ซม.
o จัดทําราวกันตกสูงระหวาง 90-110 ซม.
Rayong Safety Club ชมรมความปลอดภัยในการทํางาน จังหวัดระยอง

นั่งรานสูงไมเกิน 21 เมตร (สําหรับงานกอสราง)

ใหกอสรางตาม นั่งรานสูงไมเกิน 12.00 เมตร
(สําหรับงานกอสราง) เวนแตเสาไมสี่เหลี่ยมตอง
มีหนาแคบไมนอยกวา 7 ซม. ระยะหางระหวาง
เสา ไมเกิน 1.50 เมตร
 Rayong Safety Club ชมรมความปลอดภัยในการทํางาน จังหวัดระยอง

• หามใชแรงงานหญิงทํางานบนนั่งรานที่สูงกวาพื้นดินตั้งแตสิบเมตรขึ้น
ไป พรบ.คุมครองแรงงาน หมวด ๓ การใชแรงงานหญิงมาตรา ๓๘ (๒)
• หามลูกจางอายุต่ํากวาสิบแปดปทํางานบนนั่งรานที่สูงกวาพื้นดินตั้งแต
สิบเมตรขึ้นไป พรบ.คุมครองแรงงาน หมวด ๔ การใชแรงงานเด็ก มาตรา
๔๙ (๑๒)

S.SURASAK
 Rayong Safety Club ชมรมความปลอดภัยในการทํางาน จังหวัดระยอง

บทกําหนดโทษ
การฝ า ฝ น โดยไม ป ฏิ บั ติ ต ามกฎกระทรวงกํ า หนด
มาตรฐานการบริหารและการจัดการดานความปลอดภัย
อาชีวอนามัย และสภาพแวดลอมในการทํางานในที่อับ
อากาศ ลงวันที่ ๒๗ เมษายน ๒๕๔๗
• ลูกจางทุกคนที่เกี่ยวของกับการทํางานในที่อบั อากาศจะตองผานการ
อบรมตามหลักสูตรที่อธิบดีกําหนด
จะตองไดรับโทษจําคุกไมเกินหนึ่งป หรือ
ปรับไมเกิน ๒๐๐,๐๐๐ บาท
หรือ ทั้งจํา ทั้งปรับ S.SURASAK
Rayong Safety Club ชมรมความปลอดภัยในการทํางาน จังหวัดระยอง

กฎกระทรวงกําหนดมาตรฐานในการบริหาร
และจัดการดานความปลอดภัย
อาชีวอนามัยและสภาพแวดลอมในการทํางาน
“เกี่ยวกับ เจาหนาที่ความปลอดภัยในการทํางาน คณะกรรมการความปลอดภัยฯ
หนวยงานความปลอดภัย”

มีผลบังคับใชวันที่ 21 มิถุนายน 2549

 Rayong Safety Club ชมรมความปลอดภัยในการทํางาน จังหวัดระยอง

บททัว่ ไป
1. จัดใหมี ขอบังคับ และคูมือ ความปลอดภัยในการทํางาน (ขอ 3) และ
จัดใหมีการอบรมพนักงานใหม และพนักงานที่เปลี่ยนงานไปในสภาพ
การทํางานอื่น (ขอ 5)
2. ข อ บั ง คั บ และคู มื อ อย า งน อ ยต อ งมี ขั้ น ตอนและวิ ธี ก ารทํ า งานที่
ปลอดภัย ควบคุมมิใหมีการกระทําที่อาจกอใหเกิดความไมปลอดภัย
ในการทํางาน ทั้งนี้ตองจัดใหมีการอบรม และฝกปฏิบัติจนกวาลูกจาง
จะสามารถปฏิ บั ติ ไ ด อ ย า งถู ก ต อ ง ปลอดภั ย รวมทั้ ง จั ด วางระบบ
ควบคุม กํากับดูแล โดยกําหนดใหเปนหนาที่รับผิดชอบของเจาหนาที่
ความปลอดภัยในการทํางานทุกระดับ
 Rayong Safety Club ชมรมความปลอดภัยในการทํางาน จังหวัดระยอง

บททัว่ ไป
3. กําหนดใหมี ขอบังคับ และคูมือ (ตามขอ 3) สําหรับผูรับเหมา เพื่อ
กํากับดูแลใหผูรับเหมาดําเนินการตามกฎกระทรวงนี้
4. กรณี น ายจ า งสั่ ง ให ไ ปทํ า งานสถานที่ อื่ น ให แ จ ง อั น ตราย และการ
ปองกันใหลูกจางทราบกอนปฏิบัติงาน (ขอ 6)
5. ใหนายจางจัดใหเจาหนาที่ความปลอดภัยในการทํางานทุกระดับ ตอง
ไดรับการอบรม เพิ่มเติม ตามระยะเวลา หลักเกณฑ และวิธีการที่
อธิบดีประกาศกําหนด