Professional Documents
Culture Documents
Editörler:
Glen O. Gabbard, M.D.
Bonnie E. Litowitz, Ph.D.
Paul Williams, Ph.D.
Psikoterapi Enstitüsü Eğitim Yayınları: 176
Psikanaliz Temel Kitabı
Glen O. Gabbard, M.D., Bonnie E. Litowitz, Ph.D., Paul Williams, Ph.D.
Özgün adı:
Textbook of Psychoanalysis, Second Edition
İlk kez American Psychiatric Association, Arlington, VA,’ya bağlı olan American Psychiatric Publishing
tarafından A.B.D.’de yayımlanmıştır. Copyright © 2012. Tüm hakları saklıdır. Türkçe olarak ilk kez
Psikoterapi Enstitusu tarafından Türkiye’ye yayımlanmıştır. Glen O. Gabbard, M.D., Bonnie E. Litowitz,
Ph.D., Paul Williams, Ph.D. tarafından hazırlanan The Textbook of Psychoanalysis ©2012 ikinci baskı-
sının Türkçe olarak dünya çapında dağıtımından münhasır yetkili Psikoterapi Enstitüsü’dür. Çeviri
eserdeki herhangi bir malzemenin kullanılması Psikoterapi Enstitusu’nun yazılı iznine tabidir.
American Psychiatric Association bu yayının İngilizce’den Türkçe’ye çevrilmesinde herhangi bir rol
oynamamış olup çevirideki olası yanlışlık, eksiklik veya diğer kusurlardan sorumlu değildir.
First Published in the United States by American Psychiatric Publishing, A Division of American Psyc-
hiatric Association, Arlington, VA. Copyright © 2012. All rights reserved. First Published in Turkey by
Psikoterapi Enstitusu Egt.Aras.Saglk.Org. vs Dans. Ltd. Sti. in Turkish. Psikoterapi Enstitusu Egt.
Aras.Saglk.Org. vs Dans. Ltd. Sti. is the exclusive publisher of Textbook of Psychoanalysis, Second
Edition © 2012 by Glen O. Gabbard, M.D., Bonnie E. Litowitz, Ph.D., and Paul Williams, Ph.D.in Tur-
kish for distribution Worldwide. Permission for use of any material in the translated work must be autho-
rized in writing by Psikoterapi Enstitusu.
The American Psychiatric Association played no role in the translation of this publication from English
to the Turkish language and is not responsible for any errors, omissions, or other possible defects in
the translation of this publication.
ISBN 978-605-9137-15-7
Birinci baskı: Temmuz 2015
Türkçe Baskı Editörü: Tahir Özakkaş
Çeviri: Bilge Güler, Büşra Helvacıoğlu, Kübra Kelebekoğlu, Menekşe Arık,
Mirel Benveniste, Özgür Gelbal, Öznur Karakaş, Şeyma Koç, Zeynep Ertan
Yayıma hazırlayan: Menekşe Arık & Sevgi Akkoyun
Editörler:
Glen O. Gabbard, M.D.
Bonnie E. Litowitz, Ph.D.
Paul Williams, Ph.D.
iii
SUNUŞ
P
sikoterapi Enstitüsü olarak, öncelikle ruh sağlığı profesyonel-
lerinin ya da ruh sağlığı ile ilgilenen kişilerin ihtiyaç duyacağı
teorik bilgileri ve pratik/uygulamaya yönelik deneyimleri
paylaşan özgün ve çeviri yayınlar ile literatüre katkıda bu-
lunmayı hedefliyoruz. Psikoterapi Enstitüsü Eğitim Yayınları, Psiko-
terapi Enstitüsü’nün çalışmaları kapsamında gerçekleştirilen atölye
çalışmaları, uluslararası konferanslar ve dünya literatüründen seçki-
leri içermektedir.
Tahir ÖZAKKAŞ
Psikoterapi Enstitüsü Başkanı
v
Psikanaliz Temel Kitabı’nın ikinci baskısının editörleri olarak,
bu kitabı önceki editörler Dr. Ethel S. Person ve Dr. Arnold M. Cooper’a
ithaf ediyoruz.
vii
İÇİNDEKİLER
I. KISIM
GENEL GİRİŞ
1 Freud ve Çevresi...................................................................................... 3
Daria Colombo, M.D.
2 Kuzey Amerika’da Freud Sonrası Psikanaliz ........................................ 45
Jay Greenberg, Ph.D
II. KISIM
TEMEL KAVRAMLAR
3 Güdülenme Kuramları ........................................................................... 93
Morris N. Eagle, Ph.D., A.B.P.P.
4 Bilinçdışı Süreçler ............................................................................... 127
Anton O. Kris, M.D.
5 Aktarım ............................................................................................... 155
Steven H. Goldberg, M.D.
6 Karşı Aktarım ...................................................................................... 187
Lawrence J. Brown, Ph.D.
7 Savunma ve Direnç ............................................................................. 221
Lucy LaFarge, M.D.
8 Öznelerarasılık .................................................................................... 252
Charles Spezzano, Ph.D.
9 Çocukluk Deneyimleri ve Yetişkinlerin Dünyası ............................... 285
Koren Gilmore, M.D.
10 Cinsiyet ve Cinsellik ......................................................................... 325
Muriel Dimen, Ph.D. Virginia Goldner, Ph.D.
ix
KATKIDA BULUNANLAR
xii
Northern California, San Fran- Alexandra Murray Harrison,
cisco, Kaliforniya M.D.
Psikiyatri Doçenti, Harvard Me-
Virginia Goldner, Ph.D.
dical School; Eğitim ve Süperviz-
Misafir Klinik Psikoloji Doçenti,
yon Analisti, Yetişkin, Çocuk ve
New York University Psikoterapi
Ergen Psikanalizi, Boston Psyc-
ve Psikanaliz Doktora Sonrası
hoanalytic Society and Institute,
Programı, New York, New York
Boston, Massachusetts
Richard M. Gottlieb, M.D.
Edward T. Kenny, M.D.
Klinik Psikiyatri Doçenti, Mount
Psikiyatri Doçenti, New York-
Sinai School of Medicine, New
Presbyterian Hospital, New
York, New York; Eğitim ve Sü-
York, New York
pervizyon Analisti, Berkshire
Psychoanalytic Institute, Stock- Waud H. Kracke, Ph.D.
bridge, Massachusetts; Öğretim Profesör, Antropoloji Bölümü,
Görevlisi, New York Psychoa- University of Illinois at Chicago,
nalytic Institute, New York, New Chicago, Illinois
York; Yardımcı Editör Clinical
Andreas K. Kraebber, M.D.
Studies, Journal of the American
Psikiyatri Öğretim Görevlisi,
Psychoanalytic Association
Columbia University College &
Jay Greenberg, Ph.D. Physicians and Surgeons; Öğre-
Eğitim ve Süpervizyon Analisti, tim Görevlisi, Columbia Uni-
William Alanson White Institu- versity Psikanalitik Eğitim ve
te, New York, New York; Editör, Araştırma Merkezi, New York,
The Psychoanalytic Quarterly New York
Adrienne Harris, Ph.D. Anton O. Kris, M.D.
Öğretim Görevlisi and Supervi- Klinik Psikiyatri Profesörü, Har-
sor, New York University Psiko- vard Medical School; Eğitim ve
terapi ve Psikanaliz Programı, Süpervizyon Analisti, Boston
New York; Öğretim Görevlisi ve Psychoanalytic Society, Boston,
Süpervizyon Analisti, Psychoa- Massachusetts
nalytic Institute of Northern
Lucy LaFarge, M.D.
California, San Francisco
Klinik Psikiyatri Profesörü, Weill
Medical College of Cornell Uni-
xiii
versity; Eğitim ve Süpervizyon Bonnie E. Litowitz, Ph.D.
Analisti, Columbia University Doçent, Psikiyatri Bölümü, Rush
Psikanalitik Eğitim ve Araştırma Medical School; Öğretim Görev-
Merkezi, New York, New York lisi, Chicago Institute for Psyc-
hoanalysis, Chicago, Illinois
Jonathan Lear, Ph.D.
John U. Nef Ayrıcalıklı Profesör, Patrick Luyten, Ph.D.
Committee on Social Thought Psikoloji Bölümü, University of
and the Department of Philoso- Leuven, Leuven, Belçika; Klinik,
phy, The University of Chicago; Eğitim ve Sağlık Psikolojisi Araş-
Öğretim Görevlisi, Chicago tırma Bölümü, University Colle-
Psychoanalytic Institute, Chica- ge London, London, United
go, Illinois Kingdom
Maria L. Lechich, Ph.D. Linda C. Mayes, M.D.
Öğretim Görevlisi, Travma Prog- Arnold Gesell Profesör, Yale Ço-
ramı, Klinik Süpervizör, Natio- cuk Çalışmaları Merkezi; Epi-
nal Institute for the Psychothe- demiyoloji, Pediyatri, Psikoloji
rapies; Öğretim Görevlisi, Step- Profesörü, Yale University
hen A. Mitchell Center for Rela- School of Medicine, New Haven,
tional Studies; Misafir Klinik Connecticut
Süpervizör, Klinik Psikoloji Dok-
Robert Michels, M.D.
tora Programı, Long Island Uni-
Walsh McDermott University
versity/CW Post, Brookville,
Tıp Profesörü, Cornell Univer-
New York
sity, Psikiyatri Profesörü, Weill
Raymond A. Levy, Psy.D. Medical College of Cornell Uni-
Klinik Direktör, Psikoterapi versity, New York, New York
Araştırma Programı, Psikodina-
David D. Olds, M.D.
mik Terapi ve Araştırma Merke-
Klinik Psikiyatri Profesörü, Co-
zi, Psikiyatri Bölümü, Massachu-
lumbia University College of
setts General Hospital; Doçent,
Physicians and Surgeons; Eğitim
Harvard Medical School, Boston,
ve Süpervizyon Analisti, Colum-
Massachusetts
bia University Psikanalitik Eği-
tim ve Araştırma Merkezi, New
York, New York
xiv
Jeffrey Prager, Ph.D. Eğitim ve Süpervizyon Analisti,
Profesör, Sosyoloji Bölümü, Uni- San Francisco Psikanaliz Merke-
versity of California, Los Ange- zi ve Northern California Psika-
les, Los Angeles, Kaliforniya naliz Enstitüsü, San Francisco,
Kaliforniya; Eş Genel Yayın Yö-
Steven P. Roose, M.D.
netmeni, Psychoanalytic Dialo-
Klinik Psikiyatri Profesörü, Col-
gues: The International Journal
lege of Physicians and Surgeons,
of Relational Psychoanalysis
Columbia University; Araştırma
Komitesi Başkanı, Psikanalitik Lotte Smith-Hansen, Ph.D.
Eğitim ve Araştırma Merkezi, Psikoloji Doktora Sonrası Öğre-
Columbia University tim Üyesi, Psikoterapi Programı,
Psikiyatri Bölümü, Cambridge
Michael Rustin, M.A. (Oxon)
Health Alliance; Klinik Öğretim
Profesör, Sosyoloji Bölümü, Uni-
Üyesi, Harvard Medical School,
versity of East London, Londra,
Boston, Massachusetts
Birleşik Krallık; Tavistock and
Portman NHS Trust Charles Spezzano, Ph.D.
Northern California Psikanaliz
Bret R. Rutherford, M.D.
Enstitüsü, San Francisco, Kali-
Klinik Psikiyatri Doçenti, Colle-
forniya
ge of Physicians and Surgeons,
Columbia University; Aday, Psi- Ellen Handler Spitz, Ph.D.
kanalitik Eğitim ve Araştırma Honors College Görsel Sanatlar
Merkezi, Columbia University Profesörü, University of Mary-
land, Baltimore County, Balti-
Andrea Sabbadini, M.A.,
more, Maryland
C.Psychol.
Üye,İngiliz Psikanalitik Cemiyeti Madelon Sprengnether, Ph.D.
Profesör, İngilizce Bölümü, Uni-
Rolf Sandell, Ph.D.
versity of Minnesota, Twin Ci-
Fahri Profesör, Linköping Uni-
ties, Minneapolis, Minnesota
versity, Linköping, Sweden
Alexander Stein, Ph.D.
Stephen Seligman, D.M.H.
Mary Target, Ph.D.
Klinik Psikiyatri Profesörü, Be-
Klinik, Eğitim ve Sağlık Psikolo-
bek-Ebeveyn Programı, Univer-
jisi Araştırma Bölümü, Univer-
sity of California, San Francisco;
xv
sity College London, Londra, Paul Williams, Ph.D.
Birleşik Krallık Eğitim ve Süpervizyon Analisti,
İngiliz Psikanaliz Cemiyeti
David M. Terman, M.D.
Eğitim ve Süpervizyon Analisti Judith A. Yanof, M.D.
ve Eski Direktör, Chicago Psika- Eğitim ve Süpervizyon Analisti,
naliz Enstitüsü, Chicago, Illinois Yetişkin, Ergen ve Çocuk Psika-
nalizi, Boston Psikanaliz Cemi-
Robert S. Wallerstein, M.D.
yeti ve Enstitüsü, Boston, Mas-
Fahri Profesör ve Eski Başkan,
sachusetts; Klinik Psikiyatri Öğ-
Psikiyatri Bölümü, University of
retim Görevlisi, Harvard Medical
California, San Francisco School
School, Cambridge, Massachu-
of Medicine, San Francisco, Kali-
setts
forniya
Richard B. Zimmer, M.D.
Ernest Wallwork, Ph.D.
Eğitim ve Süpervizyon Analisti,
Profesör, Syracuse University,
Columbia University Psikanalitik
Syracuse, New York; Washing-
Eğitim ve Araştırma Merkezi;
ton Psikanaliz Enstitüsü ve
Klinik Psikiyatri Doçenti, Weill
Washington Psikanaliz Merkezi,
Medical College of Cornell Uni-
Washington, D.C.
versity, New York, New York
xvi
GİRİŞ
B
u ders kitabının bir önceki baskısının yayımlanmasının
üzerinden tam yedi yıl geçti. O zamandan beri, pek çok
farklı disiplinden ve farklı eğitim seviyesinden öğrencinin
bu kitabı oldukça yararlı bulduğunu öğrendik. Buna ek olarak,
tecrübeli analistler de kitabın bazı kısımlarını psikanalizle ilgili
çeşitli konulara ilişkin genel bir özet verme hususunda faydalı
bulmuşlardır. Her ne kadar Sigmund Freud psikanalizin bir teori,
terapi ve araştırma yöntemi olarak tanımlanabileceğini söylese de,
klinik uygulamaları aşan ve sanat alanına, toplum ve doğa bilim-
lerine, felsefe ve beşeri bilimlere de yayılabilen psikanaliz, insan-
lık durumunu düşünmenin bir biçimi halini almıştır.
xviii
hazırladık ve dünyanın her yerindeki psikanaliz görüşlerini an-
latmaya çabalayan, psikanalizin tarihiyle ilgili bölümünün arkası-
nı getirmedik. “Düşünce Ekolleri” adlı yeni bölüm günümüzde
Amerikan psikanalizinin çok çeşitli yönleri olduğunu ortaya ko-
yuyor. Artık “belli bir akımın çizgisinde ilerlemek” diye bir şey
kalmadı ve Amerikalı klinisyenler pek çok teorik modelden yarar-
lanıyor; hatta çeşitli modellerden aldıklarını özel bir amalgam
içerisinde birleştiriyorlar. Bu sayede oluşturdukları özgün model-
ler bir analist-analiz edilen ilişkisinden diğerine farklılık göstere-
biliyor.
xix
katmadan buradaki Lacancı bakış açısıyla ilgili yazamaz. Amerika
dışında yaşayan bölüm yazarları da işte tam da bu nedenle, dışa-
rıdan gelen etkilerin Amerika’daki psikanalize katkılarıyla ilgili
özel bilgi sahibi oldukları için seçildiler.
xx
öğrenenlere ve psikanalizin düşünce biçimini diğer disiplinlere
uygulayanlara insan ruhuna ilişkin her daim ihtilaflı, hatta yıkıcı
niteliklere sahip bu modeli benimsemeye, bu zihin modelinin in-
san doğasını hâlâ en iyi ve kapsayıcı şekilde kavradığına inanmaya
cesaret edebildikleri için özel olarak teşekkür etmek istiyoruz.
xxi
I. KISIM
GENEL GİRİŞ
Kısım Editörü: Robert Michels, M.D.
1
Freud ve Çevresi1
Daria Colombo, M.D.
Bu bölümün bazı kısımlarının ilk hali şu eserde yer almıştır: Colombo D, Abend SM:
“Psychoanalysis: The Early Years,” The American Psychiatric Publishing Textbook of
Psychoanalysis. Düzenleyen Person ES, Cooper AM, Gabbard GO. Washington, DC,
American Psychiatric Publishing, 2005, ss. 375-385.