ANAMIKA ACADEMY Page No.

ગુજરાતી યાકરણ 1
Mo. 8000-0405-75

1. ગુજરાતી મૂળા રો (વણ યવ થા)

(a) યંજન

અધોષ (કઠોર) ઘોષ (મૃદ)ુ

અ પ ાણ મહા ાણ અ પ ાણ મહા ાણ અનુનાિસક
+હ +હ
 કં
ઞ  તાલ ય
 મૂધ ય
 દં ય/દંતમૂલીય
 ઓ ય
, , , , , , , , , ,
 અંતઃ થવણ (અધ વર) : , , ,
 ઉ મ વણ : , , , , , , (ળ=િજ ામૂ ય વણ)
 ડા ર:
બે કે તેથી વધુ યંજનો એકસાથે વર િવના ભળી ય તો તેને ડા ર કહે વાય,
તેમાંથી અગ યના ડા રો નીચે મુજબ છે .

+ = +ર= +ય= +ત=

+ય= +મ= +ર=

+ય=
+ર= +ર=
+ધ=
+વ= +ર=
+મ=
+ચ= +ર=
+ધ= ધ
+ન= + +ર=
+વ=

Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
ANAMIKA ACADEMY Page No.
ગુજરાતી યાકરણ 2
Mo. 8000-0405-75

(b) વર
 જે અ રોનો ઉ ચાર બી કોઈ પણ અ રના ઉ ચારની મદદ િવના વતં રીતે થાય તે અ ર વર
કહે વાય છે .
- મૂળ રીતે વર 12 છે .
- અ,આ,ઇ,ઈ,ઉ,ઊ,એ,ઐ,ઓ,ઔ,અં,અઃ

 સ તીય વર : અ,અને આ ; ઇ અને ઈ, ઉ અને ઊ

 િવ તીય વર:
- અ,આ ના િવ તીય વર : ઇ,ઈ,ઉ,ઊ
- ઇ,ઈ ના િવ તીય વર : અ,આ,ઉ,ઊ
- ઉ,ઊ ના િવ તીય વર : અ,આ,ઇ,ઈ

(c) ગુજરાતી કોષ મ

િનયમ શ દકોષની ગોઠવણીમાં શ દોને કોષ માનુસાર ગોઠવવા માટે નીચે મૂજબની બાબતો
યાને લેવી ઈએ.
શ દની ગોઠવણીમાં શ દકોષનો મ બારા રીથી થોડોક અલગ પડે છે .

સૌ થમ વર આવશે, જેનો મ આવો હશે.

િનયમ ૧
અ,અં,અઃ,આ,આં,આઃ,ઇ, ,ઇઃ,ઈ, ,ઈઃ,ઉ, ,ઉઃ,ઊ, ,ઊઃ, , ,ં ઃ,
એ,એં,એઃ,ઐ,ઐં,ઐઃ,ઓ,ઓં,ઓઃ,ઔ,ઔં,ઔઃ
યાર બાદ મૂળા રો ( યંજનો) નો મ આવશે.
િનયમ ૨
ક,કં,કઃ,કૈ ,ક,કૈ ઃ,િક,િકં,િકઃ,કી,ક ,કીઃ,કુ ,કું ,કુ ઃ,કૂ ,કૂં ,કૂ ઃ,કૃ ,કૃં ,કૃ ઃ,કે ,ક,કે ઃ,કૈ ,ક,કૈ ઃ,કો,ક ,
કોઃ,કૌ,ક ,કૌઃ
યારબાદ અધૂરા ( ડા રો નો મ આવશે, એટલે યાર બાદ આવશે.)
િનયમ ૩
આમ આ મ નીચે મુજબ ચાલશે. (િનયમ નં.5 માણે ચાલવું.)
િનયમ ૪
ક,ખ, ,ગ,ઘ,ચ,છ,જ,ઝ, ,ટ,ઠ,ડ,ઠ,ણ,ત,થ,દ,ધ,ન,પ,ફ,બ,ભ,મ,ય,ર,લ,વ,સ,ષ,શ
,હ,ળ

દા.ત.
- કોષ મ માં “ મા” શ દ “દયા” થી પહે લાં આવશે.
- “ ાન” શ દ “મા હતી” થી પહે લાં આવશે.
- ટૂં કમાં બારા રી કરતાં કોષ મ અલગ છે . જેનું યાન રાખવું.

Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
ANAMIKA ACADEMY Page No.
ગુજરાતી યાકરણ 3
Mo. 8000-0405-75

ગુજરાતી યાકરણની સામા ય સમજ અને તેના િવભાગો:

 કોઇ પણ ભાષાના યાકરણને ૮ િવભાગોમાં વહચી શકાય. જે નીચે મુજબ છે .
(૧) નામ (સં ા): જે શ દ યિ ત, વ તુ,ગુણ,ભાવ કે થળનો િનદશ કરતો હોય અને વા યમાં કતા કે કમ તરીકે
વપરાઇ શકે તેને નામ અથવા સં ા કહે છે . તેના પાંચ પેટા કારો છે .
(૧) યિ તવાચક સં ા/નામ: દા.ત. મૌિલક, નર મોદી, અિમતાભ બ ચન, ગાંધીનગર, ગુજરાત,ભારત
(૨) િતવાચક સં ા : દા.ત. િશ ક, નેતા, અિભનેતા, શહે ર, રા ય, દેશ વગેરે
(૩) સમૂહવાચક સં ા : દા.ત. લ કર, ટુ કડી, ટોળુ,ં કાફલો, મેદની, સભા, લૂમ, ફોજ, ધાડું વગેરે
(૪) યવાચક સં ા : દા.ત. સોનુ,ં ચાંદી, ઘી, તેલ, દૂધ, મધ, દહ , પાણી, પેટોલ,ના ,ં મીણ વગેરે
(૫) ભાવવાચક સં ા : દા.ત. મોટપ, ડહાપણ, દુ:ખ, સુખ, સ ચાઇ, બુરાઇ, એકતા, શૂરાતન વગેરે
(૨) સવનામ: વાકયમાં સં ા કે નામને બદલે જે શ દ વાપરી શકાય તેને સવનામ કહે છે . તેના સાત પેટા કારો છે .
કાર ઉદાહરણો
(૧) પુ ષવાચક સવનામ: દા.ત. હં ુ, અમે,તુ,ં તમે, આપણે, તમે,આપ, તે, તેઓ
(૨) દશક સવનામ: દા.ત. આ, એ, પેલો,પેલી, પેલ,ું તે
(૩) સાપે સવનામ: દા.ત. જે...તે, .....તો, જેવ.ું ...તેવ,ું જેમ..... તેમ
(૪) વાચક સવનામ: દા.ત. શુ,ં કોણ, કોને, યારે , કયુ,ં કે મ, યાં, યાંથી, કે વી રીતે
(૫) અિનિ ત સવનામ: દા.ત. કંઇ, કાંઇ, કાંઇક, કોઇક, કશુ,ં કશુંક, હરકોઇ
(૬) વવાચક સવનામ: દા.ત. પોતે, તે, ખુદ, વયં, પંડે, મેળ,ે મેતે
(૭) કીણ સવનામ:
(અ) ઇતરવાચક દા.ત. ઇતર,અ ય, ઉભય
(બ) સવવાચક દા.ત. સવ,સહુ, સકળ,સઘળુ,ં તમામ, બધું
(ક) િવતરણવાચક દા.ત. દરે ક, હરે ક, યેક
(ડ) પર પરવાચક દા.ત. પર પર, અરસપરસ

(૩) િવશેષણ: વા યમાં આવતા નામ/સં ાના અથમાં વધારો કરે તેને િવશેષણ કહે છે . તેના ૪ મુ ય કાર છે .
૧. ગુણવાચક િવશેષણ:- વ તુ કે યિ તનો ગુણ દશાવે. તેના સાત પેટા કાર છે .
અ. રંગવાચક િવશેષણ:- દા.ત. મૌિલક કાળી પેન રાખે છે . (લાલ, પીળુ,ં સફે દ, લીલું વગેરે)
બ. વાદવાચક િવશેષણ:- દા.ત. મરચું તીખું છે .(ગ ,ું મોળુ,ં ખાટું , ખા ં વગેરે)
ક. કદવાચક િવશેષણ:- દા.ત.સા હલ નીચો છે .( ચુ, ડું , પાતળુ,ં ઠ ગ ં વગેરે)
ડ. આકારવાચક િવશેષણ:- દા.ત. પૃ વી ગોળ છે . (ગોળ, ચોરસ, િ કોણ વગેરે)
ઇ. સાદ યવાચક િવશેષણ:- જવે ,ું તેવ,ું આવુ,ં કે વું જેવા ભાષાકીય ઘટકો સાદ યવાચક િવશેષણો છે .
ઈ. કતુ વવાચક િવશેષણ:- યા દશાવે. દા.ત. મહે શ બોલકો છે . (મારક ,ં બોલકું વગેરે)
ઉ. સાવનાિમક િવશેષણ:- આવડું , જવે ડું , એટલુ,ં તેટલુ,ં આવુ,ં તેવ,ું કઇ, કયો વગેરે
દા.ત. મૌિલકે કયો મોબાઇલ લીધો?
Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
ANAMIKA ACADEMY Page No.
ગુજરાતી યાકરણ 4
Mo. 8000-0405-75

૨ પ રમાણવાચક િવશેષણ:- પ રમાણ, મા ા કે જ થો દશાવીને નામ કે સં ાના અથમાં વધારો કરે .

દા.ત. સા હલને તીતી ા તરફ જરાક ેમ છે . (અપાર, અમયાદ, અમાપ, અમુક, અિખલ, જરીક, થોડું ક વગેરે)
૩. કૃ દંતવાચક િવશેષણ:-કે ટલાંક કૃ દંતવાચક પદ િવશેષણ તરીકે પણ વપરાય છે . (ખાતો, પીતો, જમતો વગેરે)
દા.ત. દોડીને આવતો સા હલ પડી ગયો, મેહુલ પડે લું ફળ ખાઇ ગયો.
૪. સં યાવાચક િવશેષણ:- સં યાનો િનદશ કરીને નામના અથમાં વધારો કરે .(એક, બે, પહે લું, દાયકો વગેરે)
દા.ત. સા હલ પાસે સવા િપયો છે ., મેહુલ પાસે પાંચ લખોટી છે .

(૪.) યાિવશેષણ:- યાના અથમાં વધારો કરે તેવા ઘટકોને યાિવશેષણ કહે છે . તેના ૯ કારો છે .
૧.સમયવાચક યાિવશેષણ:- યારે , યારે , સદા, હંમેશા વગેરે દા.ત. ભાઇ અ યારે ઘરે આવશે.
૨. થળવાચક યાિવશેષણ:- અહ , યાં, અંદર, મ યે, દૂર, ન ક, ન કથી દા.ત.મૅચ અહ રમાશે.
૩. વીકારવાચક યાિવશેષણ:- ભલે, સા ં , વા , હા, ઠીક વગેરે. દા.ત. ભલે, તમે ના આવતાં.
૪.સંભાવનાવાચક યાિવશેષણ:- કદાચ, વિચત, ણે, રખે વગેરે. દા.ત. સા હલ કદાચ પરી ા આપવા જશે.
૫.નકારવાચક યાિવશેષણ:- ના, નહ , મા વગેરે. દા.ત. અનાિમકા, મોબાઇલમાં ગેમ ના રમીશ.
૬.િન યા મક યાિવશેષણ:- જ ર, અવ ય, ચો સ, ખરે ખર વગેરે. દા.ત. મેહુલ પરી ા આપવા જ ર જશે.
૭. મવાચક યાિવશેષણ:- પહે લો, બી , આગળ, આખરે , પૂવ વગેરે. દા.ત.સા હલ કોની પાછળ ય છ?
૮. યા કે રીિતવાચક યાિવશેષણ:- ધીમેથી, શાંિતથી, ટગટગર વગેરે. દા.ત.અનાિમકા ઝડપથી આવે છે .
૯. માણવાચક યાિવશેષણ:- થોડું , જરી, માંડ, અડધું વગેરે. દા.ત.મૌિલક આજકાલ માંડ ઘે છે .

(૫.) યાપદ:-વા યમાં યાનું વણન કરતાં પદને યાપદ કહે છે . તેના છ કાર પડે છે .
૧. અકમક યાપદ:- કતા યા કરે છે અને તેનું ફળ પણ ભોગવે છે . આવા વા યમાં કમની જ ર રહે તી નથી.
દા.ત. મૌિલક ચાલે છે .
૨. સકમક યાપદ:- કતા યા કરે છે પરંતુ તેનું ફળ કમ ભોગવે છે . આવા વા યમાં કમની જ ર રહે છે .
દા.ત. મૌિલક દૂધ પીવે છે .
૩. ભાવકતુક યાપદ:- મા ભાવ જ મહ વનો છે તેમાં કતા યોજતો નથી. વળી તે અકમક પણ હોય છે .
દા.ત. ગમે તેમ કરો., તે ઘમાં હસે છે .
૪. કમક યાપદ:- એક સાથે બે કમ આવે.
દા.ત. સા હલે મેહુલની કાનભંભેરણી કરી. (અહ કાનભંભેરણી મુ ય કમ છે . યારે મેહુલ ગૌણ કમ છે .)
૫. સહાયકારક યાપદ:- આવું યાપદ કાળ અને અથ સૂચવવામાં મુ ય યાપદને સહાય કરે છે .
દા.ત. અનાિમકા વગખંડમાં ભણતી હતી. , સા હલ મેદાનમાં રમે છે . (છે , છું, છો, છીએ, હતો, હતાં વગેરે)
૬. સંયુ ત યાપદ:- બે યાપદો સંયુ ત રીતે એક જ યા દશાવે તેવા યાપદ.
દા.ત. અનાિમકા ચાલતી થઇ., ઘ ડયાળમાં ણ વાગવા આ યા.

(૬.) સંયોજક:-બે પદ, બે પદ સમૂહ કે બે વા યોને ડવાનું કામ કરે તેને સંયોજક કહે છે . તેના નવ કારો છે .
૧. સમુ ચયવાચક સંયોજક:-અને, તથા, તેમજ, વળી, ઉપરાંત વગેરે.
દા.ત.૧)મૌિલક અને સા હલ વાંચે છે . ૨) સા હલ મૌિલકને વાતો કરાવે છે , વળી તેને ભણવા પણ દેતો નથી.
૨. સહસંબંધવાચક િવશેષણ:-બે વા યો વ ચેનો સંબંધ દશાવે. (જેથી...તેથી, જેવું...તેવું, ...તો, વગેરે)
દા.ત.૧)જે ખાડો ખોદે તે પડે . ૨) વરસાદ બંધ થાય તો અંિકત શાળાએ ય.
૩. િવરોધવાચક સંયોજક:- એક વા યથી બી વા યના િવરોધનો અથ ગટ કરે .(પણ, તો પણ, છતાં બલકે ,
કે , પરંતુ વગેરે) દા.ત.તમે મળવા આવો તો પણ હં ુ ન આવુ.ં
૪. િવક પવાચક સંયોજક:- િવક પ દશાવે.(અથવા, કે , કાં તો, યા, અગર, યા તો વગેરે)
Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
ANAMIKA ACADEMY Page No.
ગુજરાતી યાકરણ 5
Mo. 8000-0405-75

દા.ત. ૧)કૃ ણ કાળાં કે કામણગારાં? ૨) માણસ મરતાં મરતાં વે કાં તો મરીને વે.
૫. પ રણામવાચક સંયોજક:- પ રણામ દશાવે.(તેથી, જેથી, આથી, માટે , કે , એટલે વગેરે)
દા.ત. મૌિલકે ખૂબ મહે નત કરી તેથી પરી ામાં થમ આ યો.
૬. પયાયવાચક સંયોજક:- બે શ દો વ ચેનો પયાય દશાવે. (અથાત, એટલે, એટલે કે , તે વગેરે)
દા.ત. ૧)અમદાવાદ તે અમદાવાદ. ૨) વન એટલે ઉ સવ.
૭. કારણવાચક યાપદ:- એક વા યાનું કારણ બી વા યમાં દશાવે.(કે મ કે , કારણ કે વગેરે)
દા.ત. મેહુલ ઘી ગયો કારણ કે તે થાકી ગયો હતો.
૮. ાંતવાચક સંયોજક:-એક વા યનું ાંત બી વા યમાં દશાવે. (જેમ કે )
ે કે , મારી આંખે કંકુના સૂરજ આથ યા.
દા.ત. રાવ પટે લે પોતાની કિવતામાં મૃ યુની વાત કરી છે . જમ
૯. અવતરણવાચક સંયોજક:- અવતરણ મુકવા માટે વપરાય. (કે )
ગાંધી એ ક ું છે કે , “સ ય અને અ હંસાના માગ પર ચાલવું ઇએ.”

વા યમાં સંયોજક તરીકે યો તા કે ટલાંક ઘટકો યારે ક સવનામ, િવશેષણ, યાિવશેષણ, િનપાત અને નામયોગી
તરીકે પણ વપરાય છે . તેના ઉદાહરણ નીચે મુજબ છે .
૧. જે ગાય આવી તે ગઇ. (સંયોજક)
ગાય આવી અને તે ખાઇ ગઇ.(સવનામ)
૨. જેવો મૌિલક આ યો એવો સા હલ આવી પહ યો. (સંયોજક)
એવો સા હલ આ યો.(િવશેષણ)
૩. યારે ઘંટ વાગશે યારે શાળામાંથી િવ ાથ ઓ બહાર આવશે. (સંયોજક)
તમે યારે આવશો. (સમયવાચક યાિવશેષણ)
૪. તમે કોઇ ને ના કહો તો હં ુ એક વાત કહં ુ . (સંયોજક)
પહે લા તમે તો આવો પછી મને બોલાવો.(િનપાત)
૫. અનાિમકા મોડી ઊઠી માટે િશ કે ઠપકો આ યો.(સંયોજક)
મૌિલક મારા માટે ફૂલ લા યો છે .(નામયોગી)

(૭.) િનપાત:- વા યમાં આદર, આ હ કે ભાર મૂકવાનો અથ ગટ કરે છે . તેના સાત કાર છે .
૧. ભાર દશક:- (જ) દા.ત. િવ ાથ ઓનો આ હ છે કે મૌિલકસર જ ભણાવે. (બીજુ ં કોઇ નહ )
૨. અ યિનરપે તાનો ભાવ:- (તો) દા.ત. અનાિમકા તો ફરવા જશે. (બીજુ ં કોઇ નહ હોય તોય)
૩. આ હનો ભાવ:- (ને) દા.ત. સા હલ વાંચે છે ને.
૪. સમાવેશનો ભાવ:- (પણ, ય અને સુ ધાં) દા.ત. તમે પણ આવો. (એમની સાથે)
૫. આદરનો ભાવ:- ( ) દા.ત. તમે ખાશો .
૬. અ ય યાવતકતાનો ભાવ:- (ફ ત, કે વળ અને મા ) દા.ત. મા સા હલ ગેરહાજર છે .
૭. અવધારણાનો ભાવ:- (ખ ં , ખરાં, ખરો.) દા.ત. મૌિલક આ યો ખરો.
િનપાત તરીકે વપરાતા શ દો સંયોજક, અનુગ, તથા િવશેષણ તરીકે પણ વપરાય છે .
૧. તમે પણ આવો.(િનપાત)
કોમલ આવી પણ તેમની સાથે ન ગઇ.(સંયોજક)
૨. તમે આવશો ને.(િનપાત)
રામને વનવાસ જવું પ ું.(અનુગ)
૩. તમે આ યા ખરાં.(િનપાત)
ખરા માણસને મુ કે લી પડતી નથી.(િવશેષણ)
Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
ANAMIKA ACADEMY Page No.
ગુજરાતી યાકરણ 6
Mo. 8000-0405-75

(૮.) કૃ દંત:- ભાષાના જે ઘટકો યા સૂચવતા હોય અને તેમ છતાં સં ા, િવશેષણ, યાિવશેષણ અને યાપદનું
કાય કરતાં હોય તેને કૃ દંત કહે છે . તેના છ કાર છે .
૧. વતમાન કૃ દંત:- (આવતો-આવતી-આવતુ,ં ખાતો-ખાતી-ખાતું, ચાલતો-ચાલતી-ચાલતું વગેરે)
દા.ત. મૌિલક આવતો.
- ભૂતકાળમાં િનયિમત બનતી યાનું સૂચન પણ આ કૃ દંત કરે છે . દા.ત.મૌિલક રોજ કૂ લે જતો.
- તે સં ા, િવશેષણ, યાિવશેષણ અને યાપદનું કાય પણ કરે છે .
સં ા:- ગાતાને વગખંડમાં બેસવા દેશો નહ .
િવશેષણ:- ચાલતો મૌિલક ગાય છે .
યાિવશેષણ:- સા હલ ગાતો-ગાતો હાય છે .
યાપદ:- મૌિલક રોજ ભણાવતો હતો.
૨. ભૂતકૃ દંત:- (આ યો-આવી-આ યુ, ચા યો-ચાલી-ચા યુ,ં લ યુ- ં લખેલું વગેરે)
- તે સં ા, િવશેષણ, યાિવશેષણ અને યાપદનું કાય કરે છે .
સં ા:- પ ું ગુણ કરશે.
િવશેષણ:- પ ું ફળ પાકી ગયું.
યાિવશેષણ:- ફળ પ ું પ ું પાકી ગયું.
યાપદ:- ફળ ઝાડ પરથી પ ું.
૩. ભિવ ય કૃ દંત:- (આવનાર, જનાર, ખાનાર, પીનાર, લખનાર, બોલનાર વગેરે)
- તે સં ા, િવશેષણ અને યાપદનું કાય કરે છે .
સં ા:- આવનાર આવી ગયા.
િવશેષણ:- આવનાર અંિકત આવી ગયો.
યાપદ:- અંિકત આવનાર છે .
૪. સંબંધક ભૂતકૃ દંત:-મુ ય યાની પૂવ બનેલી યાનું સૂચન કરે છે .(વાંચીને, ખાઇને, થાકીને વગેરે)
દા.ત. ૧) હં ુ વાંચીને કંટાળી ગયો. ૨) તે ખાઇને સૂઇ ગયો.
૫. સામા ય કે િવ થ કૃ દંત:- યાનો ભાવ સૂચવે, સામા ય રીતે ઇ છાનો કે ફરજનો ભાવ સૂચવે.
ઇ છાનો ભાવ સૂચવાય યારે સહાયકારક યાપદની હાજરી હોય છે . દા.ત. હવે મારે જવું છે .
ફરજનો ભાવ સૂચવાય યારે સહાયકારક યાપદની હાજરી જ રી નથી. દા.ત. તારે કાલે જવુ.ં
૬. હે વથ કૃ દંત:- તે યાપદ અને સં ાનું કાય કરે છે .
યાપદ:- મનન ખાવાનો છે .
સં ા:- ખાવાને શું છે ?

(૯.) િલંગ યવ થા:-સામા ય રીતે નર-નારીનો ભેદ બતાવી આપનાર િચ ને િલંગ કહે છે . િલંગના ૩ કાર છે .
(૧.) પુિ ગ ં (૨.) ીિલંગ (૩.) નપુંસકિલંગ
- ગુજરાતીમાં િલંગ િસિ માટે ની ૭ રીતો છે .
૧. ‘ઓ’, ‘ઇ’, ‘ઉ’ યયો િલંગ સૂચવે છે . દા.ત. છોકરો(પુિ ગ ં ), છોકરી( ીિલંગ), છોક ં (નપુંસકિલંગ)
૨. અ ય તિલંગ વા યમાં વાપરવાથી િલંગનો યાલ આવે છે .
દા.ત. હાથ કે વો(પુિ ંગ), આંખ કે વી( ીિલંગ), પેટ કે વું(નપુંસકિલંગ)
૩. કે ટલીક સં ાઓ ીિલંગ અને પુિ ંગ બંનેમાં વપરાય છે . દા.ત. પતંગ કે વો(પુિ ંગ), પતંગ કે વી( ીિલંગ)
૪. કે ટલીક સં ાઓ પુિ ંગ અને નપુંસકિલંગ બેમાં વપરાય છે . દા.ત. ખચ કે વો(પુિ ંગ) ખચ કે વું(નપુંસકિલંગ)
૫. કે ટલીક સં ાઓ ીિલંગ અને નપુંસકિલંગ બંનેમાં વપરાય છે .
દા.ત. ઘ ડયાળ કે વી( ીિલંગ) ઘ ડયાળ કે વું(નપુંસકિલંગ)
Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
ANAMIKA ACADEMY Page No.
ગુજરાતી યાકરણ 7
Mo. 8000-0405-75

૬. ય ત કે અ ય ત િલં વાચકને વાિથક યય લગાવવાથી િલંગનો યાલ આવે છે .

દા.ત. ભડો(પુિ ંગ), ભડી ( ીિલંગ), ભડું (નપુંસકિલંગ)
૭. િતભેદ ધરાવતા કે ટલાક નામો જુ દી જુ દી રીતે િસ થાય છે .
અ. ી-પુ ષ માટે જુ દી-જુ દી સં ા યો ય છે . દા.ત. મા-બાપ, ગાય-બળદ, રા -રાણી
બ. સગાઇ/સંબંધોમાં ‘ઓ’ અને ‘ઈ’ યય વપરાય છે . દા.ત. મામો-મામી, કાકો-કાકી
ક. ‘ઇ’, ‘ઇકા’, ‘આ’, ‘આણી’, ‘ણ’, ‘ણી’ જેવા યયોના ઉપયોગથી પુિ ંગ નામો પરથી ીિલંગ
નામો બને છે . દા.ત. સાધુ-સા વી, નવલ-નવિલકા, શેઠ-શેઠાણી, નાગ-નાગણ વગેરે
- િલંગભેદના અથ :-
૧. ી, પુ ષ અને બાળકનો નૈસિગક ભેદ કરી આપે.દા.ત. ભાઇ-બહે ન, છોકરો-છોકરી.
૨. કે ટલાક પશુ-પ ીમાં િલંગની િવવ ા હોતી નથી.આથી ઢ અથમાં વપરાય. દા.ત. િશયાળ, કોયલ, કીડી, કાગડો
૩. િનજ વ સૃિ માં િલંગિચ ો જુ દા જુ દા અથ સૂચવે છે .
અ. પ રમાણનો અથ:- ચોપડો-ચોપડી, ઓરડો-ઓરડી, પુ તક-પુિ તકા(મોટા-નાનાનો અથ)
બ. ભાવછાયા દશાવે:- પુિ ંગ- બળતા, તી તા, ગંભીરતા અને ીિલંગ કોમળતા, નાજુ કતાની ભાવછાયા
દશાવે. દા.ત. પાંદડું -પાંદડી
ક. ીિલંગ િનબળતા અને અ પતા; પુિ ગ ં તાકાત અને નપુંસકિલંગ િતર કાર બતાવવા માટે વપરાય.
દા.ત. ભ- ભડો(પુિ ંગ), કિવતા-કિવતડું (નપુંસકિલંગ), લાડવા-લાડુ ડી( ીિલંગ)
ડ. કે ટલીક વાર િલંગભેદ વ પ, ગુણ, ય પદાથનો અથ દશાવે. દા.ત. દ રયાનો િકનારો, સાડીની િકનારી

(૧૦). નામયોગી: વા યોમાં નામની િ થિત દશાવવા માટે નામ સાથે વપરાતા શ દને નામયોગી કહે છે . તે હંમેશા
શ દથી છુ ા લખાય છે .
દા.ત. આગળ, અંદર, બહાર, ઉપર, તિળયે, ન ક, નીચે, પાસે, પાછળ, બહાર, અગાઉ, આગળ, પહે લો,
પાછળ, પૂવ, પછી, બાદ, પછવાડે લગી, સમીપ, સુધી, પયત, જેમ, જેવ,ું જેવો, જેવી, તરીકે , માણે, બરોબર, માફક,
મુજબ, સમાન,સ હત, કને, ારા,વડે , વગર,કરતાં વગેરે

(૧૧). વા યના કારો: ચો સ મમાં ગોઠવાયેલાં શ દોનો સમૂહ કે જે સંપણ ૂ અથ ધરાવતો હોય તેને વા ય
કહે વાય. તેના મુ ય વે ૩ કાર પડે છે .
 સાદું વા ય: જે વા યમાં એક કતા, એક કમ અને એક યાપદ હોય એ વા યને સાદું વા ય કહે છે .
દા.ત. િનમલ રોજ શાળાએ ય છે . તેના પેટા કાર નીચે મુજબ છે .
(અ) િવિધ વા ય: જે સાદા વા યમાં હકારનો ભાવ હોય. દા.ત. કાળુ રાજુ ને મ ે કરે છે .
(બ) િનષેધ વા ય: જે સાદા વા યમાં નકારનો ભાવ હોય. દા.ત. કાળુ રાજુ ને ેમ કરતો નથી.
(ક) વા ય: જે સાદા વા યમાં ાથ હોય. દા.ત. શું કાળુ રાજુ ને મે કરે છે ?
(ડ) ઉ ગાર વા ય: જે સાદા વા યમાં ઉદગાર હોય. દા.ત. વાહ! શું મ ે છે કાળુ અને રાજુ નો!
 સંયુ ત: જે વા ય રચનામાં બે વા યો હોય અને બ ે વા યો વતં મોભો ધરાવતાં હોય એવા વા યોને સંયુ ત
વા ય કહે છે . દા.ત. રમેશ ય છે અને પરે શ આવે છે .
 સંકુલ વા ય: જે વા ય રચનામાં બે કે તેથી વધુ વા યો હોય અને એક મુ ય અને બીજુ ં વા ય એજ મુ ય વા ય
પર આધા રત હોય એવા વા યને સંકુલ વા ય કહે છે .
દા.ત. વરસાદ આવશે તો ર તા ભીનાં થશે.

Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
ANAMIKA ACADEMY Page No.
ગુજરાતી યાકરણ 8
Mo. 8000-0405-75

(૧૩.) વા યના યોગો: ગુજરાતી ભાષાના વા યો વા યમાં કત, કમ, યાપદની અગ યતાના આધારે નીચે મુજબ
ચાર િવભાગોમાં િવભાિજત છે .
૧. કત ર વા ય: કતા કે થાને દા.ત. સુરેખા પુ તક વાંચે છે .
૨. કમિણ વા ય: કમ કે થાને દા.ત. સુરેખાથી પુ તક વંચાય છે .
૩. ભાવે વા ય: કમ હોતું નથી અને યાપદ યાનો ભાવ સૂચવે છે . દા.ત. સુરેખાથી વંચાય છે .
૪.(અ) રે ક વા ય: કતા યાની ેરણા બને છે . દા.ત. અ પેશ સુરેખાને વંચાવે છે .
(બ) પુનઃ રે ક વા ય: વા ય બહારનો કતા યાની ેરણા બને છે . દા.ત. અ પેશ મહે શ ારા સુરેખાને વંચાવડાવે છે .

(૧૪.) િવરામિચ ો:- લેખનમાં અથ સમજવામાં સરળતા થાય એ માટે જે િચ ો વપરાય તેને િવરામિચ ો કહે છે . તેના
મુ ય ૮ કાર છે .
૧. પૂણિવરામ:-(.) વા ય પૂ ં થતાં વપરાય. દા.ત. સા હલ અને મેહુલ સારા િમ ો છે .
- મસૂચક અંકો કે અ રો પછી વપરાય. દા.ત. ૧. સોમવાર, ૨. મંગળવાર
-શ દોનું સંિ પ આપતી વખતે વપરાય. દા.ત. િક. ા., ., દા.ત.
૨. અ પિવરામ:- (,) વા યમાં થોડું અટકવાનું જ રી હોય યારે વપરાય.
-એક સાથે એક કરતાં વધારે નામ યો યા હોય યારે વપરાય. દા.ત.નમદા, તાપી, મહી નદીઓ છે .
-‘અલબ ’, ‘હા’, ‘ના’, ‘કારણ કે ’ જેવા શ દો પછી વપરાય. દા.ત. હા, હં ુ પુ તક વાંચીશ.
-અવતરણિચ નું વા ય શ થતં પહે લા વપરાય. દા.ત. મૌિલકએ ક ું છે કે ,“સા હલ સારો િવ ાથ છે .”
-પ માં સંબોધન પછી તેમજ િવદાયવચન પછી વપરાય દા.ત. ૧) ીમાન, ૨) આપનો િવ ાસુ,
-લાંબા વા યોમાં પેટા ખંડો પછી વપરાય. દા.ત. મૌિલકે નોકરી છોડી, િમ ો છો ા, ઘર છો ું અને
ભણવાનું પણ છૂટી ગયું.
-સં યલેખનમાં હ ર, દસ હ ર, લાખ, દસ લાખ એમ દશાવવા વપરાય.દા.ત. ૧,૧૧,૧૧૧
૩. અધ િવરામ:- (;) વા યમાં અ પિવરામ કરતાં વધુ પરંતુ પૂણિવરામ કરતાં ઓછુ ં અટકવાનું હોય યારે વપરાય.
દા.ત. આંખમાં આંસુ છલકાઇ આ યાં; દય કોમળ થઇ ગયું; કોઇ પણ ડોલી ઊઠે એવું એ નૃ ય હતુ.ં
- શ દકોષમાં પયાયને અલગ દશાવવા વપરાય. દા.ત.- વરસાદ; મેહુલો; વષા
૪. ગુ િવરામ:- (:) :વા યરચનામાં યાદી આપવા તેમજ પ ીકરણ, વણન કે ગણતરી કરવા માટે વપરાય.
દા.ત. કું તામાતાને પાંચ પુ ો હતાં : યુિધિ ર, અજુ ન, ભીમ, સહદેવ અને નકુ લ.
મીરાબાઇને એક જ લગની લાગી હતી : કૃ ણભિ તની.
૫. િચ :- (?) નો ભાવ સૂચવવા વા યના અંતે જ વપરાય.
દા.ત. ગાંધી ના વ નનું ભારત તમે બનાવી શ યા?
૬. ઉદગાર િચ :- (!) વા યમાં આ ય, શંસા, િધ ાર જેવા ભાવ દશાવવા વપરાય.
દા.ત. વાહ! ધ ય છે તારી જનેતાને! ( શંસા), િધ ાર છે તારા જેવા કપૂતને!
-વાહ!, શાબાશ!, અરે !, અહો!, ખરે ખર! જેવા શ દો પછી વપરાય.
૭. અવતરણ િચ :- (“.....”) કોઇ યિ તના કથનનો લખાણમાં ઉપયોગ કરવા માટે વપરાય.
દા.ત. નહે ચાચાએ ક ું છે કે , “આરામ હરામ હૈ ”.
૮. લોપિચ :- ( ’ ) શ દમાં કોઇ એક અ રનો લોપ થાય યારે વપરાય.
દા.ત. અનાિમકાએ યાં નો’તુ જવું ઇતુ.ં , કો’ક દવસ તો મારે યાં આવ.
૯. ક સ:- () {} [] વા યમાં પ તા કરવા, એક થી વધુ િવગતોને જૂ થમાં દશાવવા વપરાય.
દા.ત. હં ુ તમારી વાત (ગમે તેટલી સાચી હોય તો પણ) સાંભળવા માંગતો નથી.

Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
ANAMIKA ACADEMY Page No.
ગુજરાતી યાકરણ 9
Mo. 8000-0405-75

૧૦. એજનિચ :- ( “ )અગાઉ જે વા ય લ યું હોય તે માણે તેવોજ અથ દશાવવા માટે વપરાય.
દા.ત. રમેશ બગીચામાં ચાલવા ય છે .
નરે શ “ “ “ “.
૧૧. કાકપદ િચ :- ( ^ ) વા યમાં કશુંક લખવાનું રહી ગયું હોય યારે વપરાય. તેને ઘોડી પણ કહે વાય.
વા યા
દા.ત. હ યાંક કરતાલ ^ કરે છે
૧૨. િતયક િચ :- (/) િવભાજન કરવા માટે વપરાય. દા.ત. છોકરાઓ અને / અથવા છોકરીઓ વાસમાં જશે.
૧૩. લઘુરેખા:- (-) શ દનું બંધારણ કે ડણી સૂચવવા, સમાનાથ કે િવ ાથ શ દો દશાવવા કે સમાસમાં
ડાયેલા શ દો પ કરવા વપરાય. દા.ત. યોગ : -યોગ, કાળુ- ં ધોળું
૧૪. ગુ રે ખા:- ( ) :- કે ટલીક બાબતોની સામૂ હક ગણતરી બતાવવા માટે વપરાય.
દા.ત. હવા, પાણી અન ખોરાક આ ણ મનુ યની પાયાની જ રયાત છે .
૧૫. ખંડવણિચ :- (...) અધૂરા િવધાનને સૂચવવા તેમજ કોઇ અ ર કે શ દને તૂટતો બતાવવા વપરાય.
દા.ત. કે ...શું યાં... યાં , હમાલ...ય ચો પવત છે ., અલી ચંદરી કે શું તારે ભાઇ કે ...?
૧૬. ફૂદડી:- (*) લખાણમાં મુ ા પાડવા માટે વપરાય. કે ટલીક વાર ફૂદડીને બદલે અંક પણ વપરાય છે .

મહ વની ડણીઓ
યુિનવિસટી િનમણૂક િબયારણ સહ
યુિનફોમ િ યંવદા પ િત વ નસૃિ
રે લવે લાઈ ેરી નુકસાન વાભાિવક
યુિનિસપાિલટી લાઈસ સ આિવ કાર િતિનિધ
ટ ફન વૈિવ ય િતર કાર પરબી ડયું
ટિકટ સિમિત િગ રશૃંગ મૂ યપિ કા
સુપ ર ટે ડે ટ ઈિ ટ ુશન પુનિવવાહ મૃિત મ
કિમશનર એ યુિમિનયમ માત ર ા તીિત
વાજબી એસોિસયેશન િનઝ રણી યાિમની
ના રયેળ કાઉિ સલ નૈઋ ય વા યી
પ રચા રકા િમિન ટર યૂહરચના રાજનીિત
પ રિ થિત અનુ મિણકા ઉ પિ થાન મદો મત
આશીવાદ િખસકોલી વતણૂક િનશાિળયો
દીવાસળી િવલાયત મંદબુિ પ રચા રકા
કુ તૂહલ િકલિકલાટ પખવા ડયું િમજબાની
અધચં ાકૃ િત પાિણયારી ામાિણ તા અનુિચત
ચમૂ સાહ દા ડયો પરો ઢયું અઠવા ડયું
કવી ર ચોિકયાત અ થામા ગભગૃહ
ભાનૂદય િશયાળો મેિજ ટે ટ બિનયું
આયુવ દક વાિણયો ઈિતહાસ તપ યા
તંગ દલી રિળયામ ં પ ા ાપ નખિશખ
િનરિભમાની રે ઢયાળ મહો સવ અહિનશ
નાણાકીય તિળયું શુ ુષા તેલીિબયાં

Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
ANAMIKA ACADEMY Page No.
ગુજરાતી યાકરણ 10
Mo. 8000-0405-75

સોિલિસટર ભૌગોિલક સીમંત િચટનીસ

ાચીન રપિ લક હીનતા િજ િવષા
મૃણાિલની િતકૂ ળ ીડાંગણ તકિનકી
પ રિશ િલિખતંગ ભવદીય િઝંદા દલી
િશર તેદાર િવસંગિત પરાધીન િનરી ણ
યાયાિધશ િવચ ણ મીનાકારી પ રણીત
ઊજવણી િસલિસલો રમણીક િત પધ
ીિત બ હગમન કીિમયો ૌ ોિગકી
કવિય ી હ િશયાર વહીવટી ફ રયાદી
વાિણ ય િનરપવાદ સહા યાયી િમજબાની
પરચૂરણ પા રતોિષત બા પીભવન વ રયાળી
િતિમર રહે િમયત સમકાલીન િવભીષણ
બિ સ રાજપિ ત હકીકત છે તરિપંડી
સમી ા વાિષકો સવ હ રફાઈ પ રશીલન
અિધિનયમ શરણાગિત ીકરણ સહચા રણી
િનઃ પૃહી સવાનુમિત િચ ી હસાબનીસ
િનઃશ સાં દાિયક િજ ી અનીિત
િવ યથ કીડી િજ સી ચીિપયો
સં ાંિત ીણ િશ પી દીિ ત
સં દ ધ ખ ટી હંદી તીિત
હસાબ જપતી કાિમની પી ડત
સારિથ વીશી િકરીટ સાંદીપિન
આ દ િત વામી િગરદી તેલીિબયાં
િગ રધામ અગાશી ગૃ હણી શારી રક
િછ િભ અગાસી િ ભાષી રીત રવાજ
િતલાંજિલ અ ીલ તીય ભૂસકો
િનમંિ ત કે ીય િનશીથ ઉ ુંગ
િનયિમત ે ીય િન પૃહી ગોઝા ં
િનઃસંશય નીડર માિનની લોલુપ
િનહા રકા નીપજ માિલકી વાગયુ
પ રિચત નીરસ િમ ગુ વાકષણ
પ રપાટી નીરોગી મો હની ઊ વ
રચિયતા ભીષણ યોિગની ૂર
ટે િલિ ટર પાકીટ રાિગણી સૂડી
ટે િલિવઝન કીણ િવનયી ઊણપ
યુરોિપયન મીમાંસા િવનીત ઊપજ
વગ કરણ આપવીતી િવમાની ભાડૂ ત
માનિસક વીજળી િશકારી બ
સામાિજક શીષક સંિગની વયંભૂ
ધાિમક ીમંત સાિબતી અવમૂ યન
Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
ANAMIKA ACADEMY Page No.
ગુજરાતી યાકરણ 11
Mo. 8000-0405-75

ઉદૂ દા ડયો યાિધ બારનીશી

મુહૂત મૂિ છત ઉપાિધ િબ દ
અનુકૂળ ડુ સમાિધ િશરીષ
અનુ પ થ ગડું પારધી મહે સૂલ
કુ તૂહલ પુિનત આબ દૂષણ
પુ વધૂ મુ ત આબ મુશળધાર
ભાં યુતૂ ું ુટ દિશની ભિવ યિનિધ
અનુકૂલન ુિત માગદિશકા િશિશર
કૂં ડંુ મુિન યા સુ ુત
છૂટું યુિ ત તંગ દલી શૃંગાર
જૂ નું તુિત તબદીલી સ મુખ
સૂનું આહુિત સંગીત સમજૂ તી
અધૂ ં ઉટાં ટયું થિગત સિમિત
અલૂ ં કૌટું િબક પીતાંબર હુકૂમત
ઊજળું ગુિણયલ િચંિતત હૂકમનામું
પીયૂષ દુભાિષયો અતીત નીિતમ ા
ઝૂમખું પદ યુિત યતીત વૃતાંત
ટચુકડું પુ પાંજિલ િજરાયત િવદુષી
મોરથૂથું બુિનયાદ દશા અ યુ મ
મ સૂઝ ં સુિવ દત દી ા યૂન મ
િઝયા ં મુ ાંિકત દનકર ઝીણવટ
િધંગા ં મુફિલસ દીનબંધુ વૃ વ
િમથુન લઘુિલિપ િનિધ યિ ત વ
રોિજદં ું અનુશીલન નીિત િમિલટરી
ષડ રપુ પુંડરીક િવપિ િવ ાિમ
ક રયા ં મુ સ ી િન પિ યુ પિ
દહા ડયું િધયું પુરવઠો ઉપયોિગતા
આનુષંિગક િપપૂડી તી ા કૂ તુહલ
કુ લાિધપિત િવખૂટંુ િતિત ા ધ વંત ર
સૂસી િસંદૂરી ચ ીય અવાચીન
યહૂદી સુહાિસની સ ય આ છા દત
લૂગદી પરબી ડયું િનિ ય ઉ વળ
ગળથૂથી કી ડયા ં હંૂ ડયામણ દનચયા
દૂરંદેશી પૂણાહુિત કુ મળું દિ વજય
સમજૂ તી અનુ સૂિત કૂં ળું અિભમ યુ
ભૂતકાલીન નીિલમા છુટકારો અિભષેક
ષિ પૂિત પ રિમત છૂટકો ઘણશી
ભૂિમ િનિમ દુબળ કા પૂતળી
ઢ મૂળભૂત દૂબળું ુધાતુર
સૂિચત પરાભૂત ધિમ
Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
ANAMIKA ACADEMY Page No.
ગુજરાતી યાકરણ 12
Mo. 8000-0405-75

સમાનાથ શ દોઃ-
૧. અિખલઃ-આખુ,ં બધુ,ં સંપૂણ, સઘળુ,ં સમ , સકલ, િનિખલ, સવ, િનઃશેષ, પુ ં , અખંડ
૨. અિ ઃ-અનલ, આગ, દેવતા, પાવક, હુતાશન, વૈ ાનલ, વ હ
૩.અચલઃ- ઢ, િ થર, અિવકારી, અડગ
૪.અચાનકઃ-એકાએક, ઓિચંત,ુ સફાળુ,ં અક માત, એકદમ
૫.અદભુતઃ-અલૌિકક, આ યકારક, અ યબ, નવાઈભયુ, અચરજકારક
૬.અિતિથઃ-અ યાગત, મહે માન, પરોણો
૭.અમૃતઃ-અમી, પીયૂષ, સુધા
૮.અન યઃ-અને ં , અ િતય, અસાધારણ, અ ડ, બેનમૂન, અભૂતપૂ્વ
૯.અનાદરઃ-િતર કાર, અવહે લના, અવ ા, અવમાનના, પ રભવ, પરાભવ, તુ છકાર, િધ ાર
૧૦.અનુપમઃ-અનોખું, અ તીય, અપૂવ, અતુલ
૧૧.અિનલઃ- પવન, વાયુ, માત ર ા, સમીર, વાત, સમીરણ, મ ત
૧૨.અનુકૂળઃ-માફક, બંધબેસતું, ફાવતુ,ં ચતુ,ં સગવડભયુ
૧૩.અનોખુ-ં િવલ ણ, અપૂવ
૧૪.અપમાનઃ-અનાદર, અવમાનના, અવહે લના, ઉપે ા, િતર કાર
૧૫.અભૂતપૂવઃ-અન ય, અ ડ, અ તીય, બેનમૂન
૧૬.અરજઃ-િવનંતી, અર , િવ િ , િવનવણી, અનુનય
૧૭.અવાચીનઃ-આધુિનક
૧૮.અ પઃ- ુ ક, સહે જ, જરાક, ન વુ,ં થોડું
૧૯.અવાજઃ-સાદ, શોર, ઘ ઘાટ, વિન, નાદ, વર, િનનાદ, ઘોષ
૨૦.અસુરઃ-રા સ, દૈ ય, દાનવ, િનશાચર
૨૧.અિભમાનઃ-ગવ, અહંકાર, અહમ, દપ, ઘમંડ
૨૨.આશાઃ-ઈ છા, કામના, અિભલાષા, મનોરથ, પૃહા, અપે ા, એષણા, મનીષ. ઉમેદ, વાંછા
૨૩.આકાશઃ-નભ, અંબર, ગગન, યોમ, આસમાન, આભ, અંત ર , ગર દશ
૨૪.આનંદઃ-હષ, આમોદ, ઉ ાસ, આહલાદ, મોદ, ઉમંગ, ખુશી, હરખ
૨૫.આભૂષણઃ-આભરણ, અલંકાર, ઘરે ં
૨૬.આલેખનઃ-લેખન, િન પણ, િચ ણ
૨૭.આસપાસઃ-ચોપાસ, આજુ બાજુ
૨૮.આળઃ- તહોમત, આ ેપ, આરોપ, દોષ, વાંક
૨૯.આંખઃ-નયન, લોચન, ચ ,ુ ને , નેણ, અિ , ગ
૩૦.ઈ છાઃ-કામના, પૃહા, આકાં ા, એષણા, અિભલાષા
૩૧.ઈ કારઃ-નામંજૂરી, અ વીકાર, મના, િનષેધ, િતબંધ
૩૨.ઈ રઃ- ભુ, પરમા મા, પરમે ર, િવભુ
૩૩.ઉપરકારઃ-આભાર, અહે સાન, કૃ ત તા, ઉપકૃ િત, પાડ
૩૪.ઉરઃ- દય, દલ, હૈ યુ, અંતઃકરણ
૩૫.ઉ િતઃ-િવકાસ, ગિત, અ યુદય, ચડતી, ઉ થાન, ઉ કષ
૩૬.ઉપવનઃ-વા ટકા, બાગ, ઉ ાન, બગીચો
૩૭.ઊપજઃ-નીપજ, આવક, મળતર, નફો, પેદાશ
૩૮.ઔષધઃ-દવા, ઓસડ
૩૯.કમળઃ-પુંડ રક, અંબુજ, પંકજ, નીરજ, ઉ પલ, રા વ, પ , નિલન, અરિવંદ
Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
ANAMIKA ACADEMY Page No.
ગુજરાતી યાકરણ 13
Mo. 8000-0405-75

૪૦.કિજયોઃ-ઝઘડો, કંકાસ, તકરાર, ટંટો

૪૧.કાપડઃ-વ , અંબર, વસન, દુકૂલ, ચીર
૪૨. કરણઃ-રિ મ, અંશ,ુ મયુખ, મરીિચ, કર
૪૩.કાળ ઃ-ચીવટ, તકે દારી, સાવચેતી, સંભાળ, પરવાહ
૪૪.કાળુ- ં કૃ ણ, અિસત, યામ, યામલ, શામળું
૪૫.કામદેવઃ-મદન, મ મય, કંદપ, અનંગ, રિતપિત
૪૬.કામદારઃ-મજૂ ર, મ વી, િમક
૪૭.કા યઃ-કિવતા, પદબંધ, પ
૪૮.કુ દરતીઃ-સહજ, વાભાિવક, ાકૃ િતક, નૈસિગક
૪૯.કોમળઃ-મૃદુ, સુકુમાર, મસૃણ, મુલાયમ, નાજુ ક, કુ મળુ,ં કમનીય
૫૦.કૌશલઃ-દ તા, પટુ તા, ાવી ય, ચતુરાઈ, િનપુણતા, આવડત
૫૧.કમઃ-કરમ, કામ, કાય
૫૨. ોધઃ-કોપ, રોષ, ગુ સો, આ ોશ, અમષ
૫૩.કોયલઃ-કોિકલ, કોિકલા, પરભૃતા, િપક, વનિ ય
૫૪.કૃ પાઃ-અનુ હ, અનુકંપા, ક ણા, દયા, મહે રબાની
૫૫. ણઃ-ઘડી, પળ
૫૬. ેતઃ-સફે દ, ધોળુ,ં ધવલ, શુકલ
૫૭.િગ રઃ-પવત, પહાડ, અ
૫૮.ગણપિતઃ-ગ નન, િવનાયક, ગૌરીસુત, એકદંત, લંબોદર, ગણેશ, ગણનાયક
૫૯.ગૃહઃ-ભુવન, સદન, િનકે તન, સ , આવાસ,
૬૦.ગરીબઃ-દીન, િનધન, રંક, દ ર , કંગાલ, અિકંચન
૬૧.ગદભઃ-ગધેડો, ખર, વૈશાખનંદન
૬૨.ઘરઃ-ગૃહ, સદન, ભવન, આગાર, િનકે તન, સ ,િનલય, આલય, મકાન, રહે ઠાણ, િનવાસ, રહે ણાંક, આવાસ
૬૩.ઘીઃ-ધૃત, હિવ, સિપ
૬૪.ઘોડોઃ-અ , વા , તુરંગ, હય, સૈ ધવ
૬૫.ચતુરઃ-ચાલાક, દ , પટુ , કુ શળ, િનપુણ
૬૬.ચાકરઃ-નોકર, સેવક, પ રચર, િકંકર
૬૭.િચંતનઃ-મનન, અ યાસ, અનુશીલન
૬૮.ચં ઃ-ઈ દુ, સુધાકર, શશી, મયંક, િવધુ, હમાંશ,ુ િનશાકર, સોમ
૬૯.ચાંદનીઃ-ચં કા, કૌમુદી, યો સના, ચં ભા
૭૦.જગતઃ-દુિનયા, આલમ, સંસાર, ભુવન, સૃિ , જહાન
૭૧.જુ હારઃ- ણામ, નમ કાર, સલામ
૭૨.જગ ં લઃ-અર ય, કાનન, વન, િવિપન
૭૩.િજ ાસાઃ-કૌતુક, કુ તૂહુલ, ઉ કંઠા, તે રી
૭૪. વનઃ-િજદં ગી, આયુ ય, આયખું
૭૫. ભઃ-િજ ા, રસના, રસેિ ય
૭૬.િજદં ગીઃ-આયુ ય, આયખુ,ં આવરદા, વન, િવતકાળ
૭૭.જુ સોઃ- શ, મ, બળ, તાકાત, ઉમંગ, હંમત
૭૮.જૂ નું-પુરા ,ં ાચીન, પુરાતન, િચરંતન, ણ, જજ રત
૭૯.ઝાડઃ-ત , વૃ , પાદપ, ત વર, ુમ
Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
ANAMIKA ACADEMY Page No.
ગુજરાતી યાકરણ 14
Mo. 8000-0405-75

૮૦.ટોચઃ- શીખર, મથાળું

૮૧.ડરપોકઃ-બીકણ, કાયર, ભી
૮૨.ઢોરઃ- નવર, પશુ, જનાવર, ાણી
૮૩.તળાવઃ-સર, સરોવર, કાસાર, તડાગ
૮૪.તેજઃ-તેજસ, કાશ, ધૃિત
૮૫.તલવારઃ-તેગ, અિસ, ખડગ, સમશેર, કૃ પાણ
૮૬.તણખલુ- ં તર ,ં તૃણ
૮૭.તીરઃ-બાણ, શર, સાયક, ઈષુ, િશિલમુખ
૮૮.િતિમરઃ-અંધકાર, અંધા
૮૯.દાસઃ-નોકર, ચાકર, િકંકર, અનુચર, સેવક, પ રચારક
૯૦. દવસઃ- દન, વાસર, અહ, અહન, દી, દહાડો
૯૧.દ રયોઃ-સાગર, સમુ , ઉદિધ, મહે રામણ, િસંઘ,ુ ર નાકર, અંભોિધ
૯૨.દુઃખઃ-વેદના, પીડા, યથા, સંતાપ, યાતના, આપિ , અડચણ
૯૩.દીવોઃ-દીપક, દીપ
૯૪.દેહઃ-શરીર, કાયા, વયુ, ગા , તન
૯૫.દુ ઃ-નીચ, અધમ, પામર, કુ ટલ, ધૂત
૯૬. યઃ-ધન, દોલત, સંપિ , િવ , અથ
૯૭.દુ મનઃ-શ ,ુ અ ર, રપુ, વેરી
ું લે ,ં કરજ, ઋણ
૯૮.દેવ-
૯૯. યેયઃ-ઉ ે શ, લ ય, હે તુ, યોજન, આશય
૧૦૦.ધરતીઃ-પૃ વી, ધરા, ભૂિમ, વસુધા, અવિન, ધરણી, વસુંધરા
૧૦૧.ધ ઃ- વજ, પતાકા, કે તુ, ઝંડો, વાવટો
૧૦૨.નદીઃ-સ રતા, િનઝરણી, તરંગીણી, ોતિ વની, આપગા, ધુિન, ત ટની, િન નગા, શૈવાિલની
૧૦૩.નારીઃ- ી, વિનતા, કાિમની, ભાિમની, વામા, મ હલા, અબળા
૧૦૪.િનભયઃ-નીડર, અભય
૧૦૫.નવુ- ં નવીન, નૂતન, નવલું, અિભનવ
૧૦૬.િનકટઃ-પાસે, સમીપ, ન ક, અંગત
૧૦૭.િનં ાઃ- ઘ, ન દ, ન દર
૧૦૮.નસીબઃ-ભા ય, િક મત, તકદીર, ાર ધ
૧૦૯.નુકસાનઃ-ખોટ, ગેરલાભ, ઘટ, હાિન, ગેરફાયદો
૧૧૦.નૌકાઃ-નાવ, હોડી, તરી, જળયાન
૧૧૧.નગા ં -નોબત, ઢોલ, ઢોલક
૧૧૨.પતાવટઃ-પતવણી, પતાવટ, સમાધાન, મનમેળ, સુલેહ, સંિધ
૧૧૩.પ નીઃ-ભાયા, અધાગના, વ ભા, વધૂ, યા, ગૃ હણી, વામા
૧૧૪.પિતઃ- વામી, ભતા, વ ભ, નાથ, સાંઈ, કંથ, ભરથાર, ધણી
૧૧૫.પરા મઃ-શૌય, બહાદુરી, શૂરાતન, વીરતા, િવ મ
૧૧૬.પિવ ઃ-પનોતું, પાવન, શુિચ, શુ
૧૧૭.પવનઃ-વાયુ, અિનલ, સમીર, મ ત, હવા
૧૧૮. પંિ તઃ-લીટી, હાર, રે ખા
૧૧૯.પંખીઃ-પ ી, શકું ત, જ, િવહંગ, ખગ, અંડજ
Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
ANAMIKA ACADEMY Page No.
ગુજરાતી યાકરણ 15
Mo. 8000-0405-75

૧૨૦.પં ડતઃ-િવ ાન, કોિવદ, ા , િવચ ણ, મનીષી, ચતૂર, બુિ માન

૧૨૧.પ ઃ-િચ ી, કાગળ
૧૨૨.પાણીઃ- ઉદક, પય, અંબ,ુ સિલલ, વા ર, જલ, નીર, તોય, ભૂ વન, જળ
૧૨૩. ઃ-જનતા, લોકો
૧૨૪.પરોઢઃ- ભાત, સવાર, પો, મળસકું , મળ કુ
૧૨૫.િપતાઃ-જનક, તાત, આપા, જ મદાતા, બાપ
૧૨૬.પાથેયઃ-ભાથું, ભાતું
૧૨૭.પુ ીઃ-આ મ , દીકરી, તનયા, દુ હતા, તનુ , સુતા, નં દની
૧૨૮.પાનઃ-પણ, પાંદડું
૧૨૯. કાશઃ-તેજ, ધૃિત, અજવાળુ,ં દીિ , ઉ શ, ભા, આતપ, યોત, આલોક
૧૩૦.પુ ઃ-દીકરો, સૂત, આ મજ, નંદન, તનુજ, વ સ
૧૩૧. ભાતઃ-ઉષઃકાળ, પરોઢ, સવાર, પો, મળસકું , અ ણોદય, ાતઃકાલ, સવાર, ભોર, વહા ,ં પરો ઢયું
૧૩૨.પુ તકઃ-િકતાબ, ચોપડી, ંથ
૧૩૩. િત ાઃ-ઈ ત, આબ , શાખ, મોભો
૧૩૪. વરઃ-વ ર , જયે , ચ ઢયાતું
૧૩૫. ણાિલકાઃ-પરંપરા, ઢ, રવાજ, ણાલી
૧૩૬.ફૂલઃ-કુ સુમ, સુમન, પુ પ, સૂન, ગુલ
૧૩૭.બગીચોઃ-ઉપવન, ઉ ાન, બાગ, વા ટકા, વાડી, આરામ
૧૩૮.બાણઃ- તીર, શર, સાયક, ઈષુ, િવિશખ
૧૩૯.બાળકઃ-િશશુ, અભક, શાવક, બ ચુ,ં િકંભ
૧૪૦. ાઃ- ા, િવધાતા, િવિધ, પિત, િપતામહ
૧૪૧.બિ સઃ-ભેટ, ઉપહાર, પુર કાર, નઝરા ,ં ઈનામ, પા રતોિષક
૧૪૨.બુિ ઃ-મિત, ા, મેઘા
૧૪૩. ા ણઃ-ભૂદેવ, િવ , જ
૧૪૪.ભાગઃ-અંશ, હ સો
૧૪૫. મરઃ-ભૃંગ, અિલ, મધુકર, ષટપદ, રે ફ, ભમરો, િમિલંદ
૧૪૬.ભાષાઃ-િગરા, વાણી, બોલી
૧૪૭.ભયંકરઃ-દા ણ, ભીષણ, ઘોર, ભીમ, ભયાનક, ડરામ ,ં િબહામ ં
૧૪૮.ભ તઃ-દીવાલ, કરો
૧૪૯.ભાઈચારોઃ-બંધુ વ, ભાતૃ વ
૧૫૦.ભૂલઃ-ચૂક, દોષ, ખામી, ગુનો, વાંક, મ, ાિ ત
૧૫૧.મરણઃ-મૃ યુ, િનધન, પંચ વ, દેહાંત, વગવાસ, કૈ લાસવાસ
૧૫૨.માતાઃ-જનની, જનેતા, માતા, મા, જ મદા ી, માવડી, માત
૧૫૩.િમ ઃ-દો ત, સખો, સ દ, ભે , સહચર
૧૫૪.મુખઃ-આનન, દીદાર, વક , વદન, ચહે રો
૧૫૫.મુસાફરઃ-વટે માગુ, રાહદારી, વાસી, પા થ, પિથક, પંથી
૧૫૬.મનુ યઃ-માનવી, માણસ, મનુજ
૧૫૭.મ તકઃ-માથુ,ં િશર, શીશ, ઉ માંગ
૧૫૮.મેઘઃ-જલદ, પયોદ, ધન, તોયદ(પા થ, પિથક, પંથી)
૧૫૯.મહે માનઃ-પરોણો, અિતિથ, અ યાગત
Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
ANAMIKA ACADEMY Page No.
ગુજરાતી યાકરણ 16
Mo. 8000-0405-75

૧૬૦.મો ઃ-મુિ ત, િનવાણ, પરમગિત, પરમપદ

૧૬૧.મગજઃ-ભેજુ, િચ
૧૬૨.યુ ઃ-જગ ં , સંઘષ, સં ામ, રણ, લડાઈ, િવ હ
૧૬૩.ર ઃ-પરવાનગી, સંમિત, મંજૂરી
૧૬૪.ર તોઃ-વાટ, રાહ, પથ, માગ, પંથ
૧૬૫.રા ઃ-પાિથવ, નૃપ, નરે શ, રાય, નરે , નરપિ , ભૂપિત, ભૂપ
૧૬૬.રાિ ઃ-િનશા, યાિમની, રજની, િવભાવરી, શવરી, યા
૧૬૭.રોગઃ-દદ, યાિધ
૧૬૮.ર તઃ-શોિણત, લોહી, ખૂન, િધર
૧૬૯.વનઃ-જગ ં લ, ઉપવન, કાનન, િવિપન, અર ય, રાન
૧૭૦.વેગઃ-ગિત, ચાલ, ઝડપ
૧૭૧.વષઃ-વરસ, અ દ, સંવ સર, સાલ
૧૭૨.વસંતઃ-મધુમાસ, તુરાજ, કુ સુમાકર, બહાર
૧૭૩.વરસાદઃ-મેહ, મેહુલો, મેઘરા , વૃિ , પજ ય
૧૭૪.િવપુલઃ-પુ કળ, ઘ ં, ખૂબ, વધારે
૧૭૫.વાદળઃ-જલદ, મેઘ, ઘન, જલધર, મેયદ, તોયદ, નીરદ, મૂત
૧૭૬.વૃ ઃ-િવટપ, પાદપ, ઝાડ, ત
૧૭૭.વીજળીઃ-ચપળા, દાિમની, ચંચલા, િવ ુત, ત ડત
૧૭૮.વાળઃ- અલગ, કે શ, કું તલ, કચ
૧૭૯.િવ ઃ-અ યુત, ગોિવંદ, મુકુંદ, ઉપે , મુરા ર, ચ પાિણ, પ નાભ, પૃથ,ુ જનાદન, ધરણીધર
૧૮૦.િવ ઃ-જગત, સંસાર, દુિનયા, સૃિ , સચરાચર
૧૮૧.વતમાનપ ઃ-દૈિનકપ , સમાચારપ , છાપું
૧૮૨.િવવાહઃ-વા દાન, વેિવશાળ, સગપણ, સગાઈ, ચાં ો
૧૮૩.વીરતાઃ-બહાદુરી, શૌય, પરા મ, કૌવત, શુરાતન
૧૮૪.િવ ામગૃહઃ-મુસાફરખાનું, પિથકા મ, ધમશાળા, સરાઈ
૧૮૫. યથઃ-નકામું, ફોગટ, વૃથા, િનરથક
૧૮૬. ય તઃ-કાયરત, કમઠ, કામઢું
૧૮૭.શરમઃ-લ ા, શેહ
૧૮૮.શરીરઃ-તન, દેહ, કાયા, વાયુ, ગા , અંગ, કલેવર, બદન
૧૮૯.શહે રઃ-નગર, નગરી, પુરી, પુર, પ ન
૧૯૦.િશલઁ-પ થર, પાષાણ, પાણો, પથરો
૧૯૧.િશવઃ-શંભ,ુ શંકર, મહાદેવ, , ઉમાપિત, ભોળાનાથ
૧૯૨.શીલઃ-ચા ર ય, િશયળ
૧૯૩.શોભાઃ-સુંદરતા, ી, સુષમા, રમણીયતા
૧૯૪.સમાચારઃ- વૃિ , વૃતા ત, ખબર, અહે વાલ, હે વાલ
૧૯૫.સફે દઃ-શુકલ, શુ , ધવલ, ેત, ધોળું
૧૯૬.સમૂહઃ-સમુદાય, સમવાય, ગણ, ટોળુ,ં જ થો
૧૯૭.સર વતીઃ- ી, શારદા, વાગી રી, િગરા, ભારતી, વાણી, મયૂરવા હની
૧૯૮.સરખુ- ં સમ, સમાન, તુ ય, સરીખુ,ં સરસું
૧૯૯.સાપઃ-સપ, ભુજગ ં , નાગ, અ હ, યાલ, િવષધર, પ ગ, ચ ુ વા, ફણીધર, અ હ
Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
ANAMIKA ACADEMY Page No.
ગુજરાતી યાકરણ 17
Mo. 8000-0405-75

૨૦૦.િસંહઃ-શાદૂલ, યા , વનરાજ, મૃગે , ડાલમ થો, કે સરી, શેર, સાવજ

૨૦૧.સુંદરઃ- િચર, ચા , ખૂબસૂરત, મનોહર, ફૂટડું , કા ત, પાળું
૨૦૨.સરોવરઃ-તળાવ, જળાશય, સર, પ વભ, પ ાકર, પુકુર
૨૦૩.સવાગીઃ-સાંગોપાંગ, િવ તૃત, સવ ાહી, યાપક, િનઃશેષ, તલ પશ , સિવ તાર
૨૦૪.સૂયઃ-સૂરજ, રિવ, માતડ, દવાકર, ભાનુ, ભા કર, દનકર, સિવતા, આ દ ય
૨૦૫.સુવાસઃ-ફોરમ, મહે ક, સુગંધ, સૌરભ, સુરિભ, પ રમલ, ખુશબો
િવ ાથ શ દો
અખંડ X ખં ડત ઉ મો મ X અધમાધમ ઉ કષ X અપકષ
અગમબુિ X પ છમબુિ ઉ રાયણ X દિ ણાયન ઉ થાન X પતન
અગવડ X સગવડ ઉ રાવ થા X પૂવાવ થા ગ Xપ
અગોચર X ગોચર અંત X આરંભ ામીણ X શહે રી
અ જ X અનુજ અંતરંગ X બ હરંગ ગૌણ X ધાન (મુ ય)
અ X અંતગ ળ X બ હગ ળ ઉધાર X જમા
અ ાત X ાત અંશ X છે દ ઉ િત X અવનિત
અચલ X ચલ આકષક X અનાકષક ઉપકાર X અપકાર
અતડું X મળતાવડું આકષણ X અપાકષણ ઉપયોગી X િન પયોગી
અિતવૃિ X અનાવૃિ આગેકૂચ X પીછે હઠ ઉમેદ X નાઉમેદ
અદબ X બેઅદબ આકાશ X પાતાળ ઉષા X સં યા
અધમ X ઉ મ આઘાત X યાઘાત ઉગવું X આથમવું
અિધક X યૂન આચાર X અનાચાર ઐ હક, દૈ હક X પારલૌિકક
અધોગિત X ઉ વગિત આબાદી X બરબાદી કબૂલ X ઈનકાર
અધોિબંદુ X િશરોિબંદુ આ મલ ી X પરલ ી કંકો ી X કાળો ી
અ યયન X અન યયન આદશ X યવહાર કાયમી X કામચલાઉ
અનાથ X સનાથ આદાન X દાન કાયર X શૂરવીર
અનુકૂળ X િતકૂ ળ આ યાિ મક X આિધભૌિતક કાળ X બેકાળ
અનાવ યક X આવ યક આનંદી X ઉદાસીન(સોિગયુ)ં કીિત X અપકીિત
અનુગામી X પુરોગામી આપકમ X બાપકમ કુ ટલ X સરળ
અનુિચત X ઉિચત આયાત X િનકાસ કુ િપત X સ
અપરાધી X િનરપરાધી આરોહ X અવરોહ કુ લીન X કુ લહીન
અફળ X સફળ આ X શુ ક કું વારી X િવવા હતા
અિભમાન X િનરાિભમાન, િવન તા આવડત X અણઆવડત કોમળ X કઠોર
અભ X ભ આિવભાવ X િતરોભાવ ૂ ર X દયાળું
અમા ય X મા ય આસ ત X અનાસ ત કૃ પા X અવકૃ પા
અમીર X ગરીબ(મુફલીસ) આસુરી X દૈવી િણક X શા ત
અ િચકર X િચકર આ થા X અના થા ય X વૃિ
અ પોિ ત X અ યુિ ત આિશષ X શાપ, ાપ, અિભશાપ ખંડન X મંડન
અવેતન X સવેતન આય X અનાય ખાનગી X હે ર
અસલ X નકલ ઈ X અિન ખુશબો X બદબો
અ ત X ઉદય ઈહલોક X પરલોક ખૂબસૂરત X બદસૂરત
અહંકારી X િનરહંકારી ઉ X સૌ ય ખોફ X મહે ર
Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
ANAMIKA ACADEMY Page No.
ગુજરાતી યાકરણ 18
Mo. 8000-0405-75

િનગુણ X સગુણ લાન X ફુ િવયોગ X સંયોગ

દૂગણ ુ X સદ-ગુણ યજમાન X મહે માન િવરહ X િમલન
િનવૃિ X વૃિ યાચક X દાતા િવરાટ X વામન
િનશાકર X દનકર પિવ X અપિવ વૈયિ તક X સામુદાિયક
િનંદા X તુિત( શંસા) પં ડત X મૂખ (ભોટ) યિ ત X સમિ
પ ય X અપ ય પા ા ય X પૌર ય યથ X સાથક
પરકીય X વકીય પુ ષાથ X ાર ધ શિ ત X અશિ ત
વતં X પરતં પુરોગામી X અનુગામી કુ શા બુિ X મોભા બુિ
પરાધીન X વાધીન પૂણ X અપૂણ કુ ળબોળુ X કુ ળદીપક
ઘટીત X અઘટીત પૂવગ X અનુગ િમક X યુત મ
ચડતી X પડતી પૂવાધ X ઉતરાધ ગરજવાન X િબનગરજુ
ચર X અચર ગેરલાયક X લાયક જળ X થળ ( થળ)
ચંચળ X િ થર અ િસ X િસ દીન X ગિવ (તવંગર)
િચંતાતુર X િનિ ત ાણપોષક X ાણઘાતક દૂધભાઈ X ઓરમાનભાઈ
છત X અછત બંિધયાર X વહે તું તંગ X ઢીલું
છૂ ટક X જ થાબંધ બાિધત X અબાિધત ધ યવાદ X િધ ાર( ફટકાર)
જડ X ચેતન બેતાલ X તાલબ િનિ ત X સિચંત(િચંતાતુર)
જ મ X મરણ બેભાન X સભાન િનમેષ X ઉ મેષ
જયંતી X સંવ સરી ભય X અભય(િનભય) િનંદનીય X શંસનીય, તુ ય
જશ X અપજશ ભરતી X ઓટ િપતામહ X માતામહ
જગ ં મ X થાવર ભ ય X અભ ય બેદરકાર X કદરદાન
જહ મ X જ ત ભ X અભ મરદાની X બાયલું (કાયર)
જુ નું X નવું મર યાત X ફર યાત મ ઘવારી X સ ઘવારી
જયે X કિન યુવાન X વૃ રડારોળ X આનંદમંગળ
ાન X અ ાન રચના મક X ખંડના મક વખાણવું X વખોડવું, કમખોડવું
ટોચ X તળેટી રંક X રાય િવભ ત X અિવભ ત
ઠરે લ X ઉછાંછળુ રા શાહી X લોકશાહી િવયોગ X સંયોગ
ઠોઠ X હોિશયાર લઘુતા X ગુ તા િવરાટ X વામન
ત સમ X તદભવ લઘુમતી X બહુમતી િવરોધ X તરફે ણ
તે X મંદી લાઘવ X ગૌરવ િવ તૃત X સીિમત
દ ર X ધનવાન ( ીમંત) લાભ X ગેરલાભ, ખોટ, હાિન વૈયિ તક X સમિ
દુજન X સ ન લેિખત X મૌિખક ીલ X અ ીલ
દેવાદાર X લેણદાર વકીલ X અસીલ સકામ X િન કામ
દુલભ X સુલભ અંતલાિપકા X બ હલાિપકા સ યવ તા X િમ યાભાષી
યXઅ ય કવા X સવા (અનુકૂળ પવન) સદેહ X િવદેહ
ન Xઉ ત કામી X િન કામી(સંયમી) સ મુખ X િવમુખ
મંદ X ઉતાવળું વાચાળ X મૂક (મૂંગુ) સમાસ X િવ હ
માન X અપમાન વાદી X િતવાદી સકમ X અ મ
મામૂલી X મહામૂલું વા તિવક X કા પિનક, અવા તિવક સજન X સંહાર
મ ઘવારી X સ ઘવારી િવભ ત X સંયુ ત સંકડાશ X મોકળાશ
Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
ANAMIKA ACADEMY Page No.
ગુજરાતી યાકરણ 19
Mo. 8000-0405-75

સંિ X િવ તૃત થૂળ X સુ મ કવા X સવા (અનુકૂળ પવન)

સંસારી X સં યાસી મૃિત X િવ મૃિત કામી X િન કામી(સંયમી)
સાધક X બાધક વાવલંબી X પરાવલંબી વખાણ X િનંદા
સાનુ વાર X િનરનુ વાર મંદ X ઉતાવળું વાચાળ X મૂક (મૂંગુ)
સાપરાધ X િનરપરાધ માન X અપમાન િવરહ X િમલન
સુકમ X કુ કમ મામૂલી X મહામૂલું િવરાટ X વામન
સુ દ X વ દ મ ઘવારી X સ ઘવારી શિ ત X અશિ ત
સ ીકે સર X પુંકેસર લાન X ફુ કુ શા બુિ X મોભા બુિ
મૃિત X િવ મૃિત યજમાન X મહે માન કુ ળબોળુ X કુ ળદીપક
વોપાિજત X વડીલોપાિજત યાચક X દાતા િમક X યુત મ
હરાયું X બાંધેલું પિવ X અપિવ ગરજવાન X િબનગરજુ
હે વાતન X રંડાપો પં ડત X મૂખ (ભોટ) જળ X થળ ( થળ)
હે વાિનયત X ઈ સાિનયત પા ા ય X પૌર ય દીન X ગિવ (તવંગર)
અિભરી X અનિભરી પુ ષાથ X ાર ધ દૂધભાઈ X ઓરમાનભાઈ
અંતલાિપકા X બ હલાિપકા પુરોગામી X અનુગામી તંગ X ઢીલું
આ લાદ X િવષાદ પૂણ X અપૂણ ધ યવાદ X િધ ાર( ફટકાર)
ઔરસ X અનૌરસ અ િસ X િસ િનિ ત X સિચંત(િચંતાતુર)
ક ત X તવાન ાણપોષક X ાણઘાતક િનમેષ X ઉ મેષ
કું દન X કિથર બંિધયાર X વહે તું િનંદનીય X શંસનીય, તુ ય
ગુ ય X ગુણક બાિધત X અબાિધત િપતામહ X માતામહ
છડે ચોક X છાનુમાનું બેતાલ X તાલબ બેદરકાર X કદરદાન
દરે ક X સૌ બેભાન X સભાન મરદાની X બાયલું (કાયર)
દંડ X પુર કાર ભય X અભય(િનભય) મ ઘવારી X સ ઘવારી
દીઠું X અણદીઠું ભરતી X ઓટ રડારોળ X આનંદમંગળ
નાશવંત X અિવનાશી ભ ય X અભ ય વખાણવું X વખોડવું, કમખોડવું
િનવદ X લાિન ભ X અભ િવભ ત X અિવભ ત
નીરસ X રિસક મર યાત X ફર યાત િવયોગ X સંયોગ
પુ ત X છોકરમત, નાદાન યુવાન X વૃ િવરાટ X વામન
પોકળ X ન ર રચના મક X ખંડના મક િવરોધ X તરફે ણ
ાયઃ X અંશતઃ રંક X રાય િવ તૃત X સીિમત
મુ ત X હ તિલિખત રા શાહી X લોકશાહી ીલ X અ ીલ
મોટાઈ X નાનપ લઘુતા X ગુ તા સકામ X િન કામ
રફે દફે X યવિ થત લઘુમતી X બહુમતી સ યવ તા X િમ યાભાષી
લ ાળું X િનલ લાઘવ X ગૌરવ સદેહ X િવદેહ
િવ ામ X સાવધાન લાભ X ગેરલાભ, ખોટ, હાિન સ મુખ X િવમુખ
વૃિ X ય, ાસ લેિખત X મૌિખક સમાસ X િવ હ
સ તીય X િવ તીય લેણદાર X દેવાદાર, દેણદાર સકમ X અ મ
સજન X સંહાર વકીલ X અસીલ સજન X સંહાર
સંચય X યય ઉ ીણ X અનુ ીણ સંકડાશ X મોકળાશ
સાજુ ં X માંદુ ઊજળીપરજ X કાળીપરજ સંિ X િવ તૃત
Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
ANAMIKA ACADEMY Page No.
ગુજરાતી યાકરણ 20
Mo. 8000-0405-75

શ દસમૂહ માટે એક શ દ  કમરથી ઉપરના ભાગનું િચ ઃ- અ ણિચ

 અગાઉ ભિવ યનો િવચાર કરી શકનારી  આ લોકમાં મળે ન હં તેવ-ું અલૌ કક
બુિ ઃ-અગમબુિ  દેખાતા અથથી અવળો જ અથ સૂચવતી
 ઉદાર દલ રાખવું તેઃ- અકબર દલી, વાણીઃ-અવળવાણી
દ રયા દલી  જ મથી જ પૈસાદારઃ- ગભ ીમંત
 ક પી ન શકાય તેવ- ું અક ય  િશવનું ભયંકર નૃ યઃ-તાંડવનૃ ય
 ન સમ શકાય તેવ- ું અગ ય  આવક તથા ખચનો અડસ ોઃ-અંદાજપ
 કહી ના શકાય એવુ- ં અક ય  પોતાના હાથે લખાયેલંુ પોતાનું વન
 વણન ના કરી શકાય એવુ- ં અવણનીય વૃતાંતઃ- આ મકથા, આ મવૃતાંત
 જેમાંથી વ તુ ખુટે ન હ તેવું પા -અ યપા  જે ઘણા પ લે છે તેઃ- બહુ પી
 કદી ભરાય ન હ તેવું પા -ખ પર  પોતાની તનું અપણ કરવું તેઃ-આ મભોગ,
 લખતા-વાંચતા આવડતું તે- અ ર ાન વાપણ
 ખુટે ન હ તેવ-
ું અખૂટ  બે જણ વ ચેનું યુ ઃ- ં યુ
 ખડખડાટ હસવું તે-મુ તહા ય  પોતાના વખાણ પોતાની તે કરવા તેઃ-
 અગાઉ જ મેલ, મોટો ભાઈ-અ જ આ મ ાધા
 વૃ ાવ થા કે મૃ યુ ના આવે તેવું-અજરામર  પગથી માથા સુધીઃ-નખશીખ,
 જેને શ ુ નથી તે- અ તશ ુ આપાદમ તક
 અદભુત વ તુઓનું સં હ થાનઃ-  પોતાની ત સાથે છે તરિપંડીઃ-
અ યબઘર આ મવંછના, આ મવંચના
 ટચલી આંગળી પાસેની આંગળીઃ-અનાિમકા  પોતાની ત પર કાબુ રાખે તેઃ-
 વધારીને વાત કરવી તે – અિતશયોિ ત આ મસંયમી
 આ માને અનુલ ીને – અ યા મ  વાથ સાધવા સાધુતાનો ઢ ગ કરનારઃ-
 સાચવી રાખવા આપેલી વ તુઃ-અમાનત, બગભગત
સંપેત ં  પોતાની ત ઉપર આધાર રાખના ં -
 તક ારા કોઈ વ તુનો િનણય કરવો તે- આપકમ
અનુમાન  ઘેર-ઘેર ફરી ભીખ માંગવી તેઃ- માધુકરી
 ન હ પ , ન હ ગ ઃ-અપ ાગ  જરાવારમાં નાશ પામે તેવું- ણભંગરુ
 ગ અને પ બંને હોય તેવું કા ય- ચંપૂ  આકાશ અને પૃ વી યાં મળતાં દેખાય તે
કા ય રે ખાઃ-િ િતજ
 ભેદી ના શકાય તેવું- અભે  અિધકારી આગળ રજૂ કરવામાં આવતી
 અમૃત જેવી મીઠી નજરઃ- અમી િ હકીકતઃ-કે ફીયત
 ઘણા પોકાર કરવા છતાં કોઈ ના સાંભળે તેવું  ખ નાની સંપિ સાચવનારઃ- ખ નચી,
દનઃ-અર ય દન કોષા ય

Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
Page No.
Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
20 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945 ,8000040575
ANAMIKA ACADEMY Page No.
ગુજરાતી યાકરણ 21
Mo. 8000-0405-75

 છાપાને ખબર મોકલનારઃ- ખબરપ ી,  કોઈની પણ મદદ ન લે તેઃ- વા યી,

સંવાદદાતા, વૃતાંતિનવેદક, અખબારનિવસ વાવલંબી, ખુ ાર
 ભારત બહાર સં થાનોમાં લઈ જવાતા  જેની ણ બાજુ પાણી હોય તેવી જમીનઃ-
મજૂ રોનું કરારપ ઃ િગરમીટ પક પ
 આગળ વધતાં પહે લાં પાછળ ઈ લેવું તેઃ  જેના પર તહોમતનામુ મુકાયુ હોય તેઃ-
િસંહાવલોકન આરોપી, િતવાદી
 ઉપરછ ું ઈ લેવું તે, બધી પ રિ થિતનું  જૂ ના બાંધકામોનું સારકામઃ- ણ ાર
ઉપર ઉપરથી કરે લું અવલોકનઃ-  ઝગડાની પતાવટ માટે બંને પ ે વીકારે લ
િવહં ગાવલોકન િન પ યિ તઃ-લવાદ
 રતલનો સોળમો ભાગઃ- ઔંસ  લાગતા-વળગતાની ણ માટે ફે રવાતો
 કામ ન કરવું તેઃ- અકમ યતા પ ઃ-પ રપ
 માફ ન કરી શકાય તેવું- અ ય  લાંબો અને િવશાળ અનુભવ ધરાવનારઃ-
 સાઠમારીનું મેદાનઃ-અગડ પીઢ
 આવેલી તકનો ઉપયોગ કરી વાથ  લોકોમાં ીિત મેળવવાની ઈ છાઃ-લોકૈ ષણા
સાધનારઃ-તકસાધુ  વપરાશની ચીજના સરકારે બાંધેલા ભાવઃ-
 ઉતપ માંથી સરકારને આપવાનો ભાગઃ- ભાવિનયમન
લેવી  વ તુ સાથે િન બત ધરાવે તેવું- સુસંગત
 ઓળખ પે આલેખાયેલું િચ ઃ-છાયાિચ  શું કરવું તે સૂઝે ન હ એવી અવ થાઃ-
 એક જ સમયમાં થઈ ગયેલંુ- સમકાલીન કં કત યમૂઢ
 કરે લો ઉપકાર ન ભુલના ં -કૃ ત ,  સમ યા વગર ખોટી આ થા એવી તેઃ-
િનમકહલાલ અંધ ા
 ઉપકાર પર અપ ર કરનારઃ- કૃ ત ન,  સમુ માં રહે લો અિ ઃ-વડવાનલ, વડવાિ
િનમકહરામ  સરખી મરનુ- ં સમવય ક
 સરકાર તરફથી આપવામાં આવતાં નાણાં-  સારાંનરસાને પારખનારી શિ તઃ-િવવેકબુિ
તગાવી  સાવ અસંભિવત હોય તેવું-આકાશકુ સુમવત
 બધી દશામાં િવજયને વરે લું- દિ વજયી  સાંભળતાવત જવાબ આપે તેવું-હાજરજવાબી
 દવસનો કાય મઃ- દનચયા  હાથથી લખેલંુ લખાણઃ- હ ત ત
 ભાવીનો િવચાર થમથી કરી શકે તેઃ-  હં ુ ચ ઢયાતો છું એવો મનોભાવઃ-ગુ તા ંિથ
દૂરંદેશી, દીઘદશ  ચોપડીઓમાં જ મ ત રહે નારઃ-વે દયું
 દરરોજ છપાતું વતમાનપ ઃ-દૈિનક  હં ુ નીચો છુ ં એવો મનોભાવઃ-લઘુતા ંિથ
 કોઈપણ િવ ાનની સાંકેિતક ભાષાઃ-  મા શ દ(અવાજ)ને આધારે ધાયુ બાણ
પ રભાષા મારનારઃ-શ દવેધી
 તાકીદની સખત ઉઘરાણીઃ-તકા
Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
Page No.
Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
21 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945 ,8000040575
ANAMIKA ACADEMY Page No.
ગુજરાતી યાકરણ 22
Mo. 8000-0405-75

 દર વષ અપાતી રકમઃ- વાષ કી, સાિલયા ં  દેખાતી િનંદા મારફત તુિત કરવી તેઃ-
 પહે લા થઈ ગયેલ- ું પુરોગામી યા િ ત
 પોતાના મેળે સેવા આપવા ત પરઃ-  દેખાતી તુિત મારફત િનંદા કરવી તેઃ-
વયંસેવક યાજ તુિત
 પોતાના તરફથી કામ કરવાની સ ા આપનાર  મર મુજબ ફરવું તેઃ- વૈરિવહાર
પ ઃ-મુખ યારનામું  મીઠું પકવવાની જમીનઃ-અગર
 બે મોટા સમુ ને ડનારી ખાડીઃ-સમુ ધુની  હવાઈ િક ા બાંધનારઃ-શેખચ ી
 ભાગી શકાય તેવુ- ં િવભા ય  કારીગરોનો ર નો દવસ અણૂ ઃ-અ તો
 ભિવ યની આગાહી કરનારી વાણીઃ-  ન હં કરે લુ,ં અવણિનયઃ અક ય
ભિવ યવાણી  કાળો કે ર, હાહાકાર વત એવો બનાવ, ભયંકર
 મરણ વખતનું ખતપ ઃ- વિસયતનામું નાશઃ-અકરાકે ર
 મહે નત કરીને વનારઃ- મ વી  હાજર સો હિથયાર કરી લે એવું-અક ક ડયું
 માપ બાંધીને કરાતી યવ થાઃ-માપબંધી  બરોબર ઉ ર દિ ણને ડતી રે ખાઃ-
 મૂ ય આ યા િવના વા લીધેલો માલઃ- અકોિણક રે ખા
ગ
ં ડ  જેમાં ઘાસ પણ ન ઉગે એવુ- ં અખડ, અવડ
 મોટી મરનાને અપાતું  શુભકાયના આરંભમાં(ગોર તથા વસવાયાને)
અ ર ાન/િશ ણઃ- ૌઢિશ ણ અપાતી બિ સ અથવા ચોખાથી ભરે લું
 યં વગર હાથથી ચાલતો ઉ ોગઃ- પા ઃ- અિખયા ં
હ તઉ ોગ  ના ખવાય એવું કે ન ખાવા જેવું- અખાજ,
 રણમાં આવેલો લીલો રીવાળો દેશઃ- અખા
રણ ીપ  જે ભાથામાંથી બાણ ખૂટે ન હ તેવું ભાથું-
 રા યની ખટપટોમાં ર યોપ યો રહે નારઃ- અખેભાથો, અ યભાથું
મુ સ ી, રાજકારણી  પહાડોમાં જ મેલ,ંુ પહાડીઃ-અગજ
 આગળથી ચેતવું તેઃ-અગમચેતી  ઘરના ઓરડા પછી આવતો અંદરનો અને
 દેવોની માતાનું નામઃ-અ દિત ઉપરથી ખુ ો ભાગઃ-અગાિશયું
 આ હભરી િવનંતીઃ-અનુરોધ  વરઘોડામાંથી વરરા નું મ ઢાંકવા પાઘડીએ
 સતત ડો અ યાસઃ-અનુશીલન લટકાવવામાં આવતા સોનેરી કસબના તારઃ-
 રોગના મૂળ કારણની તપાસઃ-િનદાન અછાબા
 ધમ કે દેશને ખાતર પોતાનું બિલદાન  દેવ ઉપર આધાર રાખવાની વૃિ ઃ-
દેનારઃ-શ હદ અજગરવૃિ , આકાશવૃિ
 થાન પરથી હટાવી દીધેલ યિ તઃ-  બેઠેલા ઢોરને ઊભું રાખવા પગ તળે ખોદાતો
પદ યૂત, પદ ખાડો, વેરાન જ યાઃ-અ ડી
 મૃગચમ, કાિળયારનું ચામડું -અિજન

Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
Page No.
Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
22 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945 ,8000040575
ANAMIKA ACADEMY
Mo. 8000-0405-75
 રોટલી વણવા માટે ઈતો કોરો લોટઃ-
અટામણ
 આડા હાથની થાપણઃ-અડબોથ
 ગમે તેટલું સુ મ વ પ ધારણ કરવાની
શિ તઃ- અિણમા
 એક તનું રે શમી કાપડઃ-અતલસ
 વગર ગુ એ ભણેલો, બાહોશઃ-અતાઈ
 િવ ાિમ ે રામને આપેલી અ િવ ાઃ-
અિતબલા
 મોટપ કે પૈસો ઈ યા દ ન રવી શકે એવા
વભાવનુ- ં અદકપાંસિળયું
 વા મા અને પરમા મા એક જ છે એવો
મત, જગતનું મૂળ ત વ એક જ છે એવો
મતઃ-અ ૈતવાદ
 બળે ન હ કે બાળી ન શકાય તેવું-અદા
 ભાદરવા સુદ નોમ, યારે ીઓ દેવીપૂ કરે
છે ઃ-અદુઃખનવમી
 માિલક િવનાનું-અધિણયાતું
 ય યા કરનાર, યજુ વદ ણનારઃ-
અ યા ં
 જેમાં બે સૂય દય આવી જતાં હોય તેવી
િતિથઃ-અિધકિતિથ
 અપમાન, િનંદા, અપશ દ કહે વો તેઃ-
અિધ ેપ
 જેનું મન બીજે ઠે કાણે ગયું હોય એવું-
અ યમન ક
 હસાબ તપાસનાર, ઓ ડટરઃ-અ વેષક
 લોકોમાં એકાએક ચાલેલી વાતઃ-અફવા
 સીસમ જેવું એક િકમતી કાળું લાકડું -
અબનૂસ
 ા ણને ન છાજે એવું-અ ય  આગળની વ તુ સાથેનું ડાણ કરવામાં
 અ યાસ કરવા જેવું કે અ યાસ માટે ન-
અ યાસનીય
Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
Page No.
Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
23 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945 ,8000040575
Page No.
ગુજરાતી યાકરણ 23
 પહાડનાં ચાણ પર આવેલો સપાટ દેશઃ-
અિધ યકા
 િવયાય યાં સુધી ઢોરને પાલવવા ભાગે
આપવુ- ં અિધયા ં
 શરીરને સુગંધી લગાવી વ પહે રવા તે,
દેવની િત ાઃ-અિધવાસન
 ઉ સવનો દવસ તહે વારઃ-અિધવાસર
 ધીરજનો અભાવઃ-અધીરાઈ, અધીરપ ં
 પતન તરફ જના ં , નીચે મૂળ તરફ ઢળતુ- ં
અધોગામી
 શેરડીનો ઉકાળેલો રસઃ-અધોટી
 બે થળે રહે વાનું રાખવું તે, અડધું કરે લું
કામઃ-અધવા રયું
 તે રાંધી ખાનારઃ- વયંપાકી
 કદી ીણ ન થાય એવું-અ ય, અ ીણ
 કુ તી કરવા માટે બનાવેલ જગાઃ-અખાડો
 જમીનની અંદર ગયેલો સમુ નો ફાટોઃ-
અખાત
 જેનું એક પણ સંતાન મરી ન ગયું હોય તેવી
ીઃ-અખોવન
 પારસી લોકોનું મં દરઃ- અિગયારી
 ગાઈ ના શકાય એવું-અગેય
 પગ મૂકી શકાય નહી એવું-અગોચર
 હણ કે વીકાર ન કરવા યો યઃ-અ ા
 ગળામાં પહે રવાનો સોના કે પાનો દોરોઃ-
અછોડો
 ઉતરતા વણની ી સાથેનો િવવાહઃ-
અનુલોમ
 ઉતરતા વણના પુ ષ સાથેનો િવવાહઃ-
િતલોમ
ું આવતી વ તુઃ-અનુસંધાન
 માપી ના શકાય તેવુઃ- અપ રમેય
ANAMIKA ACADEMY Page No.
ગુજરાતી યાકરણ 24
Mo. 8000-0405-75

 ‘ હંસા કરશો ન હ’ એવી હે રાતઃ-  ભાવતાલ કે વજન કયા િવના એમનું એમ

અમા રઘોષણા આપેલું- ઉધડ
 િન ફળ ન ય એવુ- ં અમોઘ, રામબાણ  સલામતી બ વી તેઃ- અભયદાન
 દ રયાઈ કાફલો, નૌકાસૈ યઃ-અરમાર  િવષયની યિ તિન સમજઃ-અિભગમ
 તલવારની ધાર પર ચાલવા જેવું કઠણ તઃ-  શરીરે તેલ વગેરે સુગંધી પદાથ ચોળાવવા
અિસધારા ત તેઃ-અ યંગ
 ટાળી ના શકાય તેવ- ું અપ રહાય, અટલ  દુ મનોનો નાશ કરનાર-અ રહં ત
 કોઈપણ તરફના ભય િવનાનું-  એક એક દહાડાને આંતરે આવતો તાવઃ-
િનભય/અકુ ોભય એકાંત રયો
 મંગળ સંગે કોઈને વધાવવા વપરાતા આખા  શ દ ારા જે ય ત થઈ ન શકે તેવ- ું
ચોખાના દાણાઃ- અ ત અિનવચનીય
 ચં ની વધતી જતી કળાવાળું પખવા ડયુ- ં  પહાડની તળેટીની સમભૂિમઃ- ઉપપ કા
અજવાિળયું/શુકલપ  ખાસ માનીતો િશ યઃ-પદિશ ય
 જેને કોઈ સાથે દુ મનાવટ નથી એવુ- ં  એકની એક વાત વારંવાર કરવી તેઃ-
અ તશ ુ િપ પેષણ
 આઠ દવસ ચાલતી એક ધાિમક િવિધઃ-  ય હોમ કરતાં બાકી રહે લો સાદઃ-હુતશેષ
અ ાઈ  ખેતરમાં ભાથું લઈ જનારી ીઃ-ભથવારી
 પહે લીવાર સાસરે જતાં વર સાથે જતો  અ યના દોષ શોધવાનું વલણઃ-
સોબતીઃ-અણવર િછ ા વેષીપ ં
 રસોઈ અને જમવાની જગાને છાણમાટીથઈ  મુર નામના રા રને હણનારઃ- મોરા ર
લ પવુ તેઃ- અબોટ  ખૂબ સંકુિચત િ વાળુ- ં કૂ પમંડૂક
 માપી ના શકાય તેવ- ું અસા ય  ગાડાં ભાડે ફે રવનારઃ-અધવાયો
 હાથીને હાંકવાનું કે કાબુમાં રાખવાનું  ભેદી ન શકાય એવુ- ં અભે
સાધનઃ- અંકુશ  કાય કરવાની દશા ન સૂઝે તેવુ- દઙમૂઢ
 બે છે ડે વળેલો ધાતુની કડી જેવો સિળયોઃ-  જેનું િચ એક જ િવષયમાં લાગેલું છે તેઃ-
અંકોડો/આંકડો એકા િચ
 ઠરાવેલી શરત માણે કોઈ હ નો એકહ થું  આધાર વગરની તરંગી વાતઃ-ઉટં ગ
ભોગવટોઃ-ઈ રો  જડમૂળથી ઉખેડી નાખનારઃ-ઉ છે દક
 નજર ચૂકાવી પારકી વ તુ ઉઠાવના ં -  િનરાંતે ન હ બેઠેલું-ઉભડક, અધુકડું
ઉઠાઉગીર  સ યને ટકાવી રાખનાર દેવીઃ-ઋતુંભરા
 ભૂત ેતની અસર કાઢવા માટે માથેથી ઉતારે લું  પાણીમાં ઘોળેલ અફીણઃ-કસુંબો
હોય તેઃ- ઉતાર  ક ા માણે કરે તેવુ- ં ક ાગ ં

Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
Page No.
Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
24 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945 ,8000040575
ANAMIKA ACADEMY Page No.
ગુજરાતી યાકરણ 25
Mo. 8000-0405-75

 જેની ક પના વા તિવક ન હોય તેઃ-હવાઈ,  ે ીના આગમનની રાહ ઈ વ ાભૂષણ

મ
ગગનગામી પહે રી ઘર સ વી તૈયાર થયેલી ીઃ-
 પાણી લઈ જવાને બનાવેલ નીકઃ-કાંસ વાસકસ ા
 થમવાર પરણનારઃ-પંથવર  જેણે વસવાટ ગુમા યોછે તે-િનવાિસત
 બી વાર પરણનારઃ-બીજવર  આ ય વગરનુ- ં િનરાિ ત
 જેની પ ની પરગામ ગઈ છે તેવો પુ ષઃ-  કંઈ પણ ઈ છા વગરનુઃ- િનઃ પૃહ
ોિષતપ નીક  રંગભૂિમનો પડદો કે પાછળનો ભાગઃ-
 જેણે મજબૂત િનણય કય છે તેઃ-કૃ તિન ય નેપ ય
 જમીન ઉપરનો માગઃ-ખુશકી  જેનું નામ લેવું પિવ છે તે-પુ ય ોક
 જળ ઉપરનો માગઃ-તરી  આશરો કે ઉ ેજન આપનારઃ-પોિશંદું
 ગાયની હ યાનું પાપ કરના ં -ગોઝા ં  પગાર લીધા વગર સેવા ખાતર કામ કરનારઃ-
 દ રયાઈ લૂંટારોઃ-ચાંિચયો માનાહ
 પહે લી જ વાર બાળકના વાળ ઉતરાવવાની  પોતાની ત ડે વાત કરવી તેઃ-
યા(બાબરી)-ચૌલકમ આ મસંભાષણ
 વધારે પડતાં મોજશોખ કરનારઃ-છે લબટાઉ  અડધી મરે પહ ચેલ- ંુ આધેડ
 ગામને પાદર ભરવાડોનું ઘેટાં-બકરાં  બધી સ ા પોતાની પાસે રાખના ં -આપખુદ
રાખવાનું ઠે કા -
ં ઝોકડું  મુઠીએ મુઠીએ ભેગું કરે લું ફંડઃ-મુિ ફં ડ,
 સુકાનીનું કામ કરતો વહાણનો મુ ય મુિ ફાળો
ખલાસીઃ-ટં ડે લ  લગભગ મરી ગયેલ- ું મૃત ાય
 દેવું ભરપાઈ ન કરી શકે તેવ-
ું દેવાિળયું  પચીસ વષ પૂરાં થયે ઉજવાતો ઉ સવઃ-
 ફ ત દોષ વાની િ ઃ-દોષૈ િ રજત મહો સવ
 ઔઝલમાં રહે નારો ીવગઃ-જનાનો  પચાસ વષ પૂરાં થયે ઉજવાતો ઉ સવઃ-
 એક જ વાર ફળનારી ીઃ-કાકવં યા સુવણ મહો સવ
 પિત સાથે કલહ કરી સ ં લઈ બેઠેલી  સાઠ વષ પૂરાં થયે ઉજવાતો ઉ સવઃ-
ીઃ-કલહાંત રતા હીરકમિણ મહો સવ, ષિ પૂિત
 ીતમ સપ નીને યાં જતાં મનમાં બળતી  પંચોતેરમુ વષ બેસતાં થયે ઊજવાતો
ીઃ- ખં ડતા ઉ સવઃ-અમૃત મહો સવ
 ીતમને મળવાને અ યંત આતુર ીઃ-  જેની િત ા જેમેલી છે તેવ- ું લ ધ િત
ઉ કં ઠતા, િવરહો કં ઠા  ભોજન પછી ડાબા પડખે સૂવું તે-વામકુ િ
 પિતને વાધીન રાખનારી ીઃ-  પૂવતૈયારી િવના ગમે યારે ઈએ તેવી
વાધીનપિતકા કિવતા રચનારઃ-શી કિવ
 લ જેવા સંગે વજનોને સામે લેવા જવું
તેઃ-સામૈયું
 દેશી રાગમાં રચાયેલંુ કા યનું કરણઃ-કડવું
Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
Page No.
Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
25 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945 ,8000040575
ANAMIKA ACADEMY Page No.
ગુજરાતી યાકરણ 26
Mo. 8000-0405-75

 બનાવની હકીકતનો યથાતથ યાલઃ-વૃતાંત  મીઠાઈ બનાવી વેચનારઃ-કં દોઈ

 આખા વષના હસાબનું તારણઃ-સરવૈયું  વાસણ વેચનારઃ-કં સારો
 જેનામાં ઘણી જ સુ તી હોય તેઃ-એદી  કાગળ વેચનારઃ-કાગદી
 નૈિતક રીતે મોકલવામાં આવતી મદદઃ-કુ મક  શાકભા વેચનારઃ-કાછીયો
 િવકટ સંગે મોકલવામાં આવેલી મદદઃ-  નગારાં પર ચામડું મઢનારઃ-ડબગર
વહાર  પાન સોપારીનો વેપારીઃ-તંબોળી
 ધનના દેવતા કુ બેરનું િનવાસ થાનઃ-  ર તામાં આંતરી લૂંટ કરનારઃ-ધાડપાડુ
અલકાપુરી, અલકાનગરી  ચણા-શ ગ શેકનારઃ-ભાડભૂં
 નદી તળાવનું ઠંડંુ પાણી, વરસાદના પાણીથી  જમીનનો કર વસૂલ કરનારઃ-મજમુદાર
થતું ધા યઃ-સેજલ  બંગડી બનાવનાર/વેચનારઃ-સરૈ યો
 ગુ ની આગતા- વાગતા, સેવા, ચાકરીઃ-  સાળ પર કાપડ વણનારઃ-સાળવી
શુ ષ ુ ા  ખોટા ર તે જનારઃ-િવપથગામી
 સસલા જેવા િનશાન(ડાઘ)વાળો ચં ઃ-શશીન  દર વીઘે ભરવાનું મહે સૂલઃ-િવઘોટી
 કાગળની મડદાપેટી, જના -તાબૂત  ઉપરથી ઢંકાયેલી લ કે અ ય શુભ સંગે
 બારણે બારણે ભીખ માંગતો ફકીરઃ- દરવેશ વપરાતી બળદગાડી કે રથઃ-વહે લ
 મં દર(ઘર)ની અંદરનો ભાગઃ-ગભગૃહ,  ખાસ સ ા(વટ)થી કાઢે લો તા કાિલક હુકમ-
ગભારો વટહુકમ
 ય ની પૂણાહુિત પછી કરાતું નાનઃ-  બારીક ઊનની ઓઢણીઃ-લોબડી
અવભૃથ નાન  લોકોમાં ીિત મેળવવાની ઈ છાઃ-લોકૈ ષણા
 ગમે તેટલું નાનું વ પ ધારણ કરવાની  શરીર પર જ મથી જ પડે લું ચાઠું - લાખું
શિ તઃ-અિણમા  ખુશાલીને સંગે ભેટની વહચણીઃ-લહાણી
 ભરથરીનું તંતવ ુ ા ઃ-રાવણહ થો  મેલાં ફાટે લાં લૂગડાંનો જ થોઃ-લબાચો
 ગમે તેટલું મોટું વ પ ધારણ કરવાની  રાંધેલા અ ની િભ ાઃ-રામરોટી
શિ તઃ-મ હમા  કે ળ જેવી સાથળવાળી ીઃ-રં ભા
 ઈ છા માણે બનવું તેઃ- ા ા ય  હરખના ઊભરાની તાળીઃ-રં ગતાળી
 ગાયનું ધણ છુટે તે સમયઃ-ગોધૂલી  ઘોડે સવાર પલટણ, અમલદાર કે ીમંતનો
 નાટકોમાં અંતે મુકાતો આશીવાદ સૂચવતો કુ ટું બ કબીલોઃ-રસાલો
ોકઃ-ભરતવા ય  સૂયચં હોય યાં સુધીઃ-યાવરચં દવાકરૌ
 નો સારિથઃ-માતિલ  મૂળ, બી ની મદદ િવના રચેલંુ-મૌિલક
 ગોદાવરી અને મા હ મતીની વ ચે નમદા  ોક કે પ ની કડીમાં યાં િવરામ જ રી હોય
નદી પર આવેલો દેશઃ-અ મક યાં ન લેવામાં આવે તે િ થિત-યિતભંગ
 તાપીથી દેવગઢ સુધીનો ગુજરાતનો  હજરી સનનો પહે લો મ હનોઃ-મોહરમ
દિ ણપૂવ દેશઃ-આભીર  ર તે જનારા પાસેથી કર વસૂલ લેનારઃ-
 અનાજ વેચનારઃ- ફ ડયો મોકાસદાર
Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
Page No.
Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
26 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945 ,8000040575
ANAMIKA ACADEMY Page No.
ગુજરાતી યાકરણ 27
Mo. 8000-0405-75

ઢ યોગો
૧.અ લ મારી જવીઃ-મૂખતા આવવી
૨.આગ ફાકવીઃ- ોધે ભરાવું
૩.આંગળીથી નખ વેગળાઃ-ભેદભાવ દશાવવો
૪.આંખ ઊઘડવીઃ-ભાન આવવું
૫.આંખ ચોળીને રહે વ- ું રડવું
૬.આંખ મીચવીઃ-મરણ પામવું
૭.કાન આમળવાઃ-ઠપકો આપવો
૮.કાન ઘરે ણે મૂકવાઃ-જેમ ભરમાવે તેમ ભરમાવું
૯.આંખ મ ચામણાં કરવાં- યું ન યું કરવું
૧૦.કાળાપાણીએ કાઢવુ- ં દેશિનકાલ કરવું
૧૧.ગળામાં ટાં ટયા નાંખવાઃ-અવળું ચોટવું
૧૨.ઘર ઊજળું થવુ- ં ઘરની આબ વધવી
૧૩.ઘર પૂછતા આવવુ- ં મદદ ખોળતા આવવું
૧૪.ઘર ભાંગવુ- ં પિત કે પ નીનું મરી જવું
૧૫.કાચી છાતીનું-િકંમત િવનાનું
૧૬.છાતી બળવીઃ-અદેખાઈ કે દયા આવવી
૧૭. ભના કૂ ચા વાળવાઃ-કહી કહીને થાકવું
૧૮. ભ લાંબી હોવીઃ-ફાવે તેમ બોલવું
૧૯. વ ઠરવોઃ-સંતોષ થવો
૨૦. વ તલપાપડ થવો-અિત આતુર થવું
૨૧. વ તાળવે ટં ગાઈ રહે વો-િચંતાભરી િ થિતમાં મુકાવું
૨૨. વ પડીકે બંધાવોઃ-ભારે િચંતામાં મુકાવું
૨૩.ધૂળ ચાટતું કરવુ- ં હરાવીને હે ઠે પાડવું
૨૪.નાકલીટી તાણવીઃ-અ યંત હીનપણે શરણે જવું
૨૫.નામ ઉપર પાણી ફે રવવુ- ં આબ ખોવી
૨૬.પગ ઘસવાઃ-નાહક મથી મરવું
૨૭.પગ ટાળવાઃ-અવરજવર બંધ કરવી
૨૮.પગ ભાંગવાઃ-હતાશ થવું
૨૯.પાણીચું આપવુ- ં બરતરફ કરવું
૩૦.પાણીથી પાતળુ- ં ખૂબ ેવડ કરના ં
૩૧.પાણી વલોવવું-ફોગટ ફાંફા મારવા
૩૨.પૂ ં પાડવુ- ં ઈતું આપવું
૩૩.પેટ પર છરી મૂકવીઃ-કમાણી છોડાવવી
૩૪.પેટનું પાણી ન હાલવુ- ં કશી અસર ન થવી
૩૫.પેટમાં પેસી નીકળવુ- ં છૂપી વાત ણવી
૩૬.પેટ મોટું હોવુ-ં ગુ વાત સાચવવી, ઉદાહ હોવું
૩૭.પેટનો ખાડો પૂરવોઃ-ભૂખ સંતોષવી
૩૮.માથાનું ફરે લઃ-પાતાનું જ ધાયુ કરે તેવું
૩૯.માથે છાણાં થાપવાં-ન ગાંઠવું
Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
ANAMIKA ACADEMY Page No.
ગુજરાતી યાકરણ 28
Mo. 8000-0405-75

૪૦.માથે પાણી ફે રવવુ- ં કરે લું કામ ધૂળમાં મેળવવું

૪૧.માથું ખંજવાળવુ- ં િવચારમાં પડવું
૪૨.મ પડી જવુ- ં ઝંખવા ં થવું
૪૩.મ મરડવુ- ં અણગમો બતાવવો
૪૪.કે ડે હાથ દેવાઃ-થાકી જવું
૪૫.હાથ કાપી આપવાઃ-લેિખત કબૂલાત આપવી
૪૬.હૈ યું ભરાઈ આવવુ- ં શોકમાં લીન થવું
૪૭.અગ યના વાયદાઃ-લાંબા વાયદા
૪૮.િ શંકુ જવે ી િ થિતઃ-ચારે બાજુ થી િવપિ
૪૯.દુવાસાનો અવતારઃ- ોધી
૫૦.નારદવેડાઃ-બે જણને લડાવવાની કળા
૫૧.ભગીરથ ય નઃ-અસાધારણ અથાક ય ન
૫૨.ભી મ િત ાઃ-અફર િનણય
૫૩.રામબાણઃ-સફળ ઈલાજ
૫૪.લ મણ રે ખાઃ-મયાદા
૫૫.હ ર ં નો અવતારઃ-સ યવાદી
૫૬.આંધિળયા કરવાં-અિવચારી પગલું ભરવું
૫૭.ઈડ રયો ગઢ તવોઃ-ભારે મોટું પરા મ કરવું
૫૮.ઊકળતું તેલ રે ડાવુ- ં મનમાં ભારે દુઃખ થવું
૫૯. ડા પાણીમાં ઊતરવુ- ં સાહસકાય કરવું
૬૦. ધા પાટા બંધાવવાઃ-અવળું સમ વવું
૬૧.ઓ રયો વીતવોઃ- સંગ સફળ રીતે પૂરો થવો
૬૨.કાગને ડોળે રાહ વીઃ-આતુરતાથી વાટ વી
૬૩.કુ હાડીનો હાથો બનવુ- ં પોતાના પ ને નુકસાન કરી બી ને મદદગાર થવું
૬૪.કૂ વામાંનું દેડકું -સંકુિચત િવચારનું
૬૫.કોણીએ ગોળ લગાડવોઃ-કાય સાધવા લાલચ
૬૬.ખાડામાં ઉતારવુ- ં નુકસાન કરવું
૬૭.ખાસડાં ખાવાં-અપમાન ભોગવવાં
૬૮.ખોડો કાઢવોઃ-નાબૂદ કરવું
૬૯.ગોળનું ગાડું મળવું-વહાલો કે ઉપયોગી માણસ
૭૦.ઘીકે ળાં-સારો લાભ
૭૧ચાલતી વહે લમાં બેસવુ- ં ચાલુ િવચારમાં જવું
૭૨.છ ીનું ધાવણ કાઢવુ- ં મરણતોલ માર મારવો
૭૩.જગબ ીસીએ ચ - ું ખરાબ કાયથી હે ર થવું
૭૪.ટાઢો પ થરઃ-બહુ જ ધીમો માણસ
૭૫. ડંગ હાંકવીઃ-ગપ મારવી
૭૬.ઢોલકી બ વવીઃ- હા હા કરવી
૭૭.તિળયાઝાટકઃ-મૂળમાંથી સાફ
૭૮.થૂંકીને ચાટી જવુ- ં વચન આપી ફરી જવું
૭૯.દહાડા વાંકા થવા-પડતી આવવી
Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
ANAMIKA ACADEMY Page No.
ગુજરાતી યાકરણ 29
Mo. 8000-0405-75

૮૦.દહાડો વળવોઃ-લાભ થવો

૮૧.દહ દૂધમાં પગ રાખવાઃ-બંને પ માં રહે વું
૮૨. દ હીનો શાહુકારઃ-મોટો ઠગ
૮૩.દેડકાની પાંચ શેરીઃ-અશ ય વ તુ
૮૪.ધુમાડાના બાચકાઃ-ફોગટ મહે નત
૮૫.નવ ગજના નમ કારઃ-દૂર રાખવુ,ં દૂર રહે વું
૮૬.પરસેવાનો પૈસોઃ-મહે નતની કમાઈ
૮૭.પા ટયાં દેવાં-ભારે નુકસાની વેઠવી
૮૮.પાશેરામાં પહે લી પૂણીઃ-શ આત
૮૯.પૂળો મૂકવોઃ-નાશ કરવો
૯૦.બકરી બ થઈ જવુ- ં સાવ નરમ થઈ જવું
૯૧.બહોળે હાથેઃ-ઉદારતાથી
૯૨.બેસવાની ડાળ કાપવીઃ-આ ય આપનારનું ભૂંડું
૯૩.ભૂત ભરાવું-મગજમાં કંઈક ઊલટું ભરવું
૯૪.માંખો મારવીઃ-આળસુ પ ા રહે વું
૯૫.મેદાન મારવુ- ં લડાઈ તવી
૯૬.મોર મારવોઃ-મોખરે રહે વું
૯૭.રાઈ ભરાવીઃ-ઘણો િમ જ વધવો
૯૮.રાફડો ફાટવોઃ-મોટી સં યામાં બહાર પડવું
૯૯.ર ગણી ઉપર હમ પડવુ- ં વધુ દુઃખ પડવું
૧૦૦.રે વડી દાણાદાણ કરવી-ખૂબ બેઆબ કરવી
૧૦૧.લાકડે માંકડું વળગાડવુ- ં િવ વભાવના બે જણને ડવા
૧૦૨.લોચા વાળવાઃ-બોલતાં થોથરાવુ,ં હસાબમાં ગરબડ કરી નાખવી
૧૦૩.લોહીનું પાણી કરવુ- ં સખત મહે નત કરવી
૧૦૪.સંઘ કાશીએ પહ ચવોઃ-કામ પાર પાડવું
૧૦૫.સાલમપાક ચખાડવોઃ-માર મારવો
૧૦૬.સોળ વાલને એક રતીઃ-બરાબર સાચું
૧૦૭.હાક વાગવીઃ- તાપની અસર પડવી
૧૦૮.હ શ ભાગી જવીઃ-િન ફળ જવું
૧૦૯.અ લનું ઓથમીરઃ- બુિ િવનાનું
૧૧૦.અગસ યના વાયદાઃ-લાંબા સમયના વાયદા, પૂરા ન થાય તેવા વાયદા
૧૧૧.અડધી રાતેઃ-ભારે અગવડને વખતે, કટોકટીની પળે
૧૧૨.અ જળનું ઊઠવુ- ં વવા જેવી િ થિત ન હોવી
૧૧૩.આકાશ તૂટી પડવુ- ં ઓિચંતી આપિ આવવી
૧૧૪.આંગળીથી નખ વેગળાઃ-ભેદભાવ હોવો
૧૧૫.ઉચાળા ભરવાઃ-ઘરવખરી લઈ પલાયન થઈ જવું
૧૧૬. ધા પાટા બંધાવવાઃ- અવળું સમ વવું
૧૧૭.ઓછુ ં આવવુ- ં મન દુભાવું
૧૧૮.ક ોખરો કરવોઃ-પોતાની વાત પરાણે કબૂલ કરાવવી
૧૧૯.કાચું સોનુ-
ં અ યંત ફળદાયી
Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
ANAMIKA ACADEMY Page No.
ગુજરાતી યાકરણ 30
Mo. 8000-0405-75

૧૨૦.કાન ઉઘાડવાઃ-સાચી િ થિત જણાવવી કે સમ વવી

૧૨૧.કાન ફંૂ કવાઃ-ખોટું કહીને ચઢાવવું
૧૨૨.કાનનું કાચુ- ં ભરમાવે તેમ ભરમાય એવું
૧૨૩.કાંડા કાપી આપવાં-કબૂલાત કરી આપવી, લખી આપવું
૧૨૪.કૂ વામાંનું દેડકું -સંકુિચત િવચારસરણીવાળું
૧૨૫.કોણીએ ગોળ લગાડવોઃ-પોતાનું કામ સાધવા લાલચ આપવી
૧૨૬.ખબર લેવીઃ-ખૂબ ઠપકો આપવો
૧૨૭.ખાડામાં ઉતારવુ- ં નુકસાન કરવું
૧૨૮.ખાતર પર દવેલઃ-નુકસાનમાં વધુ નુકસાન
૧૨૯.ખાતું માંડી વાળવુ- ં બાકી રકમ માંડવાળ ખાતે લઈ લેણદેણનો હસાબ ચૂકતે કરવો
૧૩૦.ગણેશ માંડવા-આરંભ કરવો
૧૩૧.ગરદન મારવીઃ- ભારે નુકસાન કરવું
૧૩૨.ગાલે તમાચો મારી મ લાલ રાખવુ- ં સુખી હોવાનો દેખાવ કરવો
૧૩૩.ગોળના પાણીએ નાહવુ- ં છે તરાવું
૧૩૪.ઘાસ કાપવુ- ં નકામી મહે નત કરવી
૧૩૫.ઘોળીને પી જવુ- ં ગણકારવું ન હ
૧૩૬.ચશમપોશી કરવી-દીઠું અદીઠું કરવું
૧૩૭.ચાર દવસની ચાંદનીઃ-થોડા સમયનું સુખ
૧૩૮.ચાલતી ગાડીએ ચડી બેસવુ- ં વધુમતીમાં ડાઈ જવું
૧૩૯.ચીનનો શાહુકારઃ-પાકો ગ ઠયો
૧૪૦.ચોટલી હાથમાં આવવીઃ- દાવપેચમાં આવવું
૧૪૧.ચૌદમુ રતનઃ-મારપીટ
૧૪૨.છ ા છુ ટી જવાઃ- અ યંત ગભરાઈ જવું
૧૪૩.છાણે વ છી ચઢાવવોઃ-ઉ કે રવુ,ં ખોટું ઉ ેજન આપવુ,ં હે ર થાય તેમ કરવું
૧૪૪.છાતી ઠોકીને કહે વ- ું હંમતપૂવક, િવ ાસપૂવક કહે વું
૧૪૫.જમીન પર પગ ન મૂકવોઃ-ગવથી બહે કી જવુ,ં ખૂબ ઝડપથી ચાલવું
૧૪૬.જળ મૂકવુ- ં િત ા લેવી
૧૪૭. વ ચોથવોઃ- િચંતા થવી, ઉચાટ થવો
૧૪૮.ટકાનું ણ શેરઃ-ત ન સ તું
૧૪૯.ટાઢા પાણીએ ખસ જવીઃ-વગર મુ કે લીએ સંકટ જવું
૧૫૦.ઠંડે પાણીએ નાહી નાખવુ- ં આશા છોડી દેવી
૧૫૧.ઠોકર વાગવીઃ-સાચું ભાન થાય તેવી મુ કે લી આવવી
૧૫૨.ડંકો વગાડવોઃ-યશ વી કાય કરી બતાવવું
૧૫૩.તડકોછાંયડો વેઠવોઃ-સુખદુઃખ સહન કરવાં
૧૫૪.તેલ કાઢવુ- ં થાકી ય એવી રીતે કામ લેવું
૧૫૫.દહ -દૂધમાં પગ રાખવાઃ-ખુ ા પ ા િસવાય બંને પ ને રા રાખવા ય ન કરવો
૧૫૬.દાઢીમાં હાથ ઘાલવોઃ- ગરજપૂવક મદદ માંગવી/ખુશામત કરવી
૧૫૭.દાંત ખાટા કરવાઃ- ાસી ય એટલે સુધી થકવીને ન ફાવવા દેવ/ ું હરાવી દેવું
૧૫૮.દાંતે તર ં લેવ- ું લાચારી બતાવવી/ હાર કબુલવી/ દીનતાથી શરણે જવું
૧૫૯.નાડ પકડવીઃ- ખ ં કારણ ણવું
Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
ANAMIKA ACADEMY Page No.
ગુજરાતી યાકરણ 31
Mo. 8000-0405-75

૧૬૦.પગ ઉપર ઊભા રહે વ-ું પગભર થવુ,ં આ મિનભર થવું

૧૬૧.બારમો ચં માઃ- ભારે િવરોધ, શ ુતા
૧૬૩.મગજમાં ઊતરવુ- ં સમ વું
૧૬૪.રજનું ગજ કરવુ-
ં વધારીને વાત કરવી
૧૬૫.લોઢાના ચણા ચાવવાઃ- મુ કે લ કાય કરવું
૧૬૬.વળે વળ ઉતારવોઃ- બંધ બેસતી ગોઠવણ કરવી
૧૬૭.સીસામાં ઉતારવોઃ-ભોળવીને ફસાવવું
૧૬૮.હાથ લાંબા હોવાઃ-સામ ય હોવું
મહ વની કહે વતો
૧.અ તેવા ઓડકાર-સહકાર તેવું વતન
૨.અિત લોભ તે પાપનું મૂળ-અિન ોનું મૂળ લોભ છે
૩.આપ સમાન બળ ન હ ને મેઘ સમાન જળ ન હ- ત મહે નત સવ ે છે
૪.આંગળીથી નખ વેગળા-પારકા પોતાના ન બને
૫.ઉતાવળા સો બાવરા, ધીરા સો ગંભીર-ઉતાવળથી કામ બગડે ને ધીરજથી કામ સુધરે
૬.ઊતય અમલદાર કોડીનો-સ ાધીશો થાન ગુમા યા પછી માન ન પામી શકે
૭.ઊને પાણીએ ઘર ન બળે-કઠણ કામ કરવા િવશેષ શિ ત ઈએ.
૮. ચે આભ નીચે ધરતીઃ-કંઈ આધાર નહી
૯.એક ન ો સો દુઃખને હણેઃ-એકવાર ધસીને ના પાડવાથી બધી મુિસબતો દૂર થાય
૧૦.કિજયાનું મૂળ હાંસીને રોગનું મૂળ ખાંસી-મ કરીમાંથી કિજયો થાય ને ઉધરસમાંથી રોગ થાય
૧૧.કિજયાનું મ કાળુ- ં કંકાસથી દૂર રહે વું સા ં
૧૨.કડવું ઓસડ મા જ પાય-કડવી િશખામણ હતે છુ જ આપે
૧૩.કરણી તેવી પાર ઉતરણી-કરે તેવું પામે
૧૪.કામ કયુ તેણે કામણ કયા-કામ કરનાર સૌને િ ય લાગે
૧૫.કામ કામને શીખવે-ન આવડતી વ તુ પણ ધીરજ થી હાથમાં લેવાથી આવડવા માંડે
૧૬.કાળ ય ને કહે ણી રહે -તક કે અવસરે તે માણે ન વત એ તો તે શોભે ન હ ને પાછળથી સાંભળવાનું કાયમ રહે
૧૭.ખાખરાની ખીસકોલી સાકરનો વાદ શું ણે-કંઈ અનુભવ હોય ન હંને અનુભવીનો ડોળ કરે તે ખોટો
૧૮.ખોટો િપયો વધારે ચળકે -ઓછો ાની ભારે ાની હોવાનો દેવાખ કરે
૧૯.ગામમાં પેસવાના સાંસા ને પટે લને યાં ઊનાં પાણી-શેખચ ી જેવા િવચારો કરવા નકામા
૨૦.ઘરનો ગી ગટો-પારકું તેટલું સા ં ને પોતાનું તે ખરાબ
૨૧.ચડ બેટા શૂળી પર-વહાલ દેખાડીને કાસળ કાઢવું
૨૨.ચેતતા નર સદા સુખી-પહે લેથી િવચારીને પગલું ભરવું સા ં
૨૩.છછુ ં દરીના છયે સરખાં-કોઈમાં િવશેષ ગુણ નહ
૨૪.છાણના દેવને કપાિસયાની આંખો-યો યતા મુજબ સ કાર કરવો
૨૫.જર ચા સો કર-પૈસાથી બધું થાય
૨૬. ત િવના ભાત પડે ન હ-સારાં જ સારી વ તુ હણ કરે
૨૭. વતો નર ભ ા પામે- વતો જન ગમે યારે પણ સુખી થાય
૨૮.જટે લા ભોગ તેટલા રોગ-બહુ ભોગનું પ રણામ અનેક રોગમાં આવે
૨૯.જણ ે ે મૂકી લાજ તેનું નાનું સરખું રાજ-શરમ છોડનારનુંકોઈ નામ ન લે
૩૦.જ ે મોઢે પાન ચા યા તે મોઢે કોયલા કે મ ચવાય-એકવાર વચન આ યું તે કે મ ઉથાપાય
૩૧. યાં સુધી ાસ યાં સુધી આશ-મૃ યુ લગી આશા ન છૂટે
Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
ANAMIKA ACADEMY Page No.
ગુજરાતી યાકરણ 32
Mo. 8000-0405-75

૩૨.ડાંગે માયા પાણી જુ દાં ન પડે -એક લો હયામાં ઝટ કુ સંપ ન કરાવી શકાય
૩૩.તે ને ટકોર ને ગધેડાને ડફણાં-બુિ શાળી તો અણસારામાં જ સમજે, મૂરખ ડે જ લમણાઝીક
૩૪.તેલ જુ ઓ તેલની ધાર જુ ઓ-સં ગો ઈને ધીરજથી કામ કરો
૩૫.થઈને રહીએ તો પોતાના કરી લઈએ-આવડત હોય તો સૌને વશ કરી શકાય
૩૬.દાઢીની દાઢી ને સાવરણીની સાવરણી-શોભાની શોભા અને કામનું કામ એમ બંને અથ સરે
૩૭.દીઠા દેવ ને પહ ચી ાઃ- યાં યાં કામ પતા યું
૩૮.નગારામાં િપપૂડીનો અવાજ કયાં સંભળાયઃ-મોટાંઓમાં નાનાનું કોણ સાંભળે
૩૯.પ ો પોદળો ધૂળ ચ યા િવના ન રહે ઃ- યાં ય યાં લાભ શોધે
૪૦.પુ ના લ ણ પારણામાંથીઃ-સાચું વ પ શ આતથી જ દેખાય
૪૧.પેટનો બ ો ગામ બાળેઃ-પોતાના દુઃખે સૌને દુઃખમાં નાખે
૪૨.બાર ગાઉએ બોલી બદલાયઃ-અમુક અંતરે ભાષામાં ફે રફાર જણાય
૪૩.બે ઘરનો પરોણો ભૂખે મરે ઃ-અિનિ તતાથી વતનાર માણસ મુ કે લીમાં મુકાય
૪૪.ભણતાં પં ડત નીપજ,ે લખતાં લ હયો થાયઃ-મહાવરાથી જ બધુ પાર પાડી શકાય
૪૫.ભસ ભાગોળે, છાશ છાગોળે ને સોદા બ રમાં-અિનિ ત વ તુની અગાઉથી આશા ન બાંધવી
૪૬.મુલતવી રાખવાનાં માઠાં ફળઃ-િવલંબ નુકસાનકારક છે
૪૭.મૂઈ ભસના મોટા ડોળાઃ-વ તુની હયાતી બાદ તેની કદર થાય
૪૮.ચંડીપૂતર શહ દાઃ-િવધવાના છોકરાં વ છંદી થઈ ને ફરે
૪૯.લાડીને પાડી નીવડયે વખાણઃ-વહુ ને વાછરડીની કામથી પરખ થાય
૫૦.લીલા વનના સૂડા ઘણાઃ-લાભ દેખાય યાં ઘણાં દોડી આવે
૫૧.લોભે લ ણ યઃ-લોભથી નુકસાન પહ ચે
૫૨.વહુની રીસને સાસુનો સંતોષઃ-એકનો ગુ સોને તેથી બી ને લાભ
૫૩.િવ ાિવહીન નર તે પશુઃ-ભણેલો હોય તે જ માણસ ગણાય
૫૪.હાથે તે સાથેઃ- તે કરીએ તે જ પામીએ
૫૫.ઊજળું એટલું દૂધ નહ -બા દેખાવથી છે તરાવું નહ
૫૬.અણી ચૂ યો સો વરસ વેઃ-એક વખત િન ફળતા કે આફતમાંથી ઉગરી જનાર સફળતાની પરંપરાનો લાભ મેળવે
૫૭.એક પંથ દો કાજઃ-એક જ વ તુથી ઘણાં કામ થાય
૫૮.એકડા વગરના મીડાં થયાં-િકંમત વગરનું થવું
૫૯.ઓળખાણ મોટી ખાણ છે ઃ-ઓળખાણ હંમેશા લાભદાયી નીવડે છે
૬૦.કામ કયા તેણે કામણ કયાઃ-કામ કરના સૌને િ ય લાગે છે
૬૧.કાંકરે કાંકરે પાળ બંધાયઃ-થોડું થોડું કરતાં મોટું કામ પણ પાર પડે છે
૬૨.કુ મળું ઝાડ વાળીએઃ-નાનપણમાં જેટલી સારી ટે વો પાડવી હોય તેટલી પાડી શકાય
૬૩.કોલસાની દલાલીમાં હાથ કાળાં-દુજન સાથે કામ પાડવાથી કલંક લાગે
૬૪.ખાડો ખોદે તે પડે ઃ-કોઈનું બૂ ં કરવા મથનાર અંતે તો પોતે જ નુકસાનમાં ઊતરે
૬૫.ગરજ સરી એટલે વૈદ વેરીઃ- વાથ પૂરો થતાં સંબંધ ન રાખવાની વૃિ
૬૬.ઘરકી મુલગી દાલ બરાબરઃ- ઘરની યિ તની કોઈ કદર થતી નથી
૬૭.ચડે તે પડે ને ભણે તે ભૂલેઃ-જે કામ કરે તેનાથી ભૂલ પણ થાય, કંઈ કામ ન કરનાર ભૂલ ન કરે
૬૮.ચોરનો ભાઈ ઘંટીચોરઃ-બંને સરખા
૬૯.છાશ લેવા જવું ને દોણી સંતાડવીઃ-જે કામ માટે જઈએ તેનો િનદશ પણ ન કરવો, કામ કરવું અને તેની શરમ પણ
રાખવી ઠીક નહ
૭૦. યા યાંથી સવારઃ-દોષ સમ ય કે તરત છોડવો
Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
ANAMIKA ACADEMY Page No.
ગુજરાતી યાકરણ 33
Mo. 8000-0405-75

૭૧.જવે ી િ તેવી સૃિ ઃ-જેવા પોતે હોય તેવા જ અ ય પણ લાગે

૭૨.ઝાઝા હાથ રિળયામણાઃ-વધારે માણસો હોય તો કામ જલદી અને સા ં થાય
૭૩.ઝાઝી કીડીઓ સાપને તાણેઃ-ઓછા બળવાન પણ વધારે માણસો વધુ બળવાનને હંફાવે
૭૪.ટકે શેર ભા , ટકે શેર ખા ઃ-સા ં નરસું સૌ સરખું
૭૫.ડું ગરા દૂરથી રિળયામણાઃ-દૂરથી બધું જ સુદં ર દેખાય, પૂરો પ રચય ન થાય યાં સુધી બધું સા ં લાગે
૭૬.ડૂ બતો માણસ તર ં પકડે ઃ-હતાશ થયેલો માણસ િવવેકશૂ ય બનીને શુ ક આધારનો પણ સહારો લે છે
૭૭.દોરડી બળે પણ વળ ન છોડે ઃ-પાયમાલ થઈ ય તો પણ અકડાઈ ન છોડે
૭૮.દુઃખનું ઓસડ દહાડાઃ-સમય પસાર થતાં દુઃખની મા ા ઘટતી ય છે .
૭૯.ધીરજના ફળ મીઠાં- ધીરજ રાખવાથી અનેક લાભ થાય
૮૦.ધોબીનો કૂ તરો ન હ ઘરનો ન હ ઘાટનોઃ-બંને પ ને સ રાખવા મથનાર િન ફળ ય છે
૮૧.નાચવું ન હ યારે આંગ ં વાંકું-કામ ન કરવું હોય યારે ખોટું કારણ બતાવવું
૮૨.નાદાનની દો તી વનું ખમઃ-બાળક બુિ વાળી યિ ત સાથેની િમ તા નુકસાનમાં પ રણમે
૮૩.પહે લું સુખ તે તે નયાઃ-તંદુર તી એ થમ સુખ છે
૮૪.પાડાના વાંકે પખાલીને ડામઃ-એકને વાંકે બી ને સ
૮૫.બિળયાના બે ભાગઃ-બળવાન માણસ બળના કારણે હંમેશા વધુ લઈ ય
૮૬.બાર ભૈયા અને તેર ચોકાઃ-જૂ થ નાનું પણ મતભેદ ઘણાં
૮૭.ભાવતું હતું ને વૈદે ક - ું પોતાને ગમતું હોય અને હતકારી એ જ કરવા કહે
૮૮.ભ યો ભૂલે ને તારો ડૂ બઃે -સમથ યિ ત પણ થાપ ખાઈ ય
૮૯.મારે તેની તલવારઃ-સાધનનો ઉપયોગ કરે તેનું સાધન ગણાય
૯૦.મીઠા ઝાડનાં મૂળ ન ખોદાયઃ-કોઈની ભલમનસાઈ કે ઉદારતાનો ગેરલાભ ન લેવાય
૯૧.મુખમાં રામ અને બગલમાં છરીઃ-દેખાવે સા ં પણ દલનું કપટી
૯૨.રજનું ગજ કરવુ- ં નાની વાતને મોટું વ પ આપવું
૯૩.રાત થોડી અને વેશ ઝાઝાઃ-સમય ઓછો અને કામ ઘણાં
૯૪.લીલા વનના સૂડા ઘણાઃ-લાભ દેખાય યાં ઘણાં દોડી આવે
૯૫.લોભે લ ણ યઃ-લોભથી નુકસાન પહ ચે
૯૬.વખાણી ખીચડી દાંતે વળગેઃ-ખૂબ વખાણીએ એ જ ખરાબ નીવડે
૯૭.વગ કરે પગઃ-લાગવગથી કામ પાર પાડી શકાય
૯૮.વાડ િવના વેલો ન ચડે ઃ- ચું થાન મેળવવા માટે કોઈ મોટી યિ તની ઓથ ઈએ.
૯૯.વાતનું વતેસર કરવુ- ં નાની વાતને મોટું વ પ આપવું
૧૦૦.વાયા ન વળે તે હાયા વળેઃ-સમ વવાથી જે ન સમજે તે િન ફળતા મળતાં આપમેળે ઠે કાણે આવે
૧૦૧.િવનાશકાળે િવપરીત બુિ ઃ-િવનાશ થવાનો હોય યારે બુિ થીબધું અવળું સૂઝે
૧૦૨.સબસે બડી ચૂપઃ-શાંત રહે વાથી ફાયદો થાય
૧૦૩.સ તું ભાડું ને િસ પુરની ાઃ-મયા દત સાધનોથી સુંદર કામ કરવું
૧૦૪.સંગ તેવો રંગઃ-જેવી સોબત તેવી અસર પડે
૧૦૫.સંપ યાં જપ ં ઃ-સંપથી શાંિત અને સુખ મળે છે
૧૦૬.સાચને નહ આંચઃ-સ યનો સદા જય થાય છે
૧૦૭.સુથારનું મન બાવિળયેઃ- વાથમાં નજર હોવી
૧૦૮.હાથના કયા હૈ યે વાગેઃ-જેવું કાય કયુ હોય તેવું ફળ મળે
૧૦૯.હાથીના દાંત ચાવવાના જુ દા અને દેખાડવાના જુ દાઃ-કહે વું કંઈ અને કરવું કંઈ
૧૧૦.હીરાની પરખ ઝવેરી જ ણેઃ-ગુણની કદર ગુણવાન જ કરી શકે
Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
ANAMIKA ACADEMY Page No.
ગુજરાતી યાકરણ 34
Mo. 8000-0405-75

૧૧૧.હોઠ સા તો ઉ ર ઝાઝાઃ-વાણી-શિ તથી પણ ગમે તેનો ઉપાય થાય

૧૧૨.હૈ યે તેવું હોઠે ઃ-જેવા િવચાર હોય તે વાણીમાં ઊતયા િવના ન રહે
૧૧૩.હૈ યું બાળવા કરતાં હાથ બાળવા સારાઃ-પ તાવાનું થાય અને કરતાં વગર ક ે તે કામ કરી નાખવું સા ં
૧૧૪.અ રમીનો પ ડયો કાણોઃ- કમનસીબને દુઃખને દુઃખ જ હોય
૧૧૫.આપ ભલા તો જગ ભલાઃ-ભલા સાથે સૌ ભલું કરે
૧૧૬.અધૂરો ઘડો વધુ છલકાયઃ-અ પ ાની િવ તાનો વધુ ડોળ કરે
૧૧૭.ઉતાવળે આંબા ન પાકે ઃ- ઉતાવળ કરવાથી કામ સા ં ન થાય
૧૧૮. ટના અઢારે વાંકાઃ-વધારે પડતા દોષ
૧૧૯.એક પંથ દો કાજઃ-એક કામ કરતાં બીજુ ં કામ પણ થાય
૧૨૦.એક હાથે તાળી ન પડે ઃ-સહકાર વગર કામ ન થાય
૧૨૧.કિજયાનું મ કાળુ- ં ઝઘડાથી દૂર રહે વું સા ં
૧૨૨.કડવું ઓસડ મા જ પાયઃ-સારી િશખામણ હતે છુ જ આપે
૧૨૩.કાગનું બેસવું ને ડાળનું પડવુ- ં આકિ મક સં ગોનું પ રણામ
૧૨૪.કામ કામને શીખવેઃ-ન આવડતુંકામ ધીમે ધીમે ફાવે
૧૨૫.ખોટો િપયો વધારે ચળકે ઃ- અ પ ાની િવ તાનો ડોળ કરે
૧૨૬.કમ એ ધમ છે ઃ- ફરજ પહે લાં પૂરી કરવી
૧૨૭. યાં રા ભોજ ને કયાં ગંગુ તેલી?-સહે જ પણ સરખામણી ન થઈ શકે તેવું
૧૨૮.ગરજ સરી એટલે વૈદ વેરીઃ- વાથ પૂરો થતાં સંબધ ં છૂટે -
૧૨૯.ઘરડાં ગાડાં વાળેઃ-અનુભવીની સલાહ ખરે સમયે કામ લાગે
૧૩૦.ચેતતા નર સદા સુખીઃ-િવચારીને પગલું ભરવું
૧૩૧.ઘર ફૂ ે ઘર યઃ-અંદરોઅંદર ઝઘડતા શ ુ ફાવે
૧૩૨.છછુ ં દરના છયે સરખાઃ-કોઈમાં િવશેષ ગુણ નહ
૧૩૩.ચડ બેટા શૂળી પરઃ- યાર દેખાડી મારી નાંખવું
૧૩૪.ચોરનો ભાઈ ઘંટીચોરઃ- બંને સરખા
૧૩૫.ટકે શેર ભા , ટકે શેર ખા ઃ-સા ં -ખરાબ બધું સરખું
૧૩૬.છ ડે ચ ો તે ચોરઃ-ચોરી કરતા પકડાય તે ચોર
૧૩૭. વતો નર ભ ા પામેઃ- વતો નર ગમે યારે સુખી થાય
૧૩૮.જવે ી િ તેવી સૃિ ઃ- જેવા આપણે હોઈએ તેવા બી દેખાય
૧૩૯.જવે ો દેશ તેવો વેશઃ-રહીએ યાંની રહે ણી કરણીઅપનાવવી
૧૪૦.ઠોઠ િનશાળીયોને વતરણાં ઝાંઝાઃ-ભણવાં કરતા દેખાવ ઝાઝો કરવો
૧૪૧.વગ કરે પગઃ-લાગવગથી અંદર જઈ શકાય
૧૪૨.ઘેર ઘેર માટીના ચુલાઃ-દરે ક કુ ટું બમાં ઝઘડા ચાલતા જ હોય
૧૪૩.ઘી ઢોળાયું તો ય ખીચડીમાં જઃ-પોતાના ઘરને જ લાભ થવો
૧૪૪.ઘરનો ગી ગટોઃ-પારકું સા ં પોતાનું ખરાબ
૧૪૫.કોલસાની દલાલીમાં હાથ કાળાઃ-દુજન સાથે કામ કરવાથી કલંક લાગે
૧૪૬.કૂ વામાં હોય તો હવાડામાં આવેઃ-ઘરમાં હોય તો બહાર દેખાય
૧૪૭.ગરજે ગધેડાને બાપ કહે વો પડે ઃ-ગરજ હોય યારે ખરાબ યિ તનેપણ બોલાવવો પડે
૧૪૮.ચોર કોડવાળને દંડેઃ-દુજન માણસ યાયની વાત કરે
૧૪૯.નકલમાં શી અક લઃ-બી ના જેવું કરવામાં કશી કારીગરી નથી
૧૫૦.ઢમ ઢોલ માંહે પોલઃ-બહારથી સરસ, અંદરથી ખરાબ
Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
ANAMIKA ACADEMY Page No.
ગુજરાતી યાકરણ 35
Mo. 8000-0405-75

૧૫૧.નવરો ન ખોદ વાળેઃ-નવરો માણસ નુકસાન કરે

૧૫૨.દામ કરે કામઃ-પૈસાથી બધુ થઈ શકે
૧૫૩.દગો કોઈનો સગો નથીઃ-દગો કરે તેને જ નુકસાન થાય છે
૧૫૪.નાનો તો પણ પાઈનો દાણોઃ-નોનો છતાં
૧૫૫.પહે લું સુખ તે તે નયાઃ-તંદુર તી તે પહે લું સુખ
૧૫૬.પાઘડીનો વળ છે ડેઃ-કોઈપણ કામ તેના પ રણામથી પરખાય
૧૫૭.પાણી પહે લાં પાળ બાંધવીઃ-પહે લેથી સાવચેતી રાખવી
૧૫૮.પારકી આશ સદા િનરાશઃ-બી ઉપર આશા રાખવી નકામી
૧૫૯.પુ ના લ ણ પારણામાં-શ આતથી જ લ ણની ખબર પડી ય
૧૬૦.બોલે તેના બોર વેચાયઃ-બો યા વગર કોઈને ખબર ન પડે
૧૬૧.ભસતો કુ તરો ભા યે જ કરડે ઃ-લાંબી લાંબી વાત કરનારથી કાંઈ થતું નથી
૧૬૨.ભસ આગળ ભાગવતઃ-કમ અ લને ઉપદેશ આપવો નકામો
૧૬૩.પુછતા નર પં ડતઃ- પુછીએ તો ણવા મળે
૧૬૪.બિળયાના બે ભાગઃ-તાકાતવાળાને વધુ લાભ મળે
૧૬૫.માને તો દેવ, નહ તો પથરાઃ- ા હોય તો કામ થઈ ય
૧૬૬.મન હોય તો માળવે જવાયઃ-ઈ છા હોય તો બધું થાય
૧૬૭.સંપ યાં જપ ં ઃ-એ તાથી સુખ અને શાંિત મળે છે .
૧૬૮.હૈ યે તેવું હોઠે ઃ-િવચારીએ તેવું જ બોલીએ
૧૬૯.સાચને આંચ નહ -સ યનો સદા િવજય થાય છે .
૧૭૦.અિત લોભ તે પાપનુ મૂળઃ-અિન ોનું મૂળ લોભ છે
૧૭૧.આંધળામાં કાણો રા ઃ-અ ાનીઓમાં થોડા ાનવાળો પણ પં ડત કહે વાય
૧૭૨.ઊતય અમલદાર કોડીનોઃ-સ ા ગુમા યા પછી અમલદારનું માન ન રહે
૧૭૩.એક ન ો સો દુઃખ હણેઃ-એકવાર ના પાડવાથી બધી મુસીબત ટળી ય છે
૧૭૪.કળથી થાય તે બળથી ન થાયઃ-બુિ થી જે કામ થાય તે બળથી ન થાય
૧૭૫.ઘર વેચીને તીરથ કરવુ- ં સારી વ તુ છોડીને ખરાબ વ તુ લેવી
૧૭૬.ઘાણીનો બળદ ઠે રનો ઠે રઃ- ગિત કરવા ય ન કરવા ઈએ
૧૭૭.દયા ધમનું મૂળ છે ઃ-દયા સાચો ધમ છે
૧૭૮.જટે લા ભોગ તેટલા રોગઃ-જેટલા ભોગ વધુ તેટલા રોગમાં વધારો થાય.
૧૭૯.નમે તે સૌને ગમેઃ-ન તા દેખાડવી તે સૌથી મોટો ગુણ છે
૧૮૦.તેલ જુ ઓ અને તેલનીધાર જુ ઓઃ-સં ગો ઈને તે માણે ધીરજથી કામ કરવું ઈએ.
૧૮૧.નેવના પાણી મોભે ન ચડે ઃ-અશ ય કામ શ ય ન બને
૧૮૨.પાપનો ઘડો ફૂ ા િવના રહે નહ -પાપ ગમે યારે બહાર આવે જ છે
૧૮૩.ભા યશાળીને ભૂત રળેઃ-ભા ય બળવાન હોય તો તેને બધું મળે છે
૧૮૪.મારે તેની તલવારઃ-બળવાન હોય તે મેળવી શકે
૧૮૫.લોભે લ ણ યઃ-બહુ લોભ રાખવાથી નુકસાન થાય
૧૮૬. ાણ અને કૃ િત સાથે યઃ- વભાવ હોય તે બદલે નહ
૧.લ યા લેખ મટે નહ -નસીબમાં હોય તે થાય જ છે .

Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
ANAMIKA ACADEMY Page No.
ગુજરાતી યાકરણ 36
Mo. 8000-0405-75

સમાનાથ કહે વતો

૧.અધૂરો ઘડો છલકાય-ખોટો િપયો ચળકે ઘણો-ખાલી ચણો વાગે ઘણો
૨.આપણી તે ડીને બી ની તે બાપડી-વરને કોણ વખાણે તો કહે વરની મા-છગન મગન બે સોનાના, ગામનાં
છોકરાં ગારાના ને પાડોશીના િપ ળના
૩.ઉતાવળે આંબા ના પાકે -ધીરજના ફળ મીઠા-ઉતાવળા સો બાવરા ને ધીરા સો ગંભીર
૪.કયુ તે કામને વ યું તે મોતી-મુલતવી રાખવાના માઠાં ફળ
૫.કાંકરે કાંકરે પાળ બંધાય-ટીપે ટીપે સરોવર ભરાય-કણ કણ કરતાં મણ થાય-નાને કોિળયે ઝાઝું જમાય
૬.કૂ તરાની પુંછડી વાંકી તે વાંકી- ાણ અને કૃ િતસાથે જ ય- વભાવનું ઓસડ નહી-દોરડી બળે પણ વળ ન
મૂકે-પડી ટે વ ટાળી ન ટળે
૭. ખોદે દર ને ભોગવે ભો રંગઃ-રાંધે કોક ને જમે લોક-કામ કરે કોઠીને જશ ખાય જેઠી
૮.ગા યા મેઘ વરસે નહીઃ-ભસતો કુ તરો કરડે નહ
૯.છાશ લેવા જવું અને દોણી સંતાડવીઃ-નાચવા જવુન ં ે ઘુંઘટો તાણવો-ભીખ માંગવીને ભરમ રાખવો-ભસવું ને લોટ
ફાકવો
૧૦.ઝાઝા હાથ રિળયામણાઃ-બે હાથ વગર તાળી ન પડે -ઘર ફૂ ે ઘર ય-ઝાઝી કીડીઓ સાપને તાણે-ઝાઝી વાડ
ઝાંખરાની સારી
૧૧.નામ મોટાં ને દશન ખોટાં-ભરમ ભારી ને િખ સા ખાલી-ઢમ ઢોલ માંહે પોલ-મુછે ચોપડવા તેલ ન હ ને ડે લીએ
દીવા કરે -પાસે ના મળે કોડી અને ઊભી બ ર દોડી-તમાચો મારી મ લાલ રાખવું
૧૨.દા યા ઉપર ડામ-પ ા ઉપર પાટું -જશ ઉપર જૂ િતયાં-દુકાળમાં અિધક માસ
૧૩.પારકી આશ સદા િનરાશ-આપ મૂઆ વગર વગ ન જવાય-આપ સમાન બળ નહી, મેઘ સમાન જળ નહી-હૈ યું
બાળવા કરતા હાથ બાળવા સારા
૧૪.પેટનો બ ો ગામ બાળે-પાડાને વાંકે પખાલીને ડામ-દુઃખે પેટને કુ ટે માથુ-ં જમવામાં જગલો ને કૂ ટવામાં ભગલો,
કરડે માકણ અને માર ખાય ખાટલો, ખાય પીએ ખાંડણી અને કુ ટાઈ મરે સૂપડું
૧૫.ફરે તે ચરે ને બાં યું ભૂખે મરે - મ િવના ાર ધ પાંગળું છે - હંમતે મદા તો મદદે ખુદા-કરે ચાકરી તે પામે
ભાખરી-કરે સેવા તેને મળે મેવા
૧૬.બુિ આગળ બળ પાણી ભરે -કળે થાય તે બળે ન થાય-છે બુિ કોઈના બાપની
૧૭.બોલે તેના બોર વેચાય-મા યા િવના માય ન પીરસે
૧૮.મારે તેની તલવાર-બિળયાના બે ભાગ
૧૯.રાં ા પછીનું ડહાપણ શા કામનુ?ં -પાણી પીને ઘર શું પુછવુ?ં -અવસર ચૂ યો મેહુલો શા કામનો?
૨૦.શિ ત તેવી ભિ તઃ-જેવી સોડ તેવો સાથરો-પાથર ં ઈને પગ તાણવા
૨૧.હાથના કયા હૈ યે વા યા-દીવો લઈ કૂ વામાં પ ા-ઊઠ પહાણાં પડ પગ ઉપર-પેટ ચોળીને પીડા ઊભી કરી-કોણે
ક ું હતું કે બેટા બાવળીયે ચડ ?
૨૨.હાથે તે સાથે-ગરજ ગાંઠે ને િવ ા પાકે
૨૩.હીરો ઘોઘે જઈ આ યો-વહે લા ઊ ા ને ભૂલા પ ા-રિળયા ગઢવી યાં ગયા હતા તો કહે ઠે રના ઠે ર-ખોદવો
ડું ગરને કાઢવો દર
િવ ાથ કહે વતો
૧.આપ ભલા તો જગ ભલા x ભલાઈ કરતાં ભૂત વળગે
૨.આશા અમર છે x પારકી આશ સદા િનરાશ
૩.ઓળખાણ મોટી ખાણ છે x ઓળખીતો િસપાઈ હે ડમાં પૂરે
૪.ખાધું ખભે આવે x ભૂ યું એને કાંઈ ન દુ યું
૫.ખૂનનો બદલો ફાંસી x બદલો લેવો ઈ રનું કામ
Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
ANAMIKA ACADEMY Page No.
ગુજરાતી યાકરણ 37
Mo. 8000-0405-75

૬.ઘરડાં ગાડાં વાળે x સાઠી બુિ નાઠી

૭.ચેતતો નર સદા સુખી x બહુ ડા ો બહુ ખરડાય
૮.જર ચા સો કર x ધાયુ ધણીનું થાય
૯.ઝાઝા હાથ રિળયામણા x ઝાઝાં મ ાં ને ખાવા ટ ાં-ઝાંઝી સુયાણી વેતર વંઠે
૧૦.એક કરતાં બે ભલા x આ યા પણ એકલા, જવાના પણ એકલા, ઝાઝા હાથે વેતર વંઠે
૧૧.અણી ચૂ યો સો વરસ વે x દોરી સાહે બના હાથમાં
૧૨.દયા ધમનું મૂળ છે x દયાની માને ડાકણ ખાય
૧૩.ન બો યામાં નવ ગુણ x બોલે તેનાં બોર વેચાય
૧૪.ન યું તે ભગવાનને ગ યું x નીચી બોરડી સૌ કોઈ ઝુડે, દગલબાજ બમ ં નમે
૧૫.પંચ બોલે તે પરમે ર x ગામને મોઢે ગળ ં ન બંધાય
૧૬.પારકે ભાણે મોટો લાડુ x પોતાની તે લાપસી ને બી ને કુ સકી
૧૭.ફરે તે ચરે ને બાં યું ભૂખે મરે x દેશ ફરો, પરદેશ ફરો, ભા યા િવનાનો કૂ દકો ભરો
૧૮.બિળયાના બે ભાગ x બુિ આગળ બળ પાણી ભરે
૧૯.બાપ તેવા બેટા ને વડ તેવા ટે ટા x દીવા પાછળ અંધા ં
૨૦.ભૂંડાનો શાપ ન લાગે x સો કાંકરે એક કાંકરો વાગે
૨૧.માં યા કરતાં મરવું ભલું x માં યા િવના મા પણ ના પીરસે
૨૨.વસુ િવના નર પશુ x જર, જમીનને , એ ણેય ક યાના છો ં
૨૩.િવ ાસે વહાણ ચાલે x સગા બાપનો પણ િવ ાસ ન હ
૨૪.સબસે બડી ચૂપ x બોલે તેના બોર વેચાય
૨૫.હોય સાન તો જગમાં માન x સ ા આગળ સાન નકામી
અનેકાથ શ દો
 અ ઃ-રમવાનો પાસો, માળાનો મણકો, (ચ કે પૃ વીની) ધરી, આંખ, ધાણેિ ય, િવષુવવૃ થી ઉ ર દિ ણ
કોઈપણ ગોલીય અંતર
 અ રઃ-અિવનાશી, વણ(ભાષા), હરફ કે બોલ, દ તક, િવિધના લેખ,
 અજઃ-રામના દાદા, ા, કામદેવ, ચં , ઈ ર, બકરો, અના દ, ન હ જ મેલું
 અજ માઃ-જેને જ મ નથી એવુ,ં ઈ ર, માયા, સીતા, લ મી
 અટકઃ-નડતર, મુ કે લી, શંકા, અટકણ, કાચી કે દ, સંક પ, અડદ
 અ ઃ-અટારી, અનાદર, િતર કાર, હાર, ડું , સૂકું
 અડાવવુઃ-ધમકાવવુ,ં ગપાટા મારવા, ઘ ં ખાવુ,ં ઓઠવવું
 અદાઃ- અિભનય, નખરાં, પૂ ં કે ચૂકતે, અદાવત
 અનંતઃ-અપાર, િવ , , ા, શેષનાગ, બલરામ, આકાશ, જૈનોના ચૌદમા તીથકર
 અમલઃ-વહીવટનો ગાળો, સ ા, અફીણનો કે ફ, સમયનો શુમાર
 અથઃ-સમજૂ તી, હે ત,ુ પૈસો, ગરજ, ચાર પુ ષાથમાંનો બી નંબરનો પુ ષાથ
 અંકઃ-આંકો, આંકડો, ખોળો, નાટકનો િવભાગ, િચહન, ટે ક, ડાઘો અથવા કલંક
 અંતરઃ-મન, ભેદ, છે ટંુ , તફાવત, અંદરનુ,ં ન કનું વચલો કાળ, સમાસને અંત,ે બીજુ ં એવા અથમાં
(ઉદાઃ પાંતર)
 આડું -હઠીલુ,ં (ગાડાનું )આડું , સીધું ન હ એવુ,ં ઊભું ન હ એવુ,ં વ ચે પડે લું, વાંધાખો રયુ,ં આડકત ં , વાંકુ કે
ખોટું , િવ , આડી બાજુ એ મેલું, ભૂત

Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
ANAMIKA ACADEMY Page No.
ગુજરાતી યાકરણ 38
Mo. 8000-0405-75

 આરોઃ-કાંઠો, પાર, ઉપાય, માગ, છે ડો, પૈડાનો ભાગ, ન ી સમય(જૈન), રે તી, ચૂનાના િમ ણના કોલનો
ખાડાવાળો ભાગ
 આંકઃ-સં યા, લેણદેણના હસાબનો કાગળ, છે ડેથી વાંકો સિળયો, માછલી પકડવાનો ગલ, (વ છી, ભમરી
વગેરેનો) ડંખ, (મૂછનો) વળ, વરને આપવાનો ચાં ો
 આંટીઃ-ગૂંચ, (સૂતરની) આંટી, પંચ, કોયડો, આબ , કીનો
 ઈશઃ-ધણી, પરમે ર, રા , મહાદેવ, અિગયારની સં ા, ઈશાન ખૂણાના અિધપિત, આ ાન , એક
ઉપિનષદ
 ઉ રઃ-જવાબ, બાકીનુ,ં પછીનુ,ં ઉ ર દશા, વચન, ડાબું, વધારે , બચાવનું કથન
 ઉપાિધઃ-પીડા, જ ં ળ, સં ા, િખતાબ, અટક, પદવી, ગુણધમ
 ઓજસઃ-શરીરની ધાતુ, કાશ, તેજ,બળ, િતભા, પરા મ, ચૈત ય
 કડીઃ-લોઢાનો આંકડો, કિવતાની પંિ ત, બેડી, હારબંધ, એક ઘરે ,ં બારણાની આડી સાંકળ
 કરઃ-હાથ, વેરો, િકરણ, સૂંઢ, લાગો, બેની સં ા, કરવા માંડ
 કળઃ-ચાવી, યુિ ત, પીડા, શાંિત, સમજ, કળણ કે કાદવ
 કાંટોઃ-શૂળ, નડતર, નાકનું ઘરે ,ં તોલવાનું યં , રોમાંચ, અંટસ, વહે મ, ટે ક, જુ સો, પોપટના ગળાનો રોગ,
(ઘ ડયાળ, વ છી, માછલી કે યુરોપીયન ઢબના ભોજન માટે નો) કાંટો
 કાંત(કા ત)-મનગમતુ,ં અનુકૂળ, મનોહર, ીતમ, પિત, ઓસડ, મોર, ચ , સૂયકા ત કે એવો કીમતી
પ થર, કે સર, કંકુ, એક કારનું લોઢું , કાંતવા લાગ
 કૂ ટઃ-ગૂંચવણભયુ, જૂ ઠું , ભંગાર, ઢગલો, િશખર, ન વેચાય કે ન સમ ય એવુ,ં ઠગાઈ, કડાકૂ ટ
 કોઠોઃ-પેટ, શરીર, મન, ખાનુ,ં ઘર, મોટી કોઠી, મોટો કૂ વો, બુરજ, યૂહરચના, કો ક, ઢોરનો ડબો
 કો ં -ભીનું ન હ, લ યા િવનાનુ,ં વાપયા િવનાનુ,ં રાંધેલું ન હ
 ખગઃ-પ ી, હ, તારો, સૂય, દેવ, નવની સં ા
 ખાણઃ-ખિનજ નીકળે છે તે જ યા, અનાજનું ભોય ં , ઢોરનો ખોરાક, હિથયારની ધારમાં પડે લો ખચકો,
ઉ પિ થાન
 ખાતરઃ-ચાકરી, તરફદારી માટે , (ખેતરનું)ખાતર, ચોરી, ચોરે પાડે લું બાકું
 ખુ - ું હે ર, ઉઘાડું , નાગુ,ં પ , િનખાલસ, અણઘેરાયેલું
 ખોળઃ-તપાસ, (તલનો) ખોળ, ખોળી, (ગોદડાની) ખોળ
 ગતઃ-ચાલ, િ થિત, શિ ત, સમજ, મરણ પછીની િ થિત, ગયેલું
 ગિતઃ-ચાલ, ઝડપ, વેશ, સમજ, શિ ત, િ થિત, ર તો, મૂઆ પછીની હાલત
 ગાળોઃ-ફાંસો, મોસમ, અમુક સમય, એક વ , િવ તાર, (ઘંટી કે બંગડીનો) ગાળો, શરીરનો બાંધો, વટાવ કે
ફે ર, પહોળાઈનો પનો
 ગુણઃ-ગુણ, માક(દોકડા), ફાયદો, ઉપકાર, લ ણ, ણની સં યા, (ગુણ ણ છે માટે ), પણછ, દોરી
 ગોળઃ-(આકારમાં)ગોળ, એક ગળી વ તુ, જ થો, યાતનો ક યાની લેવડ દેવડનો િવભાગ
 ઘટઃ-ઘટાડો, ખોટ, ઘ , ઘડો, શરીર, દય, મન
 ઘાટઃ-ઓવારો, આકાર, લાગ, પવત, પવતમાંનો ર તો, શોભા, તજવીજ
 ઘોડોઃ-એક જનાવર, ફળ, મોટું પૂર, એક ઘરે ,ં લાકડાની મોટી ઘોડી
 ઘોરઃ-િબહામ ,ં કમકમાટી ઉપ વે તેવ,ું ગાઢ, અવાજ, કબર, ઘનો અવાજ
 ચરઃ-ચંચળ, સૂસ, ખાઈ, ચૂલ, કપડું ફાટવાનો અવાજ, હોમ િનિમ ે રાંધેલું અ
 છૂ ટઃ-મોકળાશ, વતં તા, જતી કરે લી રકમ, પરવાનગી
 જરાઃ-લગીર, ઘડપણ, સાપની કાંચળી
Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
ANAMIKA ACADEMY Page No.
ગુજરાતી યાકરણ 39
Mo. 8000-0405-75

 ઝોકઃ-નુકસાન, વલણ, આંખમાં ઝપટ વાગવી, ઘેટાંબકરાંનો વાડો, ઝૂકેલી ચીજનો વળાંક
 ટાઢું -વાસી, ધીમુ,ં ઢીલું, મંદ, ઠંડું
 ડાં ડયોઃ-ડાંડ આદમી, દાંડી પીટી રોન કરનાર, નાનો પાંતળો દંડો
 ઢાળઃ-ઢોળાવ, ઢબ, સંબંધ, ગાવાનો ઢંગ, પાકનો અંદાજ
 તડઃ-નાતનું તડ, ફાટ, તરડ
 તરઃ-પૈસાદાર, મ ત, ધરાયેલું, તાજુ ,ં નાની ખાડી, દૂધ-દહ ની પોપડી, તરાપો
 તરીઃ-હોડી, મલાઈ, કાંપ, ઉપર તરતી પોપડી, જળમાગ, ણ ગ ં(આંક)
 તાલઃ-માથાની ટાલ, યુિ ત, કાંસી ડ, તાડ, લાગ, મ , ગાયનનું માપ
 તેજઃ- કાશ, ભાવ, ગરમ, વાની શિ ત, તી ણ
 દરઃ- દરે ક, ભાવ, િછ , બાર ં કે દરવા
 દંડઃ-દંડો, િશ ા, એક કસરત, લંબાઈનું માપ, કોણીથી ખભા સુધીનો ભાગ
 દાવઃ-યુિ ત, લાગ, પાસામાં પડતા દાણા, રમતનોવારો
 દોરઃ-અંકુશ, હુકમી, દોરડું , પતંગની દોરી, દમામ, સ ા, માગ બતાવ
 દોષઃ-ભૂલ, ખોડખાંપણ, પાપ, ગુનો
 નાડઃ-રગ, કમળની દાંડી, વલણ, લગામ, કાબૂ
 નાળઃ-નળી, નેળ, નિળયુ,ં પરનાળ, બંદૂકની નળી
 પ ઃ-તરફે ણ, તડ, પ પાત, પખવા ડયુ,ં પાંખ
 પટઃ-ઝટ, વ , શેતરંજનું પા ટયુ,ં પડદો, નદીની પહોળાઈ, િવ તાર, જમીનનો સાંકડો લાંબો પટો, ચ તરવાનું
પા ટયુ,ં પાસ(પુટ), અસર
 પડદોઃ-આંતરો, કાનનો ઢોલ, ઓઝલ, ગુ વાત
 પ ઃ-છાપુ,ં કાગળ, પાંદડુ , હોડી
 પાકઃ-પાકું , પિવ , ામાિણક, પ રપ વતા(ખેતીની કે અ ય)નીપજ, ખાવાનો પૌિ ક પદાથ, રસોઈ
 પાટઃ-બાજઠ, તા પ , તાકો, જમીનનો લાંબો પટ, વાટમાં પથરાતાં લૂગડાં, ચી બેઠક, નાની તલાવડી,
લાટો, રાજગાદી
 પાણીઃ-જળ, ધાર, ટે ક, તેજ, શૂરાતન, ડોળ
 પા ઃ-લાયક, વાસણ, (નાટકનું) પા , બે િકનારા વ ચેનો ભાગ
 પાયોઃ-આધાર, ધોક ,ં િ કોણની ઊભા રહે વાની બાજુ , આંકનો એક ઘ ડયો, (સુખડીનો) પાયો,
(ચણતરનો) પાયો
 પારઃ-બરણી, છે ડો, ભેદ, હદ, આશરો, મં દરનું આંગ ,ં કાંઠો
 પોતઃ-મૂળ વ પ, બાળક, વ , વ નો વણાટ, મછવો
 કૃ િતઃ-કુ દરત, વભાવ, તિબયત
 ફે રઃ-ચ ર ચડવા તે, તફાવત, ગોળીબાર, ઘેરાવો
 ફે રીઃ-માલ વેચવા ફરવું તે, આંટો, વખતે
 ભાતઃ-રાંધેલા ચોખા, જુ દાપ ,ં છાપ
 ભારઃ-વજન, ચોવીસ મણ, વીસ તોલા, અપચો, જવાબદારી, િવ તાર, વ ર કે વટ, આભાર, ગું શ, સમૂહ
 ભાવઃ-િકંમત, હે ત, િવચાર, ગમો, ઈરાદો, અિભનય, કૃ િત, આ થા, હોવાપ ,ં લાગણી, તા પય,
 મતઃ-મિત, અિભ ાય, સં દાય, હઠ મા કે ન હ
 મધુઃ-ગ ,ું મધ, દા , વસંત ઋતુ, અશોક વૃ , એક છંદ, ચૈ માસ

Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
ANAMIKA ACADEMY Page No.
ગુજરાતી યાકરણ 40
Mo. 8000-0405-75

 મમઃ-મમ થાન, રહ ય, મહે ,ં ભાવાથ

 મંડળઃ-કૂં ડાળુ,ં ટોળુ,ં દેશ, બાર રા યોનો સમૂહ, ઋગવેદનો દરે ક ખંડ
 માનઃ-આબ , આદર, અિભમાન
 રાગઃ-મોહ, ગુ સો, અવાજ, પર પરનો મેળ, ગાવાની રીત
 રામઃ-બળરામ, રામ, પરશુરામ, આ મા, મરવુ,ં દોકડા, યાજ
 વરવુ- ં પસંદ કરવુ,ં વપરાવુ,ં બેડોળ, નઠા ં
 વળઃ-અંટસ, મમતા, આંટો, સંબંધ, યુિ ત, ગાંઠ
 વાઃ-પવન, તરંગ, એક રોગ, િવચારનું મોજુ ,ં અથવા
 વાજઃ-વેગ, પીડા, સં ામ, બળ, અ , ઘી, કંટાળેલ,ું તોબા, હારે લુ,ં ય , બાણનું પ છુ ં
 વાટઃ-ર તો, દવેટ, તી ા, (પૈડા પર ચઢાવાતી) વાટ
 વારઃ-વખત, ફે રી, િવલંબ, એક, માપ, અઠવા ડયાનો એક દવસ
 િવ હઃ-યુ , શરીર, સમાસના પદ છૂટાં પાડવાતે
 િવિધઃ- ા, ભા યદેવતા, નસીબ, શા ા ા, સં કાર યા
 વેનઃ-વહે વું તે, (ડમિણયા જેવ)ું , વાહન, લંગાર કે હાર, વભો, વેણ, હઠ, એક રા , મનુનો પૌ
 ીઃ-આરંભનો મંગળ શ દ, ીમાન, ીમતી, ીયુત વગેરેનો સં ેપ, એક રાગ, શોભા, લ મી, પુ ષાથ(ધમ,
અથ, કામ)
 ુિતઃ-સાંભળવું તે, કાન, િકવંદતી, વૈદ, અવાજ, નાદનો એક ભેદ
 સખીઃ-સાહે લી, ઉદાર, દાની
 સરઃ-સરોવર, માળા, સાહે બ, શેર, વડો, પ ાની રમતમાં હુકમ, તાબે, મુ લ અને મુ તનો ગુણાકાર
 સાખઃ-ઝાડ ઉપર પાકે લું ફળ, બાર ,ં આંગ ં, (બારણાની)સાખ, સા ી
 સાનઃ-ઈશારો, સમજણ, વમાન, છટા, ગીરે મૂકવું તે
 સારવું-વ ધ પાડવું, ા કરવું, ખેરવવુ,ં પરોવવુ,ં આંજવુ,ં સરકાવવુ,ં શણગારવુ,ં પાર પાડવું
 સારંગઃ-એક રાગ, હરણ, ધનુ ય, િસંહ, હાથી, હંસ, ચાતક મોર, કોિકલ, વ છી, ભમરો, કમળ, શંખ, સારંગી,
મેઘ, ચંદન, કૂ પર, સોનુ,ં ર ન, પૃ વી, કાશ, રાત, િવિવધ રંગ, કામદેવ, વૃ , સાપ
 હ રઃ-િવ , કૃ ણ, ઘોડો, િસંહ, વાંદરો, ચં
 હારઃ-એક ઘરે ,ં પરાજય, પંિ ત. ફુલમાળ
 હીરઃ-સ વ, રે શમ, હંમત, ેમ, તેજ
 હે ડઃ-ગુનેગારના પગને જકડી રાખવા કાણાં પાડે લું ભારે લાકડું , સગભા ીને થતી ઊલટી વગેરે, ગાય ભસ
તોફાની હોય તેના ગળામાં રાખવાનો ડે રો, વેચવાના બળદનો કાફલો
 હે લઃ-માથે મૂકેલું પાણીનું બેડંુ , મજૂ રી, બો , ગાડામાં ભરે લ છાણાં
તળપદા શ દો
પદારથઃ-પદાથ જહે ઃ-જે શેહઃ-છાપ, દાબ
ઓ છવઃ-ઉ સવ તેહઃ-તે વેળાઃ-સમય
ધન ધનઃ-ધ યધ ય આળઃ-આરોપ આગલુ- ં આગળનું
જનમીઃ-જ મી અિતશેઃ-અિતશય મેળેઃ- તે
માંહીઃ-માં દીઠું - યું િસકલઃ-ચહે રો
બાપડાઃ-િબચારા ખટઃ-ષ ડોળીઃ-ફળ
આવરદાઃ-આયુ ય કરમઃ-કમ છાંકઃ-નશો
િપયા ં -પારકું નવાણઃ-જળાશય છે કઃ-અંત
Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
ANAMIKA ACADEMY Page No.
ગુજરાતી યાકરણ 41
Mo. 8000-0405-75

કરાડાકીઃ-કટા િનમા ં-લાચાર રાસઃ-મેળ

ભ યઃ-તળીયું દખણઃ-દિ ણ ફકઃ-તફાવત
સાખેઃ-સા ીએ ગલઢે રાં-ઘરડાં મડદુ- ં મડદુ, શબ
રવરવતુ- ં ચરચરતું ભોગાવોઃ-ખાડી ભળકડે ઃ-સવારે
વેગળોઃ-અલગ છ ંવ ં-િછ િભ હટા - ં ખરીદી
સલવટઃ-કરચલી ચૂધડોઃ-કંજૂસ પડતપેઃ-તડકામાં
હાપઃ-સાપ ઓ ં -ન ક ટાઢઃ-ઠંડી
ગરવાઈઃ-ગૌરવ દોગુ- ં લુ ચું ફોડઃ- પ તા
ખલેલઃ-અડચણ, નભરમુ- ં અશુભ સ સરવુ- ં આરપાર
તંઈઃ- તો પછી કવેણઃ-ખરાબ વચન, વાણી દોથોઃ-ખોબો
નય ં-નેન ધડકલીઃ-ગોદડી બૂતાં-તાકાત, શિ ત
નકરઃ-ન હ તો છાકઃ-નશો ાગડઃ-સવાર, ભાત
ગોજઃ- પાપ હડોઃ-ચાલો હાલ ં -ટોળું
આબોકારઃ-આવકાર મોખઃ- અનુકૂળતા સમા ં-સરખું
ઢૂં કડું - ન ક માડું -માણસ કે ઃ-કહે
િનમઃ-િનયમ સંતોરોઃ-ઝંઝટ વાઢવુ- ં કાપવું
સંધાંયઃ-બધાં ગટકૂ ડું-નાની માટલી ખમવુ- ં સહન કરવું
ઘો ેઃ-ની જેમ ફોર ં-નસકો ં નોધારીઃ-િનરાધાર
ર નાગરઃ-સાગર પંગતઃ-હાર પરાણેઃ-માંડમાંડ
તાકડે ઃ-અણીના સમયે દુંદઃ-મોટું પેટ લૂગડાં-કપડાં
છોડીઃ-છોકરી ગવનઃ-સા ો કમકમાઃ- ુ રી
વેલરે ાઃ-વહે લા બહે ડોઃ-કાદવકીચડ ઠાઠમાઠઃ-વૈભવ
દાગધરઃ-ડૉ ટર ઝાંઝ રયાઃ-આભૂષણ બાઈ- ી
મલકઃ-મુલક કૂ થલીઃ-િનંદા ભાળે-જુ એ
ખોળવુ- ં શોધવુંપન
ુ ઈઃ-પુ ય હરખઃ-હષ વટે -પસાર કરે
જુ િ તઃ-યુિ ત પેજઃ-ઘશ બકાલુ- ં શાકભા
ચેહઃ-િચંતા ઊનીઃ-ગરમ ડોહો-ડોસો
તરાઃ- ા, યા ા અજુ ગતુ- ં અયો ય અડાળી-રકાબી
કળજગઃ-કિળયુગ પેઠીઃ- વેશી હડફ-એકાએક
રખ પુઃ-ર ણ િનહાકોઃ-િનસાસો વેળાઃ-સમય
લઠઃ-લાઠી નોત ં -આમં ણ ફાંટઃ-ખોબો
વખઃ-િવષ, ઝેર ખૂંદવુ- ં કરચવું ભણીઃ-તરફ
વડે રાઃ-મોટે રાં ઝોળીઃ-ઝૂલતી થેલી આલઃ-આપ
વાવડોઃ-વાયરો, પવન લાંકઃ- મરોડ મેજબાનઃ-યજમાન
વરહઃ-વષ વરતવુ- ં ઓળખવું ભોડું -માથું
વાલેશરીઃ-ચાહક બૂઢોઃ-વૃ મોખઃ-લાગ
વાંહેઃ-પાછળ આ તેઃ-ધીરે ઓ ઃ- ન ક
સરગઃ- વગ મગતરાં-મ છર ચાગાચૂંગુઃ-બેવકૂ ફ
બવઃ-બહુ રગઃ-નસ
પાઃ-બાજુ બેત-નેતરની લાકડી
Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
ANAMIKA ACADEMY Page No.
ગુજરાતી યાકરણ 42
Mo. 8000-0405-75

સંિધ
વર સંિધ
૧. (અ) સૂય+અ ત=સૂયા ત, પર+અધીન= પરાધીન, અ+અ= આ
(બ)િશવ+આલય=િશવાલય, િમ +આચાર= િમ ાચાર, અ+આ= આ
(ક)િવ ા+અથ =િવ ાથ , ભાષા+અંતર=ભાષાંતર, આ+અ=આ
(ડ) રે ખા+આકૃ િત=રે ખાકૃ િત, દયા+આનંદ=દયાનંદ, આ+આ=આ
૨. (અ)ભૂિમ+ઈશ=ભૂમીશ, કિવ+ઈ ર=કવી ર, ઈ+ઈ=ઈ
(બ)કિવ+ઈ =કવી , હ ર+ઈ =હરી , ઈ+ઈ=ઈ
(ક)દેવી+ઈ છા=દેવી છા, લ મી+ઈ છુક=લ મી છુક, ઈ+ઈ=ઈ
(ડ) રજની+ઈશ=રજનીશ, અવની+ઈ ર=અવની ર, ઈ+ઈ ઈ
૩.(અ)ગુ +ઉ મ=ગુ મ, સુ+ઉિ ત=સુિ ત, ઉ+ઉ=ઊ
(બ)લઘુ+ઊિમ=લઘૂિમ, િસ ધુ+ઊિમ=િસ ધૂિમ, ઉ+ઊ=ઊ
(ક)વધૂ+ઉ કષ=વધૂ કષ, ચમૂ+ઉ સાહ=ચમૂ સાહ, ઊ+ઉ=ઊ
(ડ)ભૂ+ઊિજત=ભૂિજત, વધૂ+ઊિમ=વધૂિમ, ઊ+ઊ=ઊ
૪.(અ)દેવ+ઈ છા=દેવે છા, ઉપ+ઈ =ઉપે , અ+ઈ=એ
(બ)યથા+ઈ =યથે , કલા+ઈ દુ=કલે દુ, આ+ઈ=એ
(ક)યોગ+ઈશ=યોગેશ, રામ+ઈ ર=રામે ર, અ+ઈ=એ
(ડ)મહા+ઈ ર=મહે ર, ઉમા+ઈશ=ઉમેશ, આ+ઈ=એ
૫.(અ)સૂય+ઉદય=સૂય દય, સંગ+ઉિચત= સંગોિચત, અ+ઉ=ઓ
(બ)નવ+ઊઢા=નવોઢા, ણય+ઊિમ= ણયોિમ, અ+ઊ=ઓ
(ક)મહા+ઉદય=મહોદય, િવ ા+ઉપાસના=િવ ોપાસના, આ+ઉ=ઓ
(ડ)ગંગા+ઊિમ=ગંગોિમ, કલા+ઊિમ=કલોિમ, આ+ઊ=ઓ
૬.(અ) +ઋિષ= િષ, સ +ઋિષ=સ િષ, અ+ઋ=અ
(બ)મહા+ઋિષ =મહિષ, રા +ઋિષ=રાજિષ, આ+ઋ=અ
૭.(અ)પુ +એષણા=પુ ૈષણા, એક+એવ=એકૈ વ, અ+એ=ઐ
(બ)સદા+એવ=સદૈવ, તથા+એવ=તથૈવ, આ+એ=ઐ
(ક)દેવ+ઐ ય=દેવૈ ય, દય+ઐ ય= દયૈ ય, અ+ઐ=ઐ
(ડ)જનતા+ઐ ય=જનતૈ ય, આ+ઐ=ઐ
૮.(અ)ભવ+ઔષિધ=ભવૌષિધ, ગુણ+ઓધ=ગુણૌધ, અ+ઓ=ઔ
(બ)મહા+ઓધ=મહૌધ, આ+ઓ=ઔ
(ક) દય+ઔદાય= દયૌદાય, વન+ઔષિધ=વનૌષિધ, અ+ઔ=ઔ
(ડ)મહા+ઔષધ=મહૌષધ, મહા+ઔ સુ ય=મહૌ સુ ય, આ+ઔ=ઔ
૯. ‘ઇ’ કે ‘ઈ’ પછી એના િસવાયનો કોઈ વર આવે તો તેનો ‘ય’ થાય અને પાછળનો વર ભળી ય.
િત+ઉપકાર= યુપકાર, િન+ઊન= યૂન
ઉપ ર+ઉ ત=ઉપયુ ત, િત+એક= યેક
૧૦. ‘ઉ’ કે ‘ઊ’+ કોઈપણ બી વર=‘ઉ’ કે ‘ઊ’નો ‘ ’ + પાછળનો વર
ુ આભાસ=હે વાભાસ, અનુ+એષણ=અ વેષણ, અનુ+ઈત=અિ વત, સુ+આગત= વાગત
હે ત+
અ ય િનયમોથી બનતી સંિધ નીચે મુજબ છે .
*.એ+અ=અ
(૦૧). શે+અન=શયન (૦૨).ને+અન=નયન (૦૩).એ+અન=અયન
Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
ANAMIKA ACADEMY Page No.
ગુજરાતી યાકરણ 43
Mo. 8000-0405-75

*.એ+આ=અ
(૦૧). પો+અન=પવન (૦૨).ભો+અન=ભવન (૦૩). ો+અન= વણ
*.ઐ+અ=આય
(૦૧). ગૈ+અન=ગાયન (૦૨).નૈ+અક=નાયક
*.પદા તે આવેલાં ‘મ’ને થાને તેની પૂવના યંજન પર અનુ વાર મૂકાય છે .
(૦૧). સ +તાપ=સંતાપ (૦૨).સ +તોષ=સંતોષ (૦૩).સ +હાર=સંહાર
(૦૪). સ +મોહક=સંમોહક (૦૨).સ +સાર=સંસાર (૦૩).સ +દેહ=સંદેહ
*. વ પછી છ આવે તો તે ‘ છ’ થાય છે .
(૦૧). િશર+છ =િશર છ (૦૨).િશર+છે દ=િશર છે દ (૦૩).પદ+છે દ=પદ છે દ
(૦૪). વૃ +છાયા=વૃ છાયા (૦૫).િવ+છે દ=િવ છે દ
મહ વની સંિધઓ
૧. િતિ ત= િત+િ થત ૩૦.મહૌષિધ=મહા+ઔષિધ
૨.ઊિમલા=ઊિમ+ઈલા ૩૧.દુ ક=દુસ+ચક
૩.તપ યા=તપ +ચયા ૩૨.ધનુ ં કાર=ધનુ +ટંકાર
૪.અહિનશ=અહર+િનશ ૩૩.પુન =પુનઃ+ચ
૫.ઉ સુકતા=ઉ +સુક+તા ૩૪.અધોગિત=અઘ +ગિત
૬.ઉ વળ=ઉ +જવળ ૩૫.ધનુિવ ા=ધનુ +િવ ા
૭. દિ વજય= દ +િવજય ૩૬.અંતસ વ=અંતઃ+ત વ
૮.અિભષેક=અિભ+સેક ૩૭.ત ીન=ત +લીન
૯. ુધાતુર= ુધા+આતુર ૩૮.િન લ=િન +છલ
૧૦. વા યી= વ+આ યી ૩૯.મહો સવ=મહા+ઉ સવ
૧૧.મદો મત=મદ+ઉ મ ૪૦. યૂન=િન+ઊન
૧૨.ઉ મ =ઉ +મ ૪૧.સં કૃ િત=સ +કૃ િત
૧૩. યુ પિ =િવ+ઉ પિ ૪૨.ઉ ધાર=ઉ +હાર
૧૪.અનુિચત=અ +ઉિચત ૪૩.અધોરે ખા=અધ +રે ખા
૧૫.ચં ાકૃ િત=ચં +આકૃ િત ૪૪.સૃિ =સૃ +િત
૧૬.િશ ણાનુભવી=િશ ણ+અનુભવી ૪૫.તપોધન=તપ +ધન
૧૭.સિ ચદાનંદ=સ +િચ +આનંદ ૪૬.ચરાચર=ચર+અચર
૧૮.કવી ર=કિવ+ઈ ર ૪૭.યશો વલ=યશ+ઉ વલ
૧૯. યાયાધીશ= યાય+અધીસ ૪૮.પુનરાવલોકન=પુનઃ+અવલોકન
૨૦.મહાશય=મહા+આશય ૪૯.ઉ વલ=ઉ +જવલ
૨૧.હરી છા=હ ર+ઈ છા ૫૦.સંગીત=સ +ગીત
૨૨.પરી ા=પ ર+ઈ ા ૫૧. યવહાર=િવ+અવહાર
૨૩.ભાનૂદય=ભાનુ+ઉદય ૫૨.પુનજ વન=પુનઃ+ વન
૨૪.િસંધૂિમ=િસંધ+ુ ઊિમ ૫૩.સદૈવ=સદા+ઐવ
૨૫.મહે શ=મહા+ઈશ ૫૪.નયન=ને+અન
૨૬.મહે =મહા+ઈ ૫૫.પવન=પો+અન
૨૭.નવોઢા=નવ+ઊઢા ૫૬.પરોપકાર=પર+ઉપકાર
૨૮.અકૈ ક=એક+એક ૫૭.લોકૈ ષણા=લોક+એષણા
૨૯.પરમૈ ય=પરમ+ઐ ય ૫૮. િષ= ા+ઋિષ
Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
ANAMIKA ACADEMY Page No.
ગુજરાતી યાકરણ 44
Mo. 8000-0405-75

૫૯.અંત ુ=અંતઃ+ચ ુ ૬૪.સ +વેદન=સંવદે ન

૬૦.સુષુ =સુ+સુ ૬૫.સ +યોગ=સંયોગ
૬૧.સ +ક પ=સંક પ ૬૬.સ +ઋ =સમૃ
૬૨.િક +િચત= કં િચ ૬૭.ર +અનીય=રમિણય
૬૩.સ + ા ત=સં ા ત ૬૮.િન +નય=િનણય
સંિધ છોડોઃ-
૧.સૂયા ત=સૂય+અ ત ૩૫.દુ ક=દુ +ચક
૨. વાધીન= વ+આધીન ૩૬.ધનુ ં કાર=ધનુ +ટંકાર
૩.વાતાવરણ=વા +આવરણ ૩૭.િનઃશ દ=િન +શ દ
૪.િસંહાસન=િસંહ+આસન ૩૮.પુન =પુન +ચ
૫.મહાશય=મહા+આશય ૩૯.અંતઃશોક=અંતઃ+શોક
૬.િવ ાલય=િવ ા+આલય ૪૦.સુહુ ેમ=સુહુદુ+ ેમ
૭.િવ ાથ =િવ ા+અથ ૪૧.સ મિત=સ +મિત
૮.ભાષા તર=ભાષા+અંતર ૪૨.િશરોમિણ=િશરઃ+મિણ
૯.હરીઈ છા=હ ર+ઈ છા ૪૩.અધોગિત=અધઃ+ગિત
૧૦.પરી ા=પ ર+ઈ ા ૪૪.સરોજ=સરસ+જ
૧૧.દેવી છા=દેવી+ઈ છા ૪૫.િનરાકાર=િનર+આકાર
૧૨.યોગી ર=યોગી+ઈ ર ૪૬.દુગધ=દુ +ગંધ
૧૩.ભાનૂદય=ભાનુ+ઉદય ૪૭.ધનુિવ ા=ધનુ +િવ ા
૧૪.િસંધૂિમ=િસંધુ+ઊિમ ૪૮.નીરવ=િનઃ+રવ
૧૫.વધૂ ાસ=વધૂ+ઉ ાસ ૪૯.નીરોગી=િનઃ+રોગી
૧૬.વધૂિમ=વધૂ+ઊિમ ૫૦.અંત વ વ=અંતઃ+ત વ
૧૭.ઈ રે છા=ઈ ર+ઈ છા ૫૧.િન કપટ=િનઃ+કપટ
૧૮.રામે ર=રામ+ઈ ર ૫૨.દુ કાળ=દુ +કાળ
૧૯.મહે શ=મહા+ઈશ ૫૩.દુ ય ન=દુ + ય ન
૨૦.મહે =મહા+ઈ ૫૪.ત ીન=ત +લીન
૨૧.સૂય દય=સૂય+ઉદય ૫૫. દગંબર= દ +અંબર
૨૨.ગંગોદય=ગંગા+ઉદય ૫૬.િન છલ=િન +છલ
૨૩.નવોઢા=નવ+ઊઢા ૫૭.ચતુ પાદ=ચતુઃ+પાદ
૨૪.ગંગોિમ=ગંગા+ઊિમ ૫૮.દુ =દુ +ટ
૨૫.દેવિષ=દેવ+ઋિષ ૫૯.સ છા =સ +શા
૨૬.મહિષ=મહા+ઋિષ ૬૦.િન તેજ=િનઃ+તેજ
૨૭.એકૈ ક=એક+એક ૬૧.અંતઃકરણ=અંત +કરણ
૨૮.પરમૈ ય=પરમ+ઐ ય ૬૨.િનઃ ાસ=િન + ાસ
૨૯.ગંગૈ તા=ગંગા+એ તા ૬૩.અંતઃપુર=અંતર+પુર
૩૦.મહૈ ય=મહા+ઐ ય ૬૪.દુઃશાસન=દુ +શાસન
૩૧.પરમૌધ=પરમ+ઓધ ૬૫.મહો સવ=મહા+ઉ સવ
૩૨.ગંગૌધ=ગંગા+ઓધ ૬૬.વૃ ાવ થા=વૃ +અવ થા
૩૩.ઉ મૌષિઘ=ઉ મ+ઔષિધ ૬૭.મનોય ન=મનઃ+ય ન
૩૪.મહૌષિધ=મહા+ઔષિધ ૬૮. યૂન=િન+ઊન
Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
ANAMIKA ACADEMY Page No.
ગુજરાતી યાકરણ 45
Mo. 8000-0405-75

૬૯.સ માગ=સ +માગ ૧૦૫.પ રણીતા=પ ર+નીતા

૭૦.રિવ નાથ=રિવ+ઈ +નાથ ૧૦૬.સ ભા ય=સ +ભા ય
૭૧.સં કૃ િત=સ +કૃ િત ૧૦૭.લોકૈ ષણા=લોક+એષણા
૭૨.ઉ ાર=ઉ +ધાર ૧૦૮.દુય ધન=દુ +યોધન
૭૩.અધોરે ખા=અધઃ+રે ખા ૧૦૯.પુનિવચારણા=પુન +િવચારણા
૭૪.સૃિ =સૃ +િત ૧૧૦.ઉ ંઘન=ઉ +લંઘન
૭૫.સ ભા ય=સ +ભા ય ૧૧૧. િષ= +ઋિષ
૭૬.અધઃપતન=અધ +પતન ૧૧૨.વને દુ=વન+ઈ દુ
૭૭. વે છાચાર= વ+ઈ છા+આચાર ૧૧૩.પરી ા=પ ર+ઈ ા
૭૮.જઠરાિ =જઠર+અિ ૧૧૪. ણ ાર= ણ+ઉ ાર
૭૯.તપોધન=તપ +ધન ૧૧૫.િનરાધાર=િન +આધાર
૮૦.ચતુભુજ=ચતુ +ભુજ ૧૧૬.મનોકામના=મન +કામના
૮૧.અ તઃ વેશ=અંતઃ+ વેશ ૧૧૭.અંત ુ=અંતઃ+ચ ુ
૮૨.ઉ ચાર=ઉ +ચાર ૧૧૮.પુનઃક પના=પુન +ક પના
૮૩. દગંબર= દ +અંબર ૧૧૯.સ ધરા= +ધરા
૮૪.ચરાચર=ચર+અચર ૧૨૦.જગ ાથ=જગ +નાથ
૮૫.યશો વલ=યશ+ઉ +જવલ ૧૨૧. હમાલય= હમ+આલય
૮૬.ઉપિનષ =ઉપ+િનષ ૧૨૨.હ ર ં =હ ર+ઈશ+ચં
૮૭.ઉજ વલ=ઉ +જવલ ૧૨૩.સુષુ =સુ+સુ
૮૮.સ ન=સ +જન ૧૨૪.સરોવર=સર +વર
૮૯.પુનજ વન=પુનઃ+ વન ૧૨૫.મ વંતર=મનુ+અંતર
૯૦.સદૈવ=સદા+એવ ૧૨૬. ો સાહન= +ઉ સાહન
૯૧.પુ તકાલય=પુ તક+આલય ૧૨૭.િચ +શિ ત=િચ છિ ત
૯૨.મનોવેદના=મન +વેદના ૧૨૮. ઉ +શૃંખલ=ઉ છૃંખલ
૯૩.નયન=ને+અન ૧૨૯. તેજસ+વધ=તે વધ
૯૪.આપ કાલ=આપા +કાલ ૧૩૦.અિત+ઈિ ય=અતીિ ય
૯૫.વા દાન=વા +દાન ૧૩૧. અનુ+ઉ દત=અનુ દત
૯૬.પવન=પો+અન ૧૩૨. શાળા+ઉપયોગી=શાળોપયોગી
૯૭.દુબિુ =દુ +બુિ ૧૩૩.પૃથ +જન=પૃથ જન
૯૮.ક પનો જ ે ક=ક પના+ઉ ેજક ૧૩૪. ઉ +લંઘન=ઉ ંઘન
૯૯.પરોપકાર=પર+ઉપકાર ૧૩૫. +િનપાત= િણપાત
૧૦૦.મનોહર=મન +હર ૧૩૬. સંગીત=સ +ગીત
૧૦૧.િનદ ષ=િનઃ+દોષ ૧૩૭. ણેતા= +નેતા
૧૦૨.િનિવકાર=િનઃ+િવકાર ૧૩૮. ય ત=િવ+અ ત
૧૦૩.પુનઃકથન=પુન +કથન ૧૩૮. યવ થા=િવ+અવ થા
૧૦૪.પુનમુ ણ=પુનઃ+મુ ણ

Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
ANAMIKA ACADEMY Page No.
ગુજરાતી યાકરણ 46
Mo. 8000-0405-75

ગુજરાતી યાકરણ
િવભિ ત
મ કાર વપરાતા શ દો
થમા કતા એ
િતયા કમ ને
તૃિતયા કરણ વડે , થકી, ારા, થી (કોઈ વ તુનો સાધન તરીકે ઉપયોગ)
ચતુથ સં દાન માટે , કાજે, વા તે, સા , સાટુ , હાટુ
પંચમી અપાદાન થી, ઉપરથી, (દૂર જવાનો ભાવ આવે યારે )
ષ ી સંબંધ નો, ની, નું, ના (માિલકીનો ભાવ દશાવે)
સ મી અિધકરણ માં, માંહે, અંદર, નીઅંદર(કશાકની અંદર હોવાનો ભાવ)
અ મી સંબોધન સંબોધન-અરે , ઓ, એય, એ ભાઈ.......

સમાસ

સમાસના મુ ય ણ કાર છે

સવપદ ધાન એકપદ ધાન અ યપદ ધાન

સવપદ ધાન એકપદ ધાન અ યપદ ધાન

૧. ં સમાસઃ- ૨. ત પુ ષ સમાસ ૮. બહુ ી હ સમાસ
૩.કમધારય સમાસ
૪.ઉપપદ સમાસ
૫. ગુ સમાસ
૬.મ યમપદ લોપી સમાસ
૭.અ યવીભાવ સમાસ

૧. ં સમાસઃ-પૂવપદ+ઉ રપદ(કે /અને/અથવાથી ડાય)

યારે કોઈ શ દમાં પૂવપદ અને એક બી સાથે ‘કે , અને, અથવા’ જેવા શ દોથી ડાયા હોય યારે ં સમાસ બને
છે . ઉદાહરણઃ-
અંજળપાણીઃ-અ , જળ અને પાણી
રાત- દનઃ-રાત અને દવસ
શબો-રોઝઃ-રાત અને દવસ
આવન- વનઃ-આવવું અને જવું
આગળ-પાછળઃ-આગળ અને પાછળ
ઉપર-નીચેઃ-ઉપર અને નીચે
આદાન- દાનઃ-આદાન અને દાન
Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
ANAMIKA ACADEMY Page No.
ગુજરાતી યાકરણ 47
Mo. 8000-0405-75

અ ય ઉદાહરણો:
મા-બાપ, રામ-લ મણ, સુખ-દુઃખ, ભજન-કીતન, વહે લો-મોડો, ણ-ચાર, હાથ-પગ, િશવ-પાવતી, સેવા-
ચાકરી, નોકર-ચાકર, વ - ુ ઓછું, પાપ-પુ ય, કાળુ- ં ધોળુ,ં ગાંડુ-ઘેલ,ું સા ં -નરસુ,ં નરમ-ગરમ, ખાટું -મીઠું ,
આડું -અવળું, હલકું -ભારે
૨. ગુ સમાસઃ-
પૂવપદ(સં યા)+ઉ રપદ(તેટલી સં યામાં કોઈ વ તુનો સમૂહ)
ઉદાહરણઃ-
િ કોણઃ- ણ ખૂણાનો સમૂહ, ચોરસઃ-ચાર બાજુ ઓનો સમૂહ, પંચદેવઃ-પાંચ દેવોનો સમૂહ,
પંચામૃતઃ-પાંચ અમૃતનો સમૂહ, પંચિષઃ-પાંચ ઋિષઓનો સમૂહ, અઠવા ડયું-સાત દવસનો સમૂહ,
પખવા ડયુ- ં પંદર દવસનો સમૂહ, નવરાિ ઃ-નવ રાિ ઓનો સમૂહ, પંચત વઃ-પાંચ ત વોનો સમૂહ,
ચાતુમાસઃ-ચારમાસનો સમૂહ, ગુઃ-બે ગાયોનો સમૂહ, ષ દશનઃ-છ દશનોનો સમૂહ,
અ કોણઃ-આઠ ખૂણાનો સમૂહ, ચોમાસુઃ-ચાર માસનો સમૂહ
૩.અ યયીભાવ સમાસઃ-
પૂવપદ(નામયોગી અ યય)+ઉ રપદ(સુધી-િલિમટ દશાવે)
પૂવગોઃ- િત, દૂર, દર, યથા, આ.
ઉદાહરણઃ-
િત દન, દરરોજ, હરરોજ, યથાશિ ત, યથેય, આજ મ, આમરણ, યેક, અબાલવૃ , યથાયો ય, યથાથ
૪.ત પુ ષ સમાસઃ-
પૂવપદ+ઉ રપદ(િવભિ તથી ડાય)
(૧) થમા અથવા કતા ત પુ ષઃ- થમ િવભિ તથી પૂવપદ અને ઉ રપદ ડાય
ઉદાહરણઃ-દેવે દીધેલ, ઈ ર િનિમત
(૨) િતયા અથવા કમ ત પુ ષઃ-બી િવભિ તથી પૂવપદ અને ઉ રપદ ડાય
ઉદાહરણઃ-
મરણ શરણઃ-મરણને શરણ, સ પા ઃ-સ ને પા , દયાપા ઃ-દયાને પા , ેમવશઃ- મ ે ને વશ, લોકિ યઃ-
લોકોને િ ય, ાણ યા ં - ાણને યા ં , કૃ ણાિ તઃ-કૃ ણને આિ ત, મનગમતુ- ં મનને ગમતુ,ં નેહાિધનઃ- નેહને
આિધન
(૩) તૃિતયા અથવા કરણ ત પુ ષઃ-બંને પદ ી િવભિ તથી ડાય
ઉદાહરણઃ-
રસભીનુ- ં રસથી ભીનુ,ં તૃષાતુરઃ-તૃષાથી આતુર, શોક તઃ-શોકથી ત, યોગયુ તઃ-યોગથી યુ ત,
ભાવભીનું-ભાવથી ભીનુ,ં રસપૂણ-રસથી પૂણ, કપોલકિ પતઃ-કપોલ થકી કિ પત, કલેશયુ તઃ-કલેશથી યુ ત,
ધના ઃ-ધન વડે આ , િચંતાતુરઃ-િચંતાથી આતુર, ર નજ ડતઃ-ર નો વડે જડે લું, ખુ બોભયુ-ખુ બુથી ભરે લું,
મં મુ ધઃ-મં થી મુ ધ, અ ુભીનુ- ં અ ુથી ભીનુ,ં તકબ ઃ-તક વડે બ
(૪) ચતુથ /સં દાય/તા શ ત પુ ષઃ-
ઉદાહરણઃ-
વરમાળાઃ-વર માટે ની માળા, પુ તકાલયઃ- પુ તકો માટે નું આલય, યોગશાળાઃ- યોગ માટે ની શાળા,
દેશદાઝઃ-દેશ માટે ની દાઝ, ય વેદીઃ-ય માટે ની વેદી
(૫) પંચમી/અપાદાન ત પુ ષઃ-
ઉદાહરણઃ-
ધમ ઃ-ધમથી , પદ ઃ-પદ ઉપરથી , ભયમુ તઃ-ભયમાંથી મુ ત, ગભ ીમંતઃ-ગભથી જ ીમંત,
ઋણમુ તઃ-ઋણમાંથી મુ ત, િચંતામુ તઃ-િચંતામાંથી મુ ત
Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
ANAMIKA ACADEMY Page No.
ગુજરાતી યાકરણ 48
Mo. 8000-0405-75

(૬) ષ ી/સંબંધ ત પુ ષઃ-

ઉદાહરણઃ-
ગામલોકોઃ- ગામના લોકો, દેવાલયઃ-દેવનું આલય, રાજદરબારઃ-રા નો દરબાર, લ ગાળોઃ-લ નો ગાળો,
બ રભાવઃ-બ રનો ભાવ, હાથચાલાકીઃ-હાથની ચાલાકી, બહુબળઃ-બાહુનું બળ, દેવદશનઃ-દેવનું દશન,
ફૂલમાળાઃ-ફૂલોની માળા, સંસારદશનઃ-સંસારનું દશન
(૭) સ મી/અિધકરણ ત પુ ષઃ-
ઉદાહરણઃ-
વાણીશૂરોઃ-વાણીમાં શૂરો, વહુઘલ
ે ોઃ-વહુમાં ઘેલો, વગવાસઃ- વગમાં વાસ, િવચારમ ઃ-િવચારમાં મ ,
વનવાસઃ-વનમાં વાસ, િવ ાિનપુણઃ-િવ ામાં િનપુણ, લોકિ યઃ-લોકોમાં િ ય, યુ વીરઃ-યુ માં વીર,
કાયદ ઃ-કાયમાં દ , યવહારકુ શળઃ- યવહારમાં કુ શળ

૫.ઉપપદ સમાસઃ-
પૂવપદ( યા દશાવે)+ઉ રપદ( યાનો કરનાર)
વપરાતા શ દોઃ-જ-જ મનાર, દા-આપનાર, કાર-કરનાર
યારે કોઈ શ દમાં ‘કોઈ યાનો કરનાર’ દશા યો હોય યારે ઉપપદ સમાસ બને છે .
ઉદાહરણઃ- યાજખા - યાજ ખાનાર,ગોપાલઃ-ગાયો પાળનાર, સરોજઃ-સરોવરમાં જ મનાર,
વસુધાઃ-વસુને ધારણ કરનાર, મનોહરઃ-મનને હરનાર, કૃ ત ઃ-ઉપકારને ણનાર, કલાકારઃ-કલાનો કરનાર,
નમદાઃ-નમ(આનંદ)આપનાર, દુગરઃ- દુ કરનાર, કત દાઃ-િકત આપનાર, અભયદાઃ-અભયનું દાન કરનાર,
િગરધરઃ-િગરીને ધારણ કરનાર/ધરનાર, ગૃહ થઃ-ગૃહમાં રહે નાર, પંકજઃ-કાદવમાં જ મનાર,
જલજઃ-પાણીમાં જ મનાર, પગરખુ- ં પગનું ર ણ કરનાર, શા કારઃ-શા ો(િવિધ)કરનાર,
કું ભકાર/કું ભારઃ-કું ભનું કામ કરનાર, અંડજઃ- ડામાંથી જ મ લેનાર, હૈ યાફાટઃ-હૈ યાને ફાડનાર,
ધાડપાડું -ધાડ પાડનાર, તકસાધુઃ-તકને સાધનાર, રણછોડઃ-રણને છોડનાર, વાંકદેખુઃ-વાંક દેખનાર,
ંથકારઃ- ંથનો કરનાર, અનુજઃ-પાછળથી જ મનાર, સુવણકારઃ-સોનાનું કામ કરનાર,
ખીસાકાત ં -ખીસા કાતરનાર, ચીલાચાલુ- ં ચીલામાં ચાલનાર, ઘરરખુ- ં ઘરની ર ા કરનાર, િચ કારઃ-િચ દોરનાર,
યશોદાઃ-યશ આપનાર, કૃ િષકારઃ-કૃ િષ/ખેતી કરનાર, પ કારઃ-પ કાર વનું કામ કરનાર, ીધરઃ-લ મીને ધરનાર,
ગદાધરઃ-ગદા ધારણ કરનાર, કં ઠ થઃ-કંઠમાં રહે નાર, નીરજઃ-પાણીમાં જ મનાર(તોયજ),
પાપડતોડઃ-પાપડને તોડનાર, આનંદજનકઃ-આનંદને જ માવનાર, પાટલીબદલુ- ં પ બદલનાર
અ ય ઉદાહરણઃ-સવ , હરામખોર શંકર, દગાખોર, ફોજદાર, કાયકર, તીરંદાજ, બાગબાન
૬.મ યમપદ લોપી સમાસઃ-મ યમપદનો લોપ થાય
ત પુ ષ સમાસમાં મા િવભિ તના યયનો લોપ થાય છે યારે આ કારના સમાસમાં આખે આખા પદનો લોપ
થાય છે .
ઉદાહરણઃ-આગગાડીઃ-આગ વડે ચાલતી ગાડી, રે લગાડીઃ- રે લ એિ જનથી ચાલતી ગાડી,
િસંહાસનઃ- િસંહની આકૃ િતવાળું આસન, દહ વડાઃ- દહ માં આથેલા વડા,
વતમાનપ ઃ-વતમાનની ખબર દશાવતું પ , ટપાલપેટીઃ-ટપાલ નાંખવાની પેટી,
દીવાસળીઃ-દીવો સળગાવવા માટે ની સળી, િશલાલેખઃ- િશલા ઉપર કોતરે લો લેખ, ક પવૃ ઃ-ક પેલું આપે તેવું વૃ ,
દીવાદાંડીઃ- દીવો દશાવનાર દાંડી, ટ કટબારીઃ- ટિકટ મેળવવા માટે ની બારી, માણપ ઃ- માણ દશાવનાર પ ,
હાથ માલઃ- હાથમાં રાખવા માટે નો માલ, આરામખુરશીઃ- આરામ કરવા માટે ની ખુરશી,
દવાખાનુ- ં જ યા, ફૂલડાંકટોરીઃ- ફૂલો રાખવા માટે ની કટોરી,
ં દવા મેળવવા માટે નું ખાનુ/
વેશ ારઃ- વેશ કરવા માટે નું ાર, િશ યવૃિ ઃ-િશ યોને અ યાસ માટે આપવામાં આવતી વૃિ ,
મુસાફરખાનું-મુસાફરોને રહે વા માટે નું ખાનું/જ યા, ઘોડાગાડીઃ-ઘોડાવડે ચાલતી ગાડી
Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
ANAMIKA ACADEMY Page No.
ગુજરાતી યાકરણ 49
Mo. 8000-0405-75

૭.કમધારય સમાસઃ-
આ સમાસમાં પૂવપદ ઉ રપદનું (મોટે ભાગે) િવશેષણ હોય છે .
મહા કે પરમથી શ થતાં બધા શ દો કમધારય સમાસ છે .
ઉદાહરણઃ-મહાદેવ, મહાકિવ, મહારાજ, મહિષ, મહામાનવ, મહાકાિલ
ઉદાહરણઃ-
કાળુમેશઃ-મેશ જેવું કાળુ,ં નરિસંહઃ-િસંહ જેવો નર, ઘન યામઃ-વાદળ જેવું યામ, રાતુચોળઃ- ચોળેલું હોય તેવું રાતુ,ં
કડવું ઝેરઃ-ઝેર જેવું કડવુ,ં પીતાંબરઃ-પીળું વ , નીલકંઠઃ-નીલો કંઠ, ઠંડુબરફઃ-બરફ જેવું ઠંડુ,
ગરમલાયઃ-લાવા જેવું ગરમ, પરદેશઃ-બી દેશ, લઘુરેખાઃ-નાની રે ખા, મુખચં ઃ- ચં જેવું મુખ,
િમ યાિભમાનઃ-િમ યા એવું અિભમાન, િમ યાચારઃ-િમ યા એવું આચરણ, પરમા માઃ-પરમ એજ આ મા,
ખુશખબરઃ-સારી ખબર, ખુશબોઃ-સારી ગંધ, બદબોઃ-ખરાબ ગંધ, મીઠુ મધઃ-મધ જેવું મીઠુ ,
પાણીપોચું-પાણી જેવું પોચુ,ં ધોળુદં ૂધઃ-દૂધ જેવું ધોળુ,ં કાળજકાળીઃ-કાજળ જેવી કાળી, દેહલતાઃ-દેહ પી લતા,
ાનસાગરઃ- ાન પી સાગર, દીઘ િ ઃ-દીઘ એવી િ , વીજળીવેગઃ-વીજળી જેવો વેગ,
મહાબાહુ-મહા(મોટા)બાહુ, પર ીઃ-બી (અ ય) ી
૮.બહુ ી હ સમાસઃ-
પૂવપદ અને ઉ રપદમાંથી કોઈ એક પદ બી પદનું િવશેષણ હોય, અને આ રીતે બનતો આખો શ દ કોઈ બી જ
અ ય પદના િવશેષણ તરીકે કાય કરતો હોય યારે તેને બહુ ી હ સમાસ કહે છે .
ઉદાહરણઃ-
મીના ીઃ-મીન(માછલી) જેવી આંખોવાળી, મોરપગીઃ-મોર જેવા પગવાળી, ચ પાિણઃ-જેના હાથમાં ચ છે તે,
વીણાપાિણઃ-જેના હાથમાં વીણા છે તે, િપનાકપાિણઃ-જેના હાથમાં િપનાક નામનું શ છે તે,
ગ નનઃ-જેનું આનન(મોઢું ) હાથી જેવું છે તે, દશાનનઃ-જેને દશ માથા છે તે,
સોનાવણ /કંચનવણ ઃ-જેનો વણ સોના જેવો છે તે, ચતુભજઃ-ચાર ુ છે ભુજ જેના તે,
પવનવેગીઃ-પવન જેવો વેગ છે જેનો તે, નીલકંઠઃ-નીલો છે કંઠ જેનો તે,
દામોદરઃ-દામ(દોરડું )છે ઉદર પર જેના તે, વાળામુખીઃ- વાળા જેવું મુખ છે જેનું તે,
પીયુષપાિણઃ-પીયુષ(અમૃત)છે હાથમાં જેના તે, મહાબાહુઃ-મોટા છે બાહુ જેના તે, િપતાંબરઃ-પીળું છે વ જેનું તે, ,
એકિચ ઃ-એક છે િચ જેનું તે, ધમિન ઃ-ધમમાં જેની િન ા છે તે, હતાશઃ- જેની આશા હત(ખતમ) થઈ ગઈ છે તે

(૧) નગબહુ ી હ સમાસઃ-પૂવપદ નકારવાચક હોય છે .

ઉદાહરણઃ-
અનુપમઃ-જેની ઉપમા આપવી શ ય નથી તે, અનાથઃ-જેને કોઈ નાથ(વાલી) નથી તે,
અમૂ યઃ- જેનું મૂ ય આંકવું શ ય નથી તે, અ ડઃ-જેનું ડું (તુલના) શ ય નથી તે, િનધનઃ-જેની પાસે ધન નથી તે,
િનદયીઃ-જેનામાં દયા નથી તે, િવધવાઃ-જેનો પિત નથી તે, બે ફકરઃ-જેને કોઈ ફકર નથી તે,
િવધુરઃ-જેની પ ની નથી તે, નબાપુ- ે ા િપતા નથી તે, નમાયું-જન
ં જન ે ે માં નથી તે, નપાિણયું-જન
ે ામાં પાણી નથી તે,
િવરથઃ-જન ે ી પાસે રથ નથી તે, બેહોશઃ-જેને હોશ નથી તે, નમાયુ-ં નથી માં જેને તે(નગબહુ ી હ)

(૨). ા દ બહુ ી હ સમાસઃ-તેમાં પૂવપદ કોઈ ઉપસગ હોય છે .

ઉદાહરણઃ-
તાપઃ- કૃ (ઘણો) છે તાપ જેનો તે, બદ ક મતઃ-ખરાબ છે િક મત જેની તે, કમનસીબઃ-ખરાબ છે નસીબ જેનું તે
(૩).સહ બહુ ી હ સમાસઃ-પૂવપદ તરીકે સાથે કે સમાનના ભાવમાં ‘સ’ આવે છે .
ઉદાહરણઃ- સફળઃ-મ ું છે જેને ફળ તે, સશ ઃ-શ છે જેની સાથે તે,
સહોદરઃ-જે સરખા ઉદરમાંથી આવેલા છે તે, સમૂળઃ-મૂળ સાથે જે છે તે, સિવનયઃ-િવનય છે સાથે જેની તે
Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
ANAMIKA ACADEMY Page No.
ગુજરાતી યાકરણ 50
Mo. 8000-0405-75

અલંકારઃ-
ઉપમેયઃ-જેને માટે કોઈ સરખામણી કરવામાં આવી હોય.
ઉપમાનઃ-ઉપમેયને જેની સાથે સરખાવવામાં આવે તેને ઉપમાન કહે વાય.
ઉપમાન વાચક/વાચક પદોઃ-ઉપમેયની ઉપમાન સાથે સરખામણી કરતી વખતે સમ, સમાન, તુ ય, જેવ,ું શુ,ં સમોવડું
જેવા શ દોનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે . સરખામણી સૂચવતા શ દો.
સાધારણ ધમઃ-જે સમાન ગુણની બાબતમાં સરખામણી થઈ હોય તે.
અલંકાર એટલે આભૂષણ, સ વટ, ઘરે ,ં શ દોની સ વટ એટલે અલંકાર
અલંકારના કારઃ-
 શ દાલંકાર(શ દ આધા રત અલંકાર)
1. વણાનુ ાસ/વણસગાઈ 7. યાજ તુિત અલંકાર
2. શ દાનુ ાસ/યમક 8. ેષ અલંકાર
3. આંતર ાસ/ ાસસાંકળી 9. અથા તર યાસ અલંકાર
4. અં યાનુ ાસ/ ાસાનુ ાસ 10. અ યોિ ત અલંકાર
 અથાલંકાર(અથ આધા રત અલંકાર) 11. િવરોધાભાસ અલંકાર
1. ઉપમા અલંકાર 12. વાભાવોિછત અલંકાર
2. પક અલંકાર 13. ાંત અલંકાર
3. ઉ ે ા અલંકાર 14. સ વારોપણ અલંકાર
4. યિતરે ક અલંકાર 15. અિતશયોિ ત અલંકાર
5. અન વય અલંકાર
6. અપહનુિત અલંકાર
શ દાલંકારઃ-
જે અલંકારમાં ફ ત શ દો અને ાસ તરફ યાન આપવામાં આવે પરંતુ તેના અથનું એટલું મહ વ હોતું નથી.
શ દાલંકારો નીચે મુજબ છે .
1. વણાનુ ાસ/વણસગાઈ(વણ-અ ર)ની પેટન રીપીટ થાય છે .
ઉદાહરણઃ-
નટવર િનર યા નેન(ન રીપીટ થાય છે .)
કાિમની કો કલા કે િલ કું જન કરે (ક રીપીટ થાય છે .)
સાગરે ભાસતી ભ ય ભારતી(ભ રીપીટ થાય છે .)
માણસાનો મુખી માય િમરખાન એ(મ રીપીટ થાય છે .)
િન ય સેવા િન ય કતન, િનરખવા નંદકુ માર રે ....(ન રીપીટ થાય છે )
મુરખ મનમાં મોટા રે ....(મ રીપીટ થાય છે )
2. શ દાનુ ાસ/યમક અલંકાર(આખા શ દનું રીપીટે શન થાય છે )
ઉદાહરણઃ-
હં ુ અલબેલી, વનવનની વેલી, થા ઘેલી ઘેલી
પાંદડે -પાંદડે મોતી ખયા
Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
ANAMIKA ACADEMY Page No.
ગુજરાતી યાકરણ 51
Mo. 8000-0405-75

હળવે હળવે હળવે હર મારે મં દરીયે આવોને

હાલ તને હાલ સૌરા બતાવું
ઝીણી ઝીણી ઝીણી માંની ઝાંઝ રયો ઝણઝણે............
 ઘણીવાર, એક જેવા બે શ દો ાસમાં હોય તો પણ તે શ દાનુ ાસ અલંકાર તરીકે જ ઓળખાશે.
ઉદાહારણઃ-
ગાયક તું ન લાયક, ફોકટ ફુલાણો રે .......
સુલતાનના મોક યા બે િમયાં, ગુલતાનમાં મુલતાન જતાં હતાં.
ગિતને, વૃિ ને, િવમળ મિતને મૂઝ
ં વી ર ાં.
માયાની છાયામાંથી કાયાને મુ ત કરો.
3. ાસ સાંકળી/આંતર ાસ અલંકારઃ-(આગળની પંિ તની છે ો શ દ પાછળની પંિ તના પહે લાં શ દ સાથે રહાયમ
કરે છે ).
ઉદાહરણઃ-
િવ ા ભિણયો જહે , તેહ ઘેર વૈભવ ડો.
મહે તા આ યા, લા યા સાદને કય ઓ છવ
ણીલે જગદીશ, શીશ સ ગુ ને નમે.
૪.અં યાનુ ાસ/ ાસાનુ ાસ(અંતમાં ાસ બેસે છે )
રે મોટાના બોલ, ઉ ડ ખેડે બા યો ઢોલ.
જેની જશોદા માવલડી, ચરાવે ગોકુ ળ ગાવલડી.
અ રના સોદા ન કી એ, અ ર એમ જ દી એ.
 અથાલંકારઃ-
૧.ઉપમા અલંકારઃ-(સાદું Comparison/સરખામણી)
સામા ય પે સરખામણી માટે વપરાતા શ દોઃ-જવે ી, જવે ,ું સમું, તુ ય, સમ, સમાન, સરખું, સ રખુ,ં સમોવડું ,
જમ
ે (ઉપમેય-ઉપમાનની સરખામણી)
ઉદાહરણઃ-
 તે ડોહો સોટા જમે હાલવા-ચાલવા લા યો
 દમયંિતનું મુખ ચં જવે ું છે
 અમારા એ દાદા િવપુલ વડના ઝુંડ સરખા
 નાગરવેલના જવે ી નાજુ કડી નાર વાંકી
 શ આતમાં એ લોકો પીળા ચ ા વાઘ જવ ે ા લાગતા
 ધીમે ધીમે તે ડગલાં ભરતો, કોઈ મ ગજે ની માફક
 શામળ કહે બી બાપડા, હાણા સ રખા પાર યા
 વ ર સમાણા, કોટના ગઢને તપાસીએ. * િશશુ સમાન ગણી સહદેવને
૨. પક અલંકારઃ-(Implied comparison/ઉપમેય અને ઉપમાનને એક પ બતાવવામાં આ યા હોય. બ ે
વ ચે સાધારણ ધમ જેવું હોતું નથી.)
Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
ANAMIKA ACADEMY Page No.
ગુજરાતી યાકરણ 52
Mo. 8000-0405-75

ઉદાહરણઃ-
 અમે રે સૂકું નું પુમડું , તમે અ ર રંગીલા રસદાર
 આ સંસાર સાગર તરવો સહે લો નથી
 દમયંિતનું મુખ તો ચં છે .
 બપોર એ મોટું િશકારી કૂ ત ં છે .
 ભૂતળ ભિ ત પદારથ મોટું , લોકમાં વાહી રે
 જેણે તોડી નાં યો માયા કે રો ફંદ રે
 હરખ ને શોકની નાવે જેને હે ડકી
 વદન સુધાકરને રહં ુ િનહાળી
 પંડની પેટીમાં પારસ છે પ ો

૩.ઉ ે ા અલંકારઃ-(ઉપમેય ણે ઉપમાન હોય તેવી સંભાવના)

ઉપયોગમાં આવતા શ દોઃ- ણે, રખે, શકે , શુ,ં શા
ઉદાહરણઃ-
 તે રા ણે િસંહ
 દમયંતીનું મુખ ણે ચં
 િવરાટ ણે ખુ ી હથેળી સમથળ િ િતજે ઢળતી
 ઉપાડે લા ડગ ઉપર શા લોહ કે રા મિણકા
 લોચન ણે પ મ પાંખડી
 હોડી ણે અરબઘોડી
 થાય છે મારી નજર ણે હરણને રહે છે ઠે કતી એ ઘાસમાં
 કાયાના સરોવર ણે હે લે ચ ાં

૪. યિતરે ક અલંકારઃ- ઉપમેયને ઉપમાન કરતાં ચ ઢયાતું દશાવેઃ-

ઉદાહરણઃ-
 સુદામાના વૈભવ આગળ કુ બેર તે કોણ મા ?
 કમળથી કોમળું રે બહે ની, અંગ છે એનું
 દમયંતીના મુખ પાસે તો ચં પણ િન તેજ લાગે છે .
 હલકા તો પારે વાનીયે પાંખથી, મહાદેવથી યે મોટા
 ગંગાના નીતો વધે ઘટે રે લોલ, સરખો એ ેમનો વાહ રે
 ગાંધી નું દય તો ફૂલથીયે કોમળ હતુ.ં
 તલવારથી તેજ તારી આંખડીની ધાર છે .
૫. અન વય અલંકારઃ- ઉપમેયની સરખામણી પોતાની સાથે જ કરે ઃ-
ઉદાહરણઃ-
 કાિલદાસ તે કાિલદાસ
 મા તે મા, બી બધાં વગડાના વા
Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
ANAMIKA ACADEMY Page No.
ગુજરાતી યાકરણ 53
Mo. 8000-0405-75

 અમદાવાદ એટલે અમદાવાદ

 ચોમાસું ઈ ચોમાસું
 કા ઠયાવાડ એટલે કા ઠયાવાડ
 દમયંતીનું મુખ એટલે દમયંતીનું મુખ

૬.અપહનુિત અલંકારઃ-(ઉપમેયનો િનષેધ કયા પછી ઉપમાનનું આરોપણ)

ઉદાહરણઃ-
 ન રાજગાદી, પથ કંટકોનો, આ ન શહે ર, મા ધૂ ના ધૂંવા
 િશ કને મન વગ એ વગ નહ , પણ વગ છે .
 મીરાંને મન ઝેર એ ઝેર નહ , પણ અમૃત બની ગયું.
 િપતા મારે તમારી સંપિ નહ , મ
ે ઈએ છે .
 ન તાજ માંગુ, ન ત ત માંગુ, તારો સાથ માંગુને થોડો વ ત માંગુ.

૭. યાજ તુિત અલંકાર(વખાણમાં િનંદા)

ઉદાહરણઃ-
 વાહ રે પહે લવાન, પાપડ તોડી નાં યો
 શી તમારી હંમત, દર ઈને નાઠા.
 વાહ રે , વેવાઈનું પ તો જુ ઓ, કંદપ સ રખો લાગે રે .
 કીધાં હશે ત,તપ, અપાર, તે ી પામી હશે આ ભરથાર,
 વ ી તાળી દઈ હસે, ધ ય નગર આવો નર વસે,
 વાહ રે ા ણ, નાવાથી નાસે
યા િ ત અલંકાર(િનંદામાં વખાણ)
ઉદાહરણઃ-
 ગાંધી અસ યના ક ર વેરી હતા.
 આ િવ ાથ બી નંબરના થાનનો ક ર વેરી છે .
 તે દુઃખોનો કાળ બનીને આ યો.
 ઓ હો હો, તમે તો મકે શ અંબાણી જેવા ગરીબ છો.
૮. ેષ અલંકારઃ- (એક જ શ દના બે અથ)
ઉદાહરણઃ-
 દવાનથી છે દરબારમાં અંધા ં ( દવાન અને દવા નથી)
 તમે પસંદ કરે લું પા પાણી િવનાનું છે .(પા ઃવાસણ/ યિ ત)
 રિવને પોતાનો તડકો નડે તો યાં ય?(રિવ-છોકરો/સૂય)
 આ રમણીનો રાગ કોને મુ ધ ન કરે ?(રાગઃ- ેમ અને કંઠની મધુરતા)
 એને છે ી પાટલીએ બેસી જવાની આદત છે (છે ી પટલીએ બેસવું એટલે અણીના સમયે હાથ ચા કરી દેવા)
Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
ANAMIKA ACADEMY Page No.
ગુજરાતી યાકરણ 54
Mo. 8000-0405-75

યમક અલંકારઃ-(બે અલગ અલગ શ દોઃ-બે મીિનંગ)

ઉદાહરણઃ-
 જેણે નકશામાં ન યું તેમે ન કશામાં
 મઝાની િજદં ગાની છે , જવાની તો જવાની છે
 સૂરત તુ જ રડતી સુરત
 પાટણ પુરી પુરાણ, હાલ તુજ હાલ આવા
૯.અધા તર યાસ અલંકારઃ-(સામા ય હકીકતનું િવશેષ હકીકત ારા સમથન)
ઉદાહરણઃ-
 ઉ મ વ તુ અિધકાર િવના મળે, તદિપ અથ નવ સરે
 મ ય ભોગી બગલો મુ તાફળ દેથી ચંચુ ના ભરે
 ભુથી સહુ કાંઈ થાય છે , અમ થી થાય ના કાંઈ,
 રાઈનો પવત કરે , પવત બાગની માંહી,
 સૂતેલા િસંહને મુખે વેશે મૃગ ના કદી.
આ અલંકારમાં ખાલી ઉદાહરણ આપી દેવામાં આવે છે . વાતને સાિબત કરવામાં આવતી નથી. આવું થાય તો તેને
ાંત અલંકાર કહીશું. આ અલંકારને ાંત અલંકાર સાથે ક યુઝ ના કરવો.
૧૦.અ યોિ ત અલંકારઃ-મૂળ મુ ો છુપાવી રાખી આડકતરી વાત કરવામાં આવે અને આડકતરી વાત ારા જ વાતનો
બોધ અપાય
ઉદાહરણઃ-
 ઉ ડ ગામમાં એરંડો ધાન
 ભૂખે મરે તોય િસંહ ઘાસ ના ખાય
 કું ભાર કરતાં ગધેડા ડા ા
 ચા કરતા કીટલી ગરમ
 ઘુવડ સો વષ વે પણ એને દવસની ગમના પડે
આ અલંકારમાં કોઈ અ ય જ ઉદાહરણ આપી આડકતરી રીતે વાતને કટા માં રજૂ કરવામાં આવે છે .
૧૧.િવરોધાભાસ અલંકારઃ-(દેખીતી રીતે સાચું ન લાગે પરંતુ ડે ડે વાતમાં ગહન સ ય છુપાયેલું હોય)
ઉદાહરણઃ-
 જે પોષતું તે મારતું તેવો મ દસે છે કુ દરતી
 સ દય પામતાં પહે લાં સ દય બનવું પડે
 મૃ યુ મરી ગયું રે લોલ
 જેઢ તપી ર ો જગતમાં, અને આંખે ાવણ
૧૨. વભાવોિ ત અલંકારઃ-( યારે કોઈ વ તુન,ું ાકૃ િતક યનું, થળનું કે માનવવતનનું વા તિવકને આબેહૂબ
વણન કરવામાં આવે યારે )
ઉદાહરણઃ-
 આજે પણ હં ુ ક તૂરબાને પીકદાની લઈને ચાલતી ઈ શકું છું.
 આદમને કોઈ પુછે એ પે રસમાં શું કરે છે ? લાંબી સડક પર એ લાંબા કદમ ભરે છે ,
એ કે વી રીતે ભૂલે પોતાની માંને, પે રસમાં એ છે છતાંયે ભારતનો દમ ભરે છે

Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
ANAMIKA ACADEMY Page No.
ગુજરાતી યાકરણ 55
Mo. 8000-0405-75

 આ ઝાલાવાડી ધરતી
આવળ, બાળવ, ખેર, બોરડી, શુ ક, ચોફરતી
અહ ફૂલ કે વળ આવળનાં,
અહ નીર એકલાં મૃગજળનાં,
પુ પ, પ , પાણી િવના કાયા ઘોર ઊનાળે બળતી,
(આ અલંકાર લો મોશનનો ફીલ આપે છે .)
૧૩. ાંત અલંકાર(ઉદાહરણ આપી વાતને સાિબત કરે છે )
ઉદાહરણઃ-
 નાગ મય નાગણી ઝૂરે, ઈમ દ રયો મંડેલો.
 ગોળ િવના મોળો કંસાર, માત િવના સૂનો સંસાર.
 ચી નીચી ફયા કરે , વનની ઘટમાળ, ભરતી પછી ઓટ છે ને ઓટ પછી જુ વાળ
 વડ તેવા ટે ટા ને બાપ એવા બેટા
 ઘડો એવી ઠીકરી, મા એવી દીકરી
 હસી ણે જગઝેર પી, સંતન તે કહે વાય
૧૪.સ વારોપણ અલંકાર(મનુ યની િસવાયના ાણી/વ તુઓમાં મનુ ય હોવાનો ભાવ-માનવીય ગુણોનું
આરોપણ)
ઉદાહરણઃ-
 પિતના િવયોગમાં ઓિશકું રાતભર ર ું
 સં યા રમે છે િ િતજે ઉમંગે
 શકું તલાના િવદાય ટાણે આ મના ઝાડવાં રડવા લા યા
 ઊનો અિનલ આ એકલો રે ભરે ડૂ સકાં ધીરે .
 નવા લીલાં વ ો ઘરે છે , ત સહુ થળે
 અમે સૂતાં ઝરણાંને જગા ,ું ઊછીનું ગીત માં યુ.ં
 રોતાં ઝરણાંની આંખ મારે લોવી હતી.
૧૫.અિતશયોિ ત અલંકાર(વધુ પડતી અવા તિવક રજૂ આત)
ઉદાહરણઃ-
 ૂજ ે ુવને મે ડિગયો, ખળભિળયાં પાતાળ,
ડૂં ગર ડો યા ને સૂરજ થો યા, અટકી ચં ની ગાડી,
નવલખ તારા િ થર થયાં છે ને પુરાણ ઉઘાડી.
ધણ ધણ ધરા જ ુ ,ે ડું ગરા ડોલે, ધમ ધમ ધરા ુજ ે
સુસવાટો માંડી પવનો વાયા……વાહ રે મારો રાણો આયો

Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
ANAMIKA ACADEMY Page No.
ગુજરાતી યાકરણ 56
Mo. 8000-0405-75

છંદ
છંદને ણ ભાગમાં વહચી શકાય.
 અ રમેળ છંદ ( પમેળ): તેમાં યેક ચરણ ચો સ અ રોનું બનેલું હોય છે . તેમાં અ સરોની ગણતરી કરવાની હોય
છે . તેમાં પૃ વી, હ રણી, મંદા ાંતા, ઉપ િત વગેરે છંદોનો સમાવેશ થાય છે .
 મા ામળ છંદ: તેમાં યેક ચરણની મા ાઓ િનિ ત થયેલી હોય છે અને તેમાં આ મા ાઓની ગણતરી કરવાની હોય
છે . આવા છંદને મા ામેળ છંદ કહે છે . તેમાં દોહરો, ચોપાઈ, સવૈયા, ઝૂલણા વગેરે છંદોનો સમાવેશ થાય છે .
 લયમેળ છંદ: તેમાં અ ર કે મા ાઓની ગણતરી નહ પરંતુ તેમાં રહે લા લયને આધારે તેને ઓળખવામાં આવે તેને
લયમેળ છંદ કહે છે . આવા છંદો લોકગીતો અને પદોમાં વા મળે છે .
 છંદ ઓળખવા માટે કે ટલાક શ દોની સમજૂ તી:
(૧) લઘુ: ઉ ચારણ કરતી વખતે ઓછો સમય લાગે તેવા વ વર. તેના માટે ‘લ’ વણ અને અધચં ાકારની િનશાની
ઉપયોગમાં લેવાય છે . ‘અ’, ‘ઇ’, ‘ઉ’’ઋ’ ક, કુ , મ.... વગેરે લઘુ છે .
(૨) ગુ : ઉ ચારણ કરતી વખતે વધુ સમય લાગે તેવા દીધ વર. તેના માટે ‘ગ’ વણ અને ‘-‘ ની િનશાની
ઉપયોગમાં લેવાય છે . ‘આ’, ‘ઈ’, ‘ઊ’’એ’’ઓ’ ઐ, ઓ, ઔ, યા, યી, યૂ, યે, યૈ વગેરે..... દીઘ વરો છે .
- લઘુઅ ર પર તી અનુ વાર હોય(અનુ વાથ શ દનો અથ બદલાતો હોય)તો તે લઘુઅ રને ગુ ગણવો.
દાતઃ- ‘નાનુ’ં માં ‘નું’ લઘુ છે , યારે ‘નંદ’માં ‘નં’ ગુ છે .
- િવસગવાળા અ ર લઘુ હોય તો પણ ગુ બને છે . દુઃખ, અંતઃકરણ વગેરે
અપવાદઃ- , , , વગેરે લઘુ અ રો છે .
(૩) પદ-ચરણ: છંદના અંશ કે ભાગને ચરણ અથવા પદ કહે છે .
(૪) યિત: પંિ તમાં મા ાની વ ચે અટકીએ તેને યિત કહે વાય છે .
(૫) ગણ: લઘુ ગુ અ રોના ણ ણના આઠ સમૂહો, આ યાદ રાખવા માટે “યમાતારાજભાનસલગા”નું સૂ છે . આ
સૂ ના થમ ણ અ ર લેવાના, પછી તે પછીના ણ અ ર લેવાથી ગણ બને છે .
તે માટે નું કો ક નીચે મુજબ છે .
મ ગણનું નામ ગણની ઓળખ વ પ લ ણ
૧ ય યમાતા U-- લગાગા
૨ મ માતારા --- ગાગાગા
૩ ત તારાજ --U ગાગાલ
૪ ર રાજભા -U- ગાલગા
૫ જ જભાન U-U લગાલ
૬ ભ ભાનસ -UU ગાલલ
૭ ન નસલ U U U લલલ
૮ સ સલગા UU- લલગા
 મા ામેળ છંદોમાં ઉપરની યવ થા લાગુ પડતી નથી.
 છંદ ઓળખવાની રીત:
 સૌ થમ અ રોની ગણતરી કરો.
 અ રમેળ છંદ હોય તો જે-તે પંિ તને ઉપરના બો સ મુજબ ણ ણ ગણમાં વહચવી. યાલ આવી જશે.
 મા ામેળ છંદ હોય તો મા ાઓ ગણવી પડશે. યાર બાદ તેનો સરવાળો કરો. કુ લ મા ાઓ અને કે ટલાં ચરણ
છે તેની ગણતરીના આધારે મા ામેળ છંદ ઓળખાઇ જશે.

Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
ANAMIKA ACADEMY Page No.
ગુજરાતી યાકરણ 57
Mo. 8000-0405-75

 અ રમેળ છંદ ( પમેળ):

 ૧૧ અ રઃ-ઈ વ ા(તતજગાગા), ઉપે વ ા(જતજગાગા), ઉપ િત(જતજગાગા)/(તતજગાગા)
 ૧૨ અ રઃ-તોટક(સસસસ), ભુજગ ં ી(યયયય), વંશ થ(જતજર)
 ૧૪ અ રઃ-વસંતિતલકાઃ-(તભજજગાગા)
 ૧૫ અ રઃ-માિલની(નનમયય)
 ૧૭ અ રઃ-મ- મંદા ાંતા: ૧ ૨ ૩(મભનતતગાગા)
 િશ- િશખ રણી: ૪ ૫ ૬(યમનસભલગા)
 હા- હ રણી : ૭ ૮ ૯(નસમરસલગા)
 પૃ વીઃ-પૃ વી(ઉપરનામાંથી એકપણ ન હોય યારે ) (જસજસયલગા)
 ૧૯ અ રઃ-શાદૂલિવ ડતઃ-(મસજસતતગા)
 ૨૧ અ રઃ- ધરાઃ-(મરભનયયય)
 ૩૧ અ રઃ-મનહરઃ- ૧૬ અ ર, ૧૫ અ ર
 ૩૨ અ રઃ-અનુ ુ પઃ-૫ ૬ ૭, ૧૬ અ ર, ૧૬ અ ર
 ઉદાહરણો:
૧.ઈ વ ાઃ-(૧૧ અ ર) યિત: પંિ તના અંતે
- સંસારના સાગરને િકનારે ,
ઊભા રહી અંજિલ એક લીધી
- ચાંદો ખરંતો નભથી હં ુ લાવી
આલી જશને હી એક શીશી
યાલી ભરી દંતથી ઓ પીસી
કીધો તો સાસરવાસ કાલે
- વા િસનેમા જવું આજ છે ને!
ખાશું શું આ દઈ દ અ યારે ?
- ઇલા કદી હોય સદા ર
મૂકું ન આ ખેતરની મ તો
૨.ઉપે વ ાઃ- (અ ર-૧૧, પંિ તના અંતે યિત)
- સુલોચનાને િશર અંધ વામી
અરે ન કીધા ફૂલ કે મ આંબ?ે
કયા વળી કંટક શા ગુલાબે?
- દયા હતી નાં ન હ કોઈ શા
હતી તહ કે વળ માણસાઈ
- િનદ ષને િનમળ આંખ તારી
હતી હ યૌવનથી અ ણ.
- ભરો ભરો માનવમાં ઉરોને
ઉ સાહને ચેતન પૂર રે લી.
૩.ઉપ િતઃ- (અ ર-૧૧, યિત: પંિ તના અંત)ે
- ભરો ભરો માનવના ઉરોને
ઉ સાહ ચેતન પૂરી રે લી
- સ વવા ચ પુ છરી કહી તો ને તેહની પાછળ બાળ તેનો

Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
ANAMIKA ACADEMY Page No.
ગુજરાતી યાકરણ 58
Mo. 8000-0405-75

૪.તોટકઃ-(અ ર-૧૨, યિત: પંિ તના અંત)ે

- િશરમાં ઉરમાં મુખમાં કરમાં
િવભુ વાસ વસો મુજ અંતરમાં
- મુજ દેહ િવશે, વળી આભ િવશે
જડ-ચેતનમાં ભુ વાસ વસે
- ભુ વન દે, હ વન દે
- વદને બહુ નીર ભરાય સખે!
તનુ ચેતન મા હરાય સખે!
- ડગલું ભરતાં કહં ુ રે ઝડપે.

૫.ભુજગ ં ીઃ-(અ ર-૧૨, યિત: પંિ તના અંત)ે

- પુરી એક અંધેરીને ગંડુ રા
ટકે શેર ભા ટકે શેર ખા
- ભલો દૂરથી દેખતાં દલ ભા યો,
પડી જેમ આકાશમાં મઘ આ યો

૬.વંશ થઃ-(અ ર-૧૨, યિત: પંિ તના અંત)ે

- હં ુ માનવી માનવ થા તો ઘ ં
- િવચારનાં ને જળે ભરાય છે , શરીરનું ચેતન યાં હરાય છે
- િ કાળનું ાન હતું કુ મારને

૭. વસંતિતલકાઃ- (૧૪ અ ર, પંિ તના અંતે યિત)

-મ મ ે માં તડપમાં મમ શાંિત ખોઈ
- િવ ંભરી અિખલ િવ તણી જનેતા
- ચોપાસમાં રણકતો સુનકાર લાગે
- અ ુ હતું દયમાં નયણે ન આ યુ,ં શ દો હતા મન મહ ફર યા ન હોઠે .
- યાં ધૂળ દૂર નજરે ઉડતી પડે છે .

૮.માિલનીઃ- (૧૫ અ ર, યિત: આઠમા અ રે )

- મધુર સમય કે વે ખેતરે શેલડીના, રમત કૃ િષવલોનાં બાલ નાના કરે છે .
- કમલવત ગણીને બાલના ગાલ રાતા, નયન પર છવાતા અ ુનું એક િબંદુ
- સરસ સરલ વા યે ચોરતી િચ યારી, ચરણ સુવરણેથી સોગુણી કાિ ત ધારી.
- ભવતુ! ભવતુ! દેવી! િવ છોને િવસારે , પણ સુરગણ તારી િન ય કીિત ઉ ચારે !

૯.મંદા ાંતાઃ- (૧૭ અ ર, યિત: ચોથા અને દશમા અ રે )

- રે પંખીડા! સુખથી ચણ , ગીતવા કાંઈ ગા
- હા! પ તાવો િવપુલ ઝર ં, વગથી ઊતયુ છે , પાપી તેમાં ડુ બકી દઈ પુ યશાળી બને છે .
- રે હૈ યું આ અજબ સુખ એ દેખશે હાય! યારે ?

Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
ANAMIKA ACADEMY Page No.
ગુજરાતી યાકરણ 59
Mo. 8000-0405-75

૧૦.િશખ રણીઃ-(૧૭ અ ર, યિત: છ ા અ રે ઢ અને બારમા અ રે કોમળ)

- અસ યો માંહેથી ભુ પરમ સ યે તું લઈ , ડા અંધારે થી ભુ પરમ તેજ ે તું લઈ .
- વળાવી બા આવી િનજ સકલ સંતાન મશ:
- હતું તેનું હૈ યું કમલ સરખું કોમલ અને હતો તેમાં દૈવી ણયરસ મીઠો ટપકતો.

૧૧.પૃ વીઃ-(૧૭ અ ર, યિત: આઠમા કે નવમાં અ રે કોમળ)

- ભમો ભરત ખંડમાં સકળ ભોમ ખૂદી વળો
-કદી ન હ કહં ુ, મને જ મરણે સદા રાખજે, અને નયન પંથનું અવર િવ તું યાગજે

૧૨.હ રણીઃ-(અ ર: ૧૭, યિત: છ ા અને દશમા અ રે )

- િતિમર ટપકે પણ પણ ભીનું વન આ બધું
- દન દન જતાં માસો વી યા અને વરસો વ ા
- પવન ઝડપે પાણી ડો યા, નદી મલકી પડી
- શરદ રજની ધીરે ધીરે ગળાઇ ચળાઇને
- મુજ કબરમાં હારાં વ નો અહોિનશ આપજે.

૧૩.શાદૂલિવ ડતઃ-(અ ર: ૧૯, યિત: બારમા અ રે )

- મીઠો છે રસભાઈ, શેલડી તણો એવું દયાથી કહી
- ભૂલોની જ પરંપરા જગત આ, એવું દીસે છે િપતા
- ઊગે છે નભ સૂય ગાઢ જગના અંધારને ભેદવા.
- આંસુના પડદા વતી નયન તો મારાં થયાં આંધળા!

૧૪. ધરાઃ- (અ ર: ૨૧, યિત: સાતમા અને ચૌદમા અ રે )

- ધીમે ધીમે છટાથી કુ સુમ રજ લઈ ડોલતો વાયુ વાય.
- ઝંઝાવાતે ઘુમાવી અનલ િવ ળ સૌ એક આકાશ દીધું
- રે આ સાફ યટા ં યુગયુગ પલટે તોય પાછુ ં ન આવે.
- વેણીમાં ગૂંથવા’તા કુ સુમ તહ ર ાં અપવા અંજિલથી.

૧૫.મનહરઃ-(૩૧ અ ર)
- ટ કહે આ સભામાં વાંકા અંગ વાળા ભૂંડા
કહે દલપતરામ રાજ અિધરાજ સુણો

૧૬.અનુ ુ પઃ-(૩૨ અ ર, ચાર ચરણમાં યેકમાં આઠ અ ર, યેક ચરણમાં ૫મો અ ર લઘુ અને ૬ઠો અ ર
ગુ , પહે લાં અને ી ચરણમાં ૭મો અ ર ગુ અને બી અને ચોથા ચરણમાં ૭મો અ ર લઘુ)
- િવશાળે જગ િવ તારે , નથી એક જ માનવી, પશુ છે પંખી છે પુ પો, વનોની છે વન પિત
- શાને આ યો, હશે તેની ક પનાઓ ચલાવતા
- નહ નાથ નહ નાથ, ન ણે કે સવાર છે .
- રસહીન ધરા થૈ છે , દયા હન થયો નૃપ
- આ બધુ ઘોર અંધા ં , હ તો બહુ વાર છે .
- બેસે છે ભા ય બેઠાનુ,ં ઊભું ઊભા રહે લાનુ,ં સૂતેલાનું સૂતું, ચાલે ભા ય ચલંતનું
Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
ANAMIKA ACADEMY Page No.
ગુજરાતી યાકરણ 60
Mo. 8000-0405-75

 મા ામેળ છંદઃ-
(લઘુ અ ર= ૧ મા ા, ગુ અ ર=૨ મા ા)
૧. ચોપાઈઃ- (દરે ક ચરણમાં ૧૫ મા ા, ૪ ચરણ, યેક ચરણના અંિતમ બે વણ ગુ અને લઘુ)
- એક મુરખને એવી ટે વ, પ થર એટલાં પૂજ ે દેવ, પાણી દેખી કરે નાન, તુલસી દેખી તોડે પાન
- લાંબા ડે ટૂં કો ય, મરે નહ તો માંદો થાય, તે માટે તક ઈ તમામ, શિ ત િવચારી કરીએ કામ
- ઘીનો દીવો રાણો થાય, અગરબ ી આછી પમરાય, ઘડીક થાતાં બ ી બંધ, ગગન ફૂલોની પીગળે ગંધ.
- કાળી ધોળી રાતી ગાય, પીએ પાણી ચરવા ય, ચાર પગાને આંચળ ચાર, વાછરડાં પર હે ત અપાર
૨. દોહરોઃ- (૨૪ મા ા, ૧૩+૧૧, ૧૩+૧૧ પહે લા અને ી ચરણમાં-૧૩, બી અને ચોથા ચરણમાં-૧૧)
- દીપકના બે દીકરા, કાજળ ને અજવાશ, એક કપૂત કાળું કરે , બી દીયે કાશ
- ભણતાં પં ડત નીપજે, લખતાં લ હયો થાય, ચાર ચાર ગાઉ ચાલતા, લાંબો પંથ કપાય
- કરતા ળ કરોિળયો, ભ ય પડી પછડાય, વણ તૂટેલ તાંતણે, ઉપર ચડવા ય
- ઓ ઈ ર ભિજએ તને, મોટું છે તુજ નામ, ગુણ તારા િનત ગાઇએ, થાય અમારાં કામ
૩. હરીગીતઃ- (૨૮ મા ા, ૪ ચરણ,છે ો અ ર ગુ )
- ભુલો ભલે બીજુ ં બધુ,ં મા બાપને ભૂલશો ન હં
- ી રામચં કૃ પાલુ ભજમન, હરણ ભવભય દા ણં, નવકંજ લોચન કંજ મુખ, કર કંજ પદ કં ણં
- જે પોષતું એ મારતુ,ં શું મ નથી એ કુ દરતી?
- યાં યાં નજર મારી ઠરે , યાદી ભરી યાં આપની
- ગુ રે જે િશરે તારે જગતનો નાથ તે હે જ ે
૪. સોરઠો: (ચરણ: ૪, ૧લા અને ૩ ચરણમાં ૧૧ અને ૩ અને ૪થા ચરણમાં ૧૩ મા ા)
- વહાલાં તારાં વેણ, વ નમાં પણ સાંભરે , નેહ ભરે લાં નેણ, ફરી ન દીઠા ફારબસ
- ઓ તર યાં બાળ! રસની રીત ન ભૂલશો, ભુએ બાંધી પાળ રસ સાગરની પુ યથી.
૫. ઝૂલણાં છંદ: (ચરણ:૪, મા ા ૩૭, છે ો અ ર ગુ ) (નરિસંહ મહે તાનો િ ય છંદ)
- િનરખને ગગનમાં કોણ ઘૂમી ર ો, તે જ હંુ તે જ હં ુ શ દ બોલે.
- આજ અંધાર ખુશબોભય લાગતો, આજ સૌરભભરી રાત સારી.
- ગને દવા કૃ ણ ગોવાિળયા, તુજ િવના ધેણમાં કોણ શે?
૬. સવૈયા છંદ: (ચરણ:૪, મા ા ૩૧ કે ૩૨(બે ચરણની) ૩૧હોય તો એક ીસા અને ૩૨ હોય તો બ ીસા કહે વાય.
- અંતરની એરણ પર કોની હથોડી ચેતન પ?
- ઝેર ગયાં ને વેર ગયાં વળી કાળા કે ર ગયા કરનાર, એ ઉપકાર ગણી ઈ રનો હરખ હવે તું હ દુ તાન
- પુ પ તણી પાંદડીએ બેસી હસતું કોણ િચરંતન હાસ?
૭. કટાવ છંદ: (ચરણ કે મા ા િનિ ત નથી, ચાર ચાર મા ાના આવતનો હોય છે .)
- હમણાં હમણાં
એમ થાય કે
આભ ભરી આ વાદળીઓને
વાળીઝૂડી
લાવ જરા આળોટું .
- ધીમેધીમે ઢાળ ઊતરતી ટે કરીઓની સાખે
તમને ફૂલ દીધાનું યાદ.
- લે આ મને ગ યું તે મા ં
પણ તને ગમે તો તા ં .

Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
 ANAMIKA ACADEMY 9979 9979 45 [ ુ રાતી સા હ ય]
જ

1. ગુજરાતી યાકરણના ણેતા તરીકે કોણ ણીતું છે ?– હે મચં ાચાય

2. હે મચં ાચાયનું જ મ થળ જણાવો ? : ધંધુકા
3. હે મચં ાચાયની િવિવધ કૃ િતઓ જણાવો ?: િસ હૈ મશ દાનુશાસન ( યાધકરણ), અિભધાનિચંતામિણ (કોશ), કા યાલનુશાસન,
અલંકારશા ન), છંદાનુશાસન (છંદશા ), માણમીમાંસા ( યાયશા ), યા ય (સં કૃ ત અને ાકૃ ત).
4. આ દકિવ તરીકે કોણ ણીતું છે ? – નરિસંહ મહે તા
5. નરિસંહ મહે તાનો જ મણ યારે થયો હતો? : 1414
6. નરિસંહ મહે તાનું જ મી થયળ યુ છે ? : તળા
7. નરિસંહ મહે તાની િવિવધ કૃ િતઓ જણાવો? કૃ િતઓ : સુદામાચ ર , દાણલીલા, ચાતુરીઓ (ભિ ત રચનાઓ), પુ િવવાહ, હૂં ડી,
કુ ં વરબાઈનું મામે .
8. નરિસંહ મહે તાના ણીતા પદો યાં છે ?: અિખલ ાંડમાં, નીરખને ગગનમાં, વૈ ણીવજન તો તેને કહીએ, મેહુલો ગાજે ને માધવ
નાચે, વારી રે સુંદર યા◌ેમ.
9. મ યકાિલન ગુજરાતી સા હ યમાં ેમ દવાની તરીકે ગુજરાતી સા હ યમાં કોણ ણીતું છે – મીરાં
10. મીરાનો જ મુ યારે થયો? : 1499
11. મીરાનું જ મજ થાળ યું છે : મેડતા (મારવાડ)
12. મીરાના ખુબજ ણીતા પદો જણાવો? : રામ રમકડું જ ડયું રે , હાં રે કોઈ માધવ લો, લેને તારી લાકડી, પગ ઘૂંઘ ં બાંધ મીરા નાચી
રે , વૃંદાવન કી કુ ં જગલન મ, હે રી મ તો ેમદીવાની, રાણા હું તો િગરધરને મન ભાવી,
13. મીરાની ણીતી કૃ િતઓ કઈ છે ? નરિસંહ રા મા રા, સ યભામાનું સ ં
14. ગુજરાતી સા હ યમાં ાની કિવ કે આખાબોલો કિવ તરીકે કોણ ણીતું છે ? – અખો
15. અખાનો જ મ યાં થયો હતો? જ મ : 1591
16. અખાનું જ મક થીળ જણાવો? : જેતલપુર
17. અખાની ખુબજ ણીતી કૃ િતઓ કઈ છે ? : પંચીકરણ,
ગુ િશ ય સંવાદ, અનુભવિબંદુ, અખેગીતા, કૈ વ યધગીત, બાર
મ હના, સાખીઓ, િચ િવચારસંવાદ, કૃ ણ ઉ વ સંવાદ
ભિ ત સભર રચનાઓ : આજ આનંદ મારા અંગમાં ઉપ યોિ◌,શાં શાં પ વખા ં સંતો.
18. મ યકાલીન ગુજરાતી સા હ યમાં મહાકિવ તરીકે કોણ ણીતું છે ? – ેમાનંદ
19. ેમાનંદનો જ મી યારે થયો હતો? : 1636
20. ેમાનંદ યાંના વતની હતા? જ મ થ?ળ : વડોદરા
21. ગુજરાતી સા હ યના િવકાસ માટે આ વન
િશખા નહી બાંધવાની િત ા કોણે લીધી હતી? – ેમાનંદ
22. ગુજરાતી સા હ યમાં માણભ તરીકે કોણ ણીતું છે ? – ેમાનંદ
23. ેમાનંદની િવિવધ કૃ િતઓ જણાવો?: નરિસંહ મહે તા સંબંધી મામે ં , હૂં ડી, ા , હારમાળા અને બી રચનાઓ, રણય ,
અિભમ યુમ આ યા ન, સુદામાચ રત, સુધ વાિ◌ આ યાંન, સુભ ાહરણ, ઓખાહરણ, દશમ કં◌ીધ, િવવેક વણ રો.
24. મ યકાિલન ગુજરાતી સા હ યમાં ઉ મ વાતાકાર તરીકે કોણ ણીતું છે ? – શામળ
25. શામળનો જ મુ યારે થયો હતો? : 1694
26. શામળ યાંનો વતની હતો ? : અમદાવાદ
27. શામળની િવિવધ કૃ િતઓ જણાવો?: પ ાવતી, ચં ચં ાવતી, નંદબ ીસી, મદનમોહના,િસંહાસનબ ીસી, સૂડાબહોતેરી,
બરાસક તૂ રી,િશવપુરાણ, રાવણમંદોદરી સંવાદ, રણછોડ ના ોકો,છ પાઓ.
28. ગુજરાતી સા હ યમાં ભ તકિવ તરીકે કોણ ણીતું છે ? – દયારામ
29. દયારામનો જ યારે થયો હતો?: 1775
30. મ યકાલીન ગજરાતી સા હ યના છે ાં તાપી કિવ તરીકે કોણ ણીતું છે ? – દયારામ
--ગુજરાતી ભાષાની થમ કૃ િતઓ--
1-આ મકથા: મારી હકીકત, નમદ
2-ઇિતહાસ: ગુજરાતનો ઇિતહાસ
3-કા યસં હ: ગુજરાતી કા યદોહન, દલપતરામ
4- વનચ ર : કોલંબસનો વૃતાંત, ાણસુખલાલ મથુરદાસ
5-નાટક: લ મી, દલપતરામ
6- બંધ: કા ડે બંધ, પ નાભ (૧૪૫૬)
7-નવલકથા: કરણઘેલો, નંદશંકર મહે તા
1 Pramukh Prerna Appt, Basement, Opp. Panchmukhi Hanumanji Temple, Nr. G2 Circle, Sec-6
Basement, Lalbhuvan Complex, Near Gh6 Circle, Sector 22, Gandhinagar

ANAMIKA Academy ઘ-6 એ પણ......... સવાર 8 થી 10, સાં 6 to 8 હવે ઘ-6 એ પણ

 ANAMIKA ACADEMY 9979 9979 45 [ ુ રાતી સા હ ય]
જ

8-મહાનવલકથા: સર વતીચં , ગોવધનરામ િ પાઠી

9-મનોિવ ાન: મનુભાઇ િ વેદી
10-મુ ત પુ તક: િવધાસં હ પોથી
11-રાસ: ભરતે ર બાહુ બિલરાસ, શાિલભ સુ ર (૧૧૮૫)
12-લોકવાતા: હંસરાજ-વ છરાજ, િવજયભ (૧૩૫૫)
--સા હ યકારો અને તેમની કૃ િતઓ--
1-દલપતરામ: ભાગ ૧ અને ૨, ફાબસિવરહ,િમ યિભમાન
2-નમદ-મારી હકીકત, રાજયરંગ,
મેવાડની હકીકત, િપંગળ વેશ
3-નવલરામ પં ાઃ ભટનુ ભોપાળુ, કિવ વન,
4-નંદશંકર મેહતાઃ કરણઘેલો
5-ભોળાનાથ સારાભાઈઃ અભંગમાળા
6-મહીપતરામ નીલકંઠઃ લે ડની મુસાફરીનુ વણન,
વનરાજ ચાવડો
8-રણછોડભાઈ દવેઃ લિલતાદુઃખ દશક
અંબાલાલ દેસાઈઃ શાંિતદાસ
9-ગણપતરામ ભ : તાપ નાટક
અનંત સાદ વૈ ણવઃ રાણકદેવી
10-ગોવધાનરામ િ પાઠીઃ સર વતીચં ઃ ભાગ ૧
થી ૪, ેહમુ ા, લીલાવત વનકલા
11-મિણલાલ વેદીઃ કા તા, ુિસંહાવતાર,
12-બાળશંકળ કંથા રયાઃ કલા ત કિવ,
13-કે શવલાલ ુવઃ મેળની મુ કા
14-આનંદશંકર ુવ: આપણો ધમ, િવચાર-માધુરી
15-નરિસંહરાવ દવે ટયા: કુ સુમમાળા, દયવીણા, ેમળ યોિત
16-રમણભાઈ નીલકંઠ: રાઈનો પવત, ભ ંભ
17-મિણશંકર ભ : સાગર અને શાશી,ઉદગાર,અિત ાન,વસંતિવજય, ચકવાત િમથુન
18-સુરિસંહ ગો હલ: કલાિપનો કલરવ, િબ વમંગળ
19-નાનાલાલ: િવરાટનો હંડોળો, ાણે રી,
િવલાસની શોભા, િપ ુતપણ, કુ ે , ઉષા, સારિથ
20-દામોદર બોટાદકર: ક ોિલની, તોતિ વની,
િનઝારે ણી
21-ગાંધી : સ યના યોગો, દિ ણ આ કાનો ઇિતહાસ, બાપુના પ ો
22-કાકા કાલેલકર: ઓતરાતી દવાલો, વનલીલા, હમાલયનો વાસ, રખવાડનો આનંદ
23-િકશોરલાલ મશ વાળા: વનશોધન, કે ળવણીના પાયા, અ હંસા િવવેચન
24-મહાદેવ દેસાઈ: વીર વ ભભાઈ, બારડોલી સ યા હનો ઇિતહાસ,મહાદેવભાઈની ડાયરી (ભાગ ૧ થી ૨૩)
25-નરહ ર પરીખ: માનવ અથશા
26-કનૈયાલાલ મુનશી: વેરની વસૂલાત, પાટણની ભૂતા,ગુજરાતનો નાથ, રા િધરાજ, વ ન ા, ુિથવી વ ભ, કાકાની શશી,
ુ ણાવતાર
27-રમણલાલ દેસાઈઃ યંત, િશરીષ, કોિકલા, દયનાથ,ભારે લો અિ , કાંચન અને ગે
28-ગૌરીશંકર શીઃ શામળશાનો િવવાહ, ગોમતીદાદાનુ ગૌરવ, તણખામંડળઃ ભાગ ૧ થી ૪, ભૈયાદાદા, ુિ વ અને વગ, પો ટ-
ઓ ફસ, ચૌલાદેવી, આ પાલી,વૈશાલી
29-રામનારણ પાઠકઃ ખેમી, એક , મુકુ દરાય, જ ણી,શેષના કા યો, મનોિવહાર , ઉદિધને
30-ઝવેરચંદ મેઘાણી: િસંધુડો, િશવા નુ હાલરડુ , કોઇનો લાડકવાયો, યુગવંદના, શોરઠ તાર વેહતા પાણી, વેિવશાળ, માણસાઈના
દીવા,સૌરા ની રસધાર, ર ઢયાળી રાત
31-ગુણવંતરાય આચાયઃ અખોવન, આપઘાત, અ ાબેલી
32-ચુનીલાલ શાહઃ કમયોગી, રાજે ર, તપોવન
33-ઉમાશંકર શીઃ િવ શાંિત, એક ચુસાયેલા ગોટલા,
2 Pramukh Prerna Appt, Basement, Opp. Panchmukhi Hanumanji Temple, Nr. G2 Circle, Sec-6
Basement, Lalbhuvan Complex, Near Gh6 Circle, Sector 22, Gandhinagar

ANAMIKA Academy ઘ-6 એ પણ......... સવાર 8 થી 10, સાં 6 to 8 હવે ઘ-6 એ પણ

 ANAMIKA ACADEMY 9979 9979 45 [ ુ રાતી સા હ ય]
જ

ઘાણીનુ ગીત, િનશીથ, અિભ ા, ાચીના,

સાપના ભારા, હવેલી, ગોિ , ઉઘાડી બારી
34- દુલાલ ગાંધીઃ આંધળી માનો કાગળ
ેમશંકર ભ ધ ર ી, તીથ દક, ીમંગલ, ેમામૃત
35-રામ સાદ શુ લઃ િવનાશ અને િવકાસ
36-િબ દુ ભ : મીરા યાિ કની ડાયરી, અખેપાતર .
37-ચં વદન મેહતાઃ યમલ. આગગાડી, ધરા ગુજરી, સંતા કૂ કડી, ગઠ રયા ેિણ
38-જયંિત દલાલઃ સોયનુ નાકુ , અંધારપટ
39-મનુભાઈ પંચોળીઃ દીપિનવાણ, ઝેર તો પીધા છે ણી ણી, સો ે ટસ
40-પ ાલાલ પટે લઃ મળેલા વ, માનવીની ભવાઈ, સાચા શમણાં, િજદં ગીના ખેલ, સુખદુઃખના ખેલ,વા કના કાંઠે, વૈતરણીને કાંઠે
41-ઇ ર પેટલીકરઃ જનમટીપ, ભવસાગર, મારી હૈ યાસગડી,ઋણાનુબંધ, કાશીનુ કરવત, લોહીની સગાઈ
42-ચુનીલાલ મ ડયાઃ દીવિનવાણ, સ ાટ ેિણક, હું અને મારી વહુ , યાજનો વારસ, લીલુડી ધરતી,વેળાવેળાની છાંયડી, વાની મારી
કોયલ
43-િશવકુ માર ષીઃ સ દા પ ય, મુિ ત સુન,
ખુની, બારી ઉઘાડી રહી ગઈ, કંચકુ ી બંઘ, અનંનરાગ
44- યોિત દવેઃ રંગતંરગ
45-ગુલાબદાસ ોકરઃ લતા અને બી વાતો, ઊભી વાટે ,માણસના મન
46- દુલાલ યાિ કઃ વરઘોડો, ભોળા શેઠનુ ભુદાન
47-રિસકલાલ પરીખઃ કા યાનુશસન, શિવલક, મેનાગુજરી
48- હલાદ પારે ખઃ બારી બહાર
49-રાજે શાહઃ વિન, આંદોલન, ુિત, શાંત કોલાહલ
50-રાજે શુ લઃ કોમલ- રષભ, અંતર-ગાંધાર, વ-વાચકની શોધમાં, ગઝલ-સં હતા (ભાગ ૧ થી ૫)
51-િનરંજન ભગતઃ યં િવ ાન અને મં કિવતા, ઘડીક સંઘ
52-િ યકા ત મિણયારઃ તીક, અશ દ રાિ , પશ,સમીપ
53-હસમુખ પાઠકઃ નમેલી સાંજ, સાયાજુ ય
54-નિલન રાવળઃ ઉદગાર, અવકાશ, વહારઃ ભાગ ૧ અને ૨
55-બાલમુકુ દ દવેઃ પ ર મા, કુ ં તલ, ચાંદની, તીથ મ, હ રનો હંસલો
56-વેણીભાઈ પુરો હતઃ િસં રવ, દીિ , આચમન
57-નટવરલાલ પં ાઃ સુન, પ અને રસ, િ વનો છંદોલય
58-જયંત પાઠકઃ મમર, સંકેત સગ, અંત ર
59-હરી દવેઃ આસવ, અપણ, સુખ નામનો દેશ, માંધવ યાંય નથી, નીરવ સંવાદ
60-હષદ િ વેદી :એક ખાલી નાવ, રહી છે વાત અધૂરી,તારો અવાજ, િળયું, પાણીકલર.
61-સુરેશ દલાલઃ એકાંત, તારીખનુ ઘર,કાગળના સમુ માં ફુલોની હોડી,મારી બારીએથીઃ ભાગ ૧ થી ૧૮
62-િપનાિકન ઠાકોરઃ આલાપ, ઝાંખી અને પડછાયા
63-હિસત બુચઃ સાિ ય, િનરંતર, સૂરમંગલ
64-હે મંત દેસાઈઃ િગત, સોનલમૃગ, શરદ
65-દામોદાર ભ ઃ જલભેખ, તુંબીજલ
66-મનુભાઈ િ વેદીઃ રામરસ, સુરતા, સોનાવાટકડી
67-મકરંદ દવેઃ વાલીડાના વાવડ, બેહદની બારખડી,હૈ યાના વેણ
68-નાથાલાલ દવેઃ રાત થઈ પુરી
-- યાતનામ સા હિ યક સામિયકો--
1. કુ માર - ડો.ધી પરીખ * કુ માર ટ ટ
2. કિવલોક - ડો.ધી પરીખ* કુ માર ટ ટ
3. શ દસૃિ - હષદ િ વેદી *ગુજરાત સા હ ય અકાદમી
4. પરબ - યોગેશ શી *ગુજરાતી સા હ ય પ રષદ
5. ઉ ે શ - બોધ શી *ઉ ે શ ફા ડે શન
6. કિવતા - સુરેશ દલાલ *જ મભૂિમ કાશન
7. ફાબસ ૈમાિસક - િસતાંશુ યશ ં * ફાબસ ગુજરાતી સભા
3 Pramukh Prerna Appt, Basement, Opp. Panchmukhi Hanumanji Temple, Nr. G2 Circle, Sec-6
Basement, Lalbhuvan Complex, Near Gh6 Circle, Sector 22, Gandhinagar

ANAMIKA Academy ઘ-6 એ પણ......... સવાર 8 થી 10, સાં 6 to 8 હવે ઘ-6 એ પણ

 ANAMIKA ACADEMY 9979 9979 45 [ ુ રાતી સા હ ય]
જ

8. એત - નીિતન મહે તા* િ િતજ સંશોધનકે

9. સમીપે - િશરીષ પંચાલ-જયદેવ શુ લ-બકુ લટે લર*
10. બુિ કાશ- મધુસદૂ ન પારે ખ* ગુજરાત સા હ ય સભા
11. તથાિપ -જયેશ ભોગાયતા* યિ તગત
12. ય - રમણ સોની * યિ તગત
13. અખંડ આનંદ- કાશ લાલા* અખંડ આનંદ સા હ ય ટ ટ
14. નવનીત સમપણ - દીપક દોશી * ભારતીય િવ ાભવન
15. નવચેતન- ીિત શાહ* નવચેતન ટ ટ
16. કંકાવટી -રિતલાલ અિનલ * યિ તગત
17. ભૂિમપુ - દશરથલાલ શાહ* ગુજરાત સવ દય મંડળ
સા હ યકારો અને તેમની કૃ િતઓ:-
કુ દિનકા કાપડીઆ
નવિલકા
 ેમનાં આંસુ, વધુ ને વધુ સુંદર, જવા દઇશું તમને, કાગળની હોડી
નવલકથા
 પરોઢ થતાં પહે લા, અગનિપપાસા, સાત પગલાં આકાશમાં
િનબંધ
 ાર અને દીવાલ, ચં તારા વૃ વાદળ
ાથના
 પરમ સમીપે
અનુવાદ
 પુ ષાથને પગલે, િકશોર ડટે ટીવ, વસંત આવશે, પૂણ કુ ં ભ, વન એક ખેલ, હમાલયના િસ યોગી
'સાત પગલાં આકાશમાં' અને 'પરમ સમીપે' તેમના બહુ જ વખણાયેલાં અને વંચાયેલાં સજનો છે . 'સાત પગલા આકાશમાં' ગુજરાતી
ભાષાની ઓલટાઈમ ેટ નવલકથાઓમાંની એક ગણાય છે .

અખા ભગત(અખો)
અખાના છ પામાં સમાજમાં રહે લા આડંબર યેનો િતર કાર વા મળે છે . "એક મુરખને એવી ટે વ, પ થર એટલા પૂજ ે દેવ" જેવા
છ પાઓમાં અખા ભગતે ધમને નામે ચાલતી અંધ ાને વણવી છે .
અખાએ કુ લ ૭૪૬ છ પા લખેલા છે . જે ૪૪ અંગમાં છે .
ણીતી રચનાઓ
 પંચીકરણ, અખેગીતા, િચ િવચાર સંવાદ, ગુ િશ ય સંવાદ, અનુભવ િબંદુ, લીલા, કૈ વ યગીતા, સંતિ યા,અખાના
છ પા, અખાના પદ, અખા ના સોરઠા

અનંતરાય મિણશંકર રાવળ

એમનો થમ િવવેચનસં હ ‘સા હ યિવહાર’ ૧૯૪૬માં ગટ થયેલો; તે પછી અનુ મે ‘ગંધા ત’ (૧૯૪૯), ‘સા હ યિવવેક’
(૧૯૫૮), ‘સાહી યિનકષ’ (૧૯૫૮), ‘સમી ા’ (૧૯૬૨), ‘સમાલોચના’ (૧૯૬૬), ‘ ંથ થ વાઙમય’ (૧૯૬૭),
‘તારત ય’ (૧૯૭૧), ‘ઉ મીલન’ (૧૯૭૪) ગટ થયા. ગુજરાત સા હ ય સભા માટે એમણે ૧૯૩૭, ૧૯૪૫, ૧૯૪૬, ૧૯૪૭
ની વાિષક વાઙમયસમી ાનું કાય કરે લ.ું આ ચારે ય વાિષક સમી ાઓ ‘ ંથ થ વાઙમય’ (૧૯૬૭)માં ગટ થઈ છે . ‘કિવવય
હાનાલાલ’ (૧૯૮૫)માં એમનો કિવ હાનાલાલ પરનો સવ ાહી અ યાસ છે .
સંપાદક તરીકે ની એમની કામગીરી પણ ખાસ ઉ ેખનીય છે . ‘બોટાદકરની કા યસ રતા’ (૧૯૫૬), ‘ હાનાલાલ મધુકોશ’
(૧૯૫૯), ‘નળા યાન’ (૧૯૬૦), ‘ગુજરાતનો એકાંકીસં હ’ (૧૯૬૦), ‘ નેહમુ ા’ (૧૯૬૦), ‘મદનમોહના’ (૧૯૬૬),
‘કલાપીનો કા યકલાપ’ (૧૯૭૪), ‘ચૂનીલાલ વ. શાહની ે વાતાઓ’ વગેરે એમનાં મહ વનાં સંપાદનો છે . એમનાં
સહસંપાદનોમાં ‘બુિ કાશ-લેખસં હ’- ભા. ૧-૨, ેમાનંદ કૃ ત ‘ચં હાસા યાન’, ‘રમણલાલ દેસાઈની ે વાતાઓ’,
‘કિવ ી હાનાલાલ મારક ંથ’, ‘મનસુખલાલ ઝવેરીની કા યસુષમા’, ‘કરસનદાસ માણેકની અ ર આરાધના’, ‘કાલેલકર
અ યયન ંથ’, ‘સરકારી વાચનમાળા’ : ૧-૪, ‘દી. બ. નમદાશંકર મહે તા મારક ંથ’ વગેરે મુ ય છે . ર. વ. દેસાઈકૃ ત
નવલકથા ‘ ામલ મી’નો સં ેપ પણ એમણે કય છે ; સા હ ય અકાદમી માટે ‘સા હ યચચા’ (૧૯૮૧)નું સંપાદન કયુ છે ;
૧૯૮૪માં ‘નરિસંહ મહે તાનાં પદો’નું પણ સંપાદન કયુ છે . આ ઉપરાંત એમણે િવ નાથ મ. ભ ની સાથે ‘ટો સટોયની

4 Pramukh Prerna Appt, Basement, Opp. Panchmukhi Hanumanji Temple, Nr. G2 Circle, Sec-6
Basement, Lalbhuvan Complex, Near Gh6 Circle, Sector 22, Gandhinagar

ANAMIKA Academy ઘ-6 એ પણ......... સવાર 8 થી 10, સાં 6 to 8 હવે ઘ-6 એ પણ

ANAMIKA ACADEMY 9979 9979 45 [ ુ રાતી સા હ ય]
જ

નવિલકાઓ’નો અનુવાદ કય છે તથા જે. ડી. પાઠક સાથે ‘આહારિવ ાન’ નામનું પુ તક લ યું છે . એમણે ‘ચા ઘર’
(૧૯૪૪)માં વાતાઓ આપી છે .

અિનલ શી
ેણી કાર
બરફના પંખી કા યસં હ
ટે યૂ િનબંધસં હ
બોલપેન િનબંધસં હ
બારીને પડદાનું કફન િનબંધસં હ
બારીને પડદાનું કફન િનબંધસં હ
દવસનું અંધા ં છે િનબંધસં હ
પવનની યાસપીઠે લિલત િનબંધ સં હ

અમૃત ઘાયલ (ભ અમૃતલાલ લાલ ભાઈ)

મુખ વે ગઝલકાર તરીકે ણીતા છે .
 શૂળ અને શમણાં (૧૯૫૪), રંગ (૧૯૬૦), પ (૧૯૬૭), ઝાંય (૧૯૮૨), અિ (૧૯૮૨), ગઝલ નામે સુખ(૧૯૮૪)

અિ ની ભ
નવલકથા
અંગાર ભાગ ૧-૨-૩, આખેટ ભાગ ૧-૨-૩, આશકા માંડલ, ઓથાર ભાગ ૧-૨, ક ટબંધ ભાગ ૧-૨-૩, ફાંસલો ભાગ ૧-૨,
નીર ભાગવ, લ ા સ યાલ , શૈલ સાગર
ટૂં કી નવલકથા
કમઠાણ, કસબ,કરામત, આયનો

ઝવેરચ દ મેઘાણી તમામ કૃ િતઓનું સિચ વણન

5 Pramukh Prerna Appt, Basement, Opp. Panchmukhi Hanumanji Temple, Nr. G2 Circle, Sec-6
Basement, Lalbhuvan Complex, Near Gh6 Circle, Sector 22, Gandhinagar

હવે ઘ-6 એ પણ
ANAMIKA ACADEMY 9979 9979 45 [ ુ રાતી સા હ ય]
જ

6 Pramukh Prerna Appt, Basement, Opp. Panchmukhi Hanumanji Temple, Nr. G2 Circle, Sec-6
Basement, Lalbhuvan Complex, Near Gh6 Circle, Sector 22, Gandhinagar

હવે ઘ-6 એ પણ
ANAMIKA ACADEMY 9979 9979 45 [ ુ રાતી સા હ ય]
જ

7 Pramukh Prerna Appt, Basement, Opp. Panchmukhi Hanumanji Temple, Nr. G2 Circle, Sec-6
Basement, Lalbhuvan Complex, Near Gh6 Circle, Sector 22, Gandhinagar

હવે ઘ-6 એ પણ
ANAMIKA ACADEMY 9979 9979 45 [ ુ રાતી સા હ ય]
જ

8 Pramukh Prerna Appt, Basement, Opp. Panchmukhi Hanumanji Temple, Nr. G2 Circle, Sec-6
Basement, Lalbhuvan Complex, Near Gh6 Circle, Sector 22, Gandhinagar

હવે ઘ-6 એ પણ
ANAMIKA ACADEMY 9979 9979 45 [ ુ રાતી સા હ ય]
જ

9 Pramukh Prerna Appt, Basement, Opp. Panchmukhi Hanumanji Temple, Nr. G2 Circle, Sec-6
Basement, Lalbhuvan Complex, Near Gh6 Circle, Sector 22, Gandhinagar

હવે ઘ-6 એ પણ
ANAMIKA ACADEMY 9979 9979 45 [ ુ રાતી સા હ ય]
જ

10 Pramukh Prerna Appt, Basement, Opp. Panchmukhi Hanumanji Temple, Nr. G2 Circle, Sec-6
Basement, Lalbhuvan Complex, Near Gh6 Circle, Sector 22, Gandhinagar

હવે ઘ-6 એ પણ
ANAMIKA ACADEMY 9979 9979 45 [ ુ રાતી સા હ ય]
જ

11 Pramukh Prerna Appt, Basement, Opp. Panchmukhi Hanumanji Temple, Nr. G2 Circle, Sec-6
Basement, Lalbhuvan Complex, Near Gh6 Circle, Sector 22, Gandhinagar

હવે ઘ-6 એ પણ
ANAMIKA ACADEMY 9979 9979 45 [ ુ રાતી સા હ ય]
જ

12 Pramukh Prerna Appt, Basement, Opp. Panchmukhi Hanumanji Temple, Nr. G2 Circle, Sec-6
Basement, Lalbhuvan Complex, Near Gh6 Circle, Sector 22, Gandhinagar

હવે ઘ-6 એ પણ
ANAMIKA ACADEMY Page No.
ુ રાતી સા હ ય
જ 1
Mo. 8000-0405-75

ગુજરાતી સા હ ય સં થાઓ
(1) ગુજરાત વના યુલર સોસાયટી / ગુજરાત િવ ાસભા :
થાપના : 26 ડસે બર 1848
થળ : અમદાવાદ
કાશન : બુિ કાશ
- બુિ કાશ એ સં થાનુ મુખપ છે .
- આ સં થા ારા “વરતમાન” નામનુ મુખપ શ કરવામાં આ યુ હતુ
- ગુજરાતની થમ સા હ ય સં થા અને સૌથી જૂ ની.
- પાછળથી ગુજરાત િવ ાસભા તરીકે ઓળખાઇ.

(2) ગુજરાત સા હ ય સભા :

થાપના : 1904
થાપક : રણિજતરામ વાવાભાઇ મહે તા
થળ : અમદાવાદ
પુર કાર : રણિજતરામ સુવણચં ક
- 1928 થી આપવામાં આવે છે .
- થમ - ઝવેરચંદ મેઘાણી
ઉ ે ય - “ ગુજરાતી સા હ યનો બને તેટલો બહોળો િવ તાર કરવો. તેમજ બનતા યાસે
લોકિ ય કરવુ.ં ” હતો.

(3) ગુજરાત સા હ ય પ રષદ :

થાપના : 1905
થાપક : રણિજતરામ વાવાભાઇ મહે તા
થળ : અમદાવાદ
કાશન : પરબ (માિસક),
ભાષાિવમશ (િ માિસક)
થમ અ ય : ગોવધનરામ િ પાઠી

(4) ેમાનંદ સા હ ય સભા :

થાપના : 1916 – વડોદરા સા હ ય સભા
1944 – ેમાનંદ સા હ ય સભા
થળ : વડોદરા
પુર કાર : દર 2 વષ ‘ મે ાનંદ ચં ક’ આપવામાં આવે છે .
(5) નમદ સા હ ય સભા :
થાપના : 1923 – ગુજરાત સા હ ય મંડળ,
1939 – નમદ સા હ ય સભા
થળ : સુરત
પુર કાર : દર 5 વષ આ સં થા ારા ‘નમદ સુવણ ચં ક’ એનાયત કરવામાં આવે છે .
- 1940 થી નમદ સુવણ ચં ક આપવામાં આવે છે .

Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
Page No.
Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
1
ANAMIKA ACADEMY Page No.
ુ રાતી સા હ ય
જ 2
Mo. 8000-0405-75

(6) ગુજરાત સા હ ય અકાદમી :

થાપના : 1982
થળ : ગાંધીનગર
સંચાલક : ગુજરાત સરકાર
કાશન : શ દસૃિ
- ગૌરવ એવોડ/ આપવામાં આવે છે .
- આ સં થા ારા સ તા દરે પુ તકો િવતરણ કરવામાં આવે છે અને ગામડામાં મોબાઇલ
લાઇ ેરી ારા સા હ ય મ
ે ીઓ સુધી પહ ચાડવામાં આવે છે .

(7) બુ વધક સભા :

થાપના : 1851
થાપક : નમદ અને તેના િમ ોએ થાપી હતી.

(8) ફાબસ ગુજરાતી સભા :

થાપના : 1854
થળ :મુંબઇ
થાપક : ફાબસ સાહે બની મૃિતમાં મનસુખરામ સૂયરામ િ પાઠીના યાસોથી થપાઇ

(9) ગુજરાત સંશોધન મંડળ :

થળ : મુંબઇ
થાપક : પોપટલાલ ગો. શાહે થાપના કરી હતી.

(10) ાન સારક સભા :

થાપક : એલ ફ ટન કોલેજના ા યાપક પેટન અને દાદાભાઇ નવરોઝી તથા અ ય
યુવાનોએ થાપી હતી.

(11) સા હ ય સંસંદ :
થળ : મુંબઇ
થાપક : કનૈયાલાલ માણેકલાલ મુનશીએ થાપના કરી.

(12) ભારતીય િવ ાભવન :

થળ : મુંબઇ
થાપક : કનૈયાલાલ માણેકલાલ મુનશીએ થાપના કરી.

અનાિમકા એકે ડમી: ગ૨ સકલ પાસે, સે ટર ૬ માટે - ૯૯૭૯૯૯૭૯૪૫

ઘ૬ સકલ પાસે, સે ટર ૨૨ માટે -૮૦૦૦૦૪૦૫૭૫

Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
Page No.
Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
2
ANAMIKA ACADEMY Page No.
ુ રાતી સા હ ય
જ 3
Mo. 8000-0405-75

ગુજરાતી સા હ ય િવશે ણવા જવ

ે ું
 િલંબડીના સંત કિવ મીઠા ઢાઢી મુસલમાન હતા.
 ગંગાસતી અઢારમી સદીમાં ભાવનગર િજ ાના સમ ઢયાળા ગામના વતની હતા, ગંગાબાઇ ગો હલ
રાજપુત, પોતના પુ અ ભાની પ ની પૂ વધૂ પાનબાઇને સંબોધી પદો રચતાં હતાં.
 હ ીસક ડા રાસ (એક પુ ષ અને અનેક ીઓ હોય છે .)
 ગરબી મા પુ ષોનો રાસ છે .
 ગરબો મોટાભાગે ીઓનો અને કયારે ક ી-પુ ષોનો રાસ છે .
 કુ લમંડનગિણનું રચેલું “મુ ધાવબોધ ઔ કતક” ગુજરાતી ભાષામાં લખાયેલું સં કૃ ત ભાષાનું સવ થમ
યાકરણ પુ તક છે .
 નરિસંહ મીરાની હારમાં ઊભો રહે તેવો જૈન કિવ – આનંદ ધન
 ભૂપે િ વેદી એ “અનુભવ િબંદુ”ને અખાની ઘડાયેલી કલમનું ફળ ગણાવી છે . અખાને હસતો કિવ
ગણા યો છે .
 વ ભનો શણગારનો ગરબો ગુજરાતી કિવનું “સૌદયલહે રી ોત” છે .
 જેઠાલાલ િ વેદી : “નરિસંહ મહે તા વૈ ણવ હોવા છતાં વાડાબંધીથી મુ ત છે .”
 ભાલણ પોતે વાપરે લી ભાષાને “અપ ંશ” ગણાવે છે .
 ‘ગુજરાત’ એવો નામ િનદશ વ તુપાળ-તેજપાળ રાસ માં વા મળે છે .
 મહાદેવભાઇ દેસાઇ અખાને ગુજરાતનો “સૈિમનલ પોએટ”- વીયવંત કિવ ગણે છે .
 મ યકાલીન ગુજરાતનો કલાપી – દયારામ
 ગુજરાતનો હા ફઝર અને બાયરન – દયારામ
 નરિસંહ પોતાની ભાષાને “અપ િગરા” કહે છે .
 ઇ.સ. 1200 થી 1500 સુધી માળવા – રજપૂતાના ગુજરાતમાં એક જ ભાષા વ પે ચિલત હતુ,ં જેને
તે ર તોરી જૂ ની પિ મી રાજ થાન તરીકે ઓળખાય છે .
 ગોવધનરામ ઇ.સ. ના 11 માં શતકથી નરિસંહ મહે તાના આગમન સુધીના કાળને ગુજરાતી ભાષાને
ગુજરાતી ગભદશાનો કાળ કહે છે .
 કિવ પ નાભ તેના કા હડદે બંધની ભાષાને ાકૃ ત ભાષા ગણાવે છે .
 કિવ ભાલણ તેના નળા યાનની ભાષાને ગૂજર ભાષા ગણાવે છે .
 ેમાનંદ તેની ભાષાને ગુજરાતી ભાષા ગણાવે છે .
 અખો નામના નાટકની રચના – ચં વદન ચીમનલાલ મહે તા
 વણ સાહે બ (દાસી વણ) સંતના પદો “કટારી” નામથી ઓળખાય છે .
 કલાપી “ખરા ઇ મી ખરાં શૂરાં” કહી નરિસંહ-મીરાને િબરદાવે છે .
 ડૉ. િપતાંબર દાસ – મીરાનું જ મ નામ કંઇક અને મીરાં એનું ઉપનામ ગણાવે છે .
 દલપતરામ : મ યકાલીન ગુજરાતી સા હ યમાં જૈનોને યાં સર વતીનું િપયર હોવાનું ગણાવે છે .
 અનંતરાય રાવળ : નરિસંહ મહે તાની કિવતાને ગુજરાતી કા યગંગાનું ગંગો ી િશખર ગણાવે છે .
 બળવંતરાય ઠાકોર : મહાકા યથી નાનું અને ખંડકા યથી મોટું એવું જ કથાકા ય તે આ યાન ગણાય.
 ક.મા મુનશી : આ યાનો “િવમાન” છે .
ેમાનંદ િવશે : “Most Gujarati Of All Gujarati Poets”,
નરિસંહ િવશે : His taste is Often Loud and Vulgar,
દયારામ િવશે : મ ત ણયી છે .

Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
Page No.
Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
3
ANAMIKA ACADEMY Page No.
ુ રાતી સા હ ય
જ 4
Mo. 8000-0405-75

 હાનાલાલ : દયારામને બંસીબોલનો કિવ અને ગુજરાતની ગોપી ગણાવે છે , દયારામની ગરબીને ન
કરમાય એવા વેરલાં ફૂલ ગણાવે છે .
ેમાનંદ િવશે : મ ે ાનંદના વન વણનો “જગ ં લ ખાતાની ટીપ” જેવા છે .
ેમાનંદ િવશે : ગુજરાતની નાની રંગભૂિમ પરનો યાસ
 િનરંજન ભગત : મીરાંબાઇ – ભિ ત રસનો ફુવારો છે .
ેમાનંદની કિવતા અખંડલહે રી યારે શામળની ખંડલહે રી છે .
 કે શવ હષદ ુવ : વસંતિવલાસ ચમક-ચમક થતી ચાંદરણી જેવું કા ય છે .
નાકર : “જે હોય કિવતા કૂ ડી કવે, તેનું પાપ તેને િશર વસમે” આમ આ યાન સજનને પૂ ય વૃિત ગણે
છે , નાકર અને િવ દાસે આ યનો માટે ઓપ બંધ શ દ યોજયો છે .
- અખાની આગળ ભાષા નાચે છે .
- નરિસંહના ભાિતયા તેની પાછલી વયનું સજન ગણી શકાય.
- નરિસંહ “ ઉ વલ વાણી” નો કિવ છે .
- “ ગને દવા કૃ ણ ગોવાિળય” પદ ગુજરાતી ભાષાનું ઘરે ં છે .
- હસતો કિવ- અખો ,- હસતો સંત કિવ – નરભેરામ.
- અખાને “ ોફે ટક સેટાયર” “પયગંબરી કટા ” ગણા યો છે .

કોનું શું વખણાય છે :

 નરિસંહ મહે તા - ભાિતયાં  કાલેલકર [દ ા યે .બા.ધમાિધકારી]
 મીરાંબાઇ – પદો – િનબંધો, પ નાટક
 દામોદર ખુશાલદાસ બોટાદકર – રાસ  ગુણવંતરાય આચાય – દ રયાઈ
 કિવ ધીરો – કાફી નવલકથા
 ભો ભગત - ચાબખા  અમૃત ઘાયલ – ગઝલ
 હાનાલાલ – ડૉલનશૈલી, ઊિમકા ય  નરિસંહરાવ દવે ટયા – એકાંકી
 અખો – છ પા  અસાઇત ઠાકર – ભવાઈ
 શામળ – છ પા તેમજ પ વાતા  મહાદેવભાઇ દેસાઈ – ડાયરી સા હ ય
 બળવંતરાય ક. ઠાકોર – સોનેટ  ક.મા.મુનશી – ઐિતહાિસક નવલકથા
 વ ભ ભ – ગરબા  મોહન પટે લ - લઘુકથા
 દયારામ – ગરબી
 કિવ કા ત [મ.ર. ભ ] – ખંડ કા ય
 કલાપી [સુ.ત.ગો હલ] – ખંડ કા ય
[કે કારો]
 ેમાનંદ – આ યાન
 ભાલણ – આ યાનનાં િપતા
 ઝવેરચંદ મેઘાણી – લોકસા હ ય
 ધૂમકે તુ – નવિલકા [ટૂં કીવાતા]
 િગજુ ભાઇ બધેકા – બાળ સા હ ય
 નમદ – ગ
 યોતી દવે – હા ય સા હ ય
 િપંગળશી ગઢવી – લોકવાતા
Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
Page No.
Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
4
ANAMIKA ACADEMY Page No.

Mo. 8000-0405-75
ગુજરાતી સા હ ય 5

સા હ ય કાર
જન
ૈ સા હ ય વ પ
 રાસ :
- રાસ એ મ યકાલીન ગુજરાતી સા હ યનો સૌથી થમ સા હ ય કાર છે .
- હે મચં ાચાયની કૃ િત દેશીનામ માળામાં રાસક શ દ પરથી ઉતરી આવેલ છે .
- રાસમાં મુ ય વે જૈન તીથકરોની કથાવ તુને યાનમાં લઈ વૃંદમાં રાસને રજુ કરવામાં આવે છે .
- શાિલભ સૂ ર ારા લખાયેલો ભરતે ર બાહુબલીરાસ એ ગુજરાતી સા હ યનો ઉ મ રાસ સા હ ય કાર છે .
 બંધ
- બંધ માં મુ ય વે વીરરસ હોય છે .
- મહાપુ ષની યુ ગાથા કે શૌયગાથાને રજુ કરવામાં આવે છે .
- પ નાભ નામના સા હ યકાર ારા લખાયેલી કા હડદે ે બંધ છે .
 ફાગુ
- ફાગુ શ દ એ “ફગુ” પરથી આવેલો છે .
- ફગુ શ દનો થમ ઉ ેખ હે મચં ાચાયની કૃ િત દેશીનામમાળામાં વા મળે છે .
- ફાગુ એ રાગ છે અને ફાગણ માસમાં ગાવામાં આવે છે .
- જૈન સા હ યમાં ફાગુ સા હ ય કારમાં શૃંગાર દાનના િવષયવ તુને યાનમાં રાખવામાં આવે છે .
- રાજશેખરસુ ર ારા લખાયેલું નેિમનાથ ફાગુ અને વસંતિવલાસ ે સા હ ય કૃ િત છે .
 બારમાસી
- બારમાસી મુ ય વે “બારમાસના િવરહ”નું વણન કરતો સા હ ય કાર છે .
- જેમા મનુ ય વનના વજનો ારા િવરહની વેદનાને સુંદર રીતે વણવાય છે .
- િવનયચં સુ ર ારા લખાયેલુ નેમીનાથ-ચતુ પાદીકા અથવા ચતુ પાદીકા એ ઉ મ બારમાસી સા હ ય છે .

*જન
ૈ ે ર (જન
ૈ િસવાય) સા હ ય વ પ :
 પદ :
-પદની રચના નરિસંહ મહે તાએ કરી છે . પદનો શાિ દક અથ ડગલુ કે પગલુ થાય છે .
- પદ બે અથવા ચાર િલટીમાં લખાયેલ મ યકાલીન ગુજરાતીમાં સૌથી વધુ લખાયેલ સા હ ય કાર છે .
- નરિસંહ મહે તા ઉપરાંત મીરાંબાઇ, દયારામ પાસેથી વીસાળ (વીસ પંિ ત નું એક પદ) પદો નું માણ મળે છે .
- મીરાંબાઈએ ગુજરાતી સા હ યમાં સૌથી વધુ પદ લખેલ છે . ભજન અને ભાિતયા એ પદના પેટા કાર છે . તેમના
રચિયતા પણ નરિસંહ મહે તા છે .
 ગરબી
- ગરબીએ શિ ત અને કૃ ણ ભિ ત સાથે સંકળાયેલ સા હ ય કાર છે .
- ગરબીના િપતા દયારામ છે .
- ગરબી ી-પુ ષ ધાન સા હ ય કાર ગણાય છે .
- દયારામે કૃ ણ ભિ ત આધા રત ગરબીઓ લખેલી છે .

Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
Page No.
Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
5 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945 ,8000040575
ANAMIKA ACADEMY Page No.

Mo. 8000-0405-75
ગુજરાતી સા હ ય 6

 ગરબો
- ગરબો શ દ એ સં કૃ ત ભાષા ના ગભદીપ (માટલાના અંદર નો દવો) માંથી ઉતરી આ યો છે .
- ગરબાના સજક: અમદાવાદમાં જ મેલ વ ભ ભ અને તેમના ભાઇ ધોળા ભ .
- આ બ ે ભાઇઓ બહુચરા માં ની ભિ ત કરતા હતા અને પછી તેમણે બેચરા ને કમભૂિમ બનાવી હતી.
-નવરા ીના સંગો માં માતા ની તુિત અંગે ગાવામાં આવતા ગરબા તેમણે લ યા છે તેમણે શિ ત-ભિ ત પર
આધ રત ગરબા લખેલા છે .
- નવરા ીના સંગોમાં ગાવામાં આવતો ‘આનંદનો ગરબો’, ‘કિળકાળનો ગરબો’, ‘શૃંગારનો ગરબો’, ‘ક ડાનો ગરબો’,
આવેલ છે .
- ગરબા એ મા ‘ ી ’ ધાન છે .
- મેવાડા ભાઇઓએ આિ શિ ત માં અંબેની ‘ આરતી ‘ આપેલ છે .
 આ યાન
- આ યાનનો શાિ દક અથ શ આત થી આરંભીને કરવું એવો થાય છે .
- આ યાનના બીજ નરિસંહ મહે તા પાસેથી મ ા.
- પરંતુ “આ યાનના િપતા” ભાલણ કહે વાય છે . તેમણે આ યાનને કડવા અથવા કડવુંમાં િવભા ત કરે લા. માટે
ભાલણને “કડવાના િપતા” પણ કહે વાય છે .
- પૌરાિણક કે ઐિતહાિસક કથા વ તુનો આધાર લઇને લોકો સમ શ આતથી અંત સુધી રજુ કરવામાં આવતી ઘટનાને
‘આ યાન’ કહે વાય.

- આ યાન કહે નાર/ગાનાર યિ ત ‘માણભ ’ તરીકે ઓળખાય છે .

- ેમાનંદ:- ે આ યાનકાર, આ યાન િશરોમણી

- ેમાનંદે આ યાનને આ િવકાનું સાધન બનાવેલ,ું ેમાનંદને ગુજરાતી સા હ યનો આ યાન િશરોમણી કે મહાકિવનું
િબ દ મળેલ છે .
 કાફી :
- કાફીના રચિયતા:- ધીરો ભગત
- કાફી એ ાન આધા રત સા હ ય કાર છે .
 રા યા : [ છા યા & મરસીયા ]
- મૃ યુ સંગે ગાવામાં આવતા શોકગીતને રા યા કહે વાય.
- રા યાના રચિયતા મૂળ મરાઠી તથા કબીરપંથના કિવ બાપુ સાહે બ ગાયકવાડ
 પ વાતા :
- જુ ની પૌરાિણક અને ચિલત કથાવ તુને કા પિનક પા ોનો આધાર લઇને લોકો સમ રજુ કરવામાં આવતી ઘટનાને

Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
Page No.
Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
6 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945 ,8000040575
ANAMIKA ACADEMY Page No.

Mo. 8000-0405-75
ગુજરાતી સા હ ય 7

પ વાતા કહે વાય છે .

- પ વાતાના સજક :- શામળ મહારાજ [શામળ િવરે ર ભ ]
 છ પા :
- છ પા એ ાન આધા રત સા હ ય કાર છે .
- મ યકાળમાં છ પાના રચિયતા અ ય સોની (અખો)ને ગણવામાં આવે છે .
- છ પા એટલે છ(6) લીટીનું નાનકડું કા ય.
- અખાએ મુ ય વે સમાજમાં વેશેલો સડો, ધમના આડંબરોને દુર કરી સાચા ધમ અને નૈિતક મુ યની થાપના માટે
કટા યુ ત ભાષામાં બોઘ આ યો છે . આથી અખો ાન માગ કિવ કહે વાય છે .
 ચાબખા :
- કટા ની ભાષામાં લખાયેલ સા હ ય કાર છે .
- ચાબખાના રચિયતા ભો ભગત સંત ી જલારામ બાપાના ગુ હતા.(િવરપુર)
- ભો ભગત ‘ભોજરામ’ તરીકે પણ ણીતા છે .
 ભવાઇ :
- જુ ના પૌરાિણક આધાર લઈ ભવાઈ ના પા ો ારા રજુ કરવામાં આવે છે .
- ભવાઇના સજક િપતા :- અસાઇત ઠાકર (જે િસ પુરના િનવાસી હતા.)
- 360 જેટલા વેશ આપેલ, ‘રામદેવ પીર’ નો વેશ સૌથી જુ નામાં જુ નો હતો.
આ ઉપરાંત અસાઇત ઠાકરે ‘હંસાઉલી’ નામે ંથ પણ લખેલો.

અનાિમકા એકે ડમી: ગ૨ સકલ પાસે, સે ટર ૬ માટે - ૯૯૭૯૯૯૭૯૪૫

ઘ૬ સકલ પાસે, સે ટર ૨૨ માટે -૮૦૦૦૦૪૦૫૭૫

Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
Page No.
Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
7 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945 ,8000040575
ANAMIKA ACADEMY Page No.

Mo. 8000-0405-75
ગુજરાતી સા હ ય 8

ગુજરાતી સા હ યની થમ કૃ િતઓ

કૃ િત કાર કૃ િત લેખક નધ
આ મકથા મારી હકીકત નમદ
વનચ ર કોલંબસનો વૃતાંત ાણલાલ મથુરદાસ
ઉ મ કપોળ કરસનદાસ મૂળ મ હપતરામ નીલકંઠ છપાઇ નહી
નાટક લ મી દલપતરામ
ગુલાબ નગીનદાસ તુળ દાસ મારફિતયા ભજવાયુ નહી
નવલકથા કરણઘેલો નંદશંકર મહે તા
હ દુ તાન મ યેનું એક ઝુંપડું સૌરબશા મુનસુફ છપાઈ નહી
વાસ ંથ લ ડ ની મુસાફરીનું વણન મ હપતરામ નીલકંઠ
એકાંકી લોમહિષણી બટુ ભાઈ ઉમરવા ડયા
ઊિમકા ય કુ સુમમાળા [સં હમાંની કિવતા] નરિસંહરાવ દવે ટયા
ગઝલ બોધ બાલાશંકર કંથા રયા ગુજરાતી ગઝલના િપતા (બાલ,કલા ત,મ ત)
સોનેટ ભણકારા બળવંતરાય ક. ઠાકોર
િનબંધ મંડળી મળવાથી થતા લાભ નમદ બે િનબંધ લખેલ
ટીકા કરવાની રીત નમદ
પાિ ક દાં ડયો નમદ તં ી પદે
ક ણ શિ ત કા ય ફાબસ િવરહ દલપતરામ
કોષ નમ કોષ નમદ સંપા દત
ફાગુકા ય િજનચં સુ ર ફાગુ િજનચં સુ ર થમ ફાગુ
ખંડકા ય વસંત િવજય મિણશંકર ર. ભ કા ત (ઉપનામ)
બંધ કા હડદે બંધ પ નાભ
આ યાન સુદામાચ ર નરિસંહ મહે તા થમ આ યાન લખનાર
પ વાતા હંસરાજ વ છરાજ ચઉપઈ િવજયભ સૂ ર
બારમાસી બારમાસી િવનયચં કા ય
હાઇકુ નેહરિ મ કા ય
હામ િનકા ચહે રા મધુરાય કા ય
એ સાઇ લોિપ ડયા રતન ફરામ શેઠના ગુજરાતની થમ
ગુજરાતી ભાષાનું થમ મુંબઇ સમાચાર ફરદુન મજબાન (ગુજરાતીપ કાર વના 1822 માં
સમાચાર પ િપતા)

Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
Page No.
Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
8 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945 ,8000040575
ANAMIKA ACADEMY Page No.

Mo. 8000-0405-75
ગુજરાતી સા હ ય 9

આ મકથા
લેખક કૃ િત /આ મકથા
નમદ મારી હકીકત
હાનાલાલ કિવ અધશતાિ દનાં અનુભવ બોલ
કનૈયાલાલ મુનશી અડધે ર તે, સીધાં ચઢાણ, વ ન િસિ ની શોધમાં
ધૂમકે તુ વનરંગ, વનપંથ
ચં.ચી. મહે તા 14 ગઢ રયાં
પ ાલાલ પટે લ અલપઝલપ
િશવકુ માર ષી મારગ આ પણ છે શૂરાનો
મોહનદાસ ક. ગાંધી સ યના યોગો
દ ા ેય કાલેલકર મરણયા ા, ધમ દય
બ.ક.ઠાકોર પંચોતેરમે
રાવ પટે લ વનમાં ઝરણા
કશનિસંહ ચાવડા અમાસથી પૂનમ ભણી
ધનસુખ ભ મ આંખો ફફડાવી
ઇ દુલાલ યાિ ક આ મકથા ભાગ 1 થી 6
ચં કાંત પં ા વાળા અને યોત
ી ગુલાબદાસ ોકર ગયા વષ – ર ા વષ .
મિણલાલ નભુભાઇ વેદી મ.ન. વેદીનું આ મવૃતાંત
શારદાબેન મહે તા વન સંભારણા
ભુદાસ ગાંધી વનનું પરોઢ
ર.વ. દેસાઇ ગઇકાલે અને મ યા નના મૃગજળ
નાનાભાઇ ભ ઘડતર અને ચણતર
ભાઇલાલ પટે લ સ ર આઠ વષ
જયંત પાઠક વનાંચલ
િઝણાભાઈ ર. દેસાઈ મારી દુિનયા, સાફ યટા ,ં ઉઘડે નવી િ િત , મ વળી

Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
Page No.
Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
9 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945 ,8000040575
ANAMIKA ACADEMY Page No.

Mo. 8000-0405-75
ગુજરાતી સા હ ય 10

ગુજરાતી સા હ યના અમરપા ો

પા કૃ િત સા હ ય નો લેખક નધ
કાર
વરામ ભ િમ યાિભમાન નાટક દલપતરામ
ભોળા ભ ભ નું ભોપાળું નાટક નવલરામ
ભ ંભ ભ ભં હા યનવલ રમણભાઈ નીલકંઠ
રાઇ, લકા, રાઈનો પવત નાટક રમણભાઇ નીલકંઠ
પવતરાય
સર વતીચં , સર વતીચં નવલકથા ગોવધનરામ િ પાઠી સૌ થમ
કુ સુમ મહાનવલકથા
જયા, જયંત જયા-જયંત નાટક હાનાલાલ
ઇ દુકુમાર ઇ દુકુમાર નાટક હાનાલાલ
મુંજ, મૃણાલવતી પૃ વીવ ભ નવલકથા ક.મા. મુનશી
િસ રાજ, પાટણની ભુતા નવલકથા ક.મા. મુનશી
મીનળદેવી
મું ળ, કીિતદેવ, ગુજરાતનો નાથ નવલકથા ક.મા. મુનશી
કાક, મંઝરી
અિ ન, મહે ામ લ મી નવલકથા રમણલાલ વસંતલાલ દેસાઇ
દ , ક યાણીભારે લો અિ નવલકથા ર.વ. દેસાઇ
ભીમો, ચંદા જનમટીપ નવલકથા ઇ ર પેટલીકર
કાળુ, રાજુ માનવીની નવલકથા પ ાલાલ પટે લ “માનવી ભુંડો નથી
ભવાઈ ભુખ ભુંડી છે .”
કાનો, વી ભગત મળેલા વ નવલકથા પ ાલાલ પટે લ
સ યકામ, “ઝેર તો પીધા નવલકથા મનુભાઇ રા ભાઈ મીરાબાઇનું
રો હણી, છે ણી ણી” પંચોળી(દશક)(સો ે ટસ) કા ય છે .
ગોપાળબાપા
સંતુ, ગોબર લીલુડી ધરતી નવલકથા ચુનીલાલ મ ડયા થમ ગુજરાતી રંગીન ફ મ
ચૌલાદેવી ચૌલાદેવી નવલકથા ગૌરીશંકર ષી ધૂમકે તુ
ચૌલાદેવી જય સોમનાથ નવલકથા ક.મા. મુનશી
ચૌલાદેવી કુ મકુ મ અને આ કા નવલકથા ચુનીલાલ મ ડયા
ધીમુ, િવભા ધીમુ અને િવભા નવલકથા જયંતી દલાલ
પની, કે શુ અંતરપટ નવલકથા િઝણાભાઇ ર. દેસાઈ ( નેહરિ મ)
સો ે ટસ, સો ે ટસ નવલકથા મનુભાઇ પંચોળી (દશક)
ઝેિ થપી,
પે રિ લસ,
એ પેિશયા

Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
Page No.
Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
10 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945 ,8000040575
ANAMIKA ACADEMY Page No.

Mo. 8000-0405-75
ગુજરાતી સા હ ય 11

કાજલ, અશેષ આભ એ એની નવલકથા િશવકુ માર ષી

નવલખ ધારે
યશ શાહ આકાર નવલકથા ચં કાંતબ ી (જ મ-
પાલનપુર)
અમૃતા, અિનકે ત, અમૃતા નવલકથા રઘુવીર ચૌધરી 2015 માં
ઉદયન (બાપુપુરા) ાનપીઠ
સ ય, હં ુ શીલાલ અ ુધર નવલકથા રાવ પટે લ
સુખલાલ, વેિવશાળ નવલકથા ઝવેરચંદ મેઘાણી (પહાડ નું
શુશીલા બાળક)
રિવશંકર મહારાજ માણસાઇના નવલકથા ઝવેરચંદ મેઘાણી
દીવા
અલી ડોસા પો ટ ઓ ફસ નવિલકા ગૌરીશંકર ષી (ધૂમકે ત)ુ
ખેમી ખેમી નવિલકા રા.િવ.પાઠક (જ ણી)
અમરત કાકી લોહીની સગાઇ નવિલકા ઇ ર પેટલીકર
ગંગા ગોરાણી, બારણે ટકોરા એકાંકી ઉમાશંકર ષી
પરભુગોર
જદુનાથ એક દર ને એકાંકી લાભશંકર ઠાકર
જદુનાથ
લઘરો “ કા યપા લાભશંકર ઠાકર
ઇશાદ “ કા યપા ચીનુ મોદી
સોનલ, અલો - કા યપા રમેશ પારે ખ
ખાચર
ટહો, મેઢી, આંગિળયાત નવલકથા સેફ મેકવાન
ભવાન ભગત,
વાલ વણકર

સા હ યકારની લા િણકતા
નરિસંહ મહે તા ભ ત હ રનો, આ દ કિવ
મીરાં ેમદીવાની, દાસી જનમ જનમની
નરિસંહ-મીરાં ખરાં ઇ મી ખરાં શૂરાં
અખો ાનનો વડલો, હસતો ફલસૂફ, ઉ મ છ પાકાર
ે ાનંદ
મ આ યાન િશરોમિણ, મહાકિવ
શામળ થમ પ વાતાકાર
નવલરામ પં ા આ ઢ િવવેચક
રણછોડભાઇ ઉદયરામ દવે ગુજરાતી નાટકના િપતા
ગોવધનરામ િ પાઠી પં ડત યુગના પુરોધા, સા રવય
Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
Page No.
Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
11 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945 ,8000040575
ANAMIKA ACADEMY Page No.

Mo. 8000-0405-75
ગુજરાતી સા હ ય 12

મિણલાલ નભુભાઇ વેદી અભેદ માગના વાસી, િન

દયારામ ભ તકિવ, બંસીબોલનો કિવ, રસીલો રંગીલો ફ ડ કિવ, રિસક ંગ
ુ ારી કિવ, ગરબી સ ાટ
નમદ િનભય પ કાર, અવાચીન યુગનો અ ણ, યુગંધર, યુગ વતક સા હ યકાર, ગ નો િપતા, યુગિવધાયક સજક
દલપતરામ લોક હતિચંતક, સભારંજની કિવ, ગુજરાતી વાણી રાણીના વકીલ
નરિસંહરાવ દવે ટયા સા હ ય દવાકર, અવાચીન ગુજરાતી કિવતાના ક વ
રમણભાઇ નીલકં ઠ સમથ હા યકાર
બાલાશંકર કં થા રયા ગુજરાતી ગઝલના િપતા
આનંદશંકર વ ુ સમથ ધમિચંતક, મધુદશ સમ વયકાર, બુ ્ ાનમૂિત
રમણલાલ .વ. દેસાઇ યુગમૂિત વાતાકાર
મિણશંકર ર ન ભ મધુર કોમલ ઊિમકા યના સજક, ઉ મ ખંડકા યોના સજક
સુરિસંહ ત તિસંહ ગો હલ અ ુ કિવ, ેમ અને આંસુના કિવ, દદ લી મધુરપના ગાયક,સુરતાની વાડીનો
(કલાપી)
મીઠો મોરલો
હાનાલાલ ઉ મ ઊિમકિવ, કિવવર, ે રસ કિવ, ફુ અમીવષણ ચં રાજ, ડોલનશૈલીના કિવ, તેજ ે ઘડે લા
શ દોના સજક
બળવંતરાય ક. ઠાકોર બરછટ યિ ત વમાં સુમધુર ભાવો મેષ, આધુિનક કિવતાના યોિતઘર, અગેય
વાહી પ ના સજક
અલેકઝા ડર ફાબસ ગુજરાતી ભાષા સા હ યનો પરદેશી ેમી
દામોદર ખુ. બોટાદકર ગૃહગાયક કિવ, કુ ટું બ કિવ, સ દયાદશ કિવ
કાકાસાહે બ કાલેલકર સવાઈ ગુજરાતી, ઉ મ િનબંધકાર, આ વન વાસી, વનધમ સા હ યકાર
પં ડત સુખલાલ ાચ ુ, કાંડ પં ડત
રિસકલાલ પ રખ રોમે રોમે િવ ાના વ
ઉમાશંકર ષી િવ શાંિતના કિવ, ગાંધીવાદના સમથ ઉ ાતા
િઝણાભાઇ દેસાઈ( નેહરિ મ) વન માંગ ય ના ઉ ાતા, હાઇકુ ના ણેતા
ઝવેરચંદ મેઘાણી રા ીય શાયર, કસુબ ં લ રંગનો ગાયક, લોકસા હ ય નો મ મોરલો
ક.મા. મુનશી વ ન ા,ગુજરાતની અિ મતાના પુર કતા
યોતી દવે થમ પંિ તના હા યલેખક, િવ તા અને હા યનો િવિનયોગ, હા યસ ાટ
ગૌરીશંકર ષી ‘ધૂમકે ત’ુ , ટૂં કી વાતાના કસબી
પ ાલાલ પટે લ ગુજરાતી સા હ યનો ચમ કાર, ગુજરાતી સા હ યનો પરમ િવ મય, નપદી
નવલકથાના સજક
રાજે શાહ કા ય વની નૈસિગક િતભા, ઉ મ ગીતકિવ
િનરં જન ભગત ઇબાદત થી અિભ યિ ત સુધીની સુસંિધના કિવ
નટવરલાલ પં ા (ઉશનસ) બિલ ભાવ અને ઉદગારના નીવડે લ કિવ, ગુજરાતી ગીતાંજિલના કિવ
ચુનીલાલ મ ડયા ામ વનના સમથ સજક
ચં કાંત બ ી બંડખોર સજક

Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
Page No.
Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
12 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945 ,8000040575
ANAMIKA ACADEMY Page No.

Mo. 8000-0405-75
ગુજરાતી સા હ ય 13

રાવ પટે લ દદ અને અ ુના યોગશીલ સજક

લાભશંકર ઠાકર યોગશીલતાનું સાવ નવું પ રમાણ ગટાવનાર સજક
ગુણવંતરાય આચાય સાગર વનના સમથ આલેખક
હલાદ પારે ખ સ દયાિભમુખ કિવ, રંગ અને ગંધના કિવ, ‘બારી બહાર’ના કિવ
જયંિત દલાલ સા હ યકાર અને સમાજસેવક
વામી આનંદ અનાસ ત, અપ ર હ ાની અને બુ
રામનારાયણ િવ. પાઠક મંગલમૂિત મધુર યિ ત વ
ઇ ર પેટલીકર ામ વનના આલેખક, સુધારક સજક
રણિજતરામ વાવાભાઇ મહે તા ગુજરાતી અિ મતાના આ વતક
હે મચં ાચાય કિલકાલસવ
ીમદ રાજચં શતાવધાની, સા ાત સર વતી
સુરેશ ષી પૂણતયા આધુિનકતાના હમાયતી
અનંતરાય રાવળ વ થ અને સમતોલ િવચારક
કશોરલાલ મશ વાળા ેયાથ સા હ યકાર
િ યકાંત મિણયાર રોમેિ ટક િમ જના કિવ
િગજુ ભાઇ બધેકા બાળ સા હ યના સજક, બાળકોની મૂછાળી માં
રાજે શુ લ અલગારી મ ત કિવ
ભાલણ ગુજરાતીના આ યાનના િપતા

સા હ યકારના ઉપનામ
અ કં ચન ધનવંત ઓઝા ઉશન નટવરલાલ કુ . પંડયા
અિઝઝ ધનશંકર િ પાઠી કથક ગુલાબદાસ ોકર
અદલ, મોટાલાલ અરદેશર ખબરદાર કલાિનિધ િ યકા ત પ રખ
અનામી રણિજત મો. પટે લ કલાપી સૂરિસંહ ત. ગો હલ
અવળવાિણયા યોિતં હ. દવે ક યાણયા ી,યાિ ક નટુ ભાઇ ર. ઠ ર
અશ ય, નામુમકીન ીિત સેનગુ ા કાકાસાહે બ દ ા ય ે કાલેલકર
આસીમ રાંદેરી મહમુદિમંયા મહમંદ ઇમામ કા ત મિણશંકર ર. ભ
આખાભગત વેણીભાઈ પુરો હત કા યતીથ મનુ હ. દવે
આ દલ ‘મ સુરી’ ફ રદ મહંમદ ગુલામનબી કા ઠયાવાડી, િવદુર કે .કા. શા ી [કે શવરામ
મ સૂરી કાશીરામ]
આર યક ાણ વન િવ. પાઠક ક મત કુ રે શી ઉમરભાઇ ચાંદભાઈ કુ રે શી
ઇ દુ તારક મહે તા કુ માર મહે કુ માર મો. દેસાઇ
ઈવા ડે વ ફુ ન. દવે કુ સુમાકર શંભુ સાદ ષીપુરા
ઇશાદ િચનુ મોદી કૃ ણ ૈ પાયન મોહનભાઇ શંકરભાઇ પટે લ
ઉપવાસી ભોગીલાલ ગાંધી કોલક મગનભાઇ લા. દેસાઇ
ઉપે ગૌરી સાદ ચૂ. ઝાલા કુ સુમેશ મુકુંદ પી. શાહ
Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
Page No.
Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
13 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945 ,8000040575
ANAMIKA ACADEMY Page No.

Mo. 8000-0405-75
ગુજરાતી સા હ ય 14

કલા ત, બાલ, મ ત બાલશંકર કંથા રયા નંદ સામવેદી, દ પતી ચં કાંત શેઠ
ખલીલ ધનતેજવી ખલીલ ઇ માઇલ મકરાણી પતીલ મગનભાઇ ભૂદરભાઇ પટે લ
ગોળમટોળ શમા કંચનલાલ દા. શમા પિથક પરમાર વરાજભાઇ ગીગાભાઇ પરમાર
‘ગની’ દહ વાળા અ દુલગની અ દુલકરીમ પ રમલ રમણીકલાલ દલાલ
દહ વાલા પલાશ નવનીત મ ાસી
સા હ યવ સલ નગીનદાસ પારે ખ પરાિજત પટે લ મિણભાઈ મગનલાલ પટે લ
કરાત વકીલ, રિચત શાહ, અરિવંદ સુરેશ દલાલ પારાશય મુકુંદરાય પટણી
મુનશી િપનાકપાિણ,શિશવદન દુલાલ ફુલચંદ ગાંધી
ઘન યામ કનૈયાલાલ મુનશી મહે તા
ઘાયલ અમૃતલાલ લા. ભ િ યદશ મધુસૂદન હી. પારે ખ
ચકોર બંસીલાલ વમા પુનવસુ, લઘરો લાભશંકર દવ ઠાકર
ચંડુલ ગોકુ લદાસ રાયચુરા પુિનત બાલકૃ ણ ભાઇશંકર ભ
ચંદુ મહે સાનવી ચંદુલાલ શંકરલાલ ઓઝા શાંત શાંિતલાલ મ. શાહ
ચાંદામામા ચં વદન મહે તા સ નકાિ ત કાંિતલાલ મો. પટે લ
િચ ગુ બંસીધર શુ લ સૂન ચં કા ત રે વાશંકર ષી
જ ટલ વણરામ લ મીરામ દવે ાસ નેય હષદ મિણલાલ િ વેદી
જયિભ ખુ બાલાભાઇ વીરચંદ દેસાઇ ેમભિ ત હાનાલાલ કિવ
જલનમાતરી અલવી જલાલુ ીન સઆબુ ીન ફાધર વાલેસ કાલોસ સેફ વાલેસ
સૈયદ ફલસૂફ િચનુભાઈ ભો. પટવા
મન જમનાદાસ મોરાર સંપત બકુ લેશ ગોિવંદ રામ અરજણ
િજગર જિમયતરામ કૃ પારામ પંડયા બાદરાયણ ભાનુશંકર બા. યાસ
િજ સી િકશનિસંહ ચાવડા િબરબલ અરદેશર બમન ફરામરોજ
ઠોઠ િનશાિળયો બકુ લ િ પાઠી બુલબુલ ડા ાભાઇ પી. દેરાસરી
ડાયર અંબાલાલ હાલચંદ ભાવસાર બેફામ બરકતઅલી ગુલામઅલી વીરાણી
તરં ગ મોહનલાલ પાવતીશંકર દવે બેકાર ઇ ાહીમ દાદાભાઇ પટે લ
દશક મનુભાઈ રા રામ પંચોલી ભગીરથ, િનલપ ભગવતીકુ માર શમા
રે ફ, શેષ, રામનારાયણ િવ. પાઠક િભ ુ અખંડાનંદ લ ુભાઇ મોહનલાલ ઠ ર
વૈરિવહારી, ાળુ મકરં દ રમણભાઇ નીલકંઠ
ુમા ચુનીભાઈ દેસાઇભાઈ પટે લ મિણકા ત શંકરલાલ મ. પંડયા
ૂની માંડિલયા અરિવંદભાઇ લીલચંદભાઈ શાહ મધુર ધમ મદનલાલ મા તર
ૈ પાયન સુંદર ગો. ષી મધુરાય મધુસુદન વ ભદાસ ઠ ર
નસીર ઇ માઇલી નિસ ીન પીરમહમંદ મલયાિનલ કંચનલાલ મહે તા
ઇ માઇલી મ રઝ અ બાસ અ દુલઅલી વાસી
નારદ રમણભાઇ શ. ભ મ ત કિવ િ ભુવન ભ
નાનાભાઈ નૃિસંહ સાદ કા. ભ મ ત ફકીર હ ર સાદ ગો. ભ
િનરં કુ શ કરશનદાસ ભીખાભાઇ લુહાર મહારાજ રિવશંકર િશ. યાસ
Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
Page No.
Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
14 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945 ,8000040575
ANAMIKA ACADEMY Page No.

Mo. 8000-0405-75
ગુજરાતી સા હ ય 15

માય ડયર જયુ જય તીલાલ રિતલાલ ગોહે લ શંકર ઇ છારામ સૂયરામ દેસાઇ
િમ કીન રાજેશ જયશંકર યાસ િશવ સુદં ર હંમતલાલ મ. પટે લ
મીન િપયાસી દનકરાય કે શવલાલ વૈ યામસુંદર યાદવ બચુભાઈ રાવળ
મૂિસકાર રિસકલાલ છો. પ રખ શૌનક અનંતરાય રાવળ
મૂછાળી માં, િવનોદી િગજુ ભાઇ બધેકા સય શાંિતલાલ ના. શાહ
(પૂ.) મોટા ચુનીલાલ આશારામ ભગત સ યાલંકાર કનૈયાલાલ અ. ભોજક
રસમંજન રમેશ ચાંપાનેરી સ યસાચી ધી ભાઇ ે. ઠાકર
રિતલાલ ‘અિનલ’ રિતલાલ મૂળચંદ પાવાળા સરોદ, ગા ફલ મનુભાઇ િ વેદી
રં ગલો જયંિત પટે લ વયંભૂ બટુ કભાઇ ડા. દલીચા
રાજહં સ હલાદિસંહ . ગો હલ સાગર જગ નાથ દા. િ પાઠી
રામ વૃદં ાવની રાજે કે શવલાલ શાહ સારં ગ બારોટ ડા ાલાલ દોલતરામ
રાવણદેવ મેઘનાદ હ રચંદ ભ બારોટ
લિલત જ મશંકર મહાશંકર બૂચ સા હ યિ ય ચુનીલાલ વધમાન શાહ
લોકાયતસૂ ર, વૈશાખનંદન રઘૂવીર ચૌધરી સા હ યયા ી, પહાડનું બાળક ઝવેરચંદ મેઘાણી
વનમાળી કે શવ હષદ ુવ સુકાની ચં વદન અ. બૂચ
વનમાળી વાંકો દેવે ઓઝા સુિ ત રામચં બબલદાસ પટે લ
વનેચર હ રનારાયણ આચાય સુકેતુ રવી સાકરલાલ ઠાકોર
જ માતરી વ ીન સઆદુ ીન સુધાંશુ દામોદર કે . ભ
વસંત િવનોદી ચંદુલાલ મણીલાલ દેસાઇ સુહાસી ચંપકલાલ હી. ગાંધી
વા રસ અલવી વા રસહુસેન હુરો પીર અલવી સુ દર , કોયા ભગત, િ ભુવનદાસ પુ. લુહાર
વાસુ ક, વણ ઉમાશંકર જેઠાલાલ શી િ શૂલ, મરીિચ
િવનોદકા ત િવજયરાય ક. વૈ સુંદરી જયંશકર ભૂધરદાસ ભોજક
િવ બંધુ દનકર છોટાલાલ દેસાઇ સેહેની બળવંતરાય ઠાકોર
િવ રથ જયંિતલાલ દવે સોપાન મોહનલાલ તુ. મહે તા
િવહં ગમ રવી ઠાકોર ‘શેખાદમ’ શેખ આદમ મુ ાં સુઝાઉ ીન આબુવાલા
સંસારશા ી, તરલ યશવંત શુ લ સોિલડ મહે તા હરીશકુ માર પુ ષો મભાઈ મહે તા
વૈશંપાયન કરસનદાસ માણેક નેહરિ મ િઝણાભાઈ રતન દેસાઇ
શિન કે શવલાલ ધને ર િ વેદી નેહી અંબુભાઈ ડી. પટે લ
શયદા હર લવ દામાણી વન થ લ મીનારાયણ ર. યાસ
શિશિશવમ ચં ંશંકર પુ ષો મ ભ સૌજ ય પીતાંબર પટે લ
શાહબાઝ અનંતરાય પરમાનંદ ઠ ર વામી આનંદ હમંતલાલ રામચં દવે
યામસાધુ શામળદાસ મૂળદાસ સૈફ પાલનપુરી સૈફુ ીન ખારાવાલા
સોલંકી ેમસખી ેમાનંદ વામી
‘શૂ ય’ પાલનપુરી અલીખાન ઉ માનખાન ાનબાલ નરિસંહરાવ દવે ટયા
બલોચ હ રશ વટાવવાળા હ ર ં અમૃતલાલ ભ
શૂ ય હસમુખભાઈ દેસાઇભાઈ પટે લ આ મનો ઉ ુ િકશોરીલાલ મશ વાળા

Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
Page No.
Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
15 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945 ,8000040575
ANAMIKA ACADEMY Page No.

Mo. 8000-0405-75
ગુજરાતી સા હ ય 16

કા યપંિ તઓ અને ઉિ તઓ
1. વૈ ણવજન તો તેને રે કહીએ જે પીડ પરાઈ ણે રે નરિસંહ મહે તા
2. ભૂતળ ભિ ત પદારથ મોટું લોકમાં નાહી રે નરિસંહ મહે તા
3. અિખલ ાંડમાં એક તું ી હ ર, જૂ જવે પે અનંત ભાસે- નરિસંહ મહે તા
4. નીરખને ગગનમા, કોણ ધૂમી ર ો? તે જ હં ુ, તે જ હં ુ શ દ બોલે નરિસંહ મહે તા
5. ેમરસ પાને તુ,ં મોરના િપ છઘર, ત વનું ટૂં પ ં તુ છા લાગે, નરિસંહ મહે તા
6. યાં લગી આ મત વ િચ યો ન હ, યાં લગી સાધના સવ જૂ ઠી નરિસંહ મહે તા
7. મુખડાની માયા લાગી રે , મોહન યારા મીરાંબાઈ
8. મુજ અબળાને મોટી િમરાત બાઈ શામણો ઘરે ં મારે સાચું રે , મીરાંબાઈ
9. ેમની, ેમની, ેમની રે મને વાગી કટારી ેમની મીરાંબાઈ
10. જૂ નું તો થયુ રે દેવળ, જૂ નું તો થયુ,ં મીરાંબાઈ
મોરો હંસલો નાનો ને દેવળ જૂ નું તો થયુ,ં
11. રામ રાખે તેમ રહીએ, ઓધવ , રામ રાખે તેમ રહીએ મીરાંબાઈ
12. ન હ રે િવસા ં હ ર, અંતરમાંથી ન હ રે િવસા ં હ ર, મીરાંબાઈ
13. મેરે તો િગરધર ગોપાલ દૂસરો ન કોઈ મીરાંબાઈ
14. ભાષાને શું વળગે, ભૂર? જે રણમાં તે તે શૂર અખો
15. એક મૂરખને એવી ટે વ, પ થર એટલા પૂજ ે દેવ અખો
16. અ ાની ને ટ બચકું , ઝા યું મૂકે ન હ મુખ થકું અખો
17. દેહાિભમાન હતું પાશેર, િવ ા ભણતાં વ યું શેર, અખો
ચચા વદતાં તોલું થયો, ગુ થયો યાં માણમાં ગયો.
18. અમારે હ રે વષ અંધારે ગયા, તમે આવા ડા ા બાળક યાંથી અખો
થયા ?
19. સો અંધામાં કાણો રાવ, આંધળાને કાણા પર ભાવા અખો
20. ઓછુ ં પા ને અદકું ભ યો, વઢકણી વહુએ દીકરો જ યો અખો
21. ચી મેડી તે મારા સંતની રે . નરિસંહ મહે તા
સખી આજની ધડી તે રડીયામણી રે લોલ.
હળવે-હળવે-હળવે હર મારે મં દરીયે આવે ને.
22. અબ તો મેરા રામ નામ દૂસરો ના કોઈ મીરાંબાઈ
23. નંદલાલ નહી રે આવું ને ધરે કામ છે . મીરાંબાઈ
24. યામ રંગ સમીપે ના સખી દયારામ
25. જવહાલું રે , વૈકુંઠ નહ આવું દયારામ
26. હં ુ શું ં જે હાલે મુજ માં શું દીઠું દયારામ
27. ઓ વાંસલડી વેરણ થઈ લાગી રે . દયારામ
28. ઊભા રહો તો ક ું વાતડી િબહારીલાલ દયારામ
29. જે કોઈ ેમ – અંશ અવતરે , મરસ તેના ઉરમાં ઠરે , દયારામ
30. ઉ મ વ તુ અિધકાર િવના મળે, તદાિપ અથનાસરે , દયારામ
Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
Page No.
Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
16 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945 ,8000040575
ANAMIKA ACADEMY Page No.

Mo. 8000-0405-75
ગુજરાતી સા હ ય 17

મ સય ભોગી બગલો મુ તાફળ દેખી ચંચું ના ભરે

31. માહરી બુિ માિણ બોલું થોડું સાર, પ હ પદ બંધારણ રચાતાં ભાલણ
થઈ અિત િવ તાર,
32. સુખ દુઃખ મનમાં ન આણીએ..... ેમાનંદ
33. ગોળ િવના મોળો કંશાર, માતા િવના સૂનો સંસાર... માનંદ
34. સાદી ભાષા, સાદી કડી, સાદી વાત િવવેક, સાદામાં િશ ા કથે, શામળ
એજ કિવજન એક -
35. પેટ કરાવે વેઠ, લા મી તેને લીલા લહે ર, ગા યા મેહ વરસે ન હં, શામળ
(શામળના યાત છ પા છે )
36. આઈ આજ મુને આનંદ વ યો અિતઘણો માં (આનંદનો ગરબો) વ ભ મેવાડો
37. ચા ય ચમરી યુ ચોટલો ક ે અડછો રે લોલ... વ ભ મેવાડો
38. હ રનો માગ છે શૂરાનો, નહ કાયર નું કામ ને, ીતમ
39. ભલડી ત ને હ રગુણ ગાતા આવડું આળસ યાંથી રે . ીતમ
40. તરણા ઓથે ડું ગર રે , ડું ગર કોઈ દેખે નહ , ધીરો
41. થાણદાર થનાર રે , થાણાને રાખો ઠે કાણે ધીરો
42. ખબરદાર મંસૂબા , ખાંડાની ધારે ચઢવું છે . ધારો
43. વનને ાસ તણી સગાઈ, ધરમાં ઘડી ન રાખે ભાઈ, ભો
44. મૂરખો, મોહનેઘોડે ચડે રે , માનો કાળા નગરાં ગડે , ભો
45. ાણીયા, ભ લેને િકરતાર, આ તો વ નું છે સંસાર, ભો
46. ભૂરખો રળી રળી કમાણો રે , માથે મેલશે મોટો પાણો, ભો
47. મે રે ડગેને જેના મનના ડગે પાનબાઈ, ગંગાસતી
48. િવપદ પડે પણ વણસે નહ , ઈતો હ રજનના પરમાણ રે ! ગંગાસતી
49. અંધેરી નગરી ને ગંડુ રા દલપતરામ
50. આવિગરા ગુજરારી તમે અિત શોિભત શણગાર સ વું દલપતરામ
51. ડો, જુ ઓ આ ઋતુરાજ આ યો, મુકામ તેણે વનમાં જમા યો, દલપતરામ
ત વરે એ શણગાર કીધો,
52. મરતા સુધી મટે નહ , પડી ટે વ યાત, ફાટે પણ ફીટે નહ , પડી દલપતરામ
પટોળે ભાત,
53. ઊટ કહે આ સભામાં વાકાં અંગ વાળા ભૂંડા પશુ-પંખી અપાર છે , દલપતરામ
54. જય જય ગરવી ગુજરાત, દીપે અ ણ ભાત, નમદ
55. સહુ ચલો તવાને જગ ં , યુગલો વાગે, યા હોમ કરીને પડો, ફતેહ નમદ
છે આગે,
56. કોની કોની છે ગુજરાત નમદ
57. વીર સ યને રસીક ટે કીપ ,ં અ રપણ ગાશે દલથી, નમદ
58. ડગલું ભયુ કે ના હટવુ,ં ના હટવુ,ં નમદ
59. જગતનું નૂર સંપ છે , કુ સંપે રા ય ગયા, ઘરા ગયા, બુિ ધ ગઈ, નમદ
Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
Page No.
Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
17 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945 ,8000040575
ANAMIKA ACADEMY Page No.

Mo. 8000-0405-75
ગુજરાતી સા હ ય 18

શરીર ગયા અને ધન ગયા,

60. સજન નેહ નીભાવવો ઘણો, દો લો યાર, તરવો સાગર હાડે કે , નમદ
સુવું શા પર ધાર,
61. ઘડી ઘડી ભણકાર ભાિમની ઊડી આકાશે આવે છે , અલક અતર બાલાશંકર કં થા રયા
ભનકાર સુગંધી લહરી લહે કતી આવે છે ,
62. થયો જે મ ે માં પૂરો થયો છે મુ ત સવથી, મહામ તાન ાન ની બાલાશંકર કં થા રયા
મગજ માં તાર જુ દો છે ,
63. કંઈ લાખો િનરાશામાં અમર આશા છુપાઈ છે , મિણલાલ.ન. વેદી.
ફના કરવુ,ં ફના થાવુ,ં દલભરાની દુહાઈ છે ,
64. મરીને વવાનો મં , દલભરની દુહાઈ છે , મિણલાલ.ન. વેદી
65. મંગળ મં દર ખોલો દયામય મંગલ મં દર ખોલો, નરિસંહરાવ દવેટીયા
66. આ વા ને ક ણ ગાન િવશેષ ભાવે, નરિસંહરાવ દવેટીયા
67. ેમળ યોિત તારો દાખવી, મુજ વન પંથ ઉ ળ, નરિસંહરાવ દવેટીયા
68. છે માનવી વનની ઘટમાળ એવી, નરિસંહરાવ દવેટીયા
દુઃખ ધાન સુખ અ પ થકી ભરે લી,
69. ઓ હ દ દેવભૂિમ સંતાન સૌ તમારા, કરીએ તમોને વંદન, વીકાર મિણશંકર ર ન ભ
અમારા (કાં ત)
70. િક મત કરાવે ભૂલ તે ભૂલો કરી નાખૂ બધી, કલાપી
71. રસહીન ધરા થૈ, દયાહીન થયો નૃપ, કલાપી
72. ચળકાટ તારો એ જ પણ, તું જ ખૂનની તલવાર છે , કલાપી
73. હા પ તાવો....... પુ યશાળી બને છે , કલાપી
74. સૌદય વેડફી દેતા, ના ના સુદં રતા મળે, કલાપી
75. જયાં જયાં નજર મારી ઠરે યાદી ભરી યાં આપની, કલાપી
76. જે પોષતું તે મારતું એવો દીસે મ કુ દરતી કલાપી
77. દદ ના દદની પીડા િવિધનેય દસે ખરી ! કલાપી
અરે ! તો દદા કાં દે છે , ને દે ઔષધ કાં પછી ?
78. િનશાન ચૂક માફ, નહ માફ નીચું િનશાન, બ.ક.ઠાકોર
79. તવું દલ તવાનું કામે છે , િજદં ગી િઝંદા દલીનું નામ છે , બ.ક.ઠાકોર
80. પુ કળ કિવતા મા વણ રંજની, બ.ક.ઠાકોર
81. િ યે, તુજ ઘટે ધ વ છ આ મોગરો. બ.ક.ઠાકોર
82. નીલો કમલરંગ વ ઝયો, હો નંદલાલ, હાનાલાલ
83. ઝીણા ઝરમર વરસે મેહ, ભ જે મારી ચુંદલડી, હાનાલાલ
84. અસ યો માંહેથી ભુ પરમ સ યે તું લઈ , હાનાલાલ
85. ઓ ઈ ર ભ એ તને મોટું છે તુજ નામ- હાનાલાલ
86. ધ ય હો! ધ ય જ પુ ય દેશ ! અમારો ગુિણયલ ગુજર દેશ! હાનાલાલ
87. સૌ દય શોભે છે શીલથી ને યૌવન શોભે છે સંયમ વડે ! હાનાલાલ
Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
Page No.
Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
18 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945 ,8000040575
ANAMIKA ACADEMY Page No.

Mo. 8000-0405-75
ગુજરાતી સા હ ય 19

88. હારાં નયણાંની આળસ રે , ના નીર યા હ રને જરી, હાનાલાલ

89. યાં યાં વસે એક ગુજરાતી, યાં સદાકાળ ગુજરાત ખબરદાર
90. ગુણવંતી ગુજરાત ! અમારી ગુણવંતી ગુજરાત ! ખબરદાર
91. માનવી ! ઊઠીને થા ઊભો પૂણ તું. ખબરદાર
92. જનનીની ડ સખી નહ જડે રે લોલ. બોટાદકર
93. નથી યું અમારે પંથ શી આફત પડી છે . ઝવેરચંદ મેઘાણી
94. હ રો વષની જૂ ની અમારી વેદના ઓ, ઝવેરચંદ મેઘાણી
95. ઘટમાં ઘોડા થનગને, આતમ વ જે પાંખ, અણ દીઠે લી ભોમ પર ઝવેરચંદ મેઘાણી
યૌવન માંડે આંખ,
96. છે ો કટોરો ઝેરનો આ પી જ બાપુ ! સાગર પીનારા ! અંજિલ ઝવેરચંદ મેઘાણી
નવ ઢોળ , બાપુ ,
97. લા યો કસુંબીનો રંગ, મને લા યો કસુંબીનો રંગ, ઝવેરચંદ મેઘાણી
98. તને મે ઝંખી છે , યુગોથી ધીખેલા ખર સહરાની તરસથી સુંદરમ
99. જગની સહુ કડી ઓમાં, નેહની સવથી વડી, સુંદરમ
100. હં ુ માનવી માનવ થા તોય ઘા ,ં સુંદરમ
101. એક કણ રે આપો, આખો મણ નહ માંગ,ુ સુંદરમ
102. માનવના નેણમાં ને વેણમાં સમાતી, સાતસાત રંગમાં ન ઝાલી ઝલાતી, સુંદરમ
103. હં ુ ચાહં ુ છું સુંદર ચીજ સૃિ ની, સુંદરમ
104. દ રયાને તીર એક રે તીની ઓટલી ચી અટૂ લી અમે બાંધી રે .. સુંદરમ
105. હં ુ પુ પ થઈ આવીશ તારી પાસમાં, સુંદરમ
106. યિ ત મટીને બનું િવ માનવી, સાથે ધ ધૂળ વસુધ ં રાની, ઉમાશંકર ષી
107. મળતા મળી ગઈ મ ઘરી ગુજરાત, ગુજરાત મોરી.... રે , ઉમાશંકર ષી
108. ધ યભૂિમ ગુજરાત ધ ય હે ધ ય િગરા ગુજરાતી, ઉમાશંકર ષી
109. િવશાળે જગ િવ તારે નથી એક જ માનવી, ઉમાશંકર ષી
110. ભોિમયા િવના મારે ભમવા’તા ડું ગરા, ઉમાશંકર ષી
111. ભૂ યા જનોના જઠરાિ ગશે, ખંડેરની ભ મ કણી ન લાધશે ઉમાશંકર ષી
112. સ દય પી, ઉરઝણ ગાશે પછી આપ મેળ,ે ઉમાશંકર ષી
113. ણ વાના મુજને મા ા, હૈ ય,ુ મ તક અને હાથ, બહુ દઈ દીધું ઉમાશંકર ષી
નાથ, ચોથુ નથી માંગવુ,ં
114. મને મળી િન ફળતા અનેક, તેથી થયો સફળ કૈ ક હં ુ જ દગી માં, ઉમાશંકર ષી
115. મોટાઓની અ પતા ઈ થા યો, નાનાની મોટાઈ ઈ વું છું, ઉમાશંકર ષી
116. ગૂજરાત મોરી મોરી રે , ઉમાશંકર ષી
117. છે ો શ દ મૌનને જ કહે વાનો હોય છે , ઉમાશંકર ષી
118. ભો ! આ ેમની પૂં ધ ં છું આપને પદે, ઉમાશંકર ષી
119. વહચ એ સવ વોમાં, વધે તો અહ લાવજે. ઉમાશંકર ષી
120. ચી નીચી ફયા કરે વનની ઘટમાળ, ભરતી એની ઓટ છે , ઓટ નેહરિ મ
Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
Page No.
Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
19 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945 ,8000040575
ANAMIKA ACADEMY Page No.

Mo. 8000-0405-75
ગુજરાતી સા હ ય 20

પછી જુ વાળ,
121. ગી ઊઠે ઉરે મીઠી વેદના ઓ અતીતા ! આજે મારે દય રણકે નેહરિ મ
તા ં ઉ મત ગીત,
122. એવરે ટ તો પગ નીચે, હવે પગ કયાં માંડુ, નેહરિ મ
123. છે ગરીબોના કૂ બામાં તેલ ટીપૂંય દોહયલુ,ં નેહરિ મ
124. મને એ જ સમ તું નથી કે આવું શાને થાય છે , કરસનદાસ માણેક
125. વન અંજિલ થા , મા ં વન અંજિલ થા ..... કરસનદાસ માણેક
126. દેવડીએ દંડ પામે ચોર મૂઠી રના, કરસનદાસ માણેક
127. લાખ ખાંદી લૂટનારા મંહે ફલે મંડાય છે ! કરસનદાસ માણેક
128. ભો! છંકારી દે સકલ હ તારા ઉદિધમાં, ચં.ચી.મહે તા(ચાંદામામા)
129. વતં તા ! વતં તા ! રહો દલે તુ મૂિતમં ચં.ચી.મહે તા
130. અમે ઉ ર ગુજરવાસી, ચં.ચી.મહે તા
131. વાહ રે માનવી, તા ં હૈ યું ! એક પા લોહીના કોગળાને, બી પા પ નાલાલ પટે લ
ીતના ઘૂંટડા....
132. માનવી ભૂંડો નથી, ભૂખ ભૂંડી છે , પ નાલાલ પટે લ
133. મેલું છુ ં ઘરતી ખોળે ખેલતો, મારી માટીનો મ ઘેરો મોર... પ નાલાલ પટે લ
134. મનના મોરલા મનમાં જ રમાડવા અને એમ મનખો પૂરો કરવો, પ નાલાલ પટે લ
135. ધણા વીણવા ગઈતી મોરી સ હયર, રાજે શાહ
136. આપણા ઘડવૈયા બાંઘવ આપણે હો . રાજે શાહ
137. પંથ ન હ કોઈ, ભ ડગ યાં જ રચું મુજ કે ડી રાજે શાહ
138. તને ઈ ઈ તોય તું અ ણી, રાજે શાહ
139. કે વડીયાનો કાંટો અમને વનવગડામાં વા યો રે , મૂઈ રે એની હે કે, રાજે શાહ
દવ ઝાઝેરો લા યો રે ,
140. ભાઈ રે આપણા દુઃખનું કે ટલું ર? નાની એવી તક વાતનો રાજે શાહ
મચાવીએ ન હં શોર,
141. બોલવા તાણે હોઠ ખૂલે ન હં, આપણા ધડવૈયા બાંઘવ આપણે રાજે શાહ
નેણ તો રહે લા , આપણા એકબી ના સંગમાં રા રા .
142. હં ુ તો બસ ફરવા આ યો છુ ં , હં ુ કયું એકે કામ તમા કે મા કરવા િનરં જન ભગત
આ યો છું!
143. પાંચ ડે પાંચ, સાચનેય આંચ, એથી ભાલી મારી લાંચ, િનરં જન ભગત
144. ણ હસવુ,ં ણ રડવું, પૃ વી િવણ યાં જડવુ,ં િનરં જન ભગત
145. કાળની કે ડીએ ઘડીક સંગ રે ભાઈ, આપણે ઘડીક સંગ, િનરં જન ભગત
146. કા ય િવનાનું વન મ ભૂિમ જેવું છે , િનરં જન ભગત
અને વન િવનાંનું કા ય મૃગજળ જેવું છે ,
147. વતં તા એ કિવનો ાણવાયું છે અને સ ય કા યનો ાસ છે , િનરં જન ભગત
148. મધમધતે અંગે આ પંથે ગઈ કોઈ નવ પ રણીતા, ેમી ને મળવા હલાદ પા રખ
Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
Page No.
Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
20 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945 ,8000040575
ANAMIKA ACADEMY Page No.

Mo. 8000-0405-75
ગુજરાતી સા હ ય 21

કોઈ ગઈ યૌવનમ ા
149. રહં ુ એથી આંહી રહં ુ, માનવીની સાથમાં, હલાદ પા રખ
150. શબનાં સરઘસ નીકળે, ન હં લે વતાં કે રી ભાળ, હલાદ પા રખ
પૂતળા કે રી પૂ થાતી ને .......
151. આપણે ભરોસે આપણે હાલીએ, હો ભે મારા, હલાદ પા રખ
152. વળાવી બા આવી િનજ સકલ સંતાન, નટવરલાલ પં ા
153. આ નભ ઝૂ યુ તે કાન ને ચાંદની તે રાઘા રે , િ યકાં ત મિણયાર
154. દીવડી નાની તલાવડી વચમાં ઘીનું નીર, િ યકાં ત મિણયાર
155. આપણે તો આકાશને ખેડવું છે , આ તારાઓ સરખા નથી વવાયા, િ યકાં ત મિણયાર
156. પાન લીલું યું ને તમે યાદ આ યા, હરી દવે
157. હવે રવશું ઝેરનો કટોરો રાણા , હરી દવે
158. મેળો આપો તો એક માનવીને સંગ અને એકલતા આપો ટોળે. હરી દવે
159. યાં ચરણ કે યાં કાશી હરી દવે
160. એક જશોદાના યાને ,ં એ દેવકીના છોરાને ણે મારી બ ા, હરી દવે
161. કોઈના દલની આરજૂ નો સાર િજદં ગી, હરી દવે
તું માન કે ન માન મા યાર િજદં ગી,
162. કહે વું છે કે ટલું ને જરા પણ સમય નથી, હરી દવે
શ દો ઘણા બધા છે અને કોઈ લય નથી,
163. ગમતું મેળે તો અ યા ગુજ ં ે ન ભરીએ ગમતાને કરીએ ગુલાલ, મકરં દ દવે
164. કોક દન ઈદ અને કોદ દન રોની, ઊછળે ને પડે જ દગીના મોઝા, મકરં દ દવે
165. વજન કરે તે હારે મનવા, ભજન કરે તે તે, મકરં દ દવે
166. વેયા મે બીજ અ હં છુ ે હાથ ને હવે વાદળ ણે ને વસુંધરા, મકરં દ દવે
167. શોધું છું હં ુ , કુ ળ મા ં યાં છે ? યાં છે મા મૂળ? લાભશંકર ઠાકર
168. આ બધુ તમે વાંચી ગયા અને મારી વાત માની પણ લીધીને! લાભશંકર ઠાકર
169. મારી આંખે કંકુ ના સૂરજ આથ યા (હંસગીત) રાવ પટે લ
170. કા ય એટલે રિત ડા એ ણ મળતા હં ુ બંકો રા , રાવ પટે લ
171. અમે અ યા કયાં...... લગી રે શું ? રાવ પટે લ
172. રણ તને કે વી મળી છે ય ે સી ઉ ભરની જે તરસ આપી ગયા રાવ પટે લ
173. બરે ઉભી સાંભળું રે બોલ વાલમના..... મિણલાલ દેસાઈ
174. રણ તને કે વી મળી છે ય ે સી ઉ ભરની જે તરસ આપી ગયાં રાવ પટે લ
175. “ બરે ઉભી સાંભળું રે બોલ વાલમનાં” મિણલાલ દેસાઇ
176. મ ય માનવો, મ ય માનવો, ચાલો! િસતાંશુ યશ ં
177. આજ મારા અિ ત વને જલે ઉ ા તરંગ સૌ. ચં કા ત શેઠ
178. શોધતો હતો ફૂલ ને ફોરમ શોધતી હતી મને ચં કા ત શેઠ
179. ગોરમાને પાંચે આંગિળયે પૂ યા રમેશ પારે ખ
180. સાયબા તે તો કાંઇ ન બાકી રા યું રે , રમેશ પારે ખ
Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
Page No.
Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
21 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945 ,8000040575
ANAMIKA ACADEMY Page No.

Mo. 8000-0405-75
ગુજરાતી સા હ ય 22

181. આ મન પાંચમના મેળામાં સહુ ત લઈને આ યા છે . રમેશ પારે ખ

182. સાવરીયો રે મારો સાવરીયો હં ુ તો ખોબો માગુ ને... રમેશ પારે ખ
183. હવે પાંપણોમાં અદાલત ભરાશે, મ વ નો નીરખવાના ગુના કયા રમેશ પારે ખ
184. યારે ણયની જગમાં શ આત થઈ હશે. આ દલ મનસુરી
185. શોધું છું હં ુ એવી જ કિવતા, જે ને કાગળના લેવરમાં ઉતારી ના શકું આ દલ મનસુરી
186. પહે લા પવનમાં યારે હતી આટલી હે ક, ર તાંમાં તારી સાથે આ દલ મનસુરી
મુલાકાત થઈ હશે..
187. નદીની રે તીમાં રમતું નગર ન મળે આ દલ મનસુરી
188. માનવ ન થઇ શ યો તો એ ઇ ર બની ગયો, જે કંઇ બની ગયો એ આ દલ મનસુરી
બરાબર બની ગયો
189. એક લીલા ઝાડ પર તૂટી પડે લી વીજળી! હં ુ હ વી ર ો છું , િચનુ ચંદુલાલ મોદી
ફરી આકાશ ચઢ.
190. યારે ક કાચ સામે, યારે ક સાચ સામે, થાકી જવાનું કાયમ, તલવાર િચનુ ચંદુલાલ મોદી
તાણી તાણી
191. લાખ જણ લખતાં, વીને કે ટલા લખતાં ગઝલ? િચનુ ચંદુલાલ મોદી
192. હાં રે અમે સે યા વગરના ડા કે લંબગોળ મ ડા અિનલ ષી
193. કે મ સખી, ચ ધવો... અમે બરફના પંખી રે ભઈ ટહુકે ટહુકે પીગ ાં અિનલ ષી
194. ચારે તરફથી એની રહે મતમાં તર થઈને, નીક ો સુખ ન તો રાજે શુ લ
નીક ો શુકર થઈ ને.
195. હ હાથ કરતાલ...(ગઝલ) રાજે શુ લ
196. તારી આંખનો અફીણી, તારા બોલનો બંધાણી વેણીભાઈ પુરો હત
197. પદમની લાલ પાની પર હલાહલ છે કે હના છે ? વેણીભાઈ પુરો હત
198. મેળો યો છે અ હં નાનકડી નારનો, આપણી વાતું ના ખુટે રે લોલ વેણીભાઈ પુરો હત
199. ફૂલ ને કાંટાની કુ દરત છે , અરે તેથી જ તો, ગુલછડીના યાલ માં વેણીભાઈ પુરો હત
બાવળ બની ગઈ િજ દગી
200. પગ મને ધોવા દો રઘુરાય દુલા ભાયા કાગ
201. ન ધરા સુધી ન ગગન સુધી, નહી ઉ નિતના પતન સુધી ગની દહ વાલા
202. મને આ ઇ ને હસવું હ રોવાર આવે છે , હર લવ દામાણી
(શયદા)
203. અમને નાખી દો, િજદં ગીની આગ માં, આગને પણ ફે રવી શું બાગમાં શેખાદમ આબુવાળા
204. યાગ ન ટકે વૈરા ય િવના, ક રએ કો ટ ઉપાય , િન કુ ળાનંદ
205. શાંિત પમાડે તેને તો સંત કહીએ બાપુસાહે બ ગાયકવાડ
206. કલે કટારી રે , દયા કટારી રે , માડી, મુને માવે લૈને મારી પૂ. દાસી વણ

207. મોર, તું આવડાં તે પ યાંથી લા યો રે ? દાસી વણ

મોરલા, મ ત લોકમાં આ યો રે .

Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
Page No.
Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
22 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945 ,8000040575
ANAMIKA ACADEMY Page No.

Mo. 8000-0405-75
ગુજરાતી સા હ ય 23

208. અમે આંધી વ ચે તણખલાં ના માણસ ભગવતી કુ માર શમા

209. એક જ દે િચનગારી મહાનલ, એક જ દે િચનગારી હ રહર ભ
210. એકબી ંને શોધતાં ગયાં દૂર, તો આ યાં કને ચં કા ત શેઠ
211. િજદં ગીના રસને પીવામાં કરો જલદી, મરીઝ
એક તો ઓછી મ દરા છે ને ગળતું મ છે ,
212. ાનો હો િવષય તો પુરાવાની શી જ ર ? જલન માતરી
કુ રાનમાં તો કયાંય પયગ બરની સહી નથી.
213. તું ઢાળ ઢોિલયો; તો હં ુ ગઝલનો દીવો ક ં , મનોજ ખંડે રયા
અંધા ઘરને વલી એમ પણ બને !
214. હં ુ શ દની આરપાર યો છું, હં ુ બહં ુ ધારદાર યો છે , અમૃત ઘાયલ
215. યાં યાં વસે એક ગુજરાતી યાં યાં સદાકાળ ગુજરાત અ.ખબરદાર
216. જનનીની ડ સખી ન હ જડે રે લોલ, દા.ખુ.બોટાદકર
217. િજદં ગી નહોતી ખબર, એક મા છે ગિણત, મનસુખલાલ ઝવેરી
એક પગલું ખોટું ને ખોટો જ આખો દાખલો,
218. હં ુ માનવી માનવ થા તોય ઘ ,ં સુંદરમ
219. ખોબો ભરીને અમે એટલું હ યાં, કે કૂ વો ભરીને અમે રોઈ પ ા જગદીશ ષી
220. ભરી લો ાસમાં એની સુગ ં ધનો દ રયો, આ દલ મ સૂરી
પછી આ માટીની ભીની અસર મળે ન મળે,
221. ડંકો વા યો લડવૈયા, શૂરા ગ રે ફૂલચંદભાઈ શાહ
શૂરા ગ રે , કાયર ભાગશે રે ,
222. તું તારા દલનો દીવો થાને ભોગીલાલ ગાંધી
223. ભૂલો ભલે બીજુ ં બધુ,ં મા બાપને ભૂલશો ન હં, પુિનત મહારાજ
અગિણત છે ઉપકાર એના, એહ વીસરશો ન હં,
224. હ રને ભજતાં હ કોની લાજ જતાં નથી ણીરે , મળદાસ
225. ન ધરા સુધી ન ગગન સુધી, ન હ ઉ િતના પતન સુધી, ગની દહીવાલા
અહ આપણે તો જવું હતું ફ ત એકમેકના મન સુધી
226. તું નાનો હં ુ મોટો એવો યાલ જગતનો ખોટો, ેમશંકર ભ
ખારા જળનો દ રયો, ભ રયો મીઠા જળનો લોટો,
227. આ ડાળ ડાળ ણે કે ર તા વસંતના, મનોજ ખંડે રયા
ફૂલો એ બીજુ ં કૈ નથી પગલાં વસંતનાં ,
228. પહાડો ઉભા રહીને થા યા છે એવા કે પરસેવા નદીઓની પેઠે વ ા રમેશ પારે ખ
229. ન હંદુ નીક ા ન મુસલમાન નીક ા કબરો ઉધાડી યું તો અમૃત ઘાયલ
ઈ સાન નીક ાં,

230. બસ એટલી સમજ મને પરવર દગાર છે , મરીઝ

સુખ યારે યાં મળે યાં બધાનો િવચાર છે ,

Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
Page No.
Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
23 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945 ,8000040575
ANAMIKA ACADEMY Page No.

Mo. 8000-0405-75
ગુજરાતી સા હ ય 24

231. ‘બેફામ’ તોય કે ટલું થાકી જવું પ ું બેફામ

ન હતર વનનો માગ છે ઘરથી કબર સુધી,
232. ર તે પ ા તો રણ મહ ર તા પડી ગયા, ગની દહ વાલા
બેસી ર ા જે મંિઝલે, ભૂલા પડી ગયા,
233. સુખી કો’તો સુખી છીએ, દુઃખી કો’તો દુઃખી છીએ, અમૃત ઘાયલ
દવસ આઝાદીના છે , પણ ગુલામોથી પનારો છે ,
234. રમતાં રમતાં લડી પડે ભૈ માણસ છે , જય ત પાઠક
હસતાં હસતાં રડી પડે ભૈ, માણસ છે ,
235. રસમ અહ ની જુ દી, િનયમ સાવ નોખા, મનોજ ખંડે રયા
આમારે તો શ દો જ કંકુ ને ચોખા
236. જગના સૌ ઝેરોમાં સૌથી કાિતલ વેરનુ,ં બાલ મુક દ દવે.
237. આંખોના િવ ાસે રૈ યો ના ભાઈ મારા દલડું દેખો એ જ સાચું જય ત પાઠક
238. આશરો કે વળ નદીને જે હતો,એક સાગર, એય ખારો નીક ો, ધૂની માંડિલયા
239. કરે છે મૌન હવે દલની દા તાન તમામ શૂ ય પાલનપુરી
240. લોક માિલકને ભૂલી બેસે સંત, તું એટલી કમાલ ન કર, અદમ ટં કારવી
241. મારગ મ ાં તો ઓળખાણ કરી લઈએ, હરી દવે
242. આટલાં ફૂલો નીચેને આટલાં વરસો સુધી ગાંધી કદી સૂતા ન’તા. હસમુખ પાઠક
243. અહ ‘બેફામ’ વતાં તો કદી છાંયો નહ મળશે, અહ ના લોક બેફામ
કબરોની ઉપર વૃ ો ઉગાડે છે ,
244. થોડો વગડાનો ાસ મારા ાસમાં, જય ત પાઠક
245. મને િજદં ગી ને મરણની ખબર છે , જય ત પાઠક
કબર પર ફૂલો ને ફૂલો પર કબર છે ,
246. સરવાળો સ કમનો, ગુણનો ગુણાકાર,બાદબાકી બુરાઈની, મનો જય ત પાઠક
ભાગાકાર,
247. તરી વેણીમાં ગૂથી દ તારલા, પણ તું આવે સવારે તો હં ુ શું ક ં ? આ દલ મ સૂરી
248. રહ યના પડદાઓ ફાડી તો , ખુદા છે કે ન હં હાક મારી તો, જલન માતરી
249. દુઃખ વગર, દદ વગર, દુઃખની કશી વાત વગર, અમૃત ધાયલ.
મન વલોવાય છે યારે વલોપાત વગર,
250. આંસુ બનીને આંખથી ટપકી ર ાં હતાં, હે મ ત દેસાઈ
જે વેણ મ અ યે તમોને ક ાં હતાં,
251. તુ શાની સાપનો ભારો ? તું તુલસીનો યારો લાડકડી ! બાલમુકુંદ દવે
252. ચાલ, સંબંધોનું કોઈ કોણમાપક શોધીએ નયન દેસાઈ
કે , દયને કે ટલા અંશો સુધી છે દાય છે ,
253. બેસી રહે વાથી શું વળે ? પગ ઉપાડો તો ા રકા સામે આ દલ મ સુરી
254. કિવતા લખવી એટલે, નીકળી જવું બારાખડીની બહાર,….. જયા મહે તા
255. સં ગોના પાલવ માં છે બધુ,ં દ રયાને ઠપકો ન આપો; સૈફ પાલનપુરી
Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
Page No.
Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
24 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945 ,8000040575
ANAMIKA ACADEMY Page No.

Mo. 8000-0405-75
ગુજરાતી સા હ ય 25

એક તરતો માણસ ડૂ બે છે , એક લાશ તરીને આવે છે ,

256. સમ ત િવ માં નામના શ દને ટે કે ઊભું છે , રમેશ પારે ખ
257. મને અ પા માને માપવાને સા સ યનો ગજ કદી ટૂં કો ન થાઓ ગાંધી
258. કપાય કે ન બળે, ના ભીનો ના થાય જૂ નો, મનોજ ખંડે રયા
કિવનો શ દ છે , એ શ દનો િવક પ નથી,
259. વાણીએ િવચારની ભાષા, કળા એ હદયની ભાષા, આચાર એ કાકા સાહે બ કાલેલકર
ધાિમકતાની એટલે વનની ભાષા,
260. મૃ યુ એટલે એક અ યું ડુ , ફૂ ા વગર એના ગભને પામી જય ત પાઠક
શકાતો નથી,
261. સમ યું ના મનેય ઘણાંયે મનન પછી રિતલાલ ‘અિનલ’
શાને થયો ઉદાસ હં ુ તારા િમલન પછી,
262. તમે રાજરાણીના ચીર સમ, અમે રંક નારની ચુંદડી ગની દહ વાલા
તમે બે ઘડી ર ો અંગ પર, અમે સાથ દઈએ વન સુધી
263. માછલી ચીરી તો દ રયો નીક ો, યો ઋણાનુંબંધ પાછો નીક ો ધૂની માંડિલયા.
264. ગુજરાતને સીમાડા નથી ‘ગુજરાત’એક વંત અને એક ત કનૈયાલાલ મુનશી
યિ ત છે
265. ગુજરાત તો એક ભાવનાવાદી પણ વંત સાં કા રક યિ ત છે , કનૈયાલાલ મુનશી

Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
Page No.
Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
25 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945 ,8000040575
ANAMIKA ACADEMY Page No.

Mo. 8000-0405-75
ગુજરાતી સા હ ય 26

મુખ સા હ યકારો
1) હે મચં ાચાય
ઉપનામ : કિલકાલસવ
જ મ : ધંધુકા
કૃ િતઓ: િસ ધ – િસ ધહે મ શ દાનુશાસન(અપ ંશ)
અિભં-ચંતા - અિભધાન-િચંતામણી
છોડ દે – દેશી નામમાળા
યોકી યા – યા ય કા ય
કા- કા યાનુશાસન
છંદા – છંદાનુશાસન
સં કૃ િત ભાષાકોષ – સં કૃ ત ભાષાકોષ
ઔર યોગશા – યોગશા
કા માણ – માણ મીમાંશા
વીત – વીતરાગ
ગયા હે .
2) હરી દવે
જ મ : ખંભારા
કૃ િતઓ:
હ ર દવે કહે છે કે
અપણ – અપણ
મૌન – મૌન
હતો કારણ કે
માઘવ યાંય નથી મધુરવનમાં – માઘવ કયાંય નથી મધુવનમાં
યારે આસવે – આસવે
તેને ક ુ
કૃ ણ અને માનવસંબધો - કૃ ણ અને માનવ સંબધો
સમય – સમય
સાથે વઘતા ય છે .
3) શામળ ભ :- ( થમ વાતાકાર) –
જ મ-: અમદાવાદ (વૈગણ પૂર) હાલ ગોમતીપૂર
કૃ િતઓ :-
ચં – ચં ચં ાવતી
મદન – મદન મોહના
રાવણ – રાવણ-મંદોદરી સંવાદ
અંગદ – અંગદિવિ
ોપદી – ૌપદી વ ાહરણ
અને પ ાવતી – પ ાવતી

Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
Page No.
Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
26 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945 ,8000040575
ANAMIKA ACADEMY Page No.

Mo. 8000-0405-75
ગુજરાતી સા હ ય 27

બરાસ – બરાસક તૂરી

ગામે િશવપુરાણ – િશવપુરાણ
સાંભળવા ગયા યા શામળ મહારાજે તેમને ચાર
વાતા સંભળાવી
૩૨ નંદ – નંદ બ ીસી
૩૨ િસંહ – િસંહાસન બ ીસી
૭૨ સૂ – સૂડાબહોતેરી
૨૫ વ – વેતાલ પ ચીસી.
 શામળ કહે છે
સાદી ભાષા, સાદી કડી, સાદી વાત િવવેક સાદામાં િશ ા કથે, એ જ કિવજન એક”
4) એલેકઝા ડર ફાબસ (ગુજરાતી ભાષા સા હ યનો પરદેશી ેમી)
જ મ :- લંડન
કૃ િતઓ :-
રાસમાળા ભાગ ૧ અને ૨
- તેમના નામે સાદરામાં ફાબસ બ ર અને ફાબસ કૂ લ આવેલી છે ,

5) રિસકલાલ પરીખ :
ઉપનામ : રોમે રોમે િવ ાના વ, મૂિષકાર
જ મ : સાદરા(દેહગામ)
કૃ િતઓ:
કા યાનું શાસન – કા યાનુશાસન
મા મૃિત – મૃિત
શિવલક – શિવલક
અને મેના ગુજરી – મેના ગુજરી
ના વનના વહે ણો – વનના વહે ણો
લ યા
6) ેમાનંદ – (મહાકિવ, આ યાનના કિવ, આ યાનકાર િશરોમણી)
જ મ: વડોદરા
કૃ િતઓ:-
ેમાનંદ કહે સુદામાચ ર – સુદામાચ ર
સુ – સુધ વા યાન
ન- નળા યાન
ચં - ચં હાસ આ યાન
દશમ – દશમ કં ઘ
ના દવસે
અિભમ યુ – અિભમ યુ આ યાન
નું મામે - મામે (કું વરબાઈ નું મામે )
Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
Page No.
Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
27 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945 ,8000040575
ANAMIKA ACADEMY Page No.

Mo. 8000-0405-75
ગુજરાતી સા હ ય 28

ઓખા – ઓખાહરણ (ચૈ માસે ગવાય)

રણમા – રણય
ભરાશે
યારે િવવેક વણઝારો – િવવેક વણઝારા
સુભ ા – સુભ ાહરણ
નું હરણ કરાશે.
 નવલરામે કહે લું ‘રસની બાબતમાં કોઈપણ ગુજરાતી કિવ એના પગડામાં પગ ઘાલે એવો
નથી’
7) ગંગાસતી
વતન :- સમ ઢયાળા (ભાવનગર)
- તેમની પુ વધુનું નામ પાનબાઈ હતુ.ં
પદો :-
- િવજળીને ચમકારે મોતીડા પરોવો..
મે તો ડગે પણ જેના મન ના ડગે પાનબાઈ
8) બળવંતરાય ઠાકોર” (સોનેટના િપતા, બરછટ યિ ત વ ધરાવનાર સૌ ય લેખક, ગુજરાતી કિવતાના
આરોહણકાર કિવ), ઉપનામ: સેહની, જ મ થળ: ભ ચ
કૃ િતઓ : (પંિ ત: િનશાન ચૂક માફ ન હં માફ નીચું િનશાન)
બ.ક.ઠાકોર કહે છે કે
ઉગતી જવાની – ઉગતી જવાની
મા એક તોડે લી ડાળના – એક તોડે લી ડાળ
ભણકાર – ભણકારધાર 1 થી 2
સોિવયત – સોિવયેત નવ જુ વાની
ને લ માં - લ માં ચય (નાટક)
પંચોતેરમે – પંચોતેરમે
વષ સાંભરે છે . ગાંડી ગુજરાત, અસલનેરના નૂર, મૈયાની સેવા
યારે દશિનયું – દશિનયુ
હારા સોનેટ – હારા સોનેટ
ને કિવતા િશ ણ – કિવતા િશ ણ
માં યોગ – યોગ માળા
કરવા કહે છે .
9) ગોવધનરામ િ પાઠી :
(િવિધકુ તમ, હદય દત શતક 101 ોક)
ઉપનામ : પં ડત યુગના પુરોધા
જ મ : ન ડયાદ (૧૯૦૬માં ગુજરાતી સા હ ય પ રષદના મુખ બ યા.)
કૃ િતઓ :
ગોવધનરામ િ પાઠીએ બે બુક લખી
સર વતી ચં ભાગ 1 થી 4 – સર વતીચં ભાગ 1 થી 4 (ગુણસુંદરી,કુ મુદસુંદરી સર વતીચં ના
Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
Page No.
Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
28 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945 ,8000040575
ANAMIKA ACADEMY Page No.

Mo. 8000-0405-75
ગુજરાતી સા હ ય 29

પા ો છે )
જેમા દયારામનો અ રદેહ - દયારામનો અ રદેહ
અને લીલાવતી વનકલા – લીલાવતી વનકલા (પુ ી લીલાવતીના મૃ યુ પછી)
કે પબુક – ે પબુક
જેમા નેહમુ – નેહમુ ા (પ નીના મૃ યુ પછી)
અને સા ર વન – સા ર વન (િવવેચન)
ની વાતો લખી છે .
તેમનો અં ે ં : લાિસકલ પોએ સ ઓફ ગુજરાત Classical poets of Gujarat)
થ
10) સોની અ યદાસ (અખો) (૧૭મી સદીના ારંભમાં – અનુમાન)
િપતા – ર હયાદાસ – ગોકુ ળનાથને ગુ કયા – પછી કાશીમાં ાનંદ વામીને ગુ કયા.
ઉપનામ :- ાનનો વડલો ,
જ મ :- જત ે લપુર – અમદાવાદ (દેસાઈની પોળ, ખાડીયા)
કૃ િતઓ:-
અખો ાની કિવ હતો તેથી તેને
બે ગીતો લખી અખેગીતા – અખેગીતા
કૈ વ યગીતા – કે વ યગીતા
યારબાદ બારમાસ – બાર મ હના
સાખીઓ – સાખીઓ
ગાઈ પછી ણ
સંવાદ લ યા ગુ િશ ય સંવાદ – ગુ િશ ય સંવાદ
કૃ ણ ઉ વ સંવાદ – કૃ ણ ઉ વ સંવાદ
િચત િવચાર સંવાદ – િચ -િવચાર સંવાદ
પછી ચોરીનો અનુભવ – અનુભવિબંદુ
થતા તેનું પંચીકરણ – પંચીકરણ
કરાવી દીધું
પંિ તઓ:-
- એક મુરખને એવી ટે વ, પ થર એટલા પૂજ ે દેવ,
- ભાષાને શું વળગે ભૂર, જે રણમાં તે તે શૂર…
 તેમના છ પા ણીતા છે .
11) ફકીર મહં મદ ગુલામનબી મનસૂરી : (ગઝલકાર)
ઉપનામ : આ દલ મનસૂરી
જ મ : અમદાવાદ
કૃ િતઓ :
આ દલ મનસૂરી તેમની ગઝલ
કયાં છે દ રયો યાં છે સા હલ – યાં છે દ રયો યાં છે સા હલ
મા કહે છે કે પેિ સલની કબર – પેિ સલની કબર અને મીણબ ી
મા સતત – સતત
Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
Page No.
Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
29 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945 ,8000040575
ANAMIKA ACADEMY Page No.

Mo. 8000-0405-75
ગુજરાતી સા હ ય 30

હાથપગ બંધાયેલા – હાથપગ બંધાયેલા

રહે તો જડબેસલાક – જડબેસલાક રામ ંબુ
થઈ ય છે પગ – પગરવ
વળાંક – વળાંક
લેતા નથી
12) નરિસંહરાવ દવેટીયા
ઉપનામ:- સા હ ય દવાકર, ગુજરાતી ભાષાના ‘ ત ચોકીદાર’
જ મ: અમદાવાદ
કૃ િતઓ:
નરિસંહરાવની રોજનીશી – નરિસંહરાવ ની રોજનીશી
મા
2 લીલા – િવવતલીલા
. - તરં ગલીલા
અને 2 મુકુર – મરણ મુકુર
. - મનો મુકુર
ગુજરાતી લ વેજ – ગુજરાતી લ વેજ એ ડ લીટરે ચર
મા લખેલા છે . ભાગ 1 અને 2
આ ઉપરાંત મરણસ હતા – મરણ સં હતા
મા કુ સુમમાળા – કુ સુમ માળા
અને મ ે ાળ યોત – ેમાળ યોિત
ના નૃપુર ઝંકાર – નુપુર ઝંકાર
ને દયવીણા – દય વીણા
સાથે સરખાવી છે .
મંગળ મં દર ખોલો દયામય...
13) ભોળાભાઈ પટે લ
જ મ : સો
કૃ િતઓ:
િવ દશા – િવ દશા
ગાય છે કે
રાઘે તારા ડું ગ રયા - રાઘે તારા ડું ગ રયા પર
કાંચનજઘ ં ા – કાંચનજઘ ં ા
અને હમાલય – દેવતા મા હમાલય
પર બોલે ઝીણા મોર - બોલે ઝીણા મોર
અને પૂવ ર – પૂવ ર
મા દેવોની ધાટી - દેવોની ધાટી
પર ચૈતર ચમકે ચાંદની - ચૈતર ચમકે ચાંદની

Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
Page No.
Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
30 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945 ,8000040575
ANAMIKA ACADEMY Page No.

Mo. 8000-0405-75
ગુજરાતી સા હ ય 31

14) નરિસંહ મહે તા:- વડનગર (આ દકિવ)

જ મ- તળા -ભાવનગર
વસવાટ: જૂ નાગઢ
કૃ િતઓ :-
નરિસંહ મહે તા એ ણ ફ મ બનાવી
સુદામાચ ર - સુદામાચ ર (આ યાન)
શામળશાહનો િવવાહ – શામળશાનો િવવાહ
કું વરબાઈનું મામે – કું વરબાઈનું મામે ં
તેમાં હરો તરીકે ીકૃ ણને લીધા અને
તેમની પાસે હંૂ ડીઓ – હં ુ ડી
ભરાવવા ચાતુરીઓ – ચાતુરીઓ
પૂવક દાણલીલા- દાણલીલા
કરાવી છે .ે – નાગ દમન
પંિ તઓ :-
- વૈ ણવજન તો તેને રે ...
- અિખલ ાડમાં એક ...
- જળકમળ છાંડી ને...
- નીરખ ગગનમાં કોણ
- ભલુ થયું ભાંગી જ ં ળ સુખે ભજસુ ી ગોપાળ.
- ેમરસ પાને તું મોરપ છ ધર
- નરિસંહ મહે તાના ભાિતયા યાત છે . મોટાભાગના ભાિતયા ઝૂલણા છંદમાં લ યા છે .
15) રણિજતરામ વાવાભાઈ મહે તા
ઉપનામ : ગુજરાતી સા હ યસભા અને પ રષદના વ ન ા
કૃ િતઓ:
રણિજતરામને કૃ િતની સં હ માટે
રણિજતરામ કૃ િતસં હ – રણિજતરામ કૃ િતસં હ
અને રણિજતરામ ગધસંચય – રણિજતરામ ગ સંચય
બનાવવા માં આ યા તેમા
રણિજતરામના િનબંધો – રણિજતરામના િનબંધો
અને લોકગીત – લોકગીત
નો સં હ કરવામાં આ યો.
થમ રણિજતરામ સુવણચં ક મેળવનાર: ઝવેરચંદ કાળીદાસ મેઘણી

અનાિમકા એકે ડમી: ગ૨ સકલ પાસે, સે ટર ૬ માટે - ૯૯૭૯૯૯૭૯૪૫

ઘ૬ સકલ પાસે, સે ટર ૨૨ માટે -૮૦૦૦૦૪૦૫૭૫

Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
Page No.
Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
31 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945 ,8000040575
ANAMIKA ACADEMY Page No.

Mo. 8000-0405-75
ગુજરાતી સા હ ય 32

16) આનંદશંકર વ ુ : (પં ડત યુગના પુરોધા)

ઉપનામ : બુ ધ ાનમૂિત
જ મ : અમદાવાદ
કૃ િતઓ:
આનંદ શંકર વ ુ ે
હંદુ ધમની બાળપોથી – હં દુ ધમની બાળપોથી
નામ ની ફ મનું
દ દશન – દ દશન
કયુ તેમા તેમને
ણ િવચાર
કા ય વ િવચાર – કા ય વ િવચાર
સા હ ય િવચાર – સા હ ય િવચાર
િવચાર માધુરી – િવચાર માધુરી
અને
ણ ધમ લ યા
આપણો ધમ – આપણો ધમ
હંદુ ધમ – હં દુ ધમ
ધમ વણન – ધમ વણન
નું વણન કયુ છે .
17) સુરિસંહ ત તિસંહ ગો હલ :
ઉપનામ : કલાપી, સુરતાની વાડીનો મીઠો મોરલો
જ મ : લાઠી અમરે લી
કૃ િતઓ:
કલાપી ને કે કારવ – કલાપીનો કે કારવ
સાંભળી માયા અને મુ કા - માયા અને મુ કા
એ ભરત – ભરત
િબ વમંગળ – િબ વમંગળ
અને હમીર ગો હલ – હમીર ગોહીલ
ને િ પુટી – દયિ પુટી
ને વીડન બગ – વીડન બોગના િવચારો
સાથે કા મીરનો વાસ – ક મીરનો વાસ
કરી યાથી કલાપીની પ ધારા – કલાપીની પ ધારા
લાવવા ક ું
અનાિમકા એકે ડમી: ગ૨ સકલ પાસે, સે ટર ૬ માટે - ૯૯૭૯૯૯૭૯૪૫
ઘ૬ સકલ પાસે, સે ટર ૨૨ માટે -૮૦૦૦૦૪૦૫૭૫

Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
Page No.
Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
32 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945 ,8000040575
ANAMIKA ACADEMY Page No.

Mo. 8000-0405-75
ગુજરાતી સા હ ય 33

18) ગૌરીશંકર ષી :
ઉપનામ : ધૂમકે તુ, ટૂં કીવાતાના કસબી
જ મ : વીરપુર
કૃ િતઓ :
આ પાલી – આ પાલી
સીનેમામાં વણવે – વનવે
ફ મા તી વખતે
ચૌલાદેવી – ચૌલાદેવી
અને કણ વતી – કણાવતી
નો િ ભેટો – િ ભેટો
િજ ાન – િજ ાનની વનવાણી
સાથે થતા તણખા – તણખા ભાગ 1 થી 4
થયા યારે રાજ – સં યાસી – રાજ સં યાસી
અવંિતનાથે – અવંિતનાથ
બા સંભાળી – પો ટ ઓ ફસ (અિલડોસો અને મ રયમનું પા )
માં ગયાં. -
19) રઘુવીર ચૌધરી
ઉપનામ : લોકાયત સૂરી, વૈશાખનંદન
જ મ: બાપુપુરા (ગાંધીનગર)
કૃ િતઓ:
પા : અમૃતા, અિનકે ત, ઉદયન
ન અમૃતા (અમૃતા ૨૦૧૫ ાનપીઠ)
વ પૂવરાગ – પૂવરાગ
અને લ પર પર – પર પર
ક ેમ – ેમ
થા
કરતા હતા
ઉપર - ઉપરવાસ
વાસ અંતર – અંતરવાસ
સહ – સહવાસ

ગુજરાતી તરીકે ૪થો, કુ લ ૫૧મા મનો ાનપીઠ પુર કાર મ ો.

અનાિમકા એકે ડમી: ગ૨ સકલ પાસે, સે ટર ૬ માટે - ૯૯૭૯૯૯૭૯૪૫
ઘ૬ સકલ પાસે, સે ટર ૨૨ માટે -૮૦૦૦૦૪૦૫૭૫

Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
Page No.
Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
33 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945 ,8000040575
ANAMIKA ACADEMY Page No.

Mo. 8000-0405-75
ગુજરાતી સા હ ય 34

20) ઝીણાભાઈ રતન દેસાઈ :

ઉપનામ ; વન માંગ યના કિવ, નેહ રિ મ, હાઈકુ ના આરં ભક
જ મ : ચીખલી વલસાડ
કૃ િતઓ:
ઝીણાભાઈ દેસાઈ એ
નવી દુિનયા – નવી દુિનયા
બનાવી જેમા સાફ યટા – સાફ યટા
થાય એટલે નવી િ િત ઉઘડે – ઉઘડે નવી િ િત
અને અંતરપટ – અંતરપટ
મા ગાતા આસોપાલવ – ગાતા આસોપાલવ
નીકળે તેમજ તૂટેલા તાર – તૂટેલા તાર
વગ અને પૃ વી – વગ અને પૃ વી (પૃ વી અને વગ ધૂમકે તુ ની કૃ િત છે )
ને ડતા યારે પનઘટ – પનઘટ
પર સોનેરી ચાંદ – સોનેરી ચાંદ
અને પેરી સૂરજ – પેરી સૂરજ
રમત રમતા.
ઝીણાભાઈ દેસાઈ હાઈકુ ના આરંભક કહે વાય છે .
21) મનુભાઈ રા રામ પંચોળી:
ઉપનામ : દશક
જ મ : પંચાિશયા (મૂળ વતન વઢવાણ)
કૃ િતઓ :
દશક કહે છે કે
બં દઘરમાં - બં દઘર
અઢારસો સતાવન – અઢારસો સ ાવન (નાટક)
મા જલીયાવાલા – જલીયાવાલાં (નાટક)
બાગમાં સો ે ટસ – સો ે ટસ
ઝેર – ઝેર તો પીધા છે ણી ણી (ચાર ભાગ)
પીધુ તેનું િનવાણ – દીપ િનવાણ (નવલ)
થતા તેની ચેતોિવ તારની યા ા – ચેતોિવ તારની યા ા (પ ો)
કુ ે - કુ ે (કિવતા)
માંથી નીકાળી યારે મહાભારતનો મમ - મહાભારતનો મમ
સમ યો.
અ ય: મંગલકથાઓ, માનવકૂ ળ કથાઓ, પ ર ાણ

અનાિમકા એકે ડમી: ગ૨ સકલ પાસે, સે ટર ૬ માટે - ૯૯૭૯૯૯૭૯૪૫

ઘ૬ સકલ પાસે, સે ટર ૨૨ માટે -૮૦૦૦૦૪૦૫૭૫

Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
Page No.
Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
34 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945 ,8000040575
ANAMIKA ACADEMY Page No.

Mo. 8000-0405-75
ગુજરાતી સા હ ય 35

22) ઈ ર પેટલીકર
ઉપનામ :
જ મ : પેટલી
કૃ િતઓ:
ઈ ર પેટલીકર ને
જનમટીપ – જનમટીપ
ની સ થઈ એટલે કાળકોટડી – કાળકોટડી
માં બંધ કયા તેઓ િવચારતા કે
મારા પર દુઃખનો પોટલા – દુઃખના પોટલા
પ ા છે હવે આ ભવસાગર – ભવસાગર
કઈ રીતે પાર થશે?
મારી હૈ યા સગડી – મારી હૈ યા સગડી ભાગ 1 થી 2
કોણ બનશે ?
યારે અકળલીલા – અકળલીલા
થઈ લોહીની સગાઈ – લોહીની સગાઈ
ન હોવા છતા
તેને કાશી નું કરવત – કાશીનું કરવત
મ ું એટલે તેઓ ઋણાનું બંધ - ઋણાનુબંઘ
થાય
23) યશવંત શુ લ
જ મ : ઉમરે ઠ
કૃ િતઓ:
યશવંત શુ લ
કે અને પરીઘ – કે અને પરીધ
મા લખે છે કે
ા તીકારી ગાંધી - ા તીકારી ગાંધી
કહે તા નેહ – નેહનો શ દ
ની ઉપલિ ધ – ઉપલિ ધ
સમય – સમય સાથે વહે તા
સાથે સમાજ ઘડતર – સમાજ ઘડતર
મા અગ યનો ભાગ ભજવે છે .
24) દલપતરામ ડા ારામ તરવાડી (ગરબી ગીતો, પદો)
ઉપનામ :- લોક હત િચંતક, કિવ ર, ગુજરાતી વાણી રાણીના વકીલ,
જ મ :- વઢવાણ
કૃ િતઓ:-
દલપતરામ લોક હતિચંતક હતા એટલે લોક હત માટે
દલપત કા ય ૧ અને ૨ – દલપત કા ય ૧ અને ૨
Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
Page No.
Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
35 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945 ,8000040575
ANAMIKA ACADEMY Page No.

Mo. 8000-0405-75
ગુજરાતી સા હ ય 36

દલપત િપંગળ – દલપત િપંગળ (છંદશા )

અને કા ય દોહન – કા ય દોહન 2 ભાગ (સંપાદન)
લ યા, યારબાદ તેમને ણ િનબંધ
લ યા. ાિત – ાિત િનબંધ
ભૂિત – ભૂિત િનબંધ
િવવાહ – બાળ િવવાહ
જે દેવ - દૈવ દપણ
તુ ય ર ા
પછી તેમને ફાબસ િવરહ – ફાબસ િવરહ ( થમ ક ણ શ તી)
લખી જેમા િમ થિભમાન – િમ યાિભમાન (ગુજરાતી થમ હસન)
લ મી – લ મી
અને શામળ સતસઈ – શામળ સતસઈ
વ ચેનું કથન – કથન સ શતી
તાક ક – તાક ક બોધ
રીતે લ યું છે ,
- તેમણે થમ ગુજરાતી દેશભિ ત કા ય “હુ રખાન ની ચઢાઈ’ લ યું
પંિ ત”- લાંબા ડે ટૂં કો ય, મરે ન હં તો માંદો થાય – ચોપાઈ
- ટ કહે આ સભામાં... – (મનહર છંદ)
25) મિણશંકર ર ન ભ :-
ઉપનામ :- કા ત, ઊિમકા યના િપતા
જ મ:- ચાવંડ (અમરે લી)
કૃ િતઓ:
કા ત કહે તા કે ગુ ગોિવંદિસંહ – ગુ ગોિવંદિસંહ (નાટક)
ના સમયમાં સાગર અને શશી – સાગર અને શશી
રોમન રા ય – રોમન વરા ય (નાટક)
ના દુઃખી સંસાર – દુઃખી સંસાર (નાટક)
મા િશ ણનો ઈિતહાસ – િશ ણનો ઈિતહાસ
સંવાદમાલા – સંવાદમાલા
માંથી ભણતા હતા યારે , વસંત િવજય – વસંત િવજય
અને ચ વાત િમથુન – ચ વાત િમથુન
િે સડે ડ િલંકનનું િચ ર - ેિસડે ડ િલંકનનું ચ ર
નું િસ ધાંતસારનું અવલોકન – િસ ધાતસારનું અવલોકન
કરતા હતા. અિત ાન(ખંડકા યો) – અિત ાન
એ વખતે
ના કરાણે કુ માર અને ગૌરી – કુ માર અને ગૌરી
એ પૂવલાપ - પૂવાલાપ (કા યસં હ)
Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
Page No.
Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
36 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945 ,8000040575
ANAMIKA ACADEMY Page No.

Mo. 8000-0405-75
ગુજરાતી સા હ ય 37

કયા કે આપણે હીરા માણેક ની મોટી એક ખાણ. – હીરા માણેકની મોટી ખાણ
મળશે
ખંડ કા ય માટે ણીતા છે .
26) દયારામ:- (ભ ત કિવ/મ ત કિવ) – મ યકાલીન ગુજરાતી સા હ યનો છે ો િતિનિધ કિવ.
જ મ :- ડભોઈ,વતન: ચાણોદ
કૃ િતઓ:-
દયામ કહે કે
રિસકવ ભ – રિસકવ ભ
કૃ ણલીલા– કૃ ણલીલા/રાસલીલા
માં દાણચાતુરી – દાણલીલા, પ લીલા
પૂવક યામ – યામ રં ગ સમીપે ન ઉ
અને શોભા – શોભા સલૂણા યામની
ના ેમરસ – ેમરસગીતા
નું ઋતુવણન – ઋતુવણન
કયુ છે તે વાંચી
ી કૃ ણે – ીકૃ ણ મહા મય
સ યભામા– સ યભામા િવવાહ
અને કમણી – કમણી િવવાહ
ની ેમ પ ર ા – ેમ પરી ા
લીધી તે પાસ થતા તમેની સાથે િવવાહ કયા અને (મીરાચ ર )
અ િમલ – અ િમલ આ યાન
ને ભિ ત પોષણ – ભિ ત પોષણ
અને ભિ તવેલ– ભિ તવેલ
િવશે સમ યું
- એક વયા ગોપીજન વ ભ, નહ વામી બી
નહ વામી બી રે , નહ વામી બી
- મન મુસાફર રે ! ચાલો િનજ દેશ ભણી
મુલક ઘણા યા રે ! મુસાફરી થઈ છે ઘણી.
- હં ુ શું જે હાલે મુજમાં શું દીઠુ ,
વારે વારે સામુ ભાળે, મુખ લાગે મીઠું
- હારે સખી ! નહી બોલું રે નંદકુ વરને સંગ,
- મને શશીવદની કહી છે , યારની દાજ લાગી છે અંગે
અનાિમકા એકે ડમી: ગ૨ સકલ પાસે, સે ટર ૬ માટે - ૯૯૭૯૯૯૭૯૪૫
ઘ૬ સકલ પાસે, સે ટર ૨૨ માટે -૮૦૦૦૦૪૦૫૭૫

Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
Page No.
Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
37 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945 ,8000040575
ANAMIKA ACADEMY Page No.

Mo. 8000-0405-75
ગુજરાતી સા હ ય 38

27) હાનાલાલ દલપતરામ વાડી

ઉપનામ : ગુજરાતના કિવવર, ેમભિ ત
જ મ : અમદાવાદ
કૃ િતઓ :
હાનાલાલ
હાના હાના રાસમાં – હાના હાના રાસ
ગીતમંજરી – ગીત મંજરી
ના સરથી – સારથી
મહે રામણ – મહે રામણના મોતી
અને તેની ાણે રી – ાણે રી
ઉષા – ઉષા
િવશે લખતા
યારબાદ હ રસં હતા – હ રસં હતા
મા વસંતો સવ – વસંતો સવ
દર યાન કુ ે – કુ ે
મા યો યેલ િચ દશન – િચ દશન
દર યાન થયેલા હ રદશન – હ રદશન
િવશે લખેલું છે .
આ ઉપરાંત િવરાટ – િવરાટનો હં ડોળો
અને િવલાસ – િવલાસની શોભા
માટે કે ટલાક કા યો – કે ટલાક કા યો ભાગ 1-3
અને બાળકા યો – બાળકા યો
લ યા તેમા
સા રર નો – આપણા સા રર નો
સા હ યમંથન – સા હ ય મંથન
અને િપતૃતપણ – િપતૃતપણ
નું વણન કયુ છે .
િપતા દલપતરામના વન પર ‘કિવ ર દલપતરામ’નામની કૃ િત લખી.

28) મીરાંબાઈ : પિત ;- ભોજરાજ િપતા : ર નિસંહ ગુ : વ ગો વામી અને રૈ દાસ

ઉપનામ :- જનમ જનમ ની દાસી, ેમદીવાની
જ મ: મેડતા (મારવાડ)- રાજ થાન (૧૪૯૮-૧૫૪૬)
કૃ િતઓ :-
વૃંદાવન કી કૂં જ ગલી મે – વૃંદાવન કી કૂં જગલી મે
પગ ઘુંઘ ં બાંધ મીરા નાચી – પગ ઘુઘ ં ં બાંધ મીરા નાચ
એટલે
રામ રમકડું જડીયું – રામ રમકડું જડીયું રે
Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
Page No.
Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
38 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945 ,8000040575
ANAMIKA ACADEMY Page No.

Mo. 8000-0405-75
ગુજરાતી સા હ ય 39

તેને વેચવા
માટે હાથમાં
લાકડી લદીને – લે ને તારી લાકડી
નીકળી ગયા
હારે કોઈ માધવ લો – હા રે કોઈ માધવ યો
- નરિસંહ રા મ રા (ચ ર )
- સ યભામાનું સ ં (કથા મક)
પંિ તઓ :-
- જૂ નું તો થયું રે દેવળ...
- રામ રાખે તેમ રહીએ....
- ચી મેડી તે મારા સંતની રે ....
- મેરે તો િગરધર ગોપાલ.....
- મુખડાની માયા લાગી રે , મોહન યારા..
– બ.ક.ઠાકોરે મીરાંના સા હ ય માટે ‘ ી ને ની સાદી’ શ દ યોગ કય છે .
કલાપીએ મીરાં અને નરિસંહ મહે તા માટે ‘ હતો નરિસંહ, હતી મીરાં, ખરાં ઈ મી,ખરાં શૂરાં”

29) હં મતલાલ દવે :

ઉપનામ : વામી આનંદ, અનાશ ત, અપ ર હ, ાની અને બુ ધ
જ મ : િશયાણી
કૃ િતઓ :
વામી આનંદે
ધરતી નુ લુણ – ધરતીનુ લુણ
નામની લોકગીતા – લોકગીતા
મા ભગવાન બુ ધ – ભગવાન બુ ધ
અને ગાંધી ના સં મરણો – ગાંધી ના સં મરણો
િવશે લ યું છે .
તેમજ ઈશુ ભાગવત – ઈશુ ભાગવત
મા બચપણના બાર વરસ – બચપણના બાર વરસ
અને ઈશુ ના બિલદાન – ઈશુનુ બિલદાન
િવશે લ યુ છે
યારે ઈશોપિનષદ – ઈશોપિનષદ
મા ઉતરાપથની યા ા – ઉતરાપથની યા ા
નું વણન કયુ છે .
અનાિમકા એકે ડમી: ગ૨ સકલ પાસે, સે ટર ૬ માટે - ૯૯૭૯૯૯૭૯૪૫
ઘ૬ સકલ પાસે, સે ટર ૨૨ માટે -૮૦૦૦૦૪૦૫૭૫

Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
Page No.
Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
39 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945 ,8000040575
ANAMIKA ACADEMY Page No.

Mo. 8000-0405-75
ગુજરાતી સા હ ય 40

30) યંિત દલાલ :

ઉપનામ : સા હ યકાર અને સમાજસેવક
જ મ : અમદાવાદ
કૃ િતઓ :
યંિત દલાલ યારે
ઝબુ ય – ઝબુ યા
યારે તેમણે ગાલ નું કાજળ – ગાલ નું કાજળ
કૃ િત લખી
તેમા ધીમુ અને િવ યા – ધીમુ અને િવભા
ની માની દકરી – માની દકરી
જવિનકા – જવિનકા
ને ોપદી નો સહકાર – ૌપદીનો સહકાર
મળતા તે પાદર – પાદરા ના તીરથ
માંથી વગ – વગ કં પ
મા અવતરણ – અવતરણ
પામી આ માટે તએને
અંધારાપટ – અંધારાપટ
મા સોય નું નાકુ – સોયનું નાકુ
પરો યુ.ં

31) ચં વદન ચીમનલાલ મહે તા

ઉપનામ : ચાંદામામા, ચં.ચી.મહે તા
જ મ : વડોદરા
કૃ િતઓ:
ચં.ચી.મહે તા કહે છે કે ,
ધરા ગુજરી – ધરા ગુજરી
નો અખો – અખો અને બી નાટકો
ેમ નું મોતી – ેમનું મોતી
છે એટલે તેન ગી ટમા
મોઘી ગાડી – મોઘી ગાડી
આગ ગાડી – આગગાડી
અને દેડકાની પાંચશેરી – દેડકાની પાંચશેરી
મળી જયારે
યમલ – યમલ
ઈલા – ઈલાકા યો
અને ખ માબાપુ – ખ માબાપુ
સંતા કૂ કડી – સંતા કૂ કડી
Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
Page No.
Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
40 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945 ,8000040575
ANAMIKA ACADEMY Page No.

Mo. 8000-0405-75
ગુજરાતી સા હ ય 41

ચાંદાપોળી – ચાંદા પોળી

બાંધ ગઠરીયા – બાંધ ગઠરીયા
રમકડા ની દુકાન – રમકડાની દુકાન
વગેરે રમતા હતા.

32) કનૈયાલાલ માણેકલાલ મુનશી : (ભારતીય િવ ા ભવન, મુંબઈના થાપક)

ઉપનામ : ધન યામ, વ ન ા, બંધારણકાર, ઈિતહાસકાર, સા હ યકાર
જ મ:ભ ચ
કૃ િતઓ:
ક.મા.મુનશી કહે છે કે
કૃ ણાવતાર – કૃ ણાવતાર (નવલકથા)
મા પાટણની ભુતા – પાટણની ભુતા
ળવવા
તેમજ વેરની વસુલાત – વેરની વસુલાત
કરવા ગુજરાત ના નાથ – ગુજરાતનો નાથ
રા ધીરાજ – રા ધીરાજ
એવા પૃિથવીવ ભે – પૃિથવીવ ભ
ભ પાદુકા – ભ પાદુકા
પહે રી અડધે ર તે – અડધે ર તે (આ મ કથા-૧)
થી સીધા ચઢાણ – સીધા ચઢાણ (આ મ કથા-૨)
કય .
યારે તેમના કાકા – કાકાની શશી (સામાિજક નાટક)
ભગવાન કૌ ટ ય – ભગવાન કૌ ટ ય (ઐ.નવલકથા)
એ વ નિસ ધીની શોધમાં – વ નિસિ ની શોધમાં (આ મકથા-૩)
લોપામુ ા – લોપામુ ા
ધારણ કરી
જય સોમનાથ – જય સોમનાથ
ના પ શ કય .

33) ઝવેરચંદ કાિળદાસ મેઘાણી :

ઉપનામ : રા ીય શાયર, કસુંબલ રં ગ નો ગાયક, સા હ ય િ ય, પાહડ નું બાળક, રા ીય શાયર
જ મ : ચોટીલા
કૃ િતઓ:
વસુંધરાનો વહાલો દવાલો – વસુધ
ં રાના વહાલા દવાલા
કોઈનો લાડકવાયો – કોઈનો લાડકવાયો
સૌરા ની રસધાર – સૌરા ની રસધાર 1 થી 5 ભાગ
સોરઠી બહારવટીયો – સોરઠી બહારવટીયાઓ – 3 ભાગ
Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
Page No.
Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
41 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945 ,8000040575
ANAMIKA ACADEMY Page No.

Mo. 8000-0405-75
ગુજરાતી સા હ ય 42

માણસાઈ નો દીવો – માણસાઈના દવા (રિવશંકર મહારાજના વન પર આધા રત)

ભુ – ભુ પધાયા
રાણો તાપ – રાણો તાપ
પધારી ર ો છે તેવી યુગ વંદના – યુગ વંદના
રવી વીણા – રવી વીણા
વગાડતા િસંઘુડા – િસંધુડો
એ કરી એ વખતે કંકાવટી – કં કાવટી
ના વેિવશાળ – વેિવશાળ
થતા તે ર ઢયાળી રાતે – ર ઢયાળી રાત
િશવા નું હાલરડું – િશવા નું હાલરડું
ગાતી અને સોરઠના વહે તા પાણી – સોરઠ તારા વહે તા પાણી
માંથી તુલસી – તુલસી યારો
બના યો.
 ૧૯૨૮માં રણિજતરામ સુવણચં ક મેળવનાર થમ સા હ યકાર
તમની ‘બદમાશ’નામની વાતાનું ‘અ ાર ખા’નું પા ચિલત છે .

34) રમણલાલ વસંતલાલ દેસાઈ :

ઉપનામ : યુગમૂિત વાતાકાર
જ મ : િશનોર
કૃ િતઓ:
ર.વ.દેસાઈ એ તેમની નવલકથા
દયિવભૂિત – દયિવભૂિત
મા લ યું છે કે ઠગ – ઠગ
અ સરા – અ સરા
એ તેના દ યચ ુ – દ યચ ુ
વડે ભારે લો અિ – ભારે લો અિ (૧૮૫૭ના િવ લવ પર આધા રત)
વરસાવી પૂણ મા – પૂણ મા
ના દવસે બાલા ગણ – બાલા ગણ
અને ામલ મી – ામલ મી ( ા ય વનને ઉ ગર કરતી યાત નવલકથા)
ગામમા લય સ ય છે .
જેમા જયંત – જયંત
િશરીષ – િશરીષ
દયનાથ – દયનાથ
કોિકલા – કો કલા
કાંચન અને ગે – કાંચન અને ગે
મૃ યુ પા યા
ામલ મી નવલકથાના ‘અિ ન અને મહે ’ ના પા ો યાત છે .
Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
Page No.
Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
42 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945 ,8000040575
ANAMIKA ACADEMY Page No.

Mo. 8000-0405-75
ગુજરાતી સા હ ય 43

35) મણીલાલ નભુભાઈ વેદી:

જ મ : ન ડયાદ
ઉપનામ:- િન , િશલાસતક, અભેદ માગના વાસી
કૃ િતઓ:-
મણીલાલ વેદી કહે છે કે
નૃિસંહાવતાર- નૃિસંહાવતાર
મા કા તા – કા તા
નારી- નારી િત ા
ને ગુલાબિસંહ – ગુલાબિસંહ
સાથે ેમ વન – ેમ વન
િવતાવવાની અમરઆશા – અમરઆશા
હતી આથી તેણે
ાણ િવનીમય – ાણિવનીમય
અને આ મ િનમજજન – આ મ િનમજજન
ની િશ ા – િશ ા શતક
લીધી.
યારે સુદશન – સુદશન
અને માલતી માધવે – માલતી માધવ
ગુજરાતના ા ણો – ગુજરાતના ા ણો
ના િસ ધાંત – િસ ધાંતસાર
અનુસાર ઉ રામિચતમ નુ(ં .) – ઉ ૨રામચ રતમ ( પાંતર)
નું ગધાવલી – ગધાવલી
માં કાયુ
કઈ લાખો િનરાશા માં એક અમર આશા છૂ પાયેલી છે .

36) દ ા ેય બાલકૃ ણ કાલેલકર

ઉપનામ : કાકા સાહે બ, સવાઈ ગુજરાતી (ગાંધી ારા અપાયેલ ઉપનામ)
જ મ: સતારા (મહારા )
કૃ િતઓ:
કાકાસાહે બ કાલેલકર LIC એજ ટ હતા એટલે LIC પોલીસ વહે ચતા
છોકરા
છોકરા-૩ િચંતન – વન િચંતન
આનંદ – વન આનંદ
વન-૬ દીપ – વન દીપ
ભારતી – વન ભારતી
છોકરી-૩ લીલા – વન લીલા
સં કૃ િત – વન સં કૃ િત
Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
Page No.
Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
43 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945 ,8000040575
ANAMIKA ACADEMY Page No.

Mo. 8000-0405-75
ગુજરાતી સા હ ય 44

આ ઉપરાંત
તહે વારો – વતા તહે વારો
દર યાન ઓતરતી દવાલો – ઓતરાતી દવાલો
ને પૂણરંગ – પૂણરં ગ
કરી મરણયા ા- મરણયા ા
એ જતા જેમા
હમાલય ના વાસ – હમાલયનો વાસ
દર યાન ગીતા – ગીતાધમ
સાથે રખડવાનો આનંદ – રખડવાનો આનંદ
યાદ કરતા.
37) િ ભુવનદાસ પુ ષો મદાસ લુહાર :
ઉપનામ : સુ દરમ, ગાંધીયુગના મુખ કિવ, િ શુલ, મ રચી, કોયા ભગત
જ મ : િમયાંમાતર(ભ ચ)
કૃ િતઓ :
િ ભુવનદાસ લુહારે તેમના કા યસં હ
કા યમંગલા – કા યમંગલા
મા ક ું છે કે મુ દતા – મુ દતા
ની વરદા – વરદા
( મર) થતા પાવક ના પંથે – પાવકના પંથે
યા ા – યા ા
કરવાની તેની ઉ કંઠા – ઉ કં ઠા
વધી એટલે વાસંતી પૂણ મા – વાસંતી પૂિણમા
ના રોજ તે વસુધા – વસુધા
અને લોકલીલા – લોકલીલા
ને સાથે લઈને નીકળી કોયાભગત
ર તા મા તેને કડવીવાણી – કડવીવાણી
હીરાકણી અને બી વાતો – હીરાકણી અને બી વાતો
કરી.
 તેમની યાત પંિ ત: “તને મ ઝંખી છે , યુગોથી ધીખેલા ખર સહરાની તરસથી..”
38) નમદશંકર લાલશંકર દવે
જ મ :- સુરત
ઉપનામ (યુગ િવધાયક સજક, ગુજરાતી ગ ના િપતા, ાણવંતો પૂવજ, યુગ િવધાયક સજક,
આવાચીનોમાં આ , વીર નમદ)
કૃ િતઓ:-
નમદે નમ નામે પાંચ કૃ િતઓ લખી
કિવતા – નમ કિવતા

Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
Page No.
Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
44 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945 ,8000040575
ANAMIKA ACADEMY Page No.

Mo. 8000-0405-75
ગુજરાતી સા હ ય 45

ગ – નમ ગ
યાકરણ – નમ યાકરણ
કોશ – નમ કોષ
યારબાદ ણ વેશ કયા
અલંકાર વેશ – અલંકાર વેશ
િપંગળ વેશ – િપંગળ વેશ
રસ વેશ – રસ વેશ
પછે બે હકીકત લખી
મારે હકીકત – મારી હકીકત (ચ ર )
જેમા કિવ અને કિવતા તેમજ કિવ ચ ર િવશે લ યું.
યારે મેવાડની હિકકત – મેવાડની હકીકત (ઐિતહાિસક અ યયન)
માં ઉ ર – ઉ ર નમદ ચ ર
ના રા યરંગ- રા યરંગ (ઈિતહાસ)
અને ધમ િવચાર – ધમિવચાર
સ વા રોપણ – સ વારોપણ
કયા
આ હકીકત કૃ ણકુ મારી – કૃ ણકુ મારી
ોપદી – ૌપદી
સીતા – સીતા હરણ
અને શાર શાકુ તલે – શાર શાકુ તલ
વાંચી.
પંિ તઓ :-
- સહુ ચલો તવા જગ ં
- ડગલુ ભયુ કે ના હટવું.
- રણતો ધીરાનુ.ં ...
- યા હોમ કરીને કુ દી પડો ફતેહ છે આગે,
- જય જય ગરવી ગુજરાત
- નવ કરશો કોઈ શોક રસીકડા.
 સૌ થમ િનબંધ : મંડળી મળવાથી થતા લાભ
 સૌ થમ પાિ ક : ડાં ડયો (દેશિભમાન શ દ થમ યોજયો)
 સૌ થમ આ મકથા: મારી હકીકત
- દાસપ યાસુધી (દેશ ભિ ત કા ય)
- િવધવા િવવાહ, “લ તથા પુનલ ” સુધારાના િવષયો-િનબંધો)
- ીઓને કાંચળી પહે રાવી યાતમાં જતી કરી
- િવધવા િવવાહ તે કયા.
Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
Page No.
Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
45 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945 ,8000040575
ANAMIKA ACADEMY Page No.

Mo. 8000-0405-75
ગુજરાતી સા હ ય 46

- ઝટ નાતરાં કરોની હાકલ,

- જદુનાથ મહારાજ સામે િવવાદ કરી અંધ ાની જડ ઉખેડી.
- ‘ધમ િવચાર’ પુ તક લખી આયધમ અને સં કૃ િતના ઉ કષનો બોધ કય .
 આ તે શા તુજ હાલ, સૂરત સોનાની મૂરત,
થાય પુરા બે હાલ, સૂરત તુજ રડતી સુરત.
 નમદનું અપૂણ મહાકા ય ‘વીરિસંહ’ બંધનમાંથી મુ ત થવા મથતા વીરનાયકનું કા ય છે .
રામાયણ, મહાભારત, ઈિલયડ જેવા આય કા યોના સાર
39) ઉમાશંકર ષી:
ઉપનામ : વણ, વાસુ ક, િવ શાંિતના કિવ
જ મ : બામણા (સાબરકાંઠા)
કૃ િતઓ:
ઉમાશંકર ષી
િવ શાંિત – િવ શાંિત
માટે (ગ મત) ગો ી – ગો ી
કરતા અને ધાણી નુ ગીત – ધાણીનું ગીત
ગાતા એ વાર ાવણી મેળો – ાવણી મેળો
પૂણ કરી ગંગો ી – ગંગો ી
ફરવા નીક ા ર તામાં ાચીના – ાચીના
અને િનશીથ – િનશીથ ( ાનપીઠ-૧૯૬૭)
ની હવેલી – હવેલી
મા િવસામો – િવસામો
ખાવા પહો યા
યા બારી ઉઘાડતા – ઉઘાડી બારી
સાપના ભારા – સાપના ભારા
અને એક ચુસાયેલ ગોટલો – એક ચુસાયેલ ગોટલો
મ ા યારે અખા – અખો-એક અ યયન
એક શાકું તલ – શાકું તલ (અનુવાદ)
અને અિભ ા – અિભ ા
ને પારકા જ યા – પારકા જ યા.
ક ા.
 અ ય કૃ િત: કે ળવણીનો કમીયો
 બે વાર ગુજરાત યુિનવિસટીના ઉપકુ લપિત, શાંિતિનકે તન યુિન. ના એક વાર કુ લપિત રહી
ચૂ યા છે .
 ગુજરાત સા હ ય પ રષદના ૧૯મા અિધવેશનના મુખ.
 બે વાર રા યસભામાં રા પિત ારા નામાંિકત
 દ ી સા હ ય અકાદમીના મુખ રહી ચૂ યા છે .
Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
Page No.
Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
46 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945 ,8000040575
ANAMIKA ACADEMY Page No.

Mo. 8000-0405-75
ગુજરાતી સા હ ય 47

ણીતી પંિ તઓ:

 ભોિમયા િવના મારે ભમવા’તા ડું ગરા...
 રામ મઢી રે .. મારી રામ મઢી..
 સ યને રાખવાનું કોણ બાંધી, એને મળી રે હશે એના ગાંધી...

40) પ નાલાલ પટે લ : (તેમણે કુ લ ૫૬ નવલકથાઓ લખી, મોટા ભાગની નપદી નવલકથાઓ)
ઉપનામ : સા હ ય જગતનો ચમ કાર/િવ મય
જ મ : માંડલી – રાજ થાન
કૃ િતઓ:
પ નાલાલ પટે લ આ મકથા
અલપઝલપ - અલપ ઝલપ (આ મકથા)
મા કહે છે કે સાચા સમણા – સાચા સમણા
છે િજદં ગીના ખેલ – િજદં ગીના ખેલ
એટલે તો મળેલા વ – મળેલા વ
બને છે માનવીની ભવાઈ – માનવીની ભવાઈ (કાળુ-રાજુ પા ો)( ાનપીઠ-૧૯૮૫)
તેનુ ઉ.દા છે .
સુખ દુઃખના સાથે – સુખ દુઃખના સાથી
કચ અને દેવયાની – કચ અને દેવયાની
વા ક ને કાંઠે – વા કને કાંઠે
અને વૈતરણી ને કાંઠે - વૈતરણીને કાંઠે
નવુ લોહી – નવુ લોહી
તા નગદનારાયણે – નગદ નારાયણ
ના છૂટકે – ના છૂ ટકે
ક ુ કે
પાથને કહો ચડાવે બાણ – પાથને કહો ચડાવે બાણ
સુરિભ – સુરિભ
ના વળામણા – વળામણાં
કંકુ – કં કુ
ચોડી પાછે લે બારણે – પાછલે બારણે
કરી હતી.
તેઓની થમ વાતા: શેઠની શારદા
ઢોિલયો સાગ સીસમનો (િ અંકી નાટક)
અનાિમકા એકે ડમી: ગ૨ સકલ પાસે, સે ટર ૬ માટે - ૯૯૭૯૯૯૭૯૪૫
ઘ૬ સકલ પાસે, સે ટર ૨૨ માટે -૮૦૦૦૦૪૦૫૭૫

Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
Page No.
Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
47 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945 ,8000040575
ANAMIKA ACADEMY Page No.

Mo. 8000-0405-75
ગુજરાતી સા હ ય 48

આ મ ટ રયલની સો ટ કોપી મેળવવા માટે 9979997945 પર આપના નામ અને થળ સ હત

whatsapp કરો.

Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
Page No.
Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
48 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945 ,8000040575
 rdn âñp¡
h“ gpB“f

TET, TAT,
L$p¡ÞõV¡$bg,
S>¡g rk‘pB,
kh£ef, f¡.kh£ef,
sgpV$u L$d d„Óu,
f¡.sgpV$u, l¡X$ ¼gpL®$,
Sy>.¼gpL®$, rk.¼gpL®$, ap¡f¡õV$f,
buV$NpX®$, rdL¡$r“L$,
çeyr“.¼gpL®$, L„$X$¼V$f
hN¡f¡ dpV¡$
D‘ep¡Nu

rhrh^ kfL$pfu cfsu

‘funpAp¡“u ‘|h® s¥epfu dpV¡$
k„QpgL$/k„‘pv$L$
dp¥rgL$ qÓh¡v$u
A“prdL$p A¡L¡$X$du ‘qågL¡$i“
cp¢efpdp„, gpgcyh“ L$p¡çàg¡n,bp¡çb¡ hX$p‘p„D “uQ¡,
O-6 L$p¡“®f, k¡¼V$f-22, Np„^u“Nf
Mo.8000040575
`160/- www.anamikaacademy.org
 A“prdL$p A¡L¡$X$du ‘qågL¡$i“
k„L$g“ A“¡ k„‘pv$“ : dp¥rgL$ rÓh¡v$u

k„QpgL$ A“prdL$p A¡L¡$X$du, Np„^u“Nf

ep¡Nv$p“ : l„kpb¡“ qv$“¡iLy$dpf îudpmu

A“y. Års-S>“Års s’p ip¡rjsp¡ dpV¡$ L$pe®fs

Aph©rÑ hj® : â’d Aph©rÑ, a¡b°yApfu-2017

âs : 1000

âL$piL$ : A“prdL$p ‘[ågL¡$i“, Np„^u“Nf

qX$TpB“ A¡ÞX$ r‘ÞV$k® : kp’®L$ qX$TpB“ A¡ÞX$ râÞV$k®, Np„^u“Nf

 âõsph“p
ìlpgp rdÓp¡,
ApS>¡, ApV$-ApV$gu dpÓpdp„ kfL$pfu cfsu ‘funpAp¡ blpf ‘X$u flu R>¡. Ap kfL$pfu “p¡L$fu
d¡mhhp dpV¡$“p¡ ""Np¡ëX$“ V$pBd '' L$lu iL$pe.
‘f„sy dqV$qfeg / Aæepk kprlÐe“p MX$L$gp s’p fpsp¡fps Dcu ’B Ne¡gu k¢L$X$p¡ A¡L¡$X$duAp¡“p
L$pfZ¡ A„^p^|„^u kÅ®B R>¡. dasdp„ dqV$qfeg d¡mhp¡“u Ål¡fpsp¡ L$fsu h¡bkpBV$p¡ Qpgy ’B R>¡. Ðepf¡ kpQp¡
k¡hp eo L$p¡Z L$fu füy„ R>¡ s¡ sdpfu “½$u L$fhp“y„ R>¡.
dp¡V$u-dp¡V$u Ål¡fpsp¡’u cfdpip¡ “tl. L$W$p¡f ‘qfîd“p¡ L$p¡B rhL$ë‘ “’u.
äu dp„ dm¡gy„ dqV$qfeg Å¡B QL$pku“¡ hp„Qp¡. “ ¿epg ‘X¡$ sp¡ k„õ’p ‘qfhpf kv$pe klpe dpV¡$ sБf
R>¡. ‘f„sy v$f¡L$ hMs¡ dasdp„ d¡mhu g¡hp“u Apip “ fpMip¡. v$f¡L$ ìe[¼sA¡ ‘p¡sp“y„ Of ‘Z Qgphhp“y„
lp¡e.
V|„$L$dp„, kpQyL$gy„ ‘pk ’hy„ lp¡e sp¡ “uQ¡“p r“edp¡ D‘ep¡Nu r“hX$i¡.
- ‘p¡sp“u Ås“¡ R>¡sfhp“y„ b„^ L$fp¡. 0.25 dpV¡$ a¡g A¡ a¡g S> NZpe.
- dl¡“s L$ep® hNf, ip¡V®$L$V$dp„ L$p¡B qv$hk ‘pk “p ’hpe.
- Nhd®¡ÞV$$dp„ k¡qV„$N hN¡f¡ S>¡hu hprleps hpsp¡’u v|f flp¡.
- î¡›$ NyZhÑphpmy„ A“ychu g¡ML$p¡/k„‘pv$L$p¡ / ‘pk ’e¡gp rhÛp’}“y„ S> kprlÐe hp„Qp¡.
- O¡V$pAp¡“y„ V$p¡my„ R>p¡X$p¡, kphS> b“p¡.
- 101 V$L$p N¡f„V$u hpmu QfL$V$p¡“¡ L$lp¡ L¡$, ""kpl¡b ! ‘p¡s¡ L¡$V$gu ‘funp ‘pk L$fu? gp¡L$p¡“y„ dqV$qfeg
W$p„Nhp“y„ b„^ L$fp¡ A“¡ Ås¡ L„$BL$ s¥epf L$fp¡ A“¡ Ap‘p¡ sp¡ Apcpf ''
- R>pihpf¡ k„h¡v$“iug A“¡ cX$L$pD l¡X$gpB“p¡ R>p‘u ‘Yellow Journalism’ L$fsp A“¡ Aahp
a¡gphsp„, h¡QpB Ne¡gp Wy$ÃQp„ S>¡hp darsep kdpQpf ‘Óp¡’u v|$f flp¡ A“¡ âõ’pr‘s kdpQpf ‘Óp¡
S> hp„Qhp“p¡ ApN°l fpMp¡.
- ""Ap b^u ‘funpAp¡dp„ ‘pk “ ’hpe, Ap b^y blº AOfy„ R>¡, spfp’u “l] ’pe'' s¡hy„ L$l¡“pfp
“¡N¡V$uh L$pL$pAp¡, dpkuAp¡, ‘X$p¡iuAp¡, R>¡ëgp ‘p„Q hj®’u “p‘pk ’sp gpeb°¡fu“p rls iÓyAp¡’u
v|$f cpNp¡ A“¡ ‘p¡sp“u Ås dl¡“s ‘f, dpsp-r‘sp s’p Bðf ‘f cfp¡ip¡ fpMp¡.

Ap ‘yõsL$ sd“¡ D‘ep¡Nu r“hX$i¡ s¡hu Apip kl,

Ap‘“p Aprij’u S> ‘p¡s¡ ‘pk ’e¡gp¡

A“¡ Ap‘“p S>¡hu S> sL$guap¡ h¡W$u fl¡gp¡
- dp¥rgL$ rÓh¡v$u
(k„‘pv$L$)
 www.anamikaacademy.org 8000040575

One Liner Question Bank

1. økwshkík hksÞLke MÚkkÃkLkk fÞkhu ÚkE ? – 1 {u 1960

2. økwshkík hksÞ{kt Ãkt[kÞíkehksLkku y{÷ fÞkhu ÚkÞku ? – 1 yur«÷, 1963
3. økwshkík hksÞ{kt rðÄkLkMk¼kLke ......÷kufMk¼kLke yLku hksÞMk¼kLke çkuXfku Au. - 182-26-11
4. økwshkík hksÞ{kt rsÕ÷kyku íkk÷wfkyku yLku {nkLkøkhÃkkr÷fkyku ykðu÷e Au. – 33-250-8
5. økwshkík hksÞLkk «Úk{ hksÞÃkk÷ yLku ðíko{kLk hksÞÃkk÷ Au. {nuËe LkðkÍ støk. yku. Ãke. fkun÷e
6. økwshkík hksÞLkk «Úk{ {wÏÞ{tºke - Sðhks {nuíkk
7. økwshkík hksÞLkwt ûkuºkV¤ - 1,96,024 [ku.rf{e.
8. ðMíkeLke árüyu ¼khíkLkk hksÞku{kt økwshkíkLkku ¢{ – 9{ku
9. økwshkík hkßÞ{kt MkkûkhíkkLkwt «{ký – 79.31%
10. MkkiÚke ðÄw Mkkûkhíkk Ähkðíkku rsÕ÷ku – Mkwhík, y{ËkðkË
11. MkkiÚke ykuAe Mkkûkhíkk Ähkðíkku rsÕ÷ku – ËknkuË
12. MkkiÚke ðÄw ðMíke Ähkðíkku rsÕ÷ku – y{ËkðkË
13. MkkiÚke ykuAe ðMíke Ähkðíkku rsÕ÷ku – zktøk
14. MkkiÚke ðÄw ðMíkeøke[íkk Ähkðíkku rsÕ÷ku – Mkwhík
15. MkkiÚke ykuAe ðMíkeøke[íkk Ähkðíkku rsÕ÷ku – fåA
16. rðMíkkhLke árüyu ¼khíkLkk hksÞku{kt økwshkíkLkwt MÚkkLk – Aêwt
17. rðMíkkhLke árüyu MkkiÚke {kuxku rsÕ÷ku – fåA
18. rðMíkkhLke árüyu MkkiÚke LkkLkku rsÕ÷ku – zktøk
19. MkkiÚke ðÄw ykrËðkMkeykuLke ðMíke Ähkðíkku rsÕ÷ku – ËknkuË (ykrËðkMke ðMkíke «{ký : zktøk)
20. økwshkík hkßÞ{kt ykuÃkLk ÞwrLkðŠMkxeyku – çku
21. økwshkík hkßÞ{kt hu÷ðu {køko – 5696 rf.{e.
22. MkkiÚke ðÄw ðMíkeðÄkhkLkku Ëh Ähkðíkku rsÕ÷ku – Mkwhík
23. MkkiÚke ykuAe ðMíkeðÄkhkLkku Ëh Ähkðíkku rsÕ÷ku – zktøk
24. økwshkík hkßÞ{kt †e-ÃkwÁ»k «{ký – 918
25. MkkiÚke ykuAe †e-ÃkwÁ»k «{ký Ähkðíkku rsÕ÷ku – Mkwhík
26. MkkiÚke ðÄw †e-ÃkwÁ»k «{ký Ähkðíkku rsÕ÷ku – zktøk
27. ðneðxe Mkh¤íkk {kxu økwshkík hksÞLkk fÞk {wÏÞ{tºkeyu rsÕ÷kykuLke ÃkwLkho[Lkk fhe níke ? – þtfh®Mkn ðkÄu÷k, LkhuLÿ
{kuËe
28. MkkiÚke ðÄw íkk÷wfk Ähkðíkku rsÕ÷ku – çkLkkMkfktXk
29. MkkiÚke ykuAk íkk÷wfk Ähkðíkku rsÕ÷ku – zktøk, ÃkkuhçktËh
30. {kuhçke þnuh fE LkËeLkk rfLkkhu ðMku÷wt Au – {åAw
31. îkhfk þnuh fE LkËeLkk rfLkkhu ðMku÷wt Au. – økku{íke
32. MkwhuLÿLkøkh fE LkËeLkk rfLkkhu ðMku÷wt Au. - ¼kuøkkðku
33. ®n{íkLkøkh fE LkËeLkk rfLkkhu ðMku÷wt Au. – nkÚk{íke

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 1

 www.anamikaacademy.org 8000040575

34. y{ËkðkË fE LkËeLkk rfLkkhu ðMku÷wt Au. – Mkkçkh{íke

35. ðzkuËhk þnuh fE LkËeLkk rfLkkhu ðMku÷wt Au. – rðïkr{ºke
36. ð÷Mkkz þnuh fE LkËeLkk rfLkkhu ðMku÷wt Au. – ykihtøkk
37. fÞk þnuhLke íkwðuhLke Ëk¤ ð¾ýkÞ Au. – ðkMkË
38. økwshkíkLkku MkkiÚke {kuxku Ãkw÷ ÷tçkkE ¼Y[, Lk{oËk LkËe økkuÕzLk rçkús, 1430 {e.
39. økwshkíkLkku MkkiÚke {kuxku {nu÷ - ÷û{erð÷kMk Ãku÷uMk, ðzkuËhk.
40. økwshkíkLkku MkkiÚke {kuxku {u¤ku – ðkiXkLkku {u¤ku, fkŠíkfe Ãkqýeo{k
41. MkkiÚke {kuxku ðLkMÃkrík WãkLk – ð½E-zktøk (yknðk)
42. MkkiÚke {kuxe ykiãkurøkf ðMkkník – ytf÷uïh (¼Y[ rsÕ÷ku)
43. økwshkík hkßÞLke MkkiÚke {kuxe Mknfkhe zuhe – y{q÷ zuhe
44. økwshkík hkßÞLke MkkiÚke {kuxe LkËe – Lk{oËk
45. MkkiÚke {kuxwt ¾kíkhLkwt fkh¾kLkwt – økwshkík Lk{oËk ðu÷e Vxeo÷kEÍh (¼Y[)
46. MkkiÚke {kuxwt ¾uík WíÃkkËLk çkòh – QtÍk
47. MkkiÚke {kuxwt çktËh – ftz÷k (fåA)
48. MkkiÚke {kuxwt Mkhkuðh – Lk¤Mkhkuðh, ûkuºkV¤ 120.82 [ku.rf{e.
49. økwshkíkLkwt MkkiÚke {kuxwt ÃkwMíkfk÷Þ – MkuLxÙ÷ ÷kEçkúuhe, ðzkuËhk
50 økwshkík{kt MkkiÚke ÷ktçkku ËrhÞkrfLkkhku Ähkðíkku rsÕ÷ku – fåA
51. MkkiÚke ÷ktçke LkËe – Mkkçkh{íke, 321 rf.{e.
52. MkkiÚke Ÿ[wt Ãkðoíkrþ¾h – økkuh¾LkkÚk, 1117 {e.
53. økwshkík{kt MkkiÚke ðÄwt økk{zk Ähkðíkku rsÕ÷ku – çkLkkMkfktXk
54. økwshkík{kt MkkiÚke ykuAk økk{zkt Ähkðíkku rsÕ÷ku – ÃkkuhçktËh + 182
55. MkkiÚke Qt[ku çktÄ fE LkËe Ãkh Au yLku íkuLke Ÿ[kE sýkðku - MkhËkh Mkhkuðh ÞkusLkk, Lk{oËk - 138.68 {e.
Ÿ[kE
56. MkkiÚke Ãknku¤ku Ãkw÷ fE LkËe Ãkh Au ? íkuLke Ãknku¤kE sýkðku. – Ér»k ËrÄr[ Ãkw÷, 25 {e.
57. MkkiÚke ðÄw {trËhkuLkwt þnuh – Ãkkr÷íkkýk (¼kðLkøkh)
58. økwshkíkLkku fÞku rðMíkkh ykLkíko íkhefu yku¤¾kÞ Au ? – ík¤økwshkíkLkku W¥kh ¼køk
59. MkwhuLÿLkøkh rsÕ÷kLkk fÞk rðMíkkh{ktÚke nzÃÃkk MktMf]ríkLkk yðþu»kku {¤e ykÔÞk Au ? – htøkÃkwh
60. ©ef]»ýu f]þMÚk¤e ÃkkMku Lkøkh ðMkkÔÞwt – îkhkðíke (nk÷-çkuxîkthfk)
61. økwshkíkLkku «{krýík EríknkMk fkuLkk Mk{ÞÚke þY ÚkkÞ Au ? – [tÿøkwó {kiÞo
62. sqLkkøkZ{kt ykðu÷wt MkwËþoLk Mkhkuðh fkuLku çktÄkÔÞwt ? – [tÿøkwóLkk Mkwçkk Ãkw»Þ økwóu
63. ûkºkÃkku{kt MkkiÚke ©uc hksðe fÞk níkk yLku ûkºkÃkÞwøkLkku AuÕ÷ku þkMkf – ÁÿËk{k, Áÿ®Mkn ºkeòu
64. økwshkík hkßÞ{kt ûkºkÃk Mk¥kkLkku ytík ÷kðLkkh fkuý níkk yLku økwshkík hkßÞ{kt økwÃíkðtþLke MÚkkÃkLkk fhLkkh fkuý
níkk : [tÿøkwó çkeòu, [tÿøkwó çkeòu
65. MkwËþoLk ík¤kðLkku Sýkuoîkh fhkðLkkh ? – MftËøkwÃíkLkk Mkwçkk-ÃkýoËtík
66. økwÃíkfk¤{kt «[r÷ík Ä{o – ði»ýðÄ{o
67. økwshkík{kt {iºkf ðtþLkk MÚkkÃkf – MkuLkkÃkrík ¼èkfo

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 2

 www.anamikaacademy.org 8000040575

68. {iºkfðttþ{kt «[r÷ík Ä{o – rþð Ä{o

69. {iºkfðtþ{kt «òr«Þ þkMkf – øk]nMkuLk
70. {iºkfðtþLkku rþ÷krËíÞ Ãknu÷ku fÞk Lkk{u yku¤¾kÞku – Ä{korËíÞ
71. [eLke Þkºkk¤w ñwyuLk íMktøku........Lkk Mk{Þ{kt økwshkíkLke {w÷kfkík ÷eÄe – ÄúqðMkuLk çkeòu (E.Mk. 640)
72. {nkhkòrÄhkò yLku [¢ðíkeo Lkk rçkÁË Äkhý fhLkkh – ÄhMkuLk [kuÚkku
73. Mkkihkt»xÙ{kt økkÁ÷f ðtþLkwt ÃkkxLkøkh – Zktf
74. økwshkík{kt [kðzkðtþLke hkßÄkLke – Ãkt[kMkh
75. W¥kh økwshkíkLkk økwsoh «ríknkhkuLke hkßÄkLke – r¼LLk{k÷
76. hk»xÙfwxkuLke hkßÄkLke – {kLÞ¾ux (LkkrMkf, {nkhk»xÙ)
77. ÃkkhMkeyku Mkki «Úk{ økwshkík{kt fÞkt ykðeLku ðMÞk níkk ? – Mktòý
78. fÞku Þwøk økwshkíkLkku MkwðýoÞwøk økýkÞ Au. – Mkku÷tfe
79. økwshkík{kt Mkku÷tfeðtþLkk MÚkkÃkf – {q¤hks Mkku÷tfe
80. rMkØÃkwh{kt Áÿ{nk÷Þ çktÄkðLkkh þkMkf – {q¤hks Mkku÷tfe
81. fkuLkk Mk{Þ{kt {nt{Ë økÍLkðeyu Mkku{LkkÚk {trËh ÷qtxÞwt - ¼e{Ëuð Ãknu÷ku
82. ykçkw{kt ykrËLkkÚkLkwt ykhMkLkwt {trËh çktÄkðLkkh – rð{÷ {tºke
83. fýoËuðu fÞw Lkøkh ðMkkÔÞwt – fýkoðíkeLkøkh (ykMkkÃkÕ÷e)
84. Mkku÷tfeðtþLkku {wíMkÆe hkò – rMkØhks sÞ®Mkn
85. rMkØhksu sqLkkøkZLkk fÞk hkòLku nhkÔÞku níkku ? – hk¾uøkkh
86. rMkØhksu Ãkkxý{kt fÞwt ík¤kð çktÄkÔÞwt. – Mkn†®÷øk
87. rMkØÃkwhLkk Áÿ{nk÷ÞLkku Sýkuoîkh fhkðLkkh – rMkØhks ßÞ®Mkn
88. hkò rMkØhks ßÞ®MknLkwt sL{ MÚk¤ - Ãkk÷LkÃkwh («n÷kËLkÃkwh)
89. Mkku÷tfeðtþLkku ytrík{ þkMkf – rºk¼wðLk Ãkk¤
90. økwshkíkLkk «Úk{ †e þkMkf – {eLk¤Ëuðe
91. Äku¤fk{kt ykðu÷ {÷kðík¤kð fkuLkk LÞkÞLkwt «ríkf Au ? – {eLk¤Ëuðe
92. økwshkík{kt ðk½u÷kðtþLkk MÚkkÃkf – rðMk¤Ëuð ðkÄu÷k (rðMkLkøkh ðMkkðLkkh)
93. økwshkíkLkku AuÕ÷ku hksÃkqík hkò – fýoËuð ðkÄu÷k
94. ynu{˾kLk fÞku r¾íkkçk Äkhý fhe hksøkkËeyu ykÔÞku – LkrMkÁÆeLk ynu{Ëþkn
95. ynu{Ëþknu nkÚk{íke LkËeLkk rfLkkhu fÞwt þnuh ðMkkÔÞwt - ®n{íkLkøkh (ynu{ËLkøkh)
96. økwshkíkLkku ©uc {wÂM÷{ þkMkf – {nt{Ë çkuøkzk (økwshkíkLkku yfçkh)
97. W¥kh økwshkíkLke fE LkËeykuLku ytík:MÚk LkËeyku fnu Au. – çkLkkMk, MkhMðíke, YÃkuý
98. Mkkihk»xÙLke MkkiÚke ÷ktçke LkËe - ¼kËh
99. økwshkík{ktÚke Lkef¤eLku økwshkík{kt s ðnuíke ÷ktçkk{kt ÷ktçke LkËe fE - ¼kËh
100. fE LkËe Ãkh ¾kuzeÞkh yLku hksMÚk¤e çktÄ çkktÄðk{kt ykÔÞk Au – þuºkwtS
101. fLkfkðíke yLku Áf{kðíke LkËeyku fÞk rsÕ÷k{kt ykðu÷k Au ? – fåA
102. Lk¤MkhkuðhLkku MkkiÚke {kuxku xkÃkw – ÃkkLkðz
103. ÄhkuE çktÄ fE LkËe Ãkh çkktÄðk{kt ykÔÞku Au ? – Mkkçkh{íke

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 3

 www.anamikaacademy.org 8000040575

104. çkLkkMk LkËe Ãkh fÞku çktÄ çkktÄðk{kt ykÔÞku Au ? – Ëktíkeðkzk

105. þuºktS LkËe Ãkh íkiÞkh fhu÷e ÞkusLkkLkku MkkiÚke ðÄwt ÷k¼ fÞk rsÕ÷kLku {¤u Au ? – y{hu÷e
106. fåALkk hýLku ykøk¤ ðÄíkwt yxfkððk {kxu fÞk ð]ûkku ðkððk{kt ykðu Au ? – økktzku çkkð¤
107. Mkkihk»xÙ{kt fE yku÷kËLke ¼UMkku WAuhðk{kt ykðu Au. – òVhkçkkËe
108. {kuíke ykÃkíke Ãk÷oVeþ fÞk xkÃkwyku ÃkkMkuÚke {¤u Au ? – Ãkhðk¤k (ÃkehkuxLk)
109. økwshkíkLkwt MkkiÚke {kuxwt {íMÞfuLÿ – ðuhkð¤
110 þkfo ykuE÷ þwØ fhðkLke rhVkELkhe fÞkt ykðu÷e Au ? – ðuhkð¤
111. WíÃkkËLk yLku ðkðuíkhLkk rðMíkkhLke árüyu økwshkík{kt «Úk{ Lktçkhu fÞku ÄkLÞ Ãkkf ykðu Au? – çkkshe
112. fÞk rðMíkkhLkk Äô «ÏÞkík Au. - ¼k÷
113. {økV¤eLkk WíÃkkËLk{kt økwshkíkLkwt MÚkkLk – «Úk{
114. ík{kfwLkk WíÃkkËLk{kt økwshkíkLkwt ¼khík{kt MÚkkLk – çkeswt
115. ¾LkesLkk WíÃkkËLkLke árüyu ¼khík{kt økwshkíkLkwt MÚkkLk – [kuÚkwt
116. V÷kuhMÃkkhLkk WíÃkkËLk{kt ¼khík{kt økwshkíkLkwt MÚkkLk – «Úk{
117. ¼khík{kt r[LkkE {kxeLkwt MkkiÚke {kuxwt ûkuºk fÞwt Au ? – yhMkkurzÞk (MkkçkhfktXk)
118. økwshkík{kt MkkiÚke ðÄw rsÃMk{Lkwt WíÃkkËLk fhíkku rsÕ÷ku – ò{Lkøkh + Ëuð¼qr{ îkhfk
119. AkuxkWËuÃkwh rsÕ÷k{kt.............¾kíku V÷kuhMÃkkh þwrØfhýLkwt fkh¾kLkwt Au – fzeÃkkýe
120. Ëuð¼qr{ îkhfk rsÕ÷kLkk {eXkÃkwh ÃkkMku fÞk «fkhLkku [qLkkLkku ÃkÚÚkh {¤e ykðu Au ? – {e÷eyku ÷kEx
121. fuÕMkkExLkk WíÃkkËLk{kt økwshkíkLkwt ¼khík{kt MÚkkLk – çkeswt
122. çkLkkMkfktXkLkk fÞk íkk÷wfk{ktÚke íkktçkw, MkeMkw yLku sMkík {¤e ykðu Au ? – Ëktíkk
123. økwshkík{kt Mkki«Úk{ ðkh ¾Lkesíku÷ fÞktÚke {¤e ykÔÞwt níkwt - ÷wýus
124. òtçkw½kuzk y¼ÞkhÛÞ fÞk rsÕ÷k{kt ykðu÷wt Au – Ãkt[{nk÷
125. ÃkLkeÞk y¼ÞkhÛÞ fÞk rsÕ÷k{kt ykðu÷ Au. – y{hu÷e
126. økwshkík{kt «Úk{ðkh hk»xÙÃkríkþkMkLk fkuLkk Mk{Þ{kt ÷køkw fhðk{kt ykÔÞwt ? – zku. ©e{ÒkkhkÞý
127. økwshkíkLkk ðíko{kLk {wÏÞ«ÄkLk – rðsÞ¼kE YÃkkýe
128. økwshkík{kt MkkiÚke ÷ktçkku Mk{Þ ÃkË Ãkh hnuLkkh {wÏÞ{tºke – LkhuLÿ {kuËe
129. økwshkík rðÄkLkMk¼kLkk «Úk{ yæÞûk – fÕÞkýS {nuíkk
130. økwshkík rðÄkLkMk¼kLkk ðíko{kLk yæÞûk – h{ý÷k÷ ðkuhk
131. økwshkík rðÄkLkMk¼kLkk «Úk{ ykrËðkMke yæÞûk – økýÃkík ðMkkðk
132. Äwðkhý ðes{ÚkfLke þYykík fÞk {wÏÞ{tºkeLkk Mk{Þ{kt ÚkE ? – çk¤ðtíkhkÞ {nuíkk
133. økwshkík hkßÞ rðÄkLkMk¼kLke «Úk{ [qtxýe õÞkhu ÞkuòE ? E.Mk. 1962 {kt
134. fkuLkk þkMkLk Ëhr{ÞkLk 1973 {kt økwshkík {kæÞr{f rþûkf rðÄuÞf ÃkMkkh ÚkÞwt ? - ½Lk~Þk{ ykuÍk
135. fkuLkku þkMkLk Ëhr{ÞkLk LkðrLk{koý yktËku÷Lk ÚkÞwt níkwt ? – r[{Lk¼kE Ãkxu÷
136. økheçke Ëqh fhðk ytíÞkuËÞ ÞkusLkk þY fhLkkh {wÏÞ{tºke – çkkçkw¼kE Ãkxu÷
137. økwshkíkLkk «Úk{ ykrËðkMke {wÏÞ{tºke – y{h®Mkn [kiÄhe
138. økwshkíkLkk MkkiÚke LkkLke ðÞLkk {wÏÞ{tºke – [e{Lk¼kE Ãkxu÷
139. økkufw¤økúk{ ÞkusLkk Ëk¾÷ fhLkkh {wÏÞ{tºke – fuþw¼kE Ãkxu÷

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 4

 www.anamikaacademy.org 8000040575

140. fkuLkk Mk{Þ{kt økwshkíkLkwt ÃkkxLkøkh økktÄeLkøkh çkLkkððk{kt ykÔÞwt – rníkuLÿ ËuMkkE
141. 19-9-1965 Lkk hkus fåA MkhnËu ÃkkrfMíkkLku fÞk {wÏÞ{ºkeLkwt rð{kLk íkkuze ÃkkzÞwt ? – çk÷ðtíkhkÞ {nuíkk
MkwÚkhe
142. fkuLkk Mk{Þ{kt VhrsÞkík «kÚkr{f rþûký rðÄuÞf ½zðk{kt ykÔÞwt ? – Sðhks {nuíkk
143. fkuLkk Mk{Þ{kt ðzkuËhk{kt fkuÞ÷e rhVkELkhe þY fhðk{kt ykðe níke ? çk¤ðtíkhkÞ {nuíkk
144. økwshkík{kt Mkki «Úk{ðkh hk»xÙÃkríkþkMkLk õÞkhu ÷kËðk{kt ykÔÞwt ? – 13-5-1971
145. økwshkík{kt yíÞkh MkwÄe fux÷k fkÞofkhe yæÞûkku ykÔÞk ? - 7
146. økwshkíkLkk ytrík{ fkÞofkhe yæÞûk – Lke{kçkuLk
147. «Úk{ rðÄkLkMk¼k{kt fw÷ fux÷e çkuXfku níke ? - 132
148. çkkh{e rðÄkLkMk¼k{kt fw÷ fux÷e çkuXfku Au ? - 182
149. LkhuLÿ {kuËeLke fkuEÃký ºký ÞkusLkkLkk Lkk{ ÷¾ku – Mkkøkh¾uzw, ßÞkuríkøkúk{, Mkws÷k{ MkwV÷k{
150. fkuLkk Lkuík]íð nuX¤ MkktæÞfkuxo þY fhLkkh «Úk{ hkßÞ økwshkík çkLÞwt ? – LkhuLÿ {kuËe
151. {kÄð®Mkn Mkku÷tfe îkhk yÃkLkkðkÞu÷ fE rÚkÞheLkk fkhýu økwshkík{kt ¿kkríkyku{kt ¼køk÷k ÃkzÞk ? - ¾k{
152. ÃkkhzeLke ÄkrMkÞk s{eLkLkku Mkw¾Ë Wfu÷ ÷kðLkkh {wÏÞ{tºke – rníkuLÿ ËuMkkE
153. MkwÚkhe ÃkkMku fÞk {wÏÞ{tºkeLkk Lkk{ ÃkhÚke çktÄ çkktÄðk{kt ykÔÞku Au ? – çk¤ðtíkhkÞ {nuíkk
154. yLkk{ík yktËku÷LkLkk fkhýu fÞk {wÏÞ{tºkeLku hkSLkk{wt ykÃkðwt ÃkzÞwt – {kÄð®Mkn Mkku÷tfe
155. {wÏÞ{tºke ÃkËLkku íÞkøk fÞko çkkË fÞk {wÏÞ{tºke íkwhík s rçkúxLk ¾kíku hksËqík rLk{kÞk ? – Sðhks {nuíkk
156. økwshkík rðãkÃkeX{kt yæÞkÃkf íkhefu Mkuðk ykÃkLkkh íku{s y{ËkðkË{kt MkhËkh ðÕ÷¼¼kE Ãkxu÷ fku÷usLke
MÚkkÃkLkk fhLkkh – [e{Lk¼kE Ãkxu÷
157. rfMkkLk {sËqh ÷kufÃkûkLke h[Lkk{kt fÞk {wÏÞ{tºkeLkku ®MknVk¤ku níkku ? – [e{Lk¼kE Ãkxu÷
158. fÞk {wÏÞ{tºkeyu hksfkux Mknfkhe çkUf{kt zkÞhufxh íkhefuLke Mkuðkyku ykÃke Au ? – fuþw¼kE Ãkxu÷
159. {kuhçke nkuLkkhík ð¾íku hkßÞLkk {wÏÞ{tºke fkuý níkk ? – çkkçkw¼kE Ãkxu÷
160. fÞkt {wÏÞ{tºkeyu «Úk{ yku÷ EÂLzÞk Ãkku÷eMk fkuLVhLMkLkwt W˽kxLk fÞwo ? – LkhuLÿ {kuËe
161. {wÏÞ{tºke LkhuLÿ {kuËe fÞk rð»kÞ{kt yLkwMLkkíkfLke ÃkËðe Ähkðu Au ? – hkßÞþk†
162. ðzkuËhk hkßÞLkk rðr÷LkefhýLke rðrÄ Ãkkh Ãkkzðk MkhËkh Ãkxu÷u fkuLku rËðkLk íkhefu LkeBÞk ? – Sðhks {nuíkk
163. rî÷ûke ðu[ký ðuhku Ëk¾÷ fhLkkh – Sðhks {nuíkk
164. ¼khík MkhfkhLkk rðËuþ{tºke íkhefu Mkuðk ykÃkLkkh – {kÄð®Mkn Mkku÷tfe
165. ©ef]»ýyu ßÞkt ËuníÞkøk fÞkuo níkku íku MÚk¤ - ¼k÷fk íkeÚko
166. Mkkihk»xÙLke þkLk – hksfkux
167. økktÄeSLke f{o¼qr{ - y{ËkðkË
168. {nu÷kuLkwt þnuh – ðzkuËhk
169. ykxo rMkÕfLke Lkøkhe – Mkwhík
170. fkrXÞkðkzLkwt híLk – ò{Lkøkh
171. Mkkûkh ¼qr{ - LkrzÞkË
172. Mkkihk»xÙLke MktMfkh Lkøkhe - ¼kðLkøkh
173. rMkØhks sÞ®MknLkwt sL{MÚk¤ - Ãkk÷LkÃkwh

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 5

 www.anamikaacademy.org 8000040575

174. økwshkíkLkwt «Úk{ íku÷ûkuºk - ÷qýus

175. þk{¤kS{kt fkuLke {qŠík Au ? ©ef]»ýLkk ~Þk{ MðYÃkLke
176. ¼khíkLkkt Ãkkt[ Ãkrðºk Mkhkuðh{ktÚke økwshkík{kt ykðu÷ fåALkw Ãkrðºk Mkhkuðh – LkkhkÞý Mkhkuðh
177. økkuÃkLkkÚkLkwt rþð{trËh fÞk rsÕ÷k{kt ykðu÷wt Au ? ¼kðLkøkh
178. LkkhË-çkúñkLke yLkku¾e «rík{k fÞk MÚk¤u ykðu÷e Au – fk{hus
179. EhkLkÚke ykðu÷k ÃkkhMkeyku økwshkík{kt Mkki«Úk{ fÞkt WíkÞko níkk ? – Mktòý (þkMkLkfíkko – òËehkýk)
180. ð÷Mkkz rsÕ÷kLkk fÞk MÚk¤u ÃkkhMkeykuLkku Ãkrðºk yÂøLk yksu Ãký «sðr÷ík Au ? – WËðkzk
181. yuf s rþ÷k{ktÚke ftzkhkÞu÷ ¼økðkLk yrsíkLkktÚkLke «rík{k {nuMkkýk rsÕ÷kLkk fÞk MÚk¤u ykðu÷e Au ? –
íkkhtøkk
182. økktÄeLkøkh rsÕ÷kLkk {nwzeLkk {trËh{kt fÞk ¼økðkLkLke {qŠík Au ? - ½txkfýo {nkðeh
183. sqLkkøkZ rsÕ÷kLkk Ëkíkkh{kt fkuLke Ëhøkkn ykðu÷e Au ? – s{eÞ÷þk Ãkeh
184. hkßÞLkwt MkkiÚke «k[eLk {trËh økkuhs õÞk rsÕ÷k{kt ykðu÷wt Au ? – ðzkuËhk
185. çkhzku zwtøkh fÞkt rsÕ÷k{kt ykðu÷wt Au ? – ÃkkuhçktËh
186. çkhzku y¼ÞkhÛÞ fÞk rsÕ÷k{kt ykðu÷wt Au ? ÃkkuhçktËh
187. y{ËkðkËLke MÚkkÃkLkk fkuýu yLku õÞkhu fhe ? – Mkw÷íkkLk yn{Ëþkn, 1411
188. {n{Ë çkuøkzk yLku íkuLke þknòËkykuLke {Íkh fÞkt ykðu÷e Au ? – Mkh¾us
189. ÃkktzðkuLke þk¤k yLku ¼e{Lkwt hMkkuzwt y{ËkðkË{kt fÞkt ykðu÷wt Au ? – Äku¤fk
190. {eLk¤Ëuðeyu çktÄkðu÷ {wLkMkh ík¤kð y{ËkðkË{kt fÞkt ykðu÷ Au ? rðh{økk{
191. frð f÷kÃkeLkk f{o¼qr{ yLku sL{¼qr{ ÷kXe fÞk rsÕ÷k{kt ykðu÷e Au ? – y{hu÷e
192. ¾t¼kíkLkwt «k[eLk Lkk{ - Míkt¼íkeÚko
193. ykÞLkk {nu÷ yLku «køk {nu÷ fÞk þnuh{kt ykðu÷k Au ? - ¼qs
194. ¾khuf MktþkuÄLk fuLÿ yLku fwËhíke WÃk[khfuLÿ fÞk þnuh{kt ykðu÷k Au ? – {wtÿk
195. yurþÞkLkwt MkkiÚke Ãknu÷wt rðLzVk{o yLku xe. çke. MkuLkuxkurhÞ{ fÞkt ykðu÷wt Au ? – {ktzðe
196. Ahe-[ÃÃkk yLku MkqzeLkk Wãkuøk {kxu fÞwt þnuh òýeíkwt Au ? ytòh
197. fkXeykuyu çktÄkðu÷wt fkuxÞfoLkwt MkqÞo{trËh fÞk rsÕ÷k{kt ykðu÷wt Au ? – fåA
198. þuZe LkËeLkk rfLkkhu fÞk MktíkLkku yk©{ ykðu÷ku Au. - ©e{kuxk
199. zkfkuhLkwt «k[eLk Lkk{ - ztfÃkwh
200. zkfkuhLkk {trËh{kt fÞk ¼økðkLkLke {qŠík rçkhks{kLk Au. – hýAkuzhkÞ
201. ¾uzk rsÕ÷k{kt Mkku÷tfeÞwøkLkwt fÞwt rþðk÷Þ ykðu÷wt Au ? – øk÷íkuïh
202. Mk{økú rðï{kt Mkki«Úk{ ðkh zkÞLkkMkkuhLkk #zk fE søÞkyu {¤e ykÔÞk níkk ? – hiÞk÷e
203. ¾uzk rsÕ÷k{kt fÞkt økh{ ÃkkýeLkk Íhk ykðu÷k Au ? - ÷Mkwtÿk
204. WíftXuïh {nkËuðLkwt {trËh fE LkËeLkk rfLkkhu ykðu÷wt Au ? – ðkºkf
205. ¼B{rhÞku fqðku ¾uzk rsÕ÷k{kt fÞkt ykðu÷ku Au ? – {nu{ËkðkË
206. økktÄeLkøkhLkwt ykÞkusLk fhLkkh rþÕÃke - ÷efk çkwþeoÞh
207. yzk÷sLke ðkð fkuýu çktÄkðe níke – ðeh®MknLke hkýe YzkçkkE + {nt{Ë çkuøkzkLkk Mk{Þ{kt
208. Mkkihk»xÙLkwt ÃkurhMk – ò{Lkøkh

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 6

 www.anamikaacademy.org 8000040575

209. hý{÷ ík¤kð yLku {kýufçkkE {wÂõíkÄk{ fÞk þnuh{kt ykðu÷k Au ? – ò{Lkøkh
210. xkxkLkwt fur{f÷ yLku {eXkLkwt fkh¾kLkwt fE søÞkyu ykðu÷wt Au ? – {eXkÃkwh
211. yzefzeLke ðkð, Lkð½ý fqðku yLku Lkh®Mkn [kuhku fÞk þnuh{kt ykðu÷k Au ? – swLkkøkZ
212. økeh rsÕ÷kLkk fÞk MÚk¤u økh{ ÃkkýeLkk Mkkík fwtz ykðu÷k Au ? – íkw÷Mke~Þk{
213. ykÞwðuorËf ÞwrLkðŠMkxeLkwt {wÏÞ {Úkf fÞk þnuh{kt ykðu÷wt Au ? - ò{Lkøkh
214. Mkku{LkkÚk fE LkËeLkk rfLkkhu ykðu÷wt Au ? – rnhý + frÃk÷k + MkhMðíke
215. ¼khíkeÞ Lkkifk MkuLÞLkwt íkkr÷{fuLÿ fÞkt ykðu÷wt Au ? – ò{Lkøkh-ðk÷Mkwhk
216. ykrËðkMke rðãkÚkeoyku {kxu yk©{ þk¤k fÞkt ykðu÷e Au ? – yknðk
217. økwshkíkLkwt yuf{kºk røkrh{Úkf MkkÃkwíkkhk fÞk rsÕ÷k{kt ykðu÷wt Au ? – zktøk
218. ‘MkkÃkwíkkhk’ þçËLkku yÚko ? – MkkÃkLkwt rLkðkMk
219. zktøke «òLkku MkkiÚke {kuxku ÷kufkuíMkð – zktøk Ëhçkkh
220. økwshkíkLkku MkkiÚke {kuxku çkkuxkuLkef÷ økkzoLk (ðLkMÃkrík WãkLk) zktøk rsÕ÷k{kt fÞk MÚk¤u ykðu÷ku Au ? – ð½E
221. fkuLku zktøkLkwt «ðuþîkh økýkÞ Au. – ð½E
222. híkLk{nk÷ hªA y¼ÞkhÛÞ fÞk rsÕ÷k{kt ykðu÷wt Au ? – ËknkuË
223. Lk{oËk rsÕ÷kLkwt {wÏÞ {Úkf fÞwt - hksÃkeÃk¤k
224. Lk{oËk rsÕ÷kLkk fÞk MÚk¤u yuf nòh çkkhe ðk¤ku {nu÷ ykðu÷ku Au ? – hksÃkeÃk¤k
225. LkðMkkhe þnuh fE LkËeLkk rfLkkhu ðMku÷wt Au ? – Ãkqýko
226. Ãkt[{nk÷ rsÕ÷kLkwt {wÏÞ {Úkf – økkuÄhk
227. [ktÃkkLkuh Lkøkh ðMkkðLkkh – ðLkhks [kðzk ([ktÃkkçkkýkðkýeLke ÞkË)
228. ËqrÄÞk AkrMkÞk yLku íkur÷Þk ík¤kð fE søÞkyu ykðu÷k Au ? – ÃkkðkøkZ
229. Ãkt[{nk÷ rsÕ÷kLkk fÞk MÚk¤u økh{ ÃkkýeLkk Íhk òuðk {¤u Au ? – xwðk
230. Ãkt[{nk÷ rsÕ÷kLkk fÞk MÚk¤u rVÕ{ MxwrzÞku rðfMkkððk{kt ykÔÞku Au ? – nk÷ku÷
231. Ãkkxý þnuh ðMkkðLkkh – ðLkhks [kðzk (yýrn÷ ¼hðkzLke ÞkË{kt)
232. ÃkkxýLkwt {q¤Lkk{ - yýne÷Ãkwh Ãkkxý
233. Ãkkxý{kt ykðu÷ Mkn†®÷øk ík¤kð fkuýu çktÄkÔÞwt ? – rMkØhks ßÞ®Mkn
234. LkðMkkhe rsÕ÷kLkk fÞk MÚk¤u ð÷Mkkze Mkkøk{ktÚke VŠLk[h çkLkkððkLkk fkh¾kLkk rðfMÞk Au ? –çke÷e{kuhk
235. økwshkíkLkwt fÞwt MÚk¤ {kík]©kØ {kxu òýeíkwt Au ? – rMkØÃkwh
236. þt¾uïhLkwt swLkwt Lkk{ - þt¾Ãkwh
237. þt¾uïh{kt fÞwt rsLkk÷Þ ykðu÷wt Au – ÃkkïLkkÚkS
238. fÞwt Lkøkh MkwËk{kÃkwhe íkhefu yku¤¾kÞ Au. – ÃkkuhçktËh
239. Ãkk÷LkÃkwh þnuhLkwt {q¤Lkk{ - «n÷kËLk Ãkwh
240. feŠík{trËh õÞk þnuh{kt ykðu÷wt Au ? – ÃkkuhçktËh
241. «rMkØ rðnkhÄk{ çkk÷khk{ fÞk rsÕ÷k{kt ykðu÷ Au. – çkLkkMkfktXk
242. y¥kh Wãkuøk yLku nehk Wãkuøk {kxu òýeíkwt þnuh – Ãkk÷LkÃkwh
243. ¼Y[Lkwt «k[eLk Lkk{ - ¼]økw íkeÚko
244. ¼Y[ rsÕ÷kLkk fÞk þnuh{kt 18 ð»kuo fwt¼{u¤ku ¼hkÞ Au ? - ¼kz¼qík

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 7

 www.anamikaacademy.org 8000040575

245. þwf÷íkeÚko{kt fÞk rËðMku {u¤ku ¼hkÞ Au ? – fkŠíkfe ÃkqŠý{k

246. ¼Y[{kt fÞktÚke ¾Lkesíku÷Lkk ¼tzkh {éÞk Au ? – ytf÷uïh
247. ¼kðLkøkhLkk MÚkkÃkf - ¼kð®MknS Ãknu÷k
248. økkuÕzLkrçkús yLku rðfxkurhÞk õ÷kuf xkðh fÞk þnuh{kt ykðu÷wt Au ? - ¼Y[
249. Ãkkr÷íkkýk fkuLkwt MÚkkLkf økýkÞ Au. – É»k¼Ëuð
250. {ehk-ËkíkkhLke Ëhøkkn fÞk rsÕ÷k{kt ykðu÷e Au ? – Ãkkxý
251. ðkuxMkLk Mktøkúnk÷Þ fÞk þnuh{kt ykðu÷wt Au ? – hksfkux
252. çkkxoLk Mktøkúnk÷Þ fÞk þnuh{kt ykðu÷wt Au ? - ¼kðLkøkh
253. ð÷¼eÃkwh rðãkÃkeX fÞk rsÕ÷k{kt ykðu÷e Au ? - ¼kðLkøkh
254. {kuZuhk fE LkËeLkk rfLkkhu ðMku÷wt Au ? – Ãkw»Ãkkðíke
255. {kuZuhk {trËh fkuLkk Mk{Þ{kt çktÄkÞwt Au ? - ¼e{Ëuð Mkku÷tfe «Úk{
256. þŠ{ck ík¤kð yLku þk{¤þkLke [kuhe Lkk{Lkk çku íkkuhýku fÞk þnuh{ktt ykðu÷k Au ? – ðzLkøkh
257. Mktík {kuhkheçkkÃkwLkwt sL{MÚk¤ - ík÷økkshzk
258. Lkh®Mkn {nuíkkLkwt sL{MÚk¤ - ík¤kò, ¼kðLkøkh
259. SÁ yLku EMkçkøkw÷Lkwt rðïLkwt MkkiÚke {kuxwt çkòh – QtÍk
260. ¼kðLkøkhLkk fÞk MÚk¤u fk[çkk WAuh fuLÿ Au ? – nkÚkçk
261. rðMkLkøkh þnuh fkuýu ðMkkÔÞwt ? – rðMk¤Ëuð ðkÄu÷k
262. ykuE÷ yuÂLsLkLkku Wãkuøk........fÞk þnuh{kt rðfMÞku Au. – hksfkux
263. íkktçkk-rÃk¥k¤Lkk ðkMkýkuLkk Wãkuøk {kxu skýeíkwt þnuh – ðeMkLkøkh
264. hksfkuxLke MÚkkÃkLkk fkuýu fhe ? – rð¼kuS òzuò
265. økktÄeSLkwt hksfkux{kt ykðu÷wt rLkðkMkMÚkkLk fÞk Lkk{u yku¤¾kÞ Au. – fçkk økktÄeLkk zu÷k
266. ¼økðË økku{tz÷Lke h[Lkk fkuýu fhe ? - ¼økðík®MknS
267. {nuMkkýk{kt fE Mknfkhe zuhe ykðu÷e Au ? – ËqÄMkkøkh zuhe
268. Mðk{e ËÞkLktË MkhMðíkeLke sL{¼qr{ – xttfkhk
269. ½rzÞk¤ çkLkkððkLkku Wãkuøk fÞk rðfMÞku Au. – {kuhçke
270. hksfkuxLkwt fÞwt þnuh MkkzeykuLkk WíÃkkËLk {kxu òýeíkwt Au ? – suíkÃkwh
271. hksfkuxLkwt fÞwt þnuh hk{ËuðÃkehLkk MÚkkLkf íkfefu yku¤¾kÞ Au ? hýwò
272. ÷û{erð÷kMk Ãku÷uMk fÞk þnuh{kt ykðu÷ku Au ? – ðzkuËhk
273. nehk¼køkku¤ ðzkuËhk rsÕ÷kLkk fÞk þnuh{kt ykðu÷e Au ? – z¼kuE
274. rþðLkk çkkÕÞkðíkkh økýkíkk ¼økðkLk ÷fw÷eþLkku sL{ fÞkt ÚkÞku nkuðkLkwt {LkkÞ Au ? – fkÞkðhkuný
275. ËrûkýLkwt fkþe yux÷u – [ktËkuË
276. ÷kfzkLkk h{fzk yLku ÷k¾fk{ {kxu «ÏÞkík MÚk¤ – Mkt¾uzk
277. ©e htøkyðÄqíkLkku yk©{ ðzkuËhk{kt fÞkt ykðu÷ku Au ? – Lkkhuïh
278. rÃkík]©kØ {kxu òýeíkwt MÚk¤ - [ktËkuË
279. ðzkuËhk{kt ykuE÷ rhVkELkhe fÞkt ykðu÷e Au ? – fkuÞ÷e
280. yíkw÷Lkwt htøk hMkkÞýLkwt fkh¾kLkwt fÞkt ykðu÷wt Au ? – ð÷Mkkz

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 8

 www.anamikaacademy.org 8000040575

281. hu÷ðu MkwhûkkˤLkwt íkk÷e{ fuLÿ fÞkt ykðu÷wt Au ? – ð÷Mkkz

282. ð÷Mkkz rsÕ÷k{kt ykðu÷ ÃkkhMkeykuLkwt Ãkrðºk MÚk¤ - WËðkzk
283. çkLkkMkfktXk rsÕ÷kLkwt {wÏÞ {Úkf – Ãkk÷LkÃkwh
284. ®n{íkLkøkh þnuh LkËeLkk rfLkkhu ðMku÷wt Au. – nkÚk{íke
285. [íkw{wo¾ çkúñkSLkwt {trËh fÞk MÚk¤u ykðu÷wt Au ? - ¾uzçkúñk
286. þk{¤kS fE LkËeLkk rfLkkhu ykðu÷wt Au ? - {uïku
287. MkkçkhfktXk rsÕ÷kLkwt ðzwt {Úkf - ®n{íkLkøkh
288. {kLkðMkŠsík ÞkLkoLkwt {kuxwt {kfuox – Mkwhík
289. íkkÃke LkËe yLku ËrhÞkLkwt Mktøk{MÚkkLk – zwB{Mk
290. snksðkzk yLku ¾kíkh Mktfw÷ {kxu òýeíkwt MkwhíkLkwt þnuh – nShk
291. rnt{íkLkøkh þnuh ðMkkðLkkh – Mkw÷íkkLk yn{Ëþkn
292. Mkwhík{kt fÞk þnuh{kt Mknfkhe Äkuhýu [k÷íkwt ¾ktzLkwt fkh¾kLkwt ykðu÷wt Au. – çkkhzku÷e
293. ðZðký fE LkËeLkk rfLkkhu ðMku÷wt Au. – ¼kuøkkðku
294. íkhýuíkhLkku «ÏÞkík {u¤ku fÞk rsÕ÷k{kt yLku fÞkhu ¼hkÞ Au ? – MkwhuLÿLkøkh, ¼kËhðk MkwË 4, 5, 6
295. r[LkkE {kxeLkk ðkMkýku çkLkkððkLkwt «rMkØ fkh¾kLkwt Ãkhþwhk{ Ãkkuxhe fÞkt ykðu÷e Au ? – ÚkkLkøkZ (MkwhuLÿLkøkh)
296. íkkÃke rsÕ÷kLkwt ðzwt {Úkf – ÔÞkhk
297. íkkÃke LkËe Ãkh fÞkt çktÄ çkktÄðk{kt ykÔÞku Au ? – fkfhkÃkkh
298. rÃk÷kShkð økkÞfðkzu çktÄkðu÷ rfÕ÷ku fÞkt ykðu÷ Au ? – MkkuLkøkZ
299. yðko[eLk Ér»k swøkíkhk{ ËðuLke yk©{ fÞkt ykðu÷ku Au ? – ðuzAe
300. MkuLxÙ÷ ÃkÕÃk{e÷ fÞkt ykðu÷e Au ? – MkkuLkøkZ
301. 1997 {kt økwshkík{kt fÞkt {wÏÞ{tºkeyu rsÕ÷kykuLke ÃkwLkho[Lkk fhe níke ? – þtfhrMktn ðkÄu÷k
302. MkkiÚke {kuxwt Mkhkuðh – Lk¤Mkhkuðh
303. økwshkíkLkwt ¼kiøkkur÷f MÚkkLk sýkðku – 20.1 Úke 24.7 W.y. yLku 68.4 Úke 74.4 Ãkq.hu.
304. «k[eLk Mk{ks{kt ÷kx«Ëuþ yux÷u nk÷ økwshkíkLkku fÞku ¼køk ? – økwshkíkLkku {æÞ yLku Ërûký ¼køk
305. íkkÃkeLkku huíkk¤ xufheykuLkku çkLku÷ku W¥kh rfLkkhku fÞk Lkk{u yku¤¾kÞ Au ? – Mkwðk÷eLke xufheyku
306. ¾t¼kíkLkk y¾kík{kt fÞkt-fÞkt çkux ykðu÷k Au. – yr÷Þkçkux, Ãkeh{çkux
307. Mkw÷íkkLkÃkwh yLku suøkhe çkux fÞkt ykðu÷k Au ? - ¼kðLkøkh
308. çkLkkMkfktXk rsÕ÷kLke Ãkrù{u ykðu÷ku yÄohuík rðMíkkh fÞk Lkk{u òýeíkku Au. – økkuZk
309. {ne yLku þuZe ðå[uLkku «Ëuþ fÞk Lkk{u yku¤¾kÞ Au. – [hkuíkh
310. Ërûký økwshkíkLkwt {uËkLk..............íkhefu yku¤¾kÞ Au. – ÃkqhLkk {uËkLk
311. Mkkihk»xÙLkku Wå[ «Ëuþ fÞk ¾zfkuLkku çkLku÷ku Au. – çkuMkkÕxLkk yÂøLkf]ík
312. ÃkkhLkuhkLke xufheyku fÞk rsÕ÷k{kt ykðu÷e Au. – ð÷Mkkz
313. Ëktíkk yLku Ãkk÷LkÃkwh LkSfLke xufheyku fÞk Lkk{u yku¤¾kÞ Au. – suMkkuhLke xufheyku
314. ¾uzçkúñk, Ezh yLku þk{¤kS LkSfLke xufheyku fÞk Lkk{u yku¤¾kÞ Au. – ykhkMkwhLke xufheyku
315. fåA{kt Mk{wÿrfLkkhk LkSfLkk {uËkLkku fÞk Lkk{u yku¤¾kÞ Au. – ftXeLkk {uËkLkku
316. ðkøkzLkk {uËkLk{kt ....... zwtøkhku ykðu÷k Au. – ftÚkfkuxLkk zwtøkhku

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 9

 www.anamikaacademy.org 8000040575

317. Ërûký økehLke xufheyku{kt Qt[e xufhe fE Au ? – Mkhf÷k

318. W¥kh {ktzðLke xufheyku{kt Ÿ[k{kt Q[wt rþ¾h fÞwt Au ? – [kuxe÷k
319. Mkíkík MkkíkÚke ËMk rËðMk MkwÄe ðhMkkË Ãkzu íkku íkuLku þwt fnu Au. – nu÷e
320. rþÞk¤k{kt Ãkzíkk ðhMkkËLku fnu Au. – {kðXw
321. Lk{oËk LkËeykuLkk WËøk{MÚkkLk sýkðku : – {æÞ«ËuþLkk {if÷ Ãkðoík + y{hftxf
322. íkkÃke – {æÞ«ËuþLkk {nkËuðLke xufheyku{kt çkuíkwçk ÃkkMkuÚke
323. Ãkqýko – ÃkeÃk÷LkuhLkk zwtøkh{ktÚke
324. Mkkçkh{íke – WËÞÃkwh ÃkkMkuLkk Zuçkh Mkhkuðh
325. ykihtøk – Äh{ÃkwhLkk zwtøkh{ktÚke
326. {ne – {æÞ«uËuþLkk yÍuhk ÃkkMkuÚke
327. Ë{ýLku ÃkkhzeÚke y÷øk Ãkkzíke LkËe fE ? – fku÷f
328. Lk¤MkhkuðhLkku MkkiÚke {kuxku xkÃkw – ÃkkLkðz
329. ÄhkuE ÞkusLkk - fÞk-fÞk rsÕ÷kLke LkËe Ãkh ykðu÷ Au. – {nuMkkýk, Mkkçkh{íke
330. økwshkík{ktÚke Lkef¤e økwshkík{kt ðnuíke MkkiÚke ÷ktçke LkËe - ¼kËh
331. Mkkihk»xÙ{kt fE yku÷kËLke ¼UMkku WAuhðk{kt ykðu Au ? – òVhkçkkËe
332. fktfhuS, zktøke yLku økeh – økkÞ.
333. {kuíke ykÃkíke Ãk÷orVþ økwshkík{kt õÞktÚke {¤e ykðu Au ? – ò{Lkøkh-Ãkhðk¤kLkk xkÃkw
334. WíÃkkËLk yLku ðkðuíkhLkk rðMíkkhLke Ërüyu økwshkíkLkku «Úk{ ÄkLÞ Ãkkf - çkkshe
335. Lke[u ykÃku÷ ÃkkfLkwt MkkiÚke ðÄw WíÃkkËLk fhíkkt rsÕ÷k sýkðku. fu¤k – Mkwhík.
336. ò{V¤ - y{ËkðkË
337. fuhe – ð÷Mkkz (nkVwMk - ð÷Mkkz), (fuMkh - økeh Mkku{LkkÚk)
338. SÁ – {nuMkkýk
339. ðrhÞk¤e – {nuMkkýk
340. þuhze – Mkwhík, LkðMkkhe
341. ¾Lkes WíÃkkËLkLke árüyu ¼khík{kt økwshkíkLkwt MÚkkLk – [kuÚkwt
342. Ã÷kÂMxf f÷uLkwt MkkiÚke ðÄw WíÃkkËLk økwshkíkLkk fÞk rsÕ÷k{kt ÚkkÞ Au ? – ò{Lkøkh
343. íkktçkw, MkeMkw yLku sMkík økwshkík{kt fÞktÚke {¤e ykÔÞk níkk ? – çkLkkMkfktXkLkk Ëkíkk íkk÷wfk{kt
344. ËknkuË rsÕ÷kLkku ËuðøkZçkkheÞk íkk÷wfku þuLkk WíÃkkËLk {kxu òýeíkku Au ? økúuVkEx
345. økwshkík{kt Mkki «Úk{ðkh ¾Lkesíku÷ yLku fwËhíke ðkÞw õÞktÚke {¤e ykÔÞk níkk ? - ÷wýus (ykýtË rsÕ÷ku)
1958
346. y{ËkðkË rsÕ÷kLkk fÞk íkk÷wfk{kt økkuçkhøkuMk Ã÷kLx ykðu÷ Au. – ËMk¢kuE
347. økwshkíkLkk «Úk{ {rn÷k hkßÞÃkk÷ - þkhËk {w¾hS
348. Äwðkhý ðes{ÚkfLke þYykík økwshkíkLkk fÞk {wÏÞ{tºkeLkk Mk{Þ{kt ÚkE ? – çk¤ðtíkhkÞ {nuíkk
349. swLkkøkZ rsÕ÷kLkk MkíkkÄkh{kt Mk{krÄ ykðu÷e Au. – Mktík ykÃkkøkeøkk
350. fåA rsÕ÷k{kt LkkhkÞý Mkhkuðh LkSf ykðu÷ suLkkuLkwt «rMkØ íkeÚkoÄk{ - ¼ÿuïh
351. {nuMkkýk rsÕ÷kLkk íkkhtøkk{kt fÞk ËuðLke «rík{k Au ? – yrsíkLkkÚk

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 10

 www.anamikaacademy.org 8000040575

352. økktÄeLkøkh rsÕ÷kLkk fÞk rðMíkkh{kt ©e ÃkkïoLkkÚk yLku ©e ÃkÈkðíke ËuðeLke ¼ÔÞ «rík{k Au ? – þuheþk
353. swLkkøkZ rsÕ÷kLkk Ëkíkkh{kt fÞk ÃkehLke Ëhøkkn ykðu÷e Au ? – sr{Þ÷þk Ãkeh
354. yn{Ëþkn ¾èøktsçkûkLkku hkuòu íkÚkk {ÂMsË fÞkt ykðu÷k Au ? – Mkh¾us
355. frð f÷kÃkeLke sL{¼qr{ yLku f{o¼qr{ - ÷kXe y{hu÷e
356. Mktík ©e{kuxkLkku yk©{ fE LkËeLkk rfLkkhu Au ? – þuZe
357. ¼kðLkøkhLkk MÚkkÃkf - ¼kðrMkntS Ãknu÷k
358. hksfkuxLkk MÚkkÃkf – rð¼kuS òzuò
359. økwshkík rðãkÃkeX – y{ËkðkË, 1920
360. økwshkík ÞwrLkðŠMkxe – y{ËkðkË, 1949
361. {nkhkò MkÞkShkð ÞwrLkðŠMkxe – ðzkuËhk, 1950
362. ~Þk{S f]»ýð{ko ÞwrLkðŠMkxe – fåA, 2003
363. Ãktrzík rËLkËÞk÷ ÃkuxÙkur÷Þ{ ÞwrLkðŠMkxe – økktÄeLkøkh 2007
364. økwshkík LkuþLk÷ ÷ku ÞwrLkðŠMkxe – økktÄeLkøkh 2009
365. yxehk – y{ËkðkË, 1947
366. rVrÍf÷ rhMk[o ÷uçkkuhuxhe – y{ËkðkË 1947
367. EÂLzÞLk MÃkuMk rhMk[o ykuøkuoLkkEÍuþLk – y{ËkðkË 1969
368. MkuLxÙ÷ MkkuÕx yuLz {heLk fur{fÕMk rhMk[o EÂLMx. - ¼kðLkøkh, 1954
369. økwshkíkLkku ¾u÷kze yktíkhhk»xÙeÞ ûkuºku rMkrØ «kó fhu íÞkhu fÞku yuðkuzo, hk»xÙeÞ ûkuºku rMkrØ «kó fhu íÞkhu fÞku
yuðkuzo yLku hkßÞfûkkyu rMkrØ «kó fhu íÞkhu fÞku yuðkuzo ykÃkðk{kt ykðu Au. – yuf÷ÔÞ, MkhËkh ðÕ÷¼¼kE
Ãkxu÷, sÞËeÃk®Mkn yuðkuzo
370. økwshkík Mkhfkh íkhVÚke ykÃkðk{kt ykðíkku Íðuh[tË {u½kýe yuðkuzo fÞk ûkuºk{kt yÃkkÞ Au ? - ÷kuff÷k
371. økwshkík Mkhfkh íkhVÚke h{íkøk{ík ûkuºku fÞku yuðkuzo ykÃkðk{kt ykðu Au? – ytçkw¼kE Ãkwhkýe yuðkuzo
372. Mkki«Úk{ ykãfrð Lkh®Mkn {nuíkk yuðkuzo {u¤ðLkkh – hksuLÿ þkn
373. sÞr¼Ï¾w yuðkuzo fÞk ûkuºku ykÃkðk{kt ykðu Au ? – {kLkð fÕÞký
374. fkuLke M{]rík{kt ßÞr¼Ï¾w yuðkuzo yÃkkÞ Au ? - çkk÷k¼kE ËuMkkE (÷u¾f)
375. fE MktMÚkk îkhk Ëh ð»ko hýrsíkhk{ Mkwðýo[tÿf ykÃkðk{kt ykðu Au. – økwshkík MkkrníÞ Mk¼k.
376. «Úk{ hýSíkhk{ Mkwðýo[tÿf {u¤ðLkkh – Íðuh[tË {u½kýe
377. ¼khíkhíLk {u¤ðLkkh «Úk{ økwshkíke – {kuhkhS ËuMkkE
378. rºk¼wðLkËkMk økßshLkwt Lkk{ fÞk ûkuºk MkkÚku Mktf¤kÞu÷wt Au ? hMkkÞýþk†
379. {wtçkE Mk{k[khLkk MÚkkÃkf – VhËqLkS {ÍoçkkLk
380. [uMk{kt rVzhurxtøk {u¤ðLkkh rðïLkku MkkiÚke LkkLke ðÞLkku ¾u÷kze - «ríkf Ãkkhu¾
381. MkMíkw MkkrníÞ (y{ËkðkË)Lkk MÚkkÃkf – r¼ûkw y¾tzkLktË
382. {nkí{k økktÄeLkk hnMÞ{tºke – {nkËuð¼kE ËuMkkE
383. nMk{w¾ Mkktfr¤ÞkLkwt Lkk{ fÞk ûkuºk MkkÚku MktçktrÄík Au ? – Ãkwhkíkíð
384. Mkðkuoå[ yËk÷íkLkk «Úk{ {wÏÞ LÞkÞ{qŠík – nrh÷k÷ frýÞk
385. økwshkík nkEfkuxoLkk «Úk{ {wÏÞ LÞkÞ{qŠík – MkwtËh÷k÷ rºkf{÷k÷ ËuMkkE

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 11

 www.anamikaacademy.org 8000040575

386. Ãkh{kýw rð¿kkLkLkk «Úk{ ¼khíkeÞ «ðíkof – nku{e ¼k¼k

387. WÄLkk yLku ðuhkð¤{kt ............Wãkuøk rðfMÞku Au. – huÞkuLk
388. she Wãkuøk {kxu òýeíkwt þnuh – Mkwhík
389. nkurÍÞhe Wãkuøk {kxu MÚk¤ - y{ËkðkË
390. ðzkuËhkLkk fkuÞ÷e ¾kíku ..............Wãkuøk rðfkMk ÃkkBÞku Au. – ÃkuxÙkufur{fÕMk
391. Ãkxku¤k {kxu «ÏÞkík – Ãkkxý
392. MkwsLke yu þuLkku «fkh Au ? – hòE
393. heÿku÷ yLku LkkhËeÃkwhLkwt þwt fkÃkz ð¾ýkÞ Au. – rfLk¾kçk
394. ¼Á[ rsÕ÷kLke fE ¾ký{ktÚke yfef {¤e ykðu Au. – çkkðkÄkuhLke ¾ký
395. fÞk rsÕ÷kLkk ftfw-{uþ yLku çkktÄýe ð¾ýkÞ Au. – ò{Lkøkh
396. ÷kfzkLkk h{fzk yLku fkuíkhfk{ {kxu òýeíkwt MÚk¤ - Mkt¾uzk
397. økwshkík fux÷k Ëuþku{ktÚke [esðMíkwykuLke ykÞkík yLku fux÷k Ëuþku{ktÚke rLkfkMk fhu Au. – 26, 21
398. økwshkík MkkiÚke ðÄw ykÞkík þkLke ÚkkÞ Au yLku MkkiÚke ðÄw rLkfkMk þkLke ÚkkÞ Au. - ¾Lkesíku÷, ®Mkøk¾ku¤
399. økwshkík{kt hu÷ðuLke þYykík fÞkhu yLku fÞk çku MÚk¤ku ðå[u ÚkE ? 1855 Wíkhký yLku ytf÷uïh
400. Mkkihk»xÙ{kt hu÷ðuLke þYykík fÞkhu yLku fÞk çku MÚk¤ku ðå[u ÚkE ? - 1880 ¼kðLkøkhÚke ðZðký
401. økwshkíkLkwt fÞwt nðkE {Úkf Mkthûký ¾kíkwt Mkt¼k¤u Au. – ò{Lkøkh
402. økwshkíkLkwt yuf{kºk yktíkhhk»xÙeÞ nðkE{Úkf – y{ËkðkË nðkE {Úkf (MkhËkh Ãkxu÷)
403. fkøk¤ WãkuøkLkwt òýeíkwt MÚk¤ - MkkuLkøkZ, çkkhusze
404. EsLkuhe WãkuøkLkku MkkiÚke ðÄw rðfkMk fÞk þnuh{kt ÚkÞku Au ? y{ËkðkË
405. nu{w økZðeLkwt Lkk{ fÞk ûkuºk MkkÚku Mktf¤kÞu÷wt Au ? - ÷kuføkeík
406. furLÿÞ ÄkhkMk¼kLkk «Úk{ ¼khíkeÞ yæÞûk – rðê÷¼kE Ãkxu÷
407. ßÞkuríkMkt½ Lkk{Lkk MktMÚkkLkk MÚkkÃkf – {]Ëw÷k Mkkhk¼kE
408. rçkúrxþ Ãkk÷ko{uLxLkk «Úk{ ®nËe MktÇÞ – ËkËk¼kE LkðhkuS
409. ykuE÷ yuÂLsLkLkk Wãkuøk {kxu «ÏÞkík MÚk¤ - hksfkux
410. çktMke÷k÷ ð{ko ([fkuh)Lkwt Lkk{ fÞk ûkuºku Mkf¤kÞu÷wt Au. – r[ºkf÷k (ÔÞtøk r[ºkfkh)
411. økwshkík{kt ykrËðkMkeykuLkk WØkhf íkhefu fkuý òýeíkk Au - X¬hçkkÃkk (y{]ík÷k÷ X¬h)
412. Íðuhe çknuLkku (ËþoLkk Íðuhe yLku LkÞLkk Íðuhe) fÞk Lk]íÞ {kxu «ÏÞkík Au ? {ýeÃkwhe Lk]íÞ
413. fåALkk hý{kt ¼q÷k Ãkzu÷k ÷kufkuLkku Sð çk[kðLkkh Mktík – ËkËk {ufhý
414. suMk÷-íkkuh÷Lke Mk{krÄ fÞk þnuh{kt Au ? – ytòh
415. Mktík ykÃkkøkeøkkLke Mk{krÄ fÞk þnuh{kt Au ? MkíkkÄkh
416. rðÄðk yLku íÞfíkkLkk íkkhýnkh økýkíkk Mk{ksMkurðfk – Ãkw»ÃkkçkuLk {nuíkk
417. Mðk{e ËÞkLktË MkhMðíkeLkwt sL{MÚk¤ - xtfkhk, {kuhçke
418. {wÂM÷{ íkeÚkoÄk{ {ehk Ëkíkkh fÞk ykðu÷ Au. – WLkkðk (Ãkkxý)
419. ELËw÷k÷ Þkr¿kfLkku yk©{ fE søÞkyu Au? – LkuLkÃkwh, ¾uzk
420. økwshkík hkßÞLkwt WËT½kxLk fkuLkk nMíku fhðk{kt ykÔÞwt – hrðþtfh {nkhks
421. økwshkíkLke «Úk{ çkwrLkÞkËe þk¤k þY fhkðLkkh – çkçk÷¼kE {nuíkk

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 12

 www.anamikaacademy.org 8000040575

422. ÃkwMíkfk÷Þ «ð]r¥kLkk «ýuíkk – {kuíke¼kE y{eLk

423. økwshkík{kt ‘MkËrð[kh Ãkrhðkh’Lkk MkqºkÄkh – nrh¼kE Ãkt[k÷
424. økhçkeyku {kxu «ÏÞkík – ËÞkhk{
425. híkwËkLk hkunzeÞk yLku rþðËkLk økZðeyu fÞk ûkuºku LkkUÄÃkkºk Vk¤ku ykÃÞku Au ? [khýe MkkrníÞ
426. økhçkku þçË fÞk þçË ÃkhÚke çkLÞku Au ? – øk¼oËeÃk
427. økwshkíkLke ºkýu þÂõíkÃkeXku Ãkh økhçkk ÷¾Lkkh – ðÕ÷¼ {uðkzku
428. Mkwhík rsÕ÷kLkk Ëwçk¤k ykrËðkMkeykuLkwt Lk]íÞ – nk÷e Lk]íÞ
429. ¼Á[ rsÕ÷k{kt rþÞk¤k{kt Úkíkwt Lk]íÞ – ykøkðk
430. [kuhðkz yLku ðuhkð¤Lke ¾khðký çknuLkku Äkçkw ¼híke ð¾íku fÞwt Lk]íÞ fhu Au. – xeÃÃkýe
431. W¥kh økwshkík{kt {kÚku {ktzðe fu òøk {qfeLku çknuLkku fÞwt Lk]íÞ fhu Au. – {ktzðe yLku òøkLk]íÞ
432. {nuMkkýkLkk Xkfkuhku îkhk nkÚk{kt Y{k÷ hk¾e fhkíkwt Lk]íÞ – Y{k÷ Lk]íÞ
433. hktË÷{kíkkLke Míkwrík {kxu fhkíkwt Lk]íÞ – n{[e fu ne[Lk]íÞ
434. òVhkçkkËLkk MkeËe ykËeðkMkeykuLkwt Lk]íÞ – MkeËe Ä{k÷
435. MkeËe ykrËðkMkeykuLkk ÷kufLk]íÞ{kt nkÚk{kt þwt hk¾eLku ¾¾zkððk{kt ykðu Au. –{þehk
436. çkLkkMkfktXkLkk XkfkuhkuLkwt ÷kufLk]íÞ – {uhkÞku
437. zktøk rsÕ÷kLkk ykrËðkMkeykuLkwt zktøkeLk]íÞ – [k¤ku
438. yMkkEík Xkfhu ÷¾u÷k ¼ðkE ðuþku{kt MkkiÚke sqLkk{kt sqLkku ðuþ – hk{ËuðLkku ðuþ
439. økwshkík{kt fw÷ ðMíkeLkk fux÷k xfk ykrËðkMkeyku Au. – 14.92
440. økwshkík{kt økwshkíke ¼k»ke ÷kufkuLke MktÏÞk fw÷ ðMíkeLkk fux÷k xfk Au. – 89.36
441. økwshkík{kt 2011 Lke ðMíke økýíkhe «{kýu MkkiÚke ðÄw ðMíke Ähkðíkwt þnuh – y{ËkðkË
442. økwshkík{kt Ëh ð»kuo LkkLkk-{kuxk fux÷k {u¤k ¼hkÞ Au ? – 1600
443. økwshkík{kt MkkiÚke ðÄw {u¤k fÞk {kMk{kt ¼hkÞ Au ? – ©kðý
444. ¼hík ¼hu÷k Aºkeyku fÞk {u¤kLkwt rðrþü ykf»koý Au ? – íkhýuíkh
445. þk{¤kSLkku {u¤ku fÞk rsÕ÷k{kt õÞkhu ¼hkÞ Au ? – yhðÕ÷e, ËuðWXe yrøkÞkhMkÚke fkŠíkfe ÃkqŠý{k MkwÄe
446. økÄuzkykuLkk ¾heË-ðu[ký {kxu «ÏÞkík {u¤ku – ðkiXkLkku {u¤ku
447. økktÄeLkøkh rsÕ÷kLkk YÃkk÷{kt ÃkÕ÷e õÞkhu ¼hkÞ Au ? – ykMkku MkwË Lkku{
448. ðkiXkLkku {u¤ku fÞkt yLku õÞkhu ¼hkÞ Au ? – y{ËkðkË, fkŠíkfe 11Úke ÃkqLk{,
(økku¤ økÄuzkLkku {u¤ku – suMkðkzk, ËknkuË)
449. íkhýuíkhLkku {u¤ku fÞkt yLku fÞkhu ¼hkÞ Au ? – MkwhuLÿLkøkh, ¼kËhðk MkwË 4, 5, 6
450. ¾uzk rsÕ÷kLkk zkfkuh{kt fÞk {kMkLke ÃkqLk{u {kuxku {u¤ku ¼hkÞ Au. – ykMkku
451. fE LkËe LkSf ¼ðLkkÚkLkku {u¤ku ¼hkÞ Au ? – Mkwðýohu¾k
452. ¼ðLkkÚkLkku {u¤ku õÞkhu ¼hkÞ Au ? – {nkrþðhkºkeLke {æÞhkºkeyu
453. økwshkík{kt «Úk{ hurzÞku fuLÿ fkuýu yLku fÞkt þY fÞwO ? – {nkhkò MkÞkShkð økkÞfðkz, ðzkuËhk, 1939
454. økwshkík{kt xur÷rðÍLkLkku «kht¼ fÞkÚke ÚkÞku – Ãkes
455. hk»xÙÃkrík íkhVÚke økwýð¥kkLkwt «{kýÃkºk {u¤ðLkkhe rVÕ{kuLkk Lkk{ sýkðku – LktËLkðLk, fMkwtçkeLkku htøk
456. «Úk{ htøkeLk økwshkíke rVÕ{ - ÷e÷wze Ähíke.

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 13

 www.anamikaacademy.org 8000040575

457. økwshkík Mkhfkhu Mkki«Úk{ ðkh fh{wÂõík ykÃke nkuÞ íkuðe rVÕ{ - y¾tz Mkki¼køÞðíke
458. ÷û{e rVÕ{ MxwzeÞku fÞkt ykðu÷ku Au ? – ðzkuËhk.
459. y{ËkðkËLkk fÞk MÚk¤u Mkkík LkËeykuLkku Mktøk{ ÚkkÞ Au ? – ðkiXk
460. økwshkíkLke fE ¼k»kkLke r÷rÃk LkÚke – fåAe
461. økwshkíkLkku fÞku {u¤ku Ëuþ rðËuþ{kt «ÏÞkík Au ? íkhýuíkh
462. {uhkÞku Lkk{Lkk ÷kufLk]íÞ ð¾íku økðkíkk þkiÞoøkkLkLku þwt fnu Au. – nwze÷k
463. Ãkwhkýe çktÄwykuyu økwshkík{kt fE «ð]r¥kLku ðuøk ykÃÞku. – ÔÞkÞk{
464. yuf nkÚk{kt ËkuheLkku Auzku yLku çkeò nkÚk{kt ËktrzÞku ÃkfzeLku fhðk{kt ykðíkk Lk]íÞLku þwt fnu Au. – økkuV økqtÚký
465. íkýAkELkwt fkÃkz fÞkt þnuhLke rðrþüíkk Au ? – Mkwhík
466. çkk÷¼kuøÞ ÷kuffÚkkyku yLku ÷kuføkeíkku íkhV æÞkLk ËkuhLkkh – økesw¼kE çkÄufk
467. ¼khík{kt {wÂM÷{ MkÕíkLkíkLkku ÃkkÞku Lkk¾Lkkh – {nt{Ë Äkuhe
468. íkhkELkwt «Úk{ ÞwØ fÞkhu yLku fkuLke ðå[u ÚkÞwt ? – 1191, {n{Ë Äkuhe / Ãk]Úðehks [kinkýLke Sík
469. økw÷k{ðtþLkk MÚkkÃkf – fwíkwçkwÆeLk yiçkf
470. ¼khík{kt «Úk{ ðkh [ktËe yLku íkktçkkLkk yhçke rMk¬k [÷ý{kt {qfLkkh – Mk{MkwÆeLk yiçkf (yÕík{þ)
471. ¼khíkLke «Úk{ †e hkßÞfíkko – hrÍÞk Mkw÷íkkLk
472. r¾÷SðtþLkk MÚkkÃkf – Mkw÷íkkLk s÷k÷wÆeLk r¾÷S
473. ík½÷f ðtþLkk MÚkkÃkf – øÞkMkwÆeLk íkw½÷f
474. {nt{Ë çkeLk ík½÷fLkk Mk{Þ{kt fÞku ykhçk {wMkkVh ¼khík ykÔÞku níkku ? – EçLkçkíkwíkk
475. fkuLkk Mk{Þ{kt íki{wh ÷tøku rËÕ÷e Ãkh yk¢{ý fhe ÷qtx [÷kðe ? – LkMkeYÆeLk íkw½÷f
476. MkiÞËðtþLkk MÚkkÃkf - ¾esh¾kLk
477. ÃkkuíkkLke hksÄkLke rËÕ÷eÚke Ëki÷íkkçkkË ¾MkuzLkkh – {nt{Ë rçkLk ík½÷f
478. ÷kuËe ðtþLkk MÚkkÃkf – çkn÷ku÷ ÷kuËe
479. ykøkhk Lkøkh ðMkkðLkkh – rMkftËh ÷kuËe
480. rËÕ÷e MkÕíkLkíkLkku AuÕ÷ku hkò – Eçkúkne{ ÷kuËe
481. ÃkkýeÃkíkLkwt «Úk{ ÞwØ fÞkhu yLku fkuLke ðå[u ÚkÞwt - 1526, çkkçkh-Eçkúkne{ ÷kuËe, çkkçkhLke Sík
482. ¼khík{kt {w½÷ Mkk{úkßÞLkku MÚkkÃkf – çkkçkh.
483. ÃkuþkðhÚke fku÷f¥kk MkwÄeLkku økúkLx xÙtf hkuz çktÄkðLkkh – þuhþkn Mkqhe
484. ÃkkýeÃkíkLkwt çkeswt ÞwØ fÞkhu yLku fkuLke ðå[u ÚkÞwt ? – 1556, yfçkh-nu{w, yfçkhLke Sík
485. nÕËe½kxeLkwt ÞwØ õÞkhu yLku fkuLke ðå[u ÚkÞwt ? Ãkrhýk{ – 1576, yfçkh-hkýk «íkkÃk / yfçkhLke Sík
486. yfçkhu fÞku Ä{o MÚkkÃÞku – rËLk-yu-E÷kne
487. snktøkehLkwt {q¤Lkk{ – Mk÷e{
488. snktøkehLke çkuøk{Lkwt Lkk{ - Lkqhsnk ({nuYrÒkMkk)
489. fÞk ytøkúus «ríkrLkrÄyu snktøkeh ÃkkMku Mkwhík{kt ðuÃkkh fhðkLke ÃkhðkLkøke {ktøke – Mkh Úkku{Mk hku
490. ÷k÷ rfÕ÷k, ò{k {ÂMsË çktÄkðLkkh – þknsnkt
491. økwÁ íkuøkçknkËwhLke níÞk fhkðLkkh – ykihtøkÍuçk
492. ¼khík ykððkLkku Lkðku s¤{køko þkuÄLkkh – ðkMfku-Ëe-økk{k

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 14

 www.anamikaacademy.org 8000040575

493. Ã÷kMkeLkwt ÞwØ õÞkhu yLku fkuLke ðå[u ÚkÞwt – 1757 {kt f÷kEð-rMkhksWË Ëki÷k
494. ¼khíkLkk «Úk{ økðLkoh – hkuçkxo f÷kEð
495. ¼khíkLkk «Úk{ økðLkoh sLkh÷ - ðkuhLk nuÂMxøMk
496. rsÕ÷kyku{kt rËðkLke yLku VkusËkhe fkuxkuoLke MÚkkÃkLkk fhkðLkkh – ðkuhLk nuÂMxøMk
497. ÷kuzo fkuLko ðkur÷Mku fkÞËkLkwt fÞwt ÃkwMíkf ÷ÏÞwt ? – fkuLko ðkur÷Mk fkuz
498. MknkÞfkhe ÞkusLkk Ëk÷¾ fhkðLkkh økðLkoh sLkh÷ - ÷kuzo ðu÷uM÷e.
499. ¼khík{kt {hkXkþkMkLkLkku ytík ÷kðLkkh - ÷kuzo nuÂMxtøMk
500. økw÷k{e «Úkk yLku {kLkð çkr÷ Ãkh «ríkçktÄ {qfLkkh - ÷kuzo rðr÷Þ{ çkuÂLxf
501. ¼khík hu÷ðu yLku íkkh-xÃkk÷Lke þYykík fhkðLkkh - ÷kuzo zu÷nkWMke
502. ¼khík{kt ¾kMk÷k Lkerík Ëk¾÷ fhkðLkkh - ÷kuzo zu÷nkWMke
503. ¼khík{kt «Úk{ þrnË (1857Lkk rðÃ÷ð{kt) – {tøk÷ Ãkktzu
504. fkUøkúuMkLke MÚkkÃkLkk õÞkhu ÚkE – 1885, MÚkkÃkf-yu. yku. Ìkw{
505. çktøkk¤Lkk ¼køk÷k fkuýu yLku õÞkhu ÃkkzÞk ? - ÷kuzo fÍoLk, 1905
506. {wM÷e{ r÷økLke MÚkkÃkLkk fÞkt yLku fÞkhu ÚkE ? – Zkfk-1906
507. ÔÞÂõík MðkíktºÞ yLku ðkýe MðkíktºÞ Ãkh ÷økk{ {qfíkku fkÞËku fÞku ? õÞkhu ÃkMkkh ÚkÞku ?– hku÷ux yufx, 1919
508. sr÷Þkðk÷k çkkøk níÞkfktz fÞkhu ÚkÞku ? – 13 yur«÷, 1919
509. økktÄeSyu fÞkhu yLku fux÷k MkkÚkeyku MkkÚku Ëktzefq[Lke þYykík fhe ? – 12 {k[o, 1930, 78 MkkÚkeyku
510. «Úk{ ÔÞÂõíkøkík MkíÞkøkún – rðLkkuçkk ¼kðu, çkeò ÔÞÂõíkøkík MkíÞkøkún-sðknh÷k÷ LknuY
511. {wÂM÷{ ÷eøkLke fÞk (þnuhLke) çkuXfu ÃkkrfMíkkLk {kxuLkku Xhkð {k[o 1940{kt ÃkMkkh fÞkuo – ÷knkuh
512. {nkðeh Mðk{eyu fÞk Ä{oLke MÚkkÃkLkk fhe ? – siLk
513. çkkiØ Ä{oLkk MÚkkÃkf – økkiík{ çkwØ
514. þe¾ Ä{oLkk MÚkkÃkf – økwÁLkkLkf
515. Mðk{eLkkhkÞý Mkt«ËkÞLkk MÚkkÃkf – Mðk{e MknòLktË
516. yfçkhu ®nËwyku Ãkh ÷køkíkku ðuhku LkkçkqË fÞkuo – srsÞkðuhku
517. 1565{kt fÞk ÞwØ{kt rðsÞLkøkh Mkk{úkßÞLkku ytík ykÔÞku – íkk÷efkuxk
518. 1571{kt yfçkh îkhk fÞk þnuhLke MÚkkÃkLkk fhðk{kt ykðe ? – VíkunÃkwh rMk¢e
519. E.Mk. fE Mkk÷{kt Eø÷uLz{kt EMx-EÂLzÞk ftÃkLke MÚkkÃkLkk ÚkE níke – 1600
520. 1609{kt z[ ÷kufkuyu fÞk þnuh{kt ðuÃkkh Úkkýw LkkÏÞwt – Ãkwr÷fx
521. E. Mk. 1613-14{kt fÞk MÚk¤uu ytøkúuòuyu ðuÃkkhe Úkkýw LkkÏÞwt – Mkwhík
522. rþðkSLkku hkßÞkr¼»kuf fE Mkk÷{kt ÚkÞku níkku – 6 swLk, 1674, hkÞøkZ
523. 1675{kt þe¾kuLkk økwÁ íkuøkçknkËwhLkku fkuLkk îkhk ðÄ ÚkÞku – ykihtøkÍuçk
524. 1699{kt fkuLku yu ¾k÷Mkk ÃktÚkLke MÚkkÃkLkk fhe. – økwÁ økkurðË®Mkn
525. 1764{kt çkfMkhLkwt ÞwØ ÚkÞwt níkwt su{kt ytøkúuòu Mkk{u fkuLke nkh ÚkE níke. – {eh fkMke{
526. 1767Lkk {iMkwhLkk «Úk{ ÞwØLkwt Ãkrhýk{ - niËhy÷e Mkk{u ytøkúuòuLke nkh
527. 1772{kt fkuý çktøkk¤Lkk «Úk{ økðLkoh çkLÞku – hkuçkxo f÷kEð
528. 1780{kt {iMkwhLkk çkeò ÞwØLkwt Ãkrhýk{ – ytøkúuòu Mkk{u niËhy÷eLke nkh.

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 15

 www.anamikaacademy.org 8000040575

529. rÃkxÙMk EÂLzÞk yufx fÞkhu y{÷{kt ykÔÞku ? – 1784

530. 1828{kt fkuLkk îkhk çkúñkuMk{ksLke MÚkkÃkLkk ÚkE níke ? – hkò hk{{kunLk hkÞ
531. {wtçkE yLku Úkkýk ðå[u hu÷ðuLke þYykík fE Mkk÷{kt ÚkE. – E.Mk. 1853
532. økktÄeSLkku sL{ õÞkhu ÚkÞku níkku ? 2S ykufxkuçkh, 1869
533. 1875{kt fkuLkk îkhk ykÞo Mk{ksLke MÚkkÃkLkk ÚkE níke. – ËÞkLktË MkhMðíke
534. ¼khíkeÞ hk»xÙeÞ fkUøkúuMkLke MÚkkÃkLkk fÞkhu ÚkE níke. - E.Mk.1885
535. çktøkk¤Lkwt rð¼ksLk fÞkhu ÚkÞwt – E.Mk. 1905
536. {ku÷uo {eLxku MkwÄkhku fÞkhu ykÔÞku – E.Mk.1909
537. fÞk ð»kuo ytøkúuòuyu hksÄkLke rËÕ÷e ¾kíku fku÷f¥kkÚke ¾Mkuze. – E.Mk. 1911
538. E.Mk........ Úke...... ËhBÞkLk «Úk{ rðïÞwØ ÚkÞwt. – 1914-18
539. 1915{kt. ........ Ërûký ykr£fkÚke ¼khík{kt ykÔÞk. – økktÄeS
540. 1916{kt ........... îkhk nku{Y÷ ÷eøkLke MÚkkÃkLkk ÚkE – yuLke çkuMkLx
541. 13 yur«÷.......... {kt sr÷Þkðk÷ çkkøk níÞkfktz ÚkÞku. - 1919
542. E.Mk. .......... {kt økktÄeS îkhk yMknfkhLkwt yktËku÷Lk þY fhðk{kt ykÔÞwt – 1920
543. E.Mk. .......... {kt [kihe[kihk{kt ®nMkk Úkíkkt yMknfkh yktËku÷Lk {kufqV hk¾ðk{kt ykÔÞwt – 1922
544. 1923{kt Mke.ykh.ËkMk yLku {kuíke÷k÷ LknuY îkhk.............. ÃkûkLke h[Lkk fhðk{kt ykðe. – Mðhks
545. E.Mk. ........{kt Ãkqýo MðhkßÞLke Xhkð fhðk{kt ykÔÞku. – 1929
546. Ëktzefq[ yu ............ yktËku÷LkLkku ¼køk níkku. – MkrðLkÞ fkLkqLk ¼tøk
547. zkì. Mke. ðe. hk{LkLku ........ Mkk÷{kt Lkkuçku÷ yuLkkÞík ÚkÞwt. - 1930
548. ¼khík «Úk{ Mkk{kLÞ [qtxýeyku ....... {kt ÚkE. – 1952
549. ¼khík yLku [eLk ðå[u Ãkt[þe÷ fhkh ....... {kt ÚkÞk. 1954
550. E.Mk. ...... {kt økkuðk rËð yLku Ë{ýLke ÃkkuxwoøkeÍ þkMkLk{ktÚke {wÂõík ÚkE. 1961
551. E.Mk. .......{kt ykÞo¼è ykfkþ{kt íkhíkku {wfkÞku íkÚkk ¼khík{kt fxkufxeLke ònuhkík ÚkE. – 1975
552. E.Mk. ....... {kt EÂLËhk økktÄeLke níÞk ÚkE íku{s ¼kuÃkk÷ økuMk Ëw½oxLkk çkLkðk Ãkk{e. – 1984
553. f®÷økLkwt ÞwØ – E.Mk. Ãkqðo 261, yþkuf yLku f®÷øk / yþkufLke Sík
554. ÃkkýeÃkíkLkwt «Úk{ ÞwØ – 1526, çkkçkh-Eçkúkne{ ÷kuËe / çkkçkhLke Sík
555. ÃkkýeÃkíkLkwt çkeswt ÞwØ – 1556, yfçkh-nu{w, yfçkhLke Sík
556. nÕËe½kxeLkwt ÞwØ – 1576, yfçkh-hkýk«íkkÃk / yfçkhLke Sík
557. Ã÷kMkeLkwt ÞwØ – 1757, f÷kEð-rMkhks WË Ëki÷k, f÷kEðLke Sík
558. ÃkkýeÃkíkLkwt ºkeswt ÞwØ – 1761, yn{Ëþkn yçkËk÷e, {hkXkyku / yn{ËþknLke Sík
559. ¼khík-[eLk ÞwØ – 1962, [eLku ¼khík Ãkh yk¢{ý
560. ¼khíkLkk fw÷ fux÷k hkßÞku{ktÚke ffoð]¥k ÃkMkkh ÚkkÞ Au ? – 8, økwshkík, {æÞ«Ëuþ, Íkh¾tz, Ãk.çktøkk¤, ºkeÃkwhk,
r{Íkuh{, A¥keMkøkZ, hksMÚkkLk
561. ¼khíkLkku «{ký Mk{Þ ...... yLku ...... MÚk¤kuLke ðå[u ÚkELku ÃkMkkh ÚkkÞ Au. – y÷knçkkË, ðkhkýMke
562. ¼khíkLkwt ûkuºkV¤ – 32,87,263 [ku.rf.{e.
563. ¼khíkLke W¥kh-Ërûký ÷tçkkE...... yLku Ãkqðo-Ãkrù{ Ãknku¤kE ...... – 3214 rf.{e / 2933 rf. {e.

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 16

 www.anamikaacademy.org 8000040575

564. rðMíkkhLke árüyu rðï{kt ¼khíkLkwt MÚkkLk – 7{wt

565. ðMíkeLke árüyu rðï{kt ¼khíkLkwt MÚkkLk – 2swt
566. ¼khíkLke ËrhÞkE Mke{k ...... s{eLk Mke{k...... – 7516.5 rf.{e. /15200 rf.{e.
567. rðïLkwt MkkiÚke Qt[wt rþ¾h...... Ÿ[kE ...... – {kWLx yuðhuMx / 8848{e
568. ¼khíkLkwt MkkiÚke Qt[wt rþ¾h ......Qt[kE...... – {kWLx økkuzrðLk ykuMxeLk / 8611{e
569. ¼khíkLkku W¥kh ¼køk...... frxçktÄ{kt yLku Ërûký ¼køk...... frxçktÄ{kt ykðu÷ Au. – Mk{þeíkku»ý frxçktÄ{kt /
W»ý frxçktÄ{kt
570. ¼khík{kt [ku{kMkk{kt ...... Lkk {kuMk{e ÃkðLkku ðkÞ Au. – LkiÉíÞLkk
571. yçkh¾Lkk sÚÚkk{kt rðï{kt ¼khíkLkwt MÚkkLk – «Úk{
572. çkkufMkkExLkk sÚÚkk{kt rðï{kt ¼khíkLkwt MÚkkLk – ºkeò
573. ÷ku¾tzLkk sÚÚkk{kt rðï{kt ¼khíkLkwt MÚkkLk – «Úk{
574. W¥kh«ËuþLkk fÞk rðMíkkh{ktÚke nehk {¤e ykðu Au. – {ehÍkÃkwh
575. økwshkíkLkk fÞk rðMíkkh{ktÚke sMkík yLku ykhMkÃknký {¤e ykðu Au. – ytçkkS
576. rçknkhLkk {kUÄehLke ¾kýku{ktÚke þwt {¤e ykðu Au. – MkkuLkwt
577. ¼khík{kt fÃkkMkLkwt MkkiÚke ðÄw WíÃkkËLk fhíkwt hkßÞ – økwshkík
578. fkswLkwt MkkiÚke ðÄw WíÃkkËLk fhíkwt hksÞ – fuh÷
579. ½WLkwt MkkiÚke ðÄw WíÃkkËLk fhíkwt hksÞ – Ãktòçk
580. ík{kfw yLku [ku¾kLkwt MkkiÚke ðÄw WíÃkkËLk fhíkwt hksÞ. – yktÄú«Ëuþ.
581. þýLkwt MkkiÚke ðÄw WíÃkkËLk fhíkwt hksÞ – Ãkt. çktøkk¤
582. þuhzeLkwt MkkiÚke ðÄw WíÃkkËLk fhíkwt hkßÞ – W¥kh«Ëuþ
583. MkkuÃkkhe yLku hçkhLkwt MkkiÚke ðÄw WíÃkkËLk fhíkwt hkßÞ – fuh÷
584. ....... yLku ....... hkßÞ{kt hýLke huíkk¤ s{eLk òuðk {¤u Au. – økwshkík yLku hksMÚkkLk
585. ....... hkßÞ{kt ftfk÷ s{eLk òuðk {¤u Au. – sB{w-fk~{eh
586. ....... hkßÞ{kt íkhkELke s{eLk òuðk {¤u Au. – sB{w-fk~{eh
587. WÃkÃkðoíkeÞ s{eLk fÞk hkßÞ{kt òuðk {¤u Au ? – hksMÚkkLk
588. ÷uxhkExLke s{eLk fÞk-fÞk hkßÞ{kt òuðk {¤u Au. – sB{w fk~{eh, rn{k[÷ «Ëuþ
589. ¼khíkLke MkkiÚke ÷ktçke LkËe – çkúñÃkwºkk
590. niËhkçkkË fE LkËeLkk rfLkkhu ðMku÷wt Au. – {wMke
591. yÞkuæÞk LkËeLkk rfLkkhu ðMku÷wt Au – MkhÞq
592. fLkwo÷ fE LkËeLkk rfLkkhu ðMku÷wt Au. – íkwtøk¼ÿk
593. WßsiLk fE LkËeLkk rfLkkhu ðMku÷wt Au. – rûk«k
594. sB{w fE LkËeLkk rfLkkhu ðMku÷wt Au. – Íu÷{
595. fku÷fkíkk LkËeLkk rfLkkhu ðMku÷wt Au. – nwøk÷e
596. çkËheLkkÚk fE LkËeLkk rfLkkhu ðMku÷wt Au. – y÷fLkttËk
597. økktÄeLkøkh fE LkËeLkk rfLkkhu ðMku÷wt Au. – Mkkçkh{íke
598. ®Mk½ LkËeLkwt W˼ðMÚkkLk – fi÷kMk rþ¾hLkk {kLkMkhkuðh

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 17

 www.anamikaacademy.org 8000040575

599. øktøkk LkËe þuLku {¤u Au – çktøkk¤kLke ¾kze

600. Mkíkw÷s LkËeLkwt W˼ðMÚkkLk – hkõþ Mkhkuðh (ríkçkux)
601. yÕnkçkkË, ðkhkýMke yLku fkLkÃkwh þnuhku – økttøkk
602. çkúñÃkwºk LkËeLkwt W˼ðMÚkkLk sýkðku. –fkUøÞw íþku
603. Lk{oËk LkËe.....{ktÚke Lkef¤eLku..... Lku {¤u Au – {if÷Lkk y{hftxf / ¾t¼kíkLkk y¾kík
604. økkuËkðhe .....{ktÚke Lkef¤eLku..... Lku {¤u Au. - ºkÞtçkfLkk zwtøkh{ktÚke / çktøkk¤kLke ¾kze
605. ¼Y[ þnuh fE LkËeLku rfLkkhu ðMku÷wt Au. – Lk{oËk
606. LkkrMkf þnuh fE LkËeLkk rfLkkhu ðMku÷wt Au. – økkuËkðhe
607. f]»ý LkËe .....{ktÚke W˼ð Ãkk{eLku .....{kt ¼¤e òÞ Au. – {nkçk¤uïh / çktøkk¤Lke ¾kze
608. fkðuhe LkËeLkwt W˼ðMÚkkLk – çkúñøkehe
609. ÷¾Lkô þnuh fE LkËeLkk rfLkkhu ðMku÷wt Au. – økku{íke
610. y¼ÞkhÛÞ/LkuþLk÷ Ãkkfo – hkßÞ : fkÍehtøkk LkuþLk÷ Ãkkfo – yMk{
611. rs{fkuçkkuoxu LkuþLk÷Ãkkfo – W¥khk¾tz
612. ËwÄðk LkuþLk÷Ãkkfo – W¥kh«Ëuþ
613. fkLnk LkuþLk÷Ãkkfo – {æÞ«Ëuþ
614. çkktÄðøkZ LkuþLk÷Ãkkfo – {æÞ«Ëuþ
615. ÃkU[ LkuþLk÷Ãkkfo – {nkhk»xÙ
616. çktzeÃkwh LkuþLk÷Ãkkfo – fýkoxf
617. çkLkeh½kèk LkuþLk÷Ãkkfo – fýkoxf
618. ®økze LkuþLk÷Ãkkfo – íkkr{÷Lkkzw
619. LktËLkfkLkLk LkuþLk÷ Ãkkfo – ykurhMMkk
620. fkuÞ÷kËuð ½kLkk Ãkûke y¼ÞkhÛÞ – hksMÚkkLk
621. Ãkt[{Ze y¼ÞkhÛÞ – {æÞ«Ëuþ
622. Ãk÷k{q ðk½ y¼ÞkhÛÞ – zkÕxLkøkts
623. MkwtËhðLk ðk½ y¼ÞkhÛÞ – Ãkt. çktøkk¤
624. Mkw÷íkkLkÃkwh ÷uf Ãkûke y¼ÞkhÛÞ – økwzøkktð (nrhÞkýk)
625. {kLkMk ðk½ y¼ÞkhÛÞ – yMk{
626. hýÚkt¼kuh ðk½ y¼ÞkhÛÞ – hksMÚkkLk
627. ÃkurhÞkh y¼ÞhkÛÞ – Ezffe (fuh÷)
628. rçknkhLkk sËwøkkuzk rðMíkkh{ktÚke..... ¾Lkes {¤e ykðu Au. – ÞwhurLkÞ{
629. .....hkßÞ{kt ykðu÷ ÃkÒkk yLku MkíkLkk rðMíkkh{ktÚke nehk {¤e ykðu Au. – {æÞ«Ëuþ
630. yMk{Lkk ..... rðMíkkh{ktÚke MkkiÚke ðÄw ¾Lkesíku÷ {¤u Au. – rËøçkkuE
631. Íkh¾tzLkk..... rðMíkkh{ktÚke yçkh¾ {¤e ykðu Au. – nÍkheçkkøk
632. ¼khíkLkk ..... hkßÞ{ktÚke MkkiÚke ðÄw ÷ku¾tz {¤e ykðu Au. – Íkh¾tz
633. fkufku yLku fkuVeLkwt MkkiÚke ðÄw WíÃkkËLk ..... hkßÞ{kt ÚkkÞ Au. – fýkoxf
634. ¼khíkLke MkkiÚke ÷ktçke Lknuh..... EÂLËhk økktÄe Lknuh – (hksMÚkkLk)

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 18

 www.anamikaacademy.org 8000040575

635. MkkiÚke ÷ktçkku çktÄ ..... – nehkfwz ÞkusLkk, {nkLkËe Ãkh (ykurhMMkk)
636. snks ¼ktøkðkLkku Wãkuøk økwshkíkLkk fÞk çktËhu rðfMÞku Au ? – y÷tøk çktËh
637. xuLf çkLkkððkLkwt fkh¾kLkwt fÞk þnuh{kt ykðu÷wt A u ? – yðkze (íkkr{÷Lkkzw)
638. rÚkÞkuMkkurVf÷ MkkuMkkÞxeLkwt {wÏÞ{Úkf – yzÞkh (íkkr{÷Lkkzw)
639. ykihtøkkçkkË ÃkkMku fÞk MÚk¤u rþð yLku çkkiØ økwVkyku ykðu÷e Au ? – ystíkk
640. økwshkíkLkwt ¾Lkesíku÷Lkwt ûkuºk – ytf÷uïh
641. {æÞ«Ëuþ{kt Lk{oËk rfLkkhu ykðu÷wt sÞkurík‹÷øk – yku{fkhuïh
642. siLkkuLkk fk[Lkk ËuhkMkh {kxu rðÏÞkík MÚk¤ - ELËkuh (yu{. Ãke.)
643. ykihtøkÍuçkLke fçkh, çkeçke fk {fçkhk fÞkt ykðu÷ Au ? – ykihtøkkçkkË ({nkhk»xÙ)
644. ¼khíkLkwt þý WãkuøkLkwt fuLÿ – fku÷fkíkk
645. ‘ðŠsMk økkuzuMk’ yLku ‘rððufkLktË hkuf M{khf’ fÞk þnuh{kt ykðu÷wt Au. – fLÞkfw{khe (íkr{÷Lkkzw)
646. økwshkíkLke íku÷ rhVkELkhe – fkuÞ÷e
647. ykurhMMkk{kt ..... MÚk¤u «rMkØ MkqÞo{trËh ykðu÷w Au. – fkuýkfo
648. fýkoxf{kt ..... ¾kíku MkkuLkkLke ¾ký ykðu÷e Au. – fku÷kh
649. LkuþLk÷ rzVuLMk yufuz{e fÞkt ykðu÷e Au ? - ¾zfðkMk÷k ({nkhk»xÙ)
650. ÍktMkeLke hkýeLkwt Mk{krÄ MÚk¤ íkkLkMkuLkLke sL{¼qr{ – øðkr÷Þh
651. ÃkÚÚkh{ktÚke fkuíkhu÷e çkknwçk÷eLke ¼ÔÞ {qŠík fÞkt ykðu÷e Au ? – økku{xuïh (fýkoxf)
652. hu÷ðu yuÂLsLk çkLkkððkLkwt fkh¾kLkwt ..... ykðu÷wt Au. – r[íkhtsLk (Ãk.çktøkk¤)
653. hksMÚkkLkLke MkkuLkuhe Lkøkhe – suMk÷{uh
654. fku÷MkkLke ¾kýkuLkwt {wÏÞ fuLÿ – ÍrhÞk (Íkh¾tz)
655. rðïLkwt MkkiÚke ÄrLkf yuðwt ÃkÈLkk¼Lkwt {trËh fuh÷{kt fÞkt ykðu÷wt Au ? – ríkÁðLktíkÃkwh{
656. ò{k {ÂMsË yLku rçkh÷k {trËh fÞkt ykðu÷k Au ? – rËÕ÷e
657. yMk{{kt ¾Lkesíku÷Lkwt MkkiÚke {kuxwt ûkuºk Au. – rËøçkkuE
658. Mktíkhk {kxu rðÏÞkík {nkhk»xÙLkwt þnuh – LkkøkÃkwh
659. Ãkrù{Lkwt fkþe yux÷u – LkkrMkf
660. [÷ýe LkkuxkuLkwt Mkhfkhe r«®Lxøk «uMk fÞkt ykðu÷wt Au ? – LkkrMkf + ËuðkMk ({æÞ«Ëuþ)
661. «k[eLk Lkk÷ttËk rðãkÃkeX fÞk hkßÞ{kt ykðu÷e Au ? – rçknkh
662. «k[eLk Mk{ÞLkwt Ãkkx÷eÃkwºk yux÷u – ÃkxLkk (rçknkh)
663. hu÷ðuLkk zççkk çkLkkððkLkwt ¼khík MkhfkhLkwt fkh¾kLkwt fÞkt ykðu÷wt Au ? – ÃkuhkBçkwh (íkkr{÷Lkkzw)
664. yh®ðË yk©{ fÞkt ykðu÷ku Au ? – ÃkkUrz[uhe
665. økku¤økwtçks MÚkkÃkíÞLkku W¥k{ Lk{qLkku fÞkt ykðu÷ku Au ? – çkeòÃkwh (fýkoxf)
666. {eLkkûke {trËh fÞk ykðu÷wt Au ? – {ËwhkE (íkkr{÷Lkkzw)
667. nUrøkøk økkzoLkÚke þku¼íkwt ¼khíkLkwt «Úk{ LktçkhLkwt ykiãkurøkf þnuh – {wtçkE
668. çkLkkhMk rnLËw ÞwrLkðŠMkxe fÞk ykðu÷e Au ? – ðkhkýMke (Þw.Ãke.)
669. rnLËwMíkkLk {þeLk xwÕMk Vufxhe íkÚkk rð{kLk Wãkuøk {kxu «ÏÞkík – çkUøk÷wÁt (fýkoxf)
670. nuðe yuÂLsrLkÞhªøkLkwt fkh¾kLkwt fÞkt ykðu÷wt Au ? – hkt[e (Íkth¾tz)

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 19

 www.anamikaacademy.org 8000040575

671. ©kðMíke (Þw.Ãke.) fkuLkwt «rMkØ ÞkºkkÄk{ Au ? – çkkuØku

672. ¼khíkeÞ WÃkøkún yLku hkufux AkuzðkLkwt {Úkf - ©enrhfkuxk (yktÄú«Ëuþ)
673. EïhLkwt «ðuþîkh – nheîkh
674. nðkEˤLkwt íkk÷e{ {Úkf – ytçkk÷k (nrhÞkýk)
675. ¼khíkLkwt {kt[uMxh – fkuEBçkíkwh (íkkr{÷Lkkzw)
676. QLkLkk ð†ku çkLkkððkLkwt ÃktòçkLkwt {kuxwt fuLÿ – Äkheðk÷
677. fk[Lke çktøkzeyku {kxu rðÏÞkík – VehkuÍkçkkË (Þw.Ãke.)
678. h{íkøk{íkLkk MkkÄLkku {kxu rðÏÞkík – s÷tÄh (Ãktòçk)
679. íkktçkkLke ¾kýkuLkwt fuLÿ - ¾uíkhe (hksMÚkkLk)
680. ÃkurLkrMkr÷LkLke Vufxhe fÞkt ykðu÷e Au ? – ÃkeÃkhe ({nkhk»xÙ)
681. yuÂLsrLkÞhªøk ÞwrLkðŠMkxe fÞkt ykðu÷e Au ? – Yzfe (W¥khk¾tz)
682. Mxe÷ WãkuøkLkwt fuLÿ – Áhfu÷k (ykurhMMkk)
683. yýw¼êeLkwt MÚkkLk ¼khíkLkwt MÚkkLk «Úk{ ¼k¼k yýwrhyufxh – xÙkuBçku ({nkhk»xÙ)
684. hkufux {Úkf – ÚkwBçkk (fuh÷)
685. økku¤ yLku Ãkøkh¾k {kxu òýeíkwt MÚk¤ - fkuÕnkÃkwh
686. rðïLkwt MkkiÚke ÷ktçkw hu÷ðu ÃkÕxVku{o – økkuh¾Ãkwh (Þw.Ãke.)
687. ík{kfwLkk ðuÃkkh {kxu «rMkØ yktÄú«ËuþLkwt – økwtxwh
688. ÃkðoíkkuLke hkýe yux÷u – W¥khk¾tzLkwt {Mkqhe
689. økux ðu ykuV EÂLzÞk fÞkt ykðu÷ku Au yLku fkuLke ÞkË{kt çkÄktðu÷ku Au ? {wtçkE, ßÞkuso- V
690. ¼khíkLkku Qt[k{kt Qt[ku ÄkuÄ ..... fE LkËe Ãkh ..... – òuøkLkku ÄkuÄ / þhkðíke
691. yýw rðMVkuxLke yíkhk {kxu òýeíkwt MÚk¤ - Ãkku¾hý (hksMÚkkLk)
692. {wtçkE ÃkkMku ËrhÞk{kt ykðu÷ ¾Lkesíku÷Lkwt Mk{wÿ ûkuºk – {wtçkE nkE
693. ÷k÷çknkËwh þk†eLke Mk{krÄ – rðsÞ½kx
694. {nkí{k økktÄeLke Mk{krÄ – hks½kx
695. rËÕ÷e{kt fwíkwçkr{Lkkh çktÄkðLkkh – fwíkwçkwËeLk yiçkf
696. yufðeMk{e MkËeLkku íkks{nu÷ yux÷u rËÕ÷eLkwt – rçkh÷k {trËh
697. yðfkþeÞ MktþkuÄLk {kxu rËÕ÷e{kt çktÄkðu÷ ðuÄþk¤k – stíkh{tíkh
698. þe¾ Mkt«ËkÞLkwt MkkiÚke Ãkrðºk MÚk¤ - Mkwðýo {trËh (y{]íkMkh)
699. ¼khíkLkku MkkiÚke Ÿ[ku «ðuþîkh – çkw÷tË Ëhðkòu (VíkunÃkwh rMk¢e)
700. ÃkÚÚkh{ktÚke çkLku÷ ¼khíkLke MkkiÚke {kuxe {qŠík fÞk ykðu÷e Au ? – fi÷kMk {trËh (E÷kuhk)
701. «rMkØ [kh r{Lkkh fÞkt ykðu÷ Au ? – niËhkçkkË
702. 953 çkkheykuðk¤ku nðk{n÷ fÞkt ykðu÷ku Au ? – sÞÃkwh (økwshkík{kt 1000 çkkheðk¤ku {nu÷ - hksÃkeÃk¤k)
703. MkqÞoËuðLkwt hÚk ykfkhLkwt ¼ÔÞ {trËh – fkuýkfoLkwt MkqÞo{trËh
704. Mkku{LkkÚk {trËhLkwt rLk{koý fkuýu fÞwo nkuðkLkwt {LkkÞ Au ? – [ttÿËuð
705. Ëu÷ðkzkLkk Ëuhk fÞk Ä{oLkwt «ÏÞkík ÄkŠ{f MÚk¤ Au ? – siLk
706. ËrûkýLke îkhfk yux÷u – økwhwðkÞh (fuh÷)

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 20

 www.anamikaacademy.org 8000040575

707. EÂLËhk økktÄeLkwt Mk{krÄMÚk¤ - þÂõíkMÚk¤

708. ©ðý çku÷økkuzk fÞk Ä{oLkwt Ãkrðºk ÞkºkkÄk{ Au ? – siLk
709. frÃk÷ðMíkw fÞk Ä{oLkwt Ãkrðºk ÞkºkkÄk{ Au ? – çkkiØ
710. r[÷fk Mkhkuðh fÞk hkßÞ{kt ykðu÷wt Au ? – ykurhMMkk
711. hkuf økkzoLk fÞkt ykðu÷wt Au ? – [tzeøkZ
712. øðkr÷ÞhLkku rfÕ÷ku fÞk hksÞ{kt ykðu÷ku Au ? – {æÞ«Ëuþ
713. rþ{÷k yLku fw÷w-{Lkk÷e...... hkßÞ{kt ykðu÷k Au. – rn{k[÷ «Ëuþ
714. ËkŠs®÷øk fÞk hkßÞ{kt ykðu÷wt Au ? – Ãkrù{ çktøkk¤
715. çku÷wh{XLkk MÚkkÃkf – Mðk{e rððufkLkttË
715. Lke[uLkk hkßÞkuLkk ÃkkxLkøkh sýkðku : {u½k÷Þ, økkuðk, rn{k[÷«Ëuþ, Lkkøkk÷uLz, ykurhMMkk, {rýÃkwh – rþ÷kUøk
/ ÃkýS / rþ{÷k / fkune{k / ¼wðLkuïh / EBVk÷
717. EÂLzÞLk LkuþLk÷ fkuøkúuMkLke MÚkkÃkLkk fkuýu yLku fÞkhu fhe ? – 1885, yu.yku.ñw{
718. Ãknu÷kLkku sLktMkt½ ÃkûkLkwt nk÷Lkwt Lkk{ - ¼khíkeÞ sLkíkk Ãkûk
719. yktÄú«ËuþLkku {n¥ðLkku hksfeÞ Ãkûk – íku÷wøkwËuþ{
720. yfk÷e ˤ fÞk Ä{oLkk ÷kufkuLkku Ãkûk Au ? – þe¾
721. ®çknkh{kt ÷k÷w«MkkË ÞkËðLkku Ãkûk – hk»xÙeÞ sLkíkk ˤ
722. ..... Ãkûk fk÷ {kfMkoLkk rMkØktíkku{kt {kLku Au. – Mke. Ãke. xe.
723. Mðíktºk ¼khíkLkk «Úk{ økðLkoh sLkh÷ - ÷kuzo {kWLx çkuxLk
724. ¼khíkLkk «Úk{ ¼khíkeÞ økðLkoh sLkh÷ – hksøkkuÃkk÷k[khe.
725. ¼khíkLkk «Úk{ hk»xÙÃkrík .... WÃkhk»xÙÃkrík .... ðzk«ÄkLk.... LkkÞçk ðzk«ÄkLk.... ÷kufMk¼kLkk yæÞûk.... [qtxýe
f{eþLkh Mkr«{ fkuxoLkk {wÏÞ LÞkÞkrÄþ ..... – zku. hksuLÿ «MkkË / MkðoÃkÕ÷e hkÄkf]»ýLk / sðknh÷k÷ LknuÁ
/ ðÕ÷¼¼kE Ãkxu÷ / økýuþ ðkMkwËuð {kð¤tfh / Mkwfw{khMkuLk / nrh÷k÷ fýeÞk
726. ¼khíkLkk «Úk{ {rn÷k hk»xÙÃkrík ..... ðzk«ÄkLk..... ÷kufMk¼kLkk yæÞûk..... – «rík¼k Ãkkxe÷ / ELËehk økktÄe
/ {ehkfw{kh
727. ¼khíkLkk ðíko{kLk hk»xÙÃkrík..... ðzk«ÄkLk .....WÃkhk»xÙÃkrík..... ÷kufMk¼kLkk yæÞûk ..... [qtxýe fr{þLkh
.....Mkwr«{ fkuxoLkk {wÏÞ LÞkÞkrÄþ ..... – «ýð {w¾So / LkhuLÿ {kuËe / {n{Ë nkr{Ë ytMkkhe / Mkwr{ºkk
{nksLk / LkËe{ ÍiËe / søkËeþrMktn yuMk. ¾unh
728. ¼khík MkhfkhLkk çktÄkhýeÞ ðzk yux÷u – hk»xÙÃkrík
729. ¼khík MkhfkhLkk ðneðxe ðzk yux÷u – ðzk«ÄkLk
730. BÞwrLkrMkÃk÷ fkuÃkkuohuþLkLkk ðzk – {uÞh
731. rsÕ÷kLkk ðneðxe ðzk – f÷ufxh
732. íkk÷wfkLkk ðneðxe ðzk – {k{÷íkËkh
733. hkßÞLkk ðneðxe ¾kíkkLkk ðzk – Mkr[ð
734 ÞwrLkðŠMkxeLkk ðneðxe ðzk – hrsMxÙkh
735. MkhfkhLkk fkÞËkfeÞ Mk÷knfkh – yuxLkeo sLkh÷
736. hk»xÙLkwt Lkkýkíktºk Mkt¼k¤Lkkh – Mke. yu. S.
737. ÷~fhLke ºkýuÞ Ãkkt¾Lkk ðzk – hk»xÙÃkrík

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 21

 www.anamikaacademy.org 8000040575

738. LkkifkˤLkk MkkiÚke Wå[ yrÄfkheLkwt ÃkË – yuz{eh÷

739. ¼qr{ˤLkk MkkiÚke Wå[ yrÄfkheLkwt ÃkË – sLkh÷
740. MkkiÚke ykuAk Mk{Þ {kxu ÃkË Ãkh hnuLkkh ðzk«ÄkLk – yx÷rçknkhe çkksÃkuÞe (13 rËðMk)
741. Mkki«Úk{ rçkLkfkUøkúuMke ðzk«ÄkLk – {kuhkhS ËuMkkE (1977)
742. MkkiÚke ÷ktçkk Mk{Þ {kxu ÃkË Ãkh hnuLkkh WÃkhk»xÙÃkrík..... yLku hk»xÙÃkrík.... - zkì. MkðoÃkÕ÷e hkÄkf]»ýLk / zkì.
hksuLÿ «MkkË
743. rçkLkòuzkýðkËe Lkerík y{÷{kt {wfLkkh ðzk«ÄkLk – sðknh÷k÷ LknuÁ
744. økwshkík{kt îe÷ûke ðu[kýðuhku Ëk¾÷ fhLkkh – Sðhks {nuíkk
745. yfk÷eˤLkk MÚkkÃkf – {kMxh íkkh®Mkøk
746. sLkMkt½Lkk MÚkkÃkf - ~Þk{«MkkË {w¾hS
747. «òMk{ksðkË ÃkûkLkk MÚkkÃkf – hk{{Lkkunh ÷kurnÞk (S. çke. f]Ãk÷kýe)
748. hk»xÙeÞ fkUøkúuMkLkk «Úk{ «{w¾ – ÔÞku{uþ[tÿ çkuLkhS
749. rçkúxeþ Ãkk÷ko{uLxLkk «Úk{ rnLËe MkÇÞ – ËkËk¼kE LkðhkuS
750. ......ytíkøkoík çktÄkhýMk¼kLke h[Lkk fhðk{kt ykðe – furçkLkux r{þLk, 1946
751. çktÄkhýMk¼kLke «Úk{ çkuXf fÞkhu {¤e ? – 9 rzMkuBçkh, 1946
752. çktÄkhýMk¼kLkk fkÞofkhe yæÞûk – zkì. MkÂå[ËkLktË rMkLnk
753. çktÄkhýLke {wMkÆk «Úk{ «{w¾ – zkì. hksuLÿ «MkkË
754. çktÄkhýLke {wMkÆk Mkr{ríkLkk yæÞûk – zkì. ¼e{hkð yktçkuzfh
755. çktÄkhýLke {wMkÆk Mkr{rík{kt ÃkMktËøke Ãkk{u÷ økwshkíke MkkrníÞfkh – fLkiÞk÷k÷ {wLkþe
756. ¼khíkLkwt çktÄkhý õÞkhu {tsqh fhðk{kt ykÔÞwt ? – 26, LkðuBçkh, 1949
757. çktÄkhý íkiÞkh fhíkk fux÷ku Mk{Þ ÷køÞku níkku ? - 2 ð»ko 11 {kMk - 18 rËðMk
758. Mðíktºk ¼khíkLkk «Úk{ hk»xÙÃkrík – zkì. hksuLÿ «MkkË
759. ¼khíkeÞ çktÄkhýLkku y{÷ õÞkhÚke þY ÚkÞku ? - 26 òLÞwykhe, 1950
760. rðïLkwt MkkiÚke ÷ktçkwt ÷ur¾ík çktÄkhý fÞk ËuþLkwt Au ? - ¼khík
761. hk»xÙ ¼k»kk íkhefu MÚkkLk Ãkk{Lkkh ¼k»kk – ËuðLkkøkhe, ÷eÃkeðk¤e rnLËe ¼k»kk
762. {q¤¼qík n¬kuLkku Mðefkh çktÄkhýLkk fÞk ¼køk{kt fhðk{kt ykÔÞku Au ? - ºkeò
763. çktÄkhýLkk ..... ¼køk yLku ..... f÷{{kt hksLkeríkLkk {køkoËþof rMkØktíkkuLkku Mk{kðuþ fhðk{kt ykÔÞku Au ? –
[kuÚkku ¼køk, 36 Úke 51 f÷{.
764. çktÄkhýLke fE f÷{{kt MktMkËLkku WÕ÷u¾ Au ? – 79
765. ¼khíkLke MktMkË{kt fkuLkku-fkuLkku Mk{kðuþ ÚkkÞ Au ? - ÷kufMk¼k, hkßÞMk¼k yLku hk»xÙÃkrík
766. fkuEÃký ¾hzkLku fkÞËku çkLkkððk {kxu fkuLke MkneLke sYh Ãkzu Au ? – hk»xÙÃkrík
767. hksÞMk¼k{kt fw÷ MkÇÞ MktÏÞk – 250 (238 + 12)
768. hkßÞMk¼kLkk fux÷k MkÇÞkuLke rLk{ýqtf hk»xÙÃkrík fhu Au ? – 12
769. hkßÞMk¼kLkk MkÇÞ çkLkðk {kxuLke ðÞ{ÞkoËk – 30 ð»ko
770. MktMkËLkwt fkÞ{e øk]n fÞwt ? – hkßÞMk¼k
771. ð»ko{kt ykuAk{kt ykuAe fux÷e ðkh hkßÞMk¼kLke çkuXf {¤ðe sYhe Au ? – çku ðkh

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 22

 www.anamikaacademy.org 8000040575

772. nkuÆkLke Yyu hkßÞMk¼kLkk yæÞûk fkuý nkuÞ Au ? – WÃkhk»xÙÃkrík

773. hkßÞMk¼kLkk MkÇÞkuLke {wÆík – 6 ð»ko
774. ÷kufMk¼kLkku WÕ÷u¾ çktÄkhýLke fE f÷{{kt Au ? – 81
775. ÷kufMk¼kLkk MkÇÞ çkLkðk {kxu ykuAk{kt ykuAe ðÞ{ÞkoËk – 25 ð»ko
776. ÷kufMk¼k yLku hkßÞMk¼kLke MktÞwõík çkuXfLkwt yæÞûkÃkË fkuý Mkt¼k¤u Au ? - ÷kufMk¼kLkk yæÞûk
777. LkkýkfeÞ ¾hzku Mkki«Úk{ MktMkËLkk fÞk øk]n{kt hsq fhðk{kt ykðu Au ? - ÷kufMk¼k
778. ¼khíkLkwt «ÄkLk{tz¤ fkuLku sðkçkËkh Au ? - ÷kufMk¼k
779. Ëhuf «ÄkLk ÔÞÂõíkøkík heíku fkuLku sðkçkËkh Au ? – ðzk«ÄkLk
780. fkuEÃký ¾hzku hsq fhíkk Ãknu÷k fkuLke {tsqhe ÷uðe Ãkzu Au ? – MÃkefh
781. çktÄkhýLke fE f÷{{kt hk»xÙÃkríkLkku WÕ÷u¾ Au ? – 52
782. hk»xÙÃkrík çkLkðk {kxu ykuAk{kt ykuAe ðÞ{ÞkoËk – 35 ð»ko
783. hk»xÙÃkríkLkk nkuÆkLke {Æík - 5 ð»ko
784. çktÄkhýLke fE f÷{{kt WÃkhk»xÙÃkrík ÃkËLke òuøkðkE Au ? – 63
785. çktÄkhýLke fE f÷{{kt hkßÞÃkk÷Lkk ÃkËLke òuøkðkE Au ? – 153
786. hkßÞÃkk÷Lke rLk{ýqtf fkuý fhu Au ? – hk»xÙÃkrík
787. hkßÞLke ÄkhkMk¼kLkwt WÃk÷w øk]n - rðÄkLk Ãkrh»kË, rðÄkLkMk¼k (Lke[÷wt øk]n)
788. rðÄkLkMk¼kLke MkÇÞk ðwÄ{kt ðÄw - 500 (ykuAk{kt ykuAe – 60)
789. rðÄkLkMk¼kLkku MkÇÞ çkLkðk {kxuLke ðÞ{ÞkoËk - 25 ð»ko
790. rðÄkLk Ãkrh»kËLkk MkÇÞ çkLkðk {kxuLke ðÞ{ÞkoËk - 30 ð»ko
791. rðÄkLk Ãkrh»kËLke ykuAk{kt ykuAe MkÇÞ MktÏÞk – 40
792. hkßÞLke ÄkhkMk¼kyku ð»ko{kt ykuAk{kt ykuAe fux÷e ðkh {¤u Au ? - 2 ðkh
793. hk»xÙæðs{kt ykðu÷ yþkuf[¢{kt fux÷k ykhk nkuÞ Au ? – 24
794. hk»xÙæðsLke ÷tçkkE-Ãknku¤kELkwt «{ký – 3:2
795. hk»xÙeÞ «íkef{kt yþkuf[¢Lke s{ýe çkksw ..... yLku zkçke çkksw ..... ykðu÷ Au. – yk¾÷ku, Ëkuzíkku ½kuzku
796. ykÃkýwt hk»xÙeÞ ðkfÞ – MkíÞ{uð sÞíku
797. ¼khíkLkwt hk»xÙøkkLk – sLk...økLk...{Lk
798. yk økeík ÷¾Lkkh – hrðLÿLkkÚk xkøkkuh
799. ¼khíkLkk hk»xÙøkeíkLku fÞkhu {tsqhe {¤e ? – 1950
800. ¼khíkLkwt hk»xÙeÞ økeík – ðtËu{kíkh{
801. íku ÷¾Lkkh – çktrf{[tÿ [èkuÃkkæÞkÞ
801. ¼khík{kt ykÞkusLkÃkt[Lke h[Lkk fÞkhu fhðk{kt ykðe ? - 15 {k[o, 1950
803. nkuÆkLke Yyu ykÞkusLk Ãkt[Lkk ðzk fkuý nkuÞ ? – ðzk«ÄkLk
804. «Úk{ Ãkt[ðŠ»kÞ ÞkusLkkLkku {wÏÞ nuíkw - ¾uíkeLkku rðfkMk
805. nk÷ fE Ãkt[ðŠ»kÞ ÞkusLkk [k÷u Au ? – 1h{e
806. LkkøkkswoLk ÞkusLkk fE LkËe Ãkh íkiÞkh fhðk{kt ykðe Au ? – f]»ýk LkËe (yktÄú«Ëuþ)
807. ¼k¾hk-Lkktøk÷ ÞkusLkk fE LkËe Ãkh Au ? – Mkík÷ws (Ãktòçk)

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 23

 www.anamikaacademy.org 8000040575

808. rnhkfwtz ÞkusLkk fE LkËe Ãkh Au. – {nkLkËe (ykurhMMkk)

809. fzkýk ÞkusLkk – {neLkËe (økwshkík)
810. ¼khík{kt hu÷ðuLkku «kht¼ fkuLkk Mk{Þ{kt ÚkÞku ? – zu÷nkWMke
811. ¼khík{kt fÞk çku MÚk¤ku ðå[u hu÷ðuLke þYykík ÚkE ? – {wtçkE yLku Úkkýk (16 yur«÷, 18Ãk3)
812. çkúkuzøkus{kt Ãkkxk ðå[uLkwt ytíkh..... {exhøkus{kt ..... Lkuhkuøkus{kt..... ÷kExøkus{kt..... – 1.676 {e, 1.00
{e, 0.762 {e, 0.610 {e.
813. ¼khík{kt E÷uõxÙef xÙuLkLke þYykík fÞkhu yLku fÞk çku MÚk¤ku ðå[u ÚkE – AºkÃkrík rþðkS xŠ{LkMk yLku fw÷ko,
1925
814. ¼khík{kt {uxÙkuxÙuLkLke þYykík fÞk MÚk¤uÚke ÚkE ? – fku÷fkíkk
815. ¼khík{kt ¼qøk¼o xÙuLkLke þYykík fÞkt yLku õÞkhu ÚkE ? – f÷f¥kkLke EMkÃ÷kLzu yLku ¼ðkLkeÃkwhLke ðå[u. 1984-
1985
815. ¼khík{kt hu÷ðu yuÂLsLk çkLkkððkLkwt fkh¾kLkwt fÞkt ykðu÷wt Au ? – r[¥khtsLk yLku s{þuËÃkwh
817. ¼khík{kt rzÍ÷ yuÂLsLk fÞkt çkLku Au ? – ðkhkýMke, ÃkíkeÞk÷k
818. hu÷ðuLkk zççkkyku fÞk çkLku Au ? – ÃkuhkBçkwh, fÃkwhÚk÷k
819. hu÷ðu yuÂLsLkLkk ¼køkku fÞkt çkLku Au ? – çkUøk÷wÁ
820. ¼khíkeÞ hu÷ðuLkk W¥kh ÍkuLkLkwt ðzwt {Úkf..... Ãkqðo ÍkuLkLkwt..... Ãkrù{ ÍkuLkLkwt..... {æÞÍkuLkLkwt..... Ërûký ÍkuLk .....
– rËÕ÷e, fku÷fkíkk, [[oøkux ({wtçkE), AºkÃkrík rþðkS ({wtçkE), [uÒkE (íkr{÷Lkkzwt)
821. 20, rzMkuBçkh, 2010Úke «þkMkrLkf MkwrðÄk {kxu ík{k{ xÙuLkkuLkk Lktçkh..... ytfLkk fhðk{kt ykÔÞk Au. – 5
822. ¼khíkLke MkkiÚke ÷ktçke xÙuLkLkwt Lkk{t þwt Au ? íku fÞk çku MÚk¤kuLku òuzu Au. – rððuf yufMk«uMk + rËçkúwøkZ (yMk{)Úke
fLÞkfw{khe (íkr{÷Lkkzw)
823. y{ËkðkË-[uÒkkE òuzíke xÙuLk.... y{ËkðkË-sB{wíkkðe..... rËÕ÷e-y{ËkðkË ..... y{ËkðkË-òuÄÃkwh.....
LkðSðLk yufMk«uMk, MkðkuoËÞ yufMk«uMk, yk©{ yufMk«uMk, {khðkz yufMk«uMk.
824. ¼khíkLkku ËrhÞkrfLkkhku..... rf.{e. – 7516.Ãk
825. ðnkýðxkLke çkkçkík{kt ¼khík yurþÞk{kt fÞk ¢{u ykðu Au ? – çkeò
826. ¼khík{kt fw÷ s¤{køko – 15000 rf.{e.Úke ÷ktçkku
827. ËuþLke sqLkk{kt sqLke ðnkýðxkLke MktMÚkk – rMkÂLÄÞk Mxe{ LkurðøkuþLk
828. hkòhk{ {kunLkhkÞ fÞw y¾çkkh çktøkkze ¼k»kk{kt þY fÞwo - MktðkË fki{wËe
829. ðnkýðxk ytøku MkhfkhLku Mk÷kn ykÃkíke MktMÚkk – LkuþLk÷ rþ®Ãkøk çkkuzo
830. ¼khíkeÞ ðnkýðxkyu íkiÞkh fhu÷wt ÞwØsnks – rð¢ktík
831. økwshkík{kt ðnký ¼ktøkðkLkku Wãkuøk fÞkt rðfMÞku Au ? – y÷tøk çktËh (¼kðLkøkh)
832. ykÍkËe çkkË nðkE {køkoLke Mkuðkyku ykÃkíke ftÃkLkeLkwt hk»xÙeÞfhý fÞkhu ÚkÞwt ? – 1954. 18 {u.
833. fÞk yufx nuX¤ yuh EÂLzÞk ftÃkLkeLke MÚkkÃkLkk fhðk{kt ykðe ? – yuh fkuÃkkuohuþLk yufx, 1953
834. {wMkkVhkuLke nuhVuh{kt yuh EÂLzÞk ftÃkLkeLkwt MÚkkLk rðï{kt – çkeò
835. økwshkík{kt ykðu÷ yktíkhhk»xÙeÞ nðkE {ÚkfLkwt Lkk{ - MkhËkh Ãkxu÷
836. ¼khík{kt rð{kLk çkLkkððkLkwt fkh¾kLkwt fÞkt ykðu÷wt Au ? – çkUøk÷kuh
837. fE MktMÚkk ËuþLkk nðkE {ÚkfkuLke Mkt¼k¤ hk¾u Au ? – LkuþLk÷ yuhÃkkuxo ykuÚkkurhxe
838. Mkzf{køkoLke ÷tçkkELke árüyu rðï{kt ¼khíkLkku ¢{ - çkeòu

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 24

 www.anamikaacademy.org 8000040575

839. Ëuþ{kt nk÷ fux÷k Äkuhe{køkkuo Au ? – 57

840. ¼khíkLkku MkkiÚke ÷ktçkku Mkzf {køko.....íku fÞk çku MÚk¤kuLku òuzu Au..... ÷tçkkE – {køko Lkt. 44 ©eLkøkh Úke fLÞkfw{khe,
3745 rf. {e.
841. fkuEÃký økk{Lku {wÏÞ Mkzf MkkÚku òuzíkku {køko yux÷u – yu«ku[ hkuz
842. {n¥ðLkk ÔÞkÃkkhe fuLÿkuLku òuzíkku {køko yux÷u – yufMk«uMk nkEðu
843. sB{wÚke fLÞkfw{khe ðå[u yufMk«uMk nkE-ðu þY fhðkLke ÞkusLkk fkuýu hsq fhe Au – yx÷rçknkhe ðksÃkuÞe
844. Ãknkze rðMíkkh{kt {sçkqík Ëkuhzk Ãkh Mkk{kLkLke nuhVuh {kxu fhu÷e ÔÞðMÚkkLku þwt fnu Au ? – hkuÃk-ðu
845. ¼khík{kt xÃkk÷ ÔÞðMÚkkLkku «kht¼ fkuLkk Mk{Þ{kt ÚkÞku ? - ÷kuzo zu÷nkWMke, 1837
846. ¼khík{kt íkkh MkuðkLkku «kht¼ fÞk yLku fÞkhu ÚkÞku ? – f÷f¥kk, 1851{kt
847. ¼khík{kt xur÷r«Lxh çkLkkððkLkwt fkh¾kLkwt fÞkt Au ? – [uÒkE
848. Lkð¼khík xkEBMk Lkk{Lkwt Mk{k[kh Ãkºk..... ¼k»kkLkwt Au. – rnLËe
849. {kík]¼qr{ Lkk{Lkwt Mk{k[kh Ãkºk fE ¼k»kk{kt Au ? – {÷Þk÷{
850. ¼khík{kt hurzÞku «MkkhýLkku «kht¼ fÞkt yLku fÞkhu ÚkÞku ? – 1927, {wtçkE yLku f÷f¥kk
851. ¼khík{kt xur÷rðÍLkLkk fkÞo¢{Lke þYykík fÞktÚke yLku fÞkhu ÚkE ? – rËÕ÷e, 1959
852. MktÏÞkLke árüyu ¼khíkeÞ rVÕ{ WãkuøkLkwt rðï{kt MÚkkLk - «Úk{
853. ¼khíkeÞ rMkLku{kLkk rÃkíkk yux÷u – ËkËk Mkknuçk Vk¤fu
854. ¼khíkLke «Úk{ çkku÷íke rMkLku{k – yk÷{ykhk
855. ¼khíkLke «Úk{ htøkeLk rVÕ{ - ÍktMke fe hkLke
856. ¼khíkLke «Úk{ Úkúe-ze rVÕ{ - Akuxk [uíkLk
857. økwshkíke ¼k»kkLke «Úk{ rVÕ{ - Lkh®Mkn {nuíkk
858. Mkki«Úk{ ykuMfh yuðkuzo {u¤ðLkkh ¼khíkeÞ - ¼kLkw yÚkiÞk (1982) (fkuùÞw{ rzÍkELk {kxu)
859. çku ðkh ykuMfkh yuðkuzo {u¤ðLkkh ¼khíkeÞ – yu. ykh. hnu{kLk, hMkw÷ Ãkfwèe
860. y{ËkðkË{kt Ãke. ykh. yu÷. Lkk MÚkkÃkf – zku. rð¢{ Mkkhk¼kE
861. «ò Mk{ksðkËe ÃkûkLkk MÚkkÃkf – yk[kÞo suu çke. f]Ãk÷kýe , hk{ {Lkkunh ÷kuneÞk
862. ðLkMÃkrík{kt MktðuËLkk Au yu{ Mkkrçkík fhLkkh – zku. søkËeþ[tÿ çkkuÍ
863. hurzf÷ zu{ku¢urxf ÃkkxeoLkk MÚkkÃkf – yu{. yuLk. hkuÞ
864. ÃkkUze[uhe yk©{Lkk MÚkkÃkf – yh®ðË ½ku»k
865. rðï rnLËw Ãkrh»kËLkk MÚkkÃkf – {kÄðhkÞ MkËkrþðhkÞ økku÷ðÕfh (©e økwÁS)
866. sLkMkt½Lkk MÚkkÃkf - ~Þk{k«MkkË {w¾hS
867. ykhÍe nfw{íkLkk MÚkkÃkf – þk{¤ËkMk økktÄe
868. hk{f]»ý r{þLkLke MÚkkÃkLkk fkuýu fhe ? – Mðk{e rððufkLktË (çku÷wh {X)
868. y{ËkðkË{kt økeíkk {trËhLkk MÚkkÃkf – rðãkLktËS y™u øktøkuïhLktËS
870. rnLËw {nkMk¼kLkk MÚkkÃkf – ðeh Mkkðhfh
871. {wÂM÷{ ÞwrLkðŠMkxeLkk MÚkkÃkf – Mkh MkiÞË ynu{Ë
872. ¼khík{kt ytøkúuS rþûkýLke þYykík fhkðLkkh - ÷kuzo {ufku÷u
873. ¼khík{kt hu÷ðuLke þYykík fhkðLkkh - ÷kuzo zu÷nkWMke

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 25

 www.anamikaacademy.org 8000040575

874. ¼khík{kt MÚkkrLkf MðhkßÞLke þYykík fhkðLkkh – ÷kuzo rhÃkLk

875. çktøkk¤Lkk ¼køk÷k ÃkkzLkkh - ÷kuzo fÍoLk
876. ¼qËkLk yLku økúk{ËkLk «ð]r¥kLkk «ýuíkk – rðLkkuçkk ¼kðu
877. {kWLx yuðhuMxLke Ÿ[kE {kÃkLkkh – hk½LkkÚk rMkfËkh
878. çkúñkuMk{ksLkk MÚkkÃkf – hkò hk{{kunLk hkuÞ
879. þktríkrLkfuíkLkLkk MÚkkÃkf – hrðLÿLkkÚk xkøkkuh
880. ÷Äw{íkeyku {kxu y÷øk {íkËkh {tz¤Lke h[Lkk fhLkkh – {ku÷uo r{Lxku
881. rîøk]ne ÄkhkMk¼k þY fhkðLkkh – {kuLxuøÞw [uBMkVkuzo
882. y÷øk ÃkkrfMíkkLkLke {ktøkýe fhLkkh – {nt{Ëy÷e Íeýk
883. rnLËw ÞwrLkðŠMkxeLke MÚkkÃkLkk fhLkkh – {ËLk {kunLk {k÷rðÞk
884. økwshkík ðLkkofÞw÷h MkkuMkkÞxeLkk MÚkkÃkf – VkçkoMk Mkknuçk
885. yktÄú«ËuþLke h[Lkk {kxu «Úk{ þnkËík ðnkuhLkkh – Ãkkuèe ©e hk{wÕ÷w
886. ¼khík{kt {rn÷k ÞwrLkðŠMkxeLkk MÚkkÃkf - ½kUzku fuþð fðuo
887. ykÞoMk{ksLkk MÚkkÃkf – ËÞkLktË MkhMðíke
888. {kWLx yuðhuMx Mkh fhLkkh «Úk{ ¼khíkeÞ – þuhÃkk íkuLk®Mkøk
889. sr÷Þkðk÷k çkktøk{kt rLkËkuo»k ÷kufku Ãkh økku¤eçkkh fhLkkh – sLkh÷ zkÞh
890. «kÚkoLkk Mk{ksLkk MÚkkÃkf – ykí{khk{ Ãkkzwthtøk
891. økwshkík{kt rî÷ûke ðu[kýðuhku Ëk¾÷ fhLkkh – Sðhks {nuíkk
892. rçkLkòuzkýðkËe Lkerík y{÷{kt {wfLkkh – sðknh÷k÷ LknuÁ
893. MkðoLxÙMk ykuV EÂLzÞk MkkuMkkÞxeLkk MÚkkÃkf – økkuÃkk÷f]»ý økku¾÷u
894. hk»xÙeÞ MðÞtMkuðf Mkt½Lkk MÚkkÃkf – fuþð çke. nuzøkkuðkh
895. ¼khíkeÞ rðãk¼ðLkLkk MÚkkÃkf – fLkiÞk÷k÷ {wLkþe
896. EÂLzÞLk LkuþLk÷ fkUøkúuMkLkk MÚkkÃkf – yu. yku. ñw{
897. rÚkÞkuMkkurVf÷ MkkuMkkÞxeLkk MÚkkLkf – yuLke çkuMkLx
898. r¾÷kVík yktËku÷Lk [÷kðLkkh – r÷Þkfík y÷e
899. økwshkík{kt MkMíkw MkkrníÞLkk MÚkkÃkf – r¼ûkw yt¾zkLkttË
900. MktÞwõík hk»xÙMkt½Lke Mkk{kLÞ Mk¼kLkk «{w¾ – rðsÞk÷û{e Ãktrzík
901. furLÿÞ «ÄkLk..... hkßÞ{kt «ÄkLk..... – hksfw{kthe y{]íkfkih, rðsÞk÷û{e Ãktrzík
902. #Âø÷þ ¾kze íkhLkkh..... – ykhíke Mknk
903. yuðhuMx rðsuíkk......r{Mk ðÕzo – çk[uLÿeÃkk÷, hexk VkrhÞk
904. ¿kkLkÃkeX yuðkuzo {u¤ðLkkh – ykþkÃkqýko Ëuðe, 1976
905. LÞkÞkrÄþ – Mkwr«{ fkuxo – {ehkMkkneçk Vkrík{k çkeçke
906. {wÏÞ LÞkÞkÄeþ nkEfkuxo - ÷e÷k þuX (rn{k[÷ «Ëuþ)
907. Lkkuçk÷ Ãkkrhíkkur»kf rðsuíkk – {Äh xuhuMkk
908. çkwfh «kEÍ {u¤ðLkkh – yÁtÄíke hkuÞ
909. EÂø÷þ [uLk÷ ÍzÃkÚke íkhLkkh – yrLkíkk MkwË

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 26

 www.anamikaacademy.org 8000040575

910. ÃkkÞ÷x fkh zÙkEðh Ëwøkko çkuLkhS, MkwòLk r. d. íkkíkk

911. V÷kEx ÃkhVku{o fhLkkh – nrhíkk fkih Ëuðku÷
912. ¼khíkeÞ MkuLkk{kt òuzkLkkh – r«Þk rÍLøkkLk
913. yurþÞLk økuBMk{kt Mkwðýo[tÿf rðsuíkk – f÷{Sík ®MkÄw
914. ¼khíkeÞ MkuLkk{kt ÷uVx. sLkh÷ - ÃkwrLkíkk yhkuhk
915. rðËuþ{kt yu÷[e - ÷íkk Ãkxu÷
916. «kýer{ºk yuðkuzo rðsuíkk - ©e{íke {uLkfk økktÄe
917. {uøkMkuMku yuðkuzo rðsuíkk – {Äh xuhuMkk
918. Mxux fðeLk..... hu÷ðu zÙkEðh – LkrËÞk, Mkwhu¾k ÞkËð
919. ËkËk Mkknuçk Vk¤fu yuðkuzo rðsuíkk – Ëurðfk hkýe
920. NDDB Lkk [uhÃkMkoLk – zku. y{]íkk Ãkxu÷
921. çku ð¾ík yuðhuMx rðsuíkk ¼khíkeÞ {rn÷k – Mktíkku»k ÞkËð
922. «{w¾ - Mxkuf yuûk[Us – yku{kLkk yçkúkn{
923. hu÷ðu MxuþLk {kMíkh..... çkMk zÙkEðh..... (fLÞkfw{kheLke) – rhtnw rMkLnk. hkuÞ, ðtMkÚkfw{khe
924. «uMk VkuxkuøkúkVh – nku{kE ÔÞkhkðk÷k
925. ðkEMk [kLMku÷h – ntMkk {nuíkk (M. S. University)
926. hk»xÙÃkrík ..... ðzk«ÄkLk..... - «rík¼k Ãkkxe÷, EÂLËhk økktÄe
927. ÷kufMk¼kLkk yæÞûk – {ehkfw{kh
928. hkßÞÃkk÷..... {wÏÞ «ÄkLk – MkhkuSLke LkkÞzw, Mkw[uíkk f]Ãk÷kLke
929. fkUøkúuMk «{w¾..... hkßÞfíkko – yuLke çkuMkLx, hrÍÞk Mkw÷íkkLkk
930. yÃkýko ÃkkuÃkxLkwt Lkk{ fE h{ík MkkÚku Mktf¤kÞu÷wt Au ? – çkuzr{Lx
931. Lke[u ykÃku÷e WÂõík fkuLke Au íku sýkðku : QXku, òøkku yLku æÞuÞ «kró MkwÄe {tzÞk hnku – Mðk{e rððufkLktË
932. ‘ík{w {wÍu ¾wLk Ëku, {I íkwBnu ykÍkËe Ëwtøkk’ – Mkw¼k»k[tÿ çkkuÍ
933. ‘Mðhks {khku sL{rMkØ yrÄfkh Au yLku íkuLku «kó fheLku s nwt stÃkeþ’ – çkk÷ øktøkkÄh rx¤f
934. ‘nwt {kLkðe {kLkð ÚkkW íkkuÞ ½ýwt’ – MkwtËh{
935. ‘ßÞkt ßÞkt ðMku yuf økwshkíke íÞkt MkËkfk¤ økwshkíke’ – yhËuMkh ¾çkhËkh
936. ‘sÞ søkík’ – rðLkkuçkk ¼kðu
937. ‘{tøk÷ {trËh ¾ku÷ku, ËÞk{Þ {tøk÷ {ttrËh ¾ku÷ku’ – Lkh®Mkn hkð rËðurxÞk
938. ‘Mkkhu snkt Mku yåAk ®nËkuMíkk n{khk’ – Efçkk÷
939. ‘ði»ýð sLk íkku íkuLku fneyu, su Ãkeh ÃkhkE òýu hu’ – Lkh®Mkn {nuíkk
940. ‘yuf {qh¾Lku yuðe xuð, ÃkÚÚkh yux÷k Ãkqsu Ëuð’ – y¾ku
941. ‘yMkíÞku {ktnuÚke «¼w Ãkh{ MkíÞu íkwt ÷E ò’ – LnkLkk÷k÷
942. ‘sLkLkeLke òuz Mk¾e Lknª szu hu ÷ku÷’ – çkkuxkËfh
943. ‘hk{ h{fzwt szeÞwt hu’ – {ehk
944. ‘MkkiËÞo Ãkk{íkk Ãknu÷kt MkkiËÞo çkLkðwt Ãkzu’ – f÷kÃke
945. ‘fE ÷k¾ku rLkhkþk{kt y{h ykþk AwÃkkE Au’ – {ýe÷k÷ rîðuËe

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 27

 www.anamikaacademy.org 8000040575

946. ‘nk ÃkMíkkðku rðÃkw÷ Íhýwt MðøkoÚke WíkÞwO Au’ – f÷kÃke

947. ‘ykhk{ nhk{ ni – sðknh÷k÷ LknuÁ
948. ‘sÞ sðkLk, sÞ rfMkkLk’ – ÷k÷çknkËwh þk†e
949. ‘sÞ sðkLk, sÞ rfMkkLk, sÞ rð¿kkLk’ – yx÷ rçknkhe ðesÃkuÞe
950. ‘[k÷ku rËÕ÷e’ – Mkwt¼k»k[tÿ çkkuÍ
951. ‘ykÃkýk Ëuþ{kt ykÃkýwt hkßÞ’ – {ËLk {kunLk {k÷rðÞk
952. ‘ßÞkt zh LkÚke, íÞkt Ä{o LkÚke’ – {nkí{k økktÄe
953. ‘{kýMkLkk rðfkMk {kxu SðLk sux÷wt sYhe {]íÞw Au’ – {nkí{k økktÄe
954. ‘¼k»kkLku þwt ð¤øku ¼qh Ãkh hý{kt Síku íku þqh’ – y¾ku
955. ‘þkttrík Ãk{kzu íkuLku íkku Mktík fneyu’ – çkkÃkwMkknuçk økkÞfðkz
956. yuf s Ëu r[{økkhe {nkLk÷ yuf st Ëu r[Lkøkkhe – nrhnh ¼è
957. fEf ÷k¾ku rLkhkþk{kt yuf y{h ykþk AwÃkkE Au – {rý÷k÷ Lk¼w¼kE rîðuËe
958. ¾kuçkku ¼heLku y{u yux÷wt nMÞk fu fqðku ¼heLku y{u hkuE ÃkzÞk. – søkËeþ òu»ke
959. SðLk ytsr÷ Úkkòu {kÁt SðLk ytsr÷ Úkkòu. – fhMkLkËkMk {kýuf
960. suLkk ¼køÞ{kt su Mk{Þu su ÷ÏÞwt nkuÞ íkuLku íku Mk{Þu íku s ÃknkU[u – Lkh®Mkn {nuíkk
961. çkfheLke su{ Mkku ð»ko Sððk fhíkkt yuf Ãk¤ ®MknLke su{ Sððwt çknuíkh Au – xeÃkw Mkw÷íkkLk
962. {khk suðk yÕÃkkí{kLku {kÃkðk MkkÁ MkíÞLkku øks fËe xqtfku Lk çkLkku – {nkí{k økktÄe
963. ‘Íkzk ÚkzLku fkÃke Lkk¾ku zk¤k òíku s íkqxe sþu’ – çkkShkð Ãknu÷ku.
964. ‘{uhu íkku røkhÄh økkuÃkk÷, ËqMkhku Lk fkuE’ – {ehktçkkE
965. Mkkhu snkt Mku yåAk ®nËkuMíkk n{khk - Efçkk÷
966. ‘økheçke nxkðku’ – EÂLËhk økktÄe
967. Ëhuf çkk¤f yuðku MktËuþ ÷ELku ykðu Au fu ¼økðkLk nsw {kýMkÚke rLkhkþ LkÚke ÚkÞk – hðeLÿLkkÚk xkøkkuh
968. sLkLkeLke òuz Mk¾e Lk®n szu hu ÷ku÷ - çkkuxkËfh
969. «u{¤ ßÞkuíke íkkhku Ëk¾ðe {ws SðLkÃktÚk Wò¤ - Lkh®Mknhkð rËðuxeÞk
970. nkt ÃkMíkkðku rðÃkw÷ Íhýwt, MðøkoÚke QíkÞwO Au. – f÷kÃke
971. yk ðk½Lku fÁýøkkLk rðþu»k ¼kðu – Lkh®Mknhkð rËðuxeÞk
972. {khu {Lk Eïh s MkíÞ Au, yLku MkíÞ Eïh Au – {nkí{k økktÄe
973. su ðiÄÔÞu ðwÄ rð{÷íkk çknuLk Mkki¼køÞÚke fE – f÷kÃke
974. ËeðkLku ͤn¤íkku hk¾ðk íku{kt íku÷ Lkk¾íkk hnuðwt Ãkzu – {Äh xuhuMkk
975. ËþoLk, Ä{o yLku rð¿kkLkLkk Mk{kÞkuøkÚke {kLkðe ÃkrhÃkqýo çkLku Au – yk[kÞo hsLkeþ
976. su Mðíktºk Au íku s çkeòLku Mðíktºkíkk ykÃke þfu Au - ©e yh®ðË Äku»k
977. SðLk{kt {khk «þtMkfku fhíkk {khk xefkfkhku ÃkkMkuÚke {U ðÄw «kó fÞwO Au – {nkí{k økktÄe
978. {]íÞw ytík fu yz[ý LkÚke Ãkhtíkw Lkðk ÃkøkrÚkÞkykuLke Lkðe þYykík Au – zku. hkÄkf]»ýLk
979. [k÷ku ykÃkýu ¼økðkLkÚke zheyu yLku {kýMkÚke zhðkLkwt çktÄ fheyu – {nkí{k økktÄe
980. ßÞkhu ík{u yLkw¼ðku Aku fu ík{u fE òýíkk LkÚke íÞkhu ík{u þe¾ðk {kxu íkiÞkh Úkkyku Aku. – {Äh xuhuMkk

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 28

 www.anamikaacademy.org 8000040575

981. ÷kufþkne «íÞu {Lku ¾qçk ykËh¼kð nkuðk Aíkkt nwt yu {kLkðk {kxu íkiÞkh LkÚke fu çknw{íke s nt{uþk Mkk[e nkuÞ Au
– su. f]»ý{qŠík
982. ònuh SðLk MkkÚku Mktf¤kÞu÷k ÷kufkuLke xefk íkku Mk{ksLke òøk]ríkLke rLkþkLke Au. – sðknh÷k÷ LknuÁ
983. nwt Vfík {khk ytíkhkí{kLku ¾wþ hk¾ðk {køkwt Awt su ¼økðkLk Au. – {nkí{k økktÄe
984. ÔÞÂõíkykuLkk WÃkLkk{ çkk÷ ÷kuf{kLÞ – çkk¤øktøkkÄh xe¤f
985. ÷k÷, Ãktòçk fuMkhe - ÷k÷ ÷sÃkíkhkÞ
986. Ãkk÷ - rçkÃkeLk[tÿ Ãkk÷
987. ËkËk – ËkËk¼kE LkðhkuS
988. LkuíkkS – Mkw¼k»k[tÿ çkkuÍ
989. çkk – fMíkwhçkk økktÄe
990. økwÁS – yu{. yuMk. økku÷ðk÷fh
991. ËuþçktÄw – r[¥khtsLkËkMk
992. ËeLkçktÄw – yuLz›Í C. F.
993. {nkhks – hrðþtfh ÔÞkMk
994. ¼khíkLkwt çkw÷çkw÷ - MkhkursLke LkkÞzwt
995. r«ÞËŠþLke – EÂLËhk økktÄe
996. yLLkk – yLLkkËwhkE
997. {nkí{k, yÄLktøkk Vfeh - økkttÄeS
998. þktríkËqík – sðknh÷k÷ LknuY
999. þneË-yu-ykÍ{ - ¼økík®Mkn
1000. {nk{Lkk – {ËLk {kunLk {k÷rðÞk
1001. ÷ku¾tze ÃkwÁ»k/¼khíkLkk rçkM{kfo – MkhËkh ðÕ÷¼¼kE Ãkxu÷
1002. ÷kufLkkÞf – sÞ«fkþ LkkhkÞý
1003. økwÁËuð, frððh – hrðLÿLkkÚk xkøkkuh
1004. yk[kÞo – rðLkkuçkk ¼kðu
1005. hkòS – hksøkkuÃkk÷k[khe
1006. þuh-yu-fk~{eh – þu¾ yçËwÕ÷k
1007. Ër÷íkkuØkhf – çkkçkkMkknuçk yktçkuzfh
1008. MkhnËLkk økktÄe – ¾kLk yçËw÷ økVkh¾kLk
1009. økktÄeSLku ¼khík{kt Mkki«Úk{ yk©{ fÞkt yLku õÞkhu MÚkkÃÞku ? – 191Ãk, y{ËkðkË{kt MkíÞkøkún yk©{ +
fku[hçk yk©{
1010. økktÄeSLku Mkki«Úk{ ðkh htøk¼uËLke LkeríkLkku fzðku yLkw¼ð fÞkt ÚkÞku ? – Ërûký ykr£fk (Ãkexh {uhe Íçkøko)
1011. økktÄeS yku÷ EÂLzÞk nku{Y÷ ÷eøkLkk «{w¾ õÞkhu [qtxkÞk ? – 1920
1012. økktÄeSyu Ëktzefq[Lkk «kht¼ fÞkhu, fÞktÚke yLku fux÷k MkkÚkeyku MkkÚku fÞkuo ? - 12 {k[o 1930, Mkkçkh{íke
yk©{, 78 MkkÚkeyku
1013. ¼khík{kt ®nË Akuzku [¤ð¤Lkku ykht¼ õÞkhÚke ÚkÞku ? – ykuøkMx, 1942

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 29

 www.anamikaacademy.org 8000040575

1014. økktÄeSLke níÞk fÞkt, fkuýu yLku õÞkhu fhe ? – LkÚkwhk{ økkuzMku, rçkh÷k ¼ðLk, 30 òLÞw, 1948
1015. økktÄeSLke ykí{fÚkk – MkíÞLkk «Þkuøkku

Lke[u ykÃku÷ f]r¥kykuLkk fíkko sýkðku

1016. yfçkhLkk{k – yçkw÷VÍ÷
1017. ykLktË{X – çktrf{[tÿ [uxhS
1018. yr¼¿kkLkþkfwtík÷, fwt{khMkt¼ð – fkr÷ËkMk
1019. fw÷e – {wÕfhks ykLkttË
1020. W¥khk{[rhík - ¼ð¼qrík
1021. fk{Mkqºk – ðkíMÞkÞLk
1022. fkËtçkhe – çkký¼è
1023. økkEz – ykh. fu. LkkhkÞý
1024. økeík «ð[Lkku – rðLkkuçkk ¼kðu
1025. [hfMktrníkk – [hf Ér»k
1026. xw MkðkuoËÞ – sÞ«fkþ LkkhkÞý
1027. Lkkxâþk† - ¼hík{wrLk
1028. r«ÍLk zkÞhe – sÞ«fkþ LkkhkÞý
1029. Ãkt[íktºk – Ãktrzík rð»ýwtþ{ko
1030. rníkkuÃkËuþ – LkkhkÞý Ãktrzík
1031. {Äwþk÷k – zku. nrhðtþhkÞ çkå[Lk
1032. hk{kÞý – {nŠ»k ðkÕ{erf
1033. MkíÞLkk «Þkuøkku – økktÄeS
1034. hk{[rhík {kLkMk – íkw÷MkeËkMk
1035. ÷kEV rzðkELk – {nŠ»k yh®ðË
1036. ðe Ä ÃkeÃk÷ - LkkLke Ãkk÷¾eðk÷k
1037. MkuíkkrLkf ðŠMkMk – Mk÷{kLk h~Ëe
1038. ntøkhe MxkuLMk – hrðLÿLkkÚk xkøkkuh
1039. rzMfðhe ykuV EÂLzÞk – sðknh÷k÷ LknuÁ
1040. rLk{o÷k - «u{[tËS
1041. Lk nLÞíku – {iºkuÞe Ëuðe
1042. ËuðËkMk – þhË[tÿ
1043. rnLËw ÔÞq ykuV ÷kEV – zku. hkÄkf]»ýLk
1044. rLkþeÚk – W{kþtfh òu»ke
1045. Ëwøkuoþ LktrËLke – çktrf{[tÿ [uxhS
1046. ¼økðËøkeíkk – ðuËÔÞkMk
1047. {nk¼khík – ðuËÔÞkMk

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 30

 www.anamikaacademy.org 8000040575

1048. {kLkðeLke ¼ðkE – ÃkLLkk÷k÷ Ãkxu÷

1049. økktÄe – ÃkurÚkf ÷kuhuLMk
1050. «uÂõxf÷ LkkuLk ðkÞku÷LMk – rfþkuh÷k÷ {þYðk÷k
1051. yðh rVÕBMk, Äuh rVÕBMk – MkíÞSík hu
1052. Âø÷BÃkMkeMk ykuV ðÕzo rnMxÙe – sðknh÷k÷ LknuÁ
1053. Äe økktÄeÞLk ðu – yk[kÞo f]Ãk÷kLke

Lke[u ykÃku÷ MkkrníÞfkhku fE ¼k»kkLkk Au íku sýkðku

1054. ykþkÃkqýko Ëuðe – çktøkk¤e
1055. {nkïuíkkËuðe – çktøkk¤e
1056. ¼khíkuLËw nrhùtÿ – rnLËe
1057. nrhùtÿ, MkqÞofktík rºkÃkkXe – rnLËe
1058. ftçkLk – fLLkf
1059. S. þtfh fwÁÃk – {÷Þk÷{
1060. hÄwðeh MknkÞ – WËqo

Lke[u ykÃku÷ f]rík fÞk MkkrníÞfkhLke Au íku sýkðku

1061. çkwØ[rhºk – yïÄku»k
1062. hksíkhtrøkýe – fÕný
1063. økeíkøkk®ðË, «MkÒk hkÄð – frð sÞËuð
1064. ÞkuøkMkqºk – Ãkíktsr÷
1065. LÞkÞ – økkiík{
1066. hÄwðtþ, {u½Ëqík, yr¼¿kkLk þkfwtík÷ - fkr÷ËkMk
1067. fkËtçkhe, n»ko[rhík – çkký¼è
1068. ðiþur»kf – fýkË
1069. fw{khMkt¼ð – fkr÷ËkMk
1070. rfhkíkkswoLkeÞ{ - ¼khðe
1071. rþþwÃkk÷ðÄ – {k½
1072. Ãkqðor{{ktMkk – sir{Lke
1073. MkktÏÞ – frÃk÷{wLke
1074. ÉíkwMktnkh – fkr÷ËkMk
1075. Lkkxâþk† - ¼hík{wrLk
1076. hk{kÞý – ðkÂÕ{fe
1077. {nk¼khík – ðuËÔÞkMk
1078. {wÿkhkûkMk – rðþk¾kË¥k
1079. W¥kh{e{ktMkk – fw{khe÷ ¼è

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 31

 www.anamikaacademy.org 8000040575

1080. rð¢{kuðoþeÞ{ - fkr÷ËkMk

1081. Ãk[íktºk – rð»ýwþ{ko
1082. f÷kMkqºk - ¼ÿçkknw
1083. fk{Mkqºk – ðkíMÞkÞLk {wLke
1084. {k÷rðfkÂøLkr{ºk – fkr÷ËkMk
1085. Lkkxâþk† Ãkh {nkøkútÚk h[Lkkh {wrLk - ¼hík {wrLk
1086. Íkrfh nwMkuLk – íkçk÷k
1087. Þw. ©erLkðkMk – {Uzku÷eLk
1088. Ãktrzík rçkús¼q»ký fkçkhk – røkxkh
1089. WMíkkË yÕ÷kh¾kt – íkçk÷k
1090. økku®ðËMðk{e rÃkÕ÷i – ðkÞku®÷Lk
1091. Ãktrzík hrðþtfh – rMkíkkh
1092. ÃkÒkk÷k÷ ½ku»k, nrh«MkkË [kihrMkÞk – çktMkhe
1093. Ãktrzík rþðfw{kh þ{ko, ¼sLk MkkuÃkkhe – Mktíkwh
1094. rð»ýw økku®ðË òuøk – ðkÞkur÷Lk
1095. ®fþLk {nkhks – íkçk÷k
1096. y{]íkk þuhøke÷ - r[ºkf÷k
1097. WËÞþtfh – Lk]íÞf÷k
1098. øktøkwçkkE ntøk÷ – ftXâ Mktøkeík
1099. hrðþtfh hkð÷ – r[ºkf÷k
1100. MkkuLk÷ {kLk®Mkn – Lk]íÞ f÷k
1101. çktMke÷k÷ ð{ko – r[ºk f÷k
1102. ¼e{MkuLk òu»ke – ftXâ Mktøkeík
1103. fw{wrËLke ÷kr¾Þk – Lk]íÞf÷k
1104. rçkÂM{Õ÷k ¾kLkLkwt Lkk{ fÞk ðkã MkkÚku Mktf¤kÞu÷wt Au ? – þhýkE
1105. Lke[u ykÃku÷ «kËurþf Lk]íÞku fÞk hkßÞ MkkÚku Mktf¤kÞu÷k Au íku sýkðku.
1106. rçknw, {nkhkMk, LkxÃkqò, Lkkøk Lk]íÞ – ykMkk{
1106. Vkøkwý, {k½k – rçknkh
1107. hkuV, [kfhe – sB{w fk~{eh
1108. LkðhkLke, Ãkk÷e – {æÞ«Ëuþ
1109. ík{kþk, ÷urÍ{, {nkhk»xÙ
1110. LkxhkMk, {ýeÃkwhe – {ýeÃkwh
1111. ¼híkLkkxâ{ - íkkr{÷Lkkzw
1112. Ãkrh[kfk÷e - ÷ûkîeÃk
1113. ÞûkøkkLk, ðehøkkhMku – fýkoxf
1114. fq[eÃkqze, {Þqhe – yktÄú«Ëuþ

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 32

 www.anamikaacademy.org 8000040575

1115. Lkkixtfe, Íw÷k – Þw. Ãke.

1116. økhçkk, ¼ðkE – økwshkík
1117. òºkk, feíkoLk – Ãkt. çktøkk¤
1118. ykurhMMkk – ykurhMMkk
1119. ¼ktøkzk, fef÷e – Ãktòçk
1120. fÚkf÷e, {kuneLke yè{ - fuh÷
1121. çktøk÷k – {u½k÷Þ
1122. ¾Þk÷, ½w{h, fXÃkqík÷e, ÃkrLknkhe – hksMÚkkLk
1123. ÷wtÄe, {wtÍhk, zktøke – rn{k[÷ «Ëuþ
1124. ½kuzeLkk[ - nrhÞkýk
1125. Äw{fwzeÞk, feŠíkLkeÞk – Íkh¾tz
1126. Lkqhkr÷{ - Lkkøkk÷uLz
1127. fhLk, fshe – W¥khk¾tz
1128. þi÷u ¼køkkurhÞk – A¥keMkøkZ
1129. Ãk¾wrÃk÷k – r{Íkuh{
1130. ðuË fux÷k Au ? - 4 (ÉøðuË, Mkk{ðuË, ÞswðuoË, yÚkoððuË)
1131. ðuËktík – 6
1132. Ãkwhký – 18
1133. hkrþ – 12
1134. Lkûkºk – 27
1135. økeíkkLkk yæÞkÞ – 18
Lke[u ykÃku÷ ËþoLkþk†kuLke h[Lkk fkuýu fhe íku sýkðku
1136. MkktÏÞ – fÃke÷
1137. Þkuøk – Ãkíkts÷e
1138. LÞkÞ – økkiík{
1139. ðiþur»kf – fýkË
1140. Ãkqðo{e{ktMkk – sir{Lke
1141. W¥kh{e{ktMkk – fw{khe÷ ¼è
1142. rð»ýw ¼økðkLkk ËMk ykðíkkhLkk Lkk{ ÷¾ku – 1. {íMÞ, 2. fw{o, 3. ðhkn, 4. Lkh®Mkn, 5. ðk{Lk, 6.
Ãkhþwhk{, 7. hk{, 8. f]»ý, 9. çkwØ, 10. fÕfe

Lke[u ykÃku÷ ÔÞÂõíkLkk Lkk{ fÞk Lk]íÞ MkkÚku Mktf¤kÞu÷k Au íku sýkðku.
1143. {]ýkr÷Lke Mkkhk¼kE - ¼híkLkkxâ{
1144. çkehsw {nkhks – fÚÚkf
1145. Íðuhe çknuLkku – {ýeÃkwhe
1146. {kÄðe {wËøk÷ - ykuzeMke

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 33

 www.anamikaacademy.org 8000040575

1147. Þkr{Lke f]»ýk{qŠík - ¼híkLkkxâ{T

1148. þktíkkhkð – {kuneLkeyè{
1149. nu{k{kr÷Lke - ¼híkLkkxâ{
1150. f]{wrËLke ÷kr¾Þk – fÚÚkf
1151. çkwØ Ä{oLkk çku Mkt«ËkÞkuLkk Lkk{ sýkðku – rnLkÞkLk yLku {nkÞkLk + rLkÞku (yktçkuzfh îkhk)
1152. ykãþtfhk[kÞoyu MÚkkÃku÷k [kh {X fÞkt ykðu÷k Au íku sýkðku – økkuðÄoLk {X – søkÒkkÚkÃkwhe, ykurhMMkk
1153. þkhËk {X – îkhfk, økwshkík
1154. ßÞkurík{oX – çkrÿfuËkh, (W¥khk¾tz)
1155. þ]tøkuhe {X – hk{uïh{T, íkr{÷Lkkzwt
1156. íkûkrþ÷k rðãkÃkeX fÞkt ykðu÷e Au ? – hkð÷rÃkze ÃkkMku ÃkkrfMíkkLk
1157. Lkk÷tËk rðãkÃkeX fÞkt ykðu÷e Au – rçknkh
1158. rð¢{þe÷k rðãkÃkeX fÞkt ykðu÷e Au – Ãkt. çktøkk¤
1159. Ãkt[{nk¼qík = ykfkþ, ðkÞw, yÂøLk, Ãkkýe yLku....... – Ãk]Úðe

Lke[u ykÃku÷ «Ëurþf íknuðkhku fÞkt rðMíkkh MkkÚku Mktf¤kÞu÷k Au íku sÃkkðku.
1160. ðMktík – fk~{eh
1161. íkes – sÞÃkwh
1162. ykuý{ - fuh÷
1163. Lkðhkrºk – økwshkík
1164. ËwøkkoÃkqò – Ãkrù{ çktøkk¤
1165. y{hLkkÚk Þkºkk – fk~{eh
1166. fwt¼{u¤kLkk [kh MÚkkLk sýkðku – LkkrMkf, WssiLk, nhîkh, y÷knkçkkË
1167. økwshkíkLkk fÞk þnuh{kt MkuLxÙ÷ ÷kEçkúuhe ykðu÷e Au ? – çkhkuzk
1168. ¾wËk÷ûk ykurhyuLx÷ ÷kEçkúuhe fÞkt ykðu÷ Au ? – ÃkxLkk
1169. Äe MkuLxÙ÷ ÃkÂç÷f ÷kEçkúuhe fÞkt ykðu÷e Au ? – {wtçkE
1170. LkuþLk÷ ÷kEçkúuhe fÞkt ykðu÷e Au ? – f÷f¥kk
1171. ¼khíkLke fw÷ ðMíke – 1,21,01,93,422
1172. ¼khík{kt 2011Lke ðMíke økýíkhe «{kýu Ëh 1000 ÃkwÁ»kkuËeX {rn÷kykuLkwt «{ký – 940
1173. ¼khíkLke ðMíke øke[íkk ...... - 382 [ku. rf. {e.
1174. 0 Úke 6 ð»koLkk 1000 çkk¤fku ËeX çkk¤feyku – (¼khík{kt) – 914
1175. ¼khíkLkku fw÷ Mkkûkhíkk Ëh – 74.04%
1176. ¼khík{kt MkkiÚke ðÄw ðMíke Ähkðíkku rsÕ÷ku – Úkkýu ({nkhk»xÙ)
1177. ¼khík{kt MkkiÚke ykuAe ðMíke Ähkðíkku rsÕ÷ku – Ëeçkkøkðu÷e (yYýk[÷ «Ëuþ)
1178. ¼khík{kt MkkiÚke ðÄw Mkkûkhíkk Ähkðíkwt hkßÞ – fuh¤
1179. ¼khík{kt MkkiÚke ykuAwt Mkkûkhíkk Ähkðíkwt hkßÞ – rçknkh
1180. ¼khík{kt MkkiÚke ðÄw ðMíke Ähkðíkwt hkßÞ – W¥kh«Ëuþ

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 34

 www.anamikaacademy.org 8000040575

1181. ¼khík{kt MkkiÚke ykuAe ðMíke Ähkðíkwt hkßÞ – rMk¬e{

1182. rðMíkkhLke árüyu ¼khíkLkwt MkkiÚkku {kuxwt hkßÞ – hksMÚkkLk
1183. MkkiÚke ðÄw ðMíkeðk¤ku fuLÿþkrMkík «Ëuþ – ÃkkUrz[uhe
1184. MkkiÚke ykuAe ðMíkeðk¤ku fuLÿþkrMkík «Ëuþ – ÷ûkîeÃk
1185. MkkiÚke ðÄw ðMíkeøke[íkkðk¤ku fuLÿþkrMkík «Ëuþ – rËÕ÷e
1186. MkkiÚke ykuAe ðMíkeøke[íkkðk¤ku fuLÿþkrMkík «Ëuþ – yktËk{kLk-Lkefkuçkkh
1187. MkkiÚke ðÄw Mkkûkhíkkðk¤ku fuLÿþkrMkík «Ëuþ - ÷ûkîeÃk
1188. MkkiÚke ykuAe Mkkûkhíkkðk¤ku fuLÿþkrMkík «Ëuþ – ËkËhk Lkøkh nðu÷e
1189. Mkk÷khstøk BÞwrsÞ{ fÞk ykðu÷wt Au ? – niËhkçkkË
1190. LkuþLk÷ øku÷uhe ykuV ykxo – rËÕ÷e
1191. EÂLzÞLk BÞwrÍÞ{ - f÷f¥kk
1192. LkuþLk÷ BÞwrÍÞ{ - rËÕ÷e
1193. ¼khíkLku økkEzuz r{MkkEÕMk («uûkkÃkk†) ûkuºku {nkMk¥kk çkLkkðLkkh ði¿kkrLkf fu suykuLku ¼khík híLkÚke Lkðksðk{kt
ykÔÞk Au. – yu. Ãke. su. yçËw÷f÷k{
1194. rð¿kkLk ûkuºku Lkkuçk÷ Ãkkrhíkkur»kf {u¤ðLkkh «Úk{ yurþÞLk – zku. [tÿþu¾h ðUfx (Mke. ðe. hk{Lk)
1195. yuxkur{f yuLkSo fr{þLkLkk «Úk{ yæÞûk – zku. nku{e ¼k¼k
1196. ykELMxkELkLkk MkkÃkuûkðkË{kt MkwÄkhk Mkq[ðLkkh – sÞtík Lkk÷eofh
1197. sLkeLk rð¿kkLk{kt MktþkuÄLk fhe Lkkuçk÷ Ãkkrhíkkur»kf {u¤ðLkkh – zku. nhøkku®ðË ¾whkLkk
1198. y{ËkðkË{kt rVrÍf÷ rhMk[o ÷uçkkuhuxhe yLku yxehk suðe yktíkhhk»xÙeÞ MktþkuÄLk MktMÚkkLkk «ýuíkk – zku. rð¢{
Mkkhk¼kE
1199. Lktçkh Úkeyhe ykÃkLkk rðïrðÏÞkík økrýíkþk†e - ©erLkðkMk hk{kLkws{
1200. zkì. {u½LkkÚk MknkLkeLkwt Lkk{ rð¿kkLkLke fE þk¾k MkkÚku Mktf¤kÞu÷wt Au ? - ¼kiríkfþk†
1201. ‘LkuþLk÷ «kuVuMkh ÃkË’ íku{s ‘Ãkȼq»ký’ rðsuíkk ði¿kkrLkf fu suyku Mke. ðe. hk{LkLkk rþ»Þ níkk íku{s «fkþLkk
MktþkuÄLk{kt íku{Lkk Mkn¼køke Ãký hne [qfÞk Au – zku. fu. yuMk. r¢ùLk
1202. fuMfkuøkúkVLkk þkuÄf ...... hk{Lk yMkhLkk..... – søkËeþ[tÿ çkkuÍ, Mke. ðe. hk{Lk
1203. ¼khíkeÞ ykýwþÂõík fkÞo¢{Lkk Mksof – zkì. nku{e ¼k¼k.
1204. E÷urõxÙf ðuÔÍ (ðkÞh÷uMk)Lkk þkuÄf – zkì. søkËeþ[tÿ çkkuÍ
1205. hk{Lk rhMk[o EÂLMxxÞqxLkk MÚkkÃkf – Mke. ðe. hk{Lk
1206. EÂLzÞLk yufuz{e ykuV MkkÞLMkLkk MÚkkÃkf – Mke. ðe. hk{Lk
1207. zku. «VwÕ÷[tÿ hkuÞLkwt Lkk{ rð¿kkLkLke fE þk¾k MkkÚku Mktf¤kÞu÷wt Au ? – hMkkÞýþk†
1208. yðfkþe MktþkuÄLk {kxu ¼khíkLku yktíkhhk»xÙeÞ ÏÞkrík yÃkkðLkkh ði¿kkrLkf – zku. rð¢{ Mkkhk¼kE
1209. ðLkMÃkrík{kt {kýMkLke {kVf MktðuËLkk Au yu{ Mkkrçkík fhLkkh ¼khíkeÞ ði¿kkrLkf – zku. søkËeþ[tÿ çkkuÍ
1210. Mke. ðe. hk{LkLku íku{Lke fE þkuÄ {kxu Lkkuçk÷ Ãkkrhíkkur»kf {éÞw níkwt ? – hk{Lk yMkh

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 35

 www.anamikaacademy.org 8000040575

Lke[u ykÃku÷ hk»xÙeÞ «Þkuøkþk¤kyku fÞkt ykðu÷e Au íku sýkðku

1211. EÂLzÞLk MÃkuMk heMk[o ykuøkuoLkkEÍuþLk (fýkoxf) – çkUøk÷kuh (fýkoxf)
1212. EÂLzÞLk Mfq÷ ykuV {kELMk – ÄLkçkkË (Íkh¾tz)
1213. EÂLzÞLk EÂLMxxÞqx ykuV ÃkuxÙkur÷Þ{ - ËnuhkËqLk (W¥khkt¾z)
1214. MkuLxÙ÷ MkkuÕx yuLz {rhLk fur{f÷ rhMk[o ELMxxÞqx - ¼kðLkøkh (økwshkík)
1215. rVrÍf÷ rhMk[o ÷uçkkuhuxhe (Ãke. ykh. yu÷.) – y{ËkðkË
1216. f]rºk{ WÃkøkúnku {kxuLkk ðknLkku íkiÞkh fhðkLkwt fk{ EMkhkuLke fE MktMÚkk îkhk fhðk{kt ykðu Au ? – rð¢{ Mkkhk¼kE
MÃkuMk MkuLxh (ríkÁðLktíkÃkwh{)
1217. ºký íkçk¬kðk¤wt hkufux çkLkkððkLkwt yLku ÷ku®L[øk {Úkf ÃkhÚke hkufux AkuzðkLkwt fk{ fÞkt fhðk{kt ykðu Au ? -
©enrhfkuxk
1218. WÃkøkún îkhk xur÷rðÍLk «kuøkúk{ Mkux÷ u kEx ELMxÙfþLk xur÷rðÍLk yufMkÃkrh{uLx EMkhkuLke fE MktMÚkk nkÚk Ähu Au ?
fÞkt ykðu÷e Au ? – MÃkuMk yuÃ÷efuþLk MkuLxh (y{ËkðkË)
1219. ¼khíkLkk «Úk{ f]rºk{ WÃkøkúnLkwt Lkk{ - ykÞo¼è (1975)
1220. íku fÞkhu Akuzðk{kt ykÔÞku ? fÞktÚke ? - 19 yur«÷, 1975, hrþÞk{ktÚke
1221. WÃkøkún AkuzLkkh Ëuþku{kt ¼khíkLkwt MÚkkLk fÞwt Au íku sýkðku – yrøkÞkh{wt
1222. WÃkøkún {khVík ðkÞw{tz¤, ¼qMíkheÞ MktþkuÄLk íku{s íkkh xur÷VkuLk yLku xur÷rðÍLk ÔÞðnkh {kxu ¼khík{kt fE
MktMÚkk fk{ fhu Au ? – EÂLzÞLk LkuþLk÷ Mkuxu÷kEx
1223. fÞkt WÃkøkún íkhíkku {qfðkÚke ¼khík yðfkþ f÷çkLkwt Aêwt MkÇÞ çkLÞwt ? – hkurnýe, 18 sw÷kE 1980
1224. ¼khíkLkk «Úk{ yðfkþÞkºke – hkfuþ þ{ko
1225. ¼khíkLkk «Úk{ {rn÷k yðfkþÞkºke – fÕÃkLkk [kð÷k
1226. yðfkþ{kt «Úk{ f]rºk{ WÃkøkún íkhíkku {wfLkkh Ëuþ – hrþÞk, 1957, MÃkwxrLkf- 1
1227. EÂLzÞLk MÃkuMk heMk[o ykuøkuoLkkEÍuþLkLke MÚkkÃkLkk õÞkhu ÚkE ? - 15 ykuøkü, 1969
1228. yýwþÂõík {kxu fE fE fk[e Äkíkwyku sYhe Au ? – ÞwhurLkÞ{, ÚkkurhÞ{
1229. yýwþÂõík {kxu sYhe fk[e Äkíkwyku{ktÚke fhu÷ yLku íkkr{÷Lkkzw{ktÚke {¤e ykðíke Äkíkw fE ? – ÚkkurhÞ{,
ÞwhurLkÞ{
1230. yýwþÂõíkLkk MktþkuÄLkLkwt {wÏÞ fuLÿ fÞwt ? fÞkt ? - ¼k¼k yuxr{f heMk[o MkuLxh, xÙkuBçku
1231. ¼khíkLke «Úk{ yýw¼èe fÞkt ykðu÷e Au ? - yÃMkhk, xÙkuBçku
1232. rhyufxh VÞwy÷ fkuBÃk÷uûk fÞkt ykðu÷wt Au ? – niËhkçkkË
1233. ¼qr{ˤLkk ðzkLku..... fnuðkÞ Au. – MkhMkuLkkÃkrík
1234. LkkifkˤLkk ðzkLku ..... fnuðkÞ Au. – yuzr{h÷, yuh[eV {kþo÷
1235. ¼khíkeÞ MkthûkýLkwt ðzw{Úkf fÞkt ykðu÷wt Au ? – rËÕne
1236. r{r÷xhe xÙu®Lkøk {kxuLke LkuþLk÷ rzVuLMk yufuz{e fÞk ykðu÷e Au ? – Ãkqýu, ¾zfðkMk÷k
1237. ¼khík Mkhfkh íkhVÚke ¼khíkhíLk yuðkuzo ykÃkðkLke þYykík fÞkhÚke ÚkE ? – 1954
1238. 1954{kt ¼khík híLk {u¤ðLkkh ÔÞÂõíkyku – Mke. hksøkkuÃkk÷k[khe, zkì. hkÄkf]»ýLk, zkì. Mke. ðe. hk{Lk
1239. Ãktrzík sðknh÷k÷ LknuÁLku fE Mkk÷{kt ¼khíkhíLk {éÞku níkku ? – 1955
1240. ©e{íke ELËehk økktÄeLku – 1971
1241. {Äh xuhuMkkLku – 1980

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 36

 www.anamikaacademy.org 8000040575

1242. ¼khík híLk {u¤ðLkkh «Úk{ ÃkkrfMíkkLke ÔÞÂõík – ¾kLk yçËw÷økVkh ¾kLk
1243. zku. LkuÕMkLk {tzu÷kLku fÞk ð»ko{kt ¼khíkhíLk {éÞku – 1990
1244. ¼khík híLk {u¤ðLkkh ºký økwshkíkeyku – 1. {kuhkhS ËuMkkE, 2. MkhËkh ðÕ÷¼¼kE Ãkxu÷, økw÷Íkhe÷k÷
LktËk
1245. yswoLk yuðkuzo – h{íkøk{ík
1246. Mkwðýof{¤ - rVÕ{
1247. s{Lkk÷k÷ çkòs yuðkuzo – Mk{ksMkuðk
1248. çkku÷kuOøk yuðkuzo – f]r»kûkuºku
1249. æÞkLk[tË yuðkuzo – h{íkøk{ík
1250. þktríkMðYÃk ¼xLkkøkh yuðkuzo – rð¿kkLk
1251. ËkËkMkknuçk Vk¤fu yuðkuzo – rVÕ{
1252. ykÞo¼è yuðkuzo – rð¿kkLk
1253. «Úk{ ËkËk Mkknuçk Vk¤fu yuðkuzo rðsuíkk – Ëuðefkhkýe (1969)
1254. {uøMkuMku yuðkuzo {u¤ðLkkh «Úk{ ¼khíkeÞ – rðLkkuçkk ¼kðu
1255. Lkkuçk÷ Ãkkrhíkkur»kf {u¤ðLkkh «Úk{ ¼khíkeÞ – hrðLÿLkkÚk xkøkkuh (1913)
1256. «Úk{ ¿kkLkÃkeX yuðkuzo rðsuíkk ¼khíkeÞ fÞkhu - S þtfh fwYÃk (1965)
1257. «Úk{ ¿kkLkÃkeX yuðkuzo {u¤ðLkkh økwshkíke. fÞkhu ? – W{kþtfh òu»ke (1967)
1258. 1985{kt {kLkðeLke ¼ðkE f]rík {kxu fÞk økwshkíke MkkrníÞfkhLku ¿kkLkÃkeX yuðkuzo {éÞku ? – ÃkÒkk÷k÷ Ãkxu÷
1259. ¿kkLkÃkeX yuðkuzo {u¤ðLkkh «Úk{ {rn÷k – ykþkÃkqýko Ëuðe (çktøkk¤e 1976)
1260. Lkkuçk÷ Ãkkrhíkkur»kf {u¤ðLkkh «Úk{ ¼khíkeÞ {rn÷k – {Äh xuhuMkk
1261. æðrLk Lkk{Lke f]rík {kxu ð»ko 2001 {kt ¿kkLkÃkeX yuðkuzo rðsuíkk økwshkíke MkkrníÞfkh – hksuLÿ þkn
1262. fÞk ¼khíkeÞ hMkkÞýþk†eLku ð»ko 2009{kt Ãkkrhíkkur»kf {éÞw níkwt ? – ðUfx hk{f]»ý
1263. økwshkíke MkkrníÞfkh W{kþtfh òu»ke fE f]rík {kxu ¿kkLkÃkeX yuðkuzo «kó ÚkÞku Au ? rLkþeÚk

¼khík{kt «kht¼ ÚkÞwt yLku fÞkhu ÚkÞwt íku sýkðku

1264. AkÃk¾kLkwt – økkuðk-1756
1265. ytøkúuS Mkkókrnf – f÷f¥kk- 1778
1266. hu÷ðu – Úkkýk yLku {wwtçkE-1853
1267. íkkh ÔÞðMÚkk – fku÷f¥kk yLku zkÞ{tz nkçkoh ðå[u-1851
1268. xÃkk÷ ÔÞðMÚkk ÷kuz zu÷nkWMkeLkk Mk{Þ{kt – 1857
1269. nðkE xÃkk÷Mkuðk – y÷knkçkkËÚke LkiLkeíkk÷-1911
1270. rðÄwík hu÷ðu {wtçkE-fw÷ko ðå[u, 1925
1271. yýw Ãkrhûký – Ãkku¾hý (hksMÚkkLk) 1974
1272. yuMk. xe. ze. Mkuðk - ÷¾LkW-fkLkÃkwh ðå[u, 1960
1273. xu÷uûk Mkuðk – y{ËkðkË-{wtçkE ðå[u, 1963
1274. ÷ku¾tzLkwt fkh¾kLkwt – s{þuËÃkwh, 1907

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 37

 www.anamikaacademy.org 8000040575

1275. rð{kLke Mkk{kLkLkwt fkh¾kLkwt – çkUøk÷wÁ-1961

1276. yýw¼êe – xÙkuBçku ({nkhk»xÙ) 1956
1277. ÞwrLkðŠMkxe – f÷f¥kk-{wtçkE yLku [uÒkkE-1857
1278. xur÷VkuLk yuûk[uLs-f÷f¥kk-1881
1279. s¤rðãwík {Úkf – rþð{wÿ{ (fýkoxf)-1900
1280. ¼khík{kt þY ÚkÞu÷k «Úk{ ytøkúuS ËirLkfLkwt Lkk{ sýkðku – çktøkk÷ økuÍux
1281. ¼khík{kt «Úk{ økwshkíke ðíko{kÃkºkLkw Lkk{ sýkðku – {wtçkE Mk{[kh
1282. ¼khík{kt fkÃkzr{÷Lke þYykík Mkki «Úk{ fÞkt ÚkE ? – fku÷f¥kk
1283. ¼khíkLke «Úk{ yðk[f rVÕ{ - hkò nrhùtÿ
1284. ¼khíku Akuzu÷ «Úk{ f]rºk{ WÃkøkúnLkwt Lkk{ - ykÞo¼è
1285. ¼khík{kt «Úk{ðkh ðe{k WãkuøkLkwt hk»xÙeÞfhý fÞkhu ÚkÞwt ? - 1957
1286. ¼khík{kt «Úk{ çkUfkuLkwt hk»xÙeÞfhý fÞkhu ÚkÞwt ? - 1969
1287. rðïLkku MkkiÚke Ÿ[ku Ãkðoík fÞku ? – rn{k÷Þ
1288. rðï{kt ÷kufþkne Ähkðíkk Ëuþku{kt MkkiÚke ðÄw ðMíke Ähkðíkku Ëuþ - ¼khík
1289. yuf nòh Úkkt¼÷k Ähkðíkwt {eLkkûke {trËh ¼khík{kt fÞkt ykðu÷wt Au ? – {ËwhkE (íkkr{÷Lkkzw)
1290. rðï{kt MkkiÚke ðÄw ðhMkkË fÞk rðMíkkh{kt Ãkzu Au ? – {kuMkeLkh{ + [uhkÃkwtS ({u½k÷Þ)
1291. xufMkxkE÷ ELzMxÙeÍ{kt MktþkuÄLk fhíke yuf{kºk MktMÚkk yxehk ¼khík{kt fÞkt ykðu÷e Au ? – y{ËkðkË
1292. rðïLkku MkkiÚke {kuxku rîÃkfÕÃk fÞku ? ¼khík
1293. rðï{kt MkkiÚke ðÄw ÃkþwMktÃkr¥k Ähkðíkku Ëuþ fÞku - ¼khík
1294. rðï{kt MkkiÚke ðÄw þk¾kyku Ähkðíke çkUf fE ? – S.B.I.
1295. ¼khík{kt LkËe ÃkhLkku MkkiÚke ÷ktçkku Ãkw÷..... fE LkËe Ãkh..... ÷tçkkE – {nkí{k økktÄe Mkuíkw, øktøkkLkËe Ãkh, ÷tçkkE
5.575 rf. {e.
1296. rðMíkkhLke árüyu ¼khíkLkwt MkkiÚke {kuxwt hkßÞ – hksMÚkkLk
1297. ðMíkeLke árüyu ¼khíkLkwt MkkiÚke {kuxwt hkßÞ – W¥kh«Ëuþ
1298. ¼khíkLkwt MkkiÚke {kuxwt Mkhkuðh fÞkt ykðu÷wt – ðw÷h Mkhkuðh, sB{w-fk~{eh
1299. ¼khíkLkku MkkiÚke {kuxku økwtçks fÞkt..... ? – çkeòÃkwh, fýkoxf
1300. ¼khík{kt ykðu÷e MkkiÚke {kuxe fçkh fE ? – íkks{nu÷
1301. ¼khíkLke MkkiÚke {kuxe {MSË – ò{k {MSË, rËÕ÷e
1302. ¼khíkLkku MkkiÚke Ÿ[ku çktÄ, fE LkËe Ãkh ? – ¼k¾hk Lkktøk÷, Mkík÷ws LkËe Ãktòçk
1303. ¼khíkLke MkkiÚke ÷ktçkk ytíkhLke hu÷økkze – rððuf yufMk«uMk
1304. ¼khík{kt ykðu÷ku MkkiÚke Ÿ[ku Ëhðkòu – çkw÷tË Ëhðkòu, W¥kh«Ëuþ
1305. ¼khík{kt ykðu÷ku MkkiÚke Ÿ[ku r{Lkkhku – fwíkwçk r{Lkkh, rËÕ÷e
1306. ¼khíkLke MkkiÚke ÷ktçke xLk÷ - sðknh xLk÷, sB{w fk~{eh
1307. ¼khíkLke MkkiÄe ðÄw økríkðk¤e hu÷økkze – fÞk çku MÚk¤kuLku òuzu Au ? – økrík{kLk yuõMk«uMk, rËÕ÷eÚke ykøkúk
1308. ¼khík{kt ykðu÷wt MkkiÚke {kuxwt ¾khk ÃkkýeLkwt Mkhkuðh fÞwt ? íku fÞkt ykðu÷wt Au ? – Mkkt¼h Mkhkuðh, hksMÚkkLk
1309. ¼khíkLkwt MkkiÚke {kuxwt hkMkkÞrýf ¾kíkhLkwt fkh¾kLkwt fÞwt ? íku fÞkt ykðu÷wt Au ? –GNFC (¼Y[)

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 38

 www.anamikaacademy.org 8000040575

1310. ¼khíkLkwt MkkiÚke {kuxwt {kLkðMkŠsík Mkhkuðh ...... fÞkt ...... – økku®ðËMkkøkh Mkhkuðh, Mkík÷ws LkËe Ãkh (Ãktòçk)
1311. ¼khíkLkwt MkkiÚke {kuxwt «kýeMktøkúnk÷Þ..... fÞkt..... – Sðku÷kuSf÷ økkzoLk, f÷f¥kk
1312. ¼khíkLke MkkiÚke {kuxe E÷urõxÙf hu÷ðu÷kELk fÞk çku MÚk¤kuLku òuzu Au ? f÷f¥kkÚke rËÕne
1313. ¼khíkLkku MkkiÚke ÷ktçkku Mkzf{køko – ©eLkøkh Úke fLÞkfw{khe
1314. MkkiÚke LkkLke ðÞLke hk»xÙÃkrík çkLkLkkh – rLk÷{ MktSð huœe (64 ð»ko)
1315. MkkiÚke {kuxe ðÞu ¼khíkLkk ðzk«ÄkLk çkLkLkkh – {kuhkhS ËuMkkE
1316. MkkiÚke LkkLke ðÞu ðzk«ÄkLk çkLkLkkh – hkSð økktÄe (40 ð»kuo)
1317. MkkiÚke ÞwðkLk ðÞu ¼khík híLk {u¤ðLkkh – Mkr[Lk xUzw÷fh (41 ð»kuo)
1318. ¼khíkLkwt MkkiÚke ðÄw ÔÞMík yuhÃkkuxo fÞwt – {wtçkE yuhÃkkuxo
1319. ¼khíkLke MkkiÚke ÷ktçke hu÷ðu xLk÷ - fkuhçkqzu ({nkhk»xÙ)
1320. ¼khíkLkku MkkiÚke {kuxku Ãkþw{u¤ku .............. fÞkt ¼hkÞ - MkkuLkÃkwh {u¤ku, rçknkh
1321. økwshkík{kt MkkiÚke ðÄw ðMíke fkuLke Au ? – ûkrºkÞkuLke
1322. rðï{kt EMkçkøkw÷Lkwt MkkiÚke ðÄw WíÃkkËLk fhíkku Ëuþ - ¼khík
1323. [ku¾kLkk WíÃkkËLk{kt rðï{kt ¼khíkLkwt MÚkkLk sýkðku – çkeswt («Úk{-[eLk)
1324. MkkuÞkçkeLkLkwt MkkiÚke ðÄw WíÃkkËLk fhíkku hkßÞ fÞku ? – {æÞ«Ëuþ
1325. rðï{kt fXku¤Lkwt MkkiÚke ðÄw WíÃkkËLk fhíkku Ëuþ fÞku ? ¼khík
1325. ¼khík{kt MkkiÚke ðÄkhu fkswLkwt WíÃkkËLk fhíkwt hkßÞ fÞwt – fuh¤
1326. rðï{kt fkswLkwt MkkiÚke ðÄw WíÃkkËLk yLku ðÃkhkþ fhíkku Ëuþ – ¼khík
1327. LkkrhÞu¤Lkk WíÃkkËLk{kt rðï{kt ¼khíkLkwt MÚkkLk - «Úk{
1328. ¼khíkLkk fÞk hkßÞ{kt LkkrhÞu¤Lkwt MkkiÚke ðÄw WíÃkkËLk ÚkkÞ Au ? – fuh¤
1329. íku÷erçkÞkLkk WíÃkkËLk{kt rðï{kt ¼khíkLkwt MÚkkLk - «Úk{
1330. ¼khík{kt MkkiÚke ðÄkhu íku÷erçkÞkLkwt WíÃkkËLk fhíkwt hkßÞ – {æÞ«Ëuþ
1331. hkELkwt – {æÞ«Ëuþ
1332. MkqÞo{w¾eLkwt – fýkoxf
1333. þkf¼kSLkk WíÃkkËLk{kt rðï{kt ¼khíkLkwt MÚkkLk - «Úk{
1334. V¤kuLkk WíÃkkËLk{kt rðï{kt ¼khíkLkwt MÚkkLk – çkeswt
1335. MkkiÚke ðÄkhu LkVku h¤íke ykÕVkLMkku fuhe ¼khíkLkk..... hkßÞLkk..... rsÕ÷k{kt ÚkkÞ Au. – {nkhk»xÙ, híLkkøkehe
1336. yurþÞkLkwt MkkiÚke {kuxwt þkf{kfuox fÞwt ? fÞkt ykðu÷wt Au ? – Lkðe MkçS{tze, rËÕ÷e
1337. ¼khík{kt LkkLke E÷kÞ[eLkwt MkkiÚke ðÄw WíÃkkËLk yLku {kuxe E÷kÞ[eLkwt MkkiÚke ðÄw WíÃkkËLk...... hkßÞ{kt ÚkkÞ Au.
– fuh¤, rMk¬e{
1338. rðï{kt n¤ËhLkk WíÃkkËLk{kt ¼khíkLkwt MÚkkLk - «Úk{.
1339. ¼khík{kt n¤ËhLkk MkkiÚke ðÄw WíÃkkËLk fhíkwt hkßÞ – yktÄú«Ëuþ
1340. çkxkfkLkk WíÃkkËLk{kt rðï{kt ¼khíkLkwt MÚkkLk – Aêwt
1341. ¼khík{kt çkxkfkLkwt MkkiÚke ðÄw WíÃkkËLk fhíkwt hkßÞ – W¥kh«Ëuþ
1342. ¼khík{kt zwtøk¤eLke MkkiÚke ðÄw ¾uíke fhíkwt hkßÞ – {nkhk»xÙ
1343. þuhzeLkk WíÃkkËLk{kt rðïLkk Ëuþku{kt ¼khíkLkwt MÚkkLk - «Úk{

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 39

 www.anamikaacademy.org 8000040575

1344. ¼khík{kt þuhzeLkwt MkkiÚke ðÄw WíÃkkËLk fhíkwt hkßÞ – W¥kh«Ëuþ

1345. [kLkk WíÃkkËLk yLku ðÃkhkþ{kt rðï{kt ¼khíkLkwt MÚkkLk - «Úk{
1346. fÃkkMkLkk WíÃkkËLk{kt rðï{kt ¼khíkLkwt MÚkkLk - «Úk{
1347. ¼khík{kt fÃkkMkLkwt MkkiÚke ðÄw WíÃkkËLk fhíkwt hkßÞ – økwshkík yLku yktÄú«Ëuþ
1348. þýLkk WíÃkkËLk{kt rðïLkk Ëuþku{kt ¼khíkLkwt MÚkkLk - çkeswt («Úk{ : çkktø÷kËuþ)
1349. ¼khík{kt þýLkwt MkkiÚke ðÄw WíÃkkËLk fhíkwt hkßÞ – Ãkrù{ çktøkk¤
1350. ¼khík{kt ËrhÞkE {kA÷eLkwt MkkiÚke ðÄw WíÃkkËLk fhíkwt hkßÞ – økwshkík
1351. Ëuþ{kt MkkiÚke ðÄw {kA÷eLkwt WíÃkkËLk fhíkwt hkßÞ – Ãk. çktøkk¤
1352. rðï{kt ËqÄLke WíÃkkËLk{kt ¼khíkLkwt MÚkkLk - «Úk{
1353. ¼khík{kt hk»xÙeÞ æðsLke h[Lkk Mkki«Úk{ fkuýu yLku fÞkhu fhe ? – {uz{ ¼e¾kES fk{k, 22 ykuøk. 1907
s{oLke
1354. ¼khíkLkwt hk»xÙøkeík Mkki«Úk{ õÞkhu økkðk{kt ykÔÞwt ? - 27 zeMku. 1911, fku÷fkíkk
1355. ¼khík{kt «Úk{ MkíÞkøkún fÞkt, fkuýu yLku fÞkhu fÞkuo ? – [tÃkkhý, rçknkh, økktÄeS 1917
1356. ¼khíkLkku rºkhtøkku fE MktMÚkk çkLkkðu Au ? yk MktMÚkk fÞkt ykðu÷e Au ? – økøko ¾uºkeÞ Mkuðk Mkt½, fýkoxf
1357. ¼khíkeÞ hk»xÙeÞ fkUøkúuMkLkk «{w¾ íkhefu MkkiÚke ðÄw ð¾ík [qtxkLkkh ÔÞÂõík ? – sðknh÷k÷ LknuÁ
1358. ¼khíkLkk MkkiÚke sqLkku «kËurþf hksfeÞ Ãkûk fÞku yk ÃkûkLke h[Lkk fkuýu yLku fÞkhu fhe ? – ze. yu{.
fu. (îrðz {wLkuºk fÍøk{), 1947, Mke. yuLk. yÒkkËkuhkE
1359. {íkÃkºkLke þYykík õÞkhÚke ÚkE ? - 1962
1360. Mkk{kLÞ [qtxýe{kt {ík ykÃkLkkh «Úk{ hk»xÙÃkrík – fu. ykh. LkkhkÞýLk
1361. fÞkt hkßÞyu ¼khíkLku MkkiÚke ðÄw hk»xÙÃkrík ykÃÞk Au ? – yktÄú«Ëuþ
1362. yËk÷íku Mk¾ík fuËLke Mkò Vxfkhe nkuÞ íkuðk yuf{kºk «ÄkLk{tºke – (su. yu{. yu{. ÷kt[ fuMk 2000) –
Lkh®Mknhkð
1363. fÞk hkßÞyu ¼khíkLku MkkiÚke ðÄw ðzk«ÄkLk ykÃÞk Au ? – Þw. Ãke.
1364. Mðíktºk ¼khíkLkwt «Úk{ çksux ykÃkLkkh Lkkýk{tºke - ©e ykh. fu. þý{w¾{ þuèe
1365. «Úk{ Mkk{kLÞ [qtxýeyu (1951) çkkË ËuþLkwt «Úk{ Mkk{kLÞ çksux ykÃkLkkh Lkkýk{tºke – Mke. ze. Ëuþ{w¾
1366. Lkkýk{tºke íkhefu MkkiÚke ðÄw (8 ð¾ík) çksux ykÃkLkkh – {kuhkhS ËuMkkE
1367. ÃkkrfMíkkLkLkku rLkþkLk-yu-ÃkkrfMíkkLk r¾íkkçk SíkLkkh ¼khíkeÞkuLkk Lkk{ sýkðku – {kuhkhS ËuMkkE, rË÷eÃkfw{kh
1368. MkkiÚke ÷ktçkk Mk{Þ {kxu ÃkË Ãkh hnuLkkh {wÏÞ{tºke hkßÞ - sÞku r ík çkMkw , Ãk.
çktøkk¤
1369. {uøMkuMku yuðkuzo SíkLkkh «Úk{ ¼khíkeÞ – rðLkkuçkk ¼kðu
1370. ¼khík{kt «Úk{ fkuxo fÞkt þY ÚkE ? fÞkhu ? – fku÷fkíkk, 1773 (fku÷f¥kk, {wtçkE, {ÿkMk)
1371. yktíkhhk»xÙeÞ fkuxo ykuV sÂMxMkLkk «Úk{ ¼khíkeÞ «{w¾ - zku. LkøkuLÿ®Mkn
1372. ¼khíkLke MkkiÚke {kuxe su÷ fE ? – íkenkh MkuLxÙ÷ su÷, rËÕ÷e
1373. ¼khík{kt Mkki«Úk{ ytøkúuS{kt ÃkwMíkf ÷¾Lkkh – çktrf{[tÿ [uxhS
1374. yk ÃkwMíkfLkwt Lkk{ - hks{kunLMk ðkEV
1375. ¼khíkLke MkkiÚke {kuxe Lkð÷fÚkk ...... ÷u¾f ...... – rð÷kMkeLke, yu{. fu. {uLkLk

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 40

 www.anamikaacademy.org 8000040575

1376. ytøkúuS{kt MkkiÚke {kuxe Lkð÷fÚkk ...... ÷u¾f ...... – y Mkwxuçk÷ ÷kuÞ, rð¢{ þuX
1377. [k[k [kiÄhe Lkk{ h[rÞíkk – «ký
1378. çkwVh «kEÍ SíkLkkh «Úk{ {rn÷k – yÁtÄíke hkuÞ
1379. 32 ÷k¾{kt ðu[kÞu÷wt çkUøk÷kuh çkkÚk r[ºk fkuýu çkLkkÔÞwt níkwt ? – hk{ hrð ð{ko
1380. 13 ÷k¾{kt ðu[kÞu÷wt çkUøk÷kuh huMkuÍ r[ºk çkLkkðLkkh – yu{. yuV. nwMkuLk
1381. yuf Ãký ÄkŠ{f rðrÄ Lk nkuÞ íkuðku yuf{kºk Ä{o – çknkE
1382. Mktøku{h{hLke çkLku÷e yuf{kºk {ÂMsË fkuýu çktÄkðe ? – {kuíke {MSË, þknsnkt, ykøkhk
1383. ¼khík{kt MkkiÚke {kuxwt [[o ....... fÞkt ykðu÷wt Au ? – Mke. fuÚkuzÙ÷, økkuðk
1384. ¼khík{kt rþðkSLke MkkiÚke Ÿ[e {qŠík fÞkt ykðu÷e Au ? – çkUøk÷kuh
1385. økýuþSLke – fkuÞtçkíkwh
1386. É»k¼ËuðLke – {æÞ«Ëuþ
1387. økkiík{ çkwØLke – niËhkçkkË
1388. r{Mk ðÕzoLkku íkks {u¤ðLkkh «Úk{ {rn÷k MkwtËhe – hexk VkheÞk-1966
1389. r{Mk ÞwrLkðMkoLkku íkks {u¤ðLkkh «Úk{ ¼khíkeÞ MkwtËhe – MkwM{eíkk MkuLk, 1994
1390. rðï{kt MkkiÚke ðÄw rVÕ{ rLk{koý fhLkkh rLk{koíkk ....... - zku. ze. hk{kLkkÞzw (110Úke ðÄkhu)
1391. MkíÞSík hu îkhk rËøËŠþík fE rVÕ{Lku yktíkhhk»xÙeÞ ûkuºku MkkiÚke ðÄw MkV¤íkk {¤e Au ? – ykøktíkwf
1392. MkkiÄe ðÄw rVÕ{ku{kt {wÏÞ hku÷ ¼sðLkkh - «u{ LkkÍeh (600Úke ðÄkhu)
1393. MkkiÄe ðÄw rVÕ{ku{kt Ãkkur÷Mk ELMÃkufxh íkhefu yr¼LkÞ fheLku ðÕzo hufkuzo çkLkkðLkkh – søkËeþ hksu
1394. ykuMfkh yuðkuzo SíkLkkh «Úk{ ¼khíkeÞ - ¼kLkw yÚkiÞk, økktÄe rVÕ{ {kxu zÙuMk rzÍkELkªøk
1395. røkhLkkh ík¤uxe{kt ykðu÷wt MkwËþoLk Mkhkuðh fkuLkk Mk{Þ{kt çktÄkÞwt níkwt ? – [tÿøkwó {kiÞo
1396. økwshkíkLkk Ãkkxý{kt ykðu÷e hkýfe ðkð çktÄkðLkkh – WËÞ{íke
1397. ÷ku¾tzLkku «Úk{ Ãkw÷ ÷kunu fk Ãkw÷ fÞkt yLku fE LkËe Ãkh ykðu÷ku Au ? - ÷¾Lkô, økku{íke LkËe Ãkh, 1815
1398. ¼khíkLkku MkkiÚke ðÄw ÔÞMík Ãkw÷ - nkðhk çkúes
1399. Íw÷íkk r{Lkkhk fÞkt ykðu÷k Au ? – y{ËkðkË
1400. ¼khíkLkku MkkiÚke {kuxku økw÷kçkLkku çkøke[ku – íkkr{÷LkkzwLkk WËøk {tz÷{kt
1401. ¼khíkLkwt «Úk{ ¼qøk¼eoÞ çkòh fÞwt ..... fÞkt ykðu÷wt Au ? – Ãkkr÷fk çkòh, rËÕ÷e
1402. ¼khíkLke Vfík {rn÷kyku {kxuLke «Úk{ hu÷økkze fÞk çku MÚk¤ku ðå[u [k÷u Au ? – [[oøkux-çkkuheð÷e
1403. Vfík {rn÷kyku {kxuLke E÷urõxÙf xÙuLk Mkuðk fÞkhu yLku fÞk çku MÚk¤ku ðå[u þY ÚkE ? – [uÒkkE-íkktçkkhk{,
1998
1404. ¼khíkLke MkkiÚke Äe{e hu÷økkze – Lke÷økehe hu÷ðu
1405. ¼khíkLke MkkiÚke {kU½e hu÷økkze – Ãku÷uMk ykuLk ÔneÕMk
1406. ¼khíkLkk «Úk{ {rn÷k MxuþLk {kMíkh – hªfw rMkLnk hkuÞ
1407. ¼khíkLkku MkkiÚke ÷ktçkku nkEðu – LkuþLk÷ nkEðu Lkt. 44
1408. ¼khíkLkwt MkkiÚke {kuxwt çkMkMxuLz – EB÷eçkLk çkMkMxuLz, niËhkçkkË
1409. ¼khíkLke «Úk{ {rn÷k çkMk zÙkEðh – fLÞkfw{kheLke ðMktÚkfw{khe
1410. ¼khík{kt nðkE MkuðkLke þYykík fÞkhu ÚkE ? - 26 Lkðu., 1935

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 41

 www.anamikaacademy.org 8000040575

1411. ¼khíkLke «Úk{ yuh÷kELk – xkxk yuh÷kELMk, nk÷-yuh EÂLzÞk

1412. ¼khík{kt nðkE WœÞLk MkuðkLkwt hk»xÙeÞfhý fÞkhu ÚkÞwt ? - 1953
1413. YrÃkÞkLke Lkkuxku AkÃkðkLke þYykík fÞkhu ÚkE ? - 1861
1414. Ëþktþ ÃkØrík fÞkhÚke y{÷{kt ykðe ? – yur«÷, 1957
1415. {wtçkE Mxkuf yufMk[UsLke «Úk{ {rn÷k zkÞhufxh – rËLkk {nuíkk, 1997
1416. Mxkuf yufMk[uLsLke «Úk{ {rn÷k «{w¾ - yku{kLkk yçkúkn{, fku[eMxkuf yufMk[Us
1417. ðkuxoLk zeLk {uz÷ SíkLkkh ¼khíkLkk «Úk{ ðuÃkkhe – ÄeÁ¼kE ytçkkýe
1418. ¼khíkLkwt «Úk{ Mfqxh - ÷uBçkúuxk
1419. yurþÞkLkwt «Úk{ rð¿kkLk Lkøkh fÞkt çkLkkððk{kt ykÔÞwt ? – f÷f¥kk-1997
1420. çkesøkrýíkLkk þkuÄf – ykÞo¼è
1421. ¼khíkLkwt MkkiÚke sqLkwt ytøkúuS ËirLkf – xkEBMk ykuV EÂLzÞk
1422. çkk¤fku {kxuLkwt Mkki«Úk{ {uøkuÍeLk – [ktËk{k{k (íku÷wøkw{kt)
1423. rðï{kt MkkiÚke {kuxwt ÃkkuMx÷ Lkuxðfo Ähkðíkku Ëuþ - ¼khík
1424. çku ð¾ík {kWLx yuðhuMx Mkh fhLkkh yuf{kºk {rn÷k – Mktíkku»k ÞkËð
1425. ZkE rËLk fk ÍkUÃkzk þwt Au ? – {ÂMsË
1426. ¼khíkLkk AuÕ÷k {w½÷þkMkf çknkËwhþknLku 1857Lkk rðÃ÷ð çkkË fÞkt ËVLkkððk{kt ykÔÞk níkk ? – BÞkLk{khLkk
htøkqLk{kt
1427. MkqrVÞkýk f÷{ þwt Au ? – ÄkŠ{f Mktøkeík su sB{w-f~{eh{kt ðøkkzkÞ Au.
1428. hýLkwt íkks íkhefu òýeíkwt W{u˼ðLk fÞkt ykðu÷wt Au ? òuÄÃkwh
1429. ¼khík{kt yV½krLkMíkkLkLkk {wMkkVhku fÞwt ðkÄ ÷kÔÞk níkk fu su{kt Úkkuzku VuhVkh fheLku yksLkwt MkhkuËðk½ rðfMÞwt
Au ? – hçkkçk
1430. fkuý Qzíkk þe¾ íkhefu yku¤¾kÞ Au ? – r{Õ¾k®Mkn
1431. YrÃkÞkLkwt MkkiÚke ðÄw yð{wÕÞLk fÞkhu fhðk{kt ykÔÞwt níkwt ? - 1966
1432. ¼khíkLke fE nkEfkuxo{kt MkkiÚke ðÄw ss Au ? – yÕnkçkkË
1433. 2000 «fkhLke ÃkhtÃkhkøkík ðkMkýku Ähkðíkwt ðkMký BÞwrÍÞ{ fÞkt ykðu÷wt Au ? – y{ËkðkË
1434. ¼khík{kt MkkiÚke ðÄw MkfoMk ftÃkLkeykuLkwt {q¤ ðíkLk ? – fuh÷
1435. rþðLke Ãkqò LkxhksLkk YÃk{kt Úkíke nkuÞ íkuðwt ¼khíkLkwt fÞwt yuf{kºk {trËh Au ? fÞkt ykðu÷w Au ? – íkkr{÷LkkzwLkwt
r[ËBçkh rþð {trËh
1436. MkwLknhe fkuXe yu þwt Au ? fÞkt ykðu÷ Au ? – {nu÷ Au, sÞÃkwh{kt ykðu÷ku Au.
1437. yufÞwÃktf[hLke þYykík fÞkhu ÚkE ? íkuLkku rðfkMk fÞkt ÚkÞku níkku ? - 3000 ð»ko Ãknu÷k, [eLk{kt
1438. nkur{ÞkuÃkuÚkeLke þYykík fÞkt ÚkE níke ? – s{oLke{kt (MÚkkÃkf - nkrLk{kLku)
1439. Ëuðku yLku ËkLkðkuLkk ÞwØ{kt yk¾ku ËrhÞku Ãke sLkkh Ér»k – yøkíMÞ
1440. su{Lkk Lkuºk{ktÚke [tÿ rLk{koÞku nkuÞ íkuðk Ér»k – ykrºk Ér»k
1441. yswoLk yLku Mkw¼ÿkLkku Ãkwºk fu suýu {nk¼khík ÞwØLkk íkuh{k rËðMku yuf÷u nkÚku fkihðkuLkku [¢ÔÞwn ¼uãku níkku ? –
yr¼{LÞw
1442. ðrMkc {wrLkLkk ÃkíLke fu su y¾tz ËkBÃkíÞLkk ykËþoYÃk økýkÞ Au. – yÁtÄrík

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 42

 www.anamikaacademy.org 8000040575

1443. økkiík{Ér»kLkk ÃkíLke fu su ÃkkuíkkLkk ÃkríkLkk þkÃkÚke rþ÷k çkLke økÞu÷k yLku ©ehk{Lkk [hýMÃkþoÚke VheÚke †e
çkLÞk níkk? – ynÕÞk
1444. Ãkkíkk¤{kt MkÃkohks fkihÔÞLke Ãkwºke..... (íku yswoLkLku Ãkhýe níke) – W÷qÃke
1445. ËuðkuLkk økwÁ çk]nMÃkríkLkku Ãkwºk, su þw¢k[kÞo ÃkkMkuÚke MktSðLke rðãk þeÏÞku níkku – f[
1446. Þûkku yLku rfÒkhkuLkku hkò – fwçkuh
1447. ftMk {kxu íkiÞkh fhu÷wt [ttËLk ©ef]»ýLku ¼ÂõíkÃkqðof yÃkoý fhLkkh ftMkLke fËYÃke ËkMke fu suLku ©ef]»ýyu MðYÃkðkLk
çkLkkðe – fwçò
1448. rþð yLku ÃkkðoíkeLkk Ãkwºk – økýÃkrík
1449. hkûkMke rnzªçkk yLku ¼e{Lkku Ãkwºk - ½xkuíf[
1450. Lk¤hkòLke ÃkíLke – Ë{Þtíke
1451. yíÞík ¢kuÄe Mð¼kðLkku Ér»k fu su yrºk yLku yLkMkqÞkLkk Ãkwºk níkk ? – ËwðkoMkk
1452. rÃkíkkLke níÞkLkwt ðuh ÷uðk Ãk]ÚðeLku yufðeMk ðkh Lkûkºke fhLkkh – Ãkhþwhk{
1453. rð»ýw ¼økðkLkLkku Aêku yðíkkh fÞku ? Ãkhþwhk{
1454. Mkku{ðtþLkk MÚkkÃkf fu su{ýu MðøkoLke yÃMkhk Wðoþe MkkÚku ÷øLk fÞko níkk ? – ÃkwYhðk
1455. nòh ð»ko MkwÄe íkÃk fhe Mðøko{ktÚke øktøkkLku Ãk]Úðe Ãkh WíkkhLkkh - ¼økehÚk
1456. yøkíMÞ{wrLkLkkt ÃkíLke - ÷kuÃkk{wÿk
1457. MkqÞoðtþe hkòykuLkk fw÷økwÁ – ðrþc
1458. ËkLkðkuLkk økwÁ su MktSðLke rðãk Ãký òýíkk níkk – þw¢k[kÞo
1459. ©ef]»ý yLku MkwËk{kLkk økwÁ – MkktrËÃkLke
1460. «n÷kËLkk rÃkíkk – rnhÛÞfrþÃkw
1461. ©ef]»ýLkk çknuLk – Mkw¼ÿk
1462. MkqÞo Ãk]Úðe fhíkk..... økýku {kuxku yLku ...... rf. {e. Ëqh Au. – 13 ÷k¾ økýku, 14.95 fhkuz rf. {e.
1463. MkqÞoLkk «fkþLku Ãk]Úðe Ãkh ÃknkU[íkk fux÷ku Mk{Þ ÷køku Au ? – 8.25 r{rLkx
1464. Ãk]ÚðeLkk yuf{kºk WÃkøkúnLkwt Lkk{ – [tÿ
1465. ÄúwðLkku íkkhku fE rËþk{kt Ëu¾kÞ Au ? – W¥kh
1466. ykfkþ{kt ÃkÚkhkÞu÷ LkËe suðk MkVuË Íkt¾k ÃktèkLku þwt fnu Au ? ykfkþøktøkk
1467. rðïLke hksîkhe hkßÄkLke yux÷u ÂMðxÍh÷uLzLkwt – rsLkeðk
1468. rçkúrxþ ðzk«ÄkLkLkwt Mkhfkhe rLkðkMkMÚkkLk fÞwt Au ? – 10, zkWLkªøk MxÙex
1469. «k[eLk ¼khíkLke fE rðãkÃkeX ÃkkrfMíkkLk{kt ykðu÷e Au ? – íkûkþe÷k
1470. ¼khík, ÃkkrfMíkkLk yLku yV½krLkMíkkLk ðå[uLke MkhnË fÞk Lkk{u yku¤¾kÞ Au ? – ËwhkLË ÷kELk
1471. økwÁ LkkLkfLkku sL{ fÞkt ÚkÞku níkku ? – (ík÷ðtze)
1472. yux÷kÂLxf yLku ÃkurMkrVf {nkMkkøkhLku òuzíke Lknuh fE ? – ÃkLkk{k Lknuh
1473. fur÷VkuŠLkÞk{kt ykðu÷ fÞk Ãkðoík þe¾h Ãkh rðïLkwt MkkiÚke {kuxwt xur÷MfkuÃk Au ? – ÃkkÕ{uh
1474. rðïLke yòÞçke rÃkÍkLkku Z¤kíkku r{Lkkhku fÞk Ëuþ{kt Au ? – Exk÷e
1475. fkurhÞk yLku W¥kh [eLk ðå[u ykðu÷ Mk{wÿ fÞku ? – Ãke¤ku Mk{wÿ
1476. ÷tzLk{kt ykðu÷wt Eø÷uLzLkk hkò-hkýeLkwt þkne rLkðkMk MÚkkLk fÞwt ? – çkrføktnk{ Ãku÷uMk

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 43

 www.anamikaacademy.org 8000040575

1477. ÃkurhMk{kt fÞk rfÕ÷k{kt hksfeÞ fuËeyku hk¾ðk{ktt ykðíkk níkk ? – ðMkkoE÷
1478. EMkw r¾úMíkLkwt sL{MÚk¤ sýkðku. – çkuÚk÷unk{
1479. y{urhfLk MkhfkhLkwt yøkíÞLkk {nu{kLkku {kxuLkwt WíkkhkMÚk¤ - ç÷uf nkWMk
1480. ELzkuLkurþÞkLkk «{w¾Lkwt WLkk¤kLkwt rLkðkMkMÚkkLk – çkkuøkh Ãku÷uMk
1481. LÞwÞkufo{kt ykðu÷ rðïLkku MkkiÚke rðþk¤ hMíkku fÞku – çkúkuz ðu
1482. nshík {nt{Ë ÃkÞøktçkh MkknuçkLkwt sL{MÚk¤ - {¬k
1483. rçkúxLk{kt ykðu÷wt fÞwt þnuh MkwíkhkW fkÃkzLkk Wãkuøk {kxu òýeíkwt Au ? – {kL[uMxh
1484. ELzkuLkurþÞkLkk «{w¾Lkwt Mk¥kkðkh rLkðkMkMÚkkLk – {zuofk Ãku÷uMk
1485. ¼økðkLk çkwæÄLkwt sL{MÚk¤ - LkuÃkk÷{kt ÷wBçkeLke
1486. ÃkurhMkLkku yuf hkuÞ÷ {nu÷ fu ßÞkt rðïLkwt MkkiÚke {kuxwt f÷kMktøkúnMÚkkLk ykðu÷wt Au ? - ÷wðuo
1487. rðïLkku MkkiÚke {kuxku {nu÷ fÞkt ykðu÷ku Au ? – ðurxfLk
1488. rçkúxLkLke {nkLk rð¼qríkykuLku fÞk ËVLkkððk{kt ykðu Au ? – ðuMx r{rLkMxh yuçku
1489. çkuÂÕsÞ{{kt ykðu÷e LkuÃkkur÷ÞLk Mkk{uLkk ÞwØLkwt MÚk¤ - ðkuxh÷q
1490. y{urhfkLkk «{w¾Lkwt Mk¥kkðkh rLkðkMkMÚkkLk – ÔnkEx nkWMk
1491. hku{{kt ykðu÷wt rðïLkwt MkkiÚke {kuxwt Ëuð¤ - MkuLx Ãkexh
1492. ÷tzLk{kt ykðu÷e ¼khíkLkk nkE fr{þLkhLke ykurVMk – EÂLzÞk nkWMk
1493. ¼khíkeÞ MkhnËÚke fuð¤ 84 rf. {e. Ëqh ykðu÷k ÃkkrfMíkkLkLkwt yýw{Úkf – fknwxk
1494. MktÞwfík hk»xÙ {nkMkt½ (ÞwLkku)Lke MÚkkÃkLkk - 24 ykufxku., 1945
1495. ÞwLkkuLkwt ðzwt{Úkf fÞkt ykðu÷wt Au ? – SLkeðk
1496. yktíkhhk»xÙeÞ LÞkÞk÷ÞLkwt ðzwt{Úkf fÞk þnuh{kt Au ? – nuøk (LkuÄh÷uLzMk)
1497. ÞwLkuMfkuLkwt {wÏÞ {Úkf fÞkt Au ? – ÃkurhMk
1498. ÞwrLkMkuVLkwt {wÏÞ {Úkf fÞkt Au ? LÞqÞkufo
1499. WHO Lkwt {wÏÞ {Úkf fÞkt Au ? – SLkeðk
1500. IMF (International Monetary Fund) Lkwt ðzwt {Úkf fÞkt Au ? – ðku®þøxLk (ze. Mke.)
1501. {kUrøkÞk Ãkkxo fÞk Ëuþ{kt ykðu÷wt Au – çkktø÷kËuþ
1502. ¼khíkLkk fÞk WãkuøkÃkrík ÷tzLk{ktÚke xeÃkw Mkw÷íkkLkLke ík÷ðkh ¾heËe ÷kÔÞk níkk ? – rðsÞ {kÕÞk

Lke[uLkk þkMkfku fÞk Ëuþ MkkÚku Mktf¤kÞu÷k Au íku sýkðku

1503. rf{ òuLøk – W¥kh fkurhÞk
1504. {wyB{kh økËkVe – r÷rçkÞk
1505. çkþh y÷ yMkË – rMkrhÞk
1506. rVzu÷ fkMxÙku – fÞwçkk
1507. y÷e yçËwÕ÷k Mkk÷un – Þ{Lk
1508. hk»xÙ{tz¤ ËuþkuLkk {nkMkr[ð – f{÷uþ þ{ko
1509. y{urhfkLkkt ¼qíkÃkqðo rðËuþ{tºke fkuLzkur÷Ík hkEMk îkhk r÷r¾ík ÃkwMíkf – Lkku nkÞh ykuLkh
1510. MkVuË nkÚkeLkku Ëuþ yux÷u – ÚkkE÷uLz

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 44

 www.anamikaacademy.org 8000040575

1511. {æÞhkrºkLkk MkqÞoLke ¼qr{ - Lkkuðuo

1512. ÞwhkuÃkLkwt fkufÃkex yux÷u fÞku Ëuþ – çkuÂÕsÞ{
1513. Mkkík xufheykuLkwt þnuh – hku{
1514. Qøkíkk MkqÞoLkku Ëuþ, ykÚkk{íke MkqÞoLkku Ëuþ – òÃkkLk, y{urhfk
1515. MkkuLkuhe QLkLke ¼qr{ yux÷u – ykuMxÙur÷Þk
1516. ËwrLkÞkLkwt AkÃkÁt yux÷u – Ãkk{eh (ríkçkux)
1517. ytÄkrhÞku ¾tz – ykr£fk
1518. çkøkËkË (Ehkf) fE LkËeLkk rfLkkhu ðMku÷wt Au ? – xkEøkúeMk
1519. ÃkurhMk (£kLMk) fE LkËeLkk rfLkkhu ðMku÷wt Au ? – MkuLk
1520. ÞwøkkuM÷krðÞk{kt ykðu÷wt çku÷økúuz fE LkËeLkk rfLkkhu ðMku÷wt Au ? – zuLÞqçk
1521. ríkçkux{kt ykðu÷wt ÕnkMkk fE LkËeLkk rfLkkhu ðMku÷wt Au ? - çkúñÃkwºkk
1522. rîíkeÞ rðïÞwØ Ëhr{ÞkLk {]íÞw Ãkk{u÷k rçkúxLkLkk MkirLkfkuLkwt ÷tzLk{kt ykðu÷wt Mk{krÄ MÚk¤ - rMkLkkuxkV
1523. fÞk xkÃkw Ãkh LkuÃkkur÷ÞLkLku fuË hk¾ðk{kt ykÔÞku níkku ? – MkuLx nur÷Lkk
1524. Eø÷uLzLke AwÃke Ãkku÷eMkLkku rðMíkkh ? – Mfkux÷uLz Þkzo
1525. y{ËkðkË – Mkkçkh{íke
1526. yurz÷uz – xkuhLMk (yuMxÙur÷Þk)
1527. ykøkúk – Þ{wLkk
1528. WßsiLk – rûk«k
1529. fhkt[e - ®MkÄw
1530. fku÷f¥kk – nwøk÷e
1531. økwðknkxe – çkúñÃkwºkk
1532. xkurfÞku – Mkw{eË (òÃkkLk)
1533. LÞwÞkufo – nzMkLk (y{urhfk)
1534. çkËheLkkÚk – y÷fLktËk
1535. çkŠ÷Lk – M«e
1536. çkwzkÃkuMx – zuLÞwçk (ntøkuhe)
1537. LkkrMkf – økkuËkðhe
1538. hku{ - xkÞçkh (Ex÷e)
1539. ÷tzLk – ÚkuBMk (rçkúxLk)
1540. ÷knkuh – hkðe ( ÃkkrfMíkkLk)
1541. ðkhkýMke – øktøkk
1542. ðku®þøxLk – Ãkkuxk{uf (y{urhfk)
1543. ©eLkøkh – Íu÷{ (¼khík), ®MkÄw
Lke[u ykÃku÷ WÃkLkk{ fÞk ¼kiøkkur÷f MÚk¤Lkk Au íku sýkðku
1544. ytÄkrhÞku ¾tz – ykr¤fk
1545. ÷®ðøkLkku xkÃkw – ÍkÍeçkkh

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 45

 www.anamikaacademy.org 8000040575

1546. ÃkuøkkuzkLkku Ëuþ – BÞkLk{kh

1547. {kuxhkuLkwt þnuh – zuxÙkuEx
1548. ÃkqðoLke xÃkk÷Ãkuxe – fku÷tçkku
1549. rðïLke «Þkuøkþk¤k – yuLxkŠfxfk
1550. ¾ktzLkku fxkuhku – fÞqçkk
1551. {økhkuLke LkËe – r÷BÃkkuÃkku
1552. MkhkuðhkuLkwt þnuh – WËÞÃkwh
1553. Ãke¤e LkËe – nðktøk n ([eLk)

sýkðku – rðï{kt MkkiÚke

1554. {kuxku ¾tz – yurþÞk
1555. {kuxku xkÃkw – økúeLk÷uLz
1556. {kuxe LkËe – y{uÍkuLk
1557. ÷ktçke LkËe – LkkE÷
1558. {kuxwt Ëuð¤ - MkuLx Ãkexh [[o (hku{)
1559. {kuxwt {ÂMsË – {hzufk {ÂMsË (ELzkuLkurþÞk)
1560. {kuxwt hý – Mknhk (W. ykr£fk)
1561. Ÿ[ku ÄkuÄ – yuLs÷ ÄkuÄ (ðurLkÍwyu÷k)
1562. MkkiÚke {kuxwt ¾khk ÃkkýeLkwt Mkhkuðh – fkÂMÃkÞLk (hrþÞk)
1563. {eXk ÃkkýeLkwt Mkhkuðh – MkwrÃkrhÞh (fuLkuzk)
1564. {kuxku çktÄ – økúkLz Vq÷e (fku÷tçkeÞk LkËe Ãkh) Þw. yuMk. yu.
1565. Qt[ku çktÄ – hkuøÞwLMfe (ð¾hk LkËe Ãkh) hrþÞk
1566. ÷ktçkku çktÄ – ÞkõÞhuxk yuÃkkEÃk çktÄ (ÃkhkLkk LkËe Ãkh) hrþÞk
1567. Ÿzku {nkMkkøkh – ÃkurMkrVf
1568. ÷ktçkku Ãkðoík – yuÂLzÍ Ãkðoík, Ë. y{urhfk
1569. Ÿ[wt Ãkðoíkrþ¾h – {kWLx yuðhuMx, LkuÃkk÷
1570. ÷ktçkku Ãkw÷ - økktÄe Mkuíkw, øktøkk LkËe Ãkh
1571. Xtzwt þnuh – ð¾kuoÞkLMkf (hrþÞk)
1572. MkkiÚke Ÿ[wt Mkhkuðh – rxrxfkfk (Ë. y{urhfk)
1573. MkkiÚke Ÿzwt Mkhkuðh – çkkEf÷ (hrþÞk)
1574. {kuxe ¾kze – nzMkLkLke ¾kze
1575. økh{ MÚk¤ - Ë÷ku÷ (ErÚkÞkurÃkÞk)
1576. ¼khík-[eLk ðå[uLke MkhnË fÞk Lkk{u yku¤¾kÞ Au ? – {uf {kunLk ÷kELk
1577. ¼khík-ÃkkrfMíkkLk ðå[uLke MkhnË fÞk Lkk{u yku¤¾kÞ Au ? – huzÂõ÷V ÷kELk
1578. rçkúxLku [eLkLku MkkUÃku÷wt søkíkLkwt yøkíÞLkwt çktËh – nkUøkfkUøk
1579. neÚkúku yuhÃkkuxo fÞk þnuh{kt ykðu÷wt Au ? - ÷tzLk

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 46

 www.anamikaacademy.org 8000040575

1580. fk{hks yuhÃkkuxo fÞk þnuh{kt ykðu÷wt Au ? – [uÒkkE

1581. LkuíkkS Mkw¼k»k[tÿ yuhÃkkuxo fÞk þnuh{kt ykðu÷wt Au ? – fku÷fkíkk
1582. AºkÃkrík rþðkS yuhÃkkuxo fÞwt þnuh ? – {wtçkE
1583. EÂLËhk økktÄe ELxhLkuþLk÷ yuhÃkkuxo – rËÕ÷e
1584. rðï rðÏÞkík rV÷MkqV ¾r÷÷ rsçkúkLk fÞk ËuþLkk níkk ? - ÷uçkLkkuLk
1585. ÃkkuÃkþkneLkk sw÷{e Ãktò{ktÚke Exk÷eLku {wfík fhkðLkkh Exk÷eLkk ¼køÞ rðÄkíkk – økuheçkkÕze
1586. ðkuxhøkux fki¼ktz {kxu fÞk y{urhfkLkk hk»xÙÃkríkLku hkSLkk{wt ykÃkðwt ÃkzÞwt – rh[kzo rLkfMkLk
1587. Ëkøk nu{hrþÕz fÞk ËuþLkk yøkúýe yÚkoþk†e økýkÞ – ÂMðzLk
1588. 27 ð»ko MkwÄe su÷{kt hnu÷k, Ërûký ykr£fkLkk MðkíktºkÞMkuLkkLke – LkuÕMkLk {tzu÷k
1589. økúeMkLkk {nkLk yuðk yurhMxkux÷Lkk økwÁ yLku Mkku¢urxMkLkk rþ»Þ – Ã÷uxku (yuMk. Ãke. yuu.)
1590. £kLMkLke hkßÞ¢ktríkLkk «ýuíkk – YMkku
1591. MktMf]íkLkk [knf yuðk {nkLk ÷u¾f yLku rV÷MkqV {ufMk{q÷h fÞk ËuþLkk níkk ? – s{oLke
1592. íkwŠfLkk {wÂõíkËkíkk – {w. f{k÷ Ãkkþk
1593. rðï{kt MfkWx økkEzLke «ð]r¥kLkku ÃkkÞku Lkk¾Lkkh – çkuzLk Ãkkuðu÷
1594. y{urhfkLkk fÞk «{w¾u ÷eøk ykuV LkuþLMkLke MÚkkÃkLkk{kt {níðLkku ¼køk ¼sÔÞku níkku ? – ð]zÙku rðÕMkLk
1595. r÷ÞkuLkkËkuo-Ë-ðeL[e yLku {kEf÷ yuLsu÷ku fÞk ËuþLkk «ÏÞkík rþÕÃkeyku / r[ºkfkhku / f÷kfkhku níkk ? Ex÷e
1596. ÃkkuíkkLke rMkBVLke {kxu søk«rMkØ ÷wzðªøk ðkLk çkeÚkkuðLk fÞk ËuþLkku {nkLk Mktøkeíkfkh níkku ? – ykurMxÙÞk
1597. rðïLkwt MkkiÚke {kuxwt f]rºk{ çktËh hkuxh zu{ fÞk Ëuþ{kt ykðu÷ku Au ? – LkuÄh÷uLzMk
1598. rðïLkku MkkiÚke LkkLkku Ëuþ – ðurxfLk rMkxe
1599. rðïLke MkkiÚke «k[eLk hksÄkLke – Ë{kMfMk (rMkrhÞk)
1600. y{urhfkLkk 16{kt «{w¾ fusu-økw÷k{e «Úkk LkkçkqË fhLkkh – yçkúkn{ ®÷fLk
1601. Eø÷uLzLkk fÞk ðzk«ÄkLkLkk Mk{Þ{kt ¼khíkLkk MðkíktºÞLkwt rçk÷ ÃkMkkh ÚkÞwt níkwt ? – yux÷e f÷u{Lx
1602. økúeMkLkk {nkLk íkíð®[íkf yLku rV÷MkqV fu suyku rMkftËhLkk økwÁ níkk – yurhMxkux÷
1603. rðïLku MkkBððkËe rð[khLke ¼ux ykÃkLkkh s{oLkeLkk íkíð®[íkf – fk÷o {kfMko
1604. fÞwçkk y{urhfk yLku ðuMx EÂLzÍLke þkuÄ fhLkkh – r¢MxkuVh fku÷tçkMk
1605. y{urhfkLku Eø÷uLzLke Mk¥kk{ktÚke {wÂõík ykÃkLkkh «Úk{ «{w¾ - ßÞkuso ðku®þøxLk
1606. y{urhfkLkk {wíMkËe fu su{Lkwt htøk¼uËLke LkeríkLkk fkhýu ¾qLk ÚkÞwt níkwt ? – ßnkuLk yuV. fuLkuze
1607. hrþÞkLkk rðï «rMkØ MkkrníÞfkh fu su{Lkk ÃkwMíkfkuÚke økktÄeSLku «uhýk {¤e níke ? – xkuÕMkxkuÞ
1608. [eLkLku hkòþkneLkk ykÃk¾wË Ãktò{ktÚke {wfík fhkðLkkh – zkì. MkwLk Þkík MkuLk
1609. E. Mk. 1953 Úke 1961 MkwÄeÞwLkkuLkk {nk{tºkeÃkËu hnuLkkh Ëkøk nu{hrþÕz (ÂMðzLk)Lkwt Lkk{ fÞk ûkuºku òýeíkwt
níkwt ? – yÚkoþk†
1610. ðkuxh økux fki¼ktzLkk fkhýu y{urhfkLkwt «{w¾ÃkË AkuzLkkh «{w¾ – rh[kzo rLkfMkLk
1611. Ërûký ykr£fkLkk MðkíktºkÞMkuLkkLke fu suyku 27 ð»ko MkwÄe su÷{kt hÌkk níkk – LkuÕMkLk {tzu÷k
1612. VkMkeðkËLkk MÚkkÃkf fu su Ex÷eLkk {wÂõíkËkíkk níkk – {wMkku÷eLke
1613. økB{ík MkkÚku ¿kkLk ykÃkíke {kuLxuMkhe rþûkýÃkØrík Ëk¾÷ fhLkkh – {urhÞk {kuLxuMkkuhe
1614. ÷urLkLkLkk {]íÞw çkkË MkkurðÞux Mkt½Lkk Mkh{w¾íÞkh – Mxkr÷Lk

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 47

 www.anamikaacademy.org 8000040575

1615. LkkÍeðkËLkku sL{Ëkíkk fu suýu rðïLku rîíkeÞ rðïÞwØLke ¼ux ykÃke ? – rnx÷h
1616. Er÷Þz yLku ykuzuMke {nkfkÔÞkuLkk h[rÞíkk – nku{h
1617. ¼khík MkkÚku þktrík fhkh fhLkkh hrþÞkLkk ¼qíkÃkqðo ðzk«ÄkLk – fkuMkeSLk
1618. {kLkðòíkLku Ëw:¾e fhðk {kxu MkkÕðuþLk yk{eo {wÂõík VkusLke MÚkkÃkLkk fhLkkh – sLkh÷ çkqÚk
1619. ÷uze ðeÚk Ä ÷uBÃk íkhefu ÏÞkíkLkk{ Ãkrh[krhfk – V÷kuhuLMk LkkExuLøkLk
1620. yt½sLkku ðkt[e þfu íkuðe r÷rÃkLkk þkuÄf – çkúuE÷
1621. ¼khík{kt ytøkúuS fu¤ðýeLkku ÃkkÞku Lkk¾Lkkh - ÷kuzo {ufku÷u
1622. Ãkkç÷ku rÃkfkMkku fÞk ËuþLkk «ÏÞkík r[ºkfkh Au ? – MÃkuLk
1623. [hf {wrLkyu h[u÷ku ykÞwðuoË ytøkuLkku y{qÕÞ økútÚk – [hfMktrníkk
1624. ykÞwðuoË{kt ðkZfk{ ÃkØríkLkku WÃkÞkuøk fhLkkh – Mkw©qík
1625. çk]níMktrníkk yLku Ãkt[rMkØktríkfk økútÚkkuLkk h[rÞíkk – ðhkn r{rnh
1626. fk{[qºkLkk h[rÞíkk – {wrLk ðkíMÞkÞLk
1627. ÃkËkÚko LkkLkk fýkuLkk çkLku÷ku Au yuðw Mkki«Úk{ «ríkÃkkËLk fhLkkh ¼khíkeÞ ði¿kkrLkf ? – fýkË
1628. rLkMÞtËLk, QæðoÃkkËLk, ÄkíkwykuLkwt þwrØfhý suðe ÃkØríkLkwt «ríkÃkkËLk fhLkkh ¼khíkeÞ hMkkÞýþk†e – LkkøkkswoLk
1629. økúný Ãk]ÚðeLke AkÞk ðzu ÚkkÞ Au yuðwt Mkki«Úk{ Mkkrçkík fhLkkh – ykÞo¼è
1630. ¼kiríkfþk†Lkku rÃkíkk íkhíkk ÃkËkÚkkuoLkk rLkÞ{kuLkk þkuÄf – ykŠfr{rzÍ
1631. MkÞorfhý Mkkík htøkkuLkwt çkLku÷wt Au yuðwt Mkki «Úk{ Mkkrçkík fhLkkh – Mkh ykEÍuf LÞqxLk
1632. Ãk]Úðe MkqÞoLke ykMkÃkkMk Vhu Au yuðwt «Úk{ «ríkÃkkrËík fhLkkh – fkuÃkhrLkfMk
1633. ÷ku÷fLkk rLkÞ{ku íku{s Úk{kuor{xhLkk þkuÄLk – økur÷r÷Þku
1634. Wí¢ktríkðkË rMkØktíkLkk {wÏÞ «ýuíkk – [kÕMko zkŠðLk
1635. nzfðkLke hMke yLku ËqÄLku ÃkuùwhkEÍz fhðkLke ÃkØríkLkk þkuÄf - ÷qE Ãkkïh
1636. ÃkkuíkkLkk þheh Ãkh «Þkuøkku fhe þeík÷kLke hMkeLke þkuÄ fhLkkh – yuzðzo suLkh
1637. VkuLkkuøkúkV, ðes¤eLkku Ëeðku, zkÞLku{ku yLku [÷r[ºkLkk þkuÄf – Úkku{Mk ykÕðk yurzMkLk
1638. ðxkýkLkk Akuz Ãkh «Þkuøkku fhe ykLkwðtrþfíkkLkk rMkØkíkLkk þkuÄf – {uLz÷ ßÞkuso ßnkuLk
1639. MkkÃkuûkðkËLkk «uýíkk su{Lku E = MC2 Mkqºk ykÃÞwt – ykELMxkELk
1640. rÃkheÞkurzf xuçk÷ (ykðíko fkuüf) çkLkkðLkkh hrþÞLk ði¿kkrLkf – {uLzu÷eV
1641. ®f{íke Äkíkw hurzÞ{Lke þkuÄ fhLkkh – {uz{ fÞwhe
1642. rçkLkíkkhe MktËuþku {kuf÷ðkLke ÃkØríkLkk þkuÄf – {kufkuoLke
1643. zkÞLku{kExLke þkuÄ fhLkkh ÂMðzLkLkk {nkLk ði¿kkrLkf – Mkh ykÕVuz Lkkuçk÷
1644. ÃkurLkrMk÷eLke þkuÄ fhLkkh {nkLk çkufxkurhÞku÷kuSMx – yu÷ufÍktzh V÷u®{øk
1645. {kLkrMkf ËËeoykuLke Mkkhðkh {kxu {Lkkurð&÷u»kýLke WÃk[kh ÃkØríkLke þkuÄ fhLkkh yk MkËeLkk {nkLk {Lkkurð¿kkLke
- ®Mkø{tz £kuEz
1646. Mkqû{Ëþof Þtºk îkhk ËwrLkÞkLku Sðkýw MkwrüLkk ËþoLk fhkðLkkh – ðkLk ÕÞqðuLk nkuf
1647. økwÁíðkf»koý{ktÚke {wfík Úkðk {kxu {ÕxeMxus hkufuxLke Mkki«Úk{ ðkh WÃkÞkuøk fhLkkh hrþÞLk ði¿kkrLkf - fkuLxuMxeLk
íMkeykuÕðMfe
1648. f]rºk{ hurzÞku ykEMkkuxkuÃk yLku yýw¼êeLke þkuÄ fhLkkh – yuLkrhVku V{eo

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 48

 www.anamikaacademy.org 8000040575

1649. yýwLkwt rð¼ksLk fhe LÞwÂõ÷Þh rVrÍfMkLkku ÃkkÞku Lkk¾Lkkh – yuLkuoMx YÚkhVkuzo
1650. ykÕVk yLku çkexk rðrfhýkuLkk þkuÄf – yuLkuoMx YÚkhVkuzo
1651. rðïLkk «Úk{ yðfkþÞkºke fkuý níkk ? fÞk ËuþLkk níkk ? – Þwhe økkøkheLk-hrþÞk
1652. rðïLkk «Úk{ {rn÷k yðfkþÞkºke – ðu÷uLíkeLkk íkuhuMfkuðku
1653. rðïLkk «Úk{ ÞtÿÞkºke, íku fÞk ËuþLkk níkk ? – Lke÷ yk{oMxÙkUøk-y{urhfk
1654. rðï{kt MkkiÚke ðÄkhu çkku÷kíke ¼k»kk – {uLzurhLk-[eLk
1655. çkkiØ Ä{oLkwt «ríkf – MðÂMíkf
1656. þe¾ Ä{oLkwt «ríkf – rfhÃkký
1657. íkkyku Ä{oLkk MÚkkÃkf - ÷kykuíMku

Lke[u ykÃku÷ MkkrníÞfkhku fE ¼k»kk MkkÚku Mktf¤kÞu÷k Au íku sýkðku.

1658. ßnkuLk hÂMfLk – hrþÞLk
1659. nu{[tÿk[kÞo – yÃk¼útþ
1660. hrðLÿLkkÚk xkøkkuh – çktøkk¤e
1661. íkw÷MkeËkMk – rnLËe
1662. rðïLku ¼krð ÞwØku{ktÚke çk[kððk {kxu rðïþktrík MÚkkÃkðk {kxu Þw. yuLk. Lke MÚkkÃkLkk fÞkhu fhðk{kt ykðe ? 24
ykufxku., 1945
1663. nk÷ Þw. yuLk. {kt fux÷k MkÇÞ hk»xÙku Au - 193 (2016)
1664. Þw. yuLk. Lke {wÏÞ f[uhe fÞkt ykðu÷e Au ? – LÞqÞkufo (y{urhfk)
1665. Ëh ð»kuo fÞk rËðMkLku Þw. yuLk. rËLk íkhefu Wsððk{kt ykðu Au ? - 24 ykufxku.
1666. Mkk{kLÞ heíku Þw. yuLk. Lke Mkk{kLÞ Mk¼k ð»ko{kt fux÷e ðkh {¤u Au ? - 1 ðkh
1667. Þw. yuLk. Lke Mkk{kLÞMk¼kLkwt «Úk{ yrÄðuþLk fÞkt ¼hkÞwt níkwt ? – MkuLxÙ÷ nku÷ (÷tzLk)
1668. Þw. yuLk. Lke Mk÷k{íke Mkr{rík{kt fw÷ fux÷k MkÇÞku Au ? - 15
1669. Þw. yuLk. Lke Mk÷k{íke Mkr{ríkLkk 5 fkÞ{e MkÇÞkuLkk Lkk{ sýkðku. – rçkúxLk, £kLMk, y{urhfk, hrþÞk, [eLk
1670. Þw. yuLk. Lkk MkÇÞ ËuþkuLku ykŠÚkf çkkçkíkku{kt Mk÷knMkq[Lk fkuý ykÃku Au ? – ðÕzo çkuLf
1671. ÞwLkuMfkuLkwt {wÏÞ {Úkf fÞkt ykðu÷wt Au ? – ÃkurhMk
1672. ÞwLkuMfkuLkku {wÏÞ nuíkw – rþûkýLkku «[kh
1673. ÞurLkMkuVLkwt yk¾wt Lkk{ - ÞwLkkExuz LkuþLMk ELxhLkuþLk÷ r[ÕzÙLMk E{hsLMke Vtz
1674. ðÕzo çkuLfLkwt {wÏÞ {Úkf fÞkt ykðu÷wt Au? – ðku®þøxLk
1675. WHO Lkwt yk¾wt Lkk{ - ðÕzo nuÕÚk ykuøkuoLkkEÍuþLk
1676. WHOLke MÚkkÃkLkk fÞk yLku fÞkhu ÚkE ? – rsLkeðk, 1948
1677. rðïLkk fk{ËkhkuLkwt SðLkÄkuhý MkwÄkhðk {kxu Mkíkík «økíkeþe÷ hnuíke fE MktMÚkkLke MÚkkÃkLkk 1920{kt fhðk{kt
ykðe níke ? – ELxhLkuþLk÷ ÷uçkh ykuøkuoLkkEÍuþLk
1678. yýwþÂõíkLkk þktrík{Þ WÃkÞkuøk {kxu 1959{kt fE MktMÚkkLke MÚkkÃkLkk ÚkE níke ? - IAEA – ELxhLkuþLk÷
yuxr{f yuLkSo yusLMke
1679. FAOLkwt yk¾wt Lkk{ sýkðku – Vqz yuLz yuøkúefÕ[h ykuøkuoLkkEÍuþLk

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 49

 www.anamikaacademy.org 8000040575

1680. FAOLke MÚkkÃkLkk fÞkt yLku fÞkhu fhðk{kt ykðe ? – hku{-1945

1681. yktíkhhk»xÙeÞ yËk÷ík{kt rLkÞwtÂõík Ãkk{u÷ «Úk{ ¼khíkeÞ LÞkÞkrÄþ – LkøkuLÿ ®Mkn
1682. MktÞwfík hk»xÙkuLke Mkk{kLÞ Mk¼kLkk «Úk{ {rn÷k yæÞûk – rðßÞk ÷û{e Ãktrzík
1683. MktÞwfík hk»xÙkuLke Mkk{kLÞ Mk¼kLku ®nËe ¼k»kk{kt ¼k»ký fhLkkh «Úk{ ¼khíkeÞ – yx÷rçknkhe ðksÃkkÞe
1684. Þw. yuLk. Lkk nk÷Lkk {nk{tºke fkuý Au ? fÞk ËuþLkk Au ? – yuLxkuLkeÞku økwxuhuþ (ÃkkuxwoøkeÍ)
1685. «Úk{ rðï ÞwØ çkkË rðï{kt þktrík MÚkkÃkðk {kxu 1920{kt SLkeðk{kt MÚkkÃkLkk fhðk{kt ykðu÷e MktMÚkk fu suLke
rLk»V¤íkkLkk fkhýu 1943{kt íkuLkwt rðMksoLk ÚkE økÞwt. yk MktMÚkk fE ? - ÷eøk ykuV LkuþLMk
1686. 1968 {kt fÞk Ëuþku yu s{eLk yLku ðkíkkðhý{kt yýw y¾íkhkçktÄeLkk fhkh fÞko níkk ? – Þw. fu. / Þw. yuMk. yu.
/ hrþÞk
1687. fÞk fÞk Ëuþkuyu yk fhkh Ãkh Mkne fhðkLkeyu Lkk Ãkkze níke ? – [eLk / £kLMk
1688. 18 ykhçk Ëuþkuyu ¼k»kk, ½{o yLku MktMf]ríkLkk rðfkMk {kxu Q¼e fhu÷e MktMÚkk fE ? – ykhçk ÷eøk
1689. MkuLxÙ÷ rxÙxe ykuøkuoLkkEÍuþLk (MkuLxku)Lkwt nk÷Lkwt ðtzwt{Úkf fÞkt ykðu÷w Au ? – ytfkhk (íkwfuoMíkkLk)
1690. MkuLxku{kt yuMkkurMkÞux MkÇÞÃkË ÄhkðLkkh Ëuþ fÞku ? – Þw. yuMk. yu.
1691. SEATO Lkwt ÃkwÁ Lkk{ sýkðku ? – MkkWÚk EMx yurþÞk rxÙxe ykuøkuoLkkEÍuþLk
1692. ¼khíkLku ykŠÚkf MknkÞ fhðk yLku Ãkt[ðŠ»kÞ ÞkusLkkyku{kt {ËË fhðk {kxu ðÕzo çkuLfLkk Mkq[LkkÚke 1953{kt
fE MktMÚkkLke MÚkkÃkLkk ÚkE – yuEz EÂLzÞk f÷çk
1693. ÞwhkurÃkÞLk EfkuLkkur{f fkuBÞwrLkrxLkwt {Úkf fÞkt ykðu÷wt Au ? – çkúMkuÕMk
1694. SAARC Lkwt yk¾wt Lkk{ - MkkWÚk yurþÞLk yuMkkurMkyuþLk Vkuh rhrsÞkuLk÷ fku-ykuÃkhuþLk
1695. SAARC Lkwt ðzwt {Úkf fÞkt ykðu÷wt Au ? – fkX{ktzw (LkuÃkk÷Lkwt ÃkkxLkøkh)
1696. {kLkðeÞ nfkuLke Ëuðe íkhefu òýeíke {rn÷k – yu÷uLkkuh ÁÍðuÕx
1697. ¼khíkLke nrhÞk¤e ¢ktríkLkk ¼khíkeÞ «ýuíkk – yu{. yuMk. Mðkr{LkkÚkLk
1698. rð{kLke WœÞLkLkk rÃkíkk íkhefu fkuý yku¤¾kÞ Au ? – s{þuËS íkkíkk
1699. ¼khíkLke çkw÷çkw÷ íkhefu fkuý yku¤¾kÞ Au ? – MkhkuSLke LkkÞzw
1700. ykh. fu.÷û{ýLkwt Lkk{ fÞk ûkuºk MkkÚku Mkttf¤kÞu÷wt Au ? – fkxwoLkeMx
1701. çkeò ËuþkuLkk Mkt˼o{kt ÃkkuíkkLkk ËuþLkk LkkýkLke ®f{ík{kt ½xkzku fhðku yux÷u – yð{qÕÞLk
1702. ÃkhËuþÚke ykÞkík Úkíkk {k÷ Ãkh ÷uðkíke sfkíkLku þwt fnu Au ? – fMx{ zÞwxe
1703. fkÞËkLkku ¼tøk fhLkkh ÷kufkuLku ykÃkðk{kt ykðíke {kVe yux÷u ? – yu{LkuMxe
1704. rððkËkMÃkË {wÆk ytøkuLkk Ãkwhkðkyku Mkhfkh {q¤ MðYÃk{kt hsq fhu íkuLku þw fnu Au ? – ïuíkÃkºk
1705. hsq ÚkÞu÷k fkÞËkLku yÚkðk ÷uðkÞu÷ rLkýoÞLku LkfkhðkLkku nf yux÷u – rðxku Ãkkðh
1706. Lkkufhe{kt rLk{ýqf yLku «{kuþLk ð¾íku yLkk{ík çkuXfkuLke ¢{ Lk¬e fhíke ÞkËe – hkuMxh
1707. søkíkLkku MkkiÚke {kuxe hf{ yuLkkÞík fhíkku yuðkuzo fÞku Au ? – xuBÃk÷xLk «kEÍ
1708. ELxhÃkku÷Lkwt {wÏÞ {Úkf fÞkt ykðu÷wt Au ? – r÷ÞkuLMk
1709. ‘Ãk]Úðe økku¤ Au yuðwt Mkki«Úk{ fkuýu fÌkwt níkwt ?’ – yurhMxkux÷
1710. ¼khíkLkwt hk»xÙeÞ Mkwºk fÞwt – MkíÞ{uð ßÞíku

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 50

 www.anamikaacademy.org 8000040575

Lke[uLkk xqtfkûkhkuLkk yk¾k Lkk{ ykÃkku.

1711. ACB – yuÂLx fhÃþLk çÞwhku
1712. AEC – yuxr{f yuLkSo fr{þLk
1713. AIDS – yufðkÞzo EBÞwLkku zurVrMkÞLMke rMkLzÙku{
1714. AWACS – yuhçkkuLko ðkuŠLkøk yuLz ftxÙku÷ rMkMx{
1715. BARC - ¼k¼k yuxr{f yuLkSo rhMk[o MkuLxh
1716. BHEL - ¼khík nuðe E÷urõxÙfÕMk r÷r{xuz
1717. CBI – MkuLxÙ÷ çÞhku ykuV ELðuÂMxøkuþLk
1718. CENTO – MkuLxÙ÷ rxÙx ykuøkuoLkkEÍuþLk
1719. CID – r¢r{Lk÷ ELðuMxeøkuþLk rzÃkkxo{uLx
1720. CRPF – MkuLxÙ÷ rhÍðo Ãkkur÷Mk VkuMko
1721. CSIR – fkWÂLMk÷ ykuV MkkÞÂLxrVf yuLz ELzMxÙeÞ÷ rhMk[o
1722. DA – rzÞhLkuMk yu÷kWLMk
1723. AIADMK – yku÷ RÂLzÞk yÒkk îrðz {wLkuºk fÍøk{
1724. DNA – rzykurfMk hkuçkku LÞwÂõ÷z yurMkz
1725. ECG – E÷ufxÙku fkŠzÞkuøkúk{
1726. FCI – fwz fkuÃkkuohuþLk ykuV EÂLzÞk / Vxeo÷kEÍh fkuÃkkuo. ykuV EÂLzÞk
1727. GPSC – økwshkík ÃkÂç÷f MkŠðMk fr{þLk
1728. HIV – ñw{Lk EBÞwLkku zurVrMkÞLMke ðkÞhMk
1729. IAEA – ELxhLkuþLk÷ yuxr{f yuLkSo yusLMke
1730. IAS – EÂLzÞLk yuzr{rLkMxÙurxð MkŠðMk
1731. IBRD – ELxhLkuþLk÷ çkuLf Vkuh rhfLMxÙfþLk yuLz zuð÷Ãk{uLx
1732. IDBI – ELzrMxÙÞ÷ zuð÷Ãk{uLx çkUf ykuV EÂLzÞk
1733. IGNOU – EÂLËhk økktÄe LkuþLk÷ ykuÃkLk ÞwrLk.
1734. IPC – EÂLzÞLk ÃkeLk÷ fkuz
1735. ISKCON – ELxhLkuþLk÷ MkkuMkkÞxe Vkuh r¢»Lkk fkuÂLþÞMkLkuMk
1736. ISI – EÂLzÞLk MxkLzzo EÂLMxÞqx
1737. ISRO – EÂLzÞLk MÃkuMk rhMk[o ykuøkuoLkkEÍuþLk
1738. LTTE – r÷çkhuþLk xkEøkh ykuV íkr{÷ E÷{
1739. MISA – {uLxuÒkMk ykuV ELxLko÷ rMkfÞwhexe yufx
1740. MLA – {uBçkh ykuV ÷usM÷uxeð yuMkuBçk÷e
1441. NATO – LkkuLk yux÷uÂLxf rxÙxe ykuøkuoLkkEÍuþLk
1742. NASA – LkuþLk÷ yuhkuLkkurxf yuLz MÃkuMk yuzr{rLkMxÙuþLk
1743. NCERT – LkuþLk÷ fkWLMke÷ Vkuh yuzÞw. rhMk[o yuLz xÙuLkªøk
1744. NCC – LkuþLk÷ fuzux fkuh
1745. NDA – LkuþLk÷ rzVuLMk yufuz{e

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 51

 www.anamikaacademy.org 8000040575

1746. NHRC – LkuþLk÷ ñw{Lk hkExMk fr{þLk

1747. ONGC – ykuE÷ yuLz Lku[h÷ økuMk fkuÃkkuo.
1748. PIN – ÃkkuMx÷ ELzuûk Lktçkh
1749. PTO – Ã÷eÍ xLko ykuðh
1750. PWD – ÃkÂç÷f ðfoMk rzÃkkxo{uLx
1751. RSS – hk»xÙeÞ MðÞtMkuðf Mkt½
1752. SAARC – MkkWÚk yurþÞLk yuMkkurMkyuþLk Vkuh heÂßÞkuLk÷ fkuÃkkuo.
1753. SAIL – Mxe÷ ykuÚkkuhexe ykuV EÂLzÞk r÷.
1754. SEB – rMkfÞwrhxeÍ yuLz yuûk[uLs çkkuzo
1755. SEATO – MkkWÚk EMx yurþÞk rxÙx ykuøkuo.
1756. SITE – Mkuxu÷kEx ELMxÙfþLk xur÷fkuBÞwrLkfuþLk yufMkÃkrh{uLx
1757. STD – MkçkM¢kEçkh xÙtf zkÞ®÷øk
1758. TADA – xuhrhMx yuLz rzMÃÞwrxð yuÂõxrðxe r«ðuLþLk yufx
1759. UGC – ÞwrLkðŠMkxe økúkLx fr{þLk
1760. USAID – ÞwLkkExuz LkuþLMk MxuxMk yusLMke Vkuh ELxhLkuþLk÷ zuð÷Ãk{uLx
1761. UNESCO – ÞwLkkExuz LkuþLMk yußÞwfuþLk÷ MkkÞÂLxVef yuLz fÕ[h÷ ykuøkuo.
1762. UNICEF – ÞwLkkExuz LkuþLMk ELxhLkuþLk÷ r[ÕzÙLMk E{hsLMke Vtz
1763. UPSC – ÞwrLkÞLk ÃkÂç÷f MkŠðMk fr{þLk
1764. VAT – ðuÕÞw yuzuz xuûk
1765. WHO – ðÕzo nuÕÚk ykuøkuoLkkEÍuþLk
1766. WWF – ðÕzo ðkEÕz ÷kEV Vtz
1767. NDDB – LkuþLk÷ zuhe zuð÷Ãk{uLx çkkuzo
1768. GSEB – økwshkík MkufLzhe yußÞwfuþLk çkkuzo
1769. DAIICT – ÄeÁ¼kE ytçkkýe ELMxexÞqx ykuV ELV{uoþLk yuLz fkuBÞwrLkfuþLk xufLkku÷kuS
1770. CAG – fBxÙku÷h yuLz ykurzxh sLkh÷
1771. RAW – rhMk[o yuLz yuLkkr÷MkeMk rðLøk
1772. DRDO – rzVuLMk rhMk[o yuLz zuð÷Ãk{uLx ykuøkuoLkkEÍuþLk
1773. TRAI – xur÷fku{ huøÞw÷uxhe ykuÚkkuhexe ykuV EÂLzÞk
1774. FICCI – VuzhuþLk ykuV EÂLzÞLk [uBçkMko yuLz fku{Mko EÂLMx.
1775. ATIRA – y{ËkðkË xuûkxkE÷ ELzMxÙeÍ heMk[o yuMkku.
1776. MOU – {u{kuhuLz{ ykuV yLzhMxuLzªøk
1777. EXIM – yufMkÃkkuxo-EBÃkkuxo
1778. GUJCOC – økwshkík ftxÙku÷ ykuLk ykuhersLk÷ ¢kE{
1779. GAIL – økuMk ykuÚkkurhxe ykuV EÂLzÞk r÷r{xuz
1780. UDRS – yuBÃkkÞh rzrMkÍLk rhÔÞw rMkMx{
1781. BRTS – çkMk hurÃkz xÙkÂLÍMx rMkMx{

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 52

 www.anamikaacademy.org 8000040575

1782. UID – ÞwrLkf ykEzuLxerVfuþLk fkuz

1783. NACO – LkuþLk÷ yuEzTÍ ftxÙku÷ ykuøkuoLkkEÍuþLk
1784. GIFT – økwshkík ELxhLkuþLk÷ VkÞLkkLMk xuf-rMkxe
1785. Mktíkku»k xÙkuVe – Vqxçkku÷
1786. ykøkk¾kLk fÃk - nkufe
1787. Mke. fu. LkkÞzw xÙkuVe – r¢fux
1788. Lkkhtøk fÃk – çkuzr{LxLk
1789. EhkLke xÙkuVe – r¢fux
1790. ÷uze híkLk íkkíkk xÙkuVe – nkufe
1791. nkuÕzh fÃk – rçkús
1792. r«LMk ykuV ðuÕMk fÃk – økkuÕV
1793. LknuY økkuÕz fÃk – Vqxçkku÷
1794. Wçkuh fÃk – çkuzr{LxLk
1795. rðBçkÕzLk - ÷kuLk xurLkMk
1796. zurðMk fÃk - ÷kuLk xurLkMk
1797. zçkeo - ½kuzkËkuz
1798. EÂø÷þ [uLk÷ MkkiÚke ykuAk Mk{Þ{kt íkhLkkh yurþÞLk – yrLkíkk MkwË
1799. økeík þuXe fE h{ík MkkÚku Mktf¤kÞu÷k Au ? – rçkr÷Þzo
1800. {kWLx yuðhuMx Mkh fhLkkh «Úk{ ¼khíkeÞ {rn÷k – çk[uLÿe Ãkk÷
1801. f{÷uþ {nuíkkLkwt Lkk{ fE h{ík MkkÚku Mktf¤kÞu÷wt Au ? – xuçk÷ xurLkMk
1802. r{Õfk ®Mkn fE h{ík MkkÚku Mktf¤kÞu÷k Au ? – Ëkuz 200 {e. & 400 {e.

Lke[u ykÃku÷e Ãkrh¼kr»kf þçËku fE h{ík{kt ðÃkhkÞ Au ? íku sýkðku

1803. M{uþ – çkuzr{LxLk
1804. zkÞ{tz, çkuxhe – çkuÍçkku÷
1805. {ÕxeÃk÷ Úkúku – çkkMfux çkku÷
1806. yÃkh fx – çkku®õMkøk
1807. MÃkkEzh – rçkr÷Þzo
1808. zf – r¢fux
1809. Mxu÷{ux – [uMk
1810. Ãktxh – nkuMko hu®Mkøk
1811. fuhe – nkufe
1812. ÷ð – ðku÷eçkku÷
1813. rçk÷ku Ä çkuÕx – çkku®õMkøk
1814. fkMk÷ - [uMk
1815. nuÂLzfuÃk – Ãkku÷ku

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 53

 www.anamikaacademy.org 8000040575

1816. AuÕ÷ku (35{ku) hk»xÙeÞ h{íkkuíMkð ¼khík{kt fÞkt ÞkuòE økÞku ? – fuhk÷k 2015
1817. «Úk{ Mkkfo h{íkkuíMk fÞkt yLku fÞkhu ÞkuòÞku níkku ? - 1984 fkX{ktzw
1818. «Úk{ yurþÞLk h{íkkuíMkð fÞkt yLku fÞkhu ÞkuòÞku níkku ? - 1951 rËÕne
1819. yurþÞLk økuBMk VuzhuþLkLkwt «íkef fÞwt Au ? – ͤn¤íkku MkqÞo
1820. ytrík{ (2014{kt) yurþÞLk h{íkkuíMkðLkwt ykÞkusLk fÞkt fhðk{kt ykÔÞwt ? – øðkøkÍ, [eLk
1821. 2014{kt yurþÞLk h{íkkuíMkðLkwt ykÞkusLk fÞkt fhðk{kt ykÔÞwt ? – Ërûký fkurhÞk
1822. 2010Lkk yurþÞLk h{íkkuíMkð{kt «Úk{ MÚkkLk {¤uðLkkh Ëuþ fÞku ? – [eLk, 416 [tÿfku
1823. íku{kt ¼khíku fÞwt MÚkkLk «kó fÞwO níkwt ? – Aêw, 64 [tÿfku
1824. «Úk{ fku{LkðuÕÚk økuBMkLkwt ykÞkusLk fÞkt yLku fÞkhu ÚkÞwt níkwt ? - 1930 fuLkzk (nur{ÕxLk)
1825. ytrík{ (2014{kt) fku{LkðuÕÚk økuBMkLkwt ykÞkusLk fÞkt ÚkÞwt níkwt ? - 2014 ø÷kMfku (MfkuxT÷uLz)
1826. ykðLkkhe fkì{LkðuÕÚk økìBMkLkwt ykÞkusLk fÞk Ëuþ îkhk fhðk{kt ykðþu ? – 2018, ÂõðLMk÷uLz (ykìMxÙur÷Þk)
1827. ¼khíkLke hk»xÙeÞ h{ík fE Au ? – nkufe, fçkœe
1828. «Úk{ rðïfÃk nkufeLkwt ykÞkusLk fÞkt ÚkÞwt níkwt ? fkÞhu ? – MÃkuLk (çkkŠMk÷kuLkk) 1971
1829. «Úk{ rðïfÃk r¢fuxLkwt ykÞkusLk fÞkt yLku fÞkhu ÚkÞwt níkwt ? – 1975, Eø÷uLz
1830. íku{kt rðsuíkk Ëuþ fÞku ? – ðuMx ELzeÍ
1831. ykðLkkh rðïfÃk r¢fuxLkwt ykÞkusLk fÞk Ëuþ{kt fhðk{kt ykðþu ? – #ø÷uLz
1832. yíÞkh MkwÄe MkkiÚke ðwÄ ð¾ík rðïfÃk (r¢fux) {u¤ðLkkh Ëuþ fÞku ? – ykuMxÙur÷Þk
1833. fE h{íkLkwt {uËkLk zkÞ{tz ykfkhLkwt nkuÞ Au ? – çkuÍçkku÷
1834. fE h{ík zkçkk nkÚku h{e þfkíke LkÚke ? – Ãkku÷ku
1835. rVVkLkwt yk¾w Lkk{ - VuzhuþLk ykuV ELxhLkuþLk÷ Vqxçkku÷ yuMkkurMkyuþLk
1836. Ëhuf xwLkko{uLx{kt MkkiÚke ðÄw økku÷ fhLkkh ¾u÷kzeLku Vefk îkhk fE xÙkuVe ykÃkðk{kt ykðu Au ? – økkuÕzLk çkqx xÙkuVe
1837. rðïfÃk ËhBÞkLk Mkðo©uc ¾u÷kzeLku VeVk îkhk fE xÙkuVe ykÃkðk{kt ykkðu Au ? – økkuÕzLk çkku÷ xÙkuVe
1838. Mk{økú rðïfÃk Ëhr{ÞkLk MkkiÚke «{krýf yLku ¾u÷rË÷eLke ¼kðLkk MkkÚku h{Lkkh xe{Lku VeVk îkhk fÞku yuðkuzo
ykÃkðk{kt ykðu Au ? – Vuh Ã÷u yuðkuzo
1839. rLk÷kuVh [kinkýLkwt Lkk{ fE h{ík MkkÚku Mktf¤kÞu÷k Au ? – Ãkkðh r÷Vxªøk
1840. økøkLkSík ¼wÕ÷h fE h{ík MkkÚku Mktf¤kÞu÷k Au ? – økkuÕV
1841. ytMkw¤ fkuXkhe fE h{ík MkkÚku Mktf¤kÞu÷k Au ? – íkhý
1842. yurþÞLk økuBMk{kt Mkki «Úk{ hsík [tÿf {u¤ðLkkh {rn÷k ? – (økwshkíke) - ÷ßò økkuMðk{e
1843. LkuþLk÷ EÂLMxxÞqx ykuV MÃkkuxoMk fÞkt ykðu÷wt Au ? – ÃkríkÞk÷k
1844. htøkkMðk{e fÃk fE h{ík{kt ykÃkðk{kt ykðku Au ? nkufe
1845. fÞk rËðMkLku hk»xÙeÞ ¾u÷rËðMk íkhefu Wsððk{kt ykðu Au ? - 29 ykuøkMx
1846. økkuÕVLkk {uËkLkLku þwt fnu Au ? fkuMko
1847. yurþÞLk økuBMkLkk «ýuíkk fkuý níkk ? – S. xe. MkkUÄe
1848. økwshkíke Íeýk¼kE Lkkrðf fE h{ík MkkÚku Mktf¤kÞu÷k Au ? – Ëkuz
1849. çktÄkhýMk¼kLke «Úk{ çkuXf fÞkhu {¤e níke ? - 9 rzMkuBçkh, 1946
1850. «Úk{ çkuXfLkk yMÚkkÞe yæÞûk fkuý níkk ? – MkÂå[ËkLktË rMkLnk

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 54

 www.anamikaacademy.org 8000040575

1851. çktÄkhýMk¼kLkk fkÞ{e yæÞûk ? çktÄkhýeÞ Mk÷knfkh ? – zku. hksuLÿ «MkkË / çke. yuLk. hkð
1852. «kYÃk Mkr{ríkLkwt fkÞo – çktÄkhýLkwt {k¤¾wt íkiÞkh fhðkLkwt
1853. «kYÃk Mkr{ríkLkwt yæÞûk fkuý níkk ? íku{kt økwshkíke MkÇÞ fkuý níkk ? – çke. ykh. yktçkuzfh / f. {k. {wLkþe
1854. çktÄkhýLkk «khtr¼f y{÷ ð¾íku ......¼køk...... f÷{ yLku...... Ãkrhrþü níkk. – 22, 395, 8
1855. nk÷Lkk çktÄkhý{kt ¼køk...... f÷{ yLku ...... Ãkrhrþü Au. – 24, 444, 12
1856. hk»xÙæðsLkku õÞkhu Mðefkh fhðk{kt ykÔÞku níkku ? - 22, sw÷kE, 1947
1857. ¼khíkLkwt hk»xÙeÞøkeík ðtËu{kíkh{ çktrf{[tÿ [èkuÃkkæÞkÞLke fE Lkð÷fÚkk{ktÚke ÷uðk{kt ykÔÞwt Au ? – ykLktË{X
1858. ¼khíkLkwt hk»xÙøkkLk sLk økLk {Lk hrðLÿLkkÚk xkøkkuhLke fE f]rík{ktÚke ÷uðk{kt ykÔÞwt Au ? – økeíkkts÷e
1859. hk»xÙøkkLkLkwt Mkki «Úk{ «fkþLk fÞkhu yLku fE Ãkrºkfk{kt ÚkÞwt níkwt ? – 1912, ík¥kðçkkurÄLke Ãkrºkfk{kt, ¼khíkrðÄkíkk
þe»kof nuX¤
1860. ¼khíkeÞ çktÄkhýLkwt þf MktðíkLku hk»xÙeÞ fu÷uLzh íkhefu fÞkhu yÃkLkkðkÞwt ......íkuLkku «Úk{ {rnLkku yLku AuÕ÷ku
{rnLkku - 22 {k[o, 1957, [iiºk, Vkøký
1861. ykÃkýk çktÄkhýLkwt yk{w¾ íkiÞkh fkuýu fÞwO níkwt ? – sðknh÷k÷ LknuÁ
1862. fÞk fuMkLkk [wfkËk{kt Mkwr«{ fkuxuo ònuh fÞwO fu yk{w¾ yu çktÄkhýLkku s yuf ¼køk Au ? – 1973, fuþðkLktË
¼khíke
1863. fÞk fuMk{Lkk [wfkËk{kt Mkwr«{ fkuxuo ònuh fÞwO fu çktÄkhýLkk {q¤¼qík {k¤¾k{kt MkwÄkhku fhðkLkku MktMkËLku yrÄfkh
LkÚke? – økku÷fLkkÚk fuMk
1864. zku. ¼e{hkð yktçkuzfhu fE f÷{Lku çktÄkhýLkku ykí{k fÌkku Au ? yk f÷{{kt þwt Au ? - 32 çktÄkhýeÞ E÷kòuLkk nf
1865. ¼k»kk ykÄkrhík hkßÞkuLkk ÃkwLk:rLk{koý{kt Mkki «Úk{ fÞk hkßÞLke h[Lkk ÚkE ? – yktÄú«Ëuþ
1866. fE f÷{ {wsçk sB{w-f~{ehLku rðþu»k hkßÞLkku Ëhßòu ykÃkðk{kt ykÔÞku Au ? – 370
1867. sB{w-fk~{ehLkwt y÷øk çktÄkhý õÞkhÚke y{÷{kt ykÔÞwt ? - 1957
1868. çktÄkhýLke fE f÷{{kt {kir÷f yrÄfkhkuLke òuøkðkE Au ? - 14 Úke 32
1869. fÞk yLkwåAuËLk {kir÷f yrÄfkhkuLku fxkufxeLkk Mk{Þu Ãký {kufqV fhe þfkíkk LkÚke ? - 20 yLku 21
1870. økuhfkÞËuMkh ÄhÃkfz Mkk{u hûký ykÃkíke hex fE – nurçkÞMk fkuÃkoMk
1871. Lke[÷e yËk÷íkLkk [wfkËk{kt fkÞËkLke ¼q÷ nkuÞ íkku íku [wfkËk Mkk{uLkku {LkkE nwf{ yux÷u – Wí«uûký (MkŠxykuhhe)
1872. hksLkeríkLkk {køkoËþof ®MkØktíkku fÞk yLkwåAuË{kt ykÃku÷k Au ? - 36 Úkeu 51
1873. {q¤¼qík Vhòu fÞk yLkwåAuË{kt ykÃkðk{kt ykðe Au ? – 51(f) / 51(yu)
1874. Mkhfkhe yrÄfkheyku yLku Lkuíkkykuyu Ãkk÷Lkt fhðk suðe Vhòu çktÄkhýLkk fÞk yLkwåAuË{kt ykÃkðk{kt ykðe Au ? –
36 Úke 51
1875. MkkðosrLkf yrÄfkhe ÃkkuíkkLke VhsLkwt Ãkk÷Lk Lk fhu íÞkhu VrhÞkËLku ykÄkhu fkuxo îkhk Vhs Ãkk÷LkLkku ykÃkðk{kt
ykðíkku ykËuþ – {uLzu{Mk
1876. WÃk÷e yËk÷ík îkhk Lke[÷e yËk÷íkLku ÃkkuíkkLkku fkÞoûkuºkLke {ÞkoËk{kt hneLku [wfkËku ykÃkðkLkku ykËuþ – «ríkþuÄ
1877. yLkwåAuË-17{kt þuLke òuøkðkE Au ? – yMÃk]~Þíkk LkkçkwËe
1878. Mk{kLkíkkLkk nfLke òuøkðkE çktÄkhýLke fE f÷{{kt Au ? - 14 Úke 18
1879. MðíktºkíkkLkk nfLke òuøkðkE çktÄkhýLke fE f÷{{kt Au ? - 19 Úke 22
1880. fkuE Mkhfkhe yrÄfkhe yÞkuøÞ heíku Mk¥kk Ãkh çkuXku nkuÞ íkku íkuLkk rðÁØ fE hex Ëk¾÷ fhe þfkÞ ? – fðku. – ðkuhLxku
1881. ¼khíkLkwt Lkkøkrhfíð fÞk «fkhLkwt Au – yuf÷ Lkkøkrhfíð

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 55

 www.anamikaacademy.org 8000040575

1882. ¼khíkLkwt fÞk yuf{kºk hkßÞLku çkuðzwt Lkkøkrhfíð {éÞwt Au ? – sB{w-fÂ~{h

1883. ¼khíke LkkøkrhfíðLkku WÕ÷u¾ çktÄkhýLkk fÞk yLkwåAuË{kt Au ? - 5 Úke 11
1884. fkÞËkLkk þkMkLkLkk rÃkíkk íkhefu fkuý òýeíkwt Au ? – zkÞMke
1885. ¼khík Ëuþ{kt {rn÷kykuLku fÞkhÚke {íkkrÄfkh «kó ÚkÞku ? - 1926
1886. huÃkkuhux yLku rhðMko hux fkuý Lk¬e fhu Au ? – ykh. çke. ykE.
1887. økwshkík{kt rLk{koýkrÄLk ¢kríkíkeÚko MkkÚku fkuLkwt Lkk{ òuzkÞu÷wt Au ? – ~Þk{S f]»ý ð{ko
1888. økwshkík ðLkkofÞw÷h MkkuMkkÞxeLke ÔÞðMÚkkÃkf Mkr{rík{kt MÚkkLk {u¤ðLkkh «Úk{ økwshkíke – Ë÷Ãkíkhk{ zkÌkk¼kE
íkhðkze
1889. ËuþLkku Mkðkuoå[ Lkkøkrhf yLku çktÄkhýLkk ðzk yux÷u – hk»xÙÃkrík
1890. fÞk fÞk fuLÿþkrMkík «Ëuþku hk»xÙÃkríkLke [qtxýe{kt ¼køk ÷E þfu Au ? – rËÕne yLku Ãkkurz[uhe
1891. hk»xÙÃkrík nkuÆku økúný fhðkLkk þÃkÚk fkuý ÷uðzkðu Au ? – Mkðkuoå[ yËk÷íkLkk {wÏÞ LÞkÞkrÄþ
1892. hk»xÙÃkrík ÃkkuíkkLkk ÃkËLkwt hkSLkk{wt fkuLku MktçkkuÄeLku ykÃku Au ? – WÃkhkt»xÙÃkrík
1893. hk»xÙÃkrík ¼ðLk fÞk ykðu÷wt Au ? – rËÕne{kt hkEMkeLkk Ãknkze Ãkh
1894. LkkýkÃkt[ yLku [qtxýeÃkt[Lke h[Lkk fkuý fhu Au ? – hk»xÙÃkrík
1895. ¼qr{ˤ, Lkkifkˤ yLku nðkEˤLkk MktÞwfík ðzk fkuý nkuÞ Au ? – hk»xÙÃkrík
1896. yktíkhhk»xÙeÞ Ãkrh»kËku{kt ¼khíkLkwt «ríkrLkrÄíð fkuý fhu Au ?- hk»xÙÃkrík
1897. fkuEÃký ¾hzku fkÞËku çkLke þfu íku {kxu fkuLke Mkne Úkðe sYhe Au ? – hk»xÙÃkrík
1898. hk»xÙÃkrík ÷kufMk¼kLkk fux÷k yutø÷ku EÂLzÞLk MkÇÞkuLke rLk{ýqtf fhu Au ? - 2
1899. hk»xÙÃkrík hkßÞMk¼k{kt ..... yLku rðÄkLk Ãkrh»kË{kt ..... MkÇÞkuLke rLk{ýqtf fhu Au. – 12 – 1/2
1900. çktÄkhýLkk fÞk yLkwåAuË yLkwMkkh LkkýkÃkt[Lke h[Lkk ÚkkÞ Au ? – 280
1901. Mktr[ík rLkrÄ{ktÚke hkßÞ Mkhfkhk fu fuLÿ Mkhfkhu Lkkýk WÃkkzðk {kxu fkuLke {tsqhe ÷uðe VhSÞkík Au ? – hk»xÙÃkrík
1902. Ëuþ{kt yktíkrhf yþktrík fu fku{e nwÕ÷zku MkòoÞ íÞkhu fuðk «fkhLke fxkufxe MkòoÞ Au ? – hk»xÙeÞ fxkufxe 352
1903. fkuE hkßÞLkkt {wÏÞ{tºke çktÄkhý {wsçkLkwt þkMkLk Lk fhu íÞkhu fuðk «fkhLke fxkufxe MkòoÞ Au ? – çktÄkhýeÞ
fxkufxe 356
1904. Mkhfkh ÃkkMku Lkkýk ¾qçk s ½xe òÞ íÞkhu fE f÷{ {wsçk LkkýkfeÞ fxkufxe MkòoÞ Au ? - 360
1905. ¼khík{kt yíÞkh MkwÄe LkkýkfeÞ fxkufxe fux÷e ðkh MkòoE Au ? – yuf Ãký ðkh Lknª
1906. økwshkík{kt yíÞkh MkwÄe çktÄkhýeÞ fxkufxe fux÷e ðkh MkòoE Au ? - 5
1907. hk»xÙÃkríkLkwt ÃkË ðÄw{kt ðÄw fux÷ku Mk{Þ ¾k÷e hk¾e þfkÞ ? - 6 {kMk
1908. fkuE ÔÞÂõík hk»xÙÃkrík ÃkË Ãkh fux÷e ð¾ík [qtxkE þfu ? – øk{u íkux÷e ð¾íku
1909. hk»xÙÃkríkLku Ãk˼úü fhðk {kxu fE «r¢Þk ÚkkÞ Au ? {nkr¼Þkuøk f÷{-61
1910. MkkiÚke {kuxe ðÞu hk»xÙÃkrík çkLkLkkh – ykh. ðuufxhk{Lk (93 ð»ko)
1911. MkkiÚke ðÄw Mk{Þ þkMkLk fhLkkh hk»xÙÃkrík ? ykuAku Mk{Þ ? – zku. hksuLÿ «MkkË, zku. Íkfeh nwMkuLk
1912. «Úk{ fk{[÷kW hk»xÙÃkrík – ðe. ðe. økehe
1913. nkuËkLke Yyu hkßÞMk¼kLkk yæÞûk fkuý nkuÞ Au ? – WÃkhk»xÙÃkrík
1914. WÃkhk»xÙÃkríkLku þÃkÚk fkuýu ÷uðzkðu Au ? – hk»xÙÃkrík
1915. WÃkhk»xÙÃkrík ÃkkuíkkLkwt hkSLkk{wt fkuLku MktçkkuÄeLku ykÃku Au ? – hk»xÙÃkrík

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 56

 www.anamikaacademy.org 8000040575

1916. ¼khíkeÞ çktÄkhý {wsçk MkkiÚke ðÄw ðkMíkrðf Mk¥kk Ähkðíkwt ÃkË – ðzk«ÄkLk
1917. hk»xÙÃkrík yLku «ÄkLk{tz¤Lku òuzíke fze yux÷u – ðzk«ÄkLk
1918. ðzk«ÄkLkLku nkuÆkLkk þÃkÚk fkuý ÷uðzkðu Au ? – hk»xÙÃkrík
1919. ðzk«ÄkLk rðYØ fux÷e çknw{íkÚke yrðïkMkLkku «Míkkð ÃkMkkh ÚkkÞ Au ? – 2/3
1920. çkeLkòuzkýLke Lkerík Ãkh Mkrn fhLkkh ðzk«ÄkLk – sðknh÷k÷ LknuY
1921. ¼khík{kt WËkhLkerík Ëk¾÷ fhLkkh ðzk«ÄkLk – Ãke. ðe. Lkh®Mknhkð
1922. «Úk{ fkÞofkhe ðzk«ÄkLk – økw÷Íkhe÷k÷ LktËk
1923. nkuÆkLke Áyu fkuý Ëhuf ÞwrLkðŠMkxeLkk fw÷ÃkríkLkku nkuÆku ¼kuøkðu Au ? – hkßÞÃkk÷
1924. hkßÞLke ÄkhkMk¼k{kt LkkýkfeÞ ¾hzku hsq fhðku nkuÞ íkku fkuLke Ãkqðo{tsqhe ÷uðe VhrsÞkík Au ? - hkßÞÃkk÷
1925. hkßÞLke ykfÂM{f rLkrÄ{ktÚke ÃkiMkk WÃkkzðk {kxu hkßÞ Mkhfkhu fkuLke {tsqhe ÷uðe VhrsÞkík Au ? – hkßÞÃkk÷
1926. «Úk{ {rn÷k {wÏÞ{tºke – Mkw[uíkk f]Ãk÷kLke
1927. «Úk{ {rn÷k hkßÞÃkk÷ - MkhkuSLke LkkÞzwt
1928. «Úk{ {rn÷k hu÷ðu «ÄkLk – {{íkk çkuLkSo
1929. Ëhuf hkßÞ{kt yuf hkßÞÃkk÷Lke rLk{ýqf fkuý fhu Au ? – hk»xÙÃkrík
1930. hkßÞLke ÄkhkMk¼k{kt yuf yutø÷kuEÂLzÞLk MkÇÞLke rLk{ýqt fkuý fhu Au ? – hkßÞÃkk÷
1931. ¼khíkhíLk {u¤ðLkkh «Úk{ {wÏÞ{tºke – Mke. hksøkkuÃkk÷k[e
1932. ËuþLkk Mkðkuoå[ fkÞËk yrÄfkhe – yuxLkeo sLkh÷
1933. hkßÞLkk Mkðkuoå[ fkÞËkfeÞ yrÄfkhe – yuxðkufux sLkh÷
1934. ËuþLkk Mkðkuoå[ rnMkkçke yrÄfkhe – CAG
1935. fkuý MktMkËLkk yuf Ãký øk]tnLkk MkÇÞ Lk nkuðk Aíkkt çktLku øk]nLke fkÞoðkne{kt ¼køk ÷E þfu Au ? – yuxLkeo sLkh÷
1936. fBÃxÙku÷h yuLz ykurzxh sLkh÷Lke òuøkðkE çktÄkhýLkk fÞk yLkwåAuË{kt Au ? - 148
1937. Mke. yu. S.Lkwt fE «r¢Þk îkhk Ãk˼úü fhe þfkÞ ? – {nkr¼Þkuøk
1938. Mke. yu. S. rLk{ýqtf fkuý fhu Au ? – hk»xÙÃkrík
1939. yuxLkeo sLkh÷Lke rLk{ýqtf fkuý fhu Au ? – hk»xÙÃkrík
1940. yuxLkeo sLkh÷Lke {wÆík.....Mke. yu. S. Lke ..... – hk»xÙÃkrík EåAu íÞkt MkwÄe / 6 ð»ko
1941. hkßÞ yLku fuLÿMkhfkh îkhk Úkíke Ëhuf LkkýkfeÞ ÷uðzËuðzLkku rnMkkçk fkuý hk¾u Au ? – Mke. yu. S.
1942. hkßÞ{kt ÄkhkMk¼kLkwt Mkºk fkuý çkku÷kðu Au ? – hkßÞÃkk÷
1943. yuzðkufux sLkh÷Lke rLk{ýqtf fkuý fhu Au ? {wËík - hkßÞÃkk÷ / hkßÞÃkk÷ EåAu íÞkt MkwÄe
1944. hkßÞLke ÄkhkMk¼kLku fkÞËkfeÞ Mknk÷ fkuý ykÃku Au ? – yuzðkufux sLkh÷
1945. ËuþLke Mkðkuoå[ ÄkhkfeÞ MktMÚkk yux÷u – MktMkË
1946. MktMkËLkwt WÃk÷wøk]n..... Lke[÷w øk]n..... - hkßÞMk¼k / ÷kufMk¼k
1947. ÷kufMk¼kLkk MkÇÞ çkLkðk ÷½wík{ ðÞ{ÞkoËk - 25
1948. hkßÞMk¼kLkk MkÇÞ çkLkðk ÷½wík{ ðÞ{ÞkoËk - 30
1949. ÷kufMk¼kLkk MkÇÞku fkuLku MktçkkuÄeLku ¼k»ký ykÃku Au ? – MÃkefh
1950. fkuEÃký hkßÞ{kt rðÄkLk Ãkrh»kËLke MÚkkÃkLkk fu LkkçkwËeLkku nf fkuLke ÃkkMku Au ? – MktMkË
1951. MktMkËLkk çku Mkºkku ðå[u ðÄw{kt ðÄw fux÷ku Mk{Þøkk¤ku nkuðku òuEyu ? - 6 {rnLkk

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 57

 www.anamikaacademy.org 8000040575

1952. MktMkËLkk MkÇÞ Ãkqðo{tsqhe ÷eÄk rðLkk fux÷k rËðMk økuhnksh hnu íkku íkuLkwt MkÇÞÃkË hË Úkþe òÞ Au ? – 60 rËðMk
1953. ËuþLke LkkýkfeÞ çkkçkíkku Ãkh MktÃkqýo ytfwþ fkuý hk¾u Au ? – LkkýkÃkt[
1954. Mkðkuoå[ yËk÷íkLkk yrÄfkh ûkuºk{kt ðÄkhku fu ½xkzku fhðkLkku yrÄfkh fkuLke ÃkkMku Au ? – MktMkË
1955. çktÄkhýLkk fÞk yLkwåAuË{kt MktMkËLke òuøkðkE Au ? – 79
1956. hkßÞMk¼k{kt MkÇÞkuLke [qtxýe fE heíku ÚkkÞ Au ? – Ãkhkuûk heíku
1957. hkßÞMk¼k{kt {n¥k{ MkÇÞMktÏÞk ......[wtxkÞu÷k.....Lke{kÞu÷k...... - 250 – 238 - 12
1958. hkßÞMk¼k{kt fkuh{ {kxu ykuAk{kt ykuAk fux÷k MkÇÞkuLke nkshe yrLkðkÞo Au ? - 25
1959. hkßÞMk¼kLkk MkÇÞkuLke {wËík ? - 6 ð»ko
1960. nkuËkLke Áyu hkßÞMk¼kLkk yæÞûk fkuý nkuÞ Au ? – WÃkhk»xÙÃkrík
1961. fuLÿþkrMkík «Ëuþku{ktÚke fux÷k MkÇÞkuLke rLk{ýqf hkßÞMk¼k{kt ÚkkÞ Au ? - 10
1962. Ëh çku ð»kou hkßÞMk¼k{ktÚke fux÷k rLkð]ík ÚkkÞ Au ? – 1/3
1963. ÷kufMk¼kLke òuøkðkE çktÄkhýLke fE f÷{{kt Au ? – 81
1964. ÷kufMk¼kLke {n¥k{ MkÇÞ MktÏÞk...... {wËík ....... – 552 – 5 ð»ko
1965. ÷kufMk¼k{kt fuLÿþkrMkík «Ëuþku{ktÚke fux÷k MkÇÞku ÷uðk{kt ykðu Au ? - 13
1966. fÞwt øk]n fkÞ{e øk]n Au ? – hkßÞMk¼k
1967. LkkýkfeÞ ¾hzku Mkki «Úk{ fÞk øk]n{kt hsq ÚkkÞ Au ? - ÷kufMk¼k
1968. ÷kufMk¼kLkk yæÞûkLku nkuÆkLkk þÃkÚk fkuý ÷uðzkðu Au ? – LkÚke ÷uðkLkk nkuíkk
1969. ÷kufMk¼kLkk yæÞûk ÷kufMk¼k{kt þktrík ò¤ððk fkuLke {ËË ÷u Au ? – MkksoLx yux yk{oMk
1970. ¼khíkLkk «Úk{ «kuxu{ MÃkefh – {kýufhkð økkðeík
1971. ÷kufMk¼k{kt yrðïkMkLke Ëh¾kMík hsq fhðk {kxu ykuAk{kt ykuAk fux÷k MkÇÞkuLkku xufku sYhe Au ? – 1/10
yux÷u fu 50 MkÇÞku
1972. ÷kufMk¼k{kt fkuh{ {kxu ykuAk{kt ykuAk fux÷k MkÇÞkuLke nkshe sYhe Au ? – 1/10 yux÷u fu 50 MkÇÞku
1973. ÷kufMk¼k{kt {kLÞ rðhkuÄÃkûk çkLkkððk {kxu ykuAk{kt ykuAk fux÷k MkÇÞku nkuðk sYhe Au ? – 1/10
1974. fÞk hkßÞLke nkEfkuxuo fkÞoûkuºk{kt fw÷ [kh hkßÞkuLkku Mk{kðuþ ÚkkÞ Au ? – økwðknkxe (ykMkk{, yYýk[÷
«Ëuþ, Lkkøkk÷uLz, r{Íkuh{)
1975. [qtxýeÃkt[Lke òuøkðkE çktÄkhýLkk fÞk yLkwåAuË{kt Au ? - 324
1976. LkkýkÃkt[{kt fw÷ fux÷k MkÇÞku nkuÞ Au ? - 5
1977. [qtxýeÃkt[Lke h[Lkk fkuý fhu Au ? – hk»xÙÃkrík
1978. ¼khíkLkk «Úk{ [qtxýe fr{þLkh – Mkwfw{kh MkuLk
1979. ¼khíkLkk nk÷Lkk [qtxýe fr{þLkh – LkMke{ ÍiËe
1980. [qtxýeÃkt[Lke {wËík fux÷k ð»koLke Au ? - 5 ð»ko
1981. {íkËkLkLkk fux÷k Mk{Þ Ãknu÷kt [qtxýeLkku ònuh «[kh çktÄ fhðk{kt ykðu Au ? – 48 f÷kf
1982. hksfeÞ Ãkkxeoyku {kxu yk[khMktrníkk fkuý íkiÞkh fhu Au ? – [qtxýe Ãkt[
1983. CAGLkk ynuðk÷Lkwt {qÕÞktfLk fkuý fhu Au ? – LkkýkÃkt[
1984. sB{w fk~{ehLkwt y÷øk çktÄkhý fÞkhÚke y{÷{kt ykÔÞwt - 26 òLÞw., 1957
1985. fk~{ehLke rðÄkLk Ãkrh»kË{kt fux÷k MkÇÞkuLke rLk{ýqtf hkßÞÃkk÷ fhu Au ? - 8

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 58

 www.anamikaacademy.org 8000040575

1986. ¼khíkLkk fÞk yuf{kºk hkßÞ{kt LkkýkfeÞ fxkufxe ÷køkw fhe þfkíke LkÚke ? – sB{w-fk~{eh
1987. ¼khík Mðíktºk ÚkÞwt íÞkhu {kLÞ ¼k»kkyku fux÷e níke ? - 14
1988. nk÷{kt ¼khíkLke {kLÞ ¼k»kkyku fux÷e Au ? - 22
1989. ¼khíkeÞ çktÄkhýLke fE yLkwMkqr[ {kLÞ ¼k»kkykuLkku WÕ÷u¾ fhðk{kt ykÔÞku Au ? – 8{e yLkwMkqr[
1990. fuLÿ yLku hkßÞ MkhfkhLku LkkýkfeÞ Vk¤ðýe fkuý fhu Au ? – LkkýkÃkt[
1991. fE ¼k»kkLku hk»xÙ¼k»kkLkku Ëhßòu ykÃkðk{kt ykÔÞku Au ? – rnLËe-ËuðLkkøkhe
1992. rnLËe ¼k»kkLku hk»xÙ¼k»kkLke Ëhßòu fÞkhu ykÃkðk{kt ykÔÞku ? – 26 òLÞw., 1947
1993. ¼khík{kt ykÞkusLk Ãkt[Lke h[Lkk Mkki «Úk{ fÞkhu fhðk{kt ykðe ? - 1950
1994. hk»xÙeÞ rðfkMk Ãkrh»kËLkwt rLk{koý Mkki «Úk{ fÞkhu ÚkÞwt ? – 1952
1995. Ãkt[ðŠ»kÞ ÞkusLkkyku íkiÞkh fhðkLkwt fk{ fkuý fhu Au ? – ykÞkusLkÃkt[
1996. Ãkt[ðŠ»kÞ ÞkusLkkykuLku ytrík{ {tsqhe ykÃkðkLkwt yLku íkuLkwt {qÕÞktfLk fhðkLkwt fkÞo fkuý fhu Au ? – hk»xÙeÞ rðfkMk
Ãkrh»kË
1997. ¾hzkLke MkðkOøke [fkMkýe fhðkLkwt fkÞo fkuý fhu Au ? – «ðh Mkr{rík
1998. hk»xÙeÞ rðfkMk Ãkrh»kËLkk nk÷Lkk ðzk – LkhuLÿ {kuËe (ðzk«ÄkLk)
1999. MkhfkhLkk ík{k{ ðneðxe fkÞoLkwt Mkt[k÷Lk fkuý fhu Au ? – MkLkËe yrÄfkhe
2000. rMkrð÷ MkŠðrMkÍ yufÍk{Lke þYykík fkuLkk Mk{Þ{kt ÚkE níke ? – ÷kuzo fkuLkoðkur÷Mk
2001. ¼khík{kt f÷ufxhLkwt ÃkË þY fhkðLkkh – ÷kuzo ðkuhLk nu®MxøMk
2002. ¼khík{kt rsÕ÷k hrsMxÙkhLkwt ÃkË þY fhkðLkkh – ÷kuzo fkuLkoðkur÷Mk
2003. fkuE {wÆk Ãkh ðÄw [[ko fhðkLkku yðfkþ Lk nkuÞ íÞkhu yæÞûk {íkËkLk îkhk rLkýoÞ ÷uðkLkwt Mkq[ðu íkuLku þwt fnu Au ?
– røk÷kurxLk
2004. Mk¼k {kufqVe «Míkkð hsq fhðk ykuAk{kt ykuAk fux÷k MkÇÞkuLke {sqhe sYhe Au ? – 50
2005. MktMkËMkÇÞ Ãkkuíku ÃkqAu÷k «©Lkku ßðkçk {kir¾f heíku EåAu íkku íkuLku ....... «&™ku hnu Au. – íkkhktrfík
2006. ßÞkhu MktMkË MkÇÞ ÃkkuíkkLkk «©Lkku sðkçk ÷ur¾ík{kt EåAu íkku íkuLku – yíkkhktrfík
2007. MktMkËLkk çktLku øk]nku{kt «©fk¤ Ãkqhku ÚkkÞ íku ÃkAeLkk Mk{ÞLku...... fnu Au. – þqLÞfk¤
2008. MktMkË «©Lkku fk¤ fÞkhu Ãkqýo ÚkkÞ Au ? – 12 ðkøku
2009. yæÞûkLke Ãkqðo{tsqhe ÷eÄk rðLkkLkk «&™ku fÞkhu ÃkqAe þfkÞ Au ? – þqLÞfk¤
2010. «Úk{ Ãkt[ðŠ»kÞ ÞkusLkkLkku {wÏÞ nuíkw ? – ¾uíkeLkku rðfkMk
2011. {q¤¼qík VhòuLkku WÕ÷u¾ çktÄkhýLkk fÞk yLkwåAuË{kt Au ? – 51 (f) yÚkðk (yu) ¼køk-4
2012. {uøLkkfkxko yux÷u ? – çktÄkhýLkku ¼køk-3
2013. yíÞkh MkwÄe{kt MkkiÚke ðÄkhu ð¾ík hk»xÙÃkrík þkMkLk fÞk hkßÞ{kt ÷køkw fhðk{kt ykÔÞwt Au ? – Ãktòçk (11)
2014. ÃkûkÃk÷xkLkku fkLkqLk fkuLkk Mk{Þ{kt þY ÚkÞku – hkSð økktÄe
2015. [eLk MkkÚku Ãkt[þe÷ fhkh fhLkkh ðzk«ÄkLk – sðknh÷k÷ LknuY
2016. CLALkk «Úk{ ¼khíkeÞ yæÞûk – rðê÷¼kE Ãkxu÷
CLA
2017. ÷kuf÷u¾k Mkr{rík{kt ÷kufMk¼kLkk MkÇÞku .....yLku hkßÞMk¼kLkk MkÇÞku ..... nkuÞ Au. {wËík – 15-7-1 ð»ko
2018. çktÄkhý Mk¼k{kt fw÷ fux÷k MkÇÞku níkk ? – 389 (292-hkßÞLkk + 93 Ëuþe hkßÞku + 4 fr{þLkh)
2019. çktÄkhý Mk¼k{kt yLkwMkwr[ík òríkykuLkk fux÷k MkÇÞku níkk ? – 30

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 59

 www.anamikaacademy.org 8000040575

2020. íku Mk¼k{kt ‘yuø÷ku EÂLzÞLk’ «ríkrLkrÄ íkhefu fkuý níkwt ? – £Uf yuLÚkuLke
2021. yk s Mk¼k{kt ÃkkhMkeykuLkk «ríkrLkrÄ íkhefu.....níkk. – yu[. Ãke. {kuËe
2022. çktÄkhý Mk¼kyu íkuLke fk{økehe õÞkhu þY fhe níke ? - 9 zeMkuBçkh, 1946
2023. çktÄkhý ½zíkhLke fk{økehe fux÷ku Mk{Þ [k÷e ? - 2 ð»ko, 11 {kMk, 18 rËðMk
2024. íkuLkk [qtxkÞu÷k yæÞûk ? – zku. hksuLÿ «MkkË
2025. çktÄkhýLke Mkt½ ÞkËe{kt ......(MktÏÞk) rð»kÞku, hkßÞ ÞkËe{kt ......rð»kÞku íkÚkk MktÞwfík ÞkËe{kt.....rð»kÞkuLkku
Mk{kðuþ ÚkkÞ Au ? – 100 : 61 : 52
2026. fÞk yLkwåAuË yk LÞkÞu ÞwØ fu çkkÌk yk¢{ý Mk{Þu fxkufxe ÷kËðk{kt ykðu Au ? – yLkwåAuË 352
2027. fkuE hkßÞ{kt çktÄkhýeÞíktºk ¼ktøke Ãkzu íÞkhu hkßÞ{kt çktÄkhýeÞ fxkufxe fÞk yLkwåAuË yLðÞu ÷kËðk{kt ykðu
Au ? – yLkwåAuË 356
2028. fÞk yLkwåAuË yLðÞu LkkýkfeÞ fxkufxe ÷kËe þfkÞ Au ? – yLkwåAuË 360
2029. fkuý çktÄkhýLkwt hûkf yLku ðk÷e Au íkÚkk ¼køk-3{kt ykÃku÷k {q¤¼qík nfku{kt Ãkk÷LkLke sðkçkËkhe íkuLke Au ? –
LÞkÞíktºk
2030. çktÄkhýLkk yk{w¾{kt rçkLkMkkt«ËktrÞf þçË fÞk çktÄkhýLkk MkwÄkhk îkhk W{uhðk{kt ykÔÞku níkku – 42{kt
1976
2031. ¼khíkeÞ çktÄkhý ¼køk-3{kt yLkwåAuË..... Úke ...... MkwÄe{kt {q¤¼qík yrÄfkhkuLkk WÕ÷u¾ fhðk{kt ykÔÞku Au ?
- 14 Úke 32
2032. çktÄkhý{kt Mk{kLkíkkLkku nf fÞk yLkwåAuË yLðÞu ykðu Au ? – yLkwåAuË 14 Úke 18
2033. çktÄkhý{kt MðíktºkíkkLkku nf fÞk yLkwåAuË yLðÞu ykðu Au ? – yLkwåAuË 19 Úke 22
2034. ¼khíkLkk çktÄkhý{kt {q¤¼qík Vhòu .....{kt MkwÄkhk îkhk 1976{kt W{uhðk{kt ykðe Au. – 42{kt
2035. ¼khíkeÞ çktÄkhýLkk ¼køk-4 yLkwåAuË ..... Úke ......MkwÄe hkßÞLkeríkLkk {køkoËþof rMkØkíkku ykÃkðk{kt ykÔÞk Au
? - 36 Úke 51
2036. çktÄkhýLkk ykÄkh¼qík Zkt[kLku ò¤ðe hk¾ðkLkku rMkØkík Mkwr«{ fkuxo fÞk fuMk{kt «ríkÃkkrËík fhu÷ ? – økku÷fLkkÚk
fuMk (1973{kt)
2037. þkhËk yufx þuLke MkkÚku Mktf¤kÞu÷ Au ? – çkk¤÷øLk
2038. hkßÞMk¼kLke rîðkŠ»kf [qtxýeLke ònuhkík fkuý fhu Au ? – [qtxýeÃkt[
2039. hkßÞLkk LkeríkËþof rMkØkíkku fÞk ËuþLkk çktÄkhý{ktÚke ÷uðk{kt ykÔÞk Au ? – ykÞh÷uLzLkk çktÄkhý{ktÚke
2040. ¼khíkeÞ çktÄkhý{kt fE yLkwMkwr[{kt ÃkûkÃk÷xk rðhkuÄe òuøkðkEyku Au ? – ËMk{e yLkwMkqr[
2041. ¼khíkLkk çktÄkhý{kt «uMkLke Mðíktºkíkk fÞk yLkwåAuË{kt Mk{krðü Au ? – yLkwåAuË 19(1)
2042. rçkúrxþ Mkhfkhu ‘çktÄkhý Mk¼k’Lke {ktøk Ãknu÷eðkh õÞkhu Mk¥kkðkh heíku Mðefkhe ? – 1940Lkk ykuøkMx «Míkkð{kt
2043. ònuh LkkýkLkk hûkf fkuLku fnuðk{kt ykðu A ? – fBÃxÙku÷h yuLz ykuzexh sLkh÷
2044. çktÄkhý Mk¼k{kt «Úk{ ðfíkk fkuý níkk ? – zku. MkðoÃkÕ÷e hkÄkf]»ýLk
2045. çktÄkhý{kt MkwÄkhkLke òuøkðkE fÞk ËuþLkk çktÄkhý{ktÚke ÷uðk{kt ykðe Au ? – Ërûký ykr£fk
2046. MkkiÚke ðÄkhu hkßÞku fE nkEfkuxoLkk fkÞoûkuºk ytíkøkoík ykðu Au ? – økkinkxe
2047. fBÃxÙku÷h yuLz ykuzexh sLkh÷Lke Mkuðk rLkð]r¥kLke ðÞ{ÞkoËk fux÷e Au ? – rLkÞwÂõíkLkk A ð»ko ÃkAe yÚkðk 65
ð»ko Ãkqhk ÚkÞk
2048. ¼khík{kt fÞk hkßÞ{kt hkßÞÃkk÷ þkMkLk ÷køkw fhðkLke çktÄkhýeÞ òuøkðkE Au ? – sB{w yLku fk~{eh

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 60

 www.anamikaacademy.org 8000040575

2049. ¼khík{kt «Úk{ðkh fxkufxeLke ònuhkík fÞk hk»xÙÃkríkyu fhe ? – zku. hkÄkf]»ýLk
2050. çktÄkhý Mk¼kyu çktÄkhý{kt fÞku yLkwåAuË yktíkhhk»xÙeÞ þktrík yLku MkwhûkkLke ð]rØ {kxu Mk{krðü fÞkuo ? –
yLkwåAuË 51
2051. rLkÞr{ík çksux ÃkkMk ÚkkÞ íku Ãknu÷k ykøkk{e LkkýkfeÞ ð»koLkk fux÷kf yLkw{krLkík ¾[o {kxu Mk{krðü fÞkuo ? -
÷u¾kLkwËkLk
2052. fkÞËkrËLk yux÷u fÞku rËðMk ? – 26 LkðuBçkh
2053. fÞk ðzk«ÄkLku ÷kufMk¼kLkku yuf Ãký rËðMk Mkk{Lkku fÞkuo Lknkuíkku ? – [kiÄhe [hý®Mkn
2054. çktÄkhýLkk fÞk yLkwåAuË{kt hk»xÙÃkrík Ãkh {nkr¼Þkuøk ÷Ëkðk «r¢ÞkLkwt ðýoLk Au ? – yLkwåAuË-61
2055. {]íÞwËtz fkuý {kV fhe þfu ? – hk»xÙÃkrík
2056. çktÄkhý{kt ÃkrhrþükuLke MktÏÞk ({q¤)..... yLku nk÷ ..... – 8:12
2057. ¼khíkeÞ çktÄkhýLkk yLkwåAuË 370 yLðÞu sB{w-fk~{eh hkßÞLkku Ëhßòu yÃkkÞku Au ? – y÷øk hkßÞLkku
2058. ykÃkýk çktÄkhý{kt fxkufxeLke òuøkðkE fÞk çktÄkhý{ktÚke ÷uðk{kt ykðe Au ? (fÞku Ëuþ) – s{oLke
2059. çktÄkhýLkk yLkwåAuË 25 Úke 28{kt LkkøkrhfkuLku fÞku yrÄfkh «ËkLk fhðk{kt ykÔÞku Au ? – ÄkŠ{f Mðíktºkíkk
2060. WÃkhk»xÙÃkríkLku fux÷wt {krMkf ðuíkLk {¤ Au ? – 1,25,000/-
2061. fÞk hkßÞLkk {wÏÞ «ÄkLk íku hkßÞLkk ðzk«ÄkLk nkuÞ Au ? – sB{w-fk~{eh
2062. fuLÿeÞ ÞkËe, hkßÞ ÞkËe yLku Mk{ðíkeo ÞkËeLkk rð»kÞkuLkku WÕ÷u¾ çktÄkhýLke fE yLkwMkqr[{kt Au ? – Mkkík{e
2063. çktÄkhý Mk¼k{k WËu~Þ «Míkkð fkuLkk îkhk hsq fhðk{kt ykÔÞku ? – sðknh÷k÷ LknuÁ
2064. ÷kufMk¼k{kt hkßÞðkh MkexkuLke ðnU[ýe 1971Lke ðMíke økýíkhe Ãkh ykÄkrhík Au. yk rLkÄkohý fÞk MkwÄe
ÞÚkkðík hnuþu ? – 2026
2065. ¼khíkLkk MktMkËeÞ EríknkMk{kt «Úk{ ðkufykWxLkwt Lkuík]íð fkuýu fÞwO níkwt ? – {ËLk{kunLk {k÷rðÞk
2066. MktMkË MkÇÞ Lk nkuðk Aíkkt fkuý MktMkËLke fkÞoðkne{kt yrÄfkhÚke ¼køk ÷E þfu Au ? – yuxLkeo sLkh÷
2067. çktÄkhýLke «ktríkÞ MktrðÄkLk Mkr{ríkLkk yæÞûk fkuý níkk ? – MkhËkh ðÕ÷¼¼kE Ãkxu÷
2068. çktÄkhý ½zðkLkku fw÷ ytËkrsík ¾[o fux÷ku ÚkÞku níkku ? - 64 ÷k¾
2069. {q¤ çktÄkhý{kt fux÷k yLkwåAuËku níkk ? yLku fux÷e yLkwMkqr[yku níke – 395 : 8
2070. çktÄkhý ½zðk {kxu fw÷ fux÷e Mkr{ríkyku h[ðk{kt ykðe níke ? - 13
2071. ðíko{kLk çktÄkhý{kt fux÷k yLkwåAuËku Au. ? yLku fux÷e yLkwMkqr[yku ? – 444 / 12
2072. yk{w¾Lku çktÄkhýLkku ykí{k fkuýu økýkÔÞwt ? – sðknh÷k÷ LknuÁ
2073. çktÄkhýLkk fÞk yLkwåAuËLku zku. ¼e{hkð yktçkuzfh çktÄkhýLkku ykí{k økýkðu Au ? – yLkwåAuË 32
2074. Mkwr«{ fkuxoLke MÚkkÃkLkk ¼khík{kt fÞk yufx Lke[u fhðk{kt ykðe ? - 1773 huøÞw÷uxªøk yufx
2075. fÞk ð»kuo ¼khíkhíLk ÃkwhMfkh Ãkh «ríkçktÄ ÷kËðk{kt ykÔÞku níkku ? - 1977 (sLkíkk ˤ îkhk)
2076. ¼khík{kt Mkki «Úk{ çktÄkhýeÞ MkwÄkhku õÞkhu fhðk{kt ykÔÞku ? - 1951
2077. ònuh rnMkkçk Mkr{rík{kt fux÷k MkÇÞku nkuÞ Au ? - 22 (15 ÷kufMk¼k - 7 hkßÞMk¼k)
2078. MktMkËLke fkÞoðkne [k÷w hk¾ðk {kxu fkuh{ {kxu fux÷k MkÇÞkuLke sYh nkuÞ Au ? – çktLku økwnkuLkk fw÷ MkÇÞkuLke
10% nkshe
2079. fÞk çktÄkhýeÞ MkwÄkhkÚke «kÚkr{f rþûkýLku {q¤¼qík yrÄfkh{kt MÚkkLk ykÃkðk{kt ykÔÞwt ? – 93{kt çktÄkhýeÞ
MkwÄkhkÚke
2080. {q¤¼qík VhòuLke òuøkðkE fÞk yLkwåAuË nuX¤ fhðk{kt ykðe Au ? – 51(A) yÚkðk (f)

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 61

 www.anamikaacademy.org 8000040575

2081. çktÄkhý{kt çksuxLke òuøkðkE fÞk yLkwåAuË{kt Au ? – yLkwåAuË 112{kt

2082. fkuEÃký hkßÞ{kt hk»xÙÃkríkþkMkLk ÷køkw ÚkðkLkku ðÄw{kt ðÄw Mk{Þ fux÷ku nkuÞ Au ? - 3 ð»ko
2083. ykÞkusLkÃkt[Lke MÚkkÃkLkk õÞkhu fhðk{kt ykðe - 15 {k[o, 1950
2084. 1955{kt h[ðk{kt ykðu÷ hks¼k»kk Ãkt[Lkk yæÞûk fkuý níkk ? – ðe. S. ¾uh
2085. ¾hzkLke [fkMkýe fhðk {kxuLke Mkr{ríkLku þwt fnu Au ? - «ðh Mkr{rík
2086. fÞku ¾hzku {kºk ÷kufMk¼k{kt hsw ÚkkÞ Au ? – LkkýkfeÞ
2087. ¼khík{kt hk»xÙeÞ fxkufxe fÞkhu ÷kËðk{kt ykðe níke ? - 1962 (26{e ykufxkuçkh)
2088. ¼khík{kt hk»xÙeÞ fu÷uLzh þfMktðíkLku fÞkhÚke yÃkLkkÔÞwt Au ? - 22 {k[o, 1957
2089. ËkËhk yLku Lkøkh nðu÷e fE nkEfkuxoLkk fkÞoûkuºk nuX¤ ykðu Au ? – {wtçkE nkEfkuxo
2090. fÞk çku fuLÿþkrMkík «Ëuþku{kt rðÄkLkMk¼k Au ? – rËÕne yLku Ãkwzw[uhe
2091. fxkufxe ËhBÞkLk fÞk yLkwåAuË nuX¤ {kir÷f yrÄfkhku Mk{kÃík fhe þfkíkk LkÚke ? – yLkw. 20 yLku yLkw. 21
2092. ÃkkuíkkLkk ½hu fu ykurVMk{kt hk»xÙæðs VhfkððkLkk yrÄfkhLku Mkwr«{ fkuxuo fuðku yrÄfkh økýkÔÞku Au ? - «òLkku
{kir÷f yrÄfkh
2093. çktÄkhýLke f÷{ 51(f){kt fux÷e {q¤¼qík VhòuLkku WÕ÷u¾ Au ? - 11 (yrøkÞkh)
2094. Mkki«Úk{ fÞk hk»xÙÃkríkLke [qtxýeLku Mkwr«{ fkuxo{kt Ãkzfkhðk{kt ykðe níke ? – zku. Íkfeh nwMkuLk
2095. Mkki«Úk{ rçkLknheV [qtxkLkkh hk»xÙÃkrík fkuý ? – Lke÷{ MktSð huœe
2096. {ku.nkr{Ë yLMkkhe fE ÞwrLkðŠMkxeLkk fw÷ÃkríkÃkËu hne [qfÞk Au ? – y÷eøkZ {wM÷e{ ÞwrLk.
2097. MkkiÚke ykuAk Mk{Þ {kxu (7 rËðMk {kxu) hk»xÙÃkrík þkMkLk fÞk hkßÞ{kt ÷kËðk{kt ykÔÞwt níkwt ? – fýkoxf
2098. ÷kufMk¼kLkk «Úk{ WÃkkæÞûk fkuý níkwt ? – yLktíkþÞLk{ ykÞtøkh
2099. hkßÞÃkk÷Lkwt {krMkf ðuíkLk fux÷wt Au ? – 1,12,000/-
2100. MkhËkh Ãkxu÷ hk»xÙeÞ Ãkku÷eMk yufkË{e fÞkt ykðu÷e Au ?- niËhkçkkË
2101. çkk¤{sqhe yxfkððkLke òuøkðkE çktÄkhýLke fE f÷{{kt fhðk{kt ykðe Au ? - 24
2102. çktÄkhýLke ¾hzk Mkr{rík{kt fw÷ fux÷k MkÇÞku níkk ? - 7
2103. Who are you yÚkðk What is you authority yuðk yÚkoLke fE hex îkhk «ríkÃkkrËík ÚkkÞ Au ? – fðkuðkuhkuLx
2104. fE f÷{ nuX¤ yMÃk]~Þíkk yu yuf yÃkhkÄ Au ? - 17
2105. MktMkËMkÇÞkuLke rðþu»kkrÄfkh fE f÷{ku nuX¤ ËþkoðkÞ Au ? – 105
2106. çktÄkhýeÞ MkwÄkhkLku {kxu fux÷e heíkku çktÄkhý{kt Ëþkoððk{kt ykðe Au ? - 3
2107. fux÷k{kt çktÄkhýeÞ MkwÄkhkLku çktÄkhýLkku ÃkwLk:sL{ fnu Au ? – 42{ku
2108. Mktr[ík rLkrÄ{ktÚke fkuLke {tsqhe çkkË Lkkýkt ðkÃkhe þfkÞ ? – MktMkË
2109. fhku{ktÚke ykðf ÚkÞk çkkË fuLÿ yLku hkßÞ ðå[uLkku rnMMkku Lk¬e fhðkLke sðkçkËkhe fkuLke Au ? – Lkkýkt{tºke
2110. hkßÞkuLkk yLku fuLÿkuLkk MktçktÄkuLke Mk{eûkk fhðk fE Mkr{ríkLke h[Lkk fhðk{kt ykðe níke ? – ykh. yuMk.
MkkfrhÞk Ãkt[
2111. Mkki«Úk{ðkh fÞk ÷kufMk¼kLkk MÃkefh Mkk{u yrðïkMkLke Ëh¾kMík ykðe níke ? – økýuþ ðkMkwËuð {kð¤tfh
2112. ¼khík{kt Mkki«Úk{ 1953{kt ÃkAkíkðøko ykÞkuøkLke h[Lkk fkuLke yæÞûkíkk{kt fhðk{kt ykðe ? – fkfkMkknuçk
fk÷u÷fh Ãkt[
2113. çktÄkhý{kt {q¤¼qík VhòuLke òuøkðkE fE Mkr{ríkLke ¼÷k{ýkuLkku ykÄkhu Mkk{u÷ fhðk{kt ykðe ? – Mðýo®Mkn

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 62

 www.anamikaacademy.org 8000040575

Mkr{rík
2114. ònuh {LkkuhtsLk MÚk¤, ¼kusLkk÷Þku, ËwfkLkku ðøkuhu{kt Ëhuf ÔÞÂõíkLku «ðuþLke òuøkðkE çktÄkhýLkk fÞk yLkwåAuË
îkhk fhðk{kt ykðe Au ? - 15
2115. ¼khíkLkk hkßÞku{ktÚke MkkiÚke ykuAe rðÄkLkMk¼kLkk MkÇÞkuLke MktÏÞk fÞk hkßÞ{kt Au ? – rMk¬e{
2116. fxkufxeLke ònuhkíkLke {tsqhe MktMkË îkhk fux÷k Mk{Þ{kt ÷uðe VhrsÞkík Au ? - 1 {kMk{kt
2117. MktMkËLkk «íÞuf yrÄðuþLkLke þYykík fÞk økeíkÚke ÚkkÞ Au ? – ðtËu{kíkh{
2118. çkttÄkhýLkk fÞk yLkwåAuË yLðÞu hk»xÙÃkrík îkhk ¼khíkLkk yuxLkeo sLkh÷Lke rLkÞwÂõík fhðk{kt ykðu Au ? - 76
2119. zku. çkkçkkMkknuçk yktçkuzfh çktÄkhýLkk fÞk {q¤¼qík yrÄfkhLku çktÄkhýLkwt ÓËÞ yLku ykí{k sýkðu÷ Au ? –
çktÄkhýeÞ WÃk[khLkku yrÄfkh
2120. fÞk ð»kuo çktÄkhýLke ykX{e yLkwMkqr[{kt fkUfýe, {ýeÃkwhe yLku LkuÃkk÷e ¼k»kkLkku Mk{kðuþ ÚkÞku ? – 1992
(71{ku MkwÄkhku)
2121. fÞk fuLÿþkrMkík «Ëuþ ¼khíkLkwt 25{wt hkßÞ çkLÞwt ? – økkuðk
2122. YrÃkÞk MkkuLke Lkkux Ãkh Mkku YrÃkÞk yu{ fux÷e ðkh ÷¾u÷wt nkuÞ Au ? - 15
2123. {æÞ«ËuþLke nkEfkuxo fÞk þnuh{kt ykðu÷e Au ? – sçk÷Ãkwh
2124. ¼khíkLkk fÞk hkßÞ{kt fku{Lk rMkrð÷ fkuz yÂMíkíð{kt Au ? – økkuðk
2125. ¼khík{kt «Úk{ rçkLkfkuøkúuMke Mkhfkh fÞk hkßÞ{kt MÚkkÃkðk{kt ykðe níke ? – fuh¤
2126. ¼khík{kt Ãkkufux rðxkuLkku WÃkÞkuøk fkuý fhe þfu Au ? – hk»xÙÃkrík (Mkki«Úk{ ¿kkLke Íi÷®Mkn)
2127. ÃkûkÃk÷xk rðhkuÄe fkÞËk MkkÚku çktÄkhýLkku fÞku MkwÄkhku MktçktrÄík Au ? - 52 (÷kufMk¼k{kt yÃkûk 6 {rnLkk MkwÄe
ÃkûkÃk÷xku Lk fhe þfu)
2128. 1962{kt fÞk çktÄkhýeÞ MkwÄkhk îkhk Lkkøkk÷uLzLku 26{kt hkßÞ íkhefu ònuh fhðk{kt ykÔÞwt ? – 13{ku
MkwÄkhku)
2129. fÞk MkwÄkhk îkhk Wå[ LÞkÞk÷ÞLkk LÞkÞkrÄþkuLke rLkð]r¥kLke ðÞ{ÞkoËk 60Úke ðÄkhku Ëqh fhðk{kt ykðe ? –
15{ku MkwÄkhku (1963)
2130. 1966{kt yZkh{k MkwÄkhk ËhBÞkLk fÞk «ktík{ktÚke Ãktòçk nrhÞkýk yLku rn{k[÷ «Ëuþ yuðkt ºký hkßÞku
yÂMíkíð{kt ykÔÞk ? – Ãktòçk «ktík
2131. 1969{kt çkkðeMk{kt MkwÄkhk îkhk fÞk hksÞ{ktÚke y÷øk Lkðwt hkßÞ {u½k÷Þ çkLkkððk{kt ykÔÞwt ? – ykMkk{
2132. 1973{kt fÞkt MkwÄkhkÚke ÷kufMk¼kLke MktÇÞ MktÏÞk 545 fhðk{kt ykðe ? – 31{ku MkwÄkhku
2133. 1974{kt fÞkt MkwÄkhk îkhk ÷kufMk¼kLke fu rðÄkLkMk¼k{kt MkÇÞkuLkk hkSLkk{k sçkhsMíkeÚke ÷uðkÞu÷kt fu yÃkkÞu÷k
nkuÞ íkku økuhfkÞËuMkh økýkÞ ? – 34{ku MkwÄkhku
2134. 1988{kt fÞk MkwÄkhk îkhk {íkËkLk {kxuLke ô{h 21Úke ½xkzeLku 18 fhðk{kt ykðe ? – 61{ku MkwÄkhku
2135. fÞk MkwÄkhk îkhk 2006{kt A¥keMkøkZ yLku Íkh¾tz hkßÞku{kt ykrËòríkLkk fÕÞký {kxu «ÄkLkLkku «çktÄ fhkÞku
? – 94{ku MkwÄkhku
2136. Mkðo«Úk{ hk»xÙeÞ fxkufxeLkku ònuhkík õÞkhu fhðk{kt ykðe ? - 26 ykufxku. 1962
2137. çktÄkhýLke h[Lkk ÃkAe fux÷k ð»ko MkwÄe rnLËeLke MkkÚku ytøkúuS ¼k»kkLku ðneðxe ¼k»kk íkhefu [k÷w hk¾ðkLkwt Lk¬e
ÚkÞwt níkwt ? – 10 ð»ko
2138. fE f÷{ nuX¤ fuLÿ Mkhfkh hkßÞLku ðneðx ytøku Mkq[Lkku {kuf÷e þfu Au ? - 258
2139. ßÞkhu øk]nLkwt fkÞo çkhkçkh [k÷íkwt Lk nkuÞ íÞkhu MkÇÞ fE Ëh¾kMík ÷kðe þfu ? - fku®÷øk yxuoLþLk {kuþLk

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 63

 www.anamikaacademy.org 8000040575

2140. «©fk¤Lkku Mk{Þøkk¤ku ykþhu fux÷ku nkuÞ ? – Mkðkhu 11 Úke 12

2141. MktMkËLkk çktLku øk]nkuLke MktÞwfík çkuXf nkuÞ íÞkhu íkuLkk yæÞûk fkuý nkuÞ Au ? - ÷kufMk¼kLkk MÃkefh
2142. hk»xÙÃkríkLke [qtxýeLkku rððkË çktÄkhýLke fE f÷{ nuX¤ Wfu÷ðk{kt ykðu Au ? – f÷{ 71
2143. ÷kufMk¼k{kt yuf Mk{Þu ðÄw{kt ðÄw fux÷k MkÇÞku nkuE þfu ? – 552 (549 + 2+ 7)
2144. {sçkqík fuLÿ Ähkðíkk Mk{ðkÞíktºkLkku ÏÞk÷ fÞk ËuþLkk çktÄkhý{ktÚke ÷uðk{kt ykÔÞku ? – fuLkuzk
2145. çktÄkhý MkwÄkhýkLke «r¢Þk fE f÷{{kt Mkq[ðe Au ? - 368
2146. ðtËu {kíkh{ økeík Mkki «Úk{ fkUøkúuMkLkk fÞk yrÄðuþLk{kt økðkÞwt níkwt ? - 1896 (÷¾Lkki)
2147. ËuþLkk ¼køk÷k ÃkAe çktÄkhýeÞ Mk¼kLkk MkÇÞkuLke MktÏÞk fux÷e níke ? - 299
2148. hkßÞLkk «Úk{ MkLkËe Mkuðf fkiý økýkÞ ? – {wÏÞ Mkr[ð
2149. hk»xÙeÞ ÞkusLkkykuLkwt Mk{Þktíkhu {qÕÞktfLk fkuý fhu Au ? – ÞkusLkk ykÞkuøk
2150. hk»xÙÃkríkLkk hkSLkk{kLke òý WÃkhk»xÙÃkrík fkuLku ykÃku Au ? - ÷kufMk¼kLkk MÃkefhLku
2151. hk»xÙÃkrík Ãkh {nkr¼Þkuøk [÷kððkLke «r¢Þk fÞk ËuþLkk çktÄkhý{ktÚke ÷uðk{kt ykðe ? – Þw. yuMk. yu. (y{urhfk)
2152. furLÿÞ ònuhMkuðk ykÞkuøkLke MÚkkÃkLkk fE Mkk÷{kt ÚkE ? - 1926
2153. hk»xÙÃkríkLke ÃkkMku {tsqhe {kxu {kuf÷u÷ rð»kuÞf Ãkh fux÷k Mk{Þ MkwÄeLke ytËh fkÞoðkne fhðe sYhe Au ? – fkuE
Mk{Þ {ÞkoËk LkÚke
2154. ßÞkhu fkuE ÃkûkLku çknw{rík Lk {¤e nkuÞ íÞkh (hkßÞ{kt) hkßÞÃkk÷ fkuLku Mkhfkh h[ðk yk{tºký ykÃku Au ? –
MkkiÚke {kuxk ÃkûkLku
2155. Mk¼køk]n fkÞoðkne çktÄkhýeÞ fu økuhçktÄkhýeÞ Au íku ytøku MkÇÞ©e îkhk yæÞûkLke Mkk{u hsq fhíkk {wÆk þwt
fnuðk{kt ykðu A ? – ÃkkuELx ykuV ykuzoh
2156. ¼khíkeÞ çktÄkhý{kt fE f÷{ «uMkLke Mðíktºkíkk MkkÚku MktçktrÄík Au ? – f÷{-19
2157. LÞkÞíktºkLkwt {k¤¾wt fÞk ËuþLkk çktÄkhý{ktÚke ÷uðk{kt ykÔÞwt níkwt ? – y{urhfk (Þw. yuMk. yu.)
2158. fÞk fuLÿþkrMkík «Ëuþku rðÄkLkMk¼kLkk MkÇÞku hk»xÙÃkrík [qtxýe{kt ¼køk ÷uðkLkku yrÄfkh Au ? – rËÕne yLku
ÃkkUrz[uhe
2159. Mkkur÷Mkexh sLkh÷Lkwt fkÞo þwt Au ? hk»xÙÃkríkLkk Mk÷knfkh
2160. ¼khíkLkk çktÄkhý{kt fE f÷{{kt LkkøkrhfLke Vhòu Ëþkoððk{kt ykðe Au ? – 51(yu)
2161. ÷kufMk¼k yu ÃkMkkh fhu÷k LkkýkfeÞ ¾hzkLku hkßÞMk¼kyu fux÷k rËðMk{kt ÷kufMk¼kLku Ãkhík {kuf÷ðku Ãkzu Au ?
- 14 rËðMk
2162. LkøkhÃkkr÷fkyku yLku {nkLkøkhÃkkr÷fkyku rðþuLke f÷{ku çktÄkhýLkk fÞk Ãkrhrþü{kt Au ? – 12{k
2163. fxkufxeLke ònuhkíkLku MktMkË îkhk fux÷k Mk{Þ{kt yLkw{kuËLk {u¤ððwt yrLkðkÞo Au ? - 1 {kMk / {rnLkku
2164. hkßÞMk¼kLke h[Lkk fÞkhÚke ÚkE ? – 3 yur«÷ 1952
2165. ¼khík MkhfkhLkk MkkiÚke Ÿ[k ÃkËLkku rMkrðr÷ÞLk yrÄfkhe fkuý økýkÞ ? – {tºke{tz¤Lkk Mkr[ð
2166. ÷kufMk¼kLkk Mkr[ðk÷Þ WÃkh fkuLkwt rLkÞtºký nkuÞ ? - ÷kufMk¼kLkk yæÞûk
2167. yíÞkh MkwÄe{kt yuf{kºk {rn÷k {wÏÞ [qtxýe fr{þLkh ? – çke. yuMk. h{kËuðe
2168. 14 ð»ko MkwÄeLkk çkk¤fkuLku {Vík yLku VhrsÞkík rþûký ykÃkðkLke òuøkðkE çktÄkhýLkk fÞk yLkwåAuË{kt fhðk{kt
ykðe Au ? – yLkwåAuË (21(f))
2169. ÷kufku su MÚk¤u ðMkðkx fhu Au íku økk{ Lkøkh fu {nkLkøkhLkku ðneðx ÃkkuíkkLkk «ríkrLkrÄyku îkhk ÚkkÞ íkuLku þwt fnu Au ? –
MÚkkrLkf MðhkßÞ

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 64

 www.anamikaacademy.org 8000040575

2170. þnuhe rðMíkkhLke MktMÚkkyku – LkøkhÃkt[kÞík, LkøkhÃkkr÷fk, {nkLkøkhÃkkr÷fk, {nkLkøkh rLkøk{ ({uøkkMkexe)
2171. økúkBÞ rðMíkkhLke MktMÚkkyku – økúk{Ãkt[kÞík, íkk÷wfk Ãkt[kÞík, rsÕ÷k Ãkt[kÞík
2172. økktÄeSLke MðhksLke fÕÃkLkk{kt ...... fuLÿMÚkkLku hÌkwt Au ? – økk{zwt
2173. MÚkkrLkf MðhkßÞLke MktMÚkkyku íkku Mðíktºk hk»xÙkuLkwt çk¤ Au. ykðe MktMÚkkyku {khVík «ò «òMk¥kkf yLku MðíktºkíkkLkk
ïkMkkuåAðkMk ÷u Au. yk rðÄkLk fkuLkwt Au ? – Ë. xkufðe÷
2174. MkhfkhLke çkeS fkuE þk¾k fhíkk MÚkkrLkf Mkhfkh fËk[ MkkiÚke ðÄw ÷kufrþûkýLkwt fkÞo fhu Au. yk rðÄkLk fkuLkwt Au ? –
«k. ÷kMfeLk
2175. MÚkkrLkf Mðhks yu s Mkk[ku ÷kufþkneíktºkLkku ÃkkÞku Au sÞkt MkwÄe ÷kufþkne{kt MÚkkrLkf MðþkMkLkLku Ãkqhíke yøkíÞ
Lk {¤u íÞkt MkwÄe Ëuþ{kt ÷kufþkneíktºk MkV¤ ÚkE þfu Lknª. yk rðÄkLk fkuLkwt Au ? – sðknh÷k÷ LknuÁ
2176. «k[eLk Mk{ÞÚke ¼khík ðneðxeíktºkLkwt MkkiÚke LkkLkwt {níðLkwt yuf{...... Au. – økk{zwt
2177. ÉøðuË{kt økk{Lkk ðzk íkhefu fkuLkku WÕ÷u¾ ÚkÞu÷ku Au ? – økúk{ýe
2178. rçkúrxþ Mk{Þ{kt fkuLke Mkhfkhu 1850Lkk fkÞËk îkhk «ktríkf MkhfkhkuLku rðrðÄ ðneðxe rð¼køkkuLkku ðneðx
MkkiÚke rðfuLÿefhýLke rËþk{kt Ãkøk÷wt ¼ÞwO ? - ÷kuzo {uÞku
2179. 1726{kt ...... yufx îkhk {wtçkE, [uÒkE yLku fku÷fkíkk{kt MkwÄhkELke þYykík ÚkE ? – [kxoh yufx
2180. 1882{kt fkuýu ¾hzku ÃkMkkh fhe ¼krð MÚkkrLkf Mðhks MktMÚkkykuLkk rMkØktíkku Lk¬e fhe ykÃÞk ? – ÷kuzo rhÃkLk
2181. 1907{kt rLk{kÞu÷k fÞk fr{þLku MÚkkrLkf MktMÚkkykuLkk fkÞoûkuºk ytøku rðMíkwík ¼÷k{ýku fhe – hkuÞ÷ fr{þtLk
2182. 1920{kt Ãkt[kÞíkkuLke MÚkkÃkLkk ytøkuLkku fÞku yufx ½zðk{kt ykÔÞku ? – Äe çkkuBçku rð÷us Ãkt[kÞík yufx
2183. fE Mkr{ríkLkku ynuðk÷ ÷kufþkne rðfuLÿefhýLkk nkËoLkku ÃkkÞku çkLÞku ? – çk¤ðtíkhkÞ {nuíkk
2184. fÞk çktÄkhýeÞ MkwÄkhk îkhk Mk{økú Ëuþ{kt yufMkh¾k Ãkt[kÞíke íku{s þnuhe MðþkMkLkLke MktMÚkkyku {kxu òuøkðkE
fhðk{kt ykðe ? – 73 yLku 74
2185. Ãkt[kÞíke hksLkk rºkMíkheÞ {k¤¾k{kt ÃkkÞkLke MktMÚkk ? – økúk{Ãkt[kÞík
2186. Ãkt[kÞík þçËLkku yÚko ? – Ãkt[Lkwt MÚk¤
2187. ¼khíkeÞ çktÄkhýLke fE f÷{ yLkwMkkh økúk{Ãkt[kÞíkkuLke h[Lkk fhðk {kxu þõÞ Ãkøk÷k ¼hkþu ? – 40
2188. fux÷e ðMíke Ähkðíkk hkßÞku {kxu rîMíkheÞ Ãkt[kÞíke hkßÞLke ÔÞðMÚkk Au ? – 20 ÷k¾Úke ykuAe
2189. økúk{eý MÚkkrLkf MðhkßÞLke MktMÚkkyku çkuXfku {rn÷kyku {kxu yLkk{ík hk¾ðk{kt ykðe Au ? – 50%
2190. økúk{Ãkt[kÞíkLke h[Lkk {kxu ykuAk{kt ykuAe sYhe ðMíke fux÷e ? – 3000 Úke h5000
2191. økúk{Ãkt[kÞíkLkk MkÇÞÃkËu [qtxðk {kxuLke ðÞ{ÞkoËk – 21 ð»ko
2192. hkßÞ Mkhfkh su økk{{kt rçkLk nheV [qtxýe ÚkkÞ íkuLku {kxu fÞku yuðkuzo ònuh fhu÷ Au ? – Mk{hMkíkk yuðkuzo
2193. økúk{Ãkt[kÞíkLkku «{w¾ {wËík – MkhÃkt[, 5 ð»ko
2194. økúk{Mk¼k s økúk{Lke ÷kufþkne Au. rðÄkLk fkuLkwt Au ? – sÞ«fkþ LkkhkÞý
2195. ð»ko{kt ykuAk{kt ykuAe fux÷eðkh økúk{Mk¼k Þkusðe Ãkzu Au ?– [kh ð¾ík
2196. WÃkMkhÃkt[Lke [qtxýe fE heíku ÚkkÞ Au ? – Ãkhkuûk
2197. økúk{Ãkt[kÞíkLkk yrÄfkheLku þwt fnu Au ? – ík÷kxe f{ {tºke
2198. Ãkt[ MkwÄkhkLke fE f÷{ yLkwMkkh LkkýkÃkt[Lke h[Lkk ÚkE Au ? - 243 (ykE)
2199. íkk÷wfk Ãkt[kÞíkLke [qtxýe fE heíku ÚkkÞ Au ? - «íÞûk
2200. íkk÷wfk Ãkt[kÞíkLke [qtxýe {kxuLke ðÞ{ÞkoËk fux÷e Au ? - 21 ð»ko
2201. íkk÷wfk Ãkt[kÞíkLke {wËík{kt ðÄkhku, ½xkzku fu rðMksoLk fkuý fhe þfu ? – Mkhfkh

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 65

 www.anamikaacademy.org 8000040575

2202. fE Mkr{ríkLkk ynuðk÷ yLkwMkkh su økk{, íkk÷wfk fu rsÕ÷kLke fw÷ ðMíke{ktÚke 51% tðMíke yLkwMkqr[ík sLkòríkLke
nþu íÞkt fkÞ{ {kxu MkhÃkt[, íkk. Ãkt., rs. Ãkt.Lkwt yLkwMkqr[ík sLkòrík {kxu yLkk{ík h¾kþu ? – rË÷eÃk®Mkn ¼qrhÞk
Mkr{rík
2203. rsÕ÷k Ãkt[kÞíkLke MkÇÞ MktÏÞk ..... {wËík ..... [qtxðk {kxuLke ðÞ{ÞkoËk ..... çkûkeÃkt[ {kxu yLkk{ík çkuXfku .....
yLkwMkqr[ík sLkòrík {kxu yLkk{ík çkuXfku..... – 3h Úke 5h, 5 ð»ko, 21 ð»ko, 10%, ðMíke ykÄkhu
2204. økwshkík{kt Ãkt[kÞíke hksLkku y{÷ fÞkhu ÚkÞku – 1 yur«÷, 1963
2205. ¼khík{kt Mkki«Úk{ Ãkt[kÞíkehks fÞkt yLku fÞkhu ÷køkw fhðk{kt ykÔÞwt – hksMÚkkLk (Lkkøkkuh) 1959
2206. {uÞhLke [qtxýe fux÷k ð»kuo fhðk{kt ykðu Au ? – 2.5 ð»kuo
2207. f÷ufxhLkk ÃkËLkwt rLk{koý fkuýu fÞwO níkwt ? – ðkuhLk nuMxªøMk
2208. fÞk ÔÞÂõíkyu f÷ufxhLke íkw÷Lkk fk[çkk MkkÚku fhe Au suLke ÃkeX Ãkh nkÚkeYÃke ¼kh Mkhfkh Q¼e Au ? – hk{Mku
{ufzkuLkkÕz
2209. rsÕ÷k LÞkÞkrÄþLke rLk{ýqtf fkuý fhu Au ? – hkßÞÃkk÷
2210. rsÕ÷k yLku Mkºk LÞkÞkrÄþ fkuLkk «íÞûk rLkÞtºký{kt fk{ fhu Au ? – ðze yËk÷ík
2211. f÷ufxhLkk ÃkËLkwt rLk{koý ¼khík{kt fÞkhu fhðk{kt ykÔÞwt níkwt - 1772
2212. hkßÞ økúk{Ãkt[kÞík MktøkrXík fhðkLke rËþk{kt Ãktøk÷k ¼he íkÚkk íkuLkk MðþkLkLke MktMÚkk YÃk{kt fkÞo fhðk {kxu
sYhe Mk¥kk ykðu yk ÔÞðMíkk çktÄkhýLkk fÞk ¼køk{kt Au ? - ¼køk-4
2213. Ãkt[kÞíkehks fux÷k MíkhLkwt çkLku÷wt Au ? - 3
2214. økwshkík{kt fkuLkk yæÞûkMÚkkLku ÷kufþkne rðfuLÿefhýLke fr{rxLke h[Lkk fhðk{kt ykðe níke ? – hrMkf÷k÷
Ãkhe¾
2215. íkk÷wfk Ãkt[kÞíkLkku fkÞofkhe ðzku ? - «{w¾
2216. rsÕ÷k Ãkt[kÞíkLkku fkÞofkhe ðzku ? – «{w¾
2217. økúk{ Ãkt[kÞíkLkku fkÞofkhe ðzku ? – MkhÃkt[
2218. Ãkt[kÞík Äkhk yLkwMkkh Ãkt[kÞíke hksLke MkðkuoÃkhe MktMÚkk fE ? – rsÕ÷k Ãkt[kÞík
2219. ¼khík{kt ÷kufþkne rðfuLÿefhýLke Mkðo«Úk{ ¼÷k{ý fE Mkr{ríkyu fhe níke ? – çk¤ðtíkhkÞ {nuíkk Mkr{rík
2220. rsÕ÷k Ãkt[kÞík{kt {tºke íkhefu fkuý fk{ fhu Au ? – rsÕ÷k rðfkMk yrÄfkhe
2221. 3000Úke ykuAe ðMíke nkuÞ íkuðk økk{Lke økúk{Ãkt[kÞík{kt MkÇÞkuLke MktÏÞk fux÷e nkuÞ Au ? - 7
2222. rsÕ÷k Ãkt[kÞík{kt MkeÄe [qtxýeÚke ykuAk{kt ykuAk fux÷k MkÇÞku [qtxkÞ Au ? - 17
2223. hkßÞ Ãkt[kÞík fkWLMke÷Lkk {tºkeLke rLk{ýqf fkuý fhu Au ? – hkßÞ Mkhfkh
2224. økwshkík{kt íkk÷wfk Ãkt[kÞík{kt ykuAk{kt ykuAk fux÷k MkÇÞku nkuÞ Au ? –16
2225. rsÕ÷k Ãkt[kÞíkLkku ðkŠ»kf rhÃkkuxo fkuý íkiÞkh fhu Au ? – ze. ze. yku. (rsÕ÷k rðfkMk yrÄfkhe)
2226. økúk{Mk¼kLke Mkk{kLÞ Mk¼k ð»ko{kt ykuAk{kt ykuAe fux÷e ðkh ¼hðe Ãkzu ? – çku ðkh (2)
2227. økúk{Ãkt[kÞíkLke {wÆík fux÷k ð»koLke nkuÞ Au ? – Ãkkt[ (5) ð»ko
2228. íkk÷wfk Ãkt[kÞíkLkk ðneðxe ðzk – xe. ze. yku. (íkk÷wfk rðfkMk yrÄfkhe)
2229. íkk÷wfk Ãkt[kÞík Mkki «Úk{ fE Mkr{ríkLke h[Lkk fhðkLke nkuÞ Au ? – fkhkuçkkhe Mkr{rík
2230. s{eLk {nuMkw÷{ktÚke sYhe òuøkðkE fÞko ÃkAe ðÄu÷e ÃkwhkíkLk{ktÚke fux÷k xfk sux÷e hf{ økúk{ Ãkt[kÞíkku{kt
ðnU[ðk{k ykðu Au ? – 50%
2231. økúk{ Ãkt[kÞíku íkuLkwt ðkŠ»kf ytËksÃkºk fkuLke Mk{ûk [fkMkýe fhkððkLkwt nkuÞ Au ? – íkk÷wfk Ãkt[kÞík

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 66

 www.anamikaacademy.org 8000040575

2232. íkk÷wfk Ãkt[kÞíkLke h[Lkk ÃkAe Ãknu÷e Mk¼k fux÷k Mk{Þ{kt {¤ðe òuEyu ? – 4 yXðkzeÞk (yuf {rnLkk{kt)
2233. hkßÞ Ãkt[kÞík fkWLMke÷Lkk yæÞûk íkhefu fkuý nkuÞ Au ? – hkßÞLkk Ãkt[kÞík rð¼køkLkku nðk÷ku Ähkðíkk {tºke
2234. fkuE çkkçkík {kxu økúk{Ãkt[kÞíku fh Lkk¾u÷ku nkuÞ íku su çkkçkík{kt íku økk{{kt íkk÷wfk Ãkt[kÞíku ðÄw{kt ðÄw fux÷k xfk
MkwÄe fh ÷E þfu Au ? – 15% (ÃktËh)
2235. økúk{ Ãkt[kÞíkLkk WÃkMkhÃkt[Lke ÃkMktËøke fkuý fhu Au ? – Ãkt[kÞíkLkk MkÇÞku
2236. økúk{ Ãkt[kÞík{kt fE Mkr{rík çkLkkððe VhrsÞkík nkuÞ Au ? – Mkk{krsf LÞkÞ
2237. økúk{ Ãkt[kÞíkLke r{rxtøkLke yæÞûkíkk fkuý fhu Au ? – MkhÃkt[
2238. økúk{ Ãkt[kÞíkLkk fuLÿku yLku fwxwtçk rLkÞkusLk fuLÿku Q¼k fhðkLke sðkçkËkhe fkuý rLk¼kðu Au ? – rsÕ÷k Ãkt[kÞík,
2239. rsÕ÷k Ãkt[kÞíkLke {wËík fux÷k ð»koLke nkuÞ Au ? – Ãkkt[ ð»ko
2240. Ãkt[kÞíke hksLku çktÄkhýeÞ Ëhßòu fÞk çktÄkhýeÞ MkwÄkhk ytíkøkoík ykÃkðk{kt ykÔÞku ? - 73{ku çktÄkhýeÞ
MkwÄkhku, 1993
2241. hkßÞ økúk{ Ãkt[kÞíkkuLkk rLk{koý {kxu Ãkøk÷kt ¼híkku íkuðe òuøkðkE çktÄkhýLke fE f÷{{kt fhðk{kt ykðe Au ? –
40{e
2242. ¼khíkeÞ Ãkt[kÞíke hksLkwt W˽kxLk 2 ykufxkuçkh 1959 Lkk hkus hksMÚkkLkLkk Lkkøkkuh rsÕ÷k{kt fkuLkk nMíku ÚkÞwt
? – sðknh÷k÷ LknuÁ
2243. fE Mkr{ríkyu [kh MíkheÞ Ãkt[kÞíke hks MÚkkÃkðkLke ¼÷k{ý fhe níke ? – S. ðe. fu. hkð Mkr{rík
2244. Ãkt[kÞíke hksLku çktÄkhýeÞ Ëhßòu ykÃkðkLkku çktÄkhýeÞ MkwÄkhku MktMkËu fÞk rËðMku ÃkMkkh fÞkuo níkku ? - 24
yur«÷, 1993
2245. Ãkt[kÞíke hksLku çktÄkhýeÞ Ëhßòu òuøkðkE çktÄkhýLkk fÞk yLkwåAuË{kt fhðk{kt ykðe ? - 243
2246. òu Ãkt[kÞíkLkku ¼tøk fhðk{kt ykðu íkku ÃkAe fux÷k Mk{Þ{kt Ãkt[kÞíkLke [qtxýe fhkðe ÷uðkLke nkuÞ Au ? – A
{rnLkk{kt
2247. Úkwtøkík Mkr{ríkLke h[Lkk fkuýu fhe níke ? – hkSð økktÄe
2248. økúk{Ãkt[kÞíkLkk MkËMÞ íkhefu [qtxkðk {kxu ÷Äwík{ W{h fux÷e nkuðe òuEyu ? – 21 ð»ko

2249. økúk{ Ãkt[kÞíkLkk MkËMÞ íkhefu [qtxkðk {kxu ÷½w¥k{ Wt{h fux÷e nkuðe òuEyu ? - 21
2250. Ãkt[kÞíkkuLkk yrÄfkh{kt fux÷k rð»kÞku hk¾ðk{kt ykÔÞk Au ? – 29
2251. Ãkt[kÞíkku{kt {rn÷kyku {kxu fux÷k % çkuXfku yLkk{ík hk¾ðk{kt ykðu Au ? – 50%
2252. økwshkík{kt fw÷ fux÷e {nkLkøkhÃkkr÷fkyku ykðu÷e Au ? fE fE ? – 8, (økktÄeLkøkh, y{ËkðkË, ðzkuËhk,
Mkwhík, ò{Lkøkh, hksfkux, ¼kðLkøkh, sqLkkøkZ)
2253. LkøkhÃkkr÷fkLkk MkÇÞ Úkðk {kxu ykuAk{kt ykuAe fux÷e W{h nkuðe òuEyu ? - 25 ð»ko
2254. LkøkhÃkkr÷fkLkk {wÏÞ ðneðxe yrÄfkheLku þwt fnu Au ? – [eV ykurVMkh
2255. MkÇÞ MktÏÞk sýkðku : íkk÷wfk Ãkt[kÞík yLku rsÕ÷k Ãkt[kÞík - 16 Úke 32, 32 Úke 52
2256. {nkLkøkhÃkkr÷fkLkk {wÏÞ ðneðxe yrÄfkheLku þwt fnu Au ? – BÞwrLkrMkÃk÷ fr{þLkh
2257. {nkLkøkhÃkkr÷fkLkk MkÇÞLku þwt hnu Au ? – fkuÃkkuohuxh
2258. fux÷e sLkMktÏÞkðk¤e ðMkkník{kt LkøkhÃkkr÷fk nkuÞ Au ? – 15 nòhÚke 5 ÷k¾
2259. {nkLkøkhÃkkr÷fk {kxu ykuAk{kt ykuAe fux÷e ðMkíke nkuðe sYhe Au ? – Ãkkt[ ÷k¾
2260. {nkLkøkhÃkkr÷fkLke MkÇÞ MktÏÞk fux÷e nkuÞ Au ? – 51 Úke 129

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 67

 www.anamikaacademy.org 8000040575

2261. Ãkt[kÞíkkuLkwt çksux fÞkt MkwÄe {tswh fhkððwt sYhe Au ? – 31 {k[o

2262. E. Mk. 1954{kt Ãkt[kÞíkku {kxuLke Ãkt[{w¾e yr¼øk{ fkuýu hsq fÞkuo níkku ? – rðLkkuçkk ¼kðu
2263. økwshkík Ãkt[kÞík yrÄrLkÞ{ Mkki «Úk{ õÞkhu ½zðk{kt ykÔÞku ? fkuLkk Mk{Þ{kt ? – 1961, zku. Sðhks {nuíkk
2264. Ãkt[kÞíkkuLke [qtxýeLkku «Úk{ íkçk¬ku fÞku Au ? – {íkËkh ÞkËeLke «rMkrØ yLku «{krýík Lkf÷Lke fMxze
2265. [qtxýe Ãkqhe ÚkÞk ÃkAe íkk÷wfk / rsÕ÷k Ãkt[kÞíkLkk W{uËðkhu fux÷k rËðMk{kt [qtxýe ¾[oLkk rnMkkçkku f÷ufxhLku
{kuf÷e ykÃkðkLkk nkuÞ Au ? – 30 rËðMk
2266. økúk{Ãkt[kÞíkLke {íkËkh ÞkËe{kt Lkk{ LkkUÄkððk {kxu fkuLkku MktÃkfo fhðkLkku hnu Au ? – íkk÷wfk {k{÷íkËkh
2267. [qtxýe MktçktÄe økwLkkykuLke òuøkðkE ¼khíkeÞ VkusËkhe ÄkhkLke fE f÷{{kt fhðk{kt ykðe Au ? – 171
2268. økúk{Ãkt[kÞíkLkku MkËMÞ ÃkkuíkkLkwt hkSLkk{wt fkuLku MkwÃkhík fhu Au ? – MkhÃkt[
2269. økúk{Mk¼kLke çku Mkk{kLÞ çkuXfku ðå[uLkku Mk{Þøkk¤ku fux÷k {rnLkkÚke ykuAku Lk nkuðku òuEyu ? – ºký
2270. økúk{Mk¼kLke Mkk{kLÞ Mk¼kLke Mkq[Lkk fux÷k rËðMk yøkkô ykÃkðkLke nkuÞ Au ? – 7 (Mkkík) rËðMk
2271. økúk{Mk¼kLke «Úk{ çkuXf fÞkhu çkku÷kððk{kt ykðu Au ? – 1 yur«÷Úke çku {rnLkk{kt
2272. økúk{ Ãkt[kÞíkLke fkhkuçkkhe Mkr{rík{kt ðÄw{k ðÄw fux÷k MkËMÞku nkuÞ Au ? – MkhÃkt[ + 4 MkÇÞku
2273. íkk÷wfk Ãkt[kÞíkLke fkhkuçkkhe Mkr{rík{kt ðÄw{kt ðÄw fux÷k MkËMÞku nkuÞ Au ? – 9
2274. rsÕ÷kLke rþûký Mkr{rík{kt ðÄww{kt ðÄw fux÷k MkËMÞku nkuÞ Au ? – 9
2275. Ãkt[kÞík rLkrÄ{ktÚke Lkkýk WÃkkzðkLkku fu ¾[oðkLkku yrÄfkh fkuLku Au ? – rsÕ÷k rðfkMk yrÄfkhe
2276. økúk{Ãkt[kÞíkLke nË{kt ykðu÷ økku[hLkku ðneðx fkuý fhu Au ? – økúk{Ãkt[kÞík
2277. LkkýkÃkt[ fE f÷{ nuX¤ LkøkhÃkkr÷fkykuLke LkkýkfeÞ ÃkrhÂMÚkríkLke Mk{eûkk fhþu ? - 243
2278. hkßÞ [qtxýe Ãkt[Lkk yrÄfkheLku íkuLkk ÃkË ÃkhÚke fkuý Ëqh fhe þfu ? – hk»xÙÃkrík
2279. Ãkt[kÞíke hksLke òuøkðkE fÞk yLkwåAuË{kt A ? – 243 Úke 243 (yku)
2280. furLÿÞ MÚkkrLkf þkMkLk Ãkrh»kËLke MÚkkÃkLkkLkwt ð»ko ? – 1954
2281. 12{e yLkwMkqr[{kt fux÷k rð»kÞku Mk{kðkÞk Au ? – 18
2282. rºkMíkheÞ Ãkt[kÞíke hksLkk {k¤¾kLke òuøkðkE fÞk çktÄkhýeÞ MkwÄkhk yLkwMkkh fhðk{kt ykðe ? – 73{ku
MkwÄkhku (1993)
2283. ¼khík{kt Mkki«Úk{ Ãkt[kÞíke hksLke ¼÷k{ý fhLkkh Mkr{rík ? – çk¤ðtíkhkÞ {nuíkk Mkr{rík
2284. ¼khíkLkk çktÄkhý{kt MðhkßÞLke ÃkkÞkLkku yuf{ yux÷u ? – økúk{Ãkt[kÞík
2285. íkk÷wfk Ãkt[kÞíkLkk ðzk fkuý nkuÞ Au ? – íkk÷wfk «{w¾
2286. íkk÷wfk Ãkt[kÞíkLkk ðneðxe ðzk sýkðku ? – íkk÷wfk rðfkMk yrÄfkhe
2287. {nkLkøkhÃkkr÷fkLkk ðzk ? – {uÞh
2288. hkßÞLke ÄkhkMk¼k{kt Lke[÷w øk]n fÞwt Au ? – rðÄkLkMk¼k
2289. hkßÞLke rðÄkLkMk¼k{kt ykuAk{kt ykuAe MkÇÞMktÏÞk..... yLku ðÄw{kt ðÄw MkÇÞMktÏÞk ..... Au. – 60 yLku Ãk00
2290. rðÄkLkMk¼kLkk MkÇÞkuLke MktÏÞk fkuLkk ykÄkhu Lk¬e ÚkkÞ A ? – ðMíke
2291. rðÄkLkMk¼kLke {wÆík fux÷k ð»koLke nkuÞ Au ? – 5 ð»ko
2292. hkßÞÃkk÷ çkLkðk {kxu ykuAk{kt ykuAe fux÷k ð»koLke ô{h nkuðe òuEyu ? – 35
2293. hkßÞLkku çkÄku ðneðx fkuLkk Lkk{u ÚkkÞ Au ? – hkßÞÃkk÷
2294. fkuý {tºke{tz¤Lkk ðneðxe ðzk Au ? – {wÏÞ{tºke

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 68

 www.anamikaacademy.org 8000040575

2295. çktÄkhýLkku ykht¼ þuLkkÚke ÚkkÞ Au ? – yk{w¾

2296. ËuþLke Mkðkuoå[ ÄkhkfeÞ MktMÚkk yux÷u.... – MktMkË
2297. MktMkËLkwt WÃk÷w øk]n fÞwt Au ? – hkßÞMk¼k
2298. ÷kufMk¼kLke ðÄw{kt ðÄw çkuXfku fux÷e Au ? - 552
2299. hk»xÙÃkrík MktMkË{kt fw÷ fux÷k MkÇÞkuLke rLk{ýqf fhu Au ? - 14
2300. ÷kufMk¼kLkk fkuh{ {kxu Lk¬e fhðk{kt ykðu÷e MkÇÞ MktÏÞk - 55
2301. hkßÞMk¼k{kt hk»xÙÃkrík îkhk rLk{ýqf Ãkk{íkk MkÇÞkuLke MktÏÞk fux÷e Au ? - 12
2302. hkßÞMk¼k{kt MkkiÚke ðÄw MkÇÞku fÞk hkßÞLkk Au ? – W¥kh«Ëuþ
2303. MktMkËLke MktÞwfík çkuXfLkwt MktçkkuÄLk fkuý fhu Au ? – hk»xÙÃkrík
2304. hkßÞMk¼kLkk Mk¼kÃkrík fkuý nkuÞ Au ? – WÃkhk»xÙÃkrík
2305. ËuþLkk yktíkhhk»xÙeÞ fhkhku fkuLkk Lkk{u ÚkkÞ Au ? – hk»xÙÃkrík
2306. hk»xÙeÞ yufíkk Ãkrh»kËLkwt «{w¾ ÃkË fkuý Mkt¼k¤u Au ? – ðzk«ÄkLk
2307. yurþÞkrxf MkkuMkkÞxe ykuV çkUøkk÷Lke MÚkkÃkLkk fkuýu fhe níke ? – rðr÷Þ{ òuLMk
2308. çkkçkhe {ÂMsËLkk æðtMk ð¾íku hk»xÙÃkrík fkuý níkk ? – þtfhËÞk¤ þ{ko
2309. KNIT INDIA Mkqºk fkuýu ykÃÞwt níkwt ? – çkkçkk ykBxu
2310. hk»xÙÃkrík fkuLke ¼÷k{ýÚke {wÏÞ [qtxýe fr{þLkhLku {wËík Ãknu÷k nkuÆk ÃkhÚke ¾Mkuze þfu ? – MktMkË
2311. [kuÚke òøkeh þçË fkuLkk {kxu ðÃkhkÞ Au ? - «uMk
2312. yu{. yuLk. hkuÞLkwt MkkBÞðkËe Mkk{krÞf ? – ðuLøkkzo
2313. «Úk{ ¼k»kkÃkt[Lkk Mk¥kkðkh «{w¾ ? – sðknh÷k÷ LknuÁ
2314. 1970{kt ‘ELMkkLke rçkhkËhe’ MktøkXLkLkk MÚkkÃkf ? – ßÞ«fkþ LkkhkÞý
2315. fkUøkúuMkLkk «Úk{ yrÄðuþLkLkk «{w¾ ? – ÔÞku{uþ[tÿ çkuLkhS
2316. Direct Democracy Lkwt ½h yux÷u fÞku Ëuþ ? – MðeíÍh÷uLz
2317. fÞk hk»xÙ ÃkkMku MkkiÚke sqLkwt ÷ur¾ík çktÄkhý Au ? – Þw. yuMk. yu.
2318. MkhfkhLke furçkLkux ÃkØríkLkku W˼ð fÞku Ëuþ økýkÞ Au ? – rçkúxLk
2319. yuf YrÃkÞkLke [÷ýe Lkkux Ãkh fkuLke Mkne nkuÞ Au ? – fuLÿLkk Lkkýkt Mkr[ð
2320. çkÄk s Ãknuhu Au íkuÚke yk xkuÃkeyu ykfkh økw{kÔÞku Au - ©e S. Mke. òuzuLkwt yk ðkõÞ fE rð[khÄkhk {kxu Au ? –
Mk{ksðkË
2321. çkÄk ËMíkkðuòu hk¾Lkkh {tºke {kxu fkirxÕÞLkk yÚkoþk†{kt fÞk ÃkËLkku WÃkÞkuøk ÚkÞku Au ? – {nkûkÃkíkkr÷fk
2322. {kLkðÄ{o çkkçkíkLkku {LkwLkku fkÞËku yux÷u ? – {LkwM{]rík
2323. Mðíktºk ¼khíkLkk «Úk{ rþûký «ÄkLk fkuý níkk ? – yçkw÷f÷k{ ykÍkË
2324. rhÍðo çkUf ykuV EÂLzÞkLkk «Úk{ ¼khíkeÞ økðLkoh – Mke. ze. Ëuþ{w¾
2325. MkktMkËkuLkk MÚkkrLkf rðMíkkhkuLkk rðfkMk fkÞkuo {kxu íku{Lku ykÃkðk{kt ykðíke økúkLx {kxu [÷kðkíkk ¼úük[khLku
¾wÕ÷ku Ãkkzíke ykuÃkhuþLk [fÔÞqnLke MkíÞíkk íkÃkkMkðk fE Mkr{rík h[kE ? – ËuðMkr{rík
2326. ¼khíkeÞ Mkwr«{ fkuxoLkk çkeò {wÏÞ LÞkÞ{qŠík fkuý níkk ? – yu{. Ãkíktsr÷ þk†e
2327. ¼khík{kt zkçkuhe Ãkûkkuyu swËk-swËk Mk{Þu fÞk ºký hkßÞku{kt MkhfkhLke h[Lkk fhe Au ? – fuh¤, Ãk. çktøkk¤,
rºkÃkwhk

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 69

 www.anamikaacademy.org 8000040575

2328. 1875Lkk çk¤ðk ð¾íku ¼khík{kt fÞku økðLkoh sLkh÷ níkku ? - ÷kuzo LkkuÚkoçkúwf
2329. 1948{kt MÚkÃkkÞu÷e «Úk{ ¼khíkeÞ LkkýkMktMÚkk ? – IFCI
2330. rhÍðo çkuLfLkk çku {kS økðLkohku ÃkkA¤Úke fuLÿLkk Lkkýk«ÄkLk çkLÞk fkuý fkuý ? – Mke. ze. Ëuþ{w¾ yLku {Lk{kunLk
®Mkn
2331. yøkkW yu÷[e (nkE fr{þLkh) çkLÞk ÃkAe WÃkhk»xÙÃkrík çkLkLkkh {nkLkw¼kðku ? – ðe. ðe. økehe yLku yuMk.
hkÄkf]»ýLk
2332. ykE. Mke. yuMk. Ãkheûkk ÃkkMk fhLkkh «Úk{ ¼khíkeÞ fkuý níkk ? – MkíÞLÿLkkÚk xkøkkuh
2333. India Sinsa Freedom ÃkwMíkfLkk ÷u¾f fkuý ? – yçËw÷f÷k{ ykÍkË
2334. fuLÿLkk furçkLkux «ÄkLk íkhefu MkkiÚke ÷ktçkku Mk{Þ ¼kuøkðLkkh ? – çkkçkw søkSðLkhk{
2335. Mkhfkhe Mkuðk{kt çkuLk{qLk fk{økehe {kxu hku{Lk {uøMkuMku yuðkuzo {u¤ðLkkh çku ¼khíkeÞ ? – Mke. ze. Ëuþ{w¾ yLku
rfhý çkuËe
2336. Daughter of the east ÃkwMíkfLkk ÷u¾f ? – çkuLkrÍh ¼wêku
2337. fE Mkr{ríkyu «ðkMke ¼khíkeÞkuLku çkuðze Lkkøkrhfíkk ykÃkðkLkwt Mkq[Lk fÞwo ? - ®MkÄðe Mkr{rík
2338. yuÕçkurLkÞkyu ÃkkuíkkLku rðïLkwt «Úk{ ......hkßÞ ònuh fÞwo. – LkkÂMíkfðkËe
2339. Pathology of Corruption ÃkwMíkfLkk ÷u¾f fkuý níkk ? – yuMk. yuMk. øke÷
2340. çktÄkhý Mk{eûkk Mkr{ríkLkk «Úk{ «{w¾ níkk – yu{. yuLk. ðUfx [u÷iÞk
2341. ßÞkhu y{urhfLk «{w¾ [k÷w ÃkË ËhBÞkLk {]íÞw Ãkk{u íkku WÃkhk»xÙÃkrík fux÷k Mk{Þ MkwÄe ÃkË Mkt¼k¤u ? – nkuÆkLke
çkkfeLke Mk{Þ {ÞkoËk
2342. økk{zk íkhV [k÷ku yk Lkkhku fkuý ykÃÞku ? – hk»xÙeÞ {rn÷k ykÞkuøk
2343. hkßÞLke {nuMkq÷e ykðf {kxu ÃkkuíkkLkk hkßÞ{kt ðu[kýðuhkLku «Úk{ Ëk¾÷ fhLkkh {wÏÞ{tºke fkuý níkk ? – Mke.
hksøkkuÃkk÷k[khe
2344. fwËhíke n¬kuLkk rMkØktíkLkk «Úk{ «ýuíkk - ÷kufu
2345. ‘{kÁ {¬kíkÞk{’ Lkk{u òýeíke {kík]Mk¥kkf ÃkØrík .....yLku ..... hkßÞkuLkk y{÷{kt níke ? – fku[eLk yLku
rºkðýfkuh
2346. ¾kLkøke rþûký MktMÚkkyku{kt yLkwMkqr[ík òrík-sLkòríkLku yLkk{ík ykÃkðk {kxu fux÷k{wt çktÄkhýeÞ MktþkuÄLk
fhðk{kt ykÔÞwt ? – 94{wt
2347. ¢kÂLík ËhBÞkLk {uhe yuLíkkðkE (hkýe)yu ¼qÏÞk xku¤kLku þwt ¾kðk {kxu fÌkwt ? – fuf
2348. rðï çkuLfLkk {uLku®søk zkÞhufxh íkhefu fÞk ¼khíkeÞ «Úk{ðkh rLk{ýqf ÃkkBÞk níkk ? – økkiík{ fkS
2349. ¼khíkeÞ rhÍðo çkuLfLkk økðLkoh íkhefu rLk{ýqf Ãkk{Lkkh «Úk{ ¼khíkeÞ ykE. yu. yuMk. ykurVMkh ? – ykh.
yuLk. {Õnkuºkk
2350. yuf nòh YrÃkÞkLke Lkkux yíÞkhu [÷ý{kt Au íkuLku yøkkW fÞkhu LkkçkqË fhðk{kt ykðu÷e ? - 1978
2351. Ëuþ{kt IAS yrÄfkhe fÞwt Mkðkuoå[ MÚkkLk {u¤ðe þfu ? – furçkLkux Mkr[ð
2352. Mðíktºk ¼khíkLkk EríknkMk{kt rðËþ Mkr[ðLkku nkuÆku nktMk÷ fhLkkh rÃkíkk-ÃkwºkeLke òuze ? – fu. Ãke. yuMk. {uLkLk
2353. Mðíktºkíkk «kÃík fÞko ÃkAe ¼khíkeÞ hk»xÙeÞ fkUøkúuMkLkwt rðMksoLk fhðkLke Mk÷kn fkuýu ykÃke níke ? – {nkí{k økktÄe
2354. sðknh÷k÷ LknuÁyu fÞk y{urhfLk «{w¾ MkkÚku Mkkhk MktçktÄku rðfMkkÔÞk níkk ? – ykEÍLk nkuðh
2355. ËuþLkk yktíkrhf WíÃkkËLk Ãkh ÷uðkíke ykçkËkhe sfkíkLku þwt fnu Au ? – yufMkkEÍ zÞwxe
2356. rðÄkLkMk¼k fu ÷kufMk¼kLke çkuXf [k÷w Lk nkuÞ íÞkhu Mk¥kkMÚkkLkuÚke çknkh Ãkkzðk{kt ykðíkku nwf{ ? – ykuŠzLkLMk

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 70

 www.anamikaacademy.org 8000040575

(ðxnwf{)
2357. fkÞËkLkku ¼tøk fhLkkh ÷kufkuLku ykÃkðk{kt ykðíke {kVe yux÷u.... – yu{Lku Mxe
2358. fE f÷{{kt yþktrík{kt Mk{k[kh [kh fu íkuÚke ðÄw {kýMkkuLku yufºk Lk ÚkðkLkku Mkhfkhe ykËuþ ykÃkðk{kt ykðu Au
? – fhVÞw (144)
2359. ÃkhËuþÚke ykÞkík Úkíkk {k÷ .......... sfkík ÷uðk{kt ykðu Au. – fMx{ zÞwxe
2360. fkuE rððkËkMÃkË {wÆk Ãkh çktLku sqÚkku{kt Mkh¾k {ík ðnU[kE síkk nkuÞ íkku rLkýoÞ {wÆk ytøku [uh{uLk îkhk ykÃkðk{kt
ykðíkku rLkýkoÞf {ík yux÷u ? – fkMxªøk ðkux
2361. hrsMxÙkh fhkÞu÷ {k÷ WíÃkLLk fhðkLkku yçkkrÄík n¬ yux÷u ? – xÙuz {kfo
2362. rLkÞ{, fkÞËku fu çktÄkhýLkk yktxe½wtxe fu økqt[Lkk Wfu÷ {kxu MkÇÞ íkhVÚke Q¼ku fhðk{kt ykðíkku fkLkqLke {wÆku ?
ÃkkuELx ykuV ykuzoh
2363. Mð-Ãkûk{kt hneLku Ëw~{LkLku {ËË fhLkkh ÔÞÂõík ? – 5{e fku÷{, Ãkkt[{e fíkkrhÞk
2364. çku {kuxe Mk¥kkyku ðå[u ykðu÷wt LkkLkwt íkxMÚk hkßÞ-hk»xÙ – çkVh Mxux
2365. Mkk{kLÞ fkÞËkykuLkku y{÷ {kufqV hk¾ðe, yk fkÞËkÚke hk»xÙLke ÔÞðMÚkk Mkhfkhe/÷~fhe {kýMkku Mkt¼k¤e ÷u
yuðe ÂMÚkrík – {kþo÷ ÷ku ( ÷~fhe fkÞËku)
2366. fkuEÃký fkhý ykÃÞk rMkðkÞ ËuþLke Mk÷k{íke {kxu ÔÞÂõík yðþuÄ Au íkuðwt ÷køku íkku íkuLku Ãkfze þfkÞ íkuðku fkÞËku
? – r{Mkk (Mk÷k{íke Äkhku)
2367. Lkkufhe{kt rLk{ýqf yLku «{kuþLk ð¾íku yLkk{ík çkuXfkuLkk ¢{ Lk¬e fhíke ÞkËe ? – hkuMxh
2368. hsq ÚkÞu÷kt fkÞËkLku yÚkðk ÷uðkÞu÷k rLkýoÞLku LkfkhðkLkku n¬ ? – rðxku
2369. ÞwØLkk Mk{Þu rðËuþe LkkøkrhfkuLku yÃkkíkwt ¾kMk hûký ? – yuMkkE÷{
2370. çkeò ËuþkuLkk Mkt˼oLkk ËuþLkk LkkýkLke ®f{ík{kt ½xkzku fhðku íku ? – yð{qÕÞLk
2371. rððkËkMÃkË {wÆk ytøkuLkk Ãkwhkðkyku Mkhfkh {q¤ MðYÃk{kt hsq fhu íkuLku ...................... fnuðkÞ. – ïuíkÃkºk
2372. ÃkkuíkkLkk ðíke çkeòLku fkÞËk yøkh nfLku ÷økíkwt fk{fks fhðkLke Mk¥kk ykÃkíkwt {w¾íÞkh Ãkºk ? – Ãkkðh ykuV
yuxLkeo
2373. r[ºk-rðr[ºk {u¤ku fÞkt ¼hkÞ Au ? – økwý¼k¾he, ¾uzçkúñk
2374. [kzeÞLkku {u¤ku fÞkt ¼hkÞ Au ? – nehku÷e, {u½hs
2375. íkhýuíkhLkku {u¤ku ÚkkLkøkZ-MkwhuLÿLkøkh..... Úke..... (Ér»k Ãkt[{e) ËhBÞkLk ¼hkÞ Au ? – ¼kËhð MkwË [kuÚkÚke,
Aê
2376. yk {u¤ku htøkçkuhtøk ¼hík ¼hu÷e......{kxu «ÏÞkík Au. – AºkeÞku
2377. íkhýuíkhLkk {u¤k{kt ¼hðkz fku{Lkk Þwðf-Þwðíkeyku ......Lk]íÞ h{u Au yLku çknuLkku ºký íkk¤eyku h{u Au. – nwzku
Lk]íÞ
2378. økwshkíkLkku MkkiÚke {kuxku {u¤ku, íkk÷wfku ............... ðkiXkLkku {u¤ku, Äku¤fk
2379. økku¤-økÄuzkLkku {u¤ku fÞk ¼hkÞ Au ? – suMkðkzk, ËknkuË
2380. røkhLkkhLke ÷e÷e Ãkrh¢{k fÞk {kMk ËhBÞkLk fhðk{kt ykðu Au ? – fkhíkf MkwË (yrøkÞkhMkÚke ÃkqLk{)
2381. ¼ðLkkÚkLkku {u¤ku fE LkËeLkk rfLkkhu ¼hkÞ Au ? – Mkwðýohu¾k
2382. ¼ðLkkÚkLkku {u¤ku fÞkhu ¼hkÞ Au ? – {nkrþðhkºkeLkk rËðMku ({nk ðË íkuhMk)
2383. {kýufXkheLkku {u¤ku fÞkt ¼hkÞ Au ? – zkfkuh
2384. ¾uzk rsÕ÷k{kt zkfkuhLkku {u¤ku fÞkhu ¼hkÞ Au ? – Ëh {rnLkkLke ÃkqLk{u Ãký MkkiÚke {kuxku {u¤ku þhË ÃkqŠý{kLkk
rËðMku ¼hkÞ Au.

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 71

 www.anamikaacademy.org 8000040575

2385. ÃkÕ÷eLkku {u¤ku fÞkt ¼hkÞ Au ? – YÃkk÷, rs. økktÄeLkøkh

2386. Lk¤fktXkLkk ÃkZkhkuLkwt Lk]íÞ – {tShk hkMk
2387. ÷kufLkkxf ¼ðkELkk MÚkkÃkf – yMkkEík Xkfh
2388. yðko[eLk økwshkíke LkkxfLkk rÃkíkk – hýAkuz¼kE WËÞhk{
2389. nu{w økZðe Lkkxâøk]n fÞkt ykðu÷wt Au ? – hksfkux
2390. Mk{h VuMxeð÷ fÞk rsÕ÷k{kt ¼hkÞ Au ? – MkkÃkwíkkhk
2391. s¾Lkku {u¤ku fÞk rsÕ÷k{kt ¼hkÞ Au ? – fåA
2392. XkøkkLkk Lk]íÞ – Xkfkuh fku{Lkk ÷kufkuLkwt
2393. Zku÷kuhkýku fÞk ÃktÚkfLkwt Lk]íÞ ? – økkurn÷ðkz (¼kðLkøkh)
2394. {heu[e fE òríkLkk ÷kufkuLkwt Lk]íÞ Au ? – íkwhe çknuLkkuLkwt
2395. f÷{ fzAe yLku ÃkzAe þçËku fE òíke MkkÚku Mktf¤kÞu÷k Au ? – Lkkøkh (ðzLkøkh)
2396. ÃkZkh ÷kufkuLke rðþu»k ðMkrík fÞk rðMíkkh{kt òuðk {¤u Au ? – Lk¤fktXk (¼k÷)
2397. Mkkihk»xÙLke fE òrík {kuíkefk{ {kxu òýeíke Au ? – fkXe
2398. n¤Ãkrík ykrËðkMkeykuLke MkkiÚke ðÄw ðMkrík fÞk rsÕ÷k{kt Au ? – Mkwhík
2399. fLkiÞk÷k÷ {wLkþe fÞk MÚk¤Lku økwshkíkLke yÂM{íkkLkwt ykÄkh®çkËw íkhefu yku¤¾kð Au ? – Ãkkxý
2400. økwshkíkLkk fÞk MÚk¤Lkk feLk¾kçk ð¾ýkÞ Au ? – rhÿku÷, LkkhËeÃkwh, WÃkuhk
2401. ík÷ðkhLke {qX {kxu òýeíkwt MÚk¤ fÞwt ? – ò{Lkøkh
2402. økwshkíkLke yuf{kºk nurhxus MkkEx fE ? [ktÃkkLkuh + hkýfe ðkð (2014)
2403. MðŠý{ økwshkíkLke WsðýeLkku ÷kuøkku fkuýu çkLkkÔÞku Au ? – þi÷u»k {kuËe
2404. íkhýuíkhLkk {trËhLkku Sýkuoîkh fhkðLkkh fhý®MknS fÞktLkk hksðe níkk ? – ÷¾íkh
2405. yÂM{íkk ÃkðoLkwt ykÞkusLk fkuý fhu Au ? Ëh ð»kuo nLkw{kLk sÞtríkLkk rËðMku ík÷økkshzk{kt – {kuhkheçkkÃkw
2406. økwshkíkLkk fÞk MÚk¤u Ëh ð»kuo økwshkík Mkhfkh îkhk økúkr{ý ykur÷ÂBÃkfMkLkwt ykÞkusLk fhðk{kt ykðu Au ? –
íkhýuíkh swLkkøkZ
2407. [kuf{kt hk¾u÷k yuf Úkkt¼÷k Ãkh fze, ¼hkðeLku htøkeLk ËkuheLkku yuf Auzku yk fze{kt yLku çkeòu AUzku nkÚk{kt
hk¾eLku Lkíkofku su Lk]íÞ fhu Au íkuLku þwt fnu Au ? – økkuV økwtÚký
2408. rð÷trçkík hkMk su yuf ðehhkMk Au íku fE fkrXÞkðkze fku{ îkhk h{kíkwt yuf yËT¼qík Lk]íÞ Au ? – {uh
2409. þk†eÞ Lk]íÞ MktøkeíkLkku WíkhkÄo {nkuíMkð fÞkt ÞkuòÞ Au ? – {kuZuhk MkqÞo{trËh ¾kíku
2410. økkufw¤ËkMk hkÞ[whkyu ...... {krMkf îkhk ÷kuffÚkkykuLkwt hMkÃkkLk fhkÔÞwt ? – þkhËk
2411. híkwËkLk hkunrzÞk, fuþw¼kE çkkhkux yLku rþðËkLk økZðeLkwt «ËkLk fÞk MkkrníÞ «fkh{kt rðþu»k òuðk {¤u Au ? –
[khýe
2412. ¼Y[ rsÕ÷kLkk ykrËðkMkeykuLkwt rþÞk¤k{kt Úkíkwt ÞwØLk]íÞ ? – ykøkðk
2413. {ktzðe yLku òøkLk]íÞ økwshkíkLkk fÞk «Ëuþ{kt rðþu»k MÚkkLk Ãkk{u Au ? – W¥kh økwshkík
2414. XkfkuhkuLkk yk ÷kufLk]íÞ ð¾íku økðkíkwt þkiÞoøkkLk fÞk Lkk{u yku¤¾kÞ Au ? – nwze÷e
2415. ¼ðkELkk ykþhu 360 ðuþku{ktÚke MkkiÚke sqLkku ðuþ – hk{Ëuð ÃkehLkku ðuþ
2416. Ãkt[{nk÷ yLku ðzkuËhk rðMíkkh{kt ðMkíkk íkzðeykuLkwt Lk]íÞ – ½urhÞk Lk]íÞ
2417. ðzkuËhk rðMíkkhLke íkzðe òríkLke ¼e÷ fLÞkykuLkwt Lk]íÞ – ykýu÷enkýu÷e

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 72

 www.anamikaacademy.org 8000040575

2418. Äh{Ãkwh rðMíkkhLkk ykrËðkMkeyku îkhk íkehfk{Xk ÷ELku Úkíkwt Lk]íÞ – rþfkh
2419. Ërûký økwshkíkLkk n¤ÃkríkykuLkwt Mk{wnLk]íÞ – íkwh Lk]íÞ
2420. økkurn÷ðkz ÃktÚkfLkk fku¤eykuLkwt MkqÃkzku, Mkkðhýk, Mkwtz÷k, zk÷k, Mkktçku÷w ðøkuhu ÷ELku Úkíkwt Lk]íÞ – Zku÷ku hkýku
2421. økwshkíkLke fux÷ef òríkyku îkhk çkr¤ÞkËuð yLku þeík¤k {kíkkLku rhÍððk {kxu Lk]íÞ ? – fkfzk Lk]íÞ
2423. Ërûký økwshkíkLkk Ëwçk¤k ykrËðkMkeyku îkhk {kíkkLku {h½kLkku ¼kuøk ykÃke ¼qðku fnu íÞkt {h½kLkwt {kÚkwt Ëkxe
fhðk{kt ykðíkwt Lk]íÞ - ½uh/½urhÞk Lk]íÞ
2424. {uh÷kufku ËktrzÞkLke su{ nkÚkLke íkk¤eykuÚke Ãký hkMk÷u Au, Lk]íÞLkku yk«fkh MÚkkrLkf ÷kufku îkhk .....íkhefu yku¤¾kÞ
Au. – [kçk¾e
2425. økwshkík{kt ytËksu fux÷k {u¤kyku yLku íknuðkhku WsðkÞ Au ? – 3500
2426. Mkkihk»xÙLkk fku¤e yLku fýçkeykuLkwt økkuVLk-økwtÚkLkku Lk]íÞ yLÞ fÞk Lkk{u òýeíkwt Au ? – Mkku¤tøkk hkMk/yXøkku
2427. {kÚku Mkkík çkuzk ÷ELku fÞk rðMíkkhLke †eyku ne[ Lk]íÞ fhu Au ? – fkuzeLkkh
2428. Ä{k÷ Lk]íÞ{kt †eykuLkk ðk®sºkkuLku þwt fnu Au ? – Mku÷kLke
2429. fÞk Lk]íÞ{kt Þwðfku †eykuLkku Ãkkuþktf ÃknuheLku {kíkkLkk økhçkk økkÞ Au ? – ½uhLk]íÞ
2430. fÞk Lk]íÞ{kt yuf ÔÞÂõík ‘fk÷e{kMke’ çkLkeLku ÃkkuíkkLkku [nuhku {uþÚke fk¤ku fheLku †eLkk fÃkzk Ãknuhu Au ? – íkzðeykuLkwt
½uh/½urhÞk Lk]íÞ
2431. zktøkLkk ykrËðkMkeyku zwtøkhËuðLke Ãkqò ð¾íku fÞwt Lk]íÞ fhu Au ? - ¼kÞk Lk]íÞ
2432. fÞk Lk]íÞ{kt økku¤ fwtzk¤wt ðk¤eLku çkuXu÷k ÔÞÂõíkLkk ¾¼u yuf Ãkøk{qfeLku Q¼k ÚkE nkÚk{kt Aºke hk¾eLku Lk]íÞ ÚkkÞ
Au ? – {ktzðk Lk]íÞ
2433. fÞk «rMkØ økútÚk{kt fXÃkqík¤eyku ytøkuLkk WÕ÷u¾ òuðk {¤u Au ? – Ãkt[íktºk
2434. ¼kz¼qíkuïh {nkhksLkk {trËh¾kíku {u¤ku fÞk rsÕ÷k{kt ¼hkÞ Au ? - ¼Y[
2435. ©kðý {rnLkkLke y{kMku ¼hkíkku økkuÃkLkkÚk {nkËuðLkku {u¤ku fÞk rsÕ÷k{kt ¼hkÞ Au ? - ¼kðLkøkh
2436. ©kðý ðË Lkku{Lkk rËðMku {u½hkòLke Aze Íw÷kððkLkku WíMkð fÞk ..... rsÕ÷k{kt ‘{u½{u¤ku’ íkhefu WsðkÞ Au.
- ¼Y[
2437. {kÄðÃkwhLkku {u¤ku [iºk {kMk ËhBÞkLk fÞk rsÕ÷k{kt ......Au ? – ÃkkuhçktËh
2438. ÍwtzLkku {u¤ku fÞk rsÕ÷k{kt ¼hkÞ Au ? – [kuhðkz, rs. swLkkøkZ
2439. rh¾ðËuðLkku, siLk {u¤ku fÞk rsÕ÷k{kt ¼hkÞ Au ? – ¼Y[
2440. fåALkk hý «Ëuþ{kt fÞku WíMkð økwshkíkLkk «ðkMk rLkøk{ îkhk Ëh ð»kuo rzMkuBçkh {kMk ykMkÃkkMk WsðkÞ Au ?
– hýkuíMkð
2441. yk{÷e yrøkÞkhMkLkku {u¤ku fÞk rsÕ÷k{kt ¼hkÞ Au ? – ËknkuË
2442. MktMf]rík fwts, økktÄeLkøkh ¾kíku Ëh ð»kuo Vuçkúwykhe {kMk ËhBÞkLk fÞk WíMkð íkhefu Wsððk{kt ykðu Au ? –
ðMktíkkuíMkð
2443. Mktíkhk{Ãkwh, Ãkt[{nk÷ ÃkkMku ¼hkíkku ykrËðkMke {u¤ku – {kuxk fkux÷Lkku {u¤ku
2444. økwshkík MkkrníÞ Ãkrh»kË îkhk fÞwt Mkk{rÞf «rMkØ fhðk{kt ykðu Au ? – Ãkhçk
2445. þu¾ ynu{Ë ¾èw øktsçkûk Lkk{Lkk {wÂM÷{ MktíkLkk nkÚku y{ËkðkË þnuhLkku ÃkkÞku fÞk ð»kuo Lk¾kÞku ? - 1411
(26 Vuçkúw.)
2446. ð[Lkk{]ík Lkk{Lkk økútÚkLkk h[rÞíkk - ©e{Ë hks[tÿ *

2447. ¼ðkE f÷kLkk MÚkkÃkf yMkkEík XkfhLkwt sL{MÚk¤ - ðzLkøkh

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 73

 www.anamikaacademy.org 8000040575

2448. ËÞktLktË MkhMðíke îkhk ykÞoMk{ksLke MÚkkÃkLkk fÞk yLku fÞkhu fhðk{kt ykðe ? – {wtçkE, 1875
2449. fÚÚkf Lk]íÞ{kt Ãkkhtøkík fw{wrËLke ÷kr¾ÞkLke MktMÚkk ? – fËBçk
2450. ÃkkðkøkZLke ík¤uxe{kt ykðu÷ [ktÃkkLkuh fÞk hkòyu ðÄkÔÞw Au ? – ðLkhks [kðzku
2451. fçkk økktÄeLkku zu÷ku yux÷u økktÄeSLkwt çkk¤ÃkýLkwt ½h fÞkt ykðu÷wt Au ? – hksfkux
2452. økwshkíkLkk hMkkÞý WãkuøkLkk rÃkíkk{n – rºk¼wðLkËkMk økßsh
2453. Ërûkýk{qŠík rðLkÞ {trËhLkk MÚkkÃkf ? – LkkLkk¼kE ¼è
2454. fkþeLkku Ëefhku fkuLke «rMkØ ðkíkko Au ? – rðLkkuËeLke Lke÷ftX
2455. {kuíkeÞkLkk ykuÃkhuþLk rðLkk{qÕÞu ÷k¾ku ËËeoykuLku fhe ykÃkLkkh yLku rËÔÞ SðLk Mkt½ MkkÚku Mktf¤kÞu÷ {nkLkw¼kð
– zku. rþðkLktË yæðÞwO
2456. økwshkík ÔÞkÞk{ «[kh {tz¤Lkk MÚkkÃkf – ytçkw¼kE Ãkwhkýe
2457. «køkS zkuMkk, ÷e÷kçkuLk Íheðk÷k yLku y{]ík {LkeLkw Lkk{ fÞk ûkuºk MkkÚku Mktf¤kÞu÷wt Au ? – LkkxÞf÷k
2458. y{ËkðkË{kt økwshkík fku÷usLke MÚkkÃkLkk fE Mkk÷{kt ÚkE ? - 1887
2459. økwshkíkLkwt MkkiÚke {kuxe ðes¤e {Úkf – ðýkfçkkuhe rðs{Úkf
2460. økwshkíkLkku MkkiÚke {kuxku íkk÷wfku – WLkk (rðMíkkh)
2461. økwshkík{kt MkkiÚke ðÄw ðMíke – y{ËkðkË
2462. økwshkíke ¼k»kkLkwt Mkki«Úk{ Lkkxf..... ÷u¾f .... - ÷û{e (Ë÷Ãkíkhk{ ík÷ðkze)
2463. økwshkíkLkwt Mkki«Úk{ økkufwr¤Þwt økk{ ...... rsÕ÷ku ..... - hkÞMký yLku økktÄeLkøkh
2464. økwshkíkLke Mkki«Úk{ {rn÷k þuhË÷k÷ - neLkk ðkuhk, y{ËkðkË
2465. økwshkíkLkk Mkki«Úk{ ¿kkLkÃkeX rðsuíkk – W{kþtfh òuþe (1967-rLkþeÚk)
2466. økwshkíkLke «Úk{ {rn÷k MLkkíkf – rðãkøkkihe rLk÷ftX, þkËhk {nuíkk
2467. {uøMkuMku yuðkuzo {u¤ðLkkh «Úk{ økwshkíke – E÷kçkuLk ¼è (1977)
2468. fktríkøkwÁ ~Þk{S f]»ý ð{ko ÞwrLkðŠMkxeLkwt ðzwt {Úkf - ¼qs (fåA)
2469. Mkku{LkkÚk MktMf]ík ÞwrLkðŠMkxeLkwt ðzwt {Úkf – ðuhkð¤ (rs. økeh Mkku{LkkÚk)
2470. rÃk÷kShkð økkÞfðkzu çktÄkðu÷ku rfÕ÷ku fÞkt ykðu÷ku Au ? – MkkuLkøkZ, íkkÃke rsÕ÷ku
2471. fÞku rsÕ÷ku Mkkihk»xÙ yLku fåALku òuzu Au ? – MkwhuLÿLkøkh
2472. r[LkkE {kxeLkwt ¼khíkLkwt MkkiÚke {kuxwt ûkuºk – ykhMkkurzÞk-MkkçkhfkttXk
2473. Þk¿kkðkÕfÞ ð]ûk{ttrËh fÞkt ykðu÷wt Au ? – hksfkux
2474. yurþÞkLke MkkiÚke {kuxe GIDC – ytf÷uïh
2475. çkLkkMkfktXkLkwt Ze{k þkLkk {kxu «ÏÞkík Au ? – Ãkþw{u¤k
2476. sqLkkøkZ yLku fuþkuËLke .....fuhe ¼khík{kt «ÏÞkík Au – fuMkh
2477. ð÷MkkzLke ...... fuhe ¼khík¼h{kt «ÏÞkík Au. – nkVwMk
2478. MkkuLkuhe ÃkýoLke ¼qr{ yux÷u økwshkíkLkku fÞku «Ëuþ – [hkuíkh (ík{kfw {kxu)
2479. ÃkkhMkeykuLkwt fkþe yux÷u fÞwt Lkøkh – WËðkzk
2480. økwshkíkLkku MkkiÚke {kuxku ðLkMÃkrík WãkLk – ð½E (zktøk)
2481. fw¼fkuLkwt ¾kíkhLkwt fkh¾kLkwt fÞk MÚk¤u ykðu÷wt Au ? – nShk (Mkwhík)
2482. yk÷ku ¾k[h yLku MkkuLk÷ fkuLkk fkÔÞ Ãkkºkku Au ? – h{uþ Ãkkhu¾

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 74

 www.anamikaacademy.org 8000040575

2483. ÁÿË¥k, fÕÞkýe, {tøk¤ Ãkktzu - ¼khu÷ku yÂøLk, h. ð. ËuMkkE

2484. ®Ãkøk¤þe økZðe fÞk MkkrníÞ «fkh MkkÚku Mktf¤kÞu÷k Au ? - ÷kufðkíkkofkh
2485. hku{uÂLxf r{òsLkk frð íkhefu fkuý yku¤¾kÞ Au ? – r«Þfktík {rýÞkh
2486. økwshkíke MkkrníÞLkku [{ífkh fkuý ? – ÃkÒkk÷k÷ Ãkxu÷
2487. hku{u hku{u rðÄkLkk Sð fkuý ? – hrMkf÷k÷ Ãkhe¾
2488. økwshkíkLke yÂM{íkkLkk ÃkwhMfíkko ? – fLkiÞk÷k÷ {kýuf÷k÷ {wLkþe
2489. MkðkE økwshkíke – fkfkMkknuçk fk÷u÷fh
2490. r{MfeLk fkuLkwt WÃkLkk{ Au ? – hksuþ ÔÞkMk
2491. yMkíÞku {ktnuÚke «¼w Ãkh{ MkíÞu íkwt ÷E ò. – fkuLke ÃktÂõík Au ? – fðe LnkLkk÷k÷
2492. økwshkíkLku Mke{kzk LkÚke, økwshkík yuf Sðtík yLku òøkúík ÔÞÂõík Au yk ðkfÞ fÞk {nkLkw¼kðLkwt Au ? – f. {k.
{wLkþe
2493. «¼kþtfh Mkku{ÃkwhkLkwt Lkk{ fÞk ûkuºku òýeíkwt Au ? – MÚkkÃkíÞ f÷k
2494. çktMke÷k÷ ð{ko ‘[fkuh’Lkwt Lkk{ fÞk ûkuºku òýeíkwt Au ? – fkxwoLk
2495. «Úk{ økwshkíke yuLMkkEf÷kuÃkerzÞk fkuýu ykÃke ? – híkLkS Vhku{S þuXLkk
2496. MkkuLk÷ {kLk®Mkn fÞk Lk]íÞ MkkÚku Mktf¤kÞu÷k Au ? – ykuzeMke
2497. ËuðÃkkuZe yrøkÞkhMk õÞkhu ykðu Au ? – y»kkZ MkwË yrøkÞkhMk
2498. fåAe ÷kufkuLkwt Lkðwt ð»ko fÞkhÚke þY ÚkkÞ Au ? – y»kkZ MkwË çkes
2499. Mkkihk»xÙLke MktMfkhLkøkhe - ¼kðLkøkh
2500. yýËkçkkðkLkku yk©{ fÞkt ykðu÷ku Au ? – ò{Lkøkh
2501. ‘ykÍ{ MkhkE’ fÞkt ykðu÷ Au ? – y{ËkðkË
2502. økwshkík{kt ¼ªíkr[ºkkuLku «fkþ{kt ÷kðLkkh ð¾ík®Mkn Xkfkuh fÞktLkk ðíkLke níkk ? - ¼kðLkøkh
2503. ÞkuøkLkk fux÷k ytøkku Au ? - 8 (ykX)
2504. Ãkherûkík {sw{Ëkh fÞk ûkuºk MkkÚku Mktf¤kÞu÷ Au ? – Mk{ksMkuðk
2505. Ëuþe hkßÞkuLkk rð÷eLkefhý ð¾íku Mkki«Úk{ ÃkkuíkkLkwt hkßÞ ðÕ÷¼¼kE Ãkxu÷Lku [hýu ÄhLkkh ©e f]»ýfw{kh
®MknS fÞktLkk hksðe níkk ? - ¼kðLkøkh
2506. y{ËkðkËLku Äw¤eÞwt þnuh íkhefu fkuýu yku¤¾kÔÞwt Au ? – snktøkeh
2507. økwshkík{kt fr¤ÞwøkLkk Ér»k íkhefu fkuý yku¤¾kÞ Au ? – hrðþtfh {nkhks
2508. y{ËkðkË{kt ËÃkoý yufuz{eLke MÚkkÃkLkk fkuýu fhe ? – {]ýkr÷Lke Mkkhk¼kE
2509. ¼khíkeÞ Mktøkeík{kt LkkuxuþLk ÃkØrík ÷kðLkkh «Úk{ Mktøkeíkfkh - «ku. {ki÷kçkûk
2510. 1983{kt rþfkøkku ¾kíku ÞkuòÞu÷ ‘rðïÄ{o Ãkrh»kË{kt’ siLk Ä{oLkwt «ríkrLkrÄíð fkuýu fÞwO níkwt ? – ðeh[tË
hk½ðS økktÄe
2511. 1953{kt çkwzkÃkuMx ¾kíku ÞkuòÞu÷ rðï þktrík Ãkrh»kË{kt fÞk økwshkíke Mktøkeíkfkhu ¼khíkLkwt «ríkrLkrÄíð fÞwO níkwt ? –
Ãkt. yku{fkhLkkÚk Xkfwh
2512. ¼kðLkøkh : ò{V¤, ð÷Mkkz : [efw, Mkwhík : – fu¤k
2513. økwshkík MkkiÚke sqLkwt nÞkík Lkøkh fÞwt ? – ðzLkøkh
2514. Lk{oËk {kíkkLkwt {trËh fÞkt ykðu÷wt Au ? - ¼kz¼qík rsÕ÷ku, ¼Y[

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 75

 www.anamikaacademy.org 8000040575

2515. ‘ðhkýk’Lkku ÷kuf{u¤ku fÞk rsÕ÷k{kt ¼hkÞ Au ? – Ãkkxý

2516. MkðkuoËÞ yk©{ fÞkt ykðu÷ku Au ? – çkkhzku÷e
2517. Y Lkk ðuÃkkhLkwt {kuxwt {Úkf çkkuzu÷e fÞkt ykðu÷wt Au ? Akuxk WËuÃkwh
2518. E. Mk. 1548{kt ¼wsLke MÚkkÃkLkk fkuýu fhe ? – hkð ¾UøkkhS
2519. Wr{Þk {kíkkSLkwt «køkxâ MÚkkLk økýkíkwt ò{òuÄÃkwh ÃkkMkuLkwt MkeËMkh fE LkËeLkk rfLkkhu ðMku÷wt Au ? – ðuýw
2520. Lkh®Mkn {nuíkkLkku [kuhku fÞkt ykÔÞku ? – sqLkkøkZ
2521. ‘þk{¤þkLkku [kuhku’ fÞkt Au ? – ðzLkøkh
2522. ‘Akuxk fkþe’ yux÷u .....ËrûkýLkwt fkþe..... - ò{Lkøkh, [ktËkuË (fhLkk¤e)
2523. «ÏÞkík EhðeLk nkuÂMÃkx÷ fÞkt þnuh{kt Au ? – ò{Lkøkh
2524. «ÏÞkík sqLke çknkWÆeLk fku÷us fÞkt ykðu÷e Au ? – swLkkøkZ
2525. økýuþ [íkwÚkeo fÞk rËðMku Wsððk{kt ykðu Au ? - ¼kËhðk MkwË [kuÚk
2526. ðzkuËhk þnuhLkk ............økk{Lkku ÷kfzkfk{Lkku nwÒkh søk«rMkØ Au. – Mkt¾uzk
2527. fwMkw{ rð÷kMk Ãku÷uMk fÞk þnuhLke þkLk Au ? – Akuxk WËuÃkwh
2528. hýrsík rð÷kMk Ãku÷uMk fÞk þnuh{kt ykðu÷ku Au ? – ðktfkLkuh
2529. Mkn†®÷øk ík¤kð fÞkt ykÔÞwt Au ? yÄo MknMk®÷øk ík¤kð fÞk ykðu÷wt Au ? – Ãkkxý, {wLkkh (ðeh{økk{)
2530. hrðþtfh {nkhksLku ònuhSðLk{kt ÷kðeLku økktÄeSLkku MktÃkfo fhkðLkkh fkuý ? – {kunLk÷k÷ ÃktzÞk ‘zwtøk¤e[kuh’
2531. fkhðý{ktÚke fÞk ËuþLkk MkkuLkk-[ktËeLkk rMk¬k {¤e ykÔÞk Au ? – hku{ (Exk÷e)
2532. þk{¤kS ÃkkMku fÞk MíkwÃk{ktÚke yr¼÷u¾Þwfík ¼wØ yðþu»kku {éÞk Au ? – Exuhe MíkqÃk
2533. y{ËkðkË þnuhLke Vhíku ykðu÷ku fkux fkuýu çktÄkÔÞku níkku ? – {un{qË çkuøkzkyu
2534. fÞwt ðk½ økwshkíkLkkt MkktMf]ríkf ðkhMkk{kt rþð-þÂõík MkkÚku òuzkÞu÷wt Au ? (su {kíkkSLkk ykðknLk yLku «uíkLku
¼økkzðkLkwt {LkkÞ Au – zkf÷w
2535. y{ËkðkË{kt yMkkhðk{kt W¥k{ MÚkkÃkíÞf÷k Ëþkoðíke fE ðkð Au ? – ËkËk nrhLke ðkð
2536. økwshkík{kt Ãkkíkk¤uïh {nkËuðLkwt «k[eLk M{khf fÞkt ykðu÷wt A ? – LkrzÞkË
2537. Ezh{kt ykðu÷ EzheÞk økZLkwt «k[eLk M{khf fÞkt ykðu÷wt Au ? – EÕð Ëwøko
2538. {nwze íkeÚko Ätxkfýo {nkðehLke MÚkkÃkLkk fkuýu fhe níke ? – çkwrØMkkøkhS {nkhks
2539. «rMkØ økkÞf çkisw çkkðhkLkku sL{ fÞkt ÚkÞku níkku ? – [ktÃkkLkuh
2540. ¼kðLkøkh ÃkkMkuLkwt rþnkuh fÞk yiríknkrMkf MÚkkLk {kxu òýeíkwt Au ? – økkiík{uïh {nkËuð, íkktçkk rÃk¥k¤Lkk ðkMkýku
2541. þuºkwtßÞ zwtøkhLke ík¤uxe{kt ykðu÷wt Ãkkr÷íkkýk fkuýu ðMkkðu÷wt ? – LkkøkkswoLk
2542. þuºkwtßÞ Ãkðoík Ãkh fÞk {wM÷e{ ÃkehLke Ëhøkkn ykðu÷e Au ? – ytøkkhþk
2543. {ýeÃkwh, [tÿfuíkwÃkwh yLku hiðíkLkøkh fÞk Ãkðoík MkkÚku Mktf¤kÞu÷ Lkk{ku Au ? – røkhLkkh
2544. z¼kuELkku rfÕ÷ku (1093-1143), ËhBÞkLk, fkuýu çktÄkÔÞku ? – rMkØhks sÞ®Mkn
2545. Mkwhík{kt ykðu÷ku sqLkku rfÕ÷ku (1347{kt) fkuýu çktÄkÔÞku ? – {ku. ík½÷f
2546. fÞk rfÕ÷kLkku WÕ÷u¾ {nk¼khík{kt òuðk {¤u Au ? – EÕð Ëwøko (EzheÞku økZ)
2547. sqLkkøkZLkku WÃkhfkuxLkku rfÕ÷ku fkuýu çktÄkðu÷ku Au ? – {kunt{Ë çkuøkzku
2548. {ktzðe LkSf ykðu÷ku rðsÞ Ãku÷uMkLkwt E. Mk. 1920{kt rLk{koýfkÞo fkuLkk îkhk ÚkÞwt níkwt ? – rðsÞ®Mkn hkð
2549. hkð «køk{÷Syu 1838{kt «køk {nu÷ fÞk çktÄkÔÞku níkku ? - ¼qs

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 76

 www.anamikaacademy.org 8000040575

2550. økwshkík{kt ykuhfkzo Ãku÷uMk fÞkt ykðu÷ku Au ? – økkUz÷

2551. ðzkuËhkLkku ÷û{e rð÷kMk Ãku÷uMkLkwt rLk{koý fkuýu fÞwo níkwt ? – MkÞkShkð økkÞfðkz çkeò
2552. ðzkuËhkLkk Lkshçkkøk, Ãku÷uMkLkwt rLk{koý fkuýu fhkðu÷wt ? – {Õnkhhkð økkÞfðkz
2553. ðzkuËhkLkk {fhÃkwhk Ãku÷uMkLkwt rLk{koý fkuýu fhkðu÷wt ? – {nkhks ¾tzuhkð
2554. ðzkuËhkLkk «íkkÃk rð÷kMk Ãku÷uMkLkwt çkktÄfk{ fkuýu fhkðu÷wt ? – ò{ hýSík®Mkn
2555. Ãktrzík ykrËíÞLkkÚk fÞk ðk½{kt rLkÃkwý níkk ? – íkçk÷k
2556. y{ËkðkËLkk LkkøkhËkMk [kðzk yLku ðzkuËhkLkk nehS¼kE zkufxh fÞk ðk½{kt rLkÃkqý níkk ? – rË÷Yçkk
2557. ¼kðLkøkhLkk fÞk {nkhkò Mktøkeík«u{e níkk ? - ¼kð®MknS
2558. økwshkíkLkk fÞk Mktøkeíkfkh Mkki «Úk{ MkhfkhLke {ËËÚke Ãkrù{Lkk Ëuþ{kt Mktøkeík Ãkrh[Þ {kxu økÞk níkk ? - «ku.
{ku÷kçkûk
2559. rMkíkkþwt Þþùtÿ yu fÞk Lkkxf{kt Ãkhuþ hkð÷Lku {wÏÞ ¼qr{fk ykÃke níke ? – íkku¾kh
2560. fåA{kt ykðu÷wt fÞwt MÚk¤ ykneh yuBçkúkuzhe {kxu òýeíkwt Au ? – ÄLkuíke
2561. fåALkwt fÞwt MÚk¤ ç÷kuf r«Lxªøk {kxu òýeíkwt Au ? – Äk{ýfk
2562. Wíf]»X fkcf¤kLkku Lk{qLkku økýkíke økkuÃkk¤ËkMkLke nðu÷e fÞkt ykðu÷e Au ? - ¾uzk rsÕ÷kLkk ðMkku
2563. økwshkíkLkk fÞk þnuh{kt f÷kí{f ðkMkýkuLkwt MktøkúnMÚkkLk Au ? – ò{Lkøkh
2564. økktÄeLkøkh{kt yûkhÄk{ fE Mkk÷{kt çktÄkÞwt ? - 1991
2565. økwshkík{kt fwwçkuhÃktÚkLke {wÏÞ økkËe fÞkt ykðu÷e Au ? – MkkhMkk{kt
2566. siLkÄ{oLkk fÞk íkeÚkOfh ©ef]»ýLkk Mk{fk÷eLk níkk ? – Lkur{LkkÚk
2567. Mk{úkx yfçkh WÃkh fÞk siLk {wrLkLkku «¼kð níkku ? – yk[kÞo nrhrðsÞ Mkwrh
2568. y{ËkðkË{kt çknkE Ä{oLkk «[khf – rþheLk VkusËkh
2569. røkhLkkh Ãkðoík Ãkh fÞk siLk íkeÚkofhLkwt {trËh Au ? – Lkur{LkkÚk
2570. ½u÷k Mkku{LkkÚkLkwt {trËh fÞk rsÕ÷k{kt ykðu÷wt Au ? – hksfkux
2571. «k[eLk Mk{Þ{kt zkfkuh{kt fÞk Ér»kLkku yk©{ nkuðkLke {kLÞíkk Au ? – zftÉr»k
2572. {kuZuhk{kt fÞk ÃkehLke Ëhøkkn ykðu÷e Au ? – nMkLk Ãkeh
2573. y{hu÷e{kt hksw÷k ¾kíku fÞk Mktík ÚkE økÞk ? - ¼økík ÃkeÃkkS
2574. s÷ ¼ªsu÷e, òuçkLkðtíke ÷ÚkçkÚk ½híke ytøku ytøkÚke xÃkfu Au fIf YÃk {Lkkunh – ÃktÂõíkLk Mksof - ÷k¼þtfh Xkfh
2575. ÷kuneLke MkøkkE, fkþeLkwt fhðík, ykfkþøktøkk, fXÃkqík¤e ðøkuhu fkuLke f]ríkyku Au ? – Eïh Ãkux÷efh
2576. †eyku {kxuLkwt Mkki«Úk{ Mkk{rÞf fÞwt ? - †eçkkuÄ
2577. ‘½hs{kE’ yufktfeLkk MksoLkfkh ? – ÃkÒkk÷k÷ Ãkxu÷
2578. ‘÷kuneLkwt xªÃkw’ ðkíkkoLkk ÷u¾fLkwt Lkk{ - ßÞtík ¾ºke
2579. ‘fk¤ku ytøkúuS’ yLku ‘÷e÷k Lkkøk’ fkuLke f]ríkyku Au ? – [eLkw {kuËe
2580. fLkiÞk÷k÷ {wLkþeyu fw÷ fux÷e Lkð÷fÚkkyku ÷¾e Au ? - 22 (çkkðeMk)
2581. økwshkíke ¼k»kkLkku «Úk{ «çktÄ.......... h[rÞíkk........... - fkLnzËu «çktÄ, ÃkÈLkk¼
2582. økwshkíke ¼k»kkLke «Úk{ ykí{fÚkk......... h[rÞíkk............ - {khe nfefík, Lk{oË
2583. {tz¤eyku {¤ðkÚke Úkíkk ÷k¼ Mkki «Úk{ rLkçktÄ økýe þfkÞ. ÷u¾f ? – Lk{oË
2584. økwshkíke ¼k»kk{kt ÷¾kÞu÷wt Mkki«Úk{ SðLk[rhºk ÷u¾f fku÷tçkMkLkku SðLkð]¥kktík («ký÷k÷ {ÚkwhËkMk)

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 77

 www.anamikaacademy.org 8000040575

2585. økwshkíke ¼k»kk{kt ÷¾kÞu÷ «Úk{ Lkð÷fÚkk ..... {nkLkð÷fÚkk ..... – fhý ½u÷ku, MkhMðíke[tÿ
2586. «Úk{ Lkðr÷fk økýkíkwt ÃkwMíkf ‘økku÷ðkýe’Lkk h[rÞíkk – ft[Lk÷k÷ {nuíkk ({÷ÞkrLk÷)
2587. «Úk{ Mkk{krsf Lkð÷fÚkk ÷u. {nkÃkíkhk{ rLk÷ftX – MkkMkw-ðnwLke ÷zkE
2588. økwshkíke MkkrníÞ{kt MkkìLkuxLkk rÃkíkk ík¾Õ÷wMk – çkt. ft. Xkfkuh (MkunLke)
2589. økwshkíke MkkrníÞ{kt ËrhÞkE MkknMkLkk «ýuíkk – økwýðtík÷k÷ yk[kÞo
2590. MÃkü heíku økwshkíke{kt ÷¾kÞu÷e «Úk{ MkkrníÞ f]rík – þkr÷¼ÿMkwrhLke (¼híkuïh çkknwçkr÷hkMk)
2591. økhçkk h{ðk Lkðhkrºk (MkwË yuf{Úke Lkku{) fÞk {kMk ËhBÞkLk ykðu Au ? – ykMkku
2592. þk†eÞ Lk]íÞ – MktøkeoíkLkku W¥khkÄo {nkuíMkð fÞk {trËhLkk ÃkrhMkh{kt ÞkuòÞ Au ? – {kuZuhk MkqÞo {trËh
2593. yk WíMkð fÞk íknuðkh ÃkAe íkwhík s Wsððk{kt ykðu Au ? – W¥khkÞý/{fhMkt¢krík
2594. rËÃkkð÷e íknuðkh fÞk rËðMku Wsððk{kt ykðu Au ? – ykMkku ðË y{kMk
2595. çkuMkíkwt ð»ko fÞk rËðMku ykðu ? – fkhíkf MkwË yuf{
2596. EM÷k{ Ä{oLkk çku {wÏÞ ÃktÚk yLku – rMkÞk yLku MkwÒke
2597. EMkw r¾úMíkeLkku sL{ fE Mkk÷{kt ÚkÞku níkku ? – E. Ãkq. 4
2598. r¾úMíke Ä{oLkk çku {wÏÞ ÃktÚkku - hku{ fuÚku÷ef yLku «kuxuMxtx
2599. siLk Ä{oLkk MÚkkÃkf {q¤ Lkk{ ...... – {nkðeh Mðk{e, ðÄo{kLk
2600. siLkkuLkk «Úk{ ríkÚkofh ...... çkeswt Lkk{ - É»k¼Ëuð – ykrËLkkÚk
2601. siLkkuLkk ºkuðeMk{kt íkeÚkofh ......24{kt ...... – ÃkkïoLkkÚk-{nkðeh Mðk{e
2602. yuf {kºk {rn÷k ríkÚkofh ....... – {ÂÕ÷LkkÚk
2603. fkuLVÞwrMkÞMk Ä{oLkwt MÚkkÃkf – fwtøk VwíMku
2604. fkuLVÞwrMkÞMk Ä{oLkwt {wÏÞ ÃkwMíkf (Ä{oøkútÚk) – f÷krMkfMk
2605. íkkyku Ä{oLkk MÚkkÃkf ......{wÏÞ Ëuþ ...... – Mktík ÷kykuíMku, [eLk
2606. rþLíkku Ä{oLkk MÚkkÃkf ......Ä{o økútÚk ...... {wÏÞ Ëuþ........ y¿kkík, fkursfe yLku rLknkuLkøke, òÃkkLk
2607. ÃkkhMkeykuLkk {wÏÞ Ëuð .....(yÂøLk) MÚkkÃkf..... Ä{oøkútÚk ..... ynh{ÍË – yMkku shÚkwü – ÍtË yðuMíkk
2608. ÞnwËe Ä{oLkk MÚkkÃkf ..... Ä{oøkútÚk ..... Ä{oøkwÁ ..... Ä{oMÚkkLk ..... Ä{or[nLk ..... {wÏÞ ÃktÚk – {kuÍÍ, sqLkku
fhkh, íkkuhkn, rMkLkuøkkuøk, A¾qrýÞku íkkhku, ykuÚkkuozkufMk yLku rhVkuMko ftÍðuoxeð
2609. ÃkkhMkeykuLkk M{þkLkLku þwt fnu Au ? (xkðh ykuV MkkÞ÷uLMk) – ˾{wt
2610. Lkðfkh {tºk fÞk Ä{o MkkÚku Mktf¤kÞu÷ku Au ? – siLk
2611. çkkiØ Ä{oLkk çku {wÏÞ ÃktÚk ..... yLku ..... – {nkÞkLk yLku neLkÞkLk
2612. siLk Ä{oLkk rºkhíLk ..... – MkBÞf¿kkLk, MkBÞf [krhºkÞ, MkBÞf ËþoLk
2613. siLk Ä{oLkwt {wÏÞ ÃkwMíkf..... fÕÃkMkqºk
2614. çkkiØ Ä{oLkwt {wÏÞ ÃkwMíkf ..... – rºkÃkexf (rðLkÞ-{wfík-yr¼ÄB{)
2615. shÚkkuMíke Ä{oLkk ¼khík{kt ykðu÷wt íkeÚkoÄk{ ..... – WËðkzk
2616. ÃkkhMkeykuLkk ÃkqòheykuLku þwt fnu Au ? – ËMíkwh
2617. siLk Ä{oLkk {wÏÞ çku ÃktÚkku ..... yLku ..... – ïuíkktçkh yLku rËøktçkh
2618. [kh WÃkðuËkuLkk Lkk{ sýkðku 1. ..... 2. ..... 3. ..... 4. ..... – ykÞwðuoË, ÄLkwðuoË, økktÄðoðuË, rþÕÃkðuË
2619. ðuËkuLkk yÇÞkMk yLku íkuLku Mkh¤ çkLkkððk {kxu su Lkðk økúÚt kkuLke h[Lkk fhðk{kt ykðe íkuLku .....fnuðk{kt ykðu Au. – ðuËktøk

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 78

 www.anamikaacademy.org 8000040575

2620. yswoLk yLku Mkw¼ÿkLkku Ãkwºk – yr¼{LÞw

2621. LkkÂMíkf ík¥ðËþoLk hsq fhLkkh {wrLk ..... {nŠ»k [kðkof
2622. Mkkçkh{íke rfLkkhu fÞk Ér»kLkku yk©{ níkku fu suykuyu ð]¥kkMkwhLkku Lkkþ fhðk ÃkkuíkkLkk nkzfk ykÃke ËeÄk níkk ?
– ËÄer[
2623. ËuíÞkuLkk økwÁ ..... ËuðkuLkk økwÁ – þw¢k[kÞo, çk]nMÃkrík
2624. «¼w Ãkhþwhk{ fÞk Ér»kLkwt MktíkkLk níkk – s{ËÂøLk
2625. yøkíMÞ {wrLkLkk ÃkíLke..... ðrþc {wrLkLkk ÃkíLke..... - ÷kuÃkk{wÿk, yYtÄrík
2626. økkiík{ Ér»kLkk ÃkíLke fu suyku MkkÚku ELÿyu A¤ fÞwo níkwt. – ynÕÞk
2627. yükÄtÞkÞe ÔÞkfhýLkk h[rÞíkk ...... – ÃkkrýLke
2628. MkkrhÃkwºk, çkwØ[rhºk yLku «çkkuÄ[tÿLkk h[Lkkfkh – yïÄku»k
2629. ðirËf MkkrníÞLke fux÷e þk¾kyku ðuËktøk fnuðkÞ Au....... – 6
2630. rð¢{rþ÷k «k[eLk rðãkÃkeX fÞkt ykðu÷e Au ? – WßsiLk
2631. økwshkík{kt nzÃÃkk fk÷eLk MktMf]ríkLke MkkiÚke {kuxe MkkEx- Äku¤kðehk
2632. økwshkíkLkku yþkuf - fw{khÃkk¤
2633. fuËkhuïh ßÞkurík‹÷øk fÞk hkßÞ{kt ykÔÞwt Au ? – W¥khk[÷
2634. {ÂÕ÷fkswoLk ßÞkurík‹÷øk fÞk hkßÞ{kt ykÔÞwt Au ? - ©eþu÷ Ãkðoík, yktÄú«Ëuþ
2635. LÞkÞËþoLk fÞk {wrLkyu hsq fÞwO ? – økkiík{Ér»k
2636. {wÂM÷{ ð»koLkku «Úk{ {rnLkku – {kunh{
2637. rnLËw-{wÂM÷{ yuf Mk{w Ãkehkýk íkeÚkoMÚkkLk fÞk rsÕ÷k{kt ykðu÷wt Au ? – y{ËkðkË
2638. ¾t¼kík ÃkkMku Lkøkhkøkk{, rMkØÃkwh ÃkkMkuLkwt fkçk¤eøkk{, ÚkhkË íkk÷wfkLkwt fYhk økk{ yLku ¾uzçkúñk ðå[u þwt MkkBÞ Au
? – çkúñkSLkwt {trËh
2639. sr{Þ÷þk ÃkehLke Ëhøkkn fÞk rsÕ÷k{kt ykðu÷e Au ? – sqLkkøkZ
2640. fÞk {trËhLkk {wÏÞ çku îkhku Mðøkoîkh yLku {kuûkîkh íkhefu yku¤¾kÞ Au ? – îkrhfk
2641. Mkku÷k ¼køkðík rðãkÃkeXLke MÚkkÃkLkk fkuýu fhe ? – ©e f]»ýþtfh þk†e
2642. økwshkík MkhfkhLke s÷{trËh ÞkusLkk þkLku ÷økíke Au ? – ðkðLkk ÃkwLkÁíÚkkLk {kxu
2643. fÞk {rnLkkLke y{kMk rËðkMkku íkhefu yku¤¾kÞ Au ? – y»kkX
2644. økkuðÄoLk Ãkqò fÞk rËðMku fhðk{kt ykðu Au ? – fkhíkf MkwË yuf{
2645. økwshkík{kt Lkûkºkðk¤k rMk¬k fÞk {kuøk÷ çkkËþknu ÃkzkÔÞk níkk ? – snktøkeh
2646. çkkËhkÞý yux÷u fÞk Ãkkihkrýf Ér»k – f]{krh÷ ¼è
2647. {nkðeh Mðkr{Lkwt rLkðkoý fE søÞkyu ÚkÞwt níkwt ? – ÃkkðkÃkwhe
2648. É»k¼Ëuð – yk¾÷ku, {nkðeh - ®Mkn
2649. {nkðeh Mðkr{Lkku sL{ fÞkt ÚkÞku níkku .......ðiþk÷e, rçknkh – fwtzøkúk{
2650. çkwØ ¼økðkLkLkk ½kuzkLkwt Lkk{ þwt níkwt ? – ftXf
2651. çkwØ ¼økðkLkLkk MkkhrÚkLkwt Lkk{ þwt níkwt ? – [Òkk
2652. {kýMk îkhk Mkki«Úk{ WÃkÞkuøk{kt ÷uðkÞu÷e Äkíkw – íkktçkw
2753. {kýMkLkk ÷kuneLkwt Ãke. yu[. – 7.5

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 79

 www.anamikaacademy.org 8000040575

2654. {kuxk¼køkLke [hçkeLkwt Ãkk[Lk fÞk ytøk{kt ÚkkÞ Au ? – LkkLkwt yktíkhzwt

2655. fXý ÃkkýeLku Lkh{ çkLkkððk {kxu þuLkku WÃkÞkuøk ÚkkÞ Au ? – MkkurzÞ{ fkçkkuoLkux
2656. Âç÷[ªøk ÃkkWzh þu{ktÚke çkLku Au ? – f÷kurhLk yLku ÷ªçkw
2657. Ã÷kMxh ykuV ÃkurhMkLke hkMkkÞrýf VkuBÞwo÷k – 2caso4, h2o
2658. ÷ku¾tzLkwt þwØ MðYÃk fÞwt Au ? – hkux ykÞLko
2659. fÞk VkuxkuLMk («fkþ rfhýku)Lke Qòo MkkiÚke ðÄw nkuÞ Au ? – økk{k rfhýku
2660. fÞwt rMkLÚkurxf VkEçkh f]rºk{ huþ{ íkhefu òýeíkwt Au ? – huÞkuLk
2661. MkkÄkhý ¾kãíku÷Lku fE «r¢Þk îkhk ðLkMÃkíke Äe{kt Vuhðe þfkÞ ? – nkEzÙkuSLkuþLk
2662. Lke[k{kt Lke[wt íkkÃk{kLk {kÃkðk {kxu fÞk Úk{kuo{exhLkku WÃkÞkuøk ÚkkÞ Au ? – ykÕfkunku÷ Úk{kuo{exh
2663. Mkçk{heLk [÷kðLkkh ËrhÞkLke MkÃkkxeLku (fu fkuE ÃkËkÚkoLku) þkLke {ËËÚke òuE þfu Au ? – ÃkurhMfkuÃk
2664. ÔÞkÃkkh íkÚkk ði¿kkrLkf nuíkwÚke fkuBÃÞwxh{kt fE ¼k»kk MkkiÚke ðÄw ðÃkhkÞ Au ? – VkuxkuoLk
2665. ykuÂÃxf÷ {kE¢kuMfkuÃkÚke Ãký Lk òuE þfkÞ íkuðk LkkLkk{kt LkkLkku yuf{ fÞku ? – LkuLkku{exh
2666. fÞku MkkÃk {k¤ku çkktÄu Au ? - ®føk fkuçkhk
2667. fÞku Akuz çkkÞkuøkuMkLkwt WíÃkkËLk fhðk WÃkhktík ÃkkýeLkwt «Ëq»ký yxfkððk{kt WÃkÞkuøke Au ? – nkÞrMkLÚk
2668. {kLkð þheh{kt ykþhu fux÷k MLkkÞwyku nkuÞ Au ? – 700
2669. MkkiÚke {eXe ¾ktz (Mkwøkh) fE ? - £wfxkuÍ
2670. økuúLkkEx fÞk «fkhLkku ÃkËkÚko Au ? – yÂøLkf]ík
2671. ELVuLxku{exhLkku WÃkÞkuøk þku Au ? – çkk¤fLkk rðfkMkLkku Ëh {kÃkðk {kxu
2672. Mkk{kLÞ {kýMkLkk þheh{kt ¾kuhkfLku yktíkhzkLkwt Auzk MkwÄe MktÃkqýoík: Ãk[ðk{kt fux÷k f÷kf ÷køku Au ? -12 f÷kf
2673. þheh{kt çkÄk s ¼køkLkwt Ëwr»kík ÷kune ÓËÞ{kt fkuLkk îkhk ÃknkU[u Au ? – s{ýe rþhk
2674. çkúuz çkLkkððk rÞMxLkku WÃkÞkuøk ÚkkÞ Au fkhý fu íkuLkk{kt WíÃkkrËík fhðkLke ûk{íkk nkuÞ Au – CO2
2675. fÞk ÃkûkeLkwt Ezwt MkkiÚke LkkLkwt nkuÞ Au ? – n®{øk çkzo
2676. fÞk AkuzLku çkes nkuÞ Au Ãký V¤ Lknª ? – ÃkkELk
2677. ð]ûkLke W{h þuLkk ÃkhÚke Lk¬e ÚkkÞ Au ? – ÚkzLkk ykzkAuËLkk ð÷ÞLke økýíkhe fheLku
2678. ËwrLkÞkLkwt MkkiÚke {kuxwt Vw÷ fÞwt ? – hkV÷urþÞk
2679. ¼us yu ÃkkýeLkwt fÞwt MðYÃk Au ? – ðkÞw
2680. ðknLkku{kt ÃkkA¤ ykðe hnu÷k ðknLkku òuðk {kxu fuðk yheMkkLkku WÃkÞkuøk ÚkkÞ Au ? – çkrnøkkuo¤
2681. fuLMkhLkk WÃk[kh {kxu fÞwt íkíð ðÃkhkÞ Au ? – fkuçkkÕx-60
2682. ½ýk ð»kkuo MkwÄe ÃkÚÚkhfk{ MkkÚku Mktf¤kÞu÷k fkheøkhLku fÞku hkuøk ÷køkw Ãkzu Au ? – rMk÷efkuMkeMk
2683. rðxk{eLk-ze WÃkhktík {kLkðþheh þuLkwt MktÞkuøkefhý fhu Au ? – rðxk{eLk-fu
2684. ELISA xuMx þuLkk rLkËkLk {kxu ÚkkÞ Au ? – yuEzMk
2685. ®høk ðku{o (ÄkÄh) þuLkk ÷eÄu ÚkkÞ Au – Vwøk
2686. øk¼oMÚk rþþwLkk ÓËÞLkk Äçkfkhk Ëh r{rLkxu fux÷k nkuÞ Au ? – 90
2687. {Lkw»ÞLkk øk¼koÄkLkÚke «Mkwrík MkwÄeLkku økk¤ku ykþhu fux÷k rËðMkLkku nkuÞ Au ? – 270
2688. òu r¢fuxLkku Ëzku......ytþLkk ¾qýkÚke WAk¤ðk{kt ykðu íkku ðÄw{kt ðÄw Ëqh sELku Ãkzu ? – 45
2689. ~Þk{÷e yu fÞk ÃkkfLke òík Au ? – fÃkkMk

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 80

 www.anamikaacademy.org 8000040575

2690. MkMíkLk ðøkoLkk «kýeykuLkwt nËÞ fux÷k ¼køk Ähkðu Au ? – 4

2691. fÞku hkuøk yufðkh ÚkÞk ÃkAe Vhe Úkíkku LkÚke ? – þeík¤k
2692. LkMkfkuhe Vqxu íÞkhu fÞku ÃkËkÚko Mkwt½kzðk{kt ykððkÚke ÷kune Lkef¤íkwt çktÄ ÚkkÞ Au ? – Vxfze
2693. ÷k÷ «fkþ{kt ÷e÷k ÃkktËzkLku òuíkk ÃkktËzkLkku htøk fuðku Ëu¾kÞ Au ? – fk¤ku
2694. MkkuLkkLku ykuøkk¤ðk {kxu fÞku yurMkz ðÃkhkÞ Au ? – LkkErxÙf yurMkz
2695. xÙufku{kLkku MktçktÄ þhehLkk fÞk ytøk MkkÚku Au ? – ykt¾
2696. {Lkw»ÞLkwt ÷kune fÞk «kýe MkkÚku ÷øk¼øk {¤íkwt ykðu Au ? – r[BÃkkLÍe
2697. ÃkuxÙku÷ îkhk ÷køku÷e ykøk þkLkkÚke yku÷ðkÞ Au ? – MkkurzÞ{ çkkÞfkçkkuoLkux
2698. LkuºkËkLk{kt ykt¾Lkku fÞku ¼køkLkwt ËkLk fhðk{kt ykðu Au ? – fkuŠLkÞk
2699. fwrºk{ ðhMkkË fhkððk {kxu þkLkku «Þkuøk ÚkkÞ Au ? – rMkÕðh ykÞkuzkEz
2700. yuEzMkLkk rð»kkýwLkk þkuÄf ? – hkuçkxo øku÷ku
2701. fÞk íkkÃk{kLku MkuLxeøkúuz yLku VuhLknªxLkwt ðkt[Lk yufMkh¾wt nkuÞ Au ? - -40
2702. Ãkûkeyku nðk{kt Qzu Au íku{kt LÞwxLkLkku fÞku rLkÞ{ ÷køkw Ãkzu Au ? – ºkeòu
2703. y{wf ytíkh ÃkAe xur÷rðÍLkLkk rMkøLk÷ þk fkhýÚke {¤íkk LkÚke ? – Ãk]ÚðeLke økku¤kELku fkhýu
2704. fÞku ðkÞw ÷k®Vøk økuMk íkhefu yku¤¾kÞ Au ? – LkkExÙMk ykufMkkEz
2705. s{oLk rMkÕðh þkLke r{© Äkíkw Au ? – íkktçkw, sMkík, rLkf÷
2706. fÞku ÃkËkÚko çkÄk s ykuøkuorLkf MktÞkusLkku{kt òuðk {¤u Au ? – fkçkoLk
2707. {kçko÷ (ykhMkÃknký)Lkwt yýwMkqºk fÞwt ? – Caco3
2708. yurMkz ð»kkoLkwt fkhý fÞk çku ðkÞw Au ? – No2 yLku So2
2709. VkuxkuøkúkVe Ã÷ux{kt fÞk «ðkneLkku WÃkÞkuøk ÚkkÞ Au ? – rMkÕðh çkúku{kEz
2710. fkxÚke çk[ðk ÄkíkwLku ͪfLkwt Ãkz [Zkððk{kt ykðu Au íkuLku þwt fnu Au. – økuÕðuLkkEÍuþLk
2711. nkzfk yLku Ëktík{kt hnu÷k {wÏÞ ÃkËkÚko ................ - fuÕþeÞ{ yLku VkuMVux
2712. ½huýk çkLkkððk{kt MkkuLkk MkkÚku ¼u¤ðkíke Äkíkw – íkktçkw
2713. MkkiÚke ðÄw MktÞkusLk çkLkkðíkwt íkíð – fkçkoLk
2714. f]rºk{ heíku V¤ Ãkfððk {kxu ðÃkhkíkwt ðkÞw – ErÚk÷eLk
2715. fkçkoLk zkÞkufMkkEzLkk ½Lk MðYÃkLku þwt fnu Au ? – Mkqfku çkhV
2716. yu÷. Ãke. S. {kt {wÏÞíðu fÞku ðkÞw nkuÞ Au ? þuLkk ÷eÄu ðkMk ? – çÞwxuLk EÚkkE÷ {hfuÃxLk
2717. çkkÞkuøkuMk{kt {wÏÞíðu fÞku ðkÞw nkuÞ Au ? – r{ÚkuLk
2718. Ãk]ÚðeLkk ÃkkuÃkzk{kt MkkiÚke ðÄkhu «{ký{kt fE Äkíkw ykðu÷e Au ? – yuÕÞwr{rLkÞ{
2719. MxuELk÷uMk Mxe÷{kt fÞk ½xfku nkuÞ Au ? - ÷ku¾tz, rLkf÷, ¢kur{Þ{
2720. ze. ze. xe. Lkwt yk¾wt Lkk{ - zkEf÷kuhku zkErVLkkE÷ xkEf÷kuhku EÚkuLk
2721. rMk{uLxLkk þku½fLkwt Lkk{ sýkðku – òuMkuV yuMÃkezeLk
2722. fwËhíke íkíðkuLke MktÏÞk fux÷e nkuÞ Au ? – 92
2723. ÃkuLkurMkr÷LkLkk þkuÄfLkwt Lkk{ sýkðku – yu÷ufÍktzh V÷u®{øk
2724. þeík¤kLke hMkeLkk þkuÄf – yuzðzo suLkh
2725. ÃkuMåÞwhkEÍuþLk {kxu ËqÄLku fux÷k íkkÃk{kLku økh{ fhðk{kt ykðu Au ? – 70o C

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 81

 www.anamikaacademy.org 8000040575

2726. MkkuzeÞ{ çkuLÍkuExLkku WÃkÞkuøk þk{kt fhðk{kt ykðu Au ? - ¾kuhkf hûkf íkhefu
2727. nkz®Ãksh{kt fÞwt nkzfwt MkkiÚke ÷ktçkwt yLku {sçkqík nkuÞ Au ? – MkkÚk¤
2728. ÷k¤{kt fÞku WíMku[f ykðu÷ nkuÞ Au ? – xkE÷eLk
2729. ykt¾{kt fÞwt yuLxeçkufxurhÞ÷ íkíðku ykðu÷wt nkuÞ Au ? - ÷kEMkkuÍkE{
2730. çkk¤fLkk yknkh{kt sYhe «{ký{kt «kuxeLk Lk nkuÞ íkku fÞku hkuøk ÚkkÞ Au ? – õðkìrþÞkufkìh
2731. þheh{kt ykÞkuzeLkLke QýÃkÚke fÞku hkuøk ÚkkÞ Au ? – økkuExh
2732. ykðíkofku»fLkk h[rÞíkk fkuý níkk ? – {uLzur÷V
2733. rðãwíkfkuüf h[rÞíkk fkuý níkk ? – yuÂBÃkÞh
2734. fE ÄkíkwLku ykþkLke Äkíkw íkhefu yku¤¾kðk{kt ykðu Au ? – s{uorLkÞ{
2735. nkzfkt yLku íkuLku ÷økíke hkuøkkuLkwt rð¿kkLk ? – ykuÚkkuoÃkuzefMk
2736. 4 ykufxkuçkh, 1957{kt hrþÞkyu «Úk{ WÃkøkún ...... AkuzÞku. – MÃkwxLkef-1
2737. E. Mk. 1970{kt «Úk{ yðfkþeÞ «Þkuøkþk¤k .....Ëuþ îkhk yðfkþ{kt íkhíke {wfðk{kt ykðe. – hrþÞk
2738. ¼khíku Ãký E. Mk. 1975{kt «Úk{ WÃkøkún AkuzÞku – ykÞo¼è
2739. y{urhfkyu .....îkhk {tøk¤ WÃkh Wíkhký fÞwO. – ðkE®føk yLku {urhfLk-9
2740. rðzk÷ Ãkrhûký fÞk hkuøk {kxu fhðk{kt ykðu Au ? – xkEVkuz
2741. y{urhfk îkhk Akuzðk{kt ykðu÷ «Úk{ WÃkøkún – yufMÃ÷kuhh
2742. [~{kLkk þkuÄf – çkuLò{eLk VUf÷eLk
2743. ykurfMksLkLkk þkuÄf – su. çke. r«Mx÷u
2744. fuMfkuøkúkVLkk þkuÄf – søkËeþ[tÿ çkkuÍ
2745. [÷r[ºkLkk þkuÄf ...... yux{ çkkuBçk....... – Úkku{Mk ykÕðk yuzeþLk, ykuxkunkLk
2746. xur÷rðÍLkLkk þkuÄf...... zkÞLku{kEx...... - ßnkuLk ÷EMk çkuEzo, ykÕ¤uz Lkkuçku÷
2747. VkWLxLkÃkuLkLkk þkuÄf...... çkeMkeSLke hMke..... ÷wEMk ðkuxh{uLk, fk÷{ux øÞwheLk
2748. çkufxuheÞkLkk þkuÄf ûk rfhýku ...... - ðkLk ÕÞwðuLk nks, rðr÷Þ{ hkuLxsLk
2749. Ãk]Úðe ¼ú{ýLke yMkh çkíkkðíkwt MkkÄLk – økkÞhkuMfkuÃk
2750. rðÄwík«ðknLke ÂMÚkrík Ëþkoðíkwt MkkÄLk – økuÕðuLkkuMfkuÃk
2751. ÓËÞLkk Äçkfkhk {kÃkðk ðÃkhkíkwt MkkÄLk ....... – MxuÚkkuMfkuÃk
2752. yktĤku {kýMk AkÃku÷wt ÃkwMíkf-ðkt[e þfu íkuðwt MkkÄLk....... – ykuÃxkuVkuLk
2753. çknuhk {kýMkLku Mkkt¼¤ðk{kt {ËË fhíkwt MkkÄLk – yurzVkuLk
2754. ÃkkýeLke ytËh yðksLkku ðuøk {kÃkíkwt MkkÄLk – nkEøkúkuVkuLk
2755. ðLkMÃkríkLku Úkíkk MktðuËLkk Ëþkoðíkwt MkkÄLk – fuMfkuøkúkV
2756. ðeòýwykuLke yMkh çkíkkðíkwt MkkÄLk – økkEøkh {w÷h fkWLxh
2757. Þktrºkf þÂõík îkhk ðes¤e WíÃkÒk fhíkwt MkkÄLk – zkÞLku{ku
2758. çknw s þÂõíkþk¤e fýku ÃkuËk fhe ÞkuøÞ rLkÞtºký fhíkwt MkkÄLk – MkkEf÷kuxÙkuLk
2759. [ttÿ Ãkh ÃkËkÚkoLkwt ðsLk......¼køkLkwt s ÚkkÞ Au. – 6
2760. ykŠfr{rzÍLkk rLkÞ{ «{kýu Ãkkýe{kt ðMíkwLkk Qæðkofýo çk¤Lkk fkhýu ðsLk{kt ......ÚkkÞ Au. – ½xkzku
2761. ykÕVk, çkexk yLku økk{k rfhýkuLkk þkuÄLk – YÚkhVkuzo

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 82

 www.anamikaacademy.org 8000040575

2762. ¼khíku ÃkkuíkkLku «Úk{ yýwÄzkfku ....... Lkk rLkËuoþLk nuX¤ 1974{kt Ãkku¾hý ¾kíku fÞkuo - zku. hk{Òkk
2763. {kLkðþhehLkku ¼køk ÃkkýeLkku çkLku÷ku Au. – 2/3
2764. ykt¾Lke íktËwhMíke {kxu fÞwt rðxk{eLk sYhe Au ? – A/B
2765. rðxk{eLk zeLke QýÃkÚke fÞku hkuøk ÚkkÞ Au ? – MkwfíkkLk (rhfuxMk)
2766. rðxk{eLk-ELke WýÃkÚke fÞku hkuøk òÞ Au ? - «sLkLk ûk{íkk{kt ½xkzku
2767. þkLkk ÷eÄu hõíkrÃk¥k, LÞw{kurLkÞk, ûkÞ, ½Lkwh, xkEVkuEz yLku fku÷uhk suðk hkuøkku ÚkkÞ Au ? – çkufxuheÞk
2768. þkLkk ÷eÄu þeík¤k, þhËe, ELV÷wyuLÍk yLku çkk¤÷fðk suðk hkuøkku ÚkkÞ Au ? – ðkEhMk
2769. {u÷urhÞk yLku {hzku þuLkk ÷eÄu ÚkkÞ Au ? – «Sðfku
2770. ËqÄLke rðrþü ½Lkíkk {kÃkðkLkwt MkkÄLk – ÷ufxku{exh
2771. Äq{fuíkw (ÃkqtArzÞk íkkhk)Lke ÃkqtAze fE rËþk{kt nkuÞ Au ? – MkqÞoLke rðYØ rËþk{kt
2772. MkóŠ»k...... rËþk{kt...... íkkhkLke ykswçkksw Vhu Au – W¥kh Äúwð
2773. yðfkþe ÃkËkÚkkuoLkwt ytíkh {kÃkðk {kxu fÞku yuf{ ðÃkhkÞ Au ? – «fkþð»ko
2774. [tÿ yLku Ãk]ÚðeLkk Ãkrh¢{ý Ëhr{ÞkLk MkqÞo yLku Ãk]ÚðeLke ðå[u [tÿ ykððkÚke fÞwt økúný ÚkkÞ Au ? – MkqÞoøkúný
2775. [tÿ yLku Ãk]ÚðeLkk Ãkrh¢{ý Ëhr{ÞkLk MkqÞo yLku [tÿ ðå[u Ãk]Úðe ykðu íÞkhu fÞwt økúný ÚkkÞ Au ? – [tÿøkúný
2776. MkqÞoøkúný fÞk rËðMku ÚkkÞ Au ? – y{kMk
2777. [tÿøkúný fÞk rËðMku ÚkkÞ Au ? – ÃkqLk{
2778. ykfkþ{kt MkqÞo su {køkuo ¾Mkíkku Ëu¾kÞ Au íkuLku þwt fnu Au. - ¢ktríkð]ík
2779. Ãk]ÚðeLke MkkiÚke LkSfLkku økún fÞku ? – þw¢
2780. ÷k÷ htøkLkku økún fÞku ? – {tøk¤
2781. fË{kt MkkiÚke LkkLkku økún ? – çkwÄ
2782. fË{kt MkkiÚke {kuxku økún ? – økwÁ
2783. MkkiÚke ðÄw [{fíkku økún ? – þw¢
2784. MkqÞoÚke MkkiÚke LkSfLkku økún – çkwÄ
2785. rð»kwðð]¥kLke Vfíku ð÷Þku Ähkðíkku MkkiÚke MkwtËh økún – þrLk
2786. Ãk]Úðe rMkðkÞ fÞk økún Ãkh MkSð Mk]rüLke þfÞíkk Au ? – {tøk¤
2787. MkkiÚke Xtzku økún fÞku ? – LkuÃåÞwLk
2788. MkkiÚke økh{ økún fÞku ? – çkwÄ
2789. Ãk]Úðe MkqÞoLke ykMkÃkkMk Vhíkk ÷køkíkku Mk{Þ - 365 rËðMk 6 f÷kf
2790. fÞk økúnLku MkqÞoLke ykMkÃkkMk Vhíkk MkkiÚke ykuAku Mk{Þ ÷køku Au ? – çkwÄ
2791. økúnku, WÃkøkúnku yLku ytíkrhûkLkk yÇÞkMkLkwt þk† ? – yuMxkuLkku{o
2792. çkúñktz{kt íkkhk{tz¤kuLke MktÏÞk fux÷e Au ? – 88
2793. rðï{kt «Úk{ f]rºk{ WÃkøkún AkuzLkkh Ëuþ ? – hrþÞk
2794. «Úk{ nçkMke {rn÷k yðfkþÞkºke – sur{MkLk
2795. yuhkuÃ÷uLkLkk þkuÄf – hkEx çkúÄMko
2796. økún{tz¤Lkk þkuÄf – fuÃ÷h
2797. ËqhLkk økúnLkwt yð÷kufLk fhðk {kxu ðÃkhkíkwt MkkÄLk fÞwt ? – xur÷MfkuÃk

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 83

 www.anamikaacademy.org 8000040575

2798. fkuE ðMíkwLku Ãk]ÚðeLkwt økwÁíðkf»koý ¼uËeLku Ëqh {kuf÷ðk {kxu 4000 rf. {e. fhíkk ðÄkhu ÍzÃkÚke íku ðMíkwLku VUfðe
òuEyu. yk ¾kMk «fkhLke ÍzÃk yux÷u – Ãk÷kÞLk ðuøk
2799. ¼kMfh, hkurnýe yLku yuÃk÷ þuhLkk Lkk{ Au ? – ¼khíku Akuzu÷k f]rºk{ WÃkøkúnkuLkk
2800. y{urhfkyu s{oLkeLkk MknÞkuøkÚke Akuz÷ u ....... Lkk{Lkk yðfkþÞkLk îkhk MkqÞLo ku ÷økíke fux÷ef {krníke {¤e Au ? –
nkur÷ÞkuMk-1
2801. y{urhfk îkhk Akuzðk{kt ykðu÷ ðkE®føk fÞk økún rðþu {krníke ykÃku Au ? – {tøk¤
2802. «Úk{ yðfkþeÞ «Þkuøkþk¤k fÞk Ëuþ îkhk íkhíke {wtfðk{kt ykðe ? – hrþÞk
2803. ðMíkwLkwt ðsLk Ãk]Úðe fhíkk [tÿ Ãkh...... ÚkkÞ Au. (ðÄw/ykuAwt) – ykuAwt
2804. Ãk]Úðe fhíkk [tÿLkwt økwÁíðkf»koý çk¤ ...... ¼køkLkwt Au. – Aêk
2805. «fkþLkku ðuøk yðksLkk ðuøk fhíkk ..... Au. – ðÄw
2806. Ãk]Úðe ÃkkuíkkLke ÄheLke ykMkÃkkMk fE rËþk{kt Vhu Au yuðwt «ríkÃkkrËík fhLkkh – ykÞo¼è
2807. økríkLkk fÞk rLkÞ{ «{kýu hkìfux fk{ fhu Au ? – LÞwxLkLke økríkLkku ºkeòu rLkÞ{
2808. hkufux{kt çk¤íký íkhefu þuLkku WÃkÞkuøk ÚkkÞ Au ? – «ðkne ykuÂõMksLk
2809. ykÄwrLkf hkufuxLkk sLkf íkhefu fkuý yku¤¾kÞ Au ? – y{urhfLk ði¿kkrLkf økkuzkzo
2810. yÂøLk, Ãk]Úðe, ykfkþ, Lkkøk, rºkþw÷ þuLkk Lkk{ Au ? – ¼khíku Akuzu÷ r{MkkEÕMk
2811. yðfkþe MktþkuÄLk ûkuºku {níðLkwt ÞkuøkËkLk fhLkkh ÔÞÂõíkLku fÞk yuðkuzoÚke MkL{krLkík fhðk{kt ykðu Au ? – zkì.
rð¢{ Mkkhk¼kE yuðkuzo
2812. WÃkøkún AkuzLkkh Ëuþku{kt ¼khíkLkwt MÚkkLk – 11{wt
2813. yðfkþ f÷çkLkk MkÇÞ Ëuþku{kt ¼khíkLkwt MÚkkLk sýkðku – Aêwt
2814. «Úk{ ¼khíkeÞ yðfkþÞkºke – hkfuþ þ{ko
2815. ºký íkçk¬kðk¤wt hkufux çkLkkððkLkwt yLku AkuzðkLkwt fk{ ¼khík{kt fÞktÚke ÚkÞk Au ? ©e nrhfkuxk
2816. fwrºk{ WÃkøkúnku {kxuLkk ðknLkku ¼khík{kt fÞkt íkiÞkh fhðk{kt ykðu Au ? – rð¢{ Mkkhk¼kE MÃkuMk MkuLxh,
ríkÁðLkLíkÃkwh{
2817. ¼khík{kt yðfkþ MktþkuÄLk fkÞo¢{Lke þYykík fÞkt yLku fÞkhu ÚkE ? – 1962, ÚkwBçkk (fuh÷)
2818. y{ËkðkË{kt Ãke. ykh. yu÷. yLku yxehk suðe yktíkhhk»xÙeÞ MktþkuÄLk MktMÚkkLkk «ýuíkk – zku. rð¢{ Mkkhk¼kE
2819. nk÷{kt ËwrLkÞkLkk çkÄk Ëuþku{kt fE yktíkhhk»xÙeÞ yuf{ ÃkØríkLkku WÃkÞkuøk ÚkkÞ Au ? – SI yuf{ ÃkØrík
2820 ¼khík{kt MKS ÃkØríkLkku fkÞËuMkh heíku Mðefkh fE Mkk÷{kt ÚkÞku ? - 1956
2821. szíðLkku rLkÞ{ fkuýu ykÃÞku – øku÷ur÷Þku
2822. Mkkih{tz¤{kt ykðu÷k økwÁ økúnLkk WÃkøkúnkuLku fÞk Lkk{Úke yku¤¾ðk{kt ykðu Au ? – øku÷ur÷Þ{ Mkuxu÷kExMk
2823. {tøk¤Lkk çku WÃkøkúnku fÞk Au ? – VkuçkkuMk yLku rz{kuMk
2824. {tøk¤ ÃkhLkku rËðMk Ãk]ÚðeLkk rËðMk fhíkk fux÷ku {kuxku Au ? - 39 r{rLkx 35 MkufLz
2825. SI yuf{ ÃkØrík{kt ÿÔÞLkk sÚÚkkLkku yuf{ fÞku Au ? – {ku÷
2826. yk½kík yLku «íÞk½kík nt{uþk Mkk{Mkk{u (Mk{kLk {qÕÞLkku) yLku rðÁØ rËþk{kt nkuÞ Au – LÞqxLkLke økríkLkku yk
rLkÞ{ fÞku Au ? – ºkeòu
2827. MkkiÚke íkusMðe økún fÞku Au ? – þw¢
2828. MkqÞo{tz¤Lkku MkkiÚke {kuxku økún fÞku Au ? – økwÁ
2829. þw¢ Ãkh MkqÞo fE rËþk{kt Wøku Au ? – Ãkrù{

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 84

 www.anamikaacademy.org 8000040575

2830. fÞwt yÄkíkw íkíð rËðkMk¤eLke çkLkkðx{kt WÃkÞkuøke Au ? – VkuMVhMk

2831. fÞk «kýe{kt Ÿ[k íkkÃk{kLk øk¼o Lkh òrík{kt Ãkrhý{u Au ? – økhku¤e
2832. ÃkËkÚkoLke økríkLke yðMÚkk ò¤ðe hk¾ðkLkk økwýÄ{oLku þwt fnu Au ? – szíð
2833. rçkøkçkUøk rÚkÞheLkku rMkØkík þkLku ÷økíkku Au ? – çkúñktzLke WíÃkr¥k
2834. fÞk ði¿kkrLkf {kLkð YrÄh sqÚkLkk «fkhku þkuæÞk ? – fk÷o ÷uLzMxuELkh
2835. fÞk YÄeh swÚkðk¤e ÔÞÂõíkLku MkðoËkíkk íkhefu yku¤¾ðk{kt ykðu A ? – (O) (yku)
2836. fÞk YrÄhsqÚkðk¤e ÔÞÂõíkLku Mkðoøkúkne íkhefu yku¤¾ðk{kt ykðu Au ? – AB
2837. çke. Mke. S. Lke hMke çkk¤fLku fÞk hkuøk Mkk{u yÃkkÞ Au ? – ûkÞ (xe. çke.)
2838. MkkurzÞ{ ÄkíkwLku þk{kt hk¾ðk{kt ykðu Au ? – fuhkuMkeLk
2839. ði¿kkrLkf íkw÷k yLku [÷ýe rMk¬k çkLkkððk {kxu fE r{©ÄkíkwLkku WÃkÞkuøk ÚkkÞ Au ? – {uøLkur÷Þ{
2840. MktøkeíkLkk MkkÄLkku çkLkkððk {kxu fE r{©Äkíkw ðÃkhkÞ Au ? – çkúkMk
2841. fÞk hkuøkLkk ËËeoLku zkÞkr÷MkeMkLke Mkkhðkh ykÃkðk{kt ykðu Au ? – rfzLke
2842. rðïLkk ík{k{ zkufxhku fÞk ÔÞÂõíkLkk Lkk{u MkkuøktÄ ÷u Au ? – rnÃkku¢urxMk
2843. sL{ Mk{Þu çkk¤fLku fE hMke ykÃkðe òuEyu ? – çke. Mke. S.
2844. ykÄwrLkf ykðíko hkuüf{kt yÄkíkw íkíðkuLku fE çkksw {qfðk{kt ykÔÞk Au ? – s{ýe
2845. MkÕVh {u¤ððk {kxu fE ÃkØrík yÃkLkkðkÞ Au ? – Vkþ ÃkØrík
2846. yu{kurLkÞkLkwt WíÃkkËLk Mkki «Úk{ fÞk hMkkÞýþk†eyu fÞwO níkwt ? – nuçkh
2847. þwØ çkhVLkwt øk÷LkrçktËwt fux÷wt nkuÞ Au ? – 273.15 K
2848. þwtØ ÃkkýeLkwt Wíf÷Lk®çkËw fux÷wt nkuÞ Au ? – 100o C
2849. ÃkËkÚkoLke rðrþü W»{k þkLkk Ãkh ykÄkh hk¾u Au ? – ÿÔÞLke òík
2850. ¼khík{kt WÃkøkúnku AkuzðkLkwt {wÏÞ {Úkf fÞkt ykðu÷wt Au ? – nhefkuxk
2851. ÷MkýLke ytËh hnu÷e øktÄLkwt {wÏÞ fkhý þwt Au ? – MkÕVhLkwt MktÞkusLk
2852. Ëuþ{kt hk»xÙeÞ «Þkuøkþk¤kykuLkwt MksoLkkí{ffkÞo fhðkLkwt çknw{kLk fÞk ðki¿kkrLkfkuLkk Vk¤u òÞ Au ? – zku. þktríkMðYÃk
¼xLkkøkh
2853. {Lkw»Þ{kt yþwØ ÁrÄhLkwt þwrØfhý fÞk ytøk{kt ÚkkÞ Au ? – VuVMkk{kt
2854. fÞk Ãkkf{kt «fkþMkt&÷u»kýLke r¢Þk MkkiÚke ðÄw nkuÞ Au ? – þuhze
2855. rðïLke «Úk{ yýw¼èe fE ? – V{eo-Ex÷e
2856. ½h{kt ðÃkhkíke rðãwík-Qòo fÞk yuf{{kt ðÃkhkÞ Au ? – rf÷kuðkux / yðh
2857. ¼khíkLkk {nkLk yktfzkþk†e yLku yktfzkþk†eLkk rÃkíkk{n ? – Ãke. Mke. {nkçkLkkur÷Mk
2858. yÃMkhk yýwrhyufxhLku íkiÞkh fhðk{kt {níðLkku Vk¤ku fÞk ði¿kkrLkfLkku níkku ? – hkò h{Òkk
2859. ¼khíkLkk «Úk{ f]r»k økúusÞwyux íkhefu fÞk ði¿kkrLkfLku yku¤¾ðk{kt ykðu Au ? – f{÷fktík
2860. økwÁ økúnLkk rð»kÞf yÇÞkMk {kxu fÞk ði¿kkrLkfLku yku¤¾ðk{kt ykðu Au ? – ÃkkÞkurLkÞh
2861. çkhVLke øk÷Lk økwó W»{k fux÷e Au ? – 334 J/g
2862. þhehLkwt íkkÃk{kLk {kÃkðk fÞwt Úk{kuo{exh ðÃkhkÞ Au ? – VUhLknex Úk{kuo{exh
2863. çkwÄLku MkqÞoLke ykMkÃkkh yuf Ãkrh¢{k fhíkk fux÷k rËðMkLkku Mk{Þ ÷køku Au ? - 88 rËðMk
2864. Ãk]Úðe yLku íkkhkyku ðå[uLkwt ytíkh fE ÃkØrík{kt {ÃkkÞ Au ? – Mxu÷h Ãkuhk÷ufMk

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 85

 www.anamikaacademy.org 8000040575

2865. ÷ku¾tzLkwt fkx ¾kðwt yu rð¿kkLkLke Ãkrh¼k»kk{kt fÞku VuhVkh Au ? – hkMkkÞrýf VuhVkh
2866. Lke÷ yk{oMxÙkuøku fÞk ÞkLkLku ÷ELku [tÿLke ½híke Ãkh Mkki«Úk{ Wíkhký fÞwO – yuÃkku÷ku - 11
2867. fÞku ðkÞw MfwŠíkËkÞf økýðk{kt ykðu Au ? – ykuÍkuLk
2868. fÞk ði¿kkrLkf Ãk]ÚðeLkwt ˤ Lk¬e fÞwO ? – fuðuÂLzMk
2869. íktËwhMík {kLkðeLkk þhehLkwt íkkÃk{kLk fux÷wt nkuÞ Au ? – 370 C yLku 98.6 F
2870. ¾kxe ÿkûk{kt fÞku yurMkz nkuÞ Au ? – xkxorhf
2871. ykÄwrLkf ykðíko fkuüf{kt fÞku ykðíko yÃkqýo nkuÞ Au ? – Mkkík{ku
2872. Úk{o÷ rðãwík {Úkfku{kt yLku LkkLkk-{kuxk ykiãkurøkf yuf{ku{kt fÞk «fkhLkk ¾rLks fku÷MkkLkku WÃkÞkuøk ÚkkÞ Au ? –
r÷øLkkEx
2873. [tÿ hkus fux÷e r{rLkx {kuzku Qøku Au ? – 4 r{rLkx
2874. Mk{økú yðfkþe [tËhðk{kt fux÷k íkkhk {tz¤ku ykðu÷e Au ? – 88
2875. MkkçkwLkk WíÃkkËLk{kt fE ykzÃkuËkþ {¤u Au ? – Âø÷Mkhku÷
2876. MkkuÕzh{kt fE çku ÄkíkwykuLku fkhýu huý ÚkkÞ Au ? – sMkík yLku f÷kE
2877. {kuLkkuÍkEx huíke{ktÚke fE Äkíkw {¤u Au ? – ÚkkurhÞ{
2878. V¤kuLkk yÇÞkMk MktçktÄe rð¿kkLk ? – Ãkku{ku÷kuS
2879. r÷øLkkEx{kt fkçkoLkLkwt «{ký ÷øk¼øk fux÷k xfkt nkuÞ Au ? – 28 Úke 30%
2880. rçkxw{eLkMk{kt fkçkoLkLkwt «{ký ÷øk¼øk fux÷k xfk nkuÞ Au ? – 78 Úke 86%
2881. hu÷ðu yuÂLsLk{kt fÞk «fkhLkk ¾Lkes fku÷MkkLkkut WÃkÞkuøk ÚkkÞ Au ? – r÷øLkkEx
2882. MkqÞo{tz¤Lkku fÞku økún ÷k÷ htøkLkku Au ? – {tøk¤
2883. LkuE÷ Ãkku÷eMkLku Lk¾ ÃkhÚke Ëqh fhðk {kxu ðÃkhkíkku «ðkne{kt þkLkku WÃkÞkuøk ÚkkÞ Au ? – yurMkxkuLk
2884. yktçk÷e{kt fÞku yurMkz nkuÞ Au ? – xkxorhf yurMkz
2885. ÷kuneLkk ËçkkýLkk rLkÞtºký MkkÚku fE ytík:Mkkðe økútrÚk òuzkÞu÷e Au ? – yurzÙLk÷
2886. fku»kLkwt Mkðo«Úk{ yð÷kufLk fÞk ði¿kkrLkfu fÞwO níkwt ? – hkuçkxo nwf
2887. ÚkúkuBçkku ÷kErMkMkLke Mkkhðkh fÞk hkuøkLkk ËËeo {kxu yÃkkÞ Au ? – Ãkuhkr÷rMkMk
2888. fÞk økúnLkk [kh {kuxk WÃkøkúnku økur÷r÷ÞLk Mkuxu÷kExMk íkhefu yku¤¾kÞ Au ? – økwÁ
2889. MkqÞoLke MkkiÚke LkSfLkku økún ? Ãk]ÚðeLke MkkiÚke LkSfLkku økún ? çkwÄ, þw¢
2890. þw¢rÃkz{ktÚke WíÃkÒk Úkíkku ytík:Mkkð fÞku ? – xuMxkuMxuhkuLk
2891. fE Ãkÿrík îkhk ðLkMÃkrík{kt EåALkeÞ ÷ûkýku ÷kðe þfkÞ Au ? – ykhkuÃký
2892. fÞk íkíðLkku Ãkh{kýw¢{ktf MkkiÚke ykuAku Au ? – nkEzÙkusLk
2893. fku»kLkku fÞku ¼køk ðkhMkkøkík ÷ûkýku {kxu sðkçkËkh Au ? – htøkMkqºk
2894. [tÿLku Ãk]ÚðeLke ykMkÃkkMk yuf Ãkrh¢{ý fhíkk fux÷ku Mk{Þ ÷køku Au ? - 27.3 rËðMk
2895. fÞk çku økúnku Ãkh MkqÞo Ãkrù{ rËþk{kt Qøkíkku Ëu¾kÞ Au ? – þw¢ yLku ÞwhuLkMk
2896. Sðkðþu»kku {wÏÞíðu fÞk «fkhLkk ¾zfku{ktÚke {¤e ykðu Au ? – s¤f]ík
2897. þhehLkwt Mkk{kLÞ íkkÃk{kLk 37o C nkuÞ Au, ßÞkhu ð]»ký fkuÚk¤eLkwt ykËþo íkkÃk{kLk fux÷wt økýkÞ ? – 34o C
2898. Ã÷wxkuLkk òuzeÞk çktÄw suðk WÃkøkúnLku fÞk Lkk{Úke yku¤¾ðk{kt ykðu Au ? – þuhkuLk
2899. økwÁ økún Ãk]Úðe fhíkk fË{kt fux÷k økýku {kuxku Au ? – 1400 økýku {kuxku

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 86

 www.anamikaacademy.org 8000040575

2900. MkqÞo{tz¤Lkk çkÄk økúnku Ãkife fÞku økún Ähe¼ú{ýLke árüyu MkkiÚke ykuAku Mk{Þ ÷u Au ? – økwÁ
2901. {tøk¤ økún WÃkh fÞk çku LkkLkk WÃkøkúnku ykðu÷k Au ? – VkuçkkuMk yLku ze{kuMk
2902. MkqÞo{tz¤{kt MkkiÚke Äe{e økríkyu Vhíkku økún fÞku Au ?- þw¢
2903. ÃkkŠfLkLMk þhehLkk fÞk yðÞð MkkÚku Mktf¤kÞu÷ Au ? – {øks
2904. ðhMkkËLkk Ãkkýe{kt fÞwt rðxk{eLk hnu÷wt Au ?- rðxk{eLk çke12
2905. DNALkwt Mkki«Úk{ {kuz÷ fÞk rð¿kkLkeykuyu hsq fÞwO ? – suBMk ðkuxMkLk yLku £kÂLMkMk ¢ef
2906. LÞwÂõ÷Þh rVrÍfMk yLku fkuÂM{f rfhýkuLkwt LkkUÄÃkkºk MktþkuÄLk fÞk ¼khíkeÞ ði¿kkrLkfu fÞwO ? – {u½LkkÚk Mknk
2907. økúnkuLke økríkLkk rLkÞ{ku fkuýu ykÃÞk ? – fuÃ÷h
2908. «kýe yLku {Lkw»ÞLkk ðíkoLkLkku yÇÞkMk fhíkwt rð¿kkLk fÞwt ? – MkkÞfku÷kuS ({Lkkurð¿kkLk)
2909. fk¤e fÃkkMkLke s{eLk çkeò fÞk Lkk{Úke yku¤¾kÞ Au ? – huøkwh
2910. Mkk{kLÞ heíku {kLkðþheh{kt ÷kuneLkwt Ëçkký fux÷wt nkuðwt òuEyu ? – 120/80
2911. ÷kune{ktLkk hfíkfýLkwt ykÞw»Þ fux÷k rËðMkLkwt nkuÞ Au ? – 120 rËðMk
2912. ÷kune{ktLkk ïuíkfýLkwt ykÞw»Þ fux÷k rËðMkLkwt nkuÞ Au ? – 2 Úke 5 rËðMk MkwÄe
2913. ËwrLkÞkLkku MkkiÚke Íuhe ÃkËkÚko fÞku – ÃkkuxurþÞ{ MkkELkkEz
2914. yðfkþ{kt sLkkh «Úk{ «kýe fÞwt ? – fqíkhe (÷kEfk)
2915. ËeðkLke ðkx{kt íku÷ fÞk rMkØkíkLku fkhýu WÃkh [Zu Au ? – fu»kkf»koý
2916. «k[eLk Mk{Þ{kt ¼khík{kt ðkZfkÃk ûkuºku MkV¤ ÚkLkkh {nkLk ði¿kkrLkf ? – Mkw©qík
2917. [kÕMko zkŠðLku fÞku rMkØktík ykÃÞku ? – «kf]ríkf ÃkMktËøkeLkku rMkØktík
2918. nu÷eLkku Äw{fuíkw Ëh fux÷k ð»kuo LkSf ykðu Au ? – 76 ð»kuo
2919. ¼khíkLkwt Mkki «Úk{ MðËuþe Mkuxu÷kEx ÷kU[ Ônef÷ fÞwt ? – PSLV-C-6
2920. {u÷urhÞkLkk hkuøk {kxu sðkçkËkh MkSð fÞku Au ? – Ã÷kÍ{kurzÞ{ ðkEðufMk
2921. Ãkh{kýwðkËLkk rMkØktíkLkk «ýuíkk fkuý Au ? – zkÕxLk
2922. íkhíkk ÃkËkÚkoLkku rMkØktík fkuýu ykÃÞku ? – ykŠf{ezeÍ
2923. {eLkk{kxk hkuøk þuLkk îkhk ÚkkÞ Au ? – {hfÞwhe
2924. E÷urõxÙf çkÕçk{kt ykðu÷ rV÷k{uLx íkkh þuLkk çkLku÷k nkuÞ Au ? – xtøkMxLk
2925. ¼khík{kt {kuxk{kt {kuxwt LÞwÂõ÷Þh Ãkkðh rhyufxh fÞkt ykðu÷wt Au ? – íkkhkÃkwh
2926. {kLkðeLkk W˼ð rðfkMk yLku rðMíkhýLkk yÇÞkMkLkwt rð¿kkLk fÞk Lkk{u yku¤¾kÞ Au ? – yuLÚkúkuÃkku÷eS
2927. {kþo økuMk yux÷u fÞku ðkÞw ? – r{ÚkuLk
2928. ONGC Lkwt ÃkqÁt Lkk{ þwt Au ?- ykuE÷ yuLz Lku[h÷ økuMk fkuÃkkuohuþLk
2929. þhehLke {q¤¼qík [ÞkÃk[ÞLke r¢Þk {kxuLkk sYhe ytík:Mkkðku fE økútrÚk{ktÚke {¤u Au ? – rÃkåÞwxhe
2930. LkkuLkMxef ðkMkýku Ãkh þkLkwt fkuxªøk ÷økkzkÞ Au ? – xuV÷kuLk
2931. ykÚkðýLke r¢Þk îkhk fÞku ðkÞw WíÃkÒk ÚkkÞ Au ? – fkçkoLk zkÞkufMkkEz
2932. ÃkuxÙkur÷Þ{Lkwt rðþwrØfhý fE ÃkØrík îkhk ÚkkÞ Au ? – rð¼køkeÞ rLkMÞtË ÃkØrík
2933. fE ÃkØrík îkhk nkEzÙòuLk ðkÞw{ktÚke yu{kurLkÞk çkLkkððk{kt ykðu Au ? – nuçkh ÃkØrík nkEzÙkusLk
2934. økwshkík{kt fÞk MÚk¤u Úk{o÷ Ãkkðh MxuþLk çk¤íký íkhefu fwËhíke ðkÞwLkku WÃkÞkuøk ÚkkÞ Au ? – Äwðkhý ¾kíku
2935. Mkk{kLÞ íkkÃk{kLku fE yÄkíkw «ðkne nkuÞ Au ? – çkúku{eLk

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 87

 www.anamikaacademy.org 8000040575

2936. Mkk{kLÞ íkkÃk{kLku fE Äkíkw «ðkne nkuÞ Au ? – Ãkkhku

2937. MkkiÚke Mk¾ík{kt Mk¾ík yÄkíkw fÞwt Au ? – EhezeÞ{
2938. MkkiÚke ¼khu{kt ¼khu íkíð fÞwt ? – ÞwhuLkeÞ{
2939. hk»xÙeÞ rð¿kkLk MktMÚkk fÞk ykðu÷e Au ? – çkUø÷kuh
2940. rxrfx MktøkúnLkwt rð¿kkLk fÞk Lkk{u yku¤¾kÞ Au ? – rV÷kxu÷e
2941. ðMíkeLkku rMkØktík fkuýu ykÃÞku ? – {kÕÚkMk
2942. økkuçkhøkuMkLkku {wÏÞ ½xf fÞku Au ? – r{ÚkuLk ðkÞw
2943. «kurxLkLkku çktÄkhýeÞ yuf{ fÞku Au ? – yur{Lkku yurMkz
2944. yVeý{kt fÞwt Íuhe ÿÔÞ hnu÷wt Au ? – {kŠVLk
2945. E÷ufxÙkuLkLke þkuÄ fkuýu fhe ? – Úkku{MkLk
2946. yuf nkuMko Ãkkðh çkhkçkh fux÷k ðkux ÚkkÞ ? – 746
2947. rðLkuøkh (Mkhfku) yux÷u fÞwt yurMkz ? – yurMkxef yurMkz
2948. zku. rð¢{ Mkkhk¼kE MÃkuMk MkuLxh fÞk ykðu÷wt Au ? – ÚkwBçkk (fuh¤)
2949. ¼khík{kt fE «Úk{ yýw¼êe Lkk¾ðk{kt ykðe ? – yÃMkhk
2950. yuf hkrþ{kt MkqÞo ÷øk¼øk fux÷k rËðMk MkwÄe hnu Au ? – 30 rËðMk
2951. nkMÞ ðkÞw íkhefu fÞku ðkÞw yku¤¾kÞ Au ? – LkkExÙuMk ykufMkkEz
2952. ÃkkýeLkk Lk¤{ktÚke xÃkfíkkt xeÃkk økwýÄ{oLkk ÷eÄu økku¤kfkh økrík fhu Au ? – Ãk]cíkýkð
2953. ¼kiríkfþk†Lkk rÃkíkk – ykŠf{ezeÍ
2954. zutøÞw íkkð fÞk {åAhLkk fhzðkÚke ÚkkÞ Au ? – yurzMke Ersró
2955. ykÄwrLkf hkufuxLkk rÃkíkk – hkuçkxo yu[. økkuzkzo
2956. ðxkýkLkk Akuz ÃkhLkk «Þkuøk îkhk ykLkwðktrþfíkkLkku rMkØktík fkuýu þkuæÞku ? – {uLz÷
2957. fÞk rðxk{eLkLke WýÃkÚke Mfðeo ÚkkÞ Au - rðxk{eLk -Mke
2958. fkuÂMxf MkkuzkLkwt hkMkkÞrýf Lkk{ sýkðku ? – MkkurzÞ{ fkçkkuoLkux
2959. MkqÞo{tz¤Lkk fÞk økúnLku Ãk]ÚðeLke çknuLk økýðk{kt ykðu Au ? – þw¢
2960. ÃkqArzÞk íkkhk íkhefu fkuý yku¤¾kÞ Au ? – Äq{fuíkw
2961. fkuE ÔÞÂõíkLkwt ÁrÄhsqÚk yku «fkhLkwt Au íkku fÞk «fkhLkwt YrÄh ÷E þfu Au ? – yku (O)
2962. Þktrºkf {þeLk (r÷Vx)Lkk þkuÄf fkuý níkk ? – yur÷þk ykurxMk
2963. rðï{kt sL{u÷ «Úk{ xuMx xÞqçk çkuçkeLkwt Lkk{ þwt hk¾ðk{kt ykÔÞwt níkwt ? - ÷qEMk òuLk çkúkWLk
2964. MkqÞo{tz¤Lkku MkkiÚke LkkLkku WÃkøkún fÞku Au ? – rz{kuMk
2965. MkqÞo{tz¤Lkku MkkiÚke {kuxku WÃkøkún fÞku Au ? – økrLk{uz
2966. ÃkurLkrMkr÷LkLke þkuÄ fkuýu fhe níke ? – yu÷ufÍkLzh V÷u®{øk
2967. [tÿLke MkÃkkxe Ãkh Lkhe ykt¾u Ëu¾kíkk fk¤k Äku¤k suðk «ËuþkuLku fÞk Lkk{Úke yku¤¾ðk{kt ykðu Au ? – {kheÞk
2968. {Ä{k¾eLkwt SðLk[¢ fux÷k rËðMkLkwt nkuÞ Au ? - 7 rËðMk
2969. VuÄku{exhLkk WÃkÞkuøk þk {kxu fhe þfkÞ ? – ËrhÞkLke ŸzkE {kÃkðk
2970. ytÄsLkku {kxu fkøk¤ ÷¾ðk {kxu fÞwt Þtºk ðÃkhkÞ Au ? – rzVxkVkuLk
2971. {kýMkLke {nkfkÞíkk yLku ðk{Lkíkk fE økútrÚkLku yk¼khe Au ? – rÃkåÞwxhe økútrÚk

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 88

 www.anamikaacademy.org 8000040575

2972. fku»kLke Mkki«Úk{ {krníke fÞk ði¿kkrLkfu ykÃke ? – hkuçkxo nqf

2973. ËuzfkLkwt ði¿kkrLkf Lkk{ sýkðku – hkLkkxkEøkúeLkk
2974. ðkEhMkLke h[Lkk{kt «kuxeLkLkk çkLku÷k ykðhýLku þwt fnu Au ? – fuÂÃMkz
2975. {u÷urhÞk hkuøk {kxu sðkçkËkh Mkqû{Sð fÞku Au ? – Ã÷kÍ{kurzÞ{ ðkÞðuõMk
2976. ðkMke V¤kuLkk hMk{kt yLku Ënª{k fÞku Mkqû{Sð nkuÞ Au ? – ÞeMx
2977. ÞwhurLkÞ{Lkk Ãkh{kýwLkwt rð¾tzLk Mkki«Úk{ fÞk ði¿kkrLkfu fÞwO níkwt ? – ykuxkunkLk
2978. fÞk økúnLku MkkiÚke ðÄw WÃkøkún Au ? – þrLk
2979. {UøkuLkeÍ fk[e ÄkíkwÚke þwt çkLku Au ? – ÃkkÞhkuÕÞuMkkEx
2980. yuÕÞwr{rLkÞ{ ÄkíkwLkwt Lkk{ sýkðku ? – çkkufMkkEx
2981. {kLkðeLkk yktíkhzk{kt rLkðkMk fhíkk çkufxurhÞk fÞk Au ? – E-fku÷kÞe
2982. rçk÷kzeLkku xkuÃk fÞk «fkhLke ðLkMÃkrík Au ? – Vwøk
2983. {kLkðLkwt ði¿kkrLkf Lkk{ þwt Au ? – nku{ku MkuÃkeÞLMk
2984. fwËhík{kt {wõík MðYÃku fux÷k yÄkíkw íkíðku ykÔÞk Au ? – 22
2985. rðMVkuxfku yLku stíkwLkkþfku çkLkkððk {kxu þkLkku WÃkÞkuøk ÚkkÞ Au ? – MkÕVh
2986. ÷ªçkw{kt fÞku yurMkz nkuÞ Au ? – MkkExÙef yurMkz
2987. xkxk EÂLMxxÞqx ykuV Vtzk{uLx÷ heMk[o MktMÚkk fÞk ykuð÷e Au ? – {wtçkE
2988. ¼khík{kt fku÷fkíkk ¾kíku hurzÞku xÙkLMkr{xªøkLke MÚkkÃkLkk fkuýu fhe níke ? – þeþehfw{kh r{ºkk
2989. ‘Ä yÃkh yux{kuÂMVÞh’ økútÚkLkk h[rÞíkk fkuý Au ? – rþrþhfw{kh r{ºkk
2990. fkìÃkh MkÕVuxLkwt Mkk{kLÞ Lkk{ þwt Au ? – {kuhÚkqÚkq
2991. ÷ku¾tz WÃkh fkx ÷køkðk{kt fÞku ðkÞw {níðLkku ¼køk ¼sðu Au ? – ykìÂõMksLk
2992. yðksLke ½Lkíkk {kÃkðk {kxu fÞku yuf{ ðÃkhkÞ Au ? – zuMke{÷
2993. fÞk htøkLkk íkkhkLke MkÃkkxe ÃkhLkwt íkkÃk{kLk MkkiÚke ðÄkhu nkuÞ Au ? - ¼qthk
2994. fÞk htøkLkk íkkhkLke MkÃkkxe ÃkhLkwt íkkÃk{kLk MkkiÚke ykuAwt nkuÞ Au ?- ÷k÷
2995. çkkýhs íkkhk{ktÚke Lkef¤íkk «fkþLkk rfhýkuLku Ãk]Úðe Ãkh ÃknkU[íkk fux÷k ð»ko ÷køku Au ? - 770 ð»ko
2996. fktríkð]ík Ãkh MkqÞoLku yuf [¢ Ãkqýo fhíkk fux÷ku Mk{Þ ÷køku Au ? - 1 ð»ko
2997. Ãk]Úðe ÃkkuíkkLke Ähe Ãkh fE rËþk{kt Vhu Au ? – Ãkrù{Úke Ãkqðo
2998. Ãk]Úðe ÃkkuíkkLke Ähe Ãkh yuf ¼ú{ý Ãkqýo fhíkk fux÷ku Mk{Þ ÷køku Au ? - 23 f÷kf 56 r{rLkx
2999. {u÷urhÞk Lkk{Lkku hkuøk fÞk Mk]û{SðLkk {åAh îkhk ÚkkÞ Au ? – yuLkkuVe÷eMk {kËk {åAh
3000. ¼khíkLkk fÞk {nkLk ði¿kkrLkf rðï{kt Mkki«Úk{ ðkÞh÷uMk yLku xur÷økúkVLkk ûkuºku «ÞíLkku þY fÞko níkk ? – zku.
søkËeþ[tÿ çkkuÍ
3001. zkÞkr÷MkeMk – fezLke rçk{khe{kt
3002. {k¾ý{kt fÞku yurMkz nkuÞ Au ? – çÞwrxÙf
3003. rËÕne{kt ykðu÷ stíkh-{tíkh ðuÄþk¤kLkk h[rÞíkk ? – MkðkE sÞ®Mkn çkeòu
3004. ðLkMÃkríkykuLkwt ðøkeofhý íku{Lkk økwýÄ{kuoLkk ykÄkhu ði¿kkrLkf Äkuhýu Ãkwhðkh fkuýu fÞwO ? - ¼økðkLk÷k÷ ELÿSík
3005. rMkØktík rþhku{ýe økútÚkLkk ÷u¾f ? ¼kMfhk[kÞo
3006. rn{k÷Þ yu fÞk ¾zfLkwt WËknhý Au ? s¤f]ík

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 89

 www.anamikaacademy.org 8000040575

3007. fku÷Mkkuyu fÞk ¾zfLkwt WËknhý Au ? – s¤f]ík

3008. ¾kuhkf{kt rðxkr{Lk-yuLke WýÃkýe fÞku hkuøk ÚkkÞ Au ? – htíkkĤkÃkýwt
3009. yknkh{kt rðxk{eLk-çkeLke WýÃkÚke fÞku hkuøk ÚkkÞ Au ? – çkuheçkuhe
3010. þheh{kt çkÄk ¼køkku{kt yuÂõMksLk fkuý ÃknkU[kzu Au ? – ne{kuø÷kuçkeLk
3011. rnLËw hMkkÞýþk†Lkk EríknkMkLkk h[rÞíkk fkuý Au ? - «VwÕ÷[tÿ hkuÞ
3012. fku»kLke fE ytrøkfkLku fku»kLke ykí{Äkíkf fkuÚk¤e / ytrøkfk fnu Au ? - ÷kEMkkuÍku{
3013. fE Äkíkw çkufxurhÞkLku nkrLk ÃknkU[kzu Au ? – yuÕÞwr{rLkÞ{
3014. nkuÂMÃkx÷{kt f]rºk{ ïkMk {kxu ykÃkðk{kt ykðíkk ykuÂõMksLk ðkÞwt fÞk økuMkLkwt r{©ý nkuÞ Au ? – LkkExÙkusLk
3015. f÷kuhkuVe÷{kt {wÏÞíðu þwt nkuÞ Au ? – {uøLkurþÞ{
3016. nkzfk yLku ËktíkLkk çktÄkhý{kt fÞku hkMkkÞrýf ÃkËkÚko hnu÷ku Au ? fuÂÕþÞ{ VkuMVux
3017. fÞku yurMkz ykt¾{kt Lkkt¾e þfkÞ Au ? – çkkurhf yurMkz
3018. ¾kãMkk{økúeykuLku Mkwhrûkík hk¾ðk {kxu fÞku yurMkz ðÃkhkÞ Au ? – çkuLòuEf yurMkz
3019. «Úk{ yux{çkkuBçkLkwt Lkk{ þwt níkwt ? – r÷x÷ çkkuÞ
3020. Lkhe ykt¾u Ëu¾kíkku ykfkþ{kt MkkiÚke íkusMðe íkkhku fÞku ? – ÔÞkÄ
3021. Ëhuf [wtçkfLku fux÷k Äúwð nkuÞ Au ? – 2
3022. rðãwík ÂMÚkrík{kLkLkku yuf{ þku Au ? – ðkuÕx
3023. ÷ku÷fLkk rLkÞ{ku fkuýu ykÃÞk ? – øku÷ur÷Þku
3024. økríkLkk rLkÞ{kuLke þkuÄ fkuýu fhe ? – LÞqxLk
3025. fwËhíke hçkthLkwt hMkkÞrýf Lkk{ þwt Au ? - ÷uxufMk
3026. ÃkrLkrMkr÷Lk þk{ktÚke çkLkkððk{kt ykðu Au ? – Vwøk
3027. fÞk fÞk rðxkr{LkkuLkwt rLk{koý ykÃkýk þheh{kt ÚkkÞ Au ? – rðxk{eLk-D, rðxk{eLk-K
3028. ÁrÄh ò{e sðk {kxu sYhe rðxk{eLk fÞwt ? – rðxk{eLk fu
3029. fwËhíkLkk çkÄk íkíðku{kt Mkk{kLÞ heíku fÞku yurMkz nkuÞ Au ? – yurMkrxf yurMkz
3030. ¾kuhkf{kt þfohkLke fMkkuxe {kxu ÿkðýLkku WÃkÞkuøk ÚkkÞ Au ? – çkuLkurxfLkwt ÿkðý
3031. ÓËÞhkuøk {kxu sðkçkËkh íkíð fÞwt ? – fku÷uMxÙku÷
3032. þhehLkwt Mk{íkku÷Ãkýwt fkuý ò¤ðu Au ? – LkkLkwt {øks
3033. y¼Þ ËeðkuLkk þkuÄLk fkuý níkk ? – ntVe zuðe
3034. {kýMkLkk {]íÞw çkkË ykt¾Lkwt ËkLk fux÷k Mk{Þ MkwÄe{kt fhe þfkÞ Au ? - 6 f÷kf
3035. ËkY {kÃkðk {kxuLkku yuf{ fÞku Au ? – nkuøk nkìxMk
3036. ËrhÞkE ytíkh {kÃkðk {kxuLkku yuf{ fÞku Au ? – Lkkuxef÷ {kE÷
3037. 1 Lkkurxf÷ {kE÷ = ........ {exh - 185h {exh
3038. MkqÞoLkk Ãkkhòtçk÷e rfhýkuÚke ykÃkýwt hûký fÞwt Ãkz fhu Au ? – ykuÍkuLk
3039. ykÃkýk Ëuþ{kt ÃkkýeLkk þwrØfhý {kxu fE MktMÚkkyu f÷kurhLkLke rxfzeyku çkLkkðu÷e Au ? – NEERI
3040. fE ÄkíkwLku Ãkkýe{kt Lkk¾íkk Mk¤øke QXu Au suÚke íkuLku fuhkuMkeLk{kt hk¾ðe Ãkzu Au ? – Mkku®zÞ{
3041. nzfðkLke hMkeLkk þkuÄf fkuý níkk ? - ÷qE Ãkkïh
3042. çk÷wLk{kt fÞku ðkÞw ¼hðk{kt ykðu Au ? – rnr÷Þ{

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 90

 www.anamikaacademy.org 8000040575

3043. fkufku{kt fÞku W¥kusLk ÃkËkÚko nkuÞ Au ? – rÚkÞkuçkúkur{Lk

3044. ykÃkýk þheh{kt ykþhu fux÷k ¾Lkesíkíðku ykðu÷k Au ? - 27
3045. ÃkkýeLkku sÚÚkku {kÃkðk {kxu fÞk yuf{Lkku WÃkÞkuøk ÚkkÞ Au ? – fÞwMkuf
3046. «fkþLke íkhtøk÷tçkkELkku yuf{ fÞku Au ? – yutøkMxÙku{
3047. 1 yutøkMxÙku{ yux÷u ...... {exh. – 10-10 {exh
3048. xkEVkuEz Lkk{Lkku hkuøk fÞk çkufxurhÞkÚke ÚkkÞ Au ? – MkkÕ{kuLku÷ xkEVe
3049. AIDS Lkwt ÃkwÁ Lkk{ sýkðku – yufðkÞzo EBÞwLkku zurVrMkÞLMke rMkLzÙku{
3050. ûkÞ hkuøk fÞk çkufxurhÞkÚke ÚkkÞ Au ? – {kÞfku çkufxurhÞ{ xÞwçkh fÞw÷kurMkMk
3051. ðLkMÃkríkLkku fÞku Akuz ykÃkýLku 24 f÷kf ykuÂõMksLk ykÃku Au ? – íkw÷Mke
3052. MkkiÚke {kuxku yLku «Úk{ þkuÄkÞu÷ku ÷Äwøkún fÞku ?- rMkrhÞMk
3053. ðkíkkðhýLkwt MkkiÚke Lke[uLkwt Míkh fÞwt ? – xkuÃkkuÂMVÞh
3054. ðkíkkðhýLke nðk{kt MkkiÚke ðÄw «{ký fÞk ðkÞwLkwt Au ? – LkkExÙkusLk
3055. nðk{kt LkkExÙkusLkLkwt «{ký fux÷wt Au ? – 78%
3056. nðk{kt ykuÂõMksLkLkwt «{ký fux÷wt Au ? – 21%
3057. nðk{kt fkçkoLk zkÞkufMkkEzLkwt «{ký fux÷wt Au ? – 0.03%
3058. ELV÷wyuLÍk (V÷w) hkuøk {kxu fÞk «fkhLkku hkuøkfkhf MkSð sðkçkËkh Au ? – r{fMkkuðkÞhMk
3059. {÷urhÞk hkuøk {kxu fÞk «fkhLkku hkuøkfkhf MkSð sðkçkËkh Au ? – Ã÷kÍ{kurzÞ{ ðkÞðufMk
3060. fku÷uhk hkuøk fÞku çkufxurhÞkÚke ÚkkÞ Au ? – rðrçkúÞku fku÷uhe
3061. zkÞurhÞk Lkk{Lkku hkuøk fÞk Mkwû{Sð îkhk ÚkkÞ Au ? – ®Mkøk÷k çkufxurhÞk
3062. huz zuxkçkwf{kt fÞk MkSðkuLke ÞkËe nkuÞ Au ? – Lkkþ«kÞ: ðLÞSðku
3063. fÞk «fkhLke s{eLk ðÄw Ãkkf WíÃkkËLk {kxu W¥k{ økýkÞ Au ? – fktÃkLke s{eLk
3064. {kuxh yLku fkhLke çkuxhe{kt fÞku yurMkz ðÃkhkÞ Au ? – MkÕVÞwrhf yurMkz
3065. rðãwík yðhkuÄLkk rMkØktíkLkk þkuÄf fkuý níkk ? – ykun{
3066. rnÃkuxkExeMk A yLku B ðkEhMkÚke Úkíkku hkuøk fÞku Au ? – f{¤ku
3067. fÞk hkuøkLkk ËËeoLku Ãkkýe Ëu¾kzðk{kt ykðuíkwt LkÚke ? – nzfðk
3068. yuEzMk hkuøk fÞk rð»kkýwÚke ÚkkÞ Au ? – HIV1 HIV2
3069. nðk{kLk MktçktÄe {krníke {u¤ððk {kxu ¼khíku fÞku WÃkøkún íkhíkku {wfÞku Au ? – METSAT
3070. 12 #[ =........ Vqx - 1 Vqx
3071. fÞku ðkÞw ¼ªsðu÷k ¼qhk r÷x{Mk ÃkuÃkhLku ÷k÷ çkLkkðu Au ? – fkçkoLk zkÞkufMkkEz
3072. çkk¤fLku {kíkkLkk ËqÄLku çkË÷u ykuAk «kuxeLk yLku ykuAe þÂõíkðk¤k ¾kuhkf ykÃkðkÚke fÞku hkuøk ÚkðkLke Mkt¼kðLkk
Au ? – {hkM{Mk
3073. «kuxeLkLke ðÄw Ãkzíke QýÃkÚke fÞku hkuøk ÚkkÞ Au ? – fðkurþÞkufkuh
3074. Ãk]ÚðeLkk Ãkuxk¤{kt hnu÷k ¾Lkes MktÃkr¥k fu f]r»k rð»kÞf ÃkkfkuLke WÃkòuLkku ytËks {¤uððk fÞk «fkhLkku WÃkøkún
WÃkÞkuøk{kt ÷uðkÞ Au ? – rh{kux Mku®LMkøk
3075. yÂøLkLkwt þ{Lk fhðk {kxu fÞk ðkÞwLkku WÃkÞkuøk ÚkkÞ Au ? – ytøkkh ðkÞw (fkçkoLk zkÞkufMkkEz)
3076. ç÷uf fðkxoh yLku yuLÚkúkufMk hkuøk þkLkkÚke ÚkkÞ Au ? – çkufxurhÞk

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 91

 www.anamikaacademy.org 8000040575

3077. {ktzâk yu fÞk Ãkk÷íkwt «kýeLke òík Au ? - ½uxk

3078. ßÞkuríkLke íkeðúíkkLkku {q¤¼qík yuf{ fÞku Au ? – fuLzu÷k
3079. yknkh{kt ÷kuníkíðLke QýÃkÚke fÞku hkuøk ÚkkÞ Au ? – Ãkktzwhkuøk
3080. yknkh{kt rðxk{eLk-MkeLke QýÃkÚke fÞku hkuøk ÚkkÞ Au ? – Mfoðe
3081. MkqÞo – Zk÷ íkhefu fÞk «fkhLkk fk[Lkku fÞku hkuøk ÚkkÞ Au ? – Vkuxku£ur{f
3082. ÷e÷e ðLkMÃkríkLkku ÷e÷ku htøk fÞk ÃkËkÚkoLku yk¼khe Au ? – nheíkîÔÞ
3083. ¾z¾rzÞku hkuøk fÞk Ãkkf{kt òuðk {¤u Au ? – zktøkh
3084. økuÁ Lkk{Lkku hkuøk fÞk Ãkktf{kt òuðk {¤u Au ? - ½ô
3085. Ã÷kMxh ykuV ÃkurhMk{kt þwt W{uhðkÚke Mkuxu®÷øk{kt ðÄkhku ÚkkÞ Au ? – {eXwt
3086. ÷kuneLke þwrØ {kxu fÞwt rðxk{eLk sYhe Au ? – rðxk{eLk-Mke
3087. xÞwçk-xkÞh økLk ÃkkWzh çkLkkððk {kxu þkLkku WÃkÞkuøk ÚkkÞ Au ? – fkçkoLk ç÷uf
3088. LÞq{kurLkÞk þk{ktÚke Úkíkku hkuøk Au ? – çkufxuheÞk
3089. ykÚkðý {kxu fE VwøkLkku WÃkÞkuøk ÚkkÞ Au ? – ÞeMx
3090. [kELkk økúkMk þwt Au ? - ÷e÷
3091. hkEÍkurçkÞ{ çkufxurhÞkLkwt fkÞo þwt Au ? – LkkExÙkusLk MÚkkÃkLk
3092. yuf {kE÷..... V÷ktøk – 8
3093. Úk{kuozkELkur{f íkkÃk{kLkLkku {q¤¼qík yuf{ fÞku Au ? – fuÂÕðLk
3094. Ã÷uøkLkk Mkqû{SðkuLkku ðknf fkuý Au – WËh, [kt[z
3095. yMÚk{k hkuøk þhehLkk fÞk ytøkLku nkrLk ÃknkU[kzu Au ? – VuVMkwt, ïkMkLk¤e
3096. rðxkr{Lk-MkeLkwt hkMkkÞrýf Lkk{ sýkðku – yuMfkuoçkef yurMkz
3097. sLkurLÿÞLkwt fkÞo ÞkuøÞ heíku fhðk{kt fÞwt rðxkr{Lk MknkÞ¼qík ÚkkÞ Au ? – rðxk{eLk-E
3098. ÃkwÁ»kku{kt LkÃkwMkfíkk{kt yLku †eyku{kt ðtæÞíð fÞk rðxkr{LkLke QýÃkÚke ÚkkÞ Au ? – rðxkr{Lk-E
3099. rðxkr{Lk-E Lkwt hkMkkÞrýf Lkk{ þwt Au ? – xufkuVuhku÷
3100. yur÷Mk xuMx fÞk hkuøk {kxu fhðk{kt ykðu Au ? – yuEzMk
3101. ònuh ¾çkhku {kxu ðkÃkhðk{kt ykðíkk rðãwík çkkuzo{kt fÞku htøkeLk ðkÞw ¼hðk{kt ykðu Au ? – rLkÞkuLk
3102. fwrºk{ ðhMkkË {kxu fÞku ÃkkWzh ðÃkhkÞ Au ? – rMkÕðh LkkExÙux
3103. ík{kfw{kt WAhíkku rð»kkýwt fÞku Au ? – xkuçkufku {kuÍuf ðkÞhMk
3104. ÓËÞ çkË÷ðkLkwt Mkki «Úk{ ykuÃkhuþLk fkuýu fÞwO ? – r¢rïLk çkLkkoz
3105. íkkhkykuLkk sL{ yLku {]íÞw rðþuLkk rMkØktíkkuLke ¼ux fÞk ði¿kkrLkfu ykÃke ? – zku. Mkwçkú{ÛÞ{ [tÿþu¾h
3106. nehk{k hnu÷e yÕÃk«{ký økúuVkEx yþwrØLkk zk½Lku þwt fnu Au ? – fkçkkuoLkux
3107. {fkLk yLku yiríknkrMkf E{khíkku Ãkh LkwfMkkLk fhLkkh ðkÞw fÞku Au ? – MkÕVh zkÞkufMkkEz
3108. fBÃÞwxhLke þkuÄ fkuýu fhe ? – [kÕMko çkuçkuÍ
3109. rçkøkçkUøk rÚkÞheLkku rMkØktík fkuýu ykÃÞku níkku ? – ßÞkuso øku{k
3110. økksh, Vq÷kðh, fkuçkes yLku ðLkMÃkríksLÞ íku÷Lkku yknkh{kt Mk{íkku÷ heíku WÃkÞkuøk fhðkÚke fÞwt rðxk{eLk {¤u
Au ? – rðxkr{Lk-K
3111. rÃkåÞwxhe økútrÚk þhehLkk fÞk ¼køk{kt ykðu÷e Au ? – {kÚkk{kt

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 92

 www.anamikaacademy.org 8000040575

3112. ÚkkEhkuÂõMkLk økútrÚk þhehLkk fÞk ¼køk{kt ykðu÷e Au ? – øk¤k{kt

3113. Úku÷uMkur{Þk hkuøk þheh{kt fÞkt ÚkkÞ Au ? – ÷kuneLkk hfíkfýku{kt
3114. fÞk yÄkíkw íkíðLkku WÃkÞkuøk ËeðkMk¤eLke çkLkkðx{kt íkÚkk stíkwLkkþf Ëðkyku çkLkkððk{kt ÚkkÞ Au ? – VkuMVhMk
3115. íkkhkyku Mkk{kLÞ heíku fÞk ðkÞwykuLkk çkLku÷k Au ? – nkEzÙkusLk yLku rn÷eÞ{
3116. MkkuLkkLke þwØíkk fÞk yuf{{kt {ÃkkÞ Au ? – fuhux
3117. s{eLk ÃkhLke ÃkkAk VUfkÞu÷k MkqÞoLkk W»{k rfhýkuLku þku»ke ÷uðkLkk ðkíkkðhý{ktLkk fkçkoLk zkÞkufMkkEzLkk økwýLku
÷eÄu W˼ðíke yMkh þwt Au ? – økúeLknkWMk (nheíkøk]n)
3118. r{©Äkíkw s{oLk rMkÕðhLkk ½xf íkíðku fÞkt Au ? – fkuÃkh, ͪLf, Lkef÷
3119. ÷uzLke fk[e Äkíkw fE ? – øku÷eLkk
3120. rfzLkeLke ÃkÚkhe{kt fÞwt hkMkkÞrýfíkíð nkuÞ Au ? – fuÕþeÞ{ ykufÍe÷ux
3121. MkkuLkkLkk yk¼q»ký çkLkkðíke ð¾íku íku{kt fE ÄkíkwLkwt r{©ý fhðk{kt ykðu Au ? – íkktçkw
3122. MktÃkqýo þwØ MkkuLkwt fux÷k fuhuxLkwt nkuÞ Au ? – 24
3123. ík{kfw{kt fÞwt Íuhe íkíð hnu÷wt Au ? – LkefkuxeLk
3124. fÞk ytøkLkk hkuøkLkk hûký Mkk{u rðxk{eLk-K Lkwt ELsufþLk ykÃkðk{kt ykðu Au ?– ÷eðh
3125. V¤kuLkk hMkLku Mkk[ððk {kxu fÞku yurMkz ðÃkhkÞ Au ? – çkuLÍkEf yurMkz
3126. øk¼o{kt rðfMke hnu÷k çkk¤fLkku rðfkMk òýðk {kxu fÞk rfhýkuLkku yÇÞkMk fhðk{kt ykðu Au ? – yÕxÙkMkkWLz
3127. ÃkkÞkuheÞk hkuøk þkLku ÷økíkku Au ? – ËktíkLku
3128. MkkiÚke ðÄkhu {sçkqík {øks yLku ÓËÞ fÞk «kýeLkwt Au ? – ½kuzk
3129. ½rzÞk¤ rhÃkuh fhLkkh fÞk «fkhLkk ÷uLMkLkku WÃkÞkuøk fhu Au ? – çkŠnøkku¤
3130. rÃk¥k¤ fÞk çku ½xf íkíðkuLkk r{©ýÚke çkLku Au ? – fkuÃkh yLku ®Íf (íkktçkw-sMkík)
3131. fktMkw fÞk çku ½xfíkíðkuLkk r{©ýÚke çkLku Au ? – fkuÃkh yLku xeLk
3132. fkuEÃký MÚk¤u rËþk òýðk {kxu fÞwt WÃkhfý ðÃkhkÞ Au ? – nkufkÞtºk
3133. rzVÚkurhÞk hkuøk þhehLkk fÞk yðÞðLku LkwfþkLk fhu Au ? – øk¤w
3134. rVrÍf÷ rhMk[o ÷uçkkuhuxhe (PRL) fÞkt ykðu÷e Au ? – y{ËkðkË
3135. ÷k÷ VkuMVhMk þkLke çkLkkðx{kt ðÃkhkÞ Au ? – ËkY¾kLkkLke çkLkkðx{kt
3136. {qºk®Ãkz{ktÚke {qºkLku Aqtxwt ÃkkzLkkh ½xf fÞku Au ? – Lku£kuLk
3137. Ãkku÷kË fE çku ÄkíkwykuLkk r{©ýÚke çkLku Au ?- ykÞLko yLku fkçkoLk
3138. 1 fuhux yux÷u fux÷k{ku ¼køk - 24
3139. Mkkihfku»k çkLkkððk {kxu fE yÄkíkwLkku WÃkÞkuøk ÚkkÞ Au ? – rMkr÷fkuLk
3140. rðMVkuxfku çkLkkððk {kxu fE yÄkíkwLkku WÃkÞkuøk ÚkkÞ Au ? – VkuMVhMk
3141. Rfku÷kuS ÃkËkÚkkuo yð÷kufLk fhðk {kxu fÞk MkkÄLkLkku WÃkÞkuøk ÚkkÞ Au ? – Eco view Master
3142. yðfkþe ÃkËkÚkoLkwt yð÷kufLk fhðk {kxu fÞk MkkÄLkLkku WÃkÞkuøk ÚkkÞ Au ? – xur÷MfkuÃk
3143. økúk{kuVkuLk ðes¤eLkku Ëeðku yLku [÷r[ºk suðe yLkuf þkuÄ fhLkkh y{urhfLk ði¿kkrLkf fkuý níkku ? – Úkku{Mk
ykÕðk yurzMkLk
3144. ÷uMkh rfhýkuLke þkuÄ fkuýu fhe níke ? – xe. yu{. {kE{Lk
3145. Mkktsu {u½ÄLkw»Þ fE rËþk{kt Ëu¾kÞ Au ? – Ãkqðo

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 93

 www.anamikaacademy.org 8000040575

3146. r«Í{{ktÚke MkVuË «fkþ ÃkMkkh fheyu íÞkhu fÞk htøkLkwt ðr¢¼ðLk MkkiÚke ðÄkhu ÚkkÞ Au ? – òtçk÷e
3147. rðxkr{Lk-A A Lkwt hkMkkÞrýf Lkk{ sýkðku – hurxLkk÷
3148. ûkÞ hkuøk þheh{kt fÞk yðÞðLku nkrLk ÃknkU[kzu Au ? – VuVMkkt
3149. [wLkkLkk íkkò LkeíkÞko Ãkkýe{kt fÞku ðkÞw ÃkMkkh fhíkk íku ËqrÄÞwt çkLku A ? – fkçkoLk zkÞkufMkkEz
3150. çkk¤f fE ¾k{eLkk ÷eÄu Äq¤ ¾kÞ Au ? – fuÂÕþÞ{
3151. s{eLk{kt hnu÷wt fÞwt íkíð ð]ûk yLku Akuz{kt hkuøkku Mkk{u hûký ykÃku Au ? – ÃkkuxurþÞ{
3152. E÷ufxÙkuLk fÞku ðes¼kh Ähkðu Au ? – Éý
3153. LÞqxÙkuLk fÞku ðes¼kh Ähkðu Au ? – íkxMÚk
3154. «kuxkuLk fÞku ðes¼kh Ähkðu Au ? – ÄLk
3155. ykuÍkuLk ykðhý {kxu fÞku ðkÞw LkwfMkkLkfkhf Au ? – f÷kuhku V÷kuhku fkçkoLk
3156. ISO Lkwt ÃkwÁt Lkk{ sýkðku – ELxhLkuþLk÷ MxkLzozkEÍuþLk ykuøkuoLkkEÍuþLk
3157. xeÞhøkuMkLkwt hkMkkÞrýf Lkk{ þwt Au ? – ykÕVk f÷kuhku yurMkxkurVLkkuLk
3158. þqLÞðkËLkk MÚkkÃkf fkuý níkk ? – LkkøkkswoLk
3159. hurVshuxh{kt íkkÃkLkwt rLkÞ{Lk fkuý fhu Au ? – r£ÞkuLk ðkÞw
3160. ÕÞwfur{Þk hkuøk þhehLkk fÞk ¼køk{kt yMkh fhu Au ? – hfíkfýkuLku
3161. rnÃkuxkExMk C ðkEhMk fÞk hkuøk {kxu sðkçkËkh Au ? – r÷ðh fuLMkh
3162. MkuhefÕ[h fE ¾uíke {kxuLkku þçË«Þkuøk Au ? – huþ{Lke ¾uíke
3163. rðzk÷ xuMx fÞk hkuøk {kxu fhkððk{kt ykðu Au ? – xkEVkuEz
3164. ËqÄLku Ãk[kððk{kt fÞku yuLÍkE{ MknkÞf çkLku Au ? – hurLkLk
3165. Vxkfzk VwxÞk ÃkAe [¤fíkku ÷k÷ htøk fkuLke nkshe{kt Ëu¾kÞ Au ? – MxÙkurLkÞ{
3166. ytÄíð {kxu fÞwt íkíð sðkçkËkh Au su ÷êkfktz MkkÚku Ãký Mktf¤kÞu÷wt Au ? – r{ÚkkE÷ ykÕfkunku÷
3167. s{eLkLkwt [ku¬Mk {kÃk {u¤ððk {kxu MkðuoÞh fÞwt Mkk½Lk ðkÃkhu Au ? – rÚkúÞkuzku÷kEx
3168. {kÞkurÃkÞk yu þkLku ÷økíkku hkuøk Au ? – ykt¾
3169. hktÄðkLkk økuMkLkku çkkx÷k{kt çÞwxuLk MkkÚku ¾hkçk ðkMkðk¤wt fÞwt íkíð W{uhðk{kt ykðu Au ? – {hfuÃxLk
3170. f]rºk{ heíku fu¤k Ãkfððk {kxu fÞku ðkÞw ðÃkhkÞ Au ? – ErÚk÷eLk
3171. xkEVkuEz {kxu fE Ëðk ykÃkðk{kt ykðu Au ? – f÷kuhku {kEMkuxeLk
3172. ykçkkunðkLkk rð¿kkLkLke þk¾kLku þwt fnu Au ? – {exeÞkuhku÷kuS
3173. s¤ðkÞw fÞk çkuðkÞwykuLkwt r{©ý Au ? – fkçkoLk {kuLkkufMkkEz + nkEzÙkusLk
3174. {íkËkLk {kxu ðkÃkhðk{kt ykðíke þkne{kt þkLkku WÃkÞkuøk ÚkkÞ Au ? – rMkÕðh LkkExÙkEx
3175. VÞwÍðkÞh çkLkkððk {kxu þkLkku WÃkÞkuøk ÚkkÞ Au ? – fkuÃkh + xeLk
3176. fwËhíke ðkÞw{kt {wÏÞ ½xf fÞku Au ? – r{ÚkuLk
3177. yurþÞk¾tzLkwt MkkiÚke {kuxwt rðLzVk{o fÞkt ykÔÞwt Au ? - ÷ktçkk
3178. rMkBÃk÷e huz xuMx fÞk hkuøkLke ÔÞÂõíkLke íkÃkkMk {kxu nkuÞ Au ? – AIDS
3179. yðfkþÞkLk{kt çkuXu÷k ÔÞÂõíkLku ykfkþLkku htøk fuðku Ëu¾kÞ Au ? – fk¤ku
3180. ShkuLxku÷kuS þkLkk yÇÞkMkLku ÷økíke þk¾k Au ? – ð]Øíð
3181. fk[e fuhe{kt fÞku yurMkz hnu÷ku Au ? – MkkErxÙf yurMkz

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 94

 www.anamikaacademy.org 8000040575

3182. rð{kLk suðk nðkEsnksLkk ¼køkku çkLkkððk fE Äkíkw ðÃkhkÞ Au ? – zÞwhkÕÞwr{Lk

3183. Mk{wÿ{kt zwçku÷k Mkçk{heLkku, Mkk{wrÿf ¾zfku, rn{þe÷kyku ðøkuhuLkk [ku¬Mk MÚkkLkLke òýfkhe {u¤ððk fE
ÃkØríkLkku WÃkÞkuøk ÚkkÞ Au ? – MkkuLkkh ÃkØrík
3184. nkushe{kt yurMkrzxe {kxuLke Ëðk{kt ykB÷Lkkþf íkhefu þkLkku WÃkÞkuøk ÚkkÞ Au - ¾kðkLkku Mkkuzk
3185. fÃkzkLku «uMk fhLkkh ðes¤ef E†eLku fÞku ÃkËkÚko økh{ fhu Au ? – rLk¢ku{
3186. ¼khík{kt yuÂLxçkkÞkurxf ËðkykuLke çkLkkðx fÞk ÚkkÞ Au ? – nrhîkh
3187. ¼kuÃkk÷ økuMkËw½oxLkk{kt fÞk ðkÞwLkk fkhýu yMktÏÞ {kýMkku {kuíkLkk {w¾{kt Äfu÷kE økÞk níkk ? – r{ÚkkE÷
ykEMkku MkkELkkEx
3188. Ëðkyku ¼hðkLke þeþe çkLkkððk fÞk «fkhLkku fkt[ ðÃkhkÞ Au ? – ÃkkEhufMk
3189. {kýMk{kt òuðk {¤íkwt yðrþü ytøk fÞwt Au ? – yktºkÃkwåA
3190. ËqÄ{ktÚke òuðk {¤íkwt yðrþü ytøk fÞwt Au ? – ÷ufxkuçkurMkMk
3191. çkufxurhÞkyu ¾kuhkf{kt WíÃkÒk fhu÷k Íuhe îÔÞLku þwt fnu Au ? – xkuÂõMkLk
3192. fku÷uhk þkLkkÚke Úkíkku hkuøk Au ? – çkufxurhÞk
3193. ÃkkWLke çkLkkðx{kt fÞku ÃkËkÚko W{uhðk{kt ykðu Au suÚke íku Ãkku[ku yLku Lkh{ çkLku ? – MkkurzÞ{ çkkÞfkçkkuoLkux
3194. feze fhzu íÞkhu fÞku yurMkz Akuzu Au ? – VkuŠ{f yurMkz
3195. yurÃkfÕ[h þwt Au ? – {Ä{k¾eLkku WAuh
3196. MkqÞo«fkþ Mkkík htøkkuLkku çkLku÷ku Au íkuðwt «ríkÃkkËLk Mkki«Úk{ fkuýu fÞkuo ? – ðuÕzMxuLkh
3197. MkVhsLk{kt fÞku yurMkz nkuÞ Au ? – {ur÷f yurMkz
3198. rðxkr{Lk-K çkeò fÞk Lkk{u yku¤¾kÞ Au ? – VkEçkúeLkkuS
3199. ðLkMÃkríkLkk ÃkktËzk ¾he ÃkzðkLke r¢Þk {kxu fÞku ytík:†kð sðkçkËkh Au ? – yuÂçMkrMkf yurMkz
3200. fÞku ytík:†kð fk[k, ÷e÷k V¤kuLku {eXk hMkËkh çkLkkðu Au ? – ErÚk÷eLk
3201. hku{Lk ytfku{kt 500 Lku fuðe heíku ÷¾kÞ Au ? – D
3202. ÃkÚÚkhLke Vufxhe{kt fk{ fhíkk {sqhkuLku fÞku hkuøk ÚkðkLke Mkt¼kðLkk Au ? – rMkr÷fkuMkªMk
3203. fuLMkhLkk WÃk[kh {kxu fÞwt íkíð ðÃkhkÞ Au ? – fkuçkkÕx-60
3204. E÷urõxÙf sLkhuxh fÞk rMkØktík «{kýu fkÞo fhu Au ? – Þktrºkf QòoLkwt rðãwík Qòo{kt YÃkktíkh
3205. ‘xuÂõMkfku÷kuS’ þuLku ÷økíke rð¿kkLkLke þk¾k Au ? – Íuh
3206. ¼qøk¼o{kt [k÷íke hu÷ðu {kxu ¼qøk¼o{kt stíkwLkkþf íkhefu fÞk ðkÞwLkku WÃkÞkuøk fhðk{kt ykðu Au ? – ykuÍkuLk
3207. RDX Lkwt ÃkwÁt Lkk{ sýkðku ? – rhMk[o zuð÷Ãk{uLx yufMkÃ÷kurÍð
3208. ykuVxuLk MktÏÞk þuLke MkkÚku MktçktrÄík Au ? – ÃkuxÙku÷ (rzÍ÷-MkexuLk)
3209. {]økík]»ýk fkuLke f]rík Au ? – {rýþtfh híLkS ¼è fktík
3210. yðko[eLk ÞwøkLkku yÁý fkuý ? – Lk{oË
3211. Lkð fhþku fkuE þkuf hrMkfzkt.... fkuLke ÃktÂõík Au ? – Lk{oË
3212. yuf ykrøkÞkLku Lkk{Lkwt «f]rík fkÔÞ fkuýu ÷ÏÞwt ? – f÷krÃk
3213. frðíkk yLku Lkkxfku{kt zku÷Lkþi÷eLkku WÃkÞkuøk fhLkkh frðïh – LnkLkk÷k÷
3214. ©wrík yLku nwt Mkkûke Awt suðk fkÔÞku fkuLkk ? – hksuLÿ þkn
3215. ½hÚke fçkh MkwÄe fkuLke økÍ÷ Au ? – çkhfík ðehkýe (çkuVk{)

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 95

 www.anamikaacademy.org 8000040575

3216. rÃkLkfwþLk ðkíkkoMktøkúnLkk h[rÞíkk ? – Mkwhuþ Ë÷k÷

3217. {tøk¤«¼kík{ktÚke ÷eÄu÷ ÷u¾ òík{nuLkík ÷u¾f ? – {kunLkËkMk fh{[tË økktÄe
3218. W¼ÞLðÞe Lk{oËk fkuLkku rLkçktÄ Au ? – fkfkMkknuçk fk÷u÷fh
3219. ÄhíkeLkwt Äkðý, íkw÷MkefÞkhku fkuLke f]rík Au ? – Íðuh[tË {u½kýe
3220. çkË{kMk y÷kh¾k ÃkXkýLkwt Ãkkºk Mksof ? – Íðuh[tË {u½kýe
3221. Lksh ÷ktçke yLku xqtfe{ktÚke ÷eÄu÷ xwfzku fu su{kt MkkuÞ Ëkuhku yLku íkuLku ÃkhkuððkLke rV÷MkqVe h{wS heíku ÔÞõík ÚkÞu÷e
Au íkuLkk ÷u¾f ? – ßÞkuríkLÿ Ëðu
3222. yufktfe Lkkxf nðu÷eLkk h[rÞíkk ? – W{kþtfh òuþe
3223. ¼q¾e ¼qíkkð¤ fkuLke LkðfÚkk{ktÚke ÷eÄu÷ ytþ Au ? – ÃkÒkk Ãkxu÷, {kLkðeLke ¼ðkE
3224. rðrËþkf ÃkqðkoLk yLku fk[Lkst½k fkuLkk ©uc «ðkMkøkútÚkku Au ? - ¼ku¤k¼kE, þtfhËkMk Ãkxu÷
3225. yLíkhk çkkr÷fkLkku ytþ yfçktÄ fkuLke f]rík Au ? – rn{ktþe þu÷ík
3226. Qt[ Lke[Lkk Mkk{krsf ¼u˼kð ðå[u ÍÍw{íkwt ÍuLke Lkwt Ãkkºk fkuLkwt MksoLk ? – {kuíke «fkþ
3227. ͽzku ÷ku[Lk {LkLkku - ÷u¾f ? – ËÞkhk{
3228. {uY íkku zøku Ãký suLkk {Lk Lkku zøku – fkuLkwt ¼sLk ? – øktøkkMkíke
3229. yËeXku MktøkkÚk ÷u¾f – {fhtË Ëðu
3230. [ûkw:©ðkLkk ÷u¾f – [tÿfkLík çkûke
3231. Afzku yu íkuLkwt Ãkkºk røk÷kuLkk Mksof – ßÞtrík økkunu÷
3232. xkE{ xuçk÷ fkuLke f]rík ? – ßÞkuríkLÿ Ëðu
3233. Ãk]rÚkðeðÕ÷¼ - ÷u¾f ? – f. {k. {wLkþe
3234. r[íkkhku fkuLkwt økeík Au ? – ßÞtík ÃkkXf
3235. ðehLke rðËkÞLkk ÷u¾f – frð LnkLkk÷k÷
3236. ykÃkýk Ëw:¾Lkwt fux÷wt òuh – hksuLÿ þkn
3237. fLÞkrðËkÞ økeík fkuLkwt Au ? – yrLk÷ òuþe
3238. økku®ðËLkwt ¾uíkh fkuLke xqtfe ðkíkko Au ? – Äq{fuíkw
3239. Mðøko yLku Ãk]Úðe – MLkunhÂ~{
3240. þhýkELkk Mkwh – [wrLk÷k÷ {rzÞk
3241. ¾íkwzkuþe Lkwt hu¾kr[ºk fkuýu fÞwo ? – rË÷eÃk hkýÃkwh
3242. Sðhk{ ¼è ÃkkºkLkk h[Lkkfkh ? – Ë÷Ãkíkhk{
3243. Þk[Lkk Lkk{Lkwt MkwtËh økeík fkuýu ykÃÞwt ? – Íðuh[tË {u½kýe
3244. yku ðúsLkkhe Lkk{Lkwt ÃkË fkuýu håÞwt ? – ËÞkhk{
3245. ½zef MktøkLkk ÷u¾f ? – rLkhtsLk ¼økík
3246. {khe ykt¾u ftfwLkk Mkqhs ykÚkBÞk – fkuLkwt fYý økeík Au ? – hkðS Ãkxu÷
3247. økkuh{kLku Ãkkt[ yktøk¤eÞu ÃkqßÞkt Lkk{Lkwt fkÔÞ fkuýu ykÃÞwt ? – h{uþ Ãkkhu¾
3248. ykþtfk fkuLke f]rík Au ? – W{kþtfh òu»ke
3249. rz{÷kExLkk ÷u¾f ? – hÄwðeh [kiÄhe
3250. ÃkkýeLke Ëeðk÷Lkk ÷u¾f ? – Äúwð ¼è

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 96

 www.anamikaacademy.org 8000040575

3251. r¢fuxLkk fk{ý fkuLke f]rík ? – çkfw÷ rºkÃkkXe

3252. ¼ðkLk ¼økíkLkwt y{hÃkkºk fkuýu ykÃÞwt ? – òuMkuV {ufðkLk
3253. ði»ýðsLkLkk h[rÞíkk ? – Lkh®Mkn {nuíkk
3254. Lke[uLkk þçËkuLke Mkk[e òuzýe ykÃkku – yr¼{kLk, ®LkËk, sLkLke, rsnðk, rLkÞ{, røkrhÄh
3255. su økã Ãký LkÚke yLku Ãkã Ãký LkÚke íkuðwt ? – yÃkãkøkã
3256. ¼økðkLkLkk [hý Äkuðk ðkÃkhu÷wt s¤ ? – [hýk{]ík
3257. yÃk¼útþ ¼k»kkLkk ËwnkLke ¼k»kkLku W{kþtfh òu»ke fkuE ¼k»kk økýkðu Au ? – {kÁ økwsoh
3258. {æÞfk÷eLk økwshkíke MkkrníÞLkku AuÕ÷ku «ríkrLkrÄ frð fkuý ? – ËÞkhk{
3259. E. Mk. 15{e 16t{e MkËeLkku Mk{Þøkk¤ku økwshkíke MkkrníÞ{kt fÞk Þwøk íkhefu yku¤¾kÞ Au ? – Lkh®MknÞwøk
3260. E. Mk. 17{e MkËeÚke 1852 MkwÄeLkku Mk{Þøkk¤ku økwshkíke MkkrníÞ{kt fÞk Þwøk íkhefu yku¤¾kÞ Au ? –
«u{kLktËÞwøk
3261. ËMk{k ðuË íkhefu fkuLku yku¤¾ðk{kt ykðu Au ? – Ëwnkyku
3262. {æÞfk÷eLk økwshkíke MkkrníÞLke WÃk÷çÄ yuðe MkkiÚke «k[eLk f]rík fE ? – ¼híkuïh çkknwçkr÷hkMk
3263. ‘MkkËe ¼k»kk’ MkkËe ftze MkkËe ðkíkkorððuf fnuLkkh frðLkwt Lkk{ – þk{¤
3264. {ehktçkkELkk ÃkËkuLke su{ fÞku frð ÃkkuíkkLkk ÃkËku {kxu òýeíkku Au ? – r«ík{
3265. y¾kLkk AÃÃkk ÃkAe fÞku frð AÃÃkk {kxu òýeíkku Au ? – þk{¤
3266. níkku Lkh®Mkn, níke {ehkt, ¾hk EÕ{e, ¾hkt þqhk – ÃktÂõík fÞk frðLke Au ? – f÷krÃk
3267. ‘Ÿ[e {uze íku {khk MktíkLke hu....’ h[LkkLke frð fkuý ? – Lkh®Mkn {nuíkk
3268. su øk{u søkËøkwÁ Ëuð søkËeþLku ÃkË fkuLkwt Au ? – Lkh®Mkn {nuíkk
3269. f]»ý feíkoLk rðLk Lkh Mkqíkfe økkLkkh frð fkuý ? – Lkh®Mkn {nuíkk
3270. Íuh íkku ÃkeÄk Au òýe òýe – fÞk frðLkwt ÃkË Au ? – {ehktçkkE
3271. y¾kyu íkíð¿kkLkLkk rþ¾hu Ãk÷ktXe ðk¤e Au yu{ fnuLkkh fkuý ? – W{kþtfh òu»ke
3272. nMkíkku rV÷MkqVLkwt rçkYË fÞk frðLku {éÞwt Au ? – y¾kLku (W{kþtfh òu»keyu ykÃÞwt)
3273. hMkLke çkkçkík{kt fkuE Ãký økwshkíke frð yuLkk ÃkUøkzk{kt Ãkøk ½k÷e þfu yu{ LkÚke yk ðkfÞ fÞk frðLkk Mkt˼o{kt
fnuðkÞwt Au ? – «u{kLktË
3274. þk{¤u suLkk yk©Þu frðíkk ÷¾e íku yk©ÞËkíkkLkwt Lkk{ ? – h¾eËkMk
3275. ËÞkhk{ {Mík «ýÞe Au, ¼fík Lknª – yk WËøkkhku fkuLkk Au ? – f. {k. {wLkþe
3276. {æÞfk÷eLk økwshkíke frðyku{kt çktMkeçkku÷Lkku frð fkuý Au ? – ËÞkhk{
3277. nwt þwt òýwt su Ônk÷u {ws{kt þwt ËeÄwt fÞk frðLke h[Lkk Au ? – ËÞkhk{
3278. ‘Mkík¼k{kLkwt YMkýwt’ f]ríkLkk fíkko – {ehkt
3279. ‘Lkh®MknS fk {kÞhk’ f]ríkLkk fíkko – {ehkt
3280. ‘MðøkoLke rLkMkhýe’ fkuLke W¥k{ f]rík Au ? – «u{kLktË
3281. VwðzLkku Vsuíke f]ríkLkk ÷u¾f/frð..... – «u{kLktË
3282. Mkwzk çknkuíkuhe ÃkãðkíkkoLkk Mksof fkuý Au....... – þk{¤
3283. EzhLkk hkð hý{Õ÷u {wMk÷{kLk MkqçkkLku Ãkhkrsík fÞkuo yu ½xLkk fE f]ríkLkk fuLÿ{kt Au ..... – hý{Õ÷ AtË-
©eÄh ÔÞkMk

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 97

 www.anamikaacademy.org 8000040575

3284. ntMkhks-ðåAhks [WÃkE f]ríkLkk fíkko fkuý ? – rðsÞ ¼Ø

3285. ‘rðãk rð÷kMk ÃkkðzwtLkk’ fíkko frðLke f]rík Au – rnhkýtË Mkqrh
3286. ‘rþð-¼e÷ze MktðkË’ fÞk frðLke f]rík Au ? – ¼k÷ý
3287. {æÞfk÷eLk økwshkíke MkkrníÞ{kt fkuLke ykhíkeyku «ÏÞkík Au ? – rþðkLktË Mðk{e
3288. økku¤ fwtzk¤k{kt íkk÷eykuLkk íkk÷Úke økðkíke h[Lkk – hkMkLku þwt fnuðk{kt ykðu Au ? – íkk÷khk{
3289. ËktrzÞkLkk íkk÷u økðkíkk hkMkLku fÞk Lkk{u yku¤¾ðk{kt ykðu Au ? – ÷xwfkhkMk
3290. ‘ykÏÞkLkLkk çkes’ fE f]rík{kt òuðk {¤u Au ? – Lkh®Mknf]ík MkwËk{k[rhºk
3291. «MkwíkkLke Ãkezk ðtæÞk íku þwt òýu – fÞk frðLke ÃktÂõík Au ? – ËÞkhk{
3292. ‘MkeíkkSLke fkt[¤e’ f]rík fE fðrÞºkeLke Au ? – f]»ýkçkkE
3293. {wÂM÷{ frð yçËw÷ hnu{kLku fE f]rík ykÃke ? – MktËuþfhkMk
3294. {æÞfk÷eLk økwshkíke MkkrníÞ{kt çkkEçk÷Lkku yLkwðkË (økwshkíke) fÞk r¾úMíkeyu fÞkuo – huðhLz MfeLkh
3295. ‘¼ku¤e hu ¼hðkzý’ fkÔÞLkk frð – Lkh®Mkn {nuíkk
3296. ‘Ÿzku fqðku Vkxe çkku¾, þe¾ÔÞwt Mkkt¼éÞwt Mkðuo Vkuf’ ÃktÂõíkLkk frð ? – y¾ku
3297. ‘ykLktË {tøk¤ fÁt ykhíke, nrh-økwÁ-MktíkLke Mkuðk’ fkuLke ÃktÂõík Au ? - «eík{
3298. ¼k»kkLku þw ð¤øku ¼qh, hý{kt su Síku íku þqh – fÞk frðLke ÃktÂõík Au ? – y¾ku
3299. yks {khu rËðk¤e ½hu ykÔÞk, ‘©e{k¤e’ fkuLke ÃktÂõík Au ? – Lkh®Mkn {nuíkk
3300. ytÄu ytÄ ytÄkhu {éÞk, ßÞ{ íku÷ {nª fkuËhk ¼éÞk – fkuLke ÃktÂõík Au ? – y¾ku
3301. Lkh®Mkn {nuíkk îkhk ÷¾kÞu÷k «¼kríkÞkyku {wÏÞíðu fÞk AtË{kt ÷¾kÞu÷k Au ? – Íq÷ýk
3302. {ehktçkkELkk ÷øLk {uðkzLkk hkýk Mktøkúk{®MknLkk Ãkwºk ......MkkÚku ÚkÞk níkk ? - ¼kushks
3303. hrMkf ðÕ÷¼ «çkkuÄ çkkðLke yòr{÷ ykÏÞkLk fkuLke f]ríkyku Au ? – ËÞkhk{
3304. økwshkíkLkk frð rþhku{ýe Lkwt rçkÁË Ãkk{u÷ fÞk frð ðzkuËhkLkk ðíkLke níkk ? – «u{kLktË
3305. hýÞ¿k yLku Ëþ{MfttÄ fkuLke «ÏÞkík f]ríkyku Au ? – «u{kLktË
3306. ‘«k[eLk ykríkÚÞ’, ‘ðMktík ð»kko’, ‘{nk«MÚkkLk’, ‘yr¼¿kk’, ‘Äkhkð†’, ‘MkóÃkËe’ ðøkuhu fkuLke «ÏÞkík f]ríkyku Au ?
– W{kþtfh òu»ke
3307. zku÷Lkþi÷e {kxu fkuý «ÏÞkík Au ? – LnkLkk÷k÷
3308. ‘®Mk½wzku’ yLku ‘MkkuhXe Mktíkðkýe fkuLke’ f]ríkyku Au ? – Íðuh[tË {u½kýe
3309. «n÷kË Ãkkhu¾Lkku sL{ fÞkt ÚkÞku níkku ? - ¼kðLkøkh
3310. çkkhe çknkh Mkhðkýe yLku íkLk{rLkÞk fkuLkk fkÔÞ Mktøkúnku Au ? - «n÷kË Ãkkhu¾
3311. WËøkrík r[ºkýk rð»kkËLku MkkË ûký fu r[htíkLk {æÞ{kt Ërûkýk Ãkºk÷u¾f fkuLkk økútÚkku Au ? – hksuLÿ þkn
3312. MxuåÞw ÃkðLkLke ÔÞkMkÃkeXu çkhVLkk Ãkt¾e fkuLke f]ríkyku Au ? – yrLk÷ òu»ke
3313. çkk÷kþtfh ftÚkkrhÞkLkku sL{ fÞkt ÚkÞku níkku ? – LkrzÞkË
3314. sLkLke òuz... Lkk ÷u¾fLkku sL{ fÞkt ÚkÞku níkku ? – çkkuxkË (Mkkihk»xÙ)
3315. ‘hkELkku Ãkðoík’, ‘¼ÿ¼ÿ’, ‘nkMÞ {trËh’ fkuLke f]ríkyku Au ? – h{ý¼kE Lke÷ftX
3316. fuÕ÷kur÷Lke ‘†kuík MðeLke’, ‘rLkÍorhýe’, ‘hkMkíkhtrøkýe’, ‘þuðr÷Lke’ fkuLkk fkÔÞøkútÚkku Au ? – Ëkt.¾w. çkkuxkËfh
3317. hk{ý¼kE Lke÷ftXu fÞk Mkk{rÞfLkk íktºke íkhefu rðrðÄ rð»kÞku Ãkh rð[kh «uhf ÷u¾ku ÷ÏÞk Au ? - ¿kkLkMkwÄk
3318. ðLk[rhºk nwÒkh¾kLkLke [ZkE{kt {ktøkr÷f økeíkkð÷e fkuLkk ÃkwMíkfku Au ? – Ë÷Ãkíkhk{

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 98

 www.anamikaacademy.org 8000040575

3319. Äq{úMkuh, {LkLkkt ¼qík, ßð÷tík yÂøLk, y{]íkrËûkk, M{hýkuLkku Ëuþ ðøkuhu fkuLke f]ríkyku Au ? – økw÷kçkËkMk çkúkufh
3320. ‘¼økðkLk Ãkhþwhk{’, ‘MðÃLkáük’ ðøkuhu fkuLke Lkð÷fÚkkyku Au ? – f. {k. {wLkþe
3321. ½híkeLkwt ÷qý, MktíkkuLkk yLkws, Lk½hku¤ çkhV yLku çkËheLkkÚk ðøkuhu fkuLke f]ríkyku Au ? – Mðk{e ykLktË
3322. f]¤fÚkkyku fkuLke «ÏÞkík f]rík Au ? – Mðk{e ykLktË
3323. rºk¼uxku, yLkkr{fk, {tøk÷ËeÃk, SðLkLkkt ¾tzuh, [ki÷kËuðe, yk{úÃkk÷e, SðLk[fo, ÃkøkËtze, hsfý, {u½®çkËw
ðøkuhu fkuLke f]ríkyku Au ? – Äq{fuíkw
3324. økkíkk ykMkkuÃkk÷, íkqxu÷k íkkh, ytíkhÃkz, MkkVÕÞ xkýw, Q½zu Lkðe rûkríks, {khe ËwrLkÞk fkuLke f]rík Au ? –
MLkunhÂ~{
3325. [wLke÷k÷ {rzÞkLkku sL{ fÞkt ÚkÞku níkku ? – ÄkuhkS (hksfkux)
3326. fw{fw{ yLku ykþfk, Mk½hk suMktøkLkku Mkk¤ku, ELÿÄLkw»kLkku ykX{ku htøk, þqLÞ þu»k fkuLke f]ríkyku Au ? – [wLke÷k÷
{rzÞk
3327. ytzuhe øktzuhe xeÃkhexuLk, çkíkfLkwt çkå[wt, ykøktíkwf, rðLkkþLkLkk ÃktÚku, økøkLkLkk ÷økLk, Ãknu÷wt ELkk{ ðøkuhu fkuLke
f]ríkyku Au? – ÄeÁçkuLk Ãkxu÷
3328. Sðíkk íknuðkhku, yðkhLkðkh, SðLk«ËeÃk, M{hýÞkºkk fkuLke f]ríkyku Au ? – fkfkMkknuçk fk÷u÷fh
3329. nwt þkýe yLku þtfhk¼kE, Mkqze MkkuÃkkhe, hrððkhLke Mkðkh, ÃkuÚkk¼kE Ãkwhký, çkwrÄÞkLkk Ãkhk¢{ku fkuLke f]ríkyku Au
? – {ÄwMkwËLk Ãkkhu¾
3330. y÷økkhe h¾zÃkèe fkuLke «ÏÞkík f]rík Au ? – hrMkf Íðuhe
3331. ¾íkw zkuþeLkwt hu¾kr[ºk fkuýu hsq fhu÷wt Au ? – rË÷eÃk hkýÃkwhk
3332. økwshkíke MkkrníÞMk¼k îkhk 1928{kt Mkki«Úk{ hýrsíkhk{ Mkwðýo[tÿf fkuLku «kó ÚkÞku níkku ? Íðuh[ttË {u½kýe
3333. økw÷kçk yLku rþð÷e, hksfw{khLke þkuÄ{kt, fÁýkLkku MðÞtðh ðøkuhu fkuLke f]ríkyku Au ? - «n÷kË Ãkkhu¾
3334. æðrLk, yktËku÷Lk, þktík fku÷kn÷ fkuLke f]ríkyku Au ? – hksuLÿ þkn
3335. rLkòLktË fkuLkwt WÃkLkk{ Au ? – çkk÷kþtfhÚkkrhÞk
3336. rsøkhLkku Þkh, LkkËkLk çkw÷çkw÷ fkuLke økÍ÷ku Au ? – çkk÷kþtfh ftÚkkrhÞk
3337. h{ý¼kE {neÃkíkhk{ Lke÷ftXLkwt sL{MÚk¤ ? – y{ËkðkË
3338. «ðuþ, rV÷kzuÕVeÞk, rLkMçkík, yhMkÃkhMk, yðkh sðkh, [uhe ç÷kuMkBMk ðøkuhu fkuLke f]ríkyku Au ? – ÃkÒkk LkkÞf
3339. Sðhk{ ¼èLkwt Ãkkºk fÞk LkkxfLkku ¼køk Au ? – r{ÚÞkr¼{kLk (Ë÷Ãkíkhk{)
3340. þk{¤ktLkku rððkn, nkh, nwtze, {k{uÁ yLku ©kØ suðe f]ríkyku fkuLke Au ? – Lkh®Mkn {nuíkk
3341. yku¾k nhý, [tÿnkMk, ykÏÞkLk, yr¼{LÞw ykÏÞkLk, MkwËk{k [rhºk, fwtðhçkkELkwt {k{uÁt, Lk¤kÏÞkLk, hýÞ¿k,
Ëþ{MftÄ ðøkuhu ykÏÞkLkku fkuýu ykÃÞk Au ? – «u{kLktË
3342. yzÄu hMíku, MkeÄk [Zký yLku Mð¡rMkrØLke þkuÄ{kt – yu ºký ¼køk{kt fkuLke ykí{fÚkk ðnU[kÞu÷ Au ? – f. {k.
{wLkþe
3343. ÷û{e yLku r{ÚÞkr¼{kLk fkuLkk îkhk ÷¾kÞu÷kt Lkkxfku Au ? – Ë÷Ãkíkhk{
3344. ÃkkxýLke «¼wíkk, økwshkíkLkku LkkÚk, hkòrÄhks, Ãk]rÚkðeðÕ÷¼, sÞ Mkku{LkkÚk, ¼økðkLk Ãkhþwhk{ f]»ýkðíkkh
ðøkuhu fkuLke yi®íknkrMkf Lkð÷fÚkkyku Au ? – f. {k. {wLkþe
3345. {khe nfefík fkuLke ykí{fÚkk Au ? – Lk{oË
3346. ðuhLke ðMkw÷kík yLku Mð¡ÿük fkuLke Lkð÷fÚkkyku Au ? – f. {k. {wLkþe
3347. ‘yuf þhýkEðk¤ku yLku þuX’ {ktÚke ÷eÄu÷ ÃktÂõík – ‘Ãkku÷wt Au íku çkkuÕÞwt íku{kt fhe íkU þe fkheøkhe’ ÃktÂõíkLkk frð –
Ë÷Ãkíkhk{

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 99

 www.anamikaacademy.org 8000040575

3348. fkuLkk økÍ÷Mktøkún nÞkíkeLku rËÕne MkkrníÞ yfkË{eLkwt Ãkkrhíkkur»kf {éÞwt níkwt ? – nrhLÿ Ëðu
3349. hkLkuhe Lkk{Lkku fkÔÞMktøkún fÞk frðLkku Au ? – {ýe÷k÷ ËuMkkE
3350. þqLÞ Ãkk÷LkÃkwhe íkhefu fÞku MkkrníÞfkh «rMkØ Au ? – y÷e¾kLk çk÷w[
3351. Íeýk¼kE ËuMkkE (MLkunhÂ~{)Lkku sL{ ..... – ð÷Mkkz rsÕ÷kLkk [e¾÷e økk{u
3352. ykhkuøÞLke [kðe {tøk÷ «¼kíkLkk fíkko – økktÄeS
3353. nkMÞíkhtøk, ÃkkLkLkkt çkezkt, {khe LkkUÄÃkkuÚke, htøkíkhtøk, huíkeLke hkux÷e, ºkeswt Mkw¾ ðøkuhu fkuLkk nkMÞ fÚkLk Au ? –
ßÞkuíkeLÿ Ëðu
3354. E÷k fkÔÞku yLku økXrhÞk ©uýe {kxu fkuý «ÏÞkík Au ? – [t. [e. {nuíkk
3355. y¾ku, {qtøke †e, ykøkøkkze, Lk{oË, ÃkktshkÃkku¤, Ähkøkwsohe fkuLkkt LkkUÄÃkkºk Lkkxfku Au ? – Lkh®Mkn {nuíkk
3356. ÄhíkeLke Ãkwºke, fw{fw{, þðohe, rn{k÷ÞLke ÃkËÞkºkk, ¿kkLkuïhe yLku {iºkf fkuLke f]ríkyku Au ? – rfþLk®Mkn
[kðzk
3357. rðLkkuçkk çkkðLke þÂõík [k÷eMkk, økwÁ {rn{k, [tÿ çkkðLke yLku MkkuhX çkkðLke ðøkuhu fÞk «rMkØ frðLke f]ríkyku Au ?
– Ëw÷k¼kÞk fkøk
3358. ð¤k{ýkt, ½B{h ð÷kuýwt, Lkk Awxfu fkuLke f]ríkyku Au ? – ÃkÒkk÷k÷ Ãkxu÷
3359. ®sËøke, MktSðLke, y÷Ãk-ÍÃk÷ fkuLke ykí{fíkk ykhkuÃkíke f]ríkyku Au ? – ÃkÒkk÷k÷ Ãkxu÷
3360. Mkw¾-Ëw:¾Lkk MkkÚke, ðkºkfLku fktXu, ðxLkku fxfku fkuLke ðkíkkoykuLkkt Mktøkúnku Au ? – ÃkÒkk÷k÷ Ãkxu÷
3361. s{kE hks, ðiíkhýeLku fktXu, Zkur÷Þkt Mkkøk rMkMk{Lkk ðøkuhu fkuLkk LkkxÞMktøkúnku Au ? – ÃkÒkk÷k÷ Ãkxu÷
3362. Ëuðþtfh {kMíkh (Ãkkºk) ÷kzwLkwt s{ý f]rík fkuLkwt ? – ÃkÒkk÷k÷ Ãkxu÷
3363. fkuÞk ¼økíkLke fzðe ðkýe yLku økheçkkuLkk økeíkku fkuLke f]rík ? – MkwtËh{T
3364. fkÔÞ {tøk÷k, ðMkwÄk, ÄúwðÞkºkk fkuLke f]ríkyku Au ? – MkwtËh{T
3365. Ërûký ¼khíkLkk «ðkMkku ytøkuLkwt MkwLËh{Lkwt ÃkwMíkf ? – ËrûkýkÞLk
3366. MkkÃkLkk ¼khk, nðu÷e, r¾Mkfku÷e fkuLke f]ríkyku Au ? – W{kþtfh òu»ke
3367. økkuce yLku W½kze çkkhe fkuLkk rLkçktÄMktøkúnku Au ? – W{kþtfh òu»ke
3368. Ãkkhfk sÛÞk yu fkuLke «ÏÞkík Lkð÷fÚkk Au ? – W{kþtfh òu»ke
3369. fkurzÞk, ÃkwLkhrÃk, ðz÷ku, {kuhLkk #zk yLku rÃkÞku økehku fkuLke f]ríkyku Au ? – f]»ý÷k÷ ©eÄhkýe
3370. MkhËkh Ãkxu÷, ðeh rðê÷¼kE, {kuíke¼kE y{eLk ðøkuhu SðLk[rhºkku fkuýu yk÷uÏÞk Au ? – Eïh¼kE Ãkxu÷
3371. {kxeLkku {nufíkku MkkË fkuLke «ÏÞkík Lkð÷fÚkk Au ? – {fhtË Ëðu
3372. hrþÞku Sð, ¾uíkhLku ¾ku¤u, ÄhíkeLkkt y{e Lkð÷fÚkk íku{s ðøkzkLkkt Vq÷, ©ØkËeÃk, Lke÷økøkLkLkk Ãkt¾e, yts¤Ãkkýe
ðøkuhu fkuLke «rMkØ f]ríkyku Au ? – Ãkeíkktçkh Ãkxu÷
3373. AtËku÷Þ fkuLkku fkÔÞøkútÚk Au ? – rLkhtsLk ¼økík
3374. ÷e÷uhku Zk¤ fkuLkku fkÔÞMktøkún Au ? – r«Þfktík {rýÞkh
3375. ðne síke ÃkkA¤ hBÞk½ku»kk, {khk Lkk{Lku Ëhðksu.... çkq{ fkøk¤Lkk fkuhk, {kýMkLke ðkík yLku ÷½hku fkuLkk {wÏÞ
fkÔÞMktøkúnku Au ? – ÷k¼þtfh Xkfh
3376. {he sðkLke {Ík, çkkÚkxçk{kt {kA÷e íkÚkk Ãke¤wt økw÷kçk yLku nwt fkuLkk «ÏÞkík Lkkxfku Au ? - ÷k¼þtfh Xkfh
3377. ykÞwðuoË søkík{kt fÞku MkkrníÞfkh ðiã ÃkwLkðoMkw íkhefu «ÏÞkík Au ? - ÷k¼þtfh Xkfh
3378. Ãk¤Lkku «rík®çkçk, yLkkøkík, {kÄð fÞktÞ LkÚke, {w¾ðxku, økktÄeLke fkðz ðøkuhu fkuLke «rMkØ Lkð÷fÚkkyku Au ? –
nheLÿ Ëðu

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 100

 www.anamikaacademy.org 8000040575

3379. f]»ý yLku {kLkð MktçktÄku, þçË ¼eíkh MkwÄe íkÚkk ykMkð, {eLk fkuLke f]ríkyku Au ? – nheLÿ Ëðu
3380. ytËk{kLk{kt xnwfÞk {kuh, ÞwhkuÃkÞkºkk, [eLk{kt 54 rËðMk ðøkuhu fkuLkkt «ðkMk ÃkwMíkfku Au ? – W{kþtfh òu»ke
3381. y¾ku : yuf yæÞÞLk, ÓËÞ{kt Ãkzu÷e Açkeyku fkuLke f]rík Au ? – W{kþtfh òu»ke
3382. íkhýk, økkuhs, Mkqhs{w¾e, Mkt¿kk, Mktøkrík fkuLkk fkÔÞMktøkúnku Au ? – {fhtË Ëðu
3383. MðkæÞkÞ ÷kuf fkuLke f]rík Au ? – rLkhtsLk ¼økík
3384. Ë÷Ãkíkhk{ îkhk r÷r¾ík økwshkíke ¼k»kkLkwt Mkki«Úk{ fÁý «þÂMík fkÔÞ – VkçkoMk rðhn
3385. økwshkíke ¼k»kkLke «Úk{ Mkk{krsf Lkð÷fÚkk ? – MkkMkw ðnwLke ÷zkE ({neÃkíkhk{ Lke÷ftX)
3386. ËrhÞkE MkknMkfÚkk MkkÚku Mktf¤kÞu÷ Lkk{ ? – økwýðtík÷k÷ yk[kÞo
3387. ÷kufrník hûkf økwshkíke ðkýeLkku ðfe÷ ? – Ë÷Ãkíkhk{
3388. ÞwøkrðÄkÞf Mksof : økwshkíke økãLkku rÃkíkk ? – Lk{oË
3389. ÃktrzíkÞwøkLkk ÃkwhkuÄk ? – økkuðÄoLkhk{ rºkÃkkXe
3390. ¼èLkwt ¼kuÃkk¤wt yLku sLkkðhLke òLkLkk ÷u¾f – Lkð÷hk{ ÃktzÞk
3391. ÷kuneLkwt xeÃkwLkk ÷u¾f - sÞtík ¾ºke, ÷kuneLke MkøkkELkk ÷u¾f- Eïh Ãkux÷efh
3392. çkúñrLkckt, y¼uË{køkoLkk «ðkMke – {rý÷k÷ Lk¼w¼kE rîðuËe
3393. MkkrníÞ rËðkfh – yk ðkãLku fÁýøkkLk rðþu»k ¼kðu fkuLke f]rík – Lkh®Mknhkð rËðuxeÞk
3394. ¼ÿt¼ÿ, hkELkku Ãkðoík, nkMÞ {trËh fkuLke f]ríkyku Au ? – h{ý¼kE Lke÷ftX
3395. ykÃkýku Ä{o, rnLËw Ä{oLke çkk¤ÃkkuÚke, rð[kh {kÄwhe, rnLËw Ä{o fkuLke f]ríkyku Au ? – ykLktË þtfh Äúwð
3396. W¥k{ fkÔÞ ‘sLkLkeLke òuz Mk¾e’ Lkk fíkko – Ëk{kuËh ¾wþk÷ËkMk çkkuxkËfh
3397. ÄhíkeLkwt ÷wý EþkuÃkLke»kË, fw¤ fÚkkyku ðøkuhu fkuLke f]ríkyku Au ? – Mðk{e ykLktË
3398. fLkiÞk÷k÷ {wLkþeLkwt sL{ MÚk¤ - ¼Y[
3399. xqtfe ðkíkkoykuLkk fMkçke Äq{fuíkwLkwt sL{MÚk¤ - ðehÃkwh
3400. nkS fkMk{ íkkhk ðes¤e – fkuLke f]rík Au ? – økwýðtíkhkÞ yk[kÞo
3401. Ãkrhºkký yLku ykÃkýk ðkhMkku yLku ði¼ð fkuLke f]ríkyku Au ? – {Lkw¼kE Ãkt[ku¤e (Ëþof)
3402. rsøkh yLku y{e fkuLke «ÏÞkík f]rík Au ? – [wLke÷k÷ þkn
3403. ÄhíkeLkku yðíkkh, ÷kûkkøk]n, fkþeLkwt fhðík fkuLke f]ríkyku Au ? – Eïh Ãkux÷efh
3404. ÷e÷wze Ähíke, ÔÞksLkku ðkhMk, [tÃkku Lku fu¤ fkuLke f]ríkyku Au ? – [wLke÷k÷ {rzÞk
3405. æðrLk, yktËku÷Lk, ©]rík, {kuhÃkªA ðøkuhu fkuLke f]ríkyku Au ? – hksuLÿ þkn
3406. Lkxðhk÷ fwçkuhËkMk ÃktzÞkLkwt WÃkLkk{ ? – WþLkMk
3407. «MkqLk, LkuÃkÚÞ, yïíÚk fkuLke f]ríkyku Au ? – Lkxðh÷k÷ ÃktzÞk
3408. hku{uÂLxf r{òsLkk frð íkhefu fkuý yku¤¾kÞ Au ? – r«Þfktík {rýÞkh
3409. ÷kuneLkku ÷k÷ htøk, Mkw¾ Lkk{Lkku «Ëuþ fkuLke f]ríkyku Au ? – nheLÿ Ëðu
3410. Eèk rfèk, nMíkkûkh, rÃkLkfwþLk fkuLke f]ríkyku Au ? – Mkwhuþ Ë÷k÷
3411. y{híkfkfe yLku {tøkw fE Lkð÷fÚkkLkk Ãkkºkku Au ? - ÷kuneLke MkøkkE
3412. xenku, ðk÷S ðýfh, {UXe, ¼ðkLk ¼økík fE Lkð÷fÚkkLkk Ãkkºkku Au ? – yktøkr¤Þkík
3413. Mkw÷íkkLk yn{Ëþknu fÞk ÃkehLke «uhýkÚke y{ËkðkË þnuh ðMkkÔÞwt ? – þu¾ ynu{Ë ¾èw øktsçkûk
3414. Mðr{LkkhkÞý Mkt«ËkÞLkk {wÏÞ çku økútÚkku – rþûkkÃkºke, ð[Lkk{]ík

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 101

 www.anamikaacademy.org 8000040575

3415. ykí{MkkÄf MktMkkhe Þkuøke ©e{Ë hks[tÿLkwt sL{MÚk¤ ? – ððkrýÞk

3416. y{ËkðkË{kt ðuË{trËhLke MÚkkÃkLkk fhLkkh....... – Mðk{e©e øktøkuïhkLktËS
3417. ¼økðkLkðuË Lkk{Lkwt 22 rf÷ku ðsLk Ähkðíkwt ÃkwMíkf ÷¾Lkkh ? – Mðk{e øktøkuïhkLktËS
3418. ©e{kuxkLkwt {q¤Lkk{ sL{ MÚk¤ – [wLke÷k÷ ykþkhk{ ¼økík, Mkkð÷e
3419. nu{[tÿk[kÞoLkwt WÃkLkk{ ? sL{MÚk¤ ? – fr÷fk÷ Mkðo¿k, ÄtÄwfk
3420. nkhu fkuE {kÄð ÕÞku.... fkuLke f]rík Au ? – {ehktçkkE
3421. {nkfrð «u{kLktËLkwt sL{MÚk¤ ? – ðzkuËhk
3422. Mkki«Úk{ hýSíkhk{ Mkwðýo[tÿf {u¤ðLkkh MkkrníÞfkh – Íðuh[tË {u½kýe
3423. økwshkíke ¼k»kkLke «Úk{ {nkLkð÷fÚkk ..... íkuLkk Mksof ....... – MkhMðíke[ttÿ, økkuðÄoLkhk{ rºkÃkkXe
3424. Mðíktºk ¼khíkLkwt çktÄkhý ½zLkkhe çktÄkhýMk¼k{kt MÚkkLk {u¤ðLkkh økwshkíke MkkrníÞfkh – f. {k. {wLkþe
3425. økwshkík ÞwrLkðŠMkxe yLku þktríkrLkfuíkLk ÞwrLkðŠMkxeLkk WÃkfw÷Ãkrík íkhefu Mkuðk ykÃkLkkh MkkrníÞfkh ? – W{kþtfh
òu»ke
3426. ¼khíkeÞ rðãk¼ðLkLkk MÚkkÃkf – f. {k. {wLkþe
3427. ¼khíkeÞ rðãk¼ðLkLke MktMÚkk fÞkt ykðu÷e Au ? – {wtçkE
3428. økwshkíkLke MktMfkhe Lkøkhe - ðzkuËhk, Mkkihk»xÙLke MktMfkhe Lkøkhe - ¼kðLkøkh
3429. økwshkíke MkkrníÞ yfkË{eLkk «Úk{ yæÞûk íkhefu fÞk MkrníÞfkhLke ðhýe ÚkE níke ? – {kunB{Ë {ktfz
3430. Vw÷Akçk ËirLkfLkk íktºkeÃkËu hnuLkkh MkkrníÞfkh ? - ¼qÃkík ðzkuËrhÞk
3431. çkk¤fkuLke ‘{qAk¤e {k’ íkhefu fkuý òýeíkwt Au ? – økesw¼kE çkÄufk
3432. LÞqÞkufoLkk {uLknx{ rðMíkkh{kt økktÄeSLkwt yZe {exh Ÿ[wt çkkð÷wt fÞk økwshkíke MÚkÃkríkyu çkLkkðu÷ Au ? –
fkÂLík¼kE Ãkxu÷
3433. fÞk økwshkíke MkkrníÞfkhLku ½xLkkLkk çkuíkks çkkËþkn íkhefu Lkðksðk{kt ykÔÞk Au ? – [tÿfkLík çkûke
3434. ûku{w rËðuzeÞk yLku Ãktrzík yku{fkhLkkÚk XkfwhLkwt Lkk{ fÞk ûkuºk MkkÚku Mktf¤kÞu÷wt Au ? – Mktøkeík ûkuºku
3435. fkøkçkkÃkw íkhefu «ÏÞkík frð – Ëw÷k¼kE fkøk
3436. økwsoh htøk¼qr{Lkk rÃkíkk – hýAkuz¼kE WËÞhk{
3437. økwshkíke LkkxfkuLkk MkkiÚke ðÄkhu †e Ãkkºkku ¼sðLkkh Lkkxâfkh – sÞþtfh ¼kusf
3438. {wtçkE-økwshkíke Lkkxf {tz¤eLkk MÚkkÃkf – hýAkuz¼kE WËÞhk{
3439. økwshkíke MkkrníÞ{kt ykÏÞkLkLkk rÃkíkk - ¼k÷ý
3440. økwshkíke{kt ÷¾kÞu÷ Mkki«Úk{ SðLk[rhºk fÞwt. íkuLkk Mksof ? – fku÷tçkMkLkku ð]¥kktík, «ký÷k÷ {ÚkwhËkMk
3441. økwshkíkLke ºkýuÞ þÂõíkÃkeXku Ãkh økhçkk ÷¾Lkkh – ðÕ÷¼ {uðkzku
3442. r{Þk VqMkfe yLku ík¼k ¼xLkk Ãkkºkku {kxu «ÏÞkík – Sðhk{ òu»ke
3443. «økríkLkwt Ãkt[k{]ík fkuLkwt ÃkwMíkf Au ? – LkhuLÿ {kuËe
3444. ‘zkzeÞku’ Lkk{Lkwt «Úk{ økwshkíke Ãk¾ðkrzf þY fhkðLkkh MkkrníÞfkh ? – Lk{oË
3445. Mkki«Úk{ økwshkíke þçËLkku «Þkuøk fhLkkh ? - «u{kLktË
3446. W¥k{ Ãkãðkíkkofkh ? – þk{¤
3447. økktÄeSLku ©Økts÷e ykÃkíkwt fkÔÞ nrhLkku ‘ntMk÷ku Mksof – çkk÷{wfwLË Ëðu
3448. MktMf]rík Lkk{Lkk {krMkfLkk MktÃkkËLk{kt Vk¤ku ykÃkLkkh – W{kþtfh òu»ke

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 102

 www.anamikaacademy.org 8000040575

3449. òÃkkLkLke fkÔÞþi÷e nkEfwLkku Lkðíkh «Þkuøk fhLkkh – Íeýk¼kE ËuMkkE

3450. økwshkík MkkrníÞ Mk¼k yLku økwshkík MkkrníÞ Ãkrh»kËLke MÚkkÃkLkk fhLkkh – hýSíkhk{ {nuíkk
3451. ðLkkofÞw÷h MkkuMkkÞxeLkk MÚkkÃkf – yu÷ufÍktzh VkçkoMk
3452. fkVe {kxu «ÏÞkík MkkrníÞfkh – Äehku ¼økík
3453. [kçk¾k {kxu «ÏÞkík MkkrníÞfkh – ¼kuò¼økík
3454. fk[çkk fk[çkeLkwt ÃkË f]ríkLkk Mksof - ¼kuò ¼økík
3455. [kh ðkýeyku{ktLke {kLkðLke ÔÞfík ðkýe ? – ði¾he
3456. Ãkkýe ¼hðkLkwt [k{zk{ktÚke çkLkkðu÷wt fkuÚk¤e suðwt MkkÄLk {Úkf – çkku¾
3457. ðkˤkykuLke {k¤k – y¼ú{úk¤
3458. LkËeLkk fktXkLke fktÃkðk¤e yLku huíkk¤ s{eLk - ¼kXwt
3459. {fkLk{kt ysðk¤k {kxu {qfu÷e LkkLke çkkhe – òr¤Þwt
3460. þçkLku ÷E sðk {kxuLke ðktMkLke yuf çkLkkðx, XkXze – LkLkk{e
3461. økkiheðúík {kxu ftfw ÷økkðu÷e YLke ÃkqýeLku þwt fnu Au – Lkkøk÷k
3462. AkÃkhkLkku Auzkðk¤ku ¼køk ßÞktÚke ðhMkkËLkwt Ãkkýe ÄkhkYÃku s{eLk Ãkh Ãkzu Au – Lkuðw
3463. Ãkkýe ¼hðk {kxu ¼hu÷k ðkMkýku {qfðkLke ¾k{ýkðk¤e søÞk – ÃkkrýÞkÁt
3464. ÷øLk«Mktøkkuyu çknuLkkuyu ÃknuhðkLkwt sheðk¤wt huþ{e ð† - ½h[ku¤wt
3465. ÷øLkrðrÄ ð¾íku ðh-fLÞkLkk fktzu çkktÄðk{kt ykðíkwt yuf V¤ - {ªZ¤
3466. ßÞkt MkqÞo yMík Ãkk{u Au íkuðku fkÕÃkrLkf Ãkðoík – yMíkkt[¤
3467. zkçkk-s{ýk çktLku nkÚku çkký VUfe þfu íkuðku – MkÔÞMkk[e
3468. suLkk Lkuºkku Mkkûkkík {]íÞw suðk Au íku – fk¤Lkuºke
3469. {fkLkLke ÃkkA÷e ¼ªík – ÃkAeík
3470. ½hLkk {wÏÞ ykuhzkLke çkkswLke ykuhze – økòh
3471. nkÚkeLkk {kÚkk WÃkh, çku çkksw WÃkMke ykðu÷ku ¼køk ? – øktzMÚk¤
3472. þhehLkk ºký ð¤ktf ? – rºk¼tøk
3473. {kxe fu rMk{uLxLke çkLkkðu÷e Aks÷e fu ykux÷e – ÃkuZ÷e
3474. ½hLke szíkeLkku Mkhfkhe nwf{ - xkt[
3475. çkkhMkk¾Lkk WÃk÷k ÷kfzkLke ykøk¤ hnuíkku Auzku – xkuz÷ku
3476. ¾ktzu÷k [ku¾kLkwt Íeýwt Íxfk{ý – fwþfe
3477. sBÞk ÃkAe Úkkuzeðkhu zkçkk Ãkz¾u Mkqðwt íku ? – ðk{fwûke
3478. ÃkktËzkykuLkk n÷ðkÚke Úkíkku Äe{ku yðks ? – Ãkýo{{oh
3479. MkkXeyku ðýeLku çkLkkðu÷wt Asw – íkhxwt
3480. ðÃkhkþ{kt Lk nkuÞ íkuðku fqðku – ¾krzÞku
3481. ðMíkwyku ¼hðkLke ÷kfzkLke {kuxe Ãkuxe – Ãkxkhku
3482. AíkLkwt htøkçkuhtøke fÃkzwt – [tËhðku
3483. økqtÚkeLku çkLkkðu÷ku ò¤eËkh Úku÷ku - ¾uhku

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 103

 www.anamikaacademy.org 8000040575

ðkfÞku{kt sYhe VuhVkh fhe ¾kuxk «íÞÞku nxkðe Vhe ÷¾ku.

3484. hkòyku ËÃkoý ykøk¤{kt íku{Lkkt {kU Ëqh fhíkk LkÚke. – hkòyku ËÃkoý ykøk¤Úke ÃkkuíkkLkk {kU Ëqh fhíkk LkÚke.
3485. {U {khk {iÞh{kt Lkrn òW. – nwt {khk {iÞh Lkrn òô.
3486. nðkLku çknkh Lkef¤ðk{kt ®n{ík LkÚke. – nðkLku çknkh Lkef¤ðkLke ®n{ík LkÚke.
3487. yufçkeòÚke Síkþwt Lku òík{kt nkhe òþwt – yufçkeòLku Síkþwt Lku òík{kt nkhe òþwt.
3488. hMíku h¾zðk{kt y{Lku ykLktË Au ? – hMíku h¾zðkLkku y{Lku ykLktË Au.
3489. {khe ykt¾{kt ftfwÚke Mkqhs nðu ykÚk{ðk {ktzÞk Au ? – {khe ykt¾{ktÚke ftfwLkk Mkqhs nðu ykÚk{ðk {ktzÞk Au.

Lke[uLkk ðkfÞku{kt MktÞkusfku þkuÄeLku ÷¾ku.

3490. fÌkwt fktE Lk Mk{ßÞwt fþwt yLku ykt¾Lkwt fks¤ økk÷u ½MÞwt – yLku
3491. Ãkqhý ykþkyu Mkðo fkuÞ, Ãký fLÞk Lk¤Lke ðkx òuÞ. – Ãký
3492. Ãku÷e Lku økqýeyu fqðk{kt Lkk¾e ËeÄe yux÷uyu çktLku Ãký {]íÞw ÃkkBÞk – yux÷u
3493. y{u MkqLkk ½hLkwt ò¤eÞwt Aeyu. ßÞkhu ík{u ͤn¤íkk íkusLkku yðíkkh Aku. – ßÞkhu
3494. Q¼e yktøkýu Lkkøkhðu÷ fu ÃkkttËzk íkqxÞk fhu hu ÷ku÷ - fu

Mk{kLkkÚkeo þçËku ykÃkku

3495. Ëeró – íkus, fktrík
3496. ðuýw – {kuh÷e, ðktMk¤e
3497. ¾kur¤Þwt – Ëun, þheh, ze÷
3498. {nkuÕ÷ku – þuhe, Vr¤Þwt
3499. ¼hÚkkh – Ãkrík, ftÚk, Mðk{e

ík¤ÃkËk þçËkuLkk rþü YÃkku sýkðku

3500. VkuV¤ - MkkuÃkkhe
3501. Xk{ - MÚkkLk, Xufkýwt
3502. þøk – rËðkLke ßÞkuík
3503. Mkk{xwt - ¼uøkwt
3504. fqt[e – [kðe
3505. {hòËk – {ÞkoËk
3506. òuçkLk – ÞkiðLk, ÞwðkLke
3507. Ãkíkfk¤wt – fku¤w
3508. {Lku¾ - {kLkðe
3509. {÷ktòu – {ÞkoËk
3510. Ëw÷eÃk xÙkuVe fkuLkk Lkk{ ÃkhÚke h{kÞ Au – hksfw{kh Ëw÷eÃk®MknS
3511. hýSík xÙkuVeLkk MÚkkÃkf – {nkhkò hýSík®Mkn
3512. EÂLzÞLk r¢fux xe{Lkk Mkki«Úk{ økwshkíke rðfux feÃkh – rfhý {kuhe

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 104

 www.anamikaacademy.org 8000040575

3513. MkkiÚke LkkLke ô{h{kt ðÕzofÃk h{Lkkh økwshkíke ¾u÷kze – ÃkkŠÚkð Ãkxu÷
3514. EÂLzÞLk xe{{kt çkhkuzk çktÄwÚke òýeíkk r¢fuxMko – EhVkLk yLku ÞwMkwV ÃkXký
3515. økeík MkuXeLkwt Lkk{ fE h{ík {kxu òýeíkwt Au ? – rçkr÷ÞzoMk yLku MLkqfh
3516. [kÕMko çkkuhkur{Þk yLku fkMk{ çkkËþknLkwt Lkk{ fE h{ík MkkÚku Mktf¤kÞu÷ Au ? - 400 {e. Ëkuz
3517. íkusMk çkkfhu fE h{ík MkkÚku Mktf¤kÞu÷k Au – þíkhts
3518. nkufeLkk òËwøkh – {ush æÞkLk[tË
3519. nkufeLkk xkEøkh – fu. ze. ®Mk½çkkçkw
3520. WËÞLk [eLkw¼kE þuLkk {kxu òýeíkk Au ? – rLkþkLkçkkS
3521. ÷ßò økkuMðk{e fE f{ík MkkÚku Mktf¤kÞu÷k Au ? – þqxªøk
3522. ykur÷ÂBÃkf{kt «Úk{ ÔÞÂõíkøkík Mkwðýo[tÿf {u¤ðLkkh ? yr¼Lkð rçkLÿk
3523. yrLkþk þkn fE h{ík MkkÚku Mktf¤kÞu÷k Au ? – íkhýMÃkÄko
3524. Mkkík Mk{wÿ íkhLkkh «Úk{ ¼khíkeÞ ? – {eneh MkuLk
3525. f]Ãkk÷e Ãkxu÷Lkwt Lkk{ þuLkk {kxu òýeíkwt Au ? – S{LkkÂMxf
3526. hrÍÞk þu¾ fE h{ík {kxu òýeíkk Au ? - ¼k÷kt VUf
3527. #Âø÷þ [uLk÷ Ãkkh fhLkkh «Úk{ økwshkíke ? – rhnuLk {nuíkk
3528. rhrÿ þkn fE h{ík {kxu òýeíkk Au ? – ðÕzo r[ÕzÙLk [uMk
3529. ¼hík híke÷k÷ Ëðu fE h{ík{kt òýeíkk Au ? – rn{k÷Þ fkh hu÷e
3530. ¼khíkeÞ {rn÷k r¢fux xe{Lkk ¼qíkÃkqðo çkku÷hLkku yuðkuzo {éÞku Au ? – Íw÷Lk økkuMðk{e
3531. yuf s E®LkøMk{kt 10 rðfux {¤uðLkkh «Úk{ ¼khíkeÞ ¾u÷kze – yrLk÷ fwtçk÷u
3532. {rn÷k {uhUÚkkuLk Ëkuz [uÂBÃkÞLkþeÃk{kt 4 ð¾ík rðsuíkk ¾u÷kze – ykþk yøkúðk÷
3533. ¼khíkLku «Úk{ðkh ðÕzofÃk yÃkkðLkkh fuÃxLk – frÃk÷ Ëuð
3534. yuðhuMx Mkh fhLkkh «Úk{ {rn÷k – çk[uLÿe Ãkk÷
3535. çku ðkh yuðhuMx Mkh fhLkkh {rn÷k – Mkttíkku»k ÞkËð
3536. Mkkihk»xÙLkk Þwðk yku÷hkWLzh su nk÷{kt ¼khíkeÞ ðLk-zu xe{Lkk MkÇÞ Au ? – hrðLÿ òzuò
3537. økwshkíkLkk Mkki «Úk{ r¢fuxh fu suLku ÃkÈ©e ÃkwhMfkhÚke MkL{krLkík fhðk{kt ykÔÞk níkk ? – rðsÞ nòhu
3538. økúkLz ykuÕz{uLk ykuV r¢fux – Mke. fu. LkkÞzq
3539. økwshkíkLkk fÞk ¾u÷kzeLku þwxªøk{kt yswoLk yuðkuzo «kó ÚkÞku Au ? – WËÞ [eLkw¼kE
3540. ðÕzo fkh hu÷e [uÂBÃkÞLkrþÃk{kt Mkki«Úk{ ¼køk ÷uLkkh fÞk ¼khíkeÞ yLku økwshkíke ¾u÷kze Au ? - ¼hík Ëðu
3541. 16{kt yurþÞLk økuBMkLkwt Úke{ MkkUøk – MkLk hkEÍ £ku{ Ä EMx
3542. r¢fux{kt Mkki «Úk{ Aøøkku ÷økkðLkkh «Úk{ {rn÷k – þktíkk htøkkMðk{e
3543. ‘Mkwçkúíkku fÃk’ fE h{ík MkkÚku Mktf¤kÞu÷ Au ? – Vqxçkku÷
3544. ‘Úkzo ykE’ þçË fE h{ík MkkÚku Mktf¤kÞu÷ Au ? – r¢fux
3545. ÃkÈ©eÚke Lkðksðk{kt ykðu÷ «Úk{ {rn÷k [uMk ¾u÷kze – yLkwÃk{k yÇÞtfh
3546. ‘fuLkLk’ þçË fE h{ík MkkÚku Mktf¤kÞu÷ Au ? – rçkr÷ÞzoMk
3547. yswoLk yuðkuzo «kó fhLkkh «Úk{ h{íkðeh – Mk÷e{ ËwhkLke
3548. 16 ÞkzoMk þçË fE h{ík MkkÚku Mktf¤kÞu÷ Au ? – Ãkku÷ku

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 105

 www.anamikaacademy.org 8000040575

3549. ¼khíkeÞ çktÄkhýLke fE f÷{ ËuðLkkøkhe r÷rÃkÚke ÷¾kíke rnLËe ¼k»kkLku hk»xÙ¼k»kk (Mk¥kkðkh ¼k»kk) íkhefu
MÚkkLk ykÃku Au ? – f÷{ 343
3550. ¼khíkLkwt «ÄkLk{tz¤ fkuLku sðkçkËkh nkuÞ Au ? - ÷kufMk¼kLku
3551. çktÄkhýLke fE f÷{Lkku WÃkÞkuøk hkßÞku Ãkh hk»xÙÃkrík þktMkLk Lkk¾ðk {kxu ÚkkÞ Au ? - 356
3552. UPSC Lkk [uh{uLk íkÚkk MkÇÞkuLke rLk{ýqf fkuý fhu Au ? – hk»xÙÃkrík
3553. fÞk çktÄkhýeÞ MkwÄkhkÚke ¼khík{kt ¼k»kkfeÞ Äkuhýu hkßÞkuLke ÃkwLk:h[Lkk þfÞ çkLke Au ? – Mkkík{ku MkwÄkhku
3554. ðze yËk÷íkLkk {wÏÞ LÞkÞkÄeþLke rLk{ýqf fkuý fhu Au ? – hk»xÙÃkrík
3555. Mkt½ MkhfkhLke ykðfkuLku fÞkt s{k fhðk{kt ykðu Au ? – Mkt½rLkrÄ
3556. ¼khíkLkk «Úk{ LkkýkÃkt[Lkk yæÞûk fkuý níkk ? - ©e rLkÞkuøke
3557. Ëuþ{kt fxkufxetLke ÃkrhÂMÚkríkLke ònuhkík fkuý fhu Au ? – hk»xÙÃkrík
3558. sLkMkt½Lke MÚkkÃkLkk fkuýu fhe níke ? - ~Þk{«MkkË {w¾hS
3559. ¼khík{kt fÞk ð»koÚke hu÷ðu çksuxLku Mkk{kLÞ çksuxÚke y÷øk hk¾ðkLkwt þY fhkÞwt ? - 1924
3560. {nkí{k økktÄeLkk ykæÞkÂí{f økwÁ - ©e{Ë hks[tÿ
3561. {nkí{k økktÄeLkk hksfeÞ økwÁ – økkuÃkk÷f]»ý økku¾÷u
3562. {kLkð þhehLkku {q¤¼qík yuf{ - fku»k
3563. ËwrLkÞkLkwt MkkiÚke {kuxwt {trËh fÞwt ? – ytøkfkuhðkx, ftçkkurzÞk
3564. Ërûký ykr£fkLkk økktÄe – LkuÕþLk {tzu÷k
3565. zku. çke. ykh. yktçkuzfhLkwt Mk{krÄ MÚk¤ - [iíkLÞ¼qr{
3566. 200 Lkk 40% + 150 Lkk 30% fux÷k ÚkkÞ Au ? - 125
3567. fkuçkku÷ fÞk ûkuºk MkkÚku MktçktrÄík þçË Au ? – fBÃÞwxh «kuøkúk®{øk
3568. Ãkt. nhe«MkkË [kihrMkÞkLkwt Lkk{ fÞk ðkã MkkÚku Mktf¤kÞu÷wt Au ? – ðktMk¤e
3569. Ë÷k÷ MxÙex fÞk ÔÞðMkkÞ MkkÚku Mktf¤kÞu÷e Au ? – þuhçkòh, {wtçkE
3570. fuÃxLk ÷û{e fE Vkus MkkÚku Mktf¤kÞu÷ Lkk{ Au ? – ykÍkË ®nË Vkus
3571. økwshkík{ktÚke «fkrþík Úkíke rnLËe {krMkf Ãkrºkfk – {Lkkuh{k
3572. ‘f÷{ yks WLkfe sÞ çkku÷, [Z økÞu þq÷e Ãkh òu, r÷Þu çkeLkk SðLk fk {ku÷’ Lkku WËøkkh fÞk frðLke frðíkk{kt
Au ? – frð «rËÃk
3573. rnLËe rËðMk íkhefu fÞk rËðMk WsðkÞ Au ? – 14{e MkÃxuBçkh
3574. rðï yuEzTMk rËðMk fÞkhu WsðkÞ Au ? - 1 rzMkuBçkh
3575. ¼økðkLk çkwØLkwt ðkMíkrðf Lkk{ fÞwt Au ? – økkiík{
3576. Mk{kLkíkkLkku yrÄfkh fE f÷{{kt ykt÷u¾kÞku Au ? - 14 Úke 18
3577. {nkí{k økktÄeLku hk»xÙrÃkíkk Mkki«Úk{ fkuýu fÌkwt níkwt ? – Mkw¼k»k[tÿ çkkuÍ
3578. ‘Montblex’ þwt Au ? – xurLkMk xwLkko{uLx
3579. ‘zkÞkrçkxeMk MkkÚku SððkLkku nkn’ ÃkwMíkfLkk ÷u¾f – zkì. yLke÷ yøkúðk÷
3580. 7 rzMku. yLku 18 sqLk þuLke MkkÚku Mktf¤kÞu÷k Au ? – Ãkkur÷Þku
3581. hkßÞ MkhfkhLkwt çksUx fkuý {tsqh fhu Au ? – rðÄkLkMk¼k
3582. ¼khíkLkwt 28{wt hkßÞ fÞwO ? – Íkh¾tz

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 106

 www.anamikaacademy.org 8000040575

3583. ¼khíkLkwt 27{wt hkßÞ fÞwt ? – W¥khkt[÷/W¥khk¾tz

3584. ¼khíkLkwt 26{wt hkßÞ fÞwt ? – A¥keMkøkZ
3585. fhUøku Þk {hUøkuLkku Lkkhku fkuýu ykÃÞku níkku ? – økktÄeS
3586. rð{kLkLke økrík Ëþkoðíkk ÞtºkLku þwt fnu Au ? – xufku{exh
3587. nÚkkuze, yuhý yLku ÃkUøkzw suðk ºký LkkLkkt nkzfkt þhehLkk fÞk ytøk{kt ykðu÷k Au ? – fkLk
3588. ½úkýfku»kku þhehLkk fÞk ¼køk{kt ykðu÷k Au ? – Lkkf
3589. Ãkherûkík fÞk ÞwøkLkku AuÕ÷ku hkò níkku ? – îkÃkhÞwøk
3590. ¼khíkLkku LkuÃkkur÷ÞLk fkuý ? – Mk{wÿøkwó
3591. {nk¼khíkLkk ÞwØ{kt fux÷e yûkkirnýe MkuLkkyku ¼uøke ÚkE níke ? - 18 (7 Ãkktzðku, 11 fkihðkuLke)
3592. rËðMk{kt [ku½rzÞk fux÷kt ykðu ? – 8 (÷k¼, þw¼, [÷, WØuøk, fk¤, y{]ík, hkuøk)
3593. ¼økðkLk hk{Lkku sL{ fÞk Þwøk{kt ÚkÞku níkku ? – ºkuíkkÞwøk
3594. økeíkkLkku «Úk{ yæÞkÞ ? – yswoLkrð»kkË Þkuøk
3595. Mktík íkw÷MkeËkMkLkwt çk[ÃkýLkwt Lkk{ þwt níkwt ? – hk{çkku÷k
3596. ¼khík{kt Mkki «Úk{ {urzf÷ fku÷us fÞkt yLku õÞkhu MÚkÃkkE ? – f÷f¥kk (1825)
3597. çkkçkhe {ÂMsË íkqxe íÞkhu ¼khíkLkk ðzk«ÄkLk fkuý níkk ? – Ãke. ðe. Lkh®Mknkhkð
3598. ffoð]ík yux÷u fux÷k yûkktþ ? – 23.5 (W¥kh)
3599. rðï{kt ykÞkusLk îkhk rðfkMkLke þYykík Ãkt[ð»keoÞ ÞkusLkk îkhk fkuýu fhe níke ? – ÷urLkLk (hrþÞk)
3600. ykÍkËe ÃkAe ¼qíkÃkqðo hkòykuLkk Mkkr÷Þkýk hË fhLkkh «ÄkLk{tºke ? – EÂLËhk økktÄe
3601. MktMf]ík ¼k»kkLkwt «Úk{ [÷r[ºk ? – ykrË þtfhk[kÞo
3602. 560 yu þuLkkt 70% ÚkkÞ ? - 800
3603. ßÞkhu Ënª ð÷kuððk{kt ykðu Au íÞkhu íku{ktÚke {k¾ý fÞk çk¤Lku fkhýu Aqxwt Ãkzu Au ? – fuLÿíÞkøke çk¤
3604. ‘híkLk ßÞkuík’ þwt WÃkÞkuøk{kt ykðu Au ? – #Äý (çkkÞkurzÍ÷)
3605. ‘ðku®þøxLk’ yu fÞk ÃkkfLke MkwÄkhu÷e òík Au ? – ÃkÃkiÞwt
3606. Shk{kt {kuxu ¼køku fÞku hkuøk ðÄw ÷køku Au ? – Akhku
3607. ¼khíkeÞ ÷~fhLku fux÷k f{kLz nkuÞ Au ? - 6
3608. ÓËÞLku fkÞo«ð]¥k fhðk {kxu fÞwt nku{kuoLk ðÃkhkÞ Au ? – yuzÙurLk÷
3609. fku»kkuLkk yÇÞkMkLke þk¾kLku þwt fnu Au ? – MkkÞxku÷kuS
3610. {Lkw»ÞLkk þheh{kt rÃkík WíÃkÒk fhLkkh yðÞð ? – çkhku¤
3611. yuf rfðLx÷ = fux÷k rf÷kuøkúk{ ? - 100 rf÷ku
3612. HTTP Lkwt yk¾wt Lkk{ ? – Hyper Text Transfer Protocol
3613. yuEzMkLkku hkuøk þhehLkk fÞk fku»kku Ãkh yMkh fhu Au ? – T - fku»k
3614. fÞwt ð]ûk MkkiÚke ðÄw ÍzÃkÚke Qøku Au ? – rLk÷økehe
3615. økwshkík{kt MktMf]ík ÞwrLkðŠMkxeLkwt ðzwt {Úkf ? – Mkku{LkkÚk
3616. «k[eLk Lkk÷tËk rðãkÃkeXLkk MÚkkÃkf ? – fw{khøk]ó/fw{khkrËíÞ
3617. ÞwrLkðŠMkxeLkk fw÷ÃkríkLke rLk{ýqtf fkuý fhu Au ? – hkßÞÃkk÷
3618. ¼khík fE Mkk÷Úke MktÞwõík hk»xÙ Mkt½Lkwt MkÇÞ Au ? - 1947

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 107

 www.anamikaacademy.org 8000040575

3619. SAARC MktøkXLkLkwt ðzwt {Úkf ? – fkX{tzw

3620. ¼khíkhíLk fkuý ònuh fhu Au ? – hk»xÙÃkrík
3621. Lkð÷fÚkk Ãkuhkr÷rMkMkLkk ÷u¾f ? – [LÿfkLík çkûke
3622. yÚkoþk†Lkwt Lkkuçku÷ «kEÍ SíkLkkh ¼khíkeÞ ? – y{oíÞ MkuLk
3623. {krníkeLkku yrÄfkh ÃkhLkwt çke÷ ÃkkMk fhLkkh «Úk{ hkßÞ ? – íkr{÷Lkkzw
3624. ‘{uf Lktçkh’ þuLke ÍzÃk MkkÚku Mktf¤kÞu÷ Au ? – rð{kLk
3625. ‘{kÞ ÷kEV’ fkuLke ykí{fÚkk Au ? – rçk÷ Âõ÷LxLk
3626. ‘{kÞ ftxÙe {kÞ ÷kEV’ fkuLke ykí{fÚkk Au ? - ÷k÷fw»ý yzðkýe
3627. ‘çkk¤{sqhe rðhkuÄ rËðMk’ fÞkhu WsðkÞ Au ? – 30{e yur«÷
3628. ¼khík{kt {w½÷ Mkk{úkßÞLkku ðkMíkrðf MÚkkÃkf fkuý økýkÞ Au ? – yfçkh
3629. MkkiÚke swLkk{kt swLkwt ËþoLkþk† fÞwt ? – MkktÏÞ ËþoLk (frÃk÷ {wrLk)
3630. MkkurzÞ{ yLku f÷kuheLk fÞk ½hu÷wt ÃkËkÚkoLkk ½xfku Au ? – {eXwt
3631. ík{kfwLke ¾uíkeÚke s{eLk{ktLkwt fÞwt íkíð ½xu Au ? – ÃkkuxurþÞ{
3632. rðï{kt MkkiÚke ðÄw fu¤k WíÃkkËf Ëuþ ? - ¼khík
3633. Mk{kLk rMkrð÷ fkuzLke òuøkðkE çktÄkhýLke fE f÷{{kt ykÃkðk{kt ykðe Au ? – f÷{-44 (Vfík økkuðk)
3634. ¼khíkLke fE LkËe W¥kh rËþk íkhV ðnu Au ? – [tçk÷
3635. þhehLkwt íkkÃk{kLk ò¤ððk{kt fE økútrÚk fk{ fhu Au ? – nkEÃkkuÚku÷{Mk
3636. rþðkSLkk «ÄkLkt{z¤{kt rðËuþe çkkçkíkku Mkt¼k¤LkkhLku fÞk Lkk{u yku¤¾ðk{kt ykðíkk ? – Mkw{tík (çkËeh)
3637. hkßÞÃkk÷Lku þÃkÚk fkuý ÷uðzkðu Au ? – nkEfkuxoLkk {wÏÞ LÞkÞkrÄþ
3638. Lkk÷tËk rðïrðãk÷ÞLke MÚkkÃkLkk fÞk Þwøk ËhBÞkLk ÚkE níke ? – økwó
3639. fÞk {trËhLku ‘ç÷uf Ãkuøkkuzk’ fnuðk{kt ykðu Au ? – fkuýkfoLkwt MkqÞo{trËh
3640. Lke÷røkrh Ãkðoík{k¤kLkwt MkkiÚke Ÿ[wt rþ¾h fÞwt ? – ËkuËkçkuèk
3641. ¼khíkLkk fux÷k hkßÞku{kt rðÄkLk Ãkrh»kË Au ? - 7
3642. ‘Vw÷Akçk’ ËirLkf{kt MktMkkhLku Mke{kzuÚke þe»kof nuX¤ †eSðLkLku ðk[k ykÃkíkk ÷u¾ku fkuýu ÷ÏÞk ? – yYýkçkuLk
ËuMkkE
3643. ¼khík{kt MkkiÚke ðÄw MktÏÞkçk¤ Ähkðíkwt fk{Ëkh {tz¤ fÞwt ? – Mkuðk
3644. økwshkíkLkk fÞk hkßÞÃkk÷ þufMkrÃkÞhLkk Ÿzk yÇÞkMkw níkk ? – zku. MðYÃk®Mkn
3645. 11{kt Ërûký yurþÞkE h{íkkuíMkðLkwt ykÞkusLk òLÞwykhe-Vuçkúwykhe 2010{kt fÞkt fhkÞwt níkwt ? – çkktø÷kËuþ
3646. 2016{kt ykur÷ÂBÃkf ykÞkusLk fÞk Ëuþ{kt fhkþu ? – çkúkrÍ÷
3647. fÞk hkßÞLke økúk{Mk¼k Ãkk÷e Mk¼k íkhefu yku¤¾kÞ Au ? – ykurhMMkk
3648. yuLke çkuMkLx r÷r¾ík ÃkwMíkf fÞwt ? – Wake up India
3649. Mkki«Úk{ Lkh®Mkn {nuíkk yuðkuzo rðsuíkk ? – hksuLÿ þkn
3650. rðïLkku MkkiÚke ½kíkf yLku fwÏÞkík ðkEhMk fÞku ? – Eçkku÷k
3651. VeVkyu fÞk ËuþLku Vqxçkku÷ {nkMkt½{ktÚke nktfe fkZÞku ? – LkkESheÞk
3652. økwshkíke MkkrníÞ{kt ykÄwrLkf ÞwøkLkk «ýuíkk ? – Mkwhuþ òu»ke
3653. økwshkík hkßÞLkk WËT½kxLk «Mktøku ði»ýðsLk økeík fkuýu økkÞwt ? – {ÞwheçknuLk ¾hu

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 108

 www.anamikaacademy.org 8000040575

3654. ‘LkðrLk{koý yktËku÷Lk’ ð¾íku økwshkíkLkk hkßÞÃkk÷ fkuý níkk ? – fu. fu. rðïLkkÚkLk
3655. y{ËkðkË WÃkhktík ¼ÿLkku rfÕ÷ku fÞk ykðu÷ku Au ? – Ãkkxý
3656. r{ríkÞk÷k y¼ÞkhÛÞ fÞk rsÕ÷k{kt ykðu÷wt Au ? – y{hu÷e
3657. fÞk þnuhLku ¼khíkLkwt ‘xkurfÞku’ fnu Au ? Mkwhík
3658. rLkþk r{÷uxLkwt Lkk{ fE h{ík MkkÚku Mktf¤kÞu÷wt Au ? – Mðe®{øk
3659. rçks÷ çkkhkuxLkwt Lkk{ fÞk ðkã MkkÚku Mktf¤kÞu÷wt Au ?– hkðýnÚÚkku
3660. 15{e ÷kufMk¼k{kt fux÷e {rn÷kyku MkktMkË íkhefu [qxkE ykðe ? – 59
3661. 1 fu÷he = fux÷k sq÷ ? – 4.19 sq÷
3662. ÃkkýeLke ½Lkíkk MkkiÚke ðÄw fÞk íkkÃk{kLku nkuÞ Au ? – 04o C
3663. ÃkkEhkuÕÞwMkkEx fE ÄkíkwLke fk[e Äkíkw Au ? – {UøkurLkÍ
3664. yufÍe{ Ãkku÷eMke (Exim) þkLku ÷økíke Au ? – ykÞkík-rLkfkMk Lkerík
3665. WÆu~Þ Mkk{rÞfLkk MÚkkÃkf ? – h{ý÷k÷ òuþe
3666. y{ËkðkË{kt LknuY çkúesLku Auzu ykðu÷ ELËw[k[kLke «rík{kLkwt rLk{koý fkuýu fÞwO níkwt ? – fkÂLík¼kE Ãkxu÷
3667. MkwÄeh ¼kMfh fE h{ík MkkÚku Mktf¤kÞu÷ Lkk{ Au ? – ¾ku¾ku
3668. ðíko{kLkÃkºk Ãkh MkuLMkhþeÃk ÷køkw fhíkku ‘ðLkkoõÞw÷h «uMk yìfx’ õÞkhu y{÷{kt ykÔÞku ? – 1878
3669. ‘MkuLxÙ÷ MktMf]ík EÂLMxxÞqx’ fÞkt ykðu÷e Au ? – ríkYÃkrík
3670. ‘ËwrLkÞk¼hLkk økheçkku yuf Úkkyku, ík{khu økheçkkE rMkðkÞ fþwt s økw{kððkLkwt LkÚke’ yk ðkõÞ fkuLkwt ? – {ufMke{
økkufeo
3671. Ãkûkktíkh Äkhku fÞk MíkhLke Ãkt[kÞíkLku ÷køkw Ãkzíkku LkÚke ? – økúk{Ãkt[kÞík
3672. íkk÷wfk Ãkt[kÞíkLke «Úk{ çkuXfLke íkkhe¾ fkuý Lk¬e fhu Au ? – rsÕ÷k rðfkMk yrÄfkhe
3673. fÞk ði¿kkrLkfu yuLxeMkuÂÃxf ËðkLke þkuÄ fhe ? – òuMkuV ÷eMxh
3674. ‘hkÞS’ fÞk r[ºkfkhLkwt Lkk{ Au ? – [tËw÷k÷ rºkðuËe
3675. «k[eLk økwshkíkLke rðïrðÏÞkík rðãkÃkeXLkwt Lkk{ sýkðku. – ð÷¼e rðãkÃkeX
3676. økwshkík{kt Mkki«Úk{ Ã÷uLkuxkurhÞ{ fÞk MÚkÃkkÞwt níkwt ? – Mkwhík
3677. økwshkík{kt ÃkwMíkfk÷Þ «ð]r¥kLkk «ýuíkk fkuý økýkÞ Au ? – {kuíke¼kE y{eLk
3678. yLkkÚk çkk¤fkuLku yk©Þ {¤e hnu íku {kxuLke þw¼ þYykík fkuýu fhe ? – {rnÃkíkhk{ YÃkhk{
3679. ÃkkuíkkLkk þkMkLkfk¤{kt VhrsÞkík «kÚkr{f rþûký Ëk¾÷ fhLkkh hksðe fkuý níkk ? – {nkhkò MkÞkShkð
økkÞfðkz
3680. økwshkík{kt ò{Lkøkh LkSf MkirLkfþk¤k fÞkt ykðu÷e Au ? – çkk÷kAze
3681. økwshkík{kt hk»xÙ¼k»kk «[kh {kxu fE MktMÚkk fk{ fhu Au ? – økwshkík «ktíkeÞ hk»xÙ¼k»kk Mkr{rík
3682. þk¤kyu síkk çkk¤fkuLku ðe{k fð[ ÃkwÁt Ãkkzíke økwshkík MkhfkhLke ÞkusLkkLkwt Lkk{ sýkðku – rðãkËeÃk ÞkusLkk
3683. økktÄeSyu ¼kðLkøkhLke fE fku÷us{kt yÇÞkMk fÞkuo níkku ? – þk{¤ËkMk fku÷us
3684. ¼khík{kt xur÷fku{ ûkuºku ¢ktrík ÷kððk{kt fÞk økwshkíkeyu yøkúe{ ¼qr{fk ¼sðe Au ? – Mkk{ rÃkºkkuzk
3685. «¿kk[ûkwyku {kxu økwshkík{kt fE MktMÚkk fkÞohík Au yLku íku fÞkt ykðu÷e Au ? – yÄsLk {tz¤, y{ËkðkË
3686. økwshkík{kt sL{u÷k fÞk økrýík¿kyu þqLÞLkku ykrð»fkh fÞkuo nðkLkwt {LkkÞ Au ? – çkúñøkwó
3687. †eykuLku Mðkð÷tçke çkLkkððk {kxu MÚkÃkkÞu÷ sÞkuríkMkt½ MktMÚkkLkk «ýuíkk fkuý níkk ? – [kY{íke ÞkuØk

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 109

 www.anamikaacademy.org 8000040575

3688. y{ËkðkË{kt Mkki«Úk{ fLÞkþk¤k fkuýu MÚkkÃke ? – nhfwtðh þuXkýe (1850)

3689. {nkøkwshkík{kt Mkki«Úk{ MkwíkhkW fkÃkzLke r{÷Lke MÚkkÃkLkk fkuýu fhe ? – hýAkuz÷k÷ Akuxk÷k÷ (1860)
3690. økwshkík{kt rðÄðkrððkn Ãkh rLkçktÄ ÷¾ðk çkË÷ fÞk MkwÄkhfLku ½h Akuzðwt ÃkzÞwt ? – fhMkLkËkMk {q¤S
3691. økwshkíkLkk fÞk òýeíkk ÃkûkerðËLkwt Ãkñ¼q»kýÚke MkL{krLkík fhkÞ Au ? – Mk÷e{ y÷e
3692. økktÄeS fkuLku [hkuíkhLkwt {kuíke fnuíkk ? – {kuíke¼kE y{eLk
3693. nrhsLk yk©{{kt ÓËÞfts fkuLkwt rLkðkMkMÚkkLk níkwt ? – økktÄeSLkwt
3694. MknòLktË Mðk{eLkwt {q¤ Lkk{ þwt níkwt ? - ½Lk~Þk{
3695. ®nË Akuzku yktËku÷Lk Ëhr{ÞkLk økwshkík fku÷us{kt rºkhtøkku ÷nuhkððk síkk fkuýu þneËe ðnkuhe ? – rðLkkuË
rfLkkheðk÷kyu
3696. MkhËkh Mkhkuðh ÞkusLkkLkku rþ÷kLÞkMk fkuLkk nMíku ÚkÞku níkku – Ãktrzík sðknh÷k÷ LknuÁLkk nMíku
3697. ¼khíkLku ykÍkËe {éÞk çkkË Mkku{LkkÚk {trËhLkku Sýkuoîkh fkuýu fÞkuo ? – MkhËkh ðÕ÷¼¼kE Ãkxu÷
3698. økwshkíkLkk «Úk{ {rn÷k {tºke fkuý níkk ? – ELËw{íkeçkuLk þuX
3699. søk«rMkØ rh÷kÞLMk ELzMxÙeÍLkk ykãMÚkkÃkf fkuý níkk ? – ÄeÁ¼kE ytçkkýe
3700. 35 rf. {e. Ãknku¤e EÂø÷þ ¾kze 12 f÷kf{kt Ãkkh fhLkkh økwshkíkLkku ÞwðkLk íkhðiÞku fkuý Au ? – MkwVeÞkLk
þu¾
3701. økktÄeSLkk {kíkk-rÃkíkkLkk Lkk{ sýkðku – {kíkk Ãkqík¤e¼kE yLku rÃkíkk fh{[tË økktÄe
3702. ÃkhËuþ{kt Mkki«Úk{ ¼khíkeÞ hk»xÙæðs VhfkðLkkh fkuý níkk ? – {uz{ ¼e¾kES fk{k
3703. nrhsLkkuLkk Wíf»ko {kxu økktÄeSyu fÞwt økwshkíke rð[khÃkºk þY fÞwO níkwt ? – nrhsLk çktÄw
3704. økwshkíkLkk fÞk Lkøkhku{kt rþÞk¤k{kt MkkiÚke ðÄw Xtze yLku WLkk¤k{kt MkkiÚke ðÄw økh{e Ãkzu Au ? – Xtze-Lkr÷Þk{kt
yLku økh{e-zeMkk{kt
3705. Mðk{e ËÞkLktË MkhMðíkeyu h[u÷k økútÚkLkwt Lkk{ sýkðku – MkíÞkÚko «fkþ
3706. Lkh®Mkn {nuíkkLke ËefheLkwt Lkk{ þwt níkwt ? – fwtðhçkkE
3707. fÞk Mktíku ÃkkuíkkLke yk¾e ®sËøke hfíkrÃk¥kLkk ËËeoykuLke Mkuðk{kt rðíkkðe ? – Mktík y{hËuðeËkMk
3708. {k-çkkÃkLku ¼q÷þku Lkne.... ¼sLkLke h[Lkk fkuýu fhe níke ? – Mktík ÃkwrLkík {nkhks
3709. ¼khík{kt çku swËe swËe LkËeLkk Lkeh yufrºkík fhðkLkwt fkÞo Mkki«Úk{ fÞk hkßÞu fÞwO ? – økwshkík
3710. Mktík ÃkwrLkík {tnkhksu þY fhu÷wt fÞwt {krMkf yksuÞ ÷kufr«Þ Au ? – sLkfÕÞký
3711. LkrzÞkËLkk nrh yku{ yk©{ þY fhLkkh Mktík fÞk níkk ? – ÃkqßÞ ©e{kuxk
3712. Mktík çkkuzkýkLkku sL{ fÞkt ÚkÞku níkku ? – zkfkuh
3713. Lkh®Mkn {nuíkkLkku sL{ fÞkt ÚkÞku níkku ? – ík¤kò
3714. ¼õík fðrÞºke øktøkkMkíkeLkwt ðíkLk fÞwt níkwt ? – Mk{rZÞk¤k (¼kðLkøkh)
3715. zkfkuh {trËhLke MkkÚku fÞk MktíkLke ¼ÂõíkfÚkk òuzkÞu÷e Au ? – Mktík çkkuzkýk
3716. ík{u ¼÷u Ëqçk¤k nku, Ãký fk¤swt ðk½ yLku ®MknLkwt hk¾ku. yuðwt fnuLkkh Lkuíkk fkuý níkk ? – MkhËkh ðÕ÷¼¼kE
Ãkxu÷
3717. ÃkqßÞ {kuxkyu ÷kufkuLku fÞk {tºkLke MkkÄLkk fhðk fÌkwt ? – nrhyku{
3718. fktfrhÞk ík¤kð fkuýu çkÄktÔÞwt ? – Mkw÷íkkLk fwíçkwÆeLk
3719. y{q÷ zuheLkk MÚkkÃkfLkwt Lkk{ sýkðku ? – rºk¼wðLkËkMk Ãkxu÷

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 110

 www.anamikaacademy.org 8000040575

3720. LÞkÞ òuðkunkuÞ íkku {÷kð ík¤kð swyku yk {÷kð ík¤kð fÞk þnuh{kt ykðu÷wt Au ? – Äku¤fk
3721. økktÄeSLkk ytøkík Mkr[ð fkuý níkk ? – {nkËuð¼kE ËuMkkE
3722. E. Mk. 640{kt økwshkíkLkk «ðkMku fÞku [eLke «ðkMke ykÔÞku níkku ? – Ìkw yuLk íMktøk
3723. EMx EÂLzÞk ftÃkLke «Úk{ ð¾ík Mkwhík{kt ykðe íÞkhu økwshkík Ãkh fkuLkwt hks níkwt ? – snktøkehLkwt
3724. MkeËe MkiÞËLke ò¤e fÞkt ykðu÷e Au ? – y{ËkðkË
3725. ELÿkuzk Ãkkfo («kýe Mktøkún÷kÞ) fÞkt ykðu÷wt Au ? – økktÄeLkøkh
3726. økwshkíkLkk fÞk y¼ÞkhÛÞ{kt hªA òuðk {¤u Au ? – suMkkuh
3727. økwshkík{kt yûkhÄk{ {trËh fÞkt ykðu÷wt Au ? – økktÄeLkøkh
3728. økwshkík{kt fE søÞkyu MkhËkh Mkhkuðh ykðu÷wt Au ? – fuðrzÞk fku÷kuLke
3729. rðï«rMkØ fkr¤Þkh Ãkkfo økwshkík{kt fÞkt ykðu÷wt Au ? – ðu¤kðËh
3730. ¼kðLkøkh fÞk Ähk{ktÚke Ëw»fk¤{kt Ãký Ãkkýe ¾qxÞwt LkÚke ? – íkkíkrýÞku Ähku
3731. rðþk¤ n{ehMkh ík¤kð fÞkt ykðu÷wt Au ? - ¼ws
3732. økktÄeSyu Ëktzefq[ fÞk yLÞkÞe fh fkÞËkLkk ¼tøk fhðkLkk ykþÞÚke fhe níke ? – {eXkLkk
3733. økwshkík{kt fÞk MÚk¤u Mkkík LkËeykuLkku Mktøk{ ÚkkÞ Au ? – ðkiXk
3734. WËðkzk{kt ykðu÷e fE yrøkÞkhe òuðk÷kÞf Au ? – Ãkrðºk EhkLkþku VkÞh xuBÃk÷
3735. økwshkík{kt fÞk {u¤k{kt QxkuLkwt ðu[ký ÚkkÞ Au ? – fkíÞkufLkk {u¤k{kt
3736. LkuþLk÷ zuhe zuð÷Ãk{uLx fkuÃkkuohuþLkLkwt ðzwt {Úkf fÞk ykðu÷wt Au ? – ykýtË
3737. Mk{ksMkuðf yLku Ëuþ¼fík ©e hrðþtfh {nkhksLku fÞwt WÃkLkk{ {éÞwt Au ? – {wXe Ÿ[uhku {kLkðe
3738. økwshkík{kt MkkiÚke Ÿ[wt rþ¾h fÞwt ? – økkuh¾LkkÚkLkwt rþ¾h (røkhLkkh)
3739. økwshkík{kt rËÃkzk yLku Mkkçkh {kxu fÞwt y¼ÞkhÛÞ Au ? – çkhzeÃkkzk (zktøk)
3740. hªA {kxu økwshkík{kt fÞk MÚk¤u y¼ÞkhÛÞ çkLkkððk{kt ykÔÞwt Au ? – híkLk{nk÷
3741. økwshkíkLkwt MkkiÚke {kuxwt hu÷ðu MxuþLk fÞwt ? – y{ËkðkË
3742. økwshkíkLke MkhnË fÞk ËuþLku MÃkþuo Au ? – ÃkkrfMíkkLk
3743. økwshkíkLkwt Mkki«Úk{ Lku[h yußÞwfuþLk MkuLxh fÞkt ykðu÷wt Au ? - ®nøkku¤økZ
3744. {kuZuhkLkwt MkqÞo{trËh fÞk hkòLkk þkMkLkfk¤ Ëhr{ÞkLk çkktÄðk{kt ykÔÞwt ? – hkò ¼e{Ëuð
3745. økwshkíkLkwt MkkiÚke {kuxwt f]rºk{ Mkhkuðh fÞwt Au ? – MkhËkh Mkhkuðh
3746. økwshkíkLkwt MkkiÚke {kuxwt çkttËh fÞwt Au ? – ftz÷k
3747. økwshkík{kt ykðu÷e yurþÞkLke MkkiÚke {kuxe nkuÂMÃkx÷ fE Au ? – rMkrð÷ nkuÂMÃkx÷ - y{ËkðkË
3748. fktfrhÞk ík¤kðLkk {æÞ{kt ykðu÷e LkøkeLkkðkze çkLkkððkLkwt «ÞkusLk þwt níkwt ? – Mkw÷íkkLkLkk økúe»{fkr÷Lk rLkðkMk
{kxu
3749. økwshkík LkSf fÞku Mk{wÿ Au ? – yhçke Mk{wÿ
3750. økwshkíkLke MkkiÚke {kuxe LkËe fE Au ? – Lk{oËk
3751. økwshkíkLkk fÞk rðMíkkh{kt rþÞk¤k Ëhr{ÞkLk MkkiÚke ykuAwt íkkÃk{kLk òuðk {¤u Au ? – Lkr÷Þk (-0.5 rzøkúe Mku.)
3752. økwshkík{kt MkkiÚke ðÄw ðhMkkË fÞkt Ãkzu Au ? – (ð÷Mkkz, ½h{Ãkwh, fÃkhkzk íkk÷wfku)
3753. rðï«rMkØ Ãkxku¤k økwshkík{kt fÞkt çkLku Au ? – Ãkkxý
3754. frð Lk{oËLku fÞwt rçkÁË ykÃkðk{kt ykÔÞwt Au ? – ðeh

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 111

 www.anamikaacademy.org 8000040575

3755. [ktÃkkLkuhLke yiríknkrMkf MkkExMkLku ÞwLkuMfkuyu fÞk Lkk{u ònuh fhe Au ? – ðÕzo nuhexus MkkEx
3756. siLkkuLkk ÃkrðºkÄkt{ Ãkkr÷íkkýk{kt fux÷k ËuhkMkhku Au ? – 863
3757. yurþÞkLke Mkki«Úk{ Vhíke huMxkuhuLx fÞkt çkLku÷e Au ? – Mkwhík
3758. rMkØÃkwhLkwt «k[eLk Lkk{ þwt níkwt ? - ©eMÚk÷
3759. yuf {kLÞíkk «{kýu íkkÃke LkËe fÞk ËuðíkkLke Ãkwºke Au ? – MkqÞo
3760. y{ËkðkË{kt økktÄeSLkku Mkki«Úk{ fÞku yk©{ MÚkkÃÞku ? – fku[hçk yk©{
3761. økwshkík{kt ykðLkkhe «Úk{ ÞwhkurÃkÞLk Mk¥kk fE níke ? – Ãkkuxwoøkes
3762. økwshkíkLkk fÞk þnuh{kt ÃkkuxwoøkeòuLkwt þkMkLk níkwt ? – Ëeð
3763. çkkhzku÷e MkíÞkøkún fE Mkk÷{kt ÚkÞku níkku ? – 1928
3764. yMknfkh [¤ð¤Lkku ykht¼ fE Mkk÷{kt ÚkÞku níkku ? – E. Mk. 1920{kt
3765. «k[eLkfk¤{kt økwshkíkLkwt fÞwt çktËh {he, {Mkk÷k, huþ{Lkk ÔÞkÃkkh {kxu òýeíkwt níkwt ? – ¼Y[
3766. økktÄeSLku çkkÃkwLkwt çkeÁË fÞk MkíÞkøkún{kt {éÞwt níkwt ? – [tÃkkhý MkíÞkøkún
3767. ðzkuËhk hkßÞ{kt fÞk {hkXk hksðeykuLkwt þkMkLk níkwt ? – økkÞfðkz
3768. ykçkw{kt ykrËLkkÚkLkwt ykhMk{trËh fkuýu çktÄkÔÞwt níkwt ? – rð{÷{tºke
3769. økwshkíkLkku fÞku rsÕ÷ku rðïLke MkkiÚke {kuxe V÷u{ªøkku ðMkkník {kxu òýeíkku Au ? – fåA
3770. økwshkíkLkwt fÞwt þnuh {¬kLkwt «ðuþîkh økýkÞ Au ? – Mkwhík
3771. E. Mk. 1919{kt fÞk yufx rðÁØ økwshkík{kt nzíkk¤ Ãkze – hku÷ux yufx
3772. LkkhkÞý MkhkuðhLke ÃkkMku fÞwt siLkíkeÚko ykðu÷wt Au ? – ¼ÿuïh
3773. økktÄeSLkku sL{ fÞkhu yLku fÞkt ÚkÞku níkku ? – 2 ykufxkuçkh, 1869, ÃkkuhçktËh
3774. økktÄeSLkku rLkðkoýrËLk fÞkhu ? – 30 òLÞwykhe, 1948
3775. nu{[tÿk[kÞoLkwt sL{ MÚk¤ fÞwt Au ? – ÄtÄwfk
3776. økwshkíkLkk EríknkMk{kt fÞk fk¤Lku Mkwðýofk¤ fnuðk{kt ykðu Au ? – Mkku÷tfeÞwøk
3777. y{ËkðkË{kt Ãkíktøk BÞwrÍÞ{ fÞkt ykðu÷wt Au ? – xkøkkuh nku÷, Ãkk÷ze
3778. frð y¾ku y{ËkðkË{kt fE Ãkku¤{kt hnuíkku níkku ? – ËuMkkELke Ãkku¤, ¾kzeÞk
3779. nk÷Lkwt ðzLkøkh «k[eLkfk¤{kt fÞk Lkk{u yku¤¾kíkwt ? – ykLkíkoÃkwh
3780. fÞku {kuøk÷ hkò økwshkíkLku rnËLkwt yk¼q»ký {kLkíkku níkku ? – ykihtøkÍuçk
3781. nu{[tÿk[kÞo hr[ík rMkØnu{ fE ¼k»kk{kt h[kÞwt níkwt ? - «kf]ík
3782. MkwrðÏÞkík Mktík s÷khk{ çkkÃkkLkwt MÚkkLk Mkkihk»xÙ{kt fÞkt MÚk¤u ykðu÷wt Au ? – ðehÃkwh
3783. MkkçkhfktXk rsÕ÷kLke {wÏÞ LkËe fE Au ? – nkÚk{íke
3784. økwshkík{kt hu÷ðuLke þYykík õÞkhu ÚkE – E. Mk. 1855
3785. økwshkík{kt xur÷rðÍLkLkku «kht¼ õÞkhu ÚkÞku ? - 15 ykuøkü, 1975
3786. r[LkkE {kxeLkk ðkMkýku{kt Wãkuøk {kxu økwshkíkLkwt fÞwt fuLÿ òýeíkwt Au ? – ÚkkLk
3787. økwshkík{kt ÃkkhMkeykuLku yk©Þ ykÃkLkkh hkòLkwt Lkk{ sýkðku ? – òËe hkýk
3788. ÷kuÚk÷ fux÷k ð»ko Ãknu÷kLkwt çktËh nþu yu{ {LkkÞ Au ? - 4000 ð»ko Ãknu÷kLkwt
3789. çkLkkMk LkËeLkwt «k[eLk Lkk{ þwt Au ? – Ãkýkoþk
3790. Ëktzefw[Lke þYykík õÞkhu ÚkE níke ? - 12 {k[o, 1930

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 112

 www.anamikaacademy.org 8000040575

3791. økwshkíkLkwt ÃkkxLkøkh fÞwt Au ? – økktÄeLkøkh

3792. ÃkkðkøkZ{ktÚke Lkef¤íke yuf {níðLke LkËeLkwt Lkk{ fÞk Ér»kLkk Lkk{ ÃkhÚke ÃkzÞwt Au ? – rðïkr{ºk
3793. økwshkík{kt fw÷ fux÷k økk{zk Au ? - 18584
3794. økwshkík{kt fw÷ fux÷e økúk{Ãkt[kÞíkku Au ? - 14017
3795. økwshkík hkßÞLke {wÏÞ ¼k»kk fE Au ? – økwshkíke (90 xfk)
3796. økwshkíke çkkË çkku÷kíke MkkiÚke ðÄkhu ¼k»kk fE ? – {hkXe
3797. økwshkík ¼khíkLke fE rËþkyu Au ? – Ãkrù{
3798. ò{Lkøkh{kt ykðu÷ fÞk rfÕ÷kLku Mktøkúnk÷Þ{kt ÃkrhðŠíkík fhðk{kt ykÔÞku Au ? - ÷k¾kuxk Vkuxo
3799. økwshkík{kt Mkhuhkþ fux÷ku ðhMkkË Ãkzu Au ? - 67 Mku{e.
3800. økwshkík fw÷ fux÷k rf. {e. rðMíkkh{kt hý «ÚkhkÞu÷wt Au ? - 27000 [ku. rf. {e.
3801. yzk÷sLkwt «k[eLk Lkk{ þwt Au ? – økZ Ãkkxý
3802. økwshkíkLkwt MkkiÚke {kuxwt {trËh fÞwt Au ? – yûkhÄk{ {ttrËh, økktÄeLkøkh
3803. nu{[tÿk[kÞoLkwt MkktMkkrhf Lkk{ þwt níkwt ? – [ktøkËuð
3804. økwshkík{kt fw÷ fux÷e {kuxe LkËeyku ykðu÷e Au ? – Mkkík
3805. hksfkux rsÕ÷k{kt ykðu÷k sMkËý LkSf fÞku yiríknkrMkf rfÕ÷ku ykðu÷ku Au ? - ®nøkku¤økZ
3806. ¼khíkLkwt çkeò ¢{Lkwt MkkiÚke {kuxwt MkkÞLMk rMkxe fÞkt ykðu÷wt Au ? – y{ËkðkË
3807. ÃkkuhçktËh rsÕ÷kLkk fÞk økk{{kt ©ef]»ý, çk÷hk{ yLku ÁÂõ{ýeSLkwt «k[eLk {trËh ykðu÷wt Au ? – {ktÄðÃkwh
3808. z[ ÷kufkuyu økwshkík{kt fE Mkk÷{kt ÔÞkÃkkhe Úkkýw MÚkkÃÞwt níkwt ? – E. Mk. 1606
3809. £U[ ÷kufkuyu økwshkík{kt fE Mkk÷{kt ÔÞkÃkkhe Úkkýwt MÚkkÃÞwt níkwt ? – E. Mk. 1668
3810. fåALkk hr¤Þk{ýk hý{kt fE ÃkqŠý{kLke hkºku WíMkð Wsððk{kt ykðu Au ? – þhË ÃkqŠý{k
3811. yMkwhkuLkk Mktnkh {kxu ðrþc {wrLkyu fÞk Ãkðoík Ãkh Þ¿k fÞkuo níkku ? – yçkwoËf Ãkðoík ({kWLx ykçkw)
3812. nzÃÃkeÞ MkÇÞíkkLke MkkEx Äku¤kðehk fE Mkk÷{kt þkuÄkE níke ? – E. Mk. 1967
3813. íkkhtøkk fÞk Ä{oLkwt òýeíkwt íkeÚkoÄk{ Au ? – siLk
3814. fÞku ®nËw íknuðkh ytøkúuS íkkhe¾ {wsçk WsðkÞ Au ? – W¥khkÞý
3815. fk¤ku zwtøkh økwshkík{kt fÞkt ykðu÷ku Au ? – fåA
3816. îkhfkrÄþ {trËhLke Äò rËðMk{kt fux÷e ðkh çkË÷ðk{kt ykðu Au ? - ºký
3817. s{þuËS íkkíkk yLku ËkËk¼kE LkðhkuSLkwt sL{MÚk¤ fÞwt Au ? – LkðMkkhe
3818. îkhfkÄeþ {trËh{kt fux÷k Úkkt¼÷k Au ? – 60
3819. {nkí{k økktÄeyu Mkkçkh{íke yk©{Lke MÚkkÃkLkk fÞkhu fhe níke ? – E. Mk. 1917{kt
3820. {nkhkò Víku®Mkn BÞwrÍÞ{ fÞkt ykðu÷wt Au ? – ðzkuËhk
3821. E. Mk. 1930{kt y{ËkðkË{kt fux÷k rf. {e. [k÷eLku Ëktzefq[ fhðk{kt ykðe níke ? - 385 rf. {e.
3822. røkhLkkh Ãkðoík Ãkh fux÷k ÃkøkrÚkÞk Au ? - 9999
3823. røkhLkkh Ãkðoík Ãkh {ÂÕ÷LkkÚkLkwt {trËh fkuýu çktÄkÔÞwt níkwt – ðMíkwÃkk÷ yLku íkusÃkk÷
3824. Mkku{LkkÚk {ttrËhLke xku[u [Zkððk{kt ykðíkk f¤þLkwt ðsLk fux÷wt Au ? – 10 xLk
3825. økktÄeS nrhsLk yk©{{kt fux÷ku Mk{Þ hÌkk níkk ? – 13 ð»ko
3826. y{ËkðkË-{wtçkELku òuzíke xur÷VkuLk ÷kELk Mkki«Úk{ fÞk ð»ko{kt Lkk¾ðk{kt ykðe ? – E. Mk. 1888

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 113

 www.anamikaacademy.org 8000040575

3827. økwshkíkLkwt MkkiÚke Ÿ[wt rþ¾h økkuh¾LkkÚkLke Ÿ[kE fux÷e Au ? - 1117 {exh
3828. nzÃÃkeÞ MktMf]ríkLkku WËÞ økwshkík{kt fÞkhu ÚkÞku níkku ? – E. Mk. Ãkqðuo 2400
3829. ¾uíkeðkzeLkk ykuòhku økwshkík{kt fÞktLkk òýeíkk Au ? – hksfkux
3830. økwshkík{kt LkuLkku fkh çkLkkððkLkku Ã÷kLx fÞkt MÚkÃkkÞku Au ? – MkkýtË
3831. økehk ÄkuÄ fÞk rsÕ÷k{kt ykðu÷ku Au ? – zktøk
3832. økwshkík{kt fÞk þnuh{kt MkkiÚke ðÄw þk¤kyku ykðu÷e Au ? – y{ËkðkË
3833. {kuZuhk{kt MkqÞo{trËh çkktÄðk{kt fux÷k fkheøkhku níkk ? – 1200
3834. økktÄeSyu økwshkík{kt fE þk¤k{kt yÇÞkMk fÞkuo níkku ? – Mkh ykÕVuoz nkEMfq÷
3835. y{ËkðkË{kt Mkki«Úk{ rÚkÞuxhLke MÚkkÃkLkk fkuýu fhe níke ? – zkÌkk¼kE Íðuheyu
3836. y{ËkðkËLkwt fktfrhÞk ík¤kð fux÷e çkksw Ähkðu Au ? - 34
3837. yurþÞkLkwt MkkiÚke {kuxwt ykuÃkLk yuh rÚkÞuxh fÞkt ykðu÷wt Au ? – zÙkEð-ELk rMkLku{k (y{ËkðkË)
3838. E. Mk. 1844{kt rçkúrxþ LÞkÞíktºk{kt òuzkLkkh Mkki«Úk{ økwshkíke fkuý níkk ? - ¼ku¤k¼kE Mkkhk¼kE
3839. ðhk¤Úke [k÷íkk fkuxLk SLkLke þYykík y{ËkðkË{kt Mkki«Úk{ fkuýu fhe níke ? – rºk¼wðLkËkMk þuX
3840. økwshkíkLkwt MkkiÚke {kuxwt Mkhkuðh Lk¤ Mkhkuðh fux÷k rðMíkkh{kt Vu÷kÞu÷wt Au ? – 120.82 [ku. rf. {e.
3841. økwshkíke {q¤Lke «Úk{ {rn÷k yðfkþÞkºkeLkwt Lkk{ sýkðku ? – MkwrLkíkk rð÷ÞBMk
3842. MkwËk{kLkwt «k[eLk {trËh fÞkt ykðu÷wt Au ? – ÃkkuhçktËh
3843. økwshkíkLkwt Mkki«Úk{ Úkúe-ze rÚkÞuxh fÞk ykðu÷wt Au ? – MkkÞLMk rMkxe-y{ËkðkË
3844. y{ËkðkË{kt ykðu÷k yktíkhhk»xÙeÞ fûkkLkk r¢fux MxurzÞ{Lkwt Lkk{ þwt Au ? – {kuxuhk MxurzÞ{
3845. xuçk÷xurLkMk{kt økwshkíkLkku Lktçkh 1 ¾u÷kze fkuý Au ? – ÃkkŠÚkð {nuíkk
3846. økwshkík r¢fux yuMkkurMkyuþLk (GCA)Lkwt {wÏÞ {Úkf fÞk ykðu÷wt Au ? – y{ËkðkË
3847. yÃkýko ÃkkuÃkx fE h{ík MkkÚku Mktf¤kÞu÷ {rn÷k ¾u÷kze Au ? – çkuzr{LxLk
3848. ðÕzo r[ÕzÙLk [uMk [uÂBÃkÞLkþeÃk SíkLkkh «Úk{ økwshkíke fkuý Au ? – rhrØ þkn
3849. xuMx r¢fux{kt nurxÙf ÷uLkkh yuf{kºk ¼khíkeÞ ÍzÃke çkku÷h fkuý ? – EhVkLk ÃkXký
3850. [uMk{kt økwshkíkLku yktíkhhk»xÙeÞ Míkhu Lkk{Lkk yÃkkðLkkh ¾u÷kzeLkwt Lkk{ þwt Au ? íkusMk çkkfhu
3851. ¼fík fðrÞºke {ehkt fE Mkk÷{kt økwshkíkLke îkrhfk Lkøkhe{kt ykðeLku ðMÞk níkk ? – E. Mk. 1537
3852. ‘nrh {khøk Au þqhkLkku’ ÃkËLke h[Lkk fkuýu fhe ? – frð r«ík{ËkMk
3853. {nkfrð «u{kLktËLkku {wÏÞ ÔÞðMkkÞ þwt níkwt ? – {ký¼è
3854. «Úk{ økwshkíke þk¤k fÞkt yLku fÞkhu þY ÚkE – Mkwhík E. Mk. 1836
3855. frð fkLíkLkwt {q¤ Lkk{ þwt níkwt ? – {rýþtfh híLkS ¼è
3856. frð f÷krÃkLkku fÞku fkÔÞMktøkún ¾qçk «rMkØ Au ? – f÷kÃkeLkku fufkhð
3857. f÷kÃke fÞk hkßÞLkk hksðe níkk ? - ÷kXe
3858. ‘ßÞkt ßÞkt Lksh {khe Xhu, ÞkËe ¼he íÞkt ykÃkLke’ ÃktÂõík fÞk frðLke Au ? – frð f÷kÃke
3859. økktÄeSLku MkíÞðúíkÄkhf çkLkðk çkk¤Ãký{kt fÞk Lkkxfu «uhýk Ãkqhe Ãkkze níke ? – MkíÞðkËe hkò nrhùtÿ
3860. nðu ÃkAe fkuELku MðuåAkyu òuzýe fhðkLkku yrÄfkhe LkÚke yk rðÄkLk fkuýyu fÌkwt Au ? – {nkí{k økktÄeSyu
3861. Mðk{e yk™tËLkwt {q¤ Lkk{ þwt Au ? – ®n{ík÷k÷ hk{[tÿ Ëðu
3862. MkwtËh{Lkwt {q¤Lkk{ þwt Au ? – rºk¼wðLkËkMk ÃkwÁ»kku¥k{ËkMk ÷wnkh

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 114

 www.anamikaacademy.org 8000040575

3863. økwshkíke nkMÞMkkrníÞLkk ‘nkMÞ Mk{úkx’Lkwt rçkÁË fkuýu {éÞwt Au ? – ßÞkuíkeLÿ Ëðu
3864. ‘sÞ sÞ økhðe økwshkík’ fkÔÞ h[Lkk fkuLke Au ? – frð Lk{oË
3865. økwshkík{kt hu÷ðu xÙu®Lkøk fku÷us fÞk þnuh{kt ykðu÷e Au ? – ðzkuËhk
3866. økwshkík{kt Mkki«Úk{ f]r»k ÞwrLkðŠMkxeLke MÚkkÃkLkk õÞkt yLku õÞkhu ÚkE ? – Ëktíkeðkzk E. Mk. 1973
3867. ©e Mkku{LkkÚk MktMf]ík ÞwrLkðŠMkxeLke MÚkkÃkLkk õÞkt yLku õÞkhu ÚkE níke ? – ðuhkð¤, E. Mk. 2008
3868. økwshkíkLke yuf{kºk ykÞwðuoË ÞwrLkðŠMkxeLke MÚkkÃkLkk fÞkt yLku fÞkhu ÚkE níke ? – ò{Lkøkh, E. Mk. 1967
3869. Ëuþ¼h{kt ykŠfxufxLkk yÇÞkMk {kxu òýeíkk CEPT Lke MÚkkÃkLkk fÞkt yLku õÞkhu ÚkE níke ? – y{ËkðkË E.
Mk. 1963
3870. økwshkík xufLkku÷kuS ÞwrLkðŠMkxe fÞk ykðu÷e Au ? – økktÄeLkøkh
3871. økwshkík{kt H. S. C. E. yLku S. S. C. E. çkkuzoLke þYykík fÞkhu ÚkE ? – E. Mk. 1972
3872. IIM-A Lke MÚkkÃkLkkLkwt ©uÞ fkuýu Vk¤u òÞ Au ? – zkì. rð¢{ Mkkhk¼kE
3873. rzÍkELk {kxuLke fE rðï«rMkØ MktMÚkk økwshkík{kt ykðu÷e Au ? – LkuþLk÷ EÂLMxxÞqx ykuV rzÍkELk, y{ËkðkË
3874. Mkki«Úk{ økwshkíke Ãkt[ktøk õÞkhu «fkrþík ÚkÞwt ? – Mktðík 1671
3875. økwshkíke ¼k»kkLkwt «Úk{ çkk¤ Ãkkrûkf fÞwt níkwt ? – økktzeð
3876. f÷ktÃkeLkk WÃkLkk{Úke òýeíkk økwshkíkLkk frðLkwt Lkk{ þwt níkwt ? – Mkwh®MknS íkg®MknS økkurn÷
3877. økwshkíke fÞk frð ‘frðïh’ íkhefu yku¤¾kÞ Au ? – Ë÷Ãkíkhk{
3878. W{kþtfh òu»keLkwt WÃkLkk{ þwt Au ? – ðkMkwfe
3879. Äq{fuíkw ík¾Õ÷wMkÚke òýeíkk ÚkÞu÷k MkkrníÞfkhLkwt Lkk{ þwt níkwt ? – økkiheþtfh òu»ke
3880. økwshkík{kt Ãknu÷e {u Lkku rËðMk fÞk rËðMk íkhefu WsðkÞ Au ? – økwshkík MÚkkÃkLkkrËLk
3881. økktÄeS fÞk rËðMku {kiLk hk¾íkk níkk ? – Mkku{ðkh
3882. ò{Lkøkh çkktÄýe WÃkhktík çkeò þkLkk {kuxe òýeíkwt Au ? – fks¤ ({uþ)
3883. MkhËkh Ãkxu÷Lkku sL{ fÞkt ÚkÞku níkku ? – LkrzÞkË
3884. økwshkíkLkku fw÷ ûkuºkV¤Lkk rnMkkçku rðMíkkh fux÷ku Au ? – 1,96,024 [ku. rf. {e.
3885. yiXkuh þkLku {kxu òýeíkwt Au ? – økýÃkríkËkËkLkk {trËh {kxu
3886. økwshkík{kt ðÄw ËqÄ ykÃkíke økkÞku fE Au ? – fktfhuS
3887. økwshkíkLkk fÞkt þnuhLku økúeLkrMkxe íkhefu yku¤¾ðk{kt ykðu Au ? – økktÄeLkøkh
3888. økwshkík{kt Mkki«Úk{ fE fku÷us þY ÚkE níke ?– økwshkík fku÷us, y{ËkðkË-1887
3889. y{ËkðkË{kt {tËçkwrØLkk çkk¤fkuLku íkk÷e{ ykÃkíke hk»xÙeÞ fûkkLke MktMÚkk fE Au ? – çke. yu{. EÂLMxxÞqx
{uLx÷ nuÕÚk
3890. økwshkíke MkkrníÞ ûkuºku LkkUÄÃkkºk «ËkLk çkË÷ fÞku Mkwðýo[tÿf yuLkkÞík fhðk{kt ykðu Au ? – hýrsíkhk{ Mkwðýo[tÿf
3891. økwshkík{kt A fhkuz ð»ko sqLkk zkÞLkkuMkkuhLkk yðþu»kku fÞk MÚk¤uÚke {¤e ykÔÞk Au ? – hiÞk÷e
3892. økwshkík{kt fÞk hksðeyu «kÚkr{f fu¤ðýe VhrsÞkík çkLkkðe níke ? – MkÞkShkð økkÞfðkz
3893. ßÞkt ßÞkt ðMku yuf økwshkíke, íÞkt íÞkt MkËkfk¤ økwshkík.... yk «rMkØ fkÔÞ håÞwt Au ? – yhËuþh ¾çkhËkh
3894. Ë¥kkºkuÞ çkk÷f]»ýLku ÷kufku fÞk Lkk{u yku¤¾u Au ? – fkfkMkknuçk fk÷u÷fh
3895. økwshkík{kt støk÷e økÄuzkykuLkwt y¼ÞkhÛÞ fÞk ykðu÷wt Au ? – fåALkk hý{kt
3896. fkÔÞLkk fÞk «fkh {kxu ËÞkhk{ òýeíkk Au ? – økhçke

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 115

 www.anamikaacademy.org 8000040575

3897. økwshkíkLkk fÞk {u¤k{kt ËqÄk¤k ÃkþwykuLkwt ¾heË-ðu[ký ÚkkÞ Au ? – ðkiXkLkk {u¤k{kt
3898. fåA{kt òuðk {¤íkk rðrþü «fkhLkk ÍqtÃkzk fÞk Lkk{u yku¤¾kÞ Au ? - ¼qtøkk
3899. zktøk{kt Ëh ð»kuo Þkuòíkku ykrËðkMkeykuLkku WíMkð fÞk Lkk{u yku¤¾kÞ Au ? – zktøk Ëhçkkh
3900. y¾kLkku sL{ fÞkt ÚkÞku níkku ? – suík÷Ãkwh (y{ËkðkË LkSf)
3901. økwshkíkLkwt fÞwt MÚk¤ 1000Úke ðÄw {trËhkuLkku Mk{qn Ähkðu Au ? – Ãkkr÷íkkýk
3902. økwshkíkLkwt «rMkØ ÞkºkkÄk{ zkfkuh fÞk rsÕ÷k{kt ykðu÷wt Au ? – ¾uzk
3903. økwshkík{kt fÞk ÃkðoíkLkku ykfkh Mkwíku÷k rþð suðku Au ? – røkhLkkh
3904. ðzLkøkhLkwt feŠíkíkkuhý çkeò fÞk Lkk{u yku¤¾kÞ Au ? – þk{¤þkLke [kuhe
3905. y{ËkðkËLkku yk©{hkuz fÞk çku yk©{kuLku òuzu Au ? – Mkkçkh{íke yk©{ yLku fku[hçk yk©{
3906. økwshkík{kt økk{ku{kt [kuðeMk f÷kf ðes¤e fE ÞkusLkk nuX¤ ykÃkðk{kt ykðu Au ? – ßÞkuríkøkúk{ ÞkusLkk
3907. ¼khík{kt MkkiÚke ðÄw {økV¤e WíÃkkËLk fhíkku rsÕ÷ku fÞku Au ? – sqLkkøkZ
3908. økwshkík{kt hý{÷ [kufe fÞkt ykðu÷e Au ? – Ezh
3909. økkuÃkLkkÚk {nkËuðLkwt {trËh økwshkíkLkk fÞkt rsÕ÷k{kt ykðu÷wt Au ? – ¼kðLkøkh
3910. økwshkík{kt íkkífkr÷f Mkkhðkh {¤e hnu íku {kxu fE Mkhfkhe ðknLk Mkuðk fkÞohík Au ? – 108
3911. økwshkík{kt MkqÞoQòoÚke hkrºk«fkþ {u¤ðíkwt økk{ fÞwt Au ? – {uÚkký
3912. økwshkíkLkwt hkßÞ«kýe fÞwt Au ? – ®Mkn
3913. ¼økðkLk ©ef]»ýyu økwshkík{kt ykðeLku fE Lkøkhe ðMkkðe níke ? – îkrhfk
3914. íkuLk ík¤kð fÞk ykðu÷wt Au ? – z¼kuE
3915. ¼ðLkkÚkLkku {u¤ku fÞkt ¼hkÞ Au ? – sqLkkøkZ
3916. ËwrLkÞkLke MkkiÚke {kuxe rhVkELkhe økwshkík{kt fÞkt ykðu÷e Au ? – ò{Lkøkh
3917. fLÞkfu¤ðýeLku «kuíMkknLk ykÃkðk {kxu økwshkík{kt fE ÞkusLkk fkÞohík Au ? – rðãk÷û{e çkkuLz
3918. ¼khík{kt MkkiÚke ðÄw {eXw WíÃkkËLk fhíkwt hkßÞ fÞwt Au ? – økwshkík
3919. yksLkwt fktfrhÞk Ãknu÷k fÞkt Lkk{u yku¤¾kíkwt níkwt ? – nkus-yu-fwíkwçk
3920. nu{[tÿk[kÞo hr[ík «Úk{ økwshkíke ÔÞkfhý økútÚkLkwt Lkk{ þwt Au ? – rMkØnu{þçËkLkwþkMkLk
3921. økwshkík{kt ykrËðkMke Mk{ksLke MkkiÚke ðÄkhu ðMkíke fÞk rsÕ÷k{kt Au ? – ËknkuË
3922. fÞk MkíÞkøkúnÚke ðÕ÷¼¼kE Ãkxu÷ økktÄeS MkkÚku òuzkÞk ? - ¾uzk MkíÞkøkún
3923. rðMíkkhLke árüyu økwshkíkLkku MkkiÚke {kuxku íkk÷wfku fÞku Au ? – WLkk
3924. økwshkíkLkwt hkßÞ ð]ûk fÞwt Au ? – yktçkku
3925. økwshkíkLkwt hkßÞ Ãkûke fÞwt Au ? – Mkwh¾kçk (V÷u®{økku)
3926. økwshkíkLkwt hkßÞ økeík fÞwt Au ? – sÞ sÞ økhðe økwshkík
3927. økwshkík{kt Mkki«Úk{ xÃkk÷ Mkuðk fÞkt yLku õÞkhu þY ÚkE ? – y{ËkðkË, E. Mk. 1938
3928. økwshkík{kt ðMku÷e nçkMke «ò fÞk Lkk{u yku¤¾kÞ Au ? – MkeËe
3929. økwshkík{kt fE LkËe Ãkh f÷kí{f Aºkeyku Ähkðíkku Mkku ð»ko sqLkku Ãkq÷ ykðu÷ku Au ? – rðïkr{ºke
3930. fkttfrhÞk ík¤kð WÃkh yuf{kºk {trËh fÞk Mktíku çkLkkðu÷wt Au ? – Mktík ËkËw ËÞk÷
3931. #ø÷uLzLke yk{Mk¼k{kt [qtxkE ykðLkkh Mkki«Úk{ rnLËe fkuý níkk ? – ËkËk¼kE LkðhkuS
3932. ¼Y[ ÃkkMku Lk{oËk LkËe Ãkh ykðu÷ku økkuÕzLk rçkús fux÷k ð»ko sqLkku Au ? – 150 ð»ko

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 116

 www.anamikaacademy.org 8000040575

3933. y{ËkðkË{kt çktÄkÞu÷k fÞk ÷ku¾tzLkk Ãkw÷Lku nS MkwÄe fkx ÷køÞku LkÚke ? – yur÷Mkrçkús (rððufkLktË Ãkw÷)
3934. MkhËkh ðÕ÷¼¼kE Ãkxu÷Lkk ðíkLkLkwt Lkk{ – fh{MkË
3935. ffoð]¥k økwshkíkLkk fÞk çkU MÚk¤ ÃkhÚke ÃkMkkh ÚkkÞ Au ? – «ktríks yLku ®n{íkLkøkh
3936. «rMkØ {÷kð ík¤kð økwshkík{kt fÞkt ykðu÷wt Au ? – Äku¤fk{kt
3937. økwshkík{kt V÷u®{økku Mkexe íkhefu fÞwt MÚk¤ òýeíkwt Au ? – fåALkwt {kuxwt hý
3938. økwshkíkLkk fÞk þnuh{kt zwtøk¤e MkkiÚke ðÄw Ãkkfu Au ? – {nwðk
3939. fzkýkçktÄ fÞk rsÕ÷k{kt ykðu÷ku Au ? – {neMkkøkh
3940. yknðk fÞk rsÕ÷kLkwt {wÏÞ {Úkf Au ? – zktøk
3941. yurþÞk¾tzLke MkkiÚke {kuxe Mknfkhe zuhe fÞkt ykðu÷e Au ? – ykýtË
3942. økwshkík{kt {økV¤eLkwt MkkiÚke ðÄw WíÃkkËLk fÞk rðMíkkh{kt ÚkkÞ Au ? – Mkkihk»xÙ
3943. økwshkík{kt fE zuheLkku ÃkuËkþ yktíkhhk»xÙeÞ Míkhu ð¾ýkÞ Au ? – y{q÷
3944. økwshkík{kt yuf{kºk yktíkhhk»xÙeÞ nðkE {Úkf fÞk þnuh{kt Au ? – y{ËkðkË
3945. økwshkík{kt ¼k÷ «Ëuþ{kt Úkíkk ½ô fÞk Lkk{u òýeíkk Au ? - ¼k÷eÞk ½ô
3946. yðfkþ MktþkuÄLk ûkuºku fkÞohík MÃkuMk yuÂÃ÷fuþLk MkuLxh (SAC) økwwshkíkLkk fÞk þnuh{kt ykðu÷wt Au ? – y{ËkðkË
3947. Mkkçkh{íke LkËe fÞktÚke Lkef¤u Au ? – hksMÚkkLkLkk WËÞÃkwhLkk Zuçkh Mkhkuðh{ktÚke
3948. MÚkkÃkíÞf¤kLkku {qÕÞðkLk ðkhMkku Ähkðíke ËkËk nheLke ðkð fÞkt ykðu÷e Au ? – y{ËkðkË
3949. y¥kh yLku MkwøktÄe îÔÞkuLkku Wãkuøk fÞk þnuh{kt rðfMÞku Au ? – Ãkk÷LkÃkwh
3950. yuf Mk{Þu ßÞkt ðnkýku çkktÄðkLkku ÔÞðMkkÞ Ä{Ä{íkku íku fåALkk çktËhLkwt Lkk{ sýkðku ? – {ktzðe
3951. økwshkík{kt ÄkuheLkMk íkhefu yku¤¾kíkku hk»xÙeÞ hks{køko fÞku Au ? – hk»xÙeÞ hks{køko Lkt. 8
3952. økwshkíkLkwt Ãknu÷wt MkwíkhkW fkÃkzLkwt fkh¾kLkwt fÞkt MÚkÃkkÞwt níkwt ? - ¼Y[
3953. suLku hk{ hk¾u íkuLku fkuý [k¾u Lkk{Lkwt ÃkË fkuýu håÞwt Au ? – frð Äehkyu
3954. frð ËÞkhk{Lkwt çkk¤ÃkýLkwt Lkk{ þwt níkwt ? – ËÞkþtfh
3955. {æÞfk÷eLk økwshkíke MkkrníÞ{kt ykÏÞkLk rþhku{ýe fkuý økýkÞ Au ? - «u{kLktË
3956. økwshkíke ¼k»kkLkk ¿kkLke frð y¾kyu {wÏÞíðu þwt ÷ÏÞwt Au ? – AÃÃkk
3957. {nkLk frð y¾ku fÞk {w½÷ hkòLkk Mk{Þ{kt ÚkE økÞku ? – snktøkeh
3958. ‘rLkþkLk [qf {kV, Lknª {kV Lke[wt rLkþkLk’ – yk rðÄkLk fkuLkwt Au ? – çk¤ðtíkhkÞ Xkfkuh
3959. frð MkwtËh{Lkwt {q¤ Lkk{ þwt Au ? – rºk¼wðLkËkMk ÃkwÁ»kku¥k{ËkMk ÷wnkhe
3960. økkUz÷{kt fÞku hksðe {nu÷ ykðu÷ku Au ? – Lkki÷¾k {nu÷
3961. ðktfkLkuh{kt fÞku hksðe {nu÷ ykðu÷ku Au ? – hýrsíkrð÷kMk
3962. ykþkÃkwhk {kíkkLkku {Z fÞkt ykðu÷ku Au ? – fåA
3963. fÞku hkuòu økwshkík{kt MkkiÚke rðþk¤ yLku f÷kí{f hkuòu íkhefu ÏÞkrík Ähkðu Au ? – Mkh¾usLkku hkuòu
3964. fÞwt MÚkkÃkíÞ ‘y{ËkðkËLkwt híLk’ íkhefu yku¤¾kÞ Au ? – hkýe rMk«eLke {ÂMsË
3965. Vkøkýe ÃkqLk{u ¼hkíkku økwshkíkLkku fÞku {u¤ku ¾qçk ÷kufr«Þ Au ? – zkfkuhLkku {u¤ku
3966. ykrË þtfhk[kÞoyu ¼khík{kt Ãkrù{ rËþk{kt fÞkt {X MÚkkÃÞku níkku ? – îkhfk
3967. suMk÷-íkkuh÷Lke Mk{krÄ fÞk ykðu÷e Au ? – ytòh
3968. økwshkíkLke fLÞkyku îkhk y»kkZ {rnLkk{kt fhkíkk y÷qýk ðúíkLku þwt fnuðkÞ Au ? – {ku¤kfík

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 117

 www.anamikaacademy.org 8000040575

3969. økwshkík{kt ÷øLk Mk{Þu økðkíkk ÷øLkøkeíkku fÞk Lkk{u yku¤¾kÞ Au ? – Vxkýk
3970. økehLkk {k÷Äkheyku ÃkhtÃkhkøkík hnuýktf fÞk Lkk{u yku¤¾kÞ Au ? – ÍkUf
3971. yhðÕ÷eLke røkrh{k¤k{kt hnuíkk ykrËðkMkeykuLkk ½h fÞk Lkk{u yku¤¾kÞ Au ? - ¾ku÷fwt
3972. ©e htøkyðÄqíkLkku yk©{ fÞkt ykðu÷ku Au ? – Lkkuhuïh
3973. «rMkØ s÷khk{ {trËh fÞkt ykðu÷wt Au ? – ðehÃkwh
3974. ¼økðkLk rþðLkk fux÷kt yLku fÞk ßÞkuríkŠ÷øk økwshkík{kt ykðu÷k Au ? – çku, Mkku{LkkÚk yLku ËkÁfkðLk
3975. íkwðuhËk¤ {kxu økwshkíkLkwt fÞwt MÚk¤ òýeíkwt Au ? – ðkMkË
3976. ¼ws ÃkkMku fÞwt «k[eLk ÄkŠ{f MÚk¤ ykðu÷wt Au ? – fkuxuïh
3977. økwshkík{kt yuf{kºk çkúñkSLkwt {trËh fÞk ykðu÷wt Au ? - ¾uz¼úñk
3978. økwshkíkLkwt fÞwt MÚk¤ Mktík fçkeh MkkÚku Mktf¤kÞu÷wt Au ? – fçkehðz
3979. ©e yûkhÃkwÁ»kku¥k{ MktMÚkkLkwt ðzwt {Úkf fÞkt ykðu÷wt Au ? – çkku[kMký
3980. ËkWËe ðkuhkykuLkwt W¥kh økwshkík{kt ykðu÷wt íkeÚkoMÚk¤ fÞwt Au ? – Ëu÷{k÷
3981. «rMkØ íkeÚko QxzeÞk {nkËuð fE LkËeLkk rfLkkhu ykðu÷wt Au ? – ðkºkf
3982. økwshkíkLkk fÞk {trËh{kt ËkLk-Ä{koËk Mðefkhíkku LkÚke ? – ðehÃkwhLkwt s÷khk{ {trËh
3983. Ëh ð»kuo y{ËkðkË{kt fÞk {trËhuÚke hÚkÞkºkk Lkef¤u Au ? – søkÒkkÚk {trËh
3984. økwshkík{kt fkŠíkfe ÃkqLk{Lkku MkkiÚke {kuxku {u¤ku fÞku ¼hkÞ Au ? – ðkiXk
3985. økwshkík{kt hÚkÞkºkkLkku MkkiÚke {kuxku WíMkð fÞk WsðkÞ Au ? – y{ËkðkË
3986. økwshkík{kt MkkiÚke {kuxwt økeíkk{trËh fÞk ykðu÷wt Au ? – y{ËkðkË
3987. ykþkð÷u fkuýu Síke ÷uíkk íkuLkwt Lkk{ fýkoðíke hk¾ðk{kt ykÔÞwt ? – fýoËuð Mkku÷tfe
3988. økwshkíkLkku MkkiÚke ÷ktçkku yufðeMk rËðMkLkku {u¤ku fÞk Au ? – þk{¤kSLkku {u¤ku
3989. yþkufLkku rþ÷k÷u¾ fÞk ÃkðoíkLke ík¤uxe{kt ykðu÷ku Au ? – røkhLkkh
3990. MkkÄw-çkkðkLkk {u¤k íkhefu «rMkØ rþðhkºkeLkku {u¤ku fÞk MÚk¤u ¼hkÞ Au ? – røkhLkkh
3991. «k[eLk økwshkíkLke yiríknkrMkf hksÄkLke fE níke ? – ykLkíkoÃkwh (nk÷Lkwt ðzLkøkh)
3992. «k[eLk økwshkíkLkwt yiríknkrMkf ÃkkxLkøkh ðzLkøkh fE LkËeLkk rfLkkhu ðMku÷wt Au ? – nkxfe
3993. fktfrhÞk ík¤kð fE Mkk÷{kt yÂMíkíð{kt ykÔÞwt – E. Mk. 1451
3994. økwshkíke ÷kufMkkrníÞLkk rðMíkkh {kxu fE fku{Lkku ®MknVk¤ku Au ? – ¼kx[khý
3995. økwshkíke ¼k»kk fE ¼k»kk ÃkhÚke ykðe Au ? – MktMf]ík
3996. Mkkihk»xÙLke fE LkËe fåALkkt LkkLkk hý{kt s Mk{kE òÞ Au ? – {åAw, ¼kËh
3997. Ëktíkk yLku Ãkk÷LkÃkwh ðå[u fE xufheyku ykðu÷e Au ? – suMkkuh
3998. økwshkíkLkku hu÷{køko ¼khíkeÞ hu÷ðuLkk fÞk ÍkuLk{kt økýkÞ Au ? – Ãkrù{
3999. økwshkík{kt ðkzeykuLkku rsÕ÷ku íkhefu fÞku rsÕ÷ku «ÏÞkík Au ? – swLkkøkZ
4000. WíftXuïh {nkËuð fE LkËeLkk fktXu ykðu÷wt ÃkÞoxLk MÚk¤ Au ? – ðkºkf
4001. økwshkíkLkkt fÞk rsÕ÷k{kt Mkkøk Ãkw»f¤ «{ký{kt ÚkkÞ Au ? – ð÷Mkkz
4002. rðïkr{ºke LkËeLkwt WËT¼ðMÚkkLk fÞkt Au ? – ÃkkðkøkZLkku zwtøkh
4003. økwshkík{kt WAuhðk{kt ykðíke òíkðkLk òVhkçkkËe òík fÞk ÃkþwLke Au ? – ¼UMkLke
4004. økwshkík{kt Lkef¤íke nkuÞ yLku økwshkík{kt s ðnuíke nkuÞ íkuðe MkkiÚke ÷ktçke LkËe fE Au ? – ¼kËh

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 118

 www.anamikaacademy.org 8000040575

4005. økwshkíkLke fux÷e LkËe Ãkh çku çku çktÄ çkktÄðk{kt ykÔÞku Au ? – 4 (íkkÃke, {ne, þuºkwsÞ, {åAw )
4006. økwshkík{kt MkkiÚke AuÕ÷ku MkqÞkoMík fÞkt rsÕ÷k{kt ÚkkÞ Au ? – fåA
4007. r¾szeÞkLkwt Ãkûke y¼ÞkhÛÞ fÞk rsÕ÷k{kt ykðu÷wt Au ? – ò{Lkøkh
4008. LkðMkkhe fE LkËeLkk fktXu ðMku÷wt Au ? – Ãkqýko
4009. hksfkux fE LkËeLkk rfLkkhu ðMku÷wt Au ? – ykS
4010. økeh hk»xÙeÞ WãkLk fÞk rsÕ÷k{kt ykðu÷wt Au ? – sqLkkøkZ
4011. Ërûký økwshkíkLke s{eLk fuðk «fkhLke Au ? – fk¤e yLku fktÃkðk¤e
4012. fåALke W¥khLke LkËeyku fÞkt ÷wó ÚkkÞ Au ? – fåALkk hý{kt
4013. Qøkíkk MkqÞoLkku «Ëuþ íkhefu økwshkíkLkku fÞku rsÕ÷ku òýeíkku Au ? – ËknkuË
4014. y{ËkðkË{kt ykðu÷k yLku MÚkkÃkíÞf¤kLke yòÞçke økýkíkk Íq÷íkk {eLkkhk fkuýu çktÄkÔÞk níkk ? – MkeËe çkþehu
4015. ÃkhtÃkhkøkík heíku økwshkík{kt Lkðk ð»koLkku ykht¼ õÞkhÚke ÚkkÞ Au ? – fkhíkf MkwË yuf{Úke
4016. økwshkíkLkwt rðïrðÏÞkík ÃkhtÃkhkøkík Lk]íÞ fÞwt Au ? – økhçkk
4017. økwshkík{kt {kuxk ytçkkS ¾kíku fÞk {rnLkkLke ÃkqLk{u {u¤ku ¼hkÞ Au ? - ¼kËhðk
4018. rþðhkºkeLkwt Ãkðo økwshkíkLkk fÞk ÃkLkkuíkk ÃkwºkLkk SðLk{kt yk{q÷ ÃkrhðíkoLk ykýLkkÁt çkLke hÌkwt ? – ËÞkLktË
MkhMðíke
4019. ‘¼÷wt ÚkÞwt ¼ktøke stò¤, Mkw¾u ¼Sþwt ©eøkkuÃkk¤’ yu WËøkkh fÞk ¼fík frðLkk Au ? – Lkh®Mkn {nuíkk
4020. þtfhk[kÞou îkhfk{kt MÚkkÃku÷ku {X fÞkt Lkk{u yku¤¾kÞ Au ? – þkhËkÃkeX
4021. fåALke W¥kh Mke{kyu {kuxk hýLkku rðMíkkh [ku{kMkkLkk ytíku fÞk LkøkhLke h[Lkk fhu Au ? – Mkwh¾kçkLkøkh
4022. økwshkík{kt fÞk frðLke h[Lkkyku f]»ý¼ÂõíkLkk htøku htøkkÞu÷e òuðk {¤u Au ? – Lkh®Mkn {nuíkk
4023. y{ËkðkË-ðzkuËhk yufMk«uMk nkEðu fE Mkk÷{kt þY ÚkÞku níkku ? – ð»ko 2003{kt
4024. {rn LkËeLkwt çkeswt Lkk{ þwt Au ? – {rnMkkøkh
4025. {nk¼khíkfk¤Úke Lkðhkrºk ËhBÞkLk {kíkkSLke ÃkÕ÷e fÞk økk{{kt ¼hkÞ Au ? – YÃkk÷
4026. ¼khíkLkk Ãkkt[ Ãkrðºk Mkhkuðh{ktLkwt yuf Mkhkuðh økwshkík{kt fÞk rsÕ÷k{kt ykðu÷wt Au ? – LkkhkÞý Mkhkuðh, fåA
4027. ©ef]»ý yðMkkLk ÃkkBÞk íku MÚk¤ ¼k÷fk íkeÚko fÞk rsÕ÷k{kt ykðu÷wt Au ? – økeh-Mkku{LkkÚk
4028. økehkÄkuÄ fÞk LkËe Ãkh ykðu÷ku Au ? – ytrçkfk
4029. ¾t¼kíkLkk y¾kík{kt fÞk çkux ykðu÷ Au ? – yr÷Þk çkux, Ãkeh{çkux
4030. ðktfkLkuh þnuh fE LkËeLkk rfLkkhu ðMku÷wt Au ? – {åAw
4031. økwshkík{kt Mkki«Úk{ çkk¤Mktøkúnk÷Þ fÞwt Au ? – røkhÄh¼kE çkk¤Mktøkúnk÷Þ
4032. ÃkkðkøkZ Ãkðoík WÃkh fÞk {kíkkSLkwt {trËh Au ? – {nkfk÷e {kíkkS
4033. {nkí{k økktÄeLke ykí{fÚkkLkwt Lkk{ þwt Au ? – MkíÞLkk «Þkuøkku
4034. økwshkíke MkkrníÞLkk çkk¤fkÔÞku ÷¾ðkLke þYykík fkuýu fhe níke ? – Ë÷Ãkíkhk{u
4035. ‘økwshkíke ¼k»kkLkk òøkúík [kufeËkh’ fkuý økýkÞ Au ? – Lkh®Mknhkð rËðurxÞk
4036. “{uhu íkku røkhÄh økkuÃkk¤” ÃkË fkuýu ÷ÏÞwt Au ? – {ehktçkkE
4037. økwshkíke MkkrníÞLkk ykÏÞkLkLkk rÃkíkk íkhefu fkuý ? – frð ¼k÷ý
4038. «u{kLktË {q¤ fÞktLkk ðíkLke níkk ? – ðzkuËhk
4039. MknòLktË Mðk{e fÞktLkk ðíkLke níkk ? – AÃkiÞk

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 119

 www.anamikaacademy.org 8000040575

4040. Lkh®Mkn {nuíkkyu fkuLkk Ãkh nqtze ÷¾e níke ? – þk{¤þk þuX (©e f]»ý)
4041. ‘yr¾÷ çkúñktz{kt yuf íkwt ©e nrh....’ yk ÃkË fkuLkwt Au ? – yh®Mkn {nuíkk
4042. «u{kLktËLkk Lk¤kÏÞkLk{kt ykðíkku Lk¤ fÞk ËuþLkku hkò Au ? – Lki»kÄ
4043. ‘hk{kÞý’Lkwt þqxªøk økwshkík{kt fÞk rVÕ{ MxwrzÞku{kt ÚkÞwt níkwt ? – ð]tËkðLk MxwrzÞku
4044. økwshkíkLkku Mkðo«Úk{ rVÕ{ MxwrzÞku fÞkt ykðu÷ku Au ? – ÷û{e rVÕ{ ÷uçkkuhuxhe yLku MxwrzÞku, ðzkuËhk
4045. ‘Þtøk EÂLzÞk’, ‘nrhsLk çktÄw’ yLku ‘LkðSðLk’ Mkk{rÞfku fkuýu þY fhu÷k ? – {nkí{k økktÄeyu
4046. økwshkík{kt W{høkk{{kt fÞku MxwrzÞku ykðu÷ku Au ? – ð]tËkðLk
4047. ®Mkn {kuxk¼køku fÞk Mk{Þu øksoLkk fhíkku nkuÞ Au ? – MkqÞkoMík ÃkAeLkk yuf f÷kf{kt
4048. ð»ko 2010{kt ÚkÞu÷e økýíkhe {wsçk økwshkík{kt ®MknkuLke MktÏÞk fux÷e Au ? - 411
4049. økwshkík{kt fux÷k y¼ÞkhÛÞ ykðu÷k Au ? - h1 y¼ÞkhÛÞ íkÚkk 4 hk»xÙeÞ WãkLkku
4050. økwshkík{kt fÞwt Ãkûke {kÚkwt QÄwt hk¾eLku ¾kÞ Au ? – V÷u®{økku (Mkwh¾kçk)
4051. økwshkík{kt MkheMk]ÃkkuLke ytËksu fux÷e òrík LkkUÄkE Au ? – 107
4052. fÞwt ËrhÞkE hk»xÙeÞ WãkLk fåALkk y¾kík{kt ykðu÷wt Au ? – ò{Lkøkh ËrhÞkE hk»xÙeÞ WãkLk
4053. økwshkíkLkku ËrhÞkE rðMíkkh{kt ËrhÞkE fk[çkkLke fux÷e òríkyku òuðk {¤u Au ? - ºký
4054. yurþÞkrxf ÷kÞLkLkwt ðsLk ykþhu fux÷wt nkuÞ Au ? – 150 Úke 170 rf. økúk.
4055. yurþÞkxef ÷kÞLkLkwt ykÞw»Þ ykþhu fux÷k ð»koLkwt nkuÞ Au ? - 12 Úke 15 ð»ko
4056. ¼khíkLkwt Mkki«Úk{ ËrhÞkE WãkLk fÞwt Au ? – ò{Lkøkh ËrhÞkE hk»xÙeÞ WãkLk
4057. yurþÞkrxf ÷kÞLk rËðMk Ëhr{ÞkLk ykþhu fux÷k rf÷ku ¾kuhkf ¾kE þfu Au ? – 30 rf÷ku
4058. fzðk ÃkkxeËkh Mk{ksLkk fw÷Ëuðe Wr{Þk {kíkkLkwt «ÏÞkík {trËh fÞkt ykðu÷wt Au ? – ŸÍk
4059. Mkk¤tøkÃkwh{kt fkuLkwt «rMkØ {trËh ykðu÷wt Au ? – nLkw{kLkS
4060. ¼khíkLke 51 þÂõíkÃkeXku{ktÚke økwshkík{kt ÂMÚkík þÂõíkÃkeXLkk Lkk{ sýkðku – ytçkkS, ÃkkðkøkZ, çknw[hkS
4061. fÞk {kiÞoðtþe þkMkfu røkhLkkhLkk rþ÷k÷u¾ku{kt 14 Ä{ko¿kkyku fkuíkhkðe níke ? – Mk{úkx yþkufu
4062. rMkØhks sÞ®Mkn fE Mkk÷{kt ÃkkxýLke økkËe WÃkh ykÔÞku níkku – E. Mk. 1096
4063. nzÃÃkk MktMf]ríkLkwt {níðLkwt fuLÿ Äku¤kðehk fÞk rsÕ÷k{kt ykðu÷wt Au ? – fåA
4064. {nkí{k økktÄeSyu 1942Lke ÷zík{kt fÞwt Mkqºk ykÃÞwt níkwt ? – fhUøku Þk {hUøku
4065. ÃkkðkøkZ LkSf ykðu÷ku [ktÃkkLkuh Ëhðkòu fkuLke ÞkË{kt çkktÄðk{kt ykðu÷ku Au ? – [ktÃkk ðkrýÞkLke
4066. økwshkík hkßÞ{kt fÞk çku {kuxk hksLkiríkf Ãkûkku Au ? - ¼khíkeÞ sLkíkk Ãkkxeo yLku fkuøkúuMk
4067. «ÏÞkík þið íkeÚko þqhÃkkýuïh fE LkËeLkk rfLkkhu ykðu÷wt Au ? – Lk{oËk
4068. zkfkuh{kt fkuLkwt {trËh ykðu÷wt Au ? – hýAkuzhkÞSLkwt
4069. ¾uzk rsÕ÷kLkwt ðzwt {Úkf fÞwt Au ? – LkrzÞkË
4070. økwshkíkLkku ËrhÞkrfLkkhku ¼khík{kt fÞk ¢{u ykðu Au ? – «Úk{
4071. yïfw¤Lkwt fÞwt «kýe Mk{økú ¼khík{kt Vfík økwshkík{kt fÞk MÚk¤uÚke {¤e ykÔÞk Au ? - fåALkwt hý
4072. zkÞLkkuMkkuhLkkt #zkykuLkku Mk{wn y~{eYÃku økwshkík{kt fÞk MÚk¤uÚke {¤e ykÔÞku Au ? – fåA
4073. økwshkík{kt fE òríkLkk ð]ûkku MkkiÚke ðÄw òuðk {¤u Au ? – økktzku çkkð¤
4074. økwshkík{kt fk®[zkLke fux÷e òríkyku yÂMíkíð Ähkðu Au ? - 12
4075. økehLkk støk÷{kt ßÞkt økh{ ÃkkýeLkk Íhk ykðu÷k Au íku íkeÚkoMÚkkLk fÞwt ? – íkw÷Mke~Þk{

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 120

 www.anamikaacademy.org 8000040575

4076. økwshkík{kt òuðk {¤íkk fÞk ÃkûkeLkk {kÚku {kuh suðe f÷øke nkuÞ Au ? – {kuhçkks
4077. xÃkfktðk¤e støk÷e [eçkhe økwshkíkLkkt fÞk ðLkrðMíkkhku{kt òuðk {¤u Au ? – zktøk rsÕ÷kLkk ðktMkËk
4078. økwshkíkLkk ðLkðøkzk{kt ÷¬z¾kuËLku òuðk {kxu fÞku Mk{Þ ©uc økýðk{kt ykðu Au ? – ðnu÷e MkðkhLkku
4079. fkuÞ÷fw¤Lkwt Ãkûke çkÃkiÞk fÞk ÃkûkeLkk {k¤k{kt ÃkkuíkkLkk #zk Mkuððk {qfe ykðu Au ? - ÷i÷k
4080. fÞk Ãkûkeyku MkkiÚke ðÄw ÍzÃkÚke Qze þfu Au ? – fkLkfrzÞk
4081. fÞk Ãkûke rðþu yuðe ¾kuxe {kLÞíkk Au fu íkuyku ðhMkkËLkwt s Ãkkýe Ãke þfu Au ? – çkÃkiÞk yÚkÞk ÃkÃkenk
4082. Mk{økú økwshkík{kt òuðk {¤íkk fkuÞ÷fw¤Lkk fÞk Ãkûke ÃkkuíkkLkk #zk òíku Mkuðu Au ? – rMkh¢ef yLku fwfrzÞku fwt¼kh
4083. Vfík Ãkkuíku çkLkkðu÷k {k¤kyku{kt s ykhk{ Vh{kðe þfíkwt Ãkûke fÞwt Au ? – fkLkfrzÞk (Swifts)
4084. fÞk økwshkíke òËwøkhLkwt Lkk{ rðïfûkkyu òýeíkwt çkLÞwt Au ? – fu. ÷k÷
4085. Ãktrzík yku{fkhLkkÚkLkwt «ËkLk fÞk ûkuºk{kt Au ? – þk†eÞ Mktøkeík ûkuºku
4086. [k÷íkk yktçkk íkhefu òýeíkwt ð]ûk økwshkík{kt fÞk ykðu÷wt Au ? – Mktòý
4087. hkýk«íkkÃk ðz íkhefu yku¤¾kíkku ðz økwshkík{kt fÞkt ykðu÷ku Au ? – MkkçkhfkttXk
4088. økwshkík{kt fux÷e òríkLkk økeÄ òuðk {¤u Au ? - 7
4089. ËeÃkzkLke ðMíke{kt økwshkíkLkku ¼khík{kt fux÷k{ku ¢{ Au ? – çkeòu
4090. økeÄLke ðMíke{kt økwshkíkLkku ¼khík{kt fux÷k{ku ¢{ Au ? - «Úk{
4091. økwshkík{kt òuðk {¤íkwt fÞwt «kýe MkkiÚke Ÿ[wt nkuÞ Au ? – Lke÷økkÞ
4092. îkhfk{kt fÞwt «ÏÞkík ík¤kð ykðu÷wt Au ? – økkuÃke ík¤kð
4093. økwshkíke çkk¤MkkrníÞLkk y{h Ãkkºkku r{Þkt VwMkfe yLku ík¼k ¼èLkk MksofLkwt Lkk{ ykÃkku – Sðhk{ òu»ke
4094. ÃkqðoLkk {kL[uMxh økýkíkk y{ËkðkË þnuh{kt yuf Mk{Þu fux÷e r{÷ku Ä{Ä{íke níke ? - 265
4095. fk{hus íkeÚko MÚk¤ fÞk rsÕ÷k{kt ykðu÷wt Au ? – Mkwhík
4096. økwshkík{kt fE LkËeLke Ãkrh¢{k fhðkLkku {rn{k Au ? – Lk{oËk
4097. ykÍkËe Ãkqðuo ðzkuËhk{kt fÞk hksðeykuLkwt þkMkLk níkwt ? – økkÞfðkz
4098. ðzkuËhkLku MktMfkhLkøkheLkwt MðYÃk ykÃkLkkh hksðeLkwt Lkk{ - MkÞkShkð økkÞfðkz
4099. Ãkt[{nk÷ rsÕ÷k{kt ykðu÷ku Ãkðoík ÃkkðkøkZ Ãkh fÞk {kíkkSLkwt MÚkkLkf Au ? – {nkfk¤e {kíkkLkwt
4100. økwshkíkLkwt Mkki«Úk{ MkkihQòo økk{ fÞwt Au ? - ¾ktrzÞk (S. Ãkkxý)
4101. økwshkík{kt ðuÄþk¤kLke MÚkkÃkLkk fÞkt yLku fÞkhu fE ? – y{ËkðkË, 1947
4102. økwshkík{kt ¢ktríkfkhe «ð]r¥kykuLkku ykã«ýuíkk – {nŠ»k yh®ðË
4103. {sqh {nksLk Mkt½Lke MÚkkÃkLkk fkuýu fhe níke ? – økktÄeS
4104. fMíkwhçkkLku su÷{kt fkuýu ¼ýíkh ÃkwÁt Ãkkzâwt níkwt ? – Ãkqýo{kçkuLk ÃkfðkMkk
4105. økktÄeSyu fkuýu ÃkkuíkkLkk Ãkkt[{k Ãkwºk økýkÔÞk níkk ? – s{Lkk÷k÷ çkòs
4106. y{ËkðkË{kt yußÞwfuþLk MkkuMkkÞxeLkk MÚkkÃkf fkuý ? – fMíkwh¼kE ÷k÷¼kE, økýuþ {kð÷tfh, y{]ík÷k÷
nhøkkurðtË÷k÷
4107. y{ËkðkË BÞwrLkrMkÃkkr÷xeLkk Mkðo«Úk{ ¼khíkeÞ «{w¾ fkuý níkk ? – hkðçknkËwh hýAkuz÷k÷
4108. økwshkík{kt Mkki«Úk{ hurzÞku fuLÿ fkuýu þY fhkÔÞwt ? – {nkhkò MkÞkShkð økkÞfðkz
4109. ßÞkuríkMkt½Lke MÚkkÃkLkk fkuýu fhe níke ? – {]Ëw÷k Mkkhk¼kE
4110. †eÃkkºkkuLke ¼qr{fkLku htøk¼qr{ Ãkh Sðtík fhLkkh Lkx fkuý níkk ? – sÞþtfh MkwtËhe

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 121

 www.anamikaacademy.org 8000040575

4111. yzk÷sLke ðkð fkuýu yLku fÞk ð»ko{kt çkLkkðe níke ? – hkýe YzkçkkE, E. Mk. 1499{kt
4112. ykÍkËe ÃkAe Mkkihk»xÙLkk ÷kufþkne hkßÞLkk «Úk{ {wÏÞ{tºke fkuý çkLÞk níkk ? – WåAtøkhkÞ Zuçkh
4113. ¼khíkeÞ ¼wr{MkuLkkLkk «Úk{ økwshkíke rVÕz{kþo÷ fkuý níkk ? – sLkh÷ {kýufþk
4114. økwshkíkLke «Úk{ MkhfkhLku çktÄkhýLkk þÃkÚk fkuýu ÷uðzkÔÞk níkk ? – hrðþtfh {nkhks
4115. y{ËkðkË xufMkxkE÷ ÷uçkh yuMkkurMkyuþLkLke MÚkkÃkLkk fkuýu fhe níke ? – {nkí{k økktÄeyu
4116. nzÃÃkeÞ MktMf]ríkLkk {níðLkk MÚk¤ ÷kuÚk÷Lke þkuÄ fÞk Ãkwhkíkíðþk†eyu fhe níke ? – zku. yuMk. ykh. hkðu
4117. fåA{kt Ëh ð»kuo fkuLke ÞkË{kt {u¤ku ¼hkÞ Au ? – Mktík {ufhý ËkËkLke
4118. htøk yðÄqík {nkhksLkwt {q¤ Lkk{ þwt níkwt ? – Ãkktzwhtøk rðê÷ ð¤k{ýu
4119. fÞk Mktíku çkktÄu÷e ÍqtÃkze Mk¥kkÄkhLkk Lkk{Úke «ÏÞkík çkLke ? – Mktík©e ykÃkkøkeøkk çkkÃkwyu
4120. çkshtøkËkMk çkkÃkkyu fÞkt Mk{krÄ ÷eÄe níke ? – çkøkËkýk
4121. {nwze siLk íkeÚkoLke MÚkkÃkLkk fkuýu fhe níke ? – çkwrØMkkøkhSyu
4122. AkÃk¾kLkwt þY fhLkkh «Úk{ økwshkíke fkuý níkk ? – Ëwøkkohk{ {nuíkk
4123. økwshkíke ¼k»kkLkk «Úk{ fkuþfkh fkuý níkk ? – frð Lk{oË (E. Mk. 1873)
4124. ÃkkuhçktËh{kt {nkí{k økktÄe feŠík{trËh fkuýu çktÄkÔÞwt Au ? – LkkLkS fkr÷ËkMk {nuíkkyu
4125. økwshkíke MkkrníÞ Ãkrh»kËLkk MÚkkÃkf fkuý níkk ? – hýrsíkhk{ ðkðk¼kE
4126. økwshkíkLkk fÞk yýwrð¿kkLkeyu yktíkhhk»xÙeÞ Míkhu Mkki«Úk{ Lkk{Lkk {u¤ðe níke ? – zku. nku{e¼k¼kyu
4127. WþLkMk fÞk frðLkwt WÃkLkk{ Au ?- Lkxðh÷k÷ ÃktzÞk
4128. frð hksuLÿ þknLku økwshkíke MkkrníÞ «ËkLk çkË÷ fÞku yuðkuzo yuLkkÞík ÚkÞku níkku ? - ¿kkLkÃkeX yuðkuzo
4129. Mkkçkh zuheLke MÚkkÃkLkk fkuýu fhe níke ? - ¼ku¤k¼kE Ãkxu÷
4130. ÃkkðkøkZ{kt {nkfk¤e {kíkkSLke MÚkkÃkLkk fkuýu fhe níke ? – rðïkr{ºk Ér»kyu
4131. {kiLk {trËhLkk MÚkkÃkf fkuý níkk ? – ÃkqßÞ ©e {kuxk
4132. ÷tzLk{kt ‘EÂLzÞLk MkkurþÞku÷kuSMx’ y¾çkkh fkuýu þY fÞwO níkwt ? - ~Þk{S f]»ý ð{ko
4133. þuõMkrÃkÞh hr[ík Lkkxf nu{÷uxLkwt Ãk]Úðe AtË{kt ¼k»kktíkh fkuýu fÞwO níkwt ? – ntMkk {nuíkkyu
4134. E. Mk. 1849{kt økwshkíke ¼k»kkLkwt «Úk{ Mkkókrnf fkuýu «fkrþík fÞwO níkwt ? – yu÷ufÍkLzh rfL÷kuf VkçkoMk
4135. økwshkíke ¼k»kk{kt «Úk{ nkMÞ Lkð÷ ykÃkLkkh ÷u¾f fkuý níkk ? – h{ý÷k÷ Lke÷ftX
4136. økwshkíke {nkLkð÷ MkhMðíke[tÿLkk ÷u¾f fkuý Au ? – økkuðÄoLkhk{ rºkÃkkXe
4137. økwshkíke{kt Mkki«Úk{ yu{. yu. Lke ÃkËðe fkuýu {u¤ðe níke ? – ytçkk÷k÷ Mkkfh÷k÷ ËuMkkE
4138. økwshkíkeLkk fÞk yøkúýe WãkuøkÃkríkyu fur÷fku r{÷Lke MÚkkÃkLkk fhe níke ? – økkiík{ Mkkhk¼kE
4139. økwshkíkLkk òýeíkk ¼e÷ ÷kuføkkrÞfk fkuý Au ? – rËðk¤eçkuLk ¼e÷
4140. økktÄeSLku fÞk MðkíktºÞ MkuLkkLke {rn÷kLku þ† hk¾ðkLke Aqx ykÃke níke ? – Ãkqrýo{kçkuLk ÃkfðkMkk
4141. zktøkLkk ËeËe íkhefu fkuý òýeíkwt Au ? – ÃkqŠý{kçkuLk ÃkfðkMkk
4142. rnLËe rVÕ{kuLkk òýeíkk økwshkíke yr¼Lkuíkk MktSðfw{khLkwt {q¤ Lkk{ þwt Au ? – nhe÷k÷ sheðk÷k
4143. økwshkíkLkk ðuË{trËhLkk MÚkkÃkf fkuý Au ? – Mðk{e øktøkuïhkLktËS
4144. Eø÷uLz sLkkh Mkki«Úk{ MkkrníÞfkh – {rnÃkíkhk{ Lke÷ftX
4145. økwshkíkLkwt «Úk{ íku÷ûkuºk fÞk ykðu÷wt Au ? - ÷wýus
4146. økktÄeS Þwðkfk¤u Ërûký ykr£fk{kt fE ftÃkLkeLke íkhVuý{kt fuMk ÷zðk økÞk níkk ? – ËkËk yçËwÕ÷k yuLz ftÃkLke

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 122

 www.anamikaacademy.org 8000040575

4147. Mkwhík ÃkkMku fÞku ËrhÞkrfLkkhku «ÏÞkík Au ? – zwB{Mk

4148. fÞk þnuhLku Vq÷kuLkwt þnuh fnuðk{kt ykðu Au ? – Ãkk÷LkÃkwh
4149. rÃkhkuxLk xkÃkw Mkkihk»xÙ{kt fÞk rsÕ÷k{kt ykðu÷k Au ? – ò{Lkøkh
4150. s¤rçk÷kze Mkk{kLÞ heíku økwshkíkLke fE LkËe{kt òuðk {¤u Au ? – Lk{oËk
4151. hªALke r«Þ ¾kuhkf þwt nkuÞ Au ? – ôÄE
4152. økwshkíkt{k ytËksu fux÷k hªA nkuðkLkwt {kLkðk{kt ykðu Au ? - 230 Úke 250
4153. Qzíke r¾Mkfku÷e økwshkíkLkk fÞk ðLkrðMíkkhku{kt Ëu¾e þfkÞ Au ? – þwhÃkkýuïh, Ërûký {æÞ økwshkíkLkk
støk÷ku
4154. fkLkfrzÞk ÃkkuíkkLkk {k¤k þuLkk ðzu çkktÄu Au ? – ÃkkuíkkLkk Úkwtf ðzu
4155. fkLkfrzÞk Ãkûke yuf f÷kf{kt fux÷k {kE÷Lkwt ytíkh fkÃke þfu Au ? – 100 {kE÷
4156. Mkw«rMkØ hkýfe ðkð økwshkík{kt fÞk þnuh{kt ykðu÷e Au ? – Ãkkxý
4157. Ë{ýøktøkk LkËe fÞkt ykðu÷e Au ? – økwshkíkLke Ërûký MkhnËu
4158. ðehÃkwh fÞk Mktík MkkÚku Mktf¤kÞu÷e íkeÚkoMÚk¤ Au ? – s÷khk{çkkÃkk
4159. ÃkÒkk÷k÷ Ãkxu÷Lku {kLkðeLke ¼ðkE {kxu fÞku yuðkuzo yuLkkÞík fhkÞku níkku ? – ¿kkLkÃkªX yuðkuzo
4160. Lk{oËk LkËeLkwt Ãkkýe yLÞ fE LkËeLku {¤u Au ? – Mkkçkh{íke LkËe yLku MkhMðíke LkËe
4161. økwshkík{kt fw÷ fux÷k {wÏÞ çktÄ ykðu÷k Au ? – Ãkkt[
4162. Lk{oËk LkËe fÞk fÞk hkßÞ{ktÚke ÃkMkkh ÚkkÞ Au ? – {æÞ«Ëuþ, {nkhk»xÙ, økwshkík
4163. økwshkík{kt fE søÞkyu MkkiÚke ðÄkhu [ufzu{ Au ? – hksfkux
4164. rMk¬k Úk{o÷ Ãkkðh MxuþLk fÞkt ykðu÷wt Au ? – ò{Lkøkh
4165. økwshkík{kt fÞk çktÄLku {uøkk «kusufx íkhefu økýðk{kt ykðu Au ? – WfkE çktÄ
4166. økwshkík{kt LkuþLk÷ {heLk Ãkkfo fÞkt ykðu÷ku Au ? – Ëuð¼qr{ îkhfk
4167. MkkÃkwíkkhk Ãkðoík{k¤k fux÷e Ÿ[kE Ãkh ykðu÷ku Au ? – 1000 {exh
4168. yksðk zu{ fkuýu çktÄkÔÞku níkku ? – {nkhkò MkÞkShkð økkÞfðkzu
4169. økwshkíkLkk fÞk çktËhLkku £e xÙuz ÍkuLk íkhefu rðfkMk ÚkÞku Au ? – ftz÷k
4170. økwshkíke ¼k»kkLkk «k[eLk nMíkr÷r¾ík ÃkwMíkfkuLkk Mktøkún {kxu fE MktMÚkk fkÞohík Au ? – VkçkoMk økwshkíke Mk¼k
4171. økwshkík{kt «Úk{ {rn÷k fw÷Ãkrík fkuý níkk ? – ntMkk {nuíkk
4172. økwshkík{kt Mkki«Úk{ ÷ku ÞwrLkðŠMkxe fÞkt ykðu÷e Au ? – økktÄeLkøkh
4173. Mkðkuoå[ yËk÷íkLkk Mkki«Úk{ økwshkíke LÞkÞ{qŠík fkuý níkk ? – nrh÷k÷ frýÞk
4174. y{ËkðkËLkk «Úk{ {uÞh fkuý níkk ? – r[Lkw¼kE r[{Lk¼kE çkuhkuLkux
4175. y{ËkðkË{kt ¼ÿLkku rfÕ÷ku fÞk ð»ko{kt çktÄkÞku níkku ? – E. Mk. 1411
4176. îkhfkÄeþLkwt rLks{trËh Mkki«Úk{ðkh fkuýu çktÄkÔÞwt níkwt ? – ðúsLkk¼u
4177. «køk {nu÷ økwshkík{kt fÞkt ykðu÷ku Au ? - ¼ws
4178. fkÞËkLkwt rþûký ykÃkíke økwshkíkLke sqLke yLku òýeíke MktMÚkk fE Au ? - ©e yu÷. yu. þkn ÷ku fku÷us, y{ËkðkË
4179. økwshkík{kt fLÞkyku {kxuLke Mkki«Úk{ Ãkkur÷xufrLkfLke þYykík fÞk ÚkE níke ? – y{ËkðkË – 1964
4180. økwshkík{kt LkuþLk÷ EÂLMxxÞqx ykuV VuþLk xufLkku÷kuSLke MktMÚkk fÞk ykðu÷e Au ? – økktÄeLkøkh
4181. økwshkík ÞwrLkðŠMkxeLke MÚkkÃkLkk fÞkhu ÚkE níke ? – E. Mk. 1949

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 123

 www.anamikaacademy.org 8000040575

4182. rðf÷ktøkkuLku Ãkøk¼h çkLkkððk {kxu y{ËkðkË{kt fE MktMÚkk fkÞohík Au ? – yÃktøk {kLkð {tz¤
4183. Ërûkýk{qŠík ÞwrLkðŠMkxeLkk «Úk{ zkÞhufxh fkuý níkk ? – LkkLkk¼kE ¼è
4184. økwshkíkLkk fÞk yÚkoþk†eyu ÷tzLk Mfq÷ ykuV EfkuLkkur{fMk{kt rLkÞk{f níkk ? – zku. ykE. S. Ãkxu÷
4185. çkçkohf rs»ýw yLku yðtíkeLkkÚk suðk rçkÁËku fÞk «rMkØ hksðeyuu {u¤ÔÞk níkk ? – rMkØhks sÞ®Mkn
4186. ¼khíkeÞ Mxe÷ WãkuøkLkk «ýuíkk s{þuËS xkxkLkku sL{ fÞkt ÚkÞku níkku ? – LkðMkkhe
4187. nrhsLk Mkuðf Mkt½Lke MÚkkÃkLkk fkuýu fhe níke ? – {nkí{k økktÄe
4188. Mktík ÃkwrLkík {nkhks økútÚk©uýeLkwt Lkk{ þwt Au ? - ¿kkLkøktøkkuºke
4189. htøk yðÄqík {nkhksLkku sL{ fÞkt ÚkÞku níkku ? – økkuÄhk
4190. ¼khíkLkk «Úk{ LkkÞçk ðzk«ÄkLk fkuý níkk ? – MkhËkh ðÕ÷¼¼kE Ãkxu÷
4191. ¼kðLkøkhLke MÚkkÃkLkk fkuýu fhe ? – {nkhkò ¼kð®MknS økkurn÷u
4192. íkkLkk yLku hehe fÞk ¼õík frð MkkÚku ÷kuneLkku MktçktÄ Ähkðu Au ? – frð Lkh®Mkn {nuíkk (Ëkurnºke)
4193. h{ý÷k÷ MkkuLkeLkwt økwshkíke MkkrníÞ{kt fÞk ûkuºk{kt «ËkLk Au ? – çkk¤MkkrníÞ{kt
4194. ¼khík{kt Ãkt[kÞíke hksLkk rÃkíkk fkuý níkk ? – çk¤ðtíkhkÞ {nuíkk
4195. fkuLkk Lkk{u niËhkçkkË{kt LkuþLk÷ Ãkku÷eMk yufuz{e Au ? – MkhËkh ðÕ÷¼¼kE Ãkxu÷Lkk Lkk{u
4196. «Úk{ økwshkíke ¼k»kkLkwt ÔÞkfhý h[ðkLkku Þþ fkuLkk Vk¤u òÞ Au ? – nu{[tÿk[kÞo
4197. ð÷Mkkz ÃkkMkuLkku «ÏÞkík ËrhÞkrfLkkhku fÞk Au ? – íkeÚk÷
4198. Ãkqýko y¼ÞkhÛÞ fÞk rsÕ÷k{kt ykðu÷wt Au ? – zktøk
4199. økwshkík{kt MkkiÚke swLkwt nÞkíkLkøkh fÞwt Au ? – ðzLkøkh
4200. fktfrhÞk ík¤kðLke {æÞ{kt fÞwt òuðk÷kÞf M¤Úk ykðu÷wt Au ? – LkøkeLkkðkze
4201. {kuhçke{kt fÞku çktÄ ykðu÷ku Au ? – {åAw çktÄ
4202. økwshkík{kt Ãkðoík QòoÚke [k÷íkk rðãwík{Úkfku fÞk ykðu÷k Au ? – yku¾k, {ktzðe, ÷ktçkk
4203. MkhËkh MkhkuðhLkwt Ãkkýe økwshkík{kt fux÷k økk{ku íkÚkk þnuhkuLku {¤u Au ? - 9490 økk{ku 173 þnuhku
4204. Äku¤eÄò çktÄ fE LkËe Ãkh ykðu÷e Au ? - ¼kuøkkðku
4205. økwshkík{kt r[ºkrðr[ºkLkku {u¤ku fÞkt ¼hkÞ Au ? – økwý¼k¾he (¾uzçkúñk)
4206. fÞwt yðfkþ MktþkuÄLk fuLÿ y{ËkðkËLku økkihð çkûku Au ? – EÂLzÞLk MÃkuMk yuÂÃ÷fuþLk MkuLxh (EMkhku)
4207. zktøkLkk «ðuþîkh økýkíkk ð½E{kt, ðLkMÃkríkLke MkðÄoLk yLku MktþkuÄLk {kxu þwt òuðk÷kÞf Au ? – ð½E çkkuxrLkf÷
økkzoLk
4208. fåALkku fÞku «Ëuþ nrhÞk¤k «Ëuþ íkhefu òýeíkku Au ? – {wtÿk
4209. ðzkuËhk þnuh fE LkËerfLkkhu ðMku÷wt Au ? – rðïkr{ºke
4210. ð÷Mkkz þnuh fE LkËe rfLkkhu ðMku÷wt Au ? – ykihtøkk
4211. økwshkík{kt ykðu÷e fuLÿþkrMkík «ËuþLkk Lkk{ ykÃkku. – Ëeð, Ë{ý, ËkËhk yLku Lkøkh nðu÷e
4212. ðMíkeLke árüyu økwshkíkLkwt MkkiÚke {kuxwt þnuh fÞwt Au ? – y{ËkðkË
4213. økwshkík{kt ykðu÷ku fuLÿþkrMkík «ËuþLkk Lkk{ ykÃkku – Ëeð, Ë{ý, ËkËhk yLku Lkøkh nðu÷e
4214. çkkhusze{kt þkLkwt fkh¾kLkwt ykðu÷wt Au ? – fkøk¤ çkLkkððkLkwt
4215. ftz÷k çktËh fÞk ykðu÷wt Au ?- fåA
4216. økwshkík{kt fÞku «Ëuþ nrhÞk¤ku Au ? – Ërûký økwshkík

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 124

 www.anamikaacademy.org 8000040575

4217. økwshkík{kt fÞk «Ëuþ{kt ÷økwLkLke h[Lkk ÚkE Au ? – fåALkk ËrhÞkrfLkkhu

4218. ÃkkAk Vhíkk {kuMk{e ÃkðLkkuLke Éíkw økwshkík{kt fÞk {rnLkk{kt ykðu Au ? – ykufxkuçkh yLku LkðuBçkh
4219. ykhkMkwh zwtøkh{k¤k fÞk rsÕ÷k{kt ykðu÷e Au ? – çkLkkMkfktXk
4220. y{ËkðkË rsÕ÷k{kt Lk¤ Mkhkuðh rMkðkÞ yLÞ fÞwt Ãkûke y¼ÞkhÛÞ ykðu÷wt Au ? – Úkku¤ Ãkûke y¼ÞkhÛÞ
4221. ®MknLkk [kh ÃkøkLkk fux÷k Lknkuh (Lk¾) nkuÞ Au ? – yZkh
4222. «rMkØ íkeÚkoÄk{ Mkku{LkkÚk fE LkËeLkk rfLkkhu ykðu÷wt Au ? – rnhý, frÃk÷k, MkhMðíke
4223. ¾hkËe Wãkuøk {kxu {nu÷ fÞk þnuh{kt ykðu÷ku Au ? Mkt¾uzk
4224. [hkuíkh ÃktÚkf fÞk rsÕ÷kLku ykðhe ÷u Au ? - 2 (¾uzk, ykýttË)
4225. ðLÞMk]rü ðirðæÞíkk {kxu òýeíkwt þqhÃkkýuïh y¼ÞkhÛÞ fÞk ykðu÷wt Au ? – zurzÞkÃkkzk (Lk{oËk)
4226. suMkkuh hªA yÇÞkhÛÞ fÞkt ykðu÷wt Au ? – çkLkkMkfktXk
4227. {uïku LkËe WÃkh çkttÄ çkktÄíkk fÞwt Mkhkuðh íkiÞkh ÚkÞwt Au ? – ~Þk{ Mkhkuðh
4228. økwshkíkLkwt MkkiÚke {kuxwt íku÷ûkuºk fÞkt ykðu÷wt Au ? – yttf÷uïh
4229. fÞk hksðeLkk þkMkLkLku økwshkíkLkku MkwðýoÞwøk økýðk{kt ykðu Au ? – rMkØhks sÞ®MknLkk
4230. ~Þk{S f]»ý ð{koyu fÞwt Mkk{rÞf þY fÞwO níkwt ? – EÂLzÞLk MkkurþÞku÷kursMx
4231. Ãkrðºk þÂõíkíkeÚko ytçkkS fÞk rsÕ÷k{kt ykðu÷wt Au ? – çkLkkMkfkttXk
4232. Lkðk h[kÞu÷k Lk{oËk rsÕ÷kLkwt ðzwt {Úkf fÞwt Au ?- hksÃkeÃk¤k
4233. fkfhkÃkkh çktÄ fE LkËe Ãkh ykðu÷ku Au ? – íkkÃke
4234. ¾khk½kuzk þkLkk WíÃkkËLk {kxu òýeíkwt Au ?- {eXkLkk {kxu
4235. økwshkík{kt fÞk rsÕ÷k{kt MkkøkLkwt ÷kfzwt Ãkw»f¤ «{ký{kt ÚkkÞ A ? – ð÷Mkkz
4236. økwshkík{kt MkkiÚke ykuAku ðhMkkË fÞk rsÕ÷k{kt Ãkzu Au ? – fåA
4237. íkkÃke LkËeLkwt ykøk{Lk økwshkík{kt fÞktÚke ÚkkÞ Au ? – nhýVk¤ (Ërûký økwshkík)
4238. økwshkík xwrhÍ{ rzÃkkxo{uLx Ëh ð»kuo Mk{h VuÂMxð÷ fÞk Þkusu Au ? – MkkÃkwíkkhk
4239. fðktx {u¤ku fÞk ¼hkÞ Au ? – Akuxk WËuÃkwh
4240. rðï¼h{kt ð¾ýkíke fuMkh fuhe fÞk rsÕ÷k{kt MkkiÚke ðÄw Ãkkfu Au ?- økeh : Mkku{LkkÚk
4241. ¼Y[ yLku Mkwhík rsÕ÷kLku V¤ÿwÃk çkLkkðíke LkËeykuLkk Lkk{ sýkðku ? – Lk{oËk yLku íkkÃke
4242. «ðkMkLke árüyu økwshkíkLkwt Mkki«Úk{ ykÞkusLkÃkqðof rðfMkkððk{kt ykðu÷wt røkrh{Úkf fÞwt Au ? – MkkÃkwíkkhk
4243. W¥kh økwshkík{kt òuðk {¤íkwt Ãk÷kþLkwt ð]ûk ÷kufçkku÷e{kt fÞk Lkk{u «[r÷ík Au ? – fuMkqzku
4244. økwshkík{kt MkkiÚke ðÄw LkËeyku fÞk rsÕ÷k{kt ykðu÷e Au ? – fåA
4245. xwðkLkk økh{ ÃkkýeLkk Íhk{kt fÞwt ¾Lkes rðÃkw÷ «{ký{kt òuðk {¤u Au ? – MkÕVh
4246. ÔÞkðMkkrÞf Äkuhýu {kuíkeLkwt WíÃkkËLk fhðk {kxu fÞk MÚk¤u AeÃk WAuh fuLÿ fkÞohík Au ? – rMk¬k
4247. fu¤kLke yuf ¾kMk òík yuðe E÷kÞ[e fu¤Lkwt ðkðuíkh økwshkík{kt fÞkt ÚkkÞ Au ? – [kuhðkz
4248. økwshkíkLke fE LkËeLkwt Ãkkýe çkktÄýe {kxu WÃkÞwoõík økýkÞ Au ? - ¼kËh
4249. fÞk «kýeLkk MkthûkýkÚkuo ðu¤kðËh y¼ÞkhÛÞLke MÚkkÃkLkk fhkE níke ? – fk¤eÞkh
4250. økwshkíkLkwt fÞwt þnuh WãkLkLkøkhe íkhefu òýeíkwt Au ? – økktÄeLkøkh
4251. íkhýuíkhLkku {u¤ku {nk¼khíkLkk fÞk «Mktøk MkkÚku Mktf¤kÞu÷ Au ? – ÿkuÃkËe MðÞtðh
4252. økwshkíkLkwt fÞwt þnuh Mk{økú ¼khík{kt yfeffk{ {kxu òýeíkwt Au ? ¾t¼kík

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 125

 www.anamikaacademy.org 8000040575

4253. økwshkík{kt fÞk ÞkºkkÄk{Lke økýLkk [khÄk{ ÞkºkkÄk{{kt ÚkkÞ Au ? – îkhfk

4254. økwshkík{kt nzÃÃkeÞ MkÇÞíkkLkwt Mkki«Úk{ fÞwt Lkøkh {¤e ykÔÞwt níkwt ? – htøkÃkwh
4255. ykÍkËeLke [¤ð¤ Ëhr{ÞkLk økwshkík{kt ÚkÞu÷ku «Úk{ MkíÞkøkún fÞku ? - ¾uzk MkíÞkøkún
4256. ðÕzo nuhexus{kt MÚkkLk {u¤ððk økwshkík Mkhfkhu fE MkkExLku rðfMkkðe níke ? – Äku¤kðehk
4257. Mðíktºk økwshkík hksÞ {u¤ððk {kxu ÚkÞu÷e {nkøkwshkíkLke [¤ð¤Lkku Mk{Þ sýkðku - 1956 Úke 1960
4258. økktÄeSyu ykÍkËeLke [¤ð¤ {kxu Mkki«Úk{ fÞk yk©{Lke MÚkkÃkLkk fhe ? – fku[hçk yk©{
4259. røkhLkkhLkku rþ÷k÷u¾ fE r÷rÃk{kt fkuíkhkÞu÷ku Au ? – çkúkñe
4260. økwshkíkLkwt fÞwt þnuh MkkûkhLkøkhe íkhefu yku¤¾kÞ Au ? – LkrzÞkË
4261. økwshkík{kt Mkki«Úk{ økxh÷kELk fÞkt yLku fÞkhu yÂMíkíð{kt ykðe ? – y{ËkðkË, E. Mk. 1890
4262. ÉøðuË{kt økwshkíkLke fE LkËeLkku WÕ÷u¾ {¤u Au ? – MkhMðíke
4263. økwshkík{kt Ëe½ofk¤ MkwÄe þkMkLk fhLkkh [kðzk ðtþLkku AuÕ÷ku hksðe fkuý níkk ? – Mkk{tík®Mkn
4264. y{ËkðkË-{wtçkE ðå[u hu÷ðu ÷kELk fÞkhu çkLke níke ? – 1860-64
4265. {nkLk Ëuþ¼õík ~Þk{Sf]»ý ð{koLkku sL{ fÞkt ÚkÞku níkku ? – {ktzðe
4266. Ërûký ykr£fk{kt økktÄeSyu fÞwt Mkk{rÞf þY fÞwO níkwt ? – EÂLzÞLk ykurÃkrLkÞLk
4267. økwshkík{kt çkkiØ Ä{oLkku Vu÷kðku fÞk fk¤{kt ÚkÞku ? – {kiÞofk¤
4268. {w½÷ Mkk{úkßÞ Ëhr{ÞkLk økwshkíkLkk {wÏÞ çktËh íkhefu hnu÷k þnuhLkw Lkk{ sýkðku – Mkwhík
4269. ykÍkËe çkkË ¼khík{kt Mkki«Úk{ rðr÷Lk ÚkLkkh hsðkzkLkwt Lkk{ þwt níkwt ? - ¼kðLkøkh
4270. yýrn÷Ãkwh ÃkkxýLke MÚkkÃkLkk fkuýu fhe ? – ðLkhks [kðzkyu
4271. Mkku÷tfe ðtþLkk «Úk{ þkMkfLkwt Lkk{ sýkðku. – {q¤hks Mkku÷tfe
4272. Mkku{LkkÚkLkku rsýkuoîkh fÞk fk¤ Ëhr{ÞkLk ÚkÞku níkku ? – Mkku÷tfefk¤
4273. hkýeLke ðkðLkwt çkktÄfk{ fÞk hksðeLkk Mk{Þøkk¤k Ëhr{ÞkLk ÚkÞwt níkwt ? - ¼e{Ëuð Ãknu÷k
4274. y{ËkðkË fÞk Mk{Þøkk¤k Ëhr{ÞkLk økwshkíkLkwt ÃkkxLkøkh çkLÞwt ? - 1960 Úke 1970
4275. fåALkk hý Mke{krððkËLku ÷E ÃkkrfMíkkLk MkkÚku ÷zkE fE Mkk÷{kt ÚkE níke ? - 1965
4276. ®MkÄw MktMf]ríkLkk ÷kufku fE ÄkíkwLkku MkkiÚke ðÄw WÃkÞkuøk fhíkk níkk ? – fkMkw
4277. nzÃÃkeÞ MktMf]ríkyu ËwrLkÞkLku ykÃku÷e çku rðrþü ¼ux sýkðku. – Lkøkh ykÞkusLk yLku økxhÔÞðMÚkk
4278. økwshkík þçË fÞk þkMkLkfk¤{kt «[r÷ík ÚkÞku níkku ? – Mkku÷tfefk¤
4279. Mkku÷tfeðtþLkk hksðe fw{khÃkk¤Lku fÞk Ä{o «íÞu «erík níke ? – siLk Ä{o
4280. ®nË Akuzku yktËku÷Lk Ëhr{ÞkLk økwshkík fku÷us{kt fkuý þneË ÚkÞwt níkwt ? – rðLkkuË rfLkkheðk÷k
4281. nk÷Lkku Mkkihk»xÙLkku rðMíkkh «k[eLk Mk{Þ{kt fÞk Lkk{u yku¤¾kíkku níkku ? – Mkwhk»xÙ
4282. Mkku¢urxMk Lkð÷fÚkkLkk ÷u¾f fkuý Au ? – Ëþof
4283. økwshkíkLkk «Úk{ rçkLkfkuøkúuMke {wÏÞ{tºke fkuý ? – çkkçkw¼kE Ãkxu÷
4284. yxehk þkLkk {kxu òýeíkwt Au, fÞkt ykðu÷wt Au ? – fkÃkz MktþkuÄLk, y{ËkðkË
4285. ¼khík{kt {økV¤eLkwt MkkiÚke ðÄw WíÃkkËLk fÞk hkßÞ{kt ÚkkÞ Au ? – økwshkík
4286. økwshkíkLke {wÏÞ LkËeyku sýkðku. – {rn, Lk{oËk yLku íkkÃke
4287. økwshkíkLkku {níðLkku økýkíkku EheøkuþLk «kusufx fÞkt MÚkkÃkðk{kt ykÔÞku Au ? – Ë{ý-øktøkk
4288. økheçke Ëqh fhðk {kxu ytíÞkuËÞ ÞkusLkk Ëk¾÷ fhLkkh fÞk økwshkíke níkk ? – çkkçkw¼kE Ãkxu÷

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 126

 www.anamikaacademy.org 8000040575

4289. {kuhkhS ËuMkkELku ¼khík yLku ÃkkrfMíkkLk çktLku Ëuþku íkhVÚke fÞk yuðkuzo {¤u÷k Au ? - ¼khíkhíLk yLku rLkþkLk-yu-
ÃkkrfMíkkLk
4290. MkhËkh Ãkxu÷ M{khf ¼ðLkLke MÚkkÃkLkk õÞkhu yLku fÞkt fhðk{kt ykðe níke ? – 1980, y{ËkðkË
4291. Day to day Gandhi Lkk{Lke zkÞhe ÷¾Lkkh økwshkíke fkuý níkk ? – {nkËuð¼kE ËuMkkE
4292. økwshkíkLkk økk{zkykuLkkt Wíf»ko {kxu fuþw¼kE Ãkxu÷u fE ÞkusLkk Ëk¾÷ fhe ? – økkufw÷økúk{ ÞkusLkk
4293. økktÄeSLkwt Mk{krÄM{khf fÞkt Lkk{u yku¤¾kÞ Au ? – hks½kx
4294. økwshkík rðãkÃkeXLkk MÚkkÃkf fkuý níkk ? – økktÄeS
4295. hrðþtfh {nkhksLkwt {wÏÞ Mkqºk fÞwt níkwt ? - ½MkkE ½MkkELku Ws¤k ÚkEyu
4296. fE økwshkíke †eyu çkkhzku÷e MkíÞkøkún{kt ¼køk ÷eÄku níkku ? – {rýçkuLk Ãkxu÷
4297. þk{¤kS fE LkËe rfLkkhu ykðu÷wt Au ? – {uïku
4298. ðLkhks [kðzkLkk {tºke fkuý níkk ? – [ktÃkku ðkrýÞku
4299. økwshkíkLkk EríknkMk{kt fÞk økútÚkLke MkL{kLkÞkºkk Mkw«rMkØ Au ? – rMkØnu{ þçËkLkwþkMkLk
4300. Mkn†®÷øk ík¤kðLku rfLkkhu fux÷k rþðk÷Þku níkk ? - 1008
4301. økwshkíke ¼k»kkLkwt Mkki«Úk{ ËirLkf ðíko{kLkÃkºk fÞwt ? – {wtçkE Mk{k[kh
4302. økktÄeSLke sL{¼qr{ ÃkkuhçktËh çkeò fÞk Lkk{u yku¤¾kÞ Au ? – MkwËk{kÃkwhe
4303. økwshkíkLkku {wÂM÷{ MkÕíkLkíkLkku AuÕ÷ku Mkw÷íkkLk fkuý níkku ? – {wÍVVh þkn ºkeòu
4304. økwshkík rðãkÃkeX MÚkkÃkLkk õÞkhu ÚkE ? – 1920{kt
4305. rMkØÃkwhLkku Yÿ{nk÷ fkuýu çktÄkÔÞku níkku ? – {q¤hks Mkku÷tfe
4306. økwshkík hkßÞLke MÚkkÃkLkk ÃkAe fE Ãkkxeoyu Mkhfkh çkLkkðe ? – fkUøkúuMk
4307. økwshkík hkßÞLke hksÄkLke y{ËkðkËÚke økktÄeLkøkh õÞkhu fhðk{kt ykðe ? – 1971{kt
4308. økwshkík hkßÞ ¼khíkLkk çkeò fux÷k hkßÞkuLke Mke{k MkkÚku òuzkÞu÷wt Au ? - 3
4309. hkßÞMk¼k{kt økwshkíkLkk fux÷k «ríkrLkrÄ nkuÞ Au ? - 11
4310. Lkðe rðÄkLkMk¼k rçkÕzªøkLkwt Lkk{ fkuLkk Lkk{ ÃkhÚke hk¾ðk{kt ykÔÞwt ? – rðê÷¼kE Ãkxu÷Lkk Lkk{ ÃkhÚke
4311. AMC Lke MÚkkÃkLkk õÞkhu ÚkE níke ? – sw÷kE, 1950{kt
4312. økwshkík hkßÞLkk «Úk{ ykrËðkMke {wÏÞ{tºke fkuý ? – y{h®Mkn [kiÄhe
4313. økwshkík ELV{uoþLk xufLkku÷kuSLke Lkerík fkuýu ònuh fhe níke ? – fuþw¼kE Ãkxu÷
4314. ÷û{erð÷kMk Ãku÷uMk fkuýu çkLkkðu÷ku ? – MkÞkShkð økkÞfðkz
4315. y{ËkðkË{kt ykðu÷e ò{k {ÂMsË fkuýu çktÄkðe níke ? – çkkËþkn yn{Ëþknu, E. Mk. 1423{kt
4316. yzk÷sLke ðkðLke ÷tçkkE fux÷e Au ? - 84 {exh
4317. økwshkík{kt yuf{kºk nuhexus YxLkwt Lkk{ þwt Au ? – Ëktze nuhexus Yx
4318. økwshkík{kt yuf{kºk nuhexus Yx fÞktÚke fÞk MkwÄe òÞ Au ? – Mkkçkh{íke yk©{Úke Ëktze
4319. ¼wsLkk ¼wrsÞk rfÕ÷k{kt fÞwt «k[eLk {trËh ykðu÷wt Au ? - ¼wstøk {trËh
4320. økwshkík rðÄkLkMk¼k{kt fw÷ fux÷e çkuXfku Au ? - 182
4321. çkLkkMk LkËeLkwt «k[eLk Lkk{ þwt Au ? – Ãkýkoþk
4322. {nkí{k økktÄeSLke ykí{fÚkkLkwt ytøkúuS{kt YÃkktíkh fhLkkh fÞk økwshkíke níkk ? – {nkËuð¼kE ËuMkkE
4323. økwshkík rðÄkLkMk¼kLkk «Úk{ yæÞûk fkuý níkk ? – fÕÞkýS {nuíkk

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 127

 www.anamikaacademy.org 8000040575

4324. økwshkíkLkk fÞk {nkLk hksðeLku Ë¥kf ÷uðk{kt ykÔÞk níkk ? – MkÞkShkð økkÞfðkz
4325. MðhksLke ÷zík {kxu hrðþtfh {nkhksu fÞwt ÃkwMíkf ½hu ½hu ÃknkU[íkwt fÞwO níkwt ? – rnLË Mðhks
4326. 1960Lke 30 yur«÷ MkwÄe økwshkík fÞk hkßÞLkku ¼køk níkwt ? – çk]nË {wtçkE hkßÞLkku
4327. {k¤ðk ÃkhLkk rðsÞ ÃkAe rMkØhks ßÞ®MknLku fÞk Lkk{Úke yku¤¾ðk{kt ykÔÞku ? – yðtíkeLkkÚk
4328. E. Mk. 1930{kt økwshkík{kt fÞk çkLkkðu yk¾k rðïLkwt æÞkLk yu íkhV ¾UåÞwt ? – Ëktzefq[
4329. økwshkík{kt ykðu÷ «rMkØ ßÞkurík‹÷øk Mkku{LkkÚkLkk Lkk{Lkku yÚko þku ÚkkÞ Au ? – [tÿLkku hûkf
4330. økwshkík{kt ðMíkeøkýíkheLke þYykík Mkki«Úk{ fE Mkk÷{kt ÚkE níke ? - 1872
4331. hksfkux MxuxLke MÚkkÃkLkk fÞk hksðeyu fhe níke ? – rð¼kuS òzuòyu
4332. Lke÷økkÞLke Mkwhûkk {kxu MÚkkÃkðk{kt ykðu÷wt y¼ÞkhÛÞ økwshkík{kt fÞk ykðu÷wt Au ? – Ãkk÷LkÃkwh
4333. y{w÷ zuheLke þYykík fÞk ð»ko{kt ÚkE níke ? – E. Mk. 1946
4334. økwshkík{kt fÞk rðMíkkh{kt fkcf¤kLke rðrðÄ [eòuLkku ÔÞðMkkÞ rðfMÞku Au ? – «¼kMk Ãkkxý
4335. økwshkík{kt Mkhuhkþ íkkÃk{kLk fux÷wt Au ? – 27.50 zeøkúe Mku.
4336. økeh rðMíkkh{kt fw÷ fux÷k zwtøkhku ykðu÷k Au ? – 643
4337. fÞwt Ãkûke økwshkík{kt hkuÞ÷ çkzo íkhefu Ãký yku¤¾kÞ Au ?– V÷u®{økku
4338. økwshkíkLkk fÞk çku þnuhku{kt ¼qftÃk{kÃkf Þtºk rMkM{kuøkúkV hk¾ðk{kt ykÔÞwt Au ? – hksfkux yLku ðzkuËhk
4339. ÃkkðkøkZ Ãkðoík Ãkh ykðu÷wt fÞwt ík¤kð ÷kðkhMk, VkxðkLkk fkhýu h[kÞwt níkwt ? – ËqrÄÞk ík¤kð
4340. økwshkík{kt fE MktMÚkk ðLÞSðkuLkk yÇÞkMk íku{s Mkthûký {kxuLke fk{økehe fhu Au ? – økwshkík ðkEÕz ÷kEV
MkkuMkkÞxe
4341. fåA rsÕ÷kLku fE ÞkusLkk ytíkøkoík Ãkkýe ÃkqÁt Ãkkzðk{kt ykÔÞwt Au ? – MkhËkh Mkhkuðh Lk{oËk ÞkusLkk
4342. økwshkíkLkk fÞk rsÕ÷k{kt Lk{oËk LkËe ¾t¼kíkLkk y¾kíkLku {¤u Au ? – ¼Y[
4343. økwshkík{kt fÞk rsÕ÷k{kt íkkÃke LkËe ¾t¼kíkLkk y¾kíkLku {¤u Au ? – Mkwhík
4344. íkkÃke LkËe Ãkh fÞk çku çktÄ çkktÄðk{kt ykÔÞk Au ? – fkfhkÃkkh yLku WfkE
4345. økwshkík{kt MkkiÚke ðÄw xufMkxkE÷ Wãkuøk fÞkt ykðu÷e Au ? – Mkwhík
4346. økwshkík hkßÞ{kt fw÷ fux÷e BÞwrLkrMkÃkkr÷xe ykðu÷e Au ? – 85
4347. økshkík{kt fÞwt þnuh siLkfk¤Lkk íki÷er[ºkkuLkwt {wÏÞ fuLÿ økýðk{kt ykðu Au ? – Ãkkxý
4348. økwshkík{kt Mkki«Úk{ f÷kuÚk {kfuox fÞk MÚkÃkkÞwt níkwt ? – y{ËkðkË
4349. Mk{Mík yurþÞk ¾tz{kt rØíkeÞ ¢{ktf ykðíke yu{. yuMk. ÞwrLkðŠMkxeLkk MÚkkÃkf fkuý níkk ? – {nkhkò MkÞkShkð
økkÞfðkz
4350. økwshkíkLke fE LkËeLkwt Lkk{ yuf fuLÿþktrMkík «ËuþLkk Lkk{ ÃkhÚke hk¾ðk{kt ykÔÞwt Au ? – Ë{ýøktøkk
4351. økwshkík{kt fÞk rîÃkfÕÃkLkku ykfkh fk[çkkLke ÃkeX suðku Au ? – Mkkihk»xÙ
4352. økwshkíkLkk fÞk þnuh{kt f÷kí{f ðkMkýkuLkwt MktøkúnMÚkkLk ykðu÷wt Au ? – ò{Lkøkh
4353. «rMkØ ¼ðLkkÚkLkk {u¤k{kt økwshkíkLke fE ÷kuff¤kLku {kýðk sLk{uËLke W{xu Au ? – ¼ðkE
4354. {kuZuhk Lk]íÞ {nkuíMkðLkwt ykÞkusLk Ëh ð»kuo fÞk {kMk{kt ÚkkÞ Au ? – òLÞwykhe
4355. ðzkuËhk{kt ykðu÷ku MkkiÚke sqLkku {nu÷ fÞku Au ? – Lkshçkkøk Ãkì÷uMk
4356. [k÷wõÞfk¤Lkk ytík¼køk{kt fÞk òýeíkk rðËuþe {wMkkVhu økwshkíkLke {w÷kfkík ÷eÄe níke ? – {kufkuoÃkku÷kuyu
4357. Mðíktºk økwshkíkLke h[Lkk {kxu fÞwt yktËku÷Lk ÚkÞwt níkwt ? – {nkøkwshkík yktËku÷Lk

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 128

 www.anamikaacademy.org 8000040575

4358. økwshkíkLkwt fÞwt MÚk¤ ‘®nËLkwt çkkÁ’ íkhefu òýeíkwt Au ? - ¾t¼kík

4359. fE MkËeÚke økwshkík Lkk{ [÷ýe çkLÞwt ? – 14{e MkËe
4360. økwshkíkLkwt fÞwt çktËh çktËhu-yu-{wçkkhf íkhefu yku¤¾kÞ Au ? – Mkwhík
4361. Mkkihk»xÙLkk yÚkoíktºk{kt fÞku Ãkkf {níðLkku ¼køk ¼sðu Au ? – {økV¤e
4362. fÞk {køkuo Úkíkku ðuÃkkh økwshkík yÚkoíktºk{kt MkkiÚke {níðLke ¼qr{fk yËk fhu Au ? – ËrhÞkE {køkuo
4363. fÞku økúef Lkkrðf ½ýk ð»kkuo MkwÄe ¼Y[{kt hÌkku níkku ? – ÃkurhÃ÷Mk
4364. fåAe ÷kuff¤kLku Mkk[ðíkwt BÞwrÍÞ{ fÞkt ykðu÷wt Au ? – ytòh
4365. økwÁLkkLkf fåA{kt fÞk hÌkk níkk ? - ÷¾Ãkík
4366. fåALkk fÞk økk{Lku ¼khík Mkhfkhu nurhxus rð÷us ònuh fÞwO Au ? – íkuhkøkk{
4367. fåA{kt ykðu÷wt fÞwt MÚk¤ {kuZuïhe yLku ykþkÃkwhk {kíkkLkk {trËh {kxu òýeíkwt Au ? – çkkiØ økwVkyku {kxu «rMkØ
Au ? – íkuhkøkk{
4368. sqLkkøkZ{kt ykðu÷wt fÞwt MÚk¤ «k[eLk çkkiØ økVkyku {kxu «rMkØ Au ? – WÃkhfkux
4369. fE yktíkhhk»xÙeÞ MktMÚkkyu [ktÃkkLkuhLku ðÕzo nurhxus MkkExLkku Ëhßòu ykÃÞku Au ? – ÞwLkMfku
4370. Mkkihk»xÙLkku Wå[«Ëuþ þuLkku çkLku÷ku Au ? – çkuMkkÕxLkk yÂøLkf]ík ¾zfkuLkku
4371. økwshkíkLke yrÄfík{ çkkh{kMke LkËeyku fÞkt ÃktÚkf{ktÚke ðnu Au ? – Ërûký økwshkík
4372. ÃkkuhçktËh yLku ò{Lkøkh rsÕ÷kLku òuzíkku zwtøkh fÞku Au ? – çkhzku
4373. økwshkíkLke W¥kh MkhnËu ÃkÚkhkÞu÷e Ãkðoík{k¤k fE Au ? – yhðÕ÷e
4374. økwshkíkLkwt Ãknu÷wt ÃkwMíkfk÷Þ fÞwt ? – rn{k¼kE EÂLMxxÞqx
4375. þknsnktyu çktÄkðu÷ku {kuíkeþkne {nu÷ fÞkt ykðu÷ku Au ? – y{ËkðkË
4376. fkuLkk þkMkLkfk¤ Ëhr{ÞkLk økwshkíkLkwt ÃkkxLkøkh y{ËkðkËÚke [ktÃkkLkuh ¾MkuzkÞwt ? – {nt{Ë çkuøkzkLkk
4377. y{ËkðkÚke Mkwhík ðå[u hu÷ðuLke «Úk{ þYykík fÞkhu ÚkE ? – 20-1-1863
4378. økwshkík ÞwrLkðŠMkxeLkk «Úk{ fw÷Ãkrík fkuý níkk ? – nhrMkؼkE rËðuxeÞk
4379. fÞk økwshkíke Eø÷uLz{kt W{hkð Mk¼kLkk MkËMÞ íkhefu rLk{kÞk níkk ? - ÷kuzo {u½LkkË ËuMkkE
4380. xkuÕMkxkuÞLke ðkuh yuLz ÃkeMk {nkLkð÷Lkku økwshkík{kt yLkwðkË fkuýu fÞkuo níkku ? – sÞtrík÷k÷ Ë÷k÷
4381. Mkkihk»xÙLke MkkiÚke {kuxe LkËe fE Au ? - ¼kËh
4382. økwshkíkLkwt MkkiÚke {kuxwt BÞwrÍÞ{ fÞwt Au ? – fåA BÞwrÍÞ{
4383. MkhËkh Mkhkuðh rðïLkk fÞk LktçkhLkku fkUr¢x økúurðxe zu{ Au ? – çkeò
4384. økwshkíkLke fE LkËe Ëh ð»kuo huíkeLkk Zøk÷k{kt VuhðkE òÞ Au ? – fku÷f (Ërûký økwshkík)
4385. MkhËkh Mkhkuðh ÞkusLkk Ãkqýo Úkíkk fux÷k {uøkkðkux rðãwík WíÃkÒk ÚkðkLke Mkt¼kðLkk Au ? – 1450 {uøkkðkux
4386. fÞk rsÕ÷kyku {ne LkËe Ãkh çktÄLkk fkhýu ÷k¼kÚkeo çkLÞk Au ? – Ãkt[{nk÷, ¾uzk, ykýtË
4387. nu{[tÿk[kÞoyu MÚkkÃku÷wt ¿kkLk{trËh økwshkík{kt fÞkt ykðu÷wt Au ?– Ãkkxý
4388. 1907{kt çktÄkÞu÷k ðktfkLkuhLkk Mkw«rMkØ {nu÷Lkwt Lkk{ þwt Au ? – hýrsík rð÷kMk Ãku÷uMk
4389. hçkkheyku îkhk fhðk{kt ykðíkwt ¾qçk çkkhef ¼híkfk{ fÞk Lkk{u yku¤¾kÞ Au ? – xkuzr÷Þk
4390. Mkkihk»xÙLkk hksðe [tÿ[wz îkhk fE Mkk÷{kt [wzkMk{k ðtþLke MÚkkÃkLkk fhkE níke ? – E. Mk. 1875
4391. þuh¾kLk çkkçkeyu sqLkkøkZ{kt çkkçkeðtþLke MÚkkÃkLkk fÞkhu fhe níke ? – E. Mk. 1747
4392. zkÞ{tz fxªøk ûkuºku Mk{økú rðï{kt MkwhíkLkku rnMMkku fux÷k xfk Au ? – 80 xfk

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 129

 www.anamikaacademy.org 8000040575

4393. ò{Lkøkh{kt fÞku çknwnuíkwf zu{ ykðu÷ Au ? – hýrsíkMkkøkh zu{

4394 MkkÞ{Lk fr{þLkLkku rðhkuÄ þkt {kxu ÚkÞku ? – íkuLkk çkÄk s MkÇÞku ytøkúus nkuðkÚke
4395. ¼khíkLke Þkºkk fhLkkh «rMkØ Þkºke EçLkçkíkwíkk fÞk ËuþLkku níkku ? – {kuhku¬ku
4396. økwó ðtþLke MÚkkÃkLkk fkuýu fhe níke ? – [tÿøkwó Ãknu÷ku
4397. fÞku Mk{Þøkk¤ku ðirËf MktMf]ríkLkku Mk{Þøkk¤ku økýkÞ Au ? - E. Mk. Ãkq. 1590 Úke E. Mk. Ãkq. 600
4398. LktËðtþLkku AuÕ÷ku þkMkf fkuý níkku ? – ÄLkLktË
4399. økúef þkMkf MkuÕÞwfMku fÞk hksËqíkLku [tÿøkwó {kiÞoLkk Ëhçkkh{kt {kufÕÞku níkku ? – {uøkuMÚkLkeÍ
4400. rð¢{MktðíkLke þYykík õÞkhu ÚkE níke ? – E. Mk. Ãkq 56
4401. ‘Ãk]ÚðehkshkMkku’Lkk h[rÞíkk fkuý Au ? – [tË çkhËkE
4402. {r÷f Vktfqh fkuLkku MkuLkkÃkrík níkku ? – y÷kÆeLk r¾÷SLkku
4403. ykøkúk þnuhLke MÚkkÃkLkk fkuýu fhe níke ? – rMkftËh ÷kuËeyu
4404. økwÁLkkLkfLkku sL{ fÞk økk{{kt ÚkÞku níkku ? – ík÷ðtze
4405. ÃkkýeÃkíkLkwt çkeswt ÞwØ (1556) fkuLke ðå[u ÚkÞwt níkwt ? – yfçkh yLku nu{w ðå[u
4406. Ãk]Úðe Ãkh hkík rËðMk fÞkt Mkh¾k nkuÞ Au ? – rð»kwðð]¥k Ãkh
4407. Ãk]Úðe MkqÞoÚke MkkiÚke ðÄw Ëqh fÞkhu nkuÞ Au ? - 4 sw÷kE
4408. yuÂLzÍ Ãkðoík{k¤k fÞkt ykðu÷ku Au ? – Ërûký y{urhfk
4409. Mkw{uÁ sðk¤k{w¾e fÞk Ëuþ{kt ykðu÷ku Au ? – ELzkuLkurþÞk
4410. Mk{wÿLkk ÃkkýeLke Mkhuhkþ ¾khkþ fux÷e nkuÞ Au ? - 35 økúk{ «rík 1000 økúk{
4411. rðïLke MkkiÚke {kuxe LkËe («ðkn ûkuºk{kt) fE Au ? – yu{uÍkuLk
4412. rðïLke 90% ðMkrík fÞk økku¤kÄo{kt hnu Au ? – W¥kh økku¤kÄo
4413. rðï{kt MkkiÚke ðÄw çkku÷kíke ¼k»kk fE Au ? – {tzurhÞLk
4414. fuLxçkheLkk ½kMkLkk {uËkLkku fÞk Ëuþ{kt ykðu÷k Au ? – LÞwÍe÷uLz
4415. [ktËeLkwt MkkiÚke ðÄw WíÃkkËLk fÞk Ëuþ{kt ÚkkÞ Au ? – ÃkuÁ
4416. fÞk þnuhLku yuBÃkkÞh rMkxe íkhefu yku¤¾ðk{kt ykðu Au ? – LÞqÞkufo
4417. rðÞuLkk fE LkËe rfLkkhu ykðu÷wt Au ? – zuLÞwçk
4418. W. W. F Lkwt ÃkwÁ Lkk{ þwt Au ? – ðÕzo ðkEz Vtz Vkuh Lku[h
4419. ¼khíkLkwt hk»xÙeÞ s÷eÞ Sð fÞwt Au ? – zkuÕVeLk {kA÷e
4420. zkxLkkuMkkuhLkku þku yÚko ÚkkÞ Au ? - ¼ÞkLkf økhku¤e
4421. økwshkíkLkwt MkkiÚke {kuxwt Ãkkýe y¼ÞkhÛÞ fÞwt Au ? – fåA hý y¼ÞkhÛÞ
4422. fk¤k ÄkðzkLkwt ðLk økwshkík{kt fÞk rsÕ÷k{kt ykðu÷wt Au ? – çkLkkMkfktXk yLku MkkçkhfktXk
4423. MkkçkhfktXk rsÕ÷kLkk fÞk rðMíkkh{kt çke÷eðLk òuðk {¤u Au ? – ÃkkuþeLkk
4424. nuýkuíkhku fÞk y¼ÞkhÛÞ{kt òuðk {¤u Au ? – LkkhkÞý Mkhkuðh y¼ÞkhÛÞ
4425. fuð÷e ð]ûkku fÞk Ä{o MkkÚku Mkth¤kÞu÷k Au ? – siLk Ä{o
4426. íkeÚkofhðLk fÞkt ykðu÷k Au ? – íkkhtøkk
4427. Ãkkh yLku Ë{ýøktøkkLkwt Ãkkýe þkÚke «Ëwr»kík çkLÞwt Au ? – ðkÃkeLkk ykiãkurøkf rðMíkkhLkwt Ãkkýe Xk÷ððkLku ÷eÄu
4428. MkuVxe-ÃkeLkLke þkuÄ fkuýu fhe níke ? – ðkuÕxh ntxu, 1849{kt

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 130

 www.anamikaacademy.org 8000040575

4429. fÞk MkMíkLk «kýeLku Wzðk {kxu Ãkkt¾ku nkuÞ Au ? – [k{kr[zeÞwt

4430. fÞk Ãkûkeyku Qze þfíkk LkÚke ? – þkn{]øk, rfðe, ÃkuÂøðLk
4431. íkkçkwt yLku sMkíkLke r{© Äkíkw fE Au ? – rÃkík¤
4432. rðxkr{Lk-zeLkwt hMkkÞrýf Lkk{ þwt Au ? – fuÂÕþVuhku÷
4433. fÞk hMkkÞýLku hMkkÞýkuLkku hkò fnu Au ? – MkÕVÞwrhf yurMkz
4434. fÞk økúnLkwt økwÁíðkf»koý çk¤ MkkiÚke ðÄw Au ? – økwY
4435. ÄhíkeftÃkLkku yÇÞkMk fÞk Lkk{u yku¤¾kÞ Au ? – rMkM{ku÷kuS
4436. W¥kh økwshkíkLke MkkiÚke ÷ktçke LkËe fE Au ? – çkLkkMk
4437. hkßÞ{kt MkkiÚke ykuAk støk÷ rðMíkkh fÞk rsÕ÷k{kt Au ? – økktÄeLkøkh
4438. Ãkûkeyku {kxuLkwt rðfxkurhÞk Ãkkfo fÞk rsÕ÷k{kt ykðu÷e Au ? – ¼kðLkøkh
4439. økwshkík{kt fÃkkMkLke ywLkfq¤ s{eLk fÞk rsÕ÷k{ktt ykðu÷e Au ? – ¾uzk yLku ykýtË
4440. økwshkík{kt yfefLkku MkkiÚke ðÄw sÚÚkku fÞk íkk÷wfk{kt ykðu÷ku Au ? – ¼Y[Lkk ͽzeÞk íkk÷wfk{kt
4441. økwshkík{kt ík¤kðku îkhk ®Mk[kE fÞk rsÕ÷kyku{kt ðÄw ÚkkÞ Au ? – ykýtË yLku ¾uzk
4442. {økV¤e Ãkkf ÃkAe fÞk ÃkkfLke ¾uíke ÷uíkk s{eLk{kt LkkExÙkusLkLkwt íkíð W{hkÞ Au ? – ½ô
4443. SOMA – MktMÚkk þkLke MkkÚku Mktf¤kÞu÷e Au ? – Mkkihk»xÙ ykuE÷ r{÷ {kr÷fkuLkwt MktøkXLk
4444. Mkkihk»xÙ{kt MkkiÚke ðÄw ËqÄk¤k ZkuhkuLkwt «{ký fÞk rsÕ÷k{kt Au ? – sqLkkøkZ
4445. økwshkík rn{k÷Þ rMk{uLx Vufxhe fÞkt ykðu÷e Au ? – ÃkkuhçktËh
4446. Mkkuzk yuþLkk WíÃkkËLk{kt økwshkíkLkku ¼khík{kt fux÷k{ku Lktçkh Au ? – «Úk{
4447. ð»ko 2011Lke ðMkrík økýíkhe «{kýu økwshkík{kt ®÷øk «{ký fux÷wt Au ? – 918
4448. fÞwt MÚk¤ fkrXÞkðkzLkku Ëhðkòu økýkÞ Au ? – ðZðký
4449. økwshkík{kt ‘{eMkk’ nuX¤ hksfeÞ yxfkÞíkku fÞk {wÏÞ{tºkeLkk þkMkLkfk¤{kt ÚkE níke ? – çkkçkw¼kE s. Ãkxu÷
4450. økwshkík{kt Mkki«Úk{ fkÞofkhe hkßÞÃkk÷ íkhefu fkuýu Vhs çkòðe níke ? – ©e Ãke. yuLk. ¼økðíke
4451. fÞk MkkrníÞfkhu {nkøkwshkík yktËku÷Lk{kt {níðLke ¼qr{fk ¼sðe níke ? – sÞtrík Ë÷k÷
4452. ÃkkuhçktËhLke fE ÷zkÞf fku{ku ykhÍe nfw{ík{kt òuzkE níke ? – {uh, ykÞh yLku çkkçkheÞk
4453. økwshkíkLke yÂM{íkkLkk MktðÄoLk «Úk{ LkøkhþuXLkwt çknw{kLk fkuLku Vk¤u òÞ Au ? – þkttríkËkMk Íðuhe
4454. y{ËkðkË{kt hÚkÞkºkkLke þYykík fE Mkk÷Úke þY ÚkE ? – E. Mk. 1878
4455. {kLkð {trËhLkk MÚkkÃkf fkuý Au ? – Mktík ËuðuLÿrðsÞS {nkhks
4456. fÞk MktÒkkheLku ytøkúus Mkhfkhu ‘fuMkhu rnLË’Lkku r¾íkkçk ykÃÞku níkku ? – rðãkøkkihe Lke÷ftX
4457. 1938Lkk fkUøkúuMk yrÄðuþLk{kt {rn÷k Ãkkt¾Lke sðkçkËkhe fkuýu rLk¼kðe níke ? – {]Ëw÷k Mkkhk¼kE
4458. z¼kuELkku rfÕ÷ku fkuýu çktÄkÔÞku níkku ? – ðehÄð÷ ðeMk÷Ëuðu
4459. fÞk Mk{ÞLku yLkw{iºkffk¤ íkhefu yku¤¾ðk{kt ykðu Au ? – E. Mk. 788 Úke 942
4460. Ãkk÷zeLkk MktMfkh fuLÿLke rzÍkELkLkwt rLk{koý fÞk MÚkÃkríkyu fÞwO níkwt ? - ÷k fkçkwoÍ
4461. økwshkík{kt {eXkLkku Ãknu÷ ðnu÷ku MkíÞøkúkn fÞkhu yLku fkuLkk Lkuík]¥ð{kt ÚkÞku níkku ? – E. Mk. 1844{kt Ëwøkkohk{
{nuíkkSLkk Lkuíkíð{kt
4462. fÞk ÷kufkuLke ŸzËkuz òýeíke Au ? – fåAe hçkkhe
4463. ¾{eh MktMÚkk fÞk «ËuþLkwt MkktMf]ríkf ËþoLk fhkðu Au ? – fåA

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 131

 www.anamikaacademy.org 8000040575

4464. y{ËkðkËLkkt Mkkçkh{íke LkËe rfLkkhu ykðu÷k íkeÚkoMÚkkLkkuLkku WÕ÷u¾ fÞk Ãkwhký{kt òuðk {¤u Au ? – ÃkÈÃkwhký
4465. økwshkíkLke yÂM{íkk{kt hnu÷k yÂM{íkk þçË þk{ktÚke ÷uðk{kt ykÔÞku Au ? – ÞkuøkMkwºk
4466. Mkku÷tfefk¤Lkwt fÞwt rþðk÷Þ nk÷{kt y{ËkðkË{kt rðã{kLk Au ? – fýo{wõíkuïh {nkËuð
4467. ËeÃkkÃkýo ÃkwMíkf fÞk rð»kÞLku ÷økíkwt Au ? – rþÕÃk MÚkkÃkíÞ (÷u¾f «¼kþtfh Mkku{Ãkwhk)
4468. ~Þkðûk [kðzkLkwt Lkk{ fÞk ûkuºku òýeíkwt Au ? – r[ºkf÷k
4469. ËeÃk[tË økkzeoLkwt Lkk{ fÞk ûkuºku òýeíkwt Au ? – Mk{ksMkuðk {kxu ËtíkfÚkk Mk{kLk ËkLkðeh íkhefu
4470. þiûkrýf ÃkÃkux f÷k{kt Ãknu÷ fhLkkh økwshkíke {rn÷k fkuý Au ? – {nuhçkuLk fkuLxÙkõxh
4471. «rík{k MxwrzÞkuLke þYykík fkuýu fhe níke ? – søkík {nuíkk
4472. økwshkík{kt «Úk{ Lk]íÞþk¤k fÞkt MÚkÃkkE níke ? – ðzkuËhk 1949
4473. LkíkoLkËŠþfk ÃkwMíkfLkk ÷u¾f fkuý Au ? – ytsr÷ {uZ
4474. {u½kýeLke su{ fÞk f÷kfkh{kt ftX, fnuýe yLku frðíkkLkku Mkw¼ Mk{LðÞ òuðk {¤u Au ? – Ëwt÷k ¼kÞk fkøk
4475. çkwzkÃkuMx {wfk{u ÞkuòÞu÷e þktrík Ãkrh»kË (1953){kt ðtËu {kíkh{ økeík økkLkkh økwshkíke f÷kfkh fkuý níkk ? –
Ãktrzík yku{fkhLkkÚk Xkfwh
4476. Lkðòík rþþwLkk ÓËÞLkk ½çkfkhk «rík r{rLkx fux÷k nkuÞ Au ? - 120
4477. {kLkð þheh{kt fw÷ fux÷e ytík:†kðe økútrÚkyku òuðk {¤u Au ? – 9
4478. LÞw{kurLkÞk hkuøk{kt þhehLkwt fÞwt ytøk «¼krðík ÚkkÞ Au ? – VuVMkkt
4479. ykÄwrLkf ¼úqý rð¿kkLkLkk «ýuíkk fkuý Au ? – ðkuLk çkuÞh
4480. zkELk þkLkku yuf{ Au ? – çk¤Lkku
4481. ®MkËqhLkwt hkMkkÞrýf Lkk{ þwt Au ? – {hõÞwrhf MkÕVkEz
4482. fÞk íkíðLkku Ãkh{kýw ¢{ktf 1 Au ? - nkEzÙkusLk
4483. yuf Lkkurxf÷ {kE÷ yux÷u fux÷k {exh ? - 1852 {exh
4484. þhehLke QòoLkku {wÏÞ †kuík fÞku Au ? – fkçkkuonkEzÙux
4485. MkkiÚke {kuxku MkkÃk fÞku Au ? – ysøkh
4486. ç÷z «uþh {kÃkðkLkk MkkÄLkLku þwt fnu Au ? – ÂMVø{ku{uLke{exh
4487. ‘Ãkku{ku÷kuS’ þwt Au ? – V¤kuLkku yÇÞkMk fhíkwt rð¿kkLk
4488. Mkwr«{fkuxo yLku nkEfkuxo ytøkúuS ¼k»kkLkk WÃkÞkuøk ytøkuLke òuøkðkE çktÄkhýLke fE f÷{{kt Au ? – 348
4489. fÞk hkßÞLke rðÄkLk Ãkrh»kË{kt MkkiÚke ðÄw MkÇÞku Au ? – W¥kh«Ëuþ
4490. fÞk Mkt½ «Ëuþ{kt rðÄkLkMk¼k fkÞohík Au ? – rËÕ÷e yLku Ãkwzw[uhe
4491. rhÍðo çkUfLkk økðLkoh ÃkkuíkkLkwt hkSLkk{wt fkuLku ykÃku Au ? – hk»xÙÃkrík
4492. yuzðkufux sLkh÷Lke rLk{ýqf fkuý fhu Au ? – hkßÞÃkk÷
4493. ykt¾u Ãkkxk çkktÄu÷ LÞkÞLke ËuðeLkwt Lkk{ þwt Au ? – ykMxeLk
4494. nkEfkuxoLkk LÞkÞkÄeþ fux÷k ð»ko MkwÄe Vhs çkòðe þfu ? - 62 ð»ko MkwÄe
4495. fÞk øk]nLkk yæÞûk øk]nLkk MkÇÞ LkÚke ? – hkßÞMk¼k
4496. WÃkhk»xÙÃkríkLku þÃkÚk fkuý ÷uðzkðu Au ? – hk»xÙÃkrík
4497. Mkki«Úk{ fkÞofkhe hk»xÙÃkrík íkhefuLke Vhòu fkuýu çkòðe níke ? – ©e ðe. ðe. økehe
4498. s{þuËÃkwh fE LkËe rfLkkhu ykðu÷wt Au ? – Mkwðýohu¾k

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 132

 www.anamikaacademy.org 8000040575

4499. ÷kuLkkh Mkhkuðh fÞkt ykðu÷wt Au ? – {nkhk»xÙ

4500. fÞwt þnuh ðýkxLkøkhe íkhefu yku¤¾kÞ Au ? – ÃkkýeÃkík
4501. ÃkqðoíkxeÞ hu÷ðuLkwt {wÏÞk÷Þ fÞkt ykðu÷wt Au ? - ¼wðLkuïh
4502. ©kðíke çknwnuíkwh ÃkrhÞkusLkk fÞk hkßÞ{kt Au ? – fýkoxf
4503. 123, sðknh Mkkøkh ÃkrhÞkusLkk fE LkËe Ãkh Au ? – [tçk÷
4504. fÞwt þnuh ËrûkýLkwt {kL[uMxh íkhefu yku¤¾kÞ Au ? – fkuEBçkíkwh
4505. ríkYyLktíkÃkwh{Lkwt sqLkwt Lkk{ þwt Au ? – rºkðuLÿ{
4506. çkkçkwt søkSðLkhk{Lke Mk{krÄMÚk¤ fÞk Lkk{u yku¤¾kÞ Au ? – Mk{íkk MÚk¤
4507. çku÷qh {X fÞk hkßÞ{kt ykðu÷ Au ? – Ãkrù{ çktøkk¤
4508. zV fÞk hkßÞLkwt ÷kufLk]íÞ Au ? – nrhÞkýk
4509. ðkuÕøkk LkËe fÞk Mk{wÿLku {¤u Au ? – fkÂMÃkÞLk
4510. 2011Lke ðMkrík økýíkhe{kt fÞk hkßÞLke ðMkrík{kt ½xkzku LkkUÄkÞku Au ? – Lkkøkk÷uLz
4511. hkufeÍ Ãkðoík{k¤k fÞk ¾tz{kt ykðu÷e Au ? – W¥kh y{urhfk
4512. çkŠ÷Lk fE LkËe rfLkkhu ykðu÷wt Au ? – M«e
4513. W÷kLkçkxkuh fÞk ËuþLke hksÄkLke Au ? – {kUøkkur÷Þk
4514. {kuhu~ÞMkLke hkßÄkLke fE Au ? – Ãkkuxo ÷wEMk
4515. Ërûký ykr£fkLkwt [÷ýe Lkkýwt þwt Au ? – huLz
4516. MkwheLkk{ Ëuþ fÞk ¾tz{kt ykðu÷ku Au ? – Ërûký ykr£fk
4517. E÷kBÞwt Ãkðoík rþ¾h fÞk Ëuþ{kt ykðu÷ Au ? – çkkur÷rðÞk
4518. íkktçkkLkwt MkkiÚke ðÄw WíÃkkËLk fÞk Ëuþ{kt ÚkkÞ Au ? – [e÷e
4519. zuxÙkuEx þnuh fÞk Wãkuøk MkkÚku Mktf¤kÞu÷wt Au ? – {kuxhfkh
4520. hçkhLkwt MkkiÚke ðÄw WíÃkkËLk fÞk Ëuþ{kt ÚkkÞ Au ? – {÷urþÞk
4521. fÞku Ãkðoík Ãkrðºk Ãkðoík íkhefu òýeíkku A ? – VÞwSÞk{k (òÃkkLk)
4522. çkkuMxLk xe ÃkkxeoLkk Lkuíkk fkuý níkk ? – MkuBÞwy÷ yuzBMk
4523. £kLMkLke ¢kÂLíkLke {wÏÞ Lkkhku þwt níkku ? – Mk{kLkíkk, Mðíktºkíkk yLku çktÄwíkk
4524. LkuÃkku÷eÞLkLku fuË fheLku fÞk {kuf÷e Ëuðk{kt ykÔÞku níkku ? – MkUx nu÷uLkk xkÃkw Ãkh
4525. fk÷o {kfMko fÞk ËuþLkku ðíkLke níkku ? – s{oLke
4526. [eLkLke ¢ktríkLkk Lkuíkk fkuý níkk ? – MkwLkÞkík MkuLk
4527. çkeò rðïÞwØ{kt fux÷k Ëuþku ¼køk ÷eÄku níkku ? - 61
4528. [eLkLke MktMf]rík fE LkËe rfLkkhu rðfMke níke ? – nku-ykøk-nku
4529. ðíkwo¤Lkk fuLÿ{kt 360Lkku ¾qýku çkLku Au íku {kÃkLke fÕÃkLkk fÞk ÷kufkuyu Mkki«Úk{ fhe níke ? – Mkw{urhÞLk
4530. fkuLkku fkÞofk¤ økúef MktMf]rík{kt Mkwðýofk¤ íkhefu yku¤¾kÞ Au ? – Ãkurhrf÷Mk (E. Mk. Ãkq. 469 Úke E. Mk. Ãkq.
429)
4531. fÞku Mk{Þ hku{Lk MktMf]rík{kt Mkwðýofk¤ {LkkÞ Au ? – ykuøkMxLk Þwøk (E. Mk. Ãkq. 31 Úke E. Mk. Ãkq. 14)
4532. ð»ko 2001 Úke 2011Lkk Ëþfk{kt økwshkíkLkku ðMkríkð]rØ Ëh fux÷k xfk hÌkku Au ? – 19.17%
4533. Lk{oËk yLku ZkZh LkËe ðå[uLkku «Ëuþ fÞk Lkk{u yku¤¾kÞ Au ?- fkLk{

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 133

 www.anamikaacademy.org 8000040575

4534. òuøkkMkh ík¤kð fÞkt ykðu÷wt Au ? – ÄúktøkÄúk

4535. ¼khíkLkwt «Úk{ «kEðux Ãkkuxo íkhefu fÞwt çkttËh yku¤¾kÞ Au ? – ÃkeÃkkðkð
4536. s¤ yLku MÚk¤ çktLku heíku ¼khíkLkku fÞku yuf{kºk rsÕ÷ku ÃkkrfMíkkLk MkkÚku òuzkÞu÷ku Au ? – fåA
4537. økwshkíkLkwt fÞwt MÚk¤ økktÄeLkøkh íkhefu yku¤¾kÞ Au ? – ÃkkuhçktËh
4538. økwshkík{kt {øk yLku {XLkwt MkkiÚke ðÄw ðkðuíkh fÞk rsÕ÷k{kt ÚkkÞ Au ? – fåA
4539. Mkws÷k{-MkwV÷k{ ÞkusLkk îkhk hkßÞLkk fux÷k rsÕ÷kykuLku ÃkeðkLkwt Ãkkýe ÃkqÁ ÃkkzðkLke ÞkusLkk Au ? – 10
rsÕ÷kyku
4540. økwshkík{kt ¼ÂõíkðLk fÞkt Q¼wt fhðk{kt ykÔÞwt Au ? – [kuxe÷k zwtøkhLke ík¤uxe{kt
4541. ðkh÷e ykrËðkMke òríkLkk ÷kufkuLke ðMkrík økwshkíkLkk fÞk rsÕ÷k{kt ðÄw Au ? – Mkwhík
4542. çkÒkeLkku ½krMkÞk rðMíkkh fÞk rsÕ÷k{kt ykðu÷ku Au ? – fåA
4543. Mkw¾¼kËh LkËe fÞk ËrhÞkLku {¤u Au ? – Äku÷uhk ÃkkMku ¾t¼kíkLkk y¾kík{kt
4544. LkðeçktËh fE LkËe rfLkkhu ykðu÷wt Au ? - ¼kËh
4545. WLkkÚke [kuhðkz MkwÄeLkku rðMíkkh fÞk Lkk{u yku¤¾kÞ Au ? – Lkk½uh
4546. ðkMfku-ze-økk{k ßÞkhu ËrhÞk{køkuo yxðkE økÞku níkku íÞkhu fÞk økwshkíke ¾÷kMkeyu íkuLku fkr÷fxLkku {køko çkíkkÔÞku
níkku ? – {ktzðeLkk fkLkS {k÷{
4547. y÷ çkuYLkeLkk fÞk ÃkwMíkf{kt y{ËkðkËLkku ykþkðÕ÷e íkhefu WÕ÷u¾ òuðk {¤u Au ? – rfíkkçk-W÷-rnLË
4548. MÃkurLkþ {wMkkVh çkkhçkkuMkkyu y{ËkðkËLke {w÷kfkík õÞkhu ÷eÄe níke ? – E. Mk. 1514
4549. y{ËkðkËLkwt ®[íkk{rý siLk ËuhkMkh fkuýu çktÄkÔÞwt níkwt ? – þktríkËkMk Íðuhe
4550. y{ËkðkË þnuhLkwt «Úk{ ÃkwMíkfk÷Þ-Lkurxð ÷kEçkúuhe-Lke MÚkkÃkLkk õÞkhu fhðk{kt ykðe ? – E. Mk. 1849
4551. økwshkíke MkkrníÞ Ãkrh»kËLke MÚkkÃkLkk fE Mkk÷{kt ÚkE níke ? – E. Mk. 1905
4552. Ëktzefq[ þY Úkíkk Ãknu÷k MkhËkh ðÕ÷¼¼kE Ãkxu÷Lke ½hÃkfz fÞk økk{Úke fhðk{kt ykðe ? – hkMk
4553. yur÷MkçkúesLkwt Lkk{ fÞk ytøkúuS yrÄfkhe MkkÚku òuzkÞu÷wt Au ? – W¥kh rð¼køkLkk fr{þLkh Mkh çkuhku yur÷Mk
4554. çkkhzku÷e MkíÞkøkún þk {kxu ÚkÞku ? – çkkhzku÷e íkk÷wfk{kt {nuMkq÷{kt 22% ðÄkhku fÞkuo nkuðkÚke
4555. fE òríkLkk ÷kufku y¾kºkesLkk rËðMku {kxeLkk nkÚkeLke Ãkqò fhu Au ? – fkÞMÚk çkúkñýku
4556. rMkØhks ßÞ®MknLke {kíkk {eLk¤Ëuðe fkuLke Ãkwºke níkk ? – fýkoxfLkk [tÿÃkwhLkk hkò ßÞfuþeLke
4557. y{hçkkELke Mk{krÄ fÞkt ykðu÷e Au ? – Ãkhçkðkze{kt
4558. Mkkihk»xÙ{kt LkkøkËuðíkk {kuxu¼køku fÞk Lkk{u ÃkqòÞ Au ? – [kh{r÷Þk ËkËk
4559. hktøk¤e {kíkkLkwt ðknLk þwt Au ? – fk[çkku
4560. fÞwt ðkã ‘Ëuðeðkã’ økýkÞ Au ? – stíkh
4561. ¾khðk ÷kufkuLke fw¤ËuðeLkwt Lkk{ þwt Au ? – rþfkuíkh {kíkk
4562. Mkkihk»xÙLkwt fÞwt økk{ MkeËeykuLke ðMkríkLke ÷eÄu LkkLkk ykr£fk íkhefu Ãký yku¤¾kÞ Au ? – stçkwMkh
4563. økwshkík{kt ÃkkzÃkºkLke MkkiÚke sqLke WÃk÷çÄ «ík fE Au ? – Mktðík 1132Lke rLkþeÄ [qŠýLke
4564. ¾kLk {ÂMsË fÞk ykðu÷e Au ? – Äku¤fk
4565. h{Íku¤ yux÷u þwt Au ? – {kuxk ½w½hk
4566. íkw÷Mke rððkn fÞk rËðMku WsðkÞ Au ? – fkhíkf MkwË yrøkÞkhMk
4567. ykrËðkMkeyku ðMktíkkuíMkðLkwt Mk{kÃkLk fÞk rËðMku fhu Au ? – y¾kºkes

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 134

 www.anamikaacademy.org 8000040575

4568. {u½{u¤ku fÞk rËðMku ÞkuòÞ Au ? - ©kðý ðË Lkku{

4569. rð¼k ËuMkkELkwt Lkk{ fÞk ûkuºku òýeíkwt Au ? – Mkwøk{ Mktøkeík
4570. ËþoLkk ÍðuheLkwt Lkk{ fÞk ûkuºku òýeíkwt Au ? – {rýÃkwhe Lk]íÞ
4571. ¼khíkLke W¥kh-Ërûký ÷tçkkE ykþhu fux÷k rf÷ku{exhLke Au ? - 3214 rf. {e.
4572. ¼khík fÞk Ëuþ MkkÚku ÷ktçke ¼qr{ MkhnË Ähkðu Au ? – çkktø÷kËuþ
4573. ¼qÃk]cLke árüyu ¼khíkLku fux÷k rð¼køkku{kt ðnU[ðk{kt ykÔÞku Au ? – Ãkkt[
4574. r[÷fk Mkhkuðh fÞkt hkßÞ{kt ykðu÷wt Au ? – ykurhMMkk
4575. ¼khíkeÞ hý«Ëuþ fÞk Lkk{u yku¤¾kÞ Au ? – ÚkkuhLkwt hý
4576. ¼khík ÃkkrfMíkkLk s¤rððkË yLðÞu fE LkËeykuLkk Ãkkýe ÃkkrfMíkkLkLku Vk¤u òÞu Au ? - ®MkÄw, su÷{ yLku r[Lkkçk
4577. ÃkUøkkuøk Mkhkuðh fÞkt ykðu÷wt Au ? - ¼khík-[eLk MkhnËu
4578. nÍkheçkkøk hk»xÙeÞ WãkLk fÞkhkßÞ{kt ykðu÷wt Au ? – Íkh¾tz
4579. {eXkÃkkýeLkwt ÷kufxf Mkhkuðh fÞk hkßÞ{kt ykðu÷wt Au ? – {rýÃkwh
4580. ¼khíkLkwt fÞwt hkßÞ MkkuÞk «Ëuþ íkhefu yku¤¾kÞ Au ? – {æÞ«Ëuþ
4581. ¼khík{kt MkkiÚke ðÄw MkkuLkkLkwt WíÃkkËLk fÞk hkßÞ{kt ÚkkÞ Au ? – fýkoxf
4582. ¼khík{kt økkuçkh økuMkLkwt MkkiÚke ðÄw WíÃkkËLk fÞk hkßÞ{kt ÚkkÞ Au ? – W¥kh«Ëuþ
4583. ¼khík{kt MkkiÚke ykuAk Mkzf {køkkuoLkwt «{ký fÞk hkßÞ{kt Au ? – rMkr¬{
4584. ¼khík{kt MkkiÚke ðÄw ðnkýðxw fE LkËe{kt ÚkkÞ Au ? – øktøkkLke þk¾k nwøk÷e{kt
4585. ¼khíkLkwt MkkiÚke Qtzwt fwËhíke çktËh fÞwt Au ? – rðþk¾kÃkèLk{
4586. MðíktºkíkkLkk {q¤¼qík yrÄfkh nuX¤ ¼khíkeÞ LkkøkrhfLku fux÷e Mðíktºkíkkyku ykÃkðk{kt ykðu Au ? - 7 (Mkkík)
4587. [qtxýe Ãkt[Lke òuøkðkE çktÄkhýLke fE f÷{{kt fhðk{kt ykðe Au ? – 324
4588. yuzðkufux sLkh÷Lkku fkÞofk¤ fux÷k ð»koLkku nkuÞ Au ? – hkßÞÃkk÷Lke {hS nkuÞ íÞk MkwÄe
4589. çktÄkhý Mk¼kLkk yMÚkkÞe yæÞûk íkhefu fkuLke ÃkMktËøke fhkE níke ? – zkì. MkÂå[ËkLktË ®Mknk
4590. rþûkýLkk {q¤¼qík yrÄfkhLku çktÄkhýLke fE f÷{{kt Mk{kððk{kt ykÔÞku Au ? – 21-yu
4591. ònuh rnMkkçk Mkr{ríkLkk ynuðk÷Lke íkÃkkMk fkuý fhu Au ? – fBÃxÙku÷h yuLz ykurzxh sLkh÷
4592. hk»xÙeÞ rðfkMk Ãkrh»kËLkk yæÞûk fkuý nkuÞ Au ? – ðzk«ÄkLk
4593. fÞk hkßÞ{kt WËqoLku «Úk{ hkßÞ¼k»kkLkku Ëhßòu yÃkkÞku Au ? – sB{w-fk~{eh
4594. ðehktøkLkk {uLkk fÞk MðkíktºkÞ MkuLkkLkeLke Ãkwºke níke ? – LkkLkkMkknuçk Ãkuïk
4595. ËktzeÞkºkk ð¾íku ¼khíkLkku ðkEMkhkuÞ fkuý níkku ? - ÷kuzo EhðeLk
4596. ¼khíkLku «ktríkÞ MðkÄeLkíkk fÞk ð»kuo ykÃkðk{kt ykðe ? – E. Mk. 1935
4597. MðËuþe yLku Mðhks ÃkwMíkfLkk ÷u¾f fkuý Au ? – ðeh Mkkðhfh
4598. rðï¼khíke MktMÚkkLkk MÚkkÃkf fkuý níkk ? – hðeLÿLkkÚk xkøkkuh
4599. Vkuhðzo ç÷kufLke MÚkkÃkLkk fkuýu fhe níke ? – Mkw¼k»k[tÿ çkkuÍ
4600. «Úk{ {iMkwh ÞwØ fkuLke ðå[u ÚkÞwt níkwt – niËhy÷e yLku ytøkúuòu
4601. fÞk ¢kÂLíkðehLkku fuMk yktíkhhk»xÙeÞ yËk÷ík nuøk{kt [kÕÞku níkku ? – ðeh Mkkðhfh
4602. økËh Ãkkxeo {kxu ¼khíkeÞ ÞkºkeykuLku ¼heLku fuLkuzk ÷E síkk òÃkkLke snksLkwt Lkk{ nwt níkwt ? – fk{køkkxk{kh
4603. 1857Lke ¢krík ð¾íku ¼khíkLkku økðLkoh sLkh÷ fkuý níkku ? - ÷kuzo fu®Lkøk

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 135

 www.anamikaacademy.org 8000040575

4604. rLkÃÃkkuLk fÞk ËuþLkwt «k[eLk Lkk{ Au ? – òÃkkLk

4605. rfr÷{ktòhku ÄkuÄ fE LkËe Ãkh ykðu÷ku Au ? – xkLÍkrLkÞk
4606. rðfxkurhÞk ÄkuÄ fE LkËe Ãkh ykðu÷ku Au ? – ÍkBçkuÍe
4607. MkkiÚke ðÄw Ëuþku fÞk ¾tz{kt ykðu÷k Au ? – ykr£fk
4608. ykuMxÙur÷Þk{kt ÷ktçkk{kt ÷ktçkku rËðMk fE íkkhe¾u nkuÞ Au ? - 22 rzMkuBçkh
4609. y{urhfkLkwt MkkiÚke {kuxwt hkßÞ fÞwt ? – y÷kMfk
4610. rÃkø{e ÷kufku fÞk Ëuþ{kt òuðk {¤u Au ? – fkUøkku
4611. E÷ufxÙkurLkf h{fzkLkk WíÃkkËLk {kxu fÞku Ëuþ òýeíkku Au ? – [eLk
4612. çkVu÷ku çktËh fÞk Mkhkuðh rfLkkhu Au ? – rþfkøkku Mkhkuðh
4613. íkk~ftË fÞk ËuþLke hksÄkLke Au ? – WÍçkurfMíkkLk
4614. ðkuxh÷qLkwt ÞwØ õÞkhu ÚkÞwt níkwt ? – E. Mk. 1815
4615. ‘ËwrLkÞkLkk {sqhku yuf Úkkyku’Lkku Lkkhku fkuýu ykÃÞku níkku ? – fk÷o {kfMko
4616. ÃkurhMk þktrík Mkt{u÷Lk õÞkhu ÞkuòÞwt níkwt ? - 18 sqLk, 1919
4617. rMkftËhu hkò ÃkkuhMkLku fE LkËe rfLkkhu nhkÔÞku níkku ? – Íu÷{
4618. fkøk¤Lke þkuÄ fE MktMf]ríkLke ËuLk Au ? [eLkLke MktMf]rík
4619. çkeò rðïÞwØ{kt òÃkkLku õÞkhu ykí{Mk{Ãkoý fÞwO ? – 10 MkÃxuBçkh, 1945
4620. Mk{ksðkË þçËLkku Mkki«Úk{ «Þkuøk fkuýu fÞkuo níkku ? – hkuçkxo ykuðLk
4621. y{urhfLk Mðíktºkíkk Mktøkúk{Lkku {wÏÞ Lkuíkk fkuý ? – ßÞkuso ðku®þøxLk
4622. ykÄwrLkf hrþÞkLkk rLk{koíkk fkuý økýkÞ Au ? – Mxkr÷Lk
4623. ð»ko 2010Lkwt {urzrMkLk {kxuLkwt Lkkuçk÷ «kEÍ rðsuíkk fkuý Au ? – zku. hkuçkxo yuzðMkoLk
4624. ¼khík{kt þuhze «sLkLk fuLÿ fÞkt ykðu÷wt Au ? – fkuEBçkíkwh
4625. ykXÃkøkk ykufxkuÃkMkLku fux÷k ÓËÞ nkuÞ Au ? - ºký
4626. çk÷qLk [økkððk{kt fÞku ðkÞw ¼hðk{kt ykðu Au ? – rnr÷Þ{
4627. Mkkuzk ðkuxh{kt fÞku ðkÞw ¼hðk{kt ykðu Au ? – fkçkoLk zkÞkufMkkEz
4628. hçkhLkwt ði¿kkrLkf Lkk{ þwt Au ? – rVfMk E÷uMxefk
4629. ¾kxk V¤ku{ktÚke fÞwt rðxk{eLk ðÄkhu «{ký{kt {¤e ykðu Au ? – rðxk{eLk Mke
4630. {h[kLke íke¾kþ fÞk íkíðLku yk¼khe Au ? – fuÂÃMkLk
4631. ¾khk ÃkkýeLkku ðhMkkË fÞk Ëuþ{kt Ãkzu Au ? – ðuLkuÍwyu÷k
4632. yufMk-huLke þkuÄ fkuýu fhe níke ? - ? rðÕnu{ fu. hkuLxsLk
4633. hýrsík MxurzÞ{ fÞk ykðu÷wt Au ? – f÷f¥kk
4634. ¼khíku Mkki«Úk{ ykur÷ÂBÃkf h{íkkuíMkð{kt õÞkhu ¼køk ÷eÄku níkku ? - 1900
4635. ÃkkýeÃkíkLkwt ºkeswt ÞwØ õÞkhu ÚkÞwt níkwt ? - 1761
4636. 19{kt hk»xÙ{tz÷ ¾u÷ MÃkÄko{kt ¼khíku fw÷ fux÷k [ttÿfku SíÞk ? – 101
4637. ykEÃkeyu÷-4{kt økkuÕzLk Ã÷uÞh yuðkuzo fkuLku ykÃkðk{kt ykÔÞku ? – r¢Mk økuE÷
4638. ÉøðuË{kt fw÷ fux÷k Mkqfíkku Au ? - 1028
4639. yr÷ÞkMkh ík¤kð fÞkt ykðu÷wt Au ? – yçkzkMkk

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 136

 www.anamikaacademy.org 8000040575

4640. økkihefwtz fÞkt ykðu÷wt Au ? – ðzLkøkh

4641. WËðkzk fE LkËe rfLkkhu ykðu÷wt Au ? – fku÷f
4642. Ãkqðo-Ãkrù{ fkurhzkuh økwshkíkLkk fÞk þnuhÚke þY ÚkkÞ Au ? – ÃkkuhçktËh
4643. WASMO MktMÚkk fÞk ykðu÷e Au ? – ykýtË
4644. økwshkík{kt økwðkhLkwt MkkiÚke ðÄw ðkðuíkh fÞk rsÕ÷k{kt ÚkkÞ Au ? – çkLkkMkfktXk
4645. økwshkík{kt MkkiÚke ðÄw þnuhefhý fÞk rsÕ÷k{kt ÚkÞwt Au ? – Mkwhík
4646. økwshkík{kt ÃkkhMkeykuLke MkkiÚke ðÄw ðMkrík fÞk rsÕ÷k{kt Au ? – LkðMkkhe
4647. þuºkwtS LkËeLke ÷tçkkE fux÷k rf÷ku{exh Au ? - 160
4648. ¾ku¾hLkku zwtøkh fÞk rsÕ÷k{kt ykðu÷ku Au ? - ¼kðLkøkh
4649. ÄLkwrhÞk xkÃkw fE LkËeLkk {w¾«Ëuþ{kt ykðu÷ku Au ? – Lk{oËk
4650. økwshkíkLkk fÞk rsÕ÷kLku {kºk yuf rsÕ÷kLke MkhnË MÃkþuo Au ? – ð÷Mkkz
4651. økwshkíke økËhLkwt íktºkeÃkË fkuýu Mkt¼kéÞwt Au ? – AøkLk ¾uhks ð{ko
4652. ÄhkMkýk MkíÞkøkúnLke ykøkuðkLke fkuýu ÷eÄe níke ? – MkhkursLke LkkÞzw
4653. yfçkhu økwshkík Ãkh rðsÞ fE Mkk÷{kt {u¤ÔÞku níkku ? – E. Mk. 1573
4654. økwshkík{kt ÃkuþðkE þkMkLkLkku ytík fÞkhu ykÔÞku ? – E. Mk. 1818
4655. ‘{hË {kÚkwt ykÃku Lkkf Lkrn’ fkuýu fÌkwt níkwt ? – zkì. [tËw÷k÷ ËuMkkE
4656. 1857Lkk Mktøkúk{{kt EzhLkwt Lkuík]íð fkuýu ÷eÄwt níkwt ? – {økLk÷k÷ ðrýÞk Mktøkúk{{kt
4657. ÷kuÚk÷ yu fE LkËe Ãkh ykðu÷wt Mk{]Ø çktËh níkwt ? – Mkwf¼kËh
4658. «k[eLk suXðk þkMkfkuLke hksÄkLke fE níke ? - ½w{÷e
4659. frð ©eÃkk¤ fÞk hkòLkk hkßÞfrð níkk ? – rMkØhks ßÞ®Mkn
4660. økktÄeSyu Ëktze Þkºkk fux÷k rËðMk{kt Ãkqhe fhe níke ? - 24
4661. ykihtøkÍuçkLkku sL{ økwshkík{kt fÞk MÚk¤u ÚkÞku níkku ? – ËknkuË
4662. økÍ÷fkh þÞËkLkwt {q¤ Lkk{ þwt Au ? – nhS ÷ðS¼kE Ëk{kýe
4663. fÞk MkkrníÞfkhu çkkhzku÷e MkíÞkøkún{kt MkhËkh Ãkxu÷Lkk {tºke íkhefu fk{ fÞwO níkwt ? – Mðk{e ykLktË
4664. rð»ýw«MkkË rºkðuËeLkwt Lkk{ MkkrníÞLkk fÞk ûkuºku òýeíkwt Au ? – rððu[Lk
4665. ©e yh®ðËLkk {nkfkÔÞ ‘Mkkrðºke’Lkku økwshkíke{kt yLkwðkË fÞk frðyu fÞkuo Au ? – Ãkqò÷k÷ Ë÷ðkze
4666. LkøkeLkËkhMk Ãkkhu¾Lkwt Lkk{ þkLku {kxu òýeíkwt Au ? – økwshkíke{kt yLkwðkË fhðk {kxu
4667. ‘Ãkt¾eLkku {u¤ku’ Lkð÷fÚkkLkk ÷u¾f fkuý Au ? – Eïh Ãkux÷efh
4668. ‘ík]ýLkku WÃkøkún’ fkÔÞMktøkúnLkk frð fkuý Au ? – Lkxðh÷k÷ ÃktzÞk-WþLkMk
4669. ‘{kunLk økktÄe’ {nkfkÔÞLke h[Lkk fkuýu fhe níke ? – frð zkÌkk¼kE Ãkxu÷
4670. ‘ELÿÄLkw»kLkku ykX{ku htøk’ Lkð÷fÚkkLkk ÷u¾f fkuý Au ? – [wLke÷k÷ {rzÞk
4671. ‘þçË÷kuf’Lkk ÷u¾f fkuý Au ? – VkÄh ðk÷uMk
4672. ‘yøkLk rÃkÃkkMkk’ Lkð÷fÚkkLkk ÷u¾f fkuý Au ? – fwtËrLkfk fkÃkzeÞk
4673. ‘Ãke¤wt økw÷kçk Lku nwt’Lkku MkkrníÞ«fkh fÞku Au ? – Lkkxf
4674. ‘yýMkkh’ Lkð÷fÚkkLkk ÷u¾f fkuý Au ? – ð»kko yzk÷ò
4675. {q¤¼qík yrÄfkhku Ãkh «ríkçktÄ ÷økkzðkLkku yrÄfkh fkuLku Au ? – MktMkË

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 137

 www.anamikaacademy.org 8000040575

4676. ÷kufMk¼kLkk MkËMÞku ÃkkuíkkLkwt hkSLkk{wt fkuLku ykÃku Au ? - ÷kufMk¼kLkk yæÞûkLku

4677. hk»xÙÃkríkLkk hkSLkk{kLke òý WÃkhk»xÙÃkrík fkuLku fhu Au ? - ÷kufMk¼kLkk yæÞûkLku
4678. fxkufxe ð¾íku ÷kufMk¼kLke yðrÄ fux÷k Mk{Þ MkwÄe ðÄkhe þfkÞ ? – yuf ð»ko
4679. òíkffÚkkyku fE ¼k»kk{kt ÷¾kÞu÷e Au ? – Ãkk÷e
4680. nshík {nt{Ë ÃkÞøktçkh MkknuçkLkwt {]íÞw fE Mkk÷{kt ÚkÞwt ? – E. Mk. 632
4681. ¾kLkøke rçk÷ fkuLku fnu Au ? – MkhfkhLkk {tºkerMkðkÞLkk MkËMÞu ÷kðu÷ rçk÷Lku
4682. íkk÷wfk Ãkt[kÞík{kt fE çku Mkr{rík çkLkkððkLke VhrsÞkík Au ? – fkhkuçkkhe Mkr{rík yLku Mkk{krsf LÞkÞ Mkr{rík
4683. fÚkkMkrhíkkMkkøkhLkk h[rÞíkk fkuý Au ? – Mkku{Ëuð
4684. [kihk[kuhe Lke ½xLkk õÞkhu çkLke níke ? – 5 Vuçkúwykhe, 1922
4685. yn{rËÞk yktËku÷LkLke þYykík fkuýu fhe níke ? – r{òo økw÷k{ yn{Ëu
4686. ykÍkËe Lk {¤u íÞkt MkwÄe fÃkk¤ Ãkh [tËLk yLku {kÚkk Ãkh xkuÃke Lknª ÃknuhðkLke «rík¿kk fkuýu ÷eÄe níke ? –
ðkMkwËuð çk¤ðtík VzufLk
4687. Ã÷kMkeLkwt ÞwØ fE íkkhe¾u ÚkÞwt níkwt ? - 23 sqLk, 1757
4688. {wtçkE{kt rðÄðk ÷øLk{tzÃkLke MÚkkÃkLkk fkuýu fhe níke ? – LÞkÞ{qŠík hkLkzu
4689. ‘ykÍkË sqLkkøkZ VkuÍ’ fkuLkk MkuLkkÃkrík ÃkËu fkuLke rLk{ýqf ÚkE níke ? – híkw¼kE yËkýe
4690. ðu÷uM÷eyu MknkÞfkhe ÞkusLkkLkku y{÷ õÞkhÚke þY fÞkuo níkku ? – E. Mk. 1798
4691. {kuLxuøÞw [uBMkVzo MkwÄkhk õÞkhÚke y{÷{kt ykÔÞk ? – E. Mk. 1919
4692. íkksuíkh{kt fÞk çktËhLku íkuh{k {nkçktËhLkku Ëhßòu {¤u÷ Au ? – Ãkkuxo ç÷uh
4693. ffoð]¥k ¼khíkLkk fw÷ fux÷k hkßÞku{ktÚke ÃkMkkh ÚkkÞ Au ? – ykX (økwshkík, hksMÚkkLk, {æÞ«Ëuþ, A¥keMkøkZ,
Íkh¾tz, Ãkrù{ çktøkk¤, rºkÃkwhk, r{Íkuh{)
4694. fÞwt hkßÞ çkktø÷kËuþ MkkÚku MkkiÚke ðÄw ÷ktçke s{eLk MkhnË Ähkðu Au ? – Ãkrù{ çktøkk¤
4695. LkirLkíkk÷ fÞk hkßÞ{kt ykðu÷wt Au ? – W¥khk¾tz
4696. fÞku ½kx ¼khík yLku ríkçkuxLku òuzu Au ? – rþÂÃf ½kx
4697. Ërûký Wå[«ËuþLkwt MkkiÚke Ÿ[wt rþ¾h fÞwt Au ? – yLkkE{wze (2695 {exh)
4698. U.S.{kt fux÷k xkE{ÍkuLk Au ? - 5 (Ãkkt[)
4699. fkUfýLkwt {uËkLk fÞkt MkwÄe rðMíkhu÷wt Au ? – {wtçkEÚke økkuðk
4700. rn{k÷ÞLke LkËeyku fuðk ykfkhLke ¾eý h[u Au ? - V ykfkhLke
4701. çkúñÃkwºkk LkËe fÞk hkßÞ{kt ÚkELku ¼khík{kt ykðu Au ? – yYýk[÷ «Ëuþ
4702. ¼khík{kt MkkiÚke ðÄw {uLøkúkuð ðLkrðMíkkh fÞk hkßÞ{kt Au ? – Ãkrù{ çktøkk¤
4703. ûkuºkV¤Lke árüyu MkkiÚke LkkLkku fuLÿþkrMkík «Ëuþ fÞku Au ? - ÷ûkîeÃk
4704. ¼khíkLkwt Ërûký¥k{ ®çkËw fÞwt Au ? – EÂLËhk ÃkkuELx
4705. fkuÞLkk ®Mk[kE ÃkrhÞkusLkk fÞk hkßÞ{kt ykðu÷e Au ? – {nkhk»xÙ
4706. fÞwt þnuh W¥kh«ËuþLkwt òðk íkhefu yku¤¾kÞ Au ? – økkuh¾Ãkwh
4707. rðï«ðkMke {kfkuoÃkku÷kuyu ¼khíkLke {w÷kfkík ¢Þkhu ÷eÄe níke ? – E. Mk. 1288
4708. fÞk {w½÷ çkkËþknLkwt Mkeze ÃkhÚke ÃkzðkÚke {kuík ÚkÞwt níkwt ? – nw{kÞw
4709. íkhkELkwt çkeswt ÞwØ fkuLke ðå[u ÚkÞwt níkwt ? – E. Mk. 1192{kt {nt{Ë ½kuhe yLku Ãk]Úðehks [kinký ðå[u Ãk]Úðehks
[kinkýLke nkh

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 138

 www.anamikaacademy.org 8000040575

4710. ðirËf fk¤{kt Íu÷{ LkËe fÞk Lkk{u yku¤¾kíke níke ? – rðíkMíkk
4711. W¥kh {e{ktMkkLke h[Lkk fkuýu fhe níke ? – çkkËhkÞý Ér»kyu
4712. {nkí{k çkwØLku ¿kkLk«kró fE LkËe rfLkkhu ÚkE níke ? – rLkhtsLkk (VkÕøkw) LkËe
4713. hk»xÙfqxkuLke hkßÄkLke fE níke ? – {kLÞ¾ux
4714. {kuh¬kuLke «ðkMke EçLkíkwíkk fkuLkk þkMkLkfk¤ Ëhr{ÞkLk ¼khík ykÔÞku níkku ? – {nt{Ë rçkLk íkw½÷f
4715. îiíkðkËLke MÚkkÃkLkk fkuýu fhe níke ? – {kÄðk[kÞo
4716. r¾÷S ðtþLke MÚkkÃkLkk fkuýu fhe níke ? – s÷k÷wËeLk r¾÷S
4717. ¼khík{kt £uL[ EMx EÂLzÞk ftÃkLkeLke MÚkkÃkLkk õÞkhu ÚkE níke ? – E. Mk. 1664
4718. ¼khík{kt ÃkkuxwoøkeÍ þkMkLkLkku ðkMíkrðf MktMÚkkÃkf fkuLku {kLkðk{kt ykðu Au ? – yÕçkwffo
4719. íkíðçkkurÄLke Mk¼kLke MÚkkÃkLkk fkuýu fhe níke ? – ËuðuLÿLkkÚk xkøkkuh
4720. þf MkðíkLkku «kht¼ õÞkhu ÚkÞku níkku ? – E. Mk. 78
4721. ðkzeðkþLkwt ÞwØ fkuLke ðå[u ÚkÞwt níkwt ? – 1760{kt ytøkúuòu yLku £u[ku ðå[u, £u[kuLke nkh
4722. íkksuíkh{kt yÂMíkíð{kt ykðLkkh Lkðku Ëuþ Ërûký MkwËkLk rðïLkku fux÷k{ku Ëuþ çkLÞku ? – 169{ku
4723. Ërûký MkwËkLkLke hkßÄkLke fE – sqçkk
4724. Þwhk÷ Ãkðoík fÞk Ëuþ{kt ykðu÷ Au ? – hrþÞk
4725. ykusMk zu{ Mkk÷kzku ßðk¤k{w¾e fÞk Ëuþ{kt ykðu÷ Au ? – r[÷e
4726. fk÷knrhLkwt hý fÞk Ëuþ{kt ykðu÷wt Au ? – çkkuíMðkLkk
4727. MkkiÚke ðÄw ¾khkþ fÞk Mk{wÿ{kt òuðk {¤u Au ? – hkíkk Mk{wÿ{kt
4728. økh{ «ðknLke rËþk fE íkhV nkuÞ Au ? – rð»kwðð]¥kÚke Äúwð íkhV
4729. ËwrLkÞkLkwt MkkiÚke Ÿzwt Mkhkuðh fÞwt Au ? – çku’f÷
4730. Ërûký y{urhfkLkku MkkiÚke {kuxku Ëuþ fÞku Au ? – çkúkrÍ÷
4731. ykuMxÙur÷ÞkLke MkkiÚke ÷ktçke LkËe fE Au ? – zk‹÷øk
4732. ÃkkiMíkktÍLkk ½kMkLkk {uËkLkku fÞk Ëuþ{kt ykðu÷k Au ? – ntøkuhe
4733. fÞku Ëuþ ÞwhkuÃkLkwt fkh¾kLkwt íkhefu yku¤¾kÞ Au ? – çkuÂÕsÞ{
4734. ykuxkðk fE LkËe rfLkkhu ykðu÷wt Au ? – MkuLx ÷kuhuLMk
4735. rðxk{eLk- B1 Lkwt hkMkkÞrýf Lkk{ þwt Au ? – ÚkkÞ{eLk
4736. fÞwt Ãkûke íkhe þfu Au Ãký Qze þfíkwt LkÚke ? – ÃkuUÂøðLk
4737. ËrhÞkLke MkÃkkxeÚke ykþhu 10 Úke 15 rf÷ku{exh Ÿ[kE MkwÄeLkk rðMíkkhLku þwt fnu Au ? – xÙkuÃkkuÂMVÞh
4738. fÞwt Äkíkw íkíð Mkk{kLÞ íkkÃk{kLku «ðkne MðYÃk{kt {¤e ykðu Au ? – Ãkkhku
4739. rðãwík«ðknLkku yuf{ þwt Au ? – yuÂBÃkÞh
4740. ðkMke çkúuz Ãkh Qøke Lkef¤íke VqøkLku þwt fnu Au ? – BÞqfh
4741. WLkk¤w Ãkkf fÞk Lkk{u yku¤¾kÞ Au ? – òÞË
4742. {÷urhÞk fÞk Mkqû{ SðÚke ÚkkÞ Au ? – Ã÷kÍ{kurzÞ{ ðkÞðufMk
4743. ÃkþwMktðÄoLk {kxu f]rºk{ ðeÞoËkLk MktþkuÄLk fuLÿ økwshkík{kt fÞkt ykðu÷wt Au ? – y{ËkðkË ÃkkMku çkezs{kt
4744. fÞk «fkhLke s{eLk çkktÄk ðøkhLke nkuÞ Au ? – huíkk¤
4745. fÞk hkuøk{kt çkk¤fLkwt Ãkux Vq÷eLku {kuxwt ÚkE òÞ Au ? – õðkìrþykufkuh

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 139

 www.anamikaacademy.org 8000040575

4746. fÞk hkuøkLke økt¼eh ÂMÚkrík{kt ËËeoLku MkLkuÃkkík ÚkE òÞ Au ? – xkEVkuEz

4747. fÞk rðxk{eLkLkwt rLk{koý {kLkð þheh{kt ÚkkÞ Au ? – rðxk{eLk D yLku K
4748. økkiheþtfh ík¤kð fÞkt ykðu÷wt Au ? – ¼kðLkøkh
4749. hk{fwtz fÞk ykðu÷ Au ? – {kuZuhk
4750. MkqhMkkøkh zuhe fÞkt ykðu÷e Au ? – MkwhuLÿLkøkh
4751. çk¤ðtíkMkkøkh çktÄ fE LkËe Ãkh Au ? – MkwÚkhe (fåA)
4752. {ku¾ze ½kx fE LkËe Ãkh Au ? – Lk{oËk
4753. {unthS ÃkwMíkfk÷Þ fÞkt ykðu÷wt Au ? – LkðMkkhe
4754. fE LkËe {æÞ«Ëuþ{ktÚke Lkef¤e hksMÚkkLk{kt ÚkELku økwshkík{kt ðnu Au ? – {ne
4755. økZzk fE LkËerfLkkhu ykðu÷wt Au ? – ½u÷ku
4756. YÃkuý çktËh fÞk rsÕ÷k{kt ykðu÷wt Au ? – ò{Lkøkh
4757. ‘Mkki [k÷ku Síkðk støk, çÞwøk÷ku ðkøku’ Lkk frð fkuý Au ? – Lk{oË
4758. ‘hýøksoLkk’ LkkxfLkk ÷u¾f fkuý Au ? – frð ºkkÃksfh
4759. ‘yk÷ku ¾k[h’ ÃkkºkLkk Mksof fkuý Au ? – h{uþ Ãkkhu¾
4760. {kLkðe {k¤ku, Lkð÷fÚkkLkk ÷u¾f fkuý Au ? – Ãkw»fh [tËhðkfh
4761. ‘Ãkqðeo ½kx’Lkwt MkkiÚke Ÿ[wt rþ¾h fÞwt Au ? – {nuLÿrøkrh
4762. ‘½híkeLkk ÷qý’ Lkk ÷u¾f fkuý Au ? – Mðk{e ykLktË
4763. økwshkíke ¼k»kkLke «Úk{ yufktfe ‘÷ku{nŠ»kýe’Lkk ÷u¾f fkuý Au ? – çkxw¼kE W{hðkrzÞk
4764. fhMkLkËkMk {kýufLkwt WÃkLkk{ þwt Au ? – ðiþtÃkkÞLk
4765. ËËo yLku y©qLkk «Þkuøkþe÷ Mksof íkhefu fkuý yku¤¾kÞ Au ? – hkðS Ãkxu÷
4766. «Úk{ økwshkíke Lkð÷fÚkk ‘fhý ½u÷ku’ Lkwt «fkþLk õÞkhu ÚkÞwt níkwt ? – E. Mk. 1866
4767. {Äw hkÞLkwt {q¤ Lkk{ þwt Au ? – {ÄwMkwËLk ðÕ÷¼ËkMk Xkfh
4768. nzÃÃkLk MktMf]ríkLkwt «[r÷ík Lkk{ þwt Au ? - ®MkÄw ¾eýLke MktMf]rík
4769. MðkíktºÞku¥kh ¼khík{kt MkkiÚke ðÄw nzÃÃkLk MktMf]ríkLkkt MÚk¤kuLke þkuÄ fÞk hkßÞ{kt ÚkE Au ? – økwshkík
4770. ÉøðirËf ykÞkuoLkku {wÏÞ ÔÞðMkkÞ þwt níkku ? – ÃkþwÃkk÷Lk
4771. fÞku økútÚk ykrËfkÔÞ íkhefu yku¤¾kÞ Au ? – hk{kÞý
4772. LktËðtþLkku MÚkkÃkf fkuý níkku ?- {nkÃkË{kLktË
4773. økkiík{ çkwØLkku sL{ fÞkt ÚkÞku níkku ? - ÷wÂBçkLke
4774. [kýõÞ fkuLkku «ÄkLk{tºke níkku ? – [Lÿøkwó {kiÞo
4775. {kiÞoÞwøk{kt rþûkýLkwt MkkiÚke òýeíkwt ûkuºk fÞwt níkwt ? – íkûkrþ÷k
4776. EÂLzfk ÃkwMíkfLkku ÷u¾f fkuý Au ? – {uøkMÚkLkeÍ
4777. ©eLkøkhLke MÚkkÃkLkk fÞk {kiÞo þkMkfu fhe níke ? – yþkuf
4778. [tÿøkwó {kiÞoyu MkuÕÞwfMkLku õÞkhu nhkÔÞku níkku ? – E. Mk. Ãkq. 305
4779. [hf fkuLkk hks r[rfíMkf níkk ? – frLk»f
4780. frLk»fLke hkßÄkLke fE níke ? – ÃkwÁ»kÃkwh
4781. fkuLku íkkr{÷ ¼k»kkLkwt ‘ykuzeMke’ fnuðk{kt ykðu Au ? – {rý {uf÷E

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 140

 www.anamikaacademy.org 8000040575

4782. fÞwt ÃkwMíkf íkr{÷ ¼k»kkLkwt ‘Er÷Þz’ økýkÞ Au ? – rþ÷ÃÃkkrËfkh{T

4783. MktrðÄkLk Mk¼k {kxu [qtxýe õÞkhu ÚkE níke ? – 1946{kt
4784. çktÄkhýMk¼k{kt nksh fux÷k MkÇÞkuyu çktÄkhý Ãkh nMíkkûkh fÞko níkk ? – 284
4785. çktÄkhýLkk yk{w¾{kt yíÞkh MkwÄe fux÷e ðkh MktþkuÄLk fhðk{kt ykðu÷ Au ? – yuf ðkh
4786. Mkðkuoå[ LÞkÞk÷Lkku ÏÞk÷ ¼khíkeÞ çktÄkhý{kt õÞktÚke ÷uðk{kt ykÔÞku Au ? – U. S. A. Lkk çktÄkhý{ktÚke
4787. ¼khíkLkk çktÄkhýLkk fw÷ fux÷k ¼køk Au ? – 22 + 3 = hÃk
4788. MktÃkr¥kLkku yrÄfkh çktÄkhýLke fE f÷{{kt Mk{krðü Au ? – 300-yu
4789. fux÷k ð»kkuo Mkíkík çknkh hnuðkÚke Lkkøkrhfíkk Mk{kó ÚkE òÞ Au ? – Mkkík
4790. {q¤¼qík yrÄfkhku Ãkh sYhe «ríkçktÄ ÷økkzðkLkku nf fkuýu Au – MktMkË
4791. ¼khíkLke MkkiÚke ÷ktÄe Lknuh fE Au ? – EÂLËhk økktÄe Lknuh
4792. MktMkËLkk MktÞwõík yrÄðuþLkLku fkuý MktçkkurÄík fhu Au ? – hk»xÙÃkrík
4793. ¼khíkLkk {kxu Mkki«Úk{ EÂLzÞk þçËLkku «Þkuøk fE ¼k»kk{kt fhðk{kt ykÔÞku níkku – økúef
4794. ¼khíkLkku «{kýMk{Þ fÞk hu¾ktþ ÃkhÚke Lk¬e fhðk{kt ykðu Au ? – 82.5 Ãkq. hu¾kþ
4795. ¼khíkLkku Ëqhík{ Ërûký ¼køk rð»kwðð]¥kÚke fux÷k rf÷ku{exh Ëqh Au ? - 876 rf. {e.
4796. þqLÞkðfkþ{kt Ãkûke Qze þfu ? – Lkk.
4797. ¼khíkLke Ãkqðo-Ãkrù{ ÷tçkkE fux÷e Au ? - 2933 rf. {e.
4798. ¼khík rðïLkk fw÷ ûkuºkV¤Lkku fux÷ku rnMMkku Ähkðu Au ? – 2.4%
4799. ¼khíkLkk fux÷k hkßÞku ËrhÞkE Mke{k Ähkðu Au ? - 9
4800. ¼khík yLku ©e÷tfkLku y÷øk fhLkkh ¾kze fE Au ? – {ÒkkhLke ¾kze
4801. ¼khíkLkk fÞk hkßÞLku MkkiÚke ykuAku ËrhÞk rfLkkhku Au ? – økkuðk
4802. ¼khíkLkku Ãkqðo Mk{wÿrfLkkhku fÞk Lkk{u yku¤¾kÞ Au ? – fkuhku{tz÷ íkx
4803. LÞq {wh xkÃkw fÞkt ykðu÷ Au ? – çktøkk÷Lkk y¾kík{kt
4804. ¼khíkLkku fÞku «Ëuþ MkVuË ÃkkýeLkk Lkk{Úke yku¤¾kíkku níkwt ? – fkhøke÷
4805. ËkËhk yLku Lkøkhnðu÷eLke hksÄkLke fE Au – rMkÕðkMkk
4806. fÞwt hkßÞ yøkkW LkuVk Lkk{u yku¤¾kíkwt níkwt ? – yYýk[÷«Ëuþ
4807. ¼khíkLkk Ãkkt[ Ãkrðºk Mkhkuðhku{ktÚke økwshkík{kt ykðu÷wt fåALkwt Ãkrðºk Mkhkuðh ? – LkkhkÞý Mkhkuðh
4808. hk»xÙeÞ økúkr{ý rðfkMkMktMÚkkLk fÞkt ykðu÷e Au ? – niËhkçkkË
4809. ¼khíkLkk fux÷k hkßÞku{kt rnLËe hkßÞ¼k»kk Au ?- 9
4810. yíÞkh MkwÄe ¼khíkeÞ YrÃkÞkLkwt fux÷e ðkh yð{qÕÞLk fhkÞwt Au ? - ºkýðkh
4811. ¼khík{kt fE çkUfkuLke çkUf fnuðkÞ Au ? – rhÍðo çkUf ykuV EÂLzÞk
4812. ‘With you all the way’ fÞk çkUfLkwt «íkef Au ? – Mxux çkUf ykuV EÂLzÞk
4813. [{fíkku íkkhku fE hk»xÙeÞ çkUfLkwt «íkef Au ? – çkUf ykuV EÂLzÞk
4814. ¼khíkLke MkkiÚke {kuxe BÞwåÞwy÷ VtzLke MktMÚkk fE Au ? – Þw. xe. ykE.
4815. ¼khíkLkwt Mkðkuoå[ rþ¾h fÞwt Au ? – økkuzrðLk ykuÂMxLk (K2)
4816. çkkuBçku Mxkuf yuûk[uLsLke MÚkkÃkLkk õÞkhu ÚkE níke ? – E. Mk. 1875
4817. ¼khíkLke MkkiÚke {kuxe ÔÞkðMkkrÞf çkUf fE Au ? – Mxux çkUf ykuV EÂLzÞk

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 141

 www.anamikaacademy.org 8000040575

4818. Ërûký økku¤kÄo{kt MkkiÚke ÷ktçkku rËðMk fÞku nkuÞ Au ? - 22 rzMkuBçkh

4819. 66.5 Ërûký yûkktþLku þwt fnu Au ? – ykforxf ð]¥k
4820. yktíkhhk»xÙeÞ rËLkktíkh hu¾k íkhefu yku¤¾kÞ Au ? - 180 hu¾ktþ
4821. ½k½hk LkËeLku çkeò fÞk Lkk{u yku¤¾kÞ Au ? – MkhÞw
4822. ‘«f]ríkLkku Mkwhûkk ðkÕð’ íkhefu fkuý yku¤¾kÞ Au ? – ßðk¤k{w¾e
4823. fÞk ¾tz{kt yuf Ãký ßðk¤k{w¾e LkÚke ? – ykuMxÙur÷Þk
4824. yuÂLzÍ Ãkðoík{k¤kLkwt Mkðkuoå[ rþ¾h fÞwt Au ? – yufktfkøkwyk
4825. ðkˤkuLke økrík yLku rËþk {kÃkðkLkk MkkÄLkLku þwt fnu Au ? – LkuVku{exh
4826. MxuLk÷e ÄkuÄt fE LkËe Ãkh Au ? –fktøkku
4827. rðïLkwt MkkiÚke {kuxwt {eXkÃkkýeLkwt Mkhkuðh fÞwt Au ? – MkwÃkerhÞh
4828. ¼khíkLkku MkkiÚke {kuxku xkÃkw fÞku Au ? – {æÞ ytË{kLk
4829. Ërûký yurþÞkLkwt MkkiÚke {kuxwt hý fÞwt Au ? – Úkkh hý
4830. ÞwhkuÃkLke MkkiÚke ÷ktçke LkËe fE Au ? – ðkuÕøkku
4831. ßÞkhu fkuE Lkðk Mk{wÿ{kt «ðuþ fhu Au íÞkhu – WÃkh Ÿ[fkÞ Au
4832. ÷ku¾tzLku fkx ÷køku Au íÞkhu..... ðsLk{kt ðÄkhku ÚkkÞ Au
4833. þhehLkwt ðsLk Äúwðku Ãkh – ðÄkhu nkuÞ Au.
4834. hkºku Ÿ½íke ð¾íku ÷kuneLkwt Ëçkký - ½xu Au
4835. ßÞkhu r÷Vx íkeðú økríkÚke WÃkh òÞ íÞkhu íku{kt çkuMkLkkh ÔÞÂõíkLku íkuLkwt ðsLk ? – ðÄe økÞu÷wt sýkÞ Au
4836. xurLkMkLkku Ëzku {uËkLk fhíkk Ãknkze rðMíkkhku{kt ? – ðÄwt Ÿ[ku QA¤u Au
4837. ½rzÞk¤Lkwt ÷ku÷f WLkk¤k{kt.... – Äe{e økríkyu [k÷u Au
4838. ËqÄ{ktÚke {k¾ý fktZe ÷uíkk.... – íkuLkwt ½Lkíð ðÄu Au
4839. ðu®Õzøk{kt fÞku ðkÞw ðÃkhkÞ Au. yurMkrxr÷Lk
4840. fkuE ðMíkwLku økh{ fhðkÚke íkuLkk yýwyku.... – íkuLke økrík ðÄu Au
4841. ‘íkkuíkk-yu-®nË’ íkhefu fkuý yku¤¾kÞ Au ? – y{eh ¾wþhku
4842. økwÁ LkkLkfLkku sL{ fÞkhu ÚkÞku níkku ? – E. Mk. 1469{kt
4843. Mktøkeík Mk{úkx íkkLkMkuLkLkk økwÁLkwt Lkk{ þwt níkwt ? – nrhËkMk
4844. Mktík fçkehLkku sL{ fÞkt ÚkÞku níkku ? – ðkhkýMke
4845. {w¾kuxk Lk]íÞ fE Lk]íÞþi÷e MkkÚku Mktf¤kÞu÷wt Au ? – fÚkf÷e
4846. ÷e÷k Mku{MkLk fÞk Lk]íÞ MkkÚku Mktf¤kÞu÷k Au ? - ¼hík LkkxÞ{
4847. ‘íkuhk íkk÷e’ fÞk hkßÞLkwt ÷kufLk]íÞ Au ? – hksMÚkkLk
4848. fÞwt Lk]íÞ {kºk ÃkwÁ»k f÷kfkhku îkhk s ÚkkÞ Au ? – fÚkf÷e
4849. rnLËwMíkkLke MktøkeíkLkwt MkkiÚke «k[eLk ½hkLkk fÞwt Au ? – øðkr÷Þh ½hkLkk
4850. fýkoxf MktøkeíkLkk rÃkíkk{n íkhefu fkuý yku¤¾kÞ Au ? – ÃkwÁLËh ËkMk
4851. MkkiÚke «k[eLk ðkãÞtºk fÞwt Au ? – ðeýk
4852. ÃkÒkk÷k÷ ½ku»k fÞk ðk½ MkkÚku Mktf¤kÞu÷k Au ? – ðktMk¤e
4853. Ëw»ÞtíkLku «u{Ãkºk ÷¾íke þfwtík÷kLkwt {þnwh r[ºkLkk Mksof fkuý Au ? – hkò hrðð{ko

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 142

 www.anamikaacademy.org 8000040575

4854. ÷kuMkktøk WíMkð fÞk hkßÞ{kt {Lkkððk{kt ykðu Au ? – rMkr¬{

4855. òÃkkLkLke hk»xÙeÞ h{ík fE fE ? – sqzku
4856. fçkœeLkku WËT¼ð fÞk Ëuþ{kt ÚkÞku nkuðkLkwt {LkkÞ Au ? – ¼khík{kt
4857. yktíkhhk»xÙeÞ Vqxçkku÷ {u[Lke Mk{ÞkrðrÄ fux÷e nkuÞ Au ? – 90 r{rLkx
4858. ‘V÷k#øk þe¾’ íkhefu fkuý yku¤¾kÞ Au ? – r{Õ¾k®Mkn
4859. fÞk ¾u÷kze ‘çkkuBçku çkkuBçkh’ íkhefu Ãký yku¤¾kÞ Au ? – Mkr[Lk íkUzw÷fh
4860. nkufe{kt ÃkuLkÕxe MxÙkuf fux÷k ytíkhÚke {khðk{kt ykðu Au ? – ykX øks
4861. MkkuÕx ÷uf MxurzÞ{ fÞk ykðu÷wt Au ? – fku÷fkíkk
4862. yuÍhk fÃk fE h{ík MkkÚku Mktf¤kÞu÷ Au ? – Ãkku÷ku
4863. rMk÷e ÃkkuELx fE h{ík MkkÚku Mktf¤kÞu÷ Au ? – r¢fux
4864. ‘økku÷’ fÞk ¼khíkeÞ ¾u÷kzeLke ykí{fÚkk Au ? – {ush æÞkLk[tË
4865. ÿkuýk[kÞo ÃkwhMfkhLke þYykík õÞkhu fhðk{kt ykðe níke ? - 1985
4866. MkÞk÷e økku¾÷u fE h{íkLkk ¾u÷kze Au ? – [uMk
4867. ‘yuf ôËh yLku sËwLkkÚk’ Lkk ÷u¾f fkuý Au ? - ÷k¼þtfh Xkfh
4868. ‘ntMkkW÷e’Lkk h[rÞíkk fkuý Au ? – yMkkEík
4869. ËwðkoMkkÚke ykÏÞkLk yLku ÄúwðkÏÞkLkLkk ÷u¾f fkuý Au ? – ¼k÷ý
4870. hý{÷ AtË Lkk{Lkwt ðehfkÔÞ fkuýu ÷ÏÞwt Au ? – ©eÄh ÔÞkMk
4871. ‘rþh Mkkxu Lkxðh ðheyu’ ÃkËLkk frð fkuý Au ? – çkúñkLktË
4872. fLkiÞk÷k÷ {wLkþeLkwt WÃkLkk{ þwt Au ? – ½Lk~Þk{
4873. hk. rð. ÃkkXfu Mkki«Úk{ fÞk WÃkLkk{Úke ÷¾ðkLkwt þYykík fhe níke ? – òºkk¤w
4874. ÁÿË¥k yLku fÕÞkýe fE Lkð÷fÚkkLkk Ãkkºkku Au ? – ¼khu÷ku yÂøLk
4875. íkksuíkh{kt yðMkkLk Ãkk{Lkkh ¼qÃkík ðzkuËrhÞk fÞk ËirLkf MkkÚku Mktf¤kÞu÷k níkk ? – Mk{¼kð
4876. ‘nrhLkku {khøk Au þqhkLkku’Lkk frð fkuý Au ? – «eík{ËkMk
4877. ÓËÞðeýkLkk frð fkuý Au ? – Lkh®Mknhkð rËðurxÞk
4878. fåALkk fÞk rðMíkkh{kt Ÿ[k «fkhLkwt ½kMk ÚkkÞ Au ? – çkÒke
4879. Lk{oËk yLku fhÍý MkkÚku fE ºkeS LkËe rºkðuËe Mktøk{ h[u Au ? – ykuhMktøk
4880. fÞku zwtøkh ‘ËkËk økkuh¾LkkÚkLke íkÃkku¼qr{’ íkhefu yku¤¾kÞ Au ? – ÄeýkuÄh
4881. Lkð½ý fqðku fÞkt ykðu÷ Au ? – sqLkkøkZ
4882. økwshkíkLkk fÞk rsÕ÷k{kt LkuþLk÷ rhMk[o MkuLxh Vkuh økúkWLz Lkx ykðu÷ Au ? – sqLkkøkZ
4883. {ehkt ËkíkkhLkwt MÚkkLk fÞk rsÕ÷k{kt ykðu÷wt Au ? – Ãkkxý
4884. ÃkkLkÄúku ðes{Úkf fÞk rsÕ÷k{kt ykðu÷wt Au ? – fåA
4885. økwshkíkLkk fux÷k rsÕ÷k{kt hksMÚkkLkLke MkhnË MkkÚku òuzkÞu÷k Au ? - 6
4886. MkqºkkÃkkzk íkk÷wfku fÞk rsÕ÷k{kt ykðu÷ Au ? – Mkku{LkkÚk
4887. MkwËk{kt fÞwt ðúík Ãkk¤íkk níkk ? – yÞk[f ðúík
4888. ðLkhks [kðzkLke {kíkkLkwt Lkk{ þwt níkwt ? – YÃkMkwtËhe
4889. Mkku{LkkÚkLkku Þkºkk¤wðuhku fkuLke yk¿kkÚke LkkçkqË fhkÞku níkku ? – {eLk¤Ëuðe

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 143

 www.anamikaacademy.org 8000040575

4890. økktÄeSyu {eXkLkk fkÞËkLkku ¼tøk õÞkhu fÞkuo ? - 6 yur«÷, 1930

4891. rðLkkuË rfLkkheðk÷kLkwt þneË M{khf fÞkt ykðu÷ Au ? – økwshkík fku÷us, y{ËkðkË
4892. ykhÍe nfq{íkLke MÚkkÃkLkk fÞkhu fhðk{kt ykðe níke ? - 25 MkÃxuBçkh, 1947
4893. sqLkkøkZu ¼khíkMkt½Lke þhýkøkrík fÞkhu Mðefkhe ? - 9 LkðuBçkh, 1947
4894. økktÄeS fkuLkku fuMk ÷zðk {kxu r«xkurhÞk økÞk níkk ? – þuX yçËwÕ÷kLkku
4895. Éíkwt¼hk rðãkÃkeXLke MÚkkÃkLkk fkuýu fhe níke ? – ÃkqŠý{kçkuLk ÃkfðkMkk
4896. rðh{økk{ MkíÞkøkúnLke MÚkkÃkLkk fkuýu fhe níke ? – LkkLkk¼kE ¼èu
4897. LkhLkkhkÞý Lkk{Lkwt {nkfkÔÞ fkuýu håÞwt níkwt ? – ðMíkwÃkk¤u
4898. ¼khíkLke ¼kiøkkur÷f Mke{k fux÷k Ëuþku MkkÚku òuzkÞu÷e Au ? – Mkkík
4899. ¼khíkLkwt fÞwt MÚk¤ ºký MkkøkhkuLkk Mktøk{MÚkkLku Au ? – fLÞkfw{khe
4900. sB{w fk~{eh hkßÞLke MkhnËku fÞk fÞk Ëuþku MkkÚku òuzkÞu÷e Au ? – ÃkkrfMíkkLk, yV½krLkMíkkLk, íkÍkrfMíkkLk,
[eLk
4901. Ãkkðoíke LkËe fÞk hkßÞ{kt ðnu Au ? – {æÞ«Ëuþ yLku hksMÚkkLk
4902. {÷çkkhLkku rfLkkhku fÞkt MkwÄe Vu÷kÞu÷ku Au ? – økkuðkÚke {Uøk÷kuh MkwÄe
4903. rn{k÷ÞLkwt rLk{koý fÞk Þwøk{kt ÚkÞwt níkwt ? – yÕÃkkELk Þwøk
4904. ¼khíkLkk fux÷k hkßÞkuLke Mke{k [eLk MkkÚku òuzkÞu÷e Au ? – Ãkkt[
4905. WzeMkkLkk rfLkkhuÚke fLÞkfw{khe MkwÄeLkwt rðMík]ík íkxeÞ {uËkLk fÞk Lkk{u yku¤¾kÞ A ? – ÃkÞkLk½kx
4906. ÃkkhMkLkkÚk rþ¾hLkku MktçktÄ fÞk Ä{o MkkÚku Au ? – siLk
4907. rMkÞk[eLk ø÷urþÞh ¼khíkLkk fÞk hkßÞ{kt ykðu÷e Au ? – sB{w-fk~{eh
4908. Lkkøkk ÃkðoíkLkwt MkkiÚke ô[wt rþ¾h fÞwt Au ? – Mkkhk{íke
4909. Áÿ«Þkøk fE çku LkËeykuLkk Mktøk{MÚkkLku ykðu÷ Au ? – {tËkrfLke yLku y÷fLktËk
4910. ¼khíkLke fE çku {kuxe LkËeyku yhçke Mk{wÿ{kt {¤u Au ? – íkkÃke yLku Lk{oËk
4911. [q÷eÞk s¤ÄkuÄ fE LkËe Ãkh ykðu÷ku Au ? – [tçk÷
4912. MktrðÄkLkLkwt 93{wt MktþkuÄLk þkLku ÷økíkwt Au ? – 6 Úke 14 ð»koLkk çkk¤fkuLku {Vík VhrsÞkík rþûký
4913. «kuxu{ MÃkefhLke {wÏÞ ¼qr{fk fE Au ? – [qtxkÞu÷k MkËMÞkuLku þÃkÚk ÷uðzkððkLke
4914. sB{w-fk~{ehLkk {wÏÞ{tºkeLkku fkÞofk¤ fux÷k ð»koLkku nkuÞ Au ? – 6 ð»ko
4915. ÃkûkÃk÷xk rðhkuÄe yrÄrLkÞ{ fE íkkhe¾u ÃkMkkh ÚkÞku níkku ? – 15 Vuçkúwykhe, 1985
4916. ¼khíkeÞ çktÄkhý Mk¼kLkk «Úk{ rËðMkLkk yrÄðuþLkLke yæÞûkíkk fkuýu fhe níke ? – zkì. MkÂå[ËkLktË®Mknk
4917. ÷k¼Lkk nkuÆkLkku rLkýoÞ fkuý fhu Au ? – hk»xÙÃkrík yLku hkßÞÃkk÷
4918. ¼khíkLkk hk»xÙÃkríkLkwt ¾k÷e MÚkkLk fux÷k Mk{Þ{kt ¼hkE sðwt òuEyu ? – A {rnLkk{kt
4919. fxkufxe Ëhr{ÞkLk hkßÞ rðÄkLkMk¼kLke yðrÄ fkuLkk îkhk ðÄkhe þfkÞ Au ? – MktMkË
4920. Mkwr«{ fkuxoLkk fkÞofkhe {wÏÞ LÞkÞ{qŠíkLke rLk{ýqf fkuý fhu Au ? – hk»xÙÃkrík
4921. fÞk hkßÞ{kt ÷kufMk¼kLke çkuXfku {kxu yLkwMkqr[ík òrík yLku yLkwMkqr[ík sLkòrík {kxu yLkk{íkLke òuøkðkE LkÚke ?
– sB{w-fk~{eh, {u½k÷Þ, yYýk[÷ «Ëuþ
4922. fÕnýLkk hksíkhtrøkýe økútÚkkLkwMkkh ©eLkøkhLke MÚkkÃkLkk fkuýu fhe níke ? – Mk{úkx yþkuf
4923. «ku. {ufMk{q÷h ykÞkuoLkwt {q¤ rLkðkMkMÚkkLk fÞwt økýkðu Au ? – {æÞ yurþÞk

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 144

 www.anamikaacademy.org 8000040575

4924. Mk{wÿøkwóLku ¼khíkLkku LkuÃkkur÷ÞLk íkhefu fkuýu yku¤¾kÔÞku níkku ? – rðLMkUx ÂM{Úk
4925. þwtøkðtþLke MÚkkÃkLkk fkuýu fhe níke ? – Ãkw»Þr{ºk
4926. {nkLk MktMf]ík ÔÞkfhýþk†e Ãkíktsr÷ fkuLkk hksÃkwhkurník níkk ? – Ãkw»Þr{ºk
4927. çktøkk¤Lkk Ãkk÷ þkMkfku fÞk Ä{oLkk yLkwÞkÞeyku níkk ? – çkkiØ
4928. hk»xÙfqxLkk MÚkkÃkf fkuý níkk ? – ËÂLíkËwøko
4929. ¼khíkLke «Úk{ {rn÷k hkßÞfíkko hrÍÞk çkuøk{ fkuLke Ãkwºke níkk ? – EÕíkwíkr{þ
4930. ¾kLkðk ÞwØ fkuLke ðå[u ÚkÞwt níkwt ? – çkkçkh yLku {uðkzLkk hkýk Mktøkk
4931. íkhkELkwt «Úk{ ÞwØ õÞkhu yLku fkuLke ðå[u ÚkÞwt níkwt ? – 1191{kt Ãk]Úðehks [kinký {nt{Ë ½kuhe
4932. fÞku «Ëuþ Lkk½uh íkhefu yku¤¾kÞ Au ? – WLkkÚke [kuhðkz MkwÄeLkku rðMíkkh
4933. ðkøkzLkku ÷kuf{u¤ku fÞk rsÕ÷k{kt ¼hkÞ Au ? – fåA
4934. ¼kËh LkËe fÞk çktËh ÃkkMku yhçk MkkøkhLku {¤u Au ? – LkðeçktËh
4935. Lk{oËk LkËe fÞk MÚk¤uÚke økwshkík{kt «ðuþu Au ? – nkVuïh
4936. çkhzk zwtøkhLkwt MkkiÚke Ÿ[wt rþ¾h fÞwt Au ? – yk¼Ãkhk
4937. fåA{kt ykðu÷k zwtøkhkuLke nkh{k¤kLku þwt fnu Au ? – Äkh
4938. çke÷e{kuhk fE LkËe rfLkkhu ykðu÷wt Au ? – ytrçkfk
4939. fÞku rðMíkkh ðkf¤Lkku «Ëuþ íkhefu yku¤¾kÞ Au ? – {ne yLku ZkZh ðå[uLkku «Ëuþ
4940. fkLk{ rðMíkkh fE çku LkËeyku ðå[u ÃkÚkhkÞu÷ku Au ? – ZkZh yLku fe{
4941. Ëu÷{k÷Lke nMkLk ÃkehLke Ëhøkkn fÞk rsÕ÷k{kt ykðu÷e Au ? – Ãkkxý
4942. íkkLkkheheLke Mk{krÄ fÞkt ykðu÷e Au ? – ðzLkøkh
4943. ¼khík{kt «Úk{ðkh çkkÁË yLku íkkuÃk¾kLkkLkku WÃkÞkuøk fkuýu fÞkuo níkku ? – çkkçkhu
4944. n÷Ëe½kxeLkwt ÞwØ õÞkhu ÚkÞwt níkwt ? – E. Mk. 1575-76
4945. VíkuÃkwh rMk¢eLkøkhLke MÚkkÃkLkk fkuýu fhe níke ? – yfçkh
4946. fÞk {kuøk÷ çkkËþknLkk Mk{Þ{kt {kuøk÷ r[ºkf÷k ©uc MÚkkLku ÃknkU[e níke ? – snktøkeh
4947. økúkLz xÙtf hkuzLkwt rLk{koý fkuýu fhkÔÞwt níkwt ? – þuhþkn Mkwhe
4948. þuhþknLkku {fçkhku MkkMkkhk{ fÞk hkßÞ{kt Au ? – rçknkh
4949. ytøkúuòuyu fkuLkk þkMkLkfk¤ Ëhr{ÞkLk Mkwhík{kt «Úk{ ðuÃkkhe fkuXe MÚkkÃke níke ? – snktøkeh
4950. Íhku¾k ËþoLk fkuýu çktÄ fhkÔÞwt níkwt ? – ykihtøkÍuçku
4951. ykihtøkÍuçkLkwt {]íÞw fE Mkk÷{kt ÚkÞwt ? – E. Mk. 1707
4952. fÞk {kuøk÷ çkkËþknu çkfMkhLkk ÞwØ{kt ¼køk ÷eÄku níkku ? – þknyk÷{ çkeòu
4953. 1857Lkk Mktøkúk{{kt {uhXLke ykøkuðkLke fkuýu ÷eÄe níke ? – fË{®Mkn
4954. ÃkkÃkLkkþf ÃkrhÞkusLkk fE LkËe Ãkh Au ? – íkk{úÃkýeo
4955. MkíÞþkuÄf Mk{ksLke MÚkkÃkLkk fkuýu fhe níke ? – ßÞkuríkçkk Vq÷u
4956. MktLÞkMke rðÿkun fÞk hkßÞ{kt ÚkÞku níkku ? – çktøkk¤
4957. fwfk yktËku÷Lk fkuLkk Lkuík]íð{kt ÚkÞwt níkwt ? - ¼kE hk{®Mkn
4958. ykhÍe nfw{íkLkk ðzk«ÄkLk fkuý níkk ? – þk{¤ËkMk økktÄe
4959. MkuLk£kÂLMkMfku{kt økËh [¤ð¤ MkkÚku òuzkÞu÷ økwshkíke ¢kÂLíkðehLkwt Lkk{ þwt Au ? – AøkLk ¾uhkus ð{ko

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 145

 www.anamikaacademy.org 8000040575

4960. fk{køkkxk{kÁ snksLke ½xLkk õÞkhu çkLke níke ? – E. Mk. 1914

4961. LkkøkÃkwh Ítzk MkíÞkøkún{kt {níðLke ¼qr{fk ¼sðLkkh økwshkíke íkçkeçk yLku Mk{ksMkuðfLkwt Lkk{ þwt níkwt ? – zkì.
[tËw÷k÷ ËuMkkE
4962. yuf {exh çkhkçkh fux÷k #[ ? – 39.37 #[
4963. hkßÞ ònuh Mkuðk ykÞkuøkLkku MkÇÞku fux÷k ð»kuo rLkð]¥k ÚkkÞ Au ? - 62
4964. hkßÞ {kxu hkßÞÃkk÷ òuøkðkE çktÄkhýLke fE f÷{{kt fhðk{kt ykðe Au ? - 153
4965. fÞk fuLÿþkrMkík «Ëuþ Mk{wÿ Ãkwºk íkhefu yku¤¾kÞ Au ? - ÷ûkrîÃk
4966. fÞk ðk[Lk ÃkAe sYhe nkuÞ íkku ¾hzku «ðh Mkr{ríkLku {kuf÷kÞ Au ? - «Úk{ ðkt[Lk
4967. hk»xÙÃkrík ÷kufMk¼k{kt fux÷k yutø÷ku EÂLzÞLk MkÇÞkuLke rLk{ýqf fhe þfu Au ? - 2
4968. fux÷e heíku ¼khíkLke Lkkøkrhfíkk {u¤ðe þfkÞ Au ? - 5
4969. WÃkhk»xÙÃkríkLku nkuÆk ÃkhÚke Ëqh fhðkLkku Xhkð Mkki«Úk{ fÞk øk]n{kt ÷kððk{kt ykðu Au ? – hkßÞMk¼k
4970. [qtxýeÃkt[Lke òuøkðkE çktÄkhýLke fE f÷{{kt fhðk{kt ykðe Au ? - 324
4971. LkuÃkåÞwLk økúnLke þkuÄ fkuýu fhe níkku ? – ßnkuLk øku÷u
4972. Ãk]Úðe fÞk çku økúnLke ðå[u ykðu÷e Au ? – þw¢ yLku {ttøk¤
4973. Ãk]ÚðeLke MkkiÚke LkSfLkku økún fÞku Au ? – þw¢
4974. Ã÷wxku økúnLke {kLÞíkk hË fhíkk nðu MkkiÚke LkkLkku økún fÞku Au ? – çkwÄ
4975. {tøk¤ ÃkhLkku MkkiÚke {kuxku ßðk¤k{w¾e fÞku Au ? – yku÷BÃkMk {kuLMk
4976. þrLkLkku MkkiÚke {kuxku WÃkøkún fÞku Au ?- xkExLk
4977. ÞwhuLkMk økúnLke þkuÄ fkuýu fhe níke ? – Mkh rðr÷Þ{ nþuo÷
4978. fÞku økún çÕÞw Ã÷uLkux íkhefu yku¤¾kÞ Au ? – Ãk]Úðe
4979. LkkÞøkúk ÄkuÄ fE LkËe Ãkh Au ? – MkuLx ÷kuhuLMk
4980. MkwyuÍ LknuhLke ÷tçkkE fux÷k rf÷ku{exh Au ? - 168 rf. {e.
4981. Mkwðýohu¾k ÃkrhÞkusLkk fÞk hkßÞ{kt Au ? – Íkth¾tz
4982. rðïLkku MkkiÚke {kuxku xkÃkwMk{qn fÞku Au ? – ELzkuLkurþÞk
4983. ÃkuxkøkkurLkÞk hý«Ëuþ fÞkt ykðu÷ Au ? – yksuoÂLxLkk
4984. rðïLke MkkiÚke ÔÞMík ÔÞkÃkkhe LkËe fE Au ? – xkELk
4985. ÷k÷ LkËe fÞk Ëuþ{kt ðnu Au ? – rðÞuxLkk{
4986. {nkçk÷e øktøkk fÞk ËuþLke MkkiÚke {kuxe LkËe Au ? – ©e÷tfk
4987. Ënef÷k fÞk hkßÞLkwt ÷kufLk]íÞ Au ? – {nkhk»xÙ
4988. ¼khíkeÞ rhÍðo çkUfLkwt {wÏÞ {Úkf fÞkt ykðu÷wt Au ? – {wtçkE
4989. fÞwt MÚk¤ Ë÷kE÷k{kLkwt rLkðkMkMÚkkLk økýkÞ Au ? – Äh{þk¤k
4990. rLkVxe fÞk þuhçkòhLkku {qÕÞ Mkw[fktf Au ? – LkuþLk÷ Mxkuf yufMk[uLs
4991. ¼khíkLke hk»xÙeÞ ykðfLkku {wÏÞ †kuík fÞku Au ? – Mkuðkûkuºk
4992. hkßÞMíkheÞ {kLkð rðfkMk rhÃkkuxo «fkrþík fhLkkh ¼khíkLkwt «Úk{ hkßÞ fÞwt Au ? – {æÞ«Ëuþ
4993. ¼khíkeÞ SðLk ðe{k rLkøk{Lke MÚkkÃkLkk õÞkhu fhðk{kt ykðe níkku ? – E. Mk. 1956
4994. ¼khíkLkwt yuf{kºk xtøkMxLk ¾LkLk fuLÿ fÞwt Au ? – zuøkkLkk

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 146

 www.anamikaacademy.org 8000040575

4995. hkðík¼kxk Ãkh{kýw rðãwík {Úkf fÞk hkßÞ{kt ykðu÷wt Au ? – hksMÚkkLk

4996. økkuff s¤ÄkuÄ fE LkËe Ãkh Au ? – økkuff
4997. ¼khíkeÞ þk†eÞ Lk]íÞLke MkkiÚke «k[eLk þi÷e fE Au ? - ¼híkLkkxâ{
4998. «Úk{ Ãk]ÂÚð rËðMk fÞkhu {Lkkððk{kt ykÔÞku níkku ? - 22 yur«÷, 1970
4999. Þûkøkký fÞk hkßÞLkwt ÷kufLk]íÞ Au ? – fýkoxf
5000. nrh«MkkË [kuhrMkÞkLkwt Lkk{ fÞk ðkã MkkÚku òuzkÞu÷wt Au ? – çkktMkwhe
5001. òfeh nwMkuLkLkwt Lkk{ fÞk ðk½ MkkÚku òuzkÞu÷wt Au ? íkçk÷k
5002. ¼e{çkuxfk þkLku {kxu òýeíkwt Au ? – økwVkykuLkk r[ºkku
5003. {ÄwçkLke ÷kuff÷k fÞk hkßÞ MkkÚku òuzkÞu÷ Au ? – rçknkh
5004. økwshkík hkßÞLkk Mkki «Úk{ {wÏÞ Mkr[ð fkuý níkk ? - ©e ðe. EïhLkT
5005. økwshkík Mxux xwrhÍ{ fkuÃkkuohuþLkLke MÚkkÃkLkk õÞkhu fhðk{kt ykðe níke ? - 1975
5006. MkkiÚke ðÄw {trËhku Ähkðíkku Ãkðoík fÞku Au ? – þuºkßÞ Ãkðoík
5007. Mkki«Úk{ fh{wõík økwshkíke rVÕ{ fE Au ?- y¾tz Mkki¼køÞðíke
5008. fE økwshkíke rVÕ{ ¼khíkLke Lkð ¼k»kkyku çkLke níke ? – {rnÞhLke [wtËze
5009. økwshkík hkßÞLkk rðhkuÄ ÃkûkLkk Mkki «Úk{ Lkuíkk fkuý níkk ? - ©e LkøkeLkËkMk økktÄe
5010. økwshkíkLkk fÞk MÚk¤Lku {kuûkÃkqheLkwt MkL{kLk {¤u÷ Au ? – îkrhfk
5011. ykÞo Mk{ksLke MÚkkÃkLkk fÞkhu ÚkE níke ? - 10 yur«÷, 1875
5012. ¼ðLkkÚkLkku {u¤ku fux÷k rËðMk {kxu ÞkuòÞ Au ? - 5 rËðMk
5013. ‘çkkÃkk Mkeíkkhk{’Lkwt Mkqºk fkuýu ykÃÞwt níkwt ? – çkshtøkËkMk çkkÃkw
5014. íkkhýøkZLkku rfÕ÷ku fÞkt ykðu÷ku Au ? – íkkhtøkk
5015. ÃkkrfMíkkLkLkku «Úk{ økðLkoh sLkh÷ fkuý níkku ? – {kun{Ë y÷e ÍeÒkkn
5016. y{ËkðkËLku {uøkkrMkxe íkhefu õÞkhu ònuh fhðk{kt ykÔÞwt ? – Vuçkúwykhe, 2005
5017. fåA rsÕ÷kLkwt ûkuºkV¤ fux÷wt Au ? - 45692 [ku. rf÷ku{exh
5018. ËuþLku MkkiÚke ðÄw nwtrzÞk{ý h¤e ykÃkíkwt çktËh fÞwt Au ? – ftz÷k
5019. Ërûký økwshkíkLkwt fÞwt çktËh økuxðu ykuV Ãkkuxo íkhefu yku¤¾kÞ Au ? – nShk
5020. ~Þk{ Mkhkuðh fÞkt ykðu÷wt Au ? – þk{¤kS
5021. røkhLkkh{kt fÞk ðLk ykðu÷k Au ? – MkeíkkðLk yLku ¼híkðLk
5022. MkuLx ÷wE fE LkËeLkk rfLkkhu ykðu÷wt Au ? – r{MkeMkeÃke
5023. Lk¤ MkhkuðhLkku rðMíkkh fÞk rsÕ÷k{kt ykðu÷ku Au ? – MkwhuLÿLkøkh rsÕ÷kLkku ÷¾íkh íkk÷wfku, y{ËkðkËLkk
MkkýtË
5024. 2011Lke ðMíke økýíkhe «{kýu økwshkíkLkk fÞk rsÕ÷kyku{kt {rn÷kykuLke MktÏÞk ÃkwÁ»k fhíkkt ðÄkhu Au ? –
zktøk yLku íkkÃke rsÕ÷ku
5025. ‘çkºkeMk ÷ûkýk’ fkuLke f]rík Au ? – çkfw÷ rºkÃkkXe
5026. økwshkík{kt MkkiÚke {kuxk ðuÆktík ¿kkLke frð fkuý Au ? – y¾ku
5027. sÞþtfh ¼kusf fÞk LkkxfÚke sÞþtfh MkwtËhe íkhefu yku¤¾kÞ Au ? – Mkki¼køÞ MkwtËhe
5028. íkíð¿kkLk MkkrníÞ {kxuLkku Mkki«Úk{ hk»xÙeÞ MkkrníÞ yfkË{e yuðkuzo fkuLku {éÞku níkku ? – Ãktrzík Mkw¾÷k÷S

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 147

 www.anamikaacademy.org 8000040575

5029. SðLk[rhºk {kxuLkku Mkki«Úk{ hk»xÙeÞ MkkrníÞ yfkË{e yuðkuzo fE f]ríkLku {éÞku níkku ? – yÂøLkfwtz{k Wøku÷wt
økw÷kçk
5030. ‘ßÞr¼Ï¾w’ fÞk MkkrníÞfkhLkwt WÃkLkk{ Au ? – çkk÷k¼kE ËuMkkE
5031. ‘yktĤe {kLkku fkøk¤’ Lkk frð fkuý Au ? – ELËw÷k÷ økktÄe
5032. ‘[k÷ku yr¼øk{ çkË÷eyu’ Lkk ÷u¾f fkuý Au ? – Mðk{e MkkÂå[ËkLktË
5033. ‘yzwrfÞku ËzwrfÞku’ Lkk Mksof fkuý Au ? – Sðhk{ òu»ke
5034. ‘©uýe rðòLktË’ økeík Lk]íÞ LkkrxfkLkk h[rÞíkk fkuý Au ? – {fhtË Ëðu
5035. fE h[LkkLku økwshkíke økeíkkts÷e fnuðk{kt ykðu Au ? – ÔÞkfw÷ ði»ýð
5036. ‘Søkh yLku y{e’ fÞk MkkrníÞfkhLke h[Lkk Au ? – [wLke÷k÷ þkn
5037. ‘þkirLkf’ fÞk MkkrníÞfkhLkwt WÃkLkk{ Au ? – yLktíkhkÞ hkð¤
5038. økwshkíke økeíkktsr÷Lkk frð fkuý Au ? – Lkxðh÷k÷ ÃktzÞk ‘WþLkMkT’
5039. fÞku økðLkoh sLkh÷ ÃkkuíkkLkk ‘çktøkk¤Lkku’ þuh íkhefu yku¤¾kðíkku níkku ? – ÷kuzo ðu÷uM÷e
5040. {kuÃk÷k rðÿkunLkwt Lkuík]íð fkuýu fÞwO níkwt ? – y÷e {wMkr÷Þh
5041. 1857Lkk Mktøkúk{{kt yÕnkçkkËLkwt Lkuík]íð fkuýu fÞwO níkwt ? – r÷Þkfík y÷e
5042. hðeLÿLkkÚk xkøkkuhu ÃkkuíkkLkwt Mkw«rMkØ økeík ‘yk{kh MkkuLkkh çktøk÷k’ fÞk yktËku÷Lk Ëhr{ÞkLk håÞwt níkwt ? – MðËuþe
yktËku÷Lk
5043. yr¼øk{ ¼khík Lkk fÞk ¢kÂLíkfkhe MkËMÞ çkkuBçk çkLkkððkLke f÷k þe¾ðk {kxu ÃkurhMk økÞk níkk ? – Ãkkzwhtøk
{nkËuð çkkÃkx
5044. fÞk yktËku÷LkLku ÷eÄu ytøkúuòuyu íkeLkfrXÞk «Úkk Mk{kó fhe ? – [tÃkkhý MkíÞkøkún
5045. sr÷Þkðk÷k çkkøk níÞkfktzLkk rðhkuÄ{kt s{Lkk÷k÷ çkòsu fE ÃkËðe ytøkúuòuLku Ãkhík fhe ËeÄe níke ? – hkÞ
çknkËwh
5046. 1922Lkk {uðkzLkk ¼e÷ yktËku÷LkLkwt Lkuík]íð fkuýu Mkt¼kéÞwt níkwt ? – {kuíke÷k÷ íkusÃkk÷
5047. {nkí{k økktÄe fkUøkúuMkLkk fÞk yrÄðuþLk{kt yæÞûk íkhefu [wtxkÞk níkk ? – çku÷økk{ yrÄðuþLk (1924)
5048. økktÄe-EhðeLk fhkh õÞkhu fhðk{kt ykÔÞku ? - 8 {k[o, 1931
5049. ºkeS økku¤{uS Ãkrh»kË õÞkhu ¼hkE níke ? - 17 LkðuBçkh, 1932
5050. fÞwt þnuh ¼khíkLkwt xku÷eðwz íkhefu yku¤¾kÞ Au ? – niËhkçkkË
5051. hkune÷k hk»xÙeÞ WãkLk fÞkt ykðu÷ Au ? – rn{k[÷ «Ëuþ
5052. hkLke¾uík ÃkðoíkeÞ Lkøkh fÞk hkßÞ{kt ykðu÷wt Au ? – W¥khk¾tz
5053. ÃktZhÃkwh fE LkËe rfLkkhu ykðu÷wt Au ? - ¼e{k
5054. çkkýMkkøkh ÃkrhÞkusLkk fE LkËe Ãkh ykðu÷ Au ? – MkkuLk
5055. íkwíkefkuheuLk çktËh fÞk hkßÞ{kt ykðu÷wt Au ? – íkkr{÷Lkkzw
5056. hk»xÙeÞ s¤{køko-1 fux÷k rf÷ku{exh ÷ktçkku Au ? – 1620
5057. çkuøk{Ãkux yktíkhhk»xÙeÞ rð{kLk {Úkf fÞkt ykðu÷wt Au ? – niËhkçkkË
5058. fkøk¤ Wãkuøk {kxuLkwt {kL[uMxh – fkLkÃkwh
5059. Mxe÷ ykuÚkkurhxe ykuV EÂLzÞk (SAIL)Lke MÚkkÃkLkk õÞkhu fhðk{kt ykðe níke ? – 1974
5060. ¼khík{kt {UøkuLkeÍLkwt MkkiÚke ðÄw WíÃkkËLk fÞk hkßÞ{kt ÚkkÞ Au ? – Wzeþk

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 148

 www.anamikaacademy.org 8000040575

5061. çktÄkhý Mk¼k{kt fkUøkúuMkLkk fux÷k MkÇÞku níkk ? – 208

5062. fÞk çktÄkhýeÞ MkwÄkhk îkhk rËÕneLku hk»xÙeÞ hkßÄkLke ûkuºkLkku Ëhßòu yÃkkÞku Au ? – 69{ku çktÄkhýeÞ MkwÄkhk
îkhk
5063. hkßÞLke LkeríkrLkËuoþf rMkØktíkku fÞk ËuþLkk çktÄkhý{ktÚke ÷uðk{kt ykÔÞk Au ? – ykÞ÷uoLz
5064. MktrðÄkLkLke Ítzk Mkr{ríkLkk yæÞûk fkuý níkk ? – su. çke. f]Ãk÷kýe
5065. çktÄkhýLke fE f÷{ nuX¤ hk»xÙÃkrík Mkwr«{ fkuxoLke Mk÷kn ÷E þfu Au ? – 143
5066. WÃkhk»xÙÃkrík hkßÞMk¼k{kt {íkËkLkLkku yrÄfkh Ähkðu Au ? – Lkk, yæÞûk íkhefu rLkýkoÞf {ík ykÃke þfu
5067. ÷kufMk¼kLkku Mkk{Lkku Lk fhLkkh yuf{kºk ðzk«ÄkLk fkuý níkk ? – [hý®Mkn
5068. hkßÞMk¼kLke Ãknu÷e çkuXf õÞkhu {¤e níke ? – 13{e {u, 1952
5069. ÷kufMk¼k{kt hkßÞkuLke ðÄw{kt ðÄw fw÷ fux÷k MkËMÞkuLke [qtxýe ÚkkÞ Au ? –543
5070. ¼khíkeÞ MktMkËLku MktçkkuÄLk fhLkkh «Úk{ y{urhfLk hk»xÙÃkrík fkuý níkk ? – ze. ze. ykEÍLknkuðh (1959)
5071. MkkiÚke {kuxwt Mk{wÿe Ãkûke fÞwt Au ? – yuÕçkuxÙkuMk
5072. çkk¤fLkk ÓËÞLkk Äçkfkhk ÃkwÏÞ ðÞLke ÔÞÂõík fhíkk ..... – ðÄkhu nkuÞ Au
5073. Ÿ½ ytøku yÇÞkMk fhíkwt þk† fÞk Lkk{u yku¤¾kÞ Au ? –nu¡ku÷kuS
5074. nÃkeoÍ hkuøk fÞk ytøkLku «¼krðík fhu Au ? – [k{ze
5075. frXLk Ãkrh©{ fhLkkh ÃkwÁ»ku ËirLkf fux÷k fu÷heLkku ¾kuhkf ¾kðku òuEyu ? - 3600
5076. ËqÄ{kt rðxk{eLk Mke WÃkhktík fÞk Ãkku»kf íkíðLkku y¼kð nkuÞ Au ? – ykÞLko
5077. fÞku økuMk Vq÷kuLkku htøk Wzkðe Ëu Au ? – f÷kurhLk
5078. zwtøk¤e fu ÷MkýLke øktÄ þkLkk ÷eÄu nkuÞ Au ? – MkÕVh (yu{kurLkÞkLku ÷eÄu ykt¾ çk¤u)
5079. yk¼q»ký çkLkkððk {kxu fux÷k fuhuxLkk MkkuLkkLkku WÃkÞkuøk ÚkkÞ Au ? – 22 (çkkðeMk)
5080. yrøkÞkh{e Ãkt[ð»keoÞ ÞkusLkkLkku «kht¼ õÞkhu ÚkÞku níkku ? – 1 yur«÷, 2007
5081. MkuLkkLku çktÄkhýeÞ Ëhßòu õÞkhu ykÃkðk{kt ykÔÞku ? – 30 òLÞwykhe, 1992
5082. hk»xÙeÞ þuh çkòhLkwt {wÏÞk÷Þ fÞkt ykðu÷wt Au ? – Ërûký {wtçkE ð÷eo{kt
5083. LkkçkkzoLke MÚkkÃkLkk õÞkhu fhðk{kt ykðe níke ? – 12 sw÷kE, 1982
5084. ¼khík{kt 500 yLku 1000 YrÃkÞkLke Lkkux fÞkt AkÃkðk{kt ykðu Au ? – çkUf «uMk Lkkux, LkkrMkf{kt
5085. ¼khík{kt zktøkhLkwt MkkiÚke ðÄw WíÃkkËLk fÞk hkßÞ{kt ÚkkÞ Au ? – Ãkrù{ çktøkk¤
5086. yku. yuLk. S. Mke. Lkwt {wÏÞk÷Þ fÞk ykðu÷wt Au ? – ËnuhkËqLk
5087. hkò [u÷iÞk Mkr{ríkLkwt økXLk þk {kxu fhðk{kt ykÔÞwt níkwt ? – fhðuhk MkwÄkhýk
5088. hks¼k»kk ykÞkuøkLkk yæÞûkLke rLk{ýqf fkuý fhu Au ? – hk»xÙÃkrík
5089. ¼khík{kt økheçke nxkðku Lkku Lkkhku fE Ãkt[ðŠ»kÞ ÞkusLkk ytíkøkoík ykÃkðk{kt ykÔÞku níkku ? – Ãkkt[{e
5090. ¼khíkeÞ ÷Äw Wãkuøk rðfkMk çkUfLkwt {wÏÞk÷Þ fÞk ykðu÷wt Au ? – ÷¾Lkki
5091. LkkVxk (NAFTA) MktøkXLkLkk fÞk Ëuþku Au ? – USA, fuLkuzk yLku {uÂõMkfku
5092. MktÞwõík hk»xÙ Mkt½Lke Mkwhûkk Ãkrh»kË{kt fw÷ fux÷k MkÇÞku nkuÞ Au ? – 15
5093. MktÞwfík hk»xÙMkt½Lke ykŠÚkf yLku Mkk{krsf Ãkrh»kËLkk MkËMÞkuLkku fkÞo¢{ fux÷k ð»koLkku nkuÞ Au ? – ºký
5094. yktíkhhk»xÙeÞ yËk÷íkLkk LÞkÞkÄeþkuLke {wËík fux÷k ð»koLke nkuÞ Au ? – 9 (Lkð)
5095. ykíkhhk»xÙeÞ ©{ MktøkXLk (ILO) Lke MÚkkÃkLkk õÞkhu ÚkE níke ? – 11 yur«÷, 1919

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 149

 www.anamikaacademy.org 8000040575

5096. rðï çkUfLkwt {wÏÞk÷Þ fÞkt ykðu÷wt Au ? – ðkì®þøxLk ze. Mke.

5097. ÞwLkuMfkuLkwt {wÏÞk÷Þ fÞkt ykðu÷wt Au ? – ÃkurhMk
5098. rðï ÔÞkÃkkh MktøkXLkLke MÚkkÃkLkk õÞkhu fhðk{kt ykðe níke ? – 1 òLÞwykhe, 1995
5099. Lkkxku (NATO)Lkwt {wÏÞk÷Þ fÞkt ykðu÷wt Au ? – çkúMkuÕMk (çkuÂÕsÞ{)
5100. yurþÞkE rðfkMk çkUfLkwt {wÏÞk÷Þ fÞkt ykðu÷wt Au ? – {Lke÷k (rV÷eÃkkELMk)
5101. MkkfoLkwt «Úk{ rþ¾h Mkt{u÷Lk fÞk ÞkuòÞwt níkwt ? – Zkfk (1985)
5102. ykhçk ÷eøkLkwt {wÏÞk÷Þ fÞkt ykðu÷wt Au ? – fkrnhk (Ersó)
5103. rðï huz¢kuMk rËðMk 8 {u fkuLke M{]rík{kt {Lkkððk{kt ykðu Au ? – rðï huz¢kuMkLkk MÚkkÃkf nuLkúe zÞwLkkLxLkk
sL{rËðMk íkhefu
5104. ykuÃkufLkwt {wÏÞk÷Þ fÞkt ykðu÷wt Au ? – rðÞuLkk
5105. sMkËý yLku ÄkuhkS fE LkËeLkk rfLkkhu ykðu÷k Au ? – ¼kËh
5106. Lke÷fk LkËe fÞk rsÕ÷k{kt ðnu Au ? – y{ËkðkË
5107. økktÄe {u{kurhÞ÷ hurMkzuÂLMkÞ÷ BÞwrÍÞ{ fÞkt ykðu÷wt Au ? – ÃkkuhçktËh
5108. 2011Lke ðMíke økýíkhe «{kýu økwshkík{kt økúk{eý Mkkûkhíkk fux÷k xfk Au ? – 73 xfk
5109. 2011Lke ðMkíke økýíkhe «{kýu fÞk rsÕ÷k{kt †e-ÃkwÁ»k Mkkûkhíkk{kt MkkiÚke ðÄw ytíkh hnu÷wt Au ? – çkLkkMkfktXk
5110. Mkkihk»xÙLke fE {kuxe LkËe ytík:MÚk LkËe økýkÞ Au ? – {åAw
5111. 2011Lke ðMíke økýíkhe «{kýu økwshkík{kt rþþw ®÷øk «{ký fux÷wt Au ? - 886
5112. 2011Lke ðMíke økýíkhe «{kýu økwshkík{kt fw÷ økk{zkt fux÷k Au ? – 18225
5113. røkhLkkh Ãkðoík{ktÚke fE LkËe Lkef¤u Au ? – Mkwðýohu¾k
5114. ¼khíkLkwt MkwËwhík{ Ãkrù{Lkwt MÚk¤ fÞwt ? – Mkeh¢ef (S. fåA)
5115. þk{¤kSLkwt {trËh fE Äkh Ãkh ykðu÷wt Au ? – {uðkzLke Äkh
5116. økwnkE ®Mk[kE ÞkusLkk fÞk rsÕ÷k{kt Au ?- MkkçkhfkttXk
5117. MknòLktËðLk fÞk rsÕ÷k{kt Au ? – yûkhÄk{, økktÄeLkøkh
5118. ‘«MkÒkkíkkLke Ãkkt¾zeyku’ ÃkwMíkfLkk ÷u¾f fkuý Au ? – VkÄh ðk÷uMk
5119. ‘y{kMkLkk íkkhk’ fÞk MkkrníÞfkhLke ykí{fÚkk Au ? rfþLk®Mkn [kðzk
5120. ‘yMkqÞo÷kufLkku’ MkkrníÞ«fkh þwt Au ? – Lkð÷fÚkk
5121. ‘ytÄkhe øk÷e{kt MkVuË xÃkfk’Lkk h[rÞíkk fkuý Au ? – rn{ktþe þu÷ík
5122. ‘ZkE yûkh nkMÞ fk’ fkuLke h[Lkk Au ? – rLkhtsLk rºkðuËe
5123. ‘¼økðkLk fkirxÕÞ’ Lkð÷fÚkkLkk Mksof fkuý Au ? – f. {k. {wLkþe
5124. ‘ËrhÞk÷k÷’ fkuLke h[Lkk Au ?- f. {k. {wLkþe
5125. ‘¼køÞrLk{koý’ Lkð÷fÚkkLkk ÷u¾f fkuý Au ? – sÞ r¼Ï¾w
5126. ‘ytíkhLke ysðk¤k’ Lkð÷fÚkkLkk ÷u¾f fkuý Au ? – Ãkeíkktçkh Ãkxu÷
5127. ‘sÞk íÞkt Ãkzu Lksh {khe’ fkuLke h[Lkk Au ? – ßÞkuíkeLÿ Ëðu
5128. ‘rþðkSLke þkiÞoøkkÚkk’ Lkk ÷u¾f fkuý Au ? – Mðk{e MkÂå[ËkLktË
5129. þŠð÷fLkwt MkkrníÞ MðYÃk þwt Au ? – Lkkxf
5130. çkfMkhLkwt ÞwØ õÞkhu ÚkÞwt níkwt ? – E. Mk. 1764

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 150

 www.anamikaacademy.org 8000040575

5131. Mkw¼k»k[tÿ çkkuÍu Vkuhðzo ç÷kufLke MÚkkÃkLkk õÞkhu fhe níke ? – E. Mk. 1939
5132. økktÄeSLku ‘Lktøkk Vfeh’ íkhefu fkuýu yku¤¾kÔÞk níkk ? – rðMxoLk [Š[÷
5133. sr÷Þkðk÷k çkkøk níÞkfktzLkk rðhkuÄ{kt økktÄeSyu fE ÃkËðe ÃkkAe ykÃke ËeÄe níke ? – fuMkh-yu-®nË
5134. hk»xÙeÞ fkUøkúuMkLkk «Úk{ ytøkúus yæÞûk fkuý çkLÞwt ? – ßÞkuso Þw÷u
5135. fÞk MðkíktºkÞðehLku íkks ðøkhLkk çkkËþkn íkhefu yku¤¾ðk{kt ykðíkk níkk ? – MkwhuLÿLkkÚk çkuLkhS
5136. ‘¼khíkeÞ ÃkwLkòøkhýLkk rÃkíkk’ íkhefu fkuý yku¤¾kÞ Au ? – hkò hk{{nkuLk hkÞ
5137. {wtzk rðÿkunLkwt Lkuík]íð fkuýu Mkt¼kéÞwt níkwt ? – çkehMkk {wtzk
5138. xeÃkw Mkw÷íkkLkLke hkßÄkLke fÞkt níke ? - ©ehtøkÃkèLk
5139. þuhu Ãktòçk fkuLkwt WÃkLkk{ Au ? - ÷k÷k ÷sÃkíkhkÞ
5140. Ã÷kMkeLke ÷zkE{kt ytøkúuòu îkhk fkuLke nkh ÚkE níke ? – rMkhks-WËT - Ëki÷k
5141. çkkiØLkk WÃkËuþLke ¼k»kk fE níke ? – Ãkk÷e
5142. {nk¼khíkLkwt «k[eLk Lkk{ þwt níkwt ? – sÞMktrníkk
5143. rðsÞLkøkhLke hkßÄkLke fE níke ? – nBÃke
5144. nw{kÞwLkk{kLke h[Lkk fkuýu fhe níke ? – økw÷çkËLk çkuøk{
5145. {kuøk÷kuLke hksfeÞ ¼k»kk fE níke ? – VkhMke
5146. rþðkSLkwt {tºke{tz¤ fÞk Lkk{u yku¤¾kíkwt níkwt ? – yü«ÄkLk
5147. ¼khík ykðLkkh «Úk{ ÃkkuxwoøkeÍ fkuý níkk ? – ðkuMfku-Ëe-økk{k
5148. ¼khík{kt «Úk{ £U[ økðLkoh fkuý níkk ? – zwÃ÷u
5149. y{eh ¾wMkhkuLkk økwÁLkwt Lkk{ þwt níkwt ? – rLkÍk{wËeLk ykur÷Þk
5150. ykøkúk þnuhLke MÚkkÃkLkk fkuýu fhe níke ? – rMkftËh ÷kuËe
5151. {nt{Ë økÍLkðeyu Mkku{LkkÚk {trËh ÃkhLkku nw{÷ku fkuLkk þkMkLkfk¤{kt ÚkÞku níkku ? - ¼e{Ëuð Mkku÷tfe («Úk{)
5152. ÄLðtíkhe fkuLke hksðiÄ níkk ? – [Lÿøkwó çkeòu
5153. yurþÞkLkwt MkkiÚke {kuxwt yk{÷e çkòh fÞk ykðu÷wt Au ? – støkË÷Ãkwh (A¥keMkøkZ)
5154. fuh÷Lkku MkkiÚke ÷kufr«Þ íknuðkh fÞku Au ? – ykuý{
5155. ¼khíkLkwt MkkiÚke {kuxwt çkwf nkWMk fÞwt Au ? – MkÃkLk çkwf nkWMk (çkUøk÷kuh)
5156. hu÷ðu rËðMkLke Wsðýe fÞk rËðMku fhðk{kt ykðu Au ? - 16 yur«÷
5157. ¼khíkLkwt MkkiÚke ðÄw ðLkkåAkrËík hkßÞ fÞwt Au ? – {æÞ«Ëuþ
5158. ¼khíkLkwt MkkiÚke W¥kh{kt ykðu÷wt ®çkËw fÞwt Au ? – EÂLËhk fk÷
5159. ¼khíkLke s{eLkLke Mke{kLke ÷tçkkE fux÷e Au ? - 15200 rf. {e.
5160. ¼khíkLke MkkiÚke {kuxe LkËe fE Au ? – çkúñÃkwºkk
5161. ¼khíkLkk fux÷k hkßÞkuLke Mke{k rn{k÷Þ MkkÚku òuzkÞu÷e Au ? - 10
5162. òurs÷k yLku çkrLknk÷ ½kx fÞk hkßÞ{kt ykðu÷k Au ? – sB{w-fk~{eh
5163. Ëuþ{kt MkkiÚke ðÄw xÙufxhLkwt WíÃkkËLk fÞk hkßÞ{kt ÚkkÞ Au ? – nrhÞkýk
5164. hksMÚkkLkLkwt MkkiÚke {kuxwt {eXk ÃkkýeLkwt Mkhkuðh fÞwt Au ? – Mkkt¼h
5165. rðïLkku MkkiÚke {kuxku Ãkwþ{u¤ku fÞkt ¼hkÞ Au ? – MkkuLkÃkwh (rçknkh)
5166. fÞwt hkßÞ ËrûkýLkwt fk~{eh fnuðkÞ Au ? – fuh÷

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 151

 www.anamikaacademy.org 8000040575

5167. hk»xÙÃkrík ÃkËLke [qtxýe {kxu W{uËðkhLku fux÷k MkÇÞkuLkwt Mk{ÚkoLk òuEyu ? – 50
5168. hk»xÙÃkrík MktMkË{kt fux÷k MkÇÞkuLke rLkÞwÂõík fhu Au ? – ÷kufMk¼k-2, hkßÞMk¼k-12
5169. fuLÿLkk {níðLkk ÃkËkrÄfkheykuLkwt ðuíkLk þk{ktÚke yÃkkÞ Au ? – ¼khíkLke Mkr[ík rLkrÄ
5170. rðÄkLkÃkrh»kË{kt hkßÞÃkk÷ fux÷k MkÇÞkuLke rLk{ýqf fhu Au ? – 1/6
5171. {q¤¼qík yrÄfkhku{kt MktþkuÄLk fkuý fhe þfu Au ? – MktMkË
5172. ¼khík{kt nkEfkuxoLke fw÷ MktÏÞk fux÷e Au ? – 24
5173. UPSCLke MkÇÞMktÏÞk fux÷e nkuÞ Au ? – 10
5174. nk÷{kt çktÄkhýLke fw÷ {kLÞ ¼k»kk fux÷e Au ? – 22
5175. hkßÞ {tºke{tz¤ fkuLku sðkçkËkh nkuÞ Au ? – hkßÞLke rðÄkLkMk¼kLku
5176. hk»xÙeÞøkeíkLku Mkki«Úk{ fkuýu MðhçkØ fÞwO níkwt ? – ÞËwLkkÚk ¼èk[kÞo
5177. fkuLku ÃkËkÚkoLke [kuÚke yðMÚkk fnuðk{kt ykðu Au ? – Ã÷kÍ{k
5178. VkuxkuøkúkVe{kt þkLkku WÃkÞkuøk ÚkkÞ Au ? – rMkÕðh çkku{kEz
5179. xwÚkÃkuMx çkLkkððk{kt þkLkku WÃkÞkuøk ÚkkÞ Au ? – fuÂÕþÞ{ VkuMVux
5180. fkuMk{kuMk þwt Au ? – yuf òMkqMke WÃkøkún
5181. ËwrLkÞkLkwt MkkiÚke ÍzÃke ËkuzLkkÁt «kýe fÞwt Au ? – r[¥kku
5182. ELMÞwr÷Lk fÞk hkuøk MkkÚku Mktf¤kÞu÷wt Au ? – zkÞkrçkxeMk
5183. fÞk V¤{k çkes nkuíkwt LkÚke ? – fu¤k
5184. ¼khíkLke rMkr÷fkuLk ðu÷e fÞkt ykðu÷e Au ? – çkUøk÷qÁ)
5185. 1 øks = fux÷k Mku{e ? - 91 Mku{e
5186. ÿkûkLke ¾uíkeLku þwt fnu Au ? – ðexe fÕ[h
5187. {þY{{ktÚke þwt rðþu»k «{ký{kt {¤e ykðu Au ? «kuxeLk
5188. MxuLk÷uMk Mxe÷{kt ÷ku¾tz rMkðkÞ çkeswt þwt nkuÞ Au ? – ¢kur{Þ{ yLku rLkf÷
5189. rðï ¾kã ÃkwhMfkh «kó fhLkkh «Úk{ ¼khíkeÞ fkuý níkk ? – yu{. yuMk. Mðk{eLkkÚkLk
5190. fÞku økún MkkiËÞoLkku Ëuð økýkÞ Au ? – þw¢
5191. Ãkkýe fux÷k VuhLknex íkkÃk{kLku Wf¤u Au ? - 212 Vu.
5192. Ä{Lkeyku{kt fuðk «fkhLkwt ÷kune ðnu Au ? – þwØ
5193. ¼khíkeÞ ykiãkurøkf rðfkMk çkUfLke MÚkkÃkLkk õÞkhu ÚkE níke ? - 1 Vuçkúwykhe, 1951
5194. fuLÿeÞ yuø{kfo «Þkuøkþk¤k fÞkt ykðu÷e Au ? – LkkøkÃkwh{kt
5195. ¼khík{kt MkkiÚke ðÄw ÷tçkkELke Mkzf {køko fÞk hkßÞ{kt Au ? – {nkhk»xÙ{kt
5196. ¼khík{kt Ãknu÷e Ãkt[ðŠ»kÞ ÞkusLkk ¢Þkhu þY ÚkE níke ? – 1÷e yur«÷, 1951
5197. ¼khík{kt Ãkt[ðŠ»kÞ ÞkusLkkyku çkLkkððkLke sðkçkËkhe fkuLke Au ? – ÞkusLkk ykÞkuøk
5198. çkÄk s rsÕ÷kyku{kt 100 rËðMkLke hkusøkkhe økuhtxe ÞkusLkk þÁ fhLkkh ¼khíkLkk «Úk{ hkßÞ fÞwt Au ? –
rçknkh
5199. Ãkqýo MðYÃkLke fne þfkÞ íkuðe Ãknu÷e ¼khíkeÞ çkUf fE Au ? – Ãktòçk LkuþLk÷ çkUf
5200. ¼khíkLke MkkiÚke {kuxe BÞwåÞwy÷ Vtz MktMÚkk fE Au ? - ¼khíkeÞ ÞwrLkx xÙMx (UTI)
5201. ¼khík{kt Ãknu÷wt íkhíkwt ATM fkuå[e{kt fE çkUf îkhk þY fhkðÞwt ? – Mxux çkUf ykuV EÂLzÞk

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 152

 www.anamikaacademy.org 8000040575

5202. ¼khík{kt ÃkkuíkkLke þk¾k ¾ku÷Lkkhe «Úk{ hrþÞLk çkUf fE Au ? – ELf{ çkUf ykuV hrþÞk
5203. çkhrMktnLk Mkr{rík þkLku {kxu h[ðk{kt ykðe níke ? – çku®føk MkwÄkh
5204. yswoLk ÃkwhMfkh {u¤ðLkkh ¾ku¾kuLkku «Úk{ økwshkíke ¾u÷kze fkuý níkk ? – MkwÄeh Ãkhçk
5205. çkkMfux çkku÷Lkk ¾u÷Lkk {uËkLkLkwt {kÃk þwt Au ? – 28.15 {exh
5206. VeVkLke MÚkkÃkLkk õÞkhu fhðk{kt ykðe níke ? – 21 {u, 1904
5207. ÃkwÁ»k {kxuLkk Vqxçkku÷ {u[Lke yðrÄ fux÷k Mk{ÞLke nkuÞ Au ? – 45-45 r{rLkx çku ¾u÷
5208. fwÃÃkwMðk{e økkuÕz fÃk fE h{ík MkkÚku Mktf¤kÞu÷ Au ? – nkufe
5209. ¼khíkLkwt hk»xÙeÞ ‘økeík ðtËu {kíkh{T’ fE Lkð÷fÚkk{ktÚke ÷uðk{kt ykÔÞwt Au ? – ykLktË{X
5210. ¼khíku ÃkkuíkkLke Ãknu÷e xuMx {u[ fÞkt h{e níke ? – ÷kuzoÍLkwt {uËkLk (Eø÷uLz)
5211. r¢fux {kxu yswoLk ÃkwhMfkh SíkLkkh ¼khíkLkku «Úk{ ¾u÷kze fkuý Au ? – Mk÷e{ ËwhkLke
5212. ¾ku¾kuLke h{íkLku ykÄwrLkf MðYÃk{kt ÷kðLkkh fkuý níkwt ? – ðzkuËhkLkwt nLkw{kLk ÔÞkÞk{ «[khf {tz¤e
5213. 2014Lkku hk»xÙ{tz¤ ¾u÷ {nkuíMkð fÞkt ÞkuòLkkh Au ? – ø÷kMkøkku (Mfkux÷uLz)
5214. 34{kt hk»xÙeÞ ¾u÷{nkuíMkð{kt MkuLkkLke xe{u fux÷k MkwðýoÃkËfku SíÞk níkk ? – 70
5215. yktíkhhk»xÙeÞ ykur÷ÂBÃkf Mkr{ríkLkwt {wÏÞk÷Þ fÞkt ykðu÷wt Au ? – ÷uMkkLku (ÂMðíÍ÷uoLz)
5216. Lkkhøkku÷ ÃkÞoxLk MÚk¤ fÞk rsÕ÷k{kt ykðu÷wt Au ? – ð÷Mkkz
5217. økwshkíkLkk fÞk ðíko{kLk þnuhLkwt «k[eLk Lkk{ ÄðÕ÷f níkwt ? – Äku¤fk
5218. ‘«u{ Ãk[eMke’ fkuLke h[Lkk Au ? – {wLþe «u{[tË
5219. ò{ftzkuhýk fE LkËe rfLkkhu ykðu÷wt Au ? – VkuV¤
5220. ðkr÷Þk fE LkËe rfLkkhu ykðu÷wt Au ? – y{hkðíke
5221. hkßÞ{kt nk÷ fw÷ fux÷e rsÕ÷k Mknfkhe zuheyku ykðu÷e Au ? – 13
5222. Ãkt[k{]ík zuhe fÞkt ykðu÷e Au ? – økkuÄhk
5223. økwshkíkLkwt fÞwt MÚk¤ nehf Lkøkhe íkhefu yku¤¾kÞ Au ? – Mkwhík
5224. fåALkk y¾kíkLkwt {w¾ fÞk økk{Úke þY ÚkkÞ Au ? – ðku{kLke
5225. fåALkk y¾kík yLku yhçke Mk{wÿLku þwt y÷øk fhu Au ? – îkhfkLke ¼wrþh
5226. ¾t¼kíkLkku y¾kík ykþhu fux÷k rf÷ku{exh Ãknku¤kE Ähkðu Au ? – 450 rf. {e.
5227. xu÷u{eyu Mkkihk»xÙLkku fÞk Lkk{u WÕ÷u¾ fÞkuo Au ? – Mkwhkr»xÙLk
5228. «k[eLk suXðkykuLke hkßÄkLkeLkwt MÚkkLk fÞwt níkwt ? – ½w{÷e
5229. #ø÷uLzLkk hkýe Er÷ÍkçkuÚk rÿíkeÞ õÞkhu økwshkíkLke {w÷kfkíku ykÔÞk níkk ? – E. Mk. 1961
5230. sqLkkøkZ ÃkhLkk yþkufLkk rþ÷k÷u¾ku fE ¼k»kk{kt fkuíkhðk{kt ykÔÞk Au ? – Ãkk÷e
5231. Mkku{LkkÚk {trËh Ãkh økÍLkðeLke [zkE ð¾íku fÞk ðLkðkMkeyu çknkËwheÃkqðof þrnËe ðnkuhe níke – ðuøkzku ¼e÷
5232. {kufkuoÃkku÷kuyu íkuLkk «ðkMk ðýoLk{kt økwshkíkLkk fÞk íkeÚkoMÚkkLkLkku WÕ÷u¾ fÞkuo Au ? – Mkku{LkkÚk
5233. økkurðtË ðÕ÷¼ Ãktík ÃkwhMfkh fkuLku yuLkkÞík ÚkkÞ Au ? - ©uc MkktMkËLku
5234. W{k MLkunhÂ~{ ÃkwhMfkh «kó fhLkkh «Úk{ økwshkíke MkkrníÞfkh fkuý Au ? – W{kþtfh òu»ke
5235. økwshkíke MkkrníÞ Ãkrh»kËLkwt «Úk{ yrÄðuþLk fkuLke yæÞûkíkk{kt ÞkuòÞwt níkwt ? – økkuðÄoLkhk{ rºkÃkkXe
5236. fE Lkð÷fÚkkLku ¼khíkeÞ ¿kkLkÃkeXLkku {qŠíkËuðe ÃkwhMfkh «kó ÚkÞu÷ Au ? – Íuh íkku ÃkeÄkt Au òýe òýe
5237. ßÞkuríkLÿ ËðuLkwt Mkk[wt Lkk{ þwt Au ? – yð¤ðkýeÞk

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 153

 www.anamikaacademy.org 8000040575

5238. MkkrníÞ yfkË{e ÃkwhMfkh rðsuíkk f]rík ‘Akðýe’ Lkk Mksof fkuý Au ? – ÄehuLÿ {nuíkk (2010)
5239. ð»ko 2011 Lkwt MkkrníÞ yfkË{e ÃkwhMfkh fÞk økwshkíkeLku Vk¤u òÞ Au ? – {kunLk Ãkh{kh
5240. økwshkíke MkkrníÞ{kt fÞku Mk{Þ Ãktrzík ÞwøkLkk Lkk{u yku¤¾kÞ Au ? – E. Mk. 1885 Úke 1920
5241. ‘rAÒkÃkºk’ Lkð÷fÚkkLkk Mksof fkuý Au ? – Mkwhuþ òu»ke
5242. Lkku{oLk çkkuh÷kuøk ÃkwhMfkh fÞk ûkuºk{kt yÃkkÞ Au ? – f]r»k
5243. «kÚkr{f fûkkLkwt rþûký {kík]¼k»kkyku{kt ykÃkðkLke òuøkðkE çktÄkhýLke fE f÷{{kt fhðk{kt ykðe Au ? –
350-yu
5244. çktÄkhýLke fE f÷{{kt WÃkhk»xÙÃkrík ÃkËLke òuøkðkE Au ? – 63
5245. MkkiÚke ðÄkhu Mk{Þ {kxu ðzk«ÄkLk ÃkËu hnuLkkh – Ãktrzík sðknh÷k÷ LknuÁ
5246. yr¾÷ ¼khíkeÞ MkuðkykuLkwt MksoLk fÞwt øk]n fhe þfu Au ? – hkßÞMk¼k
5247. sqLkkøkZ ÂMÚkík yþkufLkk rþ÷k÷u¾ku fE r÷rÃk{kt ÷¾kÞu÷k Au ? – çkúkñe
5248. ûkuºkV¤Lke árüyu ÷kufMk¼k {kxu MkkiÚke LkkLkku {íkrðMíkkh fÞku Au ? – ÷ûkîeÃk
5249. Mkwr«{fkuxoLke MkwÄkhk ytøkuLke òuøkðkE fE f÷{{kt Au ? – 124
5250. çktÄkhý{kt MkwÄkhk ytøkuLke fux÷e rðrÄykuLke òuøkðkE Au ? – ºký
5251. fÞk fuLÿþkrMkík «ËuþLke nkEfkuxo fkÞohík Au ? – rËÕ÷e
5252. fE nkEfkuxo{kt LÞkÞkrÄþkuLke MktÏÞk MkkiÚke ðÄw Au ? – y÷knkçkkË nkEfkuxo (58)
5253. rðÄkLkMk¼k{kt Lkkýkrçk÷ hsq fhðk fkuLke Ãkqðo{tsqhe sYhe nkuÞ Au ? – hkßÞÃkk÷
5254. sB{w-fk~{eh rðÄkLk Ãkrh»kËLke MkÇÞMktÏÞk fux÷e Au ? – 36
5255. yktíkhhkßÞ Ãkrh»kËLke çkuXf ð»ko{kt fux÷e ðkh {¤u Au ?– ºký ðkh
5256. AuÕ÷ku Ãkuïk fkuý níkku ? – çkkShkð çkeòu
5257. ¼khík{kt MkkiÚke ðÄw LkVku h¤e ykÃkíke fuhe fE Au ? – ykÕVkLÍku
5258. ¼khíkLkwt fÞwt þkf {kfuox yurþÞkLkwt MkkiÚke {kuxwt þkf {kfuox Au ? – rËÕneLkk ykÍkËÃkwh rðMíkkhLkwt Lkðe MkçS{tze
5259. ¼khík{kt MkkiÚke ðÄw n¤ËhLkwt WíÃkkËLk fÞk hkßÞ{kt ÚkkÞ Au ? – yktÄú«Ëuþ
5260. rMk{uLx WíÃkkËLk{kt ¼khík{kt fÞwt hkßÞ «Úk{ Au ?– hksMÚkkLk
5261. rð»ýw«Þkøk rðãwík ÃkrhÞkusLkk fE LkËe Ãkh Au ? – y÷fLktËk
5262. íkk÷fxkuhk MxurzÞ{ fÞkt ykðu÷wt Au ? – rËÕ÷e
5263. rðï{kt MkkiÚke ðÄw Ÿ[kEyu ykðu÷wt rð{kLke {Úkf fÞwt Au ? – ÷un
5264. fÞwt MÚk¤ ‘Akuxk ríkççkík’ íkhefu yku¤¾kÞ Au ? – Ä{oþk¤k, rn{k[÷«Ëuþ
5265. rn{k÷ÞLk ‘çkzo Ãkkfo’ fÞkt ykðu÷wt Au ? – rMk{÷k
5266. økkuðkLke hkßÞ ¼k»kk fE Au ? – fkUfýe
5267. MkkiÚke ðÄw hkßÞku{ktÚke ÃkMkkh Úkíke xÙuLk fE Au ? – rn{Mkkøkh yufMk«uMk (sB{w íkkðeÚke fLÞkfw{khe - 8 hkßÞku{ktÚke
ÃkMkkh)
5268. ¼khík{kt Mkki«Úk{ yu. Mke. hu÷ðu õÞkhu yLku fÞk çku MÚk¤ku ðå[u þY ÚkE níke ? – E. Mk. 1936 {wtçkE yLku
ðzkuËhk
5269. ¼khíkLku ‘MkkuLkufe r[rzÞk’ fkuýu fÌkwt níkwt ? – hkuçkxo f÷kEð
5270. Mkku÷tfe ðtþLke MÚkkÃkLkk fkuýu fhe níke ? – {q÷hks «Úk{

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 154

 www.anamikaacademy.org 8000040575

5271. rËÕneLkeøkkËe Ãkh hks fhLkkh AuÕ÷ku hksÃkqík hkò fkuý níkku ? – Ãk]Úðehks [kinký
5272. økwsoh «ríknkh ðtþLkku MkðkorÄf þÂõíkþk¤e hkò fkuý níkku ? – r{rnh ¼kus
5273. hk»xÙfqx hksðtþLke MÚkkÃkLkk fkuýu fhe níke ? – ËÂLík Ëwøko
5274. yþkuf fÞk çkkiØ r¼ûkw ÃkkMkuÚke çkkiØ Ä{oLke rËûkk ÷eÄe níke ? – WÃkøkwó
5275. ykhçkkuLkk ®MkÄ ÃkhLkk yk¢{ý ð¾íku ®MkÄLkku hkò fkuý níkku ? – Ërnh
5276. {nt{Ë ½kuheLku økwshkíkLkk fÞk hkòyu nhkÔÞku níkku ? - ¼e{Ëuð Mkku÷tfe çkeòu
5277. Lkk÷tËk rðïrðãk÷Þ Ãkh nw{÷ku fheLku fkuýu íkuLkku Lkkþ fÞkuo níkku ? – y÷kWÆeLk r¾÷S
5278. ykfkþLkwt MkkiÚke {kuxwt íkkhk{tz¤ fÞwt Au ? – MkuLxkuhMk
5279. fuÂÕðLk Úk{kuo{exhLkku «Úk{ktf fÞku Au ? – 273-fu
5280. Mkqû{ íkkhkLkku ÔÞkMk {kÃkðk þkLkku WÃkÞkuøk ÚkkÞ Au ? – M¢w økus
5281. ÷kWx MÃkefhLke þkuÄ fkuýu fhe níke ? – nkuhuMk þkuxo
5282. «uþh fwfhLke þkuÄ fkuýu fhe níke ? – zurLkþ ÃkurÃkLk
5283. 32 VuhLknex çkhkçkh fux÷k MkuÂLxøkúuz ? - 0 MkuLxeøkúuz
5284. þheh{kt fkuÃkhLke yrÄf {kºkkÚke fÞku hkuøk ÚkkÞ Au ? – rðÕMkLk
5285. xur÷MfkuÃkLke þku½ fkuuýu fhe níke ? – nuLMk ÷uÃkhMke
5286. ffoMkt¢kÂLík fÞk rËðMku ÚkkÞu Au ? – 21 sqLk
5287. rðïLkku Mk{Þ fux÷k ÍkuLk{kt rð¼krsík fhðk{kt ykÔÞku Au ? – 24
5288. yurþÞk ¾tzLkku MkkiÚke LkkLkku Ëuþ fÞku Au ? – {k÷Ëeð
5289. ËwrLkÞk{kt MkkiÚke ðÄw ðhMkkËLkwt MÚk¤ {kurMkLkh{ ¼khíkLkk fÞk hkßÞ{kt ykðu÷wt Au ? – {u½k÷Þ
5290. ËwrLkÞk{kt MkkiÚke ðÄw ÃkkuMx ykurVMk ÄhkðLkkh Ëuþ fÞku Au ? – ¼khík
5291. ÞwhkuÃkLkwt fÞwt þnuh VuþLk Lkøkhe íkhefu yku¤¾kÞ Au ? – ÃkurhMk
5292. fÞk Ëuþ ÞwhkuÃkLkwt ¼khík økýkÞ Au ? – Exk÷e
5293. rðïLkku MkkiÚke ÷ktçkku ¼qr{økík hu÷{køko fÞk çku MÚk¤kuLku òuzu Au ?– ÷tzLk yLku ÃkurhMk
5294. rðï{kt MkkiÚke ðÄw fkøk¤Lkwt WíÃkkËLk fÞk Ëuþ{kt ÚkkÞ Au ? – fuLkuzk
5295. rðïLkku MkkiÚke Ÿ[ku yuts÷ ÄkuÄ fE LkËe Ãkh Au ? – fuhku
5296. rðïLkwt MkkiÚke {kuxwt çktËh fÞwt Au ? – LÞqÞkufo
5297. ykr¤fk ¾tzLkku MkkiÚke ÷ktçkku hu÷{køko fÞku Au ? – fuÃk fkrnhk hu÷{køko
5298. ykr£fkLkwt fÞwt MÚk¤ MkwðýoLkøkh íkhefu yku¤¾kÞ Au ? – ßnkurLkMkçkøko
5299. ykuMxÙur÷Þk ¾tzLkku MkkiÚke LkkLkku Ëuþ fÞku ? – LkkuÁ
5300. Mkkihk»xLkk fÞk rsÕ÷k ËrhÞkrfLkkhk Ähkðíkk LkÚke ? – MkwhuLÿLkøkh, hksfkux, çkkuxkË
5301. ¼khíkLkwt MkkuÚke Ÿ[wt Ãkûke fÞwt ? – MkkhMk ¢uLk
5302. 2011Lke ðMkrík økýíkhe «{kýu fÞk rsÕ÷k{kt þnuhe rþþw®÷øk «{kýu Mk{økú ¼khík{kt MkkiÚke ykuAwt Au ? –
{nuMkkýk
5303. økwshkíkLkwt fÞwt MÚk¤ ïuík¢ktríkLkk {wÏÞ {Úkf íkhefu yku¤¾kÞ Au ? – ykýtË
5304. fk¤w¼kh LkËeLke ¾kzeLkk {w¾ Ãkh fÞwt çktËh ykðu÷wt Au ? - ¼kðLkøkh
5305. ‘Lkð½ý fwðku fÞk ykðu÷ku Au ? – sqLkkøkZ

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 155

 www.anamikaacademy.org 8000040575

5306. ‘Ëký÷e÷k’ fkuLke h[Lkk Au ? – Lkh®Mkn {nuíkk

5307. fkLnzËu «çktÄ Lkk h[rÞíkk fkuý Au ? – ÃkÈLkk¼
5308. rºkf{ MkknuçkLke Mk{krÄ fÞkt ykðu÷e Au ? – hkÃkh
5309. MktMf]íkLkk økãMðk{e çkký¼èLke fkËBçkheLke økwshkíke{kt ÃkÈ{kt yLkwðkË fkuýu fÞkuo níkku – frð ¼k÷ý
5310. ‘{w¾zkLke {kÞk ÷køke hu’ ÃkËLkk h[rÞíkk fkuý A ? – {ehkçkkE
5311. {æÞfkr÷Lk frð LkkfhLkwt {wÏÞ «ËkLk fÞk MkkrníÞ MðYÃk{kt òuðk {¤u Au ? – ykÏÞkLk
5312. [iºk {rnLkk{kt fE MkkrníÞf]rík ðkt[ðkLkku {rn{k Au ? – yku¾knhý
5313. fk[çkk-fk[çkeLkk ¼sLk Lkk h[rÞíkk fkuý Au ? - ¼kuò ¼økík
5314. ®MkÄw ¾eýLke MktMf]ríkLkk yðþu»kku {¤e ykÔÞk Au íku MÚk¤ ÷k¾k çkkð¤ fÞk rsÕ÷k{kt ykðu÷wt Au ? – ò{Lkøkh
5315. fE ÉíkwLku hkuøkkuLke {kíkk økýðk{kt ykðu Au ? – þhË
5316. þf ûkºkÃk ðtþLkku «íkkÃke hkò fkuý níkku ? – ÁÿËk{Lk
5317. {iºkfkuLke hkßÄkkLke fE níke ? – ð÷¼e
5318. [eLke {wMkkVh ÌkwyuLk Mktøku fkuLkk þkMkLkfk¤{kt økwshkíkLke {w÷kfkík ÷eÄe níke ? – ÄúwðMkuLk çkeòu
5319. yLkw{iºkffk¤{kt W¥kh hksMÚkkLk{kt fÞk ðtþLkk hkòykuLkwt þkMkLk níkwt – [kðzk ðtþLkk
5320. økktÄeSLkk ytøkík íkçkeçke (zkìfxh) fkuý níkk ? - zkì. Sðhks {nuíkk
5321. nu{[tÿk[kÞoLkku sL{ fÞk yLku fÞkhu ÚkÞku níkku ? – ÄtÄwfk{kt E. Mk. 1089{kt
5322. y÷kWËeLk ¾e÷Syu økwshkík{kt Mkki«Úk{ [zkE fÞkhu fhe níke ? – E. Mk. 1299
5323. økwshkíkLkk Mkw÷íkkLkLkku þkMkLkfk¤ fÞku Au ? – E. Mk. 1404 Úke 1572
5324. økwshkíkLkku fÞku Mkw÷íkkLk Ãkrðºk yLku LÞkÞr«Þ íkhefu òýeíkku níkku ? – {wÍVVh þkn çkeòu
5325. ËkËk nheLke ðkð fÞk Mkw÷íkkLkLkk þkMkLkfk¤{kt çktÄkE níke ? – {nt{Ë çkuøkzku
5326. {nt{Ë çkuøkzkyu sqLkkøkZLkk fÞk hkòLku nhkÔÞku níkku ? – hk’{ktzr÷f
5327. økkuÕz fkuMx ËuþLkwt Lkðwt Lkk{ þwt Au ? - ½kLkk
5328. fÞwt þnuh ÃkkuÃkLkwt þnuh íkhefu yku¤¾kÞ Au ? – hku{
5329. fÞku Ëuþ ‘÷uLz ykuV MLkku’ íkhefu yku¤¾kÞ Au ? – fuLkuzk
5330. MÃkuLkLke MktMkË fÞk Lkk{u yku¤¾kÞ Au ? – fkuxuos
5331. nUzLkçkøko hu¾k fÞk çku ËuþLku y÷øk fuh Au ? – s{oLke yLku Ãkku÷uLz
5332. MxuÚkkuMfkuÃkLke þkuÄ fkuýu fhe ? – heLke ÷urLkf
5333. þeík¤kLke hMkeLkku þkuÄf yuzðzo suLkth fÞk ËuþLkku ði¿kkrLkf Au ? - #ø÷uLz
5334. Lkðòík rþþw{kt fw÷ fux÷kt nkzfkt nkuÞ Au ? - 300
5335. fÞk rðxk{eLkLke ¾k{eÚke «sLkLkûk{íkkLku yMkh ÚkkÞ Au ? – rðxkr{Lk-E
5336. Mkk{kLÞ ÔÞÂõíkLkwt íkkÃk{kLk fuux÷wt nkuÞ Au ? – 36.9 Mku
5337. Ãker¤ÞkLkk hkuøk{kt {kLkðþhehLkwt fÞwt ytøk «¼krðík ÚkkÞ Au ? – Þf]ík
5338. rn{kuø÷kurçkLkLkwt {wÏÞ ½xf þwt Au ? – ykÞLko
5339. ð]ûkku rËðMku fÞku ðkÞw ÃkuËk fhu Au ? – ykuÂõMksLk
5340. yuf r÷xh yux÷u fux÷k rf÷ku Ãkkkýe ? – 0.90 rf÷kuøkúk{
5341. ytçkkS{kt ykðu÷ fkuxïh fE LkËeLkwt WËøk{MÚkkLk Au ? – MkhMðíke

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 156

 www.anamikaacademy.org 8000040575

5342. ‘ykÄwrLkf ÞwøkLke {ehk’Lkwt rçkÁË fkuLku {¤u÷ Au ? – {nkËuðe ð{ko

5343. ‘fkŠLkð÷ ykuV ÷uf’ fÞk þnuh{kt WsðkÞ Au ? – y{ËkðkË
5344. økwshkíkLkk ËrhÞk rfLkkhu ykðu÷k fÞk çku LkkLkk çktËhkuLkk ðneðx fuLÿ Mkhfkh ÃkkMku Au ? – Ëeð yLku Ë{ý
5345. økwshkíkLkk fÞk y¾kík{kt Mkk[kt {kuíke Ãkkfu Au ? – fåALkk y¾kík{kt
5346. økwshkíkLkwt fÞwt MÚk¤ MkðoÄ{o ÞkºkkykuLkwt MÚk¤ økýkÞ Au ? – røkhLkkh
5347. økktÄeLkøkhLkwt yûkhÄk{ {trËh fux÷k Vqx Qt[wt Au ? - 108
5348. ÃkqýkoLktË {nkhksLkku ÃkqýkoLktË yk©{ fÞkt ykðu÷ku Au ? – Ãkux÷kË
5349. øk¤íkuïh fE LkËeykuLkk Mktøk{ MÚkkLku ykðu÷wt Au ? – økku{íke yLku {ne
5350. íkw÷Mke~Þk{ ÞkºkkÄk{ fÞk rsÕ÷k{kt ykðu÷wt Au ? – økeh Mkku{LkkÚk WLkk íkk÷wfk{kt
5351. økwshkík{kt fÞkt çktËhu Vuhe MkŠðMk [k÷u Au ? – yku¾k
5352. økwshkíkLkk fÞk LkËe çktËhku Au ? – {økËÕ÷k yLku ¼Y[
5353. økwshkíkLke yÂM{íkkLkk ßÞkuríkÄoh, Mk{Úko MkkrníÞfkh fkuý Au ? – fLkiÞk÷k÷ {wLkþe
5354. h¾zðkLkku ykLktË Lkk Mksof fkuý Au ? – fkfkMkknuçk fk÷u÷fh
5355. ykEM¢e{Lke þkuÄ fÞk Ëuþ{kt ÚkE níke ?- [eLk
5356. {ÄwMkwËLk Ãkkhu¾Lkwt WÃkLkk{ þwt Au ? – r«ÞËþeo
5357. ‘rðíkkLk MkwË çkes’ fkÔÞMktøkúnLkk frð fkuý Au ? – h{uþ Ãkkhu¾
5358. {hkXk þkMkLk{kt fE †eyku hks [÷kÔÞwt níkwt ? – íkkhkçkkE
5359. ‘÷e÷uhku Zk¤’ Lkk Mksof fkuý Au ? – r«ÞfkLík {rýÞkh
5360. ‘rðïøkeíkk’Lkwt MkkrníÞMðYÃk þwt Au ? – Lkkxf
5361. ¼kðLkøkh{kt fÞk {nkhkòyu íkk{e÷LkkzwLkk økðLkohLkku nkuÆku Mkt¼kéÞku níkku ? - ©e f]»ýÃkk÷®MknS
5362. rðïLkwt Mkki«Úk{ çktËh fÞk MÚk¤uÚke {¤e ykÔÞwt Au ? - ÷kuÚk÷
5363. ¼fík çkkuzkýk MkkÚku fÞwt íkeÚkoÄk{ Mktf¤kÞu÷wt Au ? – zkfkuh
5364. {nkøkwshkík yktËku÷Lk ð¾íku ÷kufku fÞwt Mkqºk økðo¼uh çkku÷íkk níkk ? ‘– ÷kXe økku÷e ¾kÞUøku, {nkøkwshkík ÷ufu
hnUøku
5365. y{ËkðkËLkwt þneË M{khf fÞk {wÏÞ{tºkeLkk þkMkLkfk¤{kt çkLÞwt níkwt ? – rníkuLÿ¼kE ËuMkkE
5366. 1882{kt fu¤ðýe {kxu fÞwt fr{þLk h[kÞwt níkwt ? – ntxh fr{þLk
5367. y{ËkðkË{kt AMTS Lke MkwrðÄkLkku «kht¼ õÞkhu ÚkÞku ? – 1 yur«÷, 1947
5368. {nkøkwshkík rðãkÚkeo ÷zík Mkr{ríkLkk yæÞûk fkuý níkk ? – nrhnh ¾t¼ku¤ò
5369. økwshkík fu LknuÁ ELËw[k[k Mkqºk fkuýu ykÃÞwt níkwt ? – hýrsík þk†e (rðãkÚkeo Lkuíkk)
5370. EMx EÂLzÞk ftÃkLkeLkku «Úk{ økðLkoh sLkh÷ fkuý níkku ? – ðkìhLk nurMxtøMk
5371. ytøkúuòuLkwt {iMkqh MkkÚkuLkwt [kuÚkwt ÞwØ fÞkhu ÚkÞwt níkwt ? – E. Mk. 1799{kt
5372. fÞku økðLkoh sLkh÷ ¼khík{kt Lkkøkrhf MkuðkykuLkk sLkf íkhefu yku¤¾kÞ Au ? – fkuLko ðkur÷Mk
5373. ÷kuzo ðu÷uM÷e Ãknu÷k MknkÞfkhe ÞkusLkkLke þYykík fkuýu fhe níke ? – £UL[ økðLkoh zwÃ÷u
5374. ¼khíkeÞ Lkkøkrhf Mkuðk {kxu Mkki «Úk{ MÃkÄkoí{f Ãkheûkk ÷uðkLke þYykík fÞk økðLkoh sLkh÷Lkk þkMkLkfk¤{kt
ÚkE níke ? – ÷kuzo zu÷nkWMke
5375. ¼khíkeÞ hk»xÙeÞ fkUøkúuMkLke MÚkkÃkLkk Mk{Þu ¼khíkLkku økðLkoh sLkh÷ fkuý níkku ? – ÷kuzo zVrhLk

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 157

 www.anamikaacademy.org 8000040575

5376. 1857Lkk Mktøkúk{{kt çkhu÷eLkwt Lkuík]íð fkuýu fÞkuo níkwt ? - ¾kLk çknkËwh¾kt
5377. ytøkúuòu Mkk{uLkku MkkiÚke Ãknu÷ku rðÿkun fÞku níkku ? – MktLÞkMke rðÿkun
5378. MkkiÚke LkkLke yrð¼ksÞ MktÏÞk fE Au ? - 2
5379. MkkLk £kÂLMkMfku{kt økËh ÃkkxeoLke h[Lkk fÞkhu fhðk{kt ykðe níke ? – 1 LkðuBçkh, 1913
5380. økkÞºke {tºkLkk h[rÞíkk fkuý Au ? – rðïkr{ºk
5381. fÞku Ëuþ ÷kufþkneLke sLkuíkk økýkÞ Au ? – #ø÷uLz
5382. MkkiÚke LkkLke W{h{kt VkMkeLke Mkò Ãkk{Lkkh ¢kÂLíkfkhe fkuý níkk ? – ¾wËehk{ çkkuÍ
5383. çktÄkhý Mk¼kLke «ktíkeÞ çktÄkhý Mkr{íkLkk yæÞûk fkuý níkk ? – MkhËkh ðÕ÷¼¼kE Ãkxu÷
5384. ¼khíkeÞ çktÄkhýLkku {q¤ ykÄkh fÞku Au ? – ¼khíkeÞ þkMkLk yrÄrLkÞ{-1935
5385. fÞk Ëuþe hkßÞLku sLk{íkLkk ykÄkhu ¼khík{kt ¼u¤ðe ËuðkÞwt ? – sqLkkøkZ
5386. ûkurºkÞ Ãkrh»kËLkk WÃkkæÞûkÃkËu fkuý nkuÞ Au ? – MktçktrÄík hkßÞLkk {wÏÞ{tºke
5387. hk»xTÃkríkLkk ðuíkLk Ãkh ykðfðuhku ÷uðkÞ Au ? – Lkk
5388. yuxLkeo sLkh÷Lke òuøkðkE çktÄkhýLke fE f÷{{kt fhðk{kt ykðe Au ? - 76
5389. fÞk hkßÞLke rðÄkkLk Ãkrh»kË{kt MkkiÚke ykuAe MktÏÞk Au ? – sB{w-fk~{eh
5390. fE ¾kze ¼khík yLku ©e÷tfkLku y÷øk fhu Au ? – {ÒkkhLke ¾kze
5391. økwshkík ÃkAe fÞwt hkßÞ MkkiÚke ÷ktçkku ËrhÞkrfLkkhku Ähkðu Au ? – yktÄú«Ëuþ
5392. fÞku ½kx rMk{÷k yLku ríkçkuxLku òuzu Au ? – rþÃkfe÷k ½kx
5393. fuLÿþkrMkík «ËuþLkwt MkkiÚke {kuxwt çktËh fÞwt Au ? – Ãkkuxo ç÷uÞh
5394. hksMk{tË yLku ßÞMk{tË Mkhkuðh fÞk hkßÞ{kt ykðu÷kt Au ? – hksMÚkkLk
5395. {u½k÷Þ{kt MkkiÚke ðÄw ðhMkkË {kxu sðkçkkËh Ãkrhçk¤ku fÞk Au ? – økkhku, ¾kMke yLku sÂLíkÞk Ãkðoík
5396. ¾uíkze yLku ÍwtÍwLk þkLkk {kxu òýeíkk Au ? – íkktçkkLke ¾ký
5397. rþ¾k xtzLk fE h{ík MkkÚku Mkt¤fkÞu÷k Au ? – íkhý
5398. ¼khíkLkwt Mkki«Úk{ rMk{uLxLkwt MkV¤ fkh¾kLkwt fÞk MÚkkÃkðk{kt ykÔÞwt ? – ÃkkuhçktËh
5399. rð»kwðð]r¥k Ãkh çku hu¾ktþku ðå[u ðÄw{kt ðÄw ytíkh fux÷wt nkuÞ Au ? – 111.32 rf. {e.
5400. ¼khíkeÞ hu÷ðu çkkuzoLke MÚkkÃkLkk fÞkhu fhðk{kt ykðe níke ? – E. Mk. 1905{kt
5401. çkÄe yûkktþ hu¾kyku fkuLku Mk{ktíkh nkuÞ Au ? – rð»kwðð]¥kLku
5402. yktíkhhk»xÙeÞ rËLkktíkh hu¾k yux÷u fE hu¾k ? - 180 hu¾ktþ
5403. Efçkk÷ MkB{kLk fE MktMÚkk îkhk yÃkkÞ Au ? – {æÞ«Ëuþ MkkrníÞ Ãkrh»kË
5404. VÞwSÞk{k ßðk¤k{w¾e Ãkðoík fÞk Ëuþ{kt ykðu÷ku Au ? – òÃkkLk
5405. ½kuzkLku fux÷k Ëktík nkuÞ Au ? - 44
5406. fÞk ¾tzLku ÃkûkeykuLkk ¾tz íkhefu yku¤¾ðk{kt ykðu Au ? – Ërûký y{urhfk
5407. ÷ku¾tzLke hkMkkÞrýf Mkt¿kk fE Au ? – Fe
5408. ÞwhkuÃkLke fE LkËe fkuÞ÷k LkËe íkhefu yku¤¾kÞ Au ? – hkELk
5409. fÞk ¾tzLkk çktÄk Ëuþku ËrhÞkrfLkkhku Ähkðu Au ? – W¥kh y{urhfk
5410. yku{kLkLke hkßÄkLke fE Au ? – {Mfík
5411. W¥kh ykr¢fkLke fE LkËe {fhð]¥kLku çku ð¾ík ÃkMkkh fhu Au ? – r÷BÃkkuÃkku

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 158

 www.anamikaacademy.org 8000040575

5412. Mðíktºk ¼khíkLkwt «Úk{ çksux fÞkhu ÃkMkkh fhðk{kt ykÔÞwt ? - 26 LkðuBçkh, 1947
5413. íkkÃke rsÕ÷kLkku fÞku íkk÷wfku ºkýuÞ çkksw {nkhk»xÙÚke ½uhkÞu÷ku Au ? – rLkÍh
5414. ËrhÞkLkk ÃkkýeLku Mkt½he hk¾íkk ÷kuføkux fÞkt ykðu÷ Au ? - ¼kðLkøkh
5415. þk†eÞ Lk]íÞkuíMkð fÞkt ÞkuòÞ Au ? – {kuZuhk
5416. søkík{trËh fÞkt ykðu÷ Au ? – hksfkux
5417. fE LkËe {nuMkkýk yLku çkLkkMkfktXk ðå[u fwËhíke Mke{k çkLkkðu Au ? – Mkkçkh{íke
5418. ¼khík-ÃkkrfMíkkLk ÞwØ ÃkAe økwshkíkLkk fÞk çktËhLku ÷~fhe «ð]r¥kÚke Mkßs fhðk{kt ykÔÞwt Au ? – yku¾k
5419. økwshkíkLkk fÞk çktËhuÚke {wÏÞíðu Mkªøk¾ku¤Lke rLkfkMk ÚkkÞ A u? – çkuze
5420. økwshkíkLkk fÞk çktËhku {íMÞ çktËh íkhefu rðfMÞk Au ? – {ktøkhku¤ yLku ðuhkð¤
5421. Lk{oËk ðu÷e VŠx÷kEÍMkoLkwt fkh¾kLkwt fÞk ykðu÷wt Au ? - ¼Y[
5422. hk»xÙeÞ ¾uzqík rËðMkLke Wsðýe õÞkhu fhðk{kt ykðu Au ? - 23 rzMkuBçkh
5423. økÍ÷Lkk «Úk{ þuhLku þwt fnuðkÞ Au ? – {í÷kLkku þuh
5424. fÞk ÷u¾fLkwt WÃkLkk{ Mðk{e MkÂå[ËkLktË Au ? – LkkLkk÷k÷ {kuíke÷k÷ rºkðuËe
5425. ‘rðhkxLkku rðLkkþ’ MkknMkfÚkkLkk Mksof fkuý Au ? – røkrhþ økýkºkk
5426. ‘rz{÷kEx’ yufktfeLkk Mksof fkuý Au ? – h½wðeh [kiÄhe
5427. ¼ku¤k¼kE Ãkxu÷Lkwt MkkrníÞ{kt «ËkLk fÞk ûkuºku rðþu»k hnu÷wt Au ? – yLkwðkË yLku «ðkMk÷u¾Lk
5428. ‘yïíÚkk{kLke MðøkíkkuÂõík f]ríkLkk Mksof fkuý Au ? – Lkr÷Lk hkð¤
5429. ‘ykMkw¼eLkku WòMk’Lkwt MkkrníÞMðYÃk fÞwt Au ? – Lkð÷fÚkk
5430. ‘{VríkÞk {uLxkr÷xe’ yLku ‘ÃkhkuÃkËuþu ÃkktrzíÞ{’ suðk nkMÞ ÃkwMíkfkuLkk ÷u¾f fkuý Au ? – Lkhku¥k{ ðk¤tË
5431. ‘økktÄeLke fkðz’ Lkð÷fÚkkLkk ÷u¾f fkuý Au ? – nheLÿ Ëðu
5432. ‘LkkEx{ux’ Lkð÷fÚkkLkk ÷u¾f fkuý Au ? – MkhkusçknuLk ÃkkXf
5433. ‘niÞwt ¾ku÷eLku nMkeyu’ Lkk ÷u¾fku fkuý Au ? – çkfw÷ rºkÃkkXe
5434. fÞk økwshkíke MkkrníÞfkh MktMf]ík Lkkxf MðÃLkðkMkðË¥kLkku ytøkúuS{kt yLkwðkË fÞkuo Au ? – rLkhtsLk ¼økík
5435. þçË÷kuf Lkk h[rÞíkk fkuý Au ? – VkÄh ðk÷uMk
5436. çkfMkhLke ÷zkE (1764) {kt ytøkúuS MkuLkkÃkrík fkuý níkk ? – Mkh Ìkwfxh {wLkhku
5437. ¼khík{kt Mkki«Úk{ xÃkk÷ rxrfx fkuýu çknkh Ãkkze níke ? - ÷kuzo zu÷nkWMke
5438. ¼khíkLkku hk»xÙeÞ Lkkhku fÞku Au ? – MkíÞ{uð ßÞíku
5439. ¼khíkLkwt hk»xÙeÞ rðhkMkík Ãkþw fÞwt Au ? – nkÚke
5440. økktÄeSLku ‘fuMkh-yu-®nË’ Lke WÃkkrÄ õÞkhu ykÃkðk{kt ykðe níke ? – E. Mk. 1915
5441. fwfk yktËku÷Lk fÞk hkßÞ{kt ÚkÞwt níkwt ? – Ãktòçk
5442. ºkýuÞ økku¤{uS Ãkrh»kË{kt fÞk {nkLkw¼kðu ¼køk ÷eÄku níkku ? – zku.çkkçkkMkknuçk yktçkuzfh
5443. çkLkkhMk rnLËw rðïrðãk÷ÞLke MÚkkÃkLkk fkuýu fhe níke ? – Ãkt. {ËLk{kunLk {k÷rðÞSyu
5444. 1857Lkk Mðíktºkíkk Mktøkúk{ ð¾íku Eø÷uLzLkk ðzk«ÄkLk fkuý níkk ? - ÷kuzo ÃkkfkMxoLk
5445. fÕÞkýfkhe hkßÞLke yðÄkhýk çktÄkhý{kt fE søÞkyu fhðk{kt ykðe ? – hkßÞLke Lkerík rLkËuoþf rMkØktík{kt
5446. ¼khík yu þwt Au ? – hkßÞkuLkku Mkt½
5447. hkßÞMk¼kLke [qtxýe fux÷k ð»kuo ÚkkÞ Au ? – Ëh çku ð»kuo

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 159

 www.anamikaacademy.org 8000040575

5448. fuLÿeÞ fhðuhk{kt hkßÞ MkhfkhLkk ¼køkLkwt rLkÄkohý fkuý fhu Au ? – LkkýkÃkt[
5449. hkßÞ Mk¼kLkku fÞku MkËMÞ ÷kufMk¼k{kt çkku÷e þfu Au ? – {tºke çkLku÷ MkËMÞ
5450. fuLÿeÞ {tºke{tz¤ rðÁØLkku «Míkkð fÞk øk]n{kt ÃkMkkh fhðk{kt ykðu Au ? – {kºk ÷kufMk¼k
5451. ð[økk¤kLke hk»xÙeÞ MkhfkhLkwt økXLk õÞkhu fhðk{kt ykÔÞwt níkwt ? – 2 MkÃxuBçkh, 1946
5452. fE hex ÔÞÂõík-MðkíktºkíkkLke Mkthûkf Au ? – çktËe «íÞûkefhý
5453. CAT Lkk rLkýoÞÚke Lkkhks ònuh Mkuðf fÞkt yÃke÷ fhe þfu Au ? – Mkwr«{ fkuxo{kt
5454. MkkðosrLkf MktÃkr¥kLkku hûkf fkuý økýkÞ Au ? – fBÃkxÙku÷h yuLz ykurzxh sLkh÷
5455. fÃkkxo (CAPART) Lkwt {wÏÞk÷Þ fÞkt ykðu÷wt Au ? – Lkðe rËÕ÷e
5456. hk»xÙeÞ rðfkMk Ãkrh»kËLkk Mkr[ð fkuý nkuÞ Au ? – ykÞkusLk Ãkt[Lkk Mkr[ð
5457. nkzoðuh yLku MkkuVxðuh Wãkuøk MktçktrÄík xkEz÷ ÃkkfoLke MÚkkÃkLkk fÞkt fhðk{kt ykðe Au ? – [uÒkkE
5458. rLkøk{ fh fkuLkk îkhk ÷kËðk{kt ykðu Au ? – fuLÿ Mkhfkh
5459. ¼khíkeÞ {wÿk çkòhLke Mkðkuoå[ MktMÚkk fE Au ? – ¼khíkeÞ heÍðo çkUf
5460. ykþk þkLke MkkÚku Mktf¤kÞu÷ Au ? – Mkk{krsf MðkMÚÞ fkÞofíkkoyku
5461. ATM {þeLkLkku Mksof òuLk heVzo çkuhkuLkLkku sL{ fÞk Ëuþ{kt ÚkÞku níkku ? – ¼khík
5462. røkÕz çkòh yux÷u þwt ? – Mkhfkhe ò{eLkøkeheykuLkwt çkòh
5463. LkkLkk MkknuçkÃkuïkLke MkuLkk{k fÞk ðzkLku 1857Lkk Mktøkúk{{kt VktMke yÃkkE níke ? – ßðk÷k«MkkË
5464. þqLÞ ykÄkrhík çksux fkuLku fnu Au ? – Ëh ð¾íku LkðuMkhÚke çksux íkiÞkh fhðwt
5465. hk»xÙeÞ Mkk{wrÿf rð¿kkLk MktMÚkkLk fÞk ykðu÷ Au ? – ÃkýS (økkuðk)
5466. ÞûkøkkLk fÞkt hkßÞLkwt ÷kufLk]íÞ Au ? – fýkoxf
5467. rËÕ÷e{kt Þ{wLkk fÞk økk{Úke «ðuþ fhu Au ? – Ãkk÷køkkð
5468. BALCO ftÃkLkeLkwt fkh¾kLkwt fÞkt ykðu÷wt Au ? – fkuh÷k, A¥keMkøkZ
5469. E÷kÞ[e yLku Ãkk÷Lke Ãkðoíkku fÞk hkßÞ{kt ykðu÷k Au ? – íkr{÷Lkkzwt
5470. fÞwt MÚk¤ fýkoxfLkwt híLk íkhefu yku¤¾kÞ Au ? – {iMkwh
5471. ¼khíkLkk fux÷k hkßÞku yktíkhhk»xÙeÞ ¼qr{ MkhnË Ähkðu Au ? - 17
5472. MðŠý{ [íkw¼wos ÞkusLkk nuX¤Lkk hks{køkoLke ÷tçkkE fux÷e Au ? - 5846 rf. {e.
5473. ÃkqðoLke íkhV ðnLk Ähkðíke «kÞîeÃkLke MkkiÚke ÷ktçke LkËe fE Au ? – økkuËkðhe
5474. ¼e{k yLku ðuýwøktøkk LkËeyku fÞk hkßÞ{kt ðnu Au ? – {nkhk»xÙ
5475. «rMkØ fk{kÏÞk {trËh fÞkt ykðu÷wt Au ? – økwðknkxe
5476. Ãkrù{ çktøkk¤Lkwt MkkiÚke Ÿ[wt Ãkðoík rþ¾h fÞwt Au ? – Mktøk÷e÷k
5477. fÞk hkßÞLke ¼qr{ híLkøk¼ko økýkÞ Au ? – Íkh¾tz
5478. yurþÞkLkk fÞk Ëuþ{kt yufuÞ LkËe LkÚke ? – MkkWËe yhurçkÞk yLku fíkkh
5479. 38{e Mk{kLíkh hu¾k fÞk çku Ëuþku ðå[u Au ? – Ërûký fkurhÞk yLku W¥kh fkurhÞk
5480. fÞk Ëuþ LknuhkuLkku Ëuþ økýkÞ Au ? – ÃkkrfMíkkLk
5481. Ãkqðo{kt ykðu÷ yuf{kºk r¾úMíke hk»xÙ fÞwt Au ? – rVr÷ÃkkELMk
5482. MkkiÚke ðÄw Ëuþku{ktÚke ÃkMkkh Úkíke LkËe fE ? – zuLÞwçk
5483. fÞk Xtzk «ðknLku ÷eÄu fuLkuzkLke ykçkkunðk ¾qçk Xtze hnu Au ? – ÷kçkúkzkuh

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 160

 www.anamikaacademy.org 8000040575

5484. rðï{kt MkkiÚke Ÿze ¾kE {krhÞkLkk xÙuL[ fÞk {nkMkkøkh{kt ykðu÷e Au ? – ÃkuMkurVf {nkMkkøkh
5485. ËwrLkÞk{kt MkwËwh Ërûký{kt ykðu÷ ËuþLke hkßÄkLke fE Au ? – LÞwrÍ÷uLzLke hkßÄkLke ðu®÷øxLk
5486. yu{uÍkuLk LkËe fÞk Ãkðoík{ktÚke Lkef¤u Au ? – yuÂLzÍ
5487. r÷ÞkuLMk fE LkËeykuLkk Mktøk{ MÚkkLku ykðu÷ Au ? – M«e yLku hkELk
5488. MkkiÚke {kuxku ÷urxLk y{urhfLk Ëuþ fÞku Au ? – çkúkrÍ÷
5489. ËwrLkÞkLkku MkkiÚke LkkLkku «òMk¥kkf Ëuþ fÞku Au ? – LkkWh
5490. çkeò rðïÞwØ{kt òÃkkLk Ãkh «Úk{ yýw çkkuBçk VUfðkLkku rLkýoÞ fÞk y{urhfLk hk»xÙÃkríkyu ÷eÄku níkku ? – nuhe
yuMk. xÙu{uMk
5491. rðï{kt «Úk{ {rn÷k hk»xÙ«{w¾ çkLkðkLkwt çknw{kLk fkuLku Vk¤u òÞ Au ? – EÍkçku÷ {kxeoLkuÍ ze. ÃkuhkuLk (yksuÂo LxLkk)
5492. rðï{kt «Úk{ {rn÷k ðzk«ÄkLk çkLkðkLkwt çknw{kLk fkuLku Vk¤u òÞ Au ? – rMkrh{kðk ¼tzkhLkkEfk (©e÷tfk)
5493. [eLkLkk «Úk{ {kUøkkur÷ÞLk yuBÃkhh fkuý níkku ? – fwç÷k¾kLk
5494. s{oLkeLkk ÷ku¾tze ÃkwÁ»k íkhefu fkuý yku¤¾kÞ Au ? – rçkM{kfo
5495. frLk»fLkku hksði½ fkuý níkku ? – [hf
5496. fkuLMxuÂLxLkkuÃk÷Lkwt ÃkíkLk õÞkhu ÚkÞwt ? – E. Mk. 1453{kt
5497. «kuxuMxLx huVku{uþLk Lke þYykík fkuýu fhe níke ? – {kxeoLk ÕÞqÚkh
5498. fÞk økúef EríknkMkfkhLku EríknkMkLkku rÃkíkk fnuðk{kt ykðu Au ? – nuhkuzkuxMk
5499. ‘íkkyku ÃktÚk’Lke MÚkkÃkLkk fkuýu fhe Au ? - ÷kykuíMku
5500. Lkku{oLk çkkuh÷kuøk ÃkwhMfkh «kó fhLkkh «Úk{ ¼khíkeÞ {rn÷k fkuý Au ? – zkì. y{]íkk Ãkxu÷
5501. ‘rnLËw, rnLËw, rnLËkuMíkkLk’Lkku Lkkhku fkuýu ykÃÞku níkku ? - ¼khíkuLËw nheïtÿ
5502. hkò hk{{kunLk hkÞLku hkòLke WÃkkrÄ fkuýu ykÃke níke ? – {wøk÷ çkkËþkn yfçkh rîíkeÞ
5503. fýkoxfLkk økktÄe íkhefu fkuý yku¤¾kÞ Au ? – MkËkrþð hkð
5504. {nkLk økrýíkþk†e hk{kLkwsLkwt sL{MÚk¤ fÞwt Au ? - ©eÃkuÁBçkËwh
5505. rðÄkLkMk¼kLkk «Úk{ {rn÷k yæÞûk ÚkðkLkwt çknw{kLk fkuLku Vk¤u òÞ Au ? - ©e{íke þtºkku Ëuðe
5506. hksMÚkkLkLkk økktÄe íkhefu fkuý yku¤¾kÞ Au ? – økkuÃkk÷¼kE ¼è
5507. yktíkhhk»xÙeÞ LÞkÞk÷Þ{kt «Úk{ ¼khíkeÞ LÞkÞkÄeþ íkhefu fk{økehe fkuýu çkòðe níke ? – zku. LkkøkuLÿ ®Mkn
5508. ‘Fall of the Sparrow’ fkuLke ykí{fÚkk Au ? – zkì. Mk÷e{ y÷e
5509. fkuý ð]ûk{kLkð íkhefu yku¤¾kÞ Au ? – he[zo MkUx çkkçko çkufh
5510. feðe fÞk ËuþLkwt hk»xÙeÞ Ãkûke Au ? – LÞwÍe÷uLz
5511. xqtfk ytíkh {kxu MkkiÚke ÍzÃke Ëkuzíkwt «kýe fÞwt Au ? – r[¥kku
5512. økwshkíkLkk fÞk Ãkðoík Ãkh økeÄkuLke ðMkíke Xef «{ký{kt òuðk {¤u Au ? – røkhLkkh
5513. ykuLkeoÚkku÷kuS yux÷u þwt ? – ÃkûkeykuLkk yÇÞkMkLku ÷økíkwt þk†
5514. çkúñkSLkwt ðknLk fÞwt Au ? – ntMk
5515. fÞk Mkt«ËkÞLkk ÷kufku ÃkÞkoðhý «íÞu Mkrðþu»k òøkYfíkk Ähkðu Au ? – çke&™kuE
5516. [eÃkfku yktËku÷LkLke ykøkuðkLke fkuýu ÷eÄe níke ? – ËMkkun÷e økúk{ Mðhks {tz¤
5517. økwshkík{kt íku÷erçkÞkt MktþkuÄLk fuLÿ fÞkt ykðu÷ Au ? – LkðMkkhe
5518. {nuMkkýk rsÕ÷kLkku fÞku rðMíkkh økZðkzk íkhefu yku¤¾kÞ Au ? – Mkík÷kMkýk

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 161

 www.anamikaacademy.org 8000040575

5519. Ëktíkk yLku Ãkk÷LkÃkwh ðå[u fE xufheyku ykðu÷e Au ? – suMkkuhLke

5520. ðkrzÞk Ãku÷uMk fÞkt ykðu÷ Au ? – hksÃkeÃk¤k
5521. W¥khkÄo {nkuíMkð fÞkt ÞkuòÞ Au ? – {kuZuhk
5522. MðkMÚÞ BÞwrÍÞ{ fÞkt ykðu÷ Au ? – ðzkuËhk
5523. W¥kh økwshkíkLkk fÞk økk{Lkk [ÃÃkk ð¾ýkÞ Au ? – VwËuzk
5524. økwshkíkLkwt fÞwt MÚk¤ ÃkqðoLkwt çkkuMxLk íkhefu yku¤¾kÞ Au ? – y{ËkðkË
5525. økwshkík{kt fÞk rsÕ÷k{ktÚke VkÞh f÷u {¤e ykðu Au ? – MkwhuLÿLkøkh
5526. fE MktMÚkk îkhk økwshkíke ¼k»kkLkwt ‘frðíkk’ Mkk{rÞf çknkh Ãkkzðk{kt ykðu Au ? – {wtçkELke sL{¼qr{ MktMÚkk
5527. ‘fkÔÞ økkurc’ MktMÚkkLkk MÚkkÃkf «{w¾ fkuý níkk ? – frð MkwtËh{
5528. ‘MkkE÷LMk ÍkuLk’ rLkçktÄ MktøkúnLkk ÷u¾f fkuý níkk ? – økwýðtík þkn
5529. WËÞLk yLku yrLkfuík fE Lkð÷fÚkkLkk {wÏÞ Ãkkºkku Au ? – y{]íkk
5530. ‘ðMkwÄk’ fkÔÞMktøkúnLkk frð fkuý Au ? – MkwtËh{
5531. ‘çk]ník®Ãkøk¤’ Lkk h[rÞíkk fkuý Au ? – hk. rð. ÃkkXf
5532. ‘sw{ku r¼Míke’ Lkðr÷fkLkk ÷u¾f fkuý Au ? – Äq{fuíkw
5533. ‘rËÔÞ[ûkw’ Lkð÷fÚkkLkk ÷u¾f fkuý Au ? – yYý
5534. økktÄeLke ykí{fÚkk MkíÞLkk «Þkuøkku Mkki«Úk{ õÞkhu «fkrþík ÚkE níke ? – E. Mk. 1926{kt
5535. hksfkux rsÕ÷k{ktÚke fÞk MÚk¤uÚke ®MkÄw¾eýLke MktMf]ríkLkk yðþu»kku {¤e ykÔÞk Au ? – hkusze
5536. økwshkík{kt {iºkf ðtþLke MÚkkÃkLkk fkuýu yLku fÞkhu fhe níke ? - ¼èkfo E. Mk. 470{kt
5537. ð÷¼e MkkÚku fÞk MktMf]ík frðLkwt Lkk{ òuzkÞu÷wt Au ? – frð ¼èe
5538. økËh ÃkkxeoLkk «Úk{ «{w¾ fkuý níkk ? – MkkunLk®Mk½ ¼kfLkk
5539. fýoMkkøkh Mkhkuðh fkuýu çktÄkÔÞwt níkwt ? – fýoËuð Mkku÷tfeyu
5540. rMkÿhks sÞ®Mkn fkuLku nhkðeLku yðtríkLkkÚkLkwt rçkÁË {u¤ÔÞwt níkwt ? – {k¤ðkLkk hkò Þþkuð{koLku
5541. fÞk Mkku÷tfeðtþLkk hkòyu hkßÞ{kt Sð®nMkkLke {LkkE Vh{kðe níke ? – fw{khÃkk¤ Mkku÷tfe
5542. fýoËuð ðk½u÷kLkk fÞk {ºkeyu y÷kWËeLk ¾e÷SLku økwshkík Ãkh yk¢{ý fhðk fnuý {kufÕÞwt ? - {k½ð {tºke
5543. fÞwt hkßÞ LkËeykuLkwt rÃkÞh økýkÞ Au ? – {æÞ«Ëuþ
5544. Mke. xe. Mke. [kLkwt nhkS fuLÿ fÞkt ykðu÷wt Au ? – økwðknkxe
5545. ÃkýS fE LkËe rfLkkhu ðMku÷wt Au ? – {ktzðe
5546. MkwhsfwtzLkku rðï«rMkØ rþÕÃk{u¤ku fÞk {rnLkk{kt ¼hkÞ Au ? – Vuçkúwykhe
5547. fuLÿeÞ ¼UMk yLkwMktÄkLk MktMÚkkLk fÞkt ykðu÷ Au ? – fhLkk÷
5548 fÞk hkßÞLke hksÄkLkeLkwt þnuh íku hkßÞ{kt ykðu÷ LkÚke ? – nrhÞkýk
5549. Mkhsíkk÷ Mkhkuðh fÞk hkßÞ{kt ykðu÷wt Au ? – rn{k[÷ «Ëuþ
5550. y{hLkkÚk Þkºkk õÞktÚke þY ÚkkÞ A ? – Ãknu÷økk{
5551. MkqÞofwtz yLku Lkh®MknLkku {u¤ku Íkh¾tzLkk fÞk þnuh{kt ¼hkÞ Au ? – nòheçkkøk
5552. økuhMkÃÃkkLkku ÄkuÄ fýkoxfLkk fÞk rsÕ÷k{kt ykðu÷ku Au ? – rþ{kuøkk
5553. Ëuþ{kt LkkLke E÷kÞ[eLkwt MkkiÚke ðÄw WíÃkkËLk fÞk hkßÞ{kt ÚkkÞ Au ? – fuh÷
5554. Mkkt[e fE LkËe rfLkkhu ykðu÷wt Au ? – çkuíkðk

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 162

 www.anamikaacademy.org 8000040575

5555. {æÞ«ËuþLkk fÞk rsÕ÷k{kt MkVuË ðk½ òuðk {¤u Au ? – heðk

5556. ykøkk¾kLk {nu÷ fÞkt ykðu÷ Au ? – Ãkqýu
5557. fÞwt MÚkkLk ÃkqðoLkwt {kL[uMxh økýkÞ Au ? – ykuMkkfk
5558. fkçkq{kt ntøkk{e Mðíktºk ¼khíkeÞ MkhfkhLke h[Lkk fkuýu fhe níke ? – {nuLÿ «íkkÃk
5559. rðïLkwt MkkiÚke {kuxwt hkßÄkLke Lk nkuÞ íkuðwt þnuh fÞwt Au ? – þkt½kE
5560. Zkfk fE LkËe rfLkkhu ykðu÷wt Au ? – ÃkÈk
5561. y÷k n{úk xkðh fÞk ykðu÷ Au ? – fwðiík
5562. yurþÞk ¾tzLkk fÞk Ëuþ{kt rð»kwðð]¥keÞ «fkhLkk øke[ støk÷ku ykðu÷kt Au ? – {÷urþÞk yLku ELzkuLkurþÞk
5563. yktíkhk»xÙeÞ rËLkktíkh hu¾k fÞkhÚke rLkÄkorhík fhðk{kt ykðe Au ? – E. Mk. 1884 Úke
5564. [LÿLkku ÔÞkMk fux÷ku Au ? - 3476 rf. {e.
5565. W¥kh økku¤kÄo{kt fÞku rËðMk MkkiÚke LkkLkku nkuÞ Au ? - 22 rzMkuBçkh
5566. Ãk]Úðe yuf f÷kf{kt fux÷k hu¾ktþ Vhu Au ? - 15
5567. Äð÷røkrh rþ¾h fÞk Ëuþ{kt ykðu÷ Au ? – LkuÃkk¤
5568. rðïLkku MkkiÚke ðÄw þw»f «Ëuþ fÞku Au ? – r[÷eLkwt yxkfk{kLkwt hý
5569. «rík[¢ðkík{kt nðkLkwt Wå[ Ëçkký fÞk nkuÞ Au ? – fuLÿ{kt
5570. íkkf÷k {kfkLk hý fÞk Ëuþ{kt ykðu÷wt Au ? – [eLk{kt
5571. fuLÿþkrMkík «Ëuþ [tËeøkZ «þkMkf íkhefuLkku nkuÆku fkuý Mkt¼k¤u Au ? – ÃktòçkLkk hkßÞÃkk÷
5572. fÞku Mk{wÿeÞ s¤«ðkn ÞwhkuÃkLkku økh{ Äkçk¤k íkhefu yku¤¾kÞ Au ? – økÕV MxÙe{ s¤«ðkn
5573. hk»xÙeÞ fxkufxe {kxuLke ònuhkík{kt MktMkËLke {tsqhe fux÷k Mk{Þ{kt ÷uðkLke nkuÞ Au ? – yuf {rnLkku
5574. çktÄkhýLke fE f÷{{kt yMÃk]~ÞíkkLku hË fhðk{kt ykðe A ? – f÷{-17
5575. ¼khíkeÞ çktÄkhýLkk fÞk ¼køkLku ¼khíkíkwt {uøLkkfkxkt fnuðk{kt ykðu Au - ºkeòu ({kir÷f yrÄfkhku)
5576. hk»xÙeÞ {kLkðkrÄfkh fkÞofkhe yæÞûk fkuý nkuÞ Au ? – Mkwr«{ fkuxoLkk Mkuðk rLkð]¥k {wÏÞ sÂMxMk
5577. WÃkhk»xÙÃkrík [qtxýe{kt hkßÞMk¼k{kt rLkÞwfík ÚkÞu÷ MkÇÞku {íkËkLk fhe þfu ¾hk ? – nk
5578. {kWLx çkuxLk ÞkusLkkLke ònuhkík õÞkhu fhðk{kt ykðe níke ? - 3 sqLk, 1947
5579. fE hex ÔÞÂõík MðíktºkíkkLke hûkf økýkÞ Au ? – nurçkÞMk fkuÃkMko
5580. [hfLkwt Lkk{ fÞk ûkuºku òýeíkwt Au ? – r[rfíMkk
5581. ELËw÷k÷ Þkr¿kfLku [ktËeLke {Mkk÷ fkuýu ¼ux ykÃke níke ? - «ðeý [k÷enShu
5582. ‘{nkøkwshkík yktËku÷Lk-ûkehLkeh’ ÃkwMíkfLkk ÷u¾f fkuý Au ? – Eïh Ãkux÷efh
5583. ykí{eÞ Mk¼kLke MÚkkÃkLkk fkuýu fhe níke ? – hkò hk{{kunLk hkÞ
5584. ‘Education can wait but swaraj cannot’ Lkku Lkkhku fkuýu ykÃÞku níkku ? – r[¥khtsLk-ËkMk
5585. 1857Lkk Mktøkúk{{kt y÷knkçkkËLkwt Lkuík]íð fkuýu fÞwO níkwt ? – r÷Þkfík y÷e
5586. [tËðhLkwt ÞwØ fkuLke ðå[u ÷zkÞwt níkwt ? – {n{Ë ½kuhe yLku sÞ[tË
5587. fE Lkð÷fÚkk{kt MktLÞkMke rðÿkunLkku WÕ÷u¾ {¤u Au ? – ykLktË{X
5588. ‘ZkE rËLk fk ÍkUÃkzk’Lkwt rLk{koý fkuýu fhkÔÞwt ? – fwíkwçkwÆeLk yiçkf
5589. r{LkuLËh yLku LkkøkMkuLkLkku MktðkË fÞk økútÚk{kt Au ? – r{®÷ËÃkLnku
5590. {Þqh ®MknkMkLkLkwt rLk{koý fkuýu fhkÔÞwt níkwt ? – þknsnkt

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 163

 www.anamikaacademy.org 8000040575

5591. ÉøðuËfkr÷Lk ðLkMÃkrík Ëuðíkk fkuý níkk ? – Mkku{

5592. yuf íkku÷ku = fux÷k økúk{ ? – 11.66 økúk.
5593. [tÿLkk «fkþLku Ãk]Úðe Ãkh ykðíkkt fux÷ku Mk{Þ ÷køku Au ? – 1.28 MkufLz
5594. ykíkþçkkSLkku ÷e÷ku htøk þkLkk ÷eÄu nkuÞ Au ? – çkurhÞ{
5595. [tÿ Ãkh ÃknkU[LkkÁt «Úk{ ytíkrhûkÞkLk fÞwt níkwt ? – ÕÞwrLkf ii
5596. «kuxeLkLkwt Mkt&÷u»ký fÞkt ÚkkÞ Au ? – hkEçkkuÍku{
5597. {Lkw»ÞLkk þheh{kt ÷k÷ hõíkfýkuLkwt rLk{koý fÞkt ÚkkÞ Au ? – yÂMík{ßsk{kt
5598. ÓËÞLkk ÄçkfkhkLku rLkÞtrºkík fhLkkh nku{kuoLk fÞku Au ? – ÚkkÞhkurfMkLk
5599. yíkw÷Lkwt htøk yLku ËðkLkwt fkh¾kLkwt fE LkËe rfLkkhu ykðu÷ Au ? – Ãkkh
5600. Mku÷kuh ðkð fÞkt ykðu÷e Au ? - ¼ÿuïh, fåA
5601. 2011Lke ðMkrík økýíkhe «{kýu økwshkíkLke økúkr{ý ðMíke fux÷k xfk Au ? – 57.42
5602. ‘zLke ÃkkuELx’ Lkk{Lkwt ËrhÞkE SðMk]rü MÚk¤ fÞk ykðu÷ Au ? – îkhfk ÃkkMku çkux îkhfk
5603. fÞwt MÚk¤ ÃkûkerðËku {kxu yÇÞkMkLke yktøkýðkze økýkÞ Au ? – Lk¤Mkhkuðh
5604. fÞk MÚk¤u íkktçkk-rÃk¥k¤Lkk ðkMkýku çkLkkððkLkku Wãkuøk rðfMÞku Au ? – rðMkLkøkh
5605. ‘økwshkíkLkku LkkÚk’ Lkð÷fÚkkLkku «MíkkðLkk fkuýu ÷¾e níke ? – Lkh®Mknhkð rËðuxeÞk
5606. økktÄeSLke níÞk MktçktÄeík fkÔÞ ÁrÄhu htøkkÞku nrhLkku ntMk÷ku Lkk frð fkuý Au ? – çkk÷w{wfwtË Ëðu
5607. økLke Ënªðk÷kLke frðíkk ‘fkuý ËhËLkk xnwfkyku’ økýkðu Au ? – ßÞtík ÃkkXf
5608. fÞk frðLkwt Lkk{ {ehk fkÔÞ MkkÚku Mktf¤kÞu÷wt Au ? – h{uþ Ãkkhu¾
5609. ‘rnx÷hLku nwt rĬkhe þõíkku LkÚke yLku økktÄeLku nwt Mðefkhe þfíkku LkÚke’ – Lkk frð fkuý ? - ÷k¼þtfh Xkfh
5610. ‘yMkqÞo÷kuf’ Lkk ÷u¾f fkuý Au ? - ¼økðíkefw{kh þ{ko
5611. ‘SðLk htøk’ fkuLke ykí{fÚkk Au ? – Äq{fuíkw
5612. ‘ðMktíkkuíMkð’ fkÔÞLkk frð fkuý Au ? – LnkLkk÷k÷
5613. ‘sxkÞw’ fkÔÞLkk frð fkuý Au ? – rMkíkktþwt Þþïtÿ
5614. ‘n{ehS økkurn÷’ ¾tzfkÔÞLkk frð fkuý Au ? – f÷kÃke
5615. ‘ËÞkhk{Lkku yûkhËun’ fkuLke h[Lkk Au ? – økkuðÄoLkhk{ rºkÃkkXe
5616. ‘¼øLkÃkkËwfk’ Lkk ÷u¾f fkuý Au ? – f. {k. {wLkþe
5617. {nkøkwshkík yktËku÷Lk ð¾íku çkLku÷ ÃktÂõík ‘yks ykt¾ {U ykMkw ÷ufh çkiXk nu økwshkík’ Lkk frð fkuý Au ? – frð
«rËÃkS
5618. ¾k÷Mkk ÃktÚkLke MÚkkÃkLkk fkuýu fhe níke ? – økwÁ økku®ðË®Mknu
5619. ðk½k çkkuzoh fÞk hkßÞ{kt ykðu÷e Au ? – Ãktòçk
5620. ÃkkýeÃkík fE LkËe rfLkkhu ykðu÷wt Au ? – Þ{wLkk
5621. {iºkf ÞwøkLkku ytík õÞkhu ykÔÞku ? – E. Mk. 788
5622. ÷kxLkk hk»xÙfqxkuyu íku{Lke hksÄkLke fÞkt MÚkkÃke níke ? – ¾uxf (¾uzk)
5623. fÞk frðyu rËÕne {kxu rðïLkk Ëun{kt ðMku÷ ykí{k þçËku ðkÃkÞko Au ? – r{hÍk økk÷eçk
5624. {w½÷fk¤Lke hkßÞ¼k»kk fE níke ? – VkhMke
5625. rþðkSLkku hkßÞkr¼»kuf fÞk ÚkÞku níkku ? – hkÞøkZ

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 164

 www.anamikaacademy.org 8000040575

5626. ¼khíkLkk çktÄkhýLke ykX{e Mkqr[{kt þkLke rðøkík Au ? – çktÄkhý {kLÞ ¼k»kkyku
5627. huøÞw÷uxªøk yuõx õÞkhu ÃkMkkh fhðk{kt ykÔÞku ? - 1773
5628. þwt hk»xÙÃkrík MktÞwõík yrÄðuþLkLke yæÞûkíkk fhe þfu Au ? – Lkk.
5629. hk»xÙÃkríkLke W{uËðkheLke {kxu {n¥k{ ðÞ{ÞkoËk fux÷k ð»koLke nkuÞ Au ? – fkuE {ÞkoËk LkÚke
5630. [qtxýe fr{þLkhLkku fkÞofk¤ fux÷k ð»koLkku nkuÞ Au ? - 6 ð»ko
5631. çktÄkhýLke f÷{ 360{kt þkLke òuøkðkE Au ? – LkktýkfeÞ fxkufxe
5632. yktíkhhkßÞ Ãkrh»kËLke òuøkðkE fE f÷{{kt fhðk{kt ykðu Au ? - 263
5633. ûkuºkeÞ Ãkrh»kËLkk yæÞûkMÚkkLku fkuý nkuÞ Au ? – fuLÿLkk øk]n{tºke
5634. fuLÿ MkhfkhLku fkLkqLke rð»kÞ{kt fkuý Mk÷kn ykÃku Au ? – yuxLkeo sLkh÷
5635. {uz{ r¼¾kES fk{kyu ¼khíkLkku hk»xÙæðs Mkki«Úk{ fE søÞkyu VhfkÔÞku níkku ? – Mxwyxo økkzo
5636. yV½krLkMíkkLkLkk fÞk hkòyu ¼khíkeÞ ¢ktríkfkheykuLku MknkÞ Ãkqhe Ãkkze níke ? – hkò {nuLÿ«íkkÃk
5637. fkfkuhe xÙuLk fktz fÞkhu ÚkÞku níkku ? - 9 ykuøkMx, E. Mk. 1925
5638. ykÍkË ®nË VkusLkk «Úk{ {rn÷k fuÃxLk fkuý níkk ? - ÷û{e Mknuøk÷
5639. ‘n{Lku ÷÷fkhk ni, Ëqh nxku, rnLËwMíkkLk n{khk ni’ Lkk frð fkuý Au ? – frð «rËÃkS
5640. òurs÷k ½kx fÞk çku MÚk¤kuLku òuzu Au ? - ©eLkøkh yLku ÷un
5641. y÷fLktËk Lku ¼økehÚke LkËe fÞk MÚk¤u {¤u Au ? – Ëuð«Þkøk
5642. r[÷fk Mkhkuðh WzeþkLkk fÞk rsÕ÷k{kt ykðu÷wt Au ? – Ãkqhe
5643. [qr÷Þk ÄkuÄ fE LkËe Ãkh ykðu÷ku Au ? – [tçk÷
5644. ËqÄ WíÃkkËLk ytøkuLke ‘Ãkku÷MkLk’ MktMÚkk fÞkt ykðu÷e Au ? – ykýtË
5645. rfþLkøktøkk LkËe fÞk hkßÞ{kt ðnu Au ? – sB{w fk~{eh
5646. zkÕ{k ðLk y¼ÞkhÛÞ fÞk hkßÞ{kt ykÔÞwt ? – Íkh¾tz
5647. fÞk hksÞkuLkk «Ëuþku ÷ELku Íkh¾tz hkßÞ çkLkkððk{kt ykÔÞwt ? – {æÞ«Ëuþ, W¥kh«Ëuþ, rçknkh
5648. ðkMfku-ze-økk{k çktËh fÞk hkßÞ{kt ykðu÷wt Au ? – økkuðk
5649. rËÕneLke ºkýu çkksw fÞk hkßÞLke MkhnËku ykðu÷e Au ? – nrhÞkýk
5650. W¥kh«ËuþLkwt fÞwt þnuh fkíkhLkøkh íkhefu yku¤¾kÞ Au ? – {uhX
5651. rðïLkku yuf{kºk íkhíkku hk»xÙeÞ WãkLk fuEçkq÷ ÷k{òyku fÞkt ykðu÷ Au ? - ÷kufxf Mkhkuðh, EBVk÷
5652. ðu®÷øxLk xkÃkw fÞk Mkhkuðh{kt ykðu÷ Au ? – çkuBçkLkkË
5653. Ãkqðo-Ãkrù{ fkurhzkuh fÞk çku MÚk¤kuLku òuzu Au ? – økwshkíkLkk ÃkkuhçktËh yLku ykMkk{Lkk rMkÕ[h
5654. fÞku Ëuþ søkíkLke rþfkhe ¼qr{ økýkÞ Au ? – fuLÞk
5655. rðïLke MkkiÚke LkkLke LkËe fE Au ? – ze LkËe, ÞwyuMkyu
5656. fkUøkku «òMk¥kkf økýhkßÞLke hkßÄkLke fE Au ? – rfLMkkþk
5657. økúeMkLkwt [÷ýe Lkkýwt fÞwt Au ? – Þwhku
5658. çkkÕ¾Mk Mkhkuðh fÞk Ëuþ{kt ykðu÷ Au ? – fÍkrfMíkkLk
5659. rfr÷{kLòhku Ãkðoík rþ¾h fÞk Ëuþ{kt ykðu÷ Au ?- xkLÍkrLkÞk
5660. yuLxðÃko þnuh fÞk Wãkuøk {kxu òýeíkwt Au ? – nehkWãkuøk
5661. {kuLxurðzeÞku çktËh fÞk Ëuþ{kt ykðu÷wt Au ? – WÁøðu

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 165

 www.anamikaacademy.org 8000040575

5662. fE LkËe Exk÷eLke øktøkk økýkÞ Au ? – Ãkku

5663. s{oLkeLkwt nuBçkøko þnuh fE LkËe rfLkkhu ykðu÷wt Au ? – yuÕçku
5664. fÞwt þnuh MkËkçknkh íkhefu yku¤¾kÞ Au ? – fðexku (Efðkzkuh)
5665. MÚkkÃkíÞf÷kLkku fÞku Wíf]ü Lk{qLkku Mktøk{h{hLkk ftzkhu÷k fkÔÞku íkhefu yku¤¾kÞ Au ? – Ëu÷ðkzkLkk Ëuhk
5666. {kuZuhkLkk MkqÞo{tz¤Lke MÚkkÃkLkk þi÷e fE Au ? – EhkLke
5667. ¼híkLkkxâ{Lkwt WËøk{MÚkkLk íkkr{÷LkkzwLkku fÞku rsÕ÷ku økýkÞ ? – íkktòuh
5668. ‘Mktøkeík híLkfkh’Lkk ÷u¾f fkuý Au ? – MkkhtøkËuð
5669. Lk]íÞLkk yrÄckíkk Ëuð fkuý økýkÞ A ? – Lkxhks
5670. ystíkkLke økwVkyku fE LkËe rfLkkhu ykðu÷e Au ? – ðk½uhk
5671. þf MktðíkLkku ytrík{ {rnLkku fÞku Au ?- Vkøký
5672. fÞwt ÃkwMíkf ¼khíkLkku «Úk{ yiríknkrMkf økútÚk økýkÞ Au ? – hksíkhtrøkýe
5673. ‘©{uð ßÞíku’ Lkku Lkkhku fkuýu ykÃÞku níkku ? – EÂLËhk økktÄe
5674. G. N. F. C.Lkwt ¾kíkhLkwt fkh¾kLkwt fÞkt ykðu÷wt Au ? – ¼Y[
5675. økwshkíkLkk fÞk rsÕ÷k{kt ½kuhz Ãkûke òuðk {¤u Au ? – fåA
5676. fÞwt MÚkkÃkíÞ y{ËkðkËLkwt híLk økýkÞ Au ? – hkýe rMk«eLke {ÂMsË
5677. fÞwt þnuh ‘økËkÄh Ãkeh’ íkhefu Ãký yku¤¾kÞ Au ? – þk{¤kS
5678. økwshkík{kt Mkki«Úk{ ¾ktzLkwt fkh¾kLkwt fÞk MÚkkÃkðk{kt ykÔÞwt ? – çkkhzku÷e
5679. økwshkík{kt MkkiÚke ðÄw yuÂLsLkku fÞk rsÕ÷k{kt íkiÞkh ÚkkÞ Au ? – hksfkux
5680. {kík]©Øk MkkÚku økwshkíkLke fE LkËe òuzkÞu÷e Au ?– MkhMðíke
5681. ffoð]¥k økwshkíkLkk fÞk zwtøkh ÃkhÚke ÃkMkkh ÚkkÞ Au ? – ÄeýkuÄh
5682. økwshkíkLke yktíkhk»xÙeÞ Mke{k fux÷k rf÷ku{exh ÷tçkkE Ähkðu Au ? – 512 rf. {e.
5683. fåALkku hýrðMíkkh fux÷k [ku. rf. {e. {kt ÃkÚkhkÞu÷ Au ? – 27200 [ku. rf. {e.
5684. økwshkíke ¼k»kkLkwt MkkiÚke {kuxwt ÃkwMíkf fÞwt Au ? – ¼økðË økku{tz¤
5685. ‘[ktËk{k{k’ WÃkLkk{ fÞk MkkrníÞfkhLkwt Au ? – [tÿðËLk {nuíkk
5686. ‘ßÞkt MkwÄe økwshkíke ¼k»kkLku økkihð Lkne {¤u íÞkt MkwÄe Ãkk½ze Lkne ÃknuÁt’yuðe «rík¿kk fkuýu ÷eÄe níke ?–
«u{kLktË
5687. ‘ÿkiÃkËe ËþoLk’ LkkxfLkk h[rÞíkk fkuý Au ? – Lk{oË
5688. økkuðÄoLkhk{ rºkÃkkXe hr[ík MLkun{wÿk Lkwt MkkrnÂíÞf MðYÃk fÞwt Au ? – fÁý «þÂMík
5689. ‘fkfkLke þþe’ LkkxfLkk ÷u¾f fkuý Au ? – f. {k. {wLkþe
5690. W{kþtfh òuþe hr[ík ‘©kðýe {u¤ku’Lkwt MkkrnÂíÞf MðYÃk fÞwt Au ? – xqtfe ðkíkko
5691. yku ðktMk÷ze ðuhý ÚkE ÷køke hu ‘ðúsLke Lkkh’Lku fkuLke ÃktÂõík Au ? ËÞkhk{
5692. {]øks¤ Ëu¾kðkLkwt þwt fkhý Au ? - «fkþLkwt Ãkqýo yktíkrhf ÃkhkðíkoLk
5693. þkLkk ÷eÄu çkhV Ãkh [k÷ðwt y½Át Ãkzu Au ? - ½»koýLkku y¼kð
5694. fÞkt MÚk¤u ðMíkwLkwt ðsLk yrÄfík{ nkuÞ Au ? – Ãk]ÚðeLkk Äúwð «Ëuþku{kt
5695. 21 sw÷kE 1969Lke fE ½xLkkLku çkúñktzLkku [{ífkh fnuðkÞ Au ? – yuÃkku÷ku-11Lkwt [tÿ Ãkh Wíkhký
5696. xkExLk fÞk økúnLkku MkkiÚke {kuxku WÃkøkún Au ? – þrLk

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 166

 www.anamikaacademy.org 8000040575

5697. ytíkrhûk{kt {kuf÷ðk{kt ykðu÷ «Úk{ ytíkrhûkÞkLk fÞwt Au ? – MÃkwxrLkf

5698. {eýçk¥ke{kt fE QòoLkwt YÃkktíkh ÚkkÞ Au ? – hkMkkÞrýf QòoLkwt «fkþ Qòo{kt
5699. Mkki«Úk{ {hýku¥kh ¼khíkhíLk yuðkuzo fkuLku yÃkkÞku ? - ÷k÷çknkËwh þk†e
5700. rðï fkuBÃÞwxh Mkkûkhíkk rËðMk fÞkhu Wsððk{kt ykðu Au ? - 2 rzMkuBçkh
5701. fk[k V¤kuLku Ãkfððk fÞk ðkÞwLkku WÃkÞkuøk ÚkkÞ Au ? – ErÚk÷eLk
5702. MkkuLkkLkwt hkMkkÞrýf Mkqºk fÞwt Au ? – Au
5703. ÷tzLk ykur÷ÂBÃkfMk 2012{kt fE çku h{íkkuLku MÃkÄko{ktÚke Ëqh fhkE ? – MkkuVxçkku÷ yLku çkuÍçkku÷
5704. nwf þçË fE h{ík MkkÚku Mktf¤kÞu÷ Au ? – r¢fux
5705. {uhkÚkkuLk ËkuzLke fux÷e ÷tçkkE nkuÞ Au ? – 42.195 rf. {e.
5706. ykLktË Ãkðkh fE h{ík MkkÚku Mktf¤kÞu÷ Au ? – çkuzr{LxLk
5707. Ãkku÷kuLkku W˼ð fÞk hkßÞ{kt ÚkÞu÷ku {LkkÞ Au ? – {rýÃkwh
5708. MkkuÕx ÷uf MxurzÞ{ (fku÷fíkk) fE h{ík {kxuLkwt Au ? – Vqxçkku÷
5709. r¢fux ðÕzofÃk-2019 fÞkt Ëuþ{kt ÞkuòLkkh Au ? – Eø÷uLz
5710. íkkrLkÞk Mk[Ëuð fE h{ík MkkÚku Mktf¤kÞu÷ Au ? – þíkhts
5711. [eLkLke hk»xÙeÞ h{ík fE Au ? – xuçk÷xurLkMk
5712. çkku®õMkøk {kxuLkwt {uËkLk fÞk Lkk{u yku¤¾kÞ Au ? – hªøk
5713. yswoLk ÃkwhMfkh rðsuíkk «Úk{ {rn÷k ¾u÷kze fkuý Au ?- MxuVe rzMkqÍk
5714. fÞk ¼khíkeÞ îeÃk Ãkh Mk¢eÞ sðk¤k{w¾e ykðu÷ Au ? – çkuhLk xkÃkw
5715. Ãkqðo yLku Ãkrù{ ½kx fÞk MÚk¤u {¤u Au ? – Lke÷økehe Ãkðoík{k¤k
5716. rþðMk{wÿ îeÃk fE LkËe Ãkh Au ? – fkðuhe
5717. Ëk{kuËh fE LkËeLke MknkÞf LkËe Au ? – nwøk÷e
5718. ®MkËheLkwt hkMkkÞrýf ¾kíkhLkwt fkh¾kLkwt fÞk hkßÞ{kt ykðu÷wt Au ? – Íkh¾tz
5719. Lke÷økehe Ãkðoík{k¤kLkwt Mkðkuoå[ rþ¾h fÞwt Au ? – ËkuËkçkux
5720. hks½kx çktÄ fE LkËe Ãkh Au ? – çkuíkðk
5721. Íkh¾tz ¼khíkwt fux÷k{wt hksÞ Au ? – 28{wt
5722. økkuh¾k rn÷ fkWLMk÷ Ãkrù{ çktøkk¤Lkk fÞk rsÕ÷k{kt fkÞohík Au ? – ËkŠs®÷øk
5723. ¼khík{kt «rík nufxh ½WLkwt MkkiÚke ðÄw WíÃkkËLk fÞk hkßÞ{kt ÚkkÞ Au ? – Ãktòçk
5724. fÞwt Mkhkuðh ¼khíkLkk çku hkßÞku{kt rðMíkhu÷wt Au ? - Ãkwr÷fx
5725. fE LkËe ytøku yktÄú«Ëuþ, fýkoxf yLku {nkhk»xÙ ðå[u rððkË [k÷e hÌkku Au ? – f]»ýk
5726. {Þqhkûke Lknuh fÞk hkßÞ{kt ykðu÷e Au ? – Ãk. çktøkk¤
5727. ¼khík Akuzku Lkku «Míkkð fkuýu ÷ÏÞku níkku ? – Ãktrzík sðknh÷k÷ LknuÁ
5728. MkhkursLke LkkÞzw yLku yuLke çkMkuLx WÃkhktík fE {rn÷kyu hk»xÙeÞ fkUøkúuMkLkwt yæÞûkÃkË þku¼kÔÞwt níkwt ?- Lkr÷Lke
MkuLk økwók
5729. ËuþLke ykÍkËe {kxu VktMkeLke Mkò Ãkk{Lkkh «Úk{ {wÂM÷{ MðkíktºkÞMkuLkkLke fkuý níkk ? – yþVkfWÕ÷k
5730. ði»ýð Mkt«ËkÞLke MÚkkÃkLkk fkuýu fhe níke ? – ðÕ÷¼k[kÞo
5731. s÷eÞkðk÷k çkkøk{kt yufXk ÚkuÞ÷k ÷kufku þuLkku rðhkuÄ fhe hÌkk níkk ? – MkíÞÃkk÷ yLku MkiVwËeLk rf[÷qLke

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 167

 www.anamikaacademy.org 8000040575

½hÃkfz
5732. {wtçkE{kt LkkifkˤLkk MkirLkfkuLkku rðÿkun õÞkhu ÚkÞku níkku ? - 18 Vuçkúwykhe, 1946
5733. ¼khík{kt EMx EÂLzÞk ftÃkLkeLkwt þkMkLk õÞkhu Mk{kó ÚkÞwt ? – E. Mk. 1858
5734. MkkE{Lk fr{þLkLkku fÞku MkËMÞ ÃkkA¤Úke #ø÷uLzLke ðzk«ÄkLk çkLÞku ? – f÷e{uLx yux÷ª
5735. ykÞkusLkÃkt[Lkk «Úk{ WÃkkæÞûk fkuý níkk ? – økw÷Íkhe÷k÷ LktËk
5736. ¼khík{kt SzeÃke{kt MkkiÚke ðÄw ÞkuøkËkLk fÞk ûkuºkLkwt Au ? – rLkøk{ fh (fkuÃkkuohux xufMk)
5737. hkSð økktÄe økúk{eý rðãwíkefhý ÞkusLkk fÞkhu þY ÚkE ? – E. Mk. 2005
5738. ¼khík{kt rðËuþe {wÿk ÔÞðnkh fÞk yrÄrLkÞ{ nuX¤ ykðu Au ? – Vu{k
5739. Lkh®MkBnLk Mkr{rík þkLku ÷økíke níke ? – çku®Lføk MkwÄkhýk
5740. fk{Lkk çkË÷u yLkks ÞkusLkkLkku «kht¼ fE Ãkt[ð»keoÞ ÞkusLkk{kt fhðk{kt ykÔÞku níkku ? – 10{e Ãkt[ð»keoÞ
ÞkusLkk{kt
5741. ¼khík{kt Mkki«Úk{ Mkuðkfh fÞk ð»koÚke ÷køkw fhðk{kt ykÔÞku ? – 1994-95
5742. rfMkkLk ¢urzx fkzo ÞkusLkkLkku «kht¼ õÞkhu ÚkÞku ? – E. Mk. 1998
5743. økkuÕzLk nUf þuf Mfe{ þkLke MkkÚku MktçktÄ Ähkðu Au ? – MðiÂåAf MkuðkrLkð]r¥k
5744. ¼khíkLkwt rðËuþe {wÿk¼tzku¤ fkuý hk¾u Au ? – rhÍðo çkUf ykuV EÂLzÞk
5745. y{urhfkLkku Mðíktºkíkk rËðMk õÞkhu {Lkkððk{kt ykðu Au ? - 4 sw÷kE
5746. «Úk{ ¾r÷VkLkwt Lkk{ þwt níkwt ? – yçkwçkfh
5747. çkeò rðïÞwØLkwt íkkífkr÷f fkhý þwt níkwt – s{oLkeLkwt Ãkku÷uLz Ãkh yk¢{ý
5748. ‘nwt Ãkkuíku s hkßÞ Awt’fkuLkwt rðÄkLk Au ? - £kLMkLkk ÷wE-14{ktLkwt
5749. [eLkLke hk»xÙeÞ Ãkkxeo fwykur{íkktøkLke MÚkkÃkLkk fkuýu fhe níke ? – zkì. rðLkkÞf MkuLk (1912)
5750. Ersóu MkwyuÍ LknuhLkwt hk»xÙeÞfhý fÞkhu fÞwO ? – E. Mk. 1956
5751. {kxeoLk ÕÞwÚkhLkk Mk{Úkofku fÞk Lkk{u yku¤¾kÞk ? – «kuxuMxLxMk
5752. £kLMkLke ¢ktrík (1789) Ëhr{ÞkLk rðhkuÄeykuLku fÞk ÞtºkÚke {]íÞwtËtz yÃkkÞku níkku ? – røk÷kurxLk
5753. ÃkwLkòøkhýLke Mkki«Úk{ þYykík ÞwhkuÃkLkk fÞk Ëuþ{kt ÚkE ? – Exk÷e
5754. [hkuíkhLkwt {uËkLk fÞktÚke fÞkt MkwÄe ÷ktçkw Au? – Ãkux÷kËÚke LkrzÞkË
5755. fE LkËe ðzkuËhkLkk {uËkLkLke ÷k÷ yLku fk¤e {kxeLku y÷øk fhu Au ? – rðïkr{ºke
5756. Lk{oËk LkËeLke økwshkík{kt ÷tçkkE fux÷e Au ? - 160 rf. {e.
5757. ykihtøkk LkËe fÞktÚke Lkef¤u Au ? - ½h{ÃkwhLkk zwtøkh{ktÚke
5758. òMkkuhLkk zwtøkh çkeò fÞk Lkk{u yku¤¾kÞ Au ? – MkkíkÃkzku
5759. MkkçkhfktXk rsÕ÷k{kt fÞk økk{u økh{ ÃkkýeLkk Íhk Au ? – nhMkku÷
5760. {økËÕ÷k çktËh fE LkËeLkk {w¾ Ãkh ykðu÷wt Au ? – íkkÃke LkËe
5761. 2011Lke ðMkrík økýíkhe «{kýu økwshkík{kt fÞk rsÕ÷k{kt ÃkwÁ»kkuLke MktÏÞk MkkiÚke ðÄw Au ? – Mkwhík
5762. 2011Lke ðMkrík økýíkhe «{kýu MkkiÚke ykuAwt økúk{eý ®÷øk «{kýu Ähkðíkku rsÕ÷ku fÞku Au ? – økktÄeLkøkh
5763. ‘çkkÃkkLke ÃkeÃkh’ «f]rík fkÔÞLkk frð fkuý Au ? – Ë÷Ãkíkhk{
5764. sÞËuðLke ‘økeík økku®ðË’ Lkku økwshkíke{kt yLkwðkË fkuýu fÞkuo Au ? – fuþð n»koË Äúwð
5765. ‘ËuðÞkLke’ fkÔÞLkk frð fkuý Au ? – frð fkLík

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 168

 www.anamikaacademy.org 8000040575

5766. ‘rðïøkeíkk’ LkkxfLkk Mksof fkuý Au ? – LnkLkk÷k÷

5767. økwshkíke MkkrníÞ{kt «ríkfkÔÞku þY fhðkLkku Þþ fkuLku Vk¤u òÞ Au ? – frð ¾çkhËkh
5768. ‘SðLkLkku ykLktË’ ÃkwMíkfLkk ÷u¾f fkuý Au ? – fkfkMkknuçk fk÷u÷fh
5769. ‘Mk{q¤e ¢ktrík’Lkk ÷u¾f fkuý Au ? – rfþkuhe÷k÷ {þYðk¤k
5770. r[Lkwt {kuËeLkwt WÃkLkk{ þwt Au ? – EþkoË
5771. rnLËe MkkrníÞLkwt «Úk{ {nkfkÔÞ fkuLku økýðk{kt ykðu Au ? – Ãk]ÚðehkshkMkku
5772. E. Mk. 1819Lkk ¼qftÃkÚke ò{Lkøkh rsÕ÷kLkwt fÞwt MÚk¤ MktÃkqýo Lkkþ ÃkkBÞwt níkwt ? – òuzeÞk
5773. íkw÷MkeËkMkLkk økwÁLkwt Lkk{ þwt níkwt ? – çkkçkk Lkhnrh
5774. Mkku÷tfe hkò ¼e{Ëuð çkeòyu fÞk ð»kuo {nt{Ë ½kuheLku nhkðeLku çktËe çkLkkÔÞku níkku ? – E. Mk. 1178
5775. MktMf]ík {nkfkÔÞ hkðýðÄLkk h[rÞíkk frð ¼è MkkÚku «k[eLk økwshkíkLkwt fÞwt MÚk¤ Mktf¤kÞu÷wt Au ? – ð÷¼e
5776. {iºkf þkMkLkLkku fw¤Ä{o fÞku níkku ? – þiðÄ{o
5777. [eLke çkkiØ r¼ûkwf Ìkw-yuLk-íMktøku økwshkíkLke {w÷kfkík õÞkhu ÷eÄe níke ? – E. Mk. 640Lkk yhMkk{kt
5778. yýrn÷ðkz ÃkkxýLkk [kðzk ðtþLkku ytík fkuLkk îkhk ykÔÞku ? – {q¤hks Mkku÷tfe («Úk{)
5779. rMkØhks Mkku÷tfeyu {k¤ðkLkk fÞk hkòLku nhkðeLku fuË fÞkuo níkku ? – Þþkuð{ko
5780. {w½÷fk¤ Ëhr{ÞkLk økwshkíkLkk fÞk çktËhLkku rðfkMk [h{Mke{ktyu ÃknkUåÞku níkku ? – Mkwhík
5781. økwshkík{kt ÃkuþðkLkk þkMkLkLkku ytík õÞkhu ykÔÞku ? – E. Mk. 1818
5782. fåALkk VøÞwoMkLk BÞwrÍÞ{Lke MÚkkÃkLkk fkuýu fhe níke ? – hkð ¾UøkkhS
5783. ¼khík{kt yk¢{ý hk»xÙðkËLkk sLkfLkwt rçkÁË fkuLku ykÃkðk{kt ykÔÞwt Au ? – çkk÷øktøkkÄh rík÷f
5784. ¼khíkLke ¼qr{Lku {kík]¼qr{ çkLkkðeLku hk»xÙòøk]ríkLkwt fk{ fhLkkh ©e{íke yuLke çkuMkLxu nku{Y÷ r÷økLke MÚkkÃkLkk
õÞkh fhe níke ? - 1916
5785. hk»xÙeÞ rþûký rËðMk - 11 LkðuBçkh fkuLke ÞkË{kt WsðkÞ Au ? – yçkw÷ f÷k{ ykÍkË
5786. ÃkðLkkh yk©{ MkkÚku fkuLkwt Lkk{ Mktf¤kÞu÷wt Au ? – rðLkkuçkk ¼kðu
5787. MkrðLkÞ fkLkqLk ¼tøk yktËku÷Lk fÞk fhkhLku ÷eÄu çktÄ fhðk{kt ykÔÞwt ? – økktÄe-EhðeLk fhkh
5788. E. Mk. 1857Lkk Mktøkúk{{ku LkuíkkykuLku yuf fhðk ÃkºkÔÞðnkhLke fk{økehe fÞk Lkuíkkyu Mkt¼k¤e níke ? – {ki÷ðe
yn{Ëþkn
5789. MknkÞfkhe ÞkusLkkLkku y{÷ õÞkhÚke ÚkÞku ? – E. Mk. 1798
5790. ¼khíkeÞ hk»xÙeÞ fkUøkúuMkLke MÚkkÃkLkk Mk{Þu íku{kt fux÷k MkÇÞku níkk ? – 72
5791. xeÃkw Mkw÷íkkLkLkwt yðMkkLk õÞkhu ÚkÞwt ? – E. Mk. 1799
5792. «Úk{ ÔÞÂõíkøkík MkíÞkøkúne íkhefu fkuLke ÃkMktËøke ÚkE níke ? – ®ðLkkuçkk ¼kðu
5793. røkrh{ÚkfkuLke hkýe Ÿxe fE Ãkðoík ©uýe{kt ykðu Au ? – Lke÷økehe
5794. Mkñkÿe Ãkðoík{k¤k fÞk MkwÄe rðMíkhu÷e Au ? – MkwhíkÚke fLÞkfw{khe
5795. sþðtík Mkkøkh çktÄ fE LkËe Ãkh çkLkkððk{kt ykÔÞku Au ?– ÷qýe
5796. rðïLkku MkkiÚke {kuxku ykMkk{Lkku {ktsw÷e rîÃk ykMkk{Lkk fÞkt rsÕ÷k{kt ykðu÷ Au ? – rþðMkkøkh
5797. ¼khíkLkku MkkiÚke Ÿ[ku ÃkXkh fÞku Au ? – ÷Æk¾Lkku ÃkXkh
5798. fkuhku{tz÷ íkx fÞkt MkwÄe rðMíkhu÷ku Au ? – fLÞkfw{kheÚke f]»ýk LkËeLkk {w¾ rºkfkuý «Ëuþ MkwÄe
5799. ¼khíkLkk fÞk ûkuºk{kt ÷ku¾tz yLku fku÷MkkLkku MkkiÚke ðÄw ¼tzkh ykðu÷ Au ? – Akuxk LkkøkÃkwh ÃkXkh

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 169

 www.anamikaacademy.org 8000040575

5800. rMkíkkçk rËÞkhk {wfk{u fÞk hkMkkÞrýf ¾kíkhLkwt {kuxwt fkh¾kLkwt Au ? – yu{kurLkÞ{ MkÕVux
5801. ¼khíkLke MkkiÚke ÷ktçke MknkÞf LkËe fE Au ? – Þ{wLkk
5802. ykr£fkLkku rðõxkurhÞk ÄkuÄ fE LkËe Ãkh Au ? – ÍkBçkuÍe
5803. ¾içkh½kx fÞk Ëuþ{kt ykðu÷ Au ? – ÃkkrfMíkkLk
5804. Ërûký ykr£fk MkeÚk rfBçkh÷uLke ¾ký fE Äkíkw {kxu òýeíkwt Au ? – nehk
5805. ËwrLkÞkLkk MkkiÚke Ÿ[e Ãkðoík{k¤k fE Au ? – rn{k÷ÞLk
5806. hku{ þnuh fE LkËe rfLkkhu ykðu÷wt Au ? – xkEçkh
5807. ftçkkurzÞkLke hksÄkLke fE Au ? – Lkku{ ÃkULn
5808. fÞwt þnuh rðïLke hksîkhe hksÄkLke íkhefu yku¤¾kÞ Au ? – rsLkeðk
5809. yuLxkforxfk ¾tz{kt ykðu÷e rðïLke MkkiÚke {kuxe rn{LkËe fE ? - ÷uBçkxo
5810. fÞk ËuþLkwt «k[eLk Lkk{ MkwðýoîeÃk níkwt ? – òðk
5811. fÞwt hkßÞ ÞwyuMkyuLkwt ½ô hkßÞ íkhefu yku¤¾kÞ Au ? – fuLMkkMk
5812. LkkESrhÞkLkwt fÞwt þnuh økw÷k{kuLkwt çkòh hefu yku¤¾kÞ Au ? – fLkku
5813. fE Mkqr[Lkk rð»kÞku ytøku MktMkË yÚkðk rðÄkLkMk¼k fkÞËku çkLkkðe þfu Au ? – Mk{ðŠík Mkqr[
5814. økúk{Ãkt[kÞíkLkwt fkÞ{e øk]n fÞwt Au ? – økúk{Mk¼k
5815. hk»xÙÃkríkLku ðuíkLk¼ÚÚkwt þk{ktÚke yÃkkÞ Au ? – fuLÿLkk Mktr[ík rLkrÄ
5816. rçkLkLkkýkfeÞ rðÄuÞLkwt MktMkËLkk Ëhuf MkËLk{kt fux÷eðkh ðk[Lk ÚkkÞ Au ? - ºký
5817. ÷kufMk¼kLke yðrÄ Ãkqhe Úkðk íkuLkwt rðMksoLk fkuý fhe þfu ? – ðzk«ÄkLkLke Mk÷kn «{kýu hk»xÙÃkrík
5818. ¼khíkLkk «Úk{ rðËuþ{tºke fkuý níkk ? – Ãktrzík sðknh÷k÷ LknuÁ
5819. ¼khíkLkk «Úk{ {wÂM÷{ hk»xÙÃkrík fkuý níkwt ? – Íkrfh nwMkuLk
5820. ÷kufMk¼kLkk yæÞûkLku þÃkÚk fkuý ÷uðzkðu Au ? – þÃkÚk rðrÄ fhkíke LkÚke
5821. fÞk hkßÞLke Ãkt[kÞíkku{kt yuMkMke {kxu yLkk{ík çkuXfkuLke òuøkðkELke sYhe LkÚke ? – yYýk[÷«Ëuþ
5822. Lkkýkrçk÷Lke ÔÞkÏÞk fE f÷{{kt fhðk{kt ykðe Au ? – f÷{ 110
5823. ¼khík{kt Mk¥kík çkuu ð¾ík hk»xÙÃkrík çkLkðkLkwt økkihð fkuLku «kó ÚkÞwt Au ?- zku. hksuLÿ «MkkË
5824. ¼khíkeÞ EríknkMk{kt rîíkeÞ yþkuf íkhefu fkuý yku¤¾kÞ Au – frLk»f
5825. [eLke {wMkkVh ÌkwyuLk Mktøku fÞk ÃkÕ÷ð þkMkfLkk þkMkLkfk¤{kt fkt[eLke {w÷kfkík ÷eÄe níke ? – Lkh®Mkn ð{oLk
5826. òiLkÃkwh LkøkhLke MÚkkÃkLkk fkuýu fhe níke ? – VehkuÍþkn íkw½÷f
5827. økwshkíkLkwt fÞwt çktËh “çkkçkw÷-yu-{¬k” íkhefu yku¤¾kíkwt níkwt ? – Mkwhík
5828. ykøkúk þnuhLke MÚkkÃkLkk fkuýu fhe níke ? – rMkftËh ÷kuËe
5829. fÞwt ÞwØ rðsÞLkøkh Mkk{úkßÞLkk ÃkíkLkLkwt fkhý çkLÞwt ? – íkk÷efkuxLkwt ÞwØ (26 òLÞwykhe 1Ãk65)
5830. íkktçkkLkk Sík÷ Lkk{Lkk rMk¬k fkuýu çknkh ÃkkzÞk níkk ? – EÕíkwíkr{þ
5831. fkuE ðMíkwLkwt ðsLk fÞk MÚk¤u MkkiÚke ykuAwt nkuÞ Au ? – rð»kwðð]¥k Ãkh
5832. fÞk økúnku òurzÞk økúnku íkhefu yku¤¾kÞ Au ? – Ãk]Úðe yLku þw¢
5833. rðïLkwt «Úk{ Efku fkuBÃÞwxh fÞk Ëuþu çkLkkÔÞwt ? – ykÞh÷uUz
5834. ¼khíkLkwt MktÃkqýo E-Mkkûkh þnuh fÞwt Au ? – fkuÍefkuz
5835. rMkøkkhux {kxuLkk ÷kExh{kt fÞku ðkÞw ðÃkhkÞ Au ? – çÞwxuLk

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 170

 www.anamikaacademy.org 8000040575

5836. rðïfÃk r¢fux{kt «Úk{ nurxÙf ÷uLkkh ¼khíkeÞ ¾u÷kze fkuý Au ? – [uíkLk þ{ko
5837. EÂLzÞLk ykur÷ÂBÃkf yuMkkurMkyuþLkLke MÚkkÃkLkk õÞkhu fhðk{kt ykðe ? – E. Mk. 1927
5838. çkku®õMkøk ¾u÷kze {kEf xkEMkLk fÞk ËuþLkku Au ? – Þw. yuMk. yu.
5839. zku÷k çkuLkhS fE h{ík MkkÚku Mktf¤kÞu÷ Au ? – íkehtËkS
5840. fu. ze. ®Mkn çkkçkw MxurzÞ{ fÞk ykðu÷wt Au ? - ÷¾Lkki
5841. ÷uze híkLk xkxk xÙkurV fE h{ík{kt yÃkkÞ Au ? – nkìfe
5842. fÞku r¢fux xçkoLkuxh íkhefu yku¤¾kÞ Au ? – nh¼sLk ®Mkn
5843. Mkkihk»xÙLkwt fÞwt íkeÚkoMÚkkLk [tÿíkeÚko íkhefu yku¤¾kÞ Au ? – Mkku{LkkÚk
5844. ÃkkËr÷óÃkwh fÞk þnuhLkwt «k[eLk Lkk{ Au ? – Ãkk÷eíkkýk
5845. ÷~fhLke ºkýuÞ Ãkkt¾Lke íkk÷e{ þk¤kyku fÞk þnuh{kt ykðu÷e Au ? – ò{Lkøkh
5846. {rý{trËh fÞk ykðu÷wt Au ? – {kuhçke
5847. økwshkíkLkk ykrËðkMkeykuLkku MkkiÚke {kuxku {u¤ku fÞku Au. ? – fkhíkf {rnLkk{kt ¼hkíkku þk{¤kSLkku {u¤ku
5848. økwshkík{kt EMkçkøkw÷Lkk WíÃkkËLk {kxu fÞwt þnuh òýeíkwt Au ? – QtÍk
5849. økkuÃkk÷ zuhe fÞk þnuh{kt ykðu÷e Au ? – hksfkux
5850. nrhÞkýk{kt MkqÞoøkúný {u¤ku fÞkt ÞkuòÞ Au ?- fwYûkuºk
5851. {ktfkuze zu{ fÞk rsÕ÷k{kt ykðu÷ku Au ? – MkkçkhfktXk
5852. Ãkk÷eíkkýk Lkøkh fkuýu ðMkkÔÞwt Au ? – LkkøkkswoLk
5853. hk»xÙeÞ LÞkÞ yfkË{e fÞkt ykðu÷e Au ? - ¼kuÃkk÷
5854. rðrËþk fE LkËe rfLkkhu ykðu÷wt Au ? – çkuíkðk
5855. ðMkkuLkk fÞk hksðeyu økkËeíÞkøk fheLku Ëuþ¼ÂõíkLkwt W¥k{ WËknhý ÃkqÁt ÃkkzÞwt níkwt ? – Ëhçkkh økkuÃkk¤ËkMk
5856. Âõð÷kuLk çktËh fÞkt hkßÞ{kt ykðu÷wt Au ? – fuh÷
5857. ÃkkhMkeyku Mkki«Úk{ fÞkt WíkÞko níkk ? – Mktòý
5858. Ãkk÷½kx fkuLku òuzu Au ? – fkuEBçkíkwh yLku fku[eLk
5859. Ë{ýLke W¥khu fE LkËe ykðu÷e Au ?- fku÷f
5860. økwshkík{kt ðk½u÷k ðtþLke MÚkkÃkLkk fkuýu fhe níke ? – rðMk÷Ëuð ðk½u÷k
5861. Lkh®Mkn {nuíkkLkku sL{ fÞkt ÚkÞku níkku ? – ík¤kò
5862. økktÄeS-Ërûký ykr£fkÚke fÞk ð»kuo ¼khík Ãkhík ykÔÞk ? – E. Mk. 1915
5863. ¼híkuïhLkwt çkknwçkr÷ hkMkLke h[Lkk fkuýu fhe Au ? – þktr÷¼ÿMkwrh
5864. Vkøkw MkkrníÞLkku rðfÕÃk þku Au ? – Éíkw ðýoLk
5865. Lkh®Mkn yLku {ehkt {kxu ‘¾hk EÕ{e, ¾hk þqhk’ þçËku fkuýu ðkÃkÞko Au ? – frð f÷kÃke
5866. W»kknhýLkk h[rÞíkk fkuý Au ? – ðeh®Mkn
5867. økwshkíke ¼k»kkLku økqsoh ¼k»kk yuðe Mkt¿kkÚke yku¤¾kðLkkh {æÞfkr÷Lk frð fkuý níkk ? - ¼k÷ý
5868. ¼khíkLke yçkh¾Lke hkßÄkLke íkhefu fÞwt MÚk¤ yku¤¾kÞ Au ? – fkuzh{k
5869. {u½kýeLkku sL{ fÞkt ÚkÞku níkku ? – [kuxe÷k
5870. økwshkíke MkkrníÞ{kt ‘hkusLkeþe’ ÷¾ðkLkku «Úk{ «ÞkMk fkuýu fÞkuo níkku ? – Ëwøkkohk{ {nuíkkS
5871. ‘zøk÷wt ¼ÞwO Lkk nxðwt’ ÃktÂõíkLkk frð fkuý Au ? – Lk{oË

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 171

 www.anamikaacademy.org 8000040575

5872. ‘þktrík Ãk{kzu íkuLku Mktík fneyu’ fkuLke h[Lkk Au ? – çkkÃkwMkknuçk økkÞfðkz
5873. ‘fkøk¤Lke nkuze’ Lkk ÷u¾f fkuý Au ? – fwtËrLkfk fkÃkrzÞk
5874. ‘Vuhku’ Lkð÷fÚkkLkku ÷u¾f fkuý Au ? – hkÄu~Þk{ þ{ko
5875. ‘ÃkeXeLkwt Ãkzefwt’ ðkíkkoLkk ÷u¾f fkuý Au ? – ÃkÒkk÷k÷ Ãkxu÷
5876. økwshkíke MkkrníÞ{kt yufktfe MðYÃkLke þYykík fkuýu fhe ? – çkxw¼kE W{hðkzeÞk
5877. MkkVÕÞxkýwt Lkwt MkkrníÞMðYÃk þwt Au ? – ykí{fÚkk
5878. MkrðLkÞ fkLkqLk ¼tøk yktËku÷LkLkk ykht¼ ð¾íku ¼khíkLkku økðLkoh sLkh÷ fkuý níkku ? – ÷kuzo EhðeLk
5879. su÷kÃkk÷k ½kx fÞk hkßÞ{kt ykðu÷ Au ? – rMk¬e{
5880. õ÷f¥kk{kt Vkuxo rðr÷Þ{ fku÷usLke MÚkkÃkLkk fkuýu fhe níke ? – ÷kuzo ðu÷uM÷eyu
5881. 1833Lkk [kxoh yuõx {wsçk ¼khíkLkku «Úk{ økðLkoh sLkh÷ fkuý níkk ? – rðr÷Þ{ çkuÂLxfu
5882. rðr÷Þ{ çkuÂLfxu Mkíke«Úkk Ãkh «ríkçktÄ õÞkhu {qõÞku ? – E. Mk. 1829
5883. ¼khíkeÞ «uMkLkk {wÂõíkËkíkk íkhefu fkuLku yku¤¾ðk{kt ykðu Au ? – [kÕMko {uxfkuV
5884. {wtçkEÚke Úkkýu MkwÄeLke «Úk{ hu÷ðu ÷kELk fÞk økðLkoh sLkh÷Lkk «kÞMkkuÚke Lkt¾kE – ÷kuzo zu÷nkWMke
5885. fÞwt MÚk¤ {nkhk»xÙLke MktMf]ríkf Lkøkhe íkhefu yku¤¾kÞ Au ? – Ãkwýu
5886. {wtçkE rðïrðãk÷ÞLke MÚkkÃkLkk õÞkhu fhðk{kt ykðe ? – E. Mk. 1857
5887. ¼khíkLkk fÞk yuf{kºk ðkEMkhkuÞLke níÞk íkuLkk fkÞofk¤{kt fhðk{kt ykðe níke ? – ÷kuzo {uÞku
5888. fÞku ðkEMkhkuÞ Ãkkuíku MkkrníÞfkh níkku yLku MkkrníÞfkhku{kt ykuðLk {urhrzÚk íkhefu yku¤¾kíkku níkku ? – ÷kuzo
r÷xLk
5889. ntxh fr{þLk þkLku ÷økíkwt níkwt ? – rþûký MkwÄkhk
5890. rððkËe EÕçkxorçk÷ (1883) fÞk ðkEMkhkuÞLkk fkÞofk¤{kt ÃkMkkh fhðk{kt ykÔÞwt níkwt ? – ÷kuzo rhÃkLk
5891. ¼khíkLkk ytrík{ økðLkoh sLkh÷ Mke. hksøkkuÃkk÷k[khe fÞkhu økðLkoh sLkh÷ çkLÞk ? – 21 sqLk, 1948
5892. fE LkËeLku {æÞ«ËuþLke øktøkk fnuðk{kt ykðu Au ? – Lk{oËk
5893. sqLkkøkZLkku rfÕ÷ku hksMÚkkLkLkk fÞk þnuh{kt ykðu÷ku Au ? – çkefkLkuh
5894. y{]íkMkhLke MÚkkÃkLkk fkuýu fhe níke ? – økwÁ hk{ËkMk
5895. MktrðÄkLkLke fqt[e fkuLku fnuðk{kt ykðu Au ? – «MíkkðLkk
5896. ¼khíkLkk «Úk{ {wÂM÷{ hk»xÙÃkrík fkuý níkk ? – zkì. Íkfeh nwMkuLk
5897. ÷kufMk¼k yLku hkßÞ rðÄkLkMk¼kLke MkËMÞkuLke MktÏÞk fÞkt MkwÄe ÂMÚkh hk¾ðkLkku rLkýoÞ ÷uðkÞku Au ? – E. Mk.
2026
5898. Mkwr«{ fkuxo îkhk LÞkrÞf ÃkwLkhkð÷kufLkLke òuøkðkE çktÄkhýLke fE f÷{{kt fhðk{kt ykðe Au ? – 137
5899. ÷kufMk¼k Mkr[ðk÷Þ fÞk {tºkk÷ÞLkk rLkÞtºký{kt nkuÞ Au ? – MktMkËeÞ çkkçkíkkuLkk {tºke
5900. MktrðÄkLk Mk¼kLkk yuf{kºk MkÇÞ fkuý níkk su ytøkúuS òýíkk Lk níkk ? – rþççkLk÷k÷ MkfMkuLkk
5901. ðzk«ÄkLk ÔÞÂõíkøkík heíku fkuLku sðkçkËkh nkuÞ Au ? – hk»xÙÃkrík
5902. Mkwr«{ fkuxoLkk LÞkÞ{qŠíkykuLke MktÏÞk fkuý ðÄkhe þfu Au ? – MktMkË
5903. ¼khíkLkk çktÄkhý{kt f]r»kLku fE Mkqr[{kt Mk{krðü fhðk{kt ykðu÷ Au ? – hkßÞMkqr[
5904. çktÄkhý{kLÞ ¼k»kkykuLkku WÕ÷u¾ fE yLkwMkqr[{kt fhðk{kt ykÔÞku Au ? – ykX{e
5905. 2011Lke ðMkrík økýíkhe «{kýu ¼khíkLke økúk{eý sLkMktÏÞk fux÷k xfk Au ? – 68.84%

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 172

 www.anamikaacademy.org 8000040575

5906. 2011Lke ðMkrík økýíkhe «{kýu MkkiÚke ðÄw ðMkrík Ähkðíkwt þnuh fÞwt Au ? – {wtçkE
5907. fÞk fuLÿþkrMkík «ËuþLke ðMkrík MkkiÚke ykuAe Au ? – ÷ûkrîÃk
5908. fÞk hkßÞLke rðÄkLkMk¼k çku þnuhku{kt [k÷u Au ? – {nkhk»xÙ
5909. {wçkkhf {tze {nu÷ fÞkt hkßÞ{kt ykðu÷ku Au ? – sB{wt
5911. ®MkÄwLke MkkiÚke {kuxe MknkÞf LkËe fE Au ? – Mkík÷s
5912. Äkhkðk÷ yLku ÷wrÄÞkLkk þkLkk {kxu òýeíkwt Au ? – økh{ fÃkzk
5913. ¼khíkLke MkkiÚke «k[eLkík{ Ãkðoík þ]t¾÷k fE Au ? – yhðÕ÷e
5914. fÞwt Ãkðoík rþ¾h Mkkøkh {kÚkk íkhefu yku¤¾kÞ Au ? – yuðhuMx
5915. {kiÞoðtþLkku ytrík{ þkMkfu fkuý níkku ? – çk]nÿÚk
5916. çkký¼èLku fÞk þkMkf hkßÞ©Þ ykÃÞku níkku ? – Mk{úkx n»koðÄoLk
5917. {nkçkr÷Ãkwh{ LkøkhLke MÚkkÃkLkk fkuýu fhe níke ? – ÃkÕ÷ð Lkh®Mknð{oLk
5918. fkuýkfoLkwt MkqÞo{trËh fkuýu çktÄkÔÞwt níkwt ? – øktøk þkMkf Lkh®MknËuð
5919. [tËkðhLkwt ÞwØ fkuLke ðå[u ÚkÞwt níkwt ? – sÞ[tË yLku {nt{Ë ½kuhe
5920. ‘Ë÷ [k÷eMkk’Lkwt økXLk fkuýu fÞwO níkwt ? – EÕíkwr{þ
5921. fur÷fku xufMkxkE÷ BÞwrÍÞ{ fÞk ykðu÷wt Au ? – y{ËkðkË
5922. fÞku þkMkf ‘økw÷Á¾e’ WÃkLkk{tÚke frðíkk ÷¾íkku níkku ? – rMkftËh ÷kuËe
5923. rLkøk{ fh fkuLkk îkhk ÷kËðk{kt ykðu Au ? – fuLÿ Mkhfkh
5924. 12{e Ãkt[ð»keoÞ ÞkusLkk{kt f]r»k rðfkMk Ëh fux÷k xfk yLkw{krLkík fhðk{kt ykÔÞku Au ? – 4%
5925. çkeçkeze çkkøk fÞkt ykðu÷ Au ? – fku÷fkíkk
5926. ¼khík{kt Mkki«Úk{ Éý ðMkq÷e LÞkÞÄefhý fÞk þnuh{kt MÚkkÃkðk{kt ykÔÞwt ? – fku÷f¥kk
5927. {tøk÷k þwt Au ? – hksMÚkkLkLkku yuf íku÷fqðku
5928. ÞwrLkx xÙMx ykuV EÂLzÞkLke MÚkkÃkLkk õÞkhu fhðk{kt ykðe níke ? - 1 Vuçkúwykhe, 1964
5929. Yhfu÷k Ãkku÷kË fkh¾kLkkLke MÚkkÃkLkk fkuLkk MknÞkuøkÚke fhðk{kt ykðe Au ? - s{oLke
5930. TISCO Lke MÚkkÃkLkk fÞkhu fhðk{kt ykðe níke ? – 1907
5931. hksMÚkkLkLkwt fÞwt þnuh ík÷ðkh {kxu òýeíkwt Au ? – rþhkune
5932. ¼khík{kt Ëþktþ [÷ý õÞkhÚke y{÷{kt ykÔÞwt ? – yur«÷, 1957
5933. þuhkuLke ÷uðu[ {kxu fÞwt ¾kíkwt y{÷{kt ykÔÞwt ? – rz{ux
5934. fÞwt þnuh ÞwyuMkyuLkwt sL{MÚk¤ økýkÞ Au ? – rV÷kzuÂÕVÞk
5935. fuLkuzkLke MkkiÚke ÷ktçke LkËe fE Au ? – {ufeLÍe
5936. fÞk ykr£fLk ËuþLku ºký y÷øk y÷øk hkßÄkLkeyku Au ? – Ërûký ykr£fk
5937. çkMkhk çktËh fÞk Ëuþ{kt ykðu÷wt Au ? – Ehkf
5938. fÞku xkÃkw {Mkk÷kLkk xkÃkw íkhefu yku¤¾kÞ Au ? – økúuLkuzk
5939. fÞwt þnuh rðïLkwt fkuVe çkòh íkhefu yku¤¾kÞ Au ? – Mkkyku-Ãkku÷ku
5940. MkkuVeÞk fÞk ËuþLke hkßÄkLke Au ? – çkÕøkurhÞk
5941. fÞku Ëuþ {trËhkuLkku Ëuþ íkhefu yku¤¾kÞ Au ? – LkuÃkk÷
5942. hçkhLku fzf fhðk íku{kt þwt ¼u¤ððk{kt ykðu Au ? – MkÕVh

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 173

 www.anamikaacademy.org 8000040575

5943. WËh {kxuLkk ÍuhLkwt hkMkkÞrýf Lkk{ þwt Au ? - ®Íf VkuMVux

5944. ÷kVªøk økuMkLke þkuÄ fkuýu fhe níke ? – r«Mx÷u
5945. fkuLku ¼rð»ÞLke Äkíkw fnuðk{kt ykðu Au ? – xkExurLkÞ{
5946. fE Äkíkw «ðkneMðYÃk{kt nkuÞ Au ? – Ãkkhku
5947. ðk¤{kt zkE ÷økkððk þkLkku WÃkÞkuøk ÚkkÞ Au ? – Ãkuhk rVLkkE÷ zkE{eLk
5948. fkuLku y©wðkÞw fnu Au ? – yu{kurLkÞk
5949. ‘rððuf ðýòhk’Lkk h[rÞíkk fkuý Au ? - «u{kLktË
5950. ‘Ãk]ÂÚð[tÿ [rhºk’ fkuLke f]rík Au ? – {krýfÞMkwtËh Mkqrh
5951. frð ¼k÷ýLkwt {q¤Lkk{ þwt níkwt ? – ÃkwÁ»kku¥k{
5952. ‘Ãkûkk Ãkûke íÞkt Lkne Ãkh{uïh, Mk{ËrüLku Mkðo Mk{kLk’ fkuLke ÃktÂõík Au ? – Lkh®Mkn {nuíkk
5953. rðhkx Ãkðo fkuLke h[Lkk Au ? – Lkkfh
5954. y¾kLku ‘nMkíkku frð’ fkuýu fÌkku Au ? – W{kþtfh òu»ke, ‘økøkLk {tz¤Lke økkøkhze’ fkuLke h[Lkk Au ? – ¼kýËkMk
5955. ‘¿kkLk økeíkk’ Lkk h[rÞíkk fkuý Au ? – «eík{ËkMk
5956. ‘íkhýk ykuÚku zwtøkh hu, zwtøkh fkuE Ëu¾u Lknet’ fkuLke ÃktÂõík Au ? – Äehku
5957. yLktíkhkÞ hkð¤u ðÕ÷¼ {uðkzkLkk fÞk økhçkkLku økwshkíke ¼k»kkLke MkkiLËÞo÷nhe MkkÚku Mkh¾kÔÞku Au ? – þýøkkhLkku
økhçkku
5958. ‘fÌkwt fÚku íku þkLkku frð, þe¾e ðkíku íku þkLke Lkðe?’ – fkuLke ÃktÂõík Au ? – þk{¤
5959. fÞk {æÞfkr÷Lk frðyu ‘fxkhe’ Lkk{u ÃkËku håÞk Au? – ËkMke Sðý
5960. ‘hu rþh Mkkxu LkxðhLku ðheyu’fkuLke h[Lkk Au ? – çkúñkLktË Mðk{e
5961. ‘ð[Lkk{]ík’ fkuLke h[Lkk Au ? – MknòLktË Mðk{e
5962. ‘íÞkøk Lk xfu hu ðihkøÞ rðLkk’ fkuLke ÃktÂõík Au ? – rLk»fw÷kLktË Mðk{e
5963. ‘øktøkkMkíkeLkwt çkk¤ÃkýLkwt Lkk{ þwt níkwt ? – nehçkk
5964. ‘r[¥k íkwt þeËLku ®[íkk fhu, f]»ýLku fhðwt nkuÞ íku fhu ?’ – fkuLke ÃktÂõík Au ? ËÞkhk{
5965. ‘fzðwt’ yLku ‘ð÷ý’ fÞk MkkrníÞ MðYÃk MkkÚku Mktf¤kÞu÷k Au ? – ykÏÞkLk
5966. «u{kLktË f]ík ‘MkwËk{k [rhºk’ fÞk ðkhu økkðkLkku {rn{k Au ? – þrLkðkhu
5967. ykÍkËeLke [¤ð¤ ð¾íku Þu nu fkUøkúuMk hurzÞkuLke W˽ku»kýk fhLkkh {rn÷k fkuý níkk ? – zkì. W»kk {nuíkk
5968. ‘SðLk MktæÞk’ ð]Øk©{Lke MÚkkÃkLkk{kt fkuLke {níðLke ¼qr{fk hnu÷e níke ? – ðehçkk¤kçkuLk LkkøkhðkrzÞk
5969. rËÕ÷e økwshkíke Mk{ksLke MÚkkÃkLkk fkuýu fhe níke ? – rðãkçkuLk þkn
5970. fE {rn÷k rðï«ðkMke íkhefu yku¤¾kÞ Au ? – «eríkMkuLk økwók
5971. rËðk¤eçkuLk ¼e÷u Mkki«Úk{ fE rVÕ{{kt Ãkkï økkrÞfk íkhefu økeík økkÞwt níkwt ? – suMk÷ íkkuh÷
5972. rð¼k ËuMkkELkwt Lkk{ fÞk ûkuºku òýeíkwt Au ? – Mkwøk{ Mktøkeík
5973. MkwÄkçkuLk rËðurxÞkLku økwsohe fkurf÷kLkwt rçkÁË fkuýu ykÃÞwt níkwt ? – W{kþtfh òu»ke
5974. frð f÷kÃkeLkk ‘økúkBÞ {kíkk’ fkÔÞLku ¼híkLkkxâ{T þi÷e{kt MkwtËh heíku fkuýu hsqykík fhe níke ? – yts÷e {uZ
5975. MkrðíkkçkuLk {nuíkkLkwt Lkk{ fÞk Lk]íÞ MkkÚku òuzkÞu÷wt Au ? – {ýeÃkwhe
5976. fXÃkqík¤eLke f÷kLku rðïV÷f Ãkh «MkhkðLkkh økwshkíke økkihððtíke {rn÷k fkuý Au ? – {nuhçkuLk fkuLxÙkõxh
5977. yðfkþÞkºke MkwrLkíkk rðr÷ÞBMkLkku sL{ fÞkt økk{{kt ÚkÞku níkku ? – fze íkk÷wfkLkk Íw÷kMký

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 174

 www.anamikaacademy.org 8000040575

5978. LktËeLkeçkuLk ÃktzâkLkwt Lkk{ fÞk ûkuºku òýeíkwt Au ? – Ãkðoíkkhkuný

5979. økwshkíkLkwt fÞwt þnuh rÃk¥k¤Lkøkhe íkhefu yku¤¾kÞ Au ? – ò{Lkøkh
5980. rðïkr{ºke LkËe fÞk zwtøkh{ktÚke Lkef¤u Au ? – ÃkkðkøkZLkk
5981. ðkiXkLkku {u¤ku fÞk íkk÷wfk{kt ¼hkÞ Au ? – Äku¤fk
5982. Ãkkhýk çkLkkððk {kxu fÞwt MÚk¤ òýeíkwt Au ? – Mkt¾uzk
5983. zktøk Ëhçkkh fÞk MÚk¤u WsðkÞ Au ? – yknðk
5984. fçkk økktÄeLkku zu÷ku fÞk ykðu÷ku Au ? – hksfkux
5985. Mk¬hçkkøk «kýe Mktøkúnk÷Þ fÞkt ykðu÷wt Au ? – sqLkkøkZ (MkkiÚke sqLkwt)
5986. ík¤kò fE LkËe rfLkkhu ykðu÷wt Au ? – þuºkwtßÞ
5987. ©uÞMk BÞwrÍÞ{ ykuV Vkuf ykxo fÞkt ykðu÷ Au ? – y{ËkðkË
5988. økwshkík{kt fÞk MÚk¤Lkk ‘MkkiËkøkehe þi÷e’Lkkt ð†ku ð¾ýkÞ Au ? – ÃkuÚkkÃkwh
5989. rMkØÃkwh {kík]íkeÚko íkhefu þk {kxu yku¤¾ðk{kt ykðu Au ? – Ãkhþwhk{Lke {kíkk huýwfkLkwt ©kØ íÞkt fhðk{kt ykðu÷
nkuðkÚke
5990. økwshkíkLkk fÞk MÚk¤u ©ef]»ýLke çkkçkhe ÷uðkE nkuðkLkwt {LkkÞ Au ? – ytçkkSLkk økççkh Ãkh
5991. røkhLkkh Ãkrh¢{kLkku «kht¼ fÞk rËðMku ÚkkÞ Au ? – fkhíkf MkwË yrøkÞkhMk
5992. hûkkçktÄLkLkk rËðMku ÷û{eSyu fkuLku hk¾ze çkktÄe níke ? – çkr÷hkòLku
5993. rðïf{ko sÞtíke õÞkhu WsðkÞ Au ? – {nkMkwË íkuhMk
5994. økwze Ãkzðku íknuðkh fkuLke M{]rík{kt Wsððk{kt ykðu Au ? – hk{u fhu÷ ðk÷eð½Lke M{]rík{kt
5995. ®MkÄe ¼kEyku Íw÷u÷k÷Lkku sL{rËðMk fÞk Lkk{u Wsðu Au ? – [uxe[ktË
5996. yiríknkrMkf MÚk¤ Äku¤kðehk fåALkk fÞk íkk÷wfk{kt ykðu÷wt Au ? – ¼[kW
5997. økwshkík{kt Mkki«Úk{ {eXkLkku MkíÞkøkún fkuýu fÞkuo níkku ? – Ëwøkkohk{ {nuíkk
5998 ÃkkhMkeykuLku Mkki«Úk{ yk©Þ ykÃkLkkh hkòLkwt Lkk{ þwt níkwt ? – òËe hkýk
5999. Yÿ{nk÷ÞLkk çkktÄfk{Lke þYykík fkuýu fhe níke ? – {q¤hks Mkku÷tfe
6000. Mkk{ík®Mkn rçknku÷kLkku fkÞofk¤ fÞku Au ? – E. Mk. 1380 - 1452

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 175

 lp¡õV¡$g
GPSC-I,II kyrh^p
PSI-ASI
L$p¡ÞõV¡$bg
¼gpL®$-sgpV$u
TET-TAT
k„QpgL$:dp¥rgL$ qÓh¡v$u
lpBL$p¡V®$ ¼gpL®$ c|s‘|h® “peb k¡¼i“ Ar^L$pfu
krQhpge, kdN° NyS>fps s©rse ¾$d

S>“fg ¼gpk-3 s’p

õ‘¡.b¡Qp¡dp„ âh¡i iê$
A“prdL$p A¡L¡$X$du ‘qågL¡$i“ 2010 ’u L$pe®fs k„õ’p

gpgcyh“ L$p¡çàg¡L$k, O-6 kL®$g ‘pk¡, k¡-22, Np„^u“Nf

8000040575
 Anamika Academy English 9979 9979 45

Noun (નામ /સં ા)

1) Proper noun -નામ ( યિ તવચક સં ા) : Maulik, Canada, Ahmedabad
2) Common noun – િતવાચક સં ા : teacher, country, city.
3) Material noun – યવાચક સં ા ( વાહી, ધાતુ, દાણેદાર વ તુઓ કે જેને તોલી કે માપી શકાય પરંતુ ગણી
ના શકાય) :gold, silver, iron, milk, coffee, tea, sugar, rice
4) Abstract noun – ભાવવાચક સં ા :love, care, anger, truth, happiness.
5) Collective noun –(સમૂહ વાચક સં ા) :herd, bench, batch, panel, jury, troop, army,
Noun
(countable – (ગણી શકાય) - Common noun and Collective Noun
Non countable ( ન ગણી શકાય ) – Proper Noun, Material Noun, Abstract Noun

Articles (A, An, The)

A ( યારે આવે છે ) An ( યારે આવે છે )
A boy, a toy, A book, A table, An elephant, An inkpot, An injection,
A chair, A university, An apple, An honest man, An hour
A uniform, A eucalyptus, glass, An hour,
A Master of arts, An M.A. An M.B.A.
A one day match, An ST bus, An NRI
A one rupee note

The
Article the હંમેશા િનિ તતા દશાવવા માટે વપરાય છે .
- સૌથી ચુ,ં સૌથી નીચુ,ં સૌથી ડું , સૌથી પાતળુ, વગેરે જેવી િવશ તાઓ દશાવવા માટે તથા એકમા હોય તેવી
વ તુઓ સાથે The લાગે છે
િનયમ નં ૧ : - અવકાશીપદાથ જે એકમા હોય તેની સાથે,
Ex. The Sun, The Moon, The Earth, The pole Star, The evening Star, The sky etc.
િનયમ નં ૨ : - પિવ થ ં ો , નદીઓ પવતમાળાઓ વગેરે સાથે
Ex. The Ganga, The Yamuna, The Narmada, The Ramayana, The Bible,
The Mahabharata, The Quran , The Zand Avesta, The Himalayas, The mt.
Everest
િનયમ નં ૩ : - ે તાવાચક શ દ (superlative degree)
Ex . The tallest ,The shortest, The longest, The highest, The most intelligent,
The most awesome, The most stupendous, The most fantastic, The fabulous
િનયમ નં ૪ ; - અગાઉ જન ે ી ચચા થયેલે હોય તે જ વ તુની ફરી વાત આવે યારે article the લાગે છે ,
Ex. There is a cow in the garden. The cow is grazing.
There are some mangoes in that box. The mangoes smell quite nice.
િનયમ નં ૫ :- કોઈ િનિ ત વ તુ કે યિ તની વાત કરતા હોય કે આખી િતની વાત કરતા હોય યાં article
the લાગે
Ex. The water in that bottle is not suitable for drinking.
- The bag you gave me was stolen.
- This is the boy who lost his purse yesterday.

1
 Anamika Academy English 9979 9979 45

- There is a horse in that field.

- The horse is a very kind animal.
- There is a man standing outside my house.
- The man is a social animal.

 સામા ય રીતે Proper noun એટલે કે યિ તનું નામ, દેશનું નામ, રા ય કે ભાષાનું નામ કે રમતનું
નામ વગેરે સાથે કોઈપણ article લાગતો નથી પ ં તુ કં ઈક િવિશ રીતે વપરાય તો article the
લાગે છે .
Ex. The USA- TheUSSR, The UK , The game of cricket.

 ____-___ gujarati is a sweet language (no article)
 I am proud to be ____a___gujarati
 __The_____gujaratis are known for their kindness

Exercise No.1
Put articles a/an/the /X(none) in the following blank:
1. Arvind is the most faithful peon in our school.
2. _(no article)_ Haryana is not a big state.
3. The sun sets in the west.
4. Mr. Trivedi is an honorable man.
5. Ceylon is an Island in the Indian Ocean.
6. Monday is the first day of a week.
7. A bullock is a useful animal for our farmer.
8. Please see me in the office after an hour.
9. The Cow is a domestic animal.
10. The Ramayana is a holy book of the Hindus.
11. The Titanic was a heavy ship.
12. Football is a popular game.
13. The rice of India is exported to many countries.
14. The honesty shown by Deval is praiseworthy.
15. Kalidas is the Shakespeare of India.
16. The English defeated the German in the last World War.
17. The Taj Mahal is one of the best monuments in India.

Singular-Plural
 એકવચનમાંથી બહુવચન કરવા માટે સામા ય રીતે શ દની પાછળ “S” લગાડવામાં આવે છે પરં તુ નીચે
મુજબના અપવાદો છે ,
શ દની પાછળ s,ss,sh,ch,x કે o હોય તો “es” લાગે છે .
bus- buses bench – benches brush- brushes
bush- bushes torch – torches class – classes
fox – foxes church – churches box – boxes
potato – potatoes mango – mangoes tomato – tomatoes

2
 Anamika Academy English 9979 9979 45

 પરં તુ નીચેના શ દોમાં છે ે ‘O’ હોવા છતાં સીધો ‘s’ લાગે છે જમ
ે કે

kilo -kilos stereo-stereos canto-cantos
logo -logos photo-photos dynamo- dynamos અનાિમકા એકે ડમી

 શ દની પાછળ “Y” આવતો હોય તો તેની જ યાએ ‘ies’ લાગે છે .
story -stories baby- babies lady -ladies
body -bodies city- cities

 પરં તુ એ જ “y” ની આગળ a,e,i,o,u હોય તો સીધો ‘s’ લાગે છે .
boy – boys donkey - donkeys key - keys
toy - toys bay - bays monkey- monkeys

 શ દની પાછળ “f” કે “fe” હોય તો તેના થાને “ves” લાગે છે .
thief - thieves knife -knives wife - wives
loaf- loaves wolf- wolves leaf- leaves

 પરં તુ નીચેના શ દોમાં સીધે સીધો “s” લાગે છે .

proof - proof handkerchief – chief - chiefs
handkerchiefs
roof - roofs Belief-beliefs safe- safes
cliff-cliffs dwarf – dwarfs brief – briefs
Strife – strifes reef – reefs fife – fifes

 નીચેના શ દો અને િનયમ follow કરે છે અને બ ે િનયમનું પાલન કરે છે અને બંને સરખા છે .
calf – calfs – calves half -halfs – halves scarf – scarfs – scarves
નીચેના શ દોમાં પાછળ કોઈ ફે રફાર થયો નથી પરં તુ શ દની વ ચેના વરો બદલાઈ ય છે .

man - men foot – feet louse– lice
woman–women tooth – teeth mouse– mice
 નીચેના શ દોમાં એકવચન અને બહુવચન બંને સરખા છે ,
sheep (ધેટુ) swine ( ડુ ર) species-( િત)
deer ( હરણ) cod ( માછલી) innings (દાવ)
Fish (માછલી) Series ( ણ ે ી) Means(મા યમ)

 નીચેના શ દો બી કોઈ ભાષામાંથી લેવામાં આવેલ હોવાથીતેભાષાનાિનયમો કોઈક વાર અ ે માં પણ લાગે છે ,
અનાિમકા એકે ડમી
formula – formulae radius – radii bacterium – bacteria
child – children bandit – banditti cherub – cherubim ( નાનુ બાળક)
ox –oxen cloth – cloths – clothes brother – brothers – brothren

3
 Anamika Academy English 9979 9979 45

Gender ( િત)
1) Masculine :- boy, tiger, poet, gentleman, horse, colt, deer, drake
2) Feminine :- girl, tigress, poetess , lady,mare, filly, doe, duck
3) Neutral ;- book, eunuch, table, chair, bottle, paper, computer, speaker, box
4) Common:- child, baby, student, pupil, person
Animal Names: Male, Female, and Young ones
Animal Male Female Young Ones
Ass
Jack Jenny Foal
Bear
Boar Sow Cub
Cat
Tom Queen Kitten
Cattle
Bull, Bullock Cow Calf, kid
Chicken Rooster/cock
Hen Chick
Deer
Buck Doe Fawn
Dog Dog Bitch Pup
Duck Drake Duck Duckling
Elephant Bull Cow Calf
Fox Fox Vixen Cub
Goose Gander Goose Gosling
Horse Stallion, stud, sire Mare, dam Foal
Lion Lion Lioness Cub
Rabbit Buck Doe Bunny
Sheep Ram Ewe Lamb
Swan Cob Pen Cygnet, flapper
Swine Boar Sow Piglet, boarlet, shoat, farrow
Tiger Tiger Tigress Cub, whelp
Leopard leopard leopardess Cub

Pronoun (સવનામ)
Person Singular plural
Ist બોલનાર I (હં ુ ) We ( અમે)

4
 Anamika Academy English 9979 9979 45

IInd સાંભળનાર You (તુ ં /આપ) You (તેમ આપ)

IIIrd ી યિ ત He (તે) , she (તેણી), it (તે) They (તેઓ)

Sub, (કતા) Obj. Whose (કોનુ)ં Special Reflaxive
active (કમ) માિલકી દશાવતા શ દો usage pronoun
passive િવિશ પ (આ મવાચક)
I Me My Mine Myself
We Us Our Ours Ourselves
You(s) You Your Yours Yourself
You (p) You Your Yours Yourselves
He Him His His Himself
She Her Her Hers Herself
It It Its Its Itself
They Them Their Theirs Themselves
 My shirt is red how is his ? (our, their, his , her)
 Boys, finish the task yourselves! (himself, yourself, yourselves, myself)
અનાિમકા એકે ડમી
 Ours is a vibrant state (we, us, our, ours )
 He gave me a nice gift, while I was unable to fetch his gift (me, my, myself , I )
Wh questions
Who કોણ ? કે જે
યિ ત (કતા) 1st column
What શું ? કે જે (િનજ વ) વ તુ
When યારે ? કે યારે સમય અનાિમકા એકે ડમી
Why કે મ ? કે જેમ કારણ
Which કયું ? કે જે (િનજ વ) વ તુ (િનિ ત)
Where કયાં ? કે યાં થળ
Whom કોને ? કે જેને કમ િવભિ ત ( 2nd column)
Whose કોનું ? કે જેન ું
માિલકી ( 3rd column)
how કઈ રીતે? કે જેવી રીતે યા

Exercise No.2
1. You should take up the responsibility only of the person ___ you have enough
confidence. (in whom, in whose, with whom)
2. M F Hussain was an artist _____ paintings had become popular in the world.
(who, whom, whose)
3. The Secretary doesn’t know ____ name was selected as the captain of the team.
(who, whom, whose)
4. I thank you _____ you have done for me. (that, at what, for what)
5. Have you any money _____ you can spare for me? (who, whom, which)
5
 Anamika Academy English 9979 9979 45

6. Do you know ____ this necklace belongs to? (who, whom, which)
7. The person ____ Sudhaben talk on telephone was the police inspector. (to whom,
for whom, to which)
8. The girl ____ I met yesterday was very clever.
(who, whom, whose)
9. The time ____ is lost, is lost forever. (who, whom, which)
10. Wisdom can be imparted only to one ____ has a desire to learn.
(who, whom, whose)
11. Gandhiji gave ___ massage ___ was give by Mahavir and Buddha long ago.
(the same…as, such…as, such…that)
12. The Hindu ____ follows the Rama will never become Ravana. (whom ,
who, whose)
13. Mr. Modi spoke in ____ a way ____ all were surprised. (such…as,
such…that, so…that)
14. The man ___ talks too much is seldom respected. (whom ,
who, whose)
15. The boy ___ farther is dead wants my help. (whom , who, whose)
16. Is this the way ____ leads to the station? (who, whose, that)
17. This is the same book ____ you have. (as, that, but)
18. There was not a man present ____ wept to hear the news.
(who, but, that)
19. He ____ climbs too high is sure to fall. (who, whom, whose)
20.Here is the book ____ you want to buy. (who, which, as)

Adjective (િવશેષણ)
કે વું ? Qualitative કે ટલું / કે ટલાં ? Quantitative કયું / કયાં ? Demonstrative
How How , much Which
Examples:- Examples:- Examples:-
Big , intelligent One, two, three…… This That
Small , innovative First, seond third These Those
Green , Nice Any, many, much Such
Sweet , clean Zero, none, no અનાિમકા એકે ડમી
Yellow , long More, some, few
Red , short Afew, little
Examples in sentences
 I have a big apple.
 He hus a small apple.
 She is eating a sweet apple
 They are bringing some apples.
 There are five apples in fridge.
 There is no apple in his fridge,
6
 Anamika Academy English 9979 9979 45

 I have a few apples. Do you have any ?

 There is an apple in his pocket.
 He found out the first apple from the box.
 They don’t like such apples.

Quantitative adjective

Some થોડાંક/કે ટલાંક, ગણી/ન ગણી શકાય એવા બંને
Much થોડું ક / કે ટલુંક – ન ગણી શકાય
Many ઘણાં, ગણી શકાય અનાિમકા એકે ડમી
Several ઘણાં, ગણી શકાય
Few થોડાંક – ગણી શકાય (નકારા મક)
A few થોડાંક – ગણી શકાય (હકારા મક)
The few થોડાંક – ગણી શકાય એવાં િનિ ત
Little થોડું ક – ન ગણી શકાય (નકારા મક)
A little થોડું ક – ન ગણી શકાય (હકારા મક)
The little ન ગણી શકાય એવા િનિ ત
More થોડાંક/થોડું ક વધારે , ગણી/ ન ગણી શકાય
Both બ ે
Every દરે ક _ of the ના હોય અને બ.વ.ના હોય યારે
Each Of the હોય અને બ.વ. હોય યારે
All બધાં
Anybody કોઈક
Somebody કોઈક
No body કોઈ ન હ,
 There is some sugar in the bowl
 He gave me much milk
 Do you have any money ?
 Are you sure ? There is only little water in the pot. Can we all drink it?
 Who gave you the money?
 This is the man whom everybody respects
 All the students were very sincere but. None of them was able to get
distinction. only few could get to the passing marks.

Exercise No.3
1. Can ____ of you write Urdu? (any, many, some)
2. ____ of them revealed secrets. All were patriots.
(Each, None, Some)
3. It was very cold last night so there were ____ people in the street. (little,
few, a few)
7
 Anamika Academy English 9979 9979 45

4. Ask ___ of the students if he is ready to go to Kashmir on a tour. (each, every,

all)
5. ____ of the carpenters has come. We will have to wait till tomorrow. (either,
neither, any)
6. Mr. Gohil has ____ knowledge but he just makes show that he knows
everything. (little, a little, few) અનાિમકા એકે ડમી
7. Do you know ____ who can repair my lap-top?
(somebody, anybody, everybody)
8. You are advised to spend only ____ your salary and deposit the rest in a bank.
(some of, none of, much of)
9. Have you ____ to add? (anything, something, someone)
10. ____ of the players is in reach. (Some, None, Many)
11. ____ of the boys could answer my question. I was disappointed. (None,
All, Some)
12. I shall be glad to help ____ of my student in their studies. (all, one,
anyone)
13. ____ can go wrong; nobody is perfect in this world. (Anybody,
Somebody, Nobody)
14. Is there ____ in the Kitchen? I hear some noise.
(Anybody, Somebody, Nobody)
15. My mother never remains idle. She always likes to do ___. (nothing,
something, anything)
16. ____ my neighbors has a car. They have bicycles and scooters. (Some of,
None of, A lot of)
17. ____ must go to call the doctor as is serious.
(Somebody, Nobody, Everybody)
18. ____ must be done to improve your English.
(nothing, something, anything)
19. He is confused. He needs ____ time to think. (little, a little,a few)
20. There were ____ members present so the meeting was cancelled. (few, a
few, little)
21. I have done some of the work. ____ is left for you.
(The rest, Rest, Rest of)
22. The pure water is ____ harmful, isn’t it?(the more, the less, little)
23. It is good to be ____ proud of one’s country. (little, a little, a few)
24. ____ people who were out, quickened their steps.
(a little, a few, few)
25. Take some water from this jug and leave ____ for me.
(less, little, the rest)
26. ____ of these two boys knows English. (Both, Each, Every)
27. Would you lend me ____ books on literature from your library, Sir? (a little,
a few, few)
8
 Anamika Academy English 9979 9979 45

28. As the time is very short, prepare only the selected questions and leave ____.
(Some, a few, the rest)
29. Don’t ask me anything about the politics. I know____ about it. (little, a little,
few)
30. My teacher keeps very busy with his work, so he takes ____ interest in home
affairs. (little, few, a little, much)
31. ____ of the two mechanics has come yet. What shall we do?
(None, Neither, Either) અનાિમકા એકે ડમી
32. My brother had a quarrel with ____ yesterday and he has threatened to kill
him. (anybody,somebody,nobody)
33. Mayur is a narrow-minded boy so he has ____ friends.
(a little, a few, few)
34. Rely only on ____ persons ___ are most trustworthy.
(such.. as, same.. as, such.. that)
35. Call ___ of the candidates on the stage and congratulate him for his good
performance. (all, some, each)
36. __ Of the opposition party members was pleased with the ruling party-
leader’s secret visit. (Some, None, Neither)
37. Sir, will you, please put me in ____ words to the Director of your
acquaintance? (few, a few, little)
38. Sometimes ____ of the prisoners are freed earlier considering their good
behavior in the jail. (Some, None, Each)
39. Considering their poor performance ___ of these two candidates will be
selected for the post. (none, neither, both)
40. There were terrible mosquitoes there, so ___ of us could sleep well that
night. (none, everyone, all)
41. Mr. Trivedi teaches so well that ___ likes to remain absent. (everybody,
nobody, anybody)
42. I have two assistants, but ____ of them can be helpful to you as they are on
leave. (both, neither, none)
43. There is yet ____ water in the pot. (little, a little, a few)
44. Many passed by the injured one, but ____ helped him. (few, some, many)
45. ____ should do one’s duty well. (One, few, some, many)
46. The dealer showed me two beautiful models of two vehicles, but I liked ___.
(either, neither, both)
47. I knew lots of methods and I showed them ___. (few, a few, little)
48. Please don’t argue now as I have ____ to ask you anymore. (something,
nothing, everything)
49. The ticket checker asked every passenger for the ticket to make sure that
___ was traveling without a ticket. (anybody, somebody, nobody)
50. ____ care would have prevented the accident. (little, a little, the little)

9
 Anamika Academy English 9979 9979 45

Degrees of Comparison / adjective

Positive Comparative Superlative
No comparison બે જણ વ ચેનું ણ કે ણથી વધુ વ ચેનું
નાના શ દો Comparison Comparison
(er-than) (the-est)
Long, longer. the longest,
sweet Sweeter the sweetest
મોટા શ દો More - than The most-
Beautiful More beautiful than The most beautiful
Handsome More handsome than The most handsome
 શ દની છે ે y આવતો હોય તો તેની જ યાએ ier લાગશે
Happy Happier Happiest
ugly uglier Ugliest
અમુક શ દો અલગ થી યાદ રાખવા પડે જેમ કે ......
Bad Worse Worst
Much More Most
Little Lesser Least
Less Lesser Least
 બે યંજનની વ ચે એક હોય તો પાછળનો અ ર double થાય
Hot Hotter Hottest
Thin Thinner Thinnest
Big Bigger Biggest

Positive
Jignesh is a good boy.
Hely is a honest girl
Priyanshu is an intelligent student.
Comparative
Mehul is better than Darshil.
Vidhi is more honest than Rutva.
Karan is more intelligent than Rahul.
Superlative.
Darshil is the best boy in the class.
Jainil is the most honest person in the whole city.
Hely is the most intelligent girl in India.

Change the degrees
Superlative :-Maulik is the best teacher in the world.
Comparative :-Maulik is better than any other teacher in the world.
Positive :- No other teacher in the world is so good as Maulik.

10
 Anamika Academy English 9979 9979 45

1 આપણે કોઇ બે વ તુઓ/ યાઓ એક સમાન છે કે એક જેવી છે તેવું દશાવવા `as...as...` નો ઉપયોગ કરીએ છીએ.
You're as bad as your sister.
The airport was as crowded as ever.
2 યારે નકારા મક વા યોમાં સમાનતા `not so...as...`થી દશાવાય છે .
The food wasn't so good as yesterday.
They are not so clever as they appear to be.
3. યારે એવુ દશાવવું હોય કે કોઇક વ તુ કશાકના જેવું છે યારે noun પછી `the same as`નો ઉપયોગ થાય છે . જેમ
કે ...
Your bag is the same as mine.
I said the same as always.
She looked the same as she did yesterday.
5 લોકો અથવા વ તુઓનું comparison verb જેવા કે `be`, `feel`, `look`, કે `seem` કે પછી `like`થી શ
થતાં વા યોથી થાય છે .
It was like a dream. He still feels like a child.
He looked like an actor. The houses seemed like mansions.

* 1) Rohit is the richest person in the whole city.
comparative :- Rohit is richer than any other person in
the whole city.
Positive :- No other person in the whole city is so rich as
Rohit.
2) Kautilya is the most intelligent boy of India.
Comparative :- Kautilya is more intelligent than any other
boy of India.
Positive :- no other boy of India is so intelligent as Kautilya.
3) Surat is the cleanest city in Gujarat.
Comparative :-Surat is cleaner than any other city in Gujarat.
Positive :- No other city in Gujarat is so clean as Surat.
 ચાવી નં : 1) one of the ના હોય યારે
૧) Superlative માંથી Comparative બનાવવા આગળનો શ દ + Superlative ના પમાંથી
Comparative નું પ + any other + પાછળના શ દો
૨) Superlative માંથી Positive બનાવવા No other + આગળનો શ દ + Superlative ના
પમાંથી Comparative નું પ (so …… as) + પાછળના શ દો
 ચાવી નં : 2) one of the હોય યારે
૧) Superlative માંથી Comparative બનાવવા આગળનો શ દ + Superlative ના પમાંથી
Comparative નું પ + many/most other + પાછળના શ દો
૨) Superlative માંથી Positive બનાવવા Very Few + આગળનો શ દ + Superlative ના
પમાંથી Comparative નું પ (as …… as)+ પાછળના શ દો
ે ી short tricks
યાદ રાખવા જવ

11
 Anamika Academy English 9979 9979 45

 Hardly had સાથે યાપદનું ીજુ ં પ (V3) અને when આવે

 Scarcely had સાથે યાપદનું ીજુ ં પ (V3) અને when આવે
 ખાલી જ યા પછી adjective હોય તો However આવે.
 Adjective અને Noun ની વ ચે ખાલી જ યા હોય તો As આવે.
 ખાલી જ યા વા યની શ આતમાંજ હોય અને પાછળ noun હોય તો મોટે ભાગે Though કે
Although આવે.
 ખાલી જ યા પછી આખુ વા ય હોય તો so સાથે that આવે અને અધુ ં વા ય હોય તો મોટે
ભાગે As આવે.
 પછી કે પાછળથીના અથ માટે then આવે યારે comperative નું પ હોય તો એની સાથે
than આવે.
 No sooner સાથે did અને verb નું સાદું પ (V1) + than આવે.
 થળ માટે where, સમય માટે when, કારણ માટે why મુકવુ.ં
 નકારા મક વા ય કે ાથ હોય એટલે ઓ શનમાં હોય તો Any જ મુકવું.

Exercise No.4
1. Our monitor behaves ___ he were a principal. (as, as if, that)
2. Hardly had the lion seen the hunter ___ it roared loudly.
(than, then, when)
3. Scarcely had the sun risen ____ the birds started singing.
(than, then, when)
4. ____ happy he was, he did not reply. (As, However, Though)
5. Always say the right thing, so ____ you may win friends. (as, that, what)
6. Much ____ he tried to rise, he always failed. (though, as, however)
7. I was so weak ____ I could not walk fast. (as, so, that)
8. Can you tell me ____ did you come late? (that, how, why)
9. ____ had the thief stopped ____ the police man caught him.
(Hardly…when, As…when, No sooner…than)
10. The place ____ Bob was standing was slightly dark.
(where, when, why)
11. April is the month ____ we have a shortage of drinking water. (why, when,
where)
12. Do you know the time ____ our principle becomes angry? (when, where, why)
13. ____ both of them are foolish, they will not understand the lecture. (Since, for,
that)
14. He should not live ___ others do. (that, as, what)
15. Stay ____ you like to live. (when, why, where)
16. The film had hardly started ____ a big sound was heard inside.
(as, since, when)
17. He is so tired ____ he is disinclined to continue to work. (therefore,
that, as)
18. March and April are the months ____ public examinations are held.
12
 Anamika Academy English 9979 9979 45

(when, were, why)

19. He called me home ____ he could discuss the matter further.
(so that, so as, in order to)
20. He is so fat ____ he cannot walk properly. (that, as, also)
21. That is the reason ____ he failed in the examination.
(why, for, that)
22. The police had hardly left the ground ____ the bomb exploded. (when,
then, than)
23. ___ easy she takes it, she is in great tension. (Tough, However, As)
24. The plan had hardly taken off, ____ it began to roll violently. (when, then,
than)
25. Open the window ___ the sunlight and fresh air may come in. (therefore, so,
so that)
26. ____ we can’t take anything with us after death, we try to possess
more and more. (As, since, Though)
27. Would you mind to tell me ____ do you go after office hours? (when, why,
where)
28. This is the reason ____ he was punished. (what, why, when)
29. Take care ____ you say anything to anybody. (that, what, when)
30. Mr. Smith requires ____ a clerk ____ is experienced and efficient in
the office management. (so…that, such…as, Same…as)
31. Picasso painted his picture so cleverly ____ they looked real. (as, so that,
that)
32. ____ intelligent Chirag is, he is not industrious.
(Though, However, As)
33. Doctors do not know the reason ____ a person develops cancer. (why,
where, when)
34. The new manager works so amicably ____ everyone in the office
likes him. (as, that, therefore)
35. This is the place ____ he was stable. (when, which, where)
36. Do you know ____ there is no enthusiasm on the faces of
organizers of farewell party? (when, where, why)
37. Scarcely had I met the manager ____ he asked me to join the
service immediately. (than, when, as soon as)
38. Scarcely had he left ____ the police came. (as, when, that)
39. ____ often do you visit the Juhu beach? (How, When, Why)
40. Naresh is stronger ____ I. (than, then, as)
41. Doctors do not know the reason ____ a person develops cancer. (why,
where, when)
42. The new manager works so amicably ____ everyone in the office
likes him. (as, that, therefore)
43. ____ clever he was, he could not get first class.
13
 Anamika Academy English 9979 9979 45

(Though, As, However)

44. The match had hardly started ____ it began to rain.
(as, when, since)
45. I don’t know the time ____ they will go to Kashmir.
(when, how, why)
46. Intelligent ____ he is, he is cheated by even a child. (though,
however, as)
47. Do you know ____ he passed the examination?
(that, whether, how)
48. That is the hospital ____ I was born. (when, where, what)
49. All ____ a child wants is its mother’s love. (what, that, why)
50. ____ Kinnu worked hard, she did not get good marks. (However, though,
as)

Verb ( યાપદ)
 વા યમાં થયેલી/થનાર યા દશાવતાં શ દને યાપદ કહે છે .
 યાપદને મદદ કરવા જે વપરાય તેને સહાયક યાપદ કહે વાય.
(1) to be
present: am, is, are; eg. To be happy, to be sad, to be angry, to be sick, to be
Past: was,were; kind, to be nice, to be handsome, to be attractive, to be
Future: will be/shall be popular, to be silent
(2) to do
present: do/does; Do+ verbનું મૂળ પ= Verbનું પહે લું પ (V1)
Past: did; simple present
Future: will do/shall do Did+ verbનું મૂળ પ= Verbનું બીજુ ં પ (V2)
for example… simple Past
go- (V1) simple present verbનું 3જુ ં પ= V3
went- (V2) simple Past Does+ verbનું મૂળ પ= Verbનું ‘S’વાળું પ
gone- verbનું 3જુ ં પ= V3 (Vs) simple present
goes- Does+ verbનું મૂળ પ= Verbનું ‘S’વાળું પ verbનું મૂળ પ + ing = Present Participle
(Vs)
going- verbનું મૂળ પ + ing = Present Participle
(3) to have:
present: have/has
Past: had
Future: will have /shall have


Verb forms
Base Form Past Participle Form ‘ing’ form
Past Form V2
V1 V3 Ving
14
 Anamika Academy English 9979 9979 45

Abide Abided Abided/Abidden Abiding

Arise Arose Arisen Arising
Awake Awoke Awoken Awaking
Be Was/Were Been Being
Bear Bore Born/Borne Bearing
Beat Beat Beaten Beating
Begin Began Begun Beginning
Bid Bade Bidden Bidding
Bite Bit Bitten Biting
Blow Blew Blown Blowing
Break Broke Broken Breaking
Choose Chose Chosen Choosing
Do Did Done Doing
Draw Drew Drawn Drawing
Drink Drank Drunk Drinking
Drive Drove Driven Driving
Eat Ate Eaten Eating
Fall Fell Fallen Falling
Fly Flew Flown Flying
Forbid Forbade Forbidden Forbidding
Foresee Foresaw Foreseen Foreseeing
Forget Forgot Forgotten Forgetting
Forgive Forgave Forgiven Forgiving
Forsake Forsook Forsaken Forsaking
Freeze Froze Frozen Freezing
Give Gave Given Giving
Go Went Gone Going
Grow Grew Grown Growing
Hide Hid Hidden Hiding
Know Knew Known Knowing
Lie Lay Lain Lying

15
 Anamika Academy English 9979 9979 45

Mistake Mistook Mistaken Mistaking

Mow Mowed Mown Mowing
Overdraw Overdrew Overdrawn Overdrawing
Overtake Overtook Overtaken Overtaking
Re-proven/Re-
Re-prove Re-proved Re-proving
proved
Ride Rode Ridden Riding
Ring Rang Rung Ringing
Rise Rose Risen Rising
Rive Rived Riven/Rived Riving
Saw Sawed Sawn/Sawed Sawing
See Saw Seen Seeing
Sew Sewed Sewn/Sewed Sewing
Shake Shook Shaken Shaking
Shave Shaved Shaven/Shaved Shaving
Show Showed Shown Showing
Shrink Shrank Shrunk Shrinking
Sing Sang Sung Singing
Sink Sank Sunk Sinking
Slay Slew Slain Slaying
Slide Slid Slid/Slidden Sliding
Sow Sowed Sown Sowing
Speak Spoke Spoken Speaking
Spin Span/Spun Spun Spinning
Spit Spat/Spit Spat/Spit Spitting
Split Split Split Splitting
Spoil Spoilt/Spoiled Spoilt/Spoiled Spoiling
Spread Spread Spread Spreading
Spring Sprang Sprung Springing
Stand Stood Stood Standing
Steal Stole Stolen Stealing
Stride Strode/Strided Stridden Striding
16
 Anamika Academy English 9979 9979 45

Strike Struck Struck/Stricken Striking

Strive Strove Striven Striving
Swear Swore Sworn Swearing
Swell Swelled Swollen Swelling
Swim Swam Swum Swimming
Take Took Taken Taking
Thrive Throve/Thrived Thriven/Thrived Thriving
Throw Threw Thrown Throwing
Tread Trod Trodden Treading
Undergo Underwent Undergone Undergoing
Undertake Undertook Undertaken Undertaking
Wake Woke Woken Waking
Wear Wore Worn Wearing
Weave Wove Woven Weaving
Withdraw Withdrew Withdrawn Withdrawing
Write Wrote Written Writing
Verbs in which all two forms are identical
Base Form Past Form V2 Past Participle Form ‘ing’ form
V1 V3 Ving
Alight Alit/Alighted Alit/Alighted Alighting
Bend Bent Bent Bending
Become Became Become Becoming
Behold Beheld Beheld Beholding
Bleed Bled Bled Bleeding
Bring Brought Brought Bringing
Buy Bought Bought Buying
Bind Bound Bound Binding
Broadcast Broadcast/Broadca Broadcast/Broadca Broadcasting
sted sted
Burn Burnt/Burned Burnt/Burned Burning
Build Built Built Building
Breed Bred Bred Breeding
Catch Caught Caught Catching
Cost Cost Cost Costing
Clap Clapped/Clapt Clapped/Clapt Clapping
Clothe Clad/Clothed Clad/Clothed Clothing
17
 Anamika Academy English 9979 9979 45

Come Came Come Coming

Creep Crept Crept Creeping
Dare Dared Dared Daring
Deal Dealt Dealt Dealing
Dig Dug Dug Digging
Dream Dreamt/Dreamed Dreamt/Dreamed Dreaming
Dwell Dwelt Dwelt Dwelling
Feed Fed Fed Feeding
Feel Felt Felt Feeling
Fight Fought Fought Fighting
Find Found Found Finding
Fit Fit/Fitted Fit/Fitted Fitting
Foretell Foretold Foretold Foretelling
Flee Fled Fled Fleeing
Fling Flung Flung Flinging
Forecast Forecast/Forecaste Forecast/Forecaste Forecasting
d d
Get Got Got/Gotten Getting
Grind Ground Ground Grinding
Hang Hung/Hanged Hung/Hanged Hanging
Have Had Had Having
Hear Heard Heard Hearing
Hold Held Held Holding
Inlay Inlaid Inlaid Inlaying
Input Input/Inputted Input/Inputted Inputting
Interlay Interlaid Interlaid Interlaying
Keep Kept Kept Keeping
Kneel Knelt/Kneeled Knelt/Kneeled Kneeling
Knit Knit/Knitted Knit/Knitted Knitting
Lay Laid Laid laying
Lead Led Led Leading
Lean Leant/Leaned Leant/Leaned Leaning
Leap Leapt/Leaped Leapt/Leaped Leaping
Learn Learnt/Learned Learnt/Learned Learning
Leave Left Left Leaving
Lend Lent Lent Lending
Lie Lied Lied lying
Light Lit Lit Lighting
Lose Lost Lost Losing
Make Made Made Making
Mean Meant Meant Meaning
18
 Anamika Academy English 9979 9979 45

Meet Met Met Meeting

Melt Melted Molten/Melted Melting
Misundersta Misunderstood Misunderstood Misunderstand
nd ing
Miswed Miswed/Miswedde Miswed/Miswedde Miswedding
d d
Mislead Misled Misled Misleading
Overhear Overheard Overheard Overhearing
Pay Paid Paid Paying
Preset Preset Preset Presetting
Prove Proved Proven/Proved Proving
Rid Rid/Ridded Rid/Ridded Ridding
Run Ran Run Running
Say Said Said Saying
Seek Sought Sought Seeking
Sell Sold Sold Selling
Send Sent Sent Sending
Shear Shore/Sheared Shorn/Sheared Shearing
Shine Shone Shone Shining
Shoe Shod Shod Shoeing
Shoot Shot Shot Shooting
Sit Sat Sat Sitting
Sleep Slept Slept Sleeping
Sling Slung Slung Slinging
Slink Slunk Slunk Slinking
Smell Smelt/Smelled Smelt/Smelled Smelling
Sneak Sneaked/Snuck Sneaked/Snuck Sneaking
Soothsay Soothsaid Soothsaid Soothsaying
Speed Sped/Speeded Sped/Speeded Speeding
Spell Spelt/Spelled Spelt/Spelled Spelling
Spend Spent Spent Spending
Spill Spilt/Spilled Spilt/Spilled Spilling
String Strung Strung Stringing
Strip Stript/Stripped Stript/Stripped Stripping
Stick Stuck Stuck Sticking
Sting Stung Stung Stinging
Stink Stank Stunk Stinking
Sweat Sweat/Sweated Sweat/Sweated Sweating
Sweep Swept/Sweeped Swept/Sweeped Sweeping
Sunburn Sunburned/Sunbur Sunburned/Sunbur Sunburning
nt nt
19
 Anamika Academy English 9979 9979 45

Swing Swung Swung Swinging

Teach Taught Taught Teaching
Tell Told Told Telling
Think Thought Thought Thinking
Tear Tore Torn Tearing
Understand Understood Understood Understanding
Vex Vext/Vexed Vext/Vexed Vexing
Wed Wed/Wedded Wed/Wedded Wedding
Weep Wept Wept Weeping
Wend Wended/Went Wended/Went Wending
Wet Wet/Wetted Wet/Wetted Wetting
Win Won Won Winning
Wind Wound Wound Winding
Withstand Withstood Withstood Withstanding
Wring Wrung Wrung Wringing
Withhold Withheld Withheld Withholding
Zinc Zinced/Zincked Zinced/Zincked Zincking

Verbs in which all three forms are identical

Base Form Past Form Past Participle Form ‘ing’ form
V1 V2 V3 Ving
Bet Bet Bet Betting
Burst Burst Burst Bursting
Bust Bust Bust Busting
Bid Bid Bid Bidding
Cast Cast Cast Casting
Cut Cut Cut Cutting
Hit Hit Hit Hitting
Hurt Hurt Hurt Hurting
Let Let Let Letting
Put Put Put Putting
Quit Quit Quit Quitting
Read Read Read Reading
Set Set Set Setting
Shed Shed Shed Shedding
Slit Slit Slit Slitting
Shut Shut Shut Shutting

20
 Anamika Academy English 9979 9979 45

Thrust Thrust Thrust Thrusting

Being able to find the right subject and verb will help you correct errors of subject-verb
agreement.
Basic Rule. A singular subject (she, Bill, car) takes a singular verb (is, goes, shines),
whereas a plural subject takes a plural verb.
Example: The list of items is/are on the desk.
If you know that list is the subject, then you will choose is for the verb.
Rule 1. A subject will come before a phrase beginning with of. This is a key rule for
understanding subjects. The word of is the culprit in many, perhaps most, subject-verb
mistakes.

Incorrect: A bouquet of yellow roses lend color and fragrance to the room.
Correct: A bouquet of yellow roses lends . . . (bouquet lends, not roses lend)
Rule 2. Two singular subjects connected by or, either/or, or neither/nor require a
singular verb.
Examples:
My aunt or my uncle is arriving by train today.
Neither Juan nor Carmen is available.
Either Kiana or Casey is helping today with stage decorations.
Rule 3. The verb in an or, either/or, or neither/nor sentence agrees with the noun or
pronoun closest to it.
Examples:
Neither the plates nor the serving bowl goes on that shelf.
Neither the serving bowl nor the plates go on that shelf.
This rule can lead to bumps in the road. For example, if I is one of two (or more)
subjects, it could lead to this odd sentence:
Awkward: Neither she, my friends, nor I am going to the festival.
Better:
Neither she, I, nor my friends are going to the festival.
Rule 4. As a general rule, use a plural verb with two or more subjects when they are
connected by and.
Example: A car and a bike are my means of transportation.
Rule 5. Sometimes the subject is separated from the verb by such words as along with,
as well as, besides, not, etc. These words and phrases are not part of the subject. Ignore
them and use a singular verb when the subject is singular.
Examples:
The politician, along with the newsmen, is expected shortly.
Excitement, as well as nervousness, is the cause of her shaking.
Rule 6. With words that indicate portions—percent, fraction, majority, some, all, etc.—
Rule 1 given earlier is reversed, and we are guided by the noun after of. If the noun
after of is singular, use a singular verb. If it is plural, use a plural verb.
21
 Anamika Academy English 9979 9979 45

Example:
Fifty percent of the pie has disappeared.
Fifty percent of the pies have disappeared.
A third of the city is unemployed.
A third of the people are unemployed.
All of the pie is gone.
All of the pies are gone.
Some of the pie is missing.
Some of the pies are missing.
Rule 7. In sentences beginning with here or there, the true subject follows the verb.
Examples:
There are four hurdles to jump.
There is a high hurdle to jump.
Here are the keys.
Rule 8. Use a singular verb with distances, periods of time, sums of money, etc., when
considered as a unit.
Examples:
Three miles is too far to walk.
Five years is the maximum sentence for that offense.
Ten dollars is a high price to pay.
BUT
Ten dollars (i.e., dollar bills) were scattered on the floor.
Rule 9. Some collective nouns, such as family, couple, staff, audience, etc., may take
either a singular or a plural verb, depending on their use in the sentence.
Examples:
The staff is in a meeting.
Staff is acting as a unit.
The couple disagree about disciplining their child.
The couple refers to two people who are acting as individuals.
Rule 10. The word were replaces was in sentences that express a wish or are contrary
to fact:
Example: If Joe were here, you'd be sorry.
Either……. or and neither ………. nor
1.Either / or – બે માંથી એકની પસંદગી કરવાની હોય યારે
We can either eat now or after the show - it's up to you.
2. Neither / nor – બે માંથી કોઇ ન હં (નકારા મક)
Neither my mother nor my father went to university.
Singular or plural
either/or અને neither/nor, વાપરતી વખતે આટલાં િનયમોનું યાન રાખવું:
1. If both elements are singular, then the verb is singular too.
 Either the father or the mother has to attend the meeting. (father and mother are
singular; so the verb has is singular too)
22
 Anamika Academy English 9979 9979 45

Neither Leila nor Nancy is going to write the report. (Leila and Nancy are
singular; so the verb is is singular too)
2. However, if one of the elements is plural, then use a plural verb.
 Either Sue or the girls are going to prepare dinner tonight. (the girls is plural; so
the verb are is plural too)
 Neither the teacher nor the students were in the classroom this morning. (the
students is plural; so the verb were is plural too)

Exercise No.5
1. Those two boys are clever ____ of them will answer any question. (either, neither, both)
2. She had books not only in her bags ____ in her hands. (but, also, but also)
3. You will ____ find him at school or at the playground. (either, neither, as well)
4. He got neither prize ____ praise. (or, nor, but)
5. Rajesh is ____ smart ____ intelligent. (Not only..but also, the Same..as, such..as)
6. The two brothers were shy; ____ of them stood up to speak. (each, either, neither)
7. ____ accept it ____ reject it. You yourself should decide.
(Either…or, Neither…nor, Not only…but also)
8. ____ of the two artists has come. What shall we do? (Some, Neither, Any)
9. Mr. Desai said to the pupils”_____sit quietly____ leave the class.”
(Either..or, Neither..nor, Not only..but also)
10. ____ could win the match as it started raining. (either, neither, both)
11. She is ____ so clever ____so honest, as she pretend to be.
(Either…or, Neither…nor, such…as)
12. Congratulations, Mohini, you type ____ quickly____ accurately.
(Either..or, Neither..nor, Not only..but also)
13. ____ Ram ____ Shyam sings well. (Both..and, Neither..nor, Not only..but also)
14. My father insists on ____ education ____ discipline.
(Either…or, so…that, not only…but also)
15. ____ Sree ____ her sister were surprised to see the huge animal.
(Both…and, Either…or, Neither…nor)
16. Mr. Trivedi is very rich. He has ____ TV ____a DVD player.
(either…. or, neither…nor, not only…but also)
17. I have forgotten my mobile ___ at school ____ at home. I don’t remember.
(Either..or, Neither..nor, Not only..but also)
18. Hiren Markand was ____ honest____ sincere so he didn’t cheat.
(Both..and, Neither..nor, either…)
19. I like ____ tea ___ coffee. I like only cold coffee.
(Either..or, Neither..nor, Not only..but also)
20. Though he is a villager, he can ___ write ___ read.
(Either..or, Neither..nor, Not only..but also)


23
 Anamika Academy English 9979 9979 45

Gerunds and Infinitives

1. Gerund એટલે યાપદનું ingવાળું પ કે જે વા યમાં સં ા noun નું કામ કરે છે . દા.ત.
 After certain verbs - I enjoy singing
 After prepositions - I drank a cup of coffee before leaving
 As the subject or object of a sentence - Swimming is good exercise

2. Infinitive એટલે યાપદનું મૂળ પ (to વાળું પ) કે જે વા યમાં સં ા (noun) નું કામ કરે છે . દા.ત.
 To learn is important. (subject of sentence)
 The most important thing is to learn. (complement of sentence)
 He wants to learn. (object of sentence)
gerundનો ઉપયોગ કરીને બનાવેલાં કે ટલાક વા યો:
enjoy I enjoyed living in France.
fancy I fancy seeing a film tonight.
discuss We discussed going on holiday together.
dislike I dislike waiting for buses.
finish We've finished preparing for the meeting.
mind I don't mind coming early.
suggest He suggested staying at the Grand Hotel.
recommend They recommended meeting earlier.
keep He kept working, although he felt ill.
avoid She avoided talking to her boss.
miss She misses living near the beach.
appreciate I appreciated her helping me.
delay He delayed doing his taxes.
postpone He postponed returning to Paris
practise She practised singing the song.
consider She considered moving to New York.
can't stand He can't stand her smoking in the office.
can't help He can't help talking so loudly.
risk He risked being caught.
admit He admitted cheating on the test.
Anamika Academy 9979997945
'to' અને infinitiveનો ઉપયોગ કરીને બનાવેલાં કે ટલાક વા યો:
agree She agreed to give a presentation at the meeting.
ask* I asked to leave early / I asked him to leave early.
decide We decided to go out for dinner.

24
 Anamika Academy English 9979 9979 45

He helped to clean the kitchen / he helped his flatmate to clean the

help*
kitchen.
plan She plans to buy a new flat next year.
hope I hope to pass the exam.
learn They are learning to sing.
want* I want to come to the party / I want him to come to the party.
would like* I would like to see her tonight / I would like you to see her tonight.
promise We promised not to be late.
can afford We can't afford to go on holiday.
manage He managed to open the door without the key.
They prepared to take the test / The teachers prepared the students to
prepare*
take the test.
demand He demanded to speak to Mr. Harris.
choose I chose to help.
offer Frank offered to drive us to the supermarket.
wait She waited to buy a movie ticket.
would
I'd hate to be late / I'd hate you to be late.
hate*
would
I'd love to come / I'd love him to come.
love*
seem Nancy seemed to be disappointed.

Exercise 6
State whether the –ing forms given in the following sentences are participles or
gerunds.
1. Hearing a loud noise, we ran to the window.
2. The motorcyclist was fatally injured in the accident and is now fighting for his life.
3. He ruined his sight by watching TV all day.
4. We saw a clown standing on his head.
5. Asking questions is a whole lot easier than answering them.
6. Waving their hands, the audience cheered the winner.
7. Plucking flowers is forbidden.
8. Jumping over the fence, the thief escaped.
9. I was surprised at Mayur’s being absent.
10. We spent the whole day playing cards.
11. A miser hates spending his money.
12. Mayur was angry at Alice trying to lie to her.
13. Praising all alike is praising none.

25
 Anamika Academy English 9979 9979 45

14. Are you afraid of speaking the truth?

15. Singing to herself is her chief delight.
Answers
1. Hearing – participle, qualifying the pronoun we
2. Fighting – participle, qualifying the noun motorcyclist.
3. Watching – gerund, object of the preposition by
4. Standing – participle, qualifying the noun clown
5. Asking – gerund, subject of is; answering – gerund
6. Waving – participle, qualifying the noun audience
7. Plucking – gerund; subject of the verb is
8. Jumping – participle, qualifying the noun thief
9. Being – gerund, object of the participle at
10. Playing – gerund, complement of the noun whole day
11. Spending – gerund, object of the verb hates
12. Trying – gerund, object of the preposition at
13. Praising – gerund, subject of the verb is; praising – gerund
14. Speaking – gerund, object of the preposition of
15. Singing – gerund, subject of the verb is
Exercises 7
A * નીચેના Participleને Gerundમાં ફે રવો
1. She was talking to her friend and forgot everything around her.
→__Talking to her friend she forgot everything around her.___
2. Since we watch the news every day we know what's going on in the world.
→__________________________________________________________
3. They are vegetarians and don't eat meat.
→________________________________
4. The dog wagged its tail and bit the postman.
→____________________________________
5. While she was tidying up her room she found some old photos.
→________________________________________________
6. He was a good boy and helped his mother in the kitchen.
→______________________________________________
7. As they didn't have enough money they spent their holidays at home last year.
→_____________________________________________________________
8. The man was sitting in the cafe. He was reading a paper.
→______________________________________________
9. Since I didn't feel well I didn't go to the cinema.
→______________________________________
10. She walked home and met an old friend.
→___________________________________

26
 Anamika Academy English 9979 9979 45

B. Complete each pair of sentences with the correct form of the Same
verb, once as a present participle and once as a past participle.
1. I hurt my leg ____________ football.
Bridge is a card game ___________ by four people.
2. It says “________ in Korea” on my camera.
I have a job in a café ___________ sandwiches.
3. I’ve spent the whole morning __________ an essay.
On the wall was some graffiti _____________ in big letters.
4. Goods ___________ in the sales cannot be refunded.
I’ve spent all my money ____________ Christmas presents.
5. The police caught the burglar ____________ into a house.
Careful! There’s a lot of __________ glass on the floor.
Answers
A.
2. Watching the news every day we know what's going on in the world.
3. Being vegetarians they don't eat meat.
4. Wagging its tail the dog bit the postman.
5. Tidying up her room she found some old photos.
6. Being a good boy he helped his mother in the kitchen.
7. Not having enough money they spent their holidays at home last year.
8. The man was sitting in the cafe reading a paper.
9. Not feeling well I didn't go to the cinema.
10. Walking home she met an old friend.
B.
1. I hurt my leg playing football.
Bridge is a card game played by four people.
2. It says “made in Korea” on my camera.
I have a job in a café making sandwiches.
3. I’ve spent the whole morning writing an essay.
On the wall was some graffiti written in big letters.
4. Goods bought in the sales cannot be refunded.
I’ve spent all my money buying Christmas presents.
5. The police caught the burglar breaking into a house.
Careful! There’s a lot of broken glass on the floor.

Modals and Auxiliaries

auxiliary verbs uses
Will/ shall ભિવ ય કાળની ઘટના, યોજના,ઇરાદો વગેરે સૂચવે છે .
may વતમાનની સંભિવતતા, આછી શ યતા, આશીવાદ, આ ા, પરવાનગી
27
 Anamika Academy English 9979 9979 45

might ભૂતકાળની સંભિવતતા/આછી શ યતા

can વતમાનની શ યતા સૂચવે છે . વતમાનની મતા, શ યતા, િમ તાપૂણ પરવાનગી
could ભૂતકાળની શ યતા સૂચવે છે . િવનંતી સૂચવે છે .
Must/ Have to ફરિજયાતપ ં સૂચવે છે .
ought to કરવું જ પડશે એવો ભાવ સૂચવે છે .
should નૈિતક ફરજ સૂચવે છે .
would ઇ છા/િવનંતી સૂચવે છે .
used to ભૂતકાળની આદત દશાવે છે .
need જ રયાત/જ ર હોવાનું દશાવે છે .
dare હંમત/આછી ધમકી દશાવે છે .

Tenses

Helping Verbs To be (હોવુ,ં થવું) To do (કાંઈક કરવુ)ં (આ સહાયક To have (ની પાસે હોવુ)ં
યાપદમાં મુ ય યાપદ merge
થાય છે . )
Present: am, is, are Present : do, does (do=V1)) Present : have, has
(does = Vs)
Past: was, were Past : did ( did = V2) Past : had
Future: <will> + be Future : <will> = do (V1) Future : <will> +
have

ઊપરો ત <will> ના થાને ઉપર જણાવેલ તમામ Models વાપરી શકાય

Tenses
1. Simple present tense (સાદો વતમાન કાળ)
Format Active To be : am, is,are
To do : V1, V s
To have : have, has
Passive To do : am,is,are +V3

ઉપયોગો :
 રોજબરોજની ઘટનાઓ દશાવવા માટે :
 I wake up at six in the morning.
 He goes to college at 9 am.
 They exercise in the park every evening.
 We meet every day to discuss concerning issues.
 (ઉપરો ત વા યમાં to Discuss યાપદ નથી પરં તુ infinitive છે યારે Concerning યાપદ નથી
પરં તુ Gerund છે .)
28
 Anamika Academy English 9979 9979 45

 આદતો દશાવવા માટે

 Suresh reads newspapers every day
 Pinky teases her uncle without any reasons.
 Mohan and Sohan smoke a packet of cigarettes regularly. સામા ય હકીકતો દશાવવા માટે
( સામા ય રીતે To Be નું પ વપરાય છે )
 Rohit is a doctor while his sister is a nurse.
 Ali and Khali are best friends. I am not their friend.
 He knows Little English whereas we know better.

 સનાતન સ ય દશાવવા માટે :
 The sun rises in the east and sets in the west.
 The moon revolves around the earth.
 Children are the future of any country.
 The ball is round but the chess board is square.

 વાતા કે કથાનો સાર કહે વા માટે :
 The hare goes to the turtle and requests for a race.
 The Lion calls the foolish donkey and eats him up.
 The animals now fear what to do.
 િનિ ત સમય પ કનો ભાગ હોય તેવી ભિવ યની ઘટનાઓ દશાવવા માટે :
 The train for Ahmedabad leaves at 7 am tomorrow.
 The next flight for Mumbai departs at 3 am.
 The match starts again after the lunch.

 Adverbs of frequency (વારંવાર થતી યાઓ દશાવવા)
દરરોજ - Every day, daily, always, regularly
લગભગ રોજ – Almost….
ઘણીવાર – Mostly, most of the times, often
કે ટલીક વાર – Some times
ઓછી વાર – Occasionally , rarely, once in a while
નકાર – Seldom, never
 સામા ય રીતે સાદા કાળમાં adverbs of frequency વપરાય છે .

2. Simple past Tense (સાદો ભૂતકાળ)

Format To be : was, were
To do : did (V2) Active
To have : had
To do : was, were + V3 Passive

29
 Anamika Academy English 9979 9979 45

ઉપયોગ :
 ભૂતકાળમાં ઘટે લી કોઈ યા, ઘટના દશાવવા માટે
- He fell off the chair Yesterday
- They ate up all the ice-cream from the fridge.
- She met me last Sunday.
- I received his letter a week ago.

 ભૂતકાળની આદતો દશાવવા માટે તેમજ લંબાણમાં વાતા કહે વા માટે :
- He used to exercise daily.
- They read very good novels whenever they found some extra time.
- Till last year, Mohan visited his uncle everyday.
- Once upon a time there lived a Lion King. He ordered all his subjects to bring
him an animal daily. They decided to approach the King.
- All animals gathered up for a discussion. They Wanted to resolve the matter
as soon as Possible.
- That was the time when everyone was happy. They lived a quiet life. His wife
brought fresh fruits for him every morning. She got ready and they went for
hunting.

૩. Simple Future Tense (સાદો ભિવ ય કાળ)
Format Active To be : <will> +be
To do: <will> + V1
To have: <will> + have
Passive : To do: <will> + be + V3

 ઉપયોગો:
ભિવ યમાં થનારી ઘટનાઓ, યોજનાઓ વગેરે દશાવવા માટે :
E.g I shall be 20 next Sunday.
I will be a doctor when I grow up.
She will call you tomorrow.
They will meet my aunt and go home.
We will have a big house soon!
Rohit will dance on the tune of bravo champion.

 ભિવ યની ધારણા કરવા માટે <will> નું પ વપરાય છે પરં તુ ઘટના મ અગાઉથી ન ી કરે લ હોય તો
will ના બદલે am/is/are + going to + v1 વપરાય છે .
E.g I will watch Jungle book tonight.
I am going to watch jungle book tonight. I have the tickets
We will go to bali islands next month.
We have booked the tickets already. We are going to visit bali next
30
 Anamika Academy English 9979 9979 45

month.
Rohit will write an essay tomorrow.
Rohit is going to write an essay tomorrow. He has told me already.

4. Present Continuous Tense (ચાલુ વતમાન કાળ)
Format : Active : am, Is, are + Ving
Passive : am, Is, are + Being + V 3

 ઉપયોગો:
 વતમાનમાં બોલતી વખતે ચાલુ યાઓ દશાવવા માટે :
E.g - Ravi is reading a novel now.
- Deven is sleeping right now.
- Right now, they are working on their Computers.
- Look! The birds are flying.
- I am writing a letter to my father.
- I am eating an apple at this moment.

 કોઈ યા બોલતી વખતે ચાલુ ન પણ હોય છતાં ટૂં કાગાળા માટે ચાલુ હોય અથવા કોઈ યા back ground
માં ચાલુ હોય તો Present continuous tense વપરાય છે .
E.g Ravi is reading a novel now a days.
I am perusing masters in journalism these days.
This month they are joining swimming classes.

 is/am/are +going to દેખીતી રીતે ચાલુ વતમાનકાળનું પ વાપરે છે પરંતુ અગાઉથી ન ી કરે લી
ભિવ ય કાળની ઘટનાઓ દશાવવા માટે વપરાય છે .
E.g We are going to watch a movie tomorrow

5. Past Continuous Tense (ચાલુ ભૂતકાળ)

Format : Active : Was/were + ving
Passive : Was/were + being + V3

 ઉપયોગો :
ભૂતકાળના કોઈ એક િનિ ત સમયમાં ચાલુ યા દશાવવા માટે આ કાળ વપરાય છે .

E.g When I went to his house, he was watching TV.
Yesterday at this time we were playing cricket.
They were working on their computers when I called them.


31
 Anamika Academy English 9979 9979 45

6. Future Continuous Tense (ચાલુ ભિવ ય કાળ)

Format Active <will>+ be + ving
Passive શ ય નથી

 ઉપયોગ : ભિવ યના(વતમાન) કોઈ એક િનિ ત સમયમાં કોઈ યા ચાલુ હશે એવી ધારણા કરવા માટે આ
કાળ વપરાય છે .
E.g It will be raining soon.
Tomorrow at this time he shall be writing a novel.
They will be leaving for manali next Sunday
Ravi will be writing letter to his father, I suppose.
Suhana may be searching for us right now.
Radhika should be preparing food for his sick aunt.

7. Present perfect Tense (પૂણ વતમાન કાળ)
Format : Active : Have/ has + V3
Passive: have/has + been + V3

 ઉપયોગ:
વતમાન કાળમાં/તાજેતરમાં પૂણ થયેલ યાઓ દશાવવા માટે :
E.g I have just completed the project.
He has just finished the letter. He will post it soon.
They have already submitted all their documents in the office.
He has just gone out with his friend.
Ramesh has recently delivered a speech.

8. Past Perfect Tense (પૂણ ભૂતકાળ)
Format: Active : had + V3
Passive : had + been + V3

 ઉપયોગ:
ભૂતકાળના કોઈ એક િનિ ત સમય પહે લા પૂણ થયેલી યા અથવા ભૂતકાળની બે સમાંતર યાઓમાંથી થમ
પૂણ થયેલી યા દશાવવા માટે :
E.g He had just gone out, when I went to his place.
They had already finished the project, when I asked.
We had already submitted the documents when the
principal demanded them.
When he called her. She had already left the house.



32
 Anamika Academy English 9979 9979 45

9. Future Perfect Tense (પૂણ ભિવ યકાળ)

Format <will> + have + V3 Active
<will> + have + been + V3 Passive

 ઉપયોગ : ભિવ યના અથવા (ભૂત, વતમાનની ધારણા) કોઈ એક િનિ ત સમય પહે લા અથવા ભિવ યમાં
ઘટવાની બે સમાંતર ઘટનાઓમાંથી થમ પૂણ થવાની યા દશાવવા માટે :
E.g We will have submitted the documents by the time he will ask.
They shall have written the letter before 10th.
He would have easily passed the exam if he filled up the form.
If he had reached on time, he could have saved the child.
Milk is not in the cup. The cat must have drunk it.
We might have won the match if we didn’t had bowled badly.

 યારે verb ના પમાં {to have} પોતે હોય યારે તેનું V3 નીચે મુજબ થાય છે .
- Present Perfect Tense : have/has + had
I have just had my lunch.
- Past perfect tense : had + had
When I invited him at my house, he had had his lunch
- Future Perfect tense : will + have + had
She will have had her lunch by am tomorrow.
She must have had some problems with her father.
They should have had him admitted in a good school.

10. Present Perfect Continuous Tense (ચાલુ પૂણ વતમાન કાળ)

Format: Active: Have/has + been + ving
Passive : શ ય નથી

 ઉપયોગ : ભૂતકાળમાં શ થયેલી યા લાંબા સમયથી વતમાન કાળમાં પણ ચાલુ જ હોય યારે આ કાળ વપરાય
છે .
E.g I have been living in Gandhinagar since 2010
They have been cleaning the garden since morning
She has been writing the letter for the past two hours.

11. Past Perfect Continuous Tense (ચાલુ પૂણ ભૂતકાળ)
Format: Active : had + been + ving
Passive : શ ય નથી

33
 Anamika Academy English 9979 9979 45

ઉપયોગ: ભૂતકાળના કોઈ એક િનિ ત સમય પહે લા શ થયેલી યા તે સમય સુધી પણ ચાલુ જ હોય યારે .
E.g She had been cleaning the house for the whole day yesterday.
He had been preparing food for his children since morning.
They had been dancing all night on new year’s eve.

12. Future Perfect continuous these (ચાલુપૂણ ભિવ યકાળ)
Format: Active : (will) + have +been + ving
Passive : શ ય નથી

 ઉપયોગ : ભૂતકાળમાં શ થયેલી યા ભિવ યમાં પણ ચાલુ જ હશે તેવી ધારણા કરવા માટે આ કાળ વપરાય છે . પરંતુ
યવહાર માં વપરાતો નથી.
She will have been cleaning the house since morning when my uncle will arrive in the
evening.
- For – સમય ગાળા માટે યારે
- since – િનિ ત સમય દશાવવા માટે વપરાય છે .

Use of Some, many, any, few, a little, since and for

Some, any, a little, a few are used to express quantity, to say or ask if you have a
quantity of something or not. (જ થો દશાવવા માટે વપરાશે.)
 Some is used in affirmative sentences, and also when asking for or offering
something.
 Any is used in negative and interrogative sentences.
 A few is used with countable nouns : a few apples.
 A little is used with uncountable nouns : a little cheese.

A lot of - much - many :

 A lot of :
 A lot of can be used in all sentences: affirmative, negative and interrogative.
 Much - many :
 Much and many are used in negative and interrogative sentences.

Affirmative Negative Interrogative
We learn a lot I don't know a lot Do you learn a lot of English?
of English. of English.
I make a lot I don't Do you know much English?
of mistakes. know much English.
BUT :
Much of our food I don't know a lot Do you make a lot of mistakes?
is exported. of words.
34
 Anamika Academy English 9979 9979 45

Many people I don't Do you make many mistakes?

drive too fast. know many words.

a little: non countable nouns (milk, marmalade, money, time etc.)

a few: countable nouns (bottles of milk, jars of marmalade, dollars, minutes etc.)
Examples:
He has a little money left.
He has a few dollars left.

much or many

much milk
much money
much
much time
much water
many glasses of milk
many dollars
many
many hours
many bottles of water

Examples:
How much money do you have? - I don't have much left.
How many notes do you have? - I don't have many left.
In informal English these questions are often answered with a lot of/lots of. There is no
much difference between the two phrases.
Note: We use much or many after as, so and too. It is wrong to use a lot of/lots with
these words. (We have so a lot of homework to do.)
We have so much homework to do.
We have too much homework to do.

FORના ઉપયોગો:
We use For when we measure the duration – when we say how long something lasts.
For + a period of time
To measure a period of time up to the present, we use the present perfect tense and not
the present tense.
 I have known her for a long time. (Correct)
I know her for a long time. (Incorrect)
 I have lived here for ten years. (Correct)
I live here for ten years. (Incorrect)
The present tense with For refers to a period of time that extends into the future.
 How long are you here for? (Until when)
35
 Anamika Academy English 9979 9979 45

 How long have you been here for? (Since when)

SINCEનો ઉપયોગ:
Since + a point in time (in the past), until now.
 I've been waiting since 7 o'clock.
 I have known him since January.
With since we use the present perfect tense or the past perfect tense.
 I have been here since 5 o'clock and I am getting tired.
 I had been working since 5 o'clock and I was getting tired.
Since can also be used in the structure It has been + period of time + since.
 It has been two months since I last saw her.
 It has been three years since the last earthquake.

For vs. Since

Knowing when to use FOR and when to use SINCE is important. Therefore it is useful to
look at a summary of the contrast between FOR and SINCE.

While we can use For in the simple past tense we can't use Since in the
simple past tense. Since can only be used in the perfect tense.
Correct Incorrect
She went to Nardipur for three years. She went to Nardipur since 2003.
I studied in New Zealand for one month. I studied in New Zealand since one month.
He walked his dog for four hours. He walked his cat since four hours.

Exercise 8
Complete the following sentences with 'for', during' or 'while'.
1. I have been waiting for the bus _______________ 20 minutes.
2. Tom played golf ______________ Deval went shopping with her friends.
3. The family lived in Japan _______________ three years.
4. Maulik called his mother _______________ Anamika was watching television.
5. My mother came to stay with us ______________ the summer ___________ 10 days.
6. Yesterday we played tennis _______________ 2 hours.
7. _______________ the holidays we relax, go sightseeing and visit friends.
8. In Europe, meals are different. People stay at the table ______________ a long time.

Answers :

1) for 2) while 3) for 4) while 5) during/for 6) for 7) during 8) for

36
 Anamika Academy English 9979 9979 45

Prepositions (નામયોગી/નામયોગી અ યય)

વા યમાં noun/Pronoun ની િ થિત દશાવવા માટે વપરાતા શ દો ને Prepositions કહે છે .
Prepositions ના ણ કાર પાડી શકાય:-
 Simple અને Compound Prepositions
 Phrasal Prepositions
 Simple Prepositions અને Compound Prepositions ને નીચેના કારોમાં વહચી શકાય:

Prepositions – Time
Preposition Usage

 on  days of the week  on Monday
 in  months / seasons  in August / in
 time of day winter
 year  in the morning
 after a certain period of  in 2006
time (when?)  in an hour
 at  for night  at night
 for weekend  at the weekend
 a certain point of time (when?)  at half past
nine
 since  from a certain point of time (past till  since 1980
now)
 for  over a certain period of time (past  for 2 years
till now)
 ago  a certain time in the past  2 years ago
 before  earlier than a certain point of time  before 2004
 to  telling the time  ten to six
(5:50)
 past  telling the time  ten past six
(6:10)
 to / till / until  marking the beginning and end of a  from Monday
period of time to/till Friday
 till / until  in the sense of how long something  He is on
is going to last holiday until
Friday.
 by  in the sense of at the latest  I will be back
 up to a certain time by 6 o’clock.

37
 Anamika Academy English 9979 9979 45

Prepositions – Place (Position and Direction)

Preposition Usage Example
 in  room, building, street, town, country  in the kitchen, in
 book, paper etc. London
 car, taxi  in the book
 picture, world  in the car, in a taxi
 in the picture, in
the world
 at  meaning next to, by an object  at the door, at the
 for table station
 for events  at the table
 place where you are to do something  at a concert, at the
typical (watch a film, study, work) party
 at the cinema, at
school, at work
 on  attached  the picture on the
 for a place with a river wall
 being on a surface  London lies on the
 for a certain side (left, right) Thames.
 for a floor in a house  on the table
 for public transport  on the left
 for television, radio  on the first floor
 on the bus, on a
plane
 on TV, on the radio
 by,  left or right of somebody or something  Jane is standing
next by / next to /
to, beside the car.
beside
 under  on the ground, lower than (or covered  the bag is under
by) something else the table
 below  lower than something else but above  the fish are below
ground the surface
 over  covered by something else  put a jacket over
 meaning more than your shirt
 getting to the other side (also across)  over 16 years of
 overcoming an obstacle age
 walk over the
bridge

38
 Anamika Academy English 9979 9979 45

Preposition Usage Example

 climb over the wall
 above  higher than something else, but not  a path above the
directly over it lake
 across  getting to the other side (also over)  walk across the
 getting to the other side bridge
 swim across the
lake
 throug  something with limits on top, bottom  drive through the
h and the sides tunnel
 to  movement to person or building  go to the cinema
 movement to a place or country  go to London /
 for bed Ireland
 go to bed
 into  enter a room / a building  go into the
kitchen / the house
 towar  movement in the direction of something  go 5 steps towards
ds (but not directly to it) the house
 onto  movement to the top of something  jump onto the table
 from  in the sense of where from  a flower from the
garden

અ ય મહ વના Prepositions
English Usage Example
 from  who gave it  a present from Jane
 of  who/what does it belong to  a page of the book
 what does it show  the picture of a palace
 by  who made it  a book by Mark Twain
 on  walking or riding on horseback  on foot, on horseback
 entering a public transport vehicle  get on the bus
 in  entering a car / Taxi  get in the car
 off  leaving a public transport vehicle  get off the train
 out of  leaving a car / Taxi  get out of the taxi
 by  rise or fall of something  prices have risen by 10
 travelling (other than walking or percent
horseriding)  by car, by bus
39
 Anamika Academy English 9979 9979 45

English Usage Example

 at  for age  she learned Russian at
45
 about  for topics, meaning what about we were talking about
you
complex prepositions consist of a group of words that act as one unit. Some examples
of complex prepositions in English are:
 in spite of, with respect to, except for, by dint of, next to વગેરે... જેને Idioms and
Phrases વખતે detail માં ઇશુ.ં
Conjunctions
conjunction is a word that "joins". બે વા યો/શ દોને ડતો શ દ
Here are some example conjunctions:
Coordinating Conjunctions Subordinating Conjunctions
and, but, or, nor, for, yet, so although, because, since, unless

Conjunctionsને નીચેના ણ ભાગોમાં વહચી શકાય
 Single Word
example: and, but, because, although
 Compound (often ending with as or that)
example: provided that, as long as, in order that
 Correlative (surrounding an adverb or adjective)
for example: so...that

Direct Indirect Narration

(Assertive Sentences)

Change the following sentences into Indirect Speech.

1. Boys said, “It has been raining since morning and we cannot play.”
Boys said that it had been raining since morning and they could not play.”
2. She said to him, “I am leaving now and shall return after two hours.”
She told him that she was leaving then and would return after two hours.
3. The girl said to me,” My father went to the market and brought toys for me.”
The girl told me that her father had gone to the market and had brought toys for her.
4. Her husband said to her, “I shall not go to the office today as I am not feeling well.
Her husband told her that he would not go to the office that day as he was not feeling well.
5. My father said to me, “I fear that you have caught cold again.”
My father told me that he feared that I had caught cold again.
6. His brother said to me, “I am not going to attend the meeting today.”
His brother told me that he was not going to attend the meeting that day.

40
 Anamika Academy English 9979 9979 45
7. She said to him, ”Love begets love.”
She told him that love begets love.
8. The inspector said to the people, “We have caught the thief and he will be brought to
book soon.”
The inspector told the people that they had caught the thief and he would be brought to book
soon.
9. The teacher said, “Boys, I shall give you a test in English today.”
The teacher told the boys that he would give them a test in English that day.
10. My friend said to me, “I am going to my house now. I shall call on you tomorrow.”
My friend told me that he was going to his house then and he would call on me the next day.

(Interrogative Sentences)
1.His wife said to him, “Do you know that my servant maid stole our money ?”
His wife asked him if he knew that her servant maid had stolen their money.
2. Her friend said to her, “Can you spare your book for me for a week?”
Her friend asked her if she could spare her book for her for a week.
3. She said to him, “Can I do anything for you? Will you mind my extending help to
you?”
She asked him if she could do anything for him and if he would mind her extending help to him.
4. His mother said to him, “Will you come home in the evening in time?”
His mother asked him if he would come home in the evening in time.
5.His friend said to him, “Did I not warn you against this before hand?”
His friend asked him if he had not warned him against that before hand.

6. John said to his sister, “Is it not a surprise to see your friend here today?”
John asked his sister if it was not a surprise to see her friend there that day.
7. The doctor said to his patient, “Are you taking medicine prescribed to you
regularly?”
The doctor asked his patient if he was taking medicine prescribed to him regularly.
8. She said to me,” Do you know how to swim?”
She asked me if I knew how to swim.
9.The captain said to the players, “Will you put your heart and soul in playing the
game so that we may win the match?”
The captain asked the players if they would put their heart and soul in playing the game so
that they might win the match.
10. The stranger said to the lady,” Have you ever been to Delhi?”
The stranger asked the lady if she had ever been to Delhi.
11. The old man said to the child, “Why did you break this window pane?”
The old man asked the child why he had broken that window pane.
12. The teacher said , “Boys, what are you doing here? Why do you not go to your
class rooms?”
The teacher asked the boys what they were doing there and why they did not go to their class
rooms.

41
 Anamika Academy English 9979 9979 45
13. Her brother said to her, “What present should I bring for you when I return from
Bombay?”
Her brother asked her what present he should bring for her when he returned from Bombay.
14. The rich man said to the beggar, “Why do you not do any work? Do you not feel
ashamed in begging alms from others?”
The rich man asked the beggar why he did not do any work and if he did not feel ashamed in
begging alms from others.
15. Boys said to the teacher, “When do you intend to start the class today?”
Boys asked the teacher when he intended to start the class that day.
16. The traveler asked the cab man, “How long will you take to reach the destination?
Can't you drive the cab a little faster?”
The traveler asked the cabman how long he would take to reach the destination and if he
could not drive the cab a little faster.
17. The customer said to the shopkeeper, “What is the price of this article? Can you
give me two of these articles?”
The customer asked the shopkeeper what the price of that article was and if he could give
him two of those articles.
18. The old lady said, “Can you tell me where does this road lead to? Will you guide
my way to the railway station, young man?”
The old lady asked the young man if he could tell her where that road led to and if he
would guide her way to the railway station.

19. The priest said, “Where does this young lady come from? Can you tell me this,
gentleman?
The priest asked the gentleman where that young lady came from and if he could tell him that.
20. Shylock said “ How can you call me a cheat ? Will you not pay me my dues
according to the deed,Portia ?”
Shylock asked Portia how she could call him a cheat and if she would not pay him his dues
according to the deed.

( Exclamatory Sentences)

1. The woman said, “What a beautiful child this is!

The woman exclaimed that that child was very beautiful.
2. His aunt said, “What a pleasant surprise to see you here!”
His aunt exclaimed that it was a pleasant surprise to see him there.
3. Hamlet said, “How unlucky I am that I cannot find out any solution!”
Hamlet exclaimed that he was very unlucky that he could not find out any solution.
4. The captain said, “Bravo ! well done,boys!”
The captain applauded the boys saying that they had done well.
5. The leader said, “Alas! We have lost the game.”
The leader exclaimed with sorrow that they had lost the game.
6. Boys said,” Hurrah! We have won the match!”
Boys exclaimed with joy that they had won the match.
7. She said,” What a beautiful weather it is!”
She exclaimed that it was a very beautiful weather.
42
 Anamika Academy English 9979 9979 45
8. Father said,”What a lazy fellow she is!”
Father exclaimed that she was a very lazy fellow.
9. The cobbler said,” How stupid I am!”
The cobbler exclaimed that he was very stupid.
10. The girl said, ”What a stupid fellow I am!”
The girl exclaimed that she was a stupid fellow.
11. The captain said, "Good morning,Friends!"
The captain bade his friends good morning.
12. The leader said,"Farewell, my countrymen!"
The leader bade his countrymen farewell.
13. The boy said,"If I were a king!"
The boy wished that he had been a king.
14. The old lady said,"May you live long, my son!"
The old lady prayed that her son might live long.
15. They said," May you live a long and prosperous life!"
They prayed that you might live a long and prosperous life.

(Imperative Sentences)
1. The land lord said to his servant,"Go away and leave the room at once."
The land lord ordered his servant to go away and leave the room at once.

2. She said to her maid servant,"Bring me a glass of water."

She ordered her maid servant to bring her a glass of water.
3. The priest said to the boys,"Do not while away your time."
The priest advised the boys not to while away their time.
4. Mother said to her son."Work hard lest you should fail."
Mother advised her son to work hard lest he should fail.
5. The doctor said to the patient,"Do not smoke."
The doctor advised the patient not to smoke.
6. The clerk said to the man,"Do not disturb me.Mind your own business."
The clerk forbade the man to disturb him and advised him to mind his own business.
7. The officer said to the peon."Let the visitor come in."
The officer told the peon to let the visitor come in. OR
The officer told the peon that the visitor might be allowed to come in.
8. The father said to his son,"Let us go out for a walk."
The father suggested to his son that they should go out for a walk.
9. The girl said to her friend," Please show me your purse. "
The girl requested her friend to show her her purse.
10. The man said to me," Let us wait for our turn."
The man proposed to me that we should wait for our turn.

43
 Anamika Academy English 9979 9979 45

Vocabulary
One Word Substitutes
1. Having an evil reputation……………….. Notorious
2. One who plays a game for pleasure……… amateur
3. One who believes in existence of God……………… theist (X - atheist)
4. Someone who is unable to pay his/her debts…………….. bankrupt
5. One who looks at dark sides of the things…………….. pessimist (X- optimist)
A minister representing a sovereign or a state in a foreign country……
6.
ambassador
7. One whose parents are dead………………… orphan
8. One who cannot read or write……………………… illiterate
9. Incapable of being heard ……………. inaudible
10. Liable to be easily broken …………………… brittle
11. A substance that kills germs ………………… germicide
12. An assembly/group of listeners ………………………. audience
13. An office without any work but high pay……………… sinecure
14. The life story of a person written by himself………………… autobiography
15. The life story of a person written by someone else………………… biography
16. Of one’s own free will………………. Voluntary (X- involuntary, compulsory)
Taking of one’s own life ………. Suicide Anamika Academy
17.
9979 9979 45
18. One who walks along the roadside ………… pedestrian
19. One who sells liquor against law …………….. bootlegger
20. One who abstains from all alcoholic drinks…………… teetotaller
21. That which cannot be corrected…………….. incorrigible
22. That which does not die or fade away……………… immortal, eternal, everlasting
23. A person who studies weather……………….. meteorologist
24. A person who compiles a dictionary …………….. lexicographer
25. A person who makes scientific study of insects………………… entomologist
26. One who calculates value of property for tax purposes ……………. assessor
27. A thing which catches fire easily……………… Inflammable
28. One who hates mankind………………… Misanthropist
Animals which live both on land and water …………………. Amphibious
29.
animals/Amphibians
30. A tank where fish or water plants are kept …………….. aquarium
31. One who believes easily…………. Credulous
32. Something done for the first time…………………. Maiden, debut
33. That which cannot be conquered………. invincible
34. A disease which spreads by contact……………….. contagious
A person who is violently hostile to established beliefs, customs, traditions…….
35.
Iconoclast
44
 Anamika Academy English 9979 9979 45

A child born after the death of his father /or a book published after the death of
36.
its author……. -Posthumous
37. Roundabout way of saying……. circumlocution
38. One who collects postage stamps ……………. Philatelist
39. One who is easily fooled………….. Gullible
40. Something that must happen and cannot be avoided ………Inevitable
41. One who is citizen of the world………………… Cosmopolitan
42. Government based on religion………….. Theocracy
43. That which cannot be rubbed off……………. indelible
44. One who studies the origin and growth of languages…………Linguist
45. The study of right and wrong in human conduct…………….. Ethics
46. The school or college in which one has been educated……Alma mater

45
 Anamika Academy English 9979 9979 45

Antonyms
Anxiety X Apathy Fallacy X Certainty
Accessory X Adversary Graceful X awkward
Brave X Timid, Coward Incongruous X Harmonious
Benevolence X Malevolence Liberty X Captivity
Contended X Unhappy Impediment X Assistance
Condemned X Acquiesced Neglect X Care
Comfortable X Uncomfortable Obstinate X amenable
Deny X Confirm Pernicious X Salutary
Disparage X Approve Greedy X Generous
Delicious X Unpalatable Handle X Bungle
Frugality X Extravagance Horrible X agreeable
Above X Below Abundance X Scarcity
Absence X Presence Accept X Reject/Refuse
Admire X Despise/Condemn Fresh X Stale
Aggressive X Defensive Friend X Foe, Enemy
Alive X Dead Gain X Loss
Ancient X Modern General X Particular, Specific
Arrival X Departure Gentle X Rude
Attach X Detach Haste X Delay
Attack X Defend/ Protect Heaven/Paradise X Hell/Inferno
Attract X Repel Hope X Despair
Attraction X Repulsion Host X Guest
Benefit X Harm Hostile X Friendly
Blessing X Curse Humble X Proud
Bold X Timid Ignorance X Knowledge
Bravery X Cowardice Import X Export
Cheap X Expensive/Dear Include X Exclude
Confidence X Diffidence Increase X Decrease
Console X Congratulate Inferior X Superior
Consent X Dissent Inhale X Exhale
Construction X Destruction Initial X Final
Credit X Debit Lend X Borrow
Dark X Bright Loose X Tight
Debtor X Creditor Majority X Minority
Deep X Shallow Make X Mar (Mare- ઘોડી)
Deficit X Surplus Malignant X Benevolent
Diligent/Industrious X Idle, Lazy Miser X Spendthrift
Domestic X Wild Narrow X Broad
Downward X Upward Normal X abnormal
Dynamic X Static Occasional X Frequent
46
 Anamika Academy English 9979 9979 45

Entrance X Exit Oppose X Support

External X Internal Noble X Ignoble
Extravagant X Frugal/Economical Oral X Written
Fact X Fiction Ordinary XX Extraordinary/ Rare
Faithful X Faithless Peace X War
Fertile X Barren Permanent X Temporary
Forget X Remember Persuade X Dissuade
Freedom/ Liberty X Slavery Pleasure X Pain

Proceed X Recede Top X Bottom Gently X Harshly
Propose X Dispose Tragedy X Comedy Crest X Base
Pride X Humility Tragic X Comic Cheerful X Cheerless
Quiet X Noisy Transparent X Opaque Fierce X Tame
Rear X Front Uniform X Varied Weep X Laugh
Remote X Near Upper X Lower Primeval X modern
Rise X Fall Useful X Useless Flimsy X Concrete
Rough X Smooth Conquest X Defeat Seized X Released
Sleep X Wake Victory X Defeat Alone X Together
Smile X Frown Triumph X Defeat Doomed X Blest
Somewhere X Nowhere Virtue X Vice Decimated X Created
Strange X Familiar Weal X Woe Sinking X Floating
Subtract X Add Wholesale X Retail Forward X Backward
Success X Failure Wisdom X Folly Dusk X Dawn
Superior X Inferior Comrade X Enemy, Foe Vain X Fruitful
Sympathy X Antipathy Poached X Reared Infect X disinfect
Thoughtful X Thoughtless Whisper X Shout Obvious X Hidden
Prolong X Discontinue Intimacy X Detachment Purity X Impurity
Evocative X Subdued Dangerous X Safe Odd X Even
Pinnacle X Base Sharp X Blunt Dyspeptic X Strong
Blunders X Accuracy Ability X Inability Negate X Affirm
Efficient X Inefficient Occasionally X Regularly Several X Few
Annoy X Please Honest X Dishonest Appreciate X Criticise
Fortune X Misfortune Attract X Repel Indolent X Busy
Corpulent X Skinny Astray X On line Beginning X End
Gloomy X Bright Fake X Genuine Stoically X happily
Redolent X Smelly Torrential X Light Canopied X Open
Gaunt X Thick Savour X Dislike Glance X Gaze
Dominating X Submitting Collect X Distribute Objection X Acceptance
Private X Public Doubt X Surety Aggressive X submissive
Composed X Fretting Unkempt X Stylish Variegated X Plain
Nether X Top Detain X Release Danger X Safety
47
 Anamika Academy English 9979 9979 45
Contraband X Legal Reproach X Cajole Serene X Noisy
Poverty X Prosperity Sufficient X Insufficient Fraudulent X Genuine
Ennui X Excitement Snug X Comfortable Incoherent X Confident
Vividly X Hazily Depredation X Construction Rural X Urban
Risibly X Convincingly Fetid X Fresh Rustic X Urban
Mourning X Celebrating Cramped X Spacious Pastoral X Urban
Perished X Alive Enormous X Tiny Bucolic X Urban
Futile X Useful Bravely X Cowardly Commotion X Silence
Overt X Concealed Lurch X Steady Seldom X Often
Hamper X Support Human X Inhuman Hide X Reveal
Native X Foreign Innocence X Guilt Peace X Unrest
Motion X Stillness Inhabit X Vacate Brief X Lengthy
Decay X Fructify Allied X Alienated Mourn X Rejoice
Synonyms
Insularity -Loneliness Latent -Hidden Repudiate -Refuse
Drenched -Soaked, Wet Industrious -Hardworking Doctrine -Principle
Detriment -Loss Anguish -Pain, suffering Dispel -Remove
Proliferate -Multiply Fiend -Beast, Devil Impose -Encourage
Contrite -Apologetic Triviality -Worthless Compartment -Section
Lilt -Melody, Music Disposed -Inclined Hatchet -Axe
Suffused -Covered Furtive -Secret Imposed -Forced
Dreary -Boring Tremulous -Shaking Perpetuation -Continuation
Solitary -Alone Clammy -Sticky Ethics -Morals
Dither -Hesitate Oriental -Eastern Isolation -Separation
Sturdy -Strong Occidental -Western Advocate -Support
Obliged -Grateful Barbarous -Uncivilized Inconsistent -Conflicting
Meadow -Grassland Shun -Avoid, ignore Motion -Movement
Fortune -Luck Hygienic -Healthy, Clean Imply -Mean
Humane -Kind Custom -Practice Trend -tendency
Incredible -Unbelievable Stationary -still, fixed Attitude -approach
Practical -Virtual Spacious -roomy, airy Restrain -Control
Apparent -obvious Judicial -Impartial Stir -Mix, Blend
Stupefaction -Confusion Besides -additional Eloquent -Expressive
Rapidly -Quickly, Beside -Near Punctual -Prompt
Presto
Ruin -Destroy Practical -Realistic Fate -Destiny
Conjurer -Magician Humane -Kind, Caring Raw -Crude
Audience -Spectators Meadow -Grassland Row -Fight, Line
Coy -Shy Buoyant -Cheerful Formality -Procedure
Summon -Call Metaphor -Image, Symbol Bonnet -Cap, hat
Eternal -Immortal Inflection -Modulation Jealous -Envious
Frail -Weak Nuance -Shade, tone Reverence -Respect
Rage -Anger Glimpse -Glance, Look Assassination -Murder
Distress -Sorrow Worthy -Commendable Adore -Worship

48
 Anamika Academy English 9979 9979 45

Queer -Strange, odd Propel -Push Statuesque -Elegant

Weary -Tired Sentimental -Emotional Tale -Story, Fiction
Stupefied -Amazed Convey -Communicate Rumble -Roar
Despise -Hate, spurn Disembodied -Ghostly Acute -Sharp, keen
Display -Show Brilliant -Bright, talented Odour -Smell
Pompous -Showy, arrogant Anguish -Torment Forbid -Prohibit
Fragment -Piece Torso -Chest Rapt -absorbed
Mob -Crowd Efficacy -Usefulness Suppress -Curb
Defy -Disobey, resist Inviolate -Pure Warren -Burrow, den
Tedious -Boring Inherent -innate, inbuilt Bivouac -Camp
Enormous -Large Untarnished -Spotless Earnest -Sincere
Austere -Simple, Sober Acquiesce -agree, comply Muffled -Quiet, Silent
Cherish -relish, appreciate Aghast -Stunned Sublime -Inspiring
Prudent -Wise, sensible Manifest -Obvious Solemn -Somber
Turmoil -Disturbance Endeavour -Effort Somber -Serious

49
ANAMIKA ACADEMY Page No.
નીિત અને હે રવહીવટ 1
Mo. 8000-0405-75

નીિત અને હે રવહીવટ

 લે ટન ભાષાના ‘AD’ અને ‘Ministrate’ શ દ પરથી ‘Administration’ શ દ આ યો તેનો અથ
થાય છે સેવા કરવી કે લોકોની દેખરે ખ કે કાળ રાખવી. આથી હે ર વહીવટ એટલે ‘સરકારી વહીવટ’
એવો અથ થાય.
 ‘વુડો િવ સન’ હે ર વહીવટના િપતા તરીકે ઓળખવામાં આવે છે .
 હે ર વહીવટની સૌ થમ યા યા આપવાનો યાસ હે િમ ટને કય . હે ર વહીવટની કે ટલીક યાત
યા યાઓ નીચે મુજબ છે :
*વુડો િવ સન : હે ર વહીવટ એ કાયદાનો યવિ થત અને િવગતવાર અમલ છે .
* યુથર ગુિલક : હે ર વહીવટ એ વહીવટી શા નો એવો િવભાગ છે કે જે સરકાર સાથે સંબંધ ધરાવે
છે , અને તેમાં કારોબારી, ધારાિકય અને યાય િવષયક વહીવટી ો પણ આવે છે .
*હબટ સાયમન : સામા ય રીતે હે ર વહીવટનો અથ રા ીય, રાજય અને થાિનક સરકારની
કારોબારી શાખાનાં કાય એવો થાય છે .
*ચા સ બડ : કોઇપણ િવષય એવો નથી કે જે વહીવટ કતા અગ યનો હોય. છતાંય તેની સવ સામા ય
યા યા નીચે મુજબ છે :
” હે ર વહીવટ એટલે રા યની નીિત અને યેયનો અમલ કરવાના ઉ ે ય થી સભાનતા પૂવક હાથ
ધરવામાં આવતી સામુ હક અને બૌિ ક વૃિતઓનું અ યયન કરતું શા .”
 ઇિતહાસ તરફ િ કરીએ તો િવશાળ રોમન સા ા યની યવ થા માટે સ ાટ ‘ઓગ ટસ’ ની િસિવલ
સેવા, ઇ.સ.પૂવ ૨૦૦ વષ પહે લા ચીનના ‘હાનવંશ’ ના સમયે િસિવલ સેવા માટે પધા મક
પરી ાઓનું અિ ત વ તથા રા ય વહીવટ માટે અંદાજપ ની યવ થા એ રા ય વહીવટની વૃિત
કે ટલી યવિ થત રહી તેનો યાલ આવે છે . આ ઉપરાંત કૉ ફુિસયસના લખાણો, એસે રયનમી
તિ તઓ, એ ર ટોટલનો ંથ ‘પોિલ ટ સ’, મે યાવેલીનો ંથ ‘ધી િ સ’, માં રાજય વહીવટની
વૃિતનાં વણનો વા મળે છે . આ સવમાં કૌ ટ યનો ંથ ‘અથશા ’ એ હે ર વહીવટની સૌથી
િવ તૃત સમજ આપે છે .
 આજના સમયમાં જે પે હે ર વહીવટ છે તેની શ આત ૧૮ મી સદીમાં જમની તથા ઓ ટે િલયામાં
“કે મેરાવાદી” િવચારકોએ સરકારી વૃિતઓના સંચાલન માટે અ યાસો શ કય . તેમાં ‘ યોજ િઝંક
અ ણી િચંતક હતો.
 આ દશામાં વધૂ સઘન ય ન અમે રકાના ‘હે િમ ટને’ ૧૭૮૭ માં કય . તેણે ‘ધ ફે ડરાિલ ટ’ માં રાજય
વહીવટનો અથ અને અ યાસ ે અંગે િનબંધ લ યો. આ બાબતે ‘વુડો િવ સન’ સૌથી યાત
બ યા.
 અમે રકન વહીવટ શા ી ‘ યુથર ગુિલકે ’ સંચાલકીય ી િબંદુને સમ વવા અમે રકન
‘POSDCORB’ નો િસ ધાંત આ યો જે નીચે મુજબ છે .
P – Planning (આયોજન)
O – Organization (સંગઠન)
S – Staffing (કમચારી ગણ)
D – Direction (માગદશન)
C Coordination (સંકલન)
O

Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
Page No. Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
1 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945 (ગ-૨) ,8000040575
(ઘ-૬)
ANAMIKA ACADEMY Page No.
નીિત અને હે રવહીવટ 2
Mo. 8000-0405-75

R – Reporting (અહે વાલ)

B – Budgeting (અંદાજપ )
 હે ી ફે યોલ
૧)આયોજન, ૨)સંગઠન, ૩)આદેશ, ૪)સંકલન, ૫)અંકુશ
 ો. િવલોબી
૧) સમા ય વહીવટ – કાય િવભાજન, સંચાલન, િનયં ણ
૨) સંગઠન
૩) કમચારીઓનું સંગઠન
૪) સાધનો અને પૂરવઠો
૫) નાણાંકીય સહાય
 ‘ યુથર ગુિલક’ નાં િસ ધાંતમાં ખામી તરફ આંગળી િચંધતા વહીવટ શા ી ‘ યુઇસ મે રયમ’ જણાવે
છે કે , તેમાં િવષય વ તુંના ાનનો સમાવેશ થતો નથી.
 ઇ-ગવન સ : રા ય વહીવટ માટે ક યુટર, ઇ-મેલ, િવ ડયો કો ફરંસ, મોબાઇલ વગેરે જેવા ઇલેિ ટક
મા યમો થકી વહીવટ કરવામાં આવે તેને ‘ઇ-ગવન સ’ કહે છે .
રા ય વહીવટ ( હે ર) & ખાનગી વહીવટ :
 વહીવટી શા ી ‘િન ો’ના મતે લોકોના માટે કરવામાં આવતી સેવા વહીવટનું વા તિવક હદય છે .
રા ય વહીવટનો મુળભુત હે તું લોકોનું ક યાણ છે .
 રા ય વહીવટનું સંગઠન અમલદાર શાહી (Byerocracy) નાં િસ ધાંતના આધારે , યારે ખાનગી
વહીવટનું સંગઠન યાવસાિયકતાના આધારે ગોઠવાયેલું હોય છે .
 પોલ એપલ બી : ના મત મુજબ સરકારી વહીવટ પોતાના સાવજિનક વ પના લીધે િભ હોય છે તે
લોક સમી ા અને લોકમતની આધીન હોય છે .
 હબટ સાયમન : ને ન યું છે કે સામા ય યિ તઓની િ સાવજિનક વહીવટ રાજનીિતથી પ રપૂણ
અને લાલ ફતાવાદી હોય છે ; યારે ખાનગી વહીવટ રા યનીિત શુ ય અને ચૂ તીથી કામ કરવાવાળું
હોય છે .
 ડૉ.એમ.પી.શમાના મત મુજબ રા ય વહીવટ અને ખાનગી વહીવટએ વહીવટ પી િસ ાની બે
બાજુ ઓ
ં છે , પરંતુ પોતાની આગવી મહ ા અને ટે કનીકો છે જે તેમને િવિશ વ પ બ ે છે .

રા ય વહીવટનાં િવિવધ તબ ા
 થમ તબ ો : ૧૮૮૭ થી ૧૯૨૬
થમ તબ ામાં રાજય વહીવટનો િવકાસ રા યશા ની એક શાખા તરીકે િવશેષ બ યો.
 F. J. ગુડનાઉ :- ‘રાજકારણ અને વહીવટ’
 L.D. વાઇટ :- ‘રાજય વહીવટનાં અ યાસની ભૂિમકા’
 બી તબ ો : ૧૯૨૭ થી ૧૯૩૭
આ સમયમાં રા ય વહીવટ એક વતં િવ ાન તરફ આગેકુચ કરી શકે તે માટે વહીવટી શા ીઓએ
કે ટલાક િસ ધાંતો આ યા.
 W.F. િવલોબી :- ‘રા ય વહીવટનાં િસ ધાંત’
 યૂથર ગુલીક અને ઉિવક :- ‘વહીવટી િવ ાન ઉપર િનબંધ’

Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
Page No. Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
2 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945 (ગ-૨) ,8000040575
(ઘ-૬)
ANAMIKA ACADEMY Page No.
નીિત અને હે રવહીવટ 3
Mo. 8000-0405-75

 યૂથર ગૂલીકે ‘POSDCORD’ નો યાલ અને મે સ વેબરે ‘અમલદારશાહી’નો આદશ યાલ

આ યો.
 ી તબ ો :- ૧૯૩૮ થી ૧૯૪૭
આ સમયગાળા દર યાન િસ ધાંતોથી આગળ વધીને યવહા રક પાસા ઉપર ભાર મુકાયો.
 ચે ટર બન ડ :- ‘કારોબારે નાં કાય ’
 હબટ સાયમન :- ‘વહીવટી વતન’
 રોબટ ડે લ :- ‘રા ય વહીવટનું િવ ાન અને સમ યાઓ’
 ચોથો તબ ો : ૧૯૪૮ થી ૧૯૭૦
આ તબ ામાં નવીન રા ય વહીવટની િવચારણા શ થઇ. આ બાબતે ૧૯૫૬ માં “ઍડમીની ટે ટીવ
સાય સ વાટરલી” નામનું મેગેઝીન શ થયુ.ં
 પાંચમો તબ ો : ૧૯૭૧ પછી
આ સમયગાળામાં રા ય વહીવટનો એક વતં શા તરીકે િવકાસ થયો. રા ય શા બાબતે ૧૯૬૮
માં “િમ ો ુક” સંમેલન યો યુ.ં
 યોજ ેડ રક શૉ :- ‘નવીન રા ય વહીવટ”
કારોબારી
 રા ય કારોબારીનો સમ દોર જેનાં હાથમાં હોય તેને કારોબારી કહે છે .
મુ ય કારોબારીનાં કાર :
 સામ ય રીતે કારોબારી ને બે કારમાં વહચી શકાય.
૧) સંસદીય કારોબારી ૨) મુિખય કારોબારી
૧) સંસદીય કારોબારી :-
બે વ પ જણાય છે . ૧) નામમા ની કારોબારી, ૨)વા તિવક કારોબારી. િ ટનમાં રા -રાણી કે
ભારતનાં રા પિત નામ મા ની કારોબારી છે . યારે , િ ટન કે ભારતના વડા ધાન અને ધાનમંડળ
વા તિવક કારોબારી છે . અહ , મુ ય કારોબારી ની રચના ધારાસભા માંથી થાય છે .
૨) મુખીય કારોબારી :
 મુખ પ િતમાં મુ ય કારોબારી મુખ એટલે કે ેિસડે ટ અથવા રા પિત છે . તે ચો સ સમય
માટે ચુટં ાય છે અને મં ીમંડળની રચના કરે છે . પરંતુ, મં ીઓ ધારાસભાના સ યો નથી. મુખ તથા
તેનું મં ીમંડળ ધારાસભાને જવાબદાર ગણાતું નથી.
 મુખ ધારાસભાનું િવસજન કરી શકતા નથી. અમે રકા આ કારની શાસન પ િતનું ે ઉ.દા.
છે .
 કારોબારીના અ ય કારમાં બહુજન કારોબારી છે . આવો િવિશ કાર મા િ વ ઝરલડમાં છે . અહ
કારોબારી સાત(૭) સ યોની પ રષદની બનેલી છે , તે પોતાના માંથી એકને મુખ અને એકને
ઉપ મુખ ૧ વષ માટે ચુટં ે છે , અને તમામ સ યો સમાન ગણાય છે .

સંગઠનનાં અિભગમો અને િસ ાંતો

મનુ ય સામા ક ાણી છે . તેથી મનુ યને સંગઠનમાં રહે વું ગમે છે . કાળ મે સંગઠનના જુ દા-જુ દા કારો
અને અિભગમોનો ઉ વ થયેલો છે .

1. વૈ ાિનક સંચાલન :- હે ી ટોવને ૧૮૮૬ માં અમે રકન સોસાયટી ઓફ િમકે િનકલ એ િનયરમાં
વૈ ાિનક સંચાલનનું ત વ ાન સમ વતો િનબંધ રજૂ કય હતો. યારબાદ િવ સલો ટૅ લરે િમકોની
Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
Page No. Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
3 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945 (ગ-૨) ,8000040575
(ઘ-૬)
ANAMIKA ACADEMY Page No.
નીિત અને હે રવહીવટ 4
Mo. 8000-0405-75

કામ કરવાની ગિત અને સમયનાં અ યાસો ારા િમકોની કાયશિ ત માપવા બાબતે વૈ ાિનક ઢબે
ય ન કય .
2. અમલદારશાહી વાદ :- અમલદારશાહી માટે અં ે માં વપરાતો ‘ યુરો ે સી’ શ દ ચ ભાષામાંથી
આ યો. ચમાં તેનો મતલબ ‘ડે ક’(ટે બલ) પરથી ચાલતી સરકાર છે . યુરો ે સી શ દનો સૌ થમ
ઉપયોગ ૧૮ મી સદીમં ચ અથશા ી િવ સે ડ ડી. ગાનએ કય હતો. અમલદારશાહી ઉપર સૌથી
મોટું દાન જમન સમાજશા ી મે સવેબરનું ગણાય છે . તેણે આદશ કારની અમલદારશાહીનાં
લ ણો આપેલા. યારબાદ એફ.એમ.માકસ અમલદારશાહીનાં ચાર કાર ગણા યા છે .
 વાલી કાર : તેમાં શા ો પર અપાયેલ આધારો પર નાગ રકોમાંથી કમચારીઓની ભરતી થતી.
Ex. ચીન, રિશયા
 ાિતગત કાર : તેમાં ઉ ચવગ કે વણનાં લોકોને નાગ રક સેવામાં ભરતી કરાતા. Ex., ાચીન
ભારતનાં ા ણો, િ યો.
 પેટોનેજ કાર : આ કારમાં રાજકીય કૃ પા પા ોને નાગ રક સેવામાં લેવાતા. Ex. િ ટન, યુ.એસ.
 લાયકાત કાર : આજે દુિનયામાં મોટાભાગના દેશોમાં લાયકાત આધા રત પધા મક પરી ાઓ
ારા નાગ રકોને લોકસેવામાં ભરતી કરાય છે .
 યાંિ ક વાદ : યાંિ કવાદ એ સંગઠનનો પરંપરગત અિભગમ છે . તેમાં સંગઠનનાં કમચારીઓના
થાન, અિધકાર અને ફર િનિ ત કરવાં તથા કમચારીઓ ઉપર િનરી ણ અને િનયં ણની
ણાલીઓનો સમાવેશ થાય છે .
 માનવ સંશાધન િસ ાંત : ઇ ટન મેયોએ સંગઠનનાં હે તુની િસિ માટે સહકારને વાભાિવક રીતે
ો સા હત કરવા ઉપર ભાર મુ યો. આ િસ ાંત માણે સંચાલને માનવ પ રિ થિતને યાનમાં
લેવી ઇએ. કમચારીને ેરણા તથા દશા આપવી ઇએ.
 વતનવાદી અિભગમ : વતનવાદી અિભગમને િવકસાવવાનું માન હબટ સાયમનને ફાળે ય છે .
આ અિભગમ યિ તનાં વતન ઉપર ભાર આપે છે . અને તે માનિસક પ રબળને મહ વનું ગણે છે .
 થા અિભગમ : ૧૯૨૦ નાં દાયકામાં ન બટાલા ફીએ થાના યાલને જ મ આપેલો. થાના
યેક ભાગો આંત રક રીતે પર પર આંતર યા કરે છે . થાના એક ભાગમાં પ રવતન આવે તો
અ ય ભાગોમાં પણ પ રવતન આવે છે . આધુિનક રા ય વહીવટનાં મોટા સંગઠનોનાં અ યાસમાં
થા અિભગમ ઉપયોગી છે .
 સંકલનનો િસ ાંત : સંકલનનો િસ ાંતએ સંગઠન અને સંચાલન માટે પાયાનો િસ ાંત છે . િવિભ
ભાગોનું પર પર અનુકૂલન, ભાગીદારીઓની ગિતિવિધઓ તથા પ રબળોનું અનુકૂલન એ જ સંકલન
છે . સંકલનનાં બે મહ વનાં પાસા છે .
A) રચના મક
B) કાયા મક
 ભારતમાં મુ ય કારોબારીને તેનાં કાય માં મદદ પ થવા ધાનમંડળ તેમજ સિચવાલય, ધાનમંડળ
સિમિતઓ અને સલાહકાર સં થાઓ છે .
લાઇન, સિચવા મક અને સહાયક એકમો
રા ય વહીવટના મહ વનાં યાલોમાં લાઇન, સિચવા મક અને સહાયક એકમોનો સમાવેશ થાય
છે . એક સમય અથમાં ણેય એકમો િસંધુ ખીણની સં કૃ િત સમયે પણ હાજર હતો. પરંતુ, તેઓનાં શાિ ય
યાલ ૧૮ મી સદીમાં ફે ડરીકન આગેવાની નીચે િશયન લ કરમાં િવક યો. યાંથી યુરોિપયન લ કરોમાં
અને છે ે અમે રકન લ કરોમાં આ એકમોનો િ વકાર થયો. આ ણેય એકમો આજે મુ ય કારોબારીના
વધતા જતાં કાય માં સહાયક બની છે .
Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
Page No. Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
4 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945 (ગ-૨) ,8000040575
(ઘ-૬)
ANAMIKA ACADEMY Page No.
નીિત અને હે રવહીવટ 5
Mo. 8000-0405-75

1. લાઇન : લ કરી વહીવટમાં યુ નાં મેદાનમાં દુ મનને સીધો સીધો મુકાબલો કામ કરવાનું કામ જે
એકમ કરે છે તેને ‘લાઇન’ એકમ કહે છે . નાગ રક વહીવટી સંગઠનમાં સોપાિનક મમાં ગોઠવાયેલા
જે એકમો આદેશ આપે છે તથા આદેશ માણે કામગીરી બ વે છે તેને લાઇન એકમ કહે છે .
 કોઇપણ દેશનું વહીવટી તં જે મોટા િવભાગો કે ખાતાઓમાં િવભા ત હોય તે લાઇન એકમો
છે . ખાતઓ ઉપરાંત િનયામકો, પંચો અને હે ર કોપ રે શનમાં પણ ‘લાઇન’ એકમો છે .
2. સહાયક એકમ :યુ નાં મેદાનમાં લડતાં સૈિનકોને ખોરાક, દા તરી સારવાર, શ ો પુરા પાડવાનો
અને મા હતી પુરી પાડવાનું કામ સહાયક એકમો કરે છે . તેવી જ રીતે રા ય વહીવટમાં લાઇન
એકમોને તેના મુળ ક ાથિમક કાય માં મદદ કરવાનું કાય સહાયક એકમો કરે છે .
 સહાયક એકમોનાં કાય લોકોને સામા ય રીતે પશતા ન હોવાથી સંગઠનની બહાર તેઓ ઓછા
ણીતા હોય છે . તેમનો ભાવ સંગઠનની બહાર જણાતો નથી. મ ય થ ખરીદ િવભાગ અને
િસિવલ સેવા પંચ તેના ઉ.દા. છે .
3. સિચવા મક ટાફ : લ કીરી સંગઠનમાં લાઇન એકમોને સલાહ સુચન આપનાર અને યુહરચના
ગોઠવનાર સિચવા મક એકમો છે . તેજ રીતે મુ ય કારોબારીને કે સંગઠનના વડાને િવચારવામાં કે
િનણય લેવામાં મદદ આપવાનું કે સલાહ આપવાનું જે એકમો કરે છે તેને સિચવા મક એકમો કહે છે .

ખાતુ કે િવભાગ
સોપાનીક તં ની રચનામાં મુ ય કારોબારી પછીનું થાન ખાતનું હોય છે . મુ ય કારોબારી વ પે
રાજકીય હોય છે , પરંતુ ખાતુ વ પે વહીવટી હોય છે . ખાતુએ વહીવટનું પરંપરાગત એકમ છે . સરકારના
િવિવધ િવભાગો કાય િવભાજન અને કાય સંકલનની મૂળભુત યાના એકમો છે .
ખાતાના કાર : મુ ય પે ખાતાઓના ચાર કાર પાડવામાં આ ય છે .
1. કદની િ એ :
ખાતાની કદની િ એ મોટા ખાતા અને નાના ખાતા એવા પેટા કાર પાડી શકાય. ભારત સરકારના
રે લવે, સંર ણ, તાર-ટપાલ વગેરે મોટા ખાતના ઉ.દા. છે . યારે રા ય તરે સમાજક યાણ ખાતુ,
સંસદીય િવભાગ વગેરે નાના ખાતાના ઉ.દા. છે .
2. માળખાની ીએ :તં કે માળખાની િ એ ખાતાના એકતં ી અને સમવાયતં ી એવા કાર પાડી
શકાય. એક તં ખાતુ એક જ હે તુની િ એ રચાયેલું હોય છે . સંર ણ અને િશ ણ ખાતાને આ
કારમાં ગણી શકાય.
યારે સમવાયતં ખાતુ એવું ખાતુ છે જેમાં અનેક િવધ કાય તથા અનેકિવધ પેટાિવભાગો ડાયેલા
હોય. ભારતમાં ગૃહ ખાતુ આ કારનું ખાતુ છે . તેમાં િસિવલસેવા, કાયદો અને યવ થા જેવા ઘણા પેટા
િવભાગોનો સમાવેશ થાય છે .
3. કાયના વ પની િ એ :
કાયરત ખાતું અને દેખરે ખ ખાતુ.ં
4. ભૌગોિલક દેશની િ એ :
કે ટલાક ખાતાઓ િવશાળ ભૌગોિલક િવ તારમાં િવ તરે લા જણાય છે . યારે કે ટલાક ખાતાઓ મુ ય
કાયાલયમાં જ સમાય ય છે .
હે ર કોપ રે શન
 હે ર કોપ રે શન એ સરકારી સાહસ છે જેની થાપના એ કોઇ િવશેષ યાપારને ચલાવવા અથવા
નાણાંકીય ઉ ે શને ા કરવા કે , રા ય અથવા થાિનક કાયદા ારા થાય છે . ભારતમાં કોપ રે શન
નો ારંભ વતં તા પછી “દામોદરવેલી કોપ રે શન” અને “ઇ ડ ટીયલ ફાઇના સ કોપ .” થી ૧૯૪૮
Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
Page No. Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
5 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945 (ગ-૨) ,8000040575
(ઘ-૬)
ANAMIKA ACADEMY Page No.
નીિત અને હે રવહીવટ 6
Mo. 8000-0405-75

માં થાપનાથી ારંભ થયો.

ભારતમાં લોકસભાની ૧૯૬૩ માં રચાયેલી હે ર સાહસ સમીતી ભારતમાં હે ર કોપ રે શનના સુધારણા
માટે ભલામણો કરે છે .

બોડ
 યારે સતા અને સતાિધકાર એક જ યિ તને િવભાગમાં સોપાય યાર તે યુરો થા બને છે . પરંતુ,
યારે સતા અને સતાિધકાર બે કે તેથી વધુ યિ તને સોપાય યારે બોડ થા કહે વાય. ભારતમાં રે લવે
બોડ, મહે સૂલ બોડ, આંત રક ઉધોગો, યાપાર, વાહન યવહાર વગેરે માટે બોડ થા વા મળે છે .

પંચ અથવા કિમશન

 પંચ એ એવું સંગઠન છે જે વ િવવેકથી કાય કરે છે . છતાં તે ધાનની સતાથી વતં હોય છે . તેની
રોજ બરોજની કામગીરી ઉપર કારોબારીનો કોઇ અંકુશ હોતો નથી. તેનાં સ યોની િનમણૂક ચો સ
સમય માટે થાય છે અને તેમને થાન પરથી દૂર કરવાં હોય તો ચો સ યા હાથ ધરવી પડે છે .
કમચારીઓની પસંદગી, સતાના િતિનધાનની રચના, અથતં ના કે ટલાક પાસાં માટે ના િનયમ ઘડતર
જેવી બાબતોમાં યાં કારોબારીનાં િનયં ણથી વતં સંગઠનની જ ર હોય યાં પંચની રચના ઉપયોગી
થાય છે .
ભારતમાં ણ કારનાં પંચો વા મળે છે .
1. જેમની રચના બંધારણીય ગવાય માણે થાય છે . જેમ કે , ચુંટણીપંચ, UPSC, GPSC વગેરે.
2. એવા પંચો કે જેમની રચના સંસદના કાયદા ારા થાય. જેમે કે , નીતીપંચ, અનુદાન પંચ,
અ શિ ત પંચ વગેરે.
3. એવા પંચોનો સમાવેશ થાય છે કે જેમની રચના કારોબારીના િનણયથી થઇ હોય પરંતુ તેના માટે
કોઇ કાયદો સા રત થયો ન હોય, જેમ કે , િવિવધ કારના તપાસપંચ આ કારમાં સમાવેશ
થાય.

સંદેશા યવહાર (સંચાર અથવા કો યુિનકે શન)

સંદેશા યવહારએ રા ય વહીવટનું પાયાનું શાસન છે . આજે િવ ના તમામ દેશોમાં મા હતી, કાશન અને
લોક સંપક મહ વના બ યા છે .
સંદેશા યવહારના કાર : રા ય વહીવટમાં ણ કાર પડે છે .
1) ઊ વ સંદેશા યવહાર :- િન ન તરે થી ઉપર જતા સંદેશા
2) ની ન સંદેશા યવહાર :- ઉપરથી નીચે જતા સંદેશા
3) સમાંતર સંદેશા યવહાર :- એક િવભાગ માંથી બી િવભાગમાં જતા સંદેશા

 અ ાહમ મોસલોનો જ રયાતનાં કો ટ મનો િસ ાંત :- તેના મતે મનુ યએ જ રયાતો ધરાવતું ાણી
છે . અને ભા યેજ તે સપૂણ સંતોષની િ થિતએ પહ ચે છે . જેવી એક ઇ છા સંતોષાય છે , એટલે બી
ઇ છા તેનું થાન લે છે .
 ફે ડ રક હજબગનો પ રબળનો િસ ાંત :- તેનાં મતે તમામ લોકોની આવ યકતાઓ બે કારની છે .
1) તકલીફથી બચવું, 2) મનોવૈ ાિનક રીતે િવકાસ કરવો.
હજબગ આ િસ ાંતમાં કાયસંતોષ અને કાયઅસંતોષનાં પાંચ પાંચ મજબુત પ રબળો શો યા હતાં.
કમચારી વહીવટ :
Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
Page No. Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
6 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945 (ગ-૨) ,8000040575
(ઘ-૬)
ANAMIKA ACADEMY Page No.
નીિત અને હે રવહીવટ 7
Mo. 8000-0405-75

 િસિવલ સેવા ૧૮૫૩ નાં ચાટર એ ટમાં સંપણ ુ પણે પધા મક પરી ાઓ ારા િસિવલ સેવકોની
ભરતી થાનો િ ટને વીકાર કય . ૧૮૫૪ માં રચાયેલી નોથકોટ ટે વેલીયન સિમિતએ તેના અહે વાલમાં
સૌ થમ ‘િસિવલસેવા’ શ દ વાપરી ‘િસિવલ સેવાપંચ’ જેવી તટ થ સં થા માટે ભલામણ કરી. ૧૮૮૩
માં અમે રકાએ પે ડ ટનનો ધારો પસાર કરી િસિવલ સેવકો માટે પધા મક પરી ા દાખલ કરી.
આધુિનક લાયકાત આધા રત િસિવલ સેવામાં કમચારીઓની ભરતી માટે બે કારની પ િતનો ઉપયોગ
થાય છે .
1) ય ભરતી, 2) આંતરીક ભરતી.
 િસિવલ સેવકોની ભરતી માટે કસોટી : િસિવલ સેવકોની પસંદગી માટે તેમની યો યતા ચકાસવા
મુ ય વે છ કારની કસોટી લેવાય છે . 1)લેિખત કસોટી, 2)મૌિખક કસોટી, 3)કાયકૌશલ કસોટી,
4)શૈ િણક લાયકાતો અને અનુભવોનું મૂ યાંકન, 5) મનોવૈ ાિનક કસોટી, 6) શારી રક કસોટી.
 તાલીમ : િસિવલ સેવકોની કાય મતા િવકસે તે માટે તેમને યો ય તાલીમ અપાય તે જ રી છે . તાલીમનાં
મુ ય બે કાર છે .
1) ઔપચા રક તાલીમ : પોતાની ફરજ યે પૂરતી ગંભીરતા કે ળવાય તે માટે ધોરણસરની તાલીમ
અપાય તે ઔપચા રક તાલીમ છે . ઔપચા રક તાલીમનાં પેટા કાર છે . 1)પૂવ સેવા તાલીમ, 2)સઘન
તાલીમ, 3)સેવાકાલીન તાલીમ, 4)અનુતાલીમ.
2)અનૌપચા રક તાલીમ : અનૌપચા રક તાલીમનાં જૂ ના કમચારીઓ પાસે અથવા ઉપરી કમચારીઓ
પાસે જે તાલીમ મળે તેને ‘અનઔપચા રક’ તાલીમ કહે છે .
 મૂ યાંકન : તાલીમનાં અંતે લેિખત કે મૌિખક કસોટી ારા મૂ યાંકન કરવામાં આવે છે .
 કાય મતાં મૂ યાંકન [પફ મ સ એ ોઇઝલ] :- કાય મતા મૂ યાંકન માટે પરંપરાગત દિ કોણ માણે
ઉ ચ અિધકારી ારા કમચારીઓની વાિષક ખાનગી ન ધ(કોિ ફડે િ શયલ રોલ C.R.) કતા હોય છે .
કમચારીઓની કામગીરી માટે જુ દા-જુ દા દેશોમાં જુ દી-જુ દી પ િત િવકસાવવામાં આવી છે .
 નાણાકીય વહીવટ : નાણાિકય વહીવટ નાં બે પાસાં હોય છે . માળખું અને યા. નાણાિકય વહીવટનાં
માળખામાં નાળાખાતું, હસાબ તથા ઓ ડટનો સમાવેશ થાય. યારે નાણાિકય વહીવટની યામાં
અંદાજપ ઘડતર અને અમલનો સમાવેશ થાય.
 અંદાજપ : રા યની નાણાિકય યવ થાને ચો સ વ પ આપનાર અંદાજપ માટે અં ે માં
વપરાતો શ દ ‘બજેટ’, ચ ભાષાનાં ‘બૉઝેટ’ પરથી ઉપરી આ યો છે . બૉઝેટ નો અથ ‘ચામડાની
થેલી’ થાય. ૧૭૩૩ માં િ ટશ વડા ધાન રોબટ વૉલપોલ ચામડાની થેલીમાં આવક- વકનો અંદાજ
આમ સભા સમ લાવેલા. યારે કોઇએ પેલી થેલીને યાનમાં લઇને યંગમાં ‘નાણા ધાને પોતાનું
બૉઝેટ ખો યુ’ં તેમ ક .ુ તે સમયથી અંદાજપ માટે ‘બજેટ’ શ દ વપરાવા લા યો. ભારતમાં બજેટને
‘વાિષક નાણાિકય િનવેદન’ કહે છે . અંદાજપ એવી નાણાકીય યોજના છે કે જેમાં ગતવષનાં નાણાિકય
અનુભવનું ટૂં કમાં વણન હોય છે . તથા આગામી વષની યોજના આપવામાં આવી હોય છે . નાણાખાતું
નીચેના ખાતાઓમાંથી મેળવેલ તમામ અંદા ની કરકસરમાં દિ કોણથી ચકાસણી કરી ડસે બર
માસમાં અંદાજપ તૈયાર કરે છે . યુઆરી માસમાં કે િબનેટની સંમતી મેળવીને ે ુઆરી મ હનાનાં
છે ા દવસે સવારે ૧૧.૦૦ કલાકે રજૂ થાય છે . આ સમયે નાણા ધાન પોતાનાં વચનમાં ચાલુ અને
આગામી નાણાકીય વષનું િચ રજુ ં કરે છે . સંસદમાં અંદાજપ રજૂ થયા પછી એકાદ અઠવા ડયા પછી
પીકરે ન ી કરે લી તારીખે અંદાજપ પર સામા ય ચચા થાય છે . અહ પૂછાતા ોના ઉતર
નાણા ધાન આપે છે . યારબાદ મતદાન થાય છે . આ સમયે િવરોધપ અંદાજપ માં માંગેલી રકમમાં
કાપ મુકતી દરખા ત મુકે શકે છે . ઓ આવી દરખા ત પસાર થઇ ય તો સરકારે રા નામું આપવું પડે .
 લોકસભામાં ખાતાકીય માંગણીઓ મંજુર થયા પછી પીકરનાં માણપ સાથે રા યસભામાં
Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
Page No. Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
7 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945 (ગ-૨) ,8000040575
(ઘ-૬)
ANAMIKA ACADEMY Page No.
નીિત અને હે રવહીવટ 8
Mo. 8000-0405-75

મોકલાય છે . રા યસભા આ ખરડા ઉપર ચચા કરી શકે છે . પણ તેને રોકી શકતી નથી. આ ખરડા અંગે
જ ર જણાય તો ભલામણો સાથે તે ૧૪ દવસમાં લોકસભાને પરત મોકલે છે . પરંતુ લોકસભા તે
ભલામણો વીકારવા બંધાયેલી નથી. બંને ગૃહમાંથી ખરડો પસાર થયેલ રા પિતની સહી માટે મોકલાય
છે . તેમની સહી થતાં આ ખરડો ‘નાણાિવિનયોગ કાયદાનું’ સવ પ ધારણ કરે છે . આ કાયદાથી
સરકારને સંિચતનીધી માંથી રકમ ઉપાડવાની મંજૂરી મળે છે .
 ભારતમાં હે ર હસાબ : ભારતમાં હે ર વહીવટનાં હસાબ માટે હસાબ પ ર ણ િવભાગ નામનાં
ખાતાની રચના થયેલી છે . આ ખાતાનાં વડાને ‘કે ગ(CAG)’ તરીકે ઓળખવામાં આવે છે .તેમને મદદ
કરવા ભારત સંઘના દરે ક રા યમાં મુ ય હસાબ અિધકારી(Account General)0 હોય છે .
 હસાબ તપાસણી(ઑ ડટ) :-ભારતમાં આધુિનક વ પનાં હસાબ તપાસ િવભાગની રચના ઇ ટ
ઇિ ડયા કંપનીના શાસનમાં ઇ.સ.૧૭૫૩ માં થઇ હતી. ૧૯૧૯ નાં મો ટે યું ચે સફડ સુધારા સાથે આ
િવભાગને વતં થાન મ .ું ૧૯૩૫ ના અિધિનયમથી તેનું ે િવ તારવામાં આ યુ.ં ૧૯૫૦ માં
એકાઉ ટંટનાં હો ાને બંધારણમાં થાન આપીને તેમનાં હો ાને ‘કં ટોલર ઍ ડ ઑ ડટર જનરલ’ તરીકે
ઓળખવાનું શ થયુ.
 વહીવટી પંચ( ટ યુનલ) : ભારતમાં કે તરનાં ણ મુ ય વહીવટી પંચો છે .
1) આવકવેરા પૂનઃ િવચારણા પંચ
2) રે લવે વહીવટી પંચ
3) કે ીય વહીવટી પંચ
 લોકપાલ અને લોકાયુ ત :- ૧૯૬૩ માં ‘કે ીય અ વેષણ યૂરો’ અને ૧૯૬૪ માં “કે ીય સતકતા”
પંચ નો જ મ થયો. યારબાદ લોકાયુ તની િનમ ંક કરવાનું માન સૌ થમ ૧૯૭૩ માં રાજ થાને
મેળ યુ.ં યારબાદ અ ય રા યો ડાયા. લોકાયુ તની િનમણૂક રા યનાં રા યપાલ, વડી અદાલતનાં
મુ ય યાયાધીશ અને િવરોધપ નાં નેતા સાથે ચચા-િવચારણા કરીને મુ ય ધાનની સલાહથી કરે છે .

સુ-શાસન માટે નાં િવ બકના સુચનો :

 સૌ થમ ૧૯૮૯ માં િવ બકે પોતાના અહે વાલમાં જણા યુ કે હે ર ે નું મા વહીવટી નહી પરંતુ,
સંચાલન, ઉ રદાિય વ, િવકાસ માટે કાનુની માળખું અને ણકારી માટે ખુ ાપ ં એ આવ યક બાબત
છે .
 િવ બકે સુ-શાસન માટે થોડી સુચનાઓ આપેલી છે .
 સંગઠન રચવાની વતં તા અને િવિવધ ધાિમક, સામા ક, આિથક, સાં કૃ િતક અને ધંધાકીય સમુહો
ારા શાસનમાં સ ય ભાગીદારી.
 કાયદાના શાસનના આધારે કાનુની માળખું થાપવું અને માનવ હકોનાં ર ણ માટે યાયતં નું વતં
હોવું.
 સામા ક યાય ળવવો તથા શોષણ િવ સ ાનો દુ પયોગ િવ સુર ા આપવી.
 સરકાર અને નાગ રક સમાજ વ ચે સહકાર જળવવો.
 ભારતીય કં પની ધારાની કલમ : 617.
સરકારી કંપનીનો આશય એવી કંપનીઓ છે કે જેમાં ઓછામાં ઓછી મુડીનો 51% ભાગ સરકાર પાસે
હોય. Ex: ટીલ ઓથો રટી ઓફ ઇિ ડયા, કોલ ઇિ ડયા, ભારત હે વી ઇલેિ ટક િલ.

Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
Page No. Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
8 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945 (ગ-૨) ,8000040575
(ઘ-૬)
ANAMIKA ACADEMY Page No.
નીિત અને હે રવહીવટ 9
Mo. 8000-0405-75

 પદ મ વગ કરણ :
પદ મ વગ કરણ એ યિ તગત પદિ થતીનું વગ કરણ છે . આ ણાલીમાં વગ કરણ વગનું ન હ પરંતુ
કમચારીઓનું હોય છે . દરે ક કમચારીને એક િનિ ત વગમાં રાખવામાં આવે છે . ભારતમાં રક સનદી
સેવાના િનયમો ૧૯૩૦ પર આધારીત છે .
 દરે ક કમચારીના પગાર ધોરણ નીચે જણાવેલ િસ ાંતોને અનુસરીને તૈયાર કરવામાં આવે છે .
1) દેશની આિથક િ થિત, 2) વનિનવાહ ખચ અને ભાવ સપાટી, 3)સમાન કાય માટે સમાન વેતન,
4) વતતો બ ર દર, 5) સરકારની નીિત.
 વેતન વહીવટી બાબતો તપાસવા માટે અ યાર સુધીમાં સાત(7) પગારપંચની િનમણૂક થઇ છે .

પગાર પંચ વષ અય
થમ પગાર પંચ 1946-47 ીિનવાસ વદાચાયર
બીજુ ં પગાર પંચ 1957-59 જગ ાથ દાસ
ીજુ ં પગાર પંચ 1970-73 રઘુવીર દયાલ
ચોથું પગાર પંચ 1983-86 P. N. િસંઘલ
પાંચમુ પગાર પંચ 1994-97 ર નાવેલ પાં ડયન
છ ુ ં પગાર પંચ 2006-08 બી.એન.કૃ નન
સાતમું પગાર પંચ 2016 અશોકકુ માર માથુર
 કમચારીને આપવામાં આવતા નીયત કરે લા પગાર ઊપરાંતનાં ભ થા :
 મ ઘવારી ભ થું – D.A(Dearness Allowance)
 મકાન ભાડા ભ થું – H.R.A.
 શહે રી ભ થું – City Allowance.
 વાસ ભ થું – T.A.(Travelling Allowance)( જે કાયમી વાસ કરતા હોય તેને PTA મળે)
 દૈિનક ભ થું – D.A.(Daily Allowance)
 વાસ રાહત રજ – L.T.C.(Leave Travel Consession)
 મે ડકલ ભ થુ.ં
 વાહન ભ થું – Conveyance allowance.
 ગણવેશ ભ થું – Uniform Allowance.
 બાળકોનાં િશ ણ સંબંધી ભ થું – Children Education allowance
 પશનનાં કારો :
 સુપર એ યુએશન : વૃ ધાવ થા ના કારણે
 િનવૃતી પશન
 વળતર યો ય પશન
 રહે િમયત પશન
 અયો ય પશન
 િત પશન
 કુ ટું બ પશન
 સામા ય સહાયકારક િનધીઓ :
1) ભિવ ય નીિધ : જનરલ કોિ ટ યુટરી ોિવડ ટ ફંડ
Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
Page No. Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
9 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945 (ગ-૨) ,8000040575
(ઘ-૬)
ANAMIKA ACADEMY Page No.
નીિત અને હે રવહીવટ 10
Mo. 8000-0405-75

ભિવ ય નીિધ કમચારીને િનવૃતી વખતે એકી સાથે આપવામાં આવે છે .

2) ે યુટી :
કમચારીને િનવૃતી વખતે એકી સાથે આપવામાં આવે છે .
3) ર નું રોકડમાં પાંતર :
સેવા િનવૃત કમચારી પોતાની જમા હક ર ૩૦૦ હાલમાં નું સુધીનું રોકડમાં પાંતર થાય છે .
4) િવમાનો લાભ :
કે સરકારની કમચારી સામુ હક િવમા યોજના – ૧૯૮૦ મુજબ સેવા દર યાન કમચારીનું મૃ યુ થાય
તો િવમા સુર ા આપવામાં આવે છે .
 િશ ાઓ
 હળવી િશ ા
1) ઠપકો આપવો 2) પગાર વધારો અટકાવવો
3)બઢતી અટકાવવી 4) આિથક નુકસાન વસુલ કરવું
 મોટી િશ ઓ
1) ઉતરતા કે લમાં અપકષ 2) ફર યાત િનવૃિત
3) નોકરીમાંથી દૂર કરવો(પદ ) 4) કાયમ માટે છુટો કરવો(Dismiss)

ભારતમાં વહીવટી સુધારાઓ

તેને ણ ભાગમાં વહચી શકાય :
1. ૧૮૫૩ – ૧૯૫૪ : ભારતમાં ડે લહાઉસીનાં સમયથી નાગ રક સેવામાં ખુ ી પધા મક પરી ાનો આરંભ
થયો. યારબાદ વ હવટી સુધારા માટે ઘણા બધાં પંચોની મા હતી નીચે મુજબ છે .
 એચીસન પંચ : ૧૮૮૬ – ૮૭
 મેટફડ અહે વાલ : ૧૯૧૮
 લી-પંચ : ૧૯૨૩-૨૪
 િવલર સમીતી : ૧૯૩૬
 સિચવાલય પુનગઠન સિમિત : ૧૯૪૭ :- અ ય - િગરીજશંકર બાજપેયી
 કરકસર સિમિત : ૧૯૪૮ :- અ ય :- ક તુરભાઇ લાલભાઇ
 સરકારી તં ની કાયકુ શળતામાં વધારાનું બાબતનું પંચ – ૧૯૫૨ :- અ ય :-R.A.
ગોપાલ વામી
2. ૧૯૫૪ – ૧૯૬૪ : િવિશ પુનઃગઠન એકમ : ૧૯૫૨ તેમાં કમચારીઓની જ રયાતની સિમ ા
કરવાની તથા કાયકુ શળતા લાવવાની ભલામણ કરવાની હતી.
 “સંતનામ સિમિત” – ૧૯૬૨ -૬૪ :- ાચાર િનવારણ માટે ની આ સિમિતએ કે ીય તકે દારી
પંચની થાપનાની ભલામણ કરી.
3. ૧૯૬૪ – ૧૯૭૩ : વહીવટી સુધારણા પંચ :
૫ યુઆરી, ૧૯૬૬ માં મોરાર દેસાઇની અ ય તામાં થાપાયેલા આ પંચે જુ દા-જુ દા ૨૦
અહે વાલો આ યા અને કુ લ ૫૭૮ ભલામણો કરી.
 તેની મુ ય ગવાઇઓ નીચેની બાબતની છે .
* ભારત સરકારની તં યવ થા અને તેની કાય પ િતઓ
* તમામ ક ાએ આયોજન માટે ની તં
* કે -રા ય સંબંધો
Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
Page No. Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
10 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945 (ગ-૨) ,8000040575
(ઘ-૬)
ANAMIKA ACADEMY Page No.
નીિત અને હે રવહીવટ 11
Mo. 8000-0405-75

* નાણાકીય વહીવટી તં
* કાિમક વહીવટી તં .
* આિથક વહીવટી તં .
* રા યક ાનું વહીવટી તં .
* િજ ાક ાનું વહીવટી તં .
* નાગ રકોની ફ રયાદ િનવારણની સમ યાઓ
* લોકપાલની ભલામણ
* લોકાયુ તની ભલામણ
4. ૧૯૭૩ પછી અ યાર સુધી :
 તીય વહીવટી સુધારણા પંચ : અ ય :- િવર પા મોયલી.

હે ર વહીવટ વનલાઇનર ો
1 ‘ હે ર વહીવટએ હે ર કાયદાનો સંપૂણ અને પ િતસરનો અમલ છે ’ વુડો િવ સન
– આ યા યા કોણે આપી?
2 િન ો એ ડ િન ોએ હે ર વહીવટના કે ટલાં અગ યનાં લ ણો ૫
બતા યા છે ?
3 ‘વહીવટી યા સાવિ ક છે ’- આ િવધાન કોનું છે ? હે નરી ફે યોલ
4 ‘વહીવટ એ સરકારનો આધાર છે . કોઇ સરકાર વહીવટ વગર રહી શકે પોલ એપ બી
નહી’ આ વા ય કોનું છે ?
5 ‘ધ ડાયનાિમ સ ઓફ પ લીક એડિમિન ટે શન’ પુ તક કોણે લ યું જરે ા ડ કે ડે ન
છે ?
6 ‘ધ ટડી ઓફ એડિમિન ટે શન’ િનબંધ ૧૮૮૭ માં કોણે કાિશત વુડરો િવ સન
કય ?
7 ‘પોિલ ટ સ ઓફ એડિમિન ટે શન’ ારા ૧૯૦૦ માં કોનું પુ તક ક જે ગુડનાઉ
કાિશત થયુ?ં
8 ૧૯૪૮ માં ‘ધી એડિમિન ટે ટવ ટે ટ’ પુ તક કોણે લ યું છે ? ડી.વા ડો
9 ભારતમાં ૧૯૩૦ માં રાજનીિત િવ ાનના અ યાસ મમા ‘ હે ર લખનઉ
વહીવટ’ નું એક અિનવાય પેપર ડનાર થમ િવ િવધાલય યુ?ં
10 ભારતમાં ૧૯૩૭ માં ‘િવ હે ર વહીવટ’ ઉપર એક ડ લોમા મ ાસ
અ યાસ મ શ કરવાવાળી થમ િવ િવધાલય કઇ?
11 ભારતમાં ‘ હે ર વહીવટ’ નાં થમ ોફે સર? ડૉ. એમ. પી. શમા
12 ૧૯૫૪ માં હે ર વહીવટ ઉપર પોલ એપ બી અહે વાલ(૧૯૫૩) ની નવી દ હી
ભલામણથી Indian Institute of Public administration
IIPA ની થાપના યાં કરવામાં આવી?
13 ૧૯૬૦ ના દાયકામાં યો યેલ િમ ોવ ુક સંમેલનમાં શેનો જ મ થયો નવો હે ર વહીવટ
હોવાનું મનાય છે ?
14 એક િવધાશાખા તરીકે હે ર વહીવટની કાય ે ની મુંઝવણને કોણે રોબટ ગોલે બીવ કી
LOCUS અને FOCUS તરીકે રજુ કરી?

Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
Page No. Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
11 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945 (ગ-૨) ,8000040575
(ઘ-૬)
ANAMIKA ACADEMY Page No.
નીિત અને હે રવહીવટ 12
Mo. 8000-0405-75

15 New Public Administration પુ તક કોણે લખેલ છે ? યોજ ેડ ર સન

16 ‘લોક પસંદગી અિભગમ’ િવચારધાર ના ખર સમથક? િવ સે ટ ઓ ટોમ
17 િવ બકે ‘સુશાસન’ અને ‘િવકાસ’ નામનો અહે વાલ યારે બહાર ૧૯૯૩
પા ો?
18 ‘કાયલ ી કાયદ તા’ ની પ િત કોણે આપી? એફ.ડબ યુ ટે લર
19 વહીવટનાં કાય અંગેનું POCCC સુ કોણે આ યું? હે નરી ફે યોલ
20 સંગઠનમાં કામની વહચણી અંગે 4P-ફોમુલા કોણે આપી? યુથર ગુિલક
21 નોકરશાહી/અમલદારશાહી શ દ સૌ થમ કોણે આ યો? િવંસે ટ ગાન
22 અમલદારશાહીનો યવિ થત અ યાસ યા જમન સમાજશા ીએ મે સ વેબર
કય ?
23 ચો સ કાય પુ ં કરવાના ઉ ે શથી ઉપરી અિધકારીએ હાથ નીચેના સ ા સ પણી
માણસને સ પેલી સતા એટલે ? (delegation)
24 જે િનણયો નવા, િવલ ણ છે તેના માટે કોઇ તૈયાર પ િત ઉપલ ધ િબનકાય િમત િનણયો
નથી હોતી, આવા િનણયો એટલે ?
25 બી ઓને અનુકરણ કરવા માટે ભાિવત કરવાની મતા એટલે ? નેતાગીરી
26 નેતાગીરીની કઇ સૈલીમાં નીિત અને િનણયની સ ા કે િ ત નેતા પાસે સરમુખ યારશાહી
હોય છે ?
27 લોકશાહી નેતાગીરી અ ય યાં નામે ઓળખાય છે ? ભાગીદારીયુ ત શૈલી
28 યા િસ ાંતને ‘મહાન માણસનાં િસ ાંત’ તરીકે પણ ઓળખવામાં લા િણકતાનો િસ ાંત
આવે છે ?(નેતાગીરીનો એવો િસ ાંત જેના અનુસાર નેતા જ મથી
સ યેલ કે ટલા લ ણો-ગુણો ધરાવે છે જે તેમને નેતા બનાવે છે .)
29 બે કે તેથી વધુ યિ તઓ વ ચે સમજણની આપ-લે અમલમાં મા હતીસંસાર
મૂકવાની યા એટલે?
30 કોઇ િવિશ સમયમાં યિ ત અથવા સમુહ ારા દિશત મનોબળ
આ મિવ ાસ, ઉ સાહ તથા દઢતા વગેરેની મા ા એટલે?
31 સંસદીય મુ ય વહીવટમાં વડા ધાન અને ધાનમંડળ કોને જવાબદાર સંસદ
છે ?
32 જે કારોબારી સંસદીય અને મુખશાહી પ ધિતના કે ટલાક મૂળભૂત સં થાકીય કારોબારી
િસ ધાંતોનું િમ ણ ધરાવે છે . આ કારની કારોબારીને શું કહે છે ?
33 ઉ ચ પદવી ધરાવતા અિધકારીઓ તરફથી નીચલી પાયરી તરફ રૈ િખક સહાયકો
આદેશોનો વાહ એટલે?
34 ભારતીય કંપની ધારાની કઇ કલમ હે ઠળ સરકારી કંપનીની યા યા ૬૧૭
આપેલ છે ?
35 સરકારી કંપની નું સજન કઇ રીતે થાય છે ? કારોબારીના ઠરાવથી
36 એવા કયાલયો કે જેને કોઇ વહીવટી કાય કરતાં પહે લાં મુ યમથકની ે ીય એજ સી
મંજૂરી લેવી પડે છે અને મુ ય મથકના િનયં ણ અને િનદશન હે ઠળ
હોય છે . તેને શું કહે છે ?
37 એક પ ધિત જેમાં મુ ય કાયાલય અને ે ીય કાયાલય વ ચે મ ય થ એકમ પ િત

Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
Page No. Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
12 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945 (ગ-૨) ,8000040575
(ઘ-૬)
ANAMIKA ACADEMY Page No.
નીિત અને હે રવહીવટ 13
Mo. 8000-0405-75

કે અથવા ાદેિશક કયાલય હોય, બ ે વ ચે ય મા હતી સંચાર

થતો ન હોય પરંતુ મ ય થ કે ધારા થતો હોય?
38 મુ ય કાયાલયથી આદેશ સીધા ે ીય કાયાલય સુધી સરે છે . વ ચે બધી આંગળીઓ
કોઇ મ ય થ કાયાલય હોતા નથી. આ પેટન કઇ?
39 મુ ય કાયાલય તથા ાદેિશક કાયાલય પાસે પાસે એક જ ભવનમાં હોય ટૂં કા હાથ અને લાંબી
છે અને ે ીય એજ સીઓ કે ીય કાયાલયથી દૂર હોય છે – આ પેટન આંગળીઓ
કઇ?
40 ાદેિશક કાયાલય, મુ ય કાયાલયથી ઘ ં જ દૂર આવેલું હોય છે અને લાંબા હાથ અને ટૂ કી
ાદેિશક કાયાલય અને ે ીય કાયાલય વ ચેનું અંતર ખુબ જ ઓછું આંગળીઓ
હોય છે . આ પેટનને શું કહે છે ?
41 કઇ નોકરશાહીમાં લોકસેવકોની પસંદગી ખુ ી િતયોગીતા અને યો યતા અમલદારશાહી
મે રટના આધારે કરવામાં આવે છે ?
42 ભારતામાં પાંચમાં પગારપંચે દેશમાં હાલની વતમાન સમુહ કાયા મક વગ કરણ
પ િત(rank class) ને બદલે યું વગ કરણ અપનાવવાની ભલામણ
કરી?
43 હોદો ભરવા માટે યો ય અને પા તા ધરાવતાં ઉમેદવારોને આકષવા ભરતી યા
એટલે?
44 ભરતી યાનો ખરો મ હે રાત, પરી ા,
પસંદગી, િનમણૂક
45 ભારતમાં ભરતી થા યાં દેશનાં મોડે લ પર આધારીત છે ? િ ટન
46 તાલીમની એક ટે કનીક જેમાં ચાર-પાંચના ુપ બનાવી ઇનડે થ ટડી િસ ડીકે ટ ટે કનીક
કરવામાં આવે છે . આ ટે કિનક કઇ?
47 કઇ તાલીમની ટે કિનક ને ટી- ુપ તાલીમ કહે વામાં આવે છે ? સે સીટીવીટી ટઇિનંગ
48 ભારતમાં તાલીમ માટે ની સં થા લાલબહાદૂર શા ી રા ીય એકે ડમી મસૂરી
ઇ.સ.૧૯૫૯ માં યાં થાપવામાં આવી?
49 રા ીય પોિલસ એકે ડમી(સરદાર પટે લ) યાં આવેલી છે ? હૈ દરાબાદ
50 ૧૯૫૮ માં ભારતીય ામીણ િવકાસ સં થાની થાપના કયાં કરવામાં હૈ દરાબાદ
આવી?
51 ભારતમાં કઇ તાલીમ સં થાની થાપના અને િવકાસ િ ટનની તાલીમ ભારતીય વહીવટી ટાફ
સં થાને યાને લઇ થયેલ છે ? કોલેજ, હૈ દરાબાદ
52 કોઇ ચો સ સંગઠનમાં યિ ત ારા કરવામાં આવતાં કાય અને કાર કદ િવકાસ
હો ાની પરંપરા એટલે?
53 કારિકદ િવકાસનો યો ય મવાર ઘડતર, િવકાસ,
પ રપ વ, ઘટતો/પડતી
54 જે ામાિણકતાથી કામ કરે છે તેને બદલો આપવાનો અને િબનકાય મ કામગીરી મૂ યાંકન
અને અ મને બાકાત કરવાનો ઉ ે ય એટલે?
55 PROBST/ ાફીક પ િત શેનાં માપનમાં વપરાય છે ? કાય મતા મૂ યાંકન
56 પરો કારની ભરતી એટલે? બઢતી

Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
Page No. Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
13 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945 (ગ-૨) ,8000040575
(ઘ-૬)
ANAMIKA ACADEMY Page No.
નીિત અને હે રવહીવટ 14
Mo. 8000-0405-75

57 બઢતી આપતી વખતે સેવામાં અમુક વષ ઓછામાં ઓછા ન ી કરવામાં વરીયતા અને
આવે છે અને યારબાદ સૌથી વધારે લાયક ઉમેદવારને પસંદગી ગુણવ ાનો િસ ાંત
કરવામાં આવે છે . બઢતીનો આ િસ ાંત યો?
58 ભારતમાં બઢતીનો વરીયતાનો િસ ાંત સવ થમ ઇ ટ ઇિ ડયા કંપની ૧૬૬૯
ારા યારે િવકસાવવામાં આ યો?
59 ભારતમાં બઢતીનો યો યતા(ગુણવતા) ના િસ ાંતને યારે અને યા ભારતીય િસિવલ સેવા –
કાયદાથી મંજુરી આપવામાં આવી? ૧૮૬૧
60 કમચારી યાં નોકરી કરતો હોય તે વડા મથકથી ફરજ કામ અંગે બહાર દૈિનક ભ થુ
ય યારે પોતાનો િનવાહ કરવા માટે તે જે સવ સામા ય ખચ કરે છે
તેને પહ ચી વળવા માટે આપવામાં આવતાં ભ થાને શું કહે વાય છે ?
61 સરકારી નોકરીમાં કમચારીને ગાંડપણ/માનિસક િબમારી કે કાયમી અયો યતા પશન
અ મતાને કારણે નોકરીમાંથી દૂર કરી જે પશન આપવામાં આવે છે તેને
શું કહે છે ?
62 બંધારણ ના યા અનુ છે દ હે ઠળ સનદી સેવક જે તે રા યમાં રા યપાલ અનુ. ૩૧૦
અને કે માં રા પિતની મંજૂરી હોય યાં સુધી હો ો ધારણ કરી શકે
તેવી ગવાય છે ?
63 માિલક-કમચારીના સંબંધોમાં સુલેહ લાવવા બી પગારપંચની સંયુ ત સલાહકારી તં
ભલામણને આધારે ૧૯૬૬ થી શેની થાપના કરવામાં આવી?
64 કોઇપણ લાભની અપે ાએ સરકારી કમચારી પગલું ભરે કે પગલું સંથનામ સિમિત
ભરવાની બેદરકારી રાખે તે ાચાર છે - આવું કઇ સિમિત એ ક ુ?
65 ભારતમાં ાચાર િનવારણને લગતો કાયદો યારે ઘડવામાં આ યો? ૧૯૪૭
66 ાચાર િનવારણ કાયદા, ૧૯૪૭ માં સુધારો કરી નવો કાયદો યા ૧૯૮૮
વષ ઘડવામાં આ યો?
67 કે ીય તપાસ પંચની થાપના કઇ સિમિતને ભલામણને આધારે સંથનામ સિમિત
કરવામાં આવી?
68 કે ીય તકે દારી પંચ(CVC) ની થાપના યારે કરવામાં આવી? ૧૯૬૪
69 કે ીય તપાસ પંચ(CBI) ની થાપના ભારતમાં કઇ રીતે થઇ? કે િબનેટ
ઠરાવથી(૧૯૬૩)
70 કઇ સિમિતએ િવશેષ (Specialist) પર ભાર મુકવાને બદલે મેકોલે સિમિત
સામ ય ને મહ વ આ યું?
71 લોકસેવાનું િબનરાજકીય પ એટલે? તટ થતા
72 IAS તાલીમ સં થા મસૂરી પહે લા યાં હતી? નવી દ હી
73 કે ીય તકે દારી પંચે ાચાર તરીકે ઓળખાતી કે ટલી રીત આપેલી ૨૭
છે ?
74 ‘બજેટ એ વહીવટનું અિભ અને અિનવાય ઓ ર છે ’ આ િવધાન િવલોબી
કોણે ક ું હતુ?ં
75 ભારતમાં રે લવે બજેટને સામ ય બજેટથી યારે અલગ કરવામાં આ યું ૧૯૨૧
હતુ?ં

Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
Page No. Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
14 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945 (ગ-૨) ,8000040575
(ઘ-૬)
ANAMIKA ACADEMY Page No.
નીિત અને હે રવહીવટ 15
Mo. 8000-0405-75

76 ભારતમાં રે લવે બજેટને સામ ય બજેટથી યારે અલગ કઇ સિમિતની એકવથ સિમિત
ભલામણને આધારે કરવામાં આ યું હતુ?
77 ભારતમાં અંદાજપ ીય હે તુ માટે નાણાંિકય વષનો સમયગાળો યો ૧ લી એિ લ થી ૩૧
લેવામાં આવે છે ? માચ
78 અંદાજપ માટે ની અંદા ત ખચ મા હતીને યા ભાગમાં વહચવામાં ચાલુ ખચાઓ, ચાલુ
આવે છે ? યોજનાઓ, નવી
યોજનાઓ
79 કોઇપણ ખાતાના નવા વધારાના ખચની કોઇપણ દરખા ત તેણે નાણાં િવભાગ
બજેટમાં સમાવવી હોય તો તેણે આ પહે લાં યા િવભાગની મંજુરી લેવી
પડે ?
80 કોઇ નવી બાબત અંદાજપ માં સમાવવા બાબતે કોઇ એક િવભાગ અને કે િબનેટ
નાણાં િવભાગ વ ચે મતભેદ થાય યારે અંિતમ િનણય કોનો મા ય
રહે શે?
81 યા અનુ છે દ મુજબ રા પિતની ભલામણ િસવાય ાંટ માટે ની ૧૧૩
માગણી મુકી શકાય નહી?
82 બંધારણના યા અનુ છે દ મુજબ કાયદાકીય સતા વેના ન તો કોઇ ડર ૨૬૫
લગાવી શકાય ન તો એકઠો કરી શકાય?
83 અનુદાન( ાંટ) ની માંગણી પર મતદાન યાં થાય છે ? લોકસભા
84 સંસદમાં બજેટ રજુ કયા બાદના તબ ાનો યો ય મ યો છે ? બજટે રજુ આત, સામા ય
ચચા, ાંટ માટે
મતદાન, ફાળવણી
િબલ,નાણાંિબલ
85 સામા ય બજેટમાં સામા ય રીતે કે ટલી માંગણીઓ હોય છે ? ૧૦૯
86 રે લવે બજેટમાં સામા ય રીતે કે ટલી માંગણીઓ હોય છે ? ૩૨
87 બજેટ માંગણી માટે મતદાન અંગે કે ટલાં દવસ ફળવવામાં આવે છે ? ૨૬
88 કાપકુ પ ઠરાવ યારે પસાર કરવામાં આવે છે ? ાંટની માંગણી માટે
મતદાન સમયે
89 કે ટલા કારના કાપકુ પ ઠરાવ હોય છે ? ણ(અસામા યનીિત,
આિથક, ટોકન)
90 ટોકન કાપકુ પમાં ખચની રકમમાં કે ટલો ઘટાડો કરવાની દરખા ત ૧ થી ૧૦૦ સુધી
કરવામાં આવે છે ?
91 માંગ માટે મતદાન અંિતમ દવસે બાકી રહે લ તમામ માંગણીઓ અ ય િગલોટીન
ારા મતદાન માટે એકી સાથે તુત કરવામાં આવે છે તેને શું કહે છે ?
92 ભારતમાં એકિ ત ભંડોળમાંથી નાણાં ઉપાડવાં યું િબલ પસાર કરવું ફાળવણી િબલ
પડે છે ? (Appropriation
Bill)
93 સરકારની કરવેરા નાખવાની દરખા ત જે ખરડામાં ભેગી કરવામાં આવે ફાઇના સ
છે તે િબલને શું કહે છે ?

Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
Page No. Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
15 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945 (ગ-૨) ,8000040575
(ઘ-૬)
ANAMIKA ACADEMY Page No.
નીિત અને હે રવહીવટ 16
Mo. 8000-0405-75

95 બજેટના અમલની સંપૂણ જવાબદારી કોની હોય છે ? નાણાં િવભાગ

96 લોકસભાએ કારોબારીને આપેલો Blank Cheque કોને કહે છે ? શાખ મત
97 શૂ ય આધા રત બજેટનો િવકાસ કોણે કય ? પીટર. એ પૈહર
98 અમે રકામાં શૂ ય આધા રત બજેટનો અમલ યાં રા પિતએ કય ? મી કાટર
99 ભારતમાં શૂ ય આધા રત બજેટની શ આત યારથી થઇ? ૧૯૮૩
100 ભારતમાં શૂ ય આધા રત બજેટ સૌ થમ યાં િવભાગમાં લાગુ િવ ાન ટે નોલો
પાડવામાં આ યુ?
101 સરકારના િવભાગો અને ખાતઓ ારા પગાર, વાહન યવહાર, ૃિ મુલક અંદાજપ ક
આકિ મક ખચાઓ વગેરે ારા ખચનું વગ કરણ કરવાની પ િતને શું
કહે છે ?
102 કામગીરી અંદાજપ નો જ મ યાં દેશમાં થયો હતો? અમે રકા
103 ભારતમાં કામગીરી અંદાજપ અપનાવવાની સૌ થમ ભલામણ કઇ અંદાજ સિમિત
સિમિતએ કરી?
104 ભારતમાં કઇ સિમિતના ભલામણને આધારે ૧૯૬૮ માં કામગીરી વહીવટી સુધારણા પંચ
અંદાજપ નો અમલ કરવામાં આ યો?
105 ભારતમાં હસાબનું વ પ બંધારણનાં અનુ. ૧૫૦ માં જણા યા મુજબ C.A.G.
કોણ ન ી કરે છે ?
106 ઓ ડટ િવષયનો બંધારણનાં અનુ. ૨૪૬ મુજબ કઇ યાદીમા% સંઘ યાદી
સમાવેશ થયેલ છે ?
107 સુખમોય ચ વત સિમિત(૧૯૮૨-૮૫) ની ભલામણને આધારે રાજકોષીય ખાધ
ભારતમાં યા કારની ખાધને યાનમાં લેવામાં આવે છે ?
108 કે સરકારને ભારતીય રઝવ બક ારા આપવામાં આવેલા ઋણમાં મુ ીકૃ ત ખાધ
થયેલ કુ લ વધારોએ કઇ ખાધ છે ?
109 સરકારની આવક ખચ અને ઋણ અંગેની નીતીને શું કહે છે ? રાજકોષીય ખાધ
110 નાણાંકીય નીિત(Monetary Policy) કોણ બહાર પાડે છે ? RBI
111 સરકાર જે ઋણ/દેવું બકો,જનતા અથવા અ ય નાણાિકય સં થાઓ હે ર દેવું
પાસેથે ઉધાર લી છે તેને શું કહે વાય?

112 સરકાર દર વષ દેવું પરત કરવા એક અલગ ભંડોળનું િનમાણ કરે છે . આ પ િતને શુ કહે છે ?
િસક ગ ફંડ
113 ભારતમાં સૌ થમ બજેટ યારે રજુ કરવામાં આ યુ?ં ૨૬ નવે બર, ૧૯૪૭
(R.K
Shanmukham
Shetty)
114 કોના મત મુજબ ‘સતા કર છે અને સંપૂણ સતા સંપણ
ૂ કરે લોડ એ ટન
છે ’?
115 Zero Hour ની થા ભારતીય સંસદીય પ િતમાં યારથી અમલમાં ૧૯૬૨
આવેલ છે ?

Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
Page No. Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
16 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945 (ગ-૨) ,8000040575
(ઘ-૬)
ANAMIKA ACADEMY Page No.
નીિત અને હે રવહીવટ 17
Mo. 8000-0405-75

116 સભા મોકુ ફીની દરખા ત વીકારાય તે માટે લઘુતમ કે ટલાં સ યોના ૫૦
સમથનની જ રયાત રહે છે ?
117 હે ર હસાબ સિમિતિન થાપના સૌ થમ યા અિધિનયમ હે ઠળ ભારત સરકારનો કાયદો,
થઇ? ૧૯૧૯
118 કઇ સિમિતને ‘સતત સરકારની સિમિત’ પણ કહે છે ? અંદાજ સિમિત
119 નોકરશાહીની કાય ણાલી ઉપર મુ ય કારોબારીનું િનયં ણ એટલે? કારોબારી િનયં ણ
120 યારે વહીવટીતં અિધકાર િવના કે પોતાના અિધકાર ે ની અિધકાર ે નો અભાવ
ભૌગોિલક સીમાઓની બહાર કાય કરે યારે તેને શું કહે છે ?
121 યારે વહીવટીતં કોઇ કાયદાને ખોટી યા યા કરે યારે તેને શું કાયદાની ભુલ
કહે વાય છે ?
122 ૧૯૫૧ માં ‘ હે ર વહીવટ’ પર અહે વાલ કોણે રજુ કય ? એ.ડી.ગોરવાલા
123 Citizen Charter (નાગરીક અિધકારપ ના િપતા) કોને કહે વામાં જહોન મેજર
આવે છે ?
124 ભારતમાં લોકપાલ અને લોકાયુ તની થાપનાની સૌ થમ ભલામણ થમ વહીવટી સુધારણા
કોણે કરી? પંચ(મોરાર દેસાઇ)
125 અમલદારશાહીને વધુ પડતી મળેલ સ ાને કોણે ‘નવી તાનાશાહી’ લોડૅ એટન
કહે લ છે ?
126 બંધારણનો કાયદો પુ તક કોનું છે ? ડાયસી
127 તુલના મક હે ર વહીવટના િપતા કોને ગણવામાં આવે છે ? ેડ રી ઝ
128 The Ecology of Public Administration પુ તક કોણે લ યું F.W. ર ઝ
હતુ?
129 િવકાસ વહીવટનાં િપતા કોને ગણવામાં આવે છે ? યોજ ાંટ
130 વહીવટી યાય પંચાયતો કે વી સં થા છે ? અધ યાિયક
131 ભારતમાં કે ીય યાયપંચ ધારા ૧૯૮૫ માં શેની રચનાની ગવાય કે વહીવટી પંચ, રા ય
છે ? વહીવટી પંચ અને
સંયુ ત વહીવટી પંચ
132 ભારતમાં કે ીય વહીવટી પંચ (cat)ને કોના જેવી સ ાઓ અને થાન વડી અદાલત
મળેલ છે ?
133 CAT નાં િનણય િવ અપીલ ફ ત યાં થઇ શકે છે ? સવ ચ અદાલત
134 CAT નાં અ ય ની િનમ ંક કોણ કરે છે ? કે સરકાર
135 ધારાસભાએ કાનુન/િનયમ ઘડવાની કારોબારીને સુ ત કરે લી સતા વૈધાિનક સ ાસ પણી
એટલે?
136 યારે ધારાસભા કે ટલીક હકીકતો અને સં ગોને આધારે કોઇ મુ ય આનુષંિગક વૈધાિનક
કાયદો ઘડે અને જ રી આનુષંિગક બાબતો માટે િનયમો ઘડવાની સતા સતા સ પણી
વહીવટી એજ સી એટલે કે અમલદારશાહીને સ પે તેને શું કહે છે ?
137 કે ટલીક વાર ધારાસભા મા પરે ખા મક કાયદો ઘડે છે . જેની હે ઠળ પૂરક વૈધાિનક સતા
જ રી િનયમો કે ધારાધોરણો િસવાય બાકીનું બધું અમલદારશાહી પર સ પણી
છોડી દેવામાં આવે છે તેને શું કહે છે ?

Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
Page No. Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
17 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945 (ગ-૨) ,8000040575
(ઘ-૬)
ANAMIKA ACADEMY Page No.
નીિત અને હે રવહીવટ 18
Mo. 8000-0405-75

138 કાયદો ઘડાઇ ગયા પછી તેની તેમની સમજુ તી આપવાનું / અથઘટન અથ ઘટના મક વૈધાિનક
કરવાનું કામ અમલદારશાહીને સ પવામાં આવે છે તેને શું કહે છે ? સતા સ પણી
139 ભારતમાં વહીવટી પંચોની થાપના બંધારણના યા અનુ છે દ હે ઠળ અનુ. ૩૨૩-A
કરવામાં આવી છે ?
140 કે ીય વહીવટી પંચ ધારા-૧૯૮૫ માં ભારત સરકારે યારે સુધારો ૨૦૦૫
કય ?
141 નીિત અને ............ એ રાજનીિતના બે જુ ડવા બાળકો છે , જેને વહીવટ
એકબી થી અલગ કરી શકાય નહી.
142 ભારતમાં રા ીય િવકાસ પ રષદનાં અ ય કોણ હોય છે ? વડા ધાન
143 ભારતમાં રા ીય િવકાસ પ રષદની થાપનાં યારે થઇ? ૧૯૫૨
144 ભારતમાં પંચવષ ય યોજનાને અંિતમ વ પે મંજૂરી કોણ આપે છે ? રા ીય િવકાસ પ રષદ
145 નીિતિનમાણ એ ............. નો સાર છે ? હે ર વહીવટ
146 રા ીય િવકાસ પ રષદની થાપના કઇ રીતે થઇ? કે િબનેટના ઠરાવથી
147 ભારતમાં ‘રોલ ગ લાન’ વ પે નીિત ઘડતરનું આયોજન કરવામાં મોરાર દેસાઇ
યાં વડા ધાનનો ફાળો હતો?
148 કે અને રા યો વ ચે નીિત ઘડતર માટે ના આયોજન માટે બંધારણ ણ
માં િવષયોને કે ટલા ભાગમાં વહચવામાં આવેલ છે ?
149 હે ર નીિતનો મુ ય ઉદેશ શું છે ? હે રહીત
150 ભારતમાં મુ ય કારોબારી કોણ છે ? રા પિત
151 પોટા(Prevention of Terrorism) યારે પસાર થયો? 25 Oct, 2001
152 સુિ મ કોટની જેમ હાઇકોટને પણ અમુક કે સોમાં રટ રી કરવાની અનુ. ૨૨૬
સતા આપવામાં આવે છે ?
153 યા સુધારા મુજબ ૧૯૨૬ માં હે ર સેવા આયોગની થાપના કરવામાં ૧૯૧૯, મોલ-િમ ટો
આવી હતી? સુધારા
154 ભારત સરકારે લઘુમતીના હતોના ર ણ અને સુર ા માટે એક યુ. ૧૯૭૮
િબનસાં દાિયક પરંપરા ળવી રાખવા માટે લઘુમતી પંચની થાપના
કરી?
155 થમ આંતરરા ીય પ રષદની થાપના યારે કરવામાં આવી? ૧૦-૧૦-૧૯૯૦
156 Indian Military Academy યાં આવેલી છે ? દહે રાદુન
157 Institute of national Integration યાં આવેલી છે ? પૂણે
158 ચૂંટણીમાં ઇલે ટોિન સ મશીનનો સૌ થમ ઉપયોગ યારે થયો?
કે રળમાં ઉપચુંટણીમાં અને સમ રા યમાં થમ ઉપયોગ – ગોવા
159 ૧૯૪૮ માં કરકસર સિમિતની રચના કોના વડપણ હે ઠળ થઈ? ક તુરભાઈ લાલભાઈ

હે ર વહીવટ – (િથયરી)
 વુડો િવ સનનાં મતે ‘ હે ર વહીવટ એ હે ર કાયદાનો સંપૂણ અને પ િતસરનો અમલ છે . કાયદાનો
યેક ખાસ અમલ વહીવટી યા છે .’

Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
Page No. Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
18 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945 (ગ-૨) ,8000040575
(ઘ-૬)
ANAMIKA ACADEMY Page No.
નીિત અને હે રવહીવટ 19
Mo. 8000-0405-75

 ડી.વા ડોના મતે ‘ હે ર વહીવટ એ રા યોની બાબતમાં લાગુ પાડવામાં આવેલી ય થાની કળા અને
િવ ાન છે .’
 એચ.સાયમનના મતે ‘કે , રા ય અને થાિનક સરકારોની વહીવટી શાખાઓની વૃિત ઓ એટલે
હે ર વહીવટ.’
 ડી.વા ડોના મતે ‘ હે ર અને ખાનગી વહીવટએ એક જ વંશની બે િભ િતઓ છે .’
 હે ર વહીવટનો જ મ : એક િવધાશાખા પે સૌ થમ ૧૮૧૨ માં હે િમ ટનનાં ‘ધ ફે ડરાિલ ટ’ માં
લખાયો. યારબાદ અમે રકન ભૂતપૂવ રા પિત વુડો િવ સને વહીવટી અ યાસ નામનો લેખ
પોિલ ટ સ સાય સ વાટરલી નામના મેહેઝીનમાં ૧૮૮૭ માં લ યો. આ સાથે જ હે ર વહીવટનો
જ મ થયો.
 ઇ.સ.૧૯૩૭ માં ગુિલક અને ઉિવક ારા કાિશત ‘Paper on the Science of
Administration’ એ િશ િસ ાંતને િશખર પર પહ ચાડી દીધો.
 ગુિલકનાં દસ િસ ાંતો :
1. કાયિવભાજન (Division of work)
2. સંગઠનનો આધારો (Basis of Departmental Organization)
3. ેણી તુપ ારા સંકલન (Coordination through hierarchy)
4. Deliberate Coordination
5. સિમિત ારા સંકલન (Coordination Through Committee)
6. િવકે ીકરણ (Decentralized)
7. આદેશની એકતા (Unity of command)
8. કમચારી વગ અને હરોળ (Staff and Line)
9. િતિનિધ મંડળ (Delegation)
10. િનયં ણનો ગાળો (Span of Control)
 ગુિલકે POSDCORB સુ ારા વહીવટના સાત ત વો નીચે મુજબ દશાવેલ છે .
P – Planning (આયોજન)
O – Organization (સંગઠન)
S – Staffing (કમચારી ગણ)
D – Direction (માગદશન)
C Coordination (સંકલન)
O
R – Reporting (અહે વાલ)
B – Budgeting (અંદાજપ )
 સતાનો િસ ાંત – વચ વનો િસ ાંત :
વેબરનો અમલદાર શાહીનો િસ ાંત તેના વચ વના િસ ાંતનો જ ભાગ છે . તેમણે સતાનાં ણ ાકારો
ગ યાં-
1. કાનુની વચ વ – તક આધા રત e.g. અમલદારશાહી
2. ણાિલગત વચ વ – e.g. રા શાહી, લાયકાતનું ઓછું મહ વ
3. સંમોહક / િવભૂિતમાન વચ વ – અસાધારણ ગુણો ધરાવતા નેતા

Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
Page No. Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
19 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945 (ગ-૨) ,8000040575
(ઘ-૬)
ANAMIKA ACADEMY Page No.
નીિત અને હે રવહીવટ 20
Mo. 8000-0405-75

 અમલદારશાહી : (Bureaurocracy).
અમલદારશાહી શ દનો સૌ થમ વે સે ટ ડી ગોન ઇ.સ.૧૭૪૬ માં ઉ ેખ કય . ે ચ ભાષામાં યુરો
એટલે પાટલી.
લ ણો : ણ ે ી વ પ, મ િવભાજન, િનયમો, કાય મતા, લેિખત દ તાવેજ, કારિકદ થા,
નાણાંિકય વેતન, અવૈયિ ત તા, કાય િવશેષ તા
 કોઇ પણ યવ થાનાં પાંચ મૂળભૂત અંગ હોય છે .
1. ઇનપુટ, 2. યા, 3. આઉટપુટ, 4. પયાવરણ, 5.ફીડબેક
 ડમોડ અને ડમોકના મતે ‘સંગઠન એવું પાયાનું ઓ ર છે . જેના ારા વહીવટી યાને ચાલુ
હાલતમાં રાખી શકાય.’
 એલ.ડી. હાઇટના મત મુજબ સંગઠનના મુ ય ણ અંગો છે .
1. સંયુ ત સાહસ, 2.સામા ય યેય, 3. યિ ત
 ચે ટરબન ડ સંગઠનના મુ ય ણ ત વો ગણા યા છે .
1.સેવા કરવાની ઇ છા, 2.સામા ય યેય, 3.મા હતી સંચાર
 લુથર ગુિલકના મત મુજબ સંગઠનના મુ ય ચાર આધાર છે . જેને 4P તરીકે ઓળખાવામાં આવે છે .
1. Purpose : યેય
2. Process : યા
3. Person : યિ ત
4. Place : થળ
 હે ી ફે યોલના મતે ‘સ ાએ આદેશો આપવાનો અિધકાર અને આ ાપાલન મેળવવાની શિ ત છે .’
 સ ાના ણ ાિ થાનો છે .
1.કાયદો(Law), 2. ણાિલકા(Tradition), 3.સ ા સ પણી(Delegation)
 સ ાના અંકુશો(મયાદાઓ)
1.સ ાની સાંકળ, 2.ધારાિકય અંકુશો, 3.બંધારણ સલામતીઓ
4.અદાલતો, 5.વતમાન પ અને િમ ડયા
 વહીવટ યામાં જવાબદારીના ણ કારો છે :
1) રાજિકય, 2) સં થાિકય, 3) યાવસાિયક
 સે લર અને હ સન : કોઇ કાયના િવિવધ ભાગો વ ચે આંતર સંબંધો થાપવાનાં કાયને સંકલન તરીકે
ઓળખવામાં આવે છે .
 સરકારી કંપની : ભારતીય કંપની ધારાની કલમ ૬૧૭ મુજબ સરકારી કંપનીનો આશય એવી કંપનીનો
છે , જેમાં ઓછામા ઓછી મુડીનો ૫૧% ભાગ કે ીય સરકાર અથવા રા ય સરકાર પાસે હોય. તેમાં
કંપનીના અમુક કમચારી જે િવભાગોમાંથી આવે છે તેને બાદ કરતાં બાકીના કમચારી સનદી સેવક
હોતાં નથી.
 હે ર વહીવટનું મુ ય ત વ કમચારી છે . હમન ફનર કમચારી વહીવટને Manpower
Management કમચારી સંચાલન વગેરે નામોથી પણ ઓળખાય છે .
 નોકરશાહી(અમલદારશાહી) નાં કારો :
1) વાલીપણા નોકરશાહી 2) િતગત અમલદારશાહી
3) સંર ણ અમલદારશાહી 4) યો યતા અમલદારશાહી
 ભરતીએ સનદી સેવાઓમાં વેશવાનું થમ િબંદુ છે તે મજબુત હે ર સેવાની ચાવી છે .

Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
Page No. Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
20 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945 (ગ-૨) ,8000040575
(ઘ-૬)
ANAMIKA ACADEMY Page No.
નીિત અને હે રવહીવટ 21
Mo. 8000-0405-75

 અંદાજપ : બજેટ શ દ અં ે શ દ Bougette ‘બૉઝેટ’ પરથી ઊતરી આ યો છે . જેનો અથ

‘પાકીટ’ અથવા ‘પાઉચ’ થાય છે .
 હસાબી તપાસણી (ઑ ડટ) : લે ટન શ દ Audire પરથી Audit શ દ ઊતરી આ યો છે . હસાબી
ન ધોનું પરી ણ એટલે ઓ ડટ.
 ભારતમાં ઓ ડટ થા : કલમ ૨૪૬ અનુ છે દ ઑ ડટ સંઘયાદીમાં અને ભારતમાં બંધારણની ૧૪૮
હે ઠળ ક ટોલર અને CAG નામનું વતં હો ો ધરાવતુ પદ ઊભુ કરે લ જેની િનમ ક રા પિત ારા
થાય છે .

હે ર વહીવટ : અથ અને કાય ે

1 ‘સાવજિનક લ યાંકો પૂણ કરવા માટે સહકાર સાધતાં જૂ થોની વૃિતઓ’ હબટ સાયમન
એટલે હે ર વહીવટ એવી યા યા કોણે આપી?
2 ‘ હે ર વહીવટએ કાયદાનો િવગતવાર અને પ િતસરનો અમલ છે . વુડો િવ સન
કાયદાનો કોઇ પણ િનિ ત િવિનયોગએ વહીવટનું કૃ ય છે .
3 ‘સરકારની વહીવટી શાખાની વૃિતઓ એટલે જ હે ર વહીવટ’ એવું કોણે ડબ યુ.એફ.િવલો બી
ક ુ છે ?
4 “વહીવટ એક એવા કારનો સહકારી યાસ છે જેમાં ચા તરની ડી.વા ડો
તાિકકતા હોય છે .”
5 “ હે ર વહીવટ એ આધુિનક સમ યાનું હાદ છે .” એલ.ડી. હાઇટ
6 POSDCORB શ દ કોણે આ યો? ગુિલક અને ઉિવક

7 હે ર વહીવટમાં સરકારની વહીવટી પાંખ મહ વની છે એવું કોણે ક ું છે ? રોબટ લુમ

8 રાજકારણ અને વહીવટ વ ચે તફાવત છે એમ સૌ થમ કોણે ક ?ું વુડો િવ સન
9 ‘ધ િ સ’ પુ તકના રચિયતા? મે કયાવેલી
10 કાય મતા અને કરકસરએ હે ર વહીવટનાં મુ ય સૂ ો છે . આ િવધાન કોનું િલયોનાડ હાઇટ
છે ?
11 હે ર વહીવટમાં શું થવુ ઇએ અને શું ના થવું ઇએ એવું યા દાશિનક અિભગમ
અિભગમમાં િવચારવામાં આવે છે ?
12 હે ર વહીવટમાં હે ર સતાધીશોનાં કાય , સ ાઓ અને મયાદાઓ ઉપર કાનૂની અિભગમ
યા અિભગમમાં યાન આપવામાં આવે છે ?
13 ‘ આપણી સ યતા િન ફળ ય તો તેનું મુ ય કારણ વહીવટી તં ટુ ટી ડબ યુ બી. ડોનહામ
પડવાનું હશે’ – આ િવધાન કોણે ક ું છે ?
14 “કાયદાનો અમલ કરવા માટે સરકાર જે કંઇ કાય કરે છે તે હે ર વહીવટ કરે એચ.વોકર
છે ”- આ િવધાન કોણે ક ું છે ?
15 હે ર વહીવટના અ યાસમાં સૌથી જુ નો અિભગમ યો? દાશિનક અિભગમ

16 હે ર વહીવટમાં શાના કારણે જડતા આવે છે ? કાયદાકીય

ગવાઇઓ
17 જહે ર વહીવટમાં અંકુશને મોટે ભાગે શાની સાથે સંબંધ છે ? હો ો
Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
Page No. Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
21 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945 (ગ-૨) ,8000040575
(ઘ-૬)
ANAMIKA ACADEMY Page No.
નીિત અને હે રવહીવટ 22
Mo. 8000-0405-75

18 હે ર વહીવટ માટે અિનિ તતાનો સમયગાળો યો કહે વાય છે ? ૧૯૨૭-૩૭

19 કોના પુ તક ‘Principle of Public Administration’ થી હે ર W.F.િવલો બી
વહીવટના બી તબ ાની શ આત થઇ?
20 હે ર વ તુંઓની પસંદગી અંગેનો મરિજયાત િવિનમયનો િસ ાંત કોણે એ રક િલંડહોલ
આ યો છે ?
21 હે ર વ તુઓના િક સામાં ‘ ા થઇ શકે તેવા ે પરમ સુખ’ નો યાલ પોલ સે યુઅલસન
કોણે આ યો હતો?
22 હે ર વહીવટ માટે ઉદારીકરણના યુગમાં સૌથી મોટો પડકાર યો ઉભો થયો બ રના પ રબળો
છે ? સામે રા યની
ભુિમકાને પણ મજબુત
બનાવવી

 ઉદારીકરણના યુગમાં હે ર વહીવટની ભૂિમકા :

 લોકોને ઉ પાદન માટે વતં તા આપવી
 ઉ પાદન ઉપરના અંકુશો દુર કરવા
 વેપાર આડે ના અવરોધો દૂર કરવા અને હ રફાઇ ઉભી કરવી.
 હે ર વહીવટની પ િતમાં મહ વનાં મુ ાઓ :
 હે ર ખાનગી ભાગીદારી
 સતાનું િવકે ીકરણ
 ખાનગી કંપનીઓને કો ટા ટ
સરકારી પંચો
 ભારતમાં સરકારી પંચની રચના કે વી રીતે થાય છે ?
 બંધારણ ારા
 િવધાનસભા અને સંસદના કાયદા ારા
 સરકારના ઠરાવ ારા
 ભારતનાં બંધારણ ારા રચાતા પંચના સંદભમાં :
 તેમના સ યોની િનમ ક રા પિત કરે છે .
 તેમના ારા િનિ ત કાયવાહી િસવાય હો ા પરથી હટાવી શકાય નહી.
 તેમના અહે વાલ સંસદના દરે ક ગૃહ સમ મુકવામાં આવે છે .
 સરકાર શાના માટે પંચની રચના કરે છે ?
 ાચારની તપાસ કરવા
 કોઇક ઘટનાની તપાસ કરવા
 કોઇક ે નું િનયમન કરવા માટે
 સરકાર ારા િનમાતા પંચનું કાય કે વું હોય છે ?
 વહીવટી  અદાલતી  અધ અદાલતી
 સરકાર ારા રચાતા બોડ(સિમિત/સં થા)થી શો લાભ થાય છે ?
 યાં વહીવટની પ િતઓમાં િન ણાતોની જ ર હોય યાં તે ઉપયોગી થાય છે .
 સરકારની નીિતઓ ઘડવામાં તે ઉપયોગી થાય છે .

Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
Page No. Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
22 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945 (ગ-૨) ,8000040575
(ઘ-૬)
ANAMIKA ACADEMY Page No.
નીિત અને હે રવહીવટ 23
Mo. 8000-0405-75

 સરકારની યો નાઓ અને કાય મોનો અમલ કરવામાં તે ઉપયોગ થાય છે .

 તે યો ય ઉકે લો શોધી કાઢે છે .
 સરકાર ારા રચાતા બોડ ારા કઇ સમ યા ઊભી થાય છે ?
 સરકારી િવભાગ અને બોડ વ ચે જવાબદારીઓ અંગે ગુચવાડો
 બોડની અંદર સ યો વ ચે જવાબદારી વહચાયેલી હોય છે તેથી જવાબદારી ન ી કરવાનું મુ કે લ
બને છે .
 ઘણીવાર સરકારી િવભાગ અને બોડ વ ચે સંકલનના અભાવે કાય માં િવલંબ થાય છે .
 વહીવટી ખચમાં વધારો થાય છે .
 િનણયો કરવામાં િવલંબ થાય છે .
 ઘણીવાર િનણયો રાજકીય હોવાના કારણે યવસાયી રીતે બો સ કામ કરતા નથી.
 સરકાર સલાહકાર સિમિતની રચના શા માટે કરે છે ?
 િન ણાંતોની સલાહ લેવા માટે
 નાગ રકો સાથે સંવાદ કરવા માટે
 િનણયોમાં લોકભાગીદારી વધારવા માટે
 તેનાથી સરકારી િવભાગો લોકોનાં સંપકમાં રહે છે .
 તેનાથી સરકારી અિધકારીઓને તળ વા તિવકતાની ખબર પડે છે .
 િવિવધ સરકારી યોજનાઓ અને કાય મોના અમલમાં લોકો સામેલ થાય છે .
 તેનાથી સરકારને િન ણાતોના ાનનો લાભ મળે છે .
 સરકારની સલાહકાર સિમિતઓની રચના શાને આધારે થાય છે ?  સરકારી ઠરાવ
 સરકારી ે ીય કચેરીઓ :
 તેમણે મહ વની બાબતોમાં સરકારના મુ ય કાયાલયની દેખરે ખ હે ઠળ કામ કરવાનું હોય છે .
 એ ઘણી વાર અનેક તરે કામ કરે છે .
 વહીવટી િવ તાર મુજબ તેની રચના થાય છે .
 સરકારનો ે ીય વહીવટી િવ તાર યાં પરીબળને આધારે ન ી થાય છે ?
 ઐિતહાિસક, ભૌગોિલક, રાજકીય, કાનુની, સાં કૃ િતક અને નાણાકીય
 સરકારની ે ીય કચેરીઓના મુ ય કાયાલય સાથેના સંબંધોમાં યાં ત વો મહ વનાં બને છે ?
વહીવટી િનયં ણ, કાયગત િનયં ણ, મુ ય કાયાલયની કાયરીિત અને પ િત, ે ીય કચેરીમાં
િવિવધ તરે ેણીગત સંબધ ં ો
 TRAI ની થાપના યારે થઇ?  ૧૯૯૨
 TRAI ભારત સરકારને ટે િલકોમ ે ે શાને િવશે ભલામણ કરે છે ?
 પે ટમ, પરવાના, ટે િલકોમની સાવિ ક પહ ચ, મોબાઇલ નંબરની પોટિબિલ ટ,
એફ.એમ.રે ડયો, મા યમોની માિલકી, કો યુિનટી રે ડયો, લેટફોમ સેવાઓ, ડરે ટ ટુ હોમ
ડાણ(DTH)
 TRAI ધારામાં યારે સુધારા કરાયા?  ૨૦૧૧
 SEBI ની થાપના કરતો કાયદો યારે ઘડાયો?  ૧૯૯૨
 સેબીની થાપના યાં હે તુસર કરવામાં આવી છે ?
 મીનગીરીઓમા રોકાણ કરનારાઓનાં હતોનું ર ણ કરવુ.ં
 મીનગીરી બ રનો િવકાસ કરવો.

Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
Page No. Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
23 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945 (ગ-૨) ,8000040575
(ઘ-૬)
ANAMIKA ACADEMY Page No.
નીિત અને હે રવહીવટ 24
Mo. 8000-0405-75

 મીનગીરી બ ર સાથે સંબંિધત તમામ બાબતોનુ િનયમન કરવું

 મીનગીરી બ રનું િનયમન કરવું
 સેબીની સંચાલક બોડમાં કે ટલા સ યો હોય છે ?  ૯
 સેબી કોના કામકાજનુ િનયમન કરે છે ?
 ઇ યુના બકર , પેટાદલાલ  મચ ટ બકર, શેર દલાલ
 અંડર રાઇટર, રોકાણ સલાહકારો  િવદેશી સં થાિકય રોકાણકારો
 યુ યુઅલ ફંડો  વે ચર કે િપટલ ફંડો
 ે ડટ રે ટંગ એજ સીઓ
 વીજ િનયમનકારી પંચ(ERC) (કે ીય) ની થાપના યા કાયદા હે ઠળ કરવામાં આવી?  વીજ
િનયમનકારી પંચ ધારો-૧૯૯૮
 હાલ વીજ િનયમનકારી પંચ યા કાયદા હે ઠળ કામ કરે છે ?  વીજળીધારો, ૨૦૦૩
 વીજળી ધારા -૨૦૦૩ ની કઇ કલમ હે ઠળ કે ીય વીજ િનયમનકારી પંચની થાપના કરાઇ હતી?
 કલમ ૭૬
 ગુજરાત વીજ િનયમનકારી પંચ(GERC) ની થાપના યારે થઇ?  ૧૯૯૮
 રા યોના વીજ િનયમનકારી પંચમાં અ ય સ હત કે ટલા સ યો હોય છે ?  ૩
 કે ીય વીજ િનયમનકારી પંચમાં અ ય સ હત કે ટલા સ યો હોય છે ?  5
 ગુજરાત વીજ િનયમનકારી પંચમાં ાહકો કોને ફ રયાદ કરી શકે છે ?  વીજ લોકપાલ
 PFRDA – Pension Fund Regulatory and Development Authority
 PFRDA ની થાપના કરતો કાયદો યારે ઘડવામાં આ યો?  ૨૦૧૩
 PFRDA ારા રા ીય પશન યોજના (NPS) યારે શ કરવામાં આવી?  ૨૦૧૪
 IRDA માં અ ય ઉપરાંત કે ટલાં સ યો હોય છે ?  ૯
 IRDA ની થાપના કરનારો કાયદો યારે થયો?  ૧૯૯૯
 રઝવ બકની થાપના કરતો કાયદો યારે થયો?  ૧૯૩૪
 રઝવ બકના બોડમાં કે ટલા સ યો હોય છે ?  ૧૯
 યા બે મુ ય કાયદા હે ઠળ RBI નાણાં બ ર ઉપર િનયમનનું કાય કરે છે ?
 RBI ધારો – ૧૯૩૪
 બ કં ગ િનયમન ધારો – ૧૯૪૯
 સહકારી બકો RBI ના િનયમન હે ઠળ યારે આવી?  ૧૯૬૬
 ચુકવણી યવ થા ( Payment System) ઉપર િનયમન રાખવાની સતા RBI ને યારે મળી? 
૨૦૦૩
 CCI (ભારતીય પધા પંચ) ની થાપના યારે થઇ?  ૨૦૦૩
 ભારતીય પધા ધારો યારે ઘડાયો? – ૨૦૦૨ (૨૦૦૭ માં સુધારો)
 ભારતમાં સામા ય રીતે હે ર-ખાનગી ભાગીદારી યાં ે માટે અિ ત વમાં આવી છે ? 
માળખાગત સવલતો
 હે ર-ખાનગી ભાગીદારીના ોજે ટસમાં વધારો થયો છે તેનું કારણ શું છે ?
 સરકારને હે ર સેવાઓમાં નફો થતો નથી અને એ સેવાઓની માંગ વધતી ય છે .
 ગુજરાતમાં હે ર-ખાનગી ભાગીદારી યા કાયદા હે ઠળ કરવામાં આવે છે ?
ગુજરાત માળખાગત િવકાસ ધારો – ૧૯૯૯
Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
Page No. Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
24 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945 (ગ-૨) ,8000040575
(ઘ-૬)
ANAMIKA ACADEMY Page No.
નીિત અને હે રવહીવટ 25
Mo. 8000-0405-75

 હે ર-ખાનગી ભાગીદારી માટે ભારતમાં સૌ થમ કાયદો યાં રા યમાં ઘડાયો?  ગુજરાત

 હે ર-ખાનગી ભાગીદારી માટે જે કરાર ખાનગી કંપની સાથે કરવામાં આવે છે તેને શું કહે છે ?
 ક સેશન એ ીમે ટ
 ગુજરાત માળખાગત િવકાસ ધારો ૧૯૯૯ શાની ગવાઇ કરે છે ?
 માળખાગત િવકાસ માટે હે ર-ખાનગી ભાગીદારી

વહીવટી તં
1 ભારતના બંધારણમાં રા યપાલ માટે યાં ભાગમાં ગવાઇ કરવામાં ભાગ ૬
આવી છે ?
2 બંધારણની કઇ કલમ હે ઠળ કે ીય ધાન મંડળની સલાહ મુજબ કલમ ૧૫૫
રા યપાલની િનમ ક રા પિત કરે છે ?
3 બંધારણની કઇ કલમને આધારે કે સરકાર રા યપાલની બદલી કરે કલમ ૧૫૬
છે અથવા તે તેમને પદ કરે છે ?
4 ‘રા યપાલની મુ ય કામગીરી રા ય સરકારનાં ગૌરવ, િ થરતા તેમજ કનૈયાલાલ મુનશી
તેની સામૂ હક જવાબદારીનું ર ણ કરવાની છે ’ – આ િવધાન કોનું
છે ?
5 િવધાનસભાની બેઠક બોલાવવાની સતા કોની પાસે છે ? રા યપાલ
6 બંધારણની કઇ કલમ હે ઠળ મુ યમં ી હો ાના શપથ લે છે ? અનુસૂિચ – ૩
7 રા યનું મં ીમંડળ :
1. મં ીમંડળ રા યની િવધાનસભાને સામૂ હક રીતે જવાબદાર હોય છે .
2. કોઇ ધાન િવધાનસ ય તરીકે બંધારણની અનુસૂિચ 10 અનુસાર ગેરલાયક ઠરે તો તે એ જ
દવસથી ધાન તરીકે પણ ગેરલાયક ઠરે છે .
3. કોઇ પણ ધાને બંધારણની અનુસૂિચ 3 મુજબ શપથ લેવાના હોય છે .
4. જે ધાન સતત છ મ હના સુધી િવધાનસ ય ના હોય તે છ મ હના બાદ ધાનપદે રહી શકે
નહી.
5. રા યનું મં ીમંડળ રા યપાલનું વચન તૈયાર કરે છે .
8 િવધાનસ યોની સં યા રા યમાં ૮૦ થી ૨૦૦ ની હોય તો તીય િવધાનસભાની સ ય
વહીવટી સુધારા પંચે તેના ૧૫ માં અહે વાલમાં રા યના મં ીમંડળની સં યાના 12%
સ ય સં યા કે ટલી રાખવાની ભલામણ કરી છે ? (Normally 15% હોય)

9 ‘બંધારણીય રીતે ધાન તેમના સિચવ ારા લેવાયેલા પગલાં માટે ચાગલા પંચ
જવાબદાર છે ’ – આ િવધાન કોનું છે ?
10 ભારતમાં કે ના મુ ય સિચવનો હો ો યારે ઊભો કય ? ૧૭૯૯
11 ભારતમાં કે ના મુ ય સિચવ નો હો ો કોણે ઊભો કય ? લોડ વેલે લી
12 યારથી ભારતનાં તમામ રા યોમાં સૌથી વ ર મુલકી અિધકારી ૧૯૭૩ થી
મુ ય સિચવ બને છે ?
13 કોની ભલામણથી રા યના મુ ય સિચવનો હો ો ભારત સરકારના ભારતનું વહીવટી સુધારણા
સિચવના હો ાની સમક બ યો? પંચ

Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
Page No. Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
25 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945 (ગ-૨) ,8000040575
(ઘ-૬)
ANAMIKA ACADEMY Page No.
નીિત અને હે રવહીવટ 26
Mo. 8000-0405-75

14 કે સરકાર અને અ ય રા ય સરકારો વ ચેના સંદેશા યવહારમાં મુ ય સિચવ

મુ ય ચેનલ તરીકે કોણ કામ કરે છે ?
15 યારે રા યમાં રા પિત શાસન લદાય યારે રા યપાલના મુ ય મુ ય સિચવ
સલાહકાર તરીકે કોણ કામ કરે છે ?
16 યો અિભગમ પરંપરાગત લાઇન અને ટાફ યવસાયને અનુ પ છે ? ‘જમ
ે છે તેમ અિભગમ’
17 ગુજરાતમાં સૌ થમ કલે ટર મે યુઅલ યારે બહાર પાડવામાં આ યું? ૨૦૦૮

18 કલે ટર સીધી રીતે ગુજરાત સરકારના યા િવભાગ હે ઠળ કામ કરે છે ? મહે સૂલ
19 કલે ટરની નીચે યા અિધકારી કામ કરે છે ?
 િજ ા પુરવઠા અિધકારી  િનવાસી અિધક કલે ટર  ના.કલે ટર (જ.સુ.)
 ાંત ઓ ફસર  નાયબ કલે ટર (મ.ભો.યો.)  નાયબ િનવાસી કલે ટર
20 િજ ામાં રા યનાં સતાવાર એજટં કોણ હોય છે ? કલે ટર
21 િજ ા આયોજન મંડળના અ ય કોણ હોય છે ? જે તે િજ ાના ભારી મં ી

22 કલે ટરના મહે સુલ કાયની માિસક સમી ા કોણ કરે છે ? રે વ યુ ઇ પે ટર કિમશનર

23 કલે ટરની િનમ ક રા ય સરકાર શાના હે ઠળ કરે છે ? જમીન મહે સૂલ ધારો,
૧૮૭૯
24 લોકસભાની ચુંટણી વખતે િજ ાના મુ ય ચૂંટણી અિધકારી તરીકે કલે ટર
કોણ ફરજ બ વે છે ?
25 ૨૦૧૨ માં ગુજરાત માં વહીવટ માટે કે ટલા ાંત હતા? ૧૧૨
26 ગુજરાતમાં િચટનીશ સીધા કોના હે ઠળ કામ કરે છે ? િનવાસી અિધક કલે ટર
27 ગુજરાતમાં મામલતદાર સીધા કોના હે ઠળ કામ કરે છે ? ાંત કલે ટર
28 િજ ા તકે દારી સિમિતના અ ય કોણ હોય છે ? કલે ટર
29 આવ યક ચીજવ તુ ધારો ૧૯૫૫ નો અમલ કોણ કરે છે ? િજ ા કલે ટર
30 મનોરંજન વેરાની વસૂ લાત કોણ કરે છે ? મામલતદાર
31 ાંત ઓ ફસરની િનમણૂક શાના હે ઠળ થાય છે ? જમીન મહે સૂલ ધારો,
૧૮૭૯
32 િજ ામાં સબ ડિવઝનલ ઓ ફસર તરીકે ની સતા કોની પાસે હોય છે ? ાંત ઓ ફસર
33 સબ ડિવઝનલ મે ટે ટ તરીકે ની જવાબદારી કોણ િનભાવે છે ? ાંત ઓ ફસર
34 િજ ા આયોજન સિમિતમાં કે ટલા સ યો હોય છે ? ૩૦ થી ૪૦
35 ગુજરાતમાં િજ ા આયોજન મંડળની રચના યારથી થઇ? ૧૯૮૦
36 યા રા યમાં તાલુકા પંચાયતની રચના મર યાત છે ? જને ી વ તી ૨૦ લાખથી
ઓછી હોય
37 73 મો બંધારણીય સુધારો અનુસૂિચત િવ તારોને લાગુ પાડવા ૧૯૯૬
માટે નો કાયદો સંસદે યારે ઘ ો?
38 ૭૩ માં બંધારણીય સુધારા હે ઠળ ભાગ-૯ માં કઇ કલમો છે ? ૨૪૩ થી ૨૪૩(ઓ)
39 ભારતનાં બંધારણમાં પંચાયતોનો ઉ ેખ બંધારણના આરંભથી શામાં રા યનીિતના માગદશક
Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
Page No. Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
26 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945 (ગ-૨) ,8000040575
(ઘ-૬)
ANAMIKA ACADEMY Page No.
નીિત અને હે રવહીવટ 27
Mo. 8000-0405-75

કરવામાં આ યો હતો? િસ ાંતો(કલમ -૪૦)

40 ભારતમાં આધુિનક થાિનક વરા યની સં થાઓનો પાયો કોણે લોડ રપન
ના યો?
41 ૧૯૦૭ના રોયલ કિમશને શાની ભલામણ કરી હતી? ામપંચાયતોના કાય ે ને
િવ તૃત બનાવવું
42 ા ય િવ તારોમાં તરીય પંચાયતોની ભલામણ કઇ સિમિતએ કરી અશોક મહે તા સિમિત
હતી?
43 પંચાયતો માટે ની મતદાર યાદીમાં નામની ન ધણી માટે યો કાયદો લોક િતિનિધ વ ધારો
લાગુ પડે છે ?
44 પંચાયતી રાજને મજબૂત કરવા માટે કોના સમયગાળા દર યાન ૬૪ રા વ ગાંધી
મો બંધારણીય સુધારો સંસદમાં રજુ કય હતો?
45 હે ર વહીવટ એટલે શુ?
 હે ર વહીવટ અથાત રા ય વહીવટ એ રા યના યેયો અને સરકારી નીિતઓને પ રપૂણ કરવાં
માટે કાયદેસર રીતે યવિ થ ઢબે અને સભાનતા પૂવક હાથ ધરાવતી વૃિતઓનો અ યાસ કરતું
શા .
46 Public Administration શ દમાં Administration શ દ કઇ ભાષાનો બનેલો છે ?
લે ટન ભાષાના બે શ દ Ad અને Ministiar જેનો અથ સેવા કરવી/કાય પાર પાડવા.
47 યા િવ ાનના મતાનુસાર હે ર વહીવટમાં કારોબારી ઉપરાંત યુથર ગુિલક
ધારાકીય અને યાિયક શાખાનો સમાવેશ કરવામાં આ યો છે ?
48 યા િવ ાનના મતાનુસાર હે ર વહીવટની સેવાનો યાપ ખુબ જ વુડો િવ સન(અમે રકી
િવ તરે લો છે ? મુખ)
49 યા િવ ાનના મતાનુસાર હે ર વહીવટ એ સરકારી નીિતઓનું એલ.ડી. હાઇટ
અમલ કરના ં શા છે ?
50 સૌ થમ હે ર વહીવટની યા યા કોણે આપી હતી? 1787, હે િમ ટને પોતાના
પુ તક ‘સમવાયવાદી’માં
51 ‘વહીવટનો અ યાસ’ િનબંધ કોણે અને યારે લ યો?
 1887 માં ‘પોિલટીકલ સાય સ વાટલી’ નામના મેગેિઝનમાં અમે રકાના મુખ વુડો
િવ સનને આ સાથી જ હે ર વહીવટનો અલગ શાખા તરીકે િવકાસ થયો
52 યાં િવ ાનનો હે ર વહીવટનાં િવશાળ દિ િબંદુમાં માને છે ? જહોન િપનફર, માશલ
ડમોક, યુથર ગુિલક
53 યાં િવ ાનનો હે ર વહીવટનાં સંકુિચત દિ િબંદુમાં માને છે ?(મા હબટ સાયમન,
કારોબારી શાખા) L.D. હાઇટ
54 યાં િવ ાનનો હે ર વહીવટને મા સંચાલન સાથે સંકળાયેલું માને યુથર ગુિલક
છે ?
55 યાં િવ ાનનો હે ર વહીવટનો સમ વયકારી દિ કોણને અનુસરે જહોન િપનફર, વોકર
છે ?
56 હે ર વહીવટના અ યાસનું મહ વ જણાવો?
1) લોક ક યાણ ે ,ે 2) રા ય અને સમાજને િ થરતા આપે છે , 3) લોકશાહી ે ,ે 4) એક

Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
Page No. Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
27 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945 (ગ-૨) ,8000040575
(ઘ-૬)
ANAMIKA ACADEMY Page No.
નીિત અને હે રવહીવટ 28
Mo. 8000-0405-75

િવષય તરીકે
57 હે ર વહીવટ અને ખાનગી વહીવટ યાં મુ ાઓ પર અલગ પડે છે ?
1. સંગઠન, 2.મૂળભૂત યેય, 3.કાયનું વ પ, 4.જવાબદારીની દિ એ, 5. કાય મતાની
દિ એ,
6. સમાનતાપૂણ યવહારની દિ એ, 7.નાણાિકય અંકુશની દિ એ, 8. ઇ રાશાહી હ રફાઇ
58 હે ર અને ખાનગી એમ બંને વહીવટને સમાન ગણનારા િવ ાનો યાં હે ી ફે યોલ, મેરી ફોલેટ,
યાં છે ? એલ. ઊિવક
59 હે ર અને ખાનગી એમ બંને વહીવટને સમાન ગણનારા િવ ાનો યાં હબટ સાયમન, પોલ
યાં છે ? એપ બી, િશયા ટે બ
60 હે ર વહીવટનો અલગ શાખા તરીકે ઉદભવની શ આત યારે થયેલી ૧૮૮૭ માં વુડોિવ સનનાં
માનવામાં આવે છે ? વહીવટનો અ યાસ
િનબંધથી
61 ‘રાજકારણ અને વહીવટ’ પુ તક કોનું છે ? ઇ.સ.1900,
એફ.જ.ે ગુડનાઉ
62 ‘રાજકારણ’ એ રા યની ઇ છાની િત યા છે અને વહીવટ એ એફ.જ.ે ગુડનાઇ
ઇ છાનો અમલ છે ’ શ દો કોના છે ?
63 હે ર વહીવટને રા યશા થી અલગ કરવાનો સૌ થમ યાસ યા 1926, ‘ હે ર વહીવટની
િવ ાને યા પુ તક ારા કય ? ભુિમકા’, L.J. હાઇટ
64 In principle of Public Administration ( હે ર વહીવટનો 1927, W.F.વીલોબી
િસ ાંત) પુ તક કોનું છે ?
65 POSDCORB નો િસ ાંત કોણે અને યાં પુ તકમાં રજુ કય ?
 1937, યુથર ગુિલક અને ઉવ કે ‘વહીવટી િવ ાન ઉપર લેખ’ પુ તકમાં
66 ‘નોકરશાહીનો આદશ કાર’ યાલ કોણે આ યો મે સવેબરે
67 હે ર વહીવટના ઉદિવકાસમાં યાં કાય મે ભાગ ભજ યો? ઝવે ટના ‘ યૂડીલ’ કાય મ
68 ‘કારોબારીના કાય ’ પુ તકના રચિયતા કોણ છે ? 1936, રો ટર બનાડ
69 મૂ યરહીત વહીવટનો આધાર સૌ થમ કોણે રજુ ં કય ? એફ.એમ.મા સ, ‘ હે ર
વહીવટનાં ત વો’ પુ તકમાં
70 યા િવ ાને વહીવટી િસ ાતોને ‘વહીવટી કહે વતો’ તરીકે 1946, હબટ સાયમન
ઓળખાવી?
71 હે ર વહીવટને અલગ િવ ાન તરીકે િવકસાવવામાં સમ યા છે એવું 1947, ‘ હે ર વહીવટનું
યા િવ ાને યાં પુ તકમાં જણા યું? િવ ાન-3’, રોબટ દહલ
72 ‘વહીવટી રા ય : અમે રકન હે ર વહીવટના રાજકીય િસ ાંતોનો 1948, ડવાઇડ વા ડો
અ યાસ’ પુ તક કોનું છે ?
73 યાં િવ ાને હે ર વહીવટને લોકશાહી અને મુ ય આધા રત થા ડવાઇડ વા ડો
ગણવાનો િવરોધ કય છે ?
74 નવીન હે ર વહીવટ શા માટે ની ચળવળની શ આત યારથી 1967,અમે રકામાં
થઇ? મીનો ોક ખાતે ૩૩
િવ ાનોની િમટ ગમાં

Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
Page No. Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
28 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945 (ગ-૨) ,8000040575
(ઘ-૬)
ANAMIKA ACADEMY Page No.
નીિત અને હે રવહીવટ 29
Mo. 8000-0405-75

NPM શું છે ?
75  New Public Management જેમાં ખાનગી ે ની સંચાલનની ટે કિનકોનો ઉપયોગ લેવાનું
િવચારાયું છે .
76 NPM ની મુ ય બાબતો જણાવો.
 1. કાય મતા, અસરકારકતા અને સેવાની ગુણવતા ઉપર ભાર આપવો.
 2. િવકે ીકરણ સંચાલન જે ાહકને અપે ા માણે સેવા ગોઠવી શકે .
 3. કમચારી માટે ઉપયોગી એવી નવી કાિમક સંચાલન નીિતનો અમલ કરવો.
77 લોકપસંદગીના િસ ાંતમાં કઇ બાબતો મુ ય છે ? ઉદારવાદી આિથક નીિત,
ખાનગીકરણ, વૈ ીકરણ
78 લોકપસંદગીના િસ ાંતનું સમથન કરનારા િવ ાનો યા યા છે ?
િમ ટન ફીડમેન, જે સ બુચમેન, ગોડન તુલોક, િલિલયમ િન કમેન
79 યા િવ ાનના મતે લોક પસંદગીનો િસ ાંત સુશાસનની(ગુડ િવ સેટ ઓ ટમ
ગવન સ) ની સૈ ાંિતક ભૂિમકા પૂરી પાડે છે ?
80 ‘અમે રકન હે ર વહીવટ’ અને ‘સંયુ ત ગણતં નો રાજકીય િવ સેટ ઓ ટમ
િસ ાંત’ પુ તક કોના છે ?
81 સરકારની પુનઃ શોધ નો યાલ કોણે આ યો? ડે િવડ ઓ બાન & ટે ડ
ગે બર
82 સં ાંિતકાલીન સરકારની િવચારણા યારથી શ થઇ?
 1994, કે નેડાના કે રલોટમ ખાતેથી હે ર વહીવટ અને સંચાલનની ઉ ચ તરીય કોમન વે થના
સંમેલનથી
83 કઇ સં થાએ ‘સરકારની પુનઃ શોધ’ બાબતનું સમથન કયુ? 1991, િવ બકે
84 સુશાસન શ દનો સૌ થમ ઉપાયોગ યારે થયો? ઇ.સ.1628 અને
,ઇ.સ.1721માં તેનો
ચો સ અથ કરવામાં
આ યો.
85 સુશાસનનું િચંતન યા ીક દાશિનકમાં વા મળે છે ? લુટોના ‘આદશ રા યમાં,
સોના ‘જનરલ િવલમાં’
86 યાં ભારતીય શા ોમાં સુશાસનનો િવચાર રજુ કરવામાં આ યો છે ?
 યજુ વેદ, ગીતા, મહાભારત(શાંિતપવ), મનુ મૃિત, કૌ ટ યનાં અથશા માં, મહા મા ગાંધીના
રામરા યમાં
87 કઇ સં થાઓના અહે વાલોમાં સુશાસન માટે અગ યની બાબતો કહે વામાં આવી છે ?
 1) 1992, િવ બકના અહે વાલમાં, 2) 2002 માં ‘માનવ િવકાસ’ ના અહે વાલમાં
88 સરકારની પુનઃ શોધ માટે ના 10 િસ ાંતો જણાવો.
 1) ેરણાદાયી સરકાર, 2)સામુદાિયક ભાવનાઓને દઢ બનાવનાર, 3) હ રફાઇને ઉતેજન
આપનાર, 4)ચો સ યેય અને િનયમાનુસાર કાય, 5) પ રણામલ ી, 6) સાહિસક, 7)
પૂવાનુમાિનત, 8) ાહકલ ી, 9) બ રલ ી, 10) િવકે ીત
89 ભારતમાં કે અને રા યમાં સ ય સં યાના 15% ધાનમંડળ યારે 2004, સરકારની પુનઃ
કરવામાં આ યો? તે યાં િવચારનું પ રણામ છે ? શોધ

Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
Page No. Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
29 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945 (ગ-૨) ,8000040575
(ઘ-૬)
ANAMIKA ACADEMY Page No.
નીિત અને હે રવહીવટ 30
Mo. 8000-0405-75

90 73 અને 74 મો બંધારણીય સુધારો તથા ીઓને 33% અનામત સરકારની પુનઃ શોધ
યા િવચારનું પ રણામ છે ?
91 ચા સ ટે લરે નાગ રક સમાજને કે વો ક ો છે ?
 અચો સ સીમાઓ ધરાવનાર, ઉદામવાદી, િબનસાં દાિયક, મેટોટોિપકલ એકમ
92 ‘નાગ રક સમાજ હજુ પણ પ રવત ત થઇ ર ુ છે ? આ િવધાન કોનું હે બરમાસ અને ફે રવટ
છે ?
93 ‘હજુ ીઓને નાગ રક સમાજમાં ઇએ એવું થાન નથી મળતું’ આ અનુરાધા ચીનોય
િવધાન કોનું છે ?
રા ય, ા અને થાિનક યવ થાતં
94 ભારતના બંધારણે ભારતને યાં નામથી ઓળખવેલ છે ? રા યોનો સંઘ/સંઘ રા ય

95 યાં બંધારણીય સુધારાથી રા યોનું પુનગઠન થયું છે ? 7મો બંધારણીય

સુધારો,1956
96 ભારતમાં રા યોની કે ટલી ેણી છે ? કઇ કઇ? બે ેણી.(1)રા ય,
(2)સંઘ રા ય ે
97 ભારતમાં રા યક ાએ વહીવટીતં ની થાપના કોણે, યારે અને યાં ઇ ટ ઇિ ડયા
રા યોથી થઇ? કં પનીએ,1773 માં
મ ાસ, કલકતા અને મુબ
ં ઇ

98 બંધારણના યાં ભાગમાં અને કઇ અનુસૂિચમાં રા ય વહીવટતં ની ભાગ-6, અનુ. 153 થી

ગવાઇ કરવામાં આવી છે ? 237
99 બંધારણે રા ય યાદીના કે ટલા િવષયો અને સંયુ ત યાદીના કે ટલા રા યયાદી – ૬૧, સંયુ ત
િવષયો પર રા યને કાયદો ઘડવાની વતં તા આપી છે ? યાદી-૫૨
100 રા યપાલની બંધારણીય ગવાઇ િવશે જણાવો.
 Art 153 – દરે ક રા ય માટે એક રા યપાલની ગવાઇ પરંતુ યારે ક બે અથવા વધું રા યો
માટે એક જ યિ ત રા યપાલ તરીકે ફરજ બ વે.
 Art 155 – રા પિત ારા રા યપાલની િનમ ંક (કે નેડાના બંધારણ માંથી
101 રા યના વહીવટી – બંધારણીય વડાં કોણ છે ?
 રા યપાલ. રા યપાલની બેવડી ભૂિમકા (1) કે સરકારના િતિનિધ, (2) રા યનાં
બંધારણીય વડાં
102 રા યપાલની િનમ ંક કોણ કે ટલા સમયગાળા માટે કરે છે ?
 Art 155 – રા પિત કરે છે . સામા ય રીતે રા ય બહારનો અને મુ યમં ી સલાહથી.
 Art 156 – સામ ય રીતે પાંચ વષ પણ રા પિતની ઇ છા સુધી.
103 રા યપાલની િનમ ંક અંગન ે ી શરતો જણાવો.
 Art 157 – (1) ભારતનો નાગ રક, (2) ઓછામાં ઓછી 35 વષની મર, (3) લાભનું પદ
ન હોય, (4) પગાર, ભ થા અને અ ય લાભો સંસદ ન ી કરે છે .
104 રા યપાલના કાય અને સ ાઓ જણાવો.
(1) કારોબારી : મુ યમં ી, મં ી પ રષદ, એડવોકે ટ જનરલ, ચુંટણી કિમશનર, રા ય ચુંટણીપંચ,
નાણાપંચ, રા ય હે ર સેવા આયોગ, િવધાન પ રષદના 1/6 સ યો, તમામ વહીવટ તેમના નામે
Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
Page No. Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
30 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945 (ગ-૨) ,8000040575
(ઘ-૬)
ANAMIKA ACADEMY Page No.
નીિત અને હે રવહીવટ 31
Mo. 8000-0405-75

(2) ધારાકીય : ધારાસભાનો ભાગ, ધારાસભાની બેઠક બોલાવવી/મુલતવી/બરખા ત, કોઇપણ

ખરડો તેમની સહી પછી જ કાયદો, વટહુકમ, યેક વષ/નવી ધારસભાની થમ બેઠકનો,
નાણાપંચ અને CAG નાં અહે વાલને રજુ ં કરવાં.
(3) નાણાકીય : બજેટ રજુ ં કરવુ,ં નાણા ખરડો તેમની મંજુરીથી રજુ ,ં આકિ મક િનિધનાં સંર ણ,
નાણાંપંચની િનમ ંક
(4) યાય િવષયક : હાઇકોટના યાયાધીશની િનમ ંકમાં રા પિત બાદ, હાઇકોટના મુ ય
યાયધીશની સલાહથી િજ ા યાયાધીશની િનમ ંક, રા યમાં અ ય માફી પણ મૃ યુ કે લ કરી
સ માં નહી.
105 રા યનાં વા તિવક વડાં કોણ? મુ યમં ી
106 રા ય સરકારના વડાં કોણ છે ? મુ યમં ી – રા યનાં
વહીવટી તં ના સુકાની
107 સંઘમાં રા યનું િતિનિધ વ કોણ કરે છે ? મુ યમં ી
108 મુ યમં ી અને મં ીઓની િનમ કં અંગે બંધારણીય ગવાઇ જણાવો.
 Art 163 – મં ીપ રષદ રા યપાલની સલાહ માટે
 Art 163 – રા યપાલ ારા િનમ ંક – (1) યિ તગત – રા યપાલ, (2) સામુ હક –
ધારાસભા
109 મં ીઓના પગાર ભ થા કોણ ન ી કરે છે ? ધારાસભા
110 મુ યમં ીની સતા અને કાય જણાવો.
 1) ધાનમંડળમાં કે િબનેટનાં વડાં, તેમની સલાહથી ધાનોની િનમ ંક, ખાતાની વહચણી,
કે િબનેટની બેઠકની અ ય તા, િનરી ણ/િનયં ણ, 2)ધારાસભા માટે ગૃહનાં નેતા, બેઠક
બોલાવવા/ થિગત રાખવા સલાહ, 3) રા યપાલનાં સંબંધમાં રા યપાલની બંધારણીય સ ાનો
વા તિવક યોગ, રા યપાલને મા હતગાર, રા યપાલના ઉ ે શને િવચારણામાં લે છે , ઍડવોકે ટ
જનરલ, રા ય ચુટં ણી કિમ ર, હે ર સેવા પંચ, નાણાંપચ ં િનમ ંકમાં સલાહ આપે છે .
મોટે ભાગે રા યનું સિચવાલય યાં હોય છે ? રા યનાં પાટનગરમાં
111
112 રા યની કારોબારી સ ા કોની પાસે છે ? રા યપાલ (Art -154)
113 યાં અધારે સિચવાલયનાં િવભાગમાં વધ-ઘટ થાય છે ? રા યનો િવ તાર, વ તી
અને િવકાસ
114 સિચવાલયનાં કાય જણાવો.
 મુ ય કામ સલાહકારી, રા ય યાદીમાં જણાવેલા, સંયુ ત યાદી ઉપર રા યે ઘડે લા કાયદાને
અમલમાં મુકવાનુ,ં ધાનમંડળને નીિત ઘડતર અને િનણયમાં મદદ કરે છે , ખાતાકીય ોના
ઉકે લ માટે ત યઓનું િવ ષ
ે ણ કરી િવક પો સુચવે છે , િવિવધ ખાતાની કામગીરીની વૃિતઓનું
િનરી ણ અને િનયં ણ કરે છે , આયોજન અને નાણાંિકય કાય માટે િનણય લેવામાં સહાયભૂત,
કે રા યના સંબંધોમાં સંચાર યવ થા તરીકે કાય કરે છે . કાિમક વહીવટ માટે નીિત ઘડે છે .
115 રા યના વહીવટી વડાં કોણ છે ? મુ ય સિચવ
116 કે ક ાએ મુ ય સિચવનું પદ યારે િનમાણ પા યુ?ં 1799, લોડ વેલે લી,
વતં તા પછી રા ય
ક ાએ
117 સિચવાલયના વહીવટી વડાં કોણ છે ? મુ ય સિચવ
Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
Page No. Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
31 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945 (ગ-૨) ,8000040575
(ઘ-૬)
ANAMIKA ACADEMY Page No.
નીિત અને હે રવહીવટ 32
Mo. 8000-0405-75

118 મુ ય સિચવનાં કાય જણાવો.

 મુ યમં ીના સલાહકાર,
 નીિતઘડતર અને િનણયો લેવા માટે જ રી ત યો, આંકડાઓ અને િવક પો પુરાં પાડી
બંધબારણે ચચા કરે છે .
 રા યમાં શાંિત અને સલામતી માટે રા યનાં વહીવટીતં , પોલીસતં ઉપર િનરી ણ અને
િનયં ણ રાખે છે .
 સિચવાલય, ધાનોના ખાતા અને સમ રા યના વહીવટી તં નું િનરી ણ, સંકલન અને
િનયં ણ કરે છે .
 રા યમાં સરકારી િનમણંકો, બદલીઓ, બઢતીઓ, તપાસ માટે જ રી આદેશ આપે છે .
 રા પિતશાસન સમયે રા યપાલના સલાહકાર બનીને વહીવટીતં ને માગદશન, રે ણા અને
િનયં ણ પુરા પાડે છે .
119 રા યમાં સિચવાલય પછી કોની કચેરીનું નામ આવે છે ? િનયામક ીની કચેરીનું
120 િનયામક ીની કચેરી યાં કારનું એકમ છે ? લાઇન એકમ
121 સિચવાલય અને િનયામક ીની કચેરી વ ચે શો તફાવત છે ?
 સિચવાલય નીિતઘડતરનું કામ કરે છે . િનણયો લેવડાવવા – લેવાનું કામ કરે છે . યારે
 િનયામક ીની કચેરી નીિતનો – િનણયોનો અમલ કરાવવાનું કાય કરે છે .
122 િનયામક ીની કચેરી બી યાં નામે ઓળખાય છે ? વહીવટી ખાતા
123 િનયામક ીની કચેરીનાં મુ ય કાય ણાવો.
 તે સિચવાલય અને ે ીય કચેરીઓ વ ચે સેતું પ છે .  ે ીય કચેરી ારા થતી
અમલીકરણની કામગીરી અંગે સુચના, માગદશન અને દેખરે ખની કાયવાહી કરી તેનું િવ ેષણ કરી
સરકાર ીને નીિત ઘડતરમાં સલાહ અને મા હતી પૂરી પાડે છે .  ધાનોને ખાતાકીય ટે કનીકલ
સલાહ આપવી.  ખાતાનું અંદાજપ તૈયાર કરવું
 અનુદાનની ફળવણી કરવી.  ગૌણ કમચારીઓ ઉપર િનરી ણ તથા િનયં ણ,
િશ તભંગનાં પગલા.  ખાતાકીય તાલીમનું આયોજન  કમચારીઓને બઢતી અને બદલી માટે
ભલામણ જેવા અનેક કાય .
124 ભારતમાં સૌ થમ િજ ા વહીવટીતં નો ઉ ેખ યાં ાચીન ંથમાં મનુ મૃિત
થયેલો વા મળે છે ?
125 મૌયસામા યમાં િજ ા વહીવટીતં ના મુ ય મહે સુલ અિધકારીને યા રાજુ કા
નામે ઓળખવામાં આવતા?
126 મુઘલકાળમાં િજ ા અને તેના વહીવટીકતાને યાં નામે ઓળખવામાં સરકાર – મનસબદાર
આવતા?
127 િ ટશ ઇ ટ ઇિ ડયાના સમયગાળામાં યારે અને યાં ગવનર જનરલના સમયગાળામાં કલે ટર
કાયાલયની શ આત થઇ?
 ઇ.સ.1772 માં ગવનર જનરલ વોરન હે ટ સ, યારબાદ 1787 મહે સુલ ઉપરાંત નાગ રક
યાય અને ફોજદારી, 1833 િવિલયમ બ ટક, 1880 ફે મીન કિમશન, 1935 ભારત સરકાર
અિધિનયમમાં કલે ટરના થાનને મજબુત બનાવાયું.
128 District શ દ કઇ ભાષાના શ દ પરથી આ યો છે ? તેનો અથ શું થાય છે ?
 લે ટન ભાષાના Districtus ઉપરથી જેનો અથ ‘ યાય વહીવટથી બનાવાયેલો દેશ અને
Oxford Dictionary માણે ‘એવો દેશ જે ખાસ વહીવટ ઉ ે ય માટે ન ી કરાયો હોય.
Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
Page No. Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
32 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945 (ગ-૨) ,8000040575
(ઘ-૬)
ANAMIKA ACADEMY Page No.
નીિત અને હે રવહીવટ 33
Mo. 8000-0405-75

129 ભારતનાં બંધારણમાં ‘િજ ા’ શ દનો ઉપયોગ યાં વા મળે છે ? અનુ.-133, િજ ા

યાયાધીધોની િનમણંકના
સંબંધમાં
130 ભારતમાં િજ ાના વહીવટી તં ના વડા યા નામે ઓળખાય છે ? કલે ટર
131 બંધારણની કઇ કલમમાં કલે ટરને તેમની સેવાકીય શરતોમાં ર ણ અનુ. 311
આપવામાં આ યું છે ?
132 જે ા કલેકટરનાં મુ ય કાય જણાવો.
 મહે સુલ વહીવટ, જમીન મહે સુલનું મૂ યાંકન, મહે સલ
ુ અંગેના નીચેના અિધકારીઓના િનણય
િવ અિપલ સાંભળે છે , જમીન અંગેના દ તાવે મેળવી જમીન સુધારણા અંગન ે ા કાય , ખેત
ઉ પાદન સંબંધી આંકડા, ખેત સુધારણા કાય મનું િનરી ણ, દ તાવે બનાવે છે , ટે ઝરી-
સબટે ઝરી પર િનયં ણ રાખે છે .
કાયદો અને યવ થા ળવવાનું કાય, એ ઝી યુટીવ મે ટે ટની એ ફોજદારી વહીવટ માટે
જવાબદાર, પોલીસનું આંત રક સંગઠન પોલીસ અિધ ક સંભાળે છે પણ િજ ા પોલીસતં ના
કાયદો અને યવ થા ળવવા કલેકટર. પોલીસતં પર િનયં ણ, દર વષ પોલીસ કામગીરીનો
અહે વાલ, કલે ટર કચેરીને યુ. કિમશનરો પર િજ ા કલે ટરની કોઇ સ ા નથી. કે દીઓને પેરોલ
પર છોડે છે , જેલનું િનરી ણ કરે છે , કલમ – 144 દાખલ કરવાની સ ા, ઔધૌગીક વેપારી
કાયદાનો ભંગ કરનાર સામે કે સ ચલાવે છે .
િવકાસલ ી વહીવટ Development Administration પંચવષ ય યોજનાઓ, સમાજ
ક યાણ, આરો ય, હે ર બાંધકામ, પુરવઠા િવભાગ
અ ય કાય : સંસદ/ધારાસભાની ચુંટણીમાં રટન ગ ઓફીસર, દર 10 વષ યો તા તમામ
હે ર કાય મોમાં સરકારનાં િતિનિધ, સરકારના લોકસંપક અિધકારી, કુ દરતી આપિતઓ સમયે
રાહતકાય નું સંચાલન
133 ગુજરાતમાં પંચાયતી રાજ િવષે જણાવો.
 1960, રિસકલાલ પરીખ સિમિત, િ તરીય પંચાયતી રાજ, - ગુજરાત પંચાયત અિધિનયમ,
1961
 01/04/1963 – 67, માલદેવ ઓડે દરા,  1964, H.L.K કપુર અને સતી શાહ, 
1964, દવ મોદી,
 1968, ડા ાભાઇ નાયક,  1969, ીરંભા શુકલ,  1970, માલદેવ ઓડે દરા, 
1972, ઝીણાભાઇ દર
 1978, રીખવદાસ શાહ
134 ગુજરાતમાં કઇ સિમિતની ભલામણથી તાલુકા અને િજ ા દર સિમિત, 1973 નાં
પંચાયતોની ચુંટણી ય વ પની બની? સુધારે લા અિધિનયમ
135 ગુજરાતમાં કયારથી SC/ST અને મ હલાઓ માટે પંચાયતોમાં ગુજરાત પંચાયત ધારો,
અનામતની ગવાઇ છે ? 1961
136 ગુજરાતમાં યારે ી અનામત 20% કરવામાં આવી? 1973
137 રીખવદાસ શાહ સિમિતએ િ તરીય પંચાયતી રાજનું ચોથું તર કોને શહે રી થાિનક સરકાર,
બતાવેલ છે ? Urban Local
Government (રા ય
પંચાયત પ રષદ)
Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
Page No. Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
33 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945 (ગ-૨) ,8000040575
(ઘ-૬)
ANAMIKA ACADEMY Page No.
નીિત અને હે રવહીવટ 34
Mo. 8000-0405-75

138 ભારતમાં સૌ થમ શહે રી થાિનક સરકારનો ઉ ેખ કોણે કય હતો?

 મગે થનીઝે ‘ઇિ ડકા’ પુ તકમાં મૌય સા ા યના પાટલીપુ ના વહીવટનો ઉ ેખ કય હતો.
139 િ ટીશ સમયમાં સૌ થમ નગરપાિલકાની થાપના યા કરવામાં 1687, મ ાસ
આવી હતી?
140 ગુજરાતમાં સૌ થમ યાં અિધિનયમ વડે નગરપાિલકાનું બંધારણ 1963 ના નગરપાિલકા
ન ી કરવામાં આ યું? અિધિનયમ
141 શહે રી થાિનક સરકારના િવકાસમાં ફાળો આપનાર સિમિતઓ જણાવો.
 1) નગરશાસન નવીનીકરણ સિમિત, 1961, 2) નગરપાિલકા અનુદાન સં હતા સિમિત,
1964
142 ભારતમાં રા ીય તરે શહે રી થાિનક સરકારના િવકાસ માટે રચાયેલ સિમિતઓ જણાવો.
 1949, પી.કે .વેતલ-નાણાકીય તપાસ સિમિત  1953, જહોન મથાઇ – કરવેરા આયોગ
સિમિત,  1963, નુ ીન અહે મદ – નગરપાિલકા કમચારી તાલીમ ભવન,  1963,
એ.પી.જૈન ા ય શહે રી સંબંધ સિમિત,  1963, રફીક ઝાકરીયા – નાણાંકીય ોત અંગેની
સિમિત,  1965, નગરપાિલકા કમચારીઓની સેવાકીય શરતો અંગેની સિમિત,  1974,
ગીર પિત મુખજ – અંદાજપિ ય સુધારણા સિમિત,  1982, કે .એન.શા ા – શહે રી થાિનક
સં થાઓ અને મહાનગરપાિલકાઓ બંધારણ, સ ા અને કાયદા અંગે અ યાસ જૂ થ,  1985,
સી.એમ.કોરે - શહે રીકરણ અંગે રા ીય આયોગ,  1989, 65 મો બંધારણીય સુધારો, 
1990, સુધારે લ ખરડો,  1992, 74 મો બંધારણ સુધારો
143 યાં બંધારણેય સુધારા ારા શહે રી થાિનક વરા યની સં થાઓને 74 મો બંધારણીય
બંધારણીય દર ો આપવામાં આ યો? સુધારો,
1992(December)
144 સમ ભારતમાં યારથી 74 મો બંધારણીય સુધારો અમલી બ યો? 1 જુ ન, 1993
145 નગરપાિલકા અને મહાનગરપાિલકામાં વ તી માણ જણાવો. નગરપાિલકા-20000 થી
૫ લાખ,
મહાનગરપાિલકા-૫
લાખથી વધું
146 યાં બંધારણીય સુધારાથી મેટોપોિલટન આયોજન સિમિત અને 74 મો બંધારણીય સુધારો
િજ ા આયોજન સિમિતની રચના કરવામાં આવે છે ?
147 મેટોપોલીટન આયોજન સિમિત શુ?ં
 10 લાખ કે તેથી વધુ વ તીવાળા શહે રી િવ તારના િવકાસ માટે આ કારની સિમિત રચવામાં
આવે છે .
148 િજ ા આયોજન સિમિત શું છે ?
 િજ ામાં આવેલી પંચાયતો અને નગરપાિલકાઓ સંયુ ત રીતે િજ ાના િવકાસ માટે – િજ ા
આયોજન સિમિતની રચના કરે છે .
149 શહે રી થાિનક સરકારની મુ ય સમ યાઓ જણાવો.
 1).ઝડપી શહે રીકરણ, 2)નગરપાિલકાઓના કાય નો ાસ, 3)અપૂરતી નાણાંકીય સહાય,
4)નબળી વહીવટી યવ થા, 5)લોકોમાં જગ કતાનો અભાવ, 6) ાચાર, 7) હે ર હતની
િવ ધ પ ીય હત
150 ભારતમાં વા મળતી હે ર સેવાઓ મુ ય વે કે ટલા વ પની છે ?
Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
Page No. Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
34 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945 (ગ-૨) ,8000040575
(ઘ-૬)
ANAMIKA ACADEMY Page No.
નીિત અને હે રવહીવટ 35
Mo. 8000-0405-75

 ચાર વ પની. 1)અિખલ ભારતીય સેવાઓ, 2)કે ીય સેવાઓ, 3) રા ય સેવાઓ, 4)

થાનીક સેવાઓ
151 યા કાયદા ારા સંસદે અિખલ ભારતીય સેવાઓની શરતો, વતન અિખલ ભારતીય સેવા
વગેરે ન ી કરવામાં આ યા છે ? અિધિનયમ, 1951
152 વતમાનમાં I.A.S. તરીકે ઓળખાતી સેવા ભૂતકાળમાં યાં નામે ભારતીય સનદી સેવા
ઓળખાતી? (I.C.S.)
153 બંધારણની કઇ કલમ મુજબ રા યસભા નવી અિખલ ભારતીય કલમ ૩૧૨
સેવાઓનું સજન કરી શકે છે ?
154 ભારત વતં થયું યારે કે ટલી અિખલ ભારતીય સેવાઓ હતી? (1) I.A.S. (2) I.P.S.
155 કે ીય સેવાઓની રચના કોના ારા થાય છે ? કે સરકાર ારા જે સમ
દેશમાં સેવા આપે છે .
156 કે ીય સેવાઓના થમ અને બી ેણીના કમચારીઓની ભરતી UPSC
કોણ કરે છે ?
157 કે ીય સેવાઓના ી અને ચોથી ેણીના કમચારીઓની ભરતી SSC (કમચારી પસંદગી
કોણ કરે છે ? મંડળ)
158 રા યોમાં રા ય સેવાઓની ભરતી કરવાં માટે શેની રચના કરવામાં રા ય હે ર સેવા આયોગ
આવે છે ?
159 થાનીક હે ર સેવાઓમા કોનો સમાવેશ થાય છે ? રે વ યુ & પંચાયતી રા ય
સેવા, નગરપાિલકા,
મહાનગરપાિલકાઓ
160 અિખલ ભારતીય અને કે ીય હે ર સેવાઓની ભરતી માટે કઇ કઇ ણ. 1.મેકોલે સિમિત,
સિમિતઓ રચવામાં આવી હતી? 2.કોઠારી સિમિત,
3.સતીશચં
161 િસિવલ સેવાનો પાયો િ ટશ શાસનકાળ દરિમયાન કઇ સિમિતએ 1854, લોડ મેકોલે
ના યો? સિમિત
162 અિખલ ભારતીય સેવાઓમાં ીન ગ ટે ટની િવશેષ ભલામણ કઇ 1974, ડી.સી.કોઠરી
સિમિતએ કરી હતી? સિમિત
163 કઇ સિમિતએ U.P.S.C. માં િશ ણ, ઇલે ટોિનકસ, દૂરસંચાર અને સતીશચં સિમિત,
િચિક સા િવ ાનનો વૈકિ પક િવષય તરીકે સમાવેશ કરવાની 1994. ચી ક સા
ભલામણ કરી? િવ ાનનો સમાવેશ
164 I.A.S. ની તાલીમનો સમયગાળો તબ ાવાર જણાવો.
 પૂવભુિમકા તાલીમ – ૪ માસ, યવસાિયક તાલીમ – ૨ માસ, એકમ રા ય િજ ા તાલીમ –
૧૨ માસ, યવસાિયક તાલીમ – ૩ માસ, કુ લ ૨૧ માસ પછી પરી ા લેવાય છે .
165 યાં ાચીન ંથોમાંથી પોલીસ સેવાનું વણ મળી આવે છે ? મનુ મૃિત, કૌ ટ યનું
અથશા , શુ ાચાયનાં
નીિતસારમાં.
166 ભારતમાં સૌ થમ િજ ા તરે પોલીસ અિધકારીની િનમ ંક યાં 1972 માં મુંબઇ ાંતમાં
અને યારે કરવામાં આવી હતી? િજ ા તરે

Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
Page No. Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
35 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945 (ગ-૨) ,8000040575
(ઘ-૬)
ANAMIKA ACADEMY Page No.
નીિત અને હે રવહીવટ 36
Mo. 8000-0405-75

167 યો પોલીસ અિધિનયમ આજે પણ ભારતમાં પોલીસ યવ થાનો પોલીસ અિધિનયમ,

આધાર છે ? 1861
168 ભારતીય પોલીસ સેવાને યારથી િસિવલ સેવામાં સીધી ભરતી માટે 1893 માં
થાન મ ું?
169 ‘સડવીચ’ ો ામ શું છે તે જણાવો.
 પોલીસ તાલીમ અંગેના ગોરે સિમિત(1974) ના અહે વાલ માણે 1986 થી ‘સે ડવીચ’
ો ામ નીચે થમ એક વષ યાવસાિયક અને છે ે 3 માસની તાલીમ મેળવે છે .
170 I.P.S. તાલીમનો સમયગાળો તબ ાવાર જણાવો.
 પૂવભુિમકા તાલીમ – ૪ માસ, યવસાિયક તાલીમ – ૧૨ માસ, એકમ રા યોમાં િજ ા તાલીમ
– ૮ માસ, યવસાિયક તાલીમ – ૩ માસ, કુ લ ૨૭ માસ પછી પરી ા લેવાય છે .
171 સામા ય (Generalists) અને િવશેષ (Specialists) વ ચેનો તફાવત સમ વો.
 Administrator – સામ ય – સામ ય રીતે સામ ય િસિવલ સેવક છે કો કોઇ
િન ણાતની પૂવ ભૂિમકા ધરાવતા નથી પરંતુ તેઓ વહીવટી યા, કાયદા અને િનયમો ઉપર
ભુ વ ધરાવતાં હોવાથી વહીવટના કોઇપણ ે માં મુકાય છે . તેઓ POSDCORD કાય કાય
મતાપૂવક કરી શકે છે . I.A.S. અને અ ય આ કારના િસિવલ સેવકો છે .
િવશેષ સેવા – યારે િવશેષ િસિવલ સેવકો એ િવશેષ ે નું ાન ધરાવે છે . અથવા વહીવટી
િવિશ ે માં િનપુણ હોય છે . એિ જનીયર, ડો ટર, આંકડાશા ી,એકા ટ. 1966-68 માં
હે ર સેવા અંગેની ફલટન સિમિતએ સામા ય માટે વહીવટીકાર અને િવશેષ માટે Specialist
બે શ દો વાપયા.
172 ભારતીય િસિવલ સેવા માટે ની મેકોલે સિમિત ઉપર કઇ સિમિતના નોથકોર ટાવેિલયન
અહે વાલની અસર હતી જ? સિમિત
173 સામા ય ને ખાનગી ે માં કોની સાથે સરખાવી શકાય? M.B.A.
174 સામા ય અને િવશેષ વ ચેના સંબંધોના સુમેળ માટે યા યા કારની થાઓ અપનાવવામાં
આવે છે ?
1. અલગ પદ સોપાન/ ેણી Separate Hierarchy – બંનેની વેતન થા સમાન, િવશેષ ને
યો ય સ માન, ઓ ટે િલયા, વીડન, જમની
2.સમાંતર પદ સોપાન/ ણ ે ી Parallel Hierarchy – બંનેને પોતાના હો ા, સંકલન કતાનું કામ
વારાફરતી.
3.સંયુ ત પક સોપાન/ ેણી Joint Hierarchy - વહીવટીદાર – ઇ ટ(િવશેષ )
4.એકીકૃ ત પદ સતાના ેણી Unified Hierarchy – એક જ પધા મક પરી ા પગાર/સેવા
શરતો સંક પ PAK આ થાનો વીકાર કરે છે .
175 બંધારણની કઇ કલમોમા સંઘ હે ર સેવા આયોગની રચના, થાન અનુ. 315 થી 323
અને સ ાઓ અંગે ગવાય કરવામાં આવી છે ?
176 હે ર સેવા આયોગનાં અ ય ની િનમ ંક કોણ કરે છે ? અનુ. 316 મુજબ UPSC-
રા પિત, સંયુ ત-
રા પિત, રા ય આયોગ
– રા યપાલ
177 UPSC માં અ ય અને સ યોની સં યા જણાવો. અ ય સ હત 9 થી 11
178 હે ર સેવા આયોગના અ ય ની ગેરહાજરીમાં કાયભાર કોણ સંભાળે છે ?
Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
Page No. Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
36 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945 (ગ-૨) ,8000040575
(ઘ-૬)
ANAMIKA ACADEMY Page No.
નીિત અને હે રવહીવટ 37
Mo. 8000-0405-75

સંઘ/સંયુ ત ‘ હે ર સેવા આયોગ’ - રા પિત અને રા ય ‘ હે ર સેવા આયોગ’ - રા યપાલ

ારા નીમાયેલા સ યો.
179 હે ર સેવા આયોગના અ ય ની કાયકાળ જણાવો.
સંઘ/સંયુ ત ‘ હે ર સેવા આયોગ’ – ૬૫ વષ / ૬ વષ અને રા ય ‘ હે ર સેવા આયોગ’ - ૬૨
વષ / ૬ વષ.
180 બંધારણની કઇ કલમ અનુસાર હે ર સેવા આયોગના અ ય ને મહાિભયોગ જવે ી યા ારા દૂર
કરી શકાય છે ?
અનુ. 317. યાં સુધી સંઘ/સંયુ ત ‘ હે ર સેવા આયોગ’ - રા પિત અને રા ય ‘ હે ર સેવા
આયોગ’ - રા યપાલ / સ પે ડ કરી શકે છે .
181 બંધારણની કઇ કલમ અનુસાર હે ર સેવા આયોગના અ ય નો અનુ. ૩૧૬(૩) (સરકારી
હો ો ધરાવનાર ફરીથી નેમ ંક મેળવી શ તો નથી? નોકરી પણ ન મેળવી શકે )

182 બંધારણની કઇ કલમ અનુસાર હે ર સેવા આયોગના કોણ સ યને Art. 319
સંઘ હે ર સેવા આયોગમાં િનમ ંક આપી શકે છે ?
183 હે ર સેવા આયોગના સ ય સં યા શરતો કોણ ન ી કરે છે ?
સંઘ/સંયુ ત ‘ હે ર સેવા આયોગ’ - રા પિત અને રા ય ‘ હે ર સેવા આયોગ’ - રા યપાલ
184 હે ર સેવા આયોગોને વેતન ભ થા શેમાંથી આપવામાં આવે છે ?
સંઘ/સંયુ ત ‘ હે ર સેવા આયોગ’ કે અને રા ય ‘ હે ર સેવા આયોગ’/ ની સંિચત િનિધ.
185 સંઘ સેવા આયોગનું મુ ય કાયાલય યાં આવેલુ છે ? તેના 5 િવભાગો જણાવો.
 ધૌલપૂર હાઉસ, દ હી.
1)પરી ા િવભાગ, 2)ભરતી િવભાગ, 3)સેવા િવભાગ, 4)િનમ ંક િવભાગ, 5)ગોપનીય િવભાગ

186 બંધારણની કઇ કલમમાં UPSC ના સ ા અને કાય અંગે ગવાઇ અનુ. 320
કરવામાં આવેલી છે ?
187 બંધારણની કઇ કલમમાં સંસદ અને રા ય િવધાનસભા અનુ મે અનુ. 321
UPSC અથવા રા ય હે ર સેવા આયોગના કાય માં વધારો કરવાની
સ ા છે ?
188 દ હી યુ.કોપ રે શનમાં ઉ ચ અિધકારીઓની ભરતી કોના ારા થાય UPSC
છે ?
189 બંધારણની કઇ કલમ અનુસાર હે ર સેવા આયોગો પોતાના કાય નો અહે વાલ કોને આપે છે ?
અનુ. 323. સંઘ ‘ હે ર સેવા આયોગ’ - રા પિત અને સંયુ ત/રા ય ‘ હે ર સેવા આયોગ’ -
રા યપાલ
190 ભારતની કઇ સેવાની ઉમેદવારી મા ભારતીયો જ કરી શકે ? IPS, IAS, IFS(Indian
Foreign Service)
191 િસિવલ સેવામાં અ ય યાં દેશના નાગ રકોને છુટ આપવામાં આવે નેપાળ, ભુટાન, િતબેટ
છે ?
192 UPSC માં તકોની સં યા કઇ સિમિતના અહે વાલનાં આધારે ન ી કોઠારી સિમિત, Open –
કરવામાં આવી છે ? 4, OBC-7, SC/ST-X
193 કઇ સિમિતના અહે વાલના અધારે UPSC ની ભરતી પરી ાને બે કોઠારી સિમિત
Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
Page No. Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
37 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945 (ગ-૨) ,8000040575
(ઘ-૬)
ANAMIKA ACADEMY Page No.
નીિત અને હે રવહીવટ 38
Mo. 8000-0405-75

ભાગમાં વહચવામાં આવી છે ?

194 અિખલ ભારતીય અને કે ીય સેવાઓની કે ટલા ટકા જ યા બઢતી 33.5% થી વધુ નહી
ારા ભરાય છે ? એવી.
195 ભારતમાં ‘િસિવલ સેવક’ શ દનો સૌ થમ ઉપયોગ યારે થયો? 1965 માં ઇ ટ ઇિ ડયા
કં પનીએ તેનાં કમચારીઓ
માટે શ કય
196 આધુિનક િસિવલ સેવાનો પાયો કોના સમયમાં નખાયો? વોરન હે િ ટં ઝ
197 કોને ભારતીય િસિવલ સેવાના િપતા તરીકે ઓળખવામાં આવે છે ? લોડ કોનવોિલસ
198 ભારતમાં યારથી િસિવલ સેવામાં ભારતીયોને પણ થાન મળવાની 1853
શ આત થઇ?
199 િ ટશ િસિવલ સેવા પંચની થાપના યારે થઇ? 1858
200 કઇ સિમિતને ભલામણથી 1926 માં કે ીય િસિવલ સેવા પંચની 1923, લોડ
થાપના કરવામાં આવી? િવસકાઉ ટલી
201 િ ટશ ભારતમાં કે ીય સિચવાલય (Central Secretariat) નો ઉ વ અને િવકાસ
જણાવો.
 ૧૮૪૩ – ગવનર જનરલે બંગાળથી ભારતના સિચવાલયને અલગ કયુ.  ૧૮૫૯, લોડ
કે િનંગે ખાતાકીય થા દાખલ કરી પ રષદના સ યોને એક કે તેથી વધું ખાતા સો યાં.  ૧૯૦૫,
લોડ કઝનના સમયમાં સિચવાલયના કમચારીઓની મુ ત ન ી થઇ.  ૧૯૦૫, રે લવે બોડની
રચના કરવામાં આવી.  ૧૯૪૭, કે ીય સિચવાલયના રાજકીય વડાઓને ધાન તરીકે
ઓળખાવવાનું શ કયુ.
202 િ ટીશ ભારતમાં ાંતીય વહીવટ (Provincial Administration) નો ઉ વ અને િવકાસ
જણાવો.
 ૧૭૭૨-વોરન હે િ ટં ઝ ારા કલેકટર કાયાલયની થાપના,  ૧૭૮૬-મહે સુલી બાબતો
માટે અલગ મહે સુલી બોડની થાપના,  ૧૮૨૯-લોડ િવિલયમ બેિ ટકે િજ ા અને ાંતોના
વહીવટી સંકલન માટે ‘ ડવીઝનલ કિમ ર’ ના કાયાલયની થાપના કરી.
 ૧૭૯૨-લોડ કોનવોિલસે કલે ટરના િનયં ણ નીચે જમીનદારી થાણેદારની થા રદ કરી
દરોગા થા દાખલ કરી.  ૧૮૬૧-ભારતીય પોલીસ અિધિનયમ ારા િજ ાના પોલીસતં ને
કલે ટરના િનયં ણ હે ઠળ મુ યુ.ં
203 ૧૯૨૪ નો કે ટોમે ટ ધારો કોની સાથે સંકળાયેલો છે ?
 કે ીય ધારાસભાને અલગ થાિનક વહીવટી એકમ બના યા. ( થાિનક વહીવટીતં સાથે)
204 ભારતમાં અંદાજપ થાની શ આત યારથી થઇ? ૧૮૬૦ માં
205 ભારતમાં યારે રે લવેનું બજેટ અલગ કરવામાં આ યું હતુ?ં ૧૯૨૧, એડવથ સિમિત
206 િ ટીશ ભારતમાં કોના સમયમાં ાંતો માટે નાણાંિકય વહીવટને લોડ મેયોના સમયમાં
િવકે િ ત કરવામાં આ યો?
207 ભારતમાં સૌ થમ હે ર હસાબ સિમિતિન રચના યારે કરવામાં ૧૯૨૧
આવી?
208 ભારતની સંસદીય સરકાર અ ય યાં નામે ઓળખાય છે ? કે બીનેટ સરકાર અથવા
જવાબદાર સરકાર

Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
Page No. Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
38 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945 (ગ-૨) ,8000040575
(ઘ-૬)
ANAMIKA ACADEMY Page No.
નીિત અને હે રવહીવટ 39
Mo. 8000-0405-75

209 ભારતમાં સમવાયતં ી લ ણો જણાવો.

 1.સમક સરકારો, 2.સ ાિવભાજન, 3.લેિખત અને ક ઠન બંધારણ, 4. બંધારણની
સવ પ રતા, 5.સવ ચ અદાલત, 5.કાયમી ડાણ
210 કે -રા ય ધારા કય સંબંધો અંગે બંધારણીય ગવાયઓ જણાવો.
 ભારત બંધારણનાં અનુ. ૨૪૫ થી ૨૫૫ કે રા યના ધારાિકય સંબંધો દશાવ છે .
 અનુ. ૨૪૯ : રા યસભાના હાજર અને મત આપનાર સ યોની ૨/૩ બહુમતીથી ‘રા હત’
માટે રા યયાદી પર કોઇ કાયદો ઘડવાનો આ હ કરે તો કે સરકારે ઘડે લો કાયદો એક વષ માટે
અમલી બની શકે . બી વષ તેની જ ર જણાય તો ફરીથી પસાર કરવો પડે .
 અનુ. ૨૫૦ : કટોકટીના સમયે કે ભારત કે તેના કોઇ એક ભાગ માટે રા ય યાદીના િવષય
પર કાયદો ઘડી શકે છે . જે કટોકટી પછી છ માસ સુધી ચાલુ રહી શકે છે .
 બે કે તેથી વધુ રા યોની ધારાસભા રા ય યાદીના િવષય ઉપર કાયદો ઘડવાની કે ને માગણી
કરે યારે તે કાયદો ઘડી શકે છે . આંતરરા ીય કરાર કે સંિધ માટે જ ર પડે તો કે રા ય યાદીના
કોઇપણ િવષય ઉપર કાયદો ઘડી શકે છે .
 યારે કોઇ રા યમાં અનુ. ૩૫૬ અનુસાર રા પિત શાસન હોય યારે પણ સંસદ તે રા યની
ધારાસભા વતીથી કાયદો ઘડી શકે છે .
211 બંધારણની કઇ કલમો અનુસાર આંતરરા ય સિમિતની રચના કોણ કરે છે ?
 કલમ ૨૬૩ મુજબ રા પિત કે અને એક અથવા વધુ રા યોના મતભેદ િનવારણ માટે
આંતરરા ય સિમિતની િનમ ંક કરી શકે છે .
212 કે ીય આવકના નાણાંકીય સાધનો જણાવો.
 આવકવેરો, જકાતવેરો, ખાંડ/તમાકુ જેવી ચી પર ઉ પાદન કર, ચલણ અને ટંકશાળ ારા
થતી આવક, રે લવે, તાર-ટપાલ, ટે િલફોન તં ારા થતી આવક, હે ર યોજનામાંથી ા ય
આવક, રા ીયકૃ ત ઉધોગોની નફાની આવક, દંડ કે જ ી ારા થતી આવક.
213 રા ય આવકના નાણાંકીય સાધનો જણાવો.
 વેચાણવેરો, જમીન મહે સુલ, ખેત ઉ પાદન પરના કરવેરા, વારસાવેરો, ધંધા-રોજગાર પરનો
વેરો, મનોરંજન વેરો, યા ાળુ વેરો, ટે પ વેરો, મોજશોખની વ તુઓ પરનો વેરો, િવધુતવેરો,
વાહનવેરો
214 કે અને રા ય વ ચે નાણાંકીય સાધનોની ફાળવણીની પ િતઓ જણાવો.
 મુ ય ણ પ િતઓ છે . (1)કે સરકાર ારા નાખવામાં આવતા અને ઉઘરાવવામાં આવતા
વેરાં – ખેતીવાડી િમલકત પરનો વારસા વેરો, રે લવેની ટકીટ અને નુર પરનો વેરો, રે લવે-લાઇન-
જળમાગ મુસાફરી/માલ પરનો વેરો, તમાકુ જેવી ચીજ પરની આબકારી જકાત, વતમાનપ ોનો
િવિનમય તથા હે રખબરો જેવી બાબત.
(2) કે સરકાર ારા નાખવામાં આવતા અને રા યો ારા ઉઘરાવાતા અને ખચાતા વેરા – સ દય
સાધનની વ તુઓ પરનો કર, દવાઓ પરની જકાત.
(3) કે સરકાર ારા નાખવામાં આવતા અને ઉઘરાવવામાં આવતા પણ કે અને રા ય બંને
વ ચે વહચાતા વેરા, કે ટલીક વ તુઓના ઉ પાદન વેરા – િબનખેતી િવષયક આવક પર નંખાયેલા
વેરા.
215 નાણાંપચ ં ની બંધારણીય ગવાય જણાવો.
 અનુ. ૨૮૦ મુજબ દર 5 વષ રા પિત નાણાપંચની િનમ ંક કરે છે જે કે રા ય વ ચે
નાણાકીય સાધનોની યો ય વહચણી કરે છે .
Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
Page No. Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
39 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945 (ગ-૨) ,8000040575
(ઘ-૬)
ANAMIKA ACADEMY Page No.
નીિત અને હે રવહીવટ 40
Mo. 8000-0405-75

216 મહારા માં સિચવાલયને યા નામે ઓળખવામાં આવે છે ? મં ાલય

217 ભારતનું સમ વહીવટી તં કોને જવાબદાર છે ? વડા ધાન સ હતના
મં ીમંડળ (કે િબનેટ)
218 ભારતીય સંસદીય યવ થામાં વા તિવક કારોબારીની ભૂિમકા કોણ કે ીય કે િબનેટ
ભજવે છે ?
219 ભારતમાં કે િબનેટ સિચવાલય ( ધાનમંડળ/મં ીમંડળ સિચવાલય) ની શ આત યારથી થયેલી
માનવામાં આવે છે ?
 િ ટીશ ભારતમાં ૧૮૬૧ ના Act મુજબ ગવનર જનરલની કારોબારી પ રષદને મદદ કરવા
રચાયેલ ‘િવભાગીય યવ થા’ થી. ૧૯૪૭ થી આ ‘િવભાગીય યવ થા’ ને કે િબનેટ સિચવાલય
તરીકે ઓળખવામાં આ યું છે .
220 કે િબનેટ સિચવાલય ઔપચારીક રીતે કોને જવાબદાર હોય છે ? વડા ધાન
221 કે િબનેટ સિચવાલયના મુ ય વડા કોણ હોય છે ? કે િબનેટ સિચવ
222 ૧૯૪૭ માં શ આતમાં કે િબનેટ સિચવાલયમાં મુ ય વે કે ટલી નાગ રક શાખા, લ કરી
શાખાઓ હતી? શાખા, સુસી શાખા
223 કે િબનેટ સિચવાલયમાં યારથી ‘લોક ફ રયાદ િવભાગ’ ની શ આત ૧૯૮૮
કરવામાં આવી?
224 કે િબનેટ સિચવાલયના મુ ય કાય જણાવો.
 કે િબનેટની બેઠકો ન ી કરે છે . કે િબનેટની બેઠકોમાં થયેલ ચચા તથા લેવાયેલા િનણયની ન ધ
તૈયાર કરે છે . સંસદના કાયદા ઘડતર માટે ખરડાઓ તૈયાર કરે છે . કે ના જુ દા જુ દા ધાનોના
ખાતાનું કાય નું સંકલન કરે છે . િવદેશ નીિતની મહ વની બાબતો અંગે િવદેશો સાથે પરામશ કરે છે ,
કે સરકારની કામગીરીની માિસક ન ધ, રા પિત, ઉપરા પિત, વડા ધાન અને અ ય ધાન
સમ રજુ કરે છે . કે ક ાએ ધાનમંડળ ારા િનમાયેલ, િવિવધ સિમિતઓ, ઉપસિમિતઓ માટે
સિચવાલય સંબંધી જ રી કામગીરી કરે છે .
225 આયોજન પંચનો યાલ આપણે યાં દેશ પાસેથી મેળ યો છે ? સોિવયેત રિશયા
226 કોની ભલામણના આધારે અને યારે ભારતમાં આયોજન પંચની 15 માચ, 1950
રચના કરવામાં આવી? આયોજન સલાહકાર
બોડના ચેરમેન
કે .સી.િનયોગીની
ભલામણથી
227 આયોજનપંચ યા કારની સં થા છે ? ગેરબંધારણીય અને
િબનકાયદાકીય
228 કોણ હો ાની એ નીિત પંચના અ ય હોય છે ? વડા ધાન
229 બંધારણની કઇ કલમમાં નાણાંપંચની ગવાય છે ? ૨૮૦
230 નાણાંપંચની રચના કોણ અને યારે કરે છે ? રા પિત દર 5 વષ
231 નાણાપંચમાં કુ લ કે ટલા સ યો હોય છે ? તેમની લાયકાત જણાવો.
 કુ લ 5 સ યો. એક અ ય અને અ ય ચાર. લાયકાત (1) Sc/Hc ના િનવૃત યાયાધીશ,
(2) નાણાકીય વહીવટનો યાપક અનુભવ ધરાવનાર, (3) અથશા નાં િન ણાંત
232 નાણાપંચ યાં કારની સં થા છે ?
 બંધારણીય અને સલાહકારી સં થા છે . તેનું થાન દેવાની અદાલતની સમક છે . જે પોતાની
Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
Page No. Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
40 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945 (ગ-૨) ,8000040575
(ઘ-૬)
ANAMIKA ACADEMY Page No.
નીિત અને હે રવહીવટ 41
Mo. 8000-0405-75

કામગીરી વંય ન ી કરે છે . નાણાપંચની ભલામણોનો અમલ ણ રીતે થાય છે . (1) રા પિતના
આદેશ ારા અમલી બનનાર, (2) કારોબારીના આદેશ ારા અમલી બનનાર, (3) સંસદ ારા
ઘડાયેલા અિધિનયમોને આધારે .
233 નાણાપંચના મુ ય કાય જણાવો.
 1) કે અને રા ય વ ચે કરની યો ય વહચણી, 2)ભારતના એકિ ત ફંડમાંથી રા યોને
ા ટ આપવા માટે યો ય માગદશન, 3) ૭૩ માં અને ૭૪ માં બંધારણીય સુધારા મુજબ રા ય
નાણાપંચે કરે લ ભલામણ મુજબ રા યમાંથી થાિનક વરા યની સં થાઓને યો ય માણમાં
ા ટ આપવા રા યની ાંટમાં વૃિ કરવા માટે જ રી પગલા બાબત. 4) રા પિત ારા
નાણાપંચને મોકલાવાયેલ બી કોઇ બાબત. 5) કે રા ય વ ચે નાણાિકય સંબંધો સરળ બનાવે
છે . 6) રા યો-રા યો વ ચે આિથક અસમાનતા દૂર કરે છે . 7) કે રા ય વ ચે તથા રા ય રા ય
વ ચે ઉ વતા નાણાંિકય િવવાદોનો ઉકે લ લાવે છે .
234 ભારતમાં સૌ થમ િનયં ક અને લેખા પરી ક િવભાગની રચના યારે 1753, ઇ ટ ઇિ ડયા
કરવામાં આવી? કંપનીના શાસન દર યાન
235 CAG ની બંધારણીય ગવાય જણાવો. કલમ. ૧૪૮ (૧૪૮-
૧૫૧)
236 CAG નું મુ ય કાયાલય યાં આવેલું છે ? નવી દ હી
237 ભારતમાં હે ર સાહસોની થાપના એ બંધારણની કઇ બાબત સાથે સંબિં ધત છે ?
 રાજનીિતના માગદશક િસ ાંતો મુજબ ‘સમાજવાદી સમાજ રચનાના આદશ’
238 W.T.O. ના િનયમ મુજબ યારથી ભારતીય બ રના ભાવ મુ ત 1 એિ લ, 2001
આયાત હે ઠળ ખુલી ગયેલા છે ?
239 હે ર સાહસો એટલે શુ?ં
 જે સંપુણ રીતે અથવા કે ટલાક માણમાં સંઘ સરકાર અથવા એકમ રા ય સરકાર અથવા સંઘ
અને એકમ રા ય સરકારની સંયુ ત માિલકી ધરાવે છે .
240 ભારતમાં હે ર સાહસો મુ ય વે કે ટલા કારના છે ?
 4 વ પના હે ર સાહસો છે . (1) િવભાગીય સાહસ – રે લવે, તાર ટપાલ, (2) હે ર િનગમ
(3)સરકારી કંપનીઓ, (4)હોિ ડંગ કંપનીઓ
241 િવભાગીય/ખાતાકીય સાહસ એટલે શુ?ં સમ વો.
 તેનો વહીવટ રા યના િવિવધ ખાતઓ ારા થાય છે . અને તેનો નફો-નુકસાન સરકાર પાસે રહે
છે . તેનું નીિતિનમાણ અને િનયં ણ લોકસભા ારા થાય છે . તેની નાણાંકીય નીિતઓનો ઉ ેખ
સરકારના બજેટમાં વા મળે છે . તેના ઉપર CAG િનયમો લાગુ પડે છે . તેના કમચારીઓની સેવા
શરતો પણ સરકારી કમચારી જેવી હોય છે . તેનાં પર ખાતાિકય અ ધાનનું િનયં ણ હોય છે .
કોઇપણ યિ ત કે સં થા આસાહસ ઉપર સરકારની સંમતી િવના કે સ કરી શ તી નથી. જેમ કે
તાર, ટપાલ, રે લવે સરકારે સે ,સુર ા સંબંધી ઉ પાદન એકમો.
242 હે ર કં પની એટલે શુ?ં
 હે ર અથવા સરકારી કંપની એ છે કે જેમાં ઓછામાં ઓછી ૫૧% મુડી કે સરકાર અથવા
એકમ રા ય સરકારની અથવા બંનેની સંયુ ત હોઇ શકે છે . આમાં તે કંપનીઓ પણ સામેલ છે જે
સરકારી કંપનીઓની સહાયક હોય છે . જે ૧૯૫૬ ના કંપની ધારા માણે ન ધાયેલ હોય છે . તેની
થાપના કારોબારીના આદેશથી થાય છે . ધારાસ યની મંજુરીની જ ર નથી.
243 ે ીય નેગમ (Sector Corporation) એટલે શુ?ં
Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
Page No. Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
41 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945 (ગ-૨) ,8000040575
(ઘ-૬)
ANAMIKA ACADEMY Page No.
નીિત અને હે રવહીવટ 42
Mo. 8000-0405-75

 યારે ઉધોગોનું કોઇ ે એક કરતા વધું સરકારી ખાતાઓને પશતું હોય યારે આવા ઉધોગોમાં
સંકલન મુ કે લ બને છે . યારે તેમના વ ચે સંકલન થાપવા ે ીય િનગનની થાપના કરવામાં
આવે છે . જેમ કે ગુજરાતમાં ર તાં, બંદરો, પાવર લા ટ, ટે િલકો યુિનકે શન વગેરે જેવા ોજે ટનું
સંકલન કરી યો ય દશામાં તેનો િવકાસ થાય તે હે તુથી મુ યમં ી ીના અ ય પદે ગુજરાત
ઇ ટીયલ ઇ ા ટ ચર બોડ થાપવામાં આ યુ છે .
 હે ર ે ના અ ય વ પો (1) િનયં ણ બોડ – બહુહેતુક યોજનાઓના િવ તાર અને િવકાસ
માટે જેમ કે નાગાજુ ન કંટોલ બોડ, (2) હે ર ટ ટ (Public Trust) હે ર સેવાઓના સંચાલન
માટે or સમાજને સમાન રીતે પશતી બાબતોના સંચાલન માટે જેમ કે યુિનટ ટ ટ ઓફ ઇિ ડયા.
(3) પંચ (Commision) ધારાસભાના કાયદાથી ચો સ ે માં િવકાસ કાય કરવા જેમ કે ખાદી
અને ામોધોગ પંચ. (4)સહકારી સમાજ (Co-Operative Society) ચો સ વૃિતની
થાપના અને િવકાસ માટે . Ex. NDDB. (5) Commodity Boards ચો સ ઉધોગોના
િવકાસ માટે જેમ કે મોલ કે લ ઇ ડ ટીયલ બોડ.
244 અમે રકામાં યાં કારની શાસન યવ થા છે ? સમવાયી યવ થા &
મુખ પ િતવાળી
લોકશાહી
245 અમે રકી તં માં રાજકીય અને વા તિવક વડા કોણ છે ? રા મુખ
246 રિશયામાં યા કારની શાસન યવ થા છે ? સમવાયી યવ થા અને
લોકશાહી યવ થા
247 રિશયામાં ીગૃહી ધારાસભા યાં નામે ઓળખાય છે ? ઉપલુગૃહ – સમવાય
પ રષદ નીચલુગ
ં ૃહ –
ુમા
248 રિશયન સમવાયતં માં રા યની અને કારોબારીના તથા સવ ચ રા પિત
લ કરી વડા કોણ હોય છે ?
249 રિશયામાં રા મુખની મર આધા રત રહે લું ધાનમંડળ યા ાંસ
દેશની યવ થા સાથે સા ય ધરાવે છે ?
250 સોિવયેત શ દનો અથ શું થાય છે ? થાિનક લોકોની
િતિનિધ સભા
251 યાં દેશોનું બંધારણ અિલખીત છે ? િ ટન, ઇઝરાયેલ
252 કોને સંસદીય લોકશાહીની જનની કહે વામાં આવે છે ? િ ટન
253 િ ટનની સંસદમાં યા બે ગૃહ છે ? આમસભા-House of
Commans ઉમરાવસભા
– House of Lords
254 િ ટનમા કોણ સવ પરી ગણાય છે ? િબનલેિખત બંધારણ
આથી સંસદ સવ પરી
255 િ ટનમા િસિવલ સેવા િવકસાવવા કઇ સિમિતનો ફાળો ન ધપા નોથકોર ટાવેિલયન
છે ? સિમિત, ( ૧૮૫૩ માં
રચાઇ, ૧૮૫૪ માં
અહે વાલ આ યો.
256 િ ટનમાં વીડનના ઓ યુડસમેન સમક કોણ હો ો ધરાવે છે ?
Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
Page No. Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
42 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945 (ગ-૨) ,8000040575
(ઘ-૬)
ANAMIKA ACADEMY Page No.
નીિત અને હે રવહીવટ 43
Mo. 8000-0405-75

 જહોન હે ટ સિમિત, ૧૯૬૧ ના અહે વાલના આધારે ૧૯૬૭ થી થાપેલ ‘સંસદીય કિમશનર’

257 િ ટનમાં યારથી બજેટ ણાલીનો જ મ થયો? ૧૮૦૩

258 ભારતમાં બજેટને શું કહે વાય છે ? વાિષક નાણાં કય િનવેદન

259 બંધારણના યા અનુ છે દમાં રા ય બજેટની ગવાઇ છે ? ૨૦૨

260 કોના મતાનુસાર ‘અંદાજપ ’ એક નાણાંિકય યોજના છે જેમાં ગયા માશલ ડમોક
વષનાં નાણાંિકય અનુભવ અને અગાઉ વષની યોજના છે ?
261 કોના મતાનુસાર ‘અંદાજપ એક િનિ ત મુદત માટે સરકારની એફ.ડબ યુ.ટે ઇલર
નાણાંિકય યવ થા છે ’?
262 અંદાજપ ની જવાબદારી ભારતમાં કોની છે ? નાંણાખાતાની
263 અંદાજપ ની જવાબદારી િ ટનમાં કોની છે ? ટે ઝરી
264 અંદાજપ ની જવાબદારી USA કોની છે ? સંચાલન કાયાલય અને
અંદાજપ
265 અસરકારક અંદાજપ અંગન ે ા િસ ાંતો જણાવો.
 (1) અંદાજપ સમતુિલત હોવું ઇએ, (2) અંદાજ ચો સ હોવો ઇએ. (3)
અંદાજપ ીય એકતા, (4)રદ થતી ાંટનો િનયમ, (5) પૂવ આદેશ
266 ભારતમાં નાણાંકીય વષનો સમયગાળો? 1 April થી 31 March
267 ભારતમાં કે ીય બજેટ કોણ અને યારે રજુ કરે છે ? નાણાં ધાન, ફે ુઆરી
મ હનાના છે ા મ હનામાં
268 નાણાિવનયોગ (Appropriation bill) ખરડો શું છે ?
 બજેટની ખાતાકીય માંગણીઓ લોકસભામાં મંજુર થયા પછી તેને નાણાં િવિનયોગ ખરડા વ પે
સામા ય ખરડાની જેમ લોકસભામાં રજુ થાય છે .
269 નાણાિવનયોગ ખરડા (કોઇપણ નાણા ખરડા)ને રા યસભામાં વધુંમા વધુમાં વધુ ૧૪ દવસ
વધું કે ટલા ટાઇમ રોકી શકાય છે ?
270 મહે સુલ િવભાગ મુ ય વે કોને આધીન હોય છે ? નાણામં ીને
271 મહે સુલ િવભાગનું કાય શું હોય છે ? મહે સુલનો િનણય કરવાનુ,ં
તેને એક કરવાનુ અને
તેના પર િનયં ણ
રાખવાનું
272 ભારતમાં ‘ હસાબ અને હસાબ પ ર ણ િવભાગ’ એટલે શું? CAG
273 CAG કે વી સં થા છે ? બંધારણીય અને
કારોબારીથી વતં
274 હસાબનાં મુ ય કાર કે ટલા છે ?
 (1) મહે સુલ િવભાગ, (2)મૂડીગત હસાબ, (3)દેવા સંબંધી હસાબ, (4)ચુકવણી સંબંધી
હસાબ.
275 ભારતનાં યા ે ો ઓ ડટ કે હસાબ તપાસ અિધકારની બહાર હોય છે ?
 (1) ગુ સેવા ઉપરનો અથ, (2)આંતરરા ીય સંગઠનોને અપાયેલ દાન, (3) વતં

Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
Page No. Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
43 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945 (ગ-૨) ,8000040575
(ઘ-૬)
ANAMIKA ACADEMY Page No.
નીિત અને હે રવહીવટ 44
Mo. 8000-0405-75

સં થાઓને અપાતું દાન તે વાિષક એક લાખથી ઓછી રકમ પુનરાવિતત અથવા 5 લાખથી વધુ
િબન પુનરાવિતત હોય. (4) થાનીક એકમોને અપાયેલ અનુદાનનું ઓડીટ ( થાિનક તપાસ
અિધકારી ારા થાય છે ).
બંધારણ, પંચાયતીરાજ અને પિ લક એડિમિન ટે શનના MIX ો
1 બંધારણની કઇ કલમમાં ચુટણીપંચની ગવાય છે ? 324
2 મતદાતાઓની મર 21 થી 18 કરવા બાબતની કલમ કઇ? 326
3 ‘No Control, No cooperation’ નું સુ કોણે આ યુ?ં મહિષ અરિવંદ ઘોષ
4 બંધારણ સભા શેની બનેલી હતી? 389 સ યો(292-િ ટીશ
ાંતના , 4-કિમશનર,
93-દેશી રજવાડાઓ)
5 ભારતના યાં રા યમાં સૌ થમ સા યવાદી સરકાર બની? કે રળ
6 સુિ મ કોટનો સે વી ચુકાદો(2010) શેની સાથે સંકળાયેલ છે ? જ મુ-ક મીરમાં િમલકત
ખરીદવા અંગે
7 1977 માં અશોક મહે તા સિમિતએ શાની થાપનાની ભલામણ કરી? ી તરીય પંચાયત (મંડલ
પંચાયત અને િજ ા
પંચાયત)
8 ‘ ીજુ િવ ’ શ દ સૌ થમ ાંટસ ફે રોએ વાપય . તે યા દેશનો લે ડ
હતો?
9 ભારતમાં લોકાયુ ત તેમજ લોકપાલ શ દનો ઉપયોગ કોના ારા લ મીમલ િસંધવી
કરવામાં આ યો?
10 હે ર વહીવટનું ાથિમક યેય? નું ક યાણ
11 ગુજરાતમાં કઇ યુિનવિસટીમાં સૌ થમ હે ર વહીવટનું અ યાપન શ દિ ણ ગુજરાત યુિનવિસટી
કરવામાં આ યુ?ં
12 સ ાનું િતિનધાન હોવું એ કે વા કારની યા છે ? વહીવટી
13 ભારતના બંધારણ મુજબ ભારતમાં ‘નાગ રકતા’ િવષય, કઇ યાદીમાં કે /સંઘ યાદી
સમાવવામાં આ યો છે ?
14 ભારતીય નાગ રકને મત આપવાનો અિધકાર બંધારણ હે ઠળ? રાજકીય અિધકાર છે .
15 ‘ભારતનું બંધારણ, ભારતના લોકોની ઇ છાને અનુ પ હોવુ& મહા મા ગાંધી
ઇએ’- એ શ દો કોના છે ?
16 ‘ યાિયક સ યતા’ નીચેનામાંથી કોની સાથે સંબંધ છે ? હે ર હતની અર ઓ
17 ભારતના બંધારણના યા અનુ છે દ અ વયે સરકારી અનુ છે દ 311
અિધકારી/કમચારીઓને નોકરી બાબતમાં ર ણ અપાયેલું છે ?
18 અંદાજપ કે નાણાં ખરડાને અ ય યાં નામથી ઓળખવામાં આવે નાણાકીય િનવેદન
છે ?
19 લોકસભામાં અંદાજપ રજુ કરવાની બંધારણીય જવાબદારી કોની છે ? રા પિત
20 યા રા એ ાચીન સમયમાં પંચાયત પ િત દાખલ કયાનું મનાય રા પૃથુ
છે ?
21 ‘પંચ’નો ઉ ખ ે મહાભારતનાં યા પવમાં થયેલ છે ? સભાપવ
Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
Page No. Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
44 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945 (ગ-૨) ,8000040575
(ઘ-૬)
ANAMIKA ACADEMY Page No.
નીિત અને હે રવહીવટ 45
Mo. 8000-0405-75

22 કૈ ટ યના યાં ંથમાં ામ યવ થાનો ઉ ેખ વા મળે છે ? અથશા

23 પંચાયતરાજની આધારશીલા ? ામસભા
24 ભારતમાં ‘ થાિનક વરાજ’ ની પહે લ કરનાર લોડ મેયો
25 પંચકુ ળનો ઉ ેખ યાં કાળમાં થયેલો વા મળે છે ? ગુ કાળ
26 ામ પંચાયતમાં અનામત બેઠકોની ફાળવણી કોણ કરે છે ? કલેકટર
27 ામ પંચાયતમાં બેઠકોની સં યા કોણ ન ી કરે છે ? કલે ટર
28 ામ પંચાયતમાં થમ બેઠક બોલાવવાની તારીખ કોણ ન ી કરે છે ? તાિલકા િવકાસ અિધકારી

29 પંચાયતમાં મ હલાઓ માટે કે ટલા ટકા બેઠકો અનામત રાખવામાં 50 %

આવી છે ?
30 પંચાયતમાં સામાિજક આથ ક પછાત વગ માટે કે ટલા ટકા બેઠકો 10 %
અનામત રાખવામાં આવી છે ?
31 ‘ ામ પંચાયત અને ામસભા વ ચે મં ીમંડળ અને ધારાસભા જેવા જય કાશ નારાયણ
સંબંધ હોવ ઇએ’ આ િવધાન કોનું છે ?
32 ામ પંચાયતોની ચૂટંણીની તારીખ કોણ ન ી કરે છે ? રા ય ચૂટણીપંચ
33 ામસભાના સભાસદ તરીકે કોને ઓળખવામાં આવે છે ? ગામની મતદારયાદીમાં
સમાિવ લોકો
34 ામ પંચાયતની પાણી સિમિતમાં કે ટલા સ યો હોય છે ? 10 થી 12
35 ભારતીય બંધારણની કઇ અનુસૂિચમાં પ પલટા િવષયક ગવાઇ 10 મી અનુસૂિચ
છે ?
36 સૌથી ઓછા સમય માટે લોકસભાના અ ય કોણ ર ા? બિલરામ ભગત
37 બંધારણ સભાએ બંધારણમાં યો અનુ છે દ આંતરરા ીય શાંિત અને 51
સુર ાની વૃિ માટે સમાિવ કય ?
 1945 માં લે ડ ખાતે મજુ ર પ ની સરકાર બની. િ ટીશ વડા ધાન એટલીએ પોતાની કે િબનેટના
ણ સ યો પેિથક લોરસ( મુખ), ટે ફડ સ અને A.B એલે ઝાંડરને ભારત મોક યા. આ િતિનધી
મંડળ એટલે કે િબનેટ િમશન
 ભારતને બે ભાગમાં િવભાિજત કરવાની માઉ ટબેટન યોજનાની વીકૃ િત બાદ િ ટીશ સંસદે 18 મી
જુ લાઇ, 1947નાં રોજ ‘ભારત વતં તા િવધેયક’ પસાર કયુ. આ એ ટમાં ૨૦ કલમો હતી.
 29 મી ઓગ ટ, 1947 ના રોજ બી.આર.આંબેડકરના મુખપદે મુસદા સિમિતની રચના કરાઇ.
 બંધારણ સભાની સિમિતઓ :

સિમિત અય
ડાિ ટંગ સિમિત (મુસ ા/ ા પ) ડૉ.ભીમરાવ આંબેડકર
સંચાલન સિમિત ડો.રાજે સાદ
સંઘશિ ત સિમિત જવાહરલાલ નેહ
મૂળ અિધકાર, અ પ સં યક સિમિત સરદાર પટે લ
સંઘ સંિવધાન સિમિત જવાહરલાલ નહે
ાંતીય સંિવધાન સિમિત સરદાર પટે લ
Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
Page No. Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
45 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945 (ગ-૨) ,8000040575
(ઘ-૬)
ANAMIKA ACADEMY Page No.
નીિત અને હે રવહીવટ 46
Mo. 8000-0405-75

ઝંડા સિમિત જ.ે બી કૃ પલાણી

 બંધારણ સભા અંગે :
 12 ડસે બર, 1946 – બંધારણ સભાના થાયી અ ય ડૉ. રાજે સાદ
 13 ડસે બર, 1946 – જવાહર નહે એ ઉ ે ય તાવ રજુ કય
 29 ઓગ ટ, 1947 – ા પ સિમિત નીમવામાં આવી
 પા પ સિમિત ારા 8 ફે ુઆરી 1948 ના દવસે બંધારણનું માળખું તૈયાર.
 15 નવે બર, 1949 – બંધારણનું અંિતમ વાંચન
 24 યુઆરી 1950 – બંધારણ ઉપર હ તા ર
 26 નવે બર 1949 – બંધારણ મંજુર – કાયદા દવસ
 26 યુઆરી 1950 – બંધારણ લાગુ – સ ાક દવસ
 કલમ 249 – આ કલમ મુજબ રા યસભા ઉપિ થત અને મતદાનમાં ભાગ લેતાં સ યોની બે તૃતીયાંશ
બહુમતીથી રા ય સૂિચના કોઇ િવષયને રા ીય મહ વનું હે ર કરે છે .
 કલમ 123(1) મુજબ યારે સંસદનું સ ચાલુ ના હોય તો રા પિત વટહુકમ લાગુ કરી શકે છે .
 બંધારણની કલમ બંધારણની કલમ 312 મુજબ રા યસભા બહુમિતથી ઠરાવ પસાર કરી નવી અિખલ
ભારતીય સેવાઓ થાિપત કરવાનો અિધકાર કે સરકારને આપી શકે .
 2001 માં સંસદ ારા પસાર કરાયેલ 84 માં સુધારા િવધેયક મુજબ લોકસભા અને િવધાનસભાની
બેઠકોની સં યા 2026 સુધી સુધારવામાં આવશે નહી.
 આકિ મક િનિધ : ભારતીય બંધારણ ના અનુ છે દ 267 મુજબ એક આકિ મક િનિધની રચના કરવામાં
આવશે. આ ફંડમાંથી સરકારના એવા ખચાઓ કરવામાં આવે છે , જેમાં સંસદની મંજુરી માટે સમય હોતો
નથી. પરંતુ પછીથી સંસદની મંજુરી લેવી જ રી છે .
 રા ય સરકારને કાયદાકીય બાબતોમાં સલાહ માટે – એડવોકે ટ જનરલ – કલમ 165
 બંધારણના અનુ છે દ 280 અંતગત રા પિત ારા 5 વષ માટે નાણાપંચની રચના કરવામાં આવે છે .
જેમાં 1 અ ય અને 5 સ યો હોય છે .
 લખનૌ કરાર : લખનૌમાં (1916) ક ેસ મહાસભા અને મુિ લમ લીગના અિધવેશનો ભરાયા યારે આ
બ ે સં થાઓ વ ચે જે કરાર થયા તેનાથી હ દુ મુિ લમ વ ચે એકતા થપાઇ.
 44 મો બંધારનીય સુધારો : આ સુધારાથી સંપિતના અિધકારને મુળભૂત અિધકારોમાંથી બાકત કરી નવી
કલમ ૩૦૦(ક) ઉમેરી કાનૂની અિધકાર બનાવાયા.
 રા ીય કે લે ડર : શક સંવતને રા ીય તરીકે ભારત સરકારે 22 માચ 1957 માં અપના યુ.ં જેનો થમ
માસ ચૈ છે .
 અંદાજ સિમિત : લોકસભાના ૩૦ સ યોની બનેલી આ સિમિતના અ ય િવરોધપ નાં કોઇ સ ય
બનાવવામાં આવે છે . તેનું મુ ય કાય બજેટના અંદા તપાસી જ ર જણાય તો તેમાં કાપ મુકવાની
ભલામણ કરે છે .
 ભારતીય બંધારણના ભાગ 17 માં કલમ 350(ક) હે ઠળ ભારતીય અ પસં યકોને માતૃભાષામાં િશ ણ
આપવામાં આવશે.
 કલમ 262(1) ારા સંસદ બે અથવા વધુ રા યો વ ચે પાણીની વહચણી, િનયં ણ અને તેના ઉપયોગ
અંગેની તકરારનો િનણય કરી શકે .
 વૉટ-ઓન-એકાઉ ટ(કલમ 116) : કોઇ પણ કારણસર બજેટ મંજૂર ન થઇ શકે તો સરકાર પાસે
ફાળવાયેલા નાણાં જ ન હોય તેવામાં લોકસભાને સ ા આપવામાં આવી છે કે તે વોટ ઓન એકાઉ ટ વડે
Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
Page No. Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
46 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945 (ગ-૨) ,8000040575
(ઘ-૬)
ANAMIKA ACADEMY Page No.
નીિત અને હે રવહીવટ 47
Mo. 8000-0405-75

તા કાિલક ખચ મંજુર કરીને બજેટની ચચાઓ ચાલુ હોય યાં સરકારના જ રી ખચ ચાલુ રખાવી શકે . આ
રીતે લોકસભા સરકારના બે મ હનાના ખચ મંજૂર કરી શકે છે .
 અનુ છે દ 11 માણે સંસદને અપાયેલ સ ા મુજબ સંસદે 1955 માં ભારતીય નાગ રક વ ધારો પસાર
કરે લ છે . તે માણે ભારતીય નાગ રક વ મેળવવા માટે પાંચ જુ દી રીતો દશાવવામાં આવે છે . 1) જ મ
ાર, 2) વંશાનુ મ ારા, 3)ન ધણી ારા, 4) દેશીયકરણ ારા, 5) દેશના સમાવેશ ારા
 બંધારણના 93 માં સુધારાથી ાથિમક િશ ણને મૂળભૂત અિધકારમાં થાન આપવા માટે અનુ છે દ 21-
એ ઉમેરવામાં આવે છે .
 અનુ છે દ 16 – રોજગારી/િનમ ંકની બાબતોમાં સમાનતા
 અનુ છે દ 17 – અ પૃ યતા નાબૂદી
 અનુ છે દ 18 – િવિભ ઇલકાબો અને િખતાબોની નાબૂદી
 અનુ છે દ 19(1)(બી) – તમામ નાગ રકોને શાંિતથી શ ો િવના ભેગા થવાની વતં તા
 અનુ છે દ 19(1)(ડી) – ભારતમાં ગમે યાં મુ ત પણે ફરવાની વતં તા
 અનુ છે દ 19(1)(ઇ) – તમામ નાગ રકોને ભારતમાં ગમે યાં રહે વાની છૂટ
 અનુ છે દ 19(1)( ) – ગમે તે વેપાર કે ધંધો કરવાની છૂટ
 અનુ છે દ 20 – ગુનાઓ માટે દોષિસિ સંબંધમાં ર ણની ગવાઇ
 અનુ છે દ 21 – વન વવાનો અિધકાર
 અનુ છે દ 25 – દરે ક યિ તને અંતઃ કરણ પૂવક મુ ત રીતે ધમ પાળવાનો અને એના ચારનો અિધકાર
છે .
 અનુ છે દ 29 માં લઘુમતીઓના હતોના ર ણની ગવાઇ છે .
 અનુ છે દ 40 – માણે રા ય ામ પંચાયતોની થાપના કરવા પગલાં ભરશે.
 અનુ છે દ 44 – ભારતનાં સમ દેશમાં નાગ રકો માટે એક સમાન દવાની કાયદો કરવા રા ય ય ન
કરશે.
 ભારતમાં રા પિત નીચે માણે િનમણૂંક કરશે
 ભારતનાં એટન જનરલ (અનુ.76)  CAG (અનુ.148)
 સવ ચ અદાલતનાં યાયધીશો (અનુ.124)  વડી અદાલતના યાયધીશ(અનુ.217)
 રા યના રા યપાલો (અનુ.155)  નાણાપંચ (અનુ.280)
 ચૂટંણી પંચ (અનુ.324)  રા ીય એસ.સી/એસ.ટી. પંચ
(અનુ.338)
 ભાષાપંચ (અનુ.434)
 રા પિતની િશ ા માફ કરવાની સતા (અનુ.72)
 રા પિતની સવ ચ અદાલતની સલાહ લેવાની સ ા. (અનુ.143)
 કે નું મં ીમંડળ (અનુ.74)
 અનુ છે દ 102 – સંસદના સ યપદ માટે ગેરલાયક ઠરાવવાની રીતો
 અનુ છે દ 105 – સંસદ સ યોનો િવશેષાિધકાર
 અનુ છે દ 111 મુજબ તમામ િબલ બ ે ગૃહોમાં પસાર થયા બાદ રા પિતની મંજૂરી માટે મોકલવામાં
આવે છે . રા પિત તેને પોતાની મંજૂરી આપશે અથવા તો સંસદમાં નાણાિબલ િસવાય અ યને
પુનઃિવચારણા માટે પરત મોકલાશે. સંસદ ફરીથી તેને પસાર કરીને રા પિતને મોકલ તો રા પિત
તેને રોકી શ શે ન હ.
Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
Page No. Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
47 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945 (ગ-૨) ,8000040575
(ઘ-૬)
ANAMIKA ACADEMY Page No.
નીિત અને હે રવહીવટ 48
Mo. 8000-0405-75

 કે તથા રા યોની વ ચે અથવા જુ દા જુ દા રા યોની વ ચે ઉ પ િવવાદો સમા કરવા માટે બંધારણના

અનુ છે દ 263 ની અંતગત આંતરરા ય િવકાસ પ રષદની થાપના કરવામાં આવી.
 રા પિત ડૉ.રાજે સાદ ારા સૌ થમ ઇ.સ.1955 માં રાજભાષા પંચની થાપના કરી. તેના અ ય
વી. .ખેર હતાં. તેમનો અહે વાલ 1996 માં રા પિત સમ રજુ કય . અનુ છે દ 343 અનુસાર ભારતીય
સંઘની ભાષા હ દી અને િલિપ દેવનાગરી છે .
38 બંધારણના યાં ભાગમાં સંઘીય કારોબારીની યા યા આપવામાં ભાગ -5
આવી છે ?
39 યા બંધારણીય સુધારા ારા ભારતના બંધારણમાં 9 મી અનુસૂિચ 1951
ડવામાં આવી?
40 બંધારણના યા ભાગમાં બંધારણીય સુધારાઓની ગવાઇઓ ભાગ – 20
આપવામાં આવેલી છે ?
41 યા બંધારણીય સુધારા ારા ભારતનાં બંધારણમાં 10 મી અનુસૂિચ 52 મો બંધારણીય સુધારો,
ડવામાં આવી? 1985
42 ભારત સંઘમાં નવા રા યનું સજન કરવું હોય તો કઇ અનુસૂિચમાં થમ અનુસૂિચ
સુધારો થાય છે ?
43 બંધારણના યાં ભાગમાં મૂળભૂત ફર નો ઉ ેખ છે ? ભાગ-4-અ
44 ભારતીય બંધારણની બી અનુસૂિચમાં કઇ ગવાઇનો સમાવેશ મહ વના અિધકારીઓ ના
કરવામાં આવે છે ? વેતન ભ થા
45 બંધારણનો યો ભાગ સરકારી મંડળીઓથી સંબંધીત છે ? ભાગ-9-બ
46 બંધારણનો યો ભાગ નગરપાિલકાથી સંબંધીત છે ? ભાગ-9-અ
47 બંધારણનો યો ભાગ પંચાયતથી સંબંધીત છે ? ભાગ-9
48 ભારતનાં બંધારણના યા ભાગમાં રા યની કારોબારી િવશે વણન ભાગ- 6
આપવામાં આ યું છે ?
ભારતનાં બંધારણના યા ભાગમાં કટોકટીની ગવાઇઓ િવશે ભાગ -18
49 ઉ ેખ કરવામાં આ યો છે ?
50 ભારતના બંધારણની કઇ અનુસૂિચમાં કે યાદી, રા યયાદી અને અનુસૂિચ – 7
સંયુ ત યાદી એમ ણ કારની યાદીનો ઉ ેખ કરવામાં આ યો છે ?
51 બંધારણની કઇ અનુસૂિચમાં અસમ, મેઘાલય, િ પુરા અને છ ી અનુસિૂ ચ
િમઝોરમના જન તીય ે વહીવટ માટે િવશેષ ગવાઇ કરવામાં
આવી છે ?
52 ભારતના બંધારણના યાં ભાગમાં રાજભાષા અંગેની ગવાઇ છે ? ભાગ – 17
53 ભારતના બંધારણ ની કઇ અનુસૂિચ માં દેશમાં અનુસૂિચત ે ો પાંચમી અનુસિૂ ચ
તથા અનુસૂિચત જન િતઓ અંગેના િનયં ણ માટે ની ગવાઇ છે ?
54 બંધારણના યાં ભાગમાં ચૂંટણીઓ અંગેની ગવાઇ છે ? ભાગ – 15
55 ભારતના બંધારણની કઇ અનુસૂિચમાં પ પલટા િવરોધી કાયદાની દસમી અનુસિૂ ચ
ગવાઇ છે ?
56 ભારતના બંધારણની કઇ અનુસૂિચમાં સમાિવ કાયદાએ નવમી અનુસૂિચ
યાયાલયના અિધકાર ે ની બહાર છે ?

Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
Page No. Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
48 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945 (ગ-૨) ,8000040575
(ઘ-૬)
ANAMIKA ACADEMY Page No.
નીિત અને હે રવહીવટ 49
Mo. 8000-0405-75

57 ભારતના બંધારણના યા ભાગમાં સંઘ અને રા ય હે ઠળની ભાગ -14

સેવાઓનો ઉ ેખ છે ?
58 ભારતના બંધારણની કઇ અનુસૂિચમાં િવિભ પદો માટે ી અનુસૂિચ
ગોપિનયતાના શપથ અંગેના નમુના આપવામાં આ યા છે ?
59 બંધારણની કઇ અનુસૂિચમાં જમીન સુધાર અને જમીન સંપાદન નવમી અનુસૂિચ
અંગેના કાયદાઓ સમાિવ છે ?
60 ભારતના બંધારણની કઇ અનુસૂિચ રા યસભાની બેઠક યવ થાની ચોથી અનુસૂિચ
વહચણી સૂચવે છે ?
61 વતં તા બાદ બંધારણ સભા ારા િનમવામાં આવેલા ઝંડા જ.ે બી.કૃ પલાણી
સિમિતના અ ય કોણ હતા?
62 વતમાન રા ીય વજ બંધારણ સભા ારા યારે વીકારવામાં 22 જુ લાઇ, 1947
આ યો?
63 િ રંગાને રા ીય વજ તરીકે યા અિધવેશનમાં અપનાવવામાં લાહોર અિધવેશન
આ યો?
64 ભારતની બંધારણ સભાએ યારે રા ગાનનો વીકાર કય ? 24 યુ., 1950
65 14-15 ઓગ ટની મ યરા ીએ કે ીય સિચવાલયમાં સૌ થમ M.S.સુ બાલ મી
કોના ારા રા ગીત ગાવામાં આ યું હતું?
66 ભારત સરકાર ારા યારે શક સંવતને રા ીય પંચાગ તરીકે 22 માચ, 1957
વીકારવામાં આ યુ?
67 રા ગીતને સૌ થમ કોના ારા તાલબ કરવામાં આ યુ?ં યદુનાથ ભ ાચાય
68 ભારતીય વજ સં હતા માં યારે સુધારો કરવામાં આ યો? 26 યુઆરી, 2002
69 ગંગાને યારે રા ીય નદી હે ર કરવામાં આવી? 4 નવે બર, 2008
70 અશોકના સારનાથ માંથી લેવામાં આવેલ રા ીય િતકમાં અંિકત મહા મા બુ
હાથી, ઘોડા અને સાંઢ જેવા પશુઓનો સંબંધ યા મહાપુ ષના
વનથી છે ?
71 ભારતનું રા ીય વૃ અને તેનું લેટીન નામ? વડ(ફાઇ સ બે ધાલિસસ)

72 કઇ યોજના અંતગત ભારતમાં વાઘને સંર ણ ા છે ? ોજે ટ ટાઇગર, 1973

73 યારે મીઠા પાણીની ડોલફીન માછલીને રા ીય જળચર ાણી હે ર કરવામાં આવી?

5 ઓ ટોબર, 2009
74 ભારતનું રા ીય િવરાસત પશું યુ છે ? હાથી
75 ભારતની રા ીય મીઠાઇ કઇ છે ? જલેબી
76 યા ભારતીય અિધિનયમ મુજબ મોર અને ડો ફીનને સંર ણ ા વ ય સંર ણ અિધિનયમ,
છે ? 1972
77 ભારતીય િપયાના િતક િચ I. ને ભારત સરકારે યારે 15 જુ લાઇ, 2010
વીકાયુ?
78 વતં તા પછી વતમાન ભારતીય રા ીય વજની ડઝાઇન કોણે િપંગલી વકૈ યા

Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
Page No. Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
49 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945 (ગ-૨) ,8000040575
(ઘ-૬)
ANAMIKA ACADEMY Page No.
નીિત અને હે રવહીવટ 50
Mo. 8000-0405-75

તૈયાર કરી?
79 યા દેશનાં બંધારણ અિલિખત છે ? િ ટન, ઇઝરાઇલ
80 યા કાયદાથી ભારતમાં સૌ થમવાર કંપનીના શાસન માટે િલિખત 1773, રે યુલેિ ટંગ ઍ ટ
બંધારણની શ આત થઇ?
81 િસિવલ સેવકોની ભરતી માટે ઇ.સ.1854 માં કઇ સિમિતની મેકોલે સિમિત
િનમ ંક કરવામાં આવી?
82 ભારતીય રા ીય ક ેસની થાપના યારે કરવામાં આવી? 28 ડસે બર, 1885
83 વાઇસરોયની કારોબારીમાં િનમ ક પામેલા સૌ થમ ભારતીય સ ય સ યે સાદ િસ હા
કોણ હતા?
84 યા કાયદાથી વાઇસરોયની કારોબારીમાં એક ભારતીય સ યની મોલ-િમંટો એ ટ, 1909
િનમ ક કરવાની ગવાઇ છે ?
85 યા અિધિનયમથી મ હલાઓને મત આપવાનો અિધકાર મ ો છે ? મો ટે યુ ચે સફડ, 1919

86 યા અિધિનયમ થી મુ લીમો ઉપરાંત શીખો, ભારતીય ઇસાઇઓ, મો ટે યુ ચે સફડ એ ટ,

યુરોપીયનો માટે અલગ મતદાર મંડળ અિ ત વમાં આ યું? 1919
87 િ ટનના વડા ધાન રામસે મેકડોના ડ ારા કો યુનલ એવોડની ઇ.સ.1932
હે રાત યારે કરવામાં આવી?
88 યા અિધિનયમથી પુ ષ મ હલા સમાન મતાિધકાર આપવામાં ભારત સરકાર અિધિનયમ,
આ યો? 1935
89 ભારતીય રીઝવ બકની થાપના યારે કરવામાં આવી? 1 એિ લ, 1935
90 ભારતમાં સૌ થમ સંઘીય યાયાલયની થાપના યારે કરવામાં ઇ.સ.1937
આવી?
91 ઓગ ટ તાવ કોણે રજૂ કય ? િલનિલથગો, 1940
92 સ િમશન કોના ારા અને યારે રજુ કરવામાં આ યો? ટે ફડ સ, 1942
93 રાજગોપાલાચારી ફો યુલા કોના ારા અને યારે રજુ કરવામાં સી.રાજગોપાલાચારી,1944
આવી?
94 કે િબનેટ િમશનના અ ય કોણ હતા? પેિ થક લોરસ
95 મુિ લમ લીગે યા દવસને ય કાયવાહી દવસ તરીકે ઉજ યો 16 ઓગ ટ, 1946
હતો?
96 જવાહરલાલ નેહ ના વડા ધાન હે ઠળ કામચલાઉ સરકારની રચના 2 સ ટે બર, 1946
યારે કરવામાં આવી?
97 આઝાદી પહે લાની કામચલાઉ સરકારના નાણામં ી કોણ હતાં? િલયાકત અલીખાન
98 કોને ભારતના બંધારણની લુ િ ંટ કહે વામાં આવે છે ? નેહ રીપોટ
99 બંધારણ સભાના િવચારોનું ઔપચા રક પથી િતપાદન કોના M.N. રોય
ારા કરવામાં આ યુ?ં
100 યા વષ ક ેસ કારોબારીએ ‘બા સ ાનું કોઇપણ બંધારણ મા ય 1936, લખનવ અિધવેશન
રખાશે ન હ’ એવો તાવ રજુ કય ?
101 િ ટન સરકાર ારા સૌ થમ બંધારણ સભાની માંગણીનો વીકાર 1940, ઓગ ટ તાવ

Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
Page No. Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
50 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945 (ગ-૨) ,8000040575
(ઘ-૬)
ANAMIKA ACADEMY Page No.
નીિત અને હે રવહીવટ 51
Mo. 8000-0405-75

યારે કરવામાં આ યો?

102 કે િબનેટ િમશન યોજના આધારે રચાયેલી બંધારણ સભામાં કુ લ 389
કે ટલા સ યો હતા.
103 િ ટીશ સરકારે સંપણૂ પથી ભારતીયોની બનેલ બંધારણ સભાની ઇ.સ.1942, સ િમશન
માંગ યારે વીકારી?
104 ઇ.સ.1895 માં કોના ારા સૌ થમ બંધારણસભાની રચનાની માંગ બાલ ગંગાધર િતલક
કરવામાં આવી હતી?
105 કે િબનેટ િમશન યોજના આધારે રચાયેલી બંધારણ સભામાં િ ટીશ 292
શાિસત ાંતોમાંથી કે ટલા સ યો સમાવવામાં આ યા હતા?
106 કે િબનેટ િમશન યોજના આધારે રચાયેલી બંધારણ સભામાં દેશી 93
રજવાડાઓ માંથી કે ટલા સ યો સમાવવામાં આ યા હતા?
107 બંધારણસભામાં િ ટીશ શાિસત ાંત અને કિમશનર ાંતના કુ લ ક ેસ – 208, મુ લીમ
296 સ યોમાંથી ક ેસ અને મુ લીમ લીગમાંથી કે ટલા સ યો લીગ – 73
ચુંટાઇ આ યા હતા.?
108 માઉ ટ બેટન યોજના પછી દેશના િવભાજન પછી બંધારણ સભામાં કુ લ કે ટલા સ યો હ ા? 299

109 િવભાજન પછી બંધારણસભામાં મુિ લમોની સં યા કે ટલી હતી? 31

110 બંધારણ સભામાં સૌથી વધું સ યો ધરાવતો િ ટીશ ાંત યો સંયુ ત ાંત- 55 સ યો
હતો?
111 િવભાજન પછી બંધારણમાં અનુ. િતની સં યા કે ટલી હતી? ૩૦
112 બંધારણ સભામાં સૌથી વધું સ ય ધરાવતુ દેશી રજવાડું યુ હતુ?ં મૈસુર
113 િવભાજન પછી બંધારણસભામાં અનુ.જન િતની સ ય સં યા 5
કે ટલી હતી?
114 િવભાજન પછી બંધારણસભામાં શીખોની સં યા કે ટલી હતી? 5
115 િવભાજન પછી બંધારણસભામાં ઇસાઇની સં યા કે ટલી હતી? 7
116 િવભાજન પછી બંધારણસભામાં દેશી રજવાડાના કે ટલા સ યો 70
હતા?
117 િવભાજન પછી બંધારણસભામાં િ ટીશ શાિસત ાંતોના કે ટલા 229
સ યો હતા?
118 કે િબનેટ િમશન યોજના મુજબ બંધારણ સભાનો એક સ ય 10 લાખ
ભારતની કે ટલી જન સં યાનો િતિનિધ વ કરતો હતો?
119 કે િબનેટ િમશન યોજના મુજબ બંધારણ સભાના સ યોને ય ાંતોની િવધાનસભાના
પથી કોણે ચૂ ાં હતા? સ યોએ
120 ડૉ.ભીમરાવ આંબેડકર બંધારણ સભામાં યાં ાંતમાંથી ચૂટાંઇ પ.બંગાળ
આ યા હતા?
121 બંધારણ સભામાં ઉ ે ય તાવ કોણે અને યારે રજૂ કય ? 13 ડસે બર, 1946.
જવાહરલાલ નેહ
122 બંધારણ સભામાં ઉ ે ય તાવનું ા પ તૈયાર કરનાર B.N. રાવ

Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
Page No. Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
51 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945 (ગ-૨) ,8000040575
(ઘ-૬)
ANAMIKA ACADEMY Page No.
નીિત અને હે રવહીવટ 52
Mo. 8000-0405-75

બંધારણસભાના સલાહકાર કોણ હતા?

123 બંધારણ સભા ારા બંધારણના િવિવધ ભાગોનો અ યાસ કરવા 13
કુ લ કે ટલી સિમિતઓ રચવામાં આવી હતી?
124 26 નવે બર,1949 નાં રોજ બંધારણ સભાનાં કે ટલા સ યોએ 284
બંધારણ પર હ તા ર કયા હતા?
125 બંધારણ સભા અંિતમ પથી છે ી વાર યારે મળી હતી? 24, યુઆરી, 1950
126 યાં દવસે પૂણ વરાજ દવસ તરીકે ઉજવાયો હતો? 26 યુઆરી, 1930
127 યા દવસે ભારતની બંધારણ સભાએ પૂણ રીતે સંસદના પમાં 26 યુઆરી, 1950
કાય કરવા લાગી?
128 બંધારણસભાની મૂળભૂત અિધકાર અને અ પસં યક સિમિતના સરદાર વ ભભાઇ પટે લ
અ ય કોણ હતા?
129 બંધારણની સંઘશિ ત સિમિતના અ ય કોણ હતા? જવાહરલાલ નેહ
130 બંધારણની ા પ સમી ા સિમિતના અ ય કોણ હતા? અ દી કૃ ણા વામી અ યર

131 બંધારણસભામાં સંઘ બંધારણ સિમિતના અ ય કોણ હતા? જવાહરલાલ નેહ

132 બંધારણસભામાં ા પ સિમિતના સ ય ડી.પી.ખેતાનના મૃ યુ પછી T.T.કૃ ણામાચારી
તેમના થાને કોણ આ યુ?ં
133 ભારતના બંધારણનો ૨/૩ ભાગ યા અિધિનયમ આધારે રચાયેલો ભારત શાસન અિધિનયમ,
છે ? 1935
134 ભારતના બંધારણનો સૌથી મોટો ોત યો છે ? ભારત શાસન અિધિનયમ,
1935
135 ભારતના બંધારણમાં એકલ નાગ રકતાનો િસ ાંત યા દેશ પાસેથી િ ટન
લેવામાં આ યો છે ?
136 ભારતમાં રા યસભાના સ યોની ચૂટણી એ યાં દેશ પાસેથી દિ ણ આ કા
લેવામાં આવેલ છે ?
137 ભારતના બંધારણમાં રા પિત મહાિભયોગ યાએ યા દેશના અમે રકા
બંધારણમાંથી લેવામાં આવેલ છે ?
138 ભારતના બંધારણમાં સંયુ ત/સમવત યાદીએ યાં દેશના ઑ ટે િલયા
બંધારણમાંથી લેવામાં આવેલ છે ?
139 ભારતના રા પિત ારા રા યસભામાં સ યોની િનમ ંકએ યાં આયલે ડ
દેશના બંધારણમાંથી લેવામાં આવેલ છે ?
140 ભારતના બંધારણમાં કલે ટર નું પદ યાં દેશના બંધારણમાંથી અમે રકા
લેવામાં આવેલ છે ?
141 રા પિતની ચૂંટણી યાએ યાં દેશના બંધારણમાંથી લેવામાં આયલે ડ
આવેલ છે ?
142 કે ારા રા યમાં રા યપાલની િનમ ંક યાં દેશના બંધારણમાંથી કે નેડા
લેવામાં આવેલ છે ?
143 યા દેશનાં બંધારણમાંથી સંસદની બ ે બેઠકનો મુ ો લેવામાં ઓ ટે િલયા

Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
Page No. Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
52 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945 (ગ-૨) ,8000040575
(ઘ-૬)
ANAMIKA ACADEMY Page No.
નીિત અને હે રવહીવટ 53
Mo. 8000-0405-75

આવેલ છે ?
144 સવ ચ યાયાલય યા ચુકાદાને બંધારણ મૂળ સંરચનાનો િસ ાંત કે શવાનંદ ભારતી િવ
કહે વામાં આવે છે ? કે રલ રા ય, 1973
145 બંધારણસભામાં રજૂ થયેલ ઉ ે ય તાવ પછીથી ભારતના આમુખ( તાવના)
બંધારણનો યો ભાગ બ યો?
146 યા અનુ છે દ મુજબ બહારના રા યોને ભારતસંઘ સાથે ડી અનુ. 2
શકાય?
147 બંધારણના યાં અનુ છે દ મુજબ ભારતીય સંઘમાં નવા રા યોના અનુ. 3
િનમાણ અને વતમાન રા યોના ે , સીમા અને નામોમાં પ રવતન
થઇ શકે ?
148 ભાષા આધારીત રા ય રચનાની િવચારણા માટે સૌ થમ યુ S.K.ધર આયોગ, 1948
આયોગ યારે રચવામાં આ યુ?
149 જે.વી.પી.સિમિતની રચના યારે કરવામાં આવી? 1948
150 રા યપુનગઠન આયોગ અિધિનયમ 1956 પછી રા ય અને 14 રા યો અને 6
કે શાિસત દેશોની સં યા કે ટલી હશે? કે શાિસત દેશ
151 યું રા ય ભારતનું 15મું રા ય બ યુ?ં ગુજરાત
152 પુંડુંચેરી યા વષમાં ભારતીય સંઘમા સામેલ કરવામાં આ યું ? 1962
153 યા વષ ચોએ પુંડુંચેરી,માહે ર કાશયકલ અને પામન ભારત 1954
સરકારને સ યા હતા?
154 દાદરાનગર હવેલી યાં વષ પોટુ ગીઝના ક ઝામાંથી વતં થયુ? 1954
155 દીવ, દમણ અને ગોવા યાં વષ પોટુ ગીઝના ક ઝામાંથી વતં 1961
થયુ?
156 િસ ીમને યાં વષ ભારત રા ય તરીકે સમાિવ કરવામાં આ યુ? 1975
157 હમાચલ દેશને રા યનો દર ો યારે દાન કરવામાં આ યો? 1971
158 ભારત સંઘનું 29નું રા ય યું છે ? તેલંગાણા
159 યાં વષ હ રયાણા અલગ થયુ?ં 1966
160 યા વષ છતીસગઢ, ઝારખંડ અને ઉતરાખંડ નવા રા યો બ યા? 2000
161 નાગાલે ડ યા વષ અલગ રા ય બ યુ?ં 1963
162 ગોવા મુિ ત આંદોલનનું મુ ય કે યું હતુ?ં મુંબઇ
163 કોણ પોટુ ગીઝ શાસન હે ઠળના ગોવાને ભારતના મોઢા ઉપરનો ખીલ રામમનોહર લો હયા
કહે તા હતા?
164 યા અનુ છે દ અંતગત નાગ રકતા અંગે કાયદો બનાવવાની શિ ત અનુ. 11
સંસદને ા ય છે ?
165 કે ટલા વષ સતત બહાર રહે વા પર નાગ રકતા સમા થઇ ય છે ? 7 વષ
166 યા બંધારણીય સુધારા ારા િમલકતનો અિધકાર નાબુદ કરી 44 મો બંધારણીય સુધારો,
દેવામાં આ યો? 1978
167 સૌને સમાન કાયદો અને સૌને સમાન કાયદાનું ર ણ એ યાં અનુ. 14
અનુ છે દની ગવાઇ છે

Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
Page No. Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
53 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945 (ગ-૨) ,8000040575
(ઘ-૬)
ANAMIKA ACADEMY Page No.
નીિત અને હે રવહીવટ 54
Mo. 8000-0405-75

168 ભારતનાં બંધારણના યા અનુ છે દમાં ધમ, વંશ, િત, મૂળ, અનુ. 15
જ મ થાનને લઇને થતો ભેદભાવનો િનષેધ કરવામાં આ યો છે ?
169 ભારતનાં બંધારણના યા અનુ છે દમાં રા ય ારા ીઓ અને અનુ. 15(iii)
બાળકો માટે િવશેષ યવ થાની છુટ આપવામાં આવી છે ?
170 બંધારણના યા અનુ છે દમાં અવસરની સમાનતાની ગવાઇ અનુ. 16
આપવામાં આવી છે ?
171 યા અનુ છે દમાં ઇલકાબોની નાબૂદીની ગવાઇ કરવામાં આવી અનુ. 18
છે ?
172 યા અનુ છે દમાં શોષણ િવ ના અિધકારની ચચા કરવામાં આવી અનુ. 23 અને 24
છે ?
173 વતં તા અિધકારમાં અનુ.19 માં કુ લ કે ટલા કારની વતં તાઓ 6 કારની
આપવામાં આવી છે ?
174 બંધારણનો યા અનુ.માં વન વવાના અિધકારની ચચા કરવામાં અનુ. 21
આવી છે ?
175 ભારતના બંધારણનો યો અનુ છે દ બાળકોના શોષણથી સંબંિધત અનુ. 24
છે ?
176 યા અનુ છે દમાં સભા-સંમેલન ભરવાની વતં તા આપવામાં અનુ. 19(બી)
આવી છે ?
177 અનુ-19 માં યા બંધારણીય સુધારા ારા કઇ વતં તા ઉમેરવામાં 97 મો બંધારણીય સુધારો,
આવી? 2011 સરકારી મંડળીની
રચના
178 મત આપવાનો અિધકાર એ યાં કારનો અિધકાર છે ? નાગ રક અિધકાર
179 રાઇટ-ટુ -એ યુકેશન 2009 ના કાયદાનો અમલ યારથી શ 1 એિ લ, 2010
થયો?
180 યા બંધારણીય સુધારા ારા ભારતના બંધારણમાં અનુ.21(અ) 86 મો સુધારો, 2001
ઉમેરવામાં આ યુ?
181 યા અનુ છે દમાં ધરપકડ અને અટકાયત સામે ર ણની ગવાઇ અનુ. 22
કરવામાં આવી છે ?
182 ભારતના બંધારણ મુજબ કે ટલા વષથી ઓછી મરના બાળકને 14 વષથી ઓછી મરના
ખાણ-ખિનજના કરખાના જેવા ખમી થળોએ કામ કરવા પર
િતબંધ મુકવામાં આ યો છે ?
183 બંધારણના યા અનુ છે દમાં માનવ-દુ યાપાર અને વેઠ થા પર અનુ.23
િતબંધ મુકવામાં આ યો છે ?
184 બંધારણના યા અનુ છે દમાં ગવાઇ છે કે કોઇપણ યિ તને એક અનુ. 20
ગુના માટે એકથી વધુવાર સ આપી શકાય નહી.
185 બંધારણના યા અનુ છે દમાં લગુમતીઓને સાં કૃ િતક અને અનુ. 29 અને 30
શૈ િણક અિધકાર આપવામાં આવેલ છે ?
186 બંધારણના યા અનુ છે દમાં ધાિમક વતં તાની ગવાઇ કરવામાં અનુ. 25 થી 28

Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
Page No. Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
54 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945 (ગ-૨) ,8000040575
(ઘ-૬)
ANAMIKA ACADEMY Page No.
નીિત અને હે રવહીવટ 55
Mo. 8000-0405-75

આવેલી છે ?
187 બંધારણના યા અનુ છે દમાં પસંદગીના ધમને માનવાની, અનુ. 25
પાળવાની અને તેનો ચાર કરવાની વતં તા આપે છે ?
188 મા હતીનો અિધકાર અિધિનયમ, 2005 નો અમલ યારથી શ 12 ઓ ટો, 2005
થયો?
189 કોણે રાજનીિતના િસ ાંતોને ભારતનાં બંધારણનું િવિશ લ ણ બાબાસાહે બ આંબડે કર
ક ું છે ?
190 કોણે નીિતદશક િસ ાંતોને દેશના શાસનના પાયા પ િસ ાંત ક ા બાબાસાહે બ આંબડે કર
છે ?
191 બંધારણના યા અનુ છે દમાં યાયપાિલકાને કારોબારીથી અલગ અનુ. 50
કરવાની ગવાઇ છે ?
192 બંધારણના યા અનુ છે દમાં સમાન યાય અને મફત કાનુન સહાય અનુ. 39(અ)
અંગેની ગવાઇ કરવામાં આવી છે ?
193 બંધારણના યા અનુ છે દમાં કોમન િસિવલ કોડની ગવાઇ અનુ. 44
કરવામાં આવી છે ?
194 બંધારણના યા અનુ છે દમાં ગૌહ યા પર િતબંધ છે ? અનુ. 48
195 બંધારણના યા અનુ છે દમાં અ યારણ અને નેશનલપાકની અનુ. 48(અ)
થાપનાની ગવાઇનો સમાવેશ થઇ ય છે ?
196 યા બંધારણીય સુધારાથી ભારતના બંધારણમાં મૂળભૂત ફર 42મો બંધારણીય સુધારો,
ઉમેરવામાં આવી? 1976
197 કઇ સિમિતની ભલામણથી ભારતના બંધારણમાં મૂળભૂત ફર વણિસંહ સિમિત
ઉમેરવામાં આવી?
198 11 મી મૂળભૂત ફરજ યા બંધારણીય સુધારાથી ઉમેરવામાં આવી? 86 મો બંધારણીય સુધારો,
2002
199 યો દવસ ‘મૂળભૂત ફરજ દવસ’ તરીકે ઉજવવામાં આવે છે ? 6 યુઆરી
200 રા પિતની ચૂટણીમાં કે ટલા મત ન મળે તો ડપોઝીટ જ થાય છે ? 1/6
201 બંધારણના યા અનુ છે દમાં રા પિતના હો ાની શરતો અંગેની અનુ. 59
ગવાઇ છે ?
202 બંધારણના યા અનુ છે દમાં રા ટપિતના કાયકાળ અંગેની ગવાઇ અનુ. 56
છે ?
203 બંધારણના યા અનુ છે દમાં રા પિતને દેશના કોઇપણ કાયદા અનુ. 72
અ વયે માફી આપવાની સ ા છે ?
204 બંધારણના યા અનુ છે દ મુજબ રા પિત રા યસભામાં 12 અનુ. 80
સ યોની િનમ ક કરે છે ?
205 બંધારણના યા અનુ છે દ મુજબ રા પિતને વટહુકમ બહાર અનુ. 123
પાસવાની સ ા છે ?
206 બંધારણના યા અનુ છે દમાં મુજબ રા પિત સવ ચ યાયાલય 143
પાસે સલાહ માંગી શકે છે ?

Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
Page No. Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
55 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945 (ગ-૨) ,8000040575
(ઘ-૬)
ANAMIKA ACADEMY Page No.
નીિત અને હે રવહીવટ 56
Mo. 8000-0405-75

207 બંધારણના યા અનુ છે દમાં રા પિત લોકસભામાં બે એં લો- અનુ. 331

ઇિ ડયન સ યોની િનમ ંક કરે છે ?
208 રા પિત તરીકે ચુંટાવવા માટે ઉમેદવારને કાયદેસરના કે ટલા મત 50 % થી વધુ
મળવા જ રી છે ?
209 રા પિતની ચૂટંણી માં ઉમેદવારી ન ધાવવા દરખા ત મૂકનાર 50 -50
સ યો અને ટે કો આપનાર સ યોની સં યા કે ટલી?
210 બંધારણના યા અનુ છે દની ગવાઇ મુજબ રા પિત તથા 71
ઉપરા પિતના ચુંટણી સંબંધી િવવાદનો િનણય સવ ચ
યાયાલય ારા લાવવામાં આવે છે ?
211 રા પિત ારા બહાર પાડવામાં આવેલા વટહુકમ કે ટલા મ હનાની 6 મ હના
અંદર મળેલ સંસદની બેઠક ારા મંજુર થવું અિનવાય છે ?
212 બંધારણના યા અનુ છે દમાં રા પિતની વીટો સ ાનો ઉ ેખ અનુ. 111
કરવામાં આ યો છે ?
213 બંધારણના યા અનુ છે દ મુજબ રા પિતએ તેના હો ા ઉપર રહીને 361
કરે લા કોઇપણ કાય માટે યાયાલયને જવાબદાર નથી?
214 રા પિતના રા નામાની સૂચના ઉપરા પિત કોને આપે છે ? લોકસભાના અ ય ને
215 ભારતના રા પિત તરીકે ચુંટાઇ આવનાર થમ ગેર ક ેસી વી.વી ગીરી
ઉમેદવાર કોણ?
216 યારે રા પિત કોઇ ખરડાને પુનઃિવચારના માટે મોકલાવે છે યારે િનલંબનકારી િવટો
યા કારનો િવટોનો ઉપયોગ કરે છે ?
217 બંધારણના યા અનુ છે દ મુજબ રા પિત કે ીય મં ી પ રષદની અનુ.74
સલાહ માનવા બંધાયેલા છે ?
218 અ યાર સુધી ભારતના રા પિતએ મા યાં કાયદામાં પોકે ટ ભારતીય ડાક ઘર
િવટોનો ઉપયોગ કય છે ? અિધિનયમ
219 ી ણવ મુખજ ભારતના કે ટલામાં રા પિત છે ? 13 માં
220 રા પિતને પશન પે િતવષ કે ટલા િપયા આ વન આપવામાં 9 લાખ
આવે છે ?
221 ભારતના યા રા પિત િબન ડાણવાદી આંદોલનના મહાસિચવ ાની ઝેલિસંહ
હતા?
222 ભારતની ઉપરા પિતની ચુંટણીમાં કોણ કોણ ભાગ લે છે ? લોકસભા અને રા યસભાના
સ યો
223 ઉપરા પિત પદની ઉમેદવારી ન ધાવવા મતદાર મંડળના કે ટલા 20-20
સ યો દરખા ત અને કે ટલા સ યો ટે કો આપનારા હોવા જ રી છે ?
224 ભારતના ઉપરા પિત પદ માટે ઉમેદવારી ન ધાવવા કે ટલા િપયા 1500
ડપોઝીટ પેટે રઝવ બકમાં જમા કરાવવા પડે છે ?
225 હાિમદ અંસારી ભારતના કે ટલામા ઉપરા પિત છે ? 12 માં
226 કોણ ઉપરા પિતની ચુંટણીમાં ભાગ લે છે પણ રા પિતની સંસદના િનમ ક પામેલા
ચુંટણીમાં ભાગ લેતા નથી? સ યો

Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
Page No. Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
56 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945 (ગ-૨) ,8000040575
(ઘ-૬)
ANAMIKA ACADEMY Page No.
નીિત અને હે રવહીવટ 57
Mo. 8000-0405-75

227 સતત બે વાર ઉપરા પિત પદે રહે નાર કોણ? ડો. રાધાકૃ ણન
228 યાં એક મા ઉપરા પિત જેમની મૃ યુ હો ા પર થઇ હતી? કૃ ણકાંત
229 વતં ભારતના સૌ થમ એટન જનરલ કોણ હતા? M.C.શેતલવાડ
230 વતમાન મુકુલ રોહતગી ભારતનાં કે ટલામાં એટન જનરલ છે ? 14
231 બંધારણના યા અનુ છે દ મુજબ રા પિત ભારતના વડા ધાનની અનુ. 75
િનમ ંક કરે છે ?
232 જવાહરલાલ નેહ ના મૃ યુ પછી કાયકારી વડા ધાન પદે કોણ ગુલઝારીલાલ નંદા
આ યું?
233 અ યાર સુધી લોકસભામાં સૌથી વધુ અિવ ાસના તાવ યા ઇિ દરા ગાંધી
વડા ધાનની િવ રજુ કરવામાં આ યા છે ?
234 અિવ ાસ તાવના કારણે સૌ થમ વડા ધાને પોતાના હો ા મોરાર દેસાઇ
પરથી રા નામું આ યુ?
235 અ યાર સુધી કે ટલા વડા ધાનની મૃ યુ ચાલુ કાયકાળ દર યાન થઇ ચાર
છે ?
236 કાયકાળ પૂણ થાય એ પહે લા વડા ધાન પદેથી રા નામું આપનાર મોરાર દેસાઇ
સૌ થમ વડા ધાન કોણ?
237 વડા ધાન સ હત મં ીપ રષદની કુ લ સં યાના કે ટલા ટકાથી વધું 15%
હોવું ઇએ નહી?
238 વતં ભારતના સૌ થમ નાણામં ી કોણ? ન મથાઇ
239 વતં ભારતના સૌ થમ ર ામં ી કોણ? સરદાર બલદેવિસંહ
240 અ યાર સુધી કે ટલા ય તી નાયબ વડા ધાન રહી ચુ યા છે ? 7
241 લોકસભાના સૌ થમ મા યતા ા િવપ ના નેતા કોણ હતા? રામસુભગ િસંહ
242 રા યસભાના સૌ થમ મા યતા ા િવપ ના નેતા કોણ હતા? કમલાપિત િ પાઠી
243 ભારતના બંધારણના યા ભાગમાં સંસદ િવશે વણન કરવામાં ભાગ -5
આ યું છે ?
244 યારે સંસદના બંને ગૃહો વ ચે કોઇ સામા ય ખરડા અંગે મતભેદ બંન ગૃહોની સંયુ ત બેઠક
હોય યારે તે કોના ારા ઉકે લવામાં આવે છે ? ારા
245 વતં ભારતના સંસદીય ઇિતહાસમાં કે ટલીવાર બંને ગૃહોની ચાર વાર
સંયુ ત બેઠક બોલાવવામાં આવી છે ?
246 સંસદ સ ય સંસદને ણ કયા િવના સળંગ કે ટલા દવસ ગેરહાજર 60 દવસ
રહે તો તેનું સ યપદ રદ કરવામાં આવે છે ?
247 ભારતી સંસદનું ઉ ઘાટન યારે કરવામાં આ યુ? ઇ.સ.1927
248 કઇ બાબતમાં રા યસભાને લોકસભા કરતાં વધુ અિધકારો ા છે ?નવી અખીલ ભારતીય
સેવાનું સજન કરવું
249 યા અનુ છે દ મુજબ રા યસભાને નવી અિખલ ભારતીય સેવાઓનું અનુ. 312
સજન કરવાની સ ા છે ?
250 સૌ થમ યા ફ મ અિભનેતાને રા યસભાના સ ય તરીકે પૃ વીરાજ કપૂર
રા પિત ારા િનમ ંક આપવામાં આવી હતી?

Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
Page No. Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
57 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945 (ગ-૨) ,8000040575
(ઘ-૬)
ANAMIKA ACADEMY Page No.
નીિત અને હે રવહીવટ 58
Mo. 8000-0405-75

251 કઇ ફ મ અિભને ીને રા યસભાના સ ય તરીકે રા પિત ારા નરિગસ દ

િનમ ંક આપવામાં આવી હતી?
252 સૌ થમ યા રમતવીરને રા યસભામાં સ ય તરીકે િનમ ંક સિચન તદુલકર
આપવામાં આવી હતી?
253 યા યા યિ તઓ ભારતના વડા ધાન બ યા યારે તે ઇિ દરા ગાંધી, ઇ દુકુમાર
રા યસભાના સ ય સતા? ગુજરાલ અને મનમોહનિસંહ

254 ભારતમાં સૌ થમ રા યસભાને રચના યારે થઇ? 3 એિ લ, 1952

255 રા યસભાની સૌ થમ બેઠક યારે મળી? 13 મે, 1952
256 રા યસભાની સૌ થમ મ હલ મહાસિચવ કોણ બ યા હતાં? v.s.રમાદેવી
257 યા અનુ છે દ મુજબ રા પિત લોકસભામાં બે એં લો ઇિ ડયનની 331
િનમ ંક કર છે ?
258 યા અનુ છે દ મુજબ 18 વષની મરનો યેક નાગ રક મત અનુ. 326
આપવાનો અિધકાર ધરાવે છે ?
259 યારે અિનિ તકાળ માટે ગૃહની કાયવાહી થિગત કરી દેવામાં આવે સાઇનીડાઇ
તેને શું કહે વામાં આવે છે ?
260 વતમાનમાં લોકસભાના કે ટલા સ યો રા યોમાંથી ચુંટાઇ આવે છે ? 530
261 વતમાન લોકસભાના કે ટલા સ યો કે શાિસત દેશોમાંથી ચુંટાઇ 13
આવે છે ?
262 વતમાન લોકસભામાં અનુસૂિચત િત અને જન િત માટે કે ટલી 133
બેઠકો અનામત રાખવામાં આવી છે ?
263 યા બંધારણીય સુધારા ારા લોકસભાની બેઠકો વધારવામાં 7 & 31 મો સુધારો
આવી?
264 વતમાનમાં કે ટલામી લોકસભા ચાલી રહી છે ? 15 મી
265 યા વષથી ભૂતપૂવ સંસદ સ યો માટે પશન યવ થા લાગુ 1976
કરવામાં આવી છે ?
266 લોકસભાના સ યોની ગેરલાયકાત સંબંિધત ો પર િનણય કોણ રા પિત
કરે છે ?
267 કઇ બાબતમાં લોકસભા અને રા યસભાની શિ તઓ સમાન છે ? બંધારણીય સુધારો કરવા
બાબત
268 કોઇપણ દવસે લોકસભામાં વધુમાં વધુ કે ટલા તાંરાિકત ો પુછી 20
શકાય?
269 વ તીની ીએ સૌથી મોટું મતદાર ે મલકાજગીરી(આં દેશ)
270 ભારતમાં િવ તારની ીએ સૌથી મોટો સંસદીય િનવાચન ે લ ાખ( જ & કિ મર)
યો છે ?
271 ભારતના બંધારણમાં યા અનુ છે દોમાં અનુ. િત અને 330
અનુ.જન િત માટે ગવાઇ કરવામાં આવી છે ?
272 ભારતની સૌ થમ લોકસભાની બેઠક યારે મળી? 13 મે, 1952

Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
Page No. Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
58 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945 (ગ-૨) ,8000040575
(ઘ-૬)
ANAMIKA ACADEMY Page No.
નીિત અને હે રવહીવટ 59
Mo. 8000-0405-75

273 યા રા યમાં લોકસભામાં અનુ. િત અને અનુ.જન િત માટે J & K, મેઘાલય,

અનામત નથી? અ ણાચલ દેશ
274 યા રા યમાં લોકસભામાં અનુ.જન િત માટે સૌથી વધુ અનામત મ ય દેશ
બેઠકો છે ?
275 કઇ લોકસભાનો કાયકાળ 6 વષનો હતો? પાંચમી(1971 – 1977)
276 યા રા યમાં લોકસભામાં અનુ.જન િત માટે બેઠકો અનામત કે રલ, કણાટક, તિમલનાડું
નથી?
277 રા યસભાના ઉપસભાપિત પોતાનું રા નામું કોને આપે છે ? ઉપરા પિતને

278 યા અનુ છે દમાં લોકસભા અ ય અને ઉપા ય ને હટાવવાની 93

યા છે ?
279 બંધારણની દસમી અનુસૂિચ અંતગત પ પલટા િવરોધી કાયદા લોકસભાના અય
અંતગત લોકસભાના સ યની યો યતા અંગે િનણય કરે છે ? ( પીકર)
280 લોકસભાની બધીજ સંસદીય સિમિતઓના અ ય ની િનમ ંક લોકસભાના અ ય
કોણ કરે છે ?
281 લોકસભાની અ ય કઇ કઇ સિમિતઓના અ ય છે ? કાયમં ણા સિમિત, િનયમ
સિમિત, સામા ય યોજન
સિમિત
282 અ તા યાદીમાં લોકસભાના સ યનું થાન કે ટલામું છે ? સાતમું
283 વતમાન લોકસભા અ ય સુિમ ા મહાજન કે ટલામાં અ ય છે ? 17 માં
284 લોકસભાના અ ય ને હો ાના શપથ કોણ લેવડાવે છે ? તેમને શપથ લેવાના હોતા
નથી
285 લોકસભાના મહાસિચવ [સે ે ટરી જનરલ] ની િનમ ંક કોણ કરે લોકસભાના અ ય
છે ?
286 સંસદની સંયુ ત બેઠકમાં કોઇ ખરડા પર સરખામતની િ થિતમાં લોકસભા અ ય
િનણાયક મત આપવાનો અિધકાર કોની પાસે છે ?
287 કોઇપણ ખરડો નાણાંકીય ખરડો છે કે ન હ તે કોન ન ી કરે છે ? લોકસભા અ ય
288 ભારતના યાં રા પિત પૂવમાં લોકસભાના અ ય પણ રહી ચુ યા નીલમ સં વ રે ી
છે ?
289 સૌ થમ યાં લોકસભા પીકર સામે લોકસભામાં અિવ ાસ વા K.S.હે ડગે
લાવવામાં આ યો હતો?
290 લોકસભાના સૌ થમ ઉપા ય કોણ હતાં? અનંતશંકર આયંગર
291 ચાલુ કાયકાળ દર યાન મૃ યુ પામનાર સૌ થમ લોકસભા અ ય M.C.બાલયોગી
કોણ છે ?
292 ભારતના બંધારણના યા અનુ છે દમાં બંને ગૃહોની કોરમની ચચા અનુ. 100
કરવામાં આવી છે ?
293 કોઇપણ યિ ત એક જ સમયે બં ે ગૃહનો સ ય બને તો તેણે કે ટલા 10 દવસ
દવસમાં બંનેમાંથી કોઇ એક ગૃહની બેઠક ખાલી કરવી પડશે?

Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
Page No. Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
59 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945 (ગ-૨) ,8000040575
(ઘ-૬)
ANAMIKA ACADEMY Page No.
નીિત અને હે રવહીવટ 60
Mo. 8000-0405-75

294 કોઇ યિ ત રા યિવધાન મંડળ અને સંસદ એમ બંનેમાં ચૂટાંઇ 14 દવસ

આવે છે તો તેણે કે ટલા દવસમાં ગમે તે એક બેઠક ખાલી કરવી
પડશે?
295 ભારતના બંધારણમાં યા અનુ છે દમાં સંસદના સ યપદની અનુ. 102
ગેરલાયકાતો વણવેલી છે ?
296 સંસદની સ યપદની ગેરલાયકાત અંગેનો િનણય કોના ારા લેવામાં રા પિત
આવે છે ?
297 સંસદ સ યોના પગાર – ભ થાઓ કોના ારા ન ી કરવામાં આવે સંસદ ારા
છે ?
298 ભારતના બંધારનની કઇ અનુસૂિચમાં પ ાંતર ધારાની ગવાઇ 10 મી અનુસિૂ ચ
કરવામાં આવી છે ?
299 રા પિત ારા િનમ ંક પામેલા સ ય કે ટલા સમયમાં કોઇ રાજકીય 6 મ હના
પ માં ડાય તો તેનું સ યપદ ગેરલાયક ઠરે ?
300 કોને પ ાંતરધારામાંથી મુિ ત આપવામાં આવી છે ? લોકસભાના અ ય ,
ઉપા ય , રા યસભાના
સભાપિત
301 બંધારણના યા અનુ છે દમાં સંસદ સ યોના િવશેષાિધકારો, અનુ. 105
સ ાઓ અને મુિ તઓ િવશે ગવાઇ છે ?
302 કોઇપણ સંસદ સ યની દવાની કાયવાહીમાં સંસદના સ ના કે ટલા 40 દવસ
દવસ અગાઉ કે પછી ધરપકડ કરી શકાતી નથી?
303 િવપ ના નેતાને કે િબનેટ મં ી જેટલા વેતન ભ થા અને સુિવધા ઇ.સ.1977
યારથી ા છે ?
304 નાણાંકીય વષના થમ સ માં રા પિતના સંબોધનને યા તાવ ધ યવાદ તાવ
તરીકે પસાર કરવામાં આવે છે ?
305 ધ યવાદ તાવ બંને ગૃહમાંથી પસાર ન થાય તો શું થાય? સરકારે રા નામું આપી દેવું
પડે
306 બંધારણના યાં અનુ છે દ મુજબ બંને ગૃહોની સંયુ ત બેઠકની અનુ. 108
ગવાઇ કરવામાં આવી છે ?
307 બંધારણના યાં અનુ છે દમાં કે ના નાણા ખરડાની ગવાઇ અનુ. 110
કરવામાં આવી છે ?
308 બજેટને ખરડાનું પઆપી ગૃહમાં પસાર કરવામાં આવે છે તેને શું િવિનયોગ ખરડો
કહે વાય છે ?
309 કોને ભારતીય બજેટ પ િતના િપતા કહે વામાં આવે છે ? જે સ િવ સન
310 બંધારણના યાં અનુ છે દમાં િવિનયોગ િવધેયક(ફાળવણી ખરડા) અનુ. 114
ની ગવાઇ કરવામાં આવી છે ?
311 ભારતના બંધારણના યા અનુ છે દમાં કે માં લેખાનુદાનની અનુ. 116
ગવાઇ કરવામાં આવી છે ?
312 બંધારણના યાં અનુ છે દ કે અને રા યો માટે સંિચતિનિધની અનુ. 226

Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
Page No. Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
60 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945 (ગ-૨) ,8000040575
(ઘ-૬)
ANAMIKA ACADEMY Page No.
નીિત અને હે રવહીવટ 61
Mo. 8000-0405-75

ગવાઇ કરવામાં આવી છે ?

313 બંધારણના યાં અનુ છે દમાં કે અને રા યો માટે અનુ. 267
આકિ મકિનિધની ગવાઇ કરવામાં આવી છે ?
314 કઇ સંસદીય સિમિતને ‘સંસદ વતી ચોિકયાત અને લોક હતની લોકલેખા સિમિત
ર ક’ કહે વામાં આવે છે ?
315 સંસદની કઇ સિમિતને ી ગૃહનો દર ો આપવામાં આ યો છે ? અંદાજ/ ા લન સિમિત

316 ભારતમાં સૌ થમ લોકલેખા સિમિતની રચના યારે કરવામાં આવી ઇ.સ.1921

હતી?
317 ગૈર સરકારી ખરડા સિમિતના અ ય કોણ હોય છે ? લોકસભાના ઉપા ય
318 સંસદની કઇ સિમિતમાં સૌથી વધુ સ ય હોય છે ? અંદાજ/ ા લન સિમિત
319 સવ ચ યાયાલયે યા ચુકાદામાં જણા યુ કે ‘તમામ બંધારણીય િમનવા િમ સ, 1980
સુધારાઓ સવ ચ અદાલતના યાિયક પુનઃિવચાર હે ઠળ છે ?
320 રા ય પુનગઠન આયોગની સલાહ લાગુ કરવા બંધારણનો યો 7મો બંધારણીય સુધારો
સુધારો કરવામાં આવે છે ?
321 યા બંધારણીય સુધારા ારા બંધારણમાં 10 મી અનુસૂિચ અને 52 મો બંધારણીય સુધારો,
તેમાં પ ાંતરધારો ઉમેરવામાં આ યો? 1985
322 યા બંધારણીય સુધારા ારા દ ીને રા ીય રાજધાની ે હે ર 69 મો બંધારણીય સુધારો,
કરવામાં આ યું? 1991
323 યા બંધારણીય સુધારા ારા િશ ણને અિધકારના ભાગ વ પે 86 મો બંધારણીય સુધારો
અનુ- 21(અ) ઉમેરવામાં આ યો?
324 યા બંધારણીય સુધારા ારા લોકસભાની બેઠકોની સં યા વધુમા 31 મો બંધારણીય સુધારો,
વધું 545 ન ી કરવામાં આવી? 1971
325 યા સુધારા ારા િશ ણને રા યયાદી માંથી સંયુ ત યાદીમાં લઇ 42 મો બંધારણીય સુધારો,
જવામાં આ યુ?ં 1976
326 યા સુધારા ારા જગ ં લોને રા યયાદીમાંથી સંયુ ત યાદીમાં સામેલ 42 મો બંધારણીય સુધારો,
કરી દેવામાં આ યું? 1976
327 ભારતમાં સૌ થમ આંત રક રા ીય કટોકટીની હે રાત યારે 25 જૂ ન, 1975
કરવામાં આવી?
328 સૌ થમ રા ીય કટોકટી સમયે દેશના રા પિત કોણ હતા? ડો. રાધાકૃ ણન
329 બી રા ીય કટોકટી સમયે દેશના રા પિત કોણ હતા? V.V.િગ ર
330 ઇ.સ.1975 માં ી રા ીય કટોકટીની હે રાત યાં રા પિતએ ફખ ીન અલી અહે મદ
કરી હતી?
331 ભારતના સૌ થમ CAG કોણ હતાં? વી. નરહરી રાવ
332 બંધારણના યા અનુ છે દ મુજબ રા યપાલ રા યના એડવોકે ટ અનુ. 165
જનરલની િનમ ંક કરે છે ?
333 રા યપાલ બંધારણના યા અનુ છે દ મુજબ રા યનું બજેટ રજૂ અનુ છે દ 202
કરાવે છે ?

Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
Page No. Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
61 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945 (ગ-૨) ,8000040575
(ઘ-૬)
ANAMIKA ACADEMY Page No.
નીિત અને હે રવહીવટ 62
Mo. 8000-0405-75

334 રા યપાલ યા અનુ છે દ મુજબ પંચાયતો અને નગરપાિલકાની અનુ. 280

િ થિતની સમી ા કરવા રા ય નાણાપંચની િનમણૂંક કરે છે ?
335 બંધારણના યા અનુ છે દ મુજબ રા યપાલ િવધાનસભામાં 1 અનુ. 333
એં લો-ઇિ ડયનની િનમણૂકં કરવાની સ ા ધરાવે છે ?
336 બંધારણના યા અનુ છે દમાં રા યપાલને વીટો પાવર આપવામાં અનુ. 200
આ યો છે ?
337 બંધારણના યા અનુ છે દ મુજબ રા યપાલને સ માફી આપવાની અનુ. 161
સ ા છે ?
338 યાં મહાનુભાવે રા યપાલની સરખામણી કઠપૂતળી સાથે કરી છે ? H.V.કામથ
339 રા યપાલ એવું પ ી છે જે સોનાના પાંજરામાં રહે છે , આ િવધાન સરો ની નાયડું
કોનું છે ?
340 બંધારણના યા અનુ છે દ મુજબ રા યપાલને સલાહ આપવા એક અનુ. 163
મં ી પ રષદ રહે શે?
341 ભારતના બંધારણના યાં ભાગમાં રા યિવધાન મંડળની ગવાઇ ભાગ – 6 (કલમ-168)
કરે છે ?
342 બંધારણના યો અનુ છે દ રા યની િવધાનસભાની રચના અંગે અનુ. 170
ગવાઇ કરે છે ?
343 બંધારણના યા અનુ છે દ મુજબ િવધાનપ રષદ ની રચના અંગે અનુ. 171
ગવાઇ કરવામાં આવી છે ?
344 િવધાનસભાના અ ય અને િવધાનપ રષદના સભાપિતનો પગાર રા યની સંિચતિનિધ
રા યની કઇ િનધીમાંથી ચૂકવવામાં આવે છે ?
345 બંધારણના યા અનુ છે દમાં રા ય િવધાન મંડળમાં સામા ય ખરડા અનુ. 196
અંગે ગવાઇ કરવામાં આવી છે ?
346 રા યિવધાન મંડળ બંધારણના યા અનુ છે દ મુજબ નાણાં ખરડો અનુ. 198
રજૂ કરવામાં આવે છે ?
347 રા યપાલ ારા રા પિતની િવચારણા માટે રાખેલા ખરડાઓ અનુ. 201
અંગીની ગવાઇ યા અનુ છે દમાં આપવામાં આવી છે ?
348 બંધારણના યા અનુ છે દમાં યેક રા ય માટે એક ઉ ચ અનુ. 214
યાયાલયની ગવાઇ છે ?
349 ઉ ચ યાયાલયના યાયાધીશ તરીકે િનમણૂંક પામવા માટે કે ટલા 10 વષ
વષની ઉ ચ- યાયાલયના વકીલ તરીકે અનુભવ ઇએ છે ?
350 ઉ ચ યાયાલયના યાયાધીશોને પગાર શામાંથી આવે છે ? રા યની સંિચતિનિધ
351 સૌ થમ લોકઅદાલતનું આયોજન યાં કરવામાં આ યુ હતુ?ં દ ી
352 સૌ થમ લોકઅદાલતનું આયોજન કોની અ ય તામાં કરવામાં જિ ટશ પી.એન.ભગવતી
આ યુ હતુ?ં
353 કઇ અદાલતનાં ચુકાદા િવ સવ ચ યાયાલયમાં અપીલ થઇ લોક અદાલત
શ તી નથી?
354 લોકસભાની મુદતના 5 વષના સમયગાળાની ગણતરી માટે થમ દવસ યો છે ?

Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
Page No. Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
62 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945 (ગ-૨) ,8000040575
(ઘ-૬)
ANAMIKA ACADEMY Page No.
નીિત અને હે રવહીવટ 63
Mo. 8000-0405-75

 નવા ચૂટં ાયેલા સ યોની સંસદની બેઠકનો થમ દવસ

[ સંસદનું નીચલુ (લોકિ ય) ગૃહ-લોકસભા વધુમાં વધુ સ યસં યા(૫૩૦+૨૦+૨) ૫૫૨ હોઇ
શકે . વતમાનમાં સ ય સં યા(૫૩૦+૧૩+૨) ૫૪૫ છે . સામા ય રીતે 1 વષમાં સંસદની ણ
બેઠકો (1) બજટે સ (ફે - ુ મે) સૌથી લાંબુ સ , (2)ચોમાસુ સ (જુ લાઇ-ઓગ ટ), (3)
િશયાળુ સ (નવે.ડીસે) સૌથી ટૂં કુ સ .
355 ભારતની સંિચત િનિધમાંથી નાણા ઉપાડવા માટે કોની મં ૂ રી રા પિત
ફર યાત છે ?
356 ભારતનાં બંધારણમાં શોષણ સામેના હ માં નીચેમા પૈકી કઇ (B) ગેરકાયદેસર રીતે
બાબતોનો સમાવેશ થતો નથી? ીઓ અને બાળકોની
(A)વેઠ થા નાબૂદી (B) ગેરકાયદેસર રીતે ીઓ અને બાળકોની હે રાફે રી
હે રાફે રી
(C)14 વષથી ઓછી મરના બાળકો પાસે મજૂ રી કરાવવી
(D) ખાણો તથા ખમી ઉધોગોમાં િકશોરોને નોકરીએ રાખવા

357 બંધારણીય કટોકટી એટલે?

 રા યપાલના અહે વાલના આધારે રા પિત ારા સંબિં ધત રા યમાં હે ર કરાતી કટોકટી
358 નઝીરી અદાલત એટલે શુ?
 િવિવધ કોટ ના ચુકાદા, કાયદાના અથઘટનો તથા વીકારાયેલ ણાલીઓના દ તાવે ને
સવ ચ અદાલત ારા સુરિ ત રાખવા.
359 ધંધાના બંધારણની િ એ અમૂલ શું ગણાય? સહકારી ફે ડરે શન
360 પંચાયતી રાજની ચડતી, પડતી અને થિગતતા સંદભ નીચે પૈકીનો યો જવાબ સાચો છે ?
 1952-64 ચડતી, 1965-69 પદતી અને 1969 – 77 થિગતતા
361 પંચાયતી રાજ સંદભ નીચે પૈકી યુ િવધાન મા ય રાખવાપા (ડ) 72 માં બંધારણીય
નથી? સુધારા િવધેયકથી પંચાયતી
(અ) સને 1952 માં ામિવ તાર િવકાસ માટે ામજનોનો સહકાર રાજને મજબૂત કરવા
લઇ સામૂ હક િવકાસ કાય મોની શ આત એ પંચાયત રાજનો પાયો યવિ થત યાસો કરાયા.
ગણાય.
(બ) સને 1957 માં ામિવ તાર િવકાસની સામૂ હક િવકાસ
યોજનાનાં અપેિ ત ફળ ન મળતા બળવંતરાય મહે તાના અ ય
પદે પેટા સિમિતની રચના કરાઇ.
(ક) સને 1987 માં પંચાયતી રાજને મજબૂત કરવા લોકિવધેયક રજુ ં
કરાયું.
(ડ) 72 માં બંધારણીય સુધારા િવધેયકથી પંચાયતી રાજને મજબૂત
કરવા યવિ થત યાસો કરાયા.
362 73 માં પંચાયતી રાજ બંધારણીય સુધારણા સંબંધમાં નીચેના પૈકી (D) પંચાયતોની ચુટં ણીઓ
કઇ બાબત સાચી નથી? માટે મતદાર યાદીઓ તૈયાર
(A) 18 વષની વય પૂણ કરે લ નાગરીકને મતાિધકાર કરવા અને માગદશન
(B) કુ લ બેઠકની 1/3 બેઠકો મ હલા માટે અનામત આપવા દરે ક િજ ામાં
(C) રા ય િવધાનસભા ચુંટણીઓમાં ગેરલાયક ઠરે લ સ ય વતં ચુટણીપંચની રચના
Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
Page No. Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
63 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945 (ગ-૨) ,8000040575
(ઘ-૬)
ANAMIKA ACADEMY Page No.
નીિત અને હે રવહીવટ 64
Mo. 8000-0405-75

પંચાયતનો સ ય બની શકે નહી. કરવી

(D) પંચાયતોની ચુંટણીઓ માટે મતદાર યાદીઓ તૈયાર કરવા અને
માગદશન આપવા દરે ક િજ ામાં વતં ચુટણીપંચની રચના કરવી.
364 બંધારણનો 73 મો સુધારો અિધનીયમ 1992, જેનું લ ય દેશમાં (B) (2) અને (3)
પંચાયતી રાજ સં થાઓને ો સા હત કરવાનું છે , જે નીચેનામાંથી
કઇ યવ થા કરે છે ?
(1)િજ ા યોજના સિમિતની રચના કરવી, (2) રા ય ચૂંટણીપંચ
ારા તમામ પંચાયતોની ચૂંટણી કરવી, (3)રા ય નાણાપંચની
થાપના કરવી.
(A) (1) અને (2) (B) (2) અને (3)
(C) (1) અને (3) (D) (1), (2) અને
(3)
365 ભારતમાં િ તરીય પંચાયતી રાજ પ િત અપનાવનાર સવ થમ આં દેશ
રા ય યુ?ં
366 ભારતના બંધારણમાં મૂળભૂત કહો તેઆ યા અનુ છે દ માંકમાં 14
સમાિવ છે ?
367 ભારતના બંધારણ અનુસાર મૂળભૂત અિધકારોનું સંર ણ કોણ કરે યાયપાિલકા
છે ?
368 કોફે પોસાનો કાયદો યા કારના ગુનાઓ માટે લાગુ પડે છે ? દાણચોરી
369 ભારતમા કટોકટી હે ર થઇ યારે ગુજરાતનાં મુ યમં ી કોણ હતા? બાબુભાઇ પટે લ
370 યા રા યપાલના સમયમાં બે વાર રા પિત શાસન લાદવામાં કે .કે .િવ નાથન
આ યું?
371 પંચાયતીરાજનું અિ ત વ કઇ કિમટીના અહે વાલ બાદ આ યુ?ં બળવંતરાય મહે તા કિમ ટ

Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
Page No. Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
64 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945 (ગ-૨) ,8000040575
(ઘ-૬)
ANAMIKA ACADEMY Page No.

બંધારણ 1
Mo. 9979-9979-45

ભાગ િવષય અનુ છેદ (કલમ)

1. સંઘ અને રા ય ે ૧ થી ૪
2. નાગ ર તા ૫ થી ૧૧
3. મૂળભૂત હ ો (અિધકારો) ૧૨ થી ૩૫
4. રા યનીિતના માગદશક િસ ાતો ૩૬ થી ૫૧
4 (A) મૂળભૂત ફર ૫૧ (A) અથવા 51 (ક)
5. કે (સંઘ) ૫૨ થી ૧૫૧
6. રા યો ૧૫૨ થી ૨૩૭
7. ૭મો બંધારણીય સુધારા,1956 ારા ર ૨૩૮
8. કે શાિસત દેશો ૨૩૯ થી ૨૪૨
9. પંચાયતો ૨૪૩ થી ૨૪૩ (O)
9 (A) શહે ર સુધારાઈઓ (નગરપાિલકાઓ) ૨૪૩ (P) થી ૨૪૩ (Z(G))
9 (B) સહકારી મંડળીઓ(સહકારી સિમિતઓ) ૨૪૩ (Z(H)થી ૨૪૩ (Z(T))
10. અનુસૂિચત અને આ દ િત િવ તારો ૨૪૪, ૨૪૪ (A)
11. કે (સંઘ) -રા યો વ ચેના સંબંધો ૨૪૫ થી ૨૬૩
12. નાણાંકીય યવહારો,િમ કત,કરારો અને દાવાઓ ૨૬૪ થી ૩૦૦(A)
13. વેપાર- વાિણ ય અને દેશમાં વેપાર સંબંધી ગવાઈ ૩૦૧ થી ૩૦૭
14. કે રા ય અંતગતની સેવાઓ ૩૦૮ થી ૩૨૩
14 (અ) ટ યુનલો ૩૨૩ (A) થી ૩૨૩(B)
15. ચૂંટણીઓ ૩૨૪ થી ૩૨૯ (A)
16. અમુક વગ માટે ની િવશેષ ગવાઈઓ ૩૩૦ થી ૩૪૨
17. સ ાવાર/રાજભાષા ૩૪૩ થી ૩૫૧
18. કટોકટી અંગેની ગવાઈઓ ૩૫૨ થી ૩૬૦
19. અ ય ગૌણ બાબતો ( કીણ) ૩૬૧ થી ૩૬૭
20. બંધારણ સુધારણા યા (સંશોધન) ૩૬૮
21. કામચલાઉ, વચગાળાની અને ટૂં કાગાળાની ખાસ ૩૬૯ થી ૩૯૨
ગવાઇઓ
22. ટૂં કી સં ા, હ દીના કે ટલાક પ રભાિષક શ દો ૩૯૩ થી ૩૯૫
* ૪૨મા બંધારણીય સુધારા,૧૯૭૬ ારા ભાગ ૪(ક) અને ભાગ ૧૪(અ) સમાવવામાં આ યાં.
* ૭૪મા બંધારણીય સુધારા, ૧૯૯૨ ારા ભાગ ૯(ક)નો ઉમેરો થયો.
* ૯૭માં બંધારણીય સુધારા,૨૦૧૧ ારા ભાગ ૯(ખ)નો ઉમેરો થયો.
* યારે બંધારણનો ભાગ-૭, સાતમા બંધારણીય સુધારા, ૧૯૫૬ ારા ર કરવામાં આ યો. આમ પેટાભાગો સ હત હાલ
કુ લ ૨૫ ભાગો છે . પરંતુ મૂળ ભાગો તો હ પણ ૨૨ જ છે .
Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6, Gandhinagar
Page No. : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
Head office
1 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979 9979 45(ગ૨) 8000040575(ઘ૬)
ANAMIKA ACADEMY Page No.

બંધારણ 2
Mo. 9979-9979-45

અનુસૂિચઓ/ પ રિશ ો
મ િવષય સંકળાયેલ અનુ છેદ
1. રા યવાર મા હતી ૧ થી ૪
2. રા પિત રા યપાલ વગેરે અંગે ગવાઇઓ ૫૯.૬૫.૭૫.૯૭.૧૨૫.૧૪૮.૧૬૪.૧૮૬.૨૨૧
3. શપથ ના નમૂનાઓ ૭૫,૮૪, ૯૯,૧૮૮,૨૧૯,૧૨૪(6),૧૩૬(3)
4. રા યસભાની સીટોની વહચણી ૪(1),૮૦(2)
5. અનુસૂિચત જન િતના િવ તારો ૨૪૪
6. આસામ,મેઘાલય,િ પુરા,િમઝોરમ વગેરે ૨૪૪, ૨૭૫
રા યો બાબતે િવશેષ ગવાઈઓ
7. કે યાદી ; રા ય યાદી ; સંયુ ત યાદી ૨૪૬
8. બંધારણ મા ય ભાષાઓ ૩૪૪, ૩૫૧
9. જમીન વહચણી બાબતમાં કે ટલાક ૩૧ (B)
કાયદાઓ
થમ બંધારણીય સુધારો ૧૯૫૧
10. પ પલટા િવરોધી ગવાઈઓ ૧૦૨ (2) / ૧૯૧(2)
52મો બંધારણીય સુધારો 1985 પ પલટા
11. પંચાયતી રાજથી સંબંિધત ૨૪૩ થી ૨૪૩ (O)
73મો બંધારણીય સુધારો, 1992 પંચાયતી
રાજથી સંબંિધત છે
12. શહે ર સુધરાઈ ૨૪૩ (P) થી ૨૪૩ (ZG)
74મો બંધારણીય સુધારો 1992
નગરપાિલકાઓથી સંબંિધત છે

Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6, Gandhinagar
Page No. : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
Head office
2 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979 9979 45(ગ૨) 8000040575(ઘ૬)
ANAMIKA ACADEMY Page No.

બંધારણ 3
Mo. 9979-9979-45

મહ વના બંધારણીય સુધારાઓ

 થમ બંધારણીય સુધારો :- ૧૯૫૧
તેમાં કલમ નં – ૧૫, ૧૯, ૮૫, ૮૭, ૧૭૪, ૧૭૬, ૩૪૨, વગેરેમાં ફે રફાર કરવામાં આ યા.
- કલમ 31 A અને 31 B ઊમેરવામાં આ યું.
- અનુસૂચી-9 ઊમેરવામાં આવી
 7મો બંધારણીય સુધારો :- 1956
- ભાગ 8ની કે ટલીક કલમોમાં સુધારા
- યાયમૂિત ફઝલ અલીપંચ અનુસાર ભાષાવાર રા યોની રચના
- અને A,B,C,D કારના રા યોનો અંત.
- ભાગ ૭ ર કરવામાં આ યો.
 10મો બંધારણીય સુધારો 1961
- અનુસૂચી – 1 અને કલમ 240માં ફે રફાર કરી દાદરા નગરહવેલી અને કે શિસત દેશ તરીકે હે ર કય .
 12મો બંધારણીય સુધારો – 1961
- અનુસૂચી-1 અને કલમ 240માં ફે રફારા કરી ગોવા, દમણ અને દીવને કે શાિસત દેશ તરીકે સામેલ.
 14મો બંધારણીય સુધારો – 1962
- કલમ 81 અને 240માં સુધારો 1 અને 4 અનુસૂચીમાં સુધારા
- પુડુચેરી કે શાિસત હે ર
 21મો બંધારણીય સુધારો – 1967
- બંધારણની 8મી અનુસૂચીમાં િસંધી ભાષાને ઉમેરવામાં આવી.
 26મો બંધારણીય સુધારો – 1971
- રા ઓને અપાતા સાિલયાણા અને િવશેષાિધકારો સમા
- અનુ. 366માં સુધારો, 363A ઊમેરાઈ
 36મો બંધારણીય સુધારો-1975
- િસ ીમનો ભારતીય સાંધમાં થમ અનુસૂિચમાં સમાવેશ.
 40મો બંધારણીય સુધારો – 1976
- અનુસૂચી (9) આટ કલ 297માં ફે રફાર કરી જમીન બાબતમાં કાયદાઓમાં સુધારા.
 42મો બંધારણીય સુધારો – 1976
- (મીની કો ટટી ુશન) (લઘુ બંધારણ)
- બંધારણના ભાગ – 4 (A) મુળભૂત ફર રિશયાના બંધારણમાંથી લઈ ઊમેરવામાં આવી અને અનુસૂચી 7માં
ફે રફાર.
- ભાગ – 14 A યાયીક સિમિતઓ ઊમેરવામાં આવી.
- આમુખમાં સમાજવાદી, ધમિનરપે અને અખં ડતતા શ દો ડવામાં આ યા.
 52મો બંધારણીય સુધારો – 1985
- 10મી અનુસૂિચમાં પ પલટા િવરોધી ગવાઈ ઊમેરવામાં આવી.
Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6, Gandhinagar
Page No. : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
Head office
3 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979 9979 45(ગ૨) 8000040575(ઘ૬)
ANAMIKA ACADEMY Page No.

બંધારણ 4
Mo. 9979-9979-45

 53મો બંધારણીય સુધારો – 1986

- કલમ 371 G મુજબ મીઝ રમ રા ય માટે િવશેષ ગવાઈઓ.
 55મો બંધારણીય સુધારો – 1987
- કલમ 371 H અ ણાચલ દેશ માટે િવશેષ ગવાઈઓ
 56મો બંધારણીય સુધારો – 1987
- કલમ 371 I મુજબ ગોવા ભારતનું 26મું રા ય ઘોષીત થયું
 58મો બંધારણીય સુધારો – 1987
- ભાગ 22માં સુધારા કરી ભિવ યના તમામ સુધારાઓ હ દીમાં ઉપલ ધ કરાવવા
 61મો બંધારણીય સુધારો- 1989
- મતાિધકાર માટે ની વયમયાદા ૨૧થી ઘટાડી ૧૮ કરવામાં આવી.
 65મો બંધારણીય સુધારો – 1990
- કલમ 338માં ફ રહાર કરી SC અને ST રા ીય આયોગની રચના
 69મો બંધારણીય સુધારો – 1992
- કલમ 239 AA અને 239 AB ઊમેરવામાં આવી અને દ હીને રાજધાની ે તરીકે હે ર કરી.
 70મો બંધારણીય સુધારો – (21, dec. 1991)
- બંધારણીય કલમ 54 અને 239 (AA)માં સુધારો કરી દ હી અને પુડુચેરી રા યપાલની ચૂટણીમાં ભાગ લઈ
શકે તેવી ગવાઈ કરવામાં આવી.
 71મો બંધારણીય સુધારો – (1992)
- 8મી અનુસચ ૂ ીમાં ફે રફાર કરી ક કણી, મણીપુરી, નેપાલી ભાષાઓ ઉમેરવામાં આવી.
 73મો બંધારણીય સુધારો – (24 Apr 1992) ( પંચાયતી રાજ દવસ)
- િ તરીય પંચાયતી તરનું માળખુ,ં 29 િવષયો અને અનુષાંિગક કલમો 243 (O) સુધી ઊમેરવામાં આવી
- ભાગ 9 અને અનુસૂિચ 11નો ઊમેરો.
 74મો બંધારણીય સુધારો – (1 જૂ ન 1992 થાિનક વરા ય અને શહે ર સુધારાઈ દન)
- બંધારણીય ભાગ 9 A, અનુસૂચી 12મી, 18 િવષયો સ હત, શહે ર સુધારાઈ બાબતની ગવાઈઓ કલમ 243 (p)
થી 243 (ZG) ઊમેરવામાં આવી
 80મો બંધારણીય સુધારો – 1994
- અનુસૂચી – 9માં ફે રફાર કરી તિમલનાડુ માં 69% આર ણ ઘોિષત કરવામાં આ યું.
 81મો બંધારણીય સુધારો- 2000
- બેકલોગ અંગેની ગવાઇ, અનુ.૧૬ની ગવાઈ મુજબ જે તે વષમાં અનુસુિચત િત અને અનુસૂિચત જન િત
ના ખાલી પડે લા પદ પર જે અનામત છે તે આગામી વષ અનામત તરીકે જ ગણવામાં આવે.
 83મો બંધારણીય સુધારો– 2000
- કલમ 234માં પંચાયતી રાજના આર ણ બાબતે અ ણાચલ દેશને મુિ ત

Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6, Gandhinagar
Page No. : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
Head office
4 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979 9979 45(ગ૨) 8000040575(ઘ૬)
ANAMIKA ACADEMY Page No.

બંધારણ 5
Mo. 9979-9979-45

 84મો બંધારણીય સુધારો – 2002

- કલમ, 55, 81, 82, 170, 330, 332માં ફે રફાર કરી 2026 સુધી લોકસભા/િવધાનસભા વગેરે ની સીટો
1971ની વ તી ગણતરી માણે િનિ ત કરી દેવામાં આવી.
 86મો બંધારણીય સુધારો 2002
- કલમ 45 Aમાં સુધારો કય , અને (કલમ 21A) (ગુ 218) ઊમેરવામાં આવી અને બંધારણના ભાગ ૩માં
મૂળભૂત અિધકારોમાં િશ ાનો અિધકાર ઉમેરવામાં આ યો. જેમાં 6 થી 14 વષના બાળકો માટે મફત અને
ફર યાત િશ ણનો ઉમેરો.
 89મો બંધારણીય સુધારો 2003
- અનુ. ૩૩૮ અંતગત અનુસૂિચત િતઓના સંયુ ત આયોગને અલગ પાડી બંધારણમાં અનુ.૩૩૮(ક) ડી
અનુ. જન િતઓ માટે આ દ િત આયોગ ની રચના
 90મો બંધારણીય સુધારો-2003
- આસામના બોડો (જન તી) આ દવાસીની અનામત બેઠકો
 91મો બંધારણીય સુધારો-2003
- મં ીપ રષદનો આકાર લોકસભા અને િવધાનસભાની કુ લ સં યાનો વધુમાં વધુ ૧૫% સુધી જ મયા દત કરી
દેવામાં આ યો. આ માટે અનુ. ૭૫ અને અનુ.૧૬૪માં સુધારા કરવામાં આ યા.
 92મો બંધારણીય સુધારો – 2004
- 8મી અનુસચ ૂ ી ફે રફાર કરી બોડો, ડ ગરી, સંથાલી, મૈિથલી મા ય ભાષાઓ તરીકે ઘોિષત.(કુ લ ૨૨ થઈ)
 93મો બંધારણીય સુધારો – 2006
- અનુ. 15માં ફે રફાર કરી OBC માટે 27% અનામત હે ર
 94મો બંધારણીય સુધારો – 2006
- કલમ 164માં ફે રફાર કરી ઝારખંડ, છ ીસગઢ, મ ય દેશ, ઓ ર સા રા યોમા આદીવાસી ક યાણ માટે િવશેષ
ગવાઈ
 96મો બંધારણીય સુધારો – 2011
- 8મી અનુસચ ૂ ી ફે રફાર કરી “ઓ રયા’ બદલે ‘ઊ ડયા’ અને ઓ ર સાના બદલે “ઊ ડશા”
 97મો બંધારણીય સુધારો – 2012
- ભાગ 9 Bમાં ફે રફાર કરી સહકારી મંડળીઓમાં કે ટલીક ગવાઈ ઊમેરાઈ.
 98મો બંધારણીય સુધારો – 2013
- કલમ 371 ઊમેરી કણાટકમાં ટું કાગાળાની િવશેષ ગવાઈઓ ઊમેરવામાં આવી
 100મો બંધારણીય સુધારો – 1 Aug 2015
- 1 અનુસૂિચમાં ફે રફાર કરી બાં લાદેશ સાથે જમીન સરહદ બાબતે L B A (Land Boundary Agreement)
જમીન સરહદ કરાર
 101મો બંધારણીય સુધારો – (8 Sept 2016)
- કલમ 264 થી 286 અને 366, 368 6 અનુસચૂ ી, 7મી અનુસૂચીમાં ફે રફાર, 268 A કલમને નાબુદ કરી
Goods and services Tax (GST) bill પસાર કરવામાં આ યું.
Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6, Gandhinagar
Page No. : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
Head office
5 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979 9979 45(ગ૨) 8000040575(ઘ૬)
ANAMIKA ACADEMY Page No.

બંધારણ 6
Mo. 9979-9979-45

બંધારણના મહ વના અનુ છે દો/કલમો

 અનુ છે દ ૧:- સંઘનું નામ અને તેનું રા ય ે
 અનુ છે દ ૨:- નવાં રા યો દાખલ કરવા અને તેમની થાપના કરવા બાબત
 અનુ છે દ ૬:- ભારતમાં થળાંતર કરી આવેલી કે ટલીક યિ તઓની નાગ રકતા
સમાનતાનો અિધકાર
 અનુ છે દ ૧૪:- કાયદા સમ સમાનતા
 અનુ છે દ ૧૫:- ધમ, િત,િલંગ, જ મ થાન વગેરેના ભેદભાવનો િનષેધ
 અનુ છે દ ૧૬:- હે ર નોકરીની બબતોમાં તકની સમાનતા
 અનુ છે દ ૧૭:- અ પૃ યતા નાબુદી
 અનુ છે દ ૧૮:- િખતાબોની નાબુદી
વાતં યનો અિધકાર
 અનુ છે દ ૧૯:- વાણી વાતં ય વગેરે સંબંિધત કે ટલાક અિધકારો
 અનુ છે દ ૨૦:- ગુના માટે દોિષત ઠરાવવા અંગે ર ણ
 અનુ છે દ ૨૧:- વન ર ણનો અિધકાર
 અનુ છે દ ૨૧(ક):- ૬ થી ૧૪ વષના બાળકોને મફત અને ફરિજયાત િશ ણનો અિધકાર
 અનુ છે દ ૨૨:- ધરપકડ સામે ર ણ અને આગોતરા મીન
શોષણ સામેનો અિધકાર
 અનુ છે દ ૨૩:- મનુ ય વેપાર અને બળજબરીથી કરાવાતી મજુ રી ઉપરનો િતબંધ
 અનુ છે દ ૨૪:- ૧૪ વષથી નીચેના બાળકો માટે બાળમજૂ રી પર િતબંધ
ધમ વાતં યનો અિધકાર
 અનુ છે દ ૨૫:- અંતઃકરણ મુજબનો ધમ માનવાનો અને પાળવાનો અિધકાર
 અનુ છે દ ૨૬:- ધાિમક બાબતોનો વહીવટ કરવાનું વાતં ય
 અનુ છે દ ૨૭:- કોઇ ખાસ ધમની અિભવૃિ માટે ભરવાના કર અંગે વતં તા
 અનુ છે દ ૨૮:- અમુક િશ ણ સં થાઓમાં ધાિમક િશ ણ અંગે વતં તા
સાં કૃ િતક અને શૈ િણક અિધકારો
 અનુ છે દ ૨૯:- લઘુમિતઓના હતોનું ર ણ
 અનુ છે દ ૩૦:-િશ ણ સં થાઓ થાપવાનો અને તેમનો વહીવટ કરવાનો લઘુમતીઓનો અિધકાર
બંધારણીય ઇલા /ઉપચારોનો અિધકાર
 અનુ છે દ ૩૨:- મૂળભૂત અિધકારોનો અમલ કરાવવા બાબતની ૫ રટો(આ ાપ ો)
રા યનીિતના માગદશક િસ ાંતો ભાગ-૪
 અનુ છે દ ૩૮:- લોક-ક યાણની વૃિ માટે રા ય યો ય સામિજક યવ થાનું સજન કરશે.
 અનુ છે દ ૩૯(ક):- સમાન યાય અને મફત કાનૂની સહાય
 અનુ છે દ ૪૦:- ામપંચાયતોની રચના
 અનુ છે દ ૪૧:-કામ, િશ ણ અને અમુક સંગે હે ર સહાય મેળવવાનો અિધકાર (કામ મેળવવાના અિધકારનો
સમાવેશ આ અનુ છે દ અંતગત થાય છે .
 અનુ છે દ ૪૪:- નાગ રકો માટે એક સરખો દીવાની કાયદો (કોમન િસિવલ કોડ)
 અનુ છે દ ૪૫:- ૬ વષથી ઓછી વયના બાળકોની સંભાળ અને િશ ણની ગવાઇ
 અનુ છે દ ૪૭:- માદક પીણાં અને હાિનકારક પદાથ પર િતબંધ(દા બંધીની ગવાઇ)
Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6, Gandhinagar
Page No. : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
Head office
6 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979 9979 45(ગ૨) 8000040575(ઘ૬)
ANAMIKA ACADEMY Page No.

બંધારણ 7
Mo. 9979-9979-45

 અનુ છે દ ૪૮:- ખેતી અને પશુપાલનની યવ થા(ગૌ-હ યા પર િતબંધની ગવાઇ)

 અનુ છે દ ૪૮(ક):- પયાવરણ, જગ ં લો, વ ય પશુપ ીઓના ર ણ બાબત
 અનુ છે દ ૪૯:- ઐિતહાિસક તથા રા ીય મહ વના મારકો, થળો અને વ તુઓનું ર ણ.
 અનુ છે દ ૫૧:- આંતરરા ીય શાંિત અને સલામિતની અિભવૃિ
ભાગ ૪ (ક) મૂળભૂત ફર
 અનુ છે દ ૫૧(ક):- મૂળભૂત ફર
ભાગ-૫ સંઘ /કે ની વહીવટી યવ થા
 અનુ છે દ ૫૨:- રા પિત
 અનુ છે દ ૬૧:- રા પિત પરના મહાિભયોગની યા
 અનુ છે દ ૬૩:- ભારતના ઉપરા પિત
 અનુ છે દ ૬૪:- ઉપરા પિત હો ાની એ રા યસભાના સભાપિત
 અનુ છે દ ૭૪:- વડા ધાન અને મં ીમંડળ
 અનુ છે દ ૭૬:- એટન જનરલ
 અનુ છે દ ૭૮:- રા પિતને મા હતી પુરી પાડવાની વડ ધાનની ફર
 અનુ છે દ ૭૯:- સંસદની રચના
 અનુ છે દ ૮૦:- રા યસભાની રચના
 અનુ છે દ ૮૧:- લોકસભા
 અનુ છે દ ૮૭:- રા પિતનું ખાસ સંબોધન
 અનુ છે દ ૯૩:- લોકસભાના અ ય અને ઉપા ય
 અનુ છે દ ૯૮:- સંસદનું સિચવાલય
 અનુ છે દ ૧૦૭:- સામા ય િવધેયક
 અનુ છે દ ૧૧૦:- નાણાં િવધેયક
 અનુ છે દ ૧૧૨:- વાિષક નાણાંકીય પ ક(બજેટ)
 અનુ છે દ ૧૧૪:- િવિનયોગ િવધેયકો
 અનુ છે દ ૧૧૭:- નાણાંકીય િવધેયકોને લગતી ખાસ ગવાઇઓ
 અનુ છે દ ૧૨૨:- સંસદની કાયવાહી અંગે યાયાલયો તપાસ કરી શકશે નહ .
 અનુ છે દ ૧૨૩:- સંસદની બેઠક ચાલુ ન હોય યારે વટહુકમો બહાર પાડવાની રા પિતની સ ા
 અનુ છે દ ૧૨૪:- સવ ચ અદાલત (સુિ મ કોટ)ની થાપના અને રચના
 અનુ છે દ ૧૨૯:- સવ ચ અદાલત નઝીરી અદાલત(કોટ ઓફ રે ક સ) રહે શે.
 અનુ છે દ ૧૪૩:- સવ ચ અદાલત સાથે િવચારિવિનમય કરવાની રા પિતની સ ા
 અનુ છે દ ૧૪૮:- િનયં ક અને મહાલેખા પરી ક(CAG)
 અનુ છે દ ૧૫૧:- રા પિત સમ CAG ારા રજુ થતો ઑ ડટ રપોટ
ભાગ-૬ રા યોની વહીવટી યવ થા
 અનુ છે દ ૧૫૩:- રા યપાલ
 અનુ છે દ ૧૫૫:- રા પિત ારા રા યપાલોની િનમણૂક
 અનુ છે દ ૧૫૭:- રા યપાલની લાયકાતો
 અનુ છે દ ૧૬૩:- રા યના મુ ય મં ી અને મં ીમંડળ
 અનુ છે દ ૧૬૫:- રા યના એડવોકે ટ જનરલ
Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6, Gandhinagar
Page No. : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
Head office
7 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979 9979 45(ગ૨) 8000040575(ઘ૬)
ANAMIKA ACADEMY Page No.

બંધારણ 8
Mo. 9979-9979-45

 અનુ છે દ ૧૭૦:- રા યોની િવધાનસભા

 અનુ છે દ ૧૭૧:- રા યોની િવધાનપ રષદ
 અનુ છે દ ૧૭૬:- રા યપાલનું ખાસ સંબોધન
 અનુ છે દ ૧૭૮:- િવધાનસભાના અ ય અને ઉપા ય
 અનુ છે દ ૧૮૨:- િવધાનપ રષદના સભાપિત અને ઉપસભાપિત
 અનુ છે દ ૧૯૯:- રાજયોની િવધાનસભામાં નાણાં િવધેયક
 અનુ છે દ ૨૦૨:- રાજયોની િવધાનસભામાં વાિષક નાણાંકીય િનવેદન(બજેટ)
 અનુ છે દ ૨૦૪:- રા યોની િવધાંસભામાં િવિનયોગ ખરડો
 અનુ છે દ ૨૧૩:- ગૃહની બેઠક ચાલુ ન હોય યારે વટહુકમ બહાર પાડવાની રા યપાલની સ ા
 અનુ છે દ ૨૧૪:- રા યો માટે વડી અદાલત
 અનુ છે દ ૨૧૫:- વડી અદાલત નઝીરી અદાલત (court of records)
 અનુ છે દ ૨૨૬:- અમુક રીટ બહાર પાડવાની વડી અદાલતની સ ા
 અનુ છે દ ૨૨૮:- સવ ચ અદાલતને અમુક કે સો તબદીલ કરવા બાબત
 અનુ છે દ ૨૩૩:- િજ ા યાયધીશોની િનમણૂક
ભાગ-૮ કે શાિસત દેશોનો વહીવટ
 અનુ છે દ ૨૩૯:- કે શાિસત દેશો માટે વહીવટી યવ થા
 અનુ છે દ ૨૩૯(ક(ક)):- દ હી અંગે ખાસ ગવાઈઓ
 અનુ છે દ ૨૩૯(ખ):- િવધાનમંડળની બેઠકો ચાલુ ન હોય યારે વટહુકમો િસ કરવાની વહીવટકતાની સ ા
 અનુ છે દ ૨૪૧:- કે શાિસત દેશો માટે ની વડી અદાલતો
ભાગ-૯ પંચાયતો
 અનુ છે દ ૨૪૩(A):- ામસભા
 અનુ છે દ ૨૪૩(B):- પંચાયતોનું બંધારણ
 અનુ છે દ ૨૪૩(G):- પંચાયતોની સ ા, અિધકાર અને જવાબદારીઓ
 અનુ છે દ ૨૪૩(I):- પંચાયતો માટે નું નાણાંપંચ
 અનુ છે દ ૨૪૩(J):- પંચાયતોના હસાબોનું ઑ ડટ
 અનુ છે દ ૨૪૩(K):- પંચાયતોની ચૂંટણીઓ
ભાગ-૯(ક) નગરપાિલકાઓ
 અનુ છે દ ૨૪૩(Q):- નગરપાિલકાઓનું બંધારણ
 અનુ છે દ ૨૪૩(W):- નગરપાિલકાઓની સ ા, અિધકાર અને જવાબદારીઓ
 અનુ છે દ ૨૪૩(Y):- નાણાંપંચ
 અનુ છે દ ૨૪૩(Z):- નગરપાિલકાના હસાબોનું ઑ ડટ
 અનુ છે દ ૨૪૩(ZA):- નગરપાિલકાઓની ચૂંટણીઓ
ભાગ-૯(ખ) સહકારી સિમિતઓ
 અનુ છે દ ૨૪૩(ZI):- સહકારી સિમિતઓની થાપના
 અનુ છે દ ૨૪૩(ZK):- સહકારી સિમિતઓના સ યોની ચૂંટણી
 અનુ છે દ ૨૪૩(ZM):-સહકારી સિમિતઓના હસાબોનું ઑ ડટ
Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6, Gandhinagar
Page No. : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
Head office
8 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979 9979 45(ગ૨) 8000040575(ઘ૬)
ANAMIKA ACADEMY Page No.

બંધારણ 9
Mo. 9979-9979-45

અ ય ભાગોમાંથી મહ વની કલમો/અનુ છે દો

 અનુ છે દ ૨૪૪:- અનુસૂિચત િવ તારો અને આ દ િત િવ તારોનો વહીવટ
 અનુ છે દ ૨૬૩:- આંતરરા ય પ રષદ અંગેની ગવાઇઓ
 અનુ છે દ ૨૬૬:- સંિચત િનિધ
 અનુ છે દ ૨૬૭:-આકિ મક િનિધ
 અનુ છે દ ૨૮૦:- નાણાંપંચ
 અનુ છે દ ૩૦૦(A):- કાયદાથી આપેલાં અિધકાર િસવાય યિ તઓની િમલકત ન છીનવી લેવા બાબત
 અનુ છે દ ૩૧૫:-કે અને રા યોના હે ર સેવા આયોગ
 અનુ છે દ ૩૨૩(A):-વહીવટી ટ યુનલો
 અનુ છે દ ૩૨૪:- ચૂંટણીપંચ
 અનુ છે દ ૩૩૦:- લોકસભામાં અનુસૂિચત િતઓ અને આ દ િતઓ માટે બેઠકો અનામત રાખવા બાબત
 અનુ છે દ ૩૩૧:- લોકસભામાં એં લો ઇિ ડયન કોમનું નેતૃ વ
 અનુ છે દ ૩૪૧:- અનુસૂિચત િતઓ
 અનુ છે દ ૩૪૨:-અનુસૂિચત આ દ િતઓ
 અનુ છે દ ૩૪૩:-સંઘની રાજભાષા
 અનુ છે દ ૩૫૨:- રા ીય કટોકટી
 અનુ છે દ ૩૫૬:- બંધારણીય કટોકટી(રા પિત શાસન)
 અનુ છે દ ૩૬૦:-નાણાંકીય કટોકટી
 અનુ છે દ ૩૬૮:-બંધારણ સુધારણા(સંશોધન) યા
 અનુ છે દ ૩૭૦:- જ મુ કા મીરને િવશેષ રા યનો દર ો
 અનુ છે દ ૩૭૧:- ગુજરાત અને મહારા રા ય અંગે ખાસ ગવાઇઓ

Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6, Gandhinagar
Page No. : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
Head office
9 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979 9979 45(ગ૨) 8000040575(ઘ૬)
ANAMIKA ACADEMY Page No.
આપિ યવ થાપન 1
Mo. 8000-0405-75

કુ દરતી આપિ યવ થાપન

 તાવનાઃ
ડીઝા ટર શ દનો અથ આપિ એમ થાય છે , જે કોઇ પણ કારની ાકૃ િતક, માનવસિજત, ય , કે પરો
નુકસાનને દિશત કરે છે . યારે યારે ાકૃ િતક અસંતુલન સ ય છે , યારે યારે કૃ િત તેને સંતુિલત કરવા માટે
પોતાનું વ પ બદલે છે જે માનવ ત તથા બી ાણીઓ માટે અતુ ય ગંભીર નુકસાન છે . પયાવરણનું
નુકસાન, પૂર આવવુ,ં જવાળામુખી, ભુકંપ, ડે મ ફાટવા, વાદળ ફાટવા, રાસાયિણક દુઘટના વગેરે. િ મથ
અનુસાર વાતાવરણ ખુબ જ ખુશિમ જ હોય છે , યારે કૃ િત િમ હોય છે . એ જ કૃ િત યારે ભંયકર વ પ
ધારણ કરે છે યારે તે અિભશાપ બને છે .
 યા યાઃ
ડઝા ટર શ દ ચ ભાષાનો શ દ છે . જૂ ની ઇટાિલયન ભાષા અનુસાર તે disastro શ દ છે . Dis-
bad+asterstar. તેનો અથ થાય છે કે ખરાબ તારાને કારણે થતી દુઘટના.
1) વનનું નુકસાન
2) બહારથી મદદની જ ર િવશાળ પાયે થાય
3) થાિનક મતાનો નાશ થાય
ડઝા ટર એ એક બૃહદ ે છે અને તેના ઘણા કાર છે . તેમનું વગ કરણ તેમના ઉદભવ અને માણ અનુસાર
થાય જે નીચે મુજબ છે .
 Water and Climate (જળ અને આબોહવા)
1) Flood (પૂર)
2) Cyclones (ચ વાત)
3) Tornadoes and hurricanes (ચ વાતનાં કાર)
4) Cloud Burst (વાદળ ફાટવા)
5) Heat wave and Cold wave (ગરમ પવનો અને ઠંડા પવનો)
6) Snow fall (બરફવષા)
7) Droughts (દુ કાળ)
8) Sea erosion (દ રયાઇ ઘસારણ)
9) Thunder Lightening (વીજળી દુઘટના)
 Geological (ભૌગોિલક) :
1) Landslides and mudflows (જમીન ખસવાની ઘટના અને કીચડ વહન)
2) Earthquakes (ભૂકંપ)
3) Large Fires (દાવાનળ)
4) Dam Failure (ડે મ ફાટવાની ઘટના)
5) Mine Fires (ખાણોમાં આગ લાગવાની ઘટના)
 Biological (જૈિવક દુઘટના)
1) Epidemics (રોગચાળો)
2) Pest Attacks (જતં ુ)
3) Cattle Epidemics (પશુઓનો રોગચાળો)
4) Food Poisoning (ખોરાકની ઝેરી અસર)

Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
Page No.
Head Office : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
1
Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945(sec.6) ,8000040575(sec.22)
ANAMIKA ACADEMY Page No.
આપિ યવ થાપન 2
Mo. 8000-0405-75

 Chemical, industrial & Nuclear

1) Chemical pollutant (રાસાયિણક દૂષકો)
2) Nuclear pollutant (પરમાિ વક કચરો)
 Accidental:
1) Forest Fires (જગ ં લમાં આગ લાગવી)
2) Urban Fires (શહે રી આગ)
3) Mine Flooding ( ખાણમાં પૂર આવવુ)
4) Oil spill (તેલ ઢોળાવું)
5) Major building collapse (ઇમારતો પાડવી)
6) Festival Related Disasters (તહે વારોની દુઘટના)
7) Serial bomb blast (બો બ િવ ફોટ)
8) Electrical Disasters & fires (િવધુત દુઘટના અને આગ)
9) Air disasters (હવાઇ દુઘટના)
10) Road disasters (માગ દુઘટના)
11) Rail disasters (રે લ દુઘટના)
12) Boat Capsizing (જહાજ દુઘટના)
13) Village Fire (ગામડાઓની આગ)
 દવસે દવસે માનવ સજ ત દુઘટનામાં વધારો થઇ ર ો છે . પહે લાની ડઝા ટર પોલીસીઓ હાલના વતમાન
પ રપે યમાં લાગુ પાડી શકાય ન હ કારણ કે હાલના વષ માં ઔધોિગક ે ોમાં કાબુ બહાર વધારો થવાથી તથા
વ તી િવ ફોટ જેવી ઘટનાઓ થવાથી આ પ રિ થિત િનમાણ પામી છે . સંતુિલત ેિ ય િવકાસનો લ ય પણ
િવિવધ કારણોથી હાંિસલ કરી શકાતો નથી. કે ટલાક રા યો જેવાં કે િબહાર, ઓડીસા, ઉ ર દેશ, રાજ થાન
વગેરે પછાત છે . તથા ગરીબી ધરાવતા રા યો છે . અહ ના લોકોને પોતાના દૈિનક વન માટે કુ દરતી સંસાધનોનો
આધાર રાખવો પડે છે . માટે કુ દરતી સંસાધનોનુ દોહન થાય છે . ગરીબી પણ ડઝા ટર માટે નું એક કારણ છે કારણ
કે જગં લોનું દોહન થાય છે , જેનાથી દુ કાળનો ખતરો રહે છે . ડયા ડઝા ટર રપોટ – 2005 અનુસાર ભારતની
40% વ તી સંશાધનોના દોહન સાથે સંકળાયેલી છે તથા તે તેના પર આધા રત છે . તે લોકો વન િનવાહ માટે
એક જ યાએથી બી જ યાએ વન ગાળે છે જેના કારણે તેઓ સંસાધનોનો અયો ય િવનાશ સજ છે . દા.ત.
ગારો, ખાંસી અને જતીયાની પહાડીમાં વસતા આ દવાસીઓ “Zoom Agriculture” એટલે કે થાનાંત રત
કૃ િષ કરે છે . જેનાથી પહાડો પરની જમીનોનું ધોવાણ થાય છે . અને જેનાથી LAND SLIDING એટલે કે ભૂ-
ખલન જેવી ઘટનાઓ થાય છે .
DISASTER MANGEMENT નો ઇિતહાસ
કુ દરતી આફતો માનવ ઇિતહાસનું એક અિભ અંગ છે . માનવ સ યતાના ઇિતહાસની તારીખો તપાસીએ તો િસંધુ
સ યતા, બેબીલોનીયન સ યતા વગેરેના ઉદય અને અ ત સાથે કુ દરતી ઘટનાઓ ડાયેલી છે . તાજેતરમાં
વૈિ કીકરણ, ઔધોગીકરણ, શહે રીકરણ તથા માનવ સમુહોનુ મોટા પાયે થળાંતર તથા આબોહવા પ રવતન
વગેરેને કારણે દુઘટનાઓની શિ ત વધી છે અને મેનેજમે ટ મુ કે લ બ યું છે .
• ડઝા ટર મેનેજમે ટના ત વો : Risk Reduction (ખતરામાં ઘટાડો કરવો):- કાયદાિકય અને સં થાિકય
બાબતોને યાનમાં રાખીને ખતરાવાળી બાબતોનો ઘટાડો કરવો. નુકસાન તથા મહ વની નહાની માટે નું
વગ કરણ કરવું. Quick Response ( વ રત યાઘાત):- અ યાધુિનક ટે નોલો વાપરીને વધુમાં વધુ
વનને બચાવવાનો ય ન કરવો. વ રત બચાવ અને રાહતની કામગીરી કરવી.

Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
Page No.
Head Office : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
2
Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945(sec.6) ,8000040575(sec.22)
ANAMIKA ACADEMY Page No.
આપિ યવ થાપન 3
Mo. 8000-0405-75

 Recovery (સુધારો) :- આયોજનબ સુધારો લાવવો જેમ કે ાથિમકતા શું છે ? તેની ણકારી રાખવી.
પુનઃ થાપનામાં તકે દારી રાખવી, વધુને વધુ સા વાતાવરણ અને વતન સાથે પુનઃ થાપના કરવી.
વધુ હાઇજેનીક(જતં ુમુ ત) વન ધોરણ તથા તેમની સામા ક, શા રરીક, આથ ક બાબતોને યાનમાં રાખી
તેમની સ માન, સુર ા સાથે પુનઃ થાપના કરવી.
શા રરીક શોષણ તથા બાળવેપાર ના થાય તેની તકે દારી રાખવી.
 Disaster Response:
- ડઝા ટરને િનયં ણ કરવા તથા તેના પછીના કાય ના સંકલન કરવા માટે દરે ક પાયાની બાબતોની તથા દરે ક
એકમોની ગોઠવણી જ રી છે . જેમ કે સરકાર, નાગરીકો, સમાજ તથા આંતરરા ીય દાતાઓ વગેરે....
કમનસીબે થાનીક સરકાર એ પાયાની જ રીયાતો પહ ચાડવામાં સમયસર પહ ચી વળતી નથી તે િસવાય
ડઝા ટર પછીની બાબતોમાં પણ સંકલન કરવાનો અભાવ છે . કે મ કે ,
(1) વરીત બચાવની કમગીરી
(2) લોકોને ાથિમક વા ય સવલતો
(3) નમાલના નુકસાનનું આંકલન
(4) ખોરાક, આ યની સુિવધાઓ
(5) આિથક અને સામાિજક સુર ા, શોષણથી બચાવ
- નાગરીકોની વાત કરીએ તો ણકારી વગર લોકો કારણ વગરનો ઘસારો કરીને પણ આપિ યવ થાપનની
કામગીરીમાં હાિન પહ ચાડે છે .
- દા.ત. મરાઠાવાડા, ભૂકંપ વખતે િબન સરકારી સંગઠનો કે જે યવિ થત તાલીમ પામેલા ના હતા તેઓ ખોટું
ટોળુ બનાવતા, િબનજ રી બાબતોથી વધારે ીયાને ગુંચવણ ભરી બનાવતા.
- તાકીદે જ ર પડતી સહાયો જેમ કે આ ય, પાણી, ખોરાક, લોકોની સુર ાની કાળ રાખવી ઇએ અને
તબીબી સહાય તથા સહાયતા વખતે સુરિ ત અને અસુરિ ત થળોની ણકારી રાખવી ઇએ.

કે ટલીક ઘટનાઓની ણકારી:

(1) ભૂકંપ :
à પૃ વીના પેટાળમાં થતા ભૂસંચલનને કારણે તથા ઘણીવાર માનવસજ ત ઘટનાઓના અંતગત જે તરંગો
નીકળે છે . તેમાં નીકળતા તરંગો સૌથી િવનાશક હોય છે .
(2) સુનામી :
à ભૂકંપના તરંગો ણ કારનાં હોય છે તેમાં P તરંગો(primary તરંગો), S તરંગો(secondary તરંગો)
અને L તરંગો(Long-term તરંગો) વગેરે જેમાં L તરંગો સૌથી િવનાશક હોય છે . આ તરંગો પાણીમાં વેશતા
સમુ ના મોટા મો ઉ પ કરે છે જેને સુનામી કહે વાય છે .
(3) ચ વાત :
à ચ વાત એટલે ગરમ હવા અને ઠંડી હવા ભેગી થવાથી હળવુ અને ભારે દબાણ સ ય તો ચ વાત અને
કે માં ભારે દબાણ સ ય તો િત વાત સ ય છે .
(4) પૂર :
à અિનયંિ ત વરસાદ તથા ડે મ ફાટવાની ઘટના થવાથી પૂર આવે છે જે ઘણી બધી નહાની સજ છે .
(5) ભેખડો ધસી પડવાની ઘટના :
à પવતીય િવ તારમાં જગ ં લોનુ ધોવાણ થવાથી ભેખડો ધસી પડવાની ઘટના બને છે .
(6) વાદળ ફાટવાઃ
à પવતીય િવ તારમાં વાદળા સંગ ઠત થાય પરંતુ ઉપર ન જઇ શકતા તે અિતશય દબાણ અનુભવી ફાટે છે

Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
Page No.
Head Office : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
3
Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945(sec.6) ,8000040575(sec.22)
ANAMIKA ACADEMY Page No.
આપિ યવ થાપન 4
Mo. 8000-0405-75

જેનાથી ઘણી વખત તારા સ ય છે . દા.ત. કે દારનાથ, ઉતરાખંડ દુઘટના.

(7) બરફ વષા:
à બરફ વષા યારે ભારે વ પ ધારણ કરે યારે તે યાનાં પવતીય િવ તારના લોકો માટે હાિનકારક છે . જે
વા થય તથા પયાવરણની હાિન કરે છે .
સારાંશ:
à ાકૃ િતક આપદાઓનું માણ વધવાનું કારણ એ માનવીય વૃિતઓનુ, ઇ છાઓનું વધવુ હોઇ શકે છે . તેના
કારણે માનવે તથા કૃ િતએ બ એ ે ભોગવવાનું આ યુ છે . આ આપદાઓ જે છે તેનું મુળ કારણ માનવીની
અિનયંિ ત વૃિતઓ હોય તો ાણીઓ અને પ ીઓએ શુ કામ ભોગવવુ પડે ? માટે આપણે પોતાની સાથે
બી ત વોના િવકાસને તથા સંવધનને ળવીને ન હં ચાલીએ તો ઘણી સમ યાઓનો સામનો કરવો પડશે.
કારણ કે કોઇ પણ કારની આપિ નું મેનેજમે ટ કરવા કરતા આપિ ને રોકવુ જ રી છે કારણ કે કોઇ પણ
કારનું મેનેજમે ટ કૃ િતની બહાર થવાનું નથી.
ગુજરાતમાં રા ય ક ાએ આપિ યવ થાપન:
 ગુજરાત સરકાર પાસે ગુજરાત રા ય આપિ યવ થાપન સતામંડળ ારા સંકિલત ઘિન વહીવટી અને
િતકાર પ િતનુ માળખું ઉપલ ધ છે . આપિ ની ઘટના સમયે લોકોનું થળાંતર, બચાવ અને પુનઃ થાપન
માટે ની મૂળભુત પાયાની જવાબદારી રા ય સરકારની છે . અને તે જવાબદારી રા યના રાહત કિમ ર ી તથા
સંબંિધત િજ ાના િજ ા કલે ટરો વહન કરે છે .
 આપિ યવ થાપનમાં સંકલાયેલી જુ દી-જુ દી સં થાઓ:
પોલીસ, પેરાિમિલટરી દળો, નાગ રક સંર ણ, ગૃહર ક, અિ શમન સેવાઓ, મા સૈિનકો, િબનસરકારી
સં થાઓ, જહે ર અને ખાનગી ે ની સં થાઓ વગેરે.
 ગુજરાત સરકારે આપિ યવ થાપન માટે GSDMAની રા યક ાની નોડલ એજ સી તરીકે વષ 2001 થી
થાપના કરી છે . તે આપિ માટે ની ઉપશમન તથા પુનઃ થાપનની કામગીરીનું સંચલન કરે છે .
અ સિચવ અને રાહત કિમશનર(મહે સુલ િવભાગ) તથા રાહત િનયામક ી તથા રા.કિમશનર ીના અ ય પદની
પેટા સિમિત આપિ યવ થાપન વૃતીઓનું સંચાલન કરે છે . િજ ા કલે ટરના નેતૃ વ પદે રાહત કામગીરીનું
સંકલન તથા તાલુકા ક ાએ રાહત સિમિતઓ રચવામાં આવે છે . આ સિમિત દર વષ એિ લ અને સ ટે બરમાં
મળે છે .
 તાલુકા ક ાએ મામલતદાર, સરકારી િવભાગો, વૈિ છક સં થાઓ તથા પંચાયતીરાજ સં થાઓ સાથે સંકલનમાં
રહીને આ કામગીરી હાથ ધરવામાં માટે જવાબદાર છે . રાહત િવતરણમાં થાિનક વરા યની સં થાઓ અને
તેમના અિધકારીઓ અગ યનો ભાગ ભજવે છે .
 મહે સૂલ િવભાગ હે ઠળ કામ કરતું ટે ટ ઇમરજ સી ઓપરે શન સટર લોક નં.2 ના ભ યતળીયે આવેલું છે .
 ગુજરાત આપિ યવ થાપન અિધિનયમ,2002ના કરણ 8 અ વયે રા ય રાહત કિમ ર ીની સ ા અને
કાય :
àકલમ 21(1) અસર ત િવ તારના કલે ટર અને થાિનક સ ામંડળને આદેશો આપી શકે . (2)(અ)
સમુદાયને સહાય કરવાના અને સંર ણ સમુદાયને રાહત પુરી પાડવાના, અ યવ થાને અટકાવવા અથવાં તેને
પહ ચી વળવાના (ઘ) આપિ ની અસરોની તજવીજ
à વાહનો િનયંિ ત/ િતબંિધત કરી શકે .
à કાટમાળ દૂર કરી શકે . શોધખોળ અને બચાવ કામગીરી હાથ ધરી શકે .
à િબનવારસી મૃતદેહોના િનકાલ માટે ગોઠવણ.
à ખોરાક, દવાઓ અને બી વ તુઓ પુરી પાડી શકે .

Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
Page No.
Head Office : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
4
Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945(sec.6) ,8000040575(sec.22)
ANAMIKA ACADEMY Page No.
આપિ યવ થાપન 5
Mo. 8000-0405-75

à આપિ સાથે સંકળાયેલા ે ોના તજ ો અને સલાહકારોને તેમની દોરવણી અને દેખરે ખ હે ઠળ રાહત કાય
કરવા ફરમાવી શકે .
à જ ર પડે તેમ અને યારે સુિવધાઓનો ખાસ અથવા અ તા મ મુજબનો ઉપયોગ કરી શકાશે.
à ઠરાવવામાં આવેલ બોલીઓ અને શરતોએ કોઇ િમલકત, વાહન, સાધનો, મકાનો અને સંદેશા યવહાર ના
સાધનોનો કબ લઇ શકાશે અને તેનો ઉપયોગ કરી શકાશે.
à હે ર જનતાને ખમમાં મુકે તેવા અસલામત માળખાં તોડી પાડી શકાશે.
à િબનસરકારી સંગઠનો તેમની વૃિતઓ વાજબી રીતે ચલાવે તે સુિનિ ત કરી શકાશે.
à કિમશનર, સમા ય રીતે રાહત પૂરી પાડવા માટે અને ખાસ કરીને પેટા કલમ(1) થી (3) હે ઠળ તેના ારા
લેવાયેલ પગલા અંગે સતા મંડળને મા હતગાર કરશે.
કલમ 22(1) કિમશનરે -
à પૂવ ચેતવણી અને તૈયારીની િ થિત જેવા આપિ યવ થાપનનાં જુ દા જુ દા પાસાંને લગતી મા હતી પુરી પાડવી
ઇએ.
à દરે ક િજ ાના આગવા સં ગો અને સં થાકીય મતાની અછત અને રા યનાં સંસાધનને યાનમાં લઇને,
સતામંડળ સાથે િવચાર િવિનમય કરીને યો ય રાહત અમલીકરણ યુહરચના િવકસાવી ઇએ.
à રા ય તરીય સંકટકાલીન યોજનાઓ અને માગદિશકાઓ તૈયાર કરવી ઇશે, તેની સિમ ા કરવી ઇશે અને
તેને અ ાવત કરવી ઇએ.
à આપિ યવ થાપન યોજનાઓને લગતી આકિ મક યોજનાઓનું વખતો વખત ફે ર મુ યાંકન કરવું ઇશે.
à સમયાંતરે આપિ યવ થાપન કવાયતો કરાય છે તે સુિનિ ત કરવું ઇશે.
à સંદેશા યવહાર તં કાયરત છે તે અને આકિ મક યોજનાઓમાં થાિનક એજ સીઓ પૂરતા માણમાં
સંકળાયેલ છે તે સુિનિ ત કરવું ઇશે.
à સતામંડળ સ પે તેવી સતા વાપરવી ઈએ અને તેવા કાય બ વવા ઇશે.
à િવિનયમોથી િન દ કરવામાં આવે તેવી બી સતા વાપરવી ઇશે. અને તેવા કાય બ વવા ઇશે.
ગુજરાત રા ય આપિ યવ થાપન નીિત, 2002
 હે તુ : ગુજરાત રા ય આપિ યવ થાપન નીિતનો મુ ય હે તું ગુજરાત રા યમાં આપિ નાં ખમો ઘટાડવા માટે ની
જ રી પ િતઓ, માળખા, કય મો, ોતો, મતાઓ અને માગદશક િસ ાંતો ઘડવા, નમાલને બચાવવા
આપિ ઓનો ભય તથા તેના સામના માટે તૈયારી કરવી, આિથક ગિતમાં પડતો િવ ેપ દૂર કરવો, પયાવરણને
થતી હાિન િનવારવી તથા અિવરત િવકાસની સાત યતા જળવવી તે છે .
 મુ ય બાબતો :
à ગુજરાત સરકારે આપિ ના બનાવને ન ી કરવાનો અને આપિ માટે નું હે રનામું બહાર પાડીને આપિ ત
થળની હદને ન ી કરવાનો િવશેષાિધકાર રહે શે. આ હે રનામું રા યના રાહત કિમશનર, િજ ા કલે ટરની
ભલામણના આધારે કરી શકાશે.
à ગુજરાત સરાકાર આપિ યવ થાપનને લાંબા ગાળાની યા તરીકે માને છે કે જે રા યમાં આપિ
યવ થાપનની રચના તથા આપિ શમન મતા ઉપરાંત રાહત અને પુનઃ થાપન પૂરા પાડવા માટે તૈયાર કરાયેલી
િકયાઓ તથા પ િતઓ તથા પ િતઓના િવકાસને પણ આવરી લે છે .
à રા યમાં આપિ યવ થાપન માટે ના સવ ાહી માળખામાં નોડે લ એજ સી તરીકે ગુજરાત રા ય આપિ
યવ થાપન સ ામંડળની થાપના એક ખુબ જ અગ યની બાબત છે . ગુજરાત રા ય આપિ યવ થાપન
સ ામંડળ, આપિ શમન અને તૈયારી માટે ની કામગીરીને સરળ બનાવશે. તેનું સંચાલન કરશે અને દેખરે ખ પણ
રાખશે. તે તા કાિલક શિ તનાં પગલાંઓ, રાહત, પુનઃિનમાણ અને પુનઃ થાપનાનું સંકલન અને િનરી ણ પણ
કરશે. સૂિચત ગુજરાત રા ય આપિ યવ થાપન અિધિનયમ, 2002 મુજબ આ સ ામંડળને તેની કામગીરી

Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
Page No.
Head Office : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
5
Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945(sec.6) ,8000040575(sec.22)
ANAMIKA ACADEMY Page No.
આપિ યવ થાપન 6
Mo. 8000-0405-75

માટે ની કાનુની સ ાઓ પણ આપવામા આવશે.

à મહે સુલ િવભાગ, સંબંિધત સરકારી િવભાગો સ હત રા યના રાહત કિમશનર અને િજ ા કલે ટર કચેરીઓ
ારા આપિ પછીના તા કાિલક રાહતના પગલાઓ તથા રાહતના અમલીકરણ માટે જવાબદાર રહે શે. ગુજરાત
રા ય આપિ યવ થાપન સ ામંડળ યાં જ ર જણાય યાં મહે સૂલ િવભાગ અને અ ય સંબંિધત િવભાગો ારા
આપિ યવ થાપન સંબંિધત વૃિતઓનું સંકલન પણ કરશે.
à આપિ ઓના કારણે સ િત કટોકટીની પ રિ થિત માટે કામગીરી કરવા રા યના રાહત કિમશનર અને િજ ા
કલે ટરોને ખાસ સ ાઓ અપાશે. યારે િજ ામાં કે ટલાક નગરો અને શહે રોને આવરી લેતાં િવ તારોમાં આપિ
આવે યારે સરકારી કમચારીઓની સેવાઓ આ કટોકટીના સમયગાળા માટે સંબિં ધત િજ ા કલે ટરો હ તક
મુકવામાં આવશે. આ કટોકટીની પ રિ થિતમાં ોતોને સ ય કરવાની કાયવાહીને સરકારના િવભાગો સરળ
બનાવશે.
à સવ ાહી આયોજન યાના આંત રક ભાગ તરીકે આપિ યવ થાપન િસ ાંતોને િવકાસ આયોજનમાં
સંયોિજત કરાશે.
ડઝા ટર મેનેજમે ટ (આપિ યવ થાપન)ના મુ ય તબ ાઓ
 તેને મુ ય વે ણ તબ ામાં વહચી શકાય:
1) પૂવ તૈયારી અને ખમ યવ થાપન
2) તા કાિલક િત યા
3) પૂનવસન
 આપિ પહે લાની તૈયારી
àઆ એવો સમય છે , યારે સંભિવત કુ દરતી આપિ નાં ખમ અને તેનાં ઘટવાનું અનુમાન લગાવી શકાય છે .
અને અગમચેતીનાં પગલાં ભરી, પૂવતૈયારી કરી લેવામાં આવે છે .
à આપિ ના સમય દરિમયાન તેનો સામનો અ યંત વરીત રીતે કરવો ઇએ. આમ કરીને વધું પડતું નુકસાન
ઘટાડી શકાય છે . ભાિવત લોકો માટે ભોજન, કપડાં, આશરો, દવાઓ તથા અ ય ાથિમક જ રયાતો પુરી
થઇ શકે તેવાં પગલાં એટલે બી તબ ો.
à આપિ બાદનો તબ ો : આ એવો તબ ો છે , યાં આપિ પસાર થઇ ગયા બાદ પુવવત િ થિતમાં
આવવાનાં માટે નાં પગલાં લેવાના હોય છે . સાથે જ ભિવ યનાં ખમ અને સંભિવત નુકસાન થી બચવા માટે
અગમચેતી નુકસાનથી બચવાની સંભાવના કરી લેવાની હોય છે . આ કામ મુ ય વે બે તબ ામાં થતું હોય છે .
1) પુનવસન
2) નવું બાંધકામ
આપિ યવ થાપનમાં પુવ તૈયારીનાં પગલાં :-
1) પરે ખા તૈયાર કરવી.
2) યવ થાપનની નીિત તૈયાર કરવી
3) ખમનો અંદાજ
4) ખમ અંગે ગૃિત અને તેને ઘટાડવા માટે આગોત ં આયોજન
આિથક રીતે આપિ માં મદદ કરતા તં ો:
1) વીમો
2) માઇ ો ડઝા ટર ઇ યોર સ.
3) નાણાિકય યવહા તા તથા રીઇ યોર સ

Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
Page No.
Head Office : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
6
Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945(sec.6) ,8000040575(sec.22)
ANAMIKA ACADEMY Page No.
આપિ યવ થાપન 7
Mo. 8000-0405-75

આપિ માણે આગાહી કરતી નોડે લ એજ સીઓ;

1) ચ વાત : ઇિ ડયન મે ટ રયોલો કલ ડપાટમે ટ.
2) સુનામી : ઇિ ડયન નેશનલ સટર ફોર ઓશનીક ઇ ફરમેશન સવ સીસ
3) પૂર : સટલ વોટર કિમશન
4) ભૂ- લખન : યોલો કલ સવ ઓફ ઇિ ડયા
5) હમ પાત : નો એ ડ એવલા શ ટડી એ ટા લીસમે ટ.
6) હીટ એ ડ કો ડવેવ : ઇિ ડયન મે ટ રયોલો કલ ડપાટમે ટ
 ભારત સરકારનુ ગૃહ મં ાલય કુ દરતી આપિ ઓ જેવી કે ભૂકંપ, પૂર, ચ વાત, સુનામી, ભૂ- લખન વગેરે તથા
માનવસજ ત આપિ ઓ જેવી કે આગ, રસાયિણક, જૈિવક, રે ડીયોલો કલ અક માતો અને આતંકવાદી હુમલા
વગેરેનું યવ થાપન કરતી સં થાઓનું મ યવત મં ાલય છે .

આપિ ઓ િવભાગ
દુ કાળ ખેતીવાડી િવભાગ
િવમાન-અક માત નાગ રક ઉ યન િવભાગ
રે લવે-અક માત રે લિવભાગ
રાસાયિણક દુઘટના પયાવરણ િવભાગ
જિૈ વક દુઘટના વા ય િવભાગ
પરમા ં દુઘટના ઍટિમક એનજ િવભાગ.
આ બધી બાબતોને યાનમાં રાખીને ભારત સરકારે 2005માં ડઝા ટર મેનજ ે મે ટ એ ટની રચના કરી. અને વષ
2009 માં ડઝા ટર મેનેજમે ટ પોિલસી હે ર કરવામાં આવી તે માટે નીચે મુજબની સં થાઓની થાપના કરવામાં
આવી.

1) NDMA : નેશનલ ડઝા ટર મેનેજમે ટ ઓથોરીટી

થાપના : 2005
ચેરમેન : વડા ધાન
2) National Executive committee :- NEC.
ચેરમેન : ગૃહિવભાગનાં સિચવ
3) State Disaster Management Authority : SDMA
રા ય તરે આપિ યવ થાપનને લગતી નીિતઓ અને યોજનાઓ બનાવવાનું મુ ય કામ કરે છે .
4) District Disaster Management Authority : DDMA
NDMA અને SDMA નાં અનુસંધાને િજ ા તરે નીિત લાગું કરવાં.
5) National Institute of Disaster Management
થાપના : 1995
આ સં થાની મુ ય જવાબદારી આપિ યવ થાપનની યોજનાઓ બનાવવી તથા તાલીમ આપવી વગેરે છે . તે
કે , રા ય અને થાિનક તં ોને સાંકળીને કામ લે છે .
રા ય સરકાર ારા પાંચ ાદેિશક ઇમરજ સી રસપો સ સે ટર ચાલુ કરવામાં આ યા છે . જેમાં
રાજકોટ, સુરત, વડોદરા, ગાંધીનગર અને ગાંધીધામનો સમાવેશ થાય છે . આ કે ો થાનીક સં થાઓ, રાહત,

Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
Page No.
Head Office : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
7
Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945(sec.6) ,8000040575(sec.22)
ANAMIKA ACADEMY Page No.
આપિ યવ થાપન 8
Mo. 8000-0405-75

કિમશનર અને GSDMA ના સહયોગથી ચાલે છે . ગુજરાતમાં આપિ યવ થાપન નેશનલ ડઝા ટર મેનેજમે ટ
ઓથોરીટી તથા NDRF(National Disaster Response Force) નાં સહયોગથી ચાલે છે .
 ભારતમાં આવેલા સૌથી મોટા ભૂકંપો :
તારીખ તી તા થળ
1) 26/12/2004 9.1 આંદામાન
2) 15/08/1950 8.6 આસામ
3) 15/01/1934 8.1 નેપાળ-િબહાર બોડર
4) 30/05/1935 7.8 વેટા-બલુિચ તાન
5) 27/11/1945 8 મેકરણ-ક છ-પા.િક.
6) 6) 26/06/1941 7.7 આંદામાન
7) 26/01/2001 7.1 ` ભુજ-ક છ
8) 08/10/2005 7.6 ક મીર
9) 29/01/1944 7.4 માલ દવ
 ભારતમાં આવેલ અ યાર સુધીની સૌથી ખતરનાક આપિ ઓ :
નામ(આપિ ) સાલ િવ તાર
1) ભૂકંપ 1905 કાંગડા, હમાચલ દેશ
2) વાવાઝોડું 1977 આં દેશ
3) ભૂકંપ 1993 લાતૂર, મહારા
4) ચ વાત 1999 ઓ ડસા
5) ભૂકંપ 2001 ભુજ, ગુજરાત
6) સુનામી 2004 દિ ણ ગુજરાત
7) પૂર 2005 મહારા
8) ભૂકંપ 2005 ક મીર
9) કોશીપૂર 2008 િબહાર
10) નીશા વાવાઝોડું 2008 તિમલનાડું
 ભારતમાં એક ગૃત અને બે સુષુ વાળામુખી આવેલા છે . બેરન આઇલે ડ ખાતેનો વાળામુખી છે ે
મે, 2005 માં ફૂ ો હતો. યારે નારક ડમ અને મડવો કે નો છે ે બારાતંગ આંદમાનમાં આવેલા સુષુ
વાળામુખીઓ છે .
 ભારતનો 58.6% િવ તાર ભૂકંપનું સંભિવત ે છે .
 ભારતનો 23% રા યો પૂરના સંભિવત ે છે .
 ભારતનો 68% િવ તાર અછત અને 33% િવ તાર કાયમી અછતથી િપડાય છે .
 ભારતના દ રયાિકનારા િવ ના 10% વાવાઝોડા સહન કરે છે .
 ભારતમાં તાજત
ે રમાં ઘટે લી કે ટલીક કુ દરતી આપિ ઓ :-
à ઉતરાખંડનુ પૂર, 2013
à હંદમહાસાગરની સુનામી – ડસે બર, 2004
à ભોપાલ ગેસ -1984
à ભારત, યાનમાર અને બાં લાદેશ સરહદે ભૂકંપ -૬.૭ ર. કે લ, ૧/૩/૨૦૧૬

Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
Page No.
Head Office : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
8
Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945(sec.6) ,8000040575(sec.22)
ANAMIKA ACADEMY Page No.
આપિ યવ થાપન 9
Mo. 8000-0405-75

 ડઝા ટર મેનજ ે મે ટ એ ટ,2005 અંતગત 2006 માં NDRF(National Disaster Response

Force)ની થાપના થઇ. તેમા CRPF, BSF, CISF અને ITBP માંથી 10 બટાલીયનો આ ફોસમાં કામ કરે
છે .
 હોનારત બચાવની કામગીરીના સાધનો:
(૧) વાહન યવહાર
(૨) સંદેશા યવહાર
(૩) ફાયર ફાઇટર, ફાયર ુફ ગારમે ટ વગેરે
(૪) સે ટી બોટ
(૫) ૈ ન/સીડી
(૬) બુલડોઝર
(૭) દોરડા, ટોચ, ટટ,જનરે ટસ વગેરે
(૮) હે િલકો ટસ, મોબાઇલ હોિ પટલ વાન
કે ટલાક અ ય ત યો:
 ૧૯૭૬માં ઈટાલીમાં જતં ુનાશકના કારખાનામાં ધડાકો થયો હતો. તેને યાનમાં રાખીને આવા બનાવો
અટકાવવા માટે યુરોિપયન માગદિશકા બહાર પાડવામાં આવી.
 રા ય સરકારના નમદા જળસંપિ અને પાણી પુરવઠા િવભાગ ારા િત વષ ‘ લડ મેમોરડમ નામનું
પુ તક કાિશત કરવામાં આવે છે . જેમાં રા યના તમામ બંધો,નદીઓ, જળાશયોની મતા વગેરે મા હતી
કાિશત કરવામાં આવે છે .
 સફે દ િસ લનો અથ ‘ મ યમ ક ાની ચેતવણી એવો થાય’.
 વાદળી િસ લ નો અથ ‘ warning for evacuation’ એટલે કે ખાલી કરવાની ચેતવણી એવો થાય.
 લાલ િસ લનો અથ ‘ warning for immediate evacuation’તા કાિલક થળાંતર એવો થાય.
 અલગ અલગ આપિ વેળાં કોનો સંપક સાધી શકાય?
- ફાયર ઇમરજ સી ફોન સેવા- ૧૦૧
- પોિલસ ઇમરજ સી ફોન સેવા- ૧૦૦
 અલગ અલગ કારના કોપો:
કોપો ઘટના
ભૂ-ભૌિતકીય ભૂકંપ, ભૂ ખલન, વાળામુખી ફોટન
હવામાનલ ી ચ વાત, વંટોળ, આંધી
આબોહવાકીય અિતવૃિ અને અનાવૃિ , ઉ ણ લહે ર, શીત લહે ર, કરાવૃિ , મેઘ- ફોટ
જૈિવક તીડના હુમલા, લેગ, સાસ રોગો, ઇબોલા વગેરે
જલીય પૂર, હમ પાત
માનવસિજત અ દુઘટના, ઔ ોિગક દુઘટના, યુ , અ િવ ફોટો

કે ટલાક વનલાઇનર ો:
1. જળ દૂષણને રોકવા માટે ની ભૌિતક રાસાયિણક પ ધિતઓ કઇ છે ? –
1) આયન િવિનમય 2) ઓઝોની કરણ 3) લોરીનીકરણ

Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
Page No.
Head Office : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
9
Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945(sec.6) ,8000040575(sec.22)
ANAMIKA ACADEMY Page No.
આપિ યવ થાપન 10
Mo. 8000-0405-75

2. ઓઝોન સુર ા દવસ યારે મનાવાય છે ? – 16 સ ટે બર

3. ઓઝોન તર ારા સૂયથી આવતી અ ટાવાયોલેટ િકરણોનો કે ટલો ભાગ અવશોિષત કરવામાં આવે છે ? – 99%
4. CFC ની શોધ યા દેશમાં થઇ? – અમે રકા
5. શેરી રોલે ડ અને મારીયો મોલીના નામના બે યિ તઓએ CFC( લોરો લોરો કાબન) ની શોધ કરી.
6. ઍિસડ વષાનું PH કે ટલું હોય છે ? – 5.6 થી ઓછુ ં
7. જળ દૂષણ િનયં ણ અને િનવારણ અિધિનયમ યારે પસાર કરવામાં આ યો? – 1974
8. ઓઝોન િછ નો પ ો યાં લા યો? – ઍ ટાક ટકા
9. હ રકે ન, ટાઇફુન અને વીલીવીલી શેના કાર છે ? – ઉ ણ ક ટબંધીય ચ વાત
10.NDMP નું full form? –National Disaster Management Plan
11.કૃ ણા-ગોદાવરીના મુખિ કોણાકાર દેશના િવ તારમાં વાવાઝોડું યારે ાટ યુ હતું? – 1976-77
12. યા નાણાપંચમાં National Disaster Reserve fund ની રચના થઇ? – 11મું નાણાપંચ
13. થમ ડઝા ટર મેનેજમે ટ બેઠક યારે ભરાઈ? – 29/11/2006
14.નેશનલ ઇિ ટ ટુ ઓફ ડઝા ટર મેનજ ે મે ટનું મુખપ – Disaster & Development
15.SAARC ડઝા ટર મેનજ ે મે ટ સે ટર યા છે ? – નવી દ હી
16.ભારતમાં પૂરનો સમયગાળો? – જુ ન થી સ ટે બર
Disaster Management ો રી
1. ડઝા ટર મેનજ ે મે ટનો બી અને સૌથી મહ વપૂણ તબ ો યો? –
2. ચ વાત આપિ અંગે આગાહી કઇ નોડલ એજ સી કરે છે ? –
3. Geological Survey of India કઇ આપિ ની આગાહી કરે છે ? –
4. હમ પાત અંગેની આગાહી ભારત સરકારની કઇ સં થા કરે છે ? –
5. ભારત સરકારનું યુ મં ાલય તમામ કુ દરતી અને માનવસજ ત આપિ ઓનું મ યવત મં ાલય છે ? -
6. ‘દુ કાળ’ સરકારના યાં િવભાગ હે ઠળ આવે? –
7. િવમાન અક માત અંગેની જવાબદારી યાં િવભાગને સ પવામાં આવેલી છે ? –
8. જૈિવક દુઘટના બાબતે યો િવભાગ કાળ લે છે ? –
9. ભારત સરકારે આપિ યવ થાપન અંગે કઇ સાલમાં ડઝા ટર મેનજ ે મે ટ એ ટ ઘ ો? -
10.સરકાર ારા કઇ સાલમાં ડઝા ટર મેનજ ે મે ટ પોલીસી હે ર કરવામાં આવી?-
11.2005માં થપાયેલી ડઝા ટર મેનેજમે ટ ઓથો રટીના ચેરમેન કોણ હોય છે ? –
12.આપિ યવ થાપન અંગે NDMA ને મદદ કરવા બાબતે રચાયેલી નેશનલ એિ ઝ યુ ટવ કિમ ટના ચેરમેન
પદે કોણ હોય છે ? –
13.રા ય તરે આપિ યવ થાપનને લગતી નીિતઓ અને યોજનાઓ બનાવવાનું કામ કઇ સં થા કરે છે ? –
14.આપિ યવ થાપન અંગે યોજના બનાવવી અને તાલીમ આપવી વગેરે નેશનલ ઇિ ટ ટુ ઓફ ડઝા ટર
મેનેજમે ટની કામગીરી અંતગત આવે છે . તેની થાપના કઇ સાલમાં થઇ? –
15.ગુજરાત રા યમાં સૌર િવ તાર માટે યું ાદેિશક Emergency Response Center ચાલુ છે ?
16.NDRF નું full form ? –
17.ભારતમાં અ યાર સુધીમાં સૌથી વધુ તી તા વાળો ભૂકંપ Dec 2004 માં અંદામાન-િનકોબાર ખાતે આવેલો.
તેની તી તા જણાવો ? –
18.ભુજમાં 7.7 ની તી તાવાળો ભૂકંપ યારે આવેલો?
19.1993 માં મહારા ના યા િવ તારમાં િવનાશકારી ભૂકંપ આવેલો? –
20.2008માં િનશા વાવાઝોડું યા રા યના દ રયાિકનારે ાટકે લ?ું –

Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
Page No.
Head Office : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
10
Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945(sec.6) ,8000040575(sec.22)
ANAMIKA ACADEMY Page No.
આપિ યવ થાપન 11
Mo. 8000-0405-75

21.ભારતનો એક મા ગૃત વાળામુખી? –

22.ભારતનો કે ટલા ટકા િવ તાર ભૂકંપનું સંભિવત ે છે ? –
23. ડઝા ટર મેનજ ે મે ટ એ ટ, 2005 અંતગત 2006માં યાં અિત મહ વપુણ ટા કફોસની રચના થઇ? –
24.કઇ બે યિ તઓએ CFC વાયુની શોધ કરી? –
25.હ રકે ન, ટાઇફુન, વીલીવીલી કે વા કારના ચ વાત છે ? –
26. યા નાણાપંચ દર યાન National Disaster Reserve Fund ની રચના થઇ? –
27.નેશનલ ઇિ ટ ટુ ઓફ ડઝા ટર મેનજ ે મે ટનું મુખપ :
28.SAARC ડઝા ટર મેનેજમે ટ સે ટર યાં આવેલુ છે ?
29.સૌથી વધુ ટાઇગર રઝવ યાં રા યમાં છે ? –
30.ભારતના યા રા યમાં સુંદરીના સૌથી વધુ વૃ ો છે ? –
31.ઓઝોન િછ નો પતો યાં લા યો? –
32.જળ દુષણને રોકવા માટે ની ભૌિતક રાસાયિણક પ િતઓ કઇ છે ? –
33.ભારતનો કે ટલા ટકા િવ તાર અછત ભાિવત (શકયતા ધરાવતો દેશ) છે ? -
34.ઉતરાખંડમાં મહાિવનાયક પૂર યારે આવેલ?ું –
35.લેહ લ ાખમાં 2012-13 માં કઈ મહાિવનાશકારી આપિ ાટકે લી? –
36. ભારતના ૩૬ રા યો અને કે શાિસત દેશો પૈકી કે ટલાં ે ો આપિ ના ભયા તળે છે ? –
37. ડઝા ટર શ દ કઈ ભાષામાંથી લેવામાં આ યોછે ?-
38. સામા ય રીતે ભૂકંપ અને સુનામી કુ લ ાટકતી આપિ ઓના કે ટલાં હોય છે ?-
39. ભારતની સુનામી વૉિનગ િસ ટમ યારથી કાયરત થઈ? –
40. Asian Disaster Preparedness Centre યાં આવેલું છે ?-
41. National Cadet Corps(NCC)ની થાપના યારે થઈ?-
42. ભારતના દ રયાિકનારાનો કે ટલા િક.મી. િવ તાર આપિ ઓના સંભિવત ે ોમાં છે ?-
43. National Fire Service Collegeની થાપના કયારે થઈ? –
44. ભોપાલ ગેસ દુઘટના યારે ઘટી હતી?-
45. ભૂકંપ બાબતે ભારતને કે ટલા ઝોનમાં િવભાિજત કરે લ છે ?-
46. દુ કાળ દર યાન પયાવરણની ગુણવ ામાં ઘટાડો થાય છે તેને શું કહે છે ? –
47. ક છ િવ તાર કયા િસિ મક ઝોનમાં આવે છે ?-
48. ગુજરાતમાં ખમ ઘટાડવાના કાય મોના સંકલન અને સંચાલન માટે ની જવાબદારી કોની છે ? –
49. આપિ પછીના તબ ામાં કઈ ૩ મુ ય વૃિ ઓ હોય છે ?
50. આપિ સમયે ભાિવત તબ ામાં મુ ય વૃિ ઓ કઈ હોય છે ?
જવાબો:
1. તા કિલક િત યા 9. 2005
2. Indian Meteorological Department 10.2009
3. ભૂ ખલન 11.વડા ધાન
4. નો એ ડ એવલા સ ટડી એ ટા લીશમટ 12.ગૃહિવભાગના સિચવ
5. ગૃહ િવભાગ 13.(G)SDMA
6. ખેતીવાડી િવભાગ 14.1995
7. નાગ રક ઉ યન િવભાગ 15.રાજકોટ
8. વા થ અને પ રવાર ક યાણ 16.National Disaster Response Force

Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
Page No.
Head Office : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
11
Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945(sec.6) ,8000040575(sec.22)
ANAMIKA ACADEMY Page No.
આપિ યવ થાપન 12
Mo. 8000-0405-75

17.9.1 ર ટર કે લ 36. ૨૫
18.26/01/2001 37. ચ
19.લાતૂર 38. ૮%
20.તિમલનાડુ 39. ૨૦૦૭
21.બેરન ટાપુ, આંદમાન 40. બ કોક
22.58.6% 41. ૧૯૪૮
23.NDRF 42. ૫૭૦૦ િક.મી.
24.શેરી રોલડ અને મા રયો મોિલના 43. ૧૯૫૬
25.ઉ ણ ક ટબંધીય 44. ડસે બર, ૧૯૮૪
26.11મું નાણાપંચ 45. ૫
27.Disaster & Development 46. પયાવરણીય અવ મણ
28.નવી દી હી 47. ઝોન પાંચ (૫)
29.મ ય દેશ 48. ગુજરાત રા ય આપિ યવ થાપન મંડળ
30.પ.બંગાળ 49. નુકસાનની આકારણી, પુનઃિનમાણ,
31.એંટાક ટકા રલોકે શન
32.આયન િવિનમય, ઓઝોનીકરણ, 50. શોધ અને બચાવ, આિજિવકા અને
લોરોનીકરણ આશરો,પાયાની, માળખાગત અને આવ યક
33.68%
સેવાઓ
34.2013
35.વાદળ ફાટવાની ઘટના

Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
Page No.
Head Office : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
12
Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945(sec.6) ,8000040575(sec.22)
 ગુજરાતનો ઈિતહાસ
ગુજરાતનો ાચીન ઈિતહાસ
ાગ ઐિતહાિસક કાળ:
સાબરમતી, મહી, ઓરસંગ, નમદા, ભાદર, વાડી, ઠે બી વગેરે નદીઓના િકનારે થી અને
કોતરોમાંથી ાગ-ઐિતહાિસક કાળના અવશેષો મળી આ યા છે . તેમાંથી ાચીન ડે ટે લીમ
દ રયાઈ માછલી, વ , નોિળયો, ગડા, જગ ં લી સૂવર, િચ લ, નીલગાય વગેરેના અવશેષો મ ા
છે , યાં આવેલ અંધા રયો ટ બો અને રાવળીયાનો ટ બો નામના થળેથી ૧૯૪૪થી ૧૯૬૩
દર યાન Environmental Archeology િવભાગ ારા ખોદકામ કરવામાં આ યું હતુ,ં
ભારતમાં મળેલ મનુ યના સૌથી જૂ ના હાડકા અને અવશેષો લાંધણજ ખાતેથી મળી આવે છે ,
૧૯૪૬માં આ ખોદકામ હસુમુખ સાંકિળયાના વડપણ નીચે કરવામાં આ યુ.ં
હડ પા કાલીન ગુજરાત:-
ગુજરાતમાંથી રંગપુર, તા.લીમડી. િજ.સુર નગર ખાતેથી હડ પાકાલીન સં કૃ િતના અવશેષો
સૌ થમ મળી આ યા . યારબાદ ધણાં અ ય થળોએથી પણ હડ પાકાલીન અવશેષો મળી
આ યા છે , તેમાંથી મુ ય થળોની મ હતી નીચે મુજબ છે .

થળ િજ ો/િવ તાર અવશેષો/િવશેષતાઓ

બાબરકોટ સૌરા બાજરી અને ચણા
બેટ ારકા દે ારકા. િસ ા, બરણી, તાંબાનો માછલી
પકડવાનો હાથો
ભગતરાવ ભ ચ -
દેશલપર નખ ાના, ક છ માટલાં અને િસ ા
(જગતપિત ષી)
ધોળાવીરા ક છ બળદગાડાંનુંિચ , જળ યવ થા,
પ થરોનાં મકાન
ગોળધોરો બગસરા, અમરે લી બંગડીઓ, મણકાંઓ
ખીરસર સોરા સોનુ,ં તાંબુ, વજિનયાં
પાદરી અને કે રાલાનો ધોરો સોરા મીઠા ઉ પાદન કે
કું તાસી મોરબી નાનું બંદર
લોટે ર મહે સાણા ાચીન અવશેષો

1
 લોથલ (એસ.આર.રાવ) અમદાવાદ મણકાંની ફે ટરી, ડો યાડ, અિ કું ડો,
1957
િચ દોરે લી બરણી ચોખાની ખેતીના
અવશેષો
માલવણ સુરત હડ પા સં કૃ િતનો દિ ણતમ છે ડો .
(જગતપિત ષી 1967)
પબુમઢ ક છ મોટું િવશાળ મકાન, એકશુંગી ાણી
ની મુ ા, બંગડીઓ, મણકાં, સોય,
લાલ માટલાં
રં ગપુર સુરે નગર દ રયાઈ બંદર
(એસ. આર રાવ 1953)
રોજડી રાજકોટ -
િશકારપુર ક છ ખોરાકીય બાબતોની શોધ
સુરકોટડા ક છ ધોડાના અવશેષો
(જગતપિત ષી 1964) (એકમા થળ)
વેજલકા બોટાદ માટલાં
લાખા બાવળ, આમરા મનગર -
કોટ, પેઢામલી િવ પુર (મહે સાણા) -
* મુ ય પશું :- ખૂંધ વાળો બળદ
* ગુજરાતનું સૌથી ાચીન બંદર :- લોથલ
યાર બાદના સમયગાળાની કોઈ મા હતી ઉપલ ધ નથી, છે ે 1963 થી 1980ના
સમયગાળામાં આિકયોલો લ સવ ઓફ ડયા એ સમુ માં કરલ શોધખોળમાં ાચીન
ારકા નગરીના અવશેષો મળી આ યાં છે જેથી ગુજરાતમાં મહાભારત યુગ સાંકળી શકાય.
પૌરાિણક ઈિતહાસ -:
કંસની હ યાબાદ કૃ ણ, બલરામ યાદવ સેના સાથે ગુજરાતના સૌરા માં આવી ચ ાં, યારે
ગુજરાતમાં સૌરા નો િવ તર આનતના પુ રૈ વતની સ ા તળે હતો. ાચીન આનત એટલે
હાલમાં તળગુજરાતનો ઉ રભાગ. વડનગરનું જૂ નુ નામ :- આનતનગર.
રૈ વત સાથેના યુ અને સંિધ બાદ રૈ વતી અને બલરામના લ થયાં અને ા રકામાં કૃ ણનું
શાસન શ થયુ.ં આ હર અને યાદવો યારબાદ યાં થાયી થયાં યાદવ થળી દર યાન
યાદવોનો વંશ મૃ યુ પા યો, કૃ ણ ના પુ ુમન અને તેનો પુ અિન ધ ( યુ નની
પ ની- કમાવતી) કાળ મે ા રકા સમુ માં ડુ બી ગઈ અને યાદવોનો નાશ થયો.

2
 મૌયકાળ :-
* થાપક :- ચં ગુ મૌય ( રાજધાની: િગ રનગર{હાલ.િગરનાર} )
* ચં ગુ મૌયના સમયથી ગુજરાતનો માિણત ઈિતહાસ શ .
* ચં ગુ મૌયના સુબા પુ યગુ ે જુ નાગઢના િગરનારમાં સુદશન તળાવ બંધા યું. જે
ગુજરાતનું સૌથી ાચીન તળાવ છે .
* તે સમયે બૌ ધ ધમ ચિલત હતો.
* જૂ નાગઢમાં અશોકનો િશલાલેખ આવેલો છે . જે ા ી િલપી ( દેવનાગરી િલપી ) માં
રચાયેલ છે . આ િલપીને ઉકે લનાર જે સ િ સેપ હતો.
* આ િશલાલેખમાં ૧૪ ધમ આ ાઓ હતી. તેમં અશોક રા નો ઉ ેખ “ િ યદશ રા ”
અને “દેવોનાંિ ય” તરીકે કરવામાં આ યો છે .
અનુમૌય કાળ:-
પો (શકો) નું શાસન.
* પિ મ ભારતમાં ૪૦૦ વષ સુધી પોનું શાસન હતુ.ં
* ે પ રા :- દામા (જુ નાગઢ માં તેનો લેખ આવેલો છે .)
* છે ો પ રા :- િસંહ ી
ગુ કાળ :-
થાપક :- ચં ગુ પહે લો. ચિલત ધમ :- વૈ ણવ ધમ.
* ચં ગુ બી એ િસંહને હરાવીને ગુજરાતમાંથી પ સ ાનો અંત કય .
* ચ ગુ બી ના સમયમાં આરબ મુસાફર ફાહયાને ગુજરાતની મુલાકાત લીધી.
* કંદગુ ના સુબા પણદ ે સુદશન તળાવનો ણ ધાર કરા યો અને તેના િકનારે િવ
મં દર બંધા યું.
* કંદગુ ના નામના સોનાના િસ ા બહાર પાડવામાં આ યા.
મૈ કવંશ :-
થાપક :- સેનાપિત ભટાક
* રાજધાની :- વલભીપુર (ભાવનગર)
* ચિલત ધમ :- િશવ ધમ
* િવ િવ યાત િવ ાપીઠ :- વલભીપુર
* આ યુગમાં ભ ાક પછી પછી ધરસેન-૧, ોણિસંહ, ગુહસેન, ધરસેન-૨૨નું શાસન થયું.
* યાર બાદ િશલા દ ય-૧ નામના રા એ ધમા દ ય નું િબ દ ધારણ કયુ.
* ુવસેન બી ના સમયમાં ચીની મુસાફર હુયુ-એન- સંગ ગુજરાતની મુલાકાતે આ યો
હતો. ુવસેન બી એ સ ાટ હષવધનની પુ ી સાથે લ કયા.
* તેના પુ ધરસેન ચોથાએ મહારા િધરાજ,પરમે ર, અને ચ વત જેવાં િબ દ ધારણ કયા.
કિવ ભ ી (કૃ િત: રાવણવધ) તેના દરબારી કિવ હતાં.

3
* યાર બાદ િશલા દ ય ૩,૪ અને ૫ આ યાં. િશલા દ ય – 5 ના સમયમાં આરબોએ
વ ભીનો નાશ કય .
*આ વંશનો છે ો રા : િશલા દ ય 7 મો.
*વ ભી માં ગુણમિત અને િ થરમતી બૌ ધમની યાત પં ડતાઓ હતી.
મૈ કોના સમકાલીન રા યો
 ગા લક વંશ (ઢાંક)
 સૈ ધવ વંશ (ધુમલી)
 દિ ણ ગુજરાત (અપરાંત દેશ) માં ૈકુટકો, કટચૂ રઓ (ભૃગૃક છ), ગુજર
નૃપિતઓ (નાંદીપુર), ચાહમાનો(અંકલે ર), સ કો(તાપી તટ),
ચાલુ યો(નવસારી) નું શાસન હતું. ANAMIKA ACADEMY
અનુમૈ ક કાળ :-
રા કુ ટો :- દિ ણ ગુજરાતમાં ( નવસારીથી વડોદરા )
રાજધાની :- મા યખેટ (હાલ – નાિસક)
 ગુજરાતના થમ વતં રા કૂ ટ સ ાનો થાપક ‘દ તીદુગ’ હતો.
 દ તીદૂગના મૃ યુ બાદ કૃ ણરાય પહે લો, યારબાદ ગોિવંદ બી , યારબાદ
ુવ પહે લો અને ગોિવંદ ી રા ઓ થઈ ગયા.
 ગુજરાતની રા કૂ ટ શાખાનો છે ો રા : અકાલવષ કૃ ણ
 ઈ 972 .સ.માં િ મી શાખાનાં ચાલુ ય રા તૈલપને હ તે મા યખેટ નાં
રા કૂ ટોનું ઉ છે દન થયું યારે ગુજરાતમાંથી રા કૂ ટ વંશનો અ ત થયો.
ગુજર િતહાર શાસન (ઈ.સ.750 થી 950) :-
 રાજધાની – િભ નમાલ. ઈ.સ 628 માં િભ નમાલમાં આચાય બ ગુ ે
પૂટ િસ ધાંત નામનો ખગોળશા નો િસ ંથ ર યો.
 િશશુપાલ વધના સજક મહાકિવ માઘ પણ િભ માલના વતની હતા.
 આ વંશનો થાપક નાગભ પહે લો હતો. તેના પછી વ સરાજ અને નાગભ
બી શાસન પર આ યા, તેમના કારણે જ આપણા િવ તારને ‘ગુજરાત’ એવું નામ
મ ું,
 િમ હર ભોજ આ વંશનો સૌથી િતભાશાળી રાજવી હતો. યારબાદ તેનો પુ
મહે પાલ અને તેનો પુ મ હપાલ ગાદી પર આ યા, મ હપાલના અવસાન બાદ આ સ ા
નબળી પડી. અને તેમનું સામા ય અ ત પા યુ .
ચાવડાવંશ (ઈ.સ. 746-942):- થાપક : વનરાજ ચાવડા
રાજધાની :- પંચાસર ( હાલ – રાધનપુર ન કનો દેશ)

4
 ગુજરાતની ચાલુ ય શાખાનાં રા ‘અવનીજના ય’નાં નવસારીનાં ઈ.સ. 738 ના
તા પ માં ‘ચાપોટક’ એટલે કે ‘ચાવડા વંશ’ નો િનદશ મળે છે . તેમની ારંિભક
રાજધાની ‘પંચાસર’ હતી. પંચાસરમાં જયિશખરી ચાવડાનુ રા ય હતું. તેની પર ભુવડે
આ મણ કયુ.(કા યકુ જ દેશનાં ક યાણ કટકનાં ચાલુ ય રા .) જયિશખરીએ
પોતાની સગભા રાણી પસુદં ર ને ભાઈ સુરપાળ ડે સુરિ ત થળે મોકલી આપી.
ં લમાં જ ‘વનરાજ’ નો જ મ થયો. તેણે ભીલોની સેના ભેગી કરી અને ‘ચાંપો
જગ
બાણાવળી’ અને ‘અણહીલ ભરવાડ’ ની મદદ લઈ પોતાનું રા ય પાછું મેળ યું.
 યારબાદ બે િમ ો ચાંપા બાણાવળી ની યાદ માં ‘ચાંપાનેર’ અને અણહીલ
ભરવાડની યાદ માં ‘અણહીલપુર પાટણ’ ની થાપની કરી. યારબાદ વનરાજ ચાવડાનો
ઈ.સ.746 માં રા યાિભષેક થયો. વનરાજે પાટણમાં પંચાસરા પા નાથ નું મં દર તથા
પાટણમાં કંથે રી માતાનું મં દર બંધા યું હતું. ANAMIKA ACADEMY
 યારબાદના શાસકોમાં યોગરાજ ચાવડા, ેમરાજ, વૈરિસંહ વગેરેનો સમાવેશ થાય છે .
 ચાવડાવંશનો અંિતમ રા : સામંતિસંહ ચાવડા
 સામંતિસંહ ચાવડાનાં ભાિણયાં મૂળરા તેની હ યા કરી ગુજરાતમાં સોલંકી વંશની
સ ા થાપી.
સોલંકી વંશ :- ગુજરાતનો સુવણ યુગ.
 થાપક :- મુળરાજ સોલંકી, રાજધાની :- અણ હલપુર પાટણ
 મુળરાજ સોલંકી: યાશય અનુસાર મૂળરાજે લગભગ ૫૫ વષ શાસન કયુ.
અને સૌરા નાં રા ગૃહ રપુ અને ક છનાં રા લાખા ફૂલાણીને યુ ધમાં હરા યા.
તેણે લાટ દેશના બાર પને હરા યો તથા શાકંભરી ચૌહાણ રા િવ હરા તથા
આબુનાં પરમાર રા ધરણીવરાહ ને પરા ય આપેલા છે . તેણે પાટણમાં અનેક મંદીરો
અને િસ ધપુરમાં મહાલય નુ િનમાણ કરા યુ હતું.
 મૂળરાજ ના અવસાન બાદ તેનો પુ ચામુંડરાજ ગાદી પર આ યો. તે સમય
દર યાન વ ભરાજ િશતળાની િબમારીથી મૃ યુ પામતાં ચામુડરાજે તેના પુ
દુલભરાજને ગાદી સ પી.
 દુલભરાજ ૧૨ વષનાં શાસનમાં લાટનાં સામંત કીિતરાજને પરાજય આ યો.
દુલભરાજ અપુ હોવાથી તેના અવસાન બાદ તેના ભાઇ નાગરાજનો પુ ભીમદેવ
પહે લો ગાદી પર આ યો.

5
 ભીમદેવ સોલંકી થમ ( ઇ.સ. ૧૦૨૨ થી ઇ.સ.૧૦૬૪):
ભીમદેવનાં ગાદી પર બેઠાનાં ૨ વષમાં જ ૧૦૨૬માં મહે મુદ ગઝનવી એ સોમનાથ પર
ચડાઇ કરી. એક િવવરણ મુજબ અણ હલવાડનો રા ભીમદેવ પાટણથી નાસી જઇને
કં થકોટમાં ભરાઇ ગયો. મહમુદ ગઝનવીએ મં દર લૂંટીને પુ કળ દોલત મેળવી. િસંધનાં
ર તે ગઝની પાછો વ ો. યારબાદ ભીમદેવે સૌ થમ સોમનાથનું પ થરનું નવુ
િવશાળ મં દર બંધા યું. તેણે મોઢે રામાં પુ પાવતી ન દના િકનારે સૂયમં દર બંધા યું.
ભીમદેવની રાણી ઉદયમતીએ પાટણમાં સુંદર કોતરણીવાળી ‘રાણકીવાવ” બંધાવી.
ભીમદેવ બાદ રાણી ઉદયમતી નો પુ કણદેવ સોલંકી ગાદી પર આ યો.
 કણદેવ સોલંકી થમ : (ઇ.સ.૧૦૬૪ થી ઇ.સ.૧૦૯૪)
તેણે માળવાના રા જયિસંહને હરા યો હતો. તેણે ક ચૂરી રા યશકણને પરા ય
આપી લાટ તી લીધુ હતું. આશાપ ીના આશભીલને હરાવી કણાવતીનગર વસા યુ.
કણરાજ સાગર નામનું સરોવર બંધા યું અને તેના કનારે કણ ર મં દર બંધા યું.
 તેણે કણાટકના રા જયકે શી કદંબની પુ ી મયણ ાદેવી (મીનળદેવી) સાથે
િવવાહ કયા હતા. આ ઉપરાંત કણદેવે પાટણમાં કણમે ાસાદ બંધા યો હતો.
કણદેવનું અવસાન થતાં શાસન મીનળદેવીના હ તક આ યું.
 મીનળદેવી : ANAMIKA ACADEMY
- ગુજરાતની થમ મ હલા શાિસકા,
- તેમણે સોમનાથના બાહુલોદ થળે લેવાતો યા ાવેરો માફ કરા યો.
- તેમણે ધોળકામાં યાયના િતક સમું મલાવ તળાવ અને િવરમગામમાં મુનસર
(અધસહ િલંગ તળાવ) અને ગંગાસર તળાવ બંધા યાં.
 િસ રાજ જયિસંહ : જ મ થળ : હલાદનપુર (પાલનપુર)
- તેના પાંચ નામ :- િસ , ચંડ, અવંિતનાથ, ચ વત , બાબ રક િજ ં
- સોલંકી વંશનો સૌથી પરા મી અને મુ ી રાજવી.
- તેણે બાબ રયાભૂતને હરાવી બબ રક િજ નુ િબ દ મેળ યુ.
- તેણે જૂ નાગઢના રા રા’ નવગણ અને તેના પુ રા’ ખગારને હરા યા.
પોતાની વાગદ ા રાણક દેવી ને રા’ખગાર પાસેથી છોડાવી પરંતુ તે વઢવાણ
પાસે સતી થઇ. સોરઠના િવજય બાદ પોતાના રા યમાં ભેળવી દઇ િસ ધરાજે યાં
સૂબા તરીકે સજજન મં ીની િનમણૂક કરી.
- તેણે ૧૧૩૬ માં માળવાના રા યશોવમાને હરાવી ‘અવંિતનાથ’ નુ િબ દ
ધારણ કયુ. િસંધ સરહદ ના િસંધુરાજ વગેરે રા ઓને પણ હરા યાં.

6
 - સાંભરનો રા અણ રાજ િસ ધરાજને નમી ગયો, તેથી િસ રાજે પોતાની પુ ી
કાંચનદેવીને તેની સાથે પરણાવી.
- તેણે દિ ણના ચૌલુ ય રા િવ મા દ ય છ ા (પરમદ ક યાણ)ને હરા યો.
- તેણે બુંદેલખંડના ચંદેલ રા મદનવમા સાથે યુ -સંિધ કરી. આમ
િસ ધરાજના પરા મોએ અણ હલવાડના નાનકડા રા યને એક િવશાળ
સા ા યમાં પલટી નાં યુ.ં
- િસ રાજે પાટણમાં સહ િલંગ તળાવ બંધા યું તેના કાંઠે ૧૦૦૮ િશવિલંગ
બંધા યા, ૧૦૮ દેવી મં દર કરા યાં અને િવ નું દશાવતાર મંદીર કરા યું.
- તેણે િસ ધપુરમાં મૂળરાજ સોલંકીએ બંધાવેલ મહાલયનો િજણ ાર
કરા યો.
- જસમા ઓડણની દંતકથા સહ િલંગ તળાવ સાથે સંકાળયેલી છે .
- તેણે િસંહપુર (હાલનુ િસહોર) વસા યું.
- િસ રાજે ડભોઇ, વઢવાણ, િઝંઝુવાડા,વીરપુર વગેરે અનેક થાનોએ ક ાઓ
અને કપડવંજ, િશહોર, વીરમગામ વગેરે થળોએ વાવ-તળાવ બંધા યાં હતાં.
- ીપાલ એ િસ રાજના દરબારનો િસ કિવ હતો. તેણે વૈરોચના પરા ય
નામનો ંથ તથા ‘સહ િલંગ સરોવર’ વગેરે શિ તઓ રચી છે .
- કિવ વા ભ ે વા ભ ાલંકાર, જયમંગલાચાય, કિવિશ ા વગેરે ંથો
િસ રાજના રા યકાળ દરિમયાન ર યાં હતાં.
- હે મચં ાચાય તેના સમયમાં ‘િસ હે મશ દાનુશાસન’ની રચના કરી અને
હાથીની અંબાડી પર પાટણમાં તેની શોભાયા ા નીકળી.
 કુ માળપાળ: (ઇ.સ.૧૧૪૩ થી ૧૧૭૨) (ગુજરાતનો અશોક)
- તેણે અજમેરના રા અણ રાજ અને ક કણના રા મિ કાજુ નને હરા યાં.
- ભાઇ કીિતપાલ અને ઉદયનનો સાથ લઇ સોરઠમાં બહારવટીયાઓને હરા યાં.
- તેણે જૈનધમને રા યા ય આ યો –દા ,જુ ગાર, હંસા પર િતબંધ મુ યો.
- હે મચં ાચાયના ઉપદેશથી તેણે ૧૧૬૦ માં જન
ૈ ધમ અંિગકાર કય અને
પરમાહત નુ િબ દ ધારણ કયુ.
- પાટણમાં કુ માળપાળિવહાર , િ ભુવન િવહાર િવગેરે જૈન મં દરો બંધા યાં.

7
 - ભાસ પાટણ માં તેણે પા નાથ નુ જૈન દેરાસર બંધા યું.
- લોરના કાંચનિગ ર ગઢ પર કુ મારિવહાર નામે જૈનચૈ ય બંધા યું.
 અજયપાળ (ઇ.સ.૧૧૭૩ થી ૧૧૭૬)
- કુ મારપાળનુ મૃ યુ થતાં તેના નાનાભાઇ મ હપાળનો પુ અજયપાળ આ યો.
- તેણે જન
ૈ ધમ તરફનુ પ પાતી વલાણ દૂર કયુ.
- મૂળરાજ બી ( બાળ મૂળરાજ ) (ઇ.સ. ૧૧૭૬થી ૧૧૭૮)
- અજયપાળના અવસાન પછી મૂળરાજની માતા નાિયકાદેવીએ પુ ને સાથે
રાખી શાહબુ ીન ઘોરીને યુ માં હરા યો.
- તેનુ અચાનક અવસાન થતા નાનોભાઇ ભીમદેવ બી શાસાન પર આ યો.
 ભીમદેવ બી (ઇ.સ.૧૧૭૮ થી ૧૨૪૨)
- તેણે ૬૩ વષ શાસન કયુ. તેના સમયમાં માળવામાં પરમાર વંશના રા
િવં યવમાએ ધારાનગરીને સોલંકી શાસન થી મુ ત કરી.
- મહમંદ ઘોરીના સૂબા કુ તુબુ ીન ઐબકે ગુજરાત પર ચડાઇ કરી ભીમદેવને
પાટણ પાસે હરા યો હતો. યારબાદ તેણે પાટણ શહે ર ને લૂં ,ુ બા ુ અને પાછો
ચા યો ગયો. રા ભીમદેવ આ સમય દર યાન કોઇ દૂગમાં ભરાઇ ર ો હતો.
 સોલંકી વંશનો છે ો રા િ ભુવનપાળ -:
- કમનસીબ ભીમદેવ પછી ઇ.સ. ૧૨૪૨ માં તેનો પુ િ ભુવનપાળ ગાદી પર
આ યો. તેણે મેવાડના રા જૈતિસંહ સાથે યુ કયુ.
- ગુજરાતના સોલકી વંશની સતા અને િત ાનો અંત આવી ચૂકેલો હતો. યાર
પછી યા પ ીના વાઘેલા વંશનો શાસનકાળ શ થયો.

વાઘેલા વંશ (ઇ.સ.૧૨૨૬ થી ૧૨૯૯)-:

થાપક :- િવસળદેવ વાધેલા. તેણે િવસનગર શહે ર વસા યું .
- અણ રાજ કુ માળપાળનો સગો માિસયાઇ ભાઇ થતો હતો. કુ માળપાળે તેને
સામંત બના યો હતો અને યા પ ી નામનુ ગામ ભેટ આ યુ.ં
- અણ રાજ (આનાડ ઼) નો પુ લવણ સાદ ખૂબ તાપી હતો. પોતાના
પરા મથી તેણે પોતાના મંડળનો િવ તાર વધાય અને ધોળકા ગામ વસાવી યાં
પોતાની રાજધાની થાપી. લવણ સાદનો પુ વીરધવલ પણ બુિ શાળી અને
પરા મી હતો.

8
 - લવણ સાદે વ તુપાલને મં ી તરીકે િન યો હતો. ૧૨૫૨માં વ તુપાલને સૂબા
તરીકે ખંભાત મોક યો. વ તુપાલે લાટના રા ના શંખને હરા યો અને સમ લાટ
િવ તાર પર વાઘેલાઓની સતા થાપી.
- અ ય સેનાપિત તેજપાલે ગોધરાના રા ધૂંધલ હરા યો.
 વ તુપાલ તેજપાલે ઘણાં મં દરોનુ િનમાણ કરા યું. વ તુપાલે આબુ પર
‘લૂણગવસ હ’ 1230 માં બંધા યું. આ ઉપરાંત તેણે ‘સુરથો સવ’ અને ‘કીિતકૌમુદી’
નામના બે મહાકા યો રચેલાં છે .
 િવસલદેવ વાઘેલા (62-1244) :
- િ ભુવન પાળનું અવસાન થતાં િવસલદેવે 1244 માં પાટણની ગાદી મેળવી.
1247 સુધી તેજપાલ તેનો મહામા ય હતો. તેના અવસાન બાદ નાગડને મહામા ય
બના યો.
- તેણે માળવાના રા ને હરા યો હતો. તેણે દિ ણમાં િસંઘણના સૈ ય પર િવજય
મેળ યો. આ ઉપરાંત તેણે મેવાડના તેજિસંહને હરા યો.
- તેણે ઉ ર ક કણના રા િશલાહાર અને હોયસાળ રા ઓને હરા યાં.
- તેણે ડભોઈના વૈ નાથ મં દરનો િજણ ાર કરા યો હતો.
- િવસલદેવના જ સમયમાં 1312 થી 1315 સુધી ભીષણ દુ કાળ પ ો. હતો યારે
ક છના વિણક જગડુ શાએ પુ કળ મદદ કરી હતી.
- િવસલ દેવે િવસનગર શહે ર વસા યું અને ‘અપરાજૂ ન’ અને ‘અિભનવિસ રાજ’
એવાં િબ દો ધારણ કયા હતાં.
- િવસલ દેવ ની રાણીનું નામ નાગ દેવી હતું. પુ ન હોવાથી તેણે પોતાના
મોટાભાઇ તાપમ ના પુ અજુ નદેવને ગાદી સ પી.
- અજુ દેવ વાઘેલા (1262 થી 1275)
- અજુ નદેવને રાજવી તરીકે નો ઉ ેખ કરતો એક િશલાલેખ ક છમાંથી મ ો છે .
તે પરથી જણાય કે તેની સ ા ક છ-સૌરા સુધી હતી.
- સારં ગદેવ વાઘેલા (1275 થી 1296)
- તેણે માળવાના રા ઓને હરા યા હતાં.
- તેણે યાદવ રા રામચં (દેવિગ ર) ને હરા યો હતો.
- તેના સમયમાં સોમનાથનો િવશાળ પાયા પર ણ ાર થયો.
- સારંગદેવના અવસાન બાદ તેના મોટાભાઈ રામદેવનો પુ કણદેવ ગાદી પર
બેઠો.

 કણદેવ વાઘેલા (રાયકરણ / કરણ ઘેલો) : (1296 થી 1299)

9
 તે ગુજરાતનો છે ો રજપૂત રા હતો. તેના સેનાપિત માધવે અ ાઉદીન
િખલ ને ગુજરાત પર આ મણ કરવાનું આમં ણ આ યું. નંદશંકર તુળ શંકર
મહે તાએ તેના વન પરથી “ કરણઘેલો “ નામની નવલકથા લખી હતી. જે
ગુજરાતી ભાષાની થમ નવલકથા છે .
 ગુજરાતનો મ યકાલીન ઈિતહાસ
ગુજરાતમાં મુિ લમ સ ાના શાસનના ણ િવભાગ પાડી શકાય.
૧) દ હી સ તનતની સ ા. (1299 થી 1405)
૨) વતં સુલતાનોની સ ા. (1405 થી 1572)
૩) મુઘલ સ ાનો યુગ (1572 થી 1760)
આ માણે લગભગ 5 સદીઓ સુધી ગુજરાતમાં મુિ લમ સ ા થપાયેલી રહી.
ગુજરાતમાં દ હી સ તનત.
ખલ વંશ
૧) અલાઉ ીન ખલ :- અલાઉદીન ખલ સા ા યવાદી હતો. ગુજરાતની નબળી
રાજકીય િ થિત પારખીને 23 ફે ુઆરી 1299 ના રોજ ઉલુઘખાન અને નુસરત ખાનને
ગુજરાત પર આ મણ કરવા માટે મોક યા. મેવાડના ડું ગરાળ માગ કૂ ચ કરીને ખલ નુ
લ કર મોડાસા પહ યું.
- યાંથી લ કર આશાવલમાં પહ યું. િવજેતા સૈ યએ હવે ગુજરાતના પાટનગર
અણહીલવાડ પાટણ તરફ કુ ચ કરી. િવના મુ કે લીએ ખલ લ કરે પાટણ ક જે કયુ.
- ઈ લામના લ કરને રા કણદેવનો પુ કળ ખ નો, હાથીઓ અને ીઓ હાથે લાગી.
અને તેમાં કણદેવની પ ની કમલાદેવી પણ હતી. પાટણને લૂં ા પછી ખલ લ કરે
સોમનાથ મં દર લૂં ુ. અને િશવલ ગના કટકા કરી દ હી લઈ જવામાં આ યું. યારબાદ
સોમનાથથી નુસરતખાન ખંભાત તરફ ગયો.અને તેને કબજે કયુ.
- નુસરતખાનને યાં મલેક કાફુર મ ો. ઉલુઘખાન સૌરા માં જ ર ો હતો. તેણે
સૌરા ના ઘણા નગરો પર કબ મેળવીને લુ ાં હતાં. યાર પછી બ ે સેનાપિતઓ
આશાવલમાં ભેગા મ ા. ર તામાં આબુ માગ જતાં કા હડદેના ઝાલોર પર આ મણ કયુ.
લ કર પાછુ જતાં કણદેવ પુનઃશાસન પર આ યો.
- કણદેવની પ ની કમલાદેવી જે અલાઉદીનના જનાનખાનામાં હતી. તેણે પોતાની પુ ી
દેવળદેવીને ગુજરાત માંથી દ ી લાવીને પાટવીકું વર િખજરખાન સાથે પરણાવવાની
ઈ છા દશાવી.
- ઈ.સ. 1204 – 05 માં અલાઉદીને મલીક અહમદ ઝંપનને પાટણ પર આ મણ
કરવાનો હુ કમ કય . રાતોરાત કૂ ચ કરીને લ કર પાટણ આવી પહ યું. કણદેવ ફરી નાસી
ગયો. તે દેવિગ રના રા ને શરણે ગયો. પરંતુ અલાઉદીનખાનના ભાઈના કારણે યાં
10
આશરો મ ો નહી. પાટણથી દેવિગ ર તરફ જતાં દેવળદેવી અને તેનો રસાલો
અ ાઉદીનની લ કરની ટુ કડીના હાથે પકડાઈ ગયા. તેને દ હી મોકલવામાં આ યાં.
યારબાદ અ ાઉદીને પોતાના બનેવી અલપખાનને ગુજરાતના સુબા તરીકે ની યો.
- મલેકકાફુરે અ ાઉદીનના કાન અલપખાન સામે ભંભેયા. અને નવે બર 1315 માં
અલપખાનને પાછો બોલાવવામાં આ યો. બાદમાં મલેક કાફુરે તેને મરાવી ના યો.
- 1316 માં અલાઉદીનનું અવસાન થતાં ગુજરાતમાં બળવાખોરોની સ ા મી.
યારબાદ 1320 માં ગાઝી મિલકે તુઘલખ વંશની થાપના કરી.
૨) તુઘલખ વંશ :- થાપક:- યાસુદીન તુઘલખશાહ (ગાઝી મિલક)
- તેણે મલેક તાજુ ીનને ઝફરખાનનો િખતાબ આપીને ગુજરાતના સુબા તરીકે િનમણૂક
કરી.
- યારબાદ મહંમદ તુઘલખે ગુજરાતમાં સેનાપિત તરીકે મિલક અહે મદ િબન અયાઝની
િનમ ંક કરી. યારબાદ મિલક મુકાબીલને સુબો બનાવવામાં આ યો.
- યારબાદ આવેલાં ફરોઝશાહ તુઘલકે મલેક સુલતાનીને ગુજરાતનો સુબો
બના યો. આ મલેક સુલતાનીને ઝફરખાને 1407 માં મારીને ગુજરાતમાં વતં
મુિ લમ સ તનતની થાપના કરી.
ગુજરાતમાં વતં મુિ લમ સ તનત -:
- તાતારખાન (મહંમદશાહ પહે લો) :- તે મુઝ ફરશાહ પહે લાનો પુ હતો. તે
સુલતાન મહંમદ તુઘલક બી નો એક અગ યનો ઉમરાવ હતો. આ દર યાન
તાતારખાન નું અવસાન થયું. અને ઝફરખાન મુઝ ફરશાહ પહે લાનો િખતાબ ધારણ
કરી ગાદી પર આ યો.
- મુઝ ફર શાહ પહે લો :- ગુજરાતમાં સૌ થમ વતં મુિ લમ રા યની
થાપના કરી .
- અહે મદશાહ પહે લો :- વતં મુિ લમ સ તનતનો ખરો/વા તિવક થાપક.
- મૂળનામ -:અહે મદખાન
- િપતા તાતારખાનનું અવસાન થયું યારે તે મા 13 વષનો હતો.
- તે 10 યુઆરી 1411માં નિસ ીન અહે મદશાહ નો િખતાબ ધારણ કરી 19
વષ ની વયે ગાદી પર આ યો.
- તેણે જૂ નાગઢનાં રા રા’માંડિલક ને હરા યો.
- તેણે માળવા, ચાંપાનેર, ઇડર વગેરેનાં રા ઓને હરા યા .
- તેણે 26 ફે ુઆરી 1411 નાં રોજ અમદાવાદની થાપના કરી. આ ઉપરાંત
તેણે 1427 માં હાથમતી નદીના કનારે અહમદનગર (હાલનું હંમતનગર) ની

11
 થાપના કરી. આ નગરની ઈમારત ભ નો િક ો મા મિ જદ અને ણ દરવા
હતા.
- અમદાવાદ ટં કશાળમાં ધાતુના િસ ા પડાવનાર થમ શાસક હતો.
 યાસુ ીન મહંમદ શાહ :- તેણે ઇડર અને વાગડનાં દેશો પર આ મણ કયુ.
 સુલતાન કુ તુબુદીન અહે મદ શાહ (અહે મદ શાહ બી ):-
- તેણે અમદાવાદમાં હોજ- ે કુ તુબ (કાંકરીયા તળાવ) બંધા યું.
- આ ઉપરાંત કુ તુબુદીન ની મિ જદ ‘ દ હી ચકલામાં’ બંધાવી. આથી
ઈિતહાસકારો તેને ગુજરાતના ‘શાહજહાં’તરીકે ઓળખાવે છે .
 નસી ીન મહે મુદ શાહ:-
- મુિ લમ સ તનતનો ે રાજવી -:‘ગુજરાતનો અકબર’
- મૂળનામ :- ફતેહખાન : ઉપનામ :- મહે મુદ બેગડો. * રાજધાની :-
ચાંપાનેર.
- તેણે 1467 માં જૂ નાગઢમાં ચૂડાસમા વંશના રા ‘રા’માંડિલક’ ને હરાવી
જૂ નાગઢનું નામ ‘મુ તુફાબાદ’ રા યું. યારબાદ તેણે પાવાગઢના રા ‘પતઈ
રાવળ’ ને હરાવી પાવાગઢ તી લીધું અને તેનું નામ ‘મહં મદાબાદ’ રા યુ.ં
યારબાદ તેણે વા ક નદીના કનારે મુહંમદાબાદ બંધા યું જે આજે મહે મદાવાદ
તરીકે ઓળખાય છે . મહે મદાવાદમાં ભ મ રયો કૂ વો બના યો.
- તેણે 1473માં ારકા પર કબ લીધો. ારકા પર િવજય મેળવનાર તે થમ
મુિ લમ સુલતાન હતો.
- તેણે પોટુ ગીઝોને નૌકા યુ માં હરા યા. ચેવલ બંદર પર ફરંગીઓને હરા યા
હતા.
- તેણે સરખેજના રો ઓનું બંધારણ કરા યું. તેણે રાણી કમતીની મિ જદ,
જૂ મા મિ જદ, કે વડા મિ જદ, ખજૂ રી મિ જદ, લીલાગુંબજની મિ જદ વગેરેની
થાપના કરાવી .
- તેણે ચાંપાનેરનો િક ો નવેસરથી બંધાવી ‘જહાંપનાહ’ નામ આ યું આ ઉપરાંત,
તેણે ‘ચાંદો-સૂરજ મહે લ’ બંધા યો.
- તેના જનાનખાનામાં કામ કરતી બાઈ ીહ ર રે 1499માં ‘દાદાહ રની વાવ’
બંધાવી હતી, આ, ઉપરાંત તેના આદેશથી 1499માં વીરિસંહની રાણી ડાબાઈ માટે
મોહંમદ બેગડાએ અડાલજની વાવનું િનમાણ કરા યું હતું.
- મહંમદ બેગડો, તેની બેગમ અને તેના શાહ દાઓની મ ર સરખેજ રો માં
આવેલી છે . શેખ અહે મદ ખટુ ગંજ બ ની પણ મ ર સરખેજ આવેલી છે . તેઓએ
ગુજરાતમાં થી સૌ થમ ગળીનો િનકાસ કરા યો હતો.

12
 મઝ ફરશાહ બી :- (સંત સુલતાન) (મહંમદ બેગડાનો પુ )
- તેણે વડોદરા પાસે દોલતાબાદ નામનું નગર વસા યું .
- તેનાં સમયમાં બાબરે ગુજરાત પર આ મણ કયુ .પરંતુ ફા યો ન હ.
- દવ ખાતે પોટુ ગીઝોને વેપાર કરવાની પરવાનગી આપીને ભૂલ કરી.
 સુલતાન મુઝ ફરશાહ ી :-
- ગુજરાતના મુિ લમ શાસનનો છે ો સુલતાન .
- તેના વ ર ઈિતમાદખાને મુધલ સ ાટ અકબરને ગુજરાત પર આ મણ કરવા
િવનંતી કરી. 1572માં અકબરે સૈ ય સાથે ગુજરાત પર આ મણ કરી િવજય
મેળ યો અને ગુજરાતમાં મુિ લમ શાસનનો અંત આ યો અને મુઘલ સલતનત શ
થયું.
ગુજરાતમાં મુઘલ યુગ
- અકબર: ગુજરાત પર િવજયની યાદમાં તેણે ફતેહપુર િસ ી ખાતે ‘બુલંદ
દરવા ’ નું િનમાણ કરા યું. તેણે મુઘલ શાહ દાઓને સૂબાઓ તરીકે િનયુ તી કરી.
- ગુજરાત ાંતની વહીવટી યવ થા ગોઠવી . ાંતના દીવાન રા ટોડરમલે
જમીનની ત માણે મહે સૂલ ઉઘરાવવાની પ િત દાખલ કરી . અનાિમકા એકે ડમી
 જહાંગીર:
- તેણે અં ેજ િતિનિધ ‘ટોમસ રો’ ને વેપાર કરવાની પરવાનગી આપતાં
અં ે એ 1613 માં સુરતમાં પોતાની થમ વેપારી કોઠી થાપી. ગુજરાતની
મુલાકાત દર યાન અમદાવાદની ઘૂળ અને ગરમીથી પરે શાન થઈ જહાંગીરે
અમદાવાદને ‘ગદાબાદ’ એટલે કે ‘ધૂિળયુ’ં શહે ર ક .ું
 શાહજહા:
- તે ઘણો સમય ગુજરાતના સૂબા તરીકે ર ો .
- તે સમય દર યાન અમદાવાદમાં ‘શાહીબાગ’ અને ‘મોતીશાહી’ મહે લની
થાપના કરી .
 ઔરં ગઝેબ :
- તેનો જ મ દાહોદમાં થયો હતો. તે ુ ર, ઘાતકી અને અસ હ રા હતો. તેણે
હોળી-ધૂળેટી જવ ે ાં તહે વારો પર િતબંધ મૂ યો, તેનાં સમયમાં જિજયાવેરો પુનઃ
શ કરવામાં આ યો. તેનાં સમયમાં િશવા મહારાજે ‘બાબુલ મ ા’ તરીકે
ઓળખાતાં સુરતને બે વાર (૫મી યુ. ૧૬૬૪ અને ૨ ઓ ટો. ૧૬૭૦)
લૂં ું હતું, ઔરંગઝેબના અવસાન બાદ મુઘલ સ ા નબળી પડી, અને રા યનું તં
વેર-િવખેર થયું. આ તકનો લાભ લઈ કે ટલાંક િવ તારમાં મરાઠાઓ શાસનકતા
બની બેઠા. અનાિમકા એકે ડમી

13
 ગુજરાતનો અવાચીન ઈિતહાસ.
મરાઠા શાસનકાળ: 1707માં ઔરંગઝેબનું અવાસાન થતાં મુઘલસ ા નબળી
પડી. ગાયકવાડી શાસકો અને પુનાના પે ાઓના હુમલાઓ મુઘલો અટકાવી શ યા
ન હ. આ અરસામાં સુરત અને ખંભાતના બંદરોની હોજલાલી અ ત પામી.
વડોદરાના દામા રાવ ગાયકવાડના પુ ો વ ચેના કલહનો લાભ લઈ અં ે એ સુરત
અને ભ ચમાં પોતાની સ ા થાપી દીધી. ભારતના કુ લ 562 દેશી રા યોમાંથી
ગુજરાતમાં નાના-મોટા 366 દેશી રા યો હતાં, તે પૈકી વડોદરા રા ય સૌથી મોટું અને
ગિતશીલ દેશી રા ય હતું. સયા રાવ ગાયકવાડ ી ના સમયમાં તમામ ે ોમાં
ગિત થઈ. અને ન ધપા િવકાસ થયો.
 1818માં પે ાઈનો અંત આવતાં િ ટશ ઈ ટ ઈિ ડયા કંપની સવ પરી સ ા
બની. કં પનીને ગુજરાતના મળેલા દેશો 5 િજ ાઓમાં વહચાયેલાં હતાં. 1853માં
િસંઘીયાએ પંચમહાલ િજ ો, પાવાગઢ અને ચાંપાનેરના દેશો િ ટશ સરકારને
સ યા.
 સયા રાવ ગાયકવાડ -: તેમના સમયમાં ગુજરાતનો સૌથી વધુ િવકાસ થયો.
- ાથિમક િશ ણ મફત અને ફરિજયાત હે ર થયુ.ં
- તેમના સમયમાં વડોદરામાં ગુજરાતનું થમ રે ડયો કે શ થયુ.ં
- સયા રાવ ગાયકવાડ ી એ ગુજરાતનો વ હવટ ગુજરાતીમાં કરા યો.
 અં ે ની સ ા ભારતની પર મતી ગઈ, તેમ તેમ માં અસંતોષ પેદા
થયો. ૧૮૫૭માં તે િવ લવ વ પે પરાકા ાએ પહ ય .
૧૮૫૭નો િવ લવ
 દ હીના છે ા બાદશાહ બહાદૂરશાહ ઝફર સાથે અં ે નો અનુિચત યવહાર,
અયો યાના નવાબ અને તેની પર જુ લમ, સરકારની ખાલસાનીિત, બા રાવના
દ કપુ નાના સાહે બને હડહડતો અ યાય તથા ઝાંસીની રાણીને અ યાય વગેરે
કારણો રાજકીય પ રબળ બ યા .
યારે અં ે ની ધાિમક સુધારાઓની િનિત અને એન ફ ડ રાઈફલમાં ગાય
અને ડુ રની ચરબી ધાિમક કારણો બ યા. ઉ ર ભારતમાં શ થયેલો આ િવ લવ
ગુજરાત સુધી પહ યો.
 ૧૮૫૭ના િવ લવમાં ગુજરાતનો ફાળો -: અનાિમકા એકે ડમી
- ગુજરાતના નાંદોદ, દાહોદ, ગોધરા, રે વાકાંઠા તથા મહીકાંઠાનો દેશ ાંિતમાં
ડાયા, ગુજરાતમાંના કુ લ ાંિતકારીઓ પકડાયાં 15, તેમાંના ચાર ને તોપના
મ એ ચઢાવવામાં આ યા, 9 ને કે દ તથા એકને કાળા પાણીની સ થઈ.

14
 - ગુજરાતમાં 1857ના િવ લવની શ આત અમદાવાદમાં લ કરની 7મી ટૂ કડીએ
જૂ ન – 1857માં કરી, 1857ની 9મી જૂ લાઈએ 7 જણાએ દા ગોળાનો ભંડાર
કબજે કરવા ય ન કય , પણ તે િન ફળ જતાં તમામને ફાંસીએ લટકાવવામાં
આ યા.
- જુ લાઈમાં પંચમહાલના દાહોદ, લોદ તથા ગોધરાના હંદી સૈિનકોએ કોળી
ભીલ અને નાયકડા િતના લોકોની મદદથી કે ટલીક સરકારી કચેરીઓ કબજે
કરી.
- લૂણાવાડામાં બળવાની ગંધ આવતાં અં ે એ આખા ગામને આગ ચાંપી.
- આણંદના મુખી ગરબડદાસ પટે લે ખાનપુરના ઠાકોર વાભાઈના સહકારથી
કોળી, ભીલ અને નાયકડા િતના લોકોને ભેગા કરી અં ે િવ સં ામ શ
કય , અં ેજ લ કરનો સામનો કરવામાં માલા ષી અને કૃ ણદાસ દવેએ
મહ વનો ફાળો આ યો.
- ઓગ 1857માં રાજપીપળાના નાંદોદના હંદી સૈિનકોની ટુ કડીએ સં ામ
કયો, યારે માચ 1857માં ઉમરપુરના ધા માણેકના નેતૃ વમાં ઓખા મંડળના
વાઘેરોએ સં ામ કય . Anamika Academy 9979 9979 45
- ડસે બર – 1858માં તા યા ટોપે તેમના લ કર સાથે ગુજરાતમાં આ યાં હતા.
અને પંચમહાલમાં 15 દવસ રોકાયાં હતા.
- આ િવ લવ િન ફળ જતાં 1858માં ઈ ટ ઈિ ડયા કંપની પાસેથી િ ટીશ તાજે
ભારતનો વ હવટ સંભાળી લીધો. 1860માં આવકવેરો શ કરતાં સુરતના
વેપારીઓએ આંદોલન ચલા યું હતું. 1878માં લાઈસંસ ટે સના િવરોધમાં પણ
સુરતમાં આંદોલન થયું હતું.
- સુરતના દુગારામ મહે તા તથા મહીપતરામ કરસનદાસ મૂળ વગેરે એ
સામાિજક સુધારણા ે ે ાંિતકારી પગલાં ભયા.
- રણછોડલાલ છોટાલાલ ર ટયાવાળાએ અમદાવાદમાં સૌ થમ કાપડની મીલ
શ કરી. 1871માં સુરત તથા ભ ચમાં અને 1872માં અમદાવાદમાં સમાજ
નામથી રાજકીય સ ા થાપી. 1884માં અમદાવાદમાં ગુજરાત સભાની થાપના
થઈ.
ક ેસનો જ મ: એ.ઓ. ુમની ેરણાથી 1885ના ડસે બરની 28મી
તારીખે બપોરે મુંબઈની એક ગુજરાતી સં થા ગોકળદાસ તેજપાલ સં કૃ ત

15
 મહાિવ ાલયના મકાનમાં સૌ થમ સભા મળી, આ અિધવેશનમાં કુ લ 72
િતિનિધઓ હતાં, આ અિધવેશન ણ દવસ ચા યું તેના થમ મુખ યોમેશચં
બેનજ હતાં, બીજુ ં અિધવેશન દાદાભાઈ નવરો ના મુખપદે કલક ામાં અને ીજુ ં
મ ાસમાં બદ ીન તૈયબ ના મુખપદે ભરાયું.
- ક ેસના નીચે મુજબના અિધવેશનો ગુજરાતમાં ભરાયાં હતાં.
થળ સાલ અય
અમદાવાદ ૧૯૦૨ સુરે નાથ બેનર
સુરત ૧૯૦૭ રાસિબહારી ઘોષ
અમદાવાદ ૧૯૨૧ હકીમ અજમલખાન
હ રપુરા ૧૯૩૮ સુભાષચં બોઝ
ભાવનગર ૧૯૬૧ નીલમ સં વ રે ી
અમદાવાદ ૧૯૬૮ એસ. નીજિલંગ પા
- આમ આઝાદી પહે લાં વતમાન ગુજરાતમાં ૪ અિધવેશનો ભરાયાં .
ગુજરાતમાં સશ ાંિત :-
 ગુજરાતમાં સશ ાંિતની ેરણા અરિવંદ ઘોષ પાસેથી અંબુભાઈ પુરાણીને
મળી હતી, તેમણે ગુજરાતમાં ઠે ર ઠે ર યાયામ વૃિ ઓ શ કરી. 13 Nov. 1909ના
રોજ અમદાવાદના રાયપુર દરવા પાસે વાઈસરોય લોડ િમ ટો પર બો બ નાખવામાં
આ યો હતો.
 1916માં મગનભાઈ ચતુરભાઈ પટે લે અમદાવાદમાં હોમ લલીગની શાખા
થાપી હતી. માંડવી (ક છ)ના યામ કૃ ણ વમાએ ગલે ડમાં ાંિતકારી વૃિ ઓ
આદરી. તેમણે લંડન ખાતે “ ઈિ ડયન હોમ લ લીગ “ અને “ઈિ ડયા હાઉસ” ની
થાપના કરી. લ મડીના સરદાર િસંહ રાણા વગેરેએ િવદેશમાં ાંિતકારી.
 દુલાલ યાિ ક આયલ ડની ાંિતમાં ભાગ લઈને આ યા અને ગુજરાત માંથી
સૌ થમ તૈયાર થયેલ ભારતનો ઝંડો જમનીના ટુ અડ ગાડમાં લહે રાવવા તેઓ
અં ે ની નજર છુપાવી લઈ ગયા. યાં માદામ િભખાઈ કામાએ ભારતનો ઝંડો
ફરકા યો. અનાિમકા એકે ડમી
ગાંધી નું આગમન :-
1915માં ગાંધી ભારતમાં આ યા. 1 વષ સુધી ભારત મણ કરી તેઓએ
ભારતના વતમાન પાસાઓ ઉપર યાન આ યું, આ યા ા કરવાની સલાહ તેમના
રાજકીય ગુ ગોપાલ કૃ ણ ગોખલેએ આપી હતી, આ અગાઉ શેખ અ દુ ાની પેઢીમાં
ગાંધી નોકરી કરવા માટે દિ ણ આ કા રહી આ યા હતાં, 1894 માં તેમણે
દ.આ કા નાતાલની કોટમાં સૌ થમ હં દી વકીલ તરીકે વેશ મેળ યો, યાં તેમણે
ફિન સ આ મ અને ટો સટોય ફામની રચના કરી. યાંના ભારતીયોના ોને વાચા

16
આપી, હંદીઓનો મતાિધકાર પાછો ખચી લેવાના કાયદાનો િવરોધ કરી નાતાલ
ઈ ડીયન ક ેસની થાપના કરી, તેમની માંગણીઓ સરકારે મંજૂર કરતાં તેઓ
1915માં ભારત પાછા આ યાં, અને ભારત મણ બાદ 25 ી-પુ ષો સાથે
વણલાલ બે ર ટરના મકાનમાં સ યા હ આ મ(કોચરબ)ની થાપના કરી.
કોચરબમાં મરકી( લેગ)ની િબમારી ફે લાતાં સાબરમતી આ મ થાળાંતર કયુ.
મહા મા ગાંધી
 જ મ થળ :- પોરબંદર (કીિતમં દર) (વડોદરામાં પણ કીિતમં દર છે જે કળા
સાથે સંકળાએલ છે . એને અને આને કોઇ કને શન નથી.)
 પૂ નામ :- મોહનદાસ કરમચંદ ઉ મચંદ(ઓતા ) ગાંધી.
 માતાનુંનામ :- પૂતળી બાઈ
 બાળપણનો અ યાસ રાજકોટની આ ેડ હાઈ કૂ લમાં
 કોલેજનો અ યાસ ભાવનગરની શામળદાસ શામળદાસ કોલેજમાં
 સાબરમતી આ મ ખાતેનું િનવાસ થાન :- હદયકું જ તરીકે ઓળખાયું
 તેમની આ મકથા :- સ યના યોગો.
 જહોન ર કીનના પુ તક “અન ટુ ધી લા ટ” થી તેઓ ભાિવત હતા તેના
પરથી તેમણે “સવ દય” નામ નુ પુ તક લ યું.
 ગાધી ને સૌ થમ વાર “સટ પીટસબગ” નામના ટે શન પર રંગભેદની
નીિતનો સામનો કરવો પ ો.
 ચાર પુ : હ રલાલ, મિણલાલ, રામદાસ અને દેવદાસ
 તેમનો પાંચમો પુ :- જમનાલાલ બ જ ; અંગત સલાહકાર :- મહાદેવભાઈ
દેસાઈ.
 રાજકીય ગુ :- ગોપાલકુ ણ ગોખલે. * આ યાિ મક ગુ :- ીમદ
રાજચં (જ મ થળ: વવાણીયા)
 દિ ણ આ કામાં ગાંધી “ઈિ ડયન ઓિપિનયન” અખબાર ચલાવતા.
 તેઓ એક વખત I.N.C.ના મુખ રહી ચુ યા છે . (૧૯૨૪-બેલગાંવ)
 ગાંધી એ િવરમગામની જકાતબારીની થા તથા અમદાવાદમાં િમલ મજૂ રોના
પગાર વધારાની માંગણી બાબતે હડતાલ પાડવાની સલાહ આપી .
 1917માં ખેડા િજ ામાં તથા ચંપારણ(િબહાર) ખાતેના ખેડૂતોના ો બાબતે
સ યા હમાં સફળતા મળી .
 તેમણે નવ વન અને યંગ ઈિ ડયા માિસક ઈ દુલાલ યાિ ક પાસેથી મેળવી
તં ીપદ સંભા ું.
 •મુ યુ :- દ હીમાં િબરલાભવન ખાતે, નાથુરામ ગોડસેના હાથે. તેમની પ ની
ક તૂરબા અને અંગત સલાહકાર મહાદેવભાઈ દેસાઈનું મૃ યુ પૂણમ ે ાં આવેલા
આગાખાન મહે લ માં થયું.
17
 કે ટલીક અ ય મહ વની ઘટનાઓ:
 1919માં પસાર થયેલા રોલેટ એ ટ િવ ગુજરાતમાં છ એિ લના રોજ
અમદાવાદ અને ન ડયાદમાં હડતાલ પડી, 13 April ના રોજ આણંદમાં હડતાલ પડી,
હંસાના ાયિ ત પે ગાંધી એ અમદાવાદમાં 3 દવસ ઉપવાસ કરી શાંિત થાપી.
અસહકાર આંદોલનના ભાગ પે ૧૮ ઓ ટોબર ૧૯૨૦ના રોજ અમદાવાદમાં ગૂજરાત
િવ ાપીઠ ની થાપના કરવામાં આવી, ગાંધી તેના થમ કુ લપિત બ યાં.
 ૧૯૨૩માં બોરસદ તાલુકામાં નાખવામાં આવેલા પોિલસ ખચના વધારાના
કરનો એ િવરોધ કય . આ સ યા હમાં દરબાર ગોપાળદાસના મુખપદે રચાયેલી
સં ામ સિમિતનો િવજય થયો.
 ગાંધી એ 1917માં ભ ચના ગંગાબેન મજૂ મદારને ર ટયો શોધી લાવવાની
જવાબદારી સ પી, આ રટીયો સૌ થમ િવ પુર ગામમાંથી મળી આ યો.
 ૧૯૨૮માં સુરત િજ ાના બારડોલી તાલુકામાં જમીન મહે સૂલમાં 22%ના
વધારાના િવરોધ માટે સ યા હની જવાબદારી ગાંધી એ વ ભભાઈ પટે લને સ પી,
બારડોલીની ીઓએ વ ભભાઈને સરદારનું િબ દ આ યું.
 ૧૨ ઓ ટોબર ૧૯૨૮ના રોજ અમદાવાદની ગુજરાત કોલેજના કે ટલાક
િવ ાથ ઓએ સાયમન કિમશનના િવરોધમાં હડતાળ પાડી, અને પરી ાનો બ હ કાર
કય , કોલેજના આચાય ોફે સર િસરાજે વેરવૃિ રાખતાં િવ ાથ ઓએ 39 દવસની
હડતાળ પાડી.
 ૩૦ યુઆરી ૧૯૨૯ના રોજ દેશભરની કોલે એ હડતાળ પાડી અિખલ
ભારતીય ગુજરાત કોલેજ દનની ઉજવણી કરી.
 સિવનય કાનૂન ભંગ આંદોલન 1930ના ભાગ પે 12 માચ ના રોજ ગાંધી એ
પોતાના ૭૮ સાથીઓ સાથે અમદાવાદના સાબરમતી આ મથી શ આત કરી, અને
લલકાર કય કે “કાગડા કૂ તરાના મોતે મરીશ, પણ વરાજ લીધા િવના પરત ન હં
ફ ં ”.
 6 એિ લ ના રોજ દાંડી મુકામે પહ ચી મીઠાના કાયદોનો ભંગ કય , શ આતમાં
આ કૂ ચ ખેડા િજ ાના બાદલપુર જઈ દ રયાનું પાણી ઉકાળી મીઠું બનાવવાની યોજના
હતી, પરંતુ ક યાણ મહે તાએ દ રયાિકનારે દાંડીનું નામ સૂચ યું, અને ગાંધી એ
તેનો વીકાર કય .
 દાંડીકૂ ચ દર યાન ગાંધી ની ધરપકડ થતાં અ બાસ તૈયબ એ આગેવાની
લીધી, તેમની ઘરપકડ થતાં સરો ની નાયડું એ આગેવાની લીધી, આ ઉપરાંત તેમણે
સુરત િજ ાના ઘરાસણા સ યા હની પણ આગેવાને લીધી હતી.
 બારડોલી અને બોરસદ તાલુકામાં ના-કરની લડત ચાલી, ધોલેરા અને
િવરમગામ પણ મીઠાના કાયદાભંગના કે ો બ યાં.

18
 યારબાદ યિ તગત સ યા હ 1940 દર યાન ગુજરાતમાંથી સરદાર પટે લ,
મોરાર દેસાઈ, ચંદુલાલ દેસાઈ, કનૈયાલાલ દેસાઈ વગેરેની ધરપકડ થઈ.
 3 માચ 1941 સુધીમાં ગુજરાતમાંથી 296 સ યા હીઓની ધરપકડ થઈ.
 8 ઓગ 1942ના રોજ મુંબઈમાં મળેલી મહાસિમિતની બેઠકમાં અં ે હંદ
છોડોનો ઠરાવ પસાર કરવામાં આ યો.
 9 ઓગ થી ધરપકડ થયેલ નેતાઓની િવરોધમાં અમદાવાદની મીલો, બ રો
તથા શાળા કોલે માં 105 દવસની હડતાલ પડી. તે જ દવસે અમદાવાદના
ખા ડયામાં થયેલા ગોળીબારમાં ઉમાકાંત કડીયા શહીદ થયો, તથા ગુજરાત કોલેજ
સામે વીર િવનોદ કનારીવાલા શહીદ થયો, 18 ઓગ ની સાંજ ે અડાસ ટે શન પાસે
વડોદરાના પાંચ યુવાનો પોિલસ ગોળીબારથી શહીદ થયાં.
 દર 10મી ઓગ એ ગુજરાત કોલેજના વેશ ાર પાસે શહીદ િવનોદ
કનારીવાલાની ખાંભી આગળ ધાંજિલ અપણ કરાય છે , ખાંભી ઉપર “ દન ખૂન કે
હમારે યારો ન ભૂલ ના” એવું લખાણ કોતરે લું છે .
 ગુજરાતમાં અનેક થળોએથી ગટ થતી ગુ પિ કાઓમાં ચળવળના
સમાચાર અને કાય મો આપવામાં આવતા હતાં. અમદાવાદમાંથી બી.કે . મજમુદાર,
રતુભાઈ અદાણી ભાંગફોડની વૃિતઓનું સંચાલન કરતા હતા. કશોરીલાલ
મશ વાળાએ 23 ઓગ ના ‘હ રજન’ અંકમાં ભાંગફોડની પરવાનગી આપતું
લખાણ કટ કયુ.
 અંતે તીય િવ યુ ધ પુ ં થતાં 15 ઓગ 1947 ના રોજ ભારત વતં
થયું.
જૂ નાગઢનો :
 આઝાદી બાદ ૫૬૨ દેશી રજવાડાઓમાંથી મોટાંભાગના ભારત સાથે ડાયાં.
પરંતુ જૂ નાગઢના બાબી વંશના નવાબ મહો બતખાન ી એ ( ાણી ેમી નવાબ,
કૂ તરાઓ િ ય હતા. તેણે િસંહોના સંર ણ માટે ય નો કરે લા) તેના મં ી શાહનવાઝ
ભુ ોની અવળી સલાહ માની પાિક તાન સાથે ડાવાની ઘોષણા કરી. તેની િત યા
વ પે જૂ નાગઢ આરઝી હુકુમતની થાપના થઈ. યામળદાસ ગાંધીને તેના અ ય
અને રતુભાઇ અદાણીને તેના સરસેનાપિત ઘોિષત કરવામાં આ યાં. રાજકોટ તેનું
મુ યાલય રાખવામાં આ યું. અંતે જૂ નાગઢ ભારતમાં સામેલ થયું.
અલગ સૌરા રા ય:
- ૧૫ ફે ુઆરી ૧૯૪૮ના રોજ ૨૦૦+ જેટલાં દેશી રજવાડાઓને ભેગાં કરીને
United State of Kathiawarની રચના કરવામાં આવી. નવે બર ૧૯૪૮માં નવું
નામ સૌરા રાખવામાં આ યુ.ં
- ઉ ઘાટન: સરદાર પટે લ - રાજધાની: રાજકોટ
- થમ મુ યમં ી: ઉ છંગરાય નવલશંકર ઢે બર (૧૯૪૮-૧૯૫૪)
19
- બી મુ યમં ી: રિસ લાલ ઉમેદચંદ પરીખ ( ડસે ૧૯૫૪-૫૬)
- થમ કાયકારી રાજ મુખ: કૃ ણકુ મારિસંહ (ભાવનગર, તેમણે પોતાનું રા ય
સૌ થમ સરદાર પટે લના ચરણોમાં ધરી દીધું હતુ.ં )(જુ ન થી ડસે. ૧૯૪૮ સુધી)
- સૌરા ના થમ રા યપાલ(ગવનર): દિ વજય િસંહ ડે (નવાનગર)
- થમ ઉપરા ય મુખ: મયુર વજિસંહ મેઘરાજિસંહ -૩ ( ાંગ ા)
- સૌરા િવધાનસભાના થમ પીકર: પુ પાબેન મહે તા
- ૧ નવે બર ૧૯૫૬ના રોજ સૌરા રા યનું ક છ, મરાઠાવાડ, િવદભ સ હત બૃહદ
મુંબઈ રા યમાં િવલીિનકરણ.
મહાગુજરાત આંદોલન:
 યાયમૂિત ફઝલઅલી પંચ મુજબ ભારતના રા યો ભાષાવાર રચાયાં. ગુજરાત
અને મહારા બ ે એક જ સંયુ ત રા ય બૃહદ મુંબઈનો ભાગ બ યાં. ૧૯૫૬માં અલગ
ગુજરાતની માંગણી લઈને એક આંદોલન થયું જે મહાગુજરાત આંદોલન તરીકે
ઓળખાયુ.ં દુલાલ યાિ ક તેના મુ ય નેતા બ યાં.
 મહાગુજરાત શ દ સૌ થમ કનૈયાલાલ મુનશીએ
૧૯૩૭માં કરાચીમાં મળેલી ગુજરાતી સા હ ય પ રષદની બેઠકમાં વાપય હતો.
 ૧૭ જુ ન ૧૯૪૮ના દવસે, રાજે સાદે રા યોની પુન:રચના ભાષા માણે
કરવી ઇએ કે નહી તે ન ી કરવા માટે ની સિમિત રચી. આ સિમિતમાં એસ.કે . દાર,
જે.એન. લાલ અને પ ા લાલ હતા, એટલે તેને દાર કિમશન કહે વાયું. તેના ૧૦
ડસે બર ૧૯૪૮ના અહે વાલમાં સિમિતએ સૂચન આ યું કે "ભાષાવાર રા યોની
પુન:રચના ભારત દેશના હતમાં નથી".
 ૧૯૫૨ સુધીમાં મ ાસ રા યમાંથી તેલુગુ ભાષાની બહુ મતી ધરાવતા દેશોનું
અલગ આં રા ય અલગ કરવાની માંગણી. ૧૬ ડસે બર ૧૯૫૨ના દવસે આં
રા યની માંગણી કરતા પો ી ીરામુલુનું આમરણાંત ઉપવાસ દરિમયાન મૃ યુ.
 ૧૯૫૩માં આં દેશની થાપના કરવામાં આવી. આને લીધો સમ દેશમાં
ભાષાકીય અલગ રા યોની માંગણીનો તણખો ઝય .
 ડસે બર ૧૯૫૩માં વડા ધાન જવાહરલાલ નહે એ ભાષાવાર રા યોની
રચના માટે ટે ટ રઓગનાઇઝેશન કિમશન (SRC)ની રચના કરી. આ સિમિત
યાયાધીશ ફઝલ અલીના વડપણ
હે ઠળ હતી એટલે તેને ફઝલ અલી પંચ કહે વાયું. ૧૯૫૫માં આ સિમિતએ ભારતના
રા યોની પુન:રચના માટે નો તેનો અહે વાલ રજૂ કય .
 SRC એ ભાષાવાર રા યો રચવાનું યાનમાં લીધું પણ મુંબઈ રા યને ભાષી
જ રાખવાનું સૂચન કયુ.

20
  મુંબઈ અને અ ય મરાઠી બોલતા િજ ાઓમાં અલગ મરાઠી રા ય માટે ની
માંગણી સાથે િવરોધ ફાટી નીક ો જે પછીથી સંયુ ત મહારા આંદોલન તરીકે
ઓળખાયો.
 ૮ ઓગ ટ ૧૯૫૬ના દવસે યારે કે ટલાંક િવ ાથ ઓ લાલ દરવા ખાતે
આવેલ ક ેસના થાિનક કાયાલયમાં અલગ રા યની માગણી લઇને ગયા યારે
ઠાકોરભાઇ દેસાઇએ તેમને સાંભ ા નહી. અને ક ,ુ ‘ગોળીઓ પર નામ સરનામાં
લખેલાં હોતા નથી યારે કોને વાગે એ ન ી ન હં .” અને પોલીસની કાયવાહીને કારણે
૪ િવ ાથ ઓના મૃ યુ થયા.
 તેને કારણે સમ ગુજરાતમાં દેખાવોની શ આત થઇ. ઇ દુલાલ યાિ કે
આંદોલનને દશા આપવા માટે મહાગુજરાત જનતા પ રષદની થાપના કરી.
 ગાંધીવાદી ચળવળકાર ઘેલુભાઇ નાયકે ડાંગને ગુજરાતમાં સમાવી લેવાની ભારે
તરફે ણ કરી હતી. છે વટે મુબ
ં ઈ મહારા ને યારે ડાંગ ગુજરાતના ફાળે ગયું.
 અંતે ૧ મે, ૧૯૬૦ના રોજ નવા બે રા યો ગુજરાત અને મહારા બનાવવામાં
આ યા.
વનલાઇનર વીઝ- ગુજરાતનો ઈિતહાસ
ો રી
1. ગુજરાત રા યના થમ રાજયપાલ કોણ? મહદીનવાઝ જગ
ં

2. ગુજરાત રા યના થમ મુ યમં ી કોણ? ડૉ. વરાજ મહે તા

3. દાદા હ રની વાવ યા શહે રમાં આવેલી છે ? અમદાવાદ

4. િચ કાર રા રિવ વમાના િચ ોનો સં હ કયા શહે રમાં છે ? વડોદરા

5. સુલતાન મહમૂદ બેગડાની રાજધાની કઈ હતી? ચાંપાનેર

6. ાચીન સમયની કઈ યાત િવ ાપીઠ ગુજરાતમાં હતી ? વલભી

7. કયા અખાતને ગુજરાતના શહે રનું નામ અપાયું છે ? ખંભાત

8. ાચીન સયમમાં ગુજરાતનો કયો દેશ આનત ે તરીકે ઉ ર ગુજરાતનો

ઓળખાતો હતો?
9. ઈરાનથી નીકળીને પારસીઓ સૌ થમ ગુજરાતના કયા બંદરે સં ણ
ઊતયા?
10. સંગીત ે ે િસ ભિગનીઓ તાના અને રીરીના નામ કયા વડનગર
નગર સાથે સંકળાયેલા છે ?

21
11. “શબરી કું ભમેળા” નું થળ ગુજરાતના કયા િજ ામાં આવેલ ડાંગ
છે ?
12. સાબરમતી ખાતે આવેલ ગાંધી નું િનવાસ થાનનું નામ શું દય કું જ
છે ?
13. જયાં ગાધી નું બાળપણ વી યું હતું તે “કબા ગાંધીનો ડે લો” રાજકોટ
યા શહે રમાં આવેલો છે ?
14. જેસલ-તોરલ ની સમાિધ યાં આવેલી છે ? અં ર

15. મહા મા ગાંધી ે રત “દાંડીકૂ ચ” ની ઘટના કયા વષની છે ? ઈ.સ.1930

16. ઈ.સ.1877માં અમદાવાદમાં “ વદેશી ઉ ોગવધક મંડળી” આંબાલાલ

ની થાપના કોણે કરી હતી ? સાકરલાલ દેસાઈ

17. ધોળાવીરામાંથી ા થયેલ સીલ શેનાં બનેલા છે ? પકવેલી માટી

18. ગુજરાત રા યની થાપના પછી સવ થમ િવધાનસભા ી ક યાણ મહે તા

અ ય પદે કયા મહાનુભાવ હતા ?
19. ગુજરાતમાં થમ મ હલા કુ લપિત કોણ હતા? હંસાબહે ન મહે તા

20. પૂરાતન અવશેષ માટે ણીતું “પોળો” યાં આવેલું છે ? સાબરકાંઠા

21. ગુજરાતમાં થમ કાપડ િમલ યારે શ થઈ હતી? ઈ.સ.1860

22. “િસ હે મશ દાનુશાસન’ થ

ં તૈયાર થયો યારે તેને હાથી ઉપર મૂકી નગરમાં
શોભાયા ા કાઢવામાં આવી. આ શોભાયા ાની ખાસ િવશેષતા શું હતી?
-તેમાં ંથની રચના કરનાર અને રા બંને પગપાળા ચાલતા હતા.
23. ગુજરાતમાં િપરાણા પંથના થાપક કોણ હતા? ઈમામશાહ

24. િસ ધપુરનું જૂ નું નામ શું હતું? ી થલી

25. ગુજરાતનો પૌરાિણક ઈિતહાસનો આરંભ કોના સમયથી થાય શયાિત

છે ?
26. મયુરાસન માટે શાહજહાંને મોટી રકમ ધીરનાર અમદાવાદના શાંિતદાસ ઝવેરી
નગરશેઠ કોણ હતા?

22
 ભારતના યાત વૈ ાિનક
અિ ની કુ મારોઃ- ઋ વેદમાં આયુવદાચાય અને શ ય િચિક સા બાબતે દેવોના
િચિક સક તરીકે તેમનો ઉ ેખ થયેલ છે .
ધનવંતરીઃ-ચં ગુ િવ મા દ યના સમયના મહાન આયુવદાચાય
મહિષ આ ેયઃ-ઋિષ ભાર ાજના િશ ય, એમનો ંથ અિ યસં હતા ૫ લાખ ોકોનો
બનેલો છે .
મહિષ કિપલઃ-સાં યશા ના રચિયતા આ મુિનએ અ અને પરમા પર સંશોધન કરે લ
છે .
મહિષ પતંજિલઃ- યોગસુ ના રચિયતા
સુ ુતઃ-િવ માં સૌ થમ શૈ ય િચિક સા કરનાર( લાિ ટક સજરી)
વકઃ-મગધસ ાટ બ બીસારના રાજવૈધ બાળરોગના િન ણાંત િચિક સક
નાગાજુ નઃ-ભારતના સવ થમ રસાયણશા ી, તેમણે પારાની ભ મમાંથી ઔષધો
બના યા.
આરો યમંજરી અને ક પુ તં ના રચિયતાઃ નાગાજુ ન
શૂ યવાદનો િસ ાંત નાગાજુ ને આ યો.(શૂ યતાસ તી પુ તક લ યુ)ં
આયભ ઃ- ાિચન ભારતના મહાન ખગોળશા ી અને ગિણતશા ી, તેમણે ચં હણ
અને સૂય હણ તથા પૃ વી પોતાની ધરી ઉપર ફરે છે , પૃ વીનો યાસ, પાઈની િકંમત, િવ
સમ સૌ થમ રજૂ કયુ હતું.
વરાહિમ હરઃ- ગુ યુગના મહાન ગિણતશા ી અને ખગોળશા ી બૃહદસં હતા અને
પંચિસ ાંિતકા તેમના ણીતા થ ં ો છે .
આચાય ગુ ઃ-મહાન ગિણતશા ી અને યોિતષશા ી, તેમણે ‘ ફુટ િસદધાંત’
નામનું પુ તક લ યું હતું. તથા ‘ખંડખા ક’નામના થ ં ો લ યા છે . તેમને શૂ ય (૦)ને
ગણતરીમાં લેવાના સૌ થમ િસ ાંતો રજૂ કયા.
વા ભ ઃ-ગુ યુગના મહાન આયુવદાચાય અને ‘અ ાંગસં હ’ ંથના રચિયતા
ભા કરાચાયઃ-‘િસ ાંત િશરોમિણ’ તથા ‘લીલાવતી ગિણત’ની રચના કરી.
જગદીશચં બોઝઃ- વન પિતમાં વ છે એવું િસ કરનાર મહાન વન પિત શા ી,
કે કો ાફના શોધક, િવ માં સૌ થમ તેમણે વાયરલેસ અને ટે લી ાફ ે ે ય નો કયા.
ફુલચં રોયઃ- ‘ હ દુ રસાયણ શા નો ઈિતહાસ’ પુ તકના રચિયતા
િ ભુવનદાસ ગ રઃ- ગુજરાતના યાત રસાયણશા ી
ડૉ.દારાશાહ વાડીયાઃ- ભૂગભ િવ ાનના િપતામહ
ડૉ.ચં શેખર વકટરામનઃ- રામન ઈફે કટના શોધક, ફિઝ સમાં એિશયામાં સૌ થમ
નોબલ પા રતોિષત િવજેતા
િશિશરકુ માર િમ ાઃ-૧૯૨૬માં ભારતમાં સૌ થમ રે ડયો ટા સમીટરની થાપના કરનાર,
‘ધ અપર એટમોિ ફયર’ પુ તકના રચિયતા

1
પી.સી.મહાલનોિબસઃ- આંકડાશા ના િપતામહ
સ યે નાથ બોઝઃ- આઈ ટાઈન સાથે કામ કરનાર ભારતીય વૈ ાિનક
ડૉ. આ મારામઃ- દેશમાં કાચ ઉ ોગ અને િસરામીક ઉ ોગના િપતામહ
ડૉ. સુ મ નયમ ચં શેખરઃ- તારાઓના જ મ અને મૃ યુ િવશેના િસ ાંતની ભેટ આપી,
૧૯૮૨માં નોબલ ાઈઝ મેળવનાર
ડૉ. િવ મ સારાભાઈઃ- ભારતને અવકાશયુગમાં વેશ કરાવનાર, પરમા ઊ ે ,ે
અવકાશ ે ે, ટે સટાઈલ ે ે ભારતને વતં બનાવનાર
ડૉ.હરગોિવંદ ખુરાનાઃ- કૃ િ મ જિનન ત વોના સજક, ૧૯૮૬માં નોબેલ ાઈઝ મેળવનાર
એમ.એસ. વાિમનાથનઃ- ભારતમાં હ રયાળી ાંિતના િપતા
ડૉ. રા રામ ાઃ- પોખરણ અ િવ ફોટના મુ ય વૈ ાિનક
કમલકાંત પાંડેઃ- ભારતના થમ કૃ િષ ે યુએટ
વે બા યુઃ- ‘ઈિ ડયન ઈિ ટટયુટ ઓફ એ ટો ફિઝ સ’ના થાપક
ડૉ. જે.જે. રાવલઃ- ને યુનના ઉપ હો, શિન અને ગુ ના વલયો શોધી કાઢીને િવ માં
નામના મેળવનાર
ડૉ. પી.કે . સેનઃ- એિશયાનું થમ દય િત મણ ઓપરે શન કરનાર.
ડૉ. એ.પી.જે. અ દુલ કલામઃ- ભારતીય િમસાઈલ ટે કનોલો ના િપતા, ૧૯૯૮માં
કરવામાં આવેલા પોખરણ અ ધડાકાના મુ ય વૈ ાિનક
ભારતમાં આવેલી અ ણી વૈ ાિનક સં થાઓઃ-
સં થા અને થળ
 નેશનલ ફિઝકલ લેબોરે ટરીઃ- દ હી
 નેશનલ કે િમકલ લેબોરે ટરીઃ- પૂણે
 નેશનલ મેટલિજકલ(ધાતુ) લેબોરે ટરીઃ- જમશેદપુર(િબહાર)
 સે ટલ લેધર રસચ ઈિ ટ ૂટઃ- ચે ાઈ
 સે ટલ ઈિ ટટયૂટ ફોર કોટન રસચઃ- નાગપુર
 સે ટલ સો ટ એ ડ મ રન કે િમકલ રસચ ઈિ ટ ૂટઃ- ભાવનગર
 ઓલ ઈિ ડયા ઈિ ટટયૂટ હાઈિઝન એ ડ પિ લકહે થઃ- કોલક ા
 વાઈરસ રસચ સે ટરઃ- પૂણે
 યોલોિઝકલ સવ ઓફ ઈિ ડયાઃ- કોલક ા
 ફોરે ટ રસચ ઈિ ટ ૂટઃ- દહે રાદૂન
 નેશનલ ડે રી રસચ ઈિ ટ ૂટઃ- કનાલ
 સે ટલ મે ગો રસચ ઈિ ટ ૂટઃ- લખન
 સે ટલ કોકોનટ રસચ ઈિ ટ ૂટઃ- કોલમ (કે રળ)
 સે ટલ ટોબેકો રસચ ઈિ ટ ૂટઃ- રાજમું ી (આં દેશ)

2
  િબરબલ સાહની ઈિ ટ ૂટ ઓફ બોટનીઃ- લખન
 ટાટા ઈિ ટ ૂટ ઓફ ફ ડામે ટલ રસચઃ- મુંબઈ
 ઈિ દરા ગાંધી સે ટર ફોર એટિમક રસચઃ- ક પ મ
 પેસ એિ લકે શન સે ટર અને અટીરા-અમદાવાદ
 ભારતીય યુરેિનયમ કોપ રે શનઃ-િબહાર

કે ટલાક માનવ રોગોઃ-

મેલેરીયાઃ- -માદા એનો ફિલસ મ છરના કરડવાથી
- લાઝમો ડયમ વાયવે સ નામના વના કારણે
-દવાઃ િ વનાઈન
-મેલેરીયાનું કારણ અમે રકન વૈ ાિનક ‘રોના ડ રોસે’ આ યું
ઈ લુએ ઝાઃ- સુ મ વ, િમ ો વાઈરસ ઈ લુએ
કોલેરાઃ- િવિ યો કોલેરી
અિતસાર(ડાયે રયા)-ઈકોલીય િસંગેલા બે ટે રયા
કમળોઃ- હપેટાઈટીસ વાઈરસ એ
કમળીઃ- હપેટાઈટીસ વાઈરસ બી
લીવર કે સરઃ- હપેટાઈટીસ વાઈરસ સી
ટાઈફોડઃ- સા મોનેલા ટાઈફી
હાથીપગોઃ- ટીનીયા પે ડસ
ખસઃ- એકે રસ કે િબઝ
ધાધરઃ- રંગવમ
હડકવાઃ- રે ડોવાઈરસ
ખસરાઃ-મોિબલી
એઈ સઃ- એચઆઈવી-૧,૨(શોધકઃ- રોબટ ગોલ)

ખનીજ યની ઉણપથી થતાં રોગોઃ-

રોગ શેની ઉણપથી થાય
પાંડુરોગઃ લોહત વની ઉણપથી
ગોઈટરઃ આયોડીન
રતાંધણાપ ઃ િવટાિમન એ
બેરીબેરીઃ િવટામીન બી
3
 કવ ઃ િવટામીન સી
રકે ટસ (સુકતાન) : િવટામીન ડી
વંધ વઃ િવટામીન ઈ
લોહીનું ન ગંઠાવુઃ િવટામીન કે
ોટીનની ઉણપથી થતાં રોગોઃ-
મરા મસ અને વોિશયોરકોર
મ છરજ ય રોગોઃ-
િચકનગુિનયાઃ- માદા મ છર એ ડસના કરડવાથી
ડે યુઃ- માદા એ ડસ ઈિજ
ોટોઝાવા ારા થતાં રોગોઃ-
પાયો રયાઃ- જ વેિલસ
પેિચસઃ- હ ટોિલટીકા
બે ટે રયા ારા થતાં રોગોઃ-
રોગ જવાબદાર બે ટે રયા
ધનુવાઃ લોિ ટ ડયમ ટે રેની
િસ ફિલસઃ ટે પેનોમા પેલે ડયમ
સફે દ કોઢઃ માઈકોબે ટે રયમ લે ી
ગોનો રયાઃ નાઈસે રયા ગોનો રયાઈ
યુમોિનયાઃ ડ લોકોકમ યુમોની
લેગઃ પા ુરેલા પેિ ટસ
ડ થે રયાઃ કોરોની બે ટે રયા
હાથીપગોઃ ફાઈલે રયા બે કો ુ ટાઈ
શોધ અને શોધકઃ-
પે યુરાઈઝેશનઃ લુઈસ પા ર
બીસી ની રસીઃ કાલમેટ યુ રન
મેલેરીયાની રસીઃ લીવીરે ન
શીતળાની રસીઃ એડવડ ઝેનર
કોલેરાની રસીઃ રોબટ કોચ
હડકવાની રસીઃ લુઈ પા ર
ડ થે રયાની રસીઃ કલે સ અને વોન બેહ રંગ
ડીડીટીના શોધકઃ પાઉલ યુલર
િવટામીન એના શોધકઃ ેડ રક ગો લડ હોપિક સ
િવટામીન બીઃ મે યુલેમ

4
િવટામીન સીઃ હો ટ
િવટામીન ડીઃ મે યુલેમ
ઈ યુિલનઃ બેિ ટંગ
ડીએનએઃ જે સ વો સન એ ડ ાિ સક ીક
હોિમયોપેથીઃ સે યુઅલ હાિનમેન (જમની)
લોરોફોમઃ હે રસન
બે ટે રયાઃ વાન યુવેન હોક
પોિલયોની રસીઃ નાસ સસા ક
પેિનિસિલનઃ એલેકઝા ડર એ ડ લોરી ફે િમંગ
િવટામીન, રાસાયિણક નામ અને ઉણપથી થતાં રોગોઃ-
એઃ- રે ટનોલઃ- રતાંધણાપ ં
બી ૧-થાયાિમનઃ-બેરીબેરી
બી ર- રબો લેિવનઃ- ચામડી તથા ભનું તરડાવું
બી ૩-પે ટોથેિનક એિસડઃ- કસમયે વાળ ધોળા થવા/ મંદબુિ
બી ૫-િનયાસીનઃ- પેલે ા
બી ૬-પાયરીડોિ સનઃ- પાંડુરોગ અને ચામડીના રોગો
બી ૭-બાયોટીનઃ- લકવો
બી ૯-ફોિલક એિસડઃ-એિનમીયા અને અિતસાર
બી ૧૨-સાઈનોકોબાલામીનઃ- એનેિમયા, ખચ, કમળો
સીઃ- એ કોિબક એિસડઃ- કવ , અવાળું
ડીઃ- કે સીફે રોલઃ- સુકતાન
ઈઃ- ટોકોફે રોલઃ- જનન મતાની ઉણપ
કે ઃ- ફાઈલો યુનોનઃ- ર તનું ના ગંઠાવું( હમો ફલીયા)
િવિવધ પાચકત વો અને ઉ સેચકોઃ-
ટ સીનઃ- ોટીનનું િવઘટન કરી પોિલપે ટાઈડ બનાવે છે .
એમાઈલેઝઃ- ટાચને સી પલ સુગરમાં ફે રવે છે .
લાઈપેઝઃ- ફે ટને ફે ટીએિસડ અને િ લસરોલમાં ફે રવે છે .
ઈરે િ સનઃ- ોટીન અને પે ટોનનું એિમનો એિસડમાં પાંતર
મા ટે ઝઃ- મા ટોઝનું લુકોઝમાં પાંતર
સુકરે ઝઃ- સુ ોઝનું લુકોઝ અને ુ કટોઝમાં પાંતર
લાયપેઝઃ- ઈમ સીફાઈડ ફે સનું િ લસ રન તથા ફે ટી એિસડમાં પાંતર
હપેરીનઃ- આ ોટીન યકૃ ત ઉ પ કરે છે જે લોહીને શરીરમાં મી જતું અટકાવે છે .
ટાયલીનઃ- લાળ ંિથમાંથી ાવ થાય છે .
પે સીન, રે િનનઃ- જઠર રસમાંથી ોટીનનું પે ટો સમાં પાંતર

5
લાઈપેઝઃ- ફે ટનું ફે ટી એિસડ અને લાયકોલમાં પાંતર
ઈરે સીનઃ- ોટીનનું એિમનો એિસડમાં પાંતર
મા ટે ઝઃ- મા ટોઝનું લુકોઝમાં પાંતર
િવિવધ ત યોઃ-
ે સચ ઃ- તેને સાઈ ટક એિસડ ચ પણ કહે છે . આ ચ માં બે અ પાય િવક એિસડના
હોય છે અને છ અ કાબન ડાયો સાઈડના હોય છે .
ધમનીઃ- દયમાંથી શરીરના અંગો તરફ વહન કરતી િધરવા હનીને ધમની કહે છે .
ધમનીની દવાલ ડી અને િ થિત થાપક હોય છે . ધમનીમાં ઓિ સજન યુ ત શુ લોહી
હોય છે .
શીરાઃ અંગોમાંથી િધર એકિ ત કરી દય તરફ જતી િધરવા હનીને શીરા કહે છે .
િધર કોિશકાઃ- ધમિનકા પેશીકોષોની આજુ બાજુ સાંકડા યાસવાળી પાતળી
દવાલયુ ત સુ મવા હકાઓ હોય છે જેને િધર કોિશકા કહે છે .
મિ ત કના ભાગોઃ-
બૃહદ મિ ત કઃ- આ િવકસીત ભાગ છે . યાં બુિ મ ા, ઈ છાશિ ત, ઐિ છક ગિતઓ,
ાન, વાણી, િચંતન, મૃિતનું કે છે . ાનેિ યોથી ા થયેલી ેરણાઓનું િવ ેષણ
અને સમ વયનું કાય કરે છે .
થેલેમસઃ ગરમ, ઠંડા તથા દદનો અનુભવ કરે છે .
હાઈપોથેલેમસઃ હોમ નનું િનયં ણ કરે છે . ભૂખ, તાપ, તરસ, ેમ, ધૃણાની સંવેદના કરે છે .
લોહીનું દબાણ,પાણીનું ઉપાપચય, પરસેવો, ગુ સો, ખુશી
મ ય મિ ત કમાં િ , વણ અને પશના સંવેદી કે ો આવેલાં છે .
અનુમિ ત કમાં બે ભાગ છે .
સેરેબેલમઃ- શરીરનું સંતુલન અને ઐિ છક પેશીઓનું િનયં ણ, આંત રક કાનના,
સંતુિલત ભાગથી સંવેદના મેળવે છે .
લંબમ ાઃ- આ સૌથી પાછળનો ભાગ છે . મુ યકાય ઉપાપચય, ર તદાબ, અ નળીના
ાવ તથા દયના ધબકારાનું િનયં ણ કરે છે . છ ક, ખાંસી, ાસોછ ાસનું િનયમન કરે
છે .
કરોડર ુ ઃ કરોડર ુ લંબમ ાના અંત છે ડેથી શ થઈ ધડ દેશનું ચેતાતં રચે છે .
કરોડર ુ માંથી ૩૧ ડ કરોડર ુ ચેતાઓ નીકળે છે . તે શરીરના િવિવધ અંગોને મગજ
સાથે સાંકળે છે તે અંગો મગજ તરફ અને મગજથી અંગો તરફ ઊિમવેગોનું વહન કરે છે .
મગજ ઉપરાંત કરોડર ુ પરાવત યા પણ કરે છે .
કીડની લગભગ ૧,૩૦,૦૦,૦૦૦ મૂ નિલકાઓથી બનેલી હોય છે . જેને ને ો સ કહે છે .
ને ોન એ કીડનીનો કાયા મક એકમ છે . દરે ક ને ોનમાં એક નાની રચના બાઉમેન
કે યુલ હોય છે .
આ કે યુલમાં પાતળી િધરકોિશકાઓનો ગુ છ વા મળે છે .

6
 યુરો ોમની હાજરીના કારણે મૂ નો રંગ પીળાશ પડતો હોય છે . મૂ એિસ ડક હોય છે જેનો
પીએચ-૬ હોય છે . કીડનીમાં બનતી પથરી કે િ શયમ ઓ ઝોલેટ હોય છે .
સૌથી મોટું હાડકું -ફીમર( ંઘનું હાડકું )
સૌથી નાનું હાડકું - ટે સ(કાનનું હાડકું )
લંબાઈનો સૌથી મોટો એકમ પારસેક છે . ૧ પારસેક એટલે ૩.૨૬ કાશવષ
બળનો સી એસ પ િતનો એકમ ડાઈન છે . એસઆઈ પ િતમાં એકમ યુટન છે . ૧
૫
યુટન એટલે ૧૦ ડાઈન
કાયનો સી એસ પ િતનો એકમ અગ છે . એસઆઈ પ િતમાં એકમ જૂ લ છે .
યુટનના ગિતના િનયમોઃ-
િનયમઃ૧- યારે કોઈ વ તુ પર બા બળ ન લાગે યાં સુધી તે િ થર અવ થામાં હોયતો
તે િ થર રહે છે અને ગિત કરતી વ તુ પોતાની અચળ વેગી ગિત ચાલુ રાખે છે .
િનયમઃ૨- પદાથના વેગમાનમાં થતાં ફે રફારનો સમયદર તેના પર લાગતાં પ રણામી
બા બળના સમ માણમાં હોય છે અને વેગમાનમાં થતો આ ફે રફાર પ રણામી બળની
દશામાં જ હોય છે .
િનયમઃ૩- F = MA, દરે ક યાને આઘાત અને યાઘાત સરખા મૂ યના અને પર પર
િવ દશામાં હોય છે .
ઊ નું પાંતરઃ-
િવિવધ ઊ ના પાંતરો સાધન
યાંિ કઊ નું િવ ુતઊ માં પાંતરઃ ડાયનેમો
યાંિ કઊ નું વિનઊ માં પાંતરઃ િસતાર, િગટાર
િવ ુતઊ નું વિનઊ માં પાંતરઃ લાઉડ પીકર
િવ ુતઊ નું કાશઊ માં પાંતરઃ ટયૂબલાઈટ
િવ ુતઊ નું યાંિ કઊ માં પાંતરઃ પંખો, િવ ુતમોટર
રસાયિણકઊ નું િવ ુતઊ માં પાંતરઃ િવ ુત સેલ
વિનઊ નું િવ ુતઊ માં પાંતરઃ માઈ ોફોન
હોની ગિતનો િનયમ કોણે આ યો? કે લર
ઘનતાઃ-દળ અને કદના ગુણો રને ‘ઘનતા’ કહે છે . ઘનતાનો એસઆઈ એકમ
૩
િકલો ામ/મીટર છે .
િવિશ ઘનતાઃ-પદાથની ઘનતા અને ૪ ડી ી સેિ સયસ પર પાણીની ઘનતાના
ગુણો રને ‘િવિશ ઘનતા’ કહે છે .
િ ન ઘતાઃ બે અલગ તર વ ચેની સાપે ગિતને અટકાવતા બળ ધરાવવાના વાહીના
ગુણધમને િ ન ધતા કહે છે .
િ ન ધતા બળઃ વાહીના બે તર વ ચે આંત રક ગિતને અટકાવતા બળને
‘િ ન ધતાબળ’ કહે છે .

7
િ થિત થાપ તાઃ- આ પદાથનો એવો ગુણ છે કે જેના કારણે વ તુ તેના પર લાગતાં
બા બળથી ઉ પ થતા કોઈપણ પ રવતનનો િવરોધ કરે છે . જેવું આ બળ હટાવવામાં
આવે તરત જ તે પદાથ પોતાની પૂવવત િ થિત ળવી રાખે છે .
હૂ કનો િનયમઃ- િ થિત થાપ તાની સીમામાં ઉ પ થતી િવકૃ િત તેના પર લગાવેલ
િતબળના સમ માણમાં હોય છે . તેનો એસઆઈ યુિનટ ‘પા કલ’ છે .
વિન તરં ગોઃ વિનતરંગોમાં ણ કારો છે .
ા ય, પરા ા ય(ઈ ાસોિનક), અ ા ય(અ ટાસોિનક)
૨૦ હટઝથી ૨૦,૦૦૦ હટઝની આવૃિ ધરાવનાર વિનતરંગોને જ મનુ યના કાન
સાંભળી શકે છે .
૨૦ હટઝથી ઓછી આવૃિ ધરાવતા વિનતરંગોને ‘પરા ા ય’ એટલે કે ‘ઈ ાસોિનક’
તરંગ કહે છે .
ઉદાહરણઃ ધરતીકંપ, વાળામુખીનું કંપન, હાથી કે હે લ માછલીની ચીસ
જે વિનતંરગોની આવૃિ ૨૦,૦૦૦ હટઝ કરતાં વધારે હોય તેને અ ટાસોિનક તરંગો કહે
છે . મનુ યના કાન તેને સાંભળી શકતા નથી. પરંતુ કુ તરા, િબલાડી, ચામાચી ડયું, મ છરો
આ વિન સાંભળી શકે છે . ચામાચી ડયું આવી વિન પેદા પણ કરી શકે છે .
સોનાર પ િતનો ઉપયોગ દ રયાઈ ડાઈ માપવા માટે વપરાય છે .
અ ટાસોિનક વે સનો ઉપયોગ સોનો ાફીમાં થાય છે .
વિનની ગિત ઘન પદાથમાં સૌથી વધારે અને વાયુમાં સૌથી ઓછી છે .
દવસ કરતાં રા ે વિન દૂર સુધી સંભળાય છે .
ડૉ લર અસરઃ વિનનો ઉ ગમ થાન અને ોતાની વ ચે સાપે ગિત હોય તો
ોતાને વિનની આવૃિ તેની વા તિવક આવૃિ થી અલગ સંભળાય છે . આને ડો લર
અસર કહે છે . યારે ઉ ગમ થાન અને તેના ોતા વ ચેનું અંતર ઘટે તો વા તિવક
આવૃિ વધે છે .
ઉ માઃ- એક પદાથમાંથી બી પદાથમાં તાપમાનમાં ફરકને કારણે ઊ નું થળાંતરણ
થાય છે . આ ઊ ને ‘ઉ મા’ કહે છે .
ઉ માનો એકમઃ- કે લરી(૧ ામ પાણીનું તાપમાન ૧ ડ ી સી વધારવા માટે આવ યક
ઉ માને ૧ કે લરી કહે છે .)
૪.૧૮૬ જૂ લનું યાંિ કકાય થયું હોય તો ઉ પ થયેલ ઉ મા ૧ કે લરી હશે.
તાપમાન માપવાના એકમોઃ
સેિ સયસઃ- આ તાપમાનની શોધ સેિ સયસે કરી. આ પ િતમાં બરફ અને બા પ વ ચે
બરાબર ૧૦૦ ભાગ પાડે લા હોય છે . તેથી પાણીનું ગલનિબંદુ ૦ ડી ી સેિ સયસ અને
પાણીનું ઉ કલનિબંદુ ૧૦૦ ડી ી સેિ સયસ છે .
ફે રન હટઃ- શોધક-ફે રન હટ. આ માપનમમાં શીતિબંદુ ૩૨ ડી ી ફે રન હટ અને
બા પિબંદુ ૨૧૨ ડી ી ફે રન હટ આંકવામાં આવે છે . આ બંને વ ચે બરાબર ૧૮૦ ભાગ

8
 પાડવામાં આવે છે . માણસના શરીરનું સામા ય તાપમાન ૯૮.૬ની આસપાસ હોવું
ઈએ. જે સેિ સયસમાં ૩૭ ડી ી છે .
કે િ વનઃ- શીતિબંદુ ૨૭૩ કે િ વન અને ઉ કલનિબંદુ ૩૭૩ કે િ વન આ બંને વ ચે ૧૦૦
સરખા ભાગ પાડવામાં આવે છે . અિધકતમ તાપમાનની કોઈ સીમા નથી હોતી. પણ
નીચામાં નીચા તાપમાનની સીમા હોય છે . કોઈપણ વ તુનું તાપમાન -૨૭૩.૧૫ ડી ી
સેિ સયસથી નીચે જઈ શકતું નથી. આને એ યુ યુટ ૦ કહે છે .
 િવિવધ તાપમાનોને માપવા નીચે મુજબના પદાથ વપરાય છે .
પારો -૩૯ ડી ી સેિ સયસ પર મી ય છે .
આ કોહોલ -૧૧૫ ડી ી સેિ સયસ પર મી ય છે .
આથી -૩૦થી ૩૫૦ ડી ી સેિ સયસ સુધીના તાપમાનને માપવા માટે પારાનો ઉપયોગ
થાય છે .
નાઈટોજનથી ૧૫૦૦ ડી ી સેિ સયસ સુધીનું તાપમાન માપી શકાય છે .
લે ટનમથી -૨૦૦થી ૧૨૦૦ ડી ી સેિ સયસ સુધીનું તાપમાન માપી શકાય છે .
-૪૦ ડી ી સેિ સયસમાં સેિ સયસ અને ફે રન હટ બંને સમાન અંક દશાવે છે .
ગુ ઉ માઃ- ચો સ તાપમાને પદાથની અવ થામાં પ રવતન માટે ઉ માની જ ર પડે
છે . તેને ‘ગુ ઉ મા’ કહે છે .
ગલન ગુ ઉ માઃ- ચો સ તાપમાને ઘન પદાથનું વાહીમાં પાંતર કરવા માટે
આવ યક ઉ માની જ ર પડે છે . તે ઉ માને ગલન ગુ ઉ મા કહે છે . પાણીની ગલન ગુ
ઉ મા ૮૦ કે લરી/ ામ છે .
રંગોઃ-
ાથિમક રંગો-લાલ, પીળો અથવા લીલો અને વાદળી
િતય રંગોઃ- બે રંગોના િમ ણથી બને છે .
 લાલ+વાદળી= ંબુડી(મેઝ ટા)
 લાલ+પીળો=કે સરી
 પીળો+વાદળી=પોપટી
જે બે રંગ ભેગા કરવાથી સફે દ રંગ બને તે બંને રંગોને ‘પૂરક રંગ’ કહે છે .
વ તુ તેના પર પડતા જે તે રંગના કાશને પરાવત ત કરે છે તથા બાકીનો રંગ શોષી લે છે .
વ તુ બધા રંગોને પરાવત ત કરે તો તે ‘સફે દ’ હોય છે અને બધા રંગોને શોષી લે તો તે
રંગ ‘કાળો’ હોય છે .
ંબલી રંગનો કાશનો વેગ સૌથી ઓછો અને પરાવતન સૌથી વધારે હોય છે . યારે લાલ
રંગનો વેગ સૌથી વધુ અને પરાવતન સૌથી ઓછું હોય છે . આથી ખતરાની િનશાનીઓ
અને ટા ફક િસ લમાં લાલ રંગ વપરાય છે .
લઘુ િ (માયોિપયા)- આ ખામી ધરાવતા યિ ત ન કની વ તુને ઈ શકે છે , પણ
દૂરની વ તુ ઈ શ તો નથી. આ ખામી ધરાવતાં અંતગ ળ લે સ વાપરે છે .

9
ગુ િ (હાયપરમેટોિપયા)- આ ખામી ધરાવતા યિ તને દૂરની વ તુ દેખાય છે પણ
ન કની વ તુ ઈ શકતો નથી. આ રોગમાં ન કની વ તુનું િતિબંબ રે ટીનાની પાછળ
બને છે . આ ખામી િનવારવા યો ય િતિબંબ અંતરવાળા બ હગ ળ લે સ વાપરવા ઈએ.
યારે બે પદાથ ને ઘસવાથી જે િવ ુત પેદા થાય છે તેને િ થર િવ ુત કહે છે .
કુ લંબનો િનયમઃ- બે પદાથ વ ચેનું આકષણ કે અપાકષણ િવ ુતભારના ગુણાંકના
સમ માણમાં અને બંને વ ચેના અંતરના વગના ય ત માણમાં હોય છે .
િવ ુત ે ના કોઈ િબંદુ પર કોઈ ધન િવ ુતભારને અનંત અંતરે થી તે િબંદુ પર લાવવા માટે
જે કાય થાય તેને ઈલેિ ટકલ પોટે િ શયલ કહે છે . તેનો એસઆઈ એકમ વો ટ છે .
બે પદાથ ને ઘરવાથી તેમાં હલકાં પદાથ ને આકષવાની વૃિ પેદા થાય છે . આને ટે ટક
ઈલેિ ટિસટી કહે છે . બે િમન કિલને બે કારના અવશેષોના નામ આ યા છે . ધન
અને ઋણ
સમાન કારના િવ ુતભાર એક પદાથમાંથી બી પદાથમાં સમાન કારના િવ ુતભાર
ધરાવતા વ ચે અપાકષણ થાય છે . યારે િવ િતય િવ ુતભાર ધરાવતાં વ ચે આકષણ
થાય છે .
જે પદાથ પોતાનામાંથી િવ ુત પસાર થવા દેતાં હોય તે પદાથને િવ ુતવાહક પદાથ કહે છે .
દા.ત. ચાંદી(સોથી વધુ િવ ુતવાહક), લોખંડ, તાંબુ
વો ટાનો સેલઃ- ૧૭૯૯માં એલેકઝા ડર વો ટા નામના વૈ ાિનકે શો યો હતો. જેમાં
િઝંકનો સિળયો કે થોડ તરીકે અને તાંબાનો સિળયો એનોડ તરીકે વપરાય છે વ ચે
સ યુ રક એિસડ હોય છે .
િવ ુતશિ તઃ જે િવ ુતપથમાં જે દરે િવ ુત વાહ વપરાતો હોય તેને ઈલેિ ટક પાવર કહે
છે . તેનો એસઆઈ એકમ વોટ છે . ઘરે લું વપરાશમાં વપરાતા પાવરને ‘િકલોવોટ’માં
માપવામાં આવે છે . િવ ુત વાહને માપવાના સાધનને ‘એમીટર’ કહે છે .
િવ ુત યૂઝઃ વધુ પડતા િવ ુત વાહથી થતા નુકસાનને બચાવવા ેણીમાં વપરાતા
સાધનને ઈલેિ ટકલ યુઝ કહે છે . સાદીભાષામાં યુઝ એક ‘તાંબુ, ટીન, સીસુ’થી બનેલો
એક નાનો તાર છે . તેનું ગલનિબંદુ નીચું હોય છે .
ટા સફોમરઃ ટા સફોમર એક એવું સાધન છે જે લોવો ટે જ એસીને હાઈવો ટે જ એસીમાં
અને હાઈવો ટે જને લોવો ટે જમાં ફે રવી શકે છે તે ‘ઈલે ટોમે ે ટક’ ઈ ડકસન પર આધાર
રાખે છે .
ભૌગોિલક ચુંબક વ(મે ે ટઝમ): પૃ વી એક શિ તશાળી ચુંબક છે . જેનો દિ ણ ધૃવ જે
ભૌગોિલક ઉ ર ધૃવની ન ક હોય છે અને ઉ ર ધૃવ ભૌગોિલક દિ ણ ધૃવની ન ક હોય
છે . પૃ વીનું ચુંબકીય ે નીચે માણે વત છે . ચુબ ં કીય મેરી ડયન અને ભૌગોિલક
મેરી ડયન વ ચે જે ખુણો બને તેને ડકલાઈનેશન કહે છે .
લોહચુંબક ારા આકષવાની વૃિ ને ચુંબક વ કહે છે . તે ઈલે ટોનના ચાજની પસાર
થવાથી પેદા થાય છે . જેના પ રણામે વ તુ આકષાય છે કે અપાકષણ થાય છે . લોખંડ,

10
કોબા ટ, િનકલ વગેરે જેવી ધાતુઓને લોહચુંબક આકષ છે . યારે લોહચુંબકને મુ ત રીતે
લટકાવવામાં આવે યારે ઉ રધૃવ અને દિ ણધૃવમાં િ થર થાય છે .
લોહચુંબકના બે કાર છે . કુ દરતી અને કૃ િ મ
કુ દરતી ચુંબક એ મે ેટાઈટ છે . તેનો કોઈ ચો સ આકાર હોતો નથી. તે મુ ય વે બરડ
હોય છે .
પરમા ઃ પદાથના નાનામાં નાના કણને અ કહે છે . પરમા માં ણ કણો હોય છે .
ોટોન, ઈલે ટોન અને યુટોન
યુટોન અને ોટોન પરમા ના કે માં હોય છે . જેને યુિ લઅસ કહે છે . યારે ઈલે ટોન
કે ની આસપાસ ફરે છે .
ઈલે ટોન અને ોટોનની સં યા સરખી હોય છે .
ોટોનઃ ોટોન ‘ધનભાર’ ધરાવે છે . તેની શોધ ગો ડ ટીને કરી.
ઈલે ટોનઃ ઈલેકટોન ‘ઋણભાર’ ધરાવે છે . તેની શોધ ‘જે. જે. થોમસને’ કરી.
યુટોનઃ યુટોન ‘તટ થ’ છે . તેની શોધ ‘એડવીક’ નામના વૈ ાિનકે કરી.
રે ડયોએિ ટિવટીઃ રે ડયોએિ ટિવટીની શોધ ‘હે ી બેકલર’ અને ‘મેડમ યુરી’એ કરી છે .
જે કે માં ોટોનની સં યા ૮૩ અથવા તેનાથી વધારે હોય તે અ થાયી હોય છે . િ થરતા
મેળવવા માટે કે પોતે જ આ ફા, બીટા, ગામા િકરણોને ઉ સજ ત કરવા લાગે છે . આવા
ત વોને ‘રે ડયોએિ ટવ’ ત વો કહે છે .
રોબટ પીયરી યુરી અને તેની પ ની મેડમ યુરીએ નવા એિ ટવ ત વ ‘રે ડયમ’ની શોધ
કરી. બધા જ ાકૃ િતક રે ડયોએિ ટવ ત વ આ ફા, બીટા અને ગામા િકરણોના ઉ સજન
પછી લેડમાં બદલાઈ ય છે .
આ ફા કરણોઃ તેની રચના ધના મક હોય છે . તે િવ ુત ચુંબકીય વાહ ધરાવે છે .
બીટા કરણોઃ તે ઋણા મક રચના ધરાવે છે . તે પણ ચુંબકીય વાહ ધરાવે છે .
ગામા કરણોઃ તે તટ થ હોય છે . તેનું દળ ૦ ‘શૂ ય’ હોય છે . સૌથી વધારે શિ ત ગામા
િકરણોમાં હોય છે .
રે ડયોએિ ટિવટીનું માપ ‘ગાઈગર મૂલર કાઉ ટર’થી થાય છે .
રે ડયોએિ ટવ કણોની ઉપિ થિત ણવા માટે તથા તેની ઊ ને માપવા માટે લાઉડ
નંબરનો ઉપયોગ થાય છે . તેની શોધ સી.આર. િવલસને કરી.
૧૯૦૫માં આ બટ આઈ ટાઈનને દળ અને ઊ વ ચેનો સંબંધ શો યો. તેને
‘સાપે તાનો િસ ાંત’ કહે છે .
યેક પદાથમાં તેના દળને કારણે ઊ પણ હોય છે . કોઈ પદાથનું દળ એમ હોય,
કાશનો વેગ સી હોય તો આ દળની ઊ E=mc2 થાય. દા.ત. સૂયથી આપણને ગરમી
વ પે ઊ મળતી રહે છે . જેના કારણે સૂયદળ ઘટતું ય છે .
ાંડ: ાંડના ારંભ અને તેના િવશેના િસ ાંતો ‘િબગબગ’ થીયરી તરીકે ઓળખાય
છે . અમે રકન વૈ ાિનક ‘એડિવન હબલ’ના માણે આકાશગંગાઓ એકબી ની સાપે ે

11
દૂર જઈ રહી છે . કોઈ મહાિવ ફોટના કારણે આ આકાશગંગાના કારણે આ દૂર થઈ હશે
આના ‘િબગબગ’ કહે છે .
રે ડિશ ટઃ આપણે કાશના ઉ ગમ થાન તરફ જઈએ તો કાશના તરંગોની
આવૃિ માં વધારો થાય છે . આ વધારો ‘વાયોલેટ’ રંગ તરફ િવ થાિપત થાય છે . આનાથી
ઉલટું કાશના ઉદગમ થાનથી અંતર વધે તો ા થતી કાશની આવૃિ માં ઘટાડો
થશે. અને આ આવૃિ લાલ રંગ તરફ િવ થાિપત થશે. આ િવ થાપનને રે ડિશ ટ કહે છે .
આના આધારે ૧૯૨૯માં ‘એડવીન હબલે’ એવી તુતી કરી કે કે ટલીક મંદાિકનીઓ લાલ
રંગ તરફ ખસે છે . આ પરથી એ પ રણામ આ યું કે મંદાિકનીઓ દૂર ખસે છે . આને હબલનો
િનયમ કહે છે .
મંદા કનીના ણ કાર છે .
સિપલ( પાઈરલ), દીઘવૃિ ય(ઈિલિ ટકલ), અિનયમીત
ાંડની ૮૦ ટકા મંદાિકની પાઈરલ છે , ૧૭ ટકા દીઘવૃિ ય અને ૩ ટકા અિનયમીત છે .
આકાશગંગાની સૌથી ન ક એક સિપલ આકારની મંદાિકની છે . જેનું નામ ‘દેવયાની’ છે .
આકાશગંગા(િમ કી વે): વ છ અંધારી રા ે આકાશમાં તા ઉ રથી દિ ણ સુધી
ફે લાયેલો લાંબો દૂિધયા રંગનો એક પ ો આકાશમાં નદી વહે તી હોય તેવો દેખાતો હોય છે
તેને આકાશગંગા કે િમ કી વે કહે છે .
આપણો સૂય આકાશગંગા કે ફરતે ૨૫૦ િકમી િત સેક ડના વેગથી પ ર મણ કરે છે .
સૂયને આ પ ર મણ પૂ ં કરતાં ૨૫૦ વષ લાગે છે .
તારા( ટાર): તારાઓ એવા અવકાશી પદાથ છે જે સતત કાશ અને ઊ ઉ સજ ત કરે
છે . તારાઓમાં ૭૦ ટકા હાઈડોજન, ૨૫ ટકા હિલયમ, ૧.૫ ટકા કાબન તથા અ યમાં
નાઈટોજન અને લોખંડ હોય છે .
તારા ણ રંગના હોય છે ઃ લાલ, સફે દ અને વાદળી.
જે તારાનું સપાટી પરનું તાપમાન સૌથી ઓછું હોય તે લાલ રંગ ધરાવે છે . વધુ તાપમાન
વાળો તારો વાદળી રંગનો હોય છે .
હાઈડોજનમાંથી હલીયમ અને હલીયમમાંથી હાઈડોજનમાં પાંતરણને કારણે ઊ
ઉ પ થાય છે .
આપ ં સૂયમંડળઃ
સૂયઃ તે ઊ નો મુ ય ોત છે . સૂયના બા તેજ વી ગોળા પ ભાગને ‘ફોટો ફીયર’ કહે
છે . જે િવ તારનું તાપમાન ઓછું હોય તે િવ તારમાં ઊ નું શોષણ થવાથી તે િવ તાર
કાળા ટપકાં પે વા મળે છે . જેને સૂયકલંકો કહે છે . તેનો વનકાળ એકાદ મ હના
જેટલો હોય છે . પૂણ સૂય હણ દરિમયાન સૂય કાશ ઢંકાઈ જવાથી સૌથી બહારનું તર
ઝળહળી ઉઠે છે . જે સૂયની ફરતે મુગટ પે દેખાય છે . તેને કોરોના કહે છે . કોરોના અને
ફોટો ફીયર વ ચેના િવ તારને ‘કો મો પીયર’ કહે છે . સૂયમંડળના ચાર હો બુધ, શુ ,
પૃ વી અને મંગળ સૂયથી ન ક છે . તેમને ‘ટે રે ટીયલ’ કે ‘પાિથવ’ હો કહે છે .

12
બુધઃ તે કદમાં સૌથી નાનો અને સૂયથી સૌથી ન કનો હ છે તેને કોઈ ઉપ હ નથી.
શુ ઃ સૂયથી બી થાને આવેલો છે . તેની ફરતે સપાટી પર કાબન ડાયો સાઈડનું
આવરણ આવેલું હોવાથી તે સૌથી વધુ તેજ વી છે . તેને ઈવિનંગ ટાર અથવા મોિનગ
ટાર તરીકે ઓળખવામાં આવે છે . તે અ ય હો કરતા િવ દશામાં પ ર મણ કરે છે .
પૂવથી પિ મ એટલે યાં સૂય પિ મ દશામાં ઊગે છે . તેને પણ કોઈ ઉપ હ નથી.
પૃ વીઃ સૂયથી ી હ. ૧૦૦૦ િકલોમીટર સુધી વાતાવરણ ફે લાયેલું છે . આથી ઉ કાઓ
વાતાવરણમાં વેશતાં જ સળગી ઉઠે છે . તેને એક ચં છે .
મંગળઃ તે લાલાશ પડતો પૃ વીનો પાડોશી હ છે . તેનો આકાર અને દળ પૃ વીના જેવુ જ
હોવાથી તે પૃ વીની ‘ ડીયા બહે ન’ તરીકે ઓળખાય છે . મંગળને ‘ફોબોસ’ અને ‘ ડમોસ’
નામના બે ઉપ હો છે .
િવયન હોઃ મંગળની મણક ાની બહારના ગુ , શિન, યુરેનસ, ને ચુન હોનું
બંધારણ ગુ ને મળતું આવતું હોવાથી તે ‘ િવયન હો’ તરીકે ઓળખાય છે . આ હો
માણમાં મોટાં છે .
ગુ ઃ સૂયમંડળનો પાંચમો અને સૌથી મોટો હ છે . તે પૃ વી કરતાં કદમાં ૧૪૦૦ ગણો
મોટો છે . ગુ ને ૬૭ ઉપ હો છે . તે પૈકી ‘ગનીમમેડ’ સૌથી મોટો ઉપ હ છે .
શિનઃ ગુ પછીના બી મનો મોટો હ છે . તેનું કદ પૃ વી કરતાં ૮૫૦ ગ ં છે . તેની
ફરતે આવેલાં ૩ વલયોને કારણે તે સુંદર દેખાય છે . તેને ૬૨ ચં ો છે . જે પૈકી ‘ટાઈટન’
સૌથી મોટો ઉપ હ છે .
યુરેનસઃ તે છે ેથી બી મનો એટલે કે સાતમા મનો હ છે . તેને ૨૭ ચં ો છે .
ને ચુનઃ તે સૂયથી સૌથી દૂર અને સૌથી ઠંડો હ છે . તેને ૧૪ ચં ો છે . તેનું ૧ વષ
પૃ વીના ૧૬૫ વષ બરાબર હોય છે .
પૃ વીની ફરતે જેમ સૂયની ફરતે પ ર મા કરતાં હોવાથી પરંતુ તેમનું દળ ખૂબ નાનું હોવાથી
તેમને ‘લઘુ હો’ અથવા ‘ વાફ લાનેટ’ કહે છે . તેમાં સીરીસ, લુટો, હોિમયા તથા ઈરીસ
વગેરેનો સમાવેશ થાય છે . તેમાંથી લુટોને ૫ ચં ો છે . જેમાંથી ‘શેરોન’ નામના ઉપ હનું
કદ લગભગ લુટો જેટલું જ છે . આ ઉપરાંત, મંગળ અને ગુ ની વ ચે એ ટે રોઈ સ આવેલા
છે . સૂયમંડળના િનમાણ વખતે હ બનવામાં િન ફળ નીવડે લાં નાના-મોટા ખડકોને
લઘુ હો કહે છે . તેઓની સં યા બે લાખથી વધુ છે . તેમાં સૌથી મોટો ‘િસરીસ’ હતો આથી
તેને ‘વામન હ’નું િબ દ મળેલું છે .
ખરતા તારાઃ અવકાશમાંથી નાના મોટા પદાથ નું ઉ કા વ પે વાતાવરણમાં વેશ થાય
યારે ઘષણના લીધે સળગી ઉઠે છે . જે િલસોટા વ પે દેખાય છે . િવશાળકદની ઉ કાઓ
વાતાવરણમાં સંપૂણ સળગી ન ઉઠે અને ગોળા પે પૃ વી પર પટકાય તેને ‘ઉ કાશીલા’
કહે વાય છે . આવી ઉ કા પડવાથી મહારા ના બુલધાણા િજ ામાં ‘લોનાર સરોવર’નું
િનમાણ થયેલું છે . નાિ બયામાં ‘હોબા’ નામની ઉ કા સૌથી મોટી અને સૌથી જૂ ની હયાત
ઉ કા છે . ઉ કા પડવાથી દિ ણ ઓ ટે િલયામાં ૯૦ િકમીનો યાસ ધરાવતો મોટો ખાડો

13
પડે લો જે ‘અ માન’ તરીકે ઓળખાય છે . તાજેતરમાં નવી શોધ મુજબ ઓ ટે િલયામાં જ
એ ર ના ખાતે ૨૫૦-૨૫૦ માઈલના બે ખાડા પ ા હતા તેને શોધ થઈ છે .
ઉ કાવષાથી આ િવ નો સૌથી મોટો ે ટર ગણી શકાય.
ધૂમકે તુઃ યારે વાયુઓના વાદળ ચંડ ગુ વાકષણ બળના કારણે સૂય તરફ ખસવા લાગે
છે . તે ધૂમકે તુ તરીકે ઓળખાય છે . મોટાભાગના ધૂમકે તુઓ સૂયની આસપાસ લંબવૃિ
ક ામાં પ ર મણ કરે છે . ધૂમકે તુ એ ધૂળ જેવી રજકણો િમિ ત બરફ આ છા દત
અવકાશી ગોળા છે . તે જેમ-જેમ સૂયની ન ક આવે તેમ-તેમ ગરમ થતાં તેમાનો બરફ
વરાળમાં પાંતર પામે છે . અને પ રણામે તેજ વી પુંછડીની રચના થાય છે . આથી તેને
‘પુંછડીયા તારા’ તરીકે પણ ઓળખાય છે .
ન ોઃ પૃ વી જેનાં કે માં છે તેવા અનંત િ યાવાળા કા પિનક ગોળાને ‘આકાશી
ચંદરવો’ કહે છે . અવકાશી ચંદરવા પરના ાંિતવૃ ના ૨૭ સરખા ભાગ પાડવાથી મળતાં
દરે ક ભાગને ‘ન ’ કહે છે .
૧૨ રાિશઃ સૂયની ૩૬૦ ડી ી ક ાને સરખા ભાગે ૩૦ ડી ીમાં સરખા ભાગે વહચવામાં
આવે તેને ‘રાિશ’ કહે છે .
લેકહોલઃ યુટોન યારે એકદમ ભારે થઈ ય યારે તેનું અિનિ ત સમય સુધી સંકોચન
થાય છે . યારે તેની િ યા= 2EM/2C થઈ ય યારે તે ‘ લેકહોલ’ બને છે .
૦
ચં એક દવસ અથવા િતિથના અડધાભાગ એટલે સૂય અને ચં ના બનતા ખૂણામાંથી ૬
એટલે ‘કરણ’. કુ લ ૧૧ કારના કરણો યોિતષશા માં દશાવેલા છે . તેમાંથી થમ ૭
‘ચલ’ છે યારે છે ા ૪ ‘િ થર’ છે . થમ ૭ બવ, બાલવ, કૌલવ, તૈતીલ, ગર, વાિણજ અને
િવ ટી છે . યારે શકુ ની, ચતુ પાદ, નાગ, િક શુતુંગ ‘િ થર કરણો’ છે .
ો ટાર(આ દતારો): હાઈડોજન અને હલીયમ વાયુના વાદળો વ ચે ગુ વાકષણ બળ
થાય અને તે પોતાના જ ગુ વાકષણ બળના કારણે સંકોચાઈ ય અને ઘન વ પ
ધારણ કરે તેને ો ટાર કહે છે . આવા તારા કાશ ઉ સજ ત કરતા નથી.
ો ટાર માંથી ટારઃ આ સંકોચન દરિમયાન હાઈડોજન પરમા એકબી સાથે ટકરાય
છે . આ ટ રથી આ દ તારાનું તાપમાન વધતું ય છે . આ યા લાખો વષ સુધી ચાલે
છે . અને ઉ મા તથા કાશ ફે લાવા માંડે છે . અને તારાનો જ મ થાય છે . તે શ આતમાં
લાલ તારા તરીકે ઓળખાય છે . પછી તેનું ભિવ ય ારંિભક દળ પર આધાર રાખે છે .
તારાનું ારંિભક દળ સૂયના દળ બરાબર હોય તો તે પોતાનાં બા આવરણને ખોઈ બેસે
છે . અને સંકોચાઈને ‘સફે દ વામન તારો’ બની ય છે . જે પદાથ વ પે ન પામે છે .
તારાનું ારંિભક બળ સૂયના દળથી વધારે હોય તો તેનાથી બનેલાં ય ટ તારાનું
સુપરનોવા ટારના વ પમાં િવ ફોટ થાય છે . અને વધુ સંકોચન થતા ‘ લેક હોલ’ના
પમાં ફે રવાઈ ય છે .

14
સૂય હણ અને ચં હણઃ યારે પૃ વી અને સૂયની વ ચે અમાસના દવસે ચં આવે
યારે પૃ વીનાં થોડાક ભાગ પરથી સૂય પૂરો દેખાતો નથી. આ ઘટનાને ‘સૂય હણ’ કહે
છે .
યારે પૂનમની રા ે ચં અને સૂયની વ ચે પૃ વી આવી ય અને તેનો પડછાયો ચં ના
કોઈ ભાગ પર પડે તેને ‘ચં હણ’ કહે છે .
ત વોનું વગ કરણ
ઈ.સ. ૧૮૦૩માં વૈ ાિનક ડા ટને ત વોના પરમા ભારની મા હતી આપી. આવત
કો કનો િવકાસ મે ડે િલફ નામના રિશયન વૈ ાિનકે કય . ૧૮૬૯માં મે ડે લીફે ત વોના
પરમા ભાર અને તેના પાયાના રાસાયિણક ગુણધમ વ ચેના સંબંધો તારવીને શો યું કે
ત વો વ ચે કોઈ ચો સ કારનો સંબંધ છે . તેણે ત વોને તેના પરમા ભારના
ચઢતા મમાં ગોઠ યા. આ પરથી મે ડે િલફનો િનયમ નીચે માણે થયો.
િનયમઃ મે ડે િલફના આવત િનયમ માણે ત વોના ભૌિતક અને રાસાયિણક ગુણધમ
તેના પરમા ભારના આવતનીય હોય છે .
મે ડે િલફની આવત સારણીમાં નવવગ અને સાત આવત હતાં.
ઈ.સ. ૧૯૧૩માં હે ી મેસોલેએ પરમા માંકની શોધ કરી, યારબાદ ત વોને તેના
પરમા માંકના ચઢતા મમાં ગોઠવવામાં આ યાં, જેને આધુિનક આવત કો ક કહે છે .
આધુિનક આવત કો કમાં આવતનો થમ ત વ ાર ધાતુ હોય છે અને અંિતમ ત વ
િન ીય વાયુ હોય છે . થમ આવતનું થમ ત વ હાઈડોજન હોય છે . આ એક અપવાદ
છે .
આધુિનક આવત કો કમાં પરમા સં યા ૫૭થી ૭૧સુધીની ેણીને લે થેનાઈડ ેણી
અને પરમા સં યા ૮૯થી ૧૦૩ સુધીની ેણીને એિ ટનાઈડ ેણી કહે છે . ત વોનું
વગ કરણ ૧૮ સમૂહમાં થાય છે .
સાતમો આવત અપૂણ છે .
આવત કો કમાં ડાબીબાજુ ના સમૂહોમાં રહે લા ત વો ધાતુ ત વો છે .
જમણીબાજુ ના સમૂહોમાં રહે લા ત વો અધાતુ ત વો છે .
જે ત વો તેની બા મ ક ામાં ૧થી ૩ ઈલેકટોન ધરાવતાં હોય તેને ધાતુ ત વો કહે છે . ૪
ઈલે ટોન ધરાવતા સમૂહના ત વોમાં અધાતુ, અધધાતુ અને ધાતુ ત વો છે . યારે ૪થી
વધુ ઈલેકટોન ધરાવતાં ત વોને અધાતુ ત વો કહે છે .
સામા ય રોગો
રાણીખેત, ફાઉલફો સ અને ટીકફીવર કયાં ાણીના રોગો છે ?-મરઘાં
માનવશરીરના રોગો અને અસર પામતું અવયવ
એપેિ ડ સ-આંતરડાં
અ થમા- સનઅંગો
એિ ઝમા-ચામડી

15
કમળો-યકૃ ત
ડાયાિબટીસ- વાદુિપંડ
ડીસે ટી-પેટ
લુકોમા-આંખો
મેની ઈ ટસ-કરોડર ુ
મેલે રયા-બરોળ
મે ટઝમ-સાંધાઓ
કવ -પેઢાં(અવાળું)
ટે કોમા-આંખો
ટટનસ-માંસપેશીઓ
થેલેસેિમયા-લોહીના ર તકણો
આથરાઈટીસ-સાંધાનો સો
ઓ ટસ-કાન
ો કાઈ ટસ- ાસનળી
ડમટાઈ ટસ-ચામડી
ડ થેરીયા-ગળું
ગોઈટર-થાઈરોઈડ ંિથ
લે સી-ચામડી, ાનતંતુઓ
માયોિપયા-આંખો
પેલે ા-ચામડી
રકે સ-હાડકાં
ો બોસીસ-લોહી
ટાઈફોઈડ-આંતરડા
ટો સીિલટીસ-કાકડા

ભારતનું અ સંશોધન
ભારતમાં થમ અ અખતરો રાજ થાનમાં પોખરણ ખાતે થારના રણમાં ૧૮ મે,
૧૯૭૪માં કરવામાં આ યો. આ સફળ અ અખતરાએ ભારતને દુિનયાનું છ ુ અ રા
બના યું. બાદમાં પોખરણમાં ણ અખતરાઓ અનુ મે ૧૧ મે ૧૯૯૮ના રોજ એક અને
૧૩ મે૧૯૯૮ના રોજ બે એ માણે પોખરણ ખાતે કરવામાં આ યાં. ‘ઓપરે શન શિ ત’ના
કોડનામથી ઓળખાતા આ અખતરા વડે ભારતે પોતાને અ સ રા હે ર કયુ.
અ ઊ વસાહતો
તારાપુર એટિમક પાવર ટે શન-તારાપુર, મહારા
રાજ થાન એટિમક પાવર ટે શન-રાવતભાટા
16
 મ ાસ એટિમક પાવર ટે શન-ક પ મ, તિમલનાડુ
નરોરા એટિમક પાવર ટે શન-નરોરા, ઉ ર દેશ
કાકરાપાર એટિમક પાવર ટે શન-ગુજરાત
કુ ડનગુલમ એટિમક પાવર ટે શન-તિમલનાડુ
કૈ ગા પાવર ોજે ટ-કૈ ગા, કણાટક
ડૉ. હોમી જહાંગીર ભાભાના થમ અ ય પદે અ ઊ ની દેખરે ખ તથા કાય મો ઘડવા
માટે ૧૯૪૮માં અ ઊ મથકની રચના થઈ.
ઈિ દરા ગાંધી સે ટર ફોર એટિમક રસચ, ક પ મ, તિમલનાડુ માં આવેલું છે તેની
થાપના ૧૯૭૧માં થઈ.
ભાભા એટિમક રસચ ટે શન ૧૯૫૭માં ટો બે ખાતે બનાવવામાં આ યું છે . જે સે ટર
સૌથી મોટું અ સંશોધન કે છે .
ઈ દોરમાં આવેલ સે ટર ફોર એડવા ડ ટે કનોલો ની થાપના ૧૯૮૪માં થઈ.
ભારતમાં અવકાશ યોજના ૧૯૬૨માં શ થયો.
૧૯૬૯માં ઈિ ડયન પેસ રસચ ઓગનાઈઝેશન થપાયું જેનું હે ડ વાટસ બગલોર ખાતે
છે . ભારતે ૧૯૭૫માં થમ સેટેલાઈટ છો ો જેનું નામ ‘આયભ ’ છે .
કાબિનક ત વો
કાબિનક ત વો તેનું સૂ ઉપયોગો
એિસટોન CH3COCH3 વાિનસ, રબર, જત ં ુનાશક તથા કૃ િ મ િસ ક બનાવવા
માટે
એિસ ટક એિસડ CH3COOH ઔષધ, રંગ તથા સરકો બનાવવા માટે
એમોિનયા NH3 િવ ફોટકો, બરફ, કૃ િ મ રે શમ, નાઈ ટકએિસડ
ઓઝોન O3 જતં ુનાશક, કપૂર, કૃ િ મ રે શમ તથા પાણી શુ કરવા
લીચ ગ પાઉડર CaOCl2 જત ં ુનાશક, ડીડીટી બનાવવા માટે તથા સાફ-સફાઈ
અને ઉ ોગોમાં ઉપયોગી
સો ડયમ બાય NaNO3 બેકરી ઉ ોગ તથા અિ શામક યં માં
કાબ નેટ (ખાવાનો સોડા)
સ યુ રક એિસડ H2SO4 રસાયણોનો રા -બેટરી, પેટોિલયમ, સંશોધન તથા
િવ ફોટકોમાં ઉપયોગી

સો ડયમ કાબ નેટ Na2CO3 પાણી નરમ બનાવવા, કપડા સાફ કરવા, રંજક યો
(ધોવાનો સોડા) તથા ડટરજ ટમાં ઉપયોગી
િજ સમ CaSO42H2O લા ટર ઓફ પે રસ, િસમે ટ તથા એમોિનયા સ ફે ટ

17
(િચરોડી) બનાવવા ઉપયોગી
હે વી વોટર D2O યુિ લઅર યાઓમાં ઉપયોગી
(ભારે પાણી)
નાઈટીક એિસડ HNO3 ડાયનેમાઈટ જેવા િવ ફોટકો બનાવવા, કૃ િ મ
રે શમ, રંગ તથા ઔષધો બનાવવા
ો ુસર ગેસ CO+H2 ભ ી ગરમ કરવા, ધાતુ ગાળવા માટે
યુ સ Cu2O ં ુનાશક તરીકે , લાલ કાચ બનાવવા
જત
ઓકસાઈડ
યુ રયા (CO(NH2))2 િવ ફોટકો બનાવવા તથા ખાતર તરીકે
વોિશંગ સોડા Na2CO3 ફોટો ાફી તથા કપડાં ધોવામાં ઉપયોગી,
(ધોવાનો સોડા) 10H2O કઠણપાણીને નરમ બનાવે છે .
સંગેમરમર CaCO3 આરસપહાણ
બો સાઈટ Al2O3.2H2O એ યુિમિનયમની કાચી ધાતુ,
લોર પાર CaF2
હમેટાઈટ Fe2O3 લોખંડની કાચી ધાતુ

અગ યના ત યો-મુ ાઓ-વનલાઇનર ો

થાયરોિ સન ંિથ માણસનો વભાવ ઘડનારી િં થ તરીકે ઓળખાય છે .
પેરાથાઈરોઈડ લેડ(ઉપકંઠ ંિથ)નો આકાર સાબુદાણા જેવો હોય છે . તેમાંથી ઝરતા
ાવ લોહીમાં કે િ શયમના ારના માણનું િનયમન કરે છે .
પેન ીયે ટક લે ડ(થાયમસ ંિથ)-આ ંિથમાંથી ઝરતા રસાયણો લી પોસાઈ ટસ
નામના કોષો તૈયાર કરે છે . આ ંિથ િકશોરાવ થામાં જ કાયશીલ હોય છે અને પુ તવયે
િનિ ય થઈ ય છે .
એ ડનલ કોટ સઃ આ ંિથમાંથી કો ટકલ ટે રોઈડ નામનો રસ ાવ થાય છે .
ીઓમાં આ રસ ાવ વધે તો તેમાં પુ ષ વના લ ણો પેદા થાય છે .
પુ ષમાં શુ ંિથ અને ીમાં અંડાશય િતય ંિથઓ આવેલી છે . શુ ંિથમાંથી
ટે ટો ટે રોન, એ ટો ન, એ ટો ટે રોન હોય છે . અંડાશયમાં એ ટો ન અને ોજે ટે રોન
હોય છે . ોજેકટોનથી તનમાં રહે લી દૂધ આપનારી ંિથઓ સ ય બને છે .
સે ટલ યુઅલ રસચ ઈિ ટટયૂટ ધનબાદમાં આવેલું છે .
નેશનલ ઈિ ટ ૂટ ઓફ ઓસનો ાફી પણ ગોવામાં આવેલું છે .
કોષમાં જ રી શિ ત િનમાણની યા માટે જવાબદાર અંિગકાને કણાભસૂ કહે છે .
કણાભસૂ કોષનું શિ ત ોત ગણાય છે .
અ ટોબે ટર, એઝો પાઈરીલય, લો ટી ડયમ વા વતં રીતે વે છે અને માટીમાં
નાઈટોજન િ થર કરે છે .
18
રે ડયો એિ જિનઅ રંગ અને ટે લીકોમ ટે કનોલો ના િપતા તરીકે કોણ ઓળખાય છે ?
હે િ ક હજ
એવા ખનીજ રે સાનું નામ આપો જે સળગતા નથી? - એ બેસટોસ
ચ ુદાતાની આંખ મૃ યુના કે ટલા સમય સુધીમાં કાઢી લેવી ઈએ?-૬ કલાકમાં
પીઝાના ઢળતા મીનારા ઉપરથી દડા ફકી પોતાના િસ ાંતો સાિબત કરવાનો યાસ કોણે
કય ? - ગેલેલીયો
મે ડિસનના િપતા? - હ પો ે ટસ
બધી જ ચીજ વ તુઓના બંધારણમાં એક ત વ હોય છે તે ત વ કયું? -કાબન
આઈસ ીમની શોધ કોણે કરી? - રા ડ ટાઈસીન
શોટહે ડ(લઘુલીપી)ની શોધ કોણે કરી? -આઈઝેક પીટમેન
હાઈડોજન બો બના િપતા તરીકે કોણ ણીતું છે ? -એડવડ ટે લર
ટોરે જ બેટરીઓમાં કઈ ધાતુ વપરાય છે ? -લીડ
કે ટલા ઘા કાગળ બરાબર એક રીમ થાય? -૨૦
િજ ાના શરીર પર આવેલી પ ીઓનો રંગ કે વો હોય છે ? -સફે દ
આપણા મગજનો િવકાસ કે ટલા વષ બાદ અટકી ય છે ? -૧૫ વષ
માઈલેજ વધારવા પેટોલ સાથે કયું નરમ રસાયણ વાપરવામાં આવે છે ? -ટે ટે ઈથીલ લીડ
એવો કયો બો બ છે કે જે શહે ર ઉપર ફકવાથી વંત પશુ- ાણીઓનો જ નાશ થાય છે ?
- યુટોન બો બ
સૌ થમ માનવસજ ત રે સા? -નાયલોન(NY- યુયોક, LON-લંડન)
ઈલેિ ટક કરંટ માપવાના સાધનને શું કહે વાય છે ? -એમીટર
લાલરંગ ા કરવા માટે ુબમાં કયો વાયુ ભરવો ઈએ? -આરગોન
ટ પાણી વગર કટે લાં દવસ રહી શકે ? -૩૦ દવસ
સૌથી હલકી ધાતુ? – િલથીયમ
સૌથી ભારે ધાતુ?- ઓિ મયમ, ઈ રડીયમ
હમો લોિબન બનવા માટે લોહત વ સાથે શું ભળે છે ?- ોટીન
દૂધ કયા ત વને કારણે સફે દ હોય છે ? - કે સીન
યાં વાતાવરણ ના હોય યાં આકાશનો રંગ કે વો હોય છે ? -કાળો
ઔ ોિગક બોઈલરમાં વપરાતું પાણી? -નરમ પાણી
ભોપાલની દુઃખદ ઘટના કયા વાયુના કારણે બની હતી? -િમથાઈલ આઈસો સાઈનાઈડ
યારે એક ચલ વ તુની ગિત બમણી કરવામાં આવે છે તો તેની ગિતઊ ? -ચારગણી
થઈ ય છે
સૌ થમ કોણે શૂ યનો ઉપયોગ કય અને તેનું ગાિણતીક મહ વ સમ યું? - ગુ
મોટરગાડીઓના િપતા તરીકે કોણ ઓળખાય છે ? -ગોટિબલ ડે ઈ બલર
િ િ ટંગ ેસ (છાપકામ યં )ની શોધ કોણે કરી? - હાિનક ગેઈનફે સ ગુટનબગ

19
રે લવે એિ જનની શોધ કોણે કરી? - યોજ ટીફ સન( ટીમ-જે સ વોટ)
રે લવે િસ લની શોધ કોણે કરી? -આ બટ હ ટ
બે સમાંતર અ રસા વ ચે મુકેલા એક પદાથના કે ટલા િતિબંબો પડે ? -અનંત
કાશનું સફે દ િકરણ સાત રંગોનું બનેલું છે તે હકીકત કયા વૈ ાિનકે સાિબત કરી? -
યુટન
ઉદરપટલ શરીરની કઈ યામાં સહાય કરે છે ? - સન
કયા વૃ સૌથી વધુ ઝડપથી ઊગે છે ? -નીલગીરી
રે ઈનકોટ શેનો બનેલો હોય છે ? -પોલી લો રથીન
કઈ ધાતુ લોખંડ જેટલી જ મજબૂત હોવા છતાં વજનમાં હલકી હોય છે , આથી ઘ ડયાળ
બનાવવામાં તેનો ઉપયોગ થાય છે ?- ટાઈટે િનયમ
કયો એિસડ પેટના વા ંઓનો નાશ કરે છે ? -હાઈડો લો રક એિસડ(એચસીએલ)
શરીરની અંદર લોહી કોની ઉપિ થિતના કારણે મતું નથી?-હે પે રન
િનજ વ અને સ વને ડતી કડી કઈ?-િવષા ં-વાઈરસ
મેલે રયા મ છર ારા ફે લાય છે તેવું કોણે શો યું?-રોના ડ રોસ
ભનું ટે રવું કયો વાદ જ દી પારખે છે ?-ખાટું
ભૂિમિતના િપતા કોને ગણવામાં આવે છે ?-યુિ લડ
સીઆરટી ટીવીની ીન ઉપર શું અથડાવવાથી આપણને ય દેખાય છે ?- કે થોડ રે
ુબ પર ઈલે ટો સ અથડાવાથી
લોહીના વાહી ભાગને શું કહે છે ? - લાઝમા
૧૮થી ૩૫ વષની વયના સાધારણ પુ ષને રોજની કે ટલી કે લરી ઈએ? -૨૭૦૦ કે લરી
િસનેમા કયા િસ ાંત ઉપર કાય કરે છે ? - િ સાત યના િસ ાંત ઉપર
યુટનનો ગિતનો કયો િનયમ સૂચવે છે કે કુ દરતમાં એકલા અટુ લા બળનું અિ ત વ
નથી?- ી
બરફ ચાલવું કે મ મુ કે લ છે ? -ઘષણની ગેરહાજરી
િવષુવવૃત પર પદાથનું વજન, ધૃવ દેશના િવ તારો પરના તે પદાથના વજન ------
- હોય છે ? -કરતાં સહે જ ઓછુ ં
૩
પાણીની ઘનતા? -૧૦૦૦ ક ા/મી
૧ કે દળ ધરાવતા પદાથ પર પૃ વીનું ગુ વાકષ બળ કે ટલું લાગશે? -૯.૮ એન
ચં ની સપાટી પરથી પ થરના ટુ કડાને પૃ વી પર લાવવામાં આવે તો વજનમાં શું ફે રફાર
થશે? પ થરનું વજન બદલાશે. -દળ નહ
િલનીયસ નામનાં વૈ ાિનકે સ વોને કયા બે વગમાં િવભા ત કયા છે ?- વન પિત કોષ
અને ાણી કોષ
મ છર ભગાડનાર દવાઓમાં સ ય રસાયણ કયુ?ં -એલેિ ન
કૃ િ મ વરસાદ માટે શું ઉપયોગમાં લેવાય છે ?-િસ વર આયોડાઈડ/નાઈટે ટ

20
બીએચસી ૧૦ ટકાનું યાપા રક નામ શું છે ?-ગેમેિ સન
સૂયાઘાત કયા સાધન ારા મપાય છે ?-પાયરે નોમીટર
કયા ત વની હાજરીના કારણે દૂધ સફે દ હોય છે ?-કે સીન
પાઈક રોગ કયા પાકમાં થાય છે ?-ચંદન
કયા અમે રકન વૈ ાિનકે માનવ લોિનંગ સંશોધન કરવાની ઘોષણા કરી હતી?- રચડ
સીડ
વેિ ડંગમાં કયો વાયુ વપરાય છે ?-એિસટીિલન
યુરેિનયમ ત વની શોધ કોણે કરી?-મા ટન લે ોથ
વાયુમંડળના કયા ભાગમાં ઓઝોન પરત વા મળે છે ?-સમતાપમંડળ
યુટને પોતાના ગાિણતીક અને ગિતના િસ ાંતો િવશે કયો ંથ લ યો છે ?-ધી
િ િ સપીયા
ગોગ સના કાચમાં કયો ઓકસાઈડ વપરાય છે ?-િલ થેનાઈડ ઓકસાઈડ
બુિ કસોટીની શોધ કોણે કરી?-િબને એ
પપૈયામાં મુ ય વે કયું િવટામીન હોય છે -િવટામીન એ
સબમ રનના શોધક- ુસનેલ
દા પીને વાહન ચલાવતા ડાઈવરના ાસ પરી ણ માટે ટા ફક પોલીસ શેનો ઉપયોગ કરે
છે ? -પોટે િશયમડાઈ ોમેટ
વોટર લાસના નામે શું ઓળખાય છે ? -સો ડયમ િસિલકે ટ
વાયરસ નામ કયા વૈ ાિનકે આ યું છે ? -બે જે રક
લ બોળીના તેલમાં દુગધ શાને લીધે હોય છે ? -એના ડરે ટીન
કયું ઝાડ પયાવરણનું િમ , જત ં ુનાશક, ગભિનરોધક દવા અને સાબુ માટે સ તા તેલનું
ોત છે ? -લીમડો
સૂયના તાપનું માપન કરવા માટે શેનો ઉપયોગ થાય છે ? -પાઈરે ગોમીટર
સરોવરોમાં બા પીભવન રોકવા સપાટી પર શું છાંટવામાં આવે છે ? -િસટાઈલ આ કોહોલ
દા પીવાથી યિ તના શરીરના કયા ભાગ પર અસર થાય છે , જેથી તે લથ ડયાં ખાતો
ચાલે છે ? -સેરીબેલમ
ધૂ પાન અને કે સર વ ચે સંબંધ છે તેવું સૌ થમ િતપા દત કોણે કયુ? - રચાડ ડે લ
રઝરપાઈન શેના માટે ઉપયોગી છે ? -વા રોગને મટાડવા
સૂકા કોષમાં ધન ૃવ શાનો બનેલો હોય છે ? -જસત
કઈ િબમારીમાં શરીરમાં મેલેિનન ઉ પ થતું નથી?- અ બીનીઝમ
કઇ ંિથ શરીરમાં મહા ંિથ તરીકે ઓળખાય છે ?- િપ ુટરી
કયો અંતઃ ાવ માતામાં દૂધના ાવને ેરે છે ?- ોલેિ ટન અને સુિત માટે
ઓિ સટોસીન

21
કયો અંતઃ ાવ પેશાબ ારા પાણીના યયનું િનયં ણ રાખી શરીરમાં પાણીનું માણ
ળવી રાખે છે ?-વેસો ેિસન
કઈ મિ ત ક ંિથ મનુ યમાં િનિ ય હોય છે પરંતુ દેડકામાં ગૃત હોય છે અને એટલે જ
તેઓ લાંબા સમય સુધી સમાિધમાં જઈ શકે છે ?- િપિનયલ ંિથ
કઈ ંિથ લોહીમાં કે િ શયમ અને ફો ફે ટનું માણ ળવે છે ?-પેરાથાઈરોડ
િકડનીમાં આવેલી શંકુ આકારની ંિથ-એ ડનલ ંિથ
------------- ંિથને શરીરની કટોકટી સમયની ંિથ કહે છે ?- એ ડનલ ંિથ
કદમાં શરીરની સૌથી મોટી ંિથ? બી નંબરે ? યકૃ ત, વાદુિપંડ
ખોપડીમાં કુ લ કે ટલી અિ થઓ હોય છે ?- ૨૯(મિ ત કમાં ૮, ચહે રામાં ૧૪, કાનમાં ૬,
હોયડ નામની એક)
કરોડર ૂ માં કુ લ ૩૩ મણકાઓમાંથી ખોપડીમાં િ થત થમ મણકો- એટલાસ વટ ા
શરીરમાં પાંસળીઓની કુ લ સં યા- ૨૪
બંને હાથ પગમાં મળીને માનવશરીરમાં કુ લ -------- હાડકાઓ હોય છે ? - ૧૧૮
શ યા વડે શુ વા હની કે અંડવા હનીને કાપીને બાંધી દેવામાં આવે છે જેથી
કુ ટું બિનયોજન શ ય બને છે આ પ િતને પુ ષોમાં-------, ીઓમાં-------
-----------કહે છે .- વેસેકટોમી; ટયુબે ટોમી
૧ કાબ હાઈડે ટના સંપૂણ દહનથી ----િકલોકે લરી શિ ત મળે.- ૪.૨
લુકોઝ, ગેલે ટોઝ અને ુ કટોઝ કે વા કારના કાબ હાઈડે ટ છે ?- મોનોસેકેરાઈડ
મા ટોઝ, સુ ોઝ અને લેકટોઝ કે વા કારના કાબ હાઈડે ટ છે .?-ડાઈસેકેરાઈડ
ટાચ, લાઈકોઝન, સે યુલોઝ અને કાઈ ટન---------- કારના કાબ દત
દાથ છે ? - પોલીસેકેરાઈડ
ોટીન શ દનો સૌ થમ યોગ---------એ કય હતો.- જ.ે બજિલયસ
મંદબુિ અને નાની મરમાં વાળ સફે દ સાથે કયું િવટામીન સંકળાયેલું છે ?-િવટામીન B૩
એિનિમયા માટે જવાબદાર િવટામીન---------- બી ૧૨
િવટામીન ડીની ઉણપથી બાળકોમાં સુ તાન થાય તો વય કોમાં?-ઓિ ટઓમેલેિશયા
ચામડીના તર નીચે આવેલાં કયા તર પર સૂય કાશની અસર થવાથી િવટામીન ડી
શરીરમાં સં ેિષત થાય છે ?- હાઈડોકોલે ટે રોલ
ર તકણો અને િવટામીન બી૧૨ના સં ેષણ માટે કયું ખનીજ અિતમહ વનું છે ?- કોબા ટ
કોડલીવર ઓઈલમાંથી મળતું ખનીજ શરીરમાં ઈ યુિલનના માણ/િનયમન સાથે
સંકળાયેલું છે ?- િઝંક
વા ંનું નામ બે ટે રયા કયા વૈ ાિનકે રા યું?- એરે નબગ( યુવેન હોક નહ આવે)
એઝોટોબે ટર, એ પાઈ રલમ, લો ટી ડયમ વગેરે બે ટે રયાઓ જમીનમાં હવામાંના કયા
વાયુનું થાપન કરી તેને ફળ ુપ બનાવે છે ? નાઈટોજન

22
કયા બે ટે રયા જમીનમાં રહે લા નાઈટોજનયુ ત સંયોજનોમાંથી હવામાં નાઈટોજન મુ ત
કરી જમીનની ફળ ુપતા ઘટાડે છે ?- યુડોમોનાઝ
આંતરડામાં િનવાસ કરતા કયા બે ટે રયા િજને ટકલ એિ જિનઅ રંગમાં પણ ઉપયોગી
થાય છે ?- ઈ-કોલી(ઈ ે રિશયા કોલાઈ)
વાઈરસ(િવષા )ની શોધ ૧૮૯૨માં રિશયાના ---એ કરી.-ઈવાન િવ કી
કયા સુ મ વ સ વ-િનજ વ બંનેના ગુણધમ ધરાવે છે અને મુ ત િ થિતમાં તેમનું
ફ ટિકકરણ થઈ શકે છે અને બોટલમાં ભરી વષ સુધી રાખી શકાય છે -
િવષા ં(વાઈરસ)
બે ટે રયામાં વેશી તેનો નાશ કરતા વાઈરસને શું કહે છે ?- બે ટે રયોફે ઝ( વા ભ ક)
જે ાણીવાઈરસ ડીએનએના થાને આરએનએ ધરાવે છે તેને શું કહે છે . દા.ત.
એચઆઈવી, ઓરી? - રે ટોવાઈરસ
ફુગના અ યયનને -------------------કહે છે .-માઈકોલો
ફુગના બે કાર છે ઃ યી ટ અને---------- - મો ડ
રોઈઝોપસ ટોલોિનફર નામની ફુગ-બનાવવા વપરાય છે . - ટે રોઈડ
લીલના અ યાસને------------(લીલિવ ા) કહે છે .- ફાયકોલો
ભારતમાં આધુિનક લીલિવ ાના િપતા-----------------.- ો. આયંગર
-------------નામની રાતીલીલ કોષમાંથી અગર-અગર બને છે .-
જિે લ ડયમ.
લેગ(મરકી) શરીરના કયા અંગને ભાિવત કરે છે ? ફે ફસા
પોિલયો કયા કારના વાઈરસથી થતો રોગ છે ?- પોિલમે ટ સ
સે- સે નામની માખીના કરડવાથી કઈ િવિચ િબમારી થાય છે ? - િનં ારોગ
હાથીપગોના કૃ િમ કયા મ છર ફે લાવે છે ? યુલે સ
--------ને વન પિત િવ ાનનો િપતા કહે વામાં આવે છે ?- િથયો ે ટસ
સીકોઈયા સી પરલીરે સ િવ નું ચામાં ચુ--છે .- વૃ
સાઈ સ નામના વૃ માંથી-પડમાંથી દોરી અને થડમાંથી ----બને છે .- સાબુદાણા
વન પિતની વૃિ નું િનયમન કરતાં અંતઃ ાવ ઓિ સ સની શોધ યા યાત વૈ ાિનકે
કરી હતી?- ચા સ ડાિવન
ુ ટ રીપ ગ હોમ ન (ફળ પકવવા માટે જવાબદાર વાયુ વ પે મળી આવતો વન પિત
અંતઃ ાવ)?-ઈિથલીન
ફળ પા યા પછી વૃ ોથી નીચે પડતાં રોકવા માટે વપરાતો વૃિ રોધક હોમ નઃ એિ સસીક
એિસડ
સૌથી મોટું આવૃ બીજધારી(બીજ આવરણ) વૃ -નીલગીરી
કઈ વન પિત શાકાહારી માંસ તરીકે ઓળખાય છે .- સોયાબીન
િવટીક ચર એટલે શું?- ા ની ખેતી

23
સ તન વગના ાણીઓમાં લોહીનું સૌથી વધુ તાપમાન ૩૯ ડી ી સે. કયા ાણીનું હોય
છે . -બકરી
સૌથી ચુ સ તન વગનું ાણી----, સોથી નાનુ- ં ----? િઝરાફ, છછુંદર
શા હવાલ, હોલ ટીન(સૌથી વધુ દૂધ) ગીર, ડાંગી, અંગોલી તથા કાંકરે જ કયા ાણીની
તો છે ?- ગાય
સુરતી, ફરાબાદી, મહે સાણી, નાગપુરી, પંઢરપુરી, મુરા, ટોડા, ભ ાવરી અને મંદા કાય
ાણીની તો છે ?- ભસ
જમુનાપુરી, સુરતી, મારવાડી, કા મીરી, ઝાલાવાડી, માલાબારી, બીતલ, ખોરસાની કયા
ાણીની મુ ય તો છે ?- બકરી
િબકાનેરી, જેસલમેરી, િસંધી, ક છી કયા ણીની તો છે ?- ટ
ગભિનરોધક ગોળીઓની શોધ કયા વૈ ાિનકે કરી?- િપનકસ
ટે થો કોપના શોધક-, રે નેિલ ક,
લોરોફોમના શોધક-હે રસન એ ડ િસ પસન
ભારતની થમ વેદશી સબમ રન કઈ છે ? આઈ.એન.એસ. શા કી
ભારતમાં થમ ખાનગી ઈ ટરનેટ સિવસ ોવાઈડર કંપની કઈ હતી? વી.એસ.એન.એલ.
એટોિમક એનજ િવભાગના થમ િનયામક કોણ હતા?-ડૉ. હોમી ભાભા
ભારતનો થમ ઉપ હ ‘આયભ ’ કયા દેશમાંથી તરતો મૂકવામાં આ યો હતો?
રિશયા
ઈ.સ. ૧૯૬૬માં ભારતના કયા વૈ ાિનકનું િવમાન દુઘટનામાં મૃ યુ થયું હતું?-
ડૉ. હોમી ભાભા
ઈ.સ. ૧૮૧૦માં હોિમયોપેથીની શોધ કોણે કરી હતી?-સે યુઅલ હાનેમાને
એ યુિમિનયમ નામની ધાતુ શેમાંથી મળે છે ?-બોકસાઈટ
‘એિપસે ટર’ શ દ શેના સાથે સંકળાયેલો છે ?-ભૂકંપ
‘ યુકેિમયા’ માનવશરીરના કયા અંગને અસર કરે છે ?-લોહી
શરીરના કયા અંગમાં િપ ાશય આવેલું છે ?-યકૃ ત
‘માનવ શરીરમાં લોહી કે વી રીતે ફરે છે ’ તેનું થમ િતપાદન કોણે કયુ હતું?-િવિલયમ
હાવ
માછલી કયા અંગ વડે ાસો ાસ કરે છે ?-ચૂઈ
ઈ.સ. ૧૮૬૫માં કયા સજને એિ ટસેિ ટક સિજકલ ટે કિનકની શોધ કરી હતી?- સેફ
િલ ટરે
‘ગાલપચોિળયુ’ં શાનાથી થાય છે ? - વાઈરસ
કયા રોગની સારવાર માટે ડાયાિલસીસની જ ર પડે છે ? કડની ફે ઈલ થવાથી
‘રતાંધળાપણાં’થી શરીરના કયા અંગમાં નુકસાન થાય છે ?- આંખ
સૂય નાન કરવાથી આપણને કયું િવટામીન મળે છે ?-િવટામીન ડી

24
ઈ.સ. ૧૯૬૭માં દિ ણ આ કામાં થમ દય કયા ડૉ ટરે કયુ હતું? - િ યન બનાડ
ટે નલેસ ટીલ બનાવવા માટે ટીલની અંદર કઈ ધાતુ ઉમેરવામાં આવે છે ?- ોિમયમ
ચાંદી કયા તાપમાને પીગળે છે ? - ૯૬૧ ડી ી સેિ સયસ
‘પાયો રયા’ નામના રોગથી શરીરના કયા અંગને નુકસાન થાય છે ?-દાંતનું અવાળું
અવકાશમાં જનાર થમ ાણી કયું હતું? -કુ ત ં
ધરતીકંપના અ યાસને શું કહે વાય છે ? -િસ મોલો
‘ ો કાઈ ટસ’ નામનો રોગ શરીરના કયા અંગને અસર કરે છે ? - સનતં ની નળીઓ
િકડનીના રોગોના િનદાન સાથે િવ ાનની કઈ શાખા ડાયેલી છે ? -ને ોલો
‘ યુિમઝમે ટક’ શેના સાથે સંકળાયેલું છે ? -િસ ા
િવ ાનની કઈ શાખા આંખ અને આંખના રોગો સાથે સંકળાયેલી છે ?-ઓ થોમોલો
િવ ાનની કઈ શાખા -િકરણો તથા ગામા-િકરણોની સારવાર અને િનદાન સાથે
સંકળાયેલી છે ? -રે ડયોલો
માનવશરીરમાં કે ટલાં હાડકાં આવેલાં છે ? -૨૦૬
માનવીના ચહે રામાં કે ટલાં હાડકાં હોય છે ? -૧૪
હવામાં વિનનો વેગ કે ટલો છે ? -૩૪૦ મીટર/સેક ડ
પવનનો વેગ માપવા માટે કયું સાધન વપરાય છે ? -એિનમોિમટર
િલ ટની શોધ કોણે કરી હતી? -એિલસા . ઓ ટસે
ાકૃ િતક અવ થામાં મળી આવતાં ત વોની સં યા કે ટલી છે ? -૯૨
‘જૂ લ’ શાનો એકમ છે ? -ઊ
માનવશરીરમાંના લોહીનું ચાર િવભાગમાં વગ કરણ કોણે કયુ હતું?-કાલ લે ડ ટે નરે
માનવશરીરની કઈ ંિથને ‘િનયં ક ંિથ’ તરીકે ઓળખવામાં આવે છે ? -િપ ુટરી
િવટામીન-એ સૌથી વધુ શેમાંથી મળે છે ? - ડા
‘ખરજવું’ રોગ શરીરના કયા અંગને નુકસાન કરે છે ? -ચામડી
કે ટલા સેિ ટમીટર બરાબર એક ચ થાય? -૨.૫૪
‘મેલેરીયા’ શરીરના કયા અંગને નુકસાન કરે છે ? -બરોળ
કે ટલા િકલો ામ બરાબર એક પાઉ ડ થાય? -૦.૪૫૪
કે ટલા લીટર બરાબર એક ગેલન થાય? -૪.૫૪૬
થમ વખત પૃ વીની દિ ણા કરનાર પોટુ ગીઝ નાિવક કોણ હતો? -ફ ડના ડ મગેલન
ટે િલફોનની શોધ કયા કો ટશ વૈ ાિનકોએ કરી હતી? -એલેકઝા ડર ેહામ બેલ
ટે િલ ા ફક કોડની શોધ કયા અમે રકન ોફે સરે કરી હતી? -સે યુઅલ મોસે
હીરા પર કયા એિસડની અસર થાય છે ? - ોિમક એિસડ
ેફાઈટમાં કાબન પરમા ઓની રચના કે વી છે ? -ષ કોણીય
પૃ વીના ઉપરના તરમાં કાબનનું માણ આશરે કે ટલું છે ? -૦.૦૨
હીરાનું સખતપ ં કે ટલું? -૧૦

25
કાબનનું ફ ટકમય વ પ કયું છે ?- ેફાઈટ
દય બદલવાનું સૌ થમ ઓપરે શન કોણે કયુ? - િ યન બનાડ
કોકોમાં કયો ઉ ેજક પદાથ હોય છે ? -િથયો ોિમન
કયો વાયુ બે ટે રયાનો નાશ કરે છે ? - લો રન
કાશનો વેગ સૌથી વધુ શામાં હોય છે ? -શૂ યાવકાશ
કપાસના ના તાંતણા શાના બનેલાં હોય છે ? -સે યુલોઝ
તારાઓના જ મ અને મૃ યુ િવશેના િસ ાંતોની ભેટ કયા વૈ ાિનકે આપી છે ?-
ડૉ. સુ મ યમ ચં શેખર
સામા ીતે વધુ લોહત વનું માણ શામાં હોય છે ? -પાલકની ભા
એ ેસાઈટ કોલસામાં કાબનનું માણ કે ટલું હોય છે ? -૯૦ થી ૯૬ ટકા
હીરામાં રહે લી અ પ માણ ેફાઈટ અશુિ ના ડાઘને શું કહે છે ? -કાબ નેટ
ફુલે ર સમાં કાબનનું માણ કે ટલા પરમા ઓ વ પે હોય છે ? -૬૦થી ૯૦
ેફાઈટની ઘનતા કે ટલી છે ? -૨.૫
મકાન અને ઐિતહાિસક ઈમારતો પર નુકસાન કરનાર વાયુ કયો છે ? -સ ફર ડાયો સાઈડ
કો યુટરની શોધ કોણે કરી હતી? - ચા સ બેબેઝ
પૃ વી પર સૌ થમ કયા વની ઉ પિ થઈ હોવાનું મનાય છે ? -માછલી
િસડે રાઈટ કઈ ધાતુની ખનીજ સંપિ છે ? -આયન
લોરએપેટાઈટ કઈ ધાતુનું ખનીજ છે ? -ફો ફરસ
કે કો ાફના શોધક કોણ હતા? -જગદીશચં બોઝ
ઓિ સજન વાયુના શોધક કોણ હતા? -ડૉ. િ ટલી
બીગબગ થીયરીનો િસ ાંત કોણે આ યો હતો? - યોજ ગેમા
ડૉ. એ.પી.જે. અ દુલ કલામે પોતાનો ઉ ચ અ યાસ યાં કય ?- મ ાસ ઈિ ટ ૂટ
ઓફ ટે કનોલો
િવ માં સૌ થમ કૃ િ મ ઉપ હ કયો છોડવામાં આ યો? - પુટિનક
ગાજર, ફુલેવર, કોબીજ અને વન પિતજ ય તેલનો આહારમાં સમતલ રીતે ઉપયોગ
કરવાથી કયું િવટામીન મળે છે ? -િવટામીન કે
િપ ુટરી ંિથ શરીરના કયા ભાગમાં આવેલી છે ? -માથામાં
થાયરોિ સન ંિથ શરીરના કયા ભાગમાં આવેલી છે ? -ગળામાં
થેલેિસિમયા રોગ શરીરમાં યાં થાય છે ? -લોહીના ર તકણોમાં
બો સાઈટ કઈ ધાતુની કાચી ધાતુ છે ? -એ યુિમિનયમ
નીચે પૈકી અધાતુ ખિનજ કયું છે ? -ફે સપાર
કયું ધાતુ ત વ સામા ય તાપમાને વાહી વ પમાં મળી આવે છે ? -પારો
હવા, પાણી અને ભેજના સંપકમાં રહે લી ધાતુની ખુ ી સપાટી પર કાટ લાગવાની યાને
શું કહે છે ? -ધાતુ ારણ

26
કયા અધાતુ ત વનો ઉપયોગ દીવાસળીની બનાવટમાં તથા જત ં ુનાશક દવાઓ
બનાવવામાં થાય છે ? -ફો ફરસ
િજ સમને ગરમ કરતી વખતે યો ય યાન ન રાખવામાં આવે તો શું પ રણામ મળે છે ?
િનજળ કે િ શયમ સ ફે ટ
તારાઓ સામા ય રીતે કયા વાયુઓના બનેલા છે ? -હાઈડોજન અને હલીયમ
લાલ રંગનો તારો કયો છે ? -પા ર ત
કયા તારાનું તાપમાન (રંગની િ એ) સૌથી િવશેષ હોય છે ? -ભૂરા
પૃ વી પરથી નરી આંખે દેખાતો આકાશમાં સૌથી વધુ તેજ વી તારો કયો છે ? - યા
ઘરવપરાશના વાસણો બનાવવા માટે કયા કારના ટીલનો ઉપયોગ થાય છે ? -
ટે ઈનલેસ ટીલ
પાવરહાઉસમાં િવ ુત ઉ પાદન કયા િસ ાંતને આધારે થાય છે ? -િવ ુતચુંબકીય
ેરણના િસ ાંત
કયો કોષ રચાજ કરી પુનઃ ઉપયોગમાં લઈ શકાય છે ? -લેડ સં ાહક કોષ
આ ફા, બીટા અને ગામા િકરણોની શોધ કોણે કરી? - ધરફોડ
સી ફલીસ રોગ એ શાને લગતો રોગ છે ? - તીય રોગ
પૃ વી પરનું િવશાળકાય ાણી કયું છે ? -શાક હે લ
રે શમ શામાંથી મેળવવામાં આવે છે ? -શેતુરના પાનમાંથી મળતા કીડા પરથી
સોનાની શુ તા કયા એકમમાં માપવામાં આવે છે ?- કે રે ટ
ધાતુ ત વો ઓિ સજન સાથે સંયો ઈને કઈ નીપજ આપે છે ? -ઓિ સજન
અધાતુ ત વો મુ ય વે કે વા કારના હોય છે ? -િવ ુતના અવાહકો
સામા ય તાપમાને કે ટલા અધાતુ ત વો ઘન વ પમાં મળી આવે છે ? -૧૦
એ યુિમિનયમની કાચી ધાતુ કઈ છે ? -બો સાઈટ
જમીન પરથી પાછા ફકાયેલા સૂયના ઉ મા િકરણોને શોષી લેવાના વાતાવરણમાંના કાબન
ડાયો સાઈડના ગુણને લીધે ઉ ભવતી અસરને શું કહે છે ? - ીન હાઉસ
અવકાશી અંતર માપવા માટે નો એકમ કયો છે ? – લાઈટ યર
બાણરજ તારો સૂય કરતાં કે ટલા ગણો તેજ વી છે ? -૫૫,૦૦૦
કયો તારો ભૂરા રંગનો તારો છે ? -નદીમુખ
ખરતા તારાને શું છે ? -ઉ કા
િમ ધાતુ જમન િસ વરના ઘટક ત વો કયા છે ? – કોપર, િઝંક, નીકલ
સામા ય તાપમાને વાહી વ પમાં મળી આવતું અધાતુ ત વ કયું છે ? -િનકલ
કઈ બે ધાતુઓના વરખ બનાવી શકાય છે ? -સોનું અને ચાંદી
લેડની કાચી ધાતુ કઈ છે ? -ગેિલના
ભારતનો થમ અ ધડાકો કરનાર વૈ ાિનક કોણ હતા? -ડૉ. રા રામ ા
ભારતે પોતાનો થમ અ ધડાકો યાં કય હતો? -રાજ થાનના પોખરણમાં

27
િકડનીની પથરીમાં કયું રાસાયિણક ત વ હોય છે ? -કે િ શયમ ઓ ઝોલેટ
સોનાનાં આભૂષણ બનાવતી વખતે તેમાં કઈ ધાતુનું િમ ણ કરવામાં આવે છે ?- તાંબુ
એક ામમાં સૌથી વધારે કે લરી શામાં હોય છે ? -ચરબી
કોરાવાળને કાંસકા વડે ઝડપથી ઓળીને, કાંસકાને કાગળના નાના ટુ કડાઓની ન ક લઈ
જતાં કાગળના નાના ટુ કડા કાંસકા તરફ આકષાય છે ? આમાં કયું િવ ુતબળ લાગુ પડે છે ?
િ થર િવ ુતબળ
િવ ુત ચુંબક વના િવકાસમાં કયા વૈ ાિનકનો ફાળો મહ વનો છે ? -ફે રાડે
િવ ુતિ થિતમાનનો એકમ કયો છે ? -વો ટ
િવ ુત વાહની ચુંબકીય અસરનો અ યાસ સૌ થમ કયા વૈ ાિનકે કય ? -ઓર ટે ડ
ાશ પ િત ારા કયું અધાતુ ત વ મેળવામાં આવે છે ?- સ ફર
કાબનનો પરમા માંક કે ટલો છે ? -૬
સ ફરનો પરમા માંક કે ટલો છે ? -૧૬
એમોિનયાનું ઉ પાદન સૌ થમ કયા રસાયણશા ીએ કયુ હતું?- હે બર
હાઈડોજનની શોધ કોણે યારે કરી હતી? -કે વેિ ડશે-૧૭૬૬
ફો ફરસનું કયું સંયોજન અનાજની ળવણી માટે વપરાય છે ? -એ યુિમિનયમ ફો ફાઈડ
ફો ફરસનું કયું સંયોજન દર મારવા માટે વપરાય છે ? -િઝંક ફો ફાઈડ
િવ ુત અવરોધનો એકમ શો છે ? -ઓહમ
-૬
૧ માઈ ો એિ પયર એટલે કે ટલા એિ પયર? -૧૦
િવ ુત વાહનો એકમ કયો છે ? -એિ પયર
િવ ુતભારનો એકમ શો છે ? -કુ લંબ
-૧૯
એક ઈલે ટોન પર કે ટલો િવ ુતભાર હોય છે ? ૧.૬X૧૦
કયાં ત વોમાં મુ ત ઈલેકટોન હોય છે ? -ધાતુ ત વો
વો ટાના કોષમાં ધન ૃવ કઈ ધાતુનો હોય છે ? -તાંબાની પ ીનો
વો ટાના કોષમાં ઋ ૃવ કઈ ધાતુનો હોય છે ? -જસતની પ ીનો
વો ટાના કોષમાં કયું ાવણ ભરવામાં આવે છે ?- મંદ સ યુ રક એિસડ
તમાકુ માં કયું ઝેરી ત વ રહે લું છે ? -િનકો ટન
કયા રોગના ર ણ સામે િવટામીન કે ના ઈ જે શન આપવામાં આવે છે ? -લીવર
નીચે પૈકી અધધાતુ ત વ કયું છે ? -જમિનયમ
નીચે પૈકી કઈ ધાતુ ભારે છતાં નરમ છે ? -લેડ
ફો ફરસના એક અ માં કે ટલા પરમા ઓ હોય છે ? -૪
અધાતુ ત વોની સં યા કે ટલી છે ? -૨૨
સામા ય તાપમાને કે ટલા અધાતુ ત વો વાયુ વ પમાં આવે છે ? -૧૧

28
 Anamika academy, 9979 9979 45

¼khíkLkku EríknkMk
ºký ¼køk

¼khíkLkku EríknkMk
uz{e
1) «k[eLk ¼khík 2) {æÞfkr÷Lk 3) yðko[eLk
(E.Mk. Ãkqðuo 3000 Úke E.Mk.998) (E.Mk. Ãkqðuo 998Úke E.Mk.1772 (E.Mk. Ãkqðuo 1772Úke E.Mk.1947

1) «køk yiríknkrMkf fk¤ 1) MkÕíkLkík fk¤ 1) ÞwhkurÃkÞLk «òLkwt ykøk{Lk
  ftÃkLkeLkwt ykøk{Lk

• økw÷k{ðtþ
• Ãkk»kký Þwøk

k yuf
 2) 1857Lkku rðÃ÷Ãkð
• ykrËÃkk»kký Þwøk
• {æÞ Ãkk»kkýÞwøk • r¾÷S ðtþ
 3) ¼khíkLkku MðkíktºÞ Mktøkúk{
2) nzÃÃkk MktMf]rík
3) ykÞkuo • íkw½÷¾ ðtþ
 4) økktÄeÞwøk

• MkiÞË ðtþ
• ðirËf MktMf]rík

• W¥kh ðirËffk¤
• ÷kuËe ðtþ
4) Mktøk{ MkkrníÞ

5) siLk Ä{o
rðsÞLkøkhLkwt rnLËw hksÞ
6) çkkiØ Ä{o
kr{f

7) 16 {nksLk ÃkË
þe¾ Ä{o
{økÄLkwt Mkk{úksÞ
2) {w½÷ Mkk{úksÞ
- çk]nËTÚk ðtþ

- nÞof ðtþ
BHAJSO
- rþþwLkkh
 çkkçkh
- LktË ðtþ
nw{kÞq
{kiÞo Þwøk
þuhþkn þqhe
yLkw{kiÞo Þwøk
yLk

 yfçkh
økwó Þwøk
 snktøkeh
fw»kkýku
 þknsnkt
 n»koðÄoLk (ðÄoLkðtþ)
 ykihtøkÍiçk
 swËe swËe «kËurþf Mk¥kk
3) {hkXkÞwøk
(hksÃkqík þkûkfkuLkku WËÞ)

 AºkÃkrík rþðkS
 þt¼kS
 hkòhk{
 íkkhkçkkE
þknw

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 1

 Anamika academy, 9979 9979 45

• «k[eLk ¼khík :
(E.Mk. Ãkqðuo 3000 Úke E.Mk.998)

¼khíkLkku EríknkMk
• «køk yiríknkrMkf ÞwøkLku Ãkk»kkýÞwøk yLku Äkíkw Þwøk{kt ðnu[e þfkÞ.
(1) Ãkk»kký Þwøk : ykrË{kLkð íkhefuLkwt SðLk Sðíkk {Lkw»ÞLku Mkki «Úk{ ÃkÚÚkhku nkÚk{kt ykÔÞk. yk ÃkÚÚkhkuLku íku ykuòh

uz{e
íkhefu ðkÃkhíkku ÚkÞku.
(2) ykrË Ãkk»kkýÞwøk : {æÞ«Ëuþ{kt ¼e{xçkuxfkLke økwVkyku{ktÚke yk Mk{ÞLkk ÃkÚÚkhku {éÞk Au. íkuLkku Mk{Þøkk¤ku
E.Mk. Ãkqðuo 10,000 Lke ykMkÃkkMkLkku økýe þfkÞ.
(3) {æÞ Ãkk»kkýÞwøk : E.Mk. Ãkqðuo 6000Lke ykMkÃkkMkLkk Mk{Þ{kt LkËeykuLkk fkuíkhku, økwVkyku ðøkuhu{kt ðMkðkx fhíkku
{kLkðe ÃkÚÚkhkuLkku ftEf y÷øk heíku WÃkÞkuøk fhíkku ÚkÞku.
- yk Mk{ÞLkk yðþu»kku MkkuLk, Lk{oËk, {ne, {kÍ{, økkuËkðhe ðøkuhu LkËeykuLkk fkuíkhku{ktÚke «kó ÚkÞk.

k yuf
(4) {æÞ yLku LkqíkLk Ãkk»kkýÞwøk : yk Þwøk Ëhr{ÞkLk {kýMku nkzfkt, ÃkþwykuLkwt [k{zwt, Íkz-ÃkkLk íkÚkk ÃkÚÚkhkuLku ½MkeLku
ríkûý nrÚkÞkh çkLkkðíkkt þe¾e ÷eÄwt.
- WÃkhkuõík LkËeyku ÃkkMkuÚke ykðk «fkhLkk yðþu»kku {éÞk.
- nðu {kýMk ¾uíke íkhV ðéÞku yLku MÚkkÞe SðLk Sðíkku ÚkÞku.
- yk Mk{Þ{kt rðrðÄ Äkíkwyku{ktÚke {Lkw»Þ Ãkrhr[ík ÚkÞku ykÚke yk Þwøk ÄkíkwÞwøk íkhefu yku¤¾kÞ Au.
• ÄkíkwÞwøkLkk ºký «fkh Au :
(1) íkk{úÞwøk
(2) fktMÞÞwøk
kr{f
(3) ÷kunÞwøk
- íÞkhçkkË ¼khík{kt yk «fkhLkk rLk»kkËku : (ykrË {kLkðku) WÃkhktík yuf LkøkheÞ MktMf]ríkLkku rðfkMk ÚkÞku.
(2) nzÃÃkeÞ MktMf]rík - ®MkÄw MktMf]rík
(E.Mk. Ãkqðuo 3000 Úke E.Mk. Ãkqðuo 1500)
* {wÏÞ òrík : ÿrðzku
* ÔÞðMkkÞ : ¾uíke yLku ÃkþwÃkk÷Lk
* {wÏÞ Ãkþw : yuf þ]tøke Ãkþw, ¾qtÄ ðk¤ku çk¤Ë
yLk

* rðrþüíkk : økxh ÔÞðMÚkk, ykÞkuSík Lkøkh ÔÞðMÚkk, LkøkhkuLkk hMíkk fkx¾qýu {¤íkk.
 íkuyku rþð-ÃkkðoíkeLke Ãkqò fhíkk.
 íkuyku ÷ku¾tz ÄkíkwÚke yòý níkk.
 MkwíkhkW fkÃkz yLku QLkLkk ð†kuLkku WÃkkuÞøk fhíkk.
 nzÃÃkkfk÷eLk MktMf]rík{kt :
MkkiÚke W¥kh{kt {¤e ykðu÷ MÚk¤ : {ktzk (sB{w ÃkkMku, fk~{eh)
MkkiÚke Ërûký{kt {¤e ykðu÷ MÚk¤ : ËkÞ{kçkkË ({nkhk»xÙ)
MkkiÚke Ãkqðo{kt {¤e ykðu÷ MÚk¤ : yk÷{økeh (W¥kh«Ëuþ)
MkkiÚke Ãkrù{{kt {¤e ykðu÷ MÚk¤ : MkwõíkkøkUzkuh ({w÷íkkLk, ÃkkrfMíkkLk)

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 2

 Anamika academy, 9979 9979 45

{wÏÞ nzÃÃkkfk÷eLk Lkøkhku

(E.Mk. Ãkqðuo 3000 Úke E.Mk. Ãkqðuo 1500)

¼khíkLkku EríknkMk
Lkøkh nk÷Lkwt MÚk¤ ð»ko þkuÄfíkko rðþu»kíkk

uz{e
nzÃÃkk ®MkÄ «Ëuþ (ÃkkrfMíkkLk) 1921 ËÞkhk{ MkknLke hkðe LkËeLkk rfLkkhu
{kuLx økku{rhLk (ÃkkrfMíkkLk)
{kunU-òu Ëzku ÷kh¾kLkk rsÕ÷ku 1922 h¾k÷ËkMk çkuLkSo ®MkÄw LkËe
(ÃkkrfMíkkLk) ({hu÷kLkku xufhku)
÷kuÚk÷ y{ËkðkË 1955 yuMk.ykh.hkð ¼kuøkkðku LkËe

k yuf
Äku¤fk íkk÷wfk{kt 1963 ({hu÷kLku xufhku)
[kLk-nwt-Ëzku ÃkkrfMíkkLk 1931 yuLk.S. {sw{Ëkh ®MkÄw LkËeLkk rfLkkhu
zkì. yu. ½ku»k
htøkÃkwh MkwhuLÿLkøkh (økwshkík) 1931 ykh.yuMk. ðíMk ¼kËh LkËeLkk rfLkkhu
(økwshkík{kt «Úk{ {¤u÷) 1953{kt ¾kuËfk{
hkuÃkz Ãktòçk (ykÍkË ¼khíkLke «Úk{ MkkEx) 1953 ðkÞ.ze. þ{ko Mkík÷s LkËe
fk÷eçktøkLk hksMÚkkLk 1953 çke.çke. ÷k÷ yLku ½k½h LkËe, 1000
f{÷kLktË ½ku»k sux÷e Þ¿kðuËeyku {¤u÷
kr{f
fkuxzeS ®Mk½ (ÃkkrfMíkkLk) 1955 VÍ÷ yn{˾kLk ®MkÄw LkËeLkk rfLkkhu
yk÷{økehÃkwh {uhX (W¥kh«Ëuþ) 1958 ðkÞ.ze. þ{ko ®nzý LkËeLkk rfLkkhu
Mkqhfkuxzk fåA 1964 søkíkÃkrík òu»ke ½kuzkLkk yðþu»kku
Äku¤kðehk fåA 1991 hrðLÿ rçk~ík - ÷wýe LkËe
-ºký MíkheÞ Lkøkhh[Lkk
- MkkiÚke {kuxwt Lkøkh

* økwshkíkLkk nzÃÃkkMktMf]ríkLkk fuLÿku

yLk

rsÕ÷ku
• fåA
• ò{Lkøkh
• økehMkku{LkkÚk :
• MkwhuLÿLkøkh
• {kuhçke
• hksfkux
• {nuMkkýk
• y{ËkðkË
• Mkwhík
: «k[eLk yðþu»kku {¤e ykÔÞk. íku MÚk¤ku fqhLk, ÷k¾Ãkh, Äku¤kðehk, ËuMk÷Ãkwh, Ãkçkw{Z, Mkwhfkuxfk
: ÷k¾kçkkð¤, yk{hk
«¼kMkÃkkxý
: htøkÃkwh
: fwLíkkMke
: ykxfkux, hkuÍze
: ÷kt½ýs, fkux, ÃkuZk{÷e
: Äku¤fk
: {k÷ðý

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 3

 Anamika academy, 9979 9979 45

• ¼khík{kt nzÃÃkk MktMf]ríkLkk yLÞ fuLÿku :

- yk÷{økehÃkwh (W¥kh«Ëuþ) - çkLkðk÷e (nrhÞkýk)
- hkÃkh (Ãktòçk) - fk÷eçktøkLk (hksMÚkkLk)

¼khíkLkku EríknkMk
• fk÷e çktøkLk (hksMÚkkLk){ktÚke 1000 sux÷e Þ¿kðuËeykuLke nkh{k¤k {¤e ykðe Au.

uz{e
3. ykÞkuo
(E.Mk.Ãkqðuo 2500 Úke 1000 ð»ko)
- ykÞkuo : (ykÞo = ðeh)
- {q¤ ðíkLk : {æÞ yurþÞk
- {æÞ yurþÞk{ktÚke ®nËwfwþ Ãkðoík yku¤økeLku ¼khík ykÔÞk.
- ykÞkuoyu Mkki«Úk{ Mkó ®MkÄw «Ëuþ{kt ðMkðkx fÞkuo.

k yuf
- ‘¼køkðík Ä{o’ «[r÷ík níkku.
- ‘MðÂMíkf yLku [ktÕ÷ku’ íku{Lke MktMf]rík Au.
- Mk{ks{kt †eykuLkwt MÚkkLk Ÿ[wt
- yuf ÃkÂíLkíðLke «ò
- fwxwtçkLkk ðzk rÃkíkk
- MkkrníÞ : ðuËku, WÃkrLk»kËku, ykhÛÞfku, çkúkñýøkútÚkku, ËþoLkþk†ku, Ãkwhkýku
• ðuËku : [kh Au.
(1) ÉøðuË (2) Mkk{ðuË (3) ÞswðuoË (4) yÚkðoðuË
kr{f
(1) ÉøðuË :
 íku{kt ËuðkuLku hesððkLke Míkwrík Au. • rðïLkku «Úk{ økútÚk • 10 {tz¤ku Au.
 fw÷ ‘1028 {tºkku’ Au. su{ktÚke MkkiÚke ðÄkhu {tºkku ¼økðkLk ELÿLkk Au.
 ‘økkÞºke {tºk’ÉøðuË{ktÚke ÷eÄku Au. íku{kt ‘MkqÞoËuðLke’ WÃkkMkLkk Au.(økkÞºke {tºkLkk h[rÞíkk - rðïkr{ºk)
 MkkiÚke «k[eLk ðuË ‘ÉøðuË’ Au. • ‘yMkíkku{kt MkËTøk{Þ’ - ÉøðuË{ktÚke ÷eÄu÷ Au.
(2) Mkk{ðuË : (1550 fw÷ &÷kuf, su{kt 75 Lkðk, çkkfe swLkk)
 økkE þfkÞ íkuðe Míkwrík yLku ykhíke Au.
yLk

 ‘MktøkeíkLke øktøkkuºke’ íkhefu yku¤¾kÞ Au.

(3) ÞswðuoË : (çku þk¾k : f]»ý y™u þwõ÷ ÞswðuoË)
 íku{kt ÄkŠ{f rðrÄ yLku r¢ÞkfktzLkk {tºkku Au.
(4) yÚkðoðuË :
 íku{kt 20 yæÞkÞku, 731 Mkwõík, 6000 {tºkku Au.
 ykÞwðuoËLkku WÕ÷u¾ yk{kt ÚkÞu÷ Au.
 íku{kt òËw, ðþefhý, Ëw~{LkkuLkku Lkkþ yLku MktSðLke rðãk ykÃkðk{kt ykðe Au.
• WÃkrLk»kËku :
 fw÷ 108 WÃkrLk»kËku Au.
 «Úk{ WÃkrLk»kË : ‘yiíkhuÞ WÃkrLk»kË’
 ‘MkíÞ{uð sÞíku’ : {wtzf WÃkrLk»kË{ktÚke ÷uðk{kt ykÔÞwt Au.

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 4

 Anamika academy, 9979 9979 45

ðirËf MkkrníÞ
 

¼khíkLkku EríknkMk
M{]rík ©wrík


uz{e
   4 ðuË
ðuËktík ËþoLk WÃkðuË 
rþûkk LÞkÞ ÄLkwðuoË
ÉøðuË
fÕÃk ðiþur»kf økktÄðoðuË
ÞswðuoË
ÔÞkfhý MkktÏÞ rþÕÃkðuË
Mkk{ðuË
rLkþõík Þkuøk ykÞwðuoË

k yuf
yÚkðoðuË
AtË Ãkqðo {e{ktMkk
sÞkurík»k W¥kh {e{ktMkk

 LkËeLkk «k[eLk yLku ykÄwrLkf Lkk{

 ÉøðuË «{kýu {nkÞ¿kku : «k[eLk ykÄwrLkf
• rÃkík] Þ¿k • rðíkMíkk Íu÷{
• ¼qík Þ¿k • ykrMkfLke Íu÷{
• ÃkwÁ»k Þ¿k • rçkÃkkþk rçkÞkMk
• Ëuð Þ¿k • ÃkwÁr»kýe hkðe
kr{f
• çkúñ Þ¿k • Mkíkwÿe Mkík÷s
• økku{÷ økku{íke
 ykX «fkhLkk rððkn : • MkqÞoÃkwºke íkkÃke
1. çkúñ rððkn : ¿kkrík{kt rððkn
2. Ëið rððkn : Þ¿k fhkðLkkh çkúkñý MkkÚku rððkn  ðuËktøk / ðuËktík
3. «kòÃkíÞ rððkn : Ënus ðøkh ÞkuøÞ ÔÞÂõík MkkÚku rððkn ðuËktøk ÷u¾f «ÞkusLk
4. yk»ko rððkn : økkÞ-çk¤ËLkwt ËkLk ykÃke fhu÷ rððkn • rþûkk økkiík{ Mðhrð¿kkLk
yLk

5. økktÄðo rððkË : fLÞk MkkÚku ðhLke EåAk {wsçkLkk rððkn • fÕÃk fýkË y™wckLk
6. ykMkwh rððkn : fLÞkÞLkk rÃkíkkLku ÃkiMkk ykÃkeLku Úkíkkt rððkn • ÔÞkfhý ÃkkrýLke ÔÞkfhý
7. hkûkMk rððkn : fLÞkLkwt yÃknhý fhe {hS rðÁØ rððkn • rLkþõík frÃk÷ þk†
8. rÃkþk[ rððkn : fLÞkLkku Lkþku fhkðe çk¤kífkh økwòhe • AtË sir{Lke ®Ãkøk¤þk†
rLkÿkrÄLk yðMÚkk{kt ÷øLk • sÞkurík»k çkkËhkÞý ¾økku¤rð¿kkLk

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 5

 Anamika academy, 9979 9979 45

• Mkki «Úk{ çkúkñýøkútÚk : þíkÃkÚk

• Ãkwhkýku :
- fw÷ 18 Au.

¼khíkLkku EríknkMk
- {]íÞw suðk «Mktøkku{kt ‘økÁz Ãkwhký’ ðt[kÞ.
• ËþoLkþk†ku : fw÷ - A

uz{e
 (1) ÞkuøkËþoLk : Ãkíktsr÷
(2)LÞkÞËþoLk : økkiík{{wrLk
(3) Ãkqðo r{{kMkk : sir{rLk
(4) MkktÏÞËþoLk : frÃk÷{wrLk
(5) ðiþur»kf : fýkË

k yuf
(6) W¥kh r{{kMkk : çkkËhkÞý (fw{khe÷ ¼è)
• rð»ýw ¼økðkLkLkk 10 yðíkkh :
(1) {íkMÞ (2) fw{o (3) ðhkn (4) Lk]®Mkn (5) ðk{Lk (6) Ãkhþwhk{ (7) hk{ (8) f]»ý (9) çkwØ (10) fÕfe
(1) ðirËf MktMf]rík
- ykÞkuoLkk Mk{ÞLku çku ¼køk{kt ðnU[e þfkÞ.
(1) ðirËf MktMf]rík (2) W¥kh ðirËf MktMf]rík
- ðirËf MktMf]rík Ëhr{ÞkLk Mkki «Úk{ ÉøðuË, íÞkhçkkË Mkk{ðuË, ÞswðuoË, yÚkðoðuË yÂMíkíð{kt ykÔÞk. yk Mk{Þøkk¤ku
ðirËfÞwøk íkhefu yku¤¾kÞ Au.
- ðirËf MktMf]rík{kt økkÞLku MkkiÚke Ãkrðºk {kLkðk{kt ykðíke.
kr{f
- SðLkLkk [kh æÞuÞ :
(1) Ä{o (2) yÚko (3) fk{ (4) {kuûk
(2) W¥kh ðirËf MktMf]rík
- Mk{ks{kt ðýo ÔÞðMÚkk Ëk¾÷ fhe.
- f{oLkk ykÄkhu [kh ðýkuo :
(1) çkúkñý (2) ûkrºkÞ (3) ði~Þ (4) þwÿ
yLk

• Mk{ks{kt yk©{ÔÞðMÚkk Ëk¾÷ fhe.

- SðLkLke [kh yðMÚkkyku :
(1) çkúñ[Þko©{ : (1 Úke 25 ð»ko rðãkÇÞkMk)
(2) øk]nMÚkk©{ : (26 Úke 50 ð»ko ÷øLkSðLk)
(3) ðkLk«MÚkkLk : (51 Úke 75 ð»ko {kun{kÞk íÞkøk)
(4) MkLÞkMÚkk©{ : (76 Úke 100 ð»ko MkLÞkMke)
- MkkrníÞ :
hk{kÞý (ðkÂÕ{fe)
- {nk¼khík : h[rÞíkk - ðuËÔÞkMk, ÷¾Lkkh - økýuþS
- ¼økðíkTøkeíkk : ðuËÔÞkMk, {kíkk : {íMÞøktÄk, rÃkíkk : Ãkhþwhk{ {wrLk

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 6

 Anamika academy, 9979 9979 45

- {LkwM{]rík : {Lkw»Þu Ãkk¤ðk÷kÞf rLkÞ{ku.

{Lkw hkò fkÞËkLkk rLk»ýktík níkk.
 ðuËkuLke ¼k»kk MktMf]ík níke.

¼khíkLkku EríknkMk
(4) Mktøk{ MkkrníÞ
 «Úk{ Mktøk{Mk¼k ‘{ËwhkE’ ¾kíku {¤e.

uz{e
- íku Mk{Þ{kt ykt¢wtíÞ{, ÃkrhÃkË÷, {wËwLkkhu, fk÷rhÞkíðfu suðk økútÚkkuLke h[Lkk ÚkE.
 çkeS Mktøk{Mk¼k ‘fÃkxÃkwh{T’ ¾kíku {¤e.
- su yíÞkhu ËrhÞk{kt økhfkð Au.
- íku Mk{Þ{kt ‘íkku÷fÂGÞ{’, ‘{kuÃkwýo{T’ ðøkuhu økútÚkkuLke h[Lkk ÚkE.
 ºkeS Mktøk{Mk¼k Vhe ‘{ËwhkE’ ¾kíku {¤e.

k yuf
- íku Ëhr{ÞkLk LkkíkÁýu, f]Úku Lku½wLkÚkku ðøkuhu ÃkwMíkfkuLke h[Lkk ÚkE.
(5) siLkÄ{o
MÚkkÃkf : {nkðeh
{q¤Lkk{ : ðÄ{kLk
sL{ : E.Mk. Ãkqðuo 550{kt ðiþk÷e (rçknkh)
{kíkk : rºkþ÷k
rÃkíkk : rMkØkÚko
Ãkwºke : r«ÞËþoLkk
kr{f
s{kE : ò{k÷eMk
ÃkíLkeLkwt Lkk{ : ÞþkuËk
øk]níÞkøk : 30 ð»kuo ({nkr¼rLk»¢{ý)
«Úk{ WÃkËuþ : hksøk]n
WÃkËuþLke ¼k»kk : «kf]ík
{]íÞw : ÃkkðkÃkwhe (rçknkh)
- siLkÄ{oLkk rºkhíLk :
yLk

(1) Mk{ÞfT ËþoLk

(2) Mk{ÞfT ¿kkLk
(3) Mk{ÞfT [krhºÞ
- Ãkt[{nkðúík : (1) y®nMkk (2) y{»ko (3) yÃkrhøkún (4) yMíkuÞ (5) çkúñ[Þo
- siLkÄ{oLkk çku Mkt«ËkÞ : (1) ïuíkkBçkh (2) rËøkBçkh
- Ä{oøkútÚk : ykøk{, fÕÃkMkqºk
- 24 íkeÚkofhku{kt Ãknu÷kt : ykrËLkkÚk (É»k¼Ëuð) yLku 24{kt {nkðeh Mðk{e

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 7

 Anamika academy, 9979 9979 45

(6) çkkiØ Ä{o

- MÚkkÃkf : økkiík{ çkwØ
- sL{ : E.Mk. Ãkqðuo 563 LkuÃkk¤ ÂMÚkík frÃk÷ðMíkwLkk ÷wÂBçkLke ðLk{kt

¼khíkLkku EríknkMk
- {q¤Lkk{ : rMkØkÚko (íkÚkkøkík íkhefu Ãký yku¤¾kíkk)
- {kíkk : {nk{kÞk Ãkk÷f{kíkk : økkiík{e

uz{e
- rÃkíkk : þwØkuÄLk ÃkÂíLkLkwt Lkk{ :ÞþkuÄhk
- Ãkwºk : hknw÷ MkkhrÚk : [Òkk
- øk]níÞkøk : 29 ð»kuo ({nkr¼rLk»¢{ý)
- «Úk{ WÃkËuþ : MkkhLkkÚk (Ä{o[¢«LkíkoLk)
- WÃkËuþLke ¼k»kk : Ãkk÷e

k yuf
- {]íÞw : fwþeLkøkh (W¥kh«Ëuþ)
- yüktøk{køko : (1) MkBÞfT árü (2) Mk{ÞfT ð[Lk (3) Mk{ÞfT MktfÕÃk (4) MkBÞfT f{o (5) Mk{ÞfT ÔÞkÞk{ (6)
MkBÞfT M{]rík (7) MkBÞfT ykSrðfk (8) Mk{ÞfT Mk{krÄ
- {wÏÞøkútÚk : rºkrÃkxf (rðLkÞrÃkxf, MkwíkrÃkxf, yr¼ÄB{rÃkxf)
- çkwØLkk ÃkwLk: sL{Lke ðkíkkoyku : ‘òíkffÚkkyku’
- yLÞ {n¥ðLkk økútÚkku : ‘r{÷LËÃkLnku’Lkk ÷u¾f LkkøkMkuLk Au.
- {n¥ðLkk ÃkwMíkfku : rËÃkðtþ yLku {nkðtþ, {nkðkMíkw, çkwØ[rhík{T, MkkiËÞoLkk½ ðøkuhu
• [kh çkkiØMk¼kyku :
(1) Mkóðýeo hksøk]n : hkò yòíkþºkw
kr{f
(2) ðiþk÷e : hkò fk÷kþkuf
(3) Ãkkx÷eÃkwºk : hkò yþkuf
(4) fwtz÷ðLkrðnkh fk~{eh : hkò frLk»f
 [kuÚke Ä{oMk¼k ð¾íku çkkiØ Ä{oLkk çku Vktxk Ãkzâkt : (1) {nkÞkLk (2) rnLkÞkLk
 yLku (3) ‘rLkÞku’ Au. su zkì. yktçkuzfh îkhk þY fhðk{kt ykðu÷ Au.
(7) 16 {nksLk ÃkË
yLk

(1) fkþe - çkLkkhMk - øktøkk LkËeLkk rfLkkhu

(2) fkiþ÷ - ©kðMíke
(3) ytøkËuþ - [tÃkkLkøkhe (hksÄkLke)
(4) {økÄ - (hksøk]n)
(5) ðsS - ½kuzku - ðiþk÷e - (hksÄkLke)
(6) {Õ÷ - fwþeLkøkh (çkwØLkwt {]íÞw), ÃkkðkÃkwhe ({nkðehLkwt {]íÞw)
(7) [uËeðtþ - Mkwõíke{íke
(8) fwÁðtþ - ELÿ«MÚk
(9) Ãkkt[k÷ - yrnAkºk yLku fktrÃkÕÞ
(10) yMkf - Ãkkxý - økkuËkðhe LkËeLkk rfLkkhu

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 8

 Anamika academy, 9979 9979 45

(11) {íMkÞðtþ - rðhkxLkøkhe (Äku¤fk)

(12) MkwhMkuLk - {Úkwhk
(13) økktÄkh - íkûkrþ÷k

¼khíkLkku EríknkMk
(14) ðíMk - fkiþkBçke
(15) ftçkkus - hksÃkqh (fk~{eh)

uz{e
(16) ytðíke - nk÷Lkku {k¤ðkLkku «Ëuþ ({æÞ«Ëuþ) hksÄkLke - WßsiLk
• {økÄ þkMkLk :
- E.Mk. Ãkqðuo 603 Úke 324
- hksÄkLke : Ãkkx÷eÃkwºk (ÃkxLkk)
- yk 16 {nksLkÃkËku{kt {økÄ Mkk{úksÞ MkkiÚke {n¥ðLkwt Mkkrçkík ÚkÞwt.

k yuf
- {økÄ Ãkh ½ýk ðtþkuyu þkMkLk fÞwO.
- ËtíkfÚkk yLkwMkkh ‘çk]nÿÚk ðtþ’Lke MÚkkÃkLkk ‘shkMkt½u’ fhe.
- Ãkhtíkw íkuLkk {]íÞw çkkË ÃkAeLkk ðtþòu Lkçk¤k LkeféÞk.
- yk ðtþLkku AuÕ÷ku hkò ‘rLkÃkwtßÞ’ níkku.
- {wÏÞ hkòyku : ®çkrçkMkkh, yòíkþºkw, rþþwLkkøk, {nkÃkË{kLktË, ÄLkLktË
- ÄLkLktË ðMkeoMk [tÿøkwó {kuÞoLkk ÞwØ{kt [tÿøkwó {kiÞoLke Sík ÚkE.
• nÞof ðtþ :
- MÚkkÃkf : Ãkwr÷f
kr{f
- ytrík{ hkò : LkkøkËþf
- «Úk{ þkMkf : ®çkrçkMkkhLkku Ãkwºk yòíkþºkw
- yòíkþºkwLkk Mk{Þ{kt ‘«Úk{ çkkiØMk¼k’ ¼hkE
- WËÞ¼è, yrLkÁØ, {wtz, LkkøkËþof
- LkkøkËþfLkk y{kíÞ ‘rþþwLkkøku’ íkuLku {khe ‘rþþwLkkøkðtþ’Lke MÚkkÃkLkk fhe.
• rþþwLkkøk ðtþ :
- MÚkkÃkf : rþþwLkkøk
yLk

- ytrík{hkò : fk÷kyþkuf (fk÷kþkuf)

- fk÷kþkufLkk Mk{Þ{kt ‘çkeS çkkiØ Ä{oMk¼k’ ¼hkE
- fk÷kþkuf ÃkAeLkk þkMkfku Lkçk¤k Lkeðzâk ÃkAe ÃkkA¤Úke ‘{nkÃkË{kLktËu’ ‘LktËðtþ’Lke MÚkkÃkLkk fhe
• LktËðtþ
- MÚkkÃkf : {nkÃkË{kLktË
- ytrík{hkò : ÄLkLktË
- LktËðtþ{kt fw÷ 8 þkMkfku ÚkE økÞk
- íku{kt fwtzwf, ¼qíkÃkk÷, hk»xÙÃkk÷ ðøkuhu {wÏÞ níkk
- ÄLkLktËLkk þkMkLk Ëhr{ÞkLk E.Mk. Ãkqðuo 326{kt rMkftËhu ¼khík Ãkh yk¢{ý fÞwO.
- E.Mk. Ãkqðuo 321{kt ÄLkLktËLku nhkðe ‘[tÿøkwó {kiÞo’ yu ‘{kiÞoðtþ’Lke MÚkkÃkLkk fhe.

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 9

 Anamika academy, 9979 9979 45

• {kiÞo ðtþ :
- E.Mk. Ãkqðuo 600 Úke 200 ð»ko
- MÚkkÃkf : [tÿøkwó {kiÞo

¼khíkLkku EríknkMk
- hksÄkLke : Ãkkx÷eÃkwºk (ÃkxLkk)
 [tÿøkwó {kiÞo :

uz{e
- ¼khíkLkku «{krýík EríknkMk [tÿøkwó {kiÞoLkk Mk{ÞÚke þY.
- íkuýu økúef hkò ‘MkuÕÞwfMk rLkfkuíkh’ Lku nhkÔÞku níkku.
- íkuLkk Mk{Þ{kt økúef {wMkkVh ‘{uøkuMÚkLkeMk’ ¼khíkLke {w÷kfkíku ykÔÞku níkku suýu ‘EÂLzfk’Lkk{Lkwt ÃkwMíkf ÷ÏÞwt.
- Mkkihk»xÙLkk Mkwçkk Ãkw»Þøkwóu røkhLkkh{kt ‘MkwËþoLk ík¤kð’ çktÄkÔÞwt.
- íkuLkk økwÁ [kýõÞyu ‘fkirxÕÞ’ Lkk{Lkwt yÚkoþk†Lkwt ÃkwMíkf ÷ÏÞwt.

k yuf
- [kýõÞLkwt {q¤ Lkk{ : rð»ýwøkwó yLku fkirxÕÞ.
 ®çkËwMkkh :
- [tÿøkwó {kuÞoLkku Ãkwºk
 yþkuf hkò :
- ®çkËwMkkhLkku Ãkwºk
- {kiÞoðtþLkku MkkiÚke Ãkhk¢{e hkò
- íkuýu f®÷økLkk hkò MkkÚku E.Mk. Ãkqðuo 261{kt ÞwØ fÞwO.
- íkuýu f®÷øk MkkÚkuLkk ÞwØ{kt çkkiØÄ{o ytrøkfkh fÞkuo.
kr{f
- yþkufLkk rþ÷k÷u¾ku :
(1) røkhLkkhLkku rþ÷k÷u¾ : çkkçkoh (rçknkh{kt) Lke xufhe
(2) Mkkt[eLkku rþ÷k÷u¾ : LktËLkøkZ - ÷kurhÞkLkku rþ÷k÷u¾
(3) MkkhLkkÚkLkku rþ÷k÷u¾ :
- MkkhLkkÚkLkk rþ÷k÷u¾{ktÚke ¼khíkLkwt hk»xÙeÞ r[nTLk ÷eÄwt Au.
- røkhLkkhLkku rþ÷k÷u¾ çkúkñe (ËuðLkkøkhe) r÷rÃk{kt Au.
- yk r÷rÃk Wfu÷Lkkh : suBMk r«LMkuÃk
yLk

- yk rþ÷k÷u¾{kt 14 Ä{o yk¿kkyku Au su{kt yuf sqLkkøkZ ¾kíku ykuð÷e Au. su{kt yþkufhkòLkku WÕ÷uf ‘ËuðkLkkt
r«Þ’ yLku ‘r«ÞËþeo hkò’ íkhefu fhðk{kt ykÔÞku.
- f®÷økLkwt ÞwØ : E.Mk. Ãkqðuo 261
yþkuf ðMkeoMk f®÷økLkk hkò : yþkufLke Sík
- yþkuf hkòyu f®÷økLkk hkòLku nhkÔÞku. yk ÞwØ{kt 1 ÷k¾ ÷kufkuLkkt {]íÞw Úkíkk yþkuf hkòLkwt ÓËÞ ÃkrhðíkoLk ÚkÞwt.
- Ãkrhýk{u çkkiØ MkkÄw WÃkøkwóLkk fnuðkÚke çkkiØ Ä{o ytrøkfkh fÞkuo.
- Ãkwºk - {nuLÿ, Ãkwºke - Mktøkr{ºkk yLku Ãkkiºk Mkt«ríkLku çkkiØ Ä{oLkk Vu÷kðk {kxu ©e÷tfk {kufÕÞk.
(©e÷tfkLkwt sqLkwt Lkk{ rMk÷kuLk yLku ®Mkn÷îeÃk)
• yLkw - {kiÞoÞwøk
- 400 ð»ko MkwÄe ûkºkÃkkuLkwt ykrÄÃkíÞ hÌkwt Au.

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 10

 Anamika academy, 9979 9979 45

0 þ]tøkðtþ
- MÚkkÃkf : Ãk]»Þr{ºk þ]tøk
- ytrík{ hkò : Ëuð¼qrík

¼khíkLkku EríknkMk
0 fÛððtþ
- MÚkkÃkf : ðkMkwËuð

uz{e
- ytrík{ hkò : Mkwþ{ko
0 MkkíkðknLk
- MÚkkÃkf : Mke{w¾
- ytrík{ hkò : Þ¿k©e Mkíkfýeo
• ûkºkÃk ðtþ :

k yuf
 ÁÿËk{k
- ©uc ûkºkÃkhkò
- íkuLkku rþ÷k÷u¾ sqLkkøkZ{kt ykðu÷ku Au.
- íkuLkk Mkqçkk Mkwrðþk¾u MkwËþoLk ík¤kðLkku SýkuØkh fhkÔÞku.
 Áÿ®Mkn ºkeòu
- AuÕ÷ku ûkºkÃkhkò
- Áÿ®Mkn ºkeòu ðMkeoMk [tÿøkwó çkeòu su{kt [tÿøkwó çkeòLke Sík ÚkkÞ Au yLku ûkºkÃk Mk¥kkLkku ytík.
• økwóðtþ
kr{f
- «k[eLk ¼khíkLkku MkwðýoÞwøk
- ykãMÚkkÃkf : ©eøkwó
- ¼khík{kt MÚkkÃkf : [tÿøkwó Ãknu÷ku
- hksÄkLke : Ãkkx÷eÃkwºk
- «[r÷ík Ä{o : ¼køkðíkT Ä{o
 [tÿøkwó Ãknu÷ku
- íkuýu ‘{nkhkòrÄhks’Lkwt rçkÁË Äkhý fÞwO
yLk

- r÷åAðeykuLke Ãkwºke MkkÚku ÷øLk fÞko.

- ÃkkuíkkLkk Lkk{Lkk rMk¬k çknkh Ãkkzâk níkk.
 Mk{wÿøkwó
- ‘®nËLkku LkuÃkkur÷ÞLk’ íkhefu òýeíkku
- íkuLkk Mk{Þ{kt økwóðtþ MkkiÚke þÂõíkþk¤e çkLÞku.
- Ëhçkkhe frð ‘nrh»kuýu’ - ‘y÷knkçkkË «þMíke’{kt íkuLkk Ãkhk¢{kuLkwt ðýoLk fÞwO Au.
- íkuLkk ðeýk ðøkkzíkk rMk¬kyku {¤e ykÔÞk Au íku ‘MktøkeíkLkku þku¾eLk’ níkku.
 [tÿøkwó çkeòu
- rçkÁËku (WÃkLkk{) : rð¢{krËíÞ, þfkhe, þknMkktf
- Áÿ®MknLku nhkðeLku ûkºkÃk Mk¥kkLkku ytík fÞkuo.

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 11

 Anamika academy, 9979 9979 45

- þf rðsÞLke ÞkË{kt ‘rð¢{Mktðík’ þY fhkÔÞwt.

- ykhçk {wMkkVh VknÞkLk ¼khíkLke {w÷kfkíku ykÔÞku.
- rËÕne{kt ÷kunMíkt¼ çktÄkÔÞku su Äkíkwf÷kLkku W¥k{ Lk{qLkku Au.

¼khíkLkku EríknkMk
- íkuLkk Ëhçkkh{kt Lkð híLkku níkk íku{ktÚke ‘fkr÷ËkMk’ MkkiÚke «ÏÞkík frð níkk.
ÃkwMíkf ÷u¾f

uz{e
1 fk{Mkqºk - {nŠ»k ðkíMkkÞLkT
2 Ãkt[íktºk - Ãktrzík rð»ýwþ{ko
3 MkktÏÞ frzfk - Eïh r¢»LkT
4 (fw{khMkt¼ð{T, {u½Ëqík{T, - fkr÷ËkMk
yr¼¿kkLkþkfwtík÷T {k÷rðfkÂøLkr{ºk{T)

k yuf
5 {wÿkhkûkMk, Ëuð[tÿøkwó{T - rðþk¾kË¥k
6 hkðýðÄ - ¼èefrð
7 {wåAfrxf{T - þwÿf
8 MðÃLkðkMkðËík{T - frð ¼kMk
9 Ëþfw{kh[rhík{T - Ëtze
 MftËøkwó
- íkuLkk Mkwçkk ÃkýoËtíku MkwËþoLk ík¤kðLkku SýkuØkh fhkÔÞku. sqLkkøkZ{kt rþ÷k÷u¾ çktÄkÔÞku.
- MftËøkwó Lkk{Lkk rMk¬k çknkh Ãkkzâk.

kr{f
fw{khøkwó
- íkuLkk Mk{Þ{kt rðï rðÏÞkík Lkk÷tËk rðãkÃkeXLkwt rLk{koý ÚkÞw.
 økwóðtþ Ëhr{ÞkLk MkkrníÞLkku Mkkhku rðfkMk ÚkÞku níkku :
- [hf : [hfMktrníkk, ykÞwðuoËk[kÞo
- Mkw©wík : Mkw©wíkMktrníkk su{kt Mkki «Úk{ ð¾ík þ†r¢ÞkLkku WÕ÷u¾ Au.
 økwóðtþ Ëhr{ÞkLk fux÷ef {nkLk ÔÞÂõíkyku ÚkE økE :
- søkíkøkwÁ ykãþtfhk[kÞo : ðuËkuLkk ÃkwLkÁØkhf íku{ýu ¼khík{kt [kh {XLke MÚkkÃkLkk fhe.
yLk

(1) Ãkqðo ¼khík{kt søkÒkkÚkÃkwhe{kt økkuðÄoLk{X (Wzeþk)

(2) Ãkrù{ ¼khík{kt îkhfk{kt þkhËk{X (økwshkík)
(3) W¥kh ¼khík{kt çkÿeLkkÚk{kt sÞkurík{X (W¥khk¾tz)
(4) Ërûký ¼khík{kt hk{uïh{kt þ]tøkuhe{X (íkr{÷Lkkzw)
 ykÞo¼è
- {nkLk økrýíkþk†e yLku ¾økku¤þk†e
- Ãk]Úðe ÃkkuíkkLke Ähe Ãkh Vhu Au íkuðwt Mkkrçkík fhLkkh
- þqLÞ yLku Ëþktþ ÃkØríkLkk þkuÄf
- ykÞo¼èeÞ Lkk{Lkku økrýíkLkku økútÚk ÷ÏÞku.

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 12

 Anamika academy, 9979 9979 45

 ðhknr{rnh
- òýeíkk ¾økku¤þk†e
- çk]nËTMktrníkk, çk]nËTòíkf, Ãkt[rMkæÄktríkfk økútÚkku

¼khíkLkku EríknkMk
 ÄLkðtíkhe
- òýeíkk ðiã yLku ykÞwðuoËLkk h[rÞíkk

uz{e
- (íkçkeçke ûkuºku yÃkkíkku yuðkuzo : ÄLkðtíkhe)
 çkúñøkwó
- {nkLk økrýík¿k yLku ði¿kkrLkf
- ‘çkúñøkwó rMkØktík’ Lkk{Lkku økútÚk ÷ÏÞku
 fkr÷ËkMk

k yuf
- h½wðtþ{T, fw{khMkt¼ð{T, yr¼¿kkLk þktfwík÷{T, {u½Ëqík{T, ÉíkwMktnkh, rð¢{kuðorþÞ{T, {k÷krðfkÂøLkr{ºk{T
 n»koðÄoLk
- Ãkw»Þ¼qrík ðtþLkku {nkLkhkò Mk{úkx
- «k[eLk ¼khíkLkku AuÕ÷ku {nkLk hkò
- hksÄkLke : fLkkuh
- f]ríkyku : LkkøkLktË, híLkkð÷e yLku r«ÞËŠþfk
- íkuLkk Mk{Þ{kt [eLke {wMkkVh ‘Ìkw-yuLk-íMktøk’ ¼khíkLke {w÷kfkíku ykÔÞku níkku.
- íku{Lkk Ëhçkkhe frð çkký¼è níkk.
kr{f
- çkký¼èLke f]ríkyku : fkËtçkhe, n»ko[rhík, [tzeþíkf
- økwóðtþLkk ÃkíkLk çkkË fw»kkýku, ÃkÕ÷ðku, þfku ðøkuhuyu rðrðÄ rðMíkkh Ãkh þkMkLk fÞOw.
• fw»kkýku
- ©uc hkò : frLk»f
- hksÄkLke : ÃkwÁ»kÃkwh (Ãktòçk
- frLk»fu þfMktðíkLke MÚkkÃkLkk fhe su ¼khíkLkwt hk»xÙeÞ fu÷uLzh çkLÞwt.
- þfMktðíkLke þÁykík E.Mk. 78 «Úk{ {kMk [iºk.
yLk

- frLk»fLkk Mk{Þ{kt [kuÚke çkkiØ Ä{oMk¼k ¼hkE íku ð¾íku çkkiØ Ä{oLkk çku Vktxk Ãkzâk (1) {nkÞkLkT (2) rnLkÞkLkT
 {iºkf ðtþ
- MÚkkÃkf : ¼èkfo
- ytrík{ hkò : rþ÷krËíÞ Mkkík{ku
- «[r÷ík Ä{o : rþðÄ{o
- «òr«Þ þkMkf : øk]nMkuLk
- {iºkfðtþLkku rþ÷krËíÞ Ãknu÷ku ‘Ä{korËíÞ’ íkhefu yku¤¾kÞku
 ðÄoLk ðtþ
- MÚkkÃkf : LkhðÄoLk
- «k[eLk ¼khíkLkku AuÕ÷ku {nkLk Mk{úkx ‘n»koðÄoLk’ níkku.

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 13

 Anamika academy, 9979 9979 45

• Ërûký ¼khíkLkk hksÞku

ðtþ MÚkkÃkf
1 ÃkÕ÷ððtþ ®Mk½ rð»ýw - Lkh®Mknð{oLk Ãknu÷ku

¼khíkLkku EríknkMk
({nkçk÷eÃkwh{T Lkk{Lkwt Lkøkh ðMkkÔÞwt.
2 hk»xÙfwxðtþ ({kLÞ¾ux) ËLíkeËqøko

uz{e
3 [k÷wõÞ (ðkxÃke) Ãkw÷fuþe Ãknu÷ku
4 [k÷wõÞ (fÕÞkýe) íki÷Ãk çkeòu
5 [ki÷ðtþ rðsÞ
• hksÃkqík þkMkfkuLkku WËÞ
- ¼khík{kt nðu {wÏÞ þkMkf ðtþ Lk hnuíkk Mk{økú ¼khík LkkLkk-{kuxk hksÃkqík ðtþku{kt ðnU[kE økÞwt.

k yuf
- {wÏÞíðu íku Mk{Þu ¼khík{kt ËMk sux÷k y÷øk-y÷øk ðtþku WËÞ ÃkkBÞk, su ytËhku-ytËh nt{uþkt {kxu ÷zíkkt hÌkkt.
1. økwsoh «ríknkhku
* MÚkkÃkf : Lkkøk¼è «Úk{
* hksÄkLke : r¼Òk{k÷
2. økZðk÷ ðtþ
* MÚkkÃkf : [tÿËuð
* hksÄkLke : ðkhkýMke
3. [kn{kLk ðtþ ([kinký)
kr{f
* MÚkkÃkf :
* hksÄkLke : rËÕ÷e ys{uh
* yLÞ þkMkf : rðøkún hkò, Ãk]Úðehks [kinký
* íkhkELkwt «Úk{ ÞwØ : 1191 - Ãk]Úðehks yLku {nt{Ë ½kuhe
Ãk]ÚðehksLke Sík
* íkhkELkwt çkeswt ÞwØ : 1192 - Ãk]Úðehks yLku {nt{Ë ½kuhe
su{kt {nt{Ë ½kuheLke Sík ÚkE yLku Ãk]Úðehks [kinkýLkwt
yLk

{]íÞw ÚkÞwt.
4. [tËu÷ ðtþ
* MÚkkÃkf : Þþkuð{oLk
* hksÄkLke : ¾sqhknku
5. Ãkh{kh ðtþ
* MÚkkÃkf : WÃkuLÿ
* hksÄkLke : {k¤ðk (hksMÚkkLk)
- yk ðtþ{kt hkò ¼kus yLku ðkøÞÃkrík {wts MkkiÚke «ÏÞkík hkòyku Au.
6. Ãkk÷ðtþ
* MÚkkÃkf : økkuÃkk÷

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 14

 Anamika academy, 9979 9979 45

* hksÄkLke : çktøkk¤
7. MkuLkðtþ
* MÚkkÃkf : Mkk{tíkMkuLk

¼khíkLkku EríknkMk
* rðMíkkh : çktøkk¤ yLku rçknkh

uz{e
8. økwshkíkLkk [k÷wõÞku (Mkku÷tfeyku)
* MÚkkÃkf : {q¤hks «Úk{
* hksÄkLke : økwshkík (yýrn÷Ãkwh Ãkkxý)
- yk økwshkíkLkku MkwðýoÞwøk økýkÞ Au.
* AuÕ÷ku þkMkf : rºk¼qðLkÃkk¤
9. f÷[qheðtþ

k yuf
* MÚkkÃkf : fkuf÷
* hksÄkLke : rºkÃkwhe
- yk ðtþLkku «{w¾ hkò ‘økiøkuÞ Ëuð’
10. rMkMkkurËÞk ðtþ
* MÚkkÃkf : hkýkfwt¼k
* hksÄkLke : r[¥kkuz
* yLÞ : {nkhkýk «íkkÃk, hksMÚkkLkLkk MkqÞoðtþe hkòyku
0 13{e MkËe{kt rðsÞLkøkhLkwt Mkk{úksÞ
kr{f
- MÚkkÃkf : nrhnhhkÞ yLku çkw¬khkÞ
- rðsÞLkøkhLkku MkkiÚke {nkLkhkò - f]»ýËuðhkÞ
yLk

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 15

 Anamika academy, 9979 9979 45

¼khíkLkku {æÞfkr÷Lk EríknkMk

¼khíkLkku EríknkMk
(E.Mk. 998 Úke E.Mk. 1772)

uz{e
  
MkÕíkLkíkfk¤ {wøk÷ Mkk{úksÞ {hkXkÞwøk

k yuf
1206 Úke 1526 1526 Úke 1540
 1555 Úke 1857 
økw÷k{ ðtþ  AºkÃkrík rþðkS
 BHAJSO (Mkqºk) 
r¾÷S ðtþ  Mkt¼kS
 çkkçkh 
íkw½÷½ ðtþ  hkòhk{
 nq{kÞw 
kr{f
MkiÞË ðtþ (þuhþkn Mkqhe) íkkhkçkkE
 yfçkh 
÷kuËe ðtþ  þknw
 snktøkeh
þe¾ Ä{o 
þknsnkt

yLk

ykihtøkÍuçk

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 16

 Anamika academy, 9979 9979 45

• MkÕíkLkíkfk¤
(E.Mk. 998 Úke 1772)
• Mkw÷íkkLk {n{qË økÍLkðe

¼khíkLkku EríknkMk
(E.Mk. 998 Úke 1030)

uz{e
 {n{qË økÍLkðeyu ¼khík Ãkh 17 ðkh yk¢{ý fÞwO.
 E.Mk. 1026{kt íkuýu økwshkík{kt ykðu÷ Mkku{LkkÚk {trËh Ãkh yk¢{ý fhe ÷qtxâwt níkwt.
• {n{tË ½kuhe
(E.Mk. 1175 Úke 1206)
 ¼khík{kt {wÂM÷{ MkÕíkLkíkLkku ÃkkÞku Lkk¾Lkkh
 rËÕ÷eÚke ys{uh MkwÄeLkku «Ëuþ {u¤ÔÞku.

k yuf
1. økw÷k{ðtþ
- MÚkkÃkf : fwíkwçkwÆeLk yiçkf
- íku {nt{Ë ½kuheLkku økw÷k{ níkku yLku {nt{Ë ½kuheLke Ãkwºke MkkÚku ÷øLk fÞko .
- ÃkkuíkkLkk økwÁ Ïðkò fwíkwçkwÆeLk çkrgÞkhLke ÞkË{kt rËÕ÷e{kt fwíkwçkr{Lkkh çktÄkÔÞku Ãkhtíkw yuf{k¤Lkk çkktÄfk{ çkkÄ
{]íÞw ÃkkBÞku.
- íku [kuøkkLk (Ãkku÷ku) h{íke ð¾íku ½kuzk ÃkhÚke Ãkze sðkÚke {]íÞw ÃkkBÞku.
- íkuýu ys{uh{kt ‘ZkE rËLk fk ÍkUÃkzk’ {ÂMsËLkwt rLk{koý fÞwO.
 Mk{MkwÆeLk EÕíkwík{eþ : (yÕík{þ)
kr{f
- fwíkwçkwÆeLk yiçkfLkku økw÷k{ íÞkhçkkË s{kE çkLÞku.
- ‘fwíkwçkr{Lkkh’Lkwt çkktÄfk{ ÃkwÁt fhkÔÞwt.
- ¼khík{kt «Úk{ðkh [ktËe yLku íkktçkkLkk yhçke rMk¬k [÷ý{kt {qõÞk.
 hrÍÞk Mkw÷íkkLk :
- rÃkíkk : EÕíkwík{eþ, ¼kE : ÁfLkwÆeLk
- ¼khíkLke «Úk{ †e hksfíkko çkLke.
- íku rËÕ÷e Ãkh þkMkLk fhLkkh «Úk{ yLku yuf{kºk {wÂM÷{ {rn÷k çkLke.
yLk

 fifkuçkkË :
- økw÷k{ðtþLkku AuÕ÷ku hkò.
2. r¾÷S ðtþ
 MÚkkÃkf : s÷k÷wÆeLk r¾÷S
 y÷kWÆeLk r¾÷S :
- íku s÷k÷wÆeLk r¾÷SLkku ¼ºkeòu yLku s{kE níkku.
- íkuýu s÷k÷wÆeLk r¾÷SLkwt ¾qLk fhe økkËe {u¤ðe níke.
- íkuýu SðLksYrhÞkíkLke ðMíkwykuLkwt ¼kðrLkÞ{Lk fÞwO níkwt.
- íkuýu ½kuzk Ãkh zkE ÷økkððkLke «Úkk þÁ fhe.
- fýoËuð ðk½u÷kLkk {tºke {kÄðu yk{tºký ykÃÞwt níkwt. Ãkrhýk{u fýoËuð ðk½u÷kLku nhkðeLku økwshkík Ãkh Sík {u¤ðe.

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 17

 Anamika academy, 9979 9979 45

- y÷kWÆeLk r¾÷S Mkk{u VkhMke frð ‘y{eh ¾wþhku’ ¼khík ykÔÞk. íku{ýu ‘rMkíkkh’ Lkk{Lkk íktíkwðkãLke þkuÄ fhe
níke.
3. íkw½÷¾ ðtþ

¼khíkLkku EríknkMk
0 MÚkkÃkf : røkÞkMkwÆeLk ík½÷¾
- íkuýu rËÕ÷e LkSf ‘íkw½÷¾kçkkË’ Lkk{Lkwt þnuh ðMkkÔÞwt.

uz{e
 {n{tË rçkLk ík½÷¾ : {q¤Lkk{ : òuLkk¾kLk
- íkhtøke Mkw÷íkkLk íkhefu yku¤¾kÞ Au
- íkuýu ÃkkuíkkLke hksÄkLke rËÕ÷eÚke Ëku÷íkkçkkË ¾Mkuze.
- íkuLkk Mk{Þ{kt ykhçk {wMkkVh ‘EçLkçkíkwíkk’ ¼khík{kt ykÔÞku níkku.
- íkuýu xÃkk÷ ÃkØrík{kt MkwÄkhk íku{s íkktçkkLkk rMk¬k y{÷{kt {qfÞk.

k yuf
 rVhkusþkn ík½÷¾ :
- {nt{Ë rçkLkík½¾Lkku rÃkíkhkE ¼kE níkku.
- íkuLkku Mk{Þ þktrík yLku Mk{]rØLkku níkku. íkuýu Ãkkt[ Lknuhku çktÄkðe.
- íkuýu ËeðkLk yLku ¾uhkíkLke MÚkkÃkLkk fhe.
- íkuýu rVhkuÍÃkwh, rVhkuÍkçkkË, rVhkuÍ, òiLkÃkwh, rnMMkkh Lkk{Lkk Ãkkt[ Lkøkhku ðMkkÔÞk su nk÷{kt W¥kh«Ëuþ{kt yLku
nrhÞkýk{ktt Au.
 LkrMkÁÆeLk íkw½÷¾ :
- íkw½÷¾ ðtþLkku AuÕ÷ku hkò
- íkuLkk Mk{Þ{kt E.Mk. 1398{kt íkwfeo ðtþLkk íki{wh ÷tøku rËÕ÷e Ãkh yk¢{ý fhe ÷qtx [÷kðe íÞkhçkkË íkuLkk MkuLkkÃkrík
kr{f
¾esh¾kLkLku rËÕ÷eLke økkËe MkkUÃke.
4. MkiÞË ðtþ
 MÚkkÃkf : r¾Íh¾kLk
 AuÕ÷ku hkò : yk÷{þkn
5. ÷kuËeðtþ
 MÚkkÃkf : çkn÷ku÷ ÷kuËe
 rMkftËh ÷kuËe :
yLk

- E.Mk. 1504{kt Þ{wLkk LkËe LkSf ykøkúk þnuh ðMkkÔÞwt.

- íkuýu hksÄkLke rËÕ÷eÚke ykøkúk ¾Mkuze.
- Mkki «Úk{ðkh s{eLkLke {kÃkýe {kxu ‘rMkftËhe øks’ þY fhe.
- ‘økw÷Y¾’ Lkk{Lke frðíkkyku ÷¾e.
 Eçkúkrn{ ÷kuËe :
- ÷kuËe ðtþLkku AuÕ÷ku hkò
- fkçkw÷Lkk hkò çkkçkh yLku Eçkúkrn{ ÷kuËe ðå[u E.Mk. 1526{kt ÃkkýeÃkíkLkwt «Úk{ ÞwØ ÚkÞwt. çkkçkhu Eçkúkrn{
÷kuËeLku nhkðeLku rËÕ÷e{kt {w½÷ ðtþLke MÚkkÃkLkk fhe.
 þe¾ Ä{o :
- Mk{Þ : E.Mk. 1499, MÚkkÃkf : økwÁLkkLkf

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 18

 Anamika academy, 9979 9979 45

- þe¾ ¾k÷Mkk Ä{oLkk MÚkkÃkf : økwÁ økku®ðË®Mkn (ËMk{k økwÁ)

- þe¾kuLkk Ãkkt[ fhkh : (1) fuMk (2) fktMkfku (3) fåAk ([œe) (4) f]Ãkk÷ (5) fzk
• {w½÷ Mkk{úksÞ

¼khíkLkku EríknkMk
0 (E.Mk. 1526 Úke 1540 yLku E.Mk. 1555 Úke 1857)
0 MÚkkÃkf : fçkeh

uz{e
1. çkkçkh
 1526{kt Eçkúkrn{ ÷kuËeLku nhkðeLku {w½÷ ðtþLke MÚkkÃkLkk fhe.
 1527{kt çkkçkh y™u hkýk Mktøkúk{®Mkn ðå[u ‘¾kLkðkLkwt ÞwØ’ ÚkÞwt su{kt çkkçkhLke Sík ÚkE.
 1529{kt çkkçkh yLku yV½kLkLkk MkhËkhku ðå[u ‘økkuøkkLkwt ÞwØ’ ÚkÞwt su{kt çkkçkhLke Sík ÚkE.
 1530{kt íkuLkwt {]íÞw ÚkÞwt yLku ykøkúk LkSf ykhk{çkkøk{kt ËVLkkðkÞku ÃkkA¤Úke íkuLku fkçkw÷{kt ËVLkkÔÞku.

k yuf
 “çkkçkhLke ykí{fÚkk” = ‘íkwÍo - fu - çkkçkhe’
“çkkçkheLkk{k” = (íkwfeo ¼k»kk{kt Au.)
2. nq{kÞw
 nw{kÞw = ¼køÞþk¤e, çkkçkhLkku Ãkwºk
 çkuøk{Lkwt Lkk{ : økw÷çkËLk, çkeS çkuøk{ : n{eËkçkkLkw (yfçkhLke {kíkk)
 1556{kt ÃkwMíkfk÷ÞLke Mkeze ÃkhÚke Ãkze síkk {]íÞw ÚkÞw.
 23 ð»koLke ðÞu økkËe Ãkh ykðu Au.
 [kuMkkLkwt ÞwØ : nq{kÞw yLku yV½kLkLkk MkhËkh þuhþkn Mkqhe ðå[u su{kt nq{kÞwLke nkh ÚkE.
kr{f
 þuh¾kLku rËÕ÷eLke økkËe Ãkh MkqhðtþLke MÚkkÃkLkk yLku íkuLkk Mk{Þ{kt íkkh-xÃkk÷ yLku íkku÷{kÃk{kt MkwÄkhk ÚkÞk.
f÷f¥kkÚke Ãkuþkðh MkwÄe økúkLx xÙLf hkuz çktÄkÔÞku.
 nq{kÞwLkwt 15 ð»ko MkwÄe ¼xfíkwt SðLk hÌkwt yLku þuhþkh MkqheLkk {]íÞw çkkË Vhe þkMkLk Ãkh ykÔÞku.
3. yfçkh
• {q¤ Lkk{ : {nt{Ë s÷k÷wÆeLk yfçkh
 {w½÷ MkÕíkLkíkLkku Mkðo©uc þkMkf yLku rLkhûkh hkò.
 íkuLku 2000 ÷øLk fÞko níkk. yLku íkuýu þÁykík{kt çkuih{¾kLk (nwyk)Lke ykøkuðkLke nuX¤ ÞwØ ÷zâk.
yLk

0 sL{ : y{hfkuxLkk rfÕ÷k{kt (hksMÚkkLkLkk {uðk¤{kt)

 13 ð»koLke ô{hu fk÷kLkkuh rfÕ÷k{kt hkßÞkr¼»kuf.
 íkuLkk Mk{Þ{kt çkÄku ðneðx {nk{ktøkk (Ãkk÷f{kíkk)Lkk Lkk{u [k÷íkku níkku.
 íkuýu sÞÃkwhLkk (yktçkuhLkk) hksÃkqík hkò ¼khk{÷Lke Ãkwºke òuÄkçkkELke MkkÚku ÷øLk fÞko.
 íkuýu ËeLku-E÷kne Lkk{Lkk Ä{oLke MÚkkÃkLkk fhe. yk Ä{oLkku Mðefkh Mkki«Úk{ rçkhçk÷u fÞkuo níkku.
 íkuýu ÃkkuíkkLkk þkMkLk{kt ®nËwykuLku Wå[ Ëhßòu ykÃÞku.
 íkuýu MkðoÄ{oMk{¼kðLke Lkerík yÃkLkkðe.
 íkuýu {nuMkq÷{tºke xkuzh{÷u ¼khík{kt s{eLkLke òík {wsçk sfkík ÷uðkLke ÃkØrík Ëk¾÷ fhe.
 yfçkhu økwshkíkLkk hkò ‘{wÍ^Vhþkn ºkeòLku’ nhkÔÞku yLku økwshkík rðsÞLke ÞkË{kt VíkunÃkwh rMk¢e{kt çkw÷tË
Ëhðkòu çktÄkÔÞku su rðïLkku MkkiÚke {kuxku Ëhðkòu Au.

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 19

 Anamika academy, 9979 9979 45

0 yfçkhLkk Ëhçkkh{kt Lkð híLkku níkk :

1 rçkhçk÷ - {q¤ Lkk{ ({nuþËkMk) ®nËw níkk.
2 íkkLkMkuLk - Wå[fûkkLkku økkÞf

¼khíkLkku EríknkMk
3 ViS - MkuLkk{kt níkku.
4 xkuzh{÷ - {nuMkq÷ {tºke

uz{e
5 {wÕ÷k Ëku ÃÞkò - h{ws «ð]r¥k {kxu òýeíkku
6 yçkw÷ VÍ÷ - {nkLk EríknkMkfkh
7 yçËw÷ hrn{ ¾kLku ¾k
8 n{e{ n{k{
9 hkò {kLk®Mkn

k yuf
 ÃkkýeÃkíkLkwt çkeswt ÞwØ : 1556 : yfçkh ðMkeoMk nu{w  (yfçkhLke Sík)
 nÕËe½kxeLkwt ÞwØ : 1576 : yfçkh ðMkeoMk {nkhkýk «íkkÃk  (yfçkhLke Sík)
 1605{kt rMkftËhkçkkË{kt {hzkLkk hkuøkÚke {]íÞw ÚkÞwt.
 yçkw÷ VÍ÷u yfçkhLke ykí{fÚkkLkwt ÃkwMíkf ‘yfçkhLkk{k’ yLku ‘ykELku yfçkhe’ ÷ÏÞwt Au.
4. snktøkeh
 {q¤ Lkk{ : Mk÷e{
 çkuøk{ : Lkqhsnkt ({q¤Lkk{ : {nuÁÒkeMkk)
 ytøkúus «ríkrLkrÄ ‘Mkh xku{MkhkuLku’ ¼khík{kt ðuÃkkh fhðkLke ÃkhðkLkøke 1613{kt Mkwhík{kt ykÃke.
kr{f
 fk~{eh{kt ©eLkøkh ÃkkMku ‘þk÷e{kh çkkøk’ yLku ‘rLkþktík çkkøk’ çktÄkÔÞku.
 þe¾kuLkk økwÁ yswoLkËuð (5{kt) Lke níÞk fhkðe.
 1622{kt þknsnktyu íkuLkwt ¾qLk fhkÔÞwt - (snktøkehLkwt)
 íkuLke ykí{fÚkk ‘íkwÍwf - yu - snktøkehe’ VkhMke ¼k»kk{kt Au.
 r[ºkf÷kLkku þku¾eLk yLku LÞkÞ {kxu «ÏÞkík Au.
 snktøkehu y{ËkðkËLku Äq¤eÞwt þnuh fÌkwt.
5. þknsnkt
yLk

 {q¤ Lkk{ : ¾who{, fwho{, MktøkeíkLkku þku¾eLk (ÄúwÃkË hkøk ÃkMktË)

 íku r«LMk ykìV rçkÕzíkh íkhefu yku¤¾kíkku.
 ykøkúk{kt çkuøk{ {w{íkkÍLke ÞkË{kt Mktøku{h{hLkku íkks{nu÷ çktÄkÔÞku.
 rËÕ÷e{kt ÷k÷ rfÕ÷ku, Ãkwhkýku rfÕ÷ku, ËeðkLku yk{, ËeðkLku ¾kMk yLku {wÂM÷{kuLke MkkiÚke {kuxe yuðe ò{k {ÂMsË
çktÄkðe.
 y{ËkðkË{kt þkneçkkøk yLku {kuíkeþkne {n÷ Ãký çktÄkÔÞku su yksu ‘MkhËkh Ãkxu÷ hk»xÙeÞ M{khf’ íkhefu yku¤¾kÞ
Au.
 7 fhkuzLkk ¾[uo nehk, {kuíke, {kýuf, rLk÷{ szu÷wt ‘{ÞqhkMkLk’ çkLkkÔÞwt suLku EhkLkLkku ‘LkkrËh þkn’ ÷E økÞku.
 þknsnktLkwt {]íÞw 1666{kt y{ËkðkË{kt {hzku ({hfe)Lkk hkuøkÚke ÚkÞwt íkuÚke íku{ýu y{ËkðkËLku ‘økËkçkkË’ yuðwt
WÃkLkk{ ykÃÞwt.
 þknsnktLkku Mk{Þ {w½÷ Mkk{úksÞLkku ‘MkwðýoÞwøk’ {LkkÞ Au.

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 20

 Anamika academy, 9979 9979 45

6. ykihtøkÍuçk
• sL{ : 4 LkðuBçkh, 1618, ËknkuË
• {]íÞw : 1707{kt, Ëku÷íkkçkkË{kt ËVLkkÔÞku.

¼khíkLkku EríknkMk
• rÃkíkk þknsnktLku fiË fhe ¼kEykuLku {khe Lkk¾e økkËe Ãkh çkuXâku.
 íku Ä{oÍLkqLke MkwÒke yLku yMkrn»ýw {wMk÷{kLk níkku.

uz{e
 íkuLku ®nËwyku ÃkkÃkeyku fnuíkk, íkuLku Ëeðk¤e, nku¤e suðk íknuðkhku íku{s ÃkkhMkeykuLkk LkðhkuÍ suðk íknuðkhku Wsððk
Ãkh «ríkçktÄ {qõÞku níkku yLku yLkuf {trËhku íkkuzkÔÞk níkk.
 1675{kt íkuLku þe¾kuLkk økwÁ ‘íkuøkçknkËwh’ (Lkð{kt) Lke níÞk fhkðe.
 íkuLkk Mk{Þ{kt Mkwhík ‘{¬k’Lkwt «ðuþîkh økýkíkwt yLku rþðkSyu 1664 yLku 1670{kt yu{ çku ðkh Mkwhík ÷qxâwt
níkwt.

k yuf
 íkuLku ‘Þkºkkðuhku’ yLku ‘srsÞkuðuhku’ þY fhkÔÞku.
 íkuLkk Mk{Þ{kt yufMkh¾e sfkík Ëk¾÷ fhðk{kt ykðe níke yLku fkheøkhku {kxu Mk{kLk ðuíkLk fhkÔÞwt níkwt.
 íkuLku £uL[kuLku ¼khík{kt ðuÃkkh fhðkLke ÃkhðkLkøke ykÃke.
 íkuLke MkuLkk{kt MkkiÚke ðÄw MkuLkkÃkríkyku ‘®nËw’ níkk.
7. çknkËwhþkn ÍVh
 ¼khík{kt {w½÷ Mkk{úksÞLku AuÕ÷ku hkò.
• {hkXk Þwøk
1. AºkÃkrík rþðkS (E.Mk. 1664 Úke 1680)
2. Mkt¼kS (E.Mk. 1680 Úke 1689)
kr{f
3. hkòhk{ (E.Mk. 1689 Úke 1700)
4. íkkhkçkkE (E.Mk. 1700 Úke 1707
5. þknw (E.Mk. 1707 Úke 1748)
yLk

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 21

 Anamika academy, 9979 9979 45

• ykÄwrLkf EríknkMk
ÞwhkurÃkÞLk «òLkwt ¼khík{kt ykøk{Lk
 E.Mk. 1453{kt ykuxku{Lk íkwfkuoyu fkuLMxuÂLxLkkuÃk÷ (EMíktçkw÷) Síke ÷eÄwt.

¼khíkLkku EríknkMk
 suÚke s{eLk {køkuo Úkíkku ðuÃkkh òu¾{kÞku yLku Lkðku s¤{køko þkuÄðkLke Vhs Ãkkze.

uz{e
 E.Mk. 1492{kt ‘r¢MxkuVh fku÷tçkMk’ ¼khík þkuÄðk LkeféÞku Ãkhtíkw íkuýu y{urhfk ¾tz yLku ðuMx EÂLzÍLkk xkÃkwykuLke
þkuÄ fhe.
 E.Mk. 1498{kt {u {rnLkkLke 20{e íkkhe¾u Ãkkuxwoøk÷Lkk Lkkrðf ðkMfku-Ë-økk{k ¼khík ykððkLkku s¤{køko þkuæÞku
yLku ¼khík{kt íku Mkki«Úk{ ‘fkr÷fx’ çktËhu WíkÞkuo íÞkt ‘Ík{kurhLk’ Lkk{Lkku ®nËw hkò fhíkku níkku.
 ¼khík{kt ÞwhkurÃkÞLkkuLkku ykððkLkku ¢{ :
 Ãkkuxwoøk÷  z[  ytøkúuS  £uL[  MÃkuLkeþ

k yuf
Mkqºk (P 
D 
E 
F 
S)
(1) ÃkkuxwoøkeÍ : Mkki«Úk{ 1498{kt ÃkkuxwoøkeÍku ¼khík ykÔÞk. E.Mk. 1535{kt ÃkkuxwoøkeÍkuyu Ëeð Síke ÷eÄwt. íku Mk{Þu
økwshkík{kt ykðLkkh «Úk{ «ò ÃkkuxwoøkeÍku níke.
(2) z[ : E.Mk. 1595{kt z[ ÷kufku ¼khík ykÔÞk.
 E.Mk. 1602{kt ‘z[ EMx EÂLzÞk ftÃkLke’Lke MÚkkÃkLkk fhe.
 z[ (ðk÷tËk) {q¤ nku÷uLzLkk rLkðkMke níkk.
(3) ytøkúuòu : E.Mk. 1613{kt Mkh Úkku{Mk hkì yu snktøkehLkk Ëhçkkh{kt ÃkhðkLkøke ÷ELku Mkwhík{kt ðuÃkkhe fkuXe MÚkkÃke.
(4) £uL[ : E.Mk. 1670{kt £uL[ ÷kufku ¼khík ykÔÞk.
kr{f
 E.Mk. 1600{kt #ø÷uLz{kt rçkúxeþ EMx EÂLzÞk ftÃkLkeLke MÚkkÃkLkk ÚkE hkýe yu÷eÍkçkuÚk-1Lkk Mk{Þ{kt.
 E.Mk. 1608{kt nufxh Lkk{Lkk snks{kt ytøkúus yrÄfkhe Mkh ‘nkurfLMkLk’ Mkwhík çktËhu WíkÞkuo íkuýu snktøkeh
ÃkkMku Mkwhík{kt ðuÃkkhe {Úkf MÚkkÃkðk ÃkhðkLkøke {ktøke. Ãkhtíkw snktøkehLkk Ëhçkkh{kt hnu÷ rVhtøke «ríkrLkrÄykuyu
rðhkuÄ fhíkkt snktøkehu ÃkhðkLkøke ykÃke Lkrn, Ãkhtíkw rLkhkþ ÚkÞk rðLkk ytøkúuòuyu «ÞíLk [k÷w hkÏÞk.
 E.Mk. 1613{kt yk ftÃkLkeLkwt yuf ˤ ¼khík ykÔÞwt, yk ˤLkk yuf «ríkrLkrÄ ‘Mkh xku{Mk hkì’ yu íkuLku ÃkhðkLkøke
{¤e økE.
 E.Mk. 1613{kt Mkwhík y™u 1616{kt ¼Y[ ¾kíku ðuÃkkhLke fkuXeyku MÚkkÃke.
 {wÏÞ ÔÞkÃkkh fkrMk{ çkòh (çktøkk¤{kt)
yLk

 ytøkúuòuyu Ërûký{kt ÃkkuíkkLkwt «Úk{ ðuÃkkhe {Úkf Ërûký Ãkqðuo - Mk{wÿíkx Ãkh {kA÷eÃkèLk{kt MÚkkrÃkík fÞwO.
 E.Mk. 1698{kt ytøkúuòuyu Vkuxo rðr÷Þ{ (fku÷f¥kk) Lke MÚkkÃkLkk fhe íkuLkk MÚkkÃkf ‘òuçk [khLkuf’ níkk.
 Ã÷kMkeLkwt ÞØ : 1757{kt 23 sqLkLkk rËðMku rMkhks-WËT-Ëki÷k ðMkeoMk hkuçkxo f÷kEð.
hkuçkxo f÷kEðLke Sík ÚkkÞ Au
 {ehÍVhLku çktøkk¤Lkku Lkðkçk çkLkkððk{kt ykÔÞku.
 çkfMkhLkwt ÞwØ : 1764, {ehfkMke{, þkn yk÷{ yLku yðÄ Lkðkçk Mkwò WËT Ëki÷k ðMkeoMk ytøkúuòu (nufxh
{qLkhku) ytøkúuòuLke Sík ÚkE.
 ¼khík{kt Mkki «Úk{ çktøkk¤{kt økðLkoh çkLkLkkh ytøkúus hkuçkxo f÷kEð.

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 22

 Anamika academy, 9979 9979 45

1. ðkìhLk nu®Mxøk (1764 - 1785)

 hkuçkxo f÷kEð þY fhu÷e ‘rî{w¾e þkMkLk ÃkØrík’ çktÄ fhkðe.
 ËeðkLke yLku VkusËkhe yËk÷íkku çkLkkðe.

¼khíkLkku EríknkMk
 ¼khíkLke «Úk{ nkEfkuxo çktøkk¤Lkk f÷f¥kk{kt 1772{kt þY ÚkE.
 çkeòu {iMkqh rðøkún niËh y÷eLkwt {]íÞw (1780)

uz{e
 ¼khíkLkku «Úk{ økðLkoh sLkh÷.
 1773{kt huøÞw÷u®xøk yuõx (rLkÞk{f Äkhku) y{÷{kt ykÔÞku.
2. ÷kuzo fkuLkoðkur÷Mk (1785 - 1793)
 çktøkk¤{kt fkÞ{e s{kçktÄe þY fhkðe.
 fkÞ{e Äkuhýu s{eLk {kr÷feLkku nf ykÃÞku.

k yuf
 fkÞËkLkwt ÃkwMíkf ‘fkuLkoðkur÷Mk fkuzo’ íkiÞkh fhkÔÞwt.
 Ãkku÷eMkLkk Ãkøkkh Äkuhý yLku íku{Lku fkÞ{e fhðkLke þÁykík.
 f÷ufxh yLku rsÕ÷k hSMxÙkhLkk ÃkË þY fhkÔÞk.
 ºkeòu {iMkqh rðøkún ytøkúuòu yLku xeÃkw Mkw÷íkkLk ðå[uLke htøkÃkèLk{TLke MktrÄ ÚkE (1790-1805)
3. ÷kuzo ðu÷uM÷e (1798 - 1805)
 MknkÞfkhe ÞkusLkkLkku sLkf.
 [kuÚkku {iMkqh rðøkún (1977) xeÃkw Mkw÷íkkLkLke níÞk.
4. ÷kuzo nu®MxøMk (1813 - 1823)
kr{f
 E.Mk. 1816{kt LkuÃkk÷ Ãkh Sík {u¤ðe.
 ºkeò {hkXk rðøkún{kt (1818) {hkXkykuLke nkh ÚkE Ãkrhýk{u ytøkúuòuLkwt þkMkLk ðÄw {sçkqík çkLÞwt.
 Ëuþ{kt rÃkZkhkykuLkku (1818{kt) Lkkþ fhe Ëuþ{kt þktrík yLku Mk÷k{íke MÚkkÃke.
5. ÷kuzo rðr÷Þ{ çkuLxef (1828 - 1835)
 ¼khíkLkku «Úk{ MkwÄkhkðkËe økðLkoh sLkh÷.
 E.Mk. 1829{kt hkòhk{ {kunLkhkÞLke {ËËÚke Mkíke«Úkk íku{s çkk¤feLku ËqÄ Ãkeíke fhðkLkku rhðks LkkçkqË fÞkuo.
 {kLkðçk÷eLke «Úkk Ãkh «ríkçktÄ {qõÞku.
yLk

 økw÷k{e «Úkk LkkçkqË fhkðe.

 ®nËeykuLku Ÿ[k nkuÆkyku Ãkh rLk{ýqtf ykÃke.
6. ÷kuzo zu÷nkWMke (1848 - 1856)
 ¾k÷MkkLkerík y{÷{kt {wfe.
 Mkðo«Úk{ Mkíkkhk 1848{kt ¾k÷Mkk fÞwO.
 1853{kt {wtçkE yLku Úkkýk ðå[u «Úk{ hu÷ðu Mkuðk þY.
 íkkh yLku xÃkk÷Mkuðk (1853) Mkki«Úk{ íkkh fku÷f¥kk yLku ykøkúk ðå[u.
7. ÷kuzo {ufku÷
 ¼khík{kt ytøkúuS rþûký þY fhkÔÞwt.

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 23

 Anamika academy, 9979 9979 45

• 1857Lkku rðÃ÷ð
 ¼khíkLkku «Úk{ MðkíktºÞ Mktøkúk{
 rðÃ÷ðLke þYykík {uhX{kt çkhkfÃkwhLke Akðýe{kt ÚkE.

¼khíkLkku EríknkMk
 29 {k[o, 1857Lkk hkus {tøk÷ Ãkktzu ¼khíkLkku «Úk{ þneË økýkÞ Au. 8 yur«÷ 1857{kt VktMke ÚkE.
• rðÿkunLkk fuLÿku ¼khíkeÞ Lkuíkk

uz{e
(1) rËÕ÷e çknkËwhþkn ÍVh, çkgh ¾k (MkuLkkÃkrík)
(2) fkLkÃkwh LkkLkk Mkknuçk, íkkíÞk xkuÃku (MkuLkkÃkrík)
(3) ÷¾Lkô çkuøk{ nshík {n÷
(4) yÕnkçkkË r÷Þkfík y÷e
(5) ÍktMke hkýe ÷û{eçkkE

k yuf
(6) søkËeþÃkwh fwtðh®Mkn
(7) VíkunÃkwh yS{wÕ÷k
 1857Lkk rðÃ÷ðLkk fkhýu Lke[u {wsçkLkk Ãkrhýk{ku WËT¼ÔÞk.
1. çkúñkuMk{ks : MÚkkÃkLkk : 1824
- hkòhk{{kunLk hkÞu fku÷fk¥kk{kt fhe
- WÆu~Þ : yufuïhðkËLkku «[kh, Mkíke«Úkk, çknwÃkíLkeíð, çkk¤rððkË ðøkuhu fw«Úkkyku{kt MkwÄkhku fhðk.
• hkòhk{{kunLk hkÞ
- sL{ : 1774 hkÄkLkøkh, nwøk÷e, Ãkt.çkøkk¤
kr{f
- íkuyku «uMkLke MðíktºkíkkLkk rn{kÞíke níkk.
- çktøkk¤e{kt ‘MktðkË fki{wËe’ yLku VkhMke{kt ‘r{hkík-W÷-y¾çkkh’ Lkk{Lkk - Mk{k[khÃkºkku [k÷w fÞko níkk.
- 1814{kt ykí{eÞíkkMk¼k
- 1819{kt fku÷f¥kk yufíkkðkËe Mk¼k
- 1828{kt çkúñkuMk{ksLke MÚkkÃkLkk
- 1928{kt Mkíke«Úkk LkkçkqËe fkÞËku çkLÞku.
2. «kÚkoLkk Mk{ks :
yLk

- fuþð[tÿMkuLkLke «uhýkÚke {wtçkE 1867{kt zkì. ykí{khk{ Ãkktzwhtøku «kÚkoLkk Mk{ksLke MÚkkÃkLkk fhe.
- 1870{kt hk{f]»ý ¼tzhkfh yLku LÞkÞ{qŠík økku®ðË hkLkzu íku{kt òuzkÞk.
- WÆu~Þ : ÃkzËk«Úkk, çkk¤÷øLk, yk¼zAux íku{s ¿kkrík«ÚkkLkku rðhkuÄ yLku rðÄðkrððkn, †e-rþûký yLku
yktíkhhk»xÙeÞ ÷øLkkuLku W¥kusLk.
3. ykÞo Mk{ks :
• sL{ : E.Mk. 1857{kt {wtçkE{kt ËÞkLktË MkhMðíkeyu fhe.
• WÆu~Þ : ðirËf Ä{oLkku ÃkwLk:WØkh íkÚkk Mkk{krsf MkwÄkhýk.
4. ËÞkLktË MkhMðíke :
• sL{ : E. Mk. 1824 xtfkhk, {kuhçke
• {q¤Lkk{ : {q¤þtfh

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 24

 Anamika academy, 9979 9979 45

• ‘ÃkqýkoLktË MkhMðíke’yu íku{Lku ‘ËÞkLktË MkhMðíke’ Lkk{ ykÃÞwt.

• ‘ðuËku íkhV ÃkkAk ð¤ku’ yuðwt Mkqºk ykÃÞwtÞ
• ‘MkíÞkÚko «fkþ’ Lkk{Lkk økútÚkLke h[Lkk fhe.

¼khíkLkku EríknkMk
• ‘þwrØ yktËku÷Lk’ [÷kÔÞwt.

uz{e
4. hk{f]»ý r{þLk
• 1897{kt çku÷wh{kt Mðk{e rððufkLktËu fhe
• WÆu~Þ : ‘{kLkð Mkuðk yuf s «¼w Mkuðk’
• rððufkLktË :
- sL{ : 1867 fku÷f¥kk, {q¤ Lkk{ : LkhuLÿLkkÚk Ë¥k
- {kíkk : ¼wðLkuïh Ëuðe, rÃkíkk : rðïLkkÚk

k yuf
- hk{f]»ý Ãkh{ntMkLku økwÁ çkLkkÔÞk.
- hk{f]»ý Ãkh{ntMk ¼khíkeÞ MktMf]ríkLkk sÞkuríkÄoh níkk. íkÚkk Ërûkýuïh{kt fk÷e{kíkkLkk {trËhLkk Ãkqòhe níkk.
- E.Mk. 1893{kt rþfkøkku ¾kíku ¼hkÞu÷e yr¾÷ rðï Ä{oÃkrh»kË{kt nkshe ykÃke ¼khíkeÞ MktMf]rík yLku ík¥ð¿kkLkLke
Mk{s ykÃke.
- ÃkwMíkfku : f{oÞkuøk, hksÞkuøk, «çkwØ ¼khík (Ãkºk
- ‘WXku òøkku yuLk æÞuÞ «kró MkwÄe {tzâk hnku’ Mkqºk ykÃÞwt.
- 1902{kt {]íÞw ÚkÞwt.
- Mðk{e rððufkLktËLkk {]íÞw ÃkAe íku{Lkk rþ»Þ rMkMxh rLkðuËLkkyu r{þLkLkwt fkÞo Mkt¼kéÞwt níkwt.
kr{f
5. rÚkÞkuMkkurVf÷ MkkuMkkÞxe :
- 1875{kt LÞqÞkufo{kt {uz{ ç÷uðuxTMfe (hrþÞLk {rn÷k) yLku fLko÷ ykÕfkuxLkk «ÞkMkkuÚke rÚkÞkuMkkurVf÷ MkkuMkkÞxeLke
MÚkkÃkLkk fhe.
- 1893{kt ykÞheþ {rn÷k yuLke çkuMkLxu rÚkÞkuMkkurVf÷ MkkuMkkÞxeLkwt ¼khík{kt fk{ WÃkkzÞwt.
- [uÒkkE LkSf yrzÞkh ¾kíku ðzw{Úkf níkwt.
- 1898{kt çkLkkhMk{kt ®nËw Mfq÷Lke MÚkkÃkLkk fhe su ykøk¤ síkkt {ËLk{kunLk {k÷rðÞkLkk «ÞkMkkuÚke E.Mk. 1916{kt
çkLkkhMk rnLËw rðïrðãk÷Þ çkLke.
yLk

- yuLke çkuMkLxu 1916{kt nku{Y÷ ÷eøkLke MÚkkÃkLkk fhe.

• y÷eøkZ yktËku÷Lk yLku Mkh MkiÞË yn{˾kLk :
- Mkh MkiÞË ynu{˾kLku {wÂM÷{ Ä{o yLku Mkk{krsf MkwÄkhýk {kxu þÁ fhu÷wt yktËku÷Lk y÷eøkZ yktËku÷Lk íkhefu
yku¤¾kÞ Au.
- 1875{kt y÷eøkZe yutø÷ku {kun{uzLku ykurhyuLx÷ fkì÷usLke MÚkkÃkLkk fhe su ÃkkA¤Úke rðfkMk Ãkk{eLku ‘y÷eøkZ
{wÂM÷{ ÞwrLkðŠMkxe’ çkLke.
• þe¾ Mk{ks{kt ÄkŠ{f MkwÄkhkyku :
- ÄkŠ{f rþûkýLke MkkÚku ÃkkùkíÞ fu¤ðýe ykÃkðk {kxu y{]íkMkh{k ¾k÷Mkk fkì÷us íkÚkk þk¤kyku þY ÚkE.
• ÃkkhMke Mk{ks{kt MkwÄkhk :
- ÃkkhMke Mk{ks MkwÄkhýk {kxu 1851{kt hnLkw{k-E-{ÍËÞhçkLk Mk¼k MÚkÃkkE. ËkËk¼kE LkðhkuS yk MktMÚkkLkk
yøkúýe níkk.

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 25

 Anamika academy, 9979 9979 45

- yk MktMÚkkyu ‘hk~ík økkuVíkkh’ {w¾Ãkºk þY fÞwO.

- çknuhk{S {÷çkkheLkk «ÞíLkkuÚke E.Mk. 1891{kt Mkhfkhu ÷øLk {kxuLke ÃkwgðÞ Xhkðíkku fkÞËku ÃkMkkh fÞkuo.
• sÞkuríkçkk Vw÷u :

¼khíkLkku EríknkMk
- {nkhk»xÙ{kt ‘MkíÞþkuÄf Mk{ks’Lke MÚkkÃkLkk 1873{kt fhe.
- sÞkuríkçkkLke fËhYÃku 1887{kt {wtçkELkk Lkkøkrhfkuyu íku{Lku {nkí{kLke ÃkËTðe ykÃke níke.

uz{e
• X¬hçkkÃkk :
- Ãkt[{nk÷ ¼e÷ Mkuðk{tz¤Lke MÚkkÃkLkk fhe.
- ¼e÷kuLkk SðLk{kt {kuxwt ÃkrhðíkoLk ÷kÔÞk.
• ¼khíkeÞ hk»xÙeÞ fkUøkúuMk yLku hk»xÙðkËLkku WËÞ :
 28 rzMkuBçkh 1885Lkk hkus {wtçkELke økkufw÷ËkMk íkusÃkk÷ MktMf]ík rðãk÷ÞLkk «ktøký{kt Ëuþ¼h{ktÚke ykðu÷k

k yuf
72 «ríkrLkrÄykuLkk Mkt{u÷Lk{kt ‘yu÷Lk ykuÂõxrðÞ{ Ìkw{’ Lkk{Lkk rLkð]¥k ICS yrÄfkheLkk «ÞíLkkuÚke ¼khíkeÞ
hk»xÙeÞ fkUøkúuMkLke MÚkkÃkLkk ÚkE.
 «Úk{ yrÄðuþLk{kt ‘ÔÞku{uþ[tÿ çkuLkSo’ «{w¾ÃkËu níkk.
 E.Mk. 1892{kt ‘EÂLzÞLk fkWÂLMk÷ yuõx’ ÃkMkkh ÚkÞku.
 rx¤fu ‘fuMkhe’ yLku ‘{hkXk’ ðíko{kLkÃkºk{kt {nkMk¼kLke Lkh{ LkuíkkøkeheLke xefk fhe.
 1905{kt ÷kuzo fÍoLku çktøkk¤Lkk ¼køk÷k Ãkkzâk. çktøk¼tøk yktËku÷Lk ÚkÞwt. MðuËþe [¤ð¤ nuX¤ rðËuþe ðMíkwykuLkku
çkrn»fkh fhðk{kt ykÔÞku.
 su rËðMku ¼køk÷kLkku y{÷ þY ÚkÞku íku rËðMkLku ‘þkufrËLk’ (16 ykìfxkuçkh, 1905) hðeLÿLkkÚk xkøkkuhu ‘yufíkk
rËLk’ íkhefu Ãký Wsððk{kt ykÔÞku. rnLËw-{wÂM÷{kuyu yufçkeòLkk nkÚku hk¾ze çkktÄe. yk yðMkhu xkøkkuhu ‘y{kh
kr{f
MkkuLkkh çkkø÷k’ økeík ÷ÏÞwt. su nk÷{kt çkktø÷kËuþLkwt hk»xÙøkeík Au.
 1911{kt çktøkk¤Lkk ¼køk÷k hÆ fÞko.
• {wÂM÷{ ÷eøkLke MÚkkÃkLkk :
- 1906{kt ‘Zkíkk’ {wfk{u MÚkkÃkLkk ÚkE.
- su{kt ÄkŠ{f ðzk ykøkk¾kLk, Lkðkçk Mkfe{wÕ÷k, ðkEMkhkuÞ r{Lxku yLku íkuLkk ¾kLkøke {tºke zLk÷kuÃk ÂM{Úku {n¥ðLke
¼qr{fk ¼sðe níke.
yLk

 1907{kt Mkwhík {wfk{u fkUøkúuMkLkk çku ¼køk÷k Ãkze økÞk  (1) snk÷ðkËe (2) {ðk¤ðkËe
- {ðk¤ðkËe Lkuíkkyku : ËkËk¼kE LkðhkusS, rVhkusþkn {nuíkk, økkuÃkk÷f]»ý økku¾÷u, MkwhuLÿLkkÚk çkuLkSo
- snk÷ðkËe Lkuíkkyku : ÷k÷k ÷sÃkíkhkÞ, rçkrÃkLk[tÿ Ãkk÷, çkk¤øktøkkËh rík¤f, yh®ðË ½ku»k.
 1909{kt {ku÷uo-r{Lxku MkwÄkhku
• nku{Y÷ yktËku÷Lk :
- ¼khík{kt nku{Y÷ ÷eøkLke MÚkkÃkLkk ÷kuf{kLÞ rík÷f yLku yu™e çkuMkLxu fhe.
- rík¤fu yur«÷, 1916{kt çku÷økk{{kt nku{Y÷ ÷eøkLke MÚkkÃkLkk fhe.
- yu™e çkuMkLxu MkÃxuBçkh 1916{kt [uÒkkE ¾kíku fhe.
- rík¤fu ÃkkuíkkLkk y¾çkkhku{kt ‘Äe {hkXk’ yLku ‘fuMkhe’{kt ÷u¾ku ÷¾eLku ¼k»kýku ykÃÞk íku Ëhr{ÞkLk íku{Lku ‘÷kuf{kLÞ’
íkhefu rçkhËkððk{kt ykÔÞk.

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 26

 Anamika academy, 9979 9979 45

- yuLke çkuMkLxu ‘Äe fku{Lkðe÷’ Mkkókrnf yLku ‘LÞw EÂLzÞk’ ËirLkf îkhk nku{Y÷Lkku «[kh fÞkuo.
 ÷¾Lkki fhkh 1916{kt ÚkÞku.
 1919{kt {kuLxVzo MkwÄkhku yLkwMkkh fuLÿLke ÄkhkMk¼kLku rîøkúne çkLkkðe.

¼khíkLkku EríknkMk
 1919{kt ÔÞÂõík MðkíktºÞ y™u ðkýe MðkíktºÞ Lkk{þu»k çkLkkðíkku hkì÷ux yìõx ÃkMkkh fhðk{kt ykÔÞku.
• fux÷ef ¢ktríkfkhe «ð]r¥kyku :

uz{e
- E.Mk. 1879{kt Mkki«Úk{ ðkMkwËuð çk¤ðtík Vzfuyu ¼khík{kt ¢ktríkfkhe «ð]r¥kykuLke þÁykík fhe.
- ðeh Mkkðhfhu r{ºk{u÷k MktøkXLkLke MÚkkÃkLkk fhe níke. su 1904{kt yr¼Lkð ¼khík íkhefu yku¤¾kÞwt. suLkk «{w¾
MkËMÞ Ãkkzwhtøk {nkËuð çkkÃkxLku çkkuBçk çkLkkððkLke xufrLkf þe¾ðk {kxu hrþÞk {kufÕÞku níkku.
 13 LkðuBçkh, 1909Lkk rËðMku y{ËkðkË{kt ðkEMkhkuÞ r{Lxku yLku ÷uze r{Lxku Ãkh «Úk{ hkÞÃkwh Ëhðkò çknkh
yLku ÃkAe íkhík s ykMxkuzeÞk Ëhðkò çknkh çkkuBçk VUfkÞku òufu çktLku ð¾ík íkuyku çk[e økÞk.

k yuf
 yk «ð]r¥k fhLkkh {kunLk÷k÷ Ãktzâk (zwtøk¤e [kuh) yLku yu{Lkk çku MkkÚkeyku Ãkwtò¼kE ðfe÷ íkÚkk ðMktíkhkð ÔÞkMk
níkk. íkuyku Auf MkwÄe ÃkfzkÞk Lk níkk.
 E.Mk.1906{kt ¼qÃkuLÿLkkík Ë¥k MkkÚku {¤eLku ‘Þwøkktíkh’ Lkk{Lkk Mk{k[khÃkºkÚke ¢ktríkfkhe rð[khÄkhkLkku «[kh
fÞkuo.
 1908{kt {wÍ^VhLkøkhLkk yuf yLÞkÞe ss ®føMkVkuzoLke çkøke Ãkh «VwÕ÷ [kfe yLku ¾wËehk{ çkkuÍu çkkuBçk
VUõÞku.
- «VwÕ÷ [kfeyu ykí{níÞk fhe sÞkhu ¾wËehk{Lku VktMke ykÃkðk{kt ykðe.
- E.Mk.1912{kt ðkEMkhkuÞ ÷kuzo nkŠzøk Ãkh çkkuBçk VUfkÞku su rËÕ÷e »kzTÞtºk fuMkÚke yku¤¾kÞ Au yk fktz ÃkkA¤
hkMkrçknkhe çkkuÍLke ÞkusLkk níke.
kr{f
• fux÷ef ¢ktríkfkhe «ð]r¥kyku :
 E.Mk. 1906{kt ~Þk{S f]»ýð{koyu (ðíkLk-{ktzðe) ÷tzLk{kt ‘EÂLzÞLk nku{Y÷ MkkuMkkÞxe’Lke MÚkkÃkLkk fhe.
 yk MktMÚkkLkk «[kh {kxu ‘EÂLzÞLk Mkku~Þku÷kursMx’ Lkk{Lkwt Mkk{krÞf þY fÞwO. íku{Lku ‘EÂLzÞLk nkWMk’Lke MÚkkÃkLkk
fhe yLku ¼khíkeÞku {kxu rþ»Þð]r¥kLke ÔÞðMÚkk fhe.
 E.Mk. 1909{kt {ËLk÷k÷ ®Äøkhkyu ÷tzLk{kt fLko÷ ðkÞ÷eLku økku¤e {khe níÞk fhe níke íkuÚke íkuLku VktMke ykÃkðk{kt
ykðe níke.
 ~Þk{Sf]»ý ð{koLkwt 1930{kt ÂMðíÍ÷uoLz{kt {]íÞw ÚkÞwt. íku{Lke ÃkíLke ¼kLkw{íke 1933{kt {]íÞw ÃkkBÞk. íku{Lkk yLku
ÃkíLkeLkk yÂMÚk 2003{kt ¼khík ÷kðe {ktzðe{kt MÚkkrÃkík fhkÞk Au.
yLk

 1913{k ÷k÷k nhËÞk¤, MkkunLk®Mkn ¼k¾Lkk ðøkuhuyu MkuLk £kÂLMkMfku{kt ‘økËh Ãkkxeo’Lke MÚkkÃkLkk fhe.
 {uz{ fk{kyu 1907{kt s{oLkeLkk Mxwxøkkzo þnuh{kt ÞkuòÞu÷e yktíkhhk»xÙeÞ Mk{ksðkËe Ãkrh»kË{kt ¼khíkLkku
rºkhtøkku VhfkÔÞku níkku.
 MkhËkh®Mkn hkýk {q¤ ÷ªçkzeLkk ðíkLke níkk.
- òÃkkLk{kt hkMkrçknkhe ½ku»ku yLku yÂøLkyurþÞk{kt [tÃkf h{ý rÃkÕ÷kEyu ¢ktríkfkhe «ð]r¥kyku [k÷w fhu÷e.
• økktÄeÞwøk
- {q¤Lkk{ : {kunLkËkMk fh{[tË økktÄe
- sL{ : 2 ykìfxkuçkh, 1869 - ÃkkuhçktËh
- {kíkk : Ãkqík¤eçkkE
- ÃkíLke : fMíkqhçkk

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 27

 Anamika academy, 9979 9979 45

- hksfeÞ økwÁ : økkuÃkk÷f]»ý økku¾÷u

- ykæÞkÂí{f økwÁ : ©e{ËT hks[tÿ
- fh{[tË W¥k{[tË økktÄe (fçkk økktÄe)

¼khíkLkku EríknkMk
- fçkk økktÄeLkku zu÷ku hksfkux{kt ykðu÷ku Au.
• økktÄeSLkk ðíko{kLkÃkºkku :

uz{e
(1) EÂLzÞLk ykurÃkrLkÞLk (1903) (4) LkðSðLk
(2) çkw÷urxLk (5) Þtøk EÂLzÞk
(3) nrhsLk
• økktÄeSyu MÚkkÃku÷e MktMÚkkyku :
(1) xkìÕMkxkìÞ Vk{o (økktÄe yk©{ fu rVrLkõMk yk©{) Ërûký ykr£fk

k yuf
(2) fku[hçk yk©{ (Mkkçkh{íke yk©{)
(3) rx¤f Mðhks Vtz
(4) økwshkík rðãkÃkeX
(5) Mkuðkøkúk{ yk©{
(6) økkiMkuðk Mkt½
 økktÄeSyu «kÚkr{f rþûký hksfkuxLke ÃkhkLke þk¤k{kt ÷eÄwt.
 økktÄeS Ërûký ykr£fk{kt «Úk{ðkh su÷{kt snkurLkMkçkøko{kt økÞk níkk.
 økktÄeSyu ‘®nË Mðhks’ Lkk{Lkwt ÃkwMíkf 1909{kt ÷tzLkÚke Ë. ykr£fk ykðíkk ‘yuMk.yuMk. rfÕËkuLkk’ fkMk÷ Lkk{Lkk
snks{kt ÷ÏÞwt níkwt.
kr{f
 økktÄeSyu yuf s{oLk r{ºkLke {ËËÚke Ë. ykr£fk{kt ‘xkìÕMkxkìÞ Vk{o’Lke MÚkkÃkLkk fhe su økktÄeyk©{ fu rVrLkõMk
yk©{ íkhefu yku¤¾kÞ Au
 9{e òLÞwykhe, 1915Lkk hkus økktÄeS ¼khík ÃkkAk ykÔÞk íkuLke ÞkË{kt nk÷{kt ‘«ðkMke ¼khíkeÞ rËðMk’ íkhefu
Wsððk{kt ykðu Au.
 «Úk{ðkh su÷Lke Mkò yMknfkh yktËku÷Lk ð¾íku 10 {k[o, 1920Lkk hkus ÚkE yLku ‘ÞhðzkLke’ su÷{kt ÃkqÞko.
 þÁykík{kt íku{Lku ytøkúuòuLku MkkÚk ykÃku÷ku íkuÚke 1915{kt ytøkúus Mkhfkhu ‘fuMkhu ®nË’ Lke WÃkkrÄ ykÃke. su yMknfkh
yktËku÷Lk ð¾íku ÃkkAku ykÃke ËeÄe.
yLk

 1915{kt y{ËkðkË{kt Ãkk÷ze LkSf fku[hçk økk{u MkíÞkøkún yk©{Lke MÚkkÃkLkk fhe.
 1917{kt y{ËkðkË{kt Mkkçkh{íke LkËeLkk rfLkkhu Mkkçkh{íke yk©{Lke MÚkkÃkLkk fhe.
 økktÄeS E.Mk. 1918 Úke 1930 MkwÄe Mkkçkh{íke yk©{{ktLkk ‘ÓËÞfwts’ Lkk{Lkk {fkLk{kt hÌkkt níkk.
 yMÃk]~ÞkuLku íku{Lku nrhsLk Lkk{ ykÃÞwt yLku ‘nrhsLk MkuðfMkt½’Lke MÚkkÃkLkk fhe.
 30 òLÞwykhe 1948Lkk hkus rËÕ÷e{kt rçkh÷k ¼ðLk ¾kíku þw¢ðkhu LkkÚkwhk{ økkuzMkuyu økktÄeSLku økku¤e {khe
níÞk fhe.
 10 {u, 1963Lkk hkus Mkkçkh{íke yk©{{kt ‘økktÄe M{khf’ Mktøkúnk÷ÞLkwt WËT½kxLk Ãktrzík sðknh÷k÷ LknuÁyu
fÞwO.
1. [tÃkkhý MkíÞkøkún : (1917)
 rçknkhLkk [tÃkkhý{kt ÞwhkurÃkÞLk Lke÷ðhku s{eLkLkk 3/20 ¼køk{kt VhrsÞkík øk¤eLkwt ðkðuíkh fhðkLke ‘íkeLk frXÞk’

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 28

 Anamika academy, 9979 9979 45

ÃkØrík yÃkLkkðe WíÃkkËLk MkMíke ®f{íku ðu[ðkLke ¾uzqíkkuLku Vhs Ãkkzíkk níkk.
 økktÄeSLkku yk «Úk{ MkV¤ MkíÞkøkún níkku suLkk WÃk÷ûk{kt hðeLÿLkkÚk xkøkkuhu økktÄeSLku ‘{nkí{k’ fÌkk níkk.
2. y{ËkðkË r{÷ {sqh yktËku÷Lk : (1917)

¼khíkLkku EríknkMk
 1917{kt y{ËkðkË Ã÷uøk Vkxe LkeféÞku. suÚke {sqhku y{ËkðkË Akuze økk{zkt íkhV sðk ÷køÞk.

uz{e
 {sqhkuLku síkk yxfkððk {kxu r{÷ {kr÷fkuyu ‘Ã÷uøk çkkuLkMk’ ykÃÞwt. Mkk{kLÞ ÃkøkkhLkk 751 MkwÄe ykÃÞwt.
 yk hkuøk çktÄ Úkíkk íku{Lku çkkuLkMk ykÃkðkLkwt çktÄ fhe ËeÄwt.
 Ã÷uøk çkkuLkMk Lk {¤íkkt {sqhkuyu rðhkuÄ fÞkuo.
 ytíku r{÷{kr÷fku ÍqõÞk. ykLktË þtfh ÄúwðLkk «{w¾ ÃkËLke ÷ðkËe Mðefkhe 35% ð]rØ ykÃkðkLkwt fÌkTT.
 1920{kt y{ËkðkË{kt ‘{sqh {nksLk’Lke MÚkkÃkLkk ÚkE.
3. ¾uzk MkíÞkøkún : (1917)

k yuf
 E.Mk.1917Lkk hkus økwshkíkLkk ¾uzk rsÕ÷ku yríkð]rüLku fkhýu Ãkkf rLk»V¤ økÞku.
 ytøkúuòuLkwt {nuMkq÷ ¾uzqíkku Lkk ¼he þfíkk nkuðkÚke økktÄeS yLku ðÕ÷¼¼kELke ykøkuðkLke nuX¤ MkíÞkøkún ÚkÞku.
 ytøkúuòuyu ¾uíkhku{ktLkk Q¼k Ãkkfku só fÞko.
 {kunLk÷k÷ Ãktzâkyu økktÄeSLke ÃkhðkLkøke {u¤ðe só fhu÷k ¾uíkh{ktÚke zwtøk¤eLkku Ãkkf fkÃke ÷eÄku.
 {kunLk÷k÷ ÃktzâkLku ‘zwtøk¤e [kuh’Lkwt rçkÁË {éÞwt.
 yk¾hu ytøkúuòuyu Lk{íkwt òuÏÞwt yLku {nuMkq÷ {kV fÞkuo.
4. hkì÷uõx yuõx : (1919)
 su ytíkøkoík fkuE Ãký þtfkMÃkË ÔÞÂõíkLke ÄhÃkfz fhe þfkíke yLku íkuLkk Ãkh {wfË{ku [÷kÔÞk rMkðkÞ rËðMkku MkwÄe
kr{f
Íu÷{kt Ãkqhe hk¾e þfkíkku.
- økktÄeSyu yk fkÞËkLkku ‘fk¤ku fkÞËku’ fÌkku.
- hkì÷uõx yuõx rðhkuÄLkwt yktËku÷Lk økktÄeSLkwt «Úk{ hk»xÙeÞ fûkkLkwt yktËku÷Lk níkwt.
 6 yur«÷ 1919Lkku rËðMk ‘hk»xÙeÞ yÃk{kLk rËðMk’ íkhefu {LkkðkÞku.
5. sr÷Þkðk÷k çkkøkLkku níÞkfktz : (1919)
 13{e yur«÷Lkk rËðMku Mkktsu 4.30 f÷kfu y{]íkMkhLkk sr÷Þkðk÷k çkkøk{kt þrnËkuLku ytsr÷ ykÃkðk yLku ÃkkuíkkLkk
ÃÞkhk Lkuíkkyku zkì. MkíÞÃkk÷ yLku zkì. rf[÷wLke ÄhÃkfzLkku rðhkuÄ fhðk Mk¼kLkwt ykÞkusLk fhkÞu÷wt.
yLk

 sLkh÷ zkÞhu ÷kufku Ãkh økku¤eçkkh fhkÔÞku.

 yk çkLkkðLke íkÃkkMk nLxh fr{þLku sLkh÷ zkÞhLkku çk[kð fÞkuo.
 níÞkfktzLkk rðhkuÄ{kt hðeLÿLkkÚk xkøkkuhu rçkúxþ Mkhfkh îkhk yÃkkÞu÷ LkkExLkku r¾íkkçk,økktÄeSyu fuMkh-yu-®nË
íkÚkk s{Lkk÷k÷ çkòhu hkÞ çknkËwhLke WÃkkrÄLkku íÞkøk fÞkuo.
6. r¾÷kVík yktËku÷Lk :
 «Úk{ rðïÞwØ{kt íkqfeoLkku ÃkhksÞ ÚkÞku íkuÚke ¼khíkeÞ {wÂM÷{kuLku Ëw:¾ ÚkÞwt.
 íkwfeoLku ¼khu ÞwØ Ëtz fÞkuo yLk íkwfeoLkk Mkw÷íkkLkLku fuË fÞkuo.
 íkwfeoLkku Mkw÷íkkLk {wÂM÷{ søkíkLkku «{w¾ níkku. ykÚke íkuLku ¾÷eVk Ãký fnuðkíkku.
 íkuLkk fuËLkk Mk{k[khÚke ¼khíkeÞ {wMk÷{kLkkuLku yk½kík ÷køÞku yLku ®nËLkk {wMk÷{kLkkuLku çk[kððk {kxu ‘r¾÷kVík
yktËku÷Lk’ þÁt fÞwO.
 19{e ykufxkuçkh 1919Lkku rËðMk Mk{økú Ëuþ{kt ‘r¾÷kVík rËðMk’ íkhefu WsðkÞku.

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 29

 Anamika academy, 9979 9979 45

7. yMknfkhLkwt yktËku÷Lk : (1920)

 «Úk{ rðïÞwØ{kt íkqfeoLkku ÃkhksÞ ÚkÞku íkuÚke ¼khíkeÞ {wÂM÷{kuLku Ëw:¾ ÚkÞwt.
 E.Mk.1920Lkk fku÷f¥kkLkk rðrþü Mkt{u÷Lk{kt r¾÷kVík yktËku÷LkLku Mk{ÚkoLk yLku yMknfkh yktËku÷Lk {kxu Ãkqðo

¼khíkLkku EríknkMk
¼qr{fk çktÄkE yLku 1920Lkk LkkøkÃkwh yrÄðuþLk{kt çknk÷e {¤e.
 [kihe-[kihk çkLkkð (5, Vuçkúwykhe, 1922) : W¥kh«Ëuþ{kt økkuh¾Ãkwh LkSf [kihe-[kihk økk{u Ãkku÷eMku yuf Mkh½Mk

uz{e
WÃkh çkuVk{ økku¤eçkkh fÞkuo. W~fuhkÞu÷k ÷kufkuyu Ãkku÷eMk MxuþLkLku ykøk ÷økkðe íkuÚke 22 Ãkku÷eMkkuLkk {]íÞw ÚkÞkt.
 yk ®nMkf çkLkkð çkLkíkkt økktÄeSyu sýkÔÞwt fu ‘y®nMkkLkwt {]íÞw Lk®n Mk{sLkkhk ÷kufkuLkk nkÚk{kt MkíÞkøkúnLkwt þ†
{qfeLku {u rn{k÷Þ suðze {kuxe ¼q÷ fhe’ yu{ fneLku yktËku÷Lk íkífk¤ ÃkkAw ¾U[e ÷uðkLke ònuhkík fhe.
 Mkhfkhu økktÄeSLke ÄhÃkfz fhe yLku 6 ð»koLke fuËLke Mkò ÚkE.
 fux÷kf Lkuíkkykuyu økktÄeSLkk rLkýoÞLke xefk fhe.

k yuf
8. çkkuhMkË MkíÞkøkún :
 E.Mk. 1923{kt ykýtË rsÕ÷kLkk çkkuhMkË íkk÷wfk{kt çknkhðrxÞkykuLkku ºkkMk ðÄe økÞku níkku.
 ytøkúus Mkhfkhu Mkwhûkk {kxu yuf ð»ko {kxu ðÄkhkLke Ãkku÷eMk hk¾ðkLkwt Lk¬e fÞwO. suLkku ¾[o Y. yZe ÷k¾ níkku.
 yk ¾[o çkkuhMkË íkk÷wfkLkk çkÄk økk{ku yLku ykýtË íkk÷wfkLkk y{wf økk{ku{kt Ëhuf 18 ð»koLke {kuxe ÔÞÂõík ËeX Y.
yZe níkku.
 ðÕ÷¼¼kELke ykøkuðkLke nuX¤ MkíÞkøkún [kÕÞku.
 yk MkíÞkøkún Ëhr{ÞkLk Ëhçkkh økkuÃkk¤ËkMkLkk yæÞûkÃkËu Mktøkúk{ Mkr{ríkLke h[Lkk ÚkE. suLkk rðsÞ ÚkÞku.
8. çkkhzku÷e MkíÞkøkún :
 E.Mk. 1928Lkk hkus ytøkúus Mkhfkhu çkkhzku÷e (Mkwhík)Lkk ¾uzqíkku Ãkh 22% Lkku ðÄkhku fÞkuo.
kr{f
 yk fh ¾uzqíkku ¼he þfu íku{ Lknkuíkk íkuÚke ðÕ÷¼¼kE Ãkxu÷Lke ykøkuðkLke nuX¤ MkíÞkøkún ÚkÞku.
- MkhËkh Ãkxu÷u çkkhzku÷e yk©{Lku MkíÞkøkúnLkwwt Mkt[kh fuLÿ çkLkkÔÞwt yLku yk©{Lkwt Lkk{ ‘Mðhks yk©{’ hk¾ðk{kt
ykÔÞwt.
 yk MkíÞkøkúnÚke ðÕ÷¼¼kELku ‘MkhËkh’Lkwt rçkÁË {éÞwt.
• {kuíke÷k LknuÁ yLku r[¥khtsLkËkMku E.Mk. 1923{kt MðhksÞ ÃkkxeoLke MÚkkÃkLkk fhe.
• Wøkú ¢ktríkfkhe - «ð]r¥kyku
 hk{«MkkË rçkÂM{÷, Þkuøkuþ [uxSo, Mkr[Lÿ MkLÞk÷ ðøkuhu yu {¤eLku 1924{kt fkLkÃkwh{kt ‘®nËwMíkkLk rhÃkÂç÷f
yLk

yuMkkurMkyuþLk’Lke MÚkkÃkLkk fhe.

 yk MkËMÞkuyu 1925{kt nhËkuEÚke ÷¾™ô síke xÙuLkLku fkfkuhe Lkk{Lkk MxuþLku hkufeLku Mkhfkhe Lkkýkt ÷qtxâk suLkku
WÆu~Þ ¢ktríkfkhe «ð]r¥kyku {kxu Lkkýkt yufXk fhðkLkku níkku.
 ‘fkfkuhe fkðíkhkt fuMk{kt’ hk{«MkkË rçkÂM{÷, yþVkf WÕ÷k¾kLk, hkuþLk®Mkn yLku hksuLÿ ÷kunheLku VktMke ÚkE.
sÞkhu [tÿþu¾h ykÍkË Vhkh ÚkE økÞk.
 1928{kt [tÿþu¾hLke «uhýkÚke ¼økík®Mknu ‘®nËwMíkkLk Mkku~Þkr÷Mx rhÃkÂç÷f yk{eo’Lke MÚkkÃkLkk fhe.
 1928{kt ¼økík®Mknu MkkuLzMkoLke níÞk fhe.
 ‘÷knkuh fkðíkhkt fuMk ytíkøkoík’ ¼økík®Mkn, hksøkwÁ yLku Mkw¾ËuðLku 23 {k[o 1931Lkk hkus VktMke ÚkE.
 [tÿþu¾h ykÍkËu ykÕ£uz Ãkkfo{kt ykí{níÞk fhe.
 1930Lkk hkus MkqÞoMkuLkLkk Lkuík]íð{kt ‘EÂLzÞLk rhÃkÂç÷fLk yk{eo’Lke MÚkkÃkLkk fhe.

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 30

 Anamika academy, 9979 9979 45

 1934{kt MkqÞoMkuLk yLku íkkhfuïhLku VktMke ÚkE sÞkhu yk ˤLke Þwðíke «rík÷íkk ðkzuzkhu ykí{níÞk fhe yLku
fÕÃkLkk Ë¥kLku ykSðLk fkhkðkMkLke Mkò ÚkE.
• MkkÞ{Lk fr{þLk : (1927)

¼khíkLkku EríknkMk
 yk fr{þLkLkk çkÄk (MkkíkuÞ) MkÇÞku ytøkúus níkk. ykÚke fkUøkúuMk Mkrník çkÄk Ãkûkkuyu rðhkuÄ fÞkuo.
 3 Vuçkúwykhe, 1928Lkk hkus MkkÞ{Lk fr{þLk ¼khík ykÔÞwt. íÞkhu ‘MkkÞ{ økku çkuf’ Lkk LkkhkÚke rðhkuÄ fhkÞku.

uz{e
 Ãktòçk fuMkhe ÷k÷k ÷sÃkíkhkÞLkwt Ãkku÷eMk ÷kXe{khÚke {]íÞw ÚkÞwt. ÷¾Lkô{kt LknuÁ Ãkh ÷kXe[kso ÚkÞku. sÞkhu
økku®ðË ðÕ÷¼ Ãktík ÷kXe[ksoÚke yÃktøk çkLÞk.
• LknuÁ ynuðk÷ :
 19 {u, 1928Lkk hkus {kuíke÷k÷ LknuÁLke yæÞûkíkk{kt Mkr{ríkLke h[Lkk fhe. yk Mkr{ríkyu 10 ykìøkMx, 1928Lkk
hkus ÃkkuíkkLkku ynuðk÷ ykÃÞku su LknuÁ ynuðk÷Úke yku¤¾kÞ Au.
 yk ynuðk÷{kt MÚkkrLkf MðhksÞ, ÃkwgðÞ {íkkrÄfkh, Mðíktºk LÞkÞíktºk, {q¤¼qík yrÄfkhku, fku{e {íkËkh {tz¤kuLke

k yuf
Mk{kró, ÷½w{ríkyku {kxu yLkk{ík suðe çkkçkíkkuLke ¼÷k{ýku níke.
 yk ynuðk÷ Mðíktºk ¼khíkLkk çktÄkhýLke ‘çÕÞw r«Lx’ fnuðkÞ Au. {wÂM÷{ ÷eøkLke yMkt{ríkLkk fkhýu Mkhfkhu íkuLkku
yMðefkh fÞkuo.
• Ãkqðo MðhksLke {ktøk :
 E.Mk. 1929{kt fkUøkúuMkLkwt yrÄðuþLk Þwðk Lkuíkk sðknh÷k÷ LknuÁLkk MÚkkLku yæÞûkMÚkkLku hkðe LkËeLkk rfLkkhu
÷knkuh ¾kíku {éÞwt. su{kt 1 ð»koLkku ykÃku÷ku Mk{Þøkk¤ku Ãkqýo ÚkÞku nkuðkÚke Ãkqýo MðhksLkku Xhkð ÃkMkkh fhkÞku.
- 26 òLÞwykhe, 1930Lkk hkus Mðíktºkíkk rËðMk {Lkkððk{kt ykÔÞku.
- Ãkqýo Mðhks {kxu MkrðLkÞ fkLkqLk¼tøk yktËku÷LkLkku rLkýoÞ ÷uðkÞku.
kr{f
• MkrðLkÞ fkLkqLk¼tøk [¤ð¤ : (1930)
 Mk{Þ : 12 {k[o 1930 Úke 6 yur«÷ 1930
þÁykík : Mkkçkh{íke yk©{, y{ËkðkË
ytík : ËktzeLkk Mk{wÿrfLkkhu, LkðMkkhe
 fq[ Ëhr{ÞkLk ¼kx økk{ {wfk{u økktÄeSyu fÌkwt, ‘nwt fkøkzk-fqíkhkLkk {kuíku {heþ Ãkhtíkw Mðhks ÷eÄk rðLkk yk
yk©{{kt Ãkøk {qfðkLkku LkÚke.’
- økktÄeS yLku íku{Lkk 78 MkkÚkeyku Ëktze sðk LkeféÞk.
yLk

- fq[Lkk «Úk{ rËðMku çkÃkkuhu rðMkk{ku ‘[tzku¤k ík¤kð’ yLku hkºke hkufký ‘yMk÷k÷e’{kt fÞwO níkwt.
- yk MkíÞkøkúneyku ÷øk¼øk 360 sux÷wt ytíkh 24 rËðMk{kt fkÃÞwt.
- ËktzeÞkºkkLkk «Úk{ çkr÷ËkLke ‘MkhËkh Ãkxu÷’ çkLÞk níkk.
- 6 yur«÷, 1930Lkk hkus 6 ðkøku Mkðkhu Mk{wÿ MLkkLk fheLku [Ãkxe {eXwt WÃkkzeLku økktÄeS økktÄeSyu fÌkwt, ‘rçkúxeþ
Mkk{úksÞLke E{khíkLkk ÃkkÞk{kt nwt ykÚke ÷qýku ÷økkzwt Awt.’
- Mkw¼k»k[tÿ çkkuÍu ËktzeÞkºkkLku ‘LkuÃkkur÷ÞLkLke ÃkurhMk {k[o’ yLku ‘{wMkku÷eLkeLke hku{ {k[o’ fne Au.
- {nkËuð¼kE ËuMkkEyu ËktzeÞkºkkLku ‘{nkr¼rLk»¢{ý’ MkkÚku Mkh¾kðe níke.
• ÄhkMkýk MkíÞkøkún :
 MÚk¤ : 22 {u, 1930, rsÕ÷ku Mkwhík.
- Ëktzefq[ Ëhr{ÞkLk økktÄeSLke ÄhÃkfz ÚkE Lkrn ykÚke ÄhkMkýk MkíÞkøkún fhðkLkwt Lk¬e fÞwO.

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 31

 Anamika academy, 9979 9979 45

- Mkwhík{kt ÄhkMkýk økk{ {eXkLkk WíÃkkËLkLkwt {kuxwt fuLÿ níkwt.

- MkíÞkøkún fhðkLkwt Lk¬e níkwt yLku íkuLke Ãkqðo íkiÞkhe{kt 5 {u, 1930Lkk hkus yuf ðkøku fhkze økk{{ktÚke økktÄeSLke
ÄhÃkfz fheLku ‘Þhðzk su÷{kt’ ÃkqÞko.

¼khíkLkku EríknkMk
- økktÄeS yLku yççkkMk íkiÞçkSLke ÄhÃkfz ÚkðkÚke MkíÞkøkúnLke ykøkuðkLke ‘yçËw÷ økVkh¾kLku’ ÷eÄe. íkuÚke íku
‘MkhnËLkk økktÄe’ íkhefu yku¤¾kÞk.

uz{e
• økktÄe - EhðeLk fhkh :
 økktÄeS yLku ðkEMkhkuÞ EhðeLkLke ðå[u 5 {k[o, 1931Lkk hkus fhkh ÚkÞku suLku ‘økktÄe - EhðeLk fhkh’ fnu Au.
 økktÄe - EhðeLk fhkhLke Mk{økú Ëuþ{kt ®LkËk fhðk{kt ykðe fu{ fu økktÄeSyu Võík y®nMkf heíku ¢ktrík fhíkkt
fuËeykuLku s AkuzðkLke {ktøkýe fhe níke.
 ‘ELf÷kçk ®ÍËkçkkË’ Lkwt Mkqºk ykÃkLkkh ¼økík®Mkn íkÚkk íku{Lkk MkkÚkeykuyku hksøkwÁ yLku Mkw¾ËuðLku su÷ {wõík
fhðkLke ðkík fhðk{kt ykðe Lk nkuíke.

k yuf
 økktÄeS økktÄe-EhðeLk EhðeLk fhkh{kt Mkþ† ¢ktríkykuLku ftE Ãký {ËË fhe Lk®n su yuf økktÄeSLke ¼qr{fkLku
xefkí{f heíku nt{uþk EríknkMk{kt hnuþu.
• økku¤{uS Ãkrh»kË :
• «Úk{ økku¤{uS Ãkrh»kË :
Mk{Þ : 12 rzMkuBçkh 1930 Úke 13 òLÞwykhe 1931
- 31 rËðMkLkwt Mkt{u÷Lk ÷tzLk{kt ¼hkÞwt.
- 89 MkÇÞkuyu ¼køk ÷eÄku.
- WËT½kxLk : rçkúxLkLkk hkò sÞkuso Ãkkt[{kyu fÞwO níkwt.
kr{f
- ºkýuÞ økku¤{uS Ãkrh»kËLkk yæÞûk rçkúxLkLkk ðzk«ÄkLk ‘hk{Mku {ìfzkuLkkÕz’ níkk.
• çkeS økku¤{uS Ãkrh»kË :
Mk{Þ : 7 MkÃxuBçkh 1931 Úke 1 rzMkuBçkh 1931 MkwÄe ÷tzLk{kt.
- çkeS økku¤{uS Ãkrh»kË{kt ‘fkUøkúuMkLkk yuf{kºk «ríkrLkrÄ íkhefu økktÄeSyu ¼køk ÷eÄku níkku.’
- økktÄeS sÞkhu yk Ãkrh»kË{kt ¼køk ÷uðk økÞk íÞkhu Íðuh[tË {u½kýeyu økkÞwt, ‘AuÕ÷ku fxkuhku ÍuhLkku yk Ãke sòu
çkkÃkw.’
• ºkeS økku¤{uS Ãkrh»kË :
yLk

Mk{Þ : 17 LkðuBçkh 1932Úke 24 rzMkuBçkh MkwÄe ÷tzLk{k.

- fkUøkúuMku çkrn»fkh fÞkuo / 96 «ríkrLkrÄykuyu ¼køk ÷eÄku.
- yk Ãkrh»kË{kt ¼khík Mkhfkh yrÄrLkÞ{ 1935Lkku [ku¬Mk {wMkÆku ½zðk{kt ykÔÞku níkku.
• fku{e-[wfkËku, ÃkwLkk fhkh yLku yMÃk]~Þíkk rLkðkhý : (1932)
 ykuøkMx 1932{kt #ø÷uLzLkk ðzk«ÄkLk hk{Mku {ufzkuLkkÕzu fku{e [wfkËku ònuh fÞkuo.
- økktÄeS yLku yktçkuzfh ðå[u ‘ÃkqLkk fhkh’ ÚkÞku.
- 1932{kt ‘nrhsLk Mkuðf Mkt½’Lke MÚkkÃkLkk fkhðk{kt ykðe.
• ykuøkMx ykìVh : (1940)
- ðkEMkhkuÞ ÷kuzo r÷Lkr÷Úkøkkuyu 8 ykìøkMx, 1940Lkk hkus ‘ykìøkMx ykìVh’ ykÃke.
- fkUøkúuMku yMðefkÞo fÞkuo.

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 32

 Anamika academy, 9979 9979 45

• ÔÞÂõíkøkík MkíÞkøkún : (1940)

- økktÄeSyu «Úk{ ÔÞÂõíkøkík MkíÞkøkún íkhefu rðLkkuçkk ¼kðu
rîíkeÞ ÔÞÂõíkøkík MkíÞkøkún íkhefu sðknh÷k÷ LknuÁ

¼khíkLkku EríknkMk
ík]íkeÞ ÔÞÂõíkøkík MkíÞkøkún íkhefu çkúñ Ë¥kLke rLk{ýqtf fhe.
 17{e ykìfxkuçkh 1940Lkk hkus ðÄko LkSf ÃkðLkkh økk{u rðLkkuçkkyu ÞwØrðhkuÄe ¼k»ký ykÃkeLku ÔÞÂõíkøkík

uz{e
MkíÞkøkúnLke þÁykík fhe.
• r¢ÃMk r{þLk : (1942)
 ÞwØ ¼khíkeÞ MkhnË LkSf ykðe økÞwt níkwt. ykÚke #ø÷uLzLke Mkhkfhu ‘Mkh MxuVzo r¢ÃMk’Lku ¼khíkLkk LkuíkkykuLku
{Lkkðe ÷uðk fux÷ef Ëh¾kMíkku MkkÚku 1942{kt ¼khík {kufÕÞk.
- {nkí{k økktÄeyu yk Ëh¾kMíkkuLku ‘ÃkkuMx zuxuz [uf’ MkkÚku Mkh¾kðe Au.

k yuf
- yur«÷, 1942{kt ðzk«ÄkLk [Š[÷u yk Ëh¾kMíkku ÃkkAe ¾U[e ÷eÄe.
• ®nË Akuzku yktËku÷Lk : (1942)
 8 ykuøkMx 1942Lkk {wtçkELkk øðkr÷Þk xuf {uËkLk ({wÂõík {uËkLk){kt Xhkð ÚkÞku.
- yk yktËku÷Lk{kt økktÄeSyu Mkqºk ykÃÞwt : ‘fhUøku Þk {hUøku ÷urfLk ykÍkËe ÷u fu rn hnUøku.’
• MðkíktºÞ-«kró íkhV «Þký :
 òÃkkLk{kt hnuíkk ¢ktríkfkhe hkMkrçknkhe çkkuÍu òÃkkLk{kt xkurfÞku ¾kíku ‘EÂLzÞLk EÂLzÃkuLzTMk ÷eøk’ Lke MÚkkÃkLkk fhe.
- Mkw¼k»k[tÿ çkkuÍu 1943{kt ®MkøkkÃkwh{kt Mðíktºk ¼khíkLke fk{[÷kW Mkhfkh (ykhÍe nfq{íku ykÍkË ®nË)Lke
MÚkkÃkLkk fhe.
- íku{Lku ‘[÷ku rËÕ÷e’Lkwt Mkqºk ykÃÞwt.
kr{f
- íku{Lku ‘íkw{ {wÍu ¾qLk Ëku {U íkwBnu ykÍkËe Ëqtøkk’ suðku Lkkhku ykÃÞku.
- ykÍkË ®nË VkusLkwt hk»xÙeÞ økeík xkøkkuhLkwt ‘sLk øký {Lk...’ hk»xÙæðs íkhefu fkUøkúuMkLkku ríkhtøkku yLku hk»xÙ¼k»kk
íkhefu ®nËeLkku Mðefkh fhðk{kt ykÔÞku.
- ykÍkË ®nË VkuÍLkwt ðzw{Úkf ®MkøkkÃkwhÚke htøkqLk (BÞkLk{kh) ¾kíku ¾MkuzkÞwt.
- Mkw¼k»k[tÿ çkkuÍu çkUøkfkuf AkuzeLku rð{kLk {køkuo xkurfÞku sðk LkeféÞk yLku íÞkt íku{Lkwt {]íÞw ÚkÞwt. (18 ykuøkMx,
1945)
• ðuðu÷ ÞkusLkk : (1945)
yLk

 4 sqLk 1945Lkk hkus ðkEMkhkuÞ ðuðu÷u yuf ÞkusLkk «Míkwík fhe su {wsçk ðkEMkhkuÞLke fkhkuçkkhe Ãkrh»kË{kt
f{ktzh ELk [eV rMkðkÞLkk çkÄk MkËMÞ ¼khíkeÞ hnuþu.
- Ãkhtíkw íku rLk»V¤ økE.
• LkkifkMkuLkkLkku rðÿkun :
 Vuçkúwykhe 1946{kt hkuÞ÷ EÂLzÞLk LkìðeLkk ‘hu®xøs’ íkhefu yku¤¾kíkk yrÄfkhe yLku rMkÃkkEykuyu rðÿkun fÞkuo.
 25 Vuçkúwykhe 1946{kt MkhËkh Ãkxu÷ yLku {nt{Ë y÷e ÍeýkLkk yknTðkLkÚke rðÿkun þktík ÚkÞku.
• furçkLkux r{þLk : (1946)
 rçkúxeþ ðzk«ÄkLk yux÷eyu 19 VuçkúwykheLkk hkus çktÄkhýMk¼kLke MÚkkÃkLkk yLku íkífk÷eLk Mk{MÞkyku Ãkh rð[kh-
rð{þo fhðk {kxu fìrçkLkux r{þLk ¼khík {kuf÷ðkLke ½ku»kýk fhe níke.
 fìrçkLkux r{þLk rËÕ÷e ÃknkUåÞwt íkuLkk MkËMÞ (1) Mkh MxuVzo r¢ÃMk (yæÞûk) (2) ÃkirÚkf ÷kuhuLMk (¼khík Mkr[ð) (3)

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 33

 Anamika academy, 9979 9979 45

yu.ðe. yu÷ufÍktzh (LkkiMkuLkk{tºke)

 13 {u 1946Lkk rËðMku fìrçkLkux r{þLk Lke[u {wsçkLk ynuðk÷ ykÃÞku :
- yuf ¼khíkeÞ Mkt½Lke MÚkkÃkLkk Úkþu òu Ëuþe hsðkzkyku y™u rçkúxeþ ¼khíkLkk hksÞkuÚke çkLku÷ku nþu. rðËuþe çkkçkíkku

¼khíkLkku EríknkMk
hûkk yLku Mkt[khÔÞðMÚkk furLÿÞ MkhfkhLku nMíkf hnuþu.
• ð[økk¤kLke Mkhfkh :

uz{e
 24 ykuøkMx, 1946Lkk hkus Ãktrzík sðknh÷k÷ LknuÁLke yæÞûkíkk{kt ¼khíkLke «Úk{ ð[økk¤kLke Mkhfkh
yÂMíkíð{kt ykðe.
 16 ykuøkMx ‘«íÞûk fkÞoðkne rËðMk’ íkhefu {LkkðkÞku.
 9 rzMkuBçkh, 1946 çktÄkhý Mk¼kLke «Úk{ çkuXf {¤e suLku {wÂM÷{ ÷eøku çkrn»fkh fÞkuo.
• yux÷eLke ½ku»kýk :

k yuf
 rçkúxLkLkk ðzk«ÄkLk ÷kuzo õ÷u{uLx yux÷eyu 20 Vuçkúwykhe, 1947Lkk hkus yiríknkrMkf ½ku»kýk fhe fu ytøkúus Mk¥kk
sqLk 1948 Ãknu÷kt sðkçkËkh ÷kufkuLku Mk¥kk MkkUÃkeLku ¼khík Akuze Ëuþu.
 yux÷eyu ðuðu÷Lku MÚkkLku ÷kuzo {kWLxçkuxLkLke ¼khíkLkk ðkEMkhkuÞ íkhefu rLkÞwÂõík fhe.
• {kWLx çkuxLkLke ÞkusLkk : (1947)
 ¼khíkLkk 34{k íkÚkk AuÕ÷k rçkúxeþ økðLkoh sLkh÷ ÷kuzo {kWLx çkuxLk.
- 3 swLk, 1947Lkk rËðMku {kWLx ÞkusLkk «Míkwík fhe.
- 14 ykuøkMx, 1947Lkk rËðMku ÃkkrfMíkkLk ykÍkË ÚkÞwt.
 {nt{Ë y÷e Íeýk ÃkkrfMíkkLkLkk økðLkoh sLkh÷ yLku r÷Þkfík y÷e¾kLk ÃkkrfMíkkLkLkk ðzk«ÄkLk çkLÞk.
 15 ykuøkMx, 1947Lkk hkus ¼khík ykÍkË ÚkÞwt yLku {kWLx çkuxLk ¼khíkLkk økðLkoh sLkh÷ yLku sðknh÷k÷
kr{f
LknuÁ ðzk«ÄkLk çkLÞk.
- LknuÁ yLku MkhËkh Ãkxu÷u yk ÞkusLkkLkku Mðefkh fÞkuo yLku økktÄeSyu íku{Lkk AuÕ÷k ïkMk MkwÄe yk ÞkusLkkLkku ELfkh
fÞkuo.
• ¼khíkeÞ Mðíktºkíkk yrÄrLkÞ{ : (1947)
 {kWLx çkuxLkLke 3 sqLk ÞkusLkkLkk ykÄkhu rçkúxeþ MktMkËu 18 sw÷kE, 1947Lkk hkus ¼khíkeÞ Mðíktºkíkk yrÄrLkÞ{
1947Lku ÃkMkkh fÞkuo.
 íkuLke òuøkðkE y™wMkkh ¼khíkLku 15 ykuøkMx 1947Lkk hkus Mðíktºkíkk {¤e.
yLk

 ytøkúuòuLke 200 ð»koLke Mk¥kkLkku ytík ykÔÞku.

 ¼khíkLkk «Úk{ ðzk«ÄkLk ‘sðknh÷k÷ LknuÁ’ çkLÞk.
 14 ykuøkMx 1947 ÃkkrfMíkkLk Mðíktºk ÚkÞwt.
 suLkk økðLkoh ‘{nt{Ë y÷e Íeýk’, ðzk«ÄkLk ‘r÷Þkfík y÷e¾kLk’ çkLÞk.

Mkufxh-22, ½-6 Mkfo÷ ÃkkMku, ÷k÷ ¼wðLk fkuBÃk÷uûk, økktÄeLkøkh 34

 Information Technology & Computer
 સાયબર ાઇમ અને સાયબર લૉ :-
Internet નાં મા યમ થકી આચરવામાં આવતા ગુનાઓને “સાયબર ાઇમ” કહે વામાં આવે છે .
સાયબર ાઇમનાં કારણો :
1) ણકારીનો અભાવ
2) મા હતીનો અભાવ
3) કાયદાકીય ાનનો અભાવ
4) હે િકંગના ટૂ સ સરળતાથી મળી રહે છે .
 હે કં ગ: હે િકંગ એટલે િબનઅિધકૃ ત રીતે કોઇ નેટવક કે ઇ ફોમશન િસ ટમમાં વેશ કરવો.
 ઇ-મેઇલ પૂ ફંગ(E-mail Spoofing):કોઇ Restricted systemમાં તેના જેવું જ અ ય
Computer વાપરીને તથા નકલી E-mail એડે સનો ઉપયોગ કરીને અન-અિધકૃ ત રીતે વેશ
કરવામાં આવે તેને E-mail spoofing કહે વાય. આ બાબતે IPC ની કલમ 416 અને 463 અ વયે
કયાવાહી થઇ શકે . ભારતીય It Act ની કલમ 66(D) તેની સાથે સંકળાયેલી છે .
 Identity theft(ઓળખની ચોરી): કોઇ અ ય યિ તનાં દ તાવે , પાસવડ વગેરે ચોરીને તેના
ારા ખરીદી કે અ ય રીતે તેનો ઉપયોગ કરવામાં આવે તેને ‘આઇડે ટીટી થે ટ’ કહે છે .
 Virus, Bug & Worms: It act ની કલમ 43(3) માં Computer Virus િવશે ચચા કરે લી
છે . Computer Virus એવો કમા ડ, મા હતી કે ડે ટા ો ામ છે કે જે અ ય કો યુટરને નુકસાન
પહ ચાડવા માટે કે તેનાં performance ને થિગત કરવા માટે દાખલ કરવામાં આ યો હોય.
Worm એવા વાયરસ છે કે જે અ ય ો ામમાં ઘુસી કે વધી શ તા નથી. યારે Bug સામા ય રીતે
System ને ધીમી પાડે છે .
 મા હતીની ચોરી (Data Theft): મા હતીની અવૈધ રીતે ચોરી કરવામાં આવે કે તેને Extract
કરવામાં આવે તેને ‘Data Theft’ કહે વામાં આવે છે . IT Act ની કલમ 43(B) તેની સાથે
સંકળાયેલી છે . તેની સાથે IPCની કલમ ૩૭૮ પણ સંકળાએલી છે .
 સાયબર પોન ાફી: IT Act ની કલમ 67 અંતગત પોન ાફી સબંિધત ગુનાઓને સાંકળવામાં
આ યા છે . જે નીચે મુજબ છે :
1) 67(A) & 67(B) :- આવી પોન ાફીમાં બાળકોનો ઉપયોગ
2) 66(E) :-માં તેની સાથે સંકળાયેલ ગુનાઓ અને તેની સ ઓ અંગે ચચા કરે લ છે .
 સાયબર ટે રે રીઝમ :- (કલમ 66(F)) Internet નાં મા યમ થકી આતંકવાદી ઘટનાને અં મ
આપવામાં આવે. તેને સાયબર ટે રેરીઝમ કહે છે .
 E-mail Fraud:- E-mail નો ઉપયોગ કરીને નાણાંકીય, બેિ કંગ કે સામાિજક છે તરિપંડી
કરવામાં આવે તેને ‘ઇ-મેઈલ ોડ’ કહે છે . આ બાબતે IPC ની કલમ 415 & 420 તથા IT Act ની
2009 ની કલમ 66(C) & 66(D) નો ઉપયોગ થાય છે .

1
 સાયબર ટો કં ગ:- તેમાં કોઇ એક યિ તને Internet, E-mail કે અ ય ઇલે ટોનીક
કો યુિનકે શન ડવાઇસનાં મા યમ થકી હે રાન કરવામાં આવે તેને ‘સાયબર ટોિકંગ’ કહે છે .
 સાયબર પાયરસી:- સંગીત, E-mail કે Software વગેરેની કોપીરાઇટનો ભંગ કરીને વેચવામાં કે
વહચવામાં આવે તેને ‘સાયબર પાયરસી’ કહે છે . તેની સાથે ‘Copyright Act’ અંતગત કલમ
63(B) સંકળાયેલી છે .

COMPUTER
1. Word માં બનાવવામાં આવતી ફાઇલ ને Document કહે છે .
2. Word નું ફાઇલનેમ એ ટે શન .DOC છે .
3. જે ફો ટ ીન પર દેખાય છે તેવા જ િ ટર ઉપર છપાશે તેને ‘True type Format’ કહે
છે .
4. માજ નની આજુ બાજુ ની ખાલી જ યાને ‘ઓફસેટ’ કહે છે .
5. માજ નમાં ડાબી બાજુ ઊમેરવવામાં આવતી ખાલી જ યાને ‘Gutter’ કહે છે .
6. Excel -2000 એ ‘ ેડશીટ’ ઉદાહરણ છે .
7. Excel માં એક વકશીટમાં ‘65536’ રો આવેલી છે .
8. Excel માં એક વકશીટમાં ‘256’ કોલમ આવેલી છે .
9. Excel માં વધારે માં વધારે એક વકબુકમાં ‘255’ વકશીટ રાખી શકાય.
10. Excel માં By default એક વકબુકમાં 3 વકશીટ વા મળે છે .
11. Excel માં રહે લી તૈયાર Formula ને ‘function’ કહે છે .
12. Formula Edit કરવા માટે ‘F2’ Function કી નો ઉપયોગ થાય આવે છે .
13. પાવર પોઇ ટની ફાઇલનું એ ટે શન ‘.ppt’ હોય છે .
14. નવી લાઇડ દાખલ કરવા માટે ની શોટકટ કી ‘Ctrl + M’ છે .
15. DOS એટલે Disk operating System.
16. DOS માં બે કારના કમા ડ વા મળે છે . Internal Command અને External
Command.
17. DOS માં ફાઇલ નેમ વધારે માં વધારે 8 અ રનું હોય છે .
18. File નાં એ ટે શનને (.) (Dot) વડે છૂટું પાડવામાં આવે છે .
19. Text File નું એ ટે શન ‘.txt’ છે .
20. Document File નું એ ટે શન ‘.doc’ છે .
21. Report File નું એ ટે શન ‘.rpt’ છે .
22. Programme File નું એ ટે શન ‘.prg’ છે .
23. Cobol Programme નું એ ટે શન ‘.cob’ છે .
24. Access-2000 માં ડે ટાબેઝનું એ ટે શન ‘.mdb’ છે .
25. ઇ ટરનેટ ઉપર ફાઇલ ટા સફર કરવાની સૌથી મોટી રીત ફાઇલ ટા સફર ોટોકોલ છે .

2
26. WWW નું પુ ં નામ WORLD WIDE WEB છે . ટમ બનસ લી ને તેનો શોધક
માનવામાં આવે છે .
27. એક ઘર, ઓફીસ કે કે પસમાં ડયેલા ક યુટર નેટવકને Local Area Network કહે
છે . જેનું નેટવક લગભગ 1 કલોમીટરના િવ તારમાં ફે લાયેલું હોય છે .
28. ગામ કે શહે રના 10 K.M. સુધીના િવ તારમાં MAN [Metropolitan Area
Network] ક યુટર નેટવક ફે લાયેલું હોય છે .
29. 100 K.M. સુધીના િવ તારમાં WAN [Wide Area Network] ક યુટર નેટવક
ફે લાયેલું હોય છે .
30. નીચે દશાવેલ ોટોકોલ હાલમાં ચિલત છે .
TCP/IP: Transmission Control Protocol/ Internet protocol.
HTTP: Hyper Text Transfer Protocol.
FTP: File Transfer Protocol.
31. ઇ ટરનેટ હાલમાં 4 અબજ IP સરનામાં (એડે સ) ધરાવે છે . આ સરનામું કુ લ 32 બી સ
(Bits)નો બનેલો નંબર છે . મુ ય ે ો તથા સં થાને લગતા નામ નીચે મુજબ છે .

ે સં થાનો કાર
.gov સરકારી(GOVERNMENT)
.mil લ કરી(MILITARY)
.edu શૈ િણક(EDUCATIONAL) દા.ત.oxford.edu
.com ધંધાિકય(COMMERCIAL) દા.ત. ibm.com
.org સંગઠન(ORGANIZATION) દા.ત. isro.com
.net નેટવક દા.ત. icenet.net, system.net

32. રે ટોમિલસનને E-mail નો જ મદાતા(શોધક) માનવામાં આવે છે .

33. ઇ ટરનેટ એ સ લોરર[Internet Explorer] તથા નેટ કે પ કો યુિનકે ટર[Netscape
communicator] એ સૌથી વધુ વાપરાતા વેબ ાઉઝર સો ટવેર છે .
34. યાહુ(Yahoo), ગુગલ(Google), િલકોસ(Lycos) વગેરે ચિલત શોધ એિ જનો
(Search engine)છે .
35. “ચા સ બેબેજ” ક યુટરના િપતા તરીકે ણીતા છે . પહે લું ક યુટર માક-I ઇ.સ.1937માં
બ યુ હતું.
36. યુટરના િવકાસમાં વૉન યૂમેનનું યોગદાન સૌથી મોટું છે .
37. આધુિનક યુટરની શોધ ઇ.સ.1946 માં થઇ હતી.
38. 2nd December સમ િવ માં યુટર સા રતા દવસના પમાં ઉજવાય છે .

3
39. ભારતમાં બનેલું થમ ક યુટર િસ ધાથ હતું. તેનું િનમાણ ઇલે ટોિનક કોપ રે શન ઓફ
ઇિ ડયા ારા કરવામાં આ યુ હતું.
40. ભારતમાં થમ ક યુટર 16th Aug, 1986 નાં રોજ બ લુ ની મુ ય પો ટ ઓ ફસમાં
લગાવવામાં આ યુ હતુ.ં
41. ઇ ટરનેટ પર થમ વેબસાઇટ બનાવવાં વાળી પાટ ‘ભાજપા’ હતી.
42. ભારતની સૌ થમ િસલીકોન ઘાટી બ લુ માં આવેલી છે .
43. ઇિ ટ ેટેડ સિકટ ચીપની શોધ જ.ે એસ. ક બીએ કરી હતી.
44. ‘અનુપમ’ એ ભાભા પરમા સંશોધન કે ારા િવકસાવવામાં આવેલું સુપર ક યુટર છે .
45. િવ નું થમ સુપર ક યુટર કે .કે 1 - એસ હતું. જેને અમે રકાની ે રસચ કં પની ારા ઇ.સ.
1979 માં બનાવવામાં આ યુ હતું.
46. િવ ના થમ ઇલે ટોિનક ડિજટલ કો યુટરનું નામ ‘એિનયક’ છે .
47. ઇ ટરનેટ પર ા ય ભારતનું થમ સમાચાર પ ‘ધી હ દુ’ છે .
48. ઇ ટરનેટ પર ઉપલ ધ થમ ભારતીય પિ કા ‘ઇિ ડયા ટૂ ડે’ છે .
49. સુચનાઓ મુકવા તેમજ કાય મની શોધ માટે ‘SNOBOL’ િવિશ ભાષાનો ઉપયોગ
કરવામાં આવે છે .
50. થમ પેઢીનાં યુટરમાં િનવાત ુબનો ઉપયોગ કરવામાં આવતો હતો. કે યુલેટસ,
ડફરે સ એિ જન ો ામેબલ ડવાઇસેજ અને એનાિલટીકલ એિ જન થમ પેઢીનાં ક યુટર
ગણાય છે .
51. બી પેઢીનાં ક યુટરમાં વે યુમ ુબનો ઉપયોગ કરવામાં આવતો હતો. કે યુલેટર, આઇ
બી એમ 604, યુિનવેક-60, ો ામેબલ ડવાઇસેજ, કો ોજસ, ઇનીએક, એડસૈક વગેરેનો તેમાં
સમાવેશ થાય છે .
52. 1 KB(િકલોબાઇટ) = 1024 બાઇટ
53. 1 MB(મેગાબાઇટ) = 1024 KB ANAMIKA ACADEMY
54. 1 GB(ગીગાબાઇટ) = 1024 MB
55. થમ ઘરે લુ ક યુટર કમોડોર VIC/20 હતું.
56. િવ નું થમ ડિઝટલ ક યુટર યુનીવેક હતું.
57. માઇ ો ોસેસર એ ચોથી પેઢીનું ક યુટર છે .
58. ોલોગ(PROLOG) એ પાંચમી પેઢીનાં ક યુટરની ભાષા છે .
59. પૂણેની સી-ડે ક (C-DAC) કં પનીનાં વૈ ાનીકોએ 28 માચ, 1998માં િત સેક ડ એક ખવ
(સો અબજ) ગણતરી કરવાની મતા ધરવતા પરમ-1000 નામનાં ક યુટરનું િનમાણ કયુ હતું.
તેનાં િવકાસનો મુ ય ેય C-DAC કંપનીના કાયકારી િનદશક ડૉ. િવજય પી. ભા કરને મળે છે .
60. ભારતમાં સૌ થમ નેશનલ એરોનો ટકલ લેબોરે ટરી(બ લોર)ને લોસાવર નામનું સુપર
ક યુટર િવકસાવવામાં સફળતા મળી.
61. ‘સી- ેન’ નામનો વાઇરસ ભારતમાં સૌ થમ વા મ ો હતો.

4
62. UPS નું આખું નામ: Uninterrupted Power Supply
63. ઉ ચ ઘનતા(High Density) ધરાવતી લોપી ડાઇવની સં હ મતા કે ટલી છે ? – 1.44 MB
64. મેઇન મેમરી અને ર ટર વ ચે બફરનું કાય કોણ કરે છે ? – કે શ (CACHE)
65. કી-બોડમાં ઉપરની લાઇનમા કુ લ કે ટલી ફં શન કી આવેલી હોય છે ? – 12
66. કયા કારનાં ક યુટરનો ઘરોમાં PC તરીકે ઉપયોગ થાય છે ? – માઇ ો ક યુટર
67. હવામાનની આગાહી, સંર ણને લગતા કાય , પરમા ં ઊ ના સંશોધન માટે કયા ક યુટરનો
ઉપયોગ થાય છે ? – સુપર ક યુટર
68. સૌ થમ માઇ ો ોસેસર કઇ સાલમાં શોધાયું? – 1971
69. સૌ થમ માઇ ો ોસેસર કયું હતું? – ઇ ટે લ 4004
70. BIOS નું પૂ ં નામ :- Basic Input Output System
71. VDU નું પૂ ં નામ :- Visual Display Unit
72. Floppy Disk નું પૂ ં નામ : - લે સીબલ ફઝીકલ ોપટ
73. DVD : Digital Versatile Disk
74. USB : Universal serial Bus
75. GUI : Graphical User Interface
76. DMP : Dot Metrics Printer
77. િ ટરની ગુણવતાનો આધાર શાના પર છે ? – DPI (Dots Per Inch)
78. રે ડમ એ સેસની િવ ધ યા કઇ છે ? – િસકવ શીયલ એ સેસ
79. ચાટ, ન શા, કોઠા, િ ટ ગ કાડૅ બનાવવાં કયું સો ટવેર વપરાય છે ?– MsWord
80. કોઇપણ ો ામમાં F5 કી નો ઉપયોગ :- િ ન ર ેશ કરવાં
81. મોટી રે ખાકૃ િત કે આલેખ િ ટ કરવા માટે કયા કારનાં િ ટરનો ઉપયોગ થાય છે ? – લોટર
82. એક સાથે એક આખી લાઇન કયા િ ટરમાં િ ટ થાય છે ? – ઇ કજટે િ ટર
83. લેસર િ ટરને બી કયા નામે ઓળખવામાં આવે છે ? – ઇલે ટોફોટો ાફીક િ ંટર
84. ચેક પર છાપેલ નંબર શાના ારા વાંચવામાં આવે છે ? - MICR
85. ક યુટરમાં વીજ વાહ ચાલુ કરતા સૌ થમ થતી યાને બુ ટં ગ કહે છે
86. RAM નો સમાવેશ કયા કારની મેમરીમાં થાય છે :- ાયમરી
87. એ ટનલ કમા ડની ફાઇલો સામા ય રીતે કયું એ ટે શન ધરાવે છે ? - .Exe
88. બી જનરે શનનાં ક યુટરના િવકાસનો સમયગાળો કયો હતો? – 1955-1965
89. Large Scale Integrated Circuit ને બી કયા નામે ઓળખવામાં આવે છે ? – માઇ ો
ોસેસર
90. VGA નું પૂ ં નામ : Video Graphic Adaptor
91. SMPS નું પૂ ં નામ : Switch Mode Power Supply
92. BCD નું પૂ ં નામ : Binary Coded Decimal
93. પેઇ ટ ફાઇલનું એ ટશન :- .bmp
94. સાઉ ડ ફાઇલનું એ ટશન :- . wav
5
95. ડે ટા મેનેજમે ટ માટે FOXPLUS એ લીકે શનનો ઉપયોગ થાય છે .
96. EDP નું સંપૂણ નામ : Electronic Data Processing
97. સામા ય રીતે બકમાં ‘ઓ ટીકલ કે રે ટર રે કગનાઇઝર’ નો ઉપયોગ થાય છે .
98. D.V.D.(ડીઝીટલ વસાટાઇલ ડી ક)ની વધારે માં વધારે સં હ મતા : - 17 GB
99. લોપી ડ કની રચનામાં ‘આયન ઓ સાઇડ’ રસાયણનો ઉપયોગ થાય છે .
100. ટે પ ડાઇવમાં ડે ટા કયા વ પે લખાય છે ? – DIGITAL
101. ટાિ ઝ ટરની શોધ 1948 માં થઇ
102. Win Zip નામના ટુ લની મદદથી એક કરતા વધુ ફાઇલો ભેગી થાય છે .
103. માઉસની િ લક બદલવા માટે કયા િવક પમાં જવું પડે છે ? – Control Panel
104. દુિનયાનું સૌ થમ ઇલે ટોિનક ક યુટર યું છે ? – ENIAC
105. કયા કારનું િ ટર ‘લેસર-િબ બ’ અને ‘ઇલે ટો ા ફક’ ટે નીક એ બ ેનો ઉપયોગ કરે છે ?
– Laser Printer
106. માઇ ો ોસેસરની ી જનરે શન .8088 છે .
107. C નામની ડાઇવમાં રહે લી બધી ફાઇલો તથા ફો ડરોને હારબંધ વા માટે કયા કમાંડનો
ઉપયોગ થાય છે ? – DIR/W
108. ડોટ મે ટ સ િ ટરની ઝડપ શામાં મપાય છે ? - CPS
109. ક યુટરમાં કોનો ઉપયોગ ડે ટા એનાલીસીસ માટે થાય છે ? – MS-EXCEL
110. ક યુટરનો ઉપયોગકતા અને ક યુટર વ ચે ીજ જેવું કામ – Operating System
111. Appearance ‘Display’ િવક પમાં આવે છે .
112. DOS માં ફાઇલનું નામ વધુમાં વધુ કે ટલા અ રનું હોઇ શકે ? – 8
113. DOS માં િ ન લીયર કરવા માટે CLS કમા ડ વપરાય છે .
114. કમાંડ આપવાને બદલે િપ ચર પર માઉસનું બટન લીક કરવાથી કમાંડનો અમલ થાય છે . આ
કારની સુિવધાને શું કહે વાય છે ? – GUI
115. ફાઇલ અથવા ફો ડરને ડલીટ કયા પછી કઇ જ યાએ ય છે .? રસાઇકલ બીન
116. Start બટન યાં બાર ઉપર આવેલું હોય છે ? – ટા કબાર
117. રસાઇકલ િબનમાં આવેલ તમામ ફાઇ સ તથા ફો ડર દૂર કરવા હોય તો યો િવક પ પસંદ
કરવામાં આવે છે ? – Empty Recycle Bin
118. ડે કટોપ ઉપર િચ ને મુકવુ હોય યારે યો ો ામ પસંદ કરવો પડે છે ? – ડી લે ોપટ
119. િવ ડોઝમાંથી બહાર નીકળવા માટે કઇ શોટકટ કી છે ? – ALT + F4
120. સી ટમની તારીખ અને સમય બદલવા માટે યો િવક પ : - CONTROL PANEL
121. ડે કટોપ ઉપર ઘ ડયાળ દેખાય/ના દેખાય તે માટે યા બારની જ ર પડે ? : ટા કબાર
122. BMP નું પૂ નામ :- બીટ મેપ િપ ચર
123. િમિનમાઇઝ બટન લીક કરતાં જે તે િવ ડો નાની બનીને યાં ય છે ?: Taskbar
124. Window XP એ Single User Multitasking Operating System છે .

6
125. િવ ડોના ટા કબારની ોપટ વા/સુધારવા માટે Start Menu ઉપર માઉસ પોઇ ટર
લઇ જઇ Right Click કરો.
126. વડપેડની ફાઇલમાં ટાઇપ કરે લ બધુ લખાણ એક સાથે િસલે ટ કરવા કઇ શોટકટ કી વપરાય
છે ? – ctrl + A
127. ડોસમાં બનાવેલી ફાઇલમાં સુધારા વધારા કરવા માટે કયા કમા ડનો ઉપયોગ કરવામાં આવે
છે ? - EDIT
128. ડોસમાં DELETE કમા ડની જ યાએ બી કયા કમા ડનો ઉપયોગ થાય છે ? –
ERASE
129. ડોસમાં બનાવેલી ફાઇલને દૂર કરી હોય તો તેને પછી લાવવા માટે કયા કમા ડનો ઉપયોગ થાય
છે ? – UNDELETE
130. ડોસમાં બનાવેલી ડરે ટરીને દૂર કરવા માટે RD કમા ડનો ઉપયોગ થાય છે .
131. ડોસમાં એક ડરે ટરી તથા તેમા આવેલ બધી જ ફાઇલોને બી ડીરે ટરીમાં કોપી કરવા કયા
કમા ડનો ઉપયોગ થાય છે ? – XCOPY
132. નોટપેડમાં એિ લકે શનનું એ ટે શન :- .TXT
133. ડોસમાં ડરે ટરી બદલવા માટે કયો આદેશ આપવામાં આવે છે ? – CD
134. DOS માંથી મૂળ ોસેસમાં પાછા ફરવા EXIT કમા ડ વપરાય છે .
135. Ms-word ના શ આતના ીનની સૌથી ઉપર એક Horizontal bar વા મળે છે તેને શું
કહે વાય છે ? – ટાઇટલ બાર
136. Ms-word માં બધા જ મેનું કયા ભાગમાં આવેલા હોય છે ? – મેનું બાર
137. ડો યુમે ટમાં હાંિસયાની ગોઠવણી ન ી કરવા માટે શેનો ઉપયોગ થાય છે ? – RULER
BAR
138. Ms-wordના થમ ીનની છે ી લાઇન કયા નામે ઓળખાય છે ?– ટે ટસ બાર
139. Ms-word માં પાના નંબર, કસરનું હાલનું થાન વગેરે થમ ીનના કયા િવભાગમાં વા
મળે છે ? – ટે ટસ બાર
140. Ms-word માં પેલ ગ અને ામરની ચકાસણી માટે કઇ કીનો ઉપયોગ થાય છે ? – F7
141. Ms-word નાં મેનુ બારમાં સામા ય રીતે કુ લ કે ટલા મેનું હોય છે ? – 9
142. લર બારની નીચે વા મળતી િવ ડો કયા નામથી ઓળખાય છે ? – ડો યુમે ટ િવ ડો
143. માઉસ બટન કે ટલી વાર લીક કરવાથી આખો ફકરો િસલે ટ થઇ ય છે ? – 3
144. Ms-word માં નવી ફાઇલ ખોલવા માટે કઇ શોટ-કી છે ? – ctrl + N
145. એક કરતાં વધુ પેજ ધરાવતી વડ ફાઇલમાં કોઇ ચો સ પેજ ઉપર જવા માટે GO TO કમાંડ
કયા મેનુમાં વા મળે છે ? - Edit
146. Ms-word ના Screen પર દેખાતી ફાઇલ કે ટલા ટકા સુધી Zoom કરી શકાય છે ? – 10
to 500%
147. Ms-word માં નવી ફાઇલ ખોલવામાં આવે યારે તેનું default ફાઇલ નામ શું હોય છે ? –
Document
7
148. કયા કમા ડની મદદથી Document માં ચો સ પેરે ાફ, શ દ, અ ર, પેજ તથા લાઇન
વગેરેની સં યા ણી શકાય છે ? – Word Count
149. Auto Text માટે કઇ શોટ કી :- ALT+F3
150. ચાલુ પેરે ાફનો થમ અ ર Dropped Capital આપવા યો કમા ડ વપરાય છે ? –
Drop Cap
151. વડમાં કે ટલા અલાઇનમે ટ હોય છે ? – 4
152. Border & Shaping ઓ શન કયા મેનુંમાંથી ઉપયોગ કરી શકાય છે ? – Format
153. તમા ં મા હતી પ ક Printing વખતે કે વું દેખાશે તે વા માટે કયો િવક પ વપરાય છે ? –
Print Preview
154. Ms-word માં લખાણ શોધવા માટે ની શોટકટ કી કઇ છે ? – CTRL + F
155. Ms-wordમાં લખાણને અંડરલાઇન કરવા માટે શોટકટ કી કઇ છે ?– CTRL + U
156. Ms-word શ કરવાની એક રીત:- START ALL PROGRAMME
MICROSOFT OFFICE MS-WORD
157. FONT કમા ડ ખોલવા માટે ની શોટકટ કી કઇ છે ? – ALT + O + F
158. CTRL + Esc શોટકટ કી થી કયું મેનું ખુલશે? – START MENU
159. ડો યુમે ટમાં હાિસયાની ગોઠવણી માટે શાનો ઉપયોગ કરશો? – લરબાર
160. ALT + W કયા મેનુની શોટકટ કી છે ? – Window
161. CTRL + Z કી ની જ યાએ કઇ શોટકટ કી વાપરવાથી Undo કમા ડ એિ ટવેટ થાય છે ?
– ALT + BACKSPACE
162. કસર દ તાવેજના જે પેજ પર હોય તેની પાછળના પેજ પર જવા માટે કઇ કી નો ઉપયોગ થાય?
– CTRL + PageDown
163. કસર લાઇનની અંતમાં હોય અને અંતથી શ આત સુધીની લાઇન િસલે ટ કરવી હોય તો કઇ
શોટકટ કી વપરાય છે ? – SHIFT + HOME
164. Ms-word માં GO TO માટે કઇ શોટકટ કી વપરાય છે ? – F5 અથવા CTRL + G
165. Document માં Header અને Footer કયા Mode માં વા મળે છે ? – Print
Layout
166. H2O લખાણને H2O માં ફે રવવા માટે શું વપરાય છે ? – સબિ ટ
167. ફાઇલ એ સટે શન હંમેશા કે ટલા અ રોનું હોય છે ? – 3
168. લરબારની નીચે રહે લી િવ ડોને શું કહે વાય? – ડો યુમે ટ િવ ડો
169. ડબલ લાઇન પેસ ગ આપવાની શોટ કી કઇ છે ? – CTRL + 2
170. ફકરાના અંતથી ફકરાની શ આત સુધી આવવા માટે કઇ શોટકટ કીનો ઉપયોગ થાય છે ? :
CTRL + Up Arrow
171. Word માં કી F12 નો ઉપયોગ શું છે ? – ફાઇલ Save As કરવાં
172. Maximize, Minimize અને Restore બટન કયા મેનુ ઓ શનમાં છે ? –
Programme Menu

8
173. Shift + F10 કી નો ઉપયોગ શું છે ? – એિ લકે શન મેનું એિ ટવ કરવાં
174. Ms-word માં ALTER કી નો ઉપયોગ શુ છે ? – એિ લકે શન મેનું એિ ટવ કરવા
175. Replace ઓ શન કયા મેનમ ુ ાં આવેલુ હોય છે ? – Edit
176. એક કરતાં વધારે ડો યુમે ટ ખુ ા હોય યારે એક ડો યુમે ટમાંથી બી ડો યુમે ટમાં જવા
માટે કઇ કી નો ઉપયોગ થાય છે ? – CTRL + TAB
177. Word માં કોઇપણ ફાઇલનું નામ વધુમાં વધુ કે ટલા Character માં લખી શકાય :- 250
178. Alt + O કયા મેનુની શોટકટ કી છે ? – Format
179. Word માં કયા અં ે ફો ટ સૌથી વધુમાં વધુ વપરાય છે ?– Times New Roman
180. CTRL + D શોટકટ કી નો ઉપયોગ શેના માટે થાય છે ? :- ફો ટ ડાયલોગ બો સ ખોલવા
181. CTRL + V ની જ યાએ બી કઇ કી વપરાય છે ? – Shift + Insert
182. Ruler ઓ શન કયા મેનુમાં આવે છે ? – View
183. વડમાં લખેલ લખાણના ફો ટ નાના કરવા માટે કઇ શોટકટ કી વપરાય છે ?–
Shift+Ctrl+k
184. Save કમા ડ કયા મેનું માં હોય છે ? – File
185. Find કમા ડ કયા મેનું માં હોય છે ? – Edit
186. હે ડર અને ફુટર કમા ડ કયા મેનમ ુ ાં આવેલા હોય છે ? – View
187. વડમાં િ ટ કમા ડ કયા મેનુમાં આવેલ હોય છે ? – Edit
188. કયા મેનુમાં Change Case કમા ડ આવેલ હોય છે ? – Format
189. Ms-Word માં File મેનુ ખોલવા માટે ની શોટકટ કી જણાવો? – Alt + F
190. Ms-Word માં Insert મેનુ ખોલવા માટે ની શોટકટ કી જણાવો? – Alt + I
191. Ms-Word માં Window મેનુ ખોલવા માટે ની શોટકટ કી જણાવો? – Alt + W
192. Ms-Word માં Font ની સાઇઝ બદલવા માટે ની શોટકટ કી જણાવો? – Ctrl + Shift
+P
193. વડમાં તૈયાર કરે લી ફાઇલની િ ટ આઉટ લેતાં પહે લા પેજ-લે-આઉટ કે વો લાગે છે તે વા
માટે કયો ઓ શન છે ?:- Print Preview
194. Symbol કમા ડ કયા મેનુમાં આવેલ હોય છે ? – Insert
195. પ માં Top, Bottom, Left, Right માિજન ગોઠવવા File મેનુના કયા િવક પનો
ઉપયોગ થાય છે ? – Page Setup
196. Ms-Excel ની એક વક બુકમાં કુ લ કે ટલા મેનુનો સમાવેશ થાય છે ? – 9
197. Ms-Excel માં ફો યુલા બાર કુ લ કે ટલા ભાગમાં હોય છે ?:- 3
198. Ms-Excel ની એક શીટમાં કુ લ કે ટલા કોલમ હોય છે ? – 256
199. Ms-Excel ની એક શીટમાં છે ી કોલમનું નામ શું હોય છે ? - IV
200. Excel માં બનાવેલ ફાઇલનું નામ વધુમાં વધું કે ટલા અ રનું આપી શકાય?– 40
201. Ms-Excel માં લખાણ/ઇમેજને વધુમાં વધુ કે ટલા % ઝુમ કરી શકાય? – 400%

9
202. Ms-Excel માં આપેલ ફો યુલા મુજબ સેલમાં ટાગટ માણેની વે યુ શોધવા માટે કયા
ઓ શનનો ઉપયોગ થાય છે ? – GOAL SEEK
203. Ms-Excel માં અંિતમ કોલમમાં જવા માટે ની શોટ કી કઇ?:- CTRL + DOWN
ARROW KEY
204. Ms-Excel માં કસર યાં છે તે વા કયા બારની જ ર પડે છે ? – ફો યુલા બાર
205. Ms-Excel માં આપોઆપ નંબર આવી ય તે માટે કયા ઓ શનનો ઉપયોગ કરવો પડે ? –
AUTO FILL
206. Excel માં સૌથી છે ા સેલનું એડે સ? – IV 65536
207. Excel માં ાફ કે ટલા કારના દોરી શકાય છે ? – 14
208. Excel માં ાફ દોરવા માટે નું ટુ લ કયા ટુ લબારમાં આવેલુ છે ? – STANDARD
209. Excel માં યુમે રક લખાણને ડાબી બાજુ થી લખવા માટે કયા િસ બોલનો ઉપયોગ થાય? –
- (hyphen)
210. શાની મદદથી ડે ટા ઉપર િવશેષ યા કરીને સારાંશ કે િવ ેષણ સરળતાથી કરી શકાય છે ?
– PIVOT TABLE
211. પેપરનું Orientation બદલાવવા માટે શાનો ઉપયોગ થાય:- Page Setup
212. અલાઇનમે ટ કયા ઓ શનમાં હોય છે ? – ફોમટ
213. Excel માં આલેખની સુિવધા કયા ટુ લબારમાં હોય છે ? – ટા ડડ
214. Excel માં એક વકશીટમાં કુ લ કે ટલા સેલ હોય છે ?:- 1,67,77,216
215. એિ ટવ સેલની એ ટી રદ કરવા કઇ કી ેસ કરશો? – Esc
216. Excel માં ^ િચ હનો ઉપયોગ શેના માટે થાય છે ? :- ઘાત માટે
217. Excel ચાલુ થતા એિ ટવ સેલનું એડે સ શું હોય છે ? – A1
218. Excel માં Validation કયા મેનુમાં હોય છે ?- Data
219. Excel ફાઇલનું ડફો ટ નામ શું હોય છે ? – Book1
220. Excel માં પાસવડના વધુમાં વધુ કે ટલા અ રો હોય છે ? - 15
221. Excel માં A2 નામનાં સેલમાં લખેલ લખાણમાં ફે રફાર કરવા માટે કઇ ફં શન કી નો ઉપયોગ
થાય છે ? – F2
222. Excel માં એક શીટ માંથી બી શીટમાં ડે ટાની કોપી કરવા માટે થમ કયો િસ બોલ મુકવો
પડે છે ?- !
223. Excel માં કયા ફં શન ારા આપેલ િકંમતોનો ગુણાકાર મેળવી શકાય છે ? –
PRODUCT()
224. Excel માં સુ ની શ આત શાનાથી થાય છે ? - =
225. Excel માં આલેખની સુિવધા કયા ટુ લબારમાં હોય છે ? – Standard
226. Excel માં GOAL SEEK ઑ શન કયા મેનુમાં હોય છે ? – Tools
227. Excel માં બે કોલમ વ ચેનું અંતર કે ટલું છે :- 8.43
228. Excel માં બે રો વ ચેનું અંતર કે ટલું છે ? – 12.45
10
229. ેઝ ટે શનમાં નવી લાઇડ ઉમેરવા માટે કઇ શોટ કી નો ઉપયોગ થાય? – CTRL + M
230. પાવર પોઇ ટ એ લીકે શનમાં એકના જેવી જ બી લાઇડ બનાવવા માટે કઇ શોટકટ કી નો
ઉપયોગ થાય? :- CTRL + D
231. પાવર પોઇ ટ માં બનાવેલી ફાઇલનું ેઝ ટે શન વા કઇ કી વપરાય? :- F5
232. પાવર પોઇ ટ એ લીકે શનમાંથી બહાર નીકળવા કયા કમા ડનો ઉપયોગ થાય છે ?–
ALT+F+X
233. પાવર પોઇ ટ એ લીકે શનમાં એક કરતાં વધારે લાઇડને રો મુજબ વા માટે કયા કમા ડનો
ઉપયોગ કરવામાં આવે છે ? – SHORTER
234. પાવર પોઇ ટ એ લીકે શનમાં લાઇડને ટાઇમ ગ આપવા માટે કયા ઓ શનની જ ર પડે છે ?
– TRANSITION
235. ેઝ ટે શનની તમામ લાઇડને નાના વ પમાં દશવવા કયો િવક પ પસંદ કરશો? – Slide
Shorter View
236. પાવર પોઇ ટ ો ામમાં Slide Show મેનુના કયા કમા ડની મદદથી લાઇડમાં િવિવધ
ઇફે ટ આપી શકાય છે ? – Animation Schemes
237. પાવર પોઇ ટ લાઇડ િવ ડોના મ ય ભાગને શું કહે છે ? – Slide View
238. લાઇડ શો ચાલુ હોય યારે પહે લાની લાઇડ પર પાછા જવા માટે કઇ શોટકટ કી નો ઉપયોગ
થાય છે ? – Back Space
239. Page Setup એ કયા મેનુનો િવક પ છે ? – File
240. પાવર પોઇ ટમાં અગાઉ બનાવેલ ેઝ ટે શન વા કયો િવક પ પસંદ કરશો? – ઓપન એ ડ
એિ ઝિ ટંગ ેઝ ટે શન
241. પાવર પોઇ ટ એ લીકે શનમાં સાઉ ડનું એ સટે શન :- .wav
242. પાવર પોઇ ટમાં લાઇડની અંદર રહે લા ચો સ કારના લખાણને ઇફે ટ આપવા માટે કયા
ઓ શનની જ ર પડે છે ? – CUSTOM ANIMATION
243. પાવર પોઇ ટને કયા સો ટવેરના નામે ઓળખવામાં આવે છે ? – Presentation
244. પાવર પોઇ ટ શ કરવા Run ના બો સમાં શું લખવામાં આવે છે ? – Powerpt
245. કયા િવક પની મદદથી પહે લેથી બનાવેલ ેઝ ટે શનનો ઉપયોગ કરી શકાય છે ? - ટે પલેટ
246. ISDN :- International Services Digital Network
247. સૌથી વધુ ખચાળ પણ સૌથી વધુ ચાર આપતી નેટવક પ િત :- Satellite
248. િચ ના ફાઇલના એ સટે શન માટે .GIF શ દનો ઉપયોગ થાય છે .
249. કયું ઇ-મેઇલ લાય સ તરીકે ણીતુ સો ટવેર છે ? – આઉટલુક એ સ ેસ
250. દરે ક વેબસાઇટનું થમ પેજ કયા નામથી ઓળખાય છે ? – HOME PAGE
251. ર ગ ટોપોલો માં બે ક યુટરો કે વા કારના લુપ સાથે ડાયેલા હોય છે ?– બંધ
252. ઇ-કોમસની વેબ-સાઇટ ાહકોને પોતાની વ તુની હરા કરવાની સગવડ આપે તો તેને કયો
કાર કહે વાય? – C2C
253. 1969 માં તૈયાર થયેલ નેટવકનું નામ :- ARPA
11
254. GSWAN એ કયા કારનું નેટવક છે :- Virtual Private Network
255. HTML :- Hyper Text Markup Language
256. INFLIBNET નું પૂ ં નામ :- Information and Library Network
257. SBI જેવી બકો પોતાના ાહકોને સગવડ પૂરી પાડવા E-Commerce નું કયુ મોડે લ
અપનાવે છે ? – B2C
258. વેબ-પેજ બનાવવા માટે શેનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે ? – HTML
259. અંગત નામ તથા ે (DOMAIN) નામ ધરવતા બંને ભાગ કયા મુ ય સરનામા સાથે
સંકળાયેલા છે ? – DNS
260. ક યુટર નેટવક થાિપત કરવા માટે દરે ક ક યુટરમાં એક ખાસ કારનું કાડ આવેલ હોય છે .
તેનું નામ :- નેટવક ઇ ટરફે સ કાડ(NIC)
261. કે વા કારના નેટવક ટોપોલો માં એક ક યુટર નેટવકના અ ય તમામ ક યુટર સાથે અલગ
ડાણ ડાયેલા હોય છે ? – મેશ ટોપોલો
262. CTRL + E = Center a Paragraph
263. CTRL + J = Justify a Paragraph
264. CTRL + L = Left align a Paragraph
265. CTRL + R = Right align a Paragraph
266. CTRL + X = Cut selected text to the Clipboard
267. CTRL + Z = Undo the last action
268. CTRL + C = Copy text or graphics
269. CTRL + O = Open a Document
270. CTRL + W = Close a Document
271. CTRL + S = Save a Document
272. CTRL + F = Find Text, Formating & Special items
273. CTRL + H = Replace Text, Specified Formatting & Special items
274. CTRL + Z = cancel Action
275. CTRL + Y = Redo & Repeat an Action
276. પહે લુ ગણનયં કયું હતુ? – એિનયાક
277. હાડકામાંથી કોરે લી પ ીઓનું જુ થ કયું હતુ,ં જેના પર 0 થી 9 સુધીનાં અંક લખેલા હતા? –
નેિપયસ બો સ
278. ક યુટરના િવકાસની ક પનાની બુિનયાદ ચા ચ બેબેજના એનેિલ ટકલ એંિજન માં હતી?
279. મશીનમાં ડે ટા પુરવા માટે હે રમાન હોલ રથ શેનો ઉપયોગ કરતો? – પંચકાડ
280. ENIAC તૈયાર કરવામાં શેનો ઉપયોગ કરવામાં આવેલો? – વે યુમ ુબ
281. ઇલે ટોિનક કે યુલેટરની શોધ થઇ તે પહે લા જટીલ ગણતરીઓ કરવા શાનો ઉપયોગ થતો?
– લાઇડ લ

12
282. ી પેઢીનાં ક યુટરમાં જે એક ચીપ પર ઘણા બધા ટાિ ઝ ટર અને ઇલે ટોિનક ઘટકો
બેસાડવામાં આવતાં તેને શું કહે છે ? – ઇિ ટ ેટેડ સ કટ
283. આજે જે એક નાની પ ી પર લાખો ઇલે ટોિનક ઘટકો બેસાડવામાં આવે છે તેને શું કહે છે ? –
માઇ ો ોસેસર િચપ
284. કોને ક યુટર જગતના િપતા તરીકે ઓળખવામાં આવે છે ? – ચા ચ બેબેજ
285. એનેિલટીકલ એિ જનની શોધ કોણે કરી હતી? - ચા ચ બેબેજ
286. નેિપયરના સાધનમાંથી ેરણા લઇ અં ેજ ગિણતશા ી િવિલયમ ઓડીડે શેની શોધ કરી
હતી? – લાઇડ લ
287. IBM નું પૂ નામ :-International Business machine
288. IBM કંપનીની થાપન કોણે કરી હતી? – હે રમાન હોલરીથ
289. Mark-I ક યુટર બનાવવા શેનો ઉપયોગ કરવામાં આ યો હતો? – વે યુમ ુબ
290. બી પેઢીનાં ક યુટરમાં શેનો ઉપયોગ કરવામાં આ યો હતો? - ટાિ ઝ ટર
291. ી પેઢીનાં ક યુટરમાં શેનો ઉપયોગ કરવામાં આ યો હતો?– ઇિ ટ ેટેડ સ કટ
292. ચોથી પેઢીનાં ક યુટરમાં શેનો ઉપયોગ કરવામાં આ યો હતો?– માઇ ો ોસેસર િચપ
293. આજનાં પસનલ ક યુટરમાં શેનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે ? - માઇ ો ોસેસર િચપ
294. IC નું પૂ ં નામ શું છે ? – Integrated circuit
295. ભારતમાં બનાવેલ સુપર ક યુટરને કયા નામે ઓળખવામાં આવે છે ? – પરમ 10000
296. મેઇન ેમ ક યુટર અને માઇ ો ક યુટર વે ચેનો કાર કયો છે ? – િમિન ક યુટર
297. કયું ક યુટર આજનાં સમયગાળાના અ ય ક યુટર કરતાં સમ યાના ઉકે લ માટે અિતશય
ઝડપે ગણતરી કરતું, અનેકિવધ હે તુ માટે નું સ મ ક યુટર છે ? – સુપર ક યુટર
298. કયું ક યુટર ઘણાં મોટા કદનું તથા મ ઘુ હોય છે ? – મેઇન ેમ ક યુટર
299. મોટી કંપનીઓ, હવાઇ મથક, બક વગેરેમાં કયા કારના ક યુટરનો ઉપયોગ થાય છે ? -
મેઇન ેમ ક યુટર
300. પાંચમી પેઢીનાં ક યુટર શું ધરાવતા હશે? – કૃ િ મ બુિ
301. ક યુટરનું મુ ય કાય શું છે ? – ઇનપુટ, ોસેિસંગ અને આઉટપુટ
302. ક યુટર સો ટવેર એટલે શું? – ો ામનો સમુહ, સુચનાઓનો સમુહ, ઇ ફોમશન
303. ણ આઉટપુટ ડવાઇસના નામ જણાવો. – િ ટર, મોિનટર, િ પકર
304. ણ ઇનપુટ ડવાઇસના નામ જણાવો. – ટચ ીન મોિનટર, વેબ કે મેરા, માઇ ોફોન
305. C.U.નું પૂ નામ :- Control Unit
306. M.U. નું પૂ નામ :- Memory Unit
307. કયા િ ટરમાં ઝીણી િપનનો ઉપયોગ થાય છે ? – ડોટ મે ટ સ િ ટર
308. ક યુટરમાં િચ દાખલ કરવાં માટે વપરાતુ સાધન કયુ? – કે નર
309. ક યુટરમાં રહે લ મા હતી કાગળ પર િ ટ કરવા માટે ઉપયોગી સાધન કયુ? – લેસર િ ટર
310. ક યુટરમાં અવાજ રે કોડ કરવા માટે કયું સાધન વપરાય છે ? – માઇ ોફોન

13
311. ક યુટરને એકસરખો વીજ વાહ પૂ ં પાડતું સાધન કયું? – યુ.પી.એસ.
312. ક યુટરનું દય અને મગજ એટલે? – C.P.U.
313. ઇ ટરનેટ ડાણ માટે વપરાતું સાધન? – મોડે મ
314. કોઇ ચો સ કાય કરવા માટે ક યુટરને આપવામાં આવતી સુચનાઓની ેણીને શું કહે વામાં
આવે છે ? – ો ામ
315. ક યુટરનાં ભૌિતક ભાગને શું કહે વામાં આવે છે ? – ક યુટર હાડવેર
316. પોઇિ ટંગ ડવાઇસનું ઉદાહરણ કયું છે ? – માઉસ
317. કયા િ ટર સ તા, િવ ાસપા , ધીમા છતાં ઘ ઘાટીયા હોય છે ? – ડોટ મે ટ સ િ ટર
318. કયા િ ટરનો ઉપયોગ ઓછી િકંમતના ઘરે લું િ ટર માટે થાય છે ? – ઇ કજટે િ ટર
319. મા હતી છાપવા માટે ક યુટર સાથે ડાતા એકમને શું કહે વામાં આવે છે ? – િ ટર
320. ક પુટરનાં મુ ય ભાગોમાં શેનો સમાવેશ થાય છે ?– CPU, Memory, Input/
output Devices
321. પેિ ટયમ ોસેસર, એથેલોન વગેરે શેના નામ છે ? – માઇ ો ોસેસર
322. મા હતીનો સં હ કરવા વપરાતું ડવાઇસ કયુ? – હાડ ડ ક
323. અંકી સં યાને શું કહે વામાં આવે છે , જેની િકંમત 0 અથવા 1 હોઇ શકે ? – િબટ
324. 1 Byte =………Bits? - 8
325. 8 િબટના સમુહને શું કહે વામા આવે છે ? – બાઇટ
326. ડે ટા અને ો ામનો સં હ શેમાં કરવામાં આવે છે ? – મૃિત
327. ાયમરી મેમરી કઇ? – ROM
328. સૌથી વધુ સં હ મતાવાળું મેમરી ડવાઇસ કયું? – Hard Disk
329. સૌથી ઓછી સં હ મતાવાળું મેમરી ડવાઇસ કયું? – Floppy Disk
330. CD-ROM નું પૂ નામ શું છે ? - Compact Disk Read Only Memory
331. કાશીય રીતે મા હતીનો સં હ કરવાનો એકમ કયો છે ? – કો પે ટ ડ ક
332. ROM નું પૂ નામ લખો? – Read Only Memory
333. RAM નું પૂ નામ લખો? – Random Access Memory
334. શેમાં સં હ કરે લી મા હતી ફ ત વાંચી શકાય છે , તેમાં કંઇ ફે રફાર કરી શકાતો નથી? – ROM
335. ROM ને શું કહે વામાં આવે છે ? – થાઇ મૃિત
336. શેમાં સં હાયેલી મા હતી ક યુટર બંધ કરવાથી નાશ પામે છે ? – RAM
337. કઇ મેમરી અ થાઇ કારની છે ? – ROM
338. શેમાં એક કરતાં વધારે તકતીઓ હોય છે , જેમાં દરે ક તકતીની બંને બાજુ એ મા હતી લખવામાં
આવે છે ? – Hard Disk
339. હાલમાં સામા ય રીતે વપરાતી હાડ ડ કની સં હ મતા કયા એકમમાં હોય છે ? –
ગીગાબાઇટ
340. શેના ઉપર મા હતીનો સં હ અને તેની પુનઃ ાિ લેસર બીમ વડે કરવામાં આવે છે ? – CD
341. કો પે ટ ડ કની સં હ મતા આશરે કે ટલા મેગા બાઇટની હોય છે ? – 700
14
342. લેશ મેમરી તરીકે કોને ઓળખવામાં આવે છે ? – Pen Drive
343. ઓપરે ટંગ િસ ટમ ારા થયેલ દરે ક કાયને શું કહે વામાં આવે છે ? – ટા ક
344. CLI ઓપરે ટંગ િસ ટમનું ઉદાહરણ આપો? – DOS
345. કયું ટા કબાર ઘ ડયાળ સ હત ો ા સ માટે નાં અિત નાના આઇકો સ ધરાવે છે ? –
System Tray
346. માઉસને ઇિ છત આઇટમ પર લઇ જવાની ીયાને શું કહ છે ? – પોઇિ ટંગ
347. ડાબી બાજુ ન ં ું માઉસ બટન દબાવેલું રાખીને માઉસને ખસેડવાની યાને શું કહે વામાં આવે છે ?
– ડે િગંગ
348. િવ ડોમાં સૌથી ઉપરની બાજુ એ આવેલા આડા પ ાને શું કહે છે ? – ટાઇટલ બાર
349. િવ ડોને ીન ઉપરથી હંગામી ધોરણે છુપાવવા માટે કયા બટનનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે ?
– િમિનમાઇઝ
350. મેિ સમાઇઝ કરે લ િવ ડો ીનને તેના મુળભુત કદમાં લાવવા માટે શેનો ઉપયોગ થાય છે ? –
ર ટોર બટન
351. DOS કે વાં કારની ઓપરે ટંગ િસ ટમ છે ? – િસંગલ યુઝર િસંગલ ટાિ કં ગ
352. Windows NT નું પૂ નામ શું છે ? – Windows New Technology
353. UNIX નો પારંભ કોણે કય હતો? – AT & T
354. વેબ સવર અને અ ય નેટવક સવર માટે ઉતમ પસંદગી કઇ છે ? – UNIX
355. GUI નું પૂ ં નામ શું છે ? - Graphical User Interface
356. CLI નું પૂ ં નામ શું છે ? – Command Line Interface
357. કયો સો ટવેર ો ામ છે , જે ઉપયોગકતા અને ક યુટર હાડવેર વ ચે સેતુનું કાય કરે છે ? –
ઓપરે ટંગ િસ ટમ
358. ઓપરે ટંગ િસ ટમ કયા કાય કરે છે ? – હાડવેરને કાયાિ વત કરે છે , ોસેસર, મેમરી, ઇનપુટ
અને આઉટપુટ એકમોનું સંસાલન કરે છે , તમામ કાય પર સમ પણે િનયં ણ રાખે છે .
359. ક યુટરની મેમરીમાં કયો ો ામ સૌથી પહે લાં આવે છે અને ક યુટર બંધ કરવામાં આવે યારે
છે ે સુધી રહે છે ? – ઓપરે ટંગ િસ ટમ
360. અનેક કારના ટા કને પૂણ કરવા માટે જેના ારા આપણે ક યુટર સાથે યાયન કરી શકીએ
છીએ, તે ઓપરે ટંગ િસ ટમને શું કહે વામાં આવે છે ? – User Interface
361. કયા કારની ઓપરે ટંગ િસ ટમમાં ઉપયોગકતા શાિ દક રીતે આદેશ ટાઇપ કરીને ઓપરે ટંગ
િસ ટમે શું કરવાનું છે તેની ણ કરે છે ? – CLI
362. કયા કારની ઓપરે ટંગ િસ ટમમાં ઉપયોગકતાએ અસં ય આદેશો તેમજ તેની વા યરચના
યાદ રાખવી પડે છે ? – CLI
363. કઇ CLI કારની ઓપરે ટંગ િસ ટમ છે ? – DOS
364. કઇ GUI આધા રત ઓપરે ટંગ િસ ટમ છે ? – Windows 3.1, 95, 98, Windows
NT, 2000, XP, UNIX, Mac OS

15
365. િવિવધકાય સરળતાથી કરવા GUI ઓપરે ટંગ િસ ટમમાં શેનો ઉપયોગ વધુ થાય છે ? –
આઇકોન, બટન, ડાઇલોગ, બોિ સસ
366. GUI ઓપરે ટંગ િસ ટમમાં ક યુટર ોતના કયા કારની રજુ આત નાના િચ પી સંકેત
ારા કરવામાં આવે છે ? – ો ામ, ડે ટા, ફાઇલ
367. Windows ઓપરી ટંગ િસ ટમમાં ડે ટાનો સં હ કરવા માટે પાયાનો એકમ કયો છે ? – ફાઇલ
368. ફાઇલમાં કે વા કારની મ હતીનો સં હ કરી શકાય છે ? – ો ામ કે િવિનયોગ, દ તાવેજ,
વની, વી ડયો િ લપ
369. િસ ટમ ટે નું બીજુ નામ શું છે ? – નો ટ ફકે શન એ રયા
370. ટા કબાર પર ટાટ બટન અને િસ ટમ ટે ની વ ચેના ભાગને શું કહે છે ? – િ વક લો ચ બાર
371. માઉસને સમતલ સપાટી પર ફે રવવાથી ીન પર ખસતા તીરને શું કહે વામાં આવે છે ? –
માઉસ પોઇ ટર
372. માઉસનું ડાબી બાજુ નું બટન બે વાર ઝડપથી દબાવવાની યાને શું કહે છે ? – ડબલ િ લક
373. િવ ડોનું િશષક શેમાં ઇ શકાય છે ? – ટાઇટલ બાર
374. િવ ડોમાં ટાઇટલ બારની નીચે શું દિશત થાય છે ? – મેનુ બાર
375. કયું બાર આદેશોની યાદી છે ? – મેનું બાર
376. જે િવ ડોમા કામ કરતાં હોઇએ તે િવ ડોને કઇ િવ ડો કહે વામાં આવે છે ?– એિ ટવ
377. કઇ િવ ડોમાં ટાઇટલ બાર હંમેશા હાઇલાઇટ થયેલ વા મળે છે ? – એિ ટવ
378. કઇ િવ ડોમાં ટાઇટલ બારનો કલર ઓછો હોય છે ? – ઇનએિ ટવ
379. કોઇપણ િવ ડોને બંધ કરવા ટાઇટલ બાર પર આવેલ કયા બટનનો ઉપયોગ થાય છે ? –
લોઝ
380. UNIX અને windows 2000ના િવક પ તરીકે કઇ ઓપરે ટંગ િસ ટમ વપરાય છે ? –
Linux
381. એપલ ક યુટસ મેિક ટોસ ક યુટર માટે કઇ ઓપરે ટંગ િસ ટમ બનાવી? – Mac OS
382. ફનલે ડના િલનસ ટોરવા ડ અને દુિનયાના અનેક ો ામ ારા ઇ.સ. 1999 માં ઇ ટરનેટ
પર કઇ ઓપરે ટંગ િસ ટમનો િવકાસ થયો? – Linux
383. ......... નો ારંભ AT & T એ કય હતો? – UNIX
384. UNIX ઓપરે ટંગ િસ ટમ શેની સગવડ ધરાવે છે ? – મિ ટટાિ કં ગ, મિ ટયુઝર ોસેિસંગ,
નેટવક સંચાલન
385. ક યુટરની ઇલે ટીક પાવરની િ વચ ચાલુ કયા બાદ થોડી સેક ડના સમયગાળામાં િવ ડોઝ
XP હાડવેરના તમામ ભાગો તપાસે છે , ા ફકલ ફાઇલ અને ફો ટ ફાઇલને લોડ કરે છે , આ
યાને શું કહે છે ? – બુ ટંગ
386. િવ ડો પર કઇ કઇ યા કરી શકાય છે ? – મેિ સમાઇઝ, ર ટોર, િમિનમાઇઝ, મુિવંગ,
રસાઇિઝંગ

16
387. િવ ડોઝ ઓપરે ટંગ િસ ટમમાં દરે ક આઇટમ શું કાય કરે છે , તે ણવા માટે તે આઇટમ પર
માઉસ પોઇ ટર િણક વાર રાખવાથી તે આઇટમનું નામ અથવા વણન લખેલ હોય છે , તેને શું
કહે વાય છે ? – ટુ લ-ટીપ
388. યારે િવ ડોનું કદ નાનું હોય અને તેમાં આપેલ મા હતીનું માણ વધારે હોય તે સં ગોમાં
ચાલક પ િત તે શું દિશત કરે છે ? – હો રઝો ટલ ોલ બાર, વ ટકલ ોલ બાર
389. િવ ડોના ટાઇટલ બારની જમણી બાજુ ના છે ડા પર આવેલા એિ લકે શન આઇકોનને શું
કહે વામાં આવે છે ? – કં ટોલ મેનું
390. શેના ારા િવ ડોને મેિ સમાઇઝ, િમિનમાઇઝ, ર ટોર, મુવ, રીસાઇઝ અને લોઝ કરી શકાય
છે ? – કં ટોલ મેનુ
391. ક યુટર િસ ટમનાં િનયં ણ માટે શેનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે ? – કં ટોલ પેનલ
392. કંટોલ પેનલના ઉપયોગ ારા ......... ના આચરણને િનયં ણમાં રાખી શકાય છે ? – માઉસ,
કી-બોડ, ડ લે, િ ટર, મોડે મ
393. કઇ િવ ડો કોઇ ચો સ આદેશના અમલ માટે મા હતીની આપ-લે કરવાનું કાય કરે છે ? –
ડાયલોગ બો સ
394. ક યુટર િસ ટમની તારીખ તથા સમય બદલવા માટે કંટોલ પેનલના યા િવક પનો ઉપયોગ
થાય છે ? – ડે ટ એ ડ ટાઇમ
395. કંટોલ પેનલના કયા આઇકોનનો ઉપયોગ ડે કટોપનો દેખાવ જેમકે પ ાદભુિમ, રંગ, ફો ટ
વગેરે બદલવા માટે થાય છે ? – ડ લે
396. ઉપયોગકતાનું કાય પુણ થયે યુઝર બંધ કરવા માટે ટાટમેનુમાં આવેલ કયો િવક પ
ઉપયોગમાં લેવાય? – Log Off
397. લોગ ઓફ ડાઇલોગ બો સના કયા િવક પ ારા બી યુઝરમાં જઇ શકાય છે ?– Switch
User
398. ટનઓફ ક યુટર ડાઇલોગ બો સનો કયો િવક પ પસંદ કરવાથી ક યુટર બંધ થઇ આપમેળે
ચાલુ થાય છે ? – ર ટાટ
399. િવ ડોઝ XP માં રહે લું કયું ફો ડર સંગીતની ફાઇલને સં હ કરવાની અને અ ય કાય જેવાં કે
કલાકાર, શીષક અથવા સંગીતના કારની ફાઇલને શોધવાની સગવડ આપે છે ? – My Music
400. િવ ડોઝ XP માં રહે લુ કયું ફો ડર િચ ોનો અિતશય કાય મ સં હ કરીને સંચાલનની સગવડ
પૂરી પાડે છે ? – My Picture
401. િવ ડોઝ XP ના કયા ફો ડરમાંથી િચ સીધુ િ ટ કરી શકાય? – Paint
402. િવ ડોઝની ગોઠવણીના કયા કારમાં બધી િવ ડો અંશતઃ ઢંકાય છે અને તેની ડાબી બાજુ ના
ખુણા ીનની ડાબી બાજુ ના ઉપરના ખુણાથી શ કરીને નીચે જમણી બાજુ નાં ખુણા સુધી કા કે ડ
થાય છે ? – કા કે ડ
403. િવ ડોઝની ગોઠવણીના કયા કારમાં બધી િવ ડો એક પછી એક એવી રીતે ગોઠવાય છે કે
જેથી એક વડે બી ઢંકાય ન હ અને દરે ક િવ ડોને ીનની લંબાઇ સુધી લંબાવવામાં આવે છે ? –
ટાઇટલ િવ ડોઝ હો રઝો ટલી
17
404. નવી ફાઇલ તથા ફો ડર બનાવવા તેમજ તેનું સંચાલન કરવા માટે િવ ડો XP ના અિત
કાય મ એવાં બે ો ામનાં નામ કયા છે ? – માય ક યુટર, િવ ડોઝ એ સ લોરર
405. માય ક યુટર આઇકોન શેની પર આવેલો છે ? – ડે કટોપ
406. કયા અ રો સામા ય રીતે લોપી ડાઇવ માટે અનામત રાખવામાં આવે છે ? – A અથવા B
407. ફો ડર B ફો ડર A ની અંદર હોય, તો ફો ડર B ને ફો ડર A નું કયુ ફો ડર કહે વામાં આવે
છે ? – ચાઇ ડ અથવા સબ-ફો ડર
408. ફો ડર B ફો ડર A ની અંદર હોય, તો ફો ડર A ને ફો ડર B નું કયુ ફો ડર કહે વામાં આવે
છે ? – પેરે ટ ફો ડર
409. િવ ડોઝ XP માં ફાઇલનું નામ કે ટલા અ રનું રાખી શકાય? – 255
410. િવ ડોઝ XP માં દરે ક ફાઇલ કે ફો ડરના એક ચો સ એડે સને શું કહે વામાં આવે છે ? – પાથ
411. ફો ડરનું એડે સ શેમાં ઇ શકાય? – એડે સ બાર
412. કયા યુમાં ફાઇલ અને ફો ડર આઇકોનના વ પમાં દિશત થાય છે તથા ફાઇલનું નામ
આઇકોનની નીચે વા મળે છે ? – આઇકો સ
413. કયા યુમાં ફાઇલ તથા ફો ડરનાં નામ યાદી પે દિશત થાય છે ? – િલ ટ
414. યારે કોઇ ફો ડરમાં ખુબ માણમાં ફાઇલ હોય અને તેમાંથી કોઇ ચો સ ફાઇલ શોધવી હોય,
તો કયો યુ ખૂબ ઉપયોગી બને છે ? – ટાઇ સ
415. કયો યુ િવ ડોઝનાં ઓપન ફો ડરની મા હતી આપે છે ? – ડટે ઇ સ
416. કયા યુમાં ફાઇલ તથા ફો ડરને તેના િશષકના માનુસાર ઇ શકાય છે ? – ડટે ઇ સ
417. કયો યુ તમારી ફાઇલની િવ તૃત ણકારી આપે છે ? જેમ કે નામ, કાર, કદ અને છે ે
ફે રફાર કયાની તારીખ વગેરે.. – ડટે ઇ સ
418. ડલીટ કરે લ ફાઇલ રસાયકલ િબનમાંથી પાછી મેળવવા માટે કયો િવક પ પસંદ કરશો? –
ર ટોર
419. કયો યુ ફાઇલ તથા ફો ડરના નામની નીચે તેની ગોઠવણી માટે પસંદ કરે લ િવક પ મુજબ
મા હતી દશાવે છે ? - ટાઇ સ
420. રસાઇકલિબનની તમામ વ તુઓનો નાશ કરવા માટે કયો િવક પ પસંદ કરશો?- Empty
Recycle Bin
421. કયો ો ામ ફાઇલ અને ફો ડરની મા હતી વૃ ની રચના માણે રજુ કરે છે ? – િવ ડોઝ
એ સ લોરર
422. કયો ો ામ દરે ક ફાઇલ અને ફો ડરને અલગ િવ ડોમાં ખોલીને દશાવે છે ? – િવ ડોઝ
એ સ લોરર
423. િવ ડોઝ એ સ લોરરનો ીન કે ટલા િવભાગમાં વહચાયેલ વા મળે છે ? - બે
424. ફાઇલ કે ફો ડરનું નામ બદલવા માટે કયો કમા ડ વપરાય છે ? – રનેમ
425. કયા યુમાં ફો ડર આઇકોન ઉપર ઇમેજ પણ દિશત થાય છે ? – થ બનેઇ સ
426. કયા મેનુમાં કટ, કોપી અને પે ટ વગેરે િવક પો આવેલ છે ? – એ ડટ

18
427. ફાઇલ કે ફો ડરને એક જ યાએથી બી જ યા પર ખચીને લઇ જવાના કાયને શું કહે છે ? –
ડે ગ એ ડ ડોપ
428. કોઇ પણ ફાઇલ કે ફો ડરનો નાશ કરવા માટે કયો કમા ડ વપરાય છે ? – ડલીટ
429. ડલીટ કરે લ ફાઇલ કે ફો ડરનો સં હ કઇ જ યાએ થાય છે ? – રસાયકલ િબન
430. િવ ડોઝ ઓપરે ટંગ િસ ટમમાં કચરા પેટીનું કામ કોણ કરે છે ? – રસાયકલ િબન
431. માય ક યુટર િવ ડોમાં કયો િવભાગ આવેલો છે ? – Files stored on this
computer, Hard Disk Drives, Devices with Removable Storage
432. દરે ક ડ ક ડાઇવની ઓળખ માટે શું આપવામાં આવે છે ? – અં ે મુળા ર
433. કયા કારના સં હ એકમો સરળતાથી બદલી શકાય? – સી.ડી.રોમ, લોપી ડાઇવ, પેન
ડાઇવ
434. જે ફો ડર સબ ફો ડર ધરાવતુ હોય તેને શું કહે વામાં આવે છે ? – પેર ટ ફો ડર
435. પ લખવા માટે ઉપયોગી ો ામ કયો? – Ms Word
436. નવી ફાઇલ બનાવવા માટે વપરાતો કમાંડ કયો? – New
437. Save કમાંડનો ઉપયોગ શું? – ફાઇલનો સં હ કરવા
438. Open કમાંડની શોટકટ કી કઇ છે ? – CTRL + O
439. ફાઇલ Close કરવાં માટે ની શોટ-કટ કી કઇ છે ? – CTRL + W
440. Page Setup કમાંડનો ઉપયોગ? – પેજના માિજન બદલવા
441. Print કાઢવાં માટે ની શોટ-કટ કી કઇ છે ? – CTRL + P
442. Print કમાંડ ારા કે ટલા પેજ િ ટ કાઢવા સુચના આપી શકાય? – Current Page,
Selection page, All Page
443. Ms-Word ો ામ બંધ કરવાની રીત કઇ? – Alt +F4
444. બે શ દો વ ચે જ યા છોડવા માટે વપરાતી કી કઇ? – Space Bar
445. નવી લાઇન માટે વપરાતી કી કઇ? – Enter
446. બે શ દો વ ચે જ યા ઓછી કરવાં માટે વપરાતી કી કઇ? – Delete
447. છે ે કરે લ કાયની અસર કે સલ કરવા વપરાતો કમાંડ કયો? – Undo
448. Undo કમાંડની શોટ-કટ કી કઇ? – CTRL + Z
449. કસર પોિઝશનથી ઉપરની મા હતી િસલે ટ કરવાં વપરાતી કી કઇ? – Shift + Up Arrow
450. કસર પોિઝશનથી નીચેની મા હતી િસલે ટ કરવાં વપરાતી કી કઇ? – Shift + Down
Arrow
451. કસર પોિઝશનથી જમણી બાજુ ની મા હતી િસલે ટ કરવાં વપરાતી કી કઇ?– Shift + Right
Arrow
452. કસર પોિઝશનથી ડાબી બાજુ ની મા હતી િસલે ટ કરવાં વપરાતી કી કઇ?– Shift + Left
Arrow
453. Go To કમાંડથી ડો યુમે ટમાં કઇ ચો સ જ યાએ જઇ શકાય છે ? – Page No, Line
No, Book Mark
19
454. Font ને Bold કરવાં વપરાતી શોટ-કટ કી કઇ? – CTRL + B
455. Font ને Italic ( ાંસા) કરવાં વપરાતી શોટ-કટ કી કઇ? – CTRL + I
456. Font ને Underline કરવાં વપરાતી શોટ-કટ કી કઇ? – CTRL + U
457. Border and Shading ઓ શન કયા મેનુમાંથી મળી શકે ? – Format
458. ખોટા પેિલંગવાળા શ દની નીચે કયા કલરની લાઇન વા મળે છે ? – Red
459. ડો યુમે ટની શ આતમાં જવા વપરાતી કી કઇ? – CTRL + Home
460. ડો યુમે ટના અંતમાં જવા વપરાતી કી કઇ? – CTRL + End
461. File, Edit, View વગેરે શેનાં પર આવેલા હોય છે ? – મેનું બાર
462. ફાઇલ ખોલવી, સં હ કરવો વગેરે ફાઇલો સંબંધી તમામ કાય ને કયા મેનુમાં સમાિવ કરવામાં
આ યા છે ? – File
463. કોઇ પણ ફાઇલ ખોલવા માટે કયો કમાંડ વાપરવામાં આવે છે ? – Open
464. દ તાવેજમાં સુધારા કરવા માટે જ રી બધા કમાંડ કયા મેનુમાં સમાિવ થાય છે ? – Edit
465. શેનાં પર ફાઇલ ખોલવા, સં હ કરવા અને છાપવા માટે ના બટન ય શકાય છે ? – ટા ડડ
ટુ લબાર
466. વડમાં દ તાવેજને યાં ટાઇપ કરવામાં આવે, તે જ યાને શું કહે વામાં આવે છે ? – ડો યુમે ટ
િવ ડો
467. શેના પર પાનાં નંબર, કસરનું હાલનું થાન, ઇ સટ કે ઓવરટાઇપ મોડ વગેરેની િ થતી વા
મળે છે ? – ટે ટસ બાર
468. Cut, Copy, Paste કમાંડ કયા મેનુંમાં આવેલ છે ? – Edit
469. વડ દ તાવેજમાં કયા મેનુની મદદથી ટે બલ ઉમેરી શકાય છે ? – Table
470. કઇ કીના ઉપયોગ ારા ટે બલના એક ખાનામાંથી બી ખાનામાં જઇ શકાય છે ? – Tab
471. વડ દ તાવેજમાં ડો ગ ટૂ લબાર ઉમેરવા કયા મેનુનો ઉપયોગ થાય છે ? – View
472. Clip art, Word art, Auto Shape વગેરે કમાંડ કયા મેનુમાં આવેલ છે ? – Insert
473. વડ દ તાવે ને છાપવા માટે કયા કમાંડનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે ? – Print
474. મેઇલ મજ સવલત માટે ના કમાંડ કયા મેનુમાં આવેલા છે ? – Tools
475. વડ ો ામમાં માઉસને ટપલ િ લિકંગ કરવાથી શું પસંદ થાય છે ? – ફકરો
476. Times New Roman એ શેનું નામ છે ? – Font
477. ીનમાં ન સમાઇ શ તા દ તાવેજના ભાગને શેના ારા ઉપર-નીચે ફે રવીને ઇ શકાય છે ?
– ોલ બાર
478. કોઇ આખા વા યને પસંદ કરવા કઇ કી દબાવી રાખી, તે વા ય પર માઉસ િ લક કરી પસંદ
કરી શકાય છે ? – CTRL
479. વડ ડો યુમે ટમાં િવિવધ આકારો દોરવા શેની સવલત આપવામાં આવેલ છે ? – ડો ગ
ટુ લબાર

20
480. સામા ય રીતે િવિવધ કારના દ તાવે તૈયાર કરવા, સુધારવા, સં હવા, વા, છાપવા
જેવાં િવિવધ કાય ને .................... કહે છે ? – વડ ોસેિસંગ
481. વડ ચાલુ કરવા માટે સૌથી સરળ, ઝડપી અને ચિલત રીત કઇ છે ? – ડે કટોપ પર Word
નામના આઇકોન પર ડબલ િ લક કરવું
482. ો ામનુ નામ તથા ખુલેલ દ તાવેજનું નામ યાં ઇ શકાય છે ? – ટાઇટલ બાર
483. ટુ લબાર પર જે તે સંબંિધત કાયને અનુ પ િચ વ પે આપેલ નાના બટનને શું કહે છે ? – ટુ લ
બટન
484. ............. નો ઉપયોગ ટે બ થાન ગોઠવવા તથા રદ કરવા માટે થાય છે ? – લર બાર
485. Ms Word ના ડો યુમે ટ િવ ડોની જમણી બાજુ એ ......... દશાવાય છે ? – વ ટકલ ોલ
બાર
486. Ms Word ચાલુ કરતા નવા દ તાવેજને આપમેળે .......... નામ અપાય છે ? –
Document 1
487. લખાણમાં ઇ છાનુસાર જ રી સુધારા-વધારા કરવાની યાને .......... તરીકે ઓળખવામાં
આવે છે ? – એ ડ ટંગ
488. એ ડ ટંગ એટલે - લખાણમાં ચો સ જ યાએ અમુક લખાણ ઉમેરવું, િબનજ રી લખાણ રદ
કરવુ, ઇિ છત સુધાર-વધારા કરવા.
489. વડમાં કોઇ અ રો ટાઇપ કરવામાં આવે યારે સામ ય રીતે હાલના થાને ઉમેરાય છે , આ
િ થિતને ................ કહે છે ? – ઇ સટ મોડ
490. વડમાં સામ ય રીતે ................ મોડ ચાલુ હોય છે ? – ઇ સટ
491. .................. મોડમાં યારે નવા અ રો ટાઇપ કરીએ છીએ યારે કસરની જમણી બાજુ ના
અ રો આપમેળે જમણી બાજુ આગળ વધે છે – ઇ સટ
492. કયા મોડની મદદથી હયાત લખાણની વ ચે ગમે તેટલું લખાણ ઉમેરી શકાય છે ? – ઇ સટ
493. હયાત લખાણની ઉપર જ નવું લખાણ ટાઇપ કરીને લખાણમાં સુધારા-વધારા કરવાની
પ રિ થિતને ................. તરીકે ઓળખવામાં આવે છે ? – ઓવરટાઇપ
494. ઇ સટ મોડ અને ઓવરટાઇપ મોડ બદલવા .............. લખેલ ઇિ ડકે ટર પર ડબલ િ લક
કરવામાં આવે છે ? – OVR
495. િબનજ રી અ રોને કાઢી નાખવા માટે કઇ કી નો ઉપયોગ થાય છે ?– Delete અને
Backspace
496. ............ કી દ તાવેજમાં કસરની જમણી બાજુ ના અ રો ભુસે છે . – Delete
497. ............ કી દ તાવેજમાં કસરની ડાબી બાજુ ના અ રો ભુસે છે . – Back Space
498. ............ કાય Cut અથવા Copy યા પુણ કયા પછી જ કરી શકાય છે ? – Paste
499. ............ કમાંડ િ લપ-બોડમાં પડે લ લખાણને કસરના હાલના થાને નકલ કરે છે ? –
Paste
500. મેનુ બારની કોઇપણ આઇટમ પસંદ કરતા Ms Word આપમેળે તેના સંબંિધત તમામ કમાંડ
ધરાવતું ..................... દશાવે છે ? – પુલડાઉન મેનુ
21
501. મેઇલ મજનો ઉપયોગ શું કરવા થાય છે ? – એકસરખો પ એક કરતા વધારે લોકોને મોકલવા
502. મેઇલ મજ માટે કઇ ફાઇલ બનાવવામાં આવે છે ? – મેઇન ડો યુમે ટ, ડે ટાફાઇલ
503. મેઇલ મજનાં મેઇન ડો યુમે ટમાં કઇ િવગત રાખવામાં આવે છે ?– જે મા હતી બદલાતી ના
હોય તેવી
504. મેઇલ મજની ડે ટા ફાઇલમાં કઇ િવગત રાખવામાં આવે છે ? – જે મા હતી બદલાતી રહે તી હોય
505. એકસમાન લા િણકતાઓ ધરાવતી ઘણી બધી વ તુઓ વ ચેના આંતર ડાણને શું કહે છે ?
– નેટવક
506. ઇ ટરનેટ પરના ક યુટર કયા મા યમથી ડાયેલા હોય છે ? – ફોનલાઇન, ઓિ ટકલ
ફાઇબર, સેટેલાઇટ િલંક
507. TCP/IP : Transmission Control Protocol / Internet Protocol
508. Internet શ દ કયા બે શ દ પરથી ઊતરી આ યો છે ? – Interconnection અને
Network
509. વેબ દ તાવે ને સુંદર બનાવવા માટે કઇ ભાષા વપરાય છે ? - HTML
510. ભારતમાં કઇ કંપનીએ વાિણિ યક હે તુ માટે ઇ ટરનેટ સેવાની શ આત કરી? – VSNL
511. દુરિ થત ક યુટર પરથી પોતાના ક યુટર ક યુટરમાં ફાઇલની નકલ કરવાના કાયને શુ કહે
છે ? – ડાઉનલોડ
512. પોતાના ક યુટરમાં રહે લ ફાઇલને દુરિ થત અ ય ક યુટરમાં નકલ કરવાનાં કાયને શું કહે છે ?
– અપલો ડંગ
513. પોતાના ાઉઝરમાં આપણી જ રયાત અનુસારની મા હતી શોધવાની સગવડ ...............
આપે છે ? – સચ એં ન
514. ણ સચ એિ જન ના નામ જણાવો. – ગુગલ, અ ટાિવ ટા, લાયકોસ
515. કઇ સેવા વેબ સવર તરીકે ઓળખાતા ક યુટર પર મા હતીનો સં હ કરે છે ? – www
516. ઇ ટરનેટની કઇ સુિવધા વડે શાિ દક સંદેશા, િચ ો, વની વગેરે મોકલી શકાય છે ?– ઇ-
મેઇલ
517. ઇ ટરનેટની કઇ સુિવધા આપણા હે ર સમાચારતં જેવું કાય કરે છે ? – યુઝનેટ
518. ઇ ટરનેટની કઇ સુિવધા દુિનયાના કોઇ પણ ખુણે બેઠેલી યિ ત સાથે ત કાલ ચચા કરવાની
સવલત આપે છે ? – ચે ટંગ, ઇ-મેઇલ
519. ઇ ટરનેટની કઇ સુિવધાથી દુરિ થત ક યુટર પર લોગ-ઓન થઇ શકીએ છીએ? – Telnet
520. …………એ નેટવકનું પણ નેટવક છે ? – Internet
521. ………… એ નેટવકનું ઉદાહરણ છે ? – ટે લીફોન, રે લવેલાઇન, ઇલેિ ટક પાવર
522. લાય ટનાં વ પો જણાવો. – અંગત ક યુટર, પસનલ ડિજટલ ક યુટર, સે યુલર ફોન
523. વેબ લાય ટને સામા ય રીતે શું કહે વામાં આવે છે ? – વેબ ાઉઝર
524. WWW નું ટુ કુ નામ યુ છે ? – W3
525. WWW નું પૂ ં નામ શું છે ? – World Wide Web

22
526. િવ ભરમાં દરે ક વેબ દ તાવેજને આપવામાં આવતા અ ડ સરનામાને કયા નામથી
ઓળખવામાં આવે છે ? – URL
527. વેબપેજ તરીકે ઓળખાતા સંબંિધત મા હતી ધરાવતા ઇલે ટોનીક દ તાવેજના સમુહને શું
કહે વામાં આવે છે ? – વેબ સાઇટ
528. HTML ફાઇલ વ પનો ઉપયોગ કરી તૈયાર કરાતા ઇલે ટોનીક દ તાવેજને શું કહે વામાં આવે
છે ? – વેબ પેજ
529. વેબ ાઉઝરના ઉદાહરણ જણાવો.– માઇ ોસો ટ ઇ ટરનેટ, એ લોરર, નેટ કે પ નેિવગેટર,
મોઝેઇક
530. કયો ોટોકોલ વેબ સવર અને વેબ લાય ટ વ ચે મા હતી સંસાર માટે નો આધારભુત
ોટોકોલ છે ? – HTTP
531. ઇ ટરનેટ સાથે ડાયેલ દરે ક ક યુટર ઇ ટરનેટ ોટોકોલ તરીકે કયા અ ડ એડે સ ારા
ઓળખાય છે ? – IP એડે સ
532. કોઇ પણ IP એડે સ કે ટલા િબ સનું હોય છે ? – 32
533. કયું ડોમેઇન નેમ સરકારી એકમની વેબસાઇટ હોવાનો િનદશ કરે છે ?- .gov
534. કયું ડોમેઇન નેમ સહકારી એકમની વેબસાઇટ હોવાનો િનદશ કરે છે ?- .coop
535. HTML માં દરે ક માકઅપ સં ાઓને શું કહે વામાં આવે છે ? – ટે ગ
536. ઇ ટરનેટ ારા અપાતી તમામ સેવાઓ કઇ યવ થા ઉપર શ ય બને છે ? – લાય ટ સવર
537. કયો સો ટવેર ો ામ તેની સાથે ડાયેલ ક યુટરને માંગવામાં આવતી મા હતીને પૂરી પાડે
છે ? – સવર
538. ઇ ટરનેટ સાથે ડાયેલ તમામ સાધનો વ ચે સંવાદ થાિપત કરતી ભાષાને શું કહે વાય છે ?
– ોટોકોલ
539. કોની જવાબદારી ઇ ટરનેટ મારફતે મોકલાતી મા હતીને તોડીને નાના નાના પેકેટમાં
વહચવાની અને યાં મા હતી પૂરી મોકલાઇ ન રહે યાં સુધી આ પેકેટને IP પરબીડીયામાં મુકવાની
છે ? – TCP
540. કોની જવાબદારી ઇ ટરનેટ મારફતે મળેલી મા હતીના પેકેટ ભેગા કરીને મુળ મા હતી જેવી
સળંગ મા હતી બનાવી આપવાની છે ? – TCP
541. ............ એ મેળવનાર અને મોકલનાર ક યુટરનું સરનામું ધરાવતા પેકેટ છે ? – IP
542. ઇ ટરનેટ પર દરે ક પેકેટને યો ય માગ પર રવાના કરવાની જવાબદારી કોની છે ? – IP
543. ક યુટર પર ઇ ટરનેટ ારા ચીજવ તુની ખરીદી કરવી, બક ખાતનો યવહાર કરવો વગેરે જેવા
કાય કઇ સવલતથી કરી શકાય છે ? – E-commerce
544. કોણ મેઇલબો સમાં સંદેશાઓનો સં હ કરે છે અને િવિવધ ોટોકોલનો ઉપયોગ કરીને
મેઇલ-બો સમાં આવતાં અને જતાં મેઇલનું આવાગમન કાય સંભાળે છે ? – મેઇલ સવર
545. કોણ મેઇલ સવરમાંથી આવતા સંદેશા મેળવે છે અને તે સંદેશાઓને વાંચવા. સં હ કરવા,
મોકલવા તથા છાપવાની સુિવધા આપે છે ? – મેઇલ લાય ટ

23
546. કોણે વ ડવાઇડ વેબનો તુ ો રજુ કય ? – ટીમ બનસ-િલ
547. ................ એ િવિશ લખાણ છે જે અ ય વેબ દ તાવે ને સંબોધે છે ? –
Hyperlink
548. હાઇપરિલંક રજુ કરવા શેનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે ? – હાઇપર ટે ક ટ, િચ
549. કોણ વેબ સવર પરના વેબ ડો યુમે ટનું થાન દશાવે છે ? – પાથ
550. ............ ો ામ ઇ ટરનેટની અનેક સગવડોનો કાય મ રીતે ઉપયોગ કરવા માટે
ઉપયોગકતાને એક સેતું પુરો પાડે છે .? – વેબ ાઉઝર
551. માઇ ોસો ટ ઇ ટરનેટ એ લોરરનું ટૂ કું નામ શું છે ? – IE
552. ઇ ટરનેટ એ લોરરની ક ટે ટ િવ ડોમાં જે વેબ પેજ દિશત થયેલ હોય, તેનું મથાળુ યાં
દશાવવામાં આવે છે ? - ટાઇટલ બાર
553. બેક તથા ફોરવડ બટન કયા બાર પર વા મળે છે ? – નેિવગેશન બાર
554. સચ તથા ફે વ ર સ બટન કયા બાર પર વા મળે છે ? – એ લોરર બાર
555. મેઇલ તથા િ ટ બટન કયા બાર પર વા મળે છે ? – યુ ટલીટી બાર
556. ઇ ટરનેટ એ લોરરમાં વતમાન પાના અગાઉ જે પાનાની મુલાકાત લીધી હોય, તેના પર જવા
માટે કયું બટન વપરાય છે ? – બેક
557. ઇ ટરનેટ એ લોરરમાં આપણે બેક બટન ારા આગાઉનાં પાના પર ગયા હોઇએ, તો
પછીના પાના પર જવા માટે કયુ બટન વપરાય છે ? – ફોરવડ
558. ઇ ટરનેટ એ લોરરમાં જે પાનું ક યુટર પર ડાઉનલોડ થઇ રહે લ છે , તેને અટકાવવા માટે
કયુ બટન વપરાય છે ? – ટોપ
559. કોઇ વેબ પેજ પર મા હતી સતત બદલાતી રહે તી હોય, તો લેટે ટ મા હતી મેળવવા કયુ બટન
વપરાય છે ? - ર ેશ
560. આપણા ક યુટરમાં અગાઉથી કોઇ પુવિનધા રત પેજ ન ી કરે લ હોય, તો સીધા તેના પર
જવા માટે કયુ બટન વપરાય છે ? – હોમ
561. થાિનક ક યુટર કે ઇ ટરનેટ પર રહે લી કોઇ ફાઇલ કે વેબપેજ શોધવા માટે કયુ બટન વપરાય
છે ? – સચ
562. આપણા ક યુટરમાં સં હ કરે લ વેબ એડે સીસ વા માટે કયુ બટન વપરાય છે ? – ફે વ રટ
563. એ લોરર બાર પરના કયા બટન ારા અગાઉ મુલાકાત લીધેલ વેબ સાઇટના એડે સીસની
મા હતી ઇ શકાય છે ? – હ ટી
564. ઇ ટરનેટ એ લોરરમાં આપણાં થાિનક કે દુરિ થત ક યુટર પર સં હ કરે લ સંગીત
સાંભળવા માટે અથવા વી ડયો વા માટે કયુ બટન વપરાય છે ? – મી ડયા
565. વેબ પેજ પર રહે લ મા હતી કાગળ પર છાપવા માટે કયુ બટન વપરાય છે ? – Print
566. .......... ારા ડાઉનલોડ કરે લ વેબ પેજની વતમાન િ થતી ણવા મળે છે ? – ટે ટસ બાર
567. ડાઉનલોડની યા સફળ રીતે પુણ થયા પછી ........... પર “Done” સંદેશો દિશત થાય
છે . – ટે ટસ બાર

24
568. કયો િવક પ 3 અઠવા ડયા, 2 અઠવા ડયા, ગયુ અઠવા ડયુ- એ બધા દવસોએ આપણે
મુલાકાત લીધેલ વેબ સાઇટની મા હતી દશાવે છે ? – હ ટી
569. ઇલે ટોનીક મેઇલનું ટૂ કું નામ શું છે ? – E-Mail
570. ઇ-મેઇલ ારા શું મોકલી શકાય છે ? – દ તાવેજ તથા પ , િચ , ો ા સ
571. ................ એ એક સો ટવેર ો ામ છે . જેના ારા ઉપયોગકતા સંદેશો મેળવે છે તથા
મોકલે છે . – મેઇલ લાય ટ
572. મેળવેલ તથા મોકલેલ મેઇલનો સં હ ............... માં થાય છે ? – મેઇલ બો સ
573. મેઇલ મોકલવા માટે કયો ઓ શન ઉપયોગી બને છે ? – ક પોઝ
574. ક યુટરમાં ટોર કરે લ ફાઇલ ઇ-મેઇલ ારા મોકલવા ઇ-મેઇલ બો સમાનો કયો ઓ શન
ઉપયોગી બને છે ? – Attachment
575. કઇ નેટવક ટોપોલો છે ? – Bus Topology, Star Topology, Ring
Tolology
576. સૌથી મોટું નેટવક કયુ છે ? – WAN
577. સૌથી નાનું નેટવક કયુ છે ? – LAN
578. કોઇ નાની ઓ ફસ કે એક મકાનના ક યુટરને ડવા માટે કયુ નેટવક યો ય રહે શે? – LAN
579. કોઇ મહાનગરનાં ક યુટરને ડવા માટે કયુ નેટવક ઉપયોગી બને? – MAN
580. ગાિણિતક યાઓ કરવા માટે ઉપયોગી ો ામ કયો? – Ms-Excel
581. એ સેલ ો ામમાં નવી વકબુક બનાવવા વપરાતો કમા ડ યો? – New
582. એ સેલમાં Save કમા ડનો ઉપયોગ શું? – વકબુક સં હ કરવા
583. એ સેલમાં Open કમા ડની શોટ-કટ કી કઇ? – CTRL + O
584. એ સેલમાં Close કમા ડની શોટ-કટ કી કઇ? – CTRL + W
585. એ સેલમાં Page Setup કમા ડનો ઉપયોગ શુ?ં – પેજના માિજન બદલવા
586. Print કાઢવા માટે ની શોટ-કટ કી કઇ છે ? – CTRL + P
587. કઇ રીતે એ સેલ ો ામ બંધ કરી શકાય? – ALT + F4
588. એ સેલ ો ામ શ થતાં વકબુકમાં ડફો ટ કે ટલી વકશીટ હોય છે ? – 3
589. એક કરતા વધુ વકશીટના સમુહને શું કહે છે ? – વકબુક
590. એ સેલમાં કોલમ એટલે? - ઊભા તંભ
591. એ સેલમાં રો એટલે? - આડી હરોળ
592. એ સેલમાં સેલ એટલે? – રો અને કોલમનાં છે દનથી બનતું ખાનું
593. એક વકશીટમાં કુ લ કે ટલી કોલમ હોય છે ? – 256
594. એક વકશીટમાં કુ લ કે ટલી રો હોય છે ? – 65536
595. એ સેલમાં સેલનાં સંબંિધત કોલમ હે ડર અને રો હે ડરના સંયોજનને શું કહે છે ? – સેલ એડે સ
596. એ સેલમાં ડે ટા સં હવા માટે ઉપયોગમાં લેવાતા નાનામાં નાના એકમને શું કહે છે ? – સેલ
597. સ ય સેલ ઍડે સને ............. માં દશાવવામાં આવે છે ? – એડે સ બો સ
598. કઇ કી ારા સેલ A1 પર જઇ શકાય છે ? – CTRL + Home
25
599. સ ય રો ના થમ સેલ પર જવા ........... કી વપરાય છે . - Home
600. સ ય સેલની જમણી બાજુ ના સેલ પર જવા માટે કઇ કી વપરાય છે ? – Tab
601. સ ય સેલની ડાબી બાજુ ના સેલ પર જવા માટે કઇ કી વપરાય છે ? – Shift + Tab
602. સ ય સેલની નીચેના સેલ પર જવા માટે કઇ કી વપરાય છે ? – Enter
603. સ ય સેલની ઉપરના સેલ પર જવા માટે કઇ કી વપરાય છે ? – Shift + Enter
604. એ સેલમાં નંબરની હારમાળા આપમેળે લાવવા માટે કયો િવક પ ઉપયોગી છે ? –
Edit/Fill/Series
605. એ સેલમાં નવી વકશીટ ઉમેરવા ઉપયોગી િવક પ કયો?– Insert/Worksheet
606. એ સેલમાં બનાવવામાં આવેલ ફાઇલનું એ સટે શન .......... હોય છે . - .xls
607. વકશીટમાં છે ી રો અને છે ી કોલમ ારા બનતા સેલનું એડે સ ........... હોય છે . –
IV65536
608. .............. મેનું એ સેલમાં નથી આવતું. – Table
609. સંબંિધત સેલને એિ ટવ કરવાં ................ કી વપરાય છે . – F2
610. .............. કી ઇ સશન પોઇ ટરના ડાબી તરફના અ રને ભુસે છે .– BackSpace
611. પસંદ કરે લ 7 રો તથા 9 કોલમની હદ માટે એડે સબો સમાં શું લખાશે?– 7R x 9C
612. નવી રો અથવા કોલમ ઉમેરવા માટે યા મેનુનો ઉપયોગ થાય છે ? – Insert
613. એ સેલમાં Undo કમા ડની શોટ કી કઇ છે ? – CTRL + Z
614. વકશીટમાં કોઇ શ દ શોધવા વપરાતો કમાંડ કયો છે ? – Find
615. સ ય સેલથી ઉપરની બાજુ ના સેલ િસલે ટ કરવાં વપરાતી કી કઇ છે ? – Shift + Up
Arrow
616. સ ય સેલથી નીચેની બાજુ ના સેલ િસલે ટ કરવાં વપરાતી કી કઇ છે ? – Shift + Down
Arrow
617. સ ય સેલથી જમણી બાજુ ના સેલ િસલે ટ કરવાં વપરાતી કી કઇ છે ? – Shift + Right
Arrow
618. સ ય સેલથી ડાબી બાજુ ના સેલ િસલે ટ કરવાં વપરાતી કી કઇ છે ? – Shift + Left
Arrow
619. એ સેલમાં ........... મા હતીને સેલમાં ડાબી બાજુ ગોઠવીને દશાવવામાં આવે છે . – શાિ દક
620. એ સેલમાં………… મા હતીને સેલમાં જમણી બાજુ ગોઠવીને દશાવવામાં આવે છે . –
આંકડાકીય
621. Merge Cells િવક પ કયા મેનુમાંથી મળે છે ? – Format
622. Merge Cells િવક પનો ઉપયોગ શુ?ં – બે કે વધુ સેલ ભેગા કરવા
623. ઊભા તંભની પહોળાઇ બદલવા કયો િવક પ વપરાય છે ? –
Format/Column/Width
624. આડી હરોળની ચાઇ બદલવા કયો િવક પ વપરાય છે ?Format/Row/Width
625. મા હતીને ચડતા મમાં ગોઠવવા કયા િવક પનો ઉપયોગ થાય છે ?– Ascending
26
626. મા હતીને ઊતરતા મમાં ગોઠવવા કયા િવક પનો ઉપયોગ થાય છે ? - Descending
627. મા હતીને ક ાવારી મમાં ગોઠવવા વપરાતો Sort ઓ શન કયા મેનુમાંથી મળે છે ? –
Data
628. મા હતીને પૃથ રણ મમાં ગોઠવવા વપરાતો Filter ઓ શન કયા મેનુમાંથી મળે છે ? –
Data
629. રો કે કોલમને સંતાડવા માટે નો ઓ શન કયા મેનુમાંથી મળે છે ? – Format
630. સ ય સેલમાં પડે લ ડે ટાને સુધારવા માટે કી-બોડ પરની કઇ કી ઉપયોગી છે ?F2
631. વકશીટમાં બધા જ સેલ એકસાથે િસલે ટ કરવા માટે કઇ શોટ કટ કી વપરાય છે ? – CTRL + A
632. એ સેલમાં સરવાળા માટે કયું ફં શન વપરાય છે ? – Sum
633. એ સેલમાં આંકડાકીય મા હતી ધરાવતા સેલની સં યા મેળવવા કયું ફં શન વપરાય છે ? –
Count
634. કયું િવધેય ક યુટરમાં મૃિતમાં પડે લ આજની તારીખ દશાવે છે ? – TODAY()
635. કયું િવધેય હાલની તારીખ તથા સમય દશાવે છે ? – NOW()
636. ........... િવધેયની મદદથી િવધાથ ઓના મા સની સરે રાશ કાઢી શકાય છે . –
AVERAGE()
637. કયું િવધેય આપેલ સેલ િવ તારના તમામ સેલની િકંમતો પૈકી સૌથી મોટી િકંમત શોધી કાઢે
છે ? – MAX()
638. કયું િવધેય આપેલ સેલ િવ તારના તમામ સેલની િકંમતો પૈકી સૌથી નાની િકંમત શોધી કાઢે
છે ? – MIN()
639. ફં શનની અંદર ફં શન લખવાની પ િતને ........... કહે છે . – Nesting
640. એ સેલમાં ફં શનની સાથે આપવામાં આવેલ સેલ એડે સની મા હતીને ............ કહે છે ? –
Argument
641. …………. િવક પની મદદથી સેલ અથવા સેલ િવ તારને નામ આપી શકાય છે ? –
Insert/Name/Define
642. કયા ફં શનમાં આપવામાં આવેલ તમામ શરતો સાચી હોય, તો પ રણામ True મળે છે ? –
AND()
643. કયા ફં શનમાં આપવામાં આવેલ તમામ શરતોમાંથી કોઇપણ એક શરત સાચી હોય, તો
પ રણામ True મળે છે ? – OR()
644. કયા ફં શનમાં આપવામાં આવેલ તમામ શરતો ખોટી હોય, તો પ રણામ False મળે છે ? –
OR()
645. એ સેલ સુ માં સરવાળો તથા બાદબાકી બેનો સમાવેશ કરે લ હોય, તો ગણતરી કે વા મમાં
થશે? – ડાબેથી જમણે
646. ........... એ િવધેય માટે ની જ રયાત મુજબની વા યરચના ધરાવતી િવઝાડ છે . – ફં શન
િવઝાડ
647. ........... એ આપેલી ચો સ િકંમતોનું િચ ા મક આલેખન છે . – Chart

27
648. એ સેલમાં ચાટ બનાવવા માટે નો િવક પ કયા મેનુમાંથી મળે છે ? – Insert
649. એ સેલમાં ચાટમાં િવઝાડના ચાર ટે પ પૈકી થમ ટે પ કયું છે ? – Chart Type
650. એ સેલમાં ચાટમાં િવઝાડના ચાર ટે પ પૈકી બીજુ ં ટે પ કયું છે ? – Chart Source Data
651. એ સેલમાં ચાટમાં િવઝાડના ચાર ટે પ પૈકી ીજુ ં ટે પ કયું છે ?– Chart Option
652. એ સેલમાં ચાટમાં િવઝાડના ચાર ટે પ પૈકી ચોથું ટે પ કયું છે ?– Chart Location
653. એ સેલમાં મલતા ચાટના િવિવધ કાર જણાવો. – Column, Line, Pie
654. ........... ચાટ મા એક જ ડે ટા સી રઝના આધારે તૈયાર કરી શકાય છે . – પાઇ
655. આલેખમાં ડે ટા ેણીનું નામ, કે ટેગરી નામ, િકંમત અને ટકાવારી દશાવવા ચાટ ઓ શનના
કયા ટે બ પર િ લક કરશો? – Data Tables
656. Data Range તથા Series િવક પ ચાટ િવઝાડના કયા ચરણમાંથી મળે છે ?બી
657. Title, Legend વગેરે િવક પ ચાટ િવઝાડના કયા ચરણમાંથી મળે છે ? – ી
658. એ સેલમાં મુ ય કે ટલા કારના ચાટ આવેલા છે ? – 14
659. નવી શીટ પર આલેખ રજુ કરવા કયો િવક પ પસંદ કરશો? – As new sheet
660. આલેખમાં શેના ઉપયોગ ારા મા હતીનો રંગ અને ઢબ દશાવી શકાય?– Legend
661. આલેખ માટે પસંદ કરાતા ડે ટાને ............. કહે છે . – Data Range
662. વકશીટ છાપવા માટે કયા કારના ડે ટાનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે ? – Print
663. ેઝ ટે શન તૈયાર કરવા ઉપયોગી સો ટવેર કયું? – Ms Power point
664. પાવરપોઇ ટમાં બનાવેલી ફાઇલનું એ સટે શન શું હોય છે ? - .ppt
665. પાવરપોઇ ટ ેઝ ટે શનમાં કઇ બાબત મુકી શકાય? – Text, Picture, Sound
666. કઇ રીતે પાવરપોઇ ટ ો ામ બંધ કરી શકાય? – Close Button, Exit, Alt+F4
667. પાવરપોઇ ટ ેઝ ટે શનમાં નવી લાઇડ દાખલ કરવા ઉપયોગી કમા ડ કયો? – New
Slide
668. પાવરપોઇ ટમાં New Slide ઓ શન કયા મેનુમાં આવેલો હોય છે ? – Insert
669. પાવરપોઇ ટમાં Record Sound ઓ શન કયા મેનુમાં આવેલો હોય છે ? – Insert
670. પાવરપોઇ ટમાં Slide Show વા માટે ઉપયોગી શોટ-કટ કી કઇ છે ? – F5
671. કી-બોડની કઇ કી દબાવીને અિવરતપણે ચાલી રહે લા ેઝ ટે શનને અટકાવી શકાય? – Esc
672. કયા ઓ શન ારા લાઇડને એિનમેશન ઇફે ટ આપી શકાય છે ? – Transition Effect
673. કયા ઓ શન ારા લાઇડમાં રહે લ િવિવધ ઓ જે ટને એિનમેશન ઇફે ટ આપી શકાય છે ? –
Custom Animation
674. લાઇડ ટાિ ઝશનમાં દરે ક લાઇડને એકસરખી ઇફે ટ આપવા કયો િવક પ પસંદ કરશો? –
Apply to all Slide
675. પાવરપોઇ ટમાં Custom Animation ઓ શન કયા મેનમ ુ ાં આવેલો હોય છે ? – Slide
Show
676. પાવરપોઇ ટમાં Package for CD ઓ શન કયા મેનુમાં આવેલો હોય છે ? – File

28
677. હાઇપરિલંક ઓ શન ારા કયા કારની ફાઇલ સાથે ડાણ કરી શકાય છે ? – Word
Document, Sound File, Paint File
678. Slide Show દરિમયાન પછીની લાઇડ પર જવા માટે ઉપયોગી કી કઇ? – Enter,
page Down, Space bar
679. Slide Show દરિમયાન previous લાઇડ પર જવા માટે ઉપયોગી કી કઇ? – Up
Arrow
680. કયું મેનું પાવરપોઇ ટમાં નથી હોતુ?ં – Table
681. કયા યુમાં લાઇડો નાના એકમ વ પે એકસાથે ઇ શકાય છે ? – Slide Sorter
View
682. કયા યુમાં લાઇડો ઉમેરવી, નકલ કરવી, કાઢી નાખવી, ફે રબદલ કરવી વગેરે કાય કરવામાં
સરળતા રહે છે ? – Slide Sorter View
683. કયા યુમાં લાઇડને મબ ગોઠવવી, જુ દી જુ દી િવિશ કારની અસરો આપવી તથા
લાઇડના ીન પર આવવા જવાના સમયને િનિ ત કરવો કરવો વગેરે જેવા કાય કરી શકાય છે ?-
Slide Sorter View
684. કયા યુનો ઉપયોગ વ તાં લાઇડ દેખાડતી વખતે બોલવાના અગ યના મુ ાઓ તૈયાર કરવા
માટે કરે છે ? – Notes Page View
685. ેઝ ટે શન વા માટે કયા યુનો ઉપયોગ થાય છે ? – Slide Show View
686. પાવરપોઇ ટ ેઝ ટે શન દરિમયાન દશાવાતા એક પછી એક પાનાને કયા નામથી ઓળખવામાં
આવે છે ? – લાઇડ
687. ેઝ ટે શન બાબતે ડઝાઇન, મા હતી, બેક ાઉ ડ તથા ફોમટ આ બધી જ વ તુઓ તે
તૈયાર કરવા માટે ........... ની પસંદગી કરશો. – લે ક ેઝ ટે શન
688. ........... ઇફે ટની મદદથી લાઇડને ઉપરથી લાવવી, ડાબી બાજુ થી લાવવી વગેરે ન ી કરી
શકાય છે . – લાઇડ ટાિ ઝશન
689. પાવરપોઇ ટમાં તૈયાર કરે લ ેઝ ટે શન શાના પર રજૂ કરી શકાય છે ? – ક યુટર મોિનટર,
એલ.સી.ડી ોજે ટ, મિ ટમી ડયા ોજે ટ
690. લાઇડમાં િચ દાખલ કરવા માટે નો િવક પ કયા મેનુમાં આવેલો હોય છે ? – Insert
691. પાવરપોઇ ટમાં શેની મદદથી િચ ો ઊમેરી શકાય છે ? – ClipArt
692. લાઇડમાં ઓ જે ટ દાખલ કરવા માટે નો િવક પ કયા મેનુમાં આવેલો હોય છે ? – Insert
693. એ સેલનું િવ તાર પ ક કે વડનો દ તાવેજ વગેરે જેવા િવ ડોઝના કોઇ પણ ઓ જે ટને
લાઇડમાં ઉમેરવા .............નો ઉપયોગ થાય છે . - Insert / Object
694. Insert મેનન ુ ો કયો િવક પ લાઇડમાં આલેખ ઉમેરવાની સવલત આપે છે ? – Chart
695. ટાઇટલ તથા મા હતી વાળી લાઇડ ઊમેરવા માટે ............. લે-આઉટ પસંદ કરવામાં આવે
છે . – Title and Text
696. ………… લે-આઉટ લાઇડમાં િચ મુકવા માટે ઉપયોગી છે . – Title, Content and
Text
29
697. લાઇડમાં કો ક ઉમેરવા માટે ................ લે-આઉટ પસંદ કરવામાં આવે છે . – Title
and Text
698. લાઇડ શો િનયત સમય બાદ આપમેળે આગળ વધે તે રીતે સેટ કરવા માટે કયો ઓ શન
ઉપયોગી છે ? – Rehearsing Timing
699. લાઇડમાં વિન મુકવા માટે કયો ઓ શન ઉપયોગી છે ? – Sound From File,
Record sound

30
 િનવસનતં
કોઇ એક િનિ ત િવ તારમાં વસતી સૌ િતઓની એકમેક સાથે તેમજ તેના ભૌિતક પ રબળો સાથે
આંતર યાઓ ારા રચાતા એકમને િનવસનતં કહે છે .
* વસિત :
કોઇ િનિ ત િવ તારમાં વસતા એક જ િતના સમુહને વસિત કહે છે .
વસિતના સ વો વ ચે અંતર- જનન રે ી શકાય છે .
* સમાજ : કોઇ િનિ ત િવ તારમાં વા મળતી અલગ-અલગ તીઓની વસિતઓનો સમુહ એટલે
સમાજ તેને સમા ય રીતે જૈવ સમાજ Biome (Biological community) કહે છે .
યારે સમાજની અલગ-અલગ િતઓ વ ચે મા આંતર યાઓ હોય છે .

િનવસનતં :
જૈવસમાજ અને તેની અસપાસના અજૈવ પયાવરણ વ ચેના આંતરસબંધોથી રચાતો એકમ એટલે
િનવસનતં
જવૈ સમાજ + અજવૈ પયાવરણ = િનવસનતં

Ecosystem નાં કારો:-

મુ ય બે કારો છે .
( ૧ ) કુ દરતી િનવસનતં :
ખારા પાણીનું િનવસનતં , મીઠા પાણીનું િનવસનતં , રણ દેશનું િનવસનતં , તૃણ દેશનું
િનવસનતં , જગ ં લોનું િનવસનતં
( ૨ ) કૃ િ મ / માનવસિજત િનવસનતં
માછલીઘરનું િનવસનતં , કૃ િ મ સરોવરનું િનવસનતં

વાવરણ (Bio sphere)

પૃ વીનો સમ િવ તાર કે યાં કોઇ પણ કારના સ વોનો વસવાટ હોય તેને વાવરણ કહે વાય.
સમ પૃ વી પરના બધા જ થળ જૈવ દેશો અને જલીય િવ તારો મળીને વાવરણ બનાવે છે .
Habitat એટલે વસવાટ.
સ વ જે થળે વસવાટ કરતો હોય તેને Habitat કહે વાય.
World Habitat Day -- 6Th October
2nd to 8th October -- વ ય ાણી સ ાહ
વ ય ાણી દવસ -- 4th October

વાતાવરણ
પૃ વીની આસપાસ આવેલા વાયુઓના આવરણને વાતાવરણ કહે છે .
- વાતાવરણમાં 78% N2 , 21% O2 , 0.03% Co2 , 0.07% અ ય વાયુઓ
- વાતાવરણનાં પૃ વીની સપાટીથી ઉપર જતા નીચે મુજબનાં ભાગ પડે છે .
1) Tropo-sphere ( ોભ આવરણ)
2) Strato-sphere (સમતાપ આવરણ)
3) Meso-sphere (મ યાવરણ)

1
 4) Thermo-sphere (ઉ માવરણ)
5) Iono-sphere (અયન મંડળ)
- 1) Tropo-sphere ( ોભ આવરણ) ૧ થી ૧૬ િક.મી. સુધી
૧) વાતાવરણનો લગભગ 70% ભાગ આ િવ તારમાં આવે છે .
વાદળો બનવાની ઘટના આ આવરણમાં જ થાય છે .
૨) Stratosphere : ૧૬ થી ૫૦ િક.મી. સુધી
- તેમાં 16 થી 30 km ની વ ચે ઓઝોન(O3) વાયુનું આવરણ આવેલુ છે .
- UV – Ultra violet rays ની તરંગલંબાઇ = 100 A’ to 4000 A’
(જેમાં ૪૦૦A’ થી ૮૦૦૦ A’ યમાન છે .) ઓઝોનએ પૃ વી પર આવતાં પાર ંબલી
િકરણોને શોષે છે . િવ ઓઝોન દવસ- ૧૬ સ ટે બર)
- Uv rays થી કે સર થાય છે .
- Uv rays નો ઉપયોગ પણીને જત ં ુરહીત કરવા થાય છે .
૩) Meso-sphere :- ૫૦ થી ૮૦ િક.મી. સુધી
૪) Thermo-sphere :- meso-sphere થી 200 km સુધી
૫) Iono-sphere : range – meso-sphere થી 300 km સુધી
- અ હં વાયુઓનુ આયનીકરણ થયેલું છે .

િનવસનતં નાં સ વોને મુ ય બે કારોમાં વહચી શકાય :

(1) ઉ પાદકો (PRODUCERS) :- દા.ત. વન પિત અને અમુક કારની લીલ.
(2) ઉપભો તાઓ (CONSUMERS) :- દા.ત. બી તમામ સ વો.
 ઉપભો તાના કારો:
(1) થમ ક ાના ઉપભો તા :- તૃણાહારી
(2) બી ક ાના ઉપભો તા :- માંસાહારી
(3) તૃતીય ક ાના ઉપભો તા :- િમ ાહારી
(4) ચતુથ ક ાના ઉપભો તા :- મૃતોપ વો
મૃતોપ વીના બે કારો :-
િવઘટકો :- એ જટીલ કાબિનક યોને સરળ કાબિનક યોમાં ફે રવે છે .
પાંતરકો :- એ સરળ કાબિનક યોને અકાબિનક વ પમાં ફે રવે છે .

* આહારશૃંખલા (food chain):

િનવસનતં ના સ વોના ભ ય-ભ ક સબંધોથી બનતી શૃંખલાને આહાર શૃંખલા કહે છે .
* આહાર ળ (food web):
અલગ-અલગ આહાર શૃંખલાઓના સમ વયથી રચાતા એક જટીલતં ને આહાર ળ કહે છે .
* KEY STONE SPECIES:-
જે િતઓના અિ ત વ િવના આહાર શૃંખલા અને િનવસનતં ખોરવાઇ જવાનો ભય હોય તેને KEY
STONE SPECIES કહે વાય.
િનવસનતં ના બે કાય :- તેનું થમ કાય ઉ નું વહન અને બીજુ ં કામ ભૂજવૈ રાસાયિણક ચ

2
Environment Protection Act, 1986 :- June, 1972 માં ટોકહોમ ખાતે UNO ની ુમન
એ વાયરમે ટ પર સભા મળેલી. તેમાં ભારતે પણ ભાગ લીધેલો અને પયાવરણનું ર ણ અને તેના સુધારા
માટે પગલાં લેવામાં આ યા. આ કાયદો સંપુણ ભારત માં લાગુ છે .

Forest [Conservation] Act, 1980:- આ કાયદો રા ય સરકાર પર મુ ય રીતે લાગુ પડે છે .

 આ કાયદો જ મુ-ક મીર િસવાય આખા ભારતમાં લાગુ પડે છે .
આ કાયદો ઓ ટોબર, 1980 ની 25 મી તારીખ થી અમલમાં આ યો.
 વનઅિધકારીને ગુનાખોરી અટકાવવા વધુ અિધકારો આપવામાં આવેલ છે .
 વાઇ ડ લાઇફ ોટે શન એ ટ, 1972 એ 1972 થી લાગુ પડે લ છે .
1972 પહે લા ભારતમાં ફ ત પાંચ નેશનલ પાક હતા. આ એ ટમાં પાંચ કલમો છે . સૌથી મોટો
સુધારો 1981માં થયો. એ ફ ત રે યુલેટરી એ ટ છે , ો હિબટરી( િતબંધનકતા) નહી.
 કોઇપણ જમીનને વનિવભાગનાં ઉપયોગમાં લેવા માટે કે સરકારની મંજુરી અિનવાય બને છે .
 વન સંર ણ અિધિનયમ, 1980 મુજબ વન હે ઠળ આવેલ કોઇ પણ જમીનને વન િસવાયના
ઉપયોગમાં લેવા માટે કે સરકારની મંજુરી અિનવાય છે .
 જવૈ ભાર(Bio-mass) િપરામીડ:-
- Gross primary production – (કુ લ ાથિમક ઉ પાદન)
- િનવસનતં ના બધા ઉ પાદક સ વો ારા થતા કુ લ કાશસં ેષણને G.P.P. કહે વાય છે .
- Net primary production – (વા તિવક ાથિમક ઉ પાદન)
- ઉ પાદકો પોતાના વન િનવાહ, વૃિ તથા જનન માટે અમુક ઊ વાપરી નાંખે, આ વપરાશને
બાદ કરતા ઉપભો તાની સ વો માટે જે ઊ બચે તેને N.P.P. કહે છે .
- Nitrogen ચ : વતાવરણમાં N2 78% રહે લો છે . પરંતુ સ વો આ N2 નો સીધો ઉપયોગ કરી
શકતાં નથી. આ માટે N2નું ારના વ પમાં પાંતર થવું જ રી છે . આ માટે રાઇઝોિબયમ અને
એઝોટોબે ટર બે ટે રીયા તથા એનાબીના અને નો ટોક/લીલ ઉપયોગી છે .
- તેઓ હવામાનાં N2 નું NH4, NO2, NO3 વ પમાં થાપન કરી શકે છે .
- િશ બીકુ ળની વન પિતની મૂળગં ડકામાં આ નાઇટોજન ારોની થાપના થયા બાદ વન પિત તેનો
ઉપયોગ કરે છે .
- ઉપભોગીઓમાં એમીનો એિસડ, યુિ લક એિસડ અને ોટીનની બનાવટ માટે N2 જ રી છે .
- છે ે યુડોમોનાસ કારના બે ટે રયા De-Nitrification ની યા કરે છે .
- આકાશમાં થતો વીજ ચમકાર પણ હવાના N2 નું થાપન કરી દે છે .
- યુ રયા જેવા રાસાયિણક ખાતરોનો વધુ પડતો ઉપયોગ િનવસનતં માં N2 નો વધારો કરી દે છે .
- N2 એ O2 નું જલદપ ં ઓછું કરે છે .
 ફો ફરસ ચ :-
- ભૂિમ પરના ખડકોના િવઘટન દર યાન ફો ફરસના ાર આયન વ પે જમીનમાં ઉમેરાય છે .
વન પિત તેને શોષીને િનવસનતં માં દાખલ કરે છે .
તમામ સ વોમાં ફો ફોલીપીડ, ATP, DNA અને RNA ના બંધારણમાં ફો ફરસ હોય છે .

3
 - સ વોનાં દાંત, અિ થઓ અને કવચ બનાવવામાં આ ફો ફરસ ઉપયોગી છે .
- સ વોના મૃ યુ બાદ તે આયન વ પે જમીનમાં ભળી ય છે . જમીન માંથી ફરી વન પિત શોષી
લે છે .
 ECOLOGICAL DEBT (િનવસનતં ીય દેવ)ું :-
- યારે િનવસનતં માંથી RESOURCES ( ોત)ની ખપત તેની REGENRATIVE
CAPACITY (પુન પાદન મતા) કરતાં વધી ય તો તેને ECOLOGICAL DEBT
(િનવસનતં ીય દેવું) કહે છે .
 SUSTAINABLE DEVELOPMNENT ( થાયી િવકાસ) :-
- ‘હાલની પ રિ થિતમાં ઉ ોતો નો ઉપયોગ એવી રીતે કરવો ઇએ કે જેથી ભિવ યની
પેઢી બચેલા ોતોનો ઉપયોગ કરીને િવકાસ સાધી શકે .’
- આ યા યા BROOTLAND કિમશને 1987 માં તેમનાં REPORT OUR COMMON
FUTURE હે ઠળ આપેલી. BROOTLAND તે સમયે નોવના મ હલા ધાનમં ી હતા.

 Forest Conservation ACT - 1980

- કલમ(1) માં કાયદાનું ટૂં કુ નામ, કલમ(1) માં જ તેની હદ ન ી કરાઇ છે . જે મુજબ જ મુ-ક મીર
િસવાય આખા ભારતમાં લાગુ પડશે. 25 OCT, 1980 થી આ કાયદો લાગુ પડશે.
- કલમ(2) એ આ કાયદાની મુ ય કલમ છે . જે મુજબ કે સરકારની પુવ મંજુરી િવના ર ય સરકાર
જગં લનો ઉપયોગ િબનજગ ં લ હે તુ માટે કરી શકશે નહ .
- રઝવ ફોરે ટ(અનામત જગ ં લ) ને નોન રઝવ ફોરે ટ(િબન અનામત) હે ર કરી શકે નહી.
- કોઇપણ યિ ત, સં થા વગેરેને જગ ં લની કોઇ જમીન િબનજગ
ં લ હે તુ માટે લીઝ પર આપી શકે નહી.
- કલમ(3) અનુસાર એક central authority નીમવામાં આવે છે . જે આ કાયદાના પાલન બાબતે
િનણયો કરશે અને વનસંર ણને લગતી કોઇ પણ બાબત કોઇ પણ જ યાએ ખમમાં છે તેમ
જણાય તો કે સરકારનું યાન દોરશે.
- કલમ(4) હે ઠળ કોઇ યિ ત આ કાયદા નો ભંગ કરે તો તેના માટે સ ની ગવાઇ છે . જે વધુમાં
વધુ 15 દીવસ હોય છે .
- કલમ(5) અનુસાર ગુનો કોઇ સરકારી અિધકારીની ણ હે ઠળ થયો હોય તો તે સમ િવભાગ,
તેના H.O.D. અને જ યા સાથે સંકળાયેલ અિધકારી પણ ગુનેગાર ગણાય છે .
- (1) ગુનો અિધકારીની ણ બહાર થયો હોય અથવા (2) ગુનો થતો અટકાવવા તેણે પુરતા
ય નો કયા છે તેમ સાિબત થાય તો તે સ માંથી બચી શકે છે .
 દૂષણ :-
- હવા, પાણી કે જમીન પર ેરાતા માનવસિજત કે કુ દરતી, ભૌતીક, રાસાયિણક કે જૈિવક
અિન નીય ફે રફારોને દુષણ કહે છે . વાવરણમાં સ વોને હાિનકારક નીવડે તેવા યોને
દૂષકો(POLLUTANT) કહે છે . દૂષણ જે તે વ તુના િનવસનતં માં અ યવ થા ઊભી કરે છે .
- યાં વસતાં સ વોના વનની ગુણવતા ઘટાડે છે . તેમના અિ ત વને ખમમાં મૂકે છે .

દૂષકોના ભૌિતક વ પના આધારે દૂષણના નીચેનાં કાર પડે છે .

4
  હવાનું દૂષણ: હવાના દૂષકોના મુ ય કારો નીચે માણે છે :
(1) કાબન સંયોજકો : CO, CO2
(2) સ ફર સંયોજકો : SO2, H2S, H2SO4
(3) N2 ના ઓ સાઇડ : NO2, NO, NO3, HNO3
(4) હાઇડોકાબન : CH4 (સૌથી મોટો હાઇડોકાબન દૂષક બેિ ઝન, ફોમાિ ડહાઇડ CHCHO)
બે ઝોપાયરીન વગેરે
(5) ધાતુ(METALS) : સીસું, કે ડિમયમ, િનકલ, આસિનક, મર યુરી, આયન, કોપર
(6) કણમય યો : િસિલકોન, એ બે ટોસ, લાય એશ, મેશ, ધૂળ
 ખાણમાં કામ કરતાં મજૂ રોને એ બે ટોસ અને િસિલકોનને કારણે એ બે ટોિસસ અને િસિલકોસીસ
નામના રોગ થઇ શકે છે .
 હવાના દૂષકોના મુ ય બે ોતો :
(1) અિ મ બળતણ
(2) વાહનોના ધુમાડા
- (NH3) એમોિનયા એ સન માગમાં સો લાવે છે .
- CO એ િધરની ઓિ સજન વહન મતા ઘટાડે છે .
- લોરીન સંયોજનો એ સનતં ને તથા આંખના પટલોને ઈ કરે છે .
- સ ફરથી માંથાનો દુખાવો, ઊલટી, છતીમાં ંધામણ થાય.
- હાઇડોકાબનથી કે સરજ ય અસર, આંખ, નાક, ગળામાં બળતરા થઇ શકે .
- નાઇટોજક સંયોજક એ હદયરોગને ેરે છે અને ફે ફસાંના રોગો થાય છે .
કણમય દૂષકો અટકાવવા માટે નીચેની પ ધિતઓ વાપરવામાં આવે છે .
(1) સાઇ લોન સં ાહક:- વાયુઓને સટી યુઝડ કરીને રજકણમુ ત કરી શકાય છે . આ રીતે લગભગ
70% કણમય દૂષકો અલગ કરી શકાય.
(2) ઇલે ટો ટે ટીક િે સિપટસ :- વાયુઓના રજકણો પર વીજભારનું િનમાણ કરી તેમને ઇલે ટો ટ
તરફ ખચી જઇને દૂષકો અલગ કરી શકાય છે .
- આ પ ધિતથી 70% કણમય દૂષકો દૂર કરી શકાય છે . તેનો ઉપયોગ paper mill, cement,
factory તથા power station માં વધુ થાય છે .
હવામાનાં વાયુ દૂષકો દૂર કરવા માટે નીચેની પ ધિતઓ વપરાય છે .
ભીની પ ધિત : ધુમાડાને િવિવધ પકોમાંથી પસાર કરવામાં આવે છે જેથી તેની િવષાકતતા ઘટે છે .
સુકી પ ધિત : વાયુશોષક યોમાંથી ધુમાડાને પસાર કરવામાં આવે યારે આ યો વાયુઓને
પોતાની સપાટી પર શોષી લે છે .
બળતણ પ ધિત : જે વાયુ પ દુષકોનું oxidation થઈ શકે તેના માટે આ રીત વપરાય છે .
Air Pollutant :- તેને બે કારમાં વહચી શકાય ;
(1) Primary Pollutant :- આ એવા દૂષકો છે , જે વાહનોના ધુમાડા, અિ મ, બળતણ,
વાળામુખી ફોટન જેવી ઘટનાઓને કારણે સીધા જ હાિનકારક યોનું ઉ સજન કરે છે . તેમાં
સ ફર ઓ સાઇડ, ધાતુઓ, હાઇડોકાબન વગેરેનો સમાવેશ થાય છે .
(2) Secondary Pollutant :- તે સીધા ઉ સજન પામતા નથી. Primary Pollutant ના
ઘટકો એક બી સાથે સંયો ઇને secondary pollutant પેદા કરે છે .

5
 Secondary Pollutant નાં મુ ય વે ણ ઘટકો છે .
(1) Ground Level 03
(2) smog (smoke + fog)
(3) POP (persistent organic pollutant)

(1) 03 ( GROUND LEVEL 03)

 સૌથી હાિનકારક S.P. GROUND LEVEL 03
 તેને ટોપોિ ફયર ૦૩ પણ કહે વામાં આવે છે .
 NOX + CO + VOCs (Volatile Oraganic Compounds, દા. ત. િમથેન) નાં
કારણે બને છે .
(2) smog: જે થળ પર કોલસાનું દહન વધું થતુ હોઇ યા smoke અને SO2 વધુ હોય છે .
થોડાં વષ થી સૂયમાંથી આવતાં િવકીરણો પણ smog બનાવવામાં કારણભૂત છે .
(3) POP
આ એવા organic ક પા ડ છે કે જે કોઇ રાસાયિણક જૈિવક યાઓ દર યાન
વાતાવરણમાં વેશે છે અને લાંબા સમય સુધી ટકી શકે છે .
 આહાર શૃંખલામાં વેશતા જૈિવક િવશાલન માટે તે જવાબદાર છે .

 જૈવીક િવશાલન
- સ વોના આહાર શૃંખલાના િવિભ તરે કોઇ યના સંકે ણ( માણ) માં વધારો એ જૈવીક
િવશાલન છે . કે ટલાક દૂષકો જૈવ અિવઘટનીય હોય છે જે એક વખત દેહમાં વે યા પછી તેનું
િવઘટન થઇ શકતુ નથી.
-> DDT અને રે ડીયો ઍિ ટવ ત વ ટોિ શયમ તેના ઉદાહરણ છે .
-> DDT : ડાય લોરો ડાય ફનાઇલ ટાઇ લોરો ઈથેન
-> 3 dec, 1984 ના રોજ ભોપાલમાં Union carbide Ltd ની ફે ટરીમાં િમથાઇલ આઇસો
સાઇનાઇડ ગેસ લીક થતા 25,૦૦૦ લોકો મૃ યુ પામેલા. અને 6 લાખથી વધારે લોકોને અસર
થયેલી. 4th Dec 1952 માં લંડનમાં ઠંડા તાપમાન વ ચે એક ખૂબ જ મોટું smog બ યુ. જેને
“The great smog of 1952” કહે વાય છે . તેનાથી 6 દીવસમાં 4,000 લોકો મૃ યુ પામેલા.
Global Carbon budget:-
-> સરે રાશ વૈિ ક તાપમાનના સાપે માં 2 જેટલુ વૈિ ક તાપમાન વધે તે હદ સુધી િવ માં
carbon ઉ સજન કરી શકાય છે . આ limit ને G.C.B. કહે છે .
Ocean Acidification
 સમુ માં H+ આયનોનું વધવુ/ph ઘટવું આ ઘટનાને Ocean Acidification કહે છે .
 યારે CO2 સમુ ના H2O સાથે સંયો ય યારે કાબ િનક ઍિસડ(H2CO2) બને છે . જે પાણીમાં
H+ આયનોનું માણ વધારી દે છે .
 19 મી સદીમાં ઔધોિગકરણ પહે લા સમુ માં પાણીની PH 8.179 હતી, જે હાલમાં 8.069 છે
અને તે H+ આયનોની સં યામાં 28.8%નો વધારો સૂચવે છે .

6
 અસરો:
 સામુ ક પાણી વાતાવરણમાંનો CO2 શોષીને કબનચ ને મદદ પ થાય છે . પરંતુ
Acidification ના કારણે સમુ વો ઉપર નકારા મક અસર પડે છે .
 સામુ ક પાણીની PH ઘટવાથી યાંના વોમાં Hypercapnia (શરીરમા CO2 નું માણ વધી
જવુ) ખામી વા મળે છે .
Acid rain
 એવો વરસાદ કે જેમાં H+ આયનોની સં યા વધી ગઇ હોય/ PH ઘટી ગઇ હોય તો તે ઍિસ ડક
થયુ,ં જેને ઍિસડવષા કહે વાય.
 યારે અિ મ બળતણનું દહન થાય છે યારે તેના અમુક ઘટકો O2 સાથે સંયો ઇને Oxide
બનાવે છે . જેમકે CO2, NO2, SO2
 વાળામુખી ફુટનનાં કારણે અમુક અંશે SO2 અને આકાશમાં થતી િવજળીનાં કારણે અમુક
અંશે NO2 વાતાવરણમાં વેશે છે . પરંતુ તેનુ માણ ઘ ં ઓછુ હોય છે .
 શુ પાણીનું PH 7 છે .
 ઍિસડવષાને કારણે આ PH 5.6 જેટલી થઇ ય છે .
 ાચીન ઇમારતો અને થાપ યો પર હાિનકારક અસર પડે છે . મોટા ભાગે લાઇમ ટોન અને
માબલની બનેલી ઇમારતો પર H+ ના માણની નકાર મક અસરો પડે છે તેમાં રહે લા CaCo3
સાથે ઍિસડ વષાનું H2SO4(સ યુ રક ઍિસડ) સંયોજનને િજ સમ બનાવી નાખે છે .
CaCo3 + H2So4 --- CaSo4 + H2O + Co2
 િજ સમની બરડતા ના કારણે થાપ યો નાશ પામે છે .

FLUE GAS DE-SULPHARISATION

આ યામાં power plants માં So2 અને લાઇમ ટોન સાથે scrubbing નામની યા
કરવામાં આવે છે .
 આ ઉપરાંત H2So4 સાથે યા કરાવીને તે So4 માંથી પણ નવો H2So4 બનાવી નાખવામાં આવે
છે .
CONVENTION ON LONG RANGE TRANCE BOUNDARY AIR POLLUTION (
CLRTAP)
 આ International convention માં દુિનયાના 51 દેશ સહભગી બનેલા.
 હવાનુ દૂષણ ઘટાડવા માટે પગલા લેવાયેલા. માચ, 1983 થી લાગુ પાડે લુ.
 Governing body તરીકે UNECE (United Nations Economy Commission For
Europe) હતુ.
 આ અંતગત અલગ-અલગ 8 ોટોકોલ ન ી કરવામાં આ યા જેમા નીચેનાં 2 મુ ય છે .
(1) Sulphur Emission Reduction Protocol 1985 : આ ોટોકોલ મુજબ અલગ-
અલગ 22 દેશ 1985 માં Helsinki(Finland) માં મળેલા. તે 1987 થી લાગુ પડે લુ.
આ ોટોકોલનો મુ ય હે તું સહભાગી દેશોમાં Sulphur Emission ઓછામા ઓછુ 30% ઘટાડવુ
હતુ.
(2) Gothenburg Protocol :- આને Multi effect protocol પણ કહે છે .
આખું નામ A Protocol to abode Acidification Eutrophication and Ground
Level Ozone

7
 વીડનનાં Gothenburgમાં 30th nov, 1999 ના રોજ આ ોટોકોલ sign થયેલો તેમાં
દૂષકો અને Sulphur, Nox, VoCSo & ઍમોનીયાનાં ઉ સજન ની અમુક ચો સ મયાદા
ન ી કરવામાં આવી.
ACID RAIN PROGRAMME :
 USA નાં Air act, 1990 મુજબ આ ો ામ તૈયાર કરવામાં આવેલો. તેની governing body
United States Environment Protection Agency હતી.
 તી 1 ton So2 ના Emission પર $2000 દંડ કાપવામાં આવેલો હતો.

GREEN HOUSE EFFECT

 સૂયમાથી આવતા પારર ત કીરણોને પૃ વી પરના અમુક વાયુઓ Absorb કરે છે . અને થોડા
સમય પછી Re-emmit કરે છે . આ ઘટનાથી આસપાસનું તાપમાન વધી ય છે જેને GREEN
HOUSE EFFECT કહે છે .
 1824 માં આ અસર Josef Fourier ારા શોધાયેલી.
 આ ઘટના માટે જવાબદાર વાયુઓ Green house Gases (GHG) કહે વાય છે .

ANTI-GREEN HOUSE EFFECT

 સૂયમંડળના અમુક હો જેમકે મંગળ, શુ વગેરે પૃ વીની જેમજ Green House Effect ધરાવે
છે . પરંતુ શનીનો સૌથી મોટો ઉપ હ ટાઇટન અને લુટો Green House Effect કરતા અલગ
Anti Green House Effect દશાવે છે .
 અહ વાતાવરણમાં Infrared તરંગોના બદલે ય કાશનાં તરંગો વેશી શ તા નથી.
કીણનની ઘટના Infrared ના બદલે ય કાશ સાથે થાય છે .
 જ રી ઉ મા અહી ઉ પ થતી નથી આથી આ બ ે અ યંત ઠંડા છે .
 સૌથી વધુ Co2 emmit કરનાર દેશ – ચીન
 સૌથી વધુ Co2 emmit કરનાર દેશ – અમેરીકા
 િત યિ ત દીઠ સૌથીવધુ Co2 emmit કરનાર દેશ – કતાર (44 ton/capita/year)

Primary GHG:
Co2, water vapour Ch2os, N2o, Ch4o3
આ ઉપરાંત યોટો ોટોકોલ માણે SF6(સ ફર હે ઝા લોરાઇડ), cfcs, hfcs અને pfcc(પર લોરો
કાબ સ) પણ GHG ના લી ટમાં છે .
સૌથી વધુ GHG નું ઉ સજન power sector કરે છે . જે લગભગ 21% છે . પછી industrial
sector 17% કરે છે .
IPCC : Inter Governmental panel on Climate change
Carbon Food Print :
 કોઇ સં થા, ઘટના, યિ ત કે દેશ ારા કરવામાં આવતા GHQS ના િત Metric ton ઉ સજનને
Carbon food print કહે વાય છે .
 ઉપરની યા યા માણે Carbon food print ગણવું સંભવ નથી. આ માટે એક નવી યા યા
રાઇટ, કૅ પ અને િવિલય સે Carbon management નામનાં એક Journal માં આપી, જે મુજબ
કોઇ પણ ારા કરવામાં આવતા GHGS નાં ઉ સજનને તેની સાપે ના Co2 ના ઉ સજનમાં ફે રવી

8
 નાંખવામા આવે છે . આમ એક સવ સામ ય એકમ Co2 મળે છે . જેને Carbon dioxide
equivalent કહે વાય છે .
 બધાં જ GHGS ને તેમના ારા 100 વષમા Global warming ને કરતી અસર ગણીને Global
warming potential (Cwp-100) ગણવામાં આવે છે .

Carbon Accounting :
 કોઇપણ કંપની, ય તી, ઘટના કે દેશ ારા ઉ પન કરવામાં આવતાં Co2 ની ગણતરીને Carbon
accounting કહે છે .
Carbon Offsetting :
 A carbon offset is a reduction in emission of CO2 or any GHG in order to
compensate for an emission made elsewhere.
 1 carbon offset કમાવવું હોય તો 1 metric ton Co2 ને બરાબર project ઊભો કરવો પડે .

Carbon sequestration (જ ી):

 The process of removing carbon from the environment and depositing it in
underground reservoir(જળાશય)
 પૃ વીના પેટાળમાં રહે લા ખડકોના પોલાણમાં આ કાબનને વાતાવરણમાંથી લઇને સંઘરવામાં આવે છે .
કરોડો વષ બાદ તે જ કાબન ભિવ ય માટે અિ મ બળતણ િનમાણ કરી શકે .
 આ પ િતથી વાતાવરણમાંનો 90% કાબન ઘટાડી શકાય.
OMZ (OXYGEN MINIMUM ZONE)
 મહાસાગરમાં આવેલો એવો િવ તાર કે યાં ઑિ સજન તેના લઘુતમ માણમાં હોય.
 અલગ અલગ મહાસાગરોમાં આ ZONE 200 મી. થી 1000 મી. ડાઇએ હોઇ શકે તેનું બીજુ નામ
SHADOW ZONE છે .
Dead Zone :
 મહાસાગરો અને મોટા સરોવરોમાં આવેલ ઓછો oxygen ધરાવતા એવા દેશો કે યાં કોઇપણ
કારના સામુ ક વો ટકી શ તા નથી. તેને Dead Zone કહે વામાં આવે છે .
 Oxygen નાં ઓછા માણને હાયપોિ સયા કહે છે .
 દુિનયામાં સૌથી મોટો Dead Zone એ મેિ સકોની ખાડીમાં 22,026 Sq.m નો િવ તાર છે .
Global dimming :
 હાનીકારક કણોનું માણ મશ: વધવું
Global Brightening :
 હાનીકારક કણોનું માણ મશ: ઘટવું

SAFAR : System of air polity forecasting and research

 આ ભારત ારા િવકસાવાયેલા થમ વદેશી Air pollution Control માટે System છે .
 તે Indian institute of Tropical meteorology (IITM-Pune) ારા િવકસાવાયેલ છે .
 તેને CWG-2010 (COMMON WEALTH GAMES) DELHI ના જવાહરલાલ નહે ટે ડયમમાં
લ ચ કરાયેલી.

9
 તે Air polity monitoring stations ધરાવે છે . અને 34 Automatic weather station
ધરાવે છે .

Emission Trading :- તેનું બીજુ નામ Cap & Trade છે .

 આ પ િતથી સરકારે દૂષણના ઉ સજનની એક મયાદા ન ી કરી છે . જે દરે ક ઉ ોગ એકમને
emission permit નાં વ પમાં વેચવામાં આવે છે .
 કોઇ ઉ ોગ એકમ આ permit થી વધુ દૂષણ ફે લાવવા માટે જવાબદાર હોય તો આમ કરવા માટે
તેણે અમુક નાના ઉ ોગ કે જે ઓછું દૂષણ ફે લાવે છે તેમની પાસેથી emission permit ખરીદવી
પડશે.
 ભારતમાં feb, 2011 માં તિમલનાડું અને ગુજરાત આ Trading પ િત લાગુ પાડવાવાળા થમ
રા યો બ યા.

Emission Standard :
 થમ emission standard regulation ભારતમાં 1998 થી લાગુ પડે લી.
 1991 માં Diesel vehicle અને કે રોસીન પર ચાલતા મશીન માટે carbon ઉ સજનની limit ન ી
કરવામાં આવેલી.
 1998 માં Cold start norms ન ી કરવામાં આવેલી.
 2000 ની સાલમાં India 2000 નામનું એક ટા ડડ ન ી કરાયુ જેને યુરો-1 નામ અપાયું.
 2000 ની સાલમાં જ દ હી માં Bharat stage-2(BS-2) ન ી કરવામાં આવેલુ તેનું બીજુ ં નામ
Euro-2 હતુ.ં
 April-2010 થી ભારત સરકારે BS-3 standard લાગુ પડશે એવુ હે ર કરી દીધેલુ જે limit 2011
સુધી અલગ અલગ જ યાએ લાગુ પડે લી.
 BS-4 petrol અને Diesel એ દ હી આ ા, કાનપુર, અમદાવાદ, સુરત જેવા અમુક દૂિષત
શહે રોમાં લાગુ પાડવામાં આવેલ છે .

Earth Summit(1992) [પૃ વી સંમેલન-1992]

 આ Summit Rio-De-Janero માં યો ઇ આથી તે Rio Summit-1992 તરીકે પણ ઓળખાય
છે .
 Official name – UNCED (United Nations Conference on Environment &
Development) હતું.
 તેનાં મુ ય બે હે તુ પયાવરણનું સંર ણ અને તેની સાથે થાયી િવકાસ(Sustainable
development)
 172 દેશોએ ભાગ લીધેલો. 3 થી 19 June 1992 દરિમયાન ભરાયેલુ.
મુ ય હે તુ.
 ઝેરી યોના િનકાલની યવ થા કરવી.
 અિ મ બળતણનો વપરશ ઘટાડવા માટે ઊ ના િબન પરંપરાગત ોત િવકસાવવા માટે ય નો
કરવા અને ઉપયોગ વધારવો.
 ખાનગી વાહનોનો ઉપયોગ ઘટે અને Public transport ને ો સાહન મળે તેવા ોજે ટ બનાવવા.

10
 પાણીની અછત,
પ રણામો :
 આ summit ના અંતે 3 document ન ી કરવામાં આ યા જે નીચે મુજબ છે .
1. Rio Declaration on environment and development
2. Agenda 21
3. Forest Principles

1. Rio Declaration on environment and development

- દુિનયામાં થાયી િવકાસ માટે અલગ અલગ 27 Principles આપવામાં આ યા.
2. Agenda 21
- આ થાયી િવકાસ માટે તૈયાર કરવામાં આવેલો એક Action Plan હતો. United nature
Division for sastainable development. આ Agenda – 21 માટે સિચવાલય તરીકે કામ
કરશે.
- અહ 21 એ 21મી સદીના પ ર ે યમાં વપરાયો છે .
- 1997 માં યુયોકમાં Agenda 21 ના Progress report નું મુ યાંકન કરવા એક ખાસ સ
બોલાવાયું જેને Riots તરીકે ઓળખ મળી.
-La-21 : Agenda 21 માટે તૈયાર કરવામાં આવેલા Local programmes ને La-21 નામ
અપાયુ છે .
૩.Forest Principles
- એ forestry બાબતે થાયી િવકાસ લાગુ પાડવા માટે ના documents છે . તેમાં Q-77 નાં
દેશો(િવકાસશીલ) પોતાના દેશમાં પયાવરણ સુર ા માટે અને Forest cover વધારવા કામ
કરશે પરંતુ તે માટે િવકિસત દેશો તેમને નાણાંકીય સહાય પૂરી પાડવા ઇએ એ શરત હતી.

ઉપરનાં ણ Document Legally agreements નથી. આથી તે ફર યાત નથી.

સ ય દેશોએ ફર યાત Follow કરવી પડે તેવી ણ સંિધઓ નીચે મુજબ છે .

1) CBD : Convention on Biology diversity
2) UNFCC : United Nation framework conversion on climate change
3) UNCCD : United Nations conversation to combat desertification

- ઉપરાંત આ Summit માં green cross international નામની એક સં થા થાપવાનું ન ી

કરાયુ. જે ૧૯૯૩માં રિશયાના નેતા િમથાઇલ ગોબાચેવ એ થાપેલી.
- GCI નું સામાિયક : એ ટાકટીકા The Global warming
- વન આ છા દત િવ તાર:
Forest cover : ઓછામા ઓછો 1 હે ટર જેટલો એવો િવ તાર કે જેમાં 10% જેટલા વૃ ો આવેલા
હોય તો તેને Forest cover કહે વાય.

Convention on biological diversity

11
  ભારત સ હત 198 દેશ આ સંિધમાં હતાં.
 અમેરીકાએ આ સંિધમાં સહી કરે લી પરંતુ તે આજ સુધી તેના િવરોધમાં છે .
 CBD ની covering Body એ CBD કહે વાય છે .
 COP:- Convention of parties
 COP મીટ ગ શ આતમાં દર વષ ભરાતી હતી, જે હવે દર બે વષ ભરાય છે .
 આ મીટ ગ માં સ ય દેશો નવા લ યાંકો મુકે છે . તેમજ સંિધમાં સુધારા વધારા પણ કરી શકાય છે .
 અ યાર સુધીમાં આવી 11 મીટ ગ ભરાઇ ચુકી છે .
 COP- બહામાસ -1994
 COP-10 - નગોચા( પાન)-2010
 COP-11 - હૈ ાબાદ(ભારત)-2012
 COP-12 - ય ગચાંગ(દ.કો રયા), Oct-2014
 ૨૦૧૦માં નગોચામાં થયેલ ોટોકોલ માં ABS :- Access and benefit sharing rules
ન ી કરવામા આ યા.
 અ ય 5 objectives ન ી કરાયાં.
 Natural habituate :- hoses of natural habituate rate અ ધો કરાયો.
 17% જળ ોત અને 10% સમુ જળ ોત નવા ઊભા કરાયા.
 15% degraded areas ફરી િવકસાવવો.
 Coral reefs (પરવાળાના ટાપુઓ) નું સંર ણ.
 નાણાંકીય સહાય ઉભી કરવી ઇએ.

India and bio-diversity :-

દુિનયાના એવા 17 દેશ છે કે જે Bio-Diversity ે ે અિત સમૃ ગણી શકાય. તેમને LMMC:- like
minded mega diverse countries કહે વાય છે .
LMMC માં Bolivia, Brazil, China, કોલંિબયા, કો ટ રકા, ક તે, ઇ વાડોર, ઇિ ડયા, ડોનેિશયા,
કે યા, મડાગા કર, મલેિશયા, મેિ સકો, પેસ, ફિલપા ઝ, દિ ણ આ કા અને વેનઝ ે ુઆલા છે .
C2H3NO- િમથાઇલ આઇસો સાઇનાઇડ

Endemic Spices :-
- સ વોની એવી ત જે દુિનયામાં મા કોઇ એક જ જ યાએ વા મળતી હોય છે . તેને Endemic
Spices કહે વાય છે . Ex: કીડીખાઉ, ઘુડખર, Asiatic Lion મા ગુજરાતમાં જ વા મળે છે .
- ભારતમાં 91,000 થી વધુ ાણીઓ અને 45,500 થી વધુ વન પિતઓ વા મળે છે . આ ઉપરાંત 4
લાખ એવી િતઓ છે જે હજુ ઓળખી શકાતી નથી.
- ભારતમાં િવ ના કુ લમાંથી 12.6% સ તન, 4.5% પ ીઓ, 45.8% સરીસૃપો, 55.8%
ઉભય વીઓ અને 33% વન પિત endemic છે .
- એવા િવ તાર કે જેમાં 1500 થી વધુ endemic વો આવેલા હોય તેમ છતાં તેના 70% વો એ
પોતાનુ Natural Habitat (કુ દરતી વસવાટ) ગુમાવેલો હોય.

12
- આ યા યા 1988 માં Narman Haers નામના યિ તએ આપેલી જે બાદમાં Conservation
International નામની સં થાએ વીકારે લી.
- ભારતમાં 10 Bio-Graphic zone આવેલા છે . જે અ પાઇન ફોરે ટ, ાસલડ વે ટલડ, કો ટલ &
મરીન ઇકોિસ ટમ તથા ડે ઝટ ઇકોિસ ટમ ધરાવે છે .

The Bio diversity Act, 2002

- હે તુ : આ Act નો મુ ય હે તુ ભારતની જૈવ િવિવધતાનુ સંર ણ તથા તેના ોત, ઉપયોગ અને
િનયમન અંગે યવ થા કરવી તે છે .
- કલમ 21(B) માં Bio diversity ની યા યા લાગુ પડે છે .
- આ Act J & K સહીત સમ ભારતમાં લાગુ પડે લ છે .
- કલમ 3 મુજબ કોઇ પણ િવદેશી સં થા કે નાગરીકે ભારતમાંથી Bio-Diversity Resources નો
ઉપયોગ કરતા પહે લા ભારત સરકાર ારા િનમાયેલ authority ની મંજુરી લેવી પડશે.
- કલમ 8 અનુસાર આ authority રચવામાં આવેલી છે . 1 Oct, 2003 ના રોજ ચે ાઇમાં
National Bio-diversity authority (NBA) ની રચના થયેલી.
- કલમ 6 મુજબ કોઇ પણ Research paper publish કરવા તેમજ copy right કરવુ તે
Intel-actual property act નો ભંગ ગણાશે. આથી આમ કયા પહે લા પણ NBA ની મંજુરી
લેવી જ રી છે .
- કલમ 22(1) અનુસાર દરે ક રા યમાં State Bio diversity board (SBB) ની રચના કરવામાં
આવી છે . જે અનુસાર કોઇ ભારતીય નાગરીકે Bio-logical material નો ઉપયોગ યવસાિયક
હે તુથી કરવો હોય તો તેમ કયા પહે લા SBB ની મંજુરી લેવી પડશે.
- Grass root level પર કામ કરવા માટે નાગ રકોના સહયોગથી BMC(Bio-diversity
management Committee) ની રચના કરવામાં આવી છે .
- આ Act લાગુ પ ા બાદ 2004 માં Bio-diversity rules બહાર પાડવામાં આવેલા.
- UNFCC : UN framework convention on climate change
- UNFCC, 1992 માં સહી માટે ખુ ી મુકવામા આવેલી સંધી છે . આ સંધી માણે દેશો climate
change સામે લડવા માટે બા રહે શ.ે
- આ સંધી માણે સ ય દેશોને 3 ભાગમાં વહે ચવામાં આ યા છે .
1). Annx-1, 2). Annx-2 અને 3) Developing Country
- આ અંતગત અલગ અલગ તબ ે COP મળતી રહે .
Cop-J : 1995 માં બિલનમાં મળેલી
Cop-3: DEC-1997 માં યોટો, પાનમાં મળેલી. જે અંતગત GHGS નું ઉ સજન ઘટાડવા
એક તં સ ીય કરવામાં આ યુ. જેને યોટો િમકે નીઝમ નામ આપવામાં આ યુ.
- અ હં જ Emmission Trading & CDM(Clean development mechanism) લાગું
પાડવામાં આવેલ.
- Cop-19-nov, 2013 માં પોલે ડના વોસાવમાં મળેલી.
- Cop-20 dec-2014 પે માં મળી.

13
 - 1968 માં ચેિ પયન શેઠ સિમિતએ ભારતમાં વનોનું વગ કરણ કયુ જે મુજબ વનનાં 16 કાર
પાડવામાં આ યા. તેમાંથી 4 કાર ગુજરાતમાં વા મળે છે .
- કુ લ 207 પેટા કાર પડાયેલા તેમાથી 31 ગુજરાતમાં છે .
- ગુજરાતમાં વા મળતા કારો :
1. Type-3B: Tropical moist deciduous Forest (ઉ ણ કટીબંધીય ભેજવાળા પાનખર
જગ ં લો)
2. Type -4B : (દરીયાઇ ભરતીવાળા જગ ં લો)
3. Type-5A: Tropical Dry deciduous forest (ઉ ણ કટીબંધીય સૂકા પાનખર જગ ં લો)
4. Type -6B : (ઉ રના સૂકા – કાંટાવાળા જગ ં લો)
Kyoto Protocol:
 આ protocol nofcce ારા વીકારવામાં આવેલ.
 11th dec, 1997 ના રોજ Japan Kyoto શહે રમાં સ હ માટે મુકવામાં આ યો.
 16th feb, 2005 થી લાગુ પ ો.
 2010 સુધીમાં 191 દેશોએ સહી કરે લી.
 આ protocol માણે annx-1 countries માંથી 37 દેશોએ 6 GHGS emission ઘટાડવા
કાયદો ઘ ો.
 આ gases (GHGS) માં Co2, N2o, SF6, CH4, HFC & PFC નો સમાવેશ થતો હતો
 Annx-1 દેશોએ સંયુ ત રીતે GHGS માં 1990 ની સાપે માં 5.2% નો ઘટાડો કરવાની તૈયારી
બતાવી.
 આ ઉ સજનમાં International aviaho & shipping નો સમાવેશ થશે નહી.
 આ માણે OZONE LAYER ને નુકશાન પહ ચાડતા મુ ય GHG, cfc પર િતબંધ લગાવવામાં
આવેલો.
 આ કરારની યાદમાં જ 16th September ના રોજ world ozone day ઉજયાય છે .
 USA ના ભૂતપુવ િે સડટ યોજ બુશે 2001 માં Kyoto protocol ને Economically
Irresponsible ગણા યો. આ Theory ને the Bulb Administraar કહે વાય છે .
 ન કના ભિવ યમાં ણેય દેશના વધતા જતાં દૂષણને યાનમાં રાખીને તેમનો સમાવેશ Annx-
1 માં થઇ શકે .

Carbon – Credit:
 Kyoto Protocol માણે કોઇપણ Project ારા યારે વાતવરણમાં CO2 નાં માણમાં
ઘટાડો થાય અથવા CO2 ના સંભિવત ઉ સજનમાં ઘટાડો થાય તો તે project ને તેના બદલામાં
Kyoto units મળે છે . જેનું ચલીત નામ C.C.-carbon Credit છે .
 આ સમ તં clean development mechanism (CDM) ારા સંચાિલત છે . જે યુરોપમાં
આવેલુ છે .
 C.C ના વેપારને Emission trading કહે વાય.

14
  DMRC : Delhi metro rail corporation ના projection ારા ૩૦૦ million dollar
જેટલું C.C. કમાવવામાં આવેલુ.
 1 C.C. :- 1 ton carbon emission માં ઘટાડો. ભારતે 2002 માં rectify કરે લ.

BLY : બચત લે પ યોજના

એક બ બની સામે બી મા 15 . ભરીને CFL પૂ પાડવાની ભારત સરકારની આ યોજના છે . આ
યોજના Ministry of power હે ઠળની Bureau of Energy efficiency (Bee) ારા શ કરાયેલી.
May, 2010 માં CDM માં ર ટડ થયેલ.
CFL : COMPACT FLUORESCENT LAMP

CARBON TAX:
 કોલસાના ઉ પાદન કે આયાત પર લગાડવામાં આવતો આ ટે સ છે . તેની સૌ થમ શ આત
Australia એ કરે લી.
 ભારતમાં july-2010 થી આ tax લગાડવામાં આ યો, જે મુજબ િતમેટીક ટન કોલસા પર 50 .
tax લાગશે. આ પૈસા National energy fund બનાવવામાં વપરાશે.
 UN એ વષ 2010 ને International year of Bio-Diversity તરીકે ઉજ યું.

1. પ રસરતં ોની િવિવધતામાં ગુજરાતનો ભારતમાં કયો મ છે ? : 6

2. Forest survey of India યાં આવેલું છે ? : દહે રાદૂન
3. રા ના કુ લ ભૌગોિલક િવ તારના કે ટલા ટકા જગ ં લો અને કયા કાયદા મુજબ હોવા ઇએ? :-
33% રા ીય વન નીિત-1988
4. કયા આ દવાસીઓને forest department વાંસ પુરો પાડે છે ? :-કોટવા ડયા
5. તંદુર ત વૃ ો ઉછે રવા માટે વનિવભાગે 250 થી વધુ સવ ચ વૃ ો શોધી ક ા. તેને શું નામ
આ યુ? :- માતૃવૃ ો
6. ઘાસ સંશોધન કે યાં આવેલું છે ? અને તેની થાપના યારે થઇ? :- રાજકોટ, 2005
7. રણને આગળ વધતુ અટકાવનારી વન પિત કઇ? : ગાંડો બાવળ
8. ચેરના વૃ ોની બાબતમાં ગુજરાતનો મ :- 2
9. ગુજરાતમાં આવેલા કાંટાળા વૃ ોના જગ ં લોના િવ તાર માં વરસાદ :- 40 cm ઓછો
10.કે વા જગ
ં લો ને િમ જગં લો કહે વામાં આવે છે ? – સુકા પાનખર જગ
ં લો
11.ગુજરાતમાં કઇ જ યા એ લાખ માટે નું સંશોધન કે છે ? – પીપળેશ, વડોદરા
12.લાકડા વહે રવાની સૌથી વધુ િમલો યાં આવેલી છે ? :- અમદાવાદ
13.ધ વંતરી પ રયોજના કઇ જ યાએથી શ થઇ? :- રમણગાડી
14.િસંહની વસતી કે ટલી છે ? તેની છે ી ગણતરી કઇ સાલમાં થઇ? :- 523(2015)
15.સારસ પ ીને રામ-સીતા :- દહે ગામ
16.ગુજરાત સરકારે મનગરના દ રયા િકનારાને યારે નેશનલ મરીન પાક હે ર કય ?:- 1982
17.ગુજરાતનું 1 મા Conservation Reserve યાં આવેલ છે ? :- છરીઢં ઢ(ક છ)
18.િમિતયાલા અભયાર ય :- અમરે લી

15
 19.ગાના અભયાર ય :- મનગર
20.પિનયા અભયાર ય :અમરે લી
21.ગુજરાતનુ 1 મા વૃિત િશ ણ અભયાર ય :- હં ગોળગઢ
22. Frog gain Reserve – મહે સાણા
23.સૌથી વધુ દુધાળા પશુઓ ગુજરાતના કયા િજ ામાં આવેલ છે ? : ખેડા
24.સૌથી વધુ ભશો ગુજરાતના કયા િજ ામાં આવેલ છે ?:- મહે સાણા
25.સૌથી વધુ ગાયો ગુજરાતના કયા િજ ામાં આવેલ છે ?:-રાજકોટ
26.સૌથી વધુ ઘાસચારો ગુજરાતના કયા િજ ામાં આવેલ છે ?: - બનાસકાંઠા
27.ગરીબોની ગાય એટલે?:- બકરી
28.ગરીબોની સાગ એટલે? :-વાંસ
29.સમ ભારતમાં મા અમુલ ારા ઉ પાદીત ખાધ પદાથ: બટર- દૂધ
30.ક છનું યુ બંદર મ ય બંદર તરીકે િવકસાવવામાં આ યુ છે ? :- જખો
31. ૌિલંગ પ િત કઇ પ િતનો ઉગતો શ દ છે ? :-- મ ય
32.ગુજર શ દ સૌ થમ કયા દેશ માટે વપરાયો? :- િભ માલ
33.કઇ સાલમાં સૌર ને રા યોમાં થાન મ ુ? :- ૧૯૪૮
34. યા મુસાફરે અમદાવાદમાંથી ગળી, િકનખાબ, મલમલના િનકાસની વાત લખી છે ?:-થેવેનો
35.દીવનો ટાપૂ કે વી રીતે રચાયો હોવાની શ યતા છે ? :- રણનાં ભુવા ચકાવાથી
36.ક છના બંને રણ કઇ ઘટનાને કારણે બ યા હોવાની શ યતા છે ? :- ખંડીય છાજલી ચકાવાથી
37.ગુજરાતનો બી નંબરનો ચો પવત :- જસ ે ોર(1090 મી.)
38.ગુજરાતના સૌથી વધુ વરસાદવાળા દેશમાથી વહે તી કાયમી નદી ? :- તાપી
39.ગુજરાતનો સૌથી મોટો ? :- સરધાર(રાજકોટ)
40.ગુજરાતની લગભગ કે ટલા ટકા જમીનને િસંચાઇનો લાભ મળે છે ? - 45
UNCCD :- Un convention to combat desertification
 આ સંિધ એવા દેશ માટે છે યાં અનાવૃિ અને desertification વધારે હોય.
 ખાસ કરીને આ કામાં રણને આગળ વધતુ અટકાવવાની સંિધ છે .
 17 જુ ન, 1994નાં રોજ Paris માં આ સંિધ Adopt કરાયેલી. આથી 17 જુ ન-રણ ને આગળ વધતુ
અટકાવવાનો દવસ તરીકે ઊજવાય છે .
 દુિનયાના 195 દેશ અને Europeon Union એ સ ય દેશો છે .
 2013માં કે નેડાએ આ સંિધ માંથી નીકળી ગયાનું હે ર કરે લ છે .
 COP(i) :- 1997 માં Rome(Italy)
COP(ii) :- 2013 માં Weindhoek(Naamibiya)
 આ સંધી માટે 2006 ને International of desert and desertification તરીકે ઊજવેલુ.
 UN ારા 201 ને નીચેના વષ તરીકે ઉજવાશે :-
* International year of family farming
* International year of crystallography
* International year of land developing states
* International year of solidity with pelestion people

16
 Bio-Accurrulahon :
કોઇ ભાવનું માણ યારે આહાર શૃખ ં લાની કોઇ એક કડી ારા જ ઘટાડવામાં આવતુ હોય યારે તેને
Bio accurrulahon કહે છે . તેનાથી કોઇપણ ભાવ િવ માંથી જે સમાન દરે નાશ પામી ર ુ હોય
તેના કરતા ઝડપી દરે નાશ પામવા લાગે છે .
 Bio-concenrahon :
Bio-aceulahon ની ઘટના જે પાણીમાં બનતી હોય તો તેને Bio-cancentraton કહે વાય છે .
યુ ટ ફકે શનની ઘટના જે કોઇ માનવ વૃિતના કારણે થઇ હોય તો તેને ક ચરયુટ ફકે શન કહે વાય છે .
 મીનામાટા રોગ
પાનનાં મીનામાટા શહે રમાં આ રોગ સૌ થમ વા મળેલો.(1955-1960 વ ચે)
યાંની ફૅ ટરીઓ ારા થતા મર યુરી વે ટ ડ ચાજના કારણે આ રોગ વા મળેલો.
Ecology Word – રે ટર
Definition – અનં ટ એકલ

લેમાકા
Theory of evolution મુજબ દરે ક સ વે બદલાતા પયાવરણ મુજબ પોતાનામાં ફે રફાર લાવવા
ઇએ. ીક શ દ Ecology – Oikos (ઘર) logos(િવ ાન)

ઇ.જે.ટે સલે : એ Ecosystem એવો શ દ આ યો. બધા જ સ વો તથા ભૌતીક પ રબળો તથા
િવિવધ ચ ો તથા ઊ િવિનમય વગેરેનો સમ વય.
Ecology part
(1) Auto-ecology – વપ રિ થિતિકય િવ ાન
(2) Synecology - સમુહપ રિ થિતિકય િવ ાન
(1) Auto-ecology :-
મા એક જ વન પિત, ાણી કે િતના તેના પયાવરણ સાથેના સંબંધનો અ યાસ
(2) Synecology :-
વન પિત કે ાણીનો સમુહ અને આ સમૂહના પયાવરણ લ ી િવ ાનને સમુહપ રિ થિતિકય
િવ ાન કહે છે .

Aquatic (જલીય) Terrestrial ( ભૂિમગત)

Fresh water Estuarine water marine (સામુ હક)

(લગૂન/કાયલ)

Forest Grail long Cropland Desert

17
ચાર િવભાગમાં વહચી શકાય
(1) Physiological ecology :- ભૌતીક િવ ાન
(2) population ecology :-વસિતનું િવતરણ શાના આધારે છે એનો અ યાસ
(3) Community ecology :- સ વો(મયાદીત)
(4) Ecosystem ecology :- સ વો-િનજ વો-સમ (િવ તારથી)
Branches :-
(1) Habitat Ecology :- વસવાટ
(2) Genecology :- જનીનબંધારણને લગતું
Deals with the study of variation of species based upon their genetic
potentialities
(3) Palaeco ecology :- અિ મનાં અ યાસ પરથી એમની નું તારણ કાઢવુ.
(4) Pedogy :-Soils and their weathering profiles
(5) Ethology :- ાણીઓ (સમ ) તમામ
(6) Demecology :- Deals with the ecology of population

18
ECOLOGY AND
ENVIRONMENT

(પયાવરણ અને પા રિ થકીતં )

19
 ECOLOGY AND ENVIRONMENT
(પયાવરણ અને પા રિ થિતતં )
 પાણીની સમ યા:
UN જનરલ ઍસે બલી ારા વષ 2013 ને “પાણી સંવધન” વષ તરીકે ઊજવવામા આવેલ.ુ
1990 પછી િવ ના 50% પાણીના ોત ખરાબ અથવા દૂિષત થઇ ચુ યા છે . યિ ત દીઠ પીવા,
જમવા, નાહવા માટે 20 થી 50 િલટર પાણીની જ રીયાત રહે છે . િવ ભરમાં અપૂરતી ચો ખાઇનાં
કારણે દર 20 સેકંડે એક બાળકનું મૃ યુ થાય છે . 2025 સુધીમાં િવ ભરનાં મોટા ભાગના દેશો
પાણીની અછત ભોગવતા હશે. છે ા 11,300 વષમાં પૃ વી અ યારે સૌથી વધુ ગરમ છે . છે ા
100 વષમાં તાપમાનમાં સૌથી વધુ વધારો થયો. લોબલ વોિમગનાં કારણે હમાલયનાં લેિશયર
ઓગળી ર ા છે .

 લોબલ વોિમગ બાબતે થયેલી મહ વની સંધીઓ

(1) યોટો ોટોકોલ -2005 :-
UNFCCC (United nations framework convention on climate change)
સં થા ારા પયાવરણને બચાવવા પાનના યોટો ખાતે આ સંિધ થઇ. આ ોટોકોલ 2005 થી
2012 સુધી ચા યો. આ ો ામ નો મુ ય આશય િવિવધ ીનહાઉસ ગેસીસ (Co2, Ch4, N2o,
SF6, HFC, CFC) ના 1990 નાં ઉ સજન લેવલથી 5% ઘટાડાનો હતો.
(2) કોપન હૅ ગન સિમિત:-
7 થી 18 ડસે બર, 2009 માં ડે માકનાં કોપનહૅ ગન ખાતે 150 દેશોનાં વડાઓએ પયાવરણ
સુર ા બાબતે કો ફર સમાં ભાગ લીધો. આ સમયગાળો યોટો ોટોકોલનાં બી તબ ાનો હતો.
2050 સુધી િવ નું સામા ય તાપમાન નીચું રાખવા બાબતનું યેય હતુ.

 કચરા િનકાલ યવ થા :- UNEP બેસલ પ રષદમાં કચરાની િનકાલ યવ થા માટે રા ીય તરે

કાનૂન પર ભાર મુકવામાં આ યો હતો.
 કચરાને પાંચ કારમાં િવભાિજત કરવામાં આ યો છે .
(i) નગરનો કચરો કે તોડફોડથી થતો કચરો
(ii) સં થાકીય, યાપારી કે ઔ ોિગક કચરો
(iii) તબીબી કચરો
(iv) નુકસાન કારક કે િવિકરણયુ ત કે ઇલે ટોિનક કચરો
(v) જૈિવક કચરો
 કચરા િનકાલ યવ થામાં કચરો એકઠો કરવો, તેનુ વહન કરવું, તેને કાર અનુસાર વહચવો, તેની
યા કરવી અને િનકાલ કરવો અથવા રસાઇકિલંગ ારા ઉપાય કરવો.
 પાણી અને પયાવરણની આંતરરા ીય પરીષદ 1992માં આયલ ડના ડબલીન ખાતે યો ઇ હતી.
તેમા 100 દેશોનાં 500 િતિનિધઓએ ભાગ લીધો હતો.
 િવિવધ આંતરરા ીય સમજૂ િતઓ :
1985 - ઑ ટીયા – િવયેના – ઓઝોન ગાબડા અંગે
1987 – કે નેડા – મોિ ટયલ – ઓઝોન તરને ળવી રાખવા બાબતે
1889 – હે લિસ કી બેઠકમાં – 16 સ ટે બર – ઓઝોન દીવસ ઘોિષત
1990 – લંડન પ રષદ

20
 1992 – કોપન હે ગન – િમથાઇલ ોમાઇડ, HCFC પર િતબંધ
1995 – િવયેના સંમેલન
1997 - મોિ ટયલ
1999 – પેિચંગ, ચીન – િમથાઇલ લોરોફોમ, કાબન ટે ટા લોરાઇડ પર િતબંધ
 એક અંદાજ મુજબ મોિ ટયલ ોટોકોલનો ચુ ત રીતે અમલ કરવામાં આવે તો 2050 સુધીમાં
ઓઝોન વાયુમંડલ પુન: થાિપત કરી શકાશે.
 છે ા થોડા વષ થી ‘ ડનાયસ’ તરીકે ઓળખાતો એક વગ એવો ઊભો થયો છે જે માને છે કે
લાઇમેટ ચજ અને લોબલ વોિમગની વાતો નક ં તૂત છે .
 ઇકોિસ ટમ શ દ સૌ થમ એ. . ટંસલી ારા િતપા દત થયો.
 ઍિસડ વષાના કારણે તળાવનું ph 4.8 થી નીચે ય તો વન પિત અને ાણીઓના વનને
ખમ થાય છે .
 જમની અને પોલડના અડધા જગ ં લો ઍિસડ વષાથી નાશ પા યા છે .

(1) કાબન ચ (2) ઓિ સજન ચ (3) હાઇડોજન ચ (4) નાઇટોજન ચ

(5) ફો ફરસ ચ (6) જળચ

 થમલ દૂષણ:
એવી યા કે જેનાથી પાણીના તાપમાનમાં ફે રફાર થાય અને પાણીની ગુણવ ા ઘટે તેને થમલ
દૂષણ કહે વાય. તેનુ મુ ય કારણ એ છે કે તાપિવધુત મથક અને બોઇલર માં તેનો શીતલક તરીકે
ઉપયોગ કરવામાં આવે છે .
 પાનના નાગોચા ખાતે જૈિવક િવિવધતા સંમેલનમાં જૈવીક િવિવધતાના સંર ણ અંગેના લ યાંક
ન ી કરવામાં આ યા અને તેને હાંસલ કરવા માટે 10 વષનું આયોજન કરવામા આ યુ.ં તેને આચી
લ યાંક કહે વામાં આવે છે . આ ોટોકોલ 30 ઓ ટોબર, 2010 માં તૈયાર કરવામાં આ યો.
ઓ ટોબર 2012 સુધીમા મોટા ભાગના દેશોએ તેના પર હ તા ર કયા.
 મેપલ ો ટ રકીગ :-
કુ દરતી આફતોથી િવ માં વારંવાર મોટા પાયે નુકસાન થાય છે . મેપલ ો ટ આ અંગન ે ુ સવ ણ કરે
છે . તેણે 196 દેશોમાં િવિવધ કુ દરતી આપ ીઓના આધારે માંક હે ર કયા છે . આ રિકગ અનુસાર
અમે રકા, પાન, ચીન, તાઇવાન અિત ખમ ધરવતા દેશો છે .
 વધી રહે લા રણ િવ તાર અંગે 1974 માં UNCOD સં થાની થાપના થઇ. United Nations
Conference On Desertification.
 િવ માં જમીનની ફળ ુપતાનો ઘટાડો મોટા પાયે વા મળે છે . આ માટે 1990માં યુનાઇટે ડ નેશ સ
ારા Glasod સં થા થાપવામાં આવી. Global assessment on soil degradation.
 એજડં ા 21 :-
રા સંઘ ારા 1992 માં ાિઝલના રયોડી નેરો ખાતે પયાવરણની જણવણી માટે થયેલ ઠરાવને
ઍજડં ા 21 કહે છે . આ કાયદાનો મુ ય હે તુ પાણીનું દૂષણ રોકવું તથા તેના માણને જળવીને
જમીનમાં તેનુ ર ટોરે શન કરવું છે .
 જગ ં લ સંર ણ એ ટ, 1988 :-
- નેશનલ ફોરે ટ પોિલસી, 1952 હે ઠથળ આ કાયદો શ થયો અને તેનું સુધારે લું વ પ 1988 થી
લાગુ થયુ.

21
 - એકાદ વન પિત કે ાણીની િતનો તેના પયાવરણ સાથેનો અ યાસ કરવામાં આવે તો
તેને ઓટોઇકોલો અને વન પિત કે ાણીના સમુહનો પયાવરણ લ ી અ યાસ એટલે
Synecology.
 સામા ક પ રિ થતી તં :-
* કોઇપણ વસવાટમાં અનેક વન પિત અને ાણીઓ વસતા હોય છે . આ વન પિત અને ાણીઓ
એકબી પર આધાર રાખતા હોય છે . વસવાટમાં અચાનક ફે રફારો થતાં આ સ વો ઉપર થતી
અસરો સામાિજક પ રિ થતી તં માં અ યાસમાં લેવામાં આવે છે .
* દરે ક વન પિત કાશસં ેષણની યા દરિમયાન કાશ અને અકાબિનક પદાથ નો ઉપયોગ
કરીને કાબિનક પદાથ બનાવે છે . તેનો અ ય સ વો ખોરાક તરીકે ઉપયોગ કરે છે . પ રણામે દરે ક
વન પિતને ઉ પાદક ગણવામાં આવે છે .
* વન પિતએ કરે લા ઉ પાદનો પર િનભર રહે નારને ાહક કહે વાય છે . તેમા બે કારના ાહકો હોય
છે . (1) યાપક ાહકો (2) સૂ મ ાહકો. શાકાહારીને ાથિમક ઉપભો તા અને માંસાહારીને
તીય ઉપભો તા કહે છે . યારે સવભ ીને તૃતીય ઉપભો તા કહે છે . સૂ મ ઉપભો તા તરીકે
બૅ ટે રયા તથા સૂ મ વજતં ુ છે . તેને સડાની યાના કારક પણ કહે છે .
 િવિવધ જૈિવક ચ ો :
આ પદાથ નુ એક ચ હોય છે . વાતાવરણમાં અનેક પદાથ ઉ પાદક સાથે સંકળાય છે . અને જુ દા
જુ દા વ પે તે પદાથ પરત આપે છે .

 પયાવરણનાં પ રબળો:
પયાવરણનાં મૂળભૂત રીતે બે પ રબળો છે .
1) સ વ પ રબળો
2) િનજ વ પ રબળો
 સ વ પ રબળોમાં વન પિતસૃિ , ાણીસૃિ વગેરેનો સમાવેશ થાય છે .
 િનજ વ પ રબળોને ણ કારમાં વહચી શકાય.
1) વાતાવરણ (Atmosphere)
2) જલાવરણ (Hydrosphere)
3) મૃદાવરણ (Lithosphere)

 સૌર ઊ :- કાશ એ ઊ નો સૌથી મોટો ોત છે . સૂયની ઊ અને ઉ માનો ફ ત અડધા

અબજમો ભાગ પૃ વી પર પહ ચે છે . તેની મોટાભાગની ઊ નો યય થાય છે . વાતાવરણનાં
વાયુઓ, ધૂળની રજકણ, બા પ, વાદળ વગેરે સૂયની ઊ નું શોષણ કરે છે .પરાવત ત થયેલ
ઊ માંથી બાકાત રહે લી ઊ પૃ વીને ગરમ રાખે છે . આ જ ઊ માંથી વન પિત પોતાનો ખોરાક
તૈયાર કરે છે . વાતાવરણમાં રહે લી ઊ ની સાથે વાયુઓના સંસગથી નવી ઊ મળે તેને ‘સંચરણ’
કે ‘સંચલન’ કહે છે .

 પયાવરણ સુર ા ધારો ,1986

ભોપાલ ગૅસ કાંડ 1984 માં થયો. યારે 3000 થી વધુ લોકો મૃ યુ પા યા હતા. આ ઍ ટની અંદર
જૂ ન 1972 માં ટોક હોમમાં થયેલા િનણયો સમાવી લેવામાં આ યા હતા.

22
  ઍર િ વે શન એ ડ કંટોલ ઑફ પો યુશન ઍ ટ
આ ધારો વાયુ દૂષણને રોકવા, િનયં ણ કરવા તથા િનયમો ઘડવા સાથે ડાયેલો છે . તે 1981
માં પસાર થયો હતો.
 વોટર િ વે શન એ ડ કંટોલ ઑફ પો યુશન ઍ ટ
ભારતમાં જળવાયુ પ રવતન અંગે INCCA (Indian network of climate change
assessment) સં થા ારા ભારતમાં જળવાયુ પ રવતન અંગે સૌ થમ રપોટ બહાર પાડવામાં
આ યો.

 આપણી આસપાસનાં હવા, પાણી અને જમીનનાં આવરણને પયાવરણ કહે છે . તેને ભૌિતક,
રાસાયિણક અને જૈિવક એવા ભાગોમાં વહચવામાં આવે છે . હવાનુ તાપમાન, કાશ, ભૂિમનો ભેજ
વગેરે ભૌિતક પ રસરનાં લ ણો છે . યારે ભૂિમમા રહે લા ખનીજ ત વો, પાણીમાં વેલા ાર,
હવામાં િવિવધ વાયુઓનુ માણ રાસાયિણક પ રસર રચે છે . યારે જૈિવક પ રસરમાં આસપાસનાં
સ વ કાર, તેની વ તી, તેનું ખોરાકમાં મહ વ વગેરેનો સમાવેશ થાય છે . પ રસરની સ વોની
વ તીને ધારણ કરવાની મતાને ધારણ મતા કહે છે . તેને જૈિવક મતા એટલે બાયો ટક
પોટશીયલ પણ કહે છે .
 શહે રીકરણ, ઔ ોગીકરણ, ખેતીની ખોટી રીતો, હાિનકારક રસાયણોની મા ા, જગ ં લોની સફાઇ,
વ ય ાણીઓનો વંસ વગેરે સમ વપ રમંડળનાં પ રવતન માટે જવાબદાર છે . તેનાથી પૃ વીનાં
િવ તારોની થાિનક તથા સાવિ ક આબોહવામાં ફે રફાર થઇ ર ા છે .
 િનિ ત કારના સ વ વ પો જે પ રિ થિતનાં ફે રફાર સાથે િબલકુ લ સમાધાન કરી શકતા નથી,
તેમની હાજરી ારા પયાવરણ કૃ િતનો અહે વાલ ન ી થાય છે . દા.ત., વહે તા ઝરણામાં
ૂબીફે સ અને લીમનોડી સ કે કે ટલીક માખીનાં ડ ભનો ઉપ વ ઝરણામાં થયેલા દૂષણની
મા ાનો યાલ આપે છે . યારે મે- લાઇ, ટોન- લાઇ, કે ડશ- લાઇની હાજરી ઝરણાની
વ છતાનો િનદશ કરે છે .
 જમન ાણીશા ી અન ટ હીકલે સૌ થમ ઇકોલો શ દ યોજયો હતો.

3) રઓ લસ 20:-
UNCSD(યુનાઇટે ડ નેશ સ કોનફર સ ઓન સ ટે ઇનેબલ ડે વલોપમે ટ) 20 થી 22 જૂ ન,2012ના
રોજ ાિઝલના રઓ-ડી-જેનેરો ખાતે આ કો ફર સ યો ઇ ગઇ. 100 જેટલા િવ ના નેતાઓ આ
કો ફર સમાં હાજર ર ા અને િનરંતર િવકાસ બાબતે ચચાઓ થઇ. િવ ભરનાં તમામ દેશો ‘ ીન
ઇકોનોમી” તરફ વળવા માટે એક મંચ થયા. દરે ક ખંડમાંથી એક યિ તને લઇને 1 સિમિતનું ગઠન
કરવામાં આ યુ. અને સ ટે બર, 2014 પહે લા ન ર પગલાઓ લેવાનું ન ી થયુ.

4) ીન પીસ :
િજમ બોહલેન ારા વાનકું વર કે નેડા ખાતે 1971 માં “ ીનપીસ” નામની પયાવરણીય સં થાની
થાપના કરી. આજે તે સં થાના 45 દેશોમાં 30 લાખથી વધુ વયંસેવકો છે .

 રા ીય જળવાયુ પ રવતન કાય યોજના :

કે સરકારે જળવાયુ પ રવતનનાં પડકારોને પહ ચી વળવા 30 જૂ ન, 2008 માં એક કાયયોજના જહે ર
કરી. તે અનુસાર નીચે મુજબનાં જુ દા-જુ દા િમશન હાથ ધરવામાં આ યા.

23
 1) રા ીય સૌરઊ િમશન
2) રા ીય ઊ બચત િમશન
3) રા ીય પુનઃ ચ ણ / રસાઇકલ ગ િમશન
4) રા ીય જળ િમશન
5) હમાલય ર ા િમશન
6) હ રયાળુ ભારત િમશન

 United Nations Environment Programme (UNEP) નાં નીચેમાંથી કયા કાય છે ?

(1) આંતરરા ીય પયાવરણ સંમેલનોનું આયોજન કરવુ.
(2) ખાણકામ દર યાન દૂષકોને રોકવા ય નો કરવા.
(3) ભારતમાં કે અ ય દેશોમાં પયાવરણીય ોજે ટો માટે પૈસા ફાળવવા
(4) રા ીય સરકારો તથા િબનસરકારી સં થાઓના કાય ને સાંકળવુ.
 International Union for conservation of Nature (IUCN) ની થાપના યારે થઇ? –
1948
 વષ 2010 ને આંતરરા ીય જવૈ િવિવધતા વષ તરીકે હે ર કરવામાં આ યુ છે .
 સૌથી વધુ ટાઇગર રીઝવ કયા રા યમાં છે ? - મ ય દેશ
 ભારતના કયા રા યમાં સૌથી વધુ મે ુવ(સુ દરી) ના વૃ ો છે ? – પ.બંગાળ
 િવ માં માથા દીઠ સૌથી વધુ Co2 નું ઉ સજન કરનાર દેશ ? – કતાર
 ગંગા ઍ શન લાન કયા રા યો સાથે સંકળાયેલ છે ? – UP, િબહાર અને પ.બંગાળ
 World wild life fund ની રચના યારે થઇ? – 1961
 મીનામાટા ક વેશન શાની સાથે સંકળાયેલ છે ? – Mercury, પારો
 નાઇટોજન ફ શેસન અને બાયોફ ટલાઇઝરનું કામ કરનાર બે ટે રયા? – રાઇઝોિબયમ,
એઝો પાયરીલમ, એઝેટોબે ટર
 ભારતનાં બે બાયોડાઇવરસીટી હોટ પોટ? – પિ મ ઘાટ અને પૂવ હમાલય
 ઓઇલ પીલનું સૌથી મોટુ નુકશાન – પાણીને ઓ સીજન ર હત બનાવે
 પાણીનું દૂષણ કઇ રીતે ણી શકાય? – E-coli ની હાજરી
 Green house gases માં સૌથી વધુ દૂષણ કરનાર વાયુઓ – Co2 and CH4
 પાણીના દૂષણના અ ય ઇિ ડકે ટર – લડવોમ, લજવોમ અને ફં ગસની હાજરી
 પેિ ટસાઇડના કારણે પ ીઓના ડાનું પડ પાતળુ થાય અને જ દી તુટી ય. તેનુ મુ ય કારણ? –
કા મો ુલીન ધાતુ.
 Bio chemical Oxygen Demand નો ઉપયોગ શાના માટે થાય છે ? – ગટરનાં પાણીમાં ઓગિનક
મેટરની તપાસ માટે
 ટોકહોમમાં ‘Dirty dozen’ િવશે ચચા થઇ. આ ડટ ડઝન શું છે ? – મુ ય 12 દૂષકો
 હવાનો નાઇટોજન ફ સેશન શેના લીધે થાય? – સાઇનો બે ટે રયા, વીજળી અને અ ટાવાયોલેટ
કરણોના કારણે.

24
 Ecology & Environment Test

1. UNO ની જનરલ એસે બલી ારા કયા વષને “પાણી સંવધન વષ” તરીકે ઉજવવામાં આવેલુ? –
2. UNFCCC નું full form? -
3. 2005 માં પયાવરણને બચાવવા કઇ સંિધ થઇ? -
4. 7-18 ડસે, 2009 માં ડે માકના કયા શહે રમાં પયાવરણ સુર ા બાબતે મં ણા થઇ? –
5. UNCSD(Full form) :- _________________________________________
6. 20-22 જૂ ન, 2012 માં પયાવરણ સુર ા અને ીન ઇકોનોમી બાબતે કઇ કો ફર સ યો ઇ? –
7. ‘ ીન પીસ’ સં થાના થાપક?-
8. 1971 માં કયા શહે રમાં Green Peace ની થાપના થઇ? –
9. કે સરકારે રા ીય જળવાયુ પ રવતન કાયયોજના હે ર યારે કરી? –
10. INCCA (Full form)? –
11. પ રસરની સ વોની વ તીને ધારણ કરવાની મતાને ________________ કહે છે .
12.સૌ થમ ઇકોલો શ દ યોજનાર વૈ ાિનક? –
13.માનવ વન પર થતી અસરો ણવા માટે નાં િવ ાનને ________________ કહે છે .
14.વાતાવરણમાં રહે લી ઊ ની સાથે વાયુઓના સંસગથી નવી ઊ મળે તેને શું કહે છે ?-
15.ભોપાલ ગેસ કાંડ બાદ કયો સુર ા ધારો અમલમાં આ યો? –
16. એર(િ વે શન એ ડ કંટોલ) પો યુલેશન ઍ ટ કઇ સાલમાં પસાર થયો? –
17.ભારતમાં પયાવરણ સુર ા બાબતનો થમ કાયદો :
18.નેશનલ ફોરે ટ પોિલસી કઇ સાલમાં લાગુ થઇ? –
19.જગ ં લ સંર ણ ઍ ટનુ સુધારે લુ વ પ યારે લાગુ થયું?-
20.વન પિત કે ાણીસમુહનો સમ પયાવરણલ ી અ યાસ એટલે?-
21.શાકાહારી ાણીઓ કે વા કારના ઉપભો તા ગણાય?-
22.એવી યા કે જેનાથી પાણીના તાપમાનમાં ફે રફાર થાય અને પાણીની ગુણવતા ઘટે તેને _____
દૂષણ કહે વાય.
23. પાનના નાગોચા ખાતે જૈિવક િવિવધતા સંમેલનમાં જૈિવક િવિવધતાના સંર ણ અંગેના લ યાંક
ન ી કરવામાં આ યા અને તેને હાંસલ કરવા માટે 10 વષનું આયોજન કરવામાં આ યુ તેને
_________ લ યાંક કહે છે .
24.મેપલ ો ટ રે િ કંગ અનુસાર કયો દેશ કુ દરતી આપિ ઓની બાબતમાં સૌથી વધુ ખમ ધરાવે છે ?
25.UNCOD (full form)?-
26.િવ માં જમીનની ફળ ુપતાનો ઘટાડો મોટા પાયે વા મળે છે . આ માટે 1990 માં યુનાઇટે ડ નેશ સ
ારા કઇ સં થા થાપવામાં આવી?-
27.UNO ારા 1992માં રઓ-ડી- નેરો ખાતે પયાવરણ ળવણી માટે થયેલ ઠરાવને શું કહે છે ? –
28.UNEP ની કઇ પ રષદમાં કચરા િનકાલ યવ થા માટે રા ીય તરે કાનૂન પર ભાર મુકવામા આ યો
હતો? –
29.પાણી અને પયાવરણની આંતરરા ીય પ રષદ 1992 માં આયલ ડના _____ ખાતે યો ઇ હતી.
30.િવ ઓઝોન દવસ :-

25
31.1999 મા કયા સંમેલનમાં િમથાઇલ લોરોફોમ, કાબન ટે ટા લોરાઇડ વગેરે પર િતબંધ મુકવામા
આ યો હતો? –
32.ઍિસડ વષાના કારણે તળાવનું PH _______ થી નીચું ય તો ખુબ નુકસાન થાય.
33.International Union for Conservation of Nature (IUCN) ની થાપના યારે થઇ? –
34. World Wild life Fund ની રચના યારે થઇ? –
35.ભારતના 2 બાયોડાયવસ ટી હોટ પોટ કયા કયા છે ?-
36.ગુજરાત રા યમાં વ ય ાણી અભયાર યો અને રા ીય ઉ ાનો રા યના કુ લ ભૌગોિલક િવ તારના
કે ટલા માણમાં છે ? (Dy.S.O-2016)-
37. ભારત ારા ભૂતાનમાં કઇ જળિવ ુત યોજના થાપવામાં આવી હતી? (Dy.S.O-2016)-
38.નીચેના પૈિક કયા િવક પમાં રા ીય ઉ ાન કે અભયાર ય તેના થાન સાથે સાચી રીતે દશાવેલ
નથી? (Dy.S.O-2016) અ. બાલાપ મ-મેઘાલય બ. િગ ડી-તિમલનાડું
ક. ભગવાન મહાવીર-િબહાર ડ. મોલેમ-ગોવા

જવાબો:-
1. ૨૦૧૩
2. united nations framework convention on climate change
3. યોટો ોટોકોલ, પાન
4. કોપન હે ગન
5.યુનાઇટે ડ નેશ સ કો ફર સ ઓન સ ટે ઇનેબલ ડે વલપમે ટ
6. રઓ +૨૦
7. િજમ બોહલેન
8. વાનકું વર, કે નેડા
9. 30 જૂ ન, 2008
10. Indian network of climate change assessment
11. ધારણ મતા
12. જમન ાણીશા ી અન ટ હકલ
13. ુમન બાયો મટે રઓલો
14. સંચરણ/ સંચલન
15. પયાવરણ સુર ા ધારો, 1986
16. 1981
17. એર પો યુશન ઍ ટ, 1974
18. 1952
19. 1988
20. Synecology
21. ાથિમક ઉપભો તા
22. થમલ
23. આઇચી લ યાંક
24.અમે રકા
25. United nations conference on Desertification

26
26. GLASOD – global assessment on soil degradation
27. એજ ડા 21
28. બેિસલ (બેસલ)
29. ડબલીન
30. 16 સ ટે બર
31. પેિકંગ, ચીન
32. 4.8
33. 1948
34. 1961
35. પિ મ ઘાટ અને પૂવ હમાલય
36. ૮.૪૭
37. ચૂખા જળ િવ ુત યોજના
38. ભગવાન મહાવીર-િબહાર

27
Scanned by CamScanner
Scanned by CamScanner
ANAMIKA ACADEMY Page No.
ભારત અને િવ ની ૂગોળ 1
Mo. 9979-9979-45

1. ભારતમાં શણનું થમ કારખાનું કઈ જ યાએ થાપાયું ? – રશરા

2. સર ીક કયા બે દેશો વ ચે િવવાદ પદ છે ? – ભારત-પા ક તાન
3. દિ ણ ભારતનું ઊચું િશખર કયું છે ? – અનાઈ મૂકી
4. ભારત મુ ય વે કયા આબોહવા ે માં આવેલું છે ? – મોનસૂની આબોહવા ે ે
5. ત બતનો ઉ ચ દેશનો કયો કાર છે ? – આંતરપવતીય
6. ભારતમાં સૌથી વધુ વહાણવટું કઈ નદીમાં થાય છે ? – હુગલી
7. ભારતમાં સવાિધક સં યાવાળી જન િત કઈ છે ? – સંથાલ
8. કયો દેશ ીવીય કરાની આબોહવા ધરાવતો દેશ છે ? – હમાચલ દેશ
9. કઈ નહે ર ભૂમ ય અને રાતા સમૃ ને ડે છે ? – સૂએઝ નહે ર
10. ભાખરા-નાંગલ યોજનામાં સતલજ નદી પરના સરોવરનું નામ શું છે ? – ગોિવંદસાગર
11. આરસપહાણ કયા કારના ખડકનું ઉદાહરણ છે ? – િવકૃ ત
12. એમેઝોન જળ વાહમાંની મુ ય નદીઓ કઈ કઈ છે ? – ની ો, રો ગુ, મોડે રા
13. પંપાઝ મેદાનોનું કયુ ઘાસ ણીતું છે ? – આ ફા ફા
14. જમનીની મુ ય નદીઓ કઈ કઈ છે ? – ઓડર, એ બ, હાઈન
15. જમનીનુ પાટનગર કયું છે ? – બિલન
16. દિ ણ ભારતનું સૌથી ચું િશખર કયું છે ? – અ ાઈમૂડી
17. નૈવલે ી શેની ખાણો માટે િસ ધ છે ? – િલ ાઈટ કોલસો
18. યૂયોક કઈ નદીના િકનારે છે ? – હડસન
19. ભારતના યા રાજયને ‘િસિલકન ટે ટ’ ના યુરાલ પવત ેણી નામથી ઓળખવામાં આવે છે ? – કણાટક
20. ગો ડ કો ટનું નવું નામ શું છે ? – ધાના
21. િવ નો સૌથી મોટો ડે ટા કયો છે ? – સુંદરવન
22. િલંગરાજ મં દર કયા આવેલું છે ? – ભુવને ર
23. શેષનાગ સરોવર કયા રા યમાં આવેલું છે ? – જ મુ-ક મીર
24. એક કલાકમાં કે ટલા રે ખાંશો સૂય સામેથી પસાર થાય છે ? – 15
25. ખેતડી શેના માટે િસ ધ છે ? – ાંબુ
26. મુકાિ બકા વ ય વ અભયાર ય યા રા યમાં આવેલું છે ? – કણાટક
27. કઈ નદી ચીનના શોકના પમાં ઓળખાય છે ? – હવાંગહો નદી
28. મડ આઈલે ડની ન ક કયુ શહે ર છે ? – મુંબઈ
29. કઈ નદી િતબેટમાં સાંગપો તરીકે ઓળખાય છે ? – પુ ા
30. સોનાની ખાણ માટે યાત િક બલ કયા દેશમાં છે ? – ઓ ટે િલયા
31. યુરોપ ખંડનું સવ ચ િશખર કયું છે ? – એલબુજ
32. એિશયાના વેશ ાર તરીકે કયો દેશ ઓળખાય છે ? – તુક

Page No. Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6, Gandhinagar
Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
1 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979 9979 45
ANAMIKA ACADEMY Page No.
ભારત અને િવ ની ૂગોળ 2
Mo. 9979-9979-45

33. ચ વાત ચીન અને પાનમાં કયા નામે ઓળખાય છે ? – ટાઈફન

34. હુ વર બંધ કયા દેશમાં આવેલો છે ? – યુ.એસ.એ.
35. ભારતમાં સૌથી વધારે સફરજન કયા રા યમાં થાય છે ? – હમાચલ દેશ
36. ીનીચ કયા દેશમાં આવેલ છે ? – લે ડ
37. ભૂકંપના અ યયનને શું કહે છે ? – િસ મોલો
38. કયા દેશમાં યુ ે ટસ અને ટાઈ ીસ નદીઓ વહે છે ? – ઈરાક
39. પૃ વી પર રાત- દવસ કયા સરખા હોય છે ? – િવષુવવૃત પર
40. કયું બંદર 5 સમૃ ના બંદર તરીકે ઓળખાય છે ? – મો કો
41. િત અનંતપુરમનું જૂ નં ુ નામ શું છે ? – િ વે મ
42. બેલુર મઠ કયા રા યમાં આવેલ છે ? – પ.બંગાળ
43. કયુ રા ય અગાઉ ‘નેફા’ નામે ઓળખાતુ ? – અ ણાચલ દેશ
44. મીઠા પાણીનું લોકટક સરોવર કયા રા યમાં આવેલું છે ? – મિણપુર
45. ઢે બર સરોવર કયા રા યમાં છે ? – રાજ થાન
46. આનંદપુર તથા નાંદેડ કયા ધમના ધમ થાનો છે ? – શીખધમના
47. કયા છોડને બંગાળનો આતંક કહે વામાં આવે છે ? – જળકું ભી
48. ભારતમાં કઈ નદી સૌથી વધુ નદી ીપો બનાવે છે ? – પુ નદી
49.િવ માં કયા દેશમાં સૌ થમ રે લવેની શ આત થઈ હતી? – િ ટન
50. ભારતમાં લાલ માટી ધરાવતા બે મુ ય રા યો કયાં છે ? – તિમલનાડુ અને કણાટક
51. હવાખાવાનું થળ નૈિનતાલ કયા રાજયમાં આવેલું છે ? – ઉ રખંડ
52. ભારતના કયા રા યમાં કોઈ રા ીય પાક નથી ? – પં બ
53. ભારતમાં સૌથી વધારે વ ય વ અભયાર ય કયાં રા યમાં છે ? – મહારા (35)
54. યુરોપની સુઅથી વધરે ય ત યાપારીક નદી કઈ છે ? – રાઈન
55. ટોડા જન િતનું િનવાસ થાન કયા આવેલ છે ? – િનલગીરીની પહાડીઓમાં
56. કે રળનો દ રયાિકનરો કયા નામે ઓળખાય છે ? – માલાબાર તટ
57. બેરેન ટાપુ યા આવેલો છે ? – આંદબાર િનકોબારમાં
58. વૉ ગા નદી કયા સમૃ ને મળે છે ? – કાિ પયન
59. અમે રકાનું સૌથી મોટું રા ય કયું છે ? – અલા કા
60. ગના ધોધનું નવું નામ શું છે ? – મહા મા ગાંધી ધોધ
61. ગંગા નદી બાં લાદેશમાં યા નામે ઓળખાય છે ? – પ ા
62. સૂયથી ધરતી પર કાશને પહ ચતા લગભગ કે ટલો સમય લાગે છે ? – 8 િમિનટ
63. ઉ ર ુવથી દિ ણ વ ુ ને મળતી રે ખાંશને શું કહે છે ? – રે ખાંશ
64. અંધા રયો ખંડ કોને કહે છે ? – આ કા

Page No. Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6, Gandhinagar
Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
2 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979 9979 45
ANAMIKA ACADEMY Page No.
ભારત અને િવ ની ૂગોળ 3
Mo. 9979-9979-45

65. િવિલક ડા પહાડીઓ જે પૂવ ઘાટનો એક ભાગ છે તે કયાં આવેલ છે ? – આ ં દેશ

66. ભારતમં હમાલયનું સૌથી ચુ િશખર કયું છે ? – કં ચનજઘ ં ા
67. કયો મહાસાગર એકબાજુ શાંત મહાસાગરને અને બી બાજુ એટલાિ ટક મહાસાગરને મળે છે ? – હ દ મહાસાગર
68. નંદ યાગ કઈ નદીઓના સંગમ પર છે ? – િવ ગંગા અને મહાનદી
69. 1818માં પહે લી સુતરાઉ કાપડની િમલ યાં શ થઈ હતી? – પં.બંગાળમાં ફોટ લા ટરમાં
70. જ મુ- ીનગર હાઈવે પરની જવાહર સુરંગ કઈ પવતીય ેણીમાં છે ? – પીર પં બ
71. 2011ની વ તી ગણતરી માણે ભારતમાં પુ ષ: ીનું માણ શું છે ? – 1000:943
72. અ િજયાને િવ નુ6 સૌથી ગમર થળ માનવામા આવે છે ? તે કયા દેશમાં છે ? – લીિબયા
73. વજ િનયા તમાકુ મુ ય વે યા દેશમાં ઉગાડાય છે ? – યુ.એસ.એ
74. િબહારનો ‘શોક’ કઈ નદીને કહે છે ? – કોસી
75. ભારતના પૂવ અને પિ મ છે ડે આવેલાં થળોના થાિનક સમયમાં આશરે કે ટલો તફાવત છે ? – 2 કલાક
76. સુએઝની નહે ર કઈ સાલમાં શ થઈ હતી? – 1869
77. ભારતની કઈ સામૃ ધુની થઈને પેસે ફક મહાસાગર પસાર કરીને કે નેડા અને યુ.એસ.એ. પહ ચી શકાય છે ? – મલાકડા
78. કયા પ રબળને કારણે ગુજરાતમાં રાિ અને અ ણાચલ દેશમાં સૂય દય વા મળે છે ? – િવશાળ રે ખાંશીય
િવ તારને કારણે
79. પિ મઘાટ મહારા તથા કણાટકમાં કયા નામથી ઓળખાય છે ? – સ ા
80. બા ટોરો અને િસયાચીન કયા પવત િવ તારની હમનદીઓ છે ? – કારાકોરમ
81. ઉ ર ભારતમાં નવા કાંપનો મેદાની દેશ કયા નામે ઓળખાય છે ? – ખાદર
82. ભારતનો સમાવેશ કઈ લેટમાં થાય છે ? – ઈ ડો.ઓ ટે િલયન
83. ભારતમાં મ યવત ઉ ચભૂિમની લગભગ બધી નદીઓ કઈ દશાના તરફ વહે છે ? – ઉ ર દશા તરફ
84. ભારતના પિ મ િકનારે પડતો ભારે વરસાદ મુ ય વે શાને આભારી છે ? – પિ મઘાટની વાતાિભમુખ બાજુ એ થાન
હોવાથી
85. ઉ રથી શ કરી દિ ન તરફ આવેલા પવતોનો સાચો મ કયો છે ? – નીલિગ ર, આનૈમલઈ, કાડમમ પવતો
86. સહારા રણ દેશ યા ખંડમાં આવેલો છે ? – આ કાખંડ (ઉ.આ કા)
87. મુબં ઈની મીઠીનદી કયા સરોવરમાંથી નીકળે છે ? – િવહાર સરોવર
88. બેતવા નદી કઈ નદીને મળે છે ? – યમુના
89. કઈ નદી ઓ ડશામાં પોતાનો ડે ટા બનાવે છે ? – મહાનદી
90. િવ ના હીરા બ રની રાજધાની તરીકે કયુ શહે ર ઓળખાય છે ? – એ ટવય (બેિ જયમ)
91. અનાતોિલયા ઉ ચ દેશ કયા દેશમાં આવેલો છે ? – તુક
92.ટે હરી બંધ કઈ નદીઓના સંગમ પર બનાવાય છે . – િવલીિવલી ભાગીરથી અને ભીલાંગના
93. પૃ વીના દરે ક રે ખાંશ વ ચે કે ટલો સમયનો તફાવત હોય છે ? – 4 િમિનટ
94. એ ોર મહાબંદર કયા રા યમાં આવેલું છે ? – તાિમલનાડુ

Page No. Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6, Gandhinagar
Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
3 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979 9979 45
ANAMIKA ACADEMY Page No.
ભારત અને િવ ની ૂગોળ 4
Mo. 9979-9979-45

95. દિ ણ યુરોપમાં કઈ પવતમાળા સૌથી મોટી અને ચી છે ? – આલ સ

96. દિ ણ અમે રકાનું સવ ચ િશખર કયું છે ? – એકાંકાગુઆ
97. દ રયાના ખારા પાણી ભૂિમખંડના િકનારાથી અંદર વેશી જે સરોવરની રચના કરે છે તેને શું કહે વાય? – લગૂન
98. મયુરા ી નહે ર કયા રા યમાં આવેલ છ? – પિ મ બંગાળ
99. ભારતમાં રાસાયિણક ખાતરોનું થમ મોટું કારખાનું કયા થાપાયું હતુ? – િસંદરી
100. િવષુવવૃતના દેશોમાં કયા કારનો વરસાદ પડે છે ? – ઉ ણતાનયનનો
101. નાઈલ નદીનું ઉદગમ થાન કયું છે ? – બુસ ડી
102. િવ માં સૌથી વધારે ચાઈ ધરાવતી યિ તઓ કઈ િતની છે ? – જૂ લુ િતની
103. સોિવયેત સંઘના કયા શહે રનું નામ ફરી સે ટ પીટસબગ રાખવામાં આ યુ છે ? – લેિનન ાડ
104. ગંગા નદીના કયા ભાગને રા ીય જળમાગ હે ર કરવામાં આવેલ છે ? – અલહાબાદથી હિ દયા સુધી
105. મહારા નું લોનાર સરોવર કયા કારનું સરોવરનું ઉદાહરણ છે ? – ે ટર સરોવર
106. દેવ યાગમાં કઈ બે નદીઓનો સંગમ થાય છે ? – અલકનંદા અને ભાગીરથી
107. મોિ ટયલ કઈ નદીના િકનારે આવેલ છે ? – સે ટ લોરે સ
108. મલાદીવ કયા મહાસાગરમાં આવેલ છે ? – હ દ મહાસાગર
109. બાટાનગર ભારતના કયા રા યમાં છે ? – પિ મ બંગાળ
110. ઝાંઝીબાર ીપ કઈ ચીજના ઉ ાદન માટે યાતછે ? – લિવંગ
111. િવ નું સૌથી મોટું લેિશયર જે એ ટાક ટકામાં છે તેનુ નામ શું છે ? – િબયડ મોડ
112. વૃંદાવન ગાડન યાં આવેલો છે ? – મૈસૂરમાં
113. બગકોક કયા દેશની રાજધાની છે ? – થાઈલે ડ
114. િવ માં કપાસનો સૌથી મોટો ઉ પાદક દેશ કયો છે ? – ચીન
115. કઈ નદીને ચીનનો શોક કહે વામાં આવે છે ? – હવાંગહો
116. કયા રા યમાં સૌથી વધારે િલ ાઈટના ભંડાર છે ? – તાિમલનાડું
117. દિ ણ ભારતની સૌથી લાંબી નદી કઈ છે ? – ગોદાવરી
118. ઉતરી અમે રકા ઘાસના મેદાનો કયા નામે ઓળખાય છે ? – ેરીજ
119. ઉતરી ઉ ર દેશમાં ભીની અને વના છા દત ભૂિમ યા નામે ઓળખાય છે ? – તરાઈના નામથી
120. પણ કઈ નદીના િકનારે છે ? – મોડોવી
121. િવ નો સૌથી ચો ધોધ કયો છે ? – એંજલ
122. સૌથી ઝડપી સૂયનું ચ ર લગાવતો હ કયો છે ? – બુધ
123. િવ નું સૌથી મોટું મીઠા પાણીનું સરોવર કયું છે ? – સુિપરીયન
124. પૃ વી સૂયથી અિધકતમ દૂર યારે હોય છે ? – 4 જુ લાઈના
125. ડઝલ રે વે એિ જન યા બને છે ? – વરાણસી
126. પાનને રાજધાની ટોિકયો કયા ટાપુ પર આવેલ છે ? – હો યુ

Page No. Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6, Gandhinagar
Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
4 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979 9979 45
ANAMIKA ACADEMY Page No.
ભારત અને િવ ની ૂગોળ 5
Mo. 9979-9979-45

127. િવ માં તમાકુ નો સૌથી મોટો ઉ ાદક દેશ કયો છે ? – ચીન

128. તાિમલનાડુ ને પૂવ િકનારો કયા નામે ઓળખાય છે ? – કોરોમંડળતટ
129. પે રયાર જલ િવ ુત પ રયોજના કયા રા યમાં છે ? – કે રળ
130. યુરોપ ખંડનું સવ ચ પવત િશખર કયું છે ? – માઉ ટ એ ુશ
131. નાય ા ધોધ યાં બે સરોવરો વ ચે આવેલ છે ? – ઈરી અને ઓનટો રયો
132. મહાબલી ગંગા કયા દેશની સૌથી મોટી નદી છે ? – ીલંકા
133. પે રસ કઈ નદીના િકનારે છે ? – સીન
134. જમશેદપુર શહે ર કઈ નદીઓના સંગમ પર વસેલું છે ? – સૂવણરે ખા અને ખરકઈ
135. મ ારની ખાડી કયા રા યના તટ સાથે ડાયેલ છે ? – તિમલનાડું
136. હમાલય પવતની એક ેણી અરાકનયોમાં યા આવેલ છે ? – યાનમાર
137. પીપલીઘાટ કયા પવતમાં આવેલ છે ? – અરવ ી
138. કઈ નદી િવનાશક નદી તરીકે ઓળખાય છે ? – કોશી
139. કયા જળમાગને રા ીય જળમાગ નંબર 1 કહે છે ? – અલાહાબાદથી હિ દયા
140. કોકોના ઉ પાદનમાં ભારતનું કયું રા ય અ થાને છે ? – કણાટક
141. કવારતી કયા કે શાિસત દેશનીએ રાજધાની છે ? – લ ીપ
142. ફોરે ટ રસચ ઈિ ટ ુટ કયાં આવેલી છે ? – દેહરાદૂનમાં
143. િવ માં સૌથી વધારે ખારાશ કયા સમુ ની છે ? – મૃતસાગર
144. મહાબળે ર કઈ પવતમાળામાં આવેલ છે ? – સ ા
145. ઈડુ ી પ રયોજના શેના પર આવેલ છે ? – કે રળની પે રયાર નદી પર
146. ાંગહો નદી કયા સમૃ ને મળે છ? – પીળા સમૃ
147. િવ નો સૌથી મોટો ડે ટા કઈ નદીઓ ારા િનિમત થાય છે ? – ગંગા અને પુ ા
148. દિ ણ આ કામાં કાલાહાટી રણમાં રહે તા મૂળ િનવાસી કયા નામે ઓળખાય છે ? – બુશમેન
149. પનામા નહે ર બનાવી હતી? – કિનને ડ લે લેસત ે સ
150. એિશયા ખંડની સૌથી લાંબી નદી કઈ છે ? – ય ગ
151. લા ઘાટ કોને ડે છે ? – કા મીર અને િતબેટ
152. ઈિ દરા ગાંધી ઝુયોલોિજકલ પાક યાં આવેલો છે ? – િવશાખાપટનમ
153. આંદામાન-િનકોબાર ટાપુઓનું સૌથી ચુ િશખર કયું છે ? – સૈડલ િશખર
154. પિ મઘાટનું સવ ચ િબંદુ કયા નામે ઓળખાય છે ? – કલસુવાઈ
155. દિ ણ અમે રકાનો કયો દેશ સોયાબીનનું સૌથી વધારે ઉ પાદન કરે છે ? – ાિઝલ
156. દેશનું સવાિધક કાગળ ઉ પાદક થળ નેપાનગર કયા રા યમાં છે ? – મ ય દેશ
157. કાદર નામની જન િત ભારતના કયા રા યમાં વસે છે ? – આં દેશ
158. ભારતમાં કાજુ નું સવાિધક ઉ ાદન યા રા યમાં થાય છે ? – કે રળ

Page No. Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6, Gandhinagar
Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
5 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979 9979 45
ANAMIKA ACADEMY Page No.
ભારત અને િવ ની ૂગોળ 6
Mo. 9979-9979-45

159. કૃ ણા નદી પર યો બંધ બાંધવામાં આ યો છે ? – નાગાજુ નસાગરબંધ

160. તા ચેર કયા રા યનું િસ ધ કોલસા ે છે ? – ઓ રસાનું
161. દિ ણ ગંગો ી યાં આવેલી છે ? – એ ટાક ટકામાં
162. બુધ કે ટલા દવસમાં સૂયનું એક ચ ર લગાવે છે ? – 88 દવસ
163. સૌથી ઓછું ે ફળ ધરાવતો ખંડ કયો? – ઓ ટે િલયા
164. કયો દેશ યહુદીઓના દેશ તરીકે ઓળખાય છે ? – ઈઝરાયલ
165. િવ નું સૌથી ચું લેિસયર કયું છે ? – િસયાચીન
166. બાં લાદેશના ચલણનું નામ શું છે ? – ટાકા
167. ભારતનું 29મું રા ય તેલંગણા કયારે અિ ત વમાં આ યું ? – 2 જુ ન 2014
168. ભારતમાં સૌથી વધારે વના છા દત ે કયા રા યમાં છે ? – મ ય દેશ
169. િવ માં સૌથી વધારે કોફીનુ ઉ પાદન કરતો દેશ કયો ? – ાઝીલ
170. અયો યા કઈ નદી િકનારે આવેલું છે ? – સરયું
171. દિચગામ વ ય વ અ યર ય કયા રા યમાં આવેલું છે ? – જ મુ-ક મીર
172. બે ત કયા દેશની રાજધાની છે ? – લેબનોન
173. િનપન યા દેશનું જૂ નું નામ છે ? – પાન
174. આ ડે પાક કયા આવેલ છે ? – અ ાહાબાદ
175. સંતરાનું સૌથી વધારે ઉ પાદન કયા રા યમાં થાય છે ? – મહારા
176. પવતોની રાણી તરીકે કોણ ઓળખાય છે ? – મસૂરી
177. િવં ય અને સાતપૂડા ેણી વ ચે વહે નાર નદી કઈ છે ? – નમદા
178. ઉ રાખંડનું સૌથી ચું પવત િશખર કયુ છે ? – નંદાદેવી
179. ભારતમાં રે શમનું સૌથી વધારે ઉ પાદન કયુ રા ય કરે છ? – કણાટક
180. ચંબલ નદી પર કયા ણ સરોવર બનેલા છે ? – જવાહર સાગર, રાણા તાપ સાગર, ગાંધી સાગર
181. ઈ દીરા સાગર બંધ કઈ નદી પર છે ? – નમદા
182. ટ ગુપ ઘાટ ભારતને કયા દેશ સાથે ડનાર પવતીય માગ છે ? – યાનમાર
183. ડે થવેલી કયા અમે રકન રા યમાં આવેલી છે ? – કે િલફોિનયા
184. હ રત ાંિતના કારણે ભારતમાં સૌથી વધુ કયા પાકની ઉ પાદકતા પર ભાવ પ ો? – ઘ
185. ભારતમાં સવ થમ ભૂગભ રે લવે (મેટો) કયા શહે રમાં શ થઈ હતી? – કોલકાતામાં
186. જવાહરલાલ નહે બંદર કયા રા યમાં આવેલું છે ? – મહારા
187. ભારતની સૌથી જૂ ની પવતમાળા કઈ છે ? – અરવ ી
188. પનામા નહે રનું િનમાણ કયા વષ થયુ?ં – 1914
189. ભારતાના કયાં રા યમાં શહે રી વ તીનું ઘન વ સૌથી વધારે છે ? – મહારા
190. કઈ નદી પર ભાખરા નાંગલ બંધ િનિમત છે ? – સતલજ

Page No. Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6, Gandhinagar
Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
6 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979 9979 45
ANAMIKA ACADEMY Page No.
ભારત અને િવ ની ૂગોળ 7
Mo. 9979-9979-45

191. દેશમાં સૌથી વધારે ચંદનના લાકડાનું ઉ ાદન કયા રા યમાં થાય છે ? – કણાટક
192. મોનાકો યા બે દેશ વ ચે આવેલું છે ? – ઈટાલી અને ાંસ
193. િસ ધ થળ અયો યા ઉ ર દેશ રા યના યા િજ ામાં આવેલું છે ? – ફૈ ઝાબાદ
194. નાનો ઈમામવાડો અને મોટો ઈમામાવાડો કયા શહે રમાં આવેલા છે ? – લખનૌ
195. હ રીબાગની ખાણમાંથી કયું ખનીજ મળે છે ? – અબરખ
196. કામા યા દેવીનું મં દર યા આવેલું છે ? – ગૌહાટી
197. યો દેશ આથમતા સૂયના દેશ ( દેશ) તરીકે ઓળખાય છે ? – અલા કા (અમ રકા)
198. સાતપુડા અને અજતં ાની પહાડીઓની વ ચેનો દેશ કયા નામથી ઓળખાય છે ? – ખાનદેશ
199. સેલવાસ કારના જગ ં લો યાં વા મળે છે ? – એમેઝોન બેિસનમાં
200. િલિબયા દેશ કયા ખંડમાં આવેલો છે ? – આ કામાં
201. ાંસ અને જમની વ ચે કઈ રે ખા છે ? – મેગીનોટ રે ખા
202. ભારતનો સૌથી લાંબો સમૃ ી પુલ કયો છે ? – વાંદરા-વલ -સી િલંક(મુબ ં ઈ)
203. આંતરરા ે ય િતિથરે ખા કયા મહાસાગરમાંથી પસાર થાય છે ? – શાંત મહાસાગર
204. ભૂમ ય સાગર કયાં આવેલો છે ? – આ કા અને યુરોપ વ ચે
205. તડોબા નેશનલ પાક કયાં આવેલો છે ? – ચં પુર (મહારા )
206. િવ ના યા એકમા દેશમાં થઈને ભૂમ ય રે ખા અને મફરરે ખા બંને પસાર થાય છે ? – ાિઝલ
207. કારાકોરમ હાઈવે કયા બે દેશોને ડે છે ? – પા ક તાન-ચીન
208. શૂ ય અંશનું અ ાશવૃત કયા નામે ઓળખાય છે ? – િવષયવૃત
209. પ તુિન તાન કયા દેશમાં છે ? – અફઘાિન તાન
210. િત િચરાપ ી કઈ નદીના િકનારે આવેલું છે ? – કાવેરી
211. િવ ની સૌથી લાંબી પવતમાળા કઈ છે ? – એિ ડઝ
212. લોનાર સરોવર ભારતના કયા રા યમાં આવેલું છે ? – મહારા
213. ભારત અને પાિક તાન વ ચે સીમા રે ખાનું િનધારણ કોણે કયુ હતુ? – સર િસરીલ ન રે ડ લીફ
214. હાઈવે ડસ કયા ખંડના િશતોપણ ઘાસના મેદાન છે ? – આ કા
215. એિલફ ટા ઘાટ કોને અલગ પાડે છે ? – ીલંકાના ઉ રી અને દિ ની ભાગને
216. દુલહ તી પાવર ટે શન કઈ નદી પર બનાવવામાં આવેલ છે ? – િચનાબ
217. ાં સનુ યુ શહે ર રે શમ ઉ ોગનું મુ ય કે છે ? – િલયો
218. યારે કાવેરી તિમલનાડુ માં વેશે છે યારે કયો ધોધ બનાવે છે ? – હોગેન લ
219. પવનોનો દેશ કોને કહે છે ? – ડે નમાક
220. યાનમારના લોકો મોટાભાગે કયો ધમ પાળે છે ? – બૌ
221. પાનનું સૌથી મોટુ ાકૃ િતક બંદર કયું છે ? – યોકોહામા
222. િ ભુવન હાઈવે કયા બે દેશોને ડે છે ? – ભારત અને નેપાળ

Page No. Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6, Gandhinagar
Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
7 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979 9979 45
ANAMIKA ACADEMY Page No.
ભારત અને િવ ની ૂગોળ 8
Mo. 9979-9979-45

223. િ ટનમાં ઊની વ ઉ ોગનું મુખ કે કયું છે ? – લી સ

224. ટીટાઘર શાના ઉ ાદન માટે યાત છે ? – કાગળ
225. કયુ શહે ર અરે િલયન નાઈટે સનુ શહે ર કહે વાય છે ? – બગદાદ
226. તા કંદ શહે ર યા દેશમાં આવેલું છે ? – કઝબે ક તાન
227. કોયના બંધ યા રા યમાં આવેલું છે ? – મહારા
228. એલ મી ટી વાલામુખી યા દેશમાં છે ? – પે
229. િવ ના સૌથી મોટા નદી ીપ માજુ લીનું િનમાણ કઈ નદી પર કયુ? – પુ ા
230. િવ માં બો સાઈટનો સૌથી વધારે સંિચત ભંડાર કયાં મળી આવે છે ? – ઓ ટે િલયા
231. ભારતમાં થાિપત થનાર પહે લો રા ીય ઉ ાન કયો છે ? – કોબટ રાિ ય ઉ ોન
232. દિ ણ આ કાના શીતો ણ ઘાસના મેદાનોને શું કહે છે ? – વે ડ
233. મુડં ા કયા રા યની મુ ય જન િત છે ? – ઝારખંડ
234. ભારતમાં સૌ થમ કોલસા ખોદવાનું કયા શ કરવામાં આ યું હતુ? – રાણાગંજ
235. આપણી પૃ વી કે ટલા રે ખાશ માં િવભા ત છે ? – 360
236. ભૂમ યરે ખાઓને અ ય કયા નામથી પણ ઓળખાવામાં આવે છે ? – િવષવવૃત રે ખા
237. ઈટાલીની રાજધાની રોમ કઈ નદીના િકનારે છે ? – ટાઈબર
238. ભારતમાં સૌથી લાંબો બંધ યો છે ? – હીરાકું ડ (મહાનદી)
239. પંચગંગા અને દૂધગંગા કઈ નદીની સહાયક નદીઓ છે ? – કૃ ણા
240. એક વષમાં વધુમાં વધુ કે ટલા હણ થઈ શકે છે ? – સાત
241. કે ટબરીનાં ઘાસના મેદાનો કયા દેશમાં આવેલા છે ? – યૂઝીલે ડ
242. યુરોપની સૌથી લાંબી નદી કઈ છે ? – વો ગા
243. દુ ુગઢ કઈ નદીના િકનારે આવેલું છે ? – પુ
244. ભારતનું કયુ થળ 3 સાગરોના સંગમ થાને છે ? – ક યાકુ મારી
245. ખેતડી અને ઝૂનઝૂન શેના માટે િસ ધ છે ? – ાંબાની ખાણ
246. મ ય દેશનું સવ ચ િશખર કયું છે ? – ધૂપગઢ
247. ા ની ખેતીને કયા નામે ઓળખવામાં આવે છે ? – િવટી ક ચર
248. ભારતના કયા રા યમાં એરાવતે ર મં દર આવેલું છે ? – તિમલનાડું
249. લ ીપના ટાપુઓ કે વી રીતે બનેલા છે ? – પરવાળાના િન ેપથી
250. ભારતનો કયો ાકૃ િતક િવભાગ ભારતનો ાચીનતમ ભાગ છે ? – ીપ ક પીય ઉ ચ દેશ
251. કઈ પવત ેણી ’બા હમાલય’ કહે વાય છે ? – િશવાિલક
252. છોટાનાગપુરનો ઉ ચ દેશ કયા રા યમાં છે ? – ઝારખંડ
253. ભારતના કયા રા યમાં ચોમાસા કરતા િશયાળામાં વધુ વરસાદ પડે છે ? – તાિમલનાડું
254. અલકનંદા અને ભગીરથી કયા થળે પાસે એકબી ને મળે છે ? – દેવ યાગ

Page No. Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6, Gandhinagar
Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
8 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979 9979 45
ANAMIKA ACADEMY Page No.
ભારત અને િવ ની ૂગોળ 9
Mo. 9979-9979-45

255. ભારતમાં મીઠા પાણીનું સૌથી મોટું કુ દરતી સરોવર? – વુલર

256. ીપક પીય ભારતની સૌથી મોટી નદી કઈ છે ? – ગોદાવરી
257. કલૂચેવ કાયા વાળામુખી કયા દેશમાં આવેલો છે ? – રિશયા
258. ા સ અને જમની વ ચેની સરહદ કયા નામથી ઓળખાય છે ? – મેિગઓ ટ લાઈન
259. બગદાદ કઈ નદીના િકનારે આવેલું છે ? – ટાઈિ સ
260. કઈ નદી તેલની નદીથી ઓળખાય છે ? – નાઈજરનદી
261. ‘િશકારીઓની ભૂિમ’ થી યો દેશ ઓળખાય છે ? – કે યા
262. િવ તારની િ એ િવ માં થમ મે – રિશયા
263. ભીમતાલ મીઠા પાણીનું સરોવર ભારતના યા રા યમાં આવેલ છે ? – ઉ રાંચલ
264. ભારતનું સૌથી ચું પવત-િશખર કયુ?ં – k2 (ગોડવીન ઑ ટન) (ઊચાઈ- 8611 મીટર)
265. નીચે આપેલ પાક પૈકી કયો પાક કયા રા યમાં વધારે થાય છે તે જણાવો?
 કપસ – ગુજરાત  બાજરી – રાજ થાન
 કાજુ - કે રળ  મકાઈ – ઉ ર દેશ
 કોકો – કણાટક  રબર – કે રલ
 ઘ – પં બ  સોપારી – કે રલ
 ચા – અસમ  ના રયેળી – કે રલ
 ચોખા – આં દેશ (તેલંગણા0  રાઈ – ઉ ર દેશ
 જુ વાર – મહારા  મગફળી – ગુજરાત
 તમાકુ – તેલગ ં ણા  સરસવ – ઉ ર દેશ
 સફરજન – જ મુ અને ક મીર  કે ળા – મહારા
266. િવ નો સૌથી મોટો મહાસાગર કયો છે ? – પેિસ ફક મહાસાગર
267. િવ ની સૌથી મોટી ખાડી (ઉપસાગર) કયો છે ? – બંગાળાની ખાડી
268. િવ ની સૌથી મોટી સામૃ ધુની ? – મલાકકાની સામૃ ધુની ( હ દમહાસાગર અને ચીન સાગર)
269. િવ માં સૌથી મોટો અખાત ભારતમાં આવેલ છે તે કયો? – ખંભાતનો અખાત
270. િવ માં સૌથી લાંબી નદી કઈ છે ? – નાઈલ
271. િવ ની સૌથી મોટી નદી કઈ છે ? – એમોઝોન
272. િવ નુ સૌથી મોટુ સરોવર કયું છે ? – કાિ પયન સમૃ
273. િવ નુ સૌથી મોટો જળધોધ કયો છે ? – એ જલ (વેિનઝુએલા)
274. િવ ની સૌથી મોટી નહે રનુ નામ જણાવો? – બાિ ટક નહે ર(રિશયા)
275. દુિનયાનો સૌથી મોટો ીપક પ ? – અરે િબયા (એિશયા)
276. િવ નો સૌથી નાનો દેશ િવ તારની િ એ કયો છે ? – વે ટકન િસટી (યુરોપ)
277. વ તીની િ એ િવ નું સૌથી મોટુ 6 શહે ર કયું છે ? – ટો કયો

Page No. Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6, Gandhinagar
Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
9 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979 9979 45
ANAMIKA ACADEMY Page No.
ભારત અને િવ ની ૂગોળ 10
Mo. 9979-9979-45

278. વષ 2011 ની વ તી ગણતરી અનુસાર ભારતમાં આ દ િતઓની જનસં યા ભારતની વસતીના કે ટલા ટકા છે ? –
8.6%
279. ભારતમાં સૌથી વધુ જન િતની વસતી ધરાવતું રા ય – મ ય દેશ
280. ભારતમાં સૌથી વધુ જન િતની વસતી નો માણ ધરાવતું રા ય – િમઝોરમ
281. ‘શો પેન’ નામની જન િત ભારતમાં કયાં વા મળે છે ? – અંદામાન િનકોબાર
282. ભારતમાં કઈ િતમાં Visiting has band (મુલાકાતી પિત) વા મળે છે ? – નાયર
283. ભારતનો સૌથી મોટો જન િત સમૂહ – ગ ડ (ભારતની સૌથી ાચીન જન િત)
284. કઈ જન િતનું નામ િવડ શ દ ‘િબ - ૂ ધનુષ’ પરથી આ યો? – ભીલ
285. સંથાલ મ હલાઓનો એ મા તહે વાર – વમા (ભાદરવા માસમાં ઉજવાય)
286. કઈ જન િતમાં દવાળીમાં તહે વારને શોક પે મનાવવામાં આવે છે ? – થા
287. તિમલનાડુ ની કઈ જનજિતમાં મોટાભાઈની પ ની પર તમામ ભાઈઓનો સમાન અિધકાર હોય છે ? – ટોડા િત
288. કયું નૃ ય શા ીય નૃ યોમાં છે ે 2000માં ઉમેરાયુ?ં – સ ીયા (અસમ)
289. કકવૃત પર િ થત ભારતનું એકમા િશવાલય – મહાકાલે ર, ઉ ન ે
290. ભારત સાથે સૌથી વધુ આંતરરા ીય સીમા ધરાવતો દેશ – ચીન
291. કઈ નદી અસમ અને અ ણાચલ દેશની સરહદ બનાવે છે ? – સંકોશ
292. િવ નું સૌથી મોટા ઢાળ વાળુ િશખર; લ ાખનું સૌથી ચુ િશખર : રાકાપોશી
293. નાગા પરબત, નંદાદેવી, િ શૂલ, નુજકુ ન વગેરે પવતો કઈ ેણીમાં છે ? – હમા
294. કુ માઉ હલાયનું સૌથી ચું િશખર ? – નંદાદેવી
295. કઈ બે નદીઓ વ ચેનો દેશ કે ીય હમાલય તરીકે ઓળખાય છે ? – કાલી- િત તા
296. કઈ ટનલ જ મુ ને ીનગર સાથે ડે છે ? – જવાહર ટનલ (પીર પં બ)
297. કયો ઘાટ અ ણાચલ દેશને િતબેટની રાજધાની હાસા સાથે ડે છે ? – બોમડી લા
298. મોટર વાહન ચલાવી શકાય તેનો હમાલયનો સૌથી ચો માગ – ખરડું ગલા
299. દિ ણ ભારતનું સૌથી ચુ પવત િશખર – અનાઈ મૂડી, અ ા મલાઈ પવત ેણી
300. જુ ના કાંપની જમીનને કે વા કારની જમીન કહે છે ? – બાંગરા
301. પૈઠણ યકવાડીનો હાઈડો ઈલે ટોક ોજે ટ કઈ નદી પર છે ? – ગોદાવરી
302. ભારતમાં િપયત જમીન કે ટલા ટકા િવ તારમાં આવેલી છે ? – 35%
303. નીલિગરી પવત ેણીમાં દિ ણતમ છે ડે યો ઘાટ આવેલો છે ? – પાલઘાટ
304. ભારતમાં તાંબાનું મુ ય ઉ પાદન કરતી ખાણો કયાં આવેલી છે ? – હઝારીબાગ, િસંધભૂમ
305. યારલૂંગ ઝાંગબો નદી ભારતમાં કયા નામે ઓળખાય છે ? – પુ ા
306. સલા ોજે ટ કઈ નદી પર આવેલ છે ? – િચનાબ
307. મથુરા, દ બોઈ અને પણીપત ખાતે આવેલી રફાઈનરીનું િનમાણ કોણે કરાવડા યું છે ? – Indian Oil
corporation

Page No. Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6, Gandhinagar
Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
10 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979 9979 45
ANAMIKA ACADEMY Page No.
ભારત અને િવ ની ૂગોળ 11
Mo. 9979-9979-45

308. જનસં યાની િ એ ઐિતહાિસક ભારતમાં સીમાંકન વષ કયું ? – 1921

309. ભારતમાં કુ લ ટાપુઓ કે ટલા છે ? – 247 (207-આંદમાન અને 43 અરબસાગર)
310. દિ ણ આંદમાન અને લઘુ આંદમાન વ ચે યો પાસ આવેલો છે ? – ડંકનપાસ
311. ી મ ઋતુમાં તી હવાઓ અને ભારે વરસાદ વાળી હવાઓને પૂવ ભારતમાં નોવ ટર અને બંગાળમાં કાલવૈશાખી
તરીકે ઓળખવામાં આવે છે . આ હવાઓને કણાટકમાં યા નામે ઓળખવામાં આવે છે ? – ચેરી લોસમ
312. ભારતમાં સૌથીઓછા વરસાદ વાળું ે : – લેહ
313. ભારતીય કૃ િષ સંશોધન પ રષદ ારા ભારતીય જમીનને કે ટલા ભાગોમાં િવભા ત કરવામાં આવેલ છે ? – 8
(કાંપ, કાળી, લાલ, લેટરાઈટ, મ થલીય, પવતીય, ારીય, પીટ)
314. ભારતના ે ફળમાં (22% િવ તાર) માં સૌથી વધુ માણમાં કઈ જમીન છે ? – કાંપની
315. નવા કાંપની જમીન: ખ દર; જુ ના કાંપની જમીન : બાંગર
316. દ ખણના લાવા દેશમાં કાળી જમીનોને કયા નામે ઓળખવામાં આવે છે ? – રે ગુર
317. ‘ચા’ની ખેતી કયા કારની જમીનોમાં વધુ થાય છે ? – લેટરાઈટ જમીન
318. કે વા કારની જમીનોને રે હ, ઉસર કે ક રના નામથી ઓળખવામાં આવે છે ? – ારીય જમીન (Alkaline or
slaine soli)
319. કે વા કારની જમીનોમાં નાિળયેરીના વૃ ો વધુ વા મળે છે ? – ારીય જમીન
320. કે રળમાં ઓલ પી િજ ામાં આવેલી જમીનોમાં જૈિવક પદાથ ની સાથે મીઠાના કણો પણ વા મળે છે તેને શું
કહે છે ? – કારી
321. બેતવા, પાવતી, કાલીિસંઘ, ચંબલ નદીઓ કયા ઉ ચ દેશમાં આવેલી છે ? – માળવા
322. પલામુ, ધનબાદ, હ રીબાગ, રાંચી વગેરે કયા ઉ ચ દેશમાં આવેલ છે ? – છોટાનાગપુર
323. મેઘાલયના ઉ ચ દેશમાં નાના પવતો ટે કરીઓ કયા ણ ભાગમાં વહચાયેલા છે ? – 1. ગારો 2. ખાસી 3.
જિતયા
324. મૌસૂરના ઉ ચ દેશમાં લોખંડ માટે યાત કઈ પહાડી આવેલી છે ? – બાબા બૂદન
325. સાતપૂડાની પવતમાળામાં સૌથી ચી ટે કરી ? – ધૂપગઢ
326. ઉ રી સ ા ી, તાપીથી માલ ભા ટે કરીઓમાં સૌથી ચુ િશખર? – કળસુબાઈ
327. મ ય સ ા , માલ ભાથી પાલઘાટમાં સૌથી ચી ટે કરી – કુ ેમખ ુ
328. દિ ણ સ ા , નીલિગ ર પવત ેણીમાં સૌથી ચી ટે કરી – અનાઈમૂડી
329. ભારતના કયા મેદાની દેશને ‘િશલાિલકના જલોઢ પંખ’ તરીકે ઓળખવામાં આવે છે ? – ભાભર દેશ
330. દમણથી ગોવા સુધી ફે લાયેલું 500 િક.મી લંબાઈમાં ફે લાયેલુ મેદાન કયા નામે ઓળખાય છે ? – ક કણનું મેદાન
331. ઓ ડશાના દ રયા િકનારે 400 િક.મી નું મેદાન કયા નામે ઓળખાય છે ? – ઉ કલ
332. આં ના મેદાનમાં િવશાખા પ ન અને મછલીપ ન બંદરો આવેલાં છે . તે મેદાન પર કયું સરોવર આવેલું છે ?
– કોલે સરોવર
333. તિમલનાડુ અને પ ડચેરીના િકનારાના દેશમાં યું સરોવર આવેલું છે ? – પુિલ ટ

Page No. Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6, Gandhinagar
Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
11 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979 9979 45
ANAMIKA ACADEMY Page No.
ભારત અને િવ ની ૂગોળ 12
Mo. 9979-9979-45

334. અરબસાગરમાં ભારતની હદમાં કુ લ કે ટલાં ટાપુઓ આવેલાં છે ? – 43

335. ી હ રકોટા ટાપુ કઈ ખાડીમાં આવેલો છે ? – મ ારની ખાડી
336. િનકોબારના કુ લ 19 ટાપુઓ પૈકી સૌથી છે ો ટાપુ – ેટ િનકોબાર ટાપુ
337. ભાગીરથી અને અલકનંદા કયા થળે ભેગા મળીને ‘ગંગા’ ના નામે ઓળખાય છે ? – દેવ યાગ
338. ઘાઘરા નદી કયા લેિશયરમાંથી નીકળે છે ? – ચાચુગ
339. િબહારનો શોક ‘કોસી’ નદી કઈ નદીને મળીને ‘સ કોસી’ કહે વાય છે ? – અ ણ
340. કઈ નદીને ‘ગઢવાલની પહાડીના શોક’ તરીકે ઓળખાય આવે છે ? – રામગંગા
341. શારદા અથવા સરયુ નદી યાંથી નીકળે છે ? – િમલાન લેિશયર, નેપાળ
342. બાં લાદેશમાં િત તાનદી પુ ાને મળે છે તે યાં કયા નામે ઓળખાય છે ? – જમુના
343. કૃ ણાનદીનું ઉદગમ થાન – સ ા ીનું મહાબળે ર
344. ભારતનો સૌથી લાંબો રા ીય ધોરીમાગ : – NH44 ( ીનગર – ક યાકુ મારી) 3745 ક.મી
345. ભારતનો સૌથી ટૂં કો રા ીય ધોરીમાગ: – NH115 (અસનબાની – જમશેદપુર) 5 ક.મી
346. દેશમાં સૌથી વધુ સડક લંબાઈ ધરાવતું રા ય – મહારા
347. સૌથી વધુ સડકોનું ધન વ (મા ા) ધરાવતું રા ય – કે રળ
348. કે સરકારની કઈ યોજના અંતગત 500 થી વધુ વ તી ઘરાવતા બધા જ ગામોને બારમાસી સડકોથી ડવાનું
આયોજન છે ? – ધાનમં ી ામ સડક યોજના
349. કઈ યોજના અંતગત દેશના 12 મોટા બંદરોને ડતો 4 લેન માગ બંધાઈ ર ો છે ? – સાગરમાલા યોજના
350. એિશયાનો સૌથી જૂ નો માગ ‘ ા ડ ટં ક રોડ’ કોણે બંધાવેલો ? – શેરશાહ સૂ ર
351. રે લવે બાબતે ટે કિનકલ સલાહ સૂચન આપતી સં થા RSDO (રે લવે અનુસંધાન અને માનક સંગઠન) નું મુ ય
મથક કયા આવેલું છે ? – લખનૌ
352. 4286 િક.મી લંબાઈ કાપતી ભારતની સૌથી લાંબી રે લ – િવવેક એ સ ેસ
353. ભારતમાં સૌ થમ િવજળથી ચાલતી ટે ન – ડે ન વીન 1925
354. ભારતનું સૌથી જૂ નું લોકોમોટીવ (ટે ન) ફે ઈરી િ વન
355. ભારતની સૌ થમ ભૂગભ રે લવે – કોલક ા ઈસ લા ડે થી ભવાનીપુર (1984-85)
356. દેશની સૌ થમ મેટો રે લવે – કલક ા મેટો (1984)
357. કોઈ પણ રે લવે લાઈન િવનાનું ભારતનું એકમા રા ય – મેઘાલય
358. વહાણવટા બાબતમાં ભારતનો મ – એિશયામાં બી , િવ માં 16મો
359. ભારતમાં વાયુ પ રવહનની શ આત યારે થઈ? – અલાહાબાદ થી નૈની , 1911
360. િવમાનપ ન ાિધકરણ (Airport Authority of India)ની થાપના કયારે થઈ? – 1 એિ લ 1995
361. યારે જુ ના હવાઈ મથકથી દૂર નવા થળે નવું હવાઈ મથક તૈયાર કરવામાં આવે તો તેને કે વું હવાઈ મથક? –
ીનફે ડ હવાઈ મથક

Page No. Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6, Gandhinagar
Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
12 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979 9979 45
ANAMIKA ACADEMY Page No.
ભારત અને િવ ની ૂગોળ 13
Mo. 9979-9979-45

362. યારે જે યોજના કે ોજે ટ પહે લાંથી ચલાવવામાં આવતો હોય તેને જ સુધારો કરી ચલાવવામાં આવે તેને શું
કહે છે ? – ાઉન ફ ડ ોજે ટ
363. ‘એર ઈિ ડયા’ નું શુભંકર? – મહારા
364. પવતીય દુગમ િવ તારોમાં તથા સમુ ના દૂર િવ તારમાં 1956માં ‘હે િલકો ટર ઈિ ડયન કોપ રે શન’ ની
શ આત થઈ. એ 1985થી કયા નવા નામે ઓળખાય છે ? – પવનહંસ હે િલકો ટર િલિમટે ડ (મુ ય મથક : સફદરજગ ં ,
દ ી)
365. વીર સાવરકર આંતરરા ીય હવાઈ મથક યાં આવેલું છે ? – પોટ લેર
366. જૂ નો કાંપ ધરાવતી જમીનો કયા નામે ઓળખાય છે ? – બાંગર
367. ાયોલાઈટ જેવી ધાતુ ખનીજ યાંથી મળી આવે છે ? – ીનલે ડ
368. નવો કાંપ ધરાવતી જમીન કયા નામે ઓળખાય છે ? – ખદર
369. કઈ નદી ઓ ર સાની સૌથી મોટી નદી છે ? – મહાનદી
370. દ ુગઢ, ગુવાહાટી, તેજપુર જેવા શહે રો કઈ નદીના િકનારે આવેલા છે ? – ાપુ ા
371. સૌરા ની નદીઓ સામુ હક રીતે કઈ જળપ રવાહ ણાલી ધરાવે છે ? – કે યાગી ણાલી
372. ગંગાનદી હમાલયના કયા િશખરમાંથી નીકળે છે ? – કામેત િશખર
373. વતં ય ભારતની થમ બહુહેતુક યોજના કઈ? – દામોદર ખીણ યોજના
374. દિ ણભારતની સૌથી મોટી યોજના કઈ છે ? – નાગાજુ ન સાગર યોજના
375. કઈ નદી દિ ણ ભારતની સૌથી લાંબી નદી છે ? – ગોદાવરી
376. કઈ યોજના ઈજનેરી કામના સંદભ ઉતકૃ નમૂનો ગણાય છે ? – ભાખરા-નાગલ યોજના
377. કઈ નદી પર િશવસમુ મ ધોધ આવેલો છે ? – કાવેરી નદી પર
378. કયા ઉ ચ દેશનો ઢાળ પૂવ તરફનો છે ? – દિ ણના ઉ ચ દેશનો
379. કણાટક રા યમાં કઈ નદી ઉપર ‘ ગનો ધોધ’ આવેલો છે ? – શરાવતી નદી પર
380. નાગાજુ ન સાગર યોજના કયા રા યની યોજના છે ? – આં દેશ
381. મે રુ બંધ કયા રા યમાં આવેલો છે ? – તિમલનાડુ
382. કયો બંધ દુિનયાનો સૌથી લાંબો બંધ ગણાય છે ? – હરાકું ડ
383. કયો દેશ બો સાઈટના ઉ પાદનમાં થમ થાને છે ? – ઓ ટે િલયા
384. કયા જગ ં લો બારે માસ લીલા રહે છે ? – વરસાદી જગ
ં લો
385. ભરતીના જગ ં લો બી કયા નામે ઓળખવામાં આવે છે ? – મે ુવના જગ ં લો
386. ઉ ર દેશમાં ખાંડ ઉ ોગનું મહ વનું કે કયું છે ? – સહરાનપુર
387. જમશેદપુરનું જુ નુ નામ જણાવો – સાકચી
388. કયો ઉ ોગ ‘ઓ ટોબરા થી એિ લ’ સુધીજ ચાલુ હોય છે ? – ખાંડ ઉ ોગ
389. ભારત સરકારે કયા વષ ‘ ાહક સુર ા ધારો’ પસાર કય હતો? – 1986માં
390. ગુજરાતનો કયો િવ તાર આિથક રીતે અ પિવકિસત છે ? – ક છ

Page No. Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6, Gandhinagar
Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
13 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979 9979 45
ANAMIKA ACADEMY Page No.
ભારત અને િવ ની ૂગોળ 14
Mo. 9979-9979-45

391. પ મનું પરમા િવ ુતમથક કયા રા યમાં આવેલું છે ? – તિમલનાડુ

392. રોઝવુડ, સીસમ અને વાંસ કયા જગ ં લોમાં વા મળે છે ? – વરસાદી જગં લોમાં
393. ભારતના લગભગ કે ટલા ભાગના લોકોનો મુ ય ખોરાક ચોખા છે ? – ચોથા ભાગના
394. કયુ ધા ય અનાજનો રા કહે વાય? – ઘ
395. ઓ ટે િલયાનો મુ ય પાક કયો છે ? – ઘ
396. દુિનયામાં સૌથી વધુ પશુઓ યા દેશમાં છે ? – ભારતમાં
397. ભારતમાં ચી ઓલાદની ગાયો કઈ કઈ છે ? – શાહીવાલઅને િસંધી
398. ભારતના અ ાંશીય અને રે ખાંશીય િવ તારો આશરે કે ટલા અંશ જેટલા છે ? – 30 ડ ી અંશ જટે લા
399. ભારતનો દ રયાિકનારો કોની િ યા જેટલો છે ? – પૃ વીની
400. કઈ પવત ેણી બા હમાલય કહે વાય? – િશવાલીક
401. ભારતનો કયો ાકૃ િતક િવભાગ ભારતનો ાિચનતમ ભાગ છે ? – પક પીય ઉ ચ દેશ
402. અરવ ીની પિ મે કયુ રણ આવેલુ છે ? – થરપાકરનું રણ
403. મૃદાવરણીય લેટોની કઈ યાથી ભૂપૃ પર તરભંગ થાય છે ? – અપસરણ અને અિભસરણ
404. કયા ખડકો સરળતાથી ઘસાય છે ? – િન પ ે કૃ ત ખડકો
405. અરવ ી અને િવ યાચળની વ ચે કયો ઉ ચ દેશ આવેલો છે ? – માળવાનો ઉ ચ દેશ
406. ભારતનો સમાવેશ કઈ ભૂસચ ં લનીય લેટમાં થાય છે ? – ઈ ડો-ઓ ટે િલયન લેટમાં
407. આજની હમાલયની પવતમાળાની જ યાએ ભૂતકાળમાં કયો સમુ હતો? – તેિથસ(ટે િથસ)
408. બા ટોરો અને િસયાિચન કયા પવત િવ તારની હમનદીઓ છે ? – કારાકોરમ
409. કુ માઉ હમાલય કયા રા યમાં આવેલો છે ? – ઉ રાચંલ
410. ભારતનો કયો ાકૃ િતક િવભાગ જળ અને જગ ં લોનો મુ ય ોત છે ? – ઉ રના પવતો
411. કઈ નદી પિ મ ઘાટમાંથી નીકળે છે ? – ગોદાવરી
412. પિ મનું તટીય મેદાન ગોવાથી દિ ણે કયા નામે ઓળખાય છે ? – મલબાર
413. માળવાના ઉ ચ દેશની મુ ય નદીઓ કઈ કઈ છે ? – ચંબલ અને બેતવા
414. કયો ાકૃ િતક િવ તાર ભારતનો અ ભંડાર ગણાય છે ? – ઉ રનું મેદાન
415. સાતપૂડાની િગ રમાળાઓ દ ખણના ઉ ચ દેશની કઈ સરહદે આવેલી છે ? – ઉ ર સરહદે
416. દિ ણ આં દેશ અને તિમલનાડુ નો ત ટય દેશ કયા નામે ઓળખાય છે ? – કોરોમંડલ તટ
417. બો ટારો અને િસયાચીન શુ છે ? – હમનદીઓ
418. પયટન થળો ગુલમગ અને પહે લગામ કઈ પવત ેણીમાં આવે છે ? – પીરપં લ
419. ીપક પીય ઉ ચ દેશ કયા ખડકોનો બનેલો છે ? – આ ેય અને પાંત રત ખડકોનો
420. િશવાલીકની ેણીઓ અને મ ય હમાલયની ેણીઓની વ ચે શું વા મળે છે ? – સમથળ ખીણો
421. કયા ખડકો તેની ન રતને કારણે ઘ ઓછુ ઘસારણ પામે છે ? – ન ે ાઈટ જવે ા ખડકો
422. િત તા અને દહાંગ નદીઓની વ ચેના ભાગને શુ કહે છે ? – અસમ હમાલય

Page No. Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6, Gandhinagar
Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
14 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979 9979 45
ANAMIKA ACADEMY Page No.
ભારત અને િવ ની ૂગોળ 15
Mo. 9979-9979-45

423. કાલી અને િત તા નદી વ ચેના િવ તારને શુ કહે છે ? – નેપાળ હમાલય

424. એક દવાલ જેવી ઊભા ઢાળવાળી ટે કરીને શું કહે છે ? – ભેખડ
425. કઈ નદીની પૂવ તરફ ઝારખંડનો છોટાનાગપુરનો ઉ ચ દેશ આવેલો છે ? – શોણ નદી
426. કયો ઉ ચ દેશ ક છથી ઓ ર સા સુધી મેદાનોની સાંકડી પ ીથી ઘેરાયેલો છે ? – પકિ પય ઉ ચ દેશ
427. પરવાળાના પોને શુ કહે છે ? – અટોલ
428. પં બના મેદાનો મોટાભાગે યા અવેલા છે ? – પા ક તાનમાં
429. કયા દેશમાં પુ ા નદી દહાંગના નામે ઓળખાય છે ? – અ ણાચલ દેશમાં
430. કયા િવ તારની નદીઓ સામૂ હક રીતે કે યાગી િ યાકાર જળ પ રવાહ ણાલી દશાવે છે ? – સૌરા ની
431. દિચગામ નેશનલ પાક કયા રા યમાં આવેલો છે ? – જ મુ કાિ મર
432. વન પિતની િવિવધતાની િ એ ભારત િવ માં કે ટલામું થાન ધરાવે છે ? – દસમું
433. ગંગા નદીના પાણીની વહચણી બાબતે કયા દેશો વ ચે એક સમજૂ તી થયેલ છે ? – ભારત અને બાં લાદેશ
434. કાવેરી નદી કયા થળ ન ક બંગાળાની ખાડીને મળે છે ? - કાવેરી પ નમ ન ક
435. જ મુ-કિ મરમાં આવેલ દિધગામ નેશનલ પાક શાના માટે િણતો છે ? – ક તુરી મૃગ માટે
436. કે વલા દેવ નેશનલ પાક કયા રા યમાં આવેલ છે ? – રાજ થાન
437. 2011ની વસિત ગણતરી મુજબ ભારતનું ી-પુ ષ િલંગ માણ કે ટલું છે ? – 943
438. 0 થી 6 વષના બાળકોમાં િલંગ માણ કે ટલું છે ? – 919
439. ભારતની 2011ની વસિત ગણતરી માણે ાિમણ સા રતા કે ટલી છે ? - 68.91%
440. ભારતની 2011ની વસિત ગણતરી માણે શહે રી સા રતા કે ટલી છે ? – 84.98%
441. ભારતમાં ાિમણ િલંગ માણ – 949
442. ભારતમાં શહે રી િલંગ માણ – 926
443. ભારતમાં સૌથી ઓછી ી સા રતા ધરાવતું રા ય – રાજ થાન (52.66%)
444. ભારતમાં સૌથી વધુ િલંગ માણ ધરાવતું રા ય કયું ? – કે રલ(1084)
445. ભારતમાં સૌથી ઓછું િલંગ માણ ધરાવતું રા ય કયું ? – હ રયાણા(879)
446. ભારતમાં સૌથી વધુ વસિતગીચતા ધરાવતું રા ય કયું છે ? – િબહાર(1106)
447. 2001-2011ના દશકમાં ભારતનોવસિતવૃિ દર કે ટલો ર ો છે ? – 17.7%
448. િવ ની કે ટલા ટકા વસિત ભારતમાં રહે છે ? – 17.5%
449. 2011ની વસિત ગણતરીએ કે ટલામી વસિત ગણતરી પુરી થઈ – 15મી
450. સૌથી વધુ ીઓની સં યા ધરાવતું રા ય કયું છે ? – કે રલ
451. સૌથી વધુ પુ ષોની સં યા રા ય કયું છે ? – હ રયાણા
452. 2001માં ભારતમાં િલંગ માણ કે ટલું હતુ?ં – 933
453. ભારતમાં પુ ષ સા રતા દર કે ટલો છે ? – 80.9%
454. ભારતમાં ી સા રતા દર કે ટલો છે ? – 64.6%

Page No. Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6, Gandhinagar
Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
15 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979 9979 45
ANAMIKA ACADEMY Page No.
ભારત અને િવ ની ૂગોળ 16
Mo. 9979-9979-45

455. ભારતમાં સૌથી ઓછી વસિતગીચતા કયા કે શાિસત દેશમાં છે – લ પ

456. 0 થી 6 વષના બાળકોમાં સૌથી વધુ િલંગ માણ કયા રા યમાં છે ? – અ ણાચલ દેશ(972)
457. 0 થી 6 વષના બાળકોમાં સૌથી ઓછું િલંગ માણ કયા રા યમાં છે ? – હ રયાણા(834)
458. 0 થી 6 વષના બાળકોમાં સૌથી વધુ િલંગ માણ કયા કે શાિસત દેશમાં છે ? – અંદમાન િનકોબાર(968)
459. 0 થી 6 વષના બાળકોમાં સૌથી ઓછું િલંગ માણ કયા કે શાિસત દેશમાં છે ? – દ ી(871)
460. ી-પુ ષ સા રતા દરમાં સૌથી વધુ તફાવત કયા રાજયમાં વા મળે છે ? – રાજ થાન(27.1%)
461. ી-પુ ષ સા રતા દરમાં સૌથી ઓછુ તફાવત કયા રાજયમાં વા મળે છે ? મેઘાલય(3.1%)
462. ભારતમાં કે ટલા ટકા િનર ર લોકો છે ? – 27%
463. ભારતમાં 0 થી 6 વષના સૌથી વધુ બાળકો કયા રા યમાં છે ? – ઉ ર દેશ
464. 2001-2011ના દશકમાં સૌથી વધુ વસિત વૃિ દર કયા રા યમા ન ધાયો છે ? – મેઘાલય(27.9%)
465. 2001-2011ના દશકમાં સૌથી ઓછો વસિત વૃિ દર કયા રા યમા ન ધાયો છે ? – નાગાલે ડ(-0.6%)
466. કયા રા યની વસિતગીચતામાં ઘટાડો ન ધાયો છે ? – નાગાલે ડ
467. 2011ની વસિતગણતરીમાં કે ટલા વષની ઉપરની વયની લખી વાંચી શકતી યિ તને સા ર ગણવામાં આવેલ
છે ? – 7 વષ
468. આધુિનક વસતીશા નો િપતા કોને કહે વામાં આવે છે ? – જહોન ાઉ ટ
469. ભારતનો થમ બટર લાઈ પાક કયા થળે થાપવામાં આ યો છે ? – બગાલુ (2006)
470. ભારતીય ઉપ હ ણાલી કયા ટું કા નામે ઓળખાય છે ? – ઈ સેટ
471. એલફી ટન બંદર યાં આવેલુ છે ? – આંદામાન અને િનકોબાર દીપસમુહમાં
472. િવ ની સૌ થમ પ રવાર િનયોજન હૉિ પટલ યાં શ કરવામાં આવી? – મૈસુર
473. કયા રા યને પૂવ ર રા યોનું વેશ ાર કહે વામાં આવે છે ? – અસમ
474. ‘નેશનલ આકાઈ ઝ’ સં હાલય યાં આવેલું છે ? – નવી દ હી
475. વાિ મકી અને બેટલા વાઘ અભયાર યો કયા રા યમાં આવેલા છે ? – િબહાર
476. વ ય વોનું ર ણ કરવા થપાયેલી સૌથી જૂ ની સં થા કઈ છે ? – મુંબઈ ાકૃ િતક ઈિતહાસ
સિમિત(B.N.H.S)
477. કયું થળ મ ભૂિમનગર ત રકે ઓળખાય છે ? – જસ ે લમેર
478. કયું થળ ભારતનું િપ સબગ ત રકે ઓળખાય છે ? – જમશેદપુર
479. કયું થળ અરબ સાગરનું મોતી ત રકે ઓળખાય છે ? – કોિચન
480. િલંગદોહ ઉપવન કયા રા યમાં આવેલું છે ? – મેઘાલય
481. ભારતમાં શણનું થમ કારખાનું યા થપાયું હતું? – રશેરા
482. કયું થળ રાજ થાનનું વેશ ાર ગણાય છે ? – ભરતપુર
483. મહારા માધોિસંહ સં હાલય કયા આવેલ છે ? – કોટા
484. વનોનું રા ીયકરણ કરના થમ રા ય કયું છે ? – મ ય દેશ

Page No. Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6, Gandhinagar
Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
16 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979 9979 45
ANAMIKA ACADEMY Page No.
ભારત અને િવ ની ૂગોળ 17
Mo. 9979-9979-45

485. લ પ સમુહોના કુ લ ટાપુઓની સં યા – 36

486. આદમનો પુલ કયા બે દેશો વ ચે આવેલો છે ? – ભારત અને ીલંકા
487. ભારતનું કયું રા ય ચીન,નેપાલ, ભુટાનની સીમાને અડે છે ? – િસ ીમ
488. ભારતીય ભૂિમનો સૌથી ઉ રનો છે ડો – ઈિ દરા કૌલ
489. હૈ દરાબાદનું ડીયુ શહે ર કયુ? – સીકં દરાબાદ
490. ગંગા નદીને બાં લાદેશમા કયા નામે ઓળખાય છે ? – પદમા
491. ગંગા અને પુ ા નદીઓ ભેગી થઈને કયા નામે ઓળખાય છે ? – મેઘના
492. કઈ નદીને વૃ ધ ગંગાના( હુ દ ગંગા)નામે ઓળખવવામાં આવે છે ? - ગોદાવરી
493. અરવ ીની પૂવમાં કઈ નદી વહે છે ? – બનાસ
494. ધારવાડનો ઉ ચ દેશ કયા રા યમાં આવેલો છે ? – કણાટક
495. તવા કઈ નદીની સહાયક નદી છે ? – નમદા
496. ઈ દીરા પોઈ ટ િવષુવવૃતથી કે ટલા િક.મી દૂર છે ? – 876 ક.મી
497. ભારતમાં આવેલું ઠંડુ રણ એટલે – લ ાખ
498. કઈ નદી પોતાનો માગ બદલવા માટે યાત છે ? – કોશી
499. ભારતના કયા રા યમાં સૌથી વધુ રા ીય ધોરીમાગ આવેલા છે ? - ઉ ર દેશ
500. લેહ કઈ નદી િકનારે આવેલું છે ? – િસંધુ

Page No. Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6, Gandhinagar
Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
17 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979 9979 45
ANAMIKA ACADEMY Page No.
ભારતનો ઇિતહાસ 1
Mo. 8000-0405-75

બંગાળના ગવનર જનરલો 1773-1833 િનયામક ધારો 1773 Regulating Act

1773 – 1833 – બંગાળના ગવનર જનરલો

1 વોરન હે િ ટ ઝ :– 1773– 1785
 એિશયાટીક સોસાયટી ઓફ બંગાળ
 1772માં યોજ કે પબેલ ારા િજ ા કલે ટરનુ પદ શ કરા યુ
 1772 માં બંગાળના કલ ામાં હાઇકોટ શ કરાઇ
 રે યુલે ટંગ એ ટ 1773 અમલમાં આ યો
 રોબટ લાઇવ ારા શ કરાએલી મુખી શાસન પ ધિત બંધ કરાવી
 શાહ આલમ બી ના સાિલયાણા બંધ કરાયા
 નાથન ડે ન ારા “ યુ સં કૃ ત કૂ લ”ની થાપના
 સરકારી િત રી કલક ા થી મુિશદાબાદ ખસેડી
 થમ આં લ-મરાઠા િવ હ
 થમ તથા બીજુ રો હલા યુ ધ
 ભગવદ ગીતાનો સૌ થમ અ ે અનુવાદ
 દવાની અને ફોજદારી અદાલતો શ કરાવી
 થમ અને બી મૈસુર િવ હ
2 ન મેકફસન:-1785-1786 (કાયકારી)
3 લૉડ કોનવોલીસ :-1786-1793
 નીચલી અદાલતો શ કરાવી
 કાયમી ધોરણે જમીન માિલકીનો હક આ યો
 પોિલસના પગાર ધોરણ અને તેમને કાયમી કરવાની શ આત કરાઇ
 િબહાર અને બંગાળમાં કાયમી જમાબંધી
 ી મૈસુર િવ હ
 “કોનવોિલસ કોડ”
 ભારતમાં િસિવલ સિવસીસ શ કરાવી
4 ન શોર :-1793-1798
 1793 નો ચાટર એ ટ
 િનઝામ અને મરાઠા વ ચે ખરડાનુ યુ ધ (1795)
5 એલુયડ લાક:- માચ થી મે-1798 (કાયકારી)
6 લોડ વેલે લી:- 1798-1805
 ચોથો મૈસૂર િવ હ (1799)
 બી આં લ મરાઠા િવ હ(1803-05)
 1801માં મ ાસ ેિસડે ટની રચના
 સહાયકારી યોજના

Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
Page No.
Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
1 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945 ,8000040575
ANAMIKA ACADEMY Page No.
ભારતનો ઇિતહાસ 2
Mo. 8000-0405-75

7 કોન વોિલસ:-જુ લાઇ થી ઓ ટોબર 1805 (કાયકારી)

8 યોજ બારલોવ:- 1805-1807 (કાયકારી)
 વે ોરમાં સૈિનકોનો િવ હ
9 લોડ િમ ટો:- 1813-1823
 1813નો ચાટર એ ટ
10 લોડ હે િ ટ ઝ :-1813-1823
 ી આ લ મરાઠા િવ હ, મરાઠાની હારના પ રણામે અં ેજ શાસન વધુ મજબૂત બ યુ
 1816 માં સાંગોલીની સંધી, 1816માં નેપાલ પર ત મેળવી
 1818માં બો બે ેિસડે સી
 મ ાસમાં રૈ યતવારી થા લાગુ
 મ યભારત,પં બ, ઉ ર દેશમાં મહાલવારી થા લાગુ
 દેશમાં પીઢારાઓનો નાશ કરી દેશમાં શાંિત અને સલામિત થાપી
11 ન એડમ:- યુ-ઓગ 1823 (કાયકારી)
12 લોડ એમહ ટ :1823-1828
 થમ આ લ બમા િવ હ (1824-26)
 યંદાબોની સંિધ
13 િવિલયમ બેઇલી:- માચ-જુ લાઇ 1828 (કાયકારી)
ભારતના ગવનર જનરલો 1833-1858 સે ટ હે લીના એ ટ 1833

14 િવિલયમ બે ટીક :– 1828– 1835

 ભારતનો થમ સુધારાવાદી ગવનર જનરલ
 ભારતનો થમ ગવનર જનરલ
 1829માં રામમોહનરાયની મદદથી સતી થા તેમજ બાળકીને દુધપીતીનો રવાજ નાબૂદ કરાયો
 ગુલામી થા નાબૂદ તેમજ માનવબિલની થા પર િતબંધ
 હંદીઓને ઉ ચ હો ા પર િનમણૂંક આપી
 અં ે િશ ણનો કાયદો(લોડ મેકોલે) 1835
 કલક ામાં મે ડકલ કોલેજ અને હો પીટલની થાપના
15 ચા સ મેટકાફે :-1835-36 (કાયકારી)
16 લોડ ઓકલે ડ:-1836-1842
17 લોડ એલનબોરો:-1842-1844
18 િવલ ફોસ બડ:-1844 (કાયકારી)
19 લોડ હ ડ ઝ:-1844-1848
 થમ અને બી આં લ િવ હ
 લાહોર સંિધ

Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
Page No.
Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
2 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945 ,8000040575
ANAMIKA ACADEMY Page No.
ભારતનો ઇિતહાસ 3
Mo. 8000-0405-75

20 લોડ ડે લહાઉસી:-1848-1856
 ખાલસાનીિત ચા સવુડનો ખરીતો,1848માં સૌ થમ સતારા રા ય ખાલસા કયુ
 બી આં લ બમા િવ હ
 મુંબઇ-થાણે રે લવેની શ આત(1853) તાર અને ટપાલ સેવા શ કરાઇ (1853)
 સૌ થમ તાર કોલક ા અને આ ા વ ચે
 પો ટ ઓફીસ એ ટ-1854
 િવધવા પુનઃલ કાયદો 1856(રચના)
 PWDિવભાગનીશ આત( હે ર બાંધકામ)
 ડકી ખાતે ઇજનેરી કોલેજ
21 લોડ કે ન ગ:-1856-1862
 ભારતનો છે ો ગવનર જનરલ
 1858 િવ ટોરીયા રાણીનો ઢંઢેરો
ભારતના વાઇસરોય 1856 થી 1947 િવ ટોરીયા રાણીનો ઢંઢે રો (1858)
1. લોડ કે ન ગ:– 1856– 1862
 તેના સમયમાં બો બે કલક ા અને મ ાસ યુિનવિસટીની રચના થઇ
 ભારતનો છે ો ગવનર જનરલ અને થમ વાઇસરોય
 તેના સમયમાં િવધવા પુનઃલ ધારો 1856 અમલમાં આ યો
2. અલ ઓફ એિલં ટન (કાયકારી)
3. રોબટ નેપીયર:-1863 (કાયકારી)
4. િવિલયમ ડે િનસન:-1863-1864 (કાયકારી)
5. ન લોરે સ:- 1864-1869
 તેના સમયમાં ભુતાન યુ ધ થયુ
6. લોડ મેયો:- 1869-1872
 પઠાણશેર અલી આ ીદી ારા લોડ મેયોની હ યા
7. ન ટે રો:- 1872 (કાયકારી)
8. લોડ નેપીયર:- 1872 (કાયકારી)
9. લોડ નોથ ૂક:- 1872-1976 (કાયકારી)
10. લોડ િલટન:- 1876-1880
 બી આં લ અફઘાન િવ હ
 તેના સમયમાં વના યુલર ેસ એ ટ પસાર થયો
11. લોડ રપન:-1880-1884
 ઇલબટ િબલ પસાર થયુ આ િબલ મુજબ ભારતીય જજ યુરોપીયનને સ ફટકારી શકે તેવો કાયદો આ
િબલને સફે દ િવ લવ તરીકે ઓળખવામાં આવે છે .
 તેના સમયમાં ફે ટરી એ ટ 1881 પસાર થયો
 ગુજરાતમાં સૌ થમ કાપડની િમલ શ કરનાર રણછોડલાલ છોટાલાલ ર ટયાવાલા
 રપનના સમયમાં વના યુલર ેસ એ ટ નાબૂદ કરવામાં આ યો
Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
Page No.
Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
3 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945 ,8000040575
ANAMIKA ACADEMY Page No.
ભારતનો ઇિતહાસ 4
Mo. 8000-0405-75

12. લોડ ડફરીન:-1884-1888

 તેના સમયમાં ભારતીય રા ીય ક ેસની થાપના થઇ
 ી આ લ બમા િવ હ
13. લોડ ડે સડાઉન:-1888-1894
14. લોડ એ ન:- 1894-1899
15. લોડ કઝન:- 1899-1905
 બંગાળાના ભાગલા 1905
 બી દ હી દરબાર
16. લોડ િમ ટો:- 1905-1911
 મોલ િમ ટો સુધારા
17. લોડ હા ડ ઝ:- 1911-1916
18. લોડ ચે સફડ:- 1916-1921
 મો ટે યુ ચે સફડ સુધારા
19. લોડ ર ડંગ:- 1921-1926
20. લોડ ઇરવીન:-1926-1931
 તેના સમયમાં સિવનય કાનૂન ભંગ(દાંડીકૂ ચ)
 ગાંધી ઇરવીન કરાર
21. લોડ િવિલં ડન:- 1931-1936
22. લોડ િલનલીથગો:- 1936-1943
 તેના સમયમાં બીજુ િવ યુ ધ થતા કો ેસ ધાનોએ રા નામા આ યા
 1940માં મુિ લમ લીગની લાહોર બેઠકમાં પાિક તાન માટે નો ઠરાવ પસાર થયો
 ઓગ ઓફર 1940
 યિ તગત સ યા હ 1940
 સ િમશન 1942
 હંદ છોડો આંદોલન 8 ઓગ 1942
23. લોડ વેવેલ:-1943-1947
 1945માં ભારતને આઝાદી આપવા બાબતે વેવેલ યોજના શ થઇ મહો મદ અલી િઝ ાહે વચગાળાની
સરકારમાં મુિ લમોને ફાળે આવતી બેઠકો મુિ લમ લીગે સુચવેલ નામથી જ ભરાય તેવો આ હ રાખતા
યોજના િન ફળ ગઇ
 18 ફે આ ુ રી 1946માં મુંબઇમાં ભારતીય નૌકા સૈ યના નાિવકોએ બળવો કય
 માચ 1946 માં કે બીનેટ િમશન યોજના રજૂ થઇ તે મુજબ 9 ડસે બરના રોજ બંધારણ સભાની થમ
બેઠક યો ઇ તે સમય દરિમયાન મુિ લમ લીગે પાિક તાન મેળવવા 16 ઓગ 1946 ના રોજ “સીધા
પગલા દન” ઉજવવાની હાકલ કરી.
24. લોડ માઉ ટ બેટન:- 21stFEB TO 15TH AUGUST 1947
 ભારતનો છે ો વાઇસરોય અને વતં ય ભારતનો થમ ગવનર જનરલ
 તેના સમયમાં હંદ વતં યતા ધારો 1947 પસાર થયો, તેણે ભારતના ભાગલાની માઉ ટ બેટન યોજના
રજૂ કરી. અંતે 14મી ઓગ 1947ની મ યરા ીએ ભારત અને પાિક તાન આઝાદ થયા .
Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
Page No.
Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
4 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945 ,8000040575
ANAMIKA ACADEMY Page No.
ભારતનો ઇિતહાસ 5
Mo. 8000-0405-75

વતં ય ભારતના ગવનર જનરલ 1947 થી 1950

 લોડ માઉ ટ બેટન:- 15 ઓગ 1947થી 21 જૂ ન 1948
 ચ વત રાજગોપાલાચારી :- 21 જુ ન 1948 થી 26 યુઆરી 1950
 વતં ય ભારતના થમ અને અંિતમ ભારતીય ગવનર જનરલ

મહારા સયા રાવ ગાયકવાડ ી

 સયા રાવ ગાયકવાડ ( ીમંત ગોપાલરાવ ગાયકવાડ, ૧૦ માચ ૧૮૬૩- ૬ ફે ુઆરી ૧૯૩૯) બરોડા
રા યના મહારા (૧૮૭૫-૧૯૩૯) હતાં. તેઓ તેમના શાસન દર યાન તેમના રા યામાં શૈ િણક અને
સામા ક સુધારાઓ લાવવા માટે ણીતા છે .
 સયા રાવનો જ મ "કાવલાના"માં ૧૧ માચ ૧૮૬૩ના રોજ થયો હતો. તેમનું જ મ સમયનું નામ ગોપાલરાવ
ગાયકવાડ હતું. તેઓ ીમંત કાશીરાવ િભખા રાવ ગાયકવાડ અને ઉમાબાઇ સા હબનાં બી સંતાન હતા.
 બરોડાની ગાદી ખાલી પડી હતી તેથી મહારાણી જમનાબાઈએ તેમના વંશના વડાઓને બરોડા હાજર થઈ તેમને
અને તેમના પુ ોને તેમની સમ ઉપિ થત થવા ક ,ુ જેથી તે ગાદીનો વારસદાર ન ી કરી શકે .
 કાશીરાવ ને ૩ પુ ો હતાં. આનંદરાવ, ગોપાલરાવ અને સાં તરાવ.
 તેઓ ણ પુ ો સાથે કાવલાનાથી વડોદરા ૬૦૦ િકમી ચાલીને આ યાં હતાં. એ વાત ણીતી છે કે , યારે
બધાં યુવકોને પુછવામાં આ યું કે તેમનો અહ આવવાનો મુ ય ઉ ે શ શું છે ગોપાલરાવે અચકાયા વગર યુ ર
આ યો કે "હં ુ અહ યા શાસન કરવા આ યો છુ."
 તેઓ તેમના શાસન દરમયાન િતભાશાળી લોકોને શોધવા માટે યાત ગણાયા છે . તેમણે જેમને મદદ કરી
હોય તેવા મહાનુભાવોમાં ડૉ. બાબાસાહે બ આંબેડકર, દાદાભાઇ નવરો , િચંતામણી િવ સાને (તેઓને ી
ગાયકવાડે કૃ િષ િવષયક બાબતોના અ યાસ માટે અમે રકા મોક યા હતાં.) વી.ટી. કૃ ણ માચારી વગેરેનો
સમાવેશ થાય છે . ી મહિષ અરિવંદને તેઓ એ તુરંતજ િશ ક તરીકે ની નોકરી આપી હતી. તેઓએ યાત
િચ કાર રા રિવ વમાને પણ ઘ ં ો સાહન આ યુ.ં
 સંગીતમાં નોટે શન પ િત લાવનાર ોફે સર ઉ તાદ મૌલાબ એ પણ તેઓની મદદથી Academy of
Indian Music (ગાયનશાળા)ની1886માં થાપના કરી.
 ી સયા રાવ ગાયકવાડે તાં રના િચમનાબાઇ સાથે લ કયા હતા. યની િબમારીમાં તેમનું અવસાન થતાં
તેઓએ લ મીબાઇ મો હતે સાથે બી િવવાહ કયા.
 ૧૯૧૪ બાદ તેઓએ લોકમા ય િતળક સાથે મળીને આઝાદી માટે ય નો શ કયા.
 ૧૮૯૧માં તેમણે રા ય તરફથી િશ ણ આપવાના સઘન ય નો શ કયા. ગામમાં ૧૬થી વધુ િવ ાથ ઓ
હોય તો તા કાિલક શાળા બનાવવાનું ફરમાન હે ર કયુ. તેમણે કુ લ ૬૩૨ ાથિમક શાળાઓ ખોલાવડાવી.
૧૯૩૯ સુધી માં અં ે શાળાઓની સં યા ૧૩ થી ૧૨૮ સુધી પહ ચાડી. વના યુલર શાળાઓની સં યા ૨૦૪
થી ૨,૪૧૪ સુધી પહ ચાડાઈ.
 તેમણે ૨૧૦૪ ામપંચાયતો અને ૪૧ નગરપાિલકાઓની રચના કરાવી.
 િનધા રત મરથી ઓછી વયની બાળકીઓને વહે લી પરણાવી દેવામાં આવે તો ક યાના માતાિપતાને સ
થાય તેવી ગવાઇ તેમના સમયમાં સૌ થમ થઈ.
Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
Page No.
Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
5 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945 ,8000040575
ANAMIKA ACADEMY Page No.
ભારતનો ઇિતહાસ 6
Mo. 8000-0405-75

ભાવનગરના મહારા ભાવિસંહ બી

 તેમનુ આખુ નામ ભાવિસંહ ત તિસંહ ગો હલ છે . તે ત તિસંહ ગો હલના મોટા પુ હતા.
 તેમનો જ મ 26 એિ લ 1876ના રોજ થયો હતો. તેમનુ િશ ણ રાજકુ માર કોલેજ રાજકોટ ખાતે થયુ.
 ભાવનગર ટે ટફોસમાં તેઓ કનલનો હો ો ધરાવતા હતા
 તેઓના થમ લ દેવગઢ બારીયાના દેવકું વરીબાઇ સાથે થયા હતા. તેમનુ મૃ યુ થતા ખીરસરાના નંદકુ ં વરબા સાથે
લ કયા હતા .બી લ થી તેમેને કૃ ણકુ મારિસંહ થયા. જેમણે ભાવિસંહ પછી ગાદી સંભાળી.
 શાસન:-તેમના શાસન દરિમયાન 1900માં ભાવનગર રા યમાં ભયંકર દુ કાળ પ ો. તેમણે અસર ત
િવ તારોની તે મુલાકાત લીધી. રાહત માટે રા યની આવક લોકોમાં વહે ચી દીધી અને એક મોટા તળાવનુ
બાંધકામ કરા યુ. તેમના સમયમાં લોકો ારા રચાયેલુ પોતીકુ બંધારણ ધરાવતુ સૌ થમ રા ય ભાવનગર હતુ.
 તેમણે 1912માં પોતાના રા યના દિલતો માટે થમ હરીજન શાળાની શ આત કરી હતી. તેમણે લે ડ,
અમેરીકા અને પાનમાં વધુ અ યાસની મદદ માટે િશ યવૃિ ઓની હે રાત કરી.
 દુ કાળની રાહત માટે તેમણે 1902 માં ભાવનગર દરબાર બે કની થાપના કરી હતી. જે ખેડુતો અને વેપારીઓને
સહાય કરતી હતી. આ બે કની થાપના તેમણે અને ભાવનગરના ધાન ભાશંકર પ ણીના સંયુ ત યાસોથી
શ કરી હતી જે પાછળથી ટે ટ બે ક ઓફ સૌરા તરીકે ઓળખાઇ.
 તેમને “નાઇટ કમા ડર ઓફ ધ ઓડર ઓફ ધ ટે ટ ઓફ ઇિ ડયા”નો િખતાબ 1904 મ ો હતો
 થમ િવ યુ ધમાં ભાવનગરનુ લ કર પણ મોકલવામાં આ યુ હતુ.જેમા ભાવિસંહ અને તેમના પ નીએ 1916
માં પોતાના અંગત ફાળામાંથી યુ ધમાં ઘાયલ થયેલા સૈિનકોની સારવાર માટે ભાવનગર વૉર હોિ પટલ બનાવી
હતી.
 િવ ા:- તેઓ િવિવધ ે માં િવ ાન હતા તેમણે સંગીતમાળાના 4 ભાગ સંપા દત કયા હતા . તેમણે ભારતીય
આયુવદ પર પુ તક કાિશત કયુ હતુ. તેમણે હોમરના મહાકા ય ઇિલયડનુ ભાષાંતર કયુ હતુ. ભારતીય સંગીતમાં
સોલ-ફા નોટે શન પ ધિત તેમના ય નોથી શ થઇ.
 તેમના સમય દરિમયાન દિ ણામુિત સં થાની થાપના થઇ. આ સં થાની થાપના નાનાભાઇ ભ ારા થઇ.
ભાશંકર પ ણી તેઓના રા યના દવાન હતા. તેઓ લોકશાહીના સમથક હતા. તેમણે સાવરકું ડલામાં પંચાયતી
રાજનો સફળ ય ન કય હતો. યારબાદ તે મુજબ વહીવટી યવ થા સમ રા યમાં ફે લાવાનો ય ન કય .
 16 જુ લાઇ 1919ના રોજ ભાવિસંહ મૃ યુ પા યા અને તેમના પુ કૃ ણકુ મારિસંહ એ ગાદી સંભાળી.

મોરબીના રા વાધ ઠાકોર બી

 જ મ :-1858
 તેમણે કા ઠયાવાડનો વાઘ અને કા ઠયાવાડનો શાહજહા તરીકે ઓળખવામાં આવે છે . આ ઉપરાંત તેમને મોરબી
નગરી િશ પી તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે .
 તેમણે રાજકુ માર કોલેજ અને યુરોપમાં િશ ણ મેળ યુ. સૌરા ના રજવાડાઓમાં તેઓ યુરોપથી સૌથી પહે લુ િવમાન
ખરીદી લા યા હતા.
 તેમણે વઢવાણ થી મોરબીસુધી પોતાના ખચ રે લવે નાખવાનુ કામ શ કયુ હતુ. તથા લે ડથી સામન મંગાવી
ઝુલતો પૂલ બંધા યો. તેમણે 1889માં ધોડા ડે લી ટામ શ કરી. મ છુ નદીના કાંઠે િ થત 500 વષ પુરા વં-

Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
Page No.
Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
6 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945 ,8000040575
ANAMIKA ACADEMY Page No.
ભારતનો ઇિતહાસ 7
Mo. 8000-0405-75

ભુ િશવલ ગ ધરાવતા િનલકંઠ મહાદેવ મં દરનો િજણ ાર કરા યો. તેમની રાણીની યાદમાં તેમણે મિણમહે લ
બંધા યો તેમણે ને વીજળી અને ટે િલફોન જેવી સુધાઓ કરી આપી .
 1922માં તેમનુ અવસાન થયુ. મિણમંદીર થાપ યોનો એક અદભુત નમૂનો છે . જે વેિલં ડન સે ે ટરીએટના નામે
પણ ઓળખાય છે . 1877માં િવ ટોરીયા રાણીના શાસનના 40 વષ પૂરા થયા એ વખતે તેમને કે સર-એ- હંદ નુ
િબ દ આપવામાં આ યુ હતુ. આ ઉપરાંત સૌરા માં સૌથી પહે લુ દવાખાનુ પણ તેમણે શ કરા યુ.
રાજકોટના લાખા રાજ
 જ મ:-1885માં સરદાર ગામે
 તેમના 23 વષના રાજ શાસન દરિમયાન તેમણે રાજકોટની સમૃ ી માટે ગણા ય નો કયા. 1910માં ટે ટ બકની
થાપના,માં 1915માં ખેડુતબકની રચના, 1920માં રાજકોત-આટકોટ વ ચે મોટર સિવસની શ આત, 1921માં
ધમ િસંહ કાપડ માકટ, 1922માં રાજકોટ-જશદણ વ ચે રે લવે સેવા તથા 1924માં િવજળીની સુિવધા કરાવી.
1900માં રાજકોટ સ હત સંપણ ૂ સૌરા માં ભયંકર િવનાશક દુ કાળ પ ો હતો જે છ પિનયા કાળ ત રકે ઓળખાય છે .
ત કાિલન વાઈસરોય લોડકઝનની મદદથી તેમણે રાહત કાય શ કયા. તેમના ય નોના કારણે જ રાજકોટનો સમ
િવકાસ શ ય બ યો હતો. આથી તેમને “ દય-રાજ” ત રકે ઓળખવામાં આવે છે .
 તેમણે તેમના રા યના ગામડાઓમાં મફત કે ળવણીનું ધોરણ દાખલ કયુ હતું િવ ાથ ઓના શારી રક િવકાસ માતે
હ રિસંહ પો સ તથા હા ડ ઝ પો સ નામની રમતગમતની હ રફાઈઓ શાળામાં દાખલ કરાઈ હતી.
 1920માં અસહકારની લડત વેડા કા ઠયાવાડ રાજકીય પ રષદ જેવી રા વાદી સં થાને પોતાનું અિધવેશન ભરવા
દેવા કોઈ રા ય તૈયાર ન હતુ,ં તેવા સમયે તેનું થમ અિધવેશન રાજકોટમાં ભરવાની પરવાનગી આપી. તેમની
મૃિતમાં રાજકોટના જનોએ લાખા રાજ મારક બંધા યું છે . આજે તે િ કોણબાગ પાસે બાપુના બાવલા તરીકે
ઓળખાય છે . તેમણે કલાપીના પુ ી રમિણક કું વરબા સાથે લ કયા હતા. તેમના સમયમાં રાજકોટમાં ચુંટાયેલા 90
સ યોવાળી નગરપાિલકા અિ ત વમાં આવી.
નવાનગરના રણિજતિસંહ :-
 મ – 10 સ ટે બર 1872
 મૃ યુ – 2 એિ લ 1933
 સૌ થમ મેચ-16 જુ લાઈ 1896(ઓ ટે િલયા િવ )
 લખાયેલું પુ તક :- “ધ યુિબિલ ઓફ કે ટ”
 અ યાસ:-રાજકુ માર કોલેજ અને િનટી કોલેજ કે િ જ
 ઉપનામ:-રણ , િ મથ
 તેમણે 15 ટે ટ મેચોમાં 44.95ની એવરે જથી 989 રન કરે લા છે . ઉપરાંત ફ ટ લાસ કે ટ માં 307 મેચોમાં
56.37ની એવરે જ થી 72 સદી અને 109 અધ સદી સાથે 24,692 રન બના યા જેમાં 285 નોટ આઉટ સૌથી વધુ
યિ તગત કોર છે . તેમણે 4 વાર પાંચથી વધુ િવકે ટો મેળ યાનો પણ રે કોડ ધરાવે છે .
 તેમણે અ યાર સુધીના સૌથી ે કે ટ ખેલાડીઓ પૈકી એક ગણી શકાય. નેવીલ કા સ નામના અં ેજ ે તેમને
“ કે ટના અડધી રાતના વ ન” તરીકે ઓળખા યા છે .1935 માં મહારા ભુપે િસંહ (પ ટયાલા) ારા તેમના

Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
Page No.
Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
7 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945 ,8000040575
ANAMIKA ACADEMY Page No.
ભારતનો ઇિતહાસ 8
Mo. 8000-0405-75

સ માનમાં કે ટ માટે રણ ટોફીની શ આત કરી પાછળથી તેમના ભ ી દુિલપિસંહ પણ સારી ક ાના

કે ટર સાિબત થયા.
 1907 માં રણ નવા નગરનાં મ સાહે બ બ યા તેઓ ભારતનાં રા ઓની સભાના અ ય હતા. આ ઉપરાંત
તેમણે ”લીગ ઓફ નેશ સ” માં િતિનિધ વ પણ કયુ.
ગ ડલના રા ભગવત િસંહ
 જ મ:- 24 ઓ ટોબર 1865, ધોરા
 મૃ યુ:- 5 માચ 1944, ગ ડલ
 પિ ન:- નંદકુ ં વરબાઇ સાહે બા
 મે ડકલની ડ ી ધરાવનાર તેમના સમયના તેઓ એક મા મહારા હતા. તેઓએ રાજકુ મારકોલેજ રાજકોટ અને
બાદમાં એ ડ બગ યુિનવિસટી માંથી 1885 માં મે ડકલ ડૉ ટરની પદવી હાંસલ કરી તેઓ બુડાપે ટખાતે
યો યેલી8મી વ છતા ક ેસના આંતરરા ીય અ ય હતા બાદમાં તેઓ ઇિ ડયન મે ડકલ એસોિશએશનના
વાઇસ ચેરમેન બ યા. તેમણે ગ ડલમાં ખુબજ સારો િવકાસ કય .
 ગુજરાતી ભાષાનો સૌ થમ શ દકોષ “ભગવદ ગોમંડલ” ની 1928માં રચના કરાવડાવી તેમના શાસન પર
આ યાના 4 વષમાંજ તેમણે ગ ડલને િ ટશ સા યના થમ દર ાના રા ય તરીકે 11 તોપોની સલામી લેતુ
રા ય બનાવી દીધુ.
 તેમણે તેમના શાસન દરિનયાન કર,ઉપકર,ટોલટે ,ઓ ટોય તથા તમામ કારની ુટી નાબૂદ કરી અને સૌ થમ
કર મુ ત રા ય ઘોિષત કયુ.
 1918 સુધીમાં ગ ડલ એક મા એવુ રા ય હતુ કે જેમાં તમામ બાળકીઓને મફત અને ફર યાત િશ ણ હતુ.
તેમના ગાદી પર આ યાના 50 વષની ઉજવણી િનિમ ે તેમણે પોતાના વજન જેટલુ સોનુ ને દાનમાં આ યુ
હતુ. તેમને 1852માં MBBS, 1892માં MS(મા ટર ઓફ સજરી) અને 1895માં MD ની ડ ી હાંસલ થઇ.
તેમને 1875માં “િ સ ઓફ વે સ” ગો ડ મેડલ, દ હી દરબાર ગો ડ મેડલ 1903, દ હી દરબાર ગો ડ મેડલ

1911, ઉપરાંત 100 જેટલા મેડલો મ ા. તેમણે 1896 માં આયુવૈ દક મે ડકલ સાય સ િવશે ટું કો ઇિતહાસ લ યો
હતો.
ડો. બાબાસાહેબ ભીમરાવ રામ આંબેડકર
 જ મ: ૧૪મી એિ લ ૧૮૯૧, મહુ, મ ય દેશ
 મૃ યુ: ૬ ડસે બર ૧૯૫૬, દ ી
 ભારતના થમ કાયદા મં ી (૧૫ ઓગ ટ ૧૯૪૭થી સ ટે બર ૧૯૫૧)
 બંધારણની મુસ ા સિમિતના ચેરમેન: ૨૯ ઓગ ટ ૧૯૪૭થી ૨૪ યુઆરી ૧૯૫૦
 વાઇસરોયની એિ સ યુ ટવ કાઉિ સલના લેબર મે બર: ૧૯૪૨થી ૧૯૪૬
 તેમનો રાજકીય પ : સમતા સૈિનક દળ, વતં મજૂ ર પ
 પ ની: થમ પ ની- રમાબાઇ, બી પ ની: સિવતાબાઇ આંબેડકર
 તેમને ૧૯૯૦માં મરણોપરાંત ભારતર ન એનાયત થયો.

Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
Page No.
Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
8 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945 ,8000040575
ANAMIKA ACADEMY Page No.
ભારતનો ઇિતહાસ 9
Mo. 8000-0405-75

 તેમને તેમના કાયદાશા ,અથશા અને રાજનીિતશા ના સંશોધન માટે કોલિ બયા યુિનવિસટી અને લંડન
કુ લ ઑફ ઇકોનોિમ સ ારા ડો ટરે ટની પદવી એનાયત કરવામાં આવી હતી. આમ એક િવ ાન તરીકે નામના
કા ા પછી તેઓએ થોડા સમય માટે વકીલાત કરી હતી. યારબાદ તેઓએ ભારતના દિલતોના રાજનૈિતક હકો
અને સામાિજક વતં તા માટે લડત આદરી હતી.
 ભીમરાવની ાથિમક કે ળવણીની શ આત થઈ. ભીમરાવના િપતાની અટક સ પાલ હતી. તેઓ મૂળ
મહારા ના ર નાિગરી િજ ાના અંબાવાડે ગામના વતની હતા તેથી િનશાળમાં ભીમરાવની અટક આંબાવડે કર
રાખવામાં આવેલી. પરંતુ િનશાળના એક િશ ક કે જે ભીમરાવને ખુબ ચાહતા હતા, તેમની અટક આંબેડકર
હતી તેથી તેમણે ભીમરાવની અટક િનશાળના ર ટરમાં સુધારીને આંબાવડે કરને બદલે આંબેડકર રાખી.
ભીમરાવના િપતાને મુંબઈમાં રહે વાનું થયું એટલે ભીમરાવે હાઇ કૂ લનું િશ ણ મુબ
ં ઈની એ ફી ટન હાઇ કૂ લમાં
લીધું અને સને ૧૯૦૭માં મેટીકની પરી ા પસાર કરી.
 મે ટક પાસ થયા પછી ભીમરાવના લ "રામી" નામની બાળા સાથે થયા. જેનું નામ ભીમરાવે પાછળથી
"રમાબાઈ" રા યુ.ં ભીમરાવના કોલેજ િશ ણ માટે વડોદરાના મહારા સયા રાવ ગાયકવાડે કોલરશીપની
યવથા કરી, અને ભીમરાવ મુંબઈની યાત એ ફી ટન કોલેજમાં દાખલ થયા. ભીમરાવે ઈ.સ. ૧૯૧૨માં
અં ે મુ ય િવષય સાથે મુબ ં ઈ યુિનવસ ટીની બી.એ.ની પરી ા પસાર કરી. નાતક થયા પછી ભીમરાવ વધુ
અ યાસ કરી શકે એવા એમના કુ ટું બના સં ગો ર ા ન હતા. વડોદરાના મહારા સયા રાવ ગાયકવાડે
ભીમરાવની િનમ ક રા યના લ કરમાં એક લ કરી અિધકારી તરીકે કરી. આ સમયે તા. ૨ ફે ુઆરી ૧૯૧૩ના
રોજ ભીમરાવના િપતા રામ સ પાલનું અવસાન થયું. ભીમરાવને નોકરીને િતલાંજિલ આપવી પડી.
 આ સમયે વડોદરાના મહારા ી સયા રાવ ગાયકવાડ કે ટલાક તેજ વી અછૂત િવ ાથ ઓને પોતાના ખચ,
ઉ ચ અ યાસ માટે , અમે રકા મોકલવા માંગતા હતા. ભીમરાવની એ માટે પસંદગી થઈ. આમ સને ૧૯૧૩ના
જુ લાઈનાં ી અઠવા ડયામાં ભારતનો એક અછૂત િવ ાથ િવ ાના ગહન િશખરો શર કરવા યુયોક પહોચી
ગયો. અમે રકાની યાત કોલિ બયા યુિનવિસટીમાં ભીમરાવે ખંતપૂવક અ યાસ શ કય . અ યાસના
પ રપાક પે ભીમરાવે ' ાચીન ભારતીય યાપાર' િવષય ઉપર મહાિનબંધ લખી ૧૯૧૫માં કોલિ બયા
યુિનવસ ટીની એમ.એ.ની ઉ ચ પદવી ા કરી. યાર બાદ સતત અ યાસ ચાલુ રાખી ૧૯૧૬ માં એમણે
પી.એચ.ડી. માટે 'િ ટીશ ભારતમાં મુ કી અથ યવ થાનો િવકાસ' િવષય ઉપરનો મહાિનબંધ કોલિ બયા
યુિનવસ ટીને રજુ કરી દીધો અને સવ ચ એવી પી.એચ.ડી.ની ડી ી મેળવવા ભા યશાળી બ યા. આમ
આંબેડકર હવે ડૉ. આંબેડકર બની ગયા.
 સને ૧૯૧૬ માં તેઓ અમે રકાથી લે ડ ગયા. અને લંડનમાં કાયદાનો અ યાસ શ કય સાથે સાથે એમણે
અથશા નો અ યાસ પણ ચાલુ જ રા યો. લે ડથી પાછા આ યા પછી વડોદરાના મહારા ગાયકવાડે
આંબેડકરની િનમ ક વડોદરા રા યના મીલીટરી સે ે ટરી તરીકે કરી. પરંતુ મુ કે લીઓ, આભડછે ટ અને
અપમાનોના લીધે તેઓ વડોદરામાં િ થર થઇ શ યા ન હ, ફરીવાર વડોદરાને તેમણે છે ી સલામ કરી િવદાઈ
લીધી.
 ૧૯૧૮માં, મુંબઈની િસડનહામ કોલેજમાં તેઓ ોફે સર તરીકે ડાયા. ફરીવાર ડૉ.આંબેડકર લે ડ ગયા
અને કાયદાનો તથા અથશા નો અ યાસ ચાલુ રા યો. ડૉ.આંબેડકરની લે ડની સફર પહે લા તેમના પ ની
રમાબાઈએ ૧૯૨૦માં એક બાળકને જ મ આ યો. જેનું નામ યશવંત રાખવામાં આ યુ.ં ૧૯૨૩માં ડૉ. આંબડે કર

Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
Page No.
Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
9 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945 ,8000040575
ANAMIKA ACADEMY Page No.
ભારતનો ઇિતહાસ 10
Mo. 8000-0405-75

બે ર ટર થયા. આજ વખતે ડૉ.આંબેડકરને તેમના મહાિનબંધ " િપયાનો " એ િવષય ઉપર લંડન
યુિનવસ ટી એ "ડૉ ટર ઓફ સાય સ"ની ઉ ચ ડી ી એનાયત કરી. લંડનમાં અ યાસ પૂણ થવાથી ડૉ.
આંબેડકર જમની ગયા અને યાં યાત બોન યુિનવસ ટીમાં િવ ા યાસ શ કય .પરંતુ જમનીમાં તેઓ લાંબો
સમય રહી શ યા ન હ. તેમને ભારત પાછા ફરવું પ ું.
 જૂ ન ૧૯૨૮ માં ડૉ.આંબેડકર મુંબઈની ગવમ ટ લો કોલેજમાં ોફે સર તરીકે ડાયા.આ સમયે "સાયમન
કિમશન" ને મદદ પ થવા િ ટીશ ભારતમાં જુ દી જુ દી ાંતીય સિમિતઓની રચના કરવામાં આવી. તા.૩
ઓગ ટ ૧૯૨૮ માં સરકારે ડૉ. આંબેડકરને મુંબઈની કિમટીમાં ની યા. મુબ ં ઈની ધારાસભામાં અને બહાર હે ર
સભાઓમાં ડૉ.આંબેડકરનો અવાજ ગાજવા લા યો. ૨૩ ઓ ટોબર ૧૯૨૮ ના રોજ ડૉ. આંબેડકર "સાયમન
કિમશન" સમ અછૂ તોના ાણ ો અને તેના િનરાકરણ ઉપર રજૂ આત કરી.
 ૧૯૩૦ માં સાયમન કિમશન નો રીપોટ બહાર પ ો અને િ ટીશ સરકાર અને ભારતના રાજકીય નેતાઓની
વ ચેની લડતની શ આત થઇ. િ ટીશ સરકારે લંડનમાં બધા જ પ ોના નેતાઓની એક ગોળમે પ રષદ
બોલાવી. ૬ ડીસે બર ૧૯૩૦ માં ભારતના વાઈસરોય તરફથી ગોળમે પ રષદમાં હાજર રહે વા ડૉ.આંબેડકરને
આમં ણ મ ું. આ પ રષદમાં ડૉ.આંબેડકરે ભારતના અછૂતોના ોની ડાણપૂવક અને તલ પશ રજૂ આત
કરી.
 તા.૧૪ મી ઓગ ટ ૧૯૩૧ માં ડૉ.આંબેડકર અને ગાંધી ની થમ મુલાકાત થઇ. ૭ મી સ ટે બર ૧૯૩૧ માં
લંડનમાં બી ગોળમે પ રષદ મળી અને એમાં ડૉ.આંબેડકર અ ય ભારતીય નેતાઓ સાથે હાજર ર ા.
ડૉ.આંબેડકરે અછૂતોના ઉ ાર માટે અલગ મતાિધકાર અને અલગ અનામત બેઠકોની માંગણી કરી. બી
ગોળમે પ રષદ ભાંગી પડી. બી ગોળમે પ રષદમાં ગાંધી નો િવરોધ કરવાથી અને તેમની અલગ
મતાિધકારની માંગણીના લીધે ડૉ. આંબેડકર ઘણાજ અિ ય થયા.
 ૧૪ મી ઓગ ટ ૧૯૩૨ ના રોજ િ ટીશ વડા ધાને " કો યુનલ એવોડ " ની હે રાત કરી. એમાં ડૉ.
આંબેડકરની માંગણીઓને યાય આપવામાં આ યો હતો. જે ડૉ. આંબેડકરની સફળતા હતી. આ એવોડના
િવરોધમાં ગાંધી એ તા. ૨૦મી સ ટે બરે પુના જલ ે માં આમરણાંત ઉપવાસ શ કયા. આખાયે દેશનું યાન
ડૉ. આંબેડકર ઉપર કે િ ત થયુ.ં હંદુ નેતાઓ અને ડૉ. આંબેડકર છે વટે ૨૪ સ ટે બર ૧૯૩૨ માં પુના કરાર
થયા અને સમાધાન થયું.
 ી અને છે ી ગોળમે પ રષદ ૧૭ નવે બર ૧૯૩૨ માં મળી. ડૉ. આંબેડકરે દાદર, મુંબઈ માં રહે વા માટે
અને ઘણા પુ તકોની િવશાળ ાઇવેટ લાઈ ેરી ઉભી કરવા 'રાજગૃહ' નામનું સુંદર મકાન બંધા યુ.ં
 ૧ જૂ ન ૧૯૩૫ માં મુબ ં ઈની સરકારે ડૉ. આંબેડકરની િનમ ક સરકારી લો કોલેજ મુબં ઈ ના િ સીપાલ તરીકે
કરી. અનેક વૃિ સાથે સંકળાયેલા હોવા છતાં ડૉ. આંબેડકરે િ સીપાલ તરીકે ની ફર સફળ રીતે બ વી.
ઓગ ટ ૧૯૩૬ માં ડૉ. આંબેડકરે ઈ ડીપે ડ ટ લેબર પાટ ( વતં મજુ ર પ ) ની થાપના કરી. ૧૯૩૭ની
ચુંટણીમાં ડૉ. આંબડે કર ધારાસભામાં ચુટં ાઈ આ યા.
 ૧૯૪૦ માં ડૉ. આંબેડકર નું પુ તક "પા ક તાન ઉપર િવચારો" કાિશત થયુ.ં જુ લાઈ ૧૯૪૧ માં ડૉ.
આંબેડકર ભારતના વાઇસરોયની એ ઝી યુટીવ કાઉ સીલમાં િતિનિધ િનમાયા. ૧૪ મી એિ લ ૧૯૪૨ માં
અિખલ ભારતીય ધોરણે દિલત સમાજે ડૉ. આંબેડકરની ૫૦મી વષગાંઠની ઉજવણી કરી.

Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
Page No.
Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
10 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945 ,8000040575
ANAMIKA ACADEMY Page No.
ભારતનો ઇિતહાસ 11
Mo. 8000-0405-75

 સરકારના લેબર મે બર તરીકે તેમણે "પીપ સ એ યુકેશન સોસાયટી" ના ને હે ઠળ મુંબઈમાં િસ ાથ

કોલેજની શ આત કરી. ડૉ. આંબેડકરે "શુ ો કોણ હતા? "નામનું પુ તક લ યુ.ં
 ડૉ આંબેડકરે િવ ના મહાન ધમ નો ડો અ યાસ કય હતો. યાર બાદ તેમણે ‘બુ અને તેમનો ધ મ’
પુ તક લખી િસ કયુ. ૧૪ ઓ ટોબર ૧૯૫૬ ના રોજ ડૉ. આંબેડકરે નાગપુર દી ાભૂિમ માં ૩,૮૦,૦૦૦
દિલતો સાથે બૌ ધમ અંગીકાર કય . દુિનયાના ઇિતહાસ માં આવા ધમ પ રવતનો ખુબજ ઓછા વા મળે છે .
તેઓએ દિલતોને ૨૨ િત ાઓ આપી. આ િત ાઓ દિલતોને અંધ ા અને િવરોધભાસથી ગૃત કરવા
માટે આપી.
 ૧૯૪૬ માં વચગાળાની સરકાર રચવાનો તેમજ બંધારણસભા બોલાવી ભારતનું બંધારણ ઘડવાનો િનણય
લેવાયો. ડૉ. આંબેડકર ભારતની બંધારણસભામાં ચૂંટાયા. ૯ ડીસે બર ૧૯૪૬માં થમવાર બંધારણસભા
દ હીમાં મળી. ડૉ. આંબેડકર ભારતના બંધારણના માળખા તેમજ લઘુમતી કોમના હ ો િવશે સચોટ િવચારો
ય ત કયા. ૨૯ એિ લ ૧૯૪૭માં બંધારણ સભાએ અ પૃ યતાને કાયદા ારા ભારતભરમાંથી નાબુદ થયેલી
હે ર કરી.
 ૩ ઓગ ટ ૧૯૪૭ માં ભારતની વચગાળાની સરકાર રચાઈ. ભારતની વચગાળાની સરકારમાં ડૉ. આંબેડકર
ભારતના થમ કાયદા ધાન બ યા. ૨૯ ઓગ ટે ડૉ. આંબેડકરની ભારતના બંધારણી ડાફટ ગ કિમટીના
મુખ તરીકે વરણી થઇ. અનેક મુ કે લીઓ અને નાદુર ત તિબયત વ ચે પણ ડૉ. આંબેડકર અને બંધારણ
સિમિતએ ફે ુઆરી ૧૯૪૮ના છે ા અઠવાડીયામાં ભારતના બંધારણની કાચી નકલ તૈયાર કરી અને બંધારણ
સભાના મુખ ડૉ. રાજે સાદને સુ ત કરી.
 ડૉ. આંબેડકરે ૧૫ અિ લ ૧૯૪૮ માં ડૉ. શારદા કબીર સાથે લ કયા. પ ની ડો ટર હોવાથી તેમની બગડે લી
તિબયતમાં ઘણો સુધારો આ યો અને તેમનું કાય ફરીથી ચાલુ કયુ. ભારતના બંધારણના કાચા મુસદાને દેશના
લોકોની જન માટે અને તેઓના યાઘાતો ણવા માટે ૬ માસ સુધી હે રમાં મુકવામાં આ યો. ૨૬ નવે બર
૧૯૪૯માં ભારતની બંધારણ સભાએ દેશનું બંધારણ પસાર કયુ. આ વખતે બંધારણના િતિનિધઓ તેમજ
ડૉ. રાજે સાદે ડૉ. આંબેડકરની સેવા અને કાયના મુ ત કાંઠે વખાણ કયા. ૨૬ યુઆરી, ૧૯૫૦ થી
ભારતનું બંધારણ અમલમાં આ યું અને દેશ સતાક બ યો.
 ૧૯૫૨ માં વતં ભારતની થમ સામા ય ચુટં ણીમાં ડૉ. આંબેડકર મુંબઈ માંથી પાલામે ટ બેઠક માટે ઉભા
ર ા પરંતુ ી કાજરોલકર સામે તેમની હાર થઈ. માચ ૧૯૫૨ માં ડૉ.આંબેડકર મુબ ં ઈની ધારાસભાની બેઠક
ઉપર રા ય સભાના સ ય તરીકે ચુંટાઈ આ યા અને રા ય સભાના સ ય બ યા.
 ૧ જૂ ન ૧૯૫૨ માં તેઓ યુયોક ગયા અને ૫ જૂ ન ૧૯૫૨માં કોલિ બયા યુિનવસ ટીએ એમને સવ ચ એવી
"ડો ટર એટ લો"ની પદવી આપી. ૧૨ યુઆરી ૧૯૫૩ માં ભારતની ઓ માિનયા યુનીવસ ટીએ ડૉ.
આંબેડકરને "ડો ટર ઓફ લીટરે ચર" ની ઉ ચ પદવી આપી. તેઓની ખરાબ તિબયતને કારણે તેઓ બહુ લાંબુ
વી શ યા નહી. ૬ ડસે બર ૧૯૫૬ ની વહે લી સવારે તેઓનું દ ીમાં અવસાન થયુ.ં

Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
Page No.
Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
11 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945 ,8000040575
ANAMIKA ACADEMY Page No.
ભારતનો ઇિતહાસ 12
Mo. 8000-0405-75

વતં તતા આંદોલન અને વાતં યો ર એકીકરણમાં સરદાર પટે લની ભૂિમકા
 જ મ: ૩૧ ઓ ટોબર ૧૮૭૫; મૃ યુ: ૧૫ ડસે બર ૧૯૫૦
 જ મ થળ: ન ડયાદ, વતન: કરમસદ
 િપતા ઝવેરભાઈ અને માતા લાડબાના ચોથા પુ હતાં. તેઓ ખેડા િજ ાના કરમસદ ગામમાં રહે તા કે યાં
તેમના િપતા ઝવેરભાઈની વાડી હતી. સોમાભાઈ, નરિસંહભાઈ તથા િવ લભાઈ તેમના મોટા ભાઈઓ હતા.
તેમને એક નાના ભાઈ - કાશીભાઈ તેમજ એક નાના બેન - દહીબા હતા. ૧૮ વષની મરે તેમના લ બાજુ ના
ગામમાંજ રહે તા, ૧૨ કે ૧૩ વષની મરના ઝવેરબા સાથે થયા હતા.
 વ ભભાઈને િનશાળનું ભણતર પુ ં કરવા નડીઆદ, પેટલાદ તથા બોરસદ જવું પ ું હતું કે યાં તેઓ બી
છોકરાઓ સાથે વિનભરતાથી ર ાં. વ ભભાઈ મેટીકની પરી ામાં ૨૨ વષની મોટી મરે ઉ ીણ થયા.
ઝવેરબાને તેમના િપયરથી લઈ આવીને તેમણે ગોધરામાં પોતાના ગૃહ થ વનની શ આત કરી તથા યાંના
બાર (વકીલ મંડળ) માં નામ ન ધા યુ.ં તેમના પ ની ઝવેરબાએ બે સંતાનો - ૧૯૦૪માં મણીબેન તથા
૧૯૦૬માં ડા ાભાઈને જ મ આ યો.
 યારે તેમણે લે ડ જઈને ભણવા જેટલા પૈસા ભેગા કરી લીધા યારે તેમણે યાં જવા માટે પરવાનો તેમજ
ટીકીટ બુક કરાવી કે જે તેમના વી. જે. પટે લ ના સં ી નામે તેમના મોટાભાઈ િવ લભાઈ પટે લને યાં આવી.
િવ લભાઈની પણ લે ડ જઈ ભણવાની યોજના હતી અને તેથી તેમણે તેમના નાના ભાઈ વ ભભાઈ ને
ઠપકો આપતા ક ું કે મોટો ભાઈ નાના ભાઈની પાછળ ય તે સા ં ના લાગે અને યારે સમાજમાં કુ ટું બની
આબ ને યાનમાં રાખી વ ભભાઈએ તેમના મોટા ભાઈને તેમની જ યાએ જવા દીધા.
 ૧૯૦૯માં વ ભભાઈના પ ની ઝવેરબાને કસર માટે ની શ યા માટે મુંબઈમાં ભરતી કરવામાં આ યા. તેમની
તિબયત અચાનક વણસી અને તેમની ઉપર કરે લી તા કાલીક શ યા સફળ હોવા છતાં તેમનું ણાલયમાંજ
દેહાંત થયુ.ં વ ભભાઈને તેમના પ નીના દેહાંતના સમાચાર આપતી ચબરખી યારે આપવામાં આવી યારે
તેઓ યાયાલયમાં એક સા ીની ઉલટ-તપાસ કરી ર ા હતા. બી ઓના વૃ ા ત માણે કે જેમણે તે ઘટના
િનહાળી હતી, વ ભભાઈએ તે ચબરખી વાંચી તેમના ખીસામાં સરકાવી દીધી અને સા ીની ઉ કટ તપાસ ચાલુ
રાખી અને તેઓ તે મુક મો તી ગયા. તેમણે બી ઓને તે સમાચાર મુક મો પ યા પછીજ આ યા હતા.
 વ ભભાઈએ પુનઃલ નહ કરવાનું ન ી કયુ હતું. તેમણે તેમના બાળકોનો ઉછે ર કુ ટું બની મદદથી કય તથા
મુંબઈ િ થત અં ે મા યમની શાળામાં ભણવા મુ યા હતા. ૩૬ વષની મરે તેઓ લે ડ ગયા તેમજ
લંડનની િમડલ ટે પલ ઈ ખાતે ભરતી થયા. તેઓ િ જ રમતના માહે ર ખેલાડી પણ થયા.
 િમ ોના આ હને માન આપી વ ભભાઈ ચુંટણીમાં ઉતરી ૧૯૧૭માં અમદાવાદ શહે રના વ છતા િવભાગના
અિધકારી તરીકે ચુટં ાઈ આ યા. ગાંધી એ યારે ચંપાર ય િવ તારના શોિષત ખેડુતો માટે િ ટશ સા ા યની
અવમા યા કરી યારે વ ભભાઈ તેમનાથી ખુબ ભાિવત થયા હતા.
 સ ટે બર ૧૯૧૭માં વ ભભાઈ ગુજરાત સભાના સિચવ બ યા કે જે આગળ ચાલીને ડયન નેશનલ
ક સની ગુજરાતી શાખામાં પ રવિતત થઈ. વ ભભાઈએ હવે 'વેઠ' – ભારતીયો ારા યુરોિપયનોની
ફર યાત બેગારી સામે ફુિતથી લડ ઼વાનું ચાલુ કરી દીધુ હતું તથા ખેડા િજ ામાં થયેલા લેગના અિત મણ
અને દુ કાળથી રાહત આપતા પગલાઓ ભરવાનું ચાલુ કયુ હતુ.ં ખેડા િજ ાના ખેડુતોને કર માંથી રાહત

Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
Page No.
Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
12 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945 ,8000040575
ANAMIKA ACADEMY Page No.
ભારતનો ઇિતહાસ 13
Mo. 8000-0405-75

આપવની િવનંતીને અં ેજ સરકાર ઠુ કરાવી ચુકી હતી અને તેથી ગાંધી એ તેની સામે લડત આપવાની સંમિત
આપી.
 નરહ ર પરીખ, મોહનલાલ પં ા તથા અ બાસ તૈયબ જેવા ક ેસી વયંસેવકોના સહયોગ સાથે
વ ભભાઈએ ખેડા િજ ાના ગામે ગામ ફરી ગામવાસીઓના દુ:ખ તથા તકલીફોની ન ધ કરી તેમને િ ટશ
સરકારને કર નહ ભરીને રા ય યાપી બળવામાં સહભાગી થવા ક ું. અં ેજ સરકારે િમ કત, તબેલાના પશુઓ
તેમજ આખે આખાં ખેતરો જ કરવા પોલીસ તથા ઘમકી આપવાવાળી પઠાણોની ટુ કડીઓ મોકલી.
વ ભભાઈએ યેક ગામના રહે વાસીઓને તેમની મુ યવાન વ તુઓ છુપાવવા તથા પોલીસના છાપામાં
વર ણમાં મદદ કરી શકે તેવા વયંસેવકોની એક ટોળકી બનાવી હતી. િ ટશ સરકાર વ ભભાઈ સાથે
સમજુ િત કરવા તૈયાર થઈ અને વરસ માટે કર નહ ભરવા તથા તેનો દર ઓછો કરવા તેણે મંજુર થવું પ ું.
 ૧૯૨૦માં તેઓ નવ-રિચત ગુજરાત દેશ ક સ ે સિમતીના અ ય તરીકે ચુટં ાયા કે જેનો કારભાર તેમણે
૧૯૪૫ સુધી સંભા ો. ગાંધી ની અસહકાર ચળવળના સમથનમાં વ ભભાઈએ રા યભરમાં વાસ કરી ૩
લાખ સ યો ભરતી કયા તથા .૧૫ લાખનું ભંડોળ ઉભું કયુ. યાર બાદના વષ દર યાન તેમણે ગુજરાતમાં
મ દરાપાનના અિતરે ક, અ પૃ યતા તેમજ ત-પાતના ભેદભાવના િવરોધમાં તથા નારી અધીકારની તરફે ણમાં
િવ તૃત કામ કયુ.
 વ ભભાઈ ૧૯૨૨, ૧૯૨૪ અને ૧૯૨૭માં અમદાવાદ સુધરાઈના અ ય તરીકે ચુંટાયા હતા અને તેમના
કાયકાળ દર યાન અમદાવાદને મહ વની વધારાની િવજળી પુત આપવામાં આવી, યાંની શાળા પ િતમાં
ધરખમ સુધારાઓ થયા અને યાંની જળ-કચરાના િનકાસ યવ થામાં આખા શહે રને આવરી લેવાયું. ૧૯૨૭માં
થયેલી અનરાધાર વષાને કારણે આવેલા પુરમાં અમદાવાદ શહે ર તથા ખેડા િજ ામાં થયેલી ન-માલની
તારા ને પહ ચીવળવા તેમણે સહાયતા અિભયાનનું સંચાલન કયુ. તેમણે િજ ામાં િનરા ીતો માટે ક ો
ખો યા - ખોરાક, દવા તેમજ કપડાંની ઉપલ ધી કરાવી આપી તથા વયંસેવકો ઉભા કરી સરકાર તથા
જનસમુદાય પાસેથી તા કાિલક નાણાં ભેગા કરી આ યા.
 ૧૯૨૩માં યારે ગાંધી જેલમાં હતા યારે ક ેસીઓએ સરદાર પટે લને ભારતીય વજને નહ ફરકાવવાના
કાયદા સામે નાગપુરમાં સ યા હની આગેવાની કરવા ક ું. વ ભભાઈએ દેશભરમાંથી હ રો વયંસેવકોને
એકઠા કરી વજવંદન આયો યુ.ં તેમણે વાટાઘાટો ારા બંદીઓની મુિ ત કરાવી તથા રા વાદીઓ હે રમાં
વજવંદન કરી શકે તેવી ગોઠવણ પણ કરાવી.
 ૧૯૨૩માં જ વ ભભાઈ તથા તેમના કાયકરિમ ોએ મળીને પુરાવા એકઠા કયા કે જેના માણે સરકાર ડાકુ ઓ
સામે લડવા માટે વધારાનો કરવેરો નાંખવાની પેરવીમાં હતી. તેજ સમય દર યાન પોલીસ બોરસદ તાલુકાના
થાિનક ડાકુ ઓ સાથે મળેલી હતી. તાલુકાના દરે ક ગામે કર ભરવાનો િતકાર કય અને સંયુ ત રહીને જમીન
અને િમ કતને સરકારના ક હે ઠળ જતા અટકાવી. એક લાંબી લડત બાદ સરકાર વધારાનો કરવેરો પાછો
ખચવા તૈયાર થઈ.
 એિ લ ૧૯૨૭માં અમદાવાદ સુધરાઈની તેમની જવાદારીઓમાંથી બહાર નીકળી વ ભભાઈ આઝાદીની
ચળવળમાં પાછા ડાયા યારે બારડોલીમાં કપરો દુ કાળ પ ો હતો અને ભારે કર વધારો કરવામાં આ યો
હતો. તેમણે સ યા હની ધોષણા કરી ‘કર અદાયગીનો પુણ બ હ કાર’. મુંબઈ સરકારમાં ફરજ બ વતા એક
સહાનુભુિતક પારસીની મ ય થતાથી વ ભભાઈ સમજુ તી માટે રા થયાં કે જેના થકી કર વધારો પાછો

Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
Page No.
Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
13 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945 ,8000040575
ANAMIKA ACADEMY Page No.
ભારતનો ઇિતહાસ 14
Mo. 8000-0405-75

ખચાયો. સ યા હની તરફે ણમાં જે સરકારી અિધકરીઓએ રા નામા આ યા હતા તેમની ફરી િનમ ક થઈ
તથા જ કરે લી જમીન-િમ કત પરત કરાઈ. આ બારડોલી સ યા હ દર યાન તથા તેમાં િવજય મેળ યા બાદ
વ ભભાઈ ‘સરદાર’ના નામે સંબોધાવા લા યા.
 યારે ગાંધી એ દાંડીસ યા હ ચાલુ કય યારે સરદારની રાસ ગામમાંથી ધરપકડ કરી તેમની ઉપર સા ી,
વકીલની કે પ કારોની ગેરહાજરીમાં મુકદમો ચલાવવામાં આ યો. પહે લા સરદાર અને યાર બાદ ગાંધી ની
ધરપકડથી સ યા હે વધુ ર પક ું અને યાં સુધી બ ેને છોડવામાં નહ આ યા યાં સુધી ગુજરાતના
િજ ાઓએ કર િવરોધી ચળવળ ચલાવી.
 ગાંધી-ઇરિવન કરાર પર સહી થયા બાદ સરદારને ક ેસના ૧૯૩૧નાં કરાંચી અિધવેશનમાં મુખ તરીકે
ચુંટવામાં આ યા કે યાં ક ેસે સમજુ તીની બહાલી કરી જેના માણે તે મુળભુત હ ો અને માનવીય
વતં તાઓ, િબનસાં દાિયક દેશ માટે ની ક પના તથા યૂનતમ વેતનની બહાલી અને અ પૃ યતા તથા
ખેતગુલામીને નાબુદ કરવા યે કટીબ રહે શે. સરદાર તેમના હો ોનો ઉપયોગ કરી ગુજરાતના ખેડુતોની જ
થયેલી જમીન પરત અપાવવાનું આયોજન કરી આ યુ.ં
 લંડનની ગોળમે પરીષદ િન ફળ નીવડતા વત આઝાદી માટે ની ચળવળને પુન: ર મ ું અને યુઆરી
૧૯૩૨માં ગાંધી તેમજ સરદારની ધરપકડ કરી તેમને યરવડાં જલ ે માં રાખવામાં આ યા. પછીથી સરદારને
નાિસક જલ ે માં ખસેડવામાં આ યા કે યાં ૧૯૩૪માં તેમનાં મોટાભાઈ િવ લભાઈના દેહાંત બાદ તેમની
અંિતમ યામાં ભાગ લેવા િ ટશ સરકારે સરદારને થોડા દવસો માટે મુ ત કરવાની તૈયારી દાખવી હોવા છતા
તેમણે તે વીકારી ન હતી.
 ૧૯૩૬ના ક ેસ અિધવેશન દર યાન નેહ ની સમાજવાદને અપનાવાની ઘોષણાની િવ ધ તેમના નેહ
સાથે મતભેદો ઉભા થયા. ૧૯૩૮માં, યારના ક સ મુખ સુભાષચં બોઝના ગાંધી ની અહ સાને લગતા
િસ ઘાંતોથી િવમુખ થવાના ય નોનો સરદારે બી ક ેસીઓ સાથે મળીને િવરોધ કય .
 યારે બીજુ ં િવ યુ ફાટી નીક ું યારે ગાંધી ના મતની િવ જઈ સરદારે કે ીય તથા ાંિતય
ધારાસભામાંથી ક ેસના નીકળી જવાના નેહ ના િનણયનું સમથન કયુ હતુ.ં તથા ચ વત
રાજગોપાલાચારીની એ પહે લ કે જન ે ા માણે અં ેજ સરકાર યુ પછી તરતજ લોકશાહીની સરકાર
થાપવા તૈયાર હોય તો ક ેસ તેનુ પુણ સમથન યુ દર યાન આપે, તે પહે લને પણ ટે કો આ યો હતો.
 તેઓ ગાંધી એ આપેલા યિ તગત અસહકારની હાકમાં સહભાગી થયા અને ૧૯૪૦માં તેમની ૯ મહીના માટે
ધરપકડ કરવામાં આવી. ગાંધી એ અિખલ ભારતીય ક ેસ સિમતી ઉપર બળવાને વીકૃ તી આપવા દબાણ
કયુ કે જેના પરીણામે સિમતીએ 7 ઓગ ટ 1942માં અસહકાર ચળવળને મંજુરી આપી હતી. ૭મી ઓગ ટે
સરદારે મુંબઈની ગોવાળીયા ટક મેદાનમાં ભાષણ આ યુ.ં
 9મી ઓગ ટે સરદારની ધરપકડ કરવામાં આવી અને તેમને સંપુણ ક સ કાયકરી સિમતીની સાથે ૧૯૪૨થી
૧૯૪૫ સુધી અહમદનગર ક ાના કારવાસમાં બંદી તરીકે રાખવામાં આ યા હતા. ૧૫ જુ ન ૧૯૪૫માં ચારે
સરદારને મુ ત કરવામા આ યા યારે તેમણે યું કે અં ે ભારતીયોને સ ા સ પવાના તાવ ઉપર કામ
કરી ર ા હતા.
 ૧૯૪૬માં ક ેસ મુખપદની ચૂંટણીમાં સરદારે નેહ ની તરફે ણમાં પોતાની ઉમેદવારી પાછી ખચી હતી. આ
ચૂંટણીની મહ ા એ હતી કે એમાં ચૂટં ાઈ આવનારા મુખ, વતં ભારતની થમ સરકારના નેતા બનવાના

Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
Page No.
Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
14 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945 ,8000040575
ANAMIKA ACADEMY Page No.
ભારતનો ઇિતહાસ 15
Mo. 8000-0405-75

હતા. યારે ગાંધી એ ૧૬ રા યોના િતિનિધઓ તથા ક ેસને યો ય ઉમેદવાર નીમવા જણા યું યારે ૧૬
માંથી ૧૩ િતિનિધઓએ સરદારનું નામ સુચ યું હતુ.ં છતાં ગાંધી ની ઈ છાને માન આપી સરદારે ભારતના
પહે લા ધાનમં ી બનવાની તક જતી કરી હતી. ગૃહમં ીની ભૂિમકામાં તેમણે ક ીય-તં હે ઠળ ભારતનું
એકીકરણ કયુ, પણ મા નેહ ને કારણે જ મુ કા મીરનું પુણ સમ વય બાકી રહી ગયુ.ં
 યારે અં ેજ િમશને સ ા સ પણી માટે બે અલગ યોજનાઓ સુચવી યારે તે બ ે યોજનાઓનો ક ેસમાં િવરોધ
થયો. ૧૬ મે ૧૯૪૬ની યોજનાના તાવ માણે છુ ા રા યોનો સંઘ, કે જેમાં દરે ક ાંતને િવ તૃત વાય તા
આપવામાં આવે તથા ાંતોનું સામૂહીકરણ ધાિમક બહુમતીના આધારે કરવામાં આવે, તેવું સૂચવવામાં આ યું
હતું. ૧૬ જૂ ન ૧૯૪૬ની યોજનાનાં તાવ માણે ભારતનું િવભાજન ધાિમકતાનાં આધારે કરવામાં આવે તથા
૬૦૦ રજવાડાઓને પૂણ વતં તા કે પછી બેમાંથી કોઈ પણ એક રા ય સાથે ડાઈ જવાનો િવક પ આપવાનું
સૂચન કરવામાં આ યું હતુ.ં મુિ લમ લીગે બ ે યોજનાઓને મા યતા આપી હતી, યારે ક ેસે ૧૬મેની
યોજનાનો સ ડપણે અ વીકાર કય . ૧૬ મેની યોજનાની ટીકા કરતા ગાંધી એ તેને અંતગત પે
િવભાજના મક વણવી હતી. યારે મુિ લમ લીગે ૧૬ મેની યોજના માટે પોતાની મંજુરી પાછી ખચી લીધી યારે
વાઇસરોય લોડ વૅવલે ક ેસને સરકાર બનાવવા માટે નું આમં ણ મોક યુ.ં નેહ ની મુખતા હે ઠળ, કે જેમને
વાઇસરોયની કારોબારી સિમિતના ઉપ- મુખ તરીકે િનમવામાં આ યા હતા, સરદારે ગૃહ બાબતો તથા મા હતી
ને સારણ િવભાગોની દોરવણી સંભાળી હતી. તેઓ ૧, ઔરંગઝેબ રોડ, દ હી ખાતે આવેલા સરકારી
મકાનમાં રહે વા ગયા કે યાં તેઓ ૧૯૫૦માં તેમના દેહાંત પયત ર ાં.
 સરદાર પટે લ એવા જુ જ ક ેસી નેતાઓમાંના એક હતા કે જેમણે ભારતના ભાગલાને મહ મદ અલી ાના
નેતૃ વ હે ઠળ ચાલેલી મુિ લમ અલગાવવાદની ચળવળના ઉપાય તરીકે અપનાવી લીધો હતો. ા ારા
આયો યેલા ‘ડાયરે ટ ઍકશન ડૅ ’ તેમને ખુબજ ધૃણા પદ લા યો હતો. તેમણે મુિ લમ લીગના મં ીઓને
સરકારમાં ભાગ આપવા, તેમજ ક ેસની મંજૂરી િવના સામૂહીકરણની ગવાઈની પરત મા યતા આપવાના
વાઇસરોયના િનણયની આકરી ટીકા કરી હતી.
 ડસબર ૧૯૪૬ થી યુઆરી ૧૯૪૭ની વ ચેના મહીનાઓ દર યાન તેઓએ સરકારી સનદી વી. પી.
મેનનના સુચન માણે તેમની સાથે મળીને મુિ લમ બહુમતીવાળા ાંતોમાંથી પા ક તાનનું િનમાણ કયુ.
બંગાળના હંદુ બહુમતીવાળા ે ોનો પણ પા ક તાનમાં સમાવેશ કરવામાં આવે તેવી ાની માંગણીનો
સખત િવરોધ સરદારે કય હતો તથા તે ાંતોના ભાગલા કરાવી તેમને પાિક તાનમાં ડાતા અટકા યા હતા.
પં બ અને બંગાળના ભાગલા માટે સરદારે દેખાડે લી િનણાય તાએ તેમના માટે ભારતીય જનસમુદાયમાંથી
ઘણા ચાહકો તી આ યા કે જેઓ મુિ લમ લીગના કરતૂતોથી કંટાળી ચુ યા હતા. યારે લોડ લુઈ માઉ ટબેટને
આ તાવની ૩ જુ ન ૧૯૪૭ના દવસે ઘોષણા કરી યારે સરદારે તેને મંજુરી આપી તેમજ નેહ અને બી
ક ેસી નેતાઓને પણ તેમ કરવા મના યા હતા.
 યોજનાને ગાંધી તેમજ ક ેસની મંજુરી મ ા બાદ સરદારે ભાગલા સિમિતમાં ભારતનું િતિનધી વ કયુ યાં
તેમના િનરી ણ હે ઠળ લોક સંપિ ની વહચણી કરવામાં આવી તથા તેમણે નેહ સાથે મળીને ભારતીય મં ી
મંડળના સ યોની પસંદગી કરી. શાંિત ળવવાના યાસ પે પાિક તાની નેતાઓ સાથે મળીને તેઓએ
સરહદ પાસના િવ તારોની મુલાકાત લીધી. દ હીના િનઝામુ ીન ઔિલયા િવ તારમાં, કે યાં હ રો મુિ લમો
ઉપર હુમલા થવાનો ભય હતો, યાંની દરગાહે જઈ તેમણે ાથના કરી હતી તેમજ લોકોને મળીને પોલીસની
Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
Page No.
Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
15 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945 ,8000040575
ANAMIKA ACADEMY Page No.
ભારતનો ઇિતહાસ 16
Mo. 8000-0405-75

મોજુ દગીને વધારે મજબુત કરી હતી. પાટનગરમાં સામા ય પ રિ થિત બહાલ કરવા સરદારે દ હી ઈમરજ સી
કમીટીની થાપના કરી અને અમલીઓને પ પાત તેમજ અવગણથી દુર રહે વાની હે રમાં તાકીદ આપી હતી.
 સરદાર પટે લે ભારતના ભાગલા સમયે ક ું હતું કે , "કાયરતા એ આપણી નબળાઇ છે , દુ મન સામે છ પનની
છાતી રાખો." કા મીર મુ ે સરદાર અને નહે વ ચે મતભેદો હતા. દેશના ભાગલા સમયે યારે િ ટશ સરકારે
સ ા છોડી યારે લોડ માઉ ટબેટને કા મીરના મહારા ને હંદી સંઘ અથવા પાિક તાનમાંથી એકમાં ભળી
જવાની સલાહ આપી હતી રા હ રિસંહએ તેમની અવગણના કરી હતી. મહારા એ પાિક તાન સાથે અમુક
કરારો કયા પરંતુ િવિધવત ડાણ ન કયુ જેથી પાિક તાન ગુ સે થયું અને કા મીર સાથેનો તમામ યવહાર
અટકાવી દીધો. આ સમયે વન-જ રી પુરવઠો મેળવવા માટે કાિ મર ભારત તરફ વ ું અને પાિક તાનને
લા યું કે કાિ મર તેમનાં હાથમાંથી છુટીને ભારત પાસે સરકી જશે, અને આ ભય હે ઠળ પાિક તાને કા મીરની
સરહદ ઉપર છમકલાં કરવાની શ આત કરી. ૨૩ ઓકટોબર ૧૯૪૭ના રોજ પાિક તાને મોટાપાયે હુમલો કય
અને તેનુ સૈ ય ીનગરથી આશરે ૬૫ ક.મી. દૂર સુધી પહ ચી ગયુ.ં આ કટોકટીભરી િ થિતમાં મહારા
હ રિસંહ એ સરદારનો સંપક સા યો. સરદારતો આવા કોઇપણ આમં ણની રાહ જ ઇ ર ા હતા. તેમણે
તાબડતોબ વી. પી. મેનનને િવમાનમાં જ મુ મોક યા અને મહારા એ હંદી સંઘ સાથેના ડાણખત ઉપર
સહી કરી આપી અને લ કરી મદદની માંગણી કરી. સરદાર પટે લને આ સમાચાર મળતાં જ તેમણે લોડ માઉ ટ
બેટન અને નહે સાથે મસલત કરી હવાઇ માગ લ કર કા મીર મોક યુ.ં પાિક તાની સૈ યએ ૨૬ ઓ ટોબરને
દવસે ીનગરમાં ઇદ ઉજવીને પોતાનો િવજય હે ર કરવાનું ફરમાન કરી દીધું હતુ,ં પરંતુ તે સાંજ ે જ ભારતીય
લ કરનાં ધાડા ઉતરી પ ાં. ઘમાસાણ યુ થતા પાિક તાની સૈ યએ પીછે હઠ કરવી પડી, પરંતુ કા મીર ે
બંને દેશનાં ગવનર જનરલો તથા બે વડા ધાનો વ ચે કોઈ સમજુ તી થઇ શકી નહ . બંને સરકારોએ કોઈ પણ
િનણય લેતાં પહે લાં સામેવાળા લ કરને પાછું ખચવાની માંગણી કરી. લોડ માઉ ટબેટને િ ટશ વડા ધાનને
'અંગત મ ય થી' માટે યાસ કરવા િવનંિત કરી પરંતુ તેમણે એમ કરવાની ના પાડી અને સંયુ ત રા સંઘનાં
શરણે જવા સુચ યુ.ં અંતે લોડ માઉ ટબેટનની સલાહથી હંદ સરકારે સંયુકત રા સંઘ પાસે કા મીરનો રજૂ
કરવાનો િનણય કય . આ ઝઘડો બહારની સં થા સમ લઇ જવાના િનણયથી ગાંધી ખુશ નહોતા, તેમણે
ચેતવણી આપી હતી કે , 'એથી કે વળ વાંદરાનો યાય જ મળશે’.
ભારતનું રાજકીય એકીકરણ:
 ૩ જુ નની યોજના હે ઠળ ૬૦૦થી વધુ રજવાડાઓને ભારત કે પાિક તાનની સાથે ડાઈ જવાની કે પછી
વતં તા વીકારવાની તક આપવામાં આવી હતી. ભારતીય રા ીયતાવાદીઓ તેમજ આમ જનતાના ઘણા ખરા
ભાગને ડર હતો કે આ રજવાડાઓનો સમ વય નહ થાય તો મોટાભાગનો જન સમુદાય તેમજ ાંતો ખં ડત
રહી જશે. ગાંધી એ સરદારને ક ું હતુ કે “રા યોનો મામલો એટલો મુ કે લ છે કે મા તમેજ તેને ઉકે લી
શકશો.”
 સરદારે વી.પી.મેનનને, કે જેઓ ઉપરી સરકારી સનદી હતા તેમજ ભારતના ભાગલા વખતે સરદાર સાથે કામ
કરી ચુ યા હતા, રા ય ખાતામાં મુ ય સિચવ બની તેમના ખાસ સહયોગી બનવા ક ું હતુ. ૬ મે ૧૯૪૭ થી
સરદારે રા ઓની સાથે મં ાણા ચાલુ કરી પોતાની વાત રજુ કરી હતી કે જેના થકી રા ઓ ભારતની
બનવાવાળી સરકાર સાથે મં ણા કરવા રા થાય તથા સંભિવત ઘષણો ઉભા ન થાય તેની તકે દારી લઈ
શકાય. સરદારે સામા ક મુલાકાતો તેમજ અનૌપચારીક વાતાવરણ, જેમકે તેમના દ હી ખાતેના ઘરે જમવા કે
Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
Page No.
Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
16 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945 ,8000040575
ANAMIKA ACADEMY Page No.
ભારતનો ઇિતહાસ 17
Mo. 8000-0405-75

ચા માટે બોલાવીને મોટાભાગના રાજવીઓને વાટાઘાટોમાં સામેલ કયા હતા. રાજવીઓમાં દેશ ેમની લાગણીને
ઉ કે રતી વખતે સરદારે જ ર પડે તો બળનો ર તો અપનાવાનો િવક પ પણ ખુ ો રા યો હતો અને
િવિલનીકરણના દ તાવે ઉપર સહી કરવાની છે ી તારીખ ૧૫ ઓગ ટ ૧૯૪૭ની રાખી હતી. ૩ને બાદ કરતા
બી બધા રજવાડાઓ ભારતમાં િવલીન થઈ ગયા, પણ મા જ મુ કાિ મર, જુ નાગઢ તથા હૈ દરાબાદ
સરદારની સાથે સંમત નહી થયા.
 સરદારનું પોતાનુ વતન ગુજરાત હોવાને કારણે તેમના માટે જુ નાગઢ ખુબ મહ વનું હતુ. શાહનવાઝ ભુ ોના
દબાણને વશ થઈને યાંના નવાબે પા ક તાનમાં િવિલનીકરણ વીકાયુ કે યારે તે પાિક તાનથી ઘ ં દુર હતું
તેમજ યાંની ૮૦ ટકા હંદુ હતી. સરદારે મુ સ ીગીરી તથા બળનો સમ વય કરતા નવાબ પાસે માંગણી
કરી હતી કે તેઓ પાિક તાન સાથેના િવિલનીકરણને ર કરીને ભારત સાથે સમિ વત થઈ ય. તેમણે પોતાનો
ઈરાદો પુરવાર કરવા જુ નાગઢની હકૂ મત નીચેના ૩ દેશોનો તાબો લેવા સેનાને મોકલી હતી. મોટાપાયાના
આંદોલનો તેમજ લોક સરકાર, કે જેને ‘આરઝી હુકુમત’ કહે વામા આવી, સરદારના આદેશાનુસાર ભારતીય
સેના તેમજ પોલીસની ટુ કડીઓએ રા યમાં કુ ચ કરી તાબો લીધો. યાર બાદ લેવાયેલા મતદાનમાં ૯૯.૫ ટકા
મતો ભારત સાથેના િવિલનીકરણની તરફે ણમાં પ ા હતા.
 હૈ દરાબાદ બધા રજવાડાઓમાં સૌથી મોટું હતું અને અ યારના આં દેશ, કણાટક તથા મહારા ના ભાગોનો
તેમાં સામાવેશ થતો હતો. યાંના શાસક િનઝામ ઓ માનઅલી ખાં મુિ લમ હતા પણ ૮૫ ટકા હંદુ હતી.
િનઝામને વતં તા કે પછી પાિક તાન સાથે સમ વય ઈતો હતો. રઝાકર તરીકે ઓળખાતા કાઝી રાઝવી
હે ઠળના મુિ લમ દળો કે જે િનઝામ યે િન ા ધરાવતા હતા તેમણે િનઝામ ઉપર ભારત સામે ઉભા રહે વા માટે
દબાણ કયુ હતું અને સાથોસાથ સા યવાદી લડાઈખોરો સાથે મળીને ભારતની ભૂિમ ઉપર વસતા લોકો ઉપર
હુમલાઓ કયા હતા. લડાઈ ટાળવાના લોડ માઉ ટબેટનના અ યંત યાસ બાદ હયાતીમાં આવેલા ટે ડ િ ટલ
(જમ ે છો તેમ) કરાર છતા િનઝામ દરખા તો ઠુ કરાવીને પોતાનું વલણ બદલતા ર ા.
 સ ટે બર ૧૯૪૮માં સરદારે મં ીમંડળની બેઠકમાં તેમણે નેહ તથા ચ વિત રાજગોપાલાચાય ને લ કરી
કાયવાહી માટે મનાવી લીધા હતા. તૈયારીઓ બાદ, યારે નેહ યુરોપની યા ા ઉપર હતા યારે કાયવાહી
ધાનમં ી તરીકે સરદારે ભારતીય સેનાને હૈ ાબાદને ભારતમાં સમિ વત કરવાનો િનદશ આ યો હતો. આખી
યોજનાને ઓપરે શન પોલોનું નામ આપવામાં આ યું કે જમ ે ાં હ રો રઝાકર દળના સ યો મરણ પા યા પણ
જન ે ા અંતે હૈ દરાબાદનું ભારતમાં સંપણ
ુ પણે િવલણીકરણ થઈ ગયુ.ં
 ગવનર જનરલ ચ વત રાજગોપાલાચારી, નેહ તેમજ સરદાર એ િ મુિતએ મળીને ૧૯૪૮ થી ૧૯૫૦ સુધી
ભારતની કમાન સંભાળી હતી. સરદારે ભારતીય સંિવધાન સભામાં વ ર નેતાની ભુિમકા ભજવી હતી તેમજ
ભારતના સંિવધાનના ઘ઼ડતરમાં મહ વનો ફાળો આ યો હતો. ડો. બાબાસાહે બ આમબેડકરને ા પ સિમિતના
મુખ તેરીકે િનમવામાં તેમજ િવિવધ રાજકીય િસ ા તો ધરાવતા નેતાઓનો સંિવધાનની ઘડતર યામાં
સમાવેશ કરવામાં તેમણે મહ વની ભૂિમકા ભજવી હતી.
 સરદાર િવિવધ સિમિતઓના મુખ હતા કે જમ ે ાં અ પસં યકો,, આ દ તી તેમજ બાકાત િવ તાર, મુળભુત
અિધકારો તેમજ ાદેિશક સંિવધાનની સિમિતઓનો સમાવેશ હતો. ભારતીય સનદી સેવા તેમજ ભારતીય
પોિલસ સેવાની થાપનામાં તેઓ સાધનભુત થયા હોવાથી, તેમજ સનદી અિધકારીઓ રાજનૈિતક કાવાદાવાથી

Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
Page No.
Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
17 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945 ,8000040575
ANAMIKA ACADEMY Page No.
ભારતનો ઇિતહાસ 18
Mo. 8000-0405-75

દુર રહી શકે તેવો જે તેમણે યાસ કય હોવાથી તેમને ભારતીય સેવાઓના ‘પેટન સે ટ’ – આ યદાતા સંત
તરીકે ઓળખવામાં આવે છે .
સરદારે સૌરા માં આવેલા ાચીન પણ ણ તેવા સોમનાથ મંદીરના પુનિનમાણનું બીડું જડ યું હતું અને તેના
માટે હે ર મંડળની રચના પોતાની દેખરે ખ હે ઠળ કરી હતી. મંદીરના ણ ારનું કામ તેમના દેહાંત બાદ પુ
થયું હતુ અને તેનું ઉ ઘાટન યારના રા પિત ડો. રાજ ે સાદે કયુ હતું.
 સરદારનો અિ દાહ મુંબઈના સોનાપુર િ થત કરવામાં આ યો હતો.
વડોદરામાં ગાયકવાડી શાસન અને વોકર કરાર
 ભારતની આઝાદી સમયે મા ૫ રા યના મહારા ઓને ૨૧ તોપોની સલામી આપવામાં આવતી હતી. તેમાં
હૈ દરાબાદના િનઝામ, મૈસૂરના મહારા , જ મુ કા મીરના મહારા , વાિલયરના િસંિધયા અને બરોડાના
ગાયકવાડી શાસકોનો સમાવેશ થતો. વડોદરાનું રા ય ભારતમાં િવિધસર રીતે ૧લી મે ૧૯૪૯ના રોજ િવિલન
થયુ.ં
 તે વખતનું બરોડા ટે ટ ૪ ાંતોમાં વહચાયેલું હતુ. જેમાં કડી, બરોડા, નવસારી અને અમરે લીનો સમાવેશ થતો.
 મરાઠાઓએ સૌ થમ ૧૭૦૫માં ગુજરાતમાં આ મણ કયુ. ૧૭૧૨ સુધીમાં ખંડેરાવ ડભાડે નામના મરાઠા સરદારે
ઘણોખરો િવ તાર તી લીધો હતો. યારે તે સતારા પાછો વ ો યારે તેને સેનાપિતનું િબ દ આપવામાં
આ યુ.ં યારબાદ ‘બાલપુર’ના યુ બાદ તેમના એક અિધકારી દામા રાવ ગાયકવાડને શમશેર બહાદૂરનો
િખતાબ આપવામાં આ યો. દામા નું મૃ યુ ૧૭૨૧માં થયું અને યારબાદ શાસન તેમના ભ ી પીલા રાવના
હાથમાં આ યુ.ં
 મુઘલો પાસેથી િપલા રાવ ગાયકવાડે સોનગઢ ૧૭૨૧માં તી લીધું યારથી ગુજરાતમાં મરાઠી સ ાનો ઉદય
થયો. ગાયકવાડી શાસનનું મુ ય મથક ૧૮૬૬ સુધી સોનગઢ ર ું. માના રાવ ગાયકવાડે સૌ થમ
ગાયકવાડી િસ ા બહાર પડા યાં.
 ૧૮૩૧માં મ હારરાવ ગાદી પર બેઠો. મ હાર રાવ ખુબ કપટી રા હતો. તેણે રા યની િત રી નકામી
ચીજવ તુઓ અને શોખ પાછળ ખાલી કરી નાખી. તેણે કનલ ફાયરે ને ઝેર આપીને મારી નાખવાનો િન ફળ
ય ન કય . ૧૦ એિ લ ૧૮૭૫ના રોજ તેને ગાદી પરથી ઉતારી નાખવામાં આ યો અને મ ાસ મોકલી દેવામાં
આ યો. યારબાદ ખંડેરાવની િવધવા પ ની ી જમનાબાઇ ગાયકવાડે રા ની પસંદગી માટે તેમના વજનોને
તેઓના પુ ોને બરોડા લઈ આવવા આમં ણ આ યુ.ં
 કાશીરાવ અને તેમના ણ પુ ો આનંદરાવ, ગોપાલરાવ અને સંપતરાવ કલવણા, મહારા થી બરોડા આ યા.
તે પૈકી ગોપાળરાવ પર પસંદગીનો કળશ ઢોળવામાં આ યો. અને જમનાબાઇએ તેમને દ ક લઈ સયા રાવ
એવું નવું નામ આ યુ.ં તેઓ ૧૮૭૫ના રોજ રાજગાદી પર આ યા. તેમની મર થતાં ૧૮૮૧માં સંપૂણ ગાદીનો
હ આપવામાં આ યો. ી સયા રાવ ગાયકવાડ ી એ ૨૦ જુ લાઇ ૧૯૦૮ના રોજ બક ઓફ બરોડાની
થાપના કરી. જે ૧૯ જુ લાઇ ૧૯૬૯ના રોજ રા ીયકરણ કરવામાં આવી. હાલ તે ભારતની ી મની સૌથી
મોટી બક છે .
 ૧૯૩૭માં રે વા કાંઠા, સુરત, નાિસક, ખેડા અને થાણાના રા યોને બરોડામાં સામેલ કરી બરોડા અને ગુજરાત
એજ સી એવું નામ આપવામાં આ યુ.ં ૨૭ ઓ ટોબર ૧૯૪૦ના રોજ થોળ ગામે બરોડા ટે ટ મંડળની
સભા ભરાઇ જને ા અ ય સરદાર પટે લ હતાં.
Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
Page No.
Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
18 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945 ,8000040575
 પંચાયતીરાજ અને થાિનક વરા ય
 ભારતમાં પંચાયતી રાજનો ઉદભવ અને િવકાસ :
વૈ દકકાળ થી ગામડાને મુળભૂત એકમ ગણવામાં આવે છે . ામ પંચાયતનું અિ ત વ પણ
તેટલું જ પૌરાિણક છે .
ઋ વેદ અને અથવવેદ માં હે ર ોની ચચા કરી સભા િનણય લેતી.
ામણી ગામનો વડો ગણાતો.
ાચીન ભારતમાં દરે ક ગામ એક નાનકડું સ ાક હતું તેમાં ામસભા વ હવટનું
અગ યનું અંગ ગણાતી.
મહાભારતના શાંિત પવમાં અને મનુ મૃિત માં ામ સભાના ઘણા ઉ ેખો વા મળે છે .
બૌ તક કથાઓ માં પણ ામસભાનો ઉ ેખ છે .
ભારતમાં ામસિમિતઓનો યવિ થત ધોરણે િવકાસ ‘ગુ શાસન’ દર યાન થયો, તે
વખતે તેને ‘પંચમકલીઓ’ કે ‘ ામજન પદો’ તરીકે ઓળખવામાં આવતા.
ઉ રમે ગામમાંથી મળી આવેલ િશલાલેખોમાં પાંચ સિમિતઓનો ઉ ેખ વા મળે છે .
સાતમી સદીની શ આતમાં રાજ થાન માં પંચકૂ ળ નું લખાણ મળે છે , આવોજ ઉ ેખ
કણાટક ના ગંગ અિભલેખોમાં વા મળે છે .
પંદરમી સદી પછી પંચાયતોની પડતી શ થઈ.
ઉ ર ભારતમાં પંચાયતોની પડતીના કારણમાં મુિ લમ આ મણકારોનું આગમન અને
તેની સાથે સંકળાયેલી લ કરી ચડતી – પડતીને ગણી શકાય.
 િ ટીશ શાસન દર યાન થાિનક વ- શાસન નો િવકાસ :
સૌથી પહે લાં લે ડના ધોરણે મ ાસમાં ૧૬૮૮માં યુિનિસપલ કોપ રે શન થાપાઈ.
સીધા કરવેરા સામે લોકોના િવરોધના કારણે આ યોગ સફળ થયો ન હ, આથી ૧૭૨૬માં
સુધારે લો ચાટર એ ટ પસાર કરીને મ ાસ, મુંબઈ અને કલક ા ખાતે યુિનિસપલ કોપ રે શનની
રચના કરવામાં આવી.
1850 માં નગરસિમિત ની રચના અને સીધા કરવેરાના બદલે પરો કરવેરાની ગવાઇ
કરવામાં આવી.
લોડ રપને 1882 માં થાિનક વરા ય સં થાઓના િસ ાંતો ન ી કયા આથી તેને
ભારતમાં ‘ થાિનક વરા યના િપતા’ તરીકે ઓળખવામાં આવે છે .
1889 માં બો બે સેિનટે શન એ ટ પસાર કરવામાં આ યો.
1907 રોયલ કિમશન: આ કિમશને િવકે િ કરણ માટે ભલામણો કરી તેમણે ગામના
કૂ વાઓ, તળાવો, ધમશાળા, બ ર, પશુઓ વગેરે માટે અલાયદી યવ થા કરવાનું સુચ યું.
 ભારત સરકારનો 1915 નો ઠરાવ:-
રોયલ કિમશનના સંદભ ભારત સરકારે થાિનક વ-શાસનની બાબતમાં િસ ાંતો ન ી કરતો
એક ઠરાવ 1915 માં કય .

1
  1935 નો ાંિતક વરા યનો કાયદો:-
જવાબદાર રા યતં આપવા માટે વચનબ ધ છે તેવો દેખાડો કરવા માટે િ ટશ પાલામે ટે
ગવમે ટ ઓફ ઈિ ડયા એ ટ પસાર કય , આ અિધિનયમથી ભારતની રા ય યવ થા માં સમવાય
માળખું દાખલ કરાયું, આ યવ થા માણે રા ીય ક ાએ કે સરકાર અને ાંતો માટે ાંતીક
સરકાર એમ - તરીય રા યતં અમલમાં આ યું.
કે સરકાર અને ાંિતક સરકારો વ ચે િવષયોની વહચણી કરવામાં આવી, પ રણામે
થાિનક સરકારની બાબત ાંિતક સરકારનો િવષય બની. આ યવ થા હે ઠળ 1937 માં
ચૂંટણીઓ કરવામાં આવી અને ાંતોમાં લોકોએ ચૂંટેલી કીય સરકારો સ ામાં આવી.
 બંધારણના માગદશક િસ ાંતો માં ામપંચાયતો:-
કલમ:- 40 “રા ય ામપંચાયતોની રચના કરવામાટે જ રી પગલાં લેશે અને તે
વશાસનના એકમ તરીકે કામ કારી શકે તે માટે જ રી હોય તેવી સ ા અને અિધકાર તેમને
આપશે.”
 સામુદાિયક િવકાસ કાય મ:
ભારતમાં ામ િવકાસની યોજનાઓ સામુદાિયક િવકાસના કાય મ હે ઠળ આવરી લેવામાં
આવી હતી. તેના હે ઠળ રા ીય િવકાસ સિમિત એ ત કાલીન સંસદ સ ય બળવંતરાય મહે તાના
અ ય પદે એક અ યાસ જૂ થની રચના કરી આ સિમિત એ આખા દેશમાં વાસ કય બ
મૂલાકાતો બાદ સિમિતએ પોતાનો અહે વાલ તૈયાર કય .
 પંચાયતી રાજની થાપના
લોકશાહીમાં છે વાડાના માણસનો િવકાસ થાય એ મુ ય હે તુ હોય છે . કે માં િ થત સ ા
ગામડાનાં યિ ત સુધી પહ ચી શકે એવી યવ થા એટલે પંચાયતી રાજ.
પંચાયતી રાજનો મુ ય િવચાર ગાંધી એ ગોવધનરામ િ પાઠીની મહાનવલકથા
“સર વિતચં ” માં આવતા “ક યાણરા ય” પરથી વહે તો કય . જે આખરે જવાહરલાલ નહે ના
હ તે ૨ ઓ ટોબર, ૧૯૫૯માં રાજ થાનનાં નાગોર ખાતે થાિપત થયો.
ા ય કે શહે રી િવ તારની અમુક હદ સુધીજ શાસને િવકાસ કાય કરવાનું હોવાથી તેને
‘ થાિનક વરા યની સં થાઓ’ પણ કહે વામાં આવે છે .
પંચાયતીરાજ અંગેની બળવંતરાય મહે તા સિમતી ારા જે ભલામણો રજુ કરવામાં આવી
તેમાં રા યોએ પોતાની પ રિ થિતને નજરમાં રાખીને અનુકુળ ફે રફારો કયા. અને ધીમેધીમે તમામ
રા યોએ પંચાયતીરાજ લાગુ કરવાનું શ કયુ. સૌ થમ રાજ થાન યાર બાદ આં દેશ અને
તિમલનાડુ પછી આસામ, કણાટક અને ઓ ર સા યારબાદ િબહાર, ગુજરાત, પં બ, હ રયાણા,
મહારા વગેરે રા યોએ પોતપોતાના રા યોમાં પંચાયતી રાજ દાખલ કયુ.
ગુજરાતે થમ મુ યમં ી વરાજ મહે તાનાં સમયમાં ગુજરાત પંચાયત અિધિનયમ ૧૯૬૧
પસાર કય . અને ૧ એિ લ , ૧૯૬૩ના રોજ પંચાયતી રાજ લાગુ કયુ. પરંતુ કાળ મે
પંચાયતીરાજમાં કોઇ ઝાઝો સુધારો દેખાયો ન હ.

2
 ૧૯૭૭માં મોરાર દેસાઇનાં વડા ધાન પદે થમ િબન ક ેસી સરકાર સ ા થાને
આવી યારે પંચાયતી રાજ િનરાશાજનક િ થિતમાં હતું. પંચાયતીરાજ યવ થાને સુધારવાના
હે તુસર ડસે બર ૧૯૭૭ માં અશોક મહે તાનાં અ ય પદે એક સિમિત નીમી.
 અશોક મહે તા સિમિતની મુ ય ભલામણો :-
૧) બંધારણમાં જ રી સુધારા કરીને થાિનક સરકારની સં થાઓને બંધારણીય દર ો આપવો
ઇએ.
૨) થાિનક સં થાઓની ચુંટણી િનયિમત સમયાંતરે કરવી ઇએ.
૩) િ તરીયના બદલે તરીય પંચાયત
૪) િજ ા પ રષદ કે પંચાયતની રચના સીધી ચૂંટણીથી થવી ઇએ.
૫) તમામ િવકાસની વૃિતઓ િજ ા પ રષદને સ પવી.
૬) પંચાયતોને સુપર સીડ કરવાની સ ા મયા દત કરવી.
૭) યાય પંચાયત અને સામાિજક ઓ ડટની યવ થા દાખલ કરવી.
મોરાર દેસાઇની સ ા લાંબી ન ચાલતાં અશોક મહે તા સિમિતની ભલામણો લાગુ થઇ શકી ન હં.
 જય કાશ નારાયણનાં પંચાયતી રાજ અંગેના િવચારો :-
તેઓ પંચાયતી રાજના ખર ણેતા હતા. પંચાયતી રાજ સં થાને બંધારણીય દર ો આપવાનાં
મ મ આ હી હતા.
 ૬૪મો બંધારણીય સુધારો:
રા વ ગાંધી વડા ધાન હતા યારે તેમણે ૧૯૮૯માં ૬૪મો બંધારણીય સુધારો સંસદમાં રજૂ કય .
આ ખરડાની મુ ય ગવાઇ નીચે મુજબ હતી.
૧) તમામ રા યોમાં િ તરીય પંચાયતની રાજની થાપના.
૨) સીધી ચુંટણીથી તમામ બેઠકો ભરવી.
૩) અનુસૂિચત િત/જન િત માટે વસિતનાં માણમાં અનામત બેઠકો.
૪) ીઓ માટે ૩૦% અનામત.
૫) પંચાયતોની મુ ત પાંચ વષની, સુપરસીડ થાય તો ૬ મહીનામાં નવી ચુંટણી
૬) દર ૫ વષ રા ય નાણાપંચની િનમણૂક.
૭) તમામ પંચાયતોની ચૂંટણીનું સંચાલન ભારતનાં ચૂંટણીપંચનાં અંકુશ હે ઠળ થાય.
૮) તમામ પંચાયતોનાં હસાબનું ઓ ડટ ભારતનાં ટોલર એ ડ ઓ ડટર જનરલ ારા થાય.
પરંતુ, રા યસભામાં પૂરતા મત ન હ મળવાના કારણે તે િનરથક નીવ .ું
યારબાદ વી.પી. િસંઘ સરકારે થોડો-ઘણો ય ન કય . પરંતુ ખરડો િવચારણામાં લેવાય તે
પહે લાં જ લોકસભાનું િવસજન થયું.
નવેસરથી લોકસભાની ચુંટણી થઇ તેમાં નરિસંહરાવ વડા ધાન બ યા. તેમણે સંસદનાં બંને
ગૃહોમાં બંધારણનો ૭૩ મો સુધારા અિધિનયમ ૧૯૯૨ પસાર કરા યો. તે મુજબ બંધારણમાં
૧૧મી અનુસૂિચ ઉમેરવામાં આવી.

3
 ામ પંચાયત
 વ તી:- ૩૦૦૦ થી ૨૫,૦૦૦
 અનામત: મ હલા: ૫૦%, ઓ.બી.સી. ૧૦% SC/ST- વ તી આધારે (કલે ટર ન ી કરે )
 સ ય સં યા :- ૮ થી ૧૬ (દર ૩ હ રે ૨ બેઠકનો વધારો)
 ચૂટં ાયેલો મુખ :- સરપંચ , વ હવટી વડો :- પંચાયત મં ી
 સરપંચ ારા વષમાં ચાર વાર ામસભા બોલાવવાની ફરિજયાત ગવાઇ છે .
૧ લી મે, ૧૫ ઓગ , ૨૬ યુઆરી , ૨ ઓ ટો બર ( તા.૧૧/૦૭/૨૦૦૧થી)
 ગુજરાતમાં ામ પંચાયતની રચના ( કલમ-૯ ) નો ટૂં ક સાર નીચે મુજબ છે :-
ગામના મતદારો સરપંચને ગુ મતદાન ારા ચુંટશે.
ગામના લાયકાત ધરાવતા મતદારોમાંથી સ યોને ચુટવામાં આવશે. સ યની સં યા જેટલી
સં યામાં વોડની રચના કરી દરે ક વોડમાંથી એક સ યને તે વોડના મતદારો ગુ મતદાનથી
ચુંટશે.
 સરપંચ અને સ યો -> સ યોમાંથી ઉપસરપંચને ચુંટશે.
 ામ પંચાયતની મુદત પાંચ વષની છે . દર પાંચ વષ સામા ય ચુંટણી થશે. સરપંચ,
ઉપસરપંચ, સ યની જ યા ખાલી પડે તો પેટા-ચૂંટણીથી ભરવામાં આવશે.
 પંચાયતની રચના બાદ તુરંત જ થમ બેઠકમાં સામાિજક યાય સિમિતની રચના કરવી
આવ યક છે તે ઉપરાંત નીચેની િવિવધ સિમિતઓ રચાય છે .
૧. કારોબારી સિમિત ૨. સામાિજક યાય સિમિત ૩. પાણી સિમિત
૪. અપીલ સિમિત ૫. શૈ િણક સિમિત ૬. વ છતા સિમિત
૭. ગોકુ ળગામ સિમિત ૮. બાંધકામ સિમિત ૯. આરો ય સિમિત
ઉપરો તમાં નીચે મુજબની ણ સિમિતઓ બનાવવાની હોય છે .
૧.) કારોબારી સિમિત- ામપંચાયતમાં આ સિમિત રચવી ફર યાત નથી. આ સિમિતની સ ય
સં યા (૫) (એક અ. /અ.જ. કે મ હલા સ ય)
મુદત – ૨ વષ
અ ય – હોદાની એ સરપંચ / ઉપસરપંચ
૨.) સામા ક યાય સિમિત
- ફર યાત સિમિત
- સ ય સં યા – વધુમાં વધુ પાંચ ( એક સ ય વાિ મકી )
- મુદત – પંચાયતની મુદત જેટલી
અ ય – સ યો ારા ચુંટાય છે .
૩.) પાણી સિમિત
- અ ય – સરપંચ
- મુદત – પંચાયતની મુદત જેટલી
- ગામના લોકોને શુ પાણી પુ પાડવું વગેરે.
4
 પંચાયત ધારાની ૨૪૩(ઝ) મુજબ નાણાકીય પ રિ થિતના પુનરાવલોકન માટે નાણાપંચની
રચના થઇ છે . આ ગવાઇ મુજબ પંચાયતને કે સરકાર તરફથી ૭૫% અને રા ય સરકાર
તરફથી ૨૫% ા ટ િવકાસ કાય માટે આપવામાં આવે છે .
 સરપંચ પંચાયતનું અંદાજપ નવે બર માસ સુધીમાં તૈયાર કરાવવું પડે અને ૧૫ ડસે બર
સુધીમાં તાલુકાને મોકલાવવાની સૂચના પંચાયત મં ીને આપવાની અને પરત આ યા પછી
૩૧ માચ સુધીમાં પંચાયતની સભામાં મંજુર કરા યા પછી જ ખચ કરવો પડે .
તાલુકા પંચાયત
 સ ય સં યા :- ૧૬ થી ૩૨ (૨૫ હ રની વ તીદીઠ ૨ બેઠકનો વધારો)
 તાલુકા પંચાયતમાં મુ ય વે ચાર કારના સ યો વા મળે છે .
૧.) સીધા ચુંટાયેલા સ યો
૨.) પદિનિમત સ યો
૩.) િનયુકત સ યો
૪.) કો-ઓ ટ સ યો
ગુજરાતમાં કોઇ પણ પદિનિમત સ યને મ ટીગમાં મત આપવાનો અિધકાર આપેલ નથી.
કો-ઓ ટ કારના સ યો આ દેશ અને મહારા ની તાલુકા પંચાયતમાં છે . આં દેશમાં
લધુમતીના એક િતિનિધને કો-ઓ ટ કરવામાં આવે છે . આ સ યને પંચાયતની બેઠકમાં મત
આપવાનો અિધકાર હોતો નથી.
 અનામત: મ હલા: ૫૦%, ઓ.બી.સી. ૧૦% SC/ST- વ તી આધારે (િવ. કિમશનર ન ી કરે )
 કારોબારી મુખ :- તાલુકા પંચાયત મુખ
 વ હવટી વડા :- તાલુકા િવકાસ અિધકારી (T.D.O)
 આવક : સરકારી અનુદાન , સહાય, ટે પ ુટીની આવક અને જમીન મહે સૂલ
 ટી.ડી.ઑ. તાલુકા પંચાયતના હસાબ અને દ તર સંભાળે છે અને તાલુકા પંચાયતનુ
અંદાજપ તૈયાર કરે છે .
 દિલપિસંહ ભૂ રયા સિમિતના અહે વાલ મુજબ જે ગામ તાલુકા કે િજ ાની ૫૧% થી વધુ વ તી
અનુસૂિચત જન િતની હોય યાં કાયમ માટે મુખ પદ અનુસૂિચત જન િત માટે અનામત
રહે શ.ે
 તાલુકા પંચાયતની સિમિતઓ –
૧) કારોબારી સિમિત-
- સ ય સં યા – વધુમાં વધુ – ૯
- અ ય – હોદાની એ તાલુકા પંચાયતના મુખ
- મુખ – ૨ વષની મુદત
- તાલુકા પંચાયતના ઠરાવ કરીને સ પે તેટલી બાબતોનો વહીવટ કારોબારી સિમતી સંભાળે છે .

5
 - કારોબારી સિમિત પોતાના સ યોમાંથી વધુમાં વધુ બે પેટા સિમિત રચના કરી શકે છે . તેમની
મુદત એક વષની હોય છે .
૨) સામા ક યાય સિમિત
- ફર યાત સિમિત
- સ ય સં યા વધુમાં વધુ – ૫ ( એક સ ય વાિ મકી / એક મ હલા સ ય)
મુદત – પંચાયત જેટલી
અ ય - સ યમાંથી ચુંટાઇને
મર યાત સિમિતઓ-
તાલુકા પંચાયત કોઇ ખાસ કાય અથવા ખાસ યોજનાનો અમલ કરવા માટે રાજય સરકારની પૂવ
મંજુરી લઇને તેવી સિમિતઓની રચના કરી શકે છે . આવી દરે ક સિમિતઓની સ ય સં યા – ૫
સુધીની હોય છે . દરે ક સિમિતના સ યો પોતાનામાંથી એક અ ય ચુંટી કાઢે છે . આવી તમામ
સિમિતઓની મુદત એક વષની હોય છે .
િજ ા પંચાયત
 સ ય:- ૩૨ થી ૫૨ (૧ લાખની વ તીદીઠ વધુ ૨ બેઠકોનો વધારો)
 અનામત: મ હલા: ૫૦%, ઓ.બી.સી. ૧૦% SC/ST- વ તી આધારે (િવ. કિમશનર
ન ી કરે )
 િજ ા પંચાયતની થમ બેઠકમાં અ ય ન ી કરવાના અિધકાર િવકાસ કિમશનરને છે .
િવકાસ કિમશનર જેને િનયુ ત કરે તે થમ બેઠકના અ ય થાન રહે શ.ે
 થમ બેઠકમાં મા મુખ અને ઉપ મુખની ચૂંટણી િસવાય બી કોઇ કાયવાહી કરવામાં
આવતી નથી.
 વ હવટી વડા :- િજ ા િવકાસ અિધકારી (ડી.ડી.ઓ.)
 િજ ા પંચાયતની સિમિતઓ :-
િજ ા પંચાયતની નીચે મુજબની સાત સિમિતઓની રચના ફરિજયાત કરવાની હોય છે .
૧) કારોબારી સિમિત ૨) સામાિજક યાય સિમિત ૩) િશ ણ સિમિત
૪) હે ર આરો ય સિમિત ૫) હે ર બાંધકામ સિમિત ૬) અિપલ સિમિત
૭) વીસ મુ ા અમલીકરણ સિમિત
 કારોબારી સિમિત :-
િજ ા પંચાયતની સૌથી મહ વની અને સૌથી વધુ સ ાવાળી સિમિત
- સ ય : વધુ માં વધુ ૯ અને ઓછામાં ઓછા ૫ (મુ ત ૨ વષ)
- કાય : - નાણાકીય બાબતને લગતા તમામ કાય
- અંદાજપ માં મંજુર થયા માણે જુ દા જુ દા કામો માટે નાણાનો ખચ થાય તે માટે દેખરે ખ રાખે છે .
િજ ા ગૃહર ક અને ામર ક દળને લગતા તમામ કામો સંભાળે છે .
- સામા ક યાય સિમિતને સ પાયેલ તેવું કોઇ કામ કારોબારી સિમિત હાથ ધરી શકતી નથી.
- કારોબારી સિમિતઓ પોતાના સ યોમાંથી વધુમાંવધુ ૨ પેટા સિમિતઓ નીમી શકે છે .
6
 સામાિજક યાય સિમિત :
સ ય ૫ મુ ત :- પંચાયત જેટલી
િજ ા આયોજન સિમિતની તાલુકાવાર પેટા સિમિત :-
સ ય :- ઓછા માં ઓછા ૭
૧) અ ય :- તાલુકા પંચાયત મુખ
૨) ઉપા ય :- ાંત અધીકારી / ડે યુટી ડ ડઓ
૩) ી સ ય :- તાલુકાનો ધારાસ ય
૪) િજ ા પંચાયતનો સદ ય
૫) સામાિજક યાય સિમિતનો અ ય
૬) મામલતદાર
૭) ટી.ડી.ઓ.
- સામાિજક યાય સિમિત અને િશ ણ સિમિત ની મુ ત ૫ વષની રહે શે બાકી તમામ સમિતની
મુ ત ૨ વષ
- પંચાયતનો કોઇપણ સ ય ૨ થી વધુ સિમિતઓનો સ ય બની શકે ન હ.
- પંચાયતના મુખ અને િશ ણ સિમિતઓનો અ ય બંને હો ા પર એકસાથે રહી શકાય નહી.
- સામાિજક યાય સિમિત, હે ર આરો ય સિમિત, બાંધકામ સિમિત અને અપીલ સિમિત તથા
૨૦ મુ ા અમલીકરણ સિમિતમાં ૫ સ યો અને કારોબારી અને િશ ણ સિમિતમાં ૭ થી ૯ સ યો
રહે શે.
- તારીખ ૧-૪-૧૯૮૭ થી ૨૦ મુ ાનો અમલીકરણ કાય મ ગુજરાતમાં કાયરત છે . િજ ા
આયોજન સિમિતમાં કલે ટર કચેરી, િજ ા પંચાયત, નગરપાિલકાઓ માંથી ૩૦ થી ૫૦ સ યો
િનયુ ત થાય છે . તેના અ ય તરીકે િજ ાના િવધાનસભાના સ ય ભારી મં ી તરીકે કાય
તરીકે છે .
- પંચાયતી રાજની સં થાઓને થિગત રાખી શકાય નહ . તેનું કોઈપણ પદ ખાલી હોય તો ૬
મહીના મા ચુંટણી કરવી અિનવાય છે . આ સં થાઓને પોતાના અધીકાર ે માં નવા કર
લાદવાની સ ા છે . િવિવધ કાય નું વહન કરવા માટે પંચાયતી રાજ માં બે સિમિતઓની રચના
કરવામાં આવે છે . જે થાયી સિમિત ( ટે િ ડંગ કિમ ટ) અને િવભાગીય સિમિત (વોડ કિમ ટ) ના
નામે ઓળખાય છે .
- સંિવધાનના ૪૪ મા સુધારા વડે કલમ ૨૩૪(w) ની ૧૨ મી સુિચ અંતગત ૧૮ કાય નું વહન
કરવાની જવાબદારી નગરપાિલકા – મહાનગરપાિલકાની રહે છે . યારે પંચાયતની સં થાઓ માટે
૨૯ િવષયો રાખવામાં આ યા છે .
- િજ ા પંચાયતને કરવાની અપીલ િજ ા િવકાસ અિધકારીને સંબોધીને લખીને તેમને બ માં
આપવાની અથવા રિજ ટડ ટપાલથી મોકલવાની હોય છે . મુકરર તારીખે અપીલની સુનાવણી
કરવામાં આવે છે .

7
 અ ય સિમિત-
ઉ પાદન, સહકાર અને િસંચાઇ સિમિત ( સ ય સં યા -૫ ) મુદત – ૧ વષ
મ હલા, બાળિવકાસ, અને યુવા િવકાસ સિમિત( સ ય સં યા- ૫) મુદત – ૧ વષ
હળપિત અને ભૂિમહીન ખેતમજૂ રોની આવાસ બાંધકામ સિમિત – ભ ચ, સુરત, તાપી, નવસારી,
અને વલસાડ િજ ાઓની િવિશ પ રિ થિત તેમજ તેના થાિનક ોને અનુલ ીને યાંની
િજ ા પંચાયતોન જ રી લાગે તો આ સિમિત ની રચના કરી શકે છે .
- નાણાકીય અંદાજ સિમિત-પંચાયતે કરે લ ખચની સમી ા
નગરપાિલકા :-
 સ ય સં યા -> ૧૫,૦૦૦ થી વધુ અને ૫૦૦,૦૦૦ થી ઓછી વ તી ધરાવતા શહે રમાં
દરે ક વોડમાંથી ૩ એમ કુ લ ૩૧ થી ૫૧ સ યો હોય છે .
 ૧૬૮૮ માં સૌ થમ નગરપાિલકા મ ાસ બની.
 સ ય -> કોપ રે ટર
 અ ય -> મુખ (૨.૫ વષ)
 મુ ય વહીવટી અિધકારી -> ચીફ ઓ ફસર
મહાનગરપાિલકા:-
 વ તી : 5 લાખથી વધુ (50 લાખથી વધુ વ તીવાળા શહે રની મેગાિસટી અને 1 કરોડથી વધુ
વ તીવાળા શહે રને મેટોિસટી ધોિષત કરવામા આવે છે .
 સ ય સં યા : દરે ક વોડમાંથી 3 એમ કુ લ 51 થી 129
 મુખ : મેયર (મુદત 2.5 વષ)
 વહીવટી વડો : યુિનિસપલ કિમશનર
બંધારણના 73 માં સુધારા અિધિનયમ 1992 અ વયે ની મુ ય કલમો:-
 ‘ ામપંચાયત એટલે રા યપાલ ારા હે ર સૂચના વડે સુિનિ ત કરવામાં આવેલી ામપંચાયત.’
બંધારણની કલમ 243 (G) આ યા યા અંગે ાવધાન આપે છે ,
 બંધારણ ની કલમ 324 ની ગવાઈ અનુસાર સંસદ, રા યની િવધાનસભા,રા પિત તથા
ઉપરા પિતની ચૂંટણીઓ કે િ ય ચૂંટણીપંચ ારા સંચાિલત કરવામાં આવે છે .
યારે રા ય ચૂંટણીપંચ બંધારણની કલમ 243(K) ની ગવાઈ અનુસાર પંચાયતોની તથા
બંધારણની કલમ 243(Z) (A) અનુસાર નગરપાિલકાઓની ચૂંટણીનું સંચાલન કરે છે .
 કલમ ૨૪૩(A) મુજબ રાજયની િવધાનસભા કાયદાથી ગવાઇ કરે તેવા કાય કરવા માટે
ામસભા ની રચના કરવામાં આવે છે .
 પંચાયતોની થાપના – ૨૪૩(બી)
 પંચાયતનોનું બંધારણ – ૨૪૩(સી)
 અનામત બેઠકો - ૨૪૩(ડી)
 પંચાયતોની મુદત – ૨૪૩(ઇ)

8
 પંચાયતોની સ ા, અિધકારો અને જવાબદારી – ૨૪૩ ( )
 પંચાયતના ભંડોળ અને કર નાખવાની સ ા – ૨૪૩(એચ)
 નાણાપંચની રચના -૨૪૩(આઇ)
 પંચાયતોના હસાબનું ઓ ડટ – ૨૪૩(જ)ે
 પંચાયતોની ચૂંટણી- ૨૪૩(કે )
 બંધારણનો ૭૩મો સુધારા અિધિનયમ ૧૯૯૨ થી ભારતના બંધારણમાં ભાગ – ૯ અને ૧૧ મી
અનૂસુિચ ઉમેરવામાં આવી છે . આ અિધિનયમન ૨૪-૪-૧૯૯૩ થી અમલમાં આવેલ છે . તેથી
૨૪ એિ લ પંચાયતી રાજ દન તરીકે ઉજવવામાં આવે છે . તેની કલમ ૨૪૩ (એન)માં કરે લી
ગવાઇ મુજબ આ અિધિનયમન અમલમા આવે યારથી એક વષની અંદર દરે ક રાજયની માટે
પોતાના પંચાયતધારાઓને આ અિધિનયમની ગવાઇઓ સાથે સુસંગત કરવાનું ફર યાત
બનાવવામાં આ યું.
 મોટા ભાગના રાજયોમાં િ તરીય પંચાયતી રાજ અિ ત વમાં છે . પરં તુ નીચે જણાવેલ રાજયોમાં
તરીય પંચાયતી રાજ પ િત અમલમાં છે . ગોવા, મિણપુર, િસિ મ, જ મુ-કા મીર અને
તમામ કે શાિસત દેશો.
 જયારે નાગાલે ડ, મેધાલય અને િમઝોરમમાં પરંપરાગત પંચાયત કાઉિ સલ હોય છે .
 પછાત વગ માટે અનામત યવ થામાં ખાસ યાન ખચે તેવી બાબત તે છે કે તિમલનાડુ માં ૮૦
ટકા કરતા વધુ વ તી પછાત વગ ની હોવાથી તેમના માટે અનામત યવ થા રાખવામાં આવી
નથી. હ રયાણા અને પં બે તાલુકા પંચાયત અને િજ ા પંચાયતમાં મા એક બેઠક અનામત
રાખી છે . કણાટકે ામ પંચાયતની બેઠકોમાં ૩૫ ટકા અનામત રાખેલ છે .
 ૧૯૬૩ માં કે સરકારે નીમેલી દવાકર કિમટીએ ામસભાને કાયદેસરનું અિ ત વ બ વાની
ભલામણ કરી હતી.
 ઓ ર સામાં દરે ક વોડમાં ન ધાયેલ મતદારોની સં યાને પ ી સભા કહે વામાં આવે છે .
 રાજ થાનની સા દક અલી કિમટીએ એવી ન ધ મુકી છે કે આગલી ામસભાએ સુચ યા માણે
કાય થયા છે કે ન હં તેની મા હતી યાર પછીની ામસભાની િમ ટંગમાં આપવી ઈએ.
 જ મુ-કા મીરમાં ામ પંચાયત ‘‘હ કા પંચાયત’’ તરીકે ઓળખાય છે .
 સરપંચ માટે િસિ મમાં સભાપિત શ દ વપરાય છે . જયારે િબહારમાં મુિખયા શ દનો ઉપયોગ
થાય છે .
 ભારત સરકારે ૧૯૯૯-૨૦૦૦ના વષને ામસભા વષ તરીકે હે ર કરે લ હતું.
અ ય મહતવના ત યો:
 પંચાયતોમાં સામાિજક યાય સિમિતઓની ગવાઈ સૌ થમ ૧૯૭૩માં કરવામાં આવી.
 ૧૯૯૩ના પંચાયતધારા હે ઠળ ામ (કલમ-૯૨), તાલુકા ( કલમ ૧૨૩) અને િજ ા પંચાયત
(કલમ ૧૪૫) માં સામા ક યાય સિમતની ખાસ ગવાઇ થયેલ છે .
 િજ ા પંચાયતની સામા ક યાય સિમિતના અ ય ને માિસક – ા. ૧૦૦૦ તથા તાલુકાની
સામા ક યાય સિમિતના અ ય ને ા ૭૫૦ નું માનદ વેતન ચુકવવામાં આવે છે .
9
 ામ પંચાયતના કાય નું વગ કરણ
૧. નાગ રક સુિવધાના કામો
૨. ામ િવકાસના કામો
૩. સામાિજક યાય / ક યાણના કામો
૪. આિથક િવકાસ માટે રોજગાર/ઉ પાદનલ ી કામગીરી
૫. િનયં ક તરીકે ની કામગીરી
૬. આપિ િનવારણ અને રાહત કામગીરી
૭. આયોજન અને વહીવટને લગતા કામો
 આ ઉપરાંત નીચેના અિધકારો ામ પંચાયત ભોગવે છે .
 પોતાનું વાિષક બજેટ બનાવે છે , તાલુકા પંચાયતની ચકાસણી બાદ ામ પંચાયત પોતેજ પોતાનું
બજેટ મંજુર કરે છે .
 પંચાયતને કાયદામાં ઠરાવેલા લગભગ વીસ જેટલા કર, ફી, ઉપકર નાંખવાની અને વસૂલ કરવાની
સ ા છે .
 કરવેરા ન ભરતા હોય તેવા કસુરદારોની જગ ં મ િમલકત ટાંચમાં લઈને હરા કરીને કરની રકમ
વસૂલ કરવાની સ ા ામ પંચાયતને છે .
 પંચાયતના કુ લ સ યોની ૨/૩ બહુ મતીથી સરપંચ કે ઉપસરપંચ સામે અિવ ાસની દરખા ત
પસાર કરીને તેમને હોદા પરથી દુર કરી શકે છે .
 જમીન મહે સુલ ધારા હે ઠળ જમીન મહે સૂલ અને લોકલફંડ વસૂલ કરવાની સ ા પંચાયતને
આપવામાં આવી છે .
 ગુજરાતમાં ણેય તરની પંચાયતોને કરવેરા નાખવાની અને વસૂલ કરવાની સ ા છે .
 તાલુકા પંચાયત ામ પંચાયતોના બજટે ની ચકાસણી કરીને યો ય ભલામણ કરે છે . યારે
પોતાનું બજટે િજ ા પંચાયતની ચકાસણી પછી પોતે જ મંજુર કરે છે .
 િજ ા પંચાયત પોતેજ પોતાનું બજટે મંજુર કરવાની સ ા ધરાવે છે . િજ ા પંચાયત પોતાના
તાબાની પંચાયતોને લોન આપી શકે છે .
 િજ ા પંચાયત સહકારી મંડળીની ન ધણી મંજૂર કરવાની સ ા ધરાવે છે .
 ગુજરાત પંચાયત ધારાની કલમ ૧૭૫માં કરે લ ગવાઇ મુજબ રાજય સરકાર પંચાયતોને સરકારના
કાય અને ફર સ પી શકે છે .
પંચાયતી રાજનું વહીવટીતં
 ૧. વગ- ૧ ના અિધકારીઓ – િજ ા િવકાસ અિધકારી, િજ ા ખેતીવાડી અિધકારી, કાયપાલક
ઇજનેર વગેરે
 ૨. વગ- ૨ ના અિધકારીઓ – તાલુકા િવકાસ અિધકારી, નાયબ કાયપાલક ઈજનેર વગેરે
 ૩. વગ- ૩ ના અિધકારીઓ – િવ તરણ અિધકારી, કારકુ ન, ટાઇિપ ટ, પંચાયતમં ી, ામ
સેવકો, િશ કો વગેરે

10
 બધા જ રાજયોમાં વગ-૧ અને વગ-૨ ના અિધકારીઓ રાજય સરકારે રાજયસેવામાંથી
પંચાયતોમાં િતિનયુિ ત ઉપર મુકેલા હોય છે .
 પંચાયતોનો વહીવટી ટાફ:
િજ ા પંચાયતના મુ ય વહીવટી અિધકારીને િજ ા િવકાસ અિધકારી કહે છે . તેમના તાબા
નીચે અ ય વગ-૧ ક ાના ખાતાકીય અિધકારીઓ હોય છે . દા.ત િજ ા ખેતીવાડી અિધકારી,
િજ ા પશુસંવધન અિધકારી, િજ ા આરો ય અિધકારી, કાયપાલક ઇજનેરો, િજ ા સમાજ
ક યાણ અિધકારી, પંચાયત, િવકાસ અને મહે સૂલને લગતાં ણ નાયબ િજ ા િવકાસ
અિધકારીઓ, મદદનીશ િજ ા રિજ ટાર, િજ ા ાથિમક િશ ણ અિધકારી, િજ ા આંકડા
અિધકારી, િજ ા હસાબી અિધકારી ઉપરાંત બી વગના ચીટનીશ, તાલુકા િવકાસ અિધકારી
વગેરે ગેઝેટેડ અિધકારીઓ િજ ા પંચાયતના હવાલે હોય છે .
 ાથિમક આરો ય કે નો ટાફ તથા પશુ સારવાર કે ના ટાફને તાંિ ક માગદશન અનુ મે
િજ ા આરો ય અિધકારી અને િજ ા પશુ સંવધન અિધકારી તરફથી આપવામા આવે છે .
 ામ પંચાયત તરે મુ ય વહીવટી કમચારી તરીકે પંચાયત મં ી હોય છે . ામ પંચાયતના
કારોબારી અિધકાર સરપંચને હોય છે .
 ૧૪ નવે બર ૧૯૮૦ થી ગુજરાતમાં યેક િજ ામાં િજ ા આયોજન બોડની થાપના કરીને
િવકે ીત િજ ા આયોજનની થા દાખલ કરવામાં આવી છે . િજ ા આયોજન બોડના અ ય
તરીકે રાજયના એક ભારીમં ી હોય છે . િજ ા પંચાયતના મુખ તેના ઉપા ય હોય છે . અને
કલેકટર સહ ઉપા ય હોય છે .
 પંચાયતોના સંદભમાં કલેકટરની ભૂિમકા:-
- ામ પંચાયતની કુ લ સ ય સં યા ન ી કરવાની સ ા
- અનામત બેઠકો ન ી કરવાની સ ા
- રાજય સરકારના િજ ા ક ાના િતિનધી
- િજ ાના મહે સૂલી વડા
- િજ ા મે ટે ટ તરીકે કાયદો અને યવ થા ળવવાની જવાબદારી
- િજ ા આયોજન બોડના સહ ઉપા ય
- રાજય ચૂંટણી પંચના અિધકારી
- િજ ાના સવ ચ નાગ રક પૂરવઠાના અિધકારી
- થાિનક વરાજયની સં થાઓ અંગે કે ટલીક વૈધાિનક અને વહીવટી સ ા ધરાવતા અિધકારી
- ગુજરાતના પંચાયત ધારાની કલમ ૨૪૯ (૬) માં એવી ગવાઇ છે કે પંચાયતના કોઇ હુકમ,
ઠરાવ કે િનણય અથવા કાયથી લોકોને ઈ અથવા હે રાનગિત થવાનો અથવા સુલેહનો ભંગ થાય
એવો સંભવ હોય તો કલેકટર આવા પગલાની અમલ બજવણી મોકુ ફ રાખી શકે છે .
 પંચાયતમાં બજટે :
- બધા તરની પંચાયતોએ આગામી વષનું બજટે ચાલુ વષની ૩૧ માચ સુધીમાં મંજુર કરવું પડશે.

11
કોઇ પંચાયત ૩૧ માચ સુધીમાં બજેટ મંજુર કરવામાં િન ફળ ય તો તે પંચાયત ફરજ કાય કરવા
માટે અસમથ છે . તેવો અિભ ાય બાંધીને રાજય સરકાર તેને સુપરસીડ કરી શકશે.
કોઇ પણ પંચાયતનું બજેટ ખાધવાળુ કરી શકાશે ન હ.
તેની અંદા ત આવકમાંથી તેની અંદાિજત ખચની રકમ બાદ કરતા ઓછામાં ઓછી ૧૦ ટકા રકમ
િસલક રહે શે. થાિનક ભંડોળના િનરી ક ારા પંચાયતોના હસાબનું ઓ ડટ કરવામાં આવે છે .
........

12
 અથશા અને આિથક બાબતો
ચિલત શ દો
 બક રે ટ:- જે દરે રઝવ બક ારા બકોને પૈસા ઉધાર આપવામાં આવે છે , તેને બક રે ટ કહે
છે .
 રે પો રે ટ:- િસ યોરીટી મુકીને બકો RBI પાસેથી નાણા મેળવે, બાદમાં આજ િસ યોરીટી
બકોને પાછી ખરીદવી પડે તે કારનું નાણાંકીય એિ મે ટ હોય છે . હવે જે રે ટ બકો ારા
RBI ને આપવામાં આવે તેને રે પો રે ટ કહે છે .
 રવસ રે પો રે ટ :- ટૂં ક સમય માટે રઝવ બક ારા અ ય બકો પાસેથી જે યાજદર
આપવામાં આવે તેને ‘ રવસ રે પો રે ટ’ કહે છે .
 બચત બક દર :- ાહકોને નાની બચતો ઉપર બક ારા આપવામાં આવતાં યાજના
દરને ‘બચત બક દર’ કહે છે .
 CRC(રોકડ સંરિ ત અનુપાત):- બકોમા કુ લ જમા ધનરાિશનો અમુક ટકાવારી ભાગ
રઝવ બક પાસે અિનવાય વ પે જમા કરાવવામાં આવે છે .
 PLR (Prime Lending Rate):- કોઇપણ બક માટે તે એવો યાજદર છે જેના પર
બક તે ાહકને શૂ ય ખમ પર ઋણ આપવા તૈયાર હોય છે . આ દર એક કારે
યાજદરના આધાર પે કામ કરે છે .

SEBI(Securities and Exchange Board of India)

 થાપના : ૧૨ એિ લ, ૧૯૮૮
 30 યુઆરી, ૧૯૯૨ માં હુકમ હે ર કરી તેને કાયદેસરતા મળી.
 તે ભારતમાં મૂડી રોકાણ, યુ યલ ફંડ તથા ટોકમાકટનું િનયં ણ કરે છે .

ભારતમાં િવિવધ મુ ાનું ઉ પાદન

1. India Security Press, નાિસક(મહારા ):- તેમાં ટપાલ સંબંધી સામ ી,
િવિવધ ટિકટ, અદાલતી ટે પ, બકના ચેક, NSC વગેરેનું છાપકામ.
2. Security Printing Press, હૈ દરાબાદ:-દિ ણ ભારતના ટપાલ અને ટે પની
માંગ
3. Currency Note Press, નાિસક (મહારા ):-આ ેસ 10, 50, 100, 500
તથા 2000 ની ચલણી બક નોટ છાપવાનું કામ કરે છે .
4. બકનોટ ેસ, દેવાસ(મ. .) :-20, 50, 100 ની નોટો તથા િસ યો રટી પ ોની શાહી
બનાવવાનુ.ં
5. શાહબની(પ.બંગાળ) તથા મૈસુર(કણાટક)ના RBI ના નોટ મુ ણ િલિમટે ડ:-
અ યાધુિનક ેસ, કર સી નોટ છાપે છે .

1
6. િસ યો રટી પેપર િમલ, હોશંગાબાદ(મ. ):-બક તથા કર સી નોટના કાગળ તથા
નોન- યુ ડિશયલ ટે પ પેપર.
કરવેરાના મુ ય કારો
 આવકવેરો, સંપિ વેરો, તથા ઉપહારવેરો ‘ ય કર’ છે .
 વેચાણવેરો, ઉ પાદનવેરો, સામાનવેરો તથા િનકાસવેરો વગેરે ‘અ ય કર’છે .
 આવકવેરો, િનગમવેરો, સંપિ વેરો, ભેટવેરો, સીમાશુ ક, લાભવેરો, ઉતા વેરો,
આયાતવેરો, િનકાસવેરો, ઉ પાદનવેરો વગેરે કે સરકાર ારા લગાવવામાં આવે છે .
 યારે વેચાણવેરો, ટે પવેરો, ન ધણીવેરો, ભૂિમવેરો, વીજળીવેરો, િશ ણ ઉપકર,
વાહનવેરો તથા મનોરંજનકર રા યસરકાર ારા લગાવવામાં આવે છે .
 કે સરકારના સૌથી વધુ નાણાં સીમાશુ ક અને એ ટે ટ ૂટીમાંથી મળે છે . આ
કરવેરામાં રા ય સરકારનો કોઇપણ કારનો ભાગ હોતો નથી.
 કરવેરા ણાલીમાં સુધારાની ભલામણો આપવાના ઉ ે શથી ઓગ ટ ૧૯૯૧ માં ‘ચેલૈયા
સિમિત’ ની રચના કરવામાં આવી હતી.
ભારતમાં શેરબ ર
કંપનીના શેર, ટોક, ડબચર, બો ડસ વગેરેનું જે થળે ખરીદ-વેચાણ થતું હોય તેને
શેરબ ર કહે વાય.
ભારતના મુ ય શેરબ રો
1. રા ીય શેરબ ર(NSE): તેની થાપનાની ભલામણ 1991 માં ‘ફે રવાણી સિમિત’ એ
કરી હતી. 1992 માં સરકારે IDBI બકને તેની કામગીરી સ પી. તેનું મુ યાલય
વલ (દિ ણ મુંબઇ) માં છે .
2. બો બે ટોક એ ચે જ(BSE) : તેની થાપના 1875 માં ટોક એ ચે જ મુંબઇનાં
નામથી થઇ. 2002માં તેનું નામ બદલીને BSE કરવામાં આ યું.
3. ઑવર ધ કાઉ ટર એ ચે જ ઓફ ઇિ ડયા (OTCEI) : તેની થાપના નવે બર 1992
માં મુંબઇમાં કરવામાં આવી હતી. તે ભારતમાં સૌ થમ ઓનલાઇન સુિવધા ટે ડંગ સંપ
ક યુટરરાઇ ડ એ ચે જ કંપની છે .

િવ ભરનાં શેરબ રો અને સુંચકાંક

શેરબ ર સૂચકાંક
યૂયોક ડાઉ સ
ટૉિકયો નીકી
કૉ રયા કોસપી
ચીન સાંઘાઇકોમ
અમે રકા નાઝડે ક
કૅ નેડા S & P (એસ. એ ડ પી)

2
 ાિઝલ બોવેસીયા
મેિ સકો IPC
લંડન FTSE

 આપણા દેશમાં કુ લ 24 ટોક એ ચે જ છે . જેમાં લગભગ 7000 જેટલા કંપનીના શૅર

લી ટ થયેલાં છે .
 ભારતનું સૌથી ાચીન ટોક એ ચે જ મુંબઇ ટોક એ ચે જ છે .
 િવ નું સૌથી મોટું ટોક એ ચે જ NYSE છે .
ભારતનાં મુ ય શેરસૂચકાંક
1. BSE સે સે સ:- આ મુંબઇ ટોક એ ચે જનો સૂચકાંક છે . તે 30 જેટલા મુ ય શૅરોનું
િતિનિધ વ કરે છે .
2. NIFTY FIFTY :- તેમાં 50 જેટલાં શેરોનો સૂચકાંક હોય છે . અને તે નેશનલ ટોક
એ ચે જ સાથે સંકળાયેલું છે .
રા ીય અથ યવ થામાં ખેતઉ પાદન અને તેની ભૂિમકા :
ભારતીય કૃ િષ આજે પણ મહંદઅંશે ચોમાસાની ઋતુ પર આધા રત હોય છે .
ખેતઉ પાદનને મુ ય વે બે કારમાં વહચી શકાય.
1) ખાધાન 2) િબનખાધાન

બક ગ ટમ નોલો :-
1. MICR : મે ે ટક ઇ ક કે રે ટર રીડર
2. NEFT : નેશનલ ઇલે ટોિન સ ફંડ ટાં ફર િસ ટમ
3. RTGS : રીઅલ ટાઇમ ોસ સેટલમે ટ
4. ARMS : ઍડજ ટીબલ રે ટ મોગસ
5. APR : ઍ યુઅલ પસ ટે જ રે ટ
6. APY : ઍ યુઅલ પસ ટે જ ઇ ડ
7. ABS : એસેટ બકડ સી યોરીટી
8. ATM : ઑટોમેટેડ ટે લર મશીન
9. ACH : ઑટોમેટેડ લીયર ગ હાઉસ
10. ABP : ઑટોમેટીક બીલ પેમે ટ
11. CBS : કોર બક ગ સો યુશન
12. EPS : અન ગ ફોર શેર
13. EFT : ઇલે ટોનીક ફંડ ટા સફર
14. IPO : ઇનીસીયલ પ લીક ઓફર ગ
15. GHF Account : ઇ ટ હ દુ ફે િમલી અકાઉ ટ

3
16. KYC : નો યોર ક ટમર
17. MSF : માઝ નલ ટે િ ડંગ ફૅ સીલીટી રે ટ
18. NABARD :નેશનલ બક ફોર એ ીક ચર ઍ ડ રલ ડે વલપમે ટ
19. NAV : નેટ એસેટ વે યુ
20. PIN : પસનલ આઇડે ટી ફકે શન નંબર
21. RSI : રીલેટીવ ટે ડ ઇ ડે સ
22. CRR : કે શ રઝવ રે શીયો
23. SLR : ટે યુટરી લી વીડીટી રે શીયો
24. PLR : ાઇમ ઇ ટરે ટ રે ટ
25. FII : ફોરે ન ઇ ટી ુશનલ ઇ વે ટર
26. FDI : ફોરે ન ડાઇરે ટ ઇ વે ટમે ટ
27. SDR: પે યલ ડો ગ રાઇ સ.
ભારતનાં મુ ય ઉધોગો :-
 ભારતમાં કાપડ ઉધોગનો પાયો નાંખનાર ‘કાવસ દાવર’ હતાં. તેમણે મુંબઇમાં 1854 માં
બો બે પીન ગ કંપનીની થાપના કરી. જે ભારતની થમ મીલ હતી. ગુજરાતમાં થમ
િમલ શ કરનાર રણછોડલાલ છોટાલાલ રે ટંયાવાળા હતાં.
 ભારતમાં શણ ઉધોગનાં થાપક યોજ ઑકલે ડ નામના એક અં ેજ હતા. તેમણે 1855
માં બંગાળમાં ‘ ીરામપુર’ પાસે શણ કાંતવાની િમલ શ કરી.
 જમશેદ તાતાએ 1886 માં મુંબઇમાં વદેશી િમલની થાપના કરી. ભારતમાં લોખંડ
ઉ ોગનાં િપતા તરીકે ‘જમશેદ તાતા’ ણીતા છે .
મહ વનાં ઉધોગો અને તેની થાપના
મ ઉધોગ સાલ થળ
૧ સુતરાઉ કાપડ 1854 મુંબઇ
૨ લોખંડ 1870 કુ ટી (પ.બં)
૩ ખાંડ 1900 િબહાર
૪ િસમે ટ 1904 મ ાસ
૫ સાઇકલ 1918 કોલકતા
૬ કાગળ 1812 ીરામપુર (પ.બં)
૭ ખનીજ 1908 તિમલનાડું

 ભારતમાં થમ ઔધોગીક નીિત 1948 માં પસાર કરવામાં આવી.

 ભારતમાં બી ઔધોગીક નીિત 1956 માં પસાર કરવામાં આવી.
 1973 માં દ સિમિતની ભલામણોને આધારે સંયુ ત ે નું િનમાણ કરવામાં આ યું.

4
 નવી ઔધોગીક નીિતની જહે રાત 24 જુ લાઇ, 1991 માં કરવામાં આવી. જેમાં મોટાપાયે
ઉદારવાદી પગલાઓ ભરવાની હે રાત કરવામાં આવી.
ભારતમાં કે ટલીક નવર ન કં પનીઓ
1. BHEL : ભારત હે વી ઇલેિ ટક સ િલિમટે ડ
2. BPCL : ભારત પેટોિલયમ કોપ રે શન િલિમટે ડ
3. HPCL : હ દુ તાન પેટોલીયમ કોપ રે શન િલિમટે ડ
4. IOC : ઇિ ડયન ઓઇલ કોપ રે શન
5. MTNL : મહાનગર ટે િલફોન િનગમ િલિમટે ડ
6. ONGC : ઓઇલ એ ડ નેચરલ ગેસ કોપ રે શન
7. NTPC : નેશનલ થમલ પાવર કોપ રે શન
8. SAIL : િ ટલ ઓથોરીટી ઓફ ઇિ ડયા
9. GAIL : ગૅસ ઓથોરીટી ઓફ ઇિ ડયા
10. BEL : ભારત ઇલે ટોિન સ િલિમટે ડ
11. HAL : હ દુ તાન એરોનો ટકલ િલિમટે ડ
12. NMDC : નેશનલ મીનરલ ડે વલપમે ટ કોપ રે શન
13. NALCO : નેશનલ એ યુમીનીયમ કંપની િલિમટે ડ
14. CIL : કૉલ ઇિ ડયા િલિમટે ડ
15. OIL : ઓઇલ ઇિ ડયા િલિમટે ડ

 20 મે, 2010 થી ઉપરમાંથી ચાર કં પનીઓને મહાર નનો દર ો મ ો. યારે જૂ ન,

2016 માણે સાત કંપનીઓને મહાર નનો દર ો મળેલ છે . યારે 57 કંપનીઓને
મીનીર ન કે ટેગરી-1 અને 73 કંપનીઓને મીનીર ન કે ટેગરી-2 માં સમાવેશ કરે લ છે . તે
પૈકી મહાર ન કંપનીઓ BHEL, COAL (કોલ ઇિ ડયા), GAIL, IOC, NTPC,
ONGC અને SAIL મહાર નનો દર ો ધરાવે છે .
 લઘુઉધોગોને નાણાંિકય સહાય આપવાનાં ઉ ે યથી 1990 માં ‘ભારતીય લઘુઉધોગ
બોડ’ SIDBI ની થાપના કરવામાં આવી. આબીદ હુસેન સિમિત લઘુઉધોગોમાં સુધારા
કરવા સાથે સંબિં ધત છે .

િવિવધ ઉધોગો સાથે સંકળાયેલ મહ વપૂણ થળો :

મ ઉધોગો થળો
1 ચા, ચોખા અને તેલીિબયા સંશોધન અસમઘાટી
2 સુતરાઉ કાપડ ઉધોગ સંશોધન ઇ દોર
3 હ તકલા ઉધોગ સંશોધન ઉ નૈ

5
4 કાજુ સંશોધન કે માલાબાર
5 ના રયેળ અને તેલીિબયા સંશોધન કે કાયમકુ લમ, કે રળ
6 કપાસ સંશોધન કે સોલાપૂર
7 એિ ટબાયોટીક ઔષિધય િલિમટે ડ ઋિષકે શ (ઉતરાખંડ)
8 હ દુ તાન એિ ટબાયો ટક િલિમટે ડ (પેિનિસલીન) પ પરી (મહારા )
9 સટલ મશીન ટુ સ બગલોર
10 રે લવે એ ન િચતરંજન
11 હ દુ તાન કે બલ િલિમટે ડ પનારાયણપૂર (પ.બ)

12 અખબારી કાગળ ઉધોગ નેપાનગર (મ ય દેશ)

અથ યવ થા સાથે સંબંિધત કે ટલીક સિમિતઓ

મ હે તુ સિમિત
1 નૌકાવાહન પી ટો સિમિત
2 શેરબ ર ચ ાતે સિમિત
3 નાબાડ U.K.શમા સિમિત
4 વીમા ે મ હો ા સિમિત
5 ાકૃ િતક ગેસ િવજય કે લકર સિમિત
6 ય કર વાંચુ સિમિત
7 અ ય કર L.K. ઝા સિમિત
8 કે /રા ય સંબંધો સરકારીયા સિમિત
9 ખાંડ ઉધોગ મહાજન સિમિત
10 રા ીય આવક મહાલનોબીસ સિમિત
11 કરસુધારણા રા ચેલૈયા સિમિત
12 યુ યુઅલ ફંડ વાધલ સિમિત
13 ખાંડ ઉધોગોમાં ાચાર ાન કાશ સિમિત
14 શૈ િણક સં થાઓને ડી ડ યુિન. મા યતા સુ મ યમ સિમિત

અથશા ના કે ટલાક ત યો (Important Facts)

1 અથશા ના િપતા -એડમ િ મથ
2 ભારતમાં સૌ થમ જળિવધુત મથકનો ારંભ યાં અને યારે થયો?
1897, દાિજલ ગ
6
3 ભારતમાં ખેતીને ઉધોગનો દર ો આપનાર થમ રા ય કયુ?ં મહારા
4 કે ીય એગમાક યોગશાળા યાં આવેલી છે ? નાગપુર

5 ભારતમાં સૌથી વધું શહે રીકરણ યા યાં વા મળે છે ? ગોવા

6 1966 માં એિશયાઇ િવકાસ બકની થાપના કરવામાં આવી હતી. તેનું મિનલા
મુ યાલય યાં આવેલું છે ?
7 યારે કોઇ વ તુના વા તિવક મૂ યને બદલે નાણાંકીય મૂ યથી િત યા મુ ા મ
ય ત કરવામાં આવે છે તો તેને શું કહે છે ?
8 ભારતમાં િપનકોડ-ટપાલ સૂચક આંક ણાલીનો ારંભ યારથી થયો? -ઇ.સ.1972
9 2015 ના ફાયનાિ સયલ વષના આંકડા માણે ભારતમાં સૌથી વધુ મૂડી
રોકાણ કરતાં દેશોમાં મો રિશયસ, િસંગાપોર, નેધરલે ડસ અને પાનનો
ઊતરતાં મમાં સમાવેશ થાય છે .
10 RBI ારા 1000 . નોટ 22 વષ પછી યારથી શ કરવામાં આવી હતી?
-9 મી ઓ ટોબર, 2000
11 ભારતમા સૌથી વધું શાખા ધરાવનાર િવદેશી બક
- ટા ડડ ચાટડ બક
12 ખાદી ામીણ ઉધોગ આયોગ(KVIC – Khadi and Village Industries
Commission) ની રચના કઇ પંચવષ ય યોજના અંતગત થઇ?
-બી પંચવષ ય યોજના
13 UNO ારા ૨૦૧૭ના વષને કયા વષ તરીકે હે ર કરવામાં આ યું છે ? – sustainable
tourism for develpoment
14 ચીનના રાશી વષ માણે 2017 કયું વષ છે ? -કુ કડા(મરધી) વષ (Rooster Year)
15 ચીનના રાશી વષ માણે 2018 કયું વષ છે ? -કુ તરા વષ (Dog Year)
16 આધુિનક ઢબની ટંકશાળા યાં થાપવામાં આવી છે ?
-ઉ ર દેશના નોઇડામાં
17 COFEPASA (Conservation of Foreign Exchange and
Prevention of Smuggling Activities Act) :િવદેશી હું ડયામણોની
સાચવણી અને દુ યયનો િતરોધ કરવા તેમજ દાણચોરી અટકાવવા વષ
1974 થી આ કાયદો અમલી બ યો છે .
18 યિ ત બા રીતે કામ કરતી જણાય પણ તેના કાયથી કુ લ ઉ પાદનમાં કોઇ જ વધારો
થતો ન હોય તો આ કારની બહારથી ન દેખાતી બેરોજગારીને કઇ બેરોજગારી કહે વામાં
આવે છે ? - છ બેરોજગારી

Anamika Academy Gandhinagar 9979997945

7
19 FEMA (Foreign Exchange Management Act) : િવદેશી ચલણોના
ગેરકાયદેસરનાં યવહારો, ડ સની હે રાફે રી, દાણચોરી અને એવા કારના
આિથક ગુનાઓ માટે સખત કે દની સ ની ગવાઇ કરવામાં આવી છે .
20 ભારતમાં કાળાનાણાં અંગેનો Foreign Income and Assets and 1
Imposition of Tax Act, 2015 યારે લાગુ થયો? જુ લાઇ,
2015
21 તાજેતરમાં આંકડાઓ માણે િવ ના અથતં ોમાં ભારતનું અથતં કયો મ સાતમો
ધરાવે છે ?
22 ભારતમાં સૌથી વધું GDP ધરાવતું રા ય મહારા

23 કઇ પંચવષ ય યોજના ‘ગાડગીલ યોજના’ તરીકે પણ ઓળખાય છે ? ચોથી

24 NSSO નું પૂ નામ જણાવો.
National Sample Survey Organization
25 CDP (Community Development Programme) યારે શ થયો? 1952
26 હ રયાળી ાંિત યારે શ કરવામાં આવી? -1966-67
27 મ હલા સમૃિ યોજનાની શ આત યારે થઇ? -2 ઓ ટોબર, 1993
28 ધાનમં ી ામોદય યોજના યારે શ થઇ? 2000
29 થમ ાદેિશક ામીણ બક યારે શ થઇ? -2 ઓ ટોબર, 1975
30 Industrial Credit and Investment Corporation of India ની 1991
થાપના યારે થઇ?
31 Export-Import Bank of India ની થાપના યારે થઇ? 1982
32 ભારતમાં ફુગાવો શાનાથી મપાય છે ?
-Consumer Price Index
33 ભારતમાં કાગદી ના યારથી ચલણમાં આ યું? 1861
34 ભારતમાંથી વધુમાં વધુ િનકાસ (સૌથી વધુ િવદેશી હં ુ ડયામણ રળી આપતું ચા
ચીજ) શેની થાય છે ?
35 NRDI – National Rural Development Institute યાં આવેલી છે ?
હૈ દરાબાદ
36 ભારતમાં સૌથી વધુ માથાદીઠ આવક ધરાવતા રા યો કયા છે ? - ગોવા, પં બ
37 કે સરકાર ારા િપયાનું નવું િતક યારે વીકારવામાં આ યું? -15 જુ લાઇ, 2010
38 આિબદ હુ સેન સિમિતએ કઇ બાબત અંગે ભલામણો કરી છે ? -નાના કુ ટર ઉધોગો
39 International Monetary Fund ની થાપના યારે થઇ? -27 Dec, 1945
40 શાકભા ના ઉ પાદનમાં ભારતનું થાન? -ચીન પછી બીજુ ં
41 ભારતીયો ારા થાિપત થમ બક? -અવધ બક

8
42 “ The Future of India” પુ તકનાં લેખક બીમલ
લાન
43 કુ ેમુખ પોલાદ ખનીજની ખાણ યાં આવેલી છે ? કણાટક

44 World Trade Organization નું મુ ય મથક યાં છે ? નીવા

45 NSDL –નેશનલ િસ યોરીટી ડપોઝીટરી િલમીટે ડ

46 ભારતની રા ીય આવકની ન ધ કોણ કરે છે ? -Central Stastical Organisation
47 શેના ઉ પાદનમાં મોટા ભાગનો ફાળો ીનો છે ? ચા
48 કઇ પંચવષ ય યોજના દર યાન રા ીય આવક સૌથી નીચી રહી? ી
49 મ હલાઓની જ રયાતો અને ભંડોળ માટે કયું ફંડ છે ? -રા ીય મ હલા કોષ
50 આયોજનપંચના થમ અ ય કોણ હતાં? -જવાહરલાલ નહે
51 જમશેદપુરમાં ટાટા આયન એ ડ ટીલ કંપનીની થાપના યારે કરવામાં આવી 1907
હતી?
52 ગરીબી રે ખા નીચે વતા સૌથી વધુ લોકો કયા રા યમાં વસવાટ કરે છે ? િબહાર
53 ‘જનરલ ઇ યોર સ ઓફ ઇિ ડયા’(GIC) ની થાપના યારે કરવામાં આવી 1972
હતી?
54 ‘ગરીબી હટાવો’ સૂ કઇ પંચવષ ય યોજના દરિમયાન આપવામાં આ યું હતુ? છ ી
55 બકોનું રા ીય કરણ સૌ થમ યારે કરવામાં આ યું હતુ? ઇ.સ.
1969
56 ભારતમાં સૌથી વધું રોજગારી આપતો ઉધોગ કયો છે ? ટે સટા
ઇલ
57 ટોક એ ચે જ ઓફ ઇિ ડયાના કાયની દેખરે ખ કઇ સં થા કરે છે ? -સેબી (SEBI)
58 થમ પંચવષ ય યોજનાનો સમયગાળો કયો હતો? -1951 થી 56
59 પંચવષ ય યોજનાના આયોજનને કોણ બહાલી આપે છે ? -રા ીય િવકાસ પ રષદ
60 ભારતમાં ડે િસમલ ચલણ થા યારે અમલમાં આવી? એિ લ,
1957
61 ઇ.સ.1969 માં કે ટલી બકોનું રા ીયકરણ કરવામાં આ યુ?ં 14
62 ભારતમાં સરકારને સૌથી વધું આવક કયા વેરામાંથી થાય છે ? -એ સાઇઝ ુટી
63 થમ પંચવષ ય યોજનામાં કઇ બાબતોને સૌથી વધુ ાધા ય આપવામાં આ યુ હતુ?ં
-કૃ િષ તથા િસંચાઇ
64 ભારતમાં ચલણી નોટોને યારથી અમલમાં મૂકવામાં આવી હતી? -ઇ.સ.1862
65 બકોનું બી વાર રા ીયકરણ યારે કરવામાં આ યું હતુ?ં -ઇ.સ.1980
9
66 રીઝવ બક ઓફ ઇિ ડયાની થાપના યારે કરવામાં આવી? ઇ.સ.1935

67 ભારતમાં કયા વષ ‘આયોજન અવકાશ’ વા મ ો હતો? 1966-67

થી 1968-
69
68 સો િપયાની નોટ પર કોની સહી હોય છે ? RBI ના
ગવનર
69 ભારતને આઝાદી મળી યારે ભારતનું એવું કયું એકમા રા ય હતું યાંથી અસમ
ખનીજ તેલ મળતું હતુ.?
70 ભારત શેની સૌથી વધું આયાત કરે છે ? ખનીજ તેલ

71 ભારતમાં સૌથી વધું રોજગારી આપતું ે કયું છે ? ભારતીય

રે લવે
72 લાઇફ ઇ યોર સ કોપ રે શન ઓફ ઇિ ડયા (LIC) ની થાપના યારે ઇ.સ. 1956
થઇ ?
73 રોિલંગ લાનનો િવચાર કોણે દાખલ કય હતો? જનતા પ ે

74 ભારતમાં નાણાકીય વષની શ આત યારથી થાય છે ? પહે લી

એિ લ
75 રઝવ બક ઓફ ઇિ ડયાના થમ ગવનર કોણ હતા? સી.ડી.દેશમુ
ખ
76 યુિનટ ટ ટ ઓફ ઇિ ડયા(UTI) ની થાપના યારે કરવામાં આવી? ઇ.સ. 1964

77 ઇ.સ.1991 માં યારે નાણાનું અવમુ યન કરવામાં આ યું યારે ભારતના નાણા ધાન
કોણ હતા? -મનમોહનિસંહ
78 ભારતની સૌથી મોટી હે ર ે ની બક કઇ છે ? - ટે ટ બક ઓફ ઇિ ડયા
79 નેશનલ બક ફોર એ ીક ચર એ ડ રલ ડે વલપમે ટ(નાબાડ) ની થાપના યારે
કરવામાં આવી? -ઇ.સ.1982
80 બી પંચવષ ય યોજનામાં સૌથી વધું મહ વ કઇ બાબતને આપવામાં ઉ ોગો
આ યું હતું?
81 ભારતીય ચલણી નોટો બનાવવાનું િ િ ટંગ ેસ યાં આવેલું છે ? નાિશક
82 ઇ.સ.1993 માં યું બે ક ઓફ ઇિ ડયાનું કઇ બક સાથે મઝર કરવામાં પં બ
આ યું? નેશનલ બક

10
83 કઇ પંચ વષ ય યોજનાને પૂણ થયા પહે લા જ પૂણ થયેલી હે ર કરી પાંચમી
દેવામાં આવી હતી?
84 કઇ પંચવષ ય યોજના દર યાન કૃ િષનું ઉ પાદન સૌથી ઓછું થયું હતુ?ં ી
85 ભારતની રા ીય માથાદીઠ આવકની ગણતરી સૌ થમ કોણે કરી હતી? દાદાભાઇ
નવરો

86 ભારતમાં થપાયેલ સૌ થમ િવદેશી બક કઇ? ચાટડ બે ક

87 યૂયોક ટોક એ ચે જમાં લી ટ થનાર થમ ભારતીય કંપની કઇ હતી? ઇ ફોિસસ

88 નીચેના િવધાનો માટે યો ય િવક પ પસંદ કરો.
(1) વતમાનમાં સંગઠનકાય અિતશય મુ કે લ થઇ ગયું હોવા છતાં
શ આત કરતાં વધારે મુ કે લ નથી
(2) અ યારનો સમાજ અનેક પ રબળોથી ભાિવત થયો છે – યં , નવો
બદલાયેલો િ કોણ, નવી િવચારસરણીનો વાહ, નવાં મુ યો, નવી
સમ યાઓ.
(અ) (1) અને (2) બંને સાચા છે અને (2) એ (1) નું સાચું
પ ીકરણ છે .
(બ) (1) અને (2) બંને સાચા છે અને (2) એ (1) નું સાચું
પ ીકરણ નથી.
(ક) (1) ખોટું છે અને (2) સાચું છે .
(ડ) (1) સાચું છે અને પરંતુ (2) ખોટું છે .
89 નીચેની બાબતોનું વગ કરણ 1.સેવા અંતગત તાલીમ અને 2.સેવાબા
તાલીમમાં કરો.
(1) યા યાન અને ચચા (2)માગદશન (3) પ રષદ િશ ણ
(4)અ યયન (ઉપરીના હાથ નીચે) (5) કે સ ટડી (6) પદ
અદલાબદલી
(અ) સેવાઅંતગત તાલીમ– (1),(2),(4), સેવાબા તાલીમ-
(3),(5),(6)
(બ) સેવાઅંતગત તાલીમ– (1),(2),(6), સેવાબા તાલીમ-
(3),(4),(5)
(ક) સેવાઅંતગત તાલીમ– (4),(5),(6), સેવાબા તાલીમ-
(1),(2),(3)
(ડ) સેવાઅંતગત તાલીમ– (2),(4),(6), સેવાબા તાલીમ-
(1),(3),(5)

11
90 ગિત મૂ ય માપવામાં નીચેનાં પગલાઓને યો ય મમાં ગોઠવો :
(1) ગિત માણે િનિ ત કરો (2) ગિત કરતાં કમચારીઓને સમ
(3) ય ગિતની ગણતરી કરો (4) કમચારીઓ સાથે ગિત
બાબતે ચચા કરો (5) ય ગિતની માણ સાથે સરખામણી કરો.
(6) જ ર માણે સુધારા કરો.

(A)1,2,3,5,4,6 (B) 1,2,3,4,5,6 (C) 1,2,3,6,4,5

(D)1,2,4,3,6,5

91 કમચારી ભરતીની ય અને અ ય પ િતમાં નીચેના મુ ાનું

વગ કરણ કરો –
(1) અખબારમાં હે રાત, (2) રે ડયોમાં જહે રાત, (3) રખડતાં
લોકોની ભરતી કરવી, (4) વેપાર અને યાવસાિયક જનરલમાં હે રાત,
(5) યવસાિયક સં થા, (6) માિસક અને મા હતી પ કોમાં હે રાત,
(7) કમચારીઓનો લોકો સાથે સંબંધ

(A) ય પ િત – (3),(5),(7), અ ય પ િત –
(1),(2),(3),(6)
(B) ય પ િત – (1),(5),(7), અ ય પ િત –
(2),(3),(4),(6)
(C) ય પ િત – (3),(5),(7), અ ય પ િત –
(1),(2),(4),( 7)
(D) ય પ િત – (1),(3),(5), અ ય પ િત –
(2),(4),(6),(7)
92 સાચું કે ખોટું જણાવો :
(1) કમચારી ભરતીનો બ હગત ોત કમચારીઓનું મનોબળ ઘટાડે છે .
(2) કમચારી ભરતીના બ હગત ોતમાં તરોતા બુિ અને કૌશ ય
સં થામાં આવે છે .
(3) કે પસ મુલાકાતમાં લાગવગબા નું અને સગાસંબંધીઓની
ગૂટબા નું ખમ રહે છે .
(4) કામ કાયમી પે હોય તો સામા ય રીતે કમચારીઓ ારા ઠે કેદારની
મદદ લેવામાં આવે છે .
(A) (1)-સાચુ,ં (2)-સાચું, (3)-સાચું, (4)-સાચું
(B) (1)-સાચુ,ં (2)-સાચુ,ં (3)-સાચુ,ં (4)-ખોટું

12
 (C) (1)-ખોટું , (2)-સાચુ,ં (3)-ખોટું , (4)-સાચું
(D) (1)-સાચું, (2)-સાચું, (3)-ખોટું , (4)-સાચું
93 િશ તભંગ કાયવાહીની યા માટે ખોટો મ શોધી કાઢો :
(1) આરોપપ , (2) પ ીકરણ, (3) પદ યુત, (4) તકે દારી,
(5) બેદરકારી, (6) અપીલ
(A) 1,2,3,5,4,6 (B) 1,3,2,4,6,5
(C) 1,2,3,4,5,6 (D) 1,2,3,5,4,6
94 ડકા ડો.
િવચારોને કાિશત કરનારા કાશનો વષ
(1) હે નરી ફે યોલનું ‘ઇ ડ ટીયલ એ ડ જનરલ મેનેજમે ટ 1937
(2) મેરી પા. ફાલટનું ‘ યે ટવ એ સિપ રય સ’ 1916

(3) ગુિ ક અને આિવકનું ‘પેપસ ઓન ધ સાય સ ઓફ

એિ મિન ટે શન’ 1939
(4) મૂને અને રલેનું ‘ઓનવડ ઇ ડ ટી’ 1924 1931

(1) – 1916
(2) – 1924
(3) – 1937
(4) – 1931
95 ‘ ી અને પુ ષ બંનેને સમાન કામનો સમાન પગાર’ આ વાત ભારતનાં માગદશક
રા યબંધારણમાં યાં વા મળે છે ? િસ ાંતો
96 આિથક શોષણનાં િસ ાંતની રચના કરીને િ ટશ સરકાર િવ આિથક દાદાભાઇ
ગૃિત કોણ ઘડી લા યું હતુ?ં નવરો
97 ............... એ માનવીય સાધનસંપિ િવકાસ યોજના છે .
સામુદાિયક િવવાહ આયો ને આિથક મદદ કરવી
98 ............. ાનનો િવકાસ થતાથી આ દવાસી વનનું સિવ તાર અ યયન કરવાનું
શ ય બ યું છે . -સામા ક માનવશા ીય
99 ભારતમાં બેકારીનો ઊભો થયો તેનું કારણ એટલે ભારતમાં કઇ
િશ ણપ િત માટે યા મુ ા એનું સમથન કરે છે ?
જવાબ:
િ ટીશરોએ સદોષ િશ ણપ િત ફારસીમાં બદલવાને બદલે ચાલુ રાખી.
 વ તીની સરખામણીમાં િશ ણ સં થાઓ ઓછી
 સવસાધારણ ામીણોને, નીચલા તરના લોકોનો િશ ણ અને આ િવકા

13
 સાથે તાલમેળ ન થયો
 યં અને યવસાયલ ી િશ ણ તરફ દુલભ
 સામા ય લોકો માટે ઉ ચિશ ણ મ ઘુ સાિબત થયું
 િશ ણ િવશેની સરકારી યોજના, યવ થાઓ કાગળો પર જ સારી રહી.
100 નીચેના માંથી કઇ યા શહે રી િવકાસ સાથે સંબંિધત છે ?
(1) ામીણ િવ તારમાં જ રયાત કરતાં વધારે અનાજ અને ઉ પાદન
(2) ામીણ િવ તારમાં જ રયાત કરતાં વધારે વ તી.
(3) ખેતીમાં જમીન વધારે
(A) (1),(2) અને (3) (B) (1) અને (2)
(C) (2) અને (3) (D)(1) અને (3)
101 રા ીય ામીણ રોજગાર િતભૂિત કાયદો યારે અિ ત વમાં આ યો? -2 ફે ુઆરી, 2006
102 સંપૂણ ામીણ રોજગાર યોજના(SGRY) યારે ારંભ કરવામાં આવી?
-25, સ ટે બર, 2001
103 ભારતની કઇ પંચવષ ય યોજનામાં માનવ િવકાસને મુ ય િવષય તરીકે પાંચમી
વીકરવામાં આ યો અને ાધા ય આપવામાં આ યું?
104 ‘રા ીય ામીણ રોજગાર યોજના’ આ યોજનામાં કે સરકારની કે ટલી મદદ 50 ટકા
છે ?
105 ભારતની દસમી પંચવષ ય યોજના અનુસાર 2002-07 ખેતી ે માં હ પણ 50.3
........... ટકા રોજગાર િનમાણ થાય છે .
106 અિગયારમી યોજના અંતગત કે ટલા અિત ર ત રોજગાર અવસરો ઉપલ ધ કરાવવાનું લ ય
િનધા રત થયું હતુ?ં -58 િમિલયન(5.8 કરોડ)
107 રા ીય નમુનો વાના 68મા વારા (2011-12) માં અંદાજે ચાલુ 59.6
અઠવા ડયાની કાયિ થિત અનુસાર ામીણ િવ તારોમાં 15 થી 59 વષના ટકા
આયુ વગના કે ટલા લોકો મશિ તમાં હતા?
108 રા ીય નમુનો વાના 68મા વારા (2011-12) માં અંદાજે શહે રી ભાગમાં 60.2 ટકા
કે ટલા ટકા પદવીધારકોને રોજગાર મ ો છે ?
109 United Nation Development Programmeમાં કાિશત થનારા 64.3
માનવીય િવકાસ રપોટ-2013 અનુસાર ભારતમાં દર 100 યિ તઓમાં
કે ટલા પાસે મણ વિન અને દુર વિન છે ?
110 સુવણજયંતી ામ વયં રોજગાર યોજના (SGSY) કે અને રા ય સરકારની 75:25
સમિ વત ................ માણમાં ફંડનો ભાગ ધરાવતી યોજના ઇશાનનાં
રા યોને છોડીને કાયાિ વત કરવામાં આવી હતી.
111 રા ીય ામીણ રોજગાર િતભૂિત યોજના અંતગત કે ટલા દવસ રોજગારની 100
િતભૂિત આપવામાં આવી છે ?

14
113 નેશનલ સે પલ સવનાં 66માં સવ ણ અનુસાર 2009-10 માં ા આંકડા અનુસાર
ામીણ ે ના ા બેરોજગારોનું સૌથી ઓછું અને સૌથી વધારે માણ કયા રા યમાં છે .?
સૌથી ઓછુ ં - કે રળ, સૌથી વધુ- રાજ થાન
114 િનયોજન મંડળે 23 યુઆરી, 2003 એ આવનારા બે દશકા માટે ઇિ ડયા િવઝન 2020
ારા ભારતીય અથ યવ થાની ગિતનું પુનમૂ યાંકન કયુ. એના દ તાવેજ કોણે તૈયાર
કયા? - ી શામ સાદ ગુ ા
115 માનવીય િવકાસ માપવા માટે રા ીય માનવીય િવકાસ અહે વાલ 2011 માં ણ વ તી
િનદશાંક તૈયાર કરવામાં આ યા હતા. એમાંથી િવસંગત કયા છે ?
116 ભારતમાં છૂપી વ તી મુ ય વે ............ િવ તારમાં વા મળે છે . ખેતી
117 ો.હાશમી અનુસાર શ કરવામાં આવેલી સુવણજયંતી ામ વરોજગાર
યોજનામાં કઇ યોજનાનો સમાવેશ કરવામાં આ યો છે ?
 ામીણ યુવા વરોજગાર તાલીમ યોઅના(TRYSEM)
 ામીણ િવ તારમાં મ હલા અને બાળકોનો િવકાસ (DWCRA)
 ામીણ જેલમાં સુધારે લા ઓ રો પૂરા પાડવાં (SITRA)
ગંગા ક યાણ યોજના
ઉપરની તમામ
118 રા ીય અનાજ સુર ા અિભયાનમાં ભારત સરકારની પાક િવકાસ યોજનાનો
ઉ ે શ શું છે ?
 જમીનની ઉ પાદન શિ ત ફરીથી થાિપત કરવી.
 અનાજના ઉ પાદનમાં ખુબ વધારો કરવો.
 2011-12 ના અંતમાં 10 લાખ ટન ચોખા અને 10 લાખ ટન ઘ આ
માણેનો ખુબ વધારો કરવો.
ઉપરની તમામ
119 ગિતશીલ દેશ ભારતમાં ભાવ ઘટે માટે - ભરપૂર માનવીય બળ અને સં થા મક ોત

120 ામીણ ગરીબોની વંયરોજગાર માટે ની વતમાનની એકમા યોજના કઇ?

સુવણજયંતી ામ વયં રોજગાર યોજના
121 ‘બીજ ભંડોળ યોજના’ નો ઉ ે શ? - બેરોજગાર યિ તને ો સાહન આપવું
122 ‘નેહ રોજગાર યોજના’ – ઓ ટોબર 1989 નો ઉ ે શ શું છે ?
શહે રી બેરોજગારોને રોજગાર
123 1990-91 થી 2002-03 ના સમયમાં ઔ ોગીકરણ ે માં રોજગાર વૃિ દરમાં શું ફે રફાર
થયો? -ઋણ થયો
124 કઇ બેરોજગારીમાં હંગામી બેરોજગારી અને છોપી બેરોજગારીનો સમાવેશ થાય છે ?
ામીણ બેરોજગારી

15
125 ભારતમાં છૂપી બેરોજગારી મુ ય વે ..... ે માં દેખાય છે ? ખેતી
126 કઇ કારની બેરોજગારીમાં માણસો અિતશય ઓછી ઉ પાદન મતાવાળા અ ય
યવસાયમાં ભેગા થાય છે ? બેરોજગા
રી
127 પ ર મીઓની મયાદીત ઉ પાદકતા યારે શુ ય હોય છે યારે એને ......... છૂપી
બેરોજગારી કહે છે ? બેરોજગા
રી
128 કઇ યોજનાકાળમાં દર વષ 10 લાખ રોજગારનો અવસર ઉ ે શ બનાવી ગુ દસમી
સિમિતની રચના કરવામાં આવી?
129 ભારતની વધતી બેરોજગારીનાં કોઇ પણ બે કારણો જણાવો.- આિથક મંદી
અને ઉ ોગોમાં સૂ મ ઇલે ટોિન સનો વધતો વેપાર
130 નવમી યોજનાના સમયમાં િવકાસ કાય મમાં ો.હાશમી સિમિત અનુસાર ામીણ
િવ તારોમાં એનાથી પહે લાંની ઘણી બધી યોજનાઓનું િવલીનીકરણ કરવામાં આ યું અને
એને બદલે .............. નામની એક જ યોજના 1999 માં શ કરવામાં આવી.
-સુવણજયંતી ામ વ-રોજગાર યોજના
131 સંપૂણ ામીણ રોજગાર યોજનાનો મુ ય ઉ ે શ કયો?
 ામીણિવ તારમાં રોજગાર િનમાણ તેમજ ટકાઉ વ પની સામૂ હક,
સામા ક અને આિથક સાધન સામ ી કરવામાં આવે.
132 1 એિ લ, 2002માં સંપૂણ ામીણ રોજગાર યોજનાનું(SGRY) કઇ યોજનામાં
િવિલનીકરણ થયું?-
આવ યક રોજગાર યોજના (EAS) અને જવાહર ામ સમૃિ (JGSY)
133 ામીણ િવ તારમાં િવધાથ બેરોજગાર રહે છે એનું મુ ય કારણ-ઉદાસીનતા
134 કઇ કારની બેરોજગારીમાં પ ર મીઓની મયાદીત ઉ પાદકતા શૂ ય અથવા ઓછી હોય
છે ? -ગુ બેરોજગારી
135 દરે ક રા યમાંથી ઓછામાં ઓછા 2 યુિનવિસટીના કુ લગુ ને NCERT નું
સ યપદ મળે છે .
136 ટાટા સમાજિવ ાન સં થા (ટાટા ઇિ ટ ુટ ઓફ સોિશયલ સાયિ સસ) નામની િસ
સં થાની થાપના વષ 1936 માં થઇ. થાપના સમયે આ સં થાનું મૂળ નામ?
-સર દોરાબ ટાટા ે યુએટ કૂ લ ઓફ સોિશયલ વક
137 કે સરકારના ‘િજ ા ાથિમક િશ ણ કાય મ’ આયોજવા માટે NCERT ની NIE
કઇ સં થા/િવભાગનો મહ વપૂણ સહયોગ હતો?
138 NCERT નાં પા પુ તકો, સા હ ય, અહે વાલ, િનિ ત સમયનું મેગેિઝન મુંબઇ
વગેરેના કાશન માટે નું કાશનકે કઇ જ યાએ છે ?

16
139 િશ ણ આ શ દનો લે ટન ભાષામાં મૂળ શ દનો અથ શું થાય છે ?
-બહાર લાવવું અને િશ ણ આપવું
140 િશ ણ એટલે શરીર, મન અને આ મા, આ ણેયમાં જે સુષુ ે છે , તેનો મહા મા
સવાગી િવકાસ, આવું કોણે ક ુ છે . ગાંધી
141 િશિ ત કરવાથી એક યિ ત િશિ ત બને છે પરંતુ એક ક યાને િશ ણ પં ડત
આપવામાં આવે તો આખું કુ ટું બ િશિ ત બને છે . આ િવધાન કોણે ક ?ું નેહ
142 મ હલાને િશિ ત કયા વગર લોકો િશિ ત થતાં નથી. આ િવધાનનો ઉ ેખ શેમાં કરવામાં
આ યો છે ? -યુિનવિસટી કિમશન(1948-49)
143 મહા મા ગાંધીના મતે િશ ણનું મા યમ............ હોવું જ રી છે . માતૃભાષા

144 ડી બનાવો (A) – 4

અ બ (B) – 1
(A) િવવેકાનંદ 1. માનવીના સવાગી િવકાસ (C) – 2
(B) ગાંધી 2. ‘કમ’ િસ ાંત એ અિવભા ય ઘટક (D) – 3
(C) વેદાંત-બુ વાદ 3. કોઇપણ પુ તક કરતાં બાળક મહ વનું
(D) ટાગોર 4. યોગ એક િશ ણપ િત
145 િશ ણનું યેય ા કરવાની યા એટલે? -અ યયન પ િત
146 આવી ભલામણ કોણે કરી – શાળા છોડી જવાના િક સાઓ ઓછા કરવા માટે કોઠારી
દરે ક ધોરણની પરી ા ન લેતાં સળંગ 1 થી 4 ધોરણને એક ઘટક માની, કિમશન
િવધાથ ઓને તેવી જ રીતે અ યાસ કરવાની સુિવધા આપવી. – 1964
147 શાળા વનમાં ડોપઆઉટનું માણ ભારતનાં યા રા યમાં સૌથી ઓછું છે ? કે રળ
148 ાન ાિ માટે અ યયન, કૃ િત-રચના માટે અ યયન, સહ વન માટે ડે લોર
અ યયન અને અિ ત વ માટે અ યયન - આવા િશ ણના મુ ય ચાર કિમશન
આધાર તંભોની સંક પનાની કયા કિમશને ભલામણ કરી હતી?
149 શૈ િણક તકની સમાનતા આ સંિવધાનના સંદભમાં માગદશક ત વનો ખરો અથ કે વો હતો?
-સમાજના નબળા વગ ના ઘટકોને વધુ સવલતો
150 ભારતીય સંિવધાનની કલમ 30-અ કયા સંદભને લગતી છે ?
લઘુમતીઓ માટે શૈ િણક સં થાઓની થાપના કરવી. અને વહીવટ કરવો
151 િશ ણના અિધકારને બંધારણના કયા સુધારા અંતગત મૂળભૂત અિધકાર 86 માં
ગણા યો છે ?
152 કે સરકારે મૌલાના આઝાદ શૈ િણક ફાઉ ડે શનની થાપના કયા હે તુથી કરી લઘુમતી
છે ? ઓના
ક યાણ
માટે

17
153 મેડમ મો ટે સરીએ િવધાથ ઓ માટે શાળાની થાપનાની શ આત ઇટાલીમાં 1907
યારે કરી હતી?
154 િવ ાનના અ યાસમાં િશ કોને પડતી મુ કે લીઓ માટે ના અ યાસના સવ ણ
સંશોધન માટે કઇ પ િત વધારે યો ય છે ? પ િત
155 ............ એ િવ ની સૌથી મોટી શાળાકીય આહાર યોજના છે .
-મ યાહન ભોજન યોજના
157 િવધાથ -િવધાથ નીના િશ ણમાં કોઇ ભેદ ન હોવો ઇએ અને ક યાઓનું દુગાતાઇ
િશ ણ તે એક સમ યા સમજવી ઇએ. એવી સૂચના સૌ થમવાર કઇ દેશમુખ
સિમિતના અહે વાલમાં કરવામાં આવી? સિમિત
158 દુગાતાઇ દેશમુખ સિમિતએ અ યાસ કરતી ક યાઓના વેશનું માણ વધારવા કયું સૂચન
કયુ? -શાળાકીય માતાની િનમ ંક
159 ાથિમક િશ ણની ન ધણી સંદભ નીચે પૈકીની કઇ સૂચના મહ વની છે ?
(1) સકલ ન ધણીકર, (2) િલંગ સમાનતા િનદશાંક, (3) મા ન ધણીકર,
(4) મા ઉપિ થિત કર

(A) ફ ત (1) અને (4) (B) ફ ત (1) અને (3)

(C) ફ ત (2) અને (3) (D) ફ ત (2),(3) અને (4)
160 એિ લ, 2010 થી ભારત સરકારે બાળકો માટે ફરિજયાત અને મુ ત િશ ણ કાયદા ારા
કઇ ગવાઇ કરી છે ?
િબનતાલીમી િશ કોને િશ ણ-તાલીમ આપવી
161 રા ીય મા યિમક િશ ા અિભયાન અંતગત ઉપલ ધ મુ ય મજબૂત સુિવધાઓ કઇ છે ?
રમતનાં મેદાનો – ીડાંગણો
162 મ યાહન ભોજન યોજના શ કરનાર સૌથી પહે લું રા ય? -તિમલનાડું
163 એનપીઇ એલ કાય મનો હે તુ?ં
 િશ ણ ે માં િલંગભેદભાવ દૂર કરવા
 િશ ણ ે ની ગુણવતા અને દર ો સુધારવા
 િશ ણ ે માં ક યાઓ અને મ હલાઓના વધતા સહયોગની સાત યતા
ળવી રાખવી
 ી સશિ તકરણની વૃિ માટે તમના િશ ણનો દર ો વધારવા.
ઉપરના તમામ
164 ઇિ દરા ગાંધી ઓપન યુિન.ના બીપીટી કાય મ અંતગત િવધાથ ઓને કયો સામા ય
અ યાસ મ અિનવાય છે ? ગિણત
165 ........... શાળામાં િશ ક િવધાથ ઓને ગામથી દૂર જગ
ં લ-વનમાં િશ ણ કુ રણ
આપવામાં આવે છે .

18
166 સવિશ ા અિભયાનના અમલીકરણ માટે હવે પછીનું ન ી થયેલું યેય કયુ છે ?
 ાથિમક િશ ણનું સાવિ કીકરણ
િશ ણ ે માં યાપેલ િલંગભેદ અને સામાિજક અસમતુલા દૂર કરવી
 બાળિશ ણનું તર ચે લઇ જવું
ઉપરના તમામ
167 શાળાકીય અ યાસ મમાં એસયુપીડબ યુનો સમાવેશ કયા કિમશનની ભલામણ આધારે
કરવામાં આ યો?
િશ ણ સંબંધી ઇ રભાઇ પટે લની ર યુ કિમટી
168 ામીણ કાયા મક સા રતા કાય મ – ૌઢ સા રતા ત વ છે .
એક યિ તએ એક યિ તને િશ ણ આપવું
169 15 થી 35 વષની વયના જૂ થના 8 કરોડ િનર ર લોકોને 1995 સુધી સા ર રા ીય
કરવાનો હે તું કયા કિમશનનો હતો? સા રતા
કિમશન,
1988
170 િવ િવ ાપન સં થાએ િશ ણના વૈિ કીકરણને ો સાહન આપવા કયા ગેટ
કરાર હે ઠળ િશ ણનો સમાવેશ એક ઉપભો ય વ તુ તરીકે કય છે ?
171 રા ીય ાન આયોગે પેિશયલ પરપઝ હીકલ યોજનાની ભલામણ શા માટે કરી?
રોજબરોજની યવહારોની મા હતીનું યવ થાપન કરવા
172 ........... ભારતના વડા ધાનની એક ઉ ચક ાની સલાહકાર સિમિત છે જેનો મુ ય હે તુ
દેશના લોકોને ાનસભર બનાવવાનો છે . -એન.કે .સી
174 અ ય યુિનવિસટી ઉપરાંત, ઉ ચ િશ ણ આપનારી સં થા, જે િવિશ ે માં િ ય
ઉ ચ દર ાનું કામ કરે છે તેમને કે સરકાર યુ. .સી.ની સલાહથી કઇ સં થા યુિનવિસ
તરીકે મા યતા આપે છે ? ટી
175 રા ીય ાન આયોગના અ ય કોણ છે ? સામ
િપ ોડા
176 નીચેના િવધાનોમાંથી યો ય િવક પ ઉતર માટે પસંદ કરો.
(1) રા ીય સા રતા ચળવળ હવે સા ર ભારત તરીકે ઓળખવામાં આવે છે .
(2) એમાં ૌઢસા રતા પર વધુ ભાર મુકવામાં આવે છે .
(3) 15 વષથી વધુ વયના ૌઢવગને કાયાિ વત સા રતા પર મુ ય યાન
આપવામાં આવે છે .
(4) વોકે શનલ ો ામ કરતાં મૂળ શૈ િણક કાય મ પર અિધક ભાર સહઉ ે શ
છે .
(A) (1) અને (2) (B) (2) અને (3) (C) (3) અને (4)
(D) (1) અને (3)

19
177 સવિશ ા અિભયાનની શ આતમાં િશ ણમાં અ ગટ તારણ કયા િન કષ પર
આધા રત હતું?
 મ હલાઓમાં સા રતાનો દર રા ીય સા રતાના દરથી ઓછો અને
સા રતામાં િત આધા રત તફાવત રા ીય સરાસરીમાં વધારે હોવો.
178 નીચેના િવધાનો તપાસો.
(1) િશ ણએ બંધારણના સાતમા પ રિશ માં સમવત સૂિચ અંતગત છે .
(2) ઉ ચ િશ ણમાં એક સમાનતા હોવી તેથી કે સરકાર સં થાને અનુદાન
આપે.
(3) મા ય યુિનવિસટીને કે સરકાર તરફથી ાંટ મળતી નથી.
(A) (1) અને (2) બરોબર છે .
(B) (2) અને (3) બરોબર છે .
(C) (1) અને (3) બરોબર છે .
(D) (1),(2) અને (3) બરોબર છે .
179 િશ ણનો હ અિધિનયમ 2009 ના સંદભમાં નીચેનાં િવધાન જુ ઓ યો ય
િવક પ પસંદ કરો.
(1) આ અિધિનયમ માણે દરે ક િવધાથ ને મા યિમક િશ ણનો મૂળભૂત
હ છે .
(2) િશ ણ એ સમાધાનકારક અને સમાનતાના દર ાનું હોવું ઇએ.
(3) અનૌપચા રક િશ ણ શાળામાં પણ આપી શકાશે.

(A) (1) અને (2) બરોબર છે . (B) ફ ત (2) બરોબર છે

(C) (1) અને (3) બરોબર છે (D) (2) અને (3) બરોબર છે
Anamika Academy Gandhinagar 9979997945
180 નીચેના િવધાનો તપાસી યો ય િવક પ પસંદ કરો.
(1) રા વ ગાંધી રા ીય િશ યવૃિત યોજના ારા એસ.સી. િવધાથ ઓને
સંશોધના મક અ યાસ માટે આિથક મદદ આપવામાં આવે છે .
(2) માનવ િવકાસ મં ાલય આ યોજના ચલાવનારી અ ગ ય સં થા છે .
(3) સંશોધના મક અ યાસ એમ ફલ અને પીએચડી માટે કરી શકાય છે .
ઉપરનાં પૈકી યું િવધાન સાચું છે ?

(A) (1) અને (2) (B) (2) અને (3)

(C) (1) અને (3) (D) (1),(2) અને (3)
181 ભારતીય બ રમાં થમ ે ડટકાડ લાવનાર કંપની કઇ હતી?– ડીનસ

20
ANAMIKA ACADEMY Page No.
TAT વન લાઈનર 1
Mo. 8000-0405-75

બાળા િવકાસ & િશ ણના િસ ધાંતો.

શૈ ણક મનોિવ ાન
1. સામા ય રીતે તાદા ય અનુભવવાની શ આત યારે થાય છે ? - ત ણવ થામાં
2. િવધાથ મોડો શાળાએ પહ ચે છે . યારે સાયકલનો દોષ કાઢે છે . આ કયા કારની બચાવ યુિ ત કહે વાય . –
ેપણ યુિ ત TAT EXAM ની તૈયારી માટેની બેસ્ટ બુક Knowledge power
3. યારે કોઈ યિ ત પોતાનીખરીદવા િત
અહીા કલીક
ળવવાકરો.
માટે પોતાની ખામીઓનો દોષ બી ઉપર ઢોળી દે છે ? આ કયા કારની
યુિકત કહે વાય. – ેપણ યુિ ત
4. સામાિજક રીતે અ વીકાય વતન ને થાને વીકાય વતન મૂકી માનિસક તંગ દલી હળવી કરવાનો યાસ ને કયા
કારની યુિ ત કહે વાય? – ઊ વ કરણ યુિ ત
5. ેમમાં િન ફળ થએલા યિ ત ને સંગીતકલા, કે સા હ ય સજન કે િમ સજન ની વૃિત કરવીતેને શું થયું કહે વાય? –
િતય વૃિતનું ઊ વ કરણ
6. કોઈ એક ે માં િન ફળતા મેળવેલ યિ ત તેની આ ઊણપને ઢાકવા માટે બી ે માં પોતાની શિ ત દેખાડી
સફળતા મેળવે છે ? – આ કયા કારની બચાવ યુિ ત કહે વાય? - િતપૂિત યુિ ત
7. મેહુલભાઈ પોતે ડૉ ટર બની શ યા નથી પરંતુ પોતાના પુ ને ડૉ ટર બનાવી ને સંતોષ મેળવે છે – આ કયા કારની
બચાવ યુિ ત કહે વાય? – િતપૂિત યુિ ત
8. વાંઢો માણસ પરણવાની ક પના કરે તે કયા કારની યુિ ત કહે વાય? – દવા વ ન
9. પોતાનું ધાયુ કામ ન થતાં ઘરમાં સાસુ વહુ પર ગુ સો ઠાલવે છે તેને કયી યુિ ત કહે વાય? – આ મકતા.
10. મોટી મરનો યિ ત, કાલુ કાલુ બોલે, ઘુંટણીયા તાણે, માથુ પછાડે બાળક જેવું વતન કરે તેને શું કહે શું ? – પરાગિત
11. વતનમાં ગિતશીલ અનુકૂલન ા કરવાની યા એટલે અ યયન – આ યા યા કોને આપી – બી.એફ. કીનર
12. અ યયન એટલે ઉદીપકો અને િતચાર વ ચે ડાણ થાપવું. આ કયા કારનું અ યયન કહે વાય? – અિભસંધાન
ારા અ યયન
13. શા ીય અિભસંધાન કયા મનોવૈ ાિનકે આ યું હતું ? – ઈવાન પાવલોવ
14. ઘંટ વાગતાં િવ ાથ ઓ વગમાં ય છે – આ કયા કારનું અિભસંધાન કહે વાય છે ? - શા ીય અિભસંધાન
15. કારક અિભસંધાન ના ણેતા કોણ કહે વાય છે ? – બી.એફ. કીનર
16. ય ન અને ભૂલ ારા અ યયન નો િસ ધાંત કોણે આ યો? – એડવડ થોનડાઈક
17. બુિ ધ એટલે સારી રીતે સમજવાની સારી રીતે િનણય લેવાની અને સારી રીતે તક કરવાની શિ ત – આ યા યા કોણે
આપી? – બીને અને સાયમને TET 1 EXAM ની તૈયારી માટેની બેસ્ટ બુક Knowledge power ખરીદવા
અહી કલીક કરો
માનિસક વય
18. બુિ ધ આંક નું સૂ લખો ? - બુિ ધ આંક = x 100
શારી રક યય
19. 130 થી વધુ બુિ ધ આંક ને કયા કારના બુિ ધ આંકમાં વણન કરશુ?ં – અિતઉ ચ બુિ ધ
20. મનોિવ ેષણા મક િસ ધાંત કોણે આ યો? – ડૉ. િસ મંડ ફોઈડ
21. જ રયાતનો િસ ધાંત કોણે આ યો? – મે લો
Main Branch : LAL Bhuvan Complex Near Gh-6 Circle Sector - 222, Gandhinagar
Page No.
Sub Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
1 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945 ,8000040575
ANAMIKA ACADEMY Page No.
TAT વન લાઈનર 2
Mo. 8000-0405-75
TET 1 EXAM ની તૈયારી માટેની બેસ્ટ બુક Knowledge power ખરીદવા
22. ે િસ ધાંત કોણે આ યો? – કટ લેિવન અહી કલીક કરો
23. શરીર રચના નો િસ ધાંત કોણે આ યો? – શે ડન
24. શીલગુણ િસ ધાંત કોણે આ યો? – .ડબ યુ એલપાટ
25. યિ ત વનો િસ ધાંત કોણે આ યો? – કાલ રોજસ
26. શાહીના ડાઘાની પ ધિત કોણે આપી? – હરમન રોશાક
27. TAT કસોટીનું પુ ં નામ ? – થેમે ટક અપરસે શન કસોટી
28. TAT કસોટીની કયા મનોવૈ ાિનકે રચના કરી ? – મરે અને મોગન
29. HTPનું પુ નામ લખો ? – House (ઘર) Tree(ઝાડ) Person( યિ ત)
30. સમુહ બુિ ધ માપન કસોટી ની રચના કોને કરી? – ભાનુબહે ન શાહ
31. હો ટે લ માં જમવા નો ટાઈમ થાય યારે ઘંટ વગાડવામાં આવે – અહ ઘંટ એ..... – િતચાર છે .
32. શાળામાં થતો ઘ ઘાટ એ..... – આવ યક સુદઢક છે .
33. શીખવાની યા પર કયા શારી રક પ રબળ ની અસર સૌથી ઓછી વા મળે છે ? – તીયતા
34. અશોક શાળાએ મોડો આવીને આવીને જુ દાં જુ દાં બહાના બનાવે છે - આ વતનને શું કહી શકાય? – યૌિ તકીકરણ યુિ ત
35. યુ રિ ટક પ ધિતના ણેતા કોણ છે ? – એચ.ઈ.આમ ટ ગ
36. લુમ ના િસ ધ પુ તક નું નામ આપો? – ટે સોનોમી ઓફ એ યુકેશન ઓ જ ે ટીવ ઓફ કોગનેટીવ ડોમોન
37. ટીનેજર એજ નો સમયગાળો યો કહી શકય ? – 13 થી 19 વષ
38. િવ ાથ માં હતાશા યારે જ મે? – ેરણાઓના સંઘષના પ રણામે.
39. બાળકોમાં સૌથી વધારે ભાવ શાનો વા મળે છે ? – રે ણાનો
40. ગેને કે ટલા કારની િશ ણ ની સાંકળ ગણાવી છે ? – બે (2) કાર ની
41. િનગમન પ ધિતની સૌથી મોટી મયાદા કઈ છે ? – િનગમન એ મનોવૈ ાિનક પ ધિત છે .
42. બાળકો ારા કરવા માં આવતી સહજવૃિતને કે વા કારની વૃિત કહીશું? – જ મ ત વૃિતઓ.
43. ઉદીપન િભ તા એટલે શુ?ં – િશ ક ારા પોતાના વતન ણીને તેમાં પ રવતન કરવું
44. ોજે ટ પ ધિત કોણે આપી હતી? – ડૉ. કલ પે ટક
45. મોટા ભાગના િશ કો નો મત છે કે ..... – િશ ક તરીકે લેક બોડ નો ભરપુર ઉપયોગ કરવો ઈએ.
46. સમીપતાનો સંબંધ એટલે..... – બે ઉદીપકો ને એક સમાન અનુ યા માટે રજૂ કરવા
47. વૃિ ધ અને િવકાસ સંબંધ સાથે કયુ િવધાન સુસંગત નથી? – િવકાસ ને બા મતાઓ સાથે િવશેષ સંબધ ં છે .
48. યાયન ના ઘટકો કયાં છે ? – ેષક, સંદેશો, સંદેશો મેળવનાર
49. અિભ ેરણા અંતગત મે લો એ વણવેલી જ રીયાતો પૈકી બી અને ી જ રયાતો કઈ છે ? – સલામતી અને મ ે
50. ‘ ય ન અને ભૂલ સુધાર’ ને અ યયન િસ ધાંત તરીકે થાિપત કરનાર મનોવૈ ાિનક કોણ છે ? – થોનડાઈક
51. નીચેનામાંથી કયું િવધાન અિભગમન-િવગમન સંઘષ દશાવે છે ? – િશ કો ને નોકરી કરવી છે પરંતુ દૂરના િવ તાર માં
જવું નથી ગમતું.
TAT EXAM ની તૈયારી માટેની બેસ્ટ બુક Knowledge power
ખરીદવા અહી કલીક કરો.
Main Branch : LAL Bhuvan Complex Near Gh-6 Circle Sector - 222, Gandhinagar
Page No.
Sub Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
2 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945 ,8000040575
ANAMIKA ACADEMY Page No.
TAT વન લાઈનર 3
Mo. 8000-0405-75

52. ગુજરાતમાં પૂવ સેવા તલીમ નો જુ નો P.T.C અ યાસક મ હવે કયા નામે ઓળખાય છે ? – ડ લોમાં ઈન એિલમે ટરી
એ યુકેશન
53. યા મક સંશોધન નું પહે લુ સોપાન કયુ છે ? – સમ યા - પસંદગી
54. કથન પ ધિત ને અસરકારક બનાવવા કઈ બાબત નો ઉપયોગ િશ કે રાખવો ઈએ. – અનાવ યક પુનરાવતન
55. શૈ િણક મનોિવ ાનમાં ઈડ, ઈગો અને સુપર ઈગો ના પુર કતા કોણ છે ? – ડૉ. ફોઈડ
56. િચ ડન યુિનવિસટ ારા કાિસત થતુ સામાિયક કયું છે ? – બાળિવ
57. કીનર ારા દશાવવા માં આવેલા અિભ િમત અ યયન સાથે નીચેનામાંથી કઈ બાબત સાચી છે ? – એક સંક પના
શીખવા માટે મશ: તબ ાઓને અનુસારવા
58. શાળા માં વેશતા પહે લા બાળકોની રમતોને શેમાં વગ કૃ ત કરી શકાય? – આ મકે ી રમતોમાં
59. કોલ ના મત મુજમ બા યાવ થા કઈ છે ? – 6 થી 12 વષ
60. એસાઈનમે ટ પ ધિત નો મહ વનો ગુણ કયો છે ? – િવધાથ ઓ યોગશાળા માં તે શીખે છે .
61. “િશ ક ના વાણી અને વતનમાં તફાવત હોવો ન ઈએ” આ િવધાન કોનું છે ? – મેકેનન
62. િનગમન અને યિ પ ધિત કે વી છે ? – એકબી ની પૂરક
63. િશ ણ કે વું હોવું ઈએ? – 1. માપન યો ય 2. બાલ ઉપચાર યો ય 3. બાલ સુધારા મક
64. વારસો સમાનતા નો િનયમ થાિયત કરે છે કે ... ? – જવે ા માતા-િપતા તેવા તેના બાળકો
65. િશ ણ એ શું છે ? – 1. મોઢા મ ઢ ચાલતી યા છે . 2. હે તુસરની યા છે . 3. ઉપચારા મક યા છે .
66. ચાટ તૈયાર કરતી વખતે કઈ બાબતોનું યાન રાખશો? – 1. ચાટ રંગીન અને આકષક હોવા ઈએ. 2. ચાટ હે તપ ુ ુણ
હોવા ઈએ. 3. ચાટ દશનીય હોવા ઈએ
67. આદશવાદના ણેતા કોણ છે ? – સો ટસ, લેટો, એ ર ટોટલ, અને મહિષ અરિવંદ
68. કૃ િતવાદના ણેતા કોણ છે ? – સો, ફોબેલ અને રિવ નાથ ટાગોર
69. ાના મક હે તુ નો સંબંધ...... સાથે હોય ? – મગજ સાથે.
70. ઐિતહાિસક દિ એ લેખન (લેિખત પ ર ા) સાથે કોનું નામ સંકળાયેલ છે ?- હોરસમાનનું
71. કાયિવ ેષણનો સંબંધ ...... સાથે છે ? – 1. િવધાથ ની િશ ણ સંબંધી યાઓ સાથે. 2. િવધાથ ઓ િશ ણ
સંબંધી યવહાર સાથે 3. િવ ાથ ઓ િશ ણ સંબંધી પ રિ થિતઓ સાથે
72. નઈ તાલીમ િશ ણ..... – મહા મા ગાંધી .
TAT EXAM ની તૈયારી માટેની બેસ્ટ બુક Knowledge power
73. ૌઢ વૃિતઓ – જહોન ઈ ુ ખરીદવા અહી કલીક કરો.
74. બાળકોની વશોધ – સુ ટે વો. – િગજુ ભાઈ બધેકા
75. આદશવાદ ના શૈ િણક હે તઓ ુ કયા છે ? - 1. આ માની ઓળખ 2. આ યાિ મક િવકાસ
76. ત વ ાન અને કે ળવણી...... છે ? – એકબી પર અવલંિબત છે .
77. ેમ, ક ણા, બંધુતા ધાિમકતા, વાતં ય અને સવ ક યાણવાદ એ કયા વાદ સાથે સંકળાએલ િવચારધારા છે . –
માનવતાવાદ
78. માનવ સંશાધન િવકાસ એટલે ? – ાન + કૌશ ય + મતાવૃિ ધ

Main Branch : LAL Bhuvan Complex Near Gh-6 Circle Sector - 222, Gandhinagar
Page No.
Sub Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
3 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945 ,8000040575
ANAMIKA ACADEMY Page No.
TAT વન લાઈનર 4
Mo. 8000-0405-75

79. બાળકોનો સ યના ગુણોનો િવકાસ સંભિવત છે ? – વયં િનયિમત રીતે સ યનું પાલન કરી ને
80. સારી િસિ ધ કસોટી ના ગુણ? – 1. િવ સનીયતા 2. યથાથતા 3. વ તુ િન ાગ
81. શૈ િણક ટે કનોલો નો સૌ થમ ઉપયોગ યારે કય ? – ઈ.સ.1950 માં ઈ લે ડમાં
82. સૌ થમ Education technology શ નો ઉપયોગ કોણે કય હતો? – ાઈનમર
83. યોગશાળા િતમાન ના ણેતા કોણ છે ? – બંથલ ે મેનન
84. યિ તગત િતમાનના શોધક કોણ હતા? – િવલીયમ લેસર
85. અિભ િમત અ યયન એટલે શું? – િશ ણ કલાનુ એક િવિશ અ યાયન યં
86. શાળા અને ધર વ ચે કોઈ તફાવત હોવો ઈએ. આ િવધાન કોનું છે ? – સોનું
87. િશ ણ નાં સૂ ો સફળ અ યાયન માટે ના આધાર તંભો છે . આ િવધાન કોનું છે ? – ડૉ.જ.ે વો ટન
88. ભારતીય વગ-ખંડોની સામા યતા; ઉતમ રીતે ઓળખ આમ અપાય છે ? – એક માગ ય મૌિખક શ દો ારા સં મણ
89. યા ારા િશ ણનું એક ઉદાહરણ આયો. – ગીત ગવડાવીને ગીત ગાતા શીખવવું.
90. મૂત પરથી અમૂત તરફ લઈ જવાનું ઉદાહરણ આપો? – પૃ વી ના ગોળા નો ઉપયોગ કરીને દુિનયાના ખંડો ની સમજ આપવી .
91. િશ ણના હાડવેર ટે નોલો માં યા સાઘનો નો ઉપયોગ થાય છે ? – 1. ઓવર હે ડ ોજે ટર 2. એિપ કોપ 3.
ફ મ ટીપ TAT EXAM ની તૈયારી માટેની બેસ્ટ બુક Knowledge power
92. સમ પરથી ખરીદવા
અંશ તરફ અહી કલીકં ઉદાહરણ
લઈ જવાનુ કરો. આપો. – શરીરના અંગો બતાવીને માનવ શરીરના િવિવધ અંશોનું કાય
સમ વવું.
93. ઉ ચિશ ણમાં િશ કનું કાય કયુ છે ? – અ યાયન, સંશોધન અને િવ તરણ
94. ટે નોલો નો મૂળ શ દ કઈ ભાષા ઉપર છે ? – લે ટન ભાષા
95. ત ણોની સમ યા સાથે એજ િશ કો ણતા હોય જે.... કૌશ ય હોય. – મનોિચ ક સક
96. િશ ણનું અંિતમ લ ય કયું છે ? – સમ યા િનરાકરણ
97. િકશોરોને સબળ રીતે ેરણા યાંથી છે ? – િશ કો અને મા-બાપ પાસેથી
98. િવ ાથ ઓના ચ ર ઘડતર માટે કઈ િવિધ અસર કારક ગણાય ? – એક સારા િશ ક તરીકે વંત ઉદાહરણ પુ ં પાડવું.
99. સં મણ એટલે? – મા હતી લાગણીઓ તેમજ દિ િબંદઓ ુ નું આદાન દાન
100. ઉ ચિશ ણ ક ાએ િશ ણકાયનો મુ ય હે તું? – તક અને િવચારશીલ શિ તઓ નો િવકાસ.
101. એક સારો શૈ િણક સંશોધક એ છે જે.... – મૂળભૂત િવચારક હોય
102. RTE એ ટ યારે અમલ માં આ યો... – 27 ઓગ ટ 2009
103. RTEનો હે તુ યો હતો? – 6 થી 14 વષના બાળકોને મફત અને ફરિજયાત િશ ણ આપવું.
104. NCTCE – National Council For Teacher Education
105. NCTE એ ટ યારે અમલમાં આ યો? – NCTE એ ટ 29 ડસે બર 1993માં અમલમાં આ યો
106. NCF નું પુ ં નામ જણાવો? – National curriculum Framework
107. NCF યારે અમલમાં આ યો? – NCF 2005 માં અમલમાં આ યો.
108. િવ ાથ “ખૂબ સરસ કહે છ” – આ કયા કારનુ સુદઢક છે ? – હકારા મક સુદઢક

Main Branch : LAL Bhuvan Complex Near Gh-6 Circle Sector - 222, Gandhinagar
Page No.
Sub Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
4 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945 ,8000040575
ANAMIKA ACADEMY Page No.
TAT વન લાઈનર 5
Mo. 8000-0405-75

109. િશ ક – િવ ાથ વ ચેના વગ યવહાર ના ઘટકો દશા યા છે ? – નેડ લે ડસે.

110. િશ ણ નો સામા ય ઉદે ય કયો છે ? – યિ ત વનો િવકાસ કરવો.
111. િવ ાથ ખોટું બોલવાની આદત ધરાવતો હોય છે . તો તેમે એક િશ ક તરીકે શું કરશો? – િવ ાથ સાચુ બોલે તેવા
ય નો કરીશ. TET 1 EXAM ની તૈયારી માટેની બેસ્ટ બુક Knowledge power ખરીદવા
અહીજણાવો
112. M.L.L નું પુ ં નામ કલીક કરો? – મીનીમમ લેવલ ઓફ લિનગ

113. 20મી સદીને બાળકો ની સદી કોને કહી છે ? – એડલર

114. િશ કે કયા કારનું આયોજન કરવું. – 1. પાઠ આયોજન 2. દૈિનક આયોજન 3. માિસક આયોજન
115. ે િશ ક એજ છે કે જ.... – િવ ાથ ને નૈિતક મૂ યો શીખવે છે
116. વગમાં કે ટલાક બાળકો નબળા છે . તો તમે એક િશ ક તરીકે યાં પગલા લેશો? – અલગ – અલગ ટુ કડી પાડીને વધુ
સમય ભણાવીશ
117. ભણવા માં િન ફળ ગએલી યિ ત એ ઉ મ વેપારી બને છે ? આ કયી બચાવ યુિ ત છે ? – ઊ વ કરણ
118. િનરસ િશ ક બાળકો ને ધમકાવે છે . આ કયી બચાવ યુિ ત છે ? – આ મકતા
119. નવી મા હતી કે િવચારો સમજવા ની શિ ત એટલે...... – હણ શિ ત
120. બુિ ધ માપન ના િપતા તરીકે કોને ઓળખવામાં આવે છે ? – સાયમન અને િબન
121. િશ ક – િવ ાથ વ ચે શું જ રી ગણાય છે ? – યાયન
122. અ યારે પા પુ તકો કોને અનુલ ી ને તૈયાર કરવામાં આવે છે ? – આચાય ને
123. શાળા વેશો સવ કાય મ યારથી અમલમાં આ યો? – 1998-19--ના વષથી *
124. ક યા કે ળવણી વષ યારથી અમલમાં આ યું ? – 2001 થી
125. ખેતરો માં તંબુ શાળા એ યા કારની યોજનાનો ભાગ છે ? – વૈકિ પક િશ ણ
126. િવ ાલ મી બો ડની યોજના ગુજરાતમાં યારથી અમલમાં આવી? – 2002 – 2003
127. વૈકિ પક િશ ણ યોજના યારથી અમલમાં મૂકી હતી. – ડસે બર 1998
128. અશાલેય િશ ણ યારથી અમલમાં આ યુ.ં – 1979
129. યા મક સંશોધન એ..... – સમ યા ઉકે લ મેળવે છે .
130. િશ કની સૌથી ચી સફળતા કઈ છે ? – ભૂતપૂવ િવ ાથ ઓ યાદ કરે .
131. અમે વીકારીએ છીએ કે િશ ણનું ધોરણ કથ યુ છે – આ ઉિ ત કયા કિમશને આપી – કોઠારી કિમશન
132. આદશ િશ ક િવ ાથ માણ કે ટલું હોવું ઈએ. – 1 : 40
133. TLMનું પુ નામ જણાવો? – ટીચ ગ લિનગ મટીરીયલ
134. DPEP નું પુ ં નામ જણાવો. - ડી ટી ટ ાયમરી એ યુકેશન ો ામ
135. તરંગ ઉ ાસ કાય મ કયા ધોરણ માં લાગુ પાડવામાં આ યો હતો? – ધો – 1 અને 2
136. કે ળવણી એ કે વી યા છે . – ી ુવી યા.
137. યિ ત વ માપન માટે કઈ પ ધિત યો ય ગણાય છે ? – ેપણ પ ધિત
138. અિભ િચ સંશોધિનકા કોની ણીતી છે ? – ટોગની
TAT EXAM ની તૈયારી માટેની બેસ્ટ બુક Knowledge power
Main Branch : LAL Bhuvan Complex Near Gh-6 Circle Sector - 222, Gandhinagar
Page No.ખરીદવા અહી કલીક કરો.
Sub Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
5 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945 ,8000040575
ANAMIKA ACADEMY Page No.
TAT વન લાઈનર 6
Mo. 8000-0405-75

139. NCERT ની થાપના યારે કરી હતી? – 1-9-1961

140. NCERT ના મુખ કોણ છે ? – મૃિત ઈરાની
141. િશખવા માટે શું મહ વનું છે ? – ઉ ચ બુિ મતા
142. ધીમી ગિતએ શીખનારનો બુિ ધઆંક કે ટલો હોય છે ? – 90 થી ઓછો
143. “ વનની વસંત” – એટલે કઈ અવ થા – ત ણાવ થા
144. વગખંડમાં િશ ક યે યાયન કરવા માટે અ યંત શિ ત શાળી અવરોધક કયો છે ? – િશ ક ના પ ે અ પ તા.
145. િશ કે િવ ાથ નું મૂ યાંકન કે વી રીતે કરવું ઈએ? – સતત પોતાની તે થવુ ઈએ.
146. આદશ િવ ાથ એટલે..... – અ યાસમાં િશ કને ો પૂછે છે .
147. M.H.R.D.નું વડું મથક કયાં આ યું છે ? – દ હી
148. મનોિવ ાનમાં EQ એટલે .... – સાંવેિગક બુિ ધઆંક.
149. કે ટલાં વષ વૃિ ધ અટકી ય. – 16 થી 18 વષ
150. હાલમાં અસર કારક િશ ણ પ ધિત નું નામ આપો. – ોજે ટ પ ધિત
151. િવ ાથ ઓ ભાષા કોનર વૃિત થી... – ભાષા પર ભુ વ મેળવી શકે છે .
152. GIETનું પુ ં નામ જણાવો? – ગુજરાત શૈ િણક ટે નોલો ભવન
153. બુિનયાદી િશ ણ એટલે કે ... –
1. સાત વષનું મફત અને ફરિજયાતિશ ણ
2. માતૃભાષા ારા િશ ણ TET 1 EXAM ની તૈયારી માટેની બેસ્ટ બુક Knowledge power ખરીદવા
3. ઉધોગ ારા િશ ણ અહી કલીક કરો
154. ગુજરાત રા યમાં દ ય ય િશ ણ શાળા માટે ના િનમાણનો કાય મ કોણે ચલા યો હતો? – GIET
155. DIETનું પુ ં નામ જણાવો? – િજ ા િશ ણ અને તાલીમ ભવન
156. WE એટલે..... – Work Experience
157. CRC નું પુ ં નામ... – જૂ થ સંશોધન કે
158. થિગતતા નું કારણ – TAT EXAM ની તૈયારી માટેની બેસ્ટ બુક Knowledge power
1.ખામીભરે લી પ ર ા પ ધિત ખરીદવા અહી કલીક કરો.
2. િવ ાથ ઓ નું વગ માં વધુ માણ
3. િશ કોની ઉધાસીનતા
159. M.T.Aનું પુ ં નામ ? – માતૃ િશ ણ મંડળ
160. િશ કે િવ ાથ િ ય બનવા... – આ મીયતા કે ળવવી ઈએ.
161. ગુજરાત માં સૌ થમ આ મશાળા કયા િજ ામાં થાપવા માં આવી હતી? – પંચમહાલ
162. િવ ાથ ઓના સાચા ઉ ર બદલ િશ ક ચેહારાપર િ મત લાવે છે – કયા કારનું સુદઢક વાપરાશે? – હુકારા મક
અશાિ દક સુદઢક
163. િશ ક િશ ણકાયમાં કઈ બાબતમાં ક યુટર ટે નોલો નો ઉપયોગ કરશે? – આંકડાકીય મા હતી ભેગી કરવા માટે

Main Branch : LAL Bhuvan Complex Near Gh-6 Circle Sector - 222, Gandhinagar
Page No.
Sub Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
6 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945 ,8000040575
ANAMIKA ACADEMY Page No.
TAT વન લાઈનર 7
Mo. 8000-0405-75

164. ‘વતનમાં ગિતશીલ અનુકૂલન ા કરવાની યા એટલે અ યયન’ – િવધાન કોણે કયુ હતું? – બી.એફ. કીનર
165. 1961માં કોની અ ય તામાં આ દવાસી િશ ણપંચની રચના થઈ હતી? – ઢે બર સાહે બ
166. િવકલાંક બાળકોની િવકલાંગતા ન ી કરતી ટકાવારી કે ટલી હોય છે ? – 40% થી વધારે
167. T.E.D.E નું પુ ં નામ જણાવો – ઈ ટી ેટેડ એ યુકેશન ફોર ડીસએબલ િચ ડાન
168. ‘જન સમૂહ ની િનર તા એ હંદુ તાનનું પાપ છે . શરમ છે તેને દૂર કરવી જ ઈએ’ – આ ઉિ ત કોણી છે ? – ગાંધી
169. ઘો 1 થી 5માં ઓછામાં ઓછુ કે ટલા કલાક િશ ણકાય હોય છે ? – 4 કલાક
170. િવ ાથ ઓને મૂકવાંચન માટે કહે વુ એટલે કે ..... – એકબી પાસે વંચાવવું તે
171. આદશ વાચન નું લ ણ – 1. શુ ધ ઉ ચારણ 2. ભાવાનુંકૂલ આરોહ-અવરોહ 3. વરભાર અંગે િવવેચન
172. િવ ાથ ની શીખવાની ગિત ધીમી હોય તો િશ કે ... – તેને િવિશ િશ ણ પ ધિત થી શીખવવુ ઈએ
173. સાહચય િશ ણ પ ધિત એટલે.. – સાથક િચ ોના આધારે નવાં િચ ો તૈયાર કરવા.
174. યોગશાળા પ ધિતના જનક કોણ ગણાય છે ? – કુ . હે લનપાકહુ ટ
175. યિ ત વ ના કારો કોને દશા યા છે ? – હપો ે સે
176. CAT (િચ ડન એપરસે શન ટે ટ) ના શોધક? – એન ટ સ
177. ‘િવશેષ ાતો, ઉદાહરણની મદદથી સામા ય િનયમો પ ધિતસર ા કરવાની યા’ – આગમન પ ધિતની
યા યા કોને આપી. – ટમને
178. SMC બેઠક માં િશ કોની હાજરી અ યાસ મ વગેરે RTE – 2009 માં કઈ કલમ અંતગત આવે છે .? – કલમ 24
179. ચૂંટણી તથા વ તી ગણતરી અને આપિત જેવી િબન શૈ િણક કામગીરી કઈ કલમ અંતગત િશ કને સૌપવામાં આવે
છે ? – કલમ 27 TET 1 EXAM ની તૈયારી માટેની બેસ્ટ બુક Knowledge power ખરીદવા
અહી કલીક કરો
180. K.G.B.Vનું પુ ં નામ લખો – ક તુરબા ગાંધી બાિલકા િવ ાલય
181. બાળકોને શારી રક િશ ાઅને માનિસક કનડગતના સ ને પા છે તે કઈ કલમ અંતગતઆવે છે ? – કલમ 3(2)
182. Smc નો અહે વાલ આચાય ારા યારે રજૂ થાય છે ? – 30 સ ટે બર અને 31 માચ પછી
183. “ગી ટે ડ બાળક” એટલે – તેજ વી બાળક
184. 50 થી 70 બુિ ધઆંક ને કે વી બુિ ધ કહીશું? – અ પ બુિ ધ
185. “માણસદોરો”- કસોટી કોણે તૈયાર કરી હતી? – ગુડ ઈનફ
186. શાળામાં શૈ િણક મનોિવ ાનની શી જ રયાત છે ? –
1. અ યેતા ને ઓળખવા માં સહાયભૂત થાય છે .
2. િશ ણ પ ધિતઓના િનધારણ માટે આવ યક છે .
3. અ યેતાનો આનુવાંિશક વારસો સમજવા માં મદદ કરે છે .
187. ‘અ યેતા કે ી િશ ણ પ ધિત ની હમાયત કોણે કરી છે ? – પે ટોલો એ
188. પૂછવાની સૌથી ઉ મ રીત કઈ ગણાય. – સરળ અને યો ય વરભારથી ો પૂછવા
189. SDPનું પુ ં નામ જણાવો. – કુ લ ડે વલોપમે ટ લાન
190. તબીબી માણ ની ન ધ કયા ર ટરમાં કરવામાં આવે છે ? – સેવાપોથી

Main Branch : LAL Bhuvan Complex Near Gh-6 Circle Sector - 222, Gandhinagar
Page No.
Sub Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
7 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945 ,8000040575
ANAMIKA ACADEMY Page No.
TAT વન લાઈનર 8
Mo. 8000-0405-75

191. કમચારીનું રા નામું કઈ તારીખથી અમલી બનશે ? – આ અંગન ે ો િનણય સ ા ધરાવતો અિધકારી કરે .
192. િવષયાિભમુખ કૌશ ય એટલે શું? – એકમ પહે લાં િવષય વેશ કરાવવો તે.
193. િશ ક િવ ાથ ઓ ને મૂંઝવણમાં મૂકે તેવા ો પૂછે તેને શું કહીશું? – સાત યભંગ
194. માઈ ો ટિચંગ પાઠના ણેતા કોને કહે વામાં આવે છે ? – એલન ડવાઈટ
195. િવ ાથ ઓના સુવા ય અ ર બનાવવા િશ કે શું કરવું ઈએ? – લેખન પ ધિતમાં સુધારો કરવો.
196. િવ ની સૌ થમ મનોિવ ાન ની યોગશાળા કોણે થાપી હતી? – િવ હે મ વુ ટ
197. ઓગણીસમી સદીમાં સૌ થમ િશ ણને મનોિવ ાન નું વ પ આપનાર કોણ હતા? – પે ટોલો .
198. યિ ત વની કારલ ી પ ધિત કોણે િવકસાવી હતી? – કાલ યુગે
199. અપવાદ પ બાળકો એટલ? – ડસેબલ ચાઈ ડ (સામા ય બાળક)
200. િવકાસ એ િનરંતર અને િમક ચાલતી િકયા છે – ઉપરનું િવધાન કોનું છે ? – ીનર
201. ાથિમક ક ાએ િશ ણ માટે ની ે પ ધિત કઈ ગણાવી શકાય? – યા ારા િશ ણ
202. આયોજન યાન, અને યા નો પાસ િસ ધાંત કોણે આ યો? – જ.ે પી.દાસ
203. િશ ણ ે માં ગે ટા ટ િસ ધાંત શું છે ? – િવ ાથ ઓ નો શારી રક િવકાસ તેમજ માનિસક શિ તઓ વધારે છે .
204. િવ ાથ -િવ ાિથનીઓ વ ચેનો પર પર યવહાર ણવા માટે કયા કારની ટે ટ લેવામાં આવે છે ? –
TET 1 EXAM ની તૈયારી માટેની બેસ્ટ બુક Knowledge power ખરીદવા
Sociogram.
અહી કલીક કરો
205. િશ ણ પ ધિતમાં ા ૃ િતક ભાષા ાન શું છે ? – સાભાળવું, બોલવું, વાંચવુ,ં લખવુ,ં
206. બાળકના સામાિજક િવકાસનો અથ? – બાળકના પોતાના સમૂહ સાથે નું યો ય સમાયોજન
207. વતમાન સમયમાં સારી િશ ણ પ ધિત એટલ? – જુ દા જુ દા વગના િવ ાથ ઓ માટે િશ ણની યવ થા સમાન તરે કરે છે
208. િવ ાથ ઓને કિવતા કઈ રીતે ભણાવવી ઈએ? – િવ ાથ ઓ ને સાચા રાગમાં કિવતાનું ગાન કરાવવું ઈએ
209. બાળકો એ મૌનવાચન કરાવવું ઈએ કારણ કે ... – તેનાથી બાલક ઝડપથી ભણી શકે છે .
210. શીખવાની યોગા મક પ ધિત શા માટે ઠીક છે ? – તે બાળકમાં યાશીલતા લાવે છે .
211. વગમાં અચાનક પરી ા લેવાથી િવ ાથ ઓમાં શું ફાયદો થશે? – િવ ાથીઓને હંમેશા ભણતો રહે વા માટે મદદ પ થાય છે .
212. એક સારા વ તા માં.. – પ ટ અને શુ ધ ઉ ચારણ
213. બાળકોમાં લેખન મતા નો િવકાસ થાય તે માટે શું કરવું ઈએ? – બાળકો ને સાંભળીને કે ઈને લખવા નો
અ યાસ કરાવવો ઈએ.
214. તમે ભણાવો છો તે દરિમયાન કોઈ િવ ાથ પાછળ બેસીને િચ બનાવતો હોય તો તેમ.... – તેને સમ વીને માફ કરી દેશો.
215. હં દી િવષયમાં િવ ાથ ઓ ને વાતા કે વી રીતે ભણાવશો? – વાતાના પા ોને િવ ાથ ઓ માં વહચીને નાટકની જમ
ે
ભજવવું TAT EXAM ની તૈયારી માટેની બેસ્ટ બુક Knowledge power
216. વગમાં ભણાખરીદવા
યા પછીઅહીઆપણેકલીક
તેજકરો.
પાઠ નો ફરીથી અ યાસ કરીએ તો... – િવ ાથ ઓને પાઠ યાદ રહે છે .
217. વૃિ ધ નો અથ .. – પ રમાણ સંબિં ધત પ રવતન
218. બાળિવકાસનો અથ ? – બાળકનો સવાગી િવકાસ
219. બા યાવ થા કોને કહે વાય ? – ણથી બાર વષની ઉમર સુધી.

Main Branch : LAL Bhuvan Complex Near Gh-6 Circle Sector - 222, Gandhinagar
Page No.
Sub Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
8 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945 ,8000040575
ANAMIKA ACADEMY Page No.
TAT વન લાઈનર 9
Mo. 8000-0405-75

220. િશ કે બાળકની યો યતા કે વી રીતે માપવી ઈએ. – િવ ાથ ઓ ના િવિભ કાય નો રે કોડ બનાવી તેના િવ ષ ે ણ
TET 1 EXAM ની તૈયારી માટેની બેસ્ટ બુક Knowledge power ખરીદવા
ારા.
અહી કલીક કરો
221. િવ ાથ ઓને સારી રીતે ાન કે વી રીતે આપી શકાય? – એકમ ને રસ દ રીતે ભણાવીને.
222. િવ ાથ ઓ ને િવ ાન નું િશ ણ કે વી રીતે આપવું ઈએ ? – િવ ાથ ઓ પાસે તે યોગ કરાવીને
223. વગમાં શીખવા માટે શું જ રી છે ? – 1. અનુકૂળ વાતાવરણ 2. સમજદાર િશ ક 3. બાળકોની ઉ સુ તા.
224. વૃિ ધ નો અથ…. – પ રમાણ સંબધ ં ી પ રવતન
225. રામને ાથના ગમે છે . રાવણને ાથના ગમતી નથી. – કઈ િભ ાતા રહે લી છે ? – અિભયો યતા માં િભ તા
226. રીનાને ચોકલેટ ભાવે છે . એના ભાઈને લાડું ભાવે છે – કઈ િભ તા રહે લી છે ? – અિભ િચમાં િભ તા
227. યિ તગત િભ તા નો િશ ણ માં કયાં ઉપયોગ કરશો? – યિ તગત માગદશન આપવા
228. અંતમુખી બ હમુખી અને ઉભયમુખી યિ ત વની ઓળખ મેળવવા શું કરશો? – યિ તગત માપન કસોટી ારા
229. એકબી બાળક વ ચે રહે લી બૌિ ધક શિ તની િભ તા શેનાથી મપાશે? – બુિ ધકસોટી ારા
230. વગખંડમાં અલગ પડતા બાળક ને શોધવા શું કરશો? – સામાિજકતાિમિત
231. િ ની ખામી ધરાવતા બાળ ને શું કરવું ઈએ? – વગમાં આગળ બેસાડવો.
232. દનેશ વગમાં ચોરી કરે છે તો તેને કઈ રીતે અટકાવશો? – યિ તગત માગદશન આપીને
233. ગરીબોની સેવા કરવાનું મહે રાતે ગમે છે , યારે સુરેશને પયાવરણ યે ેમ છે , તો કઈ િભ તા ગણાય. – મૂ યોમાં
િભ તા TET 1 EXAM ની તૈયારી માટેની બેસ્ટ બુક Knowledge power ખરીદવા
અહી કલીક કરો
234. વગમાં અલગ પડત કુ પોષણથી પીડાતા બાળક માટે િશ ક તરીકે શું કરશો? – િવરામ સમયે ભોજન યવ થાનું
આયોજન કરવું.
235. ત ણ પોતાના કાયની કદર થાય તેના માટે સતત કોની ઝંખના કરે છે ? – દર ા માટે ની જ રયાત
236. ત ણો નો માનિસક િવકાસગાળો કયો છે ? – 16 વષ
237. મ તક નો 95% િવકાસ કઈ અવ થા માં થાય છે ? – કશોરાવ થામાં
238. ભારતીય ત ણોને કઈ િચઓ માં વધારે રસ દેખાય છે ? – ધંધાકીય
239. િવ ાથ ઓ ને શા માટે ગૃહકાય આપવા માં આવે છે ? – િવ ાથ ઓને ભણેલો પાઠ કે ટલો સમ યો તેની તપાસ કરવા
માટે
240. નૈિતક િશ ણ નું શું મહ વ છે ? – નૈિતક િશ ણ ચા ર ય ના િવકાસ માટે જ રી છે
241. િવ ાલયોમાં િવ ાથ ઓ માટે શૈ િણક વાસ શા માટે આવ યક છે ? – િવ ાથ ઓને ય સંપકથી થાયી ાન મળે છે .
242. િવ ાથ પૂછેલા નો ઉ ર આપી ન શકે તો .... – િવ ાથ ઓને ઉ ર આપવા ો સા હત કરવા ઈએ.
243. ઈ.લ.થોનડીએ િવકાસના િસ ધાંત પર યા િવચારો આ યાં. – બાળકનો િવકાસ મર ની સાથે સાથે વધે છે .
244. ત ણાવ યાનું માનિસક આવેગા મક પાસુ એટલે..... –
1. વાતં ય માટે ની ઝંખના 2. સમવય કો ની િમ ાચારી 3. બૌિ ધક િવકાસ
245. પુ તાવ થા એટલે? – શારી રક અને માનિસક વૃિ ધ
246. યિ ત અ યાસ પ ધિત એટલે? – તલ પશ અને સવ ાહી તપાસ નું અથઘટન

Main Branch : LAL Bhuvan Complex Near Gh-6 Circle Sector - 222, Gandhinagar
Page No.
Sub Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
9 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945 ,8000040575
ANAMIKA ACADEMY Page No.
TAT વન લાઈનર 10
Mo. 8000-0405-75

247. કોઈ બાળક અિતશય લાગણીશીલ છે તો કોઈ લાગણી શૂ ય છે . તેમાં કયો તફાવત રહે લો છે ? – સાંવેિગક િભ તા
248. વણમંદ ખામી ધરાવતા બાળકને.... – તેને વગમાં સૌથી આગળ બેસાડવો.
249. વગખંડમાં િવિવધ બાળકોના યિ તગત તફાવતને યાનમાં રાખી કઈ પ ધિત અપનાવશો? – વૈિવ ય સભર
અ યાયન પ ધિત
250. પરી ા ારા બાળકોમાં રહે લી કઈ િભ તા માપી શકાય? – યિ તગત શૈ િણક િભ તા
251. તમારા વગમં વીકાર પામતું બાળક શું શીખશે? – પોતાની ત માં રસ લેશે.
252. વગમાં યિ ત તફાવત ને યાનમાં લઈ તમે કઈ રીતે ભણાવશો? – તેમને શીખતા કરીશ.
253. યિ ત તફાવત ણવા ની પ ધિત કઈ છે ? – 1 બૃિ ધ કસોટીનો ઉપયોગ 2. યિ ત ઈિતહાસ 3. વલણ માપદંડ
254. યિ તગત તફાવત નો કાર કયા- યા છે ? – 1. િવચારો માં િભ તા2. સાંવિે ગક તફાવત 3. ગિત િભ તા
255. યિ તના ચા ર ય ઘડતર માં કોનો ફાળો હોય છે ? – પ રવારનો 2. શાળા અને આજુ બાજુ ના વાતાવરણનો 3.
િમ વતુળ નો
256. યિ ત તફાવત ના માપન માટે ની માિણત કસોટી કઈ છે ? – 1. વલણ માપદંડ અને રસ સંશોધિનકા
2. અિભયો યતા અને બૃિ ધ કસોટી 3. યિ ત વ માપન કસોટી
257. ેપણ, યુિ ત, યિ ત ઈિતહાસ, બ મુલાકાત િનરી ણ શેના માપની કસોટી છે ? – યિ ત વ માપન
258. અ યયન એ વતન અનુકૂલન ની ઉતરો ર થતી યા છે - યા યા કોણે આપી ? – ડૉ. ાિ સસ પાવસ
259. વગમાં યિ તગત મુ કે લીઓ દૂર કરવા શું કરી શકાય? – 1. વગખંડમાં 20 થી 25 મયા દત સં યા રાખવી 2.
ગૃહકાય નું આયોજન કરવું. 3. િતય તફાવતો પાડી શકાય.
260. ‘ ેરણા”કયા અ યયન િસ ધાંત માં મહ વનું થાન ધરાવે છે ? – ય ન અને ભૂલ
261. R કારનું અિભસંધાન આપનાર કોણ હતા? – િ કનર
262. ઉ ેજન ન હ તો િતચાર ન હ – આ િવધાન કયા મનોવૈ ાિનકે આ યુ? – પાવલોવ
263. િ કનરના અ યયન િસ ધાંતમાં શું મહ વનું છે ? – બદલો
264. ેરણા એ કે વું ત વ છે ? – ઉભય
265. યિ ત જેનાથી તંદુર ત િવકાસ સાધી શકે તે કે વી ેરણા કહે વાય? – શૂ ય
266. િસિ ધ ેરણાનાં િસ ધાંત ના ેરણા કોણ હતાં. ? – મેકલે લે ડ
267. ‘અ યયન એ આ વન ચાલતી યા છે ” આ િવધાન કોનું છે ? – હો અને ો
268. અ યયન સં મણ એટલે.... – એક પ રિ થિત માં ા અનુભવ અ ય પ રિ થિત માં ઉપયોગી બને.
269. એક પ રિ થિતમાં મેળવેલ ાન અ ય પ રિ થિતમાં ઉપયોગ ન થાય.. – શૂ ય સં મણ
270. અિભસંધાન એટલે.... – ડાણ TAT EXAM ની તૈયારી માટેની બેસ્ટ બુક Knowledge power
ખરીદવા અહી કલીક કરો.
271. અવે ઉદીપક એટલે શું? – કૃ િ મ ઉદીપક
272. અ યયન નું ે યાપક બનાવવા શું ઉપયોગી છે ? – સં મણ
273. થાક કોના સંબંિધત પ રબળ છે ? – અ યેતા.
274. “અ ડ િસિ ધ” એ કઈ ેરણાને આભારી છે ? – િસિ ધ ેરણા

Main Branch : LAL Bhuvan Complex Near Gh-6 Circle Sector - 222, Gandhinagar
Page No.
Sub Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
10 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945 ,8000040575
ANAMIKA ACADEMY Page No.
TAT વન લાઈનર 11
Mo. 8000-0405-75
TET 1 EXAM ની તૈયારી માટેની બેસ્ટ બુક Knowledge power ખરીદવા
275. ‘ઉ છે દન’ એટલે.... – િવ મૃિત અહી કલીક કરો
276. ડાણવાદનો િસ ધાંત નો થાપક કોણ છે ? – થોનડાઈક
277. આંતરસૂઝ ારા અ યયન નો યોગ કોણે કય હતો? – કોહલર
278. વાતાવરણ સાથે અનુકૂલન સાધવાની શિ ત એટલે બુિ ધ – આ યા યા કોણે આપી? – થોમસન
279. ‘બુિ ધ’ અમૃત યાલો અંગે િવચારવાની શિ ત છે ? – ટમન
280. સમૂહબુિ ધ કસોટી ની શ આત કયા દેશમાં થઈ? – અમે રકા
281. બુિ ધ માપન ના િપતા તરીકે કોણ ઓળખાય છે ? – સર આ ફડ િબન
282. બુિ ધના અવયવી િસ ધાંત માં એક મુ ય ઘટક યો છે ? – સામા ય ઘટક ( )
283. ડૉ. ગુણવંત શાહે ધો.5, 6 અને 7 ના િવ ાથ ઓ માટે રચેલી બુિ ધ માપન કસોટી કયા કારની છે ? – અશાિ દક
બુિ ધમાપન કસોટી
284. કઈ બુિ ધમાપન કસોટી પેપર – પેિ સલ કસોટી કહે છે ? – સમૂહ બુિ ધ માપન કસોટી
285. બુિ ધ શ દ કઈ ભાષા પરથી ઉ રી આ યો છે ? – સં કૃ ત
286. ‘બૃિ ધએ કાય કરવાની એક િવિધ છે ’ - યા યા કોણે આપી - વુડવથ
287. દેસાઈ સમૂહ બુિ ધ કસોટી ના કતા કોણ છે ? – ડૉ કે . .દેસાઈ
288. બુિ ધ અંગે નું િ પ રમાણ મોડે લ કોણે આ યુ.ં – િગલફડ
289. મધુકર પટે લ કયા કાર ની બુિ ધ કસોટી ની રચના કરી છે ? – અશાિ દક કસોટી
290. ભૂલ-ભૂલામણી માંથી બહાર નીકળવાનો માગ શોધવા એ યા કારની કસોટી છે ? – યા મક કસોટી
291. ‘માણસ દોશે’ એ કોની યા મક કસોટી છે ? – ગુડ ઈનફ
292. િબન ની કસોટી નું ગુજરાતીમાં સૌ થમ પાંતર કરનાર કોણ હતા? – ડૉ. એન. એન. શુ લ
293. સન 1938માં થ ટને કયાં િસ ધાંત ની શોધ કરી હતી? – બહુ અવયવી િસ ધાંત
294. બુિ ધ નાં અગ યના કાયા કયાં છે ? – 1. સારી િનણયિશિ ત 2. સારી તકશિ ત 3. સારી હણશિ ત
295. અ યેતાની માનિસક યો યતા ના માપન ને શું કહે છે ? – બુિ ધ માપન
296. એક જ સમયે એક જ યિ ત ની બુિ ધ કસોટી લેવામાં આવે તેને શું કહે છે ? – યિ ત બુિ ધ કસોટી
297. િવ માં સૌ થમ કઈ બુિ ધ કસોટી ની રચના થઈ? – આમ આ ફા
298. ‘શીખવાની શિ ત એજ બુિ ધ છે ’ – આ યા યા કોણે આપી છે – બં કગહામ
299. બુિ ધ પર કઈ બાબતો અસર કરે છે ? – 1. વારસો 2. વાતાવરણ
300. માિણત બુિ ધ કસોટી એટલે શું? – કસોટી ની િવ ાસનીયતા, યથાથતા અને માનાંકો ન ી થયેલા હોય
301. િગલફડ બુિ ધની સંરચાના માં રહે લા ઘટકોનું વગ કરણ કયાં ણ પ રમાણોના આધારે કયુ છે ? – યા, વ તુ,
િનપજ TAT EXAM ની તૈયારી માટેની બેસ્ટ બુક Knowledge power
302. WAISનું પુખરીદવા અહી કલીક
ં નામ જણાવો? – વેકરો.
સલર એડે યુ ઈ ટે િલજ સ કે લ
303. કોઈ ખાસ બાબત વ તુ કે પ રિ થિત યે તરફે ણમાં કે િવરોઘ માં ઢળવાની યાને શું કહે વાય? – વલણ
304. બુિ ધનાં અવયવો િસ ધાંત અનુસાર બુિ ધમાં યાં બે અવયવો હોય છે ? – S અને G પ ધિત
Main Branch : LAL Bhuvan Complex Near Gh-6 Circle Sector - 222, Gandhinagar
Page No.
Sub Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
11 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945 ,8000040575
ANAMIKA ACADEMY Page No.
TAT વન લાઈનર 12
Mo. 8000-0405-75

305. કઈ પ ધિત માં િનણાયકો મેળવવા ના હોતા નથી? – િલ ટની પ ધિત

306. થ ટન પ ધિત થી રચેલ વલણ માપદંડ માં યોગપા એ કે ટલા િવક પોમાંથી િતચાર આપવાનો હોય છે ? – બે
307. હાલમાં વલણમાપદંડ રચના માટે કઈ પ ધિત નો બહોળો ઉપયોગ થાય છે ? – િલ ટની પ ધિત
308. અભણ કે િનર ર યિ તઓના બુિ ધમાપન માટે કઈ કસોટી નો ઉપયોગ થાય છે ? – યા મક સંશોધન
309. ગુ સે થએલો રમેશ ખુરશીને લાત મારીને તોડી નાખે છે . આ કઈ બચાવ યુિ ત છે ? – દવા વ ન
310. બચાવ યુિ તઓનો અિતરે ક શા માટે નુકશાનકારક છે ? – યિ તના વતનમાં િવકૃ િત આવે છે .
311. લોકો હતાશા કે વૈફ યમાંથી બચવા માટે શાનો ઉપયોગ કરે છે ? – 1. માનિસક વૃિત 2. બચાવ વૃિત
312. રમેશ પોતાની તને નરે મોદી માને છે – આ કઈ બચાવ યુિ ત છે ? – િતપૂિત
313. ત ણો ને માનિસક વા ય માટે હાિનકારક છે ? – દવા વ ન
314. બચાવ યુિ ત બી કયા નામે ઓળખાય છે ? – 1. માનિસક યુિ તઓ 2. અનુકૂલન યુિ તઓ
315. બચાવ યુિ તનો અિતરે ક થાય તો શું જ મે છે ? – િવકૃ િતઓ
316. યિ ત કા પિનક દુિનયા માં િવહરતા કયારે હોય? – દવા વ નમાં
317. સીધી અને સાહિજક અિભ યિ ત થી િચંતા પેદા થાય તેવી લાગણી સંતુિલત કરવાની યા... – 1. બચાવ
યુિ તઓ 2. અનુકૂલન યુિ તઓ
318. ભૂ યો માણસ ખોરાક ની ક પના કરે છે – આ કઈ યુિ ત કહે વાય? – દવા વ ન
319. પરો યુિ ત નો ઉપયોગ યારે થાય છે ? – 1. હતાશા દૂર કરવા 2. િચંતા કે માનિસક તંગ દલી દૂર કરવા 3.
તંગ દલી દૂર કરવા TAT EXAM ની તૈયારી માટેની બેસ્ટ બુક Knowledge power
320. દવા વ ન નો અથ ખરીદવા ણાવો? –અહી
દવસેકલીક કરો. વ નો ને
આવતા
321. સજનાત ક વૃિતઓ ને ઉ જ ે ન આપે છે ? – દવા વ ન
322. બિલનો બકરો બનાવવા નો યુિ ત કે વી બચાવ યુિ ત છે ? – યૌિ તકીકરણ
323. યિ ત તરંગી કા પિનક બની ય અને વા તિવ તા થી સંપક ગુમાવી દે છે ? – તાદા યથી
324. કઈ યુિ તમાં યિ ત માનિસક દુબળતાનો ભોગ બને છે ? – પરાગિત
325. રમીલાબેન પોતાની દકરી ને ડૉ ટર જ બનાવવા માંગે છે - આ કઈ બચાવ યુિ ત છે ? - પરો િતપૂિત
326. ેરણા કે અિભ ેરણા માટે અં ે માં યા શ દ વપરાય છે ? – Motivation
327. ડે િવડ મે લેલે ડ કયાં િસ ધાંત સાથે સંકળાયેલ છે ? – િસિ ધ ેરણા
328. ેરણા એક એવું િનિ ત આંત રક પ રબળ કે જે વૃિત યે ેરે છે – આ યા યા કોની? – િગલફડ
329. ઈનામ એ કયા કારની ેરણા છે ? – બા ેરણા
330. અ ય સાથેની હરીફાઈ એ કયા કારની ેરણા છે ? – નકારા મક ેરણા
331. ‘સહજવૃિત’ ના િસ ધાંત સાથે કયા મનોવૈ ાિનક સંકળાયેલા છે ? – મેકડૂ ગલ
332. માનવ જ રયાતોને ચો સ મ બળતાને યાનમાં રાખીને ગોઠવનાર કયા મનોવૈ ાિનક હતા? – અ ાહમ મે લો
333. મે લો એ માનવ ેરણા ના િસ ધાંત અંતગત જણાવેલ મૂળભૂત જ રયાતો કે ટલી હતી? – 5
TAT EXAM ની તૈયારી માટેની બેસ્ટ બુક Knowledge power
ખરીદવા અહી કલીક કરો.
Main Branch : LAL Bhuvan Complex Near Gh-6 Circle Sector - 222, Gandhinagar
Page No.
Sub Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
12 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945 ,8000040575
ANAMIKA ACADEMY Page No.
TAT વન લાઈનર 13
Mo. 8000-0405-75

334. રે ણાના શૈ િણક ફિલતાથ કયાં છે ? – 1. અ યેતાકે ી િશ ણ2. અ યાયનયો ય પયાવરણ 3. સુયો ય વલણ
ઘડતર TET 1 EXAM ની તૈયારી માટેની બેસ્ટ બુક Knowledge power ખરીદવા
અહી કલીક કરો
335. વતનની િ એ ેરણા નો કાર કયો છે ? – િવધાયક ેરણા
336. મહે નત કરવા માટે નું બળ પુ ં પાડે તેને શું કહે વાય? – ેરણા
337. ેરણાની ઉ પિત લે ટનભાષા ના યા શ દ પરથી થઈ છે . – Motum
338. સ વોની કુ દરતી સહજવૃિત આવેગો અને આવેશો સાથે ડાયેલ ેરણા ને કે વી ેરણા કહે વાય? – કુ દરતી ેરણા
339. ઉદભવની િ એ ેરણા નો કાર યો છે ? – 1. કુ દરતી ેરણા 2. કૃ િ મ ેરણા
340. શેના િવના કોઈ કાયની િસિ ધ શ ય જ નથી તેમ કહી શકાય? – ેરણા
341. વે છા પૂવક પોતાની અિભ િચ કે શોખ માણે કોઈપણ વૃિત કરવી તેને કઈ ેરણા કહે વાય? – 1.
હકારા મક 2. િવધેયા મક
342. ેરણા એ યિ ત, ાણી માં રહે લું એવુ.... ત વ છે ? – આંત રક ત વ
343. જ રયાત, ઉદીપક, ઈ છા અને ેરક એ ેરણના મહ વના શું છે ? – ોત
344. ‘સારી રીતે પાર પાડવાની અિભલાષા એજ િસિ ધ ેરણા’ આ યા યા કોને આપી. – િ કનરે
345. ેરણા ના કયા અથ માં ભેદ છે ? – શાિ દક અને મનોવૈ ાિનક
346. રસ વલણ ટે વ એ કે વી ેરણા છે ? – શીખેલી ેરણા
347. હાવડ યુિનવિસટી ના ોફે સર મેકલેલે ડે કઈ ેરણા ની વાતો ચિલત કરી? – િસિ ધ ેરણા
348. કૃ િ મ ેરણા કોને કહે વાય? – દંડ
349. વતન માટે જવાબદારીઓ અને યેય ાિ તરફનું વતન.... – એકા તા
350. લ ય ાિ બાદ પૂણ થતું આંત રક ત વ એટલે... – અિભલાષા
351. ત કે અ ત મનની લ ય ાિ તરફની દોરવણી એટલે.... – ેરણા
352. પોતાને ે સાિબત કરવા વધુ મહે નત કરવી એ કે વી ેરણા છે ? – ઉ ચ િસિ ધ ેરણા
353. ેરણા શેનો ારંભ કરાવે છે ? – વતનનો
354. કે વા બાળકો સામાિજક અનુકૂલન સાધવા સ મ નથી? – મંદબુિ ધ ધરાવતા બાળકો
355. કે વાં બાળકો ને નેતૃ વ સ પવું ઈએ? – મેઘાવી બાળકો
356. કે વા કારના બાળકોનો માનિસક િવકાસ ઓછો થયો હોય છે ? – મંદબુિ ધ ઘરાવતા બાળકો
357. બોલતાં અચકાતો િવ ાથ કે વા કારનો બાળક ગણીશું? – િવકલાંગ બાળક
358. કે વા બાળકોને શાળા વેશ કે વગ બઢતી માટે શારી રક વયના બદલે માનિસક વયને યાનમાં લેવી ઈએ? –
મેઘાવી બાળકો TET 1 EXAM ની તૈયારી માટેની બેસ્ટ બુક Knowledge power ખરીદવા
અહી કલીક કરો
359. િવકલાંક બાળકો માટે કઈ પ ધિત સવ ે સાિબત થશે? – િવિશ અ યાસેતર વૃિતઓ યોજવી
360. િતભાશાળી બાળકો માટે કે વા િશ ક ની આવ ય તાઓ રહે છે ? – વૃિતકે ી
361. માતા-િપતાની ઉછે ર માં ઉપે ા કે વા બાળકોનું િનમાણ કરે છે ? – સમ યા પ
362. કયા બાળકો સાંવેિગક રીતે નબળા હોય છે . – મંદબુિ ધ ઘરાવતા બાળકો

Main Branch : LAL Bhuvan Complex Near Gh-6 Circle Sector - 222, Gandhinagar
Page No.
Sub Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
13 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945 ,8000040575
ANAMIKA ACADEMY Page No.
TAT વન લાઈનર 14
Mo. 8000-0405-75

363. યિ ત વ માપનની ેપણ યુિ તની રચના કોણે કરી હતી? – એશચેક
364. ઉભયમુખી યિ ત વ ધરાવનાર યિ ત નીચેનામાંથી કયું લ ણ ધરાવે છે ? – આ મકઅને પીછે હઠ કરવી એ બ ે
વ ચેની િ થિત TET 1 EXAM ની તૈયારી માટેની બેસ્ટ બુક Knowledge power ખરીદવા
અહી કલીક કરો
365. યિ ત વને ઓળખવા માં મદદ પ થાય તેવું ‘Big Five’ મોડે લ કોણે રજુ કયુ? – ગો ડબગ
366. શાંત સમાજ ની ટીકા- ટ પણી થી બે ફકર છે તથા શંકા-કુ શંકા થી મુ ત છે – શાંત કયા કારનું યિ ત વ
ધરાવે છે ? – બ હમુખી
367. હપોકે ટસના મતે યિ ત વ ના કારો કયાં યાં છે ? – ર ત ધાન, કફ ધાન, કાળુિપત, પીળુિપત
368. િવલ ણ યિ ત વવાદી િસ ધાંત કોણે આ યો? – કાલ રોજસ
369. જ રયાતનો િસ ધાંત કોણે આ યો? – મે લોએ
370. શરીર રચના નો િસ ધાંત કોણે આ યો? – શે ડન
371. શ દ સાહુચય કસોટીનો સમાવેશ કઈ કસોટીમાં થાય છે ? – ેપણ પ ધિત
372. CAT ની રચના કોણે કરી હતી – અન ટ સે
373. યિ ત વ નો િસ ધાંત કયા મનોવૈિનકે આ યો? – રે સ રોક
374. Personality શ દ એ લે ટન ભાષાના કયા શ દ પરથી આ યો છે ? – Persona
375. યિ ત વ માટે લે ટન શ દ Persona નો ગુજરાતી અથ શું થાય છે ? – મહો
376. CAT કસોટી નીચેનામાંથી કે વી યિ તઓ માટે વપરાય છે ? – નાના-છોકરા-છોકરીઓ માટે
377. આપ ં કયું લ ણ બ હમુખી યિ ત વ માં વા મળે છે ? – સતાના શોખીન
378. યિ ત વલ ી વ-ઓળખ નો િસ ધાંત કોણે આ યો હતો? – કાલ રોજસ
379. હમન રોશાસ કયા દેશના મનોિચિક સક હતા? – િ વટઝરલે ડ
380. TAT કસોટી શેના માપન ની યુિ ત છે ? – યિ ત વ માપન
381. વૈફ ય ના કયાં કારો છે ? – 1. બા વૈફ ય 2. આંત રક વૈફ ય
382. યિ ત વ માપન ની કઈ યુિ ત છે ? – 1. આ મિનવેદન 2.શાહીના ડાઘાની 3. ેપણ યુિ ત
383. સંઘષ ના કારો કયાં કયાં છે ? – 1. અિભગમન – અિભગમન સંઘષ 2. િવગમન – િવગમન સંઘષ 3. અિભગમન
– િવગમન સંઘષ TET 1 EXAM ની તૈયારી માટેની બેસ્ટ બુક Knowledge power ખરીદવા
અહી કલીક કરો
384. યિ ત વનો ે િસ ધાંત કયા મનોવૈિનકે આ યો ? – કટ લેિવને
385. ઉભયમુખી યિ ત વ ધરાવનાર યિ તનું બા વતન કે વું હોય છે ? – પ રિ થિત ગત
386. અંતમુખી યિ ત વ ને કઈ બાબત માં વધારે રસ હોય છે ? – સા હ ય વાંચન
387. કાલ રોજસ વના કયા િવભાગો પા ાં છે ? – 1. અવધારણા મક વ 2. આદશ વ
388. યિ ત વ એટલે સમાજના મા ય અને અમા ય ગુણોનું સંતુલન – યા યા કૉણે આપી હતી? – રે સ રોક
389. યારે યિ તની આવ યકતાઓની પૂિત થતી નથી યારે તે શું અનુભવે છે ? – હતાશા
390. યિ તગત તફાવતો ને સંતોષવા નીચેનામાંથી કઈ પ ધિત સૌથી યો ય છે ? – કથન ચચા
391. યિ તના યિ ત વ પર કયાં પ રબળો અસર કરે છે ? – 1. વારસો 2. વાતાવરણ

Main Branch : LAL Bhuvan Complex Near Gh-6 Circle Sector - 222, Gandhinagar
Page No.
Sub Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
14 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945 ,8000040575
ANAMIKA ACADEMY Page No.
TAT વન લાઈનર 15
Mo. 8000-0405-75

392. યિ ત આંત રક અવરોધો ના કારણે ઈિ છત લ ય ા ન કરતાં શેનો ભોગ બને છે ? – ઈષા

393. આયુવદની દિ એ યિ તનું વગ કરણ કયી રીતે થાય છે ? – 1. વાત ધાન 2. તમોગુણી 3. ર ગુણી
394. વિનતને રમવુ ગમે છે પણ પરી ા હોવાથી વાંચવું પણ છે . તો તે કયો સંઘષ અનુભવે છે ? – અિભગમન – િવગમન સંઘષ
395. બ હમુખ યિ ત વ ધરાવતી યિ ત કે વી હોય છે ? – ઢવાદી
396. મનોિવ ાન એ કે વી રીતે એક િવ ાન છે ? – તે યોગો ારા આપણા ાનને વધારે છે .
397. મનો િવ ાન અ યાસ કરે છે ? – માનવી ની મનિસક યાઓનું
398. પહે લી મનોિવ ાિનક યોગ શાળાની થાપના 1879માં જમની માં કરી. - વૃ ડ ારા
399. ય અ યાસ નું ઉદાહરણ છે ? -TAT EXAM ની તૈયારી માટેની બેસ્ટ બુક Knowledge power
ખરીદવા કરવુ
િવ ાથ ઓનું િશ ણ કે રમત માં અવલોકન અહીં કલીક કરો.
રોગીઓનું િ લનીક માં ે ણ કરવું
400. રમત પાધાઓમાં બધા િનણયો લેવાય છે ?-અસહભાગી તેમજ પૂવ િનધા રત અવલોકન ના આધાર ઉપર
401. આ મદશન ારા ા થએલી સૂચના િવ સનીય હોતી નથી. કારણ કે -
1.ઘટના તથા તેની રપો ટંગ વ ચે સામા ય રીતે ગેપ હોય છે . જમ ે ાં સાચા આંકડા સામે આવતા નથી.
2. રપો ટંગ અને રે કો ડંગ ના સમયે યિ ત િન તા
3.સંપૂણ અનુભવોમાંથી કોઈ િવશેષ અનુભવને અલગ કરવો બહુ ક ઠન છે .
402. સૂસો કે અ ય યિ તઓની મદદ લેવામાં આવે છે ?
1. ય અ યાસમાં 2. અ ય અ યાસમાં 3. અિનિ ત અ યાસમાં
403. સહભાગી અવલોકન સૂચનાઓ એકઠી કરવા માટે એક િવ સનીય મા યમ છે કારણ કે -
યિ ત એ ણતો નથી કે કોઈ એનું અવલોકન કરી ર ો છે .
યિ ત સૂચનાઓને તોડી-મરોડીને રજૂ નથી કરતો
યિ ત પોતાનો વા તિવક યવહાર છૂ પાવી નથી રાખતો.
404. પૂવ િનધા રત અવલોકન માં નીચેનામાંથી કઈ કઈ બાબતો િનધા રત હોય છે ?
1.અવલોકન કરનારનો િવશેષ યવહાર 2. અવલોકન માટે દીધેલો સમય 3. અવલોકન ની પ રિ થિત.
405. વ ન િવ ેષણ તેમજ મુ તબંધન નો યોગ કય . - 1. ોઈડ ારા 2. એડલર ારા
406. વૃિ ધએ .. – . એક નાજુ ક અને સંવેદનશીલ યા છે . 2. ન ી કરે લા િ થર ઘટકો ારા િનયંિ ત થાય છે .
3.શરીરની એક સંયોજન યા છે .
407. શૈ િણક મનોિવ ાન નો ઉ ે ય છે ? – યવહાર પ રવતન ારા અ યાસ ના દરને વધારવો.
408. શૈ િણક મનોિવ ાન કે વી રીતે િશ ણ ને મદદ કરે છે ? -
1.તે બાળકોના િવકાસના િવષયમાં ણી શકે છે . અને એવી જ રીતે પોતાના િશ ણમાં સંશોધન લાવીશકે છે .
2.એ માનવીની યિ તગત િભ તાઓના િવષયમાં ણી શકે છે .
3. કૂ લમાં માગદશન તેમજ િનદશન સેવાઓની યવ થા કરી શકાય છે .
409. શૈ િણક મનોિવ ાન ના ે ની િવષય માં સાચું િવધાન જણાવો? -
TAT EXAM ની તૈયારી માટેની બેસ્ટ બુક Knowledge power
ખરીદવા અહી કલીક કરો. : LAL Bhuvan Complex Near Gh-6 Circle Sector - 222, Gandhinagar
Main Branch
Page No.
Sub Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
15 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945 ,8000040575
ANAMIKA ACADEMY Page No.
TAT વન લાઈનર 16
Mo. 8000-0405-75

1.આ યિ ત વના માપન તેમજ તેના િવકારોને સમજવા માં સહાયતા કરે છે .
2.આ િચ, અિભવૃિત તેમજ વૃિ ધ તેમજ યિ ત વ વગેરે માપન માટે નવી ટે નોલો નો િવકાસ કરવા માં મદદ કરે છે
૩.આ અ યાસની પ રિ થિતઓમાં સુધારો લાવવા માં સહાય કરે છે .
410. િવલયમ સે પોતાનું પુ તક ‘મનોિવન ‘ નો િસ ધાંત કયારે કાિશત કયુ? – ઈ.સ.1890માં
411. સામાિજક િવકાસનું તા પય જણાવો? –
1. િવપ રત પ રિ થિતઓમાં પણ યવહારનું પ રશોધન 2. યિ તનો વીકાય યવહાર
412. સંવેગા મક પ રપ વતાનું નું તા પય છે . ? –
1. સંવેગો પર સંપણ
ૂ િનયં ણ 2. સંવેગોની િ થરતા 3. ગળાના જવાબમાં ગાળના દેવી
413. બાળક ને વતં અિભ યિ તની તક આપવા માં આવે તો -
1.એનો માનિસક િવકાસ સારો થાય TET 1 EXAM ની તૈયારી માટેની બેસ્ટ બુક Knowledge power ખરીદવા
અહી કલીક કરો
2.એનો ભાષા કય િવકાસ સારો થાય.
3.એનો સંવેગા મક િવકાસ સારો થાય
414. કોઈ યિ તની ઉપલિ ધમાં િભ તા કે સમાનતા નું કારણ છે . – 1. જનીન ભાવ 2.પયાવરણ ભાવ
415. સામાિજક વારસાનું ઉદાહરણ આપો. –
1. વણકરના છોકરાનું વણકર થવું 2. તેજ પોતાની તેજ સંતાન 3. કું ભ મેળો તથા તહે વાર/પવ
416. ન િ થત હોય છે . – કોમો સમાં
417. કોમો સ બ યા હોય છે . – DNA (Dioxyrido Nucleic Acid)
418. પહે લો મનોિવ ાન જેને માણસ માં ન ભાવ ની કૃ િત તેમજ િવષય વ તું પર અ યાસ કય . – ગા ટન
419. િતભા એક વંશથી બી વંશ સુધી થાના તરીત થાય છે – આ િન કષ સવ થમ કોણે કા ો? - ગા ટન
420. િવકાસ છે . – 1. અિધગમ 2. યો યતા નું સં ેષણ 3. પ રપ વતા.
421. DNA પ ર ણ આપણી મદદ કરે છે ? -
1. યિ તના ન ગુણોની મા હતી મેળવવા માટે
2. યિ ત વની પકૃ િત તેમજ એના અવયવોની સંરચના િવશે ણવા માટે
422. શરીર નો ભાર તથા આકાર ને િનયંિ ત કરવા માટે ની િપયુષ ંિથ િનયંિ ત થાય છે . - િલંગ હોમ સ ારા
423. પૂવ બા યાવ થામાં બાળકો એવી રમતો માં ભાગલે છે કે જેમાં - શારી રક ઉ તેમજ ગમનની અવ ય તા હોય છે .
424. બાળકનો ભાષાકીય િવકાસ િનભર કરે છે . – TAT EXAM ની તૈયારી માટેની બેસ્ટ બુક Knowledge power
1 . ઉ ર આિથક – સામાિજક તર ઉપર ખરીદવા અહી કલીક કરો.
2.બાળક ને દીધેલ આ મ અિભ યિ ત પર
3.સારી ફૂિલંગપર
425. બાળકો પોતાના મોટાઓને ખૂબ ો પૂછે છે . એ એની દશાવે છે . 1. ાસાને 2. સજન શીલતાને
426. િવ ાસ કે ળવવાનો સમય છે . – શૈશવાવ થા

Main Branch : LAL Bhuvan Complex Near Gh-6 Circle Sector - 222, Gandhinagar
Page No.
Sub Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
16 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945 ,8000040575
ANAMIKA ACADEMY Page No.
TAT વન લાઈનર 17
Mo. 8000-0405-75

427. પૂવ બા યાવ થામાં બાળકો એવી રમતો માં ભાગ લે છે – જેમાં – શારી રક ઉ તેમજ ગમન ની આવ ય તા હોય
છે . TAT EXAM ની તૈયારી માટેની બેસ્ટ બુક Knowledge power
428. માનિસકખરીદવા
યાઓઅહી
િનયંિ કલીક કરો.
ત થાય છે . - નાયુ યવ થા ારા
429. નીચેનામાંથી કઈ સંવેગોની િવશેષતા છે ? –
1.સંવેગોને આની તી તાનુ કારણ બહારથી પણ વાંચી શકાય છે .
2.સંવેગા મક અનુભવ શારી રક પ રવતનની સાથે-સાથે ચાલે છે .
3.સંવેગ જ મ પછી તરતજ શ ં થઈ ય છે .
430. બાળકોના સંવેગો મોટા ની આપે ા કરતા વધારે તી હોય છે કારણ કે .. – એ તેને રોકી નથી શકતા.
431. પૂવ બા યાવ થામાં સૌથી મહ વ પૂણ સંવેગ છે ? – 1. બાળક ને પોતાનાથી ેમ 2. બાળકનો રમકડાથી ેમ 3.
બાળકનો પોતાના માતા-િપતા થી ેમ
432. પાંચ વષના બાળક માટે શાળા માં કયા કારની ગિતિવિધઓનું આયોજન થવું ઈએ. –
1.રમત ગમતની સામાિજક યાઓ
2.બાળકોને પોતાના પયાવરણને ઉલટ-પલટ કરવાની વતં તા આપવી.
3. યા ારા અ યાસ ને સંબંિધત યાઓ.
433. 5 -6 વષના બાળ ને નીચેનામાંથી બધુ જ શીખવી શકાય િસવાય કે . – સામાિજક અ યાસ.
434. પૂવ તેમજ ઉતરાધ બા યાવ થામાં નીચેનામાંથી કઈ િવશેષતા ઉભયિન છે ? – ભાષાઓ
435. ગૈ ગ અવિધનું બીજુ નામ જણાવો. – ઉતરાધ બા યાવ થા
436. ઉતરાધ બા યાવ થા માં કયા કાર ના સંવેગનો િવકાસ થાય છે ? – દેશભિ તના
437. બા યાવ થામાં બાળકો માટે નીચેનામાંથી કયો કાય મ ઉપયોગી છે . – 1. રમત ગમત 2. ગાિણિતક ગણના 3. સમૂહ વાંચન
438. િકશોરોની કઈ સમ યાઓ બહુ અલગ હોય છે . – એની અંદર થઈ રહે લા શારી રક પ રવતનો ના કારણે 2. સંવેગા મક
અવરોધો ના કારણે 3. એમની એ ભાિવ જવાબદારીઓનું કારણ કે જ ે તેમણે આગળ જઈને િનભાવવાની છે .
439. સોએ 2-12 વષના સમયનું નામ આ યું છે . – અસ ય અવિધ
440. િકશોરવ થાના વૈ ાિનક આ યાસ નો આરંભ થયો. – ટૈ મલે હોલ ારા
441. નીચેનામાંથી કઈ િકશોરાવ થામાં બૌિ ધક િવકાસની િવશેષતા નથી. – અ ત દશન શિ ત
442. યારે ક- યારે ક િકશોર ારા લેવાયેલ િનણયો સાચાં હોતાં નથી? – આ િનણયો પર સંવેગો હાિવ હોય છે .
443. યુવાનોના સંવેગા મક તણાવનું કારણ યા કયા હોય છે ? – 1. ઇડ અને અહમ વ ચે ટકરાવ 2. સમાજ માં તેમની
સાથે કરે લા ભેદભાવ 3. શાળાની પરી ાઓ માં સતત િન ફળ થવું
444. િકશોરો કોના માટે ેમનો સંવેગ ગટ કરે છે ? – 1 િમ ો માટે 2. દેશ માટે 3. મહાનાયકો માટે
445. ધિન િમ તા સામે આવે છે . – કશોરાવ થામાં
446. િકશોરોને સ તા મળે છે . – 1. પોતાના ભાઈબંધ સાથે 2. પોતાની શારી રક બનાવટો ને િનહાળવા માટે 3. િવરોધી
લ ગની સાથે TET 1 EXAM ની તૈયારી માટેની બેસ્ટ બુક Knowledge power ખરીદવા
અહી કલીક કરો
447. કા પિનક ભયનું તર સામા યથી અિધક હોય તો કહે વાય? – િચંતા

Main Branch : LAL Bhuvan Complex Near Gh-6 Circle Sector - 222, Gandhinagar
Page No.
Sub Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
17 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945 ,8000040575
ANAMIKA ACADEMY Page No.
TAT વન લાઈનર 18
Mo. 8000-0405-75

448. નીચેનામાંથી કયું ભય ઉ પન કરતું ોત છે ? – 1. સામાિજક પ રિ થિતઓથી ડર જમ ે કે ઉ ચ અિધકારીઓ ને

મળવું, ઘરમાં એકલું હોવું વગેરે 2. જગ
ં લી નવરો થી ડર 3. પરી ામાં િન ફળ થવાનો ભય.
449. િકશોરાવ થા માં કઈ ોઘ ઉ પન કરતી પ રિ થિત ગણાય છે ? – 1. જ રયાતો ની પૂિત ન થવી 2. કશોર સાથે
ભેદભાવ 3. કશોર સાથે અપમાન જનક તેમજ અનુિચત વતન અપનાવવું
450. નીચેનામાંથી શેના વગર વન માં શ કે ઉ ેજના નથી હોતી? – સંવેગ
451. સતત સંવેગા મક તણાવ તેમજ દબાવ નું કારણ કયું છે ? – 1. િચંતા ર હત રાત 2. મૃિત, બુિ ધ તથા તકને
ભાિવત કરવાનું 3. અ યાસ મતામાં અવરોઘ ઉભો કરવો.
452. િકશોરોનો સામાિજક િવકાસ શેના પર આધાર રાખે છે ? – 1. બા યાવ થા માં સામાિજક કરણના તર ઉપર 2.
સમાજમાં મળતા થાન તેમજ સ માન ઉપર
453. નીચેનામાંથી કઈ િકશોરોની મુખ જ રયાત છે ? – 1. પ રવારના િનયં ણથી મુ ત વનની ઇ છા 2. સામાિજક
વીકાયતાની ઈ છા 3. સાહિસક કાય માં ભાગ લેવો.
454. િકશોરોની કામે છાઓને દબાવવા માં આવે તો એ.... – માનિસક ટકરાવ તેમજ અપરાધ ચેલતા ના િશકાર બની ય છે .
455. સમુિચત િવકાસ માટે િકશોરોને જ રયાત હોય છે ? – 1. રમત ગમત તેમજ શા રરીક યાઓમાં અિત ર ત ઉ ના
યોગ થી 2. એમની સાથે સમાન યવહાર થી 3. પોતાના માટે મૂ ય િનમાણથી
456. શૈશવાવ થામાં સંવેગ કે વા વ પનો હોય છે ? – 1. તી , આરો ય તેમજ જલદી સામે આવવા વાળા 2. એક ખુ ી
TET 1 EXAM ની તૈયારી માટેની બેસ્ટ બુક Knowledge power ખરીદવા
ચોપડી નો ભાગ અહી કલીક કરો
457. શૈશવાવ થામાં નીચેનામાંથી કયું અંગ તે થી િવકાસ થાય છે . – પગ
458. બાળકનું કા પિનક જગત યારે શ ં થાય છે . – 5.6 વષથી
459. આકાર, ભાર, રંગ તથા સમયનીસંક પના પ કઈ મરે થઈ ય છે – 6 વષની મરે
460. ભાષા તેમજ શારી રક િવકાસમાં સમાન ત વ છે . – જુ દી જુ દી મર માં વૃિ ધનું િવ તરણ
461. ઉતરાધ બા યાવ થાની િવશેષતા છે . – 1. ધીમો પરંતુ એકા શરીર િવકાસ 2. ભાવનાઓ માં િ થરતા 3. અ યાય
િવ ધ ોઘ TET 1 EXAM ની તૈયારી માટેની બેસ્ટ બુક Knowledge power ખરીદવા
અહી કલીક કરો
462. 12 વષના બાળક માટે સામાિજક િવકાસનું સવ તમ થાન છે . – રમતનું મેદાન
463. ‘અ યયનમાં ાિ તેમજ યાદ રાખવા બં ે સમાિવ છે ’ – અઅ કોને ક ું? – કીનર
464. અનુબંિધત અનુ યાનું બીજુ નામ કયું છે ? – S-R અિભગમ
465. સંક પના અિભગમ નું બીજુ નામ કયું છે ? – િવચારા મક અિભગમ
466. ુંખલા અિભગમ માં .. – 1. િવપ રત શ દોનો યોગ થાય છે . 2. સમાનાથ શ દોનો યોગ થાય છે .
467. પહે લો અમે રકી મનોવૈ ાિનક જેને અ યયન માટે પુનઃવલણની સંક પનાથી પ રચય કરા યો? – થોનડાઈક
468. ય ન તેમજ ભુલના િસ ધાંતમાં – 1. સફળતા (અિભગમ) સંયોગ થી મળે છે . 2. વારે વારે ય ન પછી ઘણી બધી
અિભ યાઓ માંથી સાચી અનુ યાને પસંદ કરાય છે . 3. ાણી સફળતા િબંદુ સુધી ધીમે – ધીમે પહ ચે છે .
469. થોનડાઈક નીચેનામાંથી કોના પર ભાર દે છે . – 1. સંતોષજનક અનુભવ 2. અ યાસ 3. યો ય વાતાવરણ ની
તૈયારી TET 1 EXAM ની તૈયારી માટેની બેસ્ટ બુક Knowledge power ખરીદવા
અહી કલીક કરો
Main Branch : LAL Bhuvan Complex Near Gh-6 Circle Sector - 222, Gandhinagar
Page No.
Sub Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
18 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945 ,8000040575
ANAMIKA ACADEMY Page No.
TAT વન લાઈનર 19
Mo. 8000-0405-75

470. િવ ાથ ઓની માનિસ તાને હકારા મક બનાવી શકાય છે . – 1. એનામાં િચ ઉ પ કરીને 2. એના માટે
િવષયવ તુને અથપૂણ બનાવીને 3. એના અંદર અ યયન માટે આંત રક ભુખ ઉ પન કરીને.
471. જ રયાતોમાં ઉણપ નો અ યયન િસ ધાંત કોણે આ યો? – હુલ
472. િ કનર તેમજ પાવલોવ નીચેનામાંથી કઈ સંક પનામાં અલગ નથી? – અનુ યા સામા યી કરણ
473. પાવલોવ અનુસાર અનુ યાઓ બે કારની હોય છે ? – શરીર સંબંધી તેમજ મિ ત ક સંબિં ધત
474. લેિવન ના મત અનુસાર અિભગમ શાના પર િનભર છે ? – 1. કે વી રીતે અ યયન કતા પોતાના વનની ખાલી જ યા
ને ભરે છે . 2. પોતાના મનોવૈ ાિનક ે નું િનમાણ કરીનેએ કે વા કાર ના અવરોધો પાર ઉતારે છે .
475. આ મદશનનો િસ ધાંત શાને મદદ કતા છે ? – 1. અિધગમ સમ યાઓને ડુ લ કરવા માં 2. િચં તન, તક તથા
કા પિનક શિ તના િવકાસમાં
476. ગે ટા ડ મનોવૈ ાિનક મત અનુસાર યવહાર શું ગણી શકાય નથી? – 1. પ રવતન શીલ છે . 2. આ મિ ત કમાં
ઉ પન સંપણ ૂ રચના ારા સંચાિલત થાય છે .
477. યારે પોતાની માતાના કાળા કપડાં ને કારણે બાળક એ બધી જ મ હલાઓનીએ પાછળ પડી ય છે . જે કાળા કપડા
પહે રે છે . તો એ શું કહે વાય? – સામા યીકરણ
478. ભૂલી જવું મોટા ભાગે નજર આવે છે . – િસપાઈઓમાં
479. અ યયન પછી તરતજ િવ ાથ ઓ ને ભાગ દોડ કરવા દેવા માં આવતા નથી કારણ કે ... – આવું કરવાથી એની
મૃિત, યાદશિ ત ના િચ સુ ઢ થતાં પહે લા જ િછ -િભ થઈ ય છે .
480. ‘ િશ ણનું થાનાંતર એક સામા યીકરણ છે કારણ કે આ નવાં ે ોમાં િવચારો નો સાર થાય છે .’ આ કોણે ક ું?
– પીટરસન TET 1 EXAM ની તૈયારી માટેની બેસ્ટ બુક Knowledge power ખરીદવા
અહી કલીક કરો
481. નીચેનામાંથી કોને યાદ રાખવા મટે યા ારા અ યયનના િસ ધાંતોનું પાલન કરવામાં આવે છે . – 1. કૌશ ય 2.
ગિણત 3. યાકરણ
482. આપણી યાદશિકત કે વી રીતે સુધારી શકાય? – 1 પદાથ ને સારી રીતે યાદ કરીને (અિત અિઘગમ ારા0 2. શીખેલ
વાતોને અથપૂણ તથા ઉદે યપૂણ બનાવીને3. િવષયવ તુ ને તા કક માં માં ગોઠવીને
483. બાળકોમાં આદતો નો િવકાસ યારથી થાય છે ? – િશશુકાળથી હંમેશા થતો રહે છે .
484. બાળકમાં ભાષાનો િવકાસ યારથી વા મળે છે ? – િશશુકાળથી
485. બાળકોમાં થાયી ાન યારે થયા છે ? – યારે બાળક તે શીખે છે .
486. નાના બાળકો શ આત માં અ પ લખાણ લખે છે - કારણ કે ? – તેમના હાથની આંગળીઓની માસપેશીઓ
િવકિસત હોતી નથી.
487. બા યાવ થા કઈ આદત સવ સામા ય રીતે વા મળે છે . – બી યિ તનું અનુકરણ કરવાની આદત
488. છોકરાઓ – છોકરીઓ કરતાં ભારે હોય છે . આ સામા ય રીતે કઈ મરે વા મળે છે ? – 11 -14 વષ
489. સામા ય ગણી શકાય તેવો બુિ ધઆંક કે ટલો હોય છે . – 100
490. કયા કારના ઉદીપક ને કૃ િ મ ઉદીપક કહીશું ? – અવે પ ઉદીપક.
491. ‘મહાવરાને પ રણામે વતનમાં થતો ફે રફાર એ અ યયન છે .’ આ ય યા કોણે આપી? – આર.એ.ચેિ પયન

Main Branch : LAL Bhuvan Complex Near Gh-6 Circle Sector - 222, Gandhinagar
Page No.
Sub Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
19 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945 ,8000040575
ANAMIKA ACADEMY Page No.
TAT વન લાઈનર 20
Mo. 8000-0405-75

492. અ યયન એ વતન અનુકૂલનની ઉ રોતર થતી યા છે ? – ડો. ાિ સસપાવસ

493. કઈ અવ થા માં તોફાનો, ઝંઝાવાત અને તી ખચતાણ નો અનુભવ થશે? – તા યાવ થા માં
494. કઈ યુિ તઓ ારા સામા ય રીતે માણસની િચંતાઓ હળવી થાય છે . – બચાવ યુિ તઓ ારા
495. દુ મનનું ખરાબ ઈ છનાર યિ ત દુ મનની સલામતી માટે વધારે પડતી િચંતા ય ત કરે છે ? – ઉપયુ ત કયો
મનોભાવ સૂચવે છે ? – િવ ધ િત યા કે િવરોધી ભાવ ધારણ
496. ોઈડે દશાવેલા િચંતાના ણ કારો જણાવો? – 1. ગભરા ટયા િવકૃ િત િચંતા 2. નૈિતક િચંતા 3. વા તિવક િચંતા
497. યિ ત વની રચના માં રહે લા પાયા ના ઘટકો કે ટલા છે ? – 16 ઘટકો
498. યિ ત વ માપન ની િનરી ણ આધા રત પિ ધિતઓ કઈ કઈ છે ? – 1. મુલાકાત 2. િનરી ણ 3. મૂ યાંકન ની
તુલનાઓ. 4. નામાંકન 5. પા રિ થિતક કસોટીઓ
499. સી.ટી. મોગન અને મરે નામના મનોવૈ ાિનકો એ કઈ કસોટી િવકસાવી? – િવષય અિધ ય કસોટી.

Main Branch : LAL Bhuvan Complex Near Gh-6 Circle Sector - 222, Gandhinagar
Page No.
Sub Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
20 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945 ,8000040575
ANAMIKA ACADEMY Page No.
TAT વન લાઈનર 21
Mo. 8000-0405-75

િશ ણ યવહાર & મૂ યાંકન : -

500. વતમાન સમય માં સફળ િશ ક એજ છે જે.. - બાળકો સાથે સરસ રીતે સંપક થાિપત કરવામાં િનપુણ હોય
501. િશ કે પાઠ ભણાવતાં પહે લાં શુ કરવું ઈએ? - સો થમ અઘરા શ દો ના અથ કહે વા ઈએ.
502. િશ કે પાઠ ભણા યા પછી શું કરવું ઈએ? - બાળકો કે ટલું સમ શ યા છે તેની તપાસ કરવી ઈએ.
503. જે િવધાથ વધુ નબળો છે તેને કે વી રીતે ભણાવશો - તેને જણાવશો કે સફળતા મહે નત કરવાવાળા ને મળે છે .
504. વગ ના િવધાથ ઓ ઉધત છે . તથા નશીલા પદાથ નું સેવન કરે છે . તો તમે કે વી રીતે રો શો? - તેનાથી થવા વાળી
િબમારી િવશે બતાવશો યારબાદ ભણાવશો.
505. તમે િશ ક છો તથા તમારી બદલી ના ગામડામાંથી શહે ર ની િશ ણ સં થામાં થાય તો તમે કે વી રીતે ભણાવશો?-
બી િશ કો સાથે િવચાર-િવમશ કરી તેમને આધુિનક રીતે ભણાવશો:
506. બાળકોના ઉ વળ ભિવ ય માટે તમે -બાળકો ની િચની ઉપે ા કરવી ઈએ ન હ.
507. વગમાં થોડાક બાળકો ઉધત હોય તો તે િ થિતમાં કે વી રીતે ભણાવશો- તેમને સમ વી ને મનોવૈ ાિનક રીતે
ભણાવશો.
508. શાળા કોઈ કારણસર વધુ દવસ બંધ રહે છે . શાળા ખૂલે યારે બાળકો ને કે વી રીતે ભણાવશો.- આવ યકતા
અનુસાર બાળકો ને જ રી સમય આપશો..
509. િશ ક તરીકે તમે તમા ં કાય કે વી રીતે કરશો? - બાળકના સવાગી િવકાસ પર ભાર આપશો.
510. એક િવધાથ થી તમે નારાજ છો તો તેના ઉ રપ ને ચકાસતા સમયે તમે..-કોઈપણ પૂવ હ વગર તેની યો યતા
અનુસાર અંક આપશો.
511. તમારા િ કોણ થી િવધાથ ઓ ના મૂ યાંકન નો સવ તમ અિધકાર શો છે ?-સહઅ યાિસક વૃિતઓમાં તેનો ભાગ
લેવો.તથા પ ર ા પ િત ને અધાર માનવી
512. િવધાથ ને ભણાવતા સમયે તેના િવશે તમે શું િવચારો છો?-તેની િતભા નો િવકાસ થાય જથ ે ી વધુ સફળતા ા કરી
શકે .
513. તમને ધુ પાન કરવાની ટે વ હોય તેવી િ થિતમાં તમે બાળકો ને કે વી રીતે ભણાવશો?-િવધાલય પ રસર માં ધુ પાન
નહી કરો.
514. િશ કે પા પુ તક િસવાય અ ય પુ તકો પણ વાંચવા ઈએ જેથી તેના અ યયન માં શું લાભ થાય?-તમારી અને
બાળકો ની શૈલી માં તાલમેલ થાિપત કરશો.
515. તમે એક િતભાશાળી િશ ક છો પરંતુ તમારી શૈિલથી બાળકો સંતુ નથી તો તમે તેમને કે વી રીતે ભણાવશો. –
તમારી અને બાળકોની શૈલી માં તાલમેલ થાિપત કરશો.
516. બાળકો માં શોધની વૃિત િવકાિસત કરવા માટે તેમને કે વી રીતે ભણાવશો?-તેમની િનરી ણ શિ ત નો િવકાસ
કરશો જથે ી તેમની તુલના કરવાની આદત નો િવકાસ થાય.
517. પોતાના િવષય ના િશ ણ ને ભાવી બનાવવા માટે તમે..-વગ માં જ કાય કરવા માટે કહે શો તથા તેમનું પ ર ણ
કરશો

Main Branch : LAL Bhuvan Complex Near Gh-6 Circle Sector - 222, Gandhinagar
Page No.
Sub Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
21 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945 ,8000040575
ANAMIKA ACADEMY Page No.
TAT વન લાઈનર 22
Mo. 8000-0405-75

518. એક નવા િશ ક ત રકે વગ માં ભણાવતા પહે લા તમે કઈ વાત પરા વધારે યાન આપશો?-વગ ના યેક િવધાથ
સાથે યિ તગત પ રચય કરશો.
519. તમે િવ ાન માં િશ ક છો? તમારી િવ ાન યોગશાળા માં િવધાથ ઓને સોથી પહે લાં કયો પાઠ ભણાવશો તથા
બતાવશો?- યોગ શાળા માં સાવચેતી પૂવક કાય કરવા કહે શો
520. શીખવા નો અથ શું થાય?-અનુભવ ારા યવહાર માં થતુ પ રવતન
521. સૌથી સારો િશ ક કોને કહે શો? િશ ણ થી િવધાથ િશ ક બં ે થી આંતર યા
522. કયું િશ ણ થાયી છે ?- અનુભવ ારા
523. વગ માં નબળા બાળકોને ે રત કરવા શું કરશો.-તેને શાબાશી આપશો તથા સા ં િશ ણકાય ને લગતું કામ કરવા
કહે શો.
524. શીખવું કે વી યા છે ?-શીખવા ની યા વન યત ચાલુ રહે છે .
525. િવધાથ ઓની આવડત ની તપાસ આપણે કે વી રીતે કરશુ?ં બાળકો ના યવહાર માં આવેલ પ રવતનનું િનરી ણ
કરીને.
526. િવધાથ ઓના ાનને ભાવશાળી બનાવવા શું કરશો?-પોતાનો પાઠ રસ દ તથા ભાવશાળી રીતે ભણાવી ને.
527. િશ ણકાય નું સોથી મોટુ આકષણ કયું છે ? -આ મ-અિભ યિ ત નો અવસર
528. સારા િશ ક માં શું હોવું ઈએ. – પોતાના િવષય નો ાતા
529. મૃિત નો અથ શું છે ?- પહે લાં શીખેલું કે અનુભવ કરે લું યાદ રાખવું
530. બાળકોને શેની મૃિત માં વધારે રસ હોય છે ? – અનુભવ ારા શીખીને
531. બાળકો માં મૃિત મરાણ શિ ત વધારવા માટે શું કરવું ઈએ? – બાળકો વધારે ને વધારે તે કરીને શીખવું
ઈએ.
532. એક સારા િશ ક તરીકે .... – વગના દરે ક િવ ાથ પર સમાન િ રાખે
533. તમે િશ ક તરીકે િવ ાથ ઓને ભાિવત કરવા માટે શું કરશો? – તમારા આચરણ ને દરે ક રીતે આદશ અને નૈિતક
રાખશો
534. િશ કે એવા િવ ાથ ઓ માટે ગૌરવ હોવું ઈએ જે... – ભિવ યમાં દેશની ઉ િત માટે ના ય નો કરે .
535. અ યાસ મની સંરચના માં કોનો મત સૌથી વધારે જ રી છે ? – િવષય -િશ કો
536. એક સાથે કે ટલી વળતર ર ઓ મૂકી શકાય? – એક જ
537. કુ ટું બ ક યાણ ઓપરે શન માટે પુ ષ કમચારીને કે ટલા દવસની ર મળી શકે છે ? – 7 દવસ
538. કે યુઅલ ર િવષે શું સાચું છે ? – 1. સામા ય સં ગો માં અગાઉ થી મંજૂર કરવી 2. આકિ મક સં ગોમાં શાળા
સમય પહે લાં આચાયને રપોટ કરવો. 3. દસ ર તાલુકા ાથિમક િશ ણિધકારી મંજૂર કરશે.
539. સતત સાત દવસ કરતાં વધુ ન હં. તે મુ ય િશ કોની ર કોણ મંજૂર કરી શકે ? – 1. આચાય 2. તાલુકા ાથિમક
િશ ણ અિધકારી 3. તાલુકા કે ળવણી િનરી ક.
540. સરકારી કમચારી ને તહે વાર પેશગી કયા િનયમ મુજબ મળવાપા છે ? – િનયમ 124 થી 130
541. સુિતની ર કયા િનયમ અંતગત મંજૂર કરાય છે ? – િનયમ-70

Main Branch : LAL Bhuvan Complex Near Gh-6 Circle Sector - 222, Gandhinagar
Page No.
Sub Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
22 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945 ,8000040575
ANAMIKA ACADEMY Page No.
TAT વન લાઈનર 23
Mo. 8000-0405-75

542. કે ટલા દવસ કરતાં વધુ ન હોય તેવા સમય માટે ર પર ગયેલ કમચારીની જ યાએ અ ય કમચારી ઉપલ ધ કરવો?
– 120 દવસથી વધું.
543. વેકેશન અને ા ર ભોગવવાનો સરવાળો કે ટલા દવસ કરતાં વધવો ન ઈએ? – 120 દવસ
544. સંપૂણ નોકરી દરિમયાન કે ટલા દવસની મયાદામાં િબન જમા ર મળવા પા રહે શે? – 350 દવસ
545. પાંત રત ર ઓછામાં ઓછી કે ટલા દવસ ની મયાદામાં મળી શકે ? – 7 દવસ
546. સુિતમાં ર માટે નીચે પૈિક શું લાગુ પડે છે ? – 1. બે થી વધુ િવત બાળકો ન હોય 2. 1 વષથી ઓછી નોકરી
માટે િબન પગારી 3. કમચારીઓના ખાતામાં ઉધારવા માં આવતી નથી.
547. 2 વષ કરતાં વધુ નોકરી હોય તો સુિતની ર િવશે શું સાચું છે ? – તે પૂરા પગારથી મળે છે .
548. ાસંિગક ર િવષે શું સાચું છે ? – 1. ર નો મા ય કાર નથી 2. સામા ય રીતે આઠ દવસ એક સાથે 3. અડધા
દવસની મૂકી શકાય. TAT EXAM ની તૈયારી માટેની બેસ્ટ બુક Knowledge power
549. બે થી વધુ વીત બાળકો ખરીદવા
ન હોય તેવઅહી
ા સં કલીક
ગોમાં કરો.
સૂિતની કે ટલા દવસની ર મળવા પા છે ? – 180 દવસ
550. કમચારી ને સમ નોકરી દરિમયાન કે ટલા માસની મયાદામાં અસાધારણ ર મંજૂર કરાય છે ? – 36 માસથી વધારે ન હ.
551. િવષયાિભમુખ કૌશ ય એટલે શું? – એકમની પહે લાં િવષય વેશ કરાવવો તે.
552. િશ ક િવ ાથ ઓને મૂંઝવણમાં મૂકે તેવા ો પૂછે તેને શું કહીશું? – સાત ય ભંગ
553. િવ ાથ ઓ ભાષા કોનર વૃિતથી... – ભાષા ઉપર ભુ વ મેળવી શકે .
554. ગુજરાત રા યમાં દ ય ા ય િશ ણ શાળા િનમાણ માટે ના કાય મ કોણે ચલા યો? – GIET.
555. કોઈ િવ ાથ અ યાસ મ પૂણ કરી સામાિજક કાય મ બનવા ઈ છે છે તો આપ એક િશ ક તરીકે શું કરશો? – તેના
રસના ે માં આગળ વધે તે માટે ો સા હત કરીશ
556. િવ ાથ ઓ વગની બહાર રહે વાનું પસંદ કરે છે . તો એક િશ ક તરીકે શું કરશો? – વગની ભૌિતક િતઅનુકૂળતા
તપાસીશ અને સુધારો કરાવીશ.
557. વગખંડમાં યાયન માટે અ યંત શિ તશાળી અવરોધક શું છે ? – િશ કના પ ે અ પ તા
558. MHRD નીચે કઈ સં થા આવેલી છે ? – 1.NCERT 2. GCERT 3. B.R.C
559. તરંગ ઉ ાસમય િશ ણ કયા ધોરણ માં લાગું પાડવા માં આ યું હતું? – ધોરણ 1 અને 2
560. યુિનિસપલ કોપ રે શન માં િશ ણ માટે જવાબદાર યિ ત તરીકે કોણ ગણાય છે ? – યુિનિસપલ કિમ ર
561. શાળાકીય સવ ાહી મૂ યાંકન અંતગત વાપરવામાં આવતું રચના મક મૂ યાંકન પ ક-A કયા ધોરણથી શ થાય
છે ? – ધોરણ – 3
562. “એક મ નો માળો, એમાં દશ ચકલીઓ રહે તી હતી” એ ગીત ારા બાળકો ને શું શીખવવું વધારે યો ય કહે વાય? –
મ સૂચક સં યાઓ
563. વતમાન િનયમોનુસાર રા ય ક ાએ ે િશ ક પસંદગી સિમિતમાં અ ય તરીકે (હો ા ની એ) કોણ હોય છે ?
– ાથિમક િશ ણ (અ સિચવ)
564. મુંબઈ ાથિમક િશ ણ િનયમો-1949 ની કઈ અનુસૂિચમાં ખાનગી શાળા ના ટાફની નોકરી ના નમૂના પ શરતો
દશાવા માં આવી છે ? – અનુસૂિચ-6

Main Branch : LAL Bhuvan Complex Near Gh-6 Circle Sector - 222, Gandhinagar
Page No.
Sub Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
23 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945 ,8000040575
ANAMIKA ACADEMY Page No.
TAT વન લાઈનર 24
Mo. 8000-0405-75

565. ભારતીય િશ ણ આયોગ બી કયા નામે ઓળખાતું હતું? – હંટર કિમશન

566. યુિનવિસટી િશ ણ પંચના અ ય કોણ હતા? – ડૉ.રાધાકૃ ણ
567. કયા કિમશન ને િશ ણ નો મે ાકાટા તરીકે ઓળખવા માં આવે છે ? – કોઠારી કિમશન
568. ધી સે ટલ એડવાઈઝરી બોડ ઓફ એ યુકેશન મુજબ િ ભાષી સૂ એટલે? – હ દી, ઉપરાંત માતુભાષા અં ે
569. “િશ કની વાણી અને વતન માં તફાવત ના હોવો ઈએ? કોનું િવધાન છે ?– મેકેનન
570. ામીણ ઉ ચ િશ ણ સિમિતની રચના યારે કરવામાં આવી? – 1958
571. SCOVE નું પુ ં નામ શું છે ? – ટે ડંગ કિમ ટ ઓફ વોકે શનલ એ યુકેશન
572. લોકો ારા કરે લ કાય કે બાબતો હાંસલ કરવા ની કળા એટલે યવ થાપન – યા યા કોણે આપી. – મેરી પાકર
ફોલેટ
573. 6 થી 14 વષની વયના બાળકનું ાથિમક િશ ણ પુ ં કયા વગર અધવ ચે ઉઠી જવું એટલે ? – DROP OUT
574. ગુજરાતની કઈ ક ા એ ભાર િવનાનું ભણતર અમલમાં છે ? – િન ન ાથિમક ક ાએ
575. સાવિ ક ાથિમક િશ ણ નું યેય િસ ધ કરવા માટે PLAN OF ACTION યારે અમલી બ યો? - 1975
576. ગુણવતા િશ ણ ને યાનમાં રાખી ગુજરાત સરકારે 1995માં કયો અ યાસ મ અમલમાં મૂ યો? – લઘુ મ અ યયન
ક ા (M.L.L)
577. GIETના ચેરમેન કોણ હોય છે ? – િશ ણ િવભાગના સે ે ટરી
578. બાળકોના ક યાણ અને માનવક યાણ ની વૃિત માટે 1995માં કઈ સં થા ને નોબલ એવોડ મ ો? – UNICEF
579. બાલગુ યોજના સમાન િવ ા સહાયકની યોજના કયારથી અમલમાં આવી? – 1998
580. તાલુકા ક ા એ જૂ થ સંસાધન કે (C.R.C) તરીકે કોની પસંદગી કરવા માં આવે છે ? – પગાર કે ની શાળા
581. શાળામાં કોને મુ ય િશ ક ની જવાબદારી સ પાય છે . ? – ેયાંશ િશ ક
582. કોના મતે “મુ ય િશ ક એ શાળાની ગિત છે ” ? – પી.સી.રે ન
583. િતવષ િશ કોને મળતા ઈ ફાનો સંબંધ કોની સાથે હોય છે ? – સેવાપોથી
584. િનર રતા ઘટાડતો રા ીય ૌઢ િશ ણનો કાય મ યારથી અમલમાં આ યો હતો? – 1978
585. િવકલાંગતા ધરાવતા બાળકોને િશ ણની સમાન તક આપવા માટે કઈ યોજના ચાલે છે ? – સંકિલત િશ ણ
586. ભારતમાં િવકલાંગો સમાન તકો અિધકારો નું ર ણ પૂણ ભાગીદારો ધારાનું અમલીકરણ યારથી અમલમાં આ યુ?ં –
1995
587. કે ળવણી ની યાનું પ રણામ એટલે? – કે ળવણી ની નીપજ
588. ડે લોસ પંચનો અહે વાલ એટલે? – અ યયન ભીતરનો ખ નો
589. એ યુકેશનલ ગાઈડ સ યુરો કોણ ચલાવે છે ? – GCERT
590. યા વ કથ ના ાન ાિ ના તબ ા યાં છે ? – વણ,મનન, યાન
591. આપણે યા મતા કે ી િશ ણ અિભગમ કયા તરે અમલમાં છે ? – 1 થી 8
592. ગુજરાતમાં સૌ થમ આ મશાળા યા થાપવામાં આવી હતી? – મીરાંખેડી – પંચમહાલ
593. ાથિમક િશ ણમાં ગુણવતા પર યારથી ભાર મૂકવા માં આ યો? – 1986 રા ીય િશ ણનીિત

Main Branch : LAL Bhuvan Complex Near Gh-6 Circle Sector - 222, Gandhinagar
Page No.
Sub Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
24 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945 ,8000040575
ANAMIKA ACADEMY Page No.
TAT વન લાઈનર 25
Mo. 8000-0405-75

594. કે ળવણી ની યા.... – ાનેપાજન ની

595. Education in the creation of a sound mind in a sound body - આ કોની યા યા છે ? –
એ ર ટોટલ
596. કે ળવણી ની યા માં કયાં ત વો નીપજના ગણાય? – ાન-િસિ ધ આવડત
597. ણીતા િશ ણ િવદ જહોન ુ એ કે ળવણી ની યા ને કે વી ગણાવી છે ? – િ વ ુ ી યા
598. ભારતીય િચંતકોના કે ળવણી ના હે તુઓ કયાં છે ? – 1. આ મસા ા કાર 2. ચા ર ય િનમાણ
599. “ વનના અંધકારમાં કાશના િકરણો ફે લાવે તે કે ળવણી- ય યા કોને આપી – એચ. .વે સ
600. યા સંશોધન અને વ તુઓ ારા િશ ણ ની પ ધિત કોની છે ? – સો
601. ‘ ેમ, ક ણા, બંધુતા, ધાિમક વાતં ય, સવક યાણ વગેરે કયા વાદની િવચાર ધારા છે ? – માનવતાવાદ
602. મો ટે સોરી િશ ણ પ ધિત ના સોપાનો યાં બે કારના છે ? – 1. દૈિનક વન અ યાસ 2. સંવેદનશીલતાના
603. ફે ડ રક ઓગ ટ ફોબેલ િકંડર ગાડન િશ ણ પ ધિત લા િણકતાઓ ઓળખી બતાવો. – વ વૃિત થી વની
ઓળખ, યા ારા િશ ણ
604. માનવ સંસાધન િવકાસ એટલે? – ાન + કૌશ ય + મતા વૃિ
605. ‘ધાિમક િશ ણ નો પાયો ધમ ંથ કે પુ તકો નથી પણ ઉમદા યવહાર સં કારો અને ઉ મ આચરણ છે ’ – કોનું
િવધાન છે . – વામી િવવેકાનંદ
606. સામાિજક પ રવતન લાવનારાં પ રબળો યાં-કયાં છે ? – 1. સામાિજક મૂ યોમાં પ રવતન 2. ભૌિતક – તાંિ ક
ફે રફારો
607. મા રયા મો ટે સોરી નો શૈ િણક િસ ધાંત કયો છે ? – વ વા યાય નો િસ ધાંત
608. અનુભવ ારા વતન માં પ રવતન લાવવું એટલે િશ ણ” – આ મત કોનો છે ? – ગેટસનો
609. િશ ણમાં 3 Hનો અથ કયો છે ? – હે ડ, હાટ, અને હે ડ
610. સામા કરણની યાની શ આત થવાની અવ થા કઈ છે ? – શૈશવાવ થા.
611. બાળકો માં “સ યતાના”ગુણ નો િવકાસ સંભિવત છે ? – વયં િનમિમત રીતે સ યનું પાલન કરવાથી .
612. “તમે મને એક બાળક આપો અને તેને કહો તે બનાવી દઉ” – આ કથન કોનું છે ? – જ.ે બી.વો સન
613. બાળકના ભાષા િવકાસમાં મહ વ નો ફાળો આપનાર સં થા... – કુ ટું બ
614. યા યાન પ ધિત વારા િશ ક કયા િશ ણના હે તુની ાિ કરી શ તો નથી? – યા મક.
615. ાના મક ે ના િશ ણનું યેય કયું છે ? – 1. ાન, બોધ, યોગ 2. િવ ેષણ, સં ષ ે ણ, મૂ યાંકન
616. ાન + બોધ બ ે ના સરવાળાથી ….. બને? – ઉપયોગ
617. લેકબોડ કાયની ઉપયોિગતા યારે જણાશે યારે તેના પર િશ ક... કાય કરશે? – 1. સતત અને સુદં ર કાય 2.
િચ ો માં રંગીન ચોક નો ઉપયોગ 3. સંિ અને પ કામગીરી કરવી
618. િશ કે પોતાના િશ ણકાળ માં કે વા કારનું કૌશ ય હાસલ કરવું ઈએ? – બધી િશ ણ પ ધિતઓમાં સમાન
રીતે.

Main Branch : LAL Bhuvan Complex Near Gh-6 Circle Sector - 222, Gandhinagar
Page No.
Sub Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
25 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945 ,8000040575
ANAMIKA ACADEMY Page No.
TAT વન લાઈનર 26
Mo. 8000-0405-75

619. એક િશ ણ પ ધિતમાં કે વા ગુણ હોવા ઈએ? – 1. િવ ાથ ઓમાં શીખવા માટે નો રસ અને ઉ સાહ કરવો ઈએ.
2. િવ ાથ ઓ ને યવિ થત રીતે મા હતી આપવી 3. િશ ણ પ ધિત ગ યા મક હોય
620. સારી િસિ ધ કસોટી નો ગુણ કયો હોય છે ? – 1. તેની િવ સનીયતા 2. તેની યથાથતા 3. તેની વ તુિન તા.
621. િસિ ધ કસોટી શાનું માપન કરે છે ? – િવષયવ તુ સંબધં ી શિ તનું
622. િસિ ધ કસોટી અને િનદાનકસોટી વ ચેનો સંબંધ શો છે ? – િનદાના મક કસોટી િસિ ધ કસોટીનો જ ભાગ છે .
623. મૂ યાંકન ના સાધનો કયાં છે ? – 1. કસોટીની યા 2. વ અહે વાલ યુિ ત 3. િનરી ણા મક યુિ ત
624. કોઠારી કિમશન માણે ....... એ મૂ યાંકન છે ? – સતત યા
625. િશ ણમાં સહાયક સામ ી કે વી હોવી ઈએ? – િશ ણના યેયોને અનુકૂળ
626. લેકબોડની શોધ કોણે કરી છે ? – જ ે સ િવિલયમ
627. શૈ િણક િ એ લાભદાયક... સં હાલય છે ? – 1. જનસોધારણ સં હાલય 2. થાિનક સં હાલય 3. શાળાનું
સં હાલય
628. િશ ણ દર યાન ય- ા ય સામ ીથી વધારે લાભ થાય છે ? – 1. િશ ક તે મગજમારીથી બચી ય છે . 2.
િવ ાથ ઓ તે રમતા-રમતા શીખે છે
629. ય- ા ય સામ ી વગમાં લઈ જતી વખતે કઈ સાવચેતી રાખવી ઈએ? – 1. તેને યો ય રીતે લઈ જવાય. 2.
સામ ી ખુ ીન રહે .3. યારે તેન દિશત કરવી હોય યારે જ ખોલવામાં આવે.
630. આપણે આંખો ારા કે ટલા માણ માં ાન હણ કરીએ છીએ? – 84%
631. ૂઈ ના મતે િશ ણ એ..... – સામાિજક જ રયાત છે .
632. “િશ કની વાણી અને વતનમાં તફાવત ન હોવો ઈએ” – આ કોનો મત છે ? – મેકેનન
633. સામા ય રીતે િશ ક કે ટલા તરમાં િશ ણ આપે છે ? – ણ તર પર
634. કઈ િશ ણ પ ધિત સારી છે ? – ગોિ અને ોજે ટ.
635. િશ ણ એ િ -પ રમાણીય યા છે ? કારણ કે તેમાં... – િવ ાથ , િશ ક, અ યાસ મ
636. િશ ણના વ પના આધારે યાં, યાં કારો પાડી શકાય ? – વણના મક, ઉપચારા મક, િનદાના મક
637. ાના મક હે તુઓનો સંબંધ કોની સાથે હોય છે . – મગજ સાથે
638. શંસનીય ગુણો અને મૂ યોનો સમાવેશ કયા ે માં કરવા માં આવે છે ? – ભાવા મક િશ ણના ે માં
639. િશ ણ કે વું હોવું ઈએ? – 1. માપન યો ય 2. બાલ સુધારા મક 3. બાલ ઉપચાર યો ય
640. બાળકો માં સામાિજક વતનનું િશ ણ આપી શકાય છે ...? – શાળા ક ાએ સામાિજક અને સાં કૃ િતક વુિતઓથી
641. િશ ણ આયોજન નો સંબંધ કે વો નથી? – વગમાં િવ ાથ ઓને યો ય જ યાએ બેસાડવા.
642. રી ઓનલ કોલેજ ઓફ એ યુકેશન મૈસુરના મતે ાના મક ઉદે યોનું સાચું વગ કરણ એટલે? –
ાન,બોધ, યોગ,સજના મકતા
643. ટે પરે કોડના ઉપયોગ વારા િશ ણના યાં યેયો ની ાિ કરી શકાય? – 1. મા ાના મક 2. મા યા મક 3.
મા ભાવા મક
644. િશ ણના ઉદે યોની સંપૂણ ાિ માટે લાભદાયક સહાયક સામ ી એટલે.... – ટે પરે કોડ, દૂરદશન, રે ડયો, કો યુટર

Main Branch : LAL Bhuvan Complex Near Gh-6 Circle Sector - 222, Gandhinagar
Page No.
Sub Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
26 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945 ,8000040575
ANAMIKA ACADEMY Page No.
TAT વન લાઈનર 27
Mo. 8000-0405-75

645. ોજે ટ પ ધિતના સા ત વતક કોણ છે ? – ડૉ. કલ.પૈ ટક

646. “િશ ણ જ મ ત હોય છે , બનાવી શ તા નથી” આ િવધાનની સંભાવના છે . – િશ ણ પ ધિત જ મ ત હોય છે .
647. ોજે ટ પ ધિતના સોપાનો કયાં કયાં છે ? – 1. પ રિ થિતનું િનમાણ 2. યોજના બનાવવી 3. મૂ યાંકન કરવુ.ં 4.
રે કોડ તૈયાર કરવો. 5. યા વયન કરવું.
648. એસાઈનમે ટ પ ધિત નો મહ વનો ગુણ... – િવ ાથ યોગશાળામાં તે શીખે છે .
649. ોજે ટ પ ધિતમાં િશ કની ભૂિમકા કે વી હોય છે ? – 1. એક માગદશક વી 2. એક િમ જવે ી 3. એક કાયસાથી
જવે ી
650. આપણા યાં મૂ યાંકન માટે લેિખત પરી ા ની શ આત યારે થઈ? – ઈ.સ.1890
651. ઐિતહાિસક િ એ લેિખત પરી ા સાથે કોનું નામ સંકળાએલ છે ? – હોરસમાનનું
652. ચાટ તૈયાર કરતી વખતે કઈ બાબતોનું યાન રાખશો? – 1. રંગીન અને આકિષત હોય 2. હે તુપૂણ હોય 3. દશનીય
હોય
653. લે બોડ પર કાય કરતા િશ કને.... – વગનું પયવે ણ (પરી ણ) કરવું અિત જ રી છે
654. િનગમન અને યિ િશ ણ પ ધિત કે વી છે ? – એકબી ની પૂરક
655. લેકબોડ પર કાય કરતી વખતે કઈ સાવધાની રાખવી ઈએ? – 1. લેકબોડ તરફ મ રાખીને બોલવું નહી 2.
લેકબોડ પર 2 થી 2.5 ચના અ રો લખવા ઈએ જથ ે ી વગના છે ડે બેઠેલો િવ ાથ પણ તે વાંચી શકે . 3.િચ ો
રંગીન ચોકથી બનાવવા ઈએ.
656. નકશો એ અમૂ ય દ ય સામ ી છે કારણ કે . ન શો એ... – બે થાનો વ ચેનું અંતર દશાવે છે . 2. થાન િવશેષનું
ે ફળ દશાવે છે . 3. થાન િવશેષનું ભૌગોિલક વાતાવરણ દશાવે છે .
657. વગમાં િચ દશન કરતી વખતે તમે કઈ સાવચેતી લેશો? – 1. િચ ો, િવષય અને સંગ ને અનુ પ હોય 2. િચ ો
ાકૃ િતક અને વા તિવક લાગતાં હોય 3. િચ ો સાચાં અને અ યાસલ ી હોય.
658. િશ ણ એ કે વી યા છે ? – 1. મોઢા – મોઢ ચાલતી યા છે . 2. હે તુલ ી યા 3. ઉપચારા મક યા..
659. રમત એવી યા છે . જેનો ઉપયોગ કરી શકાય છે ? – િવ ાથ ઓ ને શીખવવામાં
660. સંશોધન કે વું હોવું ઈએ? – 1. િવ સનીય 2. વ તુિન 3. યથાથ
661. સી પોઝીયમ કોને કહે છે ? – બૌિ ધક મનોરંજનને
662. સેિમનારનું આયોજન યાં કરી શકાય? – 1. વગમાં 2. શાળામાં 3. િજ ા તરે
663. સી પોઝીયમ કોને કહે વાય? – બૌિ ધક મનોરંજન ને...
664. કોઈપણ સંશોધન કતાની..... એ િવશેષતા છે ? – વ તુિન તા
665. કો ફર સનો મુ ય લાભ... છે . – 1. લોકશાહી મૂ યોનો િવકાસ 2. નવા સંશોધન કતાઓને માગદશન 3.
પાર પ રક િવચાર-િવિનમય.
666. પ રણામકારક િશ ક એ છે જે..... – િવ ાથ ઓને શીખવા માટે ેરણા આપતો હોય.
667. િશ કના કાયને વધારે યાપક અથથી સમ વી શકતું િવધાન.... છે – ાનનું સારણ, સં હ અને ઉ પિત કરવી

Main Branch : LAL Bhuvan Complex Near Gh-6 Circle Sector - 222, Gandhinagar
Page No.
Sub Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
27 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945 ,8000040575
ANAMIKA ACADEMY Page No.
TAT વન લાઈનર 28
Mo. 8000-0405-75

668. એક િશ કમાં સૌથી વધુ ઈ છનીય લ ણ કયું છે ? – 1. િવષય સ તા માં ભુ વ 2. અ યાપન મતા માં ભુ વ
3. િવચાર તથા અિભ યિ તની પ તા
669. િવ ાથ ઓના ચા ર ય ઘડતર માટે નીચેનામાંથી કઈ િવિધ સૌથી વધુ અસરકારક છે ? – એક સારા િશ ક તરીકે
વંત ઉદાહરણ પૂ ં પાડવું.
670. એક સારા િશ ક તરીકે કઈ બાબત સૌથી વધુ અિન છનીય છે ? – િવ ાથ ઓને વગમાં ઉતારી પાડવા
671. અ યેતા નો શારી રક િવકાસ વય... આધા રત હોય છે ? – હકીકત
672. તમારા વગમાં એક િવ ાથ રોજ મોડો આવે છે . એક િશ ક તરીકે તમે... – િવ ાથ ને તમારા વગમાં વેશતા નહી દો.
673. િશ કે તેના યા યાન નું આયોજન કરે છે . નીચેનામાંથી કયું કારણ સૌથી ઓછું ઉપકારક ગણી શકાય? –
િવ ાથ ઓની ભૂિમકા િવશે ણકારી મેળવવા માટે .
674. વગ િશ ણ દરિમયાન આદાન- દાન ની બેઠક ને ો સાહન મળવું ઈએ કારણ કે ... – િવ ાથ ઓની સામેલગીરી
વધે છે . TET 1 EXAM ની તૈયારી માટેની બેસ્ટ બુક Knowledge power ખરીદવા
અહી કલીક કરો
675. એક સારા િશ ક તરીકે સૌથી મહ વનું લ યું છે ? – િવ ાથ ઓને અ યયન માટે અિભ ે રત કરવા
676. િશ ણનું અંિતમ લ ય... – િવ ાથ ઓમાં સમ યા િનરાકરણનું કૌશ ય િવકસાવવાનું છે .
677. ઉ ચ િશ ણમાં િશ કનું મુ ય કાય કયું. – અ યાપન, સંશોધન અને િવ તરણ
678. એક કાયલ ી મોડે લનું મૂ યાંકન કે વી રીતે કરશો? – તેના ારા િવકાસ પામતી યાઓ અને યાઓનું અવલોકન
કરીને.
679. ત ણોની સમ યાઓ સાથે એ િશ કો કામ પાર પાડી શકે કે જેઓમાં આ કૌશ ય હોય? – મનોિચ ક સકનું કૌશ ય
680. શૈ િણક ટે નોલો નો સૌ થમ ઉપયોગ યાં અને યારે થયો? – ઈ લે ડમાં 1950
681. સૌ થમ Educational Technology શ દ નો યોગ કરનાર? – ાઈનમર
682. િશ ણનો સમ તા- અખં ડતતાનો યાલ યા અિભગમ માં છે ? – ણાલી અિભગમ
683. ઓછા સમયમાં એક સાથે વધુ યિ તઓને િશ ણ આપવા વપરાંતા યાંિ ક ય- ા ય સાધનોનો સમાવેશ ... માં
થાય છે ? – હાડવેર અિભગમ
684. શૈ િણક ટે કનોલો ના મુ ય પાસાં કયા છે – આગત અ યયન, અ યાપન યાિનગત
685. અપારદશક-પારદશક, િચ ો, લખાણ તથા ધન નમૂનાઓ ેિપત કરવાનું ોજે ટર એટલે? – એિપડાયો કોપ
686. િશ ણ ના હાડવેર ટે નોલો નાં સાધનોની શાની ગણતરી થાય? – 1. ઓવર હે ડ ોજે ટર 2. એિપ કોપ 3. ફ મ
ટીપ
687. નીચેનામાંથી CAL( યુટર આધા રત અ યયન) નો પયા શ દ કયો છે ? – 1. CAC 2. CBT 3. CMI
688. ITનો વગખંડ માં ઉપયોગ કરવાની પ ધિતઓ માં કઈ એક પ ધિત યો ય છે ? –
1.One computer – one display
2. Multiple computer
3. One computer – multiple display with teacher control
689. િશ ણ િતમાનના સોપાનો કયાં કયાં છે ? – 1. સંરચના 2. મૂ યાંકન ણાલી 3. ઉદે ય
Main Branch : LAL Bhuvan Complex Near Gh-6 Circle Sector - 222, Gandhinagar
Page No.
Sub Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
28 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945 ,8000040575
ANAMIKA ACADEMY Page No.
TAT વન લાઈનર 29
Mo. 8000-0405-75

690. યોગશાળા િતમાન (Laboratiry model) ના વતક કોણ છે ? – બંથેલ-મેનેન

691. સામાિજક આંત ર યાના ‘સામૂ હક શોધ િતમાન’ ના વતક કોણ છે ? – જહોન ઈ ૂ
692. યિ તગત િતમાન એવી “ વગસભા’ ના શોધક કોણ છે ? – િવિલયમ લેસર
693. અિભ િમત અ યયન એટલે... ? – અિભ ાનની અવગણના
694. શૈ િણક, િવિધઓમાં “અિભ િમત અ યયન” ની યા યા આપનાર? – િવિલય સ અને િબસોટ
695. અિભ િમત અ યયન ની “રૈ િખક અિભગમ” ના ણેતા કોણ છે ? – બી.એફ.િ કનર
696. ‘શાળા અને ધર વ ચે કોઈ તફાવત ના હોવો ઈએ’ કહે નાર? – સો
697. િશ ણ નો સૂ ો સફળ અ યાપન માટે ના આધાર તંભો છે - આ કોને ક ું હતું? – ડૉ.જ.ે વો ટન
698. યા ારા િશ ણ શીખવા નો િસ ધાંત નું ઉ.દા આપો? – ગીત ગવડાવી ને ગીત ગાતાં શીખવવું.
699. ‘સરળ પરથી સંકુલ તરફ જવું’ – ઉદાહરણ ઓળખાવો? – ગુણાકાર શીખવતાં પહે લા સરવાળા શીખવવા.
700. મુત પરથી અમુત પર જવુ - આપેલ અ યાયન સુ નું ઉદાહરણ આપો ? - પૃ વી ના ગોળાનો ઉપયોગ કરી િવ ના
િવિવધ ખંડો ની સમજ આપવી.
701. સમ પરથી અંશ તરફ જવું િશ ણ સુ નું ઉદાહરણ આપો? - હાડિપંજરનું મોડલ સમ વી માનવશરીર ના િવિવધ
અંગોનું કાય દશાવવું.
702. MICROTEACHING નો યાલ યારે ઉદભ યો- ૧૯૬૧
703. આગમન પરથી િનગમન તરફ જવુ સુ નું અનુકુળ િવક પ દશાવો- યાકરણનાં ઉદહરણો પરથી તેના િનયમો
તારવવા.
704. િવિશ પર થી સામા ય તરફ જવું નુ ઉદાહરણ આપો- કોઈ એક ગુણધમ - િસ ધાંત સમ વવા એક જવે ા અનેક
ઉદહરણ આપવા.
705. MICROTEACHING શ દ નો સૌ થમ યોગ કોણે કય - ડવાઈટ એલન
706. સુ મ િશ ણ યુિ ત..- એક િશ ણ પ ધિત છે .
707. microteaching is a scalled down sample of teaching આ કોને યા યા આપી છે .- મેરે
708. એલન ડવાઈટ ના મતે માઈ ો ટંિચંગ એટલે? - વગ ના કદ-સમય મુજબ માપી શકાય તેવી અ યાપન ની યા છે .
709. માઈ ો ટિચંગ ના સોપાનો જણાવો-
1. Replan session 2. Reteach session 3. Feedback session
710. િવષયાિભમુખ , વા હતા કૌ યવગેરે શુ કહે વાય ? - અ યાપન કૌશ ય
711. ‘ ડાણ કૌ ય’ ધટક જણાવો - યાન ક ીત કરતા ો
712. વગ યવહાર ના ઘટકોની ચચા કોણે કરી - ો. નેડ લે ડસ
713. ભેદ સંદભ માપન કરતુ મુ યાંકન......... છે .- સવ ાહી મુ યાંકન
714. િવધાથ ઓ માં િવકસેલા સામા કતા ના ગુણો શાનાથી માપી શકાય - સામા કતા આલેખ
715. િવધાથ ઓની કોઈ િવષય માં રહી ગયેલી કચાસ -નબળાઈ કઈ કસોટી થી ણી શકાય - િનદાન કસોટી

Main Branch : LAL Bhuvan Complex Near Gh-6 Circle Sector - 222, Gandhinagar
Page No.
Sub Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
29 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945 ,8000040575
ANAMIKA ACADEMY Page No.
TAT વન લાઈનર 30
Mo. 8000-0405-75

716. યિ ત- િવધાથ ના વતન ના નમુના નું અના મલ ી અને માણીત માપન કઈ કસોટી થી થઈ શકે ?- માણીત
કસોટી
717. આદશ ો ના સોપાન યા છે .- ૧. વ પ મુજબ ગુણભાર ૨.હે તુ મુજબ ગુણભાર ૩. વાર ુ થકરણ
718. યુ િ ં ટ િશ કને યારે મદદ પ બને છે .- સારા ો પ ો ની રચનામાં
719. શૈ ણીક આંકડાશા માં મા હતી માં માહીતી ના ક થ વલણ ને......કહે છે .- મ યવત િ થિત
720. મ યવત િ થિત ના માપ યાછે .- ૧.મ યક ૨.મ ય થ ૩.બહુલક
721. સારમાન (Measure of dispersion) ના માપ યા છે . - ૧. િવ તાર ૨. માણ િવચલન ૩.પાદ થ િવચલન
722. શૈ િણક મુ યાંકન માં આવતા સહુ સબંધ માટે કઈ બાબતે યો ય જણાવી શકાય ? -૧.ઘન સહસબંધ ૨.ઋણ સહ
સબંધ ૩. સહસબંધાક
723. હે ની ફે ઓલે દશાવેલા બંધ યવ થાપન ના કત યો (ફે ઓલઘટકો)જણાવો ? - ૧.To command
2. To organize 3.To Plan
724. શાળા બંધ (Management) યાના મુળભુત ત વોમાં યા ગણી શકાય ? - ૧. યાપન ૨.સમ યા ઉકે લ
૩. માનવીય સબંધ
725. લોકો ારા કાય કે બાબતો હાંસલ કરવાની કળા એટલે યવ થાપન - યા યા કોને આપી હતી? - મેરી પાકર ફોલેટ
726. શાળા યવ થાપન ના કાય માં સમાિવ બાબતો કઈ ગણાવી શકાય ? - ૧. શૈ ણીક બંધ ૨.માળખાકીય બંધ
૩. િવધાથ સેવા TET 1 EXAM ની તૈયારી માટેની બેસ્ટ બુક Knowledge power ખરીદવા
અહી કલીક કરો
727. યુલીક અને ઉિવક નામના બંધકો એ આપેલુ શાળા યવ થાપન નુ લોકિ ય વીકૃ તી આપતુ કાય ે એટલે ? -
POSDCORB
728. િવધાથ માંકન , સહકાયકર માંકન , સામા ક માંકન વગેરે ...... કહે વાય ? -િશ ણ મુ યાંકન ની પ ધતીઓ
729. નીચેનામાંથી કઈ સં ા સં થાકીય મુલવણો માટે ની છે . ? -SWOT
730. િશ ણ ની સંપુણ ગુણા મક સુધારણા નો િનદશ કરતી સં ા કઈ છે . ? - TQI
731. િશ ણ માં સતત ગુણવ ા સુધારણાનો િનદશ સં ા એટલે ........? - CQI
732. કુ પુ વામી ના મતે શૈ ણીક મનોિવ ાન એટલે .... ? - િશ ક ને અનેક સંક પનાઓ -િસ ધાંત દાન કરી
ઉ તી માં સહકાર આપે છે .
733. એવા િશ ક પાસેથી િવધાથ ઓ વધુ શીખી શકે કે જે ..... ? - િવષય ની મા હતી માં સ હોય
734. િવધાથ ઓ ની ભુલો યે િશ કની િત યા ....? - ભુલો થાય તો ય ગણવી અને ઓછી કરવી અને
િવધાથ ઓને સમ વવા
735. િશ કે પહે લી વખત નવો િવષય કે વી રીતે શ કરવો ? - કરવાના કાય ની ુહદ પરે ખા આપવી
736. િશ કોનુ ાથિમક કાય યુ કહે વાય ? - સુચવેલો અ યાસ મ પુરો કરી દેવો .
737. િશ કનુ યુ કાય મહ વનુ ગણાય ? - વધારે માં વધારે ગતી માટે માગદશક બનવું
738. તમારા મતે વગખંડની અસરકારક િશ ત બ ધતાની ગુ ચાવી કઈ છે . ? - િવધાથ ની જ રીયાતોના સંતોષ માટે
બા અથપુણ કાય મો પુરા પડવા
Main Branch : LAL Bhuvan Complex Near Gh-6 Circle Sector - 222, Gandhinagar
Page No.
Sub Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
30 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945 ,8000040575
ANAMIKA ACADEMY Page No.
TAT વન લાઈનર 31
Mo. 8000-0405-75

739. અ યાપન યા માં નીચેનામાંથી શું ઈ છવા યો ય છે ? - િશ કે અઘરા મુ ાને શ ય તેટલી સહે લાઈથી
સમ વવા ઈએ TET 1 EXAM ની તૈયારી માટેની બેસ્ટ બુક Knowledge power ખરીદવા
અહી કલીક કરો
740. અ યાર ના સમયમાં િશ ક નો મોભો, સામા ય લોકો ારા માપાય છે કારણકે ? પગાર દાર અને ધંધાદારી કામ
કરનાર ની વ ચે
741. િશ કની અભી ચીનો િનણય કરવા પાયાનો માણ ભુત માપદંડ યો છે . - કૌટું િ બક શૈ િણક િસ ધાંતો અને
મહાવરાને સંપુણ હણ કરવો
742. એક િશ ક પાસે ઓછામાં ઓછી કઈ સેવાની આશા રાખી શકાય ? - ાન ના ાનકોષ સમો હોય
743. િશ ક અંગે કઈ બાબતો ગણાવી શકાય ? - ૧.શીખવુ એ એક કળા છે . ૨.િશ ક ને તાલીમ આપી શકાય ૩.િશ ક
િશખતો હોય TET 1 EXAM ની તૈયારી માટેની બેસ્ટ બુક Knowledge power ખરીદવા
અહી કલીક કરો
744. વગખંડમા માહીતીની શિ તશાળી દવાલ કઈ હોઈ શકે ? - િશ ક ના યે ઉભી થતી મુઝવણ
745. શીખવા માટે શીખનાર ને બી સાથે પર પર અસર કરે તે માટે ની વતં તા પુરી પાડે છે .? - નાની ુપચચા ારા
746. સફળ િશ ણ યા માં કાયદ િશ ક એ કહે વાય કે જે .... -િવધાથ ઓમાં િવષય યે અભી ચી ઉતારવી .
747. િવધાથ વગખંડમાં િશખવાડવા માં આવે છે તે શમ ન શકે તો ? - િશ કે મુ ાને બી રીતે સમ વવો ઈએ
748. િશ ક ની નોકરી પસંદગી કરવા માટે નો યો ય િવક પ કયો છે ? - આ એક પધા મક નોકરી છે
749. િસ નરે આપેલી અ યયન ની યા યા જણાવો ? - વતનમાં ગતીશીલ અનુકુલન ા કરવાની ીયા એટલે
યવ થાપન
750. િનિમત સીિ ધ કસોટી નો કાર લખો ? - ૧. િનબંધા મક કસોટી ૨. વ તુિન કસોટી ૩. િનદાના મક કસોટી
751. N.C.E.R.T અનુશાર મુ યાંકન એટલે ? - ૧. પુવ િનધારીત હે તુઓ ની ા ી યા સુધી થઈ શકે તેની ણકારી
મેળવવી ૨. વગ માં અપાયેલ િશ ણ કે ટલુ ભાવી ર ુ તેનો િવચાર કરવો ૩. િશ ણનો હે તુ કે ટલા અંશે સફળ
થયો તે ણવુ
752. શાળા ક ા એ િવધાથ ઓ માં િનરાશા (હતાશા)......... જ મે છે ? - ેરણાઓ ના સંઘષ ના પરીણામે
753. અસકારક અને સફળ િશ ણ માટે સૌથી મ વની બાબત કઈ છે . ? - યવહા ઉદાહરણોથી િવષયોનો િવચાર
િવ તાર કરવો
754. અ યાસ મને કઈ રીતે વધારે ઉપયોગી બનાવી શકાય ? - ભારત ના સાં ુ િતક ાન ારા
755. વગ માં િશ ત માટે જ રી બાબત કઈ છે ? - િશ ક નુ આદશ અને િવ વતા પુણ યિ ત વ
756. બાળક નુ સાચુ િશ ણ યુ છે . ? - જ ે બાળક માં વૈિ ક અિભગમ િવકસાવે
757. જવાબદારી અંગે તમારો અભીગમ યો છે . ? - મારી શૈ ણીક જવાબદારી અદા કરવામાં આનંદ આવે છે .
758. તમે શાળા, ઘર, સમાજ માં કઈ રીતે વતશો ? - દરે ક જ યાએ ેમાળ , િવવેકી અને બી પર રોફ ના જ માવનાર
યિ ત તરીકે
759. િશ ક નુ વતન સા હોવુ ઈએ કારણ કે ..... - િવ ાથ િશ ક ને અનુકરણીય માને છે
760. િશ ક સમાજમાં સ માન ા કરી શકે તે... - પોતાની કામગીરી ામાિણકતાથી કરે .
761. િશ કે પા પુ તકો િસવાયના પુ તકો વાંચવા ઈએ કારણ કે .. - તેનાથી સવાગી ાનનો િવકાસ થાય છે .

Main Branch : LAL Bhuvan Complex Near Gh-6 Circle Sector - 222, Gandhinagar
Page No.
Sub Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
31 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945 ,8000040575
ANAMIKA ACADEMY Page No.
TAT વન લાઈનર 32
Mo. 8000-0405-75

762. કયા કારનો િશ ક ખરે ખર સુખી કહે વાય? - જ ે િશ ણ કાયને નસીબવંતી કામગીરી સમજે
763. િવ ાથ ઓ કે વા િશ ક ને યાદ કરતા હોય છે ? - જ ે િવ ાથ ઓને પૂરી સમજ સાથે ભણાવતો હોય
764. િવધાથ વગ માં ગેરહાજર રહે તો હોય તો તમે શું કરશો? –તેના વાલીને ગેરહાજર રહે વા અંગેનું કારણ પૂ ંુ .
765. માતૂભાષા નું ાન સુધારવા કે વધારવા માટે કયા કાર ના ઉપાય કરશો?- ૧) શાળા માં અને ઘરમાં માતૃભાષામાં
વાતચીત, 2.માતૂભાષા માં લખાયેલ પુ તકોનું વાચન ૩) માતૃભાષાના ઉપયોગ દરિમયાન અ ય ભાષાઓ તેનો
ઉપયોગ શ ય હોય યાં સુધી ટાળવો.
766. સામૂ હક સામેલગીરીમાં િવધાથ ઓ પાછીપાની કરતાં હોય તો તમે શં કરશો?- બધા િશ કોએ િવધાથ ઓ સાથે
સામૂ હક કાય કરવું TET 1 EXAM ની તૈયારી માટેની બેસ્ટ બુક Knowledge power ખરીદવા
767. કોઈ િવધાથ વગ માંઅહી બધાકલીક કરો માં નબળો છે તો એક વગિશ ક તરીકે શું કરશો?- કારણ
જ િવષય યા પછી તેની
નબળાઈ દૂર કરવાનો યાસ કરશો.
768. તમારા વગ માં છોકરા-છોકરી નો કોઈ ઉપિ થત થાય તો શું કરશો?- સાથે બેસી ને ઉકે લ લાવવો
769. રાકે શ નામના િવધાથ ની સમજ શિ ત કે હણ શિ ત ખૂબ ધીમી છે તો શું કરશો? – કારણ યા પછી રે મે ડયલ-
ગુણા મક સુધારા ના પગલા લેશો.
770. ે શૈ િણક પ ધિત કોને કહે શો?-જ ે સમાજના દરે ક વગના લોકો ને એકીસાથે શીખવવા ની સમાન તક પૂરી પાડે છે
771. બધા જ વગ માં ના િવધાથ ઓ ગૃહકાય માં રસા લે તે માટે એક િશ ક તરીકે શું કરશો?-િવધાથ ઓને મતા માણે
નું ગૃહકાય આપવું ઈએ.
772. બાળકો ને સોપેલ ગૃહકાય કયારે તપાસવું ઈએ?-લેખનકાય પુ થયા પછી તરતજ
773. કોઈ િવધાથ અવળે માગ જઈ રહયાનું તમારા યાન માં આવે તો શું કરશો?-તેમના આવા વતન માટે ના કારણો
શોધી કાઢશો.
774. િવધાથ ઓ વગ માં યાન આપે તે માટે શું કરશો?- તેમનામાં િજ ાસાવૃિત જગાડવી
775. વગ માં નવો પાઠ ભણાવવા નું શ કરતાં પહે લા િશ કે શું કરવું ઈએ?- નવા પાઠ સંબિં ધત િવધાથ ઓના
પૂવ ાન િવષે ો પૂછવા ઈએ.
776. િવધાથ ઓને મૂંઝવતા ો નું િનરાકરણ કરી શકે તે માટે શું કરવું ઈએ?-૧)િશ કે અવાર-નવાર ો પૂછવા
ઈએ ૨)િવધાથ ઓએ કરે લા ઉકે લ ને િશ કે તપાસી ને સુધારો કરવો ઈએ ૩)િવધાથ ઓના સારા ઉકે લ ની
વગમાં ચચા કરવી ઈએ
777. રમતો યે દુલ સેવતા િવધાથ ઓ માં રસ કે ળવવા શું કરશો?- તમે તેવા િવધાથ ઓ સાથે તે રમત રમશો
778. યવસાિયક માગદશન શા માટે જ રી છે ? - િવધાથ ઓ પોતાના રસ નો યવ થા પસંદ કરી શકે તે માટે
779. િવધાથ ની જુ ઠુ બોલવાની ટે વને કઈ રીતે અટકાવી શકાય? - સાચુ બોલનાર િવધાથ ની કદર કરીને કે ઈનામ આપી
ો સા હત કરીને.
780. શાળા માં ના તા ની યવ થા કે મ આવશ ય છે ?- કારણકે ના તો કય પછી િવધાથ ઓ તાજગી અને ફૂિતનો
અનુભવ કરે છે .

Main Branch : LAL Bhuvan Complex Near Gh-6 Circle Sector - 222, Gandhinagar
Page No.
Sub Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
32 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945 ,8000040575
ANAMIKA ACADEMY Page No.
TAT વન લાઈનર 33
Mo. 8000-0405-75

781. િવધાથ વગ માં સાચા જવાબો આપે તે માટે કઈ-કઈ બાબત િશ કને સહાય પ બનશે?-ઓ ડયો – િવ યુઅલ
સહાય
782. શાળા િશ ણ દરિમયાન બાળકો માં કઈ મતા નો િવકાસ કરવો ઈએ? -દરે ક મુદા અંગે તા કક મતા િવકસાવવી
783. શાળા માં ર વગર ભાગી જતા િવધાથ ઓ યે તમારો અિભગમ કે વો રહે શે? - સહાનુભૂિત પૂણ
784. તમને કે વા કાર ના િવધાથ ઓ ગમેશ?ે - મહે નતું હોય અને િજ ાસાવૃિતવાળા હોય.
785. મ હલા િશ ક અંગે નો તમારો અિભગમ કે વો હોિવ ઈએ?-બધા જ બાળકો યે િન પ
786. ”સૌટીવાગે ચમચમ િવધા આવે ધમ ધમ” કહે વત અંગે તમા મંત ય જણાવો?- દરે ક કારના િવધાથ ઓ માટે
અમનોવૈ ાિનક જણાય છે TET 1 EXAM ની તૈયારી માટેની બેસ્ટ બુક Knowledge power ખરીદવા
અહી કલીક કરો
787. િશ ણની મ હમા કયા કાર ની કહે વત થી જણાય છે .-૧)ભ યો ગણયો તે ઘોડે ચડે ૨) ભણેલા ને ચાર આંખ ને
અભણ આંધળો ૩)ભણતાં પં ડત નીપજ,ે લખતાં લ હયો થાય
788. િશ ણ ના ાન મેળવવા ની રીત સૂચવતી કહે વત કઈ છે ? - પૂછતાં નર પં ડત
789. મ નો મ હમા વધે તે માટે શું કરશો?- તમે તે મને લગતુ કય કરશો.
790. શાળા માં થઈ રહે લ અ યાસેતર વૃિતઓમાં તમે શું કરશો? - તમે તે બધી જ વૃિત ઓ માં સામેલ થશો
791. વતમાન િશ ક ને સમાજ માં યો ય માન સ માન મળતું નથી તે માટે કયું પ રબળ જવાબદાર છે ?-૧)િશ કો
િન ાથી પોતાની ફર અદા નથી કરતા ૨) િશ કો ને ખાનગી ુશન માં વધારે રસ હોય છે . ૩)િશ કો ને
િશ ણ કરતાં રાજકારણ માં વધુ રસ હોય છે .
792. િશ ક-વાલી સંગઠનની શી આવ ય તા છે ?- િવધાથ ઓ ના ો નું સરળતાથી િનરાકણ લાવી શકાય.
793. િશ ક ની બદલી કરવા નો સૌથી મોટો ફાયદો કયો? – રા ની ભાવા મક એકતામાં સહાય પ થવાય.
794. સમાજમાં યો ય મોભો મેળવવા િશ કે શું કરવું ઈએ? - તેની િશ કની જવાબદારી યો ય રીતે અદા કરવી ઈએ.
795. િવધાથ ઓ માં પોતાની સામાિજક જવાબદારી ભાવના િવકસે તે માટે શું કરવું ઈએ? - જવાબદારી વહન કરતા
લોકો સાથે િવધાથ ઓનો સંપક કરાવવો.
796. િવધાથ ઓ માં અ યાસ યે વાઅ મળતી ઉપે ા નું સૌથી મહ વ નું કારણ કયું છે ? - તેમને એવુ લાગે છે કે
ભણવાનો કોઈ ફાયદો નથી. TET 1 EXAM ની તૈયારી માટેની બેસ્ટ બુક Knowledge power ખરીદવા
અહી કલીક કરો
797. િશ ક માટે સંશોધન કે મ જ રી છે ? -૧)િશ ણ ના ાનની િ િત િવ સે છે ૨)િશ ક સતત અ યાસું રહી શકે છે
૩)િશ ક પોતાના કામ માં ય ત રહે છે .
798. શૈ િણક કાય માં યોગો નું મહ વ કયું છે ? - શૈ િણક કાય સરળ બને છે ૨)શૈ િણક કાય રસ દ બને
છે .૩)િવધાથ ઓ વધુ યાન આપી શકે છે .
799. કે ટલાક િશ ણકારો ગૃહકાય જ રી નથી માનતા કારણકે ..? - ગૃહકાય નો મૂળભૂત ઉદે ય જળવાતો નથી.
800. િશ ણની સાથે સાથે કઈ કઈ બાબતો યે િવધાથ ઓને સભાન રાખવાના છે ?- ૧)પયાવરણ નું જતન ૨)
રા ભાવના ૩) ચા ર ય ઘડતર
801. િવધાથ ઓ ના મૂ યાકન કરવાની ે પ ધિત કઈ છે ?- શાળા માં વષ દરિમયાન થતુ વખતો-વખત મૂ યાકન
802. િશ કની ઉપયોિગતાનો આધાર – તેની િન ા પર છે

Main Branch : LAL Bhuvan Complex Near Gh-6 Circle Sector - 222, Gandhinagar
Page No.
Sub Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
33 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945 ,8000040575
ANAMIKA ACADEMY Page No.
TAT વન લાઈનર 34
Mo. 8000-0405-75

803. શાળા માં િવધાથ ઓને પુ તકાલય નો ઉપયોગ કરવા કઈ રીતે તૈયાર કરશો?- પૂ તકાલય માં િવધાથ ઓ ની સાથે
બેસી પુ તકો વાંચશો. TET 1 EXAM ની તૈયારી માટેની બેસ્ટ બુક Knowledge power ખરીદવા
804. િવધાથ ઓનું યો ય મૂ યાંઅહી
કન કલીક
કરવાકરોમાટે કે વા કાર નું પ હોવું ઈએ? - ૧)હે તુલ ી ો વાળુ ૨)િનબંધ
કારના ોવાળુ ૩)ટૂં કા ોવાળુ.
805. અ યાસ મની રચના માં કઈ બાબત યાનમાં રાખશો? – િશ ણના ઉ ે યો
806. તમે કઈ જ યાએ િશ ણ – કાય કરવાનું પસંદ કરશો? – કોઈપણ જ યાએ
807. િશ કના માં રહે લી કાય મતાનું સાચું માપ કઈ રીતે ણી શકાય છે ? – િવ ાથ ઓના મૂ યાંકન વારા
808. બાળક અને િશ કની આ મીયતા માટે શું જ રી છે ? – સહભાગીદારી
809. શાળામાં િશ ત ળવવા નો મુ ય ઉ ે ય કયો છે ? – બાળકોમાં લોકતાંિ ક નેતૃ વ ઊભો કરવાનો
810. “રા નું િનમાણ િશ તથી જ થઈ શકે છે ” – કોનું કથન છે ? – સો ે ટસ
811. િવ ાથ ઓને પુર કાર આપવા નો સૌથી મોટો ફાયદો કયો છે ? – 1. આ મિવ ાસ પેદા કરવાનો 2. સશિ તકરણની
ભાવના 3. ો સાહન આપવાનો TET 1 EXAM ની તૈયારી માટેની બેસ્ટ બુક Knowledge power ખરીદવા
અહી કલીક કરો
812. િવ ાથ ના વતન-પ રવતન નો ે ઉપાય કયો છે ? – પુર કાર
813. નાનાં બાળકોને જણાવેલી બાબતો યાદ રાખવા નો ઉપાય કયો છે ? – પુનરાવતન
814. બાળકોનું િશ ણ... ? – 1. તેમની કૃ િત અનુ પ હોવું ઈએ. 2. તેમના માનિસક િવકાસને અનુ પ હોવું ઈએ.
3. તેમની માનિસક યા-િવિધને અનુ પ હોવાં ઈએ
815. િશ ણમાં યો િવ ાથ સૌથી આગળ નીકળશે? – જન ે ામાં િજ ાસાવૃિત છે તે.
816. બે િવ ાથ ઓ ઝઘડતાં હોય તો તમે શું કરશો? – ઝઘડાનું કારણ ણીને સમાધાન કરાવવું.
817. શાળામાં કોઈ િવ ાથ ણ વગર લાંબા સમય સુધી ગેરહાજર રહે તો શું કરશો? – તેના વાલીને નોટીસ પાઠવશો.
818. Discipline માં રહે લ મૂળશ દ “Discipline” કઈ ભાષામાંથી ઉતરી આ યો છે ? – લે ટન ભાષા
819. ઈ ર વૃિતઓનો મુ ય ઉ ે ય શો છે ? – 1. શારી રક િવકાસ 2. માનિસક િવકાસ 3. બૌિ ધક િવકાસ
820. P.T.C તેમજ B.ed ની પરી ા ની તારીખ કોણ ન ી કરે છે ? – રા ય પરી ા બોડ
821. શાળામાં નામાંકન યારે કરવા માં આવે છે ? – શાળા શ થયા પછી એક અઠવા ડયામાં
822. િશ ણકારો કે વા કારની િશ ત નો િવશેષ આ હ ધરાવે છે ? – 1. મુ ત િશ ત 2. દમનયુ ત િશ ત 3. ભાવયુ ત
િશ ત
823. C.R.C કલ ટર માં કે ટલી શાળાઓ નો સમાવેશ કરાય છે ? – 8 કમીની મયાદામાં આવતી 10થી 12 શાળાઓ
824. િવ ાલ મી યોજના હે ઠળ શાળામાં વેશ પામતા બાળકો ને કે ટલી રકમ ના બો ડ આપવામાં આવે છે ? – 1000
825. યુનો એ કયા વષને બાળવષ તરીકે હે ર કરવા માં આ યું હતું? – 1979.
826. ાથિમક શાળાના િશ કો સામે કયા-કયા પડકારો છે ? – 1. અપ યય અને થિગતતા 2. નામાંકન 3. શૈ િણક
ટે નોલો નો અપૂરતો ઉપયોગ.
827. િવ ાથ ઓના ગણવેશ પાછળનો મુ ય ઉ ે ય કયો છે ? – 1. સમાનતા 2. શાળાની ઓળખ 3. િશ ત
828. લાઈવ ટોક પ ક નું ઉદાહરણ આપો. – 1. જનરલ રિજ ટર 2. હાજરી પ ક 3. પ રણામ પ ક
Main Branch : LAL Bhuvan Complex Near Gh-6 Circle Sector - 222, Gandhinagar
Page No.
Sub Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
34 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945 ,8000040575
ANAMIKA ACADEMY Page No.
TAT વન લાઈનર 35
Mo. 8000-0405-75

829. શાળા છો ા નો દાખલો કયા પ કના આધારે અપાય છે ? – જનરલ રિજ ટર ( .આર)
830. સામા ય ડે ડ ટોક રિજ તરમાં કઈ કઈ િવગતો આવે. – 1. કં મત 2. ખરીદ – વેચાણ 3. વ તુનું નામ અને િબલ
નંબર
831. નવી રા ીય િશ ણનીિતનો અમલ યારથી થયો હતો? – 1986થી
832. પહે લી આ મશાળા ગુજરાતમાં કોણે શ કરી હતી? – ઠ રબાપા
833. “આ મી કે ળવણી” પુ તકના લેખક કોણ છે ? – જુ ગતરામ દવે
834. સંપૂણ સા રતા ન ી કરવાના માપદંડોમાં કોનો સમાવેશ થાય છે ? – 1) મનગમતું લખાણ 36 શ દોની ઝડપથી
બોલીને વાંચી શકે . 2) લખાણની નકલ એક િમિનટમાં 7 શ દોની ઝડપથી કરી શકે છે . 3) 1 થી 100 સુધીના
આંક વાંચી અને લખી શકે .
835. િનર ણ યિ તઓ ભણેલુ ભૂલી ના ય તે માટે નો કાય મ કયો કહે વાય છે ? – અનુસા રતા કાય મ
836. રા ીય ૌઢ િશ ણ યારથી અમલી બ યો? – ઈ.સ.1978
837. સંકિલત યોજના અંતગત િવકલાંગ બાળકને કયાં કયાં લાભો છે ? – 1. યુિનફોમ માટે િવ ાથ દીઠ .200 2. સાધન
સામ ી માટે .400. 3. હો ટે લ ચાજ માટે માિસક . 500
838. સકંિલત િશ ણ નો મુ ય િસ ધાંત યો છે ? – 1. સમાન તક 2. પૂણ ભાગીદારી 3. અિધકારો નું ર ણ
839. િવકલાંગ ધારો યારથી અમલમાં આ યો? – 7 એિ લ 1996
840. આઈ.ઈ.ડી.સી સેલ ની કચેરી યાં આવી? – ગાંધીનગર
841. કયાં બંધારણીય સુધારા અ વયે િશ ણ ના અિધકારને મૂળભૂત અિધકારમાં સમાવી લેવામાં આ યા છે ? 86મો
TET 1 EXAM ની તૈયારી માટેની બેસ્ટ બુક Knowledge power ખરીદવા
સુધારો અહી કલીક કરો
842. િશ ણના મૂળભૂત અિધકારમાં સમાવાતી ગવાઈ બંધારણની કઈ કલમમાં કરવામાં આવી છે ? – કલમ 21 – સી
843. મ યાહન ભોજન યોજના ગુજરાત માં કયારથી અમલી બની હતી? – 15 ઓગ ટ 1995
844. આંતરર ીય સા રતા દવસ યારે મનાવવા માં આવે છે ? – 8 સ ટે બર
845. ક તુરબા ગાંધી બાિલકા િવ ાલય કાય મ ની શ આત યારે કરવામાં આવી હતી? – 2004
846. રા ીય જનસં યા િશ ા પ રયોજના કયારથી અમલમાં આવી? – 1985
847. રા ીય પુ તક સ ાહ યારે ઉજવવામાં આવે છે ? – 14 થી 20 નવે બર
848. શાળા ક ાએ અસરકારક વગ યવહાર માટે િશ ક કયા ના સંદભમાં પૂવ આયોજન કરવું ઈએ? – 1. શુ
ભણાવવું 2. કે વી રીતે ભણાવવું 3. શા માટે ભણાવવું
849. સારા રસ અ યયન ત વોમાં કોનો – કોનો સમાવેશ થાય છે ? – 1. રસ. 2. યાન 3. એકા તા
850. વગ િશ ણની યાને કુ લ કે ટલા અ યયન કૌશ યોમાં વગ કૃ ત કરવામાં આ યા છે ? – 22 કૌશ યો
851. રમત ારા આનંદમય િશ ણ કયા ધોરણ માટે યો ય છે ? – 1 અને 2
852. સ મુખ દશન ોજે ટર એટલે? – ઓવરહે ડ ોજે ટર
853. માનવ વનની સમ યાઓ ઉકે લવામાં સહાયક પ બને છે ? – નવીન ટે નોલો
854. િચ ો, મોડે સ, કે નમૂના ારા યાપન થાય તેને શું કહે વાય? – અશાિ દક યાપન

Main Branch : LAL Bhuvan Complex Near Gh-6 Circle Sector - 222, Gandhinagar
Page No.
Sub Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
35 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945 ,8000040575
ANAMIKA ACADEMY Page No.
TAT વન લાઈનર 36
Mo. 8000-0405-75

855. બાલકે ી િશ ણ ની હમાયત કોણે કરી? – ગાંધી એ.

856. મૂળ ઉ ોગ ને િશ ણનું મા યમ બનાવી િશ ણ ારા વાવલંબનની હમાયત કોણે કરી? – ગાંધી એ
857. એક શાળામાં 1 થી 5 હોય અને ણ િશ ક હોય તો તે કઈ શાળા કહે વાય? – બહુ ણ ે ીય શાળાઓ
858. જે શાળામાં જેટલા ધોરણ હોય તેટલા જ િશ કો હોય તેવી શાળા ને કે વા કારની શાળા કહે વાય? – સામા ય
શાળાઓ
859. કાય િશ ણ માં િશ કની ભૂિમકા કે વી હોવી ઈએ? – 1. યવ થાપક 2. સહ આયોજન 3. સહ અ યેતા
860. શૈ િણક સાધન િનમાણ ની યાને ઝડપી અને સરળ બનાવવા માટે શું જ રી છે ? – બાળકોની ભાગીદારી.
861. રા નો િવકાસ અને સમૃિ ધનો આધાર તેના કાય કુ શળ અને િતબ ધ માનવધન પર રહે લ છે ? તેવું કહે નાર કોણ
હતા ? – મનુભાઈ પંચોળી
862. આપણને ઈ ર સજન કરવા ને બે હાથ આ યાં છે તે ખૂબ જ િકંમતી છે , એનું આપણને ખૂબ ભાન થવું ઈએ – કોનું
િવધાન છે ? – રિવશંકર મહારાજ
863. મુ ત િશ તની હમાયત કયા કે ળવણી કારે કરી હતી? – 1. ગાંધી 2. રિવ નાથ ટાગોર 3. િગજુ ભાઈ બધેકા
864. કયા વગ ને ઉ ચ ા.િશ ણ ગણવામાં આવે છે ? – 6 થી 8
865. ડે ડ ટોક રિજ ટર માં કઈ બાબતો ન ધવામાં આવે છે ? – શાળાની ભૌિતક સાધનોની યાદી.
866. ક યા કે ળવણી િવકાસ માટે “નેશનલ કાઉિ સલ ફોર િવમેન એ યુકેશન” સિમિત ની રચના યારે કરવામાં આવી
હતી? – ઈ.સ.1957
867. N.C.E.R.Tનું વડું મથક કયાં આ યું? – દ હી
868. મૂ યાંકન માં કઈ બાબતોનો સમાવેશ થાય છે ? – 1) મતા 2) મતા ઉપલિ ધ આંક 3. તર િનધા રત યા
869. H.D.I શું સૂચવે છે ? – માનવ િવકાસ સૂચક આંક
870. વૃિત પાઠમાં કયાં સોપાનો છે ? – 1.યોજના 2.કૃ િત 3. મૂ યાંકન
871. ટૂં ક જવાબી ની મયાદા કઈ છે ? – નકલને ો સાહન મળે છે
872. વગખંડમાં િશ ણ યા કઈ રીતે થાય છે ? 1. િશ ક – િવ ાથ આંતર યા
2. િવ ાથ – િવ ાથ આંતર યા 3. િવ ાથ – ઉ પક આંતર યા
873. િનબંધલ ી ની મયાદામાં કોનો સમાવેશ થાય છે ? – આ મલ ી મૂ યાંકન થાય છે
874. હે તુલ ી ના ફાયદા કયા છે ? – 1. ઝડપથી મૂ યાંકન થાય છે 2.સમ અ યાસ મને આવરી લે છે .
3.વ તુલ ી મૂ યાંકન શ ય બને છે .
875. ગાન િશ ણ શાને કારણે ખૂબ ઉપયોગી છે ? – કા ય િશ ણ
876. સમવાય પાઠનો સમય કે ટલી િમિનટનો હોય છે ? – 35 િમિનટ
877. સાદો પાઠ આયોજનનાં લ ણ કયાં છે ? – 1. સમ તાસ દરિમયાન િશ ક જ િશ ણ કાય કરે છે
2.એક જ ધોરણ માટે આયોજન કરવું પડે છે 3. સમય મયાદા 35 િમિનટ
878. ઔપચા રક કસોટીનાં લ ણ કયાં છે ? – 1. આંત રક મૂ યાંકન થાય છે . 2. િવિધસર નું પ હોય છે
3. પ રણામોની ણકારી િવ ાથ ઓ અને વાલીઓ ને અપાય છે .

Main Branch : LAL Bhuvan Complex Near Gh-6 Circle Sector - 222, Gandhinagar
Page No.
Sub Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
36 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945 ,8000040575
ANAMIKA ACADEMY Page No.
TAT વન લાઈનર 37
Mo. 8000-0405-75

879. િનબંધલ ી ની મયાદા કઈ કઈ છે ? – 1.આ મલ ી મૂ યાંકન 2. અ યાસ મના બધા મુદાઓ નો સમાવેશ થઈ
શ તો નથી 3. પરી ણ કરવા માં વધુ સમય ય છે .
880. ઉતેજના પ રવતન કૌશ ય માં કઈ બાબતનો સમાવેશ થાય છે ? – 1. હાવભાવ 2. હલન-ચલન 3. વાણીમાં
આરોહ-અવરોહ
881. િશ ક િવ ાથ ને “બેવકૂ ફ” કહે છે . તેને શું કહે વાય? – નકારા મક શાિ દક સુદઢક
882. િશ કે કે વા ો પૂછવા ઈએ? – દશાસૂચન ો
883. આદશ પ ના લ ણો માં કઈ બાબતનો સમાવેશ થાય છે ? – 1. ક ઠનતામૂ ય યો ય કાર નું હોવું ઈએ 2.
ોની તા કક મ માં ગોઠવણી હોવી ઈએ 3. પ અના મક ી િવ સનીય તેમજ માણભૂત હોવું ઈએ
884. વ તુલ ી કે હે તુલ ી ની મયાદા જણાવો? – 1.છાપકામમાં ખચ વધારે આવે છે . 2. અટકળને ો સાહન મળે
છે . 3. ગેરરરીિતને ો સાહન મળે છે .
885. કાઉટ ગાઈડ વૃિતના ણેતા કોણ હતા? – સર રોબટ બેડન પોવેલ
886. કાઉટ ગાઈડ ને ગુજરાતીમાં શું કહે વામા આવે છે ? – બાલચર
887. મફત અને ફરિજયાત ાથિમક િશ ણની ગવાઈ કઈ કલમ માં કરવામાં આવી ? – કલમ 45
888. ગુજરાત સરકારની કઈ યોજના િવ ાથ ઓ ને વીમા કવચ પૂ ં પાડે છે ? – િવ ાદીપ યોજના
889. ગંગા જમના યોજના નો મુ ય ઉ ે ય કઈ ભાષાના ાન ાિ નો છે ? – અં ે ભાષા
890. ભાર િવનાના ભણતરની ગવાઈ કઈ સિમિત એ કરી હતી? – ો.યશપાલ કિમ ટ
891. ાથિમક િશ ણની ગુણવતા સુધારવા રા ય ક ાએ કઈ સં થા કાયરત છે ? – G.C.E.R.T
892. G.C.E.R.Tની થાપના યારે કરવામાં આવી હતી? – 1988
893. િજ ા ાથિમક શાળાઓનો વહીવટ કોણ કરે છે ? – િજ ા પંચાયત
894. ઓપરે શન લેક બોડ યોજના શાને લગતી છે ? – ા.શાળામાં ભૌિતક સાધન સામ ી પૂરી પાડવા અંગેની
895. નગર ાથિમક િશ ણ સિમિતના વહીવટી વડા કોણ હોય છે ? – શાસનાિધકારી
896. નગર ાથિમક િશ ણ સિમિત માં કે ટલા સ યો હોય છે ? – 13
897. અપ યયનું સૌથી મહ વનું પ રબળ યું છે ? – આિથક લાચારી
898. િવ ાથ ઓનું મૂ યાંકન કરવા અંગે નું ે ધોરણ કયું છે ? – 1.િવ ાથ ઓનું વતન અને િનયિમતતા 2.અ યાસેતર
વૃિતમાં સામેલગીરી 3.વાિષક પરી ા માં મેળવેલ ગુણ
899. વગમાં શીખવા માટે જ રી છે ? – 1. અનુકૂળ વાતાવરણ 2. સમજદાર િશ ક 3. િવ ાથ ની ઉ સુ તા
900. ગૃહઉ ોગ શોધી શકે તેવું માગદશન યો કાર છે ? – યાવસાિયક
901. ગુજરાત માં મતાલ ી કાય મ યારથી અમલમાં આ યો? – જૂ ન 1995
902. ધો 1 થી 4 સુધી વગમાં લેખન કાય શામાં આપવા ની ફરજ છે ? – લેટમાં
903. ગુજરાતમાં આદશ િનવાશી શાળાઓ યા ખાતા હે ઠળ ચાલે છે ? - સમાજ ક યાણ ખાતુ
904. ગાંધી નો િશ ણ િવશે નો િવચાર જણાવો ? - િશ ણ એ બાળક અને યિ તના શરીર, ન અને આ માનાં
ે ને બહાર લાવવુ તે છે

Main Branch : LAL Bhuvan Complex Near Gh-6 Circle Sector - 222, Gandhinagar
Page No.
Sub Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
37 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945 ,8000040575
ANAMIKA ACADEMY Page No.
TAT વન લાઈનર 38
Mo. 8000-0405-75

905. િવધાથ ઓ વ ચેના અ યયનના તફાવતોના િનદાન પછી હોવા ઈએ ......? - િનદાના ના તારણોની માતા-િપતા
સાથે ચચા કરવી ઇએ
906. GCERT ની િબિ ડંગ સાથે યુ નામ ડાએલુ છે . ? - િવધા ભવન
907. નીચે આપેલા પુ તક માંથી બાળકે ી િશ ણ નું પુ તક યુ છે . ? - ૧. દવા વ ન ૨. તોતોચાન
908. મોટા ભાગના બાળકો કોઈ પણ નવી વાત કે વી રીતે શીખે છે ? – વૃતી ારા
909. ભાષાનો સૌથી નાનામાં નાનો એકમ યો છે . ? - વણ
910. ગુજરાતી ભાષાના અ યયન ે ો બાળકોને િશખવવાનો સાચો મ યો છે . ? - વણ, કથન, વાચન, લેખન
911. "હે જગત મારા પુ ને તુ પુ તકોની અ ભુત દુનીયા ના દશન કરાવજે”- વાચન મતા િવશેનુ આ િવધાન કોણે
આ યુ ? - અ ાહમ િલંકન
912. " વન માગ ને ઉ ળતા શ દો વગ ય દવડાઓ છે " -મુકવાચન િવશેનુ આ િવધાન કોનુ છે ? - રિવ નાથ ટાગોર
913. િનધારીત કાય યે બેદરકાર રહે વુ એ િશ વનુ કે વુ પાસુ છે . ? - નબળુ પાસુ
914. તમારા વગ માં એક િવધાથ છે ે બચ પર બેસી િચ ો દોયા કરે છે તો તમે ? - તેની કલા તીભા ને દશા આપશો
915. શાળાના બધાજ પ કો કે ટલા િવભાગ માં આવે છે . ? - બે િવભાગમાં
916. આર.ટી.ઈ માં યુતમ કામના કે ટલા કલાકો સુચવવામાં આ યાછે . ? - અઠવા ડયાના ૪૫ કલાક
917. આપણી પરી ા પ ધિતની સુધારણા માટે નો ઉ મ ર તો યો રહે છે . ? - ૧. આંતરીક મુ યાંકન ૨. બા મુ યાંકન
918. બાળકોનો સામા ક િવકાસ એટલે ? - પોતાના સમુહ સાથે સુંદર આયોજન
919. િવ ાન ની યોગ શાળામાં યોગ કરતી વખતે વીજળીના કરંટ ના કારણે આગ લાગે છે યારે તમે એક િશ કના નાતે
.... – તરતજ મેઈન િ વચ બંધ કરી દેશો
920. કુ લ મળીને ફળીભુત િશ ણ કોનુ કાય છે . ? - િશ ક ારા િવધાથ ઓને િશખવવુ અને તેમનામાં સમજણનો
િવકાસ કરવો
921. અ યાસની સવાિધક મહ વપુણ ટે કનીક કઈ છે . ? - િશ ક જ ે કહે છે તેની સમજ િવધાથ ઓ માં ઉ પ કરવાની
922. કમ ર િવધાથ ને ેરીત કરવા માટે તમે શું કરશો ? - તેને શાબાશી આપીને તેને સા કામ કરવા માટે ો સા હત કરશો
923. એન.સી.સી , એન.એસ.એસ જેવા િશિબરોની બાબતોમાં આપનો િવચાર કે વો રહે શે ? -તેનાથી િવધાથ ઓ માં મ
અને સહયોગની ભાવના ગે છે
924. વગમાં અનુસાશન ની સમ યાનો સીધો સબંધ કોની સાથે ગણાવી શકાય ? - જ ે પાઠ ભણાવવામાં આવે તેમાં
િવધાથ ઓનો રસ કે વો છે .
925. શાળામાં િવધાથ ઓને વોલીબોલ રમવા માટે મેદાન બનાવવાની જવાબદારી તમને આપવામાં આવે છે . યારે એક
િશ ક તરીકે કે વી જ યા પસંદ કરશો ? - કોઈ પણ ઉપયોગ માં આવતી હોય તેવી જ યા
926. િશ ક તરીકે કાય કરવા માટે સૌથી આકષક બાબત કઈ છે ? - તેમા આ મ -અિભ યિ તને અવસર મળે છે .
927. વ ત ય દ રિમયાન વાતિચત સારી રહે શે િશ ક ? - નોટ ને સારી રીતે તૈયાર કરીને આવે છે અને તેનો
માગદશ કા તરીકે ઉપયોગ કરે છે
928. ખેલ ારા િશ ાની ણાલી કોણે આપી ? - કા ડવેવ કૂ ક

Main Branch : LAL Bhuvan Complex Near Gh-6 Circle Sector - 222, Gandhinagar
Page No.
Sub Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
38 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945 ,8000040575
ANAMIKA ACADEMY Page No.
TAT વન લાઈનર 39
Mo. 8000-0405-75

929. િશ ક તરીકે પાંચ વષ ના બાળકો માટે વગ માં કે વા કાર ના કાય મો નુ આયોજન કરશો ? - ૧. રમત ગમત ની
સામુ હક યાઓ ૨. બાળકો પોતાના પયાવરણ માં હળીમળીને રહે તેવા
930. બાળક પોતાના થી મોટાને અિશ ભાષામાં બોલાવે છે તો તેને યવહાર દુર કરવા માટે તમે ?- તેને વડીલો માટે
િશ ભાષા માં ઉપયોગ કરવો ઈએ તેવુ સમ વશું
931. િશ ણ ે ે સફળતા મેળવવી હોય તો નીચેના માંથી શુ ણવુ ખાસ જ રી છે . ? - બાળકો કે વી રીતે શીખે છે .
932. રમો સવની ગુજરાત માં શ આત યાર થી કરવામાં આવી હતી ? - ૨૦૦૨-૨૦૦૩
933. ાથિમક શાળા ક ાએ ચાલતા ા અિભગમ ની શ આત યારે કરવામાં આવી હતી? – જૂ ન 2010
934. ગુજરાતમાં મા હતી અિધકાર બાબતના િનયમો યારથી અમલી બ યા છે ? – 12-10-2005
935. શાળાના િવ ાથ ઓ શાળા માં વેશ અંગે ની અર કોને કરવી પડે ? – શાળાના આચાયને
936. શાળાની શૈ િણક અને વ હવટી બાબતોનો પ યવહાર કોણ કરી શકે ? – શાળાના આચાય
937. શાળામાં િનમણૂંક થાય યારે ઉમેદવારે શારી રક યો યતા માણપ કે ટલા સમયમાં રજૂ કરવાનું થાય છે ? –
િનમણૂંકની તારીખથી ણ મ હનામાં
938. ખાનગી ાથિમક શાળાના કમચારીઓની સેવાપોથીની ન ધ કોણ રાખી શકે ? – શાળાના સંચાલક ીઓ
939. ા ટ-ઈન-એઈડ કોડની સૌ થમ શ આત કયારે અને કઈ સિમિત વારા થાય છે ? – ઈ.સ.1854 ચા સ વુડનો
ખરીતો TET 1 EXAM ની તૈયારી માટેની બેસ્ટ બુક Knowledge power ખરીદવા
અહી કલીક કરો
940. શાળાના િન ર ક એ શાળાના... છે ? – નેતા
941. શાળાના િન ર કે િન ર ણ દરિમયાન કોની ભૂિમકા િનભાવવાની હોય છે ? – નવિવચારકની ભૂિમકા
942. “Supervision as Humman Reletion” પુ તકના લેખક કોણ છે ? – બકી જહોન
943. શાળાનો આચાયએ શાળા પી નાવનો કુ શળ ક ાન છે ? – વા ય કોનું છે ? – શયબન નું
944. િતભા શોધની પરી ા કયા ધોરણ ના િવ ાથ ઓ માટે છે ? – ધો-8
945. રા યની ાથિમક શાળામાં ધો-8 નો સમાવેશ કયા વષથી કરવામાં આ યો? – જૂ ન 2010
946. પૂવ ાથિમક િશ ણ કઈ વયજૂ થનાં બાળકોને આપવા માં આવે છે ? – 3 થી 6 વષ
947. ાથિમક િનયામક ી કચેરી યારથી અિ ત વમાં આવી હતી? – 1-12-1986
948. નવીન વિધત પે સન યોજના યારથી અમલમાં આવી છે ? – 1-6-2006
949. મ યાહન ભોજનના યા કયા લાભ થાય છે ? – 1.બાળ પોષણ 2. કૂ લમાં િવ ાથ ઓની હાજરી 3. િત સમાનતા
950. ગુજરાતમાં કયા મુ યમં ીના સમયમાં મ યાહન ભોજન યોજનાનો ારંભ થયો હતો? – માધવિસંહ સોલંકી
951. GCERTનું સુવા ય કયું છે ? – તેજ વી નાવધી મ તુ।।
952. ગુજરાત શૈ િણક સંશોધન અને તાલીમ પ રષદ વારા કાિશત થતું વન િશ ણ સામાિયક નું મૂળ નામ શું હતુ?
– શાખાપ TET 1 EXAM ની તૈયારી માટેની બેસ્ટ બુક Knowledge power ખરીદવા
અહી કલીક કરો
953. ગુજરાત રા ય શાળા પા પુ તક મંડળનું સામાિયક કયું છે ? – બાલસૃિ
954. ગુજરાત રા ય શાળા પા પુ તક મંડળનું આદશ વા ય કયું છે ? – તમસો મા યોિતગમય॥
955. ગુજરાત રા ય પરી ા બોડની થાપના યારે કરવામાં આવી હતી? – નવે બર 1986
Main Branch : LAL Bhuvan Complex Near Gh-6 Circle Sector - 222, Gandhinagar
Page No.
Sub Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
39 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945 ,8000040575
ANAMIKA ACADEMY Page No.
TAT વન લાઈનર 40
Mo. 8000-0405-75

956. ગુજરાત રા ય પરી ા બોડની કચેરી યાં આવેલી છે ? – સે ટર 21 ગાંધીનગર

957. વતમાન સમયમાં રા ય પરી ા બોડના અ ય કોણ છે ? – પી.એ.જલું
958. પ ની યૂ િ ટ માટે ના હે તુઓ જણાવો? – 1. ાન 2.સમજ 3.ઉપયોજન 3. કૌશ ય
959. જે િવ તાર માં કોઈપણ ધોરણ સુધીનું ાથિમક િશ ણ ફરિજયાત હોય તે િવ તાર એટલે... ? – ફરિજયાત િશ ણ
િવ તાર
960. અ યપા યોજના એટલે? – ાથિમક શાળામાં અ યાસ કરતાં િવ ાથ ઓ માટે મ યાહન ભોજન પુ ં પાડતી
TET 1 EXAM ની તૈયારી માટેની બેસ્ટ બુક Knowledge power ખરીદવા
યોજના. અહી કલીક કરો
961. ાથિમક, મા યિમક શાળાના િવ ાથ ઓને લ કરી તાલીમ માટે ો સા હત કરવાના હે તુસર રા ય પરી ા બોડ કઈ
પરી ાનું આયોજન કરે છે ? – RIMC પરી ા
962. Holistic Education એટલે શું – સવાગી િવકાસ
963. CCEનું પુ ં નામ જણાવો? – Continuous And Comprehensive Evaluation
964. ગુજરાતમાં કયા કે ળવણી કારના માગદશન હે ઠળ સતત અને સવ ાહી મૂ યાંકન નો અમલ થયો હતો? –
ડૉ.રિવ ભાઈ દવે
965. સતત અને યાપક મૂ યાંકન નું ઉપકરણ કયું છે ? – 1.િનરી ણ 2. ાવલી 3.તપાસસૂિચ
966. ાથિમક શાળા ક ાએ ચાલતો અ યપા કાય મ એટલે? – પ ીઓને ચણ તેમજ અનાજ મળી રહે તે માટે નો
કાય મ
967. િચ ડન યુિનવિસટીની કામગીરી જણાવો? – 1.સંશોધન 2.િશ ણ 3. િશ ણ 4.િવ તરણ
968. િજ ા િશ ણ અને તાલીમ ભવનની કામગીરી જણાવો? – 1.તાલીમ 2.સાધન સહાય િવ તરણ 3.સંશોધન
969. બાળક 12 વષનું થાય યારે કે ટલું શ દ ભંડોળ ધરાવે છે ? – 10000 શ દો.
970. વતમાન અ યાપન માં સૌથી ભાવી પ ધિત કઈ છે ? – ઈ.લિનગ
971. એ યુસેટ એક.. છે ? – િશ ણ ઉપ હ
972. નીચેનામાંથી કયો કમચારીઓની નોકરીનો મહ વનો રે કડ ગણાય છે ? – સેવાપોથી (સિવસબુક)
973. ખાતાવહી કે વા કારનું પ ક કહી શકાય? – નાણાંકીય પ ક
974. કયા વષથી ગુણો સવની શ આત કરવામાં આવી હતી? – ઈ.સ.2009
975. િશ ણ ે ે િશ કોને ે કામગીરી કરવા બદલ કયો એવોડ અપાય છે ? – ી મગનભાઈ દેસાઈ એવોડ
976. ઘો-1 માં યો િવષય આવે છે ? – કલરવ.
977. ઈકો કલબની શ આત યારથી થઈ? – ઈ.સ.2006 થી અજમાયશી ધોરણે
978. ગુણો સવની વેબસાઈટ જણાવો – www.gunotsav.org
979. બાલા ોજે ટની શ આત યારે થઈ? – ી કબીર વાજપેય ઈ.સ.2005
980. ગુજરાતી મા યમની ાથિમક શાળાઓમાં સં કૃ ત િશ ણની શ આત કયા ધોરણથી થાય છે ? – ધોરણ-6
981. ગુજરાતના શૈ િણક રીતે પછાત િવ તારોમાં ક યા િશ ણને ઉ ેજન આપવા માટે યો કાય મ અમલમાં છે ? –
નેશનલ પો ામ ઓફ એ યુકેશન ફોર ગ સ એટ એલીમે ટરી લેવલ.

Main Branch : LAL Bhuvan Complex Near Gh-6 Circle Sector - 222, Gandhinagar
Page No.
Sub Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
40 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945 ,8000040575
ANAMIKA ACADEMY Page No.
TAT વન લાઈનર 41
Mo. 8000-0405-75

982. વગખંડ માં થતો ધ ઘાટ એ શાનું સૂચન કરે છે ? – િશ ણ ના અસરકારક વગ યવહાર નો અભાવ.
983. મતાકે ી િશ ણ માટે કઈ બાબત સૌથી વધારે લાગુ પડે છે ? – અ યયન ના ે ો મુજબની મતાઓ
984. એક િશ ક ખૂબ પ વાત કરે છે , તેમની દરે ક વાત... હોય છે ? – સં દ ધ
985. ડ ટ સ એ યુકેશન કે વી રીતે આપવા માં આવે છે ? – 1. રે ડયો વારા 2. ટી.વી. વારા 3. પ યવહાર વારા
986. િશ ણની સફર ને સફળ બનાવવા કે ળવણી કારે કોને “હોકાયં ” નું િબ દ આ યું છે ? – આયોજનને
987. GAP શું છે ? – ધોરણ 3 થી 5 માં િસિ ધ માપન નો પા ામ છે .
988. ભાષાના અથ હણ ના બે કૌશ ય કયાં કયાં છે ? – 1.લેખન 2. કથન
989. અસરકારક સહપાઠી અ યયન કરાવવા શાની જ ર પડે છે ? – 1. વ અ યયન 2.િશ ત 3.તેજ વી િવ ાથ
990. વાચન િશ ણ વેશ ની કઈ પ ધિત િવશેષ ફળદાયી ગણાય છે . – મૂળા ર પ ધિત
991. િવ ાથ ઓના એક સમૂહ માં મહ મ િવ ાથ ઓએ ા કરે લો ગુણાંક ણવા માંગતા હોવ તો તમે શેની ગણતરી
કરશો? – આપેલી મા હતી નો બહુલક
992. ધોરણ-3 ના અંતે બાળક ગુજરાતી ભાષાના કે ટલા શ દો નું અથ હણ કરી શકે ? – 2500 શ દો
993. મૂળા રોની ઓળખ માટે કઈ રીત વધુ યો ય છે ? – લેશ કાડ વારા
994. વતમાન અં ે પા પુ તક માં કઈ પ ધિત ને અનુસરવા માં આવે છે ? – કો યુિનકે ટીવ એ ોચ
995. ધોરણ-1 માં મૂળા રોને યા મમાં શીખવવા માં આવે છે ? – 1. ગ,મ,ન,જ 2.વ,ર,સ,દ 3.પ,ડ,ત,ણ
4.ક,બ,અ,છ
996. સસલીબેન સેવ બનાવી સસલો જમવા બેઠો – આ ગીતના ઉપયોગ શું શીખવવા માટે કરશો? – સાત વારના નામ
997. ધોરણ-2 માં આવતા િવષયોમાં કુ જન અને ક ોલ એ કયા િવષયના નામ છે ? – 1. કુ જન – ગિણત 2. ક ોલ –
ગુજરાતી, પયાવરણ TET 1 EXAM ની તૈયારી માટેની બેસ્ટ બુક Knowledge power ખરીદવા
અહી કલીક કરો
998. તમારા િવષયનું સાચું અ યયન કરવા શું કરશો? – કસોટી ારા પરી ણ કરીને વગકાય પર ભાર મુકવો.
999. તમે પ ર ામાં સુપરિવઝન કરવા માંગો છો પણ તે પ ર ામાં તમારી નાની બહે ન પરી ાથ છે તો તમે શું કરશો? –
તમે તે વગમાં તમારી ફરજ ન ગોઠવાય તેવી તજવીજ કરશો

Main Branch : LAL Bhuvan Complex Near Gh-6 Circle Sector - 222, Gandhinagar
Page No.
Sub Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6-B, Gandhinagar
41 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979997945 ,8000040575
ANAMIKA ACADEMY મહત્વની યોજનાઓ Page No.

Mo. 9979-9979-45 1

યોજના રાજ્ય અને કે ન્ ની

• યોજના : મેક ઈન ઈિન્ડયા
આરંભ : 25, સપ્ટે મ્બર, 2014
અમલીકરણ : નાણા મં ાલય
‐ ભારતને વૈિ ક તરે મેન્યુફેકચરીંગ હબ બનાવવાનું મુખ્ય ઉ ે ય.
‐ યોજનાનું ાિતક િચન્હ “િસંહ” જેનું મુખ પૂવર્ તરફનું અથાર્ત િ પૂવર્ તરફ અને પિ મ સાથે જોડાણ.
‐ આ યોજના અંતગર્ત FDI અથાર્ત ‘ફ ટર્ ડે વલપ ઈિન્ડયા’
• યોજના : મહાત્મા ગાંધી વચ્છતા િમશન ( વચ્છ ભારત િમશન)
આરંભ : 2 ઓક્ટોબર, 2014 (ગાંધીજીની 145મી જન્મ જયંિત)
અમલીકરણ : શહે રી િવકાસ મં ાલય
‐ ામીણ િવકાસ મં ાલય
‐ પેયજળ
→ ગાંધીજીની 150મી જન્મજયંિત (2019 સુધી) સમ દેશને વચ્છ બનાવવાની િત ા
→ 2014-15 દરિમયાન આ યોજનામાં ગુજરાત દેશમાં થમ થાને છે .
• યોજના : સાંસદ આદશર્ ામ યોજના
આરંભ : 11, ઓક્ટોબર, 2014 (જય કાશ નારાયણની જન્મજયંિત)
અમલીકરણ : ામીણ િવકાસ મં ાલય
‐ દરે ક સાંસદે 2016 સુધી એક ગામ દ ક લઈ તેને આદશર્ ગામ બનાવવું, ત્યારબાદ આદર્શગામ તથા 2014 સુધીમાં પાંચ
ગામો દ ક લઈ આદશર્ગામ બનાવવા.
‐ આ યોજના અંતગર્ત વડા ધાન નરે ન્ મોદીએ પોતાના ચૂંટણી ક્ષે ે વારાણસીના ‘જયાપુર’ ગામ દ ક લીધું.
• યોજના : િડઝીટલ ઈિન્ડયા
આરંભ : 1, જુ લાઈ, 2015
અમલીકરણ : ઈલેક્ટર્ ોિનક અને માિહતી ટે કનોલોજી મં ાલય
‐ 1 જુ લાઈથી 7 જુ લાઈ િડઝીટલ સ ાહની ઉજવણી
‐ તમામ લોકોને િડઝીટલ સેવાનો લાભ
‐ િડઝીટલ લોકર ણાલી, વચ્છ ભારત િમશન (SBM) મોબાઈલ એપ, ઈ-હોિ પટલ એિપ્લકે શન ઓનલાઈન
રિજ ટર્ે શનની શ આત
• યોજના : રા ર્ ીય ઉ ત ભારત યોજના
આરંભ : 11, નવેમ્બર, 2014
અમલીકરણ : માનવ સંશાધન િવકાસ મં ાલય
‐ આ યોજના અંતગર્ત, IIT, IIM, NIT ભારતીય િવ ાન સં થાન તથા અમુક પસંદગીની કૉલેજો, િવ ાલયોને ામીણ
િવકાસ સાથે જોડાશે.
‐ આ યોજના અંતગર્ત રા ર્ પિતએ ‘નો યૉર કૉલેજ પોટર્ લ’ લ ચ કયુ.
Page No. Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G‐2 Circle, Sec‐6, Gandhinagar
Sub Branch : Basement, Gh‐6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector‐22, Gandhinagar
1 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979 9979 45, 8000 0405 75,
ANAMIKA ACADEMY મહત્વની યોજનાઓ Page No.

Mo. 9979-9979-45 2

• યોજના : સક્ષમ યોજના

આરંભ : 11 નવેમ્બર, 2014
અમલીકરણ : માનવ સંશાધન િવકાસ મં ાલય
‐ માનવ સંશાધન િવકાસમં ી ીમતી મૃિત ઈરાની ારા આ યોજનાનો આરંભ કરવામાં આ યો હતો.
‐ યોજનાનો લાભ વાિષર્ક 6 લાખથી ઓછી આવક ધરાવતા પિરવારના િવકલાંગ બાળકને મળશે. જેમાં તેને ટે કનોલોજી
િશક્ષણમાં દર વષ વધુમાં વધુ 30 હજાર અને 2000 િપયા 10 મિહના સુધી િત માસ મળશે.
• યોજના : બેટી બચાવો, બેટી પઢાવો અિભયાન
આરંભ : 22 જાન્યુઆરી, 2015 (પાણીપત, હિરયાણા)
અમલીકરણ : મિહલા અને બાળ િવકાસ મં ાલય
‐ વડા ધાન નરે ન્ મોદી ારા શ આત કરવામાં આવી
‐ માધુરી દીિક્ષત આ યોજનાના ાન્ડ એમ્બેસેડર છે .
‐ ઓછા િલંગાનુપાત ધરાવતા 100 િજ ાઓનો સમાવેશ આ યોજનામાં કરાયો છે .
‐ આ યોજનામાં દીકરીના ‘જ્ન્મ સંગે’ બાળ જન્મોત્સવ મનાવવામાં આવશે.
• યોજના : વન રે ન્ક વન પેન્શન યોજના (OROP)
આરંભ : 1 જુ લાઈ, 2014
અમલીકરણ : નાણાં મં ાલય
‐ આ યોજના અંતગર્ત કે ન્ સરકાર 22 લાખ પૂવર્ સૈિનકો તથા સૈિનકોની 60 હજાર િવધવાઓને એિરયસર્ પેટે કુ લ
16000 કરોડ ચૂકવશે. જે િવધવાઓને એક અઠવાિડયામાં તથા પૂવર્ સૈિનકોને ચાર ામાં ચૂકવાશે.
• યોજના: માટર્ સીટી િમશન
આરંભ : 25, જૂ ન, 2015
અમલીકરણ : શહે રી િવકાસ મં ાલય
‐ આ યોજના અંતગર્ત 100 જેટલા શહે રોમાં આધારભૂત સંરચના ઉપલબ્ધ કરાવી 100 માટર્ સીટી બનાવવાનો છે .
‐ આ યોજના અંતગર્ત ગુજરાતમાં ગાંધીનગર, અમદાવાદ, સુરત, વડોદરા, રાજકોટ, દાહોદને પસંદ કરવામાં આ યો છે .
• યોજના : અમૃત િમશન
આરંભ : 25 જૂ ન, 2015
અમલીકરણ : શહે રી િવકાસ મં ાલય
‐ AMRUT – atal mission for Rejuvenation and Urban Transformation
‐ આ યોજના ‘જવાહરલાલ નહે રા ર્ ીય શહે રી િમશન’ની જગ્યા લેશે. આ યોજના અંતગર્ત 500 શહે રો માટે કુ લ 50,000
કરોડની ાન્ટ ફાળવી તેમનો િવકાસ કરવામાં આ યો છે .
‐ અટલ િમશન અંતગર્ત સૌ થમ એક્શન પ્લાન રાજ થાન રાજ્યએ રજૂ કય .
• યોજના : બધા માટે આવાસ (2020 સુધી) ધાનમં ી આવાસ યોજના – PAY
આરંભ : 1, જૂ ન, 2015

Page No. Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G‐2 Circle, Sec‐6, Gandhinagar
Sub Branch : Basement, Gh‐6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector‐22, Gandhinagar
2 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979 9979 45, 8000 0405 75,
ANAMIKA ACADEMY મહત્વની યોજનાઓ Page No.

Mo. 9979-9979-45 3

અમલીકરણ : ગૃહ અને શહે રી ગરીબી િનવારણ મં ાલય

‐ આ યોજના અંતગર્ત જ્યારે 2022માં ભારતની વતં તાને 75 વષર્ પૂણર્ થશે ત્યાં સુધીમાં શહે રોમાં ઝૂપડપ ીમાં રહે તા
બધા ગરીબોને આવાસ પૂરા પાડવામાં આવશે.
• યોજના : ધાનમં ી કૃ િષ િસંચાઈ યોજના
આરંભ : 21, જુ લાઈ, 2015 (કે િબનેટ ારા મંજૂરી)
અમલીકરણ : કૃ િષ અને ખેતીવાડી સહાય મં ાલય
‐ િસંચાઈમાં પાણીનો બચાવ, િસંચાઈ રોકાણમાં એક પતા વગેરે.
• યોજના : (સમૃિ સાં કૃ િતક વારસા સંરક્ષણ અને કાયાક પ)
(HRADAY – Haritage City Development and Augmentation yojan)
આરંભ : 21 જાન્યુઆરી, 2015
અમલીકરણ : શહે રી િવકાસ મં ાલય
‐ આ યોજનાના ઉદઘાટન સમયે નવી િદ હીમાં િવ ાન ભવન ખાતે રાજ થાનમાંથી પસંદગી પામેલ ‘અજમેર’ નગરનું
દશર્ન યોજાયું હતું.
‐ દય યોજના અંતગર્ત ગુજરાતનું ‘ ારાકા’ શહે ર પસંદ કરવામાં આવેલ છે .
‐ આ યોજનાનો મુખ્ય ઉ ે ય ભારતના સાં કૃ િતક મારકોની જાળવણી કરવી તથા સંપૂણર્ યવ થાંતં નો િવકાસ કરવો.
• યોજના : ઈન્ ધનુષ (ટીકાકરણ / રસીકરણ)
આરંભ : 25, િડસેમ્બર, 2014 (મદનમોહન માલિવયા અને અટલ િબહારી વાજપેયીના જન્મજય ં િત િદવસે – ગુડ
ગવનર્ન્સ ડે )
અમલીકરણ : વા થ્ય અને પિરવાર ક યાણ િવભાગ
‐ આ યોજનાનો મુખ્ય ઉદે ય 2020 સુધીમાં બધા જ બાળકોને નીચેના 7 રોગો માટે રસીકરણ કરાવવાનો છે .
‐ િડપ્થેિરયા, વુિપંગ ક્ફ (ઉટાંિટયું), િટટે નસ, પોિલયો, ટી.બી, ઓરી, િહપેટાઈિટસ-બી
• યોજના : પહલ (PAHAL – DBTL – ત્યક્ષ હ તાંતરણ લાભ – Direct benefit Transfer of LPG
આરંભ : 1, જાન્યુઆરી, 2015
અમલીકરણ : પેટર્ોિલયમ અને કુ દરતી વાયુ મં ાલય
‐ આ યોજના અંતગર્ત LPG પર મળવાવાળી સબસીડી સીધે સીધી લાભાથ ના ખાતામાં જમા થશે.
• યોજના : યામા સાદ મુખરજી બર્ન િમશન (SPMRM)
આરંભ : 16 સપ્ટે મ્બર, 2015ના રોજ કે િબનેટ ારા મંજૂરી
અમલીકરણ : ામીણ િવકાસ અને પંચાયતી રાજ મં ાલય
‐ આ યોજના અંતગર્ત 2019-20 સુધીમાં 300 માટર્ ગામડાઓનો િવકાસ કરવામાં આવશે.
• યોજના : ઉ તાદ (USTAD)
આરંભ : 14, મે, 2015 (વારાણસી ખાતે)
અમલીકરણ : અ પસંખ્યક બાબતોનું મં ાલય

Page No. Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G‐2 Circle, Sec‐6, Gandhinagar
Sub Branch : Basement, Gh‐6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector‐22, Gandhinagar
3 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979 9979 45, 8000 0405 75,
ANAMIKA ACADEMY મહત્વની યોજનાઓ Page No.

Mo. 9979-9979-45 4

‐ આ યોજના અંતગર્ત અપ્લસંખ્ય સમુદાયના પરંપરાગત કારીગરો અને હ ત િશ પકારોની ક્ષમતાનું િનમાર્ણ કરી
પરંપરાગત હ તકલા હાથસાળના સમૃ વારસાનું સંવધર્ન અને સંરક્ષણ કરવું છે .
• યોજના : નઈ મંિઝલ
આરંભ : 8, ઓગ ટ, 2015
અમલીકરણ : અ પસંખ્ય બાબતોનું મં ાલય
‐ આ યોજના અંતગર્ત 17 વષર્થી 35 વષર્ની ઉંમરના યિક્તઓને લિક્ષત કરી અ પસંખ્યકો ખાસ કરીને મુિ લમોની િશક્ષા
અને આજીિવકાઓની આવ યક્તાઓની પૂિતર્ કરવાનો છે .
• યોજના : પંિડત િદનદયાળ ઉપાધ્યાય મેવ જયતે યોજના
આરંભ : 16, ઓક્ટોબર, 2014
અમલીકરણ : નાણાં મ ાલય
‐ આ યોજના અંતગર્ત િમકોના િહતોનું રક્ષણ કરી મ સુધારા કરવા એ મુખ્ય ઉ ે ય છે .
• યોજના : ગો ડ સોવેિરન બોન્ડ
આરંભ : 5, નવેમ્બર, 2015
અમલીકરણ : નાણાં મં ાલય
‐ આ યોજનાનો મુખ્ય ઉ ે ય ભારતમાં સોનાની આયાત ઘટાડવાનો છે .
‐ આ યોજના અંતગર્ત રોકાણકારો સોનાના થાને ભારત સરકાર ારા સોનાની િકમંતના માણપ ો ખરીદી તેના પર
વાિષર્ક .2.75%ના દરે યાજ મેળવી શકશે.
‐ યાજની ચૂકવણી દર 6 મિહને થશે.
‐ આ યોજના અંતગર્ત ઓછામાં ઓછા 20 ામ અને વધુમાં વધુ 500 ામ સોનાની િકંમત સુધી રોકાણ કરી શકાય છે .
• યોજના : સોનાના િસ ા
આરંભ : 5, નવેમ્બર, 2015
અમલીકરણ : નાણાં મ ાલય
‐ આ યોજના અંતગર્ત ભારત સરકાર ારા 5 ામ અને 10 ામના િસ ા તેમજ 20 ામની લગડી જેમાં એક બાજુ
અશોક ચ અને બીજી બાજુ મહાત્મા ગાંધીની છાપ હશે, તેનું વેચાણ કરવામાં આવશે.
• યોજના : િદનદયાળ ઉપાધ્યાય અંત્યોદય યોજના
આરંભ : 25, સપ્ટે મ્બર, 2014
અમલીકરણ : ગૃહ અને શહે રી ગરીબી િનવારણ મં ાલય
‐ શહે રી અને ામીણ ગરીબોને આજીિવકા માટે કૌશ ય િવકાસ માટે િશક્ષણ આપવું.
‐ વયં રોજગારી ારા યવસાયનો િવકાસ. જે માટે સરકાર ારા સબસીડી આપવામાં આવશે.
‐ આ રા ર્ ીય આજીિવકા િમશનનું થાન લેશે.
• યોજના : ટે ન્ડ અપ ઈિન્ડયા
આરંભ : 6 જાન્યુવારી, 2016 (કે િબનેટ ારા મંજુરી)

Page No. Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G‐2 Circle, Sec‐6, Gandhinagar
Sub Branch : Basement, Gh‐6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector‐22, Gandhinagar
4 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979 9979 45, 8000 0405 75,
ANAMIKA ACADEMY મહત્વની યોજનાઓ Page No.

Mo. 9979-9979-45 5

અમલીકરણ : નાણાં મં ાલય

‐ આ યોજનાનો હે તુઅનુસૂિચત જાિત, અનુસૂિચત જનજાિત તથા મિહલાઓમાં ઉ મશીલતાને ઉ ેજન આપવાનો છે .
‐ આ યોજનામાં ીનફી ડ સાહસ માટે દસ લાખથી એક કરોડ સુધીની મૂડી ઉપલબ્ધ કરાવવામાં આવશે.
• યોજના : ટાટર્ અપ ઈિન્ડયા
આરંભ : 16 જાન્યુઆરી, 2016
અમલીકરણ : નાણાં મં ાલય
‐ ટાટર્ અપ ઈિન્ડયા એટલે િબઝનેશ નાનો પરંતુ તેનો િવ તાર મોટો જેમ કે એમેઝોન.
‐ ટટર્ અપની બાબતમાં ભારત અમેિરકા અને િ ટન પછી ીજા મે છે .
‐ આ યોજના અંતગર્ત નફો થવા દરિમયાન 3 વષર્ સુધી ટે ક્સમાંથી મુિક્ત આપવામાં આવે છે .
‐ આ યોજના માટે દસ હજાર કરોડનું ભંડોળ બનાવવામાં આવશે. જેમાંથી 25 કરોડ િત વષર્ ટાટર્ અપને આપવામાં
આવશે.
• યોજના : મૃદા વા થ્ય કાડર્ (Soil Health Card Scheme)
આરંભ : 17 ફે ુઆરી, 2015 (સુરતગઢ, ગંગાનગર, રાજ થાન ખાતે)
અમલીકરણ : કૃ િષ મં ાલય
‐ આ યોજના અંતગર્ત સરકાર ારા ખેડૂતોને ‘સોઈલ કાડર્ ’ આપવામાં આવશે, જે જમીનનું પરીક્ષણ કરી જમીનમાં કયા
ત વોની ઉણપ છે તેનું માગર્દશર્ન આપશે, જેથી પાક વૃિ માટે કયા ખાતરનો ઉપયોગ કરવો તેનું માગર્દશર્ન મળશે.
• યોજના : દીનદયાળ ઉપા ાય ામ જ્યોિત યોજના (DDUGJY)
આરંભ : 25, જુ લાઈ, 2015
અમલીકરણ : વીજળી મં ાલય
‐ આ યોજના અંતગર્ત ામીણ ક્ષે ોમાં કૃ િષ અને ગેરકૃ િષ વપરાશકારને િવવેકપૂણર્ રીતે સતત વીજળી પૂરી પાડવામાં
આવશે.
• યોજના : કાયાક પ (જન વા થ્ય)
આરંભ : 15, મે, 2015
અમલીકરણ : વા થ્ય અને પિરવાર ક યાણ મં ાલય
‐ થા થ્યક્ષે ે વચ્છતા માટે પહે લ કરવા માટે નો પુર કાર.
• યોજના : મુખ્યમં ી અમૃતમ (માં) યોજના
આરંભ : 2012-13
અમલીકરણ : આરોગ્ય અને પિરવાર ક યાણ િવભાગ
‐ ગુજરાતમાં ગરીબી રે ખા હે ઠળ જીવતા તમામ પિરવારોને ગંભીર િબમારીઓ જેવી કે દય, મગજ, િકડનીને લગતી
સારવાર, બન્સર્, કે ન્સર, ગંભીર ઈજાઓ, નવજાત િશશુઓના ગંભીર રોગોમાં વાિષર્ક 2,00,000 (બે લાખ િપયા)
સુધીની કે શલેશ મફત સારવાર કોઈ પણ હોિ પટલમાં મળી રહે શે, આ માટે Quick Response (QR) Coded માં
કાડર્ ઉપલબ્ધ કરાવવામાં આવશે.

Page No. Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G‐2 Circle, Sec‐6, Gandhinagar
Sub Branch : Basement, Gh‐6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector‐22, Gandhinagar
5 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979 9979 45, 8000 0405 75,
ANAMIKA ACADEMY મહત્વની યોજનાઓ Page No.

Mo. 9979-9979-45 6

‐ આ યોજના હે ઠળ લાભાથ ઓને હોિ પટલ ખાતે સારવાર હે તું આવવા-જવાના ભાડા પેટે . 3300/- (મહ મ 15
વખત) ચૂકવવામાં આવશે, આ ઉપરાંત રિજ ટર્ે શન દીઠ ‘આશા’ બહે નોને .100/- આપવામાં આવશે.
‐ વા થ્યક્ષે ે વચ્છતા માટે પહે લ કરવા માટે નો પુર કાર.
• યોજના : મુખ્યમં ી અમૃતમ વાત્સ ય યોજના. (માં વાત્સ ય યોજના)
આરંભ : 4 સપ્ટે મ્બર, 2014
અમલીકરણ : આરોગ્ય અને પિરવાર ક યાણ િવભાગ
‐ ‘માં’ યોજનાની સફળતા પછી રાજ્ય સરકારે િપયા 1.20 લાખથી ઓછી આવક ધરાવતા મધ્યવગર્ના પિરવારોની તમામ
મિહલાઓના આરોગ્ય માટે ગૌરવ અને આદર જાળવી રાખવા અને તેમના 21 વષર્થી ઓછી ઉંમરના બાળકોને ‘માં
વાત્સ ય’ યોજના હે ઠળ ગંભીર બીમારીઓ જેવી કે દય, કીડની, કે ન્સર, મગજના રોગો, બન્સર્, નવજાત િશશુના રોગો,
ગંભીર રીતે ઈજા વગેરે માટે વાિષર્ક િપયા બે લાખની કે શલેસ સારવાર આપવામાં આવશે. (સરકાર ીના 26/03/2015
ના પિરપ થી તેમાં 21 વષર્થી વધુ વયના પુ ષોનો પણ સમાવેશ કરે લો છે .
• યોજના : મુખ્યમં ી યુવા વાવલંબન યોજના (MYSY)
આરંભ : 24 સપ્ટે મ્બર, 2015
અમલીકરણ : િશક્ષણ િવભાગ
‐ સરકારી નોકરીની ભરતીમાં દરે ક વગર્ની મહ મ વયમયાર્દામાં 5 વષર્ની વધારાની છૂટ આપવામાં આવી.
‐ વાિષર્ક .4.50 લાખની આવક સુધીના પિરવારોના બાળકોનો આ યોજનામાં સમાવેશ જેમને નીચે મુજબના લાભ મળશે
‐ ધોરણ – 12 માં 90 પસર્ન્ટાઈલ કે તેથી વધુ મેળવનાર િવ ાથ ઓને ઉચ્ચ અભ્યાસ માટે સહાય, જેમાં MBBSમાં
વેશ મેળવનાર િવ ાથ ઓની 50% ફી િપયા બે લાખની મયાર્દામાં રાજ્ય સરકાર તરફથી ભરવામાં આવશે તથા
રાજ્યમાં ણ નવી મેિડકલ કૉલેજની થાપના કરી બેઠકોની સંખ્યા વધારાશે.
• યોજના : િમશન મંગલમ્ (સખી મંડળ યોજના)
આરંભ : 2012
અમલીકરણ : મિહલા અને બાળ િવકાસ તથા ામ્ય િવકાસ અને પંચાયતીરાજ
‐ મિહલાઓ BPL અને APL બંને પિરવારની વયંસહાય ૃપ (સખી મંડળ) ારા આવકની વૃિત શ કરી શકે છે .
‐ આ સમૂહમાં ઓછામાં ઓછી 70 મિહલાઓ BPL પિરવારની હોવી જોઈએ.
‐ આવકની વૃિત શ કરવા સમૂહને િપયા 5 હજાર િરવોિ વંગ ફંડ અને બક લોન આપવામાં આવશે.
• યોજના : િવ ાદીપ યોજના
આરંભ : 2002
અમલીકરણ : િશક્ષણ િવભાગ
‐ આ યોજના 26 જાન્યુઆરી, 2001ના ભૂકંપમાં માયાર્ ગયેલા િવ ાથ ઓની યાદમાં શ કરવામાં આવી. જેમાં થાિમક
શાળાના િવ ાથ ઓને .50,000/- નું વીમા કવચ અને માધ્યિમક અને ઉચ્ચતર માધ્યિમક શાળાના બાળકોને
.1,00,000/- નું વીમા કવચ પુ ં પાડવામાં આવશે.

Page No. Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G‐2 Circle, Sec‐6, Gandhinagar
Sub Branch : Basement, Gh‐6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector‐22, Gandhinagar
6 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979 9979 45, 8000 0405 75,
ANAMIKA ACADEMY મહત્વની યોજનાઓ Page No.

Mo. 9979-9979-45 7

• યોજના : ઘરદીવડા યોજના

આરંભ : 2013
અમલીકરણ : મિહલા અને બાળ િવકાસ મં ાલય
‐ આ યોજના ારા ામીણ અને શહે રી એમ બંને ક્ષે ની મિહલાઓને લાભ થાય છે ,
‐ આ યોજના ‘ગુજરાત મિહલા આિથર્ક િવકાસ િનગમ’ (GWEDC) ારા અમલમાં મૂકવામાં આવી છે .
‐ આ યોજના અંતગર્ત BPL પિરવારની મિહલાને આવકની વૃિત માટે યિક્તગત મહ મ . 50,000/- સુધીની લોન
આપવામાં આવે છે .
‐ આ યોજનામાં ામીણ િવ તારની મિહલાની વાિષર્ક આવક મયાર્દા . 47,000/- તથા શહે રી િવ તારની
.68,000/- ન ી કરવામાં આવી છે .
• યોજના : િખલિખલાટ યોજના
આરંભ : 2012
અમલીકરણ : આરોગ્ય અને પિરવાર ક યાણ
‐ આ યોજના અંતગર્ત માતા અને નવજાત િશશુને હોિ પટલથી ધરે પહ ચાડવા એમ્બ્યુલન્સ વાન હોય છે , જેમાં એલસીડી
ીન પર સલામત બાળ ઉછે ર અને રસીકરણ વીિડયો બતાવવામાં આવે છે .
• યોજના : િવ ાલ મી બોન્ડ
આરંભ : 2003
અમલીકરણ : િશક્ષણ િવભાગ
‐ 35% થી ઓછી મિહલા સાક્ષરતા વધારવા ગામડાઓમાં ગરીબી રે ખાથી નીચેના પિરવારોની કન્યાના શાળા વેશ વખતે
ધો-1 ના વેશે . 2000/- ના બોન્ડ આપવામાં આવે છે , જે ધો-7 પૂણર્ કયાર્ પછી યાજ સિહત ચૂકવવામાં આવે
છે .
• યોજના : દીકરી યોજના
આરંભ : -
અમલીકરણ : આરોગ્ય અને પિરવાર ક યાણ
‐ આ યોજનાનો મુખ્ય હે તુ દીકરી જન્મના મહત્વ વધારવાની સાથે સાથે પિરવાર િનયોજનનું છે .
‐ આ યોજનાના લાભાથ મિહલાની ઉંમર 35 વષર્થી વધુ હોવી જોઈએ નિહ.
‐ જો દંપિ પુ િવહીન હોય અને મા એક જ પુ ી હોય જેની ઉંમર 1 વષર્થી વધુ હોય અને જો પિરવાર િનયોજન કરાવે
તઓ સરકાર ી ારા તેમને . 6000/-નું માણપ આપવામાં આવે છે ,
‐ જો બે દીકરી હોય અને સૌથી નાની દીકરી 3 વષર્ કરતા મોટી હોય તો પિરવાર િનયોજન કરાવે તઓ . 5000/- નું
માણમ મળે છે .
• યોજના : માતા – યશોદા પુર કાર
આરંભ : 2007-08
અમલીકરણ : મિહલા અને બાળ િવકાસ

Page No. Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G‐2 Circle, Sec‐6, Gandhinagar
Sub Branch : Basement, Gh‐6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector‐22, Gandhinagar
7 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979 9979 45, 8000 0405 75,
ANAMIKA ACADEMY મહત્વની યોજનાઓ Page No.

Mo. 9979-9979-45 8

‐ આંગણવાડી – તેડાગર બહે નોને ે કાયર્ક્ષમતા માટે નો પુર કાર

થમ માંક થમ માંક
(આંગણવાડી) (તેડાગર)
રાજ્યકક્ષા 51,000/- 31,000/-

િજ ાકક્ષા 31,000/- 21,000/-

ઘટકકક્ષા 21,000/- 11,000/-

• યોજના : ક પસર યોજના

આરંભ :
અમલીકરણ : ક પસર િવભાગ
‐ ભાવનગર ઘોધો બંદર અને ભ ચના દહે જ બંદરને જોડવાની યોજના જેથી સૌરા ર્ અને દિક્ષણ ગુજરાત વચ્ચેનું 280
િક.મી, અંતર ઘટી જશે.
‐ ઘોઘા અને દહે જ બંદરના જોડાણની 2000 ચો.કી.મીનું મીઠાપાણીનું સરોવર રચાશે.
‐ આ યોજનાન સૌ થમ િવચાર અિનલ કાલેને આ યો હતો.
• યોજના : ઉમ્મીદ
આરંભ : 2007
અમલીકરણ : -
‐ આ યોજના અંતગર્ત 18 થી 35 વષર્ના યુવક યુવતીઓ ખાસ કરીને ગરીબી રે ખા નીચે જીવતા અને તેમાં પણ 40%
યુવતીઓને કૌશ યવધર્ન ારા રોજગારીની તકો પૂરી પાડવાની છે .
‐ UMEED – Urban Youth Motivation Employment and Entrepreneur Development
‐ આ ોજેક્ટ હે ઠળ યુવાનોના કૌશ યવધર્ન માટે કુ લ .4500/- જેમાં સરકાર ી .3500/‐, લાભાથ .500/- અને
તાલીમ સં થા .500/- ખચર્ કરે છે .
• યોજના : સંકટમોચન યોજના
આરંભ : 15, ઓગ ટ, 1995
અમલીકરણ : -
‐ ગરીબી રે ખા નીચે જીવતા કુ ટું બમાં મુખ્ય કમાઉ યિક્તના કુ દરતી અથવા આકિ મત અવસાન વખતે .10,000/- નો
ચેક ારા નાણાંકીય સહાય આપવામાં આવે છે . આ માટે મૃત્યુ પામનારની ઉંમર 18 થી 65 વષર્ની હોવી જોઈએ તથા
મૃત્યુના બે વષર્માં અરજી કરવી અિનવાયર્ છે .
• યોજના : િવ ા સહાય યોજના
આરંભ : 9 મે, 2014
અમલીકરણ : િશક્ષણ િવભાગ

Page No. Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G‐2 Circle, Sec‐6, Gandhinagar
Sub Branch : Basement, Gh‐6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector‐22, Gandhinagar
8 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979 9979 45, 8000 0405 75,
ANAMIKA ACADEMY મહત્વની યોજનાઓ Page No.

Mo. 9979-9979-45 9

‐ આ યોજના અંતગર્ત મિહલા ITI તાલીમાથ ઓ (6 માસથી વધુ તાલીમ કોષર્) ને સાયક્લ અથવા . 2500/- રોકડા
ચૂકવવામાં આવે છે .)
‐ આ યોજનામાં ક્ન્યાના વાલીની આવક મયાર્દા ામીણ ક્ષે ે .27,000/- તથા શહે રી ક્ષે ે .36,000/- છે .
• યોજના : અટલ પેન્શન યોજના
આરંભ : 2014
અમલીકરણ : િશક્ષણ િવભાગ
‐ આ યોજના વૃ ાવ થા દરિમયાન આવકની સલામતી, વૈિચ્છક િનવૃિત સમય માટે ના રોકાણ અને અસંગિઠત ક્ષે ના
કામદારો માટે કે િન્ ત રહે શે.
‐ આ યોજનામાં 18 થી 40 વષર્ના યિક્તઓ જોડાઈ શકે છે .
‐ આ યોજના અંતગર્ત 1000 થી 5000 . સુધીના માસીક પેન્શનનો લાભાથ 18 વષર્ની ઉંમરે જોડાય છે , . 42 થી .
210 અને જો 40 વષર્નો લાભાથ જોડાય તો . 291 થી . 1454 ફાળો આપવાનો રહે શે.
• યોજના : જીવન માણપ યોજના
આરંભ : 10 નવેમ્બર, 2014
અમલીકરણ : ઈલે. અને માિહતી ટે ક્નોલોજી મં ાલય
‐ ‘આધાર’ આધાિરત િડિઝટલ જીવન માણપ જે પેન્શનરોને આપવામાં આવશે, જેથી પેન્શનરોને દર વષ નવેમ્બરમાં
આપવા પડતા જીવન માણપ રજૂ કરવું પડશે નિહ.
• યોજના : ધાનમં ી જીવનજ્યોિત વીમા યોજના (PJVY)
આરંભ : 9 મે, 2015
અમલીકરણ : નાણા મં ાલય
‐ આ યોજના 18 થી 50 વષર્ના યિક્તઓ માટે છે , જે બક એકાઉન્ટ ધરાવે છે , તેમનું વાિષર્ક . 330/- (સિવર્સ ટે ક્સ
સાથે) નું ીિમયમ ભરવાનું રહે શે.
‐ યોજનાનો લાભાથ જો કોઈ પણ કારણસર મૃત્યુ પામે તો તેના પિરવારને 2 લાખ િપયા ચૂકવવામાં આવશે.
‐ 50 વષર્ પૂણર્ કરતા પહે લા જોડાયેલા લોકોને 55 વષર્ સુધી આ યોજનાનો લાભ મળશે.
• યોજના : ધાનમં ી વીમા યોજના (PSBY)
આરંભ : 9 મે 2015
અમલીકરણ : નાણા મં ાલય
‐ આ યોજનાનો લાભ 18 થી 70 વષર્ની વય ધરાવતા યિક્તઓ લાભ લઈ શકે છે , જેઓ બક ખાતું ધરાવે છે ,
‐ તેમાં વાિષર્ક .12/- નો ીિમયમ (સિવર્સ ટે ક્સ) સાથે ભરવાનો રહે શે.
‐ આ યોજના અંતગર્ત આકિ મક મૃત્યુ અથવા સંપૂણર્ િવકલાંગતા (બે આંખ, બે હાથ, બે પગ ગુમાવવા) માટે િપયા બે
લાખ તથા આંિશક િવકલાંગતા (એક આંખ, એક હાથ, એક પગ ગુમાવવા) માટે એક લાખ િપયા સહાય ચૂકવવામાં
આવશે.

Page No. Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G‐2 Circle, Sec‐6, Gandhinagar
Sub Branch : Basement, Gh‐6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector‐22, Gandhinagar
9 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979 9979 45, 8000 0405 75,
ANAMIKA ACADEMY મહત્વની યોજનાઓ Page No.

Mo. 9979-9979-45 10

• યોજના : ગિત
આરંભ : 25 માચર્, 2015
અમલીકરણ : નાણા મં ાલય
‐ PRAGATI – Pro – Active governance and Timely Implesmentation. (સિ ય શાસન અને સમયબ
િ યાન્વન)
‐ સરકારની પિરયોજનાઓના અમલીકરણ અને દેખરે ખની સંવાદમંચ એટલે ગિત.
‐ ગિતના મુખ્ય ઉ ે ય નીચે મુજબ છે .
‐ સામાન્ય જનતાની ફિરયાદોનું સમાધાન કરવું.
• યોજના : રા ર્ ીય બાળ વચ્ચતા િમશન
આરંભ : 14 નવેમ્બર, 2014 (જવાહરલાલ નહે નો જન્મિદવસ)
અમલીકરણ : મિહલા અને બાળિવકાસ મં ાલય
‐ આ િમશન અંતગર્ત 2014-15ના વષર્ને બાળ વચ્છતા વષર્ તરીકે ઉજવવામાં આ યું.
‐ આ િમશન અંતગર્ત 6 િવષયોનો સમાવેશ કરવામાં આ યો છે .
→ 1. વચ્છ આંગણવાડીઓ 2. વચ્છ વાતાવરણ (રમતનું મેદાન) 3. યિક્તગત વચ્છતા 4. વચ્છ ભોજન 5. પીવાનું
વચ્છ પાણી 6. વચ્છ શૌચાલય
• યોજના : મુ ા યોજના (મુ ા બક) મુ ા બકના સીઈઓ : જી.જી.મેમન
આરંભ : 8 નવેમ્બર, 2015
અમલીકરણ : નાણા મં ાલય
‐ MUDRA = Micro Units Development and Refinance Agency.
‐ આ યોજનાનો મુખ્ય ઉ ે શ નાના ઉ ોગ સાહિસકોની સહાયતા કરવી તથા તેમને ભારતીય અથર્તં ના સમૃિ ના સાયક
બનાવવાના છે .
‐ આ યોજના અંતગર્ત વધુમાં વધુ 10 લાખ સુધીની લોન આપવામાં આવે છે , જે નીચે મુજબ અલગ – અલગ નામથી
ઓળખાય છે .
1. િશશુ : 50,000 િપયા સુધીની લોન
2. િકશોર : 50,000 િપયા થી 5 લાખ સુધીની લોન
3. ત ણ : 5 લાખથી 10 લાખ સુધીની લોન.
• યોજના : ધાનમં ી કૌશ ય િવકાસ યોજના (PMKVY)
આરંભ : 15 જુ લાઈ, 2015
અમલીકરણ : કૌશ ય િવકાસ અને ઉ ોગ સાહિસક્તા મં ાલય
‐ આ યોજના અંતગર્ત 10માં ધોરણથી 12માં ધોરણનું િશક્ષણ અધવચ્ચે છોડનારા િમકોને તેમના કીલ ડે વલપમેન્ટ
માટે િશક્ષણ આપવામાં આવશે તથા િત િશક્ષુ િપયા 8000ની કોલરશીપ મળશે.

Page No. Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G‐2 Circle, Sec‐6, Gandhinagar
Sub Branch : Basement, Gh‐6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector‐22, Gandhinagar
10 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979 9979 45, 8000 0405 75,
ANAMIKA ACADEMY મહત્વની યોજનાઓ Page No.

Mo. 9979-9979-45 11

• યોજના : પઢો પરદેશ યોજના

આરંભ : 2013-14
અમલીકરણ : અ પસંખ્ય બાબતોના મં ાલય
‐ આ યોજનાનો મુખ્ય ઉ ે ય અ પસંખ્યક સમુદાયથી સંબંિધત આિથર્ક પછાત િવ ાથ ઓ માટે િવદેશમાં અધ્યયન માટે
શૈક્ષિણક ઋણ પર યાજમાં સિબ્સડી આપવાનો છે ,
‐ આ મા િશક્ષણક્ષે ની જ છે , જેમાં પો ટ ેજ્યુએશન અથવા પી.એચ.ડીના ઉચ્ચ અભ્યાસ મમાં જ આપવામાં આવશે.
• યોજના : સુકન્યા સમૃિ યોજના (SSY)
આરંભ : 22 જાન્યુઆરી, 2015 (પાણીપત, હિરયાણા ખાતેથી શ આત)
અમલીકરણ : મિહલા અને બાળિવકાસ મં ાલય
‐ આ યોજના મુખ્ય ઉ ે ય કન્યાના માતાિપતાને આ યોજના અંતગર્ત કન્યાના લ અથવા િશક્ષણ માટે આિથર્ક સહાય
પૂરી પાડવાનો છે .
‐ આ યોજના અંતગર્ત કન્યાના જ્ન્મથી 10 વષર્ સુધી ખાતુ ખોલાવવાનું રહે શે, જેમાં વષર્ દરિમયાન ઓછામાં ઓછા 1000
િપયા તથા વધુમાં વધુ 1,50,000 િપયા ીિમયમ પેટે જમા કરાવવાના રહે શે, કન્યાની ઉંમર 18 વષર્ પૂણર્ થયા પછી
50% રકમ ઉપાડી શકાશે તથા 21 વષર્ની વય પૂણર્ થતાં ખાતું બંધ થઈ રકમ પર 9.2% નો ચ વૃિ યાજ મળશે.
• યોજના : MNREGA (મનરે ગા)
આરંભ : 2 ફે ુઆરી, 2006 (આ દેશના અનંતપુર િજ ાથી શ આત)
અમલીકરણ : ામીણ િવકાસ મં ાલય
‐ MNREGA = Mahatma Gandhi National Rural Employment Guarantee Act, 2005
‐ શ આતમાં 2 ફે ુઆરી, 2006ના રોજ આ યોજના પાયલોટ ધોરણે 100 િજ ાઓમાં લાગુ કરવામાં આવી, 1 એિ લ
2008થી આ યોજના સમ દેશમાં લાગુ કરવામાં આવી
‐ આ યોજના અંતગર્ત ગરીબી રે ખાથી નીચે જીવતા ામીણ પિરવારમાના કોઈ પણ એક યિક્તને વષર્માં 100 િદવસની
રોજગારી પૂરી પાડવાની ગેરન્ટી આપવામાં આવી છે .
• યોજના : સવર્ િશક્ષા અિભયાન
આરંભ : 2001
અમલીકરણ : માનવ સંશાધન િવકાસ મં ાલય
‐ 6 થી 14 વષર્ના બાળકોને મફત અને ફરિજયાત િશક્ષણ મળી રહે એ માટે આ યોજના અંતગર્ત 1 એિ લ, 2010 થી
‘Right to Education, 2009’ નો કાયદો ઘડવામાં આ યો.
‐ તમામને સાક્ષર કરવા એ યોજનાનો મુખ્ય ઉ ે ય છે
‐ ધોરણ 1 થી 5 : રોજનું 4 કલાક x વષર્ના 200 િદવસ િશક્ષણ
‐ ધોરણ 6 થી 8 : રોજનું 5 કલાક x 220 િદવસ િશક્ષણ, (સરે રાશ અઠવાિડયાનું 45 કલાક િશક્ષણ.)

Page No. Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G‐2 Circle, Sec‐6, Gandhinagar
Sub Branch : Basement, Gh‐6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector‐22, Gandhinagar
11 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979 9979 45, 8000 0405 75,
ANAMIKA ACADEMY મહત્વની યોજનાઓ Page No.

Mo. 9979-9979-45 12

• યોજના : આધાર
આરંભ : 2009
અમલીકરણ : -
‐ આ યોજના અંતગર્ત UIDAI = યુિનક આઈડે ન્ટીિફકે શન ઑથોિરટી ઑફ ઈન્ડીયા નામનું સંગઠન બનાવવામાં આ યું,
જેનાં અધ્યક્ષ નંદન િનલકણી હતા, જે કે િબનેટ કક્ષાનો હો ો ધરાવતા.
‐ આધાર કાડર્ ના 12 આંકનો નંબર જેમાં યિક્તનું ભૌગોિલક અને બયોિમિટર્ ક ાન, ફોટો, 10 આંગળીઓનું િફગર િ ન્ટ,
આંખની કીકીની િવગતો હશે.
‐ 29 સપ્ટે મ્બર, 2010માં મહારા ર્ ના નંદબ
ુ ારના ટભલી ગામના મિહલા રંજન સોઅનલલેને સૌ થમ વડા ધાન ારા
આધાર કાડર્ આપવામાં આ યો હતો. આધાર કાડર્ નું તીક ‘પીળો સૂયર્’ છે .
• યોજના: મિહલા સમૃિ યોજના (MSY)
આરંભ : 1993
અમલીકરણ : સામાિજક ન્યાિયક અને અિધકારીતા િવભાગ
‐ આ યોજના અંતગર્ત શૈક્ષિણક, આિથર્ક પછાત વગર્ની 21 વષર્ થી 45 વષર્ની ઉંમરની મિહલાઓને આવક યવસાય માટે
લોન આપવામાં આવે છે જે માટે તેમના કુ ટું બની આવક મયાર્દા શહે રી િવ તાર માટે .1,20,000/-હોવી અિનવાયર્ છે .
‐ આ માટે ઓછામાં ઓછી 20 મિહલાઓનો સમૂહ જ રી છે .
‐ જેમને વધુમાં વધુ 4% યાજદરે . 50,000/- સુધીની લોન આપવામાં આવે છે .
• યોજના : E – મમતા યોજના
આરંભ : 1 જાન્યુઆરી 2010
અમલીકરણ : આરોગ્ય અને પિરવાર ક યાણ
‐ દેશમાં ગુજરાત આવી યોજના શ કરનાર થમ રાજ્ય, જેમાં Online & SMS ારા આરોગ્ય લક્ષી માિહતી પૂરી
પાડવામાં આવશે, આ ઉપરથી 2014માં કે ન્ સરકારે ‘માતા-બાળક ટર્ે િકંગ િસ ટમ’ નામની E – હે થ યોજના અમલમાં
મૂકી .
• યોજના : મુખ્યમં ી ી કન્યા કે ળવણી િનિધ
આરંભ : 2003
અમલીકરણ : -
‐ આ યોજના અંતગર્ત મુખ્યમં ીને મળેલ ભેટ સોગાદોની હરાજી કરીને તેના નાણાંની ધો.11 અને ધો.12 િવ ાન વાહની
કન્યાઓને િવના મૂ ય કોિચંગ માટે તથા એસ.એસ.સી તથા એચ,એસ.સીમાં િજ ામાં થમ મે આવનાર કન્યાઓને
સહાય કરવામાં આવશે.
• યોજના : શહીદવીર િકનારીવાલા યોજના
આરંભ –
અમલીકરણ : િશક્ષણ િવભાગ

Page No. Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G‐2 Circle, Sec‐6, Gandhinagar
Sub Branch : Basement, Gh‐6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector‐22, Gandhinagar
12 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979 9979 45, 8000 0405 75,
ANAMIKA ACADEMY મહત્વની યોજનાઓ Page No.

Mo. 9979-9979-45 13

‐ આ યોજના ારા ગુજરાતની તમામ કૉલેજોમાં અભ્યાસ કરતાં િવ ાથ ઓને .1,00,000/- નું વીમા કવચ પુ ં
પાડવામાં આ યું છે .
• યોજના : િમશન બલમ સુખમ
આરંભ : 2012
અમલીકરણ : આરોગ્ય અને પિરવાર ક યાણ
‐ જે ગામડાઓમાં બાળ કુ પોષણનો િવક્ટ છે તેવા ગામડાઓની ામ પંચાયતનો વાિષર્ક 2 લાખ િપયાની સહાય
આપવામાં આવે છે .
• યોજના: િચરંજીવી યોજના
આરંભ : 2006 અમલીકરણ :
અમલીકરણ : આરોગ્ય અને પિરવાર ક યાણ
‐ આ યોજના અંતગર્ત ગરીબી રે ખા નીચે જીવતા અને આવકવેરો ન ભરતા પિરવારોને સાંકળવામાં આ યા છે .
‐ આ યોજના અંતગર્ત સગભાર્ને વાહનભાડા માટે . 200/- શહે રી િવ તારની સંગભાર્ને .100/- તથા તેના
મદદનીશને .50/- મળશે.
‐ આ યોજનાનો મુખ્ય હે તુ માતૃ મૃત્યુદર, િશશુ મૃત્યુદર ઘટાડવાનો છે .
‐ આ યોજના અંતગર્ત ખાનગી ડોક્ટરને .3800/- િત સુિત ચૂકવવામાં આવે છે , પરંતુ જો ખાનગી ડૉક્ટર સરકારી
હોિ પટલમાં સુિત કરાવે તો તેને સરકાર તરફથી િત સુિત .1795/- ચૂકવવામાં આવે છે .
• યોજના : કું વરબાઈનું મામે ં
આરંભ : 1995
અમલીકરણ : -
‐ આ યોજના અંતગર્ત અનુસૂિચત જાિત અને આિથર્ક શૈક્ષિણક પછાત વગ ની કન્યાને લ સંગે .10,000/- ની
સહાય આપવામાં આવે છે .
‐ આ યોજનાનો લાભ મેળવવા કન્યાના વાલીની આવક ામ્ય ક્ષે ે વધુમાં વધુ વાિષર્ક .47,000/- તથા શહે રી ક્ષે ે
વધુમાં વધુ . 68,000/-
• યોજના : માઈ રમાબાઈ સાતફે રી સમૂહ લ
આરંભ : -
અમલીકરણ :
‐ આ યોજના સમાજના બધા વગ માટે છે , જેમાં ઓછામાં ઓછા 10 યુગલના સમૂહ લ યોજાય તો યુગલ દીઠ
.10,000 ની સહાય નમર્દા ી નીિધના નામે સરકાર ી ારા આપવામાં આવે છે , પરંતુ આ માટે કન્યાના વાલીની
આવક મયાર્દા ામ્ય ક્ષે ે . 47000 અને શહે રી 68,000 રહે શે.
‐ સમૂહ લ નું આયોજન કરનાર સં થાને યુગલ દીઠ .21,000 અથવા વધુમાં વધુ .50,000 સરકાર ી તરફથી ા
થશે.

Page No. Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G‐2 Circle, Sec‐6, Gandhinagar
Sub Branch : Basement, Gh‐6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector‐22, Gandhinagar
13 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979 9979 45, 8000 0405 75,
ANAMIKA ACADEMY મહત્વની યોજનાઓ Page No.

Mo. 9979-9979-45 14

• યોજના : દીકરી ડી સાચી મૂડી

આરંભ : -
અમલીકરણ : અનુસૂિચત જાિત ક યાણ ખાતુ
‐ આ યોજના અંતગર્ત ગરીબી રે ખા નીચે જીવતા અનુસૂિચત જાિતના કુ ટું બના મા એક પુ ીના જન્મ સંગે આ યોજના
હે ઠળ માતાને પોષણક્ષમ આહાર તથા દવા માટે .500 રોકડા અને .2500 ના રા ર્ ીય બચતપ ો મળે છે .
• યોજના : તીથર્ ામ યોજના
આરંભ: 2004-05
અમલીકરણ : પંચાયતીરાજ અને ામીણ િવકાસ
‐ આ યોજના અંતગર્ત નીચેની શરતો પૂણર્ કરનાર ામ પંચાયતને .2,00,000ની ાન્ટ ફાળવવામાં આવે છે .
‐ 5 વષર્ સુધી કોઈ ગુનો ન ન ધાયો ન હોય.
‐ ધાિમર્ક િવવાદ, માદક-કે ફી- યોનું વેચાણ. સેવન નિહ.
‐ અ પૃ યતા િનવારણનો ચુ ત અમલ થતો હોય.
‐ િવ ાલ મી બ ડ અને મધ્યાહન ભોજન યોજનામાં લોક ફાળો મળતો હોય.
‐ જળ સંચય યોજના હે ઠળ ખેત તલવાડી બારીબંધનું િનમાર્ણ
• યોજના : ી વાજપેયી બેન્કે બલ યોજના
આરંભ : -
અમલીકરણ :
‐ આ યોજના અંતગર્ત િશિક્ષત બેરોજગાર યુવાનો યુવતીઓને વયં રોજગાર માટે સહાય પૂરી પાડે છે . જે અંગેની શરતો
નીચે મુજબ છે .
‐ લાભાથ ઓ ઉંમર 18 થી 50 વષર્ની વચ્ચે હોવી જોઈએ.
‐ યવસાયને અનુ પ 3 મિહનાની તાલીમ અથવા જે લઘુ મ 4 ધોરણ ભણેલ હોય.
‐ આ યોજના અંતગર્ત વેપાર માટે 3 લાખ િપયા, ઉ ોગ માટે 6 લાખ િપયા અને સેવા સેક્ટરમાં 8 લાખ િપયાની લોન
આપવામાં આવે છે .
• યોજના : િનમર્ળ ગુજરાત યોજના
આરંભ : 2007
અમલીકરણ : પંચાયત અને ામ િવકાસ
‐ આ યોજના અંતગર્ત 2007ના વષર્ને ગુજરાત સરકારે િનમર્ળ ગુજરાત વષર્ તરીકે ઉજ યો.
‐ આ યોજનાની શ આત લોકનેતાઓની િતમાઓ વચ્છ કરીને કરવામાં આવી હતી.
‐ આ યોજના અંતગર્ત APL કુ ટું બોને શૌચાલય બનાવી આપવ, ઉકરડાનું થાળાત િનયિમત હે થ ચેક-અપ, સફાઈવેરો,
ગંદકીનું ડોર ટુ ડોર કલેકશન વગેરે માટે છે .

Page No. Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G‐2 Circle, Sec‐6, Gandhinagar
Sub Branch : Basement, Gh‐6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector‐22, Gandhinagar
14 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979 9979 45, 8000 0405 75,
ANAMIKA ACADEMY મહત્વની યોજનાઓ Page No.

Mo. 9979-9979-45 15

• યોજના : પંિડત િદનદયાળ આવસ યોજના

આરંભ : -
અમલીકરણ : -
‐ આ યોજના મુખ્યત્વે ગરીબી રે ખા હે ઠળ જીવતી વાદી, મદારી, િવચરતી જાિતઓ માટે છે , જેમાં તેમને મકાન બનાવવા
ામીણ ક્ષે માં .1 લાખ તથા શહે રી ક્ષે માં િપયા,1.5 લાખની સહાય આપવામાં આવે છે .
‐ આ યોજના માટે પિરવારની વાિષર્ક આવક મયાર્દા ામીણ ક્ષે માં .47,000 તથા શહે રી િવ તારમાં .68,000 હોવી
અિનવાયર્ છે .
• યોજના: િનમર્ળ ગુજરાત શૌચાલય
આરંભ:૨૦૧૨
અમલીકરણ:શહે રી િવકાસ
‐ શહે રો મા યિક્તગત શૌચાલયની સુિવધા ઊભી કરવા આિથર્ક સહાય આપવામા આવે છે . આ યોજના BPL અને APL
બંને કુ ટું બો ને મળે છે .
• યોજના: સેવા સેતુ કાયર્ મ
આરંભ;૫, નવેમ્બર ૨૦૧૬
‐ આ યોજના નો ારંભ મુખ્યમં ી િવજય ભાઈ પાણી એ કચ્છ િજ ા ના ભુજોડી ગામ થી કરા યો.
‐ આ યોજનાનો ઉદે ય આઠ થી દસ ગામો ના સમુહ ને આવક/જાતી/વૃ પેન્શન વગેરેના દાખલા ામ્ય કક્ષાએ થી જ
મળી રહે તે માટે સરકારી અિધકારીઓનો જા સાથે સેવા સેતુ થાિપત કરવાનો છે .
‐ સેવા સેતુ કાયર્ મ ાંતઅિધકારીના અધ્યક્ષપદે યોજાય છે .
‐ ૧૩ અિધકારીઓની સિમિત દર સોમવારે સેવા સેતુ કાયર્ મ અન્વયે ન ી કરે લા થળો એ હાજર રહે છે .
‐ સેવા સેતુ કાયર્ મમાં જા ના યિક્તગત ો રજુ થાય છે અને તેનો થળ પર િનકાલ કરવામાંઆવે છે .
• યોજના: ગિત સેતુ કાયર્ મ
‐ આ યોજના ની જાહે રાત મુખ્યમં ી િવજયભાઈ પણીએ તા.૧૯-૧૦-૨૦૧૬ ના રોજ કરી.
‐ ગિત યોજનાની સૌ થમ જાહે રાત વડા ધાન નરન્ મોદીએ ૨૫ માચર્, ૨૦૧૫ ના રોજ કરી હતી.
‐ PRAGATI નુ પુ નામ pro‐Active governance And Timely Implemention છે .
‐ સેવા સેતુ યોજનાના લોકો યિક્તગત ો ની રજુ આત થાય છે . ગતીસેવા સેતુમાં જા ના સામુદાિયક ો ની
રજૂ આત થાય છે .
‐ ગિત સેતુ કાયર્ મ દર બુધવારે િનયત કરે લ થળે યોજાય છે .
‐ ગિત સેતુ જા ના સામુદાિયક ો રજૂ કરવાનુ એક પ્લોટફોમર્ છે .
‐ ગિતસેતુ કાયર્ મ િજ ા કલેકટરના ના અધ્યક્ષ થાને યોજાય છે .

Page No. Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G‐2 Circle, Sec‐6, Gandhinagar
Sub Branch : Basement, Gh‐6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector‐22, Gandhinagar
15 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979 9979 45, 8000 0405 75,
ANAMIKA ACADEMY મહત્વની યોજનાઓ Page No.

Mo. 9979-9979-45 16

• મુખ્યમં ી િનદાન યોજના

ારંભ : ૭ એિ લ ૨૦૧૬
‐ આ યોજના ની જાહે રાત મુખ્યમં ી ીમિત આનંદીબેન પટે લે ૭ એિ લ ૨૦૧૬ ના રોજ િવ વા થ્ય િદવસ િનમીતે
કરી.
‐ આ યોજના નો મુખ્ય ઉદે ય લોકો ને ગુણવતાયુક્ત ફી મેિડકલ ટે ટ ની સુિવધા પુરી પાડવાનો છે .
‐ આ યોજના નો લાભ રાજ્ય ના બધા પેટા આરોગ્ય કન્ ો, ાથિનક આરોગ્ય કન્ ો, સામુદાિયક હે થ સન્ટરો અને
િજ ાની બધી સરકારી હોિ પટલોમાંથી મળી શકશે.
‐ આ યોજના અંતગર્ત બ્ ડ ુપ, િકડની, ડાયાબીટીસ, ટાયફોઇડ વગેરેના મેિડકલ ટે ટ કરવામાં આવે છે .
• યોજના: મુખ્યમં ી ુહ યોજના
ારંભ: ૨૪ મે ૨૦૧૬
‐ આ યોજના નો ઉદે ય પ્લોટ કે મકાન ન ધરાવતા, ઝુંપડપ ી િવ તારમાં રહે તા આિથર્ક પિરવારો ને મકાન પુ
પાડવાનો છે .
‐ મુખ્યમં ી ુહ (GRUH) નુ પુ નામ ગુજરાત રલ અબર્ન હાઉિસંગ છે .
‐ એક લાખ િપયા થી ઓછી આવક ધરાવતા સૌ પરીવારે પીયા ના ટે મ્પ પર મકાન માટે રિજ ટર્ે શન કરાવવાનુ રહે છે .
• યોજના : મયોગી માટે કૌ ય વધર્ન તાલીમ યોજના
ઉ ે ય : ઔ ોિગક ઉંમર ધરાવતા મયોગીના કૌ યમાં વધારો કરવાનો
‐ 18 થી 50 વષર્ની ઉંમરધરાવતા મયોગીઓને કૌશ યવધર્ન માટે ટર્ે ડની ટૂં કાગાળાનીમફત તાલીમ આપવામાં આવે છે .
‐ તાલીમનો સમય : એક મિહનો
‐ ટાઈપેન્ડ દૈિનક .200
• યોજના: દ ોપંત થેગડી કારીગર યાજ સહાય યોજના
‐ યોજના ની શ આત 1-8-2014
‐ લાભાથ ગુજરાત રાજ્યના કારીગર તરીકે ન ધાયેલા હાથસાળ અને હ તકલાના કુ ટીર ઉ ોગ ના કારીગરો ને
.એક લાખ ની મહ મ મયાર્દામાં મશીનરી તથા વિકગ કે િપટલ માટે મળવા પા .
‐ રાજ્યસરકાર તરફથી 7% યાજ સહાય ચુકવવામાં આવે છે .
• યોજના: ઝુંપડા વીજળીકરણ યોજના
ઉદે ય: ગરીબ કુ ટું બો ને િવજળી જોડાણ આપવુ.
‐ આ યોજના અંતગર્ત ામીણ િવ તારમાં વાિષર્ક . 27,000/- અને શહે રી િવ તારમાં 36,000/- થી ઓછી આવક
ધરાવનાર ઝુંપડામાં રહે તા કુ ટું બોને એક પોઈન્ટ મફત િવજણી નુ જોડાણ આપવામાં આવે છે .
• યોજના: વાજપાઈ બકે બલ યોજના
ારંભ: 2 ઓગ ટ, 2014
‐ ઉદે ય: રાજ્યના શહે રી અને ાિમણ િવ તાર ના બેરોજગારોને વરોજગાર પુરો પાડવો.
‐ ઉધોગક્ષે ે મયાર્દા .૮,૦૦,૦૦૦/-સહાય . ૬૦,૦૦૦

Page No. Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G‐2 Circle, Sec‐6, Gandhinagar
Sub Branch : Basement, Gh‐6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector‐22, Gandhinagar
16 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979 9979 45, 8000 0405 75,
ANAMIKA ACADEMY મહત્વની યોજનાઓ Page No.

Mo. 9979-9979-45 17

‐ સેવાક્ષે લોન મયાર્દા .૬,૦૦,૦૦૦/- સહાય .૩૦,૦૦૦

‐ વેપારક્ષે લોન મયાર્દા . ૩,૦૦,૦૦૦ /- સહાય .૨૦,૦૦૦/
• યોજના : પંિડત િદનદયાળ ઉપાધ્યાય આવાસ યોજના
ઉદે ય : િવચરતી જાતી ના લોકો ને મકાન માટે સહાય
‐ આવક મયાર્દા ામ્ય િવ તારમાં વાિષર્ક .47,000/- અને શહે રી િવ તારમાં .68,000/-
સહાયનું ધોરણ . 70,000/-
• યોજના: એકલ ય મોડે લ રે િસડે િન્સયલ કુ લ (EMRS)
‐ આિદજાતી િવ તારોમાં એકલ ય મોડે લ રે સડે િન્સયલ કૂ લો શ કરવામાં આવી છે .
‐ આ શાળામાં આિદજાતીના બાળકો ને િવના મુ ય િશક્ષણ, બે સમય જમવાનુ, બે સમયનો ના તો, પા પુ તકો અને
જ રી ટે શનરી અને હો ટે લની સુિવધા િવનામુ ય પુરી પાડવામાંઆવે છે .
‐ હાલમાં રાજ્યમાં ૨૫ એક વય મોડે લ રે િસડે િસયલ કુ લો કયર્રત છે , જેમાં ધો.૬થી૧૨ સુધીનાં િવધાથ ઓને િશક્ષણ
આપવામાં આવે છે .
‐ આ યોજના ૧૦૦%ક સરકાના અનુદાનથી અમલ માં મુકાયેલ છે .
‐ આ શાળાઓનો વહીવટ ધ ગુજરાત ટર્ ાઈબલ ડે વલપમેન્ટ રે િસડે િસયલ ઈિન્ ટ ુશન સોસાયટી,(GSTDREIS)
ગાંધીનગર ારા કરાય છે .
• યોજના: ધાનમં ી યુવા યોજના
ારંભ: ૯ નવેમ્બર, ૨૦૧૬
‐ આ યોજના કોશ ય િવકાસ અને મં ાલય ારા શ કરવામા આવી છે .
‐ આ યોજના પાંચ વષર્ (૨૦૧૬-૨૧) માટે કરવામાં આવી છે .
‐ યોજનાનો કુ લ ખચર્ . ૪૯૯.૯૪ કરોડ અંદાજીત છે
‐ યોજના અતર્ગત દેશના ૭ લાખ િવધાથ ઓને ઊધિમતા સંબંધી તાલીમ આપવાનો છે .
‐ આ યોજના અંતર્ગત ૨૨૦૦ ઉચ્ચ િશક્ષણ સં થાઓ ,૩૦૦ શાળાઓ, ૫૦૦ આઈટીઆઈ અને ઉધિમતા િવકાસ કન્ ોનો
સમાવેશ કરવામાં આ યો.
‐ આ સં થાનોમાં ઓપન લાઈન કોસર્ માધ્યમથી િશક્ષણ આપવામાં આવશે.
• યોજના : ધાનમં ી આવાસ યોજના શહે રી
ારંભ: ૨૦ નવેમ્બર, ૨૦૧૬
‐ આ યોજનાનો ાંરભ વડા ધાન નરે ન્ મોદીએ આ ા થી કરા યો.
‐ આ યોજના નો ઉદે ય વષર્ ૨૦૨૨ સુધી દેશોના બધા ગરીબો પિરવારોને પોતાનુ ઘર ઉપલબ્ધ કરાવવાનો છે .
‐ આ યોજનાનો ઉ ે ય વષર્ 2019 સુધી એક કરોડ અને વષર્ 2022 સુધી ણ કરોડ ગરીબ આવાસોનું િનમાર્ણ કરવાનો
લ યાંક આપવામાં આ યો છે .
‐ આ યોજના િસ કરવા કે ન્ સરકારે એક યાપક િમશન '2022' તક સબકે િલયે આવાસ’ શ કરે લ છે

Page No. Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G‐2 Circle, Sec‐6, Gandhinagar
Sub Branch : Basement, Gh‐6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector‐22, Gandhinagar
17 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979 9979 45, 8000 0405 75,
ANAMIKA ACADEMY મહત્વની યોજનાઓ Page No.

Mo. 9979-9979-45 18

• યોજના : ઉજાર્ ગંગા યોજના

ારંભ : 24 ઓક્ટોબર, 2016
‐ આ યોજનાનો ારંભ વડા ધાન નરે ન્ મોદીએ ઉ ર દેશના વારાણસીથી કરા યો.
‐ આ યોજનાનો ઉ ે ય પૂવ ર રાજ્યોને PNG & CNG પૂરો પાડવાનો છે ,
‐ આ યોજના અંતગર્ત ઉ ર દેશના જગદીશપુરની પિ મ બંગાળના હિ દયા સુધી 2050 િક.મી લાંબી પાઈપલાઈન
થાપવાની છે . માટે ઉ ર દેશ, િબહાર, ઝારખંડ અને ઓિડશા માટે .51,000 કરોડ ફાળવવામાં આ યા છે .
‐ આ યોજના અંતગર્ત 20 લાખ ધરોમાં PNG પૂરો પાડવાનો લ યાંક રાખવામાં આ યો છે , આ યોજનાથી પૂવ ભારતના
વારાણસી, જમશેદપુર, પટના, રાંચી, કોલક ા, ભુવને ર અને કટક એમ સાત મુખ્ય શહે રો લાભાથ બનશે.
‐ આ યોજના 2018 સુધી પૂરી કરવાનો લ યાંક રાખવામાં આ યો છે .
• યોજના: ઉડાન (UDAN)
જાહે રાત : 21 ઓક્ટોબર, 2016
‐ આ યોજનાની જાહે રાત કે િન્ યા નાગિરક ઉ યન મં ી પી.અશોક ગજપિત રાજુ ારા કરાઈ,
‐ આ યોજના (UDAN) નું પુ ં નામ : ઉડે દેશકા આમ નાગિરક છે .
‐ આ યોજનાનો હે તુ સામન્ય નાગિરકોને નામ શહે રોમાં સ તી િવમાની સેવા પૂરી પાડવાનો છે .
‐ આ યોજના જાન્યુઆરી 2017થી અમલી બનનાર છે .
• યોજના : ામોદય સે ભારત અિભયાન :
ારંભ : 14 એિ લ, 2016
‐ આ અિભયાનનો ારંભ વડા ધાન નરે ન્ મોદીએ બાબાસાહે બ આંબેડકરની 125મી જયંિતના અવસરે તેમના થળ
મૂહ (મધ્ય દેશ) થી ારંભ કરા યો.
‐ આ અિભયાન 24 એિ લ 2016 સુધી ચલાવવામાં આ યું.
‐ આ અિભયાનનો ઉ ે ય ામીણ ભારતમાં કે ન્ ીય યોજનાઓથી આમ જનતાને માિહતગાર કરવાનો છે અને તેના ારા
ગામડામાં સામાિજક સૌહાદર્ વધારવો, ામીણ િવકાસને ોત્સાહન આપવાનો, પંચાયતી રાજને મજબૂત કરવાનો અને
ખેડૂતો અને ગરીબોના ક યાણ અને આજીિવકાને ોત્સાહન આપવાનો છે .
‐ આ યોજના અંતગર્ત 17 થી 20 એિ લ દરિમયાન ગામડામાં ‘ ામ િકસાન સભા’નું આયોજન કરાયું.
• યોજના દીનદાયાળ રા ર્ ીય શહે રી આજીિવકા િમશન
ારંભ : 20 ફે ુઆરી, 2016
‐ આ યોજનાનો મુખ્ય ઉ ે ય શહે રી ગરીબી પર િનયં ણ કરવાનો છે .
‐ આ યોજના અંતગર્ત દેશના 4041 શહે રી ક્ષે ોમાં રહે નારા ગરીબોને લાભ મળશે.
‐ આ યોજના અંતગર્ત ઉ ર ભારતના 1505 દિક્ષણી ક્ષે ના 991, પિ મી ક્ષે ના 249 અને પૂવર્ િવ તારના 130
શહે રોનો સમાવેશ કરવામાં આ યો છે .
‐ આ યોજના અંતગર્ત શહે રી ગરીબોને િશક્ષણ આપી કુ શળ બનાવવા માટે િત યિક્ત દીઠ .15,000ની જોગવાઈ
કરવામાં આવી છે .

Page No. Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G‐2 Circle, Sec‐6, Gandhinagar
Sub Branch : Basement, Gh‐6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector‐22, Gandhinagar
18 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979 9979 45, 8000 0405 75,
ANAMIKA ACADEMY મહત્વની યોજનાઓ Page No.

Mo. 9979-9979-45 19

‐ જમ્મુ-ક મીર અને પૂવ ર રાજ્યોમાં િશક્ષણ માટે િત યિક્ત દીઠ .18,000ની જોગવાઈ કરવામાં આવી છે .
‐ પોતાનો યવસાય કરવા ઈચ્છતા શહે રી ગરીબો માટે િવશેષ જોગવાઈ કરવામાં આવી છે .
‐ િત સમૂહને .10,000 અને ફે ડરે શનને 50,000ની સહાયની જોગવાઈ કરવામાં આવી છે .
‐ આ યોજના અંતગર્ત ગુજરાતના 145 શહે રી ક્ષે ોની પસંદગી કરવામાં આવી છે .
• ‘માં’ મધસર્ એબ્સો યૂટ અફે કશન
ાંરભ : 5, ઓગ ટ, 2016
‐ કે ન્ ીય વા થ્ય મં ી જે.પી ન ા એ કાયર્ મનું ઉદ્ઘાટન કરા યું
‐ કાયર્ મનો મુખ્ય ઉ ે ય દેશમાં માતાઓને તનપાન માટે ેિરત કરવાનો છે .
‐ આ યોજના અંતગર્ત . 30 કરોડ ફાળવવામાં આ યા છે , કાયર્ મના અમલીકરણ માટે દેશના દરે ક િજ ામાં .403
લાખની ફાળવણી કરવામાં આવી છે .
‐ િફ મ અિભને ી માધુરી દીિક્ષતને આ કાયર્ મના ાન્ડ એમ્બેસેડર તરીકે પસંદ કરવામાં આ યા છે .
‐ ડૉક્ટર િશિક્ષત નસર્ની દેખરે ખમાં થતી સૂિતના િક સાઓમાં ઓછામાં ઓછા 80% મિહલાઓને તનપાન માટે ેિરત
કરવાનો, બાળકના જન્મ પછીના એક કલાકમાં માતાનું દૂધ બાળકો માટે અિત આવ યક છે તેવી જાગૃિત લાવવાનો,
બાળકોને 6 મિહના સુધી મા માતાનું દૂધ પીવડાવવા અંગે જાગૃિત લાવવાનો મુખ્ય ઉ ે ય છે .
‐ કાયર્ મને સફળ બનાવવા આશા કાયર્કરો અને આંગણવાડી કાયર્કરોને િશક્ષણ આપવાની જોગવાઈ કરવામાં આવી છે .
• યોજના: કૌશ ય િવકાસ યોજના
ારંભ : 15 જુ લાઈ, 2015
‐ િવ ની સૌથી કુ શળ માનવ સંશાધનના સજર્ન અને ાસ ટ લેવલે કૌશ ય િવકાસ કરીને રોજગારી પેદા કરવાનો મુખ્ય
ઉ ે ય છે .
‐ આ યોજના અંતગર્ત યુવાનો અને યવસાયકારોને કૌશ ય િશિક્ષત કરવાનો લ યાંક રાખવામાં આ યો છે .
‐ કૌશ ય િવકાસ યોજના અને કૌશ ય ઋણ યોજના અંતગર્ત 5 વષર્માં 34 લાખ કુ શળ બેરોજગારોને લોન આપવાનો
લ યાંક રાખવાનો આ યો છે .
‐ આ યોજના અંતગર્ત આઈટીઆઈના િવ ાથ ઓને 1000 થી વધુ રોજગારીના અવસર ઉપલબ્ધ કરાવવામાં આવશે.
• યોજના: ધાનમં ી સુરિક્ષત માતૃત્વ અિભયાન (PMSMA)
‐ ારંભ : 7 નવેમ્બર, 2016
‐ કે ન્ ીય વા થ્ય મં ાલયે આ અિભયાન શ કયુ.
‐ આ અિભયાનમાં યુિનસેફનો સહયોગ છે .
‐ ગભર્વતી મિહલાઓના સારા વા થ્ય માટે ખાનગી તબીબોને પણ આ અિભયાનમાં સામેલ કરવામાં આવેલ છે .
‐ આ યોજના અંતગર્ત દર મિહનાની નવમી તારીખ ડૉક્ટરોની ટીમ ઘેર ઘેર ફરીને ગભર્વતી મિહલાઓની િન:શુ ક તપાસ
કરશે.

Page No. Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G‐2 Circle, Sec‐6, Gandhinagar
Sub Branch : Basement, Gh‐6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector‐22, Gandhinagar
19 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979 9979 45, 8000 0405 75,
ANAMIKA ACADEMY મહત્વની યોજનાઓ Page No.

Mo. 9979-9979-45 20

• વચ્છ િવ ાલય અિભયાન:

ારંભ : 5 માચર્, 2015
‐ અિભયાનની શ આત વચ્છ ભારત અિભયાન અંતગર્ત કરવામાં આવી છે ,
‐ આ અિભયાનનો મુખ્ય ઉ ે ય એક વષર્ની અંદર બધી સરકારી શાળાઓમાં છોકરા-છોકરીઓ માટે અલગ શૌચાલયની
સુિવધા પૂરી પાડવાનો છે .
‐ આ અિભયાન પાછળ વચ્છ ભારત અિભયાન િનિધમાંથી .56.51 કરોડ ફાળવવામાં આ યા છે .
• યોજના: અટલ નવીકરણ અને શહે રી પિરવતર્ન િમશન (અમૃત)
ારંભ : 26, જૂ ન,2015
‐ આ િમશનનો મુખ્ય ઉ ે ય 500 શહે રી/ક બા િવ તારોમાં પાયાના શહે રી યવ થાતં માં સુધારણા કરવાનો છે .
‐ વષર્ 2015-16 થી 2019-20 સુધી આ યોજના પાછળ .50,000/- કરોડ ફાળવવામાં આ યા છે .
• યોજના: ધાનમં ી ઉ વલા યોજના
ારંભ : 1,મે,2016
‐ વડા ધાન નરે ન્ મોદીએ મજૂ ર િદવસના અવસરે ઉ ર દેશના બિલયામાં 10 મિહલાઓને રસોઈ ગેસ કનેક્શન આપીને
આ યોજનાનો શુભારંભ કરા યો.
‐ આ યોજના અંતગર્ત બીપીએલ કાડર્ ધારક મિહલાના નામ પર િનઃશુ ક રસોઈ ગેસ કનેક્શન (એલ.પી.જી) પૂ ં
પાડવામાં આવે છે .
‐ ણ વષર્માં 5 કરોડ કનેક્શન આપવાનો લ યાંક છે , થમ વષર્માં 1.5 કરોડ કનેક્શન આપવાનો લ યાંક રાખવામાં
આ યો છે .
‐ આ યોજના અંતગર્ત લાભાથ ને એક િસલેન્ડર અને ેશર રે ગ્યુલેટર અપાશે, સગડી લાભાથ એ ખરીદવાની રહે શે.
‐ લાભાથ મિહલાને .1600ની સબસીડી આપવામાં આવશે. જે લાભાથ ના ધાનમં ી જનધન ખાતામાં જમા
કરાવવામાં આવશે.
‐ આ યોજનામાં .8,000/-કરોડ ખચર્નો અંદાજ છે .
‐ વષર્ 2016-17 ના બજેટમાં આ માટે .2000 કરોડની ફાળવણી કરાઈ છે .
• રા ર્ ીય િકશોર વા થ્ય અિભયાન (આરકે એસએ) :
ારંભ : 7 જાન્યુઆરી, 2014
‐ આ યોજનાનો મુખ્ય હે તુ િકશોરોમાં જાતીય તથા જાનન પોષણ, િબનચેપી રોગો પર િનયં ણ, માનિસક વા થ્ય,
ડર્ ગ્સ એિડક્શન સંબંિધત જ િરયાતો પર ધ્યાન કે િન્ ત કરી દેશના 253 િમિલયન િકશોરોનું સમ તા વા થ્ય અને
િવકાસને સુિનિ ત કરવાનો છે .
‐ આ યોજના અંતગર્ત બધા ગામોમાં 1000ની વસિત દીઠ અથવા દરે ક ગામમાં બે પુ ષ તથા બે મિહલા િપયર િશક્ષકોની
પસંદગી કરવામાં આવશે, આ િપયર િશક્ષકો 15-20 િકશોર-િકશોરીઓનું જૂ થ બનાવીને દર અઠવાિડયે એકાદ-બે
કલાકના વા થ્ય સંબંધી કાયર્ મનું આયોજન કરશે.

Page No. Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G‐2 Circle, Sec‐6, Gandhinagar
Sub Branch : Basement, Gh‐6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector‐22, Gandhinagar
20 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979 9979 45, 8000 0405 75,
ANAMIKA ACADEMY મહત્વની યોજનાઓ Page No.

Mo. 9979-9979-45 21

• અનુસૂિચત જાિતઓ માટે ઋણ ગેરન્ટી યોજના:

ારંભ : 6 મે, 2015
‐ ક ીય સામાિજક ન્યાય અને અિધકારીતા મં ી ારા નવી િદ હીમાં આ યોજનાનો ારંભ કરા યો.
‐ આ યોજનાનો ઉ ે ય અનુસૂિચત જાિતઓ માટે સમાજના િનમ્ન તર પર ઉ ોગશીલતાને ોત્સાહન આપવાનો છે .
‐ અમલીકરણ માટે .200 કરોડ ફાળવવામાં આ યા છે .
• યોજના : સુગમ્ય ભારત અિભયાન
ારંભ : 3 ડીસેમ્બર 2015
‐ સામાિજક ન્યાય અને અિધકારીતા મં ાલય ારા િવકલાંગો માટે ના આંતરા ર્ ીય િદવસ િનિમ ે “સુગમ્ય ભારત
અિભયાન’ ની શ આત કરઈ.
‐ વષર્-2018 સુધી રા ર્ ીય રાજધાની ક્ષે િદ હી સિહત બધા રાજ્યોની રાજધાનીઓમાં આવેલ બધા સરકારી ભવનોમાં
િવકલાંગો માટે સુિવધાઓ પૂરી પાડવાનો લ યાંક રાખવામાં આ યો છે .
‐ .1700 કરોડના ખચ એક િવકલાંક િવ િવ ાલય થાપનાની જાહે રાત કરાઈ.
• યોજના : નનાિમ ગંગે યોજના
ારંભ : 7 જુ લાઈ, 2016
‐ કે િન્ ય મં ીમંડળે 13 મે,2015ના રોજ નનાિમ ગંગે યોજનાને મંજૂરી આપી.
‐ આ યોજનાનો મુખ્ય ઉ ે ય યાપક રીતે ગંગાને વચ્છ કરવાનો છે .
‐ આ યોજના માટે .20,000/- કરોડ ફાળવવામાં આ યા છે .
• યોજના : સેતુ ભારતમ્ યોજના
ારંભ : 4 માચર્ 2016
‐ આ યોજનાનો ારંભ વડા ધાન નરે ન્ મોદીએ નવી િદ હી િ થત િવ ાનભવનમાં એક સમારોહમાં કરા યો,
‐ આ યોજનાનો મુખ્ય લ યાંક વષર્ 2019 સુધી બધા રા ર્ ીય ધોરીમાગ ને રે લવે ોિસંગ વગરના બનાવવાનો છે .
‐ .50,800 કરોડના ખચ 208 રે લવે ઓવર ીજ/અંડર ીજ બનાવવાનો લ યાંક રાખવામાં આ યો છે .
‐ સૌથી વધુ 33 રે લવે ઓવર ીજ (RoBs) આં દેશમાં બનશે, ગુજરાતમાં આ યોજના અંતગર્ત 8 રે લવે ઓવર ીજ
બનશે.
• યોજના : િ કલ ઈિન્ડયા િમશન :
ારંભ : 15 જુ લાઈ, 2015
‐ િમશનનો ારંભ વડા ધાન નરે ન્ મોદીએ નવી િદ હીમાં કરા યો.
‐ દેશની યુવા શિક્તઓ માટે વૈિ ક પડકારોના સામનો કરાવા કૌશ ય િવકાસ માટે આ િમશનની શ આત કરાઈ છે .
‐ આ િમશનની શ આત દેશમાં રહે લ કાયર્દક્ષ અને કુ શળ મશિક્તની ઊણપને પહ ચી વળવા માટે કરાઈ છે .
‐ વષર્ 2022 સુધી 30 કરોડ યુવાનોને િશક્ષણ આપીને કાયર્દક્ષ બનાવવાનો લ યાંક રાખવામાં આ યો છે .

Page No. Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G‐2 Circle, Sec‐6, Gandhinagar
Sub Branch : Basement, Gh‐6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector‐22, Gandhinagar
21 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979 9979 45, 8000 0405 75,
ANAMIKA ACADEMY મહત્વની યોજનાઓ Page No.

Mo. 9979-9979-45 22

• યોજના : રા ર્ ીય આિવ કાર અિભયાન:

ારંભ : 9 જુ લાઈ, 2015
‐ આ યોજનાનો ારંભ રા ર્ પિત એ.પી.જે અબ્દુલ કલામ આઝાદે નવી િદ હીમાં કરા યો.
‐ આ યોજનાનો મુખ્ય ઉ ે ય શાળામાં જતાં બાળકોમાં િવ ાન અને ગિણત ત્યે ઉત્સાહ, િચ અને સજર્નશીલતા
વધારવાનો છે .
• યોજના : રા ર્ ીય ગોકુ લ િમશન:
ારંભ : 28 જુ લાઈ, 2014
‐ ઉ ે ય : દેશી ગાયોની જાિતનું સંરક્ષણ અને િવકાસ
‐ વષર્ 2014-15 ના બજેટમાં .150 કરોડની જોગવાઈ,
• યોજના : એલઈડી બ બ િવતરણ યોજના:
ારંભ : 5 જાન્યુઆરી, 2015ના રોજ વડા ધાન નરે ન્ મોદીએ િદ હીથી કરા યો
‐ ઉ ે ય – વીજળી બચાવવાનો.
‐ એલઈડીનું પુ ં નામ : લાઈટ એિમિટંગ ડાયોડ
‐ માચર્ – 2016 સુધી દેશનાં 100 શહે રો અને ર તાઓ પર એલઈડી બ બ નાખવાનો લ યાંક
‐ ઉપભોક્તાઓને એલઈડી બ બ રાહતદરે આપવાની જોગવાઈ છે .
‐ એલઈડી બ બ સફે દ રોશની આપે છે જેમાં આરજીબી – રે ડ ીન અને બ યુ રંગનું કોિમ્બનેશન હોય છે .
‐ એલઈડી બ્ બના શોધક જાપાની મૂળના અમેિરકન વૈ ાિનક શુજી નાકામુરા અને જાપાની વૈ ાિનક ઈસામુ અકાસાકી છે
જેમને આ શોધ માટે વષર્ 2014નું ભૌિતકશા ીનું નોબેલ ાઈઝ અપાયું હતું.
• યોજના : વેલકમ ટુ ઈન્કે િડબલ ઈિન્ડયા અિભયાન:
આરંભ : એિ લ, 2015
‐ ભારતના 25 મારકો અને પયર્ટન થળોને વચ્છ ભારત અિભયાન સાથે જોડીને તેમને આદશર્ મારક બનાવવાના
હે તુથી અતુ ય ભારતમાં વાગત અિભયાનનો ારંભ કરવામાં આ યો.
‐ આ અિભયાનનો મુખ્ય મં વચ્છતા, સુરક્ષા અને આિતથ્ય છે .
‐ પયર્ટકોને મુ કે લ પિરિ થિતમાંથી મદદ મેળવવા માટે ઈન્ ે િડબલ ઈિન્ડયા હે પલાઈન શ કરવામાં આ યો છે , આ ટોલ
ી નં. 1800 111 363 , સંિક્ષ કોડ 1363 છે .
• યોજના : ટર્ ાન્સજન્ે ડર – તૃતીય જાિતના લોકો માટે ની રા ર્ ીય પેન્શન યોજના
ારંભ : 1 એિ લ, 2015 (રાજ્ય સરકાર ારા અમલ)
‐ આ યોજનાનો ઉ ે ય ટર્ ાન્સજેન્ડર જાિતના લોકોની સામાિજક સુરક્ષા અને આિથર્ક સહાયનો છે .
‐ ખચર્ની ફાળવણી કે ન્ સરકાર અને રાજ્ય વચ્ચે 75:25ની છે .
શરતો:
1. અરજદાર કે ન્ સરકારે સૂિચત કરે લ માપદંડ મુજબના તૃતીય જાિતના હોવા જોઈએ.
2. અરજ્દારની ઉંમર 40 થી 60 વષર્ની હોવી જોઈએ.

Page No. Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G‐2 Circle, Sec‐6, Gandhinagar
Sub Branch : Basement, Gh‐6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector‐22, Gandhinagar
22 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979 9979 45, 8000 0405 75,
ANAMIKA ACADEMY મહત્વની યોજનાઓ Page No.

Mo. 9979-9979-45 23

3. આ યોજનાનો લાભ તમામ વગર્ના લોકને મળવાપા છે .

‐ સહાયનું ધોરણ : માિસક .1000/- નું પેન્શન લાભાથ નાં પો ટ ઑિફસના કે બક ખાતામાં જમા કરવામાં આવશે.
‐ િજ ા સમાજ સુરક્ષા અિધકારી આ યોજનાના અમલીકરણની જવાબદારી સંભાળે છે .
ક સરકારના અગત્યનાં વેબ પોટર્ લ અને મોબાઈલ એપ્સ
• ઈ-પશુ હાટર્ પોટર્ લ :
ારંભ : 26 નવેમ્બર, 2016
‐ કે ન્ ીય કૃ િષ અને િકસાન ક યાણ મં ી રાધા મોહનિસંહે રા ર્ ીય દૂધ િદવસ (26 નવેમ્બર,2016) ના અવસરે આ ઈ-
પશુ હાટર્ પોટર્ લ . www.pashuhaat.gov.in લ ચ કયુ.
‐ આ પોટર્ લ ારા ખેડૂતોને પશુઓની દેશી જાિત માટે જનકો અંગેની માિહતી મળી રહે શે.
‐ આ પોટર્ લ ારા પશુઓની દેશી જાિત સંરક્ષણ અને સંવધર્ન માટે એક નવી િદશા ા થશે
‐ આ પોટર્ લ ારા ખેડૂતોને દેશના 56 પશુ બીજદાન કે ન્ ો પાસે જોડવામાં આવશે અને ‘િકસાન સે િકસાન તક’ તથા
‘િકસાન એ સં થાન તક’ સંપકર્ થાિપત કરવામાં આવશે.
• અધ્યાપક િશક્ષણ પોટર્ લ ‘ િશક્ષક
ારંભ 30 જૂ ન, 2016
‐ કે ન્ ીય માનવ સંશાધન િવકાસ મં ીએ નવી િદ હી િ થત િવ ાન ભવનમાં અધ્યાપક િશક્ષણ પોટર્ લ – ‘ િશક્ષક’
રા ર્ ને સમિપર્ત કયુ.
‐ આ પોટર્ લનો ઉ ે ય િજ ા િશક્ષણ અને િશક્ષણ સં થાન (DIET)માં ગુણવ ા માનકોની થાપના કરવાનો છે .
• પો કો-ઈ-બોક્સ
ારંભ – 26 ઓગ ટ, 2016
‐ કે ન્ ીય મિહલા અને બાળ િવકાસ મં ી મેનકા ગાંધીએ નવી િદ હીમાં બાળકોને યૌન અપરાધથી બચાવવા ‘પોસકો –ઈ
બોક્સ’ ની શ આત કરી.
‐ આ માધ્યમથી કોઈ પીિડત બાળક અથવા કોઈ વય ક યિક્ત કોઈ પણ વેબસાઈટ પર ફિરયાદ ન ધાવી શકે છે .
‐ પો કો-ઈ-બોક્સ રા ર્ ીય બાળ અિધકાર સંરક્ષણ આયોગ ારા શ કરવામાં આવેલ છે .
‐ પોસકો-ઈ-બોક્સ ફિરયાદની િ યાને સરળ બનાવીને ઝડપી કાયર્વાહી કરવામાં ઉપકારક નીવડશે.
• ભારત વાણી વેબ પોટર્ લ અને મોબાઈલ એપ
ારંભ : 25 મે, 2016
‐ કે ન્ ીય માનવ સંસાધન િવકાસ મં ી મૃિત ઈરાનીએ ઉ ર દેશમાં લખનૌ િ થત બાબા સાહે બ ભીમરાવ આંબેડકર
િવ િવ ાલયમાં ‘ભારત વાણી વેબ પોટર્ લ અને મોબાઈલ એપ’ નું લોકાપર્ણ કયુ.
‐ આ એપ ભારતીય ભાષા સં થાન, મૈસૂરના િનદશક અવધેશ કુ માર િમ ાએ તૈયાર કયુ છે .
‐ આ પોટર્ લ દેશની સૌથી મોટી બહુ ભાષી િડક્શનરી છે ,
‐ આ માધ્યમથી ભારતીય ભાષાઓનું સૌથી મોટું ડીિઝટલ પ્લેટફોમર્ ઊભું કરવામાં આ યું છે .

Page No. Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G‐2 Circle, Sec‐6, Gandhinagar
Sub Branch : Basement, Gh‐6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector‐22, Gandhinagar
23 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979 9979 45, 8000 0405 75,
ANAMIKA ACADEMY મહત્વની યોજનાઓ Page No.

Mo. 9979-9979-45 24

‐ આ એપમાં અત્યારે 22 ભારતીય ભાષાના શબ્દકોષને સમાવવામાં આ યા છે , એક વષર્માં 250 ભાષાઓના શબ્દકોશને
સામેલ કરવામાં આવશે.
• િદ યાગો માટે રા ર્ ીય આજીિવકા પોટર્ લ :
ારંભ : 27 જાન્યુઆરી, 2015
‐ કે ન્ ીય સામાિજક ન્યાય અને અિધકાિરતા મં ી થાવરચંદ ગેહલોતે િદ યાંગો માટે રા ર્ ીય આજીિવકા પોટર્ લની જાહે રાત
કરી.
‐ આ પોટર્ લ ારા િદ યાંગોને વરોજગાર લોન, કૌશ ય પરીક્ષણ, િશ યવૃિત અને રોજગાર સંબંધી બધી જ માિહતી એક
જગ્યાએ ઉપલબ્ધ થઈ શકશે.
• ખોયા પાયા વેબ પોટર્ લ :
ારંભ : 2 જૂ ન, 2015
‐ મિહલા અને બાળ િવકાસ મં ાલય ારા ખોવાયેલા બાળકોની જાણકારી મેળવવા આ વેબ પોટર્ લની શ આત કરાઈ.
‐ વેબસાઈટનું એડર્ે સ – http:.gov.in છે .
‐ વેબસાઈટને મોબાઈલ ડાઉનલોડ કરીને માિહતી મેળવી શકાશે.
‐ વેબ પોટર્ લના થમ ભાગમાં ખોવાયેલી બાળકની જાણકારી આપી શકાય છે , બીજા ભાગમાં ખોવાયેલું કોઈ બાળક જોયું
હોય તેની માિહતી આપી શકાય છે જ્યારે ીજા ભાગમાં ખોવાયેલા બાળકોની તપાસ અંગેની માિહતી મળી શકે છે .
• ડી.ડી.િકસાન ચેનલ :
ારંભ : 26 મે, 2015
‐ વડા ધાન નરે ન્ ભાઈ મોદીએ િકસાનલક્ષી ‘ડીડી િકસાન’ ચેનલ લોન્ચ કરી.
‐ આ ચેનલ બધી કે બલ સેવાઓ તથા ડાયરે ક્ટ ટુ – હોમ (DTH) નેટવકર્ પરથી સાિરત કરવામાં આવશે.
‐ 24 કલાક કાયર્રત રહે નારી ચેનલમાં કૃ િષ સંબંધી કાયર્ મો સાિરત કરવામાં આવશે.
• આધાર ટર્ ોલ ી હે પ લાઈન : 1947
‐ આધાર કાડર્ ની ઉપયોિગતાને ધ્યાનમાં લેતાં લોકોને આધારકાડર્ સંબંધી કાયર્વાહીની જાણકારી મળી રહે તે હે તુથી ી ટોલ
હે પલાઈન 1947 જાહે ર કરવામાં આ યો છે .
• િકસાન કોલ સેન્ટર (કે સીસી) :
ારંભ : વષર્ 2004
‐ ખેડુતોને કૃ િષ સંબંધી માિહતી મળી રહે તે માટે ટોલ ી નંબર 1800-180-1551 શ કરવામાં આ યો છે .
‐ આ નંબર પર ખેડૂત સ ાહના સાતેય િદવસ સવારના 6 વાગેથી રા ીના 10 વાગ્યા સુધી ખેતી િવષયક માિહતી પોતાની
ભાષામાં મેળવી શકે છે .
• િકસાન પોટર્ લ :
‐ ારંભ : 16 જુ લાઈ, 2013
‐ આ પોટર્ લનો હે તુ ખેડૂત માટે એક એવું પ્લેટફોમર્ ઊભું કરવાનું છે , જેનાથી કૃ િષ િવષયક બધી માિહતી તમને મળી શકે .
‐ િકસાન પોટર્ લ ખેડૂતોને રા ર્ ીય કૃ િષ અનુસંધાન પિરયોજના (એનએઆરપી) સાથે જોડે છે .

Page No. Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G‐2 Circle, Sec‐6, Gandhinagar
Sub Branch : Basement, Gh‐6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector‐22, Gandhinagar
24 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979 9979 45, 8000 0405 75,
ANAMIKA ACADEMY મહત્વની યોજનાઓ Page No.

Mo. 9979-9979-45 25

• એમ-િકસાન પોટર્ લ
ારંભ : 25 મે, 2013
‐ આ એક મોબાઈલ એિપ્લકે શન છે જે ખેડૂતોને કૃ િષ સંબંધી સેવાઓ સાથે જોડે છે .
‐ આ પોટર્ લ ારા દેશભરના કૃ િષ અિધકારીઓ, વૈ ાિનકો અને કૃ િષ િન ણાંતો કૃ િષ િવશેની માિહતી આપે છે .
• નાઉકા ટ :
ારંભ : 18 જુ લાઈ, 2015
‐ કે ન્ ીય કૃ િષ મં ી રાધા મોહનિસંહે ખેડૂતો માટે ‘મોસમ ચેતાવણી સેવા’ –‘નાઉકા ટ’ સમિપર્ત કયુ.
‐ નાઉકા ટ ારા ખેડૂતોને મોસમ સંબંધી જાણકારી રિહત કુ લ 12 કૃ િષને લગતી સેવાઓને આ સાથે સાંકળવામાં આવી
છે .
‐ નાઉકા ટ મોસમ સંબંધી જાણકારી એમ-િકસાન પોટર્ લ પર રજૂ કરે છે .
‐ ન ધાયેલા એક કરોડ મોબાઈલ પર ખેડૂતોને દર ણ કલાકે મોસમ સંબંધી જાણકારી આપવામાં આવે છે .
• વચ્છ પયર્ટન મોબાઈલ એપ
ારંભ : 22 ફે ુઆરી, 2016
‐ કે ન્ ીય પયર્ટન મં ી મહે શ શમાર્એ પયર્ટન થળોની વચ્છતા માટે ‘ વચ્છ પયર્ટન મોબાઈલ એપ’ લ ચ કયુ.
‐ આ મોબાઈલ એપ સચર્ એિન્જન ગૂગલ પર ઉપલબ્ધ છે .
‐ લોકો પયર્ટન થળો પરની ગંદકી અંગેની ત વીરો મોકલી શકશે, તેમજ પયર્ટન થળોને વચ્છ બનાવવા સૂચનો મોકલી
શકાશે.
‐ આ એપ પર વચ્છ ભારત િમશન પિરયોજનાનું િનયં ણ રહે શે.
‐ શ આતમાં 25 પયર્ટન થળોની પસંદગી કરવામાં આવી છે , બાદમાં એપનો િવ તાર દેશના અન્ય પયર્ટન થળો સુધી
કરવામાં આવનાર છે .
• ક્લીન માઈ કોચ રે વેઝ
ારંભ : 11 માચર્, 2016
‐ આ યોજનાની જાહે રાત રે લવે મં ી સુરેશ ભુએ રે લવે બજેટ 2016-17માં કરી હતી.
‐ કોચની સફાઈ માટે રે લવે યા ી મોબાઈલ ારા 58888 પર (SMS)કરી શકે છે અથવા એન્ડર્ ોઈ એિપ્લકે શન ‘ક્લીન
માઈ કોચ રે વેઝ’ નો ઉપયોગ કરી શકે છે . વેબસાઈટ Cleanmycoach.com નો ઉપયોગ કરી શકે છે .
‐ સંદેશો મા ા બાદ ટર્ે નમાં રહે લા હાઉસકીિપંગ ટાફ ારા કોચની સફાઈ કરવામાં આવશે.
‐ શ આતમાં આ યોજનાનો ારંભ રે લવેના 43 િડિવઝનોમાં કરવામાં આ યો છે .
• ઓલ ઈિન્ડયા રે લવે હે પલાઈન નંબર : 1512
ારંભ : 17 જુ લાઈ, 2015
‐ કે ન્ ીય ગૃહ રાજ્ય મં ી હિરભાઈ ચૌધરીએ ઓલ ઈિન્ડયા રે લવે હે પ લાઈન નંબર 1512 લોન્ચ કય .
‐ આ નંબર ારા રે લવે યા ી મુસાફરી દરિમયાન પોલીસમાં ફિરયાદ ન ધાવી શકશે.
‐ હાલ આ યોજના 27 રાજ્યો અને બધા કે ન્ શાિસત દેશોમાં શ કરવામાં આવી છે .

Page No. Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G‐2 Circle, Sec‐6, Gandhinagar
Sub Branch : Basement, Gh‐6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector‐22, Gandhinagar
25 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979 9979 45, 8000 0405 75,
ANAMIKA ACADEMY મહત્વની યોજનાઓ Page No.

Mo. 9979-9979-45 26

અન્ય રાજ્યની કે ટલીક ક યાણકારી યોજનાઓ

• નઈ મંિઝલ (જમ્મુ-ક મીર)
‐ આ યોજનાનો ારંભ 20 જાન્યુઆરી, 2016ના રોજ કરવામાં આ યો
‐ અ પસંખ્યક સમુદાયની િકશોરીઓને જુ દા-જુ દા સાત ક્ષે ોમાં ણ મિહલા કૌશ ય િવકાસની િન:શુ ક તાલીમ
આપવાની જોગવાઈ કરવામાં આવી છે .
• ધનંવતરી એમ્બુલન્સ યોજના (રાજ થાન)
‐ દદ ઓને લાવવા – લઈ જવા માટે રાજ થાન સરકારની યોજના છે .
‐ તે માટે નો ટે િલફોન નં.108 છે .

Page No. Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G‐2 Circle, Sec‐6, Gandhinagar
Sub Branch : Basement, Gh‐6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector‐22, Gandhinagar
26 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979 9979 45, 8000 0405 75,
 R

5|YD VFJƒl¿v 2018

GPSC 1/2, PI, PSI/ASI/CONSTABLE,
Dy.SO, GFIA DFD,TNFZ4 S,FS"4
T,F8L4 TET, TAT JU[Z[ lJlJW
ICEICE
FACTFACT
:5WF"tDS 5ZL1FFVM DF8[
FLOW CHARTS
VtI\T p5IMUL 5]:TS
MAPSMAPS
C O P Y
EMO
QUEQUE - ANS
- ANS
D TABLES
TABLES

W F " t DS F\
:5 FFVMD F
5ZL1TF .rKT M
LV
;O/ÀJFSF\1F
DC DF8[

EFZTGL
E}UM/ v lJ`,[QF6FtDS VeIF;
GPSCGL GJL 5ZL1FF 5âlTG[ VG]~5 ;\5}6„ 5ZL1FF,1FL 5]:TS
:5nF„tDS 5ZL1FFDF\ 5}KFTF 5|`GMG[ wIFGDF\ ZFBLG[ YI[,M EFZTGL E}UM/GM
lJ`,[QF6FtDS VeIF; ;\5FNS
VUFpGL 5ZL1FFDF\ 5}KF. UI[,F 5|`GMGM R[%8ZJF.h ;DFJ[X DF{l,S UM\lWIF
D[DZL 8[SŸlGS VG[ DF.g0 U|Fl:5\U 5|M;[;G[ VFWFZ[ YI[,M RF8„4 GÉXF4 SMQ8S VG[ lR+MGM lJlGIMU
 ——:JFDL zLÒ˜˜

EFZTGL
E}UM/ v lJ`,[QF6FtDS VeIF;

;\5FNS
DF{l,S UM\lWIF
(Director - ICE)

o 5|SFXS o
ICE
INSTITUTE FOR COMPETITIVE EXAMS
SADGURU COMPLEX, 2ND FLOOR, NR. AKSHAR MANDIR,
KALAWAD ROAD, RAJKOT-360001. CALL : 9375701110 / 9328001110
WWW.ICEONLINE.IN icerajkot
INDIAN GEOGRAPHY ICE RAJKOT

VG]ÊDl6SF
01 EFZTGM 5lZRI
EFZTGL HDLG ;LDF4 NlZIF. ;LDF4 S[gãXFl;T4 50MXL N[XM 01
02 EFZTG]\ E}5]Q9
p¿Z EFZT 5J"T 5|N[X4 lJXF/ D[NFGM4 äL5 ;D]CM 08
03 VFAMCJF
CJFDFG4 5FKF OZTF DF{;DL 5JGM 26
04 EFZTGL HDLG
EFZTGL HDLGG]\ JUL"SZ6 32
05 EFZTGL JG:5lT
pQ6S8LA\WLI JG4 JG:5lTG]\ JUL"SZ64 EFZTGF JG:5lT 5|N[XM 38
06 EFZTGF ZFQ8=LI pnFGM VG[ VeIFZ^IM
DCtJGL AFATM 52
07 EFZTG]\ GNL T\+
l;\W] GNLT\+4 U\UF GNLT\+4 A|ï5]+F GNLT\+4 5lüD AFH] VG[ 5}J"AFH] JC[TL GNLVM 62
08 EFZTGL B[TL q 5FS
S'lQF ÊF\lT4 5FSMG]\ JUL"SZ6 100
09 EFZTGL BlGH ;\5l¿ VG[ éÔ" :+MT
EF{UMl,S lJTZ64 éÔ" ;\XFWGM4 5ZDF6] S[gã 116
10 EFZTGF pWMU
5\RJQFL"I IMHGFVM4 VgI pWMUM 134
11 J;TL lJlJWTF
;F1FZTF4 J;TL J'âLNZ4 ÔlT5|DF64 J;TL U6TZL 151
INDIAN GEOGRAPHY ICE RAJKOT

12 EFZTDF\ JFCG jIJCFZ TYF ;\RFZ

5ZLJCG4 Z[,J[4 H/ 5ZLJCG4 CJF. 5ZLJCG4 N]Z;\RFZ4 VFSFXJF6L4 ;LG[DF 161
13 EFZTDF\ l;\RF.
S]JF4 T/FJ4 EFZTGL D]bI GC[ZM 172
14 EFZTDF\ ;F{YL DM8]\ q ,F\A] q êR]\
EFZTDF\ VFJ[, ;F{YL DM8]\ q ,F\A] q êR]\ 176
15 EFZTGF 5|D]B NX"GLI :Y/
NX"GLI :Y/M 179
16 EFZTGF D]bI :Y/MGF EF{UMl,S p5GFD
p5GFDM 181
17 EFZTGF lJ`J WZMCZDF\ ;DFJ[X :Y/M
lJ`J WZMCZDF\ ;DFJ[X EFZTGF :Y/M 184
ZFHIMGF ZFHI5|F6L
18 ZFHIMGF 5|bIFT 5|F6LVM 187
19 EFZTGF D]bI ;ZMJZM
EFZTGF ;ZMJZM 189
20 EFZTGL D]bI HGÔlT
HGÔlT 192
E}S\5 VG[ HJF/FD]BL 1F[+M
21 E]S\5 VG[ HJF/FD]BL 194
22 EFZTGF ;FD]lãS A\NZM
EFZTGF D]bI A\NZM 201
EFZTGL E}:TZLI ;\ZRGF
23 EFZTGF DCtJGF B0S T\+ 210
24 lCDF,IGL pt5l¿
lCDF,IGL E}J{7FlGS ZRGF VG[ DCtJ 220
 CHAPTER 1 EFZTGM
EFZTGF ;\lJWFGGF VG]rK[N v 1DF\ N[XG\] GFD K[o
5lZRI
R
—EFZT˜ VYF"TŸ —.lg0IF˜

—EFZT˜ GFD S[JL ZLT[ 50I\] m

a 5|FRLG ;DIDF\ VFIM"GM J;JF8 p¿Z EFZTDF\ CTMP H[GF SFZ6[ EFZTG[ —VFIF"JT"˜ SC[JFDF\ VFJ[ K[P tIFZAFN
VFIM"GL —EFZT˜ GFDGL SM. V[S XFBFGF SFZ6[ VF lJ:TFZ —EFZTJQF"˜ SC[JFIMP
a JFI]5]ZF6 VG];FZ N]QI\TGF 5]+ —EZT˜GF GFD 5ZYL VF56F N[XG\] GFD —EFZT˜ 50I\] K[P
a —EFZT˜ XaNGL DFlCTL ;F{5|YD 5]ZF6MDF\ H Ô[JF D/[ K[P
a 5|FRLG ;DIDF\ ;FDFgI ZLT[ EFZT N[X —HdA]äL5˜ TZLS[ VM/BFTM CTMP
a J{lNS ;DIDF\ —DwI5|N[X˜ XaN B}A H l5|I AgIM CTMP
a VFYL lJX[QF 5}J"GF lAGVFI" ;FD|FßIG[ —5|FrI4 A|ïFJT"4 VFIF"JT"˜ TZLS[ VM/BJFDF\ VFJ[ K[P
a lJQ6]5]ZF6DF\ lCDF,IGF Nl1F6 lJ:TFZG\] GFD —EFZT˜ TZLS[ NXF"JJFDF\ VFjI\] K[P
a VFD4 p5ZMÉT DFlCTL 5|DF6[ —EFZT˜ V[S 5|FRLG GFD K[P

—.lg0IF˜ GFDGM 5lZRI

a J{lNS ;DIDF\ VFIM"V[ p¿Z VYJF 5lüD AFH] JC[TL GNLG[ —l;\W]˜ GFD VF%I\] CT]\P
a l;\W] GNLG[ .ZFGLVMV[ —lCgN]˜ GFD VF%I\]P
a l;\W] GNLG[ I]GFGLVMV[ —.g0;˜ GFD VF%I\]P
a p5ZMÉT DFlCTL 5|DF6[ N[XG\] GFD —.lg0IF˜ 50I\] K[P

pt5l¿ o EFZTGM p5DCFåL5 V[8,[ S[ EFZT4 5FlS:TFG4 G[5F/4 E}8FG4 AF\u,FN[XGM ;D}C VF 5'yJLGF 5|FRLG E}B\04
—UMg0JFGF ,[g0˜ DF\YL SFA"GLO[Z; I]UDF\ pt5gG YI[, K[P EFZT N[X 5'yJLGF\ p¿Z UM/FW"DF\ V[lXIFB\0GF
Nl1F6 EFUDF\ lCgN DCF;FUZGF lSGFZF 5Z VFJ[, N[X K[P

01
INDIAN GEOGRAPHY ICE RAJKOT
o
37 6' pP V1FF\X N

p¿ZvNl1F6 ,\AF.
VO3FlG:TFG w 3,214 KM W E

HdD]vSFxDLZ RLG
S
o
lCDFR, 97 25' 5}P Z[BF\X
5|N[X
5}J"v5lüD ,\AF.
R\0LU-
5FlS:TFG 5\ÔA p¿ZFB\0 2,933 KM
ClZIF6F
5|N[X

w
lN<CL ,
G[5F/ ]6FR
l;lÞD E}8FG VZ
ZFH:YFG p¿Z5|N[X VF;FD GFUF,[g0
o D[3F,I
68 4' lACFZ Dl65]Z
5}P Z[BF\X AF\u,FN[X l+5]ZF
w

5P lDhMZD
SS"J'¿ DwI5|N[X hFZB\0
U]HZFT A\UF/
-
L;U

dIFGDFZ
K¿

NLJ ND6 VMlZ:;F

NFNZF GUZ
CJ[,L DCFZFQ8=
A\UF/GL BF0L
T[,\U6F
VZA ;FUZ
UMJF
S6F"8S VF\W|5|N[X

HDLG ;LDF NlZIF. ;LDF

5]0]R[ZL 15,200 KM 6,100 KM
sV\NFDFGvlGSMAFZ4 ,1FäL5 ;lCTf
TlD,GF0] NlZIF. ;LDF 7,516.5 KM V\NFDFG
,1FäL5 S[Z/ lGSMAFZ
w
o zL,\SF
8 4'
pP V1FF\X
lC\N DCF;FUZ

GSXM 1.1 : EFZT ZFHSLI

02
VF GSXFDF\ SM. :S[, DF5 GYLP
 CHAPTER
5|:TFJGF o
2 EFZTG]\
R
E}5'Q9
EFZTG[ p5B\0 TZLS[ VM/BJFDF\ VFJ[ K[P VF VM/BF6 5FK/ DM8FEFU[ EFZTGL lJlXQ8
5|FS'lTS 5lZl:YlTG[ wIFGDF\ ,[JFDF\ VFJL K[P

EFZTLI p5B\0GL VF lJX[QFTF dIFGDFZGF 5J"TLI 5|N[XMYL X~ SZL lCDF,I VG[

5FlS:TFGGF 5J"TLI lJ:TFZMDF\ Y. V[S ;/\U 5J"TLI CFZDF/F :J~5[ VZA ;FUZ AFH] O[,FI K[P VFD4
VF GJF 3[0 5J"TM ;DU| E}vB\0G[ V[lXIFGF VgI lJ:TFZMYL H]NF 5F0TF CM. T[G[ p5B\0 SC[J]\ IMuI
AG[ K[P

a EFZTGF E}5'Q9DF\ B}A êRF 5J"TM4 D[NFGM4 prR5|N[XM TYF Z65|N[X VFJ[,F K[P EFZTGF ;\5}6" 1F[+O/GM ,UEU
11% EFU 5J"TLI4 18% EFU 5CF0L CFZDF/F4 28% EFU prR5|N[X TYF AFSL 43% EFU D[NFGYL AG[, K[P
GSXM 2.1 : EFZTGF E}5'Q9 EFUM
a E}5'Q9GL ¹lQ8V[ EFZTG[ GLR[ 5|DF6[ JC[\RJFDF\ VFjI\] K[P

1 p¿Z EFZTGM lJXF/ 5J"TLI5|N[X 1

2 p¿ZGF lJXF/ D[NFGM

6 2

3 äL5S<5LI prR5|N[X
4 3

4 T8LI D[NFGM

5 äL5;D}C
5 5

6 Z65|N[X

08
VF GSXFDF\ SM. :S[, DF5 GYLP
INDIAN GEOGRAPHY ICE RAJKOT

5J„TDF/F VG[ lUlZGUZM

K2 (8611)

G\UF5J„T SFZFSMZD R

(8126) U],DU„ & 5C[,UFJ

,NŸFB
5LZ5\Ô,
lXJF,LS S;M,L
lUlZDYS
0[,CFp;L & S],] M4 BF;L4 H{\lTI
UFZ F 5TSM.
G\NFN[JL (7817)
SF\RGH\UF 5J „T
WJ, O,F
ULZ
L NF
U]Z]lXBZ
UF{ZLX\SZ
/F F
DF /
f
J„T DF
L 5 ZL
H]G lU
GL L
`J J<,

s;NŸEFJGF lXB„TZfDF/F GFUFlC,

Z
V

lJ\wIFR, 5J
slJ

L
,GM
F
F/
S

S C
D LV
S\8

5\RD-L lUlZDY
„TD

ZFH8[SZ
DZ
5J

ULZGFZ W]5U- lXBZ

V

,];.
,
D{S

;FT5]0F DCFN[J 8[SZL

;æFãL Z[gH pTZL ;ZSFZ T8
sS/;]AF.f VH\TF sUMNFJZL YL DCFGNLf
DCFA/[`JZ DC[gãULZL
DFY[ZFG VMZFIMSMg0F slJXFBF5ÎGDf
s5}J„3F8G]\ ëR] lXBZf
SM\S6 lSGFZM
5}J„ 3F8
5lüD 3F8
SMZMD\0, lSGFZM
lG,ULZL Z[gH sSgIFS]DFZL YL UMNFJZLf
sNMNŸFA[8Ff
VFgG[D,F.
5lüD3F8G]\ ëR] lXBZ SM0F.S[GF,
sVFgG[D]0Lf
lSGFZM
D,AFZ
SF0„DD Z[gH
sDC[gãULZL lXBZf GSXM 2.5 : 5J„TDF/F VG[ lUlZGUZM

14
VF GSXFDF\ SM. :S[, DF5 GYLP
CHAPTER 4 EFZTGL
a DF8LGF VwIIG XF:+G[ —D'NF lJ7FG˜ (Pedology) SC[ K[P
HDLG
R

EFZTGL HDLGG]\ JUL"SZ6

SF\5GL HDLG ,F,vZFTL HDLG Z[TF/ HDLG H{lJSDF8L H\U,5|SFZGL HDLG

SF/LHDLG 5CF0LqJGLI HDLG Z65|SFZGL HDLG

H}GF SF\5GL
sAF\UZf 50BFp HDLG 1FFZLI HDLG
TZF>GL HDLG
GJF SF\5GL
sBFNZf

1. SF\5GL HDLGsAlluvial Soil)

a SF\5GL HDLGG\] lGDF"6 GNLVMGF SF\5YL ;D]ãGF V5UDG s5FK/ C8JFGL lÊIFfYL YI\] K[P
a T[DF\ GF.8=MHG4 OM:OZ; VG[ æ]D; sÒJF\XfGL p65 CMI K[P 5Z\T] 5M8FX VG[ R}GFG\] 5|DF6 JWFZ[ CMI K[P
a EFZTDF\ ;F{YL JW] SF\5GL O/ã]5 HDLG K[ VG[ T[ ;F{YL JW] lJ:TFZ s43 %f DF\ O[,FI[,L K[P
a T[DF\ 3ë4 RMBF4 X[Z0L4 DSF. JU[Z[GL B[TL YFI K[P
a SF\5GL HDLGGM Z\U VFKF E}BZFYL ZFBM0L E}BZFGL JrR[ CMI K[P
a T[ l;\RF. DF8[ ;FG]S}/ K[P
a BFNZ HDLGG[ :YFlGS GFDMDF\ Z[C4 S<,ZvW}ZGF GFDYL VM/BJFDF\ VFJ[ K[P
lJ:TFZ o 5\ÔA4 ClZIF6F4 p¿Z5|N[X4 lACFZ4 5PA\UF/4 NPEFZTGF T8LI1F[+M4 SrK VG[ ;F{ZFQ8=GF T8LI lJ:TFZMP

32
CHAPTER
Q D]EFZTDF\
HA K[P
6 EFZTGF
ZFQ8=LI pnFGM
VG[ VEIFZ^IM
ZFQ8=LI pnFG 166, VEIFZ^IM 514 VG[ H{J VFZ1FLT 1F[+MR18 K[P H[DFGF\ S[8,FS DCÀJGF GLR[

v SFhLZ\UF ZFQ8=LI pnFG

lJGF 2/3 V[S XL\UL U[\0F4 2016 DF\ 8F.UZ

v
VF;FD
GFDMZL ZFQ8=LI pnFG
lZhJ" 56 ÔC[Z SI"] CT]\P
A|ï5]+F GNLYL 3[ZFI[, K[P
V[l,Og8 GFDG]\ DM8]\ 3F; YFI K[P
v UZD 5F6L JgIÒJ VEIFZ^I
v DFG; JgIÒJ VEIFZ^I
v ;MGF. ~5F. JgIÒJ VEIFZ^I
J<0" C[lZ8[h ;F.8
v lNA|} v ;F.BMJF ZFQ8=LI pnFG
5|MH[É8 8F.UZ VG[ V[l,Og8 lZhJ"

V~6FR, 5|N[X v GFDNFOF JgIÒJ VEIFZ^I

8F.UZ lZhJ"
v 5Þ]. JgIÒJ VEIFZ^I A|ï5]+F GNLGF lSGFZ[ 51FL VEIFZ^I 56 K[P
v DFpl,\U ZFQ8=LI pnFG EFZTGF ,L;} HGÔlTG\] K[<,\] UFD GFDNFOF
v 5FB]. GFD]ZL s8F.UZ lZhJ"f pnFGDF\ VFJ[,\] K[P

p¿Z5|N[X
v R\ã5|EF VEIFZ^I
v N}WJF ZFQ8=LI pnFG
1958DF\ JgIÒJ VEIFZ^I ÔC[Z YI\]P
1988DF\ 8F.UZ lZhJ"
JFZF6;LDF\ VFJ[,\] K[P 1980DF\ VF;FDDF\YL U[\0F ,FJJFDF\ VFjIF\P

52
INDIAN GEOGRAPHY ICE RAJKOT

VEIFZ^IM VG[ G[XG, 5FS„

R

NRLUFD
slRTFf
;,LDV,L
sZFQ8=LI pnFGf ÒDSMA[„8sEFZTG]\ ;F{YL H]G]\f
ZMlCIF DF,G G\NFN[JL
UMlJ\N S[NFZGFY ZFDÒ
;FUZ 5]Q5FJTL kQFLU\UF SFhLZ\UF
DFG;
UZD5F6L
ELDA\W VMGF~5F
;],TFG UF{TD A]â VF{Z\U
5]Z
BF\0F D[hg0F
;FlZÞF N]WJF A[8,F
3FGF JF<DLSL
Z6Y\EMZ R\ã5|EF
JG lJCFZ l;S\NZF
S[J,FN[J

GZl;\CU-
lXJ5}ZL
SFgCF

NFSOF
AF\WJU- 5\RD-L lSA], ,FDhFVM
DFWJ 5gGF H,NF5/F
;]\NZJG slJ`JG]\ V[SDF+ TZT]\
;FT5}0F OM;L, l;D, G[XG, 5FS„f
lR<SF L5F, A]S;F
5[\R pQFFS
J[/FJNZ G[XG, 5FS„ M9L CÔZLAFU
ULZ G[XG, 5FS„ 80MAF 5,FD]\
DZLG G[XG, 5FS„ ;\HIUF\WL G\NGSFGG 0F,DF
JF;\NF G[XG, 5FS„ GJUF\J
G/;ZMJZ VeIFZ^I .gãFJTL
;LTFGNL
;,LDV,L 51FL VEIFZ^I TDM. l5U\,F
E{ZJU-
EUJFG DCFJLZ sDM,[\f SF\U[Z
SM<,[Z]
GFUFH]„G
J[6] UM5F, AF\NL5]Z ;FUZ
AgGLZ3F8 3F85|EF
D]SFldASF Z\U5LÎ sEFZTG]\ ;F{YL GFG]\ VeIFZ^If
GFUZCM, U]\0L
DƒN]D,F.
sCFYLf J[NF\TU,
5[lZIFZ],"D .lgNZF
V[GF"S ,. UF\WL
ZFH D<
;F.,g8 J[,L

GSXM 6.1 : VeIFZ^IM VG[ G[XG, 5FS„

59
VF GSXFDF\ SM. :S[, DF5 GYLP
CHAPTER 7
5|:TFJGF q 5}J"E}lDSF
EFZTG]\
GNLT\+
R
a EFZTDF\ ;Z[ZFX JFlQF"S JZ;FNG\] 5|DF6 DF+ 118 ;[DLP K[P H[ 37,00,440 lDl,IG 3G DL8Z AZFAZ Y. XS[ K[P
a GNLVMGL S], p5,laW JFlQF"S 18,58,100 lDl,IG 3G DL8Z H/ZFXL WZFJ[ K[P
a A|ï5]+F 33.77%, U\UFG\] 25.2%, UMNFJZLG\] 6.4%, l;\W] 4.3%, DCFGNL 3.6%, S'Q6F 3.4%, GD"NF 2.9%, VG[
SFJ[ZLG\] 1.1% H[8,]\ IMUNFG K[P
a VFXZ[ 80% H[8,\] IMUNFG S[J/ EFZTGL D]bI GNLVMG]\ K[P
a AZO 5LU/JFYL VG[ JZ;FN JZ;JFYL JWFZFG\] H/ GNL-GF/F4 hZ6F VG[ GNLVM äFZF JCL ÔI K[P
a lGlüT GNLVMGF DFwIDYL YTF ZC[TF H/-5|JFCG[ cV5JFCc SC[ K[P VF GNLVMGF h}\DBFG[ V5JFCT\+ SC[JFI K[P
a ;DU| 1F[+4 H[GL 5Z 5'Q9LI H/GF GLS/JFGM DFU" V[S H lNXFDF\ CMI T[G[ —V5JFC A[l;G˜ SC[ K[P
a A[ V5JFC-A[l;GMGL JrR[GF é\RSFI[,F E}-EFUG[ —H/ lJEFHS˜ SC[ K[P

EFZTGF V5JFCT\+G\] JUL"SZ6

RF8" 7.1 : V5JFCT\+G]\ JUL"SZ6

H/ lJ;H"GGF VFWFZ[ H/ ;\U|CGF VFWFZ[ pNŸUDGF 5|SFZ VG[ :J~5GF VFWFZ[

A VZA;FUZG]\ V5JFCT\+ A D]bIGNLvA[l;G A lCDF,I V5JFC

B A\UF/GL BF0LG]\ V5JFCT\+ B DwIDGNLvA[l;G B äL5S<5LI V5JFC

C ,3] GNLvA[l;G

62
INDIAN GEOGRAPHY ICE RAJKOT

;]AGl;ZL
a lDlZ 5CF/LVM VG[ V/MZ 5CF/LVMG\] lJEFHG SZ[ K[P R

3Gl;ZL
a pNŸUD GFUF 5CF/LVMDF\YL YFI K[P

S,F\UF
a Dl65]ZGF Nl1F6 EFUDF\ JC[ K[P

AZFS
a VF GNLG[ AF\u,FN[XDF\ ;}ZDF SC[JFI K[P
a GFUF,[g0DF\ DFpg8 ÔIMJDF\\YL GLS/[ K[P
a -FSF GÒS R\NG5]ZDF\ AZFSGNL 5ÍFG[ D/[ K[P
a AZFS A[l;GDF\ DMGl;GZFD VG[ R[ZF5]\Ò VFJ[,F K[P
a ;}ZDF VG[ 5ÍF = D[3GF

sRLGf A|ï5]+F
lTA[8 t;F\U5M W]A|L
;]AG;LZL
DFG;ZMJZGL
GÒS
EZ[,L
TL:TF DFG;
lNCF\U
,MCLT
U\UF
WG;LZL
5ÍF AZFS
S5L,L
BANGLADES
D[3GF

GSXM 7.12 : Aï5]+F

76
CHAPTER
5}J"E}lDSF
8 EFZTGL
a EFZTGF S], 1F[+O/GF ,UEU 50% EFU 5Z B[TL YFI K[P
B[TL/5FS
R

a 1966-67DF\ ClZIF/L ÊF\lTGL X~VFT 0MP V[DP V[;P :JFDLGFYGGF 5|IF;MYL Y. CTLP T[GM ;F{YL JW] 5|EFJ 3ë
VG[ RMBFGF pt5FNG 5Z 50IM CTMP 5Z\T] ;F{YL JW] pt5FNG J'lâ 3ëGF pt5FNGDF\ Y. K[P
a EFZT 3ë VG[ RMBFGF pt5FNGDF\ lJ`JDF\ RLG 5KL läTLI :YFG[ K[P
a RMBFG]\ JFJ[TZ EFZTDF\ 1F[+O/GL ¹lQ8V[ ;F{YL JWFZ[ lJ:TFZDF\ YFI K[P
a EFZT S[ZL4 S[/F4 ,LA]\4 SFH]4 GFl/I[Z4 C/NZ4 VFN]4 SF/]DZR]\4 DUO/LGF pt5FNGDF\ lJ`JDF\ 5|YD :YFG[ K[P
a O/MGF pt5FNGDF\ EFZTG]\ :YFG lJ`JDF\ läTLI VG[ XFSEFÒGF pt5FNGDF\ läTLI K[P
a S[;ZG]\ V[SDF+ pt5FNS ZFHI HdD]-SFxDLZ K[P S6F"8SDF\ ;F{YL JW] Z[XD 5[NF YFI K[P
a 5|FS'lTS ZAZGF pt5FNGDF\ EFZTG]\ :YFG lJ`JDF\ RMY]\ K[P S[Z/ 5|FS'lTS ZAZG]\ VU|6L pt5FNS K[P
a 3ëGF pt5FNGDF\ EFZTDF\ ;F{YL JW] pt5FNG p¿Z5|N[XDF\ YFI K[P 5Z\T] 5|lTC[S8Z ;F{YL JW] pt5FNG
5\ÔADF\ YFI K[P
a GFl;S ãF1F DF8[ VG[ S]U" sS6F"8Sf SMOL pt5FNG DF8[ 5|l;â K[P
a ZFQ8=LI Z;NFZ O/ VG];\WFG S[gã GFU5]ZDF\ VFJ[,]\ K[P
a DUO/LG]\ ;JF"lWS pt5FNG U]HZFTDF\ YFI K[P
a S'lQF ZFßIGM lJQFI K[P H[GM ;\lJWFGDF\ 7DL VG];}lRGF 5|SZ6 v 14DF\ p<,[B K[P

ICE FACT
a —ZFQ8=LI B[TL VFIMU sNFCf V[ 4 VMS8MAZ 2006GF ZMH E,FD6 SZL S[ B[TLG[ ZFHI ;}lRDF\YL 9ZFJL
;DJTL";}lRDF\ ,FJJFDF\ VFJ[ K[P
a 1946 VG[ :JT\+ EFZTGF 5|YD D\+LD\0/ 1947DF\ S'lQF VG[ BFn D\+L 0F¶P ZFH[gã 5|;FNG[ AGFJJFDF\ VFjIF CTFP

100
INDIAN GEOGRAPHY ICE RAJKOT

S[;Z

;OZHG

3ë X[Z0L RF
sC[É8Z D]HA 5|YDf slJ`JDF\ EFZT 5|YDf slJ`JDF\ EFZT 5|YDf
3ë
spt5FNGDF\ 5|YDf

AFHZL

S[ZL4 S5F;4 V[Z\0F

;MIFlAG4 R6F

DUO/L X6 slJ`JDF\ EFZT 5|YDf

sEFZTDF\ 5|YDf H}JFZ
DL9] RMBF sRLG 5KL ALÔ ÊD[f
s80% pt5FNGf S[/F

SMSM q SMOL TDFS]

sS}U„ 5|N[Xf
lJ`JG]\ 4% pt5FNG

a S], J;TLGF 52% S'lQFDF\YL ZMHUFZ

SFH}
slJ`JDF\ EFZT RMY]\ :YFGf ZAZ a S'lQF 1F[+GM GDP ,UEU 14%
;M5FZL a S'lQF 1F[+[ ;\XMWGM 5FK/ GDPGF 0.3% BR"
GFl/I[Z a XFSEFÒGF pt5FNGDF\ lJ`JDF\ EFZT ALH\] :YFG
DZL D;F,F a O/MGF pt5FNGDF\ lJ`JDF\ EFZT ALH]\ :YFG
a S]NZTL ZAZGF\ pt5FNGDF\ EFZT RMY\] :YFG
a 3ë VG[ RMBFGF pt5FNGDF\ RLG 5KL ALÔ :YFG[

GSXM 8.1 : EFZTDF\ S'lQF

101
INDIAN GEOGRAPHY ICE RAJKOT

kT]VMGF VFWFZ[ B[TL 5FSG]\ JUL"SZ6

T]J[Z X6 XÞlZIF UJFZ EL\0F DSF.

BZLO 5FS
DU V0N X[Z0L ;MIFALG T,
sRMDF;]\f
0F\UZ AFHZL H]JFZ S5F; DUO/L V[Z\0F
sH}GvH],F.f

ZJL 5FS
slXIF/]f 3ë R6F HJ A8F8F

TDFS] ;Z;J J8F6F R D;}Z

sVMS8MPvGJ[Pf

ÔIN 5FS TZA}R N}WL SM/]\

sA[ kT]VMGL
5FSG]\ kT] DwIDF\f DZRF 8FD[8F ;}I"D]BL
5|DF6[ JUL"SZ6 sV[l5|,vD[f

RF8" 8.1 : 5FSG]\ kT] 5|DF6[ JUL"SZ6

lJlJW 5FSMG\] HgD:Y/

ÊD 5FS HgD :Y/ ÊD 5FS HgD :Y/

1. WFgI EFZT VG[ .g0MG[lXIF 10. V0N EFZT
2. DSF. DwI VD[lZSF 11. D;}Z RLG
3. 3p\ DwI V[lXIF 12. 8FD[8F D[lÉ;SM
4. TDFS] Nl1F6 VD[lZSF 13. AFHZL VFlËSF
5. ZAZ Nl1F6 VD[lZSF sA|Flh,f 14. RF RLG
6. HJ RLG 15. SF¶OL A|Flh,
7. ;MIFALG RLG 16. A8F8F 5[~
8. DU EFZT 17. X[Z0L EFZT
9. H]JFZ EFZT

103
CHAPTER

a
10
pnMUMGM lJSF;
EFZTGF
R
pnMU
EFZTDF\ 5|YD ,MB\0 5M,FN SFZBFG\] —A\UF/ VFIG" JS"; l,lD8[0˜GL S]<8LDF\ AZFSZ GNLGF lSGFZ[ 1874DF\
:YF5GF SZJFDF\ VFJLP H[ 1881DF\ A\W SZJ\] 50I\]P
a VFW]lGS pnMUGL X~VFT 5M8"GMJFsTlD,GF0]fDF\ 5|YD ,MB\0 lGDF"6 SM,;F I\+GL :YF5GFYL Y.P 1886DF\ VF
DL, A\W SZL NLWLP
a 5|YD ;]TZFp J:+G\] SFZBFG\] D]\A.DF\ 1854DF\ VG[ 5|YD X6 DL, SM,SF¿FGL GÒS lZXZFDF\ 1885DF\
:YF5JFDF\ VFJLP
a 5|YD SFU/ DL,GL X~VFT 1870DF\ SM,SF¿FDF\ ,]AL ;S]",Z ZM0DF\ SZJFDF\ VFJLP
a N[XDF\ DM8F5FIF 5Z 5|YD SFZBFG\] 1907DF\ TtSF,LG lACFZ ZFßIDF\ :J6"Z[BF GNLGL 3F8LDF\ ;FSRL GFDGF :yFFG
5Z HDX[NÒ 8F8F äFZF :YFl5T SZJFDF\ VFjI\]P
a VF{nMlUS GLlTGM 5|:TFJ 1948DF\ ,FJJFDF\ VFjIMP H[DF\ lDlzT VY"jIJ:YFGM 5|:TFJ ZFBJFDF\ VFjIMPH[G[ SFZ6[
pnMUMG[ BFGUL VG[ ;FJ"HlGS 1F[+MDF\ lJEFlHT SZJFDF\ VFjIFP

RF8" 10.1 : ,MB\0v5M,FNGF SFZBFGF

:JT\+TF 5C[,F :YF5[, ,MB\0v5M,FNGF SFZBFGF

EFZTLI ,MCv5M,FN S\5GL
1918DF\ :YF5GF 5PA\UF/DF\ NFDMNZ
GNL WF8LDF\ CLZF5]Z
s5KL AG"5]Z SC[JFI]\f
1922DF\ pt5FNGGL X~VFT Y.
VFU/ HTF\ S]<8LvAG"5]Z VG[
CLZF5]ZGF SFZBFGFVMG[ E[/JL
NLWFP
D{;}Z VFIG„ VG[ :8L, :8L, SM5M"Z[XG VMO A\UF/
1923DF\
D{;}Z ZFHI JT"DFG S6F"8S
:YF5GF 1937DF\ AG"5]Z s5PA\UF/f
ZFHIDF\ EãFJTL GFDGL HuIFV[
1953DF\ EFZTLI ,MB\0 S\5GLDF\
VtIFZ[ T[G\] GFD lJ`J[`JZ{IF E[/JL NLWLP
,MB\0 V[g0 5M,FN S\5GL K[P

134
CHAPTER 17 EFZTGF lJ`J
WZMCZDF\ ;DFJ[X :Y/M
a lJ WZMCZDF\ EFZTGF GLR[GF :Y/MGM ;DFJ[X YIM K[P
ÊD WZMCZ GFD ZFßI ÊD WZMCZ GFD ZFßI
1. VH\TF VG[ .,MZFGL U]OFVM sDCFZFQ8=f 30. lC,OM8" VMO ZFH:YFG sZFH:YFGf
2. VFUZFGM lS<,M slN<CLf 31. ZF6SL JFJ - 5F86 sU]HZFT-2014f
3. SM6F"SG\] ;}I"D\lNZ sVMlZ:;Ff 32. U|[8 lCDF,I ZFQ8=LI 5FS" slCDFR,5|N[Xf
4. DCF,L5]ZDG\] ZY D\lNZ sTlD,GF0]f 33. SF\RGH\3F ZFQ8=LI VEIFZ^I sl;lÞD-2016f
5. SFhLZ\UF ZFQ8=LI pnFG sVF;FDf R
34. GF,\NF lJnF5L9 slACFZ-2016f
6. S[,JFN[J ZFQ8=LI pnFG sZFH:YFGf 35. S[5L8, SMd%,[1F sR\NLU--2016f
7. TFHDC[, sp¿Z5|N[Xf 36. VDNFJFN ;L8L sU]HZFT-2017f
8. DFG; JgI5|F6L VEIFZ^I sVF;FDf
9. UMJFG\] lUZÔ3Z sUMJFf
10. BH]ZFCMGF\ D\lNZ
11. Cd5LG\] :DFZS
sDwI5|N[Xf
sS6F"8Sf I]G[:SM
12. OT[C5]Z ;LÊL
13. 58ŸNS,G\] :DFZS
sp¿Z5|N[Xf
sS6F"8Sf äFZF 1972DF\
14. V[l,Og8FGL U]OFVM sDCFZFQ8=f
15. T\ÔJ]ZG]\ A'CN[Z D\lNZ sTlD,GF0]f J<0" C[ZL 8[.h ;F.8 TZLS[
16. ;]\NZJG ZFQ8=LI pnFG s5lüD A\UF/f
17. G\NFN[JL ZFQ8=LI pnFG sp¿ZFB\0f l:JSFZJFDF\
18. ;F\RLGM :T}5 sDwI5|N[Xf
19. C]DFI]GM DSAZM slN<CLf VFjI\]P
20. S]T]AlDGFZ slN<CLf COUNTRIES WITH OVER 30 WORLD HERITAGE SITES

21. NFlH"l,\U lCDF,IG Z[,J[ s5lüD A\UF/f

22. AMWUIFG\] DCFAMWL D\lNZ slACFZf
23. ELD A[8SFGL U}OFVM sDwI5|N[Xf
24. V[ZFJT[Z D\lNZ sTlD,GF0]f
25. RF\5FG[Z - 5FJFU- sU]HZFT-2004f
26. K+5lT lXJFÒ 8lD"G;-D\]A. sDCFZFQ8=f
27. ,F, lS<,M - GJL lN<CL slN<CLf
28. SF,SF - lXD,F Z[,J[ slCDFR,5|N[Xf
29. H\TZ-D\TZ sHI5]Zf sZFH:YFGf
184
INDIAN GEOGRAPHY ICE RAJKOT
1 2 3 4

VH\TF VG[ .,MZFGL U]OFVM VFUZFGM lS<,M SM6F"SG\] ;}I"D\lNZ DCF,L5]ZDG\] ZY D\lNZ
sDCFZFQ8=f slN<CLf sVMlZ:;Ff sTlD,GF0]f
5 6 7 8

SFhLZ\UF ZFQ8=LI pnFG S[,JFN[J ZFQ8=LI pnFG TFHDC[, DFG; JgI5|F6L VEIFZ^I
sVF;FDf sZFH:YFGf sp¿Z5|N[Xf sVF;FDf
9 10 11 12

UMJFG\] lUZÔ3Z BH]ZFCMGF\ D\lNZ Cd5LG\] :DFZS OT[C5]Z ;LÊL

sUMJFf sDwI5|N[Xf sS6F"8Sf sp¿Z5|N[Xf

13 14 15 16

58ŸNS,G\] :DFZS V[l,Og8FGL U]OFVM T\ÔJ]ZG]\ A'CN[Z D\lNZ ;]\NZJG ZFQ8=LI pnFG
sS6F"8Sf sDCFZFQ8=f sTlD,GF0]f s5lüD A\UF/f

17 18 19 20

G\NFN[JL ZFQ8=LI pnFG ;F\RLGM :T}5 C]DFI]GM DSAZM S]T]AlDGFZ

sp¿ZFB\0f sDwI5|N[Xf slN<CLf slN<CLf

185
 CHAPTER 18 ZFHIMGF ZFHI5|F6L

ZFßI o HdD] SFxDLZ ZFßI o lCDFR,5|N[X ZFßI o p¿ZFB\0 ZFßI o 5\ÔA4ClZIF6F

ZFßI 5|F6L o SFxDLZL CZ6 ZFßI 5|F6L o S:T}ZL CZ6 ZFßI 5|F6L o S:T}ZL D'U ZFßI 5|F6L o SFl/IFZ

ZFßI o lN<CL ZFßI o p¿Z5|N[X ZFßI o lACFZ ZFßI o l;lÞD

ZFßI 5|F6L o GL,UFI ZFßI 5|F6L o CZ6 ZFßI 5|F6L o H\U,L A/N ZFßI 5|F6L o ,F,5F\0F

ZFßI o 5lüD A\UF/ ZFßI o VF;FD ZFßI o V~6FR,5|N[X ZFßI o Dl65]Z

ZFßI 5|F6L o JF3 ZFßI 5|F6L o V[SlX\UL U\[0M ZFßI 5|F6L o UIF, A/N ZFßI 5|F6L o ;F\UF.

ZFßI o l+5]ZF ZFßI o D[3F,I ZFßI o hFZB\0 ZFßI o K¿L;U-

ZFßI 5|F6L o 5FIZGM ,\U}Z ZFßI 5|F6L o S,Fp0[0qNL50M ZFßI 5|F6L o EFZTLI CFYL ZFßI 5|F6L o H\U,L E[\;

ZFßI o DwI5|N[X ZFßI o VMlZ:;F ZFßI o ZFH:YFG ZFßI o DCFZFQ8=

ZFßI 5|F6L o AFZFl;\UF CZ6 ZFßI 5|F6L o ;FAZ CZ6 ZFßI 5|F6L o é\8 ZFßI 5|F6L o lB;SM,L q X[SZ]

187
 E}S\5

CHAPTER
5|:TFJGF o
21 VG[
HJF/FD]BL 1F[+M
R

a lCDF,I 5J"T 1F[+ CÒ 56 EFZTGM ;F{YL JWFZ[ Vl:YZ EFU K[P

a Thrusting GF SFZ6[ 5J"TMGF DM8F DM8F EFUM CÔZM JQFM"DF\ S[8,FI lS,MDL8Z B;[ K[P
a V[S VG]DFG 5|DF6[ lCDF,I K[<,F N; YL 5\NZ CÔZ JQFM"YL Nl1F6 AFH] B;[ K[P H[GF 5|DF6 ,MCLT3F8L
sVZ]6FR,5|N[Xf4 H,5F.U]0L s5lüD A\UF/f4 3ZGAFhFZ sNl1F6 5}J" G[5F/f4 N[CZFN]G sp¿ZFB\0f4
CMlXIFZ5]Z s5\ÔAf DF\YL D/[ K[P
a 100 JQF"[ sV[S ;NLf V[S DL8Z B;[ K[P 10 ,FB JQF"DF\ 10 lSDLP B;[ K[P
a 5J"T lGDF"6 SF/DF\ VF C,R, B}A H JWFZ[ CX[P
EFZTGF E}S\5 S[gãMGF D]bI RFZ EFUM K[
1. lCgN] S]X 5|N[X
a ;F{YL JWFZ[ E}S\5 VFJ[ K[P
a 200 YL 300 DL8Z é\0F. ;]WL E}S\5 pt5gG YFI K[P

2. S]DFp VG[ 5lüD G[5F/ sWFZR},F 1F[+f

a VCL\ E}S\5 S[gã V[S Z[BLI VFSFZDF\ p¿ZDF\-p¿Z-5}J" YL Nl1F6DF\ - Nl1F6 - 5lüD lNXFDF\ O[,FI K[P

3. 5}JL" E}8FG SFD[G ;LDFJTL" 1F[+

a VCL\ E}S\5GF 1F[+ p¿ZvNl1F6 lNXFDF\ Z[BLI D[B,FGF ~5DF\ VFJ[,F K[P

4. p¿Zv5}JL" VF;FD TYF VZ]6FR,5|N[X4 lTZ5 VG[ GFUF,[g0GL GÒSGF 1F[+M

a VCL\ E}S\5 36L é\0F.V[YL pt5gG YFI K[P

a 5FlS:TFGL RF5GF ;\A\WDF\ EFZTLI E}B\0 p¿ZAFH] B;[ K[ TYF SFxDLZ lCDF,IG[ B;[0[ K[P V[ SFZ6YL h[,D
3F8LDF\ 5J"TMGL VFS'lT 3\}86 VFSFZGL Y. U. K[P

194
INDIAN GEOGRAPHY ICE RAJKOT

EFZTGF E}S\5 1F[+M

JAMMU & KASHMIR
Srinagar
Zone 1
NATIONAL CAPITAL
Zone 2
Zone 3 State Capital
Union Territory Capital
HIMACHAL Zone 4
Zone 5
PRADESH
PUNJAB Shimla
Chandigarh
Chandigarh Dehradun
HARYANA UTTARANCHAL
Delhi NEW DELHI ARUNACHAL
SIKKIM
RAJASTHAN PRADESH
UTTAR PRADESH Gangtok Itanagar
Jaipur
ASSAM
Lucknow Guwahati NAGALAND
BIHAR Shillong Kohima
Patna MEGHALAYA Imphal
MANIPUR
Gandhinagar MADHYA PRADESH JHARKHAND
WEST Agartala
Aizwal

GUJARAT Bhopal Ranchi BENGAL TRIPURA MIZORAM

KOLKATA
CHHATTISGARH
Diu
Daman & Diu Silvasaa
Raipur ORISSA
Dadra & Nagar Haveli
MAHARASHTRA Bhubaneshwar
MUMBAI

Hyderabad
ANDHRA Pondicherry (Yanam)

Panaji PRADESH
GOA
KARNATAKA
Bangalore CHENNAI

Pondicherry (Mahe)
Andaman
Lakshadweep TAMIL
Pondicherry (Puducherry)
& Port Blair
Kavarati Pondicherry (Karaikal) Nicobar
Islands
NADU
KERALA Islands

Thiruvananthapuram

This Image was created by PlaneMad (CC-by-sa PlaneMad/Wikimedia )

GSXM 21.1 : E}S\5 1F[+M

196
 ICE äFZF 8}\S ;DIDF\ 5|l;â YGFZF 5]:TSM

SHREE SADGURU SHOPPING CENTRE, 2nd FLOOR, Nr. AKSHAR MANDIR, OPP. TIRUPATI PETROL PUMP
KALAWAD ROAD, RAJKOT-360001 CALL : 9375701110 / 9328001110
ANAMIKA ACADEMY Page No.
ગુજરાતની કલા, થાપ ય અને લોકસં કૃ િત 1
Mo. 9979-9979-45

ગુજરાતનો ઇિતહાસ અને ભ ય વારસો:

 ગુજરાતની ધરતીને કુ દરતે છુટે હાથે સ દય બ યું છે , પૂવમાં સ ા ી અને સાતપુડાના પવતોની હારમાળા, પિ મમાં
ક છનું રણ ઉ રે આબુની ડું ગરમાળા અને (દિ ણે) દમણગંગા નૈસિગક સ દય ઘરાવતો િવ તાર પર નજર કરતાં
સમૃ એવો કળા, સં કાર અને સં કૃ િતનો મૂ યવાન વારસો ઘબકતો નજરે પડે છે .
 લોકસં કૃ િતને આ દમાનવની મનોવૈ ાિનક અિભ યિ ત તરીકે ઓળખવામાં આવે છે .
 ગુજરાતની લોકસં કૃ િતના ઉદગમ િવશે એમ કહી શકાય કે , સાબરમતીને તીરે કૂ બા બાધીને રહે તા આ દમાનવના
હાથે સૌ થમવાર એનું પાર ં બંધાયું હશે, યારે સૌરા ની લોકસં કૃ િતનું પાર ં નેસડાઓમાં રહીને પશુપાલન
કરતી અર યવાસી િતઓના હાથે બંધાયું હશે. ડૉ. હસમુખ સાંકિળયાએ કરે લું સાબરમતી ખીણનું સંશોધન આ
વાતને સમથન આપે છે .
 ગુજરાતની ભૂિમ પર લોક વનના ાચીન અવશેષો પણ ભરપેટે મળી આ યા છે , ગુજરાતમાં થયેલા પુરાત વીય
ઉ ખનનો ારા લોથલ અને ક છમાં ધોળાવીરા ખાતેથી મળી આવેલા અવશેષો 4500 વષ પહે લાના ઈિતહાસ પર
કાશ પાડે છે .
 આજથી આઠે ક હ ર વષ પૂવ દેવ-દેવીની ઉપાસના કરનાર અને માછીમાર તરીકે ની વન ગુ રતી િનષાદ
ઓ ગુજરાતની ઘરતી પર પગરણ માં ા. તેમાં કોળી, ખારવા, વાઘેર અને િમયાણા આ િતના વારસાદારો
ગણાય છે .
 ઈ.સ.પૂવ પાંચમા શતકમાં આયોિનયન, બેક અને યોન ીક ઓ આપણે યાં આવી અને લાકડાના દેવ-
દેવીઓની પૂ ગુજરાતમાં લાવી જન
ે ા અવશેષો બરડાના મેર લોકોમાં આજે પણ ઉપલ ધ થાય છે .
 મથુરા-વૃંદાવનમાંથી આવેલા યાદવો અને આહીરો પોતાની સાથે રાસલીલા લા યા, શોિણતપુરના રાજવી
બાણાસુરની પુ ી ઉષાનું લ ી કૃ ણના પૌ અિન ધ સાથે થયું ઉષા (ઓખા) એ પાવતી પાસે શીખેલું
લા ય નૃ ય ા રકાની ગોપીઓને શીખ યુ,ં જે કાળ મે રાસ નામે ઓળખાયુ,ં દસમી સદીમાં સૌરા માં િસિથયન
અથાત હુણો આ યા. તેઓ સૂયપૂ ના સં કાર સાથે લા યા. આ હુણો એ આજના કાઠી-દરબારો. ઘોડો, ભશ,
અને હિથયારો અમની સં કૃ િતના મહ વના અંગો મનાયા .
 ઉ રમાંથી આય , રાજપૂતો અને ગુજરો આ યા, દિ ણમાંથી કણબી આ યા દ રયાઈ માગથી સીદી અને આરબો
આ યા, ક છનું રણ િવંધીને બલૂચો અને લોહાણા આ યા.
 ગુજરાતના િવિભ ભાગોમાં સોરઠી, વાઘડી,ચરોતરી, ક છી, ભીલી, સુરતી વગેરે લોકબોલીઓ બોલય છે .
 સૂય અને રાંદલ જેવા કે ટલાંક દેવ-દેવીઓ ચોથી સદીમાં પં બ પરથી ઉતરી આવેલ મ ગ ા ણો ારા
ગુજરાતમાં આ યા છે , અને લોક વન પર છવાયા છે .
સૌરા ના જૂ નાં પંથકો અને પરગણા
 પરગ ં એ ફારસી શ દ છે તેનો અથ થાય છે કે ા કે રા યાનો એક નાનો િવભાગ.
 15મી ઓગ 1947ના સુવણ ભાતે ભારતવષને આઝાદી મળી તે પહે લાં સૌરા માં 222 નાના મોટા રા યો,
રયાસતો અને રજવાડા હતાં. સરદાર પટે લની રાહબરી નીચે 15 યુઆરી 1948માં તેની એકીકરણની શ આત
કરવમાં આવી અને 15 એિ લ 1948ના રોજ સૌરા ના આ રા યોનું એકમ થયુ,ં એ વખતે સૌરા માં મ ય
Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6, Gandhinagar
Page No.
Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
1 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979 9979 45 - 8000040575
ANAMIKA ACADEMY Page No.
ગુજરાતની કલા, થાપ ય અને લોકસં કૃ િત 2
Mo. 9979-9979-45

સૌરા , ઝાલાવાડ, હાલાર, સૌરઠ અને ગોહીલવાડ એમ પાંચ િજ ાઓ ારા વહીવટ ચાલતો. તે સમયે સૌરા નું
પાટનગર રાજકોટ હતું.(હાલાર- મનગર, ગોહીલવાડ – ભાવનગર, સોરઠ – જૂ નાગઢ )
 સૌરા નો અથ સુ(સારો) + રા (દેશ) એટલે સારો દેશ.
 ભગવદ ગોમંડલ અનુસાર યુજુવેદની મા યાં દની શાખાની સં હતામાં મહિષ યા વ કયે સૌરા દેશનો િનદશ કય
છે . પુરાણોમાંથી મળતી હકીકત માણે સાતમાં મનુ વૈવ વતના પુ શયાિતના પુ આનત આ રા ની થાપના
કરી તેનું નામ આનત રા યુ હોવાનું કહે વાય છે . તેનું મુ યનગર કુ શાવતી હતુ.ં હ રવંશના ઉ ખ
ે અનુસાર આનત
રા બેભાગમાં વહચાયું હતું (1) સૌરા અને (2) અનુપ
 સૌરા નો ઉ ેખ મહાભારત અને પાિણનીના ગણપાઠમાં ‘સુરા ’ નામે તેમજ પરદેશીઓમાં ટે બોએ ‘સુરા થસ’
અને લીનીએ ‘ઓરે તુર’ નામથી, ઈિજ ના મહાન ાચીન ભૂગોળશા ી ટોલેમીએ અને ીક પે ર લસે આ દેશને
‘સુરા ે ણ’ નામે ઓળખા યો છે .
 ભગવદ-ગોમંડલ ન ધે છે કે આ દેવભૂિમમાં પુરાણ કાળના અવશેષો હજુ જેવા અને તેવા નજરે પડે છે . યાગ-ગુ ,
ાચી- ે , તાલદૈ યની રાજધાની તાલ વજપુર કે તળા , િવ યાગ કે ઊના પાસેના સ કું ડ, તરણે ર કે
હાલનું થાનગઢ, હે ડંબાસુરનું પાટણવાવ ેહ પાટણ, મે તુંગાચાય શંિસત ઢંકાપુર કે ઢાંક, બિલનું પાટનગર કે
િબલખા, વામનપુરી કે વાનમ થળી કે વંથલી, મધુમામિત કે મહુઆ, લંધર અને તુલસીના િવવાહથી િસ ધ
થયેલું સ ોદક તીથ હાલનું તુલસી યામ, કંદપુરાણનું િસંહપુર કે િસહોર જેવા અને પુરાણા તીથ અહ ની ભૂિમમાં
ધમ વજ લહે રાવી રહયા છે . િસહોરમાં કું ડ, નીલકં ઠ મહાદેવ નું બાણ અને ગૌતમે રની ઘણી જૂ ની ગૂફા
આવેલી છે .
 કા ઠયાવાડ એટલે કાઠ(સમુ િકનારો) + વાડ ( ાર). કાઠી લોકોના વસવાટને લઈને આ ાંતનું નામ પ ું, ી
રાકુ ભાઈ (રામકુ ભાઈ ખાચર) કહે છે કે (કાઠી) કાઠીઓ જે દેશ તીને પોતાના તાબા નીચે લા યા તે કા ઠયાવાડ
કહે વાયો. કા ઠયાવાડ નામ તો મરાઠાઓએ પા ું. પહે લા મુસલમાનો તો આખા ીપને સોરઠ કહે તા.
“પાતળી પહે રે મોજડી, ચાલે અટકતી ચાલ, વાંકી બાંધે પાધડી, ભલો ઈ કા ઠયાવાડ.”
 સૌરા ના સોરઠ અને ઝાલાવાડ દેશના નામો સોલંકીકાળ થી એટલે કે 900 વષથી િસ ધ છે . સોરઠમાં
જૂ નાગઢના મુસલમાની રા ય બાંટવાનું સં થાન ગાયકવાડી (કો ડનારી) કોળીનાર ાંત, ફીરંગીનો દીવનો ટાપુ
વગેરે ભૂતપૂવ રા યોનો સમાવેશ થતો હતો.
 હાલાર એ સૌરા નો ાચીન દેશ છે . ઓખામંડળ પૂવ ક છના અખાતને કાંઠેકાંઠે વાંકાનેર પાસે દેખાતી પવતમાળા
સુધી તથા બરડાના ડું ગરો સુધી દિ ણમાં પથરાયેલો દેશ હાલાર કહે વાયો. પોતાના વડવા ક છના મ હાલા નું
(ઈ.સ.1050) નામ કાયમ રાખવા મનગર (નવાનગર) વસાવનાર મ રાવલે (1519-62) આ દેશનું નામ
“હાલાવાડ”પા ું જે પાછળથી હાલારને નામે ચિલત થયું .
 કા ઠયાવાડનો એક ભાગ કે યાં ગો હલ રાજપૂતોની વસતી છે . સેજક ગો હલના નામથી ગોહીલવાડ નામ
પા ાનું વામી જઠે મલ મહારાજ ન ધે છે . ગો હલવાડમાં જૂ ના ભાવનગર, પાિલતાણા, વળા, જસદણ, લાઠી,
અને નાનાં-મોટાં રજવાડાઓના સમાવેશ થતો.
 ઝાલાવાડ પરગ ં હરપાળદેવ ના વંશ -ઝાલાઓ પરથી ઝાલાવાડ તરીકે ઓળખાય છે . લોકવાણીમાં તે
ઝરમ રયા ઝાલાવાડ તરીકે ઓળખાય છે . જૂ નાં રા યો ાં ા, લ બડી, વઢવાણ, થાન-લખતર, સાયલા ચૂડા,

Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6, Gandhinagar
Page No.
Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
2 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979 9979 45 - 8000040575
ANAMIKA ACADEMY Page No.
ગુજરાતની કલા, થાપ ય અને લોકસં કૃ િત 3
Mo. 9979-9979-45

મૂળી, બ ણા, પાટડી અને અ ય નાની રયાસતો ઝાલાવાડમાં હતી. ઝાલાવાડ રણના કાંઠે બ ણા સુધી ફે લાયેલું
હતું તેના પૂવ ભાગની ‘કંઠા ય’ પ ી ‘જતવાડ’ ના નામે ણીતી હતી.
 ઝાલાવાડનું એક પરગ ં પાંચાળના નામે જૂ ના કાળથી ણીતું છે . સુરે નગર ામાં આવેલ થાન, ચોટીલા,
મૂળી એ ‘પાંચાળ’ગણાય છે . અનુમાન કરતાં માયાશંકર પં ા ન ધે છે કે એ ભૂિમનું નામ ક વઋિષના વખતમાં
‘પાંચાળ’ બોલાતું હતું એમ જણાય છે . ‘થાનમહા ય’ ના 12માં અ યાય મુજબ ીરામે ગુ વિશ ને પૂ યુ, ‘હે
મુિનવર’ મ રાવણા દક રા સેઓને માયા છે . એ વખતે અગ ય ઋિષએ ક ું કે રાવણ તો િવ ( ાહમણ) હતો
એટલે તમને હ યાનું પાપ લાગે. એ પાપના િનવારણ માટે દેવભૂિમ પાંચાળ ઓ,. યાં ક વ, ગાલવ,
ઓિત ય, અંગીરા, અને બૃહ પિત આ દ પાંચ ઋિષઓના તપથી પાવન થયેલી ભૂિમ છે . એ પાંચ ઋિષઓથી આ
દેશ ‘પાંચાળ” દેશના નામે ણીતો છે . મૂલ પાંચાળ ઉ ર ભારતમાં હાલ બરે લી અલીગઢ છે , યાં હતું. િકંવદંતી
અનુસાર પાંડવો આ ભૂિમ પર આવેલા અને અજુ ને અહ યા મ યવેઘ કરે લો.
 હાલારની પૂવમાં વાંકાનેર અને મોરબી વાળી મ છુ નદીનો દેશ મ છુકાંઠો કહે વાય, તેમાં મોરબી અને માિળયા
ડે રાજપૂતોના સં થાનો હતાં. મ છુ નદી એ માલધારી (ઢોર-ઢાંખર) રાખનાર ઓની માતા કહે વાય છે .
 જેમ ક છનું રણ બી રણોથી િનરાળું છે તેમ ‘ધેડનો દેશ’ સૌરા ના બાકીના દેશથી િનરાળો છે . કુ િતયાણાથી
પોરબંદર જતાં રા ીય ધોરીમાગની ઉ ર તરફનો દેશ સોરઠ કહે વાય. માધવપુર ધેડ દેશનું કદાચ પહે લું ગામ છે ,
ઘેડમાં વહે તી ‘છે લ નદી’ મ હયારીથી આગળ વધી બાંટવાના િસમાડે થઈને બગસરા સુધી પહ ચે છે . યાં બી
નદીઓ મળે તે િવ તાર ‘મોટો ઘેડ’ ના નામે ઓળખાય છે .
 છે લ નદી આગળ જતાં ખમીદાણા, સુજ , ખીરસરા પાસે કાંપ ઠાલવે તેથી યાંની ધરતીમાં મબલખ પાક થાય છે ,
તેથી તેને ‘નવલખો ઘેડ’ કહે વાય. ચોમાસામાં આ દેશમાં ાવણ માસ અધ ઊતરે ના ઊતરે યાં સુધી પાણી
ભરે લા (ભરાયેલો) હોય છે . પાણી ઊતરે અને વરાપ થાય પછી વણ (કપાસ) ગુંધળી, જુ વાર કે ચણા વાવે છે , તે
પાકે યાં સુધી મા યાન રાખવું પડે . ખડ ન દણ કાંઈ કરવું પહે લા કે પછી કરવું ન પડે એટલે લોકકિવ ક ું છે કે ,
“ નાખો એટલું નીપજે, ને કરીએ એટલી ખેડ; નહ ન દવું ન હ ખોદવું, ઘામકે ગોરભંતો ઘેડ”
 હાલારમાં ઓખા પાસેનું પરગ ,ં ‘બારાડી’નામે ણીતું છે . આ બારાડી પંથ ની દિ ણપૂવ માઘવપુરની માંડીને
કોડીનાર તથા ચોરવાડ અને ફરાબાદ દ રયાકાંઠાનો િવ તાર ‘નાઘેર’ તરીકે ઓળખાય છે . યાં વા રા પૂત,
ઠાકોરોની વસતી છે . જેના આંબાવા ડયા કે રીઓથી લચી પડે છે . ઘેરઘેર પદમણી નારીઓ છે . વા ડયે વા ડયે રટ
ખટુ કે છે એવી હ રયાળી નાઘેરની ભૂિમ “કા ઠયાવાડનું કા મીર’ ગણાય છે .
 ગોહીલવાડને અડીને દસરવૈયા પરગ ં આવેલું છે આ સૌથી નાનો ાંત છે , તેની પૂવ અને દિ ણે ખંભાતનો
અખાત તથા શે ું નદી છે . છે ે મોટાભાગના દેશોની જેમ ગો હલવાડમાં ભળી ગયું છે .

Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6, Gandhinagar
Page No.
Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
3 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979 9979 45 - 8000040575
ANAMIKA ACADEMY Page No.
ગુજરાતની કલા, થાપ ય અને લોકસં કૃ િત 4
Mo. 9979-9979-45

 ભાદર સૌરા ની ઘણી ાચીન અને સૌથી મોટી નદી છે , ભાદર નદી પરનો દેશ ‘ભાદરકાંઠો’ અને નોળી નદીના
કાંઠા પરનો િવ તાર ‘નાળીકાંઠા’ તરીકે ણીતો છે .
 ખંભાતના કંઠા ય ભાગને “ભાલબા ”કહે છે . ભાલ, નળકાંઠો, કનેર અને કા ઠયાવાડના સીમાડા એકબી ને
આં ટયુ નાખીને ઊભા છે . બાવળા, બગોદરા, ધોલેરાથી લઈને વ ભીપુર સુધીનો દ રયાિકનારાનો પંથક ‘ભાલ’
કહે વાય છે . ભાવનગર હાઈવેથી સમાંતર વચલો પ ો ‘કનેર’ના નામે ઓળખાય છે , બાવળાથી પિ મે રણાગઢ
સુધીનો િવ તાર ‘નળકાંઠો’ કહે વાય
 સૌરા ના આ દેશમાં ઘરતીના તળનાં પાણી ખારાં છે . ભાલમાં સીમાડા, ખીજડા િસવાય ઝાડ કે વનરા ઓછી
વા મળે છે . ઉનાળે મૃગજળ અને ધૂળની ડમરીઓથી આકાશ છવાઈ ય છે . એટલે તો કહે વત છે , “કપાળમાં
ઊગે વાળ તો ભાલમાં ઊગે ઝાડ” મુલક નપાિણયો પણ મનેખ એના પાણીદાર. ભાલને ભલે ભગવાને નપાિણયો
મુલક બના યો પણ અઢળક ચાિસયા ઘ થાય છે . એનો ટો જગતભરમાં જડતો નથી. એક િવ મોર નામની એક
અમે રકન બાઈ કે સર ત થઈ ઉપચાર અથ મુબ
ં ઈ આવી, ઘ જવારાના રસથી એણે વા ય પુનઃ ા કયુ એણે
જગત આખાની ઘ ની 15 તોમાં ભાલના ઘ ને સવ ે ગણા યા.
મ યકાલીન ગુજરાતનાં ભાતીગળ વ ો :
 ગુજરાતનો સુતરાઉ, ઊની અને રે શમી વ વણાટ ઉ ોગ હ રો વષ જૂ નો છે . મહાભારતમાં યુિધિ રના રાજસૂય
ય વખતે તેમને જુ દા-જુ દા દેશો તરફથી જે ભેટો મોકલવામાં આવી હતી તેમાં ભારતના ભ -ક છીવાસીઓ
તરફથી વ ો રોની સં યામાં “બિલ” (ખંડણી) તરીકે મોકલવામાં આ યાં હતા, એનો ઉ ખ
ે છે . લાટ દેશના
ે મંદસૌરના ઈ.સ.437 તથા 476 િશલાલેખોમાં કરે લો છે , જેમણે
ગુ સમયમાં રે શમના વણકરોના ગૌરવનો ઉ ખ
પોતાના સૂયમં દર બાંધાવા જેટલી સમુ પણ ા કરી હોવાનું મંજુલાબેન મ મુદાર ન ધે છે .”પ દુકુલ “અથાત”
પટોળુ આજે પણ પાટણનું ગૌરવ સાચવીને બેઠું છે . આ પટોળા સંબંધી મૂળ સં કૃ ત શ દ પ ોિલકા એટલે
િચ કારની રંગપેટી એવો થાય છે . ગુજરાતમાં સ તનતના અમલ દરિમયાન તેમજ મોગલ સા ા યમાં ગુજરાતમાંથી
છાપેલા કાપડની ધૂમ િનકાસ થતી, આજે લંડનના યુિઝયમોમાં દિશત થયેલી છે . એની ન ધ જનલ ઓફ
ઈિ ડયન આટ સોસાયટી, કલકતા વો યુમ 19-માંથી મળે છે .
 સુતરાઉ અને રે શમી વ ોનાં જૂ નાં દેશી નામો ‘વણસમુ ચય’ માં ડૉ.ભોગીલાલ સાંડેસરાએ ન યા છે . કે ટલાંક
વ ો તેનાં તંતુઓ ઉપરથી સુતરાઉ, રે શમી, કે ઊની વગેરે નામે ઓળખાય છે ,
 “અતલસ” એ આપ ં ણીતું કાપડ છે . તે સાટીન પ િતથી તૈયાર થાય છે , “િવજયનગર” રા ય માં ‘અતલસ એ
ઝૈતુની’ ઈ.સ.1440 માં યાનું અ દુલ અલ અઝાકે તેમજ ડો. ફાયર મુગલે પણ ન યુ છે . ગ , ગ યાણી અને
સાટીન અતલસના પયાય નામો છે . ‘ઈલાય’ 17મી સદીના ગુજરાતના લાલ સફે દ પટાવાળા સુતરાઉ કે રે શમી
વ ોનું નામ હતુ.ં તેનાપર ફુલોની ભાત પાડવામાં આવતી અને સોના અથવા ચાંદીની તારથી સુશોિભત કરાતુ,ં

Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6, Gandhinagar
Page No.
Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
4 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979 9979 45 - 8000040575
ANAMIKA ACADEMY Page No.
ગુજરાતની કલા, થાપ ય અને લોકસં કૃ િત 5
Mo. 9979-9979-45

અમદાવાદમાં આજે એ ‘ઐલચા’ના નામે ઓળખાય છે . ‘કૌશેય’ કોશેટામાંથી તૈયાર થતું રે શમી વ હતું. પાટણમાં
મશ , ગ , ગ યાણીની જેમ પટફૂળ, પટપાટું જેવા રે શમના તાકા તૈયાર કરાતા. ૌમ એ ુમાના રે સામાંથી બનતું
કાપડ છે . તે લીનન જેવું હોવાનું સંભવ છે .
 જેના માટે ગુજરાત યાત છે , એવું પટોળું ગુજરાતની નારીનું િ ય ઓઢ ં છે . એના માટે ણીતી કહે વત છે ,
“પટોળે ભાત ફાટે પણ ફીટે ન હ’. પટોળા ઉપરાંત રે શમી વ ોમાં “ટસર”ની ખૂબ ગણના થતી. જૂ ના કાળે આવાં
વ ો કસબી, જરકસી, જરબાફ, જરજરી વગેરે નામે ણીતા હતા. સોનાના કે પાના તારનો ઉપયોગ થતો હોય,
તેવા વ ોને ત તા કહે તા.
લોક િતઓની વેશભૂષા
 ગુજરાતમાં અનેક િતઓ એ આવીને વસવાટ કય . આ દરે ક િતઓ પોતાની સાથે આગવા અને િનરાળા
પહે રવેશો લાવી છે . કા ઠયાવાડ, ક છ, ઉ ર ગુજરાત, દિ ણ ગુજરાત વગેરે પંથકમાં વસતી લોક િતઓનો
નોખો-િનરાળો પહે રવેશ વા મળે છે . ઉપયોગી બની રહે લાં પહે રવેશોને આ િવભાગ: (1) પુ ષોનો પહે રવેશ:
યુવાન, આધેડ, અને વૃ પુ ષોનો પહે રવેશ, (2) ીઓનો પહે રવેશ : તેમાં કું વારી, પરણેલી, યુવાન અને આધેડ,
વૃ અને િવધવા નારીઓનો પહે રવેશ (3) લ સંગે પરણાવા જતાં વરલાડાનો પેહેરવેશ (4) નાનાં દીકરી –

દીકરીનો પહે રવેશ. પાઘડી, અંગરખુ,ં કે ડયું, ચોરણો, બંડી, દરબારી કોટ પુ ષોનો મુ ય પહે રવેશ ગણાય છે .
ચોરણી, પાઘડી અને અંગરખું મ ય એિશયામાંથી આવીને સૌરા માં િ થર થયેલી લોક િતની દેન મનાય છે .
 પાઘડી એ પુ ષોની વેશભૂષાનું આગવું અંગ ગણાય છે . ગુજરાતી પાઘડીઓમાં અમદાવાદી, વડોદરાની બાબાશાહી
અને ગાયકવાડી, ખંભાતી, સુરતી, પ ણી વગેરે આઠ કારો મળે છે . દરે ક િત તેની પાઘડીની પરખને કારણે
પરખાતી. લ સંગે વરરા ગુલખારની પાઘડી બાંધે છે . ભરવાડો માથે રાતા છે ડાવાળા ભોજપરાં બાધે છે .
ચોરણો એ પુ ષોનો પહે રવેશ છે .
 ગુજરાતની લોકનારીઓનો પહે રવેશ એની શોભાસ ન અને પરંગની ડપને કારણે સિવશેષ સમૃ બની ર ો છે .
તેના ણ િવભાગ પાડી શકાય: (1) િ ય નારીઓનો પહે રવેશ (2) મ યમવગની નારીઓનો પહે રવેશ, જુ દી જુ દી
નારીઓનો પહે રવેશ િતઓની ઓળખ માટે અ યંત ઉપયોગી બની રહે છે . ગુજરાતના લોક વનમાં સાડલાની
છ ીસ જટે લી તો અને ભાતો ણીતી છે . હોિશલી નારીઓ ક છ અને મનગરની બાવનબાગની બાંધણી કે
પાટણનું પટોળું પહે રીને મંગળ સંગે આનંદ માણે છે . તેમજ વરરા ચોરણી અને કે ડયું પહે રતા. કે ડે ભેટ બાંધીને
માથે ભરત ભરે લો ગુઢા રંગનો ‘નિતયો’ પહે રતા. આવો નિતયો લોક વન માંથી િવસરાઈ ગયો છે . તેનું થાન
પાઘડી અને સાફાએ લઈ લીધુ.ં
 બાળકો માટે ના ત તના અને ભાતભાતના સાદા અને ભરતભરે લા પોષાકો વા મળે છે . સૌરા માં ભરવાડ,
રાજપુત, રબારી, આયર, ગરાિસયા અને કાં ટયાવરણનાં નાના છોકરાઓને દાડમ, ડોડવડી અને કે વડા ભાતનું ભરત

Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6, Gandhinagar
Page No.
Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
5 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979 9979 45 - 8000040575
ANAMIKA ACADEMY Page No.
ગુજરાતની કલા, થાપ ય અને લોકસં કૃ િત 6
Mo. 9979-9979-45

ભરે લું ફુલગુલાબી અતલસનું કે ડયું કે લીલી અતલસની ભરત ભરે લી ચોરણી, ગોખ ને સતારા ટાંકી ભરે લી
ભાતીગળ ટોપી કે રાતી મજલીનનું માથાબંધ ં બાંધે છે .
ઘરે ણાં અને સ દય સાધનો :-
 ગુજરાતના પુ ષો સામા ય રીતે કાનમાં કણફૂલ, કોકરવા, ગળામાં ટૂં િપયો, ફૂલહાર, ચોરસી,ગળસવો,દોરો, કાંઠે કડું
અને પ ચી, આંગિળયે વેઢ, પંખો ને વ ટી અને પગમાં સોના- પાની બેડી પહે રે છે . યારે ીઓ માથામાં દામણી
અથવા ટીક (ચાં ો), નાકમાં નથણી, કાનમાં કાંપ, કોકરવા, કડીયું કે ઠોિળયાં, નાકમાં નખલી, મ કડી કે ટીપકી
પહે રે છે .
 લોક વનને વારસામાં જે સ દયલ ી સં કારો મ ા છે તેમાં છૂંદણાના કલાસં કારનો સમાવેશ થઈ ય છે . તેમાં
છૂંદણા (tattoo) પડાવાની અને સૌરા માં ાજવડાં ોફાવવાં એમ પણ કહે છે . કાર ડયા, સથવારા, ચારણ,
ભરવાડ, રબારી, કોળી, આયર, મેર, હ રજન, રખેહર અને ચમાર ી-પૂ ષો હોથે પગેને મોઢે છૂંદણાં પડાવે છે .
આ દવાસીઓમાં પણ છૂંદણાનો સં કાર વા મળે છે . તેઓ માને છે કે છૂંદણામાં સંમોહન શિ ત રહે લી છે .
ભાતીગળ છૂંદણાથી શોભતા શરીરવાળી ક યા યુવકને સરળતાથી આકષ શકે છે . છૂંદણાવાળી ી કદી ેમમાં
િવ ાસઘાત કરતી નથી. છૂંદણાં િવશે લોકસમાજમાં અનેક લોકમા યતા વા મળે છે . એમ કહે વાય છે કે , છૂંદણાં
પડાવનાર ી કદી વં યા રહે તી નથી. માનવીના મૃ યુ પછી છૂંદણાં એને વૈતરણી તરાવવામાં મદદ પ થાય છે .
જેનો હાથે-પગે છૂંદ ં હોય એને ઝેરી જનાવર કરડતા નથી.
 ાચીનકાળથી લોકનારીઓ જેમાં રાતા રતુંબલ રંગ ઉપર વારી ગઈ છે , એવી મદી એ લોકનારીનું સહજ ા એવું
ાકૃ િતક સ દય સાધન છે .
 કોઈપણ માંગિલક સંગની ઊજવણી મદીના કસુંબલ રંગ વગર અધૂરી જ લાગે. (સં કૃ િતમાં) સં કૃ ત સા હ યમાં
મદીનો ઉ ેખ ‘મદ તીકા’ અને શ દક પ મ ુ માં ‘મેિ ધકાના’ નામે થયો છે .
 ગુજરાતમાં વસતી તમામ િતની ીઓ પાસે કે શ ગૂંથણની આગવી કલા વા મળે છે , સૌરા ની માલધારી ીઓ
હાથમાં ઘી નાખી પાટી પાડીને વાળ ઓળે છે . સૌભા યવતી નારીઓ સથી પાડીને, નાની દીક રયું મ ડલાં લઈને
માથુ ઓળે છે , કાંગસીયા, વણઝારા મારવાડી ીઓ કકરી લઈને માથુ ઓળે છે . ભરવાડ ીઓ પાળા પાન લે
છે . યારે આ દવાસી ીઓ પોતાની આગવી ઢબે માથું ઓળી વાળમાં િપ ળ કે ચાંદીના તારથી ગૂંથી ફૂલો,રંગીન
પારા, મોતી કે કો ડયુંની સેરો નાખે છે . લોકનારીઓ માથાના વાળની એવી માવજત કરે છે કે ઘડપણ આવતા સુધી
વાળ ઘોળા થતા નથી. માથામાં નાખવા માટે દેશી વન પિતઓનું ઘૂપ ં નાખીને ભ ીમાં ઘૂપેલ પાડે છે . દીકરી
સાસરે ય યારે માતા હ શંભેર ઘૂપેલની કું પલી સાથે જ આપે છે .
લોક ઉ સવો અને પવ ની સાં કૃ િતક પરંપરા :-
 મહાકિવ કાિલદાસે શાકું તલમાં સાચું જ ક ું છે કે ‘ઉ સવ િ યા: ખલુ જતા:’ માનવીને ઉ સવ અ યંત વહાલો છે .
િવવેકયુ ત ઉ સવ ધમર ક અને ભાવનાપોષક છે . ઉ સવ એટલે આનંદ અને ઊિમનો ઉભરો, લોકો સવની
ણાિલકા ઋતુઓના રંગો સાથે ગાઢ સંબંધ ધરાવે છે . હોળી અને વસંતપંચમી એ ઋતુઓનો રંગો સવ છે , દવાળી
એ નવી ફસલનો ઉ સવ છે .
 વૈશાખ સુદ ીજના દવસે અપાતી ‘અખા ીજ’ એ ગુજરાતના ખેડૂતોનો માનીતો તહે વાર છે , અખા ીજ એટલે
અ યતૃતીયા, પંચમહાલ, સાબરકાંઠા ને ડાંગના આ દવાસીઓ વસંતનો ઉ સવ અખા ીજ સુધી ઉજવે છે .
 આય અને નાગ િતઓના સમ વયને અમર વ આપતો ાવણ વદ પાંચમનો ઉ સવ ગુજરાત ભરમાં ‘નાગપાંચમ’
તરીકે ઊજવાય છે . વઢવાણ પાસે ચોકડી ગામમા અને થાનમાં વાસુકીનાગના મેળાઓ ભરાય છે . ભૂજમા આ દવસે
ભુજગ ં દેવની સવારી નીકળે છે .
 અખંડ સૌભા ય અથ તેમ જ સંતાનના ેમકુ શળ માટે ીઓ ાવણ વદ સાતમના દવસે શીતળામાની પૂ કરે
છે . શીતળા સાતમએ શીળી સાતમ તરીકે પણ ણીતી છે . ગામની ગોરાણી શીતળમાની અને સાદ ડયાની વાતા
કહે છે .
Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6, Gandhinagar
Page No.
Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
6 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979 9979 45 - 8000040575
ANAMIKA ACADEMY Page No.
ગુજરાતની કલા, થાપ ય અને લોકસં કૃ િત 7
Mo. 9979-9979-45

ાવણ વદી આઠમ એ જ ગોકુ ળ અ મી, આ તહે વાર જ મા મીના નામે ણીતો છે , જ મા મી એટલે લોકનાયક
ભગવાન ીકૃ ણની જ મજયંતી, કૃ ણ જ મનો ઉ સવ આહીરો સૌરા માં આ યા યારથી આરંભાયો છે .
ગોપસં કૃ િતનો આ ઉ સવ એ રાધાકૃ ણની રસમ તીનું મરણ કરાવે છે . જ મા મી એ રબારી અને ભરવાડનો મોટો
ઉ સવ ગણાય છે . તે દવસે ીઓ ઉપવાસ કરે છે અને લોકો ભેગા મળી રા ે ૧૨ વા યા સુધી ભજન કરે છે તેમજ
મં દરોમાં પારણા બાંધે છે , આ સંગે પંચા રી અને નાળીયેર નો સાદ વહચાય છે .
આ દવાસી સં કૃ િત સંપદા :-
 પૂવકાિલન આ દવાસી સં કૃ િત : ભારતમાં ૧૦ થી ૮ હ ર વષ પહે લાના અંિતમ પાષણયુગ સમયે “િનષાદ
વસતી હતી.
 ભારતીય સ યતાના િવકાસમાં આ દ િનષાદોનું કે ભીલ આ દવાસીઓનું િવશેષ મહ વ છે . ભીલ ‘આ દવાસી
સં કૃ િત’ સવ થમ અરવ ી પહાડની િશખરાવલીઓમાં િવકિસત થઈ. ભૂ તરશા ીઓની િ એ તો અરવ ી
પહાડ દુિનયાનો ઘણો ાચીન ભૂભાગ છે . યાં પૃ વીનો લાવારસ િ થર થતાં વસૃિ અિ ત વમાં આવી અને
પયાવરણ રચાયુ.ં
 આ દવાસીઓ આજે પણ ‘ગોર’,’ધૂળાનો પાટ’, કાબા રયો પાટ’ જેવાં ધાિમક ઉ સવોમાં ‘પૃ વીની ઉ પિ કથા’ કહે
છે . ડામાંથી િવ રચના જેવી કથાઓ િનષાદ કે ભીલ આ દવાસીઓની ભેટ છે .
મા યતાઓ :-
 નવમાસ વગમાં રહે લ જળમાંથી સોનાનું ડું બ યું, જેમાંથી ‘જળુકાર ભગવાન’ પેદા થયા.
 મનસાદેવી માછલીના વેશે ગટ થયા.
 જળુકાર ભગવાનના મુખમાંથી અમીની સેર છૂટીને પાતાળમાં ગઈ અને ઉિમયાદેવી પેદા થયાં. જેમણે કાચબીનો વેશ
લીધો. ઉિમયાના દેહમાંથી અિ ના ટીપાં પ ા અને ધરતી પર આગ લાગી. આ અિ થી ધરતી પાકીને પવત અને
પ થરો થયા અને જે ઘરતી કાચી રહી તે માટી (જમીન) બની.
 લગભગ ૩૨૫૦-૨૭૫૦ ઈ.સ.પૂવમાં િસંધુ ખીણની સવાગ સ યતાનો િવકાસ થયો હતો. અિતિવકિસત િસંધુ
સ યતાનાં ઘડતરમાં િવડોનું મહ વનું યોગદાન મોટા ભાગના િવ ાનો માને છે .
 િસંધુ ખીણની નગર સં કૃ િતમાં િનષાદ અને િકરાત િતઓ વસતી હતી.
 નવપાષાણયુગના કૃ ષક િનષાદ કે ભીલ આ દવાસીઓનો ફાળો મહ વનો છે .
ઈિતહાસમાં આ દવાસીઓ :-
 સન ૫૨૫ (સં.૫૮૦) માં યવનોના હુમલાથી િસસો દયા (મૈ ક)વંશનો રાજપૂત રા િશલા દ ય પાંચમો મરાયો
અને વલભીપુરનો નાશ થયો યારે ઈડર િવ તારમાં માંડિલક નામે ભીલ આ દવાસી રા રાજ કરતો હતો.
 સં. ૧૨૫૦ થી ૧૩૦૨ સુધી ઈડરની ગાદી પર ભીલ આ દવાસી રા ‘હાથી સોડે ’ અને તેના પુ ‘શામળીયા સોડે ’
રાજ કયાના િલિખત ઉ ેખ ‘ઈડર રા યનો ઈિતહાસ’ પુ તકમાંથી ા થાય છે .
 ભીલોનું મહ વનું રા ય આશાવલ આશરે આઠમી સદીથી અિગયારમી સદી સુધી આજના અસારવા, અમદાવાદ
િવ તારમાં હતુ.ં
 ઈ.સ.૧૮૫૭ થી ૧૮૫૯ ના વષમાં મ ય ગુજરાતમાં પિસંહ નાય ના નેતૃ વમાં ૫૦૦૦ આ દવાસીઓ અં ે અને
દેશી રા ઓના અ યાચારો સામે વીરતાપૂવક લ ાં.
 ૧૭ નવે બર,૧૯૧૩ ના રોજ ગુ ગોિવંદ િગ રની આગેવાની નીચે માનગઢના પહાડ પર આરંભાયેલા વાતં ય
સં ામમાં ૧૫૦૦ આ દવાસીઓ શહીદ થયા હતા.

Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6, Gandhinagar
Page No.
Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
7 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979 9979 45 - 8000040575
ANAMIKA ACADEMY Page No.
ગુજરાતની કલા, થાપ ય અને લોકસં કૃ િત 8
Mo. 9979-9979-45

 ‘એકી આંદોલન’ અં ે અને ગીરદારો િવ ધના આંદોલનમાં ાંિતવીર મોતીલાલ તે વતના

નેતૃ વમાં ઉ ર ગુજરાતના પાલિચત રયા ગામે ૧૨૦૦ આ દવાસીઓએ શહીદી વહોરી હતી.
 ‘સમ વયકારી ભારતીય સ યતાનાં િવકાસ પ યુ ે ટસના પટ પર અનેક હ દુ નગર રા યો િવ તરે લા હતાં’
- વામી શંકરાનંદ, “ હ દુ ટે ટ ઓફ સુમે રયા
વતમાન આ દવાસીઓ : -
 આ દવાસી ભારતના મૂળ િનવાસી છે .
 ગુણા ના ‘કથાસ રતસાગર’ માં ‘ભીલ’ શ દનો થમ ઉ ેખ થયો છે . તે પહે લા એટલે કે વેદો અને પુરાણોમાં
‘િનષાદ’ કે ‘પુલ દ’ તરીકે ઓળખાતા.
 ભૌગોિલક પ રિ થિતને યાને લેતાં ગુજરાતનાં આ દવાસીઓની ગણના ભારતના મ યભાગનાં આ દવાસીઓ
સાથે કરવામાં આવે છે . આ દવાસીઓ દેશના ૧૯% ભૂભાગ પર વસે છે .
આ દવાસીઓ સામા ય પ રચય :-
 ગુજરાતમાં મુ ય આ દ િત તરીકે ભીલોનું થાન છે , ગુજરાતમાં કુ લ વસિતના ૧૪.૯૨% આ દવાસીઓ છે .
 ગુજરાતમાં આ દવાસીઓની ઉપ િતઓ: ડું ગરી ભીલ, સોખલા ગરાિસયા, ડું ગરી ગરાિસયા, દુબળા, ધો ડયા,
ગામીત, ચૌધરી, ઘાનકા (તડવી), ગ ડ, કાથોડી, વારલી, કોળી, ક કણા (કુ કણા), કુ ણબી, નાયક, પારઘી,
પટોિલયા, પોમલા, સીદી, કોટવાિળયા વગેરે.
 આ દ-ઓ ટે લોઈડ િતને આ દ-આ ેય કે ‘િનષાદ’ તરીકે ઓળખવામાં આવે છે .
 ભીલ આ દવાસીઓ િનષાદોના પૂવજ છે તેવી મા યતા છે .
પહે રવેશ અને આભૂષણો :-
 આ દવાસી ીઓનો પહે રવેશ: સોળ હાથનો ‘સારણો’ એટલે કે ચિણયો.
 ગળાથી કમર સુધી ‘ઝૂલડી’ જેનું થાન અ યારે પોલકું ( લાઉઝ) એ લીધું છે .
 ‘હારલા’ (સાડલા) ઓઢવાનો રવાજ,પગના આભૂષણો ને ‘કરલા’ (કડલાં) અને ‘તોરા’ (છડા) કહે વાય. જે
ચાંદીના બનેલા હોય.
 પગની આંગળીએ ‘અગો ઠયા’ (વ ટીઓ), હાથે ચાંદીનો કે હાથીદાંત નો ‘સૂર’ (ચૂડો) અને ‘બલોયા’ (બલૈયા)
પહે રે છે . ઉપરાંત કાચની ‘કાવ રયો’ (બંગડીઓ) ગળામાં ચાંદીનો ‘વારલો’, મણકા-મોતીનું કલા મક ‘હા રયુ’ં
(હાર) અને ગોલરાવાળું (ઝૂલવાળુ)ં પાટીયું પહે રે છે .
 કાનમાં ચાંદીના “ડો નાં” (ડોરણા) અને તહે વારોમાં ‘ઝૂમરાં’ (ઝૂમણાં)
 લ સં ે માથે ચાંદીનું ‘બો રયુ’ અને ‘દામણી’ પહે રે છે .
 નાકે ચાંદીની ‘ફૂલરી’ પહે રે છે , મણકા – મોતીના કલા મક ‘કોનેયા’ થી ગજવા શોભાવે છે .
 ‘ હરકલી’ નામના સોનેરી ઘાસમાંથી પણ આભૂષણો બનાવી શરીર શણગારે છે .
 આ દવાસી પુ ષોનો પહે રવેશ :-
વૈિ કરણ અને ઉદારીકરણના યુગમાં અ ય સં કૃ િતઓનું આ મણ થયું હોવાથી આ દવાસી
પુ ષોનાં પહે રવેશમાં કોઈ ખાસ િવશેષતા નથી.
 િવિશ વળ વાળેલી પાઘડી
 ગળાથી કમર સુધી ટૂં કી બાંયની સફે દ કે ખાખી રંગની ‘ઝૂલરી’
 ઝૂલરીને ચાંદીના બટનવાળી ‘હાંકળી’ (સાંકળી) લગાવતા.
 ઢ ચણ સુધીના ધોિતયા.
 લ કે મેળા સંગે કાનમાં સોનાના ‘ગંઠોડા’ કે ‘મરકીઓ’ પહે રતા.

Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6, Gandhinagar
Page No.
Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
8 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979 9979 45 - 8000040575
ANAMIKA ACADEMY Page No.
ગુજરાતની કલા, થાપ ય અને લોકસં કૃ િત 9
Mo. 9979-9979-45

હિથયારો :-
 તીર-કામઠું કે તલવાર િવનાનું ‘ખોલ ’ (ઘર) શો યુંએ મળે નહ .
1. ‘હરજલી (બ ) ના રાડાનું તીર (બાણ)
2. મથાળે નાના ભાલા જેવા તીર જે ‘ભાલરાં’ નામે ઓળખાય છે . કટાર જેવો આંકડો વળેલા તીર ‘કટારી’ નામે
ઓળખાય છે .
3. ‘હગરા’ નામના વૃ નું કઠણ ફળ બેસાડે લ તીર ‘લાખણી કે ‘ટપી’ નામે ઓળખાય છે .
4. મથાળે તી ણ અને નીચેના ભાગે આમળેલા તીરને ‘તુબરખુ’ં કહે છે .
5. સારી તની ‘ગજવેલ’ માંથી તલવાર બનાવાય છે .

ઘર (ખોલ ં ):
 આ દવાસીઓ પોતાના ધરને ‘ખોલ ં ’ કહે છે .
 ગામને ફળો, પાડો કે ગોમ કહે છે .
 સાત-આઠ ગામના સમૂહને ‘સૂડુ’ કહે છે .
 નવ દંપતી માટે ઘર બાંધવાનો ખચ સંયુ ત કુ ટું બ ભોગવે છે .
 ધર બાંધવા માટે સાદડ, િશરીષ, વાંસ, ખજૂ ર વગેરે થાિનક લાકડાનો ઉપયોગ કરે છે . ઘર પૂ ં બંધાઈ રહે
યારે ‘કે રવાસો’ (ઘરવાસો) ની િવિધ કરે છે . જે મુ ય વે રિવવાર કે મંગળવારે કરવામાં આવે છે .
 ઘરના આગળના ભાગમાં ચે એક ટોપલું હોય છે . જેમાં રાતના સમયે ‘પા ના’ માં કૂ કડા રહે છે .
 લાકડાને કોરીને બનાવેલ લંબચોરસ ‘પારે સા’ (કું ડી) માં પાણી રાખવામાં આવે છે .

ઘરવખરી :-
 લોટ બાંધવા માટે લાકડાની કથરોટ.
 લાકડું કોરીને બનાવેલ ‘ડોઈલો’ (ચાટવો)
 અનાજ ખાંડવા ખાંડિણયો (ઉખ ો/ઉખળો)
 ખાંડવાના સાધનને ‘હોબેલ’ું કે ‘મૂહળ’ કહે છે .

રોિજદં ા વન સાથે વણાયેલી કળા : -

માટીકલા:
 અનાજ ભરવા માટે માટીની કોઠીઓ. જે ીઓ ારા તળાવની કાળી-ચીકણી માટીમાં ઘ નું ઝી ં ઘાસ
(હુશેલ) અને પાણી મેળવી ગૂંદીને બનાવવામાં આવે છે .
 કોઠીઓને અંદરથી ગુગળના ગુંદરથી લ પવામાં આવે છે . જેથી અનાજ લાંબા સમય સુધી બગડતું નથી.
 ચાલણ-ચૂલી, દેવી-દેવતા અને માનતાના માટીના ધોડા.

કા કલા :
 પુ ષો ખજુ રીના પાનના રે સામાંથી દોરડીઓ બનાવી ખાટલા ભરે છે .
 લાકડામાંથી િશ પ ખિચત કું ભીઓ બનાવે છે .
 ઢોલ, તંબૂરો, કું ડી, ડોબ ં , તા કો જેવા વા ોની રચના પુ ષો કરે છે .
 મોરપ છ અને “ હરકલી”ના ઘાસમાંથી બનાવેલ આભૂષણોથી શણગારે છે .

Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6, Gandhinagar
Page No.
Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
9 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979 9979 45 - 8000040575
ANAMIKA ACADEMY Page No.
ગુજરાતની કલા, થાપ ય અને લોકસં કૃ િત 10
Mo. 9979-9979-45

િચ કલા :
 િચ ો દોરવા માટે દાતણની પ છી, ચુનો ગે અને હવે તો બ રમા રંગો નો પણ ઉપયોગ
 ગોતરે જ, િશકાર નુ ય, ઘોડા, ઘોડે સવાર, ગિતશીલ આગગાડી, બસ, પાલતુ પશુઓ, જગ ં લી ાણીઓ,
પ ીઓ વનરાિજ વગેરે િચ ો અને રે ખાંકનો દવાલો પર દોરે છે .
 લ સંગે આરંભે િચતરાતો “ ગોતરે જ “ ઉ ર ગુજરાતના આ દવાસીની િચ કલાનો ઉ મ નમુનો છે .
 મ ય ગુજરાતના રાઠવા અને નાયકા આ દવાસીઓ કુ ટું બ અને પશુઓની સુખાકારી તથા ખેતીની બરકત માટે
બાબા િપઠોરાની માનતા માની પીઠોરા દેવની પુરી ભ ત ભરી ને િચ ો દોરે છે .
 દિ ણ ગુજરાતના વારલી આ દવાસીઓ ધરને શોભાવવા સફે દ રંગથી વનમાં વસતા લોકોના વન વૈભવને
િચતરે છે .

છૂ દણાં :
 કે ટલાક ી-પુ ષો શોખ કે શોભા માટે હાથ-પગ-મુખ પર મેળામા “ મશીન “ થી કલા મક છુંદણા છુંદાવે છે
આ કળા એક પેઢી બી પેઢી ને વારસામા આપે છે . આ પરંપ રત લોકિવ ા – લોક ાન આ દવાસી વના
સાથે વણાય છે .

 આ દવાસી સામા ક બંધારણ :-

મ િવભાજન :
 ી પુ ષ કરતાં વધુ સ ય છે . કે ટલાક કામ ી પુ ષો સાથે રહીને કરે છે . ખેતરમાથી ઘાસ ઢોરોને નાખવાનુ,
ખાધ ફળો વીણવા ઘરકામ કરવુ, લા ડાના ભારા વેચવા આ કામ મા ીઓ જ કરે છે . યારે ખેતર ખેડવુ ,
વાવવુ, પા ને અને બળદોને પાણી પાવુ- આ કામ મ પુ ષો જ કરે છે .

િતના ગો ો :
 િવિવધ ગો ો (અટક) ધરવતા આ દવાસીઓ બ હગ ળ લ થાને અનુસરે છે . તેઓ પુ ત મરે પોતાના ગો
બહારા લ કરે છે .
 ગો કે પેટાગો મા ચનીચ ના ભેદભાવ હોતા નથી
 ગો ભાઇચારાની ભાવના કે ળવે છે .

સગાઇ સંબંધો :
 િપતા : કુ ટું બમા મોટો આદમી (વડો) ગણાય છે .
આ દવાસી સમાજમા અ યારે િપતૃસ ાક, િપતૃવંશી અને િપતૃ થાની પરીવાર યવ થા અિ ત વમા છે
આમ છતા અ ય સમાજ સાપે આદીવાસીઓની ી વધુ વતં છે
 કાકા : લ નકકી કરવાના સંગે કાકાની સંમિત જ રી.
યા શુ ક (દાપુ) મા કાકાને ભાગ આપવો પડે .
લ માં ક યાની પધરામણી કાકા જ કરે છે .
 મામા : સમાજમા મામા નુ થાન નહીવત છે . ભીલ સમાજમા લ સંગે મામે લાવવા િસવાય મામાનુ ખાસ
મહ વ નથી.
 માઇ : સાસુ, સસરા, સાળા વગેરે સંબંધીઓના મૃ યુ પછી ગોળ ખવડાવી શોક ભગાવવાની સામા ક િવધી
કરવાની ફરજ જમાઇની હોય છે .

Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6, Gandhinagar
Page No.
Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
10 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979 9979 45 - 8000040575
ANAMIKA ACADEMY Page No.
ગુજરાતની કલા, થાપ ય અને લોકસં કૃ િત 11
Mo. 9979-9979-45

આ દવાસી સમાજમા શાસન પ ધિત અને ામ સંગઠન :

 મુખી :- ગામનો “ વડો આદમી”

ગામમા પશુઓ અને માણસો ઉપર સામુ હક રીતે રોગ ફાટી ની ળે તો ‘માં કુ ‘ વળાવવુ, મેળા, ગોર,
નૉરતા જેવા હે ર ઉ સવો સંગે બંદોબ ત કરવો.
દવાસાના દવસે ગામની સુખાકારી માટે ‘લીલવણ’ પૂ વવી.
ગુનેગારને જ દી પકડવા અને ગુનાનો ઝડપી ફસલો લાવવા ‘ભવાંની કાઢવા’,’ધીઝ’ કરાવવાની
વાબદારી પણ મુખીની હોય છે .
 મતાદાર :- મુખીથી ઉતરતુ થાન ‘ મતાદાર’ નુ છે .
તે મુખીને ધાિમક – સામાિજક કાય માં મદદ કરે છે .
ફિળયા વાર અલગ-અલગ મતાદાર હોય છ.
 ગામ સંગઠન :-
ન ના સાત કે દસ ગામોને ડી ગામજુ થ (સૂડું ) બનાવે છે .
પાચં કે સાત સૂડાં ગામજૂ થ ‘ પ ો ‘ કહે છે .
ખૂન, સગો મા લ જેવા મોટા સામાિજક ગુના કે જેમનો ગામ મુખી ારા ઉકે લ ન આવી શકે એવા ગુના
‘સૂડા’ કે ‘પ ા’ માં ય છે .

ભીલ આ દવાસી સમાજ : -

 પૂવજનું સ માનીય થાન :-
વ ર યિ ત સમાજની સંપિત કે કુ દરતી ોતો પર કર નાખી શકતી નથી તેમજ વેચી પણ શકતી
નથી. જમીન, જળ અને જગ ં લ પર સમ વંશનો કે કુ ળનો અિધકાર હોય છે , આ સહભાિગતામાંથી એક સમાન
‘લોક’ આિવભાવ પામે છે . પૂવજપૂ અને પૂવજ યેની સ માનની ભાવના હોવાથી વ ર યિ તના મરણ
પછી ધાિમક અનુ ાન કરી પૂવજને વતા દેવ તરીકે દેરીમાં થાપે છે . આ થાનેથી પસાર થતાં ીઓ મલા
પાળવા માથે ઓઢે છે .
સમાજમાં િલંગભેદની ભાવના િવના ી-પુ ષને સમાન હક મળતો હોવાથી ી તરફ પણ
સ માનની ભાવના હોય છે . આથી માતાના મૃ યુ પછી તેના અિ થ (ફૂલ) કું ભમાં મૂકી ધરમાં ’ હતદેવી’ તરીકે
થાપે છે , પ નીના મૃ યુપછી તેનું એક ધરે ં કું ભમાં મૂકી ‘લોગદેવી’ તરીકે થાપે છે .
 સમા મા ીનુ થાન :-
લ વર– યા અને માતા– િપતાની પસંદગીથી થાય છે . સમાજમા ગો ઠયા-ગોઠણ( ેમી– ેિમકા)
કરવાની થા હોવાથી યાના લ પહે લાના અ ય પુ ષ ેમી સાથેના તીય સંબંધો યાન મા લેવામા
આવતા નથી. બહુપ ની વ નો રવાજ હોવાથી જમીન– યગ અને ઢોર ઢાંખર ની વહે ચણી પ નીઓ માણે
થાય છે . ૌઢાવ થા પાર કયા પછી આિથક િ થિત સારી થાય અને દય સુતેલી સમાજ વીકૃ ત લ ણાલી
માણે લ કરવાની મહે છા થતાં પોતાના સંતાનોની હાજરીમા પિત– પિ ન વા તેગા તે લ કરે છે .
આ દવાસીઓના પારગી જેવા ગો મા ીના િપતાનુ ગો નામ સાસરીમા પણ ચાલુ રહે છે
ગો દેવ તુંબરાજના તીક પે ધોળી ધ પિતના આંગણે ફરકાવે છે . િતમાજ લ થા
અિ ત વમા હોવાથી આ દવાસી સમાજમા એ તા જળવાઇ રહે છે .
 કૃ િત તરફના પુજય ભાવમાંથી ‘ રવો ભાંખર’ ( ડો ડું ગરદેવ), ‘ તુંબરાજ’, ‘કાળો મગરો’ (કાળોડું ગર દેવ,
માણેકનાથ) વગેરે પૂરા દેશના ‘લોક’ ના ાકૃ િતક પહાડદેવ આિવભાવ પા યા છે .
 ઋ વેદકાલીન દેવ-દેવી ુલોક ( વગ લોક) , અંત ર (આકાશ) અને પૃ વી પર વસવાની મા યતા.

Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6, Gandhinagar
Page No.
Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
11 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979 9979 45 - 8000040575
ANAMIKA ACADEMY Page No.
ગુજરાતની કલા, થાપ ય અને લોકસં કૃ િત 12
Mo. 9979-9979-45

 પાતાળમાં વસતા કોઈ દેવી-દેવતાનો ઉ ેખ ઋ વેદમાંથી ા થતો થયો નથી, યારે ભીલ સમાજના મુખ
દેવી-દેવતાનો સંબંધ પાતાળ અને જળ સાથે છે . તેમના આ દ દેવ જળુકાર ભગવાન છે .
 ઋ વેદકાલીન દેવ ને મળતો આવતો ોધી દેવ કૉબ રયો ઠાકોર ારંભમાં પાતાળમાં જ વસે છે .
 કૃ િષની દેવી સીતા ાકૃ િતક ત વોમાંથી આિવભાવ પા યાની મા યતા.

આ દવાસી ય સં કૃ િત સંપદા :-
અથવવેદ ઋિષએ પૃ વી સૂ તમાં લ યું છે : - ય માત નૃ યિ ત ગાયિ ત યૈતવા ! અથાત એલના વંશજ પોતાની
જ માતૃભૂિમમાં નૃ ય અને ગીત ારા પોતાનું મનોરંજન કરે છે .
 નવલાખ દેવીઓની મૃિતમાં ઉ ર ગુજરાતના આ દવાસીઓ આસો સુદ એકમથી નવ દવસ ઉપવાસ કરીને નોરતું નાચે
છે .
 નોરતામાં લાકડાનું મહો ં પહે રનાર યિ તનાં હાથમાં લાકડાંનું ખાંડું (તલવાર) હોય છે , તેને ‘બૂટો’ કહે છે , નવલાખ
દેવીઓના તીક પે ચાર પુ ષો દેવીઓનાં વાંગ લે છે . તેને ‘રાઈયો’ કહે છે . ચા ડા લીલા વાંસની ટોચે દેવીનું
િ શૂળ મઢી ધ ફરકાવે છે , તેને ’ને ’ કહે છે .
 પહે લાં દેવીના થાનકે પછી ગામના ધેર ધેર અને અંતે ’સૂડા’ના ગામોમાં “ઢમસળીઓ’(ઊભો) ઢોલ વગાડી નોરતું
રમવાની શ આત.
 આસો વદ દશમથી આ દવાસી િવ તારમાં યુવાન-યુવતીઓ ‘ખોદહા’ નો વેશ કાઢે છે . પૂરી રાત ના યા પછી યુવાન-
યુવતીઓ વહે લી સવારે નદી કે સરોવર િકનારે જઈ ચોળા-મકાઈ ‘ગૂગરી’ બાફે છે . અને ખાઈને િવખરાઈ છે .
 ભાદરવા માસમાં શિનવાર રા ે ઉ ર ગુજરાતનાં આ દવાસીઓ ધૂળાનો પાટ (મહામાગ પાટ) પૂરે છે . અને વાંદરાનો વેશ
કાઢે છે .
 ‘િસતરી યોત’ ગટાવી મુ ય સાધુ ગુ -ચેલા બનાવવાની િવિધ કરે છે .
 મહાભારત એ ભીલ આ દવાસીઓનો કૉબ રયા ઠાકોરની મૂિતઓ લાવીને થાપના કરવાનો મ હનો છે .
 ભોપા ‘ભારથ’ અને ‘રોમા સીતામાની વારતા’ માંથી સીતાહરણથી આરંભી રાવણવધ અને અમર યોતની વીરરસ ધાન
પાંખડીઓ સાંગો વા પર ગાવા લાગે છે .
 હોળી-ગોર-ગવરી જેવા ૧૫ દવસથી ૪૫ દવસ સુધી ચાલતા આ દવાસી ઓના મુખ મહો સવો છે .
 િવ નો અનોખો લોકો સવ ‘ગવરી’ :-
વષામાં આવતો ‘ગવરી’ એ ભીલ આ દવાસીઓમાં મુ ય મહો સવ છે . ગવરી ભાદરવા સુદ એકમથી આસો
સુદ અિગયારસના સૂય દય સુધી પૂરા ૪૧ દવસ ચાલતો, અનેક ગામોમાં ચાલતો. અનેક લોકના ોથી સંલ અને ૬૦
થી ૧૦૦ જેટલા નટથી દિશત થતો ભારત દેશનો અ તીય લોકઉ સવ છે , આ સમયે અરવ ી પહાડી દેશનું પૂ ં
લોક વન – પૂરાં ગામ બધુ જ કામ છોડી ગવરીનાં દશન કરે છે .

 િવિવધ :-
 વેડી વેવાંણ :- ક યા કે વરની જુ વાન બહે નને ‘વડી વેવાણ’ કહે છે .
 મો રયું નચાવવું :- ન જવાની આગલી રાતે ‘વીદ’ ને અને ન આવવા ની આગલી રાતે ‘લાડી’ ને નૃ ય પછી
ખાટલામાં બેસાડી ચાર માણસો ખાટલાને ચકીને નાચે છે જેને મો રયું નચા યું કહે છે .
 દિ ણ ગુજરાતના આ દવાસીઓનું િવ િવ યાત નૃ ય માંડવાનૃ યુ છે ,
આ સમયે નૃ યના અનેક ‘ચાળા’ બદલાય છે .
દિ ણ ગુજરાતનાં આ દવાસીઓના ‘ભાયા’, ‘ઠાકયા’, ‘પાવરી’ તથા ડૉબ ં નૃ યો આગવી િવશેષતા ધરાવે છે .

Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6, Gandhinagar
Page No.
Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
12 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979 9979 45 - 8000040575
ANAMIKA ACADEMY Page No.
ગુજરાતની કલા, થાપ ય અને લોકસં કૃ િત 13
Mo. 9979-9979-45

 ચમવા ો
I. (૧) ઢોલ
(૨) નિવયો ઢોલ (સામૈયાનો ઢોલ)
(૩) ઝોરી ઢોલ
(૪) ઢુ હલાનો ઢોલ (માં ાનો ઢોલ)
(૫) ઢમસિળયો ઢોલ – હોળી, ગોર, લ , મેળામાં વગાડાય,
(૬) વારી ઢોલ – કોઈના મૃ યુ સંગે, ‘સરે તરા’(ચઢાઈ) સમયે, કે સરકારી અમલદારના આગમન સમયે વગાડાય,.
ઢોલ બનાવવા ‘સવણ’ના થડને ગોળાકાર કોરી બંને બાજુ બકરાના ચામડાથી મઢે છે .
II. સાંગ :- એકબાજુ ચામડું મઢીને સાંગ નામનું ચમવા બનાવાયછે .
(૧) આરતીની સાંગ
(૨) નાચનાવી સાંગ
III. વાજુ ં (નાનું ઢોલ)
મોટા ઢોલથી માણમાં નાનો આકાર ધરાવતું આ વા કું ડી અને શરણાઈ (લગા) સાથે વગાડાય છે .
IV. કું ડી :- ડા તાંસળા જેવી માટીના પા ના મુખ પર ચામડું મઢે છે , તેને આ દવાસીઓ કું ડી કહે છે .

 તંતૂવા ો :-
V. તંબૂરો: ‘હાલ’ વૃ ના લાકડા તથા ‘નકલી’ થી તાર બનાવી બનાવાય છે ,
VI. સારંગી :- લા િણક તંતુવા છે . તેની રચના શીમળાના વૃ માંથી કરે છે , ધોડાના પુ છના વાળનો ઉપયોગ થાય છે .
 સુિષરવા ો :-
VII. શંખ (હખ)
VIII. શરણાઈ (લગા)
IX. વાંસળી
X. ઘોડિલયું(કોરાયું)- મ ય ગુજરાતનાં રાઠવા આ વા ને ‘ધાંધરી’ કહે છે .
XI. ઝાલર – કાંસાની નાની થાળીને દાંડીથી વગાડે છે , તેને ઝાલર કહે વાય,
XII. મં રા – (તાિળયા)
XIII. ધૂધ રયો (કુ ગ રયો) – તેન ‘વટલા’ પણ કહે છે , અ યારે ઘૂધ રયોનું થાન ‘લેિજમે’ લીધું છે .

આ દવાસી મૌિખક સા હ યનું સંશોધન-સંપાદન :-

 ડૉ.હસુ યાિ કે ‘લોકિવ ાિવ ાન’ માં સંશોધક અને સંપાદન ારા ભીલી સા હ યના ૪૦ પુ તકોનો સવાગી અ યાસ
કરી ‘આ દવાસી લોકિવ ા’ ને ભારતીય અને ગુજરાતી લોકિવ ા ે ે એક વતં ધારા તરીકે વીકાર કયા છે .
 ડૉ ભગવાનદાસ પટે લ ારા સંશોિધત- સંપા દત ભીલ આ દવાસીઓના ચાર લોકમહાક યો.
(૧) રોમ– સીતમાની વારતા (ભીલી રામાયણ)
(૨) ભીલોનું, ભારથ (ભીલી મહાભારત)
(૩) ગુજરાંનો અરે લો
(૪) રાઠોર વારતા
- મોઈઝ રસીવાલા ભીલોનાં મુખ લોકા યાનોના અંશોનું ચ ભાષામાં ભાષાંતર કરી એ ોલો બનાવી ર ા છે .
- ડૉ. ગણેશ દેવીએ, િસ ધ કરે લ Painted Words નામની એ ોલો માં ‘ભીલોનું ભારથ’ ના સા હ યક
િ એ અગ યના અંશો અં ે માં ગટ કયા છે .
- નયન સૂયાનંદ લોક િત ાન, મુંબઈ ારા કાિશત The Tribal Literature of Gujarat, Ed, by
Bhagvandas Patel પુ તકમાં ડૉ. હસું યાિ ક ભીલી સા હ ય અંગેના લેખો અં ે માં િસ ધ કયા છે ,
Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6, Gandhinagar
Page No.
Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
13 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979 9979 45 - 8000040575
ANAMIKA ACADEMY Page No.
ગુજરાતની કલા, થાપ ય અને લોકસં કૃ િત 14
Mo. 9979-9979-45

- AADIVASI LOKAKHYANO – ડૉ.નીલા શાહ ારા અનુવા દત પુ તક,

- કે િ ય સા હ ય અકાદમી, દ હીએ ડૉ.મૃદુલા પારીખ ારા હ દીમાં અનુવા દત ‘ભીલોકા ભારથ’ િસ ધ કયુ છે .
- ગુજરાતના મૂધ ય િવવેચકો ારા ભીલી સા હ ય િવશે િવવેચાયેલા લેખો ડૉ.બળવંત ની ારા સંપા દત કરાવી
ગુજરાત સા હ ય અકાદમી એ ’વન વર’ પુ તકમાં મૂ યા છે ,
- ગુજરી ટાયબલ ફાઉ ડે શન, અંબા ારા િસ ધ ‘ભીલીસા હ ય: એક અ યયન ‘ ંથમાં ડૉ. હસુ યાિ કે વષ ૧૯૯૫
થી ૨૦૦૮ સુધીના સમયમાં િસ ધ થયેલા લેખોનું સંપાદન કયુ છે ,
- ‘ ામણ અને આ દવાસી કં ઠ પરંપરા’ – ડૉ. હસુ યાિ ક (ગૂજર ંથર ન)
- ડૉ. દીપક પટે લે ’ભીલી સા હ ય :કૃ િત અને સં કૃ િત’ પુ તકમાં ભીલી લોકા યાનો પર અ યાસ કય છે .
- િશવશંકર ચુ. શી ચે રટે બલ ટ ટ, મુંબઈ ારા કાિશત ‘ગોપીચંદ ભરથારીની વારતા’ ની ભૂિમકામાં આ સંશોધકે
િસ ેર હ ર વષપૂવ કાલીન આ દવાસી સં કૃ િત-સ યતાના મૂળ-કૂ ળ શોધવાનો ય ન કય .
- આજથી આઠે ક હ ર વષ પૂવ દેવ દેવીની ઉપાસના કરનાર અને માછીમાર તરીકે નું વન ગુ રતી િનષાદ ગુજરાતમાં
થાયી થવાનું ન ી કયુ, આજની કોળી, ખારવા, વાઘેર અને િમયાણા િતઓ તેમના વંશ ગણાય છે ,
- શોણીતપુરના રાજવી બાણાસુરની પુ ી ઉષા (ઓખા)નું લ ભગવાન ી કૃ ણના વંશજ (પૌ ) અનુ ધ સાથે થયુ,ં
ઓખાએ પાવતી પાસે શીખેલું લા ય નૃ ય ા રકાની ગોપીઓને શીખ યુ.ં (જે આ જે રાસડા તરીકે યાત છે અને
સૌરા માં લોકિ ય છે .)
- દશેમી સદીમાં સૌરા માં િસિથયન (હૂણો)ભારતમાં આ યા, તેઓ સૂયના પૂજક હતા, તે આજના કાઠી દરબારો.
- ૧૫ એિ લ, ૧૯૪૮ ના રોજ સૌરા ના દેશી રા યોનું એકીકરણ કરીને ‘બ’ વગનું ‘સૌરા ’ નામનું રા ય બ યુ,ં જેમાં
મ ય સૌરા , ઝાલાવાડ(સુરે નગર), હાલાર( મનગર), સોરઠ (જૂ નાગઢ) અને ગો હલવાડ (ભાવનગર) એમ પાંચ
િજ ાઓ ારા વહીવટ ચાલતો, તે સમયે સૌરા નું પાટનગર’ રાજકોટ’ હતું
- ાચીનકાળથી સૌરા – સુરા , વારાટા,સુરો થસ, ઓરે તુર, સુરા ે ણ, સુરઠ, સોરઠ કા ઠયા વાડના નામે ઓળખાય છે ,
- સુરે નગર િવ તારમાં આવેલ થાન, ચો ટલા અને મૂળી ને પુરાણોમાં ‘પાંચાળ ભૂિમ’ કહે વાયું છે .
- ગો હલવાડ અને સોરઠ બેની વ ચે આવેલો પંથક બાબ રયાવાડ તરીકે ઓળખાય છે , ફરાબાદ તેનોજ એક િવ તાર છે ,
- ઊનાળામાં યારે નળ સરોવરનું પાણી સુકાઈ ય યારે યાંના પઢારો કાળ-દુકાળે સરોવરની જમીન માંથી ‘બીડ’
નામનું કંદમૂળ કાઢી, સૂકવી અને તેના રોટલા બનાવીને ઉપયોગમાં લે છે ,
- ૧૭મી સદીમાં લાલ, સફે દ અથવા ભૂરા પ ાવાળાં સુતરાઉ અને રે શમી વ ને ‘ઈલાય’ કહે તા તેના પર ફૂલોની ભાંત
પાડવામાં આવતી અને તેને સોના અને ચાંદીના તારથી સુશોિભત કરાતુ,ં અમદાવાદ માં આજે તે ‘ઐલચા’ ના નામે
ઓળખાય છે .
- સોના કે પાના તારનો ઉપયોગ થતો હોય તેવા વ ોને તા તા/જરદોશી કહે તા. બકરાના વાળ માંથી મેળવેલ ઊનમાંથી
બનાવાયેલું ભરવાડણોનું ઊની વ ‘લોબડી’ તરીકે ઓળખાય છે ,
- ૧૬મી સદીમાં યાત ીઓ અને હાથીની બનતી ભાત ‘નારીકું જર’ તરીકે ઓળખાય છે .
- ચારોળી જેવા રંગ કે નાની ગોળ ભાત વાળા વ ો ‘ચા િલયા’ કહે વાતા.
- ચં કળા :- હાથ વણાટની મહારા ીયન ઢબની સાડી
- સોવનસળી :- રે શમી/બનારસી પોત ઉપર સોનેરી આડી – ઊભી કસબી લીટી વાળી સાડી
- કલધેર :- લ સંગે પહે રાતું િકંમતી કસબી થ યો ચ ટાડે લું રે શમી લાલ-લીલી બાંધણીવાળું વ
- કામદાની:-સુતરાઉ કાપડ પેરી ટીપકીના ભરતવાળું વ
- છાંટ ં :- હોળીના તહે વાર ઉપર સફે દ પોત ઉપર પાકા કે સરી રંગની છાંટવાળું સુતરાઉ ઓઢ ં
Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6, Gandhinagar
Page No.
Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
14 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979 9979 45 - 8000040575
ANAMIKA ACADEMY Page No.
ગુજરાતની કલા, થાપ ય અને લોકસં કૃ િત 15
Mo. 9979-9979-45

- સાળું :- જરીની િકનાર મુકેલું એકરંગી ઓઢ ં

- ખીરોદક :- દૂધ જેવું ઊજળું અને પાણી જેવું પાતળું રે શમી વ
- ગવન :- પછાત વગની ગામડાની મહે નતુ ીઓમાં પહે રાતી ભાતીગળ સાડી
- શોક સંગે પહે રાતી સાડીઓ-મલીર- મોવન – મોવિનયું.
- પાટીદાર, જૈન, મારવાડી િવધવા ીઓ ારા પહે રાતી સાદીઓ – િસંદૂરીયો, મધરાિશયુ,ં કસૂંબો (ક થઈ– તપિખ રયા
રંગમાં)
- વ ો સાથે સંકળાએલ શહે રો
૧. પાટણના પટોળા
૨. મનગરના નગ રયા, બાંધણી
૩. ભ ચના બા તા, ભ િચયા
૪. ધોળકાના મેઘાડંબર અને ર તાંબર
૫. માંગરોળના મિગયા
૬. અમદાવાદી અતલસ અને ઐલચા
૭. સુરતી િકનખાબ
- વૈશાખ સુદ ીજ- અ ય તૃિતયા – અખા ીજ
- ાવણ વદ પાંચમ – નાગ પાંચમ
- ાવણ વદ સાતમ – િશતળા સાતમ
- ાવણ વદ આઠમ – ગોકુ ળા મી – જનમા મી
- ભ ચ િજ ાના ભોઈ લોકો મેઘરા ઈ ને દેવ માનીને આષઢ સુદ દશમના દવસે મેધરા નું આવાહન કરે છે . ‘છડી
ઉ સવ’
- અષાઢ માસ પછી ઉ ર ગુજરાતના પાટીદારો હળ તવાનો હળોતરો કે હળ ા નો ઉ સવ ઉજવે છે .
- ભાદરવા સુદ અિગયારસે નવા જળને વધારવા ઠાકોર ની પાલખી કાઢી જળઝીલણી અિગયારસ તરીકે ઊજવવામાં
આવે છે .
- ાવણ વદ સાતમથી દસમ દર યાન સુરત અને ભ ચ િજ ામાં ’ધોધારાયની છડી’ નો ઉ સવ ઊજવાય છે
- ગુજરાતમાં ખાસ કરીને ભાલ, નળકાંઠા અને સૌરા નાં ગામોગામ કારતક સુદ અિગયારસના દવસે તુલસી િવવાહની
ઊજવણી કરવામાં આવે છે .
- ી ગોકુ ળદાસ રાયચુરાએ ’શારદા’ માિસક ારા લોકસા હ ય લોકો સુધી પહ ચા ું.
- ‘ ી વન’ ના તં ી ી મનુભાઈ ઘાણીએ લોકવાતાઓના સં હો આ યા.
- ‘ગુજરાતના લોકવ ો’ ંથના રચિયયા : ઈ શંકર રાવળ વા ોને ચાર કારમાં વહચી શકાય :
૧. ત – તંતુવા – વીણા, તુંબૂરો, િસતાર, એકતારો, રાવણ હ થો, જતં ર
૨. અવન ધ – ચામડું મઢે લા – ઢોલ, નગા , ઢોલક, ડમ , ડાકલું, તબલાં.
૩. ધન – સામ સામે અથડાવવાનાં – ાંસા, મં રા, કરતાલ, ઝાલર, ઘંટ
૪. સુિષર- હંૂ કવડે - શરણાઈ, મોરલી, પાવો, વે ,ં ડયો પાવો, શંખ, ભૂંગળ.
- વા – યાત વાધકો- ઉપરાંત વા સાથે સંકળાએલ મા હતી
- રાવણ હ થો – ડા ાભાઈ ભાટ અને ી ગણેશ ભરથરી
- ક છમાં આવેલ નાના લુણા ગામના મુસાભાઈ જત અને ઈ માઈલ જત ડયા પાવના યાત કલાકારો ગણાય છે .
Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6, Gandhinagar
Page No.
Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
15 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979 9979 45 - 8000040575
ANAMIKA ACADEMY Page No.
ગુજરાતની કલા, થાપ ય અને લોકસં કૃ િત 16
Mo. 9979-9979-45

- ગુજરાતમાં મં રાવાદનમાં યાત િબલખાના સાધુ વીરદાસ છે .

- માણ/ઘટવા એટલે માટલુ,ં જેનુ મોઢું ચામડાથી બંધ કરી તેની બાજુ માં થાપ મારવાથી તબલા જેવો અવાજનીકળે
છે . આ ઉપરાંત પંચધાતુ સાંકડા મોઢાની માણ પર આ યાન કરવાની પરંપરા ેમાનંદે શ કરી.
- વડોદરાના માણભ ી ધાિમકલાલ પં ા માણવાદનનું તાલીમ ક ચલાવે છે .
- ચોરવાડની કોળી/ખારવણબહે નો ધાબુ ભરતી વેળા ચૂનો પીસતી વખતે ‘ટી પણી’ નામનુ નૃ ય કરે છે .
- ગુજરાતમાં સીમંત સંગે સૂયદેવના પ ની ‘રાંદલ મા’ (ર ાદે) ને તેડાવવામાં આવે છે , તેમને રા કરવા હમચી
ગીતો ગવાય છે ,

- ગોફ ગૂથં ણ – સોળંગા રાસએ સૌરા ના કોળી અને કણબીઓનું ણીતું નૃ ય છે .

- મેર લોકો હાથની તાળીથી રાસ લે તેને ચાબખી તરીકે ઓળખાય છે .
- મં રા રાસ – મં રા નૃ ય એ ભાલ-નળકાંઠામાં વસતા પઢારોનું િવિશ લોકનૃ ય છે .
- ઠાગાનૃ ય એ ઉ ર ગુજરાતના ઠાકોરનું આગવું લોકનૃ ય છે .
- ઢોલોરાણોએ ગો હલવાડ પંથકના કોળીઓનો લોકનૃ યનો કાર છે ,
- ‘અ નૃ ય’ એ ઉ ર ગુજરાતના કોળીઓમાં ખૂબ ણીતું છે ,
કારતક સુદ પૂનમના દવસે ગામના યુવાનો પોતાના ઘોડા સાથે હાથમાં તલવાર લઈને ભેગા થાય છે .
- આ દવાસી લોકનૃ યો અને લોક મેળાઓ :-
ગુજરાતમાં વસતા આ દવાસીઓમાં પણ ઘણી િવિવધતા વા મળે છે , દિ ણ ગુજરાતના દૂબળા આ દવાસીઓનું
ઘે રયા નૃ ય; તડવીઓનું હોળી સંગનું ઘેરૈયા નૃ ય, માંડવા નૃ ય અને આલેણી– હાલેણી, પંચમહાલના ભીલોનું
તલવાર નૃ ય, ઘરમપુરના આ દવાસીઓનું િશકાર નૃ ય, જુ દા– જુ દા ૨૭ ચાળામાં થતાં ડાંગીનૃ યો, હળપિતઓનું
તુરનૃ ય, ભ ચ િજ ાના નમદાકાંઠે વસતી િતઓનું આગવા નૃ ય વગેરે ગુજરાતની સં કૃ િતનો આગવો ભાગ છે .
જેમાંથી મુ ય મેળાઓ અને નૃ યોની મા હતી નીચે મુજબ છે .
1) રવેચીનો મેળો. રાપર (ક છ)
2) રણો સવ. ક છના રણ દેશમાં, મોટે ભાગે ડસે બરમાં.
3) જ મા મીનો મેળો. દેવભૂિમ ારકા િજ ામાં કૃ ણજ મો સવ સંગે મેળો ભરાય છે .
4) માધવરાયનો મેળો. માઘવપુર (િજ.પોરબંદર) ચૈ મ હનામાં ભરાય છે .
5) ભવનાથનો મેળો-િગરનાર જૂ નાગઢ િજ ામાં િશવરા ીના દવસે મહાવદ તેરસ, સાધુ સંતો અને નાગાબાવાઓનું
િવશેષ આકષણ.
6) ઝુંડનો મેળો. ચોરવાડ (િજ. જૂ નાગઢ)
7) સોમનાથ મેળો. (ગીર સોમનાથ) કાિતકી પૂિણમાનો મોટો મેળો ભરાય છે .
8) ગોપનાથ મહાદેવનો મેળો. ગોપનાથ (િજ. ભાવનગર) ાવણ મ હનાની અમાસે ભરાય છે .
9) તરણેતરનો મેળો. સુરે નગર િજ ામાં ભાદરવા સુદ-૪-૫-૬ ના રોજ િ ને ે ર મહાદેવનું મં દર, ભરત
ભરે લી છ ીઓ સાથે યુવકો ઘૂમતા હોય છે , દાં ડયો-હુડો રાસ અને ભજન કીતનનું
આગવું આકષણ
10) દૂધરે જનો મેળો. સુરે નગર િજ ામાં અષાઢી બીજનો મેળો.
11) અંબા નો ભાદરવી પૂનમનો બનાસકાંઠા િજ ામા દર પૂનમે મેળો ભરાય છે . પરંતુ ભાદરવી પૂનમનું િવશેષ મહ વ
મેળો. હોય છે .
12) િચ િવિચ મેળો. સાબરકાંઠાના ખેડ ા તાલુકાના ગુણભાખરી ગામમાં ભરાતો આ દવાસી મેળો.

Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6, Gandhinagar
Page No.
Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
16 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979 9979 45 - 8000040575
ANAMIKA ACADEMY Page No.
ગુજરાતની કલા, થાપ ય અને લોકસં કૃ િત 17
Mo. 9979-9979-45

13) શામળા નો મેળો. અરવ ી િજ ામાં દર પૂનમે ભરાય છે , પણ કાિતકી પૂિણમાના મેળાનું મહ વ હોય છે ,
આ દવાસીઓ મોટી સં યામાં ઊમટી પડે છે .
14) િસ પુરનો કાિતકી પાટન િજ ાનાં સર વતી નદીના પટમાં ભરાય છે , ટની લે-વેચ મોટા પાયે થાય છે .
પૂિણમાનો મેળો.
15) વરાણાનો લોકમેળો. (િજ.પાટણ) ખો ડયાર મં દર, મહાસુદ આઠમના દવસે.
16) બહુચરા નો ચૈ ી પૂનમનો મહે સાણા િજ ામાં દર પૂનમે મેળો ભરાય છે , પરંતુ ચૈ ી પૂનમનું િવશેષ મહ વ હોય છે .
મેળો.
17) શંખલપુર. (િજ.મહે સાણા) ચૈ ી પૂનમ અને અષાઢી બીજના દવસે મેળો ભરાય છે .
18) પાલોદર. (િજ.મહે સાણા) નો મેળો ચોસઠ ગણી માતાના મં દરે ફાગણ વદ અિગયારસથી
તેરસ સુધી ભરાય છે .
19) ઉ રાધ શા ીય નૃ ય મોઢે રા (મહે સાણા) યુઆરી મ હનામાં.
મહો સવ.
20) તાના રીરી. સંગીત મહો સવ, વડનગર (મહે સાણા)
21) પ ીનો મેળો. આસો સુદ નોમના દવસે વરદાિયની માતાની ઘીની પ ી નીકળે છે .
( પાલ-ગાંધીનગર)
22) વસંતો સવ. સં કૃ િત કું જ, ગાંધીનગર, ફે ુઆરી મ હનામાં
23) વૌઠાનો મેળો (િજ. કારતકી પૂનમના દવસે, ગુજરાતનો સૌથી મોટો લોકમેળો, સાત નદીઓનો સંગમ,
અમદાવાદ). ગધેડાંની મોટા પાયે લે વેચ થાય છે .
24) આંતરરા ીય પતંગ અમદાવાદ, યુઆરી મ હનામાં
મહો સવ.
25) ફાગવેલ. (િજ.ખેડા) ભાથી મં દર, કારતક સુદ-એકમના રોજ મેળો ભરાય છે .
26) ઉ કં ઠે ર. (િજ.ખેડા) ઉ કંઠે ર મહાદેવના મં દર, તેમજ વા ક નદીના પટમાં િશવરાિ એ મેળો
ભરાય છે .
27) ડાકોરનો મેળો. (િજ.ખેડા) દર પૂનમે ભરાય છે , પણ ફાગણ પૂિણમા હોળી અને માણેકઠારી પૂનમના
મેળાનું િવશેષ મહ વ હોય છે .
28) ચૈ ી સુદ આઠમનો પાવાગઢ (િજ. પંચમહાલ)
પાવાગઢનો મેળો.
29) ગોળ ગધેડાનો મેળો. જેસવાડા (દાહોદ)
30) આમલી અિગયારસનો મેળો. (િજ.દાહોદ)
31) ભ ચનો મેઘમેળો, ભ ચ. ાવણ વદ નોમના મેઘરા ની છડી ઝુલાવવાનો ઉ સવ
32) શુ લતીથનો મેળો. કાિતકી પૂિણમાનો મેળો, શુ લતીથ (િજ.ભ ચ)
33) ભાડભૂતનો મેળો. ભાડભૂતે ર મં દર (િજ.ભ ચ)
34) રખવદેવનો જન ૈ મેળો. (િજ.ભ ચ)
35) ડાંગ દરબાર. આહવા (િજ.ડાંગ) આ દવાસી નૃ ય મહો સવ, માચ મ હનામાં
36) સમર ફે િ ટવલ, મો સુન સાપુતારા ઉનાળામાં, ચોમાસામાં
ફિ ટવલ.

ગુજરાતના મુ ય નૃ યો:
1) સૌરા નું ટ પણી નૃ ય. ચોરવાડની કોળી /ખારવણ બહે નોનું ધાબુ ભરતી વખતે ચૂનો પીસતી વેળાંનુ નૃ ય,
Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6, Gandhinagar
Page No.
Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
17 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979 9979 45 - 8000040575
ANAMIKA ACADEMY Page No.
ગુજરાતની કલા, થાપ ય અને લોકસં કૃ િત 18
Mo. 9979-9979-45

2) ગ નૃ ય. જવારાને બા ઠ પર રાખી માથે મૂકીને જનોઈ, ીમંત કે નવરા ી સંગે કરવામાં

આવતું નૃ ય.
3) દાં ડયા રાસ. સૌરા ના પુ ષો અને ખાસ કરીને મેર પૂ ષોનું નૃ ય.
4) ગોફ ગુથં ણ રાસ. સૌરા ના કોળી અને કણબીઓનું નૃ ય જેમાં નૃ ય સાથે રંગીન દોરીની મનોહર
ગૂંથણી ભરાય છે અને ઉકે લાય છે .
5) રાસડા. ધાિમક અને સામાિજક સંગોમાં સૌરા ના પુ ષો ારા કરાતું નૃ ય.
6) તલવાર રાસ. સૌરા ની શૂરવીર કોમો હાથમાં તલવાર અને ઢાલ લઈને જે નૃ ય કરે તે.
7) ગરબો. નવરાિ દરિમયાન માતા ની ઉપાસના માટે ીઓ ારા થતું નૃ યગાન, સંઘ નૃ ય,
કોઈકવાર પુ ષો ડાય છે .
8) ગરબી ગરબી મોટે ભાગે પુ ષો ારા થતું સંઘ નૃ ય છે .
9) પઢારોનું મં રા નૃ ય. ભાલ-નળકાંઠાના પઢારો ારા મં રાના સુભગ તાલમેળ સાથે કરાતું સંઘનૃ ય.
10) હ ચ નૃ ય. ભાલ દેશ અને કા ઠયાવાડમાં ગાગર હ ચ નૃ ય ચિલત છે , લ સંગે ઢોલને તાલે
હ ચ નૃ ય થાય છે , હાથમાં થાળી કે ઘડો લઈને પણ હ ચ નૃ ય કરવામાં આવે છે .
11) ભરવાડોના ડોકા અને હુડા સૌરા ના ભરવાડો હાથમાં પરોણા કે પરોણીઓ લઈને ડોકા રાસ કરે યારે હુડા
રાસ રાસમાં ભરવાડ અને ભરવાડણો ઢોલના તાલે સામસામા હાથના તાલ અને પગના ઠે કા
વડે સંઘ નૃ ય કરે છે .
12) ઠાગા નૃ ય. ઉ ર ગુજરાતના ઠાકોરોનું ખાસ કરીને હોળીના તહે વાર િનિમ ે હાથમાં ધોકા અને
તલવારો લઈને કરવામાં આવતું નૃ ય.
13) વણઝારાનું હોળી નૃ ય. ગુજરાતમાં વસતા મારવાડીઓ હોળી વખતે પુ ષ ખભે મોટું મૃદંગ મૂકીને વગાડે છે
અને ીઓ હાથમાં માલ લઈને નૃ ય કરે છે .
14) ઢોલો રાણો. ગો હલવાડ પંથકના કોળીઓ પાક ખળામાં આવે યારે આ નૃ ય કરે છે .
15) મરચી નૃ ય. લ સંગે તુરી સમાજની બહે નો તાળી પા ા વગર હાથની અંગે ચે ાઓ ારા નૃ ય
કરે છે .
16) સીદીઓનું ધમાલ નૃ ય. મૂળ આ કાની પણ ગુજરાતમાં થાયી થયેલ મુિ લમ સીદી લોકો આ નૃ ય કરે છે ,
મુશીરા (મોટો ઢોલ), ધમાલ (નાની ઢોલકી) અને ીઓનાં વાિજ ં ો (માયમી સરાં)
સાથે આ નૃ ય કરવામાં આવે છે .
17) વણઝારાનું બેડા નૃ ય. વણઝારી બહે નો માથે સાત-સાત બેડાં લઈને નૃ ય કરે છે .
18) મેરાયો નૃ ય. બનાસકાંઠાના ઠાકોરોનું લોકનૃ ય છે .
19) માલ નૃ ય. મહે સાણા િજ ાના ઠાકોર હોળી તથા મેળાના સંગે હાથમાં માલ લઈને નૃ ય કરે છે .
20) હાલી નૃ ય. સુરત િજ ાના દૂબળા આ દવાસીઓનું લોકનૃ ય છે .
21) ઘે રયા નૃ ય. દિ ણ ગુજરાતના દૂબળા આ દવાસીઓનું લોકનૃ ય છે .
22) પંચમહાલના ભીલોનું યુ પંચમહાલના ભીલ િતના આ દવાસીઓ તીરકાંમઠાં, ભાલા વગેરે હિથયારો સાથે
નૃ ય. રાખી િચિચયારી પાડીને નૃ ય કરે છે .
23) આલેણી-હાલેણી નૃ ય. વડોદરા િજ ાના તડવી િતના આ દવાસી ક યાઓનું ઋતુ નૃ ય છે .
24) ડાંગ િજ ાના ડાંગ િજ ાના આ દવાસીઓનું ડાંગી નૃ ય “ચાળો” તરીકે ઓળખાય છે .
આ દવાસીઓનું “ચાળો”
નૃ ય.
25) િશકાર નૃ ય. ધરમપુર િવ તારના આ દવાસીઓ તીરકામઠું અને ભાલા લઈને િશકારે જતા હોય તેમ
દેકારા-પડકારા કરીને િશકાર- નૃ ય કરે છે .
Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6, Gandhinagar
Page No.
Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
18 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979 9979 45 - 8000040575
ANAMIKA ACADEMY Page No.
ગુજરાતની કલા, થાપ ય અને લોકસં કૃ િત 19
Mo. 9979-9979-45

26) આ દવાસીઓનું તલવાર દાહોદ િવ તારના આ દવાસી પુ ષો માઠે ધોળો ફટો બાંધી, શરીરે કાળા કબ પહે રી,
નૃ ય. બુકાની બાંધી તલવાર લઈને નૃ ય કરે છે .
27) માંડવા નૃ ય. વડોદરા િજ ાના તડવી આ દવાસીઓનું લોકનૃ ય છે .
28) હળપિતઓનું તૂર- નૃ ય. દિ ણ ગુજરાતના હળપિત આ દવાસીઓ લ કે હોળીના ઉ સવ સંગે સાથે
લકડીના દંડીકા વડે કાંસાની થાળી વગાડીને નૃ ય કરે છે .
29) ડું ગરદેવ નૃ ય. ડાંગના આ દવાસીઓનું લોકનૃ ય છે .
30) ચાબખી નૃ ય. પોરબંદરની મેર િતના લોકોનું નૃ ય છે .

કે ટલાક વનલાઇનર ો

મ જવાબ
1. ‘લોકસા હ યનું સમાલોચન’ નામનો યાત ંથ કયા ગુજરાતી લોકસા હ યકારની દેન
ઝવેરચંદ મેઘાણી
છે ?
2. ‘ફોક – લોર’ (FOLK LORE) એટલે લોકિવ ા એમ સૌ થમ શ દ (Folk
જહોન ટોમસ
Lore) 1946 માં કયા અં ેજ િવ ાને સૌ થમ ઉપયોગમાં લીધો ?
3. મૌિખક લોકકલા િવ ામાં અશાિ દક ઉ ચારણો/સંકેતો કે જેમાં વાંભ, ડચકારા કે ો ા
વગેરે તરીકે ઓળખાતા ઢોરને હાંકવાના, પાણી પાવાના, બોલાવવાના સંકેત, બાળકોના
Yodels (યોડે સ)
હાલરડાં, િવિવધ આ દવાસી નૃ યોમાં િચિચયારી કે લલકાર વગેરેને સામૂ હક રીતે
અં ે માં શું કહે છે ?
4. અશિ દક વિનઓમાં સૌથી િવશેષ ન ધપા ગણાતું ‘સરજુ ગાન’ કઈ ાિતમાં
રબારી ાિત
િવશેષતા ધરાવે છે ?
5. ગુજરાતમાં ઈ.સ.૧૮૨૫માં ‘લોકકલા’ શ દ આપનાર મહાનુંભાવનું નામ જણાવો? તમ ખુરશેદ ઈરાની
6. ૧૯૦૫માં ગુજરાતી સા હ ય પ રષદ અમદાવાદ અિધવેશનમાં ‘લોકગીત’ શ દ યોગ
રણિજતરામ વા. મહે તા
સૌ થમ કોણે કય હતો ?
7. લોકકથાના મુ ય ણ કાર કયાં
1. ગીતકથા કે રાસડો 2. લોકા યાન 3. કથાગીત કે પ ા મક દીધગીત
છે ?
8. કયા અં ેજ ે ગુજરાતમાં ભાટ,ચારણોને વાતાકથકો પાસેથી લોકકથાઓ મેળવી ૧૮૧૨માં
જે સ ફો સ
લંડનથી ચાર ંથો કાિશત કયા ?
9.
૧૯૨૦માં સૌ થમ કોણે ‘લોકસા હ ય’ શ દ આ યો ? કાકાસાહે બ કાલેલકર

10. ગાંધીનગર શહે રને ગુજરાતના પાટનગર તરીકે યારે મા યતા મળી ? ૧૧ ફે બ.ુ ૧૯૭૧
11. ગુજરાત પડોશી રા પાિક તાન સાથે કે ટલી લાંબી સરહદ ધારવે છે ? ૫૧૨ કી.મી
12. ગુજરાતને મ યમ ક ાના ...અને ... નાનાં બંદરો છે ? ૧૧ ; ૨૯
13. ગુજરાતનું એકમા આંતરરા ીય હવાઈ મથક અમાદાવાદ યારથી કાયરત છે ? ૨૬ યુ. ૧૯૯૧
14. પાિક તાન સાથે સરહદ ધરાવતો એકમા િજ ો ? ક છ (૫૧૨ કી.મી)
15. ગુજરાતનો યો એકમા િજ ો દાદરા અને નગર હવેલી પાસે સરહદ ધરાવે છે ? વલસાડ
16. દમણ સાથે સરહદ ધરાવતો એકમા િજ ો ? વલસાડ
17. દીવ સાથે સાથે સરહદ ધરાવતો એકમા િજ ો? ગીરસોમનાથ

Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6, Gandhinagar
Page No.
Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
19 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979 9979 45 - 8000040575
ANAMIKA ACADEMY Page No.
ગુજરાતની કલા, થાપ ય અને લોકસં કૃ િત 20
Mo. 9979-9979-45

18. સૌથી લાંબો દ રયા િકનારો ધરાવતો િજ ો ? ક છ (૪૦૬ કી.મીટર)

19. ગુજરાતમાં દ રયા િકનારો ધરાવતા કુ લ િજ ાઓ ? ૧૫
20. સૌથી વધુ તાલુકા ધરાવતો િજ ો ? બનાસકાંઠા (૧૪)
21. સૌથી ઓછા તાલુકા ધરાવતો િજ ો ? ડાંગ અને પોરબદર (૩)
22. ગુજરાતનો સૌ થમ સૂય દય યા થળે થાય છે ? ગરબાડા (િજ. દાહોદ)
23. ગુજરાતમાં સૌથી છે ે સૂય દય યા િજ ામાં થાય છે ? કોટે ર (િજ.ક છ)
24. ગુજરાતમાં સૌથી વધુ ગામડાં ધરાવતો િજ ો ? બનાસકાંઠા (૧૨૩૭)
25. ગુજરાતમાં ઓછા ગામડાં ધરાવતો િજ ો ? પોરબંદર (૧૮૨)
26. ગુજરાતમાંથી મળી આવતા મુ ય ખિન ની સં યા 26
27. ગુજરાતની થાપના સમયે કુ લ કે ટલા િજ ાઓ હતા? 17
28. ગાંધીનગર િજ ાની રચના યારે થઈ? ઈ.સ. 1964
29. ગાંધીનગર શહે રની થાપના યારે થઈ? 2 Aug, 1965
30. ગુજરાતનો 19મો િજ ો 1966માં યો બ યો? વલસાડ
31. મહે સાણામાંથી અલગ પડીને પાટણ િજ ાની રચના યારે થઈ? 2000
32. ખેડામાંથી આણંદ, પંચમહાલમાંથી દાહોદ, નમદા અને વલસાડમાંથી નવસારી તથા
2 ઑ ટોબર, 1997
મનગર-જુ નાગઢમાંથી પોરબંદર િજ ાઓમાં િવભાજન યારે થયુ?ં
33. સુરતમાંથી તાપી િજ ાનું િવભાજન ૨ ઓ ટોબર ૨૦૦૭ ના રોજ કયા મુ યમં ીના
નરે મોદી
સમયમા થયુ?ં
34. ૨૬ િજ ાઓમાંથી ૩૩ િજ ાઓનુ િવભાજન યારે થયુ?ં 15મી ઑગ ટ, 2013
35. ગુજરાતમાં સૌથી વધુ શહે રી સા રતા ધરાવતો િજ ો ? નવસારી
36. ગુજરાતમાં સૌથી વધુ ામીણ સા રતા ધરાવતો િજ ો ? આણંદ
37. ગુજરાતમાં સૌથી ઓછી શહે રી સા રતા ધરાવતો િજ ો ? મનગર
38. ગુજરાતમાં સૌથી ઓછી ામીણ સા રતા ધરાવતો િજ ો ? દાહોદ
39. મ હલા અને પુ ષ સા રતામાં સૌથી વધુ અંતર ધરાવતો િજ ો? બનાસકાંઠા
40. મ હલા અને પુ ષ સા રતામાં સૌથી ઓછુ અંતર ધરાવતો િજ ો? સુરત
41. ઈ.સ. 640માં મૈ ક રા વ
ુ સેન બી ના સમયમાં ભારત આવેલ મુસાફર -
ુ એન-
સુલકા
સંગે સૌરા નો ઉ ેખ યા નામથી કય છે ?
42. ટોલમીએ પોતાના પુ તકમાં મહી નદી માટે યો શ દ યો યો હતો? મોફીસ
43. “ગુજરાત” શ દનો સૌ થમ ઉ ેખ ઈ.સ. 1233માં રચાયેલા યા ંથમાં વા મળે છે ? આબુરાસ
44. ક છના મોટા રણ અને નાના રણ વ ચેનો િવ તાર યા નામે ઓળખાય છે ? વાગડ
45. બનાસકાંઠા અને પાટણ વ ચે બનાસ અને સર વતી નદી વ ચેનો દેશ યા નામે
વ ઢયાર
ઓળખાય છે ?(વ ઢયારી ભસ વખણાય)
46. મહે સાણા િજ ાના કડીથી ગાંધીનગર િજ ાના કલોલ સુધીનો દેશ યા નામે
ખાખ રયા ટ પા
ઓળખાય છે ?
47. ઢાઢર અને નમદા નદી વ ચેનો દેશ યા નામે ઓળખાય છે ? કાનમ
48. ખેડા અને આણંદ િજ ામાં મહી અને વા ક નદી વ ચેનો દેશ યા નામે ઓળખાય
ચરોતર
છે ?
49. અમદાવાદ િજ ાના દિ ણ-પિ મનો દેશ યા નામે ઓળખાય છે ?(આ દેશ દાઉદ ભાલ પંથક

Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6, Gandhinagar
Page No.
Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
20 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979 9979 45 - 8000040575
ANAMIKA ACADEMY Page No.
ગુજરાતની કલા, થાપ ય અને લોકસં કૃ િત 21
Mo. 9979-9979-45

ખાની કે ચાસીયા ઘ માટે યાત છે )

50. ક છના નાના રણ અને નળ સરોવરના વ ચેનો સુરે નગર િજ ાનો પંથક યા નામે
ઝાલાવાડ
ઓળખાય છે ?
51. ઘેલો અને શે ું નદી વ ચેનો ભાવનગર િજ ાનો દેશ યા નામે ઓળખાય છે ? ગો હલવાડ
52. ગીર સોમનાથ િજ ાના ઉનાથી જુ નાગઢ િજ ાના ચોરવાડ સુધીનો દેશ યા નામે
નાઘેર
ઓળખાય છે ?
53. જુ નાગઢની ગીરની ટે કરીઓથી દિ ણ દ રયા િકનારા સુધીનો દેશ યા નામે ઓળખાય
સોરઠ
છે ?
54. જુ નાગઢ િજ ાના માણાવદરથી પોરબંદર િજ ાના નવી બંદર સુધીનો દેશ યા નામે
ઘેડ
ઓળખાય છે ?
55. બરડા ડું ગરથી દિ ણ-પિ મે આવેલા દ રયાિકનારા સુધીનો દેવભૂિમ ારકા િજ ાનો
હાલાર
દેશ યા નામે ઓળખાય છે ?
56. દેવભૂિમ ારકા િજ ામાં આવેલ બેટ ારકા અને શંખો ાર બેટનો દેશ યા નામે
દા કાવન
ઓળખાય છે ?
57. ખેડ ા, ઈડર, શામળા અને િભલોડા ન ક િવ તરે લી રાજ થાનની અરાવલી
આરાસુર
િગ રમાળા યા ડું ગર તરીકે ઓળખાય છે ?
58. ખેડ ા િવ તારમાં જ િવ તરે લી ટે કરીઓ યા ડું ગર તરીકે ઓળખાય છે ? શામળા ના ડું ગર
59. મ ય ગુજરાતમાં આવેલ પાવાગઢ અને રતનમહાલની ટે કરીઓ કઈ પવતમાળાનો એક
િવં યપવતની
ભાગ છે ?
60. નમદા નદીની દિ ણે આવેલ રાજપીપળાની ટે કરીઓ કઈ પવતમાળાનો એક ભાગ છે ? સાતપુડા
61. રાજપીપળાની ટે કરીઓથી પિ મે દ રયાિકનારા સુધીનો ભાગ યો દેશ કહે વાય? લાટ દેશ
62. ડાંગ િજ ામાં આવેલ ગુજરાતનું સૌથી વધુ ચાઈ પર આવેલું એક મા િગ રમથક યું
સાપુતારા
છે ?
63. વલસાડ િજ ામાં યા પવતના ભાગ પે પારનેરાની ટે કરીઓ આવેલી છે ? સાતમાળા
64. ક છમાં વાગડના મેદાનમાં યા ડું ગર આવેલા છે ? કં થકોટ
65. ભાદર અને શે ું ન કના ડું ગરાળ દેશમાં ઉ રની ટે કરીઓ “માંડવની ટે કરીઓ”
ગીરની ટે કરીઓ
તરીકે અને દિ ણની ટે કરીઓ કઈ ટે કરીઓ તરીકે ઓળખાય છે ?
66. માંડવની ટે કરીઓમાં સૌથી ચુ િશખર યું છે ? ચોટીલા
67. ગીરની ટે કરીઓમાં સૌથી ચી ટે કરી કઈ છે ? સરકલા
68. ગુજરાતનું સૌથી ચુ િશખર યું છે ? ગોરખનાથ
69. સૌરા ના મહ વના પવતો પૈકી “લ ગડી” ડું ગર યા આવેલ છે ? મહુવા
70. કકવૃ ને બે વાર ઓળંગતી ભારતની એકમા નદી કઈ? મહી
71. બનાસ નદીનું ઉદગમ થાન રાજ થાન, િશરોહી, િસરણવાનો પહાડ
72. પારસીઓનું પિવ શહે ર ઉદવાડા કઈ નદીના િકનારે વસેલું છે ? કોલક
73. કપડવંજ કઈ નદીના િકનારે વસેલું છે ? મહાર
74. ખેડ ા કઈ નદીના િકનારે વસેલું છે ? હરણાવ
75. મોડાસા કઈ નદીના િકનારે વસેલું છે ? માજુ મ
76. જસદણ, ધોરા , ઉપટે લા, જેતપુર કઈ નદીના િકનારે વસેલું છે ? ભાદર
77. કો ડનાર કઈ નદીના િકનારે વસેલું છે ? શ ગવડો
Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6, Gandhinagar
Page No.
Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
21 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979 9979 45 - 8000040575
ANAMIKA ACADEMY Page No.
ગુજરાતની કલા, થાપ ય અને લોકસં કૃ િત 22
Mo. 9979-9979-45

78. ધંધુકા, રાણપુર, ધોલેરા કઈ નદીના િકનારે વસેલું છે ? સૂકભાદર

79. ગુજરાતમાં 72 કોઠાની વાવ યાં આવેલી છે ? મહે સાણા
80. “અમૃત વિષણી” વાવ યાં આવેલી છે ? અમદાવાદ
81. લાલ પ ર તળાવ યા શહે રમાં આવેલું છે ? રાજકોટ
82. િબંદુ સરોવર અને અ પા સરોવર યાં આવેલું છે ? િસ પુર
83. ગુજરાતમાં સૌથી વધુ કૂ વાઓની સં યા યા િજ ામાં છે ? જુ નાગઢ
84. કૂ વાઓ ારા સૌથી વધુ િસંચાઈ યા િજ ામાં થાય છે ? મહે સાણા
85. ગુજરાતમાં પાતાળ કૂ વાઓની સૌથી વધારે સં યા યા િજ ામાં છે ? મહે સાણા અને પાટણ
86. ઉકાઈ અને કાકરાપાર યોજનાઓ કઈ નદી પર આવેલ છે ? તાપી
87. વણાકબોરી અને કડાણા યોજનાઓ કઈ નદી પર આવેલ છે ? મહી
88. સાબરમતી નદી પર મહે સાણા િજ ાના યા તાલુકામાં ધરોઈ બંધ બાંધવામાં આવેલ
ધરોઈ, સતલાસણ
છે ?
89. ઉ ર ગુજરાત અને મ ય ગુજરાતની રે તાળ કાંપની જમીન કઈ જમીન તરીકે ઓળખાય
ગોરાડું
છે ?
90. તમાકુ ના પાક માટે ઉ મ ખેડા િજ ાની કાંપની જમીન કઈ જમીન તરીકે ઓળખાય છે ? બેસર
91. ગુજરાતમાં મોટા કદના સૌથી વધુ ખેતરો યા િજ ામાં આવેલા છે ? રાજકોટ
92. ગુજરાતમાં મોટા કદના સૌથી ઓછા ખેતરો યા િજ ામાં આવેલા છે ? વડોદરા
93. ઉ પાદન અને વાવેતરના િવ તારની િ એ ગુજરાતમાં યો પાક થમ નંબરે છે ? બાજરી(ધા ય)
94. ગુજરાતમાં થતા ક યાણ, સોના, સોનાિલકા, અરણેજ 624, એન.પી. 872 વગેરે યા
ઘઉ
પાકની યાત તો છે ?
95. સુતરસાળ, સુખવેલ, કમોદ, રાસર, ગુજરાત સ ર, મસૂરી, જયા, િવજયા,પંખાડી
ડાંગર
વગેરે યા પાકની યાત તો છે ?
96. દેવીરાજ, દેવીતેજ, ગુજરાત 67, સંકર 4 અને 6 વગેરે યા પાકની યાત તો છે ? કપાસ
97. કાંકરે , ગીર તથા ડાંગી યા પશુઓની ત છે ? ગાય
98. મહે સાણી, સુરતી, ઝાફરાબાદી યા પશુઓની ત છે ? ભસ
99. પ રસરતં ોના વૈિવ યની િ એ ગુજરાત ભારતમાં યું થાન ધરાવે છે ? છ ું
100. બરડો અ યાર ય યાં આવેલું છે ? રાણાવાવ, પોરબંદર
101. રામપરા અ યાર યનું થળ જણાવો. વાંકાનેર, મોરબી
102. િસંહો અને િચ લ માટે યાત પનીયા અ યાર ય યાં આવેલું છે ? ધારી, અમરે લી
103. ક યાણપુર, દેવભૂિમ ારકા ખાતે પ ીઓ માટે યુ અ યાર ય આવેલું છે ? મહાગંગા અ યાર ય
104. પૂણા અ યાર ય યાં આવેલું છે ? આહવા, ડાંગ
105. ગુજરાતમાં ફાયર લેનો સૌથી મોટો અનામત જ થો યાં આવેલો
મૂળી તાલુકો, સુરે નગર
છે ?
106. ફાયર લેના ઉ પાદનમાં ભારતમાં ગુજરાતનું થાન થમ
107. ગુજરાતમાં રાજપીપળાના ડું ગરોમાંથી ા થતું અકીક પોિલસ કરવા માટે કઈ
મનગર અને ખંભાત
જ યાઓના કારખાનાઓમાં ય છે ?
108. ી લે ડ િસવાય મા ગુજરાતમાં જ મળી આવતું ખનીજ ત વ યું છે ? લોર પાર( લોરાઈટ)
109. ગુજરાતમાં લોરાઈટ શુિ કરણનું કારખાનું યાં આવેલું છે ? આંબાડું ગર પાસે કડીપાણી(છોટા ઉદેપુર)
110. રે િતયા પ થરની મોટા ભાગની ખાણો યા િજ ામાં આવેલી છે ? ગીર સોમનાથ
Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6, Gandhinagar
Page No.
Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
22 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979 9979 45 - 8000040575
ANAMIKA ACADEMY Page No.
ગુજરાતની કલા, થાપ ય અને લોકસં કૃ િત 23
Mo. 9979-9979-45

111. જુ નાગઢ િજ ાના ગીરના જગ ં લોમાંથી મળતો કે સાઈટનો જ થો યા નામે ઓળખાય

પનાલા ડપોઝીટ
છે ?
112. કે સાઈટના ઉ પાદનમાં ભારતમાં ગુજરાત યા રા ય પછી બી મે છે ? રાજ થાન
113. જૂ ના જમાનામાં યું શહે ર ભારતના બો ટન તરીકે ઓળખાતુ? અમદાવાદ
114. અમદાવાદ િવિવધ ભારતીની શ આત. (આકાશવાણી -1948) 4 ઓ ટો, 1965
115. અમદાવાદ શહે રમાં કુ લ કે ટલા દરવા છે ? 12
116. અમદાવાદમાં સાબરમતી આ મ પાસે કઈ નદી? ચં ભાગા
117. મફળની વાડીઓ માટે યાત તાલુકો ધોળકા
118. અમદાવાદમાં કાંક રયા કાિનવલ 25 થી 31 ડસે બર
119. ધોળકાનું ાચીન નામ (મહાભારત વખતે િવરાટનગર) ધ વલક
120. લોથલમાં કોના માગદશન હે ઠળ ખોદકામ કરતા બંદરનું બા , ાચીન નગર, ભ ી,
S.R. Rao (1954)
ગટર યવ થા, હાડ પ જરો, િસ ાઓ, વાસણો, મૂિતઓ વગેરે મળી આ યા છે ?
121. અમરે લીનું ાચીન નામ અમરાવલી
122. ગુજરાતનું યું થળ ાજવા અને બાટ માટે યાત છે ? સાવરકું ડલા (અમરે લી)
123. અમરે લી િજ ામાં આવેલી ટે કરીઓમાંથી સૌથી ચી ટે કરી સરકલા
124. અમરે લી િજ ાનું ખાંભા કઈ નદી પર વસેલું છે ? ધાતરવાડી
125. અં ેજ સમયનું પોટ આ બટ િવ ટર એટલે હાલનું પીપાવાવ
126. આ કામાંથી આવેલા સીદીઓ અમરે લીમાં યાં વ યા? ઝાફરાબાદ
127. મિણશંકર ર ન ભ ની જ મભૂિમ ચાવડ (અમરે લી)
128. ાચીન સમયમાં ઓળખાતું “મોહડવાસક” એટલે કે આજનું મોડાસા
રાજ બ ડ
કોણે વસા યું?
129. ઝાંઝરીના ધોધ પર આવેલ ગંગે ર મહાદેવનું મં દર અરવ ી, ડાબા, બાયડ
130. ગુજરાતની સૌ થમ ઈજનેરી કોલેજ યાં શ થઈ? વ ભ િવ ાનગર
131. યા શહે રના અ ા ણીતા છે ? ઉમરે ઠ, આણંદ
132. સુતરફે ણી, તાળા, હલવાસન માટે યાત ખંભાત
133. ગુજરાતમાં તળાવ ારા િસંચાઈ આણંદ, ખેડા
134. “ ાનવાળી” વાવ યાં આવેલી છે ? િસ પુર
135. આણંદ શહે ર વસાવનાર આણંદગીરી ગોસાઈ
136. યા શહે ર પાસે “કાકાની કબર” વહોરાઓનું પિવ થળ ખંભાત
137. ગુજરાતનું સૌથી મોટું તાપ િવ ુત મથક ધુવારણ, આણંદ
138. આનંદ િજ ાનું યું થળ શહીદોની ઐિતહાિસક લડાઈની યુ ભૂિમ તરીકે
અડાસ (18 ઓગ ટ, 1942)
ણીતું છે ?
139. િવ તારની િ એ સૌથી મોટું અ યાર ય સુરખાબનગર રણ (રાપર)
140. િવ તારની િ એ સૌથી નાનું અ યાર ય ક છ (અબડાસા)
141. ગુજરાતમાં સૌથી વધુ 97 નદીઓ યાં આવેલી છે ? ક છ
142. ભારતમાં િલ ાઈટનો સૌથી વધુ જ થો પા ો
143. વાગડમાં ઓસાવડ ાિતના વિણકો ભૌિમિતક ડઝાઈનમાં ભરત કરે છે
મહાજન ભરત
તેને કે વું ભરત કહે છે ?
144. “દૂિધયા વાવ” અને “પાંડવકું ડ” યાં આવેલ છે ? ભ ે ર, ક છ
Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6, Gandhinagar
Page No.
Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
23 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979 9979 45 - 8000040575
ANAMIKA ACADEMY Page No.
ગુજરાતની કલા, થાપ ય અને લોકસં કૃ િત 24
Mo. 9979-9979-45

145. ચકાસર તળાવ યાં આવેલ છે ? શંખે ર

146. યા મં દર પરથી ભુજનું નામ પ ું? ભુજગં
147. દેશલસર અને હમીરસર તળાવ યાં આવેલ છે ? ભુજ
148. ટીબી સેનેટો રયમ અને િવ ડ ફામ માટે યાત માંડવી કઈ નદીના
કનકાવલી
િકનારે ?
149. પાંડવકું ડ તરીકે ઓળખાતી વાવ યા આવેલી છે ? ભ ે ર, ક છ
150. ધીણોધરમાં િ થત દાદા ગોરખનાથે યા પંથકની થાપના કરી? કાનફટા પંથ
151. કંડલાને ભારતનું સૌ થમ SEZ યારે હે ર કયુ? 1965
152. ગુજરાતનું યું શહે ર “ચાદર” અને “લૂંગી” ક છ
153. ક છમાં આવેલા ચોખંડામાં યા રા નો િશલાલેખ િસ રાજ જયિસંહ
154. સૌથી વધુ દુધાળા પશુઓ ખેડા
155. સૌથી વધુ લાકડા વહોરવાની િમલો ખેડા
156. 1915માં મો ટે સરી પ િતથી િશ ણ આપતું બાલમં દર વસોના રા દરબાર ગોપાળદાસ
157. પુરાણોમાં વણવેલી ગાલવ મુિનની ચં હાસ નગરી યાં આવેલી છે ? ગલતે ર
158. ડાહી લ મી પુ તકાલય યા િજ ા ન ડયાદ(ખેડા)
159. ડાકોરમાં આવેલ રણછોડરાયનું મં દર ઈનામદાર તાજબેકર
160. કપડવંજનું ાચીન નામ કરપટ વાિણ ય (કપડવણજ)
161. કપડવંજમાં આવેલી 1300મી લાંબી કૂં કાવાવ બંધાવનાર રાજવી િસ રાજ જયિસંહ
162. ગાંધીનગરનું આયોજન- લીકા બૂસ યર અને બાલકૃ ણ દોસીના નેતૃ વમાં
એમ.કે . મેવાડા અને કાશ આ ટે
કોણે કરી
163. 11 ફે ુ., 1971ના રોજ અમદાવાદથી ખસેડી િવધાનસભા યાં શ
સે ટર-17ની લાઈ ેરી
કરવામાં આવી?
164. અડાલજનું ાચીન નામ ગઢ પાટણ
165. કે સર કે રીના ઉ પાદનમાં થમ મ ધરાવતો િજ ો? ગીર સોમનાથ
166. કોડીનાર તાલુકામાં યા થળે અંબુ િસમે ટનું કારખાનું આવેલું છે ? વડનગર
167. કોડીનાર કઈ નદીના િકનારે વસેલું છે ? િસંગવડો
168. સૌરા ના યા રા સોમનાથનું ર ણ કરતા શહીદ થયા? વીર હમીરિસંહ ગો હલ
169. સમ િવ માં યું ત વ ગીનલે ડ િસવાય મા ગુજરાતમાં જ મળી આવે
લોર પાર
છે ?
170. “પીઠોરાના િચ ો” કઈ કોમ સાથે સંકળાયેલ છે ? રાઠવા
171. છોટા ઉદેપુર િજ ાના યા થળ પાસેથી લાલ રંગના ડોલોમાઈટ પ થર
છુ છાપુરા
મળી આવે છે ?
172. યા થળે જડં હનુમાન નું સૌથી યાત મં દર આવેલું છે ? બોડે લી
173. સતીયાદેવ પવત યા િજ ામાં આવેલ છે ? મનગર
174. મનગરમાં આવેલ રણિજત સાગર બંધ કઈ નદીના િકનારે આવેલ છે ? નાગમતી
175. અં ેજ સમયમાં મનગર હુકુમતનો યો દેશ સૌરા નું સૌથી સમૃ
નવાનગર
રા ય હતુ?ં
176. જુ નાગઢ િજ ાના ગીરની ટે કરીઓથી દિ ણે આવેલ દ રયાિકનારાનો સોરઠ
Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6, Gandhinagar
Page No.
Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
24 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979 9979 45 - 8000040575
ANAMIKA ACADEMY Page No.
ગુજરાતની કલા, થાપ ય અને લોકસં કૃ િત 25
Mo. 9979-9979-45

દેશ
177. ગીરનારની તળેટીમાં આવેલ અશોકના િશલાલેખની શોધ કનલ ટોડ
178. 1994માં ગુજરાતના સૌ થમ આ દવાસી રે ડયો ટે શનની શ આત આહવા(ડાંગ)
179. વઘઇ પાસે િસંગાળામા આવેલ “િગરા ધોધ” કઇ નદી પર આવેલ છે અંિબકા
180. બહુહેતુક યોજના વ ભસાગર સરોવર તાપી નદી પર કયા થળે આવેલ
ઉકાઇ
છે ?
181. નારાયણ મહાદેવભાઇ દેસાઇનૂં જય કાશ નારાયણ ે રત સંપૂણ ાંિત
વેડછી
મહાિવ ાલય યાં આવેલું છે ?
182. સૌથી વધુ આ દવાસી ની વ તી ધરાવતો િજ ો દાહોદ
183. સૌથી વધુ મકાઈ પકવતો િજ ો દાહોદ
184. દાહોદનું ાચીન નામ દિધપ
185. આંબલી અિગયારસનો મેળો યાં ભરાય છે દાહોદ
186. ભગવાન કૃ ણએ વસાવેલ ારકા નગરીના અવશેષો ક છના અખાતમાંથી
S.R.Rao
1980માં કોણે શો યા?
187. ગુજરાતનું “હરિસિ માતાનુ”ં િસ મં દર યાં આવેલું છે ? રાજપીપળા
188. ગુજરાતમાં સૌથી વધુ શહે રી સા રતા ધરાવતો િજ ો નવસારી
189. ગુજરાતમાં સૌથી વધુ ામીણ મ હલા સા રતા ધરાવતો િજ ો નવસારી
190. યુને કોએ “વ ડ હે રટે જ વે” હે ર કરે લ સાબરમતી આ મથી દાંડી
૬૪
સુધીનો માગ યા નંબરનો રા ીય ધોરીમાગ છે ?
191. યા થળે અનંત ચૌદશના દવસે “ચંદી પડવા”નો મેળો ભરાય છે ? ઉભરાટ
192. પુ તકોની નગરી નવસારી
193. ગુજરાતમાં યા થળે ક તુરબા સેવા આ મ મરોલી(નવસારી)
194. નવસારી િજ ામાં યા થળે અંિબકા નદીના િકનારે કામે ર મહાદેવનું
ગડત
મં દર છે ?
195. વ ડ હે રટે જ સાઈટ તરીકે ચાંપાનેરને યારે મા યતા મળી? 2004
196. ગુજરાતનું સૌ થમ સામૂ હક બાયોગેસ લા ટ મેથાણ (પાટણ)
197. સૌર ઊ થી રા ે કાશ મેળવતું ભારતનું સૌ થમ ગામ મેથાણ (પાટણ)
198. ગુજરાતનું સૌથી મોટું અને સૌ થમ સોલર પાક ચારણકા(પાટણ)
199. પાટણમાં આવેલ કંથે રી માતાનું મં દર બંધાવનાર વનરાજ ચાવડા
200. 22 જુ ન, 2014ના રોજ દોહા-કતારમાં યો યેલ 38મી વ ડ હે રટે જ
પાટણની રાણકીવાવ
સેશનમાં ગુજરાતના યા થળને વ ડ હે રટે જ સાઈટમાં થાન મ ?ું
201. શુ રે શમ અને કુ દરતી રંગોથી તૈયાર થતી સાડી વણાટકલા, . આઈ.
પટોળા
રિજ ટે શન મેળવનાર વ
202. ગઢડા કઈ નદીના િકનારે છે ? ઘેલો
203. ભીમનાથ મહાદેવનું યાત મં દર કયા થળે આવેલ છે ? િનલકા(બોટાદ)
204. ગુજરાતની સૌ થમ મિ જદ યા આવેલી છે ? ગાંધાર(અંકલે ર)
205. ક ડયો ડું ગર અને સારસા માતાનો ડું ગર યા િજ ામાં આવેલા છે ? ભ ચ
206. ભ ચમાં જૈનોનો યો યાત મેળો યો ય છે ? રખવદેવનો

Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6, Gandhinagar
Page No.
Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
25 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979 9979 45 - 8000040575
ANAMIKA ACADEMY Page No.
ગુજરાતની કલા, થાપ ય અને લોકસં કૃ િત 26
Mo. 9979-9979-45

207. હંસદેવનો આ મ યા થળે આવેલ છે ? ભ ચ

208. અંકલે રનું ાચીન નામ અંકુરે ર
209. સાસુ વહુના દેરા યા આવેલા છે ? & આઠ નદીઓનો સંગમ? કાિવ, ભ ચ
210. દિ ણ ગુજરાતનું સોમનાથ એટલે તંભે ર મં દર(ભ ચ)
211. ગુજરાતમાં દાડમનું સૌથી વધુ ઉ પાદન કરતો િજ ો ભાવનગર
212. ગુજરાતમાં ડું ગળી અને જુ વાર માતે યાત િજ ો ભાવનગર
213. ભાવનગરમાં ઘેલો અને શે ું નદી વ ચેનો દેશ ગો હલવાડ
214. ગોપનાથનો યાત મેળો યારે ભરાય છે ? ાવણ વદ અમાસ
215. હાથીદંતની બનાવટ માટે યાત થળ મહુવા
216. 1723 મહારા ભાવિસંહ પહે લાએ થાપેલા ભાવનગરનો ખરો િવકાસ
ત તિસંહ
કોણે કય ?
217. ગુજરાતમાં અવાચીન યુગમાં બંધાયેલ “સમવસરણ” મં દર યાં આવેલું
શે ુંજય, પાલીતાણા
છે ?
218. 2012માં યા બે થળ વ ચે “રો-રો ફે રી સિવસ” શ થઈ? ઘોઘાથી દહે જ
219. સૌરા ના કા મીર તરીકે ણીતું થળ મહુવા
220. નરિસંહ મહે તાના જ મ થળ તળા નું ાચીન નામ તાલ વજ પુરી
221. કિવ ી દુલાભાયા કાગનું જ મ થળ મ દર(બનાસકાંઠા)
222. સમ િવ માં સૌ થમ ડાયનોસરના ડા મળી આવેલ રૈ યાલી યા થળે
મહીસાગર
આવેલ છે ?
223. મહીસાગરમાં યા થળે બાબરી વંશનું રજવાડું હતુ?ં બાલા િસનોર
224. ઘ ના વાવેતરના િવ તારની િ એ મહે સાણા
225. મહે સાણામાં યો િવ તાર ગઢવાડા તરીકે ઓળખાય છે ? સતલાસણ
226. મહે સાણા શહે રના થાપક મેશો ચાવડા
227. મોઢે રાનું ાચીન નામ ભગવ ગામ
228. ભારતનું એકમા કું તામાતાનું મં દર આસ લ
229. કડી શહે રનું ાચીન નામ કનીપૂર
230. ગુજરાતમાં યા થળેથી 1993માં રોબોટ સ ુ ફૂટ ારા ડે ટે િલમ દ રયાઈ
લાંઘણજ, મહે સાણા
ાણીઓના અવશેષો મેળવવામા આ યા હતા?
231. ગુજરાતમાં યુ થળ મગલોરી નિળયા માટે યાત છે ? મોરબી
232. મોરબી શહે રનું એકમા બંદર નવલખી
233. વડોદરાનું ાચીન નામ વટપ ક (વટપૂર)
234. વડોદરાના કીિતમં દરમાં ગીતાના િવષય પર િચ ો દોરનાર મહાન કલાકાર નંદલાલ બોઝ
235. ગુજરાતમાં યા થળે ડ ગરે મહારાજનો આ મ આવેલ છે ? માલસર(વડોદરા)
236. ચીકુ અને હાફૂસ કે રીના વધુ ઉ પાદન માટે વલસાડ
237. પરશુરામની ભૂિમ કપરાડા(વલસાડ)
238. ઉમરગામ
યા થળે મધર ડયા ડે મ
(અંિબકા નદી)
239. ગુજરાતમાં યા થળે અરિવંદ આ મ ે રત શાળા અને છા ાલય આવેલ નારગોલ
Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6, Gandhinagar
Page No.
Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
26 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979 9979 45 - 8000040575
ANAMIKA ACADEMY Page No.
ગુજરાતની કલા, થાપ ય અને લોકસં કૃ િત 27
Mo. 9979-9979-45

છે ?
240. મકરંદ દવે અને કું દિનયા કાપ ડયા એ થાપેલ નંદી ામ આ મ યા
ધરમપૂર
થળે આવેલ છે ?
241. ભારતની સૌ થમ એિનમલ હો ટે લ આકોદરા( હમંતનગર)
242. ખેડ ા કઈ નદીના િકનારે વસેલ છે ? હરણાવ
243. મુધ ર મહાદેવનો મેળો ઇડર
244. નાના અંબા તરીકે ઓળખાતું થળ ખેડ ા
245. સૂય નગરી, મ ાબારી, બાબુલ મ ા, ડાયમંડ સીટી સુરત
246. ભારતનું સૌથી ઝડપથી િવકાસ પામતું શહે ર સુરત
247. ગુજરાતમાં બાપાલાલ વૈ ે કઈ ફામસી થાપી આ માનંદ
248. “મેનમેઈડ ટે સટાઈલ એસોિસએશન” સુરત
249. ગુજરાતનું સૌ થમ સહકારી ધોરણે ચાલતુ ખાંડનું કારખાનું યાં આવેલું
બારડોલી
છે ?
250. ગુજરાતમાં સૌથી વધુ કપાસ ઉ પાદન કરતો િજ ો સુરે નગર
251. ગુજરાતમાં ના વેપાર માટે નું એસોિસએશન યાં થપાયુ?ં વઢવાણ
252. 1947માં કોણે સુરે નગર શહે રની થાપના કરી? સુરે િસંહ ઝાલા
253. નાયકા બંધ અને ધોળી ધ બંધ કઈ નદી પર આવેલો છે ? ભોગવો નદી
254. વઢવાણનો િક ો યા રાજવીએ બંધા યો? િસ રાજ જયિસંહ
255. ાંગ ા કઈ નદીના િકનારે વસેલું છે ? ગોદરા
256. સુરે નગરનું યુ ગામ ભગતના ગામ ત રકે ઓળખાય છે ? સાયલા
257. ગાંધી ને રંગભેદનો અનુભવ યા વષમાં થયો હતો? 1893
258. કે ટની રમતમાં યા દેશે સૌ થમ મ હલા એ પાયર દાખલ કયા ? ીલંકા
259. “અમૃતા” નવલકથા કોણે લખી છે ? રઘુવીર ચૌધરી
260. ગુજરાતી લઘુકથાના જનક મોહનલાલ પટે લ
261. સે ટલ ટે ટે િ ટકલ
ભારતમાં રા ીય આવકનો અંદાજ
ઓગનાઈઝેશન(CSO)
262. “ની-નાદ”નો સમાનાથ વિન
263. “મુખ રત”નો િવ ાથ મૂક
264. નીચલી પાયરી પર ઉતારી દેવો અપકશ
265. જેનું મન અ ય ઠે કાણે ફરી ગયું છે તે અ યમન ક
266. “ગોરા” નવલકથા રિવ નાથ ટાગોર
267. “ઇિલયડ” અને “ઓ ડમી” મહાકા યની રચના હોમર
268. પં ડત રિવશંકર યા વા સાથે સંકળાયેલ છે ? િસતાર
269. “મયૂરાસન” બનાવનાર શાહજહા
270. િવસુિવયસ વાળામુખી ફાટવાથી નાશ પામેલ શહે ર પો પી
271. ચીનની મહાન દવાલ બાંધનાર સી-વાંગ-ટી
272. ઈ લામ, િ તી, યહૂદી લોકોનું પિવ શહે ર જે સલેમ
Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6, Gandhinagar
Page No.
Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
27 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979 9979 45 - 8000040575
ANAMIKA ACADEMY Page No.
ગુજરાતની કલા, થાપ ય અને લોકસં કૃ િત 28
Mo. 9979-9979-45

273. યા કાયદાની એ ભારતમાં પાલામે ટરી પ િતની શ આત થઈ? 1858 નો ઢંઢે રો

274. ભારતમાં કઈ થમ આવી? પોટુ ગીઝો
275. બંગાળમાં મુખી શાસન પ િત દાખલ કરનાર રોબટ લાઇવ
276. “ વરાજ” શ દની ભેટ આપનાર ગોપાલકૃ ણ ગોખલે
277. 1872માં વ તી ગણતરીની ભારતમાં સૌ થમ શ આત કોને કરી? લોડ મેયો
278. યા વડા ધાને પોતાના શાસનકાળ દરિમયાન RSS પર િતબંધ મૂ યો પી.વી. નરિસંહરાવ
279. યા વષમાં તિમલનાડુ , િબહાર, રાજ થાન, ઓ ર સા, ઉ. ., ગુજરાત
1980
બધા રા યોમાં રા પિત શાસન લાદવામાં આ યું?
280. ભારતીય ભાષાની બંધારણની કઈ કલમ દેવનાગરી િલિપથી લખાતી
343
હ દીને રા ભાષા તરીકે થાન આપે છે ?
281. યા બંધારણીય સુધારાથી ભારતમં ભાષાકીય ધોરણે પુનઃ રા યોની
7
રચના થઈ?
282. સાબરમતી, મહી, નમદા, મે ો,
ગુજરાતમાં કઈ નદીઓના દેશો અને કોતરોમાંથી ાગ ઐિતહાિસક
કાળના થળો અને અવશેષો ા થયા છે ? સર વતી,ભોગાવો, ભાદર
283. શયાિતના પુ આનત સૌરા તથા ગુજર દેશના ઉ ર ભાગો પર િવજય
આનત
મેળવી રા ય થા યું તે દેશ હાલ યા નામે ઓળખાય છે ?
284. ગુજરાતનો અિધકૃ ત અને િવ સનીય ઇિતહાસ યા યુગથી શ થાય છે ? મૌય યુગ
285. ઈ.સ. ની થમ ચાર સદી સુધી સૌરા માં યા રાજવીનું આિધપ ય હતુ?ં શક- પો
286. ે પ રાજ ગણાતા દામાને આનત અને સુરા ના વહીવટ માટે
સુિવશાખ
યા અમા યની િનમણૂક કરી હતી?
287. અંિતમ શક- પ રા િસંહ ી ને કોણે પરાજય આપી આનત અને
ગુ સ ાટ ચં ગુ બી (િવ મા દ ય)
સુરા માંથી શક- પ સ ાનો અંત આ યો?
288. ઈ.સ. 455માં કોણે અિતવૃિ ના કારણે તૂટેલું “સુદશન તળાવ” ફરી
કં દ ગુ ના સુબા પણદતે
બંધા યું અને તેના િકનારે િવ મં દર બંધા યુ?ં
289. ગુ વંશના સુબા અને મૈ ક વંશના યા થાપક રા એ ઈ.સ.470માં
સેનાપિત ભ ાક
વલભીપુરમાં વતં સ ા થાપી?
290. ગુજરાતમાં કોના સમયમાં ચીની યા ાળુ યુ-એન- સંગે ઈ.સ. 640માં
ુવસેન 2(બાલા દ ય)
ગુજરાતની મુલાકાત લીધી?
291. ઘરસેન ચોથાના દરબારી કિવ ભ ી એ “ભ ી કા ય” તરીકે ઓળખાતા
રાવણવધ
યા કા યની રચના કરી?
292. મૈ કોના સમકાલીન નીચે મુજબના શાસકોની રાજધાની ણવો
293. સૈ ધવ વંશ ધૂમલી
294. ગા લક વંશ ઢાંક
295. ગુજર નૃપિતઓ નાંદીપુર
296. ચાહમાનો અંકલે ર
297. સે કો તાપી તટ
298. ચાલુ યો નવસારી
Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6, Gandhinagar
Page No.
Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
28 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979 9979 45 - 8000040575
ANAMIKA ACADEMY Page No.
ગુજરાતની કલા, થાપ ય અને લોકસં કૃ િત 29
Mo. 9979-9979-45

299. ચાવડા વંશનો છે ો રા સામંતિસંહ

300. િભ માલમાં ગુ ે ખગોળશા નો યો િસ ંથ લ યો? કુ ટ િસ ાંત
301. વડોદરા(વટપ ક)થી નવસારી (નાગસા રકા) સુધીના રા કૂ ટોના
મા યખેટ
શાસનની રાજધાની કઈ હતી?
302. સેવધમ રા કૂ ટોની ગુજરાતમાંની શાખાનો છે ો રા કોણ હતો? અકાલવષ કૃ ણ
303. યો યુગ ગુજરાતનો સુવણ યુગ ગણાય છે ? સોલંકી શાસનનો યુગ
304. ચાલુ ય વંશના યા રા એ સામતિસંહ ચાવડાને પરાજય આપી પાટણમાં
મૂળરાજ સોલંકી
સોલંકી વંશની થાપના કરી?
305. મૂળરાજે “મૂળરાજ વસ હકા” નામે જૈન ધમ થાન યા બંધા યુ? પાટણ
306. ગજનીના સુલતાન મોહ મદ ગજનવીએ 7 યુઆરી, 1026માં કોના
ભીમદેવ સોલંકી-I
શાસન દરિમયાન સોમનાથ મં દર લુ ું?
307. કણદેવ સોલંકી પહે લાએ આશાપ ી તી કણાવતી નગર વસા યું અને
કણસાગર સરોવર, કણ ર મં દર
યાં યું સરોવર, મં દર બંધા યું?
308. િસ રાજ જયિસંહ સોલંકીએ યા રા ને પરાજય આપી “અવંિતનાથ”નું
માળવાના રા યશોવમા
િબ દ ધારણ કયુ?
309. અજમેરના રા અણ રાજ અને ક કણના
કુ મારપાળે યા યા રા ઓને પરાજય આ યા હતા?
રા મિ કાજુ ન
310. ૧૩મી સદીમાં વાઘેલા વંશના શાસન સમયે કયા રા ના શાસન દરિમયાન
અજુ નદેવ
સોમનાથમાં મિ જદ બાંધવાની પરવાનગી આપવામાં આવી?
311. સોલંકી વંશના યા રા એ માળવાના રા ને પરાજય આ યો અને
સારંગદેવ
સોમનાથ મં દરનો ણ ાર કરા યો?
312. કોના આદેશથી ઉલુઘખાન અને નુસરતખાને 23 ફે ુઆરી, 1299ના રોજ
અલાઉ ીન ખીલ
ગુજરાત પર આ મણ કરી પાટણમાં મુિ લમ સ ા થાપી?
313. અલાઉ ીન ખીલ એ તેના યા બનેવીને ગુજરાતનો સુબો બના યો? અલપખાન
314. તઘલખ વંશના થાપક યાસુ ન તઘલખે ગુજરાતનો સુબો કોને
તાજુ ીન
બના યો?
315. મલીક સુલતાની ગુજરાતનો છે ો સૂબો હતો. તેને કોણે ગુજરાતના સૂબા
ફરોઝશાહ તધલખ
તરીકે નીમણૂક કરી?
316. કોણે ઓ ટોબર 1407માં મુ ફરશાહ પહે લાનો િખતાબ ધારણ કરી
મુઝ ફરશાહ પહે લો
બીરપુરમાં વતં મુિ લમ શાસનની થાપના કરી?
317. ઔરંગઝેબે કોને વડનગરના હાટકે ર મં દરનો નાશ કરવા હુકમ આ યો
ગુજરાતના સૂબા સૂ તખાન
હતો?
318. કઈ સાલમાં વડોદરા ગાયકવાડની રાજધાની બ યુ?ં 1734
319. મોગલ બાદશાહ હુમાયુ િવ લડવામાં ગુજરાતના યા સુલતાને
સુલતાન બહાદુરશાહ
ફરંગીઓની મદદ લીધી હતી?
320. જહાંગીર પાસેથી વેપારી સગવડો મેળવવા િવિલયમ હોિકંસનું યું વહાણ
હે ટર
સુરત બંદરે 1608માં લાંગયુ?
321. ગલે ડના રા જે સ પહે લાના થમ અિધકૃ ત એલચી તરીકે કોણ
ટોમસ રો
1615માં જહાંગીર પાસે વેપારી કોઠી થાપવાની પરવાનગી લેવા આ યુ?ં
Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6, Gandhinagar
Page No.
Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
29 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979 9979 45 - 8000040575
ANAMIKA ACADEMY Page No.
ગુજરાતની કલા, થાપ ય અને લોકસં કૃ િત 30
Mo. 9979-9979-45

322. ભારતમાં સૌથી છે ે આવનારી યુરોપીયન કઈ? ચો

323. રા લુઈ 14માની પરવાનગીથી કઈ સાલમાં ે ચ ઈ ટ ઈિ ડયા કંપનીની
1664
થાપના થઈ?
324. કોની પરવાનગી/ ફરમાનથી ચોને સુરત ખાતે વેપાર કરવાની અને
ઔરંગઝેબ
સુંવાળી ખાતે કોઠી રાખવાની પરવાનગી મળી?
325. 1857માં બળવાની ગંધ આવતા અં ે એ યા આખા ગામને આગ ચાંપી
લુણાવાડા
હતી?
326. સામાિજક સુધારકો દુગારામ મહે તા, મ હપતરામ, કરસનદાસ મૂળ કયા
સુરત
શહે ર સાથે સંકળાયેલ છે ?
327. અમદાવાદમાં સૌ થમ કાપડની િમલ કોણે શ કરી? રણછોડલાલ છોટાલાલ
328. ક ેસના મુંબઇ ખાતે ના થમ અિધવેશનમાં કે ટલા િતિનિધઓ હતા? 72
329. ક ેસના થમ અિધવેશનના મુખ યોમેશચં બેનર
330. ક ેસના કલક ા(બી ) અિધવેશનના મુખ દાદાભાઇ નવરો
331. ક ેસનુ ીજુ અિધવેશન મ ાસમાં કોના અ ય થાને યો યુ?ં બદ ીન તૈયબ
332. 1917માં વતં તા આંદોલન વખતે ગાંધી ને કોણે ર ટયો સૂચ યો? ગંગાબેન મજમુદાર
333. ગંગાબેન મજમુદારને રે ટંયો યા થળેથી મળી આ યો? િવ પુર
334. થમ િવચારવેળા મીઠાના સ યા હ માટે ખેડા િજ ાનું બાદલપુર પસંદ
થયેલું, પણ કોના સૂચનથી ગાંધી એ આ સ યા હ માટે દાંડી પસંદ ક યાણ મહે તા
કરે લ?
335. માણેકશાહ કોમી સ રયેતનું નામ યા ે સાથે સંકળાયેલું છે ? ઇિતહાસકાર
336. ગાંધી ના ભારત આવતા પહે લા કોણે નવ વન માિસક શ કરે લ?ું દુલાલ યાિ ક
337. યા શહીદ વીરની ખાંભી ઉપર “દીન ખૂન કે યારો હમારે ,ન ભૂલ ના”
વીર િવનોદ કનારીવાલા
લખાણ કંડારે લું છે ?
338. ‘આઝાદ હંદ ફોજ’ કરણમાં કે ટન શાહ નવાજ, કે ટન િધ ોન અને
કે ટન લ મી સામેના ઐિતહાિસક ખટલામાં ગુજરાતના યા બાહોશ ભુલાભાઇ દેસાઇ
ધારાશા ીએ ણેયનો સફળ બચાવ કય ?
339. 1894માં દિ ણ આ કાની કઈ કોટમાં ગાંધી એ વકીલાતની શ આત
નાતાલ
કરે લી?
340. ગાંધી એ કોચરબ, અમદાવાદમાં કોના મકાનમાં 25 ી- પુ ષો સાથે
વણલાલ બે ર ટર
સ યા હ આ મની શ આત કરી?
341. ામો ાર મૂિતમંત કરી આદશ ગામડાની રચના કરવા ગાંધી એ
સેવા ામ, વધા
મ ય દેશમાં યું મથક થા યુ?ં
342. 1946માં મુિ લમ લીગના સીધા પગલાને પ રણામે થયેલી હુમલાખોરી
અને કતલના અંતે હ દુ-મુિ લમ એકતા થાપવા ગાંધી બંગાળના યા નોઆખલી
દેશમાં પગપાળા ફયા?
343. “મારો ત અનુભવ”, “ગીતાબોધ”, “આરો યની ચાવી”,
મહા માગાંધી
“કે ળવણીનો કોયડો” વગેરે યા યાત યિ તના લખેલા પુ તકો છે ?
344. ગાંધી ના લખાણો, ભાષણો, પ ો વગેરેનો સં હ યા પુ તક સં હમાં
ગાંધી નો અ રદેહ
90 ભાગમાં આલેખાયેલો છે ?
Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6, Gandhinagar
Page No.
Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
30 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979 9979 45 - 8000040575
ANAMIKA ACADEMY Page No.
ગુજરાતની કલા, થાપ ય અને લોકસં કૃ િત 31
Mo. 9979-9979-45

345. જુ નાગઢ િજ ાના લોજપુર ગામે સહ નંદ વામીને દી ા કોણે આપી? રામાનંદ વામી
346. 10 એિ લ, 1875માં યા થળે આય સમાજની થાપના થઈ? મુબ
ં ઇ
347. ગાંધી ના અ યાિ મક ગુ ીમદ રાજચં નું મૂળ નામ શું
રાયચંદભાઇ રવ ભાઇ
હતુ?
348. વેદ શા ના દાશિનક અને િચંતક દાદા પાંડુરંગ આ વ ેન(ું વા યાય
રોહા, મહારા
વુિ ઓ) જ મ થળ
349. દાદા પાંડુરંગ સાથે સંકળાયેલ અને િનર ર અને અબુધ ામજનો સુધી
અંતરનાદ
િવ તરે લી સં કાર વૃિ ઓનું િતિબંબ પાડતી ફ મ
350. કામરે જ ગામે ીમૂિત સાથે સંકળાયેલ દાદા ભગવાનનું વતન ભાદરણ, ખેડા
351. અ ર પુ ષો મ વામીનારાયણ સં થા સાથે સંકળાયેલ મુખ વામીનું શાંતીલાલ;
મૂળનામ અને વતન ચાણસદ, વડોદરા
352. નાનાલાલ મોતીલાલ િ વેદીનુ(ં વામી સિ ચદાનંદ) જ મ થળ મુજપુર, મહે સાણા
353. નરિસંહ મેહતાના સવારે ગવાતા ભાિતયા િસવાય અ ય સા હ ય કાર રામ ી
354. લોડ લીટનની નવલકથા “ઝેનોની”નું ગુજરાતીમાં ભાષાંતર “ગુલાબિસંહ”
મિણલાલ નભુભાઇ િ વેદી
તરીકે કોણે કયુ?
355. ગુજરાતની ક યાઓ ારા અષાઢ મ હનામાં કરાતા અલૂણા તને શું
મોળાકત
કહે વાય છે ?
356. વડોદરાનું યુ યુિઝયમ તેમાં સચવાયેલી વૈિવ ય સભર દુલભ
મહારા ફતેહિસંહ યુિઝયમ
ચીજવ તુઓ માટે ણીતું છે ?
357. 18મી સદીમાં બંધાયેલ ગ ડલનો રજવાડી મહે લ નવલખા પેલેસ
358. “નેમીનાથ ફાગુ” ની રચના કોણે કરી ? કિવ રાજશેખર
359. ગુજરાતના યા િવ ાને 1 લાખ ોક વાળા મહાભારતમાંથી ભારત
કે .કા. શા ી
સં હતા અને જય સં હતા જુ દી તારવી આપી?
360. મહો મદ બેગડાના શાસન દરિમયાન યા ણીતા ફલસૂફ અને ગિણત
હે બ ુ ા શાહ
ગુજરાતની મુલાકાતે આ યા હતા?
361. ક છમાં આવેલું યુ થળ ક છી-રબારી ભરતકામ માટે ણીતું છે ? નખ ાણા
362. હસનપીરની દરગાહ યા આવેલી છે ? દેલમાલ
363. મહે મુદ બેગડાના શાસન દરિમયાન ણીતા િવ ાન અબુલ ફઝલ યા
પિશયા
થળેથી આવીને ગુજરાતમાં વ યા હતા?
364. ગુજરાતમાં સૌ થમ એમ.એ.ની પદવી કોણે મેળવી હતી? અંબાલાલ દેસાઇ
365. આકાશવાણીનું ગુજરાતમાં િવિધવત ારંભ યારે થયો? 16 Apr 1949
366. અમદાવાદના એિલસ િ જના થપિત? રાવ બહાદુર હંમતલાલ ધીરજરામ
367. “હંસાઉલી” પ વાતા યા ણીતા કિવ ભવાઈ કલાકારની છે ? અસાઇત ઠાકર
368. ક છમાં મળી આવેલા કરોડો વષ જુ ના અ મીઓને સાચવતું િવઠોર ફોસીલ પાક યાં
માંડવી
આવેલું છે ?
369. ગુજરાતમાં સૌ થમ ટીચસ ટે િનંગ કોલેજ કોણે અને યા શ કરી? ેમચંદ રાયચંદ, અમદાવાદ
370. ગુજરાતના ઇિતહાસમાં મહ વની મા હતી મેળવી આપતા બે મુ ય સંદભ
બોધ િચંતામણી અને િમરાતે િસકં દરી
ંથો
371. ઝવેરચંદ મેઘાણીનો યો કા ય સં હ ગાંધી િવષયક કા યોનો છે ? બાપુના પારણાં
Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6, Gandhinagar
Page No.
Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
31 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979 9979 45 - 8000040575
ANAMIKA ACADEMY Page No.
ગુજરાતની કલા, થાપ ય અને લોકસં કૃ િત 32
Mo. 9979-9979-45

372. ગુજરાતમાં અમદાવાદ ખાતે સૌ થમ લો કોલેજ થાપનાર કોણ હતા? સર લ ુભાઇ શાહ
373. ગુજરાતની કઈ ી શાિસકાએ 1179માં શાહબુ ીન ધોરીને હરાવી પાછો
નાિયકા દેવી
કા ો હતો?
374. સંત પુિનત મહારાજે શ કરે લ યું માિસક આજે પણ લોકિ ય છે ? જનક યાણ
375. પોરબંધમાં આવેલ મહા મા ગાંધી કીિતમં દર કોણે ર યુ?ં નાન કાિલદાસ મહે તા
376. દિ ણ આ કામાં ગાંધી એ યું સામિયક શ કયુ? Indian Opinion
377. યા િશવ મં દરમાં નરિસંહ મહે તાને રાસ દશન થયા? ગોપનાથ મહાદેવ
378. બાળ િવવાહ પર િતબંધ મૂકતો કાયદો સૌ થમ કોણે પસાર
મહારા સયા રાવ ગાયકવાડ, વડોદરા
કય ?
379. અમદાવાદમાં આવેલા ઝુલતા િમનારાનું મૂળ નામ જણાવો. િસદી બશીરની મિ જદ
380. ગુજરાતનું સૌ થમ બાળ સં હાલય િગરધરભાઇ બાળસં ાહાલય
381. ગુજરાતના થમ યાયમૂિત (જુ િનયર) કાંતીલાલ ટી. દેસાઇ
382. ગુજરાતના સૌ થમ સિચવ વી. ઇ રન
383. ગુજરાતના થમ પોિલસ વડા એન. રામ. ઐયર
384. ગુજરાત રા યના િવધાનસભાના સૌ થમ ઉપા ય અંબાલાલ શાહ
385. ણ
મુ ય મં ી તરીકે પાંચ વષ પૂણ કયા હોય એવા કે ટલા મુ યમં ી છે ? ( હત ભાઈ દેસાઈ, માધવિસંહ સોલંકી,
નર મોદી)
386. ગુજરાતના સૌ થમ કાયકારી મુ યમં ી છિબલદાસ મહે તા
387. સૌ થમ કાયકારી અ ય (િવધાનસભા) મનુભાઇ પાલખીવાળા
388. ારકા ડૂ બી ગયા પછી તેને કોણે ફરી બનાવી? જનાભ( ીકૃ ણના પો )
389. સહ નંદ વામી કોની પાસેથી દી ા લીધેલી? રામાનંદ વામી,1856
390. બહુચરા ખાતેનું મં દર કોણે બંધા યુ?ં માના રાવ ગયકવાડ
391. યા તહે વાર વખતે ચા ડયાનો મેળો ભરાય છે ? હોળી
392. ક છી માંડુઓનું નવુ વષ યારે શ થાય છે ? અષાઢી બીજ
393. ભગવાન જગ ાથ ની રથયા ાનો તહે વાર યારે ઉજવાય છે ? અષાઢી બીજ
394. િમયા ફુસકી અને છે લ છિબલો પા ના સજક વરામ શી
395. ગુજરાતી ભાષાના આ દ કિવ નરિસંહ મહે તા
396. થમ પંચાંગના થાપક ઇ છારામ સૂયરામ દેસાઇ
397. થમ ગુજરાતી માિસક બુિ ધ કાશ (1850)
398. થમ છાપખાનું શ કરનાર દુગારામ મહે તા
399. થમ સિચ ગુજરાતી માિસક શ કરનાર હા મહંમદ અ ારિખયા શીવ (20મી સદી)
400. અમદાવાદમાં થમ ટે િલફોન એ સચે જ ? 17 જુ લાઇ 1897, પાચંકુવા
401. થમ િવ ુત રે લવે અમદાવાદ થી મુંબઇ
402. અમદાવાદ રે વે ટે શનનો ારંભ 20 યુ, 1863
403. થમ અજુ ન એવોડ િવજેતા ખેલાડી સુધીર પરબ, ખોખો 1970
404. અજુ ન એવોડ િજતનાર ગુજરાતી કે ટર કરણ મોરે
405. યા રા એ વ તુપાળને ગુજરાતના મહાઅમા યનું પદ આપેલું? િવસળદેવ વાઘેલા

Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6, Gandhinagar
Page No.
Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
32 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979 9979 45 - 8000040575
ANAMIKA ACADEMY Page No.
ગુજરાતની કલા, થાપ ય અને લોકસં કૃ િત 33
Mo. 9979-9979-45

406. કે ટંગમાં ઉ કૃ દેખાવ બદલ અજુ ન એવોડ મેળવનાર થમ ગુજરાતી

નમન પારે ખ
ખેલાડી
407. મસાલા રીસચ ટે શન યાં આવેલું છે ? જગુદણ
408. ભાદર નદી યા બંદર પાસે અરબી સમુ ને મળે છે ? નવી બંદર
409. રણજણીયું પ જળીયું યા મેળાની િવશેષતા છે ? શામળા ના
410. બોરસદ તાલુકાના લોકો પર સરકારે નાખેલો વેરો યા નામથી ઓળખાયો? હૈ ડયા વેરો
411. બોરસદ સ યા હની આગેવાની કોણે લીધી હતી? દરબાર ગોપાળદાસ
412. અમદાવાદ એ યુકેશન સોસાયટીની થાપના કોણે કરી? ક તૂરભાઇ લાલભાઇ
413. હોડી બાંધવાનો ઉ ોગ યા થળે િવકાસ પા યો? િબલીમોરા
414. રા નું થમ ગેસ આધા રત પ જ આયનનું કારખાનુ યા શ કરવામાં
હ રામાં
આવેલું છે ?
415. ગુજરાત કૃ િષ યુિનવિસટી કયું મુખપ કાિશત કરે છે ? કૃ િષ ગૌ િવધા
416. ડે ટે િલમ દરયાઈ ાણીના અવશેષો યાંથી મળી આ યા છે ? લાંધણજ
417. ક છમાં ગરીબ દાસ ઉદાસીન આ મની થાપના કોણે કરી હતી? ગુ નાનકના િશ ય ીચંદે
418. ખારા પાણીને મીઠું બનાવવા માટે નો સૌર િન યંદન લા ટ યા થળે ભાવનગર(ઘોઘા તાલુકાના અવાિણયા
આવેલો છે ? ગામે)
419. નવલખી બંદર કઈ ખાડીઓના સંગમ પર આવેલ છે ? વરસામેડી અને સૂઇ
420. “ યુિબલી પુલ” યા શહે રમાં આવેલો છે ? પોરબંદર
421. અમદાવાદનો ઇિતહાસ પુ તકના લેખક મગનલાલ વખતચંદ
422. ગુજર િતહારોની વતં સ ા કોણે થાપી હતી? નાગભ I
423. Electrical research and Development Associationનું વડું
વડોદરા
મથક
424. કકવૃ યા ડું ગર પરથી પસાર થાય છે ? ધીણોધર
425. પીપાવાવ બંદર કઇ નદીના મુખ પર િવક યુ છે ? ઝોલાપુરીના
426. માંગરોળ તાલુકો કયા રોકડીયા પાક માટે ણીતો છે ? શેરડી
427. આ નદીનુ ઉદગમ થાન સરધાર પાસેના ડું ગરો
428. ધમ રી વાવ યા આવેલી છે ? મોઢે રા
429. ારકાધીશનુ નીજમં દર થમ વાર કોણે બંધા યુ? જનાભ
430. દુધસાગર ડે રી ના થાપક માનિસંગભાઇ પટે લ
431. મધમાખી ઉછે ર કે નો િવકાસ યા થયો છે પાિલતણા
432. બાંસી-બોરસી બંદર કયા િજ ામાં આવેલુ છે ? નવસારી
433. અમદાવાદમા હોમ લ લીગની થાપના કોણે કરી હતી? મગનભાઇ ચ. પટે લ
434. સદાચાર સિમિતની થાપના કોણે કરી હતી? ગુલઝારીલાલ નંદા
435. કઈ યોજના હે ઠળ નગરપાિલકા િવ તારમાં િવ ુત અને ગેસના ઉપયોગ
કૈ લાસધામ
વાળા મશાનગૃહો બાંધવાની સરકારની ગવાઈ છે ?
436. અમદાવાદ યુિનિસપાલીટીના થમ મુખ રાવ બહાદુર રણછોડલાલ છોટાલાલ
437. 1844માં િ ટશ યાયતં માં ડાનાર થમ ગુજરાતી ભોળાનાથ સારાભાઇ
438. ભારતનો થમ નેરોગેજ રે લવેમાગ યાં બાંધવામાં આ યો ડભોઇ અને િમયાંગામ વ ચે, 1862

Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6, Gandhinagar
Page No.
Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
33 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979 9979 45 - 8000040575
ANAMIKA ACADEMY Page No.
ગુજરાતની કલા, થાપ ય અને લોકસં કૃ િત 34
Mo. 9979-9979-45

હતો?
439. મનગર કઈ બે નદીના સંગમ થાન પર આવેલું છે ? નાગમતી અને રંગમતી
440. અપણ પોપટ કઈ રમત સાથે સંકળાયેલ મ હલા ખેલાડી છે ? બેડિમંટન
441. સાબર ડે રીના થાપક ભોળાભાઇ ખો ડદાસ પટે લ
442. વરાળથી ચાલતા કોટન નની શ આત અમદાવાદમાં સૌ થમ કોણે કરી
િ ભુવન શેઠ
હતી?
443. કઈ યોજના હે ઠળ અનુસૂિચત િતના બેરોજગાર યુવકોને
વામી તે નંદ કમકાંડ તાલીમ યોજના
િવનામૂ યે કમકાંડની તાલીમ આપવામાં આવે છે ?
444. યું થળ પાપડ ઉ ોગ માટે ણીતું છે ? ઉ રસંડા અને વાલોડ
445. નડાબેટ યા િજ ામાં આવેલ છે ? બનાસકાંઠા
446. ડાંગરના પરાળમાંથી કાગળનો માવો બનાવવાની િમલ યા આવેલી છે ? બાવળા અને સુરત
447. ગુજરાતમાં થયેલ ડે રી ઉ ોગને કે માં રાખીને બનેલ ટે િલ ફ મ મંથન
448. ગુજરાતમાં યા િજ ામાં નહે રો ારા સૌથી વધુ િસંચાઈ કરવામાં આવે છે ? ખેડા, આણંદ
449. લાિ ટક ઉ ોગનું મુ ય કે વડોદરા
450. કે ળવણીકાર નાનાભાઈ ભ ે ા યલ ી અને સવ દયલ ી કે ળવણી માટે
ામ દિ ણામૂિત અને લોકભારતી
કઈ સં થાઓ થાપી હતી?
451. હ દી ફ મના ણીતા અિભનેતા સં વ કુ મારનું મૂળનામ હરીલાલ જરીવાલા
452. પામ ઓઈલના વૃ ોની ખેતી યા િજ ામાં થાય છે ? વલસાડ અને સુરત
453. ચૂનાનું સૌથી ઓછું માણ કઈ જમીનમાં વા મળે છે ? યારીની જમીન
454. કઈ યોજના હે ઠળ અનુસૂિચત િતની યિ તને બક લોન લીધા િસવાય
માનવ ગ રમા યોજના
વરોજગારી માટે ધંધો શ કરવા સાધન સહાય આપવામાં આવે છે ?
455. ગુજરાતમાં હત વધક સભાની થાપના કોણે કરી? ડૉ. હ રહષદ ુવ અને ઉકાભાઇ પરભુદાસ
456. દાદા હ રની વાવ કોણે બંધાવી હતી? મેહમૂદ બેગડા ના સમયમા ી હ ર રે
457. ગુજરાતનો યો યુવાન તરવૈયો 35 િકમી. ની િ લશ ખાડી 12 કલાકમાં
સુ ફયાન શેખ
તરી ગયો?
458. સાબર ડે રીના થાપક ભોળાભાઇ પટે લ
459. દેશનું થમ સોલર િચિક સાલય સોલે રયમ યા શહે રમાં આવેલું છે ? મગનગર
460. વારાલ મી કયા પાકની ત છે ? કપાસ
461. ચાંપાનેર મહો સવ યા માસમાં યો ય છે ? ડસે બર
462. ઓસમનો ડું ગર યા િજ ામાં છે ? રાજકોટ
463. ભાવનગરના દીવાન જે આજે પણ લોકોપયોગી કાય માટે યાત ભાશંકર પટણી
464. અંબા ન ક પાંચ દેરા ધરાવતું કયું થળ આરસની અ િતય કોતરણી
કું ભા રયાના દેરા
માટે ણીતું છે ?
465. આઈન ટાઈનના સાપે વાદના િસ ાંત પર ગુજરાતના યા ગિણત ે સંશોધન કાય
ડૉ. પી. સી. વૈધ
કયુ હતુ?
466. ગાય ગૌહાટીનો મેળો યા િજ ામાં ભરાય છે ? દાહોદ
467. કમાબાઈનું તળાવ યા આવેલું છે ? શામળા
468. પૂતળીબા ઉ ોગ મં દર યા આવેલું છે ? રાજકોટ
Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6, Gandhinagar
Page No.
Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
34 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979 9979 45 - 8000040575
ANAMIKA ACADEMY Page No.
ગુજરાતની કલા, થાપ ય અને લોકસં કૃ િત 35
Mo. 9979-9979-45

469. મેહમુદ બેગડાએ યારે થમ ચડાઈ કરી યારે જુ નાગઢ પર યો રા રાજ

રા’ માંડિલક
કરતો હતો?
470. ગુજરાતમાં યુ માં સૌ થમ તોપ ગોળાનો ઉપયોગ યા શાસકે કય હતો? મેહમુદ બેગડાએ
471. ગુજરાતમાં વતં તા નામનુ વતમાન પ કોણ ચલાવતું હતુ?ં ઈ છારામ સૂયરામ દેસાઇ
472. ણેય દ ી દરબારમાં હાજર રહે લા એકમા રા ક છના રા ખગાર ી
473. મે ો નદીનું ઉદગમ થાન રાજ થાનના ડું ગરપુર
474. બોર તળાવ યા આવેલુ છે ? ભાવનગર
475. ગુજરાતમાં ચીપ બૉડ બનાવવાનું કારખાનુ યા આવેલ છે ? બીલીમોરા
476. મહી નદી પરના બંધનો લાભ યા િજ ાઓને મળે છે ? પંચમહાલ, ખેડાઅને આણંદ
477. ગુજરાતમાં દીપડા અને સાબર માટે યુ અ યાર ય છે ? બરડીપાડા ડાંગ
478. અમદાવાદ અને સુરત વ ચે રે વેની શ આત 20 jan 1863
479. મ ાસ રા યના થમ ગવનર જનરલ બનનાર ગુજરાતના રાજવી કૃ ણકુ માર િસંહ
480. સૌની િસંચાઈ યોજના યા િજ ામાં આવેલ છે ? મનગર
481. યુ શહે ર કા ઠયાવાડના દરવા તરીકે ણીતું છે ? વઢવાણ
482. ગુજરાતમાં સૌથી વધુ ભેજ વાળો દેશ ખંભાતનો અખાત
483. ક છમાં ટ યુ ક ચરથી યો પાક લેવામાં આવે છે ? ખજુ ર
484. લૂ ટયો યા પાકમાં આવતો વાયરસ છે ? કઠોળ
485. લોકભારતી સણોસરા ારા કઈ ઘ ની નવી ત િવકસાવવામાં આવી છે ? લોકવન
486. મધુવન પ રયોજના કઈ નદી પર બની છે ? દમણગંગા
487. છડી ઉ સવ અને મેઘ મેળો યા િજ ામા ઉજવાય છે ? ભ ચ
488. કયા ગુજરાતી વકીલ લાલ િક ાનો ઐિતહાિસક કે સ લ ા હતા? ભુલાભાઇ દેસાઇ
489. ગુજરાત િવ ાપીઠને યુિનવિસટીનો દર ો યારે મ ો હતો? 1963
490. ચુનીલાલ ભાવસાર
મૌન મં દરની થાપના કોણે કરી હતી?
(પૂજય ીમોટા)
491. વ ડ િચ ડન ચેસ ચેિ પયનશીપ તનાર થમ ગુજરાતી રિ શાહ
492. ટ સંવધન કે યા આવેલું છે ? ધારી, ક છ
493. મોખડી ઘાટ કઈ નદી પર છે ? નમદા
494. મધુર ડે રીની થાપના કોણે કરી? જઠે ાલાલ પટે લ
495. બહુચરા માતા નું મં દર કોને બંધા યુ? માના રાવ ગાયકવાડ
496. યા િજ ામાં ફુલઝર નદી આવેલી છે ? મનગર
497. ઢાઢર નદી યા િજ ામાં આવેલી છે ? વડોદરા
498. ગુજરાતમાં યા તાલુકાને ણેય બાજુ દ રયો આવેલો છે ? ઓખામંડળ, દેવભુમી ારકા
499. ને ંગ તાલુકો યા િજ ામાં આવેલો છે ? ભ ચ
500. િવધવા િવવાહ પર િનબંધ લખવા પર યા સમાજ સુધારકને ઘર છોડવું
કરસનદાસ મૂળ
પ ુ?
501. ઉભરાટના દ રયાિકનારે યા વૃ ો િવશેષ માણમાં વા મળે છે ? સ અને તાડનાં વૃ ો
502. લે ડ જનાર સૌ થમ ગુજરાતી સા હ યકાર મ હપતરામ પરામ નીલકં ઠ
503. પી ટટ સાવજિનક પુ તકાલય યા શહે રમાં આવેલું છે ? િબલીમોરા
504. મૂળખાઈ યા પાકમાં વા મળતો રોગ છે ? કપાસ
Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6, Gandhinagar
Page No.
Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
35 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979 9979 45 - 8000040575
ANAMIKA ACADEMY Page No.
ગુજરાતની કલા, થાપ ય અને લોકસં કૃ િત 36
Mo. 9979-9979-45

505. ગુજરાતમાં થમ ફાઈન આ સ કોલેજ યા થપાઈ વડોદરા

506. ગાંધી ને બાપુનું િબ દ યા સ યા હ દરિમયાન મ ુ? ચંપારણ
507. Institute of Rural Managementની થાપના કોણે કરી? ડો.વગ સ કુ રઅન
508. યું પ ી જળકાંઠાની ભેખડની ડી બખોલમાં માળો બનાવે છે ? કલકિલયો
509. ગુંદ રયો રોગ યા પાકમાં લાગુ પડે છે ? બાજરી
510. બુલંદ ટાવર યાં આવેલું છે ? ભુજ
511. ખંભાળાનો મહે લ યા શહે રમાં આવેલો છે ? પોરબંદર
512. લાલા લજપતરાય બાગ યા આવેલો છે ? સુરત
513. પાવાગઢનો ડું ગર યા તાલુકામાં આવેલો છે ? હાલોલ
514. મહી નદી યા થળેથી મહીસાગર તરીકે ઓળખાય છે ? વહે રાખાડી
515. િમિતયાળા ડું ગર યા િજ ામાં આવેલ છે ? ભાવનગર
516. મોતીબાગ કે ટ ાઉ ડ યા આવેલું છે ? વડોદરા
517. ગુજરાતના યા સુલતાનને શાહજહા સાથે સરખાવવામાં આવે છે ? મુ ફરશાહ થમ
518. સૂય દેવની આસન થ અને અ ત િતમા ગુજરાતમાં યાથી મળી આવી
ર િપપળીથી
છે ?
519. ગાંધી ના ‘નઇ તાલીમ’ િશ ણના ત વો યા કિમશનની ભલામણમાં
કોઠારી કિમશન
વા મ ા હતા
520. જલાલપોર કઈ નદીના િકનારે વસેલું છે ? પુણાનદી
521. બીલીમોરા બંદર કઈ નદીના િકનારે વસેલું છે ? અંિબકા
522. ભારત મં દર યા આવેલ છે ? પોરબંદર
523. ગુજરાતના યા બંદરનો આકાર ઘંટ જેવો છે ? માંડવી
524. ગુજરાતમાં અનુ નાતકની પદવી સૌ થમ કોણે મેળવી? અંબાલાલ સાકરલાલ દેસાઇ
525. સાં કૃ િતક સં થા ખમીર યા િજ ા સાથે સંકળાયેલ છે ? ક છ
526. રાજપીપળાની ટે કરીઓનું સૌથી ચુ િશખર માથાસર
527. યા સંતે પોતાની આખી િજદં ગી ર તિપ ના દદ ઓની સેવામાં િવતાવી
સંત અમરદેવીદાસ
હતી?
528. ગુજરાતના યા િજ ામાંથી બો સાઈટ મળે છે ? મનગર
529. અમદાવાદમાં થમ લો કોલેજની થાપના કોણે કરી? લ ુભાઇ આશારામ શાહ
530. યા ગુજરાતી લડની ઉમરાવ સભાના સ ય ત રકે િનયુ ત થયા હતા? લોડ મેધનાદ દેસાઇ
531. ગુજરાતમાં યા ઉ ોગપિતએ કે િલકો મીલની થાપના કરી હતી? ગૌતમ સારાભાઇ
532. મેહમુદ બેગડાએ ચાંપાનેર ખાતે બંધાવેલા િક ાનું નામ જહાપનાહ
533. અમે રકામાં ભારતના રાજદૂત તરીકે સૌ થમ યા ગુજરાતીની િનમણૂક
ગગનિવહારી મહે તા
થઈ હતી?
534. બો બ બનાવવા અંગેની ગેરીલા વોરફે ર પુિ તકા કોણે ગટ કરી હતી? છોટુ ભાઇ પુરાણી
535. ભુજમાં ફ યુસન યુિઝયમની થાપના કોણે કરી હતી? રાવ ખગાર
536. હે થ યુિઝયમ યા શહે રમાં આવેલું છે ? વડોદરા
537. ભાવનગર બંદર કઈ નદીના મુખ પર આવેલું છે ? કાળુભાર
538. કોપાલીની ખાડી કઈ નદીના મુખ િ કોણ દેશમાં આવેલી છે ? સાબરમતી
539. સોલંકી વંશમાં યા રા એ સૌથી લાંબા સમય સુધી શાસન કયુ હતુ? ભીમદેવ બી
Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6, Gandhinagar
Page No.
Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
36 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979 9979 45 - 8000040575
ANAMIKA ACADEMY Page No.
ગુજરાતની કલા, થાપ ય અને લોકસં કૃ િત 37
Mo. 9979-9979-45

540. સંત પુિનત મહારાજે શ કરે લુ યું માિસક આજે પણ લોકિ ય છે ? જનક યાણ
541. અમદાવાદના એિલસિ જના થપિત રાવબહાદુર હમતલાલ ધીરજરામ
542. ગુજરાતના યા િજ ામાં સૌથી વધુ ચેકડે મ છે ? રાજકોટ
543. ટે ટ વેશે જ શાનદાર સદી ન ધાવનાર અમદાવાદી કે ટર દીપક શોધન
544. એક ટે ટ મેચમાં ઓ ટે િલયાની 14 િવકે ટ ઝડપનાર અમદાવાદી બોલર જશુ પટે લ
545. એક રણ ટોફી મેચમાં બ ે દાવમાં સદી ફટકારવાની િસિ ચાર વાર
મુકુ દ પરમાર
કોણે ન ધાવી છે ?
546. ફૂટબોલમાં રે ફરી તરીકે િવ યાત ગુજરાતી ગુલાબભાઇ ચૌહાણ
547. બોડી િબિ ડંગમાં યા ખેલાડીએ સૌથી વધુ વખત ટે ટ ચેિ પયનશીપ
ભુદાસ ઠ ર
મેળવી િલ કા બુક ઑફ રે કોડસમા થાન મેળ યુ?
548. વ ડ ટે બલ ટે િનસ માટે ભારતીય ટીમમાં સતત ચાર વષ સુધી પસંદ થનાર
પિથક મહે તા
ગુજરાતનો સવ થમ એકમા ખેલાડી
549. કે ટંગમાં આંતરરા ીય ે ે ગુજરાતનું નામ રોશન કરનાર સૌ થમ
નમન પારે ખ
ગુજરાતી
550. બા કે ટ બોલમાં ભાવનગરના યા ખેલાડીએ નામના મેળવી? અ ય ઓઝા
551. કે રમની રમતમાં ગુજરાતના યા ખેલાડીએ રા ીય, આંતરરા ીય તરે
સુિનલ ગુ ે
નામના મેળવી?
552. બેડિમ ટનમાં કઈ મ હલા ખેલાડીને અજુ ન એવોડ મ ો છે ? પા લ પરમાર
553. મ રણ ત િસંહ ના નામમાં કોણે રણ ત ટોફીના નામે
1935 માં પિતયાલાના મહારા ભૂપે િસંહ
ભારતની ે ફ ટ લાસ ટુ નામે ટ શ કરી?
554. યા વડા ધાને પોતાના શાસન કાળમાં RSS પર િતબંધ મૂ યો? પી.વી.નરિસહારાવ
555. યા વષમાં તિમલનાડુ , મહારા , ઉ ર દેશ, િબહાર, ઓ ર સા, મ ય
1980
દેશ અને ગુજરાતમાં રા પિત શાસન હતુ?
556. યા બંધારણીય સુધારાથી ભારતમાં ભારતીય ધોરણે રા યોની પુનઃ
સાતમો સુધારો
રચના શ ય બની?
557. ધ ેટ કોમન ગુડ પુ તકના લેિખકા અ ંધતી રોય
558. બાં લાદેશના રા િપતા શેખ મુ બુર રહે માન
559. િવ િવ યાત સં થા રે ડ ોસની થાપના કોણે કરી? ન હે નરી ન ુ ાંટ
560. પૃ વીની દૈિનક ગિતનો વેગ શૂ ય યા હોય છે ? ુવ પર
561. પ ના આદેશોને અવગિણ ને મત
ોસ વો ટંગ એટલે શુ?ં
આપવો
562. ભારતના બંધારણમાં સૌથી વધુ સુધારા યા વડા ધાનના સમયમાં થયા? ઇિ દરા ગાધી
563. અમદાવાદમાં 100મી રથયા ા કઈ સાલમાં નીકળી હતી? 1977
564. 17મી સદી દરિમયાન ભારતની 6 વાર મુલાકાત લેનાર ઝવેરી કોણ હતા? ટે વિનયે
565. ફિલિપ ડ મ નામ રમતની કઈ પધા સાથે સંકળાયેલુ છે ? મેરેથોન દોડ
566. સામા ક કરાર ંથ ારા માનવ હકોને આગળ કરનાર ચ િવચારક સો
567. કયા પારસી ધમગુ ને અકબરે ફતેહપુર િસ ી બોલા યા હતા? તમ માણેક
568. 17મી સદી દરિમયાન ગુજરાતમાં ગળી ઉ પાદનનું મુ ય મથક યુ હતુ? સરખેજ
569. ીક અને અરામાઈ ભાષામાં લખાયેલ અશોકના િશલાલેખો યાથી મળી અફગાિન તાન
Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6, Gandhinagar
Page No.
Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
37 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979 9979 45 - 8000040575
ANAMIKA ACADEMY Page No.
ગુજરાતની કલા, થાપ ય અને લોકસં કૃ િત 38
Mo. 9979-9979-45

આ યા છે ?
570. ગુજરાતી ગઝલના આ વતક કિવ બાલશંકર કં થા રયા
571. પંચાસરના રા જયિશકરીનું કોની સાથેના યુ માં મૃ યુ થયુ?ં રા ભુવડ
572. પાલનપુરનું મૂળ નામ હલાદપુર
573. આબુ ખાતે પવતારોહણની તાલીમ સાથે સંકળાયેલ યુગલ ુવનંદીની પં ા
574. દાનવીર શેઠ જગડુ શા એ યા જૈન મં દરનો સંવત 1315માં ણ ાર
ભ ે ર, ક છ
કરા યો અને તે જ યા જગડુ શાના દેશ તરીકે ઓળખાય છે ?
575. રામસંગ માલમે કાચની કલા શીખીનેકયો મહે લ બંધા યો? આયના મહે લ
576. ક છમાં ફતેહમામદનો ઉ સવ યારે ઉજવાય છે ? દશેરાના દવસે
577. લાલ ભાઈ પોમલનું નામ યા ે સાથે સંકળાયેલ છે ? ફોટો ાફી
578. કોટાયથી દિ ણ પૂવ હબાય િવ તારમાં હબા ડું ગર, ક છ ખાતે કોની સમાિધ આવેલી
દાદા મેકરણની સમાધી
છે ?
579. જળે રનું ાચીન િશવાલય અને જેસલ તોરલની સમાિધ યા આવેલી
અં ર
છે ?
580. ગુજરાતમાં િવધાનસભાનું થમ સ યારે મ ?ું 18 ઓગ ટ 1960
581. થમ રા યપાલ બનનાર ગુજરાતી મંગળદાસ પકવાસા(1947)
582. મહારાજ રાજે િસંહ
થમ ગુજરાતી ભૂિમદળના વડા
(1955)
583. મોરાર દેસાઇ,
ભારત ર ન મેળવનાર થમ ગુજરાતી સરદાર વ ભભાઈ પટે લ, ગુલઝારીલાલ
નંદા
584. પ િવભૂષણ મેળવનાર થમ ગુજરાતી ગગનિવહારી મહે તા(1959)
585. પ ભૂષણ મેળવનાર થમ ગુજરાતી વી. એલ.મહે તા(1954)
586. પ ી મેળવનાર થમ ગુજરાતી ભાગ મહે તા(1954)
587. પાિક તાનનો િનશાન-એ-પાક એવોડ મેળવનાર થમ ગુજરાતી મોરાર દેસાઇ
588. ગુજરાતમાં થમ રા પિત શાસન વખતે રા પિત કોણ હતા? વી.વી.ગીરી
589. ગુજરાતમાં થમ વ તી ગણતરી યારે થઈ? 1872
590. ગુજરાતી ભાષામાં િવ ાનના લેખો અને પુ તકો લખનાર ડા ાભાઇ દેરાસરી
591. થમ ગુજરાતી એ સાય લોિપ ડયા તૈયાર કરનાર રતન ફરામ શેઠ
592. થમ નમદ સુવણ ચ ક િવજેતા યોતી દવે
593. થમ આ કિવ નરિસંહ મહે તા એવોડ િવજેતા રાજે શાહ
594. થમ રા ીય સા હ ય અકાદમી એવોડ િવજેતા મહાદેવભાઇ દેસાઇ
595. થમ કુ માર ચં ક િવજેતા હ ર સાદ દેસાઇ
596. થમ મે સસે એવોડ િવજેતા ઇલાબેન ભ (1977)
597. થમ ટાગોર સા હ ય એવોડ િવજેતા ભગવાનદાસ પટે લ
598. મ હપતરામ પરામ
થમ અનાથ આ મ
અનાથા મ,અમદાવાદ(1892)
599. અમદાવાદમાં સૌ થમ રથયા ા યારે નીકળી? 1878
600. થમ મૂક ગુજરાતી ફ મ શેઠ સગાળશા(1917)
Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2 Circle, Sec-6, Gandhinagar
Page No.
Sub Branch : Basement, Gh-6 Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22, Gandhinagar
38 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979 9979 45 - 8000040575
ANAMIKA ACADEMY Page No.
ગુજરાતની કલા, થાપ ય અને લોક
લોકસં કૃ િત 39
Mo. 9979-9979-45

601. થમ સવાક ગુજરાતી ફ મ નરિસંહ મહે તાતા(1920)

602. થમ ગુજરાતી રાજકીય ફ મ ભ ત િવદુર
603. થમ કરમુ ત ગુજરાતી ફ મ અખંડ સૌભ યવતી
604. આંતરરા ીય સ માન ા કરનાર ગુજરાતી ફ મ કં કુ
605. સૌ થમ ગુજરાતી રંગીન િચ પટ લીલુડી ધરતી
606. 1893માં
માં િશકાગોમાં યો યેલ િવ ધમ પ રષદમાં જૈન ધમનું
િવરચંદ રાઘવ ગાંધી
િતિનિધ વ કરનાર ગુજરાતી
607. 1893માં
માં િશકાગોમાં યો યેલ િવ ધમ પ રષદમાં હ દુ ધમનું િતિનિધ વ કરનાર
મિણલાલ નભુભાઈ વેદી
ગુજરાતી
608. દપણ ના અકાદમીના થાપક મૃણાિલની સારાભાઇ
609. ગુજરાતમાં મુશાયરાની શ આત કરનાર અ દુલ ર હમ ખાનેખાનાન
610. થમ જહાજવાડાના થાપક લાલચંદ હીરાચંદ મોરાર
611. રઝવ બે કના ગવનર બનનાર થમ ગુજરાતી ઈ સાદ પટે લ
612. થમ સહકારી દૂધ ઉ પાદક મંડળી ચોયાસી તાલુકોો, સુરત 1939

Main Branch : Anamika Academy, Basement, Pramukh Apartment, G-2G Circle, Sec--6, Gandhinagar
Page No.
Sub Branch : Basement, Gh-6
Gh Circle Corner, LAL Bhuvan Complex, Sector-22,
22, Gandhinagar
39 Visit : www.anamikaacademy.org for more details OR Call : 9979 9979 45 - 8000040575