You are on page 1of 5

Wymagania edukacyjne z geografii dla klasy 5

oparte na Programie nauczania geografii w szkole podstawowej – Planeta Nowa autorstwa Ewy Marii Tuz i Barbary Dziedzic

Wymagania na poszczególne oceny


konieczne podstawowe rozszerzające dopełniające wykraczające
(ocena dopuszczająca) (ocena dostateczna) (ocena dobra) (ocena bardzo dobra) (ocena celująca)
1. Mapa Polski
Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń:
 wyjaśnia znaczenie terminów: • odczytuje za pomocą legendy znaki  rozróżnia na mapie znaki  dobiera odpowiednią mapę w celu • posługuje się planem miasta w
mapa, skala, legenda mapy kartograficzne na mapie punktowe, liniowe i uzyskania określonych informacji terenie
 wymienia elementy mapy  stosuje legendę mapy do odczytania powierzchniowe geograficznych • podaje przykłady wykorzystania
 wyjaśnia znaczenie terminów: informacji  rysuje podziałkę liniową  przekształca skalę liczbową na mapo różnej treści
wysokość bezwzględna, wysokość • odczytuje skalę mapy  wyjaśnia, dlaczego każda mapa ma mianowaną i podziałkę liniową • analizuje treść map
względna • rozróżnia rodzaje skali skalę  oblicza odległość w terenie za przedstawiających ukształtowanie
 odczytuje wysokość bezwzględną • oblicza wysokość względną na  oblicza odległość na mapie wzdłuż
pomocą skali liczbowej powierzchni Polski
obiektów na mapie poziomicowej podstawie wysokości bezwzględnej linii prostej za pomocą skali • oblicza odległość w terenie za • czyta treść mapy lub planu
 podaje nazwy barw stosowanych odczytanej z mapy liczbowej pomocą podziałki liniowej najbliższego otoczenia szkoły,
 oblicza długość trasy złożonej z
na mapach hipsometrycznych • odczytuje informacje z mapy  wyjaśnia, jak powstaje mapa odnosząc je do obserwowanych w
 wymienia różne rodzaje map poziomicowej i mapy poziomicowa odcinków za pomocą skali liczbowej terenie elementów środowiska
 rozpoznaje przedstawione na
 odczytuje informacje z planu hipsometrycznej  wyjaśnia różnicę między obszarem geograficznego
miasta • wyszukuje w atlasie przykłady map: nizinnym, wyżynnym a obszarem mapach poziomicowych formy • projektuje i opisuje trasę wycieczki
ogólnogeograficznej, górskim terenu na podstawie mapy turystycznej
 rozpoznaje formy ukształtowania
krajobrazowej, turystycznej i planu  wyjaśnia różnicę między mapą lub planu miasta
miasta ogólnogeograficzną a mapą powierzchni na mapie
krajobrazową hipsometrycznej
 omawia zastosowanie map
 przedstawia sposoby orientowania

mapy w terenie cyfrowych


 podaje różnice między mapą

turystyczną a planem miasta

2. Krajobrazy Polski
Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń:
•wyjaśnia znaczenie terminu  podaje różnicę między krajobrazem  charakteryzuje pasy rzeźby terenu w  dokonuje oceny krajobrazu  proponuje zmiany w
krajobraz naturalnym a krajobrazem Polsce najbliższego otoczenia szkoły pod zagospodarowaniu terenu
•wymienia składniki krajobrazu kulturowym  opisuje krajobraz najbliższej okolicy względem jego piękna oraz ładu i najbliższej okolicy

1
•wymienia elementy krajobrazu  określa położenie najbliższej okolicy w odniesieniu do pasów rzeźby estetyki zagospodarowania  prezentuje projekt planu
najbliższej okolicy na mapie Polski terenu  porównuje na podstawie mapy zagospodarowania terenu wokół
•wymienia pasy rzeźby terenu Polski  przedstawia główne cechy  opisuje wpływ wody i wiatru na Polski i ilustracji rzeźbę terenu w szkoły
•wskazuje na mapie Wybrzeże krajobrazu nadmorskiego na nadmorski krajobraz poszczególnych pasach  przygotowuje prezentację
Słowińskie podstawie ilustracji  przedstawia sposoby  wyjaśnia na podstawie ilustracji, jak multimedialną na temat
•wymienia elementy krajobrazu  omawia cechy krajobrazu Pojezierza gospodarowania w krajobrazie powstaje jezioro przybrzeżne Wybrzeża Słowińskiego z
uwzględnieniem elementów
nadmorskiego Mazurskiego nadmorskim  wymienia obiekty dziedzictwa
krajobrazu naturalnego i
•wymienia główne miasta leżące na  wymienia atrakcje turystyczne  opisuje zajęcia mieszkańców przyrodniczego i kulturowego kulturowego
Wybrzeżu Słowińskim Pojezierza Mazurskiego regionu nadmorskiego Wybrzeża Słowińskiego oraz  przedstawia zróżnicowanie
•wymienia po jednym przykładzie  przedstawia cechy krajobrazu Niziny  przedstawia wpływ lądolodu na wskazuje je na mapie krajobrazu krain geograficznych
rośliny i zwierzęcia Mazowieckiej krajobraz pojezierzy  wyjaśnia znaczenie turystyki na
w pasie pojezierzy na podstawie
charakterystycznych dla Wybrzeża  wymienia atrakcje turystyczne  omawia cechy krajobrazu Wybrzeżu Słowińskim mapy
Słowińskiego Niziny Mazowieckiej przekształconego przez człowieka  charakteryzuje najważniejsze
 analizuje na podstawie
•wskazuje na mapie Pojezierze  opisuje cechy krajobrazu na Nizinie Mazowieckiej obiekty dziedzictwa przyrodniczego dodatkowych źródeł informacji
Mazurskie wielkomiejskiego  przedstawia najważniejsze obiekty i kulturowego na Nizinie oraz map tematycznych warunki
•odczytuje z mapy nazwy  wymienia główne cechy krajobrazu dziedzictwa kulturowego w stolicy Mazowieckiej rozwoju rolnictwa na Nizinie
największych jezior na Pojezierzu miejsko-przemysłowego Wyżyny  omawia znaczenie węgla  opisuje zabudowę i sieć
Mazowieckiej
Mazurskim Śląskiej kamiennego na Wyżynie Śląskiej komunikacyjną Warszawy  planuje na podstawie planu
•wskazuje na mapie pas Nizin  przedstawia cechy krajobrazu  charakteryzuje życie i zwyczaje  omawia atrakcje turystyczne na
miasta wycieczkę po Warszawie
Środkowopolskich ora z Nizinę rolniczego Wyżyny Lubelskiej mieszkańców Wyżyny Śląskiej Szlaku Zabytków Techniki  przedstawia pozytywne i
Mazowiecką  omawia cechy krajobrazu Wyżyny  omawia na podstawie ilustracji  opisuje za pomocą przykładów
negatywne zmiany w krajobrazie
•wskazuje na mapie największe rzeki Krakowsko-Częstochowskiej na powstawanie wąwozów lessowych rolnictwo na Wyżynie Lubelskiej Wyżyny Śląskiej wynikające z
przecinające Nizinę Mazowiecką podstawie ilustracji  charakteryzuje czynniki wpływające  opisuje najważniejsze obiekty
działalności człowieka
•wskazuje na mapie największe  wymienia dwa przykłady roślin na krajobraz rolniczy Wyżyny dziedzictwa kulturowego Wyżyny  analizuje na podstawie
miasta Niziny Mazowieckiej charakterystycznych dla Wyżyny Lubelskiej Lubelskiej dodatkowych źródeł informacji
• podaje nazwę parku narodowego Krakowsko-Częstochowskiej  charakteryzuje na podstawie  charakteryzuje na podstawie mapy
oraz map tematycznych warunki
leżącego w pobliżu Warszawy  wskazuje na mapie najwyższe ilustracji rzeźbę krasową i formy atrakcje turystyczne Szlaku Orlich sprzyjające rozwojowi rolnictwa
•określa położenie Warszawy na szczyty Tatr krasowe Wyżyny Krakowsko- Gniazd na Wyżynie Lubelskiej
mapie Polski  wymienia cechy krajobrazu Częstochowskiej  przedstawia argumenty
 przedstawia historię zamków
•wymienia najważniejsze obiekty wysokogórskiego  opisuje na podstawie ilustracji potwierdzające różnicę w znajdujących się na Szlaku Orlich
turystyczne Warszawy  omawia cechy pogody w górach piętra roślinności w Tatrach krajobrazie Tatr Wysokich i Tatr Gniazd
•wskazuje na mapie pas Wyżyn  wymienia atrakcje turystyczne Tatr  opisuje zajęcia i zwyczaje Zachodnich  wyjaśnia negatywny wpływ
Polskich i Wyżynę Śląską mieszkańców Podhala  opisuje dziedzictwo przyrodnicze
turystyki na środowisko Tatr
•wskazuje na mapie największe Tatr
miasta na Wyżynie Śląskiej

2
•wskazuje na mapie Polski Wyżynę
Lubelską
•wymienia gleby i główne uprawy
Wyżyny Lubelskiej
•określa na podstawie mapy Polski
położenie Wyżyny Krakowsko-
Częstochowskiej
•podaje nazwę parku narodowego
leżącego na Wyżynie Krakowsko-
Częstochowskiej
•podaje nazwy zwierząt żyjących w
jaskiniach na Wyżynie Krakowsko-
Częstochowskiej
•określa na podstawie mapy
położenie Tatr
•wskazuje na mapie Tatry Wysokie i
Tatry Zachodnie
3. Lądy i oceany
Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń:
 wskazuje na globusie i mapie świata  wyjaśnia, co to są siatka  podaje przyczyny odkryć  określa na globusie i mapie  oblicza różnicę wysokości między
bieguny, równik, południk zerowy i geograficzna i siatka kartograficzna geograficznych położenie punktów, kontynentów i najwyższym szczytem na Ziemi a
o
180 , półkule, zwrotniki i koła  wskazuje główne kierunki •wskazuje na mapie wielkie formy oceanów na kuli ziemskiej największą głębią w oceanach
podbiegunowe geograficzne na globusie ukształtowania powierzchni Ziemi i  opisuje podróże odkrywcze w  przedstawia znaczenie odkryć
 wymienia nazwy kontynentów i  porównuje powierzchnię akweny morskie na trasie wyprawy okresie od XVII w. do XX w. geograficznych
oceanów oraz wskazuje ich kontynentów i oceanów na geograficznej Marca Polo
położenie na globusie i mapie podstawie diagramów •opisuje na podstawie mapy szlaki
 wymienia największych  wskazuje akweny morskie na wypraw Ferdynanda Magellana i
podróżników biorących udział w trasach pierwszych wypraw Krzysztofa Kolumba
odkryciach geograficznych geograficznych
4. Krajobrazy świata
Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń:
 wyjaśnia znaczenie terminu pogoda  wyjaśnia różnicę między pogodą a • wskazuje na mapie klimatycznej •oblicza średnią roczną temperaturę •przedstawia zróżnicowanie
 wymienia składniki pogody klimatem obszary o najwyższej oraz powietrza temperatury powietrza i opadów
 wyjaśnia znaczenie terminu klimat  odczytuje z klimatogramu najniższej średniej rocznej •oblicza różnicę między średnią atmosferycznych na Ziemi na

3
 wymienia na podstawie mapy t temperaturę powietrza i wielkość temperaturze powietrza temperatura powietrza w podstawie map tematycznych
tematycznej strefy klimatyczne opadów atmosferycznych w danym • wskazuje na mapie klimatycznej najcieplejszym miesiącu i •omawia wpływ człowieka na
Ziemi miesiącu obszary o największej najzimniejszym miesiącu roku krajobrazy Ziemi
 wymienia na podstawie ilustracji  wymienia typy klimatów w strefie i najmniejszej rocznej sumie •oblicza roczną sumę opadów •porównuje wilgotne lasy równikowe
strefy krajobrazowe Ziemi umiarkowanej opadów •prezentuje przykłady budownictwa, z lasami liściastymi i mieszanymi
 wskazuje na mapie strefy •omawia na podstawie mapy stref • porównuje temperaturę sposoby gospodarowania i zajęcia strefy umiarkowanej pod względem
wilgotnych lasów równikowych oraz klimatycznych i klimatogramów powietrza i opady atmosferyczne mieszkańców stref wilgotnych lasów klimatu, roślinności i świata zwierząt
lasów liściastych i mieszanych strefy klimat strefy wilgotnych lasów w klimacie morskim i równikowych oraz lasów liściastych i •analizuje strefy sawann i stepów
umiarkowanej równikowych oraz klimat strefy kontynentalnym mieszanych pod względem położenia,
 podaje nazwy warstw wilgotnego lasów liściastych i mieszanych  wymienia kryteria wydzielania •porównuje cechy krajobrazu warunków klimatycznych i głównych
lasu równikowego i wskazuje te •omawia na podstawie ilustracji stref krajobrazowych sawann i stepów cech krajobrazu
warstwy na ilustracji warstwową budowę lasów strefy • przedstawia na podstawie •omawia przykłady budownictwa i •przedstawia podobieństwa i różnice
 rozpoznaje rośliny i zwierzęta umiarkowanej ilustracji układ stref sposoby gospodarowania w strefach między krajobrazami pustyń
typowe dla lasów równikowych oraz  wyjaśnia znaczenie terminów: krajobrazowych na półkuli pustyń gorących i pustyń lodowych gorących i pustyń lodowych
lasów liściastych i mieszanych preria, pampa północnej •prezentuje przykłady budownictwa i •opisuje na podstawie dodatkowych
 wyjaśnia znaczenie terminów:  omawia charakterystyczne cechy • charakteryzuje warstwy sposoby gospodarowania w strefie źródeł informacji zróżnicowanie
sawanna, step klimatu stref sawann i stepów wilgotnego lasu równikowego śródziemnomorskiej przyrodnicze i kulturowe strefy
 wskazuje na mapie strefy sawann i •opisuje na podstawie ilustracji świat • charakteryzuje na podstawie •porównuje budownictwo i życie śródziemnomorskiej
stepów roślin i zwierząt pustyń gorących i ilustracji krajobrazy sawann i mieszkańców stref tajgi i tundry •porównuje rozmieszczenie stref
 wymienia gatunki roślin i zwierząt pustyń lodowych stepów •analizuje zmienność warunków krajobrazowych na Ziemi i pięter
charakterystyczne dla sawann i  wymienia cechy charakterystyczne • omawia klimat stref pustyń klimatycznych w Himalajach i jej roślinności w górach
stepów klimatu śródziemnomorskiego gorących i pustyń lodowych wpływ na życie ludności
 wyjaśnia znaczenie terminu  wymienia obiekty turystyczne w • omawia rzeźbę terenu pustyń
pustynia basenie Morza Śródziemnego gorących
 wskazuje na mapie obszary  wymienia charakterystyczne cechy • omawia cechy krajobrazu
występowania pustyń gorących i klimatu stref tajgi i tundry śródziemnomorskiego
pustyń lodowych  wskazuje na mapie położenie • charakteryzuje cechy krajobrazu
 rozpoznaje rośliny i zwierzęta najwyższych łańcuchów górskich tajgi i tundry
charakterystyczne dla pustyń innych niż Himalaje • charakteryzuje na podstawie
gorących i pustyń lodowych  charakteryzuje krajobraz ilustracji piętra roślinne w
 wskazuje na mapie położenie strefy wysokogórski w Himalajach Himalajach
krajobrazów śródziemnomorskich  opisuje świat roślin i zwierząt w

 wymienia na podstawie mapy Himalajach


państwa leżące nad Morzem
Śródziemnym

4
 rozpoznaje rośliny i zwierzęta
charakterystyczne dla strefy
śródziemnomorskiej
 wymienia gatunki upraw

charakterystycznych dla strefy


śródziemnomorskiej
 wyjaśnia znaczenie terminów: tajga,

tundra, wieloletnia zmarzlina


 wskazuje na mapie położenie stref

tajgi i tundry
 rozpoznaje gatunki roślin i zwierząt

charakterystyczne dla tajgi i tundry


 wskazuje na mapie Himalaje

 wymienia charakterystyczne dla

Himalajów gatunki roślin i zwierząt

You might also like