Przybornik elektroinstalatora – Radosław Jachym

Informacje formalne
E-book jest dostępny za darmo za pośrednictwem strony: http://elektrykadlakazdego.pl/eksiazka

Wiadomości zawarte w tej książce są zbiorem wiedzy, przemyśleń i doświadczeń autora. Nie stanowią wykładni
norm budowlanych oraz norm wykonywania instalacji elektrycznych, nie mogą być traktowane jako podstawa do
wykonywania czynności elektroinstalacyjnych i nie zastąpią podstawowej wiedzy nt. zjawisk elektrycznych.

Autor nie jest odpowiedzialny za działania czytelników ani konsekwencje tych działań.

Poniższa publikacja jest chroniona prawem autorskim. Autor nie wyraża zgody na kopiowanie, edytowanie i
publikowanie, w części lub w całości, zawartych w niej treści.

Nie jest dozwolone czerpanie jakichkolwiek korzyści materialnych i wykorzystywanie tej książki do celów
marketingowych podmiotów trzecich.

Zachęcam natomiast do dzielenia się tym e-bookiem ze znajomymi za pośrednictwem e-maila, portali
społecznościowych oraz do udostępniania linku do strony, z której można ściągnąć książkę.

Pamiętaj, gdziekolwiek będziesz i cokolwiek będziesz robił(a), wszelkie prace elektroinstalacyjne wykonuj
przy wyłączonym napięciu. Zawsze.

1
 Przybornik elektroinstalatora – Radosław Jachym

Spis treści

Do czytelnika ..............................................................................................................................3
1. Próbnik napięcia ..................................................................................................................4
2. Ściągacz izolacji ....................................................................................................................6
3. Puszki elektryczne................................................................................................................9
4. Złączki elektroinstalacyjne.................................................................................................12
5. Zaciskarka końcówek przewodów .....................................................................................17
6. Pozostałe narzędzia i elementy .........................................................................................20
Co dalej? ..................................................................................................................................22

2
 Przybornik elektroinstalatora – Radosław Jachym

Do czytelnika
Oddaję w Twoje ręce książkę w której omawiam narzędzia i podzespoły przydatne podczas wykonywania prac
elektroinstalacyjnych.
Większość materiałów, które tutaj znajdziesz umieściłem na przestrzeni kilku miesięcy na moim blogu
elektrykadlakazdego.pl (na którego serdecznie zapraszam ☺).
Nie jest to jednak kopia jota w jotę serii wpisów. Starałem się zarówno poukładać jak i usystematyzować zawartą w
artykułach porcję wiedzy. Wyciąłem dłuższe opisy tak, aby w wersji e-bookowej było maksimum wartościowych treści.
Ponadto jest też kilka modyfikacji i uzupełnień, które wyniknęły zarówno ze zdobytego doświadczenia jak i opinii
czytelników.
Spośród prowadzonej na blogu tematyki wybrałem akurat tą z dwóch powodów (przynajmniej o nich pamiętam ☺).
Po pierwsze jest to mój pierwszy ebook. Chciałem się sprawdzić i niekoniecznie rzucać się od razu na głęboką wodę, zatem
projekt nie mógł być za bardzo skomplikowany (choć i tak dał mi w kość). Po drugie zauważyłem, że temat narzędzi
elektroinstalacyjnych jest dość popularny na blogu i uznałem, że połączenie porozrzucanych artykułów w jedną paczkę
może być dla wielu ludzi przydatne.
Mam wielką nadzieję, że poniższe materiały przyczynią się do rozwiązania kilku Twoich problemów i choć trochę ułatwią Ci
życie ☺.
Jeśli masz jakieś uwagi w temacie książki (lub jakiekolwiek inne) napisz do mnie: radek@elektrykadlakazdego.pl.

Z elektrycznymi pozdrowieniami,
Radek Jachym

3

1. Próbnik napięcia
Próbnik (tester) napięcia to podstawowe
narzędzie elektroinstalatora, które służy do
sprawdzenia czy na przewodzie lub w gniazdku znajduje się
potencjał elektryczny.
1.1. Dlaczego warto go mieć?
Narzędzie to warto mieć z co najmniej z dwóch powodów:
▪ bezpieczeństwo – próbnik pozwoli upewnić się przed
przystąpieniem do prac elektroinstalacyjnych, że żaden
przewód nie znajduje się pod napięciem
▪ szybka diagnostyka – sprawdzenie w otworach
gniazdka, lub na dowolnym elemencie przewodzącym,
obecności potencjału elektrycznego
1.2. Budowa próbnika
Jak widać na powyższym obrazku, ma on kształt płaskiego
śrubokręta w półprzeźroczystej obudowie. Dodatkowo
testery napięcia zakończone są - bardzo istotnym (o czym
w następnym rozdziale) - metalowym elementem.
Na obudo-
wie próbni-
ka wytłoczo-
ny jest za-
kres napię-
cia, który
jest przez
niego wska-
zywane.
Poniższy próbnik wskaże napięcie o wartości od 220 do
250V. W domyśle oznacza to, że jest on przystosowany do
napięcia przemiennego czyli takiego jakie posiadamy w
gniazdkach. Czasami fakt ten jest potwierdzony
wytłoczonym symbolem wężyka ~ lub skrótem AC.
Półprzeźroczysta obudowa nie jest tu bez przyczyny.
Wewnątrz próbnika znajduje się neonówka. Jeśli badany
element znajduje się pod (odpowiednim) napięciem
elektrycznym, neonówka będzie się żarzyć.
Dla przypomnienia! Napięcie w domowych gniazdkach
elektrycznych wynosi 230 Volt.
Przybornik elektroinstalatora – Radosław Jachym
1.3. Zasada działania
Żeby sprawdzić czy w gniazdku elektrycznym znajduje się
napięcie, wkładamy próbnik do jednego z otworów
gniazdka i przytrzymujemy kciukiem drugi koniec
próbnika.
Tylko w jednym z otworów wykryto potencjał elektryczny
(neonówka żarzy się na kolor pomarańczowy) czyli tak jak
powinno być: wewnątrz jednego otworu podłączony jest
przewód fazowy L (źródło napięcia), a wewnątrz drugiego
otworu przewód neutralny N (nie powinno być na nim
potencjału elektrycznego – podobnie sprawa wygląda z
bolcem uziemiającym).
Nasuwa się tutaj pytanie, po co przykładać kciuk po drugiej
stronie próbnika? Nie przykładając kciuka do drugiego
końca próbnika, neonówka nie ma prawa zaświecić.
4

Przykładając kciuk (lub inny
palec / element ciała) do
próbnika podczas gdy jego
drugi koniec przyłożony jest
do elementu znajdującego się
pod napięciem, w próbniku
zaczyna płynąć prąd elektrycz-
ny, który sprawia, że
neonówka świeci.
Zapytasz pewnie, a dokąd ten
prąd płynie? Odpowiedź jest
prosta: przez ludzkie ciało do
ziemi. Ale nie ma strachu,
wielkość natężenia tego prądu
wynosi zaledwie kilkadziesiąt μA (mikro Amperów) czyli
kilkaset razy mniej niż wynosi maksymalny bezpieczny prąd
jaki może płynąć przez człowieka.
Nawet jeśli jesteś odseparowany od ziemi np. stoisz na
drewnianej drabinie, to neonówka i tak zaświeci ponieważ
człowiek jest swego rodzaju kondensatorem czyli
elementem elektronicznym gromadzącym pewną ilość
ładunków elektrycznych.
1.4. Uwagi praktyczne
▪ Gdy w pomieszczeniu jest bardzo dużo światła to
może się wydawać, że próbnik napięcia nic nie
pokazuje, nawet gdy przyłożymy go do przewodu pod
napięciem. W takich warunkach należy osłonić przed
światłem próbnik w taki sposób, aby uzyskać pewność,
że neonówka świeci lub nie świeci.
▪ Próbniki napięć pracują w różny zakresach napięć.
Przykładowo jeden pokaże napięcie o wartości od 220V
do 250V, inny np. napięcie o wartości 100 - 250V.
Zaletą wskaźnika o mniejszym zakresie (220-250V) jest
to, że wskaże w miarę dokładnie czy potencjał
elektryczny w przewodzie jest na poziomie jaki nas
interesuje. Jeśli z jakiegoś powodu w przewodzie będzie
napięcie niższe np. 180V, to próbnik nie pokaże nic,
a niebezpieczeństwo porażenia prądem pozostaje,
także bądź ostrożny.
Zaletą próbnika o większym
zakresie pomiarowym
(np. 100 - 250V) jest szansa
wykrycia niższego napięcia. I
jest to jednocześnie wada. Gdy
w instalacji elektrycznej napię-
cie jest niższe niż spodziewane
230V (uszkodzenie instalacji
lub dostawca energii zawodzi),
to ten wskaźnik nam tego nie
powie.
Także dobrze zdawać sobie z
tego sprawę i mieć w podorę-
dziu próbnik o innym zakresie
pomiarowym lub uniwersalny miernik elektryczny.
▪ Wskaźnik napięcia co prawda pokaże nam czy do
gniazdka czy innego elementu dochodzi napięcie,
natomiast nie powie nam nic na temat przewodu
neutralnego. Jeśli sprawdziłeś próbnikiem że w jednej
dziurce gniazdka jest napięcie, a w drugiej nie ma, a
Przybornik elektroinstalatora – Radosław Jachym
mimo to urządzenia podłączone do gniazdka nie
działają, tzn. że najprawdopodobniej uszkodzony jest
przewód neutralny.
▪ Neonówka może się żarzyć raz słabiej raz mocniej. Jest
to związane nie tylko z potencjałem elektrycznym
badanego elementu, ale też z tym jak dobrze człowiek
jest „połączony z ziemią”. Wniosek? Nie traktuj
poziomu oświetlenia neonówki jako wskaźnika poziomu
napięcia.
▪ Jeżeli w gniazdku w obydwóch otworach znajduje się
napięcie, tzn. że gdzieś w instalacji elektrycznej jest
problem. Jeśli nie w tym gniazdku to w innym.
Wykrywanie takiej usterki może być dużym wyzwaniem
i jeśli nie znasz przyczyny, a masz tylko podstawową
wiedzę nt. elektryczności, NIE KOMBINUJ tylko wezwij
elektryka z uprawnieniami.
1.5. Cena
Koszt próbnika to wydatek rzędu kilku, kilkunastu złotych.
1.6. Alternatywa
Nie brałbym pod uwagi rezygnacji z próbnika. Jest to
narzędzie proste w obsłudze i skuteczne. Jeśli chciał(a)byś
znać dokładną wartość napięcia lub natężenia prądu, warto
zaopatrzyć się w multimetr. Natomiast rozszerzone
właściwości próbnika posiada np. narzędzie Fazer typu
777, które umożliwia m.in. wykrywanie przewodu
neutralnego, oraz przerw w obwodzie elektrycznym.
5
 Przybornik elektroinstalatora – Radosław Jachym

uszkodzenia izolacji przewodu i co najważniejsze, to co Oprócz funkcji ściągacza

2. Ściągacz izolacji przy pomocy ściągacza można wykonać w kilka sekund, izolacji, narzędzie to
Ściągacz izolacji to bardzo praktyczne zajmuje co najmniej kilka razy dłużej (gdy dojdziesz do może posiadać inne
narzędzie. Przewody posiadają nierzadko wprawy). właściwości. Przykła-
dwie warstwy izolacji. Podpięcie przewodu do zacisku dowo, prezentowany typ
wyłącznika, gniazdka, kostki elektrycznej wymaga 2.2. Budowa ściągacza ściągacza posiada obci-
ściągnięcia kawałka izolacji (najczęściej ok. 10mm) z nacz do przewodów
Najważniejszą
końcówki przewodu. Wielce pomocny w tej czynności jest znajdujący się w central-
częścią ściągacza
ściągacz. nej części przyrządu.
izolacji są ruchome
Ostrze ma długość ok.
kleszcze znajdujące
11mm.
się w górnej części.
Ponadto za obcinaczem znajduje się seria wypustek
Zacisk oznaczony nr
umożliwiających
1 na obrazku służy
zaciśnięcie końcówek
do przytrzymania
konektorowych zarówno
przewodu, a zacisk nr 2 do odciągnięcia izolacji. Ponadto
z warstwą izolacji jak i bez
ściągacz posiada regulator docisku (nr 3) co pozwala na
niej. Sposób wykonania
dopasowanie siły ściągacza do twardości izolacji. Żeby za
tej czynności prezentuję
każdym razem
w kolejnym rozdziale.
długość ściąganej
izolacji była taka
2.1. Dlaczego warto go mieć? 2.3. Zasada działania
sama, producent
zamontował plasti- Sposób funkcjono-
Ściągacz izolacji umożliwia precyzyjne i szybkie usunięcie
kowy ogranicznik wania narzędzia nie
izolacji przewodu (żyły). Jasne, zamiast wydawać pieniądze
(prawa część jest skomplikowa-
na ściągacz izolacji można wziąć do ręki nóż i obrabiać
obrazka). ny.
przewody ręcznie. I jest to słuszne myślenie, gdy potrzeba
podpiąć co najwyżej kilka gniazdek elektrycznych. Ogranicznikiem tym można regulować długość ściągniętej Przed przystąpie-
Schody zaczynają się wtedy, gdy od ręcznego ściągania izolacji w zakresie od 1/4 cala do 3/4 cala (w zależności od niem do ściągania
izolacji świerzbią ręce, irytacja zaczyna narastać (co nie nabytego typu ściągacza regulowane odległości mogą być izolacji należy
poprawia skuteczności), istnieje większe ryzyko różne). wyregulować siłę
docisku w zależności od grubości izolacji.

6
 Przybornik elektroinstalatora – Radosław Jachym

W przypadku przewodów typu YDYp czyli standardowych kilka naraz) od lewej strony
przewodów typu drut podtynkowych, sprężynę można ściągacza, aby oparł się na
dokręcić do maksimum i wszystko będzie w porządku. ograniczniku i zacisnąć
rękojeść.
Efekt? Równiutko ściągnięta
izolacja w kilka sekund.

Aby uciąć przewód, wsuń

przewód pomiędzy ostrze
obcinacza ściągacza (Rozdz. 2.1) i zaciśnij mocno rękojeść. Ostatnim etapem jest wsunięcie końcówki w miejsce
odpowiednie dla jej rozmiaru i solidne zaciśnięcie
rękojeści.
W celu ściągnięcia zewnętrznej izolacji z przewodu,
przewód należy wsunąć w "szczęki" ściągacza izolacji w taki 2.4. Uwagi praktyczne
sposób, aby równo przylegał do narzędzia, a następnie
mocno ścisnąć W przypadku ściągania
izolacji z przewodów o
rękojeść.
Następnym kro- delikatniejszej izolacji,
kiem jest ściągnię- metodą prób i błędów należy
Zaciśnięcie końcówki konektorowej można wykonać w ustawić siłę docisku. Zbyt
cie oddzielonej
kilku krokach. Ściągnij izolację z przewodu na takiej słabe dokręcenie sprężyny
izolacji przewodu.
Aby usunąć izolac- długości, aby miedziana linka przewodu nie wystawała ani spowoduje, że izolacja
z jednej ani z drugiej strony izolacji końcówki (żółta jedynie będzie poszarpana.
ję wewnętrzną
izolacja). Jeśli będzie wystawać od strony przewodu, to A jeśli śrubę dokręcisz zbyt
(przylegającą
izolacja (niebieska) i izolacja końcówki (żółta) przestaje mocno, możesz uszkodzić
bezpośrednio do
spełniać swoją rolę. A jeśli będzie wystawać od strony wewnętrzną izolację lub
żyły przewodu),
warto ustawić "oczka", możesz mieć problem z właściwym dokręceniem nawet doprowadzić do
ogranicznik tak, żeby nie ściągnąć zbyt dużej ilości izolacji. śruby, która przechodzi przez "oczko". ucięcia przewodu.
Następnie pomiędzy kleszcze należy wsunąć przewód (lub

7
 Przybornik elektroinstalatora – Radosław Jachym

Ucinanie przewodu jest izolacje przy jego użyciu z ponad setki przewodów podczas
bezproblemowe pod remontu mojego mieszkania, to nie polecam tego
warunkiem, że szerokość doświadczenia nikomu.
przewodu nie przekracza Jeśli jest plan na więcej, nie warto się zastanawiać nad tym
wspomnianych 11mm wydatkiem.
ostrza. Jeżeli przewód
jest szerszy, można
spróbować przeciąć go
na raty, ale jest to na tyle
uciążliwe, że najlepiej
zaopatrzyć się i wykonać
to przy użyciu jakichkolwiek obcinaczek bocznych.

2.5. Cena
Prezentowany w tej e-książce ściągacz izolacji to koszt ok.
60zł. Można oczywiście kupić dużo tańsze ściągacze izolacji
w cenach od ok. 15zł, które niekoniecznie są złe. Przed
kupnem warto się przyjrzeć ich funkcjonalności pod kątem:
▪ regulacji siły docisku
▪ maksymalnej długości ściąganej izolacji
▪ zakresu przekroju przewodów
▪ solidności wykonania (tutaj też pytanie brzmi jak często
i do czego potrzebujesz używać ściągacza)
▪ ściągania izolacji z kilku przewodów naraz

2.6. Alternatywa
Alternatywę do ściągacza izolacji stanowi zawsze
niezawodny nóż monterski (ew. jakikolwiek nóż). Każdy
posiada to narzędzie w domu i choć zdarzyło mi się ściągać

8

3. Puszki elektryczne
Puszka elektryczna podtynkowa to
nieodzowny element współczesnych
instalacji elektrycznych. Na co dzień
niewidoczna, umożliwia zamocowanie i podpięcie
gniazdek i wyłączników światła itp. w sposób szybki i
estetyczny.
3.1. Jakie są rodzaje puszek?
Puszki elektryczne do montażu wyłączników posiadają
standardową średnicę 60mm. Różnią się jedynie
głębokością:
▪ 40mm (płytkie)
▪ 60mm (głębokie)
▪ 80mm (ekstra głębokie)
Ze względu na budowę i funkcjonalność wyróżniamy:
▪ puszki pojedyncze
▪ puszki łączeniowe
▪ puszki wielokrotne
▪ puszki do płyt kartonowo-gipsowych
▪ puszki specjalnego przeznaczenia
Przybornik elektroinstalatora – Radosław Jachym
3.2. Jaką wybrać głębokość? 3.3. Rodzaje puszek - prześwietlenie
Standardowe puszki elektryczne podtynkowe montuje się
poprzez wmurowanie puszki w otwór w ścianie.
▪ Puszki pojedyncze
Puszka pojedyncza nie posiada
żadnych dodatkowych elementów
umożliwiających łączenie z innymi
Na wybór głębokości wpływa kilka czynników: puszkami. Jest to zatem idealne
▪ Elementy dodatkowe – jeśli w puszce ma być rozwiązanie do zamontowania
zamontowane gniazdko / wyłącznik bez złączek pojedynczego (samotnego)
elektrycznych, przekaźników lub ściemniaczy to puszka gniazdka,
40mm w zupełności wystarczy. wyłącznika
Jeśli planujesz dołożyć element pośredniczący i… nic poza tym. Zamontowanie
(przekaźnik, ściemniacz) to puszka o głębokości co obok siebie dwóch puszek
najmniej 60mm jest konieczna. pojedynczych po prostu nie jest
▪ Materiał z jakiego wykonana jest ściana – w Polsce
dość rozpowszechnione są budynki wykonane z tzw.
warte
zachodu.
wielkiej płyty czyli żelbetonu. Draństwo jest twarde i do Lepiej w
tego co chwila pręty. W takim przypadku warto takim
rozważyć zakup puszki o gł. 40mm i przełknąć pigułkę przypadku
ciasnoty w puszce, kosztem mniejszej ilości potu wyposażyć się w puszkę łączeniową
wylanego na wywiercenie otworu. lub wielokrotną.
▪ Grubość ściany – natury nie oszukasz, jeśli masz ściankę Od spodu puszka posiada cztery elementy, przygotowane –
o grubości 50mm, zamontowanie puszki 60mm może w zależności od potrzeby – do wyłamania (np.
być problematyczne kombinerkami) i przepuszczenia otworem przewodów.
Na ogół, jeśli nie ma przeciwwskazań, warto kupować
puszki o głębokości co najmniej 60mm, nawet jeśli nie ma
potrzeby teraz, dodatkowa przestrzeń w puszcze może być
przydatna w przyszłości.
9
 Przybornik elektroinstalatora – Radosław Jachym

▪ puszki łączeniowe Jest to bardzo wygodne rozwiązanie. Podczas montażu nie

Puszka łączeniowa od pojedynczej różni się przede trzeba zwracać uwagi na to czy poszczególne przedziały
wszystkim elementami łączeniowymi zaznaczonymi na względem siebie są w jednej płaszczyźnie.
poniższym obrazku:
1. Dolne – do przytrzymywa-
nia centralnej części puszki.
Umożliwiają przepuszczenie
przewodów pomiędzy
puszkami. Po wsadzeniu puszki w wywiercony otwornicą 60mm
2. Górne – do wyrównania w płycie k-g otwór, należy zacząć dokręcać śruby, co
frontów połączonych puszek. spowoduje obrócenie wypustek. W miarę dokręcania
Druga sprawa to sumarycznie większa ilość miejsca na wypustki będą się przesuwać w kierunku czoła puszki.
przewody i złączki elektryczne w puszce. Plastikowe Mając w pamięci, że puszka jest już wsadzona w otwór,
Przepustów, które można przegrody oddzielające przedziały można w razie potrzeby
wyłamać jest więcej niż w puszce pojedynczej, choć to wypustka ostatecznie „złapie” od wewnątrz płytę k-g i
wyciągnąć i uzyskać dodatkową przestrzeń wewnątrz uniemożliwi wysunięcie puszki z otworu.
akurat może być zależne od producenta. puszki.
▪ puszki specjalnego przeznaczenia
▪ puszki do płyt kartonowo-gipsowych Puszki z deklem były kiedyś
Podstawowa różnica w tego bardzo popularnym
typu puszkach to obecność rozwiązaniem. Instalowało
dodatkowych elementów się tam wszelkie elementy
śrubowych z wypustkami. łączeniowe (złączki)
Osadzenie puszki w płycie k-g, pomiędzy najbliższymi
Puszki łączeniowe warto wykorzystać wszędzie tam, gdzie która nie posiada ww. zacze- gniazdkami czy
jest potrzeba zamontowania co najmniej dwóch puszek pów może być problematycz- wyłącznikami.
obok siebie. ne i nietrwałe. Obecnie od tego trendu się odchodzi. Przekaźniki czy
złączki umieszcza się po prostu w puszkach podtynkowych
▪ puszki wielokrotne Zasada działania mechanizmu jest następująca. za wyłącznikami światła czy gniazdkami.
Puszka wielokrotna to element podtynkowy, w którym
Sytuacje są jednak różne i puszki z deklem o różnych
można zamontować od 2 do 5 wyłączników lub gniazdek.
głębokościach i średnicy są wciąż dostępne na rynku.

10

3.4.Akcesoria
▪ dystanse
W przypadku zbyt głębokiego osa-
dzenia puszki, istnieje możliwość
bezinwazyjnego skorygowania tej
sytuacji za pomocą dystansów
mocowanych od czoła puszki.
Pierścień dystansowy można
zakupić w dwóch rozmiarach: 12mm i 24mm.
Pierścień montuje się od frontu puszki przy użyciu wkrętów
dostarczonych wraz z puszką. Wkrętów tych nie da się
jednocześnie użyć do montażu gniazdka/wyłącznika, zatem
jeśli będziesz ich potrzebować, przy zakupie pierścieni
zaopatrz się od razu w dodatkowe wkręty do puszek.
▪ zaślepki
Zaślepki do puszek elektroinstalacyjnych to element, który
przydaje się podczas remontu czy budowy domu. Zanim
zostanie wykonane tynkowanie, prowadzona jest instalacja
elektryczna. Żeby nie zapaskudzić puszek i wyprowadzo-
nych przewodów tynkiem, gładzią, farbą i innymi
materiałami budowlanymi, zaślepia się puszki elektryczne
takimi oto dekielkami.
Przybornik elektroinstalatora – Radosław Jachym
Ponadto nie pasują do nich standardowe zaślepki i trzeba
Wystające z zaślepek „włosy” służą do lokalizacji oraz do się posiłkować papierem, żeby zakryć wnętrze puszki
wyciągnięcia dekla z puszki po zakończonych pracach podczas tynkowania / malowania.
budowlanych.
3.6. Cena
3.5. Uwagi praktyczne
Orientacyjne ceny poszczególnych puszek:
Z jakichkolwiek puszek ▪ pojedyncza: 40-45 gr.
elektrycznych będziesz ▪ łączeniowa: 55-65 gr.
korzystał, przy ich osadzaniu ▪ wielokrotna (zależne od długości), szacunkowo cena ok.
oprócz tego, żeby były 2-krotnie większa od odpowiednika w postaci
prowadzone równo w pionie identycznej ilości puszek łączeniowych
lub w poziomie, musisz
pamiętać o tym, że puszka nie 3.7. Alternatywa
może wystawać poza lico
ściany. Może być nawet osadzona na głębokości 2-5mm. Puszki elektryczne są wymagane do właściwego
Jeśli będzie wystawać na zewnątrz, możesz się spodziewać zamontowania osprzętu podtynkowego. Z jakiś powodów
efektu jak na zdjęciu powyżej. Gniazdko nie będzie nie chcesz lub nie możesz zamontować takiej puszki?
przylegać do ściany. Pozostaje jedynie zaopatrzenie się w osprzęt (wyłączniki /
Inna kwestia to zastosowanie puszek wielokrotnych. Są gniazdka) natynkowy, do którego zamontowania nie jest
one wygodne w zastosowaniu ale nic za darmo. Stanowią wymagane przygotowanie relatywnie dużego otworu w
one jedną bryłę, zatem wymagają wykucia większego ścianie (jedynie wywiercenie dwóch / czterech otworów na
otworu, co może być uciążliwe, gdy materiał jest twardy kołki montażowe).
(np. żelbeton).
11
 Przybornik elektroinstalatora – Radosław Jachym

Poniżej znajdziesz wstępne porównanie złączek. Rozmiar

4. Złączki przewodów (przekrój) podany jest w mm2.
elektroinstalacyjne

Zamien.
Kostka
elektr.

Drut –
Podczas wykonywania prac elektroinstala-

spręż.

spręż.
Wago

Wago
ruch.

linka
cyjnych wielokrotnie zachodzi potrzeba łączenia Złączka jest dostępna w kilku standardowych rozmiarach.
przewodów. Jest co najmniej kilka sposobów wykonania W zależności od wybranej złączki można łączyć przewody o
takich połączeń. Metodą posiadającą najlepszy stosunek różnej powierzchni przekroju:
Typ Drut TAK TAK TAK TAK TAK
efektywności do ceny jest wykonanie połączenia przy • 1.0mm2 – 2.5mm2
Typ Linka TAK TAK NIE NIE TAK*
użyciu złączek elektrycznych. • 1.5mm2 – 4.0mm2
Przekr. od 1** 0.1 0.5 0.5 0.5 • 2.5mm2 – 6.0mm2
Przekr. do 25** 4 2.5 2.5 2.5 • 4.0mm2 – 10mm2
Docisk Śrub. Klaw. Spręż Spręż. Spręż. • 10mm2 – 25mm2
/Klaw.
* - przewód typu linka tylko z jednej strony złączki Przy jej użyciu możliwe jest połączenie zarówno
** - rozmiar zależny od wybranego rodzaju złączki przewodów typu drut jak i przewodów typu linka.

4.2.Kostka elektryczna ▪ Sposób montażu - przewód typu drut

4.1. Jakie są rodzaje złączek?
Wśród najbardziej popularnych złączek, jest:
• kostka elektryczna
• złączka wago z zaciskiem ruchomym
• złączka wago z zaciskiem sprężynowym
• zamiennik złączek wago z zac. sprężynowym
• złączka do połączenia przewodów drut – linka
Złączki różnią się sposobem zacisku, rozmiarem, typem i
przekrojem przewodów jakie można przy ich użyciu
połączyć no i oczywiście ceną.
Przed rozpoczęciem połączenia (bez względu na rodzaj
złączki), należy ściągnąć izolację z przewodu (nożykiem lub
ściągaczem izolacji), ok. 5mm.
Kostka elektryczna to klasyczny i zarazem najbardziej znany
produkt do łączenia przewodów. Składa się z elementu
przewodzącego z którego wyprowadzone są dwie śrubki
mocujące, całość jest otoczona plastikiem, który pełni
funkcję izolatora.
Kostka najczęściej jest dostępna w zestawie po 12 -
odseparowanych od siebie izolacją - par zacisków.

12

Najpierw przy użyciu noża należy odkroić potrzebną ilość
zacisków. W przykładzie potrzebuję połączyć dwie pary
przewodów – przewód fazowy i neutralny.
Przygotowany przewód należy wsunąć do wybranego
otworu.
Po wsunięciu przewodu, przytrzymując złączkę należy
dokręcić zacisk śrubokrętem, a następnie powtórzyć
czynność dla pozostałych przewodów.
Po wykonaniu każdego połączenia dobrze jest sprawdzić
czy przewód dobrze „siedzi”.
▪ Połączenie większej ilości przewodów
Połączenie większej ilości przewodów również jest możliwe
pod warunkiem, że rozmiar otworu posiadanej złączki
pozwala umieścić w nim dwa przewody.
Do połączenia maksymalnie 4 przewodów wystarczy jedna
para złącz. Zamiast jednego przewodu, po jednej stronie
wystarczy wsunąć dwa przewody (rozmiar złączki musi być
odpowiednio większy) i mocno dokręcić.
Jeśli jest potrzeba połączenia większej ilości przewodów,
należy wykonać tzw. mostek czyli połączenie krótkim
przewodem dwóch złącz (rys. po prawej).
▪ Sposób montażu - przewód typu linka
Przewody typu linka można łączyć w identyczny sposób.
Przed przykręceniem wskazane jest założenie końcówki
kablowej na ten typ przewodu (patrz Rozdz. 5)
▪ Podsumowanie
+ Uniwersalna pod względem przekroju i typu przewodów.
- Wymagana przestrzeń do montażu (konieczność
dokręcenia śruby)
- Rozmiar, gdy większa ilość przewodów
Przybornik elektroinstalatora – Radosław Jachym
4.3.Wago z zaciskiem ruchomym
Złączki wago z zaciskiem ruchomym to zupełnie inne
rozwiązanie i konstrukcja złącza.
Najważniejsze elementy złączki:
▪ otwory na przewody
▪ klawisz zacisku (pomarańczowy)
▪ otwór w górnej części obudowy,
który służy do sprawdzenia czy
do złączki poprzez podłączony
przewód doprowadzony jest
potencjał elektryczny.
Podstawowe cechy złączki:
▪ łączenie przewodów o przekrojach: 0.08mm2 do 4mm2
▪ możliwość łączenia przewodów typu drut i typu linka
▪ zapinanie przewodów przy użyciu plastikowego klipsa
▪ złączki produkowane są w trzech wersjach: 2, 3 lub 5
otworów.
▪ Sposób montażu - przewód typu drut
Do poprawnego montażu wymagane jest ściągnięcie z
przewodu izolacji o długości 5-10mm.
13

W celu montażu przewodu należy otworzyć klawisz
zacisku w celu swobodnego wprowadzenia przewodu.
Następnie odizolowaną końcówkę przewodu należy
wprowadzić do wybranego otworu i zamknąć klawisz.
Ostatnim etapem jest sprawdzenie czy przewód mocno
siedzi w złączce i już można przystąpić do zamontowania
kolejnego przewodu.
Przybornik elektroinstalatora – Radosław Jachym
▪ Sposób montażu - przewód typu linka 4.4.Wago z zaciskiem sprężynowym
Złączka Wago z zaciskiem sprężynowym nie posiada
żadnych zewnętrznych elementów ruchomych, pokręteł
czy zacisków. Wewnątrz każdego otworu złączki znajduje
się element metalowy który dociska włożony przewód i…
już.
Podstawowe cechy złączki:
Historia jest identyczna jak z przewodem typu drut.
Trzeba tylko uważać, żeby druciki przewodu nie ▪ łączenie przewodów o przekrojach: 0.5mm2 do 2.5mm2
powyginały się i nie poukładały się na zewnątrz. ▪ możliwość łączenia przewodów typu drut
▪ „zapinanie” przewodów na wcisk
▪ Podsumowanie ▪ złączki produkowane są w kilku wersjach: 2, 3, 4, 5
+ Wygodna w użyciu – zacisk i odpięcie przewodu bez lub 8 otworów.
użycia narzędzi i siły
+ Elastyczność - możliwość podpięcia przewodów o
różnych przekrojach np. 0.5mm2 i 4mm2 w jednej złączce
- Rozmiar – stosunkowo duża
- Cena
Złączki te posiadają pośrodku (lub w okolicach środka)
otwór poprzez który możemy dostać się do elementu
przewodzącego wewnątrz złączki i zbadać obecność
napięcia elektrycznego przy użyciu próbnika lub sond
miernika elektrycznego.
14

▪ Sposób montażu - przewód typu drut
Najpierw przy użyciu noża lub ściągacza izolacji należy
usunąć 6-10mm izolacji z przewodu. Należy złapać za
izolację przewodu blisko odizolowanej końcówki i
wepchnąć w wybrany otwór złączki. Po włożeniu
przewodu, warto sprawdzić poprawność wykonanej
operacji:
1. Końcówka przewodu musi być widoczna w
przeźroczystej obudowie, najlepiej jakby dochodziła do
samego końca złączki.
2. W okienku znajdującym się w pomarańczowej (w tym
przypadku) obudowie, powinna znajdować się izolacja
przewodu.
Jeśli widzimy tam goły drut tzn., że odizolowana
końcówka jest zbyt długa.
Przybornik elektroinstalatora – Radosław Jachym
▪ Podsumowanie
+ Rozmiar – najmniejsza złączka
+ Szybki montaż
- Niewygodny demontaż
- Niemożliwe bezpośrednie podpięcie przewodu typu linka
- Maksymalny przekrój przewodu 2.5mm2
4.5.Zamiennik z zaciskiem spręż.
Tą samą czynność trzeba wykonać dla pozostałych
przewodów.
Aby wyciągnąć przewód ze złączki trzeba złapać mocno za
złączkę i poruszając nią to w prawo to w lewo,
jednocześnie ciągnąć z wyczuciem za przewód podpięty
do tej złączki. Po chwili wyskoczy. Zamienniki funkcjonują w
taki sam sposób jak
▪ Sposób montażu - przewód typu linka złączki Wago, posiadają
Ten typ złączki nie akceptuje tylko trochę inną budowę
podpięcia przewodu typu linka i są nieco większe. Może
wprost. Cieniutkie druciki powyginają to mieć znaczenie podczas
się przy próbie montażu. Są na to co instalacji lecz nie jest to
najmniej dwa sposoby: regułą. Poza różnicą w
• trzeba zacisnąć końcówkę budowie nie są ani lepsze
przewodu przy użyciu zaciskarki i tulejkowej końcówki ani gorsze pod względem funkcjonalnym.
(omawiam to w następnym rozdziale) – mówiąc
szczerze mimo tej operacji wciąż może być problem z
włożeniem przewodu
• obtoczyć linkę w cynie (potrzebna lutownica), dzięki
czemu pojedyncze druciki będą stanowiły całość
15

4.6.Złączka „drut – linka”
Złączka drut linka umożliwia połączenie dwóch
przewodów, po jednej stronie przewód typu drut, po
drugiej przewód typu linka (połączy też dwa przewody
typu drut).
Zamontowanie przewodu typu drut jest identyczne z
montażem przy złączkach z zaciskiem sprężynowym.
Przewód trzeba po prostu wsunąć.
Z przewodem typu linka jest równie szybka sprawa,
jedynie trzeba użyć siły i ścisnąć dwoma palcami złączkę
po odpowiedniej stronie. Ta operacja otworzy zacisk i
umożliwi wsunięcie przewodu do środka. Po wsunięciu
puszczasz złączkę i gotowe.
▪ Podsumowanie
+ Szybki montaż
+ Obsługa dwóch typów przewodów
- Niemożliwe połączenie dużej ilości przewodów
- Maksymalny przekrój przewodu 2.5mm2
4.7.Uwagi praktyczne
Uwaga ta dotyczy wszystkich typów złączek. Dla przykładu
wrzuciłem zdjęcia złączki wago z zaciskiem sprężynowym.
Należy zawsze zwracać uwagę, żeby ściągnięta z końcówki
przewodu izolacja nie była zbyt krótka lub zbyt długa tak,
że goły drut wychodzi poza złączkę.
W pierwszym przypadku zacisk może być niepewny, a w
drugim istnieje niebezpieczeństwo porażenia lub
połączenia z innym przewodem i spowodowania zwarcia.
Przybornik elektroinstalatora – Radosław Jachym
4.8.Cena
Cena złączki jest zależna od ilości i przekroju przewodów,
które mają zostać połączone. Pojedyncza sztuka kosztuje
od 45gr. do ok. 2 zł. Ogólnie rzecz biorąc, szeregując
złączki od najtańszych do najdroższych lista wygląda
następująco:
1. Kostka elektryczna – złączka sprzedawana w klastrach
po 12 par, w przeliczeniu na pojedyncze złącze,
wychodzi najtaniej.
2. Zamiennik Wago z zaciskiem sprężynowym
3. Wago z zaciskiem sprężynowym
4. Złączka drut-linka
5. Wago ze złączem ruchomym
4.9.Alternatywa
Alternatywą do wykorzystywania złączek zawsze
pozostaje lutowanie. Wykonane poprawnie daje najlepszy
możliwy styk. Jednak jest to cholernie niewygodne w
warunkach polowych i połączenie lutowane wykonuję
tylko i wyłącznie wtedy… kiedy nie mam innej opcji.
Nie muszę chyba wspominać, że skręcanie przewodów nie
jest żadną alternatywą.
16
 Przybornik elektroinstalatora – Radosław Jachym

zakładać końcówki tulejkowe na przewody tego typu, a przewodu. Na etykiecie opakowania z końcówkami
5. Zaciskarka końcówek żeby to było możliwe, trzeba posiadać zaciskarkę. znajdziesz kilka informacji, przykładowo HI 2 X 2,5/10:
przewodów Warto wspomnieć, że nie uciekniesz od przewodów typu ▪ HI – Końcówka tulejkowa izolowana
linka. Przez to, że są bardziej elastyczne, dostarczane są ▪ 2 X 2,5 – końcówka przeznaczona do zaciśnięcia dwóch
W poprzednim rozdziale omówiłem złączki (przewody zasilające) wraz z dowolnym sprzętem RTV / przewodów, każdy z nich o maksymalnym przekroju
elektryczne również pod kątem przewodów typu linka. AGD. Co najważniejsze jednak, stosowanie ich do połączeń 2,5mm²
wewnętrznych w domowej rozdzielnicy jest i rozsądniejsze ▪ /10 – długość części zaciskanej w milimetrach
i dużo bardziej praktyczne właśnie dzięki końcówkom Gdyby zamiast 2 X 2,5 byłoby jedynie 2,5, oznaczałoby to
tulejkowym: końcówkę do zaciśnięcia jednego przewodu o maksymal-
▪ Możliwość połączenia dwóch przewodów bez nym przekroju 2,5mm2.
Brakowało w tych połączeniach jednego elementu, korzystania ze złączek elektrycznych Od strony izolacji otwór
mianowicie zaciśniętej końcówki tulejkowej na ▪ Większa powierzch- końcówki pojedynczej jest
odizolowanej końcówce przewodu. Do zaciskania nia styku przewodu z okrągły, natomiast otwór
końcówek tulejkowych służy specjalna zaciskarka. zaciskiem dzięki końcówki podwójnej jest w
temu, że przewody kształcie prostokąta po to, żeby zmieściły się w niej dwa
typu linka pod nacis- przewody obok siebie.
kiem ulegają odkształceniu (mniejsze ryzyko
przegrzania styku). 5.3. Budowa zaciskarki
Zaciskarka,
5.2. Budowa tulejki oprócz rękoje-
5.1.Dlaczego warto ją mieć? Końcówka tulejkowa izolowana składa ści, składa się z
się z dwóch części: szeregu wcięć i
Połączenie przewodu typu linka ze
▪ przewodzącej – część zaciskana o wypustek, każda
złączką elektryczną bez zaciśniętej
długości najczęściej 8-10mm innego rozmiaru
tulejki, może w efekcie
▪ izolacji – kolor zależny od rozmiaru do zaciskania
spowodować, że zacisk złączki
przewodu do jakiego końcówka tulejek różnej
będzie dociskać tylko część
jest przeznaczona. wielkości. Po-
drucików przewodu. To tak jakby
szczególne
zostały złączone przewody o
Tulejki sprzedawane są w różnych rozmiarach, dzięki przekroje prze-
mniejszym przekroju niż zakładane. Dlatego warto
czemu można dopasować końcówkę do zaciskanego wodów jakie

17

można zacisnąć są opisane przy każdym otworze. Z tego
można wywnioskować, że to narzędzie zaciśnie przewody o
przekroju od 0.5mm2 do 16mm2.
5.4. Zasada działania
Przykład z pojedynczym przewodem
Najpierw trzeba
przygotować przewód.
W tym celu przy użyciu
ściągacza izolacji lub
noża, należy ściągnąć
zewnętrzną izolację przewodu i wewnętrzną izolację z
końcówki żyły na długości 8-10mm.
Najpierw należy założyć tulejkę na końcówkę przewodu.
Końcówkę nakładamy do oporu, dzięki czemu izolacja
tulejki będzie pokrywała się z izolacją przewodu.
Teraz wystarczy wsunąć końcówkę w otwór o
odpowiednim rozmiarze. Należy pamiętać, że zaciskana
Przybornik elektroinstalatora – Radosław Jachym
jest jedynie część przewodząca. Przy tak usytuowanej
końcówce należy nacisnąć rękojeść.
Ostatni etap to upewnienie się, że tulejka będzie zaciśnięta
na całej długości i izolacja nie będzie naruszona, a
następnie naciśnięcie rękojeści. Gotowe!
Warto przetestować czy końcówka jest dobrze zaciśnięta
poprzez lekkie pociągnięcie przy trzymanym przewodzie z
Skręcanie przewodów
drugiej strony. W przypadku luzów, zacisnąć powtórnie.
Nieraz zajdzie konieczność (lub uznasz, że jest tak dla
Ciebie łatwiej), że trzeba będzie skręcić dwa przewody
Przykład z dwoma przewodami
przed wsunięciem do tulejki. Nie ma problemu, tylko
trzeba to zrobić dobrze.
▪ Żeby dobrze skręcić przewody należy równolegle zbliżyć
dwa przewody (tak jak na pierwszym zdjęciu przykładu
z dwoma przewodami). Następnie ścisnąć palcami
Po ściągnięciu izolacji, przytrzymując oba przewody miedziane druciki razem z obu przewodów i przekręcić
równolegle blisko siebie, nakładam końcówkę tulejkową. kilka razy w jednym lub w drugim kierunku.
Jeśli nie muszę (druciki nie są powyginane), nie skręcam ze ▪ Przed skręceniem druciki pojedynczego przewodu nie
sobą przewodów. Powoli, lekko poruszając tulejką mogą być poplątane ani skręcone. Jeśli będą, ich
nakładam końcówkę na przewody. przekrój po skręceniu może być większy niż przekrój
teoretycznie odpowiedniej końcówki tulejkowej, co
może utrudnić montaż końcówki.
Po nałożeniu tulejki, trzeba ją dopasować do
odpowiedniego otworu zaciskarki.
18

5.5. Uwagi praktyczne
▪ Niedopuszczalne jest
takie nałożenie końcówki,
żeby były widoczne mie-
dziane druciki pomiędzy
izolacją przewodu,
a izolacją końcówki
▪ Sumaryczny przekrój
zaciskanych w końcówce
przewodów może być
nieco mniejszy, zacisk powinien trzymać dobrze.
▪ Można eksperymentować z przekrojami gdy nie masz
wszelkich dostępnych końcówek. Przewód 1,5mm²
można równie dobrze zacisnąć przy użyciu końcówki
2 X 0,75. Nie jest to szczyt profesjonalizmu ze względu
na szerszy kształt izolacji, ale spełni swoje zadanie.
▪ Do zaciśnięcia trzech przewodów warto użyć końcówki
pojedynczej (lepiej się nadaje niż podwójna) o
odpowiednio dużym sumarycznym przekroju.
▪ Zaciskanie przewodów o przekroju dużo mniejszym niż
końcówka tulejkowa, nie jest poprawne. Wymagane
jest wtedy kilkukrotne zaciśnięcie z kilku stron, a w
efekcie otrzymasz obszarpaną końcówkę z wcale nie tak
pewnym zaciskiem.
Przybornik elektroinstalatora – Radosław Jachym
5.6. Cena przylegać do tulejki na całej powierzchni, ale jak mocno
dociśniesz, będzie trzymać.
Ceny zaciskarek wahają się w granicach 40-100 PLN. (są i Tym niemniej nie rekomenduję tego rozwiązania, 40 zł to
droższe, ale to już do zastosowań profesjonalnych). Na nie majątek, a przynajmniej będzie wykonane zgodnie ze
cenę składa się: sztuką.
▪ Zakres przekroju zaciskanych końcówek – przy
drobnych pracach wystarczy zakres do 6mm2, ale jest
to rzecz którą należy przemyśleć
▪ Rodzaj zaciskarki (są też zaciskarki automatyczne o
czym poniżej)
▪ Solidność wykonania
▪ Oczywiście marka
5.7. Alternatywa
Alternatywą dla pokazanej tutaj zaciskarki manualnej,
jest zaciskarka automatyczna, która posiada wyłącznie
jeden otwór zaciskający. Narzędzie podczas zaciskania
dopasowuje się do wsuniętej końcówki o określonym
przekroju. W standardzie są one nieco droższe od
standardowych zaciskarek manualnych i na ogół są
produkowane w wersjach o niedużym zakresie przekroju
(0.5 – 6mm2).
Ich niewątpliwą zaletą jest wygoda użytkowania.
Niektórzy mogą stwierdzić, że zaciskarka jest niepotrzebna,
wystarczą kombinerki. Fakt faktem da się operację
zaciskania przy użyciu kombinerek wykonać. Co prawda
zamiast odpowiedniego kształtu (okrąg lub prostokąt), po
prostu spłaszczysz tulejkę i druciki przewodu mogą nie
19
 Przybornik elektroinstalatora – Radosław Jachym

6.2.Szczypce boczne 6.3.Nóż

6. Pozostałe narzędzia i elementy
W tym rozdziale zaprezentuję kilka narzędzi, które – ze
względu na prostotę wykonania i użytkowania – nie
wymagają szczegółowego opisu.

6.1.Śrubokręty
Czymś trzeba przyciąć przewody, ich końcówki, kable,
opaski kablowe. Do tego celu najlepsze są szczypce boczne.
Precyzyjne i mocne dużo lepsze niż nożyczki albo zęby
elektromontera.
Posiadam dość sporych rozmiarów nóż w izolacji
ochronnej. Leży za to wygodnie w dłoni. Tym niemniej
warto się zaopatrzyć w jakikolwiek nóż monterski np.
składany z drewnianą rękojeścią. Często przydatny, gdy
ściągacz izolacji nie daje rady albo przy dowolnych pracach
monterskich.

Śrubokręty to w pracach elektroinstalacyjnych podstawa.

Zawsze warto mieć w podorędziu przynajmniej dwa
śrubokręty płaskie (raczej wąskie) i do tego jeden/dwa
śrubokręty krzyżowe. Oczywiście najlepiej jeśli ich rękojeść
będzie wykonana z odpowiedniej izolacji ochronnej
(z oznaczeniem 1000V), żeby nic niedobrego przy
przykręcaniu nie popieściło.

20
 Przybornik elektroinstalatora – Radosław Jachym

6.4.Kombinerki 6.5.Poziomica równolegle przewody.

Możesz się natrudzić, nakombinować, wszystko połączyć

Czy ktokolwiek nie słyszał o kombinerkach? Złapać,
przytrzymać, pociągnąć. To podstawowe zadania tego
narzędzia.
W pracach elektromonterskich może nie tyle nieodzowne
co bardzo ułatwiające życie.
O! Choćby podczas wkładania przewodów do złączek, gdy
mało miejsca w puszce.
idealnie w puszce, ale jeśli wyłącznik światła będzie krzywo
zamontowany to wiadomo o czym będą rozmawiać ludzie
na wsi. ☺
Poziomica jest bardzo ważna. Warto mieć kilka rozmiarów,
ale absolutnym minimum jest mała poziomica do lokalnego
wyrównania łączników.
6.6.Opaski kablowe
Gdy już opaska jest założona na wiązkę przewodów,
wystarczy obciąć końcówkę znajdującą się poza zaczepem.
Po zaciągnięciu opaski nie można jej poluzować. Jeśli za
ciasno ją zaciśniesz jedyną opcją jest przecięcie, usunięcie,
a następnie założenie nowej.

Opaski kablowe (zwane pospolicie trytytkami) to bardzo

ważny element skrzynki narzędziowej elektromontera. Jest
to elastyczny, wąski i podłużny element plastikowy po Koszt paczki (100 szt.) opasek kablowych to kilka złotych.
jednej stronie posiadający otwór z zaczepem.
Trytytka: Oczywiście opaski można kupić w różnych rozmiarach,
▪ Przytrzyma kabel zarówno jeśli chodzi o grubość jak i długość trytytki, oraz w
(lub inną rzecz) w różnych kolorach.
miejscu
▪ Uporządkuje
przewody - estetyka
▪ Zmniejszy obszar
zajmowany przez
poprowadzone

21
 Przybornik elektroinstalatora – Radosław Jachym

Co dalej?
Powyższy poradnik to zaledwie początek przygody z elektroinstalacjami i elektryką.
Przygotowałem dwa, wysokiej jakości kursy dostępne poprzez stronę www.domowaelektryka.pl, które gorąco polecam!

• Osprzęt i okablowanie – dzięki niemu będziesz wiedział jak zaplanować, wybrać oraz jak podłączyć każdy typ
włącznika światła dostępnego na rynku i dowiesz się jak prawidłowo wybrać rodzaj gniazdka do Twoich potrzeb.
Innymi słowy wykonasz prawidłowo i zgodnie z własnymi potrzebami swoją instalację elektryczną.
• Zbuduj Swoją Rozdzielnicę – kurs, dzięki któremu samodzielnie wykonasz rozdzielnicę w swoim domu. I zrobisz to
świetnie, a konkretnie przejdziesz ścieżkę:
✓ Poznasz typy współczesnych zabezpieczeń i elementów w rozdzielnicy,
✓ Dopasujesz je do swoich potrzeb i wykonasz zestawienie elementów, które będą Ci potrzebne (inteligentny
skoroszyt podpowie Ci rozwiązania,
✓ Wykonasz schematy połączeń w rozdzielnicy w prosty i intuicyjny sposób.
✓ Mając już gotową dokumentację, wykonasz montaż i podłączenie wszystkich elementów, a także połączysz
rozdzielnicę z Twoją domową instalacją.
✓ Uruchomisz rozdzielnicę!

Zachęcam również do częstego odwiedzania:

• Bloga elektrykadlakazdego.pl, gdzie regularnie pojawiają się nowe artykuły.

• Profilu na Facebooku, gdzie niejednokrotnie umieszczam ciekawostki lub rozwiązanie problemu czytelników.
• Profilu na Instagramie jeśli lubisz nietuzinkowe zdjęcia osprzętu i przewodów ☺

Cieszę się również, że dotarłeś (dotarłaś) do końca tej książki. Wszystkiego dobrego! :-)

22