ΕΚΘΕΣΗ ΜΕΣΑ ΜΑΖΙΚΗΣ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ

Παραπληροφόρηση Β΄ΛΥΚΕΙΟΥ
ΠΡΟΛΟΓΟΣ:

Ένα από τα όπλα του σύγχρονου ανθρώπου είναι η πληροφόρηση. Τα ΜΜΕ

αποτελούν το δυναμικότερο φαινόμενο της εποχής μας καθώς η έγκυρη και
αντικειμενική πληροφόρηση είναι δικαίωμα κάθε δημοκρατικού πολίτη. Όμως η
μαζική επικοινωνία δεν είναι ούτε καλή ούτε κακή, είναι μία δύναμη και όπως
οποιαδήποτε δύναμη, μπορεί να χρησιμοποιηθεί ευεργετικά ή καταστροφικά.
Το συμφέρον και η οικονομική εξάρτηση μετατρέπει την έγκυρη ενημέρωση σε
παραπληροφόρηση και δημιουργεί σημαντικά προβλήματα. Αν όμως οι
δημοσιογράφοι και οι δέκτες αναλάβουν τις ευθύνες τους τότε σίγουρα τα Μ.Μ.Ε
θα λειτουργούν ορθά.

Θετικά από την ορθή λειτουργία των ΜΜΕ

Αρχικά, τα Μ.Μ.Ε επιδρούν θετικά γιατί παρέχουν μία πηγή δύναμης, την
πληροφόρηση. Όταν σέβονται τον ρόλο τους έχουν τη δυνατότητα να παρέχουν
στο άτομο πληροφορίες και εικόνες από όλους τους τομείς της ανθρώπινης
δραστηριότητας. Αποτελούν ένα παράθυρο στον κόσμο, στις επιστήμες και στην
μόρφωση, μειώνουν τις αποστάσεις και δημιουργούν συνεκτικούς δεσμούς
μεταξύ ανθρώπων, κρατών και πολιτισμών. Μέσω των μέσων επικοινωνίας κάθε
στιγμή και κάθε λεπτό μεταδίδονται στους ανθρώπους πληροφορίες, ειδήσεις και
σημαντικά γεγονότα. Έτσι, ο σύγχρονος άνθρωπος είναι ενημερωμένος για όλα
όσα τον ενδιαφέρουν και παράλληλα μπορεί να συμβάλει στην επίλυση
σημαντικών κοινωνικών φαινομένων.

ΕΚΘΕΣΗ Β’ ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΤΥΛΙΑΝΟΥ ΧΡΥΣΤΑΛΛΑ 1

……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………….

Επιπρόσθετα, τα Μ.Μ.Ε, ιδιαίτερα το διαδίκτυο και η τηλεόραση,

αποτελούν μέσα ψυχαγωγίας και χαλάρωσης για σημαντική μερίδα πολιτών.
Παρέχουν δωρεάν και με ευκολία κάθε μορφή διασκέδασης και ψυχαγωγίας,
χαλαρώνοντας τους ανθρώπους από την ρουτίνα της καθημερινότητας. Για
παράδειγμα: βραβευμένες ταινίες, σειρές, ψυχαγωγικές και εκπαιδευτικές
εκπομπές μαζί με ντοκιμαντέρ παρέχουν την δυνατότητα γνήσιας ψυχαγωγίας σε
χιλιάδες τηλεθεατές. Επομένως, με τα υψηλής ποιότητας προγράμματα δίνουν
στους δέκτες ποιοτικές στιγμές απόλαυσης και ανεμελιάς.
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………….

Αίτια παραπληροφόρησης –αίτια αρνητικής λειτουργίας

Ωστόσο, πολύ συχνά τα Μ.Μ.Ε εκτρέπονται από τον ρόλο τους γιατί βάζουν
πάνω από όλα το συμφέρον και έτσι λειτουργούν ως όργανα
παραπληροφόρησης. Επειδή τα περισσότερα μέσα έχουν γίνει επιχειρήσεις, τα
οικονομικά συμφέροντα μετατρέπουν τους δημοσιογράφους σε «πωλητές»
ειδήσεων. Οι ειδήσεις τίθενται στην υπηρεσία των οικονομικών συμφερόντων,
παραποιούνται ή μεγαλοποιούνται ώστε να πωλήσουν! Τα λεγόμενα «fake news»
φαίνεται να είναι πιο σημαντικά για τους επιχειρηματίες-δημοσιογράφους από
την έγκυρη και αντικειμενική πληροφόρηση.

ΕΚΘΕΣΗ Β’ ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΤΥΛΙΑΝΟΥ ΧΡΥΣΤΑΛΛΑ 2

……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………….

Από την άλλη, η αύξηση των ΜΜΕ αυξάνει τον ανταγωνισμός της
τηλεθέασης. Στον αγώνα της τηλεθέασης οι λειτουργοί των μέσων μπορούν να
κάνουν τα πάντα, χωρίς να ακολουθούν τον δεοντολογικό κώδικα της
δημοσιογραφίας. Πρωταρχικός στόχος των επιχειρηματιών είναι τα νούμερα
τηλεθέασης και όχι η ποιότητα της πληροφόρησης. Έτσι, αυτή η μανία οδηγεί
κάποιους δημοσιογράφους στην παρουσίαση ψευδών, μεγαλοποιημένων ή μη
διασταυρωμένων (εξακριβωμένων) ειδήσεων.

……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………….

Συνέπειες
Ωστόσο, όταν η δύναμη αυτή χρησιμοποιείται για αλλότριους σκοπούς
επηρεάζει άμεσα και βλαπτικά τους δέκτες και ιδιαίτερα τους νέους.
Συγκεκριμένα, όταν μετατρέπονται σε όργανα παραπληροφόρησης και
προπαγάνδας στερούν από τους δέκτες το δικαίωμα της έγκυρης πληροφόρησης,
την ελευθερία της σκέψης ,συσκοτίζουν την αλήθεια και οδηγούν στη σύγχυση.
Έτσι, μέσω της παραπληροφόρησης επιτυγχάνουν να χειραγωγούν τους
ανυποψίαστους δέκτες προς τα δικά τους οικονομικά και πολιτικά συμφέροντα.

ΕΚΘΕΣΗ Β’ ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΤΥΛΙΑΝΟΥ ΧΡΥΣΤΑΛΛΑ 3

……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………….

Επιπρόσθετα, μεταδίδοντας υποβαθμισμένης ποιότητας προγράμματα για

χάρη της τηλεθέασης παρεμποδίζουν την πνευματική καλλιέργεια
ειδικότερα των νέων. Μέσα από τα χαμηλής ποιότητας προγράμματα
πλασάρουν λανθασμένα πρότυπα συμπεριφοράς και κουλτούρας, παρασύρουν
τους νέους στον μιμητισμό και την ξενομανία. Παράλληλα με τα φτηνά
προγράμματα, η εκτεταμένη προβολή σκηνών βίας σε ακατάλληλες ώρες
εκτρέφει αντί να περιορίζει το μεγάλο θηρίο της βίας.
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………….

Τρόποι Αντιμετώπισης
Για να αποφευχθούν τα αρνητικά αποτελέσματα που αναφέρθηκαν πιο πάνω
χρειάζεται να δράσουν οι αρμόδιοι φορείς. Αρχικά, οι ίδιοι οι δημοσιογράφοι
θα πρέπει να συνειδητοποιήσουν ότι ασκούν λειτούργημα και έχουν ευθύνη
προς τους δέκτες. Αν είναι πιο συνεπείς προς τον κώδικα δημοσιογραφικής
δεοντολογίας θα αποφευχθούν τα φαινόμενα της παραπληροφόρησης.
Ειδικότερα, από την πλευρά τους οι δημοσιογράφοι χρειάζεται να
διασταυρώνουν τις πληροφορίες που μεταδίδουν. Επιπρόσθετα, θα πρέπει να
παρουσιάζουν με τρόπο αντικειμενικό τις ειδήσεις χωρίς να κατευθύνουν τους
δέκτες στο δικό τους υποκειμενικό συμφέρον.

ΕΚΘΕΣΗ Β’ ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΤΥΛΙΑΝΟΥ ΧΡΥΣΤΑΛΛΑ 4

……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………….
Παράλληλα, ευθύνη για την αρνητική λειτουργία των ΜΜΕ έχουν και οι
δέκτες. Κάθε δέκτης που έχει κριτική ικανότητα σκέψης και λειτουργεί ως
ενεργός πολίτης καλείται να ασκεί έλεγχο και να επιλέγει τα ποιοτικά
προγράμματα. Μέσα από την ανθρωπιστική παιδεία και την καλλιέργεια της
κριτικής σκέψης, ο δέκτης μπορεί να διασταυρώνει τις πληροφορίες που
λαμβάνει καθημερινά και να αποφεύγει τα μέσα που δεν παρουσιάζουν έγκυρες
ειδήσεις. Τέλος, ο δέκτης είναι καλό να είναι σε εγρήγορση, να υποψιάζεται και
να κατακρίνει τα κακώς κείμενα (τα αρνητικά) που παρουσιάζονται στα ΜΜΕ.
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………….
-εκπαίδευση -σχολείο
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………….
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………….

ΕΚΘΕΣΗ Β’ ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΤΥΛΙΑΝΟΥ ΧΡΥΣΤΑΛΛΑ 5

 Επίλογος
Κλείνοντας,………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………….

ΕΚΘΕΣΗ Β’ ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΤΥΛΙΑΝΟΥ ΧΡΥΣΤΑΛΛΑ 6