You are on page 1of 10

P0

LEMBAR PERHITUNGAN REAGEN

Luas area riser : 14,4 cm x 8,6 cm = 123,84 cm2


Luas area downcomer : 14,4 cm x 5,5 cm = 79,2 cm2
𝜌𝑔 = 0,00141 𝑔𝑟/𝑐𝑐
BM Na2S2O3.5H2O = 249,18 gr/mol
BM Na2SO3 = 126 gr/mol
Tinggi Sparger = 10 cm
Laju alir gas O2 = 6 L/menit

 Kebutuhan Na2SO3
1. Variabel 1 tinggi reaktor = 89 cm
V = (123,84 cm2 + 79,2 cm2) x 89 cm =18070,56 mL
𝑔𝑟 1000
N= 𝑥 𝑥 𝑣𝑎𝑙𝑒𝑛𝑠𝑖
𝐵𝑀 𝑉 (𝑚𝐿)
𝑔𝑟 1000 𝑚𝐿
0,031 = 𝑥 𝑥2
126 𝑔𝑟/𝑚𝑜𝑙 18070,56 𝑚𝐿

gr = 35,29 gram
2. Variabel 2 tinggi reaktor = 90,5 cm
V = (123,84 cm2 + 79,2 cm2) x 90,5 cm =18375,12 mL
𝑔𝑟 1000
N= 𝑥 𝑥 𝑣𝑎𝑙𝑒𝑛𝑠𝑖
𝐵𝑀 𝑉 (𝑚𝐿)
𝑔𝑟 1000 𝑚𝐿
0,031 = 𝑥 𝑥2
126 𝑔𝑟/𝑚𝑜𝑙 18375,12 𝑚𝐿

gr = 35,88 gram
3. Variabel 3 tinggi reaktor = 92 cm
V = (123,84 cm2 + 79,2 cm2) x 92 cm =18679,68 mL
𝑔𝑟 1000
N= 𝑥 𝑥 𝑣𝑎𝑙𝑒𝑛𝑠𝑖
𝐵𝑀 𝑉 (𝑚𝐿)
𝑔𝑟 1000 𝑚𝐿
0,031 = 𝑥 𝑥2
126 𝑔𝑟/𝑚𝑜𝑙 18679,68 𝑚𝐿

gr = 36,48 gram

 Kebutuhan Na2S2O3.5H2O
𝑔𝑟 1000
N= 𝑥 𝑥 𝑣𝑎𝑙𝑒𝑛𝑠𝑖
𝐵𝑀 𝑉 (𝑚𝐿)
𝑔𝑟 1000 𝑚𝐿
0,1 = 𝑥 𝑥2
249,18 𝑔𝑟/𝑚𝑜𝑙 250 𝑚𝐿

gr = 3,115 gram

B-1
P0

LEMBAR PERHITUNGAN

A. Menghitung Hold Up Gas


1. Variabel 1 (tinggi reaktor = 89 cm)
∆ℎ𝑟 = 0,6 cm
∆ℎ𝑑 = 0,1 cm
z = 79 cm
𝜌𝐿 ∆ℎ𝑟 0,9939 0,6
𝜀𝑟 = × = × = 0,0076
𝜌𝐿 − 𝜌𝑔 𝑧 0,9939-0,00141 79
𝜌𝐿 ∆ℎ𝑑 0,9939 0,1
𝜀𝑑 = × = × = 0,00127
𝜌𝐿 − 𝜌𝑔 𝑧 0,9939-0,00141 79
Ar. εr + Ad. εd 123,84x0,0076 + 79,2 x 0,00127
ε= = = 0,00513
Ar +Ad 123,84 + 79,2
2. Variabel 2 (tinggi reaktor = 90,5 cm)
∆ℎ𝑟 = 0,5 cm
∆ℎ𝑑 = 0,1 cm
z = 80,5 cm
𝜌𝐿 ∆ℎ𝑟 0,9939 0,5
𝜀𝑟 = × = × = 0,00622
𝜌𝐿 − 𝜌𝑔 𝑧 0,9939-0,00141 80,5
𝜌𝐿 ∆ℎ𝑑 0,9939 0,1
𝜀𝑑 = × = × = 0,00124
𝜌𝐿 − 𝜌𝑔 𝑧 0,9939-0,00141 80,5
Ar. εr + Ad. εd 123,84x0,00622 + 79,2 x 0,00124
ε= = = 0,00428
Ar +Ad 123,84 + 79,2
3. Variabel 3 (tinggi reaktor = 92 cm)
∆ℎ𝑟 = 0,7 cm
∆ℎ𝑑 = 0,5 cm
z = 82 cm
𝜌𝐿 ∆ℎ𝑟 0,9939 0,7
𝜀𝑟 = × = × = 0,00855
𝜌𝐿 − 𝜌𝑔 𝑧 0,9939-0,00141 82
𝜌𝐿 ∆ℎ𝑑 0,9939 0,5
𝜀𝑑 = × = × = 0,0061
𝜌𝐿 − 𝜌𝑔 𝑧 0,9939-0,00141 82
Ar. εr + Ad. εd 123,84x0,00855 + 79,2 x 0,0061
ε= = = 0,0076
Ar +Ad 123,84 + 79,2

Tinggi reaktor ρL ∆hr ∆hd


εr εd ε
(cm) (gr/mL) (cm) (cm)
89 0,9939 0,6 0,1 0,0076 0,00127 0,00513
90,5 0,9939 0,5 0,1 0,00622 0,00124 0,00428
92 0,9939 0,7 0,5 0,00855 0,0061 0,0076

B-2
P0

B. Menghitung Laju Sirkulasi


1. Variabel 1 (tinggi reaktor = 89 cm)
𝐿𝐶 13 𝑐𝑚
𝑈𝐿𝑑 = = = 13,0 𝑐𝑚/𝑠
𝑡𝐶 1𝑠
𝑐𝑚
𝑈𝑙𝑑 𝑥 𝐴𝑑 13 𝑥 79,2 𝑐𝑚2
𝑠
𝑈𝑙𝑟 = = = 8,314 cm/s
𝐴𝑟 123,84 𝑐𝑚2

2. Variabel 2 (tinggi reaktor = 90,5 cm)


𝐿𝐶 13 𝑐𝑚
𝑈𝐿𝑑 = = = 6,84 𝑐𝑚/𝑠
𝑡𝐶 1,9 𝑠
𝑐𝑚
𝑈𝑙𝑑 𝑥 𝐴𝑑 6,84 𝑥 79,2 𝑐𝑚2
𝑠
𝑈𝑙𝑟 = = = 4,374 cm/s
𝐴𝑟 123,84 𝑐𝑚2

3. Variabel 3 (tinggi reaktor = 92 cm)


𝐿𝐶 13 𝑐𝑚
𝑈𝐿𝑑 = = = 4,48 𝑐𝑚/𝑠
𝑡𝐶 2,9 𝑠
𝑐𝑚
𝑈𝑙𝑑 𝑥 𝐴𝑑 4,48 𝑥 79,2 𝑐𝑚2
𝑠
𝑈𝑙𝑟 = = = 2,865 cm/s
𝐴𝑟 123,84 𝑐𝑚2

Tinggi reaktor (cm) Lc (cm) Tc (s) Uld (cm/s) Ulr (cm/s)


89 13 1 13 8,314
90,5 13 1,9 6,84 4,374
92 13 2,9 4,48 2,865

C. Menghitung Koefisien Transfer Massa (KLa)


Variabel 1 (tinggi reaktor = 89 cm)
N Na2 SO3 0,031
Mol Na2SO3 awal (a) = vreaktor × = 18070,56 × = 280,094 mol
eq 2
N KI 0,1
Mol I2 excess (b) = vKI × =5× =0,5 mol
eq 1
1 N Na2 S2 O3
Mol Na2SO3 sisa (c) = b- 2 ( × vNa2S2O3 )
eq

 t0 (vNa2S2O3 = 0 mL)
1 0,1
c = 0,5 - ( × 0) =0,5 mol
2 2
 t5 (vNa2S2O3 = 6,1 mL)
1 0,1
c = 0,5 - ( × 6,1) = 0,348 mol
2 2
 t10 (vNa2 S2 O3 = 5,1 mL)
1 0,1
c = 0,5 - ( × 5,1) = 0,373 mol
2 2
 t15 (vNa2 S2 O3 = 5,6 mL)
1 0,1
c = 0,5 - ( × 5,6) = 0,360 mol
2 2

B-3
P0

 t20 (vNa2 S2 O3 = 5,6 mL)


1 0,1
c = 0,5 - ( × 5,6) = 0,360 mol
2 2
 t25 (vNa2 S2 O3 = 5,4 mL)
1 0,1
c = 0,5 - ( × 5,6) = 0,360 mol
2 2

1
Mol O2 yang bereaksi (d) = 2 (a-c)

 t0
1
𝑑 = (280,094 - 0,5) = 139,797 mol
2
 t5
1
𝑑 = (280,094 - 0,348) = 139,873 mol
2
 t10
1
𝑑 = (280,094 - 0,373) = 139,861 mol
2
 t15
1
𝑑 = (280,094 - 0,360) = 139,867 mol
2
 t20
1
𝑑 = (280,094 - 0,360) = 139,867 mol
2
 t25
1
𝑑 = (280,094 - 0,360) = 139,867 mol
2

d x BM O2
O2 yang masuk reaktor (e) = t x 60

 t0
139,797 x 32
e= = 0
0 x 60
 t5
139,873 x 32
e= = 14,920 gram/s
5 x 60
 t10
139,861 x 32
e= = 7,459 gram/s
10 x 60
 t15
139,867 x 32
e= = 4,973 gram/s
15 x 60

B-4
P0

 t20
139,867 x 32
e= = 3,730 gram/s
20 x 60
 t25
139,867 x 32
e= = 2,984 gram/s
25 x 60

e
Koefisien transfer massa gas-cair (KLa) = 0,008

 t0
0
KLa= =0
0,008
 t5
14,920
KLa= = 1864,975
0,008
 t10
7,459
KLa= = 932,404
0,008
 t15
4,973
KLa= = 621,630
0,008
 t20
3,730
KLa= = 466,223
0,008
 t25
2,984
KLa= = 372,978
0,008

Variabel 2 (tinggi reaktor = 90,5 cm)


N Na2 SO3 0,031
Mol Na2SO3 awal (a) = vreaktor × = 18375,12 × = 284,814 mol
eq 2
N KI 0,1
Mol I2 excess (b) = vKI × =5× =0,5 mol
eq 1
1 N Na2 S2 O3
Mol Na2SO3 sisa (c) = b- 2 ( × vNa2S2O3 )
eq

 t0 (vNa2S2O3 = 0 mL)
1 0,1
c = 0,5 - ( × 0) =0,5 mol
2 2
 t5 (vNa2S2O3 = 6,2, mL)
1 0,1
c = 0,5 - ( × 6,2) = 0,345 mol
2 2

B-5
P0

 t10 (vNa2 S2 O3 = 5,8 mL)


1 0,1
c = 0,5 - ( × 5,8) = 0,355 mol
2 2
 t15 (vNa2 S2 O3 = 7,4 mL)
1 0,1
c = 0,5 - ( × 7,4) = 0,315 mol
2 2
 t20 (vNa2 S2 O3 = 7,4 mL)
1 0,1
c = 0,5 - ( × 7,4) = 0,315 mol
2 2
 t25 (vNa2 S2 O3 = 7,4 mL)
1 0,1
c = 0,5 - ( × 7,4) = 0,315 mol
2 2

1
Mol O2 yang bereaksi (d) = 2 (a-c)

 t0
1
𝑑 = (284,814 - 0,5) = 142,157 mol
2
 t5
1
𝑑 = (284,814 - 0,345) = 142,235 mol
2
 t10
1
𝑑 = (284,814 - 0,355) = 142,230 mol
2
 t15
1
𝑑 = (284,814 - 0,315) = 142,250 mol
2
 t20
1
𝑑 = (284,814 - 0,315) = 142,250 mol
2
 t25
1
𝑑 = (284,814 - 0,315) = 142,250 mol
2

d x BM O2
O2 yang masuk reaktor (e) = t x 60

 t0
142,157 x 32
e= = 0
0 x 60
 t5
142,235 x 32
e= = 15,172 gram/s
5 x 60

B-6
P0

 t10
142,230 x 32
e= = 7,586 gram/s
10 x 60
 t15
142,250 x 32
e= = 5,058 gram/s
15 x 60
 t20
142,250 x 32
e= = 3,793 gram/s
20 x 60
 t25
142,250 x 32
e= = 3,035 gram/s
25 x 60

e
Koefisien transfer massa gas-cair (KLa) = 0,008

 t0
0
KLa= =0
0,008
 t5
15,172
KLa= = 1896,462
0,008
 t10
7,586
KLa= = 948,198
0,008

 t15
5,058
KLa= = 632,221
0,008
 t20
3,793
KLa= = 474,166
0,008
 t25
3,035
KLa= = 379,322
0,008

Variabel 3 (tinggi reaktor = 92 cm)


N Na2 SO3 0,031
Mol Na2SO3 awal (a) = vreaktor × = 18679,68 × = 289,535 mol
eq 2
N KI 0,1
Mol I2 excess (b) = vKI × =5× =0,5 mol
eq 1
1 N Na2 S2 O3
Mol Na2SO3 sisa (c) = b- 2 ( × vNa2S2O3 )
eq

 t0 (vNa2S2O3 = 0 mL)
1 0,1
c = 0,5 - ( × 0) =0,5 mol
2 2
B-7
P0

 t5 (vNa2S2O3 = 5,5 mL)


1 0,1
c = 0,5 - ( × 5,5) = 0,363 mol
2 2
 t10 (vNa2 S2 O3 = 5,5 mL)
1 0,1
c = 0,5 - ( × 5,5) = 0,363 mol
2 2
 t15 (vNa2 S2 O3 = 5,0 mL)
1 0,1
c = 0,5 - ( × 5,0) = 0,375 mol
2 2
 t20 (vNa2 S2 O3 = 5,0 mL)
1 0,1
c = 0,5 - ( × 5,0) = 0,375 mol
2 2
 t25 (vNa2 S2 O3 = 5,0 mL)
1 0,1
c = 0,5 - ( × 5,0) = 0,375 mol
2 2

1
Mol O2 yang bereaksi (d) = 2 (a-c)

 t0
1
𝑑 = (289,535 - 0,5) = 144,518 mol
2
 t5
1
𝑑 = (289,535 - 0,363) = 144,586 mol
2
 t10
1
𝑑 = (289,535 - 0,363) = 144,586 mol
2
 t15
1
𝑑 = (289,535 - 0,375) = 144,580 mol
2
 t20
1
𝑑 = (289,535 - 0,375) = 144,580 mol
2
 t25
1
𝑑 = (333,133 - 0,375) = 144,580 mol
2

d x BM O2
O2 yang masuk reaktor (e) = t x 60

 t0
144,518 x 32
e= = 0
0 x 60

B-8
P0

 t5
144,586 x 32
e= = 15,423 gram/s
5 x 60
 t10
144,586 x 32
e= = 7,711 gram/s
10 x 60
 t15
144,580 x 32
e= = 5,141 gram/s
15 x 60
 t20
144,580 x 32
e= = 3,855 gram/s
20 x 60
 t25
144,580 x 32
e= = 3,084 gram/s
25 x 60

e
Koefisien transfer massa gas-cair (KLa) = 0,008

 t0
0
KLa= =0
0,008
 t5
15,423
KLa= = 1927,817
0,008
 t10
7,711
KLa= = 963,908
0,008
 t15
5,141
KLa= = 642,578
0,008
 t20
3,855
KLa= = 481,933
0,008
 t25
3,084
KLa= = 385,547
0,008

B-9
P0

Variabel 1
t (menit) Vtitran (mL) a b c d e KLa
0 0 280,094 0,5 0,500 139,797 0,000 0,000
5 6,1 280,094 0,5 0,348 139,873 14,920 1864,975
10 5,1 280,094 0,5 0,373 139,861 7,459 932,404
15 5,6 280,094 0,5 0,360 139,867 4,973 621,630
20 5,6 280,094 0,5 0,360 139,867 3,730 466,223
25 5,6 280,094 0,5 0,360 139,867 2,984 372,978
KLa rata-rata 851,642

Variabel 2
t (menit) Vtitran (mL) a b c d e KLa
0 0 284,814 0,5 0,500 142,157 0,000 0,000
5,0 6,2 284,814 0,5 0,345 142,235 15,172 1896,462
10,0 5,8 284,814 0,5 0,355 142,230 7,586 948,198
15,0 7,4 284,814 0,5 0,315 142,250 5,058 632,221
20,0 7,4 284,814 0,5 0,315 142,250 3,793 474,166
25,0 7,4 284,814 0,5 0,315 142,250 3,035 379,332
KLa rata-rata 866,076

Variabel 3
t (menit) Vtitran (mL) a b c d e KLa
0 0 289,535 0,5 0,500 144,518 0,000 0,000
5,0 5,5 289,535 0,5 0,363 144,586 15,423 1927,817
10,0 5,5 289,535 0,5 0,363 144,586 7,711 963,908
15,0 5,0 289,535 0,5 0,375 144,580 5,141 642,578
20,0 5,0 289,535 0,5 0,375 144,580 3,855 481,933
25,0 5,0 289,535 0,5 0,375 144,580 3,084 385,547
KLa rata-rata 880,357

B-10

You might also like