ალბერ კამიუ

სიზიფეს მითი

თბილისი

„წიგნის სავანე“
სავანე“

2014
 სიზიფეს მითი
ღმერთებმა ლოდის თრევა მიუსაჯეს სიზიფეს.
სიზიფეს განუწყვეტლივ
უნდა ეზიდა ზურგით მთის მწვერვალისაკენ მიმავალ გზაზე. გზაზე
მწვერვალიდან კი ქვა ისევ მთის ძირისკენ დაეშვებოდა.
დაეშვებოდა ღმერთები
არც თუ უსაფუძვლოდ მიიჩნევდნენ,
მიიჩნევდნენ, რომ არაფერია უფრო
დიდი სატანჯველი,
სატანჯველი, ვიდრე ფუჭი
ფუჭი შრომა.
შრომა

თუკი ჰომეროსს დავუჯერებთ,

დავუჯერებთ სიზიფე ყველაზე ბრძენი და
კეთილგონიერია მოკვდავთ შორის.
შორის სხვა ცნობით კი,
კი, იგი ავაზაკია.
ავაზაკია
მე ვერანაირ წინააღმდეგობას ვერ ვხედავ. ვხედავ მოსაზრებათა
შორის განსხვავება მიზეზებშია,
მიზეზებშია - რატომ შეიქნა სიზიფე ფუჭი
შრომის სიმბოლოდ.
სიმბოლოდ დასაწყისშივე
დასაწყისშივე აღვნიშნავ,
აღვნიშნავ რომ მას ბრალი
ედებოდა ღმერთების დაუმორჩილებლობაში.
დაუმორჩილებლობაში სიზიფემ
ღმერთების საიდუმლო მოიპარა.
მოიპარა (ღმერთების საიდუმლო გასცა).
გასცა).
ესოპეს ქალიშვილი ეგინა იუპიტერმა მოიტაცა. მოიტაცა მამა
შეძრწუნდა შვილის გაუჩინარებით
გაუჩინარებით და თავისი სატანჯველი
სიზიფეს შესჩივლა.
შესჩივლა სიზიფემ ყველაფერი იცოდა მოტაცების
შესახებ და დახმარების სანაცვლოდ,
სანაცვლოდ, ესოპეს წყალი სთხოვა
საკუთარი ციხე-
ციხე-სიმაგრისათვის კორინთოში.
კორინთოში ქუხილს და ციურ
ელვას წყლის მადლი ამჯობინა.
ამჯობინა ამისათვის მოკვდავი დაისაჯა.
დაისაჯა
ამისთვის სასჯელად ჯოჯეხეთური ტანჯვა ერგო. ერგო.
ჰომეროსი გვიამბობს,
გვიამბობს, რომ სიზიფემ სიკვდილი ჯაჭვით
შებოჭა.
შებოჭა. პლუტონს აღარ შეეძლო თავისი დაცარიელებული,
დაცარიელებული,
მიცვალებულთა უტყვი სამყარო ეხილა. ეხილა. მან ომის ღმერთი
გააგზავნა,
გააგზავნა, რათა სიკვდილი გამარჯვებულისგან დაეხსნა.
დაეხსნა.
ამბობენ,
ამბობენ სიკვდილის პირას მყოფი სიზიფე დაჟინებით
ცდილობდა გაერკვია,
გაერკვია უყვარდა თუ არა საკუთარ ცოლს. ცოლს ქალს
მოსთხოვა,
მოსთხოვა, მისი გვამი მოედანზე დაეგდო და დაკრძალვის წესები
არ აღესრულებინა.
აღესრულებინა. სიზიფეს მიცვალებულთა სამეფოში
გამოეღვიძა.
გამოეღვიძა იქ კი, კი ადამიანურ სიყვარულზე გულაყრილმა,
გულაყრილმა
პლუტონს სთხოვა,
სთხოვა, მიეცა მისთვის დედამიწაზე დაბრუნების ნება, ნება
რათა სამაგიერო გადაეხადა ცოლისთვის.
ცოლისთვის მაგრამ როდესაც
სიზიფემ ხელახლა იხილა ამქვეყნიური სამყარო,
სამყარო იხილა წყალი,
წყალი,

1
ესიამოვნა მზის მცხუნვარება,
მცხუნვარება, გამთბარი ქვები და კამკამა ზღვა,
ზღვა მას
აღარ მოუნდა საუკუნო წყვდიადში დაბრუნება.
დაბრუნება არ დაემორჩილა
ბრძანებასა და რისხვას და მრავალი წლის განმავლობაში
განმავლობაში
ცხოვრობდა კამკამა ზღვის ყურეში,
ყურეში მღელვარე წყალთან და
გაღიმებულ მიწასთან ჰარმონიაში.
ჰარმონიაში
ღმერთების ნება უნდა აღსრულებულიყო.
აღსრულებულიყო ჰერმესმა ხელი
წაავლო გათავხედებულ მოკვდავს და ძალით წაათრია ის
ქვესკნელში, სადაც სიზიფეს მისთვის მომზადებული ლოდი
ქვესკნელში,
ელოდა.
ელოდა
ნათქვამი
ნათქვამი სრულიად საკმარისია საიმისოდ,
საიმისოდ, რომ მივხვდეთ
მივხვდეთ:
ხვდეთ:
სიზიფე აბსურდული გმირია - აბსურდის გმირია.
გმირია. როგორც თავისი
მიდრეკილებებით,
მიდრეკილებებით, ასევე თავისი ტანჯვით.
ტანჯვით.
გაუგონარმა სიძულვილმა ღმერთებისა და სიკვდილის
მიმართ,
მიმართ სიცოცხლის საოცარმა წყურვილმა გაამარჯვებინა ენით
აუწერელ სატანჯველზე
სატანჯველზე,
ნჯველზე, რომელსაც ბოლო არ უჩანს. უჩანს ეს არის
საზღაური ამქვეყნიურ სიამეთა სიყვარულის გამო. გამო. არაფერია
ცნობილი სიზიფეს იმქვეყნიურ ცხოვრებაზე.
ცხოვრებაზე მაგრამ მითი ხომ
იმისთვის იქმნება,
იქმნება, რომ ის ჩვენმა
ჩვენმა წარმოსახვამ გააცოცხლოს.
გააცოცხლოს.
შეგვიძ
შეგვიძლია უბრალოდ წარმოვიდგინოთ დაჭიმული კუნთები, კუნთები,
რომელიც საჭიროა,
საჭიროა, რათა უზარმაზარი ლოდი ადგილიდან დაძრა, დაძრა,
მთის ძირიდან მწვერვალზე აიტანო,
აიტანო, და ათასგზის,
ათასგზის,
დაუსრულებლად იმეორო ეს. ეს. შეგვიძლია წარმოვიდგინოთ
გაყინული,
გაყინული, გაქვავებული სახე,
სახე, სიზიფეს ლოყა,
ლოყა, რომელიც ლოდზე
მიუდვია,
მიუდვია, ბეჭი,
ბეჭი, რომელიც თიხით მოსვრილი უზარმაზარი
ქვისთვის
ქვისთვის შეუდგამს,
შეუდგამს, ფეხი,
ფეხი, რომელიც მტკიცედ ეყრდნობა მიწას,მიწას,
ტალახში ამოსვრილ ორ მტკიცე ხელს, ხელს, რომელიც ადამიანურ
თავდაჯერებას და სიმტკიცეს გამოხატავს.
გამოხატავს. დიდი ძალისხმევის
დასასრულს,
დასასრულს, რომელიც უსაზღვრო ცითა და უსრული დროით
განიზომება,
განიზომება, მიზა
მიზანი მიღწეულია.
მიღწეულია. და მაშინ სიზიფე ხედავს,
ხედავს, რომ
ლოდი სულ რამდენიმე წამში ისევ მთის ძირისკენ ეშვება,
ეშვება, საიდანაც
ის ისევ მთის მწვერვალზე უნდა აიტანოს.
აიტანოს. სიზიფე ისევ დაბლა
ეშვება.
ეშვება.

2
 სწორედ დაშვებოს დროს,
დროს, ამ ხანმოკლე სულის მოთქმის ჟამს,
ჟამს,
სიზიფე ჩემს ყურადღებას იპყრობს.
იპყრობს. მისი სახე,
სახე, ეს დაძაბული და
დაჭიმული
დაჭიმული სახე,
სახე, ლოდისგან ძნელად თუ განსხვავდება.
განსხვავდება. მე ვხედავ,
ვხედავ,
რომ ის მძიმე,
მძიმე, გამოზომილი ნაბიჯებით ეშვება,
ეშვება, რათა ისევ ტანჯვას
შეებას,
შეებას, რომელსაც დასასრული არ აქვს.
აქვს. დრო,
დრო, როცა შეიძლება
შვებით ამოისუნთქო და რომელიც ისევე გარდაუვალად გარდაუვალად
გამეორდება
გამეორდება,
დება, როგორც თვით მისი ტანჯვა,
ტანჯვა, გონების
გონების სიფხიზლის
სიფხიზლის
დროა.
დროა. /ცნობიერების
/ცნობიერების დროა/
დროა/. ყოველი წამი,
წამი, როდესაც სიზიფე
მწვერვალს დატოვებს და ღმერთების საცხოვრებლისკენ
მიემართება,
მიემართება, ის თავის ბედისწერაზე მაღლდება.
მაღლდება. ამ დროს ის
კლდეზე მტკიცეა.
მტკიცეა.
და თუ ეს მითი ტრაგედიაა,
ტრაგედიაა, მხოლოდ იმდენად,
იმდენად, რამდენადაც
გმირი სრულად აცნობიერებს
აცნობიერებს თა
თავის ხვედრს.
ხვედრს. მართლაც
მართლაც და,და, მისი
ტანჯვა ნუთუ ესოდენ დიდი და უსასრულო იქნე იქნებოდა,
ბოდა, რომ ყოველ
ნაბიჯზე მისი დასრულების იმედი ჰქონოდა?
ჰქონოდა? დღეს მუშა სწორედ
ასევე შრომობს ყოველდღე მთელი ცხოვრების მანძილზე,
მანძილზე, ხოლო
მისი ბედი არამც და არა
არამც არ არის ნაკლებად აბსურდული
აბსურდული.
ლი. მაგრამ
ის ტრაგიკულია მხოლოდ იმ იშვიათი წუთების მანძილზე, მანძილზე,
როდესაც მას ნათელი შემეცნების უნარი უბრუნდება.
უბრუნდება. სიზიფე,
სიზიფე,
ღმერთების ეს პროლეტარი,
პროლეტარი, უძლური და ამბოხებული,
ამბოხებული, მთელი
სიგრძე-
სიგრძე-სიგანით აცნობიებს ადამიანური ხვედრის არარაობას,
არარაობას,
უბადრუკობას
უბადრუკობას.
ბას. სწორედ ამაზე ფიქრობს,
ფიქრობს, როდესაც მთის
მწვერვალიდან ძირს მიემართება.
მიემართება. გონის სიცხადე,
სიცხადე, რომელიც
მისთვის სატანჯველად უნდა იქცეს, იქცეს, იმავდროულად მის
გამარჯვებას განაპირობებს.
განაპირობებს. და არ არსებობს ისეთი ბედისწერა,
ბედისწერა,
რომელზედაც სიძულვი
სიძულვილის წყალობით ვერ ამაღლდება.
ამაღლდება.
მაშ ასე,
ასე, თუ ზოგიერთ დღეს დაშვება ტანჯვაა, ტანჯვაა, ის
შესაძლებელია სიხარულის მომტანიც იყოს. იყოს. ეს სიტყვა
სრულებითაც არ არ
არის გადაჭარბებული.
გადაჭარბებული. ვცდილობ წარმოვიდგინო
წარმოვიდგინო
სიზიფე,
სიზიფე, როდესაც ის ლოდს უბრუნდება.
უბრუნდება. დასაწყისში იყო ტანჯვა.
ტანჯვა.
როდესაც ხსოვნა მიწიერი ცხოვრების შესახებ ძალიან ძლიერია
ძლიერია,,
როცა ბედნიერება დაჟინებით გიხმობს,
გიხმობს, მაშინ ისეც ხდება,
ხდება, რომ ამ
ადამიანის გულში სევდა ისადგურებს,
ისადგურებს, ეს კი – ლოდის გამარჯვებას
ნიშნავს,
ნიშნავს, ასეთ შემთხვევაში თვით ადამიანია ლოდი.
ლოდი. სევდით

3
გამოწვეული ტანჯვა ძალიან დიდი და მძიმეა,მძიმეა, ის აუტანელია.
აუტანელია.
ყოველი ჩვენგანი გეთსიმანიის ბაღში ერთხელ მაინც თა თავის ღამეს
ათევს.
ათევს. მაგრამ დამთრგუნველი ჭეშმარიტება ქრება, ქრება, როცა მას
ამოიცნობენ და აღიარებენ.
აღიარებენ. მაგალითად,
მაგალითად, იოდიპოსი დასაწყისში
ბედს ისე დაემორჩილდა,
დაემორჩილდა, რომ ეს თავადაც არ იცოდა. იცოდა. მისი
მისი
ტრაგედია,
ტრაგედია, გონების განათების – თვალის ახელის მომენტიდან
იწყება.
იწყება. მაგრამ ზუსტად იმ წამს, წამს, ის,
ის, დაბრმავებული და
სასოწარკვეთილი,
სასოწარკვეთილი, ხვდება,
ხვდება, რომ ერთადერთი ძაფი,
ძაფი, რომელიც მას
ზღვასთან აკავშირებს,
აკავშირებს, მისი
მისი ქალიშვილის გრილი ხელია, ხელია, და
სწორედ მაშინ წარმოთქვამს
წარმოთქვამს გასაოცარ სიტყვებს:
სიტყვებს: „ჩემი
„ჩემი სიბერე და
სულის დიდებულება,
დიდებულება, მაიძულებს ამდენი ტანჯვის მიუხედევად
ვაღიარო
ვაღიარო,
არო, რომ ყველაფერი კარგად არის.“
არის.“ სოფოკლეს ოიდიპოსი,
ოიდიპოსი,
დოსტოევსკის კირილის მსგავსად,
მსგავსად, აღამოაჩენს აბსურდული
გამარჯვების ფორმულას.
ფორმულას. ძველი სიბრძნე უახლეს ჰეროიზმს
ერთვის.
ერთვის.
აბსურდის აღმოჩენას გარდაუვლად ახლავს ცდუნება დაწერო
ბედნიერების სახელმძღვანელო
სახელმძღვანელო.
ლო. „კი
„კი მაგრამ,
მაგრამ, ასეთი ვიწრო გზით
აპირებთ სიარულს?
სიარულს?“ სამყარო ხომ ერთია.
ერთია. ბედნიერება და აბსურდი
– ორივე ერთი დედის – მიწის შვილია.
შვილია. ისინი განუყრელნი არიან.
არიან.
მცდარი იქნებოდა ვამტკიცოთ,
ვამტკიცოთ, რომ ბედნიერება აუცილებლად
გამომდინარეობს აბსურდის აღმოჩენიდან.
აღმოჩენიდან. თუმცაღა ხდება,
ხდება, რომ
აბსურდის შეგრძნება იბადება ბიედნიერების სისრულიდან.
სისრულიდან. „ მე
ვიაღიარებ,
ვიაღიარებ, რომ ყველაფერი კარგად არის
არის“
რის“ ამბობს ოიდიპოსი,
ოიდიპოსი, და ეს
სიტყ
სიტყვები წმინდათაწმინდაა.
წმინდათაწმინდაა. ის ექოსავით გაისმის მკაცრ და
შემოსაზღვრულ ადამიანურ სამყაროში.
სამყაროში. ეს სიტყვები გვასწავლის,
გვასწავლის,
რომ ჯერ კიდევ ყველაფერი
ყველაფერი არ არის ამოწურული.
ამოწურული. ეს სიტყვები
ამქვეყნიური ცხოვრებიდან ღმერთს განდევნის,
განდევნის, რომელმაც აქ
დაუკმაყოფილებლობასთა
დაუკმაყოფილებლობასთან და უშედეგო ტანჯვასთან ერთად
შემოაღწია.
შემოაღწია. ისინი ბედს წმინდა ადამიანურ საქმედ აქცევენ,აქცევენ,
რომელიც ადამიანებმა სწორედ ერთმანთს შორის უნდა მოაგვარონ.
მოაგვარონ.
სწორედ
სწორედ აქ იმალება სიზიფეს ჩუმი ბედნირება.
ბედნირება. მისი ბედი მას
თავად ეკუთვნის.
ეკუთვნის. კლდის ლოდი – მისიმისი პირადი საზრუნავია
საზრუნავია.
ავია.
აბსურდული ადამიანი,
ადამიანი, რომელიც
რომელიც თავის ტანჯვას უყურებს,
უყურებს,
კერპებს აიძულებს დადუმდნენ.
დადუმდნენ. და მაშინ,
მაშინ, მთელს სამყაროში,
სამყაროში,

4
რომელიც მოულოდნელად დადუმდა, დადუმდა, გარკვევით მოისმისმოისმის
ათასობით
ათასობით სუსტი არაჩვეულებრივი ამქვეყნიური ხმა. ხმა. ამოუცნობი,
ამოუცნობი,
გაურკვეველი ძახილი,
ძახილი, ღიმილი,
ღიმილი, სალამი,
სალამი, რომელსაც ყოველი სახე
ასხივებს,
ასხივებს, – ეს ყველაფერი გარდაუვლად მოჰყვება გამარჯვებას,
გამარჯვებას, ეს
გამარჯვების ჯილდოა.
ჯილდოა. არ არსებობს მზის სინათლე წყვდიადის
გარეშე,
გარეშე, ხოლო ღამე უნდა უნდა გამოსცადო
გამოსცადო.
ამოსცადო. – იგემო,
იგემო, იწვნიო.
იწვნიო.
აბსურდული ადამიანი ამბობს „დიახ“ დიახ“ და ამ წუთიდან
მოყოლებული,
მოყოლებული, მის ძალისხმევას ბოლო აღარ უჩანს. უჩანს. და თუ
არსებობს პირადი ბედი,
ბედი, ეს არამც და არამც არ არის რაღაც ზევიდან
განსაზღვრული;
განსაზღვრული; წინასწარგანსაზღვრულობა,
წინასწარგანსაზღვრულობა, უკიდურეს
შემთხვევაში დაიყვანება
დაიყვანება იმაზე,
იმაზე, თუ რას ფიქრობს ამაზე თავად
ადამიანი:
ადამიანი: ის ფატალურია და სიძულვილის ღირსია. ღირსია. სხვა
ყველაფერში ის თავის ცხოვრების ბატონ – პატრონია. პატრონია. და აი,
აი,
წარმავალი წამი,
წამი, როდესაც ადამიანი თვალს გადაავლებს განვლილ
გზას,
გზას, თავის ცხოვრებას,
ცხოვრებას, სიზიფე,
სიზიფე, უბრუნდება რა ლოდს,
ლოდს, ჭვრეტს
ჭვრეტს
ერთმანეთთან დაუკავშირებელი მოქმედებების წყებას, წყებას, რომელიც
მის ბედად იქცა,
იქცა, რომელიც მან თავად შექმნა,
შექმნა, რომელიც ერთ
მთლიანობად მისმა მეხსიერებამ აქცია,
აქცია, ხოლო ბეჭდით განამტკიცა
მისმა ნაადრევმა სიკვდილმა.
სიკვდილმა.
მაშ ასე,
ასე, დარწმუნებულია რა ყოველივე ადამიანურის
ადამიანურ წარმოშობაში,
წარმოშობაში, ბრმის მსგავსად,
მსგავსად, რომელსაც სწადია
თვალის ჩინი დაუბრუნდეს და რომელმაც მტკიცედ იცის,
იცის, რომ მისი
ღამე უსასრულოა,
უსასრულოა, სიზიფეც მიაბიჯებს უკუნითი უკუნისამდე.
უკუნისამდე.
კლდის ლოდი კი დღემდე მოგორავს.
მოგორავს.
სიზიფეს მთის ძირში ვტოვებ.
ვტოვებ. საკუთარ ტვირთს ვერავინ
გაექცევა.
გაექცევა. მაგრამ
მაგრამ სიზიფე უზენაეს ერთგულებას გვასწავლის,
გვასწავლის,
რომელიც ღმერთს უარყოფს და კლდის ლოდს წევს. წევს. სიზიფეც ასევე
აღიარებს,
აღიარებს, რომ ყველაფერი კარგად არის.
არის. ამერიდან ეს სამყარო,
სამყარო,
რომელსაც მბრძანებელი არ ჰყვს,
ჰყვს, მას აღარც უნაყოფოდ და აღარც
უაზროდ აღარ ეჩვენება.
ეჩვენება. ლოდის მწვერვალზე ერთი ატანაც
საკმარისია,
საკმარისია, რომ ადამიანის გული აივსოს.
აივსოს. სიზიფე ბედნიერად
უნდა მივიჩნიოთ.
მივიჩნიოთ.
ალბერ კამიუ.
კამიუ.