Reviewer in MAPEH

MUSIC
3rd Grading
1. Introduction – himig na tinutugtog o inaawit bilang paghahanda sa kabuuan ng pag-awit o panimula.
2. Coda – Huling bahagi o parirala na nagsisilbing panapos ng awit o tugtugin.
3. Musical Phrase – ito ay mga musical sentence/line na nagpapahiwatig o nagsasaad ng isang buong
kaisipan.
4. Antecedent Phrase – ito ay may papataas na himig. Ito ay nagsisilbing panimulang parirala ng isang
musical phrase.
5. Consequent Phrase – ito ay may pababang himig. Ito ay nagsisisilbing pangwakas na parirala bilang
katapusan ng isang musical phrase.
6. Melodic Phrase – pariralang panghimig na nagtataglay ng himig na hinango sa alinmang bahagi ng
awit. Ito ay ang pagkakasunod-sunod ng mga note na siyang bumubuo sa isang magandang
linya o melody .
7. Rhythmic Phrase – tawag sa pangkat ng mga note at rest batay sa palakumpasan sa isang bahagi ng
awit o komposisyon.
8. Magkahawig na Musical Phrase – ito ay binubuo sa pamamagitan ng pag-uulit sa mas mababa o mas
mataas na tono.
9. Di-magkatulad na Musical Phrase – ito ay binubuo ng magkaibang pariralang panritmo at panghimig.
10. Vocal – musikang mula sa pag-awit gamit ang boses. (soprano, alto, tenor, baho)
11. Timbre – ang uri o kalidad ng tunog. (solo, duet, grupo)
12. Texture – element ng musika na tumutukoy sa kapal o nipis ng tunog.
13. Instrumentong Kwerdas/String/Chordophone – mga instrumentong pinatutugtog sa pamamagitan ng
strumming, plucking at bowing.
a. Bajo de Arco – itinuturing na pinakamalaking instrumentong may kwerdas at nagbibigay ng
mababang tono.
b. Cello – instrumentong may apat na kwerdas at nakatono nang mas mababa ng isang oktaba sa
viola.
c. Viola – may apat na kwerdas na nakatono sa C, G, D, at A. Ito ay may mas malaking katawan at
mas makapal na tunog kaysa violin. Ito ang itinuturing na alto sa string family.
d. violin – may apat na kwerdas na nakatono sa G, D, A, at E. Ito ay may mataas at matinis na tunog.
Ito ang soprano sa string family.
14. Instrumentong Hinihipan/Aerophone – mga instrumentong pinatutugtog sa pamamagitan ng pag-ihip
ng hangin sa mouthpiece.
*Brasswind – mga instrumentong yari sa tanso. Hugis-kopa ang ihipan at napapayunog sa pamamagitan
ng slide at mga piston.
a. Trumpet – ito ay may pinakamataas na tono. Ito ay may tatlong piston ng ginagamit sa pagbabago
ng tono.
b. Trombone – ito ay nakapagpapatunog ng iba’t ibang tono sa pamamagitan ng pag-urong-sulong
ng slide nito.
c. French Horn – instrument itong nagbabago ang tono sa pagbabago ng diin ng ihip at paggamit ng
mga piston. Ito ay may iniikot na tubong labindalawang talampakan ang hab. Ang timbre nito ay
nagbabago sa pamamagitan ng pagpasok ng kamay sa maluwang na dulo nito.
d. Tuba – instrumentong pinakamalaki at may pinakamababang tono sa pangkat. Ito ay dinadala
nang nakapaikot sa katawan ng manunugtog.
*Woodwind – mga instrumentong may reed. Ang Reed ay isang maliit at manipis na bagay o kawayan
na ikinakabit sa ihipan ng instrumentong woodwind.
a. Flute – ito ay naiibang instrumentong woodwind sapagkat wala itong reed. Ito ay pinatutugtog sa
pamamagitan lamang ng pag-ihip[ sa isang butas sa gawing dulo ng katawan nito.
b. Clarinet – ito ay may pirasong reed. Ito ay may dalawampu’t apat na butas na nakapagbibigay ng
mataas na tono. Ito ay kalimitang yari sa kahoy subalit may mga yari sa metal o plastic.
c. Oboe – ito ay yari sa dalawang pirasong reed (double reed) na pinagtaklob at may maliit na
pagitan. Ito ay may habang dalawang talampakan at yari sa kahoy.
 d. Bassoon – nasa tagiliran ang ihipan. Ito ay may double reed. Kasinlaki ng tao ang katawan at
makapal ang tunog.
*Kawayan – mga instrumentong yari sa kawayan.
a. Kalaleng o Tongali – (nose flute)ito ay mahaba at may makitid na panloob. Ito’y tumutugtog ng
iba’t ibang mga harmonic sa pamamagitan ng overblowing kahit na mahina ang airflow mula sa
nostril. Kaya maari itong tugtugin ng dalawa at kalahating octave.
b. Saggeypo – ito ay isang pipe na kawayan na sarado ang isang dulo ng isang node at may butas sa
kabilang dulo. Ito’y maaring tugtugin nang paisa-isa sa pamaamgitan ng isang tao o sa mga
ensemble ng tatlo o higit pa.
c. Palendag – ito ay isang plawtang yari sa kawayan ng mga taga Maguindanao na ginagamit nila
tuwing sila ay may pagtitipon.
15. Instrumentong Percussion/Idiophone at Membranophone – ito ay mga instrumentong tinutugtog sa
pamamagitan ng pagpalo, pagpukpok, paghampas, pagtapik, pagtatama o pagkalog. Ito ay
nakikila ayon sa uri ng tunog: may tono (tiyak) o walang tono (di-tiyak).
16. Dynamics – element ng musika na tumutukoy sa paglakas o paghina ng pag-awit o pagtugtog.
17. Forte (f) – malakas na pag-awit o pagtugtog
18. Piano (p) – mahinang pag-awit o pagtugtog.

ARTS
1. Testura (Texture) – tumutukoy sa kagaspangan, kalambutan, kakinisan ng isang bagay.
2. Disenyo – binubuo ng mga guhit o linya, (patayo, pahiga, pahilis, pakurba, paikot, paputol-putol,
patuldok-tuldok,at paulit-ulit) kulay at hugis upang makabuo ng dibuho.
3. Disenyong Radyal (Radial) – disenyong nakaasyos na ginagamitan ng linya. (paikot)
4. Etnikong Motif – mga disenyong makikita sa banga, tela, damit, sarong, malong, panyo, cards at iba pa.
5. Relief Prints – mga disenyo, letter print, slogan o logo na makikita sa mga papel, tela, tarpaulin at sa iba
pang materyales upang hindi paulit-ulit ang pagguhit o pagpinta.
6. Relief Printing – isang kakaibang pamamaraan ng paglilimbag. Ito ay may dalawang sukat lamang,
kaya’t hindi maaaring itayong mag-isa, di tulad ng minoldeng hayop o tao. Ang relief ay
makapal tulad ng lamesa ayon sa disenyo, may mga bahagi itong nakaalsa o matambok.
7. Ritmo – isang prinsipyo ng sining na nalilikha sa pamamagitan ng mga galaw ng disenyo.
8. Luwad (clay) – molde
9. Paglilimbag o Relief Mold – isa sa mga gawaing pansining na magagawa sa pamamagitan ng pag-iwan
ng bakas ng isang kinulayang bagay.
10. Eksibit – isang paraan upang maipakita ang kakayahan at natatanging gawa ng mga manlilikha o
artists.

PHYSICAL EDUCATION
1. Health-related Components – tumutukoy sa mga components o sangkap ng physical fitness na may
kinalaman sa kalusugan ng tao, at sa pagtulong sa kakayahan na umiwas sa sakit.
Mga Sangkap:
a. Body Composition – dami ng taba at parte na walang taba (kalamnan, buto at tubig) sa katawan.
b. Cardiovascular Endurance (Tatag ng puso at baga) – kakayahang makagawa ng pangmatagalang
gawain na gumagamit ng malakihang mga galaw sa katamtaman hanggang mataas na antas
ng kahirapan.
c. Flexibility (Kahutukan) – kakayahang makaabot ng isang bagay nang Malaya sa pamamagitan ng
pag-unat ng kalamnan at kasukasuhan.
d. Muscular Endurance (Tatag ng Kalamnan) – kakayahan ng kalamnan (muscles) na matagalan ang
paulit-ulit at mahabang paggawa.
e. Muscular Strength (Lakas ng Kalamnan) – kakayahan ng mga kalamnan (muscles) na
makapaglabas ng pwersa sa isang beses na buhos ng lakas.
2. Skill-related Components – tumutukoy sa mga components o sangkap ng physical fitness na may
kinalaman sa kakayahan ng paggawa o husay ng tao na gumalaw.
Mga Sangkap:
 a. Agility (Liksi) – kakayahang magpalit o mag-iba ng posisyon ng katawan nang mabilisan at paayon
sa pagkilos.
b.Balance (Balanse) – kakayahan ng katawan na panatilihing nasa wastong tikas at kapanatagan
habang nakatayo sa isa o dalawang paa (static balance) kumikilos sa sariling espasyo at patag
na lugar (dynamic balance) o sa pag-ikot sa ere (in flight).
c. Coordination (Koordinasyon) – kakayahan ng iba’t ibang parte ng katawan na kumilos nang sabay-
sabay na parang iisa nang walang kalituhan.
d. Power (Lakas) – kakayahang makapagpalabas ng puwersa nang mabilisan batay sa kombinasyon
ng lakas at bilis ng pagkilos.
e. Reaction Time – kakayahan ng mga bahagi ng katawan sa mabilisang pagkilos sa pagsalo, pag-
abot at pagtanngap ng paparating na bagay o sa mabilisang pag-iwas sa hindi inaasahang
bagay o pangyayari.
f. Speed (Bilis) – kakayahan ng katawan sa mabilis na paggalaw ng katawan o ilang bahagi ng
katawan.
3. Sedentary Activities – mga gawaing hindi masyadong nangangailangan ng enerhiya o energy;
halimbawa ay paghiga sa kama, pag-upo ng matagal, panonood ng TV atbp.
4. Two-hand ankle grip – isang gawaing sumusubok sa flexibility.
5. Rhythmic Interpretation – gawaing nagbibigay – laya sa isang tao o grupo na makapagpahayag ng
saloobin o makapagtalastasan sa pamamagitan ng galaw ng buong katawan. Ito ay maaring
gawin sa pamamagitan ng characterization at dramatization.
Mga Halimbawa:
a. Kalikasan – panahon, hayop, halaman
b. Likhang-isip na bagay – higante o duwende, engkatanda, awiting pambata
c. Mga gawain/hanapbuhay ng tao – guro, drayber, ballet dancer, paglalaba, pagmamaneho
e. Mga sasakyan – eroplano, tren, bus, barko, bisikleta
f. Machinery – orasan, elevator, crane, forklift
g. Moods/Damadamin – masaya, malungkot, galit
6. Likhang Sayaw – maaring mabuo sa pamamagitan ng kombinasyon ng lokomotor at di-lokomotor na
galaw.
7. Sayaw na Liki – katutubong sayaw na mapang-akit at may indayog ang mga galaw sa palakumpasang
¾ na nagmula sa Bago, Negros Occidental.

HEALTH
1. Droga – anumang sustansiya maliban sa pagkain o tubig na maaaring inumin o ipainom, kainin o upang
baguhin, panatilihin, o kontrolin ang pisikal, mental at emosyonal na kalagayn ng taong uminom
nito.
a. Analgesic at Anti-inflammatory – gamot para sa sakit ng ulo o kirot ng katawan at pamamaga.
b. Mefenamic Acid – isang uri ng analgesic para sa matinding kirot ng katawan.
c. Antibiotic – mga gamot para sa impeksyong dala ng bacteria. Madalas ibigay sa mga sumusunod
na karamdaman: namamagang tonsils, ubong madilaw ang plema, impeksyon sa ihi, at malaking
pigsa o pamamaga ng gilagid.
d. Antihistamine – gamot para sa pangangati ng katawan o allergy.
e. Antitussive – gamot para maibsan at masugpo ang pag-ubo lalo na kung ito’y tuyo at walang
plema.
f. Antacid – gamot na panlaban o pangontra asim o kaasiman ng asido, particular na ang para sa
pangangasim.
g. Antidiarrheals – gamot sa pagtatae.
h. Vitamins at Minerals – nagbibigay ng karagdagang nutrisyon sa katawan.
2. Reseta – isang dokumentong bahagi ng pangangalagang pangkalusugan. Ditto isinusulat ng isang
doctor o iba pang mga kawaning medical na binigyan ng kapangyarihan ng batas ang mga
instruksyon para sa kanilang pasyente.
3. Seksyon 30 -38 ng Batas Republika 5921 o Batas Parmasyutiko – nagsasaad ng mga panuntunan para sa
mga parmasyutiko kung paano nila pangangalagaan ang mga resetang ibinigay sa kanila.
4. Batas Republika 6675 o ang Generics Act ng 1988 – nagsasaad na kailangan bigyang-diin ng mga
parmasyutiko ang kahalagahan ng generic name ng gamot sa brand name nito.
5. Prescription drug o ineresetang gamot – gamot na inereseta ng doctor.
5. Over-the-counter drug o hindi ineresetang gamot – gamot na nabibili nang hindi na nagangailangan ng
reseta ng doctor.
6. FDA – Food anf Drug Authority
7. Self-medication – pagbibigay lunas sa sarili nang hindi kumukonsulta sa doctor ng ilang indibidwal na
dumaranas ng karamdaman o kondisyong pangkalusugan ay maaaring lalo pang makasama sa
kalusugan, lalo na kung mali ang gamot na ginamit o mali ang paggamit ng isang indibidwal.
8. Pag-aabuso ng droga – proseso ng paggamit ng anumang droga sa mga layuning liban sa mga isinaad
na normal na pinaggamitan nito o sa pamamaraan o daming labag sa itinakda para ditto.
9. Guaifenesin – ito ang aktibong sangkap ng mga gamot sa ubo at sipon. Ang epektp ay sobrang dami
ng pag-inom nito ay nakapagdudulot ng pagkahilo, pagsusuka at paglabo ng paningin.