Araling Panlipunan (2nd Grading)
Demand
➢ Ang kagustuhan ng mga mamimili na bumili ng isang
kalakal o paglilingkod.
➢ Dami ng produkto na nais bilhin ng mga konsyumer sa
isang takdang presyo.
Salik na nagpapabago sa Demand
➢ Presyo
➢ Di-Presyong Salik
⚫ Kita ng Mamimili
⚫ Populasyon
⚫ Presyo ng mga Kaugnay o Kapalit na Produkto
⚫ Panlasa
⚫ Inaasahan ng mga Mamimili
BATAS NG DEMAND
➢ Mataas ang demand ng isang kalakal kung mababa ang
presyo nito.
➢ Bumababa ang demand ng kalakal kung tumataas ang
presyo. Ceteris Paribus
Ano ang Ceteris Paribus?
➢ Nangangahulugan na lahat ng ibang salik maliban sa
presyo ay hindi nagbago.
➢ May mga kalakal na kahit mataas ang presyo ay hindi pa
rin nagbabago ang demand nito.
Ano ang market demand?
➢ Ito ang pinagsama-samang dami ng demand sa isang
produkto.
Demand Schedule
➢ isang talaan na nagpapakita ng dami ng kalakal na kaya at
gustong bilhin ng mga mamimili sa iba’t ibang presyo.
➢ Ang schedule na makikita sa talahanayan ay tumutukoy sa
quantity demanded para sa kendi sa iba’t ibang presyo.
Malinaw na ipinapakita ang magkasalungat na ugnayan ng
presyo at quantity demanded ng kendi para sa mamimili.
Demand Curve
➢ Ang graph na batay sa demand schedule. Kung ilalapat sa
graph ang iba’t ibang kombinasyon ng mga presyo at
quantity demanded ay mabubuo ang demand curve para
kendi. Kung tutuntunin ang mga puntong ito ay
makabubuo ng isang kurbang pababa (downward sloping
curve). Ang kurbang ito ay nagpapakita ng salungat na
ugnayan sa pagitan ng presyo at sa dami ng gusto at
kayang bilhin ng mamimili.
Paglipat ng Demand Curve
➢ Nagkakaroon ng paglipat ng demand curve kung
nagkakaroon ng pagbabago sa demand ng isang kalakal.
⚫ Lumilipat ang demand curve pakaliwa kung
bumababa ang demand ng kalakal.
⚫ Lumilipat naman ang demand curve pakanan
kung tumataas ang demand ng kalakal.
Matalinong Pagpapasya, pagtugon sa pabago-bagong
demand.
➢ Mas makabubuti kung hindi agad susunod sa uso upang
hindi agad magkaroon ng malaking pagbabago sa demand.
➢ Matutung tipirin ang kita. Ang labis na paggastos ay hindi
mainam.
➢ Bago bumili ng kalakal, humanap at tignan ang presyo ng
kahalili at kaugnay na kalakal.
Ano ang elasticity ?
• Ito ay tumutukoy sa bahagdan ng pagbabago sa dami ng
demand o supply batay sa pagbabago sa presyo.
• Ipinakilala ni Alfred Marshall ang konsepto ng elasticity sa
ekonomiks.
Price Elasticity ng Demand
• Tugon ng mamimili sa pabago-bagong presyo ng mga
produkto at serbisyo batay sa konsepto ng batas ng
demand.
• Ito ang paraan na ginagamit upang masukat ang pagtugon
at kung gaano ang magiging pagtugon ng quantity
demanded ng tao sa isang produkto sa tuwing may
pagbabago sa presyo nito.
• Price Elasticity ng Demand
• Nalalaman ang tugon ng mamimili sa tuwing may
pagbabago sa presyo ng mga produkto at serbisyo gamit
ang formula na nasa ibaba.
ɛd = %ΔQd
%ΔP
• Bahagdan ng pagbabago sa Qd o %ΔQd ang tumatayong
dependent variable at ang bahagdan sa pagbabago sa
presyo o %ΔP naman ang independent variable.
Nangangahulugan ito na ang demand elasticity ay palaging
negatibo dahil ang Qd ay may salungat (inverse) na
relasyon sa presyo. Para mas maayos ang interpretasyon,
gagamitin natin ang absolute value ng formula nito.
Kung saan:
ɛd = price elasticity of demand
%ΔQd = bahagdan ng pagbabago sa Qd
%ΔP= bahagdan sa pagbabago sa presyo
SUPPLY
• Tumutukoy sa dami ng produkto o serbisyo na handa at
kayang ipagbili ng mga prodyuser sa iba’t ibang presyo sa
isang takdang panahon .
• Nais magbenta ng mga negosyante ng isang kalakal o
serbisyo kung mataas ang halaga nito. Kung mataas ang
presyo, marami ang supply.
Mga Salik na nagpapabago sa Supply
• Presyo
• Di-presyo
Pagbabago sa teknolohiya
Pagbabago sa Halaga ng Produksyon
Pagbabago sa bilang ng mga nagtitinda
Pagbabago sa presyo ng mga kaugnay na produkto
Inaasahan ng mga negosyante
Batas ng Supply
• Mataas ang supply ng kalakal kung mataas ang presyo
nito. Bumababa ang supply ng kalakal kung bumababa ang
presyo nito. Ceteris Paribus
• Supply Schedule
• Isang talaan na nagpapakita ng dami ng kaya at gustong
ipagbili ng mga prodyuser sa iba’t ibang
• Ang pagtaas ng supply ay makapagdudulot ng paglipat ng
kurba ng supply sa kanan. Mangyayari ang paglipat ng
kurba ng supply sa kanan kung ang mga pagbabago ng salik
na hindi presyo ay nakapagdulot ng pagtaas ng supply. Ang
pagbaba ng supply ay makapagdudulot ng paglipat ng
kurba ng supply sa kaliwa. Mangyayari ang paglipat ng
supply sa kaliwa kung ang mga pagbabago ng salik na hindi
presyo ay nakapagdulot ng pagbaba ng supply.
Supply Function
• Ang supply function ay ang matematikong pagpapakita ng
ugnayan ng presyo at quantity supplied.
• Isa pang paraan ng pagpapakita ng supply function ay sa
equation na:
Qs = c + dP
Matalinong Pagpapasya sa Pagtugon sa Pagbabago ng Supply
❑ Dapat bigyang-pansin ng mga prodyuser ang mabisang
produksyon upang hindi madagdagan ang gastos sa
pagbuo ng produkto.
❑ Pagtuuan ng masusing pag-aaral bago pumasok sa isang
negosyo.
❑ Magplano sa inaasahang natural na kalamidad.
❑ Bigyang-pansin ang kapakanan ng mga konsyumer, lalo na
ang mga mahihirap.
Ano ang ekwilibriyo?
• Ang ekwilibriyo ay isang kalagayan sa pamilihan na ang
dami ng handa at kayang bilhing produkto o serbisyo ng
mga konsyumer at ang handa at kayang ipagbiling
 produkto at serbisyo ng mga prodyuser ay pareho ayon sa
presyong kanilang pinagkasunduan. Ekwilibriyong presyo
ang tawag sa pinagkasunduang presyo ng konsyumer at
prodyuser at ekwilibriyong dami naman ang tawag sa
napagkasunduang bilang ng mga produkto o serbisyo.
• Shortage
• Hindi sapat ang supply upang matugunan ang
demand.
• Surplus
• Mas malaki ang supply sa demand.
Mga Salik na Nagpapabago ng Puwersa ng Pamilihan
• Pagmahal ng mga salik ng produksyon
• Pagtaas ng kita ng mamimili
• Mahusay na pagsasanay sa mga manggagawa
• Panic buying ng mga mamimili
BUOD:
• Hinuhubog ng pamilihan ang mga puwersa ng demand at
suplay.
• Ang ekilibriyong presyo ang nagtatakda ng ekilibriyong
dami ng produkto.
• Ang kakulangan at kalabisan ang pangunahing suliranin ng
pamilihan. Nalulutas ito ng sistema ng pamilihan.
• Nagagamit ang pamilihan upang masinop ang paggamit ng
pinagkukunang-yaman. Ito ay tinatawag na allocative role
ng pamilihan.
Ano ang pamilihan?
• Isang kalagayan kung saan may inter-aksyon ang mga
mamimili at nagtitinda.
• Ang mga nagtitinda ay nagpapaligsahan upang mahikayat
ang mga mamimili na bumili sa kanila.
Ganap na Kompetisyon
• Walang sinumang nagtitinda at mamimili ang maaring
magkontrol sa presyo ng kalakal.
• Ang mga ipinagbibiling produkto ay walang pagkakaiba.
• Madaling pumasok sa pamilihan ang mga nais magsimula
ng negosyo.
Katangian ng Ganap na Kompetisyon
• Maraming maliliit na konsyumer at prodyuser
• Magkakatulad ang produkto (Homogenous)
• Malayang paggalaw ng sangkap ng produksiyon
• Malayang pagpasok at paglabas sa industriya
• Malaya ang Impormasyon ukol sa pamilihan
Di-Ganap na Kompetisyon
• Anumang kondisyon na hindi kakakitaan ng mga katangian
ng ganap na kompetisyon.
• Monopoly
• Monopolistic Competition
• Oligopoly
• Monopsony
• Monopoly
• Isa lang ang nagtitinda sa pamilihan.
• Ito ang nagtatakda ng presyo at walang magagawa ang
mga mamimili.
• Monopolistic Competition
• Marami ang nagtitinda ngunit may isang komokontrol sa
pamilihan.
• Maari nitong impluwensyan ang presyo ng kalakal.
• Oligopoly (Cartel)
• Marami ang nagtitinda ngunit walang kompetisyon.
• Ang presyo ng kalakal ay walang pagkakaiba.
• Monopsony
• Marami ang nagtitinda ngunit isa o isang grupo lamang
ang mamimili.
• Sa ganitong kalagayan, may kapangyarihan ang konsyumer
na maimpluwensiyahan ang presyo sa pamilihan. Ang
presyo ng kalakal ay nasa kontrol ng pamahalaan.
• Pagtatakda ng Batas sa Presyo ng Kalakal
(Price Control)
• Kung minsan, itinatakda ng pamahalaan ang presyo ng
kalakal upang maiwasan ang pang-aabuso sa panig ng
nagtitinda o ng mamimili.
• Price Ceiling – ang pinakamataas na presyo na
maaring ibenta ang produkto.
• Price Floor – ang pinamababang presyo na
maaring ibenta ang produkto.
Price Ceiling
• Ang price ceiling na mas mataas sa presyong ekwilibriyo ay
walang epekto sa pamilihan. Hindi malulugi ang mga
nagtitinda.
Price Floor
• Ang pagtatakda ng Price Floor na mas mababa sa presyong
ekwilibriyo ay walang epekto sa presyo ng mga kalakal.
Epekto ng pagkakaroon ng Price Ceiling
• Mabuti:
• Mababang presyo ng mga bilihin.
• Kasiguruhan sa mga mamimili.
• Di-mabuti:
• Pagbaba ng Supply
• Nagiging dahilan ng Kakulangan
• Nagiging dahilan ng pagkakaroon ng mga ilegal
na pamilihan (black market)
Epekto ng pagkakaroon ng Price Floor
• Mabuti:
• Mas mataas na sahod sa mga manggagawa
• Mas malaking tubo sa mga nagtitinda
• Di-mabuti:
• Mas mataas na presyo ng bilihin
• Maaring maging dahilan ng kalabisan ng kalakal.
• Mas mababang demand ng mga bilihin
Suggested Retail Price (SRP)
• Presyong itinakda ng pamahalaan para sa isang kalakal.
• Mahigpit na binabantayan ang mga produkto nakabilang
sa mga pangunahing pangangailangan gaya ng bigas,
asukal, kape, harina, tinapay, itlog, at instant noodles
• Ang patakarang ito ay isang pamamaraan upang
mapanatiling abot-kaya para sa mga mamamayan ang
presyo ng nasabing produkto.
Price Freeze
• Pagbabawal sa pagtataas ng presyo sa pamilihan.
• Ipinatutupad ito ng pamahalaan upang mapigilan ang
pananamantala ng mga negosyante sa labis na
pagpapataw ng mataas na presyo ng kanilang mga
produkto.
• Labag sa Anti- Profiteering Law ang labis na pagpapataw
ng mataas na presyo.
Price support
• Ito ay paraan ng pamahalaan na bigyan ng tulong ang mga
negosyante upang maiwasan ang pagkalugi o mabawasan
ang kita.
• Kabilang dito ang mga subsidy, tax exemption o tax
deduction, discount at bonus.
• Layunin nito na mapanatili ang mababang halaga ng
produksyon upang maiwasan ang pagtaas ng presyo ng
bilihin.