©barts 9-1

rd
EKONOMIKS 3 QTR REVIEWER

DEMAND
● Dami ng nais at kayang bilihin ng mga konsyumer na mga
produkto at serbisyo sa isang takdang panahon.
● Binubuo ng tatlong mahahalagang elemento:
○ Ang dami ng nais at kayang bilihin ng konsyumer
○ Mga produkto at serbisyo
○ Sa isang takdang panahon ANG PRICE ELASTICITY NG DEMAND
● Hal: Noong 2014, may ibinebenta na magandang bahay at
↑ presyo ng produkto ↓ dami ng demand
lupa na nagkakahalaga ng 1 million pesos, nagustuhan ng
konsyumer pero wala siyang pera na 1 mil: ang ↓ presyo ng produkto ↑ dami ng demand
kagustuhang ng tao na bilihin ang bahay at lupa ay hindi
● Nakabatay ang pagtaas at pagbaba ng demand sa price
maituturing na demand dahil hindi niya pa ito kayang
elasticity ng demand o Epd
bilhin. Kung siya ay may 1 million, ang kagustuhang ng tao
● Epd= porsiyentong pagbabago sa dami ng demand sa
na bilihin ang bahay at lupa ay maituturing na demand
bawat porsiyentong pagbabago ng presyo.
dahil kaya niya itong bilhin.
MGA SALIK NA NAKAAAPEKTO SA DEMAND
● Ang pagpili ng mga konsyumer ng mga produkto at
serbisyong kanyang bibilhin ay naaapektuhan ng
MGA URI NG ELASTISIDAD NG DEMAND
maraming bagay sa kanyang kapaligiran. Naaapektuhan ng
● May limang uri ng elastisidad ang demand. Dito
mga sumusunod na salik ang demand:
nababatay sa kung gaano kalubha ang reaksiyon ng
1. Panahon
pagbaba ng demand sa pagtaas ng presyo ng produkto.
2. Tradisyon
Ito ang mga sumusunod:
3. Kita
1. Inelastiko (steeper curve)
- inferior goods: pagkaing binibili ng mga tao na may maliit
- kung mas maliit sa isang porsyento ang Epd,
na kita (555 sardines)
nangangahulugan ito ang prosyentong pagbabago ng dami
- superior goods: pagkaing binibili ng mga taong may
demand ay mas maliit sa posyentong pagbabago sa
malaking kita (spam)
presyo
4. Laki ng Populasyon
- kahit na tumataas ang presyo ng produkto hindi
5. Panlasa
maapektuhan ang demand
6. Presyo ng komplementaryong produkto
- tumataas ang demand para sa isang produkto sa tuwing Mga produktong may ganitong uri ng elastisidad:
bababa ang presyo ng komplimentaryo nito ● Produktong walang kapalit
7. Presyo ng pamalit na produkto - maaari lamang tipirin dahil walang kapalit (tubig,
- tumataas ang demand para sa isang produkto sa tuwing kuryente)
tataas ang presyo ng pamalit nitong produkto ● Mga pangangailangan
- kailangan araw-araw (bigas)
ANG BATAS NG DEMAND - hindi masyado apektado dahil sa kailangan ito sa
pang-araw-araw.
● Relasyon ng dami ng demand (Qd) at presyo ng produkto (P) sa
tuwing tataas ang presyo ng produkto, ang dami ng demand ng
konsyumer ay paliit ng paliit.

● Ang pagtatakda ng dami ng demand sa iba’t ibang presyo ay sa

ilalim ng kondisyong ceteris paribus (walang pagbabago sa iba
pang salik).
Demand Schedule
- nagpapakita ng Qd sa iba’t ibang presyo
Demand Curve
- relasyon ng dami ng demand at presyo ng isang produkto
2. Elastiko (flatter curve)
- tataas ang presyo; bababa ang demand
- kung higit naman sa isang prosyento ang makukuhang
Demand Equation Epd, nangangahulugan itong higit ang reaksyon ng
- mathematical equation na nagpapakita sa relasyon ng pagbaba ng dami ng demand sa pagbabago ng presyo
dami ng demand at presyo - kapag tumataas ang presyo ng produkto, lubhang
maapektuhan ang demand
 ©barts 9-1
Produktong mayroong ganitong reaksyon:

● Luxury goods
- hindi masyadong kailangan (alahas, sasakyan)
● Produktong maraming pamlit
- nagkakaroon ng alternatibo at pinipili ito tuwing tataas
ang presyo ng orihinal na produkto

Uri ng Elasticidad Epd

Inelastiko Epd < 1

Elastiko Epd > 1

Unitary Epd = 1

Ganap na inelastiko Epd = 0

3. Unitary
- hindi posibleng mangyari sa kasalukuyang ekonomiya
- Epd ay isang porsyento: pantay ang pagbabago ng dami
ng demand at pagbabago ng presyo
● Karaniwang ginagamit ng mga entrepreneur ang kaalaman
Ganap na elastiko Epd = ∞
ANG PRESYONG ELASTISIDAD AT ANG
PAGNENEGOSYO
sa mga uri ng elastisidad sa pagpapalaki ng kabuoang
kita. Makikita na mainam na taasan ang presyo ng isang
produktog may inelastikog demand para mapataas ang
kabuoang kita nito. Samantalang, para sa isang
produktong may elastikong demand, mas mainam ang
pagbababa ng presyo upang tumaas ang kabuoang kita.

PRICE CHANGE URI NG ELASTISIDAD PRESYO KABUOANG KITA

I INELASTIKO ↑ ↑
4. Ganap na inelastiko
- may monopolyo sa pagbebenta ng isang produkto ↓ ↓
- san miguel corporation; sobrang unlad at halos nabili na
II UNITARY ↑ Walang pagbabago
nito ang kanyang mga kakompetisyon.
↓ Walang pagbabago

III ELASTIKO ↑ ↓

↓ ↑

5. Ganap na elastiko
- masyadong mahigpit ang kompetisyon sa pamamagitan ng
nagbebenta
- Pagbebenta ng gasolina; dahil sa deregulasyon, hindi
dapat nagkakalayo ang presyo ng mga ito
ANG SUPLAY
● Dami ng produkto o serbisyong nais at kayang ibenta ng
prodyuser sa isang takdang panahon
● Binubuo ng tatlong mahahalagang elemento:
○ Ang dami ng nais at kayang bilihin ng prodyuser
○ Mga produkto at serbisyo
○ Sa isang takdang panahon
*maituturing na supply kapag ito ay mayroong teknolohiya para
mapabilis ang gawa at bababa ang presyo sa gastos

* Formula to compute for Price Elasticity of Demand MGA SALIK NA NAKAAAPEKTO SA SUPLAY
(𝑄𝑑2−𝑄𝑑1)(𝑃1+𝑃2) ● Ang pagbebentai ng mga prodyuser ng mga produkto at
Epd = (𝑃2−𝑃1)(𝑄𝑑2+𝑄𝑑1)
serbisyong kanyang bibilhin ay naaapektuhan ng
maraming bagay sa kanyang kapaligiran. Naaapektuhan ng
mga sumusunod na salik ang suplay:
 ©barts 9-1
1. Teknolohiya
- napapabilis at napaparami nito ang paggawa ng prodyuser 1. Inelastiko at Elastiko
2. Subsidy
- tulong ng gobyerno sa mga prodyuser
3. Buwis
- tax na itinakda ng gobyerno
4. Presyo ng Raw Materials
- Affected ang dami ng iproprodyus

ANG BATAS NG SUPLAY

● Ang relayon ng dami ng supply (Qs) at ng presyo ng
produkto (P): Tataas ang presyo; tataas ang supplay
2. Unitary
● Itinuturing na pinakamahalaga sa lahat ang presyo ng
produkto sa pamilihan.
Supply Curve
- Nagpapakita ng relasyon ng dami ng supplay at presyo ng
isang produkto
Supply Schedule
- Nagpapakita ng dami ng supply (Qs) sa iba’t ibang presyo
Supply Equation
- Mathematical quation na nagpapakita sa relasyon ng dami
ng supply at presyo

3. Ganap na Inlastiko at Ganap na Elastiko

ANG PRICE ELASTICITY NG SUPLAY

↑ presyo ng produkto ↑ dami ng suplay

↓ presyo ng produkto ↓ dami ng suplay ANG MGA KATANGIAN NG DEMAND AT

SUPLAY
● Nakabatay ang pagtaas at pagbaba ng supply sa price
elasticity ng demand o Eps
● Eps= porsiyentong pagbabago sa dami ng suplay sa bawat Mga Katangian Demand Suplay
porsiyentong pagbabago ng presyo.
Pananaw konsyumer prodyuser

Slope negatibo positibo

Relasyon sa Presyo inverse direct

MGA URI NG ELASTISIDAD NG SUPLAY
Batas ↑P, ↓Qd; ↑P, ↓Qd ↑P, ↑Qs; ↓P, ↓Qs
* Formula to compute for Price Elasticity of Supply
Equation 𝑄𝑑 = −𝑃± 𝑥 𝑄𝑠 = 𝑃 ± 𝑥

(𝑄𝑠2 −𝑄𝑠1)÷(𝑃2−𝑃1)
𝐸𝑝𝑠 = 1 1
INTERAKSIYON NG DEMAND AT SUPLAY SA
KALAGYANG NG PRESYO AT NG PAMILIHAN
(𝑄𝑠2+𝑄𝑠1) ÷(𝑃2+𝑃1) 2 2 ● Ang mga konsyumer at prodyuser ay may magkaibang
ideya tungkol sa tamang presyo ng isang bilihin
● May limang uri ng elastisidad ang supply. Dito nababatay
● Ang batas ng demand at suplay= naghahayag kung
sa kung gaano kalubha ang reaksiyon ng pagbaba ng
papaano naitatalaga ang presyo at dami ng isang bilihin;
supply sa pagtaas ng presyo ng produkto. Ito ang mga
prinisipyo ng demand= may di tuwirang ugnayan ang
sumusunod:

presyo at dami ng demand. Batas ng supply= may
tuwirang relasyon ang presyo, at dami ng suplay.
● Sa paghahanap ng kompromiso o equilibrium price,
makukuha ang presyo kung saan pantay ang demand at
suplay ng produkto.
©barts 9-1
● Hoarding = pagtatago ng mga prodyuser ng suplay dahil
sa mababang presyo
Price floor (a.k.a Price control)
● pinamkamababang presyong maaaring singilin sa produkto
at serbisyo
● Ipinapatupad upang suportahan ang isang industriyang
hindi kayang maipagpatuloy ang negosyo sa harap ng
napakababang presyong itinakda ng bilihan
*Dahil sa doktrina ng parens patriae may mga pagkakataon na
patuloy pa rin itong ipinapatupad ng pamahalaan para sa ikabubuti
ng buhay ng kanilang mga mamamayan.

SEA GAMES
● Theme: We win as one
● Last SEA Games held by the PH: 2005
● Budget: 7.5 billion [6 billion by the govt, 1.5 billion
Point of Intersection- equilibrium point; kung saan through sponsorship]
●
matatagpuan ang equilibrium price at equilibrium ● Umutang ang gobyerno sa Malaysian firm [BCDA] ng
property 11-billion pesos
● Head of PHISGOC: Alan Peter Cayetano
● 11 countries (Brunei, Cambodia, Indonesia, Laos,
ANG SHORTAGE AT ANG SURPLUS
Malaysia, Myanmar, Philippines, Singapore, Thailand,
● Bunga ng doktrina ng parens patriae, may mga
Timor-Leste, Vietnam)
pagkakataon na itinakda ng pamahalaan ang price control
● Top 3: Philippines, Vietnam, Thailand
at ang price support. Price control- pinakamataas na
● Pinakamaraming bronze medals: Thailand [123]
maaaring maging presyo; Price support- pinakamababang
● Pinakamaraming silver medals: Philippines [117]
maaaring presyo ng isang produkto.
● Pinakamaraming gold medals: Philippines [149]
● May mga pagkakataon na kinakailangang minsan makialam
● Mascot: Pami
ng pamahalaan sa pagpepresyo ng mga bilihin; hindi
● 31st SEA Games: Hanoi, Vietnam
masyadong pinahihintulutan sa sistemang kapitalista
● Brunei dapat ang magh’host ng 30thSEA Games at ang
(labag sa kalayaang sinusunod)
Pilipinas ay ang dapat magh’host sa 2023
● Prinsipyo ng capitalism = pagpresyo batay sa market
● Ang SEA Games ay nagtagal mula November 30 to
forces na binubuo ng demand at suplay ng isang
December 11, 2019.
produkto); Ang pangigialam ng gobyerno ay mas madalas
sa sistemang sosyalismo
● Dahil nagkakaroon ng pag-abala sa balanse ng suplay at
demand ito ay karaniwang nagdudulot ng pagkalugi sa
pamilihan
Parens Patriae
● Ito ay ang legal na basehan ng pamahalaan ng kahit na
isang kapitalistang bansa para makialam sa pagpepresyo.
● Meaning= tungkulin ng pamahalaan na bigyan ng
proteksiyon ang mga taong hindi kayang protektahan ang
kanilang sarili pakikialam sa presyo para tulungan ang
konsyumer
Price control (a.k.a.Ceiling price)
● Isang patakaran ng pamahalaan na pumipigil sa labis na
pagtaas ng presyo ng pangunahing bilihin sa pamamagitan
ng pagtatakda ng pinakamataas na presyo; Layunin=
mapanatiling matatag ang presyo sa abot kaya ng
mamamayan
● Ginagamit sa pagkakataong nakita ng pamahalaan na ang
konsyumer ay nahihirapan na bumili sa mga pangunahing
pangangailangan dahil sa kakapusan
● Karaniwang ipinapatupad tuwing may state of calamity