2nd GRADING Batas ng Demand

Macroeconomics - Habang inpinalalagay na walang ibang salik ng demand na nagbabago (ceteris

- tumutukoy sa pag-aaral ng ekonomiya sa malawak na pananaw. paribus), salitang Latin na nangangahulugang “other things remain constant maliban sa
Microeconomics presyo.”
- pag-aaral sa maliit na bahagi ng ekonomiya. - Nagsasaad na habang ang presyo ng produkto ay tumataas, kakaunti ang
Paglalarawan ng Demand handang bilhin ng mamimili. ngunit kapag ang presyo ay mababa maraming bibili sa
Demand produkto.
- nakatuon sa gawi ng mamimili sa pamilihan. CETERIS PARIBUS – all other things are held constant. Tanging presyo lamang ang
- tumutukoy sa dami ng produkto o serbisyo na handa at kayang bilhin ng mamimili sa nagpapagalaw sa demand habang ang ibang salik ay nananatili.
iba’t ibang presyo saisang takdang panahon. * income Effect – mas maraming nabibiling produktoat serbisyo ang kita kapag mababa
Kakayahan at Kagustuhan ng Nagtatakda sa Kanyang Demand ang presyo
*Substitution effect - ang mamimili ay naghahanap ng pamalit kapag tumaas ang presyo
*Alternative – pamalit sa panahong ubos o wala ang priority
Kakayahan + Kagustuhan = Demand Dalawang Uri ng Pagbabago sa demand Curve
1. Qty Change sa demand - movements along the same demand curve
Presyo - tumutukoy sa halaga na katumbas ng isang produkto. caused a changed in Price
- pangunahing salik sa demand. Ceteris Paribus is in effect – other things are held constant
Demand Function - maipahayag sa pamamagitan ng isang mathematic equation ng 2 NOTE: Batas ng Demand – applied.
variables, ang Qd na dependent variables at P bilang independent variables. Ang Qd Paggalaw sa Iisang Kurba ng demand
(Quantitiy demand) ay nagbabago sa bawat pagbabago ng P (Presyo o prize) - ito ay dahil sa pagbabago ng presyo. Tanging ang presyo lamang ang
Equation = Qd = 150 – 5P nakakaimpluwensiya sa pagbabago ng dami ng handing bilhin ng mamimili.
150 = ipinapalagay na siayang dami ng produkto na ayaw bilhin ng mamimili kapag mataas ang
isang produkto. 2. Shifting - The whole curve of demand moves from left to right or vice
Halimbawa: versa
Qd = 150 – 5P Qd = 150 – 5P Ang paggalaw ay dala ng pagbabago sa mga salik habang ang presyo ay
Qd = 150 – 5(30) Qd = 150 – 5(27) CONSTANT.
Qd = 150 – 150 Qd = 150 - 135 Pagbabago ng Kurba ng Demand
Qd = 0 Qd = 15 - nagpapakita ng paglipat ng kurba ng demand mula kaliwa papuntang kanan, (D 1 – D2)
Ang demand function ay nagpapakita ng relasyon ng demand at presyo. ay nagpapakita ng pagtaas ng demand na bunga ng iba’t ibang salik
Demand Schedule kahit ang presyo ay di nagbabago.
- kung gagamitin ang demand function na ipinahayag sa naunang talakayan, mabubuo ang Ang mga salik ay:
iskedyul na demand. - pagtaas ng kita
- Isang talahanayan ng dami ng handa at kayang bilhin ng mamimili sa iba’t ibang presyo. - pagkagusto ng isang produkto
Punto Qd Presyo - ekspektasyon o inaasahan
- pagdami ng mamimili
A 0 30 - pagtaas ng presyo ng substitute goods
- pagbaba ng presyo ng complementary goods
B 15 27
- kapag and demand ay bumababa kahit walang pagbabago. Ipapakita sa graph na
C 30 24 ang (D1) ay papuntang kaliwa (D2).
Ang paglipat ng kurba ng demand mula kanan papuntang kaliwa ay bunga ng mga salik na:
D 45 21 - pagbaba ng kita
E 60 18 - pagkasawa og pag-ayaw ng isan produkto
Demand Curve - pagtaas ng presyo ng isang kakomplementaryong produkto
- isang grapikong paglalarawan ng di- tuwirang relasyon ng presyo at dami ng handing bilhin. - walang okasyon
- binubuo ng axis, (horizontal at vertical axis) - hindi naniniwala sa espekulasyon na tataas ang presyo
Y-axis = Presyo - pagbaba ng bilang ng mamimili
X- Axis = Qd - pagbaba ng presyo nng substitute goods
Mga Salik na Nakakaapekto sa Demand 2. OLIGOPOLY – iilan lamang sila na producer or seller sapagkat ang negosyong ganito
- ` Factors affecting demand without immediate effect on price except on its LONG ay nangangailangan ng malaking capital at kakaibang produkto.
RUN point of view. CARTEL – nabubuo sa pagkakataong nagkakaisa ang mga oligopolista at sa
- Determinants kanilang pamamalakad sila ay “ deemed monopoly” dahil sa agreement.
1. Ekspektasyon Mga produktong HOMOGENOUS – magkakapareho
- Dahil sa nakikitang o nakabantang pagtaas o pagbaba ng presyo, ang mga 3. COMPETITION – maraming nagbebenta ng pareparehong produkto s amagkakaibang
mamimili ay maaring dagdagan ang demand o ibaba ang demand. o magkakalapit na presyo
- Maaring ipagpaliban o bawasan ang pagkunsumo kung ang inaasahan ay Mga Uri ng Elastisidad
pagbaba ng presyo o dagdagan ang pagkonsumo sa kasalukuyan akung ang 1. Elastik ( > 1)
inaasahan ay tataas. - Ang pagtugon ng mamimili sa bawat porsyento ng pagbabago ng presyo ay elastic o
-PANIC BUYING kapag ang nakuhang value sa komputasyon ay mahigit sa isa.
2. Populasyon - Nagaganap ito sa “ competition” na market system – consumer shares strong influence to
- Ang pagkakaroon ng maraming tao sa isang pook ay nagiging sanhi na kailangan market set up including price control
ng maraming produkto na bibilhin. - Higit ang pagbabago sa qty. demand kaysa sa pagbabago sa presyo – higit sa 1 % ang
- Ang Demand at populasyon ay may relasyong tuwiran pagbabago sa Qty Demanded sa bawat 1% pagbabago sa presyo. Mabilis ang reaction ng
3. Kita mga mamimili (sensitive) dahil sa available na mga substitute commodities
-Tumutukoy sa salapi. - Mga prduktong hindi masyadong kailangan o maraming substitute
4. Presyo ng Ibang Produkto Kapag ang isang produkto ay mahal, maaari itong palitan ng produktong mura. Tulad ng
- Kung sakaling mataas angpresyo ng isang produkto, ang mamimili ay maghahanap ng softdrinks sa juice.
mura o kaya magkakaroon ng Substitue goods. 2. Di-elastik/ inelastic( less than 1)
Complementary Goods- mga produkto ay kinokonsumo o ginagamit ng sabay. - Hindi sensitibo ang mga mamimili sa pagbabago ng presyo dahil sa walang close
Normal Goods- mga preduktong tumaytaas and demand kasabay ng paglaki ng kita ng tao. substitute o malapit na kapalit ang produkto
Inferior Goods- mga produktong hindi tumataas ang demand kahit lumalaki ang kita ng - Kapag ang konsyumer ay may bibilhing mahal na produkto, wala siyang kakayahang
tao. bawasan ito lalo na kung ito ay pangunahing pangangailangan tulad ng bigas o pagkain
5. Kagustuhan/Panlasa bagkus magbabawas ng lamang na dun sa mga produtkong hindi niya masyadong
- Habang nagdadan ang panahon, nag-iiba rin ang mga hilig ng tao, maaring tumaas o kailangan.
bumababa. - Ito ay nagaganap karamihan sa monopolistikong market structure – producer or seller
6. Okasyon dominates the market set up particularly price setting.
- Dahil likas sa mga Pilipino ang maghanda pag may mga okasyon. 3. Unitary( =1)
Elastisidad ng Demand - Ang pagtugon ng mamimili sa porsyento ng pagbabsgo ng presyo. Kapag ang value ay
- Mahalagang masukat ang porsyento ng pagtugon ng konsyumer sa pagbabago ng katumbas ng 1 na nakuha sa komputasyon.
presyo. Di-elastik = mababa sa isa
ELASTISIDAD – reacksyon ng DEMAND sa bawat pagbabago sa PRESYO Ipinapakita ng graph na ito ang kurba ng elastikong demand kung saan mas malaki
- Sinisukat ang pagbabagong dala ng bawat porsyentong dagdag o bawas sa PRESYO ang pagbabago ng Qty Demand sa bawat porsyento ng pagbabago ng presyo.
NOTE: mahalaga ang elastisidad sa pag aaral ng Market structure
1. MONOPOLY – iisa ang nagbebenta o prodyuser kung saan sya lamang ang may
control sa presyo at dami ng produkto Ito naman ay naglalarawan ng di-elastikong demand na nangangahuluganng mas
EX. CAGELCO, NAWASA malaki ang pagbabago ng presyo kaysa sa pagbabago ng qty demand.
-May mga dahilan kung bakit sila ay nag iisa o walang kompetisyon sa kanilang
production
a. Franchise I sila lamang ang pnagkalooban ng pamahalaan Ang magkaparehong pagbabago ng demand at presyo ay inilalarawan ng Graph.
b. Patent – sila lamang ang maariong gumawa ng ganoong produkto at protektado Kapag ang presyo ay tumataas ng 1%, ang QTY demand ay magtataas din ng 1%.
ng batas (UNITARY)
c. Copyright – ipinagkaloob ng batas na hindi pwedeng gayahin ang produkto
protektado ng Mayroon ding tinatawag na ganap na elastik at di-ganap na elastik. Ang mamimili ay
intellectual handing bilhin ang kahit gaano karaming produkto sa isang nakatakdang presyo sa
property right ganap na elastik. (perfectly elastic)
 Samantalang sa di-ganap na elastic, ang konsyumer ay may nakatakdang dami ng Qs= -300+20 (15) Qs=-300+20 (17)
produkto na bilhin kahit patuloy na tumataas ang presyo.( perfectly in elastic) = -300+300 = -300+340
= 0 = -40
Komputasyon ng Elastisidad ng Demand
-Sa pagkompyut ng presyong elastisidad ay laging absolute value ang kinokonsiders, na di Iskedyul ng Suplay (Supply Schedule)
pinahahalagahan ang negatibong tanda (-). Punto Qs Presyo
Ep = % ∆Q (porsyento ng pagbabago sa dami) A 0 15
% ∆P (porsyento ng pagbabago ng presyo) B 40 17
Ang % ∆Q ay makukuha sa paraang Q2 – Q1 C 80 19
Ang % ∆P naman ay P2 – P1 samantalng ang Q ay makukuha sa paraang Q1 + Q2 / 2 D 160 23
P E 240 27
at ang P ay P1 + P2 / 2, kaya kapag pinagsama-sama ang paraan ng formula na makukuha sa Ipinapakita na ang tinataas na presyo ay pangganyak sa mga prodyuser na magsuplay ng
presyong elastisidad ay: marami habang ipinalalagay na alang ibang salik na nagbabago (ceteris paribus).
Q2 – Q1 NOTE: Ang pagkuha ng P ay sa paraang ito.
Q1 + Q 2 Ibawas ang unang Qs sa susunod na Qs, tapos I-divide ang difference sa 20P na supply
Ep = ___2___ function. At idagdag ang value ng suma sa unang presyong ibinigay.
P2 – P1 - Masasabi na kahit ano ang ibinigay na dato at presyo o Qs ay makabubuo ng
P1 + P 2 iskedyul ng suplay tulong ng supply function.
2 Kurba ng Suplay (Supply Curve)
Halimbawang may hipotetikal na datos para sa presyo ang dami ng bawat kilo ng manok. - tumutukoy sa grapikong paglalarawan ng presyo at dami ng handang ipagbili ng mga
Q2 = 20 kilos P1 = 150/kilo prodyuser, ngunit kung mahaba ang presyo, kakaunti ang hadang ipagbili habang ang ibang
Q1 = 12 kilos P2 = 205/kilo salik ay hindi nagbabago.
Ihalili ang datos sa pormula: P supply curve – price and Qs are directly proportional
12 – 20 -8
20 + 12 32 -8 S curve - Upward Sloping
Ep = ___2 ___ 2 16 -Isinasaad ang tuwirang relasyon ng PRESYO at SUPLAY
205 – 150 55 55
150 + 205 32 177.5
2 2
Ang susunod na hakbang ay i-multiply ang numerator sa denominator, sa puintong ito,
irereciprocal ang denominator. Ang batas ng suplay ay nagpapakita na:
Ep = -8 x 177.5 = - 1420 = 1.6 = elastic - ang pagtaas ng presyo ay isang insentibo sa mga nagbili upang paramihin ang suplay ng
16 55 880 produkto.
- Ang nakuha sa komputasyon ay mahigit sa isa, ibalewala ang negative sign sapagkat sa - Maraming prodyuser ang nagsusuplay ng produkto na mamataas na presyo.
elastisidad laging kinukuha ang absolute value.
Ang Ginagampanan ng Prodyuser Iba’t-ibang salik na nakaaapekto sa Suplay
Suplay = tumutukoy sa dami ng produkto o serbisyo na handa at kayang ipagbili ng mga 1. Kagastusan
prodyuser o tindera sa alternatibong presyo sa isang takdang panahon. - kapag mataas ang gastusin ng mga negosyante, binabawasan nila ang dami ng lilikhaing
= ito ang kumakatawan sa gawa at kilos ng mga suplayer sa pamilihan. Ang prodyuser produkto na magbubunga ng pagbaba ng suplay sa pamilihan. Ngunit kapag maliit ang
at tindera ang tinatawag na suplayer. gastusing pamproduksyon, dinagdagan ng mga negosyante ang ipoprodyus na produkto.
Paglalarawan ng Suplay Tax – sapilitang Bayarin
Supply Function – Mathematical equation *Lifeblood Doctirne
Variables: Ang Qs bilang dependent variable at P bialng independent variable. Ang Qs *Reciprocity Principle
(Quantity supplied) ay naaapektuhan ng anumang pagbabago ng P(Presyo). Qs=-300+20P * OPERATIONAL EXPENSES
 Ang negative sign sa supply function ay nagpapahiwatig ng pag-ayaw ng prodyuser na * COST OF PRODUCTION
magsuplay ng produkto sa halagang P15.00, samantalang ang positive sign ay * Depreciation – pagbaba ng halaga dahil sa pagkagamit o pagkaluma
nagpapakita ng relasyon ng presyo at suplay.
2. Subsidi - tulong na ipinagkakaloob ng pamahalaan sa maliliit na negosyanteng magsasaka
``` paramihin
upang ` ang produkto na kanilang iproprodyus at ipagbibili. SURPLUS
* pioneering Industies Ekwilibryong presyo at demand , Suplay
* Tax Holiday PCIC
* insurance PDIC
* AMLA Shortage: Demand is Greater than supply : effect – Price will
3. Inaasahan ng mga Prodyuser - nagkakaroon ng ekspektasyon ukol sa pagtaas ng presyo increase
ng mga produkto sa darating na araw. Kaya ang mga ito ay nagbabawas ng suplay ng produkto 10
sa kasalukuyan na nagiging dahilan ng pagbaba ng suplay. BATAS NG SUPLAY AT DEMAND
-Isinasagawa ng mga produsyer ang hoarding, ang pagtatago ng mga produkto upang - Kapag mas mataas ang demand sa suplay – ang presyo ay tatas; kapag ang suplay
hintayin ang pagtaas. ay higit sa demand ang presyo ay bababa. CETERIS PARIBUS.
* HOARDING  Kakulangan - qty d > Qty supply - SHORTAGE
* SUBSTANDARD products  Kalabisan – qty d < qty supply - SURPLUS
4. Panahon/Klima EKWILIBRYO
- kapag ang kalagayan ng panahon ay naaangkop sa pangangailangan ng prodyuser.
5. Presyo ng Ibang Produkto
- ang mataas na presyo ng produkto ay makakaganyak sa prodyuser at tindera na magbili ng VOLUNTARY – interaction of market forces INVOLUNTARY – Use of government
masabing produkto. Demand power and authority
6. Teknolohiya - Ang paggamit ng makabagong kaalaman at kagamitan sa paglikha ng mga Supply * Police power
produkto ay nakatutulong sa proyuser na paramihin ang mga iproprodyos na produkto na Market system * Price Control Law
magiging dahilan ng pagdami ng soplay sa pamilihan. Price * Other regulatory powers
7. Dami ng Nagtitinda - kapag napapanahon ang isang produkto o marami ang suplay at  Invisible hands
dumadami din ang mga nagtitinda.  For equal Distribution purposes NOTE: purposely to protect its citizens
Grapikong Paglalarawan ng Suplay  Lapsed of time
1. Paggalaw ng Iisang Kurba – Qty Change  Inflation
Ang pagbabago sa dami ng handing ipagbili ng mga prodyuser ay nababatay sa pag6taas ng
presyo ng produkto, kung saan nabanggit na ang suplay ay lumalaki kapag tumataas ang price.
- Tanging presyo ang nagpapagalaw sa qty demand at nananatili ang ibang salik
2. Pagbabago ng Kurba ng Suplay - Shift
Ang anumang pagbabago ng suplay ay bunga ng mga nabanggit na salik, kahit ang presyo - Sa paggamit ng parehong gunction ng demand at suplay ang nakatutulong upang
ng produkto ay nananatili. alamin ang prsyong ekwilibriyo kung ang demand function ay Qd = 40 – 2P at ang
Ang suplay ay nagbabago o dadamoi sa parehong presyo bunga ng : suplay fuction ay Qs = -30 + 5P.
- paggamit ng teknolohiya - Sa pagkuha ng prsyong ekwilibriyo gagamitin ang equational na Qd = Qs. Gamitin
- pagbibigay ng subsidi ang demand at suplay function Qd = 40 – 2P at Qs = -30 + 5P.
-dami ng nagbebenta/tindera - Pagsamahin ang parehong dependent at independent variables.
- pagkakaroon ng matas na presyo kumpara sa ibang produkto Qd = 40 + 30 = Qs = 2P + 5P
Qd = 70 = Qs = 7P
Maipapakita ng paglipat ng kurba ng suplay mula sa kanan patungong 70/7 = 10
kaliwa ay naglalarawan ng pagbaba ng suplay. Ekwilibryong Dami
Ang bilang o dami ng produkto na handing bilhin at ipagbili sa halagang
Ekwilibryo sa Pamilihan napagkasunduan.
Pamilihan- isang lugar na nagpapakita ng epektibong transaksyon sa pagitan ng mamimili sa Halimbawa: P10.00 sa bawat presyo ng mangga.
nagbibili Makukuha ang ekwilibryong dami sa pamamagitan ng paghalili ng presyong
Ekwilibryo -isang kalagayan na walang sinuman sa mamimili at nagbibili ang gusting P10.00 sa demand at supply fuction.
gumalaw at kumilos Qd = 40 – 2(10) Qs = -30 + 5(10)
Presyong Ekwilibryo- ang pinagkasunduang presyo na mamimili at tindera. = 40 – 20 = -30 + 50
= 20 = 20
Pagbabago ng Ekwilibryo sa Pamilihan Sanhi ng Pagbabago ng Suplay at Demand
- Sinasabing ang paggalaw ng alinman sa suplay at demand ay makaapekto sa
natamong ekwilibryo sa pamilihan.
Pagbabago ng demand habang walang pagbabago sa suplay
Epekto ng Pagtaas ng Kita
- Ang kita ay isang salik na nakapag papabagog ng demand ng tao na habang ang
kita ng tao ay tumataas mas maraming produkto ang ninanais niyang mabili.
- Ang anumang presyo na mataas at mababa sa presyong ekwilibryo ay
nagpapahiwatig na walang pagtatagpo o pagkakasundo ang mamimili at tindera kaya
mayroong dis-ekwilibryo sa pamilihan.
- Pagbabago ng suplay habang walang pagbabago sa demand
- Epekto ng mababang gastusing sa produksyon
- Ang pagkakaroon na mababang gastusin ng mga negosyante ang dahilan upang
maparami nila ang kanilang ipinoprodyus na produkto.
- Magkasabay ang pagbabgo ng suplay at demand
- Ang pagkahilig o panlasa ng tao at pagkakaroon ng bagong teknolohiya sa
produksyon ng tao ang nagpapakita ng sabay na pagbabago ng kurba ng demand at
suplay.
Pakikilalam ng Pamahalaan sa Pagtatakda ng Presyo sa Pamilihan
- Ang pagtatakda ng presyo sa pamilihan ay nagaganap sa interaksyon ng suplay at
demand o ng ugnayan ng mamimili at tindera. Ngunit may pagkakataong ang presyo
ng produkto ay itinatakda ng pamahalaan ayon sa layuninng gusto nitong makamit.
- Pagtatakda ng Pinakamataas na Presyo sa Pagbili ng Produkto
- Ang republic act 1531 na kilala sa tawag na Rice Act ay inaprubahan upang
maisagawa ng pamahalaan ang pagkontrol sa presyo ng mga bilhin. Ang National
Price Coordinating Council ay nabuo sa tulong ng Price Act.
- Ito ay may layunin at gawaing mabantay at imonitor ang presyo ng mga produkto
pagkatapos mangpalabas sa price ceiling ang pamahalaan.
- Price ceiling- ito ang pinakamataas na presyong itinakda ng pamahalaan upang
ipagbili ang mga produkto.
- Price control
- - ginagawa ito ng pamahalaan upang tulungan at bigyang proteksyon ang mga
mamimili laban sa mga mapagsamantalang mga tindera o negosyate.
- Basic Commodities
- - tulad ng bigas, asukal, gatas, mantika,sabon etc.