Rüstem Paşa

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Başlığın diğer anlamları için Rüstempaşa sayfasına bakınız.
Rüstem Paşa (1500 - 10 Temmuz 1561), Kanuni Sultan Süleyman saltanatı döneminde 28 Kasım 1544-6 Ekim 1553 ve 29 Eylül
1555-10 Temmuz 1561 tarihleri arasında sadrazamlık yapmış Osmanlı devlet adamıdır. Rüstem Paşa

İçindekiler
Hayatı
Değerlendirilmesi
Eserleri
Popüler kültürdeki yeri
Kaynakça
Dış kaynaklar
Dış bağlantılar

Hayatı
Rüstem Paşa, yaklaşık 1500 yılında Hırvat asıllı Hristiyan bir ailenin çocuğu olarak Saraybosna yakınlarında olan ya Butmir ya da
Sarajevsko Polje adlı bir köyde doğmuştur.[1] Ailesinin adının Opuković veya Cığaliç olduğu bildirilmektedir. Babası Mustafa Bey
(Paşa) olup Sinan (Kaptân-ı Derya Sinan Paşa, ö. 1554) ve Nefise adlı iki kardeşi olduğu belirtilmektedir.

Genç yaşta İstanbul'a getirilip devşirilen Rüstem Paşa Enderun'da eğitim gördü. Enderundan rikâb ağalığı ile çıktı. 1526 Mohaç
Muharebesi'ne silahdar olarak katıldı. Bu seferden döndükten sonra birinci imrahor görevine tayin edildi. Üstün yetenekleri
dolayısıyla Sultan Süleyman'ın gözüne girdi. Önce Diyarbakır beylerbeyi oldu. Sonra Anadolu Beylerbeyliği'ne nakledildi. 1539'da
üçüncü vezir olarak görevlendirildi. Üçüncü vezir iken 26 Kasım 1539'da Şehzade Cihangir ve Şehzade Bayezid'in sünnet düğününde
Kanuni Sultan Süleyman'ın kızı Mihrimah Sultan ile evlendi. Bu nedenle 'damat' sıfatıyla anılır.[1] Damat Rüstem Paşa'nın Süleymanname'de yer alan bir
minyatürü, 16. yüzyıl
Padişaha damat olması söz konusu olunca Rüstem Paşa'yı çekemeyen rakipleri onun cüzzamlı olduğu dedikodusunu yaymışlardı.
Bunun üzerine hassa hekimlerinden Mehmet Halife, bu söylentinin gerçek olup olmadığını araştırmak için paşayı muayeneden geçirdi.
Osmanlı Sadrazamı
Muayene sırasında gömleğinde bir bit bulundu. O günlerdeki tıp bilgisine ve halk inanışına göre bir cüzamlının üzerinde bit barınamaz Görev süresi
olduğu kabul edilmekteydi. Gömleğindeki bit, cüzzamlı olmadığına delil olarak kabul edilerek evlenmesine izin verildi.[1] 29 Eylül 1555 - 10 Temmuz 1561
Hükümdar Kanuni Sultan Süleyman
Olucak bir kişinin bahtı kavi talii yar.

“ „
Kehlesi dahi mahallinde anın işe yarar. Yerine geldiği Kara Ahmed Paşa
Yerine gelen Semiz Ali Paşa
Görev süresi
28 Kasım 1544 - 6 Ekim 1553
Rüstem Paşa için söylenmiştir. Bahtlı adamın üzerinde bit çıksa işine yarar, anlamındadır ve üzerinden bit çıkması üzerine dile
Hükümdar Kanuni Sultan Süleyman
getirilmiştir. Bu yüzden, tarihçilerin kendisine vermiş oldukları bir diğer isim "Kehle-i İkbal" (İkbal Biti) Rüstem Paşa'dır.[1]
Yerine geldiği Hadım Süleyman Paşa
1544'te Hadım Süleyman Paşa'nın azledilmesi üzerine yerine getirilmesi beklenen ikinci Vezir Deli Hüsrev Paşa'yı Hürrem Sultan'ın Yerine gelen Kara Ahmed Paşa
emriyle birbirine düşürdü ve ardından Kanuni Sultan Süleyman hem Hüsrev Paşa'yı hem de Hadım Süleyman Paşa'yı azledip
Kişisel bilgiler
sadrazamlığa Rüstem Paşa'yı getirdi.
Doğum 1500
Hürrem Sultan ve kızı Mihrimah Sultan bir olup Şehzade Mustafa'nın idamına ortam hazırladı. Kanuni, Şehzade Mustafa'yı Saraybosna yakınlarında
öldürttükten sonra yeniçerilerin ayaklanma çıkarabileceği korkusuyla Rüstem Paşa'yı azletti (1553) ve yerine Kara Ahmet Paşa'yı "Butmir" veya "Sarajevsko
getirdi. Polje"

Ancak Hürrem Sultan ile Mihrimah Sultan, Rüstem Paşa'yı sadrazamlığa tekrar getirebilmek için çalıştılar. 29 Eylül 1555 tarihinde Ölüm 10 Temmuz 1561
Kanuni Sultan Süleyman basit bir bahaneyle Kara Ahmet Paşa'yı Divan-ı Humayun'un ortasında idam ettirdikten sonra Rüstem Paşa İstanbul
tekrar sadrazam oldu. 10 Temmuz 1561 İstanbul'da ölümüne dek sadrazamlık görevini sürdürdü. Cenazesi Şehzade Camii
bahçesindeki türbesinde gömülüdür.[1]

Değerlendirilmesi
Sicill-i Osmani'de şöyle değerlendirilmektedir.[2]

Zengin, tedbirli, akıllıydı.

Osmanlı kişileri hakkında önemli bir biyografi eserinde ise şu değerlendirilme yapılmıştır:[1]

Rüstem Paşa arkasında büyük miktarda mücevherat, altın ve gümüşten yapılmış değerli eşya bıraktı. 1.700 köle, 2.900 harp atı, 1.160 deve, 8.000 dülbent, 700 bin sikke-i hasene,
5.000 dikilmiş kaftan, hil'at ve elbise, 1.100 altın üsküf, 600 gümüş eyer, 2.009 yük keçe, 2.000 zırh, 100 gümüş eyer, 500 mürassa altın eyer, 133 çift altın üzengi, 760 mürassa
kılıç, 1.500, gümüşlü tolga, 1000 gümüşlü sesper, Anadolu ve Rumeli'de sahip olduğu 1.000 çiftlik zenginliklerinin önemli bir kısmını oluşturmaktaydı.[3]
 Yerli ve yabancı kaynaklar..(onu)... abus çehreli ve aksi bir adam olarak tanıtmaktadır. Aynı zamanda onu hüsn-i tedbir sahibi, kabiliyetli, müktesit bir devlet adamı olarak
bildirilmektedir.

Kısa dönemde devlet hazinenin doldurulmasına önem vermiş, bunun uzun dönemde nelere sebep olacağını düşünememiştir. Örneğin önce hass-ı hümayun ve sonra diğer hasları iltizam suretiyle
işletmesi hazineye büyük gelir sağlamıştır; ama bu, toprakları işleten mültezimlerin toprakların verimliğini artırmak hatta aynı seviyede tutmak için yatırım yapmamalarına ve böylece zamanla
tarım topraklarının verimliğinin kaybolmasına neden olmuştur. İltizam satışlarında bir rüşvet şekli olan komisyon verilmesinin yaygınlaşması; hazineyi doldurmak için bahşiş, peşkeş vb. isimler
takılan bir çeşit rüşvet alıp ve verilmesi usul haline getirmiştir. Bu türlü yolsuz kazanç kazanma ile kendi şahsi servetini de büyük miktarlara yükseltmiştir.[1] Bu yolsuz kazancın yaygınlaşıp alışılır
görenek haline girmesi, devlet kademesinde rüşvetin yaygınlaştırılması Osmanlı İmparatorluğu'nun içine bozulma tohumlarını atmıştır.

Eserleri
Tekirdağ'da, Rüstem Paşa Külliyesi adıyla değişik yıllarda Mimar Sinan’a yaptırdığı cami, medrese, kütüphane, çifte hamam, bedesten, kervansaray
ve imaretten oluşan bir külliyesi bulunmaktadır. Bu külliyeden günümüzde ancak cami ve bedesten kalmış ve diğer binalar kısmen veya tamamen
ortadan kalkmıştır.[4]

Eminönü, İstanbul'da, Rüstem Paşa Külliyesi adıyla anılan 1555-1561 yılları arasında Mimar Sinan’a Rüstem Paşa Camii, altta yer alan tonozlu
depolarla dükkânlar, çeşme ve iki handan oluşan bir külliye yaptırmıştır.[5]

Edirne' de Mimar Sinan'a Rüstem Paşa Kervansarayı'nı yaptırmıştır. .[6]

Ankara'da 1522-1523 tarihlerinde Çengel Han'ı inşa ettirmiştir.

Ayrıca Kütahya'da Anadolu Beylerbeyliği yaptığı sırada bir medrese ve bir hamam yaptırmıştır. Kütahya'daki bu eserlerden hamam günümüze Rüstem Paşa Camii, Eminönü,
kadar gelmiş; taç kapısının bir bölümü hariç yıkılan medrese ise orijinaline uygun olarak yeniden yapılmıştır. İstanbul

Ayrıca Sakarya'nın Sapanca ilçesinde Mimar Sinan tarafından yaptırılan "Rüstem Paşa Camisi" mevcut olup ibadete açıktır.

Rüstem Paşa'nın tarihçi olarak Osmanlı kültürüne katkıları da bulunmaktadır. Tevarih-i Ali Osaman veya Tarih-i Rüstem Paşa adı ile yazdığı tarih eseri Osmanlı devletinin kuruluşundan 1561'e
kadar dönem tarihini ihtiva etmektedir. Bu eserde kendisinin büyük katkısı olan Kanuni devrini işlemiş ve Osmanlı devletinin gelişmesinin zirvesine tarihsel bir pencere açmıştır. Ancak bu eserin
1923'te ilk Almanca çevrisini (Die Osmanische Chronik des Rüstem Pascha adlı) yapan I. Ferrer ve bazı diğer tarihçiler bu eserin Rüstem Paşa tarafından şahsen yazıldığına şüphe ile
bakmaktadırlar.[1]

Popüler kültürdeki yeri

2003 yapımı Hürrem Sultan dizisinde Serhat Nalbantoğlu tarafından canlandırılmıştır. 2011-2014 yılları arasında yayınlanan Muhteşem Yüzyıl adlı dizide ise Rüstem Paşa'yı Ozan Güven
canlandırmıştır.

Kaynakça
1. ^ a b c d e f g h Topaloğlu, Aydın, "Rüstem Paşa", (1999) Yaşamları ve Yapıtlarıyla Osmanlılar Ansiklopedisi, İstanbul:Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık A.Ş. C.3 s.471-472
ISBN 975-08-0072-9
2. ^ Mehmed Süreyya (haz. Nuri Akbayar) (1996), Sicill-i Osmani, İstanbul:Tarih Vakfı Yurt Yayınları ISBN 975-333-0383 C.1İ say.377-378 [1] (http://archive.org/details/sicilliosm
ani01sruoft)
3. ^ Mehmed Neşrî, Neşrî Tarihi
4. ^ Akçıl, N. Çiçek (2010) "Rüstem Paşa Külliyesi" Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi Cilt:35 Sayfa:293-294. Ankara:TDIV Online:[2] (http://www.islamansiklopedisi.info/d
ia/pdf/c38/c380058.pdf)
5. ^ Tokay, Z. Hale (2010) "Rüstem Paşa Külliyesi" Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi Cilt:35 Sayfa:291-292. Ankara:TDIV Online:[3] (http://www.islamansiklopedisi.info/di
a/pdf/c35/c350202.pdf)
6. ^ Akçıl, N. Çiçek (2010) "Rüstem Paşa Kervansarayı" Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi Cilt:35 Sayfa:290-291. Ankara:TDIV Online:[4] (http://www.islamansiklopedisi.i
nfo/dia/pdf/c35/c350201.pdf)

Dış kaynaklar
Danişmend, İsmail Hâmi, (1961) Osmanlı Devlet Erkânı, İstanbul:Türkiye Yayınevi.
Topaloğlu, Aydın, "Rüstem Paşa", (1999) Yaşamları ve Yapıtlarıyla Osmanlılar Ansiklopedisi, İstanbul:Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık A.Ş. C.3 s.471-472 ISBN 975-08-
0072-9
Tektaş, Nazım. (2009), Sadrâzamlar - Osmanlı'da İkinci Adam Saltanatı. İstanbul:Çatı Kitapları. ISBN 9789758845000

Dış bağlantılar
Mehmed Süreyya (haz. Nuri Akbayar) (1996), Sicill-i Osmani, İstanbul:Tarih Vakfı Yurt Yayınları ISBN 975-333-0383 C.1I say.377-378 [5] (http://archive.org/details/sicılliosma
ni01sruoft)
Afyoncu, Erhan (2008) "Rüstem Paşa" Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi Cilt:35 Sayfa:288-290. Ankara:TDIV Online:[6] (http://www.islamansiklopedisi.info/dia/pdf/c3
5/c350200.pdf)

Siyasi görevi
Önce gelen: Osmanlı Sadrazamı Sonra gelen:
Hadım Süleyman Paşa 28 Kasım 1544 - 6 Ekim 1553 Kara Ahmed Paşa
Önce gelen: Osmanlı Sadrazamı Sonra gelen:
Kara Ahmed Paşa 29 Eylül 1555 - 10 Temmuz 1561 Semiz Ali Paşa

G · T · D (https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=%C5%9Eablon:I._S%C3%BCleyman_d%C3%B6nemi&action=edit) I. Süleyman dönemi (1520-

1566)
Ailesi Hürrem Sultan · Mahidevran Sultan · Gülfem Hatun · Fülane Hatun · Ayşe Hafsa Sultan · Şehzade Mahmud · Şehzade Mustafa · Şehzade
Ahmed · Şehzade Murad · Şehzade Mehmed · Mihrimah Sultan · Şehzade Abdullah · II. Selim · Raziye Sultan · Şehzade Bayezid ·
 Şehzade Cihangir · Şehzade Musa · Üveys Paşa · Hatice Sultan · Beyhan Sultan · Şah Sultan · Fatma Sultan
Pîrî Mehmed Paşa (1520-1523) · Pargalı İbrahim Paşa (1523-1536) · Ayas Mehmed Paşa (1536-1539) · Lütfi Paşa (1539-1541) ·
Sadrazamlar Hadım Süleyman Paşa (1541-1544) · Rüstem Paşa (1544-1553) · Kara Ahmed Paşa (1553-1555) · Rüstem Paşa (1555-1561) ·
Semiz Ali Paşa (1561-1565) · Sokollu Mehmed Paşa (1565-1566)
Zenbilli Ali Efendi (1520-1526) · İbn-i Kemal (1526-1534) · Sadullah Sadi Efendi (1534-1539) · Çivizade Muhiddin Mehmed Efendi (1539-1542)
Şeyhülislamlar
· Hamidi Abdülkadir Efendi (1542-1543) · Fenerizade Muhittin Efendi (1543-1545) · Ebussuud Efendi (1545-1566)

G · T · D (https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=%C5%9Eablon:Osmanl%C4%B1_sadrazamlar%C4%B1&action=edit) Osmanlı Devleti sadrazamları

G · T · D (https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=%C5%9Eablon:Osmanl%C4%B1_sadrazamlar%C4%B1_-_Kurulu%C5%9F_D%C3%B6nemi_(1299-1453)&action=e

Osmanlı sadrazamları - Kuruluş Dönemi (1299-1453)

Alâeddin Paşa (1320-1331) · Nizamüddin Ahmed Paşa (1331-1348) · Hacı Paşa (1348-1359) · Sinanüddin Fakih Yusuf Paşa (1359-1364) · Çandarlı Kara Halil Hayred
1387) · Çandarlı Ali Paşa (1387-1406) · Osmancıklı İmamzade Halil Paşa (1406-1413) · Amasyalı Beyazıd Paşa (1413-1421) · I. Çandarlı İbrahim Paşa (1421
Koca Mehmed Nizamüddin Paşa (1429-1439) · Çandarlı Halil Paşa (1439-1453)

G · T · D (https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=%C5%9Eablon:Osmanl%C4%B1_sadrazamlar%C4%B1_-_Y%C3%BCkseli%C5%9F_D%C3%B6nemi_(1453-1579)

Osmanlı sadrazamları - Yükseliş Dönemi (1453-1579)

Zağanos Paşa (1453-1456) · Veli Mahmud Paşa (1456-1466) · Rum Mehmet Paşa (1466-1469) · İshak Paşa (1469-1472) · Veli Mahmud Paşa (1472-1474) · Gedik
(1474-1477) · Karamanlı Mehmed Paşa (1477-1481) · İshak Paşa (1481-1482) · Koca Davud Paşa (1482-1497) · Hersekli Ahmed Paşa (1497-1498) · II. Çandarlı İbrah
1499) · Mesih Paşa (1499-1501) · Hadım Ali Paşa (1501-1503) · Hersekli Ahmed Paşa (1503-1506) · Hadım Ali Paşa (1509-1511) · Koca Mustafa Paşa (1511
Dukakinoğlu Ahmed Paşa (1512-1515) · Hadım Sinan Paşa (1515-1515) · Hersekli Ahmed Paşa (1515-1516) · Hadım Sinan Paşa (1516-1517) · Devşirme Yunus Paş
Pîrî Mehmed Paşa (1517-1523) · Pargalı İbrahim Paşa (1523-1536) · Ayas Mehmed Paşa (1536-1539) · Lütfi Paşa (1539-1541) · Hadım Süleyman Paşa (1541-1544)
(1544-1553) · Kara Ahmed Paşa (1553-1555) · Rüstem Paşa (1555-1561) · Semiz Ali Paşa (1561-1565) · Sokollu Mehmed Paşa (1565-1579)

G · T · D (https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=%C5%9Eablon:Osmanl%C4%B1_sadrazamlar%C4%B1_-_Duraklama_D%C3%B6nemi_(1579-1683)&action=edit)

Osmanlı sadrazamları - Duraklama Dönemi (1579-1683)

Şemsi Ahmed Paşa (1579-1580) · Lala Mustafa Paşa (1580) · Koca Sinan Paşa (1580-1582) · Kanijeli Siyavuş Paşa (1582-1584) · Özdemiroğlu Osman Paşa (15
Hadim Mesih Mehmed Paşa (1585-1586) · Kanijeli Siyavuş Paşa (1586-1589) · Koca Sinan Paşa (1589-1591) · Serdar Ferhat Paşa (1591-1592) · Kanijeli Siyavuş Paş
Koca Sinan Paşa (1593-1595) · Serdar Ferhat Paşa (1595) · Koca Sinan Paşa (1595) · Tekeli Lala Mehmed Paşa (1595) · Koca Sinan Paşa (1595-1596) · Damat İbrah
· Yusuf Sinan Paşa (1596) · Damat İbrahim Paşa (1596-1597) · Hadım Hasan Paşa (1597-1598) · Cerrah Mehmed Paşa (1598-1599) · Damat İbrahim Paşa (159
Yemişçi Hasan Paşa (1601-1603) · Malkoç Yavuz Ali Paşa (1603-1604) · Sokolluzade Lala Mehmed Paşa (1604-1606) · Boşnak Derviş Mehmed Paşa (1606) · Kuyu
(1606-1611) · Nasuh Paşa (1611-1614) · Öküz Mehmed Paşa (1614-1616) · Damat Halil Paşa (1616-1619) · Öküz Mehmed Paşa (1619) · İstanköylü Çelebi (Güzelce)
1621) · Ohrili Hüseyin Paşa (1621) · Dilaver Paşa (1621-1622) · Kara Davut Paşa (1622) · Mere Hüseyin Paşa (1622) · Lefkeli Mustafa Paşa (1622) · Gürcü Hadım M
(1622-1623) · Mere Hüseyin Paşa (1623) · Kemankeş Kara Ali Paşa (1623-1624) · Çerkes Mehmed Ali Paşa (1624-1625) · Hafız Ahmed Paşa (1625-1626) · Damat H
1628) · Hüsrev Paşa (1628-1631) · Hafız Ahmed Paşa (1631-1632) · Topal Recep Paşa (1632) · Tabanıyassı Mehmed Paşa (1632-1637) · Bayram Paşa (1637
Tayyar Mehmed Paşa (1638-1638) · Kemankeş Kara Mustafa Paşa (1638-1644) · Sultanzade Mehmed Paşa (1644-1645) · Nevesinli Salih Paşa (1645-1647) · Kara
(1647) · Hezarpare Ahmed Paşa (1647-1648) · Sofu Mehmed Paşa (1648-1649) · Kara Murad Paşa (1649-1650) · Melek Ahmed Paşa (1650-1651) · Siyavuş Paşa
Gürcü Mehmed Paşa (1651-1652) · Tarhuncu Ahmed Paşa (1652-1653) · Koca Derviş Mehmed Paşa (1653-1654) · İbşir Mustafa Paşa (1654-1655) · Kara Murad P
Ermeni Süleyman Paşa (1655-1656) · Deli Hüseyin Paşa (1656) · Zurnazen Mustafa Paşa (1656) · Siyavuş Paşa (1656) · Boynuyaralı Mehmed Paşa (1656) · Köprülü
(1656-1661) · Köprülü Fazıl Ahmed Paşa (1661-1676) · Merzifonlu Kara Mustafa Paşa (1676-1683)

G · T · D (https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=%C5%9Eablon:Osmanl%C4%B1_sadrazamlar%C4%B1_-_Gerileme_D%C3%B6nemi_(1683-1774)&action=edit)

Osmanlı sadrazamları - Gerileme Dönemi (1683-1774)

Bayburtlu Kara İbrahim Paşa (1683-1685) · Sarı Süleyman Paşa (1685-1687) · Köprülü Damadı Abaza Siyavuş Paşa (1687-1688) · Nişancı İsmail Paşa (16
Tekirdağlı Bekri Mustafa Paşa (1688-1689) · Köprülü Fazıl Mustafa Paşa (1689-1691) · Bahadırzade Arabacı Ali Paşa (1691-1692) · Merzifonlu Çalık Hacı Ali Paşa
Bozoklu (Bıyıklı) Mustafa Paşa (1694) · Sürmeli Ali Paşa (1694-1695) · Elmas Mehmed Paşa (1695-1997) · Köprülü Amcazade Hacı Hüseyin Paşa (1697-1
Daltaban Mustafa Paşa (1702-1703) · Rami Mehmed Paşa (1703) · Kavanoz Ahmed Paşa (1703) · Damat Hasan Paşa (1703-1704) · Kalaylıkoz Hacı Ahmed Pa
Baltacı Mehmed Paşa (1704-1706) · Çorlulu Damat Ali Paşa (1706-1710) · Köprülüzade Numan Paşa (1710) · Baltacı Mehmed Paşa (1710-1711) · Gürcü Ağa Yusu
1712) · Silahdar Süleyman Paşa (1712-1713) · Hoca İbrahim Paşa (1713) · Silahdar Damat Ali Paşa (1713-1716) · Hacı Halil Paşa (1716-1717) · Nişancı Mehmed Paş
Nevşehirli Damat İbrahim Paşa (1718-1730) · Silahdar Damat Mehmed Paşa (1730-1731) · Kabakulak İbrahim Paşa (1731) · Topal Osman Paşa (1731-1732) · Hekim
(1732-1735) · Gürcü İsmail Paşa (1735-1736) · Silahdar Damat Dimetokalı Mehmed Paşa (1736-1737) · Muhsinzade Abdullah Paşa (1737) · Yeğen Mehmed Paşa
Hacı İvaz Mehmed Paşa (1739-1740) · Nişancı Şehla Hacı Ahmed Paşa (1740-1742) · Hekimoğlu Ali Paşa (1742-1743) · Seyyid Hasan Paşa (1743-1746
Tiryaki Hacı Mehmed Paşa (1746-1747) · Seyyid Abdullah Paşa (1747-1750) · Divitdar Mehmed Emin Paşa (1750-1752) · Çorlulu Köse Bahir Mustafa Paşa (175
Hekimoğlu Ali Paşa (1755) · Naili Abdullah Paşa (1755) · Silahdar Bıyıklı Ali Paşa (1755) · Yirmisekizzade Mehmed Said Paşa (1755-1756) · Çorlulu Köse Bahir Musta
1757) · Koca Mehmed Ragıp Paşa (1757-1763) · Hamza Hâmid Paşa (1763) · Çorlulu Köse Bahir Mustafa Paşa (1763-1765) · Muhsinzade Mehmed Paşa (176
Silahdar Mahir Hamza Paşa (1768) · Yağlıkçızade Mehmed Emin Paşa (1768-1769) · Moldovancı Ali Paşa (1769) · İvazzade Halil Paşa (1769-1770) ·
Silahdar Cihangirli Mehmed Paşa (1770-1771) · Muhsinzade Mehmed Paşa (1771-1774)

G · T · D (https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=%C5%9Eablon:Osmanl%C4%B1_sadrazamlar%C4%B1_-_Da%C4%9F%C4%B1lma_D%C3%B6nemi_(1774-1922)

Osmanlı sadrazamları - Dağılma Dönemi (1774-1922)

İzzet Mehmed Paşa (1774-1775) · Yağlıkçızade Derviş Mehmed Paşa (1775-1777) · Darendeli Mehmed Paşa (1777-1778) · Kalafat Mehmed Paşa (1778-1
Silahdar Seyyid Mehmed Paşa (1779-1781) · İzzet Mehmed Paşa (1781-1782) · Yeğen Seyyid Mehmed Paşa (1782) · Halil Hamid Paşa (1782-1785) · Hazinedar Ş
(1785-1786) · Koca Yusuf Paşa (1786-1789) · Kethüda Hasan Paşa (1789) · Cezayirli Gazi Hasan Paşa (1789-1790) · Rusçuklu Çelebizade Şerif Hasan Paşa (17
Koca Yusuf Paşa (1791-1792) · Melek Mehmed Paşa (1792-1794) · Safranbolulu İzzet Mehmed Paşa (1794-1798) · Kör Yusuf Ziyaüddin Paşa (1798-180
Bostancıbaşı Hafız İsmail Paşa (1805-1806) · İbrahim Hilmi Paşa (1806-1807) · Çelebi Mustafa Paşa (1807-1808) · Alemdar Mustafa Paşa (1808) · Çavuşbaşı Mem
1809) · Kör Yusuf Ziyaüddin Paşa (1809-1811) · Laz Aziz Ahmed Paşa (1811-1812) · Hurşid Ahmed Paşa (1812-1815) · Mehmed Emin Rauf Paşa (1815-18
Burdurlu Derviş Mehmed Paşa (1818-1820) · Ispartalı Seyyid Ali Paşa (1820-1821) · Benderli Ali Paşa (1821) · Hacı Salih Paşa (1821-1822) · Deli Abdullah Paşa (
Silahdar Ali Paşa (1823) · Mehmed Said Galip Paşa (1823-1824) · Benderli Mehmed Selim Sırrı Paşa (1824-1828) · Topal İzzet Mehmed Paşa (1828-1829) · Reşid M
(1829-1833) · Mehmed Emin Rauf Paşa (1833-1839) · Koca Hüsrev Mehmed Paşa (1839-1840) · Mehmed Emin Rauf Paşa (1840-1841) · Topal İzzet Mehmed Paşa
Mehmed Emin Rauf Paşa (1842-1846) · Koca Mustafa Reşid Paşa (1846-1848) · İbrahim Sarim Paşa (1848) · Koca Mustafa Reşid Paşa (1848-1852) · Mehmed Em
(1852) · Koca Mustafa Reşid Paşa (1852) · Mehmed Emin Âli Paşa (1852) · Damad Mehmed Ali Paşa (1852-1853) · Mustafa Naili Paşa (1853-1854) · Kıbrıslı Mehm
(1854) · Koca Mustafa Reşid Paşa (1854-1855) · Mehmed Emin Âli Paşa (1855-1856) · Koca Mustafa Reşid Paşa (1856-1857) · Mustafa Naili Paşa (1857) · Koca Mus
(1857-1858) · Mehmed Emin Âli Paşa (1858-1859) · Kıbrıslı Mehmed Emin Paşa (1859) · Mütercim Mehmed Rüşdi Paşa (1859-1860) · Kıbrıslı Mehmed Emin Paşa
Mehmed Emin Âli Paşa (1861) · Keçecizade Fuat Paşa (1861-1863) · Yusuf Kâmil Paşa (1863) · Keçecizade Fuat Paşa (1863-1866) · Mütercim Mehmed Rüşdi Paşa
Mehmed Emin Âli Paşa (1866-1871) · Mahmud Nedim Paşa (1871-1872) · Mithat Paşa (1872) · Mütercim Mehmed Rüşdi Paşa (1872-1873) · Ahmed Esad Paş
Şirvanizade Mehmed Rüşdi Paşa (1873-1874) · Hüseyin Avni Paşa (1874-1875) · Ahmed Esad Paşa (1875) · Mahmud Nedim Paşa (1875-1876) · Mütercim Mehme
(1876) · Mithat Paşa (1876-1877) · İbrahim Edhem Paşa (1877-1878) · Ahmed Hamdi Paşa (1878) · Ahmed Vefik Paşa (1878) · Mehmed Sadık Paşa (187
Mütercim Mehmed Rüşdi Paşa (1878) · Mehmed Esad Safvet Paşa (1878) · Tunuslu Hayreddin Paşa (1878-1879) · Ahmed Arifi Paşa (1879) · Mehmed Said Paşa
Cenanizade Mehmed Kadri Paşa (1880) · Mehmed Said Paşa (1880-1882) · Abdurrahman Nureddin Paşa (1882) · Mehmed Said Paşa (1882) · Ahmed Vefik Paş
Mehmed Said Paşa (1882-1885) · Kâmil Paşa (1885-1891) · Ahmed Cevad Paşa (1891-1895) · Mehmed Said Paşa (1895) · Kâmil Paşa (1895) · Halil Rifat Paşa (1
Mehmed Said Paşa (1901-1903) · Avlonyalı Mehmed Ferid Paşa (1903-1908) · Mehmed Said Paşa (1908) · Kâmil Paşa (1908-1909) · Hüseyin Hilmi Paşa (1
Ahmed Tevfik Paşa (1909) · Hüseyin Hilmi Paşa (1909-1910) · İbrahim Hakkı Paşa (1910-1911) · Mehmed Said Paşa (1911-1912) · Ahmed Muhtar Paşa (1912) · Kâm
1913) · Mahmud Şevket Paşa (1913) · Said Halim Paşa (1913-1917) · Talat Paşa (1917-1918) · Ahmed İzzet Paşa (1918) · Ahmed Tevfik Paşa (1918-1919) · Dama
(1919) · Ali Rıza Paşa (1919-1920) · Salih Hulusi Paşa (1920) · Damad Ferid Paşa (1920) · Ahmed Tevfik Paşa (1920-1922)

G · T · D (https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=%C5%9Eablon:Osmanl%C4%B1_Diyarbekir_valileri&action=edit) Osmanlı Diyarbekir valileri

Bıyıklı Mehmed Paşa (1515-1521) · Hüsrev Paşa (1522-1528) · Fil Yakup Paşa (1528-1530) · Süleyman Paşa (1530-1532) · İbrahim Paşa (1532-1534) · ? (1534-
1537) · Sofu Hadım Ali Paşa (1537-1540) · Rüstem Paşa (1540-1543) · Bali Paşa (1543-1546) · Tokatlızâde Mehmed Paşa (1546-1548) · Ayas Mehmed Paşa
(1548-1551) · İskender Paşa (1551-1564) · Halhallı Behram Paşa (1564-1567) · Hüsrev Paşa (1567-1570) · Vezirzâde Hasan Paşa (1570-1571) ·
Özdemiroğlu Osman Paşa (1571-1575) · Derviş Paşa (1575-1577) · Sağır Behram Paşa (1577-1579) · Hadım Mehmed Paşa (1579-1580) · İbrahim Paşa (1580-
1581) · Yusuf Sinan Paşa (1581-1582) · Hüsrev Paşa (1582-1583) · Şehid Mehmed Paşa (1583-1585) · Cafer Paşa (1585-1586) · Koca Mehmed Paşa (1586-
1589) · Yusuf Sinan Paşa (1589-1590) · Deli İbrahim Paşa (1590-1592) · Saatçı Hasan Paşa (1592-1593) · Deli İbrahim Paşa (1593-1594) · Mehmed Paşa (1594) ·
Hadım Osman Paşa (1594) · Mehmed Paşa (1594-1595) · Ferhad Paşa (1595) · Murad Paşa (1595-1601) · Hadım Hüsrev Paşa (1601-1602) · Sofu İbrahim Paşa
(1602-1603) · Ketenci Ömer Paşa (1603-1604) · Koca Osman Paşa (1604-1605) · Çağalazâde Mahmud Paşa (1605-1606) · Zincirkıran Ali Paşa (1606) ·
Nasuh Paşa (1606-1611) · Zülfükar Paşa (1611-1612) · Mustafa Paşa (1612-1614) · Muallimzâde Mehmed Paşa (1614) · Tekeli Mehmed Paşa (1614-1615) ·
Dilaver Paşa (1615-1618) · Mustafa Paşa (1618) · Dilaver Paşa (1618) · Kemankeş Kara Ali Paşa (1618-1619) · Dilaver Paşa (1619) · Süleyman Paşa (1621-1623)
· Hafız Ahmed Paşa (1623-1624) · Deli Murad Paşa (1624-1626) · Koca Hüsrev Paşa (1626-1627) · Gürcü Mehmed Paşa (1627-1628) · Halıcızâde Mustafa Paşa
1628-1629) · Halil Paşa (1629-1631) · Tayyar Mehmed Paşa (1631) · Murtaza Paşa (1631-1633) · Tayyar Mehmed Paşa (1633-1638) · Koca Derviş Mehmed Paşa
(1638-1639) · Melek Ahmed Paşa (1639-1640) · Maksud Paşa (1640-1641) · Koca Derviş Mehmed Paşa (1641-1644) · Merzifonlu Kara Mustafa Paşa (1644) ·
Tarhuncu Ahmed Paşa (1645-1646) · Telli Mustafa Paşa (1646) · Tarhuncu Ahmed Paşa (1646-1647) · Çavuşzade Mehmed Paşa (1647-1648) ·
Mısırlı Mustafa Paşa (1648-1649) · Çağırğan Mehmed Paşa (1649) · Saçbağı Mehmed Paşa (1649-1650) · Merzifonlu Kara Mustafa Paşa (1650-1651) ·
Haydarzade Mustafa Paşa (1651-1652) · Mısırlı Mustafa Paşa (1652-1653) · Bostancı Mehmed Paşa (1653-1654) · Gürcü Cafer Paşa (1654-1655) ·
Şatır Kara Mustafa Paşa (1655) · Tayyarzâde Ahmed Paşa (1655-1656) · Silahdar Ahmed Paşa (1656) · Abaza Hasan Paşa (1656-1657) ·
Tayyarzâde Ahmed Paşa (1657-1658) · Silahdar Osman Paşa (1658-1660) · Mîrahûr Mustafa Paşa (1660-1661) · Silahdar Kenan Paşa (1661) ·
Kethüda Mehmed Paşa (1661-1662) · Defterdar Hacı Hüseyin Paşa (1662-1663) · Çuhadar Hasan (1663-1667) · Yeniçeri Ağası Kenan Paşa (1667-1668) ·
Hacı Mehmed Paşa (1668-1671) · Çuhadar Hasan Paşa (1671-1673) · Şatır Mehmed Paşa (1673-1674) · Kaplan Mustafa Paşa (1674-1676) ·
Damad Hüseyin Paşa (1676-1677) · Defterdar Hüseyin Paşa (1677) · Kaplan Mustafa Paşa (1677-1678) · Kemankeş Mahmud Paşa (1678-1681) ·
Kara Mehmet Paşa (1682-1683) · Osman Paşa (1683) · Düdüklü İbrahim Paşa (1683-1684) · Köprülü Damadı Abaza Siyavuş Paşa (1684-1686) ·
Damad Hüseyin Paşa (1686-1687) · Müfettiş Cafer Paşa (1687-1688) · Silahdar Ömer Paşa (1688) · Osman Paşazâde Ahmed Paşa (1688-1689) ·
Kemankeş Ahmed Paşa (1689-1690) · Merzifonlu Çalık Hacı Ali Paşa (1690-1691) · Şahin Mehmed Paşa (1691-1693) · Kalaylı Koz Ahmed Paşa (1693) ·
Halil Paşa (1693) · Merzifonlu Çalık Hacı Ali Paşa (1693) · Hacı Osman Paşa (1693) · İsmail Paşa (1693) · Darendeli Ahmed Paşa (1693-1694) ·
Kavanoz Ahmed Paşa (1694-1695) · Şahin Mehmed Paşa (1695) · Topal Hüseyin Paşa (1695-1696) · Taltaban Mustafa Paşa (1696-1697) · İbrahim Paşa (1697) ·
Tosun Mehmed Paşa (1697-1698) · Çelebi Yusuf Paşa (1698-1699) · Bıyıklı Mehmed Paşa 1699-1701) · Topal Yusuf Paşa (1701-1703) · İbrahim Paşa (1703) ·
Hasan Paşa (1703) · Çelebi Yusuf Paşa (1703) · Hasan Paşa (1703-1705) · Palabıyık Yusuf Paşa (1705-1706) · İbrahim Paşa (1706-1707) · Receb Paşa (1707-
1710) · Maktulzade Ali Paşa (1710-1713) · Şehla İbrahim Paşa (1713-1715) · Merzifonlu Kara Mustafa Paşa (1715-1716) · Receb Paşa (1716-1718) ·
Köprülüzâde Abdullah Paşa (1718-1720) · Küçük Osman Paşa (1720) · Arif Ahmed Paşa (1720-1725) · Receb Paşa (1725-1726) ·
Silahdar Cihangirli Mehmed Paşa (1725-1726) · Kürd İbrahim Paşa (1726-1728) · Hacı Mustafa Paşa (1728-1729) · Hekimoğlu Ali Paşa (1729-1730) ·
Merzifonlu Kara Mustafa Paşa (1730-1733) · Silahdar Damat Mehmed Paşa (1733) · Merzifonlu Kara Mustafa Paşa (1733-1734) · Gürcü İsmail Paşa (1734-1735) ·
Sarı Mustafa Paşa (1735) · Silahdar Firarî Mustafa Paşa (1735-1736) · Genç Ali Paşa (1736) · Silahdar Cihangirli Mehmed Paşa (1736-1737) ·
Abdi Paşazade Ali Paşa (1737-1738) · Tuz Mehmed Paşa (1738-1739) · Mehmed Memiş Paşa (1739-1740) · Çeteci Abdullah Paşa (1740-1741) ·
Kethüda Hüseyin Paşa (1741-1742) · Güleç Ali Paşa (1742) · Abdipaşazâde Ali Paşa (1742-1744) · Kazıkçı Hüseyin Paşa (1744) · Çeteci Abdullah Paşa (1744-
1746) · Puladzâde Çelik Mehmed Paşa (1746-1747) · Ahmed Paşa (1747) · Seyyid Hasan Paşa (1747-1748) · Yahya Paşa (1748-1749) · Çeteci Abdullah Paşa
(1749-1750) · İbrahim Paşa (1750-1751) · Çeteci Abdullah Paşa (1751-1752) · Şehsuvarzade Mustafa Paşa (1752-1753) · İbrahim Paşa (1753-1754) · İbrahim
Paşa (1754-1757) · Seyyid Abdullah Paşa (1757-1758) · Numan Paşa (1758-1759) · Abdullah Paşa (1759) · Çeteci Abdullah Paşa (1759-1760) · Feyzullah Paşa
(1760-1761) · Ağazâde Mustafa Paşa (1761-1763) · Sarı Abdurrahman Paşa (1763-1764) · Ali Paşa (1766-1767) · Hüseyin Paşa (1767-1768 ·
Abdülcelilzâde Emin Paşa (1768-1770) · Bostancı Ahmed Paşa (1770-1771) · Moldovancı Ali Paşa 1771) · Hazinedar Şahin Ali Paşa (1771-1773) · Osman Paşa
(1773) · Ispanakçı Mustafa Paşa (1773-1774) · Abdullah Paşa (1774-1776) · Abdi Paşa (1776) · Hazinedar Şahin Ali Paşa (1776-1777) · Adullah Paşa (1777-1778)
· Kemahlı Halil Paşa (1778-1779) · Ahmet İzzet Furgaç (1779) · Osmanpaşazâde Mehmed Paşa (1779-1780) · Hasan Paşa (1780) · Mehmed Paşa (1780) ·
Osman Paşa (1780-1781) · Kiki Abdi Paşa (1781-1784) · Nasuh Paşa (1784) · Azimzade Abdullah Paşa (1784-1785) · Miktad Paşa (1785-1786) · Kiki Abdi Paşa
(1786) · Yeğen Seyyid Mehmed Paşa (1786) · Safranbolulu İzzet Mehmed Paşa (1786-1787) · Ebubekir Paşa (1787-1788) · Firuz Paşa (1788) · Abdi Paşa (1788-
1789) · Süleyman Paşa (1789-1791) · Ferhat Paşa (1791-1792) · Kör Yusuf Ziyaüddin Paşa (1792-1794) · Hasan Paşa (1794-1795) · Ebubekir Paşa (1796) · Ali
Paşa (1796-1798) · Salih Paşa (1798) · Silahdar Hacı İbrahim Paşa (1798-1799) · Adim(Azimzade)Abdullah Paşa (1799-1800) · Şeyhzade İbrahim Paşa (1800) ·
Çorumlu Hüseyin Paşa (1800-1801) · Osman Paşa (1801) · Tayyarzade Mahmud Paşa (1801) · Zühdü İsmail Paşa (1801-1802) · Mehmed Paşa (1802-1804) ·
Kösepaşazade Veliyüddün Paşa (1804-1805) · Hüsrev Mehmed Paşa (1805) · Hasan Paşa (1805) · Hacı İbrahim Paşa (1805) · Katarağasızade Mehmed Paşa
(1805-1806) · Abdi Paşa (1806) · Murad Paşa (1806-1807) · Mehmed Şerif Paşa (1808-1809) · Şeyhzade İbrahim Paşa (1809-1813) · Emin Paşa (1813-1815) ·
Süleyman Paşa (1815) · Kalender Paşa (1815-1816) · Pehlivan İbrahim Paşa (1816) · Moralı Hacı Ebubekir Paşa (1816-1817) · Abidin Paşa (1817-1818) ·
Maraşlı Ali Paşa (1818-1819) · Behram Paşa (1819) · Seyyid Ahmed Paşa (1819-1820) · Gevranlızade Ali Paşa (1820) · Hafız Ali Paşa (1820-1821) ·
Hacı Alâeddin Paşa (1821-1822) · Mehmed Emin Rauf Paşa (1822) · Gevranlızade Mehmed Paşa (1822-1823) · Hüseyin Paşa (1823-1824) · Salih Paşa (1824-
1826) · Ebu'l-bûd Mehmed Emin Paşa (1826) · Salih Paşa (1826-1829) · Yahya Paşa (1829-1831) · Ali Rıza Paşa (1831-1832) · Çötelizade Hacı İbrahim Paşa
(1832) · Çötelizade İshak Paşa (1832-1834) · Mehmed Reşid Paşa (1834-1836) · Hafız Paşa (1837-1839) · Mehmed Sadullah Paşa (1839-1840) ·
Mehmed Vecîhî Paşa (1841-1842) · Payaslı İsmail Paşa (1842-1845) · Çırpanlı Abdülkerim Nadir Paşa (1851) · Nasuhzade Mehmed Hamdi Paşa (1853-1855) ·
Derviş İbrahim Paşa (1867-1868) · Hatunoğlu Kurt İsmail Hakkı Paşa (1868-1875) · Ahmed Tevfik Paşa (1875-1877) · Abdurrahman Nureddin Paşa (1877-1879) ·
İstanbullu Mehmed İzzet Paşa (1879-1882) · Hasan Samih Paşa (1882-1886) · Ahmed Aziz Paşa (1886) · Selim Sırrı Paşa (1888-1889) · Selim Sırrı Paşa (1891-
 1895) · Enis Paşa (1895-1896) · Mehmed Ata Bey (1906) · Mustafa Nuri Bey (1906-1906) · Mahmud Arif Paşa (1907-1908) · Şevket Bey (1918-1919) ·
Mustafa Neyyir Bey (1919)

"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Rüstem_Paşa&oldid=20454521" adresinden alındı.

Bu sayfa son olarak 3 Mart 2019 tarihinde ve 22.07 saatinde düzenlenmiştir.

Metin Creative Commons Atıf-BenzerPaylaşım Lisansı altındadır; ek koşullar uygulanabilir. Bu siteyi kullanarak, Kullanım Şartlarını ve Gizlilik Politikasını kabul etmiş olursunuz.
Vikipedi® (ve Wikipedia®) kâr amacı gütmeyen kuruluş olan Wikimedia Foundation, Inc. tescilli markasıdır.