ΕΝΟΤΗΤΑ 1: Η Ελλάδα στον κόσμο

ΚΕΙΜΕΝΟ 1

Τα διασκευασμένα κείμενα που ακολουθούν είναι αποσπάσματα από άρθρο που

δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Η Καθημερινή» στις 21.07.2014 με τίτλο «Ξένοι που
διαφημίζουν την Ελλάδα» στο οποίο διάφοροι ταξιδιωτικοί ρεπόρτερ αφηγούνται
ενδιαφέρουσες ιστορίες για τη δική τους «ελληνική εμπειρία».

Α. «Σας ζηλεύω για την ιστορία σας»

Η πολυταξιδεμένη Narina Exelby πέρασε στη χώρα μας «τις καλύτερες, ίσως,
διακοπές της ζωής της». Ξεκίνησε από την Αθήνα. Επισκέφτηκε μουσεία και
μουσικές σκηνές, ήπιε ελληνικό καφέ και ούζο σε καφενεία, συνάντησε καλλιτέχνες
γκράφιτι και νέους επιχειρηματίες. «Η Αθήνα έχει γίνει “εργαστήριο” όπου
ταλαντούχοι άνθρωποι συνασπίζονται και δημιουργούν», έγραψε στο περιοδικό
Getaway.

Έπειτα έφυγε για τους Δελφούς. «Μαγεύτηκα! Στη χώρα μου είναι σαν να μην
έχουμε παρελθόν. Ένα κτίριο εκατό ετών θεωρείται αξιοθέατο. Φαντάσου πώς
αισθάνθηκα βλέποντας όλα αυτά τα υπέροχα πράγματα που οι πρόγονοί σας έφτιαξαν
πριν από 2.500 χρόνια. Σας ζηλεύω για την ιστορία σας. Είστε τόσο τυχεροί…»
ανέφερε στη συνομιλία μας. Το ταξίδι της συνεχίστηκε στην Κρήτη και την Ικαρία.
«Εκεί γνώρισα μια γυναίκα 104 ετών. Ζει σ’ ένα μικρό χωριό όμορφα, ήρεμα,
ανθρώπινα. Παρατηρώντας την και ακούγοντάς τη να μιλάει, συνειδητοποίησα πόσο
πολλά χάνουμε με τους ξέφρενους ρυθμούς που έχει η δική μας καθημερινότητα».

Σκοπεύει να ξανάρθει; «Εννοείται! Θέλω κι άλλο χρόνο στην Αθήνα και

προγραμματίζω να επισκεφτώ περισσότερα νησιά. Αλλά δεν θα αγχωθώ, αν δεν
προλάβω το καλοκαίρι. Αυτό που συμβουλεύω, άλλωστε, στα κείμενά μου τους
συμπατριώτες μου είναι να εντάξουν την Ελλάδα και στους χειμερινούς προορισμούς
τους. Το χειμώνα όλα είναι πιο ήσυχα, δεν υπάρχουν ουρές στα μουσεία ούτε πανικός
στα εστιατόρια».

Narina Exelby, Νοτιοαφρικανή, Getaway Magazine, περιοδικά των Brussels

Airlines και Etihad Airways

Β. «Η Αθήνα δεν είναι μόνο ένας μεταβατικός προορισμός»

1
[…]Η Αθήνα διαθέτει τη δική της γοητεία. Και δεν είναι μόνο η ιστορία και η
αρχαιολογία. Ασχέτως του πώς περιγράφουν οι τίτλοι των εφημερίδων την
οικονομική κατάσταση της χώρας, εγώ είδα γειτονιές που σφύζουν από ζωή και
ενέργεια: καφέ γεμάτα κόσμο, νέους δημιουργικούς εστιάτορες, ταλαντούχους
σχεδιαστές και γκαλερίστες – και χαμογελαστούς ανθρώπους. Αυτή η πόλη είναι
πολύ περισσότερα από έναν μεταβατικό προορισμό, πριν φύγει κανείς για τα
ελληνικά νησιά», έγραψε πριν από μερικές εβδομάδες η Ann Abel στο Forbes.

Στην επικοινωνία μας, η θετική εντύπωση που της έκανε η ελληνική πρωτεύουσα
επιβεβαιώθηκε. «Η διάθεση των Αμερικανών έχει αλλάξει εντυπωσιακά. Οι
περισσότεροι θεωρούσαν καταθλιπτικό, αν όχι και επικίνδυνο, ένα ταξίδι στην
Ελλάδα. Όχι πια». Δεν είναι τυχαίο, λοιπόν, ότι το άρθρο της με τίτλο «Δέκα λόγοι
που αγαπάμε την Αθήνα αυτό το καλοκαίρι» έχουν ήδη διαβάσει περίπου 11.000
άνθρωποι στην ηλεκτρονική έκδοση του περιοδικού.

Ann Abel, Αμερικανίδα, Περιοδικό Forbes

Γ. «Την Ελλάδα την πονάω»

[…] Σε τι αποδίδει η Rachel Howard τη μεταστροφή του κλίματος απέναντι στη χώρα
μας διεθνώς και το τόσο μεγάλο ρεύμα τουριστών; «Σταμάτησαν οι διαδηλώσεις και
οι φασαρίες, που μπορεί ως γεγονότα να ήταν μεμονωμένα, αλλά μεγεθύνονταν από
κάποια μίντια, ιδιαίτερα στις Ηνωμένες Πολιτείες. Όταν κάποιος έβλεπε στην
τηλεόραση ρεπορτάζ για πετροπόλεμο στο κέντρο της Αθήνας, δεν ήταν φυσικό να
τρομάξει; Επιπλέον, λειτούργησε αποτελεσματικά -ιδιαίτερα στη Βρετανία- η φήμη
ότι η Ελλάδα είναι αρκετά φθηνότερη σε σύγκριση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες»,
απαντάει η ρεπόρτερ. Η ίδια το πιστεύει; «Είναι αλήθεια ότι το value for money
ισχύει πια σε μεγαλύτερη έκταση από ό,τι στο παρελθόν – σε ξενοδοχεία, εστιατόρια,
υπηρεσίες. Δυστυχώς, όμως, δεν έχουν εκλείψει οι αρπαχτές. Επίσης, είναι αρκετά
“τσιμπημένες” οι τιμές για τα ακτοπλοϊκά και αεροπορικά εισιτήρια εσωτερικού».

Rachel Howard, Βρετανίδα, Guardian, National Geographic Traveler, Condé Nast

Traveler

*value for money = σχέση ποιότητας- τιμής

Παρατηρήσεις

1ο Θέμα (Κατανόηση Κειμένου, 6 μονάδες)

2
Στα αποσπάσματα που σας έχουν δοθεί οι τρεις ταξιδιωτικές ρεπόρτερ περιέγραψαν
την εμπειρία τους και την άποψή τους για την Ελλάδα ως τουριστικό προορισμό. Να
εντοπίσετε ποιες από τις ακόλουθες πληροφορίες είναι σωστές και να παρουσιάσετε
τα στοιχεία από το κείμενο που τις επιβεβαιώνου:

 Η Narina Exelby επισκέφτηκε την Ελλάδα για αρχαιολογικό τουρισμό.

 Σύμφωνα με την Ann Abel μια μεγάλη μερίδα της αμερικάνικης κοινωνίας
θεωρούσε μέχρι πρόσφατα την Ελλάδα έναν τόπο ξεγνοιασιάς και διασκέδασης.

 Η Ann Abel ως τουρίστρια δεν αντίκρισε την εικόνα της Ελλάδας που προβάλλει
ο έντυπος τύπος.
 Η Rachel Howard θεωρεί πως για την αρνητική προβολή της χώρας μας στο
εξωτερικό ευθύνονται μόνο οι διαδηλώσεις και οι φασαρίες.

2ο Θέμα (Δομή και γλώσσα κειμένου, 4 μονάδες)

Α) Στις παρακάτω περιόδους να βρείτε το είδος της σύνδεσης των προτάσεων:

 Φαντάσου πώς αισθάνθηκα βλέποντας όλα αυτά τα υπέροχα πράγματα που οι

πρόγονοί σας έφτιαξαν πριν από 2.500 χρόνια.
 Θέλω κι άλλο χρόνο στην Αθήνα και προγραμματίζω να επισκεφτώ περισσότερα
νησιά.
 Αυτή η πόλη είναι πολύ περισσότερα από έναν μεταβατικό προορισμό, πριν
φύγει κανείς για τα ελληνικά νησιά.
 Όταν κάποιος έβλεπε στην τηλεόραση ρεπορτάζ για πετροπόλεμο στο κέντρο της
Αθήνας, δεν ήταν φυσικό να τρομάξει;

Β) Στην πρώτη παράγραφο του πρώτου αποσπάσματος χρησιμοποιείται ασύνδετο

σχήμα μεταξύ προτάσεων στην περίοδο:
«…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
………………………………………………………..».

Με τη χρήση του ασύνδετου σχήματος το ύφος γίνεται

περισσότερο …………………………………… . Με αυτόν τον τρόπο ο
αρθρογράφος πιθανόν θέλει να
τονίσει …………………………………………………………………………………
…………………………… .

3
3ο Θέμα (Παραγωγή λόγου, 10 μονάδες)
«Αυτό που συμβουλεύω, άλλωστε, στα κείμενά μου τους συμπατριώτες μου είναι να
εντάξουν την Ελλάδα και στους χειμερινούς προορισμούς τους.»

Οι περισσότεροι ξένοι τουρίστες έχουν συνδυάσει την Ελλάδα με το τρίπτυχο ήλιος-

θάλασσα- παραλία. Αποφασίζετε να γράψετε ένα γράμμα σε έναν φίλο σας/ μια φίλη
σας που μένει στο εξωτερικό με σκοπό να τον/ την καλέσετε να επισκεφτεί την
Ελλάδα το χειμώνα. Σε αυτό αναλύετε ποιες τουριστικές ευκαιρίες προσφέρει η χώρα
μας ως χειμερινός προορισμός. (200-250 λέξεις)

ΚΕΙΜΕΝΟ 2

Ελληνικός πολιτισμός: υπόθεση όλων μας

Αν ξεκινήσουμε από την παραδοχή ότι το μεγαλύτερο κεφάλαιο αυτής τής

χώρας ήταν και παραμένει ο πολιτισμός που ανέπτυξε διαχρονικά (Αρχαιότητα –
Βυζάντιο – Νέος Ελληνισμός), τότε οφείλουμε να παραδεχτούμε και ότι η προβολή
τού ελληνικού πολιτισμού στο εξωτερικό δεν είναι υπόθεση μόνο τού αρμόδιου
Υπουργού (Πολιτισμού) και των συνεργατών του ή μόνο τού Διοικητικού
Συμβουλίου ενός αρμόδιου φορέα (τού Ελληνικού Ιδρύματος Πολιτισμού)]. Ο
ελληνικός πολιτισμός ως μέγεθος και ως μέριμνα για την προβολή, διάδοση και
αξιοποίησή του στο εξωτερικό είναι υπόθεση όλων μας.
Έτσι πρώτοι απ’ όλους όσοι συνέβη να κληθούμε να προσφέρουμε τις
υπηρεσίες μας στο Ελληνικό Ίδρυμα Πολιτισμού (Ε.Ι.Π.) έχουμε συνειδητοποιήσει
ότι μόνοι μας δεν μπορούμε να σηκώσουμε αυτό το τεράστιο βάρος. Θα εργαστούμε
επιτελικά, συντονιστικά και εκτελεστικά, με σύστημα, με πρόγραμμα και ιδέες, αλλά
χρειαζόμαστε παράλληλα τη γνώση, τις ιδέες, τις εκτιμήσεις, τις προτάσεις ενός πολύ
ευρύτερου αριθμού ικανών και καταξιωμένων ανθρώπων που μπορούν να
συστρατευθούν στο έργο τής προβολής τού ελληνικού πολιτισμού ακόμη και με
συγκεκριμένους ρόλους, δηλ. όχι μόνο σε συμβουλευτικό επίπεδο.
Ένα μεγάλο πλήθος σημαντικών Ελλήνων παρήγαγε ανά τους αιώνες και
παράγει και σήμερα πολιτισμό στα γράμματα, τις τέχνες, τις επιστήμες αλλά και στη
σκέψη, στις ιδέες, στη γλώσσα, στη θρησκεία, στις ίδιες τις εκφάνσεις τής
καθημερινής ζωής. Η δύναμη και η αδυναμία τού ελληνικού πολιτισμού είναι
ακριβώς η τεράστια (σε χρόνο, χώρο, πρόσωπα και επίπεδα) παρουσία και προσφορά
του στον κόσμο, που καθιστά εξαιρετικά δύσκολη τη γνώση, την αποτύπωση και την

4
προβολή του. Ιδίως στους ανθρώπους των χωρών που θέλουν ή θέλουμε εμείς να μάς
γνωρίσουν στο πνεύμα «τής συνάντησης των πολιτισμών», η οποία διευκολύνεται
πλέον από το ξεπέρασμα των ορίων και των όρων που παλιότερα λειτουργούσαν
ανασταλτικά. Έχει και η παγκοσμιοποίηση τα καλά της…
Η γνωριμία μ’ έναν πολιτισμό κινείται κατ’ ανάγκην σε δύο άξονες: βαθύτερη
γνώση ενός πολιτισμού από τους πολίτες τής χώρας που τον παράγει και γνωριμία
ενός πολιτισμού από τους πολίτες άλλων χωρών. Το πρώτο είναι ζήτημα παιδείας:
πώς το σχολικό σύστημα μιας χώρας εξοικειώνει τους μαθητές με το σύστημα των
αξιών τού εθνικού πολιτισμού τους και, κατ’ επέκταση, πώς μια χώρα εξοικειώνει
τους πολίτες της με τον πολιτισμό τής χώρας τους. Το δεύτερο είναι ζήτημα
πολιτισμικής πολιτικής στο εξωτερικό μιας χώρας. Εδώ θεσμικοί φορείς και, βεβαίως,
τα αρμόδια Υπουργεία (ιδίως των Εξωτερικών) εφαρμόζουν, συνεργαζόμενα
καταλλήλως, τη λεγόμενη «πολιτισμική διπλωματία», που συνίσταται στην προβολή
τού πολιτισμού στις χώρες τού εξωτερικού.
Από πλευράς Ελληνικού Ιδρύματος Πολιτισμού η προβολή αυτή μπορεί να
γίνει σε μόνιμη μεν βάση με εστία τη διδασκαλία τής ελληνικής γλώσσας, γύρω από
την οποία θα εξακτινώνονται ποικίλες εκδηλώσεις γραμμάτων, τεχνών, επιστημών. Η
δραστηριότητα αυτή, η οποία θα διοχετεύεται από μόνιμες Εστίες Ελληνικού
Πολιτισμού, εκτεινόμενες σταδιακά σε διάφορες χώρες (με προτεραιότητα τις
Βαλκανικές, τις χώρες διεύρυνσης τής Ευρωπαϊκής Ένωσης, την Ασία, την Ευρώπη
και την Αμερική), πρέπει να συνοδεύεται από μερικά μεγάλα πολιτισμικά γεγονότα
που θα συμπληρώνουν και θα ενισχύουν αυτή τη δραστηριότητα και θα μεταφέρονται
σε περισσότερες χώρες. Εννοώ λίγες μεγάλες ουσιαστικές, εντυπωσιακές θα έλεγα,
πολιτισμικές εκδηλώσεις, που για να ξεχωρίσουν πρέπει να είναι πραγματικά
εκλεκτές σε ποιότητα, πρωτότυπες σε σύλληψη και σύνθετες σε χαρακτήρα, ώστε να
προβάλλουν τον ελληνικό πολιτισμό στο πραγματικό του μέγεθος.
Ερώτημα: Ποιος πληρώνει τον λογαριασμό; Μόνο η Πολιτεία; Μόνο το κράτος
και μάλιστα το αρμόδιο Υπουργείο Πολιτισμού με τον πενιχρό προϋπολογισμό του;
Απάντηση: Αν ο πολιτισμός είναι υπόθεση όλων μας, αν ο πολιτισμός μας είναι το
μέγα κεφάλαιό μας με πολλά ανταποδοτικά οφέλη, τότε η προβολή τού πολιτισμού
μας στο εξωτερικό –χωρίς εκζήτηση και σπατάλες, αλλά με την επιβαλλόμενη
αξιοπρέπεια και φειδώ– πρέπει να ενισχυθεί οικονομικά (πέρα από την περιορισμένη
τακτική επιχορήγηση) και απευθείας από τον Γενικό Κρατικό Προϋπολογισμό καθώς
και από τους μεγάλους οικονομικούς παράγοντες τής χώρας (Τράπεζες, Ιδρύματα,
Επιχειρηματίες, Εφοπλιστές κ.ά.). Δική μας υποχρέωση είναι να πείσουμε και να
αποδείξουμε ότι γίνεται ή ότι μπορεί να γίνει έργο ουσιαστικό, απτό και μακράς
πνοής, υποκείμενο συνεχώς σε έλεγχο και αξιολόγηση.

Γ. ΜΠΑΜΠΙΝΙΩΤΗΣ

Παρατηρήσεις

5
Α. Να γίνει η περίληψη του κειμένου σε 80-100 λέξεις.
Β. Να βρεθούν τα δομικά μέρη της τρίτης παραγράφου, καθώς και ο τρόπος
ανάπτυξης της.

Γ. Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις ακολουθώντας το είδος της σύνδεσης

που σας ζητείται κάθε φορά.
Αγαπά τους γονείς του, ……………………………………(παρατακτική).
Φοβήθηκε ………………………………………………… (υποτακτική).
Είδε την ταινία …………………………………………….(παρατακτική).
Δεν έγραψε καλά στο διαγώνισμα …………………………(υποτακτική).
Δεν τον ξέρω καλά ………………………………………….(παρατακτική). Θύμωσε
πολύ ……………………………………………….(υποτακτική).
«Ένα μεγάλο πλήθος…έχει τα καλά της..»: Να βρεθούν οι τρόποι σύνδεσης των
προτάσεων της παραγράφου.

Δ. Παραγωγή λόγου
Γράψε ένα άρθρο στη σχολική εφημερίδα, παρουσιάζοντας προτάσεις σου για τον
τρόπο που μπορεί να προβληθεί ο ελληνικός πολιτισμός στο εξωτερικό και τις θετικές
συνέπειες που μπορεί να έχουν για τη χώρα σου.

ΚΕΙΜΕΝΟ 3

α: Delirium[1] graecum
Η Αθήνα, η Ρώμη, η Ιερουσαλήμ (με τις φωτεινές και τις σκοτεινές τους όψεις)
και το αυτόχθον πολιτιστικό στοιχείο των λαών της Ευρώπης, αυτή η «εκ των
διαφερόντων» αρμονία συνιστά το δυτικό πολιτισμό. Οι Έλληνες στάθηκαν
πρωτοπόροι σε καίριους τομείς: λογοτεχνία, γραφή, εκπαίδευση, φιλοσοφία,
επιστήμη, θέατρο, τέχνη, πολιτική, αθλητισμός, ιδέες και θεσμοί. Όμως τη διάδοση
των πολιτιστικών αγαθών αναλαμβάνει κυρίως το κατεξοχήν «διδασκαλικόν
όργανον», η γλώσσα. Έτσι, η αρχαία ελληνική «έβαψε» ανεξίτηλα και εξακολουθεί
να χρωματίζει τις ευρωπαϊκές γλώσσες, λατινογενείς και μη. Όπως ομολογεί ο
μεγάλος ιστορικός του πολιτισμού, ο Ελβετός Jacob Burckhardt (1818-1897)
«βλέπουμε με τα μάτια των Ελλήνων και μιλούμε με τις εκφράσεις τους».

6
 Η πορεία της Ελληνικής προς τη Δύση ήταν δύσκολη. Οι άποικοι της Μεγάλης
Ελλάδας δώρισαν στους λαούς της Ιταλικής χερσονήσου το αλφάβητό τους και
πληθώρα λέξεων ανώτερου πολιτισμού. Αργότερα, για να εκπολιτίσουν οι Ρωμαίοι
την αγροτοκτηνοτροφική και στρατοκρατούμενη κοινωνία τους, αναγκάστηκαν,
θέλοντας και μη, να εισαγάγουν από την Ελλάδα διδασκάλους, λογίους, καλλιτέχνες
και προ- πάντων λογοτεχνικά πρότυπα και λέξεις, ιδίως αυτές που δήλωναν
αφηρημένες έννοιες και τεχνολογικά επιτεύγματα. «Η ηττημένη Ελλάδα νίκησε τον
άγριο κατακτητή και έφερε τις τέχνες μέσα στο αγροίκο Λάτιο» (Οράτιος, Επιστολές,
1.156).

Ε.Λ.Ι.Α., Ιστορία της Ελληνικής Γλώσσας επιμέλεια Μ. Κοπιδάκης (διασκευή)

β: Δύο απόψεις για την αρχαία Ελλάδα

Τούτες τις μέρες, σε μια μουντή αίθουσα αναμονής, βρέθηκε τυχαία στα χέρια
μου αμερικανικό εικονογραφημένο πλατιάς κυκλοφορίας. Σκόνταψα σε μια έγχρωμη
ολοσέλιδη διαφήμισή του: παράσταινε τη δυτική όψη του Παρθενώνα. Στη δεξιά
γωνιά της ζωγραφιάς, παράμερα, σαν αφηρημένη οπτασία, δυο νεαροί τουρίστες
ακουμπούσαν, μπροστά σε δυο γεμάτα ποτήρια, σ’ ένα σπόνδυλο κολόνας που τους
χρησίμευε για τραπεζάκι. Τούτη η ρεκλάμα[2] διατυμπάνιζε: «Όσο περισσότερα
ξέρετε για την αρχαία αρχιτεκτονική, τόσο περισσότερο σας αρέσει η Ακρόπολη»
(The more you know about ancient architecture the more you like the Acropolis»).
Σκοπός αυτής της σκηνοθεσίας ήταν η διάδοση ενός αγγλοσαξονικού ποτού.
Δεν είμαι ζηλωτής[3] της σύγχρονης «τουριστοκρατίας» που θαμπώνει τα
χρόνια μας, αλλά τη στιγμή που συλλογίζομαι μια εργασία που, δίκαια νομίζω,
φιλοδοξεί να αποτελέσει αξιόλογη συνεισφορά στην πλατύτερη γνώση των αρχαίων
μνημείων μας, αυτούς τους «συνδετικούς κρίκους των παλαιών με τους σημερινούς»,
δεν εδυσκολεύτηκα να σημειώσω το παραπάνω περιστατικό. Δείχνει, αλήθεια, σε τι
απόσταση βρίσκεται το σημερινό παρόν, αυτό που απορροφούμε με όλους τους
πόρους του κορμιού μας, από εκείνα τα βαθιά περασμένα. […]
Με άλλα λόγια, χρειάζεται, νομίζω, μια πίστη σ’ αυτά τα αρχαία σημάδια μέσα
στο τοπίο τους· η πίστη πως έχουν δική τους ψυχή. Τότε θα μπορέσει ο προσκυνητής
–πρώτη φορά τον ονομάζω έτσι– να πιάσει ένα διάλογο μ’ αυτά. Όχι μέσα σε
τουριστικά πλήθη ποικιλότροπα αναστατωμένα, αλλ’ αν μπορώ να πω: μόνος,
καθρεφτίζοντας την ψυχή που διαθέτει στην ψυχή αυτών των μαρμάρων μαζί με το
χώμα τους. Μπορεί να γίνομαι συμβουλάτορας αιρέσεων, όμως δεν μπορώ να
χωρίσω το ναό του Δελφικού Απόλλωνα από τις Φαιδριάδες ή την κορυφογραμμή της
Κίρφης. Ευτυχώς η γη μας είναι σκληρή, οι πρασινάδες της δε σε πλαντάζουν, τα
χαρακτηριστικά της είναι βράχια, βουνά και πελάγη. Κι έχει ένα τέτοιο φως.

Γ. Σεφέρης, Δοκιμές

7
[1] delirium: (εδώ) έξαλλος ενθουσιασμός, μανία για τη χρήση ελληνικών λέξεων ως
όρων στους τομείς των επιστημών, των τεχνών κ.λπ.

[2] ρεκλάμα: διαφήμιση

[3] ζηλωτής: οπαδός, θιασώτης

Παρατηρήσεις

1. Βρείτε με ποιους τρόπους συνδέονται οι προτάσεις κάθε περιόδου στο ακόλουθο

απόσπασμα του κειμένου β: «Μπορεί να γίνομαι συμβουλάτορας αιρέσεων, όμως δεν
μπορώ να χωρίσω το ναό του Δελφικού Απόλλωνα από τις Φαιδριάδες ή την
κορυφογραμμή της Κίρφης. Ευτυχώς η γη μας είναι σκληρή, οι πρασινάδες της δε σε
πλαντάζουν, τα χαρακτηριστικά της είναι βράχια, βουνά και πελάγη».

2. Ξαναγράψτε το απόσπασμα «Τούτες τις μέρες, σε μια μουντή αίθουσα… η

διάδοση ενός αγγλοσαξονικού ποτού» χρησιμοποιώντας πιο περίπλοκη σύνδεση των
προτάσεων (παρατακτική και υποτακτική), κάνοντας όλες τις αναγκαίες αλλαγές.

3. «Έτσι, η αρχαία ελληνική “έβαψε” ανεξίτηλα και εξακολουθεί να χρωματίζει τις

ευρωπαϊκές γλώσσες, λατινογενείς και μη»: Ποια σημασία έχουν οι υπογραμμισμένες
λέξεις στο κείμενο α; Αν τις ακούσετε έξω από το κείμενο, έχουν ίδια σημασία; Αν
όχι, ποια;

4. Στο κείμενο β αναζητήστε λέξεις και εκφράσεις που αποδίδουν ποιητικό ύφος.

5. Παραγωγή λόγου
Να συντάξετε ένα διαφημιστικό κείμενο 250 περίπου λέξεων στο οποίο θα
προβάλλετε τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της Ελλάδας με στόχο να προσελκύσετε το
ενδιαφέρον πολιτών από άλλες χώρες, ώστε να την επισκεφθούν. Το κείμενό σας θα
δημοσιευθεί στην ιστοσελίδα του σχολείου.

ΚΕΙΜΕΝΟ 4

8
Η ελληνική προσφορά στην Ευρώπη και τον κόσμο

Α. Η Ευρωπαϊκή Ένωση αποτελεί μια κοινότητα με σκοπό την πολιτική, οικονομική

και νομισματική ένωση των χωρών που την απαρτίζουν. Από το 1981, στην ένωση
αυτή προσχώρησε και η Ελλάδα, υποσχόμενη να βοηθήσει με κάθε τρόπο για την
πρόοδο και την εξέλιξη των χωρών της Ευρώπης. Η ιδιαιτερότητα του ελληνικού
κράτους, του δίνει το δικαίωμα να μπορεί να προσφέρει πολλά, όχι μόνο στην
Ευρώπη αλλά και στον κόσμο.

Β. Αρχικά, η μοναδικότητα της Ελλάδας στην Ευρώπη συνίσταται στον πολιτισμό

της. Η χώρα οφείλει να προβάλλει τη μακραίωνη ιστορία και τον γενικότερο
πολιτισμό της, αφού αυτά «σφράγισαν» την πορεία της Ευρωπαϊκής Ηπείρου και να
το θέσει, υπενθυμίζοντάς τα, ως πρότυπο για την χάραξη της ενιαίας πορείας των
υπόλοιπων κρατών.

Γ. Έπειτα, η ύπαρξη της ελληνικής γλώσσας ως αναπόσπαστο μέρος του πολιτισμού,

θα πρέπει να καλλιεργηθεί και να διαδοθεί μέσω οργανωμένων προσπαθειών
εκμάθησής της στις Ευρωπαϊκές χώρες. Η συμβολή αυτής της γλώσσας υπήρξε μια
μοναδική προσφορά για τις γλώσσες των υπόλοιπων κρατών και σε καμιά περίπτωση
δεν πρέπει να λησμονηθεί.

Δ. Στη συνέχεια, η ορθοδοξία, με τις αξίες της οικουμενικότητας που την

χαρακτηρίζουν, θα πρέπει να διατηρηθεί και να καλλιεργηθεί από τη μόνη ορθόδοξη
χώρα της Ευρώπης, την Ελλάδα. Γι’ αυτόν τον λόγο η Ελλάδα θα μπορούσε να
διαδραματίσει ρόλο διαμεσολαβητή μεταξύ της Ευρωπαϊκής κοινότητας και των
υπόλοιπων ορθόδοξων χωρών της Ανατολικής Ευρώπης.

Ε. Επίσης, θα ήταν μια σημαντική παράλειψη να μην αναφερθούμε στην γεωγραφική

θέση της χώρας μας. Η θέση της Ελλάδας στην Ανατολική Μεσόγειο αποτελεί μια
ιδιαιτερότητα, αφού θα μπορούσαν να αναπτυχθούν μέσω αυτής, εμπορικές σχέσεις
της Ένωσης με την Τουρκία, τη Μέση Ανατολή, τη Βόρεια Αφρική. Επιπλέον, η θέση
της χώρας μας στα Βαλκάνια θα μπορούσε να αποτελέσει καταλύτη στις εξελίξεις της
ευρύτερης περιοχής.

ΣΤ. Συμπερασματικά, γίνεται εύκολα αντιληπτό ότι η προσφορά της Ελλάδας στην
Ευρώπη και τον κόσμο είναι σημαντική και πολύτιμη, αλλά οφείλουμε ως χώρα, αυτά
τα στοιχεία που συμβάλλουν σ’ αυτή την προσφορά να τα περιφρουρήσουμε, να τα
διαφυλάξουμε και να τα προβάλλουμε.

9
Ηρακλής Λαμπαδαρίου, Εφημερίδα Καβάλας «Χρονόμετρο», 14-1-2006

Παρατηρήσεις

Α.1. Σε ποιους τομείς, σύμφωνα με το κείμενο, έχει προσφέρει η Ελλάδα στην

Ευρώπη και στον κόσμο και ποια είναι η πιο σημαντική συνεισφορά της;

Α.2. «Αρχικά, η μοναδικότητα της Ελλάδας στην Ευρώπη συνίσταται στον πολιτισμό
της». Με αφετηρία την παραπάνω θεματική πρόταση του κειμένου, να γράψετε μια
παράγραφο, αναλύοντάς την με έναν από τους παρακάτω τρόπους ανάπτυξης: α) με
παραδείγματα, β) με αίτια και αποτελέσματα, γ) με ορισμό.

Α.3. Να γράψετε από μια συνώνυμη και μια αντώνυμη λέξη για τις παρακάτω λέξεις
του κειμένου που σας δίνονται:

ένωση
πρόοδο
λησμονηθεί
παράλειψη
Προβάλλουμε

B.1. Να χωρίσετε τα παρακάτω αποσπάσματα του κειμένου σε προτάσεις και να

εντοπίσετε το είδος της σύνδεσης (παρατακτική ή υποτακτική).

i) Από το 1981 στην ένωση αυτή προσχώρησε και η Ελλάδα, υποσχόμενη να

βοηθήσει με κάθε τρόπο για την πρόοδο και την εξέλιξη των χωρών της Ευρώπης.

ii) Η χώρα οφείλει να προβάλλει τη μακραίωνη ιστορία και τον γενικότερο πολιτισμό
της, αφού αυτά «σφράγισαν» την πορεία της Ευρωπαϊκής Ηπείρου

10
iii) Γι’ αυτόν τον λόγο η Ελλάδα θα μπορούσε να διαδραματίσει ρόλο διαμεσολαβητή
μεταξύ της Ευρωπαϊκής κοινότητας και των υπόλοιπων ορθόδοξων χωρών της
Ανατολικής Ευρώπης.

iv) Επιπλέον, η θέση της χώρας μας στα Βαλκάνια θα μπορούσε να αποτελέσει
καταλύτη στις εξελίξεις της ευρύτερης περιοχής.

v) Γίνεται εύκολα αντιληπτό ότι η προσφορά της Ελλάδας στην Ευρώπη και τον
κόσμο είναι σημαντική και πολύτιμη.

Β.2. Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω φράσεων με τους κατάλληλους

παρατακτικούς ή υποτακτικούς συνδέσμους και να συμπληρώσετε το είδος της
σύνδεσης.

Α) ……… θέλεις …… όχι, το βράδυ θα συναντηθείς μαζί του.

Β) Άφησε με ….. απολαύσω τη διαδρομή, είναι τόσο όμορφη.

Γ) Κι ….. όλα πήγαιναν καλά, ξαφνικά ήρθε η μετάθεσή του στο Βόλο.

Δ) Έδωσε όλα του τα χρήματα ………. αγοράσει αυτό το τεράστιο σπίτι.

Ε) ….. υποθέσουμε ….. θα βγεις κερδισμένος, θα το κάνεις τελικά;

Β. 3. Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις, συνδέοντας το περιεχόμενο με το

σύνδεσμο που ταιριάζει.

Α) Η αγάπη σου δεν ήταν τόσο δυνατή

ώστε ………………………………………………………………

Β) Δεν πήρα τη σωστή απόφαση ∙

επομένως ………………………………………………………………

11
Γ) Ήταν χάσιμο χρόνου
να ………………………………………………………………………………………
…

Δ) Όλα θα αλλάξουν προς το καλύτερο

σαν ………………………………………………………………

Ε) Έχω πάρει τα μέτρα μου,

είτε …………………………………………………………………………………

Γ. Παραγωγή λόγου
Σε ένα επιχειρηματολογικό κείμενο, να επιχειρηματολογήσετε ως προς τη
μοναδικότητα του ελληνικού πολιτισμού στην προσφορά της Ελλάδας στον κόσμο.

12