ΛΕΞΙΛΟΓΙΚΕΣ- ΣΗΜΑΣΙΟΛΟΓΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

1. Να επιλέξετε το σωστό τύπο.

1. Η εφημερίδα μας …………. (αίρει- άρει) την αυλαία του προσυνεδριακού παρασκηνίου.
2. Δεν αντέχω άλλο ∙ έχω …………….. (απαυδήσει- απηυδήσει) να σε περιμένω.
3. Δήλωσαν κατηγορηματικά ότι στο εξής θα …………….. (απέχουν- απόσχουν) από κάθε
εκδήλωση.
4. Είχα …………… (αποταθεί- αποτανθεί) στον αρμόδιο υπάλληλο για το πρόβλημά μου.
5. Σας …………….(επιστώ- εφιστώ) την προσοχή στις συνέπειες του καπνίσματος.
6. Θέλω να σας …………….. (εφιστήσω- επιστήσω) την προσοχή στις συνέπειες του
καπνίσματος.
7. Στο κείμενό του …………………. ( παρεισφρέουν- παρεισφρύουν) λάθη, γιατί είναι
επιπόλαιος.
8. Του …………….. (παρέχει- παράσχει) όλες τις δυνατότητες για να επιτύχει.
9. Εμείς συχνά……………….. (συμμετέχουμε- συμμετάσχουμε) στις εκδηλώσεις του συλλόγου.
10. Ο υπουργός θα ……………( συμμετάσχει- συμμετέχει) την Κυριακή στην εκδήλωση του
συλλόγου μας.

2. Να επιλέξετε το κατάλληλο τύπο.

1. Δεν τον γνωρίζω αρκετά καλά και…………….(αμφισβητώ- αμφιβάλλω) για τις προθέσεις
του.
2. Επειδή διαφώνησε έντονα και σε βάθος με την παράταξη, δε δίστασε να …………………
(μεταπηδήσει- μετακινηθεί) στην αντίθετη.
3. Πολλοί πανεπιστημιακοί βρίσκονταν στην αίθουσα τελετών, όταν ……………………….
(αναγορεύτηκε- ανακηρύχτηκε) διδάκτωρ.
5. Η ………….. (μετακίνηση- μετατόπιση) του φορτίου, ήταν η αιτία που το πλοίο βυθίστηκε.

3. Να βρείτε τα συνώνυμα των παρακάτω λέξεων.

1. προσοδοφόρος :
α) επικερδής β) ταλαντούχος γ) προσεκτικός
2. ευδοκιμώ:
α) καλλιεργώ β) είμαι ευνοϊκός γ) προκόβω

3. μονήρης :
α) μοναδικός β) μοναχικός γ) μόνιμος
4. καταμερισμός :
α) διαίρεση β) καταχώριση γ) κατακερματισμός
5. αναπόφευκτος :
α) αναπόδραστος β) αναποφάσιστος γ) αναποτελεσματικός

4. Να αντιστοιχίσετε τις παρακάτω λέξεις με τις συνώνυμές τους στη β΄ στήλη και τα αντώνυμά
τους στη γ΄.
αβρότητα έννομος εθνικισμός
ωφέλεια απολαβή αφθονία
ψόγος προβλεπτικότητα ζημία
συναναστροφή διευθέτηση αθέμιτος
ρύθμιση συγχρωτισμός απρονοησία
οπισθοδρόμηση ευγένεια απορρύθμιση
προνοητικότητα στέρηση επικρότηση
ένδεια κατάκριση απομόνωση
θεμιτός καθυστέρηση τραχύτητα
διεθνισμός παγκοσμιοποίηση πρόοδος

5. Να συμπληρώσετε τα κενά με τα κατάλληλα επιρρήματα από την παρένθεση:

(αμαχητί, απνευστί, αυτολεξεί, άρδην, συλλήβδην, αναφανδόν, φύρδην- μίγδην)
Τάχθηκαν………….. εναντίον του αρχηγού τους.
Ανέβηκε την παλιά πέτρινη σκάλα …………
Επανέλαβε το κείμενο………….
Κατηγορείς …………… όλους του μετόχους.
Η πόλη παραδόθηκε………
Στο δωμάτιό του τα βιβλία είναι……………..
Οι απόψεις του για το ζήτημα που προέκυψε άλλαξαν………..

6. Βρείτε ποια από τα παρακάτω ζεύγη είναι συνώνυμα και ποια αντίθετα.
περιώνυμος- ξακουστός ανεκτός- αφόρητος
αιφνίδιος- απρόοπτος στιβαρός- ρωμαλέος
μακρόθυμος- ανεξίκακος άσωτος- εγκρατής
επιεικής- αυστηρός αθρόος- ομαδικός
ακατάσχετος- ακάθεκτος
αμείλικτος- πράος
αργυρώνητος- αδέκαστος
εφικτός- ικανός
αδήριτος- ακαταμάχητος
τρωτός- ευάλωτος
αναπόδραστος- αδρανής
αρωγός- βοηθός
πειθαρχικός- πειθήνιος
αμελητέος- υπολογίσιμος
παρείσακτος- ανεπιθύμητος
άθυμος- δύσθυμος
αγνώμων- αχάριστος
διηνεκής- συνεχής
ακαριαίος- στιγμιαίος
φειδωλός- οικονόμος
εύρωστος- άλκιμος
αλυσιτελής- επωφελής
φαύλος- κακοήθης
δημαγωγός- λαοπλάνος
περίτρανος- ολοφάνερος
αναίσχυντος-επαίσχυντος

7. Επιλέξτε τον κατάλληλο τύπο:

1. επέμβαση- παρέμβαση- παρέκβαση
• Οι συχνές ………….. των γονέων προκαλούν μεγάλα προβλήματα στα νέα, κυρίως, ζευγάρια.
• Η παρεξήγηση λύθηκε με την……………… των ψυχραιμότερων.
• Το ξεριζωμένο δέντρο που κρεμόταν από το γερανό ήταν εικαστική ………………. του
δημιουργού.
• Το έργο του Ηροδότου χαρακτηρίζεται από συνεχείς…………………..
2. διαλέγω- εκλέγω- επιλέγω
• Τον …………… να μας εκπροσωπήσει στο διεθνές συνέδριο.
• Τον …………… πρόεδρο της Ένωσης Φιλολόγων.
• ……………. ό,τι σου αρέσει και πάρ’ το.
• Η επιτροπή θα……….. τους κατάλληλους για τη θέση.
3. κληροδοτώ- κληρονομώ
• Μαζί με τα ακίνητα ……………. και τη θέση του προέδρου της εταιρείας.
• Ο Παλαμάς …………….. το έργο του στις επερχόμενες γενιές.
• Έχουμε…………. τον πολιτισμό των αρχαίων Ελλήνων.
4. παρακινώ- υποκινώ
• Οι φίλοι του τον ……………… να μάθει να οδηγεί.
• Συνελήφθηκαν χθες όσοι είχαν ………………… τις ταραχές.
• Όσο δούλευε εκεί…………τους συναδέλφους του σε απεργίες.

8. Συμπληρώστε τα κενά με τις κατάλληλες λέξεις από την παρένθεση.

( αυτοδημιούργητος, αυτόνομος, αυτάρκης, αυταπόδεικτος, αυτοπροαίρετος, αυτόφωτος,
αυτοαπασχολούμενος )
………………….είναι η αξία εκείνων των ανθρώπων που στη ζωή τους στηρίζονται στις δικές
τους ιδέες και δυνάμεις, που είναι αυτόφωτοι. Έτσι και η αδερφή της μητέρας μου ακολούθησε
μια διαδρομή ζωής, που είναι πραγματικά αξιοθαύμαστη. ………………ως χαρακτήρας, από
νεαρή ηλικία φρόντισε να είναι οικονομικά ………………, συνδράμοντας όμως και την
οικογένειά της. Αποφάσισε να είναι……………. και σήμερα είναι μια πολύ επιτυχημένη
επαγγελματίας. Βεβαίως εντελώς …………………∙ ………………….επέλεξε να μην κάνει
οικογένεια, γεγονός εξαιρετικά δυσάρεστο, αφού μια τέτοια γυναίκα θα είχε πολλά να
προσφέρει.

9. Σχηματίστε σύνθετα ρήματα με α΄ συνθετικό μια πρόθεση και β΄ συνθετικό το ρ. φέρω και
κατόπιν χρησιμοποιήστε τα σε μια φράση.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.

10. Συμπληρώστε με το ως ή το σαν όπου χρειάζεται.

1. Δουλεύει όλη μέρα…. σκλάβος.
2.Ο κ. Χ δικαιούται επίδομα….. πολύτεκνος.
3. Πολλοί έφηβοι έχουν … πρότυπο τους αγαπημένους τους καλλιτέχνες.
4. Έχει…. στόχο να προσφέρει τις υπηρεσίες του στους πολίτες.
5. Με αυτά που λες, θίγομαι…. άνθρωπος.
6. Αυτό το νεοκλασικό χαρακτηρίστηκε…..διατηρητέο μνημείο.