Με ποιον τρόπο ο συγγραφέας προσπαθεί να μας πείσει για την ορθότητα των

απόψεών στο συγκεκριμένο απόσπασμα;

Κοινωνικού κομφορμισμού περιπτώσεις μπορεί ο καθένας μας να αναφέρει πάμπολλες

από τη προσωπική του πείρα. Από την εκούσια αλλά και ακούσια υποταγή στο συρμό
έως τις ομαδικές ιδεοληψίες που παρουσιάζονται σε ώρες πολεμικής αναταραχής και
θρησκευτικής έξαρσης ή πανικού από θεομηνίες κι επιδημίες. Το πλήθος τότε γίνεται
μία συμπαγής μάζα που αισθάνεται, σκέπτεται και δρα με τον ίδιο τρόπο. Οι ατομικές
αποκλίσεις εξαφανίζονται, διαλύονται μέσα στην κοινή, στην απρόσωπη συμπεριφορά.
Είναι απίστευτο το πόσο εύκολα ακόμα και σε ομαλές περιστάσεις διαδίδονται οι
ομαδικές πλάνες, όπως λόγου χάρη η πίστη στη θεραπευτική δύναμή ενός κοινού
βοτάνου, ή η βεβαιότητα ότι οι μάγισσες είναι όργανα του Σατανά και πρέπει να
καίγονται κλπ. Έτσι σχηματίζεται και κρυσταλλώνεται τόσο σκληρά ή «κοινή γνώμη»,
ώστε δύσκολα μπορεί το παγιδευμένο άτομο να σπάσει την κρούστα της και να
λευτερωθεί.

Απάντηση
Στο απόσπασμα αυτό ο συγγραφέας προσπαθεί να μας πείσει για το ότι ο
κοινωνικός κομφορμισμός είναι ένα υπαρκτό ζήτημα με πολλές αρνητικές συνέπειες.
Για να μας πείσει χρησιμοποιεί αρχικά την επίκληση στη λογική, με βασικά μέσα τα
τεκμήρια και το επιχείρημα. Τα τεκμήρια που χρησιμοποιεί προέρχονται κυρίως από
την επικαιρότητα αλλά κι εμπειρικές αλήθειες (Από την εκούσια … κι επιδημίες). Το
επιχείρημα είναι πως οι ομαδικές πλάνες διαδίδονται πολύ εύκολα και η κοινή γνώμη
«κρυσταλλώνεται τόσο σκληρά», με αποτέλεσμα να περιορίζεται η ελευθερία του
ατόμου σε όλα τα επίπεδα. Μάλιστα, για να γίνει ακόμα πιο ξεκάθαρο το ότι
αναφέρεται στα αποτελέσματα του κομφορμισμού, αναπτύσσει την παράγραφο με τη
μέθοδο του αιτίου-αποτελέσματος. Χαρακτηριστική είναι και η χρήση των συνδετικών
λέξεων «Έτσι» κι «ώστε» που δηλώνουν αποτέλεσμα/συμπέρασμα.
Επιπλέον, το ύφος που υιοθετεί τον βοηθά να αυξήσει την πειστικότητά του. Το
ύφος του είναι σοβαρό κι επιστημονικό, κάτι που καταδεικνύεται από τη χρήση
ειδικής ορολογίας (κομφορμισμός, αποκλίσεις, πλάνες) αλλά και από τη κυριαρχία της
αναφορικής χρήσης της γλώσσας καθώς αποσκοπεί στη πληροφόρηση, στη ρεαλιστική
απεικόνιση της πραγματικότητα και στην αντικειμενικότητα. Χαρακτηριστική βέβαια
είναι και η χρήση μίας μεταφοράς στο τέλος του αποσπάσματος (ώστε δύσκολα μπορεί
… και να λευτερωθεί). Στόχος εδώ του συγγραφέα είναι να κάνει πιο ξεκάθαρη την
άποψή του πως ο άνθρωπος δύσκολα μπορεί να ξεφύγει από τους περιορισμούς που
του θέτει η κοινή γνώμη.
Τέλος, και οι γλωσσικές του επιλογές στοχεύουν στο να ενισχύσουν την
πειστικότητα των όσων λέει. Η χρήση και η κυριαρχία της οριστικής έγκλισης δείχνουν
τον αυξημένο βαθμό βεβαιότητάς του ως προς αυτά που λέει. Επιπλέον, η ευρεία
χρήση παθητικής σύνταξης καθιστά το κείμενο πιο σύνθετο κι αντικειμενικό, δίνοντας
έμφαση στις ίδιες τις πράξεις/ενέργειες. Τέλος, η κυριαρχία του γ’ προσώπου αυξάνει
την αντικειμενικότητα του κειμένου. Βέβαια, υπάρχει και η χρήση ενός α’ πληθυντικού
προσώπου (ο καθένας μας), με την οποία ο συγγραφέας θέτει τον εαυτό του στην ίδια
ομάδα με τους αναγνώστες του για να τονίσει την κοινή εμπειρία όλων.