ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΚΑΙ ΘΕΟΣ

H έννοια "Θεός" μπορεί να σχηματίζεται στο μυαλό των ανθρώπων με χίλιους δύο
τρόπους και πολλές φορές με ανόητες και γελοίες αφορμές. Το ότι υπάρχουν
άνθρωποι που σχηματίζουν απόψεις με λάθος τρόπο δεν μπορεί να αποδείξει ότι οι
απόψεις τους είναι επίσης τελείως λανθασμένες. Παρόμοια, πολλοί υποστηρίζουν ότι
υπάρχουν εξωγήινα πλάσματα, τα περιγράφουν, ισχυρίζονται ότι τα είδαν και μπορεί
να πιστεύουν σε φανταστικά σενάρια. Όλα όσα ισχυρίζονται, όσα φαντάζονται μπορεί
να είναι πλάνες και ψέματα. Αυτό όμως δεν αποδεικνύει ότι δεν υπάρχουν εξωγήινα
πλάσματα στην πραγματικότητα και αν καμιά φορά τα συναντήσουμε, ίσως να μην
είναι όπως τα αναμέναμε.

Είναι κατανοητή η επιθυμία του ανθρώπου να αποδείξει την ύπαρξη του Θεού με
αναμφισβήτητα ευρήματα, συλλογισμούς και υπολογισμούς, όπως το επιτυγχάνει για
πλήθος άλλων πραγμάτων και γεγονότων στην καθημερινή ζωή του. Εάν ήταν δυνατή
μία τέτοια φανερή απόδειξη για την πραγματικότητα ενός τόσο "μεγάλου" και
διαχρονικού ρόλου όπως του Θεού, πιθανό αυτό να είχε γίνει ύστερα από τόσους
αιώνες ευφυών προσπαθειών και αναζητήσεων. Παρότι, η σκέψη για την ύπαρξη του
Θεού είναι από τις πιο αρχαίες και δεν χρειαζόταν ένα τυχαίο γεγονός (όπως λ.χ. μία
παρατήρηση με το μικροσκόπιο) για να υποψιαστούμε την ύπαρξή του και παρότι
έχει επιχειρηθεί να αποδειχθεί με μεγάλο πάθος, αυτό δεν φαίνεται ακόμα να έχει
συμβεί. Φυσικά, για πολλούς, η ύπαρξη του Θεού δεν πρόκειται να αποδειχθεί ποτέ
με επιστημονικό και λογικό τρόπο, διότι εκείνος είναι "υπερβατικός" και εμείς οι
άνθρωποι ανήμποροι να συλλάβουμε κάτι τόσο μεγάλο και διαφορετικό στην ουσία.

Η θεωρία του "Τελειωμένου Χρόνου και του Ολοκληρωμένου Σύμπαντος" με τις

συνέπειές της, οδηγεί σε λογικές σκέψεις και σε παρατηρήσεις φυσικών φαινομένων
που εμπλέκουν το ρόλο του Θεού στο Σύμπαν και με τους φυσικούς νόμους. Στις
σύντομες σκέψεις που ακολουθούν δεν διατυπώνεται η απόδειξη για την ύπαρξη του
Θεού, αλλά μερικές σημαντικές παρατηρήσεις, οι οποίες εάν είναι εύστοχες οδηγούν
για πρώτη φορά στην απόδειξη με τον τρόπο που θα ήθελαν στο χώρο της
Επιστήμης...►

Το λεπτό όριο στις έννοιες του Θεού και της Ζωής που επιδέχεται συσχετισμό με
έννοιες της φυσικής και μπορεί να οδηγήσει άμεσα στο συμπέρασμα ότι υπάρχει
Θεός, το λεπτό όριο αυτό συνορεύει με κοινές λέξεις όπως “άμεσο και έμμεσο”,
“εσωτερικό και εξωτερικό”, "νόηση και ύλη", “σταθερός και ασταθής”, “ισορροπία
και μεταβολή”, “ταυτόχρονο", ”σύνολο και μέρος".

Σύμφωνα με την κοσμολογική θεωρία του Τελειωμένου Χρόνου, το πλήρες Σύμπαν

είναι αμετάβλητο στο σύνολο ενός μέγιστου συνολικού χρόνου (Μέγιστη Περίοδος)
και Είναι Ά-μεσα αυτό που Είναι, χωρίς αρχή. Τα επιμέρους πράγματα υπάρχουν
σχετικά εμμέσως και εξωτερικά (και υλικά) τη στιγμή που το αμετάβλητο Σύμπαν
Υπάρχει ταυτοχρόνως (και άμεσα) με αυτά. Ε, λοιπόν, δε φαίνεται πως, αλλά οι
παραπάνω λίγες σειρές σχεδόν έχουν αποκαλύψει την ύπαρξη του Θεού με απίστευτο
ορθολογικό τρόπο!

Όταν λοιπόν, οι ερευνητές μέσα από τη σύγχρονη Κοσμολογία και τη Φυσική

καταλήξουν τελικά σε αυτή τη διαπίστωση για το ολοκληρωμένο Σύμπαν και για την
εξωτερική σχετικότητα των υλικών πραγμάτων' όταν οι μαθηματικοί υπολογισμοί θα
αποδείξουν το αποτέλεσμα, ότι το Σύμπαν είναι αμετάβλητο και Υπάρχει σε μία
Συνολική Στιγμή, όταν αποδειχθεί λέω, ότι το Σύμπαν γίνεται από τον εαυτό του με
σχετικό, εξωτερικό, έμμεσο, υλικό τρόπο από το Σύμπαν το οποίο απουσιάζει, ενώ
αυτό υπάρχει άμεσα και τελειωμένο, όταν διαπιστώσουν με τη γλώσσα των
μαθηματικών, ότι ο κενός χώρος έχει ορισμένες ιδιότητες και δυναμική ενέργεια και
συνδέεται με το απών Σύμπαν και ότι τα δομικά υλικά στοιχεία, από τα οποία το
πλήρες Σύμπαν αρχίζει σχετικά να γίνεται, αυτά αποτελούν ταλαντώσεις ενέργειας
του πεπερασμένου χώρου, τότε, που δεν θα έχουν καμία αμφιβολία για αυτή τη
φυσική ερμηνεία, μία λογική απορία θα τους συγκλονίσει και θα επιχειρούν να
εντυπωσιάσουν τον κόσμο με εκλαϊκευμένα βιβλία : Αφού το Σύμπαν είναι κάτι σαν
ένα μόνο πράγμα συμπαγές, αδιαίρετο, αμετάβλητο, ακίνητο τότε πως συμμετέχει με
τη συνολική ενέργειά του σε όλες τις υλικές εξελίξεις? Πως χωρίς να “κουνήσει το
δακτυλάκι του” και έτσι μαύρο, απών και αφανώς αυτό τροφοδοτεί με ενέργεια τα
πάντα και χρειάζεται για τη δομή της ύλης? Ή μάλλον πως τα πάντα αντλούν και
δίνουν ενέργεια έτσι συγχρονισμένα, ώστε να διατηρείται η δομή της ύλης και το
Σύμπαν να παραμένει χωρίς δραστηριότητα? Διότι το Σύμπαν θα προκύψει ανενεργό,
κενό και ανύπαρκτο από τους μαθηματικούς τύπους, αλλά σε μόνιμη σχέση με τον
υλικό κόσμο μας !

Πως είναι δυνατόν να Υπάρχει το Σύμπαν ταυτοχρόνως και να συνδέεται άμεσα με τα

υλικά πράγματα, θα αναρωτιούνται ακόμα, ενώ θα έχουν απαντήσει ! Τα
μικροσκοπικά υλικά στοιχεία με τα οποία υπάρχουν όλα τα αισθητά πράγματα θα
εξηγηθούν ως μικρές αυξομειώσεις ενέργειας και ως ποσότητες, οι οποίες
μεταβιβάζονται κατά κύματα με τις πιο υψηλές συχνότητες από τη διατάραξη στην
συνολική ενέργεια του κενού χώρου. Όταν θα λέμε ότι το Σύμπαν υπάρχει άμεσα και
ταυτοχρόνως θα εννοούμε, ότι ο υλικός κόσμος είναι αναπόσπαστα συνδεδεμένος με
το ολοκληρωμένο Σύμπαν. Ο υλικός κόσμος θα εξηγηθεί σαν μόνιμη παρουσία από
τις συγχρονισμένες μικρο-μεταβολές στην αδημιούργητη και ισοσταθμισμένη χωρο-
ενέργεια, δηλαδή σαν τρόποι με τους οποίους διατηρείται μία κοινή ουσία, όπως θα
συμφωνούσε και ο φιλόσοφος του 17ου αιώνα, ο Σπινόζα. Τα υλικά πράγματα δεν θα
τα θεωρούμε σαν φτιαγμένα από ουσία αλλά σαν έλλειψη από την πραγματική ουσία,
αφού η ύλη τους θα είναι αστραπιαίες μεταβολές μιας ταυτόχρονης ενέργειας ή μιας
κοινής ουσίας, ενός γιγάντιου πεδίου και όπως αλλιώς αποκαλέσουν τον πεπερασμένο
χώρο -αυτό που τόσο άδειο και άχρηστο φαινόταν !
Τα πράγματα δεν θα θεωρούνται δημιουργημένα μόνο από το εξωτερικό τους, χωρίς
την ταυτόχρονη συμμετοχή του Κοινού Συνόλου τους. Υπάρχει μόνιμα και
ταυτόχρονα κάποια επενέργεια σε όλα τα υλικά πράγματα, ανεξαρτήτως του χώρου
και του χρόνου που βρίσκονται. Και ο κοινός (συνολικός) χρόνος όπου όλα υπάρχουν
και συνδέονται δεν είναι μόνο η στιγμή που εκείνα συνυπάρχουν εξωτερικά. Ο κοινός
χρόνος συμπεριλαμβάνει τις στιγμές που τα υλικά πράγματα αλληλεπιδρούν με όλους
τους δυνατούς τρόπους. Η παρουσία των υλικών πραγμάτων “αντανακλά” και
προϋποθέτει τη δράση όλων των επιμέρους πραγμάτων από όλους τους χρόνους και
τους χώρους, με όλους τους τρόπους.

Την εσωτερικότητα και την "ψυχή" του Σύμπαντος θα την αποκαλούν αυτοτέλεια και
σταθερότητα ενός εκτός χρόνου και χώρου πράγματος, το οποίο ενεργεί ά-μεσα στον
εαυτό του. Αφού όμως, το Σύμπαν όπως το αντιλαμβανόμαστε γίνεται σχετικά σαν
έμμεσο, εξωτερικό και ελλιπές, άρα η αφηρημένη σταθερότητα του συνόλου δεν θα
είναι φυσική, θα είναι κάτι που επιτυγχάνεται με τον πιο πολύπλοκο τρόπο...
Αντιθέτως, αυτή η σταθερότητα προϋπάρχει και "συμμετέχει" στην πορεία όλων των
υλικών εξελίξεων, αφού αυτή βάζει τα μέγιστα και τα ελάχιστα όρια στις μεταβολές
της ενέργειας σε όλες τις περιπτώσεις, πάντοτε στο χρόνο και παντού μέσα στο χώρο
και έτσι επιτυγχάνεται ο συγχρονισμός στα δομικά στοιχεία, με τις αλληλεπιδράσεις
των οποίων γίνονται όλα τα υλικά πράγματα. Όπως είχε διατυπωθεί μερικά χρόνια
νωρίτερα:

«Η απόδειξη της ύπαρξης του Θεού και η διανοητική αρχή της ζωής ή της
εσωτερικότητας για την εμπειρική επιστήμη θα είναι η ταυτότητα του χρόνου με το
χώρο και η αφηρημένη σταθερότητα του Σύμπαντος, δηλαδή η ανούσια αμεσότητα. σ
221 (…)

“Η αμεσότητα, η σταθερότητα και η ενότητα του Σύμπαντος υπάρχει σχετικά έμμεσα

και εξωτερικά μέσα στο χρόνο και όλα τα λεγόμενα πράγματα είναι μερικοί από τους
τρόπους, με τους οποίους είναι μόνο άμεσα και ανέκαθεν το Κοινό Σύνολο” σ 242
Μπορούμε να δούμε τον κόσμο με δύο αντίθετους τρόπους: σε εξέλιξη ή σταθερό.
Σαν αφηρημένη, εξωκαθορισμένη και τυχαία υλική ύπαρξη μέσα στο χρόνο ή σαν
συνολική ποιότητα άμεσα-εσωτερικά αυτοκαθορισμένη. Είναι και οι δύο αληθινοί». σ
337 και στο οπισθόφυλλο. "Ο Θεός είναι η ουσία όλων των λεγόμενων πραγμάτων,
που δεν είναι τίποτε άλλο από χρονικές σχέσεις" σ387

Αν η πραγματικότητα σαν σύνολο δεν ήταν άμεσα από τον εαυτό της σαν
σταθεροποιημένη και αυτοκαθορισμένη ύπαρξη, τότε θα ήταν αδύνατη η
σταθερότητα, η ενότητα, η συνέχεια και η ποιότητα μέσα στην υλο-εξωτερική
δραστηριότητα και επομένως κάθε εμφάνιση ζωής και διάνοιας με τους υλικούς
φορείς. σ 388

Με τέτοια κατάληξη στο χώρο της επιστήμης, θα μεταβληθούν πολλές από τις
βασικές έννοιες της, όπως η "ύλη", τα "σωματίδια", ο "κενός χώρος", η
"ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία", η "βαρυτική έλξη", "η διατήρηση της ενέργειας"
και οι νέες σχέσεις μεταξύ των φαινομένων θα φέρουν την Επιστήμη στο σύνολό της
σε νέα εποχή. Η κατανόηση της ύλης σαν φαινόμενο μεταβολής και ανταλλαγής στην
ενέργεια ενός κοινού αλλά όχι κενού χώρου, η σχέση της ύλης με συγκεκριμένες
ζώνες συχνοτήτων στη μεταβολή της (ηλεκτρομαγνητικής) ενέργειας και η
κατανόηση των φυσικών σταθερών (c, G, h, H), οι οποίες συνδέονται με (σταθερά και
κοινά) ελάχιστα και μέγιστα όρια, θα διαφωτίσουν πλήθος φαινομένων και θα
εξηγήσουν τις μεγάλες αντιθέσεις που χώρισαν τους φιλόσοφους για πολλούς αιώνες.
Ιδιαίτερα για το ζήτημα του Θεού και της ζωής, οι έννοιες του “άμεσου” και του
“έμμεσου” και του “ταυτόχρονου”, θα αποκτήσουν μία νέα διαφωτιστική σημασία.

Μία τέτοια μεγάλη αντίθεση είναι του εξωτερικού και του εσωτερικού, του υλικού
και του νοητού. Ο ρόλος του χρόνου, του ταυτόχρονου και η σχέση της χωρο-
ενέργειας με τους υλικούς φορείς θα φανερώσουν την πραγματική διαφορά που
υπάρχει στις έννοιες της ύλης και της εμβιότητας ή της νόησης.

Να τονιστεί ο ρόλος της ταυτόχρονης αλληλεπίδρασης και της αλληλεπίδρασης με

τον πιο γρήγορο τρόπο στην εξέλιξη της ύλης, στην εμφάνιση της ψυχής και της
σκέψης. Σημειώστε, η υλική αλληλεπίδραση μπορεί να γίνεται με πιο γρήγορο τρόπο
(ίσως και με λιγότερη δαπάνη ενέργειας) στη μικρότερη απόσταση και μέσω πεδίων.
Αναρωτηθήκατε γιατί η ζωή και η ψυχή ξεκινάνε από τις μικροσκοπικές διαστάσεις
και όχι με το συνδυασμό χονδροειδών υλικών; Οι έμβιοι οργανισμοί μπορούν να είναι
μικροσκοπικοί με ελάχιστη ποσότητα ύλης και οι πληροφορίες που ρυθμίζουν την
ανάπτυξη των ζωντανών οργανισμών είναι κωδικοποιημένες σε μικροσκοπικές
διαστάσεις και οι πιο πολύπλοκοι οργανισμοί χρειάστηκαν για να γίνουν τους πιο
απλούς που είναι μικροσκοπικοί. Δεν συνδυάστηκαν βότσαλα, σκόνη ή βράχοι για να
προκύψει ζωή, αλλά μόρια και άτομα.

Η αρχή της ζωής, όπως και του συγχρονισμού στην αλληλεπίδραση πολλών
σωματιδίων, επιτυγχάνονται με τους πιο γρήγορους τρόπους αλληλεπίδρασης και στις
πιο μικροσκοπικές διαστάσεις και οι τρόποι αυτοί προϋποθέτουν την ταυτόχρονη
παρουσία του 100% ολοκληρωμένου Σύμπαντος, που σε εμάς φαίνεται σαν απουσία
του κενού χώρου...

www.kosmologia.gr Η πρώτη δημοσίευση στη Γη

Ο άνθρωπος με τη σκέψη αυτορυθμίζει τη συμπεριφορά του (τι θα κάνει ή δεν θα

κάνει) συνυπολογίζοντας πράγματα που ανήκουν στο παρελθόν ή προβλέπει και
αναμένει να γίνουν στο μέλλον. Με τη σκέψη διατηρεί και φαντάζεται σαν παρόντα
όσα είναι απόντα από τις αισθήσεις του, αγκαλιάζοντας το χρόνο. Η συμπεριφορά του
δεν καθορίζεται μόνο περιστασιακά και αποκλειστικά από τις στιγμιαίες πληροφορίες
που του στέλνουν τα αισθητήρια όργανα, όπως συμβαίνει σε μία κότα.

Εάν λοιπόν, αποδειχτεί μαθηματικώς, ότι το Σύμπαν είναι ολοκληρωμένο και

ταυτόχρονο, πριν από τη σχετική στιγμή που βρίσκονται τα επιμέρους πράγματα, τότε
μία από τις πιο εκπληκτικές θεωρητικές συνέπειες αυτής της επιστημονικής γνώσης
θα είναι η αυτορύθμιση του Σύμπαντος και ο συνυπολογισμός όλων των πραγμάτων
από το παρελθόν και το μέλλον για την κάθε επιμέρους εξέλιξη. Η παρουσία και οι
κινήσεις των επιμέρους πραγμάτων δεν θα είναι ένα αποτέλεσμα, το οποίο έγινε
δυνατό από τις περιστασιακές εξωτερικές συνθήκες και σε μία τυχαία χρονική στιγμή.
Κάθε πράγμα και κάθε κίνηση θα γίνονται αποδεδειγμένα με τη μόνιμη συμμετοχή
του Κοινού Συνόλου τους, με το οποίο όλα θα νοούνται συνδεδεμένα εσωτερικά και
μικροσκοπικά και όχι μόνο με τις εξωτερικές τους αλληλεπιδράσεις. Με άλλα λόγια,
θα προκύψει θεωρητικά ένας τρόπος ενέργειας, όπως της ανθρώπινης σκέψης...

http://www.kosmologia.gr/theologia_new.htm

«Το πρόβλημα να γνωρίσουμε αν υπάρχει Θεός, τι είναι η ζωή και αν η ζωή τελειώνει θα
ήταν οριστικά άλυτο και άσκοπο να το θέτουμε, αν ο Θεός και η αρχή της ζωής ήταν έξω
από την πραγματικότητα, μέρος της οποίας είμαστε, αντιλαμβανόμαστε και γνωρίζουμε σαν
μέρη ή αν η πραγματικότητα ήταν κάτι απροσδιόριστο. σ 315 (…) Όμως, το ζήτημα για την
ύπαρξη του Θεού είναι άμεσα συνδεδεμένο με το ζήτημα για την αρχή της ζωής (δηλ. η
συνολική αμεσότητα με την αμεσότητα σαν μέρος στο χρόνο). Η εμβιότητα σαν έμμεσο
αποτέλεσμα ενός υλικού συνδυασμού θα παρέμενε ανεξήγητη, όπως και η έλλειψη
εμβιότητας πριν από το συνδυασμό των ουσιών. Η έννοια της αμεσότητας θα ήταν
αποκομμένη από αυτήν της εμβιότητας. σ 237 (…)

Με την πιο αφηρημένη έννοιά της η διανοητική δραστηριότητα και η εμβιότητα είναι
αμεσότητα, εσωτερικότητα, σταθερότητα στους τρόπους αλληλοεπηρεασμού ή
ταυτόχρονος αυτοπροσδιορισμός. σ 242 (…)

Τα ερωτήματα: Γιατί αρχίζει η ζωή; Ποια η σχέση της με την ύλη; Τι είναι η ύλη και τι η ζωή;
Έχει αρχή δημιουργίας το σύνολο της ύλης; Υπάρχει Θεός και ποια η σχέση του με τη ζωή
και με τον υλικό κόσμο; Αυτά τα βασικά ερωτήματα δεν μπορούν να απαντηθούν και να
εξηγηθούν με συνέπεια σαν άσχετα το ένα από το άλλο. Αυτό μπορεί να το ισχυριστεί
οποιοσδήποτε με απλές φιλοσοφικές απόψεις. Εκ των υστέρων, μετά τη διατύπωση της
Θεωρίας του Τελειωμένου Χρόνου και από τις συνέπειές της προκύπτει με βεβαιότητα, ότι
οι απαντήσεις αυτές θα είναι πακέτο στο στόμα ενός επιστήμονα και όχι μόνο σε γραφικούς
φιλόσοφους.

Ο αποπροσανατολισμός και ο διχασμός της φιλοσοφίας ξεκίνησε από το κοινό λάθος να

θεωρηθεί, η ζωή και ο χρόνος σα μία ακόμα ουσία ή σαν ποιότητα διαφορετική από την
υλική ουσία των πραγμάτων. Αυτός ο διαχωρισμός οδήγησε στην αντιπαράθεση της γενικής
έννοιας της ουσίας με αυτήν της διάνοιας -δηλ. στην αντιπαράθεση της έμμεσης με την
άμεση ύπαρξη- και συνεπώς, στη διαφοροποίηση ως προς τη χρονική στιγμή της
δημιουργίας τους και ως προς την ουσιαστικότητά τους. Οι δύο αντίθετες θεωρήσεις που
προκάλεσαν οι φιλόσοφοι για την προτεραιότητα της ύπαρξης του ενός από το άλλο δεν
ήταν τελείως αβάσιμες και λαθεμένες, ήταν όμως μονόπλευρες και αδιέξοδες.

Στο βιβλίο Η Θεολογία της Επιστήμης, η έννοια του Θεού προσεγγίζεται και με ένα άλλο
τρόπο που μοιάζει περισσότερο διαισθητικός και είναι ο ίδιος λόγος που ο Σπινόζα όρισε εξ'
αρχής ότι Θεός και Φύση είναι το ίδιο πράγμα. Ο τρόπος αυτός δεν αποτελεί απόδειξη για
την ύπαρξη ενός “ολοκληρωμένου” Θεού με ψυχή και νόηση, ωστόσο είναι μία σωστή
προσέγγιση.

“Το Σύμπαν δεν είναι απλώς ένα ποσοτικό σύνολο πραγμάτων συνθεμένων από μερικές
ουσίες, οι οποίες αλληλοσυνδέονται μόνο έμμεσα, εξωτερικά και εκ των υστέρων, χωρίς να
υπάρχει συνοχή και μία κοινή αιτία. Ένα τέτοιο Σύμπαν, το οποίο δε θα ήταν με ενιαία
ποιότητα και συνολική-άμεση αιτία θα ήταν αυθύπαρκτο, ωστόσο όχι αυτοτελές με όλη την
έννοια του όρου, γιατί όλα θα ήταν δημιουργημένα μόνο από έξω τους. Δε θα υπήρχε σαν
ένα μόνο πράγμα, για να μπορούμε να πούμε πως υπάρχει από μόνο του, χωρίς να
εξαρτάται από κανένα άλλο. Τίποτε άλλο δεν μπορεί να είναι αυτοτελές, εκτός από τη
Συμπαντική Ποιότητα με την έννοια του τελειωμένου Χρόνου και από αυτόν εδώ το
συλλογισμό συμπεραίνουμε την ύπαρξη του Θεού, χωρίς να το έχουμε καταλάβει!” σ 219

Αμέσως πιο κάτω, η ύπαρξη του Θεού προκύπτει με ένα πρωτότυπο λογικό συμπέρασμα
επάνω στη βάση ότι το Σύμπαν Υπάρχει σαν κοινή και ταυτόχρονη ενέργεια προς τους
υλικούς φορείς του εξωτερικού και ετερόχρονου κόσμου.

“Η έννοια είναι κοινό ή σταθερό γνώρισμα πολλών διαφορετικών αντιλήψεων. Η

Συμπαντική Ποιότητα είναι η κοινή Ουσία-Χρόνος, με την οποία υπάρχουν και γίνονται σαν
εξωτερικά όλα τα λεγόμενα πράγματα, όσο και αν διαφέρουν. Είναι η επαρκής-άμεση αιτία
των πραγμάτων, η πάντοτε προηγούμενη αρχή της ενότητας, της ποιότητας και της
συνθετότητας στις έμμεσες αλληλεπιδράσεις των υλικών φορέων. Τα λεγόμενα πράγματα
είναι αυτή η ίδια σχετικά εκ των υστέρων-έμμεσα, ενώ η ίδια υπάρχει ανέκαθεν (εκ των
προτέρων) τελειωμένη σαν ουσία με το βασικό γνώρισμα της έννοιας. Με άλλα λόγια,
υπάρχει μία κοινή πραγματικότητα, η οποία δεν είναι εξωτερική ή έμμεση και σχετική, αλλά
ταυτόχρονη δηλ. εσωτερική ή άμεση.” σ 219 (Εδώ στο τέλος έχει συμπληρωθεί και η λέξη
“ταυτόχρονη”).

Εάν πράγματι, η σύγχρονη Κοσμολογία και η Φυσική καταλήξουν στο Σύμπαν της Θεωρίας
του Τελειωμένου Χρόνου, τότε ο παραπάνω συλλογισμός και ο παραλληλισμός της Έννοιας
με την κοινή Ουσία (ενός ταυτόχρονου Σύμπαντος) είναι εύστοχος.

Ο Θεός είναι η Αμεσότητα στην Ύπαρξη του Κοινού Συνόλου της υλικής πραγματικότητας
στο σύνολο του Χρόνου. Είναι η συνολική και κοινή Ενέργεια, η οποία σχετικά έμμεσα-
εξωτερικά αποτελεί την αρχή για την ύπαρξη όλων των επιμέρους πραγμάτων, μέσα από τις
έμμεσες-υλικές αλληλεπιδράσεις στις μικρότερες χρονικές στιγμές. Ο Θεός είναι η κοινή
πραγματικότητα, η οποία υπάρχει άμεσα, εσωτερικά, αυτο-προσδιορισμένα και όχι
προσδιορισμένη από έξω ούτε με έμμεσο τρόπο. Η αυτοτέλεια και η ταυτόχρονη αμεσότητα
του Σύμπαντος σχετίζονται με την εσωτερικότητα και τη διανοητική αυτενέργεια. Η ύπαρξη
του Θεού αποδεικνύεται μόνο μετά από την εξήγηση για την εσωτερικότητα στο υλικό
Σύμπαν. Και η εσωτερικότητα στο υλικό Σύμπαν δεν μπορεί να είναι κάτι διαφορετικό από
αυτό που πλησιάζουν οι λέξεις “άμεσο, ταυτόχρονο και αυτοτελές Σύμπαν”.

Με άλλα λόγια, το Σύμπαν είναι αυτοτελές και υπάρχει σαν κοινό σύνολο για όλα τα
επιμέρους πράγματα μέσα στο χώρο και στο χρόνο και το ίδιο δεν έχει δημιουργηθεί από
κάτι άλλο ούτε με τη μεσολάβηση εξωτερικών πραγμάτων. Πολλοί στοχαστές και φιλόσοφοι
επικαλούνται αυτή την άποψη του αυτοτελούς Σύμπαντος για να απομακρύνουν το ρόλο
του Θεού, αντιθέτως από εδώ και όπως το σκέφθηκε ο Σπινόζα. Ένα Σύμπαν το οποίο είναι
αδημιούργητο και υπάρχει ταυτόχρονα προς τον εαυτό του, ένα τέτοιο Σύμπαν που υπάρχει
χωρίς ενδιάμεσες φάσεις, χωρίς τη μεσολάβηση άλλων πραγμάτων, χωρίς να βρίσκεται σε
περιβάλλον (δηλαδή που υπάρχει άμεσα), ένα τέτοιο Σύμπαν στο οποίο δεν γίνεται τίποτε
που δεν είχε ξαναγίνει και παραμένει το ίδιο στο σύνολο των μεταβολών του, ένα τέτοιο
Σύμπαν είναι ενεργό με κάποιο άλλο μυστήριο τρόπο. Τα "πράγματα" και οι εξελίξεις στο
εσωτερικό του υπάρχουν σαν διανοητικές πράξεις του και όχι μόνο σαν εξωτερικά υλικά
φαινόμενα που συναντήθηκαν και συνδυάστηκαν τυχαία. Τα πράγματα και οι εξελίξεις στο
εσωτερικό του υπάρχουν και γίνονται όχι μόνο με τις εξωτερικές επιδράσεις των άλλων
υλικών πραγμάτων με τα οποία συνδέονται, αλλά και με τις "προδιαγραφές" που έχει όλο
το Σύμπαν σαν ά-μεσο (και με την ενέργεια του οποίου συνδέονται άμεσα τα υλικά
πράγματα). Εάν λοιπόν αποδείξουμε ότι σε ένα τέτοιο ά-μεσο και ταυτόχρονο Σύμπαν
γίνονται νοητικές πράξεις ή σκέψεις (που στα μάτια μας έμμεσα και εξωτερικά φαίνονται
σαν υλικές μεταβολές) τότε θα αποδείξουμε ότι υπάρχει Θεός. Ή εάν αποδείξουμε ότι η
εμφάνιση του εσωτερικού φαινομένου που υποδηλώνουμε με τη βολική χρήση της λέξης
"ψυχή" σχετίζεται με την παρουσία μιας ταυτόχρονης ενέργειας του Σύμπαντος, τότε θα
φθάσουμε πολύ κοντά στο ρόλο του Θεού.

Ένας τέτοιος Θεός δεν είναι αυταρχικός, όπως θεωρούμε έναν άνθρωπο που δεν υπολογίζει
την άποψη και τις απαιτήσεις των άλλων, αλλά δεν θα επεκταθούμε περισσότερο σε αυτή
τη σελίδα για το ψυχολογικό προφίλ του Θεού. “Ο Θεός είναι η εσωτερική αρχή που
προσδιορίζει τις συνέπειες με αμερόληπτο τρόπο και όχι μονομερώς, μόνο από μερικές
εξωτερικές αιτίες. Τα πράγματα δε δημιουργούνται και δε συνδέονται με απομονωμένες
σχέσεις φυσικής, χημείας, αστρονομίας, οικονομίας, γενικά των εξειδικευμένων επιστημών,
γιατί είναι άμεσα μέρη μίας σύνθετης αυτοκαθορισμένης ύπαρξης, από την αυτοτέλεια και
την αυτογνωσία της οποίας εξαρτώνται οι ειδικότερες σχέσεις στις υλικές – έμμεσες
αλληλεπιδράσεις” σ 338 (…)

«Όλα τα πράγματα είναι μέσα στην προηγούμενη αμεσότητα της αυτοπροσδιορισμένης

Συμπαντικής Ποιότητας, στην ουσία είναι ο ίδιος ο Θεός σαν ατελής μέσα στο χρόνο και στο
χώρο και έτσι σχετικά υπάρχουν (...) Η δυνατότητα των υλικών πραγμάτων να υπάρχουν,
δηλαδή ν’ αποτελούν σύνθετες ποιότητες, να συνδυάζονται και να διατηρούν σταθερούς
τρόπους αλληλοεπηρεασμού, να είναι άμεσα (ή ταυτόχρονα) για τον εαυτό τους, ενώ
έμμεσα (και ετερόχρονα) είναι μέρη μέσα στο χρόνο, προϋποθέτει τη σταθερότητα και την
αμεσότητα του συνόλου” σ 241 Ο Θεός είναι ο κοινός και αυτοτελής Εαυτός μας, ο οποίος
εμείς σχετικά έμμεσα δεν είμαστε και γι’ αυτό δεν έχουμε τέλεια αυτογνωσία ούτε τέλεια
άγνοια” σ388 Να σκεφτούμε την περίπτωση, ο Θεός να είναι η ψυχική-εσωτερική πλευρά
του Σύμπαντος, μέρος του οποίου εμφανίζεται μέσα στο χρόνο (σαν ατελής και
περιορισμένος) με τη σχετική εξέλιξη της ύλης!

"Ο προσανατολισμός και ο σκοπός της ύπαρξης είναι παντού και πάντοτε εσωτερικός, είναι
η αμεσότητα και η σταθερότητα της ύπαρξης. Ωστόσο η έλλειψη αυτοτέλειας την
εξαναγκάζει να πραγματοποιήσει το σκοπό της με έμμεσους τρόπους". σ415

Προσέξτε και την αμέσως παρακάτω παρατήρηση (ομοιότητας και παραλληλισμού).

Πιθανόν να αποδειχτεί πιο σημαντική όταν η παρουσία των εσωτερικών φαινομένων
ερμηνευθεί με περισσότερη γνώση από τη σχέση της μοριακής βιολογίας με τη φυσική:

" Η ύλη και οι συνδυασμοί της είναι για την κοινή πραγματικότητα ό,τι είναι τα αισθήματα
και οι αντιλήψεις για τη διάνοια. Εκείνα υπάρχουν σαν απλές έννοιες, επειδή είναι οι
αρχικοί τρόποι επηρεασμού μιας άμεσης και κοινής διάνοιας-αυτοεννόησης. Η ύλη και οι
συνδυασμοί της υπάρχουν σαν ουσίες, επειδή είναι οι αρχικοί τρόποι επηρεασμού της
άμεσης και κοινής πραγματικότητας ". σ241

Η "άμεση και κοινή πραγματικότητα" που πολύ εύκολα μπορεί να σκεφτεί οποιοσδήποτε
κάνει φιλοσοφικές σκέψεις, και το ίδιο εύκολα να αμφισβητηθεί από έναν ρεαλιστή και να
ζητηθεί περισσότερη ανάλυση τι εστί αυτή, με τους όρους της φυσικής μπορεί να
μετονομαστεί σε "κενό χώρο, με δυναμική ενέργεια προς τους υλικούς φορείς, που
υπάρχουν σαν ταλαντώσεις του ".

Τελικά δεν είναι μακριά από την αλήθεια, αν λέγαμε ότι ο Θεός είναι ο χώρος. Όχι μόνο ο
χώρος μέσα στον οποίο όλα υπάρχουν, αλλά και με την ενέργεια του οποίου όλα τα υλικά
πράγματα συνδέονται άμεσα και ταυτόχρονα. Ο χώρος είναι το «βλέμμα» του Θεού ! σ229

"Σοφώτατον χρόνος' ανευρίσκει γαρ πάντα". Αυτό το απόσπασμα αποδίδεται στο Θαλή το
Μιλήσιο. Πρέπει να το δεχτούμε στην κυριολεξία του...

Ακόμα και η αδιέξοδη ερμηνεία του κόσμου από μια κατάσταση όπου δεν υπήρχε ο χρόνος
και ο χώρος (στην θεωρία του Big Bang), μπορεί να γίνει πιο λογική και να κατανοηθεί σαν
ένα ψυχικό φαινόμενο, όπου ο φυσικός κόσμος δημιουργείται από μια κατάσταση από την
οποία λείπουν τα γνωρίσματα της εξωτερικότητας και της εμμεσότητας. Εκεί που δεν
υπάρχει χρόνος και χώρος, δεν υπάρχει αριθμός πραγμάτων, δεν υπάρχουν ξεχωριστά
πράγματα, δεν γίνονται αλληλεπιδράσεις, δεν μεταβιβάζονται ποσά ενέργειας, με λίγα
λόγια υπάρχει κάτι που είναι μόνο άμεσα και εσωτερικά... Χωρίς να το έχουν υποψιαστεί, η
παράλογη θεωρία της Μεγάλης Έκρηξης ενισχύει την ύπαρξη του Θεού όχι μόνο σαν
εξωτερική από τον φυσικό κόσμο, όπως πολύ εύκολα το φαντάστηκαν, αλλά ότι ο ίδιος ο
υλικός κόσμος είναι εξέλιξη ενός ψυχικού/εσωτερικού κόσμου !

http://www.kosmologia.gr/theologia_new/ ... new_1b.htm

Αποσαφήνιση και επεξήγηση όρων

Μιλάμε για ένα Σύμπαν που υπάρχει χωρίς τη μεσολάβηση άλλων πραγμάτων, που δεν
βρίσκεται σε κανένα περιβάλλον, που είναι αυτοτελές και ενιαίο. Όταν επομένως γράφω
για “άμεσο” Σύμπαν ή για την “αμεσότητα” του Σύμπαντος, προφανώς υπονοώ τις
παραπάνω απόψεις. Χρησιμοποιώ τη λέξη “άμεσο” κυριολεκτικά. Δηλαδή, χωρίς μέσο,
χωρίς μεσολάβηση, απ' ευθείας, ανέκαθεν, με τον πιο γρήγορο τρόπο. Η επιλογή του όρου
“αμεσότητα” είναι βάσιμη και κατάλληλη στον χαρακτηρισμό του Σύμπαντος. Είναι μία λέξη
“κλειδί”, πολύ γενική αλλά αποδίδει ακριβώς αυτό που προκύπτει με τη λογική (έστω και
υποθετικά) κατά την ανάλυση μίας έννοιας του Σύμπαντος, χωρίς να φανταζόμαστε κάτι
συγκεκριμένο, το οποίο θα διαστρέβλωνε αυτή την έννοια του Σύμπαντος.

Συνήθως συμπληρώνω την λέξη “αυτοτέλεια” με τη λέξη “αμεσότητα” και “ταυτόχρονο”.

Διότι για την αυτοτέλεια του Σύμπαντος έχουν γραφτεί πολλά από την αρχαιότητα μέχρι
σήμερα και συνήθως εννοούν την “αυθυπαρξία” του Σύμπαντος. Αλλά εξακολουθούν να
θεωρούν το Σύμπαν σαν εξωτερικό (σαν το συνολικό αποτέλεσμα του συνδυασμού των
υλικών μερών του) και τα επιμέρους υλικά πράγματα να γίνονται μόνο με εξωτερικό τρόπο
και σαν καλά ξεχωρισμένα.

Εδώ βρίσκεται η διαφορά στην άποψη που υποστηρίζω, άποψη που οδηγεί σε λογικές
συνέπειες και στην εξήγηση εμπειρικών δεδομένων, αλλά προκαλεί και δυσκολίες στην
κατανόηση. Το “αυτοτελές” Σύμπαν στην κοσμολογική θεωρία μου είναι αυτοτελές διότι
είναι παρών , αμετάβλητο και “συμπαγές” στο σύνολο ενός μέγιστου συνολικού χρόνου -γι'
αυτό και “άμεσα” υπαρκτό. Η ανάπτυξη της φαινομενικά παράλογης και αντιφατικής ιδέας
οδηγεί σε απίστευτα λογικές συνέπειες!

Για τη λέξη “εσωτερικότητα”. Πρέπει να παραδεχτούμε ότι υπάρχουν φαινόμενα ή και

πράγματα, τα οποία δεν είναι “αποσαφηνισμένα” και καθαρά οριοθετημένα από την ίδια
την πραγματικότητα. Δεν μπορούμε να τα ορίσουμε όλα με την ακρίβεια που μας επιτρέπει
η παρατήρηση με τα μάτια μας. Έχουμε “εσωτερική” ζωή (ή ύπαρξη) και αυτό δεν μπορεί να
καθοριστεί με μαθηματική ακρίβεια. Όταν, λοιπόν, μεταχειρίζομαι αυτή τη λέξη για το
άμεσο Σύμπαν, πρέπει να υποψιαζόμαστε, την ύπαρξη κάποιου ψυχισμού ή κάποιας
ιδιότητας, που μόνο στα φαινόμενα ζωής μπορεί να υπάρχει. Φαντάζομαι, τώρα θα
αναρωτιέται κάποιος για τον ψυχισμό και την εσωτερική ζωή. Θα μπορούσε να
απαριθμήσει ιδιότητες και συμπεριφορές ενός ζωντανού πλάσματος και να εξηγεί πως τα
ψυχικά φαινόμενα συνδέονται με τμήματα του εγκεφάλου και με νευρικά κύτταρα.
Αναμφίβολα, η αναφορά για “εσωτερικότητα” στο Σύμπαν είναι προκλητική άποψη και
μπορεί να το ισχυριστεί αυθαίρετα και ένας αγράμματος. Εάν σταθούμε μόνο σε αυτή τη
συγκεκριμένη διατύπωση, δεν αναλύω τι ακριβώς σημαίνει η ψυχή στο Σύμπαν ούτε
αποδίδω τον ψυχισμό όπως έχει καταγραφεί από την εμπειρία. Λέω μονάχα, ότι το “ά-
μεσο” συμπίπτει κάπως με το “εσωτερικό” και με την “ψύχα”, εκφράζω μία υποψία και
παρατηρώ κάτι που δεν μου φαίνεται τυχαίο.

Η εμφάνιση της ζωής μπορεί να γίνεται με πολλούς διαφορετικούς τρόπους και οι ψυχικές
λειτουργίες να εξηγούνται όλες με διαδικασίες υλικές και βιολογικές. Όμως όλοι γνωρίζουμε
ότι η παρουσία των ψυχολογικών φαινομένων και της ζωής δεν είναι μόνο προς τα έξω αλλά
και προς τον βιολογικό φορέα της ζωής με έναν ά-μεσο και μυστήριο -να χρησιμοποιήσω
τούτη τη λέξη- τρόπο. Στο χώρο της επιστήμης μπορούν να εξηγούν και να αναγνωρίζουν
την παρουσία της ζωής και την ύπαρξη της εσωτερικότητας από αναρίθμητες βιολογικές
διαδικασίες και από βιοχημικές μεταβολές σε επίπεδο μικροσκοπικό. Όμως η παρουσία (ή
αίσθηση) της ζωής προς τον βιολογικό φορέα της είναι πάντα ά-μεση και μία, παρά τους
αναρίθμητους υλικούς και εξωτερικούς τρόπους που μπορεί να προκύψει η ζωή. “Το σώμα
μας προσφέρεται με δύο τελείως διαφορετικούς τρόπους: από τη μία είναι μία παράσταση,
όπως όλα τα άλλα αντικείμενα του υλικού κόσμου. Από την άλλη, το ξεχωρίζουμε από κάθε
άλλο φαινόμενο και το αναγνωρίζουμε χωρίς λογική σαν κάτι το τελείως διαφορετικό. Αυτό
που είναι το σώμα μας καθ' εαυτό το εκφράζει η λέξη “βούληση” " θυμάμαι έγραφε ο
Άρθουρ Σοπεγχάουερ, με την οξύνοια που τον χαρακτήριζε, στην προσπάθειά του να
απαντήσει τι είναι το πράγμα “καθ' εαυτό” του Καντ, δηλαδή τι είναι στην ουσία του. Όταν
λοιπόν αναφέρω για την “εσωτερικότητα” του Σύμπαντος υπονοώ αυτή την ά-μεση
παρουσία προς εαυτό, που μπορεί να έχει μόνο η ζωή, κατά την εξέλιξη της ύλης. Κατανοώ,
ότι αυτό που λέω είναι ασαφές και μία ελάχιστη πληροφορία. Όμως, πρέπει να μάθουμε να
ανεχόμαστε την ελάχιστη γνώση και το ασαφές, διότι το ασαφές δεν είναι κατ' ανάγκη
άστοχο και λανθασμένο. Δεν μιλάμε για την ύπαρξη ψυχής και ζωής χωρίς υλικές
διαδικασίες ή αποσυνδεμένα από τον υλικό κόσμο. Μάλιστα συμβαίνει το αντίθετο, η
δυνατότητα να οργανώνεται η ύλη και να παρουσιάζεται στον εαυτό της σαν ζωή
προϋποθέτει την ά-μεση παρουσία του Σύμπαντος προς τον εαυτό του.

Οι ψυχικές και οι νοητικές λειτουργίες και η παρουσία της ψυχής επιτυγχάνονται με κάποιες
διαδικασίες υλικές και βιολογικές, ισχυρίζονται σωστά στο χώρο της επιστήμης. Φυσικά δεν
έχω τη γνώση ούτε καμία θεωρία για το πως αλλιώς θα μπορούσε να εμφανιστεί κάποια
μορφή ζωής ή ψυχής χωρίς την οργανική ύλη που μελετάει η βιολογία. Έγραψα πιο πάνω
ότι η δυνατότητα να οργανώνεται η ύλη και να παρουσιάζεται στον εαυτό της σαν ζωή
προϋποθέτει την ά-μεση παρουσία του Σύμπαντος προς τον εαυτό του. Να σκεφτούμε
επομένως, ότι η ύλη μέσα στο Σύμπαν με τις εκρήξεις, τη διάσπαρτη ύλη και με όλες τις
φυσικές δυνάμεις κάπου βρίσκει τις προϋποθέσεις για να οργανωθεί και να επιτύχει να
“αποκαλυφθεί” ά-μεσα στον εαυτό της. Δεν είναι τόσο πολύ παράξενο, οι προϋποθέσεις
αυτές να είναι “εκτός” της ύλης, όπως αυτή υπάρχει σε στερεά, υγρή και αέρια μορφή. Οι
προϋποθέσεις αυτές για την εμφάνιση της ψυχής μπορεί να είναι στην ταυτόχρονη
παρουσία του Σύμπαντος σαν κοινό σύνολο προς όλα τα επιμέρους υλικά πράγματα. Σε
αυτή την περίπτωση, οπουδήποτε και οποτεδήποτε, όταν η ύλη κάνει ορισμένους
“συνδυασμούς” και οργανώνεται με ταχύτατες μικροσκοπικές αλληλεπιδράσεις τότε
εμφανίζεται αυτό που ανέκαθεν υπάρχει στο κοινό σύνολο του ά-μεσου Σύμπαντος.

Στις θεωρίες περί Σύμπαντος στην ολότητά του, πρέπει να λαμβάνουμε υπόψη μία
ιδιαιτερότητα που δεν έχει κανένα άλλο πράγμα. Πρέπει, τουλάχιστον, να υποψιαζόμαστε
ότι στο κοινό σύνολο του υλικού κόσμου πρέπει να εκδηλώνονται παράξενα φαινόμενα.
Αυτό έχουν αρχίσει σιγά σιγά να το αντιλαμβάνονται στο χώρο της αστροφυσικής και της
σύγχρονης κοσμολογίας. Φιλόσοφοι από τα αρχαία χρόνια (ιδιαίτερα οι Έλληνες) ήδη έχουν
εκφράσει τέτοιες υποψίες και δεν χρειαζόταν να γίνουν οι πιο πρόσφατες ανακαλύψεις στο
διαστημικό χώρο για να πάει το μυαλό ενός ανθρώπου που σκέφτεται πέρα από τα
γειτονικά του πράγματα. Όταν πάρουμε την έννοια του Σύμπαντος κόσμου και την
περιεργαστούμε επιπόλαια συναντάμε λογικές σκέψεις και χαρακτηριστικά που δεν θα
μπορούσαν να αποδοθούν σε κανένα από τα επί μέρους υλικά πράγματα. Δεν πρέπει να
μεταχειριζόμαστε την έννοια του Σύμπαντος “ισότιμα” με τα άλλα πράγματα. Ίσως να μη
γίνομαι κατανοητός. Πάντως, δεν μπορούμε λογικά να θεωρήσουμε απίθανο ότι το υλικό
σύμπαν στο σύνολό του ίσως να είναι κάτι περισσότερο από ένα άθροισμα γαλαξιών και ότι
οι εκρήξεις και οι κινήσεις που παρατηρούμε δεν έχουν το νόημα των εκρήξεων και των
κινήσεων που συμβαίνουν επάνω στη γη. Μοιάζει να εξυπηρετείται κάτι πολύ πιο σύνθετο
και πιο σπουδαίο από την τυχαία εμφάνιση της ζωής σε ένα τυχαίο πλανήτη.

Η αυτενέργεια και μάλιστα η διανοητική ακούγονται πολύ παράξενα. Φαντάζομαι θα

προκαλεί χαμόγελα σε κάποιους! Έχουν δίκιο και τους καταλαβαίνω. Μεταχειρίστηκα τη
σύνθετη λέξη “αυτενέργεια”, αντί να πω ότι το Σύμπαν ενεργεί στον εαυτό του κατά τρόπο
"ψυχολογικό", όπως ένα ζωντανό πλάσμα αλλάζει τις κινήσεις του με δράση “εσωτερική”,
“νοητική” “βουλητική”...μη κολλήσουμε στη λέξη. Στην προσπάθεια να προσδιορίσω
σαφέστερα την “εσωτερικότητα” του Σύμπαντος και να εξηγήσω τι σημαίνει η
εσωτερικότητα όταν αναφέρομαι στο Σύμπαν μεταχειρίστηκα την έκφραση “διανοητική
αυτενέργεια”. Διότι, σύμφωνα με τις απόψεις που έχω αναπτύξει και με τις παρατηρήσεις
που έχω κάνει επάνω σε ορισμένες έννοιες και φαινόμενα, η εσωτερικότητα και η αρχή της
ζωής -όπως την εννοώ πολύ γενικά σαν αίσθηση της ύπαρξης και άμεση παρουσία προς τον
εαυτό της- δεν είναι κάτι διαφορετικό από την νόηση. Ισχυρίζομαι ότι το πλήθος των
ψυχικών φαινομένων και ιδιοτήτων ξεκινούν από την ικανότητα που αποκτάει η
οργανωμένη ύλη να “αφαιρεί” όλη την πραγματικότητα και να “λαμβάνει” μόνο τις
επιδράσεις εκείνες που επηρεάζουν την ύπαρξή της. Το πρώτο αίσθημα, (λ.χ. η αίσθηση της
θερμότητας ή της ψυχρότητας, η αίσθηση ενός εμποδίου κατά τη μετακίνηση ενός
σκώληκα) κατά την άποψή μου είναι αποτελέσματα νοητικά και οι νοητικές πράξεις δεν
είναι μόνο οι συνειδητές και με τη γλώσσα.

Η ανίχνευση και η αναγνώριση ομοιοτήτων και σταθερών στοιχείων στα πράγματα (και κατά
συνέπεια αποκλίσεων και διαφορών) είναι ένα φαινόμενο που θα βρούμε κοινό για όλες τις
μορφές ζωής και αναπόσπαστα συνδεμένο με την “εσωτερικότητα”. Η δυνατότητα αυτή
προϋποθέτει να υπάρχει κάτι το σταθερό (μέσα στην οργανωμένη ύλη), προϋποθέτει να
υπάρχει κάτι το "ξεχωριστό" από τα άλλα εξωτερικά πράγματα, με άλλα λόγια κάτι που
παρουσιάζεται αποσπασμένο (και αφηρημένο θα έλεγα) από την πραγματικότητα και από
το πλήθος των επιδράσεων. Κατά την άποψή μου, η παρουσία της ψυχής ή της
εσωτερικότητας είναι λειτουργία της νόησης, που ξεκινάει με την οργάνωση της ύλης μέσα
σε κάποιο περιβάλλον και φυσικά απευθύνεται στο περιβάλλον που “αναγνωρίζει”. Γιατί
είναι λειτουργία της νόησης και όχι μίας άλλης ψυχικής ιδιότητας, θα αναρωτηθεί κανείς.
Διότι η "ψυχή" υπάρχει και ενεργεί με τον ίδιο τρόπο που η ανθρώπινη νοημοσύνη
δημιουργεί τη γλώσσα και μεταδίδει κάθε πληροφορία με τις έννοιες, οι οποίες
σχηματίζονται με “αφαίρεση” και επιλογή των “κοινών στοιχείων” και έτσι η ανθρώπινη
ψυχή αποκτάει ευρύτερη προοπτική. Στον άνθρωπο έγινε πιο φανερός ο ρόλος της νόησης
και η σχέση της με τη ζωή. Το έμβιο ον, η εμφάνιση ψυχής στην οργανωμένη ύλη
δημιουργούν μία νέα πραγματικότητα που δεν “υπολογίζει” ολόκληρο το Σύμπαν, και που
λαμβάνει σαν πραγματικότητα μόνο όσα το “αγγίζουν” !

Έχω μεταχειριστεί την έκφραση “διανοητική αυτενέργεια” για να προσδιορίσω ακριβέστερα

τι εννοώ με την “εσωτερικότητα” του Σύμπαντος. Όπως είπα, παρατηρώ σχέσεις ανάμεσα
σε ιδέες όπως της ά-μεσης ύπαρξης του Σύμπαντος, της αυτοτέλειας, της ά-μεσης
παρουσίας που αποκτάει η οργανωμένη ύλη προς τον εαυτό της και μία σχέση ταυτότητας
μεταξύ της εσωτερικότητας (ή ψυχής) και της νόησης. Από την άλλη πλευρά, το ά-μεσο και
σταθεροποιημένο -στο σύνολο- Σύμπαν είναι εξωτερικό και διαρκώς μεταβαλλόμενο προς
εμάς τα επιμέρους πράγματα. Δηλαδή μία παράδοξη σύμπτωση της υλικής δραστηριότητας
με τη συνολική ακινησία, όπως στη φυσική όταν μιλάνε για στάσιμα κύματα και για
δυνάμεις που μπορούν να έχουν συνισταμένη δύναμη ίση με μηδέν. Να θεωρήσουμε το
Σύμπαν ενεργό και δραστήριο ή ακίνητο και αμετάβλητο; Πρέπει να κατανοήσουμε ότι είναι
αληθινές και οι δύο εκδοχές. Εάν λοιπόν χαρακτηρίσουμε το Σύμπαν ενεργό επειδή τα
επιμέρους πράγματα μεταβάλλονται και υπάρχει επιμέρους υλική δραστηριότητα με
διάφορους τρόπους, τότε είναι λογική η υποψία ότι αυτή η δραστηριότητα προκαλείται με
τη συμμετοχή της ά-μεσης και νοητικής ύπαρξης του Σύμπαντος. Δηλαδή, η εσωτερικότητά
του Σύμπαντος, η άμεση παρουσία προς τον Εαυτό του μάλλον δεν είναι μία απλή αίσθηση
της ύπαρξης αλλά πιθανότερα μία γνώση και σκέψη της ύπαρξής του, που επηρεάζει και
συντηρεί τις επιμέρους υλικές εξελίξεις.

Μέσα στο σύμπαν γίνονται πολύπλοκες, ακατανόητες και όχι τυχαίες διεργασίες σε
τεράστια έκταση και δεν πρέπει να ακούγεται τόσο απίθανο ότι στο σύνολο του υλικού
κόσμου μπορεί να υπάρχει κάτι σαν ένα αίσθημα, αν όχι νοημοσύνη. Θα μπορούσε κάποιος
να επικαλεστεί παράδοξες παρατηρήσεις από το χώρο της αστροφυσικής και της
μικροφυσικής για να υποστηρίξει την περίπτωση της ύπαρξης του Θεού. Λ.χ. τι είναι η
“σκοτεινή” ύλη και η βαρύτητα που διαπερνάει τα πάντα και πως συνδέεται με τον υλικό
παρατηρήσιμο κόσμο, που αποτελεί ένα μικρό μέρος της πραγματικότητας; Δεν θέλω να
δώσω μεγάλη σπουδαιότητα σε αυτές τις παρατηρήσεις, σαν να έπεσα από τα σύννεφα και
δεν τις χρησιμοποιώ για να στηρίξω δικούς μου συλλογισμούς.
http://www.kosmologia.gr/theologia_new/ ... new_1c.htm

O Δημιουργός τού Χώρου και τού Χρόνου

Η ύπαρξη τού Θεού και η σχέση του με το σύμπαν, είναι ένα θέμα που απασχολεί
πλήθος ανθρώπων σήμερα. Ο Θεός δεν είναι αντικείμενο να τον εξετάσουμε σε
κάποιο εργαστήριο επιστημονικά. Ως ελεύθερο ον, αποκαλύπτεται σε όποιον Εκείνος
θέλει. Έτσι, δεν είναι δυνατόν να μιλάμε για αποδείξεις περί ύπαρξης ή ανυπαρξίας
τού Θεού, παρά μόνο για λογικές σκέψεις περί Αυτού. Αν και αυτά είναι ζητήματα
έξω από την ανθρώπινη εμπειρία, είναι αναγκαίο να γίνει μια τέτοια λογική έρευνα,
για τους ανθρώπους που ζητούν να βρουν μια λογική αιτία πίστης σε ένα δημιουργό.

#[size=150]

H πρωταρχική αιτία τού σύμπαντος

#

Μπορεί να έχει το άκτιστο αιτία;

#

Έχει εξάρτηση το άκτιστο;[/size] 1. Ποια είναι η πρωταρχική αιτία τής ύπαρξης τού
σύμπαντος;

Αυτό είναι ένα καλό ερώτημα για να αρχίσουμε. Μα για την αναζήτηση αυτής τής
αιτίας, δεν είναι συνεπές να ψάξουμε μέσα στο σύμπαν, γιατί η αιτία ύπαρξής του,
δεν μπορεί παρά να βρίσκεται έξω από αυτό, μια και το ίδιο το σύμπαν είναι
παράγωγο αυτής τής αιτίας.

Έχει όμως αρχή το σύμπαν, ή υπήρχε πάντοτε;

Σ' αυτό το ερώτημα οι κοσμολόγοι δεν έχουν δώσει ακόμα τελική απάντηση. Ας
δούμε λοιπόν, όλες τις πιθανότητες για το "είδος" τού σύμπαντος στο οποίο
κατοικούμε.
Κατ' αρχήν, είναι αναγκαίο να πούμε, ότι σύμφωνα με όλες τις κοσμολογικές θέσεις,
ο χώρος και ο χρόνος, δεν υπήρξαν πριν από το ίδιο το σύμπαν, αλλά από τότε που
υπάρχει χρόνος και χώρος, υπάρχει και το υπόλοιπο σύμπαν. Συνεπώς, αν το σύμπαν
έχει αρχή, έχει αρχή και ο χωροχρόνος.
Υπάρχουν δύο ειδών μοντέλα για το σύμπαν. Αυτά που λένε ότι το σύμπαν έχει αρχή,
και αυτά που λένε ότι υπήρχε πάντοτε. Ας δούμε το πρώτο είδος:
1. Αν το σύμπαν έχει αρχή, (και κατ' επέκτασιν έχει αρχή κι ο χωροχρόνος), τα
πράγματα είναι απλούστερα. Τότε, χρειάζεται για την ύπαρξή του μια πρώτη αιτία,
κάτι που να του δώσει ύπαρξη από την ανυπαρξία. Χαρακτηριστικό τού μηδενός και
τής ανυπαρξίας, είναι η έλλειψη οποιουδήποτε πράγματος, ακόμα και η έλλειψη
αιτίας. Αν λοιπόν το σύμπαν "κάποτε" δεν υπήρχε, δεν μένει παρά να δεχθούμε ότι
υπάρχει κάποια πρώτη αιτία εκτός χωροχρόνου, που να το έφερε σε ύπαρξη.

Αυτή η πρώτη αιτία, είναι αναγκαίο να μην περιορίζεται σε χώρο και χρόνο, δηλαδή
να είναι άπειρη, πανταχού και πάντοτε παρούσα, συνεπώς άναρχη, άκτιστη και αϊδια.
Την πρώτη αυτή άναρχη, άκτιστη, άπειρη και αϊδια αιτία, ονομάζουμε Θεό.

2. Σε ένα άπειρο σύμπαν, δύο είναι οι περιπτώσεις:

α. Το ανακυκλούμενο, και

β. Το πληθωρισμικό υπερσύμπαν, με πιθανή την ύπαρξη απείρων θυγατρικών

συμπάντων, που συνεχώς γεννώνται απ' αυτό.

α. Αν το σύμπαν μας είναι ανακυκλούμενο, αν δηλαδή συνεχώς διαστέλλεται και

συστέλλεται, πάλι χρειάζεται μία αιτία για την κάθε διαστολή. Αν δηλαδή
συστέλλεται εξ' αιτίας τής βαρύτητας, τότε χρειάζεται μία τεράστια εξωτερική
δύναμη που να το κάνει να υπερνικήσει τη βαρύτητα τής τεράστιας μάζας του, και να
διασταλεί εκ νέου. Πάλι δηλαδή πρέπει να καταφύγουμε στην πρώτη αυτή αιτία, που
ονομάσαμε Θεό. Αυτή όμως η υπόθεση, έχει αποδειχθεί πρόσφατα εσφαλμένη, καθώς
οι έρευνες πρόσφατα, (2 Απριλίου 2001), απέδωσαν το συμπέρασμα ότι το σύμπαν
μας είναι ανοικτό, δηλαδή θα διαστέλλεται για πάντα. Αυτό με τη σειρά του σημαίνει
ότι δεν είναι παλλόμενο ή ανακυκλούμενο. Συγκεκριμένα, ο Μάικλ Τέρνερ,
αστρονόμος του Πανεπιστημίου του Σικάγο δήλωσε σε σε επιστημονική σύσκεψη
στα κεντρικά γραφεία της NASA.: «Για εβδομήντα ολόκληρα χρόνια οι αστρονόμοι
και οι κοσμολόγοι πίστευαν ότι ναι μεν το σύμπαν διαστέλλεται, αλλά η ταχύτητα
διαστολής του κάποια στιγμή στο απώτερο μέλλον θα ελαττωθεί. Το ερώτημα ήταν
πότε. Τώρα όμως, μετά την ανακάλυψη της μεγάλης απόστασης του
υπερκαινοφανούς αστέρα 1997ff, αποδείξαμε ότι όχι μόνο το σύμπαν συνεχίζει να
διαστέλλεται, αλλά και ότι η ταχύτητά του όλο και αυξάνεται αντί να μειώνεται».

β. Αν πάλι το σύμπαν μας είναι μία μικρή "φυσαλίδα" ενός πληθωρισμικού

υπερσύμπαντος, θα μπορούσε να είναι ένα από τα άπειρα συνεχώς γεννώμενα και
εξαφανιζόμενα σύμπαντα κάθε τύπου, που το κάθε ένα από αυτά, έχει την αιτία του
σε ένα άλλο "προγονικό" του σύμπαν, και που ίσως γίνει αιτία τής ύπαρξης ενός νέου
σύμπαντος. Σε ένα τέτοιο σύμπαν, μερικοί δεν βλέπουν το λόγο γιατί θα έπρεπε να
αναζητήσουν κάποια άλλη αιτία έξω απ' αυτό το υπερσύμπαν, αν και πάλι θα
μπορούσε να υπάρχει η άλλη αιτία που ονομάσαμε Θεό.

Και πάλι όμως, εδώ το μόνο που κατορθώνεται, είναι να περιπλακεί, και να μετατεθεί
το πρόβλημα. Και πάλι, παραμένει το ερώτημα: "Ποια η αιτία ύπαρξης αυτού τού
υπερσύμπαντος;"

Ακόμα και σ' ένα υπερσύμπαν χωρίς χρονική αρχή, είναι απαραίτητη η αρχή του ως
προς το λόγο ύπαρξης, ακόμα κι αν τα επιμέρους τμήματά του, έχουν την αιτία τους,
το ένα στο άλλο! Καθώς τα επί μέρους σύμπαντα κάπου στο χωροχρόνο τους
συνδέονται, το όλο σύστημα μπορεί και πάλι να θεωρηθεί ως ΕΝΑ υπερσύμπαν, που
ο χωροχρόνος του και η αιτιακή αλυσίδα του δημιουργούν βρόγχο. Και φυσικά, ο
λόγος ύπαρξής του θα πρέπει να αναζητηθεί πάλι έξω απ' αυτό το σύμπλεγμα πιθανόν
απείρων συμπάντων.

Καταλήγουμε λοιπόν, στο ότι κάθε τι στο σύμπαν, υπόκειται στους νόμους τού χώρου
και τού χρόνου, και συνεπώς είναι τρεπτό. Μόνο η πρώτη αιτία, δεν υπόκειται σε
κανενός είδους νόμους, συνεπώς είναι άτρεπτη, και δεν μεταβάλεται όσος χρόνος κι
αν περάσει. Η πρώτη δημιουργός αιτία λοιπόν, είναι "άκτιστη" καθ' ότι άτρεπτη, και
όλα τα παράγωγά της, είναι "κτίσματα". Η πρώτη αιτία έξω από το χωροχρόνο είναι ο
Θεός, και όλα τα άλλα που υπόκεινται σε νόμους, είναι τα κτίσματα.

2. Και ποια είναι η αιτία ύπαρξης αυτής τής "πρώτης αιτίας";

Αυτό είναι το πρώτο ερώτημα που έρχεται στη σκέψη. Όμως, εδώ τα πράγματα είναι
διαφορετικά. Ας μην ξεχνάμε ότι έχουμε μιλήσει για τριών ειδών καταστάσεις: 1. Τής
ανυπαρξίας, 2. τού κτιστού, και 3. τού ακτίστου.

Είπαμε ότι το χαρακτηριστικό της ανυπαρξίας ή τού μηδενός, είναι η έλειψη

οποιουδήποτε πράγματος ή αιτίας, και το χαρακτηριστικό τής κτίσης, είναι η
τρεπτότητα, και η αναγκαιότητα αιτίας ύπαρξης, μια και υπόκειται σε νόμους. Το
χαρακτηριστικό τού "ακτίστου" όμως, είναι η έλειψη μεταβολής, (μια και δεν
υπόκειται σε νόμους τού χωροχρόνου), και συνεπώς η έλειψη οποιασδήποτε
εξωτερικής αιτίας ύπαρξης.
Ενώ λοιπόν είναι χαρακτηριστικό τής κτίσης να έχει πρώτη αιτία έξω απ' αυτήν,
αντιθέτως, είναι χαρακτηριστικό τού ακτίστου να μην έχει αιτία ύπαρξης έξω απ'
αυτό, μια και ως άτρεπτο, δεν επιδέχεται εξωτερική επιρροή.

Η κατάσταση τής ανυπαρξίας, ουδέποτε υπήρξε, μια και ακόμα και χωρίς την ύπαρξη
τού σύμπαντος, υπήρξε αυτή η πρώτη αιτία που ονομάζουμε Θεό. Έτσι, στην
πραγματικότητα που ζούμε, υπάρχουν δύο ειδών "οντότητες": Οι κτιστές, και το
άκτιστο.

Μα αν το άκτιστο έχει ως "χαρακτηριστικό" του την ατρεψία, ή οποιοδήποτε άλλο

χαρακτηριστικό, δεν σημαίνει αυτό ότι δεσμεύεται απ' το χαρακτηριστικό του; Το να
χαρακτηρίζει δηλαδή κάτι τη φύση τού ακτίστου, δεν σημαίνει ότι και το άκτιστο
διέπεται από νόμους;

Εδώ, ερχόμαστε για πρώτη φορά, στο ζήτημα τής θέλησης.

Ως εδώ, μιλήσαμε κυρίως για την πρώτη αιτία, ή για το άκτιστο, ως για κάποιο άψυχο
αντικείμενο, ώστε να προσεγγίσουμε την έκφραση: "ανωτέρα δύναμη", που
χρησιμοποιούν πολλοί για να αποφύγουν την παραδοχή ενός "προσωπικού Θεού".
Τώρα όμως, γίνεται αναγκαίο να μιλήσουμε για το άκτιστο, ως για έναν προσωπικό
Θεό.

Αν ο Θεός ήταν κάτι άψυχο, θα ήταν φυσικά δεσμευμένος από το οποιοδήποτε

χαρακτηριστικό τής φύσης του. Και πράγματι, οτιδήποτε δεν διαθέτει νόηση,
υπόκειται σε νόμους, και υπάρχει βάσει κάποιων νόμων και χαρακτηριστικών τής
φύσης του. Δεν σημαίνει όμως το ίδιο και με τα νοήμονα όντα. Ένα νοήμον ον, έχει
την ελευθερία βούλησης, που τα άψυχα δεν έχουν. Για παράδειγμα, ένας κόκκος
σκόνη, θα πάει όπου τον σπρώξει ο αέρας, και ένας πλανήτης, θα κινείται συνεχώς
στην προκαθορισμένη τροχιά του, από τους φυσικούς νόμους. Ακόμα και ένας
φυσικός νόμος, θα ενεργεί άβουλα, βάσει τών χαρακτηριστικών που τον περιορίζουν.
Όσο όμως πιο νοήμον είναι κάτι, τόσο μεγαλύτερο βαθμό ελευθερίας έχει. Για
παράδειγμα, μία μέδουσα, έχει μεγαλύτερο βαθμό ελευθερίας επιλογής από ένα φυτό.
Και ένας σκύλος, ακόμα μεγαλύτερη ελευθερία, ώσπου φτάνουμε στον άνθρωπο, που
διαθέτει τη μεγαλύτερη ελευθερία κινήσεων, από όλη την επίγεια κτίση.

Ακόμα και ένας άνθρωπος όμως, υπόκειται σε περιορισμούς τής κτιστής φύσης του.
Πρέπει για παράδειγμα να φάει, να κοιμηθεί, να ακολουθήσει συγκεκριμένες κινήσεις
για να αλλάξει τη θέση του στο χώρο, και άλλα. Έτσι, ό,τι γίνεται από ανάγκη, είναι
περιοριστικό χαρακτηριστικό τής φύσης τού ανθρώπου, και ό,τι γίνεται από τη
θέλησή του, είναι προϊόν τής ελεύθερης βούλησής του.
Ο Θεός λοιπόν ως άκτιστος, και ως το μόνο απόλυτα ελεύθερο νοήμον ον, δεν
περιορίζεται ούτε από τα χαρακτηριστικά του, επειδή τα χαρακτηριστικά του αυτά,
είναι σύμφωνα με τή δική Του ελευθερία.
Είδαμε στα παραπάνω, ότι για να υπάρξει η κτίση, προϋποθέτει μια άκτιστη πρώτη
αιτία. Είδαμε επίσης, ότι η πρώτη αυτή αιτία για να μην χρειάζεται μια άλλη πρώτη
αιτία, πρέπει να μην δεσμεύεται από τίποτα έξω απ' αυτήν, ούτε ακόμα από τα
χαρακτηριστικά τού ακτίστου. Επειδή όμως και το άκτιστο έχει κάποια
"χαρακτηριστικά", είμαστε υποχρεωμένοι να δεχθούμε, ότι τα "χαρακτηριστικά"
αυτά, δεν είναι δεσμευτικά τού ακτίστου, αλλά είναι χαρακτηριστικά συμβατά με την
ελεύθερη βούληση τού Θεού.

Ο μόνος τρόπος για να μην αναζητήσουμε μια άλλη πρώτη αιτία για την ύπαρξη τού
Θεού, είναι να έχει νόηση, να είναι ελεύθερο πρόσωπο. Εάν λοιπόν υπάρχει κτίση,
υπάρχει κατ' ανάγκην και η πρώτη άκτιστη αιτία. Εφ' όσον όμως υπάρχει άκτιστο,
πρέπει κατ' ανάγκην να είναι νοήμον, ώστε να μην εξαρτάται από άλλη πρώτη αιτία!
Η νόηση στο σύμπαν, είναι η πραγματική πρώτη αιτία τής ύπαρξης. Ο Θεός υπάρχει,
και είναι αυτό που είναι επειδή το θέλει, και όχι επειδή τού το υπαγορεύει η φύση
Του! Έχουμε δηλαδή την εξής αντίθεση από εμάς: Η δική μας ύπαρξη και
νοημοσύνη, εξαρτάται από τή φύση μας. Στον άκτιστο Θεό όμως, η φύση Του είναι
έτσι σε συμφωνία με τη βούλησή Του.

Είδαμε επίσης, ότι όσο πιο νοήμον είναι ένα ον, τόσο πιο ελεύθερο είναι. Αυτό
σημαίνει ότι ο Θεός, ως απόλυτα ελεύθερος, έχει την απόλυτη νόηση και σοφία,
πράγμα άλλωστε που φαίνεται και στο μεγαλείο τής δημιουργίας Του. Ο Θεός, είναι
ένα ον εντελώς ελεύθερο, το μόνο που έχει την αιτία τής ύπαρξής του στον εαυτό
Του. Δεν περιορίζεται και δεν εξαρτάται από τίποτα, ενώ ο ίδιος μπορεί να κάνει (και
κάνει) ό,τι βούλεται, με απόλυτη ελευθερία. Συνεπώς, όλοι εμείς, και όλη η υπόλοιπη
κτίση, είναι αυτή που είναι, και έτσι που είναι, επειδή Εκείνος έτσι το θέλησε χωρίς ο
ίδιος να έχει oποιαδήποτε ωφέλεια από την κτίση.

Εάν λοιπόν ο Θεός μας έφτιαξε ως προϊόντα ανιδιοτελούς θέλησης, αυτό σημαίνει ότι
είμαστε προϊόντα τής αγάπης Του, μια και δεν είχε άλλο λόγο να μας φτιάξει, εκτός
από το να μας προσφέρει το κάθε τι που απολαμβάνουμε, ακόμα και την ίδια μας την
ύπαρξη. Eπίσης η ύπαρξή μας σ' αυτό το σύμπαν, φανερώνει και ένα σκοπό.
Απομένει λοιπόν να τον ανακαλύψουμε, ώστε να έχουμε μια προσωπική σχέση με
Αυτόν, που έφτιαξε το σύμπαν, και που τόσα τού χρωστάμε.

Σας καλούμε να ερευνήσετε μαζί μας τα όσα Εκείνος μας αποκάλυψε γι' Αυτόν, την
κτίση Του και το σκοπό Του για τον άνθρωπο. Για περισσότερες πληροφορίες
σχετικές με τον ΑΚΤΙΣΤΟ Θεό, μπορείτε να ανατρέξετε επίσης στις μελέτες που θα
βρείτε στην κεντρική ενότητα με τα Θεολογικά θέματα

Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την ΚΤΙΣΗ, μπορείτε να δείτε: "Το

χρονολόγιο τής Δημιουργίας", μια σειρά αρχείων με την ιστορία τού σύμπαντος, τού
πλανήτη, και τής ζωής στη γη.

Αν σας ενδιαφέρει να δείτε διάφορα επιχειρήματα που κατά καιρούς διατυπώθηκαν

για την ύπαρξη ή τη μη ύπαρξη τού Θεού, μπορείτε να δείτε την εξής διεύθυνση,
όπου υπάρχει μια πολύ καλή συλλογή επιχειρημάτων:
http://www.geocities.com/porta_aurea/theodikia.html

Πολύ ενδιαφέρουσα θα βρείτε και τη σειρά τής Χριστιανικής Δογματικής, όπου θα

διαβάσετε κεφάλαια περί τής γνώσεως τού Θεού, και τής διαφοράς του από τη γνώση
τών κτισμάτων: Χριστιανική Δογματική.
http://www.oodegr.com/oode/theos/theos1.htm#exartisi
http://www.oodegr.com/oode/theos/theos1.htm#exartisi
Ο Θεός ήτο φως απλησίαστον και ατελεύτητον, το οποίον ούτε ήρχισεν, ούτε θα παύση
ούτε και μετράται, και το οποίον λάμπει πάντα, διαθέτει τρεις λάμψεις και ημπορεί να γίνη
ορατόν, όσον ημπορεί να γίνει αυτό, από ολίγους, νομίζω δε ούτε και από ολίγους. Δεύτερα
φώτα δε, εκλάμψεις του πρώτου Φωτός, είναι αι δυνάμεις αι οποίαι ευρίσκονται γύρω του
και τα πνεύματα τα οποία τον υπηρετούν. Το φως δε το οποίον έχομεν ημείς, όχι μόνον
ενεφανίσθη κατόπιν, αλλά και χωρίζεται από την νύκτα και χωρίζει την νύκτα εις δύο ίσα
μέρη, γίνεται αντιληπτόν από την δράσιν και διαχέεται εις τον αέρα και παίρνει πίσω ό,τι
δίδει. Διότι δίδει την ικανότητα της οράσεως και αποτελεί ταυτοχρόνως το πρώτον
αντικείμενον της οράσεως, και κάνει να φανερωθούν καθαρά τα ορατά πράγματα αφού τα
περιλούσει. Διότι ο Θεός, αφού ηθέλησε να δημιουργήσει τον κόσμον αυτόν, ο οποίος έχει
συσταθεί από ορατά και αόρατα πράγματα και ο οποίος είναι μέγας και αξιοθαύμαστος
κήρυξ της μεγαλειότητάς του, δια μεν τα αιώνια είναι ο ίδιος φως και όχι κάποιος άλλος
(διότι δια ποίον λόγον θα έπρεπε να υπάρχει δεύτερον φως δι' εκείνα τα οποία διαθέτουν
το πιο μεγάλο φως;), δια τα επίγεια δε τα ευρισκόμενα γύρω μας εκπέμπει την δύναμιν του
φωτός τούτου. Και διότι εταίριαζεν εις το μεγάλο φως της δημιουργίας να αρχίσει από το
φως με το οποίον διαλύει το σκότος και την έλλειψιν ωραιότητος και τάξεως η οποία
επικρατούσε προηγουμένως.

4. Και αυτό δε δεν το έκαμεν από την αρχήν ούτε οργανικόν, ούτε ηλιακόν, όπως λέγω εγώ,
αλλά το έκαμεν ασώματον και ανεξάρτητον από τον ήλιον· εν συνεχεία δε το παρεχώρησεν
εις τον ήλιον, δια να πλημμυρίζει από φως ολόκληρον τον κόσμον. Επειδή δε εις τα άλλα
δημιουργήματα, αφού εδημιούργησε κατά πρώτον την ύλην, της έδωσε κατόπιν μορφήν και
εχορήγησεν εις το καθένα την θέσιν και το σχήμα και το μέγεθός του, εδώ, δια να
θαυματουργήσει ακόμη περισσότερον, εδημιούργησε την μορφήν πριν από την ύλην (διότι
το φως αποτελεί την μορφήν του ηλίου) και κατόπιν προσθέτει την ύλην και δημιουργεί τον
οφθαλμόν της ημέρας, αυτόν δηλαδή τον ήλιον. Κατ' αυτόν τον τον τρόπον έχομεν την
αρίθμησιν της πρώτης και της δευτέρας και της τρίτης ημέρας, καθώς και των επομένων
μέχρι της εβδόμης, κατά την οποίαν εσταμάτησε το έργον του, εις τας οποίας κατανέμονται
τα δημιουργήματα, τα οποία ταξινομούνται κατά μυστικήν αλληλουχίαν και δεν
εμφανίζονται όλα μαζί, όπως θα ήτο δυνατόν εις τον παντοδύναμον Λόγον, του οποίου και
η απλή σκέψις ή ο απλός λόγος γίνονται πράγματα χειροπιαστά. Εάν δε ο άνθρωπος
ενεφανίσθη τελευταίος, και μάλιστα τιμημένος από την χείρα και την εικόνα του Θεού, δεν
είναι καθόλου αξιοπερίεργον. Διότι έπρεπε, καθώς ήτο βασιλεύς, να δημιουργηθεί
προηγουμένως το βασίλειόν του, και κατόπιν να τοποθετηθεί εις αυτό ο βασιλεύς, ο οποίος
θα υπηρετήται από τα πάντα. Εάν μεν λοιπόν είχαμεν παραμείνει εκείνο το οποίον είμεθα
και είχαμεν τηρήσει την εντολήν, θα είχαμεν γίνει εκείνο το οποίον δεν είμεθα και θα
είχαμεν γευθεί τον καρπόν του ξύλου της ζωής μετά το ξύλον της γνώσεως. Τι θα είχαμεν
γίνει δε; Θα είχαμεν γίνει αθάνατοι και θα είχαμεν πλησιάσει τον Θεόν. Επειδή δε εξ αιτίας
του φθόνου του διαβόλου ήλθεν ο θάνατος εις τον κόσμον και υπέκλεψε με την απάτην τον
άνθρωπον, δια τον λόγον αυτόν υπομένει ο Θεός το πάθος μας με το να γίνει άνθρωπος και
γίνεται πτωχός με το να ενωθεί με την σάρκα, δια να πλουτήσωμεν ημείς από την
πτώχευσίν του. Από εκεί προήλθεν ο θάνατος και η ταφή και η ανάστασίς του. Από εκεί και
η νέα δημιουργία και η εορτή μετά την εορτήν. Πάλιν δε εγώ θα πανηγυρίσω εγκαινιάζων
την σωτηρίαν μου.

Απόσπασμα απο τον Λόγο ΜΔ' Εις την Καινήν Κυριακήν του Γρηγορίου του Θεολόγου

Γραμμικός και Σταυρικός χρόνος

Ο Γραμμικός χρόνος, είναι η αντίληψη των γεγονότων κατά σειράν, κατά ακολουθία
γεγονότων.

Σύμφωνα με το Γραμμικό χρόνο, μετά από τις 6 δημιουργικές ημέρες, ακολουθεί η 7η

ημέρα καταπαύσεως, από την οποία όμως ο Αδάμ ξεπέφτει. Έτσι όμως η 7η δημιουργική
ημέρα, είναι ένα γεγονός ανεπανάληπτο, καθώς ο χρόνος κινείται γραμμικά. Τα μάτια των
ανθρώπων αποβλέπουν πλέον στον ΄΄μέλλοντα αιώνα΄΄, σε μια άλλη καινούρια ημέρα
καταπαύσεως, που θα αντικαταστήσει την 7η, όπως η Κυριακή αντικατέστησε το Σάββατο
των Ιουδαίων. Την ημέρα αυτή, κάποιοι πατέρες την ονομάζουν: 8η, και την ταυτίζουν με
την ημέρα του Κυρίου.

Δεν είναι λάθος αυτή η αντίληψη. Είναι η συνήθης αντίληψη του χρόνου, όπως τον
αντιλαμβανόμαστε ανθρώπινα. Υπάρχει όμως και ένας περισσότερο ακριβής τρόπος
αντίληψης:

Ο Σταυρικός χρόνος.

Πρόκειται για τον Χριστιανικά ακριβέστερο τρόπο αντίληψης του θείου σχεδίου. Κατ' αυτόν,
τα γεγονότα δεν κινούνται κατ' ανάγκην γραμμικά, αλλά οι δημιουργικές ημέρες μπορούν
να συμπορεύονται, και να εναλάσσονται στην ανθρώπινη ιστορία. Είναι δε ο πιο ταιριαστός
τρόπος αντίληψης του θείου σχεδίου, όχι μόνο επειδή συγγενεύει με την άχρονη κατάσταση
του Θεού, αλλά και επειδή έτσι δεν χρειάζεται η λήξη τής 6ης ημέρας για την αποδοχή τής
7ης ημέρας, ούτε η λήξη τής 7ης ημέρας για την αποδοχή μιας 8ης ημέρας. Γιατί μπορούν οι
ημέρες αυτές να συμπορεύονται. Δεν πρόκειται δηλαδή για κατ' ανάγκην χρονική διαδοχή,
καθώς από την 7η ημέρα και μετά ο χρόνος καταλύεται, αλλά για "τροπική" διαδοχή.
Πρόκειται για διαδοχή τρόπου υπάρξεως τών όντων.

Πώς θα εξηγούσαμε λοιπόν τη δημιουργική εβδομάδα του Θεού με βάση τη Σταυρική

αντίληψη του χρόνου;

Σύμφωνα μ' αυτήν, η ανέσπερη και αγιασμένη 7η ημέρα του Κυρίου, δεν αλλοιώνεται,
παρά τη δική μας γραμμική αντίληψη του χρόνου. Θεωρούμε σημαντικό το ότι στο χωρίο
Γένεσις 2/β΄ 4, αμμέσως μετά από την ανάπτυξη, των περί της 7ης ημέρας καταπαύσεως
του Κυρίου, συνοψίζονται οι 6 προηγούμενες ημέρες σε μία, καθώς λέει: "Αύτη η βίβλος
γενέσεως ουρανού και γης, ότε εγένετο, ή ημέρα εποίησεν ο Θεός τον ουρανόν και την
γην..." Και ενώ στα προηγούμενα περιγράφονται 6 ημέρες για τη δημιουργία, ξαφνικά
αυτές ενοποιούνται, και θεωρούνται μία ενιαία περίοδος, και ξεχωρίζονται από την 7η.

Αυτό καθ' ημας συμβαίνει, επειδή η 7η (όπως και η 8η) ημέρα, τέμνει (σταυρικά) τις
υπόλοιπες δημιουργικές ημέρες, και δεν τις αντικαθιστά χρονικά, επειδή εδώ πρόκειται για
ένα ΄΄ανώτερο΄΄ είδος χρόνου, που προσιδιάζει στους αγίους.

Ενώ όλα τα ως τότε κτίσματα ζούσαν το γραμμικό

χρόνο, ξαφνικά ο Αδάμ ΄΄γεύτηκε΄΄ κάτι ανώτερο. Με τη
λήψη του Αγίου Πνεύματος, ανυψώθηκε σ' ένα άλλο
είδος χρόνου: στην ΄΄κατάπαυση του Θεού΄΄.
Μετά την πτώση του, κατέπεσε και πάλι στο γραμμικό χρόνο, όπου συνέχισαν να ζουν οι
άνθρωποι ως τον καιρό του Κυρίου Ιησού Χριστού. Τότε, η πόρτα της κατάπαυσης του Θεού
άνοιξε και πάλι.

Αυτό σκιαγραφείται όμορφα, από το Ματθαίο στην αρχή του Ευαγγελίου του. Εκεί ο
Ματθαίος, στα εδάφια 1/α΄ 1 - 17, χωρίζει τα ονόματα των προπατόρων του Κυρίου Ιησού
Χριστού σε τρεις ομάδες των 14ων ονομάτων. Οι τρεις αυτές ομάδες όμως, αποτελούνται
από 6 επτάδες, οι οποίες αντιπροσωπεύουν έξι (γραμμικές) δημιουργικές εβδομάδες, σε
αντιστοιχία με τις 6 δημιουργικές ημέρες. Και τότε, στο τέλος των 6 αυτών δημιουργικών
εβδομάδων, προβάλλει το όνομα του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού. Αυτό συμβαίνει επειδή
ΤΟΤΕ, η ανθρώπινη φύση θεώνεται, και ανυψώνεται δια Ιησού Χριστού στην 7η
δημιουργική περίοδο της καταπαύσεως του Θεού.

Από τότε, "...μακάριοι οι νεκροί οι εν Κυρίω αποθνήσκοντες... ίνα αναπαήσονται εκ των

κόπων αυτών, τα γαρ έργα αυτών ακολουθεί μετ' αυτών". (Αποκάλυψις 14/ιδ΄ 13). Οι
σεσωσμένοι αυτοί άγιοι, μετέχουν του παραδείσου από τον οποίο έπεσε ο Αδάμ στο
γραμμικό χρόνο. Και ενώ για τους απλούς ανθρώπους ο χρόνος κινείται γραμμικά, σε μια
ανώτερη διάσταση χρόνου οι άγιοι μετέχουν της αιωνίου αναπαύσεως του Θεού.

Η παράλληλη αυτή ΄΄διάσταση΄΄ χρόνου, φαίνεται σε διάφορες διατυπώσεις της Αγίας

Γραφής, όπως στο χωρίο Εφεσίους 1/α΄ 4: "καθώς εξελέξατο ημάς εν αυτώ προ καταβολής
κόσμου είναι ημάς αγίους και αμώμους κατενώπιον αυτού εν αγάπη".

Τα παραπάνω, πιστεύουμε ότι αποδίδονται με τον καλύτερο τρόπο στο Ορθόδοξο άρθρο
του καθηγητού Β. Μπακούρου με θέμα: "Χριστούγεννα: Η εορτή του προσώπου", που
φιλοξενήθηκε στο περιοδικό Τρίτο Μάτι Νο 66, σελ. 22,23, όπου μεταξύ άλλων έγραψε τα
εξής:

"...ο Παράδεισος... στην πραγματικότητα ήταν ένας άλλος ΄΄Χρόνος΄΄, αν μπορούν οι λέξεις
αυτές να προσδιορίσουν ιδιότητες που θραύουν τις δυνατότητες της διανοίας. Για να
συλλάβουμε ακριβέστερα την αναστάτωση που έφερε στη Δημιουργία η ανθρώπινη
επιλογή της Πτώσης, αρκεί ένα μόνο παράδειγμα:

Η δημιουργία του Κόσμου έλαβε χώρα σε έξι ΄΄ημέρες΄΄ συντελεσμένες και αλληλοδιάδοχες.
Ο Ανθρωπος πλάστηκε την τελευταία. Ωστόσο η παραδείσια επικοινωνία του με το Θεό δεν
συντελέστηκε κυρίως την έκτη μέρα, αλλά την έβδομη. Αυτή τη ρητά ευλογημένη μέρα
όμως διατάραξε η Προπατορική πτώση και θα λέγαμε - αρκετά τολμηρά - άφησε μετέωρη,
χωρίς διαδοχή! Η ανθρώπινη βούληση, εξιοποιώντας την ελευθερία ως αυτονομία,
διατάραξε τις διαστάσεις της Δημιουργίας και εισήγαγε στο Χρόνο της Δημιουργίας Αυτής
τον ανθρώπινο Χρόνο, ως γραμμική διαδοχή πράξεων δηλαδή Ιστορία! Επειδή ακριβώς ο
Θεός σεβάστηκε την ελεύθερη αυτή επιλογή των ανθρώπων, δεν θα ήταν δυνατό να
εγκαινιάσει άλλο τρόπο προσέγγισης του πλάσματός του, παρά μόνο ένα: να εισέλθει στον
ανθρώπινο Χρόνο ως συμβάν.

Ο άνθρωπος απουσιάζει από τη θεία Δημιουργία και ζει σε μια δική του!

Βεβαίως αυτή η είσοδος αυτονόητα διατάρασσε το ιστορικό γίγνεσθαι και ενοφθάλμιζε

στον ανθρώπινο χρόνο μια νέα εντελέχεια: να κατατείνει σε μια τροχιά που θα τον
οδηγούσε στην αρχική ΄΄κοιτίδα΄΄ του, τη Δημιουργία, από την οποία ουσιαστικά μετά την
πτώση απουσιάζει, όπως θα δούμε παρακάτω. Απαραίτητη βέβαια προϋπόθεση ήταν, ο
άνθρωπος αυτού του ΄΄εκπεσόντος΄΄ Χρόνου να επιλέξει ελεύθερα αυτή τη νέα πρόταση
ζωής και να επιδιώξει να ενοποιήσει την επαναστατημένη βούλησή του με την Πρόνοια του
Θεού. Τότε σκοπός της Ιστορίας θα ξαναγίνει ο αρχικός σκοπός της Δημιουργίας, από τον
οποίο ο Άνθρωπος συνειδητά απομακρύνθηκε, αν και προειδοποιήθηκε ρητά από το Θεό...
Επομένως η ενανθρώπιση του Θεού δεν είναι μεταφυσικό γεγονός. Είναι ΄΄φυσικό΄΄ στο
βαθμό που επαναφέρει τον Κόσμο σε εκείνη την κατάσταση που αποτελεί και τη ΄΄φυσική΄΄
του διάσταση, πριν η επέμβαση του Ανθρώπου δημιουργήσει μια ΄΄παρά φύση΄΄
πραγματικότητα. Αυτή βέβαια την πραγματικότητα, λόγω της πεπερασμένης μας διάνοιας,
βιώνουμε ως μόνιμη. Η γέννηση του Θεού δίνει ουσιαστικό (με την κυριολεκτική έννοια του
όρου) περιεχόμενο στην Ιστορία, δηλαδή την ανθρώπινη δημιουργία η οποία δεν έχει
΄΄ουσία΄΄, αφού δε συγκροτήθηκε θεουργικά, αλλά είναι στη βάση της επιφαινόμενο,
παραίσθηση μιας ΄΄εν κρυπτώ΄΄ πραγματικότητας...". (Οι υπογραμμίσεις διατηρήθηκαν
όπως στο άρθρο, τμήμα του οποίου παραθέσαμε με την ευγενή άδεια του κ. καθηγητού και
του περιοδικού).

Τελειώνοντας, θα πρέπει να ξανατονίσουμε ότι το ΄΄καθ' ομοίωσιν΄΄ του Αδάμ, ήταν πορεία,
και όχι (στάσιμη) κατάσταση. Δεν ήταν το τέρμα, αλλά η αρχή της πορείας του.

Κείμενο: Ν. Μ.
http://www.oodegr.com/oode/genesis/adam2.htm#hronos

Το παρακάτω κέιμενο μιλάει για τον χρόνο σε συνάρτηση και με τον χώρο.

Ας δούμε αρχικά, τι λέει ο μεγάλος Θεολόγος, π. Ι. Ρωμανίδης για το θέμα αυτό, ώστε μετά
να δούμε πως μπορούμε να το προσεγγίσουμε με επιστημονικούς όρους:

Οι Πατέρες κάνουν μία διάκριση μεταξύ αιώνων και

(…)

χρόνου, αν και δεν ήξεραν μοντέρνα Φυσική. Στην Φυσική δεν έχομε πια τον χρόνο που
είχαμε στο παρελθόν. Ο χρόνος του παρελθόντος εμετράτο από την σχετική κίνηση της γης
ως προς τον ήλιο και την σελήνη. Τώρα όμως οι αντιλήψεις περί χρόνου έχουν αλλάξει πάρα
πολύ.

Εκείνο που έχει για μας σημασία, είναι ότι οι Πατέρες διακρίνουν σαφώς μεταξύ αιώνων και

Οπότε, όταν ο Θεός δημιούργησε τον κόσμο, λένε

χρόνου.

οι Πατέρες, πρώτα δημιούργησε τους αιώνες, μετά τους

αγγέλους, και μετά τον κόσμο αυτόν, καθώς και τον
χρόνο. Δηλαδή οι Πατέρες ήξεραν ότι ο χρόνος είναι μία
διάστασις ορισμένου μέρους του κτιστού σύμπαντος.
Διότι το πρώτο κτίσμα που κτίσθηκε είναι οι αιώνες και
όχι ο χρόνος. Ο χρόνος δημιουργείται αργότερα από τον
Θεό [*].
Οπότε η κύρια διαφοροποίηση μεταξύ των αιώνων και χρόνου είναι ότι στον χρόνο έχουμε
αλληλοδιαδοχή στα γεγονότα, ενώ στους αιώνες δεν έχομε αναγκαστικά αλληλοδιαδοχή
των γεγονότων, αλλά μία συνύπαρξη γεγονότων σε μία συνύπαρξη πραγμάτων, χωρίς
αναγκαστικά να εμπλέκονται τα γεγονότα με την αλληλοδιαδοχή. Ο άνθρωπος είναι
περιορισμένος στην αλληλοδιαδοχική εμπειρία των καταστάσεων, επειδή είναι μέσα στον
χρόνο. Ο άνθρωπος δεν έχει εμπειρία μίας υπάρξεως χωρίς αλληλοδιαδοχή. Την αποκτά
όμως μόνο στην εμπειρία της θεώσεως, διότι τότε καταργείται ο χρόνος.

Μόνον εκείνος ο οποίος έχει φθάσει στην θέωση έχει εμπειρία εκείνου του τρόπου της
υπάρξεως που υπερβαίνει την ύπαρξη, υπάρξεως που υπερβαίνει τον χρόνο, υπάρξεως που
υπερβαίνει τον αιώνα, υπάρξεως που υπερβαίνει την λογική κλπ. Έχει δηλαδή ο θεούμενος
την εμπειρία του ακτίστου, χωρίς όμως να γνωρίζει γνωσιολογικώς τι είναι αυτό το άκτιστο.
Επειδή γνωσιολογικώς το άκτιστο για τον θεούμενο παραμένει Μυστήριο. Δηλαδή και ο
Θεός, όταν αποκαλύπτεται στον άνθρωπο παραμένει Μυστήριο. Διότι, αν και υποπίπτει
στην αντίληψη του νοός και της λογικής και των αισθήσεως και του σώματος του
ανθρώπου, παρά ταύτα ο Θεός παραμένει Μυστήριο, επειδή ξεφεύγει από τα όρια και τον
τρόπο γνώσεως του ανθρώπου.

Και τούτο συμβαίνει, επειδή το θεμέλιο των ανθρωπίνων γνώσεων είναι η ομοιότητα και η
διαφορά. Μεταξύ δε κτιστού και ακτίστου δεν υπάρχει καμία ομοιότης.

(…) Γι’ αυτό οι Πατέρες, όταν μιλάνε για την δόξα του Θεού, μιλάνε σαν να είναι κάτι το
ασχημάτιστο και ανείδεο. Βέβαια αυτό το ανείδεο είναι επιχείρημα επιθέσεως εναντίον
Πλατωνικών. Διότι οι Πλατωνικοί πίστευαν ότι υπάρχει ένας κόσμος των ιδεών. Όταν όμως
οι Πατέρες λένε ότι η δόξα του Θεού είναι ανείδεος, αυτό σημαίνει ότι δεν έχει καμία σχέσι
με τον νοητό κόσμο του Πλάτωνος. Και κάθε φορά που οι Πατέρες χαρακτηρίζουν την δόξα
του Θεού ως ανίδεο και ασχημάτιστο, κάθε φορά που το αναφέρουν αυτό, κάνουν κατ’
ευθείαν επίθεση εναντίων των δοξασιών του Πλάτωνος και του Αριστοτέλους και γενικά
εναντίον της φιλοσοφίας. Αυτό σημαίνει ότι η Θεολογία των Πατέρων ξεφεύγει από όλα τα
κατηγορήματα του φιλοσοφικού τρόπου σκέψεως.

(…) Στην Πατερική παράδοση όμως υπάρχει μία σαφής διάκριση μεταξύ αιώνων και χρόνου.

Οπότε ο χρόνος υπάρχει μέσα στους αιώνες, αλλά δεν

είναι όλα τα κτίσματα περιορισμένα μέσα στον χρόνο.
Διότι υπάρχουν ορισμένα κτίσματα (τα αγγελικά
τάγματα, οι δαίμονες και οι ψυχές των κεκοιμημένων),
τα οποία είναι ανεξάρτητα από τον χρόνο, διότι ζουν
μέσα στους αιώνες και όχι μέσα στον χρόνο. Και γι’
αυτόν τον λόγο κινούνται με αστραπιαία ταχύτητα. Γι’
αυτό οι άγγελοι και οι δαίμονες και οι ψυχές των
κεκοιμημένων Αγίων μετακινούνται τόσο γρήγορα, ώστε
φαίνεται ότι βρίσκονται σε πολλά μέρη συγχρόνως.
Δηλαδή δεν περιορίζονται από τον χώρο και τον χρόνο.
(Αποσπάσματα από το βιβλίο «Πατερική Θεολογία»,
σελ. 228 -281).
Σύμφωνα με την σωματιδιακή φυσική και την σχετικότητα, τουλάχιστον δέκα διαστάσεις
υπήρχαν κατά την δημιουργία του σύμπαντος [1]. Τρεις από αυτές (συν τον χρόνο, την
τέταρτη) δημιούργησαν τον χωροχρόνο, στον οποίο ζούμε και παρατηρούμε. Οι υπόλοιπες
έξι από αυτές, θεωρητικά πάντα, υπάρχουν μέσα στο σύμπαν, ως υπερσυμπυκνωμένες
διαστάσεις του χώρου. Οι άγγελοι, οι δαίμονες, και οι ψυχές, οι οποίες μπορούν και
κινούνται με απίστευτες ταχύτητες, είναι πιθανόν να κινούνται σε αυτές τις διαστάσεις. Ένα
ον το οποίο υπάρχει σε περισσότερες από τρεις διαστάσεις (συν τον χρόνο) είναι σε εμάς
αόρατο, γιατί περιοριζόμαστε από τον δικό μας χωρόχρονο. Αυτό δεν σημαίνει πως αυτή
είναι η μόνη διαφορά των αγγέλων από εμάς, βέβαια, αλλά είναι σημαντικό να δούμε πώς
κάτι τέτοιο είναι δυνατόν.

Οι Stephen Hawking, George Ellis, και ο Roger Penrose επέκτειναν τις εξισώσεις της Γενικής
Σχετικότητας, ώστε να περιλαμβάνουν τον χώρο και τον χρόνο. [2] Όχι μόνο ο χώρος, αλλά
και ο χρόνος έχει αρχή. Μελέτες έχουν δείξει πως η αντίληψη μας για τον χρόνο είναι
αντίληψη «μισής» διάστασης, μια και το βέλος του χρόνου, κινείται μόνο προς τα εμπρός
[3]. Έτσι η αντίληψή μας περιορίζεται ακόμα περισσότερο, ενώ ο Θεός, ως ΑΚΤΙΣΤΟΣ, δεν
υφίσταται ΚΑΝΕΝΑΝ περιορισμό, είτε σε τρεις είτε περισσότερες χωροχρονικές διαστάσεις.
Ορισμένοι δυτικοί (προτεστάντες) προσπάθησαν με την βοήθεια των επιπλέον διαστάσεων
να εξηγήσουν της παντοδυναμία του Θεού. Κάτι τέτοιο είναι άτοπο, γιατί ένα
πολυδιαστασιακό ον, υφίσταται και πάλι περιορισμούς, απλά λιγότερους από εμάς. Το
λάθος αυτό είναι δικαιολογημένο, μια και οι προτεστάντες δεν έχουν πρόσβαση στην
Θεολογία των Πατέρων περί κτιστού και ακτίστου.

Τα όντα αυτά (άγγελοι, δαίμονες κτλ) δεν είναι ορατά σε εμάς, ακριβώς επειδή δρουν εκτός
των δικών μας διαστάσεων. Μπορούν να διανύουν τεράστιες αποστάσεις σε μηδενικό, για
εμάς, χρόνο, ακριβώς επειδή κινούνται σε επιπλέον χωροχρονικές διαστάσεις. Μπορούν να
περνούν μέσα από κλειστές πόρτες, μέσα από τείχους η και να μπαίνουν σε κλειστούς από
παντού χώρους, ακριβώς επειδή μετακινούνται σε άλλες διαστάσεις. Δεν είναι δυνατόν να
φανταστούμε, να οπτικοποιήσουμε, ένα πολυδιαστασιακό ον, επειδή κάτι τέτοιο είναι εκτός
των εμπειρικών μας δυνατοτήτων. Αλλά μπορούμε να δούμε ένα μοντέλο σύμπαντος, με
λιγότερες διαστάσεις από το δικό μας, ώστε κατ’ αναλογία, να καταλάβουμε για τι μιλάμε.

Κα Πίτα. Κος Πίτας

Ας γνωρίσουμε τον Κο και την Κα Πίτα, κατοίκους αυτού του σύμπαντος

Φανταστείτε πως είμαστε παρατηρητές ενός σύμπαντος, το οποίο περιέχει μόνο δύο
διατάσεις του χώρου και μία του χρόνου. Όλα τα πράγματα σε αυτό το σύμπαν, υπάρχουν
σε ένα επίπεδο, είναι δυσδιάστατα, είναι πίτες. Παρατηρούμε αυτό το δυσδιάστατο σύμπαν
από τις τρεις δικές μας διαστάσεις, και άρα έχουμε μία περισσότερη διάσταση από αυτή
των όντων που ζουν στο επίπεδο αυτό σύμπαν.

Γι' αυτή την μελέτη, ας υποθέσουμε πως αυτή η σελίδα είναι το σύμπαν του κυρίου και της
κυρίας Πίτα. Η Οικογένεια Πίτα, είναι περιορισμένη στην επιφάνεια αυτής της σελίδας, και
μπορούν να μετακινηθούν μόνο στις 2 διαστάσεις του επιπέδου της. Δεν μπορούν να δουν
ή να αλληλεπιδράσουν με οποιοδήποτε μέρος της τρίτης διάστασης του τρισδιάστατου
κόσμου μας.

Οποτεδήποτε ο κος Πίτας κοιτάζει την κα Πίτα, βλέπει μόνο την μία πλευρά της, κάθε φορά.
Στο δυσδιάστατο σύμπαν τους, εκείνη φαίνεται ως τμήμα γραμμής. Για να δει ο κος Πίτας
ολόκληρη την κα Πίτα, θα πρέπει να πάει γύρω – γύρω από την γυναίκα του. Από κάθε
γωνία, ο κος Πίτας βλέπει μόνο ένα η δύο τμήματα γραμμών, διαφορετικών μεγεθών από
τις οποίες αποτελείται η κα Πίτα. Μια πλήρης εικόνα της κας Πίτα, μπορεί μόνο να

Εμείς, όμως, ως
δημιουργηθεί συνθετικά, στο μυαλό του κου Πίτα.

παρατηρητές από ένα τρισδιάστατο σύμπαν, μπορούμε

να δούμε ΟΛΟΚΛΗΡΗ την κα πίτα, σε μια στιγμή. Όχι απλά
βλέπουμε ολόκληρη την κα Πίτα, αλλά ολόκληρη σε μία στιγμή του χρόνου. Ακόμα,
μπορούμε να δούμε και ΜΕΣΑ στην κα Πίτα, κάτι το οποίο ο Κος Πίτας δεν θα δει ποτέ,
εκτός και αν της έκανε κάποια χειρουργική τομή. Βλέπουμε, λοιπόν, πως απλά με ΜΙΑ
ΜΟΝΟ παραπάνω διάσταση, μπορούμε ταυτόχρονα να δούμε όλες τις πλευρές και το

ακριβώς όπως μπορούν να κάνουν

εσωτερικό του κάθε πλάσματος,

και οι Άγγελοι ή οι Δαίμονες, σε σχέση με το δικό μας

σύμπαν. Τα πράγματα περιπλέκονται πολύ περισσότερο, εάν προσθέσουμε πολλές
επιπλέον διαστάσεις.

Η κα Πίτα, θέλει να μείνει για λίγο μόνη, οπότε μπαίνει μέσα στο δωμάτιο τού
δυσδιάστατου σύμπαντός της και κλείνει την πόρτα. Ο κός Πίτας δεν μπορεί να την δει γιατί
η γυναίκα του περιβάλλεται από τέσσερεις (δισδιάστατους) τοίχους. Εμείς όμως, μπορούμε
να την δούμε, γιατί οι τοίχοι αυτοί δεν προεκτείνονται στην τρίτη διάστασή του δικού μας

Με τον ίδιο τρόπο ένα πολυδιάστατο ον

σύμπαντος.

(άγγελος, δαίμονας, ψυχή κτλ) θα μπορούσε να μας

βλέπει σε όλες τις περιπτώσεις, ακόμα και αν
προσπαθούσαμε να κρυφτούμε πίσω από τους
τρισδιάστατους τείχους μας.
Ας προεκτείνουμε τώρα το μοντέλο μας, για να δούμε πώς ίσως θα μπορούσε ένας άγγελος
να εμφανίζεται και να εξαφανίζεται από μπροστά μας. Για χάριν απλότητας, και
χρησιμοποιώντας την προηγούμενη αναλογία, θα περιγράψουμε αυτό το πολυδιάστατο Ον,
ως ένα κύβο. Ο Κύβος-άγγελος, λαμβάνει εντολή από τον Θεό, να εμφανιστεί στους
ανθρώπους μας, τον Κο και την Κα Πίτα, καθώς και στον φίλο τους, τον Κο Επίπεδο.

Ξαφνικά, ο Κύβος-άγγελος, τέμνει το δισδιάστατο

σύμπαν, με αποτέλεσμα η κα Πίτα να βλέπει μία τομή
του. Κατόπιν, αποσύρεται και τέμνει ξανά το
δυσδιάστατο σύμπαν τους, στο μέρος που βρίσκεται ο
Κος Πίτας. Τέλος, αποσύρεται ξανά και ξανατέμνει το
σύμπαν τους, στο σημείο που βρίσκεται ο Κος Επίπεδος.
Τι συνέβη; Και οι τρεις φίλοι μας, είδαν ξαφνικά, μία
διαφορετική δισδιάστατη τομή του Κύβου-αγγέλου, να
εμφανίζεται και να εξαφανίζεται μπροστά στα μάτια
τους. Όχι μόνο αυτό, αλλά επειδή ο Κύβος – Άγγελος,
δεν περιορίζεται από τους τοίχους τού δικού τους
σύμπαντος, σε αυτούς φάνηκε πως εμφανίστηκε και
εξαφανίστηκε, ταχύτατα σε τρεις διαφορετικούς
τόπους. Επίσης, αν ο Κύβος-άγγελος, μετέφερε κάποιον
από τους τρεις φίλους μας μαζί του, οι άλλοι δύο, θα
τον έβλεπαν τον φίλο τους να εξαφανίζεται και να
εμφανίζεται κάπου αλλού!
1. Κα. Πίτα 2. Κος Πίτας 3. Κος Επίπεδος

Tρεις εμφανίσεις του Κύβου-Αγγέλου

Θα θέλαμε, τέλος, να υπενθυμίσουμε, πως το παρόν άρθρο είναι απλά μία ερμηνευτική
πρόταση, και τίποτα παραπάνω. Δεν είναι δυνατόν να γνωρίζουμε με απόλυτη βεβαιότητα
το τι συμβαίνει, παρά μόνο εάν βρισκόμαστε σε κατάσταση φωτισμού/θέωσης, οπότε ο
άνθρωπος, με την ένωση με τις άκτιστες ενέργειες του Θεού, μπορεί να γνωρίζει τέτοια
θέματα. Είναι όμως πολύ ενδιαφέρον, καθώς η επιστήμη αποκτά περισσότερη γνώση, να
βλέπουμε πως όχι μόνο δεν απομακρύνεται από την παράδοση της Εκκλησίας μας, αλλά
αντίθετα την προσεγγίζει.

http://www.oodegr.com/oode/asynithista/aggeloi1.htm#*

Για τους αιώνες που αναφέρθηκε στην αρχή του

άρθρου
Για να δημιουργηθούν οι αγγελικές τάξεις έπρεπε πρώτα να δημιουργηθεί ο ατελεύτητος
επτασήμαντος (ή επταδικός) χρόνος, οι αιώνες κατά τον άγιο Ανδρέα τον δια Χριστόν Σαλό,
ο
οποίος μάλιστα θεωρεί την ίδια την ουσία του χρόνου σαν πνεύμα5. Με αυτό σαν με ύλη,
μας
λέει, κτίσθηκαν τα τάγματα των ασωμάτων δυνάμεων, και μέσα σ’ αυτόν ζουν οι
πνευματικές
οντότητες και βέβαια και η ψυχή μας.

«Πρῶτον μέν ἐνεννόησεν ὁ Ὕψιστoς τοῦ συστήσασθαι τόν κόσμον καί εἶπε
«γενηθήτωσαν αἰῶνες» καί παραχρήμα παρέστησαν… ἡ δ’ οὐσία αὐτῶν πνεῦμα ἔνι
(ἔνεστι ‐ ὑπάρχει) πολύμορφον καί θαυμαστόν ἑπτά σημείοις στασιοδρομούμενον. Ἐπί
τούτοις ἔλαβον νοΐ, οἱ τέ ἄγγελοι καί oἱ ἄνθρωποι… Δημιουργήσας γάρ τό πολύμορφον
πνεῦμα τῶν αἰώνων, ἀπ’ αὐτοῦ ἔλαβε καθάπερ ἀπό τῆς γῆς τό σῶμα καί τάς ἀχράντους
καί παναγίας δυνάμεις τῶν οὐρανίων δυνάμεων ἀπό καταστάσεων ἐδημιούργησεν.
(Αγιορείτικη Βιβλιοθήκη)
Η σύνθεση, η λειτουργία και η συντήρηση της
ανθρώπινης ενέργειας αποτελούν μια ζωτική
παράμετρο στην ανθρώπινη ζωή, αναλογικά, με τον ίδιο
τρόπο που η ενέργεια σε παγκόσμιο επίπεδο αποτελεί
ένα μείζον ζήτημα, όχι μόνο για την ζωή στην
καθημερινότητα, αλλά και για την δυνατότητα
συνέχισης του ανθρώπινου πολιτισμού. Αναζητώντας
τους παράγοντες που συνθέτουν και επηρεάζουν την
ανθρώπινη ενέργεια κάποιος θα μπορούσε να
περιπλανηθεί σε δρόμους και τεχνικές που βρίσκονται
κοντά στη μεταφυσική αντίληψη των πραγμάτων, χωρίς
ωστόσο να πετύχει την ανάπτυξη και την λειτουργία της
σε βαθμό ικανό και απαραίτητο να κινήσει τον άνθρωπο
στην εξελικτική του πορεία. Τις καθημερινά προσιτές
και πανανθρώπινα διαθέσιμες πηγές ενέργειας
συνήθως τις λησμονούμε αναζητώντας τις σε περίπλοκα
ψυχοδιανοητικά σχήματα.
Η εμπιστοσύνη, η αγάπη, η χαρά και η ελπίδα, θα
μπορούσαν, στην ανθρώπινη ζωή να είναι πηγές
ενέργειας, αλλά και ενέργειες, οι ίδιες, διαφορετικής
συχνότητας που η παρουσία τους στον άνθρωπο έχει
σαν αποτέλεσμα την ζωοποίησή του και την ενεργειακή
ενίσχυσή του, ώστε να μπορεί να ανέλθει σε ένα
ανώτερο επίπεδο συνειδητότητας. Όμως για τον σκοπό
αυτό είναι απαραίτητο να συντονίζεται και να ζει,
διαρκώς, με τις ενέργειες αυτές, αν θέλει η ζωή του να
αποκτήσει διαφορετικές προοπτικές.

Έτσι, όπως ο άνθρωπος προσπαθεί να ανιχνεύσει

άγνωστα σωματίδια που προέρχονται από τα βάθη του
Σύμπαντος, να κατανοήσει τις ενέργειες αυτές και τον
ρόλο τους, να τις καταγράψει, να γνωρίσει την
προέλευση και την ιστορία τους που θα του
αποκαλύψει τα μυστικά του Σύμπαντος, και ενώ
αισθάνεται την ανάγκη της αγάπης, της ελπίδας κλπ.,
δεν έχει αντίστοιχα ερευνήσει, δεν έχει αναζητήσει την
προέλευσή τους: Από ποια γωνιά του Σύμπαντος έχουν
ξεκινήσει για να φτάσουν μέχρι την Γη και να
εμψυχώσουν τον άνθρωπο σαν ουσίες και ενέργειες
πραγματικές; Ποιος είναι ο ρόλος τους στο Σύμπαν και
στη Γη, ποια είναι η σημασία τους στη δημιουργία του
Σύμπαντος, της ζωής, του ανθρώπου; Αν η ελπίδα είναι
μια μορφή ενέργειας ή ακτινοβολίας, σε ποιο μήκος
κύματος κινείται, σε ποια θέση του φάσματος σχετικά
με την αγάπη, την πίστη, την εμπιστοσύνη βρίσκεται;

Αν και για τα σωματίδια κατασκευάζονται όλο και πιο

σύγχρονοι και μεγαλύτεροι ανιχνευτές, όπως ο μεγάλος
ανιχνευτής σωματιδίων του CERN, τι κάνουμε για την
ελπίδα, ώστε να την ανιχνεύσουμε καθώς χαράσσει την
διαδρομή της μέσα στο Σύμπαν και καθώς βρίσκει,
προσκρούει και ζωντανεύει την καρδιά του ανθρώπου.
Την ελπίδα την θεωρούμε γνωστή και δεδομένη, ενώ
εντυπωσιαζόμαστε, απορούμε και προσπαθούμε να
κατανοήσουμε, όταν μας μιλάνε για υποατομικά
σωματίδια, μποζόνια κλπ.

Η επιστήμη της ανθρώπινης εσωτερικότητας γίνεται

ολοένα και πιο ξεχασμένη, ολοένα και πιο φτωχή καθώς
τα πειράματα σπανίζουν στην εποχή μας και οι
ερευνητές έχουν στραμμένο αλλού το ενδιαφέρον
τους… Πότε θα ξαναδούμε την φωτεινή διαδρομή της
ελπίδας να διασχίζει τους γαλαξίες και να διαπερνά το
Σύμπαν, το χρυσό φως της αγάπης να πλημυρίζει τους
κόσμους και να μεταμορφώνει φωτίζοντας ο, τιδήποτε
στο πέρασμά της; Τα χρώματα της χαράς να παίρνουν
την θέση του μαύρου της ανθρώπινης θλίψης που
σκοτεινιάζει τους ορίζοντες της ανθρώπινης κατανόησης
και κρύβει τους ήλιους και τα φεγγάρια της ανθρώπινης
ζωής.

Ο εγκέφαλος, ο μεγάλος ανιχνευτής της συμπαντικής

διαδρομής, αρκείται να μαζεύει τα ψίχουλα της
απελπισμένης καθημερινότητας της ανθρώπινης ζωής,
προκειμένου, αναποτελεσματικά, να ανασυνθέσει
εκείνα που η καρδιά οραματίζεται στις στιγμές του
στοχασμού της, τις εικόνες ενός ανθρώπου φωτεινού,
τους ήχους μιας αρμονίας που το Σύμπαν προσεκτικά
διαλέγει για να οδηγεί τα παιδιά του στην πορεία τους.

Ποια η διαφορά του θόλου ενός αστεροσκοπείου από

τον θόλο της εκκλησίας, τώρα πια που η πραγματική
λειτουργία του θόλου, σχεδόν, έχει λησμονηθεί και οι
ενέργειές του, αχρησιμοποίητες, αντανακλώνται στους
σκοτεινούς εγκεφάλους και τις κλειστές καρδιές εκείνων
για τους οποίους η ενέργεια πολύ λίγη σημασία έχει για
τη ζωή που ψάχνει να βρει τον προσανατολισμό της με
αβέβαια συστήματα πλοήγησης. Ο παλμός ποιας
καρδιάς από τα βάθη μέχρι τα πιο ακραία σημεία του
Σύμπαντος ακτινοβολεί την ελπίδα, ποια άλλη καρδιά
σε ξεχασμένες γειτονιές του Σύμπαντος πάλλεται για
την αγάπη και ποια για την χαρά; Ποιων εγκεφάλων οι
συχνότητες κινούνται στους ρυθμούς της Αλήθειας και
της Σοφίας και εκπέμπουν την δόνησή τους σε όλες τις
κατευθύνσεις;

Η ανθρώπινη ενέργεια, απαραίτητη και αναγκαία,

λησμονημένη, παραμένει όχι μόνο αχρησιμοποίητη,
αλλά και χωρίς φροντίδα και ενίσχυση, την ώρα που το
ενεργειακό ζήτημα του πλανήτη αναδεικνύεται ως μια
από τις μεγαλύτερες απειλές για τον σύγχρονο
πολιτισμό. Η σημασία των παραγόντων που συντηρούν
και αυξάνουν την ανθρώπινη ενέργεια έχει
υποβαθμιστεί εφόσον ο άνθρωπος τούς περνά στο
περιθώριο της ζωής του ρίχνοντας το βάρος σε όλα
εκείνα που, αντίθετα, εξαντλούν και κατατρώγουν την
ανθρώπινη ενέργεια.

Γιώργος Τσαντάκης
http://www.ododeiktes.gr/index.php?opti ... &Itemid=47

Η ψυχή είναι κτιστή, αφού δημιουργήθηκε από τον Θεό. Βασική πηγή μας είναι η
αποκάλυψη που δόθηκε στον Μωϋσή: «και έπλασεν ο Θεός τον άνθρωπον, χουν από της
γης, και ενεφύσησεν εις το πρόσωπον αυτού πνοήν ζωής, και εγένετο ο άνθρωπος εις ψυχήν
ζώσαν» (Γεν. Β’, 7). Αυτό το χωρίο μας περιγράφει την δημιουργία της ψυχής του
ανθρώπου. Ερμηνεύοντας το ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος λέγει ότι είναι απαραίτητο να
δη κανείς τα λεγόμενα με τους οφθαλμούς της πίστεως, και ότι λέγονται «μετά πολλής της
συγκαταβάσεως και δια την ασθένειαν την ημετέραν». Το «έπλασεν ο Θεός τον άνθρωπον
και ενεφύσησεν» είναι «ανάξιον Θεού· αλλά δι’ ημάς και το ασθενές το ημέτερον ούτω
ταύτα διηγείται η θεία Γραφή, ημίν συγκαταβαίνουσα, ίνα ταύτης αξιωθέντες της
συγκαταβάσεως, ανελθείν προς το ύψος εκείνο ισχύσωμεν»[10]. Ο τρόπος με τον οποίο ο
Θεός έπλασε το σώμα του ανθρώπου και το έκανε εις ψυχήν ζώσαν, που περιγράφει η θεία
Γραφή, είναι συγκαταβατικός. Περιγράφεται έτσι για την δική μας ασθένεια.

Ο άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός γράφει ότι όσα λέγονται περί του Θεού ανθρωποπαθώς
«συμβολικώς εστι λελεγμένα», έχουν δε υψηλότερο νόημα, αφού «απλούν το θείον και
ασχημάτιστον». Και επειδή η Γραφή λέγει ότι ενεφύσησεν ο Θεός στο πρόσωπο του
ανθρώπου, ας δούμε την ερμηνεία περί του στόματος του Θεού, που κάνει ο άγιος Ιωάννης
ο Δαμασκηνός: «Στόμα δε και λαλιάν το ενδεικτικόν της βουλήσεως αυτού εκ του παρ’ ημίν
δια στόματος και λαλιάς σημαίνεσθαι τα εγκάρδια νοήματα»[11]. Βέβαια άλλο είναι το
στόμα και άλλο το εμφύσημα, αλλά το αναφέρω σαν ενδεικτικό, αφού υπάρχει μια σχέση
και συνάφεια. Γενικά, όπως λέγει ο άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός, όλα όσα σωματικώς έχουν
διατυπωθή για τον Θεό, εκτός από αυτά που έχουν λεχθή για την σωματική επιδημία του
Λόγου, «κεκρυμμένην έχει τινά έννοιαν εκ των καθ’ ημάς τα υπέρ ημάς
εκδιδάσκουσαν»[12].

Επομένως η ψυχή, όπως και το σώμα, είναι κτίσμα Θεού[13].

Ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος, ερμηνεύοντας το εμφύσημα αυτού του Θεού, λέγει ότι

είναι «ου μόνον ανοίας αλλά και ατοπίας μεστός ο λόγος» ότι το εμφύσημα
στον Αδάμ ήταν η ψυχή και ότι μεταδόθηκε η ψυχή στο
σώμα από την ουσία του Θεού. Αν αυτό ήταν αληθινό
τότε δεν θα ήταν σε άλλον σοφή και σε άλλον μωρά και
ασύνετη, ούτε στον έναν θα ήταν ψυχή δικαία και στον
άλλον ψυχή άδικη. Η ουσία του Θεού «ου μερίζεται
ουδέ αλλοιούται, αλλ’ εστιν αναλλοίωτος». Το
εμφύσημα λοιπόν του Θεού ήταν η «του αγίου
Πνεύματος ενέργεια». Όπως ο Χριστός είπε «λάβετε Πνεύμα άγιον», έτσι και
το θείο εμφύσημα «ανθρωπίνως ακουόμενον, Πνεύμά εστι το προσκυνητόν και άγιον».
Κατά τον άγιον, δεν είναι ψυχή ένα κομμάτι του Θεού, αλλά η ενέργεια του Παναγίου
Πνεύματος, που έκτισε και δημιούργησε ψυχή, χωρίς να γίνη αυτό ψυχή. «Τούτο το
Πνεύμα προελθόν, ουκ αυτό γέγονε ψυχή, αλλά ψυχήν έκτισεν· ουκ αυτό εις ψυχήν
μετεβλήθη, αλλά ψυχήν εδημιούργησε· δημιουργόν γαρ το Πνεύμα το Άγιον, κοινωνεί τη
δημιουργία του σώματος και τη δημιουργία της ψυχής. Πατήρ γαρ και Υιός και Πνεύμα
Άγιον τη θεία δυνάμει δημιουργεί το πλάσμα»

http://img.pathfinder.gr

Η ψυχή του ανθρώπου είναι αυτή που πλάστηκε «κατ ̉ εικόνα»,[1] Θεού, και η διαφορά από
τα άλλα ζώα δεν είναι υλική. Ο άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός λέγει: «χρη γινώσκειν, ότι ο
άνθρωπος και τοις αψύχοις κοινωνεί και της των αλόγων μετέχει ζωής και της των λογικών
μετείληφε νοήσεως»[2].

Σχολιάζοντας ο Μ. Βασίλειος το χωρίο «είπεν ο Θεός· ποιήσωμεν άνθρωπον κατ’ εικόνα[3]

ημετέραν και καθ ̉ ομοίωσιν», λέγει: «ημείς μεν γαρ εσμέν η ψυχή κι ο νους, καθθ̉ ον κατ ̉
εικόνα του κτίσαντος γεγενήμεθα»[4]. Ο Θεός εμφυσά στον άνθρωπο την πνοή Του και
αυτομάτως τον ζωοποιεί, δηλαδή εμφυτεύεται στον άνθρωπο η ψυχή και του
μεταλαμπαδεύει την πνευματική «φύση»[5], που αυτό είναι το «κατ ̉ εικόνα». Ας μείνουμε
όμως στο ότι ο Θεός έπλασε τον άνθρωπο κατ ̉ εικόνα.

Ο άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός λέγει στην περί ανθρώπου διδασκαλία «εκ γης μεν το σώμα
διαπλάσας, ψυχήν δε λογικήν και νοεράν δια του οικείου εμφυσήματος δους αυτώ, όπερ δη

το μεν γάρ «κατ ̉ εικόνα» το νοερόν δηλοί

θείαν εικόνα φαμέν˙

και αυτεξούσιον, το δε «καθ ̉ ομοίωσις την της αρετής

κατά το δυνατόν ομοίωσιν[6]».
Ο Μέγας Αθανάσιος λέγει: «το δε εμφύσημα εκείνο, ψυχήν εδημιούργησεν εν τω ανθρώπω,
λογικήν και νοεράν»[7], ενώ ο Ωριγένης αναφέρει «ότι δε το κατ ̉ εικόνα αι πράξεις
χαρακτηρίζουσι, και ουχί η του σώματος μορφή»[8], και συμπληρώνει «τον αυτόν τρόπον
ου του πρώτου μόνο γέγονε κατ ̉ εικόνα, αλλά παντός ανθρώπου˙ το γαρ ποιήσωμεν
άνθρωπον κατ ̉ εικόνα, και καθ ̉ ομοίωσιν ημετέραν, φθάνει επί πάντας ανθρώπους»[9].

Ο Επιφάνιος Κύπρου λέγει «που δε εστιν η που πεπλήρωται το κατ ̉ εικόνα αυτώ μόνω
έγνωσται τω Θεώ κατά χάριν τω ανθρώπω δωρησαμένω το κατ ̉ εικόνα»[10]. Έτσι η
ανθρώπινη ψυχή βρίσκεται στην πιο στενή σχέση με το θείο αρχέτυπο, τόσο ώστε φτάνει να
αντιπροσωπεύεται με το «κατ ̉ εικόνα».

Η ιδιαιτερότητα του ανθρώπου, λόγω της πνευματικής του σχέσης με το Δημιουργό του, της
ασύγκριτης θέσης του στη Δημιουργία και της απαράμιλλης αξίας του σ ̉ αυτήν, στηρίζεται
στο «κατ ̉ εικόνα» Θεού, η οποία αντιδιαστέλλει ουσιωδώς τον άνθρωπο από τα άλλα
κτίσματα.

Η έκφραση αυτή, συμπυκνώνει μία βασική για την χριστιανική πιστή θεολογική αλήθεια,
πάνω στην οποία θεμελιώνεται η Ορθόδοξος περί του ανθρώπου δογματική διδασκαλία της
Αγίας Γραφής και οικοδομείται γενικά η ανθρωπολογία του Χριστιανισμού.

Το «κατ ̉ εικόνα» αναφέρεται στο πρότυπο σύμφωνα με το οποίο δημιουργήθηκε ο

άνθρωπος. Το πρότυπο είναι η εικόνα του Θεού, και κυρίως είναι ο Υιός, ως το πρωτότυπο
της εικόνας του ανθρώπου, είναι ουσιαστικά ο Τριαδικός Θεός[17].

Το «κατ ̉ εικόνα Θεού» προσδιορίζουν, σύμφωνα με την πατερική θεολογία, ορισμένα

ιδιάζοντα γνωρίσματα, τα οποία έχουν σχέση με την πνευματική όσο και με την υλική
σφαίρα του όλου ανθρώπου. Τα γνωρίσματα αυτά είναι πνευματικής και ηθικής φύσεως και
συνδέονται με τη δημιουργία του ανθρώπου ως πνευματικού όντος και τη στενή εσωτερική
σχέση και συγγένειά του με το Θεό, αλλά και υλικής φύσεως τα οποία τον ξεχωρίζουν από
τα λοιπά θεία κτίσματα.

Οι ερμηνευτές πατέρες και εκκλησιαστικοί συγγραφείς διακρίνουν είτε τη νοερά και λογική
φύση του ανθρώπου (νοητική ικανότητα, γνωστική δύναμη) ως πνευματικό γνώρισμα της
οντότητάς του[18], είτε το αυτεξούσιο και την ελευθερία της βουλήσεώς του, ως ηθικό
γνώρισμα του προσώπου[19] του και το πρότυπό της άπειρης λογικότητας του Θεού και της
απόλυτης ελευθερίας[20]. Το κυρίαρχο στον άνθρωπο είναι η ψυχή και κυρίως οι νοητικές,
βουλητικές και θυμικές[21] του δυνάμεις με τις οποίες είναι προικισμένος ιδιαίτερα από το
δημιουργό Θεό.

Επομένως, η πάνω στον κόσμο κυριαρχία, στην οποία συνίσταται το «κατ ̉ εικόνα», και η
λογική, κυρίως, φύση του ανθρώπου σχετίζονται το ένα με το άλλο ως αίτιο προς
αποτέλεσμα. Ο Θεός έπλασε τον άνθρωπο «κατ ̉ εικόνα αυτού και ομοίωσιν», «για να
εξουσιάζει όλη την ορατή φύση και τα πάθη, που γεννιούνται μέσα στον ίδιο τον εαυτό του˙
να είναι κύριος, και όχι δούλος. Εάν, όμως, προδίδοντας την αρχή αυτή, εξουσιάζεται
μάλλον, παρά εξουσιάζει, τότε χάνει και την ύπαρξή του ως άνθρωπος, και μετατοπίζει τον
εαυτό του στην κατηγορία των αλόγων»[22].

Παρατηρούμε, έτσι, μία κλιμακωτή αναλογικά ιεράρχηση, βασισμένη στο «κατ ̉ εικόνα».
Όπως ο όλος άνθρωπος κυριαρχεί πάνω στην έξω φύση, έτσι και η ψυχή (το αυτεξούσιο)
του ανθρώπου θα πρέπει να κυριαρχεί πάνω στο σώμα του˙ στη συνέχεια, το λογικό μέρος
(η αθωότητα, η ακακία, αγαθότητα, η απάθεια, το κοινωνικό) της ψυχής θα πρέπει να
κυριαρχεί πάνω στο άλογο (τα πάθη), και τέλος, η ενέργεια του Αγίου Πνεύματος θα πρέπει
να κυριαρχεί πάνω σε όλη την ψυχή. «Δεν είπε απλώς, όσοι ζουν με το Πνεύμα του Θεού,
αλλ ̉ όσοι Πνεύματι Θεού άγονται, δείχνοντας ότι, όπως ο κυβερνήτης του πλοίου και ο
ηνίοχος[23] των ίππων, έτσι και το Πνεύμα θέλει να είναι κυρίαρχό της ζωής μας. Και όχι
μόνο το σώμα, αλλά και αυτή την ψυχή υποβάλλει σε τέτοιες καθοδηγήσεις. Γιατί ο Θεός
ούτε εκείνη θέλει να είναι αυθέντης, αλλά και εκείνης την εξουσία έθεσε κάτω από την
δύναμη του Πνεύματος»[24]

Επίσης οι Πατέρες διακρίνουν τα χαρίσματα της κοινωνικότητας, της δημιουργικότητας και

της κυριαρχικότητας[25] του ανθρώπου, τα οποία υποδηλώνονται από τις συναφείς
βιβλικές εκφράσεις «άρσεν και θήλυ»[26] «αυξάνεσθε και πληθύνεσθε»[27],
«κατακυριεύσατε» και «άρχετε»[28].
Κατά τους πατέρες η «εικών» βρίσκεται μέσα στην ψυχή του ανθρώπου[29] «μυστικά»,
ασυνείδητα, από την στιγμή της συλλήψεώς του˙ υπάρχει, πριν το Εγώ την αντιληφθεί και
αρχίσει να την επεξεργάζεται λογικά. Όταν ο άνθρωπος αποκτά συνείδηση αυτής της
εικόνας μέσα του, λέμε ότι η θεία πραγματικότητα εισέρχεται σ ̉ αυτόν (φωτισμός), έστω και
αν «εν δυνάμει» προϋπήρχε μέσα του.
Ορισμένοι πατέρες αναζητούν το «κατ ̉ εικόνα» στη «σοφία»[30], στο «αγαθόν», στην
«ευποιΐα» του ανθρώπου καθώς και στην αθανασία[31] της ψυχής.

Ο άνθρωπος είναι πλασμένος κατ ̉ εικόνα Θεού. Αυτό

βέβαια το κατ ̉ εικόνα δεν αναφέρεται στο σώμα, αλλά
κυρίως και πρωτίστως στην ψυχή. Στον άνθρωπο το κατ’ εικόνα είναι
το κύριο και φυσικό χαρακτηριστικό γνώρισμα της ψυχής, μη υποκείμενον ουδ᾿ επ᾿
ελάχιστον εις απώλειαν, αλλά μεταδιδόμενον από των πρωτοπλάστων εις πάντας τους
απογόνους αυτών. Το κατ᾿ εικόνα είναι ο αναφαίρετος θησαυρός, ο υπό του δημιουργού
κληροδοτηθείς εις τους πρωτόπλαστους, «ίνα μεταβιβασθή υπ᾿ αυτού εις τους απογόνους
του, δικαίους και αμαρτωλούς»

Αποσπάσματα απο το Η ψυχή του ανθρώπου δημιουργία του Αγίου Πνεύματος

[*]http://ierosnaosagandreou.blogspot.com/2011/06/blog-post_10.html