Mahahalagang Pangyayari sa Sinaunang Panahon sa Silangan
at Hilagang Asya
Mga Dinastiya sa Korea
1. Gojoseon o Lumang Joseon (2333 – 108 BCE)
Noong panahon ng Bronze 3000 – 300 BCE, nagkaroon
ng hiwa-hiwalay na estadong pamayanan sa Korea. Isa sa
pinakmataas ang Gojoseon na itinatag ni Dangun. Mula sa pagiging
estadong pamayanan, ito ay naging kaharian. Nasakop ng Han ng
China noong 109 BCE ang Gojoseon. Nagpatuloy ang
pangingibabaw ng Tsino hanggang 313 BCE.
2. Tatlong Kaharian (313 – 668 CE)
Sa Timog na bahagi kung saan nanatiling Malaya ang mga
pamayanan ay nabuo ang tatlong kaharian: ang Goguryeo (37 BCE
– 668 CE), Baekje (18 BCE – 663 CE), at Silla (57 – 668 CE).
Tinatawag ito bilang panahon ng Tatlong Kaharian. Unang nabuo sa
tatlo ang Goguryeo noong 37 BCE. Noong 313 BCE, tinalo ng
Goguryeo ang hukbong Tsino. Nabuo ang Baekje sa timog-silangan
kaya naging malapit ang pakikipag-ugnayan nito sa China at Japan.
Ang lipunan ng tatlong kaharian ay pinamumunuan ng mga
aristokratikong mandirigm. Hiniram nila ang sistema ng
pamahalaang Han sa China, Buddhism, at tradisyon ng pagsusulat
ng kasaysayan.
3. Pinag-isang Silla (668-935 CE)
Noong ika-anim na siglo ang Baekje at Goguryeo ay
pinahina ng sigalot ng kaharian Samantala, ang Silla naman ay
pinamunuan ng isang magaling na hari kaya’t nasakop nito ang mga
katabing kaharian. Unang bumagsak ang Baekje at sumunod ang
Goguryeo. Napag-isa ng Silla ang halos kabuuan ng Korea. Matapos
ang pitong taon, napatalsik nila ang mga Tsino sa Korea.
4. Balhae (698 – 926 CE)
Ang Balhae ay itinatag ni Dae Joeyong. Matatagpuan ito sa
hilaga ng Korea na umaabot hanggang sa Manchuria. Ang kultura
nito ay pinagsanib na Tang at Goguryeo. Noong ika-10 siglo
nasakop ito ng mga nomadikong Khitan.
5. Goryeo at Koryo (918 – 1392 CE)
Ang Goryeo ay itinatag ni Wang Geon. Ang pangalang
Korea ay nagmula sa kahariang ito. Ang buong Korea napasailalim
ng iisang kaharian. Sa larangan ng sining, nakalikha ang Goryeo ng
sariling istilo ng porselana na tinatawag na celadon.
Mga Dinastiya sa Japan
Ang Liping Yamato at Nara
Ito ang paglaganap ng impluwensiyang Tsino at Japan.
Naging tulay ang Korea sa pagdating ng Buddhism at Confucianism.
Itinayo ang baging kapital ng Japan sa Heian. Si Fujiwara Kamatari
ang batang emperador ang naging regent. Ang regent ang siyang
namamahala sa ngalan ng emperador. Namayagpag ang eleganting
pagsusulat ng tula, sining ng calligraphy, at pananmit. Naisulat sa
panahong ito ang dakilang nobela ng”The Tale of Genji” ni
Murasaki Shikibu o Lady Murasaki. Nagkaroon ng labanan ng mga
angkang aristokratiko sa huling bahagi ng panahon Heian, lumitaw
ang gruping bushi at samurai (nangangahulugang ang mga
naglilingkod). Nabuo ang tradisyong militar na napakaloob sa
Bushido (alituntunin ng karangalan kung saan mahalaga ang
katapatan, karangalan at katapangan). Pagkatapos ng heian ay
sumunod ang bakufu o pamahalaang military sa Japan.
Mahahalagang Pangyayari sa Sinaunang Panahon sa Silangan
at Hilagang Asya
Mga Dinastiya sa Korea
1. Gojoseon o Lumang Joseon (2333 – 108 BCE)
Noong panahon ng Bronze 3000 – 300 BCE, nagkaroon
ng hiwa-hiwalay na estadong pamayanan sa Korea. Isa sa
pinakmataas ang Gojoseon na itinatag ni Dangun. Mula sa pagiging
estadong pamayanan, ito ay naging kaharian. Nasakop ng Han ng
China noong 109 BCE ang Gojoseon. Nagpatuloy ang
pangingibabaw ng Tsino hanggang 313 BCE.
2. Tatlong Kaharian (313 – 668 CE)
Sa Timog na bahagi kung saan nanatiling Malaya ang mga
pamayanan ay nabuo ang tatlong kaharian: ang Goguryeo (37 BCE
– 668 CE), Baekje (18 BCE – 663 CE), at Silla (57 – 668 CE).
Tinatawag ito bilang panahon ng Tatlong Kaharian. Unang nabuo sa
tatlo ang Goguryeo noong 37 BCE. Noong 313 BCE, tinalo ng
Goguryeo ang hukbong Tsino. Nabuo ang Baekje sa timog-silangan
kaya naging malapit ang pakikipag-ugnayan nito sa China at Japan.
Ang lipunan ng tatlong kaharian ay pinamumunuan ng mga
aristokratikong mandirigm. Hiniram nila ang sistema ng
pamahalaang Han sa China, Buddhism, at tradisyon ng pagsusulat
ng kasaysayan.
3. Pinag-isang Silla (668-935 CE)
Noong ika-anim na siglo ang Baekje at Goguryeo ay
pinahina ng sigalot ng kaharian Samantala, ang Silla naman ay
pinamunuan ng isang magaling na hari kaya’t nasakop nito ang mga
katabing kaharian. Unang bumagsak ang Baekje at sumunod ang
Goguryeo. Napag-isa ng Silla ang halos kabuuan ng Korea. Matapos
ang pitong taon, napatalsik nila ang mga Tsino sa Korea.
4. Balhae (698 – 926 CE)
Ang Balhae ay itinatag ni Dae Joeyong. Matatagpuan ito sa
hilaga ng Korea na umaabot hanggang sa Manchuria. Ang kultura
nito ay pinagsanib na Tang at Goguryeo. Noong ika-10 siglo
nasakop ito ng mga nomadikong Khitan.
5. Goryeo at Koryo (918 – 1392 CE)
Ang Goryeo ay itinatag ni Wang Geon. Ang pangalang
Korea ay nagmula sa kahariang ito. Ang buong Korea napasailalim
ng iisang kaharian. Sa larangan ng sining, nakalikha ang Goryeo ng
sariling istilo ng porselana na tinatawag na celadon.
Mga Dinastiya sa Japan
Ang Liping Yamato at Nara
Ito ang paglaganap ng impluwensiyang Tsino at Japan.
Naging tulay ang Korea sa pagdating ng Buddhism at Confucianism.
Itinayo ang baging kapital ng Japan sa Heian. Si Fujiwara Kamatari
ang batang emperador ang naging regent. Ang regent ang siyang
namamahala sa ngalan ng emperador. Namayagpag ang eleganting
pagsusulat ng tula, sining ng calligraphy, at pananmit. Naisulat sa
panahong ito ang dakilang nobela ng”The Tale of Genji” ni
Murasaki Shikibu o Lady Murasaki. Nagkaroon ng labanan ng gma
angkang aristokratiko sa huling bahagi ng panahon Heian, lumitaw
ang gruping bushi at samurai (nangangahulugang ang mga
naglilingkod). Nabuo ang tradisyong militar na napakaloob sa
Bushido (alituntunin ng karangalan kung saan mahalaga ang
katapatan, karangalan at katapangan). Pagkatapos ng heian ay
sumunod ang bakufu o pamahalaang military sa Japan.