Siri22009 PDF

MONUMEN Perdana Menteri Malaysia pertama, YTM, Tunku Abdul
Rahman dibina pada tahun 1971 sebagai tanda penghormatan terhadap

jasa dan pengorbanan beliau kepada agama, bangsa, dan negara. Turut
kelihatan ialah blok menara Parlimen Malaysia yang dihiasi pelbagai
saiz Jalur Gemilang sempena sambutan Hari Kemerdekaan yang ke-52.
Sambutan Hari Kemerdekaan di Parlimen adalah kali kedua, sambutan
yang pertama pada tahun 1967. Pada tahun ini, Parlimen Malaysia
menyambut Jubli Emas pada 11 September 2009 yang lalu.
Sidang Redaksi
Y.B. Senator Dato’ Ir. Wong Foon Meng
Yang di-Pertua Dewan Negara
PENASIHAT
Y.B. Tan Sri Datuk Seri Utama Pandikar Amin Haji Mulia
Yang di-Pertua Dewan Rakyat
Datuk Kamaruddin Mohamed Baria

KETUA PENGARANG
Ketua Pentadbir Parlimen Malaysia
Ahmad Fauzi Haji Mustafa

PENGARANG
Pegawai Penyelidik Parlimen Malaysia
Mustafar Ramdzuan Zakaria

Wan Noorzaleha Wan Hasan
Penolong Pengarang
Rozana Abdullah
Pegawai Penerbitan Parlimen Malaysia
JURUFOTO Haji Abu Bakar Hasan

Jurufoto Parlimen Malaysia
Parlimen Malaysia
Artikel yang disiarkan dalam buletin parlimen
TERBITAN malaysia tidak semestinya mencerminkan pendapat
Sidang Redaksi, tetapi lebih merupakan pendapat
penulis.
Reka bentuk dan cetakAN Percetakan Watan Sdn. Bhd.
BP. BIL. No. 4/Siri 2/T2009 | ISSN 1985–3513
Sidang Redaksi BULETIN PARLIMEN MALAYSIA mengalu-alukan sumbangan artikel dan maklum balas. Sila kemukakan kepada:
BULETIN PARLIMEN MALAYSIA

Unit Penyelidikan, Tingkat 5, Bangunan Parlimen,
Jalan Parlimen, 50680 Kuala Lumpur.
Tel : 03-2072 1955 | Fax : 03-2026 9785
Email: buletinparlimen@parlimen.gov.my
Dari Meja Ketua Pengarang... 03
Perutusan Yang di-Pertua Dewan Negara... 04
Perutusan Yang di-Pertua Dewan Rakyat... 05
Kandungan
Perutusan Menteri di Jabatan Perdana
Menteri... 06
Tahniah: Pelantikan Dato’ Sri Mohd Najib

Tun Abdul Razak sebagai Perdana Menteri
Malaysia ke-6... 07
Tahniah: Pelantikan Yang di-Pertua

Dewan Negara... 08
Tahniah: Srikandi Dewan Negara... 08
Ucapan Yang di-Pertua Dewan Rakyat

Sempena Persaraan Yang di-Pertua Dewan
Negara... 09
Memori : Allahyarham Y.B. Senator Prof

Dr. Ismail Salleh... 10
Membina Kerjaya Melalui Kepuasan

Bekerja... 11
Gagasan 1Malaysia: Agenda Membina

Negara... 11
Keikhlasan: Menyempurnakan Tugas... 12
Perubahan Landskap Institusi Parlimen... 12
Perpaduan Benteng Kesejahteraan Negara... 13
Pelantikan Ahli Dewan Negara

Februari 2009 – September 2009... 14
Penyata Rasmi Pertama Dewan Rakyat... 16
Penyata Rasmi Pertama Dewan Negara... 19
Sekalung Budi: 25 Tahun Perkhidmatan... 21
Senarai Kakitangan Parlimen yang Telah

Berkhidmat Lebih 25 Tahun... 23
Nostalgia Parlimen Dahulu dan Kini... 24
Siaran Media Hari Pertama Persidangan

Pertama Parlimen... 29
Tahukah Anda? ... 31
Bangunan Parlimen Malaysia dan

Keistimewaan... 36
Syiling Jubli Emas Parlimen Malaysia... 39
Tuan Yang di-Pertua Dewan Rakyat

dan Evolusinya... 40
Mesyuarat Pertama Parlimen Persekutuan
Tanah Melayu... 48
Transformasi Kepimpinan Malaysia... 52
Suara Wakil Rakyat Wanita di DARI MEJA

Parlimen... 56 KETUA
Sambutan Hari Merdeka Dahulu dan Kini
PENGARANG
di Parlimen Malaysia... 60
Pameran Kesedaran Palestin... 63
Majlis Anugerah Khidmat Cemerlang

2008... 63
YBhg. DATUK KAMARUDDIN MOHAMED BARIA
Kursus Permantapan Pengawal Ketua Pentadbir Parlimen Malaysia
Keselamatan Parlimen Malaysia Siri 2... 64
Assalamualaikum Warahmatullahhi
1st AIPA Caucus Meeting, Kuala Lumpur
Wabarakatuh dan Salam 1 Malaysia..
Malaysia... 64
SEMPENA ulang tahun kelima puluh Parlimen
Kursus Asas Bina Negara... 65
Malaysia, saya mengambil kesempatan untuk
Maulidur Rasul... 67 mengucapkan ribuan terima kasih kepada semua
pihak yang membolehkan segala pengurusan
Lawatan Muhibbah... 69 berjalan dengan lancar demi memartabatkan
Parlimen.
Lawatan Kerja dan Sosial Warga Parlimen
Malaysia ke Terengganu Darul Iman... 70 Sesungguhnya Jubli Emas Parlimen pada 11
September 2009 lalu mempunyai erti yang amat
Promosi Durian dan Buah-buahan besar kepada negara dan rakyat Malaysia. Pada
Tempatan oleh Kementerian Pertanian dan usia 50 tahun, Parlimen Malaysia merupakan
Industri Asas Tani... 71 lambang yang mempunyai identiti yang tersohor
buat negara.
Majlis Jasamu Dikenang... 72
Sepanjang tempoh itu, Parlimen Malaysia telah
Hari Keluarga Parlimen Malaysia banyak mencorakkan hala tuju dan perjuangan
2009... 73 demokrasi negara di bawah pimpinan enam
orang Perdana Menteri yang kita hormati.
Majlis Berbuka Puasa Warga Menerusi suara Yang Berhormat sama ada dalam
Parlimen... 74 Dewan Negara atau Dewan Rakyat, semuanya itu
adalah suara rakyat yang mahukan perubahan
Majlis Aidilfitri Warga Parlimen... 74
demi kesejahteraan, kestabilan, perpaduan dan
keselamatan bangsa dan negara.
Rumah Terbuka Parlimen Malaysia... 75
Pembentangan Bajet 2010... 76 Menerusi Buletin Parlimen Malaysia sempena

50 tahun, adalah diharapkan setiap rencana
Free Gaza Movement... 76 yang dipaparkan menjadi satu bingkisan yang
boleh dikongsi bersama sebagai satu ingatan
Lawatan Pemimpin dan Tetamu Luar dan sejarah sepanjang tempoh demokrasi
Negara ke Parlimen Malaysia... 77 berparlimen di negara kita yang dicintai.
Rang Undang-undang yang Telah Mudah-mudahan Tuhan memberkati segala

Diluluskan di Mesyuarat Kedua, Penggal usaha murni kita.
Kedua, Parlimen Ke-12... 81
Selamat membaca.
Jubli Emas Parlimen Malaysia 1959 – 2009
Perutusan
Yang di-Pertua Dewan Negara
Y.B. Senator DATO’ IR. WONG FOON MENG
Salam Sejahtera dan Salam 1 Malaysia.
Kehadiran Buletin Parlimen kali ini amat sesuai ketikanya iaitu sempena
sambutan ulang tahun ke-50 Parlimen Malaysia. Usaha murni ini dapat
mendokong amalan demokrasi dan menyumbang dalam memantapkan
lagi institusi Parlimen.
Buletin Parlimen keluaran kali ini pastinya lebih bermakna kerana

merakamkan pelbagai aspek sejarah perkembangan 50 tahun Parlimen
Malaysia seiring dengan perkembangan pesat institusi Parlimen dalam
membina negara.
Kemerdekaan negara selama 52 tahun ini telah dapat dikecapi hasil

semangat perpaduan,bertoleransi dan saling memahami.Sesungguhnya
perpaduan menjadi benteng kepada keharmonian dan kestabilan negara.
Gagasan 1Malaysia yang diperkenalkan oleh Y.A.B. Perdana Menteri adalah
pendekatan yang paling penting dan relevan pada masa ini. Pendekatan
1Malaysia bukan sahaja mencakupi perpaduan nasional, tetapi juga
menunjukan komitmen kerajaan untuk membela rakyat keseluruhannya.
Kemerdekaan sewajarnya dihargai sementara institusi Parlimen dihormati

dan disanjung tinggi oleh semua lapisan rakyat. Semoga kemunculan Buletin
Parlimen Malaysia akan dapat meningkatkan kefahaman tentang peranan
Parlimen sebagai badan penggubal undang-undang utama negara.
Saya ingin mengucapkan sekalung budi, syabas dan tahniah kepada semua
pihak yang telah memberikan komitmen untuk penerbitan Buletin Parlimen
kali ini yang lebih bermutu dan menarik.
Tahniah dan syabas.

Buletin Parlimen Malaysia
Perutusan
Yang di-Pertua Dewan Rakyat
Y.B. TAN SRI DATUK SERI UTAMA PANDIKAR AMIN HAJI MULIA
Assalamualaikum Warahmatullahi Wabarakatuh dan Salam Sejahtera.
Alhamdullillah, tahun ini genaplah 52 tahun negara kita mencapai kemerdekaan.

Saya berasa amat bersyukur kerana sepanjang tempoh tersebut, sistem
pemerintahan negara kita yang berpandukan kepada sistem Demokrasi
Berparlimen Raja Berpelembagaan telah berjalan dengan baik dan lancar sehingga
kita dapat membina negara dalam keadaan aman dan harmoni. Kesyukuran
saya menjadi lebih bermakna kali ini, kerana institusi Parlimen yang
merupakan pelengkap dalam memperkukuhkan keseluruhan amalan
demokrasi negara masih berdiri teguh walaupun ada kalanya martabat
Parlimen cuba dicabar oleh beberapa pihak tertentu. Justeru, usaha
menerbitkan Buletin Parlimen pada kali ini lebih istimewa berbanding
terbitan-terbitan sebelumnya kerana secara kebetulan, pada tahun ini
Parlimen Malaysia juga menyambut Jubli Emasnya.
Adalah menjadi harapan saya agar Buletin Parlimen pada keluaran kali ini akan mencatat sejarah kerana berjaya
memuatkan segala peristiwa penting dalam perkembangan Parlimen sejak sesi pertama berlangsung pada 11
September 1959 sehingga kini. Paparan peristiwa ini penting bukan sahaja untuk tujuan memberikan maklumat
dan pengetahuan, tetapi juga bagi menimbulkan kesedaran betapa institusi Parlimen ini perlu terus utuh dan
dipertahankan untuk kepentingan rakyat dan negara.
Sejajar dengan perubahan suasana dan landskap Parlimen kebelakangan ini, rakyat dan orang awam semakin
tertarik untuk mengikuti setiap perkembangan yang berlaku di Parlimen Malaysia. Apa yang jelas, pengurusan
Dewan Rakyat telah menjadi semakin mencabar dan memerlukan kesabaran terutamanya dalam menangani
pelbagai situasi semasa perbahasan. Sungguhpun demikian, sepanjang tempoh saya sebagai Yang di-Pertua,
saya komited untuk sentiasa mengamalkan sikap profesional dan tidak memihak. Segala keputusan yang diambil
adalah dengan penuh kesedaran dan niat untuk menjaga kewibawaan, integriti dan martabat Dewan yang mulia
ini. Apa juga tindakan serta keputusan yang telah diambil, dibuat dengan penuh berhemah dan berhikmah bagi
memastikan kelancaran perbahasan dan keharmonian Dewan terpelihara.
Justeru itu, saya juga mengharapkan agar Ahli Dewan Rakyat yang telah dipilih oleh rakyat untuk mewakili mereka
agar dapat memberikan kerjasama yang sewajarnya dengan menghindari perkara-perkara yang menyalahi
peraturan Dewan.Yakinlah bahawa dengan berbahas secara berhemah dan tertib, tidak akan menjejaskan kredibiliti
Ahli Yang Berhormat sebaliknya akan menjadikan Ahli Yang Berhormat lebih dihormati dan disegani. Berbahaslah
dengan baik dan sumbangkanlah idea dan pendapat yang bernas semasa perbahasan bagi kepentingan rakyat
yang diwakili khususnya dan rakyat keseluruhan amnya. Saya sesungguhnya mengalu-alukan penyertaan yang
lebih aktif dan menyeluruh oleh semua Ahli Dewan Rakyat supaya sesuatu isu yang dibincangkan itu dapat
diperbahaskan dengan lebih komprehensif. Namun, bagi meningkatkan mutu perbahasan, saya mengharapkan
agar semua Ahli Dewan Rakyat memfokus kepada isu yang dibentangkan, mengelak daripada mengulangi hujah
yang sama Ahli Dewan Rakyat yang lain, sentiasa mematuhi peraturan Dewan dan cuba untuk saling menghormati
antara satu dengan yang lain.
Akhir sekali, saya ingin mengambil kesempatan ini untuk merakamkan ucapan tahniah kepada semua pihak yang
telah menyumbang tenaga dan fikiran dalam merealisasikan penerbitan Buletin Parlimen kali ini. Saya berharap Buletin
Parlimen ini akan memberikan manfaat kepada semua pembaca khususnya dalam mendekati dan memahami peranan
institusi Parlimen Malaysia agar dengan yang demikian kita akan lebih menghargai kewujudannya.
Sekian, terima kasih.

Perutusan
Menteri di Jabatan Perdana
Menteri
Y.B. Dato’ Seri Mohamed Nazri Tan Sri Abdul Aziz
Assalamualaikum Warahmatullahi Wabarakatuh dan Salam Sejahtera.
Tahun ini kita menyambut Jubli Emas 50 tahun Parlimen Malaysia. Semenjak
mesyuarat pertamanya pada 11 September 1959, pelbagai peristiwa dilalui
dalam meniti usia 50 tahun ini, namun sistem demokrasi berparlimen di
negara ini tetap utuh dijunjung, digenggam malah makin berkembang dan
teguh diperjuangkan.
Berteraskan prinsip-prinsip yang digariskan, perlembagaan sebagai undang-

undang persekutuan dan sumber rujukan, pentadbiran yang menjunjung
Raja Berperlembagaan, demokrasi berparlimen dan kedaulatan undang-
undang, negara kita Malaysia, sedang memacu ke arah kejayaan, dihormati
dan disegani di arena antarabangsa.
Perpaduan dan persefahaman antara kaum; Melayu, Cina, India dan lain-lain
mengikat struktur kontrak sosial yang menjadi nadi perpaduan negara. Bak
kata pepatah, “Bersatu teguh, bercerai roboh.” Simbiosis yang erat, dipupuk
sejak laungan kemerdekaan ini dijaga baik dan institusi Parlimen adalah
medan yang tersohor mengukuhkannya selama ini.
Rentetan peristiwa yang berlaku sepanjang persidangan di Parlimen sejak

50 tahun lalu sehingga sekarang dan yang akan datang, telah dan pasti
dilakarkan dalam pelbagai bentuk - tulisan, lakaran, gambaran, arkib digital
dan lain-lain. Ini menjadi lipatan kenangan sejarah kebanggaan negara,
sebagai rujukan pemimpin generasi akan datang.
Justeru perisian dan lakaran-lakaran dalam bentuk penulisan Buletin Parlimen

ini mudah-mudahan dapat memberi manfaat dan dapat menyampaikan
mesej serta memberi gambaran yang jelas mengenai peranan Parlimen
Malaysia semenjak 50 tahun lalu, dalam memastikan kedaulatan negara
terpelihara, kesejahteraan dan kemakmuran rakyat berpanjangan, serta
kemajuan dikecapi bersama.
Salam 1Malaysia

Pelantikan Dato’ Sri Mohd Najib

Tahniah Tun Abdul Razak sebagai Perdana
Menteri Malaysia ke-6
TAHNIAH kepada Y.A.B Dato’ Sri Ekonomi pada tahun 1974. sulung selepas mengangkat sumpah
Mohd Najib Tun Abdul Razak yang Pemergian ayahandanya jawatan Perdana Menteri, beliau
mengangkat sumpah jawatan sebagai Allahyarham Tun Abdul Razak ke menyebut “Sesungguhnya seawal usia
Perdana Menteri Malaysia yang keenam rahmatullah pada 14hb Januari 1976, yang masih muda, dan sepanjang hidup
di hadapan Seri Paduka Baginda Yang menyebabkan beliau dipilih oleh dewasa, telah saya abdikan berkhidmat
di-Pertuan Agong, di Istana Negara UMNO dan Barisan Nasional untuk untuk rakyat. Semua ini lahir hasil
pada 3 April 2009 lalu. bertanding pada pilihan raya kecil daripada inspirasi dan dorongan serta
Pelantikan beliau adalah Parlimen Pekan. Kehidupan politiknya suri teladan Allahyarham ayahanda
mengulangi sejarah bapanya, bermula apabila beliau berjaya saya. Memang saya tersentuh dan
Allahyarham Tun Abdul Razak Hussein, memenangi kerusi tersebut pada 21 terpanggil untuk meneruskan agenda
yang memegang jawatan nombor satu Februari 1976, tanpa bertanding. besar kerajaan untuk membasmi
dalam kerajaan dari 1970 hingga 1976. Pada zaman kanak-kanak beliau kemiskinan, meluaskan akses kepada
Sebelum itu, beliau dilantik sebagai
Timbalan Perdana Menteri pada 7
Januari 2004.
Beliau juga pernah menjadi
Menteri Pendidikan (1995-1999) serta
dua kali dilantik sebagai Menteri
Pertahanan pada Oktober 1990
hingga April 1995, dari Disember 1999
sebelum berpindah ke Kementerian
Ahli Parlimen Pekan

mengangkat sumpah
sebagai Ahli Dewan
Rakyat
Kewangan pada 17 September 2008. banyak menghabiskan masa mengikuti pendidikan berkualiti untuk semua,
Beliau adalah Ahli Parlimen Pekan. ayahanda beliau melawat ke kampung- serta meniupkan semangat sebuah
Dilahirkan pada 23 Julai 1953, hari kampung dan kawasan pedalaman. generasi baru untuk menumpah
Khamis, jam 12.40 tengah hari, di Kuala Melihat bagaimana ayahanda beliau khidmat kepada Malaysia”. Luahan
Lipis, Pahang. Beliau dibesarkan dalam berinteraksi dengan orang ramai, hatinya dalam ucapan tersebut jelas
keluarga bangsawan Pahang yang beliau seakan mempunyai misi sekali menggambarkan hasrat beliau
ternama dan terhormat. Dato’ Sri Mohd tertentu dalam hidupnya. Perasaan untuk meneruskan tugas, perancangan
Najib Tun Abdul Razak mendapat bangga terhadap ayahanda tercinta dan wawasan yang telah ditinggalkan
pendidikan rendah dan menengah telah mendorongnya untuk berpolitik oleh ayahandanya. Dengan itu
di St John Institution, Kuala Lumpur dan meneruskan perjuangan bermulalah era kepimpinan Y.A.B. Dato’
sebelum melanjutkan pelajarannya ke ayahandanya untuk membangunkan Sri Mohd Najib Tun Abdul Razak, dan
Malven Boy’s College, Worchestershire, Malaysia. ucapan sulung beliau ditutup dengan
England. Hari ini, sudah pasti seisi keluarga mengajak seluruh warga untuk sama-
Seterusnya, beliau telah terutama bonda beliau Tun Hajah sama melaksanakan satu transformasi
melanjutkan pelajarannya di Rahah berasa bangga dengan besar buat negara dengan semangat:
University of Nottingham dan usaha komitmen yang ditunjukkannya Satu Malaysia. Rakyat Didahulukan,
gigihnya membuahkan hasil apabila semenjak bergelar Perdana Menteri Pencapaian Diutamakan.
beliau berjaya memperolehi Ijazah Malaysia ke-6. Memetik kata-kata
Sarjana Muda (Kepujian) dalam bidang yang diucap oleh beliau dalam ucapan

Tahniah
Pelantikan Yang di-Pertua Dewan Negara
– Y.B. Senator Dato’ Ir. Wong Foon Meng –
DEWAN Negara pada 7 Julai 2009 disokong oleh Menteri Pengangkutan,

mendapat Yang di-Pertua yang baru Y.B. Datuk Seri Ong Tee Keat. Usul itu
apabila Y.B. Senator Dato’ Ir. Wong Foon kemudian dipersetujui sebulat suara
Meng mengangkat sumpah sebagai oleh semua anggota Dewan Negara. Y.B.
Yang di-Pertua Dewan Negara ke-15 Dato’ Ir. Wong, 55, sebelum ini adalah
menggantikan Y.B. Tan Sri Dato’ Seri Dr Timbalan Yang di-Pertua Dewan Negara.
Abdul Hamid Pawanteh yang tamat Beliau kali pertama dilantik pada 7 Jun
tempoh perkhidmatannya pada 6 Julai 2004 dan dilantik semula bagi penggal
2009. Pelantikan beliau dicadangkan kedua pada 7 Mei 2007. Beliau adalah
oleh Perdana Menteri, Y.A.B. Dato’ Sri bukan Melayu keenam dilantik ke
Mohd Najib Tun Abdul Razak dan usul jawatan itu selepas Tun Omar Ong Yoke
pelantikan itu dibawa ke mesyuarat Lin, Tan Sri Benedict Stephens, Tan Sri
Dewan oleh Menteri di Jabatan Perdana Chan Choong Tak, Tan Sri G Vadiveloo
Yang di-Pertua Dewan Negara yang ke-15
Menteri, Y.B. Dato’ Seri Mohamed Nazri dan Tan Sri Michael Chen Wing Sum.
Abdul Aziz sebaik sidang bermula dan
Tahniah berpengalaman agar tugasan dalam

Dewan Negara boleh dilaksanakan
secara efisien.
Pelantikan ini juga dilihat selaras
wanita bangkit melakukan perubahan
dengan menceburi pelbagai bidang
profesional, selaras dengan dasar
kerajaan.
Srikandi Dewan dengan dasar kerajaan yang berhasrat Sebagai Ketua Pergerakan Wanita
Negara untuk meletakkan suara wanita
sebagai pembuat dasar dalam amalan
Umno Sabah, perjuangan dalam politik
telah banyak membantu meningkatkan
demokrasi berparlimen. jati diri dan pemahaman beliau terhadap
Pelantikan Exco Wanita Umno ini Berbangga dengan pelantikan ini, kehendak masyarakat khususnya di
sebagai Timbalan Yang di-Pertua beliau berharap akan menjadi perintis peringkat akar umbi. Tidak relevan
Dewan Negara ke-11 berlangsung dalam menyemarakkan semangat lagi andai kita menganggap wanita
pada 9 Julai 2009 dengan upacara wanita di seluruh negara untuk tampil di negara ini dipinggirkan, sebaliknya
mengangkat sumpah jawatan di penuh tekad dan memiliki keazaman suara wanita semakin didengari dan
hadapan Yang di-Pertua Dewan tinggi.Tangan yang menghayun buaian, buktinya amat nyata, apabila kerusi
Negara, Senator Dato’ Ir. Wong Foon sesungguhnya mampu menggegarkan Timbalan Yang di-Pertua Dewan Negara
Meng. Pelantikan Senator Datuk dunia. Justeru, sudah tiba masanya diduduki oleh seorang wanita.
Armani, yang juga Ahli Dewan Negara
sejak 9 Disember 2005 sehingga kini,
dicadangkan oleh Perdana Menteri,
Dato’ Sri Mohd Najib Tun Abdul Razak.
Usul pelantikan beliau dibawa oleh
Menteri di Jabatan Perdana Menteri,
Senator Tan Sri Dr Koh Tsu Koon sebaik
saja sidang bermula dan disokong oleh
Menteri Di Jabatan Perdana Menteri,
Senator Mej Jen Datuk Jamil Khir
Baharom (B).
Beliau bertekad untuk menggalas
tanggungjawab ini sebagai satu Y.B. Senator Datuk
amanah dan akan meminta pandangan Armani Mahiruddin
menandatangani
dan nasihat mereka yang lebih
watikah perlantikan.

Ucapan Yang Di-

Pertua Dewan
Rakyat Sempena
Persaraan Yang
Di-Pertua Dewan
Negara
Y.A.B. Dato’ Sri Mohd Najib Tun Abdul Ucapan perpisahan Yang di-Pertua Dewan Negara Y.B. Senator Tan Sri Dato’ Seri Dr. Abdul Hamid
Pawanteh pada 6 Julai 2009
Razak, Perdana Menteri Malaysia dan
Y.A.Bhg. Datin Sri Rosmah Mansor
Y.B. Tan Sri Dato’ Seri Dr Abdul Hamid berapa “enthusiastic” untuk berucap. kehilangan sesuatu yang amat berharga.
Pawanteh dan Puan Sri Dato’ Ilham
Hamid Abdullah Bacaan Datuk Ketua Pentadbir itu tepat Saya kehilangan seorang teman baik dalam
sekali. sebuah perjuangan yang amat mencabar.
Ahli-ahli Jemaah Menteri Tetapi “ketidakenthusiastikan” Saya kehilangan seorang penasihat. Saya
Y.B. Timbalan-timbalan Speaker Dewan
(tidak enthusiastic) saya pada ketika itu kehilangan sumber inspirasi dan saya
Rakyat, Dewan Negara
bukanlah bermakna bahawa saya tidak kehilangan seorang guru dan mentor.
Timbalan-timbalan Menteri sanggup atau tidak mahu berucap pada Dan saya kehilangan kekuatan
Y.B. Tan Sri/Puan Sri/Dato-Dato/Datin-
malam yang amat bersejarah ini. Reaksi tempat bersandar sewaktu dalam
Datin spontan saya pada ketika itu mungkin keletihan setelah diasak dari kiri dan
Ahli-ahli Yang Berhormat boleh disamakan dengan reaksi Quincy kanan setiap hari sewaktu persidangan
Jones sewaktu ditanya oleh pemberita oleh pejuang-pejuang demokrasi tanah
Tuan-tuan dan puan-puan yang
dihormati sekalian sama ada beliau akan menghadiri upacara air yang tidak pernah ketandusan idea
pengkebumian Michael Jackson. Jawapan dan tidak mengenal penat dan lelah.
Assalamualaikum permulaan madah, ringkas beliau adalah “tidak”. Ditanya Fikiran mana yang tidak berkecamuk
Salam sejahtera pada semua,
Majlis malam ini sungguh bermakna,
lagi kenapa “tidak”, sedangkan Michael apabila mengenangkan bahawa insan
Sempena persaraan Speaker Dewan Jackson begitu rapat dengan beliau. yang meninggalkan medan perjuangan
Negara. Jawabnya ialah beliau belum boleh minda, masih bijaksana dan belum
menerima kenyataan bahawa Michael diserang penyakit lupa. Di dalam keadaan
Buah Pauh buah Melaka,
Pokoknya tumbuh di tepi paya, Jackson telah meninggal dunia dengan sebegini, mujurlah saya teringat pesan
Hadirin hadirat yang bijaksana belaka, umur yang semuda itu. Menurut beliau orang tua-tua, iaitu setiap ada permulaan
Mohon izin meneruskan bicara lagi, “I want to remember him as he was tentu ada pengakhirnya. Sudah menjadi
the last time I saw him”. lumrah hidup tiada yang kekal selamanya.
Hadirin dan hadirat yang dihormati Yang baik akan pergi, yang tidak baik
sekalian, Hadirin dan hadirat, juga akan pergi. Yang tidak berganjak dan
Sewaktu saya diberitahu oleh Ketua Sesungguhnya amanah yang saya pikul tidak pergi hanyalah ingatan.
Pentadbir Parlimen, Datuk Kamaruddin pada malam ini adalah amat berat. Walaupun Yang di-Pertua Dewan
Mohamed Baria beberapa minggu yang Menyampaikan ucapan dalam sebuah Negara Yang Ke-14, Tan Sri Dato’ Seri
lalu, bahawa saya perlu berucap pada majlis yang diadakan sempena persaraan Dr Abdul Hamid Pawanteh akan bersara
malam ini bagi pihak warga Parlimen, seorang individu yang telah terserlah dari jawatannya mulai esok, namun kami
reaksi spontan saya kepada beliau ialah, ketokohannya dalam pelbagai bidang warga Parlimen Malaysia akan mengingati
perlu lagikah saya berucap? sememangnya bukanlah mudah. Sewaktu ketokohan Tan Sri. Kami ingat bahawa Tan
Beliau menjawab dengan ringkas, merangka draf ucapan ini, fikiran Sri telah dilantik sebagai Yang di-Pertua
“Ya perlu Tan Sri” dan beliau memandang saya berkecamuk. Perasaan saya tidak Dewan Negara pada 7 Julai 2003. Kami
muka saya sambil tersenyum dan berkata, menentu. ingat sebelum Tan Sri dilantik ke jawatan
“Parlimen akan buat draf ucapan Tan Sri”. Saya belum boleh menerima yang teratas sekali di dalam Parlimen
Mungkin pada ketika itu, Datuk Ketua kenyataan bahawa Tan Sri Yang di- Malaysia, Tan Sri membawa bersama
Pentadbir dapat membaca body language Pertua Dewan Negara akan bersara pada banyak pengalaman dan pengetahuan.
dan pemikiran saya bahawa saya tidak bulan ini. Saya rasa sedih kerana saya Kami ingat bahawa pada tahun 1982

Memori
sehingga tahun 1986, Tan Sri adalah Ahli pada tahun 1873, ditulis dalam akhbar The
Dewan Rakyat bagi kawasan Arau, Perlis. Times sebagai obituarinya seperti begini:
Kami ingat dari tahun 1983 sehingga
tahun 1986, Tan Sri juga memegang “The guiding touch of the
jawatan Timbalan Yang di-Pertua Dewan presiding hand is not most
Rakyat. Kami ingat bahawa kerjaya Tan truly felt in calls to order
Sri dalam arena politik amat cemerlang or sonorous decisions, but Allahyarham Y.B.
baik di peringkat Persekutuan mahupun
peringkat negeri.
in the silent influence of
personal character, and in Senator Prof Dr.
Kami ingat setelah meninggalkan quiet suggestions of temperate advice, Ismail Salleh
jawatan sebagai Timbalan Speaker Dewan by smoothing
Rakyat pada tahun 1986, Tan Sri diangkat away difficulties, rather than
pula ke jawatan Menteri Besar Negeri in repressing discord.”
Perlis sehingga tahun 1995. Setelah tamat
tempoh perkhidmatan sebagai Menteri Saya berpendapat, kualiti seorang
Besar, kami ingat sekali lagi karier politik Speaker yang digambar oleh The Times
Tan Sri kembali ke Dewan Rakyat sebagai itu ada pada diri Tan Sri. Sebagai seorang
ahli mewakili kawasan Parlimen Kangar, individu pula, kami akan ingat bahawa
Perlis. Tan Sri adalah insan yang tidak angkuh,
Kami juga ingat bahawa jarang penyayang, pemurah dan peramah.
sekali di dalam negara ini ada insan Wajah Tan Sri yang periang akan sentiasa
yang cemerlang di dalam dua jurusan terpahat di ingatan kami.
atau bidang. Tan Sri tergolong dalam Bagi warga Parlimen suatu hari kelak,
“kejarangan” ini. Kami ingat bahawa apabila mereka berjalan di lorong di
Tan Sri juga cemerlang dalam bidang mana potret Tan Sri digantung di dinding
korporat. Tan Sri pernah diangkat menjadi sebaris dengan potret-potret mantan Yang
pengerusi beberapa syarikat tanah air di-Pertua Dewan Negara, mereka sudah
yang terkemuka. Ini termasuk Cement tentulah akan dapat membayangkan
and Concrete Association of Malaysia; bahawa sesungguhnya Tan Sri mempunyai Allahyarham Senator Profesor
Heavy Industries of Malaysia (HICOM); keperibadian yang mulia. Datuk Dr. Ismail Salleh
Epin Securities Sdn Bhd; Amalgamated Bagi kami warga Parlimen yang
Industrial Bhd; Teknologi Tenaga Perlis pernah bertugas di Parlimen pada masa
Consortium Sdn Bhd dan Institut Jantung Tan Sri menerajui Dewan Negara, kata
Negara. nasihat Tan Sri akan tetap kedengaran PEMERGIAN tokoh akademik dan
Di samping itu, Tan Sri adalah Pro- oleh kami semasa menjalankan tugas. ekonomi negara, Allahyarham
Canselor, Universiti Utara Malaysia Tan Sri Hamid Pawanteh, bagi pihak Senator Profesor Datuk Dr. Ismail
(UUM) sejak tahun 1997. Kami sedar dan warga Parlimen dan semua hadirin, saya Salleh, 62 tahun, pada 27 Ogos 2009
akan ingat bahawa pengalaman luas yang mengucapkan jutaan terima kasih ke atas adalah satu kehilangan besar dan
Tan Sri bawa ke Parlimen Malaysia telah sumbangan bakti Tan Sri kepada Parlimen tiada tolok gantinya. Pengorbanan
menokok tambah martabat Parlimen. Malaysia. Allahyarham dalam mengangkat
Parlimen Malaysia tentunya bertuah Kami juga mengharapkan agar Tan martabat dunia pendidikan,
sekali di bawah teraju kepimpinan Tan Sri dapat mencoretkan semua pengalaman membantu memacu ekonomi
Sri. Tidak boleh dinafikan bahawa Dewan Tan Sri semasa berkhidmat di Parlimen negara dan membela nasib
Negara telah menyaksikan peningkatan Malaysia di dalam buku untuk diwarisi golongan orang kurang upaya (OKU)
dalam kualiti perbahasan oleh Ahli-ahli oleh generasi mendatang khususnya yang sememangnya tidak terhitung.
Dewan Negara dalam era kepimpinan Tan meminati sistem demokrasi berparlimen. Anak kedua daripada sembilan
Sri. Kami berdoa semoga Tan Sri dan orang beradik, Profesor Datuk
Kebijaksanaan Tan Sri sewaktu keluarga tersayang berbahagia dan Dr. Ismail meneruskan pelajaran
mempengerusi mesyuarat diakui oleh dirahmati oleh Allah SWT, dipanjangkan hingga ke Tingkatan Enam Atas
semua ahli. Ketegangan perbahasan dapat umur, disihatkan badan dan dimurahkan
dan seterusnya mendapat biasiswa
Tan Sri sejukkan dengan suara yang penuh rezeki. Tan Sri, di dalam persaraan ingat-
MARA untuk melanjutkan pelajaran
ketegasan dan authoritative. Intervensi- ingatlah kami !
ke Amerika Syarikat, telah mencipta
intervensi Tan Sri sewaktu ahli-ahli
sejarah apabila dilantik sebagai Ahli
bertikam lidah dengan pendirian masing- Songket Perlis rapi dijahit,
Dewan Negara pertama dari komuniti
masing yang tidak tunduk kepada pihak Elok dipakai masa kenduri
lawan adalah penyedar yang mustajab. Walau bertangkup bumi dan langit OKU pada 18 Disember 2007.
Sewaktu Speaker Denision, Speaker Tan Sri tetap kami ingati.
House Of Commons meninggal dunia
Sekian.
10
Membina Kerjaya Melalui Gagasan 1Malaysia:

Kepuasan Bekerja Agenda
Membina
Negara
Y.B. Tan Sri Dato’ Seri Dr. Abdul
Hamid bin Pawanteh
HAKIKATNYA, kita bekerja dan membina Sementara itu, dalam institusi masyarakat
kerjaya untuk mendapat kepuasan yang menyediakan penghargaan dan
bekerja walaupun tujuan utama bekerja pengiktirafan, serta menginsafi manusia
adalah untuk memenuhi matlamat tidak syumul maka sebaik mana pun
dan manfaat kebendaan seperti untuk mekanisme penganugerahan ini pasti
mencari nafkah yang halal, menyara tidak akan terlepas daripada kesilapan,
keluarga dan memenuhi tanggungjawab. kekurangan dan ketidakadilan seperti Y.B. Datuk Dr. Ronald Kiandee
Tiada pihak yang dapat membantu mana- memberikan anugerah kepada individu
mana individu untuk mencapai kepuasan yang tidak sepatutnya atau pada masa GAGASAN 1 Malaysia: Rakyat
bekerja kecuali individu itu sendiri kerana yang salah. Ini tentulah menimbulkan didahulukan, Prestasi diutamakan adalah
setiap individu mempunyai kayu dan mengundang kepada konsep atau gagasan perpaduan nasional
pengukur sendiri untuk menentukan ketidakpuasan hati anggota organisasi. yang menjadi kesinambungan wawasan
faktor-faktor yang menyumbang Penilaian yang teliti sewajarnya dibuat utama pemimpin-pemimpin negara
kepada kepuasan bekerja. Oleh itu, hak untuk meminimakan kesilapan dalam terdahulu. 1Malaysia adalah gagasan bagi
menentukan kepuasan bekerja adalah pemilihan supaya anugerah ini bernilai memupuk perpaduan dalam kalangan
milik setiap individu sendiri walaupun dan berkredibiliti. rakyat berbilang kaum. Gagasan ini adalah
faktor luaran menyumbang kepada Namun begitu, kita haruslah penting kerana kemajmukan rakyat negara
kepuasan bekerja. mengingatkan diri kita bahawa ini adalah sumber kekuatan negara.
Sebagai insan biasa, semestinya penghargaan dan pengiktirafan ini Kerajaan komited untuk memastikan tiada
berkehendakkan kepada penghargaan adalah faktor luaran yang asing daripada rakyat yang terpinggir kerana setiap rakyat
dan pengiktirafan seperti pujian dan faktor dalaman iaitu kepuasan hati adalah sumber modal insan yang penting
kata-kata yang mendorong dalam dan kebahagiaan. Penghargaan dan kepada negara.
melaksanakan tugas. Memang pengiktirafan sewajarnya melalui proses Dalam hubungan ini, gagasan ini perlu
sewajarnya kita menghargai tugas yang penilaian yang berterusan dan mampu diberikan interpretasi secara positif dan
dilaksanakan dan mengiktiraf pencapaian mencungkil kebolehan dan potensi kemudian diterjemahkannya dalam kerja
tugas yang baik. Penghargaan diri sebaik mungkin. Ketulusan dan seharian bagi memastikan aspirasi negara
yang sekecil-kecilnya ialah dengan keikhlasan bekerja untuk membina seperti Wawasan 2020 tercapai.
mengucapkan terima kasih. Tetapi kerjaya akhirnya akan memberikan Bagi meningkatkan prestasi, Key
penghargaan yang sekecil itu pun akan kepuasan bekerja yang lebih tinggi Performance Indicators (KPI) digunakan oleh
memberi erti dan impak dalam prestasi nilainya daripada penghargaan dan semua kementerian, jabatan dan agensi
seseorang. Maka pengiktirafan wajar pengiktirafan itu sendiri. kerajaan dan dijelmakan perlaksanaannya
diberikan sebagai penghargaan dan ke semua peringkat perkhidmatan untuk
pendorong walau apa jua jawatan dan Y.B. Tan Sri Dato’ Seri Dr. Abdul Hamid bin
Pawanteh memastikan kecekapan dan kualiti
bidang pekerjaan. Yang di-Pertua Dewan Negara perkhidmatan awam.
Di peringkat organisasi, ramai yang
Majlis Anugerah Perkhidmatan Cemerlang Y.B. Datuk Dr. Ronald Kiandee
berebut-rebut mahukan penghargaan 2008 Dan Meraikan Persaraan & Pertukaran Timbalan Yang di-Pertua Dewan Rakyat
dan pengiktirafan. Itu bukanlah luar Pegawai/Kakitangan Parlimen Malaysia
biasa kerana kita semua manusia biasa. Pada: 10/4/2009 (Jumaat) Perhimpunan Bulan Mei,2009
Pada: 25/5/2009 (Isnin)
11
Keikhlasan: Menyempurnakan Tugas

Perubahan
DALAM melaksanakan tugas perasaan dendam. Kedua, tidak
Landskap
yang diamanahkan kita hendaklah
menyempurnakannya dengan
menerima idea yang dikemukakan atau
tidak dapat membuat penyesuaian lalu
Institusi
sebaik hemat, sebaik kebolehan
dan sebaik keikhlasan. Tugas
mencari jalan pintas, analoginya, kita
ke kanan, ke kiri, ke bawah ataupun
Parlimen
dilaksanakan bukanlah kerana ke atas untuk melepasi rintangan PARLIMEN MALAYSIA kini menjadi
inginkan pujian atau kenaikan gaji (obstacles) dengan melalui titik institusi yang cukup menarik dan
sahaja tetapi atas kesedaran tugas pertembungan tanpa percanggahan menggamit perhatian ramai. Selepas
perlu dilaksanakan sebaik mungkin personaliti atau clash of personality.
pilihan raya ke-12, landskap atau
sehingga kita mendapat kepuasan Setelah enam tahun, pada
suasana Parlimen telah berubah dengan
dalam bekerja. Kebahagiaan adalah 6/7/2009 ini berakhirlah tugas
detik-detik kepuasan. Oleh itu, dalam saya sebagai Yang di-Pertua penambahan bilangan Ahli Parlimen dan
menyempurnakan tugas buatlah Dewan Negara. Walaupun tugas parti-parti yang diwakili. Kebelakangan
yang terbaik supaya kita mendapat saya telah berakhir tetapi saya ini rakyat begitu tertarik dan sentiasa
kepuasan bekerja dan seterusnya berbangga institusi Parlimen terus mengikuti perkembangan Parlimen
menikmati kebahagiaan. Dalam teguh. Kehadiran kita di Parlimen sebagai institusi yang mencorakkan
menyempurnakan tugas: ”always give ini untuk menjalankan tugas besar kehidupan rakyat dan masa depan
your best! ” atau sentiasa curahkan tetapi sebenarnya Parlimen negara.
yang terbaik daripada diri kita. mempunyai tugas yang lebih besar Pemimpin-pemimpin
Teguran yang diberikan adalah iaitu mendokong demokrasi. Oleh mengilhamkan dasar-dasar negara.
bertujuan mencungkil yang terbaik itu, yang penting bukanlah kita Tun Dr. Mahathir Mohamad, bekas
Perdana Menteri Malaysia ke-4 telah
mengetengahkan ”Dasar Pandang ke
Timur”, BCA (Bersih, Cekap dan Amanah)
dan sebagainya. Awalnya Dasar Pandang
ke Timur ini sukar difahami malah
mendapat tentangan daripada mereka
yang pro kepada barat seperti Britain dan
Australia. Tetapi akhirnya rakyat dapat
menerimanya kerana asasnya rakyat dan
pemimpin memberikan kepercayaan
dan keyakinan kepada pemimpin.
Seterusnya, Tun Abdullah Ahmad Badawi
(Pak Lah) telah menanamkan konsep
”Cemerlang, Gemilang dan Terbilang”
bagi membentuk pemikiran masyarakat
Malaysia supaya rakyat mencapai yang
terbaik. Kini tiba giliran Dato Sri Mohd
Najib Tun Abdul Razak sebagai Perdana
Menteri ke-6, yang mengemukakan
dalam diri setiap individu bagi tetapi institusi Parlimen itu sendiri.
dasar atau gagasan 1Malaysia: Rakyat
mendapatkan kewibawaan dalam Sepanjang tempoh perkhidmatan di
menyempurnakan tugas. Kita harus Parlimen saya mendapat kepuasan didahulukan, Pencapaian diutamakan.
melihat dunia di sekeliling kita dengan dalam melaksanakan tugas hasil Ungkapan keramat ini adalah untuk
realiti sebenar kerana media kadang sumbangan dan sokongan setiap membina masyarakat Malaysia yang
kala tidak menggambarkan hal warga Parlimen. Saya amat majmuk supaya bersatupadu dalam
sebenar. Oleh itu, worldview biarlah menghargainya dan mengucapkan membangunkan negara.
tepat. setinggi-tinggi terima kasih dan Dasar, konsep dan gagasan
Semasa berinteraksi mungkin memohon maaf atas segala pemimpin negara asasnya akan berjaya
berlaku pertembungan idea. Ada kesilapan saya. jika rakyat memberikan kepercayaan
dua pilihan langkah yang boleh dan keyakinan kepada pemimpin untuk
Y.B. Tan Sri Dato’ Seri Dr. Abdul Hamid
diambil. Pertama, menerima idea bin Pawanteh merealisasikan gagasan berkenaan.
yang dikemukakan setelah membuat Yang di-Pertua Dewan Negara Rahsia kejayaan dasar-dasar atau konsep
pertimbangan yang wajar dan seterusnya
Perhimpunan Bulan Jun, 2009 yang diperkenalkan oleh pemimpin
menyesuaikan (adjustment) diri
Pada: 19/6/2009 (Jumaat) terdahulu adalah kerana pemimpin
kemudian terus melangkah tanpa
dan rakyat bersatu hati mendokong
12
dasar-dasar ini dengan memberikan dengan berhemah dan berhikmah bagi

kesetiaan kepada pemimpin. Jentera memastikan keharmonian Dewan dan
perkhidmatan awam hendaklah bersatu perbahasan dapat berjalan dengan
hati dan memberikan komitmen yang tinggi lancar.
bagi memastikan kejayaan perlaksanaan Akhirnya, saya menyeru semua
gagasan 1Malaysia ini. kakitangan Parlimen supaya sentiasa
Dalam hubungan ini, pemimpin alert atau waspada dengan situasi
atasan wajar mengelakkan perpecahan Parlimen, menggunakan budi bicara
dan perbalahan sesama sendiri. Begitu dan akal fikiran dalam bertindak
juga pegawai-pegawai atasan perkhidmatan dan mengambil keputusan, serta
awam. Hakikatnya, setiap pemimpin ada mempertingkatkan usaha bagi
pengikutnya yang tersendiri dan perbalahan menghadapi sidang Parlimen akan
akan menyebabkan perpecahan sesama datang yang dijangka terus mencabar.
sendiri serta melemahkan organisasi Kakitangan Parlimen harus bekerja
keseluruhannya. secara berpasukan dengan semangat
Setelah 15 bulan menjadi Speaker ”collective responsibility” kerana Parlimen
atau Yang di-Pertua Dewan Rakyat, sentiasa mendapat perhatian umum.
saya menyedari bahawa saya perlu
banyak bersabar dan tabahkan hati.
Y.B. Tan Sri Datuk Seri Utama Pandikar Amin
Ada ketikanya secara peribadi saya
Bin Haji Mulia
tidak setuju dengan hujah yang Yang Di- Pertua Dewan Rakyat
diberikan tetapi sebagai Speaker
Perhimpunan Bulan Julai, 2009
saya sentiasa mengingatkan diri saya Pada: 21/7/2009 (Selasa)
supaya sentiasa mematuhi peraturan
Y.B. Tan Sri Datuk Seri Utama Pandikar Amin Bin
mesyuarat dan berkecuali. Saya
Haji Mulia
menimbang dan mengambil keputusan
Perpaduan Kepesatan ekonomi negara akan

menjana pendapatan negara
Benteng supaya kerajaan akan terus
Kesejahteraan dapat menyediakan

pembangunan rakyat .
projek
Negara Setiap
memastikan
warganegara
rakyat
perlu
Malaysia
mempunyai semangat berkasih
RAKYAT perlu mempunyai sayang sesama kita tanpa mengira
persepsi yang betul dan jelas kaum, bangsa dan agama kerana
tentang dasar dan agenda kerajaan. perpaduan adalah benteng
Dalam suasana hari ini, adalah kesejahteraan negara. Semua
menjadi tugas dan tanggungjawab agenda dalam membangunkan
penjawat awam bagi mengelakkan negara haruslah menjurus kepada
kekeliruan dan tanggapan yang kepentingan semua kaum.
salah dalam kalangan rakyat atau Semangat 1Malaysia perlu
orang awam, agensi atau NGO dilaksanakan tanpa was-was
Y.B. Senator Dato’ Ir. Wong Fong Meng
malah dalam kalangan penjawat bagi memastikan keharmonian
awam sendiri. negara. Sesuatu dasar untuk
Sehubungan itu, pendekatan ekonomi dan perkhidmatan
menyatupadukan semua rakyat
1Malaysia wajar diserapkan sosial iaitu sebanyak 27
adalah sebaik-baik dasar untuk
dalam pentadbiran, dasar- sektor perkhidmatan telah
negara kita pada masa ini.
dasar dan program-program diliberalisasikan supaya dapat
yang dilaksanakan serta perlu menarik lebih ramai pelabur ke Y.B. Senator Dato’ Ir. Wong Fong Meng
negara ini. Adalah perlu untuk Yang di-Pertua Dewan Negara
mengambil kira semua pihak
supaya tidak ada pihak yang terasa menarik lebih ramai pelabur Perhimpunan Bulan Ogos 2009
diketepikan. bagi memastikan ekonomi terus Pada 21/08/2009 (Jumaat)
Kerajaan telah membuat berkembang supaya pekerjaan
pelbagai dasar antaranya liberalisasi baru dapat diwujudkan.
13
Pelantikan Ahli Dewan Negara

Februari 2009 – September 2009
AHLI-AHLI DEWAN NEGARA YANG DILANTIK OLEH AHLI-AHLI DEWAN NEGARA YANG DIPILIH
SERI PADUKA BAGINDA YANG DI-PERTUAN AGONG OLEH DEWAN UNDANGAN NEGERI
Tarikh Hingga Tarikh Hingga

Dilantik Dilantik
Y.B. DATO SRI MOHD. EFFENDI BIN 16.02.2006 15.02.2009 KELANTAN

NORWAWI - PBB 10.03.2009 09.03.2012 Y.B. PUAN HAJAH MUMTAZ BINTI 30.06.2006 29.06.2009
MD. NAWI - PAS 30.06.2009 29.06.2012
Y.B. DR. MALASINGAM A/L 10.03.2009 09.03.2012
MUTHUKUMARU - MIC MELAKA
Y.B. TUAN LEE CHEAM CHOON - MCA 04.08.2009 03.08.2012
Y.B. TAN SRI DR. KOH TSU KOON 09.04.2009 08.04.2012
- GERAKAN NEGERI SEMBILAN
(Menteri di Jabatan Perdana Menteri) Y.B. DATO’ DR. YEOW CHAI THIAM - MCA 06.05.2009 05.05.2012
Y.B. DATO’ DR. AWANG ADEK BIN HUSSIN 09.04.2009 08.04.2012 PAHANG
- UMNO Y.B. TUAN NG FOOK HENG - MCA 27.04.2009 26.04.2012
(Timbalan Menteri Kewangan) Y.B. PUAN ZAITUN BT. MAT - UMNO 27.04.2009 26.04.2012
Y.B. MEJAR JENERAL DATO’ JAMIL KHIR 09.04.2009 08.04.2012 PERLIS

BIN BAHAROM (B) - UMNO Y.B. TUAN AHMAD BIN HUSSIN - UMNO 25.04.2006 24.04.2009
(Menteri di Jabatan Perdana Menteri) 25.04.2009 24.04.2012
Y.B. DATO’ SRI IDRIS JALA 01.09.2009 31.08.2012 Y.B. TUAN MOHD. KHALID BIN AHMAD 25.04.2009 24.04.2012
(Menteri di Jabatan Perdana Menteri) - UMNO
PULAU PINANG
WILAYAH PERSEKUTUAN Kuala Lumpur Y.B.M. TUNKU ABDUL AZIZ BIN 31.05.2009 30.05.2012
Y.B. DATO’ RAJA NONG CHIK BIN 09.04.2009 08.04.2012 TUNKU IBRAHIM - DAP
RAJA ZAINAL ABIDIN - UMNO
(Menteri Wilayah Persekutuan) Y.B. TUAN MUSTAFA KAMAL BIN 31.05.2009 30.05.2012
MOHD. YUSOFF - PKR
WILAYAH PERSEKUTUAN PUTRAJAYA TERENGGANU

Y.B. DATO’ SRI SHAHRIZAT ABDUL JALIL 09.04.2009 08.04.2012 Y.B. PUAN HAJAH ZAINUN BINTI A. BAKAR 15.04.2009 14.04.2012
- UMNO - UMNO
(Menteri Pembangunan Wanita, Keluarga
dan Masyarakat)
Ucapan tahniah oleh Yang di-Pertua Dewan Negara kepada Senator-senator yang baru dilantik.
14
Y.B. Dato’ Dr. Awang Adek bin Hussin Y.B. Mejar Jeneral Dato’ Jamil Khir Y.B. Tan Sri Dr. Koh Tsu Koon
bin Baharom (B)
Y.B. Dato Sri Mohd. Effendi bin Norwawi Y.B. Dr. Malasingam A/l Muthukumaru Y.B. Dato’ Sri Shahrizat Abdul Jalil
Y.B. Dato’ Sri Idris Jala (kiri) bersalaman dengan Yang di-Pertua Dewan Negara. Berdiri di
sebelah kanan ialah Y.B. Tuan Lee Cheam Choon.
15
Penyata Rasmi Pertama

Dewan Rakyat dan Dewan Negara
Pada 11 September 1959
Dewan Rakyat
16
17
18
Penyata Rasmi Pertama
Dewan Negara
19
20
Oleh Mustafar Ramdzuan bin Zakaria

SEKALUNG BUDI:
25 TAHUN PERKHIDMATAN
Peluang mencurah bakti selama lebih Berbanding sekarang, setiap tugas kepada 4 orang Setiausaha Dewan dan
25 tahun di Parlimen telah memberikan dikendalikan sepenuhnya oleh pegawai- kemudiannya menjadi Setiausaha Sulit
pengalaman yang tidak dapat dilupakan pegawai yang ditugaskan khas untuk untuk 5 orang Yang di-Pertua Dewan
oleh 22 kaktitangan Parlimen Malaysia. mengendalikan tugasan berkenaan Negara. Menurut beliau, sepanjang
Ibarat pepatah lama, ikut resam sekretariat, pentadbiran, hubungan perkhidmatan, beliau merasakan tugas
padi, semakin tunduk semakin berisi, diplomasi dan sebagainya”. yang dipikul adalah amat unik dan
begitulah pengalaman yang ditimba “Malah saya juga kerap kali diminta menarik kerana berpeluang bertugas
oleh 11 orang kakitangan yang telah bertugas menyampaikan taklimat dan di bawah ketua yang pelbagai karakter
berkhidmat selama 30 tahun, seorang 41 maklumat kepada pelawat yang datang dan bangsa. Menceritakan pengalaman
tahun, dan seorang lagi 40 tahun. Mereka ke Parlimen. Di samping itu beliau juga lalu, Puan Rohaya berkata, short-hand
ibarat penyumbang utama di sebalik perlu menghafal kedudukan setiap dan kecekapan menggunakan mesin
tabir kegemilangan Parlimen yang Ahli-ahli Parlimen dan Senator dengan taip adalah kemahiran utama yang
dihiasi riuh-rendah perdebatan antara cepat. Apabila setiap kali Parlimen perlu ada pada setiap setiusaha. Namun
pemimpin parti dan berkumandang di dibubarkan, beliau terpaksa menghafal kemahiran ini tidak perlu lagi digilap
Dewan Negara serta Dewan Rakyat di semula kedudukan yang telah berubah oleh setiausaha sekarang kerana alat-alat
sepanjang tempoh persidangan. dan inilah antara cabaran yang perlu teknologi komunikasi seperti komputer
Antara salah seorang kakitangan beliau hadapi. Walaupun tugas Bentara dan internet mampu memberi impak
yang paling lama berkhidmat ialah dulu cukup multi-tasking, namun ini positif terhadap setiap tugasan yang
Encik M. Selvarajah a/l Mariapan. tidak bererti tugas Bentara sekarang dilakukan oleh setiausaha.
Bertugas sebagai Bentara sejak 41 adalah sebaliknya”, tambah beliau ketika “Malahan saya juga kena banyak
tahun lalu, beliau amat berasa bangga ditemubual di sesi fotografi bersama 22 membaca buku untuk mengetahui isu-isu
menjadi warga Parlimen kerana tugas kakitangan lain. semasa kerana sudah menjadi kebiasaan
ini membolehkan beliau bertemu Namun, beliau tidak menyangkal setiap ketua gemar bertanyakan sesuatu
dan bergaul mesra bersama Ahli-ahli bahawa tanggungjawab Bentara pada perkara yang memerlukan jawapan
Parlimen sejak Parlimen ke-2. Peristiwa ketika ini tidak kurang beratnya, tetapi segera. Bayangkan pada waktu itu
8 Mac 2008, telah merubah senario adalah lebih sistematik kerana ianya memang tiada internet, jadi kita kena
politik Malaysia dan perubahan ini turut khusus kepada tugas-tugas di dalam sentiasa up to date” ujar beliau.
dirasai beliau apabila beliau kini perlu Dewan sahaja. Encik Mohd Nazir bin Tambah
lebih memahami sensitiviti pelbagai Seorang lagi kakitangan yang mula berkhidmat sebagai Pembantu
komponen politik yang menjadi rempah ditembual ialah Puan Rohaya binti Abu Pertanian di Parlimen Malaysia pada
ratus Parlimen Malaysia. Bakar yang telah berkhidmat selama 1 Disember 1978. Dalam pertemuan
Menurut beliau, pada peringkat awal lebih 32 tahun sebagai Pembantu Khas singkat bersamanya, beliau menyebut
bertugas sebagai Bentara, tugasan yang
diberikan adalah pelbagai dan cukup
mencabar. Bidang tugas yang dilakukan
bukan sahaja meliputi tugasan di dalam
Dewan sahaja, malahan tugas seperti
sekretariat, pentadbiran, perhubungan
diplomasi dan lawatan, serta menjadi
pegawai perhubungan kepada setiap
perasmian mesyuarat Parlimen Malaysia
turut menjadi sebahagian tugas besar
beliau.
Memetik kata-kata beliau ketika
ditembual, beliau menyebut “Bayangkan
ketika mesyuarat Persatuan Parlimen
Komanwel (CPA) pada tahun 1971, saya
dan dua lagi Bentara sahaja ditugaskan
Ketua Pentadbir mengucapkan tahniah kepada kakitangan Parlimen
menyambut ketibaan delegasi negara
yang telah berkhidmat lebih 25 tahun.
asing termasuk Speaker negara ahli.
21
telah membuka pintu Parlimen warga Parlimen kian meningkat akibat

Malaysia kepada pelawat- peningkatan jumlah Ahli-ahli Parlimen
pelawat dari pelbagai pelosok tahun demi tahun. Untuk itu, beliau
dunia. Parlimen juga giat sentiasa mengamalkan disiplin diri
menjalin hubungan dengan yang tinggi ketika melaksanakan tugas
agensi-agensi lain, berbanding supaya sentiasa dapat menyumbang ke
dahulu Parlimen adalah arah pembangunan Parlimen.
lebih tersendiri. Keadaan ini Penolong Pegawai Perpustakaan,
sedikit sebanyak membuka Puan Soh Eng Lan yang telah berkhidmat
peluang kepada beliau untuk lebih 35 tahun, berpendapat bahawa
mengenali para pemimpin tugas yang dilakukan pada waktu ini
Seronoknya... dapat berkongsi pengalaman silam negara luar dan berkenalan adalah lebih mudah kerana maklumat
dengan kakitangan dari agensi mengenai setiap unit buku dikelaskan
“keadaan dulu dan sekarang memang lain, baik dari dalam mahupun luar dan disusun menggunakan Sistem
banyak bezanya, pada waktu dulu tiada negara dengan lebih dekat. Pengkelasan Dewey Decimal (DDC).
pegawai yang spesifik untuk dirujuk Perubahan juga dapat dirasakan Keadaan ini membolehkan beliau
sekiranya berlaku sesuatu masalah dari segi keceriaan luaran dan dalaman mencari buku yang dikehendaki
kerana bidang tugas seseorang pegawai bangunan Parlimen yang kelihatan lebih oleh pengguna dengan mudah dan
adalah pelbagai. Berbeza pada waktu cantik dan canggih. Lebih menarik lagi segera. Sebelum maklumat dikelaskan
ini, setiap tugasan yang diberi adalah apabila persekitaran Parlimen dihias dan disusun menggunakan sistem
mengikut saluran tertentu dan keadaan cantik dengan pelbagai jenis bunga- DDC beliau memerlukan lebih
ini menyebabkan setiap tugasan dapat bunga tempatan yang sememangnya masa untuk mencari buku yang
dilakukan secara lebih berkesan”. antara yang tercantik di dunia. “ dikehendaki. Malahan pengguna juga
Selain daripada itu, pada hari ini, Turut menarik perhatian saya ialah boleh membuat tempahan melalui
aspek kebajikan kakitangan adalah kehadiran berpuluh-puluh ekor rusa telefon atau menghantar e-mel
sangat dititikberatkan dan usaha ini dan kewujudan jam besar yang dihiasi berbanding dahulu pengguna perlu
menyebabkan mereka merasakan pelbagai jenis pokok bunga renek, dan pergi ke perpustakaan untuk mengisi
diri mereka adalah sebahagian dari suasana ini jelas sekali membezakan borang tempahan. Selain daripada
Parlimen. Usaha mengeratkan jaringan antara dulu dan sekarang” tambah Encik itu, perkhidmatan internet yang
persahabatan antara warga Parlimen Mohd Nazir. disediakan membolehkan pengguna
dilakukan secara berterusan tanpa Bagi Encik Mohd Sidek Mohd memperluaskan pengetahuan mereka
mengira status, pangkat, gender Sani yang bertugas di Cawangan berhubung Parlimen secara mengakses
dan agama. Antaranya ialah melalui Perundangan, beliau berasa bangga maklumat melalui laman web Parlimen
majlis-majlis keraian, derma kematian, dapat berkhidmat di Parlimen yang Malaysia.
perkahwinan, kecemerlangan akademik menjadi badan penggubal undang- Semestinya setiap seorang daripada
anak-anak dan sebagainya. Upacara undang utama negara. Bidang tugas 22 kakitangan yang telah mencurahkan
sebegini kurang dipraktiskan pada beliau meliputi kerja-kerja menyediakan bakti mereka selama lebih 25 tahun
waktu dahulu. Sehubungan itu, beliau pelan tempat duduk Ahli Dewan Rakyat kepada Parlimen mempunyai cerita dan
menyeru warga Parlimen untuk dan Dewan Negara serta menyiapkan pengalaman tersendiri. Detik-detik 25
mensyukuri segala kemudahan yang jawapan bertulis daripada Menteri tahun bersama Parlimen ini dihimpun
diberikan kepada mereka pada waktu untuk diedarkan kepada Ahli Parlimen. tahun demi tahun dan menjadi koleksi
ini, terutamanya dari aspek kemudahan Beliau telah berkhidmat selama lebih sejarah untuk dikongsi bersama warga
dan peralatan bekerja yang jauh lebih 33 tahun dan berharap Parlimen akan Parlimen yang ada pada hari ini. Dalam
baik berbanding dahulu. mewujudkan lebih banyak peluang konteks ini, mereka boleh dianggap
Pada masa lalu, mereka terpaksa pekerjaan memandangkan bilangan bertuah kerana dapat terus bersama
meminta bantuan office boy untuk Ahli Parlimen kian bertambah. Parlimen dan melihat perubahan yang
menyampaikan maklumat dan keadaan Melaksanakan tugas sebaik mungkin begitu ketara antara dulu dan kini. Dalam
ini menyebabkan masalah yang timbul menjadi prinsip Puan Goventheammal menghadapi tempoh 50 tahun akan
tidak dapat diselesaikan dengan kadar a/p Markasagayam yang telah bertugas datang, pastinya mereka mengharapkan
segera. Pada masa ini, setiap kakitangan lebih 40 tahun di Parlimen. Bermula Parlimen Malaysia akan terus mengorak
dibekalkan dengan alat perhubungan sebagai tukang cuci sehinggalah langkah membawa pembaharuan
seperti telefon, komputer, internet, dan kini sebagai Pembantu Am Pejabat demi pembaharuan, dan menjadi yang
setiap unit mempunyai faksimili mereka di Pejabat Timbalan Yand di-Pertua terunggul di pentas dunia.
sendiri untuk membolehkan maklumat Dewan Rakyat. Beliau berpendapat
disalurkan secepat mungkin. tugas yang dilakukan kini adalah lebih
Menurut beliau, era globalisasi berat dan mencabar kerana keahlian
22
KAKITANGAN PARLIMEN
YANG TELAH BERKHIDMAT LEBIH 25 TAHUN
BIL NAMA JAWATAN JumlAh TAHUN BERKHIDMAT TARIKH LANTIKAN
1 M.Selvarajah a/l Mariappan Bentara 41 tahun 01.08.1968
2 Goventheammal a/p Markasagayam Pekerja Awam 40 tahun 01.01.1969
3 Juwairiah binti Sulaiman Pem.Tadbir Rendah (Jurutaip) 36 tahun 28.05.1973
4 Rahmah binti Abd Latif Pem.Tadbir (Kewangan) 36 tahun 02.07.1973
5 Supiah binti Dewak Pem. Tadbir (Kesetiausahaan) 35 tahun 01.03.1974
6 Soh Eng Lan Pen.Pegawai Perpustakaan 35 tahun 22.03.1974
7 Rajendran a/l Muthoo Pekerja Awam 34 tahun 03.07.1975
8 Abdul Rahman bin Mat Kassim Pekerja Awam 34 tahun 04.07.1975
9 Mohd Sidek bin Mohd Sani Pem.Tadbir P/O 33 tahun 20.09.1976
10 Rohaya binti Abu Bakar Setiausaha Sulit YPDN 32 tahun 01.08.1978
11 Anuar bin Komeng Bentara Parlimen 31 tahun 08.05.1978
12 Mohd Nazir bin Tambah Pembantu Pertanian 31 tahun 01.12.1978
13 Mohamed Shariff bin Hussein Pembantu Penerbitan 30 tahun 01.12.1979
14 Mohamed Rashid bin Yeop Pekerja Awam 29 tahun 03.03.1980
15 Zulkifli bin Zaidi Bentara Parlimen 29 tahun 01.07.1980
16 Alias bin Md.Nor Pembantu Am Pejabat 27 tahun 02.05.1982
17 Shukor bin Mohamed Bentara Parlimen 27 tahun 02.08.1982
18 Abdul Karim bin Isa Pengawal Keselamatan 26 tahun 02.02.1983
19 Rohlan bin Badri Pekerja Awam Khas 26 tahun 16.08.1983
20 Kamazaman bin Tunggal Pekerja Awam 26 tahun 19.08.1983
21 Jamilah Intan binti Bohari Setiausaha Sulit TYPDN 26 tahun 10.11.1983
22 Abdul Rahman bin Hassan Pemandu 26 tahun 01.12.1983
Sebahagian daripada kakitangan Parlimen yang telah berkhidmat selama lebih 25 tahun.
23
Nostalgia Parlimen
dahulu & kini
24
Ikan disusun di atas para

Jadi hidangan istana lama
Biar berbeda pemikiran dan cara
Namun perjuangan tetap sama
25
Pakaian rasmi Yang di-Pertua dan Timbalan Yang di-Pertua ditukar selepas tahun 1969.
26
Sesi mengangkat sumpah Ahli Parlimen.
Tidak kira dahulu mahupun kini, gurau senda Ahli Parlimen senantiasa menghiasi majlis.
27
Cokmar dibawa masuk ke dalam Dewan.
Barisan Ahli Parlimen dahulu dan kini tetap seiring dan senada.
Dewan Bankuet tempat Ahli Parlimen dahulu dan kini bertukar fikiran sambil menjamu selera.
28
Siaran Media Hari Pertama

Persidangan Pertama Parlimen
– 11 September 1959 bersamaan 8 Rabiulawal 1379, Jumaat
29
Terima Kasih kepada Arkib Negara Malaysia

30
1. Pada tanggal 11 September 1959, Dewan 9. Bangunan Parlimen Malaysia telah dirasmikan
dengan penuh adat istiadat pada 2 November 1963.
Negara dan Dewan Rakyat bersidang
buat pertama kalinya.
10. Parlimen Malaysia adalah badan
2. Pembinaan bangunan Parlimen Malaysia adalah perundangan tertinggi di negara ini
hasil ilham Perdana Menteri Malaysia pertama, Tunku
Abdul Rahman Putra Al-Haj dan peletakan batu asas
yang merangkumi 3 komponan utama
pembinaan bangunan Parlimen Malaysia disempurnakan perundangan, iaitu Seri Paduka Baginda
oleh Seri Paduka Baginda Yang di-Pertuan Agong ketiga, Yang di-Pertuan Agong, Dewan Negara
Al-Marhum Tuanku Syed Putra Al-Haj Ibni Al-Marhum dan Dewan Rakyat.
Syed Hassan Jamalullail pada 31 Ogos 1962.
3. Seorang arkitek kanan berbangsa Inggeris, W. Ivor 11. Seri Paduka Baginda Yang di-Pertuan Agong
Shipley, adalah orang yang bertanggungjawab tidak menghadiri persidangan Parlimen tetapi
merekabentuk bangunan Parlimen Malaysia yang menyampaikan titah ucapan di kedua-dua Dewan
sedia ada sekarang. apabila perlu dan ini hanya dilakukan pada Majlis
Istiadat Pembukaan yang diadakan pada awal sesi
Parlimen setiap tahun.
Tahukah anda? 12. Yang di-Pertuan Agong mempunyai kuasa untuk

memanggil, memberhenti dan membubarkan
Parlimen.
4. Persidangan Pertama Parlimen ke-2 telah diadakan 13. Y.B. Datuk Haji Mohamad Noah bin Omar pernah
pada 19 Mei 1964 dan buat pertama kalinya negeri dilantik dalam dua Dewan Tertinggi Parlimen
Sabah, Sarawak dan Singapura diwakili dalam Malaysia iaitu sebagai Yang di-Pertua Dewan
Dewan Rakyat dan Dewan Negara. Rakyat pertama pada 1 September 1959 hingga 29
Februari 1964 dan Yang di-Pertua Dewan Negara
5. Kedudukan Parlimen sebagai Badan Perundangan ketiga pada 24 Februari 1969 hingga 28 Julai 1978.
Persekutuan dan Acara Perundangannya
dinyatakan dalam Bab 4 dan Bab 5 Perlembagaan 14. Y.A.B. Timbalan Perdana Menteri Tun
Malaysia. Abdul Razak telah mengemukakan
6. Yang di-Pertua Dewan Rakyat pertama ialah Y.B. Rancangan Malaysia Pertama (1966
Datuk Haji Mohamad Noah bin Omar dan Yang di- hingga 1970) di Dewan Rakyat pada 15
Pertua Dewan Negara pertama ialah Y.B. Datuk Haji Disember 1965.
Abdul Rahman bin Md. Yassin.
15. Pada awal penubuhan Dewan Rakyat bagi Parlimen
7. Mengikut Warta Kerajaan Seri Paduka Baginda Pertama, parti politik yang menganggotai 104
Jil.42. No.2 (Tambahan No.4) pada 22 Januari 1998 kerusi Dewan tersebut ialah Perikatan, Barisan
bahawa dari segi susunan Keutamaan Persekutuan, Sosialis, Parti Islam Setanah Melayu (PAS), Parti
kedudukan Yang di-Pertua Dewan Negara adalah Progresif Rakyat (PPP), Parti Negara dan Ahli
pada kedudukan ke-12 dan Yang di-Pertua Dewan Parlimen atas tiket bebas.
Rakyat pada kedudukan ke-13.
16. Pada awal-awal persidangan Dewan Negara
hanya dianggotai 38 ahli dan kini bilangan
8. Bangunan Parlimen Malaysia yang keanggotaannya bertambah kepada 70 ahli, iaitu
menelan belanja RM18 juta telah dibina di dua ahlinya dipilih bagi setiap Dewan Undangan
atas sebidang tanah seluas 16.2 hektar di Negeri dan selebihnya, dilantik oleh Seri Paduka
Baginda Yang di-Pertuan Agong.
penjuru Timur Laut Taman Tasik Perdana.
31
17. Pada Parlimen Pertama, terdapat sebanyak 104 28 Parlimen Persekutuan Tanah Melayu telah meluluskan
kerusi dipertandingkan dan bertambah sehingga Rang Undang-undang Malaysia yang membolehkan
222 kerusi pada Parlimen ke-12. Akta Malaysia dikuatkuasakan mulai 31 Ogos 1963
atau tarikh yang kemudiannya yang diisytiharkan oleh
D.Y.M.M. Yang di-Pertuan Agong pada 21 Ogos 1963
18. Dewan Rakyat merupakan satu majlis untuk rakyat
mendapatkan pembelaan melalui wakil mereka 29. Penggal atau sesi dalam konteks institusi
yang dilantik melalui pilihan raya. Parlimen adalah merujuk kepada tempoh setahun
persidangan Parlimen.
19. Bangunan Parlimen Malaysia yang menempatkan bangunan menara 17

tingkat dan blok utama tiga tingkat dibina atas puncak bukit yang berada
pada paras 61 meter di atas paras laut dan di atas bukit yang dulunya
dikenali sebagai West Folly Hill.
30. Parlimen meluluskan Akta Waktu Standard Malaysia
20. Parlimen Malaysia telah menerima kedatangan Ahli-
untuk menyeragamkan waktu seluruh Malaysia pada
ahli Dewan Rakyat hasil proses pilihan raya umum
28 Disember 1981. Akta ini mengubah waktu rasmi
sebanyak 12 kali iaitu pada 1959, 1964, 1969, 1974,
yang ditetapkan pada 1941. Mulai 1 Januari 1982,
1978, 1982, 1986, 1990, 1995, 1999, 2004 dan 2008.
waktu rasmi Sabah dan Sarawak yang 8 jam terdahulu
daripada Greenwich Mean Time (GMT) dipilih sebagai
21. Cokmar pada awal penggunaan waktu Standard Malaysia kerana waktu tersebut lebih
sesuai dari segi penjimatan ke atas waktu siang atau
direkabentuk dan dihasilkan oleh Daylight Saving.
pengukir perak Melayu Kelantan.
31. Setiausaha Dewan Negara dan Setiausaha Dewan
22. Yang di-Pertua Dewan Negara mestilah dipilih Rakyat yang dilantik oleh Seri Paduka Baginda Yang
dalam kalangan ahli-ahli Dewan Negara sahaja. di-Pertuan Agong haruslah daripada kalangan
anggota perkhidmatan awam Persekutuan.
23. Yang di-Pertua Dewan Rakyat adalah Pegawai
Tertinggi Dewan Rakyat.
32. Sehingga Parlimen ke-12, Dewan Rakyat telah
diterajui oleh lapan orang Yang di-Pertuan dan
24. Yang di-Pertua Dewan Rakyat terkini ialah Yang Berhormat Tan Sri Datuk Seri Utama
boleh dipilih dalam kalangan Pandikar Amin bin Haji Mulia.
Ahli-ahli Dewan Rakyat atau
individu yang difikirkan
berkelayakan. 33. Parlimen Malaysia pernah
25. Bangunan MATIC yang terletak di mempunyai mini zoo (17 ekor
Jalan Ampang pernah menjadi burung merak, 20 ekor rusa,
tempat persidangan Parlimen 6 ekor angsa Sarawak dan
yang awal dan dikenali sebagai
Dewan Tunku Abdul Rahman, sepasang kerbau Anoa) yang
Kuala Lumpur. diasaskan oleh mantan Yang di-
26. Yang di-Pertua Dewan Rakyat Keenam, Y.B. Tun
Pertua Dewan Rakyat Keenam,
Dato’ Seri Dr. Mohamed Zahir bin Haji Ismail pernah Y.B. Tun Dato’ Seri Dr. Mohamed
menjadi Hakim Mahkamah Tinggi Kota Bharu antara
1975 hingga 1982 Zahir bin Haji Ismail pada
1983, yang tinggal sekarang ini
27. Tugas Bentara Mesyuarat ialah mengawal keselamatan
ketika majlis bersidang sama ada di Dewan Negara hanyalah rusa.
atau Dewan Rakyat, di samping membawa cokmar.
32
34. Setiausaha Dewan Negara yang pertama dilantik 42. Anggota Eksekutif di Parlimen Malaysia yang
ialah Encik Ramli bin Abdul Hamid (1959 – 1960), diketuai Perdana Menteri dikenali sebagai front
manakala Setiausaha Dewan Rakyat pertama bench, manakala Ahli Parlimen biasa daripada parti
dilantik ialah C.A. Fredericks (1959 – 1964). kerajaan digolongkan sebagai back bench atau
penyokong kerajaan.
35. Proses penggubalan undang-undang memerlukan
Bacaan Kali Pertama, Kedua dan Ketiga, di samping 43. Seramai 22 kakitangan Parlimen
peringkat Jawatankuasa, Perkenan Seri Paduka
Baginda Yang di-Pertuan Agong sebelum diwarta
Malaysia dari pelbagai unit
dan dicetak dan seterusnya menjadi Undang- telah berkhidmat lebih 25 tahun
undang atau Akta. termasuk dua kakitangan yang
36. Dalam sejarah Parlimen selama 50 tahun sejak 1959 berkhidmat selama 40 tahun dan
hingga 2009, Parlimen hanya digantung sekali, 41 tahun.
iaitu, setelah peristiwa 13 Mei 1969. Perisytiharan
ini diwartakan dan berkuatkuasa pada 16 Mei 1969 44. Datin Seri Dr Wan Azizah Wan Ismail yang pernah
di bawah Ordinan No. 2 (kuasa-kuasa Perlu) Darurat mewakili Parlimen Permatang Pauh dilantik sebagai
1969 - P.U. (A) 149. Dengan perisytiharan darurat ini Ketua Pembangkang wanita pertama pada April
sistem Kerajaan Berparlimen telah digantung. 2008 hingga Ogos 2008 di Dewan Rakyat, Parlimen
ke-12.
37. Pelapor atau “verbatim reporters”
merupakan pencatat kata demi 45. Ketua Whip dan pembantu Whip di Parlimen
biasanya bertanggungjawab memastikan Ahli-ahli
kata setiap apa yang dibahaskan Parlimen dimaklumkan tentang urusan Parlimen,
dalam Dewan Negara atau di samping mengekalkan undi parti dengan
Dewan Rakyat. memastikan ahli-ahlinya menghadiri perbahasan
mengenai sesuatu isu penting.
38. Mengikut Perkara 63 Perlembagaan Persekutuan,
Parlimen mempunyai keistimewaan seperti dalam
46. Kedudukan rasmi Perdana Menteri di Dewan Rakyat
Majlis Parlimen, tiada seorang pun yang boleh
adalah sebagai Ketua Majlis Mesyuarat mengikut
didakwa di dalam mahkamah mengenai apa-apa
Peraturan Mesyuarat 4A Dewan Rakyat.
yang dikatakan kecuali menganjurkan supaya
pemerintahan Raja Berperlembagaan di negara ini
dihapuskan. 47. Peranan Ketua Pembangkang di
39. Y.B.Tun Dato’ Seri Dr. Mohamed Zahir bin Haji Ismail Parlimen Malaysia memberikan
merupakan Yang di-Pertua Dewan Rakyat paling “check and balance”, kritikan
lama berkhidmat setakat ini iaitu selama 22 tahun
empat bulan bermula pada 14 Jun 1982.
membina dan preskripsi polisi
alternatif terutama dalam
Dewan Rakyat.
40. Sejak 50 tahun Persidangan 48. Sekumpulan rusa yang ditempatkan di Parlimen
Parlimen Malaysia, seramai 15 Malaysia telah dihadiahkan oleh Presiden Republik
Yang di-Pertua Dewan Negara Indonesia, Jeneral Suharto pada 2 Julai 1983
sebagai lambang persahabatan antara dua negara
telah dilantik mengikut Fasal serumpun.
56 Perlembagaan Persekutuan.
49. Y.B. Senator Datuk Armani Mahiruddin mencatat
41. Dewan Bankuet atau dewan jamuan Parlimen sejarah apabila menjadi wanita pertama dilantik
Malaysia mempunyai saiz yang sama dengan memegang jawatan Timbalan Yang di-Pertua
Dewan Rakyat. Dewan Negara pada 9 Julai 2009.
50. Yang di-Pertua Dewan Rakyat yang pertama, Datuk Haji Mohamad Noah
bin Omar adalah datuk sebelah ibu kepada Perdana Menteri Malaysia
Keenam, Y. A.B. Dato’ Sri Mohd Najib bin Tun Abdul Razak.
33
Tahukah
Tan Sri Haji Mohammad Noah Omar Dato Onn Jaafar

1959 -1964 dan 1968 - 1970 1959 - 1962
Tun Abdul Razak Tun Hussein Onn

1959 – 1976 1969 - 1981
(Menantu) (Menantu Tan Sri Noah Omar)
Dato’ Sri Mohd Najib Dato’ Seri Hishammudin

1976 – 1995 –
(Cucu) (Cucu)
Tan Sri Haji Mohammad Noah bin Omar telah dilantik sebagai Yang di-Pertua Dewan
Rakyat pada tahun 1959 – 1964, dan Yang di-Pertua Dewan Negara pada 1968 – 1970.
Beliau adalah ayahanda kepada Tun Rahah, iaitu isteri kepada Tun Abdul Razak.
Manakala seorang lagi anakanda beliau iaitu Tun Suhaila mendirikan rumahtangga
dengan Tun Hussein Onn. Dato’ Sri Mohd Najib Tun Abdul Razak dan Dato’ Seri
Hishamuddin Tun Hussein Onn adalah cucunda beliau dan mereka merupakan
penyambung legasi kepimpinan beliau. Dato’ Onn Jaafar adalah ayahanda kepada
Tun Hussein dan juga datuk kepada Dato’ Seri Hishamuddin.
34
anda?
Dato’ Abdul Rahman Yassin

1959 - 1970
Dato’ Suleiman Tun Dr. Ismail

1959 - 1963 1959 - 1973
Dato’ Abdul Rahman Yassin dilantik sebagai Yang di-

Pertua Dewan Negara pada 11 September 1959. Perjalanan
politik beliau diteruskan oleh kedua anakanda beliau dan
seterusnya oleh cucunda beliau Dato’ Mohamed Tawfik, iaitu
anakanda kepada Tun Dr. Ismail yang pernah menjawat
jawatanTimbalan Perdana Menteri pada tahun 1970.
Dato’ Mohamed Tawfik

1986 – 1990
(Cucu)
Tun Datuk Patinggi Tan Sri Temenggong

Jugah Anak Barieng
1963 - 1974
Datuk Amar Leonard Linggi Jugah

1978 – 1986 Tun Datuk Patinggi Tan Sri Temenggong
Jugah merupakan Ahli Parlimen Sarawak/
Ulu Rajang. Perjuangan politik beliau
diteruskan oleh anakanda dan cucunda
beliau, di mana masing-masing dipilih
sebagai Ahli Parlimen Kapit.
Tuan Alexander Nanta Linggi Jugah

1999 –
35
Bangunan
Oleh Ahmad Fauzi Mustafa

Parlimen Malaysia &

Keistimewaan
“Parlimen ini adalah satu bangunan
yang kekal melambangkan
dasar-dasar demokrasi yang kita
amal dan mempertahankan di
Malaysia. Dasar-dasar ini ialah
hak dan tanggungjawab rakyat
memerintah negara mereka
sendiri, kebebasan tiap-tiap orang
menyatakan pendapatnya dan
menganut agamanya, keadilan
yang saksama warga negara yang
mempunyai hak yang sama di sisi
undang-undang, asas-asas hormat
menghormati dan bertolak ansur
antara satu sama lain dan hak
memiliki harta-harta benda.“
(titah ucapan Duli Yang Maha Mulia Seri Paduka

Baginda Yang diPertuan Agong, Tuanku Syed Putra
Ibni Almarhum Syed Hassan Jamalullail dalam
upacara pembukaan bangunan Parlimen pada 2
November 1963).
36
Kementerian, Bilik Taklimat, Bilik

Jawatankuasa 1 dan 2 (bilik mesyuarat),
Pejabat Jawatankuasa Kira – Kira Wang
Negara (PAC) dan galeri awam yang
boleh memuatkan 120 orang tetamu
bagi Dewan Rakyat dan 80 orang
bagi Dewan Negara. Di sini, pelawat
berpeluang mengikuti persidangan
sebagai pemerhati bebas. Sebuah
Pusat Media juga telah dibina dengan
menempatkan ruang kerja untuk semua
pengamal media massa serta dua
buah mini studio milik RTM dan TV3.
SEJARAH AWAL Keseluruhan belanja untuk Dianggarkan seramai 150 pengamal
membina kompleks Parlimen ini ialah media bertugas di sini setiap hari ketika
Sebelum bangunan Parlimen seperti RM 18 juta. Bagi melengkapkan jalan ke dewan bersidang.
sedia ada dibina, Mesyuarat Pertama, Parlimen, satu jambatan sepanjang 600
Penggal Pertama, Parlimen Pertama, kaki telah dibina untuk menghubungkan BLOK MENARA
Persekutuan Tanah Melayu telah terus Bukit Parlimen dengan pusat
diadakan di Dewan Tunku Abdul bandar. Bangunan Parlimen telah Blok menara 17 tingkat terletak
Rahman yang sekarang dikenali sebagai dirasmikan oleh Yang di-Pertuan Agong berhadapan blok utama. Terdapat dua
Kompleks Penerangan Pelancongan ketiga Tuanku Syed Putra Al-Haj Ibni Al- buah jambatan sepanjang 166 kaki
Malaysia (MATIC) pada 11 September Marhum Syed Hassan Jamalullail pada 2 yang menghubungkan blok menara
1959. November 1963. dengan blok utama. Pada asalnya,
Persidangan ini merupakan blok menara menempatkan pejabat
sejarah penting tanah air kerana buat BLOK UTAMA Menteri dan Ahli-ahli Parlimen. Namun,
julung kalinya Parlimen Persekutuan apabila bilangan kakitangan Parlimen
telah bersidang dengan ahli-ahlinya. Blok utama merupakan bangunan bertambah, blok menara telah diubah
YTM Tunku Abdul Rahman, Perdana tiga tingkat, amat unik rekabentuknya menjadi pejabat untuk kakitangan.
Menteri Malaysia yang pertama, telah kerana bumbungnya terdiri daripada Walau bagaimanapun, beberapa ruang
menyuarakan pandangannya bahawa sebelas bentuk segi tiga yang bersusun. pejabat masih dikekalkan seperti
sebuah bangunan khusus perlu didirikan Di bawah bumbung bersegitiga itulah pejabat Perdana Menteri, pejabat
sebagai Parlimen. terletaknya Dewan Rakyat. Keseluruhan Timbalan Perdana Menteri dan pejabat
Ekoran daripada itu, pada tahun bangunan mempunyai rekabentuk Ketua Pembangkang.
1959, satu kawasan berkeluasan 16.2 kerawang seperti sarang lebah yang Tingkat 17 juga terdapat ruang
hektar berhampiran Taman Tasik Perdana berfungsi sebagai kawalan terhadap terbuka yang seringkali digunakan
Kuala Lumpur telah dipilih sebagai sinaran matahari kepada bangunan untuk majlis-majlis jamuan tidak
tapak yang sesuai. Kawasan tersebut yang diliputi oleh kaca. rasmi yang dikenali sebagai Anjung
dipilih kerana lokasinya yang strategik Di tingkat bawah bangunan Parlimen. Pemandangan dari tingkat
iaitu, terletak di atas sebuah bukit dan terdapat Bilik Diraja, Dewan Bankuet, 17 amat menarik, berlatar belakangkan
berhampiran dengan pusat bandaraya. pusat sumber, bilik penyelidik dan surau permandangan bangunan-bangunan
Pada 31 Ogos 1962, Tuanku Syed bulat yang boleh memuatkan 100 orang pencakar langit dan panorama kota raya
Putra Al-Haj Ibni Al-Marhum Syed Hassan jemaah. Kuala Lumpur.
Jamalullail, Yang di-Pertuan Agong yang Tingkat pertama menempatkan
ketiga, telah berkenan untuk meletakkan Dewan Negara, Dewan Rakyat, kafeteria,
batu asas bagi membina bangunan kedai cenderamata, pejabat pos, klinik,
Parlimen di kawasan tersebut. sudut sidang media, bilik Sekretariat,
Kerja-kerja pembinaan dimulakan pejabat Yang di-Pertua Dewan Negara
selepas upacara meletak batu asas dan Yang di-Pertua Dewan Rakyat,
tersebut. Kemuncak bukit mula pejabat-pejabat Timbalan Yang di-
diratakan pada paras 61 meter dari aras Pertua Dewan Negara dan Dewan
laut pada bulan September 1962. Kerja- Rakyat, pejabat Menteri mengikut
kerja pembinaan Parlimen yang terdiri Kementerian dan bilik rehat Ahli Parlimen,
daripada sebuah bangunan tiga tingkat Dewan Negara dan Dewan Rakyat serta
dan sebuah bangunan menara 17 lobi bagi kedua-dua Dewan.
tingkat telah mengambil masa hampir Di tingkat dua pula menempatkan
setahun. pejabat-pejabat menteri mengikut Bilik Diraja
37
DEWAN BANKUET
Dewan Bankuet atau dewan jamuan

ini mempunyai saiz yang sama dengan
Dewan Rakyat di atasnya. Dewan ini
dapat memuatkan 500 orang tetamu
pada satu-satu masa. Dewan Bankuet
ini digunakan buat pertama kalinya
untuk Majlis Jamuan Negara pada 18
September 1963.
KEISTIMEWAAN BANGUNAN
PARLIMEN
Keseluruhan kompleks bangunan

Parlimen ini ditutupi dengan kaca
yang boleh menyerap haba panas dan
meresap cahaya. Kawalan terhadap
sinaran matahari dilakukan dengan
menutup binaan ini dengan kerawang yang dijadikan Taman Rusa. elektrik dan disalurkan pada satu
berukir yang diperbuat daripada batu Kompleks Parlimen juga turut bahagian kawalan jam induk yang
konkrit buatan tempatan yang dipasang ditempatkan beberapa prasana dipanggil ”master clock”. Fungsinya
sebahagian demi sebahagian. Kerawang beriadah seperti gelanggan tenis, futsal, adalah untuk memastikan ketepatan
yang berbentuk seperti sarang lebah itu bola tampar, gelanggang badminton jam tersebut dengan digerakkan secara
menambahkan lagi hebatnya bangunan dan gimnasium. Sementara itu, ikon automatik berdasarkan sistem GPS
ini. bangunan Parlimen Malaysia juga walaupun bekalan elektrik terputus.
Pada keseluruhannya, lebih dari satu terletak pada jam besar berdekatan Jam besar Parlimen Malaysia yang
juta batu bata; 2,200 tan besi waja; 54,000 pintu masuk utama sejak awal 2001. menelan belanja RM280,000 kelihatan
tan konkrit; 200,000 kampit simen dan Istimewanya jam besar Parlimen menarik dan unik kerana dibentuk
300 tan kaca digunakan untuk membina dikawal selia menggunakan Sistem dengan beberapa jenis pokok renek
bangunan Parlimen. Penentu Kedudukan Sejagat (GPS) bagi berbunga seperti Marigold, Vinca,
Selain itu, kompleks Parlimen turut memastikan ketepatan masa yang mana Cosmos dan Coleus yang ditukar ganti
dihiasi beberapa jenis tumbuhan dan saat jam tersebut hanya tersasar sesaat setiap bulan. Selain jam besar Parlimen
binatang peliharaan. Pohon-pohon dalam tempoh 1,000 tahun. Malaysia, terdapat dua lagi jam besar
kayu yang jarang ditemui turut ditanam Bagi menggerakkan jam besar seumpamanya terletak di Cyberjaya,
di kawasan sekitar. Di sebelah kawasan tersebut, enjin jam yang diimport dari Selangor dan Universiti Utara Malaysia
kompleks terdapat kawasan lapang Switzerland, menggunakan tenaga (UUM) Sintok, Kedah.
38
Tiga bentuk syiling peringatan sempena

sambutan ulang tahun ke-50 Parlimen.
– Bernama Foto
Syiling
Jubli Emas (pruf ), Perak (pruf ) dan Emas Nordic
masing-masing dijual dengan harga
terdapat lambang anak bulan dengan
perkataan Ulang Tahun ke-50 Parlimen
Parlimen
RM1,200, RM150 dan RM10 sekeping. Malaysia tertera di dalamnya.
Syiling emas dengan nilai muka RM100 Pada bahagian atas kanan syiling
diperbuat daripada logam emas dengan itu pula tertera bintang pecah 14 yang
Malaysia ketulenan 99.9 dan berat setiap keping

ialah 7.96 gram. Sebanyak 100 keping
melambangkan 14 buah negeri di
Malaysia termasuk Wilayah Persekutuan.
syiling sahaja ditempa. Bahagian belakang syiling pula
Syiling perak dengan nilai muka memaparkan jata (lambang kebesaran)
PARLIMEN Malaysia dengan kerjasama RM10, diperbuat daripada perak negara Malaysia serta cokmar Dewan
Bank Negara Malaysia (BNM) telah sterling dengan ketulenan 92.5, seberat Rakyat dan Dewan Negara. Perkataan
melancarkan tiga jenis syiling peringatan 21.00 gram sekeping. Syiling ini ditempa Bank Negara Malaysia dan nilai muka
sempena sambutan Ulang Tahun kepada kuantiti sebanyak 300 keping syiling masing-masing tertera pada
50 Parlimen Malaysia pada 2 Julai 2009 sahaja. Syiling emas Nordic pula bernilai bahagian atas dan bawahnya.
lalu. Syiling itu dilancarkan oleh Yang muka RM1 dan sebanyak 10,000 keping Syiling itu dijual di ibu pejabat Bank
di-Pertua Dewan Negara, Tan Sri Dr. ditempa. Bahagian hadapan syiling Negara Malaysia dan cawangannya
Abdul Hamid Pawanteh di bangunan itu memaparkan bangunan Parlimen di Pulau Pinang, Johor Baharu, Kuala
Parlimen. Tiga jenis syiling tersebut yang dengan tahun 1959-2009 tertera di Terengganu, Kota Kinabalu dan
terdiri daripada Syiling Peringatan Emas bawahnya. Pada sisi syiling tersebut, Kuching. Ketika pelancaran, Tan Sri
Dr Abdul Hamid berkata, pelancaran
syiling peringatan itu merupakan salah
satu daripada acara sambutan Ulang
Tahun ke-50 Parlimen Malaysia yang
berlangsung sepanjang tahun ini. Hadir
sama pada majlis pelancaran berkenaan
ialah Yang di-Pertua Dewan Rakyat, Tan
Sri Datuk Seri Utama Pandikar Amin
Haji Mulia dan Timbalan Gabenor Bank
Negara, Datuk Zamani Abdul Ghani, di
samping kehadiran Menteri-menteri
Kabinet, Timbalan Menteri serta Ahli-
ahli Dewan Negara dan Dewan Rakyat.
Tan Sri Dr. Abdul Hamid Pawanteh bersama

tetamu pada majlis pelancaran.
39
Oleh Datuk Dr. Wan Junaidi Tuanku Jaafar

Timbalan Yang di-Pertua Dewan Rakyat
Tuan Yang di-Pertua Dewan

Rakyat dan Evolusinya
MAJLIS Persekutuan Malaya ditubuh Constitutional Proposal Report disiapkan dikekalkan sebagai Presiden Majlis
pada 1909 di bawah Perjanjian pada 19 Disember 1946 untuk merintis Undangan Persekutuan di bawah
Penubuhan Majlis Persekutuan yang jalan ke arah itu. Walaupun matlamat Perjanjian 1948 tersebut. Penglibatan Sir
dipersetujui di bawah Perjanjian awal Constitutional Proposal ialah G.E.J. Gent dengan Majlis menjadi lebih
Persekutuan 1895. Ahli Majlis bertujuan untuk penubuhan Malayan meningkat berbanding rakan-rakan
Persekutuan pada masa itu adalah Union, namun dokumen tersebut terdahulu daripada beliau. Ini adalah
Sultan-sultan, Residen British dan fleksibel dan boleh digunapakai dalam didorong oleh rangka program untuk
empat Ahli Rasmi. Sir John Anderson, perbincangan untuk perbincangan memberi kemerdekaan kepada Tanah
Pesuruhjaya Tinggi menjadi Presiden Perjanjian 1948 selepas rancangan Melayu sebagai yang tersirat di dalam
Majlis Persekutuan yang pertama. Malayan Union gagal. Constitutional Proposal Report tersebut.
Pada 1927 dan 1933, struktur dan Kerja dan penglibatan Majlis dalam Selepas itu, Sir Henry L.G. Gurney
keahlian Majlis diubah dan namanya pentadbiran Tanah Melayu pula ada telah dilantik sebagai Pesuruhjaya Tinggi
telah ditukar kepada Majlis Undangan hubungkait dengan agenda terkini British dan beliau juga menjadi Presiden
Persekutuan Malaya pada 1948 di bawah Kerajaan. Peningkatan persidangan pada dan Majlis, tetapi beliau menemui ajal
Perjanjian Persekutuan 1948, namun 1947 hingga ke Hari Merdeka pada 31 di tangan pengganas Komunis di Bukit
kedudukan Pesuruhjaya Tinggi British Ogos 1957 adalah berkaitan matlamat Frasier, pada bulan 6 Oktober 1951.
sebagai Presiden dikekalkan, dan atas Perjanjian 1948 yang tersirat di dalam Tempat beliau diganti oleh Mr. M.V. Del
ketidak hadirannya, Resident-General Constitutional Proposal Report 1946. Tufo pada 21 Februari 1951 yang ketika
British Tanah Melayu menjadi Presiden. Berdasarkan laporan dan rekod-rekod, itu dilantik memegang jawatan sebagai
Sejarah Majlis Persekutuan semenjak kita boleh melihat Majlis lebih sibuk Pegawai Pentadbir Kerajaan sementara
tertubuhnya pada 1909 menyaksikan dan aktif pada 1954 berbanding tahun tidak ada Pesuruhjaya Tinggi di Tanah
banyak pertukaran Presiden Majlis. terdahulunya. Keadaan ini didorong Melayu. Beliau juga menyandang
Sebab pertukaran itu berlaku apabila oleh pilihan raya pertama diadakan jawatan sebagai Presiden Majlis hingga
ada pertukaran Pesuruhjaya Tinggi pada Jun 1955 dan persediaan Hari 30 Januari 1952 apabila General
British berlaku di Tanah Melayu. Kemerdekaan pada 31 Ogos 1957. Majlis Sir Gerald Templer dilantik menjadi
Pada peringkat awalnya, Majlis juga menjadi lebih sibuk pada awal Pesuruhjaya Tinggi British. Pelantikan
Persekutuan jarang bersidang dan 1958 dan awal 1959, bagi persediaan Mr. M.V. Del Tufo itu memberi satu
tempoh persidangannya amat ringkas. kepada Kerajaan untuk mengadakan gambaran bahawa Kerajaan akan
Perbahasan dalam persidangan adalah Pilihan Raya Umum pada Ogos 1959 dan bertindak apa yang perlu walaupun
terperinci, dan biasanya tidak melebihi penubuhan Parlimen yang mempunyai bertentangan dengan Perjanjian
sepuluh minit seorang. Dengan itu, dua Majlis pada 11 September 1959. Persekutuan 1948 yang dianggap
Majlis boleh meluluskan undang-undang Ternyata, kesibukan Majlis berkait rapat sebagai Perlembagaan ketika itu.
atau usul dalam masa yang singkat dan dengan pembangunan politik semasa Apabila General Sir Gerald Templer,
mesyuarat Majlis tidak mengganggu dan matlamat Kerajaan, di samping dilantik menjadi Pesuruhjaya Tinggi
tugasan harian Pesuruhjaya Tinggi Kerajaan lebih menggunakan kuasa Tanah Melayu beliau juga menjadi
dan pegawai-pegawai yang terlibat undang-undang yang dilulus oleh Majlis Presiden Majlis Undangan Persekutuan.
dengannya. daripada arahan pentadbiran. General Sir Gerald Templer banyak
Perubahan ketara kepada Majlis Perjanjian Persekutuan Malaya membuat perubahan pentadbiran dan
Mesyuarat berlaku apabila tertubuhnya 1948 dimeterai pada 21 Januari 1948 langkah-langkah untuk menangani
Majlis Undangan Persekutuan untuk merealisasikan Constitutional masalah Komunis di Tanah Melayu.
1948. Perubahan ini didorong oleh Proposal Report bertarikh 19 Disember Semua perkara tersebut walaupun
agenda Pentadbiran British untuk 1946 selepas Malayan Union gagal, dilaksana di peringkat pentadbiran
memenuhi kehendak rakyat selepas dan Sir Gerald E. J. Gent, Pesuruhjaya namun mendapat kuasa undang-
Perang Dunia Kedua yang menghala Tinggi British di Tanah Melayu yang undang dan mandat daripada Majlis
kepada kemerdekaan. Ini jelas apabila pertama selepas Perang Dunia Kedua, untuk memudahkan cara. General
40
Datuk Dr. Wan Junaidi (self-government) kepada Tanah Melayu,

Tuanku Jaafar bermula dengan Constitutional Proposal
Timbalan Yang di-Pertua
Dewan Rakyat Report bertarikh 19 Disember 1946
yang pada awalnya untuk mengasaskan
Malayan Union. Setelah rancangan
Malayan Union gagal maka Constitutional
sebagai langkah positif Proposal Report tersebut disasar pula
Pentadbiran British ke arah kepada perbincangan yang berakhir
pengasingan kuasa antara dengan Perjanjian Persekutuan Malaya
Legislatif dan Eksekutif di 1948. Setelah Perjanjian 1948 termeterai
Tanah Melayu. Di samping maka Majlis Undangan Persekutuan
itu, langkah itu juga ditubuh semula untuk menggantikan
dilihat sebagai kesediaan Majlis Persekutuan di bawah Perjanjian
Pentadbiran British 1909 yang dibubar apabila Tanah Melayu
menyerah pucuk tertinggi jatuh ke tangan Jepun pada 1942.
pentadbiran undang- Pada 20 Januari 1955, Dato Setia
undang, walaupun Wangsa Mahmud bin Mat bersara
simbolik, kepada anak daripada jawatan Speaker Majlis dan
tempatan. tempat beliau telah digantikan oleh
Pada ketika itu juga Raja Sir Uda bin Raja Muhammad.
Kerajaan menggubal Pentadbiran Malaya semakin nekad
Legislative Council untuk melaksanakan proses peralihan
(Privileges and Powers) dengan mengadakan pilihan raya pada
Ordinan 1948, yang 27 Jun 1955 untuk memilih 52 orang
memberi hak kebebasan Ahli untuk menggantikan tempat 52
bercakap dan perbahasan Ahli Tidak Rasmi dalam Majlis. Selepas
kepada Ahli-Ahli. pilihan raya tersebut Tunku Abdul
Bagaimanapun Ordinan Rahman, pemimpin parti Perikatan
tersebut didapati tidak dilantik menjadi Ketua Menteri Tanah
menepati apa yang Melayu. Detik ini telah menyaksikan
dikehendaki, maka perlaksanaan pertukaran budaya perbahasan di dalam
Sir Gerald Templer semasa menjadi
Ordinan 1948 tersebut tertangguh. Oleh Majlis: Ahli-Ahli semakin aktif dan Majlis
Pesuruhjaya Tinggi lebih banyak
itu Kerajaan berusaha mencari contoh juga semakin sibuk. Pertukaran budaya
menumpu perhatian kepada masalah
untuk menggubal undang-undang di dalam Majlis Undangan Persekutuan
darurat sementara tugasnya sebagai
baru sebagai ganti. Hasil daripada carian telah mengubah semua perwatakan,
Presiden Majlis dilaksanakan oleh
tersebut Kerajaan mendapati undang- perbahasan dan kesopanan di dalam
Timbalannya, Mr. D.C. MacGillivaray.
undang South Afrika yang digubal pada Majlis yang wujud sebelum dan selepas
1915 sesuai, maka Ordinan baru digubal Jepun sebelum Jun 1955. Raja Sir Uda
Pelantikan Speaker Tempatan
dan dilulus pada 31 Disember 1952 bin Raja Muhammad sebagai pengerusi
sebagai Legislative Council (Privileges Majlis berhadapan dengan perubahan
Pada 2 September 1953 Pesuruhjaya
and Powers) Ordinan 1952. Tetapi, ketara tersebut dan menanganinya
Tinggi, General Sir Gerald Templer,
setelah Majlis melulus Ordinan tersebut, semasa persidangan.
melantik Dato’ Setia Wangsa Mahmud
Mr. D.W.S. Lidderdale, The Fourth Clerk Raja Sir Uda bin Raja Muhammad
bin Mat, bekas Menteri Besar Pahang
of the Council, House of Commons, menjadi Speaker hanya sepenggal,
menjadi Pengerusi Majlis Undangan
England datang melawat Malaya dan dari 7 November 1956 hingga 14 Ogos
Persekutuan mengambil alih tempat
mendapati bahawa undang-undang itu 1957, yang bermesyuarat selama 15
Pesuruhjaya Tinggi dan diberi gelaran
mempunyai beberapa kekurangan dari hari. Ini adalah satu jumlah persidangan
Speaker. Proses pelantikan Speaker
segi istilah dan prinsip, maka akhirnya yang cukup banyak berbanding
hampir sama dengan Pegawai-Pegawai
undang-undang itu tidak dilaksanakan penggal-penggal yang terdahulu
Kerajaan lain, atas ikhsan Pesuruhjaya
sepenuhnya. Akhirnya, pada Mac 1955, darinya. Setelah berkhidmat hampir
Tinggi British. Gaji, elaun dan
Ordinan 1952 telah dipinda untuk empat tahun Raja Sir Uda bin Raja
kemudahannya dibayar oleh pejabat
memperbetulkan kekurangan dan Muhammad berundur pada 15 Ogos
Pesuruhjaya Tinggi, walaupun perkara
kesalahan istilah yang tersebut. 1957, namun beliau berkesempatan
tersebut ditentukan oleh Majlis dan
Semua tindakan Pentadbiran menyaksi pembentangan Usul Kertas
tercatat di dalam Peraturan-peraturan
Koloni British semenjak selepas Perang Puteh Legislative Council Paper No. 42
Majlis Mesyuarat (Standing Rules
Dunia Kedua adalah sejajar dengan tahun 1957 yang memperkenalkan
and Orders). Walau bagaimanapun
hasrat untuk memberi kerajaan sendiri Draf Perlembagaan Malaya pada 10
pelantikan tersebut boleh dilihat
41
Julai 1957, dan seterusnya menyaksikan Seri Paduka Baginda Yang diPertuan
kelulusan Kertas Puteh tersebut oleh Agong. Penubuhan Parlimen yang
Majlis pada 15 Ogos 1957. mempunyai dua Majlis yang dibaca oleh
Mesyuarat Majlis berikut adalah Mr. C.A Frederick, Clerk to the Council,
pada 3 September 1957, dan pada ketika di dalam Dewan. Selepas itu, Majlis
itu Dato’ Haji Abdul Malek bin Yusuf memilih Dato’ Haji Mohamad Noah
Dato’ Maha Kurnia dilantik menjadi bin Omar menjadi Tuan Yang Di Pertua
Speaker. Dengan itu juga Dato’ Haji Dewan Rakyat dan mempengerusikan
Abdul Malek menjadi Speaker Majlis Majlis mengangkat sumpah seramai 102
Persekutuan pertama mempengerusi orang Ahli-Ahli yang dipilih pada pilihan
Majlis Undangan Persekutuan selepas raya umum pertama pada 19 Ogos
kemerdekaan. Pada pendapat penulis 1959. Hanya seorang Ahli Parlimen, iaitu
beliau adalah Speaker yang pertama Abdul Aziz bin Ishak, Menteri Pertanian
Tanah Melayu Merdeka, dan Majlis dan Pendidikan tidak hadir dalam Majlis
Undangan Persekutuan di bawah tersebut.
naungan Perlembagaan Persekutuan Pada persidangan tersebut,
Tanah Melayu yang diisytiharkan pada Dewan Rakyat belum lagi mempunyai
31 Ogos 1957. peraturan-peraturan mesyuarat yang
Sepanjang bertugas sebagai sesuai, maka Dato’ Haji Mohamad Noah
Speaker Majlis, Dato’ Haji Abdul Malek banyak menggunakan kuasa Speaker
mempengerusikan 14 sesi persidangan dan amalan The House of Commons
yang meliputi 37 hari mesyuarat. Ini untuk menjelaskan keputusannya.
adalah satu rekod mesyuarat terbanyak Pada 12 September 1959, Timbalan
semenjak Majlis Undangan Persekutuan Perdana Menteri Tun Abdul Razak
ditubuhkan pada 1909. Beliau juga Hussain membentang usul menerima
berhadapan dengan zaman perubahan Peraturan-peraturan Majlis Mesyuarat atas bukit bernama West Folly Hill
perundangan, peraturan dan amalan yang lama sebagai Draf Peraturan sebagai tapak yang sesuai untuk tujuan
Majlis yang berkonsepkan Demokrasi dan Peraturan Sementara Dewan dan tersebut. Seterusnya pada 31 Ogos 1962
Berparlimen dan Raja Berperlembagaan. seterusnya melantik Jawatankuasa Seri Paduka Baginda Yang di-Pertuan
Keadaan itu juga mengundang corak dan Pilihan Parlimen dan Jawatankuasa Agong Tuanku Syed Putra Al-Haj ibni
tingkah-laku Ahli-Ahli dalam Majlis, di Peraturan untuk mengkaji dan Al-Marhum Syed Hassan Jamalullail
mana Ahli-Ahli semakin banyak bermain mencadang pengubahsuaian Draf telah meletakkan batu asas bangunan
politik dalam ucapan dan hujah mereka. Peraturan. Kedua-dua Jawatankuasa tersebut dan pembinaan siap pada 31
Perkhidmatan Dato’ Haji Abdul Malek Dewan tersebut telah dipengerusikan Ogos 1963. Dalam masa yang sama
berakhir pada Ogos 1957, mesyuarat oleh Dato’ Haji Mohamad Noah. Majlis Perdana Menteri, Tunku Abdul Rahman
terakhir sebelum Parlimen Pertama. meluluskan penggunaan Draf Peraturan sibuk dengan perundingan penubuhan
Tempatnya diganti oleh Dato’ tersebut sebagai Peraturan Dewan Malaysia yang merangkumi Tanah
Haji Mohamad Noah bin Omar pada Rakyat Sementara sebelum kajian dan Melayu, Singapura, Brunei, Sarawak dan
11 September 1959. Pelantikan Dato’ pengubahsuaiannya disempurnakan. Sabah.
Haji Mohamad Noah bin Omar sekali Laporan Kajian Pertama Pada 25 Oktober 1963, satu majlis
lagi mencatat satu detik peralihan Jawatankuasa Peraturan siap dan Bankuet diadakan di Dewan Santapan
yang amat bermakna berlaku di Tanah diterima oleh Dewan Rakyat pada 9 Parlimen untuk meraikan termeterainya
Melayu. Beliau dipilih pada Sesi Pertama, Disember 1959 sebagai Paper No. DR. Perjanjian Penubuhan Malaysia pada
Penggal Pertama, Parlimen Pertama 2 tahun 1959. Tidak syak lagi zaman itu 16 September 1963, yang merangkumi
Tanah Melayu yang diadakan pada adalah zaman perubahan Peraturan Tanah Melayu, Singapura, Sarawak
11 September 1959. Pelantikan beliau yang amat pesat berlaku dalam Dewan dan Sabah dan tidak termasuk Brunei,
dipilih bukan dilantik, walaupun proses Rakyat. dalam keadaan bangunan Parlimen
pemilihan agak berlainan daripada yang belum siap lagi. Akhirnya pada 2
amalan yang kita laksanakan sekarang. Bangunan Parlimen November 1963 Bangunan Parlimen
Yang tidak kurang pentingnya ialah telah siap sepenuhnya dan Seri Paduka
beliau menjadi Tuan Yang di-Pertua Sementara Dewan Rakyat sibuk dengan Baginda Yang Di Pertuan Agong sekali
Dewan Rakyat sebagai salah sebuah pelbagai perubahan, Kerajaan juga sibuk lagi bermurah hati mencemar duli
Majlis dalam Parlimen Tanah Melayu. memikirkan pembinaan bangunan untuk menyerahkan Bangunan Parlimen
Persidangan pada 11 September sendiri Parlimen Tanah Melayu. Akhirnya kepada Speaker dan Ahli-Ahli Dewan
1959 diadakan di Dewan Tunku Abdul pada awal tahun 1960 Kerajaan untuk dijadikan tempat persidangan
Rahman, Jalan Ampang, Kuala Lumpur, mengenal pasti sebidang tapak di Parlimen “selama-lamanya”.
dimulakan dengan pengisytiharan oleh penjuru timur laut Tasik Perdana, di Tarikh 2 November 1963 adalah
42
Majlis Perasmian Apabila Dato’ Haji Mohamad Noah

Mesyuarat Pertama, bersara pada 18 Mei 1964, dan Timbalan
Penggal Kedua,
Parlimen ke-12 pada
Speaker Dewan Rakyat, Dato’ Syed Esa
16 Februari 2009 bin Alwee kemudian dilantik menjadi
Yang di-Pertua. Dato’ Syed Esa bin
Alwee seorang berdarah campuran Arab
dan bangsawan Raja Inderapura Siak
berhijrah dan menetap di Batu Pahat,
Johor.Beliau mempunyai kelulusan Senior
Cambridge dan berkhidmat sebagai guru
di merata daerah di Johor. Beliau banyak
terlibat dengan kerja sosial, politik dan
kemasyarakatan. Beliaulah pengasas
penubuhan Persatuan Guru-guru dan
Pergerakan Pengakap Johor. Di samping
itu beliau juga terlibat dengan Johore
Volunteer Forces (JVF) hingga ke pangkat
Major dan Battalion Commander
JVF. Sebagai penghormatan dalam
Pergerakan Pengakap beliau telah
dianugerah dengan Medal “Silver Acorn”
oleh Ketua Pengakap Commonwealth.
Akhirnya beliau dilantik menjadi Ketua
Pengakap Negara pada tahun 1963.
Dalam bidang politik beliau adalah
juga satu detik sejarah negara kerana Dewan Rakyat Dato’ Haji Mohamad pengikut besar Dato Onn Jaafar, tetapi
Persidangan Pertama Parlimen selepas Noah juga terlibat dengan semua empat takdir telah menentukan pada pilihan
penubuhan Persekutuan Malaysia. mesyuarat Speaker-speaker Negeri raya 14 Disember 1957 beliau telah
Majlis penyerahan Bangunan Parlimen Tanah Melayu; mesyuarat yang pertama dicalon bertanding sebagai wakil Parti
pada awal pagi itu memang telah pada Mac 1962 di Selangor, yang Kedua Perikatan untuk melawan Dato Onn
ditakdirkan mendahului Persidangan pada 18 dan 19 April 1963 di bilik Jaafar dari parti Negara. Beliau menang
Parlimen Malaysia Pertama kerana Conference, Pejabat Setiausaha Kerajaan dalam pilihan raya tersebut dengan 6,564
dengan tidak dirancang Bangunan tidak Negeri, Bangunan Tuanku Syed Putra, undi majoriti, dan semenjak itu beliau
dapat disiapkan sebelum itu mengikut Pulau Pinang. Mesyuarat yang Ketiga berterusan menjadi Ahli Parlimen Batu
rancangan awal. Yang di-Pertua Dewan pada 25 dan 26 Februari 1964 diadakan Pahat hingga dilantik menjadi Timbalan
Rakyat, Dato’ Haji Mohamad Noah di Dewan Undangan Negeri Pahang, dan Yang di-Pertua pada 12 Disember 1959
memulakan persidangan pagi itu yang Keempat diadakan pada 9 dan 10 dan Yang di-Pertua Dewan Rakyat pada
dengan majlis mengangkat sumpah Oktober 1965 di Balai Besar, Kota Baharu, bulan Mei 1964.
untuk 55 orang Ahli-Ahli yang terdiri Kelantan. Walaupun pada mesyuarat Beliau berkhidmat sebagai Tuan
daripada 15 orang dari Singapura, 24 kali keempat Dato Haji Mohamed Noah Yang di-Pertua Dewan Rakyat selama
orang dari Sarawak, dan 16 orang dari sudah bersara, namun beliau dijemput beberapa bulan sahaja apabila
Sabah. Selepas itu Majlis membahas secara tidak rasmi sebagai penasihat perkhidmatan beliau ditamatkan pada
Usul menjunjung kasih atas penyerahan persidangan tersebut. 24 November 1964. Pada 25 November
Bangunan Parlimen oleh Duli Yang Tujuan mesyuarat Speaker-speaker 1964, Tan Sri Dato’ Chik Mohamad
Maha Mulia Seri Paduka Baginda tersebut adalah untuk membincangkan Yusuf bin Sheikh Abdul Rahman telah
Yang diPertuan Agong dan diiringi penyeragaman peraturan, kelengkapan, mengambilalih tugas Yang di-Pertua
dengan Usul menerima kerusi Speaker pakaian, gelaran, kedudukan Dewan Rakyat dan Dato’ Syed Esa bin
yang dihadiahkan oleh The House of dan protokol Speaker, di samping Alwee telah dilantik semula sebagai
Commons, England yang disampaikan membincang soalan setiausaha, Timbalan Yang di-Pertua.
oleh rombongan 5 orang Ahli-Ahli pejabat, dan pegawai-pegawai untuk Semasa Tan Sri Dato’ Chik Mohamad
Parlimen British yang diketuai oleh Sir Majlis-majlis Negeri. Sebagai seorang Yusuf menjadi Yang di-Pertua Dewan
John Barlow. Selepas Usul dibahas oleh yang mempunyai pengalaman luas, Rakyat perubahan kepada Peraturan
Ahli-Ahli, Sir John Barlow (Conservative) Dato Haji Mohamed Noah banyak Dewan Rakyat masih berterusan. Beliau
dan Mr. Tom Fraser (Labour) juga diberi memberi nasihat dan menjawab soalan juga adalah salah seorang Speaker yang
penghormatan memberi ucapan di berhubung peraturan, amalan, fatwa dan bekerja keras untuk menyeragamkan
dalam Dewan Rakyat. konvensyen Parlimen kepada Speaker- Parlimen dan Dewan-Dewan Negeri
Semasa menjadi Yang di-Pertua speaker yang hadir. seluruh Malaysia. Permohonan
43
kewangan, pejabat sendiri, sokongan kepada pembangunan negara dan dunia di London. Tan Sri Nik Ahmad
anggota, Setiausaha Dewan, kedudukan mempereratkan perhubungan serantau Kamil bersara pada 20 Disember 1977
Speaker-Speaker dan banyak lagi, tetapi, telah dilaksanakan Kerajaan. Pada ketika dan tempatnya diganti oleh Tan Sri
mengikut laporan diterima mereka itulah dasar dan asas pembangunan Datuk Dr. Syed Nasir bin Ismail, dilantik
mendapat layanan dingin daripada negara dirangka dan diluluskan. Justeru menjadi Yang di-Pertua Dewan Rakyat
Kerajaan Negeri masing-masing. Oleh tidak hairanlah kenapa Tun Abdul pada 9 Januari 1978.
itu, Tan Sri Dato’ Chik Mohamad Yusuf Razak mendapat gelaran sebagai Bapa Kemunculan Tan Sri Dr. Syed Nasir
digesa supaya mengadakan mesyuarat Pembangunan. di Dewan Rakyat setahun selepas Tun
Speaker-Speaker. Pada 9 dan 10 Oktober Selepas Tan Sri Dato’ Chik Hussein Onn mengambil alih tampuk
1965 Mesyuarat Speaker-Speaker yang Mohammed Yusuf bersara pada 4 Kerajaan sebagai Perdana Menteri. Tun
keempat diadakan di Balai Besar, Kota November 1974, Tan Sri Datuk Haji Nik Hussein Onn mempunyai latar belakang
Bharu, Kelantan. Mengikut maklum Ahmad Kamil Haji Nik Mahmood telah sebagai peguam dan dianggap sebagai
balas daripada Speaker-Speaker yang dilantik menjadi Yang di-Pertua Dewan “the reluctant Prime Minister”. Namun
hadir hampir semua negeri belum Rakyat. Beliau seorang pemimpin politik perjuangan pembangunan dalam
melaksanakan saranan yang dibuat yang berasal dari Kota Bharu yang juga negara dan serantau, perlaksanaan Dasar
semasa mesyuarat-mesyuarat yang mempunyai kelulusan undang-undang. Eknomi Baru dan Isu, perpaduan negara
lepas, kecuali Sarawak. Beliau mempunyai latar belakang masih belum selesai. Dalam situasi yang
Perkhidmatan Tan Sri Dato’ Chik perkhidmatan yang amat menyeluruh, sama, Tun Hussein Onn membawa corak
Mohamed Yusuf terganggu apabila pernah menjadi pegawai Kerajaan, kepimpinan yang berlainan. Perdana
darurat diisytihar pada 14 Mei 1969 Setiausaha Kerajaan Negeri, Setiausaha Menteri Tun Abdul Razak yang dianggap
kerana rusuhan kaum berlaku semasa Tetap Kementerian Persekutuan, tegas, proaktif dan amat cemerlang telah
pilihan raya umum pada 10 Mei dan Timbalan Menteri Besar dan Menteri menimbulkan spekulasi perbandingan
berterusan ke 13 Mei 1969. Apabila Besar Kelantan, diplomat ke Australia, kepimpinan dengan Tun Hussain Onn.
darurat diisytiharkan pada 14 Mei, United Kingdom dan Amerika Syarikat. Banyak memikirkan bahawa Tun Hussein
maka Perlembagaan digantung dan Beliau juga dilantik sebagai pengarah Onn agak lemah dan payah menandingi
dengan itu juga perkhidmatan Yang di- beberapa buah syarikat kerajaan dan kecemerlangan kepimpinan Tun Abdul
Pertua tergantung. Pada 22 September swasta dan menjadi Ahli Dewan Rakyat Razak. Namun, Tun Hussein Onn dengan
1970 Tunku Abdul Rahman, Bapa selama dua Penggal pada 1964 dan caranya sendiri, beliau bangkit apabila
Kemerdekaan Negara, meletak jawatan 1969. Akhirnya pada 4 November 1974 berhadapan dengan “kemelut Dato
dan Tun Abdul Razak Hussain dilantik beliau telah dilantik menjadi Yang di- Harun Idris” pada Februari 1978. Satu
menjadi Perdana Menteri. Pertua Dewan Rakyat. situasi di mana pemimpin tercabar
Selepas 20 bulan di bawah Tan Sri Nik Ahmad Kamil menjadi sama ada memilih untuk mendukung
pentadbiran darurat pilihan raya umum Yang di-Pertua satu Penggal sahaja. keluhuran undang-undang atau
keempat diadakan pada 24 Ogos 1974. Namun, zaman beliau menyaksikan kepentingan politiknya. Tun Hussein
Parti Perikatan menang lagi, Tun Abdul bagaimana negara berhadapan Onn bangkit dengan cemerlang
Razak bin Hussain telah dilantik untuk dengan cabaran era selepas darurat kerana berani membelakangkan politik
memimpin negara sebagai Perdana 13 Mei di Tanah Melayu dan saat akhir jangka pendek dengan mendukung
Menteri Malaysia. Tan Sri Dato’ Chik darurat Komunis di Sarawak pada “the rule of law”. Kewibawaannya
Mohamed Yusuf menyambung semula 1974. Dalam masa sama beliau juga itu telah meletakkan asas nilai
perkhidmatan sebagai Yang di-Pertua melihat bagaimana Kerajaan di bawah kepimpinan yang amat tinggi yang
Dewan Rakyat. Sebagai reaksi kepada kepimpinan Perdana Menteri Tun dilihat banyak membawa kepercayaan
rusuhan kaum 13 Mei 1969, Kerajaan Abdul Razak mengasas pembangunan umum kepadanya. Kepercayaan ini
memperkenalkan Dasar Eknomi Baru negara di samping memperkukuhkan juga meredakan luka negara yang
untuk membalut luka hati orang- perhubungan serantau dari kaca mata belum sembuh. Kerana keikhlasan
orang Melayu, namun tindakan ini Dewan Rakyat. Ketika itu juga beliau dan keperibadian inilah maka beliau
juga mengguris perasaan pihak yang menyaksikan bagaimana negara dipandang sebagai “the right person
lain, oleh itu Dewan Rakyat menjadi kehilangan seorang Perdana Menteri for the job and at the right time” untuk
medan pertikaman lidah mengambil apabila Tun Abdul Razak kembali ke menyampai dan memupuk perpaduan
peluang kekebalan bercakap dan rahmatullah pada 14 Januari 1976. negara sebagai Bapa Perpaduan.
perbahasan. Keadaan negara masih Selepas itu, kepimpinan negara Sebagai Yang di-Pertua Dewan
kurang pasti, tetapi Kerajaan tetap telah diletakkan di bawah kepimpinan Rakyat, Tan Sri Dr. Syed Nasir mendukung
nekad melaksanakan pelbagai dasar Perdana Menteri Tun Hussein Onn pendekatan Tun Hussain Onn, namun
ke arah pemulihan perpaduan rakyat yang mengambil alih tampuk Kerajaan pada ketika itu Ahli-Ahli Dewan Rakyat
dan pembangunan Negara. Pada dengan corak dan gaya kepimpinan juga memainkan peranan yang sama.
ketika Tan Sri Dato’ Chik Mohammed baru. Tun Hussein Onn menjadi Perdana Kerenah berkaitan soalan sensitif kurang
Yusuf menjadi Yang di-Pertua Dewan, Menteri pada 15 Januari 1976, sehari berlaku, Ahli-Ahli telah menunjukkan
beberapa dasar baru yang menjurus selepas Tun Abdul Razak meninggal disiplin tinggi, dan Yang di-Pertua
44
Dewan jarang mengguna kuasa yang memupuk perdagangan besar dengan dimansuhkan. Perkara itu berbangkit
ada padanya. Pernah dikatakan bahawa, negara tersebut. Dengan suara lantang disebabkan oleh masalah dalaman
“Apabila Tan Sri Dr. Syed Nasir pandang Tun Dr. Mahathir, Malaysia yang tidak pentadbiran Parlimen. Masalah
sahaja Ahli mengerti dan diam”. Ini bukan dikenali dahulu telah menjadi buah yang sepatutnya boleh ditangani
bermakna beliau garang atau keras, mulut masyarakat dan pemimpin dunia; dengan tegas, tetapi undang-undang
sebenarnya Tan Sri Dr. Syed Nasir banyak Malaysia sangat sinonim dengan Tun Dr. yang dilihat sebagai simbol kepada
mencerminkan dirinya sebagai seorang Mahathir, Menara Berkembar Petronas kebebasan Parlimen untuk mengawal
periang dan mudah ketawa. Bahkan dan Lapangan Terbang Antarabangsa pentadbiran, anggota dan kewangan
semasa menyampaikan keputusan Kuala Lumpur (KLIA). Malaysia menjadi itu menjadi mangsa. Walaupun hanya
di dalam Dewan pun beliau banyak negara dunia ketiga yang maju, dinamik, sebagai simbol, tetapi kemansuhannya
tersenyum dan ketawa. Malah ada “international player” hampir dalam telah dilihat sebagai kehilangan yang
ketikanya Tan Sri Dr. Syed Nasir “turun semua bidang, negara majmuk yang tidak diganti. Hampir sepenggal dari
padang” untuk melihat sendiri perkara bersatu padu serta negara Islam ke arah tahun 2004 hingga 2008 usaha Ahli-
yang dibangkitkan oleh Ahli di bawah arus pemodenan. Ahli Parlimen berusaha menghidupkan
Peraturan 18 (1) Peraturan. Namun tidak Apabila kemewahan negara kembali undang-undang tersebut,
dinafikan bahawa Ahli-Ahli Dewan pada melonjak, penglibatan aktiviti Ahli- namun belum berjaya. Walaupun
masa itu mempunyai budaya disiplin Ahli Parlimen di arena antarabangsa demikian Ahli-Ahli Parlimen tidak patut
yang tinggi dan masih mendukung juga bertambah. Membuat rangkaian berputus asa kerana sejarah Parlimen
tatatertib. Tan Sri Dr. Syed Nasir bersara antarabangsa di semua peringkat di England menyaksikan satu-satu
pada 16 Mac 1982, selepas beberapa meluas dan penghormatan masyarakat perubahan memerlukan masa yang
bulan Tun Dr. Mahathir dilantik menjadi antarabangsa juga meningkat. Tun Dr. panjang dan usaha berterusan untuk
Perdana Menteri Malaysia keempat pada Mohamed Zahir sebagai Yang di-Pertua mencapai matlamat yang perlu.
16 Ogos 1981. Dewan Rakyat juga memainkan peranan Walaupun demikian tempoh
Apabila Tan Sri Dr. Syed Nasir bersara untuk mempamerkan bahawa Parlimen 1990an adalah era Parlimen yang
tempatnya diambil alih oleh Tun Dato’ Malaysia telah mencapai tahap yang mudah diurus dan dikawal. Ahli-Ahli
Seri Dr. Mohamed Zahir bin Haji Ismail. seimbang. Pada ketika itu, peraturan dan berdisiplin dan patuh dengan perintah
Beliau yang berasal dari Kedah, dilantik perundangan Dewan sudah jelas dan Yang di-Pertua. Tun Dr. Mohamed Zahir
menjadi Yang di- Pertua Dewan Rakyat tetap, perubahan, jikalau dibuat adalah bukan sahaja bekas hakim, tetapi juga
pada 14 Jun 1982. Beliau mempunyai bersifat prosedural, bukan substantif memahami secara mendalam Peraturan,
latar belakang yang pelbagai, pernah lagi. fatwa, amalan dan konvensyen
berkhidmat sebagai pegawai Kerajaan, Namun, pada 1992, Akta berkaitan dengannya. Beliau adalah
pengamal undang-undang, Ahli Dewan Perkhidmatan Parlimen 1963 seorang penyabar, bersopan-santun dan
Undangan Negeri, Exco Negeri dan
Menteri Besar Kedah dan pada 1975
dilantik menjadi Hakim Mahkamah
Tinggi Malaya.
Pada ketika itu Tun Dr. Mahathir
Mohamad, Perdana Menteri Malaysia
yang keempat, yang telah banyak
membuat perubahan kepada dasar-
dasar negara; luar, ekonomi, dan sosial.
Banyak dasar yang diperkenalkan
menarik perhatian dan kritikan
masyarakat dalaman dan antarabangsa.
Oleh itu, peranan yang perlu dimainkan
oleh Yang di-Pertua Dewan Rakyat
dan Ahli-Ahli Parlimen di persada
antarabangsa juga diperhebat untuk
menyahut cabaran bersama Kerajaan.
Daripada pembangunan
berasaskan pertanian Malaysia beralih
ke bidang industri; Proton lahir di
zaman tersebut. Perdana Menteri Tun
Dr. Mahathir mempelopori ekonomi
global, bercakap mewakili dunia ketiga
dan negara-negara selatan, mencaci Dato’ Seri Dr. Mahathir Mohammad menyerahkan ucapan perasmian
kepimpinan Amerika Syarikat sementara kepada Seri Paduka Baginda Yang di-Pertuan Agong.
45
percakapannya yang halus menjadikan ramai, Tun Dr. Mohamed Zahir terpaksa 30 Oktober 2003 Tun Dr. Mahathir
beliau amat dihormati. Ini bukan akur dan mengalah. Muhammad mengundur diri dan pada
bermakna Tun Dr. Mohamad Zahir Pada masa itu Perdana Menteri Tun 31 Oktober 2003 Tun Abdullah Badawi
kurang tegas. Bila keadaan menghendaki Dr. Mahathir terus mempelopori dasar dilantik menjadi Perdana Menteri
sebaliknya, beliau bersedia menjalankan demi dasar yang baru; dasar perubahan Malaysia yang kelima. Sebagai hallmark
tugasnya “without fear and favour”. arah dari agro-based ke industri kepimpinannya Tun Abdullah Badawi
Contohnya, pada 1999 kesabaran beliau berat dan Wawasan 2020 dibentang memperkenalkan dasar keterbukaan
teruji juga, ketika majlis mengangkat dalam persidangan Belanjawan 1991, dan Islam Hadhari yang mana kedua-
sumpah seorang Ahli tidak mengikut selepas itu Multi-media Super Corridor dua dasar itu menarik minat rakyat di
amalan biasa dengan mengangkat dan banyak lagi. Parlimen di bawah dalam dan luar Dewan Rakyat: yang
tangan semasa melafazkan sumpah yang pengelolaan Tun Dr. Mohamed Zahir menyokong dan yang skeptik. Ahli-
dibenar oleh Tun Dr. Mohamad Zahir. terpanggil untuk melicinkan laluan Ahli Parlimen Barisan Nasional pula
Perlakuan ini dibantah oleh seorang Ahli dasar dan perundangan yang berkaitan dilanda arus keterbukaan dan membuat
yang lain. Ahli yang tidak berpuas hati di Dewan Rakyat pada zamannya. pendekatan baru sendiri: sayangkan
terus mencaci keputusan yang dibuat Perkhidmatan Tun Dr. Mohamed anak pukul-pukulkan. Tan Sri Ramli
oleh Yang di-Pertua di dalam akhbar. Zahir berakhir apabila beliau kembali Ngah Talib menyaksikan fenomena
Kritikan sedemikian adalah menghina ke rahmatullah pada 14 Oktober 2004 baru, “internal opposition” ini di hadapan
Yang di-Pertua dan dengan itu ditakrifkan dan sebagai pengganti Tan Sri matanya. Ahli-Ahli membuat teguran
sebagai menghina Dewan. Ahli tersebut Dato Seri Diraja Ramli bin Ngah Talib keras, cacian dan kecaman terhadap
dirujuk kepada Jawatankuasa Hak dan dilantik menjadi Yang di-Pertua Dewan pemimpin politik dan pentadbiran,
Kebebasan dan akhirnya Ahli tersebut Rakyat pada 22 September 2004. Beliau berlaku setiap hari di dalam Dewan. Di
digantung daripada menghadiri Dewan juga mempunyai latar belakang yang samping itu, ada juga dalam kalangan
selama 6 bulan. Prinsip yang diguna Tun pelbagai, pernah menjadi guru sekolah, Ahli-Ahli yang bercakap panjang-lebar
Dr. Mohamad Zahir itu adalah sejajar pensyarah, penasihat dan pengamal mengguna kata-kata manis dan menarik
dengan pendapat yang dipelopori undang-undang, dan penglibatan untuk mendapat peluang berbahas dan
oleh Speaker Arthur Onslow pada politik hampir meliputi semua peringkat bertanya soalan yang kadang-kadang
1728 dan diterima sebagai Convention di Negeri Perak, menjadi Ahli Dewan dilihat oleh segelintir Ahli-Ahli lain
House of Commons hingga sekarang. Undangan Negeri Perak, Menteri Besar sebagai membuang masa.
Peristiwa itu menunjukkan bahawa Tun Perak, Ahli Parlimen dan Setiausaha Pilihan raya ke-12 pada 8 Mac 2008
Dr. Mohamed Zahir tidak teragak-agak Parlimen sebelum menjadi Yang di- menyaksikan buat pertama kalinya
mempertahankan martabat Dewan. Pertua Dewan Rakyat. Barisan Nasional hilang majoriti dua-
Pada 1993 apabila Rang Undang- Semasa Tan Sri Ramli Ngah Talib pertiga di Dewan Rakyat dan Tan Sri Ramli
undang untuk meminda Perlembagaan menjadi Tuan Yang di-Pertua Dewan Ngah Talib telah tamat perkhidmatan
yang mengurangkan kekebalan Raja Rakyat, Parlimen Penggal Kesebelas pada 27 April 2008. Pada Persidangan
dibentang di Dewan Rakyat. Secara telah didominasi oleh Ahli-Ahli Barisan Pertama Penggal ke-12, 28 April 2008,
peribadi beliau kurang bersetuju, namun Nasional dan beliau berhadapan Tan Sri Datuk Seri Utama Pandikar Amin
sebagai Yang di-Pertua Dewan Rakyat dengan keadaan yang unik. Pada bin Haji Mulia telah dipilih menjadi Yang
beliau perlu akur dengan keputusan
Dewan. Landasan dan prinsip pernah
dilafaz oleh Speaker William Lenthal
pada 1642 yang berbunyi, “May it please
Your Majesty, I have neither eyes to see,
nor tongue to speak in this place, but as
the House is pleased to direct me, whose
servant I am here.”. Sama ada Tun Dr.
Mohamed Zahir suka atau tidak adalah
soalan peribadinya. Begitulah juga
apabila Jawatankuasa Pembangunan
Parlimen membuat pengubahsuaian
Bangunan Parlimen pada tahun 1995,
beliau pernah mengadu kepada penulis
yang bersimpati dan bersependapat
dengannya, bahawa, “Parlimen bukan
hotel bintang, Parlimen sepatutnya
lebih menggambarkan solemnity, bukan
keceriaan dan gemerlapan”. Walaupun Tunku Abdul Rahman memaklumkan sesuatu kepada Setiausaha Dewan Rakyat.
demikian, oleh kerana kehendak suara
46
di-Pertua Dewan Rakyat. Beliau telah Sri Pandikar Amin berusaha sepenuh yang dipilih oleh rakyat. Walaupun
dicalon dan dipilih menjadi Yang di- hati untuk melicinkan laluan rang boleh dipertikaikan bidang kuasa Ketua
Pertua Dewan Rakyat, maka dengan itu undang-undang tersebut. Sebagaimana Menteri Tunku Abdul Rahman selepas
beliau menjadi pemimpin dari negeri biasa Ahli-Ahli Dewan tertentu tetap dipilih dan dilantik selepas pilihan raya
Sabah yang pertama menduduki jawatan mempersoalkan kesempurnaan dasar Jun 1955, kerana Perjanjian Persekutuan
sebagai Yang di-Pertua Dewan Rakyat. dan keikhlasan Kerajaan. 1948 masih berkuatkuasa. Tetapi, selepas
Beliau juga mempunyai latar belakang Dalam masa yang singkat Perdana 31 0gos 1957, Perjanjian Persekutuan
undang-undang dan dilantik menjadi Menteri Dato’ Sri Mohd Najib Tun Abdul 1948 dimansuhkan dan Perlembagaan
Senator sebanyak dua penggal pada 10 Razak terus memperkenalkan dasar Tanah Melayu berkuatkuasa, maka kuasa
Disember 1987 dan pada 14 Disember Satu Malaysia bermatlamat memupuk Kerajaan berpindah kepada Kabinet
1989. Pada 25 Mei 1999 beliau dilantik perpaduan negara. Dasar itu memberi Persekutuan dan Majlis Persekutuan.
menjadi Menteri di Jabatan Perdana impak besar kepada rakyat. Sementara Isu tentang 35 orang Ahli-Ahli Majlis
Menteri dan tamat perkhidmatan Laluan Mesra yang diilham dan dilaksana yang dilantik oleh Pesuruhjaya Tinggi
sebagai Menteri pada 1 Januari 2000 secara peribadi oleh Perdana Menteri masih disambung berkhidmat tidak
apabila tempoh Senatornya tamat. amat menggembirakan rakyat. Setakat menjejaskan situasi kebebasan Majlis
Pada hari pertama Tan Sri Pandikar ini belum ada kritikan terhadap dasar dan sebagai cabang Legislatur sebenar.
Amin terus berhadapan dengan Ahli- pendekatan yang diperkenalkan oleh Dengan itu penulis mempelopori
Ahli Dewan yang baru, membawa Perdana Menteri Dato’ Sri Mohd Najib pendekatan untuk mengiktiraf dan
kelakuan baru, sikap baru dan Tun Abdul Razak. Nampaknya beliau memperingati semua warganegara
peradaban baru. Ahli-Ahli Dewan yang sungguh serasi dengan naluri rakyat. yang pernah menyandang gelaran
lama menunjukkan belang dan Ahli- Walaupun baru seratus hari Perdana Speaker dan menyenaraikan mereka
Ahli Dewan yang baru mengikut rentak Menteri telah membawa pandangan sebagai Speaker. Tidak kira sama ada
dan langkah yang sama. Dewan Rakyat positif rakyat terhadap Kerajaan. perkhidmatan mereka di zaman Majlis
seperti medan pergaduhan: sekali lagi Perundangan Persekutuan mahu
gelagat dan perkataan dikeluarkan Rumusan pun zaman Tanah Melayu Merdeka
dengan bebas atas alasan keistimewaan atau selepas penubuhan Malaysia.
Parlimen. Budaya bersopan, berdisiplin Penulisan ini adalah kronikal Perkhidmatan mereka sudah semestinya
dan peradaban baik telah berterbangan, perkembangan “speakership” di Malaysia, terpahat dalam tugu peringatan
dan adakalanya Yang di-Pertua terpaksa bukan kronikal speakership Parlimen sejarah negara, dan generasi kita
menggunakan kuasa Peraturan untuk Malaysia. Penulis mohon berbeza tidak sepatutnya melupakan atau
mengatasi masalah berbangkit. Namun, pendapat berhubung pandangan yang menghilangkan sumbangan mereka
dengan ketegasan, beliau berjaya mengutarakan speakership bermula itu. Tidak boleh dinafikan bahawa, atas
menempuh arus cabaran hari pertama pada 11 September 1959, kerana hal ini usaha merekalah maka kita sekarang
dan seterusnya. Suasana Parlimen akan menafikan perkhidmatan Speaker- berani menepuk dada dan melaung
Malaysia ternyata telah berubah. Speaker yang terdahulu dari penubuhan sebesar suara sebagai anak Malaysia
Penghormatan kepada Yang di-Pertua Parlimen dua Majlis pada tahun tersebut. yang merdeka. Inilah pendekatan yang
dilihat semakin berkurangan, malah Kalau Speaker dihitung bermula dari dibuat oleh negara-negara lain seperti
Yang di-Pertua menjadi sasaran, banyak Parlimen pada 11 September 1959, England, Australia dan sebagainya.
percakapan dan perbahasan boleh maka dengan sendirinya kita menafikan
dikatakan sebagai mencemuh Yang kelahiran Speaker Dato Setia Wangsa
di-Pertua dan boleh ditakrif sebagai Mahmud bin Mat, pada 3 September Rujukan
menghina Dewan, dibiar berlalu 1953, Raja Sir Uda Bin Raja Muhammad
• Tun Syed Nasir Ismail:Tokoh Pejuang Bahasa
begitu sahaja atas budi bicara untuk yang dilantik pada 20 Januari 1955 Kebangsaan, Dewan Siswa , Kuala Lumpur,
mententeramkan Dewan. dan Dato’ Haji Abdul Malek bin Yusuf Februari 1999
Pada 2 April 2009 Perdana Menteri Dato’ Maha Kurnia yang dilantik pada • Rahmat Saripan, 1986, Seminar Biografi
Malaysia : Tan Sri Nik Ahmad Kamil, , Encik
Tun Abdullah Ahmad Badawi telah 3 September 1957. Yang lebih penting Rahmat Saripan .
meletak jawatan sebagai Perdana lagi ialah, bahawa Persekutuan Tanah • Sulasteri Abdul Hamid, Encik Rahmat Saripan,
Menteri Malaysia, dan pada 3 April 2009, Melayu merdeka bermula 31 Ogos Tun Syed Nasir Ismail:Tokoh Pejuang Bahasa
Kebangsaan, Februari 1988.
Dato’ Sri Mohd Najib bin Tun Abdul 1957 apabila Dato’ Haji Abdul Malik • Proceedings of the Federal Legislative
Razak telah dilantik menjadi Perdana menyandang kedudukan Speaker. Council (First Session) February 1948 to
Menteri yang keenam. Namun demikian Walaupun Majlis Undangan Persekutuan February 1949. Proceedings of the Legislative
Council of the Federation of Malaya, 1949-
dasar-dasar keterbukaan Tun Abdullah masih diwujudkan selepas 31 Ogos 1955
Ahmad Badawi masih diteruskan,bahkan 1957 namun Majlis bernaung di bawah • Legislative Council Debates of the Second
diperluas dan diperkemaskan oleh Perlembagaan Tanah Melayu. Majlis Legislative Council of the Federation of
Malaya, 1955-1957.
Dato’ Seri Mohd Najib Tun Abdul Razak. Undangan Persekutuan bukan lagi di • Tan Sri Hj Mohamed Noah Bin Omar, Tuan
Rang undang-undang berhubung bawah telunjuk Pesuruhjaya Tinggi Speaker, Tuan, Penerbitan Utusan Melayu
Berhad, Kuala Lumpur, 1967
dasar tertentu terus dibentang, didebat British,tetapi Kerajaan di bawah pimpinan
dan dilulus dalam Dewan Rakyat. Tan Perdana Menteri Tunku Abdul Rahman
47
Oleh Ahmad Fauzi Mustafa

Mesyuarat TANGGAL 11 September 2009

genap 50 tahun Sistem Demokrasi
Berparlimen Raja Berperlembagaan
dilaksanakan dalam negara tercinta
Pertama
ini. Semuanya bermula dari Mesyuarat
Pertama, Penggal Pertama, Parlimen
Pertama yang ketika itu jatuh pada hari
Jumaat yang mulia tepat pada jam 10
Parlimen
pagi di Dewan Tunku Abdul Rahman
(bangunan Matic sekarang) di Jalan
Ampang, Kuala Lumpur.
Parlimen, satu institusi
Persekutuan
perundangan terunggul dalam
sesebuah negara yang mengamalkan
sistem demokrasi telah
memperlihatkan Malaysia semakin
Tanah Melayu
matang dan melalui satu transformasi
demokrasi yang hebat. Bermula dari
sebuah badan penasihat dengan
15 keanggotaan yang dilantik pada
1946, badan perundangan ini telah
berkembang menjadi sebuah Dewan
yang mulia dengan 104 perwakilan
48
(waktu itu parti yang memenangi ialah Abdul Raof), Segamat Utara (Haji Mohd Sidik), Batu Gajah (Khong Kok
Perikatan, Barisan Sosialis, Parti Islam Abdullah Haji Mohd Salleh), Kota Yat), Kluang Utara (Lee San Choon),
Setanah Melayu (Pas), Parti Progresif Bharu Hilir (Haji Ahmad Abdullah), Tanjong Malim (Lee Seck Fun), Sepang
Rakyat (PPP) dan ahli Parlimen yang Muar Utara (Ahmad Arshad), Setapak (Lee Siok Yew), Kampar (Leong Kee
bertanding atas tiket Bebas) pada (Ahmad Boestamam), Johore Bahru Nyean), Alor Star (Lim Joo Kong), Dato
1959, yang sepenuhnya dipilih oleh Barat (Ahmad Mohamed Shah), Kramat (Lim Kean Siew), Larut Selatan
rakyat dan sehingga kini mempunyai Seberang Utara (Haji Ahmad Saaid), (Dr Lim Swee Aun), Rawang (Liu Yoong
222 perwakilan bagi Parlimen Kedua- Krian Darat (Ahmad Haji Yusof), Peng), Port Dickson (T Mahima Singh),
belas di Dewan Rakyat, manakala Kubang Pasu Barat (Haji Azahari Haji Klang (V Manickavasagam), Jelebu-
Dewan Negara pada awalnya Ibrahim), Muar Dalam (Aziz Ishak), Jempol (Mohamed Ujang), Hilir Perak
dianggotai 38 ahli dan berkembang Besut (Dr Burhanuddin Mohd Noor), (Mohamed Abbas Ahmad), Pasir
kini kepada 70 ahli. Kluang Selatan (Chan Chong Wen), Puteh (Mohamed Asri Haji Muda),
Pada tarikh keramat ini, majlis Bentong (Chan Siang Sun), Ulu Kinta Kuala Selangor (Mohamed Dahari Haji
pelantikan Yang di-Pertua bagi kedua- (Chan Swee Ho), Bukit Bintang (Cheah Mohd Ali), Johore Bahru Timor (Datuk
dua Dewan dan angkat sumpah Theam Swee), Seremban Timor (Chin Haji Mohamed Noah Omar), Ulu Perak
Ahli-Ahli Dewan berlangsung hampir See Yin), Bungsar (V David), Jitra- (Mohamed Nor Mohd Dahan), Pasir
serentak pada hari bersejarah itu. Padang Terap (Datin Fatimah Haji Mas Hulu (Datuk Mohamed Hanifah
Seperti suasana hari pertama Hashim), Penang Utara (Geh Chong Haji Abdul Ghani), Jerai (Mohamed
Dewan Rakyat, hampir semua wakil Keat), Kapar (Hamzah Alang), Kulim Ismail Mohd Yusof), Lipis (Mohamed
rakyat yang diterajui Perdana Menteri Utara (Hanafi Mohd Yunus), Baling Sulong Mohd Ali), Temerloh (Mohamed
Pertama, Tunku Abdul Rahman Putra (Harun Abdullah), Trengganu Tengah Yusof Mahmud), Perlis Selatan (Haji
al-Haj hadir kecuali Ahli Parlimen (Harun Pilus), Kuala Trengganu Utara Mohktar Haji Ismail), Pasir Mas Hilir
kawasan Kuala Langat merangkap (Haji Hasan Adli Haji Arshad), Tumpat (Nik Man Nik Mohamed), Batu (Ng Ann
Menteri Pelajaran dan Pertanian, (Haji Hassan Mansor), Melaka Selatan Teck), Kuala Trengganu Selatan (Datuk
Abdul Aziz Ishak. Kawasan kerusi yang (Hassan Mansor), Raub (Hussein Toh Onn Jaafar), Tanah Merah (Othman
dipertandingkan ketika itu ialah Kuala Muda Hassan), Parit (Hussein Mohd Abdullah), Perlis Utara (Othman
Kedah (Tunku Abdul Rahman), Pekan Noordin) dan Kota Bharu Hulu (Haji Abdullah), Seremban Barat (Quek Kai
(Tun Abdul Razak Datuk Hussain), Hussin Rahimi Haji Saman). Dong), Rembau-Tampin (Haji Redza
Johore Timur (Datuk Dr Ismail Datuk Selain itu ialah Seberang Tengah Haji Mohd Said), Muar Pantai (Seah
Abdul Rahman), Sungei Siput (Datuk (Ibrahim Abdul Rahman), Penang Teng Ngiab), Ipoh (D.R.Seenivasagam),
V.T. Sambanthan), Muar Selatan Selatan (Ismail Idris), Batu Pahat Menglembu (S.P. Seenivasagam), Batu
(Datuk Suleiman Datuk Abdul Rahman), (Kang Kok Seng), Damansara (K. Pahat Dalam (Tuan Syed Esa Alwee),
Pontian Utara (Sardon Haji Jubir), Ulu Karam Singh), Dungun (Che’ Khadijah Sabak Bernam (Tuan Syed Hashim
Selangor (Datuk Ong Yoke Lin), Melaka
Tengah (Tan Siew Sin), Kuala Pilah
(Bahaman Samsudin) serta Kuantan
(Abdul Rahman Haji Talib). Mereka
ini terdiri daripada barisan perintis
Kabinet.
Yang Berhormat lain ialah Melaka
Utara (Abdul Ghani Ishak), Batang
Padang (Abdul Hamid Khan Haji
Sakhawat Ali Khan), Kota Star Utara
(Haji Abdul Khalid Awang Osman),
Krian Laut (Abdul Rauf A Rahman),
Sungei Petani (Abdul Samad Osman),
Kuala Kangsar (Haji Abdullah Haji
YTM Tunku Abdul Rahman mengiringi Seri

Paduka Yang di-Pertuan Agong.
49
Syed Ajam) , Johore Tenggara (Tuan

Syed Ja’afar Hasan Albar) , Larut
Utara (Tajudin Ali), Bagan (Tan Cheng
Bee), Bandar Malacca (Tan Kee
Gak), Tanjong (Tan Phock Kin), Kulim-
Bandar Bahru (Tan Tye Chek), Ulu
Kelantan (Tengku Indra Petra Sultan
Ibrahim), Segamat Selatan (Datuk
Teoh Chze Chong), Seberang Selatan
(V. Veerappen), Kelantan Hilir (Wan
Mustapha Haji Ali), Kota Star Selatan
(Wan Sulaiman Wan Tam), Kemaman
(Wan Yahya Haji Wan Mohamed),
Telok Anson (Woo Saik Hong), Bagan
Datoh (Yahya Haji Ahmad), Bruas (Yeoh
Tat Beng), Sitiawan (Yong Woo Ming),
Pontian Selatan (Hajah Zain Sulaiman),
Langat (Haji Zakaria Haji Mohd Taib)
dan Bachok (Zulkiflee Muhammad).
Pada hari pertama persidangan,
Pemasyhuran oleh Yang di-Pertuan
Agong bagi pembukaan sulung
Parlimen Pertama dibacakan
Setiausaha Dewan, diikuti dengan
pelantikan Yang di-Pertua Dewan
Rakyat.Tunku Abdul Rahman bangun
dan mencadangkan Ahli Parlimen
Johore Bahru Timor (Datuk Mohamed
Noah) dilantik sebagai Yang di-Pertua
(turut dikenali sebagai Pegawai
Tertinggi dalam Dewan Rakyat).
Cadangan Perdana Menteri telah
disokong kemudian oleh Ahli Parlimen
Segamat Selatan, Datuk Teoh
Chze Chong. Sementara di Dewan
Negara, Tun Leong Yew Koh telah
mencadangkan Datuk Haji Abdul
Rahman Mohamed Yasin sebagai Yang baru. bersandarkan pengamalan biasa,
di-Pertua Dewan Negara pertama dan Sebaik Tunku Abdul Rahman beliau telah membenarkan setiap
disokong oleh T.H. Tan. selesai berucap, Ahli Parlimen Kuala Ahli Dewan mempunyai hak untuk
Selepas mendapat mandat Dewan, Terengganu Selatan, Datuk Onn membuat ucapan tahniah. Maka Ahli
Datuk Mohamed Noah secara rasmi bingkas berdiri dengan menyuarakan Parlimen Besut dan Ahli Parlimen Ipoh
dilantik sebagai Yang di-Pertua Dewan kepada Yang di-Pertua bahawa bangun untuk memberikan ucapan
Rakyat pertama dan kemudiannya seharusnya diberikan peluang kepada tahniah.
pelantikan tersebut telah dialu-alukan pihak di sebelah bukan parti kerajaan Apabila tiba giliran Datuk Onn,
oleh Tunku Abdul Rahman sebagai untuk mengucapkan tahniah kepada beliau sekali lagi mencetuskan
mewakili Dewan dan Ahli-Ahli Parlimen Yang di-Pertua. Datuk Onn berpendapat pandangan kritis kenapa agak
keseluruhannya. Dalam ucapan bahawa pengucapan tahniah oleh terbatas ucapan tahniah tersebut
sulungnya, beliau melahirkan keyakinan Tunku Abdul Rahman tidak sepatutnya sedangkan setiap Ahli Dewan berhak
terhadap pengalaman luas Datuk mewakili semua Ahli Dewan. Malahan menyuarakan pandangan lain mengikut
Mohamed Noah untuk mengendalikan Datuk Onn berpendapat ucapan versi masing-masing bersandarkan
prosedur peraturan Dewan yang mana tahniah Perdana Menteri sepatutnya prinsip demokrasi sekiranya mahu
beliau dapat menjalankan tugas yang hanya mewakili pihak Kerajaan sahaja. melihat Dewan yang bercirikan
efektif. Malahan Tunku Abdul Rahman Sebaik mendengar hujah sedemikian. Malahan, Datuk Onn
turut melahirkan pendiriannya bahawa Datuk Onn, Datuk Mohamed Noah juga mengingatkan walaupun
setiap Ahli-Ahli Dewan juga menaruh memaklumkan Peraturan Mesyuarat pembangkang sekadar mewakili satu
keyakinan kepada Yang di-Pertua yang Dewan belum diluluskan lagi, tetapi pertiga iaitu 46 % daripada jumlah
50
Upacara perasmian Persidangan memperkembangkan kecekapan

Parlimen yang pertama oleh berkomunikasi dengan berkesan,
Seri Paduka Baginda Yang di- melatih berfikir dengan pantas dan
Pertuan Agong, Tuanku Abdul
Rahman ibni Almarhum Tuanku
melahirkan buah fikiran dengan tepat
Muhammad. (Ehsan Foto Arkib dan teratur, menguasai kemahiran
Negara Malaysia) berbahasa dengan menggunakan
struktur ayat yang gramatis dan laras
bahasa yang sesuai. Di samping itu,
Ahli-Ahli Dewan kerap mengemukakan
hujah secara rasional, kritis dan
kreatif, melatih kemahiran mendengar,
berhujah dan membidas.
Penganalisis politik tempatan
yang juga pensyarah kanan Sains
Politik Universiti Kebangsaan Malaysia
(UKM), Profesor Madya Dr Ahmad
Nidzamuddin Sulaiman menyebut
apabila berlaku suatu perbahasan
upacara rasmi negara. Dalam banyak yang sihat, maka perkembangan
hal, pembangkang memainkan kebolehan berbahas dengan sendiri
peranan yang amat penting dalam membawa kepada perkembangan
menghidupkan perjalanan demokrasi; kemahiran berbahasa, perkembangan
baik di Parlimen mahupun negara. mental yang positif, peningkatan ilmu
Jelas dilihat pada hari pertama dan pemupukan sifat-sifat kepimpinan.
persidangan yang berlangsung sejak “Inilah faktor-faktor yang perlu
50 tahun lalu sehingga sekarang, ada pada setiap Ahli-Ahli Parlimen
wacana perbahasan telah dibangkitkan sama ada dalam Dewan Rakyat atau
secara ilmiah dan kritikan membina Dewan Negara. Malah, saya melihat
walaupun ada selalunya perbahasan suasana dan mutu perbahasan
sepanjang tempoh lima dekad ini sekarang berkualiti walaupun ada
pernah mencatatkan keterlanjuran juga kehangatan yang berlaku dengan
kata-kata dan tingkah laku dalam penggunaan bahasa atau kata-
kalangan Ahli-Ahli Dewan. kata yang tidak mengikut peraturan
Namun apabila disingkap kembali mesyuarat dewan.
hari pertama persidangan tersebut “Tetapi secara menyeluruh tidak
telah menunjukkan setiap Ahli-Ahli kira dulu dan sekarang, Ahli-Ahli Dewan
Dewan sememangnya dianugerahkan bijak berbahas dan cukup berhemah.
kerusi pilihan raya umum lalu, itu tidak Tuhan untuk bijak bercakap atas Mereka perlu faham bahawa kehadiran
bermakna peranan mereka boleh suara kepentingan rakyat, negara di Dewan Rakyat sebagai contohnya
disisihkan begitu sahaja. dan agama. Sarjana pemikir Islam adalah atas pilihan rakyat menerusi
Pandangan sebegini pernah tersohor, Al-Farabi dalam buku bertajuk proses pilihan raya umum yang sah.
disuarakan oleh pakar Undang- “Teori Politik Al-Farabi dan Masyarakat Melihat kepada proses demokrasi
Undang Perlembagaan Negara, Melayu” tulisan Idris Zakaria pernah yang pesat, Parlimen Malaysia
Profesor Dr Abdul Aziz Bari dalam menyebut seorang pemimpin yang khususnya Dewan Rakyat telah
buku bertajuk “Politik Perlembagaan unggul terdiri daripada tiga kriteria menerima kedatangan Ahli-Ahlinya
– Suatu Perbincangan Tentang Isu- utama iaitu ilmu dan kebijaksanaan, melalui 12 proses pilihan raya umum
isu Semasa dari Sudut Perlembagaan sempurna fizikal, akhlak mulia dan iaitu pada 1959, 1964, 1969,
dan Undang-undang” yang melihat keberanian. Maksud yang mudah oleh 1974, 1978, 1982, 1986, 1990,
peranan Ketua Pembangkang Al-Farabi ialah pemimpin atau ketua 1995, 1999, 2004 dan 2008.
penting dalam memastikan kerajaan bukan manusia sembarangan. Sewajarnya, sempena Jubli Emas
yang memerintah bertanggungjawab Itulah yang cuba dibawa oleh kedua- Parlimen Malaysia menyaksikan satu
terhadap segala dasar dan dua Dewan tertinggi, Dewan Negara anjakan paradigma institusi itu yang
tindakannya, selaras dengan tuntutan dan Dewan Rakyat dalam institusi mendukung demokrasi berparlimen
Perkara 43(3) Perlembagaan. Kalau Parlimen Malaysia. Perbahasan- sebagai majlis untuk rakyat yang
dilihat di United Kingdom, Ketua perbahasan yang bernas dan menepati bertunjangkan toleransi dan pemupukan
Pembangkang di Parlimen turut keperluan rakyat banyak dibangkitkan. perpaduan yang berterusan.
mengambil bahagian dalam upacara- Ahli-Ahli Dewan kini berupaya
51
Oleh Mustafar Ramdzuan bin Zakaria

KEPIMPINAN Malaysia masakini

adalah hasil perjalanan sejarah negara
selama lebih 600 tahun semenjak
Kepimpinan Malaysia
Kesultanan Melayu Melaka iaitu
serentak dengan pembukaan Melaka
pada 1402 oleh Parameswara yang
kemudiannya memeluk agama Islam dalam kalangan rakyat sehingga sanggup Abdul Rahman Limbong dan ramai lagi.
dengan gelaran Sultan Iskandar Shah. berpaling tadah kepada musuh negara Setelah pendudukan Jepun di Tanah
Selepas itu, Melaka telah berkembang serta tentangan daripada sebahagian Melayu berakhir pada 12 September
pesat menjadi pusat perdagangan peniaga kepada Sultan Melaka ketika 1945, Tanah Melayu diletakkan di bawah
antarabangsa, pertemuan pedagang itu. Maka bermulalah penjajahan barat Pentadbiran Tentera British (BMA).
antara timur dan barat dan nadi ke atas Melaka khasnya dan Tanah
penyebaran agama Islam di seluruh Melayu amnya. Selepas Portugis, British telah merangka Perlembagaan
nusantara. Melaka mencapai puncak tiba pula giliran Belanda menjajah Malayan Union. Orang Melayu bangun
kegemilangan semasa pemerintahan Melaka hasil perjanjian pada 14 Januari menentang gagasan Malayan Union
Sultan Mansur Shah dan menerima 1641 melalui Syarikat Hindia Timur kerana menyedari Raja-Raja Melayu
watikah persahabatan atau ”letter of Belanda (SHTB). Perjanjian Inggeris- akan kehilangan kuasa masing-masing
friendship” daripada Maharaja Ming. Belanda pada tahun 1824 menyaksikan dan hanya mempunyai peranan sebagai
Watikah ini adalah yang pertama pernah berakhirnya kebebasan politik dan penasihat. Orang Melayu bangun
diberikan kepada mana-mana kerajaan ekonomi Tanah Melayu apabila menentang gagasan Malayan Union ini
beraja. bermula penjajahan Inggeris yang telah melalui persatuan-persatuan Melayu
Kegemilangan Melaka selama membawa masuk orang India untuk seperti Parti Kebangsaan Melayu
lebih satu abad amat dicemburui oleh bekerja di ladang dan orang Cina untuk Malaya, Angkatan Pemuda Insaf (API),
pedagang Eropah khususnya Portugis. melombong. Manakala orang Melayu Angkatan Wanita Sedar (AWAS) dan
Akhirnya, Kesultanan Melayu Melaka terus menjadi petani. Barisan Tani Malaya (BATAS).
tersungkur juga apabila Alfonso de Perjuangan ke arah kemerdekaan Dato’ Onn Jaafar bersama Persatuan
Albuquerque menawan Melaka pada 24 Tanah Melayu didokong dengan Melayu Selangor telah menganjurkan
Ogos 1511 setelah mendapat tentangan keazaman dan pengorbanan pejuang- Kongres Melayu Semalaya yang
sengit. Kekalahan Melaka antaranya pejuang kemerdekaan seperti Dol Said, dihadiri oleh 42 buah pertubuhan
disebabkan perpecahan antara Dato’ Maharaja Lela, Dato’ Bahaman, Melayu di Kelab Sultan Sulaiman,
pemimpin dan rapuhnya perpaduan Tok Gajah, Mat Kilau, Tok Janggut, Haji Kuala Lumpur pada awal bulan Mac
52
1946. Seluruh persatuan Melayu orang pemimpin Cina dan seorang wakil dan menjadi Perdana Menteri Malaysia
disatukan untuk menentang Malayan daripada kaum India, Sri Lanka, Serani pertama dari 31 Ogos 1957 hingga 22
Union secara berkumpulan. Kongres dan Eropah. Penyertaan pemimpin September 1970. Allahyarham Tunku
Melayu Semalaya Kedua telah diadakan pelbagai kaum membawa perubahan telah berjaya menamatkan penjajahan
pada 11 Mei 1946 di Johor Bahru dan kepada politik Tanah Melayu. Dato’ Onn dan membawa kemerdekaan serta
menubuhkan UMNO bagi menentang Jaafar mempelopori gagasan perpaduan menamatkan darurat. Beliau telah
Malayan Union. Atas desakan yang antara kaum, asas kepada kemerdekaan memimpin negara bagi membentuk
berterusan, akhirnya British terpaksa yang bakal dicapai. Prinsip perjuangan sebuah kerajaan demokrasi dan Raja
akur untuk membatalkan penubuhan bertunjangkan prinsip perpaduan dan Berperlembagaan. Tunku menyedari
Malayan Union kerana menurut British keharmonian semua kaum dalam bahawa fahaman komunis tidak sesuai
tanpa sokongan orang Melayu, Malayan kemajmukan rakyat. diamalkan dalam masyarakat berbilang
Union tidak akan berjaya. Rundingan kemerdekaan yang kaum di negara kita. Komunis telah dapat
Perjanjian Persekutuan Tanah diketuai oleh Tunku Abdul Rahman ditamatkan pada 31 Julai 1960. Tunku
Melayu 1948 telah ditandatangani dan turut disertai oleh Tun Abdul bertanggungjawab bagi penubuhan
British dengan Raja-raja Melayu Razak Hussein serta pemimpin lain Malaysia yang terdiri daripada
pada 21 Januari 1948. Perlembagaan akhirnya membuahkan kejayaan dengan Persekutuan Tanah Melayu, Singapura,
Persekutuan Tanah Melayu 1948 British bersetuju untuk menubuhkan Sabah dan Sarawak pada 16 September
telah menyatakan hak, kedaulatan dan suruhanjaya bebas bagi mengkaji 1963. Bagaimanapun, keamanan negara
kedudukan istimewa Raja-raja Melayu perlembagaan dan memberikan tarikh tercalar dengan Tragedi 13 Mei 1969
dikembalikan semula. Jawatan Menteri kemerdekaan 31 Ogos 1957. Tunku yang menyebabkan penubuhan Majlis
Besar diwujudkan bagi menggantikan mengisytiharkan tarikh kemerdekaan di Gerakan Negara (MAGERAN) pada 14
jawatan Residen British. Orang Padang Pahlawan, Bandar Hilir Melaka Mei 1969. Tunku meletakkan jawatan
Melayu telah melakukan pengorbanan pada 20 Februari 1956. Seterusnya, pada 22 September 1970.
yang besar dengan memberikan hak Perjanjian Persekutuan Tanah Melayu Tanggungjawab memimpin negara
dan kerakyatan yang sama kepada 1957 antara Raja-raja Melayu dengan diserahkan kepada Tun Abdul Razak
semua kaum dengan harapan British British telah melahirkan Perlembagaan bin Hussein yang digelar sebagai
akan membantu meningkatkan taraf Persekutuan Tanah Melayu 1957 yang Bapa Pembangunan dan telah menjadi
kehidupan orang Melayu. Tetapi British membuka ruang untuk membentuk Perdana Menteri Malaysia dari 22
tidak pernah merealisasikannya. Parti sebuah kerajaan demokrasi dan Raja September 1970 hingga 14 Januari
Komunis pula mengambil kesempatan Berpelembagaan. 1976. Beliau bertanggungjawab
menangguk di air keruh dengan Pemimpin-pemimpin dahulu membawa pembangunan desa dari segi
mengkucar-kacirkan ketenteraman telah berjaya membebaskan negara fizikal dan mental masyarakat desa
dan keharmonian kaum bertujuan daripada penjajah selama 400 tahun termasuklah membasmi kemiskinan
menggulingkan kerajaan secara dengan menghadiahkan kemerdekaan. antaranya dengan mewujudkan
kekerasan. Hadiah yang tidak ternilai untuk bangsa Felda. Beliau telah mengadakan Bilik
Dato’ Onn Jaafar telah Malaysia dan generasi akan datang. Gerakan pembangunan luar bandar
mencadangkan kepada Sir Henry Hak mutlak juga diberikan kepada dan menyediakan Buku Merah atau
Gurney agar Sistem Ahli yang penduduk tempatan untuk mentadbir RED (Rural Economics Development)
bermodelkan negara Kenya dan dan berkerajaan sendiri. Setiap Book. Beliau begitu prihatin dengan
Rhodesia Utara dilaksanakan di Tanah kaum sewajarnya bertolak ansur dan pendidikan termasuk pendidikan dewasa
Melayu bagi mengurangkan tekanan berusaha memajukan diri bagi mengisi di luar bandar dengan mengadakan kelas
daripada Parti Komunis Malaya selain kemerdekaan di samping mengenepikan dewasa bermula dengan hanya 300 buah
melatih penduduk negara ini dan kaum perbezaan warna kulit, agama, kelas (1961) tetapi telah meningkat
lain menguruskan pentadbiran negara. bangsa dan bahasa. Prinsip-prinsip dengan mendadak kepada 9,000 kelas
Di samping itu, Jawatankuasa Hubungan Perlembagaan merupakan langkah (1962). Kelas dewasa ini telah berjaya
Antara Kaum atau Communities Liason ke arah pembinaan bangsa Malaysia membasmi buta huruf dalam kalangan
Committee (CLC) telah ditubuhkan yang berdaulat, berperlembagaan dan penduduk dewasa di luar bandar.
di Pulau Pinang sebagai inisiatif berperundangan. Antara sumbangan lain Allahyarham
awal pakatan murni mencari jalan Sepanjang 52 tahun mengecapi termasuklah merealisasikan penubuhan
penyelesaian menyatupadukan rakyat kemerdekaan, negara telah membangun Malaysia dan Jawatankuasa
pelbagai kaum. Pada permulaannya dengan pesat. Malaysia bertuah kerana Perundingan Perpaduan Malaysia,
CLC dianggotai oleh kaum Melayu dan mempunyai ramai pemimpin negara Penyata Razak, Jabatan Perpaduan
Cina yang dinaungi UMNO dan MCA. yang berjiwa rakyat. Pertamanya, Tunku Negara, Majlis Perundangan Negara,
Pada bulan Ogos 1949, CLC mempunyai Abdul Rahman Putra Al-Haj yang telah Dasar Ekonomi Baru mulai 1970 dan
enam orang pemimpin Melayu, enam diberikan gelaran Bapa Kemerdekaan memperkenalkan Rukun Negara.
53
Kesinambungan kepimpinan negara antaranya memperkenalkan kad serta berpendidikan agama. Beliau
diteruskan oleh Tun Hussein Onn yang perakam waktu, konsep ruang dan mempunyai pengalaman yang luas
telah menjadi Perdana Menteri Malaysia pejabat terbuka, Manual Prosedur dalam perkhidmatan awam antaranya
ke-3 dari 14 Januari 1976 hingga 16 Kerja (MPK), pengenalan tanda nama, sebagai Penolong Setiausaha JPA,
Julai 1981 dan mendapat gelaran sebagai sistem fail meja, pengurusan melalui KPSU Majlis Keselamatan negara dan
Bapa Perpaduan. Beliau memainkan mesyuarat dan program pengukuran KPSU MAGERAN, Pengarah Belia
peranan penting dalam agenda produktiviti. Program penambahbaikan Kementerian Belia dan Sukan. Beliau
perpaduan kaum melalui dasar-dasar yang diperkenalkan antaranya pusat juga mempunyai pengalaman yang
yang diwujudkan semata-mata untuk bayaran setempat, kotak cadangan luas dalam kabinet antaranya sebagai
memperbetulkan ketidakseimbangan dan penggunaan sistem automasi dan Timbalan Menteri Wilayah Persekutuan,
ekonomi antara kaum. Beliau juga teknologi. Beliau konsisten dengan Menteri JPM, Menteri Kebudayaan,
meneruskan agenda dasar Ekonomi pemikiran yang bebas kolonial. Belia dan Sukan, Menteri Pendidikan,
Baru seperti penubuhan UDA, SEDC, Beliau telah berjaya mengembalikan Menteri Pertahanan dan Menteri Luar
MAS, INTAN dan NPC. Semasa pemilikan ladang Guthrie kepada Negeri.
pentadbiran beliau beberapa program Malaysia melalui Permodalan Nasional Beliau memegang prinsip
nasional telah diperkenalkan antaranya Berhad (PNB). Beliau juga membawa untuk menolak politik wang dan
skim Amanah Saham Nasional (ASN) gagasan pemikiran ”Malaysia Boleh” memperkenalkan gagasan ”Bekerja
dan menubuhkan Persatuan Mencegah yang menyaksikan pencapaian rakyat dengan saya”, pembangunan
Dadah (PEMADAM). Beliau telah Malaysia dalam pendakian Everest, modal insan, pembangunan Islam
menyumbang kepada Hospital Mata merentasi Selat Inggeris, menjelajah berperadaban atau Islam Hadhari
Tun Hussein, Petaling Jaya. Kutub Utara dan Kutub Selatan dan yang mengembalikan umat Islam
Kemuncak kepimpinan negara misi negara ke angkasa. kepada asas yang terkandung dalam
ialah apabila Tun Dr. Mahathir Dalam pengurusan kewangan dan Al-Quran. Tun Abdullah Ahmad
Mohamad mencatatkan sejarah sebagai ekonomi, Tun Dr. Mahathir Mohamad Badawi dalam perkhidmatannya turut
Perdana Menteri yang paling lama telah berjaya menyelamatkan kegawatan memperkenalkan slogan Cemerlang,
berkhidmat iaitu selama lebih 22 tahun ekonomi dengan menubuhkan Majlis Gemilang dan Terbilang, Pelan Integriti
dari 16 Julai 1981 hingga 31 Oktober Tindakan Ekonomi Negara (MTEN) Nasional (PIN), Wilayah Pembangunan
2003. Beliau telah memperkenalkan dengan membina tembok ekonomi iaitu Wilayah Pembangunan
Wawasan 2020 sebagai agenda nasional negara dengan kawalan modal dan Iskandar, Koridor Utara, Rancangan
untuk menjadikan negara sebagai penetapan kadar tukaran asing. Pembangunan Ekonomi Pantai Timur
negara perindustrian dan negara maju Semasa krisis kewangan beliau telah (ECER), Koridor Pembangunan Sabah
sepenuhnya menjelang tahun 2020. menetapkan nilai ringgit kepada dan Koridor Pembangunan Wilayah
Beliau telah memberikan sumbangan RM3.80 bagi setiap AS$1 dan menolak Negeri Sarawak. Komitment dan
yang amat besar kepada negara dalam Dana Kewangan Antarabangsa (IMF). kesungguhan Tun Abdullah Ahmad
pelbagai bidang sosio-ekonomi dan Idea dan sumbangan Tun Mahathir juga Badawi dalam memerangi rasuah dan
hubungan antarabangsa antaranya termasuklah membangunkan pelbagai seterusnya meningkatkan integriti
termasuklah menyeragamkan waktu projek infrastruktur seperti jambatan negara telah menubuhkan suruhanjaya 3
Semenanjung Malaysia dengan waktu Pulau Pinang, pembinaan lebuh raya serangkai yang penting iaitu Suruhanjaya
Sabah dan Sarawak, Dasar Penswastaan Utara-Selatan, sistem pengangkutan Pencegahan Rasuah Malaysia (SPRM),
dan Persyarikatan Malaysia, Dasar Sains canggih seperti LRT, komuter, monorel Suruhanjaya Pelantikan Kehakiman
dan Teknologi, Dasar Bersih, Cekap dan KLIA, bangunan pencakar langit dan Suruhanjaya Integriti Agensi
dan Amanah, Kepimpinan Melalui seperti Menara Kembar Petronas dan Penguatkuasaan.
Tauladan, Dasar Penerapan Nilai-nilai Litar Lumba Antarabangsa Sepang Pucuk pimpinan negara membuka
Islam dan Dasar Pandang ke Timur. (SIC). UMNO Bahagian Pasir Salak lembaran baru dengan pelantikan Dato’
Sumbangan Tun Dr. Mahathir meluluskan satu usul memberikan Sri Mohd Najib Tun Abdul Razak
Mohamad di peringkat hubungan gelaran ”Bapa Permodenan” kepada sebagai Perdana Menteri Malaysia
antarabangsa amat menyerlah Tun Dr. Mahathir Mohamad. ke-6 pada 3 April 2009. Beliau
termasuklah kepada ASEAN, OIC, Peralihan kepimpinan telah mewakili pemimpin generasi muda
Komanwel, Pergerakan Negara-negara dilakukan secara aman kepada Tun pasca merdeka. Beliau mula menyertai
Berkecuali (NAM), Persidangan Abdullah Ahmad Badawi yang telah politik dalam pilihan raya kecil Parlimen
Ketua-ketua Kerajaan Komanwel menjadi Perdana Menteri Malaysia ke-5 Pekan ketika berusia 23 tahun dan
(CHOGM), Pengerusi NAM dan pada 31 Oktober 2003 dan bersara pada seterusnya menjadi Ahli Parlimen Pekan
Pertubuhan Persidangan Negara 3 April 2009. Beliau adalah pemimpin dari tahun 1976 hingga 1982 sebelum
Islam (OIC). Perkhidmatan awam berjiwa rakyat yang dibesarkan dalam dipilih sebagai Ahli Dewan Undangan
juga mendapat perhatian beliau persekitaran kampung dan desa Negeri Pahang kawasan Bandar Pekan
54
(1982 -1986). Beliau kembali menjadi pembabitan semua kaum dalam Sabah dan Sarawak, pengurangan kadar
Ahli Parlimen Pekan dari 1986 hingga pembangunan negara. Asas penting bayaran latihan memandu dan cadangan
sekarang. Kerjaya Dato’ Sri Mohd Najib konsep ini adalah perpaduan sebagai Amanah Saham 1Malaysia.
Tun Abdul Razak dalam pentadbiran wacana pembinaan dan penciptaan satu Perjalanan kepimpinan negara 50
Kerajaan diteruskan sebagai Timbalan bahasa, satu bangsa dan satu negara tahun pasca merdeka telah menjadi
Menteri Tenaga, Telekom dan Pos (1978- Malaysia. Beliau menekankan bahawa sejarah. Kini bermula perjalanan
1980), Timbalan Menteri Pelajaran rakyat Malaysia ibarat satu keluarga kepimpinan bagi 50 tahun pasca
(1980-1981) dan Timbalan Menteri besar yang terdiri daripada pelbagai kedua ke arah masa depan yang lebih
Kewangan (1981-1982). Dato’ Sri kaum, budaya mahupun kepercayaan. baik, makmur dan terjamin. Sejarah
Mohd Najib Tun Abdul Razak kembali Kemajmukan rakyat Malaysia telah menyaksikan tranformasi
ke Pahang sebagai Menteri Besar dari menjadi aset negara yang penting dan kepimpinan 50 tahun berlalu dan bakal
1982 – 1986. Kepimpinan beliau di menjadi competive advantage untuk menyaksikan transformasi kepimpinan
peringkat Persekutuan diperlukan dan merealisasikan dasar globalisasi. 50 tahun mendatang yang menjanjikan
dilantik menyertai kabinet sebagai Lanjutan konsep 1Malaysia, kerajaan kegemilangan bangsa dan negara
Menteri Kebudayaan, Belia dan Sukan melalui Permodalan Nasional Berhad Malaysia. Tiba masanya pemimpin dan
(1986-1987), Menteri Belia dan Sukan telah melancarkan tabung Amanah rakyat berjalan seiringan dan melangkah
(1987-1990), Menteri Pertahanan Saham 1Malaysia (AS1Malaysia) pada sehaluan dalam satu suara, satu impian,
(1990-1995), Menteri Pelajaran (1995- 30 Julai 2009. satu harapan dan satu Malaysia. Setiap
1999) dan Menteri Pertahanan (1999- Pendekatan dan strategi kepimpinan warga Malaysia adalah komponen
2009). Mewarisi kepimpinan sehati yang prihatin kepada rakyat ini ialah penting demi menentukan maju mundur,
sejiwa bersama rakyat, beliau telah melalui: pertama, meliputi soal berjaya dan gagal negara tercinta.
menjadi Timbalan Perdana Menteri kesejahteraan rakyat, kemakmuran Kemerdekaan adalah hadiah yang amat
(2004 – 2009) dan seterusnya sebagai ekonomi. Kedua, hak asasi manusia berharga dan tidak ternilai harganya
Perdana Menteri Malaysia dan Menteri dan kebebasan media dan ketiga, kepada generasi masa kini dan yang akan
Kewangan mulai September 2009- peningkatan kecekapan anggota datang yang hanya dapat dipertahankan
hingga kini. pentadbiran penjawat awam serta dengan semangat perpaduan sebagai
Pelantikan Dato’ Sri Mohd Najib keberkesanan sistem penyampaian warga negara Malaysia.
Tun Abdul Razak sebagai Perdana perkhidmatan. Beliau telah
Menteri telah membuka era kepimpinan mengisytiharkan bahawa pentadbiran Rujukan
baru negara. Beliau adalah seorang beliau akan bergerak di atas landasan
pemimpin yang berpengalaman luas dan kaedah KRA (Bidang Hasil Utama) • Norlaila Ahmad (2008). Memori Pejuang
dalam politik dan pentadbiran Kerajaan. dan KPI (Petunjuk Prestasi Utama). Bangsa, Jabatan Penerangan Malaysia,
Selama 33 tahun bergelumang dalam Beliau turut mengumumkan enam Kuala Lumpur: Percetakan Watan S/B
(2008).
parti, meniti pelbagai ranjau dan duri, National Key Result Area atau NKRA
• Habsah Dinin (2009).”Perdana Menteri
melangkah penuh tertib setapak demi untuk diberikan tumpuan. Malaysia Ke-6: Menjayakan Amanah
setapak, kini semua pengorbanan Semasa perhimpunan seratus Rakyat”, Berita Harian, Kuala Lumpur
mencapai kemuncak tertinggi dalam hari menjadi Perdana Menteri, beliau (3/4/ 2009), 2-6
parti dan pentadabiran negara. Sehari dan semua Menteri mengenepikan • Kamarul Idris (2009). Malaysia’s Sixth
selepas dilantik sebagai Perdana protokol sebaliknya duduk bersila Prime Minister: ”One Malaysia Moving
Ahead- Enter”. NST, Kuala Lumpur
Menteri, Dato’ Sri Mohd Najib Tun bersama pelbagai lapisan masyarakat
(3/4/2009),2
Abdul Razak telah turun padang sebagi bukti kesungguhan Kerajaan • Mohd. Kamil Yusuf(2009).Perdana
mendampingi rakyat dengan program dalam mengamalkan prinsip Menteri Ke-6: “ Wira Baru Melayu”.
walkabout iaitu tinjauan mesra dengan rakyat didahulukan. Beliau turut Utusan Melayu, Kuala Lumpur (3/4/
mengunjungi Petaling Street, Vista mengumumkan pengurangan kadar 2009),2
Angkasa, Brickfields dan Puduraya. tol, pilihan memiliki rumah di Wilayah • Nurul Adlina Kamaludin, Rohaniza
Idris (2009).1Malaysia mesti ada
Beliau turut berkunjung ke tempat Persekutuan di bawah Program
dalam pemikiran setiap rakyat.Berita
pendalaman seperti Kampung Picin, Perumahan Rakyat, pengurangan 50 Harian,Kuala Lumpur (19/4/2009), 34
Kampung Bidayuh, Batang Air dan % lesen peniaga kecil di Wilayah • – (2009). Mengejar harapan serta masa
Lubuk Antu di Sarawak. Beliau turut Persekutuan, 3,000 permit teksi depan Malaysia yang lebih makmur
membebaskan 13 orang tahanan ISA. individu, pengurangan jenayah, dan stabil. Berita Harian,Kuala Lumpur
Dato’ Sri Mohd Najib Tun Abdul mempercepatkan pendaftaran kelahiran (12/7/2009), 34
• – (2009). ECER-Memacu Pembangunan,
Razak memulakan langkah dengan di Sabah dan Sarawak, menyelesaikan mengimbangi Pertumbuhan”, Utusan
memperkenalkan gagasan “1Malaysia: hal pendaftaran kewarganegaraan, Malaysia, Kuala Lumpur (5/8/2009) 2-5
Rakyat Didahulukan, Pencapaian pembinaan jalan luar bandar termasuk
Diutamakan” yang berteraskan di Sabah dan Sarawak, bekalan air ke
55
Oleh Wan Noorzaleha Wan Hassan

Suara Wakil Rakyat Wanita

di Parlimen
negara kita, telah diiktiraf sebelum
merdeka lagi. Pada 1948, terdapat dua
ahli wanita dalam Majlis Mesyuarat
Persekutuan iaitu Puan Sri Datin Hajah
Puteh Mariah dan Puan Lim Beng
Hong(Puan B.H. Oon). Puan Sri Datin
Hajah Puteh Mariah adalah seorang
tokoh politik yang banyak berjuang
untuk keadilan sosial dan kemerdekaan
negara. Beliau pernah dilantik sebagai
Ahli Mesyuarat Dewan Undangan
Negeri Perak dan telah dilantik menjadi
Ahli Majlis Undangan Persekutuan pada
1948. Beliau merupakan ketua Kaum
Ibu UMNO yang pertama. Manakala,
Puan B.H. Oon, telah dilantik ke Majlis
Undangan Persekutuan untuk mewakili
golongan profesional, pendidikan dan
kebudayaan pada tahun 1948 hingga
1955. Puan B.H. Oon juga adalah salah
seorang pengasas Malaysian Chinese
Association (MCA) dan pengerusi
cawangan MCA Seberang Prai.
Sejauh manakah penglibatan
mereka pada masa itu memberi impak
kepada fungsi institusi Parlimen dan
juga pelaksanaan dasar dan polisi
Suara wanita semakin bersemarak di Parlimen
yang lebih berkesan kepada penduduk
Persekutuan Tanah Melayu secara amnya
dan wanita khususnya. Jika dilihat dari
PARLIMEN adalah institusi yang wanita telah dilantik ke Dewan Negara. sudut sejarah, zaman pra-merdeka
penting dalam sistem demokrasi Selepas pilihan raya tahun 1969, wanita adalah zaman yang amat mencabar.
berparlimen, wujud dan berfungsi telah dilantik menjadi anggota kabinet Ramai golongan wanita pada masa
sebagai institusi yang merangka dasar sebagai Menteri Kebajikan Masyarakat. tersebut tidak berpeluang mendapat
dan polisi bagi pentadbiran negara, Terbaru seorang Senator wanita telah pendidikan formal, dan ramai daripada
menggubal undang-undang serta dilantik sebagai Timbalan Yang di-Pertua mereka adalah suri rumah sepenuh
meluluskan peruntukan kewangan, Dewan Negara, dan pelantikan ini sangat masa, sebahagiannya pula bekerja di
untuk pembangunan dan kesejahteraan bermakna kerana hal ini berlaku di saat sawah padi atau kebun-kebun bagi
negara. Suara wanita di Parlimen mula Parlimen Malaysia menyambut ulang tujuan menambah ekonomi keluarga.
direkodkan semenjak Majlis Mesyuarat tahun ke-50. Ramai juga dalam kalangan mereka
ditubuhkan pada 1948. Pada tahun menjadi ibu tunggal akibat kematian
1955, seorang wanita telah dipilih oleh Suara Wanita pra-merdeka suami dalam mempertahankan negara
rakyat sebagai ahli Majlis Perundangan dan sebagainya. Melihat senario pada
Persekutuan. Pada tahun 1969, tiga Peranan dan penglibatan wanita di masa itu, jelas sekali, perjuangan mereka
orang wanita telah menjadi ahli Dewan peringkat menggubal dan meluluskan adalah bagi membantu meningkatkan
Rakyat, dan menjelang 1969, dua orang undang-undang, dasar-dasar dan polisi taraf ekonomi dan sosial rakyat. Pelbagai
56
program dan aktiviti-aktiviti sosial diwariskan kepada generasi seterusnya Hasil perjuangan beliau dan
wanita setempat telah diadakan, seperti bagi meneruskan pembangunan sokongan badan bukan kerajaan pada
kursus-kursus membaca dan menulis, negara selepas mendapat kemerdekaan masa itu, kemajuan wanita dalam
jahitan, masakan dan kegiatan membaca daripada kerajaan British. Pada pilihan pelbagai bidang pekerjaan terus meluas.
Quran. Apabila ibu-ibu berkumpul, raya umum 1955, 52 kerusi telah Hak-hak wanita dari segi undang-
peluang inilah digunakan untuk dipertandingkan dan salah satunya telah undang telah dikaji dan disusun semula
menerapkan semangat nasionalisme dimenangi oleh wanita, yang mewakili agar lebih efektif dan berkesan. Isu
dan kemahiran ke dalam diri wanita- kaum ibu, iaitu Halimaton binti Abdul yang sangat relevan dengan nama
wanita ini. Melalui aktiviti-aktiviti ini Majid, yang mewakili parti Perikatan. beliau adalah isu perjuangan untuk
jugalah segala masalah sosial dan isu- mendapatkan persamaan gaji bagi
isu yang berbangkit dikenalpasti dan di wanita dan lelaki. Hasilnya, dasar gaji
Wanita selepas merdeka
ketengahkan kepada pihak pemerintah. sama telah dilaksanakan pada bulan
Isu yang menjadi fokus pada masa itu Ogos 1969.
Perjuangan pemimpin wanita di Parlimen
adalah penekanan terhadap bidang Tun Dr Fatimah Hashim bukan
dan juga dalam politik telah memberi
pendidikan dan kesihatan terutamanya sahaja memberi pendapat berkenaan
kesan kepada keputusan pilihan raya
golongan wanita serta mekanisma isu-isu wanita dan kebajikan am tetapi
1959. Dalam pilihan raya 1959, Tun Dr
untuk meningkatkan ekonomi keluarga beliau juga peka dengan isu-isu lain
Fatimah Hashim telah bertanding untuk
terutamanya masyarakat luar bandar. seperti isu memartabatkan Bahasa
Parlimen Padang Terap, dan telah dipilih
Perjuangan di peringkat ini Melayu dalam Parlimen. Beliau pernah
menjadi wakil rakyat. Dalam pilihan
menegur seorang menteri Melayu yang
menggunakan Bahasa Inggeris dalam
menjawab soalan-soalan dalam Dewan.
Kesinambungan perjuangan Ahli
Parlimen wanita terdahulu diteruskan
oleh pelapis seterusnya. Selepas era
Tun Dr. Fatimah Hashim, Kementerian
Perpaduan Negara dan Pembangunan
Masyarakat menjadi platform yang
penting bagi perjuangan hak
kesaksamaan wanita dan keadilan sosial
bagi semua pihak di negara ini. Tan
Tan Sri Datin Paduka Seri Dr. Aishah Ghani

dan Dato’ Sri Rafidah Aziz, bergambar di hari
pembukaan Parlimen 1982.
juga tertumpu kepada mencapai raya tersebut, undi wanita merupakan Sri Aishah Abdul Ghani, Tan Sri Zaleha
kemerdekaan tanah air. Puan Sri separuh daripada keseluruhan undi. Ismail, Tan Sri Napsiah dan Dato’ Dr Siti
Datin Hajah Puteh Mariah, telah Bersama beliau sebagai wakil wanita Zaharah Sulaiman telah meneruskan
menganggotai Constitutional yang memperjuangkan suara rakyat perjuangan wakil rakyat wanita dengan
Working Committee pada tahun 1947. pada masa itu adalah Khadijah binti menerajui Kementerian Perpaduan
Jawatankuasa tersebut berperanan Mohamad Sidek mewakili PAS dan Tan Negara dan Pembangunan Masyarakat.
menyediakan perjanjian Persekutuan Sri Hajah Zainun binti Munshi Sulaiman. Antara tahun 1970an-1980-an, negara
Tanah Melayu. Beliau menjadi ahli Keadilan sosial adalah matlamat menghadapi beberapa krisis nasional,
dalam Majlis Perundangan Persekutuan perjuangan wanita pada masa itu. seperti masalah sosial yang serius
dan Jawatankuasa Tetap Persekutuan Pelantikan beliau sebagai Menteri dan berpanjangan yang memerlukan
mengenai kewangan dari tahun 1948- Kebajikan Am pada 20 Mei 1969 perhatian kerajaan. Antaranya masalah
1955. Sumbangan beliau terhadap menyemarakkan penglibatan wanita penghijrahan ke bandar raya besar,
pembangunan masyarakat khususnya dalam politik negara. Beliau yang pelacuran, kesihatan wanita dan kanak-
peningkatan kehidupan sosial, dari segi memegang jawatan Menteri dari tahun kanak, permulaan bencana najis dadah
pendidikan dan ekonomi masyarakat 1969 sehingga tahun 1973 merupakan dan kebajikan masyarakat di luar bandar,
luar bandar adalah sangat besar sekali. satu-satunya Menteri wanita pada masa memerlukan perhatian yang khusus
Perjuangan Ahli Parlimen wanita ini telah itu. untuk ditangani.
57
Pada masa itu, perhatian diberikan

kepada pembangunan wanita
khususnya ibu tunggal, pembangunan
keluarga melalui program-program dan
projek-projek yang dilaksanakan secara
menyeluruh di seluruh negara. Hasil
daripada sumbangan idea dan sokongan
pelbagai pihak terutamanya Ahli
Parlimen wanita yang terdiri daripada
pelbagai kaum dalam Parlimen, pelbagai
dasar dan polisi terhadap pembangunan
wanita telah dilaksanakan. Antara
kejayaan yang telah dicapai ialah anak-
anak perempuan mula berpeluang
belajar ke peringkat lebih tinggi
dalam pelbagai bidang. Semua bidang
pekerjaan terbuka kepada wanita.
Masalah kepincangan kekeluargaan
diperhalusi dan diperbaiki. Undang- Semangat 1Malaysia dalam kalangan wanita selepas merdeka.
undang yang memelihara hak wanita
dan kanak-kanak mula dirangka, dilulus
dan dilaksanakan, antaranya Undang-
undang Keluarga Islam. Akta Keganasan Ahli Parlimen Tahun Lelaki Wanita Jumlah
Rumah telah diluluskan pada tahun
1994, serta Kod dan Amalan Keganasan Dewan Rakyat 1986 164 7 171
1990 162 9 171
Rumah tangga 1999 dilaksanakan.
1995 166 13 179
Meskipun satu kementerian khusus
2000 173 20 193
telah ditubuhkan untuk menangani isu 2004 198 21 219
wanita dan hal ehwal sosial di negara ini, 2008 199 23 222
namun, suara Ahli Parlimen wanita juga
tertumpu kepada hal-ehwal ekonomi Dewan Negara 1986 49 11 60
1990 45 10 55
dan pembangunan negara dari aspek
1995 46 11 57
yang lebih menyeluruh. Ahli Parlimen
1998 48 14 62
yang pakar dalam bidang tertentu telah 2000 45 17 62
diberi jawatan di peringkat eksekutif. Tan 2008 44 16 60
Sri Rafidah Aziz, misalnya telah berjaya
menerajui Kementerian Perdagangan
Antarabangsa dan Industri sejak tahun setelah memenuhi 24 kerusi atau 10.81% Agenda penting Ahli Parlimen
1987 hingga 2008. Pelantikan beliau daripada 222 jumlah kerusi Parlimen wanita di akhir abad ke-20 dan awal
menunjukkan bahawa Ahli Parlimen yang dipertandingkan. Manakala di abad ke-21 adalah untuk memastikan
wanita layak dilantik memegang jawatan Dewan Negara pada 2009, daripada Malaysia melaksanakan dasar-dasar
penting berasaskan ilmu pengetahuan 65 Ahli Dewan Negara, 19 daripadanya untuk pembangunan wanita seperti
dan kebijaksanaan individu tanpa adalah wanita. Dato’ Seri Shahrizat Dasar Sosial Negara, Dasar Wanita
diskriminasi gender. Abdul Jalil dan Datuk Seri Dr Ng Yen Negara, teras Misi Nasional, agenda
Penglibatan tokoh-tokoh awal Yen, telah dilantik sebagai Menteri Pembangunan Negara selaras dengan
wanita dalam pentadbiran negara telah penuh sementara lapan Ahli Parlimen Perlembagaan Persekutuan dan
menjadi pemangkin bagi para wanita wanita telah dilantik sebagai Timbalan Rukunegara. Di samping itu adalah
untuk mengikut jejak langkah mereka Menteri, mewakili Ahli Parlimen wanita menjadi kewajipan negara kita untuk
dari semasa ke semasa. Suara wanita di peringkat eksekutif. Matlamat menyuarakan pandangan kerajaan di
di Parlimen semakin lantang dengan perjuangan Ahli Parlimen wanita forum-forum Antarabangsa seperti
pertambahan jumlah Ahli Parlimen hari ini tanpa mengira kaum, bangsa Konvensyen Penghapusan Segala
wanita dari semasa ke semasa baik dan fahaman politik, adalah untuk Bentuk Diskriminasi Terhadap Wanita
di Dewan Negara, mahupun Dewan mempertingkatkan kualiti kehidupan (CEDAW), Deklarasi dan Pelan Tindakan
Rakyat. keluarga dan masyarakat, serta Beijing, Matlamat Pembangunan
Dalam pilihan raya umum ke-12, pembangunan negara yang seimbang Millenium(MDGs), serta lain-lain
wanita Malaysia terus melakar sejarah dari segi mental dan fizikal. perjanjian dan konvensyen-konvensyen
58
Antarabangsa yang telah kita lebih membanggakan, kadar kemasukan Penutup

tandatangani. wanita ke universiti juga melebihi kaum
Antara isu-isu yang sering lelaki iaitu sebanyak 60% pada tahun Perjuangan wakil rakyat wanita di
diketengahkan oleh Ahli-Ahli Parlimen 2008. Malaysia semenjak dahulu hingga
wanita pada masa kini: Sementara di peringkat pembuat kini berlandaskan budaya dan agama
• Kesaksamaan gender dan ke arah keputusan, pada Ogos 2004 Y.A.B. yang mempengaruhi segala tindakan
30% penglibatan wanita dalam Perdana Menteri ketika itu telah dan kelakuan serta percakapan
peringkat pembuat dasar; mengumumkan dasar menetapkan mereka. Perjuangan mereka adalah
• Menentang keganasan terhadap sekurang-kurangnya 30% penyertaan berpaksikan satu matlamat, iaitu untuk
wanita; wanita di peringkat pembuat keputusan mempertingkatkan kualiti kehidupan
• Keselamatan golongan wanita dan di sektor awam. Hasil daripada keluarga dan masyarakat, serta
kanak-kanak serta orang kurang pelaksanaan dasar tersebut, beberapa pembangunan negara yang seimbang
upaya; kemajuan khususnya dalam jangka dari segi mental dan fizikal. Bermula
• Meningkatkan keberkesanan masa Rancangan Malaysia Kesembilan dengan perjuangan Puan Sri Datin
strategi-strategi yang (RMK-9) telah dapat dilihat. Bilangan Puteh Mariah, Tun Fatimah Hashim, dan
mengutamakan gender; wanita yang menyandang jawatan seterusnya sehingga sekarang, kita telah
• Menangani masalah kesihatan utama sektor awam (JUSA) meningkat melihat wanita negara ini mengalami
terutamanya kesihatan wanita; daripada 18.8% pada tahun 2004 kepada proses transformasi dan perubahan
• Pembasmian kemiskinan; 22.8% pada tahun 2008. Bilangan wanita semakin ketara yang mana suara wanita
• Mekanisma mengurangkan risiko yang memegang jawatan peringkat kian lantang dan bergema di Parlimen
HIV/AIDS; pengurusan tertinggi di badan berkanun serta telah mendapat perhatian dan
• Kajian ke atas undang-undang agar turut meningkat daripada 17.8% pada tindakan yang sewajarnya oleh kerajaan.
lebih peka kepada masalah gender; tahun 2004 kepada 21.3% pada tahun Ramai tokoh wanita daripada pelbagai
• Meningkatkan tahap penglibatan 2008. Manakala di sektor swasta %an bidang seperti politik, korporat, sukan,
wanita dalam pasaran buruh. wanita di peringkat pembuat keputusan dan sebagainya telah dilahirkan melalui
seperti Presiden, Naib Presiden, Ketua dasar dan polisi hasil perjuangan
Hasil daripada kesinambungan suara Pegawai Eksekutif dan Pengurus Besar mereka. Secara ringkasnya suara wanita
Ahli Parlimen wanita sepanjang dua Kanan telah meningkat daripada 13.5% di Parlimen sejak 50 tahun lalu telah
dekad yang lepas, kita telah dapat pada tahun 2004 kepada 26.2% pada memberi impak yang besar kepada
melihat kerajaan secara berterusan tahun 2008. Namun begitu, peratusan kedudukan dan kemajuan negara pada
merangka dasar dan polisi bagi wanita yang memegang jawatan sebagai hari ini, sehingga kita dapat melihat
memperkasakan wanita di negara Ahli Lembaga Pengarah menurun pembangunan yang seimbang dari
ini. Pada tahun 1985, kerajaan daripada 9.9% pada tahun 2004 kepada segi rohani dan jasmani dan mengecapi
telah merangka satu Dasar Wanita 6.1% pada tahun 2008. kemakmuran dan keamanan yang tiada
Kebangsaan sebagai garis panduan Hari ini, wanita di negara ini tolok bandingnya.
kepada pelbagai pihak bagi menambah bukan sahaja mencipta nama dalam
dan menggalakkan penglibatan pelbagai bidang dalam negara, bahkan
wanita dalam pembangunan negara. mereka juga mendapat pengiktirafan Rujukan
Dasar-dasar tersebut diwujudkan bagi di peringkat antarabangsa, antaranya
• Aishah Ghani, Tan Sri(1992) , Aishah Ghani:
meningkatkan taraf kehidupan wanita Nicol Ann David (skuasy), Datuk Dr
Memoir Seorang Pejuang, Aishah Ghani,
dengan menangani cabaran-cabaran Jemilah (perubatan), Tan Sri Zeti Akhtar Dewan Bahasa dan Pustaka, Kuala Lumpur.
melalui peningkatan pendidikan dalam (perbankan) dan ramai lagi. • Fatimah(1990), Srikandi Sumber Inspirasi,
kalangan wanita dan penghapusan Sesungguhnya kejayaan wanita Azizah Mokhzani, Majlis Pertubuhan-
pertubuhan Wanita Malaysia Kuala Lumpur,
kemiskinan; dalam Rancangan di negara ini tidak mungkin menjadi
Mei 1990.
Malaysia Ke-6, (1991-1995) misalnya, kenyataan kiranya suara lantang wanita • Federal Legislative Council, 1948-1959
satu dana khas telah disediakan tidak disokong oleh semua pihak, • –(2009), Armani wanita pertama Timbalan
untuk memperkasakan wanita dalam terutamanya wakil rakyat lelaki, ibarat YDP, Utusan Malaysia, (10.07.2009).
• Kementerian Pembangunan Wanita Keluarga
pembangunan negara. Rancangan- pepatah, “Pemuda harapan bangsa,
dan Masyarakat(2004), Malaysia: Report to the
rancangan Malaysia seterusnya telah Pemudi tiang negara”. Sikap toleransi United Nations Committee on The Elimination
meletakkan pembangunan wanita dan keazaman untuk membangunkan of Discrimination Against Women(First and
sebagai agenda pembangunan negara. negara yang kian menyubur dalam Second Report) , Kuala Lumpur.
• Kementerian Wanita Keluarga dan
Dalam bidang pendidikan, kadar celik kalangan pemimpin-pemimpin lelaki Msyarakat(2008), Perangkaan Wanita,
huruf, kebolehan membaca dalam dan wanita ini menjadi pemangkin Keluarga dan Masyarakat 2008, Kuala
kalangan wanita telah meningkat kepada pembangunan dan perpaduan Lumpur.
• Memori Pejuang Bangsa, Jabatan Penerangan
daripada 88.5% pada tahun 2005, rakyat negara ini.
Malaysia, 2008
kepada 89.5% pada tahun 2007. Malah
59
Sambutan
Hari Merdeka
dahulu dan kini
di Parlimen
Malaysia
Dahulu dan kini... kemeriahan sambutan hari merdeka
sama dirasai oleh pelbagai lapisan masyarakat.
Palest
in
Pameran
Kesedaran
di Dewan Bankuet Parlimen pada 11 Mac 2009
Kesengsaraan rakyat Palestin turut menyentuh hati Y.B. Tan Sri, perasaan
kecewa dan marah jelas kelihatan pada wajah beliau
Eh, eh! ... Apa agaknya yang
Majlis menggembirakan hati penerima anugerah

khidmat cemerlang ini...
Anugerah
Khidmat
Cemerlang
2008
pada 10 April 2009
63
Kursus Pemantapan Pengawal

Keselamatan Parlimen Malaysia Siri 2
di Felda Bukit Rotan pada 24 April 2009
64
Kursus Asas Bina Negara

anjuran Parlimen Malaysia dengan kerjasama Biro Tata Negara (BTN)
Jabatan Perdana Menteri di Balik Pulau, Pulau Pinang
pada 3 hingga 7 Mei 2009
65
Kecergasan mental dan fizikal peserta benar-benar diuji.
66
Maulidur Rasul1430 Hijrah

pada 9 Mei 2009
67
Warga Parlimen turut mengambil bahagian dalam menyemarakkan lagi majlis sambutan Maulidur Rasul.
68
Lawatan Muhibbah
Warga Parlimen Malaysia ke Pondok Penyayang Raudhah, Batu
11 Simpang Mimaland pada 12 Mei 2009. Acara sukaneka telah
diadakan di Parlimen untuk menyambut kunjungan mereka.
69
Lawatan Kerja dan Sosial Warga Parlimen

Malaysia ke Terengganu Darul Iman
pada 5 - 7 Jun 2009
Bersama Y.B. Matulidi bin Jusoh, Ahli Parlimen Dungun.
Kenangan di hadapan Dewan Undangan Negeri Terengganu.
Berat sama dipikul, ringan sama dijinjing...
Berat mata memandang, berat lagi bahu memikul.

70
Promosi Durian dan Buah-buahan Tempatan oleh

Kementerian Pertanian dan Industri Asas Tani
di Dewan Serbaguna Parlimen Malaysia pada 25 Jun 2009
Enak sungguh durian tembaga

Dimakan bersama para pemimpin
Duduk semeja bagaikan keluarga
Hubungan erat senantiasa terjalin
71
Majlis Jasamu Dikenang

Sempena Persaraan
Yang di-Pertua Dewan Negara, Senator Tan Sri Dato’ Seri Dr. Abdul Hamid Pawanteh
pada 6 Julai 2009
Y.A.B. Perdana Menteri dan Y.A.Bhg. Datin Seri bersama keluarga Y.B. Tan Sri Dato’ Seri Dr. Abdul Hamid Pawanteh.
Penyampaian cenderahati kepada Senator Tan

Sri Dato’ Seri Dr. Abdul Hamid Pawanteh oleh
Y.A.B. Dato’ Sri Mohd Najib Tun Abdul Razak.
Wow... besarnya jumlah ni , Tan Sri!
72
HARI
KELUARGA
PARLIMEN
MALAYSIA
2009
25 JULAI 2009
73
Majlis Berbuka Puasa

Warga Parlimen pada 10 September 2009
Doa dipanjat memohon restu, agar majlis mendapat barakah.
Majlis Aidilfitri
Warga Parlimen Malaysia pada 16 Oktober 2009
Gong dipalu membuka majlis disulam alunan persembahan koir.
Timbalan-timbalan
Yang di-Pertua Dewan
menunjukkan bakat
terpendam mereka.
74
Rumah Terbuka
Parlimen Malaysia pada 20 Oktober 2009
Enak sungguh menjamu selera

Lupa seketika apa difikir
Sungguh erat, sungguh mesra
Senyum dan tawa manis terukir
75
Pembentangan Bajet 2010

di Dewan Rakyat Parlimen Malaysia pada 23 Oktober 2009
Free Gaza Movement

di Bilik Taklimat Parlimen Malaysia pada 17 Ogos 2009
GERAKAN Pembebasan Gaza (FGM) mempelawa Ahli disertai Ahli-Ahli Parlimen dan orang ternama dari seluruh
Parlimen Malaysia dan tokoh korporat menyertai misi dunia bertujuan memberi mesej jelas kepada Israel supaya
bantuan kemanusiaan ke Palestin dengan menaiki kapal. menghentikan segala kekejaman ke atas Palestin yang
Kempen antarabangsa besar-besaran itu dijangka akan berlarutan sejak enam dekad lalu.
76
Lawatan Pemimpin dan Tetamu Luar

Negara ke Parlimen Malaysia
Lawatan Naib Pengerusi merangkap Setiausaha

Agung Kongres Rakyat Kebangsaan Republik Rakyat
China, H.E. Li Jianguo pada 20 – 25 Mac 2009.
Lawatan Kerja Pegawai-pegawai

Parlimen Sri Lanka pada 2 April
2009.
Lawatan Pelajar-pelajar
daripada Universiti
Australia pada 6 April
2009.
77
Lawatan Negara, Emir Qatar, Sheikh Hamed Khalifah

Al-Thani dan Permaisurinya, Sheikha Mozah Nasser
Al-Missned bermula di Parlimen Malaysia pada 19 Mei
2009.
Kunjungan Muhibbah Ketua Hakim Republik Iraq, Midhat Al-

Mahmoud kepada Yang di-Pertua Dewan Negara, Tan Sri Dr.
Hamid Pawanteh dan Timbalan Yang di-Pertua Dewan Rakyat,
Dato’ Dr. Wan Junaidi Tuanku Jaafar pada 20 Mei 2009.
Lawatan Kerja Senator daripada Filipina,

Francis G Escudero kepada Yang di-Pertua
Dewan Rakyat, Tan Sri Datuk Seri Utama
Pandikar Amin Haji Mulia pada 13 Julai 2009.
78
Kunjungan hormat Duta Besar Uruguay, H.E. Pablo Sader kepada Yang di-Pertua Dewan Rakyat, Tan Sri Datuk
Seri Utama Pandikar Amin Haji Mulia pada 8 September 2009.
Lawatan Kerja Setiausaha Agung Persatuan

Parlimen Komanwel (CPA), Dr. William F Shija
kepada Yang di-Pertua Dewan Rakyat, Tan Sri
Datuk Seri Utama Pandikar Amin Haji Mulia
pada 8 September 2009.
Lawatan Kerja Kesatuan Pengakap Peringkat Ahli Parlimen Asia Pasifik ke Parlimen Malaysia
pada 27 Oktober 2009.
79
Acara sambutan rasmi Presiden Republik Rakyat China

H.E. Hu Jintao bermula di Parlimen Malaysia pada 10
November 2009.
Sambutan rasmi Presiden Republik Indonesia Dr.

H. Susilo Bambang Yudhoyono di dataran Parlimen
Malaysia pada 11 November 2009.
80
RANG UNDANG-UNDANG
YANG TELAH DILULUSKAN DI
MESYUARAT KEDUA, PENGGAL
KEDUA, PARLIMEN KE-12
RANG UNDANG-UNDANG Hukuman ini dilihat lebih berkesan sebagai satu pengajaran
kepada pelatih-pelatih yang gagal mengikuti PLKN. Selain
LATIHAN KHIDMAT dapat mengelakkan kesan negatif dan psikologi akibat

daripada menjalani hukuman penjara, pelaksanaan perintah
NEGARA khidmat masyarakat akan menimbulkan rasa keinsafan

tanpa sebarang kesan sampingan ke atas masa depan
(PINDAAN) 2008 (D.R. 15/2008) pelatih-pelatih berkenaan. Pindaan ke atas akta tersebut
dibuat setelah mengambil kira kesan-kesan pindaan ini ke
atas keberkesanan PLKN.
RANG UNDANG-UNDANG
LEMBAGA HASIL
DALAM NEGERI
MALAYSIA
(PINDAAN) 2008 (D.R.19/2008)
TUJUAN pindaan Akta Lembaga Hasil Dalam Negeri Malaysia

RANG undang-undang ini bertujuan meminda Seksyen 2,
(Akta 533) adalah bagi penambahbaikan dan juga bagi
Seksyen 18, Seksyen 19, Seksyen 27, Seksyen 28 dan Seksyen
mempermudahkan perjalanan prosiding LHDNM, khususnya
31, Akta Latihan Khidmat Negara 2003 supaya peruntukan
yang berkaitan tatacara mesyuarat lembaga.
yang sedia ada iaitu hukuman denda dan penjara digantikan
Rang Undang-undang ini mengandungi dua fasal
dengan hukuman khidmat masyarakat. Pindaan akta ini
seperti berikut:
menyebut bahawa mahkamah boleh memerintahkan
(i) Fasal pertama memperuntukkan tajuk ringkas dan
seorang pesalah untuk melaksanakan perintah khidmat
kuasa Menteri untuk menetapkan tarikh kuat kuasa
masyarakat untuk satu tempoh tidak melebihi 240 jam.
peruntukan dalam Rang Undang-undang melalui
Rang undang-undang ini mengandungi tujuh fasal
warta;
seperti berikut:
(ii) Fasal dua mengandungi pindaan yang dicadangkan
(i) Fasal 1 dan 2 yang memberi kuasa kepada Menteri untuk
kepada Jadual Pertama, pindaan kepada subperenggan
menetapkan tarikh permulaan kuat kuasa pindaan
1(1) bertujuan membenarkan lembaga bermesyuarat
akta yang dicadangkan dan juga mengandungi takrif
sekali dalam tiap-tiap dua bulan berbanding sekurang-
khidmat masyarakat yang diambil daripada takrif yang
kurangnya sekali dalam sebulan sebagaimana yang
diberikan pada istilah itu dalam Kanun Tatacara Jenayah
dikehendaki oleh peruntukan sedia ada. Perenggan
Akta 593;
baru 4A bertujuan membolehkan lembaga meluluskan
(ii) Fasal 3, 4, 5, 6 dan 7 mengandungi pindaan-pindaan bagi
ketetapan tanpa bermesyuarat manakala pindaan
menggantikan semua peruntukan hukuman denda dan
kepada perenggan lima bertujuan menambah baik
penjara yang dikenakan ke atas pelatih-pelatih PLKN
peruntukan mengenai kesahan prosiding lembaga.
dengan hukuman perintah khidmat masyarakat.
81
RANG UNDANG-UNDANG
MAKANAN HAIWAN
2008(D.R.20/2008)
RANG Undang-undang Makanan Haiwan 2008 telah digubal untuk makanan haiwan, (b) mengandungi fasal 17 dan
mengawal selia kualiti makanan haiwan, bagi memastikan makanan fasal 18 yang memperuntukkan peruntukan
haiwan yang berkualiti bagi haiwan, supaya haiwan dan keluaran mengenai kewajipan untuk mematuhi spesifikasi
hasil haiwan, selamat bagi makanan atau kegunaan manusia. makanan haiwan.
Rang undang-undang ini mengandungi beberapa bahagian Bahagian V, (a) memperkatakan tentang kawalan antibiotik,
yang merangkumi 54 fasal seperti berikut: hormon atau bahan kimia lain dalam makanan
Bahagian I, (a) mengandungi perkara permulaan, preliminary haiwan yang melarang sebarang penggunaan
matters yang merangkumi fasal 1 dan fasal 2 bahan-bahan tersebut yang boleh memberi kesan
berkenaan tajuk ringkas pemakaian serta takrif kepada haiwan dan manusia. (b) meliputi fasal
yang bertujuan membenarkan Menteri untuk 19 dan fasal 20, bertujuan melarang mana-mana
menetapkan tarikh permulaan kuat kuasa akta orang menggunakan apa-apa antibiotik, hormon
yang dicadangkan. atau bahan kimia lain secara langsung atau tidak
Bahagian II, (a) mengandungi peruntukan berhubung Lembaga langsung kepada haiwan melainkan jika menurut
Makanan Haiwan, Feed Board dan (b) meliputi cara dan pada tahap yang ditetapkan.
fasal 3 hingga fasal 8, berkenaan ahli, fungsi dan Bahagian VI, (a) mengandungi peruntukan undang-undang
kuasa Lembaga bagi membolehkan Lembaga terhadap penguatkuasaan yang membenarkan
menubuhkan jawatankuasa penasihat dalam Menteri Pertanian dan Industri Asas Tani melantik
membantu melaksanakan fungsinya. pegawai yang berkuasa untuk melaksanakan
Bahagian III, (a) merangkumi peruntukan berhubung pelesenan aktiviti penguatkuasaan seperti menyiasat,
mengimport makanan haiwan serta bahan menangkap dan menyita, di mana bahagian ini
tambahan makanan haiwan dan (b) mempunyai merangkumi fasal 21 hingga fasal 40 dan;
fasal 9 hingga fasal 16, meliputi larangan Bahagian VII, a) mengandungi peruntukan am yang mempunyai
pengimportan makanan haiwan atau bahan fasal 41 hingga fasal 54 memperkatakan tentang
tambahan makanan haiwan tanpa lesen dan kesalahan yang dilakukan oleh pihak-pihak
memberi Menteri kuasa untuk membuat perintah terlibat.
bagi melarang pengimportan makanan haiwan
atau bahan tambahan makanan haiwan dari Undang-undang ini akan memberi kuasa yang sah kepada
mana-mana negara atau wilayah jika makanan Lembaga Makanan Haiwan untuk mengawal dan mencegah
haiwan atau bahan tambahan makanan haiwan penyalahgunaan bahan-bahan seperti dadah, hormon dan bahan
itu mungkin membawa penyakit atau menjejaskan kimia ke atas haiwan. Penggubalan undang-undang ini akan
kesihatan haiwan atau manusia. mencerminkan bahawa negara begitu prihatin dan mengambil
Bahagian IV, (a) memperkatakan tentang spesifikasi dan syarat berat mengenai kualiti serta keselamatan makanan haiwan
bagi penyimpanan, penstoran, pembungkusan, terhadap haiwan dan seterusnya ke atas penggunaan manusia.
pelabelan atau pengangkutan yang wajar bagi
PINDAAN Akta 333, Akta Pengangkutan Jalan 1987, adalah

untuk memastikan akta ini konsisten dengan Akta 536 Akta
Perbadanan Putrajaya 1995 khusus berkaitan pemberian kuasa
RANG UNDANG-UNDANG kepada pegawai Perbadanan Putrajaya, sebagai pihak berkuasa
tempatan kepada Wilayah Persekutuan Putrajaya, yang
PENGANGKUTAN bertanggungjawab menjalankan tugas penguatkuasaan

ke atas beberapa kesalahan lalu lintas tertentu di Wilayah
JALAN Persekutuan Putrajaya.

Selain daripada itu, pindaan perlu dibuat terhadap
(PINDAAN) 2008(D.R.26/2008) beberapa seksyen dan sub seksyen tertentu Akta 333
Akta Pengangkutan Jalan 1987 ini iaitu Seksyen 2 tafsiran
menggantikan takrif kawasan Perbadanan Putrajaya kepada
Wilayah Persekutuan Putrajaya selaras dengan Akta Perbadanan
Putrajaya 1995. Seksyen 2, ini juga turut memasukkan takrif
82
baru iaitu “Presiden” yang membawa kedudukan Putrajaya yang telah menjadi mengkompaun berada di bawah kuasa
erti “Presiden Perbadanan Putrajaya.” Wilayah Persekutuan. Seterusnya pindaan Ahli Lembaga Perbadanan Putrajaya
Manakala seksyen 4, sub seksyen 65(7), Akta 333, Akta Pengangkutan Jalan 1987 iaitu Pihak Berkuasa Tempatan Putrajaya
sub seksyen 67(e) dan sub seksyen 113(2) juga perlu dibuat terhadap sub seksyen dan didapati kuasa ini sukar dan rigid
dipinda bagi menggantikan perkataan, 120(1)(cc) bagi memberi kuasa kepada dilaksanakan kerana Ahli Lembaga
“kawasan Perbadanan Putrajaya” kepada Presiden Perbadanan Putrajaya atau Perbadanan Putrajaya terpaksa bersidang
“Wilayah Persekutuan Putrajaya”, selaras mana-mana pegawai yang diberi kuasa untuk melaksanakan tanggungjawab
dengan status Putrajaya sebagai Wilayah secara bertulis oleh Presiden untuk mengkompaun pesalah trafik. Dengan
Persekutuan melalui kewujudan Akta mengkompaun beberapa kesalahan- kuasa yang diberikan kepada presiden
Perlembagaan (Pindaan) 2001. Kesemua kesalahan lalu lintas tertentu di bawah dan wakil-wakilnya, maka tugas
pindaan di atas adalah penting bagi Akta 333 Akta Pengangkutan Jalan 1987. penguatkuasaan akan menjadi lebih
menjadikan akta ini konsisten dengan Ini adalah kerana pada masa ini kuasa praktikal, efektif dan efisien.
RANG UNDANG-UNDANG
IDENTIFIKASI ASID
DEOKSIRIBONUKLEIK (DNA)
2008(D.R.13/2008)
RANG undang-undang ini diwujudkan menjalankan analisa forensik Bahagian V, mengandungi peruntukan
bertujuan untuk menubuhkan Bank Data DNA. yang berhubung kait
DNA Forensik Malaysia. Mengambil dan Bahagian III, memperkatakan mengenai dengan kesalahan-
menyimpan sampel DNA, menganalisa perkara pentadbiran seperti kesalahan di bawah akta
sampel DNA dan menggunakannya pelantikan Ketua Bank Data yang dicadangkan iaitu:
untuk tujuan kemanusiaan dan lain-lain. DNA, Timbalan Ketua Bank (i) kesalahan mengganggu,
Secara keseluruhan terdapat 27 fasal Data DNA dan pegawai bersubahat atau cuba
perundangan yang dibahagikan kepada Bank Data DNA serta fungsi mengganggu sampel;
beberapa bahagian: dan kuasa Ketua Bank (ii) penggunaan atau
Bahagian I mengandungi perkara Data DNA. Selain daripada pemakluman tanpa
permulaan tajuk ringkas itu, terdapat peruntukan kebenaran profil atau
dan permulaan kuat kuasa berhubung akses kepada maklumat DNA;
dan takrif beberapa istilah maklumat mengenai atau (iii) obligasi kerahsiaan; dan
yang digunakan dalam rang penggunaan profil DNA dan (iv) kesalahan mengganggu,
undang-undang tersebut. apa-apa maklumat yang bersubahat atau cuba
berkaitan dengannya yang mengganggu profil atau
Bahagian II mengandungi peruntukan disimpan di dalam Bank maklumat DNA.
berhubung penubuhan Data DNA. Bahagian ini juga Bahagian VI, mengandungi:
Bank Data DNA Forensik memperuntukkan kuasa (i) peruntukan am
Malaysia yang hendaklah Menteri untuk memberi termasuklah kerjasama
berada di bawah arahan bagi perkara am dengan agensi
pengurusan, kawalan dan kepada Ketua Bank Data penguatkuasaan
penyeliaan oleh Ketua DNA. undang-undang asing;
Bank Data DNA serta Bahagian IV, memperkatakan tentang (ii) perlindungan terhadap
menyatakan indeks yang pengambilan, penyimpanan apa-apa prosiding
terkandung dalam Bank dan pelupusan sampel undang-undang;
Data DNA; objektif dan intim dan bukan intim dan (iii) peraturan-peraturan;
fungsinya. Bahagian ini juga penghapusan profil DNA dan
mengandungi peruntukan dan apa-apa maklumat yang (iv) kecualian dan peralihan.
mengenai kuasa Menteri berhubung dengannya
untuk menamakan daripada indeks orang yang
agensi atau badan untuk disyaki.
83
RANG UNDANG-UNDANG
SURUHANJAYA INTEGRITI AGENSI

PENGUATKUASAAN
2009(D.R. 4/2009)
SURUHANJAYA Integriti Agensi Penguatkuasaan ini merupakan pegawai dan kakitangan suruhanjaya perunding,
satu langkah bagi meningkatkan sistem penyampaian penubuhan jawatankuasa aduan, pasukan
perkhidmatan yang dititikberatkan oleh kerajaan selama petugas dan jawatankuasa lain, pengeluaran
ini. Suruhanjaya Integriti Agensi Penguatkuasaan ini akan kad kuasa serta penggunaan kakitangan atau
menerima aduan daripada orang ramai mengenai salah laku kemudahan agensi lain dan kerjasama dengan
pegawai penguatkuasa dari agensi kerajaan yang disenaraikan agensi lain;
dalam jadual kepada rang undang-undang ini dan menjalankan Bahagian IV mengandungi peruntukan mengenai
siasatan bebas ke atas aduan tersebut. Dari segi bidang kuasa pengurusan aduan dan menyatakan kuasa
dan fungsinya, suruhanjaya ini akan memastikan tindakan am suruhanjaya mengenai pengurusan aduan,
undang-undang yang betul diambil terhadap pegawai bahagian ini juga memperuntukkan ruang
penguatkuasa berdasarkan jenis kesalahan yang dilakukan. lingkup salah laku pegawai penguatkuasa
Suruhanjaya ini juga memberikan hak memeriksa para saksi yang boleh diadukan oleh orang ramai kepada
dan hak memberi hujahan lisan serta hak diwakili oleh seorang suruhanjaya supaya disiasat oleh suruhanjaya
peguam. dan sesiapa pun boleh membuat aduan kepada
Rang undang-undang ini merupakan langkah seterusnya suruhanjaya, dan suruhanjaya sendiri boleh
oleh kerajaan ke arah mengembalikan kepercayaan rakyat memulakan penyiasatan atas inisiatif sendiri;
kepada institusi kerajaan dan memastikan bahawa penyiasatan Bahagian V mengandungi peruntukan mengenai kuasa
setiap agensi kerajaan dijalankan dengan teratur berdasarkan penyiasatan suruhanjaya. Suruhanjaya
prosedur dan undang-undang agar dapat meningkatkan diberikan kuasa untuk mendapatkan dokumen
tahap profesionalisme dalam cara bekerja agensi yang terlibat. atau benda lain, mengadakan pendengaran
Keanggotaan Suruhanjaya Integriti Agensi Penguatkuasaan awam, memberi hak orang berkepentingan
dan prosedurnya akan memastikan wujudnya ketelusan untuk hadir, kuasa untuk memeriksa saksi,
dalam apa-apa keputusan dan syor yang dibuat berhubung kuasa untuk menggeledah dengan waran dan
aduan yang diterima. Semua pendengaran yang dijalankan pendedahan dan permintaan tanpa waran,
oleh suruhanjaya adalah terbuka kepada umum dan hasilnya, selain itu bahagian ini juga memperuntukkan
akan diumumkan. Ini sekali gus akan mencerminkan ketelusan obligasi undang-undang ke atas seseorang untuk
dan mengukuhkan kepercayaan rakyat terhadap Pegawai memberikan maklumat kepada suruhanjaya dan
Penguatkuasa PDRM dan juga agensi kerajaan yang lain. membenarkan seseorang melantik wakil undang-
Rang undang-undang ini terbahagi kepada tujuh bahagian undangnya dalam sesuatu pendengaran yang
iaitu: diadakan suruhanjaya;
Bahagian I memperkatakan perkara permulaan, Bahagian VI mengandungi perkara-perkara berkenaan
mengandungi tajuk ringkas, permulaan kuat ugutan terhadap saksi dan penghinaan; dan
kuasa akta, pemakaian akta serta ringkasan Bahagian VII mengandungi perkara seperti dana, pemakaian
beberapa perkataan dan ungkapan yang akta badan berkanun, akaun dan laporan
digunakan; tahunan 1980, pembukaan laporan tahunan,
Bahagian II mengandungi perkara berhubungan penubuhan perlindungan kepada pesuruhjaya, pegawai
dan fungsi Suruhanjaya Integriti Agensi dan kakitangan suruhanjaya, pemakaian Akta
Penguatkuasaan termasuklah keanggotaan, Perlindungan Pihak Berkuasa Awam 1948,
pembayaran saraan, hak tempoh jawatan, perkhidmatan awam, obligasi kerahsiaan,
pengosongan jawatan dan mesyuarat; keizinan untuk memulakan dan menjalankan
Bahagian III adalah mengenai pentadbiran suruhanjaya yang pendakwaan, pembuatan peraturan-peraturan
mengandungi perkara mengenai pelantikan dan kuasa Perdana Menteri untuk meminda
setiausaha, dan juga ketua pegawai eksekutif, jadual.
84
RANG UNDANG-UNDANG
BANK NEGARA MALAYSIA

2009(D.R.8/2009)
1958 dikekalkan di bawah rang undang-

undang ini. Matlamat utama Bank Negara
serta fungsi-fungsi utama Bank Negara juga
dinyatakan dalam bahagian ini.
Bahagian III, mengandungi peruntukan berkaitan hal-
hal kewangan Bank Negara termasuklah
penubuhan Kumpulan Wang Rizab Am dan
pembayaran dividen kepada kerajaan daripada
untung bersih Bank Negara.
Bahagian IV, mengandungi peruntukan berkenaan tadbir
urus Bank Negara. Antaranya ialah penubuhan
Lembaga Pengarah yang akan mengawasi
pengurusan Bank Negara dan peruntukan
berhubung pelantikan Gabenor dan Timbalan
Gabenor.
Bahagian V, mengandungi peruntukan berkaitan
fungsi dan operasi monetari Bank Negara.
Bahagian ini juga memperuntukkan
penubuhan Jawatankuasa Dasar Monetari
AKTA Bank Negara Malaysia 1958 telah dikuatkuasakan 5 dan jawatankuasa ini bertanggungjawab
dekad lalu. Namun keadaan dan landskap ekonomi kewangan untuk merumuskan dasar monetari dan dasar
global serta domestik telah pun mengalami begitu banyak operasinya. Selain daripada itu, bahagian ini
perubahan ketara. Walaupun Akta Bank Negara Malaysia juga membuat peruntukan bagi penyiaran
1958 telah dipinda dari semasa ke semasa, pindaan–pindaan penyataan dasar monetari atau monetary
tersebut hanyalah untuk menangani isu-isu tertentu. Cabaran policy statement, dengan izin.
dan risiko pada masa kini berikutan perkembangan dalam
Bahagian VI, menetapkan kuasa fungsi dan operasi Bank
persekitaran ekonomi dan kewangan memerlukan kewujudan
Negara dalam menggalakkan kestabilan
satu perundangan baru untuk memastikan keberkesanan
kewangan. Bab 1, mengandungi autoriti
Bank Negara Malaysia dalam menjalankan mandatnya sebagai
Bank Negara dan mencapai matlamatnya
sebuah bank pusat moden. Penggubalan rang undang-undang
untuk menggalakkan kestabilan kewangan.
ini melibatkan sebanyak 100 fasal dalam 15 bahagian dan tiga
Antaranya termasuk kuasa untuk mendapatkan
jadual, seperti berikut:
maklumat, mengeluarkan perintah, memberi
bantuan mudah tunai dan kuasa resolusi. Bab
Bahagian I, peruntukan ini mengandungi perkara
2, memberi kuasa kepada Bank Negara untuk
permulaan seperti tajuk ringkas dan kuasa
mengeluarkan peraturan dan garis panduan
Menteri untuk menetapkan tarikh permulaan
bagi pasaran wang, pasaran pertukaran asing
kuat kuasa serta tafsiran bagi ungkapan-
ataupun pasaran bagi terbitan berkaitan
ungkapan yang digunakan dalam rang
mata wang, sekuriti dan instrumen kewangan
undang-undang.
lain yang diniagakan dalam pasaran-
Bahagian II, memperuntukkan, perkara berkenaan pasaran berkenaan. Bab 3 adalah berkenaan
matlamat dan fungsi Bank Negara. Fasal 3 perkhidmatan kewangan dan fungsi lain
menerangkan bahawa penubuhan Bank termasuklah penubuhan biro kredit dan badan
Negara di bawah Akta Bank Negara Malaysia korporat untuk tujuan tertentu.
85
Bahagian VII, memperkatakan tentang perniagaan mengenakan fee dan penalti pentadbiran
kewangan Islam. Antara lain bahagian serta mengkompaun apa-apa kesalahan
ini menjelaskan mengenai fungsi Majlis di bawah rang undang-undang ini dengan
Penasihat Syariah dan peranan Bank Negara persetujuan bertulis oleh pendakwa raya.
dalam mempromosikan Malaysia sebagai Selain daripada itu, bahagian ini juga
Pusat Kewangan Islam Antarabangsa. turut memperjelaskan tanggungjawab
Bahagian VIII, memperkatakan mengenai mata wang. Bank Negara berhubung pemeliharaan
Termasuk dalam bahagian ini adalah kuasa kerahsiaan. Terdapat juga peruntukan
Bank Negara untuk mengeluarkan mata mengenai imuniti kepada pegawai ataupun
wang serta menjalankan operasi pertukaran sesiapa yang dilantik atau bertindak bagi
asing. pihak Bank Negara dengan suci hati daripada
tindakan guaman dan pendakwaan.
Bahagian IX, mengandungi peruntukan berkenaan
rizab luar negara. Bahagian ini menjelaskan
Akhir sekali Bahagian XV, adalah mengenai peruntukan
tanggungjawab Bank Negara dalam
pemansuhan kecualian dan peralihan.
memegang dan menguruskan rizab luar
negara.
Bahagian X, mengandungi peruntukan mengenai
hubungan Bank Negara dengan kerajaan.
Bank Negara akan terus menjadi jurubank,
RANG UNDANG-UNDANG
penasihat dan agen kewangan kepada
kerajaan. Di samping itu, Bank Negara juga
SURUHANJAYA HAK
memberi pinjaman sementara kepada
kerajaan atas syarat-syarat tertentu. Bahagian
ASASI MANUSIA
ini juga menggariskan prosedur dan perlu
diambil sekiranya terdapat perbezaan MALAYSIA
pendapat antara Bank Negara dan Menteri 2009 (D.R.11/2009)
mengenai dasar berkaitan matlamat
utamanya.
Bahagian XI, memperkatakan mengenai kuasa-kuasa RANG undang-undang ini bertujuan untuk meminda Akta
Bank Negara yang lain. Antaranya, terdapat Suruhanjaya Hak Asasi Manusia Malaysia (Pindaan) 2009
peruntukan mengenai kuasa-kuasa am, kuasa [Akta A1353] untuk mengukuhkan ketelusan dalam
terhad untuk membeli hak harta tak alih serta pelantikan anggota Suruhanjaya Hak Asasi Manusia
perniagaan yang tidak boleh diurusniagakan Malaysia. Pindaan ini melibatkan dua fasal, iaitu
oleh Bank Negara.
Fasal 1, mengandungi tajuk ringkas dan peruntukan
Bahagian XII, mengandungi peruntukan mengenai permulaan kuatkuasa rang undang-undang.
perkara-perkara antarabangsa yang
Fasal 2, Rang undang-undang bertujuan meminda
berkaitan dengan Bank Negara. Antara
Seksyen 11A(6) untuk mengubah keanggotaan
lainnya, ia memperuntukkan keanggotaan
jawatankuasa yang ditubuhkan di bawah
Bank Negara dalam beberapa organisasi
seksyen itu. Sebelum ini, di bawah Akta A1353,
antarabangsa serta kuasa Bank Negara
selain Ketua Setiausaha Negara dan Pengerusi
untuk mengeluarkan peraturan bagi maksud
Suruhanjaya, Y.A.B Perdana Menteri hendaklah
melaksanakan obligasi kerajaan di bawah
melantik tiga orang anggota lain daripada
resolusi Majlis Keselamatan Pertubuhan
kalangan orang yang terkemuka untuk menjadi
Bangsa-bangsa Bersatu.
anggota jawatankuasa. Di bawah pindaan ini,
Bahagian XIII, mengenai pelantikan dan hal ehwal pegawai tiga orang terkemuka tersebut digantikan
dan pekerja Bank Negara. dengan tiga orang anggota daripada masyarakat
Bahagian XIV, adalah mengenai peruntukan am. Bahagian madani yang mempunyai pengetahuan atau
ini antara lain mengandungi peruntukan pengalaman praktikal dalam perkara hak asasi
mengenai kuasa Bank Negara untuk manusia.
mengeluarkan peraturan dan garis panduan
86
RANG UNDANG-UNDANG
PERBADANAN PEMBANGUNAN INDUSTRI

KECIL DAN SEDERHANA
(PINDAAN) 2009 (D.R.10/2009)
RANG undang-undang ini bertujuan (vi) Pindaan seksyen 4. Pindaan ini kuasa untuk menubuhkan syarikat;
meminda Akta Perbadanan Pembangunan bertujuan memasukkan “wakil (xi) Pindaan seksyen 18. Pindaan
Industri Kecil dan Sederhana tahun 1995, daripada dewan perniagaan”,“sektor dibuat bertujuan menggubal nama
Akta 539. Pindaan yang dicadangkan pembuatan”,“sektor perkhidmatan” kumpulan wang yang ditubuhkan
dalam rang undang-undang ini ialah dan “sektor pertanian” sebagai di bawah seksyen itu. Kumpulan
seperti berikut: anggota perbadanan; wang itu dikenali sebagai
(i) Pindaan tajuk panjang. Pindaan (vii) Pindaan seksyen 12. Pindaan dibuat “Kumpulan Wang Pembangunan
kepada tajuk panjang Akta 539 bertujuan menyenaraikan fungsi Perusahaan Kecil dan Sederhana”;
bertujuan menggambarkan baru perbadanan yang lebih luas (xii) Pindaan seksyen 19. Pindaan
matlamat baru akta iaitu untuk lagi; dibuat bertujuan membenarkan
menubuhkan Majlis Pembangunan (viii) Pindaan seksyen 13. Pindaan kumpulan wang dibelanjakan
Perusahaan Kecil dan Sederhana dibuat bertujuan memperluaskan untuk pembayaran, pemberian
Kebangsaan dan Perbadanan kuasa perbadanan yang sedia dan pemberian pinjaman;
Perusahaan Kecil dan Sederhana ada termasuk kuasa untuk (xiii) Pindaan Jadual. Pindaan ini
Malaysia. Majlis Pembangunan membangunkan perusahaan bertujuan meminda subperenggan
Perusahaan Kecil dan Sederhana kecil dan sederhana. Kuasa untuk 1(1) Jadual dengan menggantikan
Kebangsaan akan menjadi badan memberikan pemberian dan kuasa kolum bagi satu mesyuarat
penggubal dasar yang tertinggi untuk mengehendaki pemberian perbadanan daripada “empat”
bagi pembangunan perusahaan maklumat oleh perusahaan kecil anggota kepada “satu per tiga
kecil dan sederhana merentasi dan sederhana. Pindaan juga daripada jumlah bilangan anggota
semua sektor ekonomi; bertujuan untuk memperbaiki dan Perbadanan”. Pindaan juga
(ii) Pindaan seksyen 1. Pindaan kepada memperjelaskan kuasa sedia ada bertujuan meminda subperenggan
seksyen ini bertujuan meminda perbadanan; 2(3) berbangkit daripada
tajuk ringkas Akta 539 dengan (ix) Seksyen baru 14A. Seksyen baru ini perubahan nama perbadanan;
menamakan akta kepada nama bertujuan memberi perbadanan (xiv) Peruntukan kecualian dan
perbadanan yang baru dan akan kuasa untuk memberikan pinjaman peralihan. Peruntukan ini
dikenali selepas ini sebagai “Akta kepada perusahaan kecil dan bertujuan mengadakan
Perbadanan Perusahaan Kecil dan sederhana; peruntukan kecualian dan
Sederhana Malaysia 1995”; (x) Seksyen baru 17A. Seksyen baru ini peralihan.
(iii) Pindaan seksyen 2. Pindaan kepada bertujuan memberi perbadanan
seksyen ini bertujuan memasukkan
takrif “Pengerusi Majlis” dan
“perusahaan kecil dan sederhana”.
Pindaan juga bertujuan meminda
takrif “perbadanan dan kumpulan
wang” manakala takrif “aktiviti
pengilangan dan industri kecil dan
sederhana” dipotong;
(iv) Bahagian baru 1A. Bahagian baru
1A dibuat bertujuan mengadakan
peruntukan bagi penubuhan
keanggotaan dan fungsi Majlis
Pembangunan Perusahaan Kecil
dan Sederhana Kebangsaan;
(v) Pindaan seksyen 3. Pindaan ini
bertujuan menggubal nama
perbadanan kepada Perbadanan
Perusahaan Kecil dan Sederhana Perusahaan kecil dan sederhana kian berkembang di negara ini.
Malaysia;
87
Autograf
88

Siri22009 PDF

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Siri22009 PDF

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

MONUMEN Perdana Menteri Malaysia pertama, YTM, Tunku Abdul

Rahman dibina pada tahun 1971 sebagai tanda penghormatan terhadap

Datuk Kamaruddin Mohamed Baria

Ahmad Fauzi Haji Mustafa

Mustafar Ramdzuan Zakaria

JURUFOTO Haji Abu Bakar Hasan

Reka bentuk dan cetakAN Percetakan Watan Sdn. Bhd.

BP. BIL. No. 4/Siri 2/T2009 | ISSN 1985–3513

BULETIN PARLIMEN MALAYSIA

Perutusan Yang di-Pertua Dewan Negara... 04

Perutusan Yang di-Pertua Dewan Rakyat... 05

Tahniah: Pelantikan Dato’ Sri Mohd Najib

Tahniah: Pelantikan Yang di-Pertua

Tahniah: Srikandi Dewan Negara... 08

Ucapan Yang di-Pertua Dewan Rakyat

Memori : Allahyarham Y.B. Senator Prof

Membina Kerjaya Melalui Kepuasan

Gagasan 1Malaysia: Agenda Membina

Keikhlasan: Menyempurnakan Tugas... 12

Perubahan Landskap Institusi Parlimen... 12

Perpaduan Benteng Kesejahteraan Negara... 13

Pelantikan Ahli Dewan Negara

Penyata Rasmi Pertama Dewan Rakyat... 16

Penyata Rasmi Pertama Dewan Negara... 19

Sekalung Budi: 25 Tahun Perkhidmatan... 21

Senarai Kakitangan Parlimen yang Telah

Nostalgia Parlimen Dahulu dan Kini... 24

Siaran Media Hari Pertama Persidangan

Tahukah Anda? ... 31

Bangunan Parlimen Malaysia dan

Syiling Jubli Emas Parlimen Malaysia... 39

Tuan Yang di-Pertua Dewan Rakyat

Transformasi Kepimpinan Malaysia... 52

Suara Wakil Rakyat Wanita di DARI MEJA

Pameran Kesedaran Palestin... 63

Majlis Anugerah Khidmat Cemerlang

Pembentangan Bajet 2010... 76 Menerusi Buletin Parlimen Malaysia sempena

Rang Undang-undang yang Telah Mudah-mudahan Tuhan memberkati segala

Salam Sejahtera dan Salam 1 Malaysia.

Buletin Parlimen keluaran kali ini pastinya lebih bermakna kerana

Kemerdekaan negara selama 52 tahun ini telah dapat dikecapi hasil

Kemerdekaan sewajarnya dihargai sementara institusi Parlimen dihormati

Tahniah dan syabas.

Assalamualaikum Warahmatullahi Wabarakatuh dan Salam Sejahtera.

Alhamdullillah, tahun ini genaplah 52 tahun negara kita mencapai kemerdekaan.

Sekian, terima kasih.

Assalamualaikum Warahmatullahi Wabarakatuh dan Salam Sejahtera.

Berteraskan prinsip-prinsip yang digariskan, perlembagaan sebagai undang-

Rentetan peristiwa yang berlaku sepanjang persidangan di Parlimen sejak

Justeru perisian dan lakaran-lakaran dalam bentuk penulisan Buletin Parlimen

Pelantikan Dato’ Sri Mohd Najib

Ahli Parlimen Pekan

DEWAN Negara pada 7 Julai 2009 disokong oleh Menteri Pengangkutan,

Tahniah berpengalaman agar tugasan dalam

Ucapan Yang Di-

Membina Kerjaya Melalui Gagasan 1Malaysia:

Keikhlasan: Menyempurnakan Tugas

dasar-dasar ini dengan memberikan dengan berhemah dan berhikmah bagi

Perpaduan Kepesatan ekonomi negara akan

Kesejahteraan dapat menyediakan

Pelantikan Ahli Dewan Negara

Tarikh Hingga Tarikh Hingga

Y.B. DATO SRI MOHD. EFFENDI BIN 16.02.2006 15.02.2009 KELANTAN