Ενδεικτικό Λεξιλόγιο στο Γλωσσικό Μάθημα Τάξη Ε΄

Ενδεικτικό Λεξιλόγιο - Ορθογραφία

Μήνας Ενότητα Λεξιλόγιο

Θεματικό λεξιλόγιο: περιβάλλον, οικολογία,

Σεπτέμβριος
1 οικολογική καταστροφή, αίτια, συνέπειες, ρύπανση,
ρυπαίνω, βιότοπος, πετρέλαιο, ανεμόμυλος, αιολική,
Ο φίλος μας το ενέργεια, ηλεκτρικό ρεύμα, ανακύκλωση.
Περιβάλλον Οικογένεια λέξεων:
(Τεύχος 1)  οίκος +… (οικογένεια, οικοτροφείο,
οικόπεδο, κτλ.)
 λάθρα + … (λαθροθηρία, λαθροκυνηγός
κτλ)
 βάλλω + … (περιβάλλω, αναβάλλω,
κτλ.)
Γραμματική:
 Επιρρήματα: νωρίς, τώρα, ύστερα, μόλις, πριν,
αφού, αργά.
 Καταλήξεις ρημάτων: επιτρέπετε/αι,
μετακινούνται, ρυπαίνετε/αι…
1η Οκτωβρίου*
Θεματικό λεξιλόγιο: Ανακήρυξη, Δημοκρατία,
Σεπτέμβριος Επέτειος της
ανεξάρτητη, πολίτευμα, σύνταγμα.
ανακήρυξης της
Κυπριακής
Δημοκρατίας

Θεματικό λεξιλόγιο: πλανόδιοι πωλητές,

Οκτώβριος
2 χωματόδρομοι,
συγκοινωνία,
αυτοκίνητα,
ύπαιθρος, πόλη,
ηχορύπανση,
πολιτισμός,
Η ζωή στην πόλη πολιτιστική ζωή, εκδηλώσεις, καλλιτεχνικά γεγονότα,
(Τεύχος 1) αφίσα, παράσταση, κινηματογράφος, δημαρχείο,
μετρό, λεωφόρος, λεωφορείο, χάρτης, σταθμοί,
διαδρομή, στάση, γραμμή, αφετηρία, τέρμα, αστικός,
κυκλοφορία, κίνηση, θόρυβος, πλεονεκτήματα,
μειονεκτήματα.

Σύμβουλοι Ελληνικών Επαρχίας Λευκωσίας 1

Ενδεικτικό Λεξιλόγιο στο Γλωσσικό Μάθημα Τάξη Ε΄

Μήνας Ενότητα Λεξιλόγιο

Οικογένεια λέξεων:
 ήχος + … (ηχογραφώ, ηχορύπανση, ηχόχρωμα
κτλ.)
 οδός + …(οδόστρωμα, οδηγός κτλ.)

Γραμματική:
 Καταλήξεις ρημάτων προστακτικής (άρχισε,
μέτρησε, στρώσε κτλ.)
 Κλίση επιθέτων σε –ης (διεθνής, διεθνείς κτλ…)

Οκτώβριος
3 Θεματικό λεξιλόγιο: μέτωπο, πορεία, κατοχή,
πείνα, ειρήνη, αντίσταση, τραυματίας,
Επετειακή ενότητα
οδόφραγμα, λιμός.
28η Οκτωβρίου

Θεματικό λεξιλόγιο: σκύλος, κατοικίδιο,

Νοέμβριος
4 χαρακτηριστικά,
εξωτερική εμφάνιση,
προτερήματα,
συμπεριφορά,
ελαττώματα,
συνήθειες,
χαρακτήρας, άσκηση, φροντίδα, εκπαίδευση,
Τα ζώα που ζουν αγγελία, φιλόζωος, φιλοζωικές οργανώσεις,
κοντά μας αδέσποτα.
(Τεύχος 1) + Σειρά επιθέτων για ζώα (ΒΜ. σελ. 51)
Οικογένεια λέξεων:
 κύων +… (κυνοκομείο, κτλ)
 …+κομείο (νοσοκομείο, κτλ.)
Γραμματική:
 Κλίση επιθέτων σε –ης, υς, (σταχτής, σταχτιοί,
μακρύς, μακριοί κτλ.)

Νοέμβριος
5 Θεματικό λεξιλόγιο: Πολυτεχνείο, κυβέρνηση,
Επετειακή ενότητα
αντίσταση, δικτατορία, δημοκρατία, βία,
17η Νοεμβρίου
ελευθερία, τυραννία, φοιτητές, κάγκελα, σιωπή,
(Τεύχος 1)
καταπίεση, γράμματα, δικαιώματα, δικαιοσύνη,

Σύμβουλοι Ελληνικών Επαρχίας Λευκωσίας 2

Ενδεικτικό Λεξιλόγιο στο Γλωσσικό Μάθημα Τάξη Ε΄

Μήνας Ενότητα Λεξιλόγιο

+ 15η Νοεμβρίου* διαδήλωση, ψευδοκράτος, κατεχόμενα, εισβολή,
πραξικόπημα, πρόσφυγες, αιχμάλωτοι,
Ανακήρυξη του
αγνοούμενοι.
Ψευδοκράτους

6 Θεματικό λεξιλόγιο: φίλοι, φιλία,

γενέθλια, αλληλογραφία, επικοινωνία, εξωτερικό,
πρόσκληση,

Νοέμβριος
Οι φίλοι μας, εσωτερικό, δώρο, πάρτι, προσκαλώ, διεύθυνση,
Δεκέμβριος
οι φίλες μας ημερομηνία, τηλέφωνο, ώρα, παιχνίδια, παίζω,

(Τεύχος 1)
Οικογένεια λέξεων:
 φιλ +… (φιλάνθρωπος, φιλήσυχος, κτλ
ΒΜ σ. 74, ΤΕ. Σ. 52)
 φύλλο + (φυλλοβόλα, φυλλωσιά, κτλ.)
 φύλο
Γραμματική:
 Ομώνυμα, ΤΕ. Σ 49 (ότι/ ό,τι, φιλάω, φυλάω,
τοίχος, τείχος, κλείνω, κλίνω κτλ.)
 Παρώνυμα, ΤΕ σ. 50-51 (παίρνω/ περνώ,
χορός/χώρος, κτλ.)

Θεματικό λεξιλόγιο: Χριστούγεννα, πρόσφυγες,

Δεκέμβριος
8 ορφανοτροφείο, νοσοκομείο,
μεταμορφώνω, μεταμόρφωση, φιλοδώρημα, συνταγή,
Πρωτοχρονιά,

Επετειακή ενότητα έλκηθρο.

Χριστούγεννα
(Τεύχος 2)

Σύμβουλοι Ελληνικών Επαρχίας Λευκωσίας 3

Ενδεικτικό Λεξιλόγιο στο Γλωσσικό Μάθημα Τάξη Ε΄

Μήνας Ενότητα Λεξιλόγιο

7
Γενάρης Θεματικό λεξιλόγιο: μουσική, συναυλία, συγκρότημα,
φωτισμός, εισιτήρια, αίθουσα, μαγνητόφωνο,
προβολείς, ντραμς, μικρόφωνο, χειροκροτήματα,
Μουσική
θεατές, κιθάρα, βιολί, ορχήστρα, συμφωνίες,
(Τεύχος 2)
πιανίστας, έγχορδα, πνευστά, κρουστά.

Γραμματική:
 Ουσιαστικά σε εία (πολιτεύω – πολιτεία,
γοητεύω – γοητεία κτλ.)
 Ουσιαστικά σε εία/ εια (πλατύς – πλατεία,
διαρκής – διάρκεια κτλ.)
 Ουσιαστικά σε ία (κοινωνώ – κοινωνία, επιθυμώ
– επιθυμία κτλ.)

Θεματικό λεξιλόγιο: Βιβλιοθήκη, συγγραφείς,

Γενάρης
9 βιογραφικό, σημείωμα, δανεισμός, εγκυκλοπαίδειες,
βιβλιοθηκάριος, ανάγνωση, αναγνώστης, έκδοση,
Φλεβάρης
Βιβλία εικονογράφηση, μετάφραση, περίληψη, παρουσίαση,

Βιβλιοθήκες παραμύθια, πληροφοριακά, εφημερίδες, περιοδικά.

(Τεύχος 2)

Οικογένεια λέξεων:
 Συν + ρήμα = (συν + γράφω, + λέγω, +
μαθαίνω, + ρέω, + εννοώ …)
 Βιβλίο + … - Σύνθετα (σ. 43)

Γραμματική:
 Επίθετα πολύς, πολλή, πολλοί, πολύ και Επίρρημα
πολύ

10 Θεματικό λεξιλόγιο: Επιστημονική φαντασία,

ανεξήγητα, φαινόμενα, ταξίδια, μυστήριο,
Φλεβάρης Μυστήρια
μυστηριώδη αντικείμενα, διάστημα, διαστημικά
Επιστημονική
ξενοδοχεία, όνειρα, εξωγήινος, ηλιακά συστήματα,
φαντασία
διαστημόπλοιο, κατακλυσμός, πλημμύρα, πολιτισμοί,
(Τεύχος 2)
μνημεία, αρχαιολόγοι, ογκώδεις πέτρες, άνθρωπος,

Σύμβουλοι Ελληνικών Επαρχίας Λευκωσίας 4

Ενδεικτικό Λεξιλόγιο στο Γλωσσικό Μάθημα Τάξη Ε΄

Μήνας Ενότητα Λεξιλόγιο

ανακαλύφθηκαν, ταχύτητα φωτός, μηχανή, πλανήτης,
κάτοικοι, επιστήμονες, μαρτυρία
Οικογένεια λέξεων:
 Γη + … (γήπεδο, γήινος, κτλ.)
 Γέω +… (γεωπόνος, γεωργός, γεωγραφία, κτλ.)
 Γαιο + … (γαιοκτήμονας, γαιότοιχος κτλ.)

Γραμματική:
 Διαλυτικά (παιδάκια – παϊδάκια, κτλ)

Θεματικό λεξιλόγιο: παιχνίδια, παίζω, παιδιά, πεζός,

Μάρτης
11 πεζοδρόμιο,
διάλειμμα,
κυνηγώ,
μαντεύω,
κυνηγός,
βασιλιάς, κύκλος,
λαχνίσματα,
γραμμή,

Παιχνίδια συμπαίκτες, χωρίζομαι, επιτραπέζια, απαγορεύεται,

(Τεύχος 2) επιτρέπεται, ταχύτητα, ηλεκτρονικά, χτύπημα,

προετοιμασία.

Οικογένεια λέξεων:
 Παίζω (παίκτης κτλ)
 Πεζός (πεζοδρόμιο κτλ.)

Γραμματική:
 Επίθετα σε ων, ούσα, ον (ο παρών, το παρόν
κτλ.)
 Καταλήξεις προστακτικής αορίστου (είτε, ησε,
ισε,) και εξαιρέσεις (έκλεισα, άθροισα,
δάκρυσα).

Θεματικό λεξιλόγιο: Επανάσταση, πολιορκημένοι,

12 ελευθερία, ελευθερώνω, αρματολός,

παλικάρι, αγωνιστής, ανεξαρτησία, αποφυλάκιση,
κλέφτης,

Μάρτης
Επετειακή ενότητα μόρφωση, χρήματα, εξυπνάδα, στρατηγική,

25η Μαρτίου γενναιότητα, ποιητής.

(Τεύχος 2)

Σύμβουλοι Ελληνικών Επαρχίας Λευκωσίας 5

Ενδεικτικό Λεξιλόγιο στο Γλωσσικό Μάθημα Τάξη Ε΄

Μήνας Ενότητα Λεξιλόγιο

Απρίλης
14 Θεματικό λεξιλόγιο: Λαμπρή, Χριστός Ανέστη, οι
τάφοι, οι λαμπάδες, χριστιανοί, αγκάθινο στεφάνι,

Επετειακή ενότητα πανηγύρι, έθιμα, απελευθέρωση, Κυριακή, Ανάσταση,

Πάσχα άνοιξη, τα Πάθη, Πρωτομαγιά, βάψιμο αυγών,

(Τεύχος 3) κόκκινα, πασχαλινοί χαιρετισμοί, ζύμωμα, ζυμώνω.

Μάιος
13 Θεματικό λεξιλόγιο: Κατασκευή, ανθρώπινη, φύση,
φωλιές, οικοδομώ, επιστήμονες, μηχανικοί,

Κατασκευές ανακαλύπτω, ελληνικό μοναστήρι, μνημείο,

(Τεύχος 3) ευθύγραμμο τμήμα, μοιρογνωμόνιο, γωνιά, κορυφή,

πλευρά, σχεδιάζω, σχηματίζω, υλικά, διαδικασία,
πορεία, οδηγίες.

Οικογένεια λέξεων:
 Οίκος + … (οικοδομή, κτλ.)

Γραμματική:
 Αρχαίες προθέσεις + βάλλω (αμφιβάλλω,
περιβάλλω κτλ.)
 Διπλό ή μονό λ - Ενεστώτας/Αόριστος
(επιβάλλω, επέβαλα κτλ.)
 Αριθμητικά (μιάμιση, δυόμιση, κτλ.)

Σύμβουλοι Ελληνικών Επαρχίας Λευκωσίας 6

Ενδεικτικό Λεξιλόγιο στο Γλωσσικό Μάθημα Τάξη Ε΄

Μήνας Ενότητα Λεξιλόγιο

Μάιος
15 Θεματικό λεξιλόγιο: Τηλεόραση,
θετικά, αρνητικά, πλεονεκτήματα, μειονεκτήματα,
επιχειρήματα,

Τηλεόραση διαφήμιση, κατανάλωση, διαδίκτυο, υποστηρίζω,

(Τεύχος 3) κοινωνία, ενημέρωση, πληροφόρηση, χρησιμοποιώ,

παραπλάνηση, αναψυκτικό, ενέργεια, υποστηρίζω,
ραδιόφωνο, μηνύματα, σύνθημα, σλόγκαν,
εβδομαδιαίο πρόγραμμα, τηλεοπτική εκπομπή,
επικοινωνία, ψυχαγωγία, συνήθειες, άρρωστος.

Οικογένεια λέξεων:
 τηλέ + … (τηλεπικοινωνία, τηλεταινία κτλ.)

Γραμματική:
 Αιτιολογικοί σύνδεσμοι (επειδή, διότι)
 Αόριστος –άγω … ήγα (παράγω – παρήγα,
παρήγαγα, κτλ.)
 Μετοχές ώντας/οντας (βοηθώντας, ακούγοντας
κτλ)

Ιούνιος
16 Θεματικό λεξιλόγιο: αθλήματα, αθλητικοί αγώνες,
αθλητές, αθλούμαι, κοινωνία, σωματική προσπάθεια,

Αθλήματα αθλητικό πνεύμα, ψυχική αλκή, έξυπνος, ανδρείος,

Σπορ εκδηλώσεις, πυγμαχία, ανταμοιβή, ικανοποίηση,

(Τεύχος 3) εκτίμηση, επιδόσεις, ομηρικοί ήρωες, έπη, ρωμαλέα,

κατορθώματα, ικανοποίηση, αναγνώριση, θαυμασμός,
συμμετοχή, συναγωνισμός, αναβολικά,
πρωταθλήτρια, γυμνασμένοι, επιβράβευση,
διοργανώνω, μαραθώνιος, διαδρομή, διαιτητής,

Σύμβουλοι Ελληνικών Επαρχίας Λευκωσίας 7

Ενδεικτικό Λεξιλόγιο στο Γλωσσικό Μάθημα Τάξη Ε΄

Μήνας Ενότητα Λεξιλόγιο

τερματοφύλακας, ποδοσφαιρικός αγώνας, γρήγορος,
σύγχρονοι Ολυμπιακοί αγώνες, εκκίνηση, όρθιοι,
χειροκροτώ, βραβεία.

Οικογένεια λέξεων:
 Φυλάω (τερματοφύλακας, φυλακή, κτλ.)

Γραμματική:
 Σύνθετα ρήματα και αύξηση στον αόριστο
(διέμενα, απήγγειλα, περιέγραψα, υπέγραψα
κτλ.)
 Παραθετικά επιθέτων σε –ης, (σαφής,
σαφέστερος κτλ.) και σε –υς, (βαθύς,
βαθύτερος κτλ.)
Θεματικό λεξιλόγιο: διάστημα, μακρινά ταξίδια,

17
Ιούνιος πλανήτης, περιπέτεια, διαστημόπλοιο, αστροναύτης,
μαθηματικά, φυσική, όνειρο, ειδίκευση, άνθρωπος,
ανθρωπότητα, συμμετέχω, διαστημικό πρόγραμμα,
Ταξίδια στο
κλειδί, εκδήλωση, μύθος, Σινικό Τείχος, κατασκευή,
διάστημα
(Τεύχος 3)
λεωφορείο, τροχιά, αεροδρόμια, οχήματα, φράγματα,
επιστήμονας, χιλιόμετρα, φωτογραφία, μεγέθυνση,
πλοίο, δεξαμενόπλοιο, δορυφόρος, παρελθόν, παρόν,
μέλλον, συγγραφέας, πραγματοποιώ, επιθυμία,
περιήγηση, εξερευνώ, ανυπομονησία, εμφάνιση,
αιωρούμαι, στρογγυλός, ανάγλυφος, απόχρωση,
αναβλύζω, ερώτηση, βλάστηση, είδος, έγχρωμη
οθόνη, ατμόσφαιρα, μόλυνση περιβάλλοντος,
φαινόμενο, εγκυκλοπαίδεια, φωτεινά, σκοτεινό,
εσωτερική επιφάνεια, ημισφαίριο, πορεία, χειρολαβή,
πελώριο, φεγγάρι, γήινοι, εξωγήινοι, τηλεσκόπιο,
τεχνητοί δορυφόροι, πλοηγός, κυβερνήτης, πλήρωμα,
πύραυλος.

Σύμβουλοι Ελληνικών Επαρχίας Λευκωσίας 8

Ενδεικτικό Λεξιλόγιο στο Γλωσσικό Μάθημα Τάξη Ε΄

Μήνας Ενότητα Λεξιλόγιο

Οικογένεια λέξεων:
 Σύνθετες με το –πλοίο (διαστημόπλοιο,
ποταμόπλοιο κτλ.)
 Σύνθετες με το –ύλη (υλοποιώ, υλικός, κτλ.)

Γραμματική:
 Ρήματα σε –ύνω και ουσιαστικά τους
(μεγεθύνω- μεγέθυνση, επιβαρύνω-
επιβάρυνση, ενθαρρύνω-ενθάρρυνση κτλ.)

 Το λεξιλόγιο που προτείνεται είναι ενδεικτικό. Ο κάθε δάσκαλος μπορεί να

προσθέσει ή να αφαιρέσει ανάλογα με τις ανάγκες και τις δυνατότητες της τάξης
του/της.
 Γίνεται επανάληψη ορθογραφίας με κάθε ευκαιρία και σε κάθε μάθημα του
αναλυτικού προγράμματος.
 Ο δάσκαλος μπορεί και ενθαρρύνεται να κάνει τις δικές του συνδέσεις και
συσχετισμούς ανάμεσα στις λέξεις για να εξαγάγει με τους μαθητές χρήσιμες
οικογένειες λέξεων και άλλες μεθόδους απομνημόνευσης.

Σύμβουλοι Ελληνικών Επαρχίας Λευκωσίας 9