Θουκυδίδου Περικλέους Επιτάφιος
Μετάφραση Κεφ. 40
Πρωτότυπο
Φιλοκαλοῦμέν τε γὰρ μετ' εὐτελείας
καὶ φιλοσοφοῦμεν ἄνευ μαλακίας
πλούτῳ τε χρώμεθα
ἔργου μᾶλλον καιρῶ
ἢ λόγου κόμπῳ
καὶ τὸ πένεσθαι οὐχ ὁμολογεῖν τινὶ αἰσχρόν,
ἀλλὰ μὴ διαφεύγειν ἔργῳ αἴσχιον
ἔνι τε τοῖς αὐτοῖς οἰκείων ἅμα καὶ πολιτικων ἐπιμέλεια,
καὶ ἑτέροις πρὸς ἔργα τετραμμένοις
τὰ πολιτικὰ μὴ ἐνδεως γνωναι·
μόνοι γὰρ τόν τε μηδὲν τωνδε μετέχοντα
οὐκ ἀπράγμονα, ἀλλ' ἀχρεῖον νομίζομεν,
καὶ οἱ αὐτοὶ ἤτοι κρίνομέν γε
ἢ ἐνθυμούμεθα ὀρθως τὰ πράγματα,
οὐ τοὺς λόγους τοῖς ἔργοις βλάβην ἡγούμενοι,
ἀλλὰ μὴ προδιδαχθῆναι μᾶλλον λόγῳ πρότερον
ἢ ἐπὶ ἃ δεῖ ἔργῳ ἐλθεῖν.
διαφερόντως γὰρ δὴ καὶ τόδε ἔχομεν
ὥστε τολμᾶν τε οἱ αὐτοὶ μάλιστα ἐκλογίζεσθαι
καὶ περὶ ὧν ἐπιχειρήσομεν
ὃ τοῖς ἄλλοις ἀμαθία μὲν θράσος,
λογισμὸς δὲ ὄκνον φέρει
κράτιστοι δ' ἂν τὴν ψυχὴν δικαίως κριθεῖεν
οἱ τά τε δεινὰ καὶ ἡδέα σαφέστατα γιγνώσκοντες
καὶ διὰ ταῦτα μὴ ἀποτρεπόμενοι ἐκ των κινδύνων.
καὶ τὰ ἐς ἀρετὴν ἐνηντιώμεθα τοῖς πολλοῖς·
οὐ γὰρ πάσχοντες εὖ,
ἀλλὰ δρωντες κτώμεθα τοὺς φίλους.
βεβαιότερος δὲ ὁ δράσας τὴν χάριν
ὥστε ὀφειλομένην δι' εὐνοίας ᾧ δέδωκε σῴζειν·
ὁ δὲ ἀντοφείλων ἀμβλύτερος,
εἰδὼς τὴν ἀρετὴν ἀποδώσων
οὐκ ἐς χάριν,
ἀλλ' ἐς ὀφείλημα
καὶ μόνοι
ἀδεως τινὰ ὠφελοῦμεν
Μετάφραση
Και αγαπάμε δηλαδή το ωραίο και μένουμε απλοί
και καλλιεργούμε το πνεύμα μας χωρίς να γινόμαστε
μαλθακοί
Και χρησιμοποιούμε τον πλούτο
πιο πολύ για να έχουμε τη δυνατότητα για κάποιο έργο,
παρά σαν αφορμή για καυχησιές,
και δεν είναι ντροπή να ομολογεί κανείς τη φτώχεια του,
αλλά είναι ντροπή να μην προσπαθήσει με τη δουλειά
του να την αποφύγει.
Και συμβαίνει σ‟ εμάς τους ίδιους να φροντίζουμε
ταυτόχρονα με τις ιδιωτικές μας υποθέσεις και τα
πολιτικά,
και σε κάθε πολίτη (συμβαίνει) ενώ καταγίνεται με
διαφορετική απασχόληση
να κατέχει ικανοποιητικά τα πολιτικά.
Γιατί μόνοι εμείς αυτόν που δε μετέχει καθόλου στα
πολιτικά
τον θεωρούμε όχι φιλήσυχο, αλλά άχρηστο,
και εμείς οι ίδιοι ή τουλάχιστον διατυπώνουμε ορθές
σκέψεις για τα ζητήματα της πόλης
ή τα μελετούμε σωστά,
γιατί θεωρούμε ότι τα λόγια δε βλάπτουν τα έργα,
αλλά περισσότερο βλάπτει να μη διαφωτιστούμε πιο
μπροστά με το λόγο,
πριν προβούμε σε ενέργειες για όσα πρέπει (να γίνουν).
Γιατί μας διακρίνει κάτι το ξεχωριστό και ως προς αυτό,
ώστε και να τολμούμε εμείς οι ίδιοι πάρα πολύ και να
υπολογίζουμε με πολύ μεγάλη ακρίβεια τις συνέπειες,
για όσα επιχειρήσουμε.
Ενώ αντίθετα τους άλλους η άγνοια τους οδηγεί σε
αλόγιστο θάρρος,
η σκέψη όμως σε δισταγμό.
Και πιο δυνατοί στο πνεύμα δίκαια θα μπορούσαν να
θεωρηθούν
εκείνοι που γνωρίζουν πάρα πολύ καλά και τα δεινά
(του πολέμου) και τα ευχάριστα (της ειρήνης)
κι όμως εξαιτίας αυτών δεν προσπαθούν ν‟ αποφύγουν
τους κινδύνους.
Και ως προς την ευεργετική διάθεση, είμαστε αντίθετοι
με τους πολλούς.
Γιατί χωρίς να μας ευεργετούν,
αλλά ευεργετώντας αποκτούμε φίλους.
Και σταθερότερος φίλος είναι ο ευεργέτης,
εφόσον επιδιώκει να παραμένει η ευγνωμοσύνη του
ευεργετημένου, με τη συμπάθεια που δείχνει σ‟ αυτόν
Ο ευεργετημένος όμως είναι πιο απρόθυμος,
επειδή γνωρίζει ότι θα ανταποδώσει την ευεργεσία
όχι για να του χρωστούν ευγνωμοσύνη,
αλλά για εξόφληση του χρέους
Και μόνοι εμείς
χωρίς δισταγμό βοηθούμε κάποιον
οὐ τοῦ ξυμφέροντος μᾶλλον λογισμῶ όχι περισσότερο από υπολογισμό συμφέροντος,
ἢ τῆς ἐλευθερίας τῶ πιστῶ όσο από το φιλελεύθερο φρόνημά μας