ULİ304U - DIŞ POLİTİKA ANALİZİ
Ünite 1 - Dış Politika Analizi ve Kuramsal Yaklaşımlar
Çözümlü Test I
1. Aşağıdakilerden hangisi kamu diplomasisinin
tanımıdır?
A) Benzer aktörlerin veya süreçlerin aynı seviyede
incelenmesi ve incelenen sorunsala cevap aranmasıdır.
B) Bir devletin kendi sınırları ötesindeki devletlerle
yürüttüğü iletişimin tamamıdır.
C) Devletin kendi çıkarlarına yönelik bir şekilde,
sadece resmi aktörlerin dışında etkili olabilecek ve
sürece yön verebilecek aktörlerin kazanılmasıdır.
D) Bireylerin algıları, seçimleri, davranışları ve
hareketleriyle ilgilenen analiz türüdür.
E) Devlet üstü ve küresel düzeni içeren bir yaklaşıma
sahip analiz türüdür.
Çözüm: Kamu diplomasisi, diplomatik araçların bir
başka devletin kamuoyunu etkilemek üzere kullanılmasını
önerir. Bir ülkenin vatandaşları başta olmak üzere basın
yayın organları, sivil toplum örgütleri gibi diplomatik
girişimlere destek verebilecek aktörlerini etkilemek için
yapılır. Devletin kendi çıkarlarına yönelik bir şekilde,
sadece resmi aktörlerin dışında etkili olabilecek ve sürece
yön verebilecek aktörlerin kazanılmasıdır. Doğru cevap
C'dir.
2. Dış politika analizine dair araştırma yöntemleri ile
ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
A) Nitel ve nicel yöntemler kullanılabilmektedir.
B) Kamuoyu üzerinde medyanın etkisi konusu deney
aracılığıyla incelenebilir.
C) İçerik analizi özellikle liderlik analizi ve kişilik
analizi çalışmalarında kullanılmaktadır.
D) Konuya ilişkin analiz birimine göre kullanılan
yöntem de değişebilmektedir.
E) İncelenen toplumu temsil edebilecek anketlerin
kullanılması yapılacak çıkarımlar için yeterlidir.
Çözüm: Dış politika analizine dair kamuoyunun
tutumlarını anlamada anket yönteminin kullanılmasında
dikkat edilmesi gerekenler şunlardır: - Anketin
kamuoyunu temsil edebilecek bir örneklem üzerinden
işlemesi gerekir. - İncelenen toplumu temsil edebilecek
anketlerin kullanılması da yapılacak çıkarımlar için önem
taşımaktadır. Dolayısıyla incelenen toplumu temsil
edebilecek anketlerin kullanılması da yapılacak çıkarımlar
için önemlidir ancak yeterli değildir, aynı zamanda
anketin kamuoyunu temsil edebilecek bir örneklem
üzerinden de işlemesi gerekir. Doğru cevap E'dir.
3. Devlet seviyesinde dış politika analizi incelemelerinde
aşağıdakilerden hangisi yer almaz?
A) Çıkar grupları
B) Kamuoyu
C) Kamu kurum ve kuruluşları
D) Siyasi organizasyonlar
E) Etnik gruplar
Çözüm: Dış politika analizi sürecinde etnik gruplar
devlet seviyesinde incelenmez fakat devlet seviyesinde
yapılan incelemeler sonucu devletin etnik yapıları ortaya
çıkabilir. Doğru cevap E'dir.
4. Aşağıdakilerden hangisi dış politika analizinde
kullanılan araştırma yöntemlerinden birisi değildir?
A) Kodlama B) İçerik analizi
C) Vaka analizi D) Deneysel yöntem
E) Anket yöntemi
Çözüm: Dış politika analizinde içerik analizi, vaka
analizi, deneysel yöntem ve anket yöntemi kullanılan
araştırma yöntemi iken kodlama kullanılmamaktadır.
Doğru cevap A'dır.
5. İçerik analizi yöntemi ile aşağıdakilerden hangisi
konusunda çıkarım yapmak zordur?
A) Liderin siyasi stratejileri hakkında bilgileri
B) Liderin etrafında olan bireylere güveni
C) Liderin olaylara çok boyutlu olarak bakabilme
yetisi
D) Liderin güce olan yakınlığı ve elde etme arzusu
E) Lidere ait psikolojik durum ve kişilik özelliklerinin
çıkarılması
Çözüm: İçerik analizi yöntemi ile lidere doğrudan
ulaşılamadığı bunun yerine kendisine verilen yazılı metin
ve bildirilerden çıkarım yapılmaktadır. Doğru cevap E'dir.
6. Aşağıdakilerden hangisi dış politika analizi
yorumlanırken izlenen süreçte dikkat edilenler arasında
yer almaz?
A) Problemin tanımlanması, problemin sunuluşu
B) Araştırmaya odaklanma, araştırmanın
sonuçlandırılması
C) Algı, amaç önceliği
D) Araştırmaya odaklanma, algı
E) Seçeneklerin değerlendirilmesi, problemin
sunuluşu
Çözüm: Dış politika analizinde izlenen süreçte
araştırmanın sonuçlandırılması gibi bir durum söz konusu
değildir. Bunun yerine problemin tanımlaması ve sunuluşu
algı, amaç önceliği ve seçeneklerin değerlendirilmesi
yapılır. Doğru cevap B'dir.
7. Aşağıdakilerin hangisi dış politika analizinin en
önemli iki özelliğidir?
A) Çok faktörlü ve birden fazla seviyeli olması
B) Çok faktörlü ve tek seviyeli olması
C) Tek faktörlü ve tek seviyeli olması
D) Tek faktörlü ve birden fazla seviyeli olması
E) İki faktörlü ve iki seviyeli olması
Çözüm: Dış politika analizi çok faktörlü ve birey, devlet,
sistem seviyeleri olarak çok faktörlü bir yapıdır. Doğru
cevap A'dır.
8. Aşağıda verilen sorunlardan hangisinin sistem
seviyesinde analiz yaklaşımıyla değerlendirilmesi
gerekmektedir?
A) Arap Baharı B) Küresel Isınma
C) Suriye Savaşı D) Körfez Savaşı
E) Gezi Parkı Olayları
Çözüm: Sistem seviyesinde analiz devlet üstü ve küresel
düzeni içeren yaklaşımdır. Bu nedenle küresel ısınma
devletler üstü ve küresel bir sorun olduğu için doğru
cevap küresel ısınmadır. Doğru cevap B'dir.
1
ULİ304U - DIŞ POLİTİKA ANALİZİ
Ünite 2 - Liderlerin Dış Politika Üretimindeki Rolü: Bireysel Unsurlar
Çözümlü Test I
1. Dış politika analizi akademisyenler ve araştırmacılar
tarafından genellikle hangi şekilde incelenmektedir?
A) Birey odaklı analiz yapılarak incelenmektedir.
B) Birey seviyesindeki unsurlar ile incelenmektedir.
C) Devlet lideri odaklı unsurlar ile incelenmektedir.
D) Karar alıcıların tutumları analiz edilerek
incelenmektedir.
E) Devlet seviyesinde analiz edilerek incelenmektedir.
Çözüm: Dış politika analizi farklı seviyelerde
yapılabilmektedir, fakat akademisyenler ve araştırmacılar
öncelikle ve genellikle devlet seviyesi analizi
yapmaktadırlar. Doğru cevap E'dir.
2. Aşağıdakilerden hangisi liderler hakkında yapılan
çalışmalarda göz önünde bulundurulan araçlardan birisi
değildir?
A) Liderin motivasyonu
B) Liderin eğitim durumu
C) Liderin karar alma ve problem çözme
konularındaki yaklaşımı
D) Liderin dünya görüşü
E) Liderin psikolojik durumu
Çözüm: Liderler hakkında yapılan çalışmalarda göz
önünde tutulan araçlar arasında liderin eğitim durumu
bulunmamaktadır. Doğru cevap B'dir.
3. Dış politika yapımında ve uygulamasında, imajların
gerekli olması nasıl açıklanabilir?
A) Liderlerin objektif realiteden çok, akıldaki imaja
veya oluşturulan kalıba istinaden hareket etmek
istemeleri
B) Bazı durumlarda karar almanın ve sorumluluk
altında olmanın ağırlığından ve vicdani baskısından
kurtulmaya yardımcı olması
C) Oldukça fazla bilginin kolayca akılda tutulmasını
ve gelen bilginin değerlendirilmesini sağlaması,
karmaşık ve belirsiz dünyayı, anlaşılır ve basit
kılabilmesi
D) Aktörlerin inançlarını, davranışlarını, karar alma
süreçlerini, dünya görüşlerini, muhataplarına dost-
düşman-sömürge şeklinde muamele etmelerini
etkilemesi
E) Liderlerin imajları, daha sonra kendilerinin de
inandıkları, temel gerçekler olarak kabul etmeleri ve
bütün politikalarını, konumlarını buna göre
düzenlemeleri
Çözüm: İmajlar dış politika üretiminde ve uygulamasında
gereklidir, çünkü karar alıcıların göz önünde
bulundurması, öğrenmesi, sahip olması gereken çok fazla
bilgi vardır. Bu kaçınılmaz bilgileri kolayca akılda
tutmalarını ve gelen bilgiyi değerlendirmelerini imajlar ve
kalıplar sağlamaktadır. Bu nedenle imajlar karmaşık ve
belirsiz dünyayı daha anlaşılır ve basit kılmaya çalışarak
bilişsel kısa yol olarak kullanılmaktadır. Bu bilgiler
doğrultusunda karmaşık ve belirsiz dünyayı, anlaşılır ve
basit kılabilmesi sebebiyle, imajların dış politika
yapımında ve uygulamasında gerekli olduğu söylenebilir.
Doğru cevap C'dir.
4. Aşağıdaki seçeneklerin hangisi 1950’lerden önceki dış
politika analizinin özellikleri arasında yer almaktadır?
A) Sürece yönelmiş B) Açıklayıcı
C) Ekonomi kaynaklı D) Sonuca yönelmiş
E) Referans kaynaklı
Çözüm: 1950’lerden önce dış politika analizinin
özelliklerinden birisi sonuca yönelmiş olmasıdır. Doğru
cevap D'dir.
5. Dış politikada psikoloji anlayışının uluslararası
ilişkilere girmesi ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisini
söylemek mümkün değildir?
A) Bireylerin dış politika kararlarında ve
uygulamalarında etkili oldukları söylenmiştir.
B) Psikoloji, uluslararası ilişkilerin merkezine geçmiş
liderlerin ve karar alıcıların karakterleri üzerine
kurulmuştur.
C) Çevresel etkenlerin karar alıcıların kararlarını
etkilediğine vurgu yapılmıştır
D) Çevresel ve devlet odaklı yaklaşımların eksik
kaldığına vurgu yapılmıştır.
E) Karar alıcıların bireysel özellikleri dış politika
kararlarını etkilemektedir.
Çözüm: Çevresel etkiler karar alıcıları etkilese de dış
politika kararlarında bu duruma vurgu yapılmamıştır.
Doğru cevap C'dir.
6. Siyaset Bilimi ve uluslararası ilişkiler disiplinindeki
yaklaşım içim aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
A) Disiplindeki yaklaşım 1980 sonrasında değişmiştir.
B) Her zaman nicel yöntemler kullanılmıştır.
C) Her zaman normatif yaklaşım benimsenmiştir.
D) Her zaman ampirik yaklaşım benimsenmiştir.
E) 1960 sonrası nitel değil nicel yöntemler
kullanılmıştır.
Çözüm: Asıl değişim 1960 sonrası gerçekleştirilmiştir.
Doğru cevap E'dir.
7. Aşağıdakilerden hangisi lider kişilik analizinin temel
amaçlarından biri değildir?
A) Liderlerin kişilik özelliklerini saptayabilmek için
sürekli yeni metodlar üretmek
B) Lideri tanımlamak ve nasıl karar aldıkalarına dair
fikir yürütmek
C) Kişiyi lider yapan özelliklerini belirlemek
D) Kişilikleri doğrultusunda siyasi kararları nasıl
alacakları konusunda öngörüde bulunmak
E) Lideri tanımlamak
Çözüm: Liderlerin kişilik özelliklerinin saptanabilmesi
için sürekli yeni metodlar üretmeye ihtiyaç
duyulmamaktadır. Doğru cevap A'dır.
1
ULİ304U - DIŞ POLİTİKA ANALİZİ
Ünite 3 - Grup İçi Karar Alma Süreçleri ve Çevresel Faktörler
Çözümlü Test I
1. Resmi yaklaşıma göre temel hedef en iyi kararın
alınması için sistemin en verimli şekilde kullanılmasıdır.
Bu ifadeye göre aşağıdaki sonuçlardan hangisi Resmi
yaklaşımı destekler niteliktedir?
A) En iyi sonuçlar hiyerarşik yapının korunmasıyla
elde edilir.
B) Psikolojik unsurlardan çok kişiler ve konular önem
taşımaktadır.
C) Grup içi çatışmalar rekabet ortamını tetikler.
D) Bu yaklaşım en iyi kararın uygulanmasını
hedeflemektedir.
E) Bu yaklaşım en iyi karara ulaşmayı
hedeflemektedir.
Çözüm: Resmi yaklaşımda en iyi sonuca ulaşmanın
sistemin en iyi şekilde kullanılması yaklaşımı içerisinde
hiyerarşik yapının önemi vurgulanmıştır. Diğer şıklar ise
konu ile doğrudan ya da dolaylı ilişki içerisinde değildir
ve/veya yanıltıcıdır. Doğru cevap A'dır.
2. Mutabakat modelinde bireyler grup içi uyumu
sağlamak üzere ve çatışmanın çıkmaması için ortaya atılan
fikirleri kabul edebilir. Bu bilgiye dayanarak Mutabakat
modelinin hangi düşünceyle benzeştiği söylenebilir?
A) Çatışma Yönetimi B) Groupthink
C) Oy Birliği Modeli D) Çoğulcu Model
E) Resmi Yaklaşım
Çözüm: Groupthink ve Mutabakat modelinde çatışma
çıkmaması için ortaya atılan fikri detaylı tartışmadan
kabul etmek negatif bir özellik olarak belirtilmiştir. Bu
yaklaşım benzerlik gösterir bu bilgi kitapta ifade
edilmiştir. İki konuya hakim olmak sorunun cevabına
götürecektir. Doğru cevap B'dir.
3. Liderlerin çevresindeki danışman, bürokrat ve çalışma
arkadaşlarının dış politikanın şekillendirilmesinde
oynadıkları rol büyüktür. Bu yüzden liderler, bu kişileri
uyumlu bir şekilde organize etmek zorundadır.
Aşağıdakilerden hangisi bu organizasyonel düzenlerin
tümünü içerir?
A) Rekabetçi düzen
B) Paylaşımcı düzen
C) Rekabetçi ve paylaşımcı düzen
D) Resmi, rekabetçi ve paylaşımcı düzen
E) Resmi düzen
Çözüm: Liderlerin kişileri organize etmek için
kullandıkları organizasyonel düzenler resmi, rekabetçi ve
paylaşımcı düzen olmak üzere üçe ayrılır. Doğru cevap
D'dir.
4. Aşağıdakilerden hangisi grup temelli karar alma
süreçlerini doğrudan etkileyen faktörler arasında değildir?
A) Grup içindeki bireylerin kimler olduğu
B) Grup içindeki bireylerin görevleri
C) Grup içi dengelerin nasıl kurulduğu
D) Grup içi bireylerin etnik kökenleri
E) Grup içindeki bireylerin birbirleriyle etkileşimleri
Çözüm: Etnik köken karar alma sürecini etkileyen bir
faktör değildir. Doğru cevap D'dir.
5. İç politika kararları alınırken liderin bilgi tavsiye
almak üzere danıştığı aktörler kimlerdir?
A) Danışmanları
B) Bakanlar kurulu
C) Devlet birim ve birim çalışanları
D) Politika yapıcı gruplar
E) Kamuoyu
Çözüm: İç politika kararlarında devlet birimlerine ve bu
birimlerin çalışanlarına danışılır. Doğru cevap C'dir.
6. 1. Grup içi üyeler kendilerini uyum için baskı altında
hissetmektedirler
2. Gruptaki herkesin hemfikir olduğu varsayımı vardır
3. Grup içinde oluştuğu varsayılan uyum nedeniyle daha
az sayıda alternatif durum ve kısıtlı bilgi değerlendirilir
Yukarıdaki özellikler hangi kavrama aittir?
A) Grup polarizasyonu B) Riskli değişim
C) Groupthink D) Oy birliği modeli
E) Mutabakat modeli
Çözüm: Bu özellikler groupthinke ait özelliklerdir. Doğru
cevap C'dir.
7. I. Lider II. Kabine III. Parlamento
IV. Danışman V. Politika yapıcı gruplar
Liderler ve danışmanları bilgi ve tavsiye için devlet
birimlerine ve buralarda çalışan bireylere bağlıdır. Ancak
dış politika kararlarında son söz yukarıdakilerden
hangisine aittir?
A) I ve II B) II ve IV C) I, II ve III
D) IV ve V E) I, II ve IV
Çözüm: Dış politika kararlarında son sözü lider, kabine
veya parlamento söyler. Doğru cevap C'dir.
8. Aşağıdakilerden hangisi groupthink özelliklerinden
biri değildir?
A) Grup üyeleri kendilerini uyum için baskı altında
hissetmez
B) Gruptaki herkesin hemfikir olduğu varsayılır
C) Daha az sayıda alternatif durum değerlendirilir
D) Kısıtlı ahlaki sorgulama mevcuttur
E) Grup alınan kararın en doğru karar olduğuna
inanılır
Çözüm: Groupthinkte grup üyeleri uyum için baskı
altında hissetmektedir. Doğru cevap A'dır.
9. I. Grup içi baskıyı artırması
II. Alternatif seçeneklerin incelenememesi
III. Karar süreçlerinin zarar görmesi
Yukarıdaki seçeneklerden hangisi/hangileri groupthink
kavramının olumsuz özelliklerindendir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) II ve III E) I, II ve III
Çözüm: Sayılan bütün maddeler groupthink
özelliklerindendir Doğru cevap E'dir.
1
ULİ304U - DIŞ POLİTİKA ANALİZİ
Ünite 4 - Kamuoyunun Dış Politika Üretim Sürecine Etkisi
Çözümlü Test I
1. I. Seçimlerde oy vermemek
II. Kitlesel protesto eylemleri düzenlemek
III. Grev yapmak
Kamuoyunun kendi değerlendirmeleri dikkate
alınmayarak dış politika kararları alınan bir ülkede,
kamuoyunun verebileceği demokratik tepkiler
yukarıdakilerden hangileri olabilir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) II ve III E) I, II ve III
Çözüm: Kamuoyu kendine rağmen alınan dış politika
kararlarında verilen maddelerdeki tüm demokratik
haklarını barışçıl şekillerde kullanabilir. Doğru cevap
E'dir.
2. I. Kamu diplomasisi diplomatik araçların bir başka
devletin kamuoyunu etkilemek için kullanılmasıdır.
II. Kamu diplomasisinin amacı diğer devletlerin
toplumlarıyla bağlantıya geçilmesidir.
III. Kamu diplomasisi halkın dış devletin çıkarlarına
destek sağlaması için kalbinin kazanılmasına çabalar.
Soğuk Savaş döneminde Amerikalı siyaset yapıcıları ve
akademisyenlerin ortaya attığı kamu diplomasisi
kavramının tanımları arasında yukarıda verilen
maddelerden hangisi/hangileri gösterilebilir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) I, II ve III E) II ve III
Çözüm: Kamu diplomasisi, diplomatik araçların bir
başka devletin kamuoyunu etkilemek üzere kullanılmasını
önerir. Kamu diplomasisinin amacı diğer devletlerin
hükumetleriyle iletişime geçmektense, bu devletlerin
toplumlarıyla bağlantıya geçilmesidir. Kamu diplomasisi
halkın dış devletin çıkarlarına destek sağlaması için
kalbinin kazanılmasına çabalar. Doğru cevap D'dir.
3. Kamuoyunun karar alıcıların kararlarında ne derce
etkili olduğunu anlayabilmek için ilk önce o devletteki
hangi yapıya bakılmalıdır?
A) Kültürel Yapı B) Etnik Yapı
C) Demokratik Yapı D) Ekonomik Yapı
E) Dini Yapı
Çözüm: Kamuoyu karar alıcıların uygulayabileceği
politikalara sınırlamalar getirebilir fakat bunun bir
derecesi bulunmaktadır. Bu dereceyi de ülkenin
demokratik yapısı belirlemektedir. Doğru cevap C'dir.
4. Hükümetlerin medyaya bilgileri kendi istedikleri
şekilde vermelerinin nedeni nedir?
A) Kamuoyuna doğru, tarafsız bilgi verilmesi
B) Kamuoyunun istenilen şekilde yönlendirilmesi
C) Medya üzerinde baskı oluşturmak istenmesi
D) Muhalefetin tepkisinin azaltılmak istenmesi
E) Medya üzerinde güç sahibi olmak istenmesi
Çözüm: Hükümetin ulaştırmak istediği bilgiyi arzu ettiği
şekilde medyaya vermesi de hükümet-medya arasındaki
ilişkide belirleyici olmaktadır. Sonuçta ulaşılmak istenilen
ise haberlerin arzu edildiği şekilde sunulması ve
kamuoyunun istenilen şekilde yönlendirilmesidir. Doğru
cevap B'dir.
5. Yakın tarihimizdeki aşağıda verilen dış politika
kararlarından hangisi hükümetin kendi görüşünün aksine,
kamuoyunun tepkisini göz önünde bulundurarak verdiği
bir karar olarak değerlendirilmektedir?
A) Fırat Kalkanı Operasyonu
B) Düşürülen Rus savaş uçakları
C) Şah Fırat Operasyonu
D) 1 Mart Tezkeresi
E) Suriyeli Göçmenler Anlaşması
Çözüm: 1 Mart Tezkeresi bu duruma örnek gösterilebilir.
Yapılan çalışmalarda hükûmetin, ABD askerine Türkiye
sınırları içerisinden geçişine izin vermesine yakın baktığı
değerlendirilirken kamuoyunda buna karşı önemli bir
tepki bulunduğuydu. Tezkere, Meclis bünyesinde
görüşülmüş olsa da kamuoyunun karar alıcılar üzerinde
etkili olduğunu söyleyebiliriz. Doğru cevap D'dir.
6. Aşağıda verilen seçeneklerden hangisi kamuoyunun
taşıdığı önemlerden biri değildir?
A) Kamuoyu karar alıcılara yetki verir ve yetkiyi
alabilir.
B) Kamuoyu istediği taktirde hükümeti
cezalandırabilmektedir.
C) Kamuoyu vereceği destekle ya da bu desteği
çekerek karar alıcıların hayatlarını kolaylaştırabilir ve
zorlaştırabilir.
D) Kamuoyu dış politika sürecini etkiyelebilir veya bu
sürece tamamen yön verebilir.
E) Kamuoyunun dolayı ya da ciddi bir şekilde
incelenmesine ve dış politika süreçlerine dahil
edilmesine gerek olmamaktadır.
Çözüm: • Birinci önemi kamuoyu karar alıcılara yetki
verir ve yetkiyi alabilir. • İkinci olarak kamuoyu karar
alıcıların hayatlarını kolaylaştırabilir de zorlaştırabilir
de. Kolaylaştırması vereceği destekle olurken
zorlaştırması da hem desteğini azaltması hem de sokaktaki
tepkisiyle ortaya çıkabilir. • Üçüncü olarak, kamuoyu dış
politika sürecini etkiyelebilir veya bu sürece tamamen yön
verebilir. Bu nedenden dolayı da ciddi bir şekilde
incelenmesi ve dış politika süreçlerine dahil edilmesi
gerekir. Yukarıda verilen maddeler kamuoyunun
önemliliğine vurgu yapmaktadır. Doğru cevap E'dir.
7. Hangi akademisyen kamuoyunun dış politikada etkili
olduğunu savunmuştur?
A) Emile Durkheim
B) Immanuel Kant
C) Friedrich Nietzsche
D) Jean-Paul Sartre
E) Karl Marx
Çözüm: Her ne kadar bazı teoristler (örneğin,
Morgenthau) dış politika konularının kamuoyu
baskısından uzak olması gerektiğini düşünürken bazıları
da (örneğin, Kant) kamuoyu olmadan dış politika üretimi
ve uygulamasının anlaşılamayacağını savunmuştur.
Doğru cevap B'dir.
1
ULİ304U - DIŞ POLİTİKA ANALİZİ
Ünite 5 - Devletin Dış Politika Yapımı
Çözümlü Test I
1. Bir ülkenin ekonomik gücü nasıl belirlenmektedir?
A) Ülkedeki genç ve yaşlı nüfus sayısı ölçümü
yapılarak
B) Ülkede kamu kuruluşlarında çalışan kişi sayısı
analizi gerçekleştirilerek
C) Ülkede tarım ve hayvancılık yapılan alanların
tespiti
D) Gayrisafi Millî Hasılanın büyüklüğüne veya kişi
başına düşen gelire bakılarak
E) Özel sektörde çalışan kişilerin gelir düzeyi
ölçülerek
Çözüm: Ekonomik güç bir devletin sahip olduğu iktisadi
hacimdir. Gayrisafi Millî Hasıla (GSMH)’nın
büyüklüğüne veya kişi başına düşen gelire bakılarak bir
ülkenin ekonomik gücü belirlenebilir. Her ne kadar bu
kriter borçlanma oranını, cari açık miktarını, sanayileşme
seviyesini ve bireyin alım gücünü içermese de bir ülkeye
ait ekonomik genişlik gücün tanımlanmasında büyük önem
taşımaktadır. Doğru cevap D'dir.
2. Ekonomik güç unsurunun en önemli parçası
aşağıdakilerden hangisidir?
A) Tarım B) Doğal kaynaklar
C) Özel sektör D) Hayvancılık
E) Sanayileşme
Çözüm: Ekonomik güç unsurunun en önemli parçası
sanayileşmedir. Doğru cevap E'dir.
3. Aşağıdakilerden hangisi bir ülkede ekonomik yapıları
kuvvetlendiren ve dış politik kararlar içerisinde rol
oynayan etmenlerden değildir?
A) Petrol B) Doğal kaynaklar
C) Tarım alanları D) Maden yatakları
E) Doğal gaz
Çözüm: Petrol gibi doğal gaz, maden kaynakları veya
yeni teknolojilerde kullanılan bor gibi madenler
devletlerin mal varlığını zenginleştiren ekonomik
yapılarını kuvvetlendirebilen dış politik kararları
içerisinde rol oynayan etmenlerdir. Doğru cevap C'dir.
4. Uluslararası sistem nedir ?
A) Uluslararası sistem anarşik yapısı nedeniyle her
aktörün kendini idame ettirdiği bir düzendir.
B) Dış politika yapıcılarının ülkelerinin uluslararası
sistemdeki konumuna ilişkin kendi algıları,
düşünceleridir.
C) Devletlerin dış politika oluşturma süreçlerini sahip
oldukları güç kapasiteleridir.
D) Geçmişten getirilen değerler kümesinin ulusal
tarihle birlikte topluma iletilmesidir.
E) Hiçbiri
Çözüm: Uluslararası sistem anarşik yapısı nedeniyle her
aktörün kendini idame ettirdiği bir düzendir. Bu anarşik
yapı içerisinde devletler bekalarını ve çıkarlarını
korumakla yükümlüdür. Bu bağlamda bir devlet
uluslararası çıkarları üzerinde düşünmeli ve hassas
dengeler üzerine kurulu uluslararası sistemde ne yapması
gerektiği konusunda dikkatli davranmalıdır. Doğru cevap
A'dır.
5. Aşağıdakilerden hangisi bir ülkenin demografik
yapısını içeren faktörlerden değildir?
A) Bir ülkedeki doğal kaynak oranı
B) Ülkenin nüfusunun genişliği
C) Bir ülkenin nüfusu içerisindeki genç ve yaşlı
oranları
D) Nüfusun eğitim seviyesi
E) Nüfusun gelir dağılımı
Çözüm: Demografik yapı ülkenin nüfusunun genişliği,
nüfus içerisindeki genç ve yaşlı oranları, nüfusun eğitim
seviyesi, etnik yapı, gelir dağılımı ve benzer faktörleri
içermektedir. Doğru cevap A'dır.
6. Aşağıdakilerden hangisi uluslararası kutupluluğun güç
işlerindeki etkilerindendir?
A) Kısıtlama B) İstikrarlılık
C) Tarafsızlık D) Sınırlılık
E) Hiçbiri
Çözüm: Uluslararası kutupluluk güç ilişkilerinde
istikrarlılığı etkiler ve bu sayede de hangi devletlerin
uluslararası çıkarda söz sahibi olması gerektiğinin
derecesini belirler. Doğru cevap B'dir.
7. Ulusal rol teorisi nedir ?
A) Geçmişten getirilen değerler kümesinin ulusal
tarihle birlikte topluma iletilmesidir.
B) Devletlerin dış politika oluşturma süreçlerinde
sahip oldukları güç kapasiteleridir.
C) Anarşik yapısı nedeniyle her aktörün kendini
idame ettirdiği bir düzendir.
D) Dış politika yapıcılarının ülkelerinin uluslararası
sistemdeki konumuna ilişkin kendi algıları,
düşünceleridir.
E) Bir devletin sahip olduğu iktisadi hacimdir.
Çözüm: Rol teorisi, dış politika analizi çalışmalarında
aralıklı olarak varlık göstermiştir. Bu teori, devlet ile
sistem arasındaki karşılıklı etkileşimi anlamaya ve
açıklamaya çalışmaktadır. Genel anlamıyla, ulusal rol
teorisi dış politika yapıcılarının ülkelerinin uluslararası
sistemdeki konumuna ilişkin kendi algıları, düşünceleri
olarak ifade edilmektedir. Doğru cevap D'dir.
8. Bir devletin, ulusal çıkarlarının biçimlendirdiği
amaçlara ulaşmak için diğer devletlerle ve uluslararası
kurumlarla arasında olan diplomatik, siyasal, ekonomik ve
hukuki ilişkileri kapsayan politika olarak tanımlanabilecek
kavram aşağıdakilerden hangisidir?
A) Uluslararası politika
B) Kamuoyu diplomasisi
C) Uluslararası ilişkiler
D) Dış politika
E) Kamu diplomasisi
Çözüm: Dış politika: Bir ülkenin dış politika kararı
sonuçta ulusal ve uluslararası camiaya duyurulduktan
sonra bireylerin aklında kalan bilgi devletin ne yaptığının
bir özetidir. Doğru cevap D'dir.
1
ULİ304U - DIŞ POLİTİKA ANALİZİ
Ünite 6 - Uygulama 1: Liderlerin Dış Politika Yapım Sürecine Etkisi
Çözümlü Test I
1. Siyasi liderlerle ilgili çalışmalarda en çok göze çarpan
kuramsal çerçevelerden biri Liderlik Özellikleri
Analizi’dir. Bu yöntem kim tarafından geliştirilmiştir?
A) Margaret Hermann
B) Juliet Kaarbo
C) Metin Heper
D) Jerrold Post
E) Daniel Byman
Çözüm: Liderlik özellikleri analizi Margaret Hermann
tarafından psikoloji araştırmaları ve kişilik testleri temel
alınarak geliştirilmiştir. Doğru cevap A'dır.
2. Parlementer sistemlerde dış politika yapım
sürecindeki en önemli aktörler kimlerdir?
A) Bakan
B) Başbakan
C) Cumhurbaşkanı
D) Meclis Başkanı
E) Genelkurmay Başkanı
Çözüm: Parlementer sistemlerde Başbakanlar dış politika
yapım sürecindeki en önemli aktörlerdir. Doğru cevap
B'dir.
3. Aşağıdakilerden hangisi lider özellikleri analizi
yöntemine göre liderlerin kişilikleri ve liderlik stilleri
üzerine yoğunlaşılan özelliklerden birisi değildir?
A) Kavramsal derinlik
B) Liderin güç ihtiyacı
C) Özgüven
D) Görev yönelimi
E) Yumuşak güç
Çözüm: Lider özellikleri analizi yöntemine göre,
liderlerin kişilikleri ve liderlik stilleri yedi özelliği
üzerinde yoğunlaşmıştır: liderin olayları kontrol etme
yeteneğine olan inancı (belief in ability to control events),
kavramsal derinlik (conceptual complexity), liderin güç
ihtiyacı (need for power), diğerlerine karşı duyulan
güvensizlik derecesi (distrust of others), liderin kendi
grubuna karşı ön yargısı (in-group bias), özgüven (self-
confidence) ve görev yönelimidir (task orientation). Bu
çerçevede liderlerin kişilikleri yediözelliğin bileşeni
olarak tasarlanmıştır. Doğru cevap E'dir.
4. Araştırmacıların, karar alıcıların siyasi düşüncelerini
incelemek için kullandıkları ve liderlerin düşüncelerini,
siyasi durumlara karşı asıl eğilimlerini anlamamızı
sağlayan analiz aşağıdakilerden hangisidir?
A) Liderlik özellikleri analizi
B) Kavramsal derinlik analizi
C) Operasyonel kod analizi
D) Özgüven analizi
E) Görev yönelimi analizi
Çözüm: Operasyonel Kod analizi, araştırmacıların, karar
alıcıların siyasi düşüncelerini incelemek için kullandıkları
ve liderlerin düşüncelerini, siyasi durumlara karşı asıl
eğilimlerini, dış politika kararını nasıl tercih ettiklerini
anlamamızı sağlayan önemli bir araçtır. Doğru cevap
C'dir.
5. Günümüzde operasyonel kod analizi aşağıdaki
yöntemlerden hangisi ile gerçekleştirilmektedir?
A) VICS(Verbs in context system)
B) Uzaktan analiz yöntemi
C) Geleneksel yöntem
D) Modern yöntem
E) Kişilik değerlendirmesi yöntemi
Çözüm: Günümüz operasyonel kod analizi, fiillerin
amacı, zamanı, hedefi (nesne) üzerine kurulu olan
sistematik ve sayısal bir yöntem olan VICS (Verbs in
Context System) ile yapılmaktadır. Doğru cevap A'dır.
6. Operasyonel kod yönteminde temel endeks olarak
adlandırılan ilk felsefi inanç P-1 endeksinin hesaplanma
şekli aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?
A) Diğerine atfedilen olumlu fiiller yüzdesi-olumsuz
fillerin yüzdesi
B) Diğerine atfedilen sözler+kendisine atfedilen
sözler
C) Diğerine atfedilen olumsuz filler
yüzdesi+kendisine atfedilen olumsuz fiiller yüzdesi
D) Diğerine atfedilen olumlu fiillerin yüzdesi-diğerine
atfedilen olumsuz fiillerin yüzdesi
E) Kendisine atfedilen olumsuz fiiller
yüzdesi+başkasına atfedilen olumlu fiiller yüzdesi
Çözüm: P-1 endeksi, bir konuşma eyleminde “diğer”ine
atfedilen olumsuz fiiller yüzdesinin olumlu fiillerin
yüzdesinden çıkarılması ile hesaplanır. Doğru cevap
D'dir.
7. Bir liderin kendi eylemleri için en iyi stretejik yönü
hakkındaki inançlarının ölçüsü olan endeks
aşağıdakilerden hangisidir?
A) P-1 endeksi
B) I-1 Endeksi
C) Z-1 endeksi
D) D-2 endeksi
E) I-2 Endeksi
Çözüm: I-1 endeksi, bir liderin politik amaçlar›na
stratejik yaklaşımıdır; başka bir deyişle liderin kendi
eylemleri için en iyi stratejik yönü (iş birliği veyahut
çatışma taktikleri) hakkındaki inançlarınınn bir ölçüsüdür.
Doğru cevap B'dir.
8. Necmettin Erbakan’ın bireysel özellikleri ve inançları
göz önünü alındığında görevde bulunduğu bir yıl boyunca
Türkiye için özellikle aşağıdaki ülkelerden hangisi ile
ilişki kurmayı gaye edinmesi beklenir?
A) Avrupa Birliğine Dâhil Olan Devletler
B) Amerika Birleşik Devletleri
C) Müslüman Devletler
D) Rusya
E) Çin
Çözüm: Necmettin Erbakan’ın söylemleri ve kişilik
özellikleri, inançları vs. incelendiğinde görevde
bulunduğu bir yıl boyunca Türkiye için özellikle
Müslüman ülkeler ile ilişki kurmayı gaye edinmiştir.
Doğru cevap C'dir.
1
ULİ304U - DIŞ POLİTİKA ANALİZİ
Ünite 7 - Uygulama 2: Kamuoyunun Dış Politika Yapım Sürecine Etkisi
Çözümlü Test I
1. 1953 yılında CIA ve MI5 aracılığıyla koltuğundan 5. Kıbrıs Barış Harekâtı hangi hükümet döneminde
indirilen İran başbakanı kimdir? gerçekleşmiştir?
A) Ahmed Kavam A) Bülent Ecevit
B) Muhammed Musaddık B) Tansu Çiller
C) Hasan Ali Mansur C) Süleyman Demirel
D) Hüseyin Ala D) Adnan Menderes
E) Fazullah Zahedi E) Necmettin Erbakan
Çözüm: 1953 yılında Başbakan Musaddık’ın CIA ve MI5 Çözüm: Türkiye harekâta destek için İngiltere’ye
aracılığıyla koltuğundan indirilmesi İran halkının garantör ülke olarak başvurmuştur fakat bu başvuru
doğrudan ABD’yi suçlamasına sebep olmuştur. Doğru hukuk dışı olarak nitelendirilmiştir. Bu gelişmelere
cevap B'dir. rağmen Ecevit hükûmeti, Türk kamuoyunun büyük
desteğine dayanarak harekâtı hayata geçirmiştir. Doğru
2. Türkiye’nin ilk özel televizyon kanalı aşağıdakilerden
cevap A'dır.
hangisidir?
A) Cine 5 6. Aşağıdakilerden hangisi konunun nasıl sunulduğuna
B) TV 1 dikkat çeker?
C) Star TV A) Groupthink
D) Show TV B) Rekabetçi yaklaşım
E) Tele On C) Parlamenter Sistem
Çözüm: Türkiye’nin ilk özel televizyon kanalı olan Star D) Priming
TV’nin kurucusu olan Uzan Grubu aynı zamanda birçok E) Çerçeveleme
sektörde faaliyet gösteren büyük bir holding ağına da Çözüm: Medyada hangi bilgiye öncelik verildiği o konuyu
sahiptir. Doğru cevap C'dir. toplumda daha bilinir hâle getiriyorsa, çerçeveleme
(framing) konunun nasıl sunulduğuna dikkat çekmektedir.
3. Aşağıdakilerden hangisi Uzan Grubuna ait şirketler
Doğru cevap E'dir.
arasında yer almaz?
A) Telsim 7. Bir devlet içerisinde medya üzerinde ilk akla
B) ÇEAŞ gelebilecek unsur aşağıdakilerden hangisidir?
C) Ladik Çimento A) Ekonomik güçler ve piyasa tarafından baskı altında
D) İmar Bankası tutulması
E) Aygaz B) Siyasi baskı altında tutulması
Çözüm: Telekomünikasyon alanında JPP ve Telsim; C) Özgür olması
Enerji sektöründe ÇEAŞ; İnşaat sektöründe Ladik D) Farklı görüşlerin yer almadığı bir platform sunması
Çimento; Finans sektöründe İmar Bankası Uzan Grubuna E) Etkili bir kontrolör rolünden uzaklaşması
ait Şirketler arasında sayılmaktadır. Doğru cevap E'dir. Çözüm: Bir devlet içerisinde medya üzerine ilk akla
gelebilecek unsur medyanın özgür olmasıdır. İkinci olarak
4. Çerveveleme çalışmaları kimler tarafından litaratüre
medyanın ekonomik anlamda özgür olması
kazandırılmıştır?
beklenmektedir. Doğru cevap C'dir.
A) Tversky ve Kahneman
B) Berger ve Luckman
C) Ensink ve Sauer
D) Sniderman ve Theriault
E) Cappella ve Jamiesan
Çözüm: Çerçeveleme aracılığıyla konunun hangi kısmına
dikkat çekileceği ve nasıl sunulacağı izleyici ya da
okuyucuların konu üzerindeki değerlendirmelerini
etkilediği gösterilmiştir. Çerçeveleme çalışmaları Amos
Tversky ve Daniel Kahneman tarafından literatüre
kazandırılmıştır. Bu çalışmalar, bir karar sonucunda
ortaya çıkacak durumların kar/kazanç ya da zarar/kayıp
olarak sunulmasının bireylerin kararlarını etkilediğini
göstermiştir. Doğru cevap A'dır.

1
ULİ304U - DIŞ POLİTİKA ANALİZİ
Ünite 8 - Uygulama 3: Devlet
Çözümlü Test I
1. Aşağıdakilerden hangisi ulusal güç kavramı içerisinde
‘sayılamayan’ unsurlardan biri olarak kabul edilmektedir?
A) Askeri yapı B) Nüfus
C) Coğrafi konum D) Toplumsal birliktelik
E) Gayri-safi millî hasıla
Çözüm: Askeri yapı (hava, kara ve deniz kuvvetlerinin asker
ve mühimmat sayısı), nüfus (80 milyon; dünyanın en
kalabalık ülkesi), coğrafi konum (enlem ve boylam; kara
sınırlarının uzunluğu), gayri safi millî hasıla (30 milyar TL)
gibi karakteristikler rakamlarla ifade edilen ve
karşılaştırılabilir unsurlardır. Ancak toplumsal birliktelik, bu
anlamda herhangi bir rakam, fiziksel büyüklük veya yüzde ile
belirlenemeyen veya kesinlik taşımayan; örneğin var, yok,
zayıf veya güçlü şeklinde sayılamayan bir unsur olarak
karşımıza çıkmaktadır. Doğru cevap D’dir.
2. Aşağıdakilerden hangisi Rusya’nın önemli bir ulusal
özelliği olarak ifade edilebilir?
A) Güçlü ekonomik yapısı
B) Dünyanın en büyük enerji tüketicisi olması
C) Demokratik siyasi yapısı
D) Muazzam doğal kaynaklara sahip olması
E) En büyük tarım alanına sahip ülke olması
Çözüm: Verilen ulusal özelliklerden biri hariç hepsi
ABD’nin güçlü ulusal özellikleri olup aynı zamanda bu
ülkenin bir süper güç olmasına katkı sağlayan
özelliklerdendir. Rusya ise yüz ölçüm olarak ABD’nin
neredeyse iki katı olmasına, Avrasya jeopolitiğinin
merkezinde olmasına ve muazzam doğal kaynaklara sahip
olmasına rağmen günümüzde ekonomik sıkıntılarla karşı
karşıya bulunmaktadır. Doğru cevap D’dir.
3. ABD’nin tek kutupluluk politikasının karşısındaki en
güçlü engel aşağıdaki ülkelerden hangisidir?
A) Kanada B) Çin C) İran
D) Rusya E) İngiltere
Çözüm: Özellikle soğuk savaş dönemi sonrasında ABD’nin
tek kutupluluk politikasına karşın; ekonomik ve sosyal
yetersizlikleri nedeniyle iki kutuplu bir dünya düzeni inşa
etme gücü bulunmayan Rusya, bunun yerine çok kutuplu bir
dünya düzenini destekleme çabası içerisinde olmuştur. Güçlü
ulusal özellikleri sayesinde de bu anlamda ABD politikaları
karşısındaki en kuvvetli karşıt güç haline gelmiştir. Doğru
cevap D’dir.
4. ABD, soğuk savaş döneminde Sovyetler Birliği’nin
bölgesindeki etkisini dengelemek amacıyla aşağıdaki
ülkelerden hangisini en önemli müttefiki olarak görmüştür?
A) Türkiye B) İsrail C) İngiltere
D) Almanya E) Afganistan
Çözüm: Soruda bölgesel etkiden bahsedildiği için İngiltere
ve Almanya doğru cevap olarak değerlendirilmemektedir.
Böyle bir dengenin kurulabilmesi için güçlü jeopolitik
özelliklere sahip bir müttefik söz konusu olmalıdır. Ekonomik,
siyasi ve askeri alanda koşulsuz destek verdiği ve bulunduğu
bölgede nükleer güç kapasitesine ve ileri askeri teknolojiye
sahip bir ülke olan İsrail ABD’nin bu anlamda en önemli
müttefikidir. Doğru cevap B’dir.
5. Türkiye, Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütüne
hangi yıl üye olmuştur?
A) 1944 B) 1946 C) 1948 D) 1950 E) 1952
Çözüm: Türkiye uzun yıllar izlediği Batı yanlısı politikaları
neticesinde 1948 yılında Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma
Örgütüne üye olmuştur. 1950’de Avrupa Konseyi’ne, 1952’de
ise NATO’ya katılmıştır. Doğru cevap C’dir.
6. İran için aşağıdakilerden hangisi en önemli gelir
kaynağıdır?
A) Teknoloji B) Tarım C) Petrol
D) Kömür E) Elektrik
Çözüm: Petrol İran için en önemli gelir kaynağıdır.
Bununla birlikte etnik yapı konusundaki endişeler ve bölgesel
güç olma ihtirasları nedeniyle İran petrol gelirlerinin büyük
bir kısmını silahlandırmaya ayırmış ancak zamanla ağır
ekonomik sorunlar ile karşı karşıya kalmıştır. Doğru cevap
C’dir.
7. Bretton Woods sistemi hangi ülke tarafından
kurulmuştur?
A) Hindistan B) ABD C) İngiltere
D) Kanada E) Avustralya
Çözüm: Bu sistem 1944 yılında, Uluslararası Para Fonu ve
Dünya Bankası’nın oluşturulduğu bir konferansta ABD
tarafından kurulmuştur. Doğru cevap B’dir.
8. ‘Yakın Çevre Siyaseti’ hangi ülke tarafından ilan
edilmiştir?
A) ABD B) Rusya C) Çin
D) Brezilya E) İran
Çözüm: Özellikle batılı ülkeler ile rekabet içerisinde
bulunan Rusya 1993’te ilan ettiği ‘Yakın Çevre Siyaseti’ ile
Orta Doğu, Güneydoğu ve Güney Aska ülkeleri ve Çin ile
ilişkilerini geliştirmiş, Avrasya enerji kaynakları üzerindeki
etkinliğini artırmak üzere bu bölgeleri kendi etki sahası
içerisinde değerlendirmiştir. Buna karşın ABD küresel
politikalar güderken, Çin küresel anlamda ABD kadar güçlü
olmadığından daha çok Rusya ile yakınlaşıp ABD’nin tek
kutupluluk politikasını dengelemek için çaba sarf etmektedir.
İran ve Brezilya ise sahip oldukları önemli ulusal
özelliklerden yararlanarak bölge ve bölge dışı ülkeler ile
ilişkilerini geliştirme yönünde çaba sarf etmektedirler. Doğru
cevap B’dir.
9. Aşağıdakilerden hangisi Türkiye’nin Sovyetler Birliği ile
ilişkilerini geliştirmesine neden olmuştur?
A) Türkiye’nin Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma örgütü
üyeliği
B) Marshall planı
C) Türkiye’nin Avrupa Konseyi üyeliği
D) Sovyetler Birliği’nin Afganistan’ı işgali
E) Johnson mektubu
Çözüm: Verilen seçeneklerden ‘Johnson mektubu’ haricinde
olanlar, Türkiye’nin Batı ile daha iyi ilişkiler kurmasına, bu
ilişkileri pekiştirmesine katkı sağlayan gelişmeler olarak
kaydedilmektedir. Ancak 1964’teki Johnson mektubu ve
ardından 1974’teki Kıbrıs müdahaleleri sonucunda Türkiye-
ABD ilişkilerinin bozulması üzerine Türkiye’nin dış
politikalarının çeşitlendirme yoluna gitmesi ile birlikte
Sovyetler Birliği ile olan ilişkilerde gelişme kaydedilmiştir.
Doğru cevap E’dir.