Belgische Kust Er PDF

BELGISCHE KUST
EUROREIZEN.BE
UPDATE 2017
REISGIDS BELGISCHE KUST
Belgische kust ontdekken van Knokke tot De Panne

Met deze reisgids van de Vlaamse kust willen we de
nadruk leggen op de verkenning van de kust op een
actieve manier, van Knokke tot De Panne. Daarom bevat
deze gids 13 routes (wandelen en fietsen) die je zowel de
kuststrook als het hinterland laten ontdekken. We
brengen je naar bekende en onbekende plekjes maar
hebben niet de ambitie om alles in deze reisgids op te
nemen. Hoogtepunten hoef je zeker niet missen. Bij elke
route proberen we je ook gratis te laten parkeren of als
het niet mogelijk is vertrekken we vanaf een tramhalte of
treinstation.
Goedkoper naar de kustattracties met de gratis Kustpas

Niet minder dan 40 attracties (musea, themaparken,
cultuur- en erfgoedsites, boottochten, natuurcentra,
events en sport & ontspanningssites) geven je korting als
je beschikt over de Kustpas. Je kan deze gratis bekomen door ze aan te vragen via www.kustpas.be
Inhoud van deze reisgids
KNOKKE blz. 6
wandeling in Zwinpolders en –duinen blz. 7
fietsroute hinterland Knokke blz. 11
ZEEBRUGGE blz. 17
wandeling Lissewege blz. 18
BLANKENBERGE
stadswandeling blz. 23
WENDUINE - DE HAAN
duinenwandeling Blankenberge - De Haan blz. 28
fietsroute De Haan – Blankenberge blz. 35
OOSTENDE stadswandeling blz. 41

fietsroute Oostende hinterland blz. 51
MIDDELKERKE - WESTENDE blz. 59
NIEUWPOORT stadswandeling blz. 60

fietsroute Nieuwpoort – Gistel blz. 68
KOKSIJDE blz. 73
duinenwandeling Doornpanne blz. 74
fietsroute Koksijde - De Panne blz. 77
stadswandeling Veurne blz. 82
DE PANNE blz. 87
duinenwandeling De Westhoek blz. 88
www.euroreizen.be -2-
Openbaar vervoer
Met de Kusttram op stap
De Kusttram is het ideale vervoermiddel om zich te verplaatsen langs de kust. In het
zomerseizoen is er een frequentie van 10 à 15 minuten in beide richtingen. Er zijn ca.
70 haltes tussen De Panne en Knokke. Van begin- tot eindpunt reis je ongeveer 2u30
en dat kan allemaal met één pasje. Er zijn keuzes genoeg van dag- tot meerdaagse
passen, met speciale formules voor kinderen. Ook voor wie tram en fiets wil
combineren is er een speciaal biljet voor je fiets. Dit kan alleen bij de Kusttram.
Meer info op www.delijn.be/nl/vervoerbewijzen/ritkaarten-dagpassen/
Met je camper aan de Vlaamse kust

Let op: overnachten op de openbare weg is verboden in de Vlaamse kustgemeenten.
Het is nog steeds zo dat de camper in veel kustgemeenten zal doorverwezen worden
naar een camping. Maar er komen stilaan meer aparte plaatsen voor campers. Zo
zijn er goed uitgeruste camperparkings in Blankenberge, Westende, Middelkerke en
Nieuwpoort. Je kan de volledige lijst nakijken op
www.dekust.be/nl/inspiration/kampeerautos-aan-de-kust
En zomaar eventjes parkeren is ook niet altijd toegelaten. Neem dus zeker een fiets of ander vervoermiddel mee.
Gratis parkeren
Onze routes, opgenomen in deze reisgids, vertrekken waar mogelijk vanop een gratis parking of vanaf een treinstation. Het is
niet steeds eenvoudig om een gratis parking te vinden maar toch zijn ze er. Een paar steden die tips geven om gratis te
parkeren:
• Knokke: www.parkeren.be/knokke-heist/lang-parkeren
• Oostende: www.oostende.be/product.aspx?id=1794
• Koksijde (klik op de pdf-folder): http://bezoeker.koksijde.be/product/4641/parkeren-in-koksijde
• De Panne: www.depanne.be/product/17/gratis-randparkings
Evenementen 2017
Hierna volgen de belangrijkste evenementen in 2017 tijdens de zomermaanden langs de Vlaamse kust. Het is een selectie, voor
een volledig overzicht raadpleeg je de website van de diensten voor toerisme.
Knokke-Heist: www.myknokke-heist.be
World Press Photo: 10/06 - 02/07/2017
Folkloremarkt: elke donderdagnamiddag vanaf 06/07 – 31/08/2017
Kneistival: 17/07 - 22/07/2017
Art Nocturne Knocke: 05/08 - 15/08/2017
Cartoonfestival: 02/07 - 03/09/2017
Internationaal Vuurwerkfestival: 17/08, 19/08, 21/08, 23/08 & 25/08/2017 (opgepast, nieuwe locatie!)
Zeebrugge: www.brugge.be/zeebrugge
Film op het strand: Alle donderdagen van juli en augustus 2017
MAfestival Lissewege: 06/08/2017
We can Dance: 12 & 13/08/2017
Beelden in het Witte dorp Lissewege: 07/07 - 24/09/2017
Lichtfeest Lissewege: 18 & 19/08/2017
Blankenberge: www.blankenberge.be
Parkies: kleinschalige concerten in het park, vanaf 05/07 –
23/08/2017
Beachland: 08 & 09/07/2017
Paravangfeesten: 06/08/2017
Radio 2 Zomerhit liveshow: 13/08/2017
Bloemencorso: 27/08/2017
De Haan – Wenduine: www.visitdehaan.be

Vlissegem Kermis: 17/06 - 19/06/2017
Reuzenfeesten Wenduine: 08 & 09/07/2017
Boulevard: internationaal Straattheater: 21/07 & 22/07/2017
Vosseslagfeesten: 15/07 & 16/07/2017
Trammelant De Haan: 05/08/2017
Bredene: www.uitinbredene.be
Dunegatfeesten: 15 & 16/07/2017
Wild West Day: 21/07/2017
BK Zandkastelen bouwen: 05/08/2017
Afro C Festival: 11 & 12/08/2017
Manifiesta: 15-17/09/2017
Oostende: www.toerisme-oostende.be
Zandsculpturenfestival 17 juni t/m 10 september 2017: op het Groot Strand
A l’Ostendaise: 24 & 25/06/2017
Dansand: dans en beweging 29/06 – 02/07/2017
Theater aan Zee Footloose 26 juli t/m 6 augustus 2017
Paulusfeesten Oostende: 10 - 16/08/2017
Middelkerke & Westende: www.middelkerke.be

Visweekend: 10/06 & 11/06/2017
Bierweekend: 16/06 - 18/06/2017
Stripfestival: 16/07 - 06/08/2017
Bubbels aan zee: 11 – 14/08/2017
Nieuwpoort: www.nieuwpoort.be
Feest in het Park (streekbierenfestival): 28 - 30/07/2017
Bernardusfeesten: 25/08 – 27/08/2017
Belle Epoque Weekend: 16 - 17/09/2017
Koksijde – Oostduinkerke: http://bezoeker.koksijde.be

Garnaalfeesten: 24 & 25/06/2017
Your'In Jongerenfestival: 27 - 29/06/2017
Internationaal Folklorefestival: 09 - 16/07/2017
4-daagse van de IJzer: 22/08 – 25/08/2017
De Panne: www.depanne.be
Champagnewandeling: 10 & 11/06/2017
Dumontfeesten: 15/07/2017
Vuurwerk met landenthema: 27/07 & 17/08/2017
Let op: evenementen kunnen steeds wijzigen of geannuleerd worden. Raadpleeg dus eerst de websites vooraleer zich naar het
evenement te begeven of logies te reserveren.
KNOKKE
Knokke-Heist bestaat uit vier gemeenten: Het Zoute, Knokke, Duinbergen en Heist.
Elk hebben ze hun specifiek karakter. Een rode draad doorheen al deze gemeenten
is de aandacht voor het groen. Het Zoute heeft uiteraard zijn natuurreservaat Het
Zwin, de Zwinpolders en -duinen en de Royal Golfclub. In Duinbergen ligt het
bekende Park 58 en in Heist het Willemspark. Wil wandelbenen heeft zal zijn gading
vinden in het wandelnetwerk met knooppunten die alle Knokse gemeenten
aandoet. Meer info op www.wandelknooppunt.be
Zwin
Op 10 juni 2016 opende het nieuwe Zwin officieel zijn deuren openen. Het
natuurreservaat kreeg een grondige facelift. Het vogelpark van vroeger is weg en
heeft plaats gemaakt voor de natuur. Het kleine onthaalgebouwtje is vervangen door een modern Expo-onthaalcentrum. De
gratis parking heeft plaats gemaakt voor een betalende parking ... Met onze wandeling op de volgende pagina loodsen we je
door Zwinpolders en -duinen, een natuurgebied van meer dan 200 hectaren. We vertrekken uiteraard vanaf een gratis parking
en we komen langs het Zwin. Je krijgt er zelfs een zeer mooie kijk op vanaf een uitkijkpunt op de wandelroute. Een echte
aanrader. Meer informatie over het Zwin lees je na de kaart van deze wandelroute.
Bij regenweer ...

Alhoewel de zon meer schijnt aan de zee dan in het binnenland, beweren ze toch, is het leuk te weten waar je terecht kan
tijdens een regenachtige dag. Knokke telt meer dan 50 kunstgalerijen. Een website is er niet maar als je op Google
'kunstgalerijen knokke' intikt dan kan je een mooi parcours uitstippelen. Een andere mogelijkheid is een museum bezoeken. In
Knokke zelf is er het Museum Sincfala (Pannenstraat 140, Heist). Dit is een museum over de Zwinstreek. Het vertelt de
geschiedenis van het Zwin, van de periode toen het nog een vaargeul was tot na de verzanding, de inpolderingen, de
villawijken ... Meer info op www.sincfala.be
Heb je interesse in een oorlogsmuseum dan kan je naar het For Freedom Museum in de deelgemeente Ramskapelle. Het is
gevestigd in het voormalige gemeentehuis. Hoe de Tweede Wereldoorlog werd ondergaan in de Zwinstreek en Zeeuws-
Vlaanderen wordt hier op bijzonder boeiende manier uit de doeken gedaan. Met alles erop en eraan: gevechtsscènes met
geluids- en lichteffecten, originele kledij, een oversteek van een kanaal tijdens een onweer, het bevrijdingsfeest, … Meer info:
www.forfreedommuseum.be
Voor de lekkerbekken
De wafels in hartvorm van Moeder Siska zijn een begrip in Knokke, reeds van eind de 19de eeuw. Als je in Het Zoute aan het
rondrijden bent dan kan je nogal wat horecagelegenheden zien met de naam 'Siska'. De enige die nog uitgebaat is door de
afstammelingen van Moeder Siska is de zaak met de naam 'Marie Siska'. Adres: Zoutelaan 177, 8300 Knokke. Website:
www.marie-siska.com
Er is nog een ander lekker verhaal dat eind de 19de eeuw begon, dat van Moeder Babelutte. Dit lekker snoepje, in het
Nederlands 'babbelaar', is succesvol geworden door het toerisme. Rijke buitenlanders kochten deze snoepjes van een
vissersvrouw. Maar bijna was het vergeten tot zo'n 50 jaar geleden het recept werd teruggevonden. Moeder Babelutte heeft
een winkel in Knokke, Lippenslaan en in Heist, Graaf d'Ursellaan. Website: www.moederbabelutte.com
Duinbergen en zijn historische villawijk

Duinbergen is ruim 100 jaar geleden ontworpen door de Duitse architect-stedenbouwkundige Jozef Stübben. Het ontwerp
bestond uit een maximaal behouden duinreliëf, kronkelende wegen, vrijstaande villa’s met beperkte bouwhoogte, ingeplant in
groene tuinen. Bij de dienst toerisme kan je een brochure met een erfgoedwandeling aankopen. De wandelroute toont de
charmantste hoekjes zoals het Joseph Stübbenpark, de duin Vossenhul en de Zeedijk met zicht op het Albertstrand. Centraal
langs de route staat het historisch erfgoed, met name de vele vrijstaande villa’s in verschillende stijlen zoals Cottage en Art
Deco. Kostprijs: 2 euro, lengte: 3 km.
Hinterland van Knokke

We hebben een fietsroute uitgestippeld die je door het prachtige hinterland van Knokke brengt. Het is een fietslus van 47 km
langs verharde wegen en fietsknooppunten. Je start in Ramskapelle, fietst door de groene gordel, langs kanalen en je komt ook
in Damme. Deze route is opgenomen in deze reisgids.
Wandelen in Zwinpolders en -duinen

Deze korte wandelroute brengt je dwars door de Zwinduinen en -
polders, een natuurgebied tussen Knokke-Zoute en het
natuurreservaat Het Zwin. Via de knooppunten van het
wandelnetwerk Het Zwin maak je kennis met elk facet van dit
gebied: grasvlakten, poelen, duinen, bossen en struikgewas. Alles
samen is dit natuurgebied 222 hectaren groot en geeft je ook een
blik op het nog grote natuurreservaat van Het Zwin. Met onze
wandelroute brengen we je naar twee uitzichtspunten over het
vernieuwde Zwin. En met wat geluk zie je de Schotse
hooglandrunderen en Shetlandpony's tijdens je wandeling.
 Afstand: 6,6 km
 Opgepast: honden niet toegelaten
 Aard: zowel verharde wegen als zandpaden,
wandelschoenen zeker vereist
Praktische informatie
Gratis parkeren
We starten onze wandeling op een locatie waar je gratis kan parkeren. Dat is in de Hazegraspolderdijk, de Rijkswachtlaan en de
Hazegrasstraat. Deze straten zijn aangegeven met een blauwe lijn op de kaart. Let op het Oosthoekplein die dichtbij deze
straten ligt is betalend! Zelfs op topdagen vonden we een gratis plaatsje in een van deze drie gratis straten.
Adres voor de GPS: Rijkswachtlaan, 8300 Knokke
GPS-coördinaten start wandeling (knooppunt 16): N 051°20'58.7" E 003°19'45.9"
Parkeren bij het Zwin Natuur Park

Wie bij het Expo onthaalcentrum van het Zwin wil parkeren moet er voortaan betalen. Het tarief in 2016 bedraagt 6 euro en
voor dat bedrag mag je 4 uur parkeren. De daaropvolgende uren kosten 2 euro per uur.
Eten en drinken
Let op, alleen bij de startplaats en om de hoek op het Oosthoekplein zijn er gelegenheden om iets te eten of te drinken. Bezoek
je het Zwin (betalend) dan kan je ook terecht in de bistro van het Zwin.
Zwinduinen en -polders
De Zwinduinen en -polders ontstonden tot het eind van de 19de eeuw. In 1872
werd begonnen met de aanleg van de grote Internationale Dijk. Daardoor kon het
zeewater hier niet meer binnendringen. Dat je hier nu een bijna ongerept
natuurgebied aantreft is niet vanzelfsprekend. De mens heeft vooral in de vorige
eeuw hier zijn stempel gezet. Eerst werden er bosjes aangeplant. In 1929 werd er
een golfterrein en een paardenrenbaan aangelegd. Net voor de Tweede
Wereldoorlog kwam er zelfs een heus vliegveld. Sedert 2002 is dit gebied eigendom
van Vlaanderen en zijn er grote herstelwerken opgestart. In 2013 werd dit werk
voltooid. Schotse hooglandrunderen, Shetlandpony's en andere grazen op de
weilanden. Zeldzame planten komen terug. Vogels komen hier opnieuw
overwinteren en anderen zullen hier wellicht een geschikte broedplaats vinden.
Wandelroute met informatieborden

In de beschrijving van de wandeling hebben we geen extra informatie geplaatst
omdat grote infoborden op het traject je uitgebreid tekst en uitleg bezorgen.
Volgorde van de wandelknooppunten

16 > 6 > 7 > 11 > 10 > 9 > 15 > 16
Routebeschrijving
16 > 6 > 7
Je start bij knooppunt 16. dat is gelegen bij een ingang van de duinen recht
tegenover huisnummer 4 in de Hazegraspolderdijk. Je stapt richting knooppunt 6,
een rustig verharde weg tussen het groen. Je komt aan een afsluiting met een
verbodsbord, daar moet je links het smal pad naar omhoog. De route naar 6 brengt
je nu bovenop de binnendijk.
Dit is de Hazegraspolderdijk. Deze dijk

werd aangelegd eind 18de eeuw door de
familie Lippens voor de landwinning van
de Nieuwe Hazegraspolder. De dijk
verloor zijn functie bij de aanleg van de
Internationale Dijk eind 19de eeuw. Op
deze dijk heb je links een mooi zicht op
de zwinpolders en je ziet er ook dieren
grazen.
Ter hoogte van een materiaaldepot

verlaat je de dijk en moet je het traject even delen met fietsers. Bij de
elektriciteitscabine vind je knooppunt 6. Volg vanaf dan nummer 7. Je ziet het
zwarte onthaalgebouw van het nieuwe Zwin. Je kan dus even de tijd nemen voor
een bezoek aan het Zwin vanaf 10 juni 2016, de officiële openingsdatum. Zie de
pagina na de wandelkaart voor meer informatie.
Tot aan de weg naar het onthaalgebouw deel je het pad met fietsers maar vanaf dan beschik je elk over een eigen stuk pad.
7 > 11 > 10 > 9

Bij knooppunt 7 ga je rechtsaf in de richting van knooppunt 11 maar die ligt nog ver
weg. Je komt nu in de duinen terecht. Er wacht je een goed uitgerust uitzichtspunt
met infopanelen en zicht op zee en Het Zwin Natuur Park. Wat verder bij de U-bocht
naar links staat de 'haas'. Een kunstwerk van Barry Flanagan dat de naam
'Hospitality' draagt, letterlijk vertaald 'gastvrijheid'. Ook vanop deze zandheuvels
heb je zicht op het natuurreservaat.
Na de U-bocht kom je op een brede wandeldijk terecht, je volgt die over een ruime
afstand tot aan knooppunt 11. Ondertussen kan je ook even in de duinen wandelen
tot op het strand. Er zijn een paar openingen gemaakt die het je als wandelaar
gemakkelijk maken op de duinenwal te klimmen.
Bij knooppunt 11 is het naar nummer 10 dat amper op 20 meter verder ligt. Bij
knooppunt 10 stap je richting 9 en daarvoor moet je door een hek. En nu ben je
definitief verlost van de fietsers maar moet je wel even door het mulle zand
stappen. Er zijn nog wel zo'n paar moeilijke stroken maar die zijn steeds kort. Volg
de palen met de groen gekleurde top. Die brengen je naar knooppunt 9.
9 > 15 > 16
Bij nummer 9 moet je een fietspad kruisen. Aan de overkant is het even opletten! Je
moet richting 15 en dat is na het oversteken onmiddellijk naar links, opnieuw een
paar tiental meter door het zand. Maar algauw krijg je een mooi harder en groener
wandelpad.
Als je door een hek stapt ontbreekt elke signalisatie. Geen probleem. Je stapt gewoon rechtdoor door de weide. Bij een paal
met de vertrouwde groene kop ga je links meebuigen en dan zie je reeds een doorgangshek, daar ligt knooppunt 15. Ga nu
even naar links en dan naar rechts richting knooppunt 16. Dat is niet zo ver meer en bij mooi weer wacht je daar een terras.
HET NIEUWE ZWIN
Voortaan gaat Het Zwin door het leven als het Zwin Natuur Park. Het
opent officieel zijn deuren vanaf 10 juni 2016 en heeft een complete
metamorfose ondergaan. Het vogelpark heeft plaats gemaakt voor de
natuur. Bezoekers van het nieuwe Zwin zijn geïnteresseerd in
trekvogels. Zij kunnen hun kennis uitbreiden in de Expo
(onthaalgebouw), daar gaat onder de titel 'De vogeltrek. Een wonderlijk
avontuur' een permanente tentoonstelling door. Daarnaast zijn er in dit
gebouw ook tijdelijke tentoonstellingen over dit thema. Voor een mooi
panorama over het natuurreservaat kan je terecht in de kijktoren Als
bezoeker kan je in het Zwin Park en op de Zwinvlakte wandelen en
gebruik maken van de kijkhutten. Er is zelfs een heus 'huttenparcours'
langs meer dan 10 hutten met elk een ander verhaal. Bij het Kijkcentrum
vertrekt er een blotevoetenpad en heb je een goed zicht op de
Zwinvlakte. Je kan er vrij wandelen maar ook met een gids (alleen online
te reserveren). Uiteraard heb je dan waterdichte schoenen of laarzen aan.
Parkeren en openbaar vervoer

Parkeren kan bij het onthaalcentrum maar is betalend: 6 euro voor de eerste 4 uur
en daarna 2 euro per bijkomend uur. Je kan ook gratis parkeren in de Oosthoek, niet
op het plein maar wel in de aanpalende straten, zie meer info bij onze wandelroute.
Er is een lijnbus die tijdens de zomermaanden elk uur het traject treinstation
Knokke naar Het Zwin en terug doet. Wie met de trein komt kan een B-Dagtrip
ticket aanschaffen waar trein, bus en toegang is inbegrepen. Meer info op
www.delijn.be en www.b-dagtrips.be
Koop je tickets online

Wie online zijn ticket minstens 24 uur voor de dag van aankomst aankoopt krijgt
een korting van 2 euro. Dus wie op zondag een bezoek wil brengen koopt dit veiligheidshalve ten laatste de vrijdagavond
vooraf. Meer informatie over tarieven op www.zwin.be
Wandelen met een gids

Je kan ook als individueel een reservatie maken voor een wandeling met een gids.
Of je wilt een gids voor jezelf en je gezelschap. Of je sluit aan bij anderen.
Reserveren kan alleen online! Let op, reserveren op de website dient te gebeuren in
de taal dat je wenst. Kies dus voor de Nederlandstalige website als je een
rondleiding in het Nederlands wenst.
Hoe het allemaal begon ...

Het jaartal 1134 is een belangrijke datum in het ontstaan van het Zwin. Er was toen
een grote stormvloed die zorgde voor een goede verbinding tussen de zee en
Brugge. Die zeegeul werd bedijkt en langs die dijk ontstonden nieuwe
havenplaatsen zoals Dammme en Sluis. In de loop der eeuwen werd er steeds een harde strijd geleverd tegen de verzanding
van de zeegeul. Maar door de Tachtigjarige Oorlog (1568-1648) werd de verbinding tussen Brugge en de zee opgegeven. Vanaf
de 17de eeuw begon men met landwinning door inpoldering. Eind 18de eeuw kwam de Zoutepolder (nu het stadsdeel Knokke-
Zoute) tot stand en ook de Nieuwe Hazegraspolder. Toen eind 19de eeuw de Internationale Dijk werd aangelegd was de
verzanding compleet.
Van halfweg de 19de eeuw heeft de mens het landschap bepaald. Er werd zelfs een paardenrenbaan en een vliegveld
aangelegd door de eigenaar, Compagnie het Zwin. In 1934 bouwde koning Leopold III een villa in het ZWin. In 1939 werd het
landschap beschermd. In 1952 werd het natuurreservaat opgericht door de familie Lippens. Zij bouwden een jaar later het
Vogelpark Het Zwin op de plaats van de Koninklijke Villa die de Compagnie het Zwin na de oorlog opnieuw in handen had. Het
Vogelpark werd in 2006 verkocht aan de Provincie West-Vlaanderen, het natuurreservaat aan het Vlaamse Gewest. Vanaf 2009
werd er gestart met de ombouw naar het nieuwe Zwin. Vanaf 2019 zal de Zwinvlakte uitbreiden met het deel achter de
Internationale Dijk.
www.euroreizen.be - 10 -
Fietsen in het hinterland van Knokke

Voor een goed begrip. We komen niet in Knokke zelf. Wat we wel doen,
is met deze fietslus enkele polderdorpjes doorfietsen waarvan je
misschien nog nooit hoorde. Weilanden met koeien of paarden,
vruchtbare polderakkers én water vormen een constante op het traject.
We fietsen langs twee naast elkaar liggende kanalen, we volgen de
Damse Vaart en uiteraard fietsen we ook op de zeedijk. We doen zowel
de kust als het Brugse Ommeland aan met het charmante historische
Damme. Ooit al in de Groene Gordel van Heist geweest? Na deze route
heeft die geen geheimen meer voor jou. We steken zelfs even de
Nederlandse grens over tot in Sluis, Zeeuws-Vlaanderen dus. Tussendoor
krijg je uitzicht op kerkjes, molens, kleiputten en we hebben ergens
middenin een stil mooi picknickplekje voor je uitgekozen … Vóór de start
of na de gereden kilometers kan je zelfs een klein maar fijn
oorlogsmuseum bezoeken. En honger of dorst zal je ook niet hoeven te
lijden want er zijn mogelijkheden genoeg onderweg. Klaar voor een verkenning van het hinterland van Knokke? Spring op die
fiets en trap met ons mee.
 Afstand: 47 km
 Vertrekplaats: Parking (gratis) op pleintje aan de kerk van Ramskapelle (15-tal plaatsen): Ramskapellestraat,
8301 Knokke-Heist (Ramskapelle)
Gps-coördinaten: N 051°18’53” E 003°15’02”
 Aard: fietsroute via knooppunten
 Wegdek: overal verhard, op enkele korte strookjes na
Honger of dorst:
Er liggen diverse cafés, restaurants, bistro’s op de route. Van eenvoudige tot méér chiquere zaken.
Volgorde van fietsknooppunten

70 > 39 > 13 > 36 > 38 > 9 > 46 > 85 > 95 > 25 > 92 > 34 > 6 > 71 > 60 > 67
> 22 > 17 > 47 > 74 > 24 > 57 > 54 > 94 > 98 > 93 > 53 > 80 > 83 > 33 > 62
> 39 > 70
Fietsroute uitbreiden of wijzigen?
Aanbevolen: de fietskaart van het fietsnetwerk ‘Kust’ geeft een duidelijk overzicht van de
mogelijkheden in de regio. Ze zijn te koop bij het Toerisme West-Vlaanderen en de plaatselijke
toeristische diensten. Ze kan ook online besteld worden op www.westtoer.be
Voor verbeteringen en suggesties op de fietsknooppuntroutes en de bewegwijzering, ga naar de
‘Routechirurg’, te vinden op pagina ‘contact’ op www.westtoer.be
Routebeschrijving
We starten in het polderdorpje Ramskapelle, ten westen van Knokke-Heist. Mocht je per gps ernaartoe
willen, tik dan zeker op je schermpje Ramskapelle bij Knokke-Heist in, want er bestaat nog een
Ramskapelle, ook een polderdorpje maar wel toebehorend bij Nieuwpoort.
Vóór of na de fietsrit kan je een bezoek brengen aan het For Freedom Museum. Het ligt niet in de richting van de start. Wil je
er naar toe, ga dan met het aangezicht naar de kerk naar rechts en fiets in de richting van de molen. Op je linkerkant zie je het
museum, Ramskapellestraat 91-93.
For Freedom Museum

Het is gevestigd in het voormalige gemeentehuis. Hoe de Tweede Wereldoorlog werd ondergaan in de Zwinstreek en Zeeuws-
Vlaanderen wordt hier op bijzonder boeiende manier uit de doeken gedaan. Met alles erop en eraan: gevechtsscènes met
geluids- en lichteffecten, originele kledij, een oversteek van een kanaal tijdens een onweer, het bevrijdingsfeest, … Een
aanrader om vóór of na de fietsrit te doen.
Meer info: www.forfreedommuseum.be
Start >70 > 39 > 13 > 36 > 38
Vanaf de parking ben je snel aan de kerk bij knooppunt 70. Volg dan naar knooppunt 39. Fiets hier de Spelemanstraat in. Een
leuk geschilderd huisje ‘Rust Roest’ trekt je aandacht. Bovenaan de gevel zie je het jaartal 1927.
Vanaf de eerste meters fietsen we met de kustpolders aan beide zijden. Al snel kom je bij knooppunt 39. Daar rijden we op het
fietspad (links aanhouden) naar Duinbergen toe in de richting van knooppunt 13. In een bocht verlaten we de
Westkapellestraat en slaan hier rechts af de Krommedijk in, vroeger ook de Pannendijk genoemd. Op het eind ga je links de
spoorwegviaduct onderdoor om wat verder bij de verkeerslichten aan te belanden op de drukkere Elisabetlaan. Bij het
plaatsnaambord van Duinbergen moet je de kustweg oversteken. Opgelet voor het autoverkeer én de kusttram. Gelukkig kan
je in twee tijden naar de overkant. Fiets nu de Anemonenlaan in. Nog een paar honderd meter en je bereikt de zee. Net voor je
aan de Zeedijk van Duinbergen komt, ligt knooppunt 13. Ga hier links de dijk op die je zowat twee km zal volgen. Je fietst
vervolgens via Heist tot bij de toegang naar de zeehaven van Zeebrugge.
De Groene Gordel van Heist-West

Net bij de ingang van de zeehaven, ligt de Baai van Heist. De Baai maakt deel
uit van een heel mooi natuurgebied in en rond de deelgemeente Heist,
vroeger een vissersdorp. Van april tot juli kom je er echter niet in vanwege
het broedseizoen maar buiten die periode kan je in de Baai genieten van ‘het
groene strand’. Behalve een rijke strandvegetatie tref je er tijdelijk eerder
zeldzame zangvogels aan terwijl de bergeend en scholekster er het ganse jaar
verblijven. De drie andere gedeelten van de Groene Gordel zijn de
Vuurtorenweiden, het Sashul en de Kleiputten van Heist. Op onze route
komen we er overal voorbij.
De Kustlaan dwarsen kan op een veilige manier via de moderne fietsen

wandelbrug. Na de oversteek kom je zo vanzelf in het Sashul en de
Vuurtorenweiden. Een infobord geeft een duidelijke uitleg over beide natuurgebieden.
De vuurtoren heb je natuurlijk al lang gezien. Hij is 34 m hoog en werd

gebouwd tussen 1905 en 1907. Er loopt een geplaveide weg naartoe vanaf
de Kustlaan die je via de brug over reed, maar je mag er niet fietsend
heen, eventueel dus met de fiets aan de hand.
Keer na het eventuele bezoek terug naar de hangbrug en volg er de

richting naar knooppunt 38. Je belandt zo in het natuurgebied(je) van het
Sashul. Het eerste deel verloopt over een fijn schelpenpad in volle natuur.
Je komt uit op een verlaten asfaltweg. Na het dwarsen van een al even
verlaten lijkend treinspoor ga je links opnieuw een schelpenpad op.
Weldra heb je een fraai uitzicht op het Verbindingsdok en de activiteiten
van de Zeebrugse zeehaven.
Bemerk links van je enkele putten, de Kleiputten van Heist. Op het infobord
vlak bij een met graffiti besmeurd gebouwtje lees je meer over die kleiputten
die een natuurlijk gevolg zijn van de ontginning van klei en turf. Dat gebeurde
nog tot 1970.
Opgelet nu. Je fietst weldra door een fietstunnel met een scherpe bocht erin
verwerkt. Hou hier best rekening met tegenliggers en bij het uitkomen van de
tunnel moet je flink omhoog. Kleine versnelling nemen dus.
Ga vervolgens rechts het verhoogde fietspad op (Vaartdijk). Het kanaal aan je
rechterhand is het Leopoldkanaal. We blijven er braafjes langs rijden tot bij
het knooppunt 38 waar je uitgenodigd wordt een korte omleiding te volgen
om zo in de richting van knooppunt 9 te fietsen. Nu zie je het nog niet, nog
even geduld, maar achter de bomenrij op de andere oever ligt nóg een kanaal, het Schipdonkkanaal.
Leopoldkanaal en Schipdonkkanaal
Zowel het Schipdonkkanaal als het Leopoldskanaal zijn afleidingsvaarten die rond het midden van de 19de eeuw handmatig
gegraven werden. Beide zorgen voor een betere afwatering van de Scheldepolders ten westen van Gent. Via het
Leopoldskanaal wordt relatief zuiver oppervlaktewater afgevoerd, door het Schipdonkkanaal stroomt vooral het sterk
vervuilde water van de Leie. Daarmee zijn meteen ook de namen “Blinker” en “Stinker” verklaard. Vanaf het begin tot nabij
Maldegem lopen de twee kanalen over een afstand van 20 km netjes evenwijdig naast mekaar. Vanaf daar zoekt het
Leopoldkanaal een weg naar Boekhoute waar het via het Isabellakanaal en de Braakman een verbinding heeft met de Schelde.
Het Schipdonkkanaal mondt uiteindelijk ter hoogte van Deinze in de Leie.
38 > 9 > 46 > 85 > 95 > 25 > 92

Er zijn wegenwerken aan de gang die ruim tot 2017 zullen duren. Men legt er een
verbinding tussen de haven van Zeebrugge met Antwerpen om de expressweg N49
te ontlasten van het vrachtwagenverkeer.
Daardoor moeten we even het jaagpad langs het Leopoldkanaal verlaten. Hou nu
even de aandacht erbij want het wordt tijdelijk wat drukker. We loodsen je
probleemloos naar de aanknoping opnieuw met het fietsknooppunten netwerk.
Omleiding:
Fiets bij de bistro-bar naar links. Volg het bordje ‘omleiding fietsers’ tot
op de Heistlaan, de grote baan. Ga dan onmiddellijk rechts het fietspad
op en blijf dit volgen tot aan een groot rondpunt. Blijf op het fietspad,
buig mee rechts af en volg de richting naar Brugge en Zeebrugge. Rij over
de Zelzatebrug (knooppunt 9) naar knooppunt 46 en volg dan naar 85.
Blijf attent bij het dwarsen van de baan. Ga aan de overkant meteen
naar links (er is een fietspad) en neem de eerste straat rechts,
Zeekanaalweg. Trap enkele keren stevig door want dan bereik je twee
dingen: én je bent verlost van het lawaaierige verkeer én je zit nu
opnieuw op het fietsnetwerk. Vanaf hier is het opnieuw zalig lekker
genieten van rust, groen en veel schoonheid. Je merkt het niet maar
achter de berm aan je linkerhand loopt het Schipdonkkanaal. Weldra zie
je het eindelijk.
Vlotjes volgen nu de knooppunten. De beek op je linkerzijde is de Ronselaerebeek. De uitwateringssluis die je hier ziet heeft
een drieledig doel. Welke lees je af op een bordje. Na een kort klimmetje naar het verhoogde jaagpad maken we eindelijk
kennis met het Schipdonkkanaal.
Aan knooppunt 92 verlaten we het kanaal en duiken naar beneden. We komen zo terecht op een onverhard pad. Bij het begin
kan je op een liggend bord lezen over het Verbrande Fort en de Verse Vaart.
92 > 34 > 6 > 71 > 60 > 67 > 22 > 17
Verbrand Fort
Het waren de Franse legers die op deze plek (Romboutswervedijk) een houten
uitkijktoren optrokken met een omwalling en een gracht erbij bij het begin van de
18de eeuw. Het was de periode van de Spaanse Successieoorlog. Het fort diende
uiteraard om Brugge en Damme te helpen beschermen. De toren brandde af,
vandaar de naam. Vandaag rest er nog enkel de vage vorm van het fort in de
bodem. Er omheen ligt nu een beschermd natuurgebied, vrij toegankelijk, in beheer
van Natuurpunt Damme. Indien je dat wenst, kan je hier dus gerust picknicken.
Via een heel kort stukje onverhard helemaal in het begin vanaf knooppunt 92 gaat
het in de richting naar knooppunten 34 en 6. Net als je bij de eerste huizen
voorbijkomt, moet je eens goed kijken wie er woont op nummer 32 achter een haag
in de bocht. Wat verder aan je rechterkant ligt d’ Oude Schaapskooi. Je stevent nu freewheelend op Damme af. Ooit een
bloeiende havenstad, nu een toeristische trekpleister.
Damme
Damme heeft heel wat te bieden: een belangrijk historisch verleden
waarvan nog behoorlijk wat behouden bleef: het stadhuis, het voormalige
St. Janhospitaal, … In Huyse De Grote Sterre bevinden zich zowel de Dienst
Toerisme, het Bezoekerscentrum Damme en de Zwinstreek en het
Uilenspiegelmuseum. Weliswaar enkel tijdens het échte toeristenseizoen,
kan je in de toren van de O-L-Vr-Hemelvaartkerk omhoog klimmen tot op
een knap uitzichtspunt. Damme heeft een uitgebreid gamma aan
horecazaken. Er ligt een mooie groene gordel die het stadje omarmt.
Damme kende ook bijzondere figuren als de grote schrijver Jacob van
Maerlant en de wat minder historische grapjas Tijl Uilenspiegel, Je kan in
Damme gemakkelijk een dagje vullen, daarom deze tip.
Proef nu al even van ‘iets’ en kom later nog eens terug voor een wandeling.
Na je bezoek keer je terug tot aan de brug waarlangs je Damme binnen

reed. Een bordje wijst in de richting van een smal straatje, de Slekstraat. Ga
hier in en je fietst zo meteen de volle natuur in. Werp nog een laatste blik op Damme. Kronkelend gaat het nu opnieuw naar
het Schipdonkkanaal, op het eind via een stukje onverhard. Mogelijks zal nog een paal met een knooppuntenbordje naar 60 op
de grond liggen. Aarzel hier niet en blijf almaar rechtdoor trappen doorheen het agrarische landschap. Aan knooppunt 67
hervatten we onze tocht langs het water, linksaf langs het Schipdonkkanaal naar knooppunt 22. Bij de oversteek van de brug
naar knooppunt 17 zie je nogmaals het duo kanalen. Vanaf deze plek laat je ze definitief achter. Maar geen kanaalnood want al
gauw maak je kennis met de Damse Vaart die ons naar Sluis zal leiden.
17 > 47 > 74 > 24 > 57
De ‘Sifon’ is een ondergronds hevelsysteem waarmee het water van de beide afleidingsvaarten onder de Damse Vaart geleid
werd. In 1940 vernietigden de Fransen dit hevelsysteem. Vervolgens damden de Duitsers beide gedeelten van de Damse Vaart
af en staken een buis met een diameter van 60 cm zodat de waterbevoorrading van het kanaal verzekerd bleef.
Je zal nu een hele poos de Damse Vaart naast je hebben op een

afgezonderd jaagpad, Damse Vaart Noord. Aan je linkerzijde zie je de
kerktoren zonder dak van Oostkerke, een klein charmant polderdorp.
Maar we fietsen er niet naartoe, keuzes maken moet soms eenmaal,
en vervolgen op het kaarsrechte fietspad. Je passeert het
zelfbedieningsveer Kobus, maar de overtocht zal voor een andere
keer zijn. Sluis wacht op ons immers.
Damse Vaart
De huidige Damse Vaart volgt 15 km lang min of meer het traject van
de Zwinnervaart. In de middeleeuwen liep de Zwinnervaart via het
sas van de Speye naar het Zwin en verbond zo de Reie in Brugge
rechtstreeks met de zee en langs de andere kant met Sluis. Napoleon zette in het begin van de 19de eeuw Spaanse
krijgsgevangen aan het werk om de Damse Vaart (ook Napoleonvaart) te graven waardoor het stadje doormidden werd
gesneden. Het was de bedoeling om zo Duinkerke te verbinden met de Westerschelde voor de bevoorrading van de soldaten.
Hoeke
In Hoeke bevindt zich het knooppunt 55. Het kreeg stadsrechten in de tweede helft van de 13de eeuw. De tijd dat hier één van
de Zwinhavens lag en handel werd gedreven met Duitsland ligt ver achter ons.
> 54 > 94 > 98 > 93 > 53
In snel tempo gaat het nu naar knooppunt 54. Net voor je een brug onderfietst merk je aan het type
bordjes dat je Nederland binnenkomt. Volg vanaf 54 in de richting van 94 en daarna naar knooppunt
98.
Om Sluis te bezoeken zal je bij 98 moeten afwijken naar 96 en kom je vanzelf in het echte centrum.
Niet-Sluisbezoekers steken aan het knooppunt 98 de straat over en fietsen het fietspad op, de
richting van het knooppunt 93. Opgepast: het bordje is niet direct zichtbaar en hangt aan de
overkant van de straat onder het zonebord ‘30’.
Sluis
Het meest opvallende gebouw is beslist het Belfort (uit
1390) bij het stadhuis. Sluis is één van de weinige
Nederlandse steden die over dit typisch Vlaamse
bouwwerk beschikt. Op regelmatige tijdstippen kun je het
klokkenspel in de toren beluisteren als Jantje van Sluis de
tijd aangeeft. Vooral als winkelstadje geniet Sluis
bekendheid. Loop zelf eens langs de talrijke winkels, niet nader te noemen shops en
horecazaken, al dan niet voorzien van een terrasje. Ook voor Vlaamse frieten kan je
hier terecht. De meest bekende figuur van de stad is ongetwijfeld Johan Hendrik van
Dale, de samensteller van het woordenboek wat nu bekend staat als ‘de Dikke van
Dale’.
Vervolg route na eventueel bezoek Sluis.
St Anna ter Muiden

Op een wat on-Nederlands fietspad rijden we naar Sint Anna ter Muiden,
deelgemeente van Sluis. Als je Sint Anna ter Muiden binnenkomt, moet je de
stilte opvallen.Met de kleine charmante huisjes én die stilte lijkt het alsof je
een begijnhof bent binnen gefietst. Bemerk op het platte dak van de kerk
het minuscule torentje. Er staat op het plein een pomp uit 1789.
Langs de Graafjansdijk fietsen we St-Anna ter Muiden uit. Voorbij het
knooppunt 53 duik je opnieuw België binnen. Een ouderwetse grenspaal
bevestigt dit.
53 > 80 > 83 > 33 > 62 > 39 > 70
Haal nog even je hartje op en geniet van het landschapskader. Na een korte
passage op een drukkere weg arriveer je aan knooppunten 80 en 83. Nu naar knooppunt 33. Je fietst langs een KMO-zone
voorbij. Je komt tot bij het knooppunt 62 en dan naar 39. Je zal dit knooppunt herkennen van enkele uren geleden. Sla hier
links af in de Spelemanstraat. Zo fiets je rustig dwars door de polders naar de finish. Voorbij de kerk van Ramskapelle nog de
bocht naar links nemen en je bent opnieuw aan de parking.
ZEEBRUGGE
Zeebrugge is inderdaad een haven en daardoor niet meteen
de plaats waar je aan denkt om een dagje strand door te
brengen. Ze hebben nochtans een breed strand dat dikwijls
gebruikt is voor evenementen. Uiteraard heb je op de
achtergrond de kranen maar veel last heb je er niet van. Die
haven kan je verkennen met een havenrondvaart. Of je gaat
meteen de zee op voor een zee-excursie of cruise. Ga even
naar de website van rederij Franlis en je krijgt een bondig
overzicht van de mogelijkheden: www.franlis.be
De haven
Eind 19de eeuw, met de aanleg van de Internationale Dijk,
was een verbinding met de zee vanuit Brugge definitief
voorbij. Althans zo leek het. Een paar invloedrijke personen
konden koning Leopold II overtuigen om een haven aan te leggen aan zee en een kanaal te graven dat zeeschepen toeliet tot
aan Brugge te varen. In 1907 werd de haven en het kanaal officieel ingehuldigd. Naast zijn functie als vissershaven is het vooral
bekend voor zijn LNG-terminal voor vloeibaar gas, zijn containertransport en roll-on roll-off schepen.
Seafront, Maritiem themapark

De oude vismijn van Zeebrugge is voortaan een themapark over de zee en de visserij. Naast de exposities kan je de Russische
onderzeeër Foxtrot bezoeken en het lichtschip West-Hinder. In 2016 bestaat dit museum precies 20 jaar. Het is vooral een
interactief museum waar kinderen een mooie tijd kunnen doorbrengen. Meer info op www.seafront.be
Uitstap naar Lissewege

Op de volgende vind je een wandeling in het mooie witte dorpje Lissewege, dit ligt op amper 5 km van Zeebrugge.
Lissewege, het witte dorp

Het witte dorpje Lissewege, een deelgemeente van Brugge, is bij velen niet
onbekend: witgeverfde huizen, een charmant bebloemd kanaaltje en in
het midden een reusachtige kerk. Met deze wandelroute in Lissewege kom
je ook tot bij het Boudewijnkanaal. Vanaf daar brengen we je, voor wie dat
wil, naar de voormalige abdij Ter Doest en de unieke tiendenschuur. Het is
een relatief korte wandeling met een pittoreske dorpskern. Daarin zijn
vele huizen nog authentiek. Lissewege staat vermeld als één van de tien
mooiste dorpen van Vlaanderen. Je wandelt over rustige paden, een
groene dijk, een jaagpad. Wie de wandeling doet in de periode van de
evenementen zoals de beeldententoonstelling of het Lichtfeest, kan er
nog een genietbare activiteit aan koppelen.
 Afstand: 3,2 km (of 8,2 km bij verlenging tot Ter Doest)

 Vertrek-einde: parking Pol Dhondtstraat, 8380 Lissewege
GPS-coördinaten : N 051°17’42.3” E 003°11’42.2”
 Aard: stadswandeling
 Wegdek: verharde wegen en strookjes onverhard
 Reliëf: vlak
 Toegankelijk voor rolwagens: ja, tot aan het 6-hoekig bordje op de trekweg langs kanaal
 Bewegwijzering: geen
 De route op je smartphone: http://m.reisroutes.be/290
Naar de gratis parking met de auto

Als je op de N31 rechts afslaat naar Lissewege (pijl) dan neem je net over de spoorweg de eerste straat links (witte pijl
'parking'). In het centrum parkeren is bijna niet mogelijk door het beperkt aantal parkeerplaatsen. Daarom vertrekt de
wandeling op die gratis parkeerplaats.
Met de trein naar Lissewege

Lissewege heeft een eigen treinstation gelegen langs de spoorlijn van
Brugge naar Zeebrugge. De frequentie is wel niet hoog, raadpleeg de uren
op www.nmbs.be De wandeling start nabij het station (zie kaart).
Voorkeurperiode bezoek Lissewege

Het Bezoekerscentrum is open in de namiddag van 01/07 tot 15/09. De
kerktoren kan je beklimmen elke dag tijdens de maanden juli en augustus
in de namiddag. + in de 2de helft van juni en 1ste helft van september
tijdens de weekends en eveneens in de namiddag.
Beeldententoonstelling ‘Beelden in het Witte dorp’

De Beeldententoonstelling is een jaarlijks terugkerend openluchtevenement dat doorgaat van juli tot september. Overal in de
dorpskern en in de abdij Ter Doest staan er beelden opgesteld, kleine en grote, van Belgische en internationale kunstenaars.
Onze wandelroute doet hiervan, op een uitzondering na, alle locaties aan.
Meer info op www.lissewege.be
Lichtfeest Lissewege
Telkens halfweg augustus staat Lissewege, vanaf 21.00 u, twee dagen in vuur en vlam tijdens het Lichtfeest. In de volledige
dorpskern staan er overal kaarsjes opgesteld en zijn er spektakels met vuur en licht. Zeer romantisch en populair onder de
bezoekers, vroeg aanwezig zijn is de boodschap. Meer info op www.lissewege.be
Abdijhoeve Ter Doest, te voet?

De abdij Ter Doest kan je het best bezoeken met de auto of de fiets. De Tiendenschuur loont zeker de moeite om die
verplaatsing te maken. Volg de borden in het dorp.
We beschrijven voor zij die te voet willen een traject uit (vanaf punt 4) om die locatie op een rustige manier te bereiken.
De terugweg naar het dorp loopt over dezelfde weg. Wij zochten naar alternatieven via het ‘Ter
Doest wandelpad’ maar dat traject loopt langs sompige stroken, de spoorlijn, en een onverhard
nogal letterlijk verwilderd natuurpad. Dat vonden wij geen waardig alternatief.
Er is een parking aan de abdijhoeve omdat er een bekende horecazaak is gevestigd in de

hoevegebouwen.
Wat vooraf ging ...

Het is verwonderlijk dat zo'n klein dorp, zo'n reusachtige kerktoren met bijhorende kerk heeft.
Wellicht weet je dat steden en gemeenten die veel bedevaarders lokken steeds rijkelijk gevulde
en grote kerken bezitten. Zo is het ook met Lissewege vergaan want het was een halteplaats langs
de route naar Compostella in Spanje (vanaf de 12de eeuw). Lissewege trok bedevaarders voor zijn miraculeus beeldje van de
Heilige Maria. Het origineel werd echter in 1586 vernield door de Geuzen. Het huidige is van 1624 en wordt nog steeds op 1
mei rondgedragen tijdens de Maria Ommegang.
> Legende: = wegwijzer = bezienswaardigheid
Routebeschrijving
Ga van de parking naar de straat van waar je gekomen bent (Stationsstraat). Ga daar naar links tot aan het Lisseweegs
Vaartje. Je ziet meteen, het wemelt hier van de horecazaken. Net vóór het kleine kanaaltje kies je rechtsaf voor het wandelpad
(Valerius De Saedeleerpad). Aan het eind van dit pad ga je links meedraaien, over het water via kasseien en een bocht naar de
kerk. Op de hoek, net voor de kerk, staat Willem van Saeftinghe je op te wachten.
Lisseweegs Vaartje
Het Lisseweegs Vaartje is een kanaaltje dat Brugge met de Noordzee verbond en zou gegraven
zijn in de 13de eeuw. Je kan zich amper voorstellen dat deze smalle waterweg ondermeer werd
gebruikt voor de aanvoer van bouwmateriaal voor de kerk en de abdij Ter Doest.
Willem van Saeftinghe

Dit standbeeld werd gemaakt door Jef Claerhout in 1988 en stelt de broeder Willem van
Saeftinghe voor. Deze lekenbroeder van de abdij Ter Doest zou in 1302, tijdens de
Guldensporenslag, Robert van Artois van zijn paard gesleurd hebben. Hijzelf zou deze belangrijke
Franse legeraanvoerder niet gedood hebben maar toch heeft hij vele andere strijders een kopje
kleiner gemaakt. Daardoor werd hij een beetje een held en daar zal zijn grote gestalte hem wel bij
geholpen hebben. Bij een opstand, zes jaar later, kreeg hij de abdij en de kerk tegen hem en
moest zich verschansen in de kerk van Lissewege. Hij werd er bevrijd door Bruggelingen die hem als een held in hun stad
binnenhaalden. De kerk vergaf hem zijn schulden en hij moest als boete op kruistocht gaan. Hij zou gesneuveld zijn op het
Griekse eiland Rhodos.
Onze-Lieve-Vrouw Bezoekingkerk
De bouw van deze kerk, behoorlijk groot voor een klein dorpje, werd
aangevat in het midden van de 13de eeuw. Indertijd werd over het
Lisseweegs Vaartje (en de Schelde) het bouwmateriaal aangevoerd: kalksteen
uit Doornik. Mogelijk werd de grote kerk deels betaald door pelgrims
onderweg naar Santiago de Compostella, voor wie Lissewege een belangrijke
halte was, getuige daarvan de nog bestaande gebouwen Spaniënhof en Sint-
Jacobshuis. Bovendien was er voor de bedevaarders een eigen altaar in de
kerk. In de 17de eeuw werd de kerk geplunderd en zwaar toegetakeld door
de Geuzen, vandaar dat er ook geen kunstwerken of kerkmeubilair uit
voorgaande eeuwen bewaard bleef.
Op de bijna vijftig meter hoge toren stond nooit een spits. De kerktoren kan
alleen in de namiddag beklommen worden tijdens de maanden juli en
augustus. In de 2de helft van juni en 1ste helft van september alleen tijdens de weekends. Van op het platte dak van de
Lisseweegse kerktoren heb je een prachtig uitzicht over het polderlandschap. Het indrukwekkende volume van de historische
Tiendenschuur van de abdij Ter Doest zal je evenmin ontgaan. Probeer ook het smalle kronkelende lijntje te volgen dat het
Lisseweegs Vaartje trekt door het omliggende landschap.
Als je de kerk verlaat, kan je via het kerkhof naar de achterzijde van de kerk wandelen of via het zijstraatje links van het
standbeeld van Willem van Saefthinge. Op een groot infobord vindt je foto’s en korte tekstjes over het historische verleden van
Lissewege. Vervolg nu over de kasseitjes. Na een bocht kom je aan de achterzijde van de kerk. Daar bevindt zich het
Bezoekerscentrum.
Bezoekerscentrum De Oude Pastorij

Achter een gevel uit de 19de eeuw huist een pastorij uit 1638, die omgevormd is tot
Bezoekerscentrum. De plaatselijke VVV vond er een onderkomen. Je kunt er de
permanente tentoonstelling ‘Heiligen en hun leven’ bekijken. Deze is opgebouwd
met meer dan 100 heiligenbeelden uit kerken en kloosters, met daarbij telkens een
levensverhaal. En je kan er terecht voor het middeleeuwse verhaal over Lissewege
en omliggende, de abdij Ter Doest. Voor meer info over het bezoekerscentrum en
het Heiligenmuseum www.lissewege.be
Als je het Bezoekerscentrum verlaat ga je naar links en volgt die linkse bocht
mee in de Oude Pastoriestraat. De kasseitjes gaan over in een onverhard wandelpad (Ter Doeststraat). Aan het eerste
kruispunt (met de Dwarsstraat) dwars je die straat en vervolg je langs het wandelpad omzoomd met knotwilgen. Aan het eind
van dit pad ben je bij punt 4 aangekomen.
Hier kan je kiezen of je naar de abdij Ter Doest wil stappen of liever in het dorp blijft.
Wie NIET naar de abdij Ter Doest stapt

slaat hier linksaf in de Jacob Reyvaertstraat, eerst over betonklinkers,
daarna over de kasseitjes. Zo kom je automatisch in het dorpscentrum
terecht. Je krijgt nu de kerk aan je linkerhand. De straatnaam verandert
in Walram Romboudtstraat. Blijf verder rechtdoor gaan Laat de kerk bij
het kruispunt links liggen. Verderop heb je twee bezienswaardigheden
recht tegenover elkaar. Links het huidige Spaniënhof (Spaegnen vroeger)
en rechts een museumwinkel ‘De Soete Paepe’.
Stap nog steeds rechtdoor tot bij het Lisseweegse Vaartje. We maken nu
een ommetje. Ga aan het vaartje naar rechts en stap tot aan het eerste, tweede, derde of vierde brugje. Onderweg kan je
mooie foto’s nemen van de huizen, het vaartje, de bloemen. Neem het brugje van je voorkeur en ga via de andere zijde van het
vaartje terug. Daar ga je naar rechts richting station en de parking (straatje net voor de spooroverweg).
De Soete Paepe
Het is een zeer geslaagde reconstructie van een snoepwinkel uit 1920. Ga zeker eens binnen,
liefhebber van snoepgoed of niet. Je vindt er meer dan 60 soorten snoep. Vanaf 30 april elk
weekend open van 14.00 – 17.00u en in juli en augustus alle dagen behalve op maandag van 11.00
– 18.00 u. In de etalage kan je lezen over hoe snoep in het begin een exclusiviteit was voor rijke
mensen. En je leest er over de lekkerbek pastoor (‘soete paepe’ in het dialect, vandaar de naam
van het snoepwinkeltje).
Het Spaniënhof
Reeds in de 16de eeuw kwamen gasten over de vloer toen het hier een herberg was. Vooral pelgrims op weg naar Santiago de
Compostella zochten hier onderdak. Nadien huisvesting voor een brouwerij. Nu omgebouwd tot een luxe B&B.
Kies je om het traject naar Ter Doest te voet af te leggen?

Ga dan bij punt 4 naar rechts. Zo kom je op de trekweg langs het Boudewijnkanaal (verbinding tussen Brugge met Zeebrugge).
Blijf langs het kanaal wandelen tot je rechts een klein 6-hoekig bordje ziet van het 'Ter Doest wandelpad' met een pijl die
rechtdoor wijst.
DAAR (dus niet verder) stap je rechts de groene strook in, even omhoog tot op een dijk. Ga nu rechts naar de asfaltweg toe.
Daal af langs een paadje, je moet door een fietssluis en over een houten brugje. Bij die asfaltweg ga je naar rechts (volg nu wel
het bordje van ‘Ter Doest wandelpad’).
Volg deze baan tot aan de kapel Ter Doest uit 1687. Hoe die er kwam, lees je op een infobordje. Hier sla je links af in de Ter
Doestdreef, na een bocht stap je zo naar de abdijhoeve. In die bocht herken je vast de jazzmuzikant en mondharmonica-
virtuoos Toots Thielemans.
Boudewijnkanaal
Het zal je wel duidelijk zijn dat het Lisseweegs Vaartje niet lang voldeed voor de commerciële vaart. Toch heeft het geduurd tot
1895 vooraleer een volwaardige vervanger werd gegraven. Dit Boudewijnkanaal verbindt Zeebrugge met Brugge en werd in
gebruik genomen in 1902. Het kreeg de naam Boudewijn omdat koning Boudewijn na zijn aanstelling Brugge uitkoos als zijn
eerste officieel bezoek.
Tiendenschuur van Abdij Ter Doest

De geschiedenis van de nu verdwenen cisterciënzerabdij van Ter
Doest ving aan in het begin van de 12de eeuw. Goed twee
eeuwen lang kende de abdij een bloeiperiode. Daarna zette zich
het verval in tot het begin van de 17de eeuw volledig einde
verhaal was. De abdij werd opgeheven.
De Tiendeschuur, het meest indrukwekkende monument van
Lissewege, is het enige wat nog rest van de abdij. Tijdens het
laatste kwart van de 13de eeuw werd begonnen met de bouw
van de reusachtige abdijschuur (56 m lang, 21 m breed, 17,50 m
hoog). Het enorme dakgebinte wordt gedragen door twee rijen
van tien eiken pijlers. Je kan de schuur binnengaan, dagelijks van
10.00 tot 18.00 u. Indertijd stond de abdij bekend om haar kopieerwerk van oude handschriften. Meer dan honderdvijftig van
die manuscripten worden nu bewaard in Brugge (Stadsbibliotheek en Grootseminarie).
Terug naar Lissewege …

Wandel na het bezoek aan de Tiendenschuur terug langs dezelfde weg tot aan de kapel Ter Doest. Ga nu naar rechts en net
voorbij de eerste huizen ga je links de dijk op waar je al eerder was. Het brugje en 'fietssluis' zal je bekend voorkomen. Op de
dijk bovengekomen, stap je nu evenwijdig met de asfaltweg over het natuurpad. Wandel deze dijk volledig af. Op het eind hou
je links aan en zo kom je vanzelf opnieuw uit aan het kanaal. Stap nu naar links waardoor je wat verder het 6-hoekig bordje zal
herkennen uit de heenweg.
Blijf nu de trekweg volgen tot die onderbroken is. Daar ga je naar links. Je
stapt nu in de Jacob Reyvaertstraat, eerst over betonklinkers, daarna
over de kasseitjes. Zo kom je automatisch in het dorpscentrum terecht.
Je krijgt nu de kerk aan je linkerhand. De straatnaam verandert in
Walram Romboudtstraat. Blijf verder rechtdoor gaan. Laat de kerk bij het
kruispunt links liggen. Verderop heb je twee bezienswaardigheden recht
tegenover elkaar. Links het huidige Spanienhof (Spaegnen vroeger) en
rechts een museumwinkel ‘De Soete Paepe’ (zie letter D).
Stap nog steeds rechtdoor tot bij het Lisseweegse Vaartje. We maken nu
een ommetje. Ga aan het vaartje naar rechts en stap tot aan het eerste,
tweede, derde of vierde brugje. Onderweg kan je mooie foto’s nemen
van de huizen, het vaartje, de bloemen. Neem het brugje van je voorkeur en ga via de andere zijde van het vaartje terug. Daar
ga je naar rechts richting station en de parking (straatje net voor de spooroverweg).
Blankenberge: wandelen van de belle époque naar het strand

Dat de kust meer te bieden heeft dan zee en strand kun je
ondervinden op deze wandeling doorheen de stad
Blankenberge. De kuststad valt op door een groot aantal huizen
uit de belle époqueperiode die gedecoreerd zijn met art
nouveau wandtegels, smeedwerk of glasramen. Bovendien kom
je op het parcours voorbij een groot aantal beeldhouwwerken.
Met deze tocht vertrek je aan het station van Blankenberge. Op
het Leopold III plein rechtover is de toeristische dienst van
Blankenberge gevestigd, handig indien je meer informatie of
een plattegrond wilt aanschaffen. Je loopt door de drukke
winkelwandelstraat tot aan de Langestraat die je volgt tot op de
Grote Markt. Daarna stap je langs het Leopoldpark en de
jachthaven naar de vuurtoren. Langs de wandeldijk ga je daarna
naar de pier. Op de terugweg kom je door de Sint-Rochuswijk
met een aantal bezienswaardige art-decohuizen.
 Afstand: 5,7 km
 Vertrek en einde : NMBS-station Blankenberge (Koning Leopold III-plein)
 Aard: stadswandeling
 Wegdek: verharde wegen
 Toegankelijk voor rolwagens en kinderwagens: ja
 Toerisme Blankenberge: www.blankenberge.be
Niet opgenomen in de route: Sealife

Hier kun je allerlei zeedieren bewonderen en er zijn verschillende interactieve voorstellingen voor kinderen.
Meer informatie op www.visitsealife.com/blankenberge
Routebeschrijving
Met de rug naar het station steek je via de verkeerslichten

rechtdoor over.
Naast het toerismekantoor dwars je het plein links naar de Kerkstraat.
Je stapt in deze winkelwandelstraat tot aan de Langestraat.
Oud stadhuis
Op de hoek met de Langestraat staat het Oud stadhuis. Dit 17de
eeuwse gebouw in Vlaamse renaissancestijl dateert van 1680, het is
het oudste en best bewaarde burgerlijk gebouw van Blankenberge. Het
deed dienst als stadhuis tot in 1894. Nu worden er tentoonstellingen
gehouden. Het werd in 1930 gerestaureerd en in 1937 als monument beschermd. In 1982 kreeg het een tweede grondige
restauratie en de reconstructie van de buitentrap. Aan de overkant van het Oud stadhuis staan drie bronzen beeldjes: Buste
van een visser met zuidwester, Vissershoofd en Carnavalbeeldje.
Aan het Oud stadhuis volg je de Langestraat naar links. De Langestraat is bekend door de revuezaal het Witte Paard.
Verder is ze geëvolueerd naar een winkelstraat met een divers aanbod. Op het einde gaat de straat over op de Grote Markt
waar elke vrijdagvoormiddag de weekmarkt doorgaat. In het seizoen is er ook op maandagvoormiddag markt, zijn er enkele
avondmarkten, rommelmarkten en kermissen. Buiten de markten en de verlofperiodes kun je hier gratis parkeren.
Op het einde van de Grote Markt ga je naar rechts en volg je de De Smet de Nayerlaan. Rechts is het Leopoldpark. Het is
een familiaal recreatiepark met o.a. minigolf, kidkarting, petanque- en tennisterreinen. Het geheel verbergt een immense
ondergrondse parking.
Aan de T-kruising met de Havenstraat wandel je rechts langs

het windscherm of paravang. Het dateert van 1908 en is een van de
getuigenissen van het badtoerisme uit de belle époqueperiode. Van
op de banken heb je aan de ene kant zicht op de jachthaven en aan
de andere kant op het Leopoldpark. Je neemt de promenade aan de
overzijde langs de waterkant en volgt deze rond de jachthaven. Op
de hoek van de Franchommelaan ligt de garnalenvisser B606
Victorine. Hiermee wordt hulde gebracht aan de Blankenbergse
vissers die tijdens de laatste oorlog het leven lieten. Op de
middenberm staat de sculptuur “Nemsagro” van Patrick De
Bleeckere. Halfweg de promenade kom je voorbij het bronzen
ensemble van “Zittende moeder met kind” van beeldhouwer Edward
Vandaele.
Alternatief traject
In plaats van rechts in de Havenstraat ga je nog even rechtdoor en je volgt het zuidelijk wandelpad rond de jachthaven. Ter
hoogte van de Blankenbergsesteenweg ga je links langs de toegangsgeul van de haven, even verder kun je met het veer de
toegangsgeul oversteken. Aan de vuurtoren kom je terug op de wandelroute. De overvaart kost ca. 1 euro.
Jachthaven
De jachthaven is opgedeeld in twee waterpartijen: de vroegere vissershaven van Blankenberge in het noorden, geflankeerd
door de Franchommelaan en de voormalige spuikom ten zuiden ervan. Dit was een groot waterreservoir, met een oppervlakte
van 6 ha, dat bij opkomend tij volliep. Als de hoogste waterstand bereikt was werden de sasdeuren gesloten om bij laag tij met
het opgespaarde water de havengeul te spuien m.a.w. het aangeslibde zand uit de vaargeul naar zee te spoelen. Dit gebeurde
voor de laatste maal op 11 augustus 1976. Het ganse jachthavencomplex is nu volledig omringd door een promenade met
rustbanken. Op het einde van de promenade kom je aan de vuurtoren en het standbeeld De Stuurman van Guillaume Charlier.
Vuurtoren
Zoals de meeste vissersplaatsen had ook Blankenberge van oudsher een
vierboete of vuurtoren. Hij diende als oriëntatiebaken voor de vissers. De
betonnen vuurtoren van Blankenberge dateert van 1950, de vorige was tijdens
de Tweede Wereldoorlog door het Duitse leger opgeblazen. In tegenstelling tot
wat de aankondigingen aan de benedenverdieping vermelden is de vuurtoren en
het Nautisch & didactisch informatiecentrum van het Zeegenootschap niet meer
toegankelijk.
Aan de vuurtoren maak je een bocht van 180 graden en wandel je verder over de Zeedijk. Je blijft deze 1,8 km volgen tot
aan de pier.
Zeedijk
Van de vroegere bebouwing is niets overgebleven. Toch is er behalve het strand en de zee nog heel wat te zien:
 Je kunt van de Zeedijk afdalen naar de stad via elf hellingen en drie trappen. Deze laatste zijn beschermd als monument.
 Casino: dit is het hoofdgebouw van CC Blankenberge, het enige cultureel centrum van ons land met een vergunde
speelzaal. Op de gevel kun je "The Tower Babies" van de Tsjechische beeldhouwer David Cerny bewonderen.
Rechtover het casino kun je bij mooi weer en kalme zee inschepen op de
amfibieboot voor een tochtje op zee.
 King Beach Speelstrange: rechtover het Casino vind je dit openlucht
kinderspeelplein op het strand met een groot terras
 Monument van Lippens en De Bruyne: het is opgericht ter ere van de twee
militairen die tijdens de bestrijding van de slavenhandel in Congo in 1892
werden gedood.
 Serpentarium: in deze reptielenzoo kun je kennis maken met tal van
exotische diersoorten. Het beperkt zich niet tot de kleine reptielen, je
vindt er ook volwassen krokodillen en slangen tot wel 6 meter lang.
 De Lustige Velodroom is een attractie voor jong en oud. Op een houten
piste kun je rondbanjeren met allerlei gekke fietsen.
 Palais du Comte Jean, rechtover de pier: deze dubbelresidentie in art-decostijl werd in 1929 gebouwd. Het is het enige
pand dat aan de afbraak en vernieuwbouw is ontsnapt.
 Kinderautodroom: het jonge volkje kan hier met een gocart rondjes rijden op een circuit onder de toegang tot de pier.
Na 1,8 km flaneren langs de Zeedijk kom je aan de toegang tot de pier. Het loont zeker de moeite om de deze af te lopen
tot aan het paviljoen en terug.
Pier
Op de pier wandel je tot 350 meter ver in zee. De
eerste constructie dateerde van 1894. Op een
achthoekig platform stond een paviljoen in art
nouveaustijl in gietijzer en glas. Het werd tijdens de
Eerste Wereldoorlog vernietigd. De huidige betonnen
pier werd in 1931 opgetrokken. Het kopgebouw
kreeg tussen 1999 en 2003 een nieuwe
onderstructuur en het paviljoen werd volledig
gerestaureerd. In het ronde gebouw kun je een
thematische tentoonstelling bekijken of genieten van
een hapje en een drankje.
Website: www.belle.epoque.blankenberge.be
Na de pier wandel je een stukje terug over de Zeedijk tot aan de Verstraetenhelling, tegenover de Lustige Velodroom.
Deze daal je af tot op de Graaf Jansdijk die je naar rechts volgt. Blijf aan de rechterkant van de straat zo heb je een goed zicht
op de bel-etagewoningen met hun loggia’s. De Graaf Jansdijk is effectief een
restant van de in het begin van de 15de eeuw door Jan Zonder Vrees aangelegde
dijk, het niveauverschil is nog duidelijk te zien.
Aan de gietijzeren lantaarnpaal op de kruising met de Malecotstraat en de

Charlierhelling steek je rechtdoor over naar de Casinostraat. Boven op de
ondergrondse parking van het Casinoplein kun je een aantal piramidale obelisken
zien. Het pleintje wordt hierdoor een echt hindernissenparcours voor de jonge
gocarters.
Op de hoek van de Casinostraat en de Hoogstraat kom je voorbij een imposant

pand uit 1889, hier was tot 1993 de postdienst gehuisvest. Nu is het de thuisbasis
van het Heemkundig Centrum De Benne en de Dienst voor Cultuur. Op de
benedenverdieping worden regelmatig thematentoonstellingen opgezet.
Je gaat links de Hoogstraat in tot aan de neo-romaanse Sint-Rochuskerk uit 1889. Wandel via de Albertstraat,
Malecotstraat en Elisabethstraat rond de kerk. Op het nummer 24 van de Elisabethstraat kom je voorbij het Belle Epoque
Centrum.
Sint-Rochuswijk
De meeste huizen rond de Sint-Rochuskerk werden opgetrokken
op het einde van de 19de eeuw. Het waren hoofdzakelijk luxueuze
vakantiewoningen voor de meer welgestelde burgers. Wat vooral
opvalt, zijn de open loggia’s van de bel-etagewoningen. De gevels
en de loggia’s zijn uitbundig versierd met smeedwerk, geglazuurde
tegels en wandtableau’s. Een mooi voorbeeld hiervan zijn de
huizen nummers 22, 24 en 26 in de Sint-Elisabethstraat. De drie
historische panden zijn door de stad aangekocht en ingericht als
bezoekerscentrum. Je kunt er kennis maken met de belle
époqueperiode aan de hand van multimediale tentoonstellingen
en gerestaureerde interieurs. De meeste waardevolle villa’s zijn
ondertussen als monument beschermd.
Aan het pleintje voor het voorportaal van de kerk

neem je links de Onderwijsstraat. Onderweg kom je
voorbij een neobarok gebouw uit 1882. Het deed dienst
als Rijksmiddelbare school. De stad kocht het aan en
bracht er de stedelijke bibliotheek in onder. Op het einde
van de straat volg je rechts de J. de Troozlaan die je tot
aan het station terugbrengt.
Van Blankenberge naar De Haan via wandelknooppunten

De kust heeft de toerist heel wat te bieden. Nochtans
zoeken de meeste bezoekers het strand, de zee en de
wandeldijk op. Wie even genoeg heeft van het obligate
strandplezier kan zijn zinnen verzetten met een
interessante en aangename wandeling door de duinen. Je
start in Blankenberge en wandelt via het Schelpenpad naar
Wenduine om van daaruit via de duinenbossen in De Haan
te eindigen. Natuurgebieden, badplaatsen, duinen met
bossen, rust, villawijken en uiteraard horecazaken zijn de
ingrediënten van deze duinenwandeling. De rode draad of
beter de gele draad is de Kusttram.
Wandeling op basis van de Kusttram

We maken bij deze wandelroute gretig gebruik van de
Kusttram met zijn vele haltes. In de zomer bedraagt de
frequentie om de 10 à 15 minuten, buiten het seizoen elke 20 minuten. Op alle bijgevoegde kaarten zie je de tramhaltes en
hun bijhorende haltenaam aangegeven met een H. Zo kan je op een 8-tal plaatsen de wandeling onderbreken en met de tram
terugkeren. De wandeling is beschreven met als startplaats Blankenberge station en gaat tot de tramhalte De Haan aan Zee.
Meer info over de Kusttram op www.delijn.be/nl/kusttram
 Afstand Blankenberge > De Haan: 11,3 km volgens uitgetekende traject

 Start: Blankenberge treinstation of tramhalte ‘Station’
 Afkorten kan met de tramhaltes (zie kaarten)
 Dijk- en duinenwandeling met trajecten door de steden
 Reliëf: golvend, vooral tussen Wenduine en De Haan
 Rolstoelen: elektrische rolstoelen kan perfect tussen Blankenberge en Wenduine
 Bewegwijzering: wandelknooppunten van de Kust
TIP: GRATIS PARKEREN AAN DE KUST

Optie 1: start niet in Blankenberge maar parkeer je auto in De Haan. Die parking is gratis (toch in mei
2015) en is gelegen bij de Dienst Toerisme aan het Koninklijk Plein, 8420 De Haan.
GPS-coördinaten: N 51°16’23.1” E 3°01’58.4”
Daar is de tramhalte ‘De Haan aan Zee’ en neem er de tram tot ‘Blankenberge Station’ om de
wandeling te starten. Als het zeer druk is kan deze parking volzet zijn, dan hebben we optie 2.
Optie 2: de gratis parking in de straat Zwarte Kiezel, 8420 De Haan, zie kaart ‘Wenduine – De Haan’.
Die parking ligt aan knooppunt 51 en start vandaar de wandeling naar 53. Zo kom je in De Haan aan
het tramstation waar de wandeling normaal eindigt. Neem de tram tot Blankenberge Station en begin
bij de start, tot aan je gratis parking.
Op die parking in de Zwarte Kiezel zijn er een 3-tal camperplaatsen zonder voorzieningen.
Die parking is gelegen aan het 13 km lange ruiterpad door de duinen. Als wandelaar heb je er geen
last van omdat de paarden een apart en tevens uniek mooi traject volgen.
Wandelroute uitbreiden of wijzigen?

Aanbevolen: de wandelkaart van het wandelnetwerk “Kustwandelroute” geeft een duidelijk overzicht
van de wandelmogelijkheden in de regio. Ze zijn te koop bij Westtoer en de plaatselijke toeristische
diensten. Ze kan ook online besteld worden op www.westtoer.be
Voor verbeteringen en suggesties op de wandelknooppuntroutes en de bewegwijzering, ga naar de
‘Routechirurg’, te vinden op www.westtoer.be
Volgorde knooppunten
Station Blankenberge > 42 > 44 > 45 > 47 > 48 > 49 > 1 > 51 > 53 >
richting 55 tot aan de tramhalte De Haan aan Zee of parking.
Routebeschrijving
Station Blankenberge > 42 > 44

Met de rug naar het station steek je via de verkeerslichten rechtdoor over. Naast het toerismekantoor steek je het plein links
over naar de Kerkstraat. Je wandelt in deze bekende winkel-wandelstraat tot aan het eerstvolgende kruispunt (Molenstraat).
Aan je rechterhand zie je het bordje van het wandelknooppunt 42. Je ziet in diezelfde straat ook de neo-romaanse Sint-
Rochuskerk uit 1889.
Wil je een uitgebreide wandeling maken langs alle bezienswaardigheden in Blankenberge?

Download dan onze stadswandeling van Blankenberge op Reisroutes.be.
Je moet dus nu naar knooppunt 44 via de Molenstraat, het Marktplein, het Leopoldpark, de
'paravang' en de jachthaven.
Het windscherm - door de inwoners ook wel “paravang” genoemd - dateert van 1908. Het is een
van de getuigenissen van het badtoerisme uit de belle époqueperiode. Van op de banken heb je
een uitstekend uitzicht op het Leopoldpark.
Via de jachthaven kom je bij de duinen aan een taverne. Links van je, ietwat verstopt staat het
knooppuntbordje 44.
44 > 45 > 47
Bij wandelknooppunt 44 volg je de richting van nr. 45. Aan het terras van de taverne zal je
een extra bordje zien met een pijltje naar 45. Dat is een wandelpad in de duinen (zie foto),
dus niet op het strand, die gelegenheid komt nog.
Volg dit pad dat rechtdoor ongeveer 2 km lang is.

Je komt ook nog langs een infobord (zie foto
rechts). Op die plaats kan je de trap op: DOEN! Je
krijgt er een zeer mooi uitzicht over het strand en
de duinen van Blankenberge. Keer daarna terug
om je weg te vervolgen langs het wandelpad.
Net voor halfweg kom je langs een nieuwe

fietsers- en voetgangersbrug die de naam ‘Het
Wrakhout’ kreeg. Op die plaats ligt knooppunt
45. Hier kan je kiezen: of je volgt het pad verder naar knooppunt 47 of je neemt de trap
over de zandduin (opnieuw mooi panorama) en wandelt ook naar knooppunt 47 maar
dan door het mulle zand van de duinen, met zicht op zee!
“Het Wrakhout” dateert van mei 2014 en maakt de verbinding tussen het strand en een
woon- en kampeergebied aan de overkant van de Kustweg. Ook de duinen tussen
Blankenberge en Wenduine werden versterkt. Daarom dat er trappen zijn aangelegd
om je naar het strand te brengen.
De architect wou met het chaotisch samenklitten van houten balken verwijzen naar
wrakhout dat aangespoeld is. Men gebruikte hiervoor tropisch hout uit een bos in
Kameroen. De bouw heeft een jaar geduurd en de kostprijs bedroeg 2 miljoen euro
(bron: MDK – afd. Kust).
Bij knooppunt 47 ben je in

Wenduine. In de lente en wellicht
ook het begin van de zomer van
2015 is de zeedijk een grote
bouwwerf. De knooppuntbordjes
zijn verplaatst om te vermijden
dat je op de dijk terecht komt. De
stippellijn is het traject zonder
werken.
47 > 48 > 49 > even naar 50 en terug > 1

Vanaf 47 wandel je door Wenduine via 48 naar 49. Ter hoogte van 48 vind je de Dienst Toerisme en de tramhalte ‘Wenduine
centrum’. Stap verder door naar 49 en daar kan het een beetje verwarrend zijn, volg het asfaltpad en je bent goed. Bij 49 kan je
ook even naar 50 wandelen voor een mooi uitzichtspunt en keer daarna
terug.
Spioenkop
Wenduine bezit het op één na hoogste duin van de kust. Boven op dit 31
meter hoge duin staat de Spioenkop. Vanaf dit paviljoentje heb je een
prachtig panorama over de omliggende duinen, het hinterland, het strand
en de zee. De Spioenkop werd gebouwd in 1902. Hij kende een bewogen
geschiedenis. Tijdens de wereldoorlogen werd hij tweemaal volledig
vernield. In 1955 werd het paviljoentje opnieuw opgetrokken, ditmaal
volledig in beton met witte muren en een felrood dak zodat het van ver in
het oog springt.
Volg nu richting knooppunt 1. Bij een staande wip (boogschieten) moet je linksaf, even weg van het asfaltpad maar niet voor
lang. Aan een parking is het toch wel even opletten, je moet namelijk schuin rechtdoor naar het parkje. Daar is de tramhalte
Wenduine Molen en zie je een mooie molen aan de overkant van de
Koninklijke Baan.
Hubertusmolen
Het eigenaardige molentje langs de Leopold II-laan is de Hubertmolen. Hij
werd in 1880 gebouwd door molenaar Jan Hubert. Deze houten
wipkorenmolen was in bedrijf tot 1934. In 1946 werd de molen en de
omgeving beschermd als landschapsgezicht. In 1992 werd het molentje
door een voorjaarsstorm ernstig beschadigd, waarbij het wiekenkruis
verdween. Het gemeentebestuur van De Haan besliste om de molen aan te
kopen en hem in zijn oorspronkelijke staat te herstellen. In 1996 werd hij
feestelijk ingehuldigd.
Op weg naar 1 tot aan De Haan wandel je door duinbossen.
Duinbossen
De Duinbossen strekken zich uit tussen Wenduine en Bredene. Zij vormen
een wandelen natuurgebied van 152 ha. De bomengordel werd
oorspronkelijk aangelegd als schermbos, om de achterliggende vruchtbare
poldergronden te beschermen tegen overstroming en stuifzand. Nu zijn ze
vooral in trek als wandelgebied. Begin deze eeuw werden enkel
naaldbomen geplant. Tegenwoordig worden verschillende soorten
loofbomen aangeplant.
1 > 51 > 53
Van 1 gaat het naar 51. Bij een kruising van paden dien je het verharde pad
links te nemen, het mulle zand/aardepad is voor de paarden. Je komt in
Wenduine bij de tramhalte ‘Waterkasteellaan’. De bordjes brengen je door deze laan en vervolgens in rustige woonwijken. Op
een centraal plein zie je Einstein op een bankje zitten. Deze bekende natuurkundige is geen onbekende figuur in De Haan, hij
heeft hier korte tijd verbleven (ca. 6 maanden in 1933).
Je komt dan in een parkje terecht en dan ben je meteen in de bekende wijk ‘Concessie’.
De Concessie
Deze villawijk kwam tot stand op een groot stuk duingrond dat in 1889
in erfpacht werd gegeven aan sa Le Coque-sur-Mer. De ondernemers
hadden grootse plannen met het gebied dat ze voor 90 jaar in concessie
kregen. De bedoeling was om er een romantische belle epoque-wijk aan
te leggen. Het was de Duitse urbanist, Joseph Stübben, die het gezicht
van De Haan bepaalde. Het geklasseerde tramstation en de villawijk
tussen de tramlijn en de Koninklijke Baan zijn mooie voorbeelden met
Engels-Normandische vakwerkelementen die zo typisch zijn voor de
belle epoque-architectuur aan onze kust. De Concessie werd in 1995 als
dorpsgezicht beschermd. De twee kiosken aan het casino, het
gemeentehuis en het tramstation werden in 1981 bij K.B. beschermd als
monument. In het tramstation is het toeristisch informatiekantoor van
De Haan gevestigd.
53 > richting 55 tot aan de tramhalte De Haan aan Zee of parking.

Bij knooppunt 53 ga je richting 55 uit tot je bij de tramhalte en parking komt.
Fietsen in het hinterland van De Haan en Blankenberge

We willen het van meet af aan duidelijk stellen, om geen valse
verwachtingen te creëren, dat deze fietsroute niet tot op de dijk
komt van De Haan en Blankenberge. Hooguit beleef je iets van
het maritieme in de jachthaven van Blankenberge. Maar deze rit
biedt wél heel wat mogelijkheden om … trappend te onthaasten.
Het hoofd leegmaken en op die pedalen duwen, intussen
genieten van de polders, de wind in de haren, met wat geluk de
weldoende warmte van de zon.
Zowat driekwart van de afstand leg je af fietsend tussen de

polders. Je komt in dorpjes waar je misschien niet eens het
bestaan van afwist. Mét pittoreske huisjes, pleintjes, kerken,
cafeetjes, … Plekjes waar de authenticiteit nog van afspat als het
ware. Het echte kusttoerisme zal je kort aantreffen in
Blankenberge. Je komt in Wenduine, rijdt langs de Duinbossen
en nadien is het uitkijken naar De Haan en zoeken we opnieuw de rust van Vlissegem op, het charmante rustige polderdorp
waar we starten. Maar tussendoor is het dus héérlijk fietsen op autoluwe wegen en rondkijken naar koeien, schapen,
kapelletjes, weilanden, … een schitterend polderlanddecor wacht op je. Geniet er van.
 Afstand: 38 km
 Vertrekplaats: Warvinge, 8421 Vlissegem (De Haan).Voor en naast de kerk zijn een 20-tal plaatsen, ook naast
een speeltuintje zijn er een aantal parkeerplaatsen.
 Wegdek: overal verhard, op een kort stukje na in Meetkerke
Honger of dorst:
In de onmiddellijke omgeving van de startplaats vind je al meteen enkele horecazaken. Tip: wie voor een lekker streekbiertje
en een eenvoudige snack (lekker verse ingrediënten en ruim gemeten) kiest kunnen we aanraden binnen te stappen bij ‘Aan de
toren’, Warvinge 22, 8421 Vlissegem (De Haan) op enkele meters van de parking. Onderweg vind je massa’s gelegenheden
uiteraard.
Volgorde van de fietsknooppunten
Start parking > richting 28 > 20 > 39 > 52 > 58 > 32 > 77 > 86 > 81 > 29 >
26 > 76 > 80 > 16 > 31 > 6 > 78 > 98 > richting 28

mogelijkheden in de regio. Ze zijn te koop bij het Toerisme West-Vlaanderen en de plaatselijke
toeristische diensten. Ze kan ook online besteld worden op www.westtoer.be

Routebeschrijving
Start parking > richting 28 > 20
We opteren voor een start in het rustige dorpje Vlissegem, deelgemeente van De Haan. Bij de Sint-Blasiuskerk is er altijd plaats
volgens de lokale bewoners. Je kan er je op het gemak voorbereiden voor de fietstocht en je zal er na de misschien wat drukke
toerismepassages
in Blankenberge, Wenduine en De Haan op een even rustige manier kunnen uitfietsen.
We gaan naar de rijweg (Warvinge) en met de kerk aan onze rechterhand fietsen we tot aan de weide waar we links de
Lepelemstraat inrijden. Je hebt meteen ook het eerste bordje van het fietsknooppuntennetwerk gezien. Onmiddellijk trap je
een decor binnen van polders, weiden, boerderijen. De toon is gezet.
Rechts van de weg staat een klein oorlogsmonument. In het veld waar je nu voor staat, haalde de Duitse FLAK-verdediging een
Engelse bommenwerper neer. Alle zes militairen kwamen om, hun lichamen liggen begraven op het kerkhof van Vlissegem.
Op het einde van de weg steek je de N9 over, uitkijken dus, en fiets je over een brugje over de Noordede om dan opnieuw
heerlijk rustig door dat polderlandschap te fietsen, … kilometers lang nauwelijks een auto op je pad. Na knooppunt 28 gaat het
naar het knooppunt 20 dat net buiten Houtave ligt. Zet je schrap want mogelijks zal dat dorpje ‘iets’ met je doen.
Houtave, waar de tijd bleef stil staan

Je zal vermoedelijk lang moeten zoeken om in een of ander toeristisch
boek een vermelding te vinden over Houtave, deelgemeente van
Zuienkerke. Ten onrechte? Bij het binnen rijden zie je op de gevel van
het sfeercafé Travalie het jaartal 1872. Wat verder op het
dorpspleintje staat de stokoude, want 1785 lezen we af, maar
sympathieke herberg Drie Koningen. De authenticiteit is hier goed
bewaard gebleven, zoveel is zeker. Kasseitjes rond de kerk, pittoreske
huisjes. De Sint Bavo Machutuskerk waarvan het oudste deel stamt uit
de 13de eeuw, bezit mooie houtsculpturen uit de 16de en 17de eeuw
en enkele opmerkelijke iconen. Overvalt je ook een wat nostalgisch
gevoel? Alsof de tijd hier lijkt te hebben stilgestaan. Er is ook een
galerij in de straat die je doorfietst. En neen, van de Houtavemolen
die hier ooit stond, zal je niks meer terugvinden. Die werd afgebroken
en heropgebouwd in het Oost-Vlaamse Wannegem-Lede waar hij een
tweede leven kreeg als de Schietsjampettermolen. Onze indruk na de doortocht? Bij het prospecteren van ‘mooiste dorpjes
van België’ is men Houtave vergeten te bezoeken.
20 > 39 > 52 > 58 > 32 > 77 > 86 > 81
Meetkerke, een stil polderdorp

Wil je nog meer van die stiltedorpjes? Geen probleem. Vervolg op een
goed wegdek vanaf knooppunt 20 tot 39 en dan naar 52. Zo kom je tot
in Meetkerke dat na de fusie in 1977 ook tot Zuienkerke behoort. In de
middeleeuwen bezat de Gentse St Pietersabdij zowaar hier in
Meetkerke (toen ‘Matkerke’ genoemd) enkele gronden en vastgoed.
De inwoners hebben al altijd geleefd van de landbouw en dat doet
men vandaag de dag nog steeds. Je zal hier dan ook grote
landbouwbedrijven zien. De Onze-Lieve-Vrouwekerk (in verschillende
fasen opgebouwd, oudste dateren uit 13de eeuw) bevat een Onze-
Lieve-Vrouwe beeld waaraan miraculeuze gebeurtenissen worden
gekoppeld. Op schilderijen uit halfweg de 17de eeuw worden enkele
daarvan getoond. Het beeld zou gevonden zijn in volle zee door vissers
uit het naburige Blankenberge. Bij het brugje over de Blankenbergse
Vaart slaan we rechts af en fietsen het onverharde pad in langs de
vaart, die het dorp letterlijk in twee snijdt.
Een mooi zicht heb je vanaf het brugje. De witte molen in de verte maakt
het idyllische plaatje af. Je zal onmiddellijk merken, dit pad is wel héél smal.
Voorbijsteken is hier niet aan de orde. Op het einde van dit smalle
natuurwegje staat een witgekalkt authentiek kapelletje bij de …
Kapellebrug. Daar bevindt zich ook het knooppunt 58. De naam Meetkerke
zou betekenen: kerk in het maaigras of kerk in de weide.
Op weg naar knooppunt 32 steken we de N9 over, komen aan knooppunt

77 en meteen aan 86. Kort erna bereiken we Zuienkerke.
81 > 29 > 26
Zuienkerke
De lange strook tussen knooppunt 81 en 29 heet de Blankenbergse Dijk en
verbindt Zuienkerke met Uitkerke en verderop met Blankenberge. Hier lag
vroeger een echte wal die als bescherming diende voor de polders bij
overstromingsgevaar vanuit het zwin.
Je zal aan je linkerhand ter hoogte van het gehucht Sint-Jan-op-den-Dijk
een witte kapel voorbij rijden, de Sint-Jobskapel. Op deze plek stond
tijdens de middeleeuwen een kerk die in de 16de eeuw werd vernield.
Later werd een kapel opgericht toegewijd aan Sint-Jan maar ze kreeg de
naam Sint-Jobskapel. Sint-Job was echt wel een pineut. Hij werd verlaten
door zijn vrouw, hij was het middelpunt van spot door zijn kinderen en hij
zou met zijn verwondingen op een mesthoop hebben gezeten te wachten
op wat nog komen zou. De versiering op de hoeken van de gevel stellen
mesthoopjes voor, althans zo kan je het bekijken.
Uitkerke
De Uitkerkse Polder is een aaneenschakeling van weilanden, poelen, slootjes verspreid over een oppervlakte van 1400 hectare.
Het is het prachtige ‘woongebied’ van heel wat vogels, tijdelijk of als permanente verblijfplaats. Ganzen komen er
overwinteren, weidevogels zoals de kievit, kluut en de grutto broeden er in het voorjaar. In het agrarische beeld passen
uiteraard ook grazende koeien en schapen en paarden.
Links van de weg zal je een wegwijzer zien naar het bezoekerscentrum Groenwaecke. Er is vrije toegang. Een cafetaria is er aan
verbonden zodat je ook daar iets kan drinken. Je komt er veel te weten over dit natuurgebied: hoe het ontstond, zijn
‘bewoners’, … Er loopt ook een permanente expositie uitgerust met moderne multimedia middelen. Je kan er vogels spotten in
observatiehutten, een korte (+/- 1 km) maken. Voor de lange wandeling van 7,7 km zal nu geen tijd zijn.
Uitkerkse Polder, Groenwaecke, Kuiperscheeweg 20, Blankenberge.
Meer info www.uitkerkse-polder.be
Het dorp zelf heeft niet dezelfde uitstraling als de ‘halve naamgenoten dorpjes’ als Meetkerke en Zuienkerke. Je komt ineens in
de bewoonde wereld met een steenweg, druk verkeer. Wat een contrast met de stille natuur waaruit je komt gefietst.
Met de kerk aan je rechterzijde moet je de drukkere weg oversteken, naar de verkeerslichten toe en daar meteen rechts
afslaan. Bij de spoorwegovergang vind je knooppunt 26. Blankenberge wenkt.
26 > 76 > 80
Blankenberge
Aan knooppunt 76 moet je de N34, de Koning Albert I laan over. Voorbij het station van Blankenberge, uitkijken want het kan
hier flink druk zijn met het verkeer, de tram, de voetgangers, … Knooppunt 80 bereik je al snel en dan ga je écht wel de
toerismestroom tegemoet. Gelukkig verloopt de passage bijna overal op een redelijk veilig fietspad, dat scheelt al. Wie wil kan
wat tijd vrijmaken om enkele straten van Blankenberge in te fietsen of te stappen met de fiets aan de hand om
bezienswaardigheden te gaan bekijken.
Even een rustpauze inlassen vooraleer koers te zetten naar

Wenduine en De Haan? Neem dan plaats op de houten banken van
de Paravang nabij de jachthaven. Dit lange windscherm stamt uit
het begin van de 20ste eeuw, is een toonvoorbeeld van de belle
époque. Vanop de banken heb je er een mooi uitzicht op de
jachthaven aan de ene kant en het Leopoldpark aan de andere
zijde. Bekijk in detail eens het dak, de moeite waard.
De jachthaven is ingedeeld in twee waterpartijen: de vroegere

vissershaven van Blankenberge in het noorden, geflankeerd door
de Franchommelaan en de voormalige spuikom ten zuiden ervan.
Dit was een groot waterreservoir, met een oppervlakte van 6 ha,
dat bij opkomend tij volliep. Als de hoogste waterstand bereikt was
werden de sasdeuren gesloten om bij laag tij met het opgespaarde water de havengeul te spuien m.a.w. het aangeslibde zand
uit de vaargeul naar zee te spoelen. Dit gebeurde voor de laatste maal op 11 augustus 1976. Het ganse jachthavencomplex is
nu volledig omringd door een promenade met rustbanken.
80 > 16 > 31 > 6
Wenduine
Vanaf knooppunt 80 gaat het in gestrekte draf via de richting naar knooppunt 16 naar
Wenduine. Je rijdt er naar toe op een verhoogd en onverhard fietspad. Weldra zal je
onderdoor een wat vreemd uitziende fietsen voetgangersbrug fietsen die de naam ‘het
Wrakhout’ kreeg.
‘Het Wrakhout’ dateert van mei 2014 en maakt de verbinding tussen het strand en een
woon- en kampeergebied aan de overkant van de Kustweg.
De architect wou met het chaotisch samenklitten van houten balken verwijzen naar
wrakhout dat aangespoeld is. Men gebruikte hiervoor tropisch hout uit een bos in
Kameroen. De bouw heeft een jaar
geduurd en de kostprijs bedroeg 2
miljoen euro (bron: MDK – afd. Kust).
Als je goed kijkt bij het buiten rijden

van Wenduine kan je de Spioenkop
zien. Vanaf dit paviljoentje, op een 31
meter hoge duin, heb je een prachtig panorama over de omliggende
duinen, het hinterland, het strand en de zee.
Nadat de Spioenkop tijdens de wereldoorlogen tweemaal volledig werd
vernield, werd het paviljoentje in 1955 opnieuw opgetrokken, ditmaal
volledig in beton met witte muren en een felrood dak zodat het van ver in
het oog springt.
Aan verkeerslichten langs de Leopold II-laan duikt de Hubertusmolen op.

Hij werd in 1880 gebouwd door molenaar Jan Hubert. Deze houten
wipkorenmolen was in bedrijf tot 1934. In 1946 werd de molen en de
omgeving beschermd als landschapsgezicht. In 1992 werd het molentje
door een voorjaarsstorm ernstig beschadigd, waarbij het wiekenkruis
verdween. Het gemeentebestuur van De Haan besliste om de molen aan te
kopen en hem in zijn oorspronkelijke staat te herstellen. In 1996 werd hij
feestelijk ingehuldigd.
Op een lekker bollend fietspad, mooi afgezonderd van de rijweg, mogen

we langs de Duinbossen fietsen tot aan knooppunt 6. De Duinbossen
strekken zich uit tussen Wenduine en Bredene. Zij vormen een wandelen
natuurgebied van 152 ha. De bomengordel werd oorspronkelijk aangelegd
als schermbos, om de achterliggende vruchtbare poldergronden te beschermen tegen overstroming en stuifzand. Nu zijn ze
vooral in trek als wandelgebied. Begin deze eeuw werden enkel naaldbomen geplant. Tegenwoordig worden verschillende
soorten loofbomen aangeplant.
6 > 78 > 98 > richting 28
De Haan
Ter hoogte van het bekende tramhuis, een mooi voorbeeld voor de belle epoque-
architectuur aan onze kust, ligt knooppunt 6. Je volgt nu de richting naar knooppunt
78. Bij een Y-splitsing dien je naar links te gaan, de Bredeweg in. Je komt stilaan
opnieuw tussen de polders. Dit noemen we rustig uitbollen. Vanaf knooppunt 98
wacht nog een klein stukje in de richting van knooppunt 28. Onderweg kom je
immers in Vlissegem, waar de rust die je er aantrof bij de start ook nu nog zal
aanwezig zijn. Een mooie afsluiter.
Oostende, voor elk wat wils

Alhoewel zee en strand op het eerste zicht overal gelijk zijn, typeert de
kleine Vlaamse kuststrook zich door zijn verscheidenheid. Oostende is er
zelfs in geslaagd om elke toerist iets te kunnen aanbieden. Musea, groene
parken, erfgoed zoals de Amandine, jachthaven, gastronomie van
viskraampje tot klasserestaurant, shoppingstraten en uiteraard is er de zee,
strand en wandeldijk. Kortom, in Oostende is verveling uitgesloten. Met
deze wandeling maak je kennis met alle aspecten en troeven van deze
Vlaamse badplaats.
 Afstand: 7.7 km
 Vertrek en einde kan op 4 locaties: treinstation, fietsstalling en de 2
gratis parkings. Alle info hieronder met coördinaten.
 Rolstoel/kinderwagen: geschikt
 Bewegwijzering: geen (zie kaart)
 Website toeristische dienst: www.visitoostende.be
 Voordeelpas musea en attracties: City Pass 200% Oostende, te koop bij Toerisme Oostende (Monacoplein, nabij de
Casino)
 Openbare toiletten: Noordzeeaquarium (E) en tussen Casino en Gaanderijen (K), bij de start aan de jachthaven en in het
Leopoldpark.
Kom je met de trein?

Als je uit het station stapt moet je over het kanaaltje en naar het museumschip de Amandine wandelen (C) op de kaart, dan
start je de route op punt 2 en volg je vanaf dan de routebeschrijving.
Kom je met de fiets?

Er is een gratis bewaakte fietsenstalling aan het Koningspark (Koninginnelaan en het Stedelijk Zwembad), dat is aangegeven op
de volgende kaart, tussen punt K en L. Je kan de route starten bij ingang Japanse tuin op punt 6 op de kaart, dat ligt net om de
hoek.
Kom je met de auto?

Er zijn twee mogelijkheden om gratis te parkeren: de Iependreef aan het Maria Hendrikapark en op de Oosteroever nabij het
Fort Napoleon en Explorado.
Parking Iependreef (met een I dus geen L).

Coördinaten: N 051°14’10.0” E 002°56’09.3”
Alleen nog beschikbare plaatsen bij aankomst voor 10 uur en bij slecht weer. Op topdagen mag je het vergeten, neem dan de
Oosteroever. Opgepast: de voorbehouden plaatsen voor campers zijn heel slecht aangegeven, als je je auto daar parkeert krijg
je zeker een boete. De wandeling heeft hier haar startpunt.
Parking Oosteroever: Vuurtorendok-Zuid (straatnaam)

Coördinaten: N051°14’10.0” E 002°56’09.3”
Altijd plaats, zelfs op topdagen, tenzij bij evenementen op dit plein (zelden). Het is 900 meter stappen tot bij de gratis ferry die
je naar het centrum brengt. Meer info over de ferry op de pagina van de Oosteroever en in de wandelroute bij punt D.
> Legende:
= wegwijzer
= bezienswaardigheid
Routebeschrijving
Maria-Hendrikapark
Tijdens onze wandeling door het centrum van Oostende zal je dikwijls
herinnerd worden aan het koninklijk verleden van de stad. Dit park werd
gebouwd in opdracht van koning Leopold II en gaf het de naam van zijn
echtgenote. Het is meer dan 30 hectaren groot en bezit veel
waterpartijen. Vergis je niet als je een wandeling door het park maakt
want door het vele water moet je soms een ommetje maken. Wie even
wil joggen zal hier de ideale locatie vinden, er is een parcours aangelegd
van 5 km. Er zijn speelpleinen ingericht voor de kinderen, er is een
speelbos en zelfs een wandelparcours die je de planeten beter leert
kennen. Bij het Koninginnehof kan je bootje varen, wat eten, terrasje
doen … meer info: www.koninginnehof.be
We starten onze wandeling op de parking aan de Iependreef bij het Maria-

Hendrikapark. Met je rug naar het park ga je naar rechts op de parking. Aan het
einde van de parking ga je naar links. Een breed voetpad langs de Marinebasis
brengt je naar het centrum. Je ziet reeds de torens van de Sint-Petrus en
Pauluskerk. Dat is je oriëntatiepunt.
Neem de brug over de vaargeul van de jachthaven en ga rechtdoor. Je bent nu in

de belangrijkste winkelstraat, we komen hier nog langs, maar neem nu de eerste
straat rechts.
Neem zeker een kijkje in de eerste straat links, daar zie je de Sint-Pieterstoren of
Peperbusse en de zijkapel van de kerk waarin het grafmonument staat van
koningin Louise-Marie. De Peperbusse is het enige overblijfsel van de oude Sint-
Pieterskerk die in 1896 in vlammen opging. Als je er even rondwandelt zie je nog
een 18de eeuwse calvarie. De zijkapel waar het praalgraf van onze eerste koningin
is ondergebracht is prachtig. Spijtig genoeg kan je niets zien van dit 19de eeuws
grafmonument uit Carraramarmer, ook niet in de kerk. Louise-Marie is in
Oostende gestorven in 1850, op 39-jarige leeftijd, maar ligt begraven in Laken. Het
was koning Leopold II, haar zoon, die deze prestigieuze zijkapel liet bouwen.
Stap verder door naar de voorkant van de kerk en neem de tijd om de voorgevel te
bewonderen.
St.-Petrus- en Pauluskerk
Dit is de hoofdkerk van Oostende en is nog vrij recent. In 1896 brandde op deze
plaats de Sint-Pieterskerk volledig af. Het was reeds lang de wens van koning
Leopold II om die kerk te vervangen door een meer prestigieuze kerk, ze werd
ingewijd in 1908.
Het moest dus een grootse kerk worden, niet in het minst door de invloed van
koning Leopold II. Elementen van andere grote kerken zoals de Dom van Keulen en
de Notre-Dame van Parijs kan je aan de buitenkant terugvinden. Hoe mooi het
gebouw ook aan de buitenkant is, het interieur geeft mij niet direct een wow-
gevoel. De glasramen zijn inderdaad mooi en ze dateren van na de Tweede
Wereldoorlog, maar het prachtigste van de kerk, het praalgraf van koningin Louise-
Marie is niet te bezoeken.
IJslandvaarder Amandine
Deze IJslandvaarder werd op het droge gelegd in 1995 en vertelt je de
geschiedenis over de tochten naar deze verre visgebieden. Onder de
grond krijg je het ganse verhaal met beeldmateriaal, herinneringen en
gebruiksvoorwerpen van toen. Het komt allemaal terug tot leven. Dan
kan je een bezoek brengen aan de boot zelf die ingericht werd zoals
hij aan het varen was. Verhelderend, aangrijpend, leerrijk. Het
museumschip is elke dag geopend van 10 tot 17 uur. Meer info vind je
op de website van dat andere schip in Oostende:
www.zeilschipmercator.be
Vanaf hier starten ook de mensen die met de trein zijn

aangekomen. Ook voor hen zijn de kerk en de Amandine de eerste
bezienswaardigheden.
Als je van de kerk komt ga je naar links op de promenade. Je komt eerst langs het Noordzeeaquarium. Daar kan je de gratis
overzet nemen naar de oosteroever met o.m. het Fort Napoleon. Dat is punt 3 op de kaart.
Veerdienst naar de oosteroever

Uitgebreide informatie kan je lezen op het einde van de wandeling. Daar krijg je de uren van de overzet alsook de
bezienswaardigheden.
Noordzeeaquarium en de vele viskraampjes met bereide vis en

koude schotels, ook om ter plaatse op te eten. Leer in het
Noordzeeaquarium de wonderbare onderwaterwereld van de
Noordzee kennen. Observeer de dartele zeepaardjes of bekijk de
hondshaai, de groene zeedonderpad, de zeekat en de heremietkreeft
in hun bezigheden. Het gebouw en het interieur is aan vernieuwing
toe maar de inkomprijs is heel laag. Het is alle dagen geopend tot
17u30 (weekends en juli-aug.) of 17u (andere periodes).
Wie met de overzet komt start hier de wandeling in het

stadscentrum. Komende van de overzet ga je naar rechts op de wandelpromenade.
De anderen zetten hun wandeling verder op de promenade. Het eerstvolgende op je

pad is de Vistrap. Daarna kom je op de promenade die een bocht maakt naar links en
krijg je een pleintje met een waterspel waar je kan doorwandelen. Daar tegenover ligt
het ‘Klein Strand’, dit is de eerste zandstrook die voor kusttoerisme werd gebruikt (18de
eeuw). Wat verder kom je op het Heldenplein met het Vissersmonument en de rode
rotsen.
Vistrap (totaal gerenoveerd in 2016)

Dit is een dagelijkse vismarkt van en door vissers die net van zee terug zijn. Hier kan je
vissen van de Noordzee kopen en uiteraard onze beroemde (meestal ongepelde) grijze
garnalen.
Tip (niet op de kaart getekend): wil je nog een mooi straatje zien? Ga dan recht
tegenover de Vistrap de Nieuwstraat in, neem vervolgens de eerste rechts, de
Schippersstraat. Deze straat (voetgangersgebied) was een paar eeuwen terug bekend
als de 'Koninklijke straat der schippers' want het gildenhuis van de schippers stond in
deze straat. Er zijn nog een paar mooie huizen te zien die meer dan 100 jaar oud zijn.
Maar ook appartementen natuurlijk. Op het einde van die straat ga je naar rechts, op de zeedijk vervolgens naar links en dan
zit je opnieuw op het traject van de wandeling.
Heldenplein
Op dit plein staat het Nationaal Monument voor de Zeelieden. Hier is er jaarlijks een herdenking voor de zeelui die het leven
lieten op zee. Meer opvallend zijn de rode rotsen die de naam ‘Rock Strangers’ dragen. Het is van de kunstenaar Arne Quinze
en geplaatst in 2012.
Aan dit Heldenplein en het rode kunstwerk kan je een wandeling maken in de zee, ook met rolstoelen en kinderwagens want je
moet niet door het mulle zand. Honden zijn evenwel verboden.
Zandsculpturenfestival
Vervolg je wandeling langs de promenade en je komt meteen langs het Zandsculpturenfestival dat, zeker tot 2018, tijdens de
zomermaanden in Oostende zijn vaste stek heeft.
Aan Hotel die Prince sla je af naar links (Vlaanderenstraat) en wat verder zie je links het Ensorhuis.
James Ensorhuis
Nieuwsgierig naar de wondere wereld van James Ensor (1860-1949)?
Hij verhuisde in 1917 naar dit huis. Dit was het laatste woonhuis van
deze kunstschilder. Op het gelijkvloers is er een souvenirwinkel, een
documentatiecentrum op de tussenverdieping en de salons, tevens
het atelier van de kunstenaar, op het eerste verdiep. Nog steeds
ingericht met het authentieke meubilair. Gesloten op dinsdag, meer
info op www.muzee.be/nl/ensor
Na het Ensorhuis neem je de eerste straat links. Bij het

eerstvolgende kruispunt ga je rechtdoor en het huis met de trappen
op de stoep is het voormalig Koninklijk Paleis, nu het Stadsmuseum.
Stadsmuseum
Opnieuw een verwijzing naar het koninklijk verleden van deze badplaats. Van zodra België onafhankelijk werd (ca. 1830)
verbleef de koninklijke familie in dit 18de eeuws paleisje. Ze kwamen elke zomer naar de kust en Leopold II heeft van Oostende
een bruisende en rijke stad gemaakt. Hij had ook nog andere verblijven in de stad, zoals op de plaats waar nu de koninklijke
villa staat. Dit gebouw hebben ze gebruikt tot na de Eerste Wereldoorlog. Het is nu nog steeds eigendom van de Koninklijke
Schenking en huisvest het museum van de stad. Hier krijg je veel informatie over Oostende en zijn activiteiten. Het werd totaal
heringericht en geopend in 2012. Koningin Louise-Marie, die hier overleden is, neemt je mee op sleeptouw door het museum.
Het museum is gesloten op dinsdag en tijdens de middag.
Voorbij het Stadsmuseum neem je de eerste straat rechts. Zo kom je

op het Muntplein waar je opnieuw de eerste rechts neemt:
Brabantstraat. Deze brengt je op een veel gezelliger plein: het
Wapenplein met zijn kiosk van eind 19de eeuw.
Je wandelt nog steeds rechtdoor (A. Buylstraat) en kruist hierdoor de

belangrijkste winkelstraat. De A. Buylstraat brengt je tot op het
Marie-Joséplein en het Hotel du Parc.
Daar ga je naar rechts en kom je zo bij de Casino, rechts in de hoek is

het kantoor van Toerisme Oostende. Daar kan je ondermeer terecht
voor het voordeelpas “City Pass 200% Oostende” te kopen. Je bent nu
aan punt 5 op de kaart.
Ga links van de Casino naar de strandpromenade en volg die naar links. Wat verder liggen de Venetiaanse Gaanderijen.
Venetiaanse Gaanderijen
Momenteel doen die dienst als exporuimte voor tijdelijke tentoonstellingen. Eigenlijk was dit een onderdeel van de Koninklijke
Villa. Bij de ingang van het restaurant staat er een standbeeld van Koning Boudewijn.
Wat verder staat het ruiterstandbeeld van Leopold II. Het is de

scheiding tussen de Venetiaanse Gaanderijen en de Koninklijke
Gaanderijen (foto) met het bekende Thermae Palace Hotel. Die
Koninklijke Gaanderijen zijn het vroegere symbool van het mondaine
Oostende. Ze werden gebouwd begin vorige eeuw om de rijke burgers
te beschermen tegen zon en regen. Een glazen wand met openingen
bood die bescherming om het even van waar de wind kwam. Ze zijn
gelegen tussen de Koninklijke Villa en de paardenrenbaan,
Wellingtonrenbaan.
Bij het ruiterstandbeeld moet je de doorgang nemen en verlaat je de

promenade. Aan de linkerzijde zie je het Koningspark maar je kan er nog
niet in. Op deze plaats bevindt zich eveneens de bewaakte fietsenstalling. Aan de rijbaan ga je naar links en na zo’n 80 meter
kan je links binnen in de Japanse tuin. Je bent nu op punt 6 aangekomen.
Japanse tuin Shin Kai Tei

Shin staat voor diep, Kai voor zee, Tei voor tuin. Deze Diepe Zee Tuin is
in Kaiyushiki-stijl: je wandelt door de tuin en ontdekt verschillende
landschappen. Op de achtergrond zie je de Koninklijke Villa. De tuin is
gratis toegankelijk tijdens de weekends van 10 tot 18 uur en tijdens de
Vlaamse schoolvakanties. Gesloten van na de herfstvakantie tot voor de
paasvakantie.
Voormalige Koninklijke Villa

De Koninklijke Villa werd gebouwd halfweg de vorige eeuw, vroeger
stond er hier een chalet maar dat werd grotendeels vernietigd tijdens
de Tweede Wereldoorlog. De koninklijke familie logeert hier al geruime tijd niet meer, de villa werd slechts een 20-tal jaar
gebruikt. De koning gaf dan de voorkeur aan een vakantie in Spanje. Het was dan een tijdje in gebruik als hotel met restaurant,
sedert een paar jaar kreeg het een bestemming als revalidatiecentrum.
Kom je uit het park met de Japanse tuin ga dan linksaf, ben je niet binnengegaan dan is het gewoon rechtdoor. Na een
lichte bocht neem je rechts de Kemmelbergstraat. Je ziet daar al meteen het ruiterstandbeeld van koning Leopold I.
Neem hier links de K. Janssenslaan. Bij het volgend

kruispunt stap je het Leopoldpark in, dat is op het kaartje
hiernaast bij de kruising Spilliaerstraat en Janssenslaan.
Leopoldpark
Het is met zijn 5 hectaren toch een groot park in het
centrum. De grootste attractie is het bloemenuurwerk en
het borstbeeld van James Ensor. Volg de dikke rode lijn
zoals op het kaartje hiernaast en dan wandel je rond de
centrale vijver en krijg je de mooiste plekjes en nog heel
wat kunstwerken te zien. Zowel de kiosk als het park zelf
dateren van de tweede helft van de 19de eeuw.
Verlaat het park zoals op de tekening (onderaan) en je

wandelt verder in de Spilliaerstraat. Bij het volgend
kruispunt moet je naar links maar wens je het museum Mu.ZEE te bezoeken dan moet je nog even rechtdoor. De wandelroute
loopt dus verder naar links en zo kom je op het drukke kruispunt. Neem de zebrapaden om aan de overkant tot bij het Zeilschip
Mercator te komen.
Mu.ZEE, Kunstmuseum aan Zee

Het Kunstmuseum aan Zee of kortweg Mu.ZEE is gehuisvest in een oud warenhuis en stelt kunst tentoon vanaf 1830 tot nu.
Het biedt sinds 1986 onderdak aan de uitgebreide collectie moderne kunst met werk van Constant Permeke, Edgard Tytgat,
Roger Raveel, René Magritte, Paul Van Hoeydonck, Panamarenko, José Vermeersch en Jan Fabre. Er zijn ook tijdelijke
tentoonstellingen. Info: www.muzee.be
Zeilschip Mercator
Poolreiziger Adrien de Gerlache ontwierp deze driemaster die in 1936
het stoffelijk overschot van pater Damiaan terugbracht van Molokai. Tot
1960 werd het gebruikt als opleidingsvaartuig voor officieren van de
Belgische koopvaardij. In 1961 werd het schip ingericht als museum. Het
is alle dagen geopend tot 17 uur, meer info op hun website:
Stap vanaf de Mercator links de Leopold II-laan in en bij de Delhaize ga je

naar rechts. Zo kan je terug naar de parking. De mensen die reizen met de trein of de oeverzet nemen gaan bij de brug naar
links, dan rechtdoor en 1ste kruispunt rechts en vervolgen zo de route.
Wandeling op de Oosteroever
De Oosteroever bereik je te voet en met de gratis ferry vanaf het

Noordzeeaquarium ofwel met de wagen. Het is een vergeten stukje
Oostende, althans toch door de toeristen. Het is er zeer rustig met
een prachtig strand en duinen die je een uniek uitzicht bieden.
Bovendien vind je hier het Fort Napoleon.
Op de Oosteroever wijkt de industrie stilaan voor bewoning. Het

grootste project is 'Waterfront living' waarbij het uitzicht op water en
duinen heel belangrijk is. Het zijn torenhoge appartementen met
grote terrassen en doorkijkzwembaden. De eerste fase is afgewerkt
in 2016. Nog andere bouwpromotoren hebben concrete
bouwplannen op de Oosteroever. Allen hebben de intentie om hier
een exclusieve woonzone te creëren.
Gratis ferry naar het centrum

Het traject van de gratis ferry kan je zien op de kaart op een van de volgende pagina’s. De dienst start reeds van ’s morgens
vroeg maar voor een avondje uit in Oostende is de parking op de Oosteroever niet de geschikte plaats. Bij storm of andere
slechte weersomstandigheden vaart de veerdienst niet uit!
Van 1 april t/m 30 september:

06.30 uur tot 10.00 uur, 10.30 uur tot 18.30 uur, 19.00 uur tot 21.00 uur
Let goed op wanneer de laatste afvaarten zijn!
Van 1 oktober t/m 31 maart:

07.45 uur tot 13.00 uur, 13.30 uur tot 18.15 uur
Kijk de dienstregeling nog eens na op
www.welkombijvloot.be/uurregeling-veerdienst-oostende
Parkeren op de Oosteroever
Je kan je auto kwijt op het Vuurtorendok-Zuid.
Coördinaten: N051°14’10.0” E 002°56’09.3”
Altijd plaats op dit zeer grote plein, zelfs op topdagen, tenzij bij evenementen (zelden). Het is 900 meter stappen tot bij de
gratis ferry die je naar het centrum brengt. Oriëntatiepunt om de ferry te bereiken is de wit-blauwe vuurtoren. Vanaf daar
moet je naar links. Het is goed te volgen op de kaart op een van de volgende pagina’s.
Fort Napoleon
GPS: Vuurtorenweg, Oostende, er is een kleine gratis parking.
Coördinaten: N051°14’16.0” E 002°56’05.7”
Website: www.fortnapoleon.be
Fort Napoleon ligt verscholen in de duinen, vlakbij het strand. In 1811 liet
Napoleon dit fort bouwen om een eventuele Engelse aanval af te slaan. Het
droeg de naam ‘Fort Impérial’ en was de eerste in een hele reeks. Maar de
andere forten werden niet afgewerkt of zelfs niet eens gebouwd. Bovendien
kwam de aanval er niet en dit fort werd als wapenopslagplaats gebruikt. Rond
1830 kreeg het de naam ‘Fort Napoleon’.
Tijdens de twee wereldoorlogen werd het door de Duitsers als

artilleriekwartier gebruikt. Na de oorlogen deed het dienst als
museum en later als kinderspeelplein om uiteindelijk in verval te
raken. Sinds 1995 wordt het fort beheerd door Herita (voorheen
Erfgoed Vlaanderen), die het na een 5 jaar durende restauratie
openstelde voor het publiek. Het monument werd op prachtige
wijze gerenoveerd met hier en daar een eigentijdse toets. Zo werd
de toegang naar het bistrorestaurant en de onthaalbalie volledig in
glas uitgevoerd om het karakteristiek zicht van de fortgangen niet te
verstoren. Boven op het fort heb je een immens uitzicht over de
haven van Oostende, de duinen en de zee.
Vlaamse schoolvakanties en de maanden juli en augustus: dagelijks

geopend. Van 1 april t/m 30 juni en van 1 september tot 31 oktober:
van woensdag t/m zondag geopend. Van 1 november t/m 31 maart: op woensdagnamiddag en tijdens de weekends.
Sluitingsuur: 17 uur, behalve in juli en augustus: 18 uur. Meer info: www.fortnapoleon.be
Naast het fort zie je eveneens nog twee bunkers boven de duinentop. In de toekomst zal dit gebied ook opengesteld worden
voor het publiek. Bedoeling is er een duinenpark van te maken.
Fietsen in het hinterland van Oostende

Wil je Oostende bezoeken zoals je dat nog nooit eerder deed?
Fietsend loodsen we je voorbij de belangrijkste
bezienswaardigheden van de koninklijke badstad. Vertrekken en
eindigen doen we in Bredene, op een rustige parking. We proeven
van een ferme hap cultuur in Oudenburg, komen te weten wat
Zandvoorde heeft met zwanen. We fietsen dikwijls langs een kanaal.
Zalig trappend genieten in het ongerepte natuurgebied van Groene
62 met de Oostendse kreken. Misschien kom je nu pas voor het eerst
in Stene? Een doortocht in Oostende bewaren we voor in volle
finale. We doen het centrum aan, fietsen door een park, over een
hangbrug en we zwaaien Oostende uit vanop een veerboot. Na de
oversteek eindigen we in schoonheid met een passage langs de zee.
Om dan de dijk te verlaten en zoetjesaan opnieuw de parking op te
zoeken. Hopelijk dan een mooie fietservaring rijker want Oostende
en het hinterland op déze manier ontdekken is zó verrassend anders.
 Afstand: 31,7 km
 Vertrekplaats: Parking Sportcentrum Ter Polder en zwembad, Spuikomlaan in 8450 Bredene
Gps-coördinaten: N 51°13’50” E002°57’49”
 Wegdek: overal verhard, op twee stroken na (kiezelpad en aardeweg)
Honger of dorst:
Onderweg vind je voldoende mogelijkheden om een tussentijds hapje te verorberen of een terrasje te doen.
Parking Spuikomlaan naar 67 > 95 > 26 > 59 > 27 > 29 > 66 > 62 > 60 > 94
> 11 > 20 > 46 > 97 > 15 > 4 > 85 > 45 > 8 > 92 > 5 > 67 > naar Parking
Spuikomlaan Sportcentrum
mogelijkheden in de regio. Ze zijn te koop bij de plaatselijke toeristische diensten. Ze kan ook online
besteld worden op www.westtoer.be

Routebeschrijving
Start > richting 67 > 95 > 26
Vanaf de parking, met het sportcentrum in de rug, fiets je naar rechts. Voorbij de bocht kom je uit op de Polderstraat. Steek de
rijweg over en ga linksaf het fietspad op. Je bent aan knooppunt 67. Volg nu naar knooppunt 95. Sla wat verder de Noord-
Edestraat. Je bent nu op weg naar knooppunt 26.
26 > 59 > 27
Blijf bij een bocht links aanhouden. Fiets voorbij het containerpark. Links
heb je uitzicht op de watertoren. Vroeger zat die in een blauw-wit
gestreept kleurtje, nu in een bruingetint jasje. Na 2,3 km kom je op een
wat vreemd geconstrueerd kruispunt. Aan de overkant zie je het eet-en
praatcafé de Blauwe Sluis … mocht je al dorst of honger hebben. We zijn bij
het knooppunt 26 aanbeland. Volg nu in de richting van knooppunt 59. Je
moet de baan oversteken, dan naar rechts op een fietspad in dubbele
rijrichting en 50 meter verder slaan we linksaf. Volg het fietsbordje
Oudenburg. Over een brugje beland je zo op een fietspad naast het
Noordgeleed, een zijarm van de Noordede. We blijven een poosje langs het
water fietsen, voorbij knooppunt 59 en zo tot bij knooppunt 27.
27 > 29 > 66
Aan knooppunt 27 dien je een haakse bocht te nemen en fiets je tot aan
de Plassendalebrug. Je fietst hiermee het kanaal Gent-Brugge-Oostende
over. Ga dan onmiddellijk links om opnieuw langs het kanaal te fietsen
naar knooppunt 29. De afstand naar knooppunt 66 is wel heel erg kort.
Vanaf 66 gaat het langs het kanaal Plassendale-Nieuwpoort. over een
lang traject naar knooppunt 62.
66 > 62
Je vindt het bij het begin tussen 66 en 62 misschien wat druk. Hier zijn
een aantal KMO-bedrijven gevestigd, vandaar het wat ‘vervelende’
verkeer. Maar geen nood, deze passage duurt slechts even. Onderweg
kan je een stop inlassen bij het sfeercafé 4Seasons.
Na de oversteek van de N358 mag je opnieuw rustig fietsen met ditmaal het Oudenburgs Vaartje als metgezel. Vóór je zie je al
de ranke spitstoren van de O-L-Vrouwekerk van Oudenburg.
We komen op het einde van het fietspad tot bij een kunstwerk met daarin de
namen van de drie deelgemeenten van Oudenburg verwerkt: Ettelgem,
Roksem en Westkerke. Aan de overkant staat een poortgebouw, waarop het
jaartal 1671 te zien is, er wat troosteloos bij.
Een blik op de binnenkoer geeft een wel erg verloederd zicht. Er is een toren in
de hoek waar nu duiven ‘wonen’ en gebouwen die er vervallen bij staan. Een
mistroostig stukje cultuurerfgoed zou je kunnen denken, maar enkele meters
verder is de ingang van het RAM.
Hier wordt alles uit de doeken gedaan over de voormalige benedictijnen Sint-
Pietersabdij, gesticht door de H. Arnoldus toen die op vredestocht was in
Vlaanderen.
RAM
Het Romeins Archeologisch
Museum, kortweg RAM, is
gevestigd in abtsgebouwen van de voormalige St-Pietersabdij. Het museum
biedt een unieke kijk op de periode van de Romeinen tijdens hun verblijf in
en rond Oudenburg. Er komen verschillende thema’s aan bod. Er is een
bezoekerscentrum met unieke collecties voorwerpen, levensgrote
reconstructies, een abdijtuin met infoborden en een grote cafetaria. Proef
er van het Sint-Arnoldusbier. Er worden eveneens tijdelijke
tentoonstellingen gehouden en er zijn gedurende het ganse jaar allerhande
culturele activiteiten.
Meer info www.ram-oudenburg.be
In het RAM bevindt zich ook kantoor van de Dienst Toerisme, Marktstraat 25, 8640 Oudenburg.
62 > 60 > 94
H. Arnoldus
Vanaf knooppunt 62 gaan we op zoek naar knooppunt 60. Je rijdt in rechte lijn naar de
imposante O-L-Vrouwekerk toe. Het bordje doet je naar rechts afwijken vóór de kerk,
maar fiets toch maar eerst even tot aan de kerk en treedt er binnen. In het portaal
hangen infoborden over het leven van de H. Arnoldus, bisschop van Soisson (gestorven
in 1087 en in 1121 heilig verklaard). In de tijd van de Romeinen moet hier al een kerk
hebben gestaan. De huidige versie is neogotisch, opgetrokken tussen 1870 en 1874. Ook
het kerkmeubilair is neogotisch. In de glasramen eveneens afbeeldingen van Arnoldus.
H. Arnoldus deed méér dan de St-Pietersabdij stichten. Tijdens de bouw van het convent
brak een ziekte uit. Arnoldus slaagde erin om water in bier te veranderen en door het
drinken van het bier genazen de zieken. Vandaar dat de H. Arnoldus ook de
patroonheilige is van de brouwers. Na zijn overlijden wordt hij begraven in de abdijkerk.
In een schrijn wordt een gebeente bewaard dat zich in de St-Arnolduskapel bevindt in de
O-L-Vrouwekerk.
Na het bezoek aan Oudenburg klimmen we opnieuw in het zadel nu met bestemming
Zandvoorde. Over de brug aan het kanaal Plassendale Nieuwpoort gaan we meteen links
en 100 meter bij knooppunt 94 naar rechts (Groenedijkstraat). Hier is het heerlijk fietsen op een met bomen omzoomd
fietspad. Links bevindt zich het Bikers Loft Groenedijk. Op het eerste zicht een ontmoetingsplaats voor bikers, maar iedereen is
hier welkom, dus ook de fietser. Je kan er terecht voor een drankje, er is een interactieve keuken en je kan er naar het
Oldtimer Motoren Museum. Een aangename tussenstop voor wie dit wil.
Meer info www.bikersloft.be
Bij een kruispunt blijf je rechtdoor fietsen. De mooi verzorgde kapel op de

hoek van de Zwanenlaan is een devotiekapel uit 1950.
Over zwanen …
Van Zandvoorde was in de tijd van de Romeinen nog geen sprake. Toen was
dit gebied nog volledig overstroomd. Pas door verzanding tijdens de
middeleeuwen kwamen er delen droog te liggen. Die lagen hoger dan het
moerassige schorgebied en op één van zo’n ‘zandrug’ gingen mensen wonen
en ontstond Zandvoorde.
Voorbij de kapel ligt

een vijvertje met
zwanenbeelden, een kunstwerk van beeldhouwster Josiane Vanhoutte.
Waaraan doen de veren je denken?
Zandvoorde heeft iets met zwanen, je bent hier in de Zwanenlaan. Er
zijn in augustus de jaarlijkse Zwanenfeesten, er is de Zwaanhoek, er
waren tot de fusie in 1971 twee burgemeesters met de naam …
Zwaenepoel.
Misschien ken je Zandvoorde ook omdat hier een rolschaatspiste ligt
waar al tal van Europese kampioenschappen zijn gehouden en
wereldkampioenschappen inlineskaten.
94 > 11 (verkorting mogelijk vanaf 11)

Vanaf 94 gaat het in gestrekte draf naar knooppunt 11. Het landschap wordt plots anders. Je komt straks in het Oostendse
krekengebied. Je aandacht wordt misschien getrokken door een bordje met Japanse letters. Het blijkt de toegang te vormen
tot een fietsen wandelpad, het Noriyuki Inouepad, dat door een bosje loopt. Wat de link is met Japan lees je af op een bordje.
We fietsen verder, links van ons ligt de eerste grote kreek, de Grote Keignaart en rechts de rolschaatspiste (zie elders).
Mét verkorting > 11 > 15 > 4

Net voor een brug ligt knooppunt 11. Zij die een verkorting willen, kunnen vanaf hier meteen naar het centrum van Oostende.
Je rijdt dan de brug onderdoor en volgt hier de richting naar knooppunt 15. Zo ‘win’ je toch bijna 10 kilometer maar mis je het
mooiste van de tocht langs de Oostendse kreken.
Zonder verkorting > 11 > 20 > 46 > 97
Zonder de verkorting fiets je bij knooppunt 11 naar rechts omhoog. Je komt tot bij een bord met een uitleg over de Groene 62.
Laat je bij het omhoog fietsen niet in de war brengen door een ander knooppuntenbordje. Dat staat wat ongelukkig en geldt
voor de fietsers die uit de richting komen waar jij nu naartoe moet. Kies in elk geval voor de rijrichting naar knooppunt 20.
Op dit kiezelpad krijg je meteen een fantastisch uitzicht want je fietst hier op een oude verhoogde spoorwegberm.
Groene 62
Deze natuursite maakt deel uit van het Groene Lint Oostende, die de
verbinding vormt tussen de kust en de groene gordel rond de stad. Groene
62 is aangelegd op een oude spoorweglijn tussen Oostende en Torhout (ruim
22 km). Heel wat natuurschoon, een aaneenschakeling van kreken, polders,
veenmoeras en plukjes bos. Je komt op een rustige zitplek waar je kan turen
naar een prachtig landschap waarin de Zoute Kreek en de Sluiskreek liggen.
Infoborden geven uitleg over het ontstaan van de kreken en welke rol ze nog
steeds spelen.
Misschien wat jammer dat we dit mooie pad moeten verlaten bij knooppunt
20. Maar we hebben nog wat moois in petto. Volg nu naar 46 en dan naar
knooppunt 97. Je fietst tussen de velden op kaarsrechte wegen. Bij
tegenwind wordt het dus flink op de trappers duwen. Als je opnieuw in de
bewoonde wereld komt, heb je een erbarmelijk stukje (100 m slechts gelukkig) opengereten beton te trotseren. Een weg kan je
dit eigenlijk niet noemen. Gelukkig maakt wat komt dit goed. Je belandt immers in Stene.
Stene
Zo klein én gezellig zijn ze niet in grote getale gezaaid in Vlaanderen,
dorpjes zoals Stene. Het stemmige pleintje bevat een aantal horecazaken
én het Sint-Annakerkje. Het is allesbehalve storend dat de bouw ervan in
verschillende stijlperiodes werd opgetrokken. Het oudste deel stamt uit de
13de eeuw, andere delen kwamen er in de 14de en 17de eeuw. De
marmeren vloer werd pas in 1777 gelegd. Het is geworden tot een knappe
mix van laatgotiek en renaissance. Binnen is het al wonderlijk moois dat
de klok slaat. Zelden zoveel fraais gezien op een kleine kerkruimte. Het
vele houtsnijwerk, de brandglazen, de schilderijen, de altaren, … prachtige
staaltjes van kerkelijke schatten. Achter de kerk ligt Jozef Geselle, de broer
van Guido, begraven. Op een zijgevel kan je de namen aflezen van
overleden Zwarte Zusters van Oostende en van de Zusters van H. Jozef.
Om te bekomen van het kerkelijke schoon heb je de kans in een flink aantal cafés en restaurants. We telden er een tiental en
dit op oppervlakte … een voetbalveld groot.
97 > 15 > 4 > 85 > 45

Na Stene belanden we snel in het echte centrum van Oostende. Let nog even op wanneer je een viaduct onderdoor moet. Het
wordt heel smalletjes en de bocht om er uit te rijden is scherp. Opgelet voor tegenliggers. In de Guido Gezellestraat passeer je
de St-Katharinakerk die zomaar tussen de woningen staat. In vergulde letters staat op de twee zuilen een wat eigenzinnige
spreuk.
Blijf steeds rechtdoor fietsen tot bij knooppunt 15. Daar moet je links af. Plots bevind je je midden het drukke stadsverkeer. Bij
verkeerslichten steek je de drukke rijweg over om vervolgens langs het AZ Damiaan (let op de fraaie ‘lantaarnbomen’) tot bij
het Maria Hendrikapark te komen. Volg eerst naar 4, vervolgens naar 85. In het park zal je knooppunt 85 vinden. Vanaf daar
volg je naar 45. Onderweg kom je voorbij de meest bekende bezienswaardigheden van Oostende.
Maria Hendrikapark
Dit park werd gebouwd in opdracht van koning Leopold II en gaf het de naam van zijn echtgenote. Het is meer dan 30 hectaren
groot en bezit veel waterpartijen.
Je fietst het stadspark in net voorbij de etageparking.

Blijf attent want je moet plots een asfaltbaantje verlaten om links een
aardeweg op te fietsen.
De bordjes zijn goed opgesteld. Verkeerd rijden is bijna onmogelijk. Bij
betonnen wegwijzers sla je rechts af, bij de vijver naar links. Bestudeer even
de kogelbeelden verwijzend naar drie Griekse godinnen (schoonheid,
bevalligheid en vreugde). Daarna fiets je de Nelson Mandelabrug over. Als je
het park uitfietst, moet je een fietspad op midden op de rijweg. Links zie je
het Mercatorschip liggen. Na de oversteek van een brug dien je naar rechts
af te slaan. Pal voor je neus zie je het stationsgebouw. We fietsen voorbij
Amandine en de Sint Petrus en Pauluskerk op het Petrus & Paulusplein.
Foto’s nemen kan maar hou de tijd in het oog. Je wordt immers verwacht
voor een korte overtocht met het veer.
Zeilschip Mercator
Poolreiziger Adrien de Gerlache ontwierp deze driemaster die in 1936 het stoffelijk overschot
van pater Damiaan terugbracht van Molokai. Tot 1960 werd het gebruikt als
opleidingsvaartuig voor officieren van de Belgische koopvaardij. In 1961 werd het schip
ingericht als museum. Het is alle dagen geopend tot 17 uur, meer info op hun website:
St.-Petrus- en Pauluskerk
Dit is de hoofdkerk van Oostende en is nog vrij recent. In 1896 brandde op deze plaats de
Sint-Pieterskerk volledig af. Het was reeds lang de wens van koning Leopold II om die kerk te
vervangen door een meer prestigieuze kerk, ze werd ingewijd in 1908.
Het moest dus een grootse kerk worden, niet in het minst door de invloed van koning
Leopold II. Elementen van andere grote kerken zoals de Dom van Keulen en de Notre-Dame
van Parijs kan je aan de buitenkant terugvinden. Hoe mooi het gebouw ook aan de buitenkant is, het interieur is dat iets
minder. De glasramen zijn wel mooi en ze dateren van na de Tweede Wereldoorlog, maar het prachtigste van de kerk, het
praalgraf uit Carraramarmer van koningin Louise-Marie is niet te bezoeken.
IJslandvaarder Amandine
Deze IJslandvaarder werd op het droge gelegd in 1995 en vertelt je de
geschiedenis over de tochten naar deze verre visgebieden. Onder de grond
krijg je het ganse verhaal met beeldmateriaal, herinneringen en
gebruiksvoorwerpen van toen. Het komt allemaal terug tot leven. Dan kan je
een bezoek brengen aan de boot zelf die ingericht werd zoals hij aan het varen
was. Verhelderend, aangrijpend, leerrijk. Het museumschip is elke dag
geopend van 10 tot 17 uur. Meer info vind je op de website van dat andere
schip in Oostende: www.zeilschipmercator.be
Noordzeeaquarium en de vele
viskraampjes met bereide vis en koude schotels, ook om ter plaatse op te eten.
Leer in het Noordzeeaquarium de wonderbare onderwaterwereld van de
Noordzee kennen. Observeer de dartele zeepaardjes of bekijk de hondshaai, de
groene zeedonderpad, de zeekat en de heremietkreeft in hun bezigheden. Het
gebouw en het interieur is aan vernieuwing toe maar de inkomprijs is heel laag.
Het is alle dagen geopend tot 17u30 (weekends en juli-aug.) of 17u (andere
periodes).
45 > 8
Gratis ferry naar de Oosteroever

Je kan bij het Noordzeeaquarium gratis gebruik maken van de ferry die je
naar de Oosteroever brengt. Er varen twee boten, de Roger Raveel en Het
Rode Vierkant op Zee. Kijk eens naar de romp van beide boten. Ze zijn
beschilderd naar een ontwerp van Roger Raveel.
De dienst start reeds van ’s morgens vroeg. Bij storm of andere slechte
weersomstandigheden vaart de veerdienst niet uit!
Van 1 april t/m 30 september:

06.30 uur tot 10.00 uur, 10.30 uur tot 18.30 uur, 19.00 uur tot 21.00 uur
Let goed op wanneer de laatste afvaarten zijn!
Van 1 oktober t/m 31 maart:

07.45 uur tot 13.00 uur, 13.30 uur tot 18.15 uur
Kijk de dienstregeling nog eens na op
www.welkombijvloot.be/uurregeling-veerdienst-oostende
Heel lang duurt de overvaart niet maar is het geen mooi extraatje op deze fietsroute? Als je op de Oosteroever ontscheept,
moet je onmiddellijk links over een sasbrug. Je zal op een bord lezen dat de Oosteroever nog in volle expansie is. Er is zelfs een
heus masterplan opgesteld. Mocht de sasbrug niet toegankelijk zijn omdat een boot in het sluisdok ligt, volg dan het bordje
van de omleiding om aan de overkant te geraken.
8 > 92 > 5
Vervolg je weg nu in de richting van de bunkers. Indien je dat wil, kan je het Fort Napoleon bezoeken dat vlakbij ligt.
Fort Napoleon
GPS: Vuurtorenweg, Oostende, er is een kleine gratis parking.
Coördinaten: N051°14’16.0” E 002°56’05.7”
Website: www.fortnapoleon.be
Fort Napoleon ligt verscholen in de duinen, vlakbij het strand. In 1811 liet
Napoleon dit fort bouwen om een eventuele Engelse aanval af te slaan. Het
droeg de naam ‘Fort Impérial’ en was de eerste in een hele reeks. Maar de
andere forten werden niet afgewerkt of zelfs niet eens gebouwd. Bovendien
kwam de aanval er niet en dit fort werd als wapenopslagplaats gebruikt. Rond
1830 kreeg het de naam ‘Fort Napoleon’.
Tijdens de twee wereldoorlogen werd het door de Duitsers als

artilleriekwartier gebruikt. Na de oorlogen deed het dienst als museum en
later als kinderspeelplein om uiteindelijk in verval te raken. Sinds 1995 wordt
het fort beheerd door Herita (voorheen Erfgoed Vlaanderen), die het na een
5 jaar durende restauratie openstelde voor het publiek. Het monument werd
op prachtige wijze gerenoveerd met hier en daar een eigentijdse toets. Zo
werd de toegang naar het bistrorestaurant en de onthaalbalie volledig in glas
uitgevoerd om het karakteristiek zicht van de fortgangen niet te verstoren.
Boven op het fort heb je een immens uitzicht over de haven van Oostende,
de duinen en de zee.
Vlaamse schoolvakanties en de maanden juli en augustus: dagelijks geopend. Van 1 april t/m 30 juni en van 1 september tot 31
oktober: van woensdag t/m zondag geopend. Van 1 november t/m 31 maart: op woensdagnamiddag en tijdens de weekends.
Sluitingsuur: 17 uur, behalve in juli en augustus: 18 uur.
Meer info: www.fortnapoleon.be
Naast het fort zie je eveneens nog twee bunkers boven de duinentop. In de toekomst zal dit gebied ook opengesteld worden
voor het publiek. Bedoeling is er een duinenpark van te maken.
Bij de vuurtoren ben je bij knooppunt 8 aangekomen. Vanaf hier

gaat het in volle vaart naar knooppunt 92. Eerst is het volop
genieten geblazen van de zee. We fietsen het dijkpad op waar je
soms zal moeten laveren tussen de hoopjes opgewaaid zand.
Soms toch opletten dus want vaak is het moeilijk in te schatten
hoe ‘dik’ ze liggen en een slip is vlug gebeurd.
Wanneer je het fietspad verlaat, moet je flink klimmen, schakel

dus naar de kleinste versnelling of neem het steil oplopend pad
met de fiets aan de hand. Na een korte afdaling moet je tijdig in
de remmen want je kruist de kustweg en let ook op voor de
kusttram. Blijf in de richting van knooppunt 5 rijden. Volg de
wegwijzers naar Bredene Dorp en Bredene Sas.
Je fietst op een fietspad links op de weg (Zeelaan).
5 > 67 > richting parking Spuikomlaan
Op het einde van het fietspad staan gele plastic paaltjes. Fiets er langs en rij rechtdoor. Dus niet richting Bredene Sas, noch
Vicogne.
Weldra bereik je een rondpunt met in het midden een wat aparte wegwijzer van zwarte mannetjesbeelden. Bij dit rondpunt
ligt knooppunt 5. Nu volg je enkel nog naar knooppunt 67 (Polderstraat). Als je het knooppunt 67 hebt bereikt, dan verlaat je
hier het fietsnetwerk en volg je de pijl naar het Sportcentrum. Zo kom je uit op de parking in de Spuikomlaan.
MIDDELKERKE – WESTENDE
Middelkerke werd tijdens de Eerste Wereldoorlog volledig platgegooid, het enige gebouw dat nog recht stond was de Rotonde.
Nu is het een vakantieplaats met niet minder dan 14.000 tweede verblijven.
Villa Les Zephyrs: villa uit de periode Belle Epoque in Westende

Adres: Henri Jasparlaan 173 Westende.
Deze parel van Westende bezit een origineel interieur van de befaamde
art-nouveauarchitect Henri Van de Velde. In dit kleine maar originele
museum herbeleef je de vakantie van een familie uit de jaren ’30 van
de vorige eeuw. Ook dit gebouw werd na de Eerste Wereldoorlog
heropgebouwd, nl. in 1923. Een bijzondere plaats in dit gebouw is de
keuken die regelrecht uit de serie 'upstairs-downstairs' kan komen.
Doch niet minder luxueus want bekleed met Delftsblauwe tegels. Nog
een ander bijzonder kamertje is de badkamer met een verzonken
badkuip in steen. Meer info op www.middelkerke.be/nl/musea
Kusthistories Museum – Middelkerke

Joseph Casselaan 1, 8430 Middelkerke
Herbeleef het dagje aan zee van toen mama en papa nog kind waren! Het
museum Kusthistories vertelt het volledige verhaal, van de jaren dertig tot
vandaag, over de kusttram en het gestreepte mannenbadpak, van de billenkar
tot de choco-glacé. Met o.a. een mooie collectie kustaffiches en een
authentieke kusttram uit de jaren vijftig. Merkwaardig maar knap voorgesteld
is de kustontwikkeling via de Ferrariskaarten en de evolutie van de
kustarchitectuur in knappe diaporama’s. In de fotostudio staat er een
monumentale camera en vind je tientallen foto’s uit oude dozen. Ook van
“Mariakerke Le Paradis” dat in 1905 een naaktstrand op doktersadvies was.
Meer info op www.middelkerke.be/nl/musea
Dronkenput: historisch waterreservoir in Middelkerke

Kapelstraat 55, Middelkerke
Met de bloei van het toerisme aan de kust aan het einde van de 19de eeuw kwam ook de noodzaak aan meer drinkbaar water.
Middelkerke groef in haar achtertuin een 9 meter diepe put en verzonk daarin een betonnen watervergaarbak (14,2m lang op
8,5m breed en 4,5m hoog) die gevuld zou worden met 500m³ water. Zover is het nooit gekomen. Het grondwater in deze
zompige bodem stootte de bak van 213 ton schuin omhoog en sindsdien steekt een flinke hoek lompweg uit de grond. De
Dronkenput kreeg zijn naam doordat de bezoeker zich steeds evenwijdig wil houden met de talrijke schuine pijlers (12°) in de
grote ruimte en de waterspiegel die uiteraard vlak blijft, waardoor men een gevoel van evenwichtsverlies krijgt. Te bezoeken
na afspraak met de dienst toerisme.
Wandelen van Nieuwpoort-stad naar Nieuwpoort-Bad

We stellen je een wandeling voor tussen 6 en 11,5 km in
Nieuwpoort. Je wandelt van Nieuwpoort-stad naar Nieuwpoort-Bad
waarbij je de keuze hebt om te voet of met de kusttram terug te
keren. Nieuwpoort is een stad met een rijke geschiedenis zowel
sociaal, economisch als militair.
Je start aan de IJzer met het imposante monument van Albert I om

vervolgens het centrum te bezoeken. Herinneringen aan de Eerste
Wereldoorlog zijn hier nooit veraf. Via de vismijn gaat het naar de
wandelpromenade langs de havengeul. Je wandelt tussen groen en
water met als apotheose het staketsel dat je toelaat honderden
meters in zee te stappen zonder natte voeten. Nieuwpoort heeft
heel wat pleinen gerenoveerd en deze wandeling brengt je langs de
drie mooiste ervan. Wie te voet terugkeert maakt gebruik van
rustige wegen door een villawijk en komt vervolgens via speciaal aangelegde fietsen wandelpaden in het centrum aan.
Tussendoor kom je ook nog te weten wie Jeanne Panne en Jan Turpin waren. Kortom het is genieten voor iedereen: de rustige
wandelaar, de rolstoelgebruiker, ouders met kinderen, levensgenieters even goed als gedreven stappers.
Afstand wandelroute
Je hebt bij deze wandeling verschillende mogelijkheden om ze in te korten.
11,5 km: de volledige wandelroute is 11,5 km lang, is enorm gevarieerd van stadscentrum, wandelpromenade langs de
jachthaven, strandstaketsel tot zeedijk en eindigt in alle rust en kalmte op de terugweg door de wijk ‘Simli’.
7,5 km: wandelroute eindigend aan punt 7 op de kaart. Net voorbij de Sint-Bernarduskerk is een tramhalte waarmee je terug
kan naar Nieuwpoort-stad (halte ‘Stad’ aan de Kaai).
6 km: wil je liever niet door het centrum van Nieuwpoort-stad en je beperken tot de wandelpromenade en zeedijk dan ben je
goed voor ongeveer 6 km wandelplezier, tenminste als je met de tram vanaf punt 7 zou terugkeren.
Praktisch
 Vertrek en einde: parking Kaai, 8620 Nieuwpoort

 GPS N 051°08’03” E 002°45’16”
 Toegankelijk voor rolwagens: ja
 Website toeristische dienst: www.nieuwpoort.be
Openbare toiletten (betalend): in het gebouw van de toeristische dienst op het

Hendrikaplein aan de zeedijk.
Gratis parkeren
Aan de start, bij het monument van Albert I, is er een gratis grote parking op het Kaaiplein. Deze is vanaf de autosnelweg
eenvoudig bereikbaar. Neem op de E40 de afrit Nieuwpoort en volg aan de verkeerslichten ‘Nieuwpoort-stad’. Blijf deze weg
volgen tot op het einde (grote rotonde). Volg daar richting Middelkerke (2de rechts), let op voor de tramsporen die je moet
kruisen! Aan de volgende rotonde zie je reeds het monument. De parking ligt links. Let op als je de tramsporen dwarst bij de
rotonde (oranje knipperlichten) om af te draaien naar de parking. Op de parking zijn campers echter niet toegelaten.
> Legende:
= wegwijzer = bezienswaardigheid
Routebeschrijving
Koning Albert I – monument - museum

Het monument van Albert I werd gebouwd door de beeldhouwer Karel
Aubroeck in 1938 naar een ontwerp van Julien de Ridder. De diameter
bedraagt 30 meter met een ringbalk van 100 meter omtrek. In de jaren
‘70 werd het grondig gerestaureerd. Als je tot boven op de ringbalk gaat
heb je een ruim zicht over Nieuwpoort en de IJzervlakte. Er staan
oriëntatietafels.
De locatie van dit monument is logisch. Hier ligt het sluizencomplex ‘De
Ganzepoot’. Zes waterlopen, waaronder de IJzer komen hier in de
Havengeul terecht. De IJzer heeft een belangrijke rol gespeeld in het
verloop van de Eerste Wereldoorlog. De achterliggende polders liggen
lager dan de zeespiegel en daardoor konden ze bij de start van de Eerste
Wereldoorlog dat deel onder water zetten via ondermeer dit
sluizencomplex. Zo werd de Duitse invasie gestopt voor Nieuwpoort, wat niet wegneemt dat de stad volledig werd plat
gebombardeerd (net als Ieper). Nieuwpoort was immers willens nillens de eerste stad aan het Westfront. De inundatie zorgde
ook voor flink wat onderhoudswerk: waterpeil regelen, aanleg loopbruggen, in de winters moest het ijs kapot geschoten
worden om de Duitse vijand niet te laten oversteken, …
De eerste zondag van augustus is er steeds een grote herdenking aan dit monument, want op 4 augustus 1914 vielen de
Duitsers België binnen.
De Ganzepoot
Dit sluizencomplex laat toe om het waterpeil van enkele kanalen, kreken en vaartjes te regelen. Bij vloed worden de deuren
van de uitlaatsluizen (of vannen) gesloten. Bij eb worden ze geopend om zo het overtollige water naar de Noordzee te laten
afvloeien. Tel ze maar even, in totaal zijn er zes verschillende richtingen waarlangs het water hier een weg vindt. Uiteraard
worden in deze sluizen ook schepen versast.
Sinds januari 2015 is onder het monument een bezoekerscentrum ingericht, ‘Westfront Nieuwpoort’. Het museum belicht de
belangrijke rol die Nieuwpoort heeft gespeeld tijdens de Eerste Wereldoorlog. In drie tentoonstellingsruimtes wordt dit
verhaal op een bijzonder boeiende en interactieve manier verteld.
Elk jaar loopt er ook telkens vanaf juni een tijdelijke

tentoonstelling met een welbepaald thema uit de
Groote Oorlog. Tevens kan je er digitaal een
monumentaal panorama bewonderen over de IJzerslag.
Een doek van 115 m lengte en 14 m breedte,
geschilderd door Alfred Bastien meteen na de oorlog,
dat dus op een groot scherm wordt geprojecteerd.
Het bezoekerscentrum is alle dagen open behalve op
maandag. Meer info: www.nieuwpoort.be
Aan de achterzijde van het Koning Albert I - monument staat een Brits monument.
Dit is geplaatst ter ere van de 566 vermiste Britse soldaten uit de Eerste
Wereldoorlog die vochten aan de Belgische kust en de haven van Antwerpen (Slag
om Antwerpeoktober 1914). Hun namen zijn in bronzen platen ingegraveerd.
Bemerk ook de drie liggende leeuwen die het monument ‘bewaken’.
Vanaf het monument ga je over de hangbrug over de IJzer naar het rond
punt. Daar aan het rond punt ga je rechtdoor in de Koningin Elisabethlaan (de
straat rechts van het café, er ontbreekt evenwel een naambordje bij het begin van
de straat). Blijf nu deze straat volgen. Vooraleer je een bocht ingaat, zal je rechts
de ruïne van een toren zien, de Duvetoren. Ernaast staat een voorlader van een
gietijzeren kanon. Blijft de bocht rechts meevolgen tot aan punt 2 op de kaart.
Sint-Laurentiustoren of Duvetoren
Hier stond de Sint-Laurentiuskerk die na een paar verwoestingen werd verbouwd tot waterburcht. De oude kerktoren was niet
alleen een uitkijktoren maar ook een munitiedepot. Uiteindelijk werd die
toren in 1917 gereduceerd tot wat er nu van overblijft. De naam
‘Duvetoren’ komt niet van ‘duiven’ maar wel van de legende van Jeanne
Panne. Dit zou haar afspraakplaats geweest zijn met de duivel. Schuinover
de Duvetoren staat Jeanne Panne afgebeeld in een kunstwerk op een paal.
Het verhaal van Jeanne Panne

Jeanne werd geboren rond de jaren 1600 als dochter van een vermeende
tovenaar. Een schoonheidsprinsesje was ze zeker niet door haar vele
geboortevlekken, etterpuisten en een grote rode plek onder de
wenkbrauw. Ze huwde in 1617 met Jan Panne. Ze kregen 11 kinderen en
hadden een bakkerij. Jeanne was een gewiekste zakenvrouw die haar
plezier vond in het ontduiken van belastingen. Maar het tij keerde toen ze
vijftig was: haar man en reeds 10 van de 11 kinderen waren gestorven,
weliswaar een natuurlijke dood. Toen ze echter wilde hertrouwen, vertelde
de geest van haar overleden man dat ze zou stom worden als ze dat deed. Dus geen huwelijk maar het ging van kwaad naar
erger. Twee zieken die bij haar op bezoek geweest waren stierven kort daarna. Beticht van hekserij werd ze veroordeeld tot
een halsband met scherpe nagels. Bij onderzoek vooraleer de halsband werd omgedaan kwam de beul tot de vaststelling dat
ze geen pijn voelde ter hoogte van die grote rode puist onder de wenkbrauw. Dit was meteen het teken dat ze een
overeenkomst had gesloten met de duivel. Ze zweerde nog de duivel te verzaken en de genade van god af te smeken. De
halsband ging er af, maar nadat ze alles bevestigde wat er gebeurd was, werd ze veroordeeld tot de brandstapel. Ze moest
eerst nog de proceskosten betalen en op 16 mei 1650 brandde ze als een toorts. Het lot van elke heks in die tijdsperiode. Elke
drie jaar in juli wordt Jeanne Panne in een historische evocatie opnieuw ‘tot leven gebracht’.
Blijf op punt 2 gewoon de weg vervolgen op de hoofdweg tot je aan de tweede zijstraat,
rechts een witte pijl ziet naar het stadhuis. Ga daar rechtsaf en als je die pijl dan nogmaals
volgt (ga dus niet onder het gewelfde poortgebouwtje door), kom je aan de voorzijde van de
kerk. Rechts van je is het stadhuis en recht voor je de markt waar iedere vrijdagvoormiddag
de weekmarkt doorgaat.
Stadhuis met stadshalle en O.L.Vrouwekerk met beiaardtoren

Met je gezicht naar het stadhuis zie je achtereenvolgens van rechts naar links: de gotische O-
L-Vrouwekerk met de beiaardtoren, het stadhuis en de stadshalle met de belforttoren. De
vijf gebouwen dateren uit de jaren ‘20 van de 20ste eeuw. Alles was platgebombardeerd
tijdens de Eerste Wereldoorlog en daarna weer opgebouwd. Bijzonder aan de O-L-
Vrouwekerk is de neogotische beiaardtoren die dateert van 1952. Maar Nieuwpoort had
reeds in de 15de eeuw een beiaard. Na de oorlog werd een gloednieuwe beiaard met 67
klokken ingehuldigd. Ondertussen is het een modern bespeelbaar instrument geworden. Er
worden geregeld beiaardconcerten gegeven. In de kerk zijn de grote

brandglasramen meer dan de moeite om zien. Het stadhuis is opgetrokken in
1922 in Vlaamse neo-renaissancestijl. Het vroegere stadhuis bevindt zich in
de Langestraat waar we straks langskomen. Binnenin zijn de stadsdiensten en
de toeristische dienst gehuisvest. Boven de toegangsdeur merk je het oude
wapenschild van Nieuwpoort:een ploegende boer, een visser, een anker en
de Latijnse benaming ‘Novus Portus’. De stad kreeg die naam in 1163 van
Filips van den Elzas, Graaf van Vlaanderen, samen met een stadskeure en
heel wat vrijheden. Toen reeds was Nieuwpoort als stad en haven
economisch zeer belangrijk.
Links van het stadhuis staat de stadshalle waarvan de geschiedenis teruggaat tot 1280 maar die na
de verwoestingen tijdens de Eerste Wereldoorlog volledig in de originele staat werd heropgebouwd
in 1920. Momenteel is deze in gebruik voor grote feesten en tijdelijke tentoonstellingen. De
belforttoren is 35 m hoog. Hier hing vroeger de beiaard maar die verhuisde dus naar de O-L-
Vrouwekerk in 1675.
Als je goed kijkt zie je op de torenspits een windwijzer met daarop een schip en een leeuw,
symbolen van het stadswapen. Sinds 1999 behoort het belfort tot de UNESCO-Werelderfgoedlijst.
Jan Turpin, de grootste reus van Europa

Jan Turpin leefde in de 15de eeuw en als burgemeester gaf hij opdracht aan de vrouwen om mee te
vechten met hun dappere echtgenoten. Dankzij deze al even moedige dames wonnen ze veldslagen
in 1489 tegen de Fransen, de Gentenaars en de Bruggelingen. Dat was een primeur in Europa. Jan Turpin is nu vereeuwigd in
een reus van 10,60 meter hoog. Er zijn niet minder dan 24 dragers nodig bij een optocht. Hij is te zien bij grote feestelijkheden,
ook in het buitenland.
Met je rug naar het stadhuis neem je rechts in de hoek de Marktstraat (breedste straat in die hoek). Je komt zo in een
winkelstraat. Wat verder op een hoek met de Langestraat kom je langs het Vredegerecht waar ook het politiecommissariaat
gevestigd is. Dit was dus vóór 1914 het voormalige stadhuis. Het is één van de weinige classicistische gebouwen in Nieuwpoort.
Stap nog steeds rechtdoor, steek de Kaai over, tot aan het Vissersmonument net voorbij de tramhalte. Opgelet voor de
kusttram. Wie terugkeert met de tram zal hier moeten uitstappen, te herkennen aan de moderne overkapping.
Aan het Vissersmonument ga je links en kom je bij de vismijn. Blijf

vervolgens de Havengeul volgen langs de vismijn. Bij grote
bedrijvigheid zal je wel niet de kasseiweg langs het water kunnen
nemen maar moet je links van de gebouwen stappen. In beide gevallen
kom je aan het kleine Kattesas dat je oversteekt om dan rechts mee te
volgen. Weinigen weten dat hier in de nacht van 26 op 27 oktober
1914 een eerste poging werd ondernomen om de IJzervlakte onder
water te brengen. Onderweg naar het Kattesas kan je op infoborden
lezen welke vissoorten gevangen worden, in welke visgebieden dat
gebeurt en algemene boeiende informatie over de visserij.
Vissersmonument en de vismijn
Het plein voor de vismijn werd totaal vernieuwd. In de vloer is een
fontein verwerkt die ‘s avonds kleurrijk water spuit. Maar eerst zal je
het Vissersmonument van beeldhouwer Pieter De Soete opgevallen
zijn. Het herdenkt de vissers die op zee gestorven zijn. De vissershaven
was reeds belangrijk in de 12de eeuw en met ups en downs bleef dat
zo tot de jaren ‘60. Vanaf toen werd een belangrijk deel gebruikt als
jachthaven. Nu zijn er nog steeds vissersboten actief die tussen de 2 en
5 dagen op zee blijven. De vis wordt ‘s morgens vroeg aan wal
gebracht, voornamelijk op maandag, woensdag en vrijdag. De huidige
vismijn dateert van 1952 met een uitbreiding in 1972.
Je bent nu aan een kruising gekomen om je naar een schiereiland in de oude jachthaven te begeven. Je stapt evenwel
rechtdoor want de enige bezienswaardigheid ligt ook aan deze kant van het water. Net voorbij dit kruispuntje staat het
monument ter ere van poolreiziger Dixie Dansercoer. Je blijft deze schitterend aangelegde wandelpromenade gedurende een
tweetal kilometer volgen tot aan de zeedijk en het Westerstaketsel. Officieel heet dit de Robert Orientpromenade.
Onderweg kom je nog langs het Prins Mauritspark met het verblijf van Bloso, er is een uitkijktorentje, een veerdienst en na de
jachthaven zie je rechts aan de overzijde het Natuurreservaat De IJzermonding.
Nieuwe jachthaven 'Novus Portus'

De oude jachthaven ligt naast de wandelpromenade. Vanaf de jaren '60
werd deze jachthaven ingericht voor een capaciteit van ca. 750 boten.
Algauw drong zich een grote uitbreiding op en werd de Novus Portus
gebouwd. Dat is het insteekdok achter de oude jachthaven. In die nieuwe
jachthaven kunnen ca. 1200 boten aanleggen. Daarmee heeft
Nieuwpoort de grootste jachthaven van Noord-Europa. Opnieuw zijn er
uitbreidingsplannen voor nog eens 750 aanlegplaatsen.
Monument Dixie Dansercoer

Dixie Dansercoer is in Nieuwpoort
geboren en vertrok hier in 2007 op
Zuidpoolexpeditie 'In the Wake of the
Belgica - Adrien de Gerlache achterna'. ‘De Poolreiziger’ is een werk van de Nieuwpoortenaar
Freddy Cappon en staat aan het begin van de wandelpromenade. Er zit heel wat symboliek in
het kunstwerk: een man op de ski’s zijn bagage voorttrekkend, eenzaam in het ingebeelde
landschap, alleen met zijn gedachten, zijn gevoelens, …
Kunstwerk van Daniël Buren

‘Le vent souffle où il veut’ of ‘de wind blaast waar hij wil’ is de naam van
het kunstwerk van Daniël Buren (Fr) dat bestaat uit 100 vlaggenmasten.
Aan die masten hangen in het toeristisch seizoen windhanen, ook te zien
op luchthavens. Ze geven de windrichting aan. Het is een zeer kleurrijk
spektakel dat tijdens kunsthappening Beaufort 03 in De Haan stond. Op
de plaats van dit kunstwerk stond vroeger een vuurtoren uit de 13de
eeuw, de Vierboete.
Voorbij het Blosopark kan je met de gratis veerdienst ‘De Nieuwe Visie’
naar het Natuurreservaat De IJzermonding en via wandelwegen naar de
Vuurtoren en het Oosterstaketsel dat 543 m diep in de zee ligt. Info over
afvaarttijden aan de veerdienst.
Je bent nu aangekomen op het Loodswezenplein. Links van je

ligt de zeedijk, recht voor je heb je het Westerstaketsel dat je toelaat
om 490 meter in zee te wandelen. Het werd gebouwd in 1865 maar
na de Tweede Wereldoorlog bijna volledig
heropgebouwd. Aan de voet van dit staketsel staat een
herdenkingsmonument van Willem Vermandere.
Als je op het Westerstaketsel wandelt zie je rechts een vuurtoren. Die

steekt 27 meter boven de zee uit en is herbouwd in 1949. Het is de
derde vuurtoren op deze locatie. De vorige werden vernield tijdens
de Eerste en Tweede Wereldoorlog. Om de 14 seconden is er een
rood zwaailicht dat schippers moet waarschuwen.
Je wandelt nu een paar honderd meter verder via de zeedijk tot aan het eerstvolgende plein, het Hendrikaplein.
Het eerste wat opvalt is het grote imposante hoekgebouw, de White

Residence. Centraal op het plein staat een gebouw van de toeristische dienst
(inclusief openbare toiletten). Achter dit gebouw aan het rond punt met de kleine
vuurtoren staat de Villa Hurlebise. Wandel dan wat verder op de dijk en je ziet
links het gebouw in Normandische stijl; De Barkentijn. Stap tot aan een nieuw
heraangelegd plein links; het Leopoldplein met daarachter de St-Bernarduskerk,
neo-romaans kerkgebouw uit 1923 maar later grondig gerestaureerd. Leg je in
één van de imposante ligstoelen of schuil achter de poëtische windschermen. Je
blijft links van de kerk rechtdoor wandelen tot aan de tramhalte (punt 7 op de
kaart).
White Residence en De Barkentijn

Beide gebouwen dateren uit de jaren '20. Het hoekgebouw 'White
Residence' was vroeger het Grand Hôtel. Dit voormalig hotel is nu een
beschermd gebouw. Kijk eens rustig naar de fraaie decoraties, de
balkons, balusters, de mooie motieven, …
Wat verderop ligt De Barkentijn, gebouwd in 1924 in Normandische stijl
en daardoor uniek aan de Westkust. Het vakwerk is wel niet echt. Niet
alleen de voorgevel (62 m breed) is in deze stijl maar ook de achter- en
zijgevel. Ooit stond op dezelfde plek tussen 1868 en 1914 een grote villa
van de familie Crombez maar deze werd platgebrand in de Eerste
Wereldoorlog. Nu is het gebouw in gebruik als vakantiecentrum.
Villa Hurlebise
Dit neo-barok hoekgebouw is een typisch voorbeeld van elitair
kusttoerisme. De villa met enkele art deco kenmerken werd gebouwd in
de jaren '20.
Hier kan je de tram nemen naar Nieuwpoort-stad (richting Knokke-

Heist) en afstappen aan de halte ‘STAD’ aan de Kaai.
De wandelaars gaan rechtdoor aan deze halte en stappen voorbij een
parking op het einde naar links. Je wandelt nu de wijk Simli binnen. Na
ongeveer 50 m klimmen volgt een scherpe afdaling en kom je aan een
rotonde waar je rechts gaat (Guido Gezelleplein). Op het einde naar links
in de Eugene Demolderlaan dan opnieuw rechts in de H. Consciencelaan
die je tot op het einde volgt. Zo kom je op de Louisweg, een asfaltwegje
waar je zo’n 150 m blijft. Je bereikt het wandelknooppunt 82. Neem dan het pad rechts waar een pijltje staat naar
wandelknooppunt 90. Op het einde van die weg, de Zeemeerminnendreef komt je aan punt 8 op de kaart.
Wijk Simli
De gronden werden aangekocht in 1928 door de NV Simli. In de jaren '50 werden ze verkaveld, wegen aangelegd en villa's
gebouwd. Edmond Kamp was de grote promotor van dit project 'Nieuport-Dunes'. Een deel is bebouwd, het andere is,
gelukkig, nog steeds natuurgebied.
Ga hier even links en 50 meter verder rechts op een pad waarvan de toegang wat verscholen is achter een tuinafsluiting
en afgebakend is met twee ijzeren boogstaven. Dit tegelpad blijf je alsmaar rechtdoor volgen, tot net voor het Sportpark waar
dit pad schijnbaar eindigt. Je zal echter merken dat je nog steeds rechtdoor kan over de beek. Met het Sportpark aan je
linkerhand blijf je stappen tot op het einde. Daar ga je naar links voorbij de toegang tot het sportpark en wat verder voorbij
een gebouw van de Federale Overheidsdienst Financiën. De Dudenhofenlaan gaat over in de Stationslaan. Stap deze af tot op
het einde. Je bent nu aangekomen op punt 9 op de kaart.
Stap hier naar links en kies voor de eerste straat rechts bij een elektriciteitscabine (Langestraat, het straatnaambordje zie
je straks). Dwars de Astridlaan. Wat verder voorbij een kruispunt zie je een bijzonder gebouw: ‘t Kasteeltje. Nog wat verder zie
je het Vredegerecht waar je reeds langs kwam bij de start van de wandeling. Daar ga je naar links, op het einde aan het
Vissermonument naar rechts en dan opnieuw naar de parking.
‘t Kasteeltje
Dit gebouw in Vlaamse renaissancestijl dateerde uit de 17de eeuw maar moest na de Eerste Wereldoorlog heropgebouwd
worden. Men deed dit zeer waarheidsgetrouw. Vroeger was dit het Hôtel de l'Espérance, nu is hier het cultuurcentrum
ondergebracht met o.a. de stedelijke muziekacademie.
Extra buiten de wandelroute
Schildpad van Jan Fabre

Dit werk is in restauratie en krijgt een nieuwe locatie in het Prins
Mauritspark in 2017. Dit bronzen kunstwerk van Jan Fabre draagt de naam
"Searching for Utopia" en werd gemaakt voor de eerste editie van
Beaufort. De persoon op de schildpad is een zelfportret van Jan Fabre.
"Utopia" verwijst naar een boek van Thomas Moore (16de eeuw) waar hij
een ideale wereld beschrijft. Het beeld weegt meer dan 5 ton en had veel
te lijden van zand en wind.
Excursies met de Seastar

De Seastar heeft zijn thuishaven in Nieuwpoort. Zij verzorgen zowel voor
particulieren als voor groepen rondvaarten met allerlei thema's. Dat kan
een gewone havenrondvaart zijn maar ook een tocht langs de IJzer naar Diksmuide. Voor meer informatie: www.seastar.be
Fietsroute Nieuwpoort – abdij Gistel

Vanuit Snaaskerke, een heel vredig dorpje dat bij Gistel behoort, starten we deze fietsroute vanop een gratis parking langs de
straat. Het wordt een rustige tocht langs kanalen (autovrije fietspaden!), daarna langs de zee en je maakt ook kennis met de
IJzer. Aan water geen gebrek dus. Je fietst door open landschappen met vruchtbare polders. We pikken een vleugje
oorlogstoerisme mee, groeten in Nieuwpoort Albert I en naar het einde toe kan een bezoek aan een abdijsite met een speciale
waterput er zeker nog bij. Onthaasten op de fiets en voldoende mogelijkheden om jezelf te verwennen met een
horecabezoekje aan de kust of in het hinterland. Dat is in een notendop wat je kan beleven op deze fietsroute.
 Afstand: 48 km
 Vertrek en einde: Dorpsstraat, 8470 Snaaskerke
 Parkeren:
Adres: Gratis, langs de straat. Dorpsstraat, 8470 Snaaskerke (Gistel).
GPS-coördinaten: N 51°10’34,58” E 002°56’21,72”
 Aard van de fietswegen: twee lange stroken onverhard maar deze liggen met fijne steenslag bezaaid. Vlak
parcours op een brug bij het begin na.
 Bewegwijzering via de fietsknooppunten

Start > 83 > 84 > 17 > 16 > 59 > 44 > 60 > 81 > 73 > 61 > 70 > 8 > 7 > 57 > 10 > 46 > 1 > 54 >
21 > 22 > 76 > 89 > richting 83

Met deze fietsroute kom je geregeld langs een fietsknooppunt. Je kan deze route dan ook naar hartenlust aanpassen met de
fietskaart van het Fietsnetwerk Kust en Brugse Ommeland. Ze is te koop bij de plaatselijke diensten voor toerisme en bij
Westtoer. Ze kan ook online besteld worden op www.westtoer.be
Voor verbeteringen en suggesties op de fietsknooppuntroutes en de bewegwijzering, ga naar de ‘Routedokter’, te vinden op
pagina ‘contact’ op www.westtoer.be
Wegenwerken, omleidingen …
We raden steeds aan om onze beschrijving én de kaart uit te printen. Soms zijn er wegenwerken of omleidingen waarvan wij
niet op de hoogte zijn. Met de kaart kan je dan opnieuw naar het juiste traject navigeren.
Routebeschrijving
Naast de parking achter het groen ligt een van de weg afgescheiden fietspad,
Groene 62. Hou de parkeerplaatsen in de rug en ga links het fietspad op.
Groene 62 is een fietsas van 20 kilometer over een vroegere spoorlijn die
Torhout met Oostende verbond. Dwars de rijweg en met een paar forse
pedaalstoten geraak je de fietsbrug over. Meteen na de passage zie je het
knooppunt 83. Hier rechts afslaan naar 84. Je komt uit bij het kanaal
Nieuwpoort-Plassendale. Je fietst ca 700 meter op het jaagpad. Een zijvaartje
over en links vervolgen op een brokkelige kaarsrechte weg tot je bij de N33
komt. Hou hier links aan op het fietspad want je moet naar de vierkante toren
om zo onder de rijweg door een fietstunnel te geraken. Daar naar links. Kom
je opnieuw bij het kanaal uit. Hier ontbreekt een bordje. Sla hier rechtsaf. Bij
Leffinge brug ben je bij knooppunt 84. De eerste vijf kilometer zitten er bijna
op.
Wanneer je uit Leffinge fietst, is het scherp linksaf in de richting naar Wilskerke. Verderop kan je aan je rechterzijde bunkers
zien staan die behoorden tot de veldbatterij Hannover. Een infobord geeft meer details.
Onderweg naar 59 begin je door de opdoemende appartementsgebouwen te merken dat we naar de kustlijn rijden. In
Middelkerke bereiken we de zeedijk. Helaas ligt er maar vanaf het knooppunt 59 t.h.v. Wilskerke een van de rijweg
afgezonderd fietspad. Bij 44 steek je schuin over, om dan langs enkele campingplaatsen tussen de huizen te komen en kort
daarna op de dijk.
Op de zeedijk kan je er niet naast kijken, de stripfiguren. Probeer je al vanop enige afstand te
raden wie het zijn? We fietsen net iets meer dan vier kilometer op de dijk. Aan stopplaatsen
geen gebrek. Bij knooppunt 81 zeg je de zee ‘adieu’. Je komt eerst op het grondgebied van
Westende Bad, daarna als je de kusttramsporen dwarst (best opletten hier!) in Lombardsijde
Bad. Na de verkeerslichten is het direct naar links.
Je komt bij een grote plaats vol met zeilboten en andere vaartuigen. Leuk om horen is het
gefluit dat de wind doet spelen omheen de masten. Je bent bijna in Nieuwpoort. In de
achtergrond zie je al het immense monument opduiken. Daar rijden we ook naartoe. Hou daar
aangekomen even de aandacht erbij want het wordt er wat drukker en er zijn enkele
oversteekpassages bij de IJzer. Vanaf knooppunt 8 is die drukte voorbij en is het langs het water
van het kanaal Plassendale-Duinkerke rustig fietsen. Bij een oude geniebrug moet je links
afslaan. Nu volg je een poosje over een onverhard fietspad (de Frontzate). Bemerk de grote
plas aan je rechterzijde, de Koolhofput. Na de doorgang onder de E40 kan je kort even afslaan
om tot bij de Belgische militaire begraafplaats te komen van Ramskapelle.
Daarna is het ruim 5 kilometer zigzaggen tussen de weilanden en polders om tot bij een herdenkingsmonument in Sint-Joris te
komen bij de IJzer. Je zal over de brug moeten om langs de andere oever van de IJzer de route te vervolgen. Niet veel verder
ligt knooppunt 46. Het gaat nu naar Mannekensvere waar je bij de kerk links afslaat. Andermaal fiets je dwars door de polders.
Via een erg smal sintelpaadje beland je in Zevekote waar bij de kerk knooppunt 76 ligt. Kies nu voor 89.
De Kloosterstraat en de Abdijstraat laten al iets vermoeden. Inderdaad, de abdij Ten Putte is vlakbij. De route loopt naar
rechts, maar wie de Abdij Ten Putte of ook wel Godelieve abdij genoemd, wil bezoeken die moet hier naar links. Goed 400
meter kom je vanzelf op de abdijsite. Er zijn fietsstallingen aanwezig.
Na het bezoek kom je nog eventjes tot bij de rand van Gistel. Wie echter de stad zelf
inwil, die kan hier nog een extraatje aan breien. Maar je kan ook een ander keer
terugkeren om een andere fietsroute te rijden, met name de fietsroute Torhout
met start aan het kasteel Wijnendale, waar je dus wél in het centrum van Gistel
komt.
Via omzeggens één rechte lijn gaat het vanaf 89 over de Frontzate in de richting
naar knooppunt 83. De Frontzate ligt op het voormalige traject van de spoorlijn
Nieuwpoort Diksmuide. De plaats waar je de auto parkeerde zal je moeiteloos
herkennen.
Kanaal Nieuwpoort Plassendale

Dit kanaal vormt over ongeveer 20 kilometer de verbinding tussen Nieuwpoort en
Plassendale met een doorsteek naar de haven van Oostende. Al halfweg de 17de
eeuw was het kanaal gegraven voornamelijk langs het tracé van de Ieperlee, tussen
Brugge en de IJzer. Het diende om via het water een betere aansluiting tussen
Duinkerke en Brugge te bekomen. Inmiddels is de economische rol nagenoeg
uitgespeeld en zijn het vooral pleziervaartuigen die gebruik maken van het kanaal.
Leffinge
De Onze-Lieve-Vrouwekerk van Leffinge is een heel grote kerk, vandaar soms de
naam ‘kathedraal van het noorden’. Eerder stond er een romaanse kerk (12de
eeuw) maar die overleefde de 15de eeuw niet. Voor de heropbouw werd gekozen
voor een hallenkerk in baksteen, maar die liep aanzienlijke averij op tijdens het
Beleg van Oostende (1601-1604). Na verbouwingen werd ook deze met de grond
gelijk gemaakt (gewild dit keer) om een nieuwe kerk op te trekken. Dit is deze
huidige versie in een neo-gotische stijl. Opmerkelijk is het aantal torens. Het zijn er
13 wat een halve verwijzing is naar 1813, het geboortejaar van de Brugse bisschop
Faict die uit Leffinge afkomstig is en het initiatief tot de bouw van de kerk nam.
Veldbatterij Hannover
In de achtergrond staan een aantal bunkers. Een plannetje langs de straat geeft een
overzicht. De veldbatterij was in Duitse handen en maakte deel uit van de
Altantikwall. Her en der kan je betonnen palen zien, de zogenaamde
‘Rommelasperges’. Zij moesten vijandelijke parachutisten of kleinere vliegtuigen
hinderen bij de landing.
Stripfiguren Middelkerke Bad

Herken je ze allemaal? Het zijn allemaal
figuren uit de stripwereld, in het brons.
Middelkerke gaat er prat op dé stripgemeente van België te zijn. Elk jaar in augustus
vindt in Middelkerke een stripfestival plaats.
Nieuwpoort
Koning Albert I Monument
Het monument van Albert I werd gebouwd door de beeldhouwer Karel Aubroeck in
1938 naar een ontwerp van Julien de Ridder. De diameter bedraagt 30 meter met een ringbalk van 100 meter omtrek. In de
jaren ‘70 werd het grondig gerestaureerd. Als je tot boven op de ringbalk gaat heb je een ruim zicht over Nieuwpoort en de
IJzervlakte. Er staan oriëntatietafels.
De locatie van dit monument is logisch. Hier ligt het sluizencomplex ‘De
Ganzepoot’. Zes waterlopen, waaronder de IJzer komen hier in de Havengeul
terecht. De IJzer heeft een belangrijke rol gespeeld in het verloop van de
Eerste Wereldoorlog. De achterliggende polders liggen lager dan de zeespiegel
en daardoor konden ze bij de start van de Eerste Wereldoorlog dat deel onder
water zetten via ondermeer dit sluizencomplex. Zo werd de Duitse invasie
gestopt voor Nieuwpoort, wat niet wegneemt dat de stad volledig werd plat
gebombardeerd (net als Ieper). Nieuwpoort was immers willens nillens de
eerste stad aan het Westfront. De inundatie zorgde ook voor flink wat
onderhoudswerk: waterpeil regelen, aanleg loopbruggen, in de winters moest
het ijs kapot geschoten worden om de Duitse vijand niet te laten oversteken,
…
De eerste zondag van augustus is er steeds een grote herdenking aan dit monument, want op 4 augustus 1914 vielen de
Duitsers België binnen.
Westfront
Het bezoekerscentrum Westfront belicht de belangrijke rol die Nieuwpoort heeft gespeeld tijdens de Eerste Wereldoorlog. In
drie tentoonstellingsruimtes wordt dit verhaal op een bijzonder boeiende en interactieve manier verteld. Elk jaar loopt er ook
telkens vanaf juni een tijdelijke tentoonstelling met een welbepaald thema uit de Groote Oorlog. Tevens kan je er digitaal een
monumentaal panorama bewonderen over de IJzerslag. Een doek van 115 m lengte en 14 m breedte, geschilderd door Alfred
Bastien meteen na de oorlog, dat dus op een groot scherm wordt geprojecteerd. Het bezoekerscentrum is alle dagen open
behalve op maandag. Meer info: www.nieuwpoort.be
Het sluizencomplex De Ganzepoot laat toe om het waterpeil van enkele kanalen, kreken en vaartjes te regelen. Bij vloed
worden de deuren van de uitlaatsluizen (of vannen) gesloten. Bij eb worden ze geopend om zo het overtollige water naar de
Noordzee te laten afvloeien. Uiteraard worden er ook schepen versast in de sluizen. Tel ze maar even, in totaal zijn er zes
verschillende richtingen waarlangs het water hier een weg vindt.
Abdij Ten Putte Gistel

Je voelt van bij het betreden van de abdijsite de serene sfeer. Je vindt er een
kerk, een museum, een waterput met het miraculeuze water, een cafetaria en
een kleine tuin. Sinds 2007 huist hier een religieuze gemeenschap Moeder van
Vrede die celibatair en religieus samenleven. Voor een geleid bezoek dien je
vooraf contact op te nemen met de dienst Toerisme van Gistel, www.gistel.be
De oudste teruggevonden archieven over de abdij vermelden einde 11de eeuw.

Op de plaats waar Godelieve op wreedaardige manier werd omgebracht werd
een abdij van Benedictinessen gesticht. Die werd echter verwoest in 1578. Pas
eind 19de eeuw
keerden kloosterzusters terug naar een nieuwe opgetrokken abdij.
H.Godelieve
Godelieve was van Franse adellijke afkomst, nabij Boulogne-sur-Mer. Ze werd uitgehuwelijkt aan Bertolf, zoon van een
kasteelheer uit Gistel. Van grote liefde was echter geen sprake. Bertolf verstootte de brave Godelieve van bij het begin. Ze
werd op zijn zachtst gezegd onfatsoenlijk behandeld ook door haar schoonfamilie. We zijn juli 1070 wanneer twee knechten
van Bertolf Godelieve met een halsdoek wurgen en nadien in een waterpoel gelegen in Ten Putte onderdompelen. Bertolf zou
meteen hertrouwen en uit dat huwelijk werd Edith geboren. Het meisje bleek echter blind. Toen haar ogen gewassen werden
met water uit de poel waarin de arme Godelieve was ondergedompeld, kon Edith plots zien. Hierna zou zij uit dankbaarheid
een abdij oprichten en noemde die naar de plek Ten Putte van de waterpoel. Toen er nadien nog meer mirakels gebeurden,
werd een waterput gebouwd en ontstond een ware toeloop van bedevaarders. Op 30 juli 1084 werd Godelieve al heilig
verklaard. Tot vandaag komen hier vanaf mei dan geregeld bussen met bedevaarders de parking oprijden. Godelieve ligt
begraven in de Onze-Lieve-Vrouwekerk in Gistel centrum, op zowat 3 kilometer afstand van de abdij.
Waterput
De put met het wonderlijke water vind je in een zijkapel van de kerk. Je kan
vandaag geen water uit de put halen. Opzij vind je wel kraantjes. Vergeet niet
naar de mooi beschilderde koepel te kijken waar in enkele taferelen het leven
van Godelieve staat afgebeeld. Het water zou helpen tegen keel- en oogziekten.
Maar het zou ook helpen om huwelijkstrouw te bewaren of te herstellen. Wij
testen het uit en …
Museum
In het museum kom je alles te weten over de H.Godelieve, de devotie en over de
geschiedenis van de abdij. Hier is ook het zogenaamde ‘hemd zonder naad’ te
bezichtigen. Dit hemd zou door Godelieve zijn vervaardigd. Voor meer
inlichtingen over de residerende geloofsgemeenschap, zie www.moedervanvrede.be
Processie
Jaarlijks gaat op de eerste zondag na 5 juli de Sint-Godelieveprocessie uit in de straten van Gistel. Dat zou volgens archieven al
voor het eerst in 1459 geweest zijn. Met zang, muziek en dans beelden bijna 1000 figuranten het leven van de heilige
Godelieve uit. Daarbij komen de mirakels, haar marteldood en de verheerlijking aan bod.
Wie relieken wil zien van de H. Godelieve moet naar het centrum van Gistel (zowat 3 kilometer van de abdij). De fietsroute
Torhout komt er langs, zie www.reisroutes.be .
KOKSIJDE-BAD
Koksijde telt 3 kustgemeenten: Koksijde, Oostduinkerke en het kleinere Sint-Idesbald. Samen goed voor zo'n 22.000 inwoners
en niet minder dan 15.000 tweede verblijven. Koksijde maakt ook deel uit van het grote natuurreservaat van duinen en bezit
de hoogste duin van de kust: de Hoge Blekker (33 meter). Als je in de ondergrondse garage parkeert onder het Casinoplein
(ingang Kursaallaan) dan moet je zeker eens het nieuwe gemeentehuis binnenstappen. Er staan altijd wel een paar
kunstwerken tentoon maar centraal heb je een bijzondere bol op stalen poten, daarin bevindt zich de moderne raadszaal. Het
cultureel centrum noemt hier de Casino maar het is nooit een casino geweest.
Paul Delvauxmuseum
Adres: Paul Delvauxlaan 42, 8670 Koksijde
De internationaal bekende schilder Paul Delvaux voorstellen is vrij eenvoudig.
Vrouwelijk naakt in combinatie met treinen en stations is immers zijn visitekaartje.
Het museum bezit een grote collectie van zijn oeuvre en staat garant voor één tot
anderhalf uur bewondering en verbazing. Dit museum moet je echt ooit eens
bezocht hebben! Hier heeft de schilder gewoond en gewerkt. Raadpleeg de website
voor de openingsuren en tijdelijke tentoonstellingen.
Website: www.delvauxmuseum.com
Abdijmuseum Ten Duinen 1138

Adres: Kon. Prinslaan 8, 8670 Koksijde
Op de eerste zaterdag van de maand is dit museum gratis te bezoeken.
Dit museumcomplex telt drie grote delen : het abdijmuseum, de archeologische site
van de vroegere abdij O.L.V.-ter-Duinen en het Zilvermuseum. In de Middeleeuwen
was deze abdij één van de invloedrijkste religieuze instellingen in Vlaanderen. Het
bewijs hiervan zijn de nog bewaarde indrukwekkende ruïnes. Een apart gegeven is
de annex van het abdijmuseum: het Zilvermuseum. Rode draad hier is de collectie
Maldague de Héry, een collectie religieus zilver dat teruggaat tot de periode 1800-
1940. Website: www.tenduinen.be
Visserijmuseum
Adres: Pastoor Schmitzstraat 5, 8670 Oostduinkerke
Op de eerste zaterdag van de maand is dit museum gratis te bezoeken.
Voorzie minstens anderhalf uur voor dit unieke museum. Je kan er maquettes,
schilderijen en vissersboten bewonderen. Het museum vertelt de geschiedenis van
de Vlaamse visserij. Je komt er alles te weten over de ontwerp- en bouwfasen van
de Vlaamse vissersboten. Om je volledig in te leven in de sfeer werd er zelfs gezorgd
voor een heus vissershuisje en heel wat levensechte poppen. Website: www.visserijmuseum.be
Abdijhoeve Ten Bogaerde

Adres: Ten Bogaerdelaan 10, 8670 Koksijde
Op de site van de Abdijhoeve Ten Bogaerde in Koksijde komt er vanaf 1 juli 2016 een gloednieuw Kunstencentrum. Dit
Kunstencentrum krijgt een plaats in de abdijschuur. De abdijhoeve Ten Bogaerde gold als boerderij (uithof) van de
cisterciënzerabdij Ten Duinen. Lekenbroeders werkten zich er uit de naad voor de abdijgemeenschap en dit in vaak moeilijke
omstandigheden.
De hoeve had reeds een woelige geschiedenis achter de rug toen de gemeente Koksijde de boerderij aankocht in 2004.
Sindsdien maakt die opnieuw deel uit van het huidige museacomplex Ten Duinen dat zich op een andere plaats in Koksijde
bevindt waar je een archeologische site kan bezoeken en in een museum over het leven in de cisterciënzerabdij wordt belicht.
In en rond het nieuwe Kunstencentrum zal ook een permanente tentoonstelling over George Grard lopen. Deze Belgische
beeldhouwer (1901-1984) leefde en werkte lange tijd in Sint-Idesbald. ‘Zijn beelden getuigen van een menselijke natuurheid en
worden gekenmerkt door een krachtige, vloeiende lijn.’ Bekende werken van Grard zijn ‘De Lente’, ‘De Baadster’,’De Zee’, ‘De
Kwartel’ e.a.
Georges Grard lag mee aan de basis van wat later de ‘school van Sint-Idesbald’ werd genoemd. Gerenommeerde kunstenaars
kwamen samen om te filosoferen over het leven en de kunst als onderdeel daarvan.
Garnaalvissers te paard
Adres: Astridplein, strand Oostduinkerke
Op bepaalde dagen kan je de garnaalvissers nog aan het werk zien hoe het vroeger gebeurde, te paard. Na het vangen van de
garnalen worden ze soms ter plaatse gekookt en kan je ze meteen proeven. Meer info op
http://bezoeker.koksijde.be/visserijtraditie en http://paardevissers.be
Een wandeling op de hoogste duin

Hierna vind je een korte wandeling door de duinen van Koksijde en daarbij mag zeker de hoogste duin niet ontbreken. Je start
in het informatiecentrum van de Doornpanne.
Fietsen in het hinterland

De regio van Koksijde en De Panne is een zeer dankbaar gebied met heel veel afwisseling. Daarom vind je in deze reisgids ook
een uitgestippelde fietsroute langs knooppunten.
Veurne
Op amper 7 km van Koksijde-Bad ligt de historische stadskern van Veurne. Een korte wandeling die je langs alle hoogtepunten
brengt is opgenomen in deze reisgids.
Duinenwandeling Doornpanne en de Hoge Blekker

Met deze wandeling trekken we door twee duingebieden: de
Doornpanne en de Hoge Blekker, de hoogste duin van de Vlaamse
kuststrook. Eerst wandel je langs een breed pad om na een
adembenemend panorama een zanderig weggetje te nemen dat je via
de Zeelaan tot de Hoge Blekker brengt. Het is een zeer afwisselende
wandeling die op een paar kleine stroken na niet lastig is.
Bezoekerscentrum De Doornpanne
Het bezoekerscentrum
en het beheer van de
Doornpanne is van de
Intercommunale
Watermaatschappij van Veurne-Ambacht. De gebouwen aan de parking zullen
je al wel opgevallen zijn maar wellicht is die 'hangende' kraan nog het meest
bizarre. In het bezoekerscentrum kan je terecht voor alle informatie omtrent
het natuurgebied, wandelkaarten en nog veel meer. Er is een permanente
tentoonstelling die het allemaal nog visueler maakt en er zijn programma's
voor kinderen en een natuurleerpad.
De Hoge Blekker
Ooit was De Hoge Blekker een wandelende duin. In 1700 bevond die zich immers aan de Abdij Ten Duinen, maar sedert een
honderdtal jaren heeft men zijn wandelingen gestopt door beplantingen aan te brengen. Het is de hoogste duin (stuifduin) van
de Vlaamse kust en steekt tot 33 meter boven de zeespiegel uit. De naam heeft het te danken aan het feit dat je die witte duin
vanop zee duidelijk kon zien 'blekken': weerkaatsen in het zonlicht of blinken.
 Start en einde: parking bezoekerscentrum De Doornpanne, Doornpannestraat, 8670 Koksijde.

 Afstand: 4,6 km
 Rolwagens: neen
 Moeilijkheidsgraad: niet moeilijk maar toch een paar korte lastige stukjes, bij voorkeur
wandelschoenen aantrekken
 Honden: zijn toegelaten behalve in het laatste deel, vanaf knooppunt 53, maar je kan daar naar
knooppunt 54 en zo terug naar het startpunt.
 Website bezoekerscentrum: www.iwva.be
Volgorde van wandelknooppunten

60 > 59 > 54 > 55 > 50 > 51 > 52 > 53 > 59
Je kan deze route naar hartelust aanpassen met de kaart Westkust Wandelnetwerk. Ze is te koop bij de lokale diensten voor
toerisme. Ze kan ook online besteld worden op www.westtoer.be Voor verbeteringen en suggesties op de
fietsknooppuntroutes en de bewegwijzering, ga naar de ‘Routechirurg’: routechirurg@westtoer.be
60 > 59 > 54
Knooppunt 60 staat op de rijweg. Dus als je naar de achterzijde van
het bezoekerscentrum wandelt ga je naar rechts en kom je zo bij
knooppunt 59. Aan dat knooppunt staat rechts een grenspaal. Deze
vormde vroeger de grens tussen Oostduinkerke en Koksijde. Meer
informatie over deze paal lees je op het bijhorende infobord.
54 > 55 > 50 > 51

Straks wandel je uit het natuurreservaat en je gaat de eerste straat
linksaf; Cesar Francklaan naar knooppunt 55. Opvallend is hier het
mooie panorama dat je krijgt over de Doornpanne.
Je volgt het smalle zanderige pad mee naar rechts, volg de

pijl naar knooppunt 50. Op weg naar knooppunt 51 zie je
onmiddellijk de Hoge Blekker. Verder wandel je een deel
langs de Pylyserlaan tot aan het knooppunt 51.
51 > 52 > 53 > 59

Bij knooppunt 51 volg je 52 en ga je terug stilaan naar de
duinen. Vanaf knooppunt 53 is het verboden voor honden.
Je kan dan naar knooppunt 54 en zo terug naar 59
Fietsen in het hinterland van De Panne en Koksijde

Zin in een dagje fietsen aan de westelijke kant van ons landje? Met
een brede waaier aan mogelijkheden die je vooraf nauwelijks zou
gelinkt hebben met de kust. Noem het: natuur, cultuur, zand
uiteraard, de toeristenstroom (even maar), … Je zal het allemaal
vinden in deze fietsroute keurig uitgetekend volgens de knooppunten.
De startlocatie kiezen we bewust in een heel stil dorpje, Steenkerke.

Zo kan je zonder voorafgaande parkeerstress ontspannen starten en
na een fantastische tocht in het hinterland van De Panne en Koksijde
freewheelend finishen. Tussendoor proef je van prachtige decors.
Polders, natuurreservaten, duinen, kanalen, een uniek terrasaanbod,
… Maar we vergeten zeker niet de garnaalvissers van Oostduinkerke.
Er is ruimte om de Groote Oorlog te herdenken. Je kan een
stadsbezoek aan Veurne als extraatje inlassen. Keuze genoeg om deze
dag te vullen. Maar neen, geen stress aub. Hou het vooral bij genieten van wat op je weg komt. Benieuwd wat je er van vindt.
 Afstand: 35 km
 Vertrekplaats: Steenkerkestraat, 8630 Steenkerke-Veurne
 Wegdek: overal verhard, een paar delen zijn fijne schelpenpaden
Honger of dorst:
Bij de start bij Kunstemaecker, met terras, … waar je als klant nog écht prima bediend wordt en de
snacks overweldigend lékker zijn, maar met beperkte keuze op de kaart. Kunstemaecker, Steengracht
West 1, 8630 Steenkerke (Veurne).
Zo’n 9 km verder in Wulpen kan je in Brasserie d’Oede Pastorie een ruimere keuze vinden.
Adres: Dorpplaats, Wulpen (Koksijde). En onderweg zal je er nog meer tegenkomen.
Volgorde van de fietsknooppunten 2016

> 72 > 60 > 73 > 19 > 20 > 6 > 98 > 66 > 58 > 62 > 65 > 59 > 76 > 50 > 1 >
84 > 9 > 83 > 4 > 14 > 72
Aanbevolen: de fietskaart van het fietsnetwerk ‘Kust’ geeft een duidelijk overzicht van de mogelijkheden in de regio. Ze zijn te
koop bij de plaatselijke toeristische diensten. Ze kan ook online besteld worden op www.westtoer.be
Voor verbeteringen en suggesties op de fietsknooppuntroutes en de bewegwijzering, ga naar de ‘Routechirurg’, te vinden op
pagina ‘contact’ op www.westtoer.be
Routebeschrijving
Start > 72 > 60 > 73 > 19 > 20 > 6 >
We kiezen voor een rustige startlocatie in Steenkerke dicht bij Veurne. Een
dorpje waar het aangenaam toeven is. Eenvoud, stilte, nauwelijks verkeer
tenzij een landbouwvoertuig en fietsers. Aan de kerk zijn er altijd vrije
parkeerplaatsen. Geen stresszoektocht dus naar een parking in het drukkere
De Panne of Koksijde. De fiets van het rek halen en vertrekken maar. Al kan je
ook eerst een hapje eten of iets drinken bij Kunstemaecker rechtover de kerk.
Knooppunt 72 ligt net om de hoek voorbij het café. Ga naar het grote Christus-beeld, hou de kerk links van je, steek het brugje
over en sla meteen linksaf (Steengracht Oost). Volg de bruine wegwijzer naar Sporkingshove, de Lovaart dus aan je linkerhand.
We rijden zo naar knooppunten 60 en 73.
Steenkerke
Precies door zijn eenvoud valt Steenkerke op. Hier geen druk gedoe maar
rust, zalige rust. Er zijn een paar huizen, een kerk, een café, nog enkele
boerderijen en er is een Belgische militaire begraafplaats. En ja, zijn meest
bekende inwoner moet wel Willem Vermandere zijn. Zanger, beeldhouwer,
filosoof, … zijn talenten zijn legio. De liedjesteksten gaan over de Groote
Oorlog, de Westhoek, het gewone leven. In de straat kan je enkele van zijn
beelden bewonderen. Ook vóór, naast en in de Sint-Laurentiuskerk (genoemd
naar een martelaar uit de 3de eeuw) zijn werken van hem te zien: beelden in
steen, hout, schilderijen en tekeningen. Overigens in het portaal hangt een
mooie inspirerende tekst van de kunstenaar.
Achter de kerk, volg het pijltje, is een Belgische militaire begraafplaats waar
zowel Belgische als Britse soldaten uit de Eerste Wereldoorlog liggen
begraven.
Je volgt nu een tijdje een baantje met de Steengracht aan je zijde tot je bij knooppunt 73 komt langs de spoorlijn. Daar neem je
een haakse bocht op weg naar knooppunt 19. Wees voorzichtig bij het oversteken van de N35 en fiets de Booitshoekestraat in.
Na 19 volgt 20 en bij dat laatste knooppunt heb je opnieuw de mogelijkheid om opkomende appelflauwte tegen te gaan in café
De Landman. Er volgt nu een kleine 4 kilometer ‘polderfietsen’ naar Wulpen. Voor het eerst zal je misschien rechtop op de
trappers moeten want er komt meteen een brug over de snelweg E40 aan.
Wulpen
Je bereikt Wulpen via een slingerende weg. De naam zou ontleend zijn aan
het Saksische woord ‘golpen’, wat zoveel betekent als woonplaats op de
oever van een zee-insprong.
Bij de kerk is een tearoom brasserie d’oede Pastorie. Je zal merken dat hier
veel fietsers halt houden. Geen
nood aan drank of spijs maar eerder
een vrije plas? Er zijn openbare
toiletten op het plein. Vóór de Sint-
Willibrorduskerk ligt het kerkhof
waar er ook enkele oorlogsgraven van het Gemenebest te vinden zijn.
Na de eventuele stop fietsen we Wulpen uit en komen zo tot aan de Florizoonebrug

over het kanaal Duinkerke-Nieuwpoort-Veurne uit. De brug ligt er sinds 2007. Aan je
rechterkant bevindt zich een populaire brasserie, restaurant Wielrijdersrust Het
Dorstige Hart. We hebben knooppunt 6 bereikt.
6 > 98 > 66 > 58 > 62 >
Merk je het duo op in de reling van de brug. ‘Het blije weerzien’ is een
kunstbeeld van kunstenares Jenny Reynaert. Vanaf knooppunt 6 fietsen
we in de richting van het knooppunt 98 en vervolgens tot 66. Links en
rechts liggen de courses van het Golf Ter Hille, een golfterrein temidden
de polders. Bordjes langs de weg vragen je aandacht voor overstekende
golfers zowaar. Weldra kom je in Oostduinkerke aan.
Oostduinkerke
Aan de verkeerslichten buig je rechts af. Op een pleintje zie je een grote
‘peerdevisscher’.
Oostduinkerke heeft wereldwijd naam gemaakt als de enige
overgebleven plek in de wereld waar nog op garnalen gevist wordt te
paard, 2 uur voor laagtij en 1 uur na laagtij. Kunstbeelden en foto’s van garnaalvissers zijn alom aanwezig. Ooit waren ze heel
talrijk, vandaag oefenen nog slechts enkelingen het ambacht uit. Over hen en nog veel meer van kustvisserij, de vissersfamilies,
schaalmodellen van vissersboten, …kom je alles te weten in het Nationaal Visserijmuseum Navigo dat zich achter het vroegere
fraaie gemeentehuis bevindt.
Meer info www.navigomuseum.be
Over het oude gemeentehuis lees je op een infobord een interessante uitleg. De ‘dansende meisjes’ ervoor is een werk van
Pieter Florizoone. Kijk eens goed naar het topje van de dakgevel? Ook daar prijkt een garnaalvisser. Blijf je in deze buurt een
kwartiertje, dan zal je een vrolijk melodietje horen want elke vijftien minuten laat de beiaard inderdaad een deuntje horen, al
sinds 1967.
Koksijde
Tijd om de duinen op te zoeken. Na het dwarsen van de weg, fietsen we de Guldenzandstraat in. Eerst nog een kaarsrechte
weg, voorbij een manege en dan 90° bocht naar rechts. Het lijkt alsof we een hoge duin moeten opfietsen maar het is gelukkig
maar gezichtsbedrog. Wat nu volgt is ‘verplicht’ genot. Je mag links een fijn schelpenfietspad op waardoor je een tijdje mag
fietsen omringd door het prachtige decor van de Doornpanne en de Hoge Blekker.
Het bezoekerscentrum en het beheer van de Doornpanne is van

de Intercommunale Watermaatschappij van Veurne-Ambacht. In
het bezoekerscentrum kan je terecht voor alle informatie omtrent
het natuurgebied, wandelkaarten en nog veel meer. Er is een
permanente tentoonstelling die het allemaal nog visueler maakt
en er zijn programma's voor kinderen en een natuurleerpad. De
Doornpanne behelst een oppervlakte van 200 hectare en bestaat
vooral uit stuifduinen. De graslanden worden kort gehouden door
voornamelijk Shetlandpony’s en ezels en die zal je wel zien.
Ooit was De Hoge Blekker een wandelende duin. In 1700 bevond

die zich immers aan de Abdij Ten Duinen, maar sedert een
honderdtal jaren heeft men zijn ‘wandelingen’ gestopt door
beplantingen aan te brengen. Het is de hoogste duin (stuifduin)
van de Vlaamse kust en steekt tot 33 meter boven de zeespiegel
uit. De naam heeft het te danken aan het feit dat je die witte duin vanop zee duidelijk kon zien 'blekken': weerkaatsen in het
zonlicht of blinken.
Website: www.koksijde.be
62 > 65 > 59 > 76 > 50 >
Nadat je de Doornpanne bent uit gefietst is het een tijdje laveren tussen duinenvilla’s. Na een korte afdaling is het plots 90°
scherp naar links en bij het knooppunt 65 aan een rondpunt met grote ‘doorkijkvensters’ gaat het in de richting van knooppunt
59.
Als je fietst van knooppunt 65 naar 59 moet je een hele brede
rijbaan kruisen (N8). Als je daar naar links fietst i.p.v. rechtdoor,
dan kom je bij het Abdijmuseum Ter Duinen. Daarna keer je terug
om de route verder te volgen (zie kaart).
Abdijmuseum Ten Duinen 1138

Dit museumcomplex telt drie grote delen: het abdijmuseum, de
archeologische site van de vroegere abdij O.L.V.-ter-Duinen en het
Zilvermuseum. In de Middeleeuwen was deze abdij één van de
invloedrijkste religieuze instellingen in Vlaanderen. Het bewijs
hiervan zijn de nog bewaarde indrukwekkende ruïnes. Een apart
gegeven is de annex van het abdijmuseum: het Zilvermuseum.
Rode draad hier is de collectie Maldague de Héry, een collectie
religieus zilver dat teruggaat tot de periode 1800-1940.
Meer info: www.tenduinen.be
Na een bezoek eventueel ga je rechts af en 100 m verder naar links. Je moet nu wat zigzaggend rijden maar de richting is
telkens perfect aangeduid op de bordjes. Op een gegeven moment fiets je een laan in genoemd naar de kunstschilder Paul
Delvaux. Je kan het raden, straks komen we voorbij een museum dat ook zijn naam heeft. Je bent nu in Sint-Idesbald dat tot
Koksijde behoort.
Paul Delvauxmuseum
De internationaal bekende schilder Paul Delvaux voorstellen is vrij
eenvoudig. Vrouwelijk naakt in combinatie met treinen en stations is
immers zijn visitekaartje. Het museum bezit een grote collectie van
zijn oeuvre en staat garant voor één tot anderhalf uur bewondering
en verbazing. Dit museum moet je echt ooit eens bezocht hebben!
Hier heeft de schilder gewoond en gewerkt. Raadpleeg de website
voor de openingsuren.
Meer info: www.delvauxmuseum.com
De Panne
Vanaf knooppunt 76 fiets je in de richting van knooppunt 50. Je zal
voor het eerst vandaag de Kustweg zien. Vervolg je weg links op een
dubbel fietspad. Links van je liggen de bosrijke Houtsaegerduinen. Je
kan in dit klein natuurreservaat mooie wandelingen doen maar dat kan je voor een andere keer opsparen misschien. Je komt
een stukje op de dijk en dan ga je linksaf dwars door De Panne.
Je bereikt het marktplein en dan de Zeelaan, de belangrijkste straat van De Panne. Steek de Zeelaan over en fiets meteen naar
links. Cafés, restaurants, hotels, winkels en een toeristenstroom, … dit is écht wel hartje De Panne. Twijfel niet en blijf steeds
de hoofdstraat volgen. Bij de verkeerslichten steeds rechtdoor, Zeelaan wordt Kerkstraat. Je komt vervolgens op de N34 uit
waar je linksaf moet. Opgelet voor auto’s én de kusttram. Wat verder op je linkerkant zie je bij de Sint-Petruskerk. Je zal nu ook
bordjes zien naar het bezoekerscentrum De Nachtegaal en je fietst ook langs de rand van het Calmeynbos. Hier moet je zeker
later nog eens terugkeren om te komen wandelen.
50 > 1 >
Adinkerke
We komen aan in Adinkerke dat wel eeuwig zal verbonden blijven met het pretpark Plopsaland. Het zeer populaire pretpark
trekt jaarlijks ruim 1,5 miljoen bezoekers. En elk jaar komt men wel met een nieuw thema, een nog indrukwekkendere attractie
op de proppen om het succesverhaal staande te houden. Het begon allemaal met het Melipark in 1932 en dat stond in het
teken van honing en bijen. Meli was immers een merknaam voor honing. Er kwamen steeds meer attracties en werd, mede
door zijn ligging aan de zee en Frankrijk, een zeer populair pretpark. In de jaren '90 werd de concurrentie groter en begon het
bezoekersaantal te dalen. In 2000 kreeg het een nieuw elan onder de vleugels van Studio 100. Zij brengen hun bekende figuren
hier tot leven in een vertrouwde omgeving. Het werd op slag een hit.
1 > 84 > 9 >
We verlaten Adinkerke en zijn nu op weg naar Veurne.
9 > 83 > 4 > 14 > 72
We steken Veurne dwars door. Bij knooppunt 83 kom je aan het water uit van het kanaal Nieuwpoort-Duinkerke. Steek de brug
over en sla linksaf naar het Rozebrugpad. Op het eind rechtsaf langs de Lovaart. Het fietspad verandert van naam in de
Lovaartdijk.
We fietsen een heel eind langs de vaart, onder de E40 en komen dan uit bij een ophaalbrugje (zie foto op pagina 1). Nog één
knooppunt, 72, verwijderd van de finish. We worden op weg naar dat knooppunt vergezeld van de Steengracht aan onze
rechterzijde. Als we het knooppunt hebben bereikt, herken je de kerk van Steenkerke. De hoek omdraaien en je zal je wagen
terugzien.
Veurne stadswandeling
Veurne lijkt wel het vredigste stadje van de Westhoek. Op en
omheen de Grote Markt gaat het leven op een gemoedelijke
manier zijn gangetje. Alleen bezoekers durven wel eens
voor bijkomende drukte zorgen. Het lieflijke rustige karakter
van het stadje weerspiegelt zich ook in deze korte wandeling,
die start op de markt met een groot aanbod aan bijzondere
gebouwen en verder langsheen een mooi stukje natuur
loopt bij het water. Vaak ook te midden van groen, waar je
ongestoord rustig kan picknicken. Je zal merken, werkelijk
alles wat het culturele en natuurleven zo aangenaam maakt,
zit mooi verpakt in deze wandeling die je desgewenst heerlijk
lang kan rekken op eigen ritme.
 Afstand: 2,9 km
 Vertrekplaats: Grote Markt, Veurne
 Karakter: stadswandeling
 Wegdek: overal verharde ondergrond
 Toegankelijk voor rolwagens: ja
 Parkeren kan op de Grote Markt met de parkeerschijf (max. 2 uur)
 Openbaar toilet kan je vinden in de doorgang van de markt naar de kerk
Honger of dorst
Langs een van de rechte zijden van de Grote Markt strekt zich een rij terrasjes uit met dezelfde zonnewering en aankleding.
Hier, maar ook elders omheen het Veurnse marktplein kun je terecht voor een brede en gevarieerde keuze aan spijs en drank.
Een aanrader is Verdonck Tearoom voor een overheerlijke pannenkoek (vanaf 13 uur), het is eveneens een restaurant en een
patisserie die vanaf ’s morgens geopend zijn: www.verdonckijs.be .
We hebben ook lekker gegeten in Brasserie ’t Centrum aan de andere kant van de Grote Markt. Het is een van de zaken met
dezelfde terrasoverkapping (geen website).
Boetprocessie Veurne
Op de laatste zondag van juli gaat de Boetprocessie door in Veurne. Het ontstaan van de Boetprocessie gaat terug tot halfweg
de 17de eeuw. De processie ging voor het eerst uit om de pest en ander onheil uit Veurne weg te houden. Een paar jaren later
werd het een echte boetprocessie met boetelingen in een bruin monikkenkleed. Nu is de processie een uitbeelding van de
beide Testamenten en de dood van Christus. Daarachter lopen nog steeds veel boetelingen. Meer info op
www.boetprocessie.be
Routebeschrijving
Met je rug naar het stadhuis begin je aan de kennismaking met Veurne via de Vleeshouwerstraat, in de rechterhoek van
de Grote Markt. Enkele mooie gevels herinneren aan het rijke verleden van de stad. Bij de gekasseide Zwarte Nonnenstraat sla
je rechtsaf. Opgelet het straatnaambordje is verdwenen maar het is de eerste straat meteen rechts voorbij het huis met
nummer 23. Ook in deze straat zijn er enkele fraaie gevels, onder meer van een classicistisch herenhuis op het nummer 8.
Andere gevels vertonen rococokenmerken: kijk eens naar de huizen op nummers 7 en 13.
Grote Markt
De Grote Markt van Veurne vervult haar rol van centraal stadsplein
al eeuwenlang. De eerste stenen voor de imposante Sint-
Walburgakerk werden gelegd op het einde van de 13de eeuw. Bijna
tegelijkertijd werd er werk gemaakt van de Sint-Niklaaskerk, die
vlakbij ligt.
Het Stadhuis kwam er einde 16de eeuw, begin 17de eeuw (op de
gevel staat het jaartal 1628), in Vlaamse renaissancestijl. Meteen
werd ook de Grote Markt degelijk onder handen genomen.
Aanpalend aan het Stadhuis staat het Landshuis, een voormalig
gerechtshof. De bezoekers kijken vooral geboeid door de mooie
schouw in de Stenen Zaal en de aankleding van de vroegere
zittingzaal. Boven het Landshuis steekt de laatgotische belforttoren
(Unesco Werelderfgoed) uit, vijf ‘verdiepingen’ hoog.
Belevingscentrum ‘Vrij Vaderland, leven achter het front’

Dit Belevingscentrum is nieuw sedert half maart 2014 en gevestigd in
het Stad- en Landshuis op de Grote Markt. Thema is het verhaal van de
Belgen tijdens de Eerste Wereldoorlog, zowel op als achter het front. De
titel ‘Vrij Vaderland’ verwijst naar het laatste overgebleven stuk
onbezet België midden oktober in 1914. Veurne lag immers achter de
frontlinie en daardoor speelde zich hier een belangrijk deel van de
Belgische oorlogsgeschiedenis af. Daarom was hier ook het Belgisch
hoofdkwartier gevestigd met koning Albert I aan het bewind. Hier werd
beslist om de IJzervlakte onder water te zetten om de Duitse vijand
tegen te houden. Het echte leven achter het front is onderverdeeld in
verschillende thema’s waaronder het verblijf van koning Albert en
koningin Elisabeth, de medische bijstand, het onderwijs, de
aanwezigheid van vele soldaten uit bondgenotenlanden, de vluchtelingen, het vertier …
Foto: Archief van het Koninklijk Paleis Brussel.
Meer info op www.vrijvaderland.be
Sint-Walburgakerk
De bouw van de huidige Sint-Walburgakerk werd aangevat op het einde
van de 13de eeuw. Eerder stond er op deze plek al een kerk, wellicht
gebouwd in de 9de eeuw. De werkzaamheden aan de kerktoren
begonnen wat later dan de rest van de kerk, in de 14de eeuw, maar zijn
nooit voltooid. Gebrek aan financiële middelen is van alle tijden… Het
interieur is werkelijk prachtig. Het omvat een zeer mooi Vlaams
renaissance koorgestoelte uit 1596 en diverse kunstwerken uit de
periode van de 16de tot de 18de eeuw. De kerk voelt aan als een
kathedraal door zijn hoogte, mooie glasramen en prachtig koor. Zeker
bezoeken!
Aan de parkzijde
naast de kerk zie je
een laag en plat gebouw. Dit is het ‘kruitmagazijn’ maar heeft ook dienst
gedaan als waterreservoir en schuilplaats tijdens Wereldoorlog I . Nu is het
een expositieruimte voor tijdelijke tentoonstellingen.
Bij het huis met nummer 17 in de Zwarte Nonnenstraat wandel je

rechts in de smalle Citernestraat naar het Sint-Walburgapark, naast een
geel geschilderde muur en onder de takken van overhangende
lindebomen.
Eenmaal in het Sint-Walburgapark stap je onmiddellijk naar links:

achter de kerk door, voorbij de kiosk en de beelden. In het huis met
huisnummer 5 leefde, tekende en schilderde Paul Delvaux, tevens
ereburger van Veurne, tussen 1969 en 1984. Blijf links aanhouden, zo kom
je in de Witte Kanunnikstraat. Op de hoek links met de Zwarte
Nonnenstraat is de pastorij van Sint-Walburgaparochie. Ga nu naar rechts.
In 1623 werd de fraaie Pastorij –met ommuurde tuin- van de Sint-

Walburgakerk gebouwd in laat-renaissancestijl. Voor- en zijgevel zijn totaal
verschillend van bouwstijl. In de zijgevel aan de Witte Kanunnikstraat zie je
een statie van de vastenkruisweg.
Bij een T-vormige wegsplitsing stap je links in de Noordstraat, waar op het nummer 2 het Spaans Paviljoen de wacht
houdt. De naam van het gebouw is een verwijzing naar de Spaanse officieren die hier verbleven in de 16de eeuw. Vervolgens
stap je snel rechts in de Smissestraat, een rustige achterafstraat die je voorbij het lokale atheneum leidt, tot vóór de muur van
het kerkhof in de Oude Vestingstraat.
Voor het kerkhof ga je naar rechts door de Oude Vestingstraat tot aan het
Sterreplein. Uit de veelheid van straten en richtingen dat hier opduikt kies je
links de Ooststraat en die volg je tot aan de brug over het kanaal Nieuwpoort-
Duinkerke.
Kanaal Nieuwpoort-Duinkerke
De totale lengte van het Kanaal Nieuwpoort-Duinkerke (tot aan de Franse grens)
bedraagt 18,7 km. Toegelaten afmetingen voor boten op dit kanaal bedragen
38,50 x 5,05 meter.
Bij de kanaalbrug wandel je rechts een eindje in de Sasstraat totdat je links naar de Nieuwpoortsluis kunt. Ga over het
ijzeren brugje en vervolg naar rechts op het door groen omgeven wandelpad tussen het kanaal en de Lo-vaart. Er zijn zitbanken
en picknicktafels.
Nieuwpoortsluis
Het belang van de Nieuwpoortsluis voor de pleziervaart is groeiend;
jaar na jaar neemt het aantal vaartuigen dat er gebruik van maakt
toe. In de richting Nieuwpoort is de toegelaten op het kanaal
diepgang 1,90 m; in de andere richting is het schamele 10 cm
minder.
Lo-vaart
De Lo-vaart heeft een lengte van 14,3 km. De maximaal toegelaten
afmetingen van de schepen op dit kanaal is gelijk aan die op het
kanaal Nieuwpoort-Diksmuide.
Ongeveer honderd meter vóór de brug over de Lo-vaart, bij

de borden over de fietsroutes die elkaar hier kruisen, volg je de
oever van het kanaal Nieuwpoort-Diksmuide naar rechts. Bij de Ieperbrug ga je naar rechts over de brug om meteen opnieuw
rechts over de andere kanaaloever verder te stappen. Je wandelt langs een pad dat deels overschaduwd is door rijkelijk loof
van onder meer treurwilgen.
Als je de Kaaiplaats bereikt blijf je links volgen terwijl je uitkijkt over het drukste
deel van de Jachthaven. Volg de Karel Cogghelaan naar rechts, voorbij het
Bisschoppelijk College en stap rechtdoor tot je links in de Ooststraat kan ter hoogte
van een rotonde in de vorm van een meetkundig niet perfecte ellips, het Sterreplein
waar je al eerder voorbijkwam.
Loop links het kleine straatje in, Sint-Niklaasplaats, en ga rechts voorbij de Sint-
Niklaaskerk. De kerk kan je gratis bezoeken. De toren geeft je een mooi panorama
over het centrum van de stad en is betalend (te bezoeken vanaf 16-06 tot 15-09,
10.00 – 11u45, 14.00 – 16u45). De toegang tot de toren bevindt zich aan de zijkant.
Het is een klein deurtje naast een voormalig kerkportaal. Over de Appelmarkt links
kan je naar rechts terug naar de Grote Markt.
Sint-Niklaaskerk
Op de plaats waar nu de Sint-Niklaaskerk staat was er al een kerk in de 12de eeuw, in
een tijd dat de haven van Veurne nog tot hier reikte. De oorspronkelijke kerk werd
herbouwd op het einde van de 15de eeuw. Het oudste kunstwerk in de kerk is een
driedelig altaarstuk uit 1534 van Jacob van Amstel. In 1644 ontstond vanuit deze kerk
de befaamde Boetprocessie van Veurne, die nog steeds jaarlijks door de straten trekt
op de laatste zondag van juli.
Buiten de wandelroute:
Bakkerijmuseum
Een museum over het bakken van brood en gebak. Er is ook een speelweide
en cafetaria. Het is gelegen in een gerestaureerde 17de-eeuwse hoeve aan
een druk kruispunt. Het hoofdgebouw is de woning. Je ziet er een grote
collectie bakerfgoed: apparatuur die men gebruikte voor het vervaardigen
van brood, suikergoed, chocoladefiguren, speculoos, … zelfs een fiets op
rollen die gebruikt werd voor productie van ijs. In de schuur kan je het groei-
en oogstproces volgen van de graangewassen. Het is ook een doe-museum
wat het leuk maakt voor de kinderen. Individueel of in groep te bezoeken.
Het hele jaar door is er een gevarieerd activiteitenprogramma.
Meer info: www.bakkerijmuseum.be
DE PANNE
De Panne is de meest westelijk gelegen kustgemeente, net voor de Franse grens.
Naast haar natuurgebieden, een belangrijk pretpark en een unieke architecturale
wijk bezit het ook het breedste strand van onze kust. De Panne leeft en dat is je
misschien nog niet opgevallen omdat we eerst de rustige hoekjes hebben opgezocht.
Nu is het dus tijd voor het strandtoerisme. Een goede plaats om te parkeren is het
Canadezenplein. Langs de Koninklijke Baan is dat net het punt waar de
appartementen ophouden. Vanaf dit plein kan je rustig de ganse wandeldijk
afwandelen. Het zal je wel opvallen dat De Panne anders is dan de andere
badplaatsen, hier komen immers heel wat Noord-Fransen en zij verwachten andere
winkels dan de toeristen van pakweg Blankenberge of Knokke. Daarom is het ook
een wandeling waard. Website: www.depanne.be
De Nachtegaal
Het Bezoekerscentrum De Nachtegaal zou je startpunt moeten zijn voor een
verkenning van de natuurgebieden en duinen in De Panne en Koksijde. Hier kan je
gratis folders, kaartjes en wandelroutes bekomen. Voor extra informatie kan je
terecht aan de balie. Er is eveneens een tijdelijke en een vaste tentoonstelling. Voor
groepen zijn er geleide wandelingen, rondleidingen en nog veel meer. Website:
www.vbncdenachtegaal.be
Adres: Schuilhavenlaan, 8660 De Panne
Het centrum ligt in het natuurreservaat tussen het Calmeynbos en de

Oosthoekduinen. Je kan dus ook van hieruit een wandeling maken. Wij kozen echter voor een ander uniek duinengebied, dat
van de Westhoek, ongeveer 2 km verderop. Deze wandeling vind je wat verderop.
Dumontwijk
Adres: Doktersweg, 8660 De Panne
De Dumontwijk is een heel bijzondere architecturale wijk gebouwd door de
architect Albert Dumont. Je ziet er woningen uit de periode van de belle époque
(1900). Het is duidelijk dat hier alleen de bourgeoisie woonde. Wil je er meer over
vernemen dan ga je best eens naar de website van de specialist ter zake, José
Decoussemaeker. De toeristische dienst organiseert tijdens de zomerperiode
begeleide wandelingen door deze wijk. Het is een aanrader want je krijgt heel wat
anekdotes uit lang vervlogen tijden.
Website: www.decoussemaeker.be/dumontwijk/
Plopsaland De Panne
Adres: De Pannelaan 68, 8660 De Panne
Hier begon het allemaal met het Melipark in 1932 en stond het in het teken van honing en bijen. Meli was immers een
merknaam voor honing. Er kwamen steeds meer attracties en werd, mede door zijn ligging aan de zee en Frankrijk, een zeer
populair pretpark. In de jaren '90 werd de concurrentie groter en begon het bezoekersaantal te dalen. In 2000 kreeg het een
nieuw elan onder de vleugels van Studio 100. Zij brengen hun bekende figuren hier tot leven in een vertrouwde omgeving. Het
werd op slag een hit.
Plopsaqua werd geopend in maart 2015 en richt zich zowel naar jong als oud. Er zijn spectaculaire glijbanen (6), met De
Glijdende Banden wring je je door scherpe bochten op een boei en dan is er nog de spectaculaire Sky Drop, met zijn 19 meter
de hoogste glijbaan van België waar je een snelheid haalt van 40 km/u. Met de Disco Slide krijg je een combinatie van water,
licht en muziek. Om het wat rustiger te houden is er nog het buitenzwembad, de ligweide, de sauna en twee bubbelbaden.
Met Plosaqua kom je terecht in het Vikingdorp van Wickie de Viking. Verken de betoverende wereld van Wickie in de
spetterende waterspeeltuin, herbeleef de avonturen van Wickie, Halvar en hun vriendjes in de cinemagrot of waan je een
echte Viking in Wickie’s Speeldorp! Meer op www.plopsa.be
Duinenwandeling De Westhoek
Het natuurreservaat De Westhoek is een duinengebied van 340
hectaren groot en grenst aan Frankrijk. Het is een indrukwekkend
mooi en uniek duinenlandschap over duinentoppen met prachtige
uitzichten op weerbarstig struikgewas en helmgras, zandvlakten die
elk ogenblik wisselen van kleur en structuur. Je wandelt door drie
verschillende landschappelijke delen. Het meest spectaculair is
wellicht de immense stuifduin, meteen ook het lastigste deel. Je
wandelt ook door een deel waar paarden verblijven. Er is geen
garantie dat je ze te zien krijgt. Deze wandeling laat je optimaal
genieten van het landschap door twee goed uitgeruste
uitzichtspunten.
 Start en einde: parking Schuilhavenlaan, 8660 De Panne

 GPS-coördinaten: N 051°05’35.9” E 002°33’55.2”
 Afstand: 5 km (incl. uitwijking naar uitzichtspunten)
 Rolwagens: neen
 Moeilijkheidsgraad: heuvels en mul zand maken het soms lastig, zeker wandelschoenen aantrekken
 Honden: zijn toegelaten behalve in het meest zuidelijke deel van de route, maar net voor het verbodsbord (knooppunt
8) kan je naar knooppunt 7 om dit deel af te snijden en zo kom je opnieuw op de route.
Opmerking 1: opgepast uw gsm zal mogelijks overschakelen naar een Frans netwerk. Wees dus
voorzichtig als je gaat bellen en of opgebeld zou worden, kijk eerst op welk netwerk je zit.
Opmerking 2: tijdens deze wandeling van 5 kilometer is er geen mogelijkheid om drank te kopen. Het
vele zand doet de temperatuur soms hoger oplopen dan op de plaats waar de wandeling start. Het is
ook soms lastig om door het mulle zand te stappen en dat kan je verlangen naar drank nog doen
stijgen. Neem dus bij mooi weer zeker een fles water mee én zonnecrème!
Volgorde van wandelknooppunten

1>4>8>9>7>6>5>1
Je kan deze route naar hartelust aanpassen met de kaart Westkust Wandelnetwerk. Ze is te koop bij
de lokale diensten voor toerisme. Ze kan ook online besteld worden op www.westtoer.be . Voor
verbeteringen en suggesties op de fietsknooppuntroutes en de bewegwijzering, ga naar de
‘Routechirurg’: routechirurg@westtoer.be
1>4>8
Vanaf de infopanelen aan het paviljoen ga je rechtdoor in het
natuurreservaat. Daar zie je het bordje van knooppunt 1. Soms is het even
opletten om niet ongewild een zijpad te nemen.
Dit natuurgebied heeft verschillende uitgangen die elk een naam hebben. Je
bent nu geparkeerd aan het 'Vissersdorp'.
Onderweg zal je een houten
pad zien, je hoeft dit niet te
nemen. Het pad komt terug
op je zanderig traject.
Na zo’n 600 meter volgt een steile klim. Dan krijg je een eerste
panoramaplatform dat je een adembenemend uitzicht zal bieden.
Nu kom je door de stuifduin en krijg je een grotere zandvlakte. Bij knooppunt

4 op de kaart zal je merken dat we even naar rechts afwijken gewoon om een
beter zicht te krijgen. Deze stuifduinen zien er elk jaar wel iets anders uit. Ze
verplaatsen zich elk jaar een paar meter. Vervolg je weg naar knooppunt 8.
8>9>7
Nu krijg je een toegangspoort tot een afgesloten gebied waar paarden vrij
rondlopen. Er zijn borden die je meer informatie geven. Je huisdier (hond ...)
meenemen mag niet in dit gebied. Je kan het pad nemen dat links gaat,
richting knooppunt 7 en je naar de andere zijde van de wandelroute brengt
waar honden opnieuw zijn toegelaten. Zonder huisdier wandel je het pad af
tot je opnieuw aan een hekken komt.
Bij knooppunt 9 is er opnieuw een hekken waar je

naar links, knooppunt 7 volgt. Huisdieren zijn vanaf
hier opnieuw toegelaten.
7>6>5>1
Bij knooppunt 6, aan het bordje van de Grote Routepaden, kan je naar een
ander panoramaplatform met informatieborden.
De route loopt verder via het linkse pad naar knooppunt 5, voor het platform
moet je even de trappen op.
Disclaimer
AT-Europe bvba haalt zijn informatie uit betrouwbare en zorgvuldig geselecteerde bronnen. Doch kan AT-Europe bvba niet
verantwoordelijk gesteld worden voor eventuele foutieve informatie noch voor het gebruik van deze informatie en zijn
eventuele nadelige gevolgen.
Wij zouden het ten zeerste op prijs stellen indien je eventuele opmerkingen, aanvullingen of foutieve gegevens zou doorgeven
via geert@at-europe.be
Fotoverantwoording: © Images Fotolia.com en AT-Europe bvba, tenzij anders vermeld.
Dit is een uitgave van AT-EUROPE BVBA. Redactie: Geert Van de Voorde.
Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, online publicatie,
databanken of op welke wijze ook zonder schriftelijke toestemming van de uitgeverij.
Alle rechten voorbehouden.

Belgische Kust Er PDF

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Belgische Kust Er PDF

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

BELGISCHE KUST

Belgische kust ontdekken van Knokke tot De Panne

Goedkoper naar de kustattracties met de gratis Kustpas

Inhoud van deze reisgids

OOSTENDE stadswandeling blz. 41

MIDDELKERKE - WESTENDE blz. 59

NIEUWPOORT stadswandeling blz. 60

Met je camper aan de Vlaamse kust

De Haan – Wenduine: www.visitdehaan.be

Middelkerke & Westende: www.middelkerke.be

Koksijde – Oostduinkerke: http://bezoeker.koksijde.be

Bij regenweer ...

Duinbergen en zijn historische villawijk

Hinterland van Knokke

Wandelen in Zwinpolders en -duinen

Parkeren bij het Zwin Natuur Park

Wandelroute met informatieborden

Volgorde van de wandelknooppunten

Dit is de Hazegraspolderdijk. Deze dijk

Ter hoogte van een materiaaldepot

7 > 11 > 10 > 9

HET NIEUWE ZWIN

Parkeren en openbaar vervoer

Koop je tickets online

Wandelen met een gids

Hoe het allemaal begon ...

Fietsen in het hinterland van Knokke

Volgorde van fietsknooppunten

For Freedom Museum

Start >70 > 39 > 13 > 36 > 38

De Groene Gordel van Heist-West

De Kustlaan dwarsen kan op een veilige manier via de moderne fiets- en

De vuurtoren heb je natuurlijk al lang gezien. Hij is 34 m hoog en werd

Keer na het eventuele bezoek terug naar de hangbrug en volg er de

38 > 9 > 46 > 85 > 95 > 25 > 92

92 > 34 > 6 > 71 > 60 > 67 > 22 > 17

Na je bezoek keer je terug tot aan de brug waarlangs je Damme binnen

17 > 47 > 74 > 24 > 57

Je zal nu een hele poos de Damse Vaart naast je hebben op een

> 54 > 94 > 98 > 93 > 53

Vervolg route na eventueel bezoek Sluis.

St Anna ter Muiden

53 > 80 > 83 > 33 > 62 > 39 > 70

Seafront, Maritiem themapark

Uitstap naar Lissewege

Lissewege, het witte dorp

 Afstand: 3,2 km (of 8,2 km bij verlenging tot Ter Doest)

Naar de gratis parking met de auto

Met de trein naar Lissewege

Voorkeurperiode bezoek Lissewege

Beeldententoonstelling ‘Beelden in het Witte dorp’

Abdijhoeve Ter Doest, te voet?

Er is een parking aan de abdijhoeve omdat er een bekende horecazaak is gevestigd in de

Wat vooraf ging ...

> Legende: = wegwijzer = bezienswaardigheid

Willem van Saeftinghe

Bezoekerscentrum De Oude Pastorij

Wie NIET naar de abdij Ter Doest stapt

Kies je om het traject naar Ter Doest te voet af te leggen?

Tiendenschuur van Abdij Ter Doest

Terug naar Lissewege …

Blankenberge: wandelen van de belle époque naar het strand

Niet opgenomen in de route: Sealife