Professional Documents
Culture Documents
KELİME ÇEKİMLERİ
(SÂLİM FİİLLER)
MUSA ALAK
İstanbul Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi
Arap Dili ve Belâğatı Okutmanı
İSTANBUL
2000
EMSİLE-İ MUHTELİFE
ْ ِن
َ َص َرة Masdar binâ-i nevi Bir nevi yardım etmek
َ ْأَن
َ َص ُر İsm-i tafdîl En çok yardım eden
َ َْماَأَن
َ ص َرَُه Fi’l-i taaccüb-i evvel Acaip yardım etti
َ ص ْرَبِ َِه
ِ ْوَأَن Fi’l-i taaccüb-i sânî Ne acaip yardım etti
2
Aşağıdaki fiillerin manalarını sözlükten bulup, emsile-i muhtelifelerini çekerek,
Kur’ân-ı Kerîm’deki kullanımlarını inceleyiniz1.
َ َ بلغ: َ َبطلَ : َ َبسطَ : َ َ برز:
َ ثقبَ : َثبت: َ َ َترك: َ َ تَ َج َر:
َ َحجرَ : َ َحجبَ : َ جنبَ : جبر:
َ َحسدَ : َ َحرقَ : َ حرسَ : َ حدثَ :
َحصلَ : َ َحصرَ : َ َحصدَ : َ حشرَ :
َحلمَ : َ َحكمَ : َ َحظرَ : َ حضرَ :
َ خلفَ : َخلد: َ خطبَ : خرج:
َدلكَ : َ َدرسَ : َ َدخلَ : َ خلقَ :
َ رشدَ : َرزق: َ َ َرجم: َ َ ذكر:
َ َ َركد: َ َ رقد: َرقب: َ َ رفق:
زعم: َ َ َزجر: َ َ رمز: ركض:
َ سفلَ : َسجن: َ َسجدَ : َ َ ستر:
َ سلبَ : َ َسكنَ : َ َسكتَ : َ سقطَ :
َ شرقَ : َ َشجرَ : َ سلكَ : سلف:
صدر: َ َصبغَ : َ شكرَ : شعر:
صلح: َ َصلبَ : َ َصرخَ : َ صدقَ :
َ طلبَ : َ طرقَ : َطرد: َ صمتَ :
َ َ عثر: َ َ َعبر: َ َ َعبد: َ طلعَ :
َ غربَ : َ َعكفَ : َ عزبَ : عرج:
َ فحشَ : َ َفجرَ : َ َ َفتر: َ غفلَ :
َ فسدَ : َ َ َفرق: َ َ َفرغ: َ فرضَ :
َ َ قتل: َ َ َفقر: َ َ َفطر: َ فسقَ :
َ قنتَ : َ َ قعد: َقصر: َ َ قرن:
َ كفلَ : َ َ َكفر: َ َكتم: َ كتبَ :
َ َ نذر: َ َنبتَ : َ َمكرَ : َ مكثَ :
َ نشزَ : َ نشرَ : َنسك: َ نسبَ :
َ َ نفذ: َ َ نفخ: َنظر: َ نصرَ :
َ نكثَ : َنقض: َ َنقصَ : َ َ نقر:
ََ َ هجرَ :
1
;Bu konuda şu iki eserden yararlanılabilir: Râgıb el-Isfahânî, el-Müfredât fî garîbi’l-Kur’ân
Muhammed Fuâd Abdülbâkî, el-Mu’cemu’l-müfehres li elfâzı’l-Kur’âni’l-Kerîm.
3
FİİLLERDE SAYI, KEYFİYET (CİNSİYET) VE ŞAHIS
4
EMSİLE-İ MUTTARİDE
MECHÛL MA’LÛM
َ ص ُروا نُ ِ صرَا َ نُ ِ نُ ِ
ص ََر َ َ ص ُروا َ نَ َ صراَ َ نَ َ ص َرَ َ
َن َ
َ ص ْر َننُ ِ نُ ِ
ص َرتَا َ ت َ نُ ِ
ص َر َْ ص ْر َن َ نَ َ ص َرتَا َ
نَ َ ت َ
ص َر َْ
نَ َ
َ نُ ِ
ص ْرتُ َْم نُ ِ
ص ْرتُمَا َ ت َ نُ ِ
ص ْر ََ ص ْرتُ َْم َ
نَ َ ص ْرتُمَا َ
نَ َ ت َ
ص ْر ََ
نَ َ
َ ص ْرتُ ََّننُ ِ نُ ِ
ص ْرتُمَا َ ص ْر َِ
ت َ نُ ِ ص ْرتُ َّنَ َ ص ْر َِ
نَ َ ص ْرتُماَ َ
نَ َ ت َ نَ َ
َ نُ ِ
ص ْرنَا َ ت َ نُ ِ
ص ْر َُ َ ص ْرنَا َ
نَ َ ت َ
ص ْر َُ
نَ َ
B – Fİ’L-İ MUZÂRİ
MECHÛL MA’LÛM
ص ُرونَ َ يُنْ َ صراَ َِن َ
يُنْ َ ص ُرَ َ
يُنْ َ َ ص ُرونَ َ يَنْ ُ صراَ َِن َ
يَنْ ُ ص ُرَ َ
يَنْ ُ
ص ْر َن َ
يُنْ َ صراَ َِن َ
تُنْ َ ص َُر َ
تُنْ َ ص ْر َن َ
يَنْ ُ صراَ َِن َ
تَنْ ُ ص َُر َ
تَنْ ُ
ص ُرو َن َتُ ْن َ صراَ َِن َ
تُ ْن َ ص ُرَ َ
تُ ْن َ ص ُرو َن َتَ ْن ُ صراَ َِن َ
تَ ْن ُ ص ُرَ َ
تَ ْن ُ
ص ْر َن َ
تَُْن َ صراَ َِن َ
تُ ْن َ ص ِر ََ
ين َ تُ ْن َ ص ْر َن َ
تَ ْن ُ صراَ َِن َ
تَ ْن ُ ص ِر ََ
ين َ تَ ْن ُ
َ ص َُر َنُ ْن َ أُنْ َ
ص َُر َ َ ص َُر َنَ ْن ُ أَنْ ُ
ص َُر َ
ت َ
صراَ َ
نَ ْ صراَ َِن َ
نَ ْ ص َرا َ
نَ ْ
D – İSM-İ FÂİL
5
F – Fİ’L-İ MUZÂRİ CAHD-İ MUTLAK
MECHÛL MA’LÛM
ص ُروا َصرَا َ ل َْمَيُ ْن َ
ل َْمَيُ ْن َ ص ْرَ َ
ل َْمَيُ ْن َ َ ص ُروا َصرَا َ ل َْمَيَ ْن ُ
ل َْمَيَ ْن ُ ص ْرَ َ
ل َْمَيَ ْن ُ
ص ْر َن َ
صراَ َ ل َْمَيُ ْن َ
ل َْمَتُ ْن َ ص َْر َ
ل َْمَتُ ْن َ ص ْر َن َ
صراَ َ ل َْمَيَ ْن ُ
ل َْمَتَ ْن ُ ص َْر َ
ل َْمَتَ ْن ُ
ص ُروا َصراَ َ ل َْمَتُنَْ َ
ل َْمَتُ ْن َ ص َْر َ
ل َْمَتُنْ َ ص ُروا َصراَ َ ل َْمَتَنْ ُل َْمَتَ ْن ُ ص َْر َ
ل َْمَتَنْ ُ
ص ْر َن َ
صراَ َ ل َْمَتُنْ َل َْمَتُنْ َ ص ِري َل َْمَتُنْ َ ص ْر َن َ
صراَ َ ل َْمَتَنْ ُل َْمَتَنْ ُ ص ِري َل َْمَتَنْ ُ
َ ص َْر َ ل َْمَأُنْ َ
ص َْر َ ل َْمَنُ ْن َ َ ص َْر َ ل َْمَأَنْ ُ
ص َْر َ ل َْمَنَ ْن ُ
G – Fİ’L-İ MUZÂRİ CAHD-İ MÜSTAĞRAK
MECHÛL MA’LÛM
ص ُروا َصرَا َ ل ََّماَيُ ْن َ
ل ََّماَيُ ْن َ ص ْرَ َ
ل ََّماَيُ ْن َ َ ص ُروا َصرَا َ ل ََّماَيَ ْن ُ
ل ََّماَيَ ْن ُ ص ْرَ َ
ل ََّماَيَ ْن ُ
ص ْر َن َ
صرَا َ ل ََّماَيُ ْن َ
ل ََّماَتُ ْن َ ص َْر َ
ل ََّماَتُ ْن َ ص ْر َن َ
صرَا َ ل ََّماَيَ ْن ُ
ل ََّماَتَ ْن ُ ص َْر َ
ل ََّماَتََْن ُ
ص ُروا َصرَا َ ل ََّماَتُ ْن َ
ل ََّماَتُ ْن َ ص ْرَ َ
ل ََّماَتُ ْن َ ص ُروا َصرَا َ ل ََّماَتَ ْن ُ
ل ََّماَتَ ْن ُ ص ْرَ َ
ل ََّماَتَ ْن ُ
ص ْر َن َ
صراَ َ ل ََّماَتُ ْن َ
ل ََّماَتُ ْن َ ص ِري َ ل ََّماَتُ ْن َ ص ْر َن َ
صراَ َ ل ََّماَتَ ْن ُ
ل ََّماَتَ ْن ُ ص ِري َ ل ََّماَتَ ْن ُ
َ ص ْرَ َ ل ََّماَأُنْ َ
ص َْر َ ل ََّماَنُنْ َ َ ص ْرَ َ
َماَنَنْ ُ ل ََّماَأَنْ ُ
ص َْر َ ل ََّ
MECHÛL MA’LÛM
ص ُرونَ َ ماَي نْ ِ ماَي نْ ِ
صراَ َن َ َماَيُنْ ََ ُ َ ص ُرَ َ
َماَيُنْ َ َ ص ُرونَ َ صراَ َن َ َماَيَنْ َُ َ ُ ص ُرَ َ
َماَيَنْ ُ
ص ْر َن َ ماَتُنْ ِ ماَتَنْ ِ
صراَ َن َ َماَيُنْ َ َ َ ص َُر َ
َماَتُنْ َ صَْر َن َ
صراَ َن َ َماَيَنْ ُ َ ُ ص َُر َ
َماَتَنْ ُ
ص ُرو َن َ ِ ِ
صراَ َن َ َماَتُ ْن َ
َماَتُ ْن َ ص ُرَ َ
َماَتُ ْن َ ص ُرو َن َصراَ َن َ َماَتَ ْن ُ
َماَتَ ْن ُ ص ُرَ َ
َماَتَ ْن ُ
ص ْر َن َ ماَتُ ْن ِ ص ِر ََ ماَتَ ْن ِ ص ِر ََ
صراَ َن َ َماَتُ ْن ََ َ ين َ َماَتُ ْن َ ص ْر َن َ
صراَ َن َ َماَتَ ْن َُ ُ ين َ َماَتَ ْن ُ
َ ص َُر َ
ص َُر َ َماَنُ ْن ََماَأُنْ َ َ ص َُر َ
ص َُر َ َماَنَ ْن َُماَأَنْ ُ
İ – Fİ’L-İ MUZÂRİ NEFY-İ İSTİKBAL
MECHÛL MA’LÛM
ص ُرونَ َ الََي ْن ِ الََي ْن ِ
صراَ َن َ الََيُ ْن َ
ُ َ ص ُرَ َ
الََيُ ْن َ َ ص ُرونَ َ صراَ َن َ الََيَ ْن ُ
َ ُ ص ُرَ َ
الََيَ ْن ُ
ص ْر َن َ الََتُ ْن ِ الََتَ ْن ِ
صراَ َن َ الََيُ ْن ََ ص َُر َ
الََتُ ْن َ ص ْر َن َ
صراَ َن َ الََيَ ْن ُُ ص َُر َ
الََتَ ْن ُ
ص ُرو َن َ الََتُ ْن ِ الََتَ ْن ِ
صراَ َن َ الََتُنْ ََ ص َُر َ
الََتُنْ َ ص ُرو َن َصراَ َن َ الََتَنْ ُُ ص َُر َ
الََتَنْ ُ
الََتُنْ ِ الََتَنْ ِ
ص ْر َن َ
صراَ َن َ الََتُنْ َ َ ص ِر َ
ينَ َ الََتُنْ َ ص ْر َن َ
صراَ َن َ الََتَنْ ُ ُ ص ِر َ
ينَ َ الََتَنْ ُ
َ ص َُر َ
ص َُر َ الََنُ ْن َالََأُنْ َ َ ص َُر َ
ص َُر َ الََنَ ْن َُالََأَنْ ُ
6
J – Fİ’L-İ MUZÂRİ TE’KİD-İ NEFY-İ İSTİKBÂL
MECHÛL MA’LÛM
ص ُروا ََنَيُ ْن َ
صرَا َ ل ْ
َنَيُ ْن َ
لْ ص َرَ َ
َنَيُ ْن َ
لْ َ ص ُروا ََنَيَ ْن ُ
صرَا َ ل ْ
َنَيَ ْن ُ
لْ ص َرَ َ
َنَيَ ْن ُ
لْ
ص ْر َن َ
َنَيُ ْن َ
صراَ َ ل ْ
َنَتُ ْن َ
لْ ص ََر َ
َنَتُ ْن َ
لْ َ ص ْر َن َ
َنَيََْن ُ
صراَ َ ل ْ
َنَتَ ْن ُ
لْ ص ََر َ
َنَتَ ْن ُ
لْ
ص ُروا ََنَتُنْ َ
صراَ َ ل ْ
َنَتُ ْن َ
لْ ص ََر َ
َنَتُنْ َ
لْ َ ص ُروا ََنَتَنْ ُ
صراَ َ ل ْ
َنَتَ ْن ُ
لْ ص ََر َ
َنَتَنْ ُ
لْ
ص ْر َن َ
َنَتُنْ َ
صراَ َ ل ْ
َنَتُنْ َ
لْ ص ِري ََنَتُنْ َ
لْ َ ص ْر َن َ
َنَتَنْ ُ
صراَ َ ل ْ
َنَتَنْ ُ
لْ ص ِري ََنَتَنْ ُ
لْ
َ ص ََر َ
َنَنُ ْن َ َنَأُنْ َ
ص ََر َ ل ْ لْ َ َ ص ََر َ َنَأَنْ ُ
ص ََر َ َل ْنَنَ ْن ُ لْ
K – EMR-İ GÂİB
MECHÛL MA’LÛM
ص ُروا َ ِ ِ ِ ِ ِ ِ
ليُ ْن َ صرَا َ
ليُ ْن َ ص َْر َ
ليُ ْن َ َ ص ُروا َليَ ْن ُ صراَ َ
ليَ ْن ُ ص ْرَ َ
ليَ ْن ُ
ص ْر َن َ ِ ِ ِ ِ ِ ِ
ليُ ْن َ صرَا َ
لتُ ْن َ ص َْر َ
لتُ ْن َ َ ص ْر َن َ
ليَ ْن ُ صرَا َ
لتَ ْن ُ ص َْر َ
َلتَ ْن ُ
L – NEHY-İ GÂİB
MECHÛL MA’LÛM
ص ُروا َصراَ َ الََيُ ْن َ
ص َْر َ الََيُ ْن َ
الََيُ ْن َ ص ُروا َ َصراَ َ الََيَ ْن ُ
ص َْر َ الََيَ ْن ُ
الََيَ ْن ُ
ص ْر َن َ
صراَ َ الََيُ ْن َ
ص َْر َ الََتُ ْن َ
الََتُ ْن َ ص ْر َن َ َ
صراَ َ الََيَ ْن ُ
ص َْر َ الََتَ ْن ُ
الََتَ ْن ُ
M – EMR-İ HÂZIR
MECHÛL MA’LÛM
ص ُروا َ ِ ِ ِ
لتُ نْ َ صراَ َ
لتُ نْ َ ص ْرَ َ
لتُ نْ َ َ ص ُروا َاُنْ ُ صراَ َ
اُنْ ُ ص ْرَ َ
اُنْ ُ
ص ْر َن َ ِ ِ ص ِري َ ِ ص ِري َ
لتُ نْ َ صراَ َ
لتُ نْ َ لتُ نْ َ َ ص ْر َن َ
اُنْ ُ صراَ َ
اُنْ ُ اُنْ ُ
N – NEHY-İ HÂZIR
MECHÛL MA’LÛM
ص ُروا َصرَا َ الََتُ ْن َ
ص َْر َ الََتُ ْن َ
الََتَُ ْن َ ص ُروا َ َصرَا َ الََتَ ْن ُ
ص َْر َ الََتَ ْن ُ
الََتَ ْن ُ
ص ْر َن َ ص ِري َ الََتُ ْن َ
صرَا َ الََتُ ْن َ الََتُ ْن َ ص ْر َن َ َ ص ِري َ الََتَ ْن ُ
صرَا َ الََتَ ْن ُ الََتَ ْن ُ
O – İSM-İ ZAMAN, İSM-İ MEKÂN, MASDAR-I MİMÎ
منَ ِ
اص َُر َ ص َريْ ِن) َ منْ ِ
َ َ(منْ َ
صراَن َ
َ َ ص َر َ
َمنْ َ
7
P – İSM-İ ÂLET
َمناَ ِ
ص َُر َ ص َريْ ِن) َ ِم ْن ِ ِ ِ
َ صراَنَ(م ْن َ
َ ص َر َ
م ْن َ
R - MASDAR BİNÂ-İ MERRA
ت َ
صراَ َ
نَ ْ ص َرتاَ ِنَ(نَ ْ
ص َرتَ ْي ِن) َ نَ ْ ص َرَة َ
نَ ْ
S - MASDAR BİNÂ-İ NEVİ
ت َ نِ ْ
صراَ َ ص َرتاَ ِنَ(نِ ْ
ص َرتَ ْي ِن) َ نِ ْ نِ ْ
ص َرَة َ
نُ ِ
ص ْي ِر َ
ين) َ ص ْي ُرو َنَ(نُ َ
نُ َ ص ْي ََريْ ِن) َص ْيراَنَ(نُ َ
َ ص ْي َر َنُ َ
ص ْيراَتَ َ ص ْي َرتَ ْي ِن) َ ِ
نُ َ ص ْي َرتاَنَ(نُ َ
نُ َ ص ْي َرةَ َ
نُ َ
U – İSM-İ MENSÛB
ص ِريَّ ِ
ص ِريِّ َ
ين) َ ص ِريُّو َنَ(نَ ْ
نَ ْ ص ِريَّ ْي ِن) َانَ(نَ ْ نَ ْ ص ِر َ
ي َ نَ ْ
ص ِريَّاتَ َ نَ ْ ص ِريَّتاَ ِنَ(نَ ْ
ص ِريَّتَ ْي ِن) َ نَ ْ ص ِريَّةَ َ
نَ ْ
Ü – MÜBÂLAĞA-İ İSM-İ FÂİL
صا ِر َ
ين) َ ارو َنَ(نَ َّ
صُنَ َّ اريْ ِن) َ
صَصاراَ ِنَ(نَ َّنَ َّ صارَ َ
نَ َّ
صاراَتَ َ نَ َّ ارتَيْ ِن) َ
صَ ارتاَ ِنَ(نَ َّ
صَ نَ َّ ارَة َ
صَ نَ َّ
9
BÂBLAR
)(RUBÂÎLER
10
3. Mufâale Bâbı:
َ/وَفِيعاَالَ َ الوزنَ:فاَ ََع ََلَ–ََيُفاَ َِع َُلَ–َ َُمفاَ ََعلَةََ َ
َ/وَفِعاَالََ َ
َ(قَتَل) َ َ/وَقِيتاَالَ
َ/وَقِتاَالََ َ
الموزونَ:قاََت ََلَ–ََيُقاََتِ َُلَ–َ َُمقاَتَلَةََ َ
)(HUMÂSÎLER
)(SÜDÂSÎLER
11
4. İf’îlâl Bâbı:
ل َال َ َ:اَِْفعَا ََّلَ–َيََ َْفعَا َُّلَ–ََاَِْف َعِي َ
الوزن َ
َ(حَمَر) َ َ حمَا َُّرَ–ََاِ َْح َِميرَاَراَ
َ:اِ َْحمَا ََّرَ–ََيَ َْ
الموزون َ
)(HUMÂSÎ
)(SÜDÂSÎLER
12
İKİNCİ BÂB
EMSİLE-İ MUHTELİFE
َ َ )ب
َُ ضََر َُ ضَِر
َْ ُب َ َ(ي َْ ََي Fi’l-i muzâri Vurur / vuruyor / vuracak
َ ضَْر َبا
ََ Masdar Vurmak
َ بَْ ضَِر
َْ َاَي
َ َل ََّم Fi’l-i muzâri cahd-i müstağrak Henüz vurmadı
ُ ضَِر
َ َب َْ َمَاََي Fi’l-i muzâri nefy-i hâl Vurmuyor
َ بَُ ضَِر
َْ ََالََي Fi’l-i muzâri nefy-i istikbâl Vurmayacak
َ ضَِر
َ َب َْ َلَ َْنََي Fi’l-i muzâri te’kîd-i nefy-i Asla vurmayacak
istikbâl
َ ب َْ ضَِرَْ ََلَِي Emr-i gâib Vursun
ْ ضَِر
َ َب َْ َالََت Nehy-i hâzır Vurma
َ ضَْرَبََة
ََ Masdar binâ-i merra Bir kere vurmak
َِ
َ َضَْرَبَة Masdar binâ-i nevi Bir çeşit vurmak
َ ب
َ ْضََرَيَُ İsm-i tasğîr Küçük bir vuruş
َ َضَْرَبِي
ََ İsm-i mensûb Vurmaya mensup
َ َضََّراب
ََ Mübâlağa-i ism-i fâil Çok vuran
َ َب َْ َأ
ُ ضََر
İsm-i tafdîl En çok vuran
َْ َمَاَأ
َ ُضََرَبََه Fi’l-i taaccüb-i evvel Acaip vurdu
13
ÜÇÜNCÜ BÂB
EMSİLE-İ MUHTELİFE
َ )ح
َُ َحَ(يَُ َْفَت
َُ َيََ َْفَت Fi’l-i muzâri Açar / açıyor / açacak
َ حَْ َل ََّماَيََ َْفََت Fi’l-i muzâri cahd-i müstağrak Henüz açmadı
َ َلَ َْنَيََ َْفَتَ َح Fi’l-i muzâri te’kîd-i nefy-i istikbâl Asla açmayacak
َ ح
َ َََم َْفَت İsm-i zaman Açma zamanı
İsm-i mekân Açma makânı
Masdar-ı mimî Açmak
َ حَ ََِم َْفَت İsm-i âlet Açma aleti
َ َحة
ََ فََْت Masdar binâ-i merra Bir kere açmak
َ اح
َ َّفََت Mübâlağa-i ism-i fâil Çok açan
َُ َأَفََْت
َ ح İsm-i tafdîl En çok açan
ََ َمَاَأَفََْت
َ َُحه Fi’l-i taaccüb-I evvel Acaip açtı
14
DÖRDÜNCÜ BÂB
EMSİLE-İ MUHTELİFE
َ )يََ َْعلَ َُمَ(يَُ َْعلَ َُم Fi’l-i muzâri Bilir / biliyor / bilecek
َ ََل ََّماَيََ َْعَل ْم Fi’l-i muzâri cahd-i müstağrak Henüz bilmedi
َ لَ َْنَيََ َْعلَ ََم Fi’l-i muzâri te’kîd-i nefy-i istikbâl Asla bilmeyecek
َ لَّ َم
َ ََع Mübâlağa-i ism-i fâil Çok bilen
15
BEŞİNCİ BÂB
EMSİLE-İ MUHTELİFE
َ َس ْن
َُ حَْ َاَي
َ َل ََّم Fi’l-i muzâri cahd-i müstağrak Henüz güzel olmadı
َ َس َن
َُ ح
َْ َلَ َْنََي Fi’l-i muzâri te’kîd-i nefy-i istikbâl Asla güzel olmayacak
َ َس ْن
َُ ح
َْ َالَََي Nehy-i gâib Güzel olmasın
َ َس ْن
َُ ح
َْ َالََت Nehy-i hâzır Güzel olma!
َ َسن ََ ح
َْ ََم İsm-i zaman Güzel olma zamanı
İsm-i mekân Güzel olma mekânı
Masdar-ı mimî Güzel olmak
َ س َن
ََ ح َْ َِم İsm-i âlet Güzel olma âleti
َ َسَنَة
َْ ََح Masdar binâ-i merra Bir kere güzel olmak
َْ َِح
َ َسَنَة Masdar binâ-i nevi Bir çeşit güzel olmak
َ سَْي َن
ََ َُح İsm-i tasğîr Küçük bir güzellik
َ ان
َ س ََّ ََح Mübâlağa-i ism-i fâil Çok güzel olan
ََ أَ َْح
َ س َُن İsm-i tafdîl En güzel olan
ََ مَاَأَ َْح
َ َُسَنَه Fi’l-i taaccüb-i evvel Acaip güzel oldu!
َ ِس َْنََبَِهَِ أَ َْح Fi’l-i taaccüb-i sâni Ne acaip güzel oldu!
16
ALTINCI BÂB
EMSİLE-İ MUHTELİFE
َ )ب
َُ سََ حَْ ُب َ َ(ي
َُ سَِ حَْ ََي Fi’l-i muzâri Zanneder / ediyor / edecek
َ ب َْ س َِ ح َْ َلَ َْمََي Fi’l-i muzâri cahd-i mutlak Zannetmedi
َ بََ س َِ ح َْ َلَ َْنََي Fi’l-i muzâri te’kîd-i nefy-i istikbâl Asla zannetmeyecek
ََ مَاَأَ َْح
َ َُسَبَه Fi’l-i taaccüb-i evvel Acaip zannetti
17
İF’ÂL BÂBI
EMSİLE-İ MUHTELİFE
َ اَيُ َْكَِرَْم
َ َل ََّم Fi’l-i muzâri cahd-i müstağrak
َ مَاََيُ َْكَِرَُم Fi’l-i muzâri nefy-i hâl
َ ََالََيُ َْكَِرُم Fi’l-i muzâri nefy-i istikbâl
َ İsm-i tasğîr
َ İsm-i mensûb
َ Mübâlağa-i ism-i fâil
َ İsm-i tafdîl
َ Fi’l-i taaccüb-i evvel
َ Fi’l-i taaccüb-i sâni
18
TEF’ÎL BÂBI
EMSİLE-İ MUHTELİFE
تفرحيا Masdar
C – MUFÂALE BABI
EMSİLE-İ MUHTELİFE
َ Masdar
َ İsm-i fâil
َ İsm-i mef’ûl
19
َ Fi’l-i muzâri nefy-i istikbâl
َ Emr-i gâib
َ Nehy-i gâib
َ Emr-i hâzır
َ Nehy-i hâzır
َ İsm-i zaman
İsm-i mekân
Masdar-ı mimî
َ İsm-i âlet
َ İsm-i tasğîr
َ İsm-i mensûb
َ İsm-i tafdîl
EMSİLE-İ MUHTELİFE
Masdar
İsm-i fâil
İsm-i mef’ûl
20
Emr-i gâib
Nehy-i gâib
Emr-i hâzır
Nehy-i hâzır
(HUMÂSÎLER)
A – İNFİÂL BÂBI
EMSİLE-İ MUHTELİFE
Masdar
İsm-i fâil
İsm-i mef’ûl
Emr-i gâib
Nehy-i gâib
Emr-i hâzır
Nehy-i hâzır
B – İFTİÂL BÂBI
EMSİLE-İ MUHTELİFE
Masdar
21
İsm-i fâil
İsm-i mef’ûl
Emr-i gâib
Nehy-i gâib
Emr-i hâzır
Nehy-i hâzır
C – İF’İLÂL BABI
EMSİLE-İ MUHTELİFE
Masdar
İsm-i fâil
İsm-i mef’ûl
Emr-i gâib
Nehy-i gâib
Emr-i hâzır
Nehy-i hâzır
22
D – TEFA’UL BABI
EMSİLE-İ MUHTELİFE
Masdar
İsm-i fâil
İsm-i mef’ûl
Emr-i gâib
Nehy-i gâib
Emr-i hâzır
Nehy-i hâzır
E – TEFÂUL BABI
EMSİLE-İ MUHTELİFE
Masdar
İsm-i fâil
İsm-i mef’ûl
23
Fi’l-i muzâri nefy-i istikbâl
Emr-i gâib
Nehy-i gâib
Emr-i hâzır
Nehy-i hâzır
(SÜDÂSÎLER)
A – İSTİF’ÂL BABI
EMSİLE-İ MUHTELİFE
Masdar
İsm-i fâil
İsm-i mef’ûl
Emr-i gâib
Nehy-i gâib
Emr-i hâzır
Nehy-i hâzır
B – İF’ÎÂL BABI
EMSİLE-İ MUHTELİFE
24
Fi’l-i muzâri
Masdar
İsm-i fâil
İsm-i mef’ûl
Emr-i gâib
Nehy-i gâib
Emr-i hâzır
Nehy-i hâzır
C – İF’IVVÂL BABI
EMSİLE-İ MUHTELİFE
Masdar
İsm-i fâil
İsm-i mef’ûl
Emr-i gâib
Nehy-i gâib
25
Emr-i hâzır
Nehy-i hâzır
D – İF’ÎLÂL BABI
EMSİLE-İ MUHTELİFE
Masdar
İsm-i fâil
İsm-i mef’ûl
Emr-i gâib
Nehy-i gâib
Emr-i hâzır
Nehy-i hâzır
DAHRACE BABI
EMSİLE-İ MUHTELİFE
Masdar
İsm-i fâil
İsm-i mef’ûl
26
Fi’l-i muzâri cahd-i mutlak
Emr-i gâib
Nehy-i gâib
Emr-i hâzır
Nehy-i hâzır
(HUMÂSÎ)
TEDAHRACE BABI
EMSİLE-İ MUHTELİFE
Masdar
İsm-i fâil
İsm-i mef’ûl
Emr-i gâib
Nehy-i gâib
Emr-i hâzır
Nehy-i hâzır
27
(SÜDÂSÎLER)
A – İHRANCEME BABI
EMSİLE-İ MUHTELİFE
Masdar
İsm-i fâil
İsm-i mef’ûl
Emr-i gâib
Nehy-i gâib
Emr-i hâzır
Nehy-i hâzır
B – İKŞAARRA BABI
EMSİLE-İ MUHTELİFE
Masdar
İsm-i fâil
İsm-i mef’ûl
28
Fi’l-i muzâri nefy-i hâl
Emr-i gâib
Nehy-i gâib
Emr-i hâzır
Nehy-i hâzır
29