Hutbe Bölümleri ve Okunacak Dualar

Camide hutbenin okunduğu yere “minber” denir. Hutbe okumak için minbere çıkış
ve inişlerde, konuşma öncesi ve sonrasında okunacak dualar vardır.
a) Hatip minbere çıkmadan basamakların önünde durarak ellerini açar ve şu
duayı okur:
َ‫اح ِمين‬ َّ ‫ضلِكَ َو ك ََر ِمكَ يَا ا َ ْك َر َم ْاْلَ ْك َر ِمينَ َو يَا اَ ْر َح َم‬
ِ ‫الر‬ َ ‫اَللّٰ ُه َّم ا ْفت َ ْح َعلَ ْينَا اَب َْو‬
ْ َ‫اب َرحْ َمتِكَ َو يَ ِس ْر َعلَ ْينَا خَزَ ائِنَ ف‬
“Ey cömertlerin en cömerdi ve ey merhametlilerin en merhametlisi olan Allah’ım!
Bize rahmet kapılarını aç; iyilik ve kereminin hazinelerine ulaşmamızı bize
kolaylaştır.”
Dua bitince ellerini yüzüne sürer ve sağ ayağı ile ilk basamağa adımını atar, sol
ayağını onun yanına almak suretiyle bu şekilde üçüncü basamağa kadar çıkar.
b) Üçüncü basamakta durarak şu duayı okur:
‫ب قَ ْد اَتَ ْيتَنِى ِمنَ ْال ُم ْل ِك َو َع َّل ْمتَنِى ِم ْن تَأ ْ ۪وي ِل‬ ِ ‫انى َي ْفقَ ُهوا قَ ْو‬
ِ ‫لى َر‬ ِ ‫س‬ ُ ‫لى ا َ ْم ِرى َواحْ لُ ْل‬
َ ‫ع ْق َدةً ِم ْن ِل‬ ِ ‫صد ِْرى َو َي ِس ْر‬ ِ ‫ب ا ْش َر ْح‬
َ ‫لى‬ ِ ‫َر‬
َ‫صا ِل ۪حين‬ ْ ْ َ ْ
ِ ‫ْنى ِعل ًما َوفَ ْه ًما َوأل ِحق‬
َّ ‫نى بِال‬ ِ ‫ب ِزد‬ ِ ‫ث َر‬ َ
ِ ِ‫األ َحادي‬ ْ
“Rabbim! Gönlüme ferahlık ver. İşimi kolaylaştır. Dilimdeki tutukluğu çöz ki
sözümü anlasınlar. Rabbim! Gerçekten bana mülk verdin ve bana sözlerin yorumunu
öğrettin. Rabbim! İlmimi ve anlayışımı artır ve beni sâlihlerden eyle.”
Dua bitince ellerini yüzüne sürer ve aynı şekilde yedinci basamağa çıkar.
c) Yedinci basamakta da ellerini açarak şu duayı okur:
‫ْس بِ َمكَانِى‬َ ‫نى َو ٰهذَا ْال َمكَانُ لَي‬ ِ ْ ‫ْس بِشَأ‬
َ ‫شأْنُ لَي‬َّ ‫اَللّٰ ُه َّم ٰهذَا ال‬
ِ ‫سلِينَ َو ْال َح ْم ُد ِ ّّٰلِلِ َر‬
َ‫ب اْل َعالَ ِمين‬ ِ ‫سالَ ٌم َع ٰلى َج ِميعِ اْْلَ ْن ِب َي‬
َ ‫اء َواْل ُم ْر‬ َ ‫اَللّٰ ُه َّم َي ِس ْر ا َ ْم ِرى َوتَقَب َّْلهُ ِم ِنى َو‬
“Allah’ım! Bu şerefi ben elde etmedim, sen verdin; bu makamı ben kazanmadım,
sen verdin. Allah’ım! İşimi kolaylaştır ve yaptığım işi kabul eyle! Bütün nebî ve
resûllere selâm olsun. Bütün kâinatın sahibi Allah’a hamd olsun.”
Dua bitince cemaate döner, oturur ve okunacak olan iç ezanı dinler.
d) Ezan bittikten sonra hatip ayağa kalkarak hutbenin birinci bölümünün Arapça
kısmını oluşturan şu metni okur:
ّٰ َّ‫ص َحابِه۪ أَجْ َمعِينَ نَ ْش َه ُد أ َ ْن ْلَ ِإ ٰلهَ ِإْل‬
‫ّٰللاُ َوحْ َدهُ َْل‬ ْ َ ‫سو ِلنَا ُم َح َّم ٍد َو َع ٰلى ٰا ِل ِه َو ا‬ ُ ‫سالَ ُم َع ٰلى َر‬ َّ ‫صالَة ُ َوال‬ َّ ‫ب اْل َعالَ ِمينَ َوال‬ ِ ّٰ ِ ‫ا َ ْل َح ْم ُد‬
ِ ‫ّلِل َر‬
َ‫ّٰللا َم َع الَّذِينَ اتَّقَ ْوا َوالَّذِينَ ُه ْم ُمحْ ِسنُون‬ َ ّٰ ‫ّٰللا َوأَ ِطيعُوهُ إِ َّن‬ ّٰ ‫ أ َ َّما بَ ْع ُد فَيَا ِعبَا َد‬.ُ‫سولُه‬
َ ّٰ ‫ّٰللاِ اِتَّقُوا‬ ُ ‫ش َ۪ريكَ لَهُ َونَ ْش َه ُد أَ َّن ُم َح َّمدًا َع ْب ُدهُ َو َر‬
ْ ٰ
‫ّٰللاُ تَعَالى ف۪ ي ِكتَابِ ِه الك َ۪ر ِيم‬ ّٰ ‫قَا َل‬
‫الر ِح ِيم‬ ٰ‫م‬ ِ
َّ ِ ْ‫ش ْي ِ َّ ِ ِ ِ ِ ّٰ َّ ح‬
‫ن‬ ‫الر‬ ‫ّٰللا‬ ‫ْم‬
‫س‬ ‫ب‬ ‫يم‬ ‫ج‬ ‫الر‬ ‫ان‬ َ
‫ط‬ َّ ‫اّلِل ِمنَ ال‬ ِ ّٰ ‫أَعُوذُ ِب‬
(konu ile ilgili ayet okunur)
‫س َّل ْم‬ ّٰ ‫صلّٰى‬
َ ‫ّٰللاُ َعلَ ْي ِه َو‬ ُ ‫َو قَا َل َر‬
ِ ّٰ ‫سو ُل‬
َ ‫ّٰللا‬
(konu ile ilgili hadis okunur)
“Her türlü övgü âlemlerin Rabbi Allah’a mahsustur. Salât ve selâm
Peygamberimiz Muhammed (s.a.s.)’e, ehli ve ashabının hepsine olsun. Biz tanıklık
ederiz ki bir tek Allah’tan başka ilâh yoktur, O’nun ortağı yoktur. Yine tanıklık ederiz ki
Muhammed, Allah’ın kulu ve elçisidir.
Ey Allah’ın kulları! Allah’a karşı gelmekten sakının, O’na itaat edin. Şüphesiz
Allah, muttakilerle beraberdir, işleri ve görevleri en güzel biçimde yapanlarla
beraberdir. Kovulmuş şeytandan Allah’a sığınırım. Rahman Rahim Allah’ın adı ile.”
-1-
 Hutbenin Türkçe kısmı okunur.
e) Hutbe metni bittikten sonra;
ّٰ ‫توبُ ِإلَ ْي ِه َوأ َ ْسأ َ ُل‬
َ‫ّٰللاَ ل۪ ي َولَ ُك ُم التَّ ْوفِيق‬ ُ َ ‫يم َوأ‬ َ ّٰ ‫ب لَهُ أ َ ْست َ ْغ ِف ُر‬
َ ‫ّٰللا اْل َع ِظ‬ ِ ‫سالَ ُم اَلتَّائِبُ ِمنَ الذَّ ْن‬
َ ‫ب َك َم ْن ْلَ ذَ ْن‬ َّ ‫علَ ْي ِه ال‬
َّ ‫صالَة ُ َوال‬ َ ‫قَا َل‬
“Peygamber (s.a.s.); ‘Günahına tövbe eden, hiç günah işlemeyen kimse gibidir’
buyurmuştur. Yüce Allah’tan bağışlanmamı diler, O’na tövbe ederim. Kendim ve sizin
için başarı dilerim” şeklinde dua okur.
f) Sonra oturarak şu duayı okur:
ُ‫س ِمي ٌع قَ ِريبٌ ُم ِجيب‬ ِ ‫اء ِم ْن ُه ْم َواْأل َ ْم َوا‬
َ َ‫ت ِإنَّك‬ ِ ‫ت َو ْال ُم ْس ِل ِمينَ َواْل ُم ْس ِل َما‬
ِ َ‫ت ا َ ْْلَحْ ي‬ ِ ‫سائِ ِر ْال ُمؤْ ِمنِينَ َو ْال ُمؤْ ِمنَا‬
َ ‫ّٰللاُ لَنَا َولَ ُك ْم َو ِل‬
ّٰ َ‫ارك‬
َ َ‫ب‬
ِ ‫ال َّد َع َوا‬
‫ت‬
“Allah’ım! Bize, ölü ve diri, kadın ve erkek bütün mü’min ve Müslümanlara
bereketini artır. Zira Sen duaları işitir ve kabul edersin.”
g) Sonra ayağa kalkar ve ikinci hutbeye başlar.
َ ّٰ ‫ّٰللاُ ت َ َع ٰالى ِإ َّن‬
ُ‫ّٰللا َو َمالَ ِئ َكتَه‬ ّٰ ‫ص َحا ِبه۪ أَجْ َمعِينَ * فَقَا َل‬ ْ َ ‫سو ِلنَا ُم َح َّم ٍد َو َع ٰلى ٰا ِله۪ َوا‬ُ ‫سالَ ُم َع ٰلى َر‬ َّ ‫صالَة ُ َوال‬ َّ ‫َاملِينَ َوال‬ ِ ّٰ ِ ‫ا َ ْل َح ْم ُد‬
ِ ‫ّلِل َح ْم َد اْلك‬
ٰ
‫صليْتَ َعلى‬ َّ ۤ ٰ ٰ
َ ‫ص ِل َعلى ُم َح َّم ٍد َو َعلى ا ِل ُم َح َّم ٍد َك َما‬ ّٰ
َ ‫موا تَسْليِ ًما اَلل ُه َّم‬ ُ ‫س ِل‬ َ
َ ‫صلوا َعل ْي ِه َو‬ُّ َ ‫نوا‬ ۤ َّ َ ٰ
ُ ‫صلُّونَ َعلى النَّبِي ِ يَا أيُّ َها الذِينَ ا َم‬ َ ُ‫ي‬
‫ِيم‬‫ه‬
َ َ ِ ِ ‫ا‬ ‫ْر‬‫ب‬ ‫إ‬ ‫ل‬ ۤ
‫ا‬ ‫ى‬ ‫ل‬ٰ ‫ع‬ ‫و‬ ‫ِيم‬ ‫ه‬
َ َ َ َ ِ َ ‫ا‬ ‫ْر‬ ‫ب‬‫إ‬ ‫ى‬ ‫ل‬ٰ ‫ع‬ َ‫ت‬‫ك‬ْ ‫ار‬ ‫ب‬ ‫ا‬ ‫م‬‫ك‬َ
َ َ َ َّ َ ُ ِ ٍ
‫د‬ ‫م‬‫ح‬ ‫م‬ ‫ل‬ ۤ
‫ا‬ ‫ى‬ ‫ل‬ٰ ‫ع‬ ‫و‬ ٍ
‫د‬ ‫م‬ ‫ح‬ ‫م‬
َ َ َّ َ ُ َ ‫ى‬ ‫ل‬ٰ ‫ع‬ ْ
‫ك‬ ‫ار‬ ‫ب‬‫و‬
ِ َ َ * ٌ
‫د‬ ‫ي‬‫ج‬ ‫م‬
ِ َ ٌ
‫د‬ ‫ي‬ ‫م‬
ِ ‫ح‬
َ َ‫ك‬ َّ ‫ن‬‫إ‬ ‫ِيم‬‫ه‬ ‫ا‬
ِ َ َ ِ ِ‫ْر‬
‫ب‬ ‫إ‬ ‫ل‬ ۤ
‫ا‬ ‫ى‬ ‫ل‬ ٰ ‫ع‬
َ َ َ ‫ِإب َْرا‬
‫و‬ ‫يم‬ ‫ه‬
ِ
‫إِنَّكَ َح ِمي ٌد َم ِجي ٌد‬
“Kâmil manada Allah’a hamd olsun. Salât ve selâm Peygamberimiz
Muhammed’e, bütün aile fertlerinin ve ashabının üzerine olsun. Yüce Allah; ‘Şüphesiz
Allah ve melekleri Peygamber’e salât ediyorlar. Ey iman edenler! Siz de ona salât
edin, selam edin’ buyurmuştur.
Allah’ım! Muhammed'e ve Muhammed'in ev halkına rahmet eyle; şerefini yücelt,
İbrahim'e ve İbrahim'in ailesine rahmet ettiğin gibi. Şüphesiz övülmeye lâyık yalnız
sensin, şan ve şeref sahibi de sensin.
Allah’ım! Muhammed'e ve Muhammed'in ailesine hayır ve bereket ver, İbrahim'e
ve İbrahim'in ailesine verdiğin gibi. Şüphesiz övülmeye lâyık yalnız sensin, şan ve
şeref sahibi de sensin.”
Türkçe olarak da şu dua okunur:
“Allah’ım! İslâm’a ve müslümanlara yardım et! Devletimizi, ülkemizi ve milletimizi
her türlü tehlikelerden koru! Bize dünya ve ahirette iyilikler ve güzellikler ihsan eyle!
Bizi, ana-babamızı ve bütün mü’minleri bağışla! Şüphesiz sen dualarımızı işitir ve
kabul edersin!”
h) Daha sonra;
ُ‫ّٰللا َوأ َ ِطيعُوه‬
َ ّٰ ‫ّٰللا اِتَّقُوا‬
ِ ّٰ ‫ِعبَا َد‬
“Ey Allah’ın kulları! Allah’a karşı gelmekten sakının ve O’na itaat edin” denir ve
Nahl sûresinin 90. ayeti ve meali okunur:
‫الر ِح ِيم‬
َّ ‫الرحْ مٰ ِن‬ ِ ّٰ ‫الر ِج ِيم * بِس ِْم‬
َّ ‫ّٰللا‬ َّ ‫ان‬
ِ ‫ط‬ َ ‫ش ْي‬ ِ ّٰ ِ‫أَعُوذُ ب‬
َّ ‫اّلِل ِمنَ ال‬
ُ ‫شا ٓ ِء َو ْال ُم ْن َك ِر َو ْالبَ ْغ ِۚي ِ يَ ِع‬
َ‫ظ ُك ْم لَ َعلَّ ُك ْم تَذَ َّك ُرون‬ َ ْ‫ئ ذِي ْالقُ ْر ٰبى َويَ ْنهٰ ى َع ِن ْالفَح‬ ِ ٓ ‫ان َو ۪ايتَا‬
ِ ‫س‬ ِ ْ ‫ّٰللاَ يَا ْ ُم ُر ِب ْال َع ْد ِل َو‬
َ ْ‫اْلح‬ ّٰ ‫ا َِّن‬
“Kovulmuş şeytandan Allah’a sığınırım. Rahman ve Rahim Allah’ın adıyla.
Şüphesiz Allah; adaleti, yararlı amelleri en güzel bir şekilde yapmayı ve
akrabalara yardım etmeyi emrediyor; her türlü edepsizlik ve çirkinliği, haram ve
kötülüğü, azgınlık ve zulmü yasaklıyor. O, düşünüp tutasınız diye size böyle öğüt
veriyor.”
Hatip, hutbeyi bu şekilde tamamladıktan sonra minberden iner, namaz kıldırmak

-2-
üzere mihraba geçer.

-3-