Η αβεβαιότητα μιας μέτρησης δεν μπορεί ποτέ να είναι μικρότερη από τη διακριτική

ικανότητα. Ας δούμε ένα παράδειγμα:

Στην Κίνα πολλά χρόνια πριν δεν επιτρεπόταν στους κατοίκους της μεγάλης αυτής
χώρας να αντικρύσουν τον αυτοκράτορα. Κάποια μέρα, ένας πολίτης είχε την
επιθυμία να μάθει το μήκος της μύτης του αυτοκράτορα. Αυτό δεν θα μπορούσε να το
κάνει απευθείας και έτσι αποφάσισε να ζητήσει από όλους τους τοπικούς μανταρίνους
να ζητήσουν από όλους τους κατοίκους της επαρχίας τους μια εκτίμηση για το μήκος
της μύτης του αυτοκράτορα. Κάθε κάτοικος έκανε μια εκτίμηση με αβεβαιότητα όχι
μεγαλύτερη από 2cm αφού το μήκος της ανθρώπινης μύτης δεν είναι μεγαλύτερο από
4 cm. Όμως τι γίνεται με την αβεβαιότητα της μέσης τιμής; Από τη σχέση:

δx=Sqrt[Σ(x-xμέση)^2/n-1] και επειδή ο πληθυσμός της Κίνας ήταν 1 δισεκατομμύριο κάτοικοι,

δηλαδή ο αριθμός των «μετρήσεων» / εκτιμήσεων ήταν n=109 προκύπτει μια αβεβαιότητα της μέσης
τιμής 0,7μm. Έτσι φαίνεται ότι το μήκος της μύτης του αυτοκράτορα μετρήθηκε με εκπληκτική
ακρίβεια! Το συμπέρασμα από την ιστορία αυτή είναι ότι: Οι αβεβαιότητες μειώνονται με την
επανάληψη των μετρήσεων, αλλά δε μπορεί ποτέ να γίνουν μικρότερες από τη διακριτική ικανότητα
που μας παρέχει η τεχνική. Στο παράδειγμα με τη μύτη του αυτοκράτορα ή διακριτική ικανότητα ήταν
τα 2 cm. Έτσι δε μπορούμε να ξεπεράσουμε την άγνοια «σπρώχνοντας την» με περισσότερη
άγνοια.

Η διακριτική ικανότητα (σφάλμα ανάγνωσης)

Οι μετρητικές διατάξεις έχουν επίσης μια ανάλυση (αναφέρεται και ως σφάλμα

ανάγνωσης του οργάνου). Αυτή είναι η ελάχιστη διακρίσιμη διαφορά την οποία
μπορεί να ανιχνεύσει μια μετρητική διάταξη (συμπεριλαμβανομένης της τεχνικής).
Για μια απλή μέτρηση μήκους με ένα κανόνα, η διακριτική ικανότητα είναι πιθανώς
το 1 mm. Όμως αν χρησιμοποιήσετε μεγεθυντικό φακό και εξασκηθείτε να μετράτε
με τον κανόνα και τον φακό, θα μπορούσατε να διαιρέσετε τα χιλιοστά σε δέκατα του
χιλιοστού και να τα διακρίνετε με το μάτι. Έτσι θα έχετε διακριτική ικανότητα 0,1mm
χρησιμοποιώντας τον ίδιο κανόνα.

Μήκος που πρόκειται να μετρηθεί, το κατάλληλο όργανο και η ακρίβεια του

οργάνου.

Μήκος που Κατάλληλο όργανο Ακρίβεια

πρόκειται
του
να
οργάνου
μετρηθεί
Μετροταινία

Μερικά
0,1 cm
μέτρα (m)

Κανόνας του ενός ή του μισού μέτρου

Μερικά
εκατοστά
του μέτρου
0,1 cm
(cm) και
μέχρι ένα
μέτρο (m)

Μεταξύ Διαστημόμετρο
ενός
εκατοστού
του μέτρου
(cm) και 10
εκατοστών 0,01cm
του μέτρου
(cm)

Μικρότερο Μικρόμετρο 0,001 cm

από 2
εκατοστά
του μέτρου
 (cm)

Σημείωση:

Είναι καλό όταν μετράτε με κανόνα την απόσταση μεταξύ δύο σημείων να ξεκινάτε
από την υποδιαίρεση του 1 cm και μετά να αφαιρείτε από την ένδειξη το 1cm για να
βρείτε το μήκος, λόγω του ότι το μηδέν στην κλίμακα του κανόνα είναι στην άκρη
του η οποία μπορεί να είναι φθαρμένη. Επίσης αν δεν χωρά ο κανόνας μπορείτε να
χρησιμοποιείτε διαβήτη και μετά τοποθετώντας τον διαβήτη πάνω στον κανόνα,
βρίσκετε την ένδειξη για το μήκος, με αβεβαιότητα 0,1cm. Εννοείται ότι δεν πρέπει
να κάνετε το γνωστό σφάλμα παράλλαξης.