PRESJECI

 Projekcije vidljivih i nevidljivih bridova objekta

često nedovoljne za jednoznačnu i preglednu
predodžbu
 Presjeci > točno očitavanje nevidljivih bridova
 Nastanak presjeka
 predmet se na karakterističnim mjestima siječe pomoću
jedne ili više imaginarnih ravnina
 dio predmeta između ravnine sječenja i oka promatrača
se odbacuje
 na ravnini projekcija je prikaz onoga što se vidi na
presječnoj ravnini po pravilima ortogonalnog projiciranja
Mogućnosti predodžbe nevidljivih bridova
 a) puni b) polovični c) djelomični

Različiti presjeci ovisno o veličini odbačenog dijela objekta

Presjeci:
1. Jednostavni > jedna presječna ravnina:
- vodoravni
- okomiti ovisno o položaju presječne
ravnine u odnosu na π1
- kosi presjeci
- uzdužni > presječne ravnine uzduž l
- poprečni > presječne ravnine okomite na l
2. Složeni > dvije ili više presječnih ravnina
- stepenasti
- izlomljeni
 Presječeni dijelovi se u projekciji šrafiraju tankom
punom crtom (0.1.1.5)

Vodoravni presjek > presječna ravnina paralelna s π1

Uzdužni okomiti presjek
Uzdužni okomiti presjek
Poprečni okomiti presjek
Poprečni okomiti presjek
Uzdužni i poprečni okomiti presjek
Projicira se na pomoćnu ravninu projiciranja koja je paralelna
s presječnom i položena u ravninu crteža

Kosi presjek – ovisno o vezi s projekcijom

Kosi presjek – neovisno o projekciji, ovisno o smjeru gledanja
Stepenasti presjek u nacrtu (frontalni)
Stepenasti presjek u N i T
Izlomljeni presjeci u tlocrtu i nacrtu
Izlomljeni presjek
Djelomični presjek
a) brid ne smije biti granica između presjeka i pogleda > inače privid dva
predmeta
b) crta loma ne smije biti paralelna s bridom predmeta
c) kod simetričnih predmeta zorniji je polovični presjek
d) nesimetrični predmeti > dopušten prikaz djelomičnim presjekom na
većem dijelu predmeta
Posebna pravila kod djelomičnih presjeka
 Poprečni presjek
zaokrenut (zakrenut) za
90° oko središnjice i
nacrtan u promatranoj
projekciji ili izvan nje

Zaokrenuti presjek
 zaokrenutim presjecima štedi se na broju projekcija
 za zaokrenute presjeke unutar promatrane
projekcije koristi se crta 01.1.6, a za one koji se
crtaju izvan projekcija 01.2.1

Zaokrenuti presjeci
Primjeri smještaja zaokrenutih presjeka izvan projekcije
Primjenom zaokrenutih presjeka postiže se
jasnija slika u odnosu na projekcije
Različita predodžba predmeta > zaokrenuti prikazuje
samo konturu predmeta u presječnoj ravnini, a normalni
poprečni i ostale dijelove koji se vide u pogledu >
poprečni u sebi sadržava i zaokrenuti (šrafirano)

Usporedba zaokrenutog i poprečnog presjeka

pokazuju pravac i
smjer pogleda (01.2.8)

crta 04.2.2 istaknuto na

krajevima i mjestima
loma presječne ravnine

Označavanje presjeka
Vrste šrafura za pojedine vrste materijala (01.1.5)
a) šrafura pod 45° u odnosu na osnovni brid
b) šrafura pod 45° u odnosu na simetralu
c) šrafura pod 45° u odnosu na obris
d) iznimno šrafura pod 30° za bridove pod 45° ili
e) iznimno šrafura pod 60° za bridove pod 45°
f) način šrafiranja više graničnih presjeka
g) način šrafiranja velikih površina presjeka
h) i i) način šrafiranja uskih površina presjeka
Pravila šrafiranja
Nevidljivi bridovi se ne crtaju u presjeku

a) rebra i
b) ramena > ne sijeku se iako presječna ravnina
prelazi preko njih

Crtanje presjeka - pravila

 Profili i limovi > uzdužno ne,
poprečno da

Ramena i zubi zupčanika Osovine i vratila > uzdužno ne,

se ne sijeku uzdužno samo poprečno

Crtanje presjeka - pravila

a) ojnice i
b) poluge > uzdužno ne, samo
poprečno

Crtanje presjeka - pravila

Vijci se sijeku samo poprečno
a) vijak se crta kao da je presječen ispod matice, a
matica se pri pogledu odozgo ne crta
b) uzdužni presjek vijka u spoju > on se ne crta u
presjeku

Crtanje presjeka - pravila

osovinica ručica
ne sijeku se uzdužno

Crtanje presjeka - pravila

Osovine, vratila, klinovi i pera u spojevima se ne sijeku

Crtanje presjeka - pravila

Zakovice > samo u poprečnom presjeku

Crtanje presjeka - pravila

Dva presjeka (simetrični likovi) se mogu crtati na
jednom mjestu (projekciji) > ušteda na vremenu i
prostoru

Crtanje presjeka - pravila

a) ista presječna ravnina za dva različita smjera gledanja >
posebna mogućnost kod uobičajenih presjeka

b) prikaz dijela predmeta (između promatrača i presječne

ravnine) izravno u presjeku crtom 04.2.1 > iznimno zbog
smanjenja broja projekcija i pojednostavnjenja

Crtanje presjeka - pravila

Način prikaza presjeka s jednom kosom i dvije
paralelne presječne ravnine

Crtanje presjeka - pravila