ARALING PANLIPUNAN 8 4TH QUARTER
UNANG DIGMAANG PANDAIGDIG
Mga bansang kalahok sa digmaan: Pransiya, Alemanya,
Rusya, Austria, Hungary, Serbia, Great Britain
Dahilan ng digmaan:
1. Tunggaliang internasyonal mula sa sistemang
pambansang estado
2. Pag-aagawan para sa kapangyarihang political,
sekretong diplomasya, at mga alyansa nito
3. Kompetisyong military at nabal
4. Imperyalismong ekonomikop
5. Nasyonalismong makalahi
6. Nasyonalismo sa mga Balkan
 isang kabataang Serbian, si Gavrilo Princip na
suportado ng Black hand - isang lihim na kapisanan
ng mga makabayang SErbian ang pumaslang kay
Archduke Francis Ferdinand tagpagmana ng trono
ng Austria-Hujngary at sa kanyang asawa na si
Sofie sa isang kalsada sa Sarajevo
Mga Sanhi ng Unang Digmaang Pandaigdigan
1. Nasyonalismo- hangarin ng isang lipi na maging
isang malayang bansa
2. Imperyalismo -patakaran ng pambansang
kapangyarihan sa pamamagitan ng pananakop at
pagpapaunlad ng ekonomiya
3. Militarismo-isang makapangyarihang army at isang
dakilang navy ay kinailangan upang suportahan ang
nasyonalismo at imperyalismo
4.Magkaribal na alyansa
 Triple Alliance na binuo ni Otto Von Bismarck 1882
( Germany, Austria, at Italy)
 Triple Entente 1907 ( Britain, France, at
Russia)
Pagbuo ng Alyansa- Ang konstitusyon nito'y napaloob
sa kasunduan sa Versailles na may mga layunin.
* Maiwasan ang digmaan
* Maprotektahan ang bansa sa pananalakay ng iba
* Mapalaganap ang pandaigdigang pagtutulungan
* Mapalaganap ang kasunduang pangkapayapaan
4. Pagpatay kay Archduke Franz Ferdinand -dagling
sanhi ng Digmaan
Gavrilo Princip - ang pumatay na isang miyembro ng
blank hands ( Serbian Secret Society) noong June 28,
1914 sa Sarajevo, Bosnia
TALASALITAAN:
1. Alyansa- ang pagkakampihan ng mga bansa
5. Militarismo- pagpapalakas ng mga bansang
sandatahan ng mga bansa sa Europa.
6. Imperyalismo- paghihimasok ng makapangyarihang
bansa sa mahinang bansa
7. Nasyonalismo - ang pagmamahal sa bayan
8. Great Britain- bansang kaalyado ng France at Russia
9. League of Nations – organisasyon ng mga bansa
pagkatapos ng Unang Digmaang Pandaigdig
10. Versailles- kasunduang nagwakas sa Unang
Digmaang Pandaigdig
11. Europa- ang entablado ng Unang Digmaang
Pandaigdig
12. Woodrow Wilson – siya ang lumagda sa
Proclamation of Neutrality
13. Triple Alliance – alyansang binubuo ng Austria ,
Hungary at Germany
ANG IKALAWANG DIGMAANG
PANDAIGDIG
Setyembre 1939 – sumiklab ang Ikalawang Digmaang
Pandaigdig, ngunit sa Asya nagsimula ito nang hindi
deklarado sa digmaang Tsina-Hapon noong 1937.
Dahilan ng digmaan:
1. Di kasiya-siyang kasunduang pangkapayapaan sa
Versailles na naghasik ng mga bagong binhi ng
kapaitan at tunggalian
2. Power-politics – pagsasanggalang ng mga bansa sa
kanila-kanilang interes sa pamamagitan ng pagbabanta
sa isa’t isa ng kanilang lakas military, ekonomiko at
politikal
3. Depresyon noong mga 1930
4. Patakarang paglawak ng Nazismo
5. Nasyonalismo
6. Patakarang pagpapahinahon ng mga demokratikong
Kanluranin
7. Pagsakop ng Italya sa Abyssinia at Ethiopia at ang
pagsakop ng Hapon sa Manchurria na nakasira sa
prestihiyo ng League of Nations
8. Digmaang Sibil ng Espanya noong 1936-1937
9. Dominasyon sa mahihinang lahi at pangangailangan
ng mga industiyalisadong bansa ng mga teritoryong
pagkukunan ng hilaw na materyales at merkado para sa
produktong panlabas.
Mga bansang nakilahok sa digmaan:
Rusya, Pasipiko, Hilagang Aprika, Mediteraneo, Balkan,
Kanlurang Europa, at Timog-Silangang Asya.
 Sa digmaang ito, naging pangunahing paraan ng
pakikialban ang pambobomba ng mga eroplano.
Gumamit naman ng ROCKET MISSILES ang mga
Aleman.
 Sa pagtatapos ng digmaan, unang ginamit ang
kasumpa-sumpang teknikal na inobasyon – ang
bomba atomika. Agosto 6 – 9, 1945 – ibinagsak ito
sa Hiroshima at sa Nagasakiat kumitil sa tinatayang
higit sa 30,000 Hapones sa loob lamang ng limang
minuto.
 Ganap na nakontrol ng Alemanya ang himpapawid
sa pamamagitan ng puwersang LUFTWAFFE (ang
pinakamalaking hukbo sa daigdig). Ang PANZER
DIVISIONna gumagamit ng mga tangke
aynapakabilis – ang kanilang mabilisang
pagsalakay na tinatawag na BLITZKRIEG.
Nabuo ang isang samahang pandaigdig na maaaring
makapigil sa digmaan – ang UNITED NATIONS (UN),
na siyang pumalit sa LEAGUE OF NATIONS.
ADHIKAIN NG UNITED NATIONS:
1. Pagpapaunti ng panganib ng digmaan
2. Perpeksiyon ng demokrasya sa bawat posibleng
estado
3. Proteksiyon at pagpapaunlad ng mga bansa sa
Ikatlong Daigdig
ARALING PANLIPUNAN 8 4TH QUARTER

4. Pagtatamo ng posibleng pinakamataas na antas ng
pang-ekonomiyang kasaganaan at seguridad ng
indibidwal sa lahat ng bansa
5. Kooperasyon pang-ekonomiya ng mga bansa
2 pangkat na namumuno sa Japan:
Hindi pinansin ng Japan ang komisyon ng kapayapaan
na ito at ipinagpatuloy pa ang pananakop.
1932 – idineklara ng Japan ang Manchuria bilang isang
malayang nasyon sa ilalim ng pangalang Manchukuo at
nagtalaga dito ng isang pamahalaang puppet.

1. INDUSTRIYALISTANG ZAIBATSU – binubuo ng PUYI– siya ang namuno sa pamahalaang puppet sa

mga industriyal at pinansiyal na magangalakal sa Japan
na may malaking impluwensiya sa pagpapatakbo ng
ekonomiya ng bansa.
2.
3. ULTRANASYONALISTANG HAPONES – kalayaan ng Manchukuo bilang isang bansa at
militaristang lider na naniniwala na kailangan ng Japan
na manakop ng mga lupain upang mabuhay. 1920 – ang
Japan ay isa nang demokratikong bansa. Ito ay
lumagda sa isang pandaigdigang kasunduan ng
paggalang sa hangganan ng Tsina. Lumagda rin ito sa
4.
5. KELLOG-BRIAND PACT –isang kasunduang
nagbabawal sa pakikidigma bilang patunay ng
pagtalikod sa pakikidigma.
ANG MILITARISTANG JAPAN Ninais ng Japan na
maibalik ang tradisyonal na militaristang pamamahala
ng bansa.
Manchuria
Makalipas ang 9 na buwan, ipinayo ng Lytton
Commission sa League of Nations ang hindi pagkilala s
ipinagdiinang kailangan itong maibalik sa Tsina.
Dahil dito, ang Japan ay tumiwalag sa League of
Nations at ipinagpatuloy ang pananakop sa Nanking at
Peking (Beijing).
1934 – lantaran na ang pananalakay ng Japan.
Idineklara nito ang ekslusibong panangutan na
magtatag ng bagong kaayusan sa Silangang Asya, ang
GREATER ASIA CO-PROSPERITY SPHERE.

Ang emperador ang ginawa nilang simbolo ng kanilang

lakas.

ANG PANANAKOP NG JAPAN SA MANCHURIA,

CHINA LORD LYTTON NGGREAT BRITAIN – isang
komisyon ng League of Nations na ipinadal sa
Manchuria para siyasatin ang katotohanan sa
nagaganap na pagpapatatag ng relasyong Tsina

1932 – idineklara ng Japan ang Manchuria bilang isang

malayang nasyon sa ilalim ng pangalang MANCHUKUO
at nagtalaga dito ng isang pamahalaang puppet sa
pamumuno ni PU YI

1934 – lantaran na ang pananakop ng Japangabay ang

paniniwalang “ang Asya ay para sa mga Asyano
lamang”

Hulyo 7, 1937 – nagkaroon ng labanan sa pagitan ng

Tsina at Japan sa hangganan ng Peking (Beijing).
Hudyat ng tuluyang pananakop ng mga Hapones.

RAPE OF NANKING – umabot sa 30,000 Tsino sa

Nanking ang walang awing pinatay ng mga Hapones.
Ang puwersa ng mga Hapones ay nilabanan ng
magkaanib na puwersa nina Chiang Kaishek at Mao
Tse-tung.

TANONG: 1. Bakit kailangang mauwi sa pakikidigma

ang pagresolba sa suliraning pang-ekonomiya ng isang
bansa? Sang-ayon ka ba rito? Bakit?

ANG PAMAHALAANG PUPPET NG MANCHUKUO

Upang mapanatag ang relasyong Tsina at Kapan,
nagpadala ang League of Nations ng isang komisyon sa
Manchuria upang siyasatin ang katotohanan sa
naganap.

LORD LYTTON ng Great Britain – siya ang namuno sa

komisyon sa Manchuria