13 11.

Sınıf
Türk Dili ve
Edebiyatı
Cumhuriyet Dönemi (1923-1950) Romanı

1. ● Yusuf ilk defa Edremit’te mektebe gitti. Fakat bu mek- 3. Yaptığı hareketler ona hiçbir yere bağlı olmadığı şuurunu
tep devri pek uzun sürmedi. Buraya geldikleri zaman verdi. Hatta yavaş yavaş etrafından ne kadar ayrı olduğu-
Yusuf on yaşlarındaydı. Sarı benizli, nahif fakat kuv- nu, ne kadar uzak olduğunu hissetmeye başladı. Bir an
vetli ve dayanıklı bir çocuktu. (Kuyucaklı Yusuf - Sa- içinde deminkinin tamamıyla aksi olan bir yalnızlık duygu-
bahattin Ali) suyla sarsıldı. Etrafına baktığı zaman ağaçların, bulutların,
● Babası Yüzbaşı Ali Selahattin Bey, emekli olunca derenin kendisinden hızla uzaklaştığını sezer gibi oldu.
önce İzmir’e, daha sonra Edremit’e yerleşti. Sabahat- Bu parça aşağıdakilerin hangisiyle doğrudan ilişkilidir?
tin Ali, ilkokulu Edremit’te bitirdi, bir süre Edremit Li-
sesinde, daha sonra Balıkesir İlköğretmen Okulunda A) İnsan psikolojisi B) Evrensel değerler
okudu. (Türk Edebiyatında Hikâye ve Roman - Cev- C) Mitolojik ögeler D) Din ve tasavvuf
det Kudret) E) Toplumsal değişim
Bu parçalardan hareketle aşağıdakilerden hangisine
ulaşılabilir?
MEB 2018 - 2019 ● Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü
4. Yakup Kadri Karaosmanoğlu, Tanzimat’tan Birinci Dünya
A) Edebî eserlerde toplumsal mesaj verme kaygısı gü- Savaşı’na kadar yetişen üç kuşak arasındaki anlayış ay-
dülür. rılığını “Yaban”da; Meşrutiyet Devri’nin parti kavgalarını
B) Yazarlar, kaleme aldıkları eserlerinde sanatlı bir dil I
kullanırlar. “Hüküm Gecesi”nde; Kurtuluş Savaşı’nda bir Anadolu
C) Bir edebî metnin başarısı yazarın, dili kullanma yete- II
neğine bağlıdır. köyünü “Kiralık Konak”ta; Mütareke Devri’nde işgal altında-
D) Edebî eserlerde, yazarların yaşamlarından izlere III
rastlamak mümkündür. ki İstanbul’un bazı yerlerindeki ahlaki bozukluğu “Sodom
E) Yazarlar yaşadıkları dönemlerin sosyal ve kültürel ha- IV
yatından etkilenirler. ve Gomore”de; yeni başkentin üç dönemini “Ankara”da
V
işlemiştir.
Bu cümledeki bilgi yanlışının giderilmesi için numa-
ralanmış eser adlarından hangilerinin yer değiştirme-
si gerekmektedir?
2. Aşağıdaki cümlelerin hangisi kahraman anlatıcı ağ-
zından yazılmıştır? A) I ve II. B) I ve III. C) II ve III.
D) III ve IV. E) IV ve V.
A) Doğuda, batıda, bu aralık, renkten renge giren bir ışık
yolu olur fakat sokağın yanları her zaman serin ve
loştur.
B) Üç hafta sonra Adnan, Hüsrev’den aldığı mektubu 5. Sabahattin Ali; köy, kasaba ve kent gerçeklerini ilk defa
tramvayda, vapurda üç dört defa okuya okuya mer- gözleme dayalı toplumcu gerçekçi bir anlayışla eserle-
mer yalıya ders vermeye geldi. rinde yansıtmıştır. “Kuyucaklı Yusuf”ta, bir Anadolu ka-
C) Bir zamanlar asker oldu, dediler, sonra Suriye’ye gitti- sabasının değişen değerlerle biçimlenen yeni yaşamını
ğini duydum; biri büyük işlere girdiğini, ticaret yaptığı- sergiler. “İçimizdeki Şeytan”da, II. Dünya Savaşı öncesin-
nı söyledi; bir türlü doğrusunu anlayamadım. de üniversite, kültür ve sanat çevrelerindeki farklı sosyal
D) Bir kere daha dönüp geriye baktıktan ve ömrünün en eğilimleri eleştirir. “Kürk Mantolu Madonna”da, çevresiyle
korkunç senelerinin geçtiği bu kasabaya yumruğunu uyum sağlayamayan, verdiği sözü tutamayan bir aydının
uzatıp tehdit eder gibi salladıktan sonra atını ileriye, suçluluk ve utanç duygusunu yansıtır.
dağlara doğru sürdü. Bu parçada sözü edilen sanatçı aşağıdaki edebî dö-
E) Yalnız gökyüzündeki yıldızlardan çayın dibindeki ça- nemlerin hangisinde yer alır?
kıllara, doğu tarafından kopup gelen bulutlardan batı
A) Tanzimat B) Servetifünun C) Fecriati
tarafındaki denize kadar uzanan ve yayılan bu koca-
D) Millî Edebiyat E) Cumhuriyet
man gecenin içinde yapayalnızdı.

http://odsgm.meb.gov.tr/kurslar/
 13 11. Sınıf
Türk Dili ve
Edebiyatı
Cumhuriyet Dönemi (1923-1950) Romanı

6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözün an- 9. “Bir Sürgün’de hep yaşadıklarınızı mı anlattınız?” soru-
lamı yay ayraç içinde yanlış verilmiştir? suna verdiği karşılıkta Yakup Kadri Karaosmanoğlu şöyle
demiştir: “Evet, anlatırım fakat değiştirerek, olaya uydura-
A) Hakikaten, bir eski Hitit harabesine benzeyen bu köyde,
rak… Bununla birlikte bazıları da vardır ki aynen olmuştur.
insanların toprak altından henüz (az önce, daha şimdi,
yeni) çıkarılmış kırık dökük heykellerden farkı ne? Ben muhayyilesi zayıf bir insanım. Öyle zannediyorum ki
bende en kuvvetli taraf duygu hafızasıdır. Duymuş, yaşa-
B) Yakup Kadri, realist yazarların yöntemine uyup ro-
manlarında toplumun bozulan (dağılan, bozguna uğ- mış olduğum hisleri çok iyi hatırlarım ve işte eserlerimde
rayan) yanlarını ele almıştır. onları anlatıyorum.”
C) Yeknesak ovayı ikiye bölen Porsuk Çayı, kuvvetli Bu parçada sözü edilen romanın aşağıdaki yazı türle-
(gücü çok olan, zorlu, şiddetli) bir depremin açtığı ya- rinden hangisinin özelliklerini de taşıdığı söylenebilir?
rık gibidir.
A) Anı B) Gezi C) Deneme
D) Bu romanda yıllar yılı yüzüstü bırakılmış olan köylü ile
D) Röportaj E) Fıkra
aydın arasındaki uçurum (büyük fark, ayrılık) gösteril-
mek istenmiştir.

MEB 2018 - 2019 ● Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü

E) İspat edebilecek (kanıtlayabilecek) miyim ki aynı si- 10. Tevfik, incecik sesini kısarak,
yasi netice, aynı sosyal bağlar, bizi kardeşlikten öte – Ağabeyciğim, benim yevmiyem ne olacak, diyebildi.
Murat, çocuğun elini bırakmıştı.
bir yakınlıkla birbirimize bağlamıştır.
İshak Efendi’ye döndü,
‒ Sahi, unutup gidiyorduk. Küçüğün gündeliğini verme-
7. Buraya geldiğimin bilmem kaçıncı haftası idi. Mehmet yecek misin?
Ali’ye sordum: İshak Efendi yarı hayret, yarı hiddetle cilalı tahtayı kâğıt-
ların üzerine attı.
‒ Kadınlarınız niçin yalnız benden kaçıyor? ‒ Ne gündeliği? Hak etsin de sonra…
‒ Yabansın da ondan beyim. ‒ Bu çocuk hiç çalışmadı mı?
Murat omuzlarını silkti:
Bu “yaban” sıfatı beni önce çok kızdırdı. Fakat sonra an-
– Aşk olsun be insafına arkadaş. Sabahleyin evden al-
ladım ki Anadolulular, Anadolu köylüleri, tıpkı eski Yunan- mışsın, gece oldu. Neyin iki saati bu?
lıların kendilerinden başkasına “barbar” lakabını vermesi
Bu parça ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
gibi, her yabancıya “yaban” diyorlar.
A) Diyaloglara yer verilmiştir.
Bu parçadaki çatışmanın aşağıdakilerin hangisinden
B) Çatışma patron-işçi üzerinedir.
kaynaklandığı söylenebilir?
C) Realizm akımının etkisi görülür.
A) Köy hayatının zorluklarından D) Öyküleyici anlatım kullanılmıştır.
B) Nesiller arasındaki anlayış farklılığından E) Yerel söyleyişlere yer verilmiştir.
C) Köylünün yabancılara olan ön yargısından
D) Savaşın neden olduğu ekonomik zorluklardan 11. Yayımlanan dört romanı da aynı sanat anlayışıyla yazıl-
E) Ağalık sisteminin köylü üzerindeki baskılarından mıştır. “Çıkrıklar Durunca”da ucuz, Avrupa malı doku-
manın yerli malı dokuma tezgâhlarını ortadan kaldırışı;
“Düşkünler”de, Tanzimat’la ortaya çıkan yüksek memur
8. “Romanda tek amacım hayatın heyecanını verebilmek ve bürokrasisinin zamanla çöküp yozlaşması; “Bir Varmış Bir
canlı tipler oluşturmaktır. Roman yazarken, tanıdığım kim- Yokmuş”ta Tanzimat Dönemi’nde başlayan kapitülasyonla-
seler ve yaşadıklarımdan yola çıkarım. Fransız romancı- rın imparatorluğu sarsması, içinden çürütmesi anlatılmak-
larından gençliğimde çok zevkle okuduklarım Stendhal ile tadır. “Yol Arkadaşları” ise roman biçiminde yazılmış gezi
Balzac’tır. Şimdi Marcel Proust ile Jules Romains’in âdeta notları sayılabilir.
tiryakisi oldum.” diyen bir yazarın aşağıdaki akımlar-
dan hangisini benimsemesi beklenir? Bu parçada adı geçen eserler aşağıdaki yazarlardan
hangisine aittir?
A) Klasisizm B) Romantizm
C) Realizm D) Egzistansiyalizm A) Reşat Nuri Güntekin B) Halide Edip Adıvar

E) Sürrealizm C) Sabahattin Ali D) Sadri Ertem

E) Yakup Kadri Karaosmanoğlu

Cevap anahtarına ulaşmak için karekodu okutunuz.