26 12.

Sınıf
Türk Dili ve
Edebiyatı
Roman - 4

1. Aşağıdaki parçaların hangisinde hâkim bakış açısı 4. Çeşitli konuşmalarında hikâye ve romanlarını “ilkin sosyal
kullanılmıştır? endişe” ile yazmaya oturduğunu ancak yazma sırasında
A) Onuncu presin işçisi çocuk Sami, etrafına bakındı, “sanat endişesinin, yakasına yapıştığını” söyleyen Sa-
yutkundu, gözlerini ovaladı. Öyle canı sıkılmıştı ki… mim Kocagöz, genellikle düz ve kuru bir anlatımla yazar.
“Gitsem mi?” diye aklından geçirdi, sonra caydı. Ancak, Yılan Hikâyesi adlı romanında yer yer “- - - -” şek-
B) – Bana bakın, diye bağırdı, Öğleden sonra iş var… Sa- linde sanatlı betimlemelere de rastlanmaktadır:
baha kadar çalışacağız belki de. İsteyen gidebilir; kalan, Bu parçada boş bırakılan yere anlam akışına göre
çift yevmiye alacak. İsteyen gider, dedim, zorla değil! aşağıdakilerin hangisi getirilmelidir?
C) Bu sırada bir hıçkırık sesi duyuldu. Öfkeli gözler dö- A) ağları çeken köylünün tok sesi
nüp baktılar. Hidayet’in oğluydu. Çömelmiş, başını
yumrukları arasına almış hıçkırıyordu. B) yıkık duvarın üzerindeki toprak yığını

D) Bileği, er bileği gibi güçlüydü. Çevik ve atak sopa C) gölün dört başındaki bütün köyler
sallayışından kendimi güç korurdum. Çok geçmeden D) güneşin altın ışıklarıyla boyanan göl
sopayı karşısındakinin elinden düşürmenin kolaylığını E) şu bağın altındaki otuz dönüm tarla
öğrettim ona.
Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü

E) Salep güğümleri kaynıyor, çay ocakları yakılıyordu.

En çok simitçiler, poğaçacılar satış yapıyor ve en çok 5. Orhan Kemal; hikâyelerinde olduğu gibi, romanlarında da
onların bağırtıları duyuluyordu. Bir bardak salep aldım konularını içinde yaşadığı, yakından tanıdığı çevrelerden
kendime. almıştır. Yazar, çok çeşitli çevreleri ve oralarda yaşayan
çeşitli insanları işlemiştir. Bunlar gazete haberlerinden ve
2. İnebolu’dan gelip de buraya yerleşen Hüseyin Çavuş’un kitaplardan çıkarılmış masabaşı ürünleri değildir, yazarın
evinde doğmuşum dediklerine bakılırsa. Yalıya en yakın yakından tanıdığı yerler ve kişilerdir; canlılığını, hayata
evlerden biriymiş evimiz. Sonraları daha içerilerde bir eve yakınlığını oradan almaktadır.
taşınmışız. Belki de Rus gemilerinin bombardımanından
Bu parçaya göre Orhan Kemal’in aşağıdaki akımların
korkmuşuz. Cideliler nedense denizden ürkerler. Köyleri,
hangisinden etkilendiği söylenebilir?
kentleri deniz kıyısından uzaktır bu yüzden. Deniz, iyilik
yerine daha çok, kötülük yapmıştır onlara. A) Klasisizm B) Romantizm
Bu parçayla ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez? C) Realizm D) Egzistansiyalizm
A) Devrik cümlelere yer verilmiştir. E) Sürrealizm
B) Gözlemci bakış açısı kullanılmıştır.
C) Betimlemeden yararlanılmıştır. 6. Dikenlidüzü’ne beş kadar köy yerleşmiştir. Bu beş kö-
D) Benzetme ve kişileştirmeye başvurulmuştur. yün beşinin de insanları topraksızdır. Bütün toprak Abdi
Ağa’nındır. Dikenlidüzü; dünyanın dışında, kendine göre
●

E) Dönemin sosyal yaşamından izler taşımaktadır.

apayrı kanunları, töresi olan bir dünyadır. Dikenlidüzü’nün
MEB

insanları, köylerinden gayrı bir yeri bilmezler. Düzlükten

3. Oysa şimdi karıncaları düşünüyordu. Sinemaya gitse bili-
dışarı çıktıkları pek az olur. Dikenlidüzü’nün köylerinden,
yordu ki başının ağrısı artacak, içinde hep o bir yere geç
insanlarından, insanlarının ne türlü yaşadıklarından da
kaldığı duygusu olacaktı. O yer belki de burasıydı. “Neden
kimsenin haberi yoktur. Tahsildar bile iki üç yılda bir uğ-
olmasın? Onu bu şehrin bir yerinde görmeyecek miyim?
rar. O da köylülerle hiç görüşmez, ilgilenmez. Abdi Ağa’yı
İşlerine çabuk varmak telaşındaki şu karınca sürüsünün
görür gider.
arasına karışmaktan şaşırmış, neden bu camın önünden
geçmesin?” Kulakları caddenin gürültüsüyle doluydu. İn- Bu parçada sözü edilen mekânın özellikleriyle ilgili,
sanların, taşıtların geliş gidişlerini yöneten trafik polisini, I. Toprak evlerden kurulu, kalabalık bir yerdir.
elindeki değnekle, bestecisi bilinmeyen bu kötü, sıkıcı sen-
II. Kendine özgü gelenek görenekleri vardır.
foniyi çaldıran zevksiz bir orkestra şefine benzetti.
III. Geniş, verimli tarla, bağ ve bahçelerle çevrilidir.
Bu parçada aşağıdaki anlatım tekniklerinden hangisi
kullanılmıştır? IV. Torosların eteklerine yakın bir bölgede kurulmuştur.
A) Diyalog B) İç çözümleme çıkarımlarından hangilerine ulaşılabilir?
C) Geriye dönüş D) Özetleme A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
E) Bilinç akışı D) II ve IV E) III ve IV

Roman - 4
7. Dudaklarında hep o suçlu gülümseme, yorgun gözlerin-
de hep o dalgın bakışlar vardı. Kunduraları çok eskimiş,
paltosunun sağ cebi sökülüp sarkmıştı. Soğuktan üşüyen
ellerinin derisi kalınlaşmıştı.
Aşağıdakilerden hangisi bu parçadaki anlatım biçi-
miyle yazılmıştır?
A) Kirli beyaz şalvarın altında çarık, sırtlarında yıkana yı-
kana sararıp solmuş bir mintan, arkalarında da yerli
bezinden büzgülü torbalar... Torbanın da üstünde dü-
rülmüş bir pösteki...
B) Birçoğu pazara odun getirir, ellerinde de bir yoğurt
bakracı olurdu. Kurtuluş Savaşı yıllarında hemen he-
men köylerden tek bir erkek bile inmezdi pazara.
C) Buraya niçin mi geldim? İnsandan, toplumdan yıldı-
ğım, korktuğum, kaçtığım için değil. Tükendiğime
inandığım için hiç değil. Belki de yeniden başlamak,
yeniden doğup yaşamak, büyüyüp yaşlanmak için…
D) “Adapazarı’na gitmek zorundayım.” dedim. “Şu kadar
yıldır bugünü bekledim. Ağabeyimin gönderdiği harç-
lıkla okudum yatılı okullarda. Bu yaştan sonra ondan
bir kuruş bile isteyemem.
E) Bir memlekete düşman girdi mi, millet yediden yetmi-
şe ayaklanır. Bu bakımdan vatan kurtarmak kolay! Zor
olan hür yaşamak… Bolluk içinde…
8. İdris susmuştu. Sessiz, sıkıntılı bir yolculuk başladı. Arif
kendi içinde sinirlendi, uğraştı durdu. Kimseye belli etme-
den kendini yiyordu. Tarlada pancar bitecek gibi değildi.
Bu atlarla çabuk çabuk dönmek olanaksızdı. Babası has-
taneden bir türlü çıkıp gelemiyordu. Traktör alamadıkları
için köylü kendisiyle alay etmeye başlamıştı. Arif ne ya-
pacağını, nasıl davranacağını bilemez olmuştu. Kimsey-
le konuşmak istemiyordu. Herkes kendisine alay ederek
bakıyor gibi geliyordu ona. İstasyona yaklaşmışlardı.
Mehmet Ağa boş traktörle döndü. Selam bile vermeden
gürültüler içinde yanlarından hızla geçti.
Bu parçayla ilgili,
I. Diyaloglara yer verilmiştir.
II. Toplumcu gerçekçi anlayışın izleri görülmektedir.
III. Anlatımda ağız özelliklerine yer verilmiştir.
IV. Olay, ilahi bakış açısıyla anlatılmıştır.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I B) I ve II C) II ve III
D) II ve IV E) III ve IV
26 12. Sınıf
Türk Dili ve
Edebiyatı
9. Kemal Tahir, kendisiyle yapılan bir röportajda şöyle de-
miştir: “Anadolu halklarının devlet kurucu ve yaşatıcı
özelliği bugün de sapasağlam duruyor.” Yazar Devlet Ana
adlı romanında da “Anadolu tükenmez insan kaynağıdır.
İnsanın zanaatı da görüldüğü gibi, köylülük değildir, dev-
let kuruculuğudur.” der.
Buna göre, Kemal Tahir’le ilgili aşağıdakilerden han-
gisine ulaşılabilir?
A) Eserlerinde ağır ve sanatlı bir dil kullanmıştır.
B) Düşüncelerini eserlerine yansıtmıştır.
C) Eserlerinde tarihî gerçeklerden uzak durmuştur.
D) Toplumsal olaylardan etkilenmiştir.
E) Eserlerinde gerçeklerden çok, hayallere önem vermiş-
tir.
Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü
10. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde büyük harflerin kul-
lanımıyla ilgili bir yanlışlık yapılmıştır?
A) Erzincan, Keşiş ve Munzur Dağları’nın çevrelediği Fı-
rat Nehri’nin ana kollarından biri olan Karasu’nun be-
reketlendirdiği bir ovada yer alır.
B) Mimar Sinan’ın “ustalık eserim’’ olarak nitelediği Seli-
miye, Osmanlı-Türk sanatının ve dünya mimarlık tari-
hinin başyapıtları arasında gösteriliyor.
C) Muhammet Ali Cinnah, Hint yarımadasının çeşitli coğ-
rafi bölgelerine yayılmış Müslümanları tek bir vatan
üzerinde toplamaya çalışmış büyük bir dünya lideridir.
D) MÖ 700 yılında yapımına başlanan, Roma ve Bizans-
lıların onarımından sonra üç köşeli burçlarla takviye
edilen Bursa Kalesi, tüm ihtişamıyla yerli ve yabancı
turistleri bekliyor.
●
E) Tarihî olayları yorumlayan Bilge Kağan ve veziri Ton-
MEB
yukuk devletin gücünü, devamını toplumun birlik ve
beraberliğine, millet hayatına yön veren değerlere
bağlamışlardır.
11. Gözümden kıskanır oldum kızımı. Yemedim, yedirdim;
giymedim, giydirdim. Anasızlık ne, hissettirmedim. Kurt
gibi yabani olsun, erden yılmasın istedim. “Bileğini olur
olmaz yiğit bükemesin.” dedim de öyle yetiştirdim.
Bu parçadaki babanın belirgin niteliği aşağıdakiler-
den hangisidir?
A) Tez canlı B) Açık sözlü
C) Hoşgörülü D) Cesur
E) Fedakâr