ძვ.

წ:
ქადეშის ბრძოლის შემდეგ დაიდო ქადეშის ზავი 1274 წელს - დაზავება მოხდა ხეთებისა და
ეგვიპტელებისა 
449 წელს დაიდო საზავო ხელშეკრულება ბერძნებსა და სპარსელებს შორის საომარი
მოქმედებები შეწყდა 
მეგარასა და კორინთოსს შორის კონფლიკტი სპარტას ჩარევით გამწვავდა საბოლოოდ კი
დასრულდა 446 წელს ოცდაათწლიანი დაზავებით
421 წელს დაიდო საზავო ხელშეკრულება ნიკიასის სახელწოდებით ცნობილი
ახ.წ
378 წელს ვესტგოთებთან ადრიანოპოლის ომში დამარცხდა რომი და იმპერატორი მოკვდა
ომში რის შემდეგაც 382 წელს ვესტგოთებთან დებს ახალი იმპერატორი ზავს
პირველი საუკუნო ზავი დაიდო 532 წელს ირანსა და ბიზანტიას შორის ამ დროს ბიზანტიას
მართავდა იუსტინიანე I ხოლო ირანს კი ხოსრო I ანუშირვანი 
მეორე საუკუნო ზავი 562 წელს დაიდო კვლავ ირანსა და ბიზანტიას შორის ამ ზავმა გაიმეორა
პირველი საუკუნო ზავის პირობები რომელიც სირიაში ქალაქ ანტიოქიას ბიზანტიას უთმობდა
მესამე საუკუნო ზავი 591 წელს დაიდო კლვავ ბიზანტიასა და ირანს შორის ამ ზავით ხოსრო
II მ იზანტიელთა დახმარებით დაიბრუნა ტახტი ბუნებბრივია ამ დახმარების გამო ზავის
პირობები ბიზანტიისგან იყო ნაკარნარევი და ბიზანტიამ მნიშვნელოვანი ტერიტორიული
შენაძენი მიიღო
562 წელს ქალაქ დარაში ბიზანტიელებთან ირანმა დადო ზავი 50 წლით რითაც ეგრისს
ბიზანტიას უთმობდა
1122 წელს დაიდო რომის პაპს და იმპერატორ ჰაინრიხ V ის შეთანხმებით. ეწოდება ვორმსიის
კონკორდათი
1200 წელს საფრანგეთის მეფის ქარტიით და 1231 წელს პაპის ბულით მიიღეს და
დადასტურეს გილდიის ავტონომიურობა და მისი უფლება თვითონვე მიენიჭებინა ლიცენზია
მასწავლებლებისათვის
თავისუფლების დიდი ქარტია 1215 წელი
დაცვის სიგელი გააფორმა საქართველოსთან ჰაბიბ იბნ მასლამამ 654-55 
წლებში ,დაცვის სიგელი განაახლა არაბთა სარდალმა ჯარაჰმა 724 წელს
1023 წელს ბიზანტიის იმპერატორ ბასილ II სა და გიორგი I ს შორის დაიდო ზავი რომლის
ძალითაც საქართველოს მეფე იძულებული გახდა დიდ დათმობებზე წასულიყო ბიზანტიის
მიმართ
1054 წელს ბაგრატ IV და მისი დაუძინებელი მტერი კლდეკარის ერისთავი ლიპარიტ პაღვაში
დაზავდნენ,ზავით ლიპარიტი მთელი სამხრეთ საქართველოს მმართველი გახდა
1083 წელს ზავი საქართველოსა და სელჩუკთა სახელმწიფოს შორის გიორგი II და მალიქ-შაჰი
დაზავდნენ
1099 წელს დავით მეოთხე აღმაშენებელმა გააუქმა 1083 წლის ზავის პირობა ხარკის შესახებ 
რიჩარდ ლომგულის გარკვეული წარმატების მიუხედავად მან ვერ შეძლო მეორე ჯვაროსნულ
ლაშქრობაში გადამწყვეტი წინააღმდეგობის გაწევა და 1192 წელს ის ზავს დებს სალადინთან
და უკან ევროპაში ბრუნდება წარუმატებლად
1403 წელს გიორგი VII მა თემურ ლენგთან აფორმებს ზავს ომი დასრულდა მათ შორის და
თემურმა საქართველო დამოუკიდებელ ქრისტიანულ სამეფოდ სცნო
1494 წელს გაფორმდა ტორდესილიასის ხელშეკრულება რითაც ესპანეთმა და პორტუგალიამ
გამიჯნეს მსოფლიო რაც რომის პაპმა დაამტკიცა მერიდიანის დასავლეთით ყველა ყველა
არაქრისტიანული მიწები ესპანეთს ეკუთვნოდა ხოლო მერიდიანის აღმოსავლეთით
პორტუგალიას ანუ კოლონიები გაყოფ ამოხდა
1521 წელი ვორმსში გერმანელ მთავართა ყრილობა კარლ V ის ინიციატივით
1548 წელს აუგსბურგის თავადთა კრება
1555 წელს აუგსბურგში დაიდო რელიგიური ზავი ანუ აუგსბურგის ზავი "აღსარება" ამ ზავით
ვისიცაა ქვეყანა სჯულიც მისია ანუ მმართველი თავის სამფლობელოში ირჩევს რელიგიას 
1559 წელს გამოიცა ედიქტი ერეტიკოსების სიკვდილით დასჯის შესახებ ანრი II მ 
1589 წელს ანრი IV მ ქალაქ ნანტში გამოსცა ნანტის ედიქტი კანონი რჯულშემწყნარებლობის
შესახებ
1689 წელს ინგლისმა მიიღო უფლებათა ბილი რომელმაც მონარქის უფლებები შეზღუდა
1685 წელს გაუქმდა 1598 წელს მიღებული ნანტის ედიქტი
7 წლიანი ომის დროს 1762 წელს დაზავდნენ რუსეთი და გერმანია (პეტრე III და ფრიდრიხ
II)
1763 წელს 15 თებერვალს ავსტრია პრუსიის ზავი ზავის შედეგად პრუსიამ ავსტრიისაგან
სილეზია დაიბრუნა თუმცა ფრიდრიხი იძულებული გახდა უარი ეთქვა საქსონიაზე
1763 წელს პარიზის ზავით საფრანგეთმა უარი თქვა და დათმო კანადა და მისისიპის აღ
სანაპირობი ასევე ინდოეთში მთელი სამფლობელოები დაკარგა დიდი ქალაქებით
მომბეი,მადრასი და კალკუტა
1776 წლის 4 ივლის ამერიკის დამოუკიდებლობის დეკლარაცია იქნამიღებული
დეკლარაციაზე 5 კაცი მუშაობდა საბოლოოდ კი დეკლარაციის ტექსტი თომას ჯეფერსონმა
მოამზადა
1783 წლის პარიზის ზავით იგლისმა აღიარა 13 კოლონიის დამოუკიდებლობა
1791 პილნიცის დეკლარაცია ითვალისწინებდა თუ ფრანგი ხალხი მეფის უფლებებს არ
აღადგენდნენ საფრანგეთში ავსტრიის იმპერატორი და პრუსიის მეფე საფრანგეთს ომით
ემუქრებოდნენ
1792 წლის 25 ივლისი ბრაუნშვაიგის ჰერცოგის მანიფესტი,ითვალისწინებდა თუ ფრანგი
ხალხი მეფის და მისი ოჯახის ხელშეუხებლობას დაარღვევდნენ ის პარიზს პირწმინდად
გაანადგურებდა
ოსმალეთისა და ვენეციის ვაჭრობის ხელშეკრულება დაიდო 1521 წელს ამ ხელშეკრულებით
ოსმალეთის ტერიტორიაზე ვენეციელებს ვაჭრობის უფლება მიეცათ
1555 წელს დაიდო ამასიის ზავი რითაც ირანმა და ოსმალეთმა საქართველო ორად გაიყვეს
ირანს აღ საქართველო ერგო ოსმალეთს კი დასავლეთ
ამასიის ზავის გამეორება მოხდა 1639 წლის საზავო ხელშეკრულებით 
1535 წელს დამყარდა ოსმალეთსა და საფრანგეთს შორის მშვიდობისა,მეგობრობის და
ვაჭრობის შესახებ ხელშეკრულების გაფორმება
1699 წლის კარლოვაცის ზავით ოსმალეთი იძUლებული გახდა დაეთმო ევროპული
ტერიტორიების მნიშვნელოვანი ნაწილი მათ შორის უნგრეთი
ირანსა და ოსმალეთს შორის საუკუნო ზავი გაფორმდა 1639 წელს 
1721 წელს შვედეთსა და რუსეთს შორის დაიდო საზავო ხელშეკრულება რუსეთმა შემოიერთა
მნიშვნელოვანი ტერიტორიები და მოიპოვა გასასვლელი ბალტიის ზღვაზე 
1713 წელს ადრიანოპოლის ხელშეკრულებით რუსეთმა დათმო აზოვის ციხესიმაგრე და
გასასვლელი შავ ზღვაზე 
1723 წლის ხელშეკრულებით რუსეთის კუთვნილებად იქნა აღიარებული ირანის მიერ კასპიის
ზღვის დასავლეთ სანაპირო და სამხრეთ სანაპიროს ნაწილი ქალაქები
დერბენტი,ბაქო,რეშთი,ასატარბადი
1724 წელს კი რუსეთმა და ოსმალეთმა გავლენის სფეროებად გაინაწილა სეფიანთა ირანის
დაშლილი სახელმწიფოს დაქვემდებაებული ტერიტორიები მათ შორის აღმოსავლეთ
საქართველო თუმცა პეტრე I ის გარდაცვალების შემდეგ რუსეთმა სახმრეთით ექსპანსიაზე
უარი თქვა და შესაბამისად კავკასიაში ოსმალეთმა და გაძლიერებულმა ირანმა აღიდგინეს
პოზიციები
1724 წელს დაიდო ირანსა და ოსმალეთს შორის განაწილების ხელშეკრულება რომლითაც მათ
კავკასია დაიყვეს ხელშეკრულებით დასავლეთ და აღმოსავლეთ საქართველო ოსმალეთს ერგო
და იწყება ოსმალთა ბატონობა საქართველოში რაც 1735 წელს ირანის ჩანაცვლებით
მთავრდება რომემაც შეძლო გაძლიერება
1783 წელს დაიდო გეორგიევსკის ტრაქტატი
1774 წელს დაიდო ქუჩუკ კაინარჯის ზავი რითაც რუსეთი აღიარებდა თურქეთის
სუვერენობას დასავლეთ საქართველოზე მაგრამ ქვეყანა თავისუფლდებოდა ოსმალებისათვის
გადასახდელი ხარკისაგან მთავარი წარმატება ის იყო რო ტყვეთა სყიდვა აიკრძალა 
1790 წელს გაფორმდა და დამარდა სამხედრო პოლიტიკური კავშირი ერეკლე II ს,სოლომონ II
ს , გრიგოლ დაიანსა და სიმონ გურიელს შორის ამ ალიანსს შათავეში ედგა ერეკლე II
1589 წელს გაფორმდა ხელშეკრულება სახელით "წყალობის სიგელი" რითაც კახეთი შევიდა
რუსეთის მფარველობაში და ის ინარჩუნებდა ავტონომიას საშინაო საქმეში და ნაწილობრივ
საგარეოში
1639 წელს ხელი მოეწერა "ფიცის წიგნს" ეს იმეორებდა ალექსანდრე მეფის დროს
ხელმოწერილ ხელშეკრულებას მეორედ ხელი თეიმურაზ მეფემ მოაწერა ხელი
ტილზიტის ზავი გაფორმდა 1807 წელის 24 ივლის ტილზიტში რომლითაც პრუსიას
დაეკისრა კონტრიბუცია და დაკარგა ტერიტორიებიც 
1814 წლის 30 მაისს პარიზის ხელშეკრულებით გადაწყდა ვენის კონგრესის მოწვევა
ნაპოლეონის მიერ შექმნილი იმპერიის ტერიტორიების გადასანაწილებლად
1815 წლის 3 იანვარს საფრანგეთ დიდი ბრიტანეთის და საფრანგეთ ავსტრიის
წარმოამდგენლებთან საიდუმლო ხელშეკრულების დადება რბილი ზავის პრობების
მოთხოვნით რათა საფრანგეთი ნაპოლეონის ამბიციების გამო ძლიერ არ დაპატარევებულიყო
ტერიტორიულად 
1801 წლის 18 იანვარს გამოქვეყნდა მოსკოვში მანიფესტი რომელიც ქართლ-კახეთის სამეფოს
ანექსირებას ახდენდა 1812 წლის 12 სექტემბერს ალექსანდრე I მა გაიმეორა მამამისის პავლე I
ის მანიფესტი
1811 წელს გაუქმდა ქართული ეკლესიის ავტოკეფალია
1768 - 74 წლის რუსეთ ოსმალეთის ომი ქუჩუკ კაიანრჯის ზავით დასრულდა 1792 წელს
იასის ზავი დაიდო ისევ რუსეთ ოსმალეთს შორის რომელმაც ძირითადად 1774 წლის ზავის
პირობები გაიმეორა
1812 წელს დაიდო ბუქარესტის საზავო ხელშეკრულება რომლის მიხედვითაც ბესარაბიის
ანექსირება მოახდინა რუსებმა და ასევე ფართო უფლებები მოიპოვა დუნაისპირეთში
1807 შელს დაიდო ფინკენშტაინის ხელშეკრულება რითაც ნაპოლეონი ირანს საქართველოს
დაბრუნებას დაჰპირდა
1828 წელს დაიდო თურქმენჩანის ზავი ირანმა საბოლოოდ უარი თქვა აღმოსავლეთ
საქართველოზე 
1829 წელს დაიდო ადრიანოპოლის ზავი რითაც თურქეთმა რუსეთის კუთვნილებად სცნო
იეტორიული სამცხის ტერიტორიის ერთი ნაწილი 
1878 წელს მოხდა სან სტეფანოს ზავის დადება და გადაწყდა,ხოლო 1879 წელს ბერლინის
კონგრესზე დადასტურეს რომ აჭარა ამიერიდან რუსეთის იმპერიის შემადგენლობაშია ხოლო
ბათუმი გამოცხადდა თავისუფალ სავაჭრო ქალაქად
1929 წლეს ლატერანის კონკორდატით აღდგა პაპების სამფლობელო ვატიკანის სახით
რომელიც 1870 წელს იქნა გაუქმებული იტალიის გაერთიანების პროცესში
1871 წლის 10 მაისს გერმანია საფრანგეთის ომის შემდგომ დაიდო საბოლოო ხელშეკრულება
ფრანკფურტში რომლის თანახმადაც გერმანიის ხელში გადადიოდა ელზასი და ლოტარინგიის
აღმოსავლეთ ნაწილი
1871 წლის 18 იანვარს ვერსალში გამოცხადდა გერმანიის იმპერიის შექმნა
1918 წლის 3 მარტს დაიდო ბრესტ-ლიტოვსკში ხელშეკრულება
1938 წელს მიუნხენის გარიგება
1939 წლის 23 აგვისტოს დაიდო მოლოტოვ რიბენტროპის პაქტი რომლითაც რაიხმა და სსრკმ
დასავლეთ ევროპაში გადაინაწილეს გავლენის სფეროები ეს პაქტი იყო თავდაუსხმელობის
შესახებ ხოლო ტერიტორიების გადანაწილება გასაიდუმლოებული იყო და ცხადი გახდა 1945
წელს მოკავშირეების ბერლინში შესვლის შემდეგ
ამ ხელშეკრულებით გერმანიას ერგო პოლონეთის 48% ხოლო სსრკს პოლონეთის 52% ასევე
ლიტვა,ლატვია,ესტონეთი,ბესარაბია და ფინეთი
1940 წელს ანრი პეტენი დაუზავდა გერმანელებს საფრანგეთმა გამოაცხადა კაპიტულაცია
1918 წლის 11 ნოემბერს 11 საათზე მარშალ ფოშეს ვაგონში კომპინეს ტყეში მოეწერა
გერმანიის კაპიტულაციას ხელი ხოლო 1919 წლის 18 იანვარს პარიზის კომპერენციაზე
დაიწყეს მოლაპარაკებები გერმანიის დასჯის ზავის პირობების წაყენებაზე და მსოფლიოს
სამომავლო მოწყობის თაობაზე 
1919 წელს იქნა წარდგენილი ვუდრო ვილსონის 14 პაკქტი რაც წესრიგის დამყარებას
ევროპაში სიტუაციის გამოსწორებას და ერთა ლიგის შექმნას ეხებოდა