I მსოფლიო ომი და ვერსალის კონფერენცია.

(1914-1918).

1882 წ - შეიქმნა სამხედრო ბლოკი “სამთა კავშირი“ - გერმანია,იტალია,

ავსტია-უნგრეთი,იტალია.
1892 წ - საფრანგეთ-რუსეთის ხელშეკრულება.
1904 წ - საფრანგეთ-ინგლისის ხელშეკრულება.
1907 წ - ინგლის-რუსეთის ხელშეკრულება, ე.წ “სამთა კავშირის“ საპირისპირო
სამხედრო ბლოკი, ე.წ “ანტანტა“ - გულითადი კავშირი.
“სამთა კავშირის“ შემდგომში შეუერთდნენ - თურქეთი და ბულგარეთი , ხოლო
“ანტანტას“ - ა.შ.შ , იაპონია , სერბეთი.
1915 წ - იტალიამ დატოვა “სამთა კავშირი“ და “ანტანტას“ შეუერთდა.
ომის საბაბი:
1914 წ 28 ივნისს ქ.სარაევოში სერბმა - პრინციპიმ დახოცა ავსტრია-უნგრეთის
ტახტის მემკვიდრე - ფრანც ფერდინანდი და მისი მეუღლე: ამის გამო
ავსტრია-უნგრეთმა სერბეთს ომი გამოუცხადა, ხოლო რუსეთი სერბებს მიეხმარა.
1914 წ 1 აგვისტოს გერმანიამ ომი გამოუცხადა რუსეთს
( ეს თარიღი ითვლება I მსოფლიოს ომის დასაწყისად). 3 აგვისტოს - საფრანგეთს,
ხოლო 4 აგვისტოს ინგლისმა ომი გამოუცხადა გერმანიას ;
რამდენიმე მნიშნელოვანი ბრძოლა გაიმართა ;
სომის , იპრისა და ვერდენის ;
1915 წ აპრილში - მდ.იპრთან გერმანელებმა ფრანგების წინააღმდეგ პირველად
გამოიყენეს მომწამლავი გაზი, საპასუხოდ კი - აირწინაღები.
1916 წ - სომის ბრძოლაში ინგლესელებმა პირველად გამოიყენეს ტანკი , ხოლო
გერმანელებმა - წყალქვეშა ნავი.
1917 წ - ომში ჩაება ა.შ.შ “ანტანტას“ 2 მლნ ჯარისკაცი გამოუგზავნა.
1918 წლის 3 მარტს რუსმა ბოლშევიკებმა ლენინის მეთაურობით ბრესტ-ლიტოვსკში
გერმანიასთან და მის მოკავშირეებთან დაიდო ზავი და ომიდან გავიდა ; ამ ზავით
რუსებმა დატოვეს არდაგანი, ყარსი და ბათუმი გადაეცა თურქებს.
1918 წ - მარნის ბრძოლაში გერმანია დამარცხა, თან ნოემბერში გერმანიაში
რევოლუცია მოხდა და ვილჰემ II ჰოლანდიაში გაიქცა.
1918 წ 11 ნოემბერს კომპიენის ტყეში , ვაგონში , დაიდო ზავი , გერმანია დამარცხდა
და I მსოფლიო ომი დასრულდა. ავსტრია-უნგრეთი დაიშალა: ავსტრია,
უნგრეთი,ჩეხოსლოვაკია, იუგოსლავია.
I მსოფლიო ომში 9_10 მლნ ადამიანი დაიღუპა - საქართველოდან 200 000 კაცი
მონაწილეობდა , ასევე არზრუმის , ერევნის , ოლთისის და სარაყამიშის ბრძოლეში.
“ვილსონის 14 პუნქტი“ - ავტორი ა.შ.შ-ის პრეზიდენტი ვილსონი.
1919 წ 28 ივნისს დასრულდა ვერსალის საზავო კონფერენცია , სადაც 27
გამარჯვებული ქვეყანა და 3 ლიდერი სახ-ო : ა.შ.შ ( ვილსონი), საფრანგეთი
(კლემანსო) და ინგლისი ( ლოიდ.ჯორჯი) მონაწილეობდა; ვერსალში გადაწყდა
“ერთა ლიგის“ შექმნა, 1920 წლიდან “ერთა ლიგა“ მუშაობას შეუდგა, მისი შტაბბინა
ქ.ჟენევაში ( შვეიცარია) იყო ; მას მართავდა საბჭო , რომელიც შედგებოდა
4 მუდმივმოქმედი და 4არჩევითი წევრი ქვეყნისგან.
ასამბლეა - “ერთა ლიგის“ ძირითადი ორგანო.
ყველა სახ-ოს ერთი ხმა ჰქონდა ვეტოს უფლებით, ამან “ერთა ლიგა“ არაქმედითი
გახადა.
ჰაგის საერთაშორისო სასამართლო შეიქმნა 1920 წელს ( ჰოლანდია) - სხვადასხვა
ქვეყნიდან 15 მოსამათლისგან შედგებოდა და განიხილავდა დავას ქვეყნებს შორის.