Στη χώρα όπου ο εκπαιδευτικός αυτοαξιολογείται και αποδίδει με

τρόπο υποδειγματικό, ο μαθητής έχει το απόγευμα ελεύθερο γιατί η

μελέτη στο σχολείο είναι αρκετή, ενώ ο γονιός δεν ξέρει τι σημαίνει
«ιδιωτική εκπαίδευση» - Το ελληνικό σύστημα σε σχέση με αυτά τα
δεδομένα φαντάζει από απαρχαιωμένο μέχρι τριτοκοσμικό

Φανταστείτε ένα σχολείο χωρίς κάγκελα, όπου τα παιδιά φτάνουν στις 8 το πρωί, βγάζουν τα παπούτσια
τους και μπαίνουν σε μία τάξη με διαδραστικό πίνακα, πιάνο και προτζέκτορα. Τα μαθήματα διαρκούν 45
λεπτά και οι μαθητές μαθαίνουν μέσω βίντεο, εμπειρικών δράσεων και υψηλού επιπέδου διδασκαλίας από
έναν εκπαιδευτικό, κάτοχο (τουλάχιστον) μεταπτυχιακού τίτλου. Φανταστείτε τα παιδιά να έχουν όλο το
απόγευμα στη διάθεσή τους επειδή το σχολείο καλύπτει τις εκπαιδευτικές ανάγκες και δεν φορτώνει το
παιδί με εργασίες. Φανταστείτε το σχολείο της γειτονιάς σας να μην υστερεί σε τίποτε από το καλύτερο
ιδιωτικό της χώρας.

Στη Φινλανδία η ζωηρή φαντασία δεν είναι προϋπόθεση γιατί απλούστατα όλα τα παραπάνω είναι η
πραγματικότητα που ζει κάθε οικογένεια. Αντιθέτως όσοι Φινλανδοί έρχονται σε επαφή με το ελληνικό
εκπαιδευτικό σύστημα δυσκολεύονται να καταλάβουν γιατί λειτουργεί έτσι.
«Η Φινλανδία πιστεύει στην εξέλιξη - όχι στην επανάσταση. Το εκπαιδευτικό μας σύστημα είναι σταθερό,
δεν αλλάζει όποτε έχουμε νέα κυβέρνηση ή νέο υπουργό, όπως στην Ελλάδα. Κάνουμε μικρά βήματα πάντα
μπροστά, δεν πηγαίνουμε μπρος-πίσω. Πώς ένας δάσκαλος θα υποστηρίξει μία μεταρρύθμιση αν γνωρίζει
ότι όλα θα αλλάξουν ξανά σε σύντομο χρονικό διάστημα;» εξήγησε στο «ΘΕΜΑ» η Kristiina Volmari,
γενική διευθύντρια στο φινλανδικό Εθνικό Συμβούλιο Παιδείας, το όργανο που καθορίζει, μεταξύ άλλων,
και το πρόγραμμα σπουδών.

Εκπαίδευση υψηλού επιπέδου

Η υποχρεωτική βασική εκπαίδευση κρατάει 9 χρόνια. Τα παιδιά πηγαίνουν στο σχολείο για πρώτη φορά
όταν είναι 7 ετών γιατί τότε θεωρούνται ώριμα να ξεκινήσουν. Αντίθετα, στην Ελλάδα είναι σύνηθες
φαινόμενο παιδιά που δεν έχουν συμπληρώσει καν τα 6 να βρίσκονται στην πρώτη τάξη του Δημοτικού.

Ακολουθεί η ανώτερη δευτεροβάθμια εκπαίδευση (από τα 16 έως τα 18), που περιλαμβάνει τη γενική και
την επαγγελματική εκπαίδευση. Μόνο που τα επαγγελματικά λύκεια της Φινλανδίας δεν έχουν καμία σχέση
με τα αντίστοιχα ελληνικά, τα οποία σε πολλές περιπτώσεις αντιμετωπίζονται σαν σχολεία δεύτερης
κατηγορίας. Αντίθετα στη Φινλανδία χαίρουν μεγάλου κύρους και παρέχουν εκπαίδευση υψηλού επιπέδου.
Στη συνέχεια οι μαθητές δίνουν εξετάσεις για την εισαγωγή στα πανεπιστήμια και τα πολυτεχνεία. Ο
καθηγήτης Jari Lavonen, διευθυντής του Παιδαγωγικού Τμήματος του Πανεπιστήμιου του Ελσίνκι, εξήγησε
στο «ΘΕΜΑ» πώς ορίζουν στη Φινλανδία τον αριθμό των εισακτέων: «Το υπουργείο Παιδείας ελέγχει τις
γεννήσεις, τις μεταναστευτικές ροές, τη γήρανση του πληθυσμού και διάφορα άλλα δεδομένα που του
στέλνουν σχολεία, δήμοι και επιχειρήσεις από όλη την επικράτεια. Με αυτόν τον τρόπο γνωρίζει πόσους θα
χρειαστεί από κάθε επάγγελμα και κάθε τομέα τα αμέσως επόμενα χρόνια και αναλόγως ορίζει τον αριθμό
των εισακτέων σε πανεπιστήμια και πολυτεχνεία».
 
Η Φινλανδία φιγουράρει πάντα στις πρώτες θέσεις όσον αφορά τις διεθνείς κατατάξεις για το επίπεδο του
εκπαιδευτικού της συστήματος. Ενα από τα χαρακτηριστικά για το οποίο οι Φινλανδοί είναι πολύ
υπερήφανοι είναι ότι δεν υπάρχουν ποιοτικές αποκλίσεις μεταξύ των σχολείων. Το σχολείο της γειτονιάς
είναι εξίσου καλό με το πιο ακριβό ιδιωτικό, άλλωστε στη Φινλανδία υπάρχουν λιγοστά ιδιωτικά σχολεία
και πρόκειται κυρίως για ξένα εκπαιδευτήρια (π.χ. αμερικανική, γαλλική σχολή κ.λπ.). Εξίσου εντυπωσιακό
είναι ότι η διαφορά μεταξύ «καλών» και «κακών» μαθητών είναι η μικρότερη στον κόσμο.

Ο αμοιβές των εκπαιδευτικών

Ο δάσκαλος στη Φινλανδία είναι ένα επάγγελμα που χαίρει μεγάλης εκτίμησης και αναγνώρισης. Ενας
εκπαιδευτικός παίρνει περίπου 3.000 ευρώ τον μήνα (θεωρείται μέσος μισθός) και υποχρεούται να κάνει
μόνο τα μαθήματα του (περίπου 4 ώρες την ημέρα) και επιπλέον τρεις ώρες εργασία στο σχολείο την
εβδομάδα.

Απεργίες και καταλήψεις δεν υπάρχουν, ενώ την εκπαιδευτική διαδικασία στη Φινλανδία βοηθούν πολύ και
οι συνδικαλιστές. «Κύριο μέλημα των συνδικάτων είναι πάντα η προώθηση της παιδείας. Ποτέ δεν βάζουν
μπροστά δικά τους αιτήματα, αλλά μόνο το πώς οι εκπαιδευτικοί θα προσπαθήσουν περισσότερο και πώς θα
γίνουν καλύτεροι για το συμφέρον των παιδιών της πατρίδας μας», σημειώνουν από το Συμβούλιο
Παιδείας.
Κι ενώ στην Ελλάδα τα προβλήματα μοιάζουν απλώς να σωρεύονται και τίποτε να μη λύνεται, στη χώρα
του παγωμένου Βορρά ειδικές επιτροπές μελετούν ποιοτικά χαρακτηριστικά και στατιστικά δεδομένα σε
μία προσπάθεια να αντιμετωπίζεται πάντα εν τη γενέσει του όποιο θέμα προκύπτει. Για παράδειγμα, τα
τελευταία χρόνια οι ειδικοί παρατήρησαν ότι οι επιδόσεις των αγοριών πέφτουν σε σχέση με αυτές των
κοριτσιών. Η αντίδρασή τους ήταν να κάνουν αλλαγές στο πρόγραμμα σπουδών ώστε αυτό να γίνει πιο
ελκυστικό για τα αγόρια. Εβαλαν περισσότερες ώρες γυμναστική και διαθεματικά μαθήματα στη φύση. Για
παράδειγμα, η κατασκευή μιας φωλιάς για πουλιά μπορεί να αποτελεί ένα «καλυμμένο» μάθημα
Μαθηματικών, Γεωμετρίας και Μελέτης του Περιβάλλοντος! Γενικώς, παρά το τσουχτερό κρύο και το
χιόνι, οι Φινλανδοί κάνουν συχνά μάθημα έξω, την ώρα που στην Ελλάδα μέχρι και τη Μελέτη
Περιβάλλοντος την κάνουν στην τάξη κι ας έχει έξω ήλιο και 20 βαθμούς Κελσίου!

Η αξιολόγηση
Θα υπέθετε κανείς ότι ένα σύστημα για να λειτουργεί τόσο αποτελεσματικά θα προϋπέθετε μηχανισμούς
αξιολόγησης, ωστόσο η κυρία Volmari εξηγεί ότι κάτι τέτοιο δεν είναι τελικά απαραίτητο: «Δεν υπάρχουν
μηχανισμοί εποπτείας και αξιολόγησης γιατί απλούστατα δεν χρειάζονται. Το αποτέλεσμα είναι ευθύνη
κάθε διευθυντή αλλά και του δασκάλου που έχει μεγάλη αυτονομία. Ο εκπαιδευτικός μπορεί μόνος του να
επιλέξει τη μέθοδο διδασκαλίας που θα ακολουθήσει. Ολοι αυτοαξιολογούνται και, πιστέψτε μας, αυτή η
μέθοδος λειτουργεί άψογα. Είναι θέμα εμπιστοσύνης και η εμπιστοσύνη στο σύστημα είναι στην κουλτούρα
του Φινλανδού».

Το επίπεδο των δασκάλων είναι άλλωστε πολύ υψηλό. Οταν το «ΘΕΜΑ» ρώτησε τι ποσοστό των
εκπαιδευτικών έχει μεταπτυχιακό η απάντηση ήταν: «Το 100%!». Οπως μας εξήγησε η κυρία Volmari,
«δίνουμε μεγάλη αξία στην παιδεία. Η Φινλανδία ήταν ένα φτωχό κράτος που για να τα καταφέρει πόνταρε
στην εκπαίδευση. Για μας ήταν και παραμένει ο μόνος δρόμος ανέλιξης στην κοινωνική πυραμίδα. Στη
χώρα μας δεν υπήρχε αριστοκρατία ή οικογενειοκρατία, έπρεπε να δουλέψουμε και να εκπαιδευτούμε».

«Μα γιατί τα κουράζετε έτσι τα παιδιά;»

Το φροντιστήριο είναι άγνωστη λέξη, όπως και σε πολλές χώρες του εξωτερικού, ενώ ο αριθμός των
εργασιών για το σπίτι είναι πάντα πολύ περιορισμένος και κανένα παιδί δεν θα αφιερώνει γι’ αυτές
περισσότερο από μισή ώρα. Τα παιδιά, τα απογεύματα, βρίσκονται συνήθως με τους φίλους τους για
παιχνίδι. Οταν η υπεύθυνη του Συμβουλίου Παιδείας ακούει ότι στην Ελλάδα ακόμα και παιδιά Δημοτικού
κάνουν μετά το σχολείο φροντιστήριο Αγγλικών, Γερμανικών αλλά και κάποιο άθλημα, κουνάει το κεφάλι:
«Μα γιατί τα κουράζετε έτσι τα παιδιά;» ρωτάει, θεωρώντας ότι το σχολείο θα έπρεπε να εγγυάται και με το
παραπάνω όλες αυτές τις δραστηριότητες.

Πικρή ιστορία στην Ελλάδα είναι και το ολοήμερο σχολείο. Αρχικά αντιμετωπίστηκε πολύ καχύποπτα και
χαρακτηρίστηκε ως «πάρκινγκ παιδιών», στη συνέχεια έγιναν προσπάθειες να καθιερωθεί και τέλος έφτασε
να υπολειτουργεί, αναγκάζοντας πολλούς εργαζόμενους γονείς να καταφεύγουν στη λύση του ιδιωτικού
σχολείου που προϋποθέτει πολλές στερήσεις. Στη Φινλανδία, το κράτος κάνει ό,τι μπορεί για να βοηθήσει
τους γονείς και δεν τους «τιμωρεί» που έχουν παιδιά ή δουλεύουν μέχρι αργά. Τα σχολεία είναι ολοήμερα,
τα παιδιά τρώνε πάντα μεσημεριανό εκεί, ενώ αντίστοιχα προγράμματα δραστηριοτήτων έχουν και οι δήμοι.
Σημαντικό κεφάλαιο αποτελούν οι μετανάστες. Το φινλανδικό σύστημα προσπαθεί να τους αφομοιώσει με
τον καλύτερο δυνατό τρόπο, καθώς εκτιμάται ότι θα συμβάλλουν θετικά στα δημογραφικά προβλήματα της
χώρας. Τα παιδιά που φτάνουν στη Φινλανδία από μία ξένη χώρα μπαίνουν αρχικά σε μία
προπαρασκευαστική τάξη για έναν χρόνο, όπου κάνουν ειδικά μαθήματα. Στη συνέχεια εντάσσονται στα
κανονικά τμήματα, αρχικά στη γυμναστική και τις τέχνες και σταδιακά στα υπόλοιπα μαθήματα. Κάθε
μαθητής που έχει δυσκολίες και κενά μένει μετά το πέρας των μαθημάτων στο σχολείο και κάνει δωρεάν
φροντιστήριο με τους δασκάλους του. Επίσης, οι ξένοι μαθητές διδάσκονται τη θρησκεία τους αλλά και τη
μητρική τους γλώσσα, όποια κι αν είναι αυτή.

Οι τάξεις
Ενα ακόμη εντυπωσιακό στοιχείο του «φινλανδικού θαύματος» είναι ότι οι τάξεις «χτίζονται» ευέλικτα,
σύμφωνα με τη βούληση δασκάλων και καθηγητών. Συνηθίζεται, για παράδειγμα, μία τάξη να περιλαμβάνει
μαζί παιδιά νηπιαγωγείου και μαθητές Α’ και Β’ Δημοτικού. Οπως μας εξήγησαν Φινλανδοί εκπαιδευτικοί,
αυτό το σύστημα έχει πολύ θετικό αντίκτυπο στα παιδιά γιατί προωθεί την άμιλλα. Οι μικροί μαθητές
θέλουν να μοιάσουν στους μεγάλους και δεν ντρέπονται όταν δεν καταλαβαίνουν κάτι. Οι μεγάλοι μαθητές
κάνουν συνεχώς επανάληψη βοηθώντας παράλληλα τους νεαρότερους συμμαθητές τους. Την ίδια ώρα οι
Φινλανδοί δίνουν μεγάλη σημασία στο σχολικό περιβάλλον. Σπουδαίοι αρχιτέκτονες αναλαμβάνουν να
σχεδιάσουν σχολικά συγκροτήματα και πανεπιστήμια, με αποτέλεσμα ορισμένα από αυτά να λαμβάνουν
βραβεία σχεδίασης.
Οι διαφορές μεταξύ Ελλάδας και Φινλανδίας μοιάζουν να μην έχουν τέλος: αρκεί να πιάσεις έναν τομέα και
μεταξύ των δύο χωρών είναι σαν να μεσολαβούν έτη φωτός. Ενα χαρακτηριστικό του ελληνικού
συστήματος που οι Φινλανδοί εκπαιδευτικοί απορρίπτουν είναι οι συνεχείς εξετάσεις. Στην Ελλάδα οι
μαθητές γράφουν συνεχώς τεστ από την Γ’ ή και τη Δ’ Δημοτικού, ενώ η εμμονή με τις εξετάσεις φτάνει
στο απόγειό της στο Γυμνάσιο και το Λύκειο. Το φινλανδικό μοντέλο κινείται ακριβώς στην αντίθετη
κατεύθυνση και καθηγητές και δάσκαλοι σπάνια βάζουν τεστ γιατί, όπως μας δήλωσαν, η φιλοσοφία τους
είναι: «Μαθαίνουμε, δεν εξεταζόμαστε».

Οι Φινλανδοί γνωρίζουν πολύ καλά ότι η εκπαίδευση είναι το κλειδί για

μια καλύτερη κοινωνία. Δεν είναι τυχαίο, άλλωστε, ότι το φινλανδικό
εκπαιδευτικό σύστημα θεωρείται ένα από τα κορυφαία όλου του
κόσμου. Ένα από τα βασικά σημεία του είναι η προσέγγιση με επίκεντρο
τον μαθητή. Ο κάθε μαθητής ξεχωριστά αντιμετωπίζεται σύμφωνα με τις
ανάγκες του και του παρέχεται ατομική υποστήριξη.
Διαβάστε επίσης

Μοναδικές τοιχογραφίες στους τοίχους των σχολείων του δήμου Κερατσινίου -

Δραπετσώνας
Επιπλέον, αυτό που χαρακτηρίζει τους Φιλανδούς είναι η ποιότητα και
η ισότητα στην εκπαίδευση. Αξίζει να σημειωθεί ότι το πιο απλό σχολείο της
γειτονιάς, δεν παρουσιάζει καμία διαφορά με κάποιο ιδιωτικό σχολείο.
Ξεκινώντας το σχολείο από την ηλικία των 7 ετών, όλα τα παιδιά
αντιμετωπίζονται με σεβασμό του δικαιώματος τους να γίνουν καλύτεροι στο
μέλλον. Ο σεβασμός αυτός ερμηνεύεται με την παροχή άριστων κτιριακών
εγκαταστάσεων που περιλαμβάνουν όλες τις προϋποθέσεις-τεχνολογικές και
εκπαιδευτικό προσωπικό άρτια εκπαιδευμένο-για μια ευχάριστη φοίτηση. Τα
μαθήματα που διδάσκονται είναι πιο κοντά στα σύγχρονα δεδομένα, αλλά και
στις γνώσεις που χρειάζονται για το μέλλον.
Η υποχρεωτική βασική εκπαίδευση διαρκεί εννιά χρόνια και ακολουθεί η
ανώτερη δευτεροβάθμια εκπαίδευση (από τα 16 έως τα 18), που περιλαμβάνει
τη γενική και την επαγγελματική εκπαίδευση.

Οι ώρες διδασκαλίας είναι πολύ λιγότερες σε σύγκριση με άλλες χώρες, ενώ

οι επιδόσεις των μαθητών πολύ καλύτερες. Τα τελευταία χρόνια οι 15χρονοι
Φινλανδοί μαθητέςτερματίζουν στην κορυφή στις έρευνες της PISA του
ΟΟΣΑ, όσον αφορά το διάβασμα, την απόκτηση πληροφοριών, καθώς και την
κατανόηση και ερμηνεία γραπτού υλικού. Που, όμως, οφείλεται η επιτυχία του
συστήματος;
«Η ειδοποιός διαφορά μεταξύ του ελληνικού και του φινλανδικού σχολείου είναι
η  πλήρης αχρηστία των περιβόητων φροντιστηρίων  στο φινλανδικό σύστημα.
Το φροντιστήριο είναι κάτι άγνωστο για τον Φινλανδό μαθητή. Πολλές φορές έχω
βρεθεί στη θέση να πρέπει να εξηγήσω κάτι το οποίο λείπει εντελώς από την
φινλανδική πραγματικότητα», λέει στο  CNN Greece  η  Αθηνά Τσεντεμεΐδου,  η
οποία εργάζεται τα τελευταία χρόνια ως δασκάλα νέων ελληνικών σε κρατικά
εκπαιδευτήρια του Ελσίνκι και ως διερμηνέας και μεταφράστρια.
Ευελιξία και αυτονομία
Το κύριο χαρακτηριστικό του συστήματος είναι η ευελιξία και η αυτονομία του
κάθε σχολείου. Υπάρχει ο βασικός πυρήνας του εθνικού προγράμματος
σπουδών, ωστόσο, τα σχολεία τα ίδια και οι δάσκαλοι κάθε
κοινότητας έχουν τη δυνατότητα να αποφασίζουν μόνοι τους για το τι και
κυρίως πώς θα διδάξουν.
Οι δάσκαλοι είναι επαγγελματίες, διαθέτουν απαραιτήτως μεταπτυχιακούς
τίτλουςσπουδών και ενθαρρύνουν με κάθε τρόπο τους μαθητές να επιτύχουν
στο σχολείο. Το επάγγελμα του εκπαιδευτικού είναι πολύ δημοφιλές
στη Φινλανδία, και οι δάσκαλοι και οι καθηγητές χαίρουν μεγάλης
εκτίμησης. Μηχανισμοί εποπτείας και αξιολόγησης δεν υπάρχουν, ενώ
καταλήψεις και απεργίες είναι άγνωστες λέξεις για τους Φινλανδούς.

Ο τρόπος διδασκαλίας είναι ευρηματικός και οι μαθητές έχουν ενεργό ρόλο

στον σχεδιασμό των δραστηριοτήτων εκμάθησης. Λειτουργούν σε ομάδες και
αλληλεπιδρούν με τους συμμαθητές και τους δασκάλους τους.
«Στο δημοτικό σχολείο τα παιδάκια βγάζουν ακόμη και τα παπούτσια τους πριν μπουν
στην τάξη και έτσι δημιουργείται ένα πιο ζεστό κλίμα. Στην τάξη δίνεται περισσότερη
βαρύτητα στο δημιουργικό και παραγωγικό κομμάτι της εκπαίδευσης, όχι τόσο στο
θεωρητικό. Οι μαθητές δεν ζητούνται να αποστηθίζουν μεγάλα και δυσνόητα κομμάτια
ύλης, αλλά τους δίνεται η δυνατότητα να εφαρμόζουν στην πράξη αυτά που
μαθαίνουν, να κάνουν χειροτεχνίες και γενικά να χρησιμοποιούν οπτικοακουστικά
μέσα ούτως ώστε να αφομοιώσουν το περιεχόμενο του βιβλίου με μεγαλύτερη
ευκολία και πιο ευχάριστα», εξηγεί η Αθηνά.
Την ώρα που στην Ελλάδα οι μαθητές πολλές φορές μένουν νηστικοί
αδυνατώντας ακόμα και να αγοράσουν κάτι από την καντίνα του σχολείου, και
ενώ τα σχολικά βιβλία μπορεί να καθυστερήσουν μήνες για να φτάσουν στα
χέρια των παιδιών, στην Φινλανδία επικρατεί μια εντελώς ξένη σε εμάς
πραγματικότητα. Το σχολικό πρόγραμμα περιλαμβάνει διάλειμμα για
μεσημεριανό γεύμα στο εστιατόριο του σχολείου, το οποίο προσφέρεται
δωρεάν, ενώ επιπλέον σε κάθε μαθητή παρέχεται δωρεάν ιατρική και
οδοντιατρική φροντίδα,τεχνολογικός εξοπλισμός, καθώς και όλα τα
απαραίτητα βιβλία και σχολικά είδη που θα χρειαστούν, ενώ υπάρχει πρόνοια
και για τις μετακινήσεις παιδιών που ζουν μακριά από το σχολείο ή έχουν
κινητικά προβλήματα.

«Αξίζει ακόμη να αναφερθεί οτι στα 15 τους οι μαθητές συμμετέχουν σε ένα

υποχρεωτικό μάθημα που φέρει τον τίτλο "Γνωριμία με την επαγγελματική ζωή". Οι
μαθητές ζητούνται να επιλέξουν μια εργασιακή θέση της αρεσκείας τους και να
δουλέψουν εκεί για 2 εβδομάδες χωρίς μισθό. Αυτό τους δίνει τη δυνατότητα για
πρώτη φορά στα 15 τους χρόνια να έρθουν σε επαφή με την εργασία. Η ελευθερία
επιλογής λειτουργεί θετικά, καθώς πολλά παιδιά ενθουσιάζονται και μέσω των
διαπροσωπικών σχέσεων συνεχίζουν να εργάζονται και τα καλοκαίρια μετά το
σχολείο στην ίδια δουλειά», λέει η Αθηνά.

Η νέα μεταρρύθμιση
Τώρα οι Φινλανδοί προχωρούν ένα βήμα παραπέρα όσον αφορά την
υποχρεωτική τους εκπαίδευση με μια ριζοσπαστική μεταρρύθμιση που
αλλάζει τον τρόπο, αλλά κυρίως την ουσία της διδασκαλίας στην
πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση.
Το περιεχόμενο κάθε μαθήματος μειώνεται αισθητά, ενώ δίνεται μεγαλύτερη
έμφαση στοπεριβάλλον της εκμάθησης, το οποίο πλέον δεν περιορίζεται μόνο
μέσα στη σχολική αίθουσα. Ενθαρρύνεται η διδασκαλία στη φύση, στα
μουσεία, ακόμα και σε ενεργές επιχειρήσεις. Για κάθε σχολικό μάθημα,
χρησιμοποιείται ένας συνδυασμός διαφορετικών μεθόδων διδασκαλίας. Η
τεχνολογία παίζει όλο και πιο σημαντικό ρόλο στη σχολική καθημερινότητα,
ενώ ακόμα και τα παιχνίδια αναβαθμίζονται ως μέθοδος διδασκαλίας. Τα
μαθήματα κοινωνικού περιεχομένου, οι γλώσσες, καθώς και τα μαθήματα
επιλογής εισάγονται σε μικρότερες τάξεις στα σχολεία.

Η καινοτομία του νέου συστήματος συνίσταται, ωστόσο, στο ότι κάθε σχολικό
έτος, το κάθε σχολείο πρέπει να περιλαμβάνει ένα μία τουλάχιστον θεματική
ενότητα, η οποία εξετάζεται από την σκοπιά διαφορετικών μαθημάτων και
συνδυαστικών γνώσεων. Αυτή η μέθοδος καλείται διεπιστημονική μέθοδος
εκμάθησης ή «διδασκαλία διαθεματικών φαινομένων». Για παράδειγμα ένας
μαθητής που διδάσκεται μαθηματικά, θα διδαχτεί και προγραμματισμό, ενώ
για το μάθημα της ευρωπαϊκής ένωσης, θα διδαχτεί παράλληλα οικονομικά,
ιστορία, ξένες γλώσσες και γεωγραφία.
Επιπλέον, εισάγονται πρακτικές ευρείας συνεργασίας, όπου οι μαθητές μέσα
στην τάξη μπορούν να δουλεύουν ταυτόχρονα με περισσότερους από έναν
δασκάλους πάνω σε ένα θέμα.
Τα νέα προγράμματα σπουδών προετοιμάστηκαν από το Εθνικό Συμβούλιο
Παιδείας της Φινλανδίας το 2014 και τέθηκαν σε ισχύ τον Αύγουστο του 2016.
(Πηγή Φωτογραφιών: finland.fi)
Πολλά λέγονται και γράφονται για τα άσχημα αποτελέσματα των μαθητών μας και για τις επινοημένες αργίες και το μεγάλο χάσιμο
εκπαιδευτικού χρόνου, τον άκρατο συνδικαλισμό στα σχολεία μας με στάσεις εργασίας και απεργίες με κίνητρο, σχεδόν πάντα, την
προάσπιση απαράδεχτων κεκτημένων, ενώ τα παιδιά μας τελειώνουν τα λύκεια σε κατάσταση ημιμάθειας και ανίκανα ακόμα και τη
μητρική τους γλώσσα να χειριστούν σωστά.

Σίγουρα η εκπαίδευση στην Κύπρο πριν κάποιες δεκαετίες ήταν πολύ καλύτερη, γιατί και σύστημα καλύτερο υπήρχε και
αυστηρότητα και αξιολόγηση υπήρχε και λειτουργοί με πρώτη έγνοια το λειτούργημά τους και την περηφάνια για τους μαθητές
που έβγαζαν.

Γιατί στη Φινλανδία είναι τόσο συνηθισμένο ένας κανονικός έφηβος να αποφοιτά 12 τάξεις με εξαιρετικούς βαθμούς, να μιλά
τέλεια αγγλικά και να διαβάζει ένα βιβλίο κάθε βδομάδα; Ας προσπαθήσουμε να απαντήσουμε στο ερώτημα, ακολουθώντας έναν
15χρονο Φινλανδό μαθητή σε μια σχολική του μέρα:

*Ώρα 07:45 - Ο μαθητής μας περιμένει το λεωφορείο της γραμμής (δεν υπάρχουν σχολικά λεωφορεία), το οποίο θα τον αφήσει
στην είσοδο του σχολείου του. Το λεωφορείο περνά κάθε 5 λεπτά. Οι Φινλανδοί προσπαθούν να κάνουν τα παιδιά τους από μικρά
ανεξάρτητα. Οι γονείς που παίρνουν με δικά τους αυτοκίνητα τα παιδιά τους στο σχολείο είναι ελάχιστοι. Το εισιτήριο επιδοτείται
από την τοπική αυτοδιοίκηση. Σύμφωνα με τον νόμο, κανένας μαθητής δεν μπορεί να κατοικεί σε απόσταση μεγαλύτερη από 5
χλμ από το σχολείο του.

*Ώρα 09:15 - Οι διδακτικές περίοδοι διαρκούν 45 λεπτά. Οι Φινλανδοί δίνουν βάρος στην εκμάθηση της γλώσσας τους, στα
μαθηματικά και στα αγγλικά. Το 75% των μαθημάτων είναι κοινά στα σχολεία όλης της χώρας. Το υπόλοιπο 25% το επιλέγει το
σχολείο, σε συμφωνία με τους καθηγητές, τους γονείς και τους μαθητές. Οι περίοδοι είναι σύντομες, εντατικές και, κυρίως, πολύ
συμμετοχικές.
Στο εσωτερικό των σχολείων, η καθαριότητα είναι τόσο υποδειγματική, που όλα φαίνονται καινούρια. Το ίδιο και τα θρανία. Δεν
υπάρχουν ίχνη γραφής, γδαρσίματα κλπ. Τα σχολεία είναι δημόσια και η παιδεία εντελώς δωρεάν και με εγκαταστάσεις πολύ
υψηλού επιπέδου.
Οι τάξεις διαθέτουν μεγάλες οθόνες πλάσμα με κλειστό δίκτυο τηλεόρασης, με ιχθυοτροφεία των 200 λίτρων και τροπικά ψάρια,
κουζίνα με όλο τον εξοπλισμό, με μέσα ήχου και εικόνας, με κλιματισμό και φυτά. Σε κάθε δύο μαθητές αναλογεί ένας
υπολογιστής. Μια ντουζίνα μηχανές ραψίματος σε αίθουσα ραψίματος, εργαστήρια με συσκευές συγκόλλησης, εργαλεία
ξυλουργικής και αθλητισμού, θέατρο και εστιατόριο με αυτοεξυπηρέτηση. Τα βιβλία, όλα τα σχολικά υλικά καθώς και το φαγητό
είναι δωρεάν.

*Ώρα 12:00 - Δωρεάν ζεστό θρεπτικό γεύμα. Οι μαθητές έχουν 30 λεπτά για να γευματίσουν στο σχολικό εστιατόριο Ο νόμος
επιβάλλει το σχολικό γεύμα να παρέχεται δωρεάν, να είναι θρεπτικό και με μεγάλη ποικιλία από σαλάτες και φρούτα. Το ρόφημα
μπορεί να είναι νερό ή γάλα. Το κόστος διατροφής καλύπτεται από την τοπική αρχή. Αν τα μαθήματα συνεχίζονται και το
απόγευμα, το σχολείο είναι υποχρεωμένο να συμπληρώσει τη διατροφή με κάτι ελαφρύ. Η σχολική μέρα είναι πολύ εντατική και
διαρκεί μέχρι τις 15:00.

*Ώρα 16:30 - Πίσω στο σπίτι, ο 15χρονος μαθητής παίζει χόκεϋ με τον μικρότερο του αδερφό. Δεν υπάρχει παραβατικότητα, οι
δρόμοι είναι ασφαλείς. Όταν νυκτώνει, τα δύο αδέρφια, που έμαθαν να μαγειρεύουν στο σχολείο, ετοιμάζουν το δείπνο για τους
γονείς τους, αν αυτοί καθυστερήσουν στη δουλειά τους.

*Ώρα 18:30 - Δείπνο και σάουνα (3 φορές τη βδομάδα), οι στιγμές που η οικογένεια είναι μαζί. Γίνεται συζήτηση, κυρίως, για τα
σχέδια των παιδιών, την πρόοδό τους, τις επιθυμίες και τις ανάγκες τους. Επίσης, συζητούνται τα σχέδια για διακοπές της
οικογένειας.

*Ώρα 20:15 - Κατ’ οίκον εργασία και ύπνος. Συνήθως τους δίνεται αρκετή εργασία, αν όμως μένει χρόνος, διαβάζουν κάποιο
βιβλίο ακόμα και στ’ αγγλικά για τελειοποίηση.

Για τους Φινλανδούς το σχολείο είναι όπως η εργασία για τους γονείς. Αν ένα παιδί θέλει να σπουδάσει οτιδήποτε, μπορεί να το
κάνει δωρεάν, ακόμα κι αν η οικογένειά του είναι φτωχή. Πληρώνουν μόνο τα βιβλία, αν δεν θέλουν να διαβάζουν στις
βιβλιοθήκες, και €2,50 για γεύμα, αν επιθυμούν. Η εκπαίδευση κάθε παιδιού στοιχίζει στο κράτος €200000, από το νηπιαγωγείο
μέχρι και το πανεπιστήμιο.
Αυτό οι Φινλανδοί το θεωρούν σαν την καλύτερη αξιοποίηση των φόρων τους. Για φοιτητές από την ύπαιθρο, το κράτος δίνει
χορηγία για διαμέρισμα Οι μαθητές και οι φοιτητές έχουν πλήρη εκτίμηση και σεβασμό προς τους καθηγητές τους. Δεν φορούν
στολή, αλλά είναι απλά και κόσμια ντυμένοι και χτενισμένοι. Το επίπεδο σε όλα τα σχολεία, μέχρι και στα πιο απομακρυσμένα,
είναι το ίδιο.
Το εκπαιδευτικό σύστημα δεν αποσκοπεί στο να δημιουργεί διάνοιες, αλλά επιδιώκει ένα μέσο επίπεδο όσο γίνεται πιο υψηλό.
Στάσιμοι δεν υπάρχουν, αν και μόνο μια φορά δικαιούνται να δώσουν μια εξέταση. Προάγονται στο επόμενο έτος και μελετούν
συνέχεια μέχρι να περάσουν την εξέταση.

Καταληκτικά, να πούμε ότι από το 1600 υπάρχει νόμος, σύμφωνα με τον οποίον όποιος δεν ξέρει να διαβάζει και να γράφει, δεν
επιτρέπεται να κάνει παιδιά!!! (Προσωπικά δεν ξέρω αν εφαρμόζεται και σήμερα).

ΛΟΥΚΑΣ ΑΡΙΣΤΟΔΗΜΟΥ
Πρόεδρος Παγκύπριας Ένωσης Καταναλωτών και Ποιότητας Ζωής

Για χρόνια, η Φινλανδία αποτελεί πρότυπο επιτυχημένου εκπαιδευτικού συστήματος, με τους

μαθητές της να διαπρέπουν στους διεθνείς διαγωνισμούς.  Μάλιστα, ξεχωρίζει ως μια από
τις χώρες που παραδοσιακά φιγουράρουν στις κορυφαίες θέσεις της παγκόσμιας κατάταξης
του ΟΟΣΑ με τους καλύτερους 15χρονους μαθητές της υφηλίου. Γι' αυτό και  πολιτικοί και
εκπαιδευτικοί εμπειρογνώμονες από όλο τον κόσμο διενεργούν συνέχεια έρευνες  στη
σκανδιναβική χώρα με την ελπίδα  να εντοπίσουν το μυστικό της επιτυχίας της.

Παρά την επιτυχία της, η Φινλανδία δε δείχνει να έχει εφησυχάσει και ψάχνει συνεχώς νέα
μοντέλα εκπαίδευσης, προκειμένου να υπάρχει μια συνεχής εξέλιξη και πρόοδος. Οι
εκπαιδευτικοί είναι πρόθυμοι να κάνουν ότι είναι απαραίτητο για να πετύχουν τους στόχους
τους και είναι ανοιχτοί πάντα σε νέα ριζοσπαστικά προγράμματα.

Σημαντικό ρόλο σε αυτήν την επιτυχία παίζει και το γεγονός ότι σχεδόν όλοι οι εκπαιδευτικοί
είναι απόφοιτοι του καλύτερου 10% των τάξεων τους. Στην Φινλανδία με άλλα λόγια οι
καλύτεροι μαθητές δεν γίνονται μόνο γιατροί ή νομικοί αλλά και δάσκαλοι και απολαμβάνουν
μεγαλύτερου σεβασμού και εκτίμησης από ότι οι γιατροί ή οι επιχειρηματίες. Επίσης περίπου
το 70% των καθηγητών που εργάζονται στα γυμνάσια και τα λύκεια του Ελσίνκι έχουν ήδη
λάβει σχετική εκπαίδευση για να μπορούν να ανταποκριθούν στις ανάγκες του ανανεωμένου
προγράμματος, ενώ υπάρχουν και οικονομικά οφέλη (υπό μορφή μπόνους ή αυξήσεων στον
μισθό) για όσους εκπαιδευτικούς δείχνουν μεγαλύτερη προθυμία να υιοθετήσουν τη νέα
προσέγγιση. Παράλληλα τα σχολεία είναι αρκετά μικρά ώστε οι δάσκαλοι να γνωρίζουν κάθε
μαθητή. Εάν αποτύχει μια μέθοδος, οι εκπαιδευτικοί συμβουλεύονται τους συναδέλφους να
δοκιμάσουν κάτι άλλο.
Ο μετασχηματισμός του εκπαιδευτικού συστήματος των Φινλανδών άρχισε πριν από περίπου
40 χρόνια ως το βασικό σχέδιο οικονομικής ανάκαμψης της χώρας. Οι εκπαιδευτικοί δεν
γνώριζαν ότι το μοντέλο αυτό ήταν τόσο πετυχημένο μέχρι το 2000, όταν παρουσιάστηκαν
τα πρώτα αποτελέσματα από το Πρόγραμμα Διεθνούς Αξιολόγησης Φοιτητών (PISA), που
έδειξαν ότι νέοι από την Φινλανδία  ήταν οι καλύτεροι στην ανάγνωση στον κόσμο. Τρία
χρόνια αργότερα τα αποτελέσματα τους έφεραν στην κορυφή και στα μαθηματικά. Μέχρι το
2009, η Φινλανδία είχε κατακτήσει και άλλες πρωτιές στην στη γλώσσα και τις επιστήμες.

Διαβάστε επίσης: «Γονείς, παιδί και διαδίκτυο» των Βέρα Αθανασίου και Μάνου Σφακιανάκη

Τι συμβαίνει στο εκπαιδευτικό σύστημα της Φινλανδίας;

Το εκπαιδευτικό σύστημα της Φινλανδίας είναι ομολογουμένως αρκετά διαφορετικό από
οποιοδήποτε άλλο στον κόσμο. Δεν υπάρχουν διαγωνίσματα και εξετάσεις, εκτός από μία
εξέταση στην τελευταία τάξη του λυκείου.

Δεν υπάρχουν βαθμολογίες, συγκρίσεις ή ανταγωνισμός μεταξύ μαθητών και των σχολείων.
Ειδικότερα, το βαθμολογικό σύστημα στη Φινλανδία έχει 10 βαθμούς. Ωστόσο, δεν υπάρχουν
βαθμοί στα σχολεία μέχρι την τρίτη δημοτικού. Από την τρίτη δημοτικού μέχρι την πρώτη
γυμνασίου, οι βαθμοί είναι προφορικοί και ξεκινούν από το «μπορείς και καλύτερα» μέχρι το
«τέλεια». Μόνο οι μαθητές γνωρίζουν τους βαθμούς τους. Οι βαθμοί χρησιμοποιούνται για να
παρακινήσουν τα παιδιά να μαθαίνουν καλύτερα.

Σημειώνεται, ότι τα σχολεία της Φινλανδίας, χρηματοδοτούνται από το δημόσιο και η

εκπαίδευση είναι δωρεάν για όλους. Οι άνθρωποι των κρατικών υπηρεσιών που “τρέχουν” τα
προγράμματα και ασχολούνται με τις χρηματοδοτήσεις, δεν είναι πολιτικοί, αλλά
εκπαιδευτικοί και κάθε σχολείο έχει κοινούς στόχους. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα, τα παιδιά να
έχουν την ίδια ποιοτική εκπαίδευση ανεξάρτητα από το αν ζουν σε ένα μικρό χωριό ή σε μία
μεγαλούπολη.  Στη Φινλανδία όλοι πηγαίνουν στο κοντινότερο σχολείο, γιατί είναι εξίσου
καλά και δεν υπάρχουν «σχολεία ελίτ». Όπου και αν ζει ένα παιδί, έχει πρόσβαση σε ένα καλό
σχολείο, με έμπειρους καθηγητές.

Επίσης, οι διαφορές μεταξύ των ασθενέστερων και των πιο δυνατών μαθητών είναι οι
μικρότερες στον κόσμο, σύμφωνα με την πρόσφατη έρευνα του Οργανισμού Οικονομικής
Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ). Για όλες τις κυβερνήσεις, τόσο τις αριστερές, όσο και
τις δεξιές, η ισότητα είναι η πιο σημαντική λέξη στη φινλανδική εκπαίδευση.

Βασικός στόχος του εκπαιδευτικού συστήματος είναι να προετοιμάσει τα παιδιά για τη ζωή. 
Οι Φινλανδοί επένδυσαν στην εκπαίδευση, όχι μόνο σε υλικά και σε χρήμα, αλλά σε φιλοσοφία
και στάση ζωής. Πιστεύουν ότι η εκπαίδευση είναι ότι πολυτιμότερο εφόδιο έχουν να δώσουν
στη νέα γενιά, θέλουν οι καλύτεροι να εκπαιδεύουν τα παιδιά τους, όλα τα παιδιά,
ανεξαιρέτως ικανοτήτων ή έλλειψης αυτών,  να τελειώσουν την βασική τους εκπαίδευσή στο
σχολείο χωρίς να υπάρχει εκπαίδευση διαφορετικών ταχυτήτων.

«Κάποιος πρέπει να είναι προετοιμασμένος είτε για τη ζωή, είτε για εξετάσεις. Διαλέγουμε
το πρώτο», δήλωσε ο Pasi Sahlberg, πρώην δάσκαλος μαθηματικών που τώρα είναι στο
Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού της Φινλανδίας Γι’ αυτό ακριβώς δεν υπάρχουν καθόλου
εξετάσεις στο φινλανδικό εκπαιδευτικό σύστημα.

Στην τάξη, τα παιδιά μπορούν να κάνουν πλάκα, να χαχανίζουν ή να ονειροπολούν. Το

σύνθημα των δασκάλων τους είναι «Ας αφήσουμε τα παιδιά να είναι παιδιά». Και πεποίθησή
τους, ότι ο καλύτερος τρόπος να μαθαίνουν τα παιδιά είναι μέσα από το παιχνίδι. Ενώ σε
πολλές χώρες τα σχολεία μειώνουν τα διαλείμματα, τα παιδιά στη Φινλανδία κάνουν
υποχρεωτικά ένα 15λεπτο διάλειμμα σε εξωτερικό χώρο κάθε ώρα.

Το περιβάλλον στην τάξη είναι ζεστό, ασφαλές, υποστηρικτικό προς τον μαθητή και γεμάτο
σεβασμό. Κανείς δεν τους ζητά να στοιχίζονται πριν μπουν στην τάξη ή να κάθονται με όρθια
την πλάτη. Αν ο καιρός είναι καλός, το μάθημα μπορεί να γίνει και σε εξωτερικό χώρο ή σε
ειδικά παγκάκια που είναι τοποθετημένα σε αμφιθεατρικό σχήμα.

Παράλληλα, οι καθηγητές στη Φινλανδία δαπανούν λιγότερες ώρες στο σχολείο κάθε μέρα
και ξοδεύουν λιγότερο χρόνο στις τάξεις. Με αυτόν τον τρόπο χρησιμοποιούν τον επιπλέον
χρόνο για να δημιουργήσουν προγράμματα σπουδών και να αξιολογήσουν τους μαθητές τους.

Αξίζει να σημειωθεί, ότι τα παιδιά περνούν πολύ περισσότερο χρόνο παίζοντας έξω, ακόμα
και τον χειμώνα.  Ο καθαρός αέρας, η φύση και η τακτική σωματική δραστηριότητα
θεωρούνται συστατικά στοιχεία της μάθησης. Σύμφωνα με ένα φινλανδικό ρητό, «Δεν
υπάρχει κακός καιρός. Μόνο ακατάλληλα ρούχα».

Η εργασία για το σπίτι είναι ελάχιστη, ενώ η υποχρεωτική εκπαίδευση ξεκινάει από την
ηλικία των επτά ετών. "Δεν έχουμε καμία βιασύνη. Τα παιδιά μαθαίνουν καλύτερα όταν είναι
έτοιμα. Γιατί να τα πιέσουμε;”, ανέφερε ο Kari Louhivuori, ένας βετεράνος δάσκαλος που έχει
ασχοληθεί με τις αλλαγές του συστήματος στην Φινλανδία.
Και οι πρωτοπορίες δεν σταματούν εδώ. Οι μαθητές εκεί δεν αντιμετωπίζονται σαν ένα
«κοπάδι» που οφείλει να στέκεται παθητικά απέναντι από τον δάσκαλο και να ακούει την
παράδοση ή να περιμένει πότε θα κληθούν να απαντήσουν σε ερωτήσεις. Αντίθετα, το
μάθημα γίνεται σε μια λογική αλληλεπίδρασης, με τους μαθητές να δουλεύουν σε μικρές
ομάδες για να λύσουν προβλήματα αλλά και να αναπτύξουν τις επικοινωνιακές δεξιότητές
τους.

Είναι σχεδόν ανήκουστο να εμφανιστεί στο σχολείο ένα παιδί πεινασμένο ή άστεγο. Η
Φινλανδία παρέχει τρία χρόνια άδεια μητρότητας και επιδοτούμενη ημερήσια φροντίδα για
όλα τα παιδιά προσχολικής ηλικίας. Επιπλέον, χορηγεί στους γονείς περίπου 150 ευρώ το
μήνα για κάθε παιδί, μέχρι το 17έτος της ηλικίας τους.

Επίσης τα σχολεία παρέχουν φαγητό, ιατρική περίθαλψη, συμβουλευτική και υπηρεσία ταξί,
αν χρειαστεί. Η υγειονομική περίθαλψη και το φαγητό είναι δωρεάν. Το μενού ανακοινώνεται
στην ιστοσελίδα του σχολείου ένα μήνα πριν, ώστε οι μαθητές να μπορούν να βάλουν στην
κάρτα τους αυτά που τους αρέσουν και θέλουν να φάνε.

Ένας ακόμα πολύ βασικός στόχος του εκπαιδευτικού συστήματος είναι να βοηθήσει τους
μαθητές που έχουν μαθησιακές δυσκολίες και προβλήματα συμπεριφοράς, σε συνεργασία με
παιδαγωγούς ειδικής εκπαίδευσης. Παράλληλα, υπάρχει μια  ειδική «τάξη προετοιμασίας»,
που έχει σχεδιαστεί για παιδιά που δε γνωρίζουν την φινλανδική γλώσσα, καθώς υπάρχουν
αρκετοί μετανάστες σε πολλές πόλεις της Φινλανδίας.
Αξιοσημείωτο είναι επίσης, ότι πολλές φορές οι δάσκαλοι μπορούν να έχουν τα ίδια παιδιά
για πολλά συνεχόμενα χρόνια, καθώς πιστεύεται ότι λειτουργεί καλύτερα ένα σύστημα όπου
γνωρίζεις καλά τους μαθητές και δημιουργούνται ισχυρές βάσεις με τα παιδιά. Στην πρώτη
τάξη τα παιδιά διδάσκονται γλώσσα, μαθηματικά, φυσική, μουσική, φυσική αγωγή και
χειροτεχνίες. Στην τρίτη τάξη ξεκινούν τα αγγλικά και στην πέμπτη βιολογία, γεωγραφία,
ιστορία, φυσική και χημεία.

Τον Αύγουστο του 2016, έγινε υποχρεωτικό για κάθε σχολείο της Φινλανδίας να αναζητήσει
πιο συνεργατικούς τρόπους διδασκαλίας, επιτρέποντας στους μαθητές να επιλέγουν ένα
θέμα που τους αφορά και τους ενδιαφέρει και να βασίζουν τα μαθήματα γύρω από αυτό. Η
καινοτόμα χρήση της τεχνολογίας και διαφόρων πηγών εκτός σχολείου, όπως ειδικών σε
διάφορα θέματα ή μουσείων, βρίσκεται στον πυρήνα αυτής της αντίληψης.

Ο στόχος αυτής της μεθόδου διδασκαλίας -που ονομάζεται PBL (από το phenomenon-based
learning ή project- based learning)- είναι να εξοπλίσει τα παιδιά με τις δεξιότητες που τους
είναι απαραίτητες για να ζήσουν τον 21ο αιώνα, εξηγεί η  Kirsti Lonka, καθηγήτρια
εκπαιδευτικής ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο του Ελσίνκι. Μεταξύ των δεξιοτήτων αυτών η
ίδια ξεχωρίζει την κριτική σκέψη ώστε να μπορεί κανείς να διακρίνει τις ψεύτικές ειδήσεις
και τον διαδικτυακό εκφοβισμό αλλά και την τεχνική γνώση να εγκαθιστά κανείς
προγράμματα προστασίας από ιούς στον υπολογιστή του και να τον συνδέσει με εκτυπωτή.

Ωστόσο, τα σχολεία της Φινλανδίας δεν ήταν πάντα έτσι. Μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του
1960, τα περισσότερα παιδιά έφευγαν από το δημόσιο σχολείο μετά από έξι χρόνια και μόνο
οι προνομιούχοι ή οι τυχεροί είχαν πρόσβαση σε μια ποιοτική εκπαίδευση.

Το τοπίο άλλαξε το 1963, όταν το φινλανδικό κοινοβούλιο πήρε την τολμηρή απόφαση να
επιλέξει τη δημόσια εκπαίδευση ως την καλύτερη ευκαιρία για οικονομική ανάκαμψη. Μετά
από τόσα χρόνια εξακολουθούν να υπάρχουν νέες προκλήσεις και οι Φινλανδοί συνεχίζουν να
είναι ανοιχτοί σε νέες αλλαγές που θα φέρουν περαιτέρω βελτιώσεις στο σύστημα.

Πηγές

http://www.protothema.gr/stories/article/544150/ekpaideutiko-sustima-to-finlandiko-oneiro-vs-tou-ellinikou-efialti/

http://www.cnn.gr/news/kosmos/story/56940/to-mystiko-tis-epityxias-toy-finlandikoy-ekpaideytikoy-systimatos-vid-pics

http://www.sigmalive.com/simerini/analiseis/390036/to-ekpaideftiko-systima-tis-finlandias

http://tvxs.gr/news/kosmos/giati-i-finlandia-exei-kalytero-ekpaideytiko-systima-ston-kosmo