OI ΑΡΧΑΙEΣ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΕΣ ΑΙΡΕΣΕΙΣ ΚΑΙ ΟΙ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΕΣ ΣΥΝΟΔΟΙ

ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ

Στην παρούσα εργασία θα καταβληθεί προσπάθεια να παρουσιασθούν κατά τρόπο ευ-

σύνοπτο και ευκολονόητο οι πρώτες «αρχαίες» αιρέσεις που απασχόλησαν τον Χριστιανι-
σμό. Στο πρώτο μέρος της εργασίας παρουσιάζονται οι αρχέγονες πρωτοχριστιανικές αιρέ-
σεις για τις οποίες γνωρίζουμε ελάχιστα πράγματα και στο δεύτερο μέρος παρουσιάζονται οι
κυριότερες αρχαίες Χριστιανικές αιρέσεις και οι Οικουμενικές Σύνοδοι που τις αντιμετώπισαν
από τον 2ο αιώνα και μετά.

Α. ΟΙ ΑΡΧΕΓΟΝΕΣ ΠΡΩΤΟΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΕΣ ΑΙΡΕΣΕΙΣ

Τα πρώτα Χριστιανικά χρόνια είχαμε αιρέσεις ως επί το πλείστον λειτουργικές [δηλαδή

πως θα τελούνταν οι λατρευτικές συνάξεις (Αγάπες), πως θα γίνονταν το μυστήριο της Θείας
Ευχαριστίας κλπ], που δεν είχαν κυρίως δογματικό χαρακτήρα. Μερικές (οι σπουδαιότερες)
από αυτές ήταν:

α. Ο τεσσερεσκεδεκατισμός. Οι οπαδοί του ήθελαν να τελούν το Πάσχα την ίδια ημέρα

με τους Εβραίους, δηλαδή την 14η Νισάν. Ο Νισάν (Εβραϊστί: ‫ ןָ סיִ נ‬από το σουμεριακό nisag που
σημαίνει "Πρώτοι καρποί") ήταν ο πρώτος (επί συνόλου 13 μηνών του έτους) μήνας 30 ημε-
ρών του Σεληνιακού Εβραϊκού ημερολογίου που χρονικά τοποθετούνταν στο διάστημα
Μαρτίου - Απριλίου του Γρηγοριανού ημερολογίου.

β. Ο αρτοτυριτισμός. Οι οπαδοί του έβαζαν άρτο και τυρί στο ποτήριο της Θείας Ευχα-
ριστίας γιατί πίστευαν ότι οι πρωτάνθρωποι πρόσφεραν εκτός από τα προϊόντα της γης και
τα προϊόντα των κοπαδιών τους. Δέχονταν τις γυναίκες στα αξιώματα της ιεροσύνης τόσο
σαν ιερείς αλλά και σαν επισκόπους.

γ. Ο υδροπαραστατισμός. Οι οπαδοί του κοινωνούσαν άρτο και νερό (Εβιωναίοι). Επίσης

απείχαν από το κρέας, αφού δέχονταν ότι με τη σταύρωση του Χριστού δεν χρειάζονταν πια
οι θυσίες ζώων της Παλαιάς Διαθήκης. Αυτή η αίρεση παρείχε βοήθεια και σίτιση προς από-
ρους, χήρες, και ταξιδιώτες, όπως και οι Χριστιανοί, αλλά επιπλέον επέμενε σε συχνές πλύσεις
για καθαρισμό. Η αίρεση αυτή είχε και δογματικό χαρακτήρα μια και οι οπαδοί της που ζού-
σαν τον 2ο αι. στην ανατολική όχθη του Ιορδάνη θεωρούσαν ότι ο Ιησούς δεν ήταν Θεός ή
Υιός του Θεού, αλλά ένας από τους μεγάλους προφήτες, που έλαβε τις αποκαλύψεις μετά την
βάπτισή του από τον Ιωάννη, και από τότε το πνεύμα του Μεσσία μπήκε μέσα του μέχρι που
σταυρώθηκε. Το μήνυμα του Ιησού περιλάμβανε τη διδασκαλία και το κήρυγμα της αποκά-
λυψης, αλλά δεν περιλάμβανε τη σωτηρία ή την άφεση αμαρτιών.

δ. O καταφρυγιανισμός. Πρόκειται δυστυχώς για την φοβερότερη αίρεση όλων των ε-

ποχών. Οι οπαδοί του πήραν το όνομά τους από το έθνος Φρυγία στο οποίο ο ιδρυτής τους
Μοντάνος ανήκε. Χρησιμοποιούσαν στη Θεία Ευχαριστία άρτο φτιαγμένο από αλεύρι και αί-
μα βρεφών, τα οποία βελόνιζαν σ’ όλο τους το κορμί για να αιμορραγήσουν. Αν το βρέφος
πέθαινε θεωρούνταν μάρτυρας, αν πάλι επιβίωνε θεωρούνταν υψηλής περιωπής ιερέας.

ε. Ο πεπουτιανισμός, όνομα παρμένο από χωριό της Φρυγίας όπου οι οπαδοί αυτής της
αίρεσης συναθροίζονταν και τελούσαν τις λειτουργίες τους. Αυτοί χειροτονούσαν γυναίκες
σαν ιερείς και επισκόπους χωρίς να διαβλέπουν διάκριση αυτών από τους άνδρες.

στ. Ο ασκοντροτισμός. Οι οπαδοί του χρησιμοποιούσαν μπουκάλια τα οποία γέμιζαν με

κρασί κοντά στα θυσιαστήρια επικαλούμενοι κάποια ρήση Του Χριστού.

ζ. . Ο πατταλονρυγχοτισμός. Οι οπαδοί του έφεραν μια μικρή ράβδο στο στόμα ή την
μύτη σαν ένδειξη απόλυτης σιωπής.

Β. ΥΣΤΕΡΟΤΕΡΕΣ ΑΙΡΕΣΕΙΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΕΣ ΣΥΝΟΔΟΙ

ΔΟΚΗΤΙΣΜΟΣ και ΜΟΝΑΡΧΙΑΝΙΣΜΟΣ (δυναμικός και τροπικός)

Μετά τα πρώτα Χριστιανικά χρόνια εμφανίσθηκαν αιρέσεις με δογματικό χαρακτήρα,

δηλαδή κινούμενες στο χριστολογικό και στο τριαδολογικό πεδίο. Έτσι είχαμε και τις πρώ-
τες αμφισβητήσεις για το πρόσωπο του Χριστού με τις αιρέσεις του Δοκητισμού, αίρεση που
ηρνείτο πως το σώμα του Ιησού ήταν πραγματικό, διδάσκοντας πως αυτό ήταν φαινομενικό
(κατά δόκηση) και Μοναρχιανισμού (δυναμικού και τροπικού). Οι δυναμικοί Μοναρχιανι-
στές ή υιοθετιστές αρνούνταν την κατά φύση θεότητα του Υιού και εδέχοντο πως ο Χριστός
έλαβε τη θεία δύναμη κατά την υιοθεσία ενώ οι τροπικοί Μοναρχιανιστές πίστευαν ότι στην
πραγματικότητα υπήρχε μόνον ο Θεός πατέρας που όμως εκάστοτε εμφανιζόταν με άλλο
προσωπείο-μάσκα άλλοτε δηλ. σαν Χριστός, άλλοτε σαν Άγιο Πνεύμα κλπ).

Υστερότερα, πολύ μεγάλες αιρέσεις με καθαρά δογματικό χαρακτήρα συγκλόνισαν κυρι-

ολεκτικά την ομόνοια της εκκλησίας, που για να τις καταπολεμήσει αναγκάσθηκε να συγκα-
λεί εκάστοτε Οικουμενικές Συνόδους. Αυτές οι αιρέσεις που ήταν καθαρά δογματικές χαρα-
κτηρίζονται είτε Τριαδολογικές (π.χ. Αρειανισμός) ή Χριστολογικές (Νεστοριανισμός, μονο-
φυσιτισμός, μονοενεργητισμός, μονοθελητισμός κλπ).

ΑΡΕΙΑΝΙΣΜΟΣ ΚΑΙ Η Α΄ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΗ ΣΥΝΟΔΟΣ

Κατά τα πρώτα χρόνια μετά τους

διωγμούς, την εκκλησία απασχόλησε
πρώτιστα το Τριαδολογικό θέμα, δηλα-
δή η θεότητα του Χριστού και η σχέση
Του με το Θεό Πατέρα.

Ο Άρειος (256 - 336)

 Η Πρώτη Οικουμενική Σύνοδος της Νίκαιας,
τοιχογραφία του 18ου αιώνα στον Ορθόδοξο
Ναό Σταυροπόλεως στο Βουκουρέστι

Έτσι στην Α´ Οικουμενική Σύνοδο της Νικαί-

ας το 325, οι Πατέρες δεν συνομίλησαν για Χρι-
στολογικά θέματα, σχετικά με την Ενσάρκωση του
Θεού-Λόγου και τη σχέση Χριστού και μητρός Του.
Καταδίκασαν τον αιρετικό Άρειο που δίδασκε ότι
Ο Χριστός είναι κτίσμα του πατρός όπως και οι
Απεικόνιση των εργασιών της συνόδου
άνθρωποι.

ΑΠΟΛΙΝΑΡΙΣΜΟΣ ΚΑΙ Η Β΄ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΗ ΣΥΝΟΔΟΣ

Χριστολογικό ζήτημα προέκυψε υστερότερα με την αίρεση του Απολιναρίου Λαοδικείας

(390), που δίδασκε ότι ο Χριστός είναι μεν Υιός Θεού, είναι τέλειος Θεός αλλά κατά την εν-
σάρκωση έλαβε μόνο σάρκα ("Θεός σαρκοφόρος"), δηλαδή ανθρώπινο σώμα και άλογη ψυ-
χή, όχι όμως και ανθρώπινο νου. Δημιουργούσε δηλαδή έναν Χριστό τέλειο Θεό αλλά «κολο-
βωμένο» άνθρωπο μια και τον θεωρούσε σαν έχοντα μεν ανθρώπινο σώμα αλλά στερούμε-
νο ανθρώπινου νου. Στη θέση του νού τοποθετούσε τον Θεό Λόγο. Κατά τον Απολινάριο
που πίστευε στη στενή ένωση Θεού και ανθρώπου στο Χριστό, η ανθρώπινη φύση Του δεν
ήταν πλήρης. Η "κολοβωμένη" ανθρώπινη φύση μετά την ένωση Θεού και ανθρώπου στην
ενσάρκωση Του Χριστού απορροφήθηκε και χάθηκε μέσα στους κόλπους του Λόγου και ο
Χριστός δεν ήταν τέλειος άνθρωπος, αλλά μόνο τέλειος Θεός.

Ο Απολινάριος και η αίρεσή του πέρασε από πολλές καταδίκες και τελικά οριστικά κα-
ταδικάσθηκε από την Β´ Οικουμενική Σύνοδο της Κωνσταντινούπολης το 381.

ΑΙΡΕΣΕΙΣ ΤΟΥ ΔΙΟΔΩΡΟΥ ΕΠΙΣΚΟΠΟΥ ΤΑΡΣΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΘΕΟΔΩΡΟΥ ΜΟΜΨΟΥΕΤΙΑΣ

Οπαδοί της Αντιοχειανής Σχολής επιχειρώντας ν’ αντικρούσουν τον Απολινάριο, κατέλη-

ξαν σε άλλη ακρότητα . Έτσι ο επίσκοπος Ταρσού Διόδωρος (392), θεωρώντας δύο φύσεις
στο Χριστό μιλούσε για "δύο Υιούς" κατά την ενσάρκωση, τον "Υιό του Θεού" και τον "Υιό
Δαβίδ". Ο Διόδωρος απέδιδε στον Χριστό δύο φύσεις και δύο πρόσωπα.

Ο μαθητής του Διόδωρου Θεόδωρος Μοψουεστίας, μιλούσε για "δύο Υιούς" και θεωρή-
θηκε πρόδρομος του Νεστοριανισμού. Αυτός και οι λοιποί Νεστοριανοί αποκαλούσαν "ε-
νοίκηση" και "συνάφεια" την ένωση Θεού και ανθρώπου στο Χριστό, χωρίζοντας κατ’ ουσί-
αν Τον Χριστό στα δύο και ονόμαζαν τη μητέρα Του "ανθρωποτόκο", ισχυριζόμενοι ότι γέν-
νησε έναν άνθρωπο που όμως κατά την ανάπτυξή του το Έμβρυό του στη μήτρα της συνε-
νώθηκε με το Θεό Λόγο.

ΠΕΛΑΓΙΑΝΙΣΜΟΣ

Ήταν αίρεση του 5ου αιώνα και ισχυριζόταν πως ο άνθρωπος μπορεί να σωθεί από μό-
νος του, δίχως την ουσιαστική συνεργία του Αγίου Πνεύματος, το οποίο παρέχει απλώς ενι-
σχυτική βοήθεια. Ο Πελαγιανισμος ήταν αντίδραση στη θεωρία του Αυγουστίνου για τον
απόλυτο προορισμό και καταδικάστηκε, αφού τελικώς έφτασε στο άλλο άκρο της θεωρίας
του Αυγουστίνου, αγνοώντας τη θεία χάρη και τελικά την ίδια τη λυτρωτική ενσάρκωση του
Ιησού. Ο Πελαγιανισμός θεωρήθηκε πρόδρομος του Νεστοριανισμού και είχε ως ιδρυτή το
Βρετανό θεολόγο Πελάγιο.

ΝΕΣΤΟΡΙΑΝΙΣΜΟΣ ΚΑΙ Η Γ´ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΗ ΣΥΝΟΔΟΣ

Η Αγία Γ΄Οικουμενική Σύνοδος

 Τις παραπάνω ακρότητες γνωστοποίησε στο χριστεπώνυμο πλήθος της Κωνσταντινού-
πολης ο μαθητής του Θεοδώρου Μομψουετίας και οικουμενικός πατριάρχης (428) Νεστό-
ριος που απέρριπτε τον όρο "Θεοτόκος" σαν ειδωλολατρικό μη δεχόμενος την προσωνυμία
"μήτηρ Θεού". Η Μαρία γέννησε μόνο τον άνθρωπο Ιησού, με τον οποίο ήταν ενωμένος
"κατ' άκραν συνάφειαν" ο Θεός Λόγος. Υποστήριζε ότι ο Λόγος απλά "προήλθε" ή "διήλθε"
μέσα απ’ αυτήν, όπως ένα ρευστό περνά μέσα από σωλήνα, αλλά δεν "γεννήθηκε" απ’ αυτήν.
Ο Νεστόριος ονόμαζε Τον Ιησού "Χριστό", και την Παρθένο Μαρία, "Θεοδόχο", "Θεοφόρο",
"ανθρωποτόκο" και "Χριστοτόκο", και όχι "Θεοτόκο". Κατέληγε ότι η Παναγία γέννησε έναν
κοινό άνθρωπο που ταυτόχρονα ήταν και το κατοικητήριο ή το όχημα της θεότητας. Δηλα-
δή κατ’ αυτόν, στην περίπτωση Του Ιησού είχαμε ενοίκηση της θεότητας στην ανθρώπινη
φύση και όχι "καθ' υπόστασιν" ένωση των δύο φύσεων θεϊκής και ανθρώπινης.

Κατά τον Νεστόριο ο Θείος Λόγος "σαρκώθηκε" και δεν "γεννήθηκε" από τη Θεοτόκο
κατά την ανθρώπινη φύση και ο Χριστός είχε δύο πρόσωπα. Διέβλεπε δύο Υιούς, τον Υιό
του Θεού και τον Υιό της Παρθένου. Κατέληξε να απορρίψει τον όρο "Θεοτόκος". Απέρρι-
πτε την αλήθεια ότι ο γεννηθείς προ πάντων των αιώνων από τον Πατέρα και ου ποιη-
θείς, είναι ομοούσιος με τον Πατέρα, γεννήθηκε κάποια στιγμή ως προς την ανθρωπότητα
από την Παρθένο Μαρία, και επομένως είναι κανονικός άνθρωπος ομοούσιος με τους συ-
νανθρώπους του.

Κήρυττε στο εκκλησίασμα να μην αποκαλούν τη Μαρία Θεοτόκο. Τελικά η αίρεση του
μεγάλου αυτού αιρεσιάρχη καταδικάσθηκε από τις Γ´ και Δ´ Οικουμενικές Συνόδους.

Tην 22 Ιουνίου 431, δηλαδή πριν από 1587 χρόνια, συγκλήθηκε στην Έφεσο η Γ΄ Οικουμε-
νική Σύνοδος, η πλέον ταραχώδης και επεισοδιακή Σύνοδος στην Εκκλησιαστική Ιστορία. Εί-
ναι η μοναδική Σύνοδος, που ξεκίνησε με αντίδραση του αυτοκράτορα, για το γρήγορο ξεκί-
νημά της και δεν υπήρξε τελετή λήξης των εργασιών της, ούτε και προσυπογραφή των κει-
μένων της από τον αυτοκράτορα. Το τελικό κείμενο του Όρου της υπεγράφη δυο χρόνια με-
τά (!) με συμβιβασμούς και δια περιφοράς.

Στη διάρκεια της Συνόδου και με διαταγή του αυτοκράτορα φυλακίστηκε ο Πρόεδρός
της (!) και έγινε αλληλοαφορισμός των Προκαθημένων των Εκκλησιών Αλεξανδρείας και Α-
ντιοχείας, οπότε απειλήθηκε Σχίσμα στην Εκκλησία.

Η Σύνοδος τελικά καταδίκασε τις δυο κύριες αιρέσεις, του Νεστοριανισμού και του Πε-
λαγιανισμού, ανακήρυξε δε την Εκκλησία της Κύπρου, ως αυτοκέφαλη. Επίσης, στη Σύνοδο
αυτή επιχειρήθηκε για πρώτη φορά η διακήρυξη του πρωτείου εξουσίας του Πάπα Ρώμης, η
οποία δυσαρέστησε τους Πατέρες, αλλά αναγκάστηκαν να σιωπήσουν, για να μην προκληθεί
ένα νέο Σχίσμα στην Εκκλησία.

Επιπλέον η Γ’ Οικουμενική Σύνοδος επικύρωσε και την διδασκαλία του αγίου Κυρίλλου,
σύμφωνα με την οποία η μητέρα του Κυρίου είναι και Χριστοτόκος, ακριβώς επειδή είναι και
Θεοτόκος και ο χαρακτηρισμός "Θεοτόκος" για την Μαρία αποτελεί τον κορμό της ορθό-
δοξης πίστης.

ΜΟΝΟΦΥΣΙΤΙΣΜΟΣ

Παρ’ όλα τα παραπάνω, και όπως θα δούμε στη συνέχεια, το Χριστολογικό θέμα συνεχί-
σθηκε για αρκετούς αιώνες και χρειάσθηκε να γίνουν και άλλες Οικουμενικές Σύνοδοι για
την οριστική του επίλυση. Έτσι μετά το Νεστόριο και αντίθετα με τις απόψεις του εμφανί-
σθηκε ο Μονοφυσιτισμός, με εκπρόσωπο τον Ευτυχή.

Ο Ευτυχής μιλούσε για δύο φύσεις πριν την ένωση και μία μετά την ένωση μία, μια και η
θεία φύση απορρόφησε την ανθρώπινη. Αυτός, όπως και ο Νεστόριος, ταύτιζε "φύση" και
"πρόσωπο", θεωρώντας τους δύο αητούς όρους αχώριστους προκειμένου να τεκμηριώσει
ότι στο Χριστό υπήρξε ένα πρόσωπο και συνεπώς φύση μόνο.

Ο Ευτυχής καταδικάσθηκε και αφορίσθηκε σαν αιρετικός από την "Ενδημούσα" Σύνοδο
του 448 και λίγο αργότερα από τον Πάπα Ρώμης Λέοντα με επιστολή, "Τόμος του Λέοντος",
προς τον Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως Φλαβιανό.

Ο Διόσκορος Αλεξανδρείας αντιδρώντας στην καταδίκη του Ευτυχή, παρέσυρε πολλούς

κληρικούς και μοναχούς του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας και υποστηριζόμενος από τον αυ-
τοκράτορα Θεοδόσιο Β´, συγκάλεσε το 449 στην Έφεσο, τη λεγόμενη λόγω μη αναγνώρισής
της "Ληστρική" Σύνοδο, με έκβαση την δικαίωση του Ευτυχή και την καταδίκη του Φλαβια-
νού και όλων των αντίθετων στον μονοφυτισμό "ανατολικών " επισκόπων.

Δ΄ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΗ ΣΥΝΟΔΟΣ

Για να καταδικασθεί ξανά ο Νεστοριανισμός, ν’ αντιμετωπισθεί η αίρεση του Μονοφυσι-

τισμού και να ειρηνεύσει η Εκκλησία, η Δ´ Οικουμενική Σύνοδος στη Χαλκηδόνα το 451 κατα-
δίκασε τους Νεστοριανούς που θεωρούσαν τον Κύριο ψιλόν άνθρωπο, απέρριπταν τον όρο
"Θεοτόκος" και διαιρούσαν το ένα πρόσωπο του Κυρίου σε δύο. Καταδίκασε τον Ευτυχή και
τους μονοφυσίτες που πίστευαν σύγκραση και σύγχυση των δύο φύσεων, αποδέχονταν
πριν την ένωση δύο φύσεις, μία φύση μετά αυτή και ότι ο Χριστός δεν είχε ανθρώπινη φύση
όμοια με τους ανθρώπους. Η σπουδαιοτάτη αυτή Σύνοδος, ορόσημο και σταθμός για την
Ορθοδοξία, διατύπωσε με ακρίβεια και οριστικά το Χριστολογικό δόγμα καθορίζοντας ότι
υπάρχουν στο Χριστό δύο φύσεις ενωμένες ασυγχύτως και αδιαιρέτως, ατρέπτως και α-
χωρίστως (τέσσερα ιδιαίτερα επιρρήματα) σ’ ένα πρόσωπο ή μία υπόσταση. Οι εκκλησίες
που δεν δέχθηκαν τους όρους της Συνόδου αυτής χαρακτηρίστηκαν σχισματικές αντιχαλ-
κηδόνιες ή μονοφυσιτικές εκκλησίες. Τέτοιες ήταν οι κόπτες , οι Αρμένιοι, οι Σύριοι, η Ινδική
εκκλησία του Μαλαμπάρ κ.α. Αργότερα πολλές από τις εκκλησίες αυτές προκειμένου να
λειάνουν τις διαφορές τους με την Ορθόδοξη Ανατολική εκκλησία, στην προσπάθειά τους να
ονομάζονται και αυτοί ορθόδοξοι, προτίμησαν να λέγονται προχαλκηδόνιες εκκλησίες και
άλλαξαν τα περί μονοφυτισμού πιστεύω τους με μια άλλη θεωρία τον Μιαφυσιτισμό. Κατά
τον τελευταίο, στο ένα πρόσωπο Του Ιησού Χριστού Η Θεότης και η ανθρωπότης είναι ενω-
μένες σε μια μοναδική φύση, ενωμένες αχωρίστως, ασυγχύτως και ατρέπτως (λείπει το αδι-
αιρέτως που είναι πολύ σημαντικό).

Ε΄ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΗ ΣΥΝΟΔΟΣ

Το 553 στην Κωνσταντινούπολη η Ε´ Οικουμενική Σύνοδος, καταδίκασε τα λεγόμενα

"Τρία Κεφάλαια", τις κακοδοξίες Ωριγένη και οπαδών του αλλά και τις Νεστοριανικές αιρετι-
κές απόψεις και αναθεμάτισε όλους όσους δεν θεωρούσαν την Μαρία Θεοτόκο.

ΣΤ΄ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΗ ΣΥΝΟΔΟΣ

Χριστολογικό ήταν το αντικείμενο και της ΣΤ´ Οικουμενικής Συνόδου (Κωνσταντινούπολη

680 -681), που καταδίκασε τον Μονοεργητισμό και Μονοθελητισμό. Σε επιστολή του ο πα-
τριάρχης Ιεροσολύμων άγιος Σωφρόνιος δηλώνει ότι η Παναγία είναι "Θεοτόκος" και "Αει-
πάρθενος" "προ του τόκου, εν τώ τόκω και μετά τον τόκον". Η Θεοτόκος είναι λοιπόν και
Αειπάρθενος και αυτό το όνομα κυρίως εκφράζει την Θεοτόκο. Όλο το περί την Μαρία Δόγ-
μα εμπεριέχεται σε δύο χαρακτηρισμούς τους "Θεοτόκος" και "Αειπάρθενος".

Η ΠΕΝΘΕΚΤΗ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΗ ΣΥΝΟΔΟΣ (Ονομάσθηκε έτσι γιατί έγινε μετά την πέμπτη
και έκτη τρόπον τινά συμπληρωματικά)

Η Πενθέκτη Οικουμενική Σύνοδος της Κωνσταντινούπολης (691 - 692) συμπλήρωσε το

νομοθετικό έλλειμμα των δύο προηγούμενων ομοίων της, καταδίκασε παράδοξα Χριστια-
νικά έθιμα κατά τα "επιλόχεια" της Θεοτόκου και υπογράμμισε τον αλόχευτο χαρακτήρα
της γέννησης του Χριστού από τη Θεοτόκο.

Η Ζ´ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΗ ΣΥΝΟΔΟΣ

Το 787 στη Νίκαια η αντιεικονομαχική Ζ´ Οικουμενική Σύνοδος, επανέλαβε και ότι η Πα-
ναγία είναι Αειπάρθενος και αληθινά Θεοτόκος.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

Συμπερασματικά καταλήγουμε ότι Ο Χριστός μας ήταν τέλειος Θεός αλλά και τέλειος άν-
θρωπος. Είχε βιοτικές ανάγκες όπως εμείς, πεινούσε, διψούσε, έτρωγε, κοιμόταν, θύμωνε ενί-
οτε (περίπτωση εκδίωξης εμπόρων από το ναό), είχε συναισθήματα όπως εμείς, αγαπούσε,
έκλαιγε, υπόφερε φρικτά πάνω στον Σταυρό.

Ακόμη, και γιατί όχι σαν φυσιολογικός νέος, γύρω στα 30 που ήταν και τέλειος κατά την
Εκκλησία άνθρωπος σαν και μας, θα μπορούσε και να ερωτευθεί. κάτι βέβαια που μετά βδε-
λυγμίας η ανδροκρατούμενη (Πετροκρατούμενη) Εκκλησία αρνήθηκε ανά τους αιώνες. Υ-
πάρχει μια πολύ σοβαρή πηγή, το γνωστικό απόκρυφο και μη γενόμενο δεκτό για ευνόητους
λόγους από την Εκκλησία Ευαγγέλιο του μαθητή και αποστόλου Φιλίππου που υπαινίσσεται
μια εξαιρετική συμπάθεια, ίσως «ιδιαίτερα τρυφερή αγάπη» του Κυρίου προς την αγαπημένη
του μαθήτρια τη Μαρία τη Μαγδαληνή. Ίσως αυτή ήταν η πιο αγαπημένη μαθήτρια του Ιη-
σού και όχι ο Ιωάννης, όπως πιστεύουμε, ή ο Πέτρος που τον πρόδωσε τρεις φορές. Ίσως η
Μαρία Μαγδαληνή θα έπρεπε να ηγηθεί της νεότευκτης Εκκλησίας και όχι ο Πέτρος όπως
και τελικά έγινε…

ΠΗΓΕΣ:
1. Alphonsus M Liguori «The History of Heresies and Their Refutation»
2. Encyclopedia Americana. A popular dictionary of arts, sciences.
3. Wikipedia.
4. Παραδόσεις μαθημάτων Δογματικής Θεολογικής Σχολής Α.Π.Θ.
5. Γνωστικό Ευαγγέλιο του Φιλίππου.
6. Καθηγητής της Θεολογικής Σχολής του Α.Π.Θ. Τσίγκος Βασίλειος. «Η διαμόρφωση του όρου "Θεοτόκος" κατά τη
διάρκεια των οικουμενικών συνόδων και η χριστολογική και σωτηριολογική σημασία του».
7. Wikipedia.
https://fdathanasiou.wordpress.com/2014/06/22/%CE%B7-%CE%B1%CE%B3%CE%AF%CE%B1-
%CE%B3%CE%84%CE%BF%CE%B9%CE%BA%CE%BF%CF%85%CE%BC%CE%B5%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CE%AE-
%CF%83%CF%8D%CE%BD%CE%BF%CE%B4%CE%BF%CF%82/
https://el.orthodoxwiki.org/%CE%A0%CE%B5%CE%BB%CE%B1%CE%B3%CE%B9%CE%B1%CE%BD%CE%B9%CF%83%CE
%BC%CF%8C%CF%82

Γιαλίδης Νέστωρ
Ταξίαρχος ε.α.,
Ηλεκτρολόγος Μηχανικός,
Ραδιοηλεκτρολόγος Α’,
Θεολόγος και νυν Φοιτητής Μουσουλμανικών Σπουδών στο ΑΠΘ.