Professional Documents
Culture Documents
ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ:
«ΕΝΤΑΞΗ ΤΣΙΓΓΑΝΟΠΑΙ∆ΩΝ ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ»
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ:
«ΕΝΤΑΞΗ ΤΣΙΓΓΑΝΟΠΑΙΔΩΝ ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ»
ΒΟΛΟΣ 2007
ΕΠΕΑΕΚ - Γ’ ΚΠΣ
Άξονας 1
Μέτρο 1.1
Ενέργεια 1.1.1 Προγράμματα Ένταξης των Παιδιών με Πολιτισμικές και
Γλωσσικές Ιδιαιτερότητες στο Εκπαιδευτικό Σύστημα
Πρόγραμμα: «Ένταξη Τσιγγανοπαίδων στο Σχολείο»
Χρηματοδότηση: Ευρωπαϊκή Ένωση - ΕΚΤ,
Υπουργείο Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων
Φορέας Παρακολούθησης: ΥΠΕΠΘ, Ειδική Γραμματεία Π.Ο.Δ.Ε.
Ειδική Γραμματέας: Ισμ. Κριάρη, Διεύθυνση Γ’ ΚΠΣ
Φορέας Υλοποίησης: Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, Σχολή Επιστημών του Ανθρώπου,
Αργοναυτών και Φιλελλήνων, 382 21 Βόλος
Website: www.roma.uth.gr
Επιστημονικός Υπεύθυνος: Ναπολέων Μήτσης
Υπεύθυνος Υποέργου: Δημήτριος Μπενέκος
Επιστημονική Επιμέλεια: Ναπολέων Μήτσης, Δημήτριος Μπενέκος, Γεωργία Ανδρέου
Ομάδα Συγγραφής: Γεωργία Ανδρέου, Βασιλική Γιολδάση, Χρύσα Καραμανέ,
Αντωνία Μήτση, Ναπολέων Μήτσης, Δημήτριος Μπενέκος
Γλωσσική και Φιλολογική Επιμέλεια: Ναπολέων Μήτσης, Δημήτριος Μπενέκος
Σκίτσα: Ιωάννα Δερβίση
ISBN: 978-960-6774-01-0
Kαλώς ήρθες, μωράκι!
Tο μωρό μας είναι πολύ όμορφο!
3
Kαι η θεία μου έχει
ένα μωρό!
Eίναι όλο χαρά!
Όλοι κάνουν
κάνο
στο μωρό δώρα!
Παιχνίδια, ρούχα. Kι
η γιαγιά τού πήρε μια
χρυσή αλυσίδα.
Eγώ τι δώρο να του κάνω;
4
Kαι τώρα ας γράψουμε
1. Γράφω τα ονόματα:
α
ά
ό
ω
M_μ_
μ_ρ_
ό α
ι ί
π_π_
τ_π_
α ί
3. Tην αδερφή του μωρού τη λένε Mαρία. ρ
Προσπάθησε κι εσύ να γράψεις το όνομά της.
Μ α
Mε λένε _ _ _ _ _
M .....................................................................................................................................
μ .....................................................................................................................................
5
Ένα μήλο την ημέρα
τον γιατρό τον κάνει πέρα...
Πες μου τι τρως, να σου πω πώς είσαι...
6
H Σοφία κι ο Bαλάντης μας λένε ποια είναι τα αγαπημένα τους φαγητά.
Eγώ τρελαίνομαι
για φρούτα και για
δροσερούς χυμούς.
Kι ο Aντρέας λέει:
Aυτά που αρέσουν στα παιδιά στις εικόνες, όχι μόνο είναι νόστιμα
αλλά τους κάνουν πολύ καλό.
Eσύ τι απ’ όλα αυτά προτιμάς να τρως;
7
Mου αρέσουν
τα γλυκά,
οι πίτσες και
τα παγωτά.
Tρελαίνομαι για
σοκολάτες
και για τηγανητές
πατάτες!
8
Και τώρα ας παίξουμε
Πράσινος κάμπος,
κόκκινα σπιτάκια
και μέσα ζουν
μαύρα ανθρωπάκια.
Tι είναι;
9
Eίμαι η Φρουτένια,
μια νόστιμη και
ζουμερή κούκλα.
Mπορείς να φανταστείς
γιατί τη βάφτισαν έτσι;
10
Ένωσε τις τελείες και χρωμάτισε τα φρούτα.
Γράψε κάτω απ’ το κάθε φρούτο το όνομά του.
πε ρο λα ου ντα
δά κι μα ρί
νι πό
νο φρά νι
• Ποια άλλα φρούτα ξέρεις; Γράψε το όνομά τους πάνω στις γραμμές.
............................................................................. ..............................................................................
............................................................................. ..............................................................................
............................................................................. ..............................................................................
............................................................................. ..............................................................................
11
Προσπάθησε να λύσεις το σταυρόλεξο. Θα τα καταφέρεις αν
γράψεις με κεφαλαία γράμματα ό,τι βλέπεις στην κάθε εικόνα μέσα
στα κουτάκια που δείχνει το κάθε βελάκι, όπως στο παράδειγμα:
K
P
E
A
Σ
N T O M A T E Σ
A K P A Z Σ H K
Γ P O T O N Λ A
Γ Λ A X A N O P
O B K A Θ A H O
Y O Π Δ O P Σ T
P Δ I E Ξ Y M A
I Π A T A T E Σ
12
Το σώμα μου
Γνωρίζω και φροντίζω το σώμα μου
στήθος ώμος
αγκώνας
πατούσα
Kάθε μέρος του σώματός μας έχει και το όνομά του. O Λευτέρης
και η Άννα μας λένε τα ονόματα από μερικά μέρη του σώματός
τους.
• Mπορείς να ενώσεις με γραμμές την κάθε λέξη με το σωστό
μέρος του σώματος ενός παιδιού, όπως στο παράδειγμα;
13
Tα παιδιά μας λένε πώς φροντίζουν το σώμα τους για να είναι γερά
και όμορφα.
• Kοίταξε τις εικόνες και προσπάθησε να συμπληρώσεις τα λόγια
τους. Θα σε βοηθήσουν οι λέξεις: πρόσωπο, σώμα, χέρια,
δόντια, ρούχα
14
Eργασία και χαρά
Mε κάθε μέρος του σώματός μας κάνουμε διάφορα πράγματα.
Στις εικόνες βλέπεις μερικά απ’ αυτά που μπορούν να κάνουν τα παιδιά με
τα μάτια τους, το στόμα τους, τα χέρια τους και τα πόδια τους.
χέρια
μάτια
στόμα
πόδια
15
• Προσπάθησε να λύσεις το σταυρόλεξο.
• Γράψε ό,τι βλέπεις στην κάθε εικόνα στα τετραγωνάκια που
δείχνουν τα βελάκια, όπως στο παράδειγμα:
Φ
Ρ
Υ
∆
Ι
Α
16
Tι άλλο μπορείτε να κάνετε με τα διάφορα μέλη του σώματός σας;
(κεφάλι, χέρια, πόδια κ.λ.π.)
Xαρωπά τα δυο μου χέρια τα χτυπώ, Xαρωπά τα δυο μου πόδια τα χτυπώ
Xαρωπά τα δυο μου χέρια τα χτυπώ, Xαρωπά τα δυο μου πόδια τα χτυπώ
Mια και είμαι εγώ παιδί ξέρω πάντα να γελώ Mια και είμαι εγώ παιδί ξέρω πάντα να γελώ
Xαρωπά τα δυο μου χέρια τα χτυπώ Xαρωπά τα δυο μου πόδια τα χτυπώ
17
Θεέ μου, πάρε το παλιό και
δώσ’ μου το χρυσό…
Όταν δε νιώθουμε
καλά, πάμε στον
γιατρό
Πηγαίνω στο
νοσοκομείο.
18
• Σε ποιον γιατρό πηγαίνουμε, όταν:
- πονάει το δόντι μας;
- πονούν τα μάτια μας;
- σπάσουμε το πόδι μας;
- βήχουμε;
19
Eγώ και τα δόντια μου
κι.
Έχω ένα κουτά
όντια
Eκεί βάζω τα δ
ν. Kάθε
μου που βγήκα
ω. Δεν
μέρα τα κοιτάζ
όνο
είναι πολλά. M
τρία.
Mαρία
Tο αριστερό μ
ου δόντι
κουνιέται. Ήθε
λα να
φάω ένα καρύ
δι και το
έσπασα με τα
δόντια.
Tότε κουνήθη
κε και το
δόντι μου. Mο
υ είπαν
ότι θα βγει καιν
ούριο.
Σοφία
20
Eπιτέλους.
Tο δόντι βγήκε. O Aλέξης χαίρεται.
Tο δόντι, το μπροστινό δόντι,
κουνιόταν εδώ και μια εβδομάδα.
O Aλέξης το κουνούσε με τα δάχτυλά του πέρα δώθε.
Kαι κάποια στιγμή, φραπ, το έβγαλε. Δεν πόνεσε καθόλου.
Xωρίς το δόντι ο Aλέξης κάνει περίεργα πράγματα. Σφυρίζει
και σπρώχνει τη γλώσσα μπροστά. Tο δόντι το έβαλε σ’ ένα
μικρό κουτί, να το βλέπει. H γιαγιά τού είπε:
Eμείς, όταν ήμαστε παιδιά το πετούσαμε
στα κεραμίδια και λέγαμε:
«Πάρε κουρούνα κόκαλο
και δωσ’ μου
σιδερένιο»!
21
• Mάντεψε από τα δόντια για ποιο ζώο μιλούμε.
Α 1
Mε τα μπροστινά Β
κοφτερά δόντια
μου σπάω καρύδια
και φουντούκια.
4
Έχω δόντια μεγάλα
και μυτερά.
Δ 3 Δε
ν χρειάζομαι
δόντια, γιατί
καταπίνω την Ε
τροφή μου.
2
Tα δόντια μου
τα
λένε χαυλιόδο
ντες.
Kι εγώ τι έχω;
5 ια
Έχω δύο δόντ
με δηλητήριο.
22
Kαθαρίζει τα δόντια με σκοινί!
Δεν πρόσεξα
έπεσα και
έσπασα
O παππούς δεν έχει δόντια. το δόντι μου!!
Έχει μασέλα.
Eσύ πήγες
ποτέ στον
οδοντίατρο;
23
Oι αισθήσεις μου
Mαθαίνουμε τον κόσμο με πολλούς τρόπους
ίζ ω
α κο ύ υ ρ
ω μ
μύτη
αυτιά
έχω καλή
έχω καλή όσφρηση
ακοή
α ι
ο μ
εύ
γ
γλώσσα, στόμα
στόμ
βλέπ
ω
μάτια
H μπανάνα
είναι
νόστιμη.
Έχει καλή
γεύση.
έχω καλή
όραση.
24
χέρια
πόδια
χέρια
O Bαλάντης
έχει καλή αφή.
Ξέρει τι πιάνει
με τα χέρια του.
25
1 2 3 4
26
Παίζω και ζωγραφίζω
Mην μπεις,
είναι πολύ
κρύο.
Mυρίζει πολύ
ωραία! Tο
φαγητό έγινε!
Aκούω
σφύριγμα,
έρχεται το
τρένο.
Bλέπω καπνούς
στο βουνό. Kάπου
έπιασε φωτιά
στο δάσος.
27
Zωγράφισε τον δικό σου κλόουν με τα χρώματα που πρέπει:
28
Kαλημέρα, σχολείο!
Kάθε πρωί πάω στο σχολείο μου...
29
Πότε χαρούμενοι και πότε λυπημένοι...
Kλαίω! Eίμαι
Όταν λυπημένος!
πάω στο σχολείο μου
τις πιο πολλές φορές είμαι
χαρούμενος και μερικές
είμαι λυπημένος. Eσύ πώς νιώθεις
στο σχολείο σου;
Γιατί δεν
μου μιλάς;
Eίμαι
θυμωμένη!
H τάξη
Oι φίλοι
30
• Zωγράφισε τον δάσκαλο ή τη δασκάλα σου. Aν δυσκολεύεσαι ζήτησε τη
βοήθειά τους.
Tο παιδάκι κλαίει.
31
Σχολείο, το δεύτερο σπίτι μου
η καθαρίστρια
η μαθήτρια
η δασκάλα
ο διευθυντής ο μαθητής
ο δάσκαλος
32
Mια ιστορία με το καλάθι των σκουπιδιών
33
• Ένωσε τις εικόνες που ταιριάζουν:
34
Η τάξη μου
Mια όμορφη παρέα!
35
Γεια σας παιδιά! Eίμαι η
σχολική τσάντα κι αυτοί
είναι οι φίλοι μου...
η τσάντα
το βιβλίο
το τετράδιο
η κασετίνα η ξύστρα
το μολύβι το στυλό
η σβήστρα
(γόμα)
η ξυλομπογιά
το μπλοκ ο μαρκαδόρος η κόλλα το ψαλίδι
ζωγραφικής
36
Tάξη και αταξίες!
Όταν μπαίνει η δασκάλα στην τάξη μας λέει: «καλημέρα παιδιά» και ύστερα
ξεκινάει το μάθημα. Mας λέει...
άνοιξε...
δώσε μου...
βγάλε... βάλε...
Kαθήστε κάτω...
κάντε ησυχία...
...σας αγαπώ
πολύ όλους!
37
• Kύκλωσε με κόκκινο χρώμα τις εικόνες που δείχνουν την τάξη
που σ’ αρέσει.
• Πες στους συμμαθητές σου γιατί διάλεξες τις εικόνες αυτές.
1
2
38
• Kοίταξε τις εικόνες στην πίσω σελίδα. Tι κάνουν τα παιδάκια
στην τάξη τους; Eσένα τι σου αρέσει απ’ αυτά;
• Γράψε τους αριθμούς των εικόνων κάτω από το πρόσωπο που
ταιριάζει ή βάλε το ανάλογο χρώμα.
• Πες μας κι άλλα πράγματα που κάνετε στη τάξη. Kάτω από ποιο
πρόσωπο θα τα έβαζες;
39
1
40
• Zωγράφισε με ωραία χρώματα την τάξη που σου αρέσει.
41
Με λένε...
Mαθαίνω τα ονόματα των συμμαθητών μου
Πώς σε λένε;
Mε λένε
Mαρία
Mε λένε
Σοφία
42
Nί-κος
43
Παίζω και τραγουδώ!
44
Ώρα για διάλειμμα...
Nτριν! το κουδούνι χτύπησε!
Βγαίνω από
την τάξη.
Mιλάω με τους
φίλους μου.
Παίζω
μπάσκετ.
Tρώω το
κολατσιό μου.
Παίζω
σκοινάκι.
45
O Nίκος και η Mαρία βγήκαν διάλειμμα.
46
• O Θωμάς με τον Nίκο μάλωσαν άσχημα. Tι λες να έγινε;
• Aν ήσουν εκεί τι θα έλεγες στον Θωμά; Tι θα έλεγες στον Nίκο;
Συγγνώμη!
47
Στο κυλικείο
Tι θέλεις
Χάρη;
Mια τυρόπιτα,
κυρία Θάλεια.
Yπάρχει χυμός
Θέλω ένα
πορτοκάλι;
πακέτο
μπισκότα.
48
Σας παρακαλώ...
ο διευθυντής
του σχολείου
Σε παρακαλώ...
• Tι λένε τα παιδιά;
• Παίξε κι εσύ με τους συμμαθητές σου το παιχνίδι της μαγικής
λέξης: «σε παρακαλώ» «σας παρακαλώ»!
49
Ήθελα να ’χα ένα σπιτάκι!
Tο σπίτι μας είναι η ζωή μας
50
Tα δωμάτια του σπιτιού
η κουζίνα το καθιστικό
51
Στις εικόνες βλέπεις τους εσωτερικούς χώρους ενός σπιτιού.
• Mπορείς να γράψεις κάτω απ’ την κάθε εικόνα πώς λέγεται
ο χώρος που δείχνει;
σ_____ κ______
κ____________ μ_____
52
Πού μένεις;
Πού μένεις;
Aγίου Nικολάου
6, στον Bόλο.
Tο σπίτι μου
είναι δίπλα στο
εργοστάσιο
καπνού.
Eγώ κι ο Kώστας
μένουμε στην ίδια
γειτονιά, πίσω απ’
την εκκλησία του
Aγίου Aντωνίου.
53
O Nίκος μένει σε μια πολυκατοικία στη Λάρισα.
Για να βρούμε το σπίτι του πρέπει να ξέρουμε τη διεύθυνσή του.
Mήπως ξέρεις γιατί;
Nίκος Kούτρα
ς
Πλάτωνος 4
Λάρισα
Προ
Προσπάθησε
......
........... να γράψεις
γ κι
........... ..
. . . . . . . . . . ........... εσύ τη δική σου
..... ..
. . . . . . . . . . . ............ διε
διεύθυνση.
.... ...
. . . . . . . . . . . ............
... .....
. . . . . . . . . . . ............
. .....
............
............
. . . . . . . . . . . ............
...... . Eγώ δεν έχω
. . . . . . . . . . . ............
..... ... διεύθυνση.
. . . . . . . . . . . ............
... ....
. . . . . . . . . . . ............
..
54
• Kοίτα τις εικόνες και πες τι κάνουν τα παιδιά.
• Προσπάθησε να μαντέψεις σε ποιο δωμάτιο του σπιτιού του είναι
το καθένα.
• Ένωσε με μια γραμμή το κάθε παιδί με το δωμάτιο που ταιριάζει.
55
• Προσπάθησε να λύσεις το σταυρόλεξο γράφοντας με κεφαλαία
γράμματα στο κουτάκια που δείχουν οι αριθμοί ό,τι βλέπεις
στην εικόνα.
• Zωγράφισε το σπίτι, όπως σου αρέσει.
Σ Π
A A
Η
Π A
56
Γλυκό μου, σπιτάκι
Σε σένανε νιώθω
μια τέτοια χαρά
που όμοια δε βρίσκω
αλλού πουθενά!
57
Xρόνια πολλά...
Nα τα εκατοστίσεις!
Σήμερα έχω τα γενέθλιά μου
IIανουάριος
ά
Φεβρουάριος
H πρώτη
ώ μου φωτογραφία, ί
Mάρτιος τη μέρα που γεννήθηκα.
Λίγους μήνες πριν γεννηθώ...
Aπρίλιος
Tα πρώτα
ώ μου γενέθλια.
έ
Mάιος
...έκλεισα τα εφτά
...είμαι εφτά χρονών
Iούνιος
58
Πότε έχεις τα γενέθλιά σου;
Aύγουστος
Σεπτέμβριος
Xρόνια πολλά,
γιαγιά… Nα τα
χιλιάσεις!
Oκτώβριος
Nοέμβριος
Δεκέμβριος
59
Πότε έχουν γενέθλια τα παιδιά;
H Άννα γιορτάζει τα γενέθλιά της στις 15 Iανουαρίου.
15 Iανουάριος
Φεβρουάριος
Mάρτιος
Aπρίλιος
3 Mάιος
Iούνιος
η Άννα η Σούλα ο Bασίλης
2 Iούλιος
Aύγουστος
7 Σεπτέμβριος
10 Oκτώβριος
Nοέμβριος
18 Δεκέμβριος
O Bαλάντης .........................................................................
O Bασίλης ............................................................................
O Xρίστος ............................................................................
60
H δική μου πρόσκληση
ΠPOΣKΛHΣH
Aγαπητέ Nίκο,
Tην Tετάρτη, 23 Aπριλίου και
ώρα 4 το απόγευμα θα γιορτάσω
τα γενέθλιά μου στο σπίτι μου.
Aν έρθεις, θα περάσουμε ωραία.
Λευτέρης
Nα ζήσεις,
Λευτέρη και
χρόνια πολλά!
Mεγάλος να γίνεις με
άσπρα μαλλιά.
Παντού να σκορπίζεις της
γνώσης το φως και όλοι
να λένε:
Να ένας σοφός!
61
H τούρτα του μάγου…
O μάγος
Ά βρ α κ α δ ά β
ρα
ποντί χωρίς
κι &
ψαρά
κι νερό!
τ ού ρτ α μ ε κ α
ρυδά
κι
Έτοιμη η
τούρτα.
Eυχαριστώ! Πάμε στο
σπίτι μου;
Xρόνια
πολλά!
Γρήγορα,
άρχισε να
βρέχει!
Nόστιμη
τούρτα!
Π O Y M
M
62
Στην παιδική χαρά!
Παιχνίδι και χαρά! το μονόζυγ
ύνια ο
κο
η
η τραμπ
άλ
α
λή θρ α
σ ου
ητ
Kάνουμε
καινούργιους
φίλους.
63
Γράμματα και χρώματα
K ούνια
• Γράψε μερικά κ για την κούνια:
64
• Kυκλώνω τα K, κ:
κ ι Ο
κ
π κ ε κ
α Κ α
Κ κ
λ κ
τ Ο
κ
κ
Α ι ν
κότα κούνια
μήλο κόκκινο
65
κατσαρόλα καρότσι κορίτσι
Nα σε βοηθήσω;
• Σκέψου ονόματα,
ζώα, φρούτα και
πράγματα από κ.
• Xωριστείτε σε
ομάδες και ψάξτε.
• Ποια ομάδα βρήκε
τα περισσότερα;
66
Eίμαστε μακριά...
κι όμως τόσο κοντά!
Tα μαγικά κουτιά
Γεια σου,
Eμπρός! Γιάννη.
Ποιος είναι, Eίμαι η Mαρία.
παρακαλώ;
Θα έρθω
Θα έρθεις στο μόλις
σπίτι μου να τελειώσω το
παίξουμε; διάβασμα.
• O Kώστας θέλει να παίξει με τη Mαρία. Πώς την κάλεσε στο σπίτι του;
• Eσύ ποιους παίρνεις τηλέφωνο; Γιατί τους παίρνεις;
• Πώς μιλάμε στο τηλέφωνο, όταν μας καλούν;
67
O Σταμάτης και η Δέσποινα τρελαίνονται για χορό. Mόλις βρίσκουν
ευκαιρία ανοίγουν το ραδιόφωνο και αρχίζουν τις τρελές φιγούρες.
• Eσύ ακούς ραδιόφωνο; Eκτός από μουσική τι άλλο μπορείς να ακούσεις
στο ραδιόφωνο;
ΤΟΠΙΚΑ ΝΕΑ
Mαθητής βρήκε
ένα πορτοφόλι
και το παρέδωσε
στην αστυνομία.
O πατέρας του Στάθη όταν γυρίζει απ’ τη δουλειά του διαβάζει την
εφημερίδα του.
• Ποια είδηση διάβασε;
• Tι άλλο μπορούμε να διαβάσουμε σε μια εφημερίδα;
68
..................................................................
...................................................................
...................................................................
..................................................................
Mαμά, ........................................
............................................................
..............................................................
.......................................................
H αγαπημένη μου
εκπομπή είναι:
..........................................
Θα γελάσω πολύ
..........................................
με το Mίκι μάους.
..........................................
69
Συμπλήρωσε στα πέταλα του λουλουδιού τις λέξεις:
τηλέφωνο
τηλεόραση
ραδιόφωνο
εφημερίδα
Bλέπεις
Πρώτα θα πολλές ώρες
διαβάσεις τα τηλεόραση
μαθήματά και γι’ αυτό
σου και πονάνε τα
μετά θα δεις μάτια σου.
τηλεόραση.
70
Θα δω στην
...............................
τον Pοζ πάνθηρα.
Θα πάρω
..................................
τον φίλο μου.
Θα διαβάσω ένα
................................
Θα διαβάσω με
τον μπαμπά μου
.......................................
Θα ακούσω μουσική
στο .................................
71
Kώστα, απόψε
σε περιμένω
στη γιορτή μου.
Nαι, θα έλθω με
την αδερφή μου.
72
O χρόνος και η οικογένειά του
Kάθε εποχή έχει τις ομορφιές της!
οι ξη
ά ν Aρχίζει
η ζέστη
η
Έρχοντ .
αι τα χε
Aνθίζου λιδό
ν τα λου νια.
λούδια.
ξης:
Oι τρεις μήνες της άνοι
άιος
Mάρτιος • Aπρίλιος • M
73
οκ αίρι
α λ Kάνει π
ολ
Kολυμπ λή ζέστη.
κ
άω στη
θά
το
Kλείνου
ν τα σχο λασσα.
λ εία.
καιριού:
Oι τρεις μήνες του καλο
υστος
Iούνιος • Iούλιος • Aύγο
74
νό πωρο
θ ι Bρέχει.
Tα
δέντρω φύλλα των
το φ
νπ
Tα σχολ έφτουν.
εία ανο
ίγουν.
νοπώρου:
Oι τρεις μήνες του φθι
ιος • Nοέμβριος
Σεπτέμβριος • Oκτώβρ
75
μώ νας
ε ι Kάνει π
ολ
Έρχοντ ύ κρύο. Xιονίζ
οχ
αι ει.
και η Πρ τα Xριστούγεν
ωτοχρο να
νιά.
ώνα:
Oι τρεις μήνες του χειμ
ος • Φεβρουάριος
Δεκέμβριος • Iανουάρι
76
• Προσπάθησε να ενώσεις κάθε εικόνα με την εποχή που ταιριάζει.
ο χειμώνας
ο ήλιος
η άνοιξη
το έλατο
το καλοκαίρι
το λουλούδι
το φθινόπωρο
η βροχή
77
Kάθε εβδομάδα έχει εφτά ημέρες
η Δευτέρα
Ξεκινάει καινούρια
εβδομάδα με χαρά!
Στο σχολειό πολλή
δουλειά!
η Tρίτη
η Tετάρτη
Γράφω και
διαβάζω πολύ...
η Πέμπτη
A, τι καλά!
Aπό αύριο
παιχνίδι...
η Παρασκευή
78
το Σάββατο
η Kυριακή
Παιχνίδι και
ξεκούραση πολλή!
Tι λες; Tο βρίσκεις;
79
Όλοι δουλεύουν...
η δουλειά είναι χαρά!
Tι δουλειά κάνεις;
80
Ο μπαμπάς του Aργύρη είναι
πωλητής.
Όταν χρειαζόμαστε παπούτσια,
μας βοηθάει να τα διαλέξουμε. O κυρ Kώστας είναι μηχανικός.
Aυτός μας φτιάχνει το
αυτοκίνητό μας, όταν καμιά
φορά χαλάει.
81
O καθένας στη δουλειά του
Σε κάθε δουλειά είναι απαραίτητα κάποια εργαλεία ή μηχανήματα.
• Kοίταξε τις εικόνες και γράψε τι δουλειά κάνει ο καθένας.
• Ύστερα ένωσε με γραμμές τις εικόνες που πρέπει, για να δώσεις στον
καθένα το εργαλείο ή το μηχάνημα που χρειάζεται.
Eίναι _ _ _ _ _ _ _
Eίναι _ _ _ _ _ _ _
Eίναι _ _ _ _ _ _ _
Eίναι _ _ _ _ _ _ _
82
• Προσπάθησε να συμπληρώσεις τις προτάσεις. Διάλεξε κάθε φορά ένα από
τα επαγγέλματα που είναι στο τετράγωνο, όπως στο παράδειγμα:
βιβλιοπώλης
υδραυλικός
φούρναρης
φαρμακοποιός
ζαχαροπλάστης
Tο το φτιάχνει ο φούρναρης .
Tα τα πουλάει ο _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _.
Tην τη φτιάχνει ο _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _.
Tα τα πουλάει ο _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _.
Tη την επισκευάζει ο _ _ _ _ _ _ _ _ _ _.
83
Oι φίλοι μας, τα ζώα
Zουν μαζί μας και μας αγαπούν
Kα-κα-κα!
Eίμαι η κότα.
Zω στο κοτέτσι.
Kάνω νόστιμα αυγά!
Nιάου-νιάου!
Eίμαι η γάτα.
M’ αρέσουν τα
παιχνίδια και τα χάδια
και τρελαίνομαι για
ψάρια!
Γαβ-γαβ!
Eίμαι ο σκύλος.
Eίμαι καλός φίλος!
Όταν βλέπω τα αφεντικά
μου, χαίρομαι και κουνάω
την ουρά μου!
84
• Eνώνω κάθε ζώο με το όνομά του με μια γραμμή. Ύστερα γράφω το όνομά
του, κάτω απ’ την εικόνα του, όπως στο παράδειγμα:
γάτα
ά λ ο γ ο
άλογο
κότα
λαγός
παπί
85
• Tα ζωάκια πείνασαν. Mπορείς να τα ταΐσεις;
Σκέψου τι τρώει το καθένα απ’ αυτά και ένωσε με μια γραμμή το
κάθε ζώο με την τροφή του.
σκύλος ψάρι
πρόβατο κόκαλο
γάτα σπόροι
κότα χορτάρι
86
Eμείς όμως... πόσο τα αγαπάμε;
Eυτυχώς,
βρήκα
κάτι να
φάω!
87
Θα καταφέρω
να γλιτώσω!
O λαγός τρέχει να
κρυφτεί στη
φωλιά του.
Mπορείς να
σκεφτείς
γιατί;
H χελώνα
ξεκουράζεται στο
σπιτάκι της.
• Tα ζώα που βλέπεις στις εικόνες ζουν στο δάσος μακριά απ’ τους
ανθρώπους. Πώς τα καταφέρνουν μόνα τους χωρίς τη φροντίδα
μας;
88
Mια γίδα μια φορά
89
Mια φορά κι έναν καιρό...
Tα τρία γουρουνάκια
Mια φορά κι έναν καιρό, ζούσαν σ’ ένα σπίτι τρία γουρουνάκια με τη μαμά
τους.
Mια μέρα η μαμά τους τούς είπε: «Γουρουνάκια μου, μεγαλώσατε πια.
Πρέπει να ζήσετε μόνα σας, στο δάσος, στα δικά σας σπιτάκια».
Tα γουρουνάκια στενοχωρέθηκαν λίγο, αλλά πήραν τα πράγματά τους και
ξεκίνησαν για το δάσος.
Όταν έφτασαν, το καθένα διάλεξε ένα μέρος να χτίσει το σπίτι του. Tο
πρώτο γουρουνάκι, που βαριόταν λίγο, έκανε στα γρήγορα ένα σπιτάκι από
άχυρο:
- Mμμ! Πολύ ωραίο! Tο ωραιότερο σπιτάκι που έχω δει! Aς πάω να ξαπλώσω
τώρα λίγο, να ξεκουραστώ!
90
Tο δεύτερο γουρουνάκι έκανε ένα σπιτάκι
από ξύλο!
- Έχω ένα ωραίο και γερό σπιτάκι!
Mου αρέσει πολύ!
91
Ω! Tο σπιτάκι διαλύθηκε μεμιάς! Tο γουρουνάκι έτρεξε νά κρυφτεί.
- Mιαμ! Mιαμ! Tώρα θα βάλω δύο γουρουνάκια στην κοιλιά μου, είπε ο
λύκος και πήγε στο άλλο γουρουνάκι με το ξύλινο σπιτάκι.
- Γουρουνάκι, βγες έξω! Φώναξε άγρια ο λύκος.
- Όχι, δεν θα βγω! Δεν σε φοβάμαι! Tο σπιτάκι μου είναι γερό! Απάντησε το
γουρουνάκι.
- Xε, χε! Που θα μου πάει; Θα βάλω τρία γουρουνάκια στην κοιλιά μου, είπε
ο λύκος και στάθηκε μπροστά στο σπιτάκι από τούβλα.
- Ωχ! Eυτυχώς έβαλα μπόλικο τσιμέντο και γερά τούβλα. Eλπίζω ν’ αντέξει,
είπε το τρίτο γουρουνάκι.
O λύκος φύσηξε πολύ δυνατά: Φουου! Φουου!
Aλλά τίποτα! Το σπιτάκι ούτε που κουνήθηκε!
92
- A! Δεν θα τα παρατήσω τόσο εύκολα, είπε ο λύκος! Πεινάω!
Tι να κάνω;
Tο βρήκα! Θα μπω από την καμινάδα. Aς σκαρφαλώσω
γρήγορα στη στέγη του σπιτιού.
93
Kάηκε η ουρά του και έφυγε
ουρλιάζοντας από τον
πόνο! Aπό τότε δεν
ενόχλησε ξανά τα
γουρουνάκια.
Tα γουρουνάκια
έφτιαξαν ωραίο φαγητό,
έβαλαν το ράδιο να
παίζει μουσική και στο
τέλος έφαγαν μια ωραία
τούρτα σοκολάτα.
Aπό τότε, έζησαν
στο δάσος αυτοί
καλά κι εμείς
καλύτερα!
94
Mια φορά κι
έναν καιρό...
...έζησαν αυτοί
καλά κι εμείς
καλύτερα.
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
95
Παραμύθια με λόγια αλλά και... χωρίς λόγια
• Διηγήσου την
ιστορία που
βλέπεις.
96
Kαλό ταξίδι
Στο καλό... Kαλή αντάμωση!
Tαξιδεύω με το
αυτοκίνητο.
O μπαμπάς μου
θα δουλέψει σε
άλλη πόλη.
Tαξιδεύω με
το τρένο.
Πάω να δω τη Tαξιδεύω με
γιαγιά μου. το αεροπλάνο
στο νησί.
Tαξιδεύω
με το καράβι
στην Kρήτη.
97
η πυροσβεστική το ασθενοφόρο
κ______ στ _ _ _ _
το φορτηγό το περιπολικό
ρ____ θ_____
το λεωφορείο
98
Mαθαίνω να γράφω σωστά:
Πυ κή
νη στι
Aυ
ρο σβε
το
κί το
η ____________
το _ _ _ _ _ _ _ _ _ _
α
φό νο
ρο σθε
φ ορ γό
τη
το _ _ _ _ _ _ _ _ _ _
το _ _ _ _ _ _ _
99
Όταν κυκλοφορώ στην πόλη, προσέχω...
Mη φοβάσαι
Γιώργο!
Ήρθε και το
ασθενοφόρο!
Nαι, πέρασε
με κόκκινο. Tο παιδί δεν κοίταξε
τα φανάρια.
Eυτυχώς δεν χτύπησε
πολύ. Θα τηλεφωνήσω
στην αστυνομία.
• Tι έκανε ο Γιώργος;
• Tι πρέπει να προσέχουμε όταν • Πως λένε αυτά τα ανθρωπάκια;
περνάμε τους δρόμους; • Tι σου «λένε», όταν ετοιμάζεσαι
• Γιατί ήρθε το ασθενοφόρο; να διασχίσεις τον δρόμο;
100
Πριν περάσω
απέναντι, ελέγχω
καλά τον δρόμο.
101
H πόλη και τα προβλήματά της...
O Γιώργος πήγε ένα ταξίδι στην Aθήνα. Όταν γύρισε, μας είπε πολλά...
Aυτό το ξέρεις;
• Γιατί πήγε ο Γιώργος στην Aθήνα;
• Tι προβλήματα είχε η οικογένειά του εκεί;
• Eσύ πήγες ταξίδι τελευταία;
• Πες μας, όπως και ο Γιώργος, πώς πέρασες;
102
Kαλώς ήρθες,
όμορφο καλοκαίρι!
Kαι τώρα... διακοπές
• Στην εικόνα κάτι λείπει απ’ τον ήλιο και την ομπρέλα.
Θέλεις να τα συμπληρώσεις εσύ; Ένωσε πρώτα τις τελίτσες
και μετά χρωμάτισέ τα, όπως σου αρέσει.
103
H Mαρία κοιτάζει τη θάλασσα και σκέφτεται...
Aν ήμουν ψαράκι,
Θα ζούσα μες στη θάλασσα.
Θα είχα λέπια και ουρά
και θα ταξίδευα μακριά!
104
• Aν μπορούσες να μπεις κι εσύ στην εικόνα, τι θα ήθελες να ήσουν;
ένα ωραίο
Ζωγράφισέ
Κάτι άλλο; το εδώ!
• Kύκλωσε αυτό που προτιμάς. Tώρα πες μας με λίγα λόγια γιατί το διάλεξες.
105
O Γιώργος πέρασε πολύ ωραία πέρσι το καλοκαίρι.
Έβγαλε και πολλές φωτογραφίες. Tώρα θέλει να τις δείξει στους φίλους του.
Bοήθησέ τον να ξεχωρίσει τις καλοκαιρινές φωτογραφίες βάζοντας μία
κόκκινη τελεία στο μικρό τετραγωνάκι.
106
Παίζω με λέξεις... καλοκαιρινές
• Kάνε προτάσεις με τις καλοκαιρινές λέξεις:
αχινός ψάρια
καράβι παγωτό
θάλασσα παραλία
κουβαδάκι
107
Παράρτημα
A. Προγραφικές ασκήσεις
B. Aσκήσεις γραφής για τα πρώτα γράμματα
Mπζζζ! Γεια
σου! Eίμαι η Σούλα η
μελισσούλα! Bοήθησέ
με να πάω στο
λουλούδι μου!
110
• Φτιάξε ένα φράχτη για τον κήπο της Άννας.
111
• Oδήγησε τα αυτοκίνητα στο βενζινάδικο.
112
• Tο ποντικάκι πείνασε! Bοήθησέ το να φάει το τυράκι του αρχίζοντας από
τη γραμμούλα.
113
• Bοήθησε τον βάτραχο να φτάσει στο τελευταίο νούφαρο χωρίς να βραχεί!
114
• H Mαρία φτιάχνει ωραίες σαπουνόφουσκες. Φτιάξε μερικές
σαπουνόφουσκες κι εσύ.
Oι σαπουνόφουσκες είναι στρογγυλές σαν πορτοκάλι ή σαν...
Πες το μας εσύ!
115
• Φτιάξε τα φρούτα στη φρουτιέρα ενώνοντας τις γραμμές.
116
• Ένωσε όλες τις γραμμούλες, ώστε να φαίνεται η κάθε ρόδα.
ΣΤΑΣΗ
117
• Στολίζω αυτή την ωραία μπάλα.
118
Kαι τώρα έλα να φτιάξουμε καράβια καλοκαιρινά, δροσερά παγωτά και
άλλα πολλά!
119
• Σχεδίασε τώρα όλες αυτές τις γραμμούλες που έμαθες!
120
Iι Tι κάνει ο
ιππότης;
ιππότης
• Xρωματίζω το I, ι
• Kυκλώνω το I και το ι στις λέξεις:
121
Οο Tι χρειαζόμαστε
την ομπρέλα;
Oμπρέλα
• Xρωματίζω το O, ο
• Tραγουδώ τις λέξεις. Πόσες φωνούλες έχει η κάθε μία;
• Xρωματίζω τα κουτάκια που έχουν ο;
• Γράφω το γράμμα O, ο
122
Αα Τι τρώει
το άλογο;
Πόσα
πόδια έχει
το άλογο;
άλογο
• Xρωματίζω το A, α
• Kυκλώνω το α στις λέξεις:
• Γράφω A, α
123
Εε Πότε
στολίζουμε
το έλατο;
έλατο
• Xρωματίζω το E, ε
• Xρωματίζω μόνο τα κουτάκια που έχουν τελεία καί ανακαλύπτω ποιο
γράμμα κρύβεται.
• Γράφω το E, ε
124
Ττ Tο αυτοκίνητο
έχει τιμόνι. Tι
χρώμα έχει το
αυτοκίνητό σας;
τιμόνι
• Xρωματίζω το T, τ
• Bάζω T, τ στις εικόνες που αρχίζουν από τ
• Γράφω τη λέξη:
τόπι τόπι τόπι
• • •
125
Ππ Πώς κάνει
το παπί;
Πού ζει η
πάπια;
παπί
• Xρωματίζω το Π, π
• Tραγουδώ τις λέξεις. Πόσες φωνούλες έχει η κάθε μία;
• Xρωματίζω τα κουτάκια που έχουν π:
• Γράφω τη λέξη:
παπί παπί
• •
126
Λλ Tο λεμόνι είναι στη
λεμόνι
• Xρωματίζω το Λ, λ
• Ποιες εικόνες αρχίζουν από λ; Tις χρωματίζω.
127
Νν Tι χρώμα
είναι ο
σκούφος
του νάνου;
νάνος
• Xρωματίζω το N, ν
• Kυκλώνω τις λέξεις που αρχίζουν από N , ν .
_ά_ος α_α_άς
• Γράφω το γράμμα:
128
Μμ Ποια μήλα
σου αρέσουν; Tα
πράσινα ή τα κόκκινα;
Tα μήλα είναι
φρούτα. Ποια άλλα
φρούτα ξέρεις; Aπό
πού τα αγοράζουμε;
μήλο
• Xρωματίζω το M, μ
• Zωγραφίζω τη μαμά και τον εαυτό μου ή τον μπαμπά και τον εαυτό μου.
• Γράφω το γράμμα:
129
Σσ Tι λες να
έχει μέσα
αυτό το
σακί;
σακί
• Xρωματίζω το Σ, σ
• Bάζω σ ή ς
• Γράφω το γράμμα:
130
Ρρ Tι χρειαζόμαστε
το ρολόι;
ρολόι
• Xρωματίζω το P, ρ
• Tραγουδώ τις λέξεις. Πόσες φωνούλες έχει η κάθε μία;
• Xρωματίζω τα κουτάκια που έχουν ρ.
131
Περιεχόμενα
Ενότητα 1
Kαλώς ήρθες, μωράκι! .......................................................................3
Ενότητα 2
Ένα μήλο την ημέρα τον γιατρό τον κάνει πέρα... ...................6
Ενότητα 3
Το σώμα μου ...................................................................................... 13
Ενότητα 4
Θεέ μου, πάρε το παλιό και δώσ’ μου το χρυσό... ................. 18
Ενότητα 5
Oι αισθήσεις μου .............................................................................. 24
Ενότητα 6
Kαλημέρα, σχολείο! ......................................................................... 29
Ενότητα 7
Σχολείο, το δεύτερο σπίτι μου ..................................................... 32
Ενότητα 8
Η τάξη μου .......................................................................................... 35
Ενότητα 9
Με λένε... .............................................................................................. 42
Ενότητα 10
Ώρα για διάλειμμα... ........................................................................ 45
Ενότητα 11
Ήθελα να ’χα ένα σπιτάκι! .............................................................. 50
Ενότητα 12
Xρόνια πολλά... Nα τα εκατοστίσεις! .......................................... 58
Ενότητα 13
Στην παιδική χαρά! .......................................................................... 63
Ενότητα 14
Eίμαστε μακριά... κι όμως τόσο κοντά! ..................................... 67
133
Ενότητα 15
O χρόνος και η οικογένειά του..................................................... 73
Ενότητα 16
Όλοι δουλεύουν... η δουλειά είναι χαρά!.................................. 80
Ενότητα 17
Oι φίλοι μας, τα ζώα......................................................................... 84
Ενότητα 18
Mια φορά κι έναν καιρό... .............................................................. 90
Ενότητα 19
Kαλό ταξίδι.......................................................................................... 97
Ενότητα 20
Kαλώς ήρθες, όμορφο καλοκαίρι! ............................................103
Παράρτημα
A. Προγραφικές ασκήσεις ..........................................................109
B. Aσκήσεις γραφής για τα πρώτα γράμματα ......................121
134
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΘΝΙΚΗΣ ΠΑΙ∆ΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ
ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ:
«ΕΝΤΑΞΗ ΤΣΙΓΓΑΝΟΠΑΙ∆ΩΝ ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ»