You are on page 1of 58

502 ;qh d;w-rqzE ;kfjp ;;sO Bkw wkbk 503

w[y sè gqEw fwqrh ;[ ;pd e' Gkyhn?. w[y s'I gfjbK @fwqrh# Fpd T[uko'. (fco) T[; fgS'I @BkfJe# Fpd oy'.
sk eè gkSè BkfJe gd e' okyhn?. T[; dè nzs T[sè @;sq°# Fpd eEB eo'. ;G us[o b'r (fJ; ~) s[ge dk Bkw
;sq° ;pd e' sk eè nzfs T[ukohn?. ;wM b? D .756.
j' Bkw s[ge eè ;eb us[o fufs Xkohn?.756.

u"gJh u"gJh
gfjbK @fwqrh nB[i# (fjoBh dk S'Nk Gok) (Fpd) ej'. fco @BkfJe# gd
fwqrh nB[i e' nkfd T[uko'. sk gkSè BkfJe gd vko'.
i'V'. fco @;sq°# Fpd eEB eo'. fJ; ~ ;G b'r s[czr dk Bkw ;wM'.757.
;sq° ;pd e' pj[fo gqwkBj[. Bkw s[czr ;eb ihn ikBj[. 757.
gfjbK @fwqrh nB[i# Fpd ej'. T[; fgS'I @BkfJe# Fpd i'V'. fco @;sq°#
fwqrh nB[i e' nkfd T[uko'. sk gkS? BkfJe gd vko'.
gd eEB eo'. (fJ; ~) ;koè s[ge dk Bkw ;wM'.758.
;sq° ;pd pj[o' ;[ pykB'. ;G ;qh Bkw s[ge eè ikB'. 758.
gfjbK @fwqrh nB[i# Fpd dk T[ukoB eo'. fJ; fgS'I @BkfJe# Fpd
fwqrh nB[i ;pdkfd T[uko'. BkfJe gd gkS? dè vko'. i'V'. fco @;sq°# Fpd eEB eo'. ;G b'r wB ftu (fJ; ~) s[czr dk Bkw
;sq° ;pd e' pj[o pykB'. Bkw s[czr ;G? ihn ikB'. 759. ;wM'.759.
fwqrh otD ;pdkfd GfDi?. sk gkSè BkfJe gd fdi?. gfjbK @fwqrh otD# (fjoB) Fpd eEB eo'. fco @BkfJe# gd i'V'. fco
;sq° ;pd e' pj[fo pykBj[. ;G ;qh Bkw s[ge eè ikBj[. 760. @;sq[# Fpd dk eEB eo'. ;G fJ; ~ s[ge dk Bkw ;wM'.760.

fwqrikfJe gd nkfd pykB?. sk gkSè BkfJe gd mkB?. gfjbK @fwqrikfJe# (fjoB dk g?dk ehsk j'fJnk pZuk, fjoB'Nk) Fpd
;sq° ;pd e' pj[fo GfDi?. Bkw p`d{e ikB ihn fbi?. 761. ej'. T[; fgS'I @BkfJe# gd i'V'. fco @;sq°# Fpd dk eEB eo'. (fJ; ~) wB
ftu pzd{e dk Bkw ;wM bt'.761.
d'jok d'jok
nkfd fwqrhik T[ufo e? gfs fog[ nzfs T[uko. gfjbK @fwqrhik# (fjoB) T[uko eè, fco @gfs fog[# Fpd nzs ftu T[uko'.
Bkw s[ge eè j's j? bhij[ ;[ efp ;[ Xko. 762. (fJj) Bkw s[ge dk j?. u`rè eth ftuko eo b?D. 762.
fsqDuo nkfd T[uko e? gfs nfo pj[fo T[uko. gfjbK @fsqDuo# (xkj uoB tkbk gF{, fjoB) Fpd T[uko eè fco @gfs
Bkw s[ge eè j's j? bhij[ ;[xo ;tko. 763. nfo# Fpd ej'. (fJj) Bkw s[ge dk pDdk j?. ;{MtkB ftuko b?D.763.
nfVb nfVb
fsqDuo gd e' nkfd T[ukoB ehihn?.
BkE ;pd e' sk e? gkS? dhihn?. @fsqDuo# Fpd dk gfjbK T[ukoB eo'. fco @BkE# Fpd ~ i'V'. T[; dè
;sq° ;pd e' sk eè nzfs pykBhn?. nzs T[sè @;sq°# Fpd eEB eo'. (fJj) Bkw s[ge dk j?. ;G ;wMdko b'r ;wM
;eb s[ge eè Bkw[ ;[ us[o gSkBhn?. 764. b?D.764.
fsqDGy gd e' nkfd T[ukoB ehihn?.
gfjbK @fsqDGy# dk T[ukoB eo'. T[; fgS'I @BkfJe# gd i'V'. (fco) T[;
BkfJe gd e' sk eè gkSè dhihn?.
dè nzs T[sè @;sq°# Fpd eEB eo'. gqphB'! (fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw ftuko
;sq° ;pd e' sk eè nzfs T[ukohn?.
bt'.765.
j' ;eb s[ge eè Bkw gqphB fpukohn?.765.
u"gJh u"gJh
fsqDjk gd e' nkfd pykB'. sk gkS? BkfJe gd mkB'. gfjbK @fsqDjk# (xkj dk Bk;e, fjoB) ~ ej'. fco @BkfJe# gd i'V'.
;sq[ ;pd e' pj[fo T[uko'. Bkw s[ge eè ;eb fpuko'. 766. fco @;sq°# Fpd T[ukoB eo'. (fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw ;wM bt'.766.
504 ;qh d;w-rqzE ;kfjp ;;sO Bkw wkbk 505

nfVb nfVb
fsqD jksqh e' nkfd T[u koB ehihn?.
sk eè gkSè BkE ;pd e' dhihn?. gfjbK @fsqDjksqh# (fjoBh) gd dk T[ukoB eo'. T[; fgS'I @BkE# Fpd
sk eè gkSè ;sq° ;pd e' mkBhn?. i'V'. fco @;sq°# Fpd ~ eEB eo'. (fJj) s[ge dk Bkw j?. ;G ;{MtkB ;wM
j' ;eb s[ge e' Bkw us[o fufs ikBhn?.767. b?D.767.
fsqD GSh e' nkfd pykBB ehihn?.
BkfJe gd e' sk eè gkSè dhihn?. gfjbK @fsqD GSh# Fpd ej'. T[; fgS'I @BkfJe# gd i'V'. fco @;sq°# Fpd
;sq° ;pd e' ejhU pj[fo ;[Xkfo e?. ~ eEB eo'. (fJ; ~) ;koè ftuko g{ote s[ge dk Bkw ;wM b?D.768.
j' Bkw s[ge eè bhij[ ;eb fpuko e?.768.
fsqDjk fog[ e' nkfd pykBB ehihn?. gfjbK @fsqDjk fog[# dk toDB eo'. T[; fgS'I @BkE# gd i'V'. fco nzs
BkE ;pd e' sk eè gkS? dhihn?. T[sè @;sq°# Fpd eEB eo'. (fJ; soQK) s[ge dk Bkw pD ikJèrk. ;ko/ ;{MtkB
;sq° ;pd e' sk eè nzfs pykBhn?. ;wM b? D .769.
j' Bkw s[ge eè ;eb us[o gfjukBhn?.769.
d'jok
d'jok

fsqDfog[ nkfd T[ukfo e? gfs fog[ nzfs T[uko. gfjbK @fsqDfog[# gd efj eè, (fco) nzs T[sè @gfs fog[# Fpd i'V'.
;G jh Bkw s[czr eè bhij[ ;[xo ;[Xko. 770. (fJj) Bkw s[czr dk j?, ;G ;wMdko'! ftuko bt'.770.
u"gJh
u"gJh
gfjbK @fsqDfog[# Fpd dk T[ukoB eo'. fJ; fgS'I @BkfJe# gd i'V'. fco
fsqDfog[ nkfd T[ukoB ehi?. sk gkSè BkfJe gd dhi?.
@;sq°# Fpd eEB eo'. (fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw ;wM bt'.771.
;sq° ;pd e' pj[fo T[uko'. Bkw s[ge eè ;eb fpuko'. 771.
gfjbK @G{iKse# (xkj ~ ]sw eoB tkbk, fjoB) Fpd T[uko'. fco
G{iKse ;pdkfd T[uko'. BkfJe sk gkSè gd vko'. @BkfJe# gd i'V'. fco @;sq°# Fpd eEB eo'. (fJ; ~) wB ftu s[czr dk Bkw
;sq° ;pd e' pj[fo GfDi?. Bkw s[czr uhB fufs fbi?. 772. ftuko bt' . 772.
gfjbK @fgqEhi nfo# (xkj dk t?oh fjoB) Fpd dk T[ukoB eo'. T[;
fgqEhi nfo ;pdkfd T[uko'. sk gkSè BkfJe gd vko'.
fgS'I @BkfJe# Fpd ~ i'V'. fco @;sq°# Fpd dk eEB eo'. (fJ; ~) ;koè s[ge
;sq° ;pd e' pj[fo pykB'. Bkw s[ge eè ;G gfjukB'. 773.
dk Bkw ;wM'.773.
nfVb
nfVb
G{ ;[s fog[ ;pdkfd pykBB ehihn?.
sk eè gkSè pj[fo BkE gd dhihn?. gfjbK @G{ ;[s fog[# (G{wh dè g?dk ehsè xkj dk t?oh, fjoB) Fpd ~ ej'.
;sq° ;pd e' sk eè nzfs T[ukohn?. fco T[; fgS'I @BkE# Fpd i'V'. T[; dè nzs ftu @;sq°# Fpd eEB eo'. (fJ;
j' ;eb s[ge eè Bkw gqphB fpukohn?.774. ~) ;koè gqphB s[ge dk Bkw ;wM b?D.774.

u"gJh u"gJh

T[ofti ;pd ;[ nkfd T[uko'. fog[ BkfJe gkSè gd vko'. gfjbK @T[ofti# (Xosh dk g[Zso, xkj) Fpd T[uko'. fco @fog[ BkfJe#
;sq° ;pd e' pj[fo GfDi?. Bkw s[czr uhB fufs fbi?. 775. Fpd i'V'. fco @;sq°# Fpd dk toDB eo'. (fJ; ~) s[czr dk Bkw wB ftu
ftuko bt' . 775.
506 ;qh d;w-rqzE ;kfjp ;;sO Bkw wkbk 507

p?;[`Xoik ;sq° T[uko'. BfJe ;pd nzfs dè vko'. gfjbK @p?;[zXoik# (Xosh dk g[Zso, xkj) ns/ @;sq°# Fpd T[uko'. nzs ftu
;sq° ;pd e' pj[fo T[uohn?. Bkw pzd{e fus w? Xohn?. 776. @BkfJe# Fpd i'V'. fco @;sq°# Fpd dk eEB eo'. (fJ; ~) wB ftu p`d{e dk
Bkw XkoB eo'.776.
X{foB nkfd T[ukoB ehi?. ik fog[ gd e' gkS? dhi?.
gfjbK @X{foB# (Xosh) Fpd dk T[ukoB eo'. T[; fgS'I @ik fog[# gd dk
;sq° ;pd e' pj[fo pykB'. Bkw s[ge eè ;eb gSkB'. 777.
eEB eo'. fco @;sq°# Fpd dk toDB eo'. (fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw gSkD'.777.
dPhgfB nkfd ;pd e' fdi?. ik gkSè uo ;pd GfBi?. gfjbK @dPhgfB# (;ZsK dPhgK tkbh Xosh) Fpd oy'. T[; fgS'I @ik uo#
;sq° ;pd e' pj[fo T[uko'. Bkw s[ge eè ;eb ;tko'. 778. Fpd eEB eo'. fco @;sq#[ Fpd dk eEB eo'. ;G (fJ; ~) s[ge dk Bkw
;wM'.778.
f;;NfB gd e' nkfd T[uko'. ik efj uo gkSè dè vko'.
;sq° ;pd e' pj[fo GfDi?. Bkw s[czr uhB fus fbi?. 779. gfjbK @f;;NfB# (f;qFNh) gd T[uko'. T[; fgS'I @ik uo# Fpd i'V'. fco
@;sq°# Fpd dk eEB eo'. (fJ; ~) fus ftu s[czr dk Bkw ;wM bt'.779.
XofB ;pd e' nkfd T[uko'. ik uo gd gkSè fsfj vko'.
gfjbK @XofB# Fpd dk T[ukoB eo'. fgS'I @ik uo# Fpd i'V'. fco @;sq[#
;sq° ;pd e' pj[fo pykBj[. ;G ;qh Bkw s[ge eè ikBj[. 780.
Fpd eEB eo'. (fJ; ~) ;G b'r s[ge dk Bkw ;wM'.780.
Xok ;pd e' nkfd pykB'. ik uo gd gkSè fsj mkB'. gfjbK @Xok# Fpd ~ F[o{ ftu ej'. T[; fgS'I @ik uo# Fpd i'V'. fco
;sq° ;pd e' pj[fo T[uko'. Bkw s[czr ;eb fufs Xko'. 781. @;sq[# Fpd dk eEB eo'. fJ; ~ ;G s[czr Bkw ti'I fus ftu XkoB eo'.781.

d'jok d'jok

G{fwi nkfd T[ukfo e? uo gd pj[fo T[ukfo. gfjbK @G{fwi# (Fpd) efj eè fco @uo# gd dk T[ukoB eo'. fco @fog[#
ej'. (fJj) s[czr dk Bkw j?. ethU! ftuko bt'.782.
fog[ efj Bkw s[czr eè bhij[ ;[ efp ;[ Xko. 782.
u"gJh
u"gJh
gfjbK @dq°wBh# (fpqSK tkbh Xosh) Fpd T[uko'. (fco) @ik uo# efj eè
dq°wBh nkfd T[ukoB ehi?. ik uo efj BkfJe gd dhi?. @BkfJe# gd i'V'. fco @;sq°# Fpd dk toDB eo'. (fJ; ~) ;koè s[ge dk Bkw
;sq° ;pd e' pj[fo pykB'. Bkw s[ge eè ;G gfjukB'. 783. ;wM bt' . 783.
fpqSfBi nkfd T[ukoB ehi?. uoBkfJe gkSè gd dhi?. gfjbK @fpqSfBi# (xkj) dk T[ukoB eo'. fgS'I @uoBkfJe# gd i'V'. fco
;sq° ;pd e' pj[fo GfDi?. Bkw s[czr uhB fufs fbi?. 784. @;sq°# Fpd dk toDB eo'. (fJ; ~) fus ftu s[czr dk Bkw ;wM bt'.784.
gfjbK @XoJè;oDh# (fpqSK tkbh Xosh) Fpd ej'. T[; fgS'I @ik uo#
XoJè;oDh nkfd pykB'. sk gkSè ik uo gd mkB'.
Fpd i'V'. fco @;sq°# Fpd dk eEB eo'. (fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw
;sq° ;pd e' pj[fo pykBj[. ;G ;qh Bkw s[ge eè ikBj[. 785.
;wM'.785.
XokokNBh nkfd T[uko'. ik BkfJe uo ;pd fpuko'. gfjbK @XokokNBh# (fpqSK tkbh Xosh) Fpd T[uko'. fco @ik uo BkfJe#
;G ;qh Bkw s[ge eè ikB'. :k w? eS{ Gèd Bjh wkB'. 786. Fpd i'V'. (fJBQK ~) ;G s[ge dè Bkw ;wM'. fJ; ftu osk fizBk coe B
wB'.786.
nfVb nfVb
pkfoXBh ;pdkfd T[ u koB ehihn? .
ik uo BkfJe ;pd nzfs fsj dhihn?. gfjbK @pkfoXBh# (ib tkbh Xosh) Fpd T[uko'. fco @ik uo BkfJe#

;sq° ;pd e' sk eè nzs T[ukohn?. Fpd nzs ftu i'V'. T[; dè nzs T[sè @;sq°# Fpd eEB eo'. (fJj) s[ge dk Bkw

j' ;eb s[ge eè Bkw us[o fufs Xkohn?.787. j' ikJèrk, ;G ;{MtkB ikD b?D.787.
508 ;qh d;w-rqzE ;kfjp ;;sO Bkw wkbk 509

;kw[dqfB ;pdkfd T[uko' ikfB e?. gfjbK @;kw[dqfB# (;w[zdo tkbh Xosh) Fpd T[uko'. fco T[; Bkb @ik
ik uo gd sk eè g[fB gkSè mkfB e?. uo# gd i'V'. T[; dè nzs ftu @;sq°# Fpd oy'. gqphB (fJ; ~) s[ge dk Bkw
;sq° ;pd e' sk eè nzfs T[ukohn?. ;wM b? D .788.
j' ;eb s[ge eè Bkw gqphB fpukohn?.788.
Bhookf; e' nkfd T[ukoB ehihn?. gfjbK @Bhookf;# (ib dh ok; tkbh, Xosh) Fpd dk T[ukoB eo'. T[;
ik uo BkfJe ;pd nzfs fsj dhihn?. dè nzs T[sè @ik uo BkfJe# Fpd i'V'. T[; dè nzs T[sè @;sq°# Fpd ej'. (fJ;
;sq° ;pd e' sk e' nzfs pykBhn?. ~) ;koè ;uw[u s[ge dk Bkw ;wM'.789.
j' ;eb s[ge eè Bkw ;ku gfjukBhn?.789.
u"gJh
u"gJh
gfjbK @Bhokb:Bh# (ib ~ XkoB eoB tkbh, Xosh) Fpd dk T[ukoB
Bhokb:Bh nkfd T[uko'. ik uo BkfJe pj[fo fpuko'.
eo'. fco @ik uo BkfJe# gd i'V'. fJ; dè nzs T[sè @;sq°# Fpd oy'. (fJ; ~)
sk eè nzfs ;sq° gd dhi?. Bkw s[czr uhB fufs bhi?. 790.
wB ftu s[czr dk Bkw ;wM bt'.790.

nfVb nfVb

BhoXBh ;pdkfd T[uko' ikfB e?.


gfjbK @BhoXBh# (Xosh) Fpd dk T[ukoB eo'. (T[;) gS'I @ik uo
ik uo BkfJe gd e' gkSè mkfB e?.
BkfJe# gd i'V'. nzs ftu @Fsq°# Fpd eEB eo'. (fJ; ~) ;koè gqphB s[ge dk
;sq[ ;pd e' sk eè nzfs T[ukohn?.
j' ;eb s[ge eè Bkw gqphB fpukohn?. 791. Bkw ;wM' . 791.

d'jok d'jok

pkokb:Dh nkfd efj ik uo gfs gd dèj[. gfjbK @pkokb:Dh# (Xosh) Fpd efj eè fco @ik uo gfs# gd i'V'.
;sq° ;pd g[fB Gkyhn? Bkw s[ge bfy bèj[. 792. fco @;sq°# Fpd ej'. (fJ; ~) s[ge dè Bkw ;wM bt'.792.

nfVb nfVb

ib ok;BBh nkfd T[ u koB ehihn? .


gfjbK @ib ok;BBh# Fpd dk T[ukoB eo'. T[; fgS'I @ik uo BkfJe# gd
ik uo BkfJe gd fsj gkSè dhihn?.
i'V'. fco nzs T[sè #;sq°# Fpd ej'. (fJj) ;kok s[ge dk Bkw pDdk j?, eth
;sq[ gd e' sk eè nzfs T[ukohn?.
j' ;eb s[ge eè Bkw ;[ efp fpukohn?. 793. b' r ftuko b? D .793.

u"gJh u"gJh

e`fBXBh ;pdkfd GfDiè. ik uo efj BkfJe gd fdiè. gfjbK @ezfBXBh# (ib tkbh Xosh) Fpd ej'. fco @ik uo BkfJe# Fpd
;sq° ;pd e' nzfs T[uko'. Bkw s[ge eè ;eb fpuko'. 794. i'V'. (fco) nzs T[sè @;sq°# Fpd dk eEB eo'. (fJ; ~) ;koè s[ge dk Bkw
;wM'.794.

nzp[iBh ;pdkfd pykB'. ik uo efj BkfJe gd mkB'. gfjbK @nzp[iBh# (Xosh) Fpd eEB eo'. (nzs T[sè) @ik uo BkfJe# gd
;sq° ;pd e' pj[fo GfDi?. Bkw s[czr uhB fufs fbi?. 795. i'V'. fco @;sq°# Fpd dk eEB eo'. (fJ; ~) s[czr dè Bkw ti'I wB ftu ;wM
bt'.795.
510 ;qh d;w-rqzE ;kfjp ;;sO Bkw wkbk 511

ibBh nkfd pykBB ehi?. ik uo gfs gkS? gd dhi?. gfjbK @ibBh# (Xosh) Fpd ej'. T[; fgS'I @ik uo gfs# gd i'V'.
;sq° ;pd e' nzfs pykB'. Bkw s[ge eè ;eb gSkB'. 796. (fco) nzs T[sè @;sq°# Fpd eEB eo'. (fJ; ~) ;G b'r s[ge dk Bkw
;wM'.796.
gkfBfB nkfd T[ukoB ehi?. ik uo gfs ;pdKfs GDhi?. gfjbK @gkfBfB# (gkDhnK tkbh Xosh) Fpd ej'. (fco) nzs sè @ik uo
;sq° ;pd e' pj[fo T[uko'. Bkw s[ge eè ;eb fpuko'. 797. gfs# Fpd T[uko'. fco @;sq°# Fpd ~ eEB eo'. (fJ; ~) ;G b'r s[ge dk
Bkw ;wM' . 797.
nzp[iBh ;pdkfd GfDi?. ik uo gfs ;pdKfs efji?. gfjbK @nzp[iBh# (Xosh) Fpd eEB eo'. T[; dè nzs T[sè @ik uo gfs#
;sq° ;pd pj[o' s[w mkB'. Bkw s[ge eè ;G gfjukB'. 798. Fpd ej'. fco s[;hI @;sq°# Fpd i'V fdU. (fJ; ~) ;koè s[ge dè Bkw ti'I
gSkD'.798.
d'jok d'jok
pkfofB nkfd T[ukfo e? ik uo Xo gd dèj[. gfjbK @pkfofB# Fpd T[uko eè, fco @ik uo Xo# gd i'V'. (fco) @;sq°#
;sq° T[uko[ s[czr eè Bkw us[o bfy bèj[. 799. Fpd ej'. (fJ; soQK) s[c`r dk Bkw (pDdk j?). ftdtkB ;'u b?D.799.
nfVb nfVb
pkfoiBh ;pdkfd T[uko' ikfB e?.
gfjbK @pkfoiBh# (Xosh) Fpd T[uko eè, fco @ik uo gfs# gd ~ fgS'I
ik uo gfs gd e' fsj gkSè mkfB e?.
i'V'. (fco) T[; dè nzs T[sè @;sq°# Fpd eEB eo'. (fJj) s[ge dk Bkw pD
;sq° ;pd e' sk eè nzfs T[ukfo e?.
ikJèrk. ;koè ftuko eo b?D.800.
j' ;eb s[ge eè Bkw ;[ bèj[ fpukfo e?. 800.
ibfBXBh ;pdkfd T[ u koB ehihn? . gfjbK @ibfBXBh# (Xosh) Fpd T[uko eè, fco @ik uo BkfJe# gd i'V'.
ik uo efj BkfJe gd pj[o' dhihn?. fco @;sq°# Fpd ~ nzs T[sè oy'. (fJj) s[ge dk Bkw pD ikJèrk. ;G gqphB
;sq° ;pd e' sk eè nzfs T[ukohn?. ftuko b? D .801.
j' ;eb s[ge eè Bkw gqphB fpukohn?.801.
u"gJh
u"gJh
gfjbK @wèxiBh# (Xosh) Fpd T[uko'. fco @ik uo BkfJe# gd i'V'.
wèxiBh ;pdkfd T[uko'. ik uo efj BkfJe gd vko'. fco @;sq°# Fpd ~ eEB eo'. (fJ; ~) s[czr dk Bkw wB ftu ;wM
;sq° ;pd e' pj[fo GfDi?. Bkw s[czr ikB ihn bhi?. 802. bt'.802.
nzp[dBh ;pdkfd pykB'. ik uo efj BkfJe gd mkB'. gfjbK @nzp[dBh# (gkDh dè ;kroK tkbh Xosh) eEB eo'. fco @ik uo
;sq° ;pd e' pj[fo T[uko'. Bkw s[ge eè ;eb fpuko'. 803. BkfJe# gd i'V'. fco @;sq°# Fpd dk eEB eo'. (fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw
ftuko'.803.
jfoBh nkfd T[ukoB ehi?. ik uo efj BkfJe gd dhi?.
gfjbK @jfoBh# (Xosh) Fpd T[uko'. fco @ik uo BkfJe# gd i'V'. fco
;sq° ;pd e' pj[fo pykB'. Bkw s[ge eè ;eb gSkB'. 804.
@;sq°# Fpd ~ eEB eo'. (fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw ;wM'.804.
pkfodBh ;pdkfd pykB'. ik uo efj BkfJe gd mkB'.
gfjbK @pkfodBh# (Xosh) Fpd oy'. fco @ik uo BkfJe# gd ~ i'V'.
;sq° ;pd e' pj[fo T[ukoj[. Bkw s[ge ;G jhJè fpukoj[. 805.
fco @;sq°# Fpd ~ T[uko'. (fJ; ~) ;G fjodè ftu s[ge dk Bkw ;wM'.805.
BfdBh nkfd T[ukoB ehi?. ik uo efj BkfJe gd dhi?. gfjbK @BfdBh# (Xosh) Fpd T[uko'. (fco) @ik uo BkfJe# gd i'V'.
;sq° ;pd e' pj[fo pykB'. Bkw s[ge eè ;G ihn ikB'. 806. wro'I @;sq°# Fpd eEB eo'. (fJ; ~) ;G b'r s[ge dk Bkw ;wM'.806.
512 ;qh d;w-rqzE ;kfjp ;;sO Bkw wkbk 513

nfVb nfVb
B:Bh ;pd ;[ w[y sè nkfd T[ukohn?.
gfjbK @B:Bh# (BdhnK tkbh Xosh) Fpd w[y s'A ej'. fco @ik uo
ik uo efj BkfJe gd g[fB dè vkohn?.
;sq° ;pd ej[ sk e? nzfs pykBhn?. BkfJe# Fpd i'V'. T[; dè nzs T[sè @;sq°# Fpd ~ eEB eo'. (fJj) s[ge dk

j' ;eb s[ge eè Bkw us[o fufs ikBhn?.807. Bkw j' ikJèrk. ;koè wB ftu Xko bt'.807.

;osfB ;pd ;[ w[y sè nkfd pykBhn?.


gfjbK @;osfB# (BdhnK tkbh Xosh) Fpd w[y s'A eEB eo'. fco @ik
ik uo efj BkfJe gd gkSè mkBhn?.
uo BkfJe# Fpd i'V'. T[; dè nzs T[sè @;sq°# Fpd eEB eo'. (fJj) s[ge dk
;sq° ;pd e' sk eè nzfs T[ukohn?.
Bkw j?, ;koè ;wMdko b'r ftuko b?D.808.
j' ;eb s[ge eè Bkw gqphB fpukohn?.808.
BkfdfB w[y sè ;pd T[ukoB ehihn?. gfjbK @BkfdfB# (BdhnK tkbh Xosh) Fpd w[y s'I T[uko eè fco @ik uo
ik uo efj BkfJe gd pj[o' dhihn?. BkfJe# gd i'V'. T[; dè nzs T[sè @;sq°# Fpd dk eEB eo'. (fJj) s[ge dk Bkw
;sq° ;pd e' sk eè nzfs pykBhn?. j?. ;G ;{MtkB ftuko b?D.809.
j' ;eb s[ge e' Bkw us[o fufs ikBhn?.809.
ibBh w[y sè nkfd T[ukoB ehihn?. gfjbK @ibBh# (ib tkbh Xosh) Fpd w[y ftu'I T[ukoB eo eè fco @ik
ik uo efj BkfJe gd gkSè dhihn?. uo BkfJe# gd i'V'. T[; fgS'I @;sq°# Fpd ~ nzs T[sè eEB eo'. (fJj) Bkw
;sq° ;pd e' sk eè nzfs T[ukohn?. s[ge dk j?, ;koè fwso ftuko eo b?D.810.
j' ;eb s[ge eè Bkw ;[wzsq fpukohn?.810.
nkfd sozrfB ;pd T[uko' ikfB e?. gfjbK @so`rfB# (bfjoK tkbhnK BdhnK dh Xosh) Fpd ~ T[uko eè fco
ik uo efj BkfJe gd pj[o' mkfB e?. @ik uo BkfJe# gd i'V'. T[; dè nzs T[sè @;sq°# Fpd eEB eo'. (fJj) Bkw s[ge
;sq° ;pd e' sk eè nzs T[ukohn?. dk j?. ;G fwso'! ikD bt'.811.
j' ;eb s[ge eè Bkw ;[wzsq fpukohn?. 811.
nkfd eokofB ;pd T[uko' pesq sè. gfjbK @eokofB# (e`fYnK tkbhnK BdhnK tkbh Xosh) Fpd w{zj s'I
ik uo efj BkfJe gd T[uo' fus sè. T[uko'. fco @ik uo BkfJe# Fpd ~ fus ftu'I T[uko'. T[; dè nzs ftu @;sq°#
;sq° ;pd e' sk eè nzfs pykBhn?. Fpd oy'. (fJj) Bkw s[ge dk j?. ;G ;{MtkB ftuko b?D.812.
j' ;eb s[ge eè Bkw ;[p[fX pykBhn?.812.
gfjbK @cèBBBh# (MZrK tkbhnK BdhnK tkbh Xosh) Fpd ~ T[uko'. fco
cè B BBh ;pdkfd T[ u koB ehihn? .
ik uo efj BkfJe gd pj[oè dhihn?. @ik uo BkfJe# Fpd i'V'. T[; dè nzs ftu @;sq°# Fpd pykB eo'. (fJj) s[ge
;sq° ;pd e' sk eè nzfs pykBhn?. dk Bkw j?. ;G ;wMdko'! gSkD bt'.813.
j' ;eb s[ge eè Bkw gqphB gSkBhn?.813.
fpqS ezdfBfB nkfd pykB' ikfB e?. gfjbK @fpqS ezdfBfB# (nkgDè gqtkj Bkb fpqSK ~ s'VB tkbhnK
ik uo efj BkfJe gd pj[fo gqwkfB e?. BdhnK tkbh Xosh) (Fpd dk) pykB eo'. fco @ik uo BkfJe# gd i'V'. T[;
;sq° ;pd e' sk eè nzfs pykBhn?. dè nzs ftu @;sq°# Fpd ej'. (fJj) s[ge dk Bkw j?. ;G us[o b'r gSkD
j' ;eb s[ge eè Bkw us[o gfjukBhn?.814. b?D.814.
514 ;qh d;w-rqzE ;kfjp ;;sO Bkw wkbk 515

d'jok d'jok

ib o; ;BBh nkfd efj ik uo gfs efj nzfs. gfjbK @ib o; ;BBh# (ib Bkb fGih j'Jh Xosh) (Fpd) efj eè nzs
;sq° ;pd efj s[ge eè fBe;fj Bkw nBzs. 815. ftu @ik uo gfs# Fpd i'V'. (fco) @;sq#° gd eEB eo'. (fJ; soQK) s[ge dè
nBzs Bkw pDdè iKd/ jB.815.
feqsnfoBh gd nkfd efj ik uo BkE T[ukfo. gfjbK @feqsnfoBh# (e`Yè Bkb t?o eoB tkbhnK BdhnK tkbh Xosh) gd
;sq° T[ufo efo s[ge eè bhi' Bkw ;[ Xko. 816. i'V eè fco @ik uo BkE# Fpd T[uko'. (fco) @;sq°# Fpd dk T[ukoB eo'. (fJj)
s[ge dk Bkw ;wM fbnk iktè.816.
u"gJh u"gJh
eqko ezdBhfB nkfd pykB'. ik uo efj BkfJe gd mkB'. gfjbK @eqko ezdBhfB# (e`Yè YkD tkbhnK BdhnK) Fpd oy'. fco @ik uo
;sq° ;pd ej[ pj[fo GfDi?. Bkw s[czr uhB fufs fbi?. 817. BkfJe# gd i'V'. fco @;sq°# Fpd ~ eEB eo'. wB ftu (fJj) s[czr dk Bkw
XkoB eo bt'. 817.
eqko nkfoBh nkfd pykB'. ik uo efj BkfJe gd mkB'. gfjbK @eqko nkfoBh# Fpd ej'. (T[; ftu) @ik uo BkfJe# gd i'V'. fco
;sq° ;pd ej[ pj[fo T[uko'. Bkw s[ge eè ;eb fpuko'. 818. (T[; ftu) @;sq°# Fpd eEB eo'. (fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw ;wM'.818.
gfjbK @eb[Bk;BfB# (gkg BkF eoB tkbh rzrk) Fpd ej'. (fco) @ik
eb[Bk;BfB nkfd GfDi?. ik uo efj BkfJe gd fdi?.
uo BkfJe# gd i'V'. T[; dè nzs ftu @;sq°# Fpd efj fdU. fJ; ~ ;G s[ge
;sq° ;pd fsj nfs T[uohn?. Bkw s[ge ;eb fpuohn?. 819.
dk Bkw ftuko bt'.819.
nfVb nfVb
rzrfB gd e' gqEw T[ukoB ehihn?.
ik uo efj BkfJe gd pj[o' dhihn?. gfjbK @rzrfB# (rzrk BdhnK tkbh Xosh) Fpd ej'. fco @ik uo
;sq° ;pd e' sk eè nzfs pykBhn?. BkfJe# gd i'V'. fco T[; dè nzs T[sè @;sq°# Fpd oy'. (fJ;) ~ s[ge dk Bkw
j' ;eb s[ge eè Bkw gqphB gSkBhn?.820. ;G gqphB b'r ftuko b?D.820.

u"gJh u"gJh

iB[tfB gd e' nkfd T[uko'. ik uo efj BkfJe gd vko'. gfjbK @iB[tfB# (rzrk Bdh tkbh Xosh) gd T_ukoB eo'. fco @ik uo
;sq° ;pd ej[ pj[fo GfDi?. Bkw s[czr uhB fufs fbi?. 821. BkfJe# gd eEB eo'. fco @;sq°# Fpd dk toDB eo'. (fJ; ~) fus ftu s[czr
dk Bkw ;wM bt'.821.
nfVb nfVb
GkrhoEBh gd e' nkfd pykBhn?.
ik uo efj BkfJe gd pj[o' mkBhn?. gfjbK @GkrhoEBh# (GrhoE d[nkok fbnkTI[dh Bdh rzrk tkbh Xosh)

;sq° ;pd e' sk eè nzfs T[ukohn?. gd ~ ej'. fco @ik uo BkfJe# gd i'V'. @;sq°# gd ~ T[; dè nzs T[sè ftuko'.

j' ;eb s[ge eè Bkw gqphB fpukohn?.822. (fJj) s[ge dk Bkw pDdk j?. ;G gqphB' ! ftuko bt'.822.

u"gJh u"gJh

iNfBfB gd e' nkfd T[uohn?. ik uo efj BkfJe gd Xohn?. gfjbK @iNfBfB# (iNK s'I fBebD tkbh Bdh rzrk tkbh Xosh) (Fpd)
T[uko'. T[; fgS'I @ik uo BkfJe# gd i'V'. fco @;sq°# Fpd eEB eo'. fJ; ~
;sq° ;pd e' pj[fo pykB'. Bkw s[ge eè ;eb gqwkB'. 823.
;G b'r s[ge dk Bkw ;wM'.823.
516 ;qh d;w-rqzE ;kfjp ;;sO Bkw wkbk 517

Bdh okNfBfB nkfd pykB'. ik uo efj gfs ;pd gqwkB'. gfjbK @Bdh okNfBfB# (Fpd) ej'. fco @ik uo BkfJe# Fpd oy'. fco
;sq° ;pd ej[ pj[fo GDhi?. Bkw s[czr ikB ihn bhi?. 824. @;sq°# Fpd ~ ej'. (fJ; ~) s[czr dk Bkw wB ftu ;wM bt'.824.
gfjbK @Ghyw iBfBfB# (rzrk tkbh Xosh) Fpd ej'. fco @ik uo gfs#
Ghyw iBfBfB nkfd pykB'. ik uo efj gfs ;pd gqwkB'.
Fpd i'V'. (fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw ;wM bt'. fJ; ftu e'Jh Gèd dh rZb
Bkw s[ge eè ;G jh bjhn?. :k w? eS{ Gèd Bjh ejhn?. 825.
B ej' . 825.
Bdh Jh;qfBfB nkfd T[uohn?. ik uo efj BkfJe gd vohn?. gfjbK @Bdh Jh;qfBfB# (rzrk tkbh Xosh) Fpd ej'. (fco) @ik uo
;sq° ;pd e' pj[fo pykB'. Bkw s[ge eè ;eb gSkB'. 826. BkfJe# gd i'V'. fco @;sq°# Fpd eEB eo'. (fJ; ~) ;koè s[ge dk Bkw ;wM
bt'.826.
Bdh okifBfB nkfd pykB'. ik uo efj gfs ;pd gqwkB'. gfjbK @Bdh okifBfB# (rzrk tkbh Xosh) ej'. (fco) @ik uo BkfJe#
;sq° ;pd pj[o' w[fy Gky[. Bkw s[czr uhfB fufs oky[. 827. Fpd ej'. fco @;sq°# Fpd w[y s'A p'b'. (fJ; ~) fus ftu s[czr dk Bkw ;wM
bt'.827.
Bfd BkfJefBfB nkfd pykB'. ik uo efj gfs ;pd gqwkB'. gfjbK @BfdBkfJefBfB# (BdhnK dh BkfJek rzrk tkbh Xosh) gd pykB
;sq° ;pd pj[o' fsj dhi?. Bkw s[czr uhfB fufs bhi?. 828. eo'. (fco) @ik uo gfs# Fpd i'V'. T[; ftu wro'I @;sq°# Fpd eEB eo'. (fJ;
~) wB ftu s[czr dk Bkw ;wM bt'.828.

;fosè;qfBfB nkfd GfDi?. ik uo efj BkfJe gd fdi?. gfjbK @;fosè;qfBfB# (BdhnK dh ;[nkwBh rzrk tkbh Xosh) Fpd ej'.
;sq° ;pd e' pj[fo pykB'. Bkw s[ge eè ;eb gSkB'. 829. (T[; ftu) @ik uo BkfJe# gd i'V'. fco @;sq°# Fpd ~ eEB eo'. (fJ; ~) ;G
b'r s[ge dk Bkw ;wM'.829.

;fosk pofBfB nkfd T[uohn?. ik uo efj BkfJe gd vohn?. gfjbK @;fosk pofBfB# (rzrk Bdh tkbh Xosh) Fpd T[uko'. fco @ik
uo BkfJe# Fpd i'V'. wro'I @;sq°# Fpd ej'. (fJ; ~) ;G b'r s[ge dk Bkw
;sq° ;pd e' pj[fo pykB'. Bkw s[ge eè ;G gfjukB'. 830.
;wM'.830.

;fosèdqfBfB nkfd T[uko'. ik uo efj gfs gd dè vko'. gfjbK @;fosèdqfBfB# (rzrk tkbh Bdh) gd dk T[ukoB eo'. (fco) @ik
uo gfs# gd i'V'. wro'I @;sq°# Fpd ~ pykB eo'. (fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw
;sq° ;pd e' pj[fo pykB'. Bkw s[ge eè ;G ihn ikB'. 831.
wB ftu ;wM bt'.831.

d'jok d'jok
gfjbk @;fosk fBqgfBfB# (rzrk Bdh tkbh Xosh) (Fpd) w{zj s'I T[ukoB
;fosk fBqgfBfB pesq sè gqEw? eo' T[uko.
eo'. fco @ik uo gfs (Fpd) ej e/ @;sq°# Fpd ej'. (fJ; ~) wB ftu s[ge
ik uo gfs efj ;sq° efj Bkw s[ge ihn Xko. 832.
dk Bkw ;wM bt'.832.
nfVb nfVb
nkfd sozrfB okifB ;pd T[u kohn?.
ik uo efj BkfJe gd g[fB dè vkohn?. gfjbK @so`rfB okifB# (rzrk tkbh Xosh) Fpd ~ T[ukoB eo'. fco
;sq° ;pd e' sk eè nzfs pykBhn?. @ik uo# efj eè @BkfJe# gd i'V bt'. (fco) T[; dè nzs T[sè @;sq°# Fpd eEB
j' ;eb s[ge eè Bkw gqphB gSkBhn?.833. eo'. (fJ; ~) ;koè gqphB s[ge dk Bkw ;wM bt'.833.

Bdh fBqgfBBh w[y sè nkfd pykBhn?. gfjbK @Bdh fBqgfBBh# (rzrk Bdh tkbh Xosh) w[y s'I pykB eo'. fco
ik uo efj BkfJe gd pj[fo gqwkBhn?.
@ik uo BkfJe# gd ~ i'V'. T[; dè nzs T[sè @;sq°# Fpd T[uko'. (fJ; ~) ;koè
;sq° ;pd e' sk eè nzfs T[ukohn?.
s[ge dè Bkw ti'I ftuko bt'.834.
j' ;eb s[ge eè Bkw us[o fufs Xkohn?.834.
518 ;qh d;w-rqzE ;kfjp ;;sO Bkw wkbk 519

u"gJh u"gJh

nkfd iw[BBh ;pd T[uko'. ik uo efj BkfJe gd vko'. gfjbK @iw[BBh# (iwBk tkbh Xosh) Fpd dk T[ukoB eo'. (fco) @ik
;sq° ;pd e' pj[fo GfDi?. Bkw s[czr uhB fus fbi?. 835. uo BkfJe# Fpd i'V'. fco (nzs T[sè) @;sq°# Fpd ~ eEB eo'. (fJ; ~) s[czr
dk Bkw ;wM bt'.835.
ekfbzdqfBBh nkfd T[uohn?. ik uo efj BkfJe gd vohn?. gfjbK @ekfbzdqfBBh# (iwBk Bdh tkbh Xosh) Fpd ej'. (fco) @ik uo
;sq° ;pd e' pj[fo pykB'. ;G ;qh Bkw s[ge eè ikB'. 836. BkfJe# gd i'V'. fco @;sq°# gd ~ eEB eo'. (fJj) Bkw ;G b'r s[ge dè
;wM'.836.
fe;B pbfGfB nkfd GfDi?. ik uo efj BkfJe gd fdi?. gfjbK @fe;B pbfGfB# (iwBk Bdh tkbh Xosh) Fpd ej'. (fco) @ik
;sq° ;pd e' pj[fo pykBhn?. ;G ;qh Bkw s[ge eè ikBhn?. 837. uo BkfJe# Fpd dk T[ukoB eo'. wro'I @;sq°# Fpd ~ i'V'. (fJj) s[ge dk Bkw
j?, ;G ikD bt'.837.
p;[dèti pbGBfB Gky'. ik uo efj BkfJe gd oky'. gfjbK @p;[dèti pbGBfB# (iwBk Bdh tkbh Xosh) Fpd T[uko'.
;G ;qh Bkw s[ge eè ikB'. :k w? Gèd Jèe Bjh wkB'. 838. (fco) @ik uo BkfJe# gd oy'. ;G (fJ; ~) s[ge dk Bkw ;wM'. fJ; ftu osk
fizBk Gèd B ;wM'.838.
nfVb nfVb
;eb Bkw p;[dèt eè nkfd T[ukohn?.
ik pbGBh sk gkSè gd vkohn?. gfjbK @p;[dèt# dè ;koè Bkw T[uko'. fJ; fgS'I @ik pbGBh# (iwBk Bdh)
ik uo efj fog[ ;pd pj[fo fsj Gkyhn?. gd ~ i'V'. wro'I @ik uo fog[# Fpd dk eEB eo'. (fJBQK ~) ;G b'r s[ge
j' uhfB s[ge eè Bkw us[o fufs okyhn?. 839. dè Bkw ftuko bt'.839.

u"gJh u"gJh

f;nkw pbGk nkfd pykB'. ik uo efj BkfJe gd[ mkB'. gfjbK @f;nkw pbGk# (iwBk Bdh tkbh Xosh) ej'. @ik uo BkfJe# gd
;sq° ;pd e' pj[fo pykBj[. ;G ;qh Bkw s[ge eè ikBj[. 840. i'V'. wro'I @;sq°# Fpd ~ eEB eo'. (fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw ;wM'.840.
gfjbK @w[;bhXo pbGk# Fpd ej'. (fco) @ik uo gfs# Fpd i'V'. wro'I
w[;bhXo pbGk pykBj[. ik uo efj gfs ;pd gqwkBj[.
@;sq°# Fpd dk pykB eo'. (fJ; ~) s[ge dk Bkw ;wM bt'.841.
;sq° ;pd e' pj[fo GDhi?. ikB Bkw s[ge e' bhi?. 841.
(gfjbK) @pkg[oXo pbGk# (Fpd) ej'. (fco) @ik uo gfs# Fpd i'V
pkg[oXo pbGk gqwkB'. ik uo efj gfs ;pdfj mkB'. fdU. wro'I @;sq°# gd dk eEB eo'. (fJ; ~) ;G b'r wB ftu s[ge dk Bkw
;sq° ;pd e' pj[fo T[uohn?. ;p ihn Bkw s[ge eè Xohn?. 842. ;wM'.842.
pz;hXo XofBfB gd fdi?. ik uo efj gfs ;pd GfDi?. gfjbK @p`;hXo XofBfB# (fe;B dh XkoB ehsh Bdh iwBk tkbh Xosh)
;sq° ;pd e' pj[fo pykB'. ;G ;qh Bkw s[ge gfjukB'. 843. Fpd oy'. fco @ik uo gfs# Fpd ~ ej'. wro'I @;sq°# Fpd dk eEB eo'. (fJ;
~) ;G s[ge dk Bkw ;wM'.843.
fp;[fJ; pbGkfd gd dhi?. ik uo efj gfs ;pd GDhi?. gfjbk @fp;[fJ; pbGkfd# gd T[uko'. (fco) @ik uo gfs# Fpd dk pykB
;sq° ;pd e' pj[fo pykB'. ;G ;qh Bkw s[ge eè ikB'. 844. eo'. wro'I @;sq°# Fpd ~ eEB eo'. (fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw ;wM'.844.

fp;[fJ;è;qDh nkfd GfDi?. ik uo efj gfs gd g[fB fdi?. gfjbK @fp;[fJ;è;qDh# (iwBk Bdh tkbh Xosh) gd nky'. fco @ik uo
;sq° ;pd e' pj[fo pykBj[. ;G ;qh Bkw s[ge eè ikBj[. 845. gfs# i'V'. wro'I @;sq°# Fpd ~ i'V'. (fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw ;wM'.845.
520 ;qh d;w-rqzE ;kfjp ;;sO Bkw wkbk 521

id[ BkfJe BkfJek pykB'. ik uo efj gfs ;pd gqwkB'. gfjbK @id[ BkfJe BkfJek# Fpd ej'. (fco) @ik uo gfs# Fpd
sk eè nzfs ;sq° gd dhi?. Bkw s[czr uhB fufs bhi?. 846. i'V'. T[; dè nzs T[sè @;sq°# gd oy'. (fJ; ~) fus ftu s[czr dk Bkw
;wM bt' . 846.
nfVb nfVb
d[ n koktsh; pbGk nkfd T[ u kohn? .
ik uo BkfJe gd e' g[fB d? vkohn?. gfjbK @d[nkoktsh; pbGk# (d[nkfoek dè ;[nkwh feqFB dh fgnkoh Bdh
;sq° ;pd e' sk eè nzfs pykBhn?. iwBk) Fpd T[uko'. fco @ik uo BkfJe# gd ~ i'V'. T[; dè nzs ftu @;sq°#
j' ;eb s[ge eè Bkw gqphB gSkBhn?. 847. gd eEB eo'. (fJ; ~) gqphB b'r s[ge dk Bkw ;wM b?D.847.
ikd' okfJ pbGk nkfd pykBhn?.
gfjbK @ikd' okfJ pbGk# Fpd nky'. fco @ik uo BkfJe# Fpd i'V'. T[;
ik uo efj BkfJe gd pj[fo gqwkBhn?.
;sq° ;pd e' sk eè nzfs GDhihn?. dè nzs ftu @;sq°# Fpd eEB eo'. (fJ; ~) ;G f;nkDè b'r s[ge dk Bkw ;wM
j' ;eb s[ge eè Bkw us[o bfy bhihn?.848. b?D.848.

d[ n koeè A dq pbfGfB T[ u koB ehihn? .


gfjbK @d[nkoeèIdq pbfGfB# (feqFB dh fgnkoh iwBk tkbh Xosh) Fpd
ik uo efj BkfJe gd gkSè dhihn?.
ej'. fgS'I @ik uo BkfJe# eEB eo'. (fco) T[; dè nzs ftu @;sq°# Fpd ~
;sq° ;pd e' sk eè nzfs pykBhn?.
T[uko'. (fJ; ~) us[o b'r s[ge dk Bkw ;wM b?D.849.
j' ;eb s[ge eè Bkw gqphB gSkBhn?. 849.
d[ n koeè ; pbGfB ;[ nkfd pykBhn? . gfjbK @d[nkoeè; pbfGB# ~ fpnkB eo'. wro'I @ik uo# gd efj eè
ik uo efj BkfJe gd pj[o gqwkBhn?. @BkfJe# gd eEB eo'. T[; dè nzs T[sè @;sq°# Fpd T[uko'. (fJ; ~) ;G us[o
;sq° ;pd e" sk eè nzfs T[ukohn?.
s[ge dk Bkw ;wM bœD.850.
j' ;eb s[ge eè Bkw us[o fufs Xkohn?.850.
u"gJh
u"gJh
d[nkoeè nfBfB nkfd pykB'. ik uo efj gfs ;pd gqwkB'. gfjbK @d[nkoeè nfBfB# (iwBk tkbh Xosh) Fpd dk eEB eo'. (fco)
;sq° ;pd e' pj[fo T[uohn?. ;G ;qh Bkw s[ge eè Xohn?. 851. @ik uo BkfJe# gd ~ i'V'. wro'I @;sq°# Fpd ~ ej'. (fJ; ~) ;G s[ge dk
Bkw ;wM' . 851.
id[BkEBBh nkfd GBhi?. ik uo efj BkfJe gd dhi?. gfjbK @id[BkEBBh# Fpd eEB eo'. fco @ik uo# efj eè @BkfJe# gd
;sq° ;pd e' pj[fo pykB'. ;G ;qh Bkw s[ge eè ikB'. 852. i'V'. wro'I @;sq°# Fpd dk eEB eo'. (fJ; ~) ;G s[ge dè Bkw ti'I ikD
bt'.852.
d[nkotsh ;ofBB gd Gky[. ik uo efj BkfJe gd oky[. (gfjbK) @d[nkoktsh ;ofBB# (;qh feqFB dh okDh iwBk dh Xosh) Fpd
;sq° ;pd e' pj[fo pykB'. ;G ;qh Bkw s[ge eè ikB'. 853. ej'. (fco) @ik uo# efj e/ @BkfJe# gd i'V'. wro'I @;sq°# Fpd dk eEB eo'.
(fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw ;wM bt'.853.
nfVb
nfVb
d[ n kotsh BkfJefBfB nkfd T[ u kohn? .
ik uo efj e? g[B BkfJe gd vkohn?. gfjbK @d[nkoktsh BkfJefBfB# (iwBk Bdh tkbh Xosh) Fpd ej'. fco
;sq° ;pd e' sk eè nzfs pykBhn?. @ik uo BkfJe# Fpd ~ i'V'. fJ; dè nzs ftu @;sq°# Fpd ~ eEB eo'. (fJj)
j' ;eb s[ge eè Bkw gqphB gSkBhn?. 854. s[ge dk Bkw pD iKdk j?, ;G gqphB ftuko b?D.854.
522 ;qh d;w-rqzE ;kfjp ;;sO Bkw wkbk 523

u"gJh u"gJh

d[nkoek XBfB nkfd pykB'. ik uo efj gfs ;pd gqwkB'. gfjbK @d[nkoek XBBh# Fpd eEB eo'. (fco) @ik uo gfs# Fpd i'V'.
;sq° ;pd e' pj[fo GDhi?. Bkw s[czr uhB fufs bhi?. 855. wro'I @;sq°# Fpd ej'. (fJ; ~) wB ftu s[czr dk Bkw ftuko bt'.855.
gfjbK @d[nkoeèIdqfBfB# (iwBk Bdh tkbh Xosh) Fpd ej'. (fco) @ik
d[nkoeèIdqfBfB nkfd T[uohn?. ik uo efj gfs ;pd ;[ Xohn?.
uo gfs# FpdK ~ Bkb i'V'. (fco) nzs T[sè @;sq°# Fpd ~ eEB eo'. (fJ; ~)
;sq° ;pd eè nzfs pykB'. ;G ;qh Bkw s[ge eè wkB'. 856. ;G s[ge dk Bkw wB bt'.856.
gfjbK @d[nkokts/;qfB# (iwBk Bdh tkbh Xosh) Fpd eEB eo'. (fco)
d[nkoktsè;qfB nkfd pykBj[. ik uo efj gfs ;pd ;[ mkBj[.
@ik uo gfs# FpdK ~ i'V'. wro'I @;sq°# Fpd T[uko'. (fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw
;sq° ;pd e' pj[fo T[uohn?. ;G ;qh Bkw s[ge eè Xohn?. 857.
;wM'.857.
idPè;fB nkfd T[ukoB ehi?. ik uo efj BkfJe gd dhi?. gfjbK @idPè;fB# (iwBk Bdh tkbh Xosh) Fpd T[uko'. (fco) @ik uo
;sq° ;pd e' pj[fo pykBj[. ;G ;qh Bkw s[ge gfjukB'. 858. BkfJe# Fpd i'V'. wro'I @;sq°# Fpd dk eEB eo'. (fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw
;wM'.858.
d[nkoktsh BkfJefBfB Gkyj[. ik uo efj gfs gd ej[ okyj[. gfjbK @d[nkoktsh BkfJefBfB# (Fpd) ej'. (fco) @ik uo gfs# gd ~
;sq° ;pd e' pj[fo pykBj[. ;G ;qh Bkw s[ge eè ikBj[. 859. i'V'. wro'I @;sq°# Fpd ~ eEB eo'. (fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw ;wM'.859.

irsè;ofBfB nkfd GfDi?. ik uo efj BkfJe gd fdi?. gfjbK @irsè;ofBfB# Fpd dk T[ukoB eo'. (fco) @ik uo BkfJe#
dk gdK ~ i'V'. wro'I @;sq°# Fpd dk eEB eo'. fJ; ~ ;G s[ge dk Bkw
;sq° ;pd e' pj[fo pykB'. ;G ;qh Bkw s[ge eè ikB'. 860.
;wM'.860.
nfVb
nfVb
nfBe d[ z d Gik pbGfB nkfd pykBhn? .
ik uo efj BkfJe gd pj[fo gqwkBhn?. gfjbK @nBe d[zdGik pbGfB# (feqFB dh fgnkoh iwBk tkbh Xosh)
;sq° ;pd e' sk eè nzfs T[ukohn?. (gd) dk T[ukoB eo'. fco @ik uo BkfJe# Fpd i'V'. T[; dè nzs T[sè @;sq°#
j' ;eb s[ge eè Bkw ;[wzsq fpukohn?.861. Fpd dk eEB eo'. ;G fwsq'! fJ; ~ s[ge dk Bkw ;wM bt'.861.

jbh Gq k sfBfB nkfd pykBfB ehihn? .


gfjbK @jbh GqksfBfB# (Fpd) dk pykB eo'. fco @ik uo BkfJe# gd
ik uo efj e? g[fB BkfJe gd dhihn?.
i'V'. T[; dè nzs T[sè @;sq°# Fpd ~ ej'. (fJj) s[ge dk Bkw j' ikJèrk, ;G
;sq° ;pd e' sk eè nzfs pykBhn?.
p[ZXwkB ftuko eo b?D.862.
j' ;eb s[ge eè Bkw ;[p[fX gqwkBhn?.862.

u"gJh u"gJh
gfjbK @pbh nkB[ifBfB# (pbdèt dè S'Nè Gok dh okDh iwBk Bdh dh
pfb nkB[ifBfB nkfd pykB'. ik uo efj gfs ;pd gqwkB'.
Xosh) Fpd eEB eo'. (pkd ftu) @ik uo gfs# Fpd i'V'. wro'I @;sq°# Fpd
;sq° ;pd ej[ pj[fo GfDi?. Bkw s[czr uhB fufs fbi?. 863.
eEB eo'. (fJj) s[czr dk Bkw j?, fus ftu ftuko bt'.863.
pfb GJhnBBh nkfd pykB'. ik uo efj gfs ;pd gqwkB'. gfjbK @pfb GJhnBBh# Fpd F[o{ ftu ej'. (fco) @ik uo gfs# Fpd
;sq° ;pd e' pj[o' ejh:'. ;G ;qh Bkw s[ge eè bjh:'. 864. i'V'. wro'I @;sq°# Fpd ~ eEB eo'. (fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw ;wM bt'.864.
(gfjbK) @oT[jDèn GoksBBh# (o'fjDh dè gsh pbdèt dè Gok dh gsBh
oT[jDèn GqksBfB Gky[. ik uo efj BkfJe gd oky[.
iwBk BK dh Bdh tkbh Xosh) ej'. (fco) @ik uo BkfJe# gd i'V'. wro'I @;sq°#
;sq° ;pd e' pj[fo GfDi?. ;G ;qh Bkw s[ge bfj fbi?. 865.
Fpd ~ eEB eo'. (fJ; ~) ;koè s[ge dk Bkw ;wM'.865.
524 ;qh d;w-rqzE ;kfjp ;;sO Bkw wkbk 525

pbGdq GqksfBfB nkfd T[uko'. ik uo efj BkfJe gd vko'. gfjbK @pbGdq GqksfBfB# (Fpd) T[ukoB eo'. (fco) @ik uo BkfJe#
;sq° ;pd e' pj[fo pykB'. ;G ;qh Bkw s[ge eè ikB'. 866. gd ej'. wro'I @;sq°# Fpd ~ eEB eo'. (fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw eo eè
ikD'.866.
nfVb nfVb
gq b z p xB[ nB[ i BBh nkfd pykBhn? .
gfjbK @gqbzpxB[ nB[iBBh# (gqbzp oky; ~ wkoB tkbè pbdèt dè S'Nè
ik uo efj BkfJe gd pj[fo gqwkBhn?.
Gok feqFB dh okDh iwBk Bdh tkbh Xosh) (Fpd) ej'. fco @ik uo BkfJe#
;sq° ;pd ej[ sk eè nzfs T[ukohn?. gd ~ i'V'. T[; dè nzs T[sè @;sq°# Fpd T[uko'. (fJ; ~) ;koè p[ZXhwkB s[ge
j' ;eb s[ge eè Bkw ;[p[fX fpukohn?.867. dk Bkw ;wM'.867.
ekwgkb nB[ i fBBh nkfd GBhihn? . gfjbK @ekwgkb nB[ifBBh# (ekw dè ntsko god[wB ~ gkbD tkbè
ik uo efj e? g[fB BkfJe gd dhihn?. feqFB dh okDh iwBk Bdh tkbh Xosh) dk eEB eo'. fco @ik uo BkfJe# gd
;sq° ;pd ej[ sk eè nzfs T[ukohn?. i'V'. T[; dè nzs ftu @;sq[# Fpd ~ T[uko'. (fJ; ~) ;koè fwso s[ge dk Bkw
j' ;eb s[ge eè Bkw ;[ wzsq fpukohn?.868. eoeè ;wM' . 868.

jb nk:[ X nB[ i fBBh nkfd pykBhn? . gfjbK @jb nk:[X nB[ifBBh# (jb @;sq°# XkoB eoB tkbè pbdèt dh
ik uo efj BkfJe gd pj[fo gqwkBhn?. S'Nh GoikJh iwBk Bdh tkbh Xosh) dk eEB eo'. fco @ik uo BkfJe# efj
nfo gd sk eè nzfs ;[ efp efj dhihn?. eè T[; dè nzs T[s/ @nfo# gd ethU! efj fdU. (fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw
j' ;eb s[ge eè Bkw ikB ihn bhihn?. 869. ;wM bt' . 869.

fotfs otB nB[ i fBBh nkfd pykBhn? . gfjbK @fotfs otB nB[ifBBh# (oètsh Bkb owD eoB tkbè pbdèt dh
ik uo efj BkfJe gd pj[fo gqwkBhn?. S'Nh GoikJh iwBk Bdh dh Xosh tkbh) Fpd toDB eo'. wro'I @ik uo
;sq° ;pd e' sk eè nzfs ;[ dhihn?. BkfJe# gd i'V'. T[; dè nzs ftu @;sq°# Fpd eEB eo'. (fJ; soQK) ;G fJ;
j' ;eb s[ge eè Bkw ikB ihn bhihn?.870. ~ s[ge dk Bkw ;wM bt'.870.

u"gJh u"gJh

okw nB[ifBBh nkfd T[uko'. ik uo efj gfs gd d? vko'. gfjbK @okw nB[ifBBh# (pbokw dè S'Nè Gok feqFB dh gsBh iwBk Bdh
;sq° ;pd e' pj[fo pykB'. ;G ;qh Bkw s[ge gd ikB'. 871. tkbh Xosh) ej'. (fco) @ik uo gfs# gd i'V'. wro'I @;sq°# Fpd dk eEB eo'.
(fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw ;wM'.871.
pbdèt nB[iBh nkfd T[uko'. ik uo efj BkfJe gd vko'.
gfjbK @pbdèt nB[iBh# (Fpd) ej'. (fco) @ik uo BkfJe# gd eEB
;sq° ;pd e' pj[fo GfDiè. Bkw s[ge eè ;G bfj fbiè. 872.
eo'. wro'I @;sq°# Fpd efj fdU. (fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw eoeè ikD'.872.
nfVb nfVb
gq b z p kfo nB[ i fBBh nkfd T[ u kohn? .
gfjbK @gqbzpkfo nB[ifBfb# (gqbzp d?Is dè t?oh pbokw dh S'Nh GoikJh
ik uo efj BkfJe gd g[fB dè vkohn?.
iwBk Bdh tkbh Xosh) ~ T[uko'. fco @ik uo BkfJe# gd i'V'. T[; dè
;sq° ;pd e' sk eè nzfs pykBhn?.
nzs ftu @;sq°# Fpd dk T[ukoB eo'. (fJ; ~) ;G ;{MtkB s[ge dk Bkw
j' ;eb s[ge eè Bkw us[o gfjukBhn?.873.
;wM'.873.
526 ;qh d;w-rqzE ;kfjp ;;sO Bkw wkbk 527

fsq D ktos nfoBfB ;pdkfd pykBhn? . gfjbK @fsqDktos nfoBfB# (fsqDktos d?Is dè t?oh feqFB dh gsBh
ik uo efj eè g[fB BkfJe gd mkBhn?. iwBk Bdh dh Xosh) ej'. fco @ik uo BkfJe# Fpd i'V'. T[; d/ nzs T[s/ @;sq°#
;sq° ;pd e' sk eè nzfs T[ukohn?. Fpd T[uko'. (fJ; ~) ;G fwso'! s[ge dk Bkw ;wM''.874.
j' ;eb s[ge eè Bkw ;[wzsq fpukohn?.874.
eè f ;:KsefBfB nkfd T[ u koB ehihn? . gfjbK @eèf;:KsefBfB# (eè;h d?Is dk nzs eoB tkbè feqFB dh okDh
ik uo efj e? g[fB BkfJe gd dhihn?. iwBk Bdh tkbh Xosh) Fpd T[uko'. fco @ik uo BkfJe# gd i'V'. T[;
;sq° ;pd e' sk eè nzs T[ukohn?. dè nzs sè @;sq°# gd eEB eo'. (fJ; ~) ;G ;[fwso s[ge dk Bkw ;wM
j' ;eb s[ge eè Bkw ;[wzsq fpukohn?. 875. b?D.875.

pehnKsefBfB nkfd T[ u koB ehihn? . gfjbK @pehnKsefBfB# (peh oky; ~ wkoB tkbè feqFB dh gsBh iwBk
ik uo efj e? g[fB BkfJe gd dhihn?. dh Xosh) eEB eo'. fco @ik uo BkfJe# Fpd i'V'. T[; dè nzs T[sè @;sq°# Fpd
;sq° ;pd e' sk eè nzfs T[ukohn?. T[uko'. (fJ; ~) ;koè p[ZXhwkB s[ge dk Bkw ;wM b?D.876.
j' ;eb s[ge eè Bkw ;[p[fX fpukohn?.876.
gfsBkrfBfB nkfd T[u ko' ikfB e?. gfjbK @gfsBkrfBfB# (ekbh Bkr ~ wkoB tkbè feqFB dh gsBh iwBk
ik uo efj e? g[fB BkfJe gd mkfB e?. Bdh tkbh Xosh) ikD e/ T[ukoB eo'. fco @ik uo BkfJe# gd i'V'. T[; dè
;sq° ;pd e' sk eè nzfs pykBhn?. nzs ftu @;sq°# Fpd oy'. (fJ; ~ ) ;koè gqphB s[ge dk Bkw ;wM b?D.877.
j' ;eb s[ge eè Bkw gqphB gqwkBhn?.877.
gfjbK @;eNk;[o jBfBfB# (;eNk;[o ~ wkoB tkbè feqFB dh gsBh
;eNk;[ o jBfBB ;pdkfd GDhihn? .
iwBk Bdh tkbh Xosh) Fpd ~ pykB eo'. fco @ik uo BkfJe# Fpd ~ i'V'.
ik uo efj gkSè BkfJe gd dhihn?.
T[; dè nzs T[sè @;sq°# Fpd ~ eEB eo'. (fJ; ~) ;koè frnkBh b'r s[ge dk
;sq° ;pd e' sk eè nzfs pykBhn?.
Bkw eoeè ;wM b?D.878.
j' ;eb s[ge eè Bkw ;[frnkB gSkBhn?.878.
u"gJh
u"gJh
gfjbK @;[o nofBfB# (w[o d?Is dè t?oh feqFB dh gsBh iwBk Bdh tkbh
w[onfofBfB ;pdkfd GfDi?. ik uo efj BkfJe gd fdi?.
Xosh) Fpd ej'. (fco) @ik uo BkfJe# gd i'V'. wro'I @;sq°# Fpd ~ eEB
;sq° ;pd e' pj[fo pykBj[. ;G ;qh Bkw s[ge eè ikBj[. 879.
eo'. (fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw ;wM'.879.
BoeKsefBfB nkfd pykBj[. ik uo efj gfs ;pd gqwkBj[. gfjbK @BoeKsefBfB# (Boek;[o dk nzs eoB tkbè feqFB dh gsBh
;sq° ;pd e' pj[fo GfDi?. ;eb s[ge eè Bkw efji?. 880. iwBk Bdh tkbh Xosh) pykB eo'. (fco) @ik uo gfs# Fpd i'V'. wro'I @;sq°#
Fpd eEB eo'. (fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw ej'.880.

nkfd BoejkfBfB gd Gky'. ik uo efj BkfJe gd oky'. gfjbK @Boe jkofBfB# (Boek;[o ~ wkoB tkbè feqFB dh gsBh iwBk
;sq° ;pd e' pj[fo pykBj[. ;G ;qh Bkw s[ge eè ikBj[. 881. Bdh tkbh Xosh) gd ej'. (fco) @ik uo BkfJe# Fpd i'V'. wro'I @;sq°# Fpd
dk pykB eo'. fJ; ~ ;G s[ge dk Bkw ;wM'.881.

;sq° xkfJBfB nkfd GfDi?. ik uo efj BkfJek gd fdi?. gfjbK @;sq° xkfJBfB# (t?ohnK ~ wkoB tkbè feqFB dh gsBh iwBk tkbh
;sq° ;pd e' pj[fo pykBj[. ;G ;qh Bkw s[ge gfjukBj[. 882. Xosh) ~ eEB eo'. (fco) @ik uo BkfJe# gd ~ i'V'. wro'I @;sq°# Fpd dk
eEB eo'. (fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw eo eè gSkD'.882.
528 ;qh d;w-rqzE ;kfjp ;;sO Bkw wkbk 529

nfVb nfVb
w[ o wodfBfB nkfd T[ u koB ehihn? .
gfjbk @w[o wodfBfB# (w[o okyF ~ wkoB tkbè ;qh feqFB dh gsBh
ik uo efj eè g[fB BkfJe gd dhihn?.
iwBk Bdh tkbh Xosh) Fpd dk T[ukoB eo'. fco @ik uo BkfJe# gd
;sq° ;pd e' sk eè nzfs GDhihn?.
i'V'. T[; s'I pkd @;sq°# Fpd ~ nzs T[sè eEB eo'. (fJ; ~) ;koè us[o
j' ;eb s[ge eè Bkw us[o bfj bhihn?.883.
s[ge dk Bkw ;wM b?D.883.

u"gJh u"gJh

wX[ ;{dBfBfB nkfd GfDi?. ik uo efj BkfJe gd fdi?. gfjbK @wX[ ;{dBfBfB# (wX[ oky; ~ wkoB tkbè feqFB dh gsBh iwBk
;sq° ;pd e' pj[o pykB'. ;G ;qh Bkw s[ge eè ikB'. 884. Bdh tkbh Xosh) Fpd dk eEB eo'. (fco) @ik uo BkfJe# Fpd i'V'. wro'I
@;sq°# Fpd ej'. (fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw ;wM'.884.
nfVb nfVb
wX[ d[zdBBh w[y sè nkfd GfDihn?.
gfjbK @wX[ d[zdBBh# (wX[ d?Is ~ wkoB tkbè feqFB dh gsBh iwBk
ik uo efj e? g[fB ;pdèIdq efjihn?.
Bdh tkbh Xosh) ~ w[y s'I T[uko'. fco @ik uo fJzdq# i'V'. T[; dè nzs
;sq° ;pd e' sk eè nzfs pykBhn?.
T[sè @;sq°# Fpd eEB eo'. (fJ; ~) ;G gqphB b'r', s[ge dk Bkw
j' ;eb s[ge eè Bkw gqphB gqwkBhn?.885.
;wM'.885.
wX[ Bk;BBh w[y sè nkfd pykBhn?.
ik uo efj eè g[fB ;pdè;[o gqwkBhn?. gfjbK @wX[ Bk;BBh# Fpd w{zj s'I eEB eo'. fco @ik uo Jè;[o#
;sq° ;pd e' sk eè nzfs T[ukohn?. FpdK ~ i'V'. T[; dè nzs T[sè @;sq°# Fpd T[uko'. (fJ; ~) ;G f;nkfDU,
j' ;eb s[ge eè Bkw us[o fufs Xkohn?.886. s[ge dk Bkw ;wM'.886.
ekbiw[ B nfoBfB ;pdkfd pykBhn? .
ik uo efj e? g[fB BkfJe gd mkBhn?. gfjbK @ekb iw[B nfoBfB# Fpd T[uko'. fco @ik uo BkfJe# Fpd
;sq° ;pd e' sk eè nzfs T[ukohn?. i'V'. T[; dè nzs ftu @;sq°# Fpd ej'. (fJ; ~) ;G ;[fwso s[ge dk Bkw
j' ;eb s[ge eè Bkw ;[wzsq fpukohn?.887. ;wMD.887.
Boe nfoBfB w[y sè nkfd GfDihn?.
gfjbK @Boe nfoBfB# (Boek;[o dè t?oh ;qh feqFB dh gsBh iwBk Bdh
ik uo efj eè? g[fB BkfJe gd fdihn?.
tkbh Xosh) w[y s'I T[uko'. fco @ik uo BkfJe# Fpd ~ i'V'. T[; dè nzs T[sè
;sq° ;pd e' sk eè nzfs pykBhn?.
j' ;eb s[ge eè Bkw ;[p[fX gSkBhn?.888. @;sq°# Fpd eEB eo'. (fJ; ~) ;G p[ZXhwkB s[ge dk Bkw ;wMD.888.

ez;eè; eoyBDh nkfd pykB jh.


gfjbK @ez; eè;[ eoyBDh# Fpd ej'. fco @ik uo BkfJe# gd i'V'.
ik uo efj e? g[fB BkfJe gd mkB jh.
T[; d/ nzs T[s/ @;sq°# Fpd ~ eEB eo'. (fJ; ~) ;G p[ZXhwkB s[ge dk
;sq° ;pd e' sk eè nzfs T[ukohn?.
Bkw ;wMD.889.
j' ;eb s[ge eè Bkw ;[p[fX fpukohn?.889.
pk;[ f dtè ; BfBBh nkfd GfDihn? . gfjbK @pk;[fdtè;BfBBh# (p;[dèt dh ;zskB feqFB dh gsBh iwBk Bdh
ik uo efj e? g[fB BkfJe gd fdihn?. tkbh Xosh) (Fpd) ej'. fco @ik uo BkfJe# Fpd i'V'. T[; dè nzs T[sè @;sq°#
;sq° ;pd e' sk eè nzfs pykBhn?.
Fpd eEB eo'. (fJ; ~) ;koè p[ZXhwkB s[ge dk Bkw ;wMD.890.
j' ;eb s[ge eè Bkw ;[p[fX gqwkBhn?.890.
530 ;qh d;w-rqzE ;kfjp ;;sO Bkw wkbk 531

nBed[ z d Gè ; fBfB nkfd T[ u kohn? . gfjbK @nfBe d[zdGè;BfB# (nBèe BrkfonK tkbè p;[dèt dè g[Zso feqFB
ik uo efj e? g[fB BkfJe gd vkohn?. dh gsBh iwBk Bdh tkbh Xosh) ~ T[uko'. fco @ik uo BkfJe# Fpd i'V'.
;sq° ;pd e' sk eè nzfs pykBhn?. T[; dè nzs T[sè @;sq°# Fpd dk pykB eo'. (fJ; ~) ;koè fwso s[ge dk Bkw
j' ;eb s[ge eè Bkw ;[wzsq gSkBhn?.891. ;wMD.891.
o; Boe;fBfB nkfd ;pd e' Gkyn?.
ik uo efj e? g[fB BkfJe gd okyhn?. gfjbK @o; Bo e;fBfB# (oZ;hnK Bkb e;è rJè feqFB dh gsBh
;sq° ;pd e' sk eè nzfs T[ukohn?. iwBk Bdh tkbh Xosh) Fpd dk T[ukoB eo'. fco @ik uo BkfJe# Fpd
j' ;eb s[ge e/ Bkw us[o fufs Xkohn?.892. i'V'. T[; dè nzs T[sè @;sq°# Fpd T[ukoB eo'. fco ;ko/ us[o ftnesh

BkokfJBBh nkfd T[ u koB ehihn? . s[ge dk Bkw ;wMD.892.


ik uo efj e? oki ;pd g[fB dhihn?.
gfjbK @BkokfJBBh# Fpd T[ukoB eo'. fco @ik uo oki# Fpd i'V'.
;sq° ;pd e' sk eè nzfs pykBhn?.
T[; dè nzs T[sè #;sq°# Fpd ~ eEB eo'. (fJ; ~) ;koè p[ZXhwkB s[ge dk
j' ;eb s[ge eè Bkw ;[p[fX gqwkBhn?.893.
Bkw ;wMD.893.
pkokb:BfB w[ f y sè nkfd GfDihn? .
ik uo efj e? BkE pj[fo gd fdihn?. gfjbK @pkokb:BfB# Fpd ~! w[y s'I T[uko'. fco @ik uo BkE# Fpd
;sq° ;pd e' sk eè nzfs pykBhn?.
~ i'V'. T[; fgS'I @;sq°# Fpd dk pykB eo'. fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw
j' ;eb s[ge eè Bkw ;[p[fX gqwkBhn?.894.
;wMD.894.
Bhokb:Bh nkfd T[ u koB ehihn? .
ik uo efj gfs ;pd pj[fo fsj dhihn?. gfjbK @Bhokb:Bh# Fpd dk T[ukoB eo'. wro'I @ik uo gfs# Fpd
;sq° ;pd e' sk eè nzfs pykBhn?. i'V'. T[; s'I pkd @;sq°# Fpd dk eEB eo'. (fJ; ~) ;koè gqphB b'r s[ge
j' ;eb s[ge eè Bkw gqphB gqwkBhn?.895. dk Bkw ikDB.895.
Bko e/ s fBfB nkfd T[ u koB ehihn? .
gfjbK @Bko eèsfBfB# (gkDh dè xo tkbh Xosh) Fpd dk T[ukoB
ik uo efj e? g[fB BkfJe gd dhihn?.
;sq° ;pd e' sk eè nzfs T[ukohn?. eo'. fco @ik uo BkfJe# gd ~ i'V'. T[; d/ nzs T[s/ @;sq°# gd eEB eo'.
j' ;eb s[ge eè Bkw gqphB fpukohn?.896. (fJ; ~) ;G gqphB s[ge dk Bkw ;wMD.896.

ib pk;BBh nkfd T[ u koB ehihn? .


gfjbK @ib pk;BBh# nkfd Fpd T[uko'. fco @ik uo BkE# Fpd
ik uo efj e? BkE ;pd g[fB dhihn?.
i'V'. T[; dè nzs T[sè @;sq°# Fpd T[uko'. (fJ; ~) ;koè fwso s[ge dk Bkw
;sq° ;pd ej[ sk eè nzfs T[ukohn?.
;wMD.897.
j' ;eb s[ge eè Bkw ;[wzsq fpukohn?.897.
u"gJh
u"gJh
gfjbK @ib eèsBBh# Fpd ej'. fco @ik uo gfs# Fpd i'V'. fco @;sq°#
ib eèsBBh nkfd pykB'. ik uo efj gfs ;pd gqwkB'.
Fpd wro'I ej'. (fJ; ~) ;koè s[ge dk Bkw ;wM bt'.898.
;sq° ;pd ej pj[fo GfDi?. ;G ;qh Bkw s[ge bfy fbi?. 898.
532 ;qh d;w-rqzE ;kfjp ;;sO Bkw wkbk 533

nfVb nfVb
ib pk;BBh nkfd pykBB ehihn? .
gfjbK @ib pk;BBh-# Fpd ej'. fco @ik uo BkE# Fpd ~ i'V'.
ik uo efj e? BkE ;pd g[fB dhihn?.
T[; dè nzs T[sè @;sq°# Fpd eEB eo'. (fJ; ~) ;koè gqphB s[ge dk Bkw
;sq° ;pd ej[ sk eè nzfs pykBhn?.
;wMD.899.
j' ;eb s[ge eè Bkw gqphB gqwkBhn?.899.

u"gJh u"gJh

ib XkwBBh nkfd pykB'. ik uo efj gfs ;pd gqwkB'. gfjbK @ib XkwBBh# Fpd ej'. (fco) @ik uo gfs# Fpd i'V'. wro'I
;sq° ej[ pj[fo GfDi?. ;G ;qh Bkw s[ge bfy fbi?. 900. @;sq°# Fpd dk eEB eo'. (fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw ;wM bt'.900.
gfjbK @ib frqjBBh# (gkDh dè xoK--;w[zdoK tkbh Xosh) ej'. (fco)
ibfrqjBBh nkfd pykB'. ik uo efj gfs ;pd gqwkB'.
@ik uo gfs# Fpd ~ i'V'. wro'I @;sq°# gd eEB eo'. (fJ; ~) ;G s[ge dk
;sq° ;pd ej[ pj[fo GfDi?. ;G ;qh Bkw s[ge bfy fbi?. 901.
Bkw ;wMD.901.
ib pk;BBh nkfd T[uohn?. ik uo efj BkfJe gd Xohn?. gfjbK @ib pk;BBh# (Fpd) T[ukoB eo'. fco @ik uo BkfJe# gd i'V'.
;sq° ;pd ej[ nzfs pykBj[. ;G ;qh Bkw s[ge eè wkBj[. 902. nzs T[sè @;sq°# Fpd eEB eo'. (fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw ;wMD.902.

ib ;`eèsfB nkfd pykBj[. ik uo efj gfs ;pd gqwkBj[. gfjbk @ib ;`eèsfB# (;kroK tkbh Xosh) (Fpd) T[uko'. (fco) @ik uo
gfs# Fpd i'V'. wro'I @;sq°# Fpd ej'. (fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw ;wM
;sq° ;pd ej[ pj[fo GfDi?. Bkw s[ge eè ;G bfj fbi?. 903.
bt'.903.
pko XkwBh nkfd GfDi?. ik uo efj ;pdè; efji?.
gfjbK @pko XkwBh# Fpd pykB eo'. (fco) @ik uo Jè;# Fpd ej'.
;sq° ;pd ej[ pj[fo pykBj[. ;G ;qh Bkw s[ge eè ikBj[. 904. wro'I @;sq°# Fpd eEB eo'. (fJ; ~) ;koè s[ge dk Bkw ;wM bt'.904.
pko frqjBBh nkfd GfDi?. ik uo efj BkfJe gd fdi?. gfjbK @pko frqjBBh# (Fpd) p'b'. (fco) @ik uo BkfJe# gd i'V'. wro'I
;sq° ;pd ej[ pj[fo pykBj[. ;G ;qh Bkw s[ge eè ikBj[. 905. @;sq°# Fpd eEB eo'. (fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw eo eè ikD'.905.

nfVb nfVb

wè x ifBfB ;pdkfd T[ u koB ehihn? .


gfjbK @wèx ifBfB# (Fpd) dk T[ukoB eo'. (fco) @ik uo BkE# Fpd
ik uo efj efo BkE ;pd e' dhihn?.
i'V'. T[; dè nzs T[sè @;sq°# Fpd eEB eo'. (fJ; ~) ;koè gqphB s[ge dk Bkw
;sq° ;pd ej[ sk eè nzfs T[ukohn?.
;wMD.906.
j' ;eb s[ge eè Bkw gqphB fpukohn?.906.

u"gJh u"gJh

;ko;[sh ;pdkfd T[uko'. ik uo efj BkfJe gd vko'. gfjbK @;ko;[sh# Fpd T[uko'. fco @ik uo BkfJe# gd ~ i'V'. wro'I
;sq° ;pd ej[ pj[fo GfDi?. Bkw s[ge eè ;G bfj fbi?. 907. @;sq°# Fpd eEB eo'. (fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw ;wM'.907.
gfjbK @rzr GèNBh# Fpd ~ ej'. fco @ik uo BkfJe# gd i'V'. fco @;sq°#
rzr GèNBh nkfd T[uko'. ik uo efj BkfJe gd vko'.
Fpd p'b'. (fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw ej'.908.
;sq° ;pd ej[ pj[fo GfDi?. Bkw s[ge eè ;eb efji?. 908.
gfjbK @no[fD pkofBfB# ~ T[uko'. (fco) @ik uo BkfJe# gd ~ i'V'.
no[fD pkofBfB nkfd pykBj[. ik uo efj BkfJe gd mkBj[. wro'I @;sq°# Fpd ~ eEB eo'. (fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw ;wM'.909.
;sq° ;pd e' pj[fo T[ukoj[. Bkw s[ge eè ;eb fpukoj[. 909.
534 ;qh d;w-rqzE ;kfjp ;;sO Bkw wkbk 535

no[D pkfoBh nkfd pykB'. ik uo efj BkfJe gd mkB'. gfjbK @no[D pkfoBh# (Fpd) eEB eo'. (fco) @ik uo BkfJe# gd
;sq° ;pd ej[ pj[fo T[uko'. ;eb s[ge eè Bkw fpuko'. 910. ~ i'V'. wro'I @;sq°# Fpd ~ nzs T[s/ T[uko'. (fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw
;wM'.910.
nfVb nfVb
no[ D nz p [ f BfB nkfd T[ u koB ehihn? .
gfjbK @no[D nzp[fBfB# (Fpd) ~ T[ukoB eo'. (fco) @ik uo BkE# Fpd
ik uo efj e? BkE ;pd e' dhihn?.
;sq° ;pd ej[ sk eè nzfs pykBhn?. i'V'. T[; dè nzs T[sè @;sq°# Fpd ~ eEB eo'. (fJ; ~) ;G p[ZXhwkB s[ge dk

j' ;eb s[ge eè Bkw ;[p[fX gqwkBhn?.911. Bkw ;wMD.911.

u"gJh u"gJh

no[D so`rfB nkfd T[uko'. ik uo efj BkfJe gd vko'. gfjbK @no[D sozrfB# (Fpd) T[uko'. (fco) @ik uo BkfJe# Fpd i'V'.
;sq° ;pd ej[ pj[fo GfDi?. ;eb s[ge eè Bkw efji?. 912. wro'I @;sq°# Fpd eEB eo'. (fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw ej'.912.
gfjbK @nkoesk ibfBfB# (bkb ozr dè gkDh tkbh Bdh ;o;tsh tkbh
nkoesk ibfBfB gd Gky'. ik uo efj BkfJe gd oky'.
Xosh) gd T[uko'. (fco) @ik uo BkfJe# gd i'V'. wro'I @;sq°# Fpd dk toDB
;sq° ;pd ej[ pj[fo GfDi?. ;G ;qh Bkw s[ge bfy fbi?. 913.
eo'. (fJ; ~) ;G s[ge dè Bkw ti'I ikD'.913.
no[D nzp[fBfB nkfd pykBj[. ik uo efj gfs ;pd gqwkBj[. gfjbK @no[D nzp[fBfB# (Fpd) ej'. (fco) @ik uo gfs# Fpd i'V'.
;sq° ;pd ej[ pj[fo T[uko'. Bkw s[ge eè ;eb fpuko'. 914. wro'I @;sq°# Fpd ~ T[uko'. (fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw ;wM'. 914.
gfjbK @no[D gkfBBh# (Fpd) dk eEB eo'. (fco) @ik uo BkfJe# gd
no[D gkfBBh nkfd GfDi?. ik uo efj BkfJe gd fdi?.
~ i'V'. T[; dè nzs T[sè @nfo# gd T[ukoB eo'. (fJ; ~) ;G wB ftu s[ge
nfo gd sk eè nzfs pykB'. Bkw s[ge eè ;G ihnk ikB'. 915.
dk Bkw ;wM'.915.
no[D ibfBBh nkfd pykBj[. ik uo efj gfs ;pd gqwkBj[. gfjbK @no[D ibfBBh# (Fpd) ej'. (fco) @ik uo gfs# Fpd i'V'.
;sq° ;pd e' pj[fo GfDi?. Bkw s[ge eè ;G bfy fbi?. 916. wro'I @;sq°# Fpd dk eEB eo'. (fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw ;wM bt'.916.

no[D BhofBfB nkfd T[uko'. ik uo efj BkfJe gd vko'. gfjbK @no[D BhofBfB# (Fpd) ej'. (fco) @ik uo BkfJe# gd i'V'.
wro'I @;s°q# Fpd T[uko'. (fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw ;wM'.917.
;sq° ;pd ej[ pj[fo pykBj[. ;G ;qh Bkw s[ge eè ikBj[. 917.
gfjbK @;sdqtfBBh# (;?IeVè Xkok pDk eè trD tkbh Bdh) (Fpd) ej'.
;sdqtfBBh fgqEw gqek;'. ik uo efj BkfJe gd oky'.
(fco) @ik uo BkfJe# gd i'V'. T[; dè nzs sè @nfo# Fpd T[uko'. fJ; ~ ;G
nfo gd sk eè nzfs T[uohn?. ;eb s[ge eè Bkw fpuohn?. 918.
s[ge dk Bkw ;wM'.918.
;s gqtkjfBfB nkfd pykBj[. ik uo efj BkfJe gd mkBj[. gfjbK @;s gqtkjfBfB# (Fpd) ej'. (fco) @ik uo BkfJe# gd i'V'.
;sq° ;pd ej[ pj[fo T[uko'. Bkw s[ge eè ;eb fpuko'. 919. wro'I @;sq°# Fpd ~ T[uko'. (fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw ;wM'.919.

;j; BkofBfB nkfd pykB'. ik uo efj gfs ;pd gqwkB'. gfjbK @;j; BkofBfB# eEB eo'. (fco) @ik uo gfs# Fpd i'V'. wro'I
;sq° ;pd e/ pj[fo GfDi?. Bkw s[ge eè ;G bfj fbi?. 920. @;sq°# Fpd dk eEB eo'. (fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw ;wM bt'.920.
536 ;qh d;w-rqzE ;kfjp ;;sO Bkw wkbk 537

nfVb nfVb
;s dq t BfBfB nkfd T[ u koB ehihn? . gfjbk @;s dqtBfBfB# (Fpd) T[uko'. (fco) @ik uo BkE# (Fpd)
ik uo efj e? BkE ;pd ej[ dhihn?. efj fdU. T[; dè nzs T[sè @fog[# gd ~ eEB eo'. (fJ; ~) ;koè p[ZXhwkB
fog[ gd e' sk e/ g[fB nzfs pykBhn?. s[ge dk Bkw ;wM'.921.
j' ;eb s[ge eè Bkw ;[p[fX gSkBhn?.921.
u"gJh u"gJh

;s gqtkjfBfB gqEw pykBj[. ik uo efj gfs ;pd gqwkBj[. gfjbK @;s gqtkjfBfB# (Fpd) ej'. (fco) @ik uo BkE# Fpd i'V'. wro'I
;sq° ;pd ej[ pj[fo GfDi?. Bkw s[ge eè ;G bfj fbi?. 922. @;sq°# Fpd ~ eEB eo'. (fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw ;wM'.922.
gfjbK @;sk rkfwBh# (Fpd) ej'. (fco) @ik uo BkfJe# Fpd i'V'. wro'I
;sk rkfwBh gqEw GfDi?. ik uo efj BkfJe gd fdi?.
@;sq°# Fpd pykB eo'. (fJ; ~) ;G b'r s[ge dk Bkw ftuko'.923.
;sq° ;pd ej[ pj[fo pykBj[. ;eb s[ge eè Bkw gqwkBj[. 923.
gfjbk @;s sozrBfB# (Fpd) ej'. (fco) @ik uo BkfJe# gd i'V'. T[;
;s sozrBfB nkfd T[uko'. ik uo efj BkfJe gd vko'. dè nzs T[sè @nfo# Fpd T[uko'. (fJ; ~) ;G wB ftu s[ge dk Bkw
nzfs ;pd sk eè nfo ejhn?. Bkw s[ge eè ;G ihn bjhn?. 924. ;wM'.924.
G{fw ;pd e' nkfd pykB'. ik uo efj gfs ;pd gqwkB'. gfjbK @G{fw# Fpd ~ ej'. (fco) @ik uo gfs# Fpd ~ i'V'. wro'I @;sq°#
;sq° ;pd e' pj[fo T[ukoj[. Bkw s[ge eè ;eb phukoj[. 925. Fpd ~ eEB eo'. (fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw ;wM'.925.

nkfd fpnk;fBBh gd Gky'. ik uo efj BkfJe gd oky'. gfjbK @fpnk;fBBh# Fpd ej'. (fco) @ik uo BkfJe# gd i'V'. wro'I
@;sq°# Fpd dk T[ukoB eo'. (fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw ;wM'.926.
;sq° ;pd e' pj[fo pykBj[. ;eb s[ge eè Bkw gSkBj[. 926.
gfjbK @fpnkjBBh# (fpnk; Bdh) Fpd T[uko'. (fco) @ik uo BkfJe# gd
fpnjBBh ;pdkfd GfDi?. ik uo efj BkfJe gd fdi?.
i'V'. wro'I @;sq°# Fpd ~ T[uko'. (fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw ftuko'.927.
;sq° ;pd ej[ pj[fo T[ukoj[. ;eb s[ge eè Bkw fpukoj[. 927.
gfjbK @gk; ;efsBfB# (nkgDh Fesh Bkb gk;¥ckjh ~ s'VB tkbh
gk; ;efsBfB nkfd T[uohn?. ik uo efj BkfJe gd Xohn?. fpnk; Bdh) (Fpd) T[uko'. (fco) @ik uo BkfJe# gd i'V'. T[; dè nzs T[sè
fog[ gd sk eè nzfs GfDi?. ;eb s[ge eè Bkw efji?. 928. @fog[# gd eEB eo'. (fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw ;wM'.928.
gk; Bk;fBfB nkfd pyBhn?. ik uo efj BkfJe gd mBhn?. gfjbK @gk; Bk;fBfB# (Fpd) dk T[ukoB eo'. (fco) @ik uo BkfJe# Fpd
;sq° ;pd e' pj[fo T[uohn?. ;eb s[ge eè Bkw fpuohn?. 929. i'V'. wro'I @;sq°# Fpd dk eEB eo'. (fJ; ~) ;koè s[ge dk Bkw ;wM'.929.
(gfjbK) @po[DkfJX Bk;fBfB# (fpn; Bdh dè ;`p`X tkbh) (Fpd) ej'.
po[DkfJX Bk;BfB pykBj[. ik uo efj BkfJe gd mkBj[.
(fco) @ik uo BkfJe# gd i'V'. wro'I @;sq°# Fpd eEB eo'. (fJ; ~) ;G s[ge
;sq° ;pd e' pj[fo GfDi?. ;eb s[ge eè Bkw efji?. 930.
dk Bkw ej'.930.
ifb;B nk:[X Bkw ejhi?. ik uo efj BkfJe gd dhi?. (gfjbK) @ifb;B nk:[X# (to[D dk F;sq) dk Bkw ej'. (fco) @ik uo
;sq° ;pd e' pj[fo pykBj[. ;eb s[ge eè Bkw gqwkBj[. 931. BkfJe# gd ~ i'V'. wro'I @;sq°# Fpd ~ T[uko'. (fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw
;wM'.931.
nfVb nfVb

;eb gkf; b? Bkw Bk;fBfB Gkyhn?.


(gfjbK) gk; dè ;koè Bkw b? e/, fco @Bk;fBfB# Fpd ej'. fco @ik uo
ik uo efj e? BkE pj[fo gd okyhn?.
BkE# Fpd i'V'. T[; dè nzs T[sè @;sq°# Fpd eEB eo'. (fJ; ~) ;koè p[ZXhwkB
;sq° ;pd ej[ sk eè nzfs pykBhn?.
j' ;eb s[ge eè Bkw ;[p[fX gSkBhn?.932. s[ge dè Bkw ;wMD.932.
538 ;qh d;w-rqzE ;kfjp ;;sO Bkw wkbk 539

okftBBh ;pdkfd pykBB ehihn? . gfjbK @okftBBh# (okth Bdh ~ XkoB eoB tkbh G{wh) ej'. fco @ik uo
ik uo efj e? BkE ;pd g[fB dhihn?. BkE# Fpd i'V'. T[; dè nzs T[sè @;sq°# Fpd pykB eo'. (fJ; ~) ;koè Gok s[ge
;sq° ;pd ej[ sk eè nzfs pykBhn?. dk Bkw ;wM'.933.
j' ;eb s[ge eè Bkw[ ;[pho gSkBhn?.933.
u"gJh
u"gJh
gfjbK @okftBhfB# Fpd ej'. (fco) @ik uo gfs# Fpd i'V'. wro'I @;sq°#
okftBhfB ;pdkfd GfDi?. ik uo efj gfs ;pd efji?.
Fpd ej'. (fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw ;wM'.934.
;sq° ;pd ej[ pj[fo pykBj[. ;eb s[ge eè Bkw gSkBj[. 934.
gfjbK @uzdq GrfBfB# (MBk Bdh ~ XkoB eoB tkbh Xosh) (Fpd) ~
uzdq GrfBfB nkfd pykBj[. ik uo efj gfs ;pd gqwkBj[. ej'. (fco) @ik uo gfs# Fpd i'V'. wro'I @;sq°# Fpd eEB eo'. (fJ; ~) ;G
;sq° ;pd ej[ pj[fo T[ukoj[. Bkw s[ge eè ;eb fpukoj[. 935. s[ge dk Bkw ftuko'.935.
;f; GrfBfB ;pdkfd pykB'. ik uo efj gfs ;pd gqwkB'. gfjbK @;f; GrfBfB# Fpd ej'. (fco) @ik uo gfs# Fpd i'V'. wro'I
;sq° ;pd ej[ pj[fo GfDi?. Bkw s[ge eè ;G bfj fbi?. 936. @;sq°# Fpd eEB eo'. (fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw ;wM bt'. 936.

uzdqB[ifBfB nkfd pykBj[. ik uo efj gfs ;pd ;[ mkBj[. gfjbK @uzdqB[ifBfB# (uzdqwk dh S'Nh G?D uzBQk Bdh tkbh G{wh) Fpd
;sq° ;pd ej[ pj[o' Xohn?. Bkw s[ge eè ;eb fpuohn?. 937. eEB eo'. (fco) @ik uo gfs# Fpd ~ i'V'. wro'I @;sq°# Fpd eEB eo'. (fJ;
~) ;ko/ s[ge dk Bkw ftuko'.937.
nfVb nfVb
;f; nB[ i fBBh nkfd T[ u koB ehihn? .
ik uo efj e? BkE ;pd e' dhihn?. gfjbK @;f; nB[ifBBh# (Fpd) dk T[ukoB eo'. fco @ik uo BkE# gd
;sq° ;pd ej[ sk eè nzfs pykBhn?. i'V'. T[; dè nzs T[sè @;sq°# Fpd eEB eo'. (fJ; ~) ;G p[ZXhwkB s[ge dk Bkw
j' ;eb s[ge eè Bkw ;[p[fX gqwkBhn?.938. ;wM'.938.

u"gJh u"gJh
w:ze nB[ifBfB nkfd pykBj[. ik uo efj gfs ;pd gqwkBj[. gfjbK @w:ze (uzdqwk) nB[ifBfB# (Fpd) eEB eo'. (fco) @ik uo gfs#
nfo gd nzfs stB eè fdi?. Bkw s[ge eè ;G bfj fbi?. 939. Fpd i'V'. T[; dè nzs T[sè @nfo# gd fdU. (fJ; ~) ;G s[ge dè Bkw ;wM
bt'.939.
nfVb nfVb
w:z e ;j' d ofBfB ;pdkfd pykBhn? .
gfjbK @w:ze ;j'dofBfB# Fpd dk pykB eo'. (fco) @ik uo BkE# Fpd
ik uo efj efo BkE ;pd ej[ mkBhn?.
~ efj eè i'V'. T[; dè nzs T[sè @;sq°# Fpd ej'. (fJ; ~) ;G eth s[ge dk
;sq° ;pd ej[ sk eè nzfs GDhihn?.
Bkw ;wM bt'.940.
j' ;eb s[ge eè Bkw ;[ efp bfj bhihn?.940.

u"gJh
u"gJh
gfjbK #ni (uzdqwk) nB[iBfBfB# (Fpd) eEB eo'. (fco) @ik uo gfs#
ni nB[iBfBfB nkfd efji?. ik uo efj gfs ;pd GfDi?.
Fpd eEB eo'. (fco) nzs T[sè @;sq°# Fpd dk T[ukoB eo'. (fJ; ~) ;koè s[ge
;sq° ;pd ej[ nzfs T[ukoj[. ;eb s[ge eè Bkw fpukoj[. 941. dk Bkw ;wM'.941.
540 ;qh d;w-rqzE ;kfjp ;;sO Bkw wkbk 541

fBf;; nB[iBfBfB nkfd pykBj[. ik uo efj gfs ;pfd gqwkBj[. gfjbK @fBf;; (uzdqwk) nB[iBfBfB# (Fpd) dk pykB eo'. (fco) @ik uo
;sq° ;pd e' pj[fo T[uohn?. ;eb s[ge eè Bkw fpuohn?. 942. gfs# Fpd i'V'. wro'I @;sq°# Fpd T[uko'. (fJ; ~) ;G b'r s[ge dk Bkw
;wMD.942.
fBf; fJ;oBfBfB nkfd efji?. ik uo efj gfs ;pd GfDi?. gfjbK @fBf; fJ;oBfBfB# (oks dè JhFto uzdqwk dh S'Nh G?D uzBQk Bdh
;sq° ;pd ej[ pj[fo pykBj[. ;eb s[ge eè Bkw gSkBj[. 943. tkbh Xosh) (Fpd) ej'. (fco) @ik uo gfs# Fpd p'b'. fco @;sq°# Fpd dk
pykB eo'. (fJ; ~) ;koè s[ge dè Bkw ti'I gSkD'.943.

o?BkfXgBh nkfd pykB'. ik uo efj BkfJe gd mkB'. gfjbK @o?BkfXgBh# (oksè dè ;[nkwh uzdqwk Bkb ;zpzX oyD tkbh Bdh
;sq° ;pd ej[ pj[fo GfDi?. Bkw s[ge eè ;G bfy fbi?. 944. uzBQk) (Fpd) ej'. (fco) @ik uo BkfJe# gd ~ i'V'. wro'I @;sq°# Fpd dk
toDB eo'. (fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw ;wM bt'.944.
o?B okNfBfB nkfd T[uohn?. ik uo efj BkfJe gd Xohn?. gfjbK @o?B okNfBfB# (Fpd) ej'. (fco) @ik uo BkfJe# gd ~ i'V'.
;sq° ;pd ej[ pj[fo pykBj[. Bkw s[ge eè ;G ihn ikBj[. 945. wro'I @;sq°# Fpd ~ eEB eo'. (fJ; ~) ;G wB ftu s[ge dk Bkw ;wM
bt'.945.
o?BokiBh nkfd efji?. ik uo efj gfs ;pd GfDi?. gfjbK @o?BokiBh# (oks dè okiè uzdqwk Bkb ;`p`fXs u`BQk Bdh) (Fpd)
sk eè nzfs ;sq° gd ejhn?. Bkw s[ge eè ;G ihn bjhn?. 946. ej'. (fco) @ik uo gfs# Fpd ej'. T[; dè nzs T[sè @;sq°# gd eEB eo'. (fJ;
~) ;G s[ge dk Bkw ;wM'.946.

fB; BkfJefBfB nkfd T[uohn?. ;{B T[ufo uo gfs gd vohn?. gfjbK @fB; BkfJefBfB# (Fpd) T[uko'. fco @;{B# (g[Zso) Fpd T[uko
nfo gd sk eè nzfs pykBj[. ;eb s[ge eè Bkw gqwkBj[. 947. eè @uo gfs# gd i'V'. T[; dè nzs T[sè @nfo# gd i'V'. (fJ; ~) ;G s[ge dk
Bkw ;wM' . 947.

fBf;fJ;Bh ;pdkfd pykB'. ik uo efj BkfJe gd mkB'. gfjbK @fBf;fJ;Bh# (uzdqwk Bkw tkbh Bdh) Fpd eEB eo'. (fco) @ik
;sq° ;pd ej[ pj[fo T[ukoj[. ;[efp s[ge eè Bkw fpukoj[. 948. uo BkfJe# gd i'V'. wro'I @;sq°# Fpd ~ ej'. (fJ; ~) eth iB s[ge dk Bkw
;wMD.948.
fBf; gfsfBfB ;pdkfd T[uohn?. ;[s uo nfo nzsfj gd Xohn?. gfjbK @fBf; gfsfBfB# Fpd T[uko'. nzs T[sè @;[s uo nfo# gd i'V'.
;sq° ;pd ej[ nzfs pykBj[. ;[efp s[ge eè Bkw gSkBj[. 949. T[; dè nzs T[sè @;sq°# Fpd eEB eo'. (fJ; ~) eth iB', s[ge dk Bkw
;wM'.949.
fB; XfBBh ;pdkfd efji?. ik uo efj nfo gdfj GfDi?. gfjbK @fB; XfBBh# (oks dè ;[nkwh uzdqwk Bkb ;`p`fXs) Fpd ej'.
;sq° ;pd ej[ pj[fo pykBj[. Bkw s[ge eè ;G ihn ikBj[. 950. (fco) @ik uo nfo# Fpd i'V'. wro'I @;sq°# Fpd ~ T[uko'. (fJ; ~) ;G nkgDè
wB ftu s[ge dk Bkw ikD'.950.

o?B BkfJefB nkfd ;[ ejhn?. ik uo efj gfs gd d? ojhn?. gfjbK @o?B BkfJefB# ej'. (fco) @ik uo gfs# Fpd i'V'. T[; dè nzs
sk eè nzfs ;sq° gd Gkyj[. Bkw s[ge eè ;G bfy okyj[. 951. ftu @;sq°# gd eEB eo'. (fJ;) ~ ;G s[ge dk Bkw ;wM bt'.951.
gfjbK @fB; uofBfB# (oks ~ fcoB tkbè uzdqwk Bkb ;`p`fXs) gd ~
fB; uofBfB gqEw? gd Gkyj[. ;[s uo efj BkfJe g[fB okyj[.
ej'. fco @;[s uo BkfJe# gd i'V'. wro'I @;sq°# Fpd efj fdU. (fJ; ~) ;G
;sq° ;pd ej[ pj[fo pykBj[. ;eb s[ge eè Bkw gSkBj[. 952. s[ge dk Bkw ;wM'.952.
nkfd fB;kufoBfB ej[ Gky'. ;[s uo efj BkfJe gd oky'. gfjbK @fB;kufoBfB# (oks ~ ubD tkbè uzdqwk Bkb ;`p`fXs) (Fpd)
;sq° ;pd ej[ pj[fo GfDi?. ;eb s[ge eè Bkw efji?. 953. ej'. (fco) @;[s uo BkfJe# gd ~ i'V'. wro'I @;sq°# Fpd eEB eo'. (fJ; ~)
;G s[ge dk Bkw ej'.953.
542 ;qh d;w-rqzE ;kfjp ;;sO Bkw wkbk 543

o?B owfB ;pdkfd GfDi?. ;[s uo efj gfs ;pd efji?. gfjbK @o?B owfB# Fpd dk eEB eo'. (fco) @;[s uo gfs# Fpd ej'.
;sq° ;pd e' nzfs pykBj[. ;eb s[ge eè Bkw gqwkBj[. 954. nzs ftu @;sq°# Fpd eEB eo'. (fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw gSkD'.954.
gfjbK @o?B okifBfB# (Fpd) eEB eo'. (fco) @;[s uo gfs# gd ~ i'V'.
o?B okifBfB gqEw T[uko'. ;[s uo efj gfs gdfj ;tko'.
T[; dè nzs T[sè @;sq°# gd eEB eo'. (fJ; ~) ;G jh s[ge dk Bkw ;wM'.955.
sk eè nzfs ;sq° gd ejhn?. Bkw s[ge eè ;G jh bjhn?. 955.
gfjbK @fB;kotfBfB# (oks ~ owD eoB tkbè uzdqwk Bkb ;`p`fXs)
fB;kotfBfB nkfd GfDi?. ;[s uo efj gfs ;pd Xfoi?. (Fpd) eEB eo'. (fco) @;[s uo gfs# Fpd i'V'. T_; fgS'A @;sq°# Fpd ej'.
;sq° ;pd sk gkSè ejhn?. ;G ;qh Bkw s[ge eè bjhn?. 956. (fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw ;wM'.956.

fdB nfo otfBfB nkfd T[uko'. ;[s uo efj gfs ;pd fpuko'. gfjbK @fdB nfo otfBfB# (Fpd) T[ukoB eo'. (fco) @;[s uo gfs#
sk eè nzfs ;sq° gd Gky'. Bkw s[ge i{ eè bfy oky'. 957. Fpd ftuko'. T[; dè nzs T[sè @;sq°# gd eEB eo'. (fJ; ~) ;G s[ge ih dk
Bkw ;wM' . 957.
jfoi nfo otfBfB nkfd pykB'. ;[s uo efj gfs ;pd gqwkB'. gfjbK @jfoi nfo otfBfB# (;{oi dè ikJè g[Zso fdB dh t?oB oks ~
sk eè nzfs ;sq° gd ej'. ;G ;qh Bkw s[ge eè bj'. 958. owD eoB tkbè uzdqwk Bkb ;`p`fXs) ej'. (fco) @;[sq° uo gfs# Fpd i'V'. T[;
dè nzs T[sè @;sq[# gd eEB eo'. (fJ; ~) ;G s[ge dè Bkw ;wM'.958.
fsfwq:fo ;' otBfB gd ejhn?. ;[s uo efj BkfJe gd rjhn?. gfjbK @fsfwq:fo# (;{oi dh t?oB oks) Bkb @otBfB# gd eEB eo'.
;sq° ;pd fsj nzfs efji?. Bkw s[ge eè ;G bfj fbi?. 959. (fco) @;[s uo BkfJe# gd i'V'. T[; dè nzs T[sè @;sq°# Fpd ~ eEB eo'. (fJ;
~) ;G s[ge dk Bkw ;wM bt'.959.
jfoifo otfBfB nkfd pykB'. ik uo efj BkfJe gd mkB'. gfjbK @jfoifo# (fdB dh t?oD oks) otfBfB# eEB eo'. (fco @ik uo
;sq° ;pd ej[ pj[fo T[uohn?. Bkw s[ge eè ;[efp fpuohn?. 960. BkfJe# gd i'V'. wro'I @;sq°# Fpd ~ T[uko'. (fJ; ~) eth b'r s[ge dk Bkw
;wM bœD.960.
oftifo otfBfB nkfd pykBj[. ik uo efj gfs ;pd gqwkBj[.
gfjbK @oftifo otfBfB# (Fpd) eEB eo'. fco @ik uo gfs# Fpd ~
;sq° ;pd ej[ pj[o' Gkyj[. ;G ;qh Bkw s[ge bfy okyj[. 961.
i'V'. wro'I @;sq°# Fpd dk T[ukoB eo'. (fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw ;wM bt'.961.

GkB[i nfo efj otfB GBhi?. ik uo efj BkfJe gd dhi?. gfjbK @GkB[i nfo# (;{oi dè g[Zso dh t?oB oks) efj eè fco @otfB#
;sq° ;pd ej[ pj[fo pykBj[. ;G ;qh Bkw s[ge eè ikBj[. 962. (owD eoB tkbk) eEB eo'. (fco) @ik uo BkfJe# gd i'V'. wro'I @;sq°# Fpd
~ T[uko'. (fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw ;wM'.962.
;{oifo otfB nkfd gd ejhn?. ik uo efj BkfJe gd rjhn?. gfjbK @;{oifo otfB# gd eEB eo'. (fco) @ik uo BkfJe# gd i'V'.
;sq° ;pd e' pj[fo T[uko'. Bkw s[ge eè ;G ihn Xko'. 963. wro'I @;sq°# Fpd T[uko'. (fJ; ~) ;G b'r wB ftu s[ge d/ Bkw ti'A XkoB
eo'.963.
GkB[ikfo otfBfB gd Gky'. ;[s uo efj gfs gd g[fB oky'.
gfjbK @GkB[ikfo otfBfB# gd eEB eo'. fco @;[s uo gfs# gd i'V'.
;sq° ;pd ej[ pj[fo pykBj[. Bkw s[ge eè ;eb gqwkBj[. 964.
wro'I @;sq°# Fpd ~ T[uko'. (fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw ;wM'.964.
nfVb nfVb
fdBX[i nfo otfBfB e' nkfd T[ukohn?.
ik uo efj e? BkE ;pd dè vkohn?. gfjbK @fdBX[i nfo otfBfB# (Fpd) T[uko'. (fco) @ik uo BkE# Fpd
;sq° ;pd e' sk e/ nzfs pykBhn?. i'V'. T[; dè nzs T[sè @;sq°# Fpd eEB eo'. (fJ; ~) ;G gqphB s[ge dk Bkw
j' ;eb s[ge eè Bkw gqphB gqwkBhn?.965. ;wM b? D .965.
544 ;qh d;w-rqzE ;kfjp ;;sO Bkw wkbk 545

fdBokfi nfo otfBBh ;[ nkfd pykBhn?. gfjbK @fdBokfi nfo otfBBh# (Fpd) eEB eo'. fco @ik uo BkE#
ik uo efj e? BkE ;pd g[fB mkBhn?. Fpd i'V'. T[; dè nzs T[sè @;sq°# Fpd T[uko'. (fJ; ~) ;G p[ZXhwkB s[ge dk
;sq° ;pd ej[ sk eè nzfs T[ukohn?. Bkw ;wM b?D .966.
j' ;eb s[ge eè Bkw ;[p[X fpukohn?. 966.
u"gJh
u"gJh
gfjbK @fdfB; nfo otfBfB# (Fpd) eEB eo'. (fco) @ik uo BkfJe#
fdfB; nfo otfBfB nkfd T[uko'. ik uo efj BkfJe gd vko'.
gd ~ i'V'. wro'I @;sq°# Fpd ~ T[uko'. (fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw ;wM'.967.
;sq° ;pd ej[ g[fB efj bhi?. Bkw s[ge eè ;eb gshi?. 967.
gfjbK @sw nfo ifo (jBèoè dè t?oh ;{oi s'I g?dk j'fJnk fdB, T[; dh
sw nfo ifo otfBfB gd Gky'. ik uo efj BkfJe gd oky'. t?oh oks, T[; ~ owD eoB tkbk uzdqwk) otfBfB# gd eEB eo'. (fco) @ik
;sq° ;pd fsj nzfs GfDi?. Bkw s[ge eè ;eb gfsi?. 968. uo BkfJe# gd ~ i'V'. fco nzs ftu @;sq°# Fpd T[uko'. (fJ; ~) ;G s[ge
dk Bkw ;wM'.968.
uzdq i'BBh nkfd pykB'. ik uo efj BkfJe gd mkB'.
;sq° ;pd ej[ pj[fo GfDi?. Bkw s[ge eè ;eb gfsi?. 969. gfjbK @uzdq i'BBh# (uzdqwk dh ukBDh torh uzBQk Bdh tkbh Xosh)
(Fpd) ej'. (fco) @ik uo BkfJe# gd i'V'. wro'I @;sq°# Fpd ~ eEB eo'. (fJ;
;f; T[g;fyBh nkfd pykBj[. ik uo efj gfs ;pd gqwkBj[. ~) ;G s[ge dè Bkw ;wM'.969.
;sq° ;pd e' pj[fo pykB'. ;G ;qh Bkw s[ge eè ikB'. 970. gfjbK @;f; T[g;fyBh# (uzBQk Bdh) eEB eo'. (fco) @ik uo gfs# Fpd
fB; fJ; GrBh nkfd pykBj[. ik uo efj gfs ;pd gqwkBj[. i'V'. fco @;sq°# Fpd eEB eo'. (fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw ;wM'.970.
;sq° ;pd e' pj[fo GfDi?. Bkw s[ge eè ;eb gfsi?. 971. gfjbK @fB; fJ; GrBh# Fpd eEB eo'. (fco) @ik uo gfs# Fpd i'V'.
wro'I @;sq°# Fpd eEB eo'. (fJ; ~) ;koè s[ge dk Bkw ;wM'.971.
;f; GrBh ;pdkfd pykB'. ik uo efj gfs ;pd gqwkBj[.
gfjbK @;f; GrBh# Fpd ej'. (fco) @ik uo gfs# gd i'V'. wro'I @;sq°#
;sq° ;pd e' pj[fo T[ukoj[. Bkw s[ge eè ;eb fpukoj[. 972.
Fpd T[uko'. (fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw ;wM'.972.
fBf;; Grk ;pdkfd GfDi?. ik uo efj gfs ;pd efji?. gfjbK @fBf;; Grk# Fpd ej'. (fco) @ik uo gfs# Fpd ej'. wro'I
;sq° ;pd ej[ pj[fo pykBj[. ;G ;qh Bkw s[ge eè ikBj[. 973. @;sq°# Fpd ~ pykB eo'. (fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw ;wM'.973.

o?B okN efj Grk pykB'. ik uo efj gfs ;pd gqwkB'. gfjbK @o?B okN# efj eè fco @Grk# eEB eo'. (fJ; fgS'I) @ik uo gfs#
;sq° ;pd e' nzfs GfDi?. Bkw s[ge eè ;eb gfsi?. 974. Fpd i'V'. nzs T[sè @;sq°# Fpd pykB eo'. (fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw
;wM'.974.
nfVb nfVb
o?B oktfB efj Grk ;pd pykBhn?.
ik uo efj eo BkE ;pd e' mkBhn?. gfjbK @o?B oktfB Grk# Fpd fpnkB eo'. (fco) @ik uo BkE# Fpd i'V'.

;sq° ;pd e' sk eè nzfs GBhihn?. (wro'I) T[; dè nzs T[sè @;sq°# Fpd eEB eo'. (fJ; ~) ;G fiE/ ukj', s[ge

j' ;eb s[ge eè Bkw uj' sj dhihn?.975. dè Bkw ti'A fdU.975.

o?B oki efj Grk pykBB ehihn?. gfjbK @o?B oki# efj eè (fco) @Grk# (Fpd) eEB eo'. (fco) @ik uo
ik uo efj efo BkE ;pd e' dhihn?. BkE# Fpd i'V'. T[; dè nzs T[sè @;sq°# Fpd ~ T[uko'. (fJ; ~) ;koè p[^XhwkB
;sq° ;pd e' sk eè nzfs T[ukohn?. wB ftu s[ge dk Bkw ;wM bt'.976.
j' ;eb s[ge eè Bkw ;[p[fX wB Xkohn?.976.
546 ;qh d;w-rqzE ;kfjp ;;sO Bkw wkbk 547

u"gJh u"gJh

o?B okt efj Grk pykB'. ik uo efj gfs ;pd gqwkB'. (gfjbK) @o?B okt Grk# pykB eo'. (fco) @ik uo gfs# Fpd ~ i'V'.
;sq° ;pd fsj nzfs GfDi?. Bkw s[ge ij uj' efji?. 977. (fco) T[; dè nzs T[sè @;sq°# Fpd eEB eo'. (fJ; ~) fiE/ ukj', s[ge dè Bkw
ti'A ej'.977.
fdB nfo efj Gr ;pd pykB'. ik uo efj BkfJe gd mkB'.
(gfjbK) @fdB nfo Gr# Fpd eEB eo'. (fco) @ik uo BkfJe# gd i'V'.
;sq° ;pd fsj nzfs ;[ ejhn?. Bkw s[ge T[uoj[ ij ujhn?. 978. T[; dè nzs T[sè @;sq°# Fpd ej'. (fJ; ~) fiE/ ukj', s[ge dk Bkw eo e/
T[uo'.978.
swuo efj Gr ;pd pykB'. ik uo efj BkfJe gd mkB'.
gfjbK @swuo Gr# Fpd eEB eo'. (fco) @ik uo BkfJe# gd i'V'.
;sq° ;pd e' pj[fo GfDi?. Bkw s[ge eè ;G bfj fbi?. 979.
wro'I @;sq°# Fpd ~ T[uko'. (fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw ;wM bt'.979.
o?D okft efj GrfD ejhi?. ik uo efj BkfJe gd dhi?. gfjbK @o?D okft GrfD# ej'. (fco) @ik uo BkfJe# gd i'V'. wro'I @;sq°#
;sq° ;pd e' pj[fo T[ukoj[. ;eb s[ge eè Bkw fpukoj[. 980. Fpd T[uko'. (fJ; ~) ;koè s[ge dk Bkw ;wM bt'.980.
iT[B eoD efj GrfD pykB'. ik uo efj BkfJe gd mkB'. gfjbk @iT[B (uKdBh) eoD GrfD# (Fpd) ej'. (fco) @ik uo BkfJe#
;sq° ;pd e' pj[fo GfDi?. Bkw s[ge eè ;G bfj bhi?. 981. gd i'V'. wro'I @;sq°# Fpd dk eEB eo'. (fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw
;wM'.981.
feoD XoD efj GrfD ejhi?. ;[s uo efj gfs ;pd Xohi?.
gfjbK @feoD XoD GrfD# ej'. (fco) @;[s uo gfs# Fpd i'V'. wro'I
;sq° ;pd ej[ pj[fo pykBj[. Bkw s[ge eè ;G nB[wkBj[. 982.
@;sq°# Fpd eEB eo'. (fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw ;wM'.982.
w:ze ;pd efj GrfD GfDi?. ;s[ uo efj gd BkE Xfoi?. gfjbK @w:ze (uzdqwk) GrfD# Fpd ej'. (fco) @;[s uo BkE# gd i'V'.
;sq° ;pd e' pj[fo T[uohn?. Bkw s[ge eè ;eb ;[ Xohn?. 983. wro'I @;sq°# Fpd dk eEB eo'. (fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw Xo fdU.983.

fwqr pkjfB efj GrfD pykB'. ;[s uo efj gfs ;pd gqwkB'. gfjbk @fwqr pkjfB (uzdqwk) GrfD# dk pykB eo'. (fco) @;[s uo gfs#
;sq° ;pd fsj nzfs T[ukoj[. ;G ;qh Bkw s[ge fufs Xkoj[. 984. Fpd ej'. T[; dè nzs T[sè @;sq°# Fpd T[uko'. (fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw fus
ftu XkoB eo'.984.
fjoD okN efj GrfD T[ukoj[. ;[s uo efj BkfJe gd vkoj[. gfjbK @fjoD okN GrfD# (Fpd) T[ukoB eo'. (fco) @;[s uo
;sq° ;pd e' pj[fo GfDi?. Bkw s[ge eè ;eb bfji?. 985. BkfJe# gd i'V'. wro'I @#;sq°# Fpd ~ eEB eo'. (fJ; ~) ;G s[ge dk
Bkw ;wM'. 985.
f;zqr pkjDh Grk GfDi?. ik uo efj gfs ;pd Xfoi?.
gfjbK @f;qzr pkjDh (uzdq) Grk# eEB eo'. (fco) @ik uo gfs# Fpd
;sq° ;pd e' pj[fo pykBj[. ;G ;qh Bkw s[ge eè ikBj[. 986.
~ XkoB eo'. wro'I @;sq°# Fpd dk T[ukoB eo'. (fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw
fwqr gfsDh efj GrfD GfDi?. ik uo efj gfs ;pd Xfoi?. ;wM'.986.
;sq° ;pd e' pj[fo pykBj[. ;eb s[ge eè Bkw gqwkBj[. 987. gfjbK @fwqr gfsDh GrfD# Fpd eEB eo'. fco @ik uo gfs# Fpd
i'V'. wro'I @;sq°# Fpd dk pykB eo'. (fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw ;wM'.987.
gqikgfs efj GrfD GfDi?. ;[s uo efj gfs ;pd Xfoi?.
;sq° ;pd e' pj[fo pykBj[. ;eb s[ge eè Bkw gqwkBj[. 988. gfjbK @gqik gfs (uzdqwk) GrfD# Fpd ej'. (fco) @;[s uo gfs# Fpd
i'V'. wro'I @;sq°@ Fpd dk pykB eo'. (fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw ftuko'.988.
Szd
Szd
fwqr BkE GrDfD Gky[. fog[ BkE uo gfs oky[.
(gfjbK) @fwqr BkE GrDfD# ej'. (fco) @fog[ BkE uo gfs# i'V'. wro'I
fog[ ;pd pj[fo pykB. ;G Bkw s[ge gqwkB. 989.
@fog[# Fpd eEB eo'. (fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw ;wM'.989.
548 ;qh d;w-rqzE ;kfjp ;;sO Bkw wkbk 549

u"gJh u"gJh

Bdh okN ;[s GrfD GfDi?. ik uo efj gfs ;pd Xfoi?. gfjbK @Bdh okN ;[s GrfD# eEB eo'. (fco) @ik uo gfs# Fpd i'V'.
;sq° ;pd fsj nzfs pykBj[. ;G ;qh Bkw s[ge nB[wkBj[. 990. T[; dè nzs T[go @;sq°# Fpd pykB eo'. (fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw
nB[wkB'.990.
;kw[zdqi efj GrfD GfDi?. ik uo efj gfs ;pd Xfoi?.
gfjbK @;kwz[dqi (uzdqwk) GrfD# ej'. (fco) @ik uo gfs# Fpd ~ i'V'.
;sq° ;pd fsj nzfs T[uko'. Bkw s[ge e/ ;G ihn Xko'. 991.
T[; dè nzs T[go @;sq°# Fpd eEB eo'. (fJ; ~) ;G wB ftu s[ge dk Bkw
Bdh okN ;[s GrfD T[uko'. ik uo efj gfs gd d/ vko'. ;wM'.991.
;sq° ;pd ej[ pj[fo pykBj[. ;eb s[ge e/ Bkw nB[wkBj[. 992. (gfjbK) @Bdh okN ;[s GrfD# (Fpd) T[uko'. (fco) @ik uo gfs# Fpd
i'V'. wro'I @;sq°# Fpd eEB eo'. (fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw ;wM'.992.
;w[dqi GrfDfB nkfd GfDi?. ik uo efj gfs ;pd Xfoi?.
gfjbK @;w[dqi GrfDfB# Fpd ej'. (fco) @ik uo gfs# Fpd ~ i'V'.
;sq° ;pd fsj nzfs pykBj[. ;G ;qh Bkw s[ge e/ ikBj[. 993.
T[; dè nzs T[sè @;sq°# Fpd ej'. (fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw ;wM'.993.
fwqrik GrfDfB nkfd T[uko'. ik uo efj gfs gd d/ vko'.
gfjbK @fwqrik GrfDfB# (Fpd) T[uko'. (fco) @ik uo gfs# gd ~ i'V'.
fog[ gd sk e/ nzfs pykBj[. ;eb s[ge e/ Bkw nB[wkBj[. 994.
T[; dè nzs T[sè @fog[# Fpd i'V'. (fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw wzB bt'.994.
Bfd;i GrfD nkfd gd dhi?. ik uo efj gfs ;pd Xohi?. gfjbK @Bfd;i GrfD# Fpd eEB eo'. (fco) @ik uo gfs# Fpd ej'.
;sq° ;pd e' pj[fo pykBj[. ;G ;qh Bkw s[ge e/ ikBj[. 995. wro'I @;sq°# Fpd ~ pykB eo'. (fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw ;wM'.995.
Bfd BkfJe efj GrfDfB Gky'. ;[s uo efj BkfJe gd oky'. gfjbK @Bfd BkfJe GrfDfB# Fpd ej'. (fco) @;[s uo BkfJe# gd
;sq° ;pd fsj nzfs pykB'. ;G ;qh Bkw s[ge e' ikB'. 996. i'V'. T[; dè nzs T[sè @;sq°# Fpd pykB'. (fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw ikD
bt' . 996.
;fofs; GrfDfB nkfd GfDi?. ;[s uo efj gfs ;pd Xfoi?.
gfjbK @;fofs; GrfDfB# (Fpd) ej'. (fco) @;[s uo gfs# Fpd i'V'.
;sq° ;pd fsj nzfs pykBj[. ;G ;qh Bkw s[ge e/ ikBj[. 997.
T[; dè nzs T[sè @;sq°# Fpd eEB eo'. (fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw ;wM'.997.
;fos fJzdq GrDBh GfDi?. ;[s uo efj gfs ;pd Xfoi?. gfjbK @;ofs fJzdq GrDBh# (Fpd) ej'. (fco) @;[s uo gfs# Fpd i'V'.
;sq° ;pd e' pj[fo pykBj[. ;G ;qh Bkw s[ge gfjukBj[. 998. wro'I @;sq°# Fpd eEB eo'. (fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw gSkD'.998.
nfVb
nfVb
fB;f;fD efj GrfDfB gd nkfd pykBhn?.
ik uo efj BkfJe gd pj[fo gqwkBhn?. gfjbK @fB;f;fD GrfDfB# gd eEB eo'. fco @ik uo BkfJe# gd
;sq° ;pd ej[ sk eè nzfs GBhihn?. i'V'. T[; dè nzs T[sè @;sq°# Fpd T[uko'. (fJ; ~) eth iB s[ge dk Bkw
j' ;eb s[ge eè Bkw ;[ efp bfy bhihn?.999. ;wM bœD.999.
sw jo GrfDfB w[y sè nkfd pykBhn?.
ik uo efj eè gfs gd pj[fo gqwkBhn?. gfjbK @sw jo GrfDfB# Fpd ~ w[y s'I ej'. fco @ik uo gfs# gd Bkb

;sq° ;pd e' sk eè nzfs T[ukohn?. i'V'. T[; dè nzs T[sè @;sq°# Fpd T[uko'. (fJ; ~) ;koè p[ZXhwkB'! s[ge dk Bkw

j' ;eb s[ge eè Bkw ;[p[fX fpukohn?.1000. ;wM bt' . 1000.


sw jo GrfDfB nkfd pykBB ehihn?.
gfjbK @sw jo GrfDfB# Fpd ej'. (fco) @;[s uo gfs# Fpd nzs T[sè
;[s uo efj e? gfs gd nzfs GDhihn?.
eEB eo'. T[; dè nzs T[sè ;wMdko' , @;sq°# gd ej'. (fJ; ~) ;koè p[ZXhwkB',
;sq° ;pd ej[ sk eè nzfs ;[p[fX ej[.
s[ge dk Bkw ;wM bt'.1001.
j' ;eb s[ge eè Bkw nBèe gqphB bj[.1001.
550 ;qh d;w-rqzE ;kfjp ;;sO Bkw wkbk 551

sw nfo GrDkDfB gd fgqEw ejhihn?. gfjbK @sw nfo GrDkDfB# gd ej'. (fco) @;[s uo gfs# Fpd nzs
;[s uo efj gfs ;pd nzfs fsj[ dhihn?. T[sè ej'. T[; dè nzs T[sè @;sq°# Fpd dk pykB eo'. (fJ; ~) ;G p[ZXhwkB s[ge
;sq° ;pd e' sk eè nzfs pykBhn?. dk Bkw ;wM bœD.1002.
j' ;eb s[ge eè Bkw ;[p[fX gqwkBhn?. 1002.
u"gJh u"gJh
gfjbK @fswofo GrDfD# (Fpd) ej'. (fco) @;[s uo gfs# Fpd i'V'.
fswofo GrDfD nkfd GfDi?. ;[s uo efj gfs ;pd Xfoi?.
T[; dè nzs T[sè @;sq°# Fpd eEB eo'. (fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw
;sq° ;pd fsj nzfs pykB'. ;eb s[e eè Bkw gSkB'. 1003.
gSkD'.1003.
fswo Bk; efo GrDfB Gky'. ;[s uo efj BkfJe gd oky'. gfjbK @fswo Bk; efo GrDfB# ej'. (fco) @;[s uo BkfJe# gd i'V'.
;sq° ;pd e' pj[fo pykBj[. ;eb s[ge eè Bkw gqwkBj[. 1004. wro'I @;sq°# Fpd pykB eo'. (fJ; ~) ;G s[ge dè Bkw ;wM'.1004.

fswo odB GrDBh pykB'. ;[s uo efj BkfJe gd mkB'. gfjbK @fswo odB (BFN eoB tkbk) GrDBh# eEB eo'. (fco) @;[s
;sq° ;pd ej[ pj[fo GDhi?. Bkw s[ge eè ;G bfj bhi?. 1005. uo BkfJe# gd i'V'. wro'I @;sq°# Fpd eEB eo'. (fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw
;wM bt'. 1005.
fswo T[ufo jk GrD pykBj[. ;[s uo efj gfs ;pd gqwkBj[. gfjbK @fswo jk GrfD# (Fpd) T[uko'. (fco) @;[s uo gfs# Fpd i'V'.
;sq° ;pd fsj nzfs GDhi?. Bkw s[ge eè ;G bfj bhi?. 1006. T[; dè nzs T[sè @;sq°# gd eEB eo'. (fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw ;wM bt'.1006.
gfjbK @fswo fBezdfB# (Fpd) T[uko'. fco @GrfDfB ;[s uo gfs# Fpd
fswo fBezdfB nkfd T[uohn?. GrfDfB ;[s uo g[fB gfs Xohn?.
i'V'. T[; dè nzs T[sè @;sq°# gd eEB eo'. (fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw ;wM
;sq° ;pd fsj nzfs pykBj[. ;eb s[ge eè Bkw gqwkBj[. 1007.
bt'.1007.
fswowzd GrfDBh GfDi?. ;[s uo efj gfs ;pd Xfoi?. gfjbK @fswo wzd (jBèoè ~ xNkT[D tkbk) GrfDBh# (Fpd) ej'. (fco)
;sq° ;pd fsj nzfs pykBj[. ;eb s[ge eè Bkw nB[wkBj[. 1008. @;[s uo gfs# Fpd i'V'. T[; dè nzs ftu @;sq°# gd eEB eo'. (fJ; ~) ;G
s[ge dk Bkw nB[wkB eo'.1008.
fswo:Ks efj GrfDfB Gky'. ;[s uo efj BkfJe gd oky'. gfjbK @fswo:Ks GrfDfB# eEB eo'. (fco) @;[s uo BkfJe# gd i'V'.
;sq° ;pd fsj nzfs pykBj[. Bkw s[ge eè ;eb gqwkBj[. 1009. T[; dè nzs ftu @;sq°# Fpd pykB eo'. (fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw
;wM.1009.
nfVb nfVb
fswo Bk; efo GrfDfB nkfd pykBhn?.
;[s uo efj eo BkE ;pd ej[ mkBhn?. gfjbK @fswo Bk; efo GrfDfB# (Fpd) ej'. (fco) @;[s uo BkE# Fpd
fog[ gd e' sk eè g[fB nzfs T[ukohn?. i'V'. fco T[; dè nzs T[sè @fog[# gd dk T[ukoB eo'. (fJ; ~) ;G p[ZXhwkB b'r
j' ;eb s[ge eè Bkw ;[p[fX fpukohn?. 1010. s[ge dk Bkw ;wMD.1010.

T[ v roki efj GrfDfB nkfd pykBhn? . gfjbK @T[vr (skoè) oki GrfDfB# (Fpd) ej'. (fco) @;[s uo BkE#
;[s uo efj eè BkE ;pd ej[ mkBhn?. Fpd ~ i'V'. T[; dè nzs T[sè @;sq°# Fpd T[uko'. (fJ; ~) ;G fwso s[ge dk
;sq° ;pd ej[ sk eè nzfs T[ukohn?. Bkw ;wMD .1011.
j' ;eb s[ge eè Bkw ;[wzsq fpukohn?. 1011.
552 ;qh d;w-rqzE ;kfjp ;;sO Bkw wkbk 553

u"gJh u"gJh

T[vfr; efj GrfDBh GfDi?. ;[s uo efj BkfJe gd fdi?. gfjbK @T[vfr; GrfDBh# gd ej'. (fco) @;[s uo BkfJe# gd i'V'. T[;
nfo gd sk eè nzfs pykBj[. Bkw s[ge eè ;G ihn ikBj[. 1012. dè nzs T[sè @nfo# gd eEB eo'. (fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw ;wM'.1012.
gfjbK @T[vr BkE GrfD# (Fpd) T[uko'. (fco) @;[s uo gfs# gd ~
T[vr BkE efj GrfD T[uko'. ;[s uo efj gfs gd ej[ vko'.
i'V'. T[; dè nzs T[sè @fog[# gd eEB eo'. (fJ; ~) ;G wB ftu s[ge dk
fog[ gd sk eè nzfs pykBj[. ;G ;qh Bkw s[ge ihn ikBj[. 1013.
Bkw ;wM' . 1013.
T[vr fBqgfs efj GrfDBh GDhi?. ;[s uo efj BkfJe gd dhi?. gfjbK @T[vr fBqgfs GrfDBh# (Fpd) eEB eo'. (fco) @;[s uo BkfJe#
nfo gd sk eè nzfs pykBj[. ;G ;qh Bkw s[ge eè ikBj[. 1014. gd ~ i'V'. T[; dè nzs ftu @nfo# gd T[uko'. (fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw
;wM'.1014.
T[vr fBqgfs efj GrfD GDhi?. ;[s uo efj BkfJe gd dhi?. gfjbK @T[vr fBqgfs GrfD# (Fpd) ej'. (fco) @;[s uo BkfJe# gd
;sq° ;pd fsj nzfs pykB'. ;G ;qh Bkw s[ge eè ikB'. 1015. ~ i'V'. (wro'I) T[; dè nzs T[sè @;sq°# Fpd eEB eo'. (fJ; ~) ;G s[ge dè
Bkw ;wM' . 1015.
nfVb
nfVb
T[ v rJè ; GrfDfB ;pdkfd pykBhn? .
;[s uo efj eo BkE ;pd e' mkBhn?. gfjbK @T[vrJè; GrfDfB# Fpd eEB eo'. (fco) @;[s uo BkE# Fpd
;sq° ;pd e' sk eè nzfs T[ukohn?. ~ i'V'. T[; dè nzs T[sè @;sq°# Fpd T[uko'. (fJ; ~) ;G p[ZXhwkB fus ftu s[ge
j' ;eb s[ge eè Bkw ;[p[fX ihn Xkohn?. 1016. dk Bkw ;wMD.1016.

T[ v gfs GrfDfB nkfd T[ u koB ehihn? .


gfjbK @T[vgfs GrfDfB# (Fpd) dk T[ukoB eo'. (fco) @;[s uo BkE#
;[s uo efj eo BkE ;pd e' dhihn?.
Fpd i'V'. T[; dè nzs T[sè @;sq°# Fpd dk pykB eo'. (fJ; ~) ;G gqphB s[ge
;sq° ;pd ej[ sk eè nzfs pykBhn?.
dk Bkw ;wMD.1017.
j' ;eb s[ge eè Bkw gqphB gqwkBhn?. 1017.
u"gJh
u"gJh
gfjbK @T[vr G{gDh G{fg# eEB eo'. fco @;s[ uo BkfJe# gd i'V'.
T[vr G{gDh G{fg pykB'. ;[s uo efj BkfJe gd mkB'.
wro'I @;sq°# Fpd ~ T[uko'. (fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw ;wM'.1018.
;sq° ;pd ej[ pj[fo GfDi?. Bkw s[ge eè ;G bfj fbi?. 1018.
gfjbK @skokgfs GrfDfB# eEB eo'. (fco) @;[s uo BkfJe# gd oy'.
skokgfs efj GrfDfB Gky'. ;[s uo efj BkfJe gd oky'.
wro'I @;sq°# Fpd ~ T[uko'. (fJ; ~) ;G wB ftu s[ge dk Bkw ;wM'. 1019.
;sq° ;pd ej[ pj[fo T[ukoj[. ;G ;qh Bkw s[ge ihn Xkoj[. 1019.
(gfjbK) @skoè;o GrfD# (Fpd) T[ukoB eo'. (fco) @;[s uo BkfJe#
skoè;o efj GrfD T[uko'. ;[s uo efj BkfJe gd vko'. gd i'V'. T[; dè nzs T[sè @;sq°# Fpd ej'. (fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw
;sq° ;pd fsj nzfs pykBj[. ;G ;qh Bkw s[ge eè ikBj[. 1020. ;wM'.1020.
skokb:fJ; GrfD pykB'. ;[s uo efj gfs ;pd gqwkB'. (gfjbK) @skokb:fJ; GrfD# Fpd eEB eo'. (fco) @;[s uo gfs#
sk eè nzfs ;sq° gd ejhn?. ;G ;qh Bkw s[ge eè bjhn?. 1021. Fpd i'V'. T[; dè nzs T[sè @;sq°# gd T[uko'. (fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw
wB'.1021.
554 ;qh d;w-rqzE ;kfjp ;;sO Bkw wkbk 555

nfVb nfVb
skok frq j fD; GrDh nkfd pykBhn? .
;[s uo efj eo BkE ;pd e' mkBhn?. gfjbK @skok frqfjfD; GrDh# (Fpd) eEB eo'. (fco) @;s uo BkE#
;sq° ;pd ej[ sk eè nzsfj dhihn?. Fpd ~ i'V'. T[; dè nzs T[sè @;sq°# gd dk T[ukoB eo'. fJ; ~ p[ZXhwkB', s[ge
j' ;eb s[ge eè Bkw ;[p[fX bfj bhihn?. 1022. dk Bkw ;wM bt'.1022.
T[ v r fBeè f s; GrBh nkfd GDhihn? .
;[s uo efj eo BkE pj[fo gd dhihn?. gfjbK @T[v[r fBeèfs; GrBh# Fpd dk eEB eo'. fco @;[s uo BkE#
;sq° ;pd e' sk eè nzfs T[ukohn?. gd i'V'. T[; dè nzs T[sè @;sq°# Fpd ~ eEB eo'. (fJ; ~) ;G p[ZXhwkB s[ge
j' ;eb s[ge eè Bkw ;[p[fX fpukohn?. 1023. dk Bkw ;wM b?D.1023.
T[vr BkE GrfDBh fgqEw gd Gkyhn?.
gfjbK @T[v[r BkE GrfDBh# gd dk eEB eo'. fco @;[s uo BkE# Fpd
;[s[ uo efj efo BkE pj[fo gd okyhn?.
;sq° ;pd e' sk e? nzfs pykBhn?. i'V'. T[; dè nzs T[sè @;sq°# Fpd dk T[ukoB eo'. (fJ; ~) ;G p[^XhwkB s[ge
j' ;eb s[ge eè Bkw ;[p[fX gfjukBhn?. 1024. dk Bkw ;wM' . 1024.

T[ v rJè ; o GrfDfB ;pdkfd T[ u kohn? .


gfjbK @T[v[r Jè;o GrfDBh# Fpd eEB eo'. (fco) @;[s uoBkE#
;[s uo efj efo BkE ;pd d? vkohn?.
Fpd i'V'. T[; dè nzs T[sè @;sq°# Fpd T[uko'. fJ; ~) ;[eth s[ge dk
;sq° ;pd ej[ sk eè nzfs GDhihn?.
j' ;eb s[ge eè Bkw ;[ efp bfj bhihn?. 1025. Bkw ;wM' . 1025.

T[ v r Jè ; o GrfDfB ;pdkfd GDhihn? .


gfjbK @T[v[r Jè;o GrfDfB# Fpd T[uko'. (fco) @;[s uo BkE# Fpd
;[s uo efj eo BkE ;pd e' dhihn?.
~ i'V'. T[; dè nzs T[sè @;sq°# Fpd eEB eo'. (fJ; ~) ;G p[ZXhwkB s[ge dk
;sq° ;pd ej' sk eè nzfs T[ukohn?.
Bkw ;wMD. 1026.
j' ;eb s[ge eè Bkw ;[p[fX ihn Xkohn?. 1026.

u"gJh u"gJh

T[vrk;q? GrfDBh pykB'. ;[s uo efj BkfJe gd mkB'. (gfjbK) @T[vrk;q? GrfDBh# (Fpd) eEB eo'. (fco) ;[s uo BkfJe#
gd ~ i'V'. T[; dè nzs T[sè @;sq°# Fpd T[uko'. (fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw ;wM
;sq° ;pd fsj nfs T[uohn?. ;G ;qh Bkw s[ge ihn Xohn?. 1027.
bt'.1027.
fofyi GrfDBh nkfd GfDi?. ;[s uo efj gfs ;pd Xfoi?. gfjbK (uzdqwk) GrfDBh# eEB eo'. (fco) @;[s uo gfs# Fpd i'V'.
;sq° ;pd fsj nzfs pykBj[. ;G ;qh Bkw s[ge eè ikBj[. 1028. T[; dè nzs T[sè @;sq°# gd T[uko'. (fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw ;wM'. 1028.
gfjbK @w[fBi (uzdqwk) GrfDBh# (Fpd) eEB eo'. (fco) @;[s uo gfs#
w[fBi GrfDBh nkfd GfDi?. ;[s uo efj gfs ;pd Xfoi?. Fpd i'V'. T[; dè nzs T[sè @;sq°# Fpd T[uko'. (fJ; ~) ;G wB ftu s[ge dk
;sq° ;pd fsj nzfs T[ukoj[. Bkw s[ge eè fjqd? fpukoj[. 1029. Bkw ;wM' . 1029.
(gfjbK) @fpqfs T[swi (uzdqwk) GrfDBh# Fpd eEB eo'. (fco) @;[s
fpqfs T[swi GrfDBh Gky'. ;[s uo efj BkfJe gd oky'.
uo BkfJe# gd i'V'. T[; dè nzs T[sè @;sq°# Fpd ej'. (fJ; ~) ;koè s[ge dk
;sq° ;pd fsj nzfs ;[ ejhn?. ;eb s[ge eè BkwB bjhn?. 1030. Bkw ikD' . 1030.
556 ;qh d;w-rqzE ;kfjp ;;sO Bkw wkbk 557

sfg; T[ufo GrfDBh GfDi?. ;[s uo efj gfs ;pd Xfoi?. gfjbK @sfgi (uzdqwk) GrfDBh# (Fpd) T[uko'. (fco) @;[s uo gfs#
sk eè nzfs ;sq° gd mkBj[. ;G ;qh Bkw s[ge eè ikBj[. 1031. Fpd i'V'. T[; dè nzs T[sè @;sq°# Fpd eEB eo'. (fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw
;wM'.1031.
ef;g ;[s efj GrfDfB Gkyhn?. ;[s uo efj BkfJe gd okyhn?. gfjbK @ef;g ;[s GrfDfB# eEB eo'. (fco) @;[s uo BkfJe# gd i'V'.
;sq° ;pd fsj nzfs T[uohn?. Bkw s[ge eè ;G ihn Xohn?. 1032. T[; dè nzs T[sè @;sq°# Fpd T[uko'. (fJ; ~) ;G wB ftu s[ge dk Bkw ikD
bt'.1032.
itB eoD GrfDBh pykBj[. ;[s uo efj gfs ;pd gqwkBj[. gfjbK @itB eoD (uzdqwk) GrfDBh# (Fpd) eEB eo'. (fco) @;[s uo
sk eè nzfs ;sq° gd dhi?. Bkw s[ge eè ;G bfj bhi?. 1033. gfs# Fpd i'V'. T[; dè nzs T[sè @;sq°# gd T[uko'. (fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw
;wM bt' . 1033.
feq;fBfB nkfd pykBB ehi?. ;[s uo efj gfs ;pd Xohi?. gfjbK @feq;fBfB# (ekbè gkDh tkbh Bdh iwBk) (Fpd) dk pykB eo'.
fog[ gd sk eè nzfs pykBj[. Bkw s[ge eè ;G nB[wkBj[. 1034. (fco)_ @;[s uo gfs# Fpd i'V'. T[; dè nzs T[sè @fog[# gd eEB eo'. (fJ;~)
;G s[ge dk Bkw nB[wkB eo'. 1034.
f;nkw w{ofsfBfB nkfd GfDi?. ;[s uo efj gfs ;pd Xfoi?. gfjbK @f;nkw g{ofsfBfB# (iwBk Bdh) eEB eo'. (fco) @;[s uo gfs#
;sq° ;pd fsj nzfs pykBj[. ;G ;qh Bkw s[ge nB[wkBj[. 1035. Fpd i'V'. T[; dè nzs T[sè @;sq°# Fpd pykB eo'. (fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw
;wM bt' . 1035.
gqEw sgfsBh ;pd T[uohn?. ;[s uo efj BkfJe gd Xohn?. gfjbK @sgfsBh# (iwBk Bdh) Fpd T[uko'. (fco) @;[s uo BkfJe# gd
;sq° ;pd fsj nzfs pykBj[. ;G ;qh Bkw s[ge eè ikBj[. 1036. i'V'. T[; sè nzs T[sè @;s°q# Fpd eEB eo'. (fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw ;wM
bt'.1036.
;{oi g[fsqek nkfd GfDi?. ;[s uo efj BkfJe gd fdi?.
gfjbK @;{oi g[fsqek# (Fpd) ej'. (fco) @;[s uo BkfJe# gd i'V'.
;sq° ;pd fsj nzfs T[ukoj[. ;G ;qh Bkw s[ge ihn Xkoj[. 1037. T[; dè nzs T[sè @;s°q# Fpd eEB eo'. (fJ; ~) ;G wB ftu s[ge dk
Bkw ;wM bt' . 1037.
;{oi nkswik nkfd GDhi?. ;[s uo efj gfs ;pd Xohi?.
gfjbK @;{oi nkswik# (Fpd) eEB eo'. (fco) @;[s uo gfs# Fpd
;sq° ;pd fsj nzfs T[uko'. Bkw s[ge eè ;eb fpuko'. 1038.
i'V'. T[; dè nzs T[sè @;sq°# Fpd dk T[ukoB eo'. (fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw
;wM'.1038.
nkfd wkBBh ;pd T[uko'. ;[s uo efj gfs gd dè vko'.
gfjbK @wkBBh# (nkcoh j'Jh Bdh) Fpd T[uko'. (fco) @;[s uo gfs#
nfo gd sk eè nzfs T[uohn?. Bkw s[ge eè ;eb fpuohn?. 1039.
Fpd i'V'. T[; dè nzs ftu @nfo# gd T[uko'. (fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw
ftuko' . 1039.
nfGwkfBBh gdkfd GfDi?. ;[s uo efj gfs ;pd Xfoi?.
gfjbK nfGwkfBBh# Fpd eEB eo'. (fco) @;[s uo gfs# Fpd i'V'. T[;
nfo gd sk eè nzfs pykBj[. ;G ;qh Bkw s[ge eè wkBj[. 1040.
dè nzs T[sè @nfo gd# T[uko'. (fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw ;wM bt'.1040.
gfjbK @;w:Dh# (nkco eè e`Yè YkT[D tkbh Bdh) Fpd T[ukoB eo'.
gqEw ;w:Dh ;pd T[uko'. ;[s uo efj BkfJe gd vko'.
(fco) @;[s uo BkfJe# gd ~ i'V'. wro'I @;sq°# Fpd eEB eo'. (fJ; ~) ;G
;sq° ;pd e' pj[fo efji?. Bkw s[ge eè ;G bfj fbi?. 1041.
s[ge dk Bkw ;wM bt'.1041.

rofpfD nkfd T[ukoB ehi?. ;[s uo efj BkfJe gd dhi?. gfjbK @rofpfD# (Fpd) dk T[ukoB eo'. (fco) @;[s uoBkfJe# Fpd
i'V'. T[; dè nzs T[sè @nfo# Fpd dk pykB eo'. (fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw
nfo gd sk eè nzfs T[ukoj[. Bkw s[ge eè ;eb fpukoj[. 1042.
;wM'.1042.
558 ;qh d;w-rqzE ;kfjp ;;sO Bkw wkbk 559

nfVb nfVb
dqgfBfB w[y sè ;pd ;[ nkfd T[ukohn?.
gfjbK @dqgfBfB# (jzekoh j'Jh Bdh) Fpd w[y s'A ej'. (fco) @;[s uo
;[s uo efj eo BkE ;pd dè vkohn?.
BkE# Fpd i'V'. T[; dè nzs T[sè @;sq°# Fpd eEB eo'. (fJ; ~) p[ZXhwkB s[ge
;sq° ;pd ej[ sk eè nzfs pykBhn?.
dk Bkw ;wMD.1043.
j' ;eb s[ge eè Bkw ;[p[fX gfjukBhn?. 1043.

u"gJh u"gJh

njzekoBh nkfd T[uko'. ;[s uo efj gfs gd ej[ vko'. gfjbK @njzekoBh# (Fpd) dk T[ukoB eo'. (fco) @;[s uo gfs# Fpd
;sq° ;pd e' pj[fo GfDi?. Bkw s[ge eè ;G bfj fbi?. 1044. i'V'. wro'I @;sq°# Fpd eEB eo'. (fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw ;wM'.1044.
gfjbK @ghnDhfD# (Bdh tkbh Xosh) (Fpd) dk T[ukoB eo'. (fco) @;[s
ghnDhfD nkfd T[ukoD ehi?. ;[s uo efj gfs ;pd GDhi?.
uo gfs# Fpd i'V'. T[; dè nzs T[sè @fog[# gd eEB eo'. (fJ; ~) ;G s[ge
fog[ gd sk eè nzfs pykDj[. ;G ;qh Bkw s[ge eè ikDj[. 1045.
dk Bkw ;wM' . 1045.

d'jok d'jok

fXyDh nkfd pykB e? fog[ gd nzfs T[uko. gfjbK @fXyDh# (;?Bk) eEB eoeè (fco) nzs T[sè @fog[# gd T[uko'. (fJ;
;G ;qh Bkw s[czr eè bhij[ ;[ efp ;[ Xko. 1046. ~) ;G eth s[czr dk Bkw ;wM'.1046.

wèXfD nkfd T[ukfo e? fog[ gd ejhn? nzfs. gfjbK @wèXfD# (;?Bk) (Fpd) T[uko eè nzs T[sè @fog[# gd ej'. (fJj)
;G ;qh Bkw s[czr eè fBe;s ub? nBzs. 1047. ;G s[czr dè nB`s Bkw pDd/ ikDrè.1047.

;/w[fyBh ;pdkfd efj nfo gd nzfs pykB. gfjbK @;èw[fyBh# Fpd efj eè nzs T[sè @nfo# Fpd eEB eo'. (fJ; ~)
;eb s[ge eè Bkw Jè bfj bhi' p[fXtkB. 1048. ;G p[ZXhwkB s[ge dk Bkw ;wM bt'.1048.

nkfd wBhyfB ;pd efj fog[ gd pj[fo T[uko. gfjbK @wBhyfB# (;?Bk) Fpd efj eè wro'I @fog[# gd ~ T[uko'. (fJ;
Bkw s[ge eè j's j? bhij[ ;[ efp ;[ Xko. 1049. soQK) s[ge dk Bkw j[`dk j?. ethU ! XkoB eo bt'.1049.

p[XBh nkfd pykB e? nzfs ;pd nfo dèj[. gfjbK @p[XBh# (;?Bk) (Fpd) efj eè nzs T[sè @nfo# Fpd i'V fdU.
Bkw s[ge eè j's j? uhB us[o fufs bèj[. 1050. (fJj) s[ge dk Bkw pDdk j?. ;{MtkB ;wM b?D.1050.

u"gJh u"gJh

GkBh nkfd pykBB ehi?. fog[ gd sk eè nzfs GDhi?. gfjbK @GkBh# (;?Bk) (Fpd) dk pykB eo'. (fco) T[; dè nzs T[sè
;G ;qh Bkw s[ge eè ikBj[. :k w? Gèd eS{ Bfj wkBj[. 1051. @fog[# Fpd eEB eo'. (fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw ;wM'. fJ; ftu e'Jh
Gè d B ;wM' . 1051.
d'jok d'jok
nkfd nkGkBh ;pd efj fog[ gd nzfs pykB. gfjbk @GkBh# (;?Bk) Fpd efj eè fco nzs T[sè @fog[# gd dk pykB eo'.
Bkw ;eb ;qh s[ge eè bhij[ ;[ efp gSkB. 1052. (fJ; ~) ;G eth s[ge dk Bkw ;wM bt'.1052.
560 ;qh d;w-rqzE ;kfjp ;;sO Bkw wkbk 561

nfVb nfVb
nkfd ;'GBh ;pd T[ukoB ehihn?.
;sq° ;pd e' sk eè nzfs GDhihn?. gfjbK @;'GBh# (;?Bk) Fpd dk T[ukoB eo'. T[; dè nzs T[sè @;sq°#
;eb s[ge eè Bkw us[o ihn ikBhn?. Fpd ej'. (fJ; ~) ;G us[o s[ge dk Bkw ;wMD. fJ; ftu fe;è fe;w dk
j' :k eè Ghso Gèd B?e[ Bjh wkBhn?.1053. Gèd B ;wM'.1053.

gqGk XofB w[y sè ;pdkfd pykBhn?.


gfjbK w{zj s'I @gqGk XofB# (;?Bk) Fpd pykB eo'. T[; dè nzs T[sè @;sq°#
;sq° ;pd e' sk eè nzfs gqwkBhn?.
Fpd i'V'. T[; dk T[so s[ge dk Bkw pD iKdk j?. fJ; ftu e'Jh Gèd B
sk sè T[so s[ge e' Bkw GBhihn?.
j' :k eè Ghso Gèd ikB Bjh bhihn?.1054. ;wfMnk iktè . 1054.

;[ywfB gd e' w[y sè nkfd T[ukohn?.


gfjbK w[y s'I @;[ywfB# (;?Bk) Fpd T[ukfonk iktè. T[; dè nzs T[sè @;sq°#
;sq° ;pd e' sk eè nzsfj vkohn?.
Fpd i'fVnk iktè. (fJ; ~) ;G wB ftu s[ge dk Bkw ;wM bt'. fJ; ftu
;eb s[ge eè Bkw ikB ihn bhihn?.
fe;è gqeko dk e'Jh Gèd B ;wM'.1055.
j' :k eè Ghso Gèd B?e[ Bjh ehihn?.1055.

u"gJh u"gJh

XhwfB gd e' nkfd pykBj[. sk eè nzfs ;sq° gd mkBj[. gfjbK @XhwfB# (;?Bk) gd eEB eo'. T[; dè nzs T[sè @;sq°# gd i'V'.
;op s[ge eè Bkw bjhi?. :k w? Gèd B?e[ Bjh ehi?. 1056. (fJ; ~) ;koè s[ge dk Bkw ;wM'. fJ; ftu e'Jh Gèd B ;wM'. 1056.

nkfd eqKsBh ;pd T[uko'. sk eè nzfs ;sq° gd vko'. gfjbK @eqKsBh# (;?Bk) Fpd T[uko'. T[; dè nzs ftu @;sq°# gd ~ i'V'.
(fJ; ~) ;koè s[ge dk Bkw ;wM'. fJ; ftu e'Jh coe B ;wM'. 1057.
;G ;qh Bkw s[ge eè ikBj[. :k eè fpy? Gèd Bjh wkBj[. 1057.
gfjbK @SfpBh# (;?Bk) Fpd dk T[ukoB eo'. T[; dè nzs T[sè @fog[# Fpd
SfpBh nkfd T[ukoB ehi?. fog[ gd nzfs stB eè dhi?.
~ i'V'. (fJ; ~) ;G s[ge dè Bkw ;wM'. fJ; ftu fe;è gqeko dk e'Jh Gèd
Bkw s[ge eè ;eb gSkBj[. :k eè fpy? Gèd Bjh wkBj[. 1058.
B ;wM'. 1058.
fgqEw pkiBh ;pd pykBj[. nfo gd nzfs stB eè mkBj[. gfjbK @pkiBh# (;?Bk) Fpd eEB eo'. T[; dè nzs T[sè @nfo# gd i'Vè.
;G ;qh Bkw s[ge eè bjhn?. fus w? o[u? fs;h mk ejhn?. 1059. (fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw ;wM'. fiEè uzrk b^rè, T[Eè ej'. 1059.
nfVb nfVb
nkfd pkjBh ;pd pykBB ehihn? .
sk eè gkSè ;sq° ;pd ej[ dhihn?. gfjbK @pkjBh# (;?Bk) Fpd T[uko'. T[; ftu fgS'I @;sq°# gd efj
;eb s[ge eè Bkw us[o ihn ikBhn?. fdU. (fJ; ~) ;koè ;{MtkB wB ftu s[ge dk Bkw ;wM'. fiEè b'V gtè
j' ukjhn? itB? mto ;[ sjk pykBhn?.1060. T[ E è tos bt' . 1060.
nkfd s[ozrBh w[y sè ;pd pykBhn?.
nfo gd sk eè nzfs ;[ pj[fo gqwkBhn?. gfjbK w{zj ftu'I @s[ozrBh# Fpd ~ T[uko'. T[; fgS'I nzs T[sè @nfo# Fpd
;eb s[ge eè Bkw ;[xo bfj bhihn?. i'V'. (fJ; ~) ;koè ;{MtkB s[ge dk Bkw ;wM bt'. fJ; ftu fe;è gqeko dk
j' :k eè Ghso Gèd B?e[ Bjh ehihn?.1061. nzso B ikD'. 1061.
562 ;qh d;w-rqzE ;kfjp ;;sO Bkw wkbk 563

j:Bh ;pdfj w[y sè nkfd T[ukohn?. gfjbK @j:Bh# (;?Bk) Fpd w[y s'I T[uko'. T[; dè nzs T[sè @nzefo#
sk eè nzfs nzsefo gd e' vkohn?. Fpd i'V'. (fJ; ~) ;koè ;[MtkB'! wB ftu s[ge dk Bkw ;wM'. fiEè s[;hI
;eb s[ge eè Bkw ;[xo ihn ikBh:'. tosDk ukj', T_Eè efj fdU.1062.
j' dh:' ijk s[w uj' ;[ sjh pykBh:'.1062.
u"gJh u"gJh

;?IXtBh ;pdkfd T[uko'. nfo gd nzfs stB eè vko'. gfjbK @;?IXtBh# (;?Bk) Fpd T[uko'. T[; dè nzs T[sè @nfo# gd i'V'.
;eb s[ge eè Bkw gSkBj[. :k w? Gèd B?e[ Bjh wkBj[. 1063. (fJ; ~) ;G s[ge dè Bkw ;wM'. fJ; ftu e'Jh nzsoB wzB'. 1063.

nkfd nofpBh ;pd pykBj[. nfo gd nzfs stB eè mkBj[. gfjbK @nofpBh# (;?Bk) Fpd eEB eo'. T[; dè nzs ftu @nfo# gd i'V'.
;eb s[ge eè Bkw gSkBj[. :k w? Gèd B?e[ Bjh ikBj[. 1064. (fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw ;wM' fJ; ftu e'Jh coe B wzB'. 1064.

nkfd s[ozrBh ;pd pykBj[. nfo gd sk eè nzs gqwkBj[. gfjbK @s[ozrBh# (;?Bk) Fpd eEB eo'. (fco) T[; dè nzs ftu @nfo#
;G ;qh Bkw s[ge eè bJhn?. ij fus o[u? sjh sè ejhn?. 1065. Fpd i'V'. (fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw ;wM'. fiEè ih eoè, T[Eè ej'. 1065.

nkfd x'oBh ;pd GBhi?. nfo gd nzfs stB eè dhi?. gfjbK @x'oBh# (;?Bk) Fpd ej'. T[; ftu nzs T[sè @nfo# gd i'V'. (fJ;
;G? s[ge eè Bkw fpuko'. ij ukj' fsB sjh T[uko'. 1066. ~) ;koè s[ge dk Bkw ;wM'. fiEè ukj', T[Eè T_uko'. 1066.

nkfd j;fsBh ;pd T[uko'. fog[ gd nzfs stB eè vko'. gfjbK @j;fsBh# (jkEhnK tkbh ;?Bk) Fpd T[uko'. T[; dè nzs T[sè @fog[#
;G? s[ge eè Bkw bfji?. ij ukj' sè sjh GfDi?. 1067. Fpd i'V'. fJ; ~) ;koè s[ge dk Bkw ;wM bt'. fiEè ukj', T[Eè T[uko'.1067.

nfVb nfVb
nkfd dz f sBh ;pd T[ u koB ehihn? .
;sq° ;pd[ e' nzfs stB eè dhihn?. gfjbK @d`fsBh# (;?Bk ) Fpd dk T[ukoB eo'. T[; dè nzs ftu @;sq°#
;eb s[ge eè Bkw ;[p[fX gSkBhn?. Fpd i'V'. (fJ; ~) ;koè p[^XhwkB s[ge dk Bkw ;wM'. fJ; ftu fe;è fe;w dk
j' :k eè Ghso Gèd B?e[ Bjh wkBhn?.1068. e'Jh coe B ;wM'. 1068.

u"gJh u"gJh
gfjbK @d[odBh# (jkEhnK tkbh ;?Bk) Fpd ej'. T[; dè nzs T[sè @;sq°#
nkfd d[odBh ;pd pykBj[. sk eè nzfs ;sq° gd mkBj[.
gd i'V'. (fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw ;wM'. fJ; ftu fe;è fe;w dk Gèd B
Bkw s[ge eè ;eb bfji?. :k eè fpy? Gèd Bjh fei?. 1069.
eo' . 1069.
fdPgBh nkfd T[ukoB ehi?. nfo gd nzfs stB eè dhi?. gfjbK @fdPgBh# (jkEh tkbh ;?Bk) (Fpd) dk T[ukoB eo'. T[; dè nzs
;G ;qh Bkw s[ge eè bjhn?. ij ukj' sj jh sè ejhn?. 1070. ftu @nfo# Fpd i'V'. (fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw ;wM'. fJ; ~ fiEè ukj', T[Eè
ej'.1070.
nkfd gdfwBh ;pd pykBj[. nfo gd nzfs stB eè mkBj[. gfjbK @gdfwBh# (jkEh-;?Bk) Fpd eEB eo'. T[; dè nzs ftu @nfo#
Bkw s[ge eè ;eb bjhi?. :k w? Gèd B eSj{ ehi?. 1071. Fpd i'V'. (fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw ;wM'. fJ; ftu e'Jh nzso B
eo'.1071.
564 ;qh d;w-rqzE ;kfjp ;;sO Bkw wkbk 565

nfVb nfVb
fgqEw pkoDh w[y sè ;pd pykBhn?.
gfjbK w{zj s'I @pkoDh# (jkEh-;?Bk) Fpd pykB'. T[; dè nzs ftu
;sq° ;pd e' nfs stB e' mkBhn?.
@;sq°# Fpd i'V'. (fJ; ~) ;koè ethU ! s[ge dk Bkw ;wM'. fJ; ftu e'Jh
;eb s[ge eè Bkw ;[ efp bfj bhihn?.
coe B eo' . 1072.
j' :k eè Ghso Gèd B?e[ Bjh ehihn?.1072.

u"gJh u"gJh
nkfd fpnkbDh ;pd pykBj'. nfo gd nzfs stB eè mkBj[. gfjbK @fpnkbDh# (jkEh-;?Bk) Fpd pykB eo'. T[; dè nzs T[sè @nfo#
;G ;qh Bkw s[ge eè ikBj[. :k w? Gèd B?e[ Bjh wkBj'. 1073. Fpd i'V'. (fJ; ~) ;G s[ge dè Bkw ;wM'. fJ; ftu e'Jh coe B wzB'.1073.
fJzGDh nkfd T[ukoB ehi?. nfo gd nzfs stB eè dhi?. gfjbK @fJzGDh# (jkEh-;?Bk) (Fpd) T[ukoB eo'. T[; dè nzs ftu @nfo#
;G ;qh Bkw s[ge eè j'tè. ik e' ;eb ;[ efp e[b i't?. 1074. Fpd i'V. (fJ; ~) s[ge dk Bkw ;wM'. fJ; ~ ;koh eth e[b ;wM bt'.1074.
gqEw e[zGDh ;pd pykBj[. nfo gd nzfs stB eè ikBj[.
gfjbK @GzGDh# (jkEh-;?Bk) Fpd ej'. (fco) T[; dè nzs T[sè @nfo# gd
;eb s[ge eè Bkw bjhi?. fBsgqfs w[y sè gkm eohi?. 1075.
ikD'. (fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw ;wM'. fBZs w[y s'I fJ; dk gkm eo'.1075.
nfVb nfVb

e[ z i oDh ;pdkfd T[ u koB ehihn? .


gfjbK @GzioDh# (jkEh-;?Bk) Fpd ~ T[ukoB eo'. fco T[; dè nzs ftu
nfo gd sk eè nzzs pj[o efj dhihn?.
@nfo# gd efj fdU. (fJ; ~) ;koè ftdtkB wB ftu s[ge dk Bkw ;wM'. fJ;
;eb s[ge eè Bkw ;[p[fX ihn ikBhn?.
j' :k eè Ghso Gèd B?e[ Bjh wkBhn?.1076. ftu fe;è gqeko dk e'Jh Gèd B wzB'.1076.

efoBh ;pfd ;[ w[y sè nkfd pykBhn?. gfjbK @efoBh# (jkEh ;?Bk) Fpd w[y s'I ej'. (fco) @;sq°# Fpd ~ n`s
;sq° ;pd e' nzfs stB eè mkBhn?. T_sè T[uko'. (fJ; ~) ;G eth s[ge dk Bkw ;wM bt'. fiEè b'V ;wM', T_Eè
;eb s[ge eè Bkw ;[ efp bfj bhihn?.
tos bt' . 1077.
j' dh:' uj' fij mto sjk jh dhihn?.1077.

wd¤: XoBBh w[y sè nkfd GBhihn?. gfjbK @wd¤: XoBBh# (jkEh-;?Bk) (Fpd) w[y s'I ej'. (fco) T[; dè nzs
jzsk sk eè nzfs ;pd e' dhihn?. T[sè @jzsk# (wkoB tkbh) Fpd i'V'. (fJ; ~) ;koè us[o b'r fus ftu s[ge
;eb s[ge eè Bkw us[o fus w? bj'. dk Bkw ;wMD. fiEè fJ; ~ efjDk ukj', T_Eè fJ; ~ tos'.1078.
j' ej¤:' uj' fJB ijk sjk fJB e" ej'.1078.

f;zX[oBh w[y sè ;pdkfd pykBhn?. gfjbK @f;zX[oBh# (jkEh-;?Bk) Fpd ~ w[y s'I pykB'. T[; dè nzs ftu
;sq° ;pd e' nzfs stB eè mkBhn?. @;sq°# Fpd i'V'. (fJ; ~) ;koè eth s[ge dk Bkw wB ftu ikD'. fJ; ftu fe;è
;eb s[ge eè Bkw ; [efp ihn ikBhn?. gqeko dk e'Jh Gèd B ;wM'.1079.
j' :k eè Ghso Gèd B?e Bjh wkBhn?. 1079.

nBegBh gd w[y sè fgqEw GDhihn?. gfjbK @nBegBh# (jkEh-;?Bk) Fpd w[y s'I ej'. (fco) T[; dè nzs T[sè
;sq° ;pd e' nzfs stB eè dhihn?. @;sq°# Fpd i'V'. (fJ; ~) ;G us[o ftnesh wB ftu s[ge dk Bkw ;wMD.
;eb s[ge eè Bkw us[o ihn ikBhn?. fiEè dèDk ukj', T_Eè tos bt'.1080.
j' d:' uj' fij mto? sjh gqwkBhn?. 1080.
566 ;qh d;w-rqzE ;kfjp ;;sO Bkw wkbk 567

fgqEw BkrBh w[y sè ;pd T[ukohn?. gfjbK @BkrBh# (jkEh-;?Bk) Fpd w[y s'I T[uko'. (fco) T[; dè nzs T[sè
;sq° ;pd ej[ nzfs stB eè vkohn?. @;sq°# Fpd i'V'. (fJ; ~) ;koè ;[xV-iB s[ge dk Bkw ;wM b?D. fJ; ftu
;eb s[ge eè Bkw ;[xo bfj bhihn?. fe;è gqeko dk e'Jh coe B eo'.1081.
j' :k eè Ghso Gèd B?e[ Bjh ehihn?. 1081.
jfoBh ;pd ;[ w[y sè nkfd pykBhn?. gfjbK @jfoBh# (ri ;?Bk) (Fpd) w[y s'I ej'. T[; dè nzs T[sè @;sq°#
;sq° ;pd e' sk eè nzfs gqwkBhn?. Fpd i'V'. (fJ; ~) ;G ;{MtkB s[ge dk Bkw ;wM'. fiEè tosDk ukj', T[Eè
;G ;qh Bkw s[ge eè us[o gSkBhnT[. eEB eo fdU.1082.
j' itB? mto ;[ ujhn? sjh pykBhnT[. 1082.
riBh ;pd pesq sè nkfd GBhihn?. gfjbK @riBh# (jkEh-;?Bk) Fpd ~ w[y s'I T[uko'. T[; dè nzs T[sè @;sq°#
;sq° ;pd e' nzfs stB eè dhihn?. Fpd i'V'. (fJ; ~) ;koè us[o ftnesh s[ge dk Bkw ;wM b?D. fiEè ukj',
us[o s[ge eè Bkw ;eb bfj bhihn?. T[Eè fJ; dk T[ukoB eo'.1083.
j' fij ukj' fsj mto T[ukoB ehihn?. 1083.

u"gJh u"gJh

;ktiBh ;pdkfd pykBj[. nfo gd nzfs stB eè mkBj[. gfjbK @;ktiBh# (jkEh-;?Bk) Fpd eEB eo'. T[; dè nzs ftu @nfo# gd
;G ;qh Bkw s[ge eè bjhn?. fij mk uj' sjh sè ejhn?. 1084. i'V'. (fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw ;wM bt'. fiEè ukj', T[Eè efj fdU.1084.

wkszrBh gdkfd GfDi?. nfo gd nzfs stB eè fdi?. gfjbK @wks`rBh# (jkEh-;?Bk) Fpd eEB eo'. T[; dè nzs ftu @nfo#
;G ;qh Bkw s[ge eè j't?. ik e' ;eb ;[ efp fwb i't?. 1085. gd i'V'. (fJj) ;G s[ge dk Bkw j'tèrk. fJ; ~ ;koè eth fwb eè ftuko
bt'.1085.

nkfd rfJzdfB ;pd pykBj[. nfo gd nzfs stB eè mkBj[. gfjbK @rfJzdfB# (jkEh-;?Bk) Fpd pykB eo'. T[; dè nzs T[sè @nfo#
;G ;qh Bkw s[ge eè bjhn?. itB? mto o[u? sj ejhn?. 1086. gd i'V'. (fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw ;wM'. fiEè ukj', T[Eè eEB eo'.1086.

gfjbK @dq°w nfo# (fpqSK dè t?oh jkEh tkbh ;?Bk) (Fpd) T[ukoB eo'.
d[qw nfo nkfd T[ukoB ehi?. nfo gd nzfs stB eè dhi?.
T[; dè nzs T_¦sè @nfo# gd i'V'. (fJ; ~) ;G b'r s[ge dk Bkw ;wM'. fJ;
Bkw s[ge eè ;eb gSkB'. :k w? Gèd B eS[ ihn ikB'. 1087.
pkoè wB ftu e'Jh Gèd B ;wM'.1087.

gfjbK @fpqSKseDh# (fpqS dk nzs eoB tkbh jZEDhnK dh ;?Bk) (Fpd)


fpqSKseDh nkfd T[uko'. nfo gd nzfs stB eè vko'.
T[uko'. T[; dè nzs T[sè @nfo# Fpd i'V'. (fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw ;wM'.
;G ;qh Bkw s[ge eè bjhn?. d:' ujè ij mk sj ejhn?. 1088.
fiEè ukj', fJ; dh tos'I eo bt'.1088.

cbXo nfoDh nkfd ejhi?. nfo gd nzfs stB eè dhi?. gfjbK @cbXo nfoDh# (fpqS dh t?oD jZEDhnK tkbh ;?Bk) (Fpd)
;G ;qh Bkw s[ge eè ikB'. ijk uj' fsj mto pykB'. 1089. T[uko'. T[; dè nzs ftu @nfo# gd i'V'. (fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw ;wM'. fiEè
b'V ;wM', T[Eè tos'.1089.

cbdkfJe nfoDh nfj T[uohn?. nfo gd nzfs stB eè vohn?. (gfjbK) @cbdkfJe nfoDh# fJj (Fpd) T[uko'. T_; dè n`s T_sè @nfo#
;G ;qh Bkw s[ge eè ikB'. :k w? Gèd B ozue wkB'. 1090. gd i'V'. (fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw ;wM'. fJ; ftu wkVk fizBk Gèd B
;wM'.1090.
568 ;qh d;w-rqzE ;kfjp ;;sO Bkw wkbk 569

nfVb nfVb
XokXoB nfoDh ;pdkfd pykBhn? .
gfjbK @XokXoB nfoDh# (jkEh-;?Bk) Fpd pykB'. (fco) T[; dè nzs
;sq° ;pd e' nzfs stB eè mkBhn?.
T[sè @;sq°# Fpd i'V'. (fJ; ~) ;koè ;[xV' ! s[ge dk Bkw ;wM bt'. fi; EK
;eb s[ge eè Bkw ;[xo bfj bhihn?.
ukj', T[Eè tos bt'.1091.
j' itB mto fsB uj' sjh sè dhihn?. 1091.

u"gJh u"gJh

X{fookN nfoDh gd Gky'. sk eè nzfs ;sq° gd oky'. gfjbK @X{fookN nfoDh# (;?Bk) Fpd eEB eo'. T[; dè nzs T[sè @#;sq°#
;G ;qh Bkw s[ge eè ikB'. ij ukj' fsj mto gqwkB'. 1092. gd i'V'. (fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw ;wM'. fiEè ukj', T[Eè tos'.1092.

cbX ;pd e' nkfd T[ukoj[. nfo gd nzfs stB eè vkoj[. gfjbK @cbX# (fpqS) Fpd T[ukoB eo'. T[; dè nzs T[sè @nfo# Fpd
i'V'. (fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw ;wM'. fiEè ukj', T[Eè pykB eo'.1093.
;G ;qh Bkw s[ge eè ikBj[. ij ukj' fsj mto pykBj[. 1093.
gfjbK @cfb# Fpd eEB eo'. wro'I gfjbK @nfo# nsè fco @fog[# gd
cfb ;pd e' nkfd GfDi?. nfo gd efj fog[ gd g[fB fdi?.
i'V'. (fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw ;wM'. fiEè b'V j'tè, T_Eè efj fdU.1094.
;G ;qh Bkw s[ge eè bjhn?. ujhn? ijk sjh sè ejhn?. 1094.
gfjbK @so[ nfoDh# (jkEh-;?Bk) Fpd pykB'. T[; dè nzs T[sè @nfo# gd
so[ nfoDh ;pdkfd pykB'. nfo gd nzfs stB eè mkB'.
i'V'. (fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw ;wM'. fJ; ftu e'Jh Gèd B wzB'. 1095.
;eb s[ge eè Bkw gSkB'. :k w? Gèd B?e[ Bjh wkBj[. 1095.
gfjbK @Xfo; nfoDh# (jkEh tkbh ;?Bk) Fpd eEB eo'. T[; dè nzs ftu
Xfo; nfoDh ;pdkfd GfDi?. nfo gd nzfs stB eè fdi?.
@nfo# gd i'V'. (fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw ;wM'. fJ; ftu e'Jh Gèd B ;wM'.1096.
;eb s[ge eè Bkw gSkB'. :k eè fpy? Gèd Bjh ikB'. 1096.
gfjbK @fpoSfoDh# (jkEh-;?Bk) Fpd eEB eo'. T[; dè nzs ftu @nfo#
fpoSfoDh ;pdkfd GDhi?. nfo gd nzfs stB eè dhi?. Fpd i'V'. (fJ; ~) ;G wB ftu s[ge dk Bkw ;wM'. fi; EK T_sè ukj', T_Eè
Bkw s[ge eè ;G ihn bjhn?. fij ukj' fsj mto ;[ ejhn?. 1097. eEB eo' . 1097.

odBh nkfd T[ukoB ehi?. nfo gd nzfs stB eè dhi?. gfjbK @odBh# (jkEh-;?Bk) (Fpd) T[ukoB eo'. T[; dè nzs ftu @nfo#
;G ;qh Bkw s[ge bfj bhi?. fij ukj' fsj mto ;[ GBhi?. 1098. Fpd i'V'. (fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw ;wM bt'. fiEè ukj', T[Eè eEB
eo'.1098.
odBSzdBh nfoDh Gky'. nfo gd nzfs stB eè oky'. (gfjbK) @odBSzdBh nfoDh# (jkEh-;?Bk) eEB eo'. T[; dè nzs ftu
;eb s[ge eè Bkw gSkB'. :k w? Gèd B?e[ Bjh ikB'. 1099. @nfo# gd i'V'. (fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw ;wM'. fJ; ftu e'Jh Gèd B
;wM'.1099.
nfVb nfVb
Bkw ;eb dzsB eè nkfd pykBhn?.
nfoDh nfo gd nzfs stB eè mkBhn?. gfjbK jkEhnK dè ;koè Bkw ej'. T[; s'I pkd @nfoDh# nsè @nfo# gd i'V'.

;eb s[ge eè Bkw ;[xo bfj bhihn?. (fJBQK ~) ;G ;[xV b'r s[ge dè Bkw ;wM b?D. fiEè ukj', T[BQK dh T_Eè jh

j' dh:' uj' fij mto sjk jh dhihn?. 1100. tos' I eo bt' . 1100.

u"gJh u"gJh
fBqgDh nkfd pykBB ehi?. nfo gd nzfs stB eè dhi?. gfjbK @fBqgDh# (okiè dh ;?Bk) pykB eo'. T[; dè nzs ftu @nfo# gd
;eb s[ge eè Bkw gSkB'. :k w? Gèd eS[ Bjh ikB'. 1101. i'V'. (fJ; ~) ;koè s[ge dk Bkw ;wM'. fJ; ftu e'Jh Gèd B ;wM'.1101.
570 ;qh d;w-rqzE ;kfjp ;;sO Bkw wkbk 571

nkfd G{gBh ;pd pykBj[. nfo gd nzfs stB eè mkBj[. gfjbK @G{gBh# (okiè dh ;?Bk) Fpd ej'. fco T[; dè nzs T[sè @nfo# gd
Bkw s[ge eè ;G bfj bhi?. fij ukj' fsj mto GDhi?. 1102. i'V'. (fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw ;wM bt'. fiEè ukj', T[Eè eEB eo bt'.1102.

nfVb nfVb

fgqEw ;[nkwBh ;pd T[ukoB ehihn?.


gfjbK @;[nkwBh# Fpd dk T[ukoB eo'. (fco) T[; dè nzs T[sè @;sq°#
;sq° ;pd e' nzfs stB eè dhihn?.
Fpd i'V'. (fJ; ~) ;G ;{MtkB wB ftu s[ge dk Bkw ;wMD. fJ; ftu
;eb s[ge eè Bkw us[o ihn ikBhn?.
j' :k eè Ghso Gèd B?e[ Bjh wkBhn?. 1103. }ok fi`Bk nzso B ;wM'.1103.

nkfd nfXgBh ;pd T[ u koB ehihn? .


gfjbK @nfXgBh# (okiè dh ;?Bk) Fpd T[ukoB eo'. T[; dè nzs T[sè @;sq°#
;sq° ;pd e' nzfs stB eè dhihn?.
Fpd i'V fdU. (fJ; ~) ;G p[ZXhwkB wB ftu s[ge dk Bkw ;wMD. fJ; ftu
;eb s[ge eè Bkw us[o ihn ikBhn?.
j' :k eè Ghso Gèd B?e[ Bjh wkBhn?. 1104. }ok fizBk nzso B ;wMD.1104.

Xofdq V Bh w[ y sè ;pdkfd pykBhn? .


gfjbK @XofdqVBh# (okiè dh ;?Bk) Fpd w[y s'I T[uko'. T[; dè nzs T[sè
nfoDh sk eè nzfs ;pd e' mkBhn?.
@nfoDh# Fpd i'V'. (fJ; ~) ;G wB ftu s[ge dè Bkw ;wM'. ;[xV
;eb s[ge eè Bkw ikB ih bhihn?.
ftneshU ! fiEè ukj', T[Eè T_ukoB eo'.1105.
j' ;[xo uj' fijk mto T[ukoB ehihn?. 1105.
nkfd nfXgBh ;pd ;[ w[y sè Gkyhn?.
gfjbK @nfXgBh# Fpd w[y s'I T[ukoB eo'. (fco) T[; dè nzs T[sè @;sq°#
;sq° ;pd e' nzfs stB eè okyhn?.
Fpd i'V'. (fJ; ~) ;G us[o b'r wB ftu s[ge dk Bkw ;wMD. fiEè b'V
;eb s[ge eè Bkw us[o ihn ikBhn?.
j' t è T[ E è tosD.1106.
j' itB mto w? ujhn? sjh gqwkBhn?. 1106.
gfsDh nkfd pykB ;sq°Dh Gkyhn?.
gfjbK @gfsDh# (Fpd) efj eè fco @;sO°Dh# (gd) T_uko'. fJj s[ge dk
j's s[ge eè Bkw fjqd? w? okyhn?.
Bkw pDdk j?, fdb ftu oy bt'. fJ; ftu fe;è gqeko dk e'Jh Gèd B wzB'.
fJB eè Ghso Gèd B B?e[ gSkBhn?.
fiEè b'V j'tè, T[Eè tos bt'.1107.
j' itB mto w? ujhn? sjh gqwkBhn?. 1107.

u"gJh u"gJh

G{gfsDh ;pdkfd pykB'. nfoDh ;pd nzfs fsj mkB'. gfjbK @G{gfsDh# (okiè dh ;?Bk) Fpd pykB eo'. T[; dè nzs T[sè
;G ;qh Bkw s[ge eè bjhn?. itB? mto o[u? sj ejhn?. 1108. @nfoDh# Fpd i'V'. ;G (fJ; ~) s[ge dk Bkw ;wM'. fiEè uzrk brè, T_Eè efj
fdU.1108.
nkfd G{gDh ;pd pykBj[. nfo gd nzfs stB eè mkBj[. gfjbK @G{gDh# Fpd eEB eo'. T[; dè nzs ftu @nfo# gd i'V'. (fJ;
Bkw s[ge eè ;eb gSkB'. fij mk o[u? ;[ sjh gqwkB'. 1109. ~) ;G s[ge dk Bkw ;wM'. fiEè mhe brè, T[Eè tos bt'.1109.
nfVb nfVb

pXeoDh w[y sè ;pdkfd T[ukohn?.


@pXeoDh# Fpd gfjbK w[y s'I T[uko'. (fco) T[; dè nzs T[sè @nfoDh#
nfoDh sk eè nzfs ;pd e' vkohn?.
Fpd i'V'. ;G (fJ; ~) s[ge dk Bkw wB ftu ;wM bt'. fiEè wB eoè, T[Eè
;eb s[ge eè Bkw ikB ihn bhihn?.
tos bt'.1110.
j' itB mto o[fu j'fJ sjh sè dhihn?. 1110.
572 ;qh d;w-rqzE ;kfjp ;;sO Bkw wkbk 573

fez e oDh ;pdkfd T[ u koB ehihn? . gfjbK @fezeoDh# (dk;K dh ;?Bk) Fpd T[ukoB eo'. T[; dè nzs T[sè
nfoDh sk eè nzfs ;pd e' dhihn?. @nfoDh# Fpd i'V'. (fJ; ~) ;G gqphB' ! s[ge dk Bkw ;wM bt'. fiEè mhe
;eb s[ge eè Bkw gSkB gqphB fufs. brè, efpZsk ftu tos bt'.1111.
j' fij ukj' fJj Bkw dèj[ Ghso efps. 1111.
u"gJh u"gJh

nB[uoBh ;pdkfd T[uohn?. nfo gd nzfs stB eè vohn?. gfjbK @nB[uoBh# (B"eo ;?Bk) Fpd T[ukoB eo'. T[; dè nzs ftu @nfo#
;G ;qh Bkw s[ge eè bjhn?. T[uo' sjk mto fij ujhn?. 1112. Fpd i'V'. (fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw ;wM'. fiEè b'V ;wM', T[Eè tos'.1112.

nfVb nfVb

nkfd nB[ r Bh ;pd T[ u koB ehihn? .


gfjbK @nB[rBh# (j[ew ftu pzBQh ;?Bk) Fpd T[ukoB eo'. (fco) T[; dè
jBBh sk eè nzfs ;pd e' dhihn?.
nzs ftu @jBBh# Fpd i'V'. (fJ; ~) ;koè ;[xV b'e s[ge dk Bkw ;wM bœD.
;eb s[ge eè Bkw ;[xo bfj bhihn?.
fiEè feEè b'V ;wMD, (fJj) Fpd tos b?D.1113.
j' ij ij ;pd ujhi? sj sj dhihn?. 1113.
fezeoDh w[y sè ;pdkfd T[ukohn?. gfjbK w[y s'I @fezeoDh# Fpd T[ukoB eo'. (fco) T[; dè nzs T[sè @wEDh#
wEDh sk eè nzfs ;pd e' vkohn?.
Fpd ~ i'V'. (fJ; ~) ;G ;[xV ftnesh wB ftu s[ge dk Bkw ;wMD. fiEè
;eb s[ge eè Bkw ;[xo ihn ikfB b?.
ukjD, fJ; Fpd dh tos'I eo bœD.1114.
j' itB mto w' uj' sjh Jè ;pd d?. 1114.
d'jok d'jok

gqsBk nkfd T[ukfo e? nfo gd nzfs T[uko. gfjbK @gqsBk# (;?Bk) (Fpd) T[uko eè nzs T[sè @nfo# Fpd eEB eo'.
;G ;qh Bkw s[czr eè bhi? ;[ efp ;[ Xko. 1115. fJj Bkw s[czr dk j?. ethU! fjodè ftu ftuko bt'.1115.
X[iBh nkfd pykfB e? nfo gd Gky' nzfs. gfjbK @X[iBh# (;?Bk) efj eè T[; dè nzs T[sè @nfo# Fpd ej'. (fJ;
;G ;qh Bkw s[czr eè fBe;s ub? nBzs. 1116. soQK) s[czr dè Bkw pDdè ubè ikDrè.1116.
nkfd pkjBh ;pd efj nzs ;sq° gd dhB. gfjbK @pkjBh# Fpd efj eè nzs T[sè @#;sq°# gd i'V'. (fJ; ~) ;G gqphB',
Bkw s[ge eè j's j? bhi' ;wM gqphB. 1117. s[ge dk Bkw ;wM bt'.1117.
ekfw nkfd ;pd'ufo e? nfo gd nzfs ;[ dèj[. gfjbK @ekfw# (etu-Xkoh ;?Bk) gd efj eè (fco) nzs T[sè @nfo# gd i'V
Bkw s[ge eè j's j? uhB us[o fufs bèj[. 1118. fdU. (fJj) gqphB' ! s[ge dk Bkw pDèrk. ;{MtkB wB ftu ftuko b?D.1118.

ekfw nkfd ;pd'ufo e? nfo gd nzfs pykB. gfjbK @ekfw# Fpd T[uko eè, (fco) nzs T[sè @nfo# Fpd eEB eo'.
Bkw s[ge eè j's j? bhij[ ;wM ;[ikB. 1119. (fJj) Bkw s[ge dk j'tèrk, ;[ikB ;wM b?D.1119.

nkfd fpo{EfB ;pd efj nfs ;sq° gd dhB. gfjbK @fpo{EfB# (etuXkoh ;?Bk) efj eè nzs T[sè @;sq°# gd i'V'. (fJj)
Bkw s[ge eè j's j? bhij[ ;wM gqphB. 1120. Bkw s[ge dk j'tèrk, gqphB ;wM b?D.1120.

;?Bk nkfd pykfB e? nfo gd nzfs pykB. gfjbK @;?Bk# Fpd efj eè (fco) nzs T[sè @nfo# gd i'V'. (fJj) Bkw
Bkw s[ge eè j's j? bhij[ ;wM ;[ikB. 1121. s[ge dk j'tèrk. (fJ; ~) ;[ikB ;wM b?D. 1121.
XB[Bh nkfd pykfB e? nfoDh nzfs pykB. gfjbK @XB[Bh# (;?Bk) Fpd eEB eo eè (fco) @nfoDh# (Fpd) nzs T[sè
Bkw s[ge eè j's j? bhij[ ;wM ;[ikB. 1122. i'V'. (fJj) s[ge dk Bkw j'tèrk. ;[ikB'! ftuko bt'. 1122.
574 ;qh d;w-rqzE ;kfjp ;;sO Bkw wkbk 575

nfVb nfVb
nkfd XB[ y Bh ;pd T[ u koB ehihn? .
gfjbK @XB[yBh# Fpd T[ukoB eo'. T[; dè nzs T[sè @;sq°# Fpd i'V'.
;sq° ;pd e' nzfs stB eè dhihn?.
;eb s[ge eè Bkw us[o ihn ikBhn?. (fJ; ~) ;koè us[o b'r wB ftu s[ge dk Bkw ;wMD. fJ; ftu fpbe[b e'Jh
j' :k eè Ghso Gèd B B?e[ gqwkBhn?. 1123. Gè d B ;' u D.1123.

e'tzvBh ;pd e' nkfd T[ukohn?.


gfjbK @e'tzvBh# (XB[FXkoh ;?Bk) Fpd T[uko'. (fco) T[; dè nzs T[sè
nfoDh sk eè nzfs ;pd e' vkohn?.
@nfoDh# Fpd i'V'. (fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw wB ftu ;wM'. fiEè feEè b'V
;eb s[ge e' Bkw ikB ihn bhihn?.
;wM', fJj Fpd tos bt'.1124.
j' ijk ;pd Jè uj' sjh sè dhihn?. 1124.

u"gJh u"gJh

fJy[nk;Bh gdkfd GBhi?. nfoDh nzfs ;pd fsj dhi?. gfjbK @fJy[nk;Bh# (XB[FXkoh ;?Bk) gd dk eEB eo'. fco @nfoDh# Fpd
;eb s[ge eè Bkw bfjifj. ij ukj' fsj mto GfDifj. 1125. fJ; dè nzs T[sè i'V'. (fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw ;wM'. fiEè ukj', T[Eè fJ;
dh tos'I eo'.1125.
ekow[eBh ;pdkfd T[uohn?. nfoDh ;pd nzfs fsj Xohn?. gfjbK @ekow[eBh# (pK; dè pDè XB[F tkbh ;?Bk) Fpd T[uko'. (fco) T[;
;eb s[ge eè Bkw gSkB'. ij ukj' fsj mto pykB'. 1126. dè nzs sè @nfoDh# Fpd i'V'. (fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw ;wM'. fiEè ukj', T_Eè
eEB eo' . 1126.
fog[ ;zskgfB nkfd pykB'. nfoDh ;pd nzfs fsj mkB'. gfjbK @fog[ ;zskgfB# (Fpd) eEB eo'. T[; dè nzs T[sè @nfoDh# Fpd
;eb s[ge eè Bkw bjhi?. :k w? Gèd B?e[ Bjh ehi?. 1127. i'V'. (fJ; ~) ;G s[ge dè Bkw ;wM'. fJ; ftu e'Jh Gèd B ;wM'.1127.

fog[ yzvDBh nkfd GfDi?. nfoDh ;pd nzfs fsj fdi?. gfjbK @fog[ yzvDBh# (Fpd) ej'. (fco) nzs T[sè @nfoDh# Fpd i'V'. (fJ;
;eb s[ge eè Bkw gSkB'. ij sj fwfb ;[xo{u pykB'. 1128. ~) ;G s[ge dk Bkw ;wM'. ;[xV' ! fiEè mhe j'tè, T[Eè tos'I ftu fbnkU.1128.
gfjbK @d[;N dkjBh# (Fpd) eEB eo'. (fco) T[; dè nzs T[sè @nfoDh#
d[;N dkjBh nkfd GBhi?. nfoDh ;pd nzfs fsj dhi?.
Fpd i'V'. (fJ; ~) s[;hI s[ge dk Bkw ;wM bt'. fiEè ukj', T[Eè eEB
Bkw s[ge eè s[w bfy gktj[. ij ukj' fsj mto psktj[. 1129.
eo'.1129.
fog[ xkfJBh gdkfd pykB'. nfoDh ;pd nzfs fsj mkB'. gfjbK @fog[ xkfJBh# Fpd eEB eo'. T[; dè nzs T[sè @nfoDh# Fpd i'V'.
Bkw s[ge eè ;eb bjhi?. iT[B mto ujhn? sj dhi?. 1130. (fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw ;wM bt'. fi; irQk ukj', T[Eè tos bt'.1130.
nfVb nfVb
nkfd ukgDh ;pd T[ u koB ehihn? .
nfoDh sk eè nzfs ;pd e' dhihn?. gfjbK @ukgDh# (XB[FXkoh ;?Bk) Fpd T[ukoB eo'. T[; dè nzs T[sè
;eb s[ge eè Bkw ;[xo bfj bhihn?. @nfoDh# Fpd ~ i'V'. (fJ; ~) ;G ;{MtkB' ! s[ge dk Bkw ;wM bt'. fiEè
j' ijk ukjhn? ;pd ;[ sj sj dhihn?. 1131. fiEè b'V j'tè, T[Eè T_Eè fJ; dh tos'I eo bt'.1131.

gqszuBh ;pd e' nkfd pykBhn?.


gfjbK @gqszuBh# (XB[F tkbh ;?Bk) Fpd ~ eEB eo'. T[; dè nzs T[sè
nfoDh sk eè nzfs ;pd e' mkBhn?.
@nfoDh# Fpd i'V'. (fJ; ~) ;koè wB ftu s[ge dk Bkw ;wM bt'. fpBk ftukoè
;eb s[ge eè Bkw ikB ihn bhihn?.
;G EKtK sè fB;`r j' eè tos'.1132.
j' ej' fB;ze ;G mT[o B rBsh ehihn?. 1132.
576 ;qh d;w-rqzE ;kfjp ;;sO Bkw wkbk 577

o{ n kwb Sz d o{ n kwb Sz d

;sq° GzifD nkfd pykB. fog[ ;pd[ pj[fo gqwkB. gfjbK @;sq°# GzifD (Fpd) eEB eo'. fco @fog[# Fpd i'V'. (fJ; ~) ;G
;G Bkw s[ge gSkB. Bfj Gèd :k wfj ikB. 1133. s[ge dk Bkw ;wM'. fJ; ftu e'Jh Gèd B ;wM'.1133.

u"gJh u"gJh

jfo ;esfD gd nkfD GfDi?. nfoDh ;pd nzfs fsj fdi?. gfjbK @jfo ;esfD# (Fèo dh skes tkbh ;?Bk) Fpd ej'. T[; dè nzs
Bkw s[ge eè ;eb bjhi?. ijh mto ujhn? sj dhi?. 1134. T[sè @nfoDh# Fpd i'V'. fJ; ~ ;G s[ge dk Bkw eEB eo'. fiEè b'V j'tè,
T[ E è tos bt' . 1134.
nfVb nfVb
fpf;y po;Dh nkfd T[u koD ehihn?.
nfoDh sk eè nzfs ;pd e' dhihn?. gfjbK @fpf;y (pkD) po;Dh# (Fpd) T[ukoB eo'. T[; dè nzs ftu

;eb s[ge eè Bkw us[o ihn ikBhn?. @nfoDh# Fpd ~ i'V'. (fJ; ~) ;G f;nkDè b'r s[ge dk Bkw wB ftu ;wMD.
j' ekfp efp eè Ghso ;dk gqwkBhn?. 1135. eth b'r fJ; ~ ;dk efpZsk ftu tosD.1135.

u"gJh u"gJh
pkB poyDh nkfd T[uohn?. nfoDh ;pd nzfs fsj Xohn?. gfjbK @pkB poyDh# (Fpd) T[uko'. T[; dè nzs sè @nfoDh# (Fpd) i'V'.
;eb s[ge eè Bkw bjhi?. fij ukj' fsj mto GDhi?. 1136. (fJ; soQK) ;G s[ge dk Bkw rqfjD eo'. fiEè ukj', T[Eè eEB eo
fdU.1136.
nfVb nfVb
nkfd pkBBh ;pdfj nG{ f b pykBhn? .
nfoDh sk eè nzfs ;pd e' mkBhn?. gfjbK @pkBBh# Fpd fpBk G[bè eEB eo'. T[; dè nzs T[sè @nfoDh# Fpd

Bkw s[ge eè ;eb ikB ihn bhihn?. i'V'. (fJ; ~) ;G wB ftu s[ge dk Bkw ;wM bt'. fiEè ukj', fJ; Fpd ~
j' ij ukj' sj ;pd sjh sè dhihn?. 1137. tos bt' . 1137.

u"gJh u"gJh
nkfd gBuBh ;pd pykB'. wEDh ;pd nzfs fsj mkB'. gfjbK @gBuBh# (XB[FXkoh ;?Bk) Fpd eEB eo'. (fco) nzs T[sè @wEDh#
;G ;qh Bkw s[ge eè bjhn?. o[fu i? ijh sjh sè ejhn?. 1138. Fpd ~ i'V'. (fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw ;wM'. fiEè o[uh j'tè, T[Eè jh
ej'.1138.

e'tzviBh nkfd T[uohn?. wEBh nzfs ;pd fsj Xohn?. gfjbK @e'tzviBh# (XB[F pkD Xkoh ;?Bk) (Fpd) T[uko'. T[; dè nzs T[sè
;G ;qh Bkw s[ge eè ikBj[. ijk o[u? sè sjh pykBj[. 1139. @wEBh# Fpd i'V'. (fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw ;wM'. fiEè fus eoè, T[Eè eEB
eo'.1139.
gfjbK @fJy[nk;iBh# (sho-ewkB tkbh ;?Bk) (Fpd) eEB eo'. (fco)
fJy[nk;iBh nkfd GDhi?. wEDh nzfs ;pd fsj dhi?.
T[; dè nzs T[sè @wEDh# Fpd i'V'. (fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw ;wM'. fiEè fus
;eb s[ge eè Bkw bfji?. itB mto ujhn? sj fdi?. 1140.
eoè, T[Eè jh tos'.1140.
578 ;qh d;w-rqzE ;kfjp ;;sO Bkw wkbk 579

nfVb nfVb
ekow[eiBh gd e' fgqEw T[ukohn?.
nfoDh sk eè nzfs ;pd e' vkohn?. gfjbK @ekow[eiBh# (XB[F pkD tkbh ;?Bk) gd ~ T[uko'. T[; dè nzs
;eb s[ge eè Bkw ;[xo bfj bhihn?. T[sè @nfoDh# Fpd i'V'. (fJ; ~) ;G ;{MtkB' ! s[ge dè Bkw ti'I ikD'. fi;
j' efps ekfp w? uj' sjk sè dhihn?. 1141. efpZsk ftu ethU ! ukj', T_Eè tos'.1141.
fog[ skgDh ;pdfj nkfd T[ukohn?.
gfjbK @fog[ skgDh# Fpd ~ T[uko'. (fco) T[; dè nzs T[sè @nfoDh# Fpd
nfoDh sk eè nzfs ;[ gd e' vkohn?.
;eb s[ge eè Bkw ;[p[fX gSkBhn?. i'V'. (fJ; ~) ;G p[ZXhwkB' ! s[ge dk Bkw gSkD'. fJ; ~ fiEè feEè ukj', fB;zr
j' ijk uj' sj dèj[ B ;`ek wkBhn?. 1142. j' eè tos'. 1142.

nkfd ukgDh w[y sè ;pd pykBhn?.


gfjbK @ukgDh# Fpd w{zj s'I T[uko'. T[; dè nzs T[sè @wEDh# Fpd ~ i'V'.
wEDh sk eè nzfs ;pd e' mkBhn?.
(fJ; ~) ;G p[ZXhwkB' ! s[ge dk Bkw ;wM bt'. fiEè ukj', fJ; dk T[ukoB
;eb s[ge eè Bkw ;[p[fX bfj bhihn?.
j' ij ukj' fsj mto T[ukoB ehihn?. 1143. eo'.1143.

gBu XoBBh nkfd T[ u koB ehihn? .


gfjbK @gBu XoBBh# Fpd T[ukoB eo'. T[; dè nzs T[sè @wEDh# Fpd
wEDh sk eè nzfs ;pd e' dhihn?.
tos'. (fJ; ~) ;koè p[^XhwkB'! s[ge dk Bkw ;wM'. fJ; ftu fe;è fe;w dk Gèd
;eb s[ge eè Bkw ;[p[fX gSkBhn?.
B ;wM'. 1144.
j' :k eè Ghso Gèd B?e[ Bjh wkBhn?. 1144.

u"gJh u"gJh
nfkd ;[fjqdDh ;pd pykB'. wEDh ;pd nzfs fsj mkB'. gfjbK @;[fjqdDh# (;?Bk) Fpd eEB eo'. T[; dè nzs T[sè @wEDh# Fpd
;G ;qh Bkw s[ge eè bjhn?. fij mk o[u? sjh sè ejhn?. 1145. i'V'. (fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw ;wM'. fiEè u`rk brè, T[Eè ej'.1145.
nfVb nfVb
pbGDh ;pdkfd pykBB ehihn? .
nfoDh sk eè nzfs ;pd e' dhihn?. gfjbK @pbGDh# (;?Bk) Fpd dk pykB eo'. (fco) T[; dè nzs T[sè
;eb s[ge eè Bkw us[o fufs ikBhn?. @nfoDh# Fpd i'V'. (fJ; ~) ;G ;{MtkB' ! s[ge dk Bkw ;wM'. fJ; ftu fe;è
j' :k eè Ghso Gèd B B?e[ gqwkBhn?. 1146. gqeko dk coe B ikD'.1146.

u"gJh
u"gJh

;kykfJBDh nkfd T[uohn?. nfoDh ;pd nzfs fsj Xohn?. gfjbK @;kykfJBDh# (;?Bk) Fpd T[uko'. (fco) T[; dè nzs T[sè
Bkw s[ge eè ;eb bfji?. fij ujhn? fsj mto GfDi?. 1147. @nfoDh# Fpd i'V'. (fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw ;wM'. fiEè ukj', T[Eè jh
eEB eo'.1147.

gqhswDh gd nkfd pykBhn?. wEDh nzfs stB eè mkBhn?. gfjbK @gqhswDh# (;?Bk) Fpd eEB eo'. (fco) nzs T[sè @wEDh#
;eb s[ge eè Bkw gSkB'. :k w? B?e[ B fwfEnk ikB'. 1148. Fpd i'V'. (fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw ;wM'. fJ; ftu e[M th M{m B
wzB'.1148.
580 ;qh d;w-rqzE ;kfjp ;;sO Bkw wkbk 581

nfVb nfVb
nkfd ;[ i BBh ;pd T[ u koB ehihn? .
gfjbK @;[iBBh# (;?Bk) gd ej'. T[; dè nzs T[sè @wEDh# Fpd i'V'. (fJ;
wEDh sk eè nzfs ;pd e' dhihn?.
;eb s[ge eè Bkw ;[p[fX ihn ikBhn?. ~_) ;G p[ZXhwkB' ! wB ftu s[ge dk Bkw ;wM'. fJ; rZb ftu }ok fizBk Gèd
j' :k eè Ghso Gèd sBe Bjh wkBhn?. 1149. B wz B ' . 1149.

fgqEw ;[fjofdBh w[y sè ;pd T[ukohn?.


gfjbK @;[fjofdBh# Fpd ~ w[y ftu'I T[uko'. wro'I T[; dè nzs T[sè
nfoDh sk eè nzfs pj[fo gd vkohn?.
@nfoDh# Fpd i'V'. (fJ; ~) ;G us[o b'r wB ftu s[ge dk Bkw ;wMD.
;eb s[ge eè Bkw us[o fus wkM bj[.
fiEè eth efpZsk ouD, T[Eè tos bœD.1150.
j' efps ekfp w? o[u? sjh sè Bkw ej[. 1150.

u"gJh u"gJh

wkB[yBh ;pdkfd GDhi?. nfoDh nzfs ;pd fsj dhi?. gfjbK @wkB[yBh# (;?Bk) Fpd eEB eo'. (fco) T[; dè nzs T[sè @nfoDh#
;eb s[ge eè Bkw gSkBj[. uj' ijk ;G mto pykBj[. 1151. Fpd tos'. (fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw ;wM'. fiEè ukj', ;G EKtK sè
tos'.1151.
nkfd wosDh ;pd pykB'. nzse ;pd nzfs fsj mkB'.
gfjbK @wosDh# Fpd eEB eo'. T[; dè nzs T[sè @nzse# Fpd i'V'.
Bkw s[ge eè ;G bfj bhi?. fij ukj' fsj mto GDhi?. 1152.
(fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw ;wM bt'. fiEè ukj', T[Eè eEB eo'.1152.
nkfd wkB[yBh ;pd pykB'. sk eè wEDh nzfs ;[ mkB'. gfjbK @wkB[yBh# (wB[Zy dè ;w{j tkbh ;?Bk) Fpd eEB eo'. T[; dè nzs
Bkw s[ge eè ;G bfj fbi?. fij ukj' fsj mto GfDi?. 1153. T[sè @wEDh# Fpd tos'. (fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw ;wM bt'. fiEè b'V ;wM',
T[ E è eEB eo' . 1153.
wkfBy:Bh gdkfd GDhi?. nzfs ;pd wEDh fsj dhi?.
gfjbK @wkfBy:Bh# (g?db ;?Bk) Fpd eEB eo'. T[; dè nzs T[sè @wEDh#
Bkw s[ge eè ;eb bfji?. o[u? ijk fsj mto GfDi?. 1154.
Fpd tos'. (fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw ;wM'. fiEè fus eoè, T[Eè tos'.1154.
BoDh nkfd T[ukoD ehi?. nfoDh nzfs ;pd fsj dhi?. gfjbK @BoDh# Fpd T[ukoB eo'. T[; dè nzs T[sè @nfoDh# Fpd i'V'.
;G ;qh Bkw s[ge eè ikBj[. :k w? Gèd B B?e[ gqwkBj[. 1155. (fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw ;wM'. fJ; ftu fe;è gqeko dk e'Jh Gèd B
;wM'.1155.
wkBtBh ;pdkfd GfDi?. sk eè nzfs ;sq° gd fdi?.
gfjbK @wkBtBh# gd eEB eo'. T[; dè nzs T[sè @;sq°# gd i'V'. (fJ;
Bkw s[ge eè ;eb bjhi?. ;Gk wfX fpB[ ;ze ejhi?. 1156.
~) ;G s[ge dk Bkw ;wM'. ;Gk ftu fpBk ;zr efj fdU.1156.
nfVb nfVb
fgq E hokNBh nkfd T[ u koB ehihn? .
gfjbK @fgqEhokNBh# (okiè dh ;?Bk) (Fpd) T[ukoB eo'. T[; dè nzs T[sè
nfoDh sk eè nzs ;pd e' dhihn?.
;eb s[ge eè Bkw ikB ihn bhihn?. @nfoDh# Fpd i'V'. (fJ; ~) ;G wB ftu s[ge dk Bkw ikD bt'. fJ; ~

j' fJB eè ejs B ;zek wB w? ehihn?. 1157. efjD bJh wB ftu ;z;k B eo'. 1157.

u"gJh u"gJh

fSsDh;Dh gdkfd GfDi?. nfoDh gd e' pj[fo efji?. gfjbK @fSsDh;Dh# Fpd dk eEB eo'. fco @noDh# gd i'V'. (fJ; ~)
Bkw s[ge eè ;eb pykBj[. ;eb ;Gk w? gqrN gqwkBj[. 1158. ;G s[ge dk Bkw ej'. fJ; ~ ;koh ;Gk ftu vN eè ej'.1158.
582 ;qh d;w-rqzE ;kfjp ;;sO Bkw wkbk 583

Sfsq;Dh ;pdkfd GfDi?. nzfs ;pd wEDh fsj fdi?. gfjbK @Sfsq;Dh# (oki ;?Bk) Fpd eEB eo'. T[; dè nzs T[sè @wEDh#
;eb s[ge eè Bkw gSkBj[. :k w? Gèd B?e[ Bjh ikBj[. 1159. Fpd i'V'. (fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw gSkD'. fJ; ftu osk fizBk th nzso
B ;wM' . 1159.
Sfw fJ;Dh ;pdkfd T[uko'. wEDh ;pd nzfs fsj vko'. gfjbK @Sfw fJ;Dh# (okiè dh ;?Bk) Fpd T[uko'. T[; dè nzs T[sè @wEDh#
Bkw s[ge eè ;G bfj bhi?. ;dk ;[Bs p[fXiBB GDhi?. 1160. Fpd i'V'. (fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw ;wM bt'. p[ZXhwkBK ftu ;[Dk eè efj
fdU.1160.
o{ n kwb Sz d
o{ n kwb Sz d
Xosh;fD nkfd pykB. nfo ;pd nzfs gqwkB. gfjbK @Xosh;fD# (Fpd) pykB eo'. T[; dè nzs T[sè @nfo# Fpd i'V'.
;G uhB Bkw s[czr. ;G mto GBj[ fB;zr. 1161. (fJ; ~) ;G s[czr dk Bkw ;wM'. ;G EK fB;zr j' eè efj fdU.1161.
nfVb nfVb

;XtbXfo;Dh gd e' fgq E w T[ u kohn? .


gfjbK @Xtb Xfo;Dh# (okiè dh ;?Bk) gd ~ T[uko'. (fco) T[; dè nzs
nfoDh sk eè nzfs ;pd e' vkohn?.
T[sè @nfoDh# Fpd i'V'. (fJ; ~) us[o b'r' ! s[ge dk Bkw ;wM bt'. fJ;
nfws g[e eè Bkw us[o bfj bhihn?.
~ ;koè p[^XhiBK dè ;[Ddè j'fJnK T[ukoB eo'.1162.
j' ;eb p[fXiB ;[Bs T[ukoB ehihn?. 1162.

u"gJh u"gJh

fpqyG Xfo;Dh nkfd pykB'. nfo gd nzfs stB eè mkB'. gfjbK @fpqyG Xfo;Dh# (okiè dh ;?Bk) (Fpd) dk eEB eo'. T[; dè nzs
Bkw s[ge eè ;G bfj fbi?. ;eb ;Gk sè ;[Ds GfDi?. 1163. T[sè @nfo# gd i'V'. (fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw ;wM bt'. ;G fJ; ~ fB;zr
j' eè ;Gk ftu ej'.1163.
Xktbè;Dh nkfd pykB'. wEDh ;pd nzfs fsj mkB'.
gfjbK @Xktbè;Dh# (Fpd) eEB eo'. T[; dè nzs T[sè @wEDh# Fpd i'V'.
Bkw s[ge eè ;eb gSkBhn?. ;eb p[fXiB ;[Bs pykBhn?. 1164.
(fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw ;wM'. ;koè p[^XhwkBK d/ ;[Ddè j'fJnK pykB eo'.1164.
nfVb nfVb
nkfd XtbfJ;Dh ;pdkfd pykBhn? .
sk eè nfoDh nzfs ;pd e' mkBhn?. gfjbK @Xtb fJ;Dh# Fpd dk eEB eo'. T[; dè nzs T[sè @nfoDh# Fpd
;eb s[ge eè Bkw us[o bfj bhihn?. ~ i'V'. (fJ; ~) ;G us[o b'r' ! s[ge dk Bkw ;wM'. fJ; dk r[Dh-b'eK dh
j' r[BhiBB eh ;Gk T[ukoB ehihn?. 1165. ;Gk ftu T[ukoB eo'.1165.

fgq E w fpq y GDhfJ;Dh ;pd T[ u kohn? .


gfjbK @fpqyGDh fJ;Dh# (;?Bk) Fpd dk T[ukoB eo'. T[; dè nzs T[sè
wEDh sk eè nzfs ;pd e' vkohn?.
@wEDh# Fpd ~ i'V'. (fJ; ~) ;G us[o b'r' ! s[ge dk Bkw ;wM bt'. fJ;
;eb s[ge eè Bkw uhB b? us[o fus.
~ ekft eEk iK efpZsk ftu tos'.1166.
j' ekfp eEk w? dhi? nT[ Ghso efps. 1166.
rkft;fJ;Dh npdfj nkfd T[ u kohn? . gfjbK @rkft; fJ;Dh# Fpd ~ T[ukoB eo'. (fco) T[; dè nzs ftu
nfoDh sk eè nzfs ;pd e' vkohn?. @nfoDh# Fpd ~ i'V'. (fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw ;wM bt'. fJ; ~ efpZsK
;eb s[ge eè Bkw ;[xo bfj bhihnfj. nsè efpZsk ftu fB;zr j' eè tos'.1167.
j' efps ekfp eè phu fBvo j[fJ dhihnfj. 1167.
584 ;qh d;w-rqzE ;kfjp ;;sO Bkw wkbk 585

G[ f t;Dh gd fgq E w T[ u koB ehihn? . gfjbK @G[ft;Dh# (oki ;?Bk) Fpd dk T[ukoB eo'. T[; dè nzs T[sè
wEDh sk eè nzfs ;pd ej[ dhihn?. @wEDh# Fpd ~ i'V'. (fJ; ~) ;G wB ftu s[ge dk Bkw ;wM bt'. fiEè ih
;eb s[ge eè Bkw ikB ih: bhihn?. eoè, fJ; dh tos'I eo'.1168.
j' itB mto w? ujhn? sj sè dhihn?. 1168.
u"gJh u"gJh

T[oft;Dh ;pdkfd GfDi?. wEDh nzfs ;pd fsj fdi?. gfjbK @T[oft;Dh# (okiè dh ;?Bk) Fpd eEB eo'. T[; dè nzs T[sè
;eb s[ge eè Bkw bfjifj. ;op mto fpB[ ;ze GfDifj. 1169. @wEDh# Fpd i'V'. (fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw ;wM'. fpBk ;zr ;G EKtK T[sè
toDB eo'.1169.
irsh;Dh gdkfd pykB'. nzfs ;pd wEDh fsj mkB'.
gfjbK @irsh;Dh# Fpd eEB eo'. T[; dè nzs T[sè @wEDh# Fpd i'V'.
;eb s[ge eè Bkw gSkBj[. :k w? Gèd osh B gqwkBj[. 1170.
(fJ; ~) ;G b'r s[ge dk Bkw ;wM'. fJ; ftu osk fizBk Gèd B ;wM'.1170.
p;[wsè;Dh nkfd T[uohn?. nfoDh ;pd nzfs fsj Xohn?. gfjbK @p;[wsè;Dh# (okiè dh ;?Bk) Fpd T[uko'. T[; dè nzs T[sè @nfoDh#
Bkw s[ge eè ;Gbfj fbifj. ;GB ;[Bs fpB[ ;ze GfDifj. 1171. Fpd i'V'. (fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw ;wM bt'. ;G dè ;[DfdnK fB;zr j'
eè ej' . 1171.
nfVb
nfVb
p;[Xè;Dh ;pd e' nkfd T[ukohn?.
sk eè wEDh nzfs ;pd e' vkohn?.
gfjbK @p;[Xè;Dh# (oki ;?Bk) Fpd ~ T[uko'. T[; dè nzs T[sè @wEDh#
;eb s[ge eè Bkw us[o fus uhB b?.
Fpd i'V'. (fJ; ~) ;koè us[o iB s[ge dk Bkw ;wM'. fiEè ukj', T_Eè jh fJ;
j' itB mto w? uj' sjh sè ;pd d? 1172.
dh tos'I eo'.1172.
pè ; [ ` X [ o kJè ; Bh nkfd pykBhn? .
nfoDh sk eè nzfs ;pd e' mkBhn?. gfjbK @p?;[zXokJè;Dh# (okiè dh ;?Bk) (Fpd) eEB eo'. (fco) T[; dè
Bkw s[ge eè ikB us[o ihn bhihnfj. nzs T[sè @nfoDh# Fpd ~ i'V'. (fJ; ~) ;G us[o iB wB ftu s[ge dk Bkw
j' itB mto w' uj' sjh sè dhihnfj. 1173. ;wMD. fiEè ukj[D, T_Eè jh fJ; dk eEB eoB.1173.

p;[wsè;Dh fgqEw ;pd e' Gkyhn?.


gfjbK @p;[wsè;Dh# (oki ;?Bk) Fpd dk eEB eo'. (fco) T[; dè nzs
nfoDh sk eè nzfs pj[fo gd okyhn?.
T[sè @nfoDh# Fpd i'V'. (fJ; ~) ;G f;nkfDU ! s[ge dk Bkw fjodè ftu
Bkw s[ge eè us[o ;eb ihn ikBhn?.
;wM'. fiEè fiEè ukj' fJ; Fpd ~ T[Eè jh tos'.1174.
j' ijk ijk ujhn? gd sjh pykBhn?. 1174.

u"gJh
u"gJh
(gfjbK) @;kw[zdqDh Jè;Dh# (Fpd) ej'. (T[; dè) nzs T[sè @nfoDh# Fpd
;kw[zdqDh Jè;Dh ejhn?. nfoDh nzfs ;pd ej[ rjhn?.
i'V'. (fJ; ~) ;G ;[ikB g[oF nkgDè nkgDè wB ftu s[ge dk Bkw ;wM
Bkw s[ge eè bèj[ ;[iB iB. ngBè ngBè phu ;eb wfB. 1175.
bœD.1175.

;kw[zdqDhJè;Dh Gky'. nfoDh ;pd nzfs fsj oky'. (gfjbK) @;kw[zdqDh Jè;Dh# (Fpd) eEB eo'. T[; dè nzs T[sè @nfoDh#
Fpd eEB eo'. (fJ; ~) ;G b'r s[ge dk Bkw ;wM'. fJ; ~ ;koè ethU!
Bkw s[ge eè ;eb bfji?. ;eb ;[efpiB ;[Bs GfDi?. 1176.
;[Dk eè tos'I ftu fbnkU.1176.
586 ;qh d;w-rqzE ;kfjp ;;sO Bkw wkbk 587

nubkfJ;Dh nkfd GfDi?. wEDh ;pd nzfs fsj fdi?. gfjbK @nubk fJ;Dh# (;?Bk) (gd) eEB eo'. T[; dè nzs T[sè @wEDh#
;eb s[ge eè Bkw bjhi?. itB mto ujhn? j dhi?. 1177. Fpd i'V'. (fJ; ~) ;G s[ge dè Bkw ;wM'. fiEè ukj', fJ; dh tos'I
eo'.1177.
ftgbhf;Dh gdkfd T[uko'. nfoDh ;pd nzfs fsj Xko'. gfjbK @ftgbhf;Dh# (Xosh dè ;[nkwh dh ;?Bk) gd eEB eo'. T[; dè
;eb s[ge eè Bkw gSkB'. :k w? Gèd B ozue ikB'. 1178. nzs T[sè @nfoDh# Fpd i'V'. (fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw ;wM'. fJ; ftu }ok
fi`Bk e'Jh Gèd B ;wM'.1178.
nfVb nfVb
nkfd ;krok ;pd pykBB ehihn? .
Jè; dooBh nzfs stB e' dhihn?. gfjbK @;krok# (Xosh) Fpd eEB eo'. T[; dè nzs T[sè @Jè; dooBh#
;eb s[ge eè Bkw ;[xo bfj bhihnfj. Fpd i'V'. (fJ; ~) ;G ;[xV' ! s[ge dk Bkw ;wM bt'. fiEè ukj', efpZsK nsè
j' efps ekfp eè phu u' sj dhihnfj. 1179. ekft ftu tos' . 1179.
wjknoDth ;pdfj nkfd T[ u kohn? .
gfs wodBBhj nzfs ;pd ej[ vkohn?. gfjbK @wjknoDth# Fpd dk T[ukoB eo'. T[; dè nzs sè @gfs wodBBh#
Bkw s[ge eè ;eb ikB ih: okynfj. Fpd i'V'. (fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw ;wM eè fjodè ftu oy'. fJ; ~ ;[ikBK
j' ;eb ;[iB iB ;[Bs fBvo j[fJ Gkyhnfj. 1180. dh ;Gk ftu fB;zr j' eè ej'.1180.

u"gJh u"gJh

nkfd f;zX[Dh ;pd GDhi?. gfs nodBh gdKs ejhi?. gfjbK @f;zXDh# (Xosh) Fpd eEB eo'. (fco) nzs T[sè @gfs nodBh#
;G ;qh Bkw s[ge eè bj'. ;eb ;[iB iB ;[Bsè ej'. 1181. Fpd ej'. (fJ; ~) ;G b'r s[ge dk Bkw ;wM'. fJ; ~ ;koè ftdtkBK ~ ;[Dk
eè eEB eo'.1181.
Bhokb:Bh nkfd T[uo'. BkfJe nfoDh g[fB gd Xo'. gfjbK @Bhokb:Bh# (Xosh) (Fpd) dk T[ukoB eo'. (fco) @BkfJe
;eb s[ge eè Bkw gSkB'. :k w? Gèd oshe[ B ikB'. 1182. nfoDh# Fpd i'V'. (fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw ;wM'. fJ; ftu fJe osh fizBk
Gèd B wzB'.1182.
nkfd ibkb:Dh gd fdi?. gfs nfoDh gd pj[fo GfDi?. gfjbK @ibkb:Dh# (Xosh) gd oy'. wro'I @gfs nfoDh# Fpd eEB
;eb s[ge eè Bkw gSkBj[. ;eb ;[iB iB ;[Bs pykBj[. 1183. eo'. (fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw ;wM'. ;koè ;[ikB' ! fJ; ~ ;[D eè toDB
eo'.1183.
pkfoXDh ;pdkfd T[uohn?. gfs nfo nzfs ;pd e' Xohn?. gfjbK @pkfoXDh# (Xosh) Fpd T[ukoB eo'. nzs T[sè @gfs nfo# Fpd
;eb s[ge eè Bkw ejhi?. ;eb r[fB iBB ;[Bs GBhi?. 1184. i'V'. (fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw ej'. fJ; ~ ;koè r[Dh iB'! ;[D eè eEB
eo'.1184.
XokJè;Dh nkfd ;pd efj. wEDh nzfs stB eè gd rfj. gfjbK @XokJè;Dh# Fpd dk eEB eo'. T[; dè nzs T[sè @wEDh# Fpd
;eb s[ge eè Bkw bfji?. ;ze S'fo fpB ;ze GfDi?. 1185. i'V'. (fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw ;wM'. ;zr Sv eè fB;zr j' eè eEB
eo'.1185.
b'oGoè;Dh nkfd T[uohn?. nzfs ;pd wEDh ej[ Xohn?. gfjbK @T[opoè;Dh# (okiè dh ;?Bk) eEB eo'. nzs T[sè @wEDh# Fpd
;eb s[ge eè Bkw gSkBj[. ;ze S'fo fpB[ ;ze pykBj[. 1186. i'V'. (fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw ;wM'. Fzek Sv eè fB;zr j' eè fJ; dk pykB
eo'.1186.
588 ;qh d;w-rqzE ;kfjp ;;sO Bkw wkbk 589

r'ok nkfd T[ukoB ehi?. Jè; nzseDh nzfs GDhi?. gfjbK @r'ok# (fgqEth) (Fpd) T[ukoB eo'. (fco) nzs T[sè @Jè; nzseDh#
Bkw s[ge eè ;eb gSkB'. ijk o[u? fsj mto gqwkB'. 1187. Fpd i'V'. ;G (fJ; ~) s[ge dk Bkw ;wM'. fiEè ih eoè, T_Eè tos'.1187.

ntBè;Dh gdkfd ejhi?. wEDh ;pd nzfs fsj dhi?. gfjbK @ntBè; Dh# (oki ;?B k) Fpd ej'. (fco) nzs T[s è @wEDh# Fpd
;G ;qh Bkw s[ge eè bjhn?. G? fBtkfo fBoG? j[fJ ejhn?. 1188. i'V'. (fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw ;wM'. G? ~ fsnkr eè fBvo j' eè vN eè ej'.1188.

fdriBh ;pdkfd GfDi? . Jè ; kodBh nz f s efji? . gfjbK @fdriBh# (Xosh) Fpd eEB eo'. nzs T[sè @Jè;kodBh# Fpd
i'V'. (fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw ;wM'. fiEè ukj', gqphB'! T[Eè tos'.1189.
;eb ;[Bkw s[ge eè uhBj[. ij ukj' sj ej' gqhpBj[. 1189.
gfjbK @e[`fGBè;Bh# Fpd T[uko'. nzs T[sè @nfoDh# Fpd i'V'. (fJ; ~)
e[`fGBk;Bh nkfd T[uohn?. nfoDh nzfs ;pd ej[ Xohn?.
;G s[ge dk Bkw ;wM'. fJ; ftu e'Jh M{m B ;wM'.1190.
;G? s[ge eè Bkw gSkB'. :k wfj M{m B?e Bjh ikB'. 1190.
gfjbK @wfj Jè;Dh# (oki ;?Bk) Fpd dh tos'I eo'. fco @nfoDh# Fpd
wfjJè;Dh gdkfd GfDi?. nfoDh ;pd nzfs ;wfj fdi?.
nzs ftu i'V'. (fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw ;wM'. fiEè ukj' T_Eè jh tos
;eb s[ge eè Bkw ejhi?. ij jh uj' sjh b? dhi?. 1191.
bt'.1191.
wèdDè;Dh nkfd T[uohn?. xkoh nzfs ;pd ej Xohn?. gfjbK @w?dJè;Dh# Fpd T[uko'. nzs T[sè @xkoh# (BkFe) Fpd i'V'. (fJ;
Bkw ;[ikB s[ge eè ;G jh. ukj' ijk T[uoj[ sp jh. 1192. ~) ;G s[ge dk Bkw ;wM'. fiEè ukj', T[Eè jh sd T[uko fdU.1192.
nfVb nfVb
p;[ z X oè ; Dh nkfd T[ u koB ehihn? .
gfjbK @p;[zXoè;Dh# (fgqEth gsh dh ;?Bk) (Fpd) ~ T[uko'. T[; dè nzs
;pd dkjBh nzfs stB eè dhihn?.
T[sè @dkjBh# Fpd i'V'. (fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw fus ftu ;wM bt'. ;Gk
;eb s[ge eè Bkw ikB ih: bhihnfj.
ftu gqrN o{g ftu fJ; dk eEB eo'.1193.
j' gqrN ;Gk eè wkM T[ukoB ehihnfj. 1193.

u"gJh
u"gJh
gfjbK @p;z[Xoè;Dh# (Fpd) T[ukoB eo'. (fco) nzs T[sè @wEDh# Fpd
;[zXoè;Dh nkfd T[uohn?. wEDh nzfs ;pd e' Xohn?. i'V'. (fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw ;wM'. nfXe r[Dh iBK dh ;Gk ftu ;[Dk
;eb s[ge eè Bkw bjhi?. nfXe r[fBiBB ;[Bs GBhi?. 1194. eè eEB eo'.1194.

BokfXgDh nkfd GfDi?. wEDh gd e' nzfs Xfoi?. gfjbK @BokfXgDh# (okiè dh ;?Bk) (Fpd) eEB eo'. T[; dè nzs T[sè
@wEDh# Fpd ~ i'V'. (fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw ;wM'. eth iB' ! (fJ; ~) ;[D
;G ;qh Bkw s[ge eè bjhn?. gqrN ;[efp iB ;[Bsè ejhn?. 1195.
eè efpZsk ftu tos'.1195.
nfVb nfVb
nfVb wkB[ y è ; Dh nkfd T[ u koB ehihn? .
nseBh ;pdkfd stB eè dhiohn? . gfjbK @wkB[yè;Dh# (okiè dh ;?Bk) (Fpd) T[ukoB eo'. T[; dè nzs T[sè

;eb s[ge eè Bkw us[o gfjukBhn?. @nzseBh# Fpd i'V'. (fJ; ~) ;G us[o b'r s[ge dk Bkw gSkD'. ;zek ~
j' ;zek fsnkr T[uohn? ;ze B wkBhn?. 1196. fsnkr fB;`r j' eè fJ; ~ T[uko'.1196.

dè;Jè;Dh gd e' fgqEw pykBhn?.


gfjbK @dè; Jè;Dh# (dè; dè okiè dh ;?Bk) Fpd pykB eo'. T[; dè nzs
nzfs nodBh ;pd stB eè mkBhn?.
T[sè @nodBh# Fpd i'V'. (fJ; ~) ;koè ;{MtkB s[ge dk Bkw ;wM bt'. (fJ;
;eb s[ge eè Bkw us[o bfj bhihn?.
dk) efpZsK nsè ekft ftu T[ukoB eo'.1197.
j' efps[ ekfp eè phu T[ukoB ehihn?. 1197.
590 ;qh d;w-rqzE ;kfjp ;;sO Bkw wkbk 591

iBgdè ; Dh nkfd T[ u koB ehihn? . gfjbK @iBgdè;Dh# (okiè dh ;?Bk) (Fpd) T[ukoB eo'. (fco) T[; dè
nz f s:z s eBh ;pd stB eè dhihn? . nzs T[sè @nzseBh# Fpd i'V'. (fJ; ~) ;G wB ftu s[ge dk Bkw ;wM bt'.
;eb s[ge eè Bkw ikB ihn bhihnfj. fiEè ih eoè, T[Eè tos'I eo'.1198.
j' ujhnfj mto ijk ;[ sjk sè dhihnfj. 1198.
wkBtè d q D h gd e' fgq E w pykBhn? . gfjbK @wkBtèIdqth# (pkdFkj dh ;?Bk) Fpd pykB eo'. wro'I @nzfs
nzs:zseBh gd e' pj[fo gqwkBhn?. nzseBh# Fpd i'V'. (fJ; ~) ;G b'r s[ge dè Bkw ti'I fus ftu ikD bt'.
;eb s[ge eè Bkw ikB fsj fus wfj. (fJj) rZb G{s, toswkB nsè Gftys ekb ftu ;G ikDdè jB.1199.
j' G{s Gfty GtkB fJ;h eo fws wfj. 1199.
b' e Jè d q D h nkfd T[ u koB ehihn? . gfjbK @b'eJèIdqDh# (Fpd) dk T[ukoB eo'. T[; dè nzs T[sè @joDh# Fpd
sk eè joDh nzfs ;pd e' dhihn?. i'V'. (fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw wB ftu ikD bt'. (fJ; dk) fdB oks w[y
;eb s[ge eè Bkw ikB ih: bhihnfj. s' I T[ u koB eo' . 1200.
j' o?B fdt; ;G w[y sè Gky¤:' ehihnfj. 1200.

u"gJh u"gJh

b'eokiBh nkfd GfDi?. nfoDh ;pd nzfs fsj fdi?. gfjbK @b'e okiBh# (oki ;?Bk) (Fpd) eEB eo'. T[; dè nzs T[sè
@nfoDh# Fpd i'V'. (fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw ;wM'. F;sqK f;fwqshnK ftu fJ;
;eb s[ge eè Bkw bjhi?. ;k;sq f;zfwqsB wkm ejhi?. 1201.
~ Fkwb eo'. 1201.

dè;è;Bh otDBh Gky'. nzfs nzseBh ;pdfj oky'. (gfjbK) @dè;è;Bh otDBh# (okiè d[nkok nB[Fkf;s ;?Bk) (Fpd) ej'.
;eb s[ge eè Bkw bjhi?. ;[ efpiBB eè ;[Bs GBhi?. 1202. nzs ftu @nzseBh# Fpd i'V'. (fJ; ~) ;G s[ge dè Bkw ti'I ;wM'. eth iB'.
(fJ; ~) ;[Dk eè eEB eo'.1202.

fEok Gkfy fJ;Dh g[fB Gky'. nzfs nzseBh gd ej[ oky'. gfjbK @fEok# fco @fJ;Dh# Fpd ej'. nzs T[sè @nzseBh#@ gd ~ i'V'.
;eb s[ge eè Bkw bfji?. ;k;sq f;zfwqsB wkM GfDi?. 1203. (fJ; ~) ;G s[ge dè Bkw ti'I ikD'. (fJ; dk) F;sqK f;fwqshnK ftu eEB
eo'.1203.
nfVb nfVb
fgqE w ek;gh fJ;Dh ;pd pykBhn?.
nz s :z s eBh ;pd stB eè mkBhn? . gfjbK @ek;gh fJ;Dh# (Fpd) dk pykB eo'. T[; dè nzs T[sè @nzseBh#
;eb s[ge eè Bkw ikB ih: bhihn?. Fpd i'V'. (fJ; ~) ;G b'r wB ftu s[ge dk Bkw ;wM bt'. Fzek ~ fsnkr
j' ;zek fsnkfr fB;ze T[ukoB ehihn?. 1204. eè fJ; dk fB;`r T[ukoB eo'.1204.
nkfd Bkw BkrB eè fgqEw pykBhn?.
gfjbK @BkrB# dk Bkw T[ukoB eo'. (fco) T[; dè nzs T[sè @fgsDh
fgsDh fJ;Dh nzfs stB eè mkBhn?.
pj[fo xksBh ;pd stB eè dhihn?. fJ;Dh# Fpd ~ i'V'. T[; dè wro'I @xksBh# Fpd ~ oy'. (fJ; ~) ;G us[o
j' ;eb s[ge eè Bkw us[o bfj bhihn?. 1205. iB s[ge dk Bkw ;wM b?D.1205.

;og sksDh fJ;Dh nkfd T[ u kohn? .


gfjbK @;og sksDh (;ZgK tkbh Xosh) fJ;Dh# (Fpd) T[ukoB eo'. T[;
sk eè wEDh nzfs ;pd e' vkohn?.
dè nzs T[sè @wEDh# Fpd i'V'. (fJ; ~) ;G ;{MtkB' ! s[ge dè Bkw ;wM bt'.
;eb s[ge eè Bkw us[o bfj bhihn?.
j' ;G efpsB eè fpy? fBvo[ j[fJ dhihn?. 1206. (fJ; dk) efpZsK ftu fB;zr j' eè toDB eo'.1206.
592 ;qh d;w-rqzE ;kfjp ;;sO Bkw wkbk 593

fJz d Jè I dq D h nkfd T[ u koB ehihn? . gfjbK @fJzdq JèIdqDh# (fJzdo dè ;[nkwh eF¤:g tkbh Xosh) Fpd T[ukoB
wEDh sk eè nzfs ;pd e' dhihn?. eo'. (fco) T[; dè nzs T[sè @wEDh# Fpd i'V'. (fJ; ~) ;G wB ftu s[ge dk
;eb s[ge eè Bkw ikB ih: bhihnfj. Bkw ikD bt'. (fJ; dk ethU !) fBvo j' eè efpZsK nsè ftu gq:'r eo'.1207.
j' efps ekfp eè wkM fBvo j[fJ dhihnfj. 1207.
u"gJh
u"gJh
gfjbK @dèD dètDh# (eF¤:g dh Xosh) dk T[ukoB eo'. (fco)
dè t dè t Dh nkfd T[ u ohn? . Jè ; oKseB g[ f Bgd Xohn? .
@Jè;oKseB# gd ~ i'V'. ;G (fJ; ~) s[ge dk Bkw eo eè ikD'. ;`r fsnkr
;G ;qh Bkw s[ge eè bjhn?. ;ze fsnkr fBo;ze j[fJ ejhn?. 1208.
eè fB;zr j' eè (fJ; dk) eEB eo'.1208.
nfVb
nfVb
;eq s ks nfoDh ;pdkfd pykBhn? .
wEDhskeè nzfs ;pd e' mkBhn?. gfjbk @;eq sks nfoDh# (fJzdo dè fgsk eF¤:g tkbh Xosh) Fpd eEB
;eb s[ge eè Bkw jh:è gfjukBhn?. eo'. T[; dè nzs T[sè @wEDh# Fpd ~ i'V'. (fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw fjodè
j' eEk pkosk Ghso fBvo pykBhn?. 1209. ftu ;wM'. (fJ; ~) eEk tkosk ftu fBvo j' eè ej'.1209.

;sfeq s è ; Dh fJ;Dh nkfd T[ u kohn? .


gfjbK @;s fesqè;Dh fJ;Dh# (Fpd) eEB eo'. T[; dè nzs T[sè @nfoDh#
sk eè nfoDh nzfs ;pd e' vkohn?.
Fpd ~ i'V'. (fJ; ~) ;G s[ge dè Bkw ti'I fjodè ftu ikD bt'. ;koè r[Dh
;eb s[ge eè Bkw ikB ih: bhihn?.
iB'! (fJ; dk) ;[D eè gq:'r eo'.1210.
j' ;eb r[ f BiBB ;[ B s T[ u koB ehihn? . 1210.

u"gJh u"gJh
gfjbK @;uh gfs;Dh fJ;Dh# (fJzdo dè fgsk eF¤:g dh Xosh) (Fpd)
;uhgfs;Dh fJ;Dh Gky'. wEDh ;pd nzs e' oky'.
eEB eo'. nzs ftu @wEDh# Fpd oy'. (fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw ;wM'. dè;
;eb s[ge eè Bkw bjhi?. dè; dè; efo gqrN GBhi?. 1211.
dè;Kso ftu (fJ; dk) gqrN o{g ftu eEB eo'.1211.
nfVb nfVb
;e` d q B sksDh Jè ; Dh Gkyhn? .
wEDh sk eè nzfs ;pd e' okyhn?. (gfjbK) @;ezdqB (fJzdo) sksDh Jè;Dh# (Fpd) eEB eo'. T[; dè nzs
Bkw s[ge eè fus w? uso gSkBhn?. T[sè @wEDh# Fpd oy'. (fJ; ~) us[o b'r s[ge dè Bkw ti'I XkoB eo'. (fJ;
j' fpBk egN fsB by' B egN gqwkBhn?. 1212. dk) fBFegN j' eè gqwkfDe gq:'r eo'.1212.

eT{;eè;Dh fJ;Dh fgqEw pykfB e?.


gfjbK @eT{;eè;Dh fJ;Dh# (fJzdo dè ;[nkwh dh ;?Bk) eEB eo'. T[;
wEDh skeè nxs ;pd e' mkfB e?.
dè nzs T[sè @wEDh# Fpd i'V'. (fJ; ~) ;G us[o b'r'! s[ge dk Bkw ;wM'.
;eb s[ge eè Bkw us[o gfjukBhn?.
wèoè ejè puB ~ ;u eo eè wzB'.1213.
j' ejè jwkoè puB ;fs efo wkBhn?. 1213.

u"gJh u"gJh

pk;tè;Dh nfkd GfDi?. nzfs ;pd nfoDh fsj fdi?. gfjbK @pk;tè;Dh# (fJzdo dè ;[nkwh dh Xosh) (Fpd) ej'. T[; dè nzs
Bkw s[ge eè ;G ih: ikB'. ;ze fsnkr fBo;ze pykB'. 1214. T[sè @nfoDh# Fpd i'V'. (fJ; ~) ;G s[ge dè Bkw ti'I fjodè ftu XkoB eo'.
Fzek ~ fsnkr eè fB;zr j' eè pykB eo'.1214.
594 ;qh d;w-rqzE ;kfjp ;;sO Bkw wkbk 595

nfVb nfVb
pojk fJ;Dh nfoDh nkfd pykBhn?.
gfjbK @pojk (fJzdo) fJ;Dh nfoDh# eEB eo'. (fJ; ~) ;G s[ge dè
;eb s[ge eè Bkw ;[ fus w? ikBhn?.
;ze fsnkfr fBoze T[ukoB ehihn?. Bkw ti'I fus ftu ikD'. Fzek ~ fsnkr eè fB;zr T_ukoB eo'. wèoè fJj puB

j' ;fs ;[ puB jwkoè wkBè bhihn?. 1215. ;u eo eè wzB'.1215.

d'jok d'jok
gfjbK @wxtè;DDh fJ;oDh# Fpd dk T[ukoB eo'. (fJj) s[ge dk Bkw
wxtè ; oDh fJ;oDh fgq E w? gdfj T[ u ko.
pDdk j?, ;G eth (wB ftu) XkoB eo b?D.1216.
Bkw s[ge eè j's j?I bhi? ;[efp ;[ Xko. 1216.
(gfjbK) @wksbè;Dh# (wksb dè ;[nkwh fJzdo dh Xosh) Fpd ej'.
wksbè ; Dh Jè ; Dh wEDh nz f s T[ u ko. (fco) nzs sè @Jè;Dh wEDh# (Fpd) T[ukoB eo'. (fJj) s[ge dk Bkw pDdk
Bkw s[ge eè j's j? bhifj ;[efp ;[ Xko. 1217. j?. ethU ! (fJ; ~) XkoB eo bt'.1217.
u"gJh u"gJh

fi;BJè;Dh nkfd GfDi?. fJ;Dh wEDh nzfs efji?. gfjbK @fi;B (fJzdo) Jè;Dh# (Fpd) eEB eo'. (fco) nzs T[sè @fJ;Dh
;G ;qh Bkw s[ge eè bjhn?. dhi? stB mto ij ujhn?. 1218. wEDh# (Fpd) ej'. (fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw ;wM'. fiEè b'V j'tè, T[Eè
tos'.1218.
nfVb nfVb
fgqEw g[ozdo fJ;Dh ;pd pykBhn?.
fJ;Dh wEDh gd e' pj[fo gqwkBhn?. gfjbK @g[ozdo (fJzdo) fJ;Dh# Fpd pykB eo'. wro'I @fJ;Dh wEDh#
Bkw s[ge eè ;eb ikB ih: bhihnfj. gd ~ i'V'. (fJ; ~) ;G wB ftu s[ge dk Bkw ;wM bt'. Fzek ~ fsnkr
j' ;ze fsnkr fBo;ze T[ukoB ehihnfj. 1219. eè fB;zr T[ukoB eo'.1219.

piq X fo;Dh nfoDh nkfd T[ u kohn? .


gfjbK @piq Xfo;Dh nfoDh# (Fpd) T[uko'. (fJ; ~) ;koè ;{MtkB s[ge
Bkw s[ge eè fus w? us[o fpukohn?.
dk Bkw ;wM'. ;zek ~ fsnkr eè fB;zr fJ; Fpd ~ ej'. fe;è eth tb'I B[e;
;ze s:kr fBo;ze j[fJ ;pd pykBhn?.
eYD dh gotkj B eo'.1220.
j' fe;h ;[efp eh ekB wB w? nkBhn?. 1220.

s[ o kykV fgsDh fJ;Dh gd Gkyhn? . gfjbK @s[okykV (fJzdo) fgsDh fJ;Dh# gd eEB eo'. T[; dè nzs T[sè
nfoDh sk eè nzfs ;pd e' okyhn?. @nfoDh# Fpd oy'. (fJ; ~) ;G s[ge dè Bkw ti'I fjodè ftu XkoB eo'. (fJ;
;eb s[ge eè Bkw jh:? gfjukBhnfj. dk) ftdtkBK dh ;Gk ftu fB;zr j' eè pykB eo'.1221.
j' us[o ;Gk eè phu fB;ze pykBhnfj. 1221.

fJz d è q D hfJz d q k Dh nkfd pykfB e? . gfjbK @fJzdqèDh fJzdqkDh# Fpd ej'. T[; dè nzs T[sè @nfoDh# Fpd oy'.
nfoDh sk eè nzfs ;pd e' mkfB e?. (fJ; ~) ;G s[ge dè Bkw ti'I fjodè ftu XkoB eo'. (fJ; dk) eth b'r'!
;eb s[ge eè Bkw ikB ih: bhihn?. fB;zr j' eè efpZsK nsè ekft ftu gq:'r eo'.1222.
j' efps ekfp eè phu fBvo j[fJ dhihn?. 1222.
596 ;qh d;w-rqzE ;kfjp ;;sO Bkw wkbk 597

T[ u f;q t kfJ; Jè ; Jè ; Dh Gkyhn? . (gfjbK) @T[uf;qtkfJ; (fJzdo) Jè; Jè;Dh, (Fpd) T[ukoB eo'. wro'I
fJ;Dh efj e? nfoDh gd e' okyhn?. @fJ;Dh# efj eè @nfoDh# gd ~ i'V'. (fJ; ~) ;G s[ge dè Bkw ti'I fjodè ftu
;eb s[ge eè Bkw nfws ihn ikBhn?. ikD'. Fzek ~ fsnkr eè ;dk fB;zr j' eè (fJ; dk) eEB eo'.1223.
j' ;ze fsnkr fBo;ze j[fJ ;dk pykBhn?. 1223.
j:Dh fJ;Dh fJ;Dh fJ;Dh Gkyhn? . gfjbK @j:Dh (x'fVnK dk okik T_¦uFqtk) fJ;Dh fJ;Dh fJ;Dh# eEB
nfoDh sk eè nzs ;pd e' okyhn?. eo'. T[; dè nzs T[sè @nfoDh# Fpd i'V'. (fJ; ~) ;G b'r s[ge dk Bkw fjodè
;eb s[ge eè Bkw ikB ihn bhihn?. ftu ikD bt'. fBvo j' eè ;Gk ftu fJ; dk T[ukoB eo'.1224.
j' fBvo ;Gk eè wkM T[ukoB ehihn?. 1224.
rkioki okiBBh gq G Dh Gkyhn? . (gfjbK) @rki oki (fJzdo) okiBBh gqGDh# (Fpd) eEB eo'. T[; dè
wEDh sk eè nzs ;pd e' okyhn?. nzs ftu @wEDh# Fpd i'V'. (fJ; ~) ;G s[ge dè Bkw ti'I fjodè ftu ikD
;eb s[ge eè Bkw ikB ihn bhihn?. bt'. fJ; ftu fpbe[b e'Jh Gèd B ;wM'.1225.
j' :k eè Ghso Gèd B B?e[ j{` ehihn?. 1225.
n;P Jè; Jè;Dh fJ;Dh fJ;fD T[ukohn?. (gfjbK) @n;PJè; (T[&ZuFqtk x'Vk) Jè;Dh fJ;Dh fJ;fD@ (Fpd) T[ukoB
sk eè wEDh nzs ;pd e' vkohn?. eo'. T[; dè nzs T_¦sè @wEDh# Fpd i'V'. (fJ; ~) ;G b'r fjodè ftu s[ge
;eb s[ge eè Bkw ikB ihn bhihn?. dk Bkw ;wM bt'. (fJ; dh) Fzek fsnkr eè fB;zr T_ukoB eo'.1226.
j' ;ze fsnkfr fBo;ze T[uko¤:' ehihn?. 1226.
pkjoki okiBDh okifB Gkyhn? . (gfjbK) @pkjoki (fJzdo) okiBDh okifB# eEB eo'. T[; dè nzs T[sè
nfoDh sk eè nzs ;pd e' okyhn?. @nfoDh# Fpd oy'. (fJ; ~) ;G fjodè ftu s[ge dk Bkw ;wM'. (fJ; dk
;eb s[ge eè Bkw jh:è gfjukBhn?. ethU!) efpZsK nsè ekft ftu gqrN s"o sè pykB eo'.1227.
j' efps ekfp eè Ghso gqrN pykBhn?. 1227.
s[ozr Jè;Dh fJ;Dh gqGDh fgqEw efj. gfjbK @s[ozr Jè;Dh fJ;Dh gqGDh# (Fpd) ej'. wro'I T[; dè nzs T[sè
;sq° ;pd e' nzfs stB eè pj[fo rfj. @;sq°# Fpd i'V'. (fJ; ~) ;G fjodè ftu s[ge dk Bkw ;wM bt'. (fJ; ~)
;eb s[ge eè Bkw ikB ihn bhihn?. ;koè r[Dh iB'! ;[D eè fB;`r toDB eo'.1228.
j' ;eb r[fBiBB ;[Bs fB;ze GDhihn?. 1228.
nkfJ; gfs fgsDh gd ejhn?. (gfjbK) @nkfJ; (piq) gfs fgsDh# Fpd eEB eo'. (fco) @fJ;Dh
fJ;Dh nfoDh ;pdfj bjhn? . nfoDh# Fpd i'V'. (fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw ;wM'. (eth b'r'! fJ; dk) efpZsK
;G ;qh Bkw s[ge eè iBhn?. nsè ekft ftu toDB eo'.1229.
efps ekfp eè Ghso GBhn?. 1229.
pkioki eè ;G jh Bkw pykfB e?. (gfjbK) @pki oki# dè ;koè Bkw eEB eo'. wro'I @gqGDh fgsDh fJ;Dh#
gqGDh fgsDh fJ;Dh pj[fo gd mkfB e?. gd i'V'. (fco) @nfoDh# efj eè (fJ; ~) s[ge dk Bkw ftuko'. (fJ; dk) fiEè
nfoDh Gkfy s[ge eè Bkw gSkBhn?. ukj', T_Eè pykB eo'. 1230.
j' itB ;pd w? ujhn? sjh pykBhn?. 1230.
j;sh Jè; gqG fgsDh rqGDh Gkyhn?. (gfjbK) @j;sh Jè; (n?okts) gqG fgsDh rqGDh# (Fpd) eEB eo'. T[;
nfoDh sk eè nzs ;pd e' okyhn?. dè nzs ftu @nfoDh# Fpd oy'. (fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw fjodè ftu ;wM
Bkw s[ge eè ;eb ikB ihn bhihn?. bt'. fiEè ukj', efpZsk ftu fJ; Fpd dk gq:'r eo'.1231.
j' itB efts w? uj' ;[ gd sj dhihn?. 1231.
598 ;qh d;w-rqzE ;kfjp ;;sO Bkw wkbk 599

d`fs okN gqG fgs ;[sDh gd Gkfy e?. (gfjbK) @d`fs okN (n?okts) gqGfgs ;[sDh# gd eEB eo'. (fco) T[;
nfoDh sk eè nzs ;pd e' okfy e?. dè nzs T[sè @nfoDh# Fpd i'V'. (fJ; ~) ;koè ;{MtkB'! s[ge dk Bkw ;wM bt'.
;eb s[ge eè Bkw us[o ihn ikBhn?. fiEè ukj' tos', ftnoE B ej'.1232.
j' ujhn? dhihn? ijk B fpqEk pykBhn?. 1232.
d[od okN okfN;Dh fJ;Dh Gkyhn?. gfjbK @d[od okN (n?okts) okfN;Dh fJ;Dh# Fpd ej'. @nfoDh# Fpd
nfoDh sk eè nzs ;pd e' okyhn?. T[; dè nzs T[sè oy'. (fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw ;wM bt'. (fJ; dk) eth
;eb s[ge eè Bkw ikB ihn bhihn?. iB'! efpZsk ftu T_ukoB eo'.1233.
j' efps ekfp eè Ghso T[uo¤:' ehihn?. 1233.
fdPfg fJ; fJ;Dh wEDh nkfd GDhihn?. gfjbK @fdPfg fJ; (n?okts) fJ;Dh wEDh# Fpd eEB eo'. T[; dè nzs
nfoDh sk eè nzs ;pd e' dhihn?. T[sè @nfoDh# Fpd tos'. (fJ; ~) ;G b'r fjodè ftu s[ge dè Bkw ti'I ;wM'.
;eb s[ge eè Bkw fjodè wfj ikBhn?. fiEè ukj', fJ; dh fBvo j' eè tos'I eo'. 1234.
j' uj' ;pd s[w ijk fBvo sj mkBhn?. 1234.
gdwh fJ; fJ;okfNB nkfd pykBhn?. gfjbK @gdwh (n?okts) fJ; fJ;okNfB# Fpd dk eEB eo'. T[; dè nzs
nfoDh sk eè nzs ;pd e' mkBhn?. T[sè @nfoDh# Fpd ~ oy'. (fJ; ~) ;koè us[o g[oF'! s[ge dk Bkw gSkD'. (fJ;
;eb s[ge eè Bkw us[o gfjukBhnfj. dk) efpZsK nsè ekft ftu fB;`r gq:'r eo'. 1235.
j' efps ekfp wkM fB;ze pykBhnfj. 1235.
pkoDèAdq JèAdqDh fJzdqDh nkfd efj. gfjbK @pkoDèIdq (n?okts) JèIdqDh fJzdqDh# (Fpd) dk eEB eo'. wro'I
nfoDh sk eè nzfs ;pd e' pj[o rfj. T[; dè nzs ftu @nfoDh# Fpd ~ oy'. (fJ; ~) ;G b'r s[ge dè Bkw ti'I
;eb s[ge eè Bkw ;fs eo ikBhn?. ;u eo eè ikD bt'. Fzek ~ fsnkr eè T_ukoB ftu F`ek B wzB'.1236.
j' ;zek s¤:kfr T[uko B ;zek wkBhn?. 1236.
p¤:kbj gfs gsDh gd fgqEw ejhihn?. gfjbK @p¤:kbj (n?okts) gfs gsDh# Fpd dk eEB eo'. T[; dè nzs
nodB sk eè nzs ;pd e' dhihn?. T[sè @nodB# Fpd ~ i'V'. (fJ; ~) ;G nfws s[ge dè Bkw ti'I gSkD'. fiEè
nfws s[ge eè Bkw us[o ihn ikBhnj[. ukj', T[Eè fJ; ~ pykB eo'.1237.
j' itB mto w? ujhn? sjh pykBhnj[. 1237.
fJz G ;è ; Dh fJ;Dh fJ;Dh Gkyhn? . gfjbK @fJzG;è;Dh fJ;Dh fJ;Dh# (Fpd) eEB eo'. T[; dè nzs T[sè
jzsqh sk eè nzs ;pd e' okyhn?. @jzsqh# Fpd ~ i'V'. (fJ; ~) ;G wB ftu s[ge dk Bkw ;wM'. (fJ; dk) efpZsK
;eb s[ge eè Bkw ikB ihn bhihn?. nsè ekft ftu fB;zr j' eè gq:'r eo'.1238.
j' efps ekfp eè wkM fBvo j[fJ dhihn?. 1238.
e[zGhJè; fJ; fJ;Dh nkfd pykBhn?. gfjbK @e[`GhJè; (n?okts) fJ; fJ;Dh# (Fpd) pykB eo'. T[; dè nzs
fJ;Dh nfoDh nzs stB eè mkBhn?. ftu @fJ;Dh nfoDh# Fpd i'V'. (fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw ;wM bt'. iè e'Jh
;eb s[ge eè Bkw bhihnj[ ikB eo. g[Sè, sK s[ozs d; fdU.1239.
j' i' g{S? dhihnj[ fsj s[os pskfJ eo. 1239.
e[zioè; fJ; fgsDh gqGDh Gkyhn?. (gfjbK) @e[zioè; (n?okts) fJ; fgsDh gqGDh# (Fpd) pykB eo'. T[;
jzsqh sk eè nzs ;pd e' okyhn?. dè nzs ftu @jzsqh# Fpd i'V'. (fJ; ~) ;G s[ge dè Bkw ti'I ;wM bt'. (fJ;
;eb s[ge eè Bkw ikB ihn bhihn?. dk) efpZsK nsè ekft ftu fB;zr gq:'r eo'.1240.
j' efps ekfp eè phu fB;ze GDhihn?. 1240.
600 ;qh d;w-rqzE ;kfjp ;;sO Bkw wkbk 601

eohJè A dq fJz d q D h fJz d q D h Gkyhn? . (gfjbK) @eohJèIdq (n?okts) fJzdqDh fJzdqDh# (Fpd) eEB eo'. T[; dè
gfsDh sk eè nzfs ;pd e' okyhn?. nzs ftu @gfsDh# Fpd i'V'. (fco) @nfo# efj eè (fJ; ~) s[ge dè Bkw ti'I
nfo efj Bkw s[ge eè bèj[ gSkfB e?. gSkD'. (fJ; dk) efpZsK nsè ekft ftu fB;zr gq:'r eo'.1241.
j' efps ekfp eè phu dhihnj[ ikfB e?. 1241.

so[ nfo gqG[ gqG[ gqGDh nkfd pykBhn?. gfjbK @so[ nfo gqG[ (n?okts) gqG[ gqGDh# (Fpd) eEB eo'. T[; dè nzs
nfoDh sk eè nzfs ;pd e' mkBhn?. T[sè @nfoDh# Fpd i'V'. (fJ; ~) ;G b'r s[ge dk Bkw ;wM bt'. fiEè b'V
;eb s[ge eè Bkw ikB ihn bhihn?. j'tè, fJ; dh tos'I eo bt'.1242.
j' ij ij ujhn? ;pd sjh sè dhihn?. 1242.
gfjbK @;T[fv;fJ; (n?okts) fJ; fJ;Dh# Fpd dk eEB eo'. T[; dè
;T[fv;fJ; fJ; fJ;Dh nkfd pykfB e?.
nzs T[sè @nfoDh# Fpd ~ i'V'. (fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw ;wM'. fJ; ftu
nfoDh sk eè nzs ;pd e' mkfB e?.
;eb s[ge eè Bkw ikB ihn bhihn?. fe;è fe;w dk coe B ;wM'.1243.
j' :k eè Ghso Gèd B?e[ Bjh ehihn?. 1243.
(gfjbK) @f;zX[oè; (n?okts) fJ; fgs# efj eè @gqGDh# (Fpd) dk eEB
f;zX[oè; fJ; fgs efj gqGDh Gkyhn?.
eo'. T[; dè nzs T[sè @nfoDh# Fpd ~ i'V'. (fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw fjodè
nfoDh sk eè nzs ;pd e' okyhn?.
ftu ikD bt'. (fJ; dk) efpZsK nsè d'jfonK ftu fB;zr j' eè gq:'r
;eb s[ge eè Bkw ikB ihn bhihn?.
eo'.1244.
j' efps d'joB wkM fBvo j[fJ dhihn?. 1244.

nBegè A dq fJz d q D h fJz d q D h Gkyhn? . (gfjbK) @nBegèIdq (n?okts) fJzdqDh fJzdqDh# eEB eo'. nzs T[sè @fJ;Dh
fJ;Dh nfoDh nzfs ;pd e' okyhn?. nfoDh# Fpd i'V'. (fJ; ~) ;G fjodè ftu s[ge dk Bkw ftuko bt'. ethU!
;eb s[ge eè Bkw ikB ihn bhihn?. fJ; dk ;Gk ftu T[ukoB eo'.1245.
j' ;[ efp ;Gk eè phu T[ukoB ehihn?. 1245.
BkfrBkfj Bkfj fJ;fD Jè ; Dh Gkyhn? . (gfjbK) @BkfrBkfj (n?okts) Bkfj fJ;fD Jè;Dh# (Fpd) eEB eo'. T[;
wEDh sk eè nzs ;pd e' okyhn?. dè nzs T[sè @wEDh# Fpd i'V'. (fJ; ~) ;{MtkB'! s[ge dè Bkw ti'I fjodè ftu
;eb s[ge eè Bkw us[o ihn ikBhn?. ikD bt'. (fJ; dk) g[;seK g'EhnK ftu y[bQ eè pykB eo'.1246.
j' g[;se g'EfB wkM fB;ze pykBhn?. 1246.
gfjbK @jfo gfs# (n?okts) @gfs gfs gfsDh# (Fpd) eEB eo'. T[; dè
jfogfs gfs gfs gfsDh nkfd GDhihn?.
nzs ftu @nfoDh# Fpd dh tos'I eo'. (fJ; ~) ;G us[o b'r'! wB ftu s[ge
nfoDh sk eè nzs ;pd e' dhihn?.
dk Bkw ;wM bt'. (fJ; ~) efpZsK nsè ekft ftu fB;zr j' eè ej'.1247.
;eb s[ge eè Bkw us[o ihn ikBhn?.
j' efps ekfp eè wkM fB;ze pykBhn?. 1247.
u"gJh
u"gJh (gfjbK) @rigfs (n?okts) fBqgDh fBqgfD# eEB eo'. fco @fBqgDh
rigfs fBqgDh fBqgfD GfDi?. fBqgDh nfoDh g[fB gd fdi?. nfoDh# Fpd i'V'. (fJ; ~) ;G s[ge dè Bkw ti'I ;wM'. (fJ; dk) d'jok nsè
;G ;qh Bkw s[ge eè bjhn?. d'jk wkM uT[gJh ejhn?. 1248. u"gJh ftu eEB eo'. 1248.
602 ;qh d;w-rqzE ;kfjp ;;sO Bkw wkbk 603

nfVb nfVb
;kti fBqg fBqg fBqgfs fBqgDBh Gkyhn?.
(gfjbK) @;kti fBqg (n?okts) fBqg fBqgfs fBqgDBh# eEB eo'. T[; dè
nfoDh sk eè nzs ;pd e' okyhn?.
nfws s[ge eè Bkw ikB ihn bhihn?. nzs T[sè @nfoDh# Fpd i'V'. (fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw ;wM bt'. (fJ; dk)

j' efps ekfp eè wkM T[uko¤:' ehihn?. 1249. efpZsK nsè ekft ftu T[ukoB eo'.1249.

u"gJh u"gJh

nkfd ;pd wkszr GDhi?. uko pko fBqg gd e' dhi?. gfjbK @wkszr# (jkEh) Fpd ej'. (fco) uko tko @fBqg# Fpd i'V'.
nfoDh sk eè nzfs pykBj[. ;G ;qh Bkw s[ge eè ikBj[. 1250. @nfoDh# T[; dè nzs ftu eEB eo'. (fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw ;wM'.1250.

nkfd r:zdB ;pd T[uohn?. uko pko fBqg ;pdfj Xohn?. gfjbK @r:zdB# Fpd T[uko'. (fco) uko tko @fBqg# Fpd ~ i'V'. wro'I
@nfoDh# Fpd T[; Bkb i'V'. (fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw ;wM bt'.1251.
nfoDh ;pd pj[fo fsj fdi?. Bkw s[ge eè ;G bfj fbi?. 1251.
gfjbK @pki# Fpd dk eEB eo'. (fco) uko tko @fBqg# Fpd i'V'. (fJ;
pki ;pd e' fgqEw GDhi?. uko pko fBqg ;pd Xohi?.
~) ;G s[ge dk Bkw ;wM'. fJ; ftu osk fizBk Gèd B ;wM'.1252.
;eb s[ge eè Bkw gSkB'. :k w? Gèd oshe[ B ikB'. 1252.
gfjbK @pkj# Fpd ~ T[uko'. (fco) uko tko @fBqg# Fpd ~ i'V'. (fJ;
pkj ;pd e' nkfd T[uohn?. uko pko fBqg ;pdfj Xohn?.
~) ;G s[ge dk Bkw ;wM'. fiEè uzrk brè, T[Eè p'b bt'.1253.
;G ;qh Bkw s[ge eè bjhn?. ujhn? fij mk fsj mk ejhn?. 1253.
gfjbK @s[ozr# Fpd ~ eEB eo'. (fco) uko tko @fBqg# Fpd ~ i'V'.
s[ozr ;pd e' nkfd T[uko'. uko pko fBqg gd ej[ vko'. (fJ; ~) ;G s[ge dè Bkw ti'I ;wM'. fiEè ih eoè, T[Eè efj bt'.1254.
;eb s[ge eè Bkw bjhi?. o[u? ijk fsj mto GDhi?. 1254.
gfjbK @j?# (T[&ZuFqtk x'Vk) gd w[y s'I pykB eo'. (fco) uko tko @fBqg#
j? gd w[y sè nkfd pykB'. uko pko fBqg ;pdfj mkB'. Fpd i'V'. (fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw ;wM'. (fJ; dk) efpZsK nsè ekft ftu
Bkw s[ge eè ;eb bfji?. efps ekfp eè wkM GfDi?. 1255. eEB eo' . 1255.
gfjbK @Eoh# (Xosh) Fpd dk eEB eo'. (fco) uko tko @fBqg# Fpd
Eoh ;pd e' nkfd GfDi?. uko pko fBqg ;pd efji?.
ej'. T[; dè nzs ftu @nfo# Fpd eEB eo'. (fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw
nfo gd sk eè nzfs pykB'. Bkw s[ge eè ;eb gSkB'. 1256.
;wM'.1256.
dèt ;pd ej[ nkfd pykBj[. fBqg gd shB pko g[fB mkBj[. gfjbK @dèt# Fpd ~ eEB eo'. (T[; ftu) fco fszB tko @fBqg# Fpd
;sq° ;pd e' pj[fo GfDi?. Bkw s[ge eè ;eb bfji?. 1257. i'V'. wro'I @;sq°# Fpd ~ ej'. (fJ; ~) ;G s[ge dè Bkw ti'I ;wM'.1257.

nwo ;pd ej[ nkfd T[ukoj[. fBqg gd shB pko g[fB vkoj[. gfjbK @nwo# Fpd dk T_ukoB eo'. fco fszB tko @fBqg# Fpd i'V'.
nfo efj Bkw s[ge eè bhi?. efps ekfp eè Ghso dhi?. 1258. (fco) @nfo# Fpd Fkwb eoB Bkb s[ge dk Bkw pD ikJèrk. fJ; dh tos'I
efpZsK nsè ekft ftu eo'.1258.

fBqio ;pd e' nkfd T[uohn?. fBqg gd shB pko g[fB Xohn?. gfjbK @fBqio# (dètsk) Fpd ~ T[uko'. fco fszB tko @fBqg# gd ~ i'V'.
nfo efj Bkw s[ge eè ikBj[. ;ze Skfv fBo;ze pykBj[. 1259. (fco) @nfo# Fpd efj eè s[ge dk Bkw ;wM'. F`ek Sv eè fB;zr j' eè fJ;
dk pykB eo'. 1259.

fpp[X ;pd e' nkfd GDhi?. shB pko fBqg ;pd Xohi?. gfjbK @fpp[X# (dètsk) Fpd dk eEB eo'. (fco) fszB tko @fBqg# Fpd
fog[ efj Bkw s[ge eè bjhnfj. ;zek fsnkfr ;Gk w? ejhnfj. 1260. i'V'. (wro'I) @fog[# Fpd efj eè s[ge dk Bkw ;wM'. ;zek ~ fsnkr eè ;Gk
ftu ej' . 1260.
604 ;qh d;w-rqzE ;kfjp ;;sO Bkw wkbk 605

;[o gd nkfd ;pd e' Xkohn?. shB pko fBqg gd ej[ vkohn?. gfjbK @;[o# Fpd ~ oy'. (fco) T[; Bkb fszB tko @fBqg# Fpd ~
nfo gd sk eè nzfs pykB'. ;G ;qh Bkw s[ge eè ikB'. 1261. i'V'. T[; dè nzs T[sè @nfo# gd eEB eo'. (fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw
;wM'.1261.
;[wB ;pd e' nkfd pykBj[. shB pko BkfJe gd mkBj[. gfjbK @;[wB# (dètsk) Fpd dk eEB eo'. (fco) fszB tko @BkfJe#
nfo gd sk eè nzfs GfDi?. Bkw s[ge eè ;eb bfji?. 1262. Fpd i'V'. T[; dè nzs T[sè @nfo# gd ej'. (fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw
;wM'.1262.
nkfd ;pd fsqfdtè; pykB'. shB pko fBqg gdfj gqwkB'. gfjbK @fsqfdtè;# (;tor dk okik fJzdo) eEB eo'. (fco) fszB tko
nfo gd sk eè nzfs GBhi?. ;G ;qh Bkw s[ge bfj bhi?. 1263. @fBqg# Fpd i'V'. T[; dè nzs ftu @nfo# Fpd ej'. (fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw
;wM'.1263.
fpqzdkoe ;pdkfd T[ukoj[. shB pko BkfJe gd vkoj[. gfjbK @fpqzdkoe# (dètsk) Fpd T[uko'. (fco) fszB tko @BkfJe# gd
nfo gd nzfs stB eè dhi'. Bkw s[ge eè ;G bfj bhi'. 1264. i'V'. T[; dè nzs T[sè @nfo# gd ~ i'V'. (fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw ;wM
bt'.1264.
rfs fptkB ;pdkfd pykDj[. shB pko gfs gfdfj gqwkDj[. gfjbK @rfs fptkB# Fpd pykB eo'. (fco) fszB tko @gfs# Fpd i'V'.
nfo gd nzfs stB eè ejhn?. ;G ;qh Bkw s[ge eè bjhn?. 1265. T[; dè nzs ftu @nfo# gd ej'. (fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw ;wM'.1265.

nfVb nfVb
nz f wq s è ; ;pdkfd T[ u koB ehihn? .
shB pko gfs ;pd stB eè dhihn?. gfjbK @nzfwqsè;# (dètsk) Fpd T[ukoB eo'. T[; Bkb fszB tko @gfs#
;sq° ;pd g[fB sk eè nzfs pykBhn?. Fpd ~ i'V'. nzs T[; dè ftu @;sq°# Fpd eEB eo'. (fJ; ~) ;G ftdtkB
j' ;eb s[ge eè Bkw us[o ihn ikBhn?. 1266. fjodè ftu s[ge dk Bkw ;wM'.1266.
wX[ gd w[y sè fgqEw? Bheè Gkyhn?.
gfjbK @wX[# (nzfwqs) Fpd w[y s'I u`rh soQK T[uko'. (fco) fszB tko
shB pko gfs ;pd stB eè okyhn?.
nfo efj Bkw s[ge eè us[o gSkBhn?. @gfs# Fpd i'V'. (fco) @nfo# gd efj eè s[ge dè Bkw ti'I gSkD'. fiEè b'V
j' ij ij ujhn? ;pd fB;ze pykBhn?. 1267. wB', fJ; dk fB;zr T[ukoB eo'.1267.

;[Xk ;pd e' nkfd T[ukoB ehihn?.


gfjbK @;[Xk# Fpd dk T[ukoB eo'. (fco) T[; dè nzs T[sè fszB tko
fBqg gd sk eè nzfs pko sq? dhihn?.
@fBqg# Fpd tos'. (wro'I) fog[ gd i'V e/ wB ftu s[czr dk Bkw ikD bt'.
fog[ gd Gkfy s[czr Bkw ihn ikBhn?.
j' ;[ efp uT[gJh wkM fB;ze pykBhn?. 1268. (fJ; dk) ;koè ethU! u"gJh ftu fB;zr pykB eo'.1268.

;pd g:{y ;[ w[y sè fgqEw T[ukohn?.


gfjbK @g:{y# Fpd w[y s'I T[ukoB eo'. (fco) fszB tko @fBqg# Fpd
shB pko fBqg ;pd nzfs fsj vkohn?.
i'V'. (fco) @fog[# gd i'V eè s[ge dè Bkw ti'I rqfjD eo'. fJ; dk ethU!
fog[ gd Gkfy s[ge Bkw bjhihn?.
fBvo j' eè d'jfonK ftu gq:'r eo'.1269.
j' ;[ efp d'jok wkfj fBvo j[fJ dhihn?. 1269.
n;[dk ;pd ;[ w[y sè nkfd T[ukfo e?.
gfjbK @n;[dk# (nzfwqs) Fpd ~ w[y s'I T[uko'. (fco) fszB tko T[;
shB pko fBqg ;pd stB eè vkfo e?.
Bkb @fBqg# Fpd i'V'. fco @fog[# efj eè s[ge dk Bkw ftuko'. (fJ; dk) Szd
fog[ efj Bkw s[ge eè us[o fpukohn?.
nsè ;' o mk ftu fB;z r T_ u koB eo' . 1270.
j' Szd ;'omk wkfj fB;ze T[ukohn?. 1270.
606 ;qh d;w-rqzE ;kfjp ;;sO Bkw wkbk 607

fgqEw gqkDdk gd e' ;[ efp pykBhn?. gfjbK @gqkDdk# (nzfwqs) ~ ethU! eEB eo'. T[; Bkb uko tko @fBqg#
uko pko fBqg ;pd stB eè mkBhn?. Fpd ~ i'V'. (fco) @nfo# efj eè fjodè ftu s[ge dk Bkw ;wM'. (fco)
nfo efj Bkw s[ge eè fjqd? gSkBhn?. ;t?:è ftu fBvo j' eè efjD dk uèsk oy'.1271.
j' ;[XfB ;t?:k Ghso fBvo pykBhn?. 1271.
ihtds gd fgq E w T[ u koB ehihn? . gfjbK @ihtds# (nzfwqs) gd dk T[ukoB eo'. (T[; dè) nzs T[sè uko
uko pko fbqg ;pdfj nzfs GDhihn?. tko @fBqg# Fpd eEB eo'. (fco) nfo efj eè s[ge dk Bkw fjodè ftu
nfo efj Bkw s[ge eè fjqdè gSkB b?. gSkD bt'. wèoh ejh rZb ni fjodè ftu XkoB eo bt'.1272.
j' ejh jwkoh nki fjqdè gfjukB b?. 1272.
u"gJh
u"gJh
gfjbK @pg[dk# (nzfwqs) gd ~ T[uko'. (fco) uko tko @BkfJe# gd ~
pg[dk gd e' fgqEw Tukoj[. uko pko BkfJe gd vkoj[.
i'V'. wro'I @;sq°# Fpd ~ eEB eo'. ;G (fJ; ~) s[ge dk Bkw ;wM bt'.1273.
;sq° ;pd eè pj[fo GfDi?. Bkw s[ge ;G bfj fbi?. 1273.
wro'I @dèjdk# (nzfwqs) Fpd eEB eo'. (fco) uko tko @gfs# Fpd i'V'.
pj[fo dèjdk ;pd pykB'. uko pko gfs ;pd gqwkB'. (fco) @nfo# gd efj eè s[ge dk Bkw bt'. (fJ; ~) M{bk Szd ftu gq;zBsk
nfo efj Bkw s[ge eè bjhn?. M{bk Szd phfu jf; ejhn?. 1274. g{ o te ej' . 1274.
gfjbK @gqkDds# (nzfwqs) Fpd ~ eEB eo'. (fco) uko tko @fBqg# Fpd
gqkDds gd fgqEw GDhi?. uko pko fBqg ;pd Xohi?.
i'V'. T[; dè nzs ftu @nfo# Fpd ej'. (fJ; ~) ;G s[ge dè Bkw ti'I
nfo gd sk eè nzfs pykBj[. ;G ;qh Bkw s[ge eè ikBj[. 1275.
;wM'.1275.
nfVb
nfVb
iok ;pd ej[ w[y ;' nkfd pykBhn?.
fog[ efj fBqg gd pko uko c[B mkBhn?. gfjbK @iok# Fpd ~ w[y s'I eEB eo'. fco @fog[# efj eè @fBqg# Fpd dh
;sq° ;pd e' sk eè nzfs pykfB e?. uko tko tos'I eo'. T[; dè nzs T[sè @;sq°# Fpd ~ ej'. (fJ; ~) ;G s[ge
j' ;eb s[ge eè Bkw bhihn? ikfB e?. 1276. dk Bkw ;wM bt'.1276.

fgqEw fpqXsk ;pd T[ukoB ehihn?.


gfjbK @fpqXsk# Fpd dk T[ukoB eo'. T[; dè nzs ftu @;sq[# Fpd eEB
;sq° ;pd e' sk eè nzfs GBhihn?.
eo'. T[; dè T[gozs @;sq°# gd pykB eo'. (fJ; ~) ;koè us[o iB fjodè ftu
pj[fo ;sq[ gd fsj T[go`fs pykBhn?.
s[ge dè Bkw ti'I ikD'.1277.
j' ;eb s[ge eè Bkw us[o fus ikBhn?. 1277.
u"gJh u"gJh

iok ;pd ej[ nkfd T[uohn?. jfo gd nzfs stB eè Xohn?. @iok# Fpd ~ gfjbK T[uko'. T[; dè nzs T[sè @jfo# gd i'V'. (fco) w[y
nfo gd w[y sè pj[fo pykB?. Bkw s[ge eè j'fJ gqwkB?. 1278. s'I @nfo# gd T[uko'. (fJ; ~) s[ge dk Bkw ;wM'.1278.

nfVb nfVb

nkb; ;pd ;[ w[y sè nkfd pykBhn?.


@nkb;# Fpd ~ gfjbK w[y s'I T[uko'. (fco) uko tko @fBqg# Fpd i'V
uko pko fBqg ;pd ;[ jfo efj mkBhn?.
eè (nzs sè) @jfo# Fpd i'V'. (fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw ;wM bt'. (fJ; ~)
;eb s[ge eè Bkw ikB ihn bhihn?.
fB;zr j' eè gkXVh Szd ftu tos'.1279.
j' Szd gkXVh wkM fBvo j'fJ dhihn?. 1279.
608 ;qh d;w-rqzE ;kfjp ;;sO Bkw wkbk 609

so[B dzs gd w[y sè nkfd pykBhn?. gfjbK @so[B dzs# (itkBh ~ dzdD tkbk p[Ykgk) Fpd w[y s'I ej'. fco
nfo efj fBqg gd pko uko g[fB mkBhn?. @nfo# gd efj eè uko tko @fBqg# Fpd i'V'. (fco) @nfo# gd efj eè fjodè
nfo efj Bkw s[ge eè fjqd? pykBhnfj. ftu s[ge dk Bkw ;wM bt'. (fJ; ~) o[nkbk Szd ftu fBvo j' eè
j' Szd o[nkbk fpy? fBvo j[fJ mkBhnfj. 1280.
tos'.1280.
i'pBKs nzse gd fgqEw T[ukohn?.
uko pko fBqg ;pd stB go vkohn?. @i'pBKs nzse# gd gfjbK T_uko'. (fco) uko tko @fBqg# Fpd T[; Bkb
nfo efj Bkw s[ge eè us[o gSkBhn?. i'V'. (fco) @nfo# efj eè s[ge dè Bkw ti'I gSkD'. (fJ; ~_) u"gJh Szd ftu
j' Szd uT[gJh wkfj fB;ze pykBhn?. 1281. fB;zr j' eè pykB eo'.1281.
so[B dzs nfo ;pd ;[ w[y sè Gkyhn?.
us[o pkfo fBqg ;pd stB eè okyhn?. gfjbK @so[B dzs nfo# Fpd w{zj s'I ej'. (fco) T[; Bkb uko tko @fBqg#
;eb s[ge eè Bkw ikB ihn bhihn?. Fpd i'V'. (fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw wB ftu ikD bt'. fJ; ~ fBvo j'
j' ;[XfB d'jok wkfj fBvo j[fJ dhihn?. 1282. eè d'joè ftu tosDk uèsè oy'.1282.
i'pBkfo nfo gd e' nkfd pykBhn?.
uko pko fBqg ;pd stB eè mkBhn?. gfjbK @i'pBkfo nfo# gd ~ pykB eo'. (fco) uko tko @fBqg# Fpd ~
;sq° ;pd e' nzfs stB eè Gkyhn?. T[; Bkb i'V'. T[; dè nzs T[sè @;sq°# Fpd eEB eo'. (fJ; ~) ;G ;{MtkB s[ge
j' ;eb s[ge eè Bkw us[o fufs okyhn?. 1283. dè Bkw ti'I ikD'.1283.
us[oE nt;sk nfo gd nkfd pykBhn?.
gfjbK @us[oE nt;Ek# (p[Ykgk) Bkb @nfo# Fpd pykB eo'. T[; Bkb
u[so pko fBqg ;pd stB eè mkBhn?.
;sq° ;pd e' nzfs ;[ pj[fo pykfB e?. (fco) uko tko @fBqg# Fpd i'V'. wro'I @;sq°# Fpd ~ nzs ftu ej'. (fJ; ~)
j' ;eb s[ge eè Bkw bhihn? ikfB e?. 1284. ;G s[ge dk Bkw ikD bt'.1284.

iwgk;h eè BkwB nkfd T[ukohn?.


gfjbK @iwgk;h# dè BKtK ~ T_uko'. (fco) @jfo# gd efj eè wro'I uko
jfo efj fBqg gd pko uko c[fB vkohn?.
tko @fBqg# Fpd i'V'. (nzs T[sè) ethU! @nfo# Fpd brk eè s[ge dè Bkw eEB
;[ efp s[ge eè Bkw Gky nfo bhihn?.
j' ;[XfB ;t?:k wkM fBvo j[fJ dhihn?. 1285. eo bt'. (fJBQK ~) ;t?:è ftu fB;zr j' eè tosD dk uèsk oy'.1285.

nopbkfo nfo nkfd T[ukoB ehihn?.


gfjbK @nopbkfo (T[wo-t?oh, fwqs{) nfo# dk T[ukoB eo'. fco uko tko
uko pko gfs ;pd stB eè dhihn?.
@gfs# gd i'V'. (fJ; ~) ;G fjodè ftu s[ge dk Bkw ;wM bt'. (fJ; dk)
;eb s[ge eè Bkw ikB ihn bhihnfj.
e[zvbhnk Szd ftu fB;zr gq:'r eo'.1286.
j' Szd e[zvohnk wkfj ;ze sfi dhihnfj. 1286.
nkoikfo nfo nkfd T[ukoB ehihn?. gfjbK @nkoikfo (w"s) nfo# Fpd T[uko'. fco uko tko @fBqg# gd ~
uko pko fBqg gd e' pj[fo GDhihn?.
eEB eo'. fco @nfo# gd i'V eè f;nkDè b'r s[ge dk Bkw gSkDB. (fJ; ~)
nfo efj Bkw s[ge eè us[o gSkBhn?.
M{bBk Szd ftu fB;zr j' eè pykB eoB.1287.
j' Szd M{bBk wkfj fB;ze pykBhn?. 1287.
dèjpk;h nfo jfo gd nkfd GBhihn?. gfjbK @dèjpk;h (ihtB) nfo jfo# gd dk eEB eo'. wro'I uko tko
uko pko fBqg ;pd ;[ pj[fo ejhihn?. @fBqg# Fpd ~ i'V'. (fco) @nfo# Fpd efj eè ;{MtkB s[ge dè Bkw ti'I
nfo efj Bkw s[ge eè us[o fpukohn?.
ftukoB. (fJ; dk) nfVb Szd ftu fBMe j' eè gq:'r eoB.1288.
j' Szd nfVb eè wkfj fBvo efj vkohn?. 1288.
610 ;qh d;w-rqzE ;kfjp ;;sO Bkw wkbk 611

pg[pk;h nfo nfo ;pdkfd pykBhn?. gfjbK @pg[pk;h# (ihtB)nfo nfo# Fpd eEB eo'. T[; Bkb uko tko
uko pko fBqg ;pd stB eè mkBhn?. @fBqg# Fpd i'V'. (fco) @nfo# efj eè s[ge dè Bkw ti'I gSkD'. (fJ; dk)
nfo efj Bkw s[ge eè us[o gSkBhn?. uzuohnk Szd ftu fB;zr gq:'r eo'.1289.
j' Szd uzuohnk wkfj fB;ze gqwkBhn?. 1289.
sBpk;h no jfo e' nkfd pykfB e?. gfjbk @sBpk;h (ihtB) nfo jfo# Fpd dk pykB eo'. (fco) uko tko
uko pko fBqg ;pd stB eè mkfB B?. @fBqg# Fpd ~ i'V'. (wro'I) @nfo# efj eè ;{MtkB' ! s[ge dè Bkw ti'I gSkD'.
nfo efj Bkw s[ge eè us[o gSkBhn?. fiEè ih eoè, T[Eè (fJ; dk) T[ukoB eo'.1290.
j' eoj[ T[ukoB sjk ijk ihn ikBhn?. 1290.
n;[o ;pd e' nkfd T[ukoB ehihn?. gfjbK @n;[o# Fpd dk T[ukoB eo'. fco @fgs# efj eè T[; dè nzs T[sè
fgs efj fBqg gd nzfs stB eè dhihn?. @fBqg# Fpd i'V'. (fJ; Bkb) @nfo# Fpd efj eè s[ge dè Bkw ti'A ;{MtkB
nfo efj Bkw s[ge eè us[o gSkBhn?. gSkD eoB. fiEè ih eoè, fB;zr j' eè eEB eoB.1291.
j' fBvo pykB' sjk ijk ihn ikBhn?. 1291.
okS;kfo gd w[y sè nkfd pykBhnj[. gfjbK @okS;kfo# Fpd w[y s'I ej'. (fco) uko tko @gfs# Fpd T[; Bkb
uko pko gfs ;pd stB eè mkBhnj[. i'V'. (fco) @nfo# Fpd efj eè s[ge dè Bkw ti'I fjodè ftu ikD bt'. iè e'Jh
nfo efj Bkw s[ge eè fus w? ikB b?.
s[jk~ g[Sè, sK fB;zr j' eè d; fdU.1292.
j' i' g{S? s[fj nkfJ fB;ze pskfJ d?. 1292.
dkBtkfo gd w[y sè ;[xfo fgqEw T[ufo. gfjbK @dkBtkfo# (dkBt dk t?oh) gd w[y s'I T[uko'. T[; dè nzs ftu
uko pko fBqg ;pd stB eè nzfs Xo[. uko tko @fBqg# Fpd i'V'. (fco) @nfo# gd efj eè s[ge dè Bkw ti'I gSkD'.
nfo efj Bkw s[ge eè us[o gSkB b?.
(fJ; dk) ethnK dh ;Gk ftu fB;zr j' eè gq:'r eo'.1293.
j' ;[ efp ;Gk eè wkM fBvo j[fJ oky d?. 1293.
nwokodB nfo nkfd ;[ efp T[ukfo e?. gfjbK @nwokodB (d?Is) nfo# Fpd ethU! T[ukoB eo'. T[; dè nzs
shB pko fBqg ;pd nzfs fsj vkfo e?. T[sè fszB tko @fBqg# Fpd oy'. (fco) @nfo# gd efj eè s[ge dk Bkw ftuko'.
nfo efj Bkw s[ge eè ;eb ;[Xko b?.
iè e'Jh gVQBk ukjè, T[; g[oF ~ s[ozs f;yk fdU.1294.
j' gV¤:' ujs fsj Bo e' s[os f;ykfJ b?. 1294.
;eq ;pd ej[ nkfd T[ukoB ehihn?. gfjbK @;eq# (fJzdo) Fpd dk T[ukoB eo'. fco @nfo# @nfo# efj eè uko
nfo nfo efj gfs uko pko gd dhihn?. tko @gfs# Fpd i'V'. T[; dè nzs T[sè @;sO°# Fpd eEB eo'. (fJ; ~) ;G
;sq° ;pd ej[ sk eè nzfs pykBhn?.
ftukotkB'! s[ge dè Bkw ti'I wB ftu ikD'.1295.
j' ;eb s[ge eè Bkw us[o ihn ikBhn?. 1295.
;s feqs nfo nfo nkfd T[ukoB ehihn?. gfjbK @;s feqs (fJzdo) nfo nfo# gd T[ukoB eo'. T[; ftu uko tko
uko pko fBqg ;pd stB eè dhihn?.
@fBqg# Fpd i'V'. T[; dè nzs ftu @;sq°# Fpd pykB eo'. (fJ; ~) ;G s[ge
;sq° ;pd e' sk eè nzfs pykfB e?.
dè Bkw ti'I ;wM bt'.1296.
j' ;eb s[ge eè Bkw bhihnj[ ikfB e?. 1296.
;uh gfsfo nfo nkfd ;pd ej[ Gkyhn?. gfjbK @;uh gfsfo (fJzdo dè t?oh d?Is) nfo# Fpd ~ eEB eo'. T[;
uko pko fBqg ;pd stB eè okyhn?.
Bkb uko tko @fBqg# Fpd i'V'. fco @nfo# efj eè s[ge dè Bkw ti'I uso'!
nfo efj Bkw s[ge eè us[o gSkBhn?.
gSkD'. (fJ; dk) M{bBk Szd ftu fB;zr pykB eo'.1297.
j' Szd M{bBk wkM fB;ze pykBhn?. 1297.
612 ;qh d;w-rqzE ;kfjp ;;sO Bkw wkbk 613

;eqodB nfo fog[ gd nkfd pykfB e?. gfjbK @;eqodB nfo fog[# gd ~ eEB eo'. wro'I fszB tko @fBqg# Fpd
shB pko fBqg gd ej[ pj[fo gqwkfB e?. ~ i'V'. (fco) @;sq°# Fpd efj eè s[ge dè Bkw ti'I ;wM'. (fJ; ~) M{bk S`dK
;sq° ;pd efj Bkw s[ge eè ikBhn?. ftu fB;`r j' eè pykB eo'.1298.
j' M{bk SzdB wkM fB;ze pykBhn?. 1298.
nkfd ;pd g[oj{sfo T[ukoB ehihn?. gfjbK @g[oj{sfo# (fJzdo dè t?oh d?Is) Fpd dk T[ukoB eo'. fco @nfo#
nfo efj fgsDh; nfo gd pj[fo GDhihn?. efj eè @fgsDh; nfo# gd ~ wro'I p'b'. (fJ; ~) ;G us[o s[ge dè Bkw ti'I
;eb s[ge eè Bkw us[o bfj bhihn?. ;wM'. (fJ; dk) ;'omk Szd ftu ;[xVsk Bkb gq:'r eo'.1299.
j' ;[xo ;'omk wkfM fBvo j[fJ dhihn?. 1299.
pk;tkfo nfo nkfd T[ukoB ehihn?. gfjbK @pk;tkfo (fJzdo dè t?oh d?Is) nfo# gd dk T[ukoB eo'. (fco)
fgsDh fJ;Dh nfoDh nz f s GDhihn? . nzs T[sè @fgsDh fJ;Dh nfoDh# Fpd eEB eo'. (fJ; ~) ;G us[o g[oF'! s[ge
;eb s[ge eè Bkw us[o ihn ikBhn?. dè Bkw ti'I ;wM'. (fJ; dk) d'jok Szd ftu fBMe j' eè pykB eo'.1300.
j' Szd d'jok wkfj fB;ze pykBhn?. 1300.
nkfd fpqsjk nfo nfo gdfj gqwkfB e?. gfjbK @fpqsjk (fJzdo) nfo nfo# gd ~ gqwkfDs eo'. T[; ftu fszB
shB pko fJ; ;pd stB eè mkfB e?. tko @fJ;# Fpd ~ i'V'. fco @fog[# gd i'V eè (fJ; ~) s[ge dk Bkw ;wM
fog[ g[fB mkB s[ge eè Bkw gSkB b?. bt'. i' g[oF gVQBk ukjè, T[; ~ Gèd d; fdU.1301.
j' gfV:' ukjs i' Bo fsj Gèd pskfJ d?. 1301.
wxtKse nfo nkfd ;pd e' Gkyhn?. gfjbK @wxtKse (d?Is) nfo# Fpd dk eEB eo'. T[; ftu fszB tko
shB pko fBqg gdfj stB eè okyhn?. @fBqg# Fpd i'V'. (fco) @fog[# Fpd efj eè s[ge dk Bkw ftdtkB'! ;wM bt'.
fog[ efj Bkw s[ge eè ;[xo bjhihn?. (fJ; dk) eEk ehosB ftu y[b eè toDB eo'.1302.
j' eEk ehosB wkfM fB;ze GDhihn?. 1302.
wksbè;q nfo ;pdfj nkfd pykfB e?. gfjbK @wksbè;q (fJzdo) nfo# Fpd dk pykB eo'. (fco) T[; ftu fszB
shB pko fBqg ;pd stB eè mkfB e?. tko @fBqg# Fpd i'V'. wro'I @;sq°# Fpd T[; dè nzs T[sè T[uko'. (fJ; ~) ;{MtkB
;sq° ;pd c[fB sk eè nzfs T[ukohn?. s[ge dk Bkw ;wM'.1303.
j' ;eb s[ge eè Bkw ;[ws ;`Gkohn?. 1303.
fi;BKse nz s e ;pdkfd T[ u kohn? . gfjbK @fi;BKse (d?Is) nzse# Fpd T[uko'. (fco) fszB tko @oki# Fpd
shB pko gd oki stB eè vkohn?. T[; ftu i'V'. wro'I T[; dè nzs ftu @nfo# Fpd Fkwb eo'. (fJ; ~) ;G
nfo g[fB stB? nzfs ;pd eè dhihn?. s[ge dk Bkw ;wM bt'. 1304.
j' ;eb s[ge eè Bkw ;[xo bfj bhihn?. 1304.
g[ozdqkfo nfo nkfd ;pd ej[ Gkfy e?. gfjbK @g[ozdqkfo (d?Is) nfo# Fpd ~ eEB eo'. T[; dè nzs ftu fszB
shB pko fBqg gdfj nzfs fsj okfy e?. tko @fBqg# Fpd ~ i'V'. wro'I T[; dè nzs T[sè @;sq°# ;pd oy'. (fJ; ~) ;G
pj[fo ;sq° gd nzfs stB eè dhihn?. ;{MtkB'! s[ge dk Bkw ;wM bt'. 1305.
j' ;[xo s[ge eè Bkw ;dk bfy bhihn?. 1305.
u"gJh
u"gJh
gfjbK @piqXofo (d?Is) nfo# Fpd ~ pykB eo'. (fco) fszB tko @Jh;#
piqXofo nfo gd nkfd pykBj[. shB pko Jh;o gd mkBj[.
Fpd i'V'. wro'I @nfo# gd nzs T[sè ej'. (fJ; ~) ;G s[ge dk Bkw
nfo g[fB nzfs pj[fo fsj dhi?. ;G ;qh Bkw s[ge bfj bhi?. 1306.
;wM'.1306.
614 ;qh d;w-rqzE ;kfjp ;;sO Bkw wkbk 615

nfVb nfVb
s[okykV nfo nfo gd nkfd T[ukohn?.
gfjbK @s[okykV (fJzdo) nfo nfo# gd T[uko'. T[; dè nzs T[sè fszB tko
shB pko fBqg gdfj nzfs sfj Xkohn?.
;sq° pj[fo g[fB nzfs stB eè mkfB e?. @fBqg# Fpd ~ i'V'. fco @;sq°# gd T[; dè nzs T[sè oy'. (fJ; ~) ;G s[ge dk

j' ;eb s[ge eè Bkw bhihnj[ ikfB e?. 1307. Bkw ;wM bt'.1307.

fog[ gkefo fog[ ;pd nzfs fsj Gkyhn?.


gfjbK @fog[ gkefo# Fpd dè nzs T[sè @fog[# Fpd eEB eo'. T[; ftu
BkfJe gd sq? pko stB eè okyhn?.
fszB tko @BkfJe# gd i'V'. fco T[; dè nzs T[sè ;[xV' ! @fog[# Fpd ej'. (fJ;
fog[ g[fB sk eè nzfs ;[xo efj dhihn?.
~) ;G s[ge dè Bkw ti'I T[uko'.1308.
j' Bkw s[ge pj[ uhB T[ukfo:' ehihn?. 1308.
fJzdqKse nfo nkfd ;pd e' Gkyhn?. gfjbK @fJzdqKse (d?Is) nfo# Fpd ~ eEB eo'. T[; Bkb fszB tko
BkfJe gd sq? pko stB eè okyhn?. @BkfJe# gd ~ i'V'. T[; dè nzs T[sè wro'I @;sq°# Fpd oy'. (fJ; ~) ;G wB
;sq° pj[fo g[fB sk eè nzfs Xohihn?. ftu s[ge dè Bkw ;wM bt'.1309.
j' ;eb s[ge eè Bkw ikB wB bhihn?. 1309.
@dèt# Fpd ~ gfjbK w[y s'I eEB eo'. nzs T[sè @nodB# efj eè fco
dèt ;pd e' w[y sè nkfd pykBhn?.
nodB efj nodB gd nzfs gqwkBhn?. @nodB# Fpd i'V'. T[; Bkb fszB tko @gfs# Fpd oy'. (fJ; Bkb) @nfo# gd

shB pko gfs ;pd stB eè Gkyhn?. efj eè wB ftu s[ge dk Bkw ;wM bt'.1310.

j' nfo efj Bkw s[ge eè wB bfj okyhn?. 1310.


(gfjbK) @nwok nodB# Fpd w[y s'I ej'. T[; Bkb fszB tko @BkfJe#
nwok nodB ;pd ;[ w[y sè Gkyhn?.
gd i'V'. fco @fog[# Fpd ej eè s[ge dk Bkw ;{MtkB gSkD b?D. (fJ; dk)
BkfJe gd sq? pko stB eè okyhn?.
Gèd nGèd s'I w[es j' eè efpZsK ftu eEB eoB.1311.
fog[ efj Bkw s[ge eè ;[xo gSkBhn?.
j' GèdkGèd efps eè wkfj pykBhn?. 1311. gfjbK @fBoiokfo (p[Yègè s'I ofjs dètfsnK dè t?oh d?Is) nodB# gd
fBoiokfo nodB gd fgqEw T[ukfo e?. T[ukoB eo'. T[; Bkb fszB tko @fBqg# Fpd i'V'. (fco) nfo gd Fkwb eo
shB pko fBqg ;pd stB eè vkfo e?. eè ;[xV' ! s[ge dk Bkw ;wM bt'. (fJ; ~) @nfVb# Szd ftu fBMe j' eè
nfo efj Bkw s[ge eè ;[xo bjhihn?. tos'.1312.
j' nfVb Szd eè wkfj fBvo j[fJ dhihn?. 1312.
fpp[X Kse nzs e ;pdkfd T[u ko eo. gfjbK @fpp[XKse (dètfsnK dk nzs eoB tkbè d?Is) nzse# Fpd dk

shB pko fBqg ;pd stB eè vko eo. T[ukoB eo'. T[; Bkb fszB tko @fBqg# Fpd i'V'. (fco) @fog[# Fpd Fkwb eo

fog[ efj Bkw s[ge eè ;[xo fpukohn?. eè ;{MtkB' ! T[; ~ s[ge dk Bkw ftuko'. (fJ; dk) o[nkbk Szd ftu fB;zr
j' Szd o[nkbk wkM fB;ze T[ukohn?. 1313. T[ u koB eo' . 1313.

;[gopkD go nfo gd fgqEw GDhihn?.


gfjbK @;[gopkD (dètsk) go nfo# gd eEB eo'. (fco) fszB tko @gfs#
shB pko gfs ;pd stB go dhihn?.
Fpd i'V'. @nfo# gd Fkwb eo eè s[ge dk Bkw gSkD'. (fJ; dk) uzuohnk
nfo gd Gky s[ge eè Bkw gSkBhnj[.
Szd ftu fB;zr j' eè gq:'r eo'.1314.
j' Szd uzuohnk wkM fBvo j[n? mkBhnj[. 1314.
616 ;qh d;w-rqzE ;kfjp ;;sO Bkw wkbk 617

fgq E w ;pd fsq d tè ; T[ u koB ehihn? . gfjbK @fsqdtè;# (fJzdo) Fpd dk T[ukoB eo'. (fco) @nfo nfo# efj
nfo nfo efj fBqg gd sq? tko GDhihn?. eè fszB tko @fBqg# gd p'b'. wro'I T[; dè nzs T[sè @;sq°# Fpd T[uko'. (fJ; ~)
;sq° ;pd sk eè g[fB nzfs T[ukohn?. ;G s[ge dk Bkw ;wM eè ftuko eo'.1315.
j' ;eb s[ge eè Bkw ;[p[fX fpukohn?. 1315.
fpzqdkoe nfo nfo ;pdkfd T[ukoi?. gfjbK @fpzqdkoe (dètsè) nfo nfo# gd eEB eo'. T[; Bkb fszB tko
shB pko gfs ;pd stB eè vkoi?. @gfs# Fpd i'V'. fco @;sq°# Fpd T[; dè nzs T[sè T[uko'. (fJ; ~) ;G p[ZXhwkB
;sq° ;pd sk eè g[fB nzfs GBhihn?. s[ge dk Bkw ;wM'.1316.
j' ;eb s[ge eè Bkw ;[wfs bfj bhihn?. 1316.
;G fptkB eè Bkw Gkfy rfs Gkyhn?. @fptkB# dè ;koè Bkw gfjbK efj eè fco @rfs# gd eEB eo'. (fco) @nfo
nfo nfo efj fBqg uko pko gd okyhn?. nfo# efj eè uko tko @fBqg# gd oy'. wro'I @;sq°# gd T[; dè Bkb i'V fdU.
pj[o ;sq° g[fB nzfs stB eè dhihn?. (fJ; ~) ;G ;{MtkB'! s[ge dè Bkw ;wM bt'.1317.
j' ;eb s[ge eè Bkw ;[wfs bfj bhihn?. 1317.
nkfd nrfB fit gd e' ;[ gf[B pykBhn?. gfjbK @nrfB# gd ej' nsè fco @fit# gd dk eEB eo'. fco @nfo
nfo nfo efj fBqg uko pko g[fB mkBhn?. nfo# efj eè uko tko @fBqg# Fpd i'V'. (fco) @fog[# gd efj eè s[ge dè Bkw
fog[ gd Gkfy s[ge eè Bkw gSkBhn?. ti'I gSkD'. (fJ; dk) efpZsK iK ekft ftu fB;zr j' eè gq:'r eo'.1318.
j' efps ekfp eè wkfM fB;ze gqwkBhn?. 1318.1

1H fJ; s'I pkd gzikph :{Bhtof;Nh tb'I Sgè ;z;eoD ftu g[Ffgek Sgh fwbdh j?--@fJfs
;qh Bkw wkbk g[okD s[ge Bkw gzuw'X:kfJ ;wkgsw ;s[ ;[Gw ;s[.# go nkw g[oksB phVK
ftu BjhI fwbdh.

You might also like