You are on page 1of 46

1

BİLGİSAYAR DESTEKLİ PROJE II


BİLGİSAYAR DESTEKLİ PROJE II
YILSONU NOTU
KATKI ORANLARI

Dersin Adı Dönemi Dersin Kredisi AKTS

Bilgisayar Destekli Proje III Bahar Dönemi 2+2 4

Başarı Değerlendirmesi Yılsonu Notuna Katkısı


Vize (Ara) Sınav %30
Ders İçi Uygulamalar ve Ödevler %20
Final Sınavı %50
2
ELEKTRİK BÖLÜMÜ II. SINIF
Bilgisayar Destekli Proje II DERSİNİ ALAN ÖĞRENİCİLERİN DİKKATİNE!
VİZE DÖNEMİ
Ödevin Konusu:
 Ders İçi Uygulama1 Müstakil Ev (12,5Puan)
 Ders İçi Uygulama2 Müstakil Ev (12,5Puan)
 Uygulama Ödevi I Zemin+Normal İki Kat Elektrik Tesisat Projesi (25Puan)
Vize Sınavı: Sınav Notu (50Puan)
FİNAL DÖNEMİ
Ödevin Konusu:
 Ders İçi Uygulama3 Bodrum+İki Dükkan+İki Kat Dört Daire Elektrik Tesisat Planı (20Puan)
 Uygulama Ödevi II Küçük İmalat Atölyesi Kuvvet Projesi (30Puan)
Final Sınavı: Sınav Notu (50Puan)
ÖNEMLİ NOT: Uygulama Ödevlerinin çiziminde AutoCAD 2007 ve sonrası sürüm çizim Programı
kullanılacaktır.
Gönderilen ödevlerini isimlendirilmesi “adı_soyadı_uygulamanumara.dwg” şeklinde olacaktır. Örneğin
uygulama1 için aşağıdaki gibi olacaktır.
volkan_erdemir_uygulama1.dwg
3
Ödev Teslimi yapılacak e-mail adresi aşağıdaki gibidir.
autocadodev@hotmail.com
Bilgisayar Destekli Proje II – Resim Nedir?

• Proje: Düşünceye göre yapılacak yapıyı, belli programa göre inşa edilecek bir yapı bütününü;
makine veya elektrik tesisini plan durumunda gösteren çizime denir
• Resim, İnsanların gördüklerini, isteklerini, düşüncelerini ve cisimleri şekillendirme sanatıdır.
• Herhangi bir yüzey üzerine çizgi ve renklerle yapılan, hatta günümüzde kavramsal bir boyutta ele
alınması açısından hemen her tür malzemenin de kullanılabileceği bir anlatım tekniğidir. Resim
yapma sanatıyla ilgilenen kişiye Ressam denir.

Mona Lisa, Leonardo Guernica, Pablo Picasso


Kaplumbağa Terbiyecisi, 4
Da Vinci
Osman Hamdi Bey
ELP-13206 Bilgisayar Destekli Proje II Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR
Bilgisayar Destekli Proje II – Resim Nedir?

Michelangelo, Adem’in Yaradılışı Leonardo Da Vinci, Son Akşam Yemeği

ELP-13206 Bilgisayar Destekli Proje II Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR


Bilgisayar Destekli Proje II – Teknik Resim Nedir?

• Teknik Resim: Bir şeyin nasıl çalıştığını gösteren yada


yapımı için gerekli olan bütün bilgileri eksiksiz olarak taşıyan
resimlere denir.

ELP-13206 Bilgisayar Destekli Proje II Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR


Bilgisayar Destekli Proje II – Teknik Resim Nedir?

Teknik Resim
• Bir şeyin nasıl çalıştığını veya üretildiğini anlamak üzere yapılan çizimdir.
• Mühendisler arasındaki iletişimi en kolay ve en doğru şekilde sağlaması
açısından büyük öneme sahip teknik bir alfabedir.
• Temelde doğrular ve eğrilerin çeşitli şekillerde bir araya gelmesiyle oluşan
teknik resim, yapılması istenen konstrüksiyon ve tasarımın kâğıt üzerinde
tanımlanması sanatıdır.

ELP-13206 Bilgisayar Destekli Proje II Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR


Bilgisayar Destekli Proje II – Teknik Resim Nedir?

• Teknik resim, tasarımdan üretime, pazarlamadan kullanıma kadar bir ürünün başından geçen her
aşamada ilgili kişilere yol gösterir.
• Teknik resim, ürünün malzemesini, nasıl imal edileceğini, boyutlarını, toleranslarını, yüzey
kalitesini, sertlik değerlerini, ısıl işlemini vb. tüm imalat yöntemlerini daha sonrasında ürünün
montajını, taşınmasını ve hatta kullanımını belirli kurallar ve standartlar çerçevesinde anlatır.
• Daha önceleri çeşitli takımların (cıvata, somun ve sembol şablonları, aydınger kağıdı,
iletki(minkale), gönyeler, kurşun kalemler, silgiler, resim kâğıtları, çini mürekkebi, resim masası,
resim tahtası, cetvel, daire şablonu, pistole'ler (yay cetvelleri), yazı şablonları, rapido takımı, T
cetveli, pergel takımı vs.) yardımıyla el ile çizilen teknik resimler, gelişen teknolojiye ayak uydurmuş
ve günümüzde büyük bir oranda bilgisayarlarda CAD (Computer-Aided Design) programları
yardımıyla çizilmektedir.

ELP-13206 Bilgisayar Destekli Proje II Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR


Bilgisayar Destekli Proje II – Tasarı Geometri Nedir?

Tasarı geometri
• Tasarı geometri, uzay problemlerinin çözümlenme ve bu problemlerin grafik olarak gösterilmesini
sağlayan yöntemleri içeren bir bilim dalıdır.
• Tasarı geometri üç boyutlu olan cisimlerin bir düzlem üzerine çizilerek gösterilmesi tekniğidir.

9
Tasarı Geometri
ELP-13206 Bilgisayar Destekli Proje II Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR
Bilgisayar Destekli Proje II – Standartlar (Normlar)

Teknik Resmi Meydana Getiren Özellikler


• Resmin araç ve gereç kullanılarak çizilmesi
• Araç ve gereçlerin kullanma yeterliliğinin kazanılması
• Resim bilgisi
• Tasarı ve çizim
Standartlar(Normlar)
Norm, kurallara uygun veya talimatlara göre anlamında kullanılan Latin kökenli bir kelimedir.
Standartların kullanılmadığı alan yoktur. İlk norm çalışmaları 1917’de Almanya’da başlamıştır.
Dünya Standartları
TSE: Türkiye UNI : İtalya
DIN : Almanya CSA: Kanada
ASA: Amerika NFE: Fransa
CIZ : Japonya VSM: İsviçre
BS : : İngiltere GOST: Rusya
10

ELP-13206 Bilgisayar Destekli Proje II Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR


Bilgisayar Destekli Proje II – Standartlar (Normlar)

İkinci Dünya Savaşından sonra ISO kurularak bugünkü haline getirilmiştir. ISO: International
Organization for Standardization (Uluslararası Standardizasyon Örgütü)

Standartlaşmanın Faydaları
• Ürün cins ve çeşit sayısını azaltmıştır.
• Maliyet fiyatları ve işletme giderleri azaltılmıştır.
• Ticaretle mağaza ve depo yönetim işleri basitleştirmiştir.
• Gereç ve malzeme teminindeki anlaşmazlıkları ortadan kaldırmıştır.
• Ürün kısa zamanda teslimi sağlanır.

11

ELP-13206 Bilgisayar Destekli Proje II Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR


Bilgisayar Destekli Proje II – Teknik Resimde Kullanılan Araç ve Gereçler

Teknik Resimde Kullanılan Araç ve Gereçler


• Resim Masaları
• T Cetveli
• Gönyeler (45˚–30˚–60˚- 90˚)
• Çizim Kalemleri (Rotringler)
• Kurşun Kalemleri
• Kalem Açacakları
• Silgiler (Yumuşak ve Sert Silgiler)
• Ölçü Cetvelleri
• Pistole
• Açı Ölçerler
• Yay Gönyeleri
• Pergel Takımı
• Şablonlar
 Yazı Şablonları
 Şekil Şablonları
 Sembol Şablonları
• Kağıtlar
12
• Yapıştırıcılar

ELP-13206 Bilgisayar Destekli Proje II Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR


Bilgisayar Destekli Proje II – Teknik Resimde Kullanılan Araç ve Gereçler

Kalemler

Teknik resim çizim masası

13
Gönyeler
ELP-13206 Bilgisayar Destekli Proje II Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR
Bilgisayar Destekli Proje II – Teknik Resimde Kullanılan Araç ve Gereçler

T Cetveli: TS 5220’ye göre standart hale getirilmişlerdir. İmalat malzemesi olarak plastik,
gürgen, elma, armut ağacı kullanılır. T cetveli kalınlıkları 3 – 5 mm arasında değişir. Boyları ise mm
olarak ölçüleri şöyledir. 350, 500, 650, 700, 920, 1000, 1270, 1500, 1750, 2000 mm.

14

ELP-13206 Bilgisayar Destekli Proje II Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR


Bilgisayar Destekli Proje II – Teknik Resimde Kullanılan Araç ve Gereçler

Gönyeler: Plastik veya ahşap malzemeden yapılırlar. Çizgi çizmek için en uygun araçlardır. T
cetveli üzerinden kaydırılarak açısına uygun düz çizgi rahatlıkla çizilir

Açı Ölçer (İletki)


Standart gönyeler ile çizilemeyen 0°ile
360°arasındaki açıların ölçüm ve işaretlenmesinde
kullanılır.
15

ELP-13206 Bilgisayar Destekli Proje II Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR


Bilgisayar Destekli Proje II – Teknik Resimde Kullanılan Araç ve Gereçler

Çizim Kalemleri
Çini mürekkebi ile yazmak amacıyla 1928 yılında rotring firması Rotring isimli kalem piyasaya
sürmüştür. Çini mürekkebi ile çizilen çizimler standartlara uygun olup kontrast zenginliği sağlar. Çini
mürekkebi lateks maddesi ihtiva ettiğinden kendiliğinden akmaz. Bu tip kalemler için ideal mürekkeptir.
Kalemin ucu açık kalırsa mürekkep kurur. Kalemin aşağı yukarı sağlanması ile mürekkebin akması
sağlanır. Mürekkeplerin kurumaması için kalemler özel aparat içerisinde saklanır. Çizim yapılırken
yumuşak bir bez bulundurularak kalem ucu devamlı olarak temizlenir. Kalem uzun süre
kullanılmayacaksa su ile temizlenerek kurulanır. Rapido kalem uçları 0,10mm’den başlayarak 2mm’ ye
kadar üretilir.

16

ELP-13206 Bilgisayar Destekli Proje II Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR


Bilgisayar Destekli Proje II – Teknik Resimde Kullanılan Araç ve Gereçler

Rotring Isograf Set (Pergelli)

17

ELP-13206 Bilgisayar Destekli Proje II Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR


Bilgisayar Destekli Proje II – Teknik Resimde Kullanılan Araç ve Gereçler

Versatil Kalemler (Takma Uçlu Kalemler)


Normal kurşun kalemleri açmak zor olduğundan bunu yerine ucu değiştirilebilen versatil
kalemler üretilmiştir. Bu kalemlerin kullanılmasında aynı kalınlıkta çizgi elde edebilmek için kalem çizgi
yönüne 60˚ eğimle tutulmalıdır ve çizim yapılırken kalem kendi etrafında döndürülmelidir. Bu kalemler
yere dik düşürülmemelidir. Uç kalınlıkları mm olarak şu şekildedir. 0,3 – 0,5 – 0,7 – 0,9

18

ELP-13206 Bilgisayar Destekli Proje II Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR


Bilgisayar Destekli Proje II – Teknik Resimde Kullanılan Araç ve Gereçler

Kurşun Kalemler
Çizimde en çok kullanılan kalem türü kurşun kalemdir. Bunlar çeşitli sertlikte grafitten
yapılırlar. Kurşun kalemler kullanılan işe göre bir sertlikte seçilirler. Sertlik grubuna göre üçe ayrılırlar.
 Sert Kalemler: H harfi ile gösterilirler. Sert ucu ifade ederler. Yardımcı çizgilerin çizilmesinde
kullanılırlar.
 Yumuşak Kalemler: B harfi ile bilinirler. Ana çizgilerin çiziminden kullanılırlar.
 Orta Sert Kalemler: HB ve F harfi ile ifade edilirler. Kesik çizgi ve eksen çizgilerinde
kullanılırlar.

19

ELP-13206 Bilgisayar Destekli Proje II Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR


Bilgisayar Destekli Proje II – Teknik Resimde Kullanılan Araç ve Gereçler

Şablonlar
Çeşitli meslek gruplarında kullanılmak üzere yapılmış ve üzerinde meslekle ilgili sembol, şekil
ve işaretlerin bulunduğu şablonlardır.

Daire şablonu Geometrik şekil şablonu

20
Yazı şablonu
ELP-13206 Bilgisayar Destekli Proje II Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR
Bilgisayar Destekli Proje II – Teknik Resimde Kullanılan Araç ve Gereçler

Resim Kağıtları
Resim çiziminde kullanılan kağıtlar, standart hale getirilmişlerdir. Bu kağıtlar, rulo veya tabaka
halinde satılırlar. Kağıdın gramajı kağıdın kalitesini ifade eder; verilen ağırlık 1m2’lik kağıt rulosunun
veya tabakasının ağırlığını verir. Bu ağırlıklar; 60-70-80-90-120-180gr olarak verilir.
Kağıt Çeşitleri
Işığı geçirmeyen kağıtlar: Kurşun kalem veya rapido ile çizim yapılabilen kağıtlardır. Beyaz
veya sarımtrak renkte olabilirler. Bu tür kağıtların parlak yüzeyleri silinmeye uygun olmadıklarından
pürüzlü yüzeyleri kullanılır.
Işık geçiren kağıtlar: Işıkla kopyaları çıkarılacak saydam kağıtlardır. Saydam kağıtlar
şunlardır.
• Aydınger
• Yağlı kağıt
• Muşamba kağıt
• Eskiz kağıt
• Ozalit kağıdı

21

ELP-13206 Bilgisayar Destekli Proje II Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR


Bilgisayar Destekli Proje II – Teknik Resimde Kullanılan Araç ve Gereçler

Aydınger: Gri renkte ve en çok kullanılan kağıt türüdür. Yüzeyi düzgün olanlar rapido için,
pürüzlü olanlar kurşun kalemler için uygundur. İyi bir aydınger, silinmeye, kazınmaya dayanıklı olmalı
ve ışığı iyi bir şekilde geçirmelidir.
Aydınger sıcak havada sertleşir ve kırılgan hale gelir. Rutubetli havada nemi emdiği için
dalgalı hale gelir. Islandığı zaman tamamen bozulan bir kağıt türüdür. Bu tip kağıtlar kaloriferli ve az
rutubetli yerlerde tutulmalı, depo edilmeli ve asla katlanmamalıdır.

22

ELP-13206 Bilgisayar Destekli Proje II Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR


Bilgisayar Destekli Proje II – Teknik Resimde Kullanılan Araç ve Gereçler

Eskiz kağıdı
Çizim öncesi tasarılarda sık sık kullanılan ve
ışık geçirme özelliğine sahip taslak kağıdıdır.

Ozalit kağıdı
Ozalit, ışığa duyarlı bir kağıt kaplama cinsidir.
Yüksek ışık şiddeti kağıda vurdurularak pozlanır. Daha
sonra amonyak eklenerek görüntü kağıda sabitlenir. Plan
kopya basımında sıkça kullanılmaktadır.

23

ELP-13206 Bilgisayar Destekli Proje II Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR


Bilgisayar Destekli Proje II – Teknik Resimde Kullanılan Araç ve Gereçler

Yağlı Kağıt: Nebati yağa batırıldıktan sonra havada Kurutularak elde edilen bir kağıt cinsidir.
Yüzeyleri düzgündür, rutubetten etkilenmez.
Muşamba Kağıt: İçerisine bez konularak elde edilen bu kağıtlar, yırtılmaya ve kazınmaya
karşı çok dayanıklıdır. Kurşun kalem veya çini mürekkebiyle çok iyi çizim yapılır. Zamanla çekmez ve
etkilenmez.
Çizim Folyoları: Plastikten yapılmış malzemelerdir. Bunlara çok net çizim yapılabilmektedir.
Asetat, sert pvc, polyester bu gruba girer. Yıpranması ve yırtılması söz konusu değildir. Hava
şartlarından pek etkilenmezler ve filme alınacak ve çoğaltılacak resimler bunlarla yapılabilir. Daha çok
haritacılık için kullanılır.

24

ELP-13206 Bilgisayar Destekli Proje II Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR


Bilgisayar Destekli Proje II – Standart Kağıt Ölçüleri

Standart Kağıt Ölçüleri


• Resim yapraklarının ebatları TS 88 'e göre standart hale getirilmiştir ve 1m2’lik kağıdın
bölünmesiyle oluşturulmuştur.
• ISO 216, Kanada ve ABD dışındaki dünyanın çoğu ülkesinde kullanılan kâğıt boyutlarının
standartlarını belirleyen ISO kısmıdır.
• 𝟏𝒎𝟐 ’lik kağıt ölçüsüne 𝑨𝟎 kağıdı denilir.

𝑨𝟎 = 𝟏𝟏𝟖𝟗 × 𝟖𝟒𝟏 𝒎𝒎 ’lik ölçülerdedir.

𝟏 𝒎𝟐 = 𝒙 ∙ 𝒚 𝟏 𝒎𝟐 = 𝟐∙𝒚

𝑨𝟎 = 𝟏𝟏𝟖𝟗 × 𝟖𝟒𝟏 𝑨𝟏 = 𝟖𝟒𝟏 × 𝟓𝟗𝟒


𝑨𝟐 = 𝟓𝟗𝟒 × 𝟒𝟐𝟎 𝑨𝟑 = 𝟒𝟐𝟎 × 𝟐𝟗𝟕
𝑨𝟒 = 𝟐𝟗𝟕 × 𝟐𝟏𝟎 𝑨𝟓 = 𝟐𝟏𝟎 × 𝟏𝟒𝟖

25

ELP-13206 Bilgisayar Destekli Proje II Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR


Bilgisayar Destekli Proje II – Standart Kağıt Ölçüleri

ISO 216 A ve B serisi kağıt ölçüleri


ISO 269 C serisi kağıt ölçüleri
26

ELP-13206 Bilgisayar Destekli Proje II Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR


Bilgisayar Destekli Proje II – Standart Kağıt Ölçüleri

27

ELP-13206 Bilgisayar Destekli Proje II Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR


Bilgisayar Destekli Proje II – Standart Kağıt Ölçüleri

28

ELP-13206 Bilgisayar Destekli Proje II Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR


Bilgisayar Destekli Proje II – Kağıtların Katlanması

Resim Kağıtlarının Katlanması

Çizilen projeler, saklama koşuluna göre katlanırlar. Saklama şu şekillerde yapılabilir.


• Düz tabaka halinde haritalar
• Rulo halinde
• Dosyalama şeklinde
 Kapaklı dosya
 Zarf
 Poşet
 Klasör

29

ELP-13206 Bilgisayar Destekli Proje II Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR


Bilgisayar Destekli Proje II – Kağıtların Katlanması

A0, A1, A2 ve A3 formalarına çizilen resimlerin dosyalanarak saklanabilmesi için ebatlarının


dosya büyüklüğüne düşürülmesi gerekmektedir. Bu nedenle bu formalar A4 forması (210x297) esas
alınarak katlanır. Katlama esnasında resmin sağ alt köşesinde bulunan başlığın (Antet) dosya
açıldığında görülecek şekilde üste gelmesine dikkat edilmelidir. TS 88 'e göre standart hale getirilen
katlama şekilleri aşağıda gösterilmiştir.

30

ELP-13206 Bilgisayar Destekli Proje II Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR


Bilgisayar Destekli Proje II – Kağıtların Katlanması

31
A0, Boyutlarındaki Kağıdın Katlanması
ELP-13206 Bilgisayar Destekli Proje II Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR
Bilgisayar Destekli Proje II – Kağıtların Katlanması

A1 Boyutlarındaki Kağıdın Katlanması


32

ELP-13206 Bilgisayar Destekli Proje II Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR


Bilgisayar Destekli Proje II – Kağıtların Katlanması

A2 ve A3 Boyutlarındaki Kağıtların Katlanması

33

ELP-13206 Bilgisayar Destekli Proje II Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR


Bilgisayar Destekli Proje II – Teknik Resimde Yazılar

Teknik Resimde Yazılar


Harfler ve rakamlar resmin tamamlayıcı faktörleridir. Yazılar TSE 88’e göre standart hale
getirilmiş olup norm yazı olarak ifade edilirler. TSE 88’e göre iki tip norm yazı şekli bulunmaktadır.
• Dik norm yazı
• Eğik norm yazı
Norm yazı özellikleri şu şekilde olmalıdır.
• Yazı yüksekliği
• Büyük harf yüksekliği
• Küçük harf yüksekliği
• Harfler arasındaki boşluk
• Satır aralığı
• Kelimeler arasındaki boşluk
• Yazı kalınlığı

34

ELP-13206 Bilgisayar Destekli Proje II Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR


Bilgisayar Destekli Proje II – Teknik Resimde Yazılar

Norm yazının nedenleri?


• Yazı okunaklı olmalıdır
• Resimde kullanılan yazılar, aynı tipte ve aynı özellikte olmalıdır.
• Mikrofilm ve diğer çoğaltmalara uygun olmalıdır.
• Harf ve rakamların, ince yazılarda dahi herhangi bir karışıklığı önleyebilecek şekilde olmalıdır.
• Çoğaltmalarda iki harf arasındaki boşluğun yazı kalınlığının iki katı kadar olması gerekir.
• Büyük ve küçük harflerin kalınlığı aynı olmalıdır.
• Yazı kalınlığı yazının büyüklüğüne göre seçilmeli ve köşeler tam birleştirilmelidir.

35

ELP-13206 Bilgisayar Destekli Proje II Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR


Bilgisayar Destekli Proje II – Ölçek

ÖLÇEKLER
Proje veya resimler gerçek boyutlarında çizilmezler. Bir yerin, haritasını veya plânını yapabilmek
için o yer küçültülerek bir düzlem üzerine çizilebilir. Çünkü haritası veya plânı çizilecek yerin
büyüklüğünde bir kâğıt bulmak ve kullanmak olanaksızdır. Bunun için çizilecek yerleri eşit oranlarda
küçülterek çizmemiz gerekir. Bu küçültme oranına ölçek denir. Ölçek, herhangi bir yerin plân veya
haritası çizilirken, ne kadar küçültüldüğünü gösteren orandır. Plân ve haritaların hepsinde ölçek
bulunur.

Ölçek: Çizilen çizim veya resimlerin herhangi bir elemana ait çizim boyutunun gerçek boyutuna
oranıdır.
Ç𝒊𝒛𝒊𝒎 Ö𝒍çü𝒔ü
Ö𝒍ç𝒆𝒌 = 𝑮𝒆𝒓ç𝒆𝒌 Ö𝒍çü

36

ELP-13206 Bilgisayar Destekli Proje II Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR


Bilgisayar Destekli Proje II – Ölçek

Ölçekler üç gruba ayrılır.


• Gerçek büyüklük ölçeği
• Büyütme ölçü
• Küçültme ölçü

Gerçek büyüklük ölçeği: Resim veya proje tam ölçülere göre çizilme durumunda kullanılan
ölçektir.
Ölçek; 1:1 veya 1/1 şeklinde gösterilir.

Büyütülmüş ölçü: Çok küçük parçaların kolay anlaşılabilmesi için büyütülmesi durumunda
kullanılan ölçüdür.
Ölçek; 2/1, 5/1, 10/1, 20/1 şeklinde gösterilir.

Küçültülmüş ölçü: Haritalar, elektrik projeleri, inşaat projeleri, büyük makine resimleri bire bir
çizilemediklerinden standart hale gelmiş ölçekler kullanılır.
Ölçek; 1/5, 1/10, 1/20, 1/50, 1/100, 1/200, 1/500, 1/1000 şeklinde gösterilir. 37

ELP-13206 Bilgisayar Destekli Proje II Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR


Bilgisayar Destekli Proje II – Ölçek

İç tesisat elektrik tesisat projelerinde;


• Vaziyet planları 1/200, 1/500, 1/1000 ölçeğinde,
• Kat planları 1/50 ölçeğinde,
• Ayrıntılar 1/20 ölçeğinde çizilir.
İç Tesisat: Kapalı alanlarda yapılan tesislere iç tesisat denir.
Dış Tesisat: Elektrik enerjisinin üretiminden iletim ve tüketimine kadar yapılan tesislere dış tesisat
denir.
Proje: Düşünceye göre yapılacak yapıyı, belli programa göre inşa edilecek bir yapı bütününü; makine veya
elektrik tesisini plan durumunda gösteren çizime denir.
Proje çeşitleri
• Öneri projesi
• Ön proje
• Uygulama projesi
• Değişiklik projesi
• Üretim projesi
• Son durum projesi
38
• Detay projesi

ELP-13206 Bilgisayar Destekli Proje II Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR


ELEKTRİK PROJE ÇİZİMİ
AYDINLATMA PROJELERİ
Bilgisayar Destekli Proje II
Elektrik Tesisat Projeleri (Aydınlatma Projeleri)

Elektrik Tesisat Projeleri (Aydınlatma Projeleri)


Bilgisayar ortamında çizilecek olan Elektrik Tesisat Projesi, Mimarı Plan esas alınarak çizilir.
Gerekli olan kısımlar (Vaziyet Planı, Bodrum, Zemin ve Normal Kat Mimari Planları) dışındaki çizimler
silinmelidir. TEL: 0 000 000 00 00
AD MÜHENDİSLİK
FAX: 0 000 000 00 00 GSM: 0 000 000 00 00 BANYO
TABLO
LİNYE SİGORTA
YÜKLEME CETVELİ

SORTİ FAZ GÜÇ


AÇIKLAMA
GERLİM DÜŞÜMÜ HESABI

NT8 KAT
ALANIN
Yükseklik
AYDINLATMA HESABI

Askı
h1
Oda
E Armatür
Armatür Aydın.
Gerekli
Aydınlat. Lamba
ADRES: TEKNİK BİLİMLER MESLEK YÜKSEKOKULU KARAHIDIR MAH. GÜÇ NO IŞIK (W) Sayaç Dolabı Linye P4 Boyu İndeksi Işık Akısı Verimi
Y.ODASI ADI SİGOR. KAKR CİNS A PRİZ R S T ADI En Boy (m) (m) (lüx) Tipi Seviyesi Sayısı
FIRIN ODA ADI
Alan (m) (k) (lm) (AV)
OKUL YOLU SOKAK ELEKTRİK PROGRAM I 2000W P1 W oto 16 - 6 1800 - - 1800 Priz (m) (m) m2 (lm)

KIRKLARELİ A1 W oto 6 4 - - 510 - 510 Aydınlatma

NORMAL KAT
ÇAM.MAK.
P2 W oto 16 - 3 900 - - 900 Priz
2500W
P3 W oto 16 - 4 - - 1200 1200 Priz Kurulu Güç: Kurulu Güç:
PROJE Adı Soyadı Oda No Belge no Vergi Dairesi Vergi No Sorumluluk İmzası Talep Güç: Talep Güç: 2500W
P4 W oto 20 - 1 - 2500 - 2500 Bulaşık Makinesi %eA %eK %eL
SORUMLUSU Volkan ERDEMİR TOPRAKLAMA ESASLARI MUTFAK
P5 W oto 20 - 1 - - 2500 2500 Çamaşır Makinesi
3x40A
Alternatif akım frekanslarında toprak özgül direnci (sık ölçülen değerler) BUL.MAK. AT 13694 3x40A
YAPI DENETİM FİRMASI 2500W
30mA P6 W oto 16 - 1 2000 - - 2000 Fırın
Ana Kolon Hattı
Toprak Cinsi Toprak Direnci (pE) (ohm.m) P7 W oto 3 - 1 - - 100 100 Kombi
100 x L x PA
YAPI DENETİM VERGİ DAİRESİ DENET. ELEKTRİK MÜH. ODA SİCİL DENETÇİ Sorumluluk İmzası Bataklýk 5-40 P8 W oto 16 - 5 - 1500 - 1500 Mutfak Priz %eA=
k x S x U²
=
Oda Aydýnlatma Verimi HesabýÝçin
NUMARASI NUMARASI ADI SOYADI NO BELGE NO Çamur, Kil, Humus 20-200
Alan = a x b A2 W oto 6 4 - - - 634 634 Aydınlatma
Kum 200-2500 Kolon Hattı
KUZEY ZA W oto 6 - - - - 50 50 Zayıf Akım Zil ve Diyafon Tavan %80 Duvar %50 Zemin %30
Çakýl 2000-30000 a = 10,00 m 100 x L x PK
%eK= =
Havanýn Etkisiyle Daðýlmýþ Taþ Çoðunlukla < 1000 b = 9,80 m K1 K oto 40 8 22 4700 4510 4484 13694 TABLO GÜCÜ k x S x U² SALON ÝÇÝN ÖRNEK AYDINLATMA HESABI
EMO ONAYI TREDAŞ ONAYI Kumtaþý 2000-3000 A = 98,00 m2 alan GENÝÞLÝK a (metre)
Granit >50000 Linye Hattı
Morenin (Buzul Taþý) >30000 UZUNLUK b (metre)
Zemin kolon bağlantı filizi IŞIK TALİ TABLOSU VE BESLEME ŞEKLİ 200 x L x P L
%eL= =
min 0,6m Toprak k x S x U² ALAN A = a x b (m2)
p: Özgül direnç (ohm.m) D: Eþdeðer çap(m) l: Toplam iletken uzunluðu (m) TABLO ADI TABLO GÜCÜ TABLO TALEP GÜCÜ BESLEME ŞEKLİ
Ø95 1,5m YÜKSEKLÝK H (metre)
Çıplak Örgülü Bakır

HARMANLI SK.
& & A NT 13694W 8000 x 0,6 + 5694 x 0,4=6894W 3 FAZ %eT = %eA + %eK + %eL =
Ry = ARMATÜRLE ÇALIÞMA YÜZEYÝ
D = 2 x h = H - (0,85 + 0,4)
2D L 3,14 1,5m Ø20 1,5m
%eT = < % olduğundan kesitler gerilim düşümü bakımından uygundur. ARASI MESAFE
Bakır Topraklama Elektrodu
& = Toprak Özgül Direnci lç = Çubuk Boyu
PROJE SORUMLUSU HOL
axb
L = Þerit Uzunluðu Ry = Yatay Topraklama Eþdeðer Direnci ODA ÝNDEKSÝ k=
(a + b) x h
D = Þerit Çapý(Eþdeðer alan) Rç = Dikey Topraklama Eþdeðer Direnci Toprak çelik donatı KOLON ŞEMASI
h = Gömülme Derinliði Re = Toplam Topraklama Eþdeðer Direnci AKIM KONTROLÜ HESABI ODA VERÝMÝ Tavan - Duvar - Zemin
YERALTI BESLEME
Topraklama Detayı GEREKLÝAYDINLATMA ÞÝDDETÝ E (Lüx)
TEDAŞ DAĞITIM a kenarýþerit uzunluðu 10,00 m
98,00
çelik donatılı temel topraklayıcı
U = 380V cos = 0,8
ARMATÜR TÝPÝ N Tipi Armatür
D = 2 x
KUTUSU 3,14
b kenarýþerit uzunluðu 9,80 m LAMBANIN IÞIK AKISI LLümen
Ana Kolon Hattı
& = 150ohm kabul edilirse ODA AYDINLATMA VERÝMÝ AV
TEKNİK UYGULAMA SORUMLUSU YAPI DENETİM ONAYI D = 2 x 31,21 = 11,173 m Kurulu Güç: PA
lç = 1,5m 6 adet IA = = 1,25 x E x A
D = 11,173 m Talep Gücü:
3.U.cos GEREKLÝIÞIK AKISI T
L = 44,7m þerit uzunluðu 2 AV

ZEMİN KAT
GEREKLÝARMATÜR SAYISI n  T / L
& & 150
1 Kolon Hattı
150
KARAHIDIR CAD. Ry = = 10,068 ohm E.Y.ODASI
2.11,173 44,7 PK
2D L
Bağlantı filizi IK = =

Dış Duvar
& 150 3.U.I.cos Çizim Notları
Rç = Rç = = 16,667 ohm 1. Çizimde kulllanılan bütün yazıları "Tablo Yazıları" yazı stilini kullanarak yazınız.
Adı Soyadı 6.1,5
Volkan ERDEMİR Kazýk adeti x lç
Sigorta
SALON 2. Tablodaki her bir satırın yüksekliğini 25br olarak alınız. Sütün genişliğini yazı uzunluğuna
PROJEYİ 1 1 1 Linye Hattı göre ayarlayınız.
YAPTIRANIN Adresi Teknik Bilimler MYO. Karahıdır Mah. Harmalık Mevkii Okul yolu Sk. Re 10,068 16,667
Kutusu SAYAÇ TABLOSU
3. Çizimlerin hepsini uygun katmanlarda çiziniz.
PL
Vergi Dairesi ve Vergi No Re = 6,276 ohm Temel betonu TREDAÞ GÝRÝÞÝ IL = =
U.cos
ARSANIN ÖZELLİKLERİ 1 ESNEK BAĞLANTI (GENLEŞME KÖPRÜSÜ) 25mm2 Bakır
Elektrik Tesislerinde Topraklamalar Yönetmeliði'nde Madde 8-a1/i'ye göre;
İletken
Adı Soyadı Volkan ERDEMİR
Temel 2 DİLATASYON DERZİ (HAREKET ARALIĞI)
YAPI Ut:Temas gerilimi : 50V TREDAŞ Enerji Girişi Potansiyel
Adresi Teknik Bilimler MYO. Karahıdır Mah. Harmalık Mevkii Okul yolu Sk. İNŞAATLARIN İÇİNDE, ESNEK BAĞLANTI İLE
SAHİBİNİN In: Aþýrýakým koruma anahtarýaçma akýmý: 30mA DEMİR DONATISI OLAN DEMİR HAREKET ARALIKLARININ KÖPRÜLENMESİ Dengeleme Barasına 1,5m 18mm Cu
Vergi Dairesi ve Vergi No Çubuk

Ut 50 V
İL İLÇE/BELEDİYE ADRES PAFTA ADA PARSEL Re = = 1666,67ohm olduðundan yapýlan temel topraklamasýuygundur. Çizim Notları TERAS
In 30mA
1. Cetvel ile çizim üzerinde mm olarak ölçtüğünüz değerin 5 katını alarak Bilgisayara
KIRKLARELİ KIRKLARLİ/MERKEZ Tek. Bil. MYO. Karahıdır M. Okul yolu Sk. aktarınız.
Çizim Notları
AÞIRI AKIM KORUMA ANAHTARI KULLANILMASI ZORUNLUDUR.
1. Çizimde kulllanılan bütün yazıları "Tablo Yazıları" yazı stilini kullanarak yazınız.
YAPININ ÖZELLİKLERİ Çizim Notları 2. Çizimlerin hepsini uygun katmanlarda (Duvarlar " Mimari Plan" ve Kolonları "Mimari Çizim Notları 2. Tablodaki her bir satırın yüksekliğini 25br olarak alınız. Sütün genişliğini yazı uzunluğuna
1. Cetvel ile çizim üzerinde mm olarak ölçtüğünüz değerin 5 katını alarak Bilgisayara Kolon" Katmanında) çiziniz. 1. Çizimde kulllanılan bütün yazıları " Oda Yazıları" yazı stilini
ESKİ YENİ TOPLAM göre ayarlayınız.
YAPININ aktarınız. kullanarak yazınız.
YAPININ YAPIM TOPLAM BAĞIMSIZ TOPLAM
TOPLAM EKLENEN KURULU 3. Çizimde kullanılacak olan sembollerin hepsini kendi sembol kütüphanenizden kullanınız.
KULLANMA 2. Çizimde kulllanılan büyük yazıları " Proje Yazıları" ve diğer yazıları "Tablo Yazıları" yazı 2. Cetvel ile çizim üzerinde mm olarak ölçtüğünüz değerin 5 katını
SINIFI SÜRESİ (AY) KAT SAYISI BÖLÜM SAYISI ALAN (m2) 4. Çizimlerin hepsini uygun katmanlarda çiziniz.
AMACI GÜÇ (W) GÜÇ (W) GÜÇ (W) stilinde yazınız. alarak Bilgisayara aktarınız.
3/A Konut 3. Çizimde kullanılacak olan sembollerin hepsini kendi sembol
kütüphanenizden kullanınız.
4. Çizimlerin hepsini uygun katmanlarda çiziniz.
ÇİZEN ÇİZİM TARİHİ ÖLÇEK PROJE NO DİREK NO TALEP GÜÇ KONTROL
VOLKAN ERDEMİR 01.11.2016 1/50
VAZİYET PLANI ÖLÇEK 1/200 TEMEL TOPRAKLAMA HESABI TEMEL TOPRAKLAMA UYGULAMA PROJESİ ZEMİN KAT TEFRİŞLİ PLAN ÖLÇEK:1/50 YÜKLEME CETVELİ VE KOLON ŞEMASI GERİLİM DÜŞÜMÜ VE AKIM KONTOLÜ HESABI AYDINLATMA CETVELİ VE ÖRNEK AYDINLATMA HESABI

Bir elektrik tesisat projesi şu kısımlardan meydana gelir.


• Proje Kapağı
• Vaziyet Planı
• Temel Topraklama Uygulama Projesi
• Elektrik Tesisat Kat Planları
• Yükleme Cetvelleri
• Kolon Şemaları
• Gerilim Düşümü ve Akım Kontrolü Hesapları
• Aydınlatma Cetveli ve Örnek Aydınlatma Hesabı
40
• Teknik ve Özel Şartnameler
• Semboller Tablosu
ELP-13206 Bilgisayar Destekli Proje II Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR
Bilgisayar Destekli Proje II
Elektrik Tesisat Projeleri (Aydınlatma Projeleri)
AD MÜHENDİSLİK
Proje Kapağı TEL: 0 000 000 00 00
ADRES:
FAX: 0 000 000 00 00 GSM: 0 000 000 00 00
TEKNİK BİLİMLER MESLEK YÜKSEKOKULU KARAHIDIR MAH.

Her elektrik tesisat projesinde, proje sorumlusu, OKUL YOLU SOKAK ELEKTRİK PROGRAMI
KIRKLARELİ
arsa ile ilgili özet bilgilerin bulunduğu bir “Proje PROJE
SORUMLUSU
Adı Soyadı Oda No Belge No Vergi Dairesi Vergi No Sorumluluk İmzası

Kapağı” mevcuttur.
Volkan ERDEMİR

YAPI DENETİM FİRMASI

YAPI DENETİM VERGİ DAİRESİ DENETÇİ ELEKTRİK MÜH. ODA SİCİL DENETÇİ Sorumluluk İmzası

Proje kapağı çiziminde aşağıdaki konulara NUMARASI NUMARASI ADI SOYADI NO BELGE NO

dikkat edilmesi yararlı olabilir. EMO ONAYI TREDAŞ ONAYI

• Proje başlığı yazı yüksekliği Height:30br


• Diğer yazıları "Proje Kapak Yazıları" yazı PROJE SORUMLUSU

stilini kullanarak yazınız.


• kapağı, kağıdı
TEKNİK UYGULAMA SORUMLUSU YAPI DENETİM ONAYI
Proje standart A4 ..........NOLU MUHENDIS ICIN

297x210mm ölçülerinde olacaktır.


TESCIL EDILMISTIR.

Adı Soyadı Volkan ERDEMİR


PROJEYİ
YAPTIRANIN Adresi Teknik Bilimler MYO. Karahıdır Mah. Harmalık Mevkii Okul yolu Sk.
Vergi Dairesi ve Vergi No
ARSANIN ÖZELLİKLERİ
Adı Soyadı Volkan ERDEMİR
YAPI
SAHİBİNİN Adresi Teknik Bilimler MYO. Karahıdır Mah. Harmalık Mevkii Okul yolu Sk.
Vergi Dairesi ve Vergi No

İL İLÇE/BELEDİYE ADRES PAFTA ADA PARSEL


KIRKLARELİ KIRKLARLİ/MERKEZ Tek. Bil. MYO. Karahıdır M. Okul yolu Sk. 20L-I-b 695 4

YAPININ ÖZELLİKLERİ
YAPININ ESKİ YENİ TOPLAM
YAPININ YAPIM TOPLAM KAT BAĞIMSIZ TOPLAM
TOPLAM EKLENEN KURULU
KULLANMA
SINIFI SÜRESİ (AY) SAYISI BÖLÜM SAYISI ALAN (m2)
AMACI GÜÇ (W) GÜÇ (W) GÜÇ (W)
3-A Konut-Ticari 16337W
41
ÇİZEN ÇİZİM TARİHİ ÖLÇEK PROJE NO DİREK NO TALEP GÜÇ KONTROL

VOLKAN ERDEMİR 15.04.2016 1/50 TR-3939 8135W

ELP-13206 Bilgisayar Destekli Proje II Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR


Bilgisayar Destekli Proje II
Elektrik Tesisat Projeleri (Aydınlatma Projeleri)

Vaziyet Planı
Projelerde, binanın bulunduğu konumu belirten

HARMANLIK S.
KUZEY
çizimlere Vaziyet Planı denir. Vaziyet planları;
• 1/200 - 1/500 – 1/1000 ölçeğinde çizilir.
• Mimari vaziyet planında binanın üstten görünümü,
katların kesitleri, bulunduğu cadde yada sokağın
isimleri, coğrafi yönler (kuzey) belirtilir.
YERALTI BESLEME 15mt
TREDAŞ
DAĞITIM KUTUSU

• Elektrik tesisat projesindeki vaziyet planında ise ek


olarak,
 Elektrik enerjisinin alındığı direk yada kutu KARAHIDIR CAD.
numarası,
 Hattın uzunluğu,
 Elektrik enerji girişi, VAZİYET PLANI ÖLÇEK: 1/200
 Kullanılan kablonun adı,
 Telekom girişi belirtilmelidir.
Örnek Vaziyet Planı
42

ELP-13206 Bilgisayar Destekli Proje II Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR


Bilgisayar Destekli Proje II
Elektrik Tesisat Projeleri (Aydınlatma Projeleri)

Mimari Planlar
• İnşaat mühendisleri ve mimarlar tarafından yürürlükteki kanun ve mevzuatlara uygun olarak
çizilen yapım planlarına Mimari Plan denir.
• Normal büyüklükteki mimari planlar 1/50 ölçekte çizilirler.
• Mimari planlarda yapıya ait yapım özelliklerinin tamamı gösterilmelidir.
• Elektrik tesisat projesi hazırlanmasında özellikle mimari plan üzerinde bulunan tefriş (yerleşim)
planına dikkat edilmelidir.
• Tefriş planına göre elektrik tesisat projesi çizilirken,
 Mutfak düzenine göre anahtar, priz ve armatürlerin yerlerine,
 Elektrikle çalışan aletlerin (kombi, klima, hidrofor, motor vb.) yerleri,
 Baca ve hava boşluklarının yerlerine,
 Kapılarına açılış yönlerine,
 Odaların mobilya yerleşim düzenlerine,
 WC, banyo, lavabo gibi ıslak hacimlerde küvet, dolap ve aynanın yerlerine dikkat
edilmelidir.
43

ELP-13206 Bilgisayar Destekli Proje II Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR


Bilgisayar Destekli Proje II
Elektrik Tesisat Projeleri (Aydınlatma Projeleri)

BALKON
YATAK ODASI

Basit Mimari ve Tefriş Planı Çizimi


Elektrik tesisat projesi çizimi, mimari

280
planda belirtilen yerleşim planına uygun 490

olarak yapılır. Priz ve anahtarların


yerlerinin belirlenmesinde kapı açılış SALON

yönleri ve kullanılacak elektrikli ev


aletlerinin bulunduğu yerlere dikkat 350

edilmelidir.

520
MUTFAK

260

260
150

320

HOL

270
200

230

230
GİRİŞ
ANTRE

Örnek Kat Tefriş Planı BANYO


44

ELP-13206 Bilgisayar Destekli Proje II Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR


BANYO

Bilgisayar Destekli Proje II FIRIN

Elektrik Tesisat Projeleri (Aydınlatma Projeleri) 2000W

ÇAM.MAK.
2500W

Y.ODASI MUTFAK
BUL.MAK.
2500W

HOL

SALON
E.Y.ODASI

Örnek Kat Tefriş Planı


Sigorta
Kutusu

TREDAŞ Enerji Girişinin


Yapılacağı Yer

TERAS

45

ZEMİN KAT TEFRİŞLİ PLAN ÖLÇEK:1/50


ELP-13206 Bilgisayar Destekli Proje II Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR
KAYNAKLAR
• Volkan ERDEMİR, Üniversite Ders Notları
• MEGEP; Aydınlatma Projeleri; Ankara 2011
• MEGEP; Bilgisayar Destekli Proje Çizimi; Ankara 2011
• MEGEP; Temel Teknik Resim; Ankara 2011
• Mehmet Çevik, Teknik Resim Ders Notları; İzmir 2010
• www.wikipedia.org
• www.emo.org
• İlgili Şartname ve Yönetmelikler

46

ELP-13206 Bilgisayar Destekli Proje II Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR

You might also like