1

Karai Kasang Hta Kamhpa Shamyet Shanat Nga Ga!

Chyumga ni: Shakawn Kungdawn 46:13 Karai Kasang gaw anhte a shingbyi shara hte n-gun rai nga ai.
Ru tsang ai aten e karum na, jin nga chyalu rai nga ai. Dai majaw ginding aga galai mat wa nna,
Nammukdara kaang na bum ni a wam nga ti mung; Hka leng ni wung nga nna kanawng nga ai hte, dai ni
rawt hta ai a majaw bum ni ashun nga ma ti mung, anhte n hkrit ra ga ai. I Yawhan 5:4 KaraiKasang kaw
na shaprat ai wa kadai rai timung, dai mungkan ga hpe dang kau nu ai; padang lam chyawm gaw, anhte a
makam masham rai nga mali ai.

Ga Hpaw : Dai ni na aten Civid 19 pandemic ana zingli a majaw mungkan ting hkrit tsang maja let sadi
sahka hte sak hkrung nga ra ai aten re. Sak hkrung nga pra lam mung shawoi na hte n bung ai hku sak
hkrung nga ra ai majaw myit hta n chye n kaw, n shu nshang nga hkam sha let sak hkrung nga ra ai aten
mung rai nga ga ai. Masha law law wa shawng lam a matu myit ningsin chyip rai, myit mada shara naw
nga na kun? Myit hki lit li ai ni mung law law rai nga ai. Ning re ai mayak mang hkang hkrum nga ai aten
hta myit shim lum ai, myit sim sa ai, awng dang ai asak hkrung lam lu la na matu Karai Kasang hta grau
grau kam hpa manoi manat ra ga ai. Dai shaloi, lak lai ai lam ni hku, Karai a shaman chyeju hkam la lu na
ga ai. Karai Kasang a man hta a lu ai shinggyim masha ni tai nga lu na ga ai. Lawu de na lam ni hku Karai
Kasang a man de sit shang n-gun atsam la ra ga ai.

1. Mai Kaja dik ai lam hpe hkyen lajang da ya ai Karai Kasang re hpe kam sham nga ga.

Karai Kasang gaw anhte a shingbyi shara hte n-gun re. Ru tsang ai aten e karum na, jin nga
chyalu rai nga ai (Sh.K 46:1). Karai Kasang gaw mungkan a mabyin masa ma hkra hpe lachyum n pru ai
sha Kaman bye bye ngut kre mat shangun ai Karai n re. Kam sham ai ni a asak hkrung lam hta hkrum
kadup ai lam yawng kaw na lachyum pru ai lam, chyeju lam lama mi chye na hkam sha lu shangun nna,
makam masham jat galu kaba wa shangun nga ai re. Nsin htat ai, lachyum pru na lam n mu ai, tisn yam
tsin dam hkrai pri rai nga ai byin da masa hta sak hkrung nga ra ai rai tim, yawng mayawng hpe up hkang
nga ai karai Kasang nga nga ai hpe kam sham nga ra ga ai. Ngang kang ai makam masham gaw
mungkan ga hpe dang kau lu ai; padang lam hpe hkam la lu shangun nga ai (I Yawnhan 5:4).

Mungkan masha ni a prat mang hkang a matu, mungkan hpe hpan da ai Karai Kasang hta mai
kaja dik ai lam hkyen lajang da ya ngut chyalu re. Shinggyim masha n chye na lu ai, n hkawn hkrang lu ai,
n chye htai la lu ai ga san ni yawng a matu mung, Hpan Madu kaw mahtai nga chyalu re. Dai hpe kam
sham let Karai Kasang hta kam hpa manoi manat nga na sha ra ga ai. Hpan Madu a hpan da ai lam hta
nsin sin up nga ai hpe ahtoi tai u ga, ngu nna nsin hta nhtoi hpe hpan da ai re. Nsin hte nhtoi lahkawng
yen Karai Kasang a hpan da ai lam rai nna, Karai Kasang a hpung shingkang npu kaw nga nga ai re. Karai
Kasang a hpung shingkang npu hta nsin hpe hkrai byin nga shangun ai nre. Nsin kata kawn nhtoi hpe
byin pru shangun ai re (Ningpawt Ninghpang 1:2-3). Ya, dai ni mung, anhte mungkan masha ni Covid 19
ana zinli a majaw, mungkan ting nsin a ka-up ai kaw, hkrit tsang nga ra ga ai. N kau mi hkrup ngu hkrp
ngoi yawn madai ra nga ga ai. Nkau mi prat ningsin sin nga ga ai. Nkau mi myit ningsin sin ai hku hkam
sha nga ga ai. Anhte myit dum ra ai gaw, Karai Kasang gaw nsin hpe sha hpan da ai Karai n re. Nsin kawn
nhtoi byin pru wa shangun ai Karai re. Kalang lang shinggyim masha a prat hta, myitru yawn hkyen, myit
daw myit hten, myit hki lit li hkrum ai aten hta, myit mada shara n nga mat sai zawn hkam sha chye ga ai.
 2

Karai Kasang kaw akyu hpyi tim lawan mahtai n lu jang, Karai Kasang nga ai ngu ai gaw teng nga ai kun?
(sh) Karai Kasang ngai hpe n tsaw ra ai kun? Karai Kasang hpa baw galaw nga ai kun? Ngu nna myit n
hten ai lam ni, ga san ni law law san chye ga ai re. Kalang lang nhtoi n du hkrau ai zawn hkam sha ai lam
ni, shana yuptung hkying 12:00 noon lai tim nhtoi n mu shi ai shaloi, Karai Kasang hpe ga san law law san
chye ga ai re. Rai tim Karai Kasang gaw nsin kaw nna nhtoi, nsin kata kaw nna pyi nhtoi hpe byin pru wa
shangun ai chyeju lajang da ya ngut chyalu re. Shana de nsin sin wa ai gaw hpang shani nhtoi bai htoi na
matu re. Karai Kasang a plan hta dai nsin nan nhtoi hpe shadan na matu, shapraw na matu, byin pru wa
shangun na matu re. Kalang lang shani nhtoi kaw sak hkrung nga ninglen prat ningsin sin nga ai ni, myit
ningsin sin nga ai aten mung nga chye ga ai. Shinggyim masha a prat hta nsin byin dat n htoi byin dat, rai
sak hkrung nga ra ai aten mung nga chye ga ai. Dai zawn re ai aten ni a matu mung, “Nhtoi” (Yawhan 1:9;
12:36) majing rai nga ai Karai Kasang gaw, nhtoi a htoi san ai lam hpe bai hkam la lu shangun nga ai sha
n-ga mungkan a nhtoi pyi tai lu ai chye ju jaw nga ai re (Mahte 5:14). Karai Kasang hpan lajang da ya ai
chye ju mahkrun nga chyalu re hpe kam sham let, Karai Kasang hta kam hpa manoi manat nga na sha
ahkyak ga ai. Ga shadawn, Chyum laika hta Yosep & Yaw Ba ni hkrum hkra ai mabyin aten nsin chyip
raitim jahtum e mau hpa chye ju hkam la lu ma ai. Stephan n lung the kabai sat hkrum nga ten e pyiakyu
hpyi let, Madu Yesu e nye wenyi hkap la ya e. Madu e ndai mara shanhte hpe hkum shagun ya et, ngu
nsen kaba the jahtau akyu hpyilu wu ai (Kasa 7:59-60).

2. Karai Kasang a ga sadi hte hpung shingkang hta Myit maju Jung ga.

Shinggyim masha asak hkrung lam gaw gara kaw madung dat, myit maju jung nna hkrung nga ai
kun? Ngu ai grai ahkyak ai. Nkau mi tinang tara shadik lu ai kaw, nkau mi tinang a machye machyang
kaw, nkau mi tinang a arawng aya kaw, nkau mi tinang a sut gan kaw madung dat myit maju jung nna
asak hkrung chye ga ai. Mungkan hta tinang a tara shadik lu ai lam, arawng aya, sut gan ja gumhpraw,
hpaji machye machyang ni gaw prat a ngang grin ai shim lum lam hte myit simsa lam hpe n jaw lu nga ai.
Yubak a mang hkang hpe hparan la lu ai pahkam n jaw lu ai. Tsadan a hpung shingkang n pu na lawt lu
lam n jaw lu ai. Yubak a shabrai si ai hpe, awng padang n lu dip la shangun ai re. Dai ni mungkan ting byin
hkrum hkra nga ai Covid 19 pandemic ana zingli hkrum hkra ai aten manam ka ningtawng ai tsi jau ya
doctor ni mung si lawm nga ma ai re. Mungkan a lu su dik, hpungtang hpa ji kungkyang dik mungdan ni
(First world countries) ni hta she ana zingli kap ai masha hte si hkrum ai masha grau law nga ai. Chye
chyang kungkyang ai hpaji ninghkring ni, myit sawn hpaji ningchyoi ni yawng gaw Covid 19 pandemic ana
zingli byin hkrum hkra ai hpe yu nna, shinggyim masha a sut gan, machye machyang, arawng aya gaw
ana zingli kap wa mai ai masa kawn nna, n lu makawp maga ya nga ai ngu tsun nga ma sai. Karai Kasang
a ga sadi hte hpung shingkang hta sha shinggyim masha a prat pra lam a matu shim lum lam hte ngang
grin ai simsa lam nga ai hpe madi madun nga ai re.

Dai ni, nkau mi gaw Covid 19 ana zingli makawp maga tsi ni, shamai shatsai tsi ni tam sawk gin
shalat nga ma ai. Dai kaw myit mada shara tawn na rai nga, ngu nna tsun nga ma ai. Shanhte n dum n
chye ai lam gaw, Karai Kasang gaw tsi mawan hpaji ningtawn ai shinggyim masha ni hpe hpaji n htoi
jahtoi ya nna, Covid 19 ana zingli makawp maga tsi ni, shamai shatsai tsi ni gyin shalat lu na matu chyeju
jaw nga ai ngu ai re. Dai majaw yawng mayawng hpe madu ai hte byin tai shangun ai gaw Karai Kasang
re. Karai Kasang she npawt re, madung re, chyeju madu asak daju re, myit mada shara re. Karai Kasang a
 3

ga sadi hte hpung shingkang hta Myit maju Jung yawng chyu sha prat a ngang grin ai shim lum lam hte
myit simsa lam hpe madu la lu na ga ai.

Yesu gaw “Dai re ai majaw nanhte gaw myit ru myit tsang let, anhte hpa sha na, hpa lu na, hpa
bu hpun na i? nga nna hkum tsun nga myit; kaning rai nme law, tara maigan ni dai nlang hpe tam nga ma
ai; dai yawng mayawng hte hpe nanhte ra nga myit dai gaw, sumsing lamu na nanhte a Kawa gaw chye
nga ai. Nanhte chyawm gaw, Shi a mungdan hte Shi a ding hpring ai lam hpe shawng tam nga mu; shaloi
dai nlang nanhte hpe kahtap jaw na marin dai. Dai rai nna, hpawt ni na matu myit hkum tsang myit”
(Mahte 6:33-34) ngu nna, Karai Kasang a ga sadi hte hpung shingkang hta myit maju Jung ai lam hpe
ahkyak dik hku tsun da ai hte, ngam ai lam ni hpe mau hpa chyeju hku Karai Kasang jaw na re ai lam
pahkam jaw da nga ai re.Tara gaw tinang gat hkai ai hte maren tinang dan la na ra ai lam tsun ai re. Dai
gaw yubak a shabrai si ai hpe sha shabyin ai re. Rai tim Yesu gaw, Karai hta shingbyi ai wa , ban sa lu na,
hki ba la nna lit li gun ai ni sa marit ban sa shangun na (Mahte 11:28); mara n shagun ai sha mara dat ya
let asak hkrung lam ningnan hpe hkam la lu shangun nga ai re. Dai majaw shinggyim masha a asak
hkrung lam hta ahkyak dik ai lam gaw aten la nna, Karai Kasang hte mahku mara kanawn mazum ai lam
re. Myit masin hta ra marin marit dik ai lam gaw Karai a man hta asak hkrung ai lam rai ra ai. Myit dik dik
gaw Karai a hpung shingkang npu hta awng nga ai lam rai ra ai. “Shan nga gaw hka shi hka wam machyu
ai zawn, Karai Kasang hta machyu nga ra ai. Anhte a myit masin, hkrung nga ai Karai Kasang hpe shagroi
gara nga ra ai” (Sh.K 42:1-2). Dai shaloi Karai Kasang jaw ai chyeju kum hpa “kabu gara ai hte myit simsa
ai lam hkam la lu na ra ai. Dai kabu gara ai lam hte myit simsa ai lam gaw, tinang hpa mi nlu tim myit
simsa ai hte kabu gara lu na re. Prat a mahkang shagu a matu mai kaja ai mahtai lu la na re. Nbung laru
kata hta rai tim myit simsa lu ai (Luka 8:23-24). Manghkang hkrum nga ai aten shakawn kung dawn lu ai
(Pawlu yan Sila htawng kata kaw akyu hpyi, mahkawn shakawn ai Kasa 16: 25). Myit mada shara n nga ai
prat kaw nna, myit mada shara hte sak hkrung lam ningnan lu la shangun na ra ai. Yawn hkyen ai kaw
nna kabu gara ai de; myit tsang ai kaw na myit hkut ai de; myit garen ai kawn nna shakawn kungdawn ai
de chyeju jaw ai Karai rai nga ai.

3. Karai hta asak hkrung lam hpe ap da let shingbyi ga.

Anhte a lam ni Yehowa kaw ap ya ga. Mai kaja dik ai lam ni hpe Karai Kasang shabyin ya na re
(Sh.K 37:5). Karai Kasang gaw anhte a shingbyi shara hte n-gun re (Sh.K 46:13). Tinang a asak hkrung lam
hta tinang a hpanda madu a tsaw ra myit, yaw shada ai lam, manu shadan da ai lam ni hpe n chye yang;
tsadan a gunglau ai lam, zingri ai lam, jehten sharun ai lam, mayam shatai da hkrum ai lam kaw na galoi
n lawt lu ai. Karai Kasang a hpung shingkang hte sha tsadan a balen, yubak a shabri kaw na lawt lu ai hte,
manu dan ai, tsawm htap ai, lachyum pru ai, kabu gara ai, myit simsa ai lam ni lu la mai ai re. Yesu gaw
anhte hte rau rai nga ai (Mahte 1:23). Myit masin chying hka hpaw let, rau lu rau sha lu na matu
chyinghka akawk nga ai (Shingran 3:20). Shi anhte hpe ga shaga nga ai. Myit masin hpaw let hkap la ga.
Karai a shaga ai n sen hpe na lu na matu, Karai hpang de na gayin ga. Chyoi pra ai Wenyi hku nna hpaw
shadan dan ai chyeju lam ningnan ni hpe mu mada lu na ga ai, hkam sha lu na ga ai. Atsam marai rawng
ai myit masin. Karai Kasang a man hta (sh) Karai a hpung shingkang npu hta sak hkrung nga lu ai a hkik
hkam galu kaba ai lam hpe grau grau chye na hkam la lu wa na ga ai.
 4

Makau grup yin hte mungkan a byin nga ai maka kum la ni hta myit maju hkum jung. Shinggyim
masha ni a ga ni hta na a asak hkrung lam hpe hkum ap kau. Shinggyim masha hta hkum shingbyi. Ya dai
ni Covid 19 pandemic ana zingli gaw mungkan ting hpe, anhte yawng hpe jahkrit shama nga ai re. Dai
jahkrit shama ai ana zingli a mayam n tai na ahkyak ai. Karai Kasang kaw kam hpa manoi manat shingyi
na sha ahkyak ai re. Anhte n myit mada da ai lam hku nna, Karai Kasang makawp maga na re/ hkye la na
re/bau maka na re. Jahtum e chye ju ningnan hta shang sha lu na ga ai. “Yubak gaw si hkrung si htan hte
up hkang nga ai hte maren, anhte a Madu Yesu Hkristu a marang e, htani htana asak lu la hkra, chyeju
gaw ding hpring ai hte up hkang nga u ga, Yubak law htam wa ai hte yang e chyeju gaw grau nna law
htam wa sai”(Roma 5:21).

Ga Hpungdim

“Makam masham ngu ai gaw, myit mada ai arai ni a lam myit mu myit hkut nga ai hte, garai n
mu yu ai arai ni a lam tau chye tawn lu ai hpe, ngu ai, rai nga ai. De a majaw mung, moi na ni gaw,
sharawng awng ai sakse hkam ya ai lu la ma ai” (Hebre 11:1-2). Karai Kasang hpe chye ai sha n rai; ngang
ngang kang kang kam sham manoi manat let Shi hta shingbyi nga ga. Myit mu myit hkut ai hte anhte a
asak hkrung lam ni hpe Karai Kasang kaw ap da ga. Sharawng awng ai sakse hkam ya ai lu la na re. Karai
Kasang kaw na mau hpa lak lai ai chyeju mu mada hkam la lu na ga ai. Yesu Hkristu hta lawt lu ai lam,
manu dan ai lam, lachyum pru ai lam, hkik hkam ai lam, sari sadang rawng ai lam, sut su ai lam, chye
chyang kunghpan ai lam, asak hte hpring tsup ai lam tutnawng hkam la lu na ga ai law!

Rev. Dr. Lahpai Awng Li

MIT, Insein.