1

Kadai Wa Mahtang Grau Kaba Nga A ta?

(Who is the greatest in the Kingdom/heaven of God)
Chyum daw ni : Mahte 18; 1-5 - Dai ahkying hta e sape ni gaw Yesu hpang de sa du nna, Sunsing
lamu a mungdan hta kadai wa mahtang grau kaba nga a ta? Ngu nna san mu ai. Dai rai nna Shi gaw
ma kaji langai mi hpe shaga la ai hte, shanhte a kaang e shatsap tawn n htawm, nanhte hpe ngai
teng teng tsun made ai gaw, nanhte myit n kayin nna, ma kaji zawn n tai myit yang gaw, sumsing
lamu a mungdan hta, nanhte n shang lu na myit dai. Ndai ma kaji zawn, tinang a myit shanem ai wa
kadai rai ti mung, sumsing lamu a mungdan hta, grau kaba ai wa tai na ra ai. Ndai ma kaji zawn re
ai wa langai mi hpe, nye a amying hte hkap la ai wa kadai mung, ngai hpe hkap la nga ai.

Luka 9:46-48 – Dai shaloi, shanhte hta kadai mahtang grau kaba nga ga ai kun? Nga nna shada tsun
hkat pru ma ai. Yesu chyawm gaw shanhte a kraw lawang na myit mang ai hpe chye ya wu ai
majaw, ma langai mi hpe shaga la nna, shai a makau e shatsap da nhtawm, ndai ma hpe nye a
amying majaw hkap la ai wa kadai mung, ngai hpe hkap la ai rai nga ai; ngai hpe hkap la ai wa
mung, ngai hpe shangun dat ai wa hpe hkap la ai rai nga ai. Dai rai nna, nanhte mahkra hta grau
kaji ai wa gaw kaba grau ai wa rai nga ai.

Luka 22:24 - Dai hta kaga, shanhte hta na kadai wa mahtang grau kaba nga ai kun, nga nna
shanhte shada da tsun shajang pru ma ai.

Ga Hpaw: Shingyim masha ni gaw shingra tara hku nna shada da lapran hta kadai wa grau kaba a
ta? ngu ai hpe myit shang sha ai hte, tinang nan mung grau kaba ai wa tai mayu ga ai re. Rai ti mung,
kadai ni ‘Grau kaba ‘ ai ngu ai hpe shadaw ai shadawn jit na ni langai hte langai n bung nga ai. Chyum
laika hta gaw shingra shinggyim myit (sh) mungkan lam hku shadawn ai shadawn jit na hte, Yesu tsun
sharin ai shadawn jit na n bung ai hpe asan sha tsun sang lang da nga ai. Dai rai nna, Yesu hpe tinang
a hkye la madu hku hkap la kam sham ai Karai Kasang a Kashu kasha ni gaw, Yesu tsun sharin ai
‘kadai wa grau kaba a ta?’ ngu ai lam hpe asan sha chye na hkam la let asak hkrung nga pra na
ahkyak nga mali ai. Langai hkrai mung, nawku hpung hku nna mung, ginwang/ginjaw/ Hkristan
wuhpung wuhpawng hkan daw jau ngai ai ni yawng hte seng nna mung ‘kadai wa mahtang grau kaba
nga ai’ ngu ai hpe asan sha chye na hkam la da yang chyu sha she shada tsaw ra myit the dawjau let
wenyi hta su hprang kalu kaba wa ai ni tai let, Karai Kasang a hpung shingkang hpe grau grau shadan
shadawng lu ai ni tai nga na ga ai.

Chyum Laika Na Mabyin: Marku 33: 34; Luka laika 9:46-48; 22: 24 ni hta Yesu a sape ni a lapran
‘kadai wa grau kaba ai kun?’ ngu nna shada tsun hkat ai hpe mu mada lu ga ai. Mahte 18:1-5 hta gaw
sape ni Yesu hpang de sa du nna, Sumsing lamu a mungdan hta kadai wa mahtang grau kaba nga a
ta? ngu nna san ai hpe mu mada lu ga ai. Ndai daw gaw du na ra ai aten, sumsing mungdan du jang
kadai wa mahtang grau kaba ai na kun ngu ai hpe chye mayu nna Yesu hpe san ai lam mu mada lu ga
ai. Dai majaw mabyin ni hpe yu yang, ya ya a present aten hta shada lapran kadai wa grau kaba a ta?
ngu ai hpe tsun jahta ai lam lawm ai zawn; du na ra ai sumsing mung dan future aten hta kadai wa
grau kaba ai wa rai na kun? ngu ai hpe tsun jahta ai lam mung lawm nga ai hpe mu mada lu ga ai.

Yesu a Sape ni sawn la ai lam: Kadai wa grau kaba a ta? ngu ai hpe sape ni a lapran shinggyim hkum
sai shan myit (Sh) mungkan myit hku myit la sawn la ai hpe mu mada lu ai. Yesu dai hpe chye ya ai
majaw Marku 10:35-45 hta maigan amyu ni (Karai Kasang hpe n kam sham ai ni) a myit mang ai lam
hte Karai Kasang hpe kam sham ai ni a myit mang ai lam (sh) hkap la kam sham ai lam (sh) hkam la ai
lam shai ra ai lam tsun sharin ai hpe mu mada lu ga ai. Karai Kasang hpe n kam sham ai ni a myit
mang ai lam hta gaw ntsa - npu tsang madang (position), sut lu nga mai lam, arawng aya kaba ai lam,
hpaji chye chyang madang tsaw ai lam ni hta hkan nna kadai wa grau kaba ai ngu ai hpe masat masa
galaw ma ai re.

Chyum laika hta Yaku yan Yawhan yan nau mung Karai Kasang hpe n kam sham ai ni a myit
mang ai lam hku myit la ai majaw Yesu kaw sit sa nna, Na a hpung shingkang hta e, na a hkra maga
 2

de langai mi, pai maga de langai mi, dung nga lu na ahkang an hpe jaw mi, ngu nna tsun ai re (Mahte
laika 20:20-28 hta gaw kanu mahtang kasha yan a matu Yetu hpe hpyi nem ai lam mu lu ai).
Dai ni mung position langai ngai hta daw jau nga ai Hkristan ningbaw ningla law malawng,
nawku hpung hkan dawjau nga ai ni law malawng, Hkristan makam masham hte seng ai uhpung
uhpawng ginjaw hkan dawjau nga ai ni law malawng, hpung masha ji nban law malawng gaw Karai
Kasang a man hta (sh) Karai Kasang a mungdan/ sumsing mungdan hta kadai wa grau kaba a ta ngu
ai hpe ntsa -npu tsang madang (position), sut lu nga mai lam, arawng aya kaba ai lam, hpaji chye
chyang madang tsaw ai lam ni hta hkan nna ‘kadai wa grau kaba ai’ ngu ai hpe masat masa galaw nga
ma ai re. ‘Kadai wa grau kaba ai’ ninglaw ningla rai a ta? ngu ai hpe mung dai zawn sha masat la nga
ma ai. Nkau mi nawku jawng/ nta htingnu ni kade woi gaw gap lu ai, alu ja gumhpraw kade lu woi
mahkawng ai, hpung masha kade law ai, management kada dang ai, maigan de kade lang gara hku
hkawm sa lu ai, mung masa lam yan hta kade mying gumhkawng ai, kaning re ai mungkan a ningbaw
ningla ni hte hkrum shaga lu ai, kashu kasha ni kaning re ai ni byin tai wa ai, du hkrawm ai shara
shagun hta kaning rai hkap tau la hkrum ai, etc. lam ni hte grau kaba ai lam hpe shadawn nga ma ai.
Yesu gaw dai zawn rai shadawn ai lam gaw shut ai/Karai Kasang a kashu kasha ni a matu shut shai ai
lam she rai nga ai lam tsun sharin ai hpe chyum laika hta adan aleng mu mada lu nga ga ai.
‘Kadai grau kaba a ta?’ Ngu ai lam hte seng nna Yesu sharin ai lam :

(1) Ma kaji zawn, tinang a myit shanem ai wa kadai rai ti mung, sumsing lamu a mungdan hta, grau
kaba ai wa tai na ra ai. Ma KAJI ZAWN MYIT SAN SENG AI, KANU KAWA NI HPE KAM HPA AI, MARA N
MATSING DA AI (SH) JAHKRING MI NA ATEN HTA SHA MARA RAW DAT KAU YA LU AI, Kanu kawa (sh)
chyechyang kunghpan ai ni a lam matsun madun ai hpe hkam la ra ai myit rawng ra ai hpe sharin ya
ai lam re. Ma kaji ni a prat gaw hkik hkam kaba ai lam hpa mung rai n nga ai, masha ni hpe shingkang
ka-up lu ai atsam mung n nga ai, masha kaba ni hta n gun lagaw hku mung, mahkrum madup hku
nna mung, hpaji machye machyang hku nna mung, ja gumhpraw lu lawm ai lam hku nna mung,
authority/power hku nna mung grit nem ai re. Shi hpe tsaw ra ai kanu kawa, kahpu kana, makyin
junghku ni hpe tsaw ra ai, kam hpa ai, shamyet shanat ai. Dai zawn re ai makaji ni a shingni maka hku
Karai a man, masha a man hta asak hkrung ai ni sumsing mungdan hta grau kaba ai wa re ngu Yesu
tsun sharin ai re.
(2) Kaji htum ai wa zawn myit shanem let asak hkrung ai wa Karai Kasang a man, Karai Kasang a
mungdan/sumsing mungdan hta grau kaba ai wa rai na. Dai rai nna, anhte mahkra hta grau kaji ai
wa gaw kaba grau ai wa rai nga ai (Luka 9:48). Shinggyim masha gaw Karai a hkrang bung sumla hku
hpan da ai re. Karai yaw shada da ya ai hku sak hkrung nga pra na matu re. Rai tim yu bak mara a
majaw dai yaw shada lam a manu, hpung shingkang ni grit mat, yawm mat, ginlut mat sai re. Karai a
yaw shada ai lam hte n htan shai ai hku asak hkrung ai yubak a majaw Karai a man hta n gyingdan ai
ni rai mat sali ai re. Rai tim Karai Yesu hku nna hkye la ai chyeju a marang e sha hkye hkrang la ai
chyeju htani htana asak hkam la lu ai ni rai ga ai re. Karai a kashu kasha tai lu ai ni re. Kam sham ai ni
yawng, Yesu a hkik hkam galu kaba ai chyeju jaw e sha Karai a man e tsawra la hkrum ai, shagying
shadan la hkrum ai, yubak mara raw dat ya hkrum ai ni hkrai re. Tinang hkrai a atsam hte grau ai lam,
manu dan ai lam, hkik hkam ai lam n nnga ai. Dai hpe chye na hkam la let kam sham ai ni re majaw
kaji htum ai wa zawm myit shagrit shanem ai the asak hkrung ra ai ni rai mali ai. Dai hpe she Karai
Kasang sharawng awng ai re. Dai zawn re ai wa she Karai a man hta grau kaba ai wa re.

(3) Ali ama zawn, nlang a mayam tai let dawjau ai wa Karai Kasang a mungdan/sumsing mungdan hta
grau kaba ai wa rai na(MMarku 10:35-45). Masha Kasha wa pyi shangun ma hpe yam sha na, nga nna
du sa ai n rai; shangun ma a amu hpe galaw daw ya na hte, masha law law a matu mara, shi asak hpe
gawng malai jahpu shatai ya na, nga nna du sa ai, ngu nna tsun mu ai ( Marku 10:45). Yesu zawn daw
jau ma n sam hpe dagraw lang let masha wa hpe daw jau ai ni Karai a man hta kaba dik ai wa rai na
re.
 3

Ga Hpungdim: Ma kaji zawn myit kayin let, kaji htum ai ali ama wa zawn nlang a mayam tai let Karai
Kasang a man hta asak hkrung let shada daw jau nga ga. Teng sha Karai a man, Karai a mungdan hta
kaba dik ai wa tai nga lu na ga ai law! To God Be the Glory!

Lahpai Awng Li (Ph.D)

Professor/Director of Judson Research Center.

MIT.