1

Yesu A Hkrungrawt Ai Hpung Shingkang Hte She Galai Shai Wa Lu Ai

Ga Hpaw: Yubak lu ai, n hkum tsup ai shinggyim asak hkrung lam gaw, ra rawng gawng kya ai lam lama
mi gaw ayan nga nga na sha re. Shaloi mai kaja ai asak hkrung lam hpe lu madu la lu na matu n kaja ai,
gawng kya ai, n hkum tsup ai lam lama ma hpe kabai kau da mayu ai, tawt lai mayu ai, galai shai mayu ai
myit gaw tengman ai shinggyim masha a mai kaja dik ai myit masa ningja rai nga ai. Dai rai nna,
shinggyim masha shagu hta “ngai ganing re ai lam ni hpe galai shai kau mayu ai”, “ grau sim sa ai, grau
mai kaja ai, grau n- gun atsam rawng ai, grau asak hkrung lam a pahkam nga ai masha tai nga mayu ai”
ngu ai nga ai re. Dai gaw galai shai lu ai atsam lu la yang chyu sha she grau grau kaja ai, hkum tsup ai, n-
gun atsam rawng ai, pahkam nga ai asak hkrung lam hpe madu la lu na re ngu ai hpe htawng madun nga
ai re. Yesu Hktistu a hkrung rawt ai hte seng ai hpung shingkang chyu sha, shinggyim asak hkrung lam
hpe galai shai kau ya lu ai hte mungkan hpe awng dang ai asak hkrung lam hpe lu madu la shangun lu ai
re.

Hpa Rai Ngai Hkrai Ngai N lu Galai Shai La Ai rai?: Masha law law wa n kaja ai lam lama ma kaw na
lawt lu na matu galai shai mayu nga ga ai re. Nkau mi tinang hkrai lang hte lang shakut yu ma ai. Rai tim
n galai shai lu ai. Dai majaw law law wa “gara hku galai shai wa lu na kun?”, “Ngai kaw atsam n nga ai”
kaning n chye di nga ai ngu tsun chye nga ga ai re. Laika buk ni law law, makam masham tara ni law law,
hpungtang hpaji theories law law gaw tinang a atsam jat wa lu na lam hpe matsun da nga ma ai. Rai tim
dai ni gaw masha hpe “hpa baw di ra ai”, “gara hku di ra ai”, “kaning re ai rip kawp hte nga ra ai” ngu ai
hpe sha tsun dan lu nna galai shai ya lu ai hpung shingkang hpe n jaw lu ma ai. Shinggyim masha a
shingra maka (nature) nan, yu bak lu ai majaw n hkum tsup ai, gawng kya ai, ra rawng ai re. Maga mi de
mung Tsadan a gunglau ai, shagrit shanem ya ai n pu hta asak hkrung nga ra ai majaw, shinggyim masha
gaw tinang hkrai tinang prat hpe galai shai la lu ai lam n nga ai re. Shinggan shingni hku, lam yan nkau ni
hta mai kaja ai lam de galai shai wa ai zawn re ai lam ni nga mai tim, asak hkrung lam ting a matu
pahkam rai nga ai, Yubak hte si ai kaw na lawt lu ai, Karai Kasang a chyeju shingnip npu hta hkrung lu ai
asak hkrung lam ningnan hpe n lu la mai ai re.

Hkrungrawt Ai Hpung Shingkang Hte She Galai Shai Wa Lu Ai: Asak hkrung lam a matu lu la ra ai
mahtai hte akyu ara ma hkra gaw hpan da madu Karai Kasang kaw na sha lu la mai ai re. Hpanda ai Karai
Kasang gaw yubak hta hkrat sum ai majaw, n hkum tsup mat sai, ra rawng gawng kya mat ai shinggyim
masha ni, n hkru n kaja, ra rawng gawng kya ai lam ni hte Tsadan a agung alau ni hpe dang manga awng
dang tawt lai lu na matu, madu Yesu Hkristu a hkrung rawt ai hpung shingkang hpe shinggyim masha ni a
matu chyeju hku jaw da ai re. Yesu Hkristu a shinggyim asak hkrung lam hku shinggyim masha langai
gaw Karai Kasang hte tut nawng kyu hpyi kanawn mazum let, Karai mungga tara hta awng nga nna, dai
mungga ni hpe shani shana myit mang let, gawngkya shangun ai, n kaja shangun ai lam ni hte si hkrung si
htan a palen ni yawng hpe awng dang tawt lai lu shangun nga ai. Dai majaw dai Yesu Hkristu a hkrung
raw tai hpung shingkang gaw galai shai mayu ai ni yawng a matu Karai Kasang chyeju hku jaw da nga ai
re.

Dai majaw shinggyim masha a matu ahkyak dik ai lam gaw, Yesu Hkristu hpe chye chyang hku
hkau ra ai hte Yesu Hkristu a hkrung rawt ai hpung shingkang hpe hkam la lu ai mahkrum madup sakse lu
la ra ai re. Kasa Pawlu gaw Hpilipi 3:10 hta “Yesu Hkristu hte Shi a hkrung rawt ai lam a atsam hpe chye
lu nna” ngu shi a n hkru n kaja ai asak hkrung lam kaw na galai shai wa lu shangun ai atsam hpe tsun dan
da ai re. “ Yesu Hkristu a, na chying galu kaba htum ai atsam gaw, gade wa galu kaba nga ai mung,
 2

nanhte chye na lu myit ga, nanhte a kraw lawang na myit gaw htoi san wa malit ga, ngai hpyi nga nngai”
(Ehp 1:19) ngu nna shinggyim masha shagu a prat hta Yesu Hkristu a hkrung rawt ai hpung shingkang
atsam lu la ra ai lam tsun dan da ai re. Dai hpe lu la ai ni a asak hkrung lam ni galai shai mat wa ai re. Dai
ni mung, asak hkrung ai Yesu Hkristu a hkrung rawt ai hpung shingkang atsam gaw, Yesu Hkristu hpe
kam sham let hpyi nem ai ni a asak hkrung lam hpe galai shai ya nga ai re.

Hkrungrawt Ai Hpung Shingkang A Atsam: Yesu Hkristu a hkrung rawt ai hpung shingkang atsam gaw,
Yesu Hkristu hpe kam sham let hpyi nem ai ni a asak hkrung lam a gawngkya ai lam ni, n kaja ai lam ni,
mang hkang ni, myit ru myit tsang lam ni, myit daw myit hten lam ni, lai wa sai aten na shut hpyi tawt lai
kau ai yubak mara ni, kraw wang myit ningma ni yawng hpe yengseng, gram lajang, tsi shamai ya ai sha
n rai, ningnan tai ai hte chyeju hte hpring ai asak hkrung lam hpe lu la shangun nga ai re.

Masha nkau mi gaw tinang a lai wa sai aten na hkrat sum lam ni, galaw shut ai lam ni, daw dan
shut ai lam ni, yubak mara ni, maroi nni masin nsi lam ni, myit n pyaw hpa lam ni a majaw myit yawn
nga ai ni, myit daw nga ai ni, myit mada shara mat nga ai ni, hkrit tsang nga ai ni kaw na lawt mayu nga
ai re. Dai lam ni yawng kaw nna lawt lu ai hte asak hkrung lam a lagaw lahkam ningnan hte asak hkrung
mayu nga ai re. Yeremi Laika 31:34 hta “shanhte a mara hpe ngai dat kau nna, shanhte a yubak hpe bai
dum ya na ni ai n rai, nga nna Yehowa tsun ai” ngu Yehowa gaw mara hpe dat ya ai, Karai she re lam
tsun da ai re. Kolose 2:14 hta mung “ Anhte a shut hpyit ai yawng mayawng hte hpe shi raw dat kau ya
nna, anhte hte nhtan shai ai htet da ai ga rawng ai, anhte hpe jeyang ai lata jahpan hpe katsut kau ya nu
ai; wudang hta e dai hpe dit shakap let shi dai hpe yeng seng kau nu ai” ngu Yesu Hkristu wudang ntsa e
si hkam ai hte si du hpe awng dang ai hkrung rawt ai atsam gaw, Shi hpe kam sham ai ni a lai wa sai aten
na ra rawng gyangkya ai lam ni hte shut hpyit mara yawng hpe yeng seng kau ya ai lam sakse hkam da
nga ai. Yesu Hkristu shinggyim hkum hkrang dagraw let du sa ai gaw, masha hpe je yang na matu, mara
daw dan na matu n re. Shinggyim masha ni galai shai na matu, jasan jaseng lam lu la na matu, kabu gara
lu na matu,myit mada shara lu la na matu, awng dang ai asak hkurng lam lu la na matu, asak hte hpring
tsup ai asak lu la na matu, Karai Kasang a chyeju hkam la ai kashu kasha ni tai na matu , she du sa ai re
(Yawhan 10:10). Yesu Hkristu hpe kam sham ai hte hpyi nem sit shang ai ni laklai ai chyeju hte sak
hkrung lu na re.

Nkau mi mang hkang law law hpe hkrum kadup nga nna dai hpe awng dang tawt lai mayu nga ai
re. Shinggyim masha a asak hkrung lam, shinggyim wuhpawng gaw yubak hte Tsadan a majaw mang
hkang law law lapran kaw hkrung nga ra ai asak hkrung lam re.Mang hkang lama mi mung nnga ai ngu ai
shinggyim masha nnga ai. Dai hpe Karai Kasang chye nga ai re. De a matu mung Yesu Hkristu a hkrung
rawt ai hpung shingkang atsam hta awng dang tawt lai lu ai chyeju jaw da ai re. Rai tim shinggyim masha
shagu a mang hkang gaw, dai mang hkang ni hpe tinang a atsam, machye machyang, ja gum hpraw hpe
num bat langai tawn nna hparan ai lam rai nga ai. Dai majaw, mang hkang ni a majaw aten shagu hta myit
hki lit li ai, myit yawn ai, myit n-gun n rawng ai, myit mada shara nnga ai asak hkrung lam hta hkrung
nga ai ni law law rai nga ai. Karai Kasang gaw dai zawn re ai shinggyim masha ni hpe tsun nga ai, “na
atsam the n mai byin ai” “ Ngai hpe kam u” “Na mang hkang ma hkra Ngai kaw la sa nna, hpyi nem sit
shang u” “zaw nawng zaw wa up ai hpan da madu asak daju Ngai rai nga nngai” ngu tsun nga ai re.
Shaloi Hpan madu chyeju jaw lajang da ya ai chyeju hta asak hkrung lu ai hte ban sa ai lam lu la na re.
Yesu Hkristu a hkrung rawt ai hpung shingkang atsam gaw nang hpe mang hkang kaw na tawt lai lu ai
chye ju sha n rai, kabu lu ai, shakawn lu ai, sakse tai lu ai, hpung shingkang shadan lu ai asak hkrung lam
hpe jaw ya nga ai re.
 3

Nkau mi ya hkrung nga ai yubak galaw chye ai, gawngkya ai asak hkrung lam hpe gabat kau da
(sh) raw kau da nna asak hkrung lam ningnan hte she bai hkrung mayu nga ai re. Ja gum hpraw, arawng
aya, machye machyang, lak nak ni hte n lu la mai ai re. Hpanda ai Karai Kasang gaw Yesu hta ningnan tai
ai asak hkrung lam hpe lajang da ya ai re. II Korinhtu 5:17 hta “Hkristu hta marai langai ngai rai nga ai
teng yang gaw, shi gaw ningnan hpan da ai wa rai nga ai; dingsa hte gaw lai mat wa sai, yu mu, dai hte
gaw ningnan tai wa sai” ngu nna asak hkrung lam ningnan gaw Yesu kaw nga ai lam tsun dan da nga ai.
Dingsa hpe raw kau, kabai kau da lu nna Hpan da ai Karai Kasang hkyen lajang da ya ai sak hkrung lam
lu la mayu yang, Yesu Hkristu hpe kam sham ra ai. Sha loi (1) Asak hkrung lam hte shai ai asak hkrung
lam ningnan hpe Yesu Hkristu a hkrung rawt ai hpung shingkang atsam hte n pawt hpang wa lu ai re. (2)
dai hpang, ndai dinghta ga a myit n hkan dagraw ai sha, arawn asam ni galai mat wa nna, Karai Kasang a
mai kaja ai, sharawng awng ai hte hkum tsup re ai myit nnan lu la wa nna, wenyi asi si ai masha tai wa
shangun ai re (Roma 12:2). (3) dai kaw nna, Karai Kasang a kasha a chye chyang ai hpunda hpe dep lu
nna, hkum tsup re ai masha ngu ai, Hkristu hte shadawn ram ai gawng shing-yan a lanang hkap lu hkra
wenyi makam masham hta kung hpan wa ai masha ni tai wa lu shangun nga ai re (Ehpesu 4:13).

Ga Hpungdim: Yesu Hkristu a hkrung rawt ai hpung shingkang atsam gaw shinggyim masha ni a sak
hkrung lam hpe galai shai ya nga ai re. Kam sham ai ni, Yesu Hkristu jaw ai hprung rawt ai hpung
shingkang atsam ngu ai mungkan hpe awng dang lu ai, yu bak hte si hkrung si htan hpe awng dang lu ai
chyeju hte asak hkrung lam ningnan hta sak hkrung lu shangun nga ai re. Yesu Hkristu a hkrung rawt ai
hpung shingkang atsam gaw dai ni anhte yawng hpe kabu hpa shi ga jaw nga ai. Dai gaw, “Karai Kasang
a man e kaning re ai byin da masa hta rai tim myit mada shara n nnga ai ngu ai nnga ai” ngu ai re. Na asak
hpe nang n madu ai. Na asak hkrung lam hpe nang hkrai gaw gap la nmai ai. Nang hkrum hkra ai mayak
mang hkang ni, yubak mara ni, gawngkya ai lam ni, myit daw myit hten ai lam ni, yawn hkyen ai lam ni,
myitru myit tsang lam ni, hkrit tsang lam ni, myit ningma ni, prat ningma ni yawng hpe nang hkrai hparan
la n lu ai. Hpan da ai Karai hta she yawng mayawng hpe dang di lu shangun ai, tawt lai lu shangun ai,
awng dang lu shangun ai daru magam hpung shingkang nga ai re. Dai hpe kam sham ai wa, dai ni, lak lai
ai shinggyim asak hkrung lam hpe hkam la lu na re. Yesu Hkristu hpe na a lam ap ya u. Na myit masin
chyinghka hpaw nna Yesu Hkristu a tsaw ra myit de sit shang u. Yesu Hkristu hpe na asak hkrung lam a
madu hku kam hpa manoi manat u. Yesu Hkristu a hkrung rawt ai hpung shingkang atsam a chyeju nang
hkam la lu na re. Shaloi, tsawra myit the hpring ai, lachyum hte hpring ai, manu dan ai, myit dik ai, kabu
ai, pyaw ai, shakawn kung dawn lu ai, Karai a hpung shingkang shadan lu ai asak hkrung lam hpe hkam
la lu na ra ai. With God all things are possible. To God be the Glory!

Ginlen shalai ai,

Rev. Dr. Lahpai Awng Li
MIT, Insein Yangon.