Jawapan

8. (a)
Bab 1  Pengenalan kepada Reka Bentuk
dan Teknologi

1.

(i) Keseimbangan
(ii) Keringkasan
2. (a) Satu bidang yang melibatkan proses mereka (iii) Kepelbagaian
bentuk sesuatu produk yang dapat dilihat dan (b) (i) Keseimbangan bermaksud kesamaan dan
dipegang. kesepadanan dari segi berat, tarikan, dan
(b) Proses mereka bentuk produk yang boleh dilihat tumpuan imbangan.
tetapi tidak boleh dipegang. (ii) Keringkasan bermaksud reka bentuk yang
3. (a) Garisan ringkas, teratur, dan mudah difahami oleh
(b) titik-titik sesiapa sahaja.
(c) jarak (iii) Kepelbagaian ialah menggunakan pelbagai
gaya, nilai, dan idea yang berbeza dalam
4. (a) sesuatu persembahan.
9. (a) Menggunakan elemen yang sama atau hampir
sama dalam reka bentuk.
(b) Menggunakan pelbagai gaya, nilai, dan idea yang
berbeza dalam sesuatu persembahan.
(c) Unsur seni yang mempunyai ciri yang
bertentangan atau bercanggah antara satu sama
(b) Ilusi bermaksud bentuk objek yang bersifat 2D lain.
yang dapat dilihat atau dihasilkan melalui lukisan, 10. (a) Pengulangan – Kerusi tersebut menggunakan
catan, fotografi, dan cetakan pada permukaan elemen yang sama atau hampir sama dalam reka
yang rata. bentuk.
(b) Keseimbangan – Kerusi tersebut mempunyai
5. (a) Ada bayangan
kesamaan dan kesepadanan dari segi berat,
(b) Berstruktur
tarikan, dan tumpuan imbangan.
(c) Bersifat tiga dimensi(3D)
6. (a) Rupa 11.
(b) Tekstur
7. (a) (i) Tekstur
(ii) Bentuk
(iii) Garisan
(b) (i) Tekstur atau jalinan atau penyatuan bahagian-
bahagian tertentu sehingga membentuk
sesuatu benda yang boleh dilihat, rasa dengan (Terima lakaran murid yang relevan)
jari pada permukaan sesuatu benda. Elemen:
(ii) Bentuk ialah objek yang mempunyai struktur (a) Rupa
jisim, isi padu, dan struktur bentuk dalaman. (b) Garisan
(iii) Garisan ialah satu deretan atau susunan siri Prinsip:
titik-titik yang bersambung dan mempunyai (a) Pengulangan
jarak yang tertentu. (b) Keseimbangan
12. (a)

Rajah A Rajah B Rajah C

J1 © Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.

 (b)
Tandakan(✓) Tandakan(✓)
jika ada. jika ada.
Bil Elemen Produk Prinsip Produk
A B C A B C
1 Garisan ✓ ✓ ✓ Keseimbangan ✓ ✓ ✓
2 Rupa Pengulangan ✓ ✓
3 Bentuk ✓ ✓ ✓ Kontras ✓
4 Tekstur ✓ ✓ ✓ Kepelbagaian ✓ ✓
5 Saiz ✓ ✓ ✓ Kesatuan ✓ ✓
6 Warna Keringkasan ✓
7 Ruang ✓ ✓ ✓ Harmoni ✓ ✓

13. (a) Kecenderungan inovasi – Produk yang dihasilkan 18. ✗

unik dan berdaya saing.
(b) Kreativiti – Kain mop lantai boleh diganti dan
dibersihkan, mempunyai takungan air yang boleh
diletakkan pembersih lantai serta boleh disembur.
(c) Keaslian reka bentuk – Produk yang dihasilkan
tidak meniru produk orang lain.
(d) Kekuatan kualiti dan kebolehpasaran – Produk
yang dihasilkan bermutu tinggi dan mempunyai
bentuk yang menarik.
(e) Ergonomik – Produk yang dihasilkan direka mesra
pengguna. Ia adalah ringan dan mudah disimpan.
14. 20. (a)
✓
✗
✓
19. Syarikat BCA telah melakukan kesalahan memplagiat
atau meniru hasil kerja syarikat lain yang telah
dipatenkan. Syarikat ABC boleh mengambil tindakan
undang-undang terhadap Syarikat BCA iaitu di bawah
Akta Hak Cipta 1987.

( Terima lakaran murid yang dapat menjimatkan ruang)
15. (a) (ii) Jujur
( Terima lakaran murid yang kreatif dan menjimatkan ruang)
(b) (i) Ujian beban
(ii) Ujian cantuman
(iii) Model kukuh dan cantuman baik
(iv) Model masih kukuh
16. (a) Menyumbang kepada perkembangan teknologi
moden.
(b) Menyumbang kepada pembangunan sosial, sains,
dan teknologi.
(c) Memenuhi kehendak individu dan masyarakat
(d) Memudahkan urusan kerja melalui pengubahsuaian.
(e) Memupuk nilai invensi, inovasi, dan kreatif.
(f ) Membuka peluang kerjaya dan pekerjaan.
(b) (i) Keaslian
(iii) Bermanfaat
(iv) Mesra alam sekitar
(v) Selamat digunakan
(c) (i) Keaslian – Produk yang direka adalah daripada
idea sendiri dan bukan plagiat serta meniru
karya orang lain.
(ii) Jujur – Jujur menentukan harga produk
yang berpatutan dan tidak membebankan
pengguna.
(iii) Bermanfaat – Pengguna mendapat manfaat
daripada produk yang dihasilkan itu.
(iv) Mesra alam sekitar – Gunakan sumber yang
tidak mendatangkan kesan negatif terhadap
alam sekitar.
(v) Selamat digunakan – Semua produk yang
dihasilkan seharusnya selamat digunakan
dan tidak membahayakan pengguna dan
persekitaran.
21. ✓

17. B ✗

A ✓
C ✓

© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd. J2

 22. Invensi merupakan satu proses mencipta produk (b) Saya akan pilih sofa Rajah A. Sofa kulit senang
baharu atau perkhidmatan yang belum pernah dijaga dan hanya perlu lap sekiranya sudah kotor.
ada sebelumnya dan belum dipatenkan. Inovasi Sofa kulit juga adalah reka bentuk ergonomik. Sofa
merupakan pengubahsuaian terhadap produk sedia itu boleh dibuka dan dijadikan katil dan ditutup
ada dengan membuat pembaharuan dan peningkatan untuk dijadikan sofa biasa. Sofa Rajah A juga lebih
fungsi agar ianya lebih baik, menarik, menjimatkan, kukuh dan stabil berbanding sofa Rajah B.
dan mempunyai pelbagai fungsi.
2. (a)
Praktis PT3
1. ✓
✗
✓

2.
C
A
(Terima lakaran murid yang dapat menjimatkan
B ruang)
(b) Bermanfaat bermaksud produk yang dihasilkan
3. dapat memberikan manfaat kepada Encik Halim
kerana ia menjimatkan ruang di mana katil boleh
dibuka ketika anak-anaknya ingin tidur dan
ditutup jika tidak perlu.
Selamat digunakan pula ialah katil tidak terlalu
4. (a) Kreativiti tinggi serta katil tingkat satu dan dua boleh
(d) Keaslian reka bentuk disimpan jika tidak diperlukan. Ianya kurang
(e) Ergonomik menghalang laluan di bilik.
5. (a) Rajah A: Rupa
Rajah B: Bentuk
(b) Rajah A: Rupa bermaksud hujung titik bertemu Bab 2  Pengurusan Projek
dengan titik permulaannya dan tidak
berjisim. 1. ✓
Rajah B: Bentuk bermaksud objek yang
mempunyai struktur jisim, isi padu, dan ✗
struktur bentuk dalaman.
(c) ✓
Rajah A Rajah B
2. Disiplin dalam menentukan perancangan, tadbir
Tidak berjisim. Berjisim. urus, kepimpinan, dan pengawalan bagi mencapai
matlamat khusus dan kejayaan projek.
Satu permukaan. Lebih daripada satu permukaan.
3. ✓
Tidak berstruktur Berstruktur.
✗

✓
Cabaran KBAT
1. (a)
4. (a) (i) Tiada meja untuk menulis di bilik.
Elemen/ (ii) Pemerhatian dan teknik kajian atau
Prinsip penyelidikan.
Rajah A Rajah B
reka
bentuk (b)

Elemen (i) Saiz: (i) Saiz:

reka bentuk Boleh diubah Tetap.
bergantung (ii) Tekstur:
kepada Kasar.
kegunaan. (iii) Bentuk:
(ii) Tekstur: Bentuk lebih
Licin dan moden.
berkilat. (Terima lakaran murid yang dapat menjimatkan ruang)
(iii) Bentuk:
Bentuk biasa. 5. (a) Perancangan
(b) Penjadualan
Prinsip (i) Keseimbangan: (i) Keseimbangan: (c) Pengawalan
reka bentuk Keseimbangan Keseimbangan
semetri. asimetri.

J3 © Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.

 6.
Mingguan
Bil Aktiviti
1 2 3 4 5 6 7

(a) Perbincangan konsep dengan pelanggan. ✗

Melakar reka bentuk meja berdasarkan

(b) ✗
kehendak pelanggan.

(c) Mencari dan mendapatkan bahan mentah. ✗

Melakukan kerja menanda, mengukur, dan

(d) ✗
memotong.

(e) Memasang projek. ✗

(f ) Menguji dan membuat penambahbaikan. ✗

(g) Kemasan. ✗

(h) Penyerahan projek. ✗

7. (a) Supaya pelanggan berpuas hati dengan reka
bentuk, bahan yang digunakan, masa yang
diambil dan kos sesuatu projek serta ianya dapat
menyelesaikan masalah pelanggan.
(b) Ianya bertujuan agar dapat
penambahbaikan atau pembetulan sekiranya
perlu dan menjimatkan kos.
(c) Mencari bahan mentah bermaksud keperluan
mendapatkan sumber manusia, bahan, dan
peralatan untuk menyiapkan sesuatu projek.
Mendapatkan bahan mentah bermaksud
mendapatkan bahan mentah untuk sesuatu
projek.
8. (a) S
(b) Specify (spesifik)
Tujuan projek ialah membuat 20 unit meja serba
guna.
(c) Measurable (Boleh ukur)
Kos pengeluaran (20 unit) = RM240
Kos jualan = Kos pengeluaran seunit + Peratus
keuntungan
= RM 12 + RM6
= RM 18
(d) A
(e) Attainable (Boleh capai)
Tenaga kerja dan kewangan juga mencukupi.
(f ) Realistic (Realistik)
Projek dapat menepati kehendak pelanggan dan
mendatangkan keuntungan kepada syarikat.
(g) T
(p)
(h) Time-Bound (Jangka masa yang ditetapkan)
Projek dapat disiapkan dalam jangka masa yang
ditetapkan dan cukup kewangannnya.
9. (a) MEJA SERBA GUNA.
dibuat (b) (i) MOHAMMED AZMI BIN DAUD
(ii) SITI SARAH BINTI AHMAD
(iii) FATIN AMALI BINTI MAT LAZIM
(Terima jawapan murid yang relevan)
(c) Bilik sempit untuk menempatkan meja tulis.
(d) Sukar untuk menulis kerana tiada meja.
(e) Menyediakan meja serba guna untuk memudahkan
kerja menulis dan menaip komputer.
(f ) Menjimatkan ruang di mana meja tersebut boleh
dibuka dan disimpan.
(g) Kumpulan sasaran bagi projek ini ialah golongan
murid.
(h) 20 unit untuk peringkat pertama.
(i) Pengurus projek : Mohammed Azmi Bin Daud
(j) Pereka bentuk : Siti Sarah Binti Ahmad
(k) Pembangun mock-up atau model: Fatin Amali Binti
Mat Lazim
(l) Digunakan untuk menulis dan menaip komputer.
(m) Bersaiz sederhana dan boleh dilipat untuk
disimpan.
(n) Kos anggaran RM 20.
(o) Langkah pertama ialah mengenal pasti masalah.
Kami telah mengumpulkan maklumat iaitu dengan
mengadakan temu bual dengan pelanggan dan
melayari internet untuk menjana idea reka bentuk.
Berikut ialah penjanaan idea secara terancang
yang kami lakukan melalui teknik pemerhatian.
Kami membuat perbandingan antara dua produk
seperti di bawah:
Produk A Produk B

Kriteria

• Boleh digunakan untuk menulis.

• Boleh digunakan untuk menulis.
Fungsi • Senang dibuka dan disimpan jika
• Statik iaitu tidak boleh dilipat.
tidak perlu.

Persembahan Ringkas dan menarik. Biasa dan tidak menarik.

Tujuan pasaran Semua pengguna. Semua pengguna.

© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd. J4

 Kuantiti Seunit untuk fasa pertama Seunit untuk fasa pertama
Kos RM12 RM10
Jangka masa 3 hari 2 hari

(q) Setelah membuat perbandingan di antara produk Praktis PT3

A dan produk B, maka kumpulan kami memilih 1. (i) Skop kerja
produk A. (ii) Tempoh masa
(r) (iii) Kos projek
2. ✓
✗
✓

(s) Kami telah membuat pengujian untuk projek ini. 3.

✗
Berikut adalah laporannya. ✓
(t)
✗
Jenis ujian Parameter Keputusan
4. (a)
Ujian kekuatan 1. Berat beban Model dapat
cantuman/ 3kg. bertahan dan tidak Kos Jumlah
Ujian beban 2. Masa beban rosak. Bahan Kuantiti
seunit (RM) (RM)
diletakkan
ialah 30 Tepung gandum ½ kg 2.80 sekilo 1.40
minit.
Yis 1 paket 1.00 sepaket 1
Ujian 1. Model Model tidak
kestabilan diletakkan terbalik. Gula pasir 200gram 3.00 sekilo 0.60
di atas Buku
simen menggelongsor ke Marjerin 200gram 1.00 segram 2.00
beserta bawah. Sekaya 200gram 1.00 segram 2.00
muatan.
2. Model Jumlah 7.00
diletakkan
di atas (b) Kos pengeluaran = Kos bahan + Kos upah
permukaan + Kos overhed
rata. = RM7.00 + RM4.00 + RM3.00
= RM14.00
(u)
Sedikit penambahbaikan dibuat iaitu Kos pengeluaran sebiji = RM 14.00/20
menambahkan palang kayu di bahagian hadapan = RM 0.70
agar buku atau komputer tidak jatuh atau
(c) Kos jualan = Kos pengeluaran + Keuntungan
menggelongsor.
= RM0.70 + RM0.35
(v)
= RM1.05
Perancangan/Minggu 1 2 3 4 5
Cabaran KBAT
Merancang ✗
1. (a)

Menyaring maklumat ✗

Melakar ✗
(Terima jawapan murid yang relevan)
(b) (i) Mengumpulkan maklumat tentang reka
Menghasilkan bentuk melalui internet dan temu bual
✗ ✗
mock-up dan model dengan Puan Lai.
(ii) Penjanaan idea secara terancang:
(w) Kos pengeluaran seunit = Kos bahan + Kos upah ● Teknik pemerhatian dengan melihat reka

+ Kos overhed bentuk produk di pasaran dan pemerhatian

= RM12 + RM4 + RM2 masalah kehidupan seharian.
= RM18.00 ● Teknik sumbangsaran iaitu secara

perbincangan dalam kumpulan.

(x) Kami berpuas hati dengan hasil projek ini. (c) Langkah 1: Mengurus.
Diharapkan projek ini dapat digunakan untuk Saya akan mencari keperluan bahan dan
menyelesaikan masalah pengguna yang alatan yang diperlukan untuk membuat projek
memerlukan meja belajar yang ringkas tetapi bekas pensel ini. Saya juga akan menyediakan
ergonomik dengan kos yang berpatutan. penjadualan masa.

J5 © Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.

 Langkah 2: Menyelidik. (b) Fungsi yang pelbagai.
Maklumat tentang reka bentuk boleh didapati (c) Idea baharu.
melalui melayari internet, bacaan, soal selidik, dan Perancangan dalam pengurusan projek
temu bual dengan pelanggan. (a) Pembahagian tugasan.
Langkah 3: Menjana idea. (b)
Saya menggunakan penjanaan idea secara
terancang iaitu:
Perancangan/Minggu 1 2 3 4 5
(i) Teknik pemerhatian dengan melihat reka
bentuk produk di pasaran dan pemerhatian
masalah kehidupan seharian. Merancang ✗
(ii) Teknik sumbangsaran iaitu secara
perbincangan dalam kumpulan.
Langkah 4: Membuat mock-up atau model. Menyaring maklumat ✗
Mock-up yang digunakan adalah bahan sebenar
iaitu botol minuman kosong yang dikumpulkan Melakar ✗
Langkah 5: Pengujian.
Ujian akan dilakukan agar produk berfungsi seperti
yang dirancang. Contohnya ujian cantuman dan Menghasilkan mock-up ✗ ✗
ujian kestabilan.
Langkah 6: Penambahbaikan. (c) Kos pengeluaran
Selepas ujian dilakukan, penambahbaikan akan = Kos bahan + Kos overhead + Kos upah
dilakukan sekiranya perlu. = RM30.00 + RM3.00 + RM7.00
= RM40.00
Bab 3  Proses Reka Bentuk (d) Bergantung kepada kehendak pelanggan.

1. (a) Proses perbincangan antara pengurus projek Analisis kajian

dengan pelanggan untuk memenuhi kehendak (a)
pelanggan dalam penghasilan produk berdasarkan Kriteria Produk A Produk B
ciri-ciri projek brief.
(b) Pengurus projek dan pelanggan.
2. ✓
✓ Fungsi • Boleh • Boleh
✗ menempatkan menghalang dari
kasut tetapi pandangan orang
✓ bilangan yang lain.
terhad. • Boleh letak
✓
• Kasut senang banyak kasut.
✗ untuk dicuri.

✗ Persembahan Kurang menarik Lebih menarik,

dan fungsi terhad. boleh ditutup,
✓ terlalu tinggi.
3. (a) Model
Tujuan pasaran Memberi pilihan Memberi pilihan
(b) Produk sebenar/Objek sebenar.
kepada Encik Lim kepada Encik Lim
(c) Supaya dapat mengikut kriteria projek brief, rupa
dan pengguna dan pengguna
bentuk yang bertepatan, dan dapat memenuhi
lain. lain yang ingin
kehendak pelanggan.
rak kasut yang
4. Analisis kajian bertutup dan dapat
5. (a) Lakaran idea memuatkan banyak
(b) Mock-up kasut.
(c) Model
6. Tajuk projek: 20 unit untuk fasa 20 unit untuk fasa
Kuantiti
(a) Rak kasut serba guna. pertama pertama.
(b) Menyimpan kasut dan boleh dijadikan tempat
duduk. Kos Seunit RM 35.00 Seunit RM 40.00
(c) Di rumah atau tempat yang sesuai seperti asrama.
Jangka masa 2 hari 3 hari
Gambaran keseluruhan projek:
(a) Encik Lim dan pengguna lain. (b) Ya, Kerana ia mempunyai rekaan yang menarik dan
(b) Memenuhi permintaan Encik Lim. pelbagai fungsi serta harga yang berpatutan.
(c) Mengatasi masalah kasut yang senang hilang atau
dicuri. Lakaran
(d) Rak kasut ini boleh dikunci dan boleh dijadikan (a) Berkualiti tinggi.
kerusi. (b) Boleh memuatkan banyak kasut dan boleh
dijadikan tempat duduk.
Reka bentuk projek
(c) Produk perlu tahan dan tidak mudah pecah.
(a) Elemen reka bentuk yang digunakan ialah garisan,
bentuk, saiz, dan warna. Prinsip reka bentuk yang Mock-up
digunakan ialah keseimbangan, pengulangan, (a) Kertas kadbod, gam perekat panas, pisau, gunting,
dan kesatuan. dan bahan lain yang sesuai.

© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd. J6

 7. 4. (a) Ujian kekuatan cantuman
(b) Ujian kestabilan
Kriteria Produk A Produk B (c) Ujian beban
Fungsi • Boleh • Boleh 5. B    C    A
menempatkan menghalang
kasut tetapi dari pandangan 6. (a) Kotak
bilangan yang orang lain. (b) Polisterin
terhad. • Boleh letak (c) Kayu/mounting board
• Kasut senang banyak kasut.
untuk dicuri
Cabaran KBAT
1. (a) Saya akan pilih Model Q kerana model ini sesuai
Jangka masa Dua hari Tiga hari untuk digunakan oleh Encik Leong.
Kelebihan:
8. (a) (i) Mempunyai dua bahagian untuk mengelap
cermin dan bahagian badan kereta.
(ii) Batang mop boleh dipanjang dan
dipendekkan ikut kesesuaian.
(iii) Bahagian kepala mop boleh dilipatkan untuk
mengelap bahagian bumbung dan cermin
kereta.
(b) (i) Kualiti:
Bagaimanakah kualiti pembuatannya?
Adakah pelanggan mempunyai sebarang
permintaan yang unik?
Apakah standard yang perlu dipatuhi?
(b (i) Kriteria reka bentuk yang diterapkan dalam (Pilih mana-mana dua sahaja)
lakaran tersebut ialah fungsi yang pelbagai. (ii) Stail/Gaya:
(ii) Peralatan dan bahan yang perlu digunakan Bagaimanakah reka bentuk untuk produk
untuk menghasilkan mock-up rak kasut serba yang dihasilkan?
guna tersebut ialah kertas kadbod, pisau, Adakah reka bentuk ini akan mendapat
gunting, gam perekat panas, dan sebagainya. perhatian di pasaran?
(iii) Fungsi:
9. (a)
Apakah fungsi produk ini?
Di manakah produk ini hendak digunakan?
(iv) Sasaran pengguna dan pasaran:
Siapakah yang akan menggunakan produk
ini?
Siapakah pesaing produk dalam pasaran?
Pengguna yang bagaimanakah akan
(b) menggunakan produk ini?
(Pilih mana-mana dua sahaja)

Ujian Pertengahan Tahun

1. ✗
10. (a) Model dapat bertahan tanpa rosak. ✗
(b) Model adalah stabil dan tidak terbalik jika ✓
diletakkan di atas permukaan rata.
2.
✗
Praktis PT3 ✓
1.
✗ ✓
✗
3. ✓
✓

2.
C ✓
A
B ✓

3. ✗ 4.
B
✓ C
✓ A

J7 © Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.

 5. C 19. (i) Perekat kayu
(ii) Benang dan jarum
B
(iii) Gam paip PVC
A 20.
✗
6. ✗
✓
✓ ✓
✓ 21. (a) (Terima lakaran murid yang relevan. Bentuk yang
dihasilkan mestilah tidak tajam. Bentuk lonjong
adalah bentuk meja yang sesuai.)
(b) Jawapan berdasarkan lakaran murid di Soalan 21(a).
(c) Jawapan berdasarkan lakaran murid di Soalan
7. ✗    ✓    ✓ 21(a).
22. (a) (50 x RM0.70) + (3 x RM2.50) + (20 x RM0.10) +
8. (a) Mengawal pelaksanaan
(2 x RM2.50) + (50 x RM0.50) + (5 x RM2.50) +
(b) Menentukan bilangan produk
(3 x RM1.70)
(c) Menyediakan pelan atau lukisan reka bentuk
= RM35 + RM7.50 + RM2+RM5 + RM25 + RM12.50
produk
+ RM5.10
9.
✓ = RM92.10
✓ (b) Kos keseluruhan rantai kunci ialah kos bahan + kos
overhed, iaitu RM92.10 + RM3 = RM95.10.
✗ (c) Kos jualan = Kos modal + Peratus keuntungan
= RM95.10 + RM0.66(35% keuntungan)
10.
A 50
B = RM1.90 + RM0.66
= RM2.56
A
23. (a) (i) Persembahan
(ii) Tujuan pasaran
11. Bilangan murid = 4 orang
(iii) Kuantiti
Masa = 6 jam
(iv) Kualiti
Kadar upah sejam = RM 5
(v) Kos
Bilangan hari = 4 hari
(vi) Stail / Gaya
Kadar upah = 4 orang x 6 jam x RM5 x 4 hari = RM480
(vii) Jangka masa
Kadar upah seorang = RM 480
4 orang (b) Borang projek brief.
= RM 120 seorang (c) Untuk menjawab persoalan pada senarai semak
12. agar dapat memuaskan hati pelanggan.
✗ 24. (a) Mengenal pasti segala aktiviti yang terlibat dalam
✓ pembangunan projek.
✗ (b) Mengelakkan kerugian masa dan kos serta
mengawal sumber tenaga pekerja.
13. (i) Memperoleh hasil optimum. (c) (i) Menentukan aktiviti jadual.
(ii) Komunikasi berlaku secara terbuka. (ii) Menyusun aktiviti mengikut keperluan.
(iii) Penglibatan yang menyeluruh. (iii) Menganggarkan sumber yang diperlukan
untuk aktiviti.
14.
✗ (iv) Menganggarkan tempoh masa untuk sesuatu
✓ aktiviti
(v) Pembangunan jadual.
✓ (vi) Menganggarkan kos dan menyediakan bajet.

15. (i) Kepelbagaian ahli dalam pasukan.

(ii) Bilangan ahli pasukan tidak terlalu besar. Bab 4  Lakaran
(iii) Pemilihan ahli dengan teliti. 1. ✓
16.
✓
✓
✗
✓
✓
✓
✗

✓
17.
B ✓
A 2.
✗
B ✓
✗
18. (i) Dawai kasa / Kadbod
(ii) Foam / Kayu ✗
(iii) Plastisin / Polisterin

© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd. J8

 3. (a) Lakaran oblik Cabaran KBAT
(b) Lakaran isometrik
1.
(c) Lakaran perspektif
4. (a) Lakaran isometrik
(b) Lakaran oblik
(c) Lakaran perspektif
5.

Bab 5  Aplikasi Teknologi

5.1  Reka Bentuk Sistem Fertigasi
6. (a) Garisan yang sederhana. 1. (a) Sistem fertigasi.
(b) Kuboid (b) Satu kaedah penanaman yang menggunakan
(c) Tidak licin di beberapa bahagian sistem pengairan pembajaan yang rapi kepada
(d) Sederhana tanaman dalam bentuk larutan dan disalurkan ke
(e) Warna jingga (warna panas) zon pengakaran dengan menggunakan sistem
(f ) Besar antara garisan pengairan titis.
7. (a) Kain felt. 2. (a) Tangki nutrien
(b) Menggunakan jahitan tangan. (b) Pam air
(c) Renda di bahagian hadapan kotak. (c) Set penitis (dripper), tiub mikro, dan nipple
(d) Menyimpan tisu. (d) Penapis
(e) Garisan, warna, bentuk, ruang, saiz, dan tekstur. (e) Alat pengukur masa (timer)
8. Cadangan jawapan: (f ) Paip ladang
Lakaran murid yang relevan dengan unsur
3. (a) (i)
Tangki nutrien
penambahan seperti mempunyai tempat meletakkan
alat kawalan jauh televisyen atau tempat meletak (ii)
Menakung larutan baja.
kunci rumah, motosikal, dan kereta. (b) (i)
Pam air
(Jawapan berdasarkan penilaian guru) (ii)
Mengepam larutan baja dan air dari tangki
nutrien ke sistem pengairan.
Praktis PT3 (c) (i) Alat pengatur masa (timer)
TL (ii) Memastikan penyaluran larutan baja
1. dilakukan tepat pada masa, kekerapan, dan
kuantiti yang telah ditetapkan.
(d) (i) Set penitis (dripper), tiub mikro, dan nipple
(ii) Nipple dimasukkan ke dalam lubang paip yang
telah ditebuk. Tiub mikro disambung ke nipple
beralur dua dan satu bahagian disambungkan
2.
TL1 TL2
ke penitis.
4. Lakaran 2D

TL3

3. (Terima lakaran objek murid yang menunjukkan

rendering pada lakaran)
4. (Terima lakaran objek murid yang menunjukkan kesan
cahaya dan bayang)
5. (a) Lakaran 3D

Elemen
Produk A Produk B Tangki
nutrien

reka bentuk Paip poli

Garisan Banyak garisan Kurang garisan

Tekstur Kasar Licin

Saiz Sederhana Sederhana Polibeg

Set penitis

Warna Warna panas Warna sejuk

5. (a) Ruang
(b) (Terima jawapan murid yang relevan) (b) Garisan
6. (a) Menarik perhatian. (c) Rupa
(b) Warna seimbang. (d) Bentuk
(c) Bentuk mudah dihasilkan. (e) Tekstur

J9 © Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.

 6.
Tandakan (✓)
Elemen Huraian
Ada Tiada
Ada sambungan siri titik yang membentuk garisan halus, tebal, dan
Garisan ✓
berlingkar.

Rupa ✓ Mempunyai rupa geometri dan bersifat 3D.

Bentuk ✓ Mempunyai bentuk konkrit dan bentuk 3D.

Tekstur ✓ Mempunyai gambaran keras dan kasar.

Menggambarkan dua saiz, iaitu besar untuk tangki nutrien dan kecil untuk
Saiz ✓
polibeg.

Warna ✓ Lakaran dalam bentuk teknik rendering.

Ruang ✓ Mempunyai ruang nyata di antara polibeg dan tangki nutrien.

7. (a)
Tandakan (✓)
Elemen Huraian
Ada Tiada
Ada sambungan siri titik yang membentuk garisan halus, tebal, dan
Garisan ✓
berlingkar.

Rupa ✓ Mempunyai rupa geometri dan bersifat 3D.

Bentuk ✓ Mempunyai bentuk konkrit dan bentuk 3D.

Tekstur ✓ Mempunyai gambaran keras dan kasar.

Menggambarkan dua saiz, iaitu besar untuk tangki nutrien dan kecil untuk
Saiz ✓
polibeg.

Warna ✓ Lakaran dalam bentuk teknik rendering.

Ruang ✓ Mempunyai ruang nyata di antara polibeg dan tangki nutrien.

(b) A - Alat pengatur masa (timer) (b)

B - Tangki nutrien
Pencapaian
C - Injap penahan Perkara
D - Pam air 1 2 3 4
E - Penapis
F - Paip utama Semua komponen utama sistem
✓
G - Set penitis fertigasi wujud pada model
H - Polibeg Elemen yang diperlukan pada
8. (a) ✓
model jelas

Botol plastik 1.5L Mengikut lakaran yang dibuat ✓

Straw
Kekemasan hasil ✓

Kesesuaian fungsi ✓

Botol plastik 500ml

Paip akuarium
Kreativiti dan inovasi ✓

© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd. J10

Praktis PT3 2. (a) Reka bentuk pakaian
1. ✗ (b) Reka bentuk aksesori
(c) Reka bentuk aksesori
✗
3. ✓
✓
✗
2. B
C ✗
A 4. (a) Kacip/Snipper
(b) (i) Menggunting benang.
3.
C (ii) Menggunting lubang butang.
A 5. ✗
B ✓

4. (a) Alat pengatur masa ✓

(b) Polibeg
(c) Set penitis 6. (a) Kaedah lain
(b) Kaedah jahitan
5. (a) Meningkatkan kecekapan perladangan. (c) Kaedah tampalan
(b) Memastikan semua tanaman di ladang berada
keadaan yang sihat dan sempurna. 7. (a) Pembaris
(c) Dapat memberikan keuntungan yang maksimum/ (b) Pita pengukur
Mengurangkan kos penanaman/Mengelakkan (c) Pembaris melengkung
tanaman diserang daripada perosak dan (d) Pembaris sesiku L
mengelakkan jangkitan penyakit. (e) Membuat garisan lurus, mengukur, dan menanda.
(Pilih mana-mana tiga sahaja) (f ) Mengukur dengan tepat khususnya yang
melibatkan bahagian melengkung.
6. (a) Ujian titisan model separa berfungsi. (g) Membuat dan membentuk garisan melengkung
(b) Ujian sambungan mock-up. dalam proses mendraf pola atau mengubah suai
(c) Dilaksanakan untuk melihat pengaliran air dan pola.
penitisan air ke dalam bekas tanaman. (h) Membuat garisan lurus khususnya yang
mempunyai sudut tepat dan memastikan ira lurus
selari dengan ira serong.
Cabaran KBAT
8. (a) Digunakan untuk menanda garisan pemadan.
1. (a) (b) Berfungsi memegang batu perhiasan ketika
menggunakan cecair lilin.
(c) Digunakan untuk membentuk garisan
melengkung semasa mendraf pola.

9.
Bentuk
Garisan

(Terima lakaran murid yang dapat menunjukkan teknik

takung)
(b) Teknik takung.
(c) Kelebihan:
Tekstur

(i) Penggunaan baja yang lebih cekap dengan

kadar 85% dapat diserap akar berbanding
dengan penggunaan kaedah tabur dengan
kadar 30%.
(ii) Penggunaan air lebih efisien berbanding
sistem biasa.
(iii) Sistem hidroponik dapat mengelakkan
jangkitan penyakit kepada tanaman.
(iv) Sistem hidroponik dapat mengatasi masalah
tanah tidak subur, perosak tanaman, dan
perumah kepada penyakit manakala kaedah
biasa sukar mengawal masalah tersebut.
(v) Sistem hidroponik lebih mudah merumput
jika berbanding sistem biasa.
Bab 5  Aplikasi Teknologi
5.2  Reka Bentuk Fesyen
1. (a) bidang seni
(b) idea
(c) rekaan pakaian
(Terima jawapan murid yang relevan)
10. (a) (Terima lakaran 2D murid yang mengaplikasikan
elemen garisan, bentuk, dan warna)
(b) (Terima lakaran 3D murid yang mengaplikasikan
elemen garisan, bentuk, dan warna)
11. (a) (i) Adakah anda suka dengan warna pakaian ini?
Ya ( ) Tidak ( )
(ii) Adakah anda suka dengan pakaian yang
mempunyai garisan menegak? Ya ( ) Tidak ( )
(iii) Adakah anda suka dengan pakaian yang
mempunyai garisan melengkung? Ya ( ) Tidak
()
(iv) Adakah anda gemar memakai pakaian yang
longgar? Ya ( ) Tidak ( )
(v) Adakah anda gemar memakai pakaian yang
ketat? Ya ( ) Tidak ( )
(vi) Apakah warna kegemaran anda? Nyatakan.
(Terima jawapan murid yang relevan)

J11 © Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.

 (b) (ii) Elemen garisan menegak 2.
✓
(iii) Elemen garisan melengkung
✓
(iv) Bentuk tubuh segi empat (yang sesuai
berpakaian longgar) ✗
(v) Bentuk tubuh jam pasir (yang sesuai
berpakaian ketat) 3.
(vi) Warna memberi pengaruh psikologi mengikut
warna yang dinyatakan
[Terima jawapan murid yang relevan dan berdasarkan
jawapan (a)]
12. (a) Pakaian A: Denim
Pakaian B: Satin (Terima lakaran 3D murid yang relevan)
(b) Memberi imej ranggi dan remaja kepada si
pemakai. 4. (a) Kaedah tampalan dan jahitan
(b) Gam panas, gam fabrik, jarum, benang, cecair lilin.
13. (a) Fabrik
(c) Kaedah jahitan
(b) Benang / Tali
(c) Kain felt/ Bunga reben (d) Kerana tidak mudah tertanggal walaupun selepas
dicuci berulang kali.
(d) Kancing / Zip
14. (a) Kapas
Cabaran KBAT
(b) Lebih menyerap peluh dan lembut.
(c) Kaedah jahitan. 1. (a) (i) –(v) Terima jawapan murid yang relevan.
(d) Tekstur lembut dan halus. (b) Garisan, tekstur, warna, rupa.
(e) Tidak sesuai untuk kegunaan bayi. (c) Aksesori seperti manik dan renda
(Terima jawapan murid yang relevan)
15. (a) Kaedah jahitan tangan atau mesin.
(b) Pita pengukur
(c) Gunting fabrik Ujian Akhir Tahun
(d) (i) Pensel tukang jahit / Kapur penanda
(ii) Jarum peniti 1.
B
(e) Jarum jahit tangan / Mesin jahit A
(f )
C
2. ✗    ✓    ✗
3. (i) Kreativiti
(ii) Ergonomik
Tekstur fabrik yang nipis dan lembut
(iii) Inovasi
Elemen garisan di tepi selendang
Warna yang menepati cita rasa wanita 4.
✓
(Terima jawapan murid yang relevan)
(g) Garisan – (Terima jawapan murid yang relevan)
(h) Warna – (Terima jawapan murid yang relevan)
✓
(i) Tekstur – Lembut

(j) Adakah anda suka dengan warna selendang ini? ✓
(k) Adakah anda suka jika selendang ini mempunyai
garisan melengkung?

(Terima jawapan murid yang relevan)
(l) Fabrik
5. (i) Penentuan utama / Penentuan subutama
(m) Benang
(ii) Pengelolaan aktiviti
(n) Manik (iii) Matris organisasi atau pasukan
(Terima jawapan murid yang relevan)
Langkah 1: Menyediakan bahan, iaitu fabrik dan 6. D B A C     
alatan yang sesuai.
Langkah 2: Mengukur fabrik berdasarkan ukuran 7.
✓
yang dikehendaki. ✗
Langkah 3: Mendraf ukuran yang dikehendaki.
Langkah 4: Menanda pada fabrik. ✗
Langkah 5: Memotong fabrik.
Langkah 6: Mencantum dengan menggunakan 8.
✗
jahitan tangan. ✓
Langkah 7: Melakukan kemasan dengan
✓
menambah manik atau bahan trimin.
(o) Penambahan manik atau renda.
9.
A
Praktis PT3 C
1. B    A    A
B

© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd. J12

 10. ✓ (b) (10 x RM0.80)+(30 x RM1.20)+(50 x RM1.20)+(20
x RM5)+(7 x RM2)+(100 x RM0.70)+(3 x RM1)+(5 x
✗
RM3.50)
✓ = RM8 + RM36 + RM60 + RM100 + RM14 + RM70 +
RM3 + RM17.50
11. A: Perkembangan idea
B: Digital = RM308.50
C: Persembahan (c) Kos modal 100 buah bakul serba guna = Kos bahan
12. (a) Lakaran isometrik. + Kos overhed
(b) Mata burung dan mata ulat. = RM308.50 + RM2.50
13. ✗ = RM 311.00
✗ (d) Kos jualan = Kos modal + Peratus keuntungan
= RM311+ RM1.55 (50% keuntungan)
✓
100unit

14. = RM3.11 + RM1.56
C
= RM4.67
B
23. (a) (i) Memotong paip poli.
A (ii) Membuat lubang untuk nipple pada paip
tertier.
15. (i) Penggunaan baja yang cekap
(iii) Menyediakan set penitis.
(ii) Peningkatan hasil tanaman
(iii) Masalah merumpai yang rendah (iv) Menyambungkan paip tertier pada paip
sekunder.
16.
✓ (v) Memasang injap penahan pada paip utama.
✗ (vi) Melengkapkan pemasangan paip tertier.
✗ (vii) Pasang pam air pada alat pengatur masa
(timer).
17.
✓ (b) Penggunaan baja secara cekap, masalah merumpai
✓ sangat rendah, peningkatan hasil tanaman.
24. (a) (Terima lakaran murid yang relevan dan
✗ mempunyai maklumat mengenai elemen garisan,
bentuk, warna, dan tekstur)
18. B (b) (Terima jawapan murid yang berdasarkan analisis
A elemen garisan, bentuk, warna, dan tekstur lakaran
produk.)

C (c) (Terima jawapan murid yang relevan.)

19. (a) Garisan

(b) Kesan langsing
(c) Garisan lurus / garisan melengkung

20.
B
A

C

Bahagian B
21. (i) Kecenderungan inovasi - Menjadikan produk unik
dan lebih berdaya saing.
(ii) Kreativiti - Melibatkan idea baharu dalam
menghasilkan produk.
(iii) Keaslian reka bentuk - Menekankan unsur simbolik
dan estetika.
(iv) Kualiti dan kebolehpasaran - Produk tidak mudah
rosak.
(v) Ergonomik - Ciri keselesaan sesuatu produk.

22. (a)
Nama projek Bakul serba guna

Tujuan Dijual pada Hari Kantin

Bilangan 100 buah bakul serba guna

Sasaran Murid dan guru

J13 © Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.