Μνημονικοί κανόνες προφοράς

Περιεχόμενα

π, τ, κ - ξ, ψ

μπ, ντ, γκ ή γγ

μψ, μπτ, γξ, γχ

σ ή ς + ηχηρό σύμφωνο (β, γ, δ, λ, μ, ν, ρ) ή μπ, ντ, γκ

Το τελικό ​ν​των λέξεων ​μην, σαν, πριν, δεν, αν, τον, την​, μεταβάλλει:

π, τ, κ - ξ, ψ
..ν π… = ν​ ​b​[την bόρτα, στον bόλεμο]
..ν τ... = ν​
​d​[σαν dότε, στην Dάνια]
..ν κ... = ν​
​g​[τον gίνδυνο, στον gήπο]

..ν ξ... = ν​
​gζ​[δεν gζέρω]
..ν ψ... = ν​
​bζ​[την bζάθα]

π, τ, κ​= ν​
..ν > ​ ​b, ν​
​d, ν​
​g
..ν >​ξ, ψ = ν​
​gζ, ν​
​bζ

μπ, ντ, γκ ή γγ
Στη μέση της λέξης:
μπ = μ​
​b​[κα​μ​bούρης]
ντ = ν​
​d​[πέ​ν​dε, τε​ν​dώνω]
γκ ή γγ = ν​
​g​[α​ν​gείο, τσι​ν​gέλι, ά​
ν​
gελος]

μπ, ντ, γκ ή γγ = μ​
​b, ν​
​d, ν​
​g
Στην αρχή της λέξης, σε διαδοχικά όμοιες συλλαβές, στον αόριστο
ρήματος, σε σύνθετες λέξεις με το 1ο συνθετικό πρόθεση:
μπ, ντ, γκ ή γγ = b, d, g
bαίνω, bαbάς, εbήκα, ξαναbήκα
Dάνος, dαdά, έdυσα, ξαναdύθηκα
gαβός, gάgαρος, εgάριζε
Οι ξένες ελληνοποιημένες λέξεις ακολουθούν την προφορά της
γλώσσας προέλευσης:
μαντάμ (madame), πεντάλ (pedal) =
μαdάμ, πεdάλ​> ​όχι​μα​ν​dάμ και πε​ν​dάλ

καντάδα (cantada), κόντες (contes) =

καν/τάδα​, ​κόν/τες​> ​όχι​κα​ν​dάδα και κό​
ν​
dες, ​
ούτε​καdάδα και κόdες

μψ, μπτ, γξ, γχ

μψ = ​μσ​[​Σαμσών​(Σαμψών), ​ κάμσις​(κάμψις), ​
λάμση​(λάμψη)]
μπτ = ​ μτ​[​πεμτουσία​(πεμπτουσία), ​ σύμτωση​(σύμπτωση)]
γξ = ν​ φόρμι​ν​ξ​(φόρμιγξ), ​
​ξ​[​ λυ​ν​
ξ​(λυγξ)]
γχ = ν​ έν​
​χ​[​ ​χορδα​(έγχορδα), ​ άν​
​χος​(άγχος), ​ ν​
συ​χαρητήρια
(συγχαρητήρια)]

σ​ή​ς + ηχηρό σύμφωνο (β, γ, δ, λ, μ, ν, ρ) ​ή​μπ,

ντ, γκ
σβ =​ζβ​​
[​
ζβούρα​(σβούρα), ​προζβάσιμο​(προσβάσιμο), ​ αζβός
(ασβός), ​αμφιζβήτηση​(αμφισβήτηση), ε​ιζβολή​(εισβολή)]
σγ =​ζγ​​
[​
προζγείωση​(προσγείωση), ​ζγουρός​(σγουρός)]
σδ =​ζδ​​
[​
προζδιορίζω​(προσδιορίζω), ​προζδίδω​(προσδίδω),
δυζδιάκριτα​(δυσδιάκριτα), προζδοκία (προσδοκία), οπωζδήποτε
(οπωσδήποτε)]
σλ =​ζλ​​
[​
πρόζληψη​(πρόσληψη), ​ μαζ λείπει​(μας λείπει), ​
συζλεξία
(δυσλεξία)]
σμ =​ζμ​​
[​
πολιτιζμός​(πολιτισμός), ​
κόζμος​(κόσμος), ​ζμήνος
(σμήνος), ​διαμέριζμα​(διαμέρισμα), ​
σύνδεζμος​(σύνδεσμος)]
σν =​ζν​​
[​
τονιζμός​(τονισμός), ​
δυζνόητος​(δυσνόητος), ​προζνεύω
(προσνεύω)]
σρ =​ζρ​​
[ειζροή (εισροή)]

..ς μπ =​ζ b​[αζ bουν (ας μπουν)]

..ς ντ =​ζ d​[ωζ dάμες (ως ντάμες)]
..ς γκ =​ζ g​[τουζ gαβούς (τους γκαβούς)]

Το σ όμως προφέρεται πάντοτε σαν ​ σ​στις ξενικές λέξεις και ακολουθείται από
ηχηρό σύμφωνο​. Οι λέξεις Σβάρτς, Σλοβενία, Σλήμαν, κισμέτ, σνόμπ,
προφέρονται Σ​ /βάρτς, Σ/λοβενία, Σ/λήμαν, κις/μέτ, σ/νόμπ​και ​όχι​Ζβάρτς,
Ζλοβενία, Ζλήμαν, κιζμέτ, ζνόμπ.

https://docs.google.com/document/d/1nqFzlOs3qk6b7Vcw2
bAfaXTkCCtKJKbDmengPFuXnS4/edit?usp=sharing

https://docs.google.com/document/d/1nqFzlOs3qk6b7Vcw2
bAfaXTkCCtKJKbDmengPFuXnS4/export?format=pdf