`

PROSEDUR
HAZARD IDENTIFICATION, RISK ASSESSMENT,
DETERMINING CONTROLS
(HIRADC)

[JKR.PK(P).13]

No. Keluaran : 06
No. Pindaan : 00

@ HAKCIPTA JKR MALAYSIA

DOKUMEN TERKAWAL
 PROSEDUR HAZARD No. Dokumen : JKR.PK(P).13
IDENTIFICATION, No. Keluaran : 06
RISK ASSESSMENT No. Pindaan : 00
DETERMINING CONTROL Tarikh : 19 Sept 2019
JKR MALAYSIA (HIRADC) Muka Surat : i / ii

KANDUNGAN Muka surat

1.0 OBJEKTIF………………………………………………………………………... 1

2.0 SKOP……………………………………………………………………………… 1

3.0 RUJUKAN………………………………………………………………………… 1

4.0 SINGKATAN……………………………………………………………………… 2

5.0 PROSES KERJA DAN TANGGUNGJAWAB………………………………… 3

6.0 REKOD DAN DOKUMENTASI…………………………………………........... 9

7.0 ANALISIS RISIKO..........................………………………………….…........... 11

8.0 LAMPIRAN................................................................................................... 12

Lampiran 1 - Contoh Tahap Kesan/ Keterukan Hazard (Severity of

Hazard)…………………………………………………………. 1/1
Lampiran 2 - Contoh Langkah Mengawal Risiko Sesuatu Hazard...…….. 1/1

Lampiran 3 - Format Keperluan Minimum Untuk Analisis HIRADC ……. 1/1

@ HAKCIPTA JKR MALAYSIA

DOKUMEN TERKAWAL
 PROSEDUR HAZARD No. Dokumen : JKR.PK(P).13
IDENTIFICATION, No. Keluaran : 06
RISK ASSESSMENT No. Pindaan : 00
DETERMINING CONTROL Tarikh : 19 Sept 2019
JKR MALAYSIA (HIRADC) Muka Surat : ii / ii

REKOD PINDAAN

BIL. PINDAAN TARIKH NOTA PINDAAN

PINDAAN

@ HAKCIPTA JKR MALAYSIA

DOKUMEN TERKAWAL
 PROSEDUR HAZARD No. Dokumen : JKR.PK(P).13
IDENTIFICATION, No. Keluaran : 06
RISK ASSESSMENT DETERMINING No. Pindaan : 00
CONTROL Tarikh : 19 Sept 2019
JKR MALAYSIA (HIRADC) Muka Surat : 1 / 12

1.0 OBJEKTIF

a) Prosedur ini bertujuan sebagai panduan bagi PP/ WPP/ PD/ WPD/
PDT untuk membuat pemerhatian dan mengenalpasti potensi hazard
di tapak bina kepada warga JKR dan sebagai panduan PP/ WPP/ PD/
WPD/ PDT bagi semakan HIRADC yang disediakan oleh PKT yang
bertujuan meminimumkan risiko kepada kemalangan dan penyakit
pekerjaan di tapak bina bagi pekerja dan pihak lain.

b) Hasil daripada butiran proses ini perlu diambil kira dalam merangka
semua langkah serta program keselamatan dan kesihatan di tapak
bina.

2.0 SKOP

Prosedur ini digunapakai oleh PP/ WPP/ PD/ WPD/ PDT dan staf JKR
sebagai panduan dalam penerimaan HIRADC yang disediakan oleh pihak
kontraktor.

3.0 RUJUKAN

a) Manual SPB JKR - Klausa 6.1.5, 8.1.2

b) Garis Panduan Bagi Pengenalpastian Hazard, Penaksiran Risiko &

Kawalan Risiko oleh JKKP

@ HAKCIPTA JKR MALAYSIA

DOKUMEN TERKAWAL
 PROSEDUR HAZARD No. Dokumen : JKR.PK(P).13
IDENTIFICATION, No. Keluaran : 06
RISK ASSESSMENT DETERMINING No. Pindaan : 00
CONTROL Tarikh : 19 Sept 2019
JKR MALAYSIA (HIRADC) Muka Surat : 2 / 12

4.0 SINGKATAN

PP - Pegawai Penguasa mengikut definisi kontrak.

WPP - Wakil Pegawai Penguasa mengikut definisi kontrak.

PD - Pengarah Projek (Project Director) mengikut definisi

kontrak.

WPD - Wakil Pengarah Projek (Project Director) mengikut

definisi kontrak.

PTB - Penyelia Tapak Bina yang dilantik oleh PP/ WPP/ PD/
WPD.

PDT - Pegawai yang Ditugaskan yang dilantik oleh PP/ WPP/

PD/ WPD untuk memantau skop Keselamatan dan
Kesihatan Pekerjaan/ Alam Sekitar.

PKT - Pegawai Keselamatan dan Kesihatan Tapak (SHO/ SSS)

HIRADC - Hazard Identification, Risk Assessment & Determining

Control

WBS - Work Breakdown Structure

PTW - Permit to Work

PPE - Personal Protective Equipment

@ HAKCIPTA JKR MALAYSIA

DOKUMEN TERKAWAL
 No. Dokumen : JKR.PK(P).13
PROSEDUR HAZARD IDENTIFICATION, No. Keluaran : 06
RISK ASSESSMENT DETERMINING CONTROL No. Pindaan : 00
(HIRADC) Tarikh : 19 Sept 2019
JKR MALAYSIA Muka Surat : 3 / 12

5.0 PROSES KERJA DAN TANGGUNGJAWAB

5.1 Proses Kerja Hazard Identification, Risk Assessment and Determining Control (HIRADC)

Input Kenalpasti kos

SST projek
Dokumen
Tender (>RM 20 juta)
Program Kerja Mengenalpasti
hazard
(rujuk 5.1.1)

Menilai risiko
(rujuk 5.1.2)
PDT
Mengawal risiko
(rujuk 5.1.3) Semak semula
keberkesanan
tindakan kawalan
risiko dan
melaksanakan Output
tindakan HIRADC yang
lengkap dan
penambahbaikan dikemaskini

PDT

@ HAKCIPTA JKR MALAYSIA

DOKUMEN TERKAWAL
 PROSEDUR HAZARD IDENTIFICATION, No. Dokumen : JKR.PK(P).13
RISK ASSESSMENT DETERMINING CONTROL No. Keluaran : 06
(HIRADC) No. Pindaan : 00
Tarikh : 19 Sept 2019
JKR MALAYSIA Muka Surat : 4 / 12

5.1.1 Proses Kerja Mengenalpasti Hazard

Semak dan
fahami Dokumen
Input Tender untuk
SST
Dokumen mengenalpasti
Tender jenis projek Menerima
(Bangunan / Program Kerja
Jalan / dari Kontraktor.
Jambatan / M&E)
Semak S-Plan Memastikan PKT
daripada mengenalpasti
kontraktor skop kerja yang
(JKR.PK(O).04B – 2) berpotensi
mengakibatkan Memastikan PKT
PD/ WPD/ PP/ WPP/ mengenalpasti
kecederaan/
PDT dan klasifikasikan
kemudaratan
melalui WBS hazard serta
kesannya Menerima dan
PD/ WPD/ PP/ WPP mengikut setiap menyemak Output
unit kerja (WBS) senarai hazard Hazard
daripada dikenalpasti
kontraktor
PDT

PDT

PD/ WPD/ PP/ WPP

@ HAKCIPTA JKR MALAYSIA

DOKUMEN TERKAWAL
 PROSEDUR HAZARD No. Dokumen : JKR.PK(P).13
IDENTIFICATION, No. Keluaran : 06
RISK ASSESSMENT No. Pindaan : 00
DETERMINING CONTROL Tarikh : 19 Sept 2019
JKR MALAYSIA (HIRADC) Muka Surat : 5 / 12

5.1.1.1 MENGENALPASTI HAZARD

a) Hazard boleh didefinisikan sebagai sumber/ situasi/ punca/

tindakan yang berpotensi mengakibatkan kecederaan/
kemudaratan anggota badan manusia atau penyakit, atau
gabungan daripada di atas.

b) Mengenalpasti hazard adalah bertujuan untuk menyenaraikan

faktor-faktor yang boleh mengakibatkan kemalangan di tempat
kerja seperti berikut:
i. Bagaimana kerja dianjurkan, faktor sosial, kepimpinan dan
budaya dalam organisasi;
ii. Aktiviti rutin dan bukan rutin termasuk hazard yang timbul
dari infrastruktur, peralatan, bahan, dan keadaan fizikal
tempat kerja, faktor manusia dan bagaimana kerja
dilaksanakan;
iii. Insiden yang pernah berlaku sama ada dalaman atau dari
luar termasuk kejadian kecemasan dan sebab berlaku
kejadian tersebut;
iv. Potensi berlakunya situasi kecemasan;
v. Pihak yang mempunyai akses ke tempat kerja termasuk
pekerja, kontraktor, dan pelawat serta pihak yang
berdekatan dengan tempat kerja serta di kawasan sekitar;
dan
vi. Penyediaan tempat kerja, proses kerja, pemasangan mesin
dan peralatan, prosedur operasi termasuk keperluan
keupayaan pekerja yang terlibat.

@ HAKCIPTA JKR MALAYSIA

 PROSEDUR HAZARD No. Dokumen : JKR.PK(P).13
IDENTIFICATION, No. Keluaran : 06
RISK ASSESSMENT No. Pindaan : 00
DETERMINING CONTROL Tarikh : 19 Sept 2019
JKR MALAYSIA (HIRADC) Muka Surat : 6 / 12

c) Hazard boleh diklasifikasikan seperti berikut:

i. Mekanikal contohnya tersepit, tercucuk, terlanggar;
ii. Elektrik contohnya kejutan elektrik;
iii. Biologi contohnya denggi, nipah, gigitan serangga berbisa;
iv. Kimia contohnya letupan dari petrolium, kimia menghakis
(nota: Terdapat 3 klasifikasi Bahan Kimia, iaitu Bahan Kimia,
Bahan Kimia Berbahaya, Bahan Kimia Berbahaya kepada
Kesihatan);
v. Ergonomik contohnya posisi badan semasa kerja tidak
sesuai;
vi. Psiko-Sosial contohnya ketegangan, keletihan, tekanan
perasaan;
vii. Fizikal contohnya bunyi bising, getaran, suhu melampau,
bekerja di tempat bertekanan tinggi atau rendah dan radiasi;
viii. Hazard semulajadi contohnya petir, runtuhan tanah dan
banjir (nota: Hazard Alam Sekitar yang menyebabkan
kecederaan/ kerosakan/ penyakit TIDAK termasuk dalam
prosedur ini)

@ HAKCIPTA JKR MALAYSIA

 No. Dokumen : JKR.PK(P).13
PROSEDUR HAZARD IDENTIFICATION, No. Keluaran : 06
RISK ASSESSMENT DETERMINING CONTROL No. Pindaan : 00
(HIRADC) Tarikh : 19 Sept 2019
JKR MALAYSIA Muka Surat : 7 / 12

5.1.2 Proses Kerja Penilaian Risiko

Menerima senarai
hazard yang
Input telah dikenalpasti. Menilai risiko
Senarai hazard berdasarkan
dari kontraktor Kerja-kerja senarai hazard.
berisiko tinggi
yang tersenarai Penilaian dibuat
perlu mempunyai berdasarkan
PTW (rujuk tahap keterukan Memastikan PKT
PK.(O).04B-5) dan menganalisa
kebarangkalian tahap kesan/
terjadinya risiko keterukan
(Jadual 1) (Severity) yang
PDT boleh diakibatkan
oleh hazard
tersebut Merekod analisa
(Lampiran 1) risiko yang telah Output
dibuat Rekod penilaian
risiko dikemukakan
PDT
kepada PP/ PD
Nota:
PDT
1. Risiko boleh didefinisikan sebagai gabungan Kebarangkalian Terjadi (Probability/
Likelihood) peristiwa hazard berserta Tahap/Kesan/Akibat Keterukan (Severity)
kecederaan/penyakit yang disebabkan oleh hazard PDT

2. Salinan PTW hendaklah dikemukakan kepada PTB/ PDT.

@ HAKCIPTA JKR MALAYSIA

DOKUMEN TERKAWAL
 No. Dokumen : JKR.PK(P).13
PROSEDUR HAZARD IDENTIFICATION, No. Keluaran : 06
RISK ASSESSMENT DETERMINING CONTROL No. Pindaan : 00
(HIRADC) Tarikh : 19 Sept 2019
JKR MALAYSIA Muka Surat : 8 / 12

5.1.3 Proses Kerja Pengawalan Risiko

Semak cadangan Penilaian langkah

Input pengawalan risiko mengawal risiko
Rekod penilaian (Lampiran 2)
risiko daripada Di mana perlu,
kontraktor laksanakan Pertimbangkan
semakan semula langkah kawalan
penilaian risiko risiko mengikut
sekiranya peringkat:
terdapat hazard Memastikan PKT
baru atau i. Penghapusan melaksanakan
terjadinya ii. Penggantian langkah kawalan
kemalangan iii. Pengasingan tambahan bagi
iv. Kawalan memastikan
Kejuruteraan kawalan berkesan Pantau pelaksanaan
v. Kawalan jika perlu pengawalan risiko
Pengurusan melalui mesyuarat
Output
vi. PPE tapak dan semakan
PDT Laporan lengkap
kemajuan kerja di
HIRADC yang
tapak
dikemaskini dan
direkod

PDT PDT

PDT
Nota: Frekuensi/ kekerapan penyediaan dan penerimaan HIRADC boleh dirujuk dalam
prosedur JKR.PK(O).4B (S-Plan dan Laporan Keselamatan dan Kesihatan Pekerjaan)

@ HAKCIPTA JKR MALAYSIA

DOKUMEN TERKAWAL
 PROSEDUR HAZARD No. Dokumen : JKR.PK(P).13
IDENTIFICATION, No. Keluaran : 06
RISK ASSESSMENT No. Pindaan : 00
DETERMINING CONTROL Tarikh : 19 Sept 2019
JKR MALAYSIA (HIRADC) Muka Surat : 9 / 12

6.0 REKOD DAN DOKUMENTASI

6.1 Hasil dari aktiviti mengenal pasti bahaya, menilai risiko dan
menentukan langkah pengawalan perlu direkodkan di dalam borang
HIRADC dan disimpan di pejabat tapak.

6.2 Rekod tersebut perlu sentiasa dikemaskini bagi tujuan rujukan oleh
pihak yang berkenaan pada bila-bila masa.

6.3 HIRADC perlu dibuat sekurang-kurangnya sekali bagi setiap tapak

bina, dan dikaji semula sekiranya terdapat perubahan dan situasi
seperti di bawah:

a) Terdapat hazard baru dikenalpasti.

b) Perubahan kepada sumber (4M) seperti:
i. Sumber manusia (Manpower) - Organisasi dan individu
yang memberi kesan kepada risiko keselamatan dan
kesihatan pekerjaan;
ii. Bahan binaan (Material) - Pengenalan dan perubahan
bahan akan memberi risiko kepada manusia;
iii. Peralatan dan mesin (Machinery); dan
iv. Kaedah kerja (Methodology) - SOP, pengenalan prosedur
baru, proses kerja
c) Terjadi insiden - kemalangan, penyakit pekerjaan dan near
miss.

@ HAKCIPTA JKR MALAYSIA

 PROSEDUR HAZARD No. Dokumen : JKR.PK(P).13
IDENTIFICATION, No. Keluaran : 06
RISK ASSESSMENT No. Pindaan : 00
DETERMINING CONTROL Tarikh : 19 Sept 2019
JKR MALAYSIA (HIRADC) Muka Surat : 10 / 12

6.4 PTW perlu disediakan secara bertulis yang merangkumi:

a) Tahap kecekapan dalam semua operasi dan apa-apa
kemahiran dan kepakaran;
b) Senarai pengasingan/ langkah berjaga-jaga sebelum kerja;
c) Senarai aktiviti yang dilarang;
d) Senarai peralatan dan jentera;
e) Senarai peralatan perlindungan diri yang akan digunakan;
f) Senarai turutan kerja seperti dirancang dengan mengenal pasti
bahaya/ langkah kawalan untuk menghapuskan bahaya;
g) Pelan tindakan kecemasan; dan
h) Senarai personel yang terlibat (authorised personel) yang
berkaitan dengan pengeluaran PTW.

@ HAKCIPTA JKR MALAYSIA

 PROSEDUR HAZARD No. Dokumen : JKR.PK(P).13
IDENTIFICATION, No. Keluaran : 06
RISK ASSESSMENT No. Pindaan : 00
DETERMINING CONTROL Tarikh : 19 Sept 2019
JKR MALAYSIA (HIRADC) Muka Surat : 11 / 12

7.0 ANALISIS RISIKO

Kebarangkalian Terjadi (Probability) merujuk kepada jadual dibawah:
KADAR 1 2 3 4 5
Inconceivable Remote Conceivable Possible Most Likely
Kebarangkalian
Tidak Mungkin Tidak Pernah Mungkin Biasa Dan Kejadian
Terjadi
Berlaku Diketahui Berlaku Pada Berpotensi Sebenar Yang
Berlaku Masa Hadapan Berlaku Berlaku

Tahap Kesan/Keterukan (Severity) merujuk kepada jadual dibawah:

KETERUKAN KADAR PENGKELASAN
Lebih Satu Kematian, Kerosakan Harta Benda/Peralatan Yang Tidak
Catastrophic 5
Boleh Diperbaiki/Peralatan Musnah Sama Sekali
Fatal 4 Satu Kematian, Kerosakan Teruk Yang Boleh Diperbaiki
Serious 3 Tidak Melibatkan Maut, Kehilangan Upaya Kekal
Minor 2 Kecederaan Sementara/Tidak Kekal/Kerosakan Harta Benda/
Peralatan Yang Kecil
Negligble 1 Kecederaan Memerlukan Pertolongan Cemas Sahaja Tiada
Kerosakan Harta Benda/Peralatan

Jadual 1
Langkah Pengiraan Risiko = Kebarangkalian x Keterukan
Kebarangkalian
1 2 3 4 5
Keterukan
5 5 10 15 20 25
4 4 8 12 16 20
3 3 5 9 12 15
2 2 4 6 8 10
1 1 2 3 4 5

Risiko Tinggi (15~25) Tindakan segera dan kawalan dipantau

Risiko Sederhana (05~12) Perlu perancangan kawalan sistematik dan penambahbaikan
Risiko Rendah (01~04) Teruskan dengan kawalan sedia ada

* PKT boleh menggunapakai analisis risiko sendiri berpandukan garispanduan yang

dikeluarkan oleh JKKP.

@ HAKCIPTA JKR MALAYSIA

 PROSEDUR HAZARD No. Dokumen : JKR.PK(P).13
IDENTIFICATION, No. Keluaran : 06
RISK ASSESSMENT No. Pindaan : 00
DETERMINING CONTROL Tarikh : 19 Sept 2019
JKR MALAYSIA (HIRADC) Muka Surat : 12 / 12

8.0 LAMPIRAN

Lampiran 1 - Contoh Tahap Kesan/ Keterukan Hazard (Severity of Hazard)

Lampiran 2 - Contoh Langkah Mengawal Risiko Sesuatu Hazard

Lampiran 3 - Format Keperluan Minimum Untuk Analisis HIRADC

@ HAKCIPTA JKR MALAYSIA