แบบฝึ กทักษะวิชาคณิตศาสตร์

ฟั งก์ ชัน

สาหรั บนักเรี ยนชัน้ มัธยมศึกษาปี ที่ 4

ชื่อ – สกุล ............................................................................................................

ชัน.........................................................
้ เลขที่....................................................

จัดทำโดย

นางสาวหัทยา จามลิกุล
 แบบฝึกทักษะ เรื่อง ฟังก์ชัน
ให้นักเรียนลองพิจารณาความสัมพันธ์ต่อไปนี้ และเขียนแผนภาพ

𝑟1 = {(0, 1), (1, 2), (2, 3), (3, 4)} 𝑟2 = {(-1, 1), (1, 1), (2, 4), (3, 9)} 𝑟3 = {(0, 1), (0, 2), (1, 3), (2, 4)}

เราเรียก 𝑟1 และ 𝑟2 ว่าเป็นฟังก์ชัน ส่วน 𝑟3 ไม่เป็นฟังก์ชัน

ดังนั้น ฟังก์ชัน คือ ความสัมพันธ์ที่สมาชิกในโดเมนแต่ละตัวจับคู่กับสมาชิกในเรนจ์ของความสัมพันธ์เพียงตัวเดียว

เท่านั้น หรือ ความสัมพันธ์ซึ่งในสองคู่อันดับใดๆของความสัมพันธ์ ถ้าสมาชิกตัวหน้าเหมือนกัน สมาชิกตัวหลังต้อง
ไม่เหมือนกัน

สรุป.............................................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................................................

หลักในการพิจารณา

1. ถ้าความสัมพันธ์อยู่ในรูปแจกแจงสมาชิก ให้ดูว่า สมาชิกตัวหน้าของคู่อันดับซ้้ากันหรือไม่

ถ้าสมาชิกตัวหน้าของคู่อันดับซ้ากัน แสดงว่าไม่เป็นฟังก์ชัน
2. ถ้าความสัมพันธ์อยู่ในรูปการบอกเงื่อนไขของสมาชิก ให้แทนค่า x ในเงื่อนไข เพื่อหาค่า y
ถ้ามีค่า x ใด ที่ให้ค่า y มากกว่า 1 ค่า แสดงว่าไม่เป็นฟังก์ชัน
3. ถ้าความสัมพันธ์อยู่ในรูปกราฟ ให้ลากเส้นตรงขนานกับแกน y ถ้าเส้นตรงตัดกราฟมากกว่า 1 จุด
แสดงว่าไม่เป็นฟังก์ชัน
 แบบฝึกหัด
จงพิจารณาว่าความสัมพันธ์ต่อไปนี้เป็นฟังก์ชันหรือไม่ เพราะเหตุใด
1. แผนภาพ
1.1.
............................................................................

1.2.

...........................................................................

1.3.
............................................................................

1.4.
.............................................................................

2. ความสัมพันธ์แบบแจกแจงสมาชิก
2.1. {(1, 2), (2, 3), (3, 4), (4, 5)}
2.2. {(1, a), (2, b), (3, c), (4, d)}
2.3. {(1, a), (2, a), (3, a), (4, a)}
2.4. {(1, 2), (2, 4), (3, 6), (1, 8)}
2.5. {(-1, a), (-1, b), (-1, c), (-1, d)}
.............................................................................
.............................................................................
.............................................................................
.............................................................................
.............................................................................
3. ความสัมพันธ์แบบบอกเงื่อนไข
3.1. {(𝑥, 𝑦) ∈ 𝑅 × 𝑅 | 𝑦 = 5}
.............................................................................
3.2. {(𝑥, 𝑦) ∈ 𝑅 × 𝑅 | 𝑥 = −3}
.............................................................................
3.3. {(𝑥, 𝑦) ∈ 𝐴 × 𝐴 | 𝑥 + 𝑦 = 6} โดยที่ A = {1, 2, 3, 4, 5}
.............................................................................
3.4. {(𝑥, 𝑦) ∈ 𝐴 × 𝐵 | 𝑦 = 𝑥 + 1} โดยที่ A = {1, 2, 3} และ B = {2, 3, 4}
.............................................................................
3.5. {(𝑥, 𝑦) ∈ 𝑅 × 𝑅 | 𝑦 = 𝑥 2 }
.............................................................................
3.6. {(𝑥, 𝑦) ∈ 𝑅 × 𝑅 | 𝑥 = 𝑦 2 }
.............................................................................
4. กราฟ

4.1.

4.2.

.............................................................. ..............................................................
4.3.
4.6.

.............................................................. ..............................................................

4.4.
4.7.

.............................................................. ..............................................................

4.5. 4.8.

.............................................................. ..............................................................
4.9. 4.12.

.............................................................. ..............................................................

4.10.

4.13.

.............................................................. ..............................................................

4.11.
4.14.

.............................................................. ..............................................................
ข้อตกลงเบืองต้น
ถ้า 𝑓 เป็นฟังก์ชัน และ (𝑥, 𝑦) ∈ 𝑓 แล้ว
สามารถเขียน 𝑦 = 𝑓(𝑥) ได้เสมอ

และเราจะเรียก 𝑓(𝑥) ว่า ฟังก์ชันของ 𝑓 ที่ 𝑥

เช่น ก้าหนดฟังก์ชัน 𝑓 = {(1, 2), (3, 4), (5, 6)}

(1, 2)  𝑓 จะได้ว่า 2 = 𝑓(1)

(3, 4)  𝑓 จะได้ว่า 4 = 𝑓(2)

(5, 6)  𝑓 จะได้ว่า 6 = 𝑓(5)

การหาค่าของฟังก์ชัน
การหาค่าของฟังก์ชัน 𝑓(𝑥) ที่ 𝑎 จะใช้วิธีการแทนค่า 𝑥 = 𝑎 ลงในสมการของฟังก์ชัน ก็จะได้ค่าของฟังก์ชัน
𝑓(𝑥) ที่ 𝑎

แบบฝึกหัด
1. ก้าหนด 𝑓(𝑥) = 2𝑥 2 − 1 จงหาค่าในแต่ละข้อต่อไปนี้
1) 𝑓(0) =…………………………………………………………………………………………………………………………
2) 𝑓(2) =…………………………………………………………………………………………………………………………
3) 𝑓(−1) =………………………………………………………………………………………………………….................
4) 𝑓(𝑎) =………………………………………………………………………………………………………….................
2. ก้าหนด 𝑓(𝑥) = 𝑥 2 + 4 จงหาค่าในแต่ละข้อต่อไปนี้
1) 𝑓(2) =…………………………………………………………………………………………………………………………
2) 𝑓(−1) =…………………………………………………………………………………………………………………………
3) 𝑓(0) =…………………………………………………………………………………………………………………………
4) 𝑓(𝑎) =…………………………………………………………………………………………………………………………
3. ก้าหนด 𝑓(𝑥) = 𝑥 2 + 2𝑥 + 5 จงหาค่าในแต่ละข้อต่อไปนี้
1) 𝑓(0) =…………………………………………………………………………………………………………………………
2) 𝑓(2) =…………………………………………………………………………………………………………………………
 3) 𝑓(−1) =…………………………………………………………………………………………………………………………
4) 𝑓(−5) =…………………………………………………………………………………………………………………………
4. ก้าหนด 𝑓(𝑥) = 2𝑥 2 − 5𝑥 + 2 จงหาค่าในแต่ละข้อต่อไปนี้
1) 𝑓(0) =…………………………………………………………………………………………………………………………
2) 𝑓(−1) =…………………………………………………………………………………………………………………………
3) 𝑓(1) =…………………………………………………………………………………………………………………………
4) 𝑓(2) =…………………………………………………………………………………………………………………………
2
5. ก้าหนด 𝑓(𝑥) = 𝑥𝑥−3
+3
จงหาค่าในแต่ละข้อต่อไปนี้
1) 𝑓(1) =…………………………………………………………………………………………………………………………
2) 𝑓(0) =…………………………………………………………………………………………………………………………
3) 𝑓(4) =…………………………………………………………………………………………………………………………
6. ก้าหนด 𝑔(𝑥) = 𝑥 2 + 3𝑥 + 5 จงหาค่าในแต่ละข้อต่อไปนี้
1) 𝑔(−1) =…………………………………………………………………………………………………………………………
2) 𝑔(0) =…………………………………………………………………………………………………………………………
3) 𝑔(1) =…………………………………………………………………………………………………………………………
2
7. ก้าหนด 𝑔(𝑥) = 𝑥𝑥+1
−1
จงหาค่าในแต่ละข้อต่อไปนี้
1) 𝑔(2) =…………………………………………………………………………………………………………………………
2) 𝑔(1) =…………………………………………………………………………………………………………………………
3) 𝑔(0) =…………………………………………………………………………………………………………………………
2𝑥 ; 𝑥 < −1
6. ก้าหนด 𝑓(𝑥) = { 0 ; −1 ≤ 𝑥 < 1 จงหาค่าในแต่ละข้อต่อไปนี้
−𝑥 ; 𝑥 ≥
1) 𝑓(3) =…………………………………………………………………………………………………………………………
2) 𝑓(−1) =…………………………………………………………………………………………………………………………
3) 𝑓(1.7) =…………………………………………………………………………………………………………………………
4) 𝑓(3) − 𝑓(−2) =………………………………………………………………………………………….....................
=………………………………………………………………………………………….....................
ชื่อ....................................................................................................ชั้น..................................เลขที่............................

ฟังก์ชันเชิงเส้น
ฟังก์ชันเชิงเส้น คือ ฟังก์ชันที่มีสมการอยู่ในรูป 𝑦 = 𝑎𝑥 + 𝑏 เมื่อ 𝑎, 𝑏 เป็นจ้านวนจริง และ 𝑎 ≠ 0
ตัวอย่างที่ 1 จงเขียนกราฟของฟังก์ชันเชิงเส้นต่อไปนี้บนระนาบเดียวกัน
1. 𝑦1 = 𝑥, 𝑦2 = 𝑥 + 1, 𝑦3 = 2𝑥 + 1
𝑥 -2 -1 0 1 2
𝑦1 = 𝑥 -2
𝑦2 = 𝑥 + 1 -1
𝑦3 = 2𝑥 + 1 -3

2. 𝑦1 = −𝑥, 𝑦2 = −3𝑥 + 1, 𝑦3 = −3𝑥 − 1

𝑥 -2 -1 0 1 2
𝑦1 = −𝑥 2
𝑦2 = −3𝑥 + 1 7
𝑦3 = −3𝑥 − 1 5
 Note
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................

ฟังก์ชันคงตัว
จากฟังก์ชัน 𝑦 = 𝑎𝑥 + 𝑏 ถ้าหาก 𝑎 = 0 จะท้าให้ได้ฟังก์ชันในรูป 𝑦 = 𝑏 ซึ่งจะเรียกว่า
ฟังก์ชันคงตัว และกราฟของฟังก์ชันคงตัว จะเป็นกราฟเส้นตรงที่ขนานกับแกน X และตัดแกน Y ที่จุด 𝑦 = 𝑏 ตัวอย่าง
ที่ 2 จงเขียนกราฟของสมการต่อไปนี้ในระนาบเดียวกัน
𝑦1 = −3, 𝑦2 = 0, 𝑦3 = 3
การหาจุดตัดแกน X และ แกน Y
ตัวอย่างที่ 3 ก้าหนดสมการ 𝑦 = 𝑥 + 3 จงหาจุดตัดบนแกน X และ แกน Y
วิธีท้า หาจุดตัดบนแกน X ให้ 𝑦 = 0
........................................................
........................................................
........................................................
จุดตัดบนแกน X คือ....................
หาจุดตัดบนแกน Y ให้ 𝑥 = 0
.......................................................
.......................................................
.......................................................
จุดตัดบนแกน Y คือ....................

การตรวจสอบว่าจุดที่ก้าหนดให้อยู่บนกราฟหรือไม่
ตัวอย่างที่ 4 จงหาจุดตัดแกน X และ แกน Y ของกราฟ 𝑦 = 2𝑥 − 4 พร้อมทั้งตรวจสอบว่า
1
(2 , −3) และ(2, 4) อยู่บนกราฟนี้หรือไม่

วิธีท้า............................................................................................................................. .............................................
...........................................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................. ..........................................
...........................................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
การหาจุดตัดของกราฟ
ตัวอย่างที่ 5 จงหาจุดตัดของกราฟเชิงเส้นต่อไปนี้
1. 𝑦 = 3𝑥 + 2 และ 𝑦 = 2𝑥 + 3
วิธีท้า....................................................................................................................... ...................................................
...........................................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................... ..................................................................
...........................................................................................................................................................................................
................................................................................................................................ ...........................................................
...........................................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................
2. 3𝑥 + 4𝑦 − 7 = 0 และ 3𝑥 − 2𝑦 = −13
วิธีท้า....................................................................................................................... ...................................................
...........................................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................. ..........................................
...........................................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................
ชื่อ....................................................................................................ชั้น................. .................เลขที่............................

ฟังก์ชันก้าลังสอง
ฟังก์ชันก้าลังสอง คือ ฟังก์ชันที่มีสมการทั่วไปอยู่ในรูป 𝑦 = 𝑎𝑥 2 + 𝑏𝑥 + 𝑐 เมื่อ 𝑎, 𝑏 และ 𝑐 ∈𝑅 โดยที่ 𝑎 ≠ 0 โดย

ที่ฟังก์ชันก้าลังสองจะมีกราฟเป็นรูปพาลาโบลา
จากสมการรูปทั่วไป 𝑦 = 𝑎𝑥 2 + 𝑏𝑥 + 𝑐 , 𝑎 ≠ 0
- ถ้า 𝑎 > 0 จะได้..........................................................................................................................................
- ถ้า 𝑎 < 0 จะได้..........................................................................................................................................

ตัวอย่างที่ 1 จงเขียนกราฟของฟังก์ชันก้าลังสองต่อไปนี้
𝑦 = 𝑥 2 และ 𝑦 = −𝑥 2

วิธีท้า 𝑥 … -2 -1 0 1 2 …
𝑦 = 𝑥2 … …
𝑦 = −𝑥 2 … …
สรุป จากสมการ 𝑦 = 𝑥 2 ค่า 𝑎 =…….......
1. แสดงว่า ค่า 𝑎 มากกว่าศูนย์
ดังนั้น ลักษณะกราฟเป็นพาราโบลา……………………….
2. จุดยอดของกราฟ หรือ จุดต่้าสุดของกราฟ คือ ……..
3. ค่า ต่้าสุด ของกราฟ คือ …………….
4. แกนสมมาตรของกราฟ คือ ………………
สรุป จากสมการ 𝑦 = −𝑥 2 ค่า 𝑎 = ……………..
1. แสดงว่า ค่า 𝑎 น้อยกว่าศูนย์
ดังนั้น ลักษณะกราฟเป็นพาราโบลา……………………….
2. จุดยอดของกราฟ หรือ จุดสูงสุดของกราฟ คือ…………
3. ค่าสูงสุดของกราฟ คือ ………………
4. แกนสมมาตรของกราฟ คือ ……………….

ตัวอย่างที่ 2 จงเขียนกราฟของฟังก์ชันก้าลังสองต่อไปนี้
1 2
𝑦 = 2𝑥 2 และ 𝑦= 𝑥
2

วิธีท้า 𝑥 … -2 -1 0 1 2 …
𝑦 = 2𝑥 2 … …
1 … …
𝑦 = 𝑥2
2
สรุป จากสมการ 𝑦 = 5𝑥 2 ค่า 𝑎 =…….......
1. แสดงว่า ค่า 𝑎 มากกว่าศูนย์
ดังนั้น ลักษณะกราฟเป็นพาราโบลา……………………….
2. จุดยอดของกราฟ หรือ จุดต่้าสุดของกราฟ คือ …….......
3. ค่า ต่้าสุด ของกราฟ คือ …………….
4. แกนสมมาตรของกราฟ คือ ………………
สรุป จากสมการ 𝑦 = 𝑦 = 15 𝑥 2 ค่า 𝑎 = …….....
1. แสดงว่า ค่า 𝑎 มากกว่าศูนย์
ดังนั้น ลักษณะกราฟเป็นพาราโบลา……………………….
2. จุดยอดของกราฟ หรือ จุดต่้าสุดของกราฟ คือ…………..
3. ค่าค่้าสุดของกราฟ คือ ………………
4. แกนสมมาตรของกราฟ คือ ……………….

ตัวอย่างที่ 3 จงเขียนกราฟของฟังก์ชันก้าลังสองต่อไปนี้
𝑦 = (𝑥 + 3)2 และ 𝑦 = (𝑥 + 3)2 − 2

วิธีท้า 𝑥 … -5 -4 -3 -2 -1 …
𝑦 = (𝑥 + 3)2 … …
𝑦 = (𝑥 + 3)2 − 2 … …
สรุป จากสมการ 𝑦 = (𝑥 + 3)2 ค่า 𝑎 =…….......
1. แสดงว่า ค่า 𝑎 มากกว่าศูนย์
ดังนั้น ลักษณะกราฟเป็นพาราโบลา……………………….
2. จุดยอดของกราฟ หรือ จุดต่้าสุดของกราฟ คือ …….......
3. ค่า ต่้าสุด ของกราฟ คือ …………….
4. แกนสมมาตรของกราฟ คือ ………………
สรุป จากสมการ𝑦 = (𝑥 + 3)2 − 2 ค่า 𝑎 = ….......
1. แสดงว่า ค่า 𝑎 มากกว่าศูนย์
ดังนั้น ลักษณะกราฟเป็นพาราโบลา……………………….
2. จุดยอดของกราฟ หรือ จุดต่้าสุดของกราฟ คือ…………..
3. ค่าค่้าสุดของกราฟ คือ ………………
4. แกนสมมาตรของกราฟ คือ ……………….

ในกรณีทั่วไป 𝑦 = 𝑎(𝑥 − ℎ)2 + 𝑘 , 𝑎 ≠ 0 จะมีจุดวกกลับ ดังนี้

1.
𝑓(𝑥) = 𝑎(𝑥 − ℎ)2 + 𝑘 , 𝑎 > 0

จากรูป กราฟของ f มีจุดวกกลับที่ (h, k) ซึ่งเป็นจุดที่ f(x) มีค่าต่้าสุด และ f(h)=k ซึ่งเป็นค่าต่้าสุดของ f

2.
𝑓(𝑥) = 𝑎(𝑥 − ℎ)2 + 𝑘 , 𝑎 < 0

จากรูป กราฟของ f มีจุดวกกลับที่ (h, k) ซึ่งเป็นจุดที่ f(x) มีค่าสูงสุด และ f(h)=k ซึ่งเป็นค่าสูงสุดของ f

−𝑏 4𝑎𝑐−𝑏2
และจากสมการ 𝑦 = 𝑎𝑥 2
+ 𝑏𝑥 + 𝑐 จะมีจุดวกกลับที่จุด ( , )
2𝑎 4𝑎
ตัวอย่างที่ 4 จงหาจุดวกกลับของฟังก์ชันต่อไปนี้ พร้อมทั้งเขียนกราฟ
1) 𝑦 = 𝑥 2 − 2𝑥 − 15
2) 𝑦 = 2𝑥 2 + 4𝑥 − 16
3) 𝑦 = 4𝑥 2 − 4𝑥
วิธีท้า 1) จาก 𝑦 = 𝑥 2 − 2𝑥 − 15 ท้าให้อยู่ในรูปก้าลังสองสมบูรณ์ได้ดังนี้
𝑦 = (𝑥 2 − 2𝑥 + 1) − 15 − 1
𝑦 = (𝑥 − 1)2 − 16
จากสมการ จะได้จุดวกกลับของกราฟในฟังก์ชันคือ (1, -16) และเขียนกราฟได้ดังนี้

2) จาก 𝑦 = 2𝑥 2 + 4𝑥 − 16
𝑦
จะได้ 2
= 𝑥 2 + 2𝑥 − 8
𝑦
+ 8 = 𝑥 2 + 2𝑥
2
𝑦
+ 8 + 1 = 𝑥 2 + 2𝑥 + 1
2
𝑦
+ 9 = (𝑥 + 1)2
2
𝑦
= (𝑥 + 1)2 − 9
2
𝑦 = 2(𝑥 + 1)2 − 18
จากสมการ จะได้จุดวกกลับของกราฟในฟังก์ชันคือ (-1, -18) และเขียนกราฟได้ดังนี้
 3) จาก 𝑦 = 4𝑥 2 − 4𝑥 จะได้ 𝑎 = 4 และ 𝑏 = −4
−𝑏 4𝑎𝑐−𝑏2
การหาจุดวกกลับจากการใช้สูตร ( , )
2𝑎 4𝑎
−(−4) 4 1
ดังนั้น สมาชิกตัวแรกของพิกัดของจุดวกกลับ คือ = =
2(4) 8 2
4(4)(0)−(−4)2 −16
และสมาชิกตัวหลังของพิกัดของจุดวกกลับ คือ = = -1
4(4) 16
จากสมการ จะได้จุดวกกลับของกราฟในฟังก์ชันคือ (12 , −1) และเขียนกราฟได้ดังนี้

ค้าชีแจง ให้นักเรียนพิจารณาว่าสมการของกราฟพาลาโบลาแต่ละข้อต่อไปนี้
และบอกลักษณะกราฟ ให้ถูกต้อง
สมการ พาลาโบลา พาลาโบลา จุดต่้าสุด จุดสูงสุด ค่าต่้าสุด ค่าสูงสุด สมการของ
หงาย คว่้า แกน
สมมาตร
𝑦 = 3𝑥 2
 (0, 0) - 0 - x=0
𝑦 = −2𝑥 2
 - (0, 0) - 0 x=0
𝑦 = 𝑥2 − 5

𝑦 = −𝑥 2 + 16

𝑦 = (𝑥 − 3)2

𝑦 = (𝑥 + 5)2

𝑦 = −(𝑥 + 4)2

𝑦 = (𝑥 − 7)2 + 1

𝑦 = −3(𝑥 + 5)2 + 4

𝑦 = 4(𝑥 − 2)2 + 7
ชื่อ....................................................................................................ชั้น................. .................เลขที่............................

ฟังก์ชันเอกซ์โพเนนเชียล
ฟังก์ชันเอกซ์โพเนนเชียล หมายถึง ฟังก์ชันที่อยู่ในรูป 𝑦 = 𝑎 𝑥 , 𝑎 > 0 และ 𝑎 ≠ 1

ทบทวนสมบัตขิ องเลขยกกาลัง
1
1. = 𝑎−1
𝑎

1
2. ( )−𝑛 = (𝑎−1 )−𝑛 = 𝑎𝑛
𝑎

ตัวอย่างที่ 1 จงเขียนกราฟของฟังก์ชัน 𝑦 = 2𝑥

𝑥 … -3 -2 -1 0 1 2 3 …
𝑦 = 2𝑥 … …
 𝑥
ตัวอย่างที่ 2 จงเขียนกราฟของฟังก์ชัน 𝑦 = 12

𝑥 … -3 -2 -1 0 1 2 3 …
1𝑥 … …
𝑦=
2

ตัวอย่างที่ 3 จงเขียนกราฟของฟังก์ชัน 𝑦 = 2𝑥 + 1

𝑥 … -3 -2 -1 0 1 2 3 …
𝑦 = 2𝑥 + 1 … …
ตัวอย่างที่ 4 จงเขียนกราฟของฟังก์ชัน 𝑦 = 2𝑥 − 1

𝑥 … -3 -2 -1 0 1 2 3 …
𝑦 = 2𝑥 − 1 … …
การหาค้าตอบของสมการเอกซ์โพเนนเชียล

การหาค้าตอบของสมการเอกซ์โพเนนเชียลสามารถท้าได้โดยใช้สมบัติของฟังก์ชัน 1-1 คือ 𝑎 𝑥 = 𝑎 𝑦 ก็

ต่อเมื่อ x = y (นั่นคือการท้าฐานให้เท่ากันก่อน แล้วน้าเลขชี้ก้าลังมาเท่ากันและหาค่าตัวแปร x)

ตัวอย่างที่ 5 จงหาค่าของ x เมื่อก้าหนดให้ (13)𝑥 = 81

วิธีท้า จากการทบทวน (𝑎1)−𝑛 = 𝑎𝑛

1
จะได้ 81 = 34 = (3)−4

1
จาก (3)𝑥 = 81

1 1
จะได้ (3)𝑥 = (3)−4 นั่นคือ x = -4

ตรวจสอบค้าตอบ โดยการแทนค่า x = -4 จะได้

1 1
(3)𝑥 = (3)−4 = 34 = 81

ค้าชี้แจง จงหาค่าของ x จากสมการต่อไปนี้

1 1 1
1. 3𝑥 = 81 2. (3)𝑥+4 = 243 3. (3)𝑥+1 = 27
......................................................
....................................................... .......................................................
......................................................
....................................................... .......................................................
......................................................
....................................................... .......................................................
......................................................
....................................................... .......................................................
......................................................
....................................................... .......................................................
......................................................
....................................................... .......................................................
......................................................
....................................................... .......................................................
......................................................
....................................................... .......................................................
......................................................
....................................................... .......................................................
......................................................
....................................................... .......................................................
 2 16
4. 2𝑥 = 128 5. 4𝑥 = 128 6. (3)𝑥 = 81
...................................................... .......................................................
.......................................................
...................................................... .......................................................
.......................................................
...................................................... .......................................................
.......................................................
...................................................... .......................................................
.......................................................
...................................................... .......................................................
.......................................................
...................................................... .......................................................
.......................................................
...................................................... .......................................................
.......................................................
...................................................... .......................................................
.......................................................
...................................................... .......................................................
.......................................................
...................................................... .......................................................
.......................................................
1 1 1 1
7. 3𝑥−2 = 729 8. ( )𝑥 = 9. ( )𝑥 =
5 125 5 3,125

......................................................
....................................................... .......................................................
......................................................
....................................................... .......................................................
......................................................
....................................................... .......................................................
......................................................
....................................................... .......................................................
......................................................
....................................................... .......................................................
......................................................
....................................................... .......................................................
......................................................
....................................................... .......................................................
......................................................
....................................................... .......................................................
......................................................
....................................................... .......................................................
......................................................
....................................................... .......................................................
ชื่อ....................................................................................................ชั้น................. .................เลขที่............................

ฟังก์ชันค่าสัมบูรณ์
ฟังก์ชันค่าสัมบูรณ์ คือ ฟังก์ชันที่มีสมการในรูป 𝑦 = 𝑎|𝑥 − ℎ| + 𝑘 เมื่อ 𝑎, ℎ และ 𝑘 เป็นจ้านวนจริงใดๆ และ 𝑎 ≠ 0
ตัวอย่างที่ 1 จงเขียนกราฟของฟังก์ชันต่อไปนี้ในระนาบเดียวกัน
1. 𝑦1 = |𝑥| 2. 𝑦2 = 2|𝑥| 3. 𝑦3 = −2|𝑥|

𝑥 … -3 -2 -1 0 1 2 3 …
𝑦1 = |𝑥| … 3 2 1 0 1 2 3 …
𝑦2 = 2|𝑥| … …
𝑦3 = −2|𝑥| … …
สามารถเขียนกราฟได้ ดังนี้

สมการ ค่าของ a ค่าของ h ค่าของ k ลักษณะกราฟ จุดยอด ค่าสูงสุด ค่าต่้าสุด

𝑦1 = |𝑥|
𝑦2 = 2|𝑥|

𝑦3 = −2|𝑥|
ตัวอย่างที่ 2 จงเขียนกราฟของฟังก์ชันต่อไปนี้ในระนาบเดียวกัน

1. 𝑦1 = |𝑥| − 1 2. 𝑦2 = |𝑥| 3. 𝑦3 = |𝑥| + 1

𝑥 … -3 -2 -1 0 1 2 3 …
𝑦1 = |𝑥| − 1 … …
𝑦2 = |𝑥| … 3 2 1 0 1 2 3 …
𝑦3 = |𝑥| + 1 … …
สามารถเขียนกราฟได้ ดังนี้

สมการ ค่าของ a ค่าของ h ค่าของ k ลักษณะกราฟ จุดยอด ค่าสูงสุด ค่าต่้าสุด

𝑦1 = |𝑥| − 1
𝑦2 = |𝑥|

𝑦3 = |𝑥| + 1
ตัวอย่างที่ 3 จงเขียนกราฟของฟังก์ชันต่อไปนี้ในระนาบเดียวกัน

1. 𝑦1 = −|𝑥 − 1| 2. 𝑦2 = −|𝑥| 3. 𝑦3 = −|𝑥 + 1|

𝑥 … -3 -2 -1 0 1 2 3 …
𝑦1 = −|𝑥 − 1| … …
𝑦2 = −|𝑥| … -3 -2 -1 0 -1 -2 -3 …
𝑦3 = −|𝑥 + 1| … …
สามารถเขียนกราฟได้ ดังนี้

สมการ ค่าของ a ค่าของ h ค่าของ k ลักษณะกราฟ จุดยอด ค่าสูงสุด ค่าต่้าสุด

𝑦1 = −|𝑥 − 1|
𝑦2 = −|𝑥|

𝑦3 = −|𝑥 + 1|
 สรุป จากฟังก์ชันค่าสัมบูรณ์ 𝑦 = 𝑎|𝑥 − ℎ| + 𝑘 จะได้ว่า

ถ้า 𝑎 > 0 แล้ว.........................................................

ถ้า 𝑎 < 0 แล้ว.........................................................

จุดยอดของกราฟอยู่ที่............................................

ค่าสูงสุดหรือต่้าสุดของกราฟ เท่ากับ ............................................

สมการแกนสมมาตรของกราฟ คือ ............................................

ค้าชีแจง จากสมการของฟังก์ชันค่าสัมบูรณ์ที่ก้าหนดให้ในแต่ละข้อ จงเติมตารางให้สมบูรณ์

สมการ ลักษณะ จุดต่้าสุด จุดสูงสุด ค่าต่้าสุด ค่าสูงสุด สมการแกน
ของกราฟ สมมาตร
1. 𝑦 = |𝑥|

2. 𝑦 = −2|𝑥 − 5|

3. 𝑦 = 3|𝑥| + 2

4. 𝑦 = −5|𝑥 − 3| − 16

5. 𝑦 = 2|𝑥 + 3| − 2

6. 𝑦 = 4|𝑥 − 3| − 2

7. 𝑦 = −3|𝑥 + 10| + 7

8. 𝑦 = 7|𝑥 + 3| − 4
 ฟังก์ชันขันบันได
ฟังก์ชันขันบันได คือ ฟังก์ชันที่มีโดเมนเป็นสับเซตของจ้านวนจริง และมีค่าฟังก์ชันเป็นค่าคงตัวเป็นช่วงๆ และกราฟของ
ฟังก์ชันมีลักษณะคล้ายขั้นบันได้ เช่น อัตราค่าไปรษณียากรส้าหรับส่งจดหมายภายในประเทศ, อัตราการเก็บภาษีรายได้
ของบุคคล, อัตราการเสียค่าน้้าประปา เป็นต้น
ตัวอย่างที่ 1 อัตราการส่งจดหมายภายในประเทศแบบส่งธรรมดาไม่ลงทะเบียน และไม่ใช่จดหมายด่วน
ก้าหนดไว้ ดังนี้

น้าหนักของจดหมาย อัตราค่าส่งจดหมาย
ไม่เกิน 20 กรัม 3.00 บาท
เกิน 20 กรัม แต่ไม่เกิน 100 กรัม 4.00 บาท
เกิน 100 กรัม แต่ไม่เกิน 250 กรัม 7.00 บาท
เกิน 250 กรัม แต่ไม่เกิน 1500 กรัม 10.00 บาท

เขียนสมการของฟังก์ชันในรูป 𝑓(𝑥) เมื่อ x แทนน้้าหนักของจดหมาย และ 𝑓(𝑥) แทนอัตราค่าส่งจดหมาย ได้

ดังนี้
________________________________
________________________________
𝑓(𝑥) = { ________________________________
________________________________

เขียนกราฟของฟังก์ชันได้ ดังนี้
จากกราฟ จะได้
𝑓(0) =............................. 𝑓(15) =............................. 𝑓(20) =.............................
𝑓(100) =............................. 𝑓(125) =............................. 𝑓(250) =.............................

𝑓(325) =............................. 𝑓(375) =.............................

ตัวอย่างที่ 2 จงเขียนกราฟของฟังก์ชัน

−3 ; 𝑥 ≤ −3
−1 ; −3 < 𝑥 < 0
𝑓(𝑥) = 0 ; 0≤𝑥<5
3 ; 5≤𝑥<7
{ 5 ; 7≤𝑥

และหาค่าของฟังก์ชัน 𝑓(−10), 𝑓(−3), 𝑓(−1.5), 𝑓(0), 𝑓(6), 𝑓(10)

เขียนกราฟของฟังก์ชันได้ ดังนี้

𝑓(−10) =………………………………………………
𝑓(−3) =………………………………………………
𝑓(−1.5) =………………………………………………

𝑓(0) =………………………………………………
𝑓(6) =………………………………………………
𝑓(10) =………………………………………………
 ฟังก์ชันเพิ่มเติม

1. ตัวผกผันของความสัมพันธ์

บทนิยาม ตัวผกผันของความสัมพันธ์ r คือ ความสัมพันธ์ที่เกิดจากการสลับที่ของสมาชิกตัวหน้าและสมาชิกตัวหลังในแต่

ละคู่อันดับที่เป็นสมาชิกของ r

ตัวผกผันของความสัมพันธ์ r เขียนแทนด้วย ................

................................................................................................................................................

ถ้า r เป็นความสัมพันธ์จาก A ไป B แล้ว ..................................................................................

ตัวอย่าง 1. r = {(a, b), (c, d), (e, f)}

..................................................................................

2. r = {(x, y)  R × R | y = ax+b}

..................................................................................

หรือ ..................................................................................

หรือ ..................................................................................

ให้นักเรียนหาตัวผกผันของความสัมพันธ์ต่อไปนี้ พร้อมกับบอกโดเมน และเรนจ์ของตัวผกผัน

1. r = {(1, -2), (0, 0), (2, 1)}

.....................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
2. r = {(-2, 4), (2, -2), (-4, 8), (5, -10)}
.....................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
3. r = {(2, 1), (2, 4), (4, 2), (4, 4), (5, 2)}
.....................................................................................................................................................................
........................................................................................................................................... ...........................
4. r = {..., (-5, 4), (-3, 2), (-1, 0), (1, 2), ...}
..................................................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................
5. r = {(x, y)  A × A | y ≥ x+1} เมื่อ A = {1, 2, 3, 4}
..................................................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................
6. r = {(x, y)  R × R | y = 2x+3}
.....................................................................................................................................................................
........................................................................................................................................................... ..........
..................................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................
7. r = {(x, y)  R × R | y +x = 5}
.....................................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................
 2𝑥
8. r = {(x, y)  R × R | y = }
𝑥−5
.....................................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................
9. r = {(x, y)  R × R | y = 𝑥 2 − 1 }
.....................................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................
10. r = {(x, y)  R × R | y = √𝑥 − 3}
.....................................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................

ข้อสังเกต
1. กราฟของความสัมพันธ์กับกราฟของตัวผกผัน จะมีเส้นตรง y = x เป็นแกนสมมาตร
กล่าวคือ ถ้าพับรูปตามแนวเส้นตรง y = x กราฟจะทับกันพอดี
2. โดเมนของตัวผกผัน เท่ากับเรนจ์ของความสัมพันธ์ และ
โดเมนของความสัมพันธ์ เท่ากับเรนจ์ของตัวผกผัน
 จงเขียนกราฟของความสัมพันธ์กับกราฟของตัวผกผันบนแกนคู่เดียวกัน
1) r = {(x, y)  R × R | y = 3 - 2x}
...........................................................................................................
...........................................................................................................
x … -2 -1 0 1 2 …

ทบทวน
1. ฟังก์ชัน (Function)
บทนิยาม ฟังก์ชัน คือ ความสัมพันธ์ซึ่งส้าหรับคู่อันดับสองคู่ใดๆของความสัมพันธ์นั้น ถ้าสมาชิกตัวหน้า
เหมือนกันแล้ว สมาชิกตัวหลังต้องไม่ต่างกัน
2. โดเมนและเรนจ์ของฟังก์ชัน สามารถหาได้ท้านองเดียวกับเมนและเรนจ์ของความสัมพันธ์
 2. ชนิดของฟังก์ชนั

2.1. ฟังก์ชันจาก A ไป B (function A into B)

บทนิยาม f เป็นฟังก์ชันจาก A ไป B ก็ต่อเมื่อ
f เป็นฟังก์ชันที่มี A เป็นโดเมน และมีเรนจ์เป็นสับเซตของ B
f เป็นฟังก์ชันจาก A ไป B เขียนแทนด้วย ...............................
ตัวอย่าง ให้ A = {1, 2, 3} , B = {6, 7, 8}
และ f = {(1, 6), (2, 6), (3, 7)}
จะได้ว่า ...................................................................................
...................................................................................

2.2. ฟังก์ชันจาก A ไปทั่วถึง B (function from A onto B)

บทนิยาม f เป็นฟังก์ชันจาก A ไปทั่วถึง B ก็ต่อเมื่อ
f เป็นฟังก์ชันที่มี A เป็นโดเมน และมี B เป็นเรนจ์
f เป็นฟังก์ชันจาก A ไปทั่วถึง B เขียนแทนด้วย ...............................
ตัวอย่าง ให้ A = {1, 2, 3, 4} , B = {a, b, c, d}
และ f = {(1, a), (2, b), (3, d), (4, c)}
จะได้ว่า ...................................................................................
...................................................................................

2.3. ฟังก์ชันหนึ่งต่อหนึ่ง (one-to-one function)

บทนิยาม f เป็นฟังก์ชันหนึ่งต่อหนึ่งจาก A ไป B ก็ต่อเมื่อ
f เป็นฟังก์ชันจาก A ไป B ..............................................................................................................
........................................................................................................................................................
f เป็นฟังก์ชันหนึ่งต่อหนึ่งจาก A ไป B เขียนแทนด้วย ...............................
 *** ถ้า f เป็นฟังก์ชันหนึ่งต่อหนึ่งจาก A ไปทั่วถึง B (one-to-one function from A onto B หรือ one-to-
one correspondence) จะเขียนแทนด้วย ..................................
2.4. ฟังก์ชันเพิ่มและฟังก์ชันลด (increasing function and decreasing function)
บทนิยาม f เป็นฟังก์ชันจากสับเซตของ R × R และ A  โดเมนของ f
1. f เป็นฟังก์ชันเพิ่มใน A ก็ต่อเมื่อ
........................................................................................................................
2. f เป็นฟังก์ชันลดใน A ก็ต่อเมื่อ
........................................................................................................................

1. จงพิจารณาว่าฟังก์ชันที่ก้าหนดให้ ว่าเป็นฟังก์ชันชนิดใด
ก้าหนด A = {1, 2, 3} และ B = {a, b, c}
และ f = {(1, a), (2, b), (3, a)} เป็นฟังก์ชันจาก A ไป B
f = {(1, a), (2, b), (3, c)} เป็นฟังก์ชัน1-1 จาก A ไปทั่วถึง B
f = {(1, a), (2, a), (3, b)} _______________________________
f = {(a, 1), (b, 2), (c, 3)} _______________________________
f = {(a, 2), (b, 1), (c, 2)} _______________________________
f = {(a, 1), (b, 1), (c, 1)} _______________________________
f = {(1, 1), (2, 2), (3, 3)} _______________________________
2. จากกราฟที่ก้าหนดให้ จงหาช่วงที่ฟังก์ชันมีค่าเพิ่มขึ้น และช่วงที่ฟังก์ชันมีค่าลดลง
 1)
ช่วงที่ฟังก์ชันมีค่าเพิ่มขึ้นคือ...............................................................
ช่วงที่ฟังก์ชันมีค่าลดลงคือ.................................................................

2) ช่วงที่ฟังก์ชันมีค่าเพิ่มขึ้นคือ...............................................................
ช่วงที่ฟังก์ชันมีค่าลดลงคือ...............................................................

3. จงตรวจสอบดูว่าฟังก์ชันต่อไปนี้ ฟังก์ชันใดเป็นฟังก์ชันเพิ่ม ฟังก์ชันใดเป็นฟังก์ชันลด ในเซตที่ก้าหนดให้

1. f(x) = 3 - 2x , R
_______________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________
_______________________________
2. f(x) = 3x + 5 , R
_______________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________
_______________________________
3. f(x) = |x| ; [0, )
_______________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________
_______________________________
 3. การดาเนินการของฟังก์ชนั

การด้าเนินการพื้นฐานมี 4 วิธี
บทนิยาม ให้ f และ g เป็นฟังก์ชันที่มีโดเมน และเรนจ์เป็นสับเซตของ R
__________ แทน ผลบวก (sum) ของ f และ g
__________ แทน ผลต่าง (difference) ของ f และ g
__________ แทน ผลคูณ (product) ของ f และ g
__________ แทน ผลหาร (quotient) ของ f และ g
โดย _______________________________________________________
_______________________________________________________
_______________________________________________________
_______________________________________________________
* โดเมนของ ______________________ คือสับเซตของจ้านวนจริง x ทั้งหมดที่อยู่ในโดเมน f และโดเมนของ g นั่นคือ
___________________________________
* โดเมนของ _________คือสับเซตของจ้านวนจริง x ทั้งหมดที่อยู่ในโดเมน f และโดเมนของ g โดยที่ g(x) ≠ 0
______________________________________
ตัวอย่าง ให้ f = {(1, 1), (2, 4), (3, 9), (4, 16)} และ g = {(1, 5), (2, 4), (3, 3), (5, 1)}
f
จงหา f + g , f – g, fg และ และหาโดเมนของแต่ละฟังก์ชัน
g
วิธีท้า ____________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________
________________
ตัวอย่าง ให้ f(x) = 𝑥 2 + 1 และ g(x) = √𝑥 − 1
f
จงหา f + g (2) , f – g(2), fg(2) และ (2)
g
วิธีท้า ____________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________
______________________________________

1. ให้ f = {(-2, 4), (1, 6), (2, 8), (4, 10)}

g = {(-2, 2), (2, 4), (4, 0), (5, 6)} ให้นักเรียนเติมช่องว่างให้สมบูรณ์
วิธีท้า 𝐷𝑓 =__________________________ และ 𝐷𝑔 =__________________________

โดเมนของ f + g , f – g และ fg คือ 𝐷𝑓 ∩ 𝐷𝑔 =__________________________

f + g = {(-2, 4+2), (2, 8+4), (4, 10+0)}

= _____________________________________________
f-g = {(-2, _______), (2, _______), (4, _______)}
= _____________________________________________
fg = {(-2, _______), (2, _______), (4, _______)}
= _____________________________________________
 f
โดเมนของ คือ ________________________________________
g
________________________________________
f
= _____________________________________________
g
= _____________________________________________
2. ให้ f(x) = 𝑥 2 + 3𝑥 และ g(x) = 3𝑥 2 + 1 ให้นักเรียนเติมช่องว่างให้สมบูรณ์
วิธีท้า 𝐷𝑓 =__________________________ และ 𝐷𝑔 =__________________________

โดเมนของ f + g , f – g และ fg คือ 𝐷𝑓 ∩ 𝐷𝑔 =__________________________

(f + g)(x) = _____________________________________________
(f – g)(x) = _____________________________________________
(fg)(x) = _____________________________________________
f
โดเมนของ คือ ________________________________________
g
________________________________________
f
( )(x) = _____________________________________________
g
3. ให้ f(x) = √𝑥 + 3 และ g(x) = √𝑥 − 3 ให้นักเรียนเติมช่องว่างให้สมบูรณ์
วิธีท้า 𝐷𝑓 =__________________________ และ 𝐷𝑔 =__________________________

โดเมนของ f + g , f – g และ fg คือ 𝐷𝑓 ∩ 𝐷𝑔 =__________________________

(f + g)(x) = _____________________________________________
(f + g)(1) = _____________________________________________
(f – g)(x) = _____________________________________________
(f – g)(1) = _____________________________________________
(fg)(x) = _____________________________________________
(fg)(1) = ____________________________________________
f
โดเมนของ คือ ________________________________________
g
________________________________________
 f
( )(x) = _____________________________________________
g
f
( )(1) = _____________________________________________
g
______________________________________

4. ฟังก์ชนั ประกอบ
(Composite function )

เราสามารถสร้างฟังก์ชันใหม่จากฟังก์ชันสองฟังก์ชันได้ เช่น
ให้ f : A B และ g : B C

ส้าหรับ x ทุกตัวใน A จะได้ f(x) อยู่ใน B

เนื่องจาก 𝐷𝑔 = B แสดงว่า f(x) = 𝐷𝑔
ดังนั้น g(f(x))  C ลักษณะเช่นนี้แสดงว่า มีฟังก์ชันจากเซต A ไปเซต C ที่เกิดจากฟังก์ชัน f และ g จึงเรียก
ฟังก์ชันจาก A ไป C เช่นนี้ว่า “ฟังก์ชันประกอบของ f และ g”

บทนิยาม ให้ f และ g เป็นฟังก์ชัน และ 𝑅𝑓  𝐷𝑔 ≠ 

ฟังก์ชันประกอบของ f และ g เขียนแทนด้วย g o f คือฟังก์ชันจาก A ไป C
ที่มีโดเมนคือ ______________________________________ และก้าหนดโดย
____________________________________________________________
 ตัวอย่าง ให้ f : A B และ g : B C ดังแสดงในภาพ

f = {(1, 5), (2, 4), (3, 6)} และ

g = {(4, 7), (5, 7), (6, 8)}
จะได้ (gof)(1) = g(f(1)) = g(5) = 7
(gof)(2) = g(f(2)) = g(4) = 7
(gof)(3) = g(f(3)) = g(6) = 8
ดังนั้น gof = {(1, 7), (2, 7), (3, 8)} และ D𝑔𝑜𝑓 = A
**จากตัวอย่าง จะเห็นว่า ไม่มี fog เพราะว่า _______________
______________________________________

1. ก้าหนด f = {(4, 1), (5, 3), (6, 3)} และ g(x) = {(1, 4), (2, 4), (3, 6)}
จงหา gof และ fog พร้อมทั้งบอกโดเมนและเรนจ์
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
___________________________________________________
2. ก้าหนด f(x) = x+2 และ g(x) = 𝑥 2
จงหา gof ได้หรือไม่ เพราะเหตุใด
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________
3. ก้าหนด f = {(1, 2), (3, 4), (5, 6), (7, 8)} และ g = {(2, 5), (4, 7), (6, 9), (8, 11)}
จงหา gof
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________
4. ก้าหนด f = {(a, 1), (b, 2), (c, 3), (d, 4)} และ g = {(4, a), (3, b), (2, c), (1, d)}
จงหา fog
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________
5. ก้าหนด f = {(5, -1), (4, -2), (3, -3), (2, -4)} และ g = {(-1, 3), (-2, 5), (-3, 7), (-4, 9)}
จงหา gof
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________
6. ก้าหนด f(x) = 3x + 1 และ g(x) = x+2
จงหา (gof)(x) และ (fog)(x)
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________
 5. ฟังก์ชนั ผกผัน
หรือฟังก์ชนั อินเวอร์ส

เนื่องจากฟังก์ชันคือรูปแบบหนึ่งของความสัมพันธ์ ดังนั้น การอินเวอร์สของฟังก์ชันจึงหาได้เช่นเดียวกับการหา

อินเวอร์สของความสัมพันธ์ (หรือตัวผกผันของความสัมพันธ์) เพียงแต่อินเวอร์สของฟังก์ชัน ไม่จ้าเป็นต้องเป็นฟังก์ชันเสมอ
ไป

เช่น ก้าหนด f = {(1, 2), (2, 3), (3, 4)}

______________________________________________________________
ก้าหนด g = {(1, 2), (3, 2), (4, 2)}
______________________________________________________________
เรียกอินเวอร์สของฟังก์ชันที่เป็นฟังก์ชัน ว่า “ฟังก์ชันผกผัน หรือ ฟังก์ชันอินเวอร์ส” ซึ่งจากตัวอย่าง จะเห็น
ว่า ฟังก์ชันที่จะมีฟังก์ชันผกผันได้ จะต้องเป็นฟังก์ชันหนึ่งต่อหนึ่ง
สมบัติของฟังก์ชันผกผัน
_______________________________________________________
_______________________________________________________

1. ก้าหนด f = {(1, 2), (3, 4), (5, 6), (7, 8)}

f −1 =________________________________________________________________

f −1 เป็นฟังก์ชันหรือไม่ เพราะเหตุใด

_____________________________________________________________________
2. ก้าหนด f = {(1, 2), (2, 3), (3, 4), (1, 5)}
f −1 =________________________________________________________________

f −1 เป็นฟังก์ชันหรือไม่ เพราะเหตุใด

_____________________________________________________________________
3. ก้าหนด f(x) = {(x, y) R × R | y = 2x - 5}
f −1 =________________________________________________________________

f −1 เป็นฟังก์ชันหรือไม่ เพราะเหตุใด

_____________________________________________________________________
4. ก้าหนด f(x) = {(x, y) R × R | y = 3x + 1}
f −1 =________________________________________________________________

f −1 เป็นฟังก์ชันหรือไม่ เพราะเหตุใด

_____________________________________________________________________
5. ก้าหนด f(x) = 3x – 2 จงหา f −1 (4)

__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
____________________________________________________
6. ก้าหนด f(x) = 𝑥 2 + 1 จงหา f −1(5)

__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
____________________________________________________
7. ก้าหนด f −1(x)= 𝑥 3 + 1 จงหา f(9)
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
___________________________________________________